Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Toderini:
la ragione conversazionale di Roma e l’implicatura conversazionale dei sue
colonie – la scuola di Venezia – filosofia veneziana -- filosofia veneta -- filosofia
italiana – Grice italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice,
The Swimming Pool Library, Villa Speranza (Venezia). Flosofo veneziano. Filosofo veneto. Filosofo
italiano. Venezia, Veneto. Discende dai conti palatini Gagliardis dalla Volta. Letterato,
pubblica “Letteratura turchesca” (Venezia, Tosti), frutto della sua permanenza
a Costantinopoli, la prima trattazione occidentale di storia della letteratu
turca.Tra gl’altri scritti, in particolare di erudizione e di filosofia morale,
si ricordano la filosofia frankliniana delle punte preservatrici dal fulmine,
particolarmente applicata alle polveriere, alle navi, e a Santa Barbara in mare
e “L'onesto uomo; ovvero, saggi di morale filosofia dai principii della ragione”.
È ricordato in “I Dogi di Venezia nella vita pubblica e private” di Mosto, Giunti
Martello. La Dogaressa Pisana muore con gran dolore del Doge circa le hore
ventidue colta da una gagliarda convulsione al petto et abbattuta dalla lunga
penosa malattia sofferta. Per tutti i tre giorni di esposizione si conserva
così fresca e rubiconda nel volto che sembrava anziché morta assorta in un
dolce riposo. È solennemente tumulata ai S.S. Giovanni e Paolo nella tomba
comune dei Mocenigo. Il doge la segue dopo IX giorni di malattia in seguito a
un’infezione determinata da una risipola alla gamba sinistra. Ai solenni
funerali fatti alla sua statua ai S.S. Giovanni e Paolo venne commemorato da
Berti ed a quelli fattigli dalla scuola di S. Rocco, cui apparteneva, da T..
Cfr. Le sue opere registrate dal «Sistema Bibliotecario Nazionale». Giambattista
Toderini. Toderini. Keywords: filosofia coloniale. Refs.: Luigi Speranza,
“Grice e Toderini” – The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Tocco:
la ragione conversazionale e l’implicatura conversazionale dei rendiconti della
ragione conversazionale – la scuola di Catanzaro -- filosofia calabrese -- filosofia
italiana – Grice italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice,
The Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Catanzaro). Filosofo calabrese. Filosofo italiano. Catanzaro,
Calabria. Studia a Napoli con SPAVENTA (si veda) e a Bologna, con FIORENTINO
(si veda). Insegna a Roma, Pisa e Firenze. Si pose nelle sue “Ricerche
platoniche” (Catanzaro) il problema della cronologia degli scritti platonici. Nella
sua monografia su BRUNO (si veda) nega che il filosofo di Nola potesse essere
considerato un martire del libero pensiero, quanto piuttosto l'interprete dei
nuovi bisogni di razionalizzazione delle teorie filosofiche, in linea con
l'impulso delle ricerche scientifiche in atto ai suoi tempi. Contribuisce alla
pubblicazione dei saggi di BRUNO, individuandone tre fasi di sviluppo: una fase
neo-platonica, una fase pan-teistica e una atomistica. Sostenitore del neo-kantismo, rifiuta ogni costruzione metafisica e privilegia le
esigenze della ragione pratica. Altri saggi: “L'eresia nel Medioevo” (Firenze);
“BRUNO” (R. Istituto di Studi Superiori Pratici e di Perfezionamento in
Firenze); “Le fonti più recenti della filosofia del BRUNO”, "Rendiconti
della R. Accad. dei Lincei. Classe di scienze morali, storiche e
filologiche", “Le opere inedite di
BRUNO” (Accademia di scienze morali e politiche della Società Reale, Napoli); Studi
francescani (Napoli); Studi kantiani (Palermo). Ferrari, I dati
dell'esperienza. Il neo-kantismo nella filosofia italiana” (Firenze, Olschki); Raio,
Lezioni su Kant” (Napoli, Liguori); Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Enciclopedia Italiana, Istituto
dell'Enciclopedia Italiana. Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze
Archivistiche. Dizionario di filosofia, Istituto dell'Enciclopedia Italiana.
Felice Tocco. Tocco. Keywords: Bruno, ragione pratica. Refs.: Luigi Speranza,
“Grice e Tocco” – The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Tolomei:
la ragione conversazionale e l’implicatura conversazionale nella filosofia della
percezione – la scuola di Pistoia -- filosofia toscana -- filosofia italiana – Grice
italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice, The
Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Pistoia). Filosofo toscano. Filosofo italiano. Pistoia,
Toscana. Appartenente alla Compagnia di Gesù. Nato a Villa Camberaia e di
nobili origini. Studia a Firenze dove studia legge presso l'Pisa. Entra a far
parte dell'ordine dei gesuiti e venne ordinato a Roma. Divenne esperto di ben
undici lingue tra le quali latino, greco, ebraico, siriaco, arabo, inglese,
illirico e francese. Inizia la sua carriera teologica esponendo le sacre
scritture nelle letture pubbliche presso la chiesa del Gesù a Roma. Venne
eletto alla carica di procuratore generale dell'ordine dalla congregazione generale,
ufficio che tenne fino a quando cioè non ottenne la cattedra di filosofia al collegio
Romano. Le sue letture, che hanno sempre un vasto uditorio, vennero poi
date alla stampa con il titolo “Philosophia mentis et sensuum” nella quale, pur
nel pieno rispetto dell'aristotelismo del Lizeo, accolge gran parte delle
scoperte naturalistiche della sua epoca, esponendole nelle sue lezioni. Le letture
vennero ristampate in Germania dove ottenne l'encomio dell'Accademia di Lipsia
e di Leibniz. Ottenne la cattedra di teologia alla Pontificia Università
Gregoriana -- allora ancora Collegio Romano -- e rinnova le tematiche relative
alla controversia sul concetto di dogma già iniziate dal cardinal Bellarmino.
Le letture relative a queste lezioni furono tutte redatte in un manoscritto di
ben sei volumi in folio che tuttavia non vennero mai pubblicati dall'autore.
Eletto successivamente rettore del Collegio Romano e del Collegio Germanico,
ricopre la carica di consultore presso la Congregazione dei Riti. Venne
con sua sorpresa nominato cardinale da Clemente XI ed ottenne il titolo di S.
Stefano al Monte Celio. Chiamato al servizio del Pontefice per giudicare gl’errori
in materia di dogmatica si occupa della pronuncia di condanna dell'eresia del
teologo francese, esponente del giansenismo Quesnel. In qualità di
cardinale è uno degli elettori del conclave di nomina di Innocenzo XIII e di
Benedetto XIII. Treccani Enciclopedie on line, Istituto dell'Enciclopedia
Italiana. T. su Find a Grave. Opere di Catholic Encyclopedia, Appleton. Cheney,
Archivio storico della Pontificia Università Gregoriana, Istituto
dell'Enciclopedia Italiana. Giovanni Battista Tolomèi, Tolomei. Keywords.
Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Tolomei” – The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Tolomeo: la ragione
conversazionale e l’implicatura conversazionale contro la gnossi -- Roma –
filosofia italiana – Grice italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H.
P. Grice, The Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Roma). Filosofo
italiano. According to Ippolito di Roma, a gnostic, and a follower of
Valentino. Keywords: Ippolito, gnosticismo.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Tomai: l’implicatura
conversazionale e la ragione conversazionale – la scuola di Ravenna --
filosofia emiliana – filosofia romagunola -- filosofia italiana – By Luigi
Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice, The Swimming-Pool Library (Ravenna). Filosofo emiliano.
Filosofo italiano. Ravenna, Emilia-Romagna. Pietro da Ravenna Da Wikipedia,
l'enciclopedia libera. Disambiguazione – Se stai cercando il vescovo,
vedi Pietro Crisologo. Pietro Tomai, più noto come Pietro da Ravenna o Pietro
Ravennate e latinizzato come Petrus Ravennas (Ravenna, 1448 circa – Magonza,
1508), è stato un giurista italiano che insegnò nelle università di Padova, di
Greifswald, di Wittenberg e di Colonia. Compendium juris civilis et
Canonici. Pietro da Ravenna si fece notare all'Università di Padova in quanto,
come allievo di Alessandro da Imola, era in grado di ripetere a memoria
l'intera cognizione del diritto di quei tempi. A soli vent'anni ottenne
l'incarico di lettore. All'età di 24 anni fu promosso dottore in utroque iure.
Pietro suscitava lo stupore dei coetanei per la sua prodigiosa memoria. Ad
esempio, si vantava di aver archiviato nella sua mente, sotto la lettera A,
fonti sui seguenti argomenti: «de alimentis, de alienatione, de absentia, de
arbitris, de appellationibus, et de similibus quæ iure nostro habentur
incipientibus in dicta lettera A (”Sulle provviste, sull'alienazione delle
proprietà, sull'assenza, sui giudici, sugli appelli e su altre materie
consimili che nel nostro codice iniziano con la lettera A”). Nel 1477 si
recò presso l'Università di Pisa ed alla fine del 1479 ritornò a Padova come
professore di Diritto canonico. Nel 1491 pubblicò un libro sulla tecnica di
apprendimento dal titolo: Phoenix, sive artificiosa memoria ("La Fenice,
ovvero la memoria artificiale"). Nel 1497 il duca Boghislao X di
Pomerania lo condusse a Greifswald allo scopo di dotare la locale Università,
da lui fondata, di un prestigioso nome italiano. Dal 1498 al 1501 Pietro
ricoprì la carica di Rettore. Tornato in Italia, dopo poco tempo ottenne una
chiamata ad un prestigioso incarico da parte del principe elettore Federico I
di Sassonia, che aveva fondato un nuovo ateneo, l'Università di
Wittenberg. Il 3 maggio 1503 Pietro tenne la sua prima lezione a
Wittenberg su Il potere dei papi e degl'imperatori. In particolare, egli
sostenne il diritto dell'imperatore a fondare Università, cosa che il Principe
elettore aveva già fatto per la prima volta con la scuola superiore di
Wittenberg. Pietro da Ravenna lasciò Wittenberg a causa di un'epidemia di
peste e divenne professore di diritto presso l'antica e prestigiosa Università
di Colonia (fondata nel 1388). Qui divenne famosa la sua controversia con Jakob
van Hoogstraten, nella quale egli stigmatizzava la prassi, in uso da parte
delle autorità tedesche, di lasciare le salme dei condannati a morte esposte
sulle forche: secondo lui ciò andava contro le leggi naturali e divine. A causa
di quella disputa, che per lui fu anche una sconfitta letteraria, Pietro lasciò
l'incarico di professore a Colonia e si trasferì all'Università di Magonza, ove
poco dopo morì. Lascito culturale L'opera Phoenix, sive artificiosa
memoria ("La Fenice, ovvero la memoria artificiale") offrì per la
prima volta ad un vasto pubblico un metodo efficace per allenare la memoria.
Sfidando i benpensanti dell'epoca, Pietro nel libro rivelò «un segreto che ho a
lungo taciuto per pudore: se desideri ricordare presto, colloca nei loci
vergini purissime; la memoria è infatti eccitata dalla collocazione delle
fanciulle». Dopo la sua prima comparsa a Venezia, il libro venne tradotto in
numerose lingue, comparendo ad Erfurt e Colonia: nel linguaggio odierno, si
potrebbe parlare di un best seller internazionale. La Repubblica di Venezia
concesse a Pietro da Ravenna e a un editore di sua scelta, il privilegio dell'esclusiva
di stampa del suo libro Phoenix. Tale privilegio può essere considerato il
primo esempio conosciuto di copyright. I testi di Pietro da Ravenna, in
particolare quelli sull'arte della memoria, furono letti e apprezzati da
Giordano Bruno, da cui prese spunto per sviluppare uno dei suoi maggiori
interessi, quello delle mnemotecniche. Opere Phoenix, sive artificiosa
memoria, Bernadinus de Choris, Venezia; Erfurt, 1508 Colonia. De immunitate
ecclesiæ, Colonia 1503. Liberum sermonum, quos festis diebus auditoribus juris
pronununciavit, Hermann Trebel, Wittenberg Compendium juris civilis et Canonici,
Colonia, Hermann Bungart von Kettwig. Alphabetum aureum utriusque juris,
Colonia, Compendium in consvetudines feudorum, Colonia 1567. Phoenicem sive ad
memoriam comparandam introductionem, Colonia. De corpore suspensi in patibulo
an remanere dabeat. Manoscritti Lecturæ, Verona, Biblioteca Comunale di Verona,
Fondo manoscritti, ms. Rossi, Clavis universalis, Napoli, Ricciardi, Mordani,
Vite di ravegnani illustri, Ravenna, Stampe de' Roveri. Ritter von Eisenhart:
Petrus Ravennas, in: Allgemeine Deutsche Biographie, Duncker et Humblot,
Leipzig. Dieter Girgensohn, Petrus Ravennas, in Neue Deutsche Biographie (NDB).
