Eximiodldodori domino Saluatori de peregrinis dc maidamagifter Dominicus decarpanis dc Neapoli ordi nis minorum*. Vom a nobis poftfauerit dominatio tua ut ea uobis exeplaremurjqua; ab ariflotele tradit litteris credita de nutrienda memoria difciplina dC fi nobis in £fentiarum multis fludibus laboratibus onerofujn ee uideat attame il Ia qua: uincit oia cantafid redit fue uirtute iocudu ipfe igif oia uincens amor^qui ut eius eft jprefto nos cantati tue red dit obfequi & parere ab amoris ope & obfequio noftro:oes inuidie & liuoris apes ac detractdionis aculeos ambigat & expellatjquac du ueritatis mella diffundere uident corda ta meaudientiufelleapcrimuntinmdiadu femen difcipline fide ab eorum cordibus mordedo detrudut:His igitur fur da aure poft terga dimiflis accipe caritatis noftre dC n5 ali/ cuius dodrine munufcula qua: Ariftotelis dicut de memo ria dc reminifeentia documenta fandi dodbris Thome de Aquino (ale codita quoru uidclicetquom quatuor fint pri mueitanotadu* Capitulum pmiflum fuper documeta Rimo notandu e q> in traditoe cuiuflibet documeti pmo erit regula documeti trahes:fecrido poft fe exe pluttertio aut ueniet ratio* Ita*n*i ubet Ariftoteles in princi/ pio primi de partibus aialiudices*eruditi*n.e fecudu jp po/ (itu dC bene pofle iudicare q> at bene aut no bene redit cam hazcille qrto uero incides ,p fufeipiedo documeto iuuame. Primum documetum^j Ota q> bonus dC clarus intelledus habile & clara red / dit memoriam* 4 A ’ Exemplum* Otar ummmide tu r facilior q ignotoru memoria ho/ minum intelligere igitur memoranda conare* Ratio* ;i Vonia cu memoria ut idem ariftoteles teftatur nil aliud fit qua firma retentio 3t coferuatio reru imagi^ nu prius ab aia pceptaru qua qde coferuatione eloquentiae tbelauru latinoru oratoru princeps cicero uocat:N5 T nifi g i telledus manum in memoria: arch a funt quarqs memora/ turus eft conferuada intelledusmmt cois ethimologia fon^ re uideturqfi intra memoria: Iedu leges e*i*in reqem das quxfxpeuoluit intelligere* Iuuamen* , D qua ratione accipienda fcieau e q? comunis fenfus nofter quii prima capitis parte fitus eft tanq filua ma xima e in qua omnium rerum imagines per unu quecj fen . fuum percepte relucent ficut in filua oium &arboru & pia/ tarumherbarumc^faciesjperunum quodqj femen exorte uirent ex hoc igitur chaos maximo intelledus:quafi germi na prima qux dicuntur cimx plantarum cultor luis quxqjs poft eorum cognitioem quae prima intellectus operatio di citur nedit ordinibus: quae fecunda eius operatio dicitur:& tertio quafi deambulans per pomerium incoclufione legit fimilibusfimiliacoaceruans:qua{iin fafciculos ligna : 6c ca lato poma:quia nihil eft in intelledu quin prius fuerit in fen fm&illa in archa memoria reponit:de quibus cum loquif quafi de armario pomorum cibum fumens uerba perden' tes ruminantis intelledus emittithinc Auguftinusin diaf/ colomficut ingenium inquit diuidendoinueftigatSC inue/ nit ita memoria colligedo cuftodit dC quafi fos riuulos emit tit memoria uerba* f Aliud adminiculum* Ropter quid notadum eft adhuc g? memoria e mul / tiplex uidelicet memoria fenfitiua & memoria intelle ctiuateft aut memoria fenfitiua iiisquarda anime fen (itiuecorporaliunitaorganocorporalia* tantum apprehen dens & retinens &C eodem pereuntis periens*ad hoc & nunc ipfa fe habensmnde Auguftinus in fecundo de tnnitate^pof funtinquitpecorafentirepcorporis fenfus& ea memorie madare«ad affuetuenim prefepe reuertituraflenfus*qii#q-r dem fenfitiua memoria deftructo organo corporali perit & ipfa q? patet in mtellectiuo homine qui ab retentis