Villa Speranza: GRICE E STEUCO

1' ; \A% * 2 % r Al 0 AVGVSTINI STEVCHI EVGVBIN I EPI* SCOPI KISAMI, APOST- S. BIBLIOTHB/ , C A R 1 1, VIRI DOCTISSIMI, DE PERENNI PHILOSOPHIA Opus immenia nonfolum eruditione ac pietate refer* tum,icd omniu quocp tam ueterum quam rcccntiorum Philoibphorumquafimedullamcompleiniens, hinccp ut Iediu digniisimum,iamde^ . , nuo inlucem editum. Idem de Eugubij»urbis fuse, nomine. ■V 7 -t BASILEAE PER NICOLAVM BRYLING. et SEBASTIANVM FRANCI *»N, ANKO M« D. X I> 1 1. JLECTORI S. O Peram certe hoc in libro excudendo dedimus, ami cc lector, quanti! fieri potuir,ut 5C nitide 8C emen- date exprefla tibi omnia in manus traderemus. Quoril alterum an aflecuti fimus, prima ftatim fronte ita fe pro- dit, ut commendatione opus efle longiore nonputem. Dc altero, cum cauere non omnino liceret, qqin in ter feftinandum ( ita ut folet) quidam quafi neui ac maculae hinc inde a(pcrgcrentur,quibus tamen Lector non oni nino ftupidus nihil, uel paru adeo offendi queat , ne hac quocp parte diligentiam noftram defiderares , locorum omnium qui ita cxcribcndo typis deprauati eflent , C' mendariorem Icchoncm ad libricalccmadqcere uifum cftadqj inipio ftatim limine admonere te, operae- prcciuni duximus. Valeamice Lccftor, dC operam noftram boni confuie. / c JBEATISSIMO PATRI AC SVM* MO CHRISTIANAE RELIGIO/ MIC PRIHCIPI P A V L O III. ‘ii AVGVSTINYS STEVCHVS CIBLIOTHBCARIVS. BEATISSIME PATER, En mihi fempcr in Plnlofophu uift efl fent entia, Sapien/ tiam, atque Pietatem,ex afilem fontibus na frcntes,unumf ad finem reficientes, omnes quoque rationes alias, quibus confijlant, habere conformes . lpfa Philofopkia id clarifii/ me probat: quxaim fupremum fivflum , prxmumq; la/ | borum. Sapientiam prommittatjmc Plato , v Anftotc/ “ les,philofpphorum fiale principes, non aliam deniefc no/ bis intclligendam proponunt, quam Scientiam,Cultumq ; Dei: quod iUisfua lingua dicitur,Stupt(/,i&i t oy diop.Hanc rerum ejjfe fummam, hic de/ mum feculadones,Jludia,curasq ; Philofophorum omnes dcfmere . Multos igitur uelut in amoenifmis campis flores ex omni Philofophia hanc diuinitatem redo/ lentes, decerptos, eorumq; fuaueolcntem coronam conftdam,iurc tibi, quizrSa/ pientix,cr Religionis obtines principatum, [acrauimus:tux maieflati congruos ho Stores offerentes, qua Sacris tucndis,Sapientix propagande, atq; tUuJlrandx prx/ fidet. Quam cum e T autoritate,cr [cienda iamdiu tenuer is, rexais,et ad eaniam • plificandam animi tui magnitudinem oBcndcris,dum turis undiq-„fxpicntia, mori buscp conficuts,ad religionis moderamen accitis, ex his fapientifiimim [ena/ tum conftcts,dum pulcherrimis xdificifs, Vrbem, templa cp Deorum exornas, bi/ bliotbecaf Grxcis,Latinisq; prxceUcntibus [criploribus auges, (mitto enim quod pacts,qua flabilita religio, difficillimis itineribus fufceptis,autorfuiRi) ttbi certe Ve phtio [ophia,fupremis(]i fapicnbx myfierijs libri, uelut arcus triumpha/ les in[cnbere,quibus tua memoria,quantum in nobis e[/ fetycelebr aretur in poJlerum,par erat. * » INDEX « III III I INDEX EORVM Q VAE IN HOC OPERE DE PERENNI PHIEO/ PH.IA H.A BENTVJ.. LIBRO P R I M O. 7>2 DEOA&Sobme, w X C A P. I. Df fuccefione Doflrinx ab exordio mundi . ^ 1 ° II ■_ •, De tribus modis, quibus cognita eji Sapientia , /iri poReriore prx/ JLintifmo, (fcw. QjW Putr/f 4c Fdij diurnius V poteRas fuerit apud antiquos ccle/ Eorum qua prolata funt , comprobatio , ex Tb eologta Grate orum er Hf brxorum. Dc eade Mente, Progenie, Sapietiaq; diuina,ex Platone,regina,mo deratriceomniurerum,omniummaioruconfenfu.EtquodAriflo teles ea Ltudarit,fufpcxcnt,qui de ea locuti cfel,admiratus fuerit. ' Mentem ex Macrobio effe Filum [ummi Boni, fummum Bonum ip fum fupremum Genitorem. Ex cifdcm Chaldaeorum oraculis de Mente, diurna Progenie , cuiut imago jit animus hwmanus,v ex Philone. De Mente, Prole diuina, ex Mercurio TrifmegiRo : Eademty Creet / tricc animi humani,ficut ex Chaldeeo Philone. De eadem Mente ex oraculis item Chaldaicis,qudd fit creatrix, quod facflaculum Deorum. De eade Mente,ex Mercurio,cr Platonicis.ommq; eius diuinitate: et quod fit mudi creatrix, et idea mundi,ipfei £ mudus archetypus. De Mente ex oraculo quoq; Chaldaeorum, &■ Porphyrio, er Pro/ «Jo;er quod fu a Patre, quod creatrix mundi: er quod fu ea queo dicitur ultramundana Mens. Quod Metis jit Deus, opifexqi mundi: cr quod uc teres Grxcix P hi lofophiid agnouerinticr de ideis. Ex Proclo, cr Porphyrio de Mente cr eam antecedente Genitore. Ex eode Proclo, de Genitore, fummo Bono,progenie diuina,Mentr. item de tertio Anima, feu ff>iritu:cr de diuinitate ipfius Mentis. Mirabile teflimonium Porphyrij de eadem Mente ab xtemo genita. Ex Plotino de eadem ipfa mcnte,<y Genitore eius, cr eius cum P sj txe coniun(lione:cr,qubd pojl Patrem fit maxima omniu Mens. Ex eodem Plotino, quod Mens jit pojl fummum bonum , quod per eam ad fummum perueniatur.quod fu locus, cr idea omnis pul/, chritudinis,quod creauerit mundum,. Quod. VI X VII VIII X ix X * XI XII XIII XIIII. XV XVI. XVII INDEX. X 7 1 1 1 Q«o { creatio fu M entis, Genitore uibentc,ipfa operante, et de duo/ bus bis, ex eodem Plotino. XIX De eidem Mente ex Plotino mirabilis Theologia,ut 4 Patre genere tur, omnibus bonis ditetur. X X Summa eorum, que duinitus Plotinut de Primo & Secundo eft Io/ , 4 cutus,De Bono er Mente ab eo genita, idearum plena, fapicnttf/ ftma origine Mundi. XXI Ex Theologia Chaldxorum apud SibyUas,de Prole diuina, quod fit Regina mundi uifibiUs , mijibdis : C r quod i Patre princeps conftiruta.Ex quibus ejl conformatio et comprobatio eorum, qud fuperius Platonici dixerunt. K X X II Fidele effc Magorum,SibylUrumq; teflimonium. XXIII De Verbo diuino, e r quo modo fu Lumen de lumine,ex Mercurio . X X 1 1 1 1 De diuino Verbo, ex eodem Tnfmcgifto: er de uirtute eius, quod fit opifex mundi, er quod nafratur 4 Patre. y XXV De Mercurio Trifmegtflo,Thcologiamq; eius effeueram , id efl, ab antiqui fimo illo Mercurio pcrfcriptam.-dc Magis,ty Sibyllis. XXVI De Verbo diuino, ex Philone Uidao , cuius didis probetur uere pri/ * fcum illum Mercurium de ipfo Verbo fuperiora fcrip/ijfc- Multi/ plexq; de eo apud Philone Theologia, quod fitcrcator Mundi, er origo, quod filius Dei, quod hominis archetypum. XXVII Ex Platone, Filium habere Patrcm:Verbum effe diuini fimum, Pri» cipem prafentim, er futurorum. X X V 1 1 1 Ex Theologia Orphei,de Verbo diuino, & quod fit uox diuino, er quod formator mundi. XXIX Ala quadam ex Philone Iudso,de Patre, et primogenito Filio, qui fu uerbum eius,creator mundi,hontimi archctypum-.cr quod P a ter fit eminenttfimus,Filius lex, er moderamen mundi, princeps Angelorum, coalemus Patri, XXX Teflimonium de Patre,ac Filio, cXNumcnio Pythagoreo : et quod Pater fu primus,Filius fecundus: <y quod Filius agat omnia,Pater jubeat :cr quod Pater fu ipfum Bonum. % XXXI Ex A melio , de Verbo diuino xtemo , pofl hominefiflo : Et quod Amelius teflimonium I oannis protulerit : Heraclitum etiam de Verbo fuijfc locutum. , * LIBRO SECVNDO.^*2>*0 TMATO- C A Pt I. De Theologia antiquorum teflimonium A rijlotelis , exempla ^ ex alijs quam fitueneranda,ac fu findenda. / II: Barbaris Grxddidiccrunt,<y quod ingenue difdpulos eo/ * j. rum. y" III III I V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIIII XV V/ X XVI INDEX. rmfe Graci fitentur,quo conflet B arbaroru Theologum prio/ rem, ac meliorem effe,C T quod i Grtcn nihil debuit , uel potuit innouari fuper Theologia. De tribui gradibus diuinis,fiue Numine trino,uel tribui R egibut,tet na$ potejlate : c T de Spiritui fandi apud antiquos commemora/ tionc,ex Mercurio,Pbtino, Pythagoraiet quod procedat a Mete » Examinatur oraculi i Platonis de tribus mmunibui,authypoJlafibuf, circa quas fint oia:fed principaliter circa P rimu,q fit ommit finis . Quomodo Anitnam feu fpiriiu ex illis duobus produci tradiderint. Quod Aegyptij ter acclamabant,trina Deitate defignantes. et quod diurnam fapientiam,omnia effc apud eos infcnptio demon ftrabat. De tribus Regtbui,fiue tribus lntelligentijs,trtpliciq; Duunitate,ex Numcnio, Amello, Plotino Theodoro, Iamblicho, Proclo. Dc tribui principijs,cxProclo,Platonis Theologia contentis,qux di cuntiir Bonum, Mens, Anima, ahjsq; nominibus appellantur . Et quod hac tria principia, non fubftantia tria funt, fed alia ratione. Quod Proclui tejlatur Platonem de tribus Regibus in Epiflola fen/ fiffc: v de nominibus , quibus deferibitur ineffabile Principium, nempe Deus Pater. De tribui item illis altifiima Prodi Theologa,myfleria Platonis in/ tcrprctantir.o- quod Platonici fidunt tria principia, quorum pri mum gignat fccundum,tcrtium fit b abitus amborum. Dc tribus fubfijlentijs,fiuc principijs,cx Plotino: & quod non fini plura, nety pauciora. Et quod hac cognitio potius diurna cft,qum ranonc dcmonflrabilis. Profunda Theologia Plotini de tribui fubfifientijr.O’ quod a Primo fit omnis fapientia Diuinitasq; Secundi . Dc trina Diuinitate,ex Numcnio:cr quod fuper his fande , cafterfi loquendum efhcr de eorum mutua indiuifibiliq; fubflantia. De trino Dc ojcmafy Diuinitatc ex Calcidio,quo fenfa fuperiorum Platonicorum declarantur. Et quod Primus c}l fummum Bonum, Secundus Mens, Prouidentia, Sapientia atema , Tertius Intima/ tor v Anima mundi. Et quod tres has perfonas , & hypofiafet aperte cr dtflinflc fiteantur. Dc fecunda Hypojlafi,id e fl,Mente creatrice mundi,exAnaxago/ ra diuina natura cius dcfcriptio,cr quod ab hac creat uifibiUa,^ mifibtlia Anaxagom,qucmadmodum hodierna religio • Coprobatio cx Plcthone Gcmifio, qd' Magica fentetia dc Trinitate loquatur, de primo, et fecundo Creatore, fwe Deoxt quod Beffa/ no» ! N D B & tion etiam uidit hee,c r confrmauif.quoi Auicentu Artis hunc Trinitatis ordinem uidit apud Platonicos ,fed non ufquequaquc rtfte percepit:?? quod I nteUigctia primi orbis,eft eadem cr Ati ma mundi. XTIl Q SPd tutor e Suidt Trifmegiftus de trina Diuinitate , fempiterrucfi - Trinitate fcrip fit, quam [olam dixit aternam,infeparabricmq; fub fitndam v quod creationem per Verbum Dei , quemadmodum V Mofcs,extihffc dicit. X7III D iuum A uguflinum aperte tepori Platonicos de tribus perfonis feri X 1 X De tribus Hypoftafibur,ex Apollinis oracub:?? quod apud(pfiffe. prifcos,omnia metrice fcnbtbantur:? ? quod ab his oraculis tnj fierii ueterum Philofophorum manare potuerunt. LIBRO TERTIO. T>abu> V*©- CAP. !• ' De tota Diuinitate:?? quod omnes inflinftu nature Deumfimguldri ter in omni etate nommrintxxemplac^ cx Platone , e? Arijlote le,C? Homero, cr Demojihene. 1 1- Q«od fimili ratione locuti funt,cr quidem diuinius poete,qui Home ro fucce[[erut,definguUri Deo et his que uerc de eo p redicatur. CII- Eadem probatio ex prifeis Fhilofophii,dc laudibus di(tinis,ab eis ce ltbratis,qubd fit unus Deus, quod Mens- Animatiocfc Vniuerfi t principium,medium, finis, tx Pythagora,?? Archyta, Philolao, t? Afclepio,Acmone, Mercurio. H I L Quod prifei Philofopki fuper uno, ac fingultri Deo, mirabiliter cum facris literis confenferunt. V Q»jod appellata fit in ueteri Theobgia Natura diuina, prima excet lentifiimaq; Vnitat : cr quod omnia ex ea dixerint effe nata, ex Empedocle e? Parmenide cr Zenone ,?? Ariflotele,Meliffot Damjfcio:?? quod hanc Vnilatem uocarint immobile Principii. V ( Eadem probatio cx his que [enferunt Parmenides ,?? Mehjfus , Em V I I P rifcam Phtlofophiam,Dcum appcUaffe ipfum(pedoclcs,?? Plato. Effrconfenfusq ; eius cum Theologia uera. VIII Quoi Deus in ueteri Theobgia appellatus fit ipfum Vniuerfum. I X Deum in antiqua Theobgia appellatum ipfam infinitatem. X Comprobatio eoru,que funt ante dcmonjlrata de fentetia prifeorum^ ttominibmq;, quibus appclhrunt fummam Diuinitatem,ex Simpli cio,qui libros eoru legit,quod retulit etiidoftfiimus Bcjfmon. X l Eadem ratbne dixijje prifeos Mundum imaginem Dei. X 1 1; Deum apud ueteres, Deorum effe creatorem. X W I Qwd ttius tantum maximus Dwjdcoqi / olus eternus. • sfc 4 Oraculum: •INDEX. X 1 1 1 1 O raculum Apollinis de Dco,c? de creatione D eorum. X V Aliud ex codem,dc Deo,iiuinis<^ rcbus/cfiimonium. XVI ■ Aliud oraculum de neo,locis'$ cale,', ibus, quod Deus fons, princi/ pium,creator omnium, in[crutabdls:quod nemo peccans cum U/ teat: quod omnia p roffitcut. XVII Qjjod lupiter fit Deus tUe ucrus , magnus, Demoms oraculo :quod eius poteflas,omnibus ueneradatquod [olus itU [apiis, largitore^ fipientixtcrquod hxcoraculd,ucrcfunt a Dxmonc edita Philo/ fophorum tcftimonia. LIBRO Q.VARTO, PLATONIS ET Arifiotclis Theologia difcudtur. - CAP< I. Arifiotelemfingularem Deum ef[econfifium:Non [olis motibus cee/ . leflibusjcd omni item mundo eum prxftciffe: Eandem fuiffe Ace dimicorum Philofophiam:Eandem c r Senccx: No» [olat intcHi/ gcmidt,qux coelum moueant,eum agnofeere. I I Arifiotclcm aliud MeUi geni Urum genus, quam calefies orbes mo / aientes [ enfiffr.fupra motut c ocie des, Deos beatos locaffc: Eorum uera felicitate defcripfiffe: Antiquos qui hec docuerat coUaudaffe III Compendium Philofophie Ariftotelis,unum fingularem,moderato/ rem folum ordinu calefiiu^iteq ; omnis confiteri. Cofljtfo alioru quorundam locorum,de prifea Phtlofophia,que fingularcm Deu predicat-.Deum inuifibihter omnia mouere,w regere. 