Band
20, Duncker et Humblot, Berlin 2001, S. 230 f. Ravennas oder de Ravenna, Peter
ein Rechtsgelehrter In: Zedlers Universal-Lexicon, Band 30, Leipzig, Spalte, Bowker:
Copyright: Its History and Its Law. Being a Summary of the Principles and
Practice of Copyright with Special Reference to Books. Houghton Mifflin, Boston,
Friedensburg: Geschichte der Universität Wittenberg. Max Niemeyer, Halle
(Saale). Theodor Muther: Aus dem Universitäts- und Gelehrtenleben im Zeitalter
der Reformation. Andreas Deichert, Erlangen. Frances A. Yates: Gedächtnis und
Erinnern. Mnemonik von Aristoteles bis Shakespeare. Akademie Verlag, Auszug bei Google
Buchsuche Altri progetti Collabora a Wikimedia Commons Wikimedia Commons
contiene immagini o altri file su Pietro da Ravenna Collegamenti esterni Opere
di Pietro da Ravenna, su Open Library, Internet Archive. Modifica su Wikidata
Geschichte der Wissenschaften in Deutschland, su gdz-cms.de. Portale
Biografie Portale Diritto Categorie: Giuristi italiani Nati a Ravenna Morti
a Magonza Mnemonisti Professori dell'Università di Pisa[altre] Artifìdofa
Memoria Clariffimi luris VtnuCq^ Doftoris de miliris domini Pctri
Rauénatis lura Canonica ordì nane de fero Icgenris in Celeberrimo
Gymnafìo Pata^ uino in hoc libello continctur » Etcum
unafitFocnix di unusfitiflelibellus: libello fi placet Foenids nomen
imponatis. Eleonora de Aragonia Duciffa Ferraris &c,Q^uod
ab omnium bonoru datore Immortali deo generi huma no conceflum
eftjplæri<j in orbe terrarom a conftitu/ rione mundi uf<j ad hanc ætatem
excellentcs uiri eua^ fere,Q_uos inter nunc adeft Speótatus miles
auratus di Infìgnis utrcxf Iure confulcus dominus Petrus To mafius
rauennas harum litterarum noflrrarum exhiV^ bitor:Q_ui praster alias
corpis et animi dotes ita omni dodlrinarum genere Sitenaciffima memoria
refulget ut ne dum (uperiorem fed eriam in his parem minime habere
uideatunQ^uod quidé nuper latiflime re ipfa comprobauit:ut non folum nos
fed etiam omnis hæc duitas noftra teftimonium perhibere potefì^Q^ua
ex re faélu efl: ut eum fingulari admirarione prædpuacj charitate
complexa^Inter noflros praster alios familia^ rem àrdom^cum habere
coflituerimus, Q^uamob rem Sereniffimos reges llluftrcs prindpes
Excellétcs refpublicas dC alios quofcuncf do minos patces fratres
amicos beniuolofcp nollros precamur ÒC oramus ex animo ut quotieiifcucf d
contigerit ipfum dnm Petra tamoptimcmcritucumfuis.famulis& cquis ufcj
ad numerum oélo cum fuis bulgiis forccriis &capfis cu pannis
&C ueftibus fuis libris uafìs argcteis di aliis qui/ Dufcun^ rebus
fuis ac armis per eorum urbcs oppida uicos panus aquas loca die noftecj
libcrrime de expe ditiffimeabfijalicuius dadi gabellai et alius
cuiuflibct oneris folutionc amoris nolrri ÒC potiflimum tam ma
ximarum huius hominis uirtutum caufa tranfire per/ mittant eommendatiflìmum^
ipfum femper haben// tcs ei prouidere uelint de liberrimo expeditiflìmo(j
tra fitu de idonea cohorte ut opus fuerit di ipfe requifiue/
rittQ^ùodquidemnobisiocundiflimuni femper cric
at(^gratiflìmumparatiffimis ad omnia eorum qui fìc in eum fe habuerint
beneplacita.Madamus aùt omni bus di fìngulis magiftratibus quoruncuncj
locorum noftrorum 6^potiffimum cuftodibus paffuum reli/< quifq
fubditis noftris ut prædida omnia di fingula in terris di ìoós noftris
inuiolabilitcr feruent feruaric]^ fa ciant,Sub indignationis noftrac
incurfu di alia quauis grauiori poenapro arbitrio noftro cis
imponenda:ad quorum robur di fidem has noflras patentes litteras
fieri iu flimus di regiflrari di noftri maioris figilli munì mine roborari
jDatas Ferrarise in noftro ducali palatio anno natiuitatis dominicac
Millelimo qi atringentefì ' mo nonagefìmoprimo Indidlionc nona Die
decimo mcnfis Oftobris &:c. Scuerius Bonifadus Marchio Motis
ferrati S^cDccct pmaximc Prindpcs corum non jfìlerc comendationcs qui fide
ac deuotione non modo {ibi dciiinétos di affcctos effe co gnofcunt
fed quorum uirtus ac {ciém 5c mores ubicj patcnt di illos fibi reddunt
gratos acceptos^Sane igi turattcndcntcspræclaras uirtuteslcientiarum
pcritia ac mcmoriam magna prout nolipfì uidimus ac mirabi litcr
fumus cxperti fpedlaBilis ac eximii luris utriul^ doétoris de militis
cadàrei domini Petri de Tomafiis de RauennaPaduasIusCanonicum publice
Icgcris nec non illius erga nos immenfam et cordialem deuotio// nem
fìngularemcj affedionem merito inducimur illu corde diligere dc inter
charos noftros connumerarc, Q^uamobrem uniuerfis òc fìngulis fereniffimis
domi nis regibus illuflriffimis principibus patribus inclytis
dominiis magnifìcis capitaneis excelfis communitatibus flrenuis condudboribus
nobilibus et officialibus amicis &beniuolisnrisad quos memoratus
dnsPe^^ trus declinaueritillum affe^luofecomendamus eofdc rogantes
ut ipfum cum equis quinque dC totidc perfb nis fui{(j bulgiis ualijGis
ueftibus libris pecuniis rebus de bonis per omncs ciuitates terras òe
uillas caftra op^^ pida caflella diftriótus et iurifHiftiones òc portus
potes de pafllis eudo dC redeudo per terra dc aquam die ac no tì:e
lemel dC p!Mries abfb folutione alicuius datii peda/ gii gabellse
buUetarum ilrapaflus tolonei fundi nauis de dia quauis oneris exadione
libere ac expeditc dimit tatptrafirejfibi(y|)uideatdeguidis fcorris
faluiscodu busfidisfociecatibus dC ms fauoribus oportunis quos
requircndos dxixcric benigne^ illum rccolligant
humancfufcipiantS^gratiofc tradtentnoftri contcm plationc fuarum<$ prædariffìmarum
uirtutum intuì// tu t nam quicquid humanæ rccolligcntiæ benigni
tra-' ftamétipropiai<pfauorisfibicollatum cxtitcrit nobis ad
fìngidarcm complacctiam afcribcmus ;in quorum fìdcm præfctttcs noftras
fieri iuffimus dc rcgiftrari no ftri^ figilli imprcffionc muniriiDatas
Pontis turiac die XKÌiiù» Antonius Priores Vcxillifcr
iufliriac populi 5c communis ciuita tis Piftorii præftantiffimo luris
utriufcy doarori dc da/ riffimo cquiti domino Petto de Tomafiis raucnati
no/ bis dileélifGmo falutem^Si reéte omnia quæ mentibus humanis
concipi ac probabili ratione difccrnì queant uel confiderabimus uel
pcrquiremus nihilprofedto in ter caducas opes uarios hominum (plendores
alterni/ tem^fortunam inuenietur poflipfum immortalem deum qui
cunfta creauit ac regit uirtute admirabiliust ca quippe apud uiros bonos
et ingenio daros tanti eft ut non modo iudicetur ipfius diuinitatis
particeps uc/ rum 8C poffidentibus eam fìt ftabilis ÒC incorrupta humanæ
at<f cdeflis ukx poffeffioxù ita^nofler Piflori enfis populus diu
fìngularem tuam fcientiam admira/ bilem memoriam ac morum ciuilium
cgregiam probi tatcm accurate perfpexerit motus primum excellentia
uirtutuj deinde amorisindidoquod erga noftra rem publicam 8C ucrbis et opcribus
oflédiflrnca demum co gitauit di propofuit quæ parem eius in te
bcniuoIcnaV am dedararcnt^Conuocato igiturpro more ac legibus
duitaris confilio publico ipfìus populi ac Icgiamc cdc/^ brato die fexta
menfis prccfcntis non fine fummo ac fa uorabili conuocatorum cofenfu
decretum fuit tibi tu^ i%defcendentibus benefìciumnoftrx duilitatis
cum piena facilitate confequendi qu2eciin<j ofKda duitaris
S^cuexcptioneimmunitatecjperannos triginta pro
ximefecufurosaquibufcucjfolutionibus quse dein^/ ccps in eadem noftra
duitate quouis modo imponerc tmtka^ in futurum fis nofter duis Piftoricnfls ac
prò Piftorienfedueutprseferturhabearis &reputeris tu uirpræftantiffime
cui 5c honos et bcniuolcnriameri^x to debentur et cuius defiderio
fatiffa<fhj effe putamus hoc noflri amoris indirium fufdpe grato ac
iocudo ani mo et memor fìs noftram hac rempublicam tibi ut csc
teris noftris coduibus fadram effe communem : Datu PilTrorio in palario
foìkx nollræ reftdentise fub noftro cofueto figlilo Antonius luanus
Cancellarius ÒCc, Saluus fis frater Jptimc ucnictcm fororium meum
pa/ tauium non fuit acquimi fine meis ad te litteris uacuu uenire t
quibus ÒC fi nihil aliud habeo quod fcriba hoc faltcm habeo quod in
inirio epiflolarum fa^piffime ap^ poniturfi bene ualesgaudco ego bene
ualco uxor mea ego falui te una cum tua faluos effe iubcmus^tu uc/
ro cum omniù «tatis noftrac mcmoriofifTimus fìs mc^ mento uerbi tui fcruo
tuoinquomihifpcm dedifti. Papi« quinto idus
Nouembres^M.ccccbcxxviii» Tuiiuris Lancello^ tus Dccius
luris utriu% doótor* Padu« Domino Petto m'emoriæ Magiflro Quid
modo pyramides^quid iam babylona canamus Q^uid louis de triuise
tempia fuperba deæ Non magis immenfum mirabimur amphitheattum
Nam fummc facerent hoc quoq fcmper opes Sdpio non ultra iaétct quod
fcccrat ufus Agmina qui proprio nomine tota uocat Pctrum
famacanat quam nobilis ilie rauennæ eft Gloriajqui plufq doébi
mincrua potefl: uid magni fccere dei mirabile diftu Nam
retinet quicquid legerit ille iemel Effatur triplici quæcuntjorator in
hora Protinus hic iterum nfl minus ore refert Sic reor hunc
genuit doftarum quinta fororum (Cui pia mufa nihil non meminiflfe
dttlit, FraterEgidius Viterbiéfishe
remita Cremona: Ioannes antonius PIcbanus cxiV mio humani
diuini<]p luris Do/ ftoritdPctro Raucnati falutc, Vcnimus cxtcrna
fub cctta palatia luce Curia confcriptos qua capit ampia
patres Teq ibi carminibus primum ccnfcrc crcmonam Scnfmius de
laudcs connumcrarc fuas Et fìc q uanta tuse celeris facundia
linguse Qua par ingcnium ucl quafì maius habes Ccdit cnfm ingcnio
tibi rcgulus imbribus oris Ifcus manans tuUius eloquio De
memori uix mente L'cet con tingere quicq Mortalemquoniam præterit
illa fidem Nunc equidem de te rumor pr^eceflcrat ingens
Inuentus multo maior es ipfc tamen Eloquar hoc fìat fi non iniuria
cui^ Aut deus aut toto es primus in orbe uirum Salue igitur
tenuef^ meos dignare libellos Perlegere : acripiunt uerba cSentis
heri Vt<j deus pladda gaudet fc uoce rogari Dona deninc
gratis tradere fupplidbus Sic tu quæfo neges mihi non præcepta
prxcanti Q^uæ memor hoc ualeant efficere arte caput Hæc fìpræflitcris
quauis tibi maxima fama eli Illa tamen crcftct Carmine dC
órcmco» Brixiæ Clariffimo &C cxcclicntiffimo C3i[krd ponti fióiq
luris Dodori mirabili memoria prasdito equiticj
rplendidiffimoPetroRauennati Mar// ciis Picardus falutem.