in {enliti / ua memoria fpetiebus demu ad intellectiua memoria refle ctitunfignu autem huius da^Auligehus i libro de noctibus acticisloquensdedemocrito philofophout retentas fpeci es fenfitiu as melius mtelligeret fe orbante ♦ Emoria aute intellectiua eft potentia & uis quarda in tellectiue anime fpecieru fempi ternarum armariu un de Ariftoteles in tertio de aia^aia inqt locus fpecieru e no to ta fed intellectus ideft itellectiua memoria hinc Auguftin9 — imxi.de trinitate memoria inqt intelligentia & uoluntas fut una mens.ha:c nec corpus e nec in corpore uirtustcorpora lia enim tatummodo memoraretur ut patet p Ariftotele di centes multi colore efreoculualioquiiifuo tatumodo colo re colorata uideret:extrah it etia non folum fpecies a corpo ralibus ut intelligibilia fiant memoranda ea fibi aftimilado: Sed etiam ab hoc &C nunc quaquam ut pafliua potentia no femper ipfa actualiter memoretur:ha?c de memorie diuifio ne tipice dicta fufficiant* Adminiculumduplexeft,. A ii Rjmu dicitur attentio Ariftotelcs indude afa addes adiuoru (ut ipatiete bene difpofito: Ariftotelis at pre ceptor piato intimeo auidi difcipuli & probi forma deferi/ bes ego iquit ut probu auditore decet fine fermoe fub fcile/ tio metem aurefqj parabo:hinc Hieronimus ad Paulinum habet inquit nefcioqd latentis energie uiue uocis adus & in aures difcipuli de dodoris ore tranffufa fortius fonat fi/ militer 3C deledatio cum admiratoe unde & pueri:& mob les carne funt boni intellcdus atep memoria na pueri pri/ mum ifbrme habentes aiam:& cam oium ignoratestin fcie tiis delcdant& admirant i cognofeedis ude & magiftroru dcfedut honore dC flatuas afpiciut admirateffanctoru dC de pidas eoru hiflorias»Secudi uero tanq impotetes oium ad miratur dC magnifaciut fcietias:magnain«faciut dodrina & ut iperfedi perfeddem ea acquirere dcledantunattede igi tur difcedis & memorandis ut magnifacias ea : Arifloteles enim dicit quedam femeLfiattente uidentes melius memo ramur qua aha multotiesXno attete & Saluflius ubi itede/ ris igeniu ualet Itedeledaretifciedis &mcmoradis 8>C ma f gnifica iIIa:Tulli?*n*bene iquit memoramur q i pueritia di dicimus & orati? quo femel e ibuta reces f uabit odore Te ftadiu:&cudeledari:c6tingat cuqb9cofuetudoine(l ipfe £ git tecum loquere & cum fcientia quafi cum fponfa iocare multis ornata monilibus ♦Plato enim inacademia uilla fer pentibuscircuncindautdifcipulorum animus infe reclu/ fus proficeret in dodrina legebat hoc etiam communis co fuetudo uidetur approbare fcolarium qui feneflrasauleftu dii tela uelant ut aer tantummodo pro afpiciendis litteris 8C non pro oculorum uagatione illuminetur# Secundum adminiculum# Ecnndu adminiculu diciturnioderatio apprchenfo^ rum per intellectu : no enim ualet memoria retinere qua: intellectus caperc:facilius enim eft ligna lddere&liga re qua fuppofitis humeris fubtecloportare* Ite tectu no eft capax omniu qua: in iilua funt lignoru noli igitur plura le/ gend.o per intellectufri capere qua qua: ualet memoria reti nere ne forte ceflante intellectus tympano & pfalterio Jn in tcllectione illoru ceflet etiam dC illoru poflefiio ♦ utilius eni tiidetur tranfeunti &trafuolantiprouincias&uoluptat'em in nouitate diuerfaruni reru captanti diutius comorarij \ ali da oculoru tantumodo uolate praefenria delectari:tran(acta eni imagine tranfit oblectatio primo» Secundo uero relicta eft umgofimul & floru pofTeflio»archa aut pofieffiois (ciS tie memoria primo uacua fecudo uero remanet plena* Secundum documentum* Otaq>bonusre&ufq$ ordo memoria faciet bona ha bilemcj & rectam» Exemplum* Aciliusrectiufcjmemoraturus quis conuiuante fa / miliam totam (i afeendendo a feruis icipiet & grada tim ad patrem familias cucurrerit reuerhirus ad feruosdon gius enim erit iter memorie & reminifccntie in reuerfioe & defcefu ad feruos propter quod lafla & fefifa memoria ipm relinquet unde Hieronymus ait de euangelifta Matheo cp ufus fuerit ordine pra:pofteroded neceffario comutato ut generationis chrifti feries texeretur* jKatio ad memoranda** Vom Augiifliniisdecimononode ciuitate dei dicat q? ordo eft parium difpariucj rerum fua cuiqj loca tribuens A iii difpofitioiu fiet motus mcmoric ad illa memor&U quem admodu dCordinistquapropter Cicero fenfit q> oratorem oporteret oia fcire fcilicet lecudii ordinem 'quia ars imitatur fcmper concito gradu naturam* j Iuuamen*’ Binotandu eft quod ordo eft multiplex cuius 'nobis diuifio trina fufficiat primus ordo dicitur ordo natu ire duplex exiftens primus dicitur uniuerfalis quod faftum a Boetio dicitur in libro de philofophicaconfolatione q fe cundu eunde in dicto libro nil aliud cffqua difpofitio mobi liu reru per qua diuina prouidentia fuis quarqp nectit ordini bus fic pecudis femen ad pecude generanda & hominis or dinatur adhoiem & ut Ouidi? primo methamor.ait, Affra tenent cadefle foliu formeqsdeoru ceUerunt nitidis habitan de pifcibus unde* Terra feras ca:pit uolucres agitabilis aer# Ecundusaute particularis dicitur (ecundu que natu ta in uno quoqs parpaiki i naturaliter producedo or dinateprocedit ♦ Nam in humano uentre ex fufcepto uiri (e mineprio embrione coagulat de quoSalon feptio capitulo Sapientie fue ait g fum qmde 6C ego mortalis ho fimilis horni Ilibus & ex genere terreno illius qui prior fadus elt dC in ue tre matris figuratus fumcaro.dece mcnfiu tepore cpagula tasfum in fanguineex i femine hois ex delectamero fomnii conuenientis &c#tera,Secundoquafiexquadamaflacoa gulataincipitcarneaaia fcilicetfenfitiuaillu informans pro pter quod dominus per lerenna cominatur fuperbo ifraefs populo quafieoru*mhileitateoftendendo dicens quali olla in manu figuli ita 5C uos in manu dominhTertio in noinbf finioaiaii hole quafi deficiens natura a domino carleflem di uina^aiam expectatpropter qd‘ didu e quod genus lpius cilicetdei fumus perfedus tande inefle hois ho quafi libet & fui dommnsifradns feris materni carceris in luce perdit# &m potentia habens cuncta ut Bauitoiafubiecifti&csete ra nnllius tamen perfectus poflefibr lingua habens* & inte! lectum: nec fatur nec ratiocinatur propter quod illius die fui ctas infantia nominatunfecunda pueritia*tertia adolefce tia*qtaiuuetus*qntagrauitas*fexta fenecftus* feptia decrepi tas ultra q nihil hui^uitae expe&at nifi refolutio ad morte* Dmemoradum igitur totum hoiem 5C qua; accidut ei fecundum oes aetates fic facilius monebitur mcmo ria ut eft mota natura*ars enim praheuntem pfequitur na turam & eius prora dimiffa ucftigio calcato natura profeq tur puppim & ipfa quafi duce pradieunte uelocius percurre dam tranfuolatuiam* Ecundusordo dicitur rationis ubi notandum eft q'<£ ratio uas eft omnibus calatu dC floridam uirtutib? ue lut cadum ftellis*interquasuelutdranaftella refulget puri? Incidiufq3 iuftida*ronalis em puer indignatur bolum accipe- re apparete a quo no ut decuit uultu ironicu afpexit* Ite con uiuantibus uel in ecclefia conuenientibus uiris adultis ipfe non alta fed humilia elligit fibi loca unde proportio iufticie uidetur lucere in talibus*hinc & enim e qcf pnm^chori loc? dat pape*fecudus cardinali ♦terti9archiepo*qurt9epo*qntus Sacerdoti dignitate pradido/extuspriuato facerdoti*fepti