1 1 1 1 Df hoc Phtlofophie compendio quadam probationes, quod A riflotc les proueftioris atatis,0' ad Ah xandru [cripferitjepe magnos ubros fententiam mutaffr:Multa ex prtfat Arifiotclcm in contra/ rium retuli(Je:Multj /cripfiffe Artjlotelcm,qux non extent. T Examinatur Philofophia, que rft mCompendio:Vbi unumduntaxat coeli motorim,dominun:qi totius uitx utdelur Ariftoteles agno/ fccre Quod minores tfio fupremo Deos quofdam confiffus rfl; Quod eius potefiatem omnia inuifibihter operari dicit. V I Arifiotclcm fateri a fummo Deo fnfloi Deos minores : interpretari Deum,quam Vnitate Empedocles dixifieticonfiieri diurna Prout dentia qux natura exccdetia a liquido moperetur.Coper.diu uere eius effe.Loqui nite emendatius eu de Vno fingulari,quod alibi de VII Deunofimgulari ac (upremod o,cxeode Arifiotrle quemi pluribus» a motu coeli abfolmrtt, cuius fit immmjaftpicntia,qua refi teit ed dm res humanat. . T 1 1 1 Arifioulm miris laudibus efferre,qui Menti rerum creationem tri/ buif[cnt,in quo fit inclufa confifiio creati mundi De Mmtedixif/ • /e eum qux prior prxeeptor Flato-ln his unius Dei cdfifiioneeffe. , qho4 F IX * i wM x XI XII XIII XIIII XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI INDftX. Qtwi etiam in Moralibus unum fmgularemDeum ejl conftffus, re rrn humanarum profredorem-.Et quod ad aliam, quam profen/ Ion uium prouidentu em e? quo largiri bonis eum ait Arijlote * les,referantur. Exeo quod Arijioteles de Nedare Deorum fcripft, probari cru/ ttius fumnu Diuimutem, qui [ibi & eundis fu caufa felicitatis :& Deos tUos non ejfe uertentes orbcscaledes. Virtutes , qua pofii/ dentur i mortatibus,multo magis a Deo pofiideri. Admiranda Ariftotelis Theologia de beatitate diurna: quojiteon / templatio:Eandem ejfe minorum Dcorii felicitatem, Deumfum/ mum contemplantiu-Ex quo fumma unius maieflas comprobatur, De beati tudine Deorum.de unica, fimpliciq; uoluptate , quam Deo tnbuit Arijioteles. Confcnfm cius eum [acris literis, beatitudinem effe diuinam contemplationem. AriBotelemfummum Deum affirmare cum Homero Patrem effe D eorum, hominumq^;eiufdem effe generis cumiUis . Hinc crea/ donem Deorum,&-folum Primum atemum demondrari. Deu ab Aridotclc,ueluti generis humani Regem declarari, omni ge nere fapientia maiore, cui libenter omnes obtemperare oporteat , Mentem, quam exterius uenireferibit Arijioteles, non nifiabuna fwgulart Deo uenire poffe . Quem Theophrafks cius difcipulut confejfut ejl omnium rerum originem. Appellari legem Deum ab Aridotele: imperiu legis ejfe imperium Dei.Ex his fequi , ut tacite fateatur legem hodierna diuinam effe, cui maxime parendum fit:in his effe Dcifmgularis confisionem. Quod Arijioteles dicens diuimfiimumReipublice genus Monar/ chiam, uifus ejl unum Deum ftngularem, qui fmgulanter omnem mundum gubemat,confiteri Aridotelem pietatem collaudare,utilemq; effe fkteri. Ex his deduci, ut pietatem, qua uere Deum colit,trcatorcm mundi credit & fu tetur,coUaudarit. Dejingularis Dei beadtudme,quam Arijlotelesuidit,uere q; defini/ uit . Quod omnes Ordines mundanos conftffus ejl d Deo fidos, dicens ab eo contineri naturam : c t quod is ejl Verbum Dei, ex Philone . Aridotelem ftien Deum mafculum c T fccminam creaffc ad gei it/ ris humani pcrennitatcm-.cum Mofc mirifice confentientem , Arffotelem amitis in republica rebus proferre pietatem, quo coh * ftinftip m D EX. t fi iujtifiiMdsur fit pictas potior. Superboc, Arijbtelem pTXcepig rk Plutonis [attentum fuiffe fecutwm. LIBRO QUINTO, PLATONIS DE SIN/ gulari ac fupremo Deo Phdofophia perpenditur. • C A P. I. Plutonem unum fmgidarcm Deum ufferere . quam coelo perinie 'f»i at$£riflotelcs tribuut Diuinitatemynon neram , fuprcmamq; iUi Diuimtatemjed creatum effe,frdamq ; ab iUo fupremo. Deum d/ lum magnum ac [upremum appellare Plutonem ineffabilem , ex Theologia Trifmegifli. Hunc ipfum , no corporis modo calefio,4 ' . fed etiam animi affirmare Plutonem creatore. Vehementer eos er rare , qui dicunt Platonem fentire creationem perpetuo manon/ • tem.Sccutm effe Platonem Aegyptios er Chaldxos in deferiben da creatione mundi. I I Non folum in Timxo , fed alijs item locis , Platonem de Deo fupre/ mo egregie loqui: Eum cunilarum rerum,etiam Deorum,affirmct recreatorem-Exemplum in libris de R epublica , de fketh Dei re/ rum omnium creandarum poteflate. Platonem dicentem , Deam etiam feipfum gignere,quis fenfus. III Cur Plato in libris de Legibus magis aftroru Diuinitatem,quam fu/ premi De iobuderit. Qgod fupremum Deum fentit ac dicit ineffk bilem, dc quo caute fit loquendum • II 11 Platonem defummo ac fmgulari Deo fenftffe, qux a maioribus au/ diffet-Timeum Pythagorcu fkeri Deum autorem mundi , itcmtfc temporis,cr omnis caledis ordinis inuentorem: qux fccutusfit, maxime# approbuueril Pluto. f- Exempla , quibus probatur Dei fvtgularis er unius confijlio apud Platonem,m cuius potentiam er autoritatem eunda bona refi/ ratidem,confitcns eum eundorum qux po fidemus autorem. VI Apud Platonem multa,nonunc diuino appellari, fed unum effe fm/ gularem er ineffabilem creatorem omnium,atq ; moderatorem. VII Dc fummo D eo,qucm fummu Bonum uocat Plato, affirmans eure rucundaru calo ac terris autore,a quo rebus omnibus adfit effe» VIII Platone fateri Deum omnium bonoru nullius autem mali autorem, optimum,puUherrmm,ueridicum.Prodeffe dare panas,cr ca ftigari-Dogma de B onitate,fumptum effe ex Trifmcgiflo. IX Hoc de Bonitate diutina fumpfiffc Platonem ex Tnfinegido. . X Deum creatorem omniu rerum dicere Platonem • Tcfhmonia , qui/ bus apparet eum Vniuerft conditorem nuncupaffe . Prolev.diui/ twm autorem mwtdi effe platonijcui det Patrem in Epijlola. A% Alijslocis creatorem cali,ordinumq; calcfoutn moderatorem P la/ tonem dicere Dem, qui diflnbueritad gubernacula mundi Ange I os fuos,creatormundi,omnim bonorum repertor . Varia tcdimonia,quibusfwgulari Dei apud Platoni probatur coti/ fafootquem et creatorem mundi fatetur, et ei bona eunda accepta TCJttl* LIBRO SEXTO.>ffJ>ri^W>ViA Qubdrecentiores Philo fophi, qui pofl Platonem et Arijlotelemflo ruerunt,Theologii maiorum uenerati imitatifymirificc cu Theo logia coeleSti confenferint , unum fmgularcmq; Deum appcUan / tes,onmia(fc de eo prxdicantes,quxfunt in libris ftcrif. Te Bimo/ nimefc TheophrajtiyCT Alexandri de Deo. Theologiam Romanorum agnofcere,fatpi,nominare Dem unum fmgularem,profoicientem omnibus , ubiq; prxfentem , mundunf omnem implentem, immcnfe fapientie, rerum creatorem,animo/ rmlargitorem,lAentem Vniuerji, inuifibilcm, ex operibus apto fccndum.Variacfc de eo Marci T ulli j Pkilofophia- Senecam unm fmgularcmq; Deum ore pleno nominare AutoTem mundior rerum b manarm P r a fidem fepius prxdicarr.Ei cun da 'm terris bona accepta referre . Senecam exordrn mundi fateri i Deo faiffe, qui fingula di finxerit, loca rebus, fitusip afiignauerit. Antiquior mundo, lucis creator , operis fui foedator,pcr Vniuerfm diffufus.Ventoru moderator, largftor,profocdor,cuius decreto eunda fiant, qui mare diffude/ rit ad beneficii nodrum, benignus Pater, bonorum amanttfiimu. Deftgnatio diuinx natura apud Senccamtquod ft ratio incorporea, rerum maptaru opifex: per omnia diffufa,cuflos, redor uniuerft. Dominus, cr artifexxaufa caufamm: Natura rerum ex qua nata funt omnia.Qtjomododo fitipfe mundus,aut pars maxima mun/ di Qui fit plenus Ideis xtemis,ad quas fbrmauit mundum, funda tor munditer quod ipfa Natura . De fummo er fmgulari Deo , ex Plutarcho , Philo fopho iufigni, omnes fermede eo laudes canente , qux in facris literis habentur. Hunc unum adorandum effe , non elementa mundi huius : So/ lem, L unamq; effe ftgna quibus diurna maieflas innotefeal : Ea effe organum, artemq ; Dei . Deum effe creatorem mundi , qui templum fit facerrimum , 'm quod foedator operum diuinorwn introducatur homo-Mundtm effe tanquam theatrum, in quo no/ Ut focfatwbus Deus injigtes opesfaas oflcntat. $ * Deum INDEX. Deum creaffe Solem , qui ft quxdam lucis xfernx [ux per muh/ dum decurrens imago ■ D uunm naturam effe ac felicitatem, uirtti tis excellendam. VII Hem ex Plutarcho Deum in pelago funditatis habitantcm,eunda re fle moderari: Solem in cah uelut exemplum fui codocaffe . Ejje eum uirtutis omnis fimulachru er ideam , quam homines opor / t eat imitari quoad jus eft. Principes ejje difrnbutores bonoru, qux largitur Deus- Principe effe imaginem Dei urnam. Prxcipuu,inft/ gncmtfc Dei cultu,cf[e,imitxri bonitatem eius . Ad uirtutes aequi/ rendas opem cius effe neceff oriam . Res Romanas creuiffe, Deo uolente.Dctm effe regem mundi-Bonorum largitorem. VIII Affirmare Plutarchu omnia fidenda in Rcpublica , honoris dudni caufa.Deum effe Patrem hominumq ; Deumq;,creatorem autem mundi. Hunc prifeos fiteri totius ordinis,karmonueq • autore.Prm dpium iujhtix.viucnsxtemUfOptimum. D mones malas eu non fcdffe:ex inordinatione ordinem fedffe.Opdmum ardficem,ple/ num artificij,immortalem,beatum,bencficu, uidentem uniucrfa. IX Deumfeciffe hominem animal placidu,fociabile- Amore patrio eum hornum res attendere. Omnia circum mare er terras profricien/ tem,omnibus confulcntc-Voluntatc eius,pulcherrima quxfy fieri. Animam effe in frumen tum eius. I n eofempitemam effeprxfen/ tiam.Hominem ad cognofcendumfrdffe. X Exalto Philofopho,qui dicitur Epidctus,Stoicusaute fuit , non Chi jbanuSyde Natura diuina, de qua deprxdicet qux faerx literx cati celebrant. Eandem eff : naturam bonitatis ac Dei. Subjlantiam di/ uinam effe Sapientiam, perftttamcfc rationem. Deum eundis pro fricere,mundu gubemare.Hominis effe opificium eius. Ad unum Deum refricicndu effe. Ei pro beneficijs gratias haberi oportere. X I Zadem de fummo ac fmgulari Deofenfiffefubfccutos Philofopbor. Iamblichum affirmare,Deum prindpium,medium,fmem,m eo rt fyidendo er fcquendo felicitatem effe . Eum effe Dominum om/ nium bonorum, prindpium bcatitudinis , finemifc omnis Phdofo/ phix-Felicitatcm effejequi mandata eius. XII forphyrium/tngularem , unicum $ Deum commemorare , cui ra/ donabili facrificio, caBisq ; cogitationibus fit litandum. Eum effe omnipotcntem,omnis uirtutis autorem . X I II Ite ex Simplido profunda Theologia,de uno bonitatis fonte , unico rerum,fmgularic^ principio . i quo caufx cundx,cundaq; prin/ opia dependeant . E t quodfefe ad frrenddnuferit opem inclinet. ' S* • « mu Kim WrOI ►ir nlii1 nflart 3 * **■ •Efle XV OpOT/ V, >trs Ic. ac<fU ',Dco CAP. iduam autem f > !c*ri e-Priu * . ■ ii eu non v,ple/ iuafai ,1^- \* * iorum IhK . ImT neten/ aa. 1 r. iii /tCfcrt r i COlt unii/ tisy i» * •pM, a ( unum ntert • * * T }gJ« ipbos. xtort II II nofU ■iofo/ virU ? r , \ -ur. ncffe ranco V prtr*/ i, i j [jurt* 1 »*c& & # r N E> E X. Ilx eodem Smplicio,Deum effe abfoluti boninoftrorum animorum principium finem^in quem unum fit refficiendumxui quidiu co hxferit animus, fua radice htreat,diuulfut marcefcaX. Quod mun dum Deus creauerit. Bx Proclo,dejingulari Deo,quodftt Vtiut,qu'oi B onu,quod prima cauffa, bonorum cunflorum Autor, Deorum etii creator. Quod ineffabilis,incogitabiUs, Virtutis infinita, Natura indeficientis. libro septimo a g it vr De Mundi creatione. . Omne nationem i uetuAifiimis feculis traditione per omnes alitb dcfccndclc,fbteri mundum crea tum. Vidiffe quadam Creati mun di prifeos figna-Fuiffc famam apud prifeos Creati mundi creber rimam. Rationes,quibui nonnulli noluerunt creatum mundum. Refoluuntur rationes de Aeternitate mundi.Nulli Aeternitatem pro/ . dtfiefed uebementer obejfe. Hunc effe mortalibus omnis impieta tis,omnis infelicitatis fontem, rerum humanarum confufione. Nui lam reddi pojfc prouidentia rationem,rebus atemis . Non poffe animos immortales effic rebus atemis.aut eos non afccndere in cet lumtnullaq; effe pofluitam pramia uirtutum. Stultos effe,qui de/ teriora uelint atema,quafmt melioribus Impedimento. Non effe malum defruere mundum cauffa maiorum bonorum. Diffoluitur fecunda ratio,ln creando mundo non effe prius crpofie rius tcpore.Qgjdocunq; creatu * fuiffet mundus, quari potuiffe , cur non prius creatus, in atemitate non effe prius er pofterius . inmulus haUucinari mentes humanat perinde atq; fenfus/ome infinitatem abfurdameffe,cr indecoram, prater diurnam. Vnius tantum effe naturaliter Aeternitatem . Quod fupcrfcdens Deus Creatione mundi,ncq; tardauit,nc$ ceffator fuit . Ne <k dici po/ teflfuperfediffe,ac difluliffe. Examinantur Philo[ophorum,primum Ariflotelisde Aaternitatc ra tiones. Ariflotclcm non impugnare fimpliciter Creationi, fed qua/ lem nonnulli ante eum dcpradicaffent,qui chaos a ternum. Crea/ tionem in tempore fuiffe afferebant. Prifeos non quemadmodum calumniatur Arifloteles,tempus atemum credidi ffc. Prifeos a ffe ruiffe tempus cr ccelum creatum , creatum coelum ex liquida aqua fub flantia. Diffoluuntur rationes Procli partmenatura,partim opinione Plato ms dufta.Tcmpus in quo conditus efl mundus, non effe caleflc * 3 tempus. VII VIII IX INDEX. tctnpuS-Plura ejfe poffe tempora,qubt ecelefle.ReclundareJuptt uacancamc^ ejfe animam coeli,aut eam ejfe Deum fumrnm. M4 ioris honoris ejfe Deo, atermtatatem fuam, quam perennem re/ rumfidionem. Aeternitatem mundi , impiarum opinionum ejfe fontem. Non fequi potejlatem sternam Dei,aternam mundi condk tionem. Deum non ejfe mutatum cum creauit. Naturalem fiujfe Dfl stcmuathn,mundi prmcipium.Platoncm no stcmum,fed M tempore fidum mundum fcripfiffe. P atonicos prifcotjton qucnudmodu affirmat Proetus, mundu stet/ mtm dixi(fe,fedfidu. Diluuntur rationes Plutarchi fub aliorit per fona ■ Deum creantem mundu,humanisq; reb ■ confulentem non U borajfe, Dfum creajfe hunc mundu non caufa uoluptatis jus , fed propter hominet,quod Stoici cttafitentur.Vexadoncs bonorujm proboru fecundas res no prohibere quo minusmundusfu creatus . Diluuntur rationes Epicurei CT Cotts apud TuOium.Earum folutio / nem e$c,quod ubi Marcus ipfe loquitur, fccus fcntit-Etea efl Aes demicorum libertas. Platonem non fuis p rmu oculis creationem vidijfe,fei apud prifeos legiffe. Platonem diccremundu corrupti/ biem in poflcrmffed potcjhte-opificis non intertturu-Non ocia/ . tum ejfe Dcum,fruentem ante mundum Diuinitatc fua. Non fuper Omnes particulares motus in primum motorem referri . Diluuntur rattonesShnplicij desternitote mundi-Simpliciurn sgre tu liffc io.mnO» Pbiloponii rationes Arijlotelis de Aeternitate motus refiaajfe. Eandem Theologiam Mojaicam contemnentem, non in teUexiffe qus de Luce er Sole creato idem fcripftt-Non accepijfe M ofen ab ab Aegyptijs Theologum,fcd cotra, Aegyptios ab eo . Grscos ab Aepptijs didiciffe,ut fi fit Aegyptiorum fabulofd The ologia, fit etiam Grscorum. Quomodo oporteat inteUigi,lucem primum creata, quarta autem die creatum Solem , Refoluuntur rs doner, quibus Simplicus ex Platone probat sternum mundum. Ojlendilur creatione mundi ab antiqui (fimis onrniu nationum fiiijfe conftffam- Cundos firme Phiofofophos uetufts fkms, patrumq-, traditioni fubfcripfiffe. Explicatur 'm primis Theologia Trifmegt fti de creadone mundi Tnfmcgijlum cum Mofr congruere in de/ fcribendacreaiione.De creadone lucis, fiue [olis, fiderumq; alio/ rum,cr aeris ex aqus puriffima dcficatione. Ante omnia de ere/ gdoneterrs et aqus,qus cstcris fuere principia, didit chaos ab i lis aut Ay nhrejiiprt mm. Hi C* , i mnemrc/ tonum tjfe mndicosi X demfaffe \f M i mjtd* •ndiettf/ t thmptt rmnonU r k norvj* Xt creat#- foludo/ * ejl Ad itionem rrufW XII noda/ tfupcr lopro irci*- re» XIII; tot* p n* XIIII »Jfc eo- XV rbe em • • rd r* p xvi ' XVII XVIII r N D B X. Us aut hyle • De nudatione' terre, ne animaliu, & hominis id i magi lie creuti Dei Hinc Theologia uidijfc Ouidtum apud Grecos, La tincty exprcfiiffe.Dcos eorum effe ftdera,fxdot cx aqua. Secutos effe prifcos Grecos huic Theologiam exempli ex Platone. Orpheum adoraffe,fecutu<^effe Theologia Trifmegifii deconftituA one mundi. Minores afjvrmJtffc qui prior Orpheus,pdidijfet. Pri/ mi Theologi* parte apud Orpheu, effe laudes Creatoris xtemi, fipiendff