Simonidcs ccdat mcnf^ alta themiftoclis una Indytus arpigena
cum cicerone folon Cum doftor cum clarus cqacs Tpkndorqp raucnnæ
Mente ualens memori maxima qusec^ canat. Papise Hieronymi Buticellæ
auditoris noftri car mcn ad uniucrfitatem fcholàrium» Alma deccns
fVudio ftudiofum fpernerc noli Sic petrum ualet hic iuribus àt<j
pede Huic profa non deerit rcpetentur milia Icgum Milia quot
nun<3 poffe referre putcs Cannona lì cupies cantabitur undit^
cannon Nec poterit calamus fcriberc quxq refert Dc^ aliis
fcriptis recitabit fplendida cunétìs Tot quot uix poteris credere
fcripta forc Adde ^ illa fuac uirtutis munera fatur
Pcdtoribus noftris addere poffe cito Q^uod fi nunc Tpcrncs
lachrymaberis al» ja futurum In tempus pofthac forf^ lugcnda tua
cft Idem Si rua mirantur memorantem fccula cirum Vt
numen petrum fccula noftra colant. Q_m setatc nra paucos cxcdlcti memoria præditosfuiffc
cognouimus ftatui pulcherrimu opus Italiæ dc ioti or bi traderc;cuius
prascepta fì<^s feruarc uoluerit huius ar tis altiffimùculmcparuotpe
mirabilitcrattigetmcc fai lor o leétor cariffimc du eni præcepta mea per
tota Italia cxpirer cuéti dininu potius q hùanu opus le uidifle
afFir mabanaliqetiafecrucefìgnabatneci artificiofa memo ria præceptorc
hui;fed deo mihi auxiliupracbcte regulas pulcherrimas maximis tn laborib
iueni;huc ego libcllu aoótìffimis auditoriblegi me<j legete prsecepta
huius ar tis ab ore meo pédétes Icripferej de q do^tria mea ufi fut
de honorc òi laude fut cofecuti hoc meu luetii exccllétif fimi uiri
laudauerut quoj^ noia l fine huius opis ifcribc re placuit ne folus
uidear qd'c meu laudauifTejqd.pfecto pulchrius iudicabi^fi excellétiorcs
habucrit laudatores mcaigitpræceptacarifCmeleélor aple(5taris
oicjftudio de diligétia exerceastex ipfis eni no ex aliis grana
colligcs et toto ope pfedro mihi crede maxima gKam reporta ois
No fumus fufficiétes cogitare aliqd ex nobis.fcribit apfs
ii^ad corinthyos,iii,Oé donù optimu defurfu eft defcen dés a
pf e luminulacobi p,gLin,l»na ÒC demofl:henes,fF» de legibus^Q^uid
enim nabes qd* no accepifli,i,ad cori thyos.iiii,fine me nihil
poteftis faceretIoanis,xv»nolite griarine<jlo<^mini elata
ne<j ^cedat magniloquètia de ore ufo qa deus fciaru efl
dnstprimi RegUtiiatelledu ti bi dabo ÒC iftrua te i hac uia q
gradieris ait deus oipotcs in libro pfàlmo^ p os pphetæ dC Baia
^ncipio libri feu/ do^ no p5t ali^d no boni uclle nifi iuuet ab co
q no pot b lì malu uellc t ósxk Augufiinus ad Bonifaciu Papam
gra tia pr æuenit ut udimus bonu, Augufiinus in cnchari dion mouct
ad quærcndu falutc libertas arbitrii mouc te priusdcot Augufiinus de
ccclcfiafticis dogmatibus fine gratìadei nuHuprorfus Guc uolcdo fìucagcdo
faci unt hoies bonu Augufhnus de correétione &C grada uellc
etià ojuod bonu eft no pofTum nifi tu ueliSrAugu ftinus in loliloquiisj
et Icribit ingeniofus poeta in prin cipio fui præclari opis dii ceptis
nam uos mutafHs dc il las ajpiratc meis dc alibi ; Adfìs dc cepto
luppiter alte meo»6^pulchreloquit Cacfarin,lin noie dni,C«de offi
ciò pi^feétì prætorio africe intldeo nobis auxiliu prse-' bctetCtdc
epifcopis 6C dericis j di in^Ldeo au^dlorc nrm gubernate impiunitQde
ueteri iure cnudeando dCtcx tus efl: in cap in noie dnuxxiiiAudC in cap
in noie diii de teftibus de in cap ueritatis de dolo òC contumacia &:
in cap no licet,xxvi»q.v»6^ in cap in noie pris,kxiii.di»in au
tctico ut præponat nomen ìmperatoris in uenmox in choet audore deo in
autentico de armis in prindpio in autentico de quæflore in cap primo de
baptifmo glofà in rubrica inflitutionu BalJn rubrica,Qdciure iurado
Ad oipotetis igit dei prouidctia aium meu refcrcs hoc utililumu opus
ordinare difpofui in quoamids fatiffc cero fi obfcuritates uerbo^ et fentctiarà'
cuitauero ut ctia idoéli utilitatc aliqua ex hoc libello affequi
poflìnt; in ho^ igit prasccpto^ traditioc lo^ no aùt dicerc cogù
tauitut aut rcs darius habeat coduiioncs in tota arte fa cillimas
adducàmt cu Icgifta firn legiftas uidcar imitati. RIMA critConcIufioj Ars
ifla conflat ex ìocis ÒC imagmibus:loca funt tan^ charta feu p alia
materia in qua fcribimusdmagincs funt fìmilitudincs rcru quas memoriæ
uolumus cómendare» Chartam cr^o primu parabo in qua imagincs
collocare poffimus.Et prò fundamento huius primæ conclufìonis quatuor
regulas ponOtPri^ ma eft hsecdoca funt feneftræ in parietibus pofìtæ
cclu nse anguli ÒC qux his fìmilia funt^S ecuda fìt regula : lo^ ca
non debent effe nimium uidna aut nimium diftatia» uicinitas enim ut
expertusfum in appofìtionc reru me moriam naturalem conturbar ? fi autem
nimium difta rent loca cu mora qu3e locis tradita funt redtamus me^
diocriter ergo difirabunt unus ab altero quinque uel fex pedibus diftabit
♦ Tertia fìt r^ula uana ut mihi ui-' detur eft opinio dicaitium loca
tìcri non debere ubi fit hominum frequentiamt in ecclefiis aut in
plateismam ccclefiamquado^uacuauidilfefufFicit non enim fem per ibi
hominum deambulatio uifa fuit dc in hoc expe^ rientia quse eli: reru magiflrra
cotrarium docuit, Q^uar ta fit reguladoca no fint alta quia uolui q?
homines prò imaginibus pofìti loca tangere poflint quod utilefem^
per iudicaui,Accipio ergo ecdefiam mihi mukumno// tam cuius paites
diligentcr confiderò in ea tenp quater dcambulans difcedo domumcj redeo
et ibi per meuifa mete reuoluo &: h oc paéto principium lods do t In
par te dextra portai ex qua redo tramite ad altare maius itur mihi
primum locu c5fhtuo:deinde in pariete poft quinquc aut fcx pcdes fccundum
&: fi ibi aliquid reale fìt poétum ut cfì: columna fcncflra aut his
fimilc ibi lo cu pone j {ì autem reale defìciat ad arbitrium meù
ima/ ginarium fingo fi tamen hoc loca fabricas omittcrc ucl Ict
timens ne rei appofitæ obliuifcatur cocedatur dum/ modo fit memor ibi
locum conftituiffe Ce de loco in locum procedatur donec ad eandem portam
loca fabri cans reuertatur ifta fìant in parietibus primis cede//
fise omiflìs omnibus qux in medio ipfius funt ; dc fiqs locorum copiam
habere cupiat hoc ordine monaftenu intret illud totum locis impleat aut
in parietibus cx/ tra ecdefiam fibi loca coparena^ qui multa uoluerit
me miniffe multa fibi loca comparare debenEffO autc quia cmnes
homines Italia copia rerum abf(| chartarum re uolutione fuperare uolui in
facris fcripturis iure cano/ nico ciuili^ et aliis multarum rerum
au^toritatibus du cfTem adolefcens mihi centummilia locorum paraui et nunc ipfìs decemmilia addidi in quibus per me
diceda pofui ut inpromptu fint quando memoria uires expe tiri cupio
a(:cum patria relinquo utperegrinus urbes Italise uideam dicere poffum
omnia mea mecum porto nec ceffo tamc loca fabricarejhoc fuadeo ut in
aliqua ce defia de monafterio habeantur loca folum prò reponc/ dis
rebus quas quotidie conuenit recitar emt funt argu menta rationeshiftoriæ
fabuk& prædicationes quac in quadragefima fiunt ÒC hoc offidum illis
lods tatum deputetur et unum quod utile iudicabitur prò iftis lo/
ris in fine fcriberc difpofui.uolo equidc iuuenes huius artis cupidos
pcrfe<5b'ffimc doccrc:loca autcm (ìc conflri tuta ter aut quater in
menfc memoria repetantur.repe titio cnim locorum nullo predo emi poteft,
SECVN da erit Conclufìo ut charta habita modum fcribendi in ipfa
doceam in magna nobiliu corona dum efTcm ado^ lefcens mihi femel
fuitpropofìtumut aliqua nomina hominum per unum ex aftantibus dicenda
recitatemi non negauiidida ergo funt nomina in primo loco po^/ fui
amicum illud nomen habentem in lecundo fìmili/^ ter fic quot dida fuerunt
tot collocaui &C collocata re citauit&: aduertat collocans ut
feniper amia! ponat agc tem illud quod comuniter ab co neri folet t dC
ifl:a con/ dufio dare procedit in nominibus cognitistfi autc non
cognofcitm amicus illud nomen habens ueluti Boz/ drab Zorobobel tunc
coUocabis quod loco fuo dicc^^ tur idem dico in nominibus animaliu ut
efl: equus bos afinus ut in primo loco ponatur equus in fecun/^ do
bos intertio alìnus 6^ idem in rebus anima carena tibus ut efì: liber
cappa uefì:is;fedaduertene decipia ris fi in primo loco poneretur liber
in fecundo cap pa fic fìmpliciter poffes dum reeitares defìcere j
exci// tare enimmemoriam naturalem efl artis huiusoffì// cium i fed
hx res commouere non pofTunt quia ge ftusimaginis jgoCkx cxcitat
quiintalibus naturaliter non reperitur t imago igitur in loco talis poni
debet quæ fé moueat fi non poteft ab alio moueatur rem talem in
manu alicuius motoris ppnas ut ex mota P ilio memoria naturalis
commoueaturjfed acutiffimi in geniiiuucnisdicet^hæcprjEcepta non funtomni
ex parte perfeda formica in loco pofita fe mouet no tamc
propterfuiparuitatemcommouebit granum piperis in manu motoris pofitum
etiam non exdtabit t fatcor hoc fi formica fola collocctur fed
multitudinem formi carum afcendentium et dèrfcendentium arborem in
lo co ponamtQ^uod ergo formica fola facere non potefl
facietmultitudoSiamicus etiam in loco multa grana mouebitJnft^bit eoam
ingeniofus iuuenisipulex fal^^ rat nec commouet multitudo autem bene
collocati no potefl fed prò pulice amicum pulicem capientem collo
cabo:6^ ego fepiffime prò pulice excellentiflìmu omnia ætatis noflra:
medicum Magfftrum Gherardum Vc/^ ronenfem pofìii quem fcmel capientem
pulice afpexi» III efl: aurea Condufio quia prò littcris al>