musdiacono*o&auusfubdiacono*non9acolito decim9 fer uieti i ecclefia* Ite prio lgator poft que rex e cui fuccedit dux que feqtur marchio trahens poft fuos humeros comitem cuius terga refpicies procedit eques cuius talis fequens gra ditur armiger poft quem prsefto eft equi agitator illius *lte primus menfe locus datur patri familias « Q^uinto ex uno latere fecudusprimo genito tertiustfecudo genito ex aliola tereprimus matrifamilias fecudus*prime nataru tert&fecfi de«nataru*qrtus*£uo &C atfcille feqnti: nofces igitur ordine huc&gradiensper ilifi ficiufto&redogradufactledinda memorabit pg qdJ dicif q? gradatim rememoratesoes fci£ tias fm earu ordine uel £m ordinem q ipfas gcepcrut feu ac quiliuerut facile memoratur eudaru unde & re khoare ob litu in recitado peipitur puer unde Ariftoteles poft primi* inquit motum natus eft fubfequi fecundus* Ertiusdicit artis ordo duos habes fontes uidelicet in tellediuu fpeculatiuu & intellediuu pradicu q oge & inquifitione unus cu fit multiplex nominat* Rimus fons omnes fcietiasbC partes earum ordinat unde prima fcie ntiarum dicitur gramaticaifundame tihmeft aliam fcientiarum poftq eft fecunda*polimita rhe/ torica dc hacfequif dialetica & ut huic fuccedit pBica*Ite prima partes ordinat na primo e fpeculatiua gramatica & pofitiua lecudo dnogrophia tertio ethimologia qrto dia/ fintaftica* 1 teprimo uol uit recognofcere nome fecudo uer. bumJte primo philofophia phificoru librum ponit* fecun / do iibrum de generatione & corruptione* Ecundus fons cotinet oes mecanicas artes 8>C pradiV eas ordinationes ut eft medicinatars militaris dc ar/ chiteduraJtearchitedOr primu fundametufcdoaula*iii* cdclaue ordinati tedu fuppmu in quolibet igr illoru me/ moradoru fit memorati cognitio ordinis Ariftotelis q bene iqt iuice ordiata ft bfi fut remifcibilia q uero malegrauiter* Primum adminiculum* Imilitudo igitur primum dicitur adminiculum quas erit fecudu ordines & qualitates ut fi iudicis memora rico tingat Moyfen populi ifraeliticiiudicem praeoculis ha bebisritem lufci dC caeci fuiphonizantem & fi ducis homin€ aureo clipeo uel argenteo capite circucintum ide Auerois comehtator Ariffotelis aitcp memorari conringit propter fuum fimile cuius Tignum apparet in reminifcentibus alicu tus prateritipropter pnrfens fimile occurrens unde aiunt modo uide cuius re minifcar propter finnlitudine auditi uer bi uel uife rei uel modo uide cuius me facias remimfci» Secundum adminiculum» Ontrarietas fecundum dicitur adminiculum ubi no/ tandum eftq? quando res diuerforum ordinu & qua litatum effent recitande in una oratione uel in una fententia eloqnende tunc ordo fubfequens debet ede cotrarius ime diate antecedenti ut fi uidelicet memoranda edent libertas feruitus frigus edas diuitie paupertas pietas crudelitas iufti cia impietas fic ut funt hic nominata ordinabis non aute di ces libertas frigus feruitus cftas diuitie pietas paupertas cru delitas:grauaretur enim memoria fic inordinate procedes cuius ratio uidetur quia cum Boetius in libro de plpica coii folatione dicat q? contraria non le copatiuntur adinuicem imo iuxtafepofitanullomediomotum habet contrarium 8Coperatione ad inuice contrariam ♦ficitaqp ficutmotu nui lo medio ad inuice habet contrariu fic in memorado nullfi aliud habendo uel querendo auxiliu mouebunt memoria: ars enim imitatur naturam» Tertium documentum» Ota q? bona & ordinata ad unum principium memo randorum reductio ad percurrendum illa memoria faciet expeditam* Exemptum* B i notandu tn cfl g> eft aliud principium dicit gene ralifllmu dC aliud q dicit umuerfaleu^comune