foccundiffimiyOmnu nata effe ex fixeuda fapicntiaucr bi dum fccudu O rpkcu-Secuda theologi e parte effe de chao,ni pe terre et aqu* creadoe,pofl quot ex eis create fmt fvrme reru. Simile effe Moft Orpheu in hac creationis afiignationc- Phaneta effe folc -apud Orpheu , Amore ipfam diurna fipientia creandi cu / pidam. Ex chao et Oceano natos efie Deos,nempe ftdera cceleflia. Homerum atque Hefiodim ueneratos hanc Theologiam,fmltter at/ que priores de mundi origine, er eius pmdpijs cecimfie. Ter/ ramer aquam Homerum primas res creatas dixifie. Hefiodum primum fui fie Chaos,id ejl, terram & aquam, totam q; creationem affirmafic ac decantare. Parmenidem, Thaletem^ creationem efie coti fi fios, Amorem efie Deum fempitemum apud cos. Solum Deum ctemumdixifie Tha letem. Mundum opificium diurnum appeUafie. Noctem ante / cefiifie diem, dixifie Thaletem, ut Mofes tenebras ante lucem » Aquas das primorcl/ales Mofticas cum principium dixiffe, Men tem autem creatricem. Phyftcos atitore Plutarcbo confifios creationem mundi, cuius imi/ um fuerit a terra: Ab aquis fagregatd e therid fubjlantia primam. Aratum fateri Deum fummum pofuiffc fieUss in firmamento coeli , quemadmodum Mofes. i dem cantaffe Ouidium . • Arifiotelem,radonem jiteri coegi fie creationem mutuli. In etemitate, uel animos efie mortales, uel a fcendcre i n ccclum non pofic,corpo ra fernper animantes. Sequi ex his in Phdofophia gramfiimos er/ rores. Ariftotelcm a motoribus in creatione mundi difientire non debuifie. Verba Ariftotelis que diucrfu locis pofna probantem creationem prudentem uel imprudentem efie confit fium. Ex didis oratorum er poetarum, artium fermonis, er humani gene ris probatur exordium. Plotmum aperte fateri,contra qu.im proclus conteniat,tempus crea/ tum, cum cuius conditione confequitur etid cctli, mundiq ; creatio . Aperte pcrfeicucifc Porphirium de temporis exordio fcripfiffe lam jjc 4 blicbm XIX XX XXI XXII CAP. I. II III mi . v ,vi VII VIII X IX r i 1 'INDEX. blichum multis rMionibus omnia nata effe, confiteri: Qw confcn/ tanec cum Mofe prxdicet hominem diutnitus fidum Item# ordi/ nes calefies a dmimfiuno Verbo repertos. Et quod condemnat hunc mundum,afferens abeo fugiendum effe. Crantorem Platonicu , uitam prxfcntem condcmnaffe, ei# non ef/ [e cr mortem antepofuiffe. quo [equitur improbatio Aetcmitx/ tis mundi, idem ex Ariflotelc infertur . Epidctum et Arrianm kommes a Deo creatos, in# mundum, ope rum diuinorum ffettatores introduttos fateri. Ex fente/ttijs Plutarchi dc mundo , Principijs# eius. Ea in quibut nonnulli peccauerunt,de materia prima, dc anima malefica. Re/ fponfiones contra calumnias Lucretii , quas contra prouidentia, temeritatem,^- cafum defindens, effudit. Diffoluunturuanx Lucretij contra mundi creadonem,rcrum# or/ dinem calumnix.Coarguitur ncccffario fenfiffe prouidentii rebut ineffe , Omnia caufa noBri ficiffc Deum : qux putaffet Epicurut noxia, ucl [upcruacanca,[ummam prouidentiam kabuiffc. LIBRO OCTAVO. ANO£LlS - Dc Angelis, cr ea natura,qux inter Deum [upremum , atq; horni/ nes intercedit, v quod de his etiam prifei Philofophi funt locuti : Et de ueris Dijs,fibulofis exclujis. In fermone Platonis,Ariflotelis#,apparere Deosalios,q qui moue ant orbes caleflcs.Ncc alios effe pof[e,q Angelos fupcrcalefles. Quod Plato de Dijs ftue Angelis uera fenfit, et Jcnpft. Et quod eo/ rum [edes m calo conflituit, quibus Deus gubernationem huma/ ni generis tradiderit :cr dc eorum natura. Ex A riflotcle de Dijs ftue Angelis , quos fimiliter ac Plato in calo fupra motus xtherioslocauit, et beatos cos, rerum# humanarum cuflodcs dixit. Ex exteris locis probatio,Deos Angelos# Ariflotelefenfiffe fupra fidera motusq; calefies, eum# de beatitudine eoru uera fcripfiffe. Q. uod uitam,naturam# Angelorum, cr felicitatem Poctx ftcut GT Theologidefcripfcrunt. Conftderationes ex Marco Tullio , apud quem efl Deus fupremus? et ite alij Dij nominantur, qui prxterqua Angeli effe non pofiuL Ex alijs autoribus de A ngelis ftue Dijs,pofl fummum D cum. Ex oraculis Chaldaicis de poteflatibus , ftue mentibus fummis : V quod hasre flores mundi Cbaldxt dixerint. . De L * / r t) D e x. X De triplici ordine Deorum, ftue Angelorum ex Platonis, prfdpue Prodo,in quo uidetur noStros [ecutut,ubi i ueritate diffentiat :&• de primo Deorum ordine • XI Generatim de Dijs,cr eorum prima acie , quid'uc Proclus commen tidum affixerit, XII De triplici HierarchiaD -orum, er quid ueri, aut a uero diffentiens de ea fcripferit Proclus. XIII De fecundo Deorum fwe Angelorum ordine , quem ex Dionyfio deducat Proclus . X 1 1 II De tertia Hierarchia,uel ordine Deorum,ex Proclo, er quod in eo fecutut ejl Areopagitam. XV Quod Hernias item,quemadmodu et Proclus, fccutut cjl Dionyfui in definiendis Hierarchijsceeleflibus,ct quid non ueri addiderit. XVI De ahjs gcneribus,er nominibus Deorum apud Proclum ex Diony fio, er quid in his dijfenuat a uero. XVII .De efca Dcorum,uel Ambrofta, er Ncftarc: qua ciim ucre a Pia/ tone, er A riftotclc fuerit dfiignata,Pr ocius parumper infecerit. XVIII E* Theologia Damafcij de Dijs,fmc Angelis er uno fuperfubjlan daliDeo^ quod is etiam imitatus ejl Diony frnm. DE DAEMONIE VS- X I X P rifeis Damoni* naturam innotui ffe ■ Profanas Uteros fmuUa f acris de Dfmonibus perhibere. Nomen D monti, Gracm , H ebrai/ cumq; effe poffe. Effe hoc nomen commune bonoru,ac malorum. XX Exempla quibus monfaatur hoc nomen, diuina potentia, numenq ; defignare,er ufurpari pro Deo, Dijsq j 4 Poetis, er Philofophis. Demum quod malorum potejlatum fit proprium nomen . Ejfecfc apud eos bonos er malos Dxmoncs. XXI De uario genere Dfmonum apud Philofophos : er quod non fem/ ■ per phy fice nomen hoc ufurpent, transferentes nome, naturamq; Dfmonum ad alios. De Dfmonibus ueris et fibulofis cx Platone, CT Poetis- Et quod ueri Df mones fint aerij. Corredio cius , quod fitum aerium dicunt naturaliter Dfmonibus attributum. XXII Dedar atur fententia Platonis de Dfmonibis,qua tribuit eis legatio nes,interccfiionem'q; inter hominem, at$ Deum. Et qubi hi funt AngdicoeleBcs. XXIII Separ antur ea, quf promifeue de Dfmonibus acrijs et Angelis cce leRibus locutus ejl Plato . Et , quod mire cum furis Uteris con/ . . fendt,dc principibus humano generi datis. • * f De INDEX. XXIIH De Dxmonibus eligendis, eorumq ; prxfidio,cuflodLtq; hominum i* uiu,w pojl,a Plutone tradita, tn Deos , ucl Angelos congruere. Quis fenfus, cum aiunt iujlos pofl mortem fieri Dxmones. XXV Separamur uert Dxmones 4 jabulofts, quos celebrant poctx. Vero» Dxmona aerios illos effe. XXVJ Veri Dxmones oUcnduntur effe derij,natura malefici,ingeniopra/ ui , boni nunquam ipfifmct Philofophis autonbus . Et quod etiam Aristoteles de Dxmonibus ejl locutus • X X V 1 1 Dxmones e f[c gentem aeriam . Hoc facram & profanam fentire Theologiam, idem Platonem, Pythagoram, Arijlotelem prodidif/ fe.TcPdmonium etiam diui Pauli. XXVIII EX prifea Magorum Theologia, natur x Dxmot\um clara definitio » Eos effe maleficos incantationibus prxjidentes xquod Plato affe/ ruit.effe feras agreflcs , Stygios canes , Vitores , carnifices malo/ rm-.afftttibut malis dcle£tari,do/mcilijs# mpiorum:Transfene fefe in Angelos lucis, XX I X Ex Theologia Aegyptiorum uetujlifiima apud Trifmegiflum Dx/ monas effe,cr effe malos ,_matorum Mirationum autores . His effe omnia plena. Vitores impiorum effe. Eos effe ex alijs aerios, uagos,per phantafw,criUufiones decipientes. In quibus cum na Ora Theologia concordia. XXX Dxmones nidoribus obleAari,ob id materiales appellari. * r XXXI QJJ* Dxmonibus ponnuUi Philofophi attribucrunt,eos omni mwt/ do prxficientes. Angelis congruere, id# ab eis deprxdicaru XXXII De Dxmonibus qui dicuntur fe mulicru commercio contaminaffa altos# Dxmones genuiffeiHos effe Dxmonasfibulofos, et quaf 3 pocacos,tm ucros.e? quod is fuit multorum error. XXXIII Apud Orpheum cum frnt Dxmones boni V mali , hoc nomen de/ niq > malorum potius effe,quam bononm,fvut in facris literis * • XXXIIII Dxmonas ab antiquis Philofophis proditum, dare poenas toto rrm/ do pcrfecutioneifl patientes. Nullum eos elementum admittere eat Io cadentes , ab Empedocle diftos . Pherecydem de eis fcripftffe. TLoroafacm principem malorum quendam prodidiffe. Nomen Dxmonis eis proprie malorum effe. XXXV Dxmonis nomen apud ptifeos malorum effe . Vera eorum deferi/ ptio apud Philo fophos uera # cognitio:Eos effe aerios, uagari per omnem mundum,Deo perfequente dare poenas. XXXV lDiuinationem,uaticmia# er oracula ab halitu terreOri fieri non po tuijfe- Arijlotelem, Plutarchum, Ciceronem ifUfufficator, fe ip/ (os <kcUrarc,cQntram rationes opponentes. A» ,r . I N D fe X. X XX VI I AM oraeulu Apollinis a bono uel nudo D temone funderetur.QUoi inudo fmacfr eius. Quod fiepe Deui friritibus, honunibus'^ m probis ufus efi ad pradiflionem futurorum. XXX VHI Demoncs nunquam in confordo beatoru fiuffe , non ex codeStibut g audijs,qua po fiderent, fed poffeffuri effent, fi re fle operarent, cecidiffe. Peccatorum eorum fuiffc fupe^iam,inuidiamq^. X XX IX De Dtemonibus e calo ruentibus, prifcos quadam cognouiffe , &• prodidi ffe, Pherecydem, Empedoclem , Homerum, Plutarchum ruinam hanc defignaffe. X L Dc Genijsfme Angetis, fingulo cuify cuflodibus datis, 'mter eos er noflros mirus confcnfus.Tefos horum-Menander, Empedocles, Plutarchus,Arrianus. X L I Calcidij de Demombus fententu,Dmones atherios , quibus fere/ rena, pura 'ue corpora tribuat idem, potius Angelos appellandos* DefinitioDdemonisiuxta eundem. LIBRO NONO, DE CREATIONE HOMI/ nis, er immortalitate animorum. C A P« I- Quod ornncsconfenfcrunt hominem a Deo creatum: animos uem/ re diuinitus:cr quomodo fuit hac fima manans a prifeis , tempo/ rum longinquitate apud nonnuUos denigrata. (I VtPythagorM,(y Archytas confentiant hominem a Deo creatum, ru£ fuper omnes animantes imperiumdatum. Etqubdhfcfiut etiam totius fchoLe fententia. IM Quod hac Pythagoreorum, de homine diubtitus creato Theologia ducitur ab Aegyptijs : Et quod Mercurius Trifmegjflui ea latius exprefit. IIII Poetas antiquos, quos fecutus efi Ouidius ,M ofaicam de homine di/ uinitus creato, fententia confirmajfe,idq; etiam Comutu afferere. V Qtjod etiam Chaldaica Theologia confirmat hominem a Dro crea tum,animamq; exterius in fi fam in corpus.Et quod idem afferunt Aegyptif Philofophi,cr item oraculum Apollinis. V I Sententia Platonis de homine diuinitus creato , c r quod in Timeo formationem corporis attribuens minoribus Dijs , poetice potius dixit, in alijs locis tribuens totum opificium fummo Deo. VII Quod Arifioteles mtrificeconfentit cum Theologia Mofaica,homi/ nem a Deo conditum,fbrmatumq; corpus, datamfy fexus uarieta/ tem,animam autem exterius hifftratam. V II I Quod A nflotelcs de animi immortalitate,ac diuinitat e fenfit, ac di/ yjt , qua fupenores , Chaldoi , Pythagoras , Aratiis , Mercurius Trifmegijlus, exinde PMo,cr Marcus Tufltuf. Quod INDEX. IX Quoi confirmauit Arifiottles eandem fentcntiam dlijslocis, qui/ buf fenjit apertet]; pronunciauit animum a corpore fegregatum^ idemq ; teflantur Peripatetici eum fcnfiffe . X Ex his qux fcripf t in libris De Arma crDe partibus animalium fmilis probatio : er quod hoc ipfum interpretes Grxci contcn/ duntAriflotelem fcnfiffe. X I Quod Marcus Tullius pro cunilis Romanis animum er corpus af firmat a Deofupremo creatum,ipfumq; animum cffcad im*gin?t er fmlitudincm Dei: er quod cum M ofe mreconfentit. XII Varix, multiplices' que Senecx fententtx de immortalitate, origi / neq; animoru. Fateri eum delibatos, aut fufos eos detritu diurno. Futuros in sternar equie inter beatorum choros pofl d corpore difceffum.De eorum cum Dijs cognatione.De [empitema luce, fortunatorum fedibus. XIII Df [empiternis animis hauflis ex origine diuitta, ex eodem Seneca. Dc corti duiina jhrpe,atq; natura. De natali die,quo pernotabunt ad fiiperos.Dc uita beata pofl mortem, eiusq ; diurna deferiptio. X 1 1 II Defmlitudme,cr imagine animorum cum Deo, ex Platone, qui ta/ • ta fua P hilofophia hoc idem perhibuerit : Et quod hanc caufam itu mortalitatis eorum afferuit * XV Df Phocylide uetuflifiimo poeh,qui dixit animam hnmortalem,di/ greffamq; d corpom fi eri Deum. Et quod frnlia conftffa efl and/ quifiima Theologia Magorum. XVI WtMetui « in Philofophia cunilis admirabilem, creatum animum. i Df o ad fmlitudincm fuam fuijfe confiffumicr quod membra cor porisidem difpofucrit,ammo libertatem dederit. XVII Alis fuper eodem, Bpideti fententix, quod animus abfaffus,fiuero/ diauit <t Deo : er quid abfcifiio aut radiatio animorum. XVIII Quod fidus efl homo, in tmndumq; introdudus d Deo, ut contem ploretur, quod membra corporis ad operationes diffiofttat ZT quod is efl omnium confcnfus. X I X Quod Phtlofophi duplicem hominem afiignaucmt : fed ucru ipfum animum, hunc immortalem ,er fmlern Dei. X X Quod ob hanc caufam dixerunt animum e calo cecidiffe in corpus in quo uiuat in poenam ; er quod bxc fufpuio non fit uera : er quod alio fenfu intcUigendum,quod prifei prodiderant : Et Ploti/ ni fententia fuper immortalitate animorum. ' XXI Alexandrum A phrodifcum,animu immortalem fenftffc. Separare eu animo, corpoream, ab anima dimiore.Anim agentis dignitate pri '■■■■ mm h/ INDEX. ' ~ ^trium fummo Deo, tum intcUedluinoflro tribuae, utrumque in/ corruptibilem, affirmantem. Alexandri clarauerba de inteHc/ (h is humant incorruptibilitate- XXII Qgod idem Alexander A phrodi frus animum immortalem affe/ rui!, cr dubitationem de mortalitate refoluit. Et quod Plato prior V Arifiotclcs hoc ipfum docuerunt, ofteudentes organa labeji/ dori poffe,animo incorrupto er inuiolato. XXI II Rationes Plotini de immortalitate : wquod idem iterum A nflote/ les er Plato funteonjifii, animam effe incorpoream, quemadmo < dum Deum: Et epilogus eorum, in quibus nure cunili fcrmePhi lofophi conueniunt,fuper immortalitate animorum. XX 1 1 1 1 Epilogus rationum, quibus uifus efl fipicntibus animus immortcUr. XXV Contra rationem, qua putarunt animos retro fcmpitcmosxt quod * errarunt, omnipotentiam, maieflatemq; fummi Dei, qui [olus Jit prxduus motu fempitemo, imbecillis aiumis tribuetcs-.etquod ani 1 . m humam non funt per feprmipiit omnis motus, fcdfolus Deus. XXVI Quod ratio qua fibi pcrfuafcrunt animos ingencrabdes,non ejl ue/ 1 ratCT quod errauit Pamtius transferens ad animos, legem rerum a corporcarum.Et quod Philofopkiconfcntiunt non omnia nata oc ' cidcre,e quibus Plato ccnfuit mundufiUlum non interituru. Tum ex ratione decretu hoc Phtlofophoru ne< J; ucrii effe, neq; animis V congruere. Rcfoluunturfy rationes Ariflotclis, quibus