phabeti homines habco dc (ic imagines uiuas:pro littc ra enim,a, Antonium
habco prò Lttera»b*Benedi<^lum et fjcperfonas in quarum nominibus
prima littera efl illa quam collocare uolo;6^ ego communiterpro
littc/^ ris formoCffimas puellas ponojillæ enim multum mc^ moriam
mcam cxdtant et frequcntiffime in lods luni peram Pifloriéfcm mihi
chariflìmam dum effem iuue nis coUocaui et mihi crede fi prò imaginibus
pulcherri mas puellas pofuero facilius Òi pulchrius rcdto quæ lo
dsmandauifccrctumcrgohabeutiliflìmum in artifiV ciofà memoria quod diu
tacui ex pudorcfì dto mcmi^^ nifTe cupis uirgines pulchcrrimas
collocajmemoria cni coUocatióncpucllaruiTiirabilitcroomouctur òCqui
uù dit tcflimonium pcrhibuitjhoc aut utile præccptu prò
dcffc non potcritillis qui mulicrcs odiùt et contcnunt fcd
ifti artis huius fruàum difficilius confcqucmr uc/ niam tamen mihi
dabunt uiri rebgioljflimì QC caftiflìmi præccptum enim quod in hac
arte mihi honorc dc lau/ dcm attulit tacere non dcbui cum fucccflorcs
exccUen^ oflìmos relinquere totis uiribus nitar» IV cft Coclufìo ut
imagincs alphabeti feu noia dcmonftra tialittcras bene memoria
teneàtur dC fkpe repetant; Incipio ergo fic fi mihi contingat inloco ponere
iftam co/ pulam et in loco pono Eufebium ÒC Thomam : hoc ta
me ordine quia Eufebius locum tagit 6i Thomas aftat coram
cotd autem Thomas locu Eufebii tenuerit et cu fcbius thomoe non
copulam et:fed hoc pronome te in loco uidebimus appolitumteft enim
in arte hac hacc regula ut prius in ordine loco iit propinquius iìcut
enim in chartaprimum,€,fcribimus in ifta copula et ita et in
loco et idem obferLiandum eft generaliter in oibus di//
(tìonibjdi aliis collocadi5> V efl Codufìoin fyilabis
trium litt ;rarum in quibus iic procediti enim uocalis eft in medio
uc in hac iVUaba Baritunc imaginé ultimsc litteræ acc^io rem
aiiqiiam addo cuius princi pium duabus^riccedetibus litteris limile
fìt/i ergo in loco raìmùdum cum baculo locum percutictem
pofuc ro Icgetur in loco fyllaba bar;& fi Simon locum
percuf Icrit habcbitur fyUaba bal^ifta ergo fit regula quæ f?c
re pctitur ubi uocaiiscfl in medio in fyUaba triu littcraru
c accipituf imago ultimac littctx re aliqua appofita mobi li
aut fé moucte cuius principiu fimilc fìt duabus littC/-^ ris
pr^cedctibusjfì autcm uocalis fìt in fine ut in bab raituc imaginem primæ
ìittCTX in loco cóììoco 6C re mobilcm feu le mouctem cuius principiu fìt
fìmile dua bus fcquctibusjfì ergo BenedicTij cum rapis uel ranis in
loco pofìiero dabit fyllaba brajfì auté Thomam fyV labam trajcopia ergo
rerum incipictium ut fyllabæ fì in promptuhabeaturmagnam afferct
utilitatem j fed fì uocalis efl: in prindpio lyllabam fàcies ut in hoc
uerbo amo tue femper imago primse litteræ collocada eft in lo co di
res principium habcs fìmile fequcti fyllabæ;fì er/^ go Antonius uoluat
molam hoc uerou amo pofìtu Ic/^ gemus;fì Eufcbius uerbu emo:efl: tamé
fciédum no poflumus comode didhone trium aut quatuor fyllaba rum
collocareìfed nec opus eft quia fì-uflra fìt per plu^ ra quod potefl:
fìeri per pauciorajfìifFicit enim prima Òi fccudam fyllabam pofìiilTe
diótionc tamen duarum fyl labarumpofTumustotam collocare ueluri pater
pona in loco rem uel homine prò imagine fyllabac pa;ut Pau lum de
prò fyllaba ter^cum uocabs fìt in medio Raimu dum accipiam telam in manu
hebctemxondudo ergo fìcpulchre imagines alphabeti fìmul iute et copia
reru indpiétium ut fyllabæ femper nobis fecr/ict fi aliac imagines
defìierintjfì enim alias habére poflum iftas omit to de quibus in aliis
codufìonibus dicet". VI eft coclufìoin iftis diéhonibus panis uinù
lignum ueftis di fìmilibus et in noibus dignitatu x ut e^ft Papa
Impator abbas cationicustquac ola ctiam'ruflid mtclligunt quid
dcmonftrctmd ut darius loquar uniformcs funt in lin gua ucrnacula &C
latina in talibns ditìionibus alias ima^ gincs non quacro fed pono illud
quod diéh'o ipfa fonat Ottines taliu diétionu pofllint pulchro
inuen to facile collocari;in corporc na<f humano cafuu imagi/
ncs inucnimam caput cft cafus noiatiuus manus dcx/ tra gcniauus manus
fìniflra datiuus jpcs dcxtcr accufa duus pcs finiftcr uocatiuus de ucnter
fcu pcébus cafus ablatiuus;& prò numero Cngulari pono aut
pulchra puellam nuda et prò numero plurali ipfàm egregie or/^ natam
aut illum quem meminiffe uolo t aut ergo uolo collocare rem aut hominctfi
rem ut panem puellam nu dam in loco fibi pedem dcxtrum cum pane
tangentem collocabojfì autem diftionem collocare uolo hominem . in
aliquo officio ucl dignitate cóftitutum demóllrantc ut abb atemjabbatc
unum in loco nudu qui cum pedc dextro locu percutiat ponoj 6^ fi
diligctec o lettor dulcif fime cófiderabis hoc inuctu tibi pulchru
uidebit": de ùc has diéb'óes totas folco collocare, SEPTIM A efl:
Co clufìo quia poffumus etia collocare didiones fono uo// ds geflru
corporis ÒC fìmilitudine òc iffas imaginibus frc quctifUme utonpono
enimamicu prò didtìone:do(fto/ re unu cogno|ii qui femp in ore habebat
legc per hanc Ode tpibus appellationu:illam enim tatum legem legu
dolor memoriter diccbatmolens ergo illam legé colloca re illum dolorem
pono qui femperrifum'excutitS^f c fono uocis collocacioncm fadojgeftu
corporis ponunt c li imagincs quado fìt gcftus in dizione
coprchcfuspra ucrbo cnim fpolio amicu peno qui aliu fpolict; prò
ucc bo rapio amicu per uim aligd rapictetfìmilitudinc colla co
imagines quado rem dizioni fimilé in littcris licct in fignifìcatione
diffimiié inucniomt quado pfo uerbo ca no canem colloco, VIII eft Codufio
prò diii^ iure cófukis 6^ de uoluminib iuris ciuilis dicere
incipj> am ^ quado illa lods tradere uolo colores quibus regu
tur aGcipiojpro,fF,ueteripeÌlem albamjpro.fF,nouopel lem rubeamjpro infordato
pellem nigram;pro Codice pellem uiridemjpro uolumin e uarii coloris
pellem^pro \ Inftitutionibus librum paruumiS^ prò autentico tabel
lionem inflrumetum magnù habetem collocojpro au^ tética pueUam
priuilegium habctemjpro libro feudo^ comitem alicuius caftrijpro decreto
autem cu in eo finr landto^ patrum audtontates fenem alique in loco
feri bentem ponojpro decretalibus Papam in throno fede te
colloco:pro demetinis puella cui nome efì: Clemens prò fexto libro
infh-umctum illud ita in Italia didrudc- quo fcribit Ouidius; Altera pars
flaretj)ars altera duceret orbemjpro comentatoribus iuris eos qui idé
nomè habétnmaginem aute glofk 2Sià^\o ex dodlrina per primo loco
data in collocatione diftìonu:pro,ff,iunipC/ ram habeo Fiorentino cythara
datem ucorlandi geto catare p oflìt, A llegationes autem decreti fìc
collocatur ; lìam prò allegatione quas fit per diflindb'oncs
ponit^'puclla qux panum uelcnartam lacerctjpro qu^eftiòne ali- te colloco
iunipcrapcrcutietc famulatpro cofccràtione cfl (àccrdos hoflia cofccras t
prò pocnitctia cft lunipcra qux mihi fua peccata Icuia cófitetur, NONA
cft Co^ dufìo ut oftcdam quomodo rubricas utriul<j luris lo^ cis
traderc debeatnus dC duas imagincs comumtcr prò illis ponete (oìco'Si
enim meminiue uoluero Rubrica de trafaftionibus Thomam ranas habctcm
colloco uel geftu corporis pono duos cnim qui diu litigarunt a lite
receflifle fìngo dc altcrum alteri fignum pacis pra:bere ha:c efl:
pulcncrrima imago rubriche de trafadtionibus. Principia autem legum vel
capitulo in locis ponùtur alphabeto uel fono uocis uel fimilitudine uel
geftu cor poris de qbus iam piene didu eft. DECIMA efl Con dufìo in
argumctis coUocadis prò quibus imagines du as ponere fcleojprima eft
geftus corporismt fi dicat fic teftamentu fìnefeptc teftibus faótuno
ualet;tefl:atorc coram duobus terfibus teftamentu feciffe fingo dc
uir ginem unam illud lacerarcfecuda eft imago quia duas aut tres
didiones argumenti principaliores colloco:exc plum habe tu iurifcófulte
òc me intelligent philofophi quado in adu reqritur iufTus alicuius ille
debet præcc// dere:hic funt multa uerba fed fufficit iufìum dC
prascc/ dere collocare &: reliquas argumenti partes memoriter
dicere poterimus;ex collocationc ergo duaru aut trium didionum ccefera
elcgater recitabimus;&: hoc experto d-ede magiftro. XI A eft
Conclufio cum quoereret quida: Vtrum in ecdé loco plura collocare
de beret- reipondi fi in lods ponere uolo quæ ab alio mihi
proponunturutillapropofita ftatim recitare debcam magin cs unius rei
tantum in loco colloco : fcd fì quæ in librislcgo inlocisponcrcdilponoutilla
mcmoritcr pronundarcpoflìmtuncimagincsplurium rerum in loco uno
rcpiiffimcponcrc non dubitaui. XII erit pulchcrrima Concludo t ut aperiam
quopafto numerorumimagines fieri debeant OC prò omnibus numcrisquos
pollumus excogitare uigin^x ti tantum imagines inueni : illas ergo
fpedaliter delcri/^ bam j prò numero decem efl: mihi crux magna
aurea uel argentea t prò uiginti fimilitudo litterae^nferrea uel
L'gnea rei alicui rotundse coniunéla quia numcrum ui^ ginti hoc modo in
charta fcribimus zojprotriginta ììmilitudo illius fìgurac codem modo rei
rotundae coniundia x 6C fic ufcj ad numerum centum imagines habeo quse decem
luntjnouem edam imagines numcrorum habco incipiendo ab uno ufcj ad numerum
no uem quas in digitis manuu hominis fabricaui, Eft igitur digitus primus
manus dextrae mihi prò primo nu mero leu prò uno: fecundus prò fecundo
feu prò duo bus: 6^ fic uCq^ ad quartum digitum manus finiftrae