fed no ita ut primum dc aliud qp dicitur fub principium dc particula ’ re hic (eruadus eft ordo ut traditu eft in capFode ordine igr memoraturus totu & exercitu uel regalem gerarthia uel fa • cerdotaledefcendedo ab imperatore uel rege uel papa inci piam dc ad pncipes militia? duces dC cardinales principia co' munia mediata quaprimu deucnia a quibus quafi reicipies defeendaad particularia principiamidelicetcenturiones ba rones dC epos:afcendedo uero ecotra faciedu eftdicuu facili us memorabor oes intermedios inter papa dc eardinales dC hos dc epos 6C eos q lub ipfis iuntjcogmtis horum dignitate ordine 5C numero* N oratione aut recitada fit terna qfi imperator dc pn/ cipiumgeneraliftimu diuifioprima qfidux SCprinci/ piucoe:fubdiuifiouero’quaGdux dC principiu particulare fi aut ( p fe eet recitada plixior trifaria di uideda eft SC ad pri/ cipia diuifionis recurrcdu eft uidelicet fi eet principiu orati/* onis omne hoium genus &c*mediu at cognito o ciues egre gii dominiohui? & regno reru exterioru confumatio uero orationis fermonis 8C profie:quom ois fpledor ornatus non fi t ab h iis qua: terrena nubila paret fed ab hiis q a \ucx ai& p deunt:ad lpfam refulgurateuirtute dC ad ipfam aiam inter / noru acie ueftroru extollite oculoru:igitur r pprincipio me morare omne r p fecudo uero cognito dC r p tertio:quom ofs dC cetera unde dC poetice did:um eft:fcire ii uis hanc rem to ta fit fepata minuti :& alibi ut qbufda placet tria diuifio fiat* Ratio* Vom aut ut ! teftatur Ariftoteles oe agens in telledlua le intedat fmem defideratum in quo adipifcedo fpes coftituitur quo adepto gaudifi operlti acqritur i uxta illud fpesq differtur affiigitaiam:Iignu uit^defiderium ueniens luncigit lecius pcedet memoria ad fine memoradoru quu &ciarius 6i < ppinqus&faciliusfibi illu uidcrit acquirendu hoc aut fiet in affecutione primoru principiorum* Gregori us*n*inquitq?cognitio futurorum eft exibitio pteritorum apprehenfio*n*finis ultimi uon fiet nifi meliis finibus comp henfis:ubi nota q> ad unum fmem ultimum multi interme dii fines ordinanf ut ad fanitate pocula & medulla & ad ue/ neranda caniciem pueritia atq$ iuuetus:exilaraca igitur me / moria percurrit ufcp ad ultimum fine:poft primorum adep . tionc:& {pes fibi oritur de ultimo fine adtpifcedo primis ade ptis 8<quafi{blitafuturaetfitde fine ultimo acquirendo fi< bi uidtoria casterisaliistnuphatis.ite paufadoi finib? fterme diis a quolibet furges i fequete eudo ualidi? ad curreda uia fuccincla confurget. Primum adminiculum* Rimum igitur adminicula caufalitasdicir«eftm*ip{a recitandimfoluendi globi orationis initium & caput fonfq* habens ad oes riuulos uiam quafi caufain uirtute co/ tiiiens oes effectus ca ante qua: in fe eft una folet efte pluriu effectuum & quom fitbreuior numero facilius eft memoy rice retinenda cix aut multae funtpqbus cognofcedis Ari fto.& j>cli legeda ft opa & fefti do&orisa argumetatoib? ue" ro ut petit dilatio tua a nob illi fieri claru ca e medi? termini qi priaargumedpponefuit uii Aruth^picoruuiidargume tatoib? iqtroportet ppoes memorabili* (cire:fi at cupit duar tio tua fcire iuetoe medii termini r p argrmetatoe uide q de ea feripf t fetus do&or Thomasde aqno,pauca*n*6cbreuia cu lint faciliter memoria: coni mendabun tur* Secundum adminiculum* f Ecundum adminiculumdicimrprincipiorum deter' natioubifciedue q? fi plura nomina eflent recitanda utputa centum uel plura edent illa ad paricularia principia reducenda quinaria huius ratio ex tam dictis tradita uidet» quom»n»perinteIlec3:us manum reponant in archa tnemo