probat o/ mnia nata interire. • * XXVII Quod lex iUa in Phiofophia,otma orta occidere, etiam a Philo fo/ phis aliquando contemnitur: quod corii fententia,non modo ir.cor porre a, ZT fimplicia,fcd etid corporea pofiint incorruptibilia fieri: ‘Ul E t quod no eflfepa ufitatis exephs infij}endu:et deduab- naturis ; XXVIII Quomodo fibi ipfts contradixerunt,[ammos e celo cadat dicentes % Ut* iterumqi reuerd , cr qua fuerit erroris caufa- Et quod perperam ,K7 htteUexcrunt,qua dc regeneratione fiicrant uaticinata Sibylla- XXIX Quod Plato dicens in Timao feri animos in afkis,cr inde demitti, pf«* non uidetur id penitus cxijlimaffc.cr quod alijs libris ueriora feri pfit,quibus hac in T imxo refelluntur. jrpi*. XXX Quomodo uaa fit [ententia, ad animum uniuerfi, particulares reuer 1 1:(7 B.quod hoc myflenu Phdofophi recctiores perunfc 'mtcUexaint . ;.pW QUod ea fit facrarit litcraru frntentia. Qubd Plato,ct Pythagoras dicunt animos ad Deu reuerti - Et fuper hoc errores Themiflij. trfflti XXXI Errores Themiflij,alid effe anima uniuafale dffaetis,aliuipfm Dei tripi fummum-si foret unus illuminans omnes mentes, 'mteUc&us Dei mu* t jpre-Ratimsatr non fit unus . % INDEX. LIBRO DECIM O.JBBLlfiIO)IL, CAP. I ln religionem ueram eundos Phiofophos confenfiffe: Pietatem, Phi/ lofophiamq^ Chriflunam,quo fola eundas ambages refoluit, om / nes tacite coUaudUffc : Rerum humanarum finem effe,Phiofo/ phorum confcnfu,pietatem: Rute autem effe folam Chriflianam. II Philofopbos perhibere pietatem effe uirtutem principem probari hanc folam effe ChnjhanamFinem a Philofophis confcntanec re ligoni chrijhano conjtitui, ut Deum fequamur ■ Huc omnem vi/ , tam dirigendam. Hoc iUos dicentes^perte rdigionem,quo f 'equi f tur Deum,refpexiffe,probaffc Philofophis ueram [ciendam effe , Deumnofcere. III Definiente Platone ueram [amentiam fugam ex hoc mundo, afiimi/ lationemq ; diuinam tum fanditatcm,ac iuditiam, unam duntaxat religionem C briftianam hac definitione conclufiffe. Probari Plato nis hoc tcjhmomo, neceffario uenturum 'm terras Deum fiuffe, quem imitari genus humanum poffet, Iamblicho aperte fitente di umm fmlitudinem comparari, Deiq; pracepta cognofci non poffe,nift Deus ipfe audiatur : palam hodiernam religionem ne/ ceffanam mundo oftendijfe. 1 1 1 1 Beatos Ariflotele c r Platone pradicantibus, qui diuinam iuftitiam fe quuntur,hodiemam religionem eundis laudibus comprobaffe,[o lam magistram ueram diuina iujfaue* V Platone proferente eundis obedientiam diuiinam, aperte affenfum effe hodierno religioni :ut homines fcirent iuffafupefna,m terrat neceffario uenturum fiuffe Deum. ■ Y I Definitionem fapientio uero,quo afignatur a Iamblicho, uni Ckrifti/ no congruerc-Philofophos in humana fapientia nullamjpem h at bendam afferentes, (olam diuinam hodiernam,ueram effe iudicaf / fe.Ex his quo facere Philofophiam contendunt , c r quo in huma / na Philofophia reprehendunt, probari duntaxat Cb ridunam ue/ ram Phiofophiam effe Y 1 1 Philofopbos mundi uoluputes improbantes,omncm<fc continentum admar antes, coUaudafjfe, comprobaffc Chriflianam religtonem,uc ram continendo magfhram. Mirabile Plutarchididumad unrtu/ tem,cr probitatem,opemDei effe neceffariam. y i u Philofopbos eam laudantes Philofophiam, qua uiuitur pure, i cor / ... p oreis illecebris fegregamur, aperte religionem Chriflianam \ \cf daffe. Eos, uoluptates corporeas impedimento effe ad codefle itet affercnteSfUnam nobifeum religionem ajfcruijfc. Phdofo/ o nfiii 't,mi #/ 90' ■o&ffi tectt wil •ini/ A 'au ai ia * t d vi nti * s 0 'f f 'r I M b E X. I X PhUofophix finem, cogtutionem Dei, maiejlalissj; eiui admirationem Phdofophos afferentcs,rcligionem Chrtfiianam,cmts finis cft Dei notio, omnibus fuffragijs confirmaffe : A rchyum, Plutarchum, Iamblichum, Simplicium hxc dicere. X Phdofophos prxfentem uitam contemnendam, er adfolum Deum vertendos animos, odioq ; hdbendwm corpus affirmantes, hodicr/ nam religionem comproba ffe. Mercurij Tnfmegifti, Platonis, Ari Rotdis,Synani[uper eo tefiimonia. .<■ XI Phdofophos affirmantes finem omnis Phdofophix effe contemplatio/ nem,er felicitatem ueram,folum intuitmSDci,ty regnum coelo/ rum fentire potui ffe. In terris nullam effe beatos reddentem cont temptationem. Ex his cum religione Cl mjtiand palam eos fentire v XII Veram fapientiam,cromniu qux fieri pofiintoptimu,tcjlib.Philofo p his effe pietatem : hanc autem cffejmulitudinc cum Deo,eam'cp felicitatem ucram.Hoc cwm a Philofophiafieri dicant, nullam ali/ <tm eos fficdare potuiffe Pkibfopbiam,quam hodiernam. XIII Miris laudibus extuli ffe Pbilofophos charitatem non fidam : Eo Chri ftianam religjoncm, cuius fundamentis e fi charitas, comprobaffe. De prxeepto Pythagoreorum. XIIII incultu Dei & pietate Pbilofophos, eximas uoluptates fiatuentes, affirmare, quxfcmper concinunt facrxliterx. Defiderantes eof/ dem perfidam, mmficamq; pietatem,hodiemam defideraffe. X V Pbilofophos diuitiat contemnendas docentes, malisq; malas v per/ * niciofas afferentes, paupertatem admirantes, curam camis abijet/ endam,fludium'que ad pietatem, cr cultum Dei transferendum contendentes, prxfentem religionem unice comprobaffe.Hanc u/ »am cos uoluiffe. ’ XVI Phdofophos afferere religionem pure exercendam effe quxrendumfy acceptifiimum Deo cultum, eunda humana contemnenda. His probari,ea, qux habentur m religione Chrijbana,auidifiimis ani/ mis eos accepta ffe. XVII Phdofophos arbitrio Ubertatem tribuentes, fcd opem diurnam ai ope/ ra reda neceffariam prxdicantes,mirifice cum religione hodierna congruere ■ Mala ex nobis ipfis effe,autonbus eis. XVIII Hierocle,Syrianu,eximios Philofophos,uerdiudicarc fapientia,uir/ tutisq; principem pietatem, er afiimilationem cu Deo, c r imitatio nem bonitatis,wftitix<j; eius. Euq;effe Phdofophix finem, Hanc effe beatitudinem,quam Marcus Tuti. dicit 4 Philofophia donari. XIX Prifcos x maioribus audific deprxmijs xtemis. Famam fempn in/ termor/ 4 INDEX. ter mortales crebuiffe future felicitatis pofl haitc uitam. Platonk," C r Socratis,cr Marci T uU-teSlimonU. X X P hto v Socrates & Marcus Tullius tcBes, fidem , antiquam effc de pnmijs iufbtii, ac probitatis. Eos cum noStrts pndicarc , fu/ pendas corporeas illecebras , uitam codcslem in corporibus agjj tandam.Qui hoc egiffent,in concilio Deorum futuros. XXI Probos po fi uitam Deos declarandos, quemadmodum facnliten, pndicarc Platonem: Improbos , iniujlos, [celeratos cum fmltbui habuaturos,TenebrasappeUare Platonem,pocnas malorum. XXII Ex Platone de bonorum,malorumfy futura fortc.TefUmonium em hanc Theologum prifeam effe. XXIII Platonis de pnmijs c r fupplicijs poft uitam, de repto Sacrofan&o Beatorum,de teterrimo carcere maloru, de carnificibus infimis,' fententijc.Quod boni bonos,mali malos adeunt . Quod hic reli/ gio,Fidcsq;,non fiut niftcccUtus antiquis reuekta. XXIII I Platonem jkeri reddituros quoffy de fodis proprijs rationem , bo/ nos cum ftducia:malos,cum fumma trepidatione. Non iUic affore propinquoru cateruas , qui reos ante Tribunal iudicis defindant . Labores quos pij fortiter cxantlaffent in uita,mcritis pramijs af/ fidendos . Defcriptio patrii cale Siis , nominibus rerum fenfibut expofitarum. XXV Defcriptio regionis beati , Platonis, diuiq •, loannis-Vt pulchritudo uenuBasq; tcrreSlris,cxprimit cis pulchritudinem caleSlem. XXVI Dc panis ad mftros,ex Plutarcho. Dc Dimombus carnificibus. Dt pnmijs atemis.Hanc Theologiam effe prifeam. XXVII Ex uetuBifiimis Poetis,de panis et pnmijs bonorum ac malorum. Phdofophorum ac Poetarum more Plutarcho effe teflimonium, manere bonos maxima prcnua pofl ubi curfum. XXVIII Tcslimonium Plutarchi, lamblubi^Urd TuUij,Pythagori,de pr0 mijs ac fupplicijs pofl uitam. XXIX De Mundi exitio. FINI 9. AVGVSTINI STEVCHI EVGV* BINI DE PERENNI PHILOSOPHIA LIBER MI I M V S< P R AB P A T I O. De faecefiione Do Aruiar ab exordio mundi. Cap. L T unum efl omnium rerum principium, fic wum dt$ e an dem de eo [dentiam femper apud omnes fitiffe ratio mul/ Urum q; gentium ac liter arum monimenU te flantur. H <ec pdrtim ndU 4 prima hominum origine , per omnes atates deuolutd efl dd pofleros: Pdrtim ex multiplici rerum conft deratione parta, Philo fophia nomine femper celebris fuit . Hanc quidem [dentiam in primis hominibus cumulatam, ebfolutam^ fuiffe, ea res clarifime probat,quod dum nafcerentur,i Deo fe crea/ ricemerenl:& ab eo paulo ante omnia condita perficerent: Coelum, ac Tcrraf, & Mare e nihilo parta: Animalia,Sidera,Camporum $ uiriditates. Nati autem, toUoquio Dei,cf prxfenda (ruebantur: e r quicquid temporis 4 creatione ad eos pulfos e Paradifo exaflum efl, mirabilium rerum fuit cognitio : fis autem non efl, lantarii rerum memoriam pofieris eos non reliqui jfe. Nf<J; uero probabile efl,pri/ m um homine fuum,mundiq; ortum ignoraffc/denterq; filijs fuis exerta uocenon preducaffe: totacfc uita cafum,resq; priores fuas non commemoraffe. Ac magnus ffle fator, et parens generis humani a creatione fua ad mortem, mille annos, dem / ptis feptudgintd, uixit:quo temporis fodo innumerabiles(licet'paud commemo/ rentur)neceffe efl fuiffe procreatos,qui primum illum generis fui ducem, diuivus creatum contemplati ,& cum eo locuti fuerint, totxmfy creati mundi rationem ab to didicerinLPlura quoque quorum in eo fuiffe perficuam,exaAdmq; [dentiam, glirabilis animi, & corporis ueniens a Deo arguit creatio. Nos enim ab eo nati fu mus.Eumucrb, quem Deusprafens, aftansfy creauit,multisdecauftsneceffe efl, animo V corpore fuiffe nobili f mu. qu* igitwr ab illo referebantur, ab innumc / rabtlibus quidem audita , paucorum animis ( quos fdlicet terrena cupiditates cu/ raq; mortales minui occuparant)retenta /wrt.Qjjj er ea ipfa er alia, qurfecu r lorum ordo,etdMcy fuccefiio afferebant cognofcentes, pofieris, quorum mentes tantarum rerum [cientia ad cultum Dei inflammare cupicbant,prodiderunt.Quip pe N oc cuius poft dduuium plus trecentis annis itita proceflit , plus quingentis anteceflit, er feculd diluuio fuperiora,cr interitum generis humani cum filijs non conticui ffe,fed maxime prxdicdffe,omnmfy aures hac fima repleuiffc, er pro/ bitat eorum,(? humanus inflinftutoflendit. At<£ is ipfe optimus iufbfiimusq; uir , cuius ante mxytam aUuuhnem fexcentos annos uita didturobiuiffe,uiditeos,qui primum parentem uidiffe potuerunt; (fi quidem Matium millefimo, er quingen/ 4 tefimo f AVGVST. EVGVB. L I B.' ■ I. tefino plus imus armo ab origine generis humani inun<Ltuit)uiU nero primi ho/ minis id milknos annos, demptis feptuagnta, progrejfa r/h proxime quam feX/ centi iUi N<wr an te diluuium anni,paldm attigerunt. Ac pratn alios fbrtaf[e( quo/ rurn nec memorium , nec numerum dnnorum Theologia uifum fn referre : quod una tantum feries pr/flantiorum hominum, ad texendam principij, omniumrfr deinceps nafantium fecularum kitiorum fatis effet)fuit is, qui ditius e fl Mathu/ ftlem, quem inter Adam er No« pofttum utrunque uidiffe , fimiliantcrqi cum utroque uix \ffc , primo quidem feruientem , ac fumma cum pietate , obfequium pratianlem, ab altero ucluti minore obfequium accipientem, ad rationis confrt/ fum , etiam an aqua Hebraeorum traditiones prodiderunt : lUumq; ipfum uenfo/ ma temporum fupputatio probat, anno ante diluuium decefoffe , natum agente Adam uita fua fexcentcfimum otiogrfimumfeptimum annum, ut ducentos qua/ draginta tres annos Mathufalem mere,uerftriq ; cum Adam, eumq; uidcre po/ tuerit.Cum Mathufalem autem commertium, confuctudinemfy N oe potuit habu/ iffe, plus quingentis annis ante diluuium . O mia igitur ante diluuium uel uiditr uel audiuit N oe, tum in medio quaft temporum continuius, er diluuium afoexit^ CT pradicare trecentos annos pojl,omntbus omnia potuit: prxcipue fltjs, a qui/. bus,ccu tribuijbntibus, natum omne humanum genus fecit diuortia. Atque ante 4 quam decefofjet N oe natus Abraham cjl,ante eius obitum plus quinquaginta an/ nis.Ncc ucro pij fornum hominem patris $ fimiHimos filios,par ejljub filentio ret tantas, tam^ memoratu dignas prefoffe,v ad pietatem, iuftitiamq; homines tum originem coram a Deo doccntes,tum pccnam,quxfrculum flagitiofm dcleuiffet i commemorantes non infUmmaffe, pracipueq j ipfum Abraham , quemfantiifo/, mum,pix'$ nationis principem fore profoicercnt. Ab hac igitur uerifoma caufa, .magnam rerum diuinarum,bumanarum(fr [dentiam dedutiam par efi, fcculii,pq flea v barbarie , folitudinef primorum hominum plurimum labcfktiatam , fi/, flamq; [emperuetujlatc deteriorem. fiquidem cum pojljbarfwm , ac dijfufum it ^ omnes terras genus bumanum,priores illi & pauci fuifjent , & longius a ft re/ cefoffent,tum uita neceffarijs excogitandis effent intenti, neceffe fuit rerum pr a/, territarum memoria negletiam,apud paucos omnino remanfifje. Et forte necdum literarum repertus erat ufus, aut diluuio penitus extintius, aut ne tum quidem re/ pertus-Maioribus igitur hac ore,non [cripta pofleris tradentibus, facilior fuit obU tdo-Et unitas quidem apud paucos rejhtitifilfa uero quadam, obfcurafy eius im 4 go, er fibulo ps uulgi rumoribus ftmilis,pa omnes dmanauit-Hinc nationes hat qua priores fum fata, ty in quorum terris nata , c r grftf res antiquorum funth earum rerum clariora ac plura, quamcatnx,monimcntaretmcrunt:dico Chal/, daos, Armenios Babylonios, A fiyrios, Aegyptios, Phoenices, penes quos partint apcrta,cr drtetia,partim fibulofa,cr fcyrpis er latebris abfconfa, V difonut/ Uu}parm impijsfigmenUi wohta Theologia maiorum rcfodit-Fatium non tam ftB-PEREJW PHILOSOPHIA^ | fbtdio, Ct indifibria,qum cafu, dum unius i fuo fonte recedens, fitperomnet diflipau deterior, affigente unoquoque aliquid, aut quod traditum efjet , non re / cordante- Eandem par efi fiuffe caufam depravanda urnulis , qu a rerum fo/ let effe caterarum.Nudus eft enim rumor ac fama, quin fiat, quanto nugis frargji tur,crab autore dif ungitur, fbbulofior. idem'% cafus antiquiflimam fapientiam, dofanamtp, Unquam rapidus torrens euertit,atquefermonem et dulctton, qua eum une ej[et,cr apud pnfcos,uelut in fonte [uo,eff :t puriflima, e a$ toUpofle/ ritas uteretur, fi/la omnium ab inuicem in omnes terras deduttionc , fermonem quidem eundem omnes fecu detulerunt, fed non longo temporum intemaUo iuft eae diuafum,ut plurimu d primo,naduocp iilo differret . Multum tamen habuit fimiitudmis cum primo, ut facie r iui de quo fonte profluxerint, agnofeas. Hin# fermo Chaldcorum, Aflyriorum, Arabum, Aetbiopum, totiusq; firme orientis, fle appropinquat Hebraico , ut adulterina germanis,corrupU fynceris re frondent. Perinde igitur, ut famo,eftdiflipatx cr contaminata fapientia , cr tempora [ub quibus omnia fenefeunt, tum cttera que mortalitatem comitantur,fucrunt eis exi tio. Apparent tamen quadam uetens fapientia ucBigia,ut tametfl nominibus fil/ fts,corruptisfy circuntegitur, porrigere certe aliqua [olertibus de [e coniefluram pofiit-Vt igitur omnes ab uno principe Deo , ab uno generis autore, qui Deum, CT Angelos eius inuiftbdi forma uidit, c T cum cis familiariter aliquando uixit, progenid funt,flc communem quandam de Deo,rebus<p diurnis fapientiam opor tet fiuffe. Alterum fuit [cientia primordium non dfucceflione,v reuelatione na/ tum, fed contemplatione rerum, fanistp iudicijs exceptum , primo quidem incer/ tius cr obfcuritts, eafdem tamen habens caufas. Nam Deus natura pater cr re/ potor/ cut ex eo commci/%) cr reuelatione maieflatem, dimitatcmq ; fuam ho/ mini dcclarauitiflc item cum ordine et decore,et numeris, omniumq; pulcherrima rum rerum formis munium compleuit, oblata edam ignaris diuiiutatis fua varia, certa ji occafionejcipfum oflendit-Veri quidem eflflmile,maioru lU orum et per/ fUhorem longe et clariori fiuffe,ifla qua poflea ex contemplatione nata efl Phi/ lofopia.Sed nouiflimis feculis, omnis er Mac? hac, clariore exorta luce (uclud oriente fole,folent flella obfcurari)abfconfa,uel hebetata cfl,ut qua) i radij fuerint eius, er uenturum folem pracedens aurora- Sic autem tres Phdofophu juijfe dxce mus atales,priorcm quafl iuuentam uegetam, robuflam, qua cum ad feneSlulem perueniffct,ceeperit phdofophorum tempore, fed fui longe diflimilis, renafei, ac. nparari,nouiflime non renafei folumjed maior, luculentiorq; quam unqua fitif/ fet,oriri,lucem(p,quanUm poffent capere mentes,ubiq; diffundere. Eodem uide/ licet, quo proles humana labentes,qua principio quidem beata fuit,fvtura immor Udis /i fledffet,tum in omne malum pcflemq; delapfa, poft reflituta creuit multis gradibus prior dignitas. Omnem igitur qua femper in hominibus fuit, fapientiam, ■ uon rabonibus htsfolm perfundemur, cande apud omnes fiuffe, fed mulus qui/. 