procedo ; ut autem fadlius ifta memoria teneantur pri mum digitum manus
dextrse dico effeghelforumifc^ cundum ghebilinorum ; tertium iudseorum i
quar^^ tum anulorum : quintum auriumi&: ficAc digitis manus finiflrae
fit didrum, Primum ghelforum appello quia ghàfi illum in magnoprecio
habere dicuntur: ghebilini fecundum j tertium iudieorum
appellojquia fi digitum illum iudeis oftetidimus toruo uifu
refpid/^ iint ; qui autcm caufam fare cupict quserat Se mucniV et :
cur autem quartum et quintum Tic nomincm no^ tiflìmumeftj prò numero
autem mille michaclemha beo fi ergo mihi numerus aliquis proponatur
imagi/ nem cius fadiime inueniam jaliqua cxempla ponam quibus
pofitis Icftor etiam rudis ingenii conclufionem
iflamoptimeintelligctìfi.xi^q.iii^diccrc uoluero in lo^ co gheffum fingam
crucem in manu dextra tenentem 6i iudxù qui toris uiribus per uim illa
manu dextra ra/ pere tentetjfia'i.adcorinthyosa'iiitponere uoluero in
Io co ghebilinu fingam qui in manu dextra cortinam tc^ neat quam
pulchrae puellae ollendat illacy in manu dex tra redpiaùpuellàm enim
defponfàtam prò quarto digì te ÒC fic prò quarto et nono numero
collocojfì de pceni tentiis diftinftione quarta meminiffc uoluero
facer dotem fenem non iuuenem cui peccata confiteatur lu/ nipcra
collocabo et ipfà mirabile faciet i fàcerdotem nam(j abfoluet capiti fuo
manum dexteram impo ncns; ÒC fic ne ininfinitUm fit proceflus fìt finis
nu^/ ic pulcherrimas artificiofaememoriai:incuius praecc^^ ptis
omnia fi non explicitefaltem implicite compre/^ henduntur Vnum tamen non
omittam quod hoc in loco fcribcrepromifi utile in locis effe ludico quae
prò rebus auditiitreponcndis fabricauimus t fi in quinto loco manus
aurea ponat In decimo crux aurea in quin todecimo manus argentea in
uigefìmo imago ipfìus numeri et ficin casteris facete monet mea
dodtrina ExccUcntiflìmos in artifìdofà memoria habuiauditorcs o
Icdor dulciffime meacfi doétrinam micis laudibus cx^ tulcmnt quo92
aliquos nic Icgcrc obi ut puto phcsbit Fucrc mei difcipuli Magiftcr
Antonius Trombcta or^ dinis niino52 theologus cdcbcrrimus Magifter
Petrus Rochabonella Magifter Ioanes de A^a Magifter Nù
coletusTeatinus Magifter Hieronymus Vcronenfis Magifter Hieronymus de
Polchaftris artiù et medid nac doftores cofumatiflimi ÒC
PaduaelegcteStSpeétabi les Scuerius 6c Nicolaus illuftriflimi Duds
Ferrariae fc crctarii Dns Ioanes Maria Riminaldus dns Dnicus de
Maffa dfis Antonius de Liuris dns Ioanes Frandfcus de Canali et dns
Leonellus de Bruturis luris cofulti co fumatiffimi di Ferrariae legcntcs Tacebo
tpbiles Vc> netos qui me audito multa memoriter pronudarc didi
cerunt Dnicum tn. Georgiu'uirù illuftré fìlcrio inuoluc re ncqueo qui
doéìrina mea ut ipfe affirmabat imorta/ lem fibi gloria
coparauit.Bononias Papiae Ferrariae*^ le gì de qui me audierut multa
memoriter idre inrocpuiit &C quauis mca artifìciosà memoria alio auctoricatibus
fìt coprobata peccare tamc non puto fi afta mea in^hoc libello Icgétur
quae ipfam mirabiliter approbabut Da cfiem iuris auditor nec uigefimum
uidiflem annum in uniuerfitate Patauina dixi me totu .Codice Iuris
dvrilis poffe recitarejpetii na<5 ut mihi Icges alicpiae ad
arbitrili aftantiu proponerctunquibus propofitis fumaria Bar toli
diceba aliqua ucrba tcxtus redtabam cafum addu/ ccbataftaper
doftoresexaminaba lextp iftatot habct glofas diceba di fup uerbis erant
poiitae recordabar cotrarìa allcgaba et foIucbamiTum cfl: aflatibus
uidiffc miraculu; Alcxadcr Imolcnfis din obftupuit ncc fabula narro
ego pala locutus fu in uniucrfìratc Paduae de ga
inorcduo^ucltriuflratoéuerbuteflrcs huius rei trcs habcojMagnificu dnm
IoanéFracifcu Pafqualicu fcna torc Vcnetu &l luris utriufqp dodloré
cxccUctiffimum apud UIuAriflimù Mcdiolaniducc nuc Icgatu: 6^
dariffì mu doftorc dnm Sigifìnudu de Capitibus life ciucm nobile
Patauinutcuius pr Fracifcus fuit acutiflìmi ingc nix lurifconfultus
Sperabile dnm Monaldinu de Mo naldinis Venetiis comoratcnn quo uirtus
domidliu fu umcollocauit, Leétìoes etia Alexadri Imolèfìs Padusc
Ic^étis copiofìffimas memoria tcneba &rillasexuerbo aducrbu in
fcriptis rcdigcba illas cria pofl:c[ finicrat afta te magna audito^ copia
a calce idpics rcdtaba ex fuil^ Icdionibusdù in fcholisaudirc carmina
fadeba 6c oés caru partes in carminib pofìtas ftatim repIicaba:&J
qui hocuiderut obflupuerejhuius rei tefles habeo chrifli^ mu c^tc
et dolore diim Ioanc Fracilcu de Miliis Brixi cnfcmtfpeftabilé dotìrorc
dnm Sigifmùdu de Capirib ììiìxtU fìliu Alexadri Imolcfis qui nuc efl:
lurifcofultus celeberrimus Cctu 5i qtragìtaqnquc audtoritates rcli
giofìflìmi fr^ Michaclis de Mediolano Paduae prardica tis imortalitatc
aiae.pbates cora eo memorirer 5^^mptc ^nùdaui qui me amplexus cfl: dicés
uiue diu gema fin^ gulariso urina te religioni dicatu uidercjtefl-is cfl:
tota duitasPatauinafedmagnifìcu dnm ioané Fracilcum Pafqlicu 61 dnm
Sigifmùdu de Capiribus lifi:ae dc dnm Monaldinu de Monaldinis teflres
hco,Pctii ego doftor Cf catus in uniuerfitatc Patauina ut mihi in cathedra
fc dcti alit^s de uniuerfitate auditor unu ex trib uolumini bus
digcfto^ qd* eligeret pracletaret locu^ in quo lege^ re deberé
delì'gnarendixi cnim fup re ^polita innume// I rabiles leges allegabo
teftes funt Clanflimus luris utri ufqj dodtor diis Gafpar Orfatus Paduae
lura Canonica ìcgcstèc dodiflìmus dns Profper Cremonenfìs Paduae
cómoras, Oes pr^edicatioes qs in una qdragcfima ma giRer Antonius
heremita Paduce ^nuciauerat co ovdi^ ne quo ipie dixerat memoriter
^nuciaui et in fcriptis fi bi dedi;quo uilo dixit amplius Paduae no
pra^dicaretf 6^ huius rei fi uiuit teflis efl: ipfe orni exceptione maior
Praedicationes etiadóni Mathei Veronenus canonici re gularis et uiri
eloquétiflìmi quas in tota quadragefima fècerat fìbi in fcriptis dedi qa
memoriter tenebam ài in chartis reponebajtcflis ed ipfe et donus Deodatus
Vi ' cétinus canonicus regularis, Dù Piflorii legerc a dnis
Florétinis códuftus lermoné uerbi dei fratris Blafìi de Plob ino
heremitse recitauijtefles funt Paulus magiflri Michaelis ^ Domicius
Cacellarius Piflroriefes ciues: et: tota civitas illa de mea artifìciofa
memoria tefHfìcari po terit qusemeimmunitatibus òc priuilegiis
decorauit, Dfiicus Georgius uir illuflris Paduae praefedus àc in
arti fìciofa memoria difcipulus dum Ir as Ducalcs femel legc ret
earu uerba collocaui llatim redtauijteftis efl dns Anibal de Magiis de
Baffiano nobilis ciuis Patauinus t cuius pater Nicolausfuit
excelléallìmus lurifcofultus Semel in fchachis ludcba alius
taxillos iaciebat aliul^ ocsiaftusTcribebat ^ cxthcmatc mihi ^pofìto duas
cpi'flolas diftabamjpofi:c[ fìncm ludo fmpofuimus ocs iaéhis fchachorum
di taxillorum di cpiftolarum ucrba ab ultimis incipics rcpetiuhsec
quatuor per me codcm tempore collocata fuerutjteftes funt dominus
Petrus de Montagnano et Frandfcus Neuolinus nobiles Patauini ciues» Dum
eflfem Placentiae monafteriu mo^ nachorumm'grorumintrauiutilluduidercm in
dor^/ mitorio<jduscomitantcmonacho quodam bisdeam bulans
monachorum nomina quse in oftiis cellarum crantcollocaui t deinde
cógregatis eis nomine proprio quemlibet falutauitlicet quem nominabam
digito de// monftrare non potuiflem i mirabantur monachi quo paélo
ego percgrinus nomina eorum memoriterpro// ferrem ipfìs mirari non
definentibust dixi tandem hoc potuit mea artificiofa memoria : quorum
unus dixit er go hoc Petrus Rauennas facere potuit et non alius, In
Capitalo generali canonicorum regularium Paduae prsedicationem domni
Deodati Vincentini eo ordine uo ipfàm pronunciauerat recitaui aftante
ipfìus pra^/ icationis audtorc. Semel me traxit ad fui contempla
tionem Caflandra fidelis Veneta uirgo excellcntiflima quac du legeret
litteras fereniflimae coniugis regis Fer^ dinandi ad le mifiàs illas
collocaui de recitaui t tefh's eli illa Dotì:iflìma*Virgo t dominus
Paulus Raimufìus Dodtor excellens Ariminenfis ; et Angelus
Salernita nus uir darus Scribebat qda Illuftriffimae Ducillae Eleonora uilegiu
alius legebat praefens eraillud<jexuerboaduerbùlo// cis travidi di ab
ultima didtìonc indpics totum recitaui; d u mirabant
aftatcsthufus rei tcflis cfl dns Ioancs He Bm turiis clariffimus
Ferrariae óuistqui etia multa de hac artificiofà memoria narrare
potcrit,. uid aut de adtis meis referre poffit nepos maximi po/
tifì'dsPauh'RcucrcdusPaduaeCanoicus et decreto doétor ìfignis dns
Auguflinus barbus omitto cu cópa ter lit chariffimuStSedqd plurateflis
eft Brixia;Papia: &C Crcmonajquid potuerit mea artifi'ciofa memoria
de darat hoc carmina quaz in ^ncipio huius libelli legunt. Teflis
efl: Illuflriflimus marchio Boifacius di eius pul cherrima uxor quae me
egregio munere donauintefh's. cflnouiflime Bononia:tefl:is eft lUuflriflìmus
Hcrcu ies Dux 6^ lUuflrilTima uxor Eleonora t Teflis eft tota
Ferraria:duas eni prxdicationes celeberrimi uerbi dei praeconis magri
Mariani heremit^e recitaui : quo audito obllupuit didlus Magiftcr &C
dixit;lllufl:rilììma Du dllà hoc eft diuinu 6^ miraculofum opus;teftis
eft Vni ueriitas Patauinaiocs enim led:iones meas luris cano/^ nid
fine libro quotidie legojac fi libru ante oculos habcrem^textu de glofàs
memoriter pronucio ut nec etia mi nima fyllaba omittere uidcar. In lods
aùt meis qu£E col locauerim hic fcribere ftatui ài qux locis tradidi