riacreminifirendaficut natura qua ars imitatur quinq* digi tos manui tribuit itaurcp fafciculuqqe Itelledus manus me moria: tradit conuenienter fieri dicamus quinarium* Q uartum documentum» Otaq?potiffimumeftquartum& ultimum docume tum quidem dicitnr fepiflfima memoratio unde Ari/ ftotcles meditationes inquit memoriam (eruant» Exemplum» Am pueri poftq didicerin t ledionem recitanda mag ftroadhuc multoties illa rememorant pp qd Seneca dixit memoria nihil perdit nifi quod fepe non refpicit» Ratio» Vom fit comunis fententiaphilofophantiumoium ex frequentatis adtibus habitu generari : habitus aut ut Ariftoteles teftatur intellectuales &i fcientia: fint dediffi cili mobiles no gdit memoria q fepe uideritad (e conuerfa* Primum adminiculum» Dmimculum primum premium dicitur ♦ laboriofus eni aJioru documetorut e quom fit ergo ho finis ulti / mus horu oiutn maximu etprimu expe&at fuoru laboru» oes»n.ita(etiut:q7oislaborpmiuoptet:q>e diuer(u fecudu magnitudine & prauitateaioru memoratiu:rci»f»pmii ueri tatem:& uanitatemobferuantiumnam homunculi cxterio rum bonorum mercedem expedantnfii femetipfos in con temptionem:obiiciut: pluris enim illa quamuitam fuam hciut 5C tamen illa futpuitahois & n 5 hofs uita $ itfis: It€ luxuriofi corporalia bona rcfpicunt casci ifti apparet :domi nu*n*uitc mortalium duceqpaium fubdiderut corporis fer uituti quom p aiam corpus &nop corp^aia uiua fit, Ifti inp nofcendis cantilenis & in memoradis gemetis amoris terre ni (ingultibus ut carnalem mente moueat & ad carnalia de (lderia ftudet quid ftolidius iftis qnrp futuris lachiymis pre fentes emittunt 8C ,p futuro luctu gemitus nunc dare cogu/ tur hos quidem (equitur acies tertia magorudentis ifti oes funtafpiciedi palpebris ut qui ad fe ipfos nunq propriu con uerterut internu necafpectum alioru ad fe trahere ualeant etiam externum* Agtianimi ucro eternam fuorum laborum ppofuere mercede inter quos difteminata eft zinzania ut aliqui ipforu ppria apparete mercede cupietes gloriam ip(a pdat alii uero inquarreda gloria ignominia detineat ppetuam iu xta illud fi ego gloria itiea quxro gloria mea nihil eft* Sed eft pater meus qui glorificat me:quapropter apoftolus ad/ monet dices omnia in gloria dei faeitc:& iteru regi (eculo rum immortali & inuifibili foli deo honor & gloria in fecu la feculoruame*ipfe gloria eft uirtutu*& dominus nec cui uir tutis gratiam dederit abfcj gloria fcilicet effectu gratia: uagari tandem permittet inglorium in quo cum fumma confiftat felicitas cu illi preditus uirtute apparueris te ipm puta felicem fit igitur beatitudoobiectum tuum quam ap petut^qua omnes Iaborat:& fic lemper & promptus eris ad memorandu & memorando felix* Secundum adminiculum* Bftractio a meditatione rerum impertinentiu fecun dum dicitur adminiculum pluribus SC enim intetus BfiSofcft ac! fiiiguTa fenflis S^anrtoteleiJiiquit tp fenfusad plura intentus ad minima fninimus efthaxigitur uir huma tiiffimede nutrienda atep iuueda memoria ut uoluimus ex preallegatoru doctorufcriptis legentes in dilectionis tue ca lato a dominatione tua intrudenda cotulimus iocunda igi tur oblata manu caritas tua fufeipiat pro quibus offeredis concito ea atq? letanti percuretes gradu ad calce dedimus Annodbmini*Nl»cccclxxvi,indicti6eu'iiuDie uero*xvxY decembris Regnate SeremHlmo 8c liluftriflmio domino noftro»D*Ferdmado Dei gratia rege Sicilie Hierufalem & hungarie 6C cetera Regiorum uero cius Anno«xviii.Foelici ter amem * Valeperitufqg in multis in iftis etiam fufeipe uires ame 'i V ★ ★ ARMY ★ ★ MEDICAL LIBRARY Cleveland Branch
No comments:
Post a Comment