4. AVGVST. EVGVB. LIB. I. dem illis de maximis cxcmplis,cum ffarfa per omnes gentes ueritatiseius ttefligif intuemur, quam libris fuis Mofes olim,quaji procul e re moti fima f fecula inftici/ endam ojlendittpoflea luce clari fima eadem refulgens, omnium cculos,animoscfc complcuit. Dtgnifimu autem ejl ojlendere,tdem fcmper omnes gentes creitdiffe, quod nunc credunt, retinent q; omnestidq ; duabus rationibus:tu iudicto, ratione docente,acueritatead fuiconfefione omnes attrahentr.tum exuetufhfimaWkeo logia,qua a primis hominibus perueniens,qui Armeni,Chaldatq; fuerunt,perpe/ tuis fuccefiombus defeendit ad cateros barbaros, ab his ad Grdcos,ut Plato quo$ teflatur. lnfignes autem ante omnes in ferutanda, pafcqucndaq; omni dcflrtna, fuerunt Graci : e quibus quife Philofophandt caufa ad exteras nationes contulif/ fent, multas ab eis diuitias auexerunt,fed minima ut par ejl, carum partem, qua li teris earit calarentur. Apparet et peruerfe quada eos inteUexijfe,ftue errore fuo, fiue iam etia apud e os,a quibus ea tradaennir,ueritatc ueterem dignitate non reti tiente.Nam cr nomina immutarunt Gracitquadam quidem non adeo multu, alia tantopere,ut uera,antiquaq; appellationis nuUu reman ferit uejligium- Gr/cos igi tur ac R omanos,qui a barbaris cr genus duxere quondd, et corii fapientia longo pofl tempore ad eos def.uxit,multa latuaut,qux uti tunc, ucl multis retro feculis apud eos habaentur-Eode enim progreffu,quanqua non eode tempore, etgenut bumanu,et fapientia efl propagata Fuit enim generis humani primordiutp in A r tnenia,Mefopotamia,ChaIdaa,Afyria, ibiq; ante diluuiu duntaxat homines uixe nttPojl diluuiu, ha ipfa primu terra, quas ante diluuiu tenuerant, habitata funt, Affynaq; gentis, cr Meda, A ramenia, nepotes Noe conditores fuerunt: ab hit diffuft paulatim funt in omnes terras et dijhtbuti coloni,quod quoda temporis ffd do faflii neceffe ejl Sapientia quoq ; prata eam quartfecu detuli ffentueteresco / lot.i,a Chaldais pauenit ad Hebraos,excipio quafcripfit Mofes, ab hebrais ad Aeg)ptios,ab his ad Gracos,a Gracis ad Romanos : Siquidem Abraha Chaldaut fuit,in cuius domo ucterc Thcologid,pdtriasq; traditiones par ejl remanftffe,qua/ ru ille bares fuerit: Nam cr temporii exafltf.ima fupputatio,cr Nebraoru litas affentii<tur,uitam Noe uffyin tempora Abraha perueniffetuixit enim Noe pofl di luuiti trecentis quinquaginta annis, Abraha ducentefimo nonagefimotertio natu* ejltquccirca quinquaginta,cr eo amplius, annos cum illo uixit. Optimi enjmcum optimis uiuae gaudent-Ecce autc tota feries ut hcminu,ftc fapientia inta fe dein ceps implicata ufq; ad Mofen. Princeps humani genais acori fc uidit a Deo, fuit eum oculis a ffexit,pulcbritudinc mundi nafcctis ac nati uidit, nemina bcflijs fecit, eataaq ; pacepit „ quoru in eo fuiffc certi fima fcientia, multiplex crhrefraga/ bilis ratio demon fbat- Nepotes eius, qui diu cu anr.ofo patre uixer an t, uidit Noe: CTyUt credere fas efl,fcimofum paretis corpus, firmo for e anima referentes audi/ uit-Et qua diurniora funt,audiuit eos Theologia dtuini parentis reccnfentes, ut jit taradifo acatus3ut moratus, ut pulfus f.ij[et q na coelum ac tara,animalia,ra/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. * tfone creata: quid pnrnu, quid pofhremu conditu:quam arbores iUa,altera itita, al/ ter a [ciendi boni c r mali,uim haberet. Omne enim magni genitoris illius , ac ma/ gna genitricis fermonem, Theologiam ftiffe credendu ejl, ut perpetui de rebus an te cafum fuis,de ortu, habitu , formis angelorum er damonu loquerentur: quid e/ nim poffumus aliud fu fpicarifHac omnia Noefliosq; eiusretinentes,uidit er au/ diuit AbrahamAs flio er nepoti narrauif.a \acob,in omne genus defuxcrut-Pra ter hac autem gentis Hebraica feriem,plures alias fuijfe credendum, per quas pa riprogreffu er pietas, cr rerum antiquarum [cientia ierit.Nobiliorem quidem ac fynceriorcm hancHebraorum. Necuero folus Noc ante dilutiiurtr multos annos cum patribus iUis diuinisuixit, nec [olus eos audiuittnec folus item Abrahampius fuit , v antiquas res memoratu dignas i N oe er a filio eius, Shem audiuit,crfe mi niflrum eiusfuiffe quindecim annos,fi traditionibus Hebraorunt credimus, cofef/ fuscfhunde enim pietas,crjapientia lob,nullain re cedens fapientia,pietati'q; He braorum,manauit?An cenfes er hunc, cum fit uetujhf unus jiidelicetAbr aha tem pefate, ipfum Noc non uidiffe , loquentemq ; non audijfefcum non multum inter fe diflarcnt,iUe in Armenia,is in terra Hus,qua efl pars Arabia dcferta,adiacens Kefopotamia,fiue Armenta minori. Quid Sibylla, prafertim Sambethe, qua eti/ am in his ipfis locis, id efl Perfide , uel Chaldaa nata, fertur de genere Noc fuiffe, cuius extabantuigintiquatuor libri, ubi plurima de Chriflo,plurima item de origi/ ne fu gentis, de creatione fcnpfitf Sola igitur ex tam multis Hebraorumfimilia, ut praBanttor,numeratur: et fola ad texendam, continuandam $ htfloriam necef/ foria A Barbaris igitur er genus vfapicntia peruenit ad Gracos,no tam eo tem pore , quo phdofopkari gens illa coepit: fe d multis ante fec ulis. quod ut non fit feri ptum,pofit tamen ex coniefluris rationeq; innotcfcere.Quandoquidem ante H o merum crHeftodum multos floruijfe proflantes uiros fit neceffe,a quibus ipfi et carminum rationem,numerumq ; fy liabar um,cum modulatu,V tot,tamq; mirabi les res didicerint-Neq; uero fis efl, primum Homerum autore poifis fuiffe , quem Umetfi Orpheus, Mufous, Linus, antecefiffe dicantur, plures tamen extit erunt, qui poffent Theologi certe, fi non abfolud poeta uocori. Vnde enim illam Home/ ri grandiloquendam,tot cultus, cerimonias, facrificia , in quibus manifeflam inue/ tues cum [acris literis concordiam,manaffe putesi Fuerunt adferibendum ueteres tardi,crfegnes,fme quia literaru ufus no effet ubify receptus,fiue quod confuetu do fcnbendi, cr per Uteros ad pojlertt itcm res mandandi, nondum effet ufitata . Deinde omnia fert fecum inuidiofa uetuflas , magnaq;jifla funt omnibus feculis ueterum monimentorum naufragia-Non efl opus exemplis, quot cum imperio R o . | mano nobili fimi feriptores interciderunt, quot defiderantur e Gracis, quorum no mma uix audiuimus. Eadem ergo hac tempeflas antiqui fima fecula depopulata, abflulit rerum prateritarum manorum. NulUq; efl lingua, qua non bonorum au tonum deploret intentum. Vt mittam apud Hebraos multa, qua [olent ab eis pro/ di fr rri. t AVGVST. EVGVB. LIBER I. frrn, ubi funi libri N. atam prophetx,CT Achix Salonitx,CTuifio Addo uiienfa dw citantur in libris Paralipomenonf Vbi tot libri Mercuri) Trifmegifli, uetuShf/ fi rm hominis, quem [xmblu-hut ad centum c T decem millia bibloruyid efl chartari c papyro de rebus diuinis,et naturalibus confcripftffe memoratfcuius ejl qmcquid de mundi creatione, de rebus diuinis in Pldtone admiramur. Equidem fic flatuo, ut innumerabiles e lingua Latina & Graea feriptores ad pojleritatem non peruene/ runt,fic plurima uetufoorum fecularum, qua de creatione rerum,de rebus d regj/ bus gejlis nos docerent, monimenta interijffe ■ Seruata tamen ejl pars melior, ficui [ multis minoribus multis feriptoribus cadentibus, incolume femper fiiit Euange/ lium.Hntc igitnr nihil habent Grxci quod ante Homerum, atque Hefiodum citare pofimtmam M ufeus fere nihil [cripfit:Orpheus,cuius extant hymni, alius uideutr d. ueterc iUo. quanquam prtfei illius a Grxcis multa citentur: CT certe aliquem do/ cuijfe Hefiodum necejfe efl, ante omnia chaos juijfe,pojlca terras apparuijfe-So/ li igitur Homaus ct Hcjiodus,aut [cribcre ceeperunt,aut iflorum,uti nobilior u tait tum, ex multis ad pofleros monumenta peruenerunt. Et ut de chao ea dixit Hefio dus ab antiquis audita, fic alia per populos folita uagari, aut penes fapientiores fo lita recondi fentirc debemus plura longe,ac meliora. Igitur apud Grdcos CT Ro/ manos,tribus modis periclitata ejl fapicnliatPrimum lingftx dtuerfitas, locorumcfa diflantia ficit,ut Grscos multa cffugerent,qux apud exteras nationes, Grxcis an/ tiquiores,CT cum coelo CT terra pen e fdtat, haberentur. Tum qux fecum ueteres filij ac nepotes Noc,Iauan,Cittin,Rodanim,i quibus Grxca natio ejl condita , 1 o/ nes,Cyprij,Rodij,detuliffent,primo iUo feculo,cum propter inopia rerit uitx ne/ ceffariarum,artiumqi nondum repertarum impaitiam,aliafequaentur, nec lite/ ris uacarc poffrnt,fiicilisfuit oblinio. Pojbremo quod ea qux apud prifeos Grxcos illos circumferebantur, tamctfi a no nullis meliore ingenio uiris perferipta fiujfent, multis tamen cafibus intercepta perierunt, ut peruenire omnia ad pofleros non po tuerint.Multx tamen reliquia remanferunt,multa $ ex tot,tantisq; diuitijs tuujrd gia Mari per undas uidimus,qux nos impulerunt,ut qua poffemus ope, ea colli/ geremus : quanquam cr hoc peius habet Romanos quam Grxcos ,'quod eorum omnia attingere monumenta non potuerunt: Vt qui genae pofleriores funt ,fapi/ entia quoque fint infiriores. Huius opais autem duplex erit rado,ut quonid oflen/ fum e)l,undm ncceffario fuiffe fempa fapientiam, fiue [uccefiione proditam,fiue conieduris cr iudicijs exceptam, utranque rcuocare CT conferre cum uaa pro/ pterca confbrmationes,aut de paettni Philofophia funt appellatx. Nam cum und fit religio caleflis,conflans eximia pietate CT dodrina, eandem fuiffe ex quo ge/ nus hominum capit effe,aut indicante natura, aut reuelatione fuccurrente, obfai riorem quidem quondam cr penes paucos,pojlea radiantifiimam,toto<p in mun/ do flagrantem, qui uolucrit,intelligct.Hxc uejligia,has reliquias fapientix nos ui/ detites, credidimus maioris cuiufda pnfeis feculis, pofiea maximx lucis fuiffe quafi radios-.ficch in unam omnia fbctUrc ueritatem. De tribu* DE PERENNI PHILOSOPHIA.* T* DctHbmmo Jit, quibus cogviracflSapieima.fcJpofteriortprxfhml&im*. Cap. IT. -Gitur ut i Sapientia inchoemus , fuperiorem rationem JbiBius repetentes, dici/ *mus, Sapientiam/ ue Veritatem uementem ad homines, uel offerentem fe de ex lo, tribus gradibus cffe progreffam- In primis hominibus ub criorem,largam ,& tradente Deo perjrBamtpoflca crefcentibus annis difipatam,difieBam, euerfam , tnagnisq; temporum atque hominum imurijs affvBam , ai pofieros tanquam fi/ bulam er [omnium , utlcm laccramcfr perueniffe . Ex his eB ortus mundi , Deus autor , principia , chaos , aqua , animalia , Mens opifex , diluuium , gigantes , turris rerum diurnarum, certior cum rebus humanis affinitas, notifiima prifcis feculis , pofleris aut penitus ignorata , aut ita obfcura er incerta , ut tantum non pro fibulis habita fuerint ■ Exorti Phtlofophi partim eam ud fibulo fani reiece/ runt,partim fuis monimentis,ut acceperant,ob[cura , er contaminata tradiderut: Repulfa , quam fuis: fe reperiffe iudicijs perfuaicrent , pratulcrunt . Sic ueritas pro fibulis, obfcurauel frlfa p roueris cr certis haberi coeperunt . Tres igitur Phdofophia partes,cr genera contigit cffe: Primum fuit illud totum,quod ab ori/ pnemundi,quaft per manits,V fimam fuccedente fima,in multas gentes fc dif/ fudit, quod nift uiolatum poflea fuiffet,magna rebus humanis ea lux extitiffet. Al terum genus a Philo[ophis,naturas caufaslf; rerum fpeculantibus kabuii ortum, quod 4 primo quidem plurimu recefiit, iudicijs humanis [xpenumcro tabentibus, Cr quam quxruntueritate,non inuenientibus. Tertia demum Philofophia illuxit , omnes claritate fui, prioris tenebras depellens, no unofe loco continens,[ci radijs replens uniucrfa-Hac errores Philofophia , et plagas ac uulnera,qux temporibus fuerant Slata,pnoris illius fanauit:mcduprapof\era iudicia retexit . Ab omnibus expetita,omniu hominu iudicio,uel ipforu Pkilofophoru,mundo neceffaria , fola digna Sapientia nomine:ut in omni lingua et doflnna fraudes, et fibula multa: fic folum hic dulcis er optata requies animorum, per incertas hominum come Buras ante udgantium Hac, qua fitit ucra [cientia rerum humanarum, femper aliqua lu cerefuljit in mundo, femper eundem mundi principcm,eundcm ortu,eandcm ani/ morum immortahtatcm,eafdem culparum poenas cr eadem pramia, peccatorum eandem expiationem,atq; poflea demon flrans , quod erit exipfis teflimonijs inter fe colla tis perfficuum Igitur quoniam diximus probabile cffe, quandam fuiffe ah orbe condito Sapicntixtraditionem,prir.cipium habentem a Deo, qui primo horni ni magnitudinem, diuinitatem, arcanaq ; ftiblimia fua reuelarit,c t is in Deo filium ac genitorem cffe didiccrit:hinc claret fiiiffe j profiBum , quod omnes jrre gentes dhqtta monumenta de Patre ac filio, w Spirituje Angelis bonis er malis Jc crt aliene eorum, cr rmndi,recondita fuis literis