pcrpe^ tuo teneonn dece di nouc litteris alphabeti uigitamilia
allegationu luris utriu%pofui dC eodc ordine fàcroru librorum feptem
milia;mille Ouidii carmina qua: ab co fapicterdiftac5tinent:ducétas
Ciceronis auftoritates: trecétaphilofopho^z dida^^magna Valerii Maximi
par/ temmaturas fere oium aialiu bipedù de quadrupediim qru
audloritatufingula uerba colIocaui;SÌ qn uires arri iìdòfàs
iticmo^isecxpiri cupio peto utmihi ima ex Iris illis alphìibèti
^pònatlfup qua ^pofìta allegationes,pfc roidc ut dare itelligar cxéplu
habe;|)polita cfl: mihi nuc Ir a»a,in magno dodto^ uiro^ couétu di ftati
a iure ^n-' dpiu facies millealIegatioes6^plures ^fcradc alimctis
de alienationc de abfctia de arbitris de appellationib et de filib quas in iure nf o habent'' Indpietib»
a dièta Irata, deinde in facra fcriptura de Antichrifto de adulatioe
di multas allegationes facrae fcripturaz ab illa Ira incipictes
^nuciabocarmiaOuidiiauftoritates Ciceronis di Va leriimó omittadeAfinode Aqlade
Agno de Acdpitrc de Apro de Ariete au<5toritates allegabo di quxcuc^
di^ xcro ab ultimis incipies uelociter repeta Òi hanc memo riae
demóftrarioné pulcherrimaeeputo cuimeobliga ui femp di ad
remp.interroget''reuercdiflìmus nuc uicc gercs Bononiae cu cófumatiflimo
lurilcófulto dno Ica ne de Sala qd fup Ir a,m,mihippof]ta
allegauerimn'nter roget^uniucrfitas Bononiaeqdfuplfa,p,de dei
potctia di poteflate Pap£C,pnuciauerim;6i hunclegcdi modu a rerum
multitudine chaos appello qii deo optimo maxi mpc^ placucrit hoc tatù
opus Itabse ac toti orbi.tradam» Hsec etia in Iure canonico tatù locis
tradidi tria milia legationù decreti x duo milia decretalium : totù fextù
di cius mille gl(flasìClemétinas et carù mille glofàs;6<: qix
deglofis decretaliù Sexti di Clementinarù uerbù facio dià:ioncs in qbus
funt pofìtsc ^fero Mille etiaiinguW riter di<fta in Iure ciuili
memoriae tradidi nec fabula nar ratlin hiis enim quotidie piculù hcio oia
mea mecù por tare uolui maiora tni cupe ab hiis difco ; naturalia
enim defiderìa infaciabilia funt ut àit Seneca ad LucillujNon omitto
cria llluftrc Prindpc Marchu de Piis qui me au dics obft:upuiu& ex
hoc me abfentcm fepifllme noiat, Dns Bartholomeus Pigafetus Vincctinus
uir quidem fàpicntiffimus dicerc audct dnm Thoma Reatinu qui oium
setaris fuae mcmoriofifCimus fuit noui 5C fibi ma gna amiciria cóiunftus
fuitfed te fupcriore effe iudico Hic libcr cft qui nùc prsebebit lumina
caecis Praeceptis potcrunt dicere multa meis
Innumerofcjdabuntuobishaec feculadros Exddet et tanti gloria magna
uiri Te tamen ut Petri dantis pr^ecepta precamur Sis mcmor òc
dicas petre magifter cras, y . Adiens praefentiam Sereniffimi
Prindpis 6i Illuflriffimi Dominii^Egrcgius lureConfultus^Dominus
Petrus deRauenna^nuncupatus A Memoria/Legcs lus Ca^ nonicum in
Gymnafìo Patauino Reuercter expofuit fc toto tempore eius uitae multis
uigiliis et laboribus in fudauiflc/ut artem Memoriae adipiiceretur quemad>'^ modum Deo optimo maximo
opitulante adeptus efl^ CompofuilTeij in arte ipfa quoddam opufculum
nun/ cupatum Foenixjquod cum dccreuerit imprefentiaru ad unìucffàlcm
comoditatcm^& bcncfìdum edere ku- militer fupplicauit^detur modus/nc
alieni colligant fru ftus laborum^S^ uigiliaru fliarumjCui quidem
«quen ac conuenienti petitioni annucntes Infrafcripti DomK ni
ConfiliariitSic confulentc Collegio tèrminantes dc^ crcucmnt ^
decernuntcf ^ Si iubent^^ nemo audeat in hac urbe Venetiarum / et in tota
ditionc lUuftriflìmi Domini! noftri Imprimerefeu imprefìa uendere
uolu mina didli operis^nuncupati Focnix^fub poena amitte di
illa/& infuper libras uigintiquinquepro quobbet uo lumine : Et nuk
met poenae fubiaceant illi qui huiufcc modi libros alibi impreflbs
uendere praefumerent in di tione praedidti Illufbriffimi DominiitExcepto
duntaxat ilio Impreffore^qucm praefatus doélor praeelegerit Sereniffimus
Princeps / In Collegio. Dominicus Maurocenus Confiliarius
Nicolaus Leono Confiliarius Thomas Mocenigo Confiliarius Marcus
Fufculo Confiliarius Nicolaus Triuifànus Confiliarius Leonardus
Lauredanus Confiliarius Gcofgfus Nigro Sc^ cretarìus
Ducalis* CtLyanìi dctàtonftìchon ad Candiclum Icdorcm
Si mcmorcm tcnras fieri te Candide kdor At<f iiiter
cclcbre^jf om cn habcre ukost Pcrkgc quod prifcac Ipecimen priegrandc
raucnnae Eàmk : òC cxìo laudibtfS'uf^ loca. Etpotes
&debes merito cenreremagillmm Arrifìcis genti iudidi<f
{imuh Eia igitur cundli numcn uenercmuf in seuum Et mcriòcas
Jaudes 'quifq poeta canata Graeda non fimilem uidit ncc romula
tellus/ Necnon pofteritas eft habitura ^ ualc.
Befnardinus.de Choris de Cremona Impreflbr delc/ ftus Impreffit
Vcnctias Die.x JanuariitM«ccccxd« i
i -- Tomai. Phoenix – de artificiosa memoria. Tomai. Keywords:
caratteristica universale, lingua universale, lingua filosofica, il
Deutero-Esperanto di Grice. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Tomai” – Tomai.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e
Tomatis: la ragione conversazionale e l’implicatura conversazionale del paradosso
del filosofo – scuola di Carrù -- filosofia piemontese -- filosofia italiana – Grice
italo—By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice, The Swimming-Pool
Library, Villa Speranza (Carrù).
Filosofo piemontese. Filosofo italiano. Carru, Cuneo, Piemonte. Insegna filosofia
a Salerno. Studia a Torino, Heidelberg, Perugia e Macerata. Si laurea in filosofia
a Torino con VATTIMO e PAREYSON, dottore di ricerca a Perugia, seguito da
Ferretti e Riconda, di cui è stato assistente a Torino. Borsista del centro
studi filosofico-religiosi Pareyson ricercatore della Alexander von
Humboldt-Stiftung all'Freiburg im Breisgau, professore allo studio teologico
interdiocesano di Fossano e professore ospite in alcune università europee e
americane -- Madrid, Córdoba, Mendoza. Membro dei comitati scientifici del
Centro studi filosofico-religiosi Pareyson di Torino, della Fondazione centro
studi NOCE (si veda) di Savigliano, dell'Accademia estetica internazionale di
Rapallo, dell'Istituto Tilliette, della Internationale Schelling-Gesellschaft.
Fonda a Cuneo il seminario angelus novus. Fonda la rivista “Paradosso”. Scrive
sulle pagine culturali di “Avvenire”. Cura una rubrica sul mensile delle
vallate occitane d'Italia “Ousitanio Vivo”, di cui è collaboratore, e collabora
a “La Rivista del Club alpino italiano”. Garante scientifico internazionale
dell'associazione Mountain Wilderness International. Istruttore di kung fu
classico cinese, frequentando la scuola Kung Fu Chang, allievo diretto dei
maestri Cuturello e Fassi. Dedicato le sue ricerche a Schelling,
Nietzsche, Heidegger, PAREYSON, EINAUDI, Lao Tzu e Yang Chengfu approfondendo
in particolare il problema ontologico della libertà e del male, del tempo e
dell'escatologia, dei principi e del non-sapere. Elabora una filosofia
esperienziale, sperimentata soprattutto in montagna, che intende l'esistenza
come esperienza personale della verticalità del limite, e una filosofia
ermeneutica del dialogo inter-culturale, particolarmente attenta alla teologia
cristiana trinitaria e al pensiero taoista cinese. Saggi: “Kenosis del
logos: ragione e rivelazione” (Città Nuova, Roma); “Ontologia del male” (Città
Nuova, Roma); “L'argomento ontologico. L'esistenza di Dio da AOSTA (si veda) a
Schelling” (Roma, Città Nuova), pareysoniana,
Trauben, Torino, Pareyson. Vita, filosofia, Morcelliana, Brescia, Escatologia della negazione (Roma, Città Nuova);
Schelling. Invito alla lettura, San Paolo, Cinisello Balsamo, Filosofia della
montagna, Prefazione di Torno, Postfazione di Messner, Milano, Bompiani, Come
leggere Nietzsche, Bompiani, Milano, Dialogo dei principi con Gesù Socrate Lao
Tzu (Bompiani, Milano); Libertà di sapere. Università e dialogo interculturale,
Bompiani, Milano, Verso la città divina. L'incantesimo della libertà in EINAUDI
(si veda) (Città Nuova, Roma); Corpo e preghiera. La Via del T'ai Chi Ch'üan,
Roma, Città Nuova); La via della montagna, Bompiani, Milano, Curatele:
Pareyson, Essere, libertà, ambiguità, Mursia, Milano, Riconda, Tilliette, Del
male e del bene, Città Nuova Editrice, Roma, Forte, Vitiello, La vita e il suo
oltre. Dialogo sulla morte, Città Nuova Editrice, Roma, Pareyson, Iniziativa e
libertà, Mursia, Milano, Baudino, White-out, Museo Nazionale della Montagna, Torino,
Nietzsche: su verità e menzogna, Bompiani, Milano, Schelling, Sui principi sommi. Filosofia della
rivelazione Bompiani, Milano, Pareyson, Prospettive di filosofia moderna e
contemporanea, Mursia, Milano, Recensioni: Kenosis del logos. Ragione e
rivelazione nell'ultimo Schelling, Pref. di Tilliette, Città Nuova, Roma -- recensito
da: Forte («Avvenire», Bozzo («Il Sole-24 Ore», Giordano («La Guida»,Bogo («la
masca», Pirola («La Civiltà Cattolica»); Agostini («La Stampa. Tuttolibri», Viganò
(«Informazione filosofica», Sotgiu
(«Diorama letterario», Forte («Asprenas», Tilliette («Gregorianum»,
Guglielminetti («Filosofia e teologia», Ontologia del male. L'ermeneutica di
Pareyson, Pres. Di Coda, Città Nuova, Roma), recensito da Bozzo («Il Sole-24
Ore», G. Ricci («Avvenire», Ribero («AdOvest», Sotgiu («Diorama letterario», Micelli
(«Informazione filosofica», Russo («Acta philosophica», Garelli («La Guida»,].