habuerint. Qua funt erroribus ab/ fierfisinfuu locOreflituenda Multa item quaconfona unitati, ratione duce repe rerunt homines,dcmonflranda. Nec nouas res auribus apportabo, fed longe uetu/ flifimsMt appareat necejfarib unam totius humani genais cffe religionem. Qftbd t AVQV-JT. EVGVB. L I B. f. Quod Patrii ac Filij diuinitai 6c poteftai fuerit apud antiquos celebri** Cap* JTL -r lhil bibet dltuu ac maius myjlerium T ktologu, crante quod aliud arcanum ™antccedat,qudm Patris ac Filij duunitatem,ac notioni . ld<fc ejlinonmi rerum diurnarum [cientia primum myflerium , quod quidem propter magnitudinem, ac necefitatem nullis unquam feculis fiiit obfcurum. Quoniam autem non omnibut fed omnin o paucis, in omni feculo faeculationes,et cognofceds uerilatis g rana eR conccjfdfCr ueritas qua libns committitur,perinde caftbut patet humanis, ut ce/ tene res, labejifiani Jj eam er intercidere ob hanc caufam conttngit,debemus hic paucorum ej je contenti tejbmonijs, & ex his deduci in cofiderationem cstcroru . Ac pro omni feculo er state , pauca in unaquaque probatione tejlimonia [affici/ ent:cum clarum /it, nem apud multitudinem, [ed longe paucifimos,ueritatem qua/ ftd ceteris non receptam, fed farctam potius diuerti,ac morari.Quoniamq ; uetu/ fti fimorum fcculorum neq; extant,neq; extare d cafibus feruata monimenta po / tuerunt , hoc iudicto nos effe conuenit,ut credamus ad [ubfecuta fecula , priorum fcculorum f dentiam ,quaji hereditatem deuolutam,et d maioribus accepi ffe, que cunq; de magnis rebus locuti funt pofleriores,donec ad primum ufq ; hominem to ta fuccefio redigatur.Qus res prudenti fimo cuiq; uidebitur neccflariaiidq; cuam Ploanus tcjlatus ejl-Reliquias autem quafdam uentatis,etiam Artjlotele confiten/ te,pofleritas i uctuffate defeendentes accepit,quas 4 uaflo quodam corpore, quafi lacera membra uemffc credendum cfl. Vtemurcrgo, quorum per tempora licebit uti teffimon ijs.Scd de fucccfionc doflrwx,ubicunq; opus erit,differetur. Primi igji tur omnium funt Chaldati,proxime quos er Paradifusfuit:cr primi homincs,qui ad partem orientalem paradifi dicuntur habita ffe , hanc poti fimum regionem te/ nuerunt. llini faltem ejlcertum,hicpoftdiluuium primos homines habitaffe. I ure ergo andquifimosfe ia(labant,[cd quod fepe fit , infolentius mendacifimum fuis v annis cumulum addentes. Primi igitur omnium funt C haldsi,ab his H ebrsi, Aep ptij,Ph<xnices,noidfimi Greci, pojl Romani funt nati, omnes autem hos e quibus quidam clariores extiterunt, conflat tum per illam d primo homine defeendentent Theologfam,tum toto mundo re fanantibus oraculis, notum habuijfe,Deu immen/ fam, immutabilem# naturam,alteram ab sterno Mentem genuiffe, eifdem eam t/ tiam nominibus, quibus extrema poflea maiorq ; Theologa,uocantes,nuc Filium Dci,nunc Vocem Dei,nunc Verbu , nunc Mcntem,Sapienttamq;:eamq; omnium fuffa rerum creatricem dfferueruitt. In quorum didis recitandis, et recenfentis er interpretis utar officio. Hoc omne antiqui fima Chaldsorum , tum Aegyptiorum , y demum Theologia Grscorum cognouit.Prindpes Chaldaics Theologis fuerunt , quos patria lingua Magos,quafi fapientes,fwe Philofaphos er Sacerdotes appel/ labant.Antefignanus ac prmeeps Aegyptie Theologis extra colUrouerfiam fiiit. L Mercurius Trtfmegiftus ■ Grscam Theologiam ex antiquis rexit ac edebrauit, quorum nomen perueneritad poftcros,prxcipuc Orpheus, deinceps Homerus et Hcfwdus 1 DE PERENNI PHILOSOPHIA. * Hefiodut,quos Theologos dixerunt :e Phdofopbis Thales, Pytl :gous, knaxago rM,Empedocles,Parmenides,cr Plato.Nouifitmi,fed fuperioribus nonnihil dijfa res,Aridoteles,c? Theophradus . Superiorum igitur pari V uoce cr confenfu didum,ac traditum poderis fuit,cr literis mandatum, Vnum effe rerum fvntem% alterius Mentis , creatricis mundi genitorem . Ipfum quidem genitorem genuiffe quandam Mentem ab x terno, Mentem mundum aliquando creaffe, feorfumqijin g ftla pro omni natione Sapicntit aderunt teftimonu. Certum cjl enim tedimonium Japicntum effe pro tota natione, ut quod meliores doflioresip tcjlctur,id fit placiti * ac fenfus totius genus. Referunt enim omnes ad pentiores.Magi Perfaru,cr Chat dxorum(nam priores funt Perfis C haldxi, c r regno e r ortu,eoq; dodrina potius erat Chaldxorum) Sapientes ac Sacerdotes,ut fuperius mondratum ejl, eius natio nis fuerunt,qui res regum geflas feriberent , fecredores quafdamfcientiasfolt co/ g nitas habentes . Hos condat non folum res dutinas plurimum tenui j] e , frd etiam dxmoriu naturas, er euocationes adeo cognouiffe , ut mira portenta eos euocatos cogerent in conffettu edere .Hinc Balabam borit e numero Magorum, fua tempe date celeberrimus , creditus efl poffe uenefcijs er incantationibus obeffe populo Hebrxorum,afcitus i rege Arabum ob hanc caujam. Habitabat autem is, ut tedx/ tur Mofcs,fuper fluuium filiorum Amon,id ejl,Euphraten.quo fit pfr[f>ic:w,cum fuiffe Aramxum,fmc Chaldxu,unum nempe ex his Magis. Hac fiat caufa ut Ma/ gea ttd xrs,ud uanitas ac htdibrium,his in locis,antiquis illis temporibus effet po/ tendfma,qu6d maxima aprunis hominibus,horum locorum habitatoribus tradi/ ta effet cognitio rerum diuinarum,naturalium,ipforumq ; dxmonum, quorum rui nam,cr priorem, poderioremq; natura par ejl antiquis illis notiorem juiffr. Eua/ nuiffc autem feculorum uetudate C r hanc,& omnem aliam maiorem cognitione. Hinc Sibylla Erythrca,qux fertur Chadxa fuiffe, filia Berofi Chaldxi,tum er Sam bethe,clara er aperta,peneq; innumerabilia , cum de omnibus diuinis rebus, tum uero de fummi Dei filio edidit or acida jut quorum frnilia ac longe plura in arcanis fux gentis, [apientumcp myderijs Udtaret. Duplicia $ funt Theologia Chaldaica de fi lio Dei,v ab xtemo genita Mente, tedimonu, Magorum er SibyUarum, li/ teris Grxcorum fdeltfime comprenfa.ut non folum in fuofinte uideri pofint,fed etiam a grauifitmis er prifeis fcriotoritois prolata. In didis igitur Magoiumfa z o roadre de fcendentium ( cr fi, quod fieri folet,ad fuper ditiones , uanifiimum q; dx/ monum, er elementorum cultum nonnumquam deflexerint) hxc ad alia habetur: vturree 7ntTiif>,<$ uqt <A<flj7T§ui,oy rrf&Tcy x A «< Hfiimcnsum {vns vip yiros ccv9 sima p. Hoc efkOrmtia perfecit Pater, ac Menti tradidit fe cundx,quam uocat primam omne homutum genus. Sic ait Theologia Magorum. Declarauit autem nouifuna Theologia, creatorem ommu qux cernuntur, er <ju<e4^ fjmn.u ».ift fufaunt oculorum obtutum,effe Patrem, creanti hxc per medum illam intclligen/ V tiam ac Mentcnr.qux fecunda quidem ed,ft Patrem refficias:pnma,fi res uifibilcs mcirm/. fi*. 4 5 C r & imafibUet creatas, quarum hxc ipfa Mens fuit principium. Eoq; edm dicit uof cari ab omnibus hominibus primam, id cfl, principium, fentemq; omnium rerum. Quantum fubefl hic myjleriumf Jiquidem,ut ait Numenw,V poBca uidebimus , non erat Pater hominibus notus, cum folum cognofcentibus, qui mundi creaffct. At is Filius ej},inquit,Mensq; fecunda,quam homines nefciebanl habere Patrem, eoq; dicebant eam effe primam. Siquidem ille ipfe qui mundum creauit,qui ftrebd turfuper aquas,molem crfendens defuper ceclejlcm , qui hominem ad imaginem fuam finxit, ad prxmium immortalitatis uocauit , tranjgreffum e P aradifo accit, erat ille idem qui poflea redemit mundum, quem quondam creafjct,pietatc, iujti/ tu,cultu'c j; Dei repleuit.Hunc ergo folum homines cognofccntes,Primum appel/ labant, alterum Genitorcm,qui eum hoc genitoris gradu prxcedcrct, minime co/ gnofcentcstne Hebrxi quidem, ni/i fapientiores. Solum ergo hunc filium Dei no/ tum habent Hcbrxi,et exci ncfciunt,fe blajpkemxre pojl hominum redemptorem, qui prius legem Mofi in monte tuli ffet- Atque illud celeberrimum ac fanflifiimum nomen I chouah,femperfere cjl fili] D ei. Is unus cognofcebatur, primus ab omni/ bus habebatur.totxq; ejl his Magorum uerbis comprenfa maxima, primaq; Theo hgia:comprcnditur enim dtuimus ac prxcefio, qua pater ac genitor prxceditgr nitum. Quippe quem cr priorem Mentem uocarit, e r quaft dominum ac princi/ pe m dcdiffe fccudx menti,res creatas dixerit. Apparet gencratio,uocat enim eum Patrem:comprenditur etiam creatio rerum per Patrem, tanquam Diflatorem fu/ prcmum,per Filium tanquam miffum, ac dejlinatum ai rerum creationem. T «tn dicit, Patrem ei tradidifferes creatas:id ejl, eadem quacreaffet autoritateregen/ das PoBremo Filium oBendit effe cr uocari primam omniu mentium. Totus er/ go mundus cognofcebot,prxdicabat,adorabat Filium Dei: cr qui fenoui fimis fc culis uifibiliter omnibus dcclarauit,erat iUe ipfe, quem olim obfcure cunfli uene/ rabantur. louem,Crcatorem regentemq ; omnia Poteflatem uocantestFhdofophis, religionibus, feculis omnibus notum, ut melius declarabitur. Qui ne qua fupcref/ fci amoris ineffabilis exprefiiojit hominem facem Deum, fieit ipfe fcipfum homi tiem-Fuit autem horum Magorum Theologia apud ucteres magno in pretio . at% etiam Arijloteles in libris de prima Philofophia eorum meminit. Eorum q ix prolata funi comprobatio.»* Theologia Grxcorum 4.' Hcbncoruin, Cap. Illi •; m. Erifimum autem effe. Magos hxc de Patre ac Genitore Deo, cr omnium re/ ' rucreatrice lntelligentijcognouiffe,credidijfc,prxdicaffc,co maxime ft per/ fficuii, quod pojleriores,qui funtapui Grxcos philofophati, duces, atq; autores fequentes Chaldxos,et A egyptios, ai quos fefe difeendi caufa Grxci recipiebant, principia reru eodem atq; Hi ordine coUoeaucrunt,Bonu primo in loco, deinceps Mentem conBituen tes. Siquidem ijdcm ipft Chaldxi, Genitorem Deum non folum Patrem, fcd etiam Bonum, ut apparet eodem loco, appellant: quod cr Plato, et ct teri ve PEREMNI PHILOSOPHIA* «a teri omef ufwrparunt-Mente quoq j Grtci vovpjecitdo loco fiatuemit. M enti dico illam ab £ temo 4 Putre primognuta,et umgenitam,rerumq; principii ab eo conBtUUa- Anaxagoras igitur cx antiquioribus tdc imitatis, pronunciauit omntt rerum principii tov\fjd efl,Mentem.quam nc credas eum alaam,atq; Chaldxorf BLtm,dixijJe, apparet eo uel maxime , quod hanc ipfam er fapientifiima cenfuit, et eam uocauit,tefie Arifiotele,ccfaiyi (6 a^i«S n,j me complexu, fine alterius rei commiftionr.quoi propni ac folum Dei efi. Eidem Menti omnia dabat Anaxago ras,atq ; M ofes apud Hcbraos, Mercurius apud Aegyptios,prcdtcans ea aggref/ ftm Chaos modificaffe,digcrendoq;rcscrcajfe,ctcmimmota,quiefcentiaqfcuit '• ’ da ejfent,mou1 er ordme dedtffe. Nec Anfiotelcs amice ac beneuole mente eiu* interpretatus efi, eum fiatiuffe jetcmu Chaos, creatione Mentis antecefiifje, ut i Chaosadcreattonem tempus in finiam interccfferit-Non efi credendi, Anaxago ram, cuius fententias antiqua Theologia fricantes inuenias,id fenfifJetNccfiante cefiiffe Chaos dicat,eo xtemitate confiifionis illius afferuitifiquide et M ofes et Hc ftodus pr /dicant antea uacuam terra inuifibilemq; fiujfe,deinceps terra, calum, luce apparuiffetquos nemo putabit tamen intericciffc tempus /terni ab illis ex or dijs,ad res creatas. Didia t ergo Anaxagoras hanc d ueteribus creatione. Siquide et Eunpides,quem firunt dijapulum citisfuiffe, cum prcceptorc , ut poftea de/ monflrabitur,confentU-Tim non mundum folum didicit acatum, fed rationem quoqs crcandi.ut Mens informe er immobile Chaos formauerit, mo tum q; dede/ rit.7rxifup HgiMfirroip k[vhcti\j 4/477-« *<r«» to(/ vjjy @ <Aixk^v:ci. Omni bus quonda quiefcentibus,moti Mente dcdiffc,ab inuiccq; [eparaffe, ait Arifiote fi' les dixtffe Anaxagora. E adem hic canit er M ofes de Deo , afferens prius tene/ bras fiuffr,et aquam cum terra cornmifiatDeum ante lucem,tenebris difiedis, in/ tulijfc,aquasq; a terra f eparaffe- quis aute is fuerit,difce ab Anaxagora , uideli/ ect vtufjMens, Intelligcntia,Saptentia,Sptritus.QU£ fit hic Mens, confule Chal dios,et Mercurii,qui pr/cipuo nomine uocant filii Dci,creatore(fc mundi, vovi/ Mente, \nteUigentia-Cui prefirrebantro ccyxSo^,ipfum Bonum,Bonitate ipfam: et hic,declarantes rerum principia . P I atonici quoq; quoru libri funtuetufiifiimit oraculis ac fer.tentijs Magoru, er A egyptioru refirti,codcm ordine, Boni pofica Mente ponunt: I Ram uidelicet Mente,quam prima ab omnibus mortalibus haberi dixit Chaldius.Anfiotelcs igitur audiens prifcos Menti rerum principatu, crea/ Uonefy attribi(iffe,aLicri uoce pronunciauitica effe rwp tfccivo/alvccp dtfdrafop, oimiium,qui pofiint cogitari, duwiijiimutfubfcribens uidelicet ueteri Theologia, Mentem principii uocanti-Nuius Mentis diuinitate alibi differens, eius infinitam uoluptate afferuit in intcUigendo feipfam, er in amore diuinitatis fu/ . Ncfciebat enim eam habere Patrcm.uenfiima tamen dixit- Nam Mens intcUigendo Patrem, mteUigit etiam feipfam- Aeternam, fynccha,incorruptam^ uoluptate hanc ei ilat Arifioteles,qubd fcip[am(nM enim habet fcipfa maius)contepUtur,ct agnofdt. is AVGVST. EVGVB. L IB. I. QH-im quidem uoccm c<xlesU,non humano infbnflu tddetur protuliffe . Sed audi & P latonem : qui cum audifjet, ab Anaxagora datm Merui rerum creationem, eo fr maxime dixit acquieuiffe, exterorum quorumcunque repudutns fentt miam . NulUmq; cenfet rei cuiufq; reddi poffe probabilem rationcm,nift mentem ad om/ nia acccrfas-.qua rerum principe confluuta,nihil non pulchre pofuum cr inuen/ tu pofiis affirmare. Nam ft fumma Sapientia, Intedigemi^Mensq; ficit,uttq ; me/ liora,lc£hora jecit. Si Mens creauit,certe creata funtea,quibus non poffint mclto/ r a fieri, optime igitur omnia. Et quod Mofes etiam ftmtle quid. Valle bonatin P has doneigitur,d$ccf>x uaOs tsi 6 <AictKO(ryjiy Tt vrja ia dnoiy ceirtes , txvt§ c/lfc unix Holi i</lafi yoi TgoTroy ri/a w ty<{y to riy viy tina wttVTtoy Knixy-.Audicns inquit ex libro Anaxagora, Mentem effe mundi adtfi catncem,omniumqi rerum caufam,hac fum mirifice Ixtatus.cr nefeio qua ratio / ne uidebatur mihi optime habere, Mentem effe omnium cau fam,dare intclligcntue omnium rerum principatum . Hac ilh afferebant, non tam Anaxagora fententU fubfcribentes , ut qua mirifice placeret, quam apud C haldxos c r Aegyptios reperta confirmantes , diftisq; ea fuis inferentes . Siquidem cr Macrobius Fla/ tonicorum de principijs fententiam proponcs,duo hxc prima principia conflituit, to (cyx3oy,roy yiy, Bonitatem, Intedigrntiam.Quorum primum /fl nomen Pa tris,alterum Ftlij-Filius enim dixit de Patre,Ncmo bonus,niji folus Deus.Defeau tcm,Ego principium,qui cr loquor uobis-His conflat Magorum fuperius oracu/ lum,ilhus antiqux gentis uerum effe teBimomum. nullamq j hic effe debere fuffi/ donem mendacij,ut d poflerioribus fuit confifla.Supcrefl autem ueteris Theolo/ gx Hebrxorumteflimonium,quodmecum reputans, foleo uehcmentr demirari Ex illo enim Cbaldaicx Theologix tefhmonio,probatur antiqua Grxcoru Theo/ logia fenfiffe,perTiliuDei,mundu futffe creatu. Nam Chaldxus Filium Deiuocat MentetGrxats aiit fatetur Mente creatrice,omatriccmq; rerum: Hebraica autem Theologia,que Chaldxus cr Grxcus Mente, Aegyptius Aoyoy,uerbu,ratione,ip ft uocans Spiritu C r JnteHigentu,cande e ttd mundi declarat creatricem : Qttrm^ Anaxagom uocans Mentc,dicit Chaos ordmaffe, eunde Hebrxus uocds Spiritu, piper aquas cr Cbaos ait operatu. Ea aiit arat operatio, quod mundu,id cfl,calu, om iu reru aliarum condebat principiu.Eadem quofy ejl apud omnes nominu rx tio. Intelligentia dicitur a Chaldxo cr Grxco, ab Aegyptio (ut oRcniim ) Rado: qux fi confer as, idem funtatq ; Sphittts:Spiritus enim ejl Sapientia, cfl Intelligetut: huic datur ab omnibus reru creatio . O flendo ctia alia ratione Hebrxos cu Grxcit effe concordes in hoc Prindpio>Siquide nomen iflud viy, Nun,cfl H cbraicu.Acei dit aut fxpenumerojut nomina,qux d linguis ad linguas transftruntur,uel numeris fyllabarum augeantur,uel diminuatur jicl aliqux literx pervertantur: ueluti quod tratHebraice Rapa, id ejl, mederi, GrXd qui ernafei cr loqui ab Hebrxorum maioribus habuerunt,addua una fyUaba dixerunt thaapeno.Eodem exemplo, fei • ex aditer/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. >9 ' txaduerfo,quod erat Hebraice Banun,lnteUigere, Sapae , fecerunt GraciNun, Mentem,tnteUigentum. Hoc iedarato,claret Theologiam Hebraicam jkeri mun dum erratum pa eandem rem,atq ; Theologia Gracorum. Vates Hcbraus canes opaa diuina ait, Qui fecit calos intcVedu:Hcbraice Thebuna,in quo prima fyUa baiuxta idiema Hebraieum,rfl adieflitia : tflty ea uox, unde deduxit fermo Gra/ cus fuam uiy, Hun: confitetur Vates Hebraw,D(um creaffe calos pa N un,per lntetiigcntum,pa Mentem. Apparet enim tam ex fignifcatione,quam fono,ean t dem hic effe rem, quam Gracus Theologus celebrauit, Principiumqi ram dixit, atep eam,qua confffa rft Theologia Hebraica. Ac Calos pradpuenominauit He braus,ueluti rem in omni illa aeatione pradpuam ■ Sic liquet Ch oldaos,Gracor, Hebraos cognouiffe,pradicaffe Filium Da,eumq 5 omnium rerum principium lau daffe. Quod repetens his rationibus probatur : TheologiaChaldaica,Patrem w Mentem fecundam,aeatricem confitetur. Hanc Mentem collaudant, fufpiciunt, uenaantur Anaxagoras, Flato, Arifloteles, eunda Platonicorum familia- omnes igitur hi celebrarut progeniem Dei, licet ignari. Nituntur enim iUa Chaldaica fen/ tentia cundi-Quoniam autem eadem loquitur Theologia Hebraica ac Chaldaica , Cr Graca:ha autem loquuntur V p radicant Filium Dei: nccejfario Filium Deilo quitur etiam Hebraica Theologia . Ecce qua fecreto, V quafi uelata fide illa fecu la loquebantur,nouifima clara C r Muflri uoce pradicaucrunt, cognouerunt,ado rant,uenerantur. Dt eadem M«r K.Progcnif, Sapientia q.diuina, n Plalorr^r. |in», tnc dcrairirr emniuai ritwn , c mniim maicrunt confcnfu . Bt quod Ariflctelea <;m laudam,fi:fpt aein.^ui dtealoc.uulieSent.adniimuafwcnt. Capul V> MVlta quot Jj funt admiratione digia,de Mente apud Platonem alti fima Theo logia noftra myBeria-Hanc enim Mentem, quam fecundum Prindpium , ac pcjl fummum Bonum cateri flatuerunt,non in Phadone [olum,fed alijs multis Io/ cit, miris extulit laudibus P lato, dans ei principatum , inucmionem ottmiu rerum, imperium cali & terra, uocans eam creatricem,imperatricem, reginam, fapien t tiammihilq ; non inuenies de ea apud Platonem,quod in facris literis habeatur. Ex omni autem apud eum defcriptione,ficut item ex alijs Theologis , claret hanc effe prolem Dei atemam,omnipotentem fapientiam P atris fui . In Cratylo , E<*w </!t Jlittcuoy 2 At) a turefccyifttg viy m dsGPcui^tx^irvgx yctf ourte xu rrcy kj iJlyi y-ifu) ySLioy 7ieu/TK tpntriy eu/yoy xceryeiy ■7n- rrfxyyxxtt eflsx rscJnoty icn«:Effe,inquit,]uPitiam,quam Anaxgcras Mentem dixit, af/ ferit Cratylus: qua quum Jit imperatrix, C7 regina ac princcps,nulhfy ccmmiSa, eam tradit omnia crcare,per omnia ccmmeantem-fx Plato. Audis Mentem iUam , 2uam C haldaus me morabat, nunc imperatricem, eur.dan m rerum creatricem ,ip imius,ipfam iuditiam:quod etiam Laertius perhibet fenfffe Platonem, <rit/ xaieovuny St» vcycy tTttAtlytGaetynuflitiam Dei legem fu (j icalum effe Pia lonem-Et quod Marcus nofler apertus, Grta autem jimulejl,wquit, cum Mente diuina* 1« t/- "&V» j' piam dt mmk. ■i-fi(ur?ea. - 4 "te teda™ ■ *+ AVSVST. EVGVB. tIB. ^ - i iuina. qumobrem lex uera, atq; princeps dpu ii iubendm , & ii ucUxium, ..ratio eft redt fununi I ouis . Quii de Mente dtuina potent diiunius loqui P litof utiujlitu, moderamen, temperantia eundorum fit , ut di fcofitor, ornator tcrei/ tor,prafens ubitp unquam lex,tanquam fempitemus ordo,cuniU ordinins,quU iiU ejl ei poteftas omnis in coelo cr in terra, ipfutsq; erit iudiare omnem ume. Jimftdkm*" D m «•&** no^r- Eodem libro Socntes rogat Hermogenem,Ti <Pit(gUT\ hfcrttf. 7&P xMiup xTrxvfuy cpvcriy, i mstvcts cwxjteyifcf, rouu kj 'Ivylw «f y minH ri\ <ftsxKoxyixxy(B'txv<rxy,Qiftd,mqtnon'neaedis Anaxagort, Menti et ■Animi effe qua natura omniu reru exomet,et cotmeatfHic Pluto rurfum Mente ornante omnia, fuftmente, ut uidcs,fitetur,inuctricc omnis ordinis, omnis natura, m . que ordo cj},et equius, modmtricc,ordtnes reru ccrtos,ccrtoscpfitus,Mcntis of pus effe,que Chuos digeftit,fbrmas depropfit,ordine, ey temperamenti* ubiq; id hibuit.Et,ut Ari)lotclesperhibuit,cojiffuseftci Anuxigom,ov<Pm y.ty.iyy.% poy,nuUi rei admifta, nempe no corporei, fed pure diuind,ab omni corporis coti fio abfoluti. Nihil aliud de creatore illo mundi, fuere litere loquuntur. H ec apud .eos ejl xvTOKf>x7ti)f,Domin4trix,Rcgina omnipotcns-Eft Aut wocrrtoy )vy, fer omnia intcnta,prefens ubiq^tota natura aptans, [ufhnens,moucs cielu,territ .-perpetuos ordines uihibcs.ln Plnlebo aut loge maiora: wxrftt ovy.fo»vi<rty •dltrofoi icu/rsi ovtu artyvvvoirns}<os ros U» BxcriAivs uyty^xro Kf y~H S,w i crus w Atyw.Confentmt omr.es,inquit,fapientes, feipfos in eo iafti ■tes,quod Mens fit regina nobis caeli et terre- v forte rede loquuntur- Nihil Plato ‘ thagnificetiuf,ilteq; Theologie noftra uenerabilius loqui potuit . Is ejl apud eunt • Rex ccdi,et terre,qui apud diuil Pauli i Rex fcculorum immortalis, inuifibilis . w eo Plato fatetur fapientes omnes confentire,hunc effe rege coeli et terre. Qui furti igitur kifapientesfnon uidelicet A naxagoras folus, fed e r Chaldei , ut apparuit, Mercurius Trifmegijhs,Orpheus,plurcsq; alij , quos legerat Plato- fed ante omt nes fuit Mofes,quihuc,qucfua lingua Greci Intedigentiafiue Mente appellaret t uocauit ipfe fua,Spintu,qui ferebatur fiiper aquas, id eft coelum moliebatur,oma/ iu.q;caleftc,q proprie dicitur xo<ryos,jlatu(bat. ideo Mens dicitur e/Lxeocryo/ trx, exornas. Audi igitur et fufrice que Plato loquitur de cofenfufapientu,etpet pende quijint ifti fapientes,quos ait in eo gloriari, ceu re magna diuiniq-, loquan tur-Ns cr Ari&otelc cernes poft eandem Mente mundi fateri principe -Pro fequi/ tur in P bilebo Plato:Num,inquit,6 Prourchc uniuerfa,et hoc quod uocamus uni/ utrfttatem, gubernare dicemus uim cfuandam irrationabilem ac temerariam , an cotrd,xcSx/nf oi zryflfl&ty nyiy 'tAt ycy,viy (& (fpivHiriy t ivx &xyxs*p o-HVTXTf tsQey k vQs.fvix.y iqueadmcdu hi,qui nos anteccfferutftocuti funt,Mcn/ te et Sapientia quandd admirabile ea componente, regere ac moderxrifAd hic re frondet P rotarchus,ne fanflu quide uideri,<fuod Prius pofitii fuiffet : ro /t vovy. trcJrrx cPixnocryily xirrx 4fxyxs,ysiu pl cy-ws -r xoeryo G? itAio, <n/, xspop, G? 7T«l<rnS mgiepopxSftfioy , ygii ok &Aoosfty*> y'xp Wtfli t><_PEREN NI PHILOSOPHI A. t* fWi 7tU>l xinup t mot tu ovfip fof&troupij/ientem aut dffererccun&t difyofuiffc, ajfcflumnndi,fole,lunS,dJhra,omnemq:cccliconuerfionc: id uerb di ffdfimu cjfe,nec fecut unquam ego,ait,de his JUtuerim Cernis hic,quid maiores tradidiffent,ccmis antiqui Theologia de Mcnte,qua no folum crearit,aptauerit, ut Anaxagordf dixit, fed ordinet, componat, regat ai omne tepus omnia-Huic or/ dmecaleftc creatu adiudicatjobs, lunxficllaru. id enim etia prodidit I ob cr Mo/ fes,hanctpjam mente, cr Spiritu omaffecalos,lucc crtaffe,luno,fidera acccdif/ fe,cr utfhcerent die ac notii, luccrentcu fuper terri,in conuerftones cr rcuoludo nes poffuijfe. Attedccfc hac maiores af[eruiffe,uidelicet Chaldaos, Aegyptios, an dquifimos Gracoru,Orpheu,Hefiodu et Pythagora, Timau,plurcsq; alios, quos ipfr legit Plato.quo fiTclara diuinitas prifea Phdofophia. Profequens Plato, Sci/ ntus,inquit,in uttiucrfo infinitu quidda,v aliqui terminu effr,quibus prxftt caufa K0<rni<rx7i G? cvvTKTjxcrx iviocenis itHVCts,aro<pl<x. i&i f#S Myoyituiof J^ixatorccrec cep. exornans, cr coordinas annos,et tcpcRates, Cr menfes,qu£ Sapientia er Mens uocatur iuRifime. 6 fdcrofanfla,coeloq; mif/ fa myjleria.Sentis iTU Sapicntia,qua perhibet etia H ebrxi fuiffe mundi creatrice, quaq; afferunt ef[e,de qua Salomon [cribat, Dominus fapientta fundauit terra, JU bihuit coelos prudentia.Etdr qua Salomon idc,fmliter prorfus atey Plato.71 aro/ qj.cts TshxmmT^op thj tccjt «v7« IgyecfeyitvHS 7ts euntis 7tSpov7U>p laicViOp IsiTiyviTHS, 0 7tc mertes 7K 7T0CV7K Acycn ens G? Gqj.cc ens ust 7ct<rKivi<rccS7cy xvQfOnrop-.quid [apientia opulentius, qu£ operatur omnia, quis reru magis artifex ipfaf qui creafii omnia ucrbo,fiue ratione tua, et fapientia tua homine molitus esfH£c illa quoq; efl Sapientia, qua apud Cabaliflas Theolo/ gos Hebrxorum,cJl fecundo loco,pofl coronam alti fimi, obtinens fecundum gra dum diuini tatis , cui dant omnium rerum principatum • Sed audi hac eadem nor/ rantem a ffrrentcmq; Platonem . Teflc enim Laertio , quifcnbit duo mundi crea/ d Principia ftatuiffe Platonen,Materiam,ac Deu, oy G5 viy orfoerccycpivu dS tfi7toy,quem c? Mentem appeUat,cr Autoremfiue Caufam- Plato Creatorem , lmperatoremqi mundi declarat , confilutatq; ipfam Mentem , quam eandem erDcum,v Caufam uocet . Claruit igitur qua fit Mens , nempe diuinaproge/ nies, id cft. Filia Dei, ut Chaldaus loquebatur , qua in noflra Theologiafinuliter afy apud Platonem nuncupatur Sapiende quis item fit iRe et mos , cui dat mun/ ii autoritatem(tefie Laertio) Plato, difcecx fecunda e piflola Platonis , in qua ui/ debis hunc «ntoy,cx Caufam mundi, habere Patrem ■ Imperat enim tribus ami/ cis ut in amicitia adiurent domitui ac principem cr caufam omniu reru,0' caufa patrem. Si cattfa igitur ip fi Platoni cfl Mrns,tcflc Laertio,Caufa autem habet P at trem,Mens ergo Patre habet. De qua re poRta. Efl igitur apud Platonem Mens , Sapienda , Caufa filius Dei , quia hac caufa habet patrem , ut mirabiliter affe/ , ratur illud oraculum Chaldaicum. Hanc item Mentem, qua fuit caufa mundi, agnomt , (*et eri*, fi aitrnnM- AviflrttUfhc wJy* f*hh« 'ttt.i.rrUfkfi* • V k M ►t* **&*!" \ V ** , • • *• '**> t*»*:>* i< AVGVST. AVGVB. LIB. ?. dgftouit , exofculletusf ejl multis ut locis , honorifice# de es. fenfit A rifloUJett t i quibus ejl edmirebile tcjtimonium primo de Philofophie libro . querens enim de prineipijs rerum, que epud msiorcsfuos reperijfet , cum # multos offendtjfet, quos in efiignendu prineipijs non dpproberet, nouifiime dixit , rovy rriy vtv Ktt$x7idp y/ rois faois HSU qv ru Quiret 7cyou7toy t&e rti Ktir» IAV& w/ta: xtixj-hS , otoy rliQoiy \<p«v9 7tk£ «x.* Atyivrxs "pv8 mporifoy oi (jA* ov t«c x&vAx/eG&vorriStXyx rZ nxtesrlw cunxy% 0tf. J vcfyftu fwjZy oVtai y tSvrxy , i($et rotcurrlw oStj/ * kIvhtis \zsx§/ yiy rois ovat y. quod ejl. Mentem quidem qui dixit quemedmodum in enimeli/ bus,omni # neture,f:c C eufem fiiijfe mnndi, totius# ordinis,is certe uifus ejl re/ fipuijfc pre ijs , qui prius temerene loquerentur . luque miufmodi qui funt hoc erbitreti , non fobim bene er congrue henc ceufem , principium rerum jletue/ runt,fcd enem ulem Ceufem ettuUrunt, unde motus extiterit , uel exiflet rebus . In his Ariflotclcs,lemetfiobfcureloquetur, fentitee,qux prior Pteto docuerst. Mentem ficut inuenijjct rerum ordines omnes , quentem# oculis ejpicimus pul/ chritudinem,[tc dsre rebus modermen in prxfrns,mculum ejfe quibus uniuer/ fe fuflineentur,legem rerum cuntlerum,mundi neuclcrumiut# fu rerum mode/ retor, er ftpientifiimus in omne tempus ertiftx, ftc fiiijfe in primordio rerum : M nnimeUe,ut nstursm,nunc regst,eget# in lucem , ftc huiufcemodi quondem or/ dmes fue fepientie reperijf ‘e. Qui tulie locuti effcnt,eoUeudet Arifloteles, efferit fviffe fepientet,euigile]fe inter errores ceterorum ceteris dormientibus . @ yetf vu>X^cxifxfxy6pxs,bs</lH</loxZ, Kx^dhAorncy Twy afaooy, r>yvouv rrgZroy ciirtoy riy ytroyiytoy l<Auy:Mentem primum uidiffefuiffe ceu fetu rerum Ansxegorem,inquit Proclus ex ipfo A riflotele, optimem rerum Ceufem, i que principium fuerit onmibus,reperijfe:Verem originem,undc moueri cape/ rint calum, cr efhrs , totus # inde mundus,deprehendijfe. 