L'argomento ontologico. L'esistenza di Dio d’AOSTA a Schelling, Città Nuova,
Roma, recensito da: Schoepflin («Avvenire», Bo («Con-tratto», Pepino («la
Bisalta», pareysoniana, Trauben, Torino, recensito da: Garelli («La Guida», Russo («Acta
philosophica», Ciglia («Il Pensiero», Escatologia della negazione, Città Nuova,
Roma, recensito da Garelli («La Guida», F. Pepino («la Bisalta»), Schoepflin
(«Avvenire Folin («Tuttolibri»,), Nino («Dialegesthai», mondodomani. dialegesthai/)]. Pareyson. Vita,
filosofia, Morcelliana, Brescia [recensito da: Aschero («La Guida», Schoepflin («Il Giornale», Orengo («La Stampa.
Tuttolibri», Schoepflin («Avvenire», Pepino («Cuneo Provincia Granda», Russo («Acta
philosophica», O argumento ontológico. A existência de Deus de Anselmo a
Schelling, tr. port. bras. di Schirato, Paulus, Sâo Paulo Brasil, Filosofia
della montagna, Bompiani, Milano, recensito da Reale («Corriere della sera», Billò
(«Unione Monregalese», Mathieu («Il Giornale», Vasta («La Sicilia», Curi
(«Messaggero Veneto», Caveri («Peuple Valdotain»,A. Zaccuri («Letture»), Anghilante («Ousitanio Vivo», Lingua («Cuneo
Provincia Granda», Brunod («PMNet», oin pmnet), M. Schoepflin («Il Foglio» A.
Rosa («TorinoSette», A. Parodi («La Stampa), G. Pulina («Girodivite», Rigobello
(«L'Osservatore romano», ]. Come leggere Nietzsche, Bompiani, Milano, recensito
da: Schoepflin («Jesus»), Vecchio (“Diorama letterario”), Pulina («Recensioni
filosofiche»). Dialogo dei principi con Gesù Socrate Lao Tzu, Bompiani,
Milano, recensito da Iacona («Secolo d'Italia»), Billò («L'Unione monregalese»),
Aschero («La Guida»), Schoepflin («Giornale di Brescia»), Schoepflin
(«Avvenire», Monaco («Filosofia e teologia», Libertà di sapere. Università e
dialogo interculturale, Pref. di Reale, Bompiani, Milano recensito da Giorello («Corriere della Sera.
Magazine», Castagna («Avvenire», Iacona
(«Il Borghese», ), Torno («Corriere della Sera», *)]. Verso la città
divina. L'incantesimo della libertà in Einaudi, Città Nuova, Roma, recensito da
Chittolina («La Guida», Schoepflin] («Il Giornale di Brescia», Tarantino
(«Secolo d'Italia»); Iacona («Il Giornale d'Italia», Monaco («L'occhio», Chittolina («La Voce del
Popolo», Ranucci («Conquiste del lavoro»,
«Jesus»); Bondi («Panorama», Nuoscio («Europa», Anghilante («Ousitanio
vivo»); Festa, («»,,// ); Bartoli («Dialegesthai», 10.7.,//mondodo mani.org/dialegesthai/;
D. Monaco («Filosofia e teologia»,, 1, ];Lubrano
(«Il Nostro Tempo». Centro studi filosofico-religiosi Luigi Pareyson; Studio
teologico interdiocesano di Fossano
Accademia estetica internazionale di Rapallo Istituto Tilliette Ousitanio Vivo Il Giornale La Rivista del Club alpino italiano professore.
curriculum, pubblicazioni, biografia intellettuale. Pagina docente nel sito
dell'Università degli Studi di Salerno. Francesco Tomatis. Tomatis. Keywords: paradosso.
Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Tomatis” – The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Tomitano:
la ragione conversazionale e l’implicatura conversazionale dei precetti della
conversazione civile – la scuola di Padova – filosofia padovana -- filosofia
veneta -- filosofia italiana – Grice italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice, The
Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Padova). Filosofo italiano. Padova, Veneto. Fondatore
di accademie letterarie, autore di commenti alle opere d’Aristotele – lizio --
e autore di scritti di logica, alcuni dei quali ancora inediti. Da una famiglia
originaria di Feltre, frequenta il corso di filosofia a Padova dove si laurea.
Deputato dal senato veneto a leggere l'Organon di Aristotele alla scuola di
logica di Padova. Nel periodo in cui rimane a Padova stringe amicizia, fra gli
altri, con SPERONI, BEMPO, SADOLETO, GIOVIO, NAVAGERO, FRACASTORO, e MANUZIO. Fa
parte degl’infiammati, il cui proposito è scrivere compiutamente in dialetto
veneziano. Le discussioni degl’infiammati sono alla base dei quattro libri
della lingua toscana. Scrive anche due brevi dissertazioni matematiche: il
Moisè-Geometria, la dimostrazione del teorema due rette possono avvicinarsi
all'infinito senza mai unirsi, intuito dal profeta ebreo per grazia divina, e “Introductio
cosmographiae”, lezioni di geometria a fondamento della cosmografia tolemaica.
Accusato dal S. Uffizio di eresia per la sua esposizione LETTERALE a parafrasi implicaturale
al vangelo secondo Matteo. Dimostra che quella parafrasi non è sua, ma edita a
sua insaputa da un nobile signore N., con cui è assai famigliare. Creduto e
assolto, ma da allora in poi i suoi saggi divennero alquanto conformisti.
Lascia Padova e si trasfere a Venezia. I saggi più importanti del periodo
veneziano, a parte la biografia di Baglioni, sono il “De morbo gallico” e il
carme encomiastico “Thetis” in onore di Enrico III. Altre saggi: “Introductio
ad sophisticos elenchos Aristotelis. Eiusdem brevis methodus diluendorum
paralogismorum per divisionem, praeter illa quae Aristoteles habuit in
Elenchis. Quam methodum B. Tomitanus ex dialogis Platonis et ex Aristotele nuper
invenit, adiecta sunt Famigerata veterum Sophismatum exernpla, ad exercitationem
adolescentium” (Venezia); “Ragionamenti della lingua toscana, dove si parla del
perfetto oratore e poeta volgari, dell'eccellente flosofo Tomitano, divisi in
tre libri. Nel primo libro si pruova la FILOSOFIA esser necessaria allo
acquistamento della retorica e della poetica. Nel secondo libro si ragiona dei
precetti dell'oratore. Nel terzo libro si ragiona delle leggi appartenenti al
poeta, e al bene parlare” (Venezia, Farri); Quattro libri della lingua toscana,
dove si prova la filosofia esser necessaria al perfetto oratore e poeta con due
libri nuouamente aggionti, de I PRECETTI RICHIESTI AL CONVERSARE con eloquenza”
(Padova, Pasquati); “Sonetti e Canzoni, in Rime diverse di molti eccellentiss.
autori nuovamente raccolte. Libro primo, con nuova additione ristampato” (Venezia,
Ferrarii); “Esposizione letterale del testo di Mattheo Evangelista” (Venezia);
“Sopra le Pistole di S. Paolo” (Venezia); “Moisè”; “Geometria (Mantova); Introductio
Cosmographiea (Venezia); Prediche del reverendissimo monsignor Cornelio Musso,
vescovo di Bitonto, fatte in diversi tempi, et in diversi luoghi. Nelle quali
si contengono molti santi evangelici precetti, non meno utili, che necessarij
alla interior fabrica dell'huomo cristiano. Con la tavola delle cose più
notabili in esse contenute” (Venezia, Giolito de Ferrari); “Oratione recitata
per nome de lo studio de le arti padovano ne la creatione del serenissimo
Principe di Vinetia M. Marcantonio Trivisano, Venezia, Clonicus, sive de Reginaldi
Poli laudibus, Venezia Consiglio sopra la peste di Vinetia. Al Magnifico M.
Francesco Longo del Clarissimo M. Antonio” (Padova); Corydon, sive de Venetorum
laudibus, et Carmen ad Laurentium Priolum Venetorum Principem” (Venezia, Breznicio);
“Animadversiones aliquot in primum librum Posteriorum Resolutoriorum.
Contradictionum solutiones in Aristotelis et Averrois dicta, in primum librum
Posteriorum Resolutoriorum. In novero Averrois Quaesita demonstrativa
Argumenta, Venezia, Consiglio de l'eccell. m. Bernardino Tomitano sopra la
peste di Vinetia, Padova, appresso Gratioso Perchacino, De morbo gallico, inVenezia,
Vita e fatti di Astorre Baglioni; “Quattro libri della lingua thoscana, ove si
prova la philosophia esser necessaria al perfetto oratore et poeta con due
libri nuovamenti aggionti dei precetti richiesti a lo scrivere et parlar con
eloquenza” (Padova); “Thetis”; “In adventu Regis Henrici III Galliae
Christianissimi et IV Poloniae Serenissimi ad felicissimam Venetiarum urbem,
Venezia, Ziletti). Aristotelis opera omnia cum commentariis Averrois. Animadversiones et
solutiones Et alia plura” (Venezia, Iuntas). I primi due libri sono tesi a dimostrare che la
filosofia è necessaria all'oratore e al poeta. Il terzo libro ha per argomento
i precetti della retorica necessari alla scrittura e all'oratoria. L'ultimo
libro è dedicato alla prosa d'arte ("locutione oratoria, et de' suoi
ornamenti, con la ragion de i motti, facetie et apologi"). Poppi. Ricerche
sulla teologia e la scienza nella scuola padovana” (Soveria Mannelli,
Rubbettino); “Ricerche sulla teologia e la scienza nella scuola padovana” Poppi;
“Oratione prima alli Signori de la S. Inquisitione di Venetia” (Padova); e
Oratione seconda alli signori medesimi, Venezia). Quest'opera è nominata solo
da Doni nella sua Prima Libraria, un repertorio dei libri italiani stampati. L'opera
del T., pertanto, deve essere stata scritta. È una biografia in VIII libri su
Baglioni, il capitano ucciso con Marcantonio Bragadin a Famagosta. La filosofia
rimase ignota ai contemporanei del T. ed è in gran parte ancora adesso inedita.
Ne sono stati stampati solo alcuni brani. Storia della letteratura italiana di
Tiraboschi, della compagnia di Gesù, bibliotecario del serenissimo duca di
Modena, Firenze, Molini e Landi, Dizionario critico della letteratura italiana,
Torino, POMBA, su sapere, De Agostini. Opere Aulo Greco, Enciclopedia dantesca,
Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Bernardino Tomitano. Tomitano. Keywords: i
precetti della conversazione civile. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Tomitano”
– The Swimming-Pool Library. Tomitano.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!; ossia, Grice e Tommaseo: implicatura e
ragione conversazionale – filosofia italiana – By Luigi Speranza, pel Gruppo di
Gioco di H. P. Grice, The Swimming-Pool Library (Sebenico). Filosofo italiano. Sebenico, Croazia. Al
dibattito sulla lingua filosofica universale partecipa T. con il suo Nuovo
dizionario dei sinonimi della lingua italiana. T. muore a Firenze. Scrittore e
lessicografo italiano, è intimo amico di MANZONI (si veda). Consegue la laurea
a Padova per poi tornare nel paese d'origine e iniziare la sua carriera di
scrittore. Vive a Firenze, Parigi, Nantes, Venezia, e Torino. Tra le tante
opere, da alle stampe il dizionario de' sinonimi della lingua italiana nel e il
Dizionario della lingua italiana. Nelle prime pagine dell'introduzione,
ragionando sul senso delle parole – cf. Grice, the meaning of a word --,
asserisce che è utile ordinare le parole in un dizionario dei sinonimi secondo
l'ordine delle IDEE (Duden) che essi conteneno, di modo che ogni termine si
trova accanto ad uno che esprime un concetto simile o che deriva dalla stessa
idea. Un dizionario dei sinonimi filosofico, in cui spiega che tutte queste
voci si possono numerare; e puo il medesimo numero rappresentare la voce
corrispondente in tutte le lingue -- assegnando alle voci che corrispondente
non hanno un segno di frazione o un segno composto --; il qual numero da
ciascun lettore è tradotto nella lingua propria: e se ne ha una lingua
universale di cifre, comoda assai [T., Nuovo dizionario dei sinonimi della
lingua italiana, Firenze, presso Vieuusseux] e grazie al quale, dati i seguenti
numeri e le corrispondenti idee. Desiderio e odio; Desiderio solo; Desiderio
invincibile di natura; Intellettuale; De' bruti; Turpe; Desiderio del bene
altrui; Del bene de' nemici; Desiderio abituale; Vivo; Men vivo; Interno;
Significato di fuori; Di minore a maggiore; Di maggiore a minore - potremmo esprimere
il concetto di 'amorevolezza' tramite i numeri 2, 7, 11, 13, 15, essendo questa
segno di desiderio non vivo, del bene altrui, e per lo più di maggiore a minore.
Un progetto di lingua universale che non ha quindi un sistema fonico utile alla
comunicazione parlata, ma resta espresso soltanto in forma scritta. Sebbene
possa sembrare un sistema piuttosto preciso, comporta l'uso costante di un
vocabolario, vista la difficoltà con la quale qualsiasi essere umano impara una
tale mole di numeri e idee corrispondenti. Niccolò Tommaseo. Tommaseo. Keywords:
lingua universale, lingua filosofica, il Deutero-Esperanto di Grice – analisi
di ‘amorevolezza.’ Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Tommaseo” – Tommaseo.
Luigi Speranza – GRICE ITALO; ossia,
Grice e Toritto: la ragione conversazionale e l’implicatura conversazionale contro
il lizio – scuola di Napoli – filosofia napoletana -- filosofia campagnese -- filosofia
italiana – Grice italico – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P.
Grice, The Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Napoli). Filosofo napoletano. Filosofo campanese. Filosofo italiano. Napoli,
Campania. Grice: “I like Caravita; Locke – England’s, and Oxford’s, greatest
philosopher, had his sponsor, and so does Italy’s – not Bologna’s – Vico, and
he was Caravita!”. Appartenente a una famiglia nobile resa illustre in
passato da insigni giureconsulti. Fiscale consigliere della reale
Giurisdizione. Insegna a Napoli. Compone il saggio: “Nullum ius romani
pontificis in regnum neapolitanum” contro le pretese feudali dal papa sul regno
di Napoli – “Niun diritto compete al sommo pontefice sul regno di Napoli:
dissertazione istorico-legale illustrate con varie note” (Aletopoli, Napoli), messa
all'Indice. Ha inoltre l'incarico di raccogliere tutte le leggi del regno in un
codice Filippino. Il Codice Filippino, e tuttavia rimasto incompiuto per
l'occupazione austriaca di Napoli. In filosofia e seguace
dell'anti-aristotelismo di CAPUA (si veda). La sua abitazione divenne il centro
della diffusione della filosofia di Cartesio a Napoli. Titolo di merito di
Caravita, come peraltro del figlio Domenico, è l'essere stato amico e
protettore di VICO (si veda), a favore del quale si adopera per fargli ottenere
la cattedra di retorica e perché e accolto nell'Accademia palatina. Altri saggi: “Ragioni a pro della fedelissima
città e Regno di Napoli contr'al procedimento straordinario nelle cause del Sant'Officio,
divisate in tre capi. Nel I si ragiona del grave pregiudicio della real
giuridizione. Nel II si tratta dell'ordinaria maniera di giudicio, che tener si
dee nel regno, e nel III si dimostra il pregiudicio, che fa alla real
giuridizione, ed al regno un editto in cui si stabilisce il tribunal della
'nquisizione. Napoli. Dizionario biografico degli italiani. Ma l’ anti-marinismo
ha anche, secondo la moda del tempo, il suo salotto nel palazzo Torittom nel
quartiere dei Vergini. Quivi, più che nell’accademia. Armellini, Bibliotheca benedictino-casinensis.
Stefano, Raccolti da don Nicolò Caravita. Napoli, Roselli,
ed. Caravita was an Arcadian. Tiberius by Filippo Anastasio, Caligula, and
Claudius by Paolo DORIA. The second volume continues the biographical model
with essays dedicated to individual emperors. Nicolò Caravita. Niccola
Caravita Nicola Caravita. Nicola Caravita dei duchi di Toritto. Caravita-Toritto.
Toritto. Keywords. impiegatura da salotto, diritto, anti-popism – il laico --,
anti-aristotele, contro Aristotele, concetto assolutista di sovereignty contro
Aquino, quartiere dei Vergini – Capua. Refs.:
Luigi Speranza, “Grice e Caravita” – The Swimming-Pool Library. Toritto.
Luigi Speranza – GRICE ITALO; ossia, Grice e Torlonia:
la ragione conversazionale, e l’implicatura conversazionale del natale di Roma –
filosofia italiana – Grice italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H.
P. Grice, The Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Roma), Filosofo italiano. Roma. Figlio del duca Marino,
appartene a una delle più facoltose famiglie nobiliari romane. Il padre, duca
di Poli e di Guadagnolo, e titolare del feudo di Bracciano e vive a Roma nel
palazzo Torlonia, in via Bocca di Leone. Sposa la figlia di Bartolomeo Ruspoli e
nipote del III principe di Cerveteri Francesco. Dal loro matrimonio nacque
Clemente. Nannarelli, amico intimo e su biografo così lo descrive. I capelli
castani, abbondanti e finissimi, il pallore e la gracilità del volto. Ma se la
fronte è di filosofo, l'occhio e d'artista, o meglio, di contemplatore. Svelto
nella persona, di eccellente statura, incede frettoloso a testa alta e
pensierosa. Si esprime con eleganza in francese e tedesco. Spirito avido di
conoscenze, e attratto dalla chimica e dalla botanica. Nelle sue passeggiate
nella campagna romana raccoglie e cataloga piante e fiori. Appassionato di
archeologia, colleziona monete di epoca romana e trascrive antiche iscrizioni.
Socio della Pontificia accademia di archeologia, pronuncia un discorso in
occasione del natale di Roma. Religioso fervente, è introdotto da Passaglia
allo studio della patrologia e delle sacre scritture. La famiglia lo tollera,
ma lo considera visionario e innovatore pericoloso. Da Platone e da Plotino, approde
a Kant e Fichte. Gli torna in contemplazione entusiastica, gli si face poesia.
E in contatto con un gruppo di filosofi, suoi coetanei, oggi identificati come i
filosofi della scuola romana che di sera si ritrovano al Caffè Nuovo, a Piazza S.
Lorenzo in Lucina. Novello mecenate, ha raccolto intorno a sé questo gruppo di filosofi
spinti dal comune ideale di ricondurre la filosofia agl’antichi splendori di
Roma. Tra questi, ci sono GNOLI, CIAMPI, MACCARI, e NANNARELLI. Vuole riuniti
idealisti e classicisti, nella fiducia che, temperata la nebulosità metafisica
degl’uni e la gretta sensibilità degl’altri, e prendendo il meglio d'ambedue le
scuole, puo scaturire a grado a grado una filosofia italiana, profonda e intima
d'idea e di sentimento, nitida, elegante di forma. Scrive sulla filosofia
dell’amore platonico, sui fiori, sulla contemplazione del divino. Ama Schiller,
Goethe, Lenau, e LEOPARDI (si veda). Declama Aligheri (si veda) e Tasso (si
veda). Il suo saggio meritata le lodi di Gregorovius. Suoi saggi apparvero
nella raccolta “I fiori della campagna romana,” stampata a Firenze e nella “Strenna
romana. Costa, Trebbiatura nella campagna Romana, A Monte Mario, nei casali
Mellini, sotto l'osservatorio astronomico, apre a sue spese una scuola rurale
elementare. Straordinario precursore della alfabetizzazione delle classi povere,
cre una associazione promotrice delle scuole di campagna. A questa scuola rurale
dedica un elogio in latino. Nannarelli accorse al suo capezzale. Lo ude recitare
il Salmo 41 e versi di Lenau; e Platone, e Fichte. Raccomanda alla moglie di
mandare il figlio Clemente al collegio di marina di Genova. Nannarelli tenta di
raccogliere intorno a sé i poeti e filosofi della scuola romana che furono
decimati nel numero, per le morti precocima si trasfere a Milano. Secondo le
ferree disposizioni ricevute da T., il suo cameriere distrugge tutte le carte
dell'archivio personale. GNOLI conserva i manoscritti di tre saggi di T.,
inedite. Negro, Seconda Roma, Vicenza, Pozza, Gnoli, op. cit. Gregorovius, Passeggiate
per l’Italia. Gnoli, “I poeti e filosofi della scuola romana” (Bari, Laterza);
Nannarelli, “T.” (Firenze, Le Monnier); Cugnoni, Vita di T.” (Velletri, Cella); Ulivi, “I poeti e filosofi
della scuola somana” (Bologna, Cappelli). Giovanni Torlonia. Torlonia.
Keywords: il natale di Roma, la filosofia dell’amore di Platone in Fichte e
Leopardi. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Torlonia” – The Swimming-Pool
Library.
Luigi Speranza – GRICE ITALO; ossia, Grice e Torquato: la ragione
conversazionale dell’orto a Roma e l’implicatura conversazionale – filosofia
italiana – Grice italo—By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice,
The Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Roma). Filosofo italiano. L’Orto. Chosen by CICERONE to represent L’Orto in “De
finibus”. Whether fairly or not, his understanding of the ‘Orto’ is portrayed
as somewhat crude and superficial. He was killed during the civil war. Lucio
Manlio Torquato. Keywords: Roma antica, orto, De finibus. Per H. P. Grice’s
Play-Group, The Swimming-Pool Library, Villa Speranza.
Luigi Speranza – GRICE ITALO!;
ossia, Grice e Torre: la ragione conversazionale e l’implicatura
conversazionale della stravaganza – scuola di Forlì -- filosofia romagnese -- filosofia
italiana – Grice italo – By Luigi Speranza, pel Gruppo di Gioco di H. P. Grice,
The Swimming-Pool Library, Villa Speranza (Forlì). Filosofo
emiliano. Filosofo italiano. Forli, Forli-Cesena, Emilia-Romagna. Grice: “I
like Torre; his epitaph reads, ‘nuovo Aristotele,’ which is what it was! –
“Ackrill’s just reads, ‘Aristotelian’!” There is a nice ‘via’ in Forlì after
him that leads to the varsity! He was a Galen, and philosophised on both the
soul and the body!” La sua fama se deve al commentario alla “Ars parva”
di Galeno -- è noto, in particolare, per i suoi studi di embriologia. Infatti,
dopo il recupero di Aristotele, del Lizio, le cui opere avevano spinto verso un
rinnovato interesse per l'osservazione diretta, si è avviato un dibattito tra i
sostenitori dell'autorevolezza degli studi antichi e i fautori dell'empiria.
Questo processo si conclude proprio con T., che cerca di conciliare
l'embriologia aristotelica con la fisiologia galenica. Mostra che le differenze
esistenti sono di scarsa rilevanza nei confronti della medicina pratica. Insegna
a Padova. Saggi: “Explicit questio de intensione et remissione formarum
secundum famosissimum artium et medicine doctorem magistrum Jacobum de Forlivio
qui pridie ab hac vita ad superiora migravit. Scripta vero per me fratrem
Bellinum de Padua.” Si tratta della conclusione del celebre “De intensione et
remissione formarum”. Saggi: “De intensione et remissione formarum”; “Expositio
in Avicennae aureum capitulum de generatione embryi ac de extensione graduum
formatione foetus in utero in Aphorismos Hippocratis Expositio Physica;” “Quaestiones
extra-vagantes Super, Tegni Galeni. Vescovini, Medicina e filosofia a Padova, Arti
e filosofia. Studi sulla tradizione aristotelica del lizio e i
"moderni", Vallecchi, Firenze. Dizionario biografico degli italiani,
Istituto dell'Enciclopedia Italiana.
Super aphorismos Iacobi Foroliuiensis in Hippocratis Aphorismos et
Galeni. Jacopo da Forlì. Giacomo da Forlì. Iacobus Foroliviensis. Jacopo della
Torre. Giacomo della Torre. Torre. Keywords: stravaganza, lizio. Refs.: Luigi
Speranza, “Grice e Torre” – The Swimming-Pool Library.
No comments:
Post a Comment