6 qusnts uerbis his fubejl diurnius. Ueceffcib enim Arifloteles,qui de Mente mundi inuentrice, W lie predicet de ee Mente, quem C heldeus enteeinuulgeucret , V quem Pleto, quod cr ipfe Artfloteles,uocet Ceufem, zruocens det ei petrem in cpiflole, fv tui CT Cheldeus in orectdis. Henc ipfem in libris pojl res netureles nocet Diui/ nifiimsm, eem feipfem contempleri dicens, m Morelibus querens de eiuscon/ templetione,uocet Deum ■ Sic cx Pletone,Cheldxo,Ariflotelc, Mens efl Deus, ejl Proles Dei, ejl Regine mundi . Mentem tx Macrobio tfle Filiaa fummi Boni/ummam Bokum ipfiMi fupremum Gcnitorrm Cip. V I* -,T eutem hec efje uerifiime conflet , Mentem # fecundem effe eb ipfo Petre, ’ ut Cheldeus dicebet,Filiem eutem ec Progeniem diuinem, ut Pleto m epiflo/ le(ob quem ceuftm Cheldeus uoceuit cum Petrem)eudiendefunt , edmirende qua locutus ejl, ut peulb ente dixi,nofler Mecrobius , decerpte ex ipfu Pletoni / DE P-ERENNI- PHILOSOPHIA.' % tj rif.Profbrmq; totum locum in Somnio Scipionis : C£tcrumjnquit,cum ad fum / mu, er principe omniit Deu, qui apud Grxcos ro atyttSby -urfxTO y brceirrocy i mcupMur,traftatus fe cudet Mtollere,ucl ai Mentem, quum Guri vouy appel/ lati t,origtnales rerum foedes, qua ii</Ih funt,continentem, ex fummo natu» er proficiam Deoxum de his,inquam,loquuntur,[ummo Deo er Mente, nihil fkbu/ lofum penitus attingunt, fed fi quid de his afiignare conantur, quae non [emonent tantumodo,[ed cogitatione quoq; humana [uperant , ad fimditudines er exempla confugiunt. Sic Plato cum ■urtfi iyttSi loqui effet animatus, dicere quid fit no efi aufus,hocfolum de eo [riens,quod [ciri quale fit,ab homine non pofiu . Solum ue/ ro ei jimilimum de uifibdibus Solem reperit,cr per eius fimilitudinem,uiam [emo ni [uo attollendi [e ad comprehenfibilia patefecit . I deo er cum nullum ei fmula/ chrum cum Dijs ahjs conRilueret,finxit antiquitas , quiafummus Deus, nata 'que ex eo Mens,ficut ultra animam,ita [upra naturam [unt:qub nihil efl de fibulis per uenire. E cce audiBt er uidiiU apud Macrobium,non Chriftianum,duo diuinifiima gcmaxima:ip[um [ummum Bonum,prinripatum omnium rerum , ut clarebit etia apud Platonem, Mentem ex eo natam, er proftriJ,natam inquam a [ummo Deo , qui dicitur a Phdofophis ip[um Bonum, ipft Bonitas per exceUentia:dc quo Mens ipfa, filius eius,t>erbibuit in hoc rniido, Nemo bontts nifi [olus Deus: iUa fcilicetfvn tcdi,prxcipua,fupercminentiq ; bonitate . VidiRi quoq j Mentem continere foedes rcrum-.quo defignatur creatio,defignatur(quod uidebis etiam Philonem perhiben tem)creator mundi,inuentor cunilarum rerum,qux in [uis originibus contincren tur.Vtenim ip[e Philo» dicit, fi quis nudius er expeditius uelit loqui , nd aliud di/ cat Mundum archetypum fiue originarium,qudm ip[um Verbu,Crealorcm mun/ di-Videbis etiam Mercurium Tri[mcgiRum,dantem uerbo Dei,foedes,aut ideas , crigfisescp rerum -Hac igitur attributione foederum , perfoicuum fit,defignari Sa/ pientiam creandi, tymueniendi e nihilo, ut [uperius omnes prxdicauerunt . Dcfi/ gnaturhanc Mentem effe mundi creatricem, adomatricem rerum,fvrmarum ma/ trem uaRam,inxRimabilem [apientiam. EccePlatouocauit eam,ob eandem cau/ ftm,amoy,Autorem:apudqucm teRe Lacrtio,idem e R Mcns,VAutor,ideR, Autor mundi,Conditor,per quem omnia fkfla [unt. De quo prorfus fimilia,noRrct Theologice princeps diuus Paulus,ut utranque Philo[ophiam confiram : os tciy KKcby Ttf SlVKOfXIVl/ 7ip007B7VK&' JtoVhJ KTt J-fcfitfJ, OTi <JV«t/7W IK' ricdn 7K 7tcurrtc tcc qv reis ovgcwots}ngu ree j-hj.tr: bgarce , v&t tk ctopctTCc. ert Sgovoi, art lu/gtorung, em ccgyx, em l/fevcriou}rce %seurrte Jff. Xirr£>, H&i « j edrpy Iktiscu, nyu otirjos 7T& tsceirtosy, ty T<c mxvTCt iy #vt5> <n/i'fcs?xfc:Qui efi imago Dei inuifibilis,primogcnitus om niscrexturcr.quonixm in ip[o condita [unt omnia ccclcRia er terreBria,uifibilia et inuifibilu, fiue throni , fiuc dominationes, Jiue principatus, fiue poteRxtes, omnia peripfuM,<yin ip[m creata jwit,er ipfe efl ante omnia , cr omnia in ipfo con/ b fiRunt rrXydt '•Jitrirwrt (Zffr rrceniwr' \r»f? x* Jt VffV ST. ' E V G Y b. Litr. r." fifbml-Hxc diuimf.ima tuba Thcologix noflrx-Confer igitur omnia, cr gratiae df. gc xlemx menti, euan tanta clementia fuit, ut fefc mundo femper dcclarsucrU , c T hefi/ gentibus quidem fe abfcondcnt-Quc diuus Paulus uocat Deum muifibtlem,M4 f**s ~ crobius ex Pfcdofopbii fummurn Bonum, Primatum ornniu rerii , Principe rerum Uttm . cunilarum, eum per excellentia appellans Deum , ut magnus Theologus noflers Quem Macrobius Mente, fute lnteUigentia,aut Sapientia natam ex fummo De o¥ qux contineat ftecies, Paulus Imaginem Da,quoniam Filius efl imago Patris, Pri/ mogenitum omnis crcaturx,id cfl,aut genitum ante omnia ercata,aut principalem inter omnia, ad cuius magnitudinem extera nihd attingant : fupra omnia creata- Que fuperare cogitatione cr fermonc dixit Macrobius, C r quod f cire no poffet, W incomprenfibile,cr quod fit fupra natura,huc Paulus cr inuifibile,nempe P4 tre ipfum,tu ct Primogcnitu,id efl,aiHecedcntc omnes creaturas Mete. Ei cui ff>e/ cies tribuere, fuc idcat,origines'q} rerum dixit antiquitatem M acrobius,bunc Pau Lis prxdicauit fuiffe , per quem uijibiiia & miti /Mu fuit creata, ftue Dij ipfi cce/ Jejles,quorum ncc nomina norunt,ncc naturas homines, fuse homines, ornniaq; teu rejhittCT quod ipfe fit ante omnia,id efl fupra naturam , ut Macrobuis: cr quod pcripfum omnia fubji flant. Veritas igitur clara,dperU,cognita etia gentibus- Re/ tulit item Macrobius, cum dc maximis hifcc rebus fermonem cr cogitationem fu perantibus,? hilofophi loqui infliluerint, amandare eos , proculq -, tubere ftceffere fabulasiuti autem fibulis, cum udde anima, uel aereis, autxthereispotcflaubus, uri exteris D ijs loquantur-Dixit etiam nullam efje exteris Dijs ( nempe quos du V- ■ uus Paulus citauii fuperius)fmlitudmem cum tpfo fummo Bono cr Mente : quia funt ante omnia, fupra omnia . Vidimus etiam teftari Macrobium , hanc omnem , ‘ ... ffuam narrauimus Sapientiam, flupcndxmq; Theologiam,antiqiatatem cognitam babuiffe- Ergo quod Chaldxus,a Zoroafhe,fapientibusq; Pcrfarum: Sic undique ■Heris coniefluris, relucet iflam quam nunc totus colit mundus , Sapientiam omni/ tus feculis cr gentibus irradiaffc,fed occultiorem quam nunc,pojleaquam Mcrq ipfa,bonitatc jua,Patris< fui,qui efl fumrnum Bonum, dementia impellente , de/ fcendit de corio, hominisq; ucjhta figura folidxq ; natura, uerfata nobtfcumjocu/ taq i efl fuam propria uocc Sapientiam . Ex eiftiun Clui <l*o rura onc jJis dr Mrme.diuim Progtnit.suius {mago iit animus humilius, di «xPhilont. Gap. VII. CVr admiraris autem Grxcos cr Latinos,Mcntis xternx diuinitatem prxdicaf/ fe rerum eundarum rationcm,inucntionan , ordiiumq ; iUi dedifjc , Patrem d cffeprrfaexiffc,afferuiffe,cm fi hac omnis Sapienda uctuAifiimx,xb anuquifU mis gentibus prodita , ad quas difeendi caufa Grxd adeuntes ex eorum ubcnmif _ nfrjf j4c fontibus riuulos in Grxciam deduxerunt: Eccc igitur eadem Chaldaica Theologia . ^ * ■ «t habetur in fententijs Zoroafhxorum , tradit hanc ipfamdiuinam, xtername^ id ^ Mente, crcajfc ad imaginem fui iuxta Mofen tri/pAe/ut mtrfmosvis 'imi/.. , , ■* mC-n+t l DE PE*. ENNI PHIlOJOMMA. •* fk rcut ^vyxis : Signa , uel indicia paterna M ent inferuit animis . Hoc oraculu ji declaratur a paterna Mente,id ejl,ab ea qua Patris e/1 NLens,Patrii Sapientia o* Intelledus,imdum animis nojlrts fymbolu J 'ut diuinitaUs-.quemadmodum tot lo/ asjirtur Philon ludxus,afferens ipfum,Werbumcffe archetypum , exemplar $ animi n ofhri.no s fimulachrum eius,ftcut ipfe fit imago patris fui. Haud ali er ora/ . tulum, appellans fymbalum,quod Philon fimulachrum, imaginem, V quod Mo/ fies imaginem crfmnlttudinem,Hcbraice Zalmenu,Demutenu Pade hac fenfit ei expofuit PfeUus Phdofophus Cbriflianus declaras fupradidu locu,Z<r7rt? » nos « r.fo Geix» HStf HKOvee fk» yrhocrjn <Ah (& yxA' i J£' f v y.',- ,.s /<uo; 7°f/ Tttvnlw xj narri^et -t xcV/xs <pn<rty o-vy&ohx yjutcfxaxrei* fou reus tourf 'kPioth-jvs.k) yotfecTro? nxipinHy am?nx r&y zXcu^vXeunoropyKtocc n gu \zsipxap^cu7ricrcur«f<ls iCAces#- Qcj. (& ctto.ee fjSUr t x <jv (tineis xtcoucctths xzsxfftm o-ujjShiixtx cctrct iucrut omx Kj <po«<A<Sv xtoa. 'j <$v rots xo<r/*o/? tmu^Hfixrx ty <rvy&i ai Y&y cuxffriion tP 3iV MiintrtiS eu Kj 7wy cy>t7uy xznfKdpAacu. Sicut,inqt, M ofdcus ad imaginem Dei fingit hominem,fic plane Chaldaus Crea/ toremac Patrem mundi dicit fymbola infcruijfe animis, proprictwis fua:fiquidc <t paternis femintbus,no anima folu,fed et fupemi omnes ordines pullularunt. At<p alia qui di ftgrta,qua funt in ipf s incorporeis fubdantijs, incorporaliter et unifice exiduttalia uero in mundo figna et fymbolaffunt fccreta Dei proprietates, qua et virtutes fupereminent . H ac PfeUus- Apud que afficis k feminibus paternis ,id ejtf Creatoris mundi, quem Patrem dixit fuperiusjiatos effe non animos modbnojlros je dfupemos omnes ordines . id diuus Paulus ante cd confeffus , Imaginem illam progeniemque diuinam,creaffc thronos, potedates, donunationes , uirtutes.pro/ pterea potes Symbola fentirc origines ip fu rerum, ac primordia. Hic etiam Pfel/' (um condat eodem loqui modo atque Salomonem de creatione hominis ,quod in/ C 'eruerit Deus fymbola , uelftmilttudmem proprietatis fua : Solomon autem, rt I 0 (JtOS%KTi<rtp 7>y KV^CSTTOp VCfl &X.0VX <?*1 l<AlOTH7&' t7T0lH<rifJ furroy: Quoniam Deus condidit hominem, v imaginem fua proprietatis fecit em. P fellus eda ufus ejl ucrbo,quo Empedocles, Ab uno,id ueritate,tfaisHonr pullularunt omnia, homines, bejba, pifces ruolucres , arbores . Denique </voA</j Xeuatns Sws,Dij longaui-Sicut Paulus,throni, dominationes, potcjlates : Pjjt/. Ius aut ordines fupemi. I dem refert hac fymbola in atemis,intcUigibihbus fubdan pjs,effe incorporaliter,ac diurna quadam, fupcreminaitiqs ratione, C T per unita/ , tem,aut aggregatione fimplicc .E ode in hoc mundo effe fccretas Dei uirtutcs,cre itionem fcdicet innuit fupemam,ac infmore,tufMe,Cr muifibde.Claretcrgo,fi/ cut c T fuperiusfa Mente, id efl,Sapientia Patris,nata effe uijibilia,et inuifMia,»^ rabilttcrfecu confcnticnte cogrucnteifc rbcologia,radtos undequaqs udant fu js;. * - 6 * Ecce Me IO AVGVST. EVGVB. LTB. I. Ecr e ormus lingua confitetur dominum. Similia cernentur apud Philonem de Ver/ bo diuuio at([i de Mente apud Cbal<Lcum,de quo dicit, «o porros xgte cmpiaccrt koS Tt^xafSiics Aoyet:1nuifibtle,fcminale,ax:ijrx diuinum Verbum. Suntcr g o femina rerum apud Philonem in Verbo diuino,ficut apud Chaldxum de Mente qua feminaucrit fua fymbola in animis . \dem Philon explicabit hanc Chaldaicam Thclogiamrsrccs ccvd fornos kccik </Uoufotct\j unuaneu Sua» A oyai pl taxnccfixs (pvcr<tO)SiKiaxyiioy « xrroo7rx<riue , h hreeoyxcr^ut ytycv eft Omnis homo fecundum rationem habet cum Verbo drnino focieUtem,ftflus natu rx beate fmulachrurn,aut abfcifiio,aut radius. Qiubus ucrbisPhdon explicat HU fymbola 4 Chaldaeo propofta,funt enim numero multo fymbola.quod trtbtts nomi nibus Philon declarauit , Imago uel fwiulachrum, Abfcifio,aut E radiatio, M ofes diceret Afflatus. Ac numerus multus apud Chaldaeum, et pro fmgulari fyrnbolum . E runtq; omnia eadem, <y Mu tria apud Philonem , v fy rnbolum apud C haldxu, C T apud Solomonc proprietas, apud Mofem imago,ftmilttudo,apud Marcu Tui/ Qict/U) n*»1 Uum dclibatio,hauftus : cum ait animos nojbros h au flos er delibatos ex diuinitate: p#tavm ‘sfbfirt V in Tufculanis,codcm prorfus modo atq; Chaldaeus,ut fit mirum:Humanus,in/ fenhic confer h quit , animus decerptus ex mente diuina: Mentem diuinam faciens animi nolhri MiAotifnhf. origfncm,ut C haldxus nobilis apud omnes jmplens omnes , fed fapientu praecipue mentes claritate fua. Agnofceq; hic Mentem ut fuperitts mundi Creatrice, ftc nunc hominis -.quod utrunq; proditum cjl a Mofe. qui extera quo$ apud eofdem Chal/ dxos, antrquifiinianiqi eorum Theologiam uiderit , tam magis obsbipefcet , quod mihifepennmero fateor accidiJfe-Alio praeclaro , diuinoq ; oraculo de eadem pa/ terna Mente Magus iUe,aut totus Magorum chorus ftc loquutus : «AA* ovk ea* JltyiT?,xt*VHS 70 9fcAsj/?ro]oi>MC VVS ab (fytAdh AmSmS-xsIu. fHfiX AaA htv nvH(a.ny idiic&vmxTfiKOi/ ervvQHia.XTOS . Quxfunt,Sednonad/ mittit Mius,ncmpc animx,uoluntatcm paternam Mens, donec difcedat ab obliuio/ ne,ucrbumcji loquatur,memoria paterni ftgni adhibita. Hoc Mud,cuius etiam me/ minit Proclus. E/1 qtfenfus regius, diuinaty pronunciatio,no placere quicqud crea tori nofhro , quod anima conctur fludcatfrnifi prius dciecerit,repulerit, excuffe/ rit obliuionem,v in orationem, laudemq; eruperit,memoriamq ■, exercuerit,recot dataq; femper fuerit quod ad imaginem Dei fit frHa, quod paternum fymbolu ac/ ccpent.Hancq; fententiam declarans PfeUus,htc loquitur ad uerbumtNon fulti/ net Mens patema,cupiditates,impetusq uolunlatis animx,dum permanferitin o/ bliuione eorum,quibus diti fime locupletata fiiit 4 vsca/xycJdov rssccrpcs , patre omnium bonorum, cr donec perucncrit ad recordationem furorum fignoru,qux xccepit ab co,cdiderit^uoccm gratificantem, gratias agentem, adhibita recorda/ tiene fymbolorum patrts,qui eam crcauit. conflat enim anima ex facris rationibus CT dtuinis fymbolis,qux funtab inteltigibilibus fvrmis, fymbola uero 4 diuinis CT muttbus. ac fumus imagines quidem intclligibilium fub&tntiamm, ftmulachra uc ro incogni/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. ii -ri incognitorum ovvd vnocrtoy ftgnorum aut ordinum • Oportet autem er hae. ?m chor** nofTerfudd omnis anima,ab omni anima fecundum faciem diffbt,cr quod quot a- Ttifr (untaninut,tot (WciesMmdrunTTIxc PfcKus.cxteraqi l'untpcrfficua.Quasau/ ** J )*** tem mtclhgibiles fubftantias, ac dtuinas unitates dixit, arbitror eum iuxta ctteros 4Mr P latonicos c r Dionyfium Areopugitum fcntirc,Dcos fiue Angelos,quos uocant ■priores vohtovS, fecundos rotfovS: pnoresq item Platonici uocant thtxs ivi/ fas, putantes has effe idcas,ad quas uelutfimpliccs unitates , omnia reuocentur. Quod an uerum fit,poflea difquiretur • H orum imaginem effe docet animam no/ Aram. Similis eft enim angelus er homoy uterque imago Det. G etera quoque quz • de anima Phdofophatur pfellus, quoniam non funt huius loci , prxtereo: tantum oflendo,nunc oraculum loqui de Mente Dei,ucl Patris, qua fepe Mens ipfa, cum ttobifcum effet,ejl locuta,cohortans ad memoriam, er amorem Patris fui,et quod oporteat eum dtltgere,eius meminiffe,coUaudare-quale uates hortabatur animam ■fium,Bencdic anima dominum, & noli-obliuifci omnes retributiones eius. Oracu/ . Ium nunc loquitur ad ipfamanimam,ut fit Patris ac Creatoris fui memor, alioqui nihil fore gratum quicquid jluduerit. Hac uero eadem apud Mercurium Tn fmegi Jbim reperta,magis fluporem incutient,erumpcrcq; cogent in laudes fandi fima, dementtfiima, fempitemx Mentis : qua ftcut ChaLdais feipfam reuclauit,ftcab i Aegyptijs fe non abfeondit. DcMente.Prolcdiuina, <x Mercurio Trifmej!tflo:Eadcjo<jCr<»tric« animi humani, d» cut.cx Cbaldxo Plulonc.. Cap. V l IU t mrT agno fcas,omnia undequaque ad ueritatem pradicandam fecula, gentes om * nes facere concurfum, audienda funt qua de Mente hac loquitur Mercurius Trifmegfdus.Vbi dixerat, quod cum Pater fit Mens, genuit altera Mentem opifi/ cem,ut declarabitur pojlea : hanc ipfam mentem opificem fibi ipft Mercurio, cui apparuerat,ficut apparuit Ada, Abraham, Mofi, multisqj alijs diutius patribus , * fic inducit loquentem in P imandro, qui liba efl notifiimus , neminiq; cordato du/ bium quin fit Macurij : vrxpxyivoiuts a vovs to<{ btrloss nguuyxSois ftUrwtyi** i&i ustSxf«iS,xg/i ihtHi*o<ri reis , xgu h 7rx^<rixyiis ytvi/ rui AoH$GX,i(&<fo(!is Tte Triirzteyvogtfa, x&c r>y?tx7ifx iAa:<rxor- j 7f xyx7iH7iK&s,xgia 'dbyx^iscOa-iy foA9youur\s k/ vnvooums t \yxy* f mos 7Tfo£ctv7by t» sofyii:Qu£funt,Acccdo ego Mensadfandos,et bonos, tt puros, et mifericordes, et Pios, er prxfentia mea efl auxiiu,et fatim omnia co gnofcunt,et Patre inuocant propittu cumdiledione, et gratias agut benedicentes j-, tt laudantes coniundi cumipfoin charitate.Hxcetalu multa , qua longum effet rnj* refirrCyMacunus. Habes Mentem de Patre,ac genitore loquentem, ad quem ait «A «p* fr adducere bonos er pios,fe ducem effe ad Patrem, ac paternam charitatem. Nil aliud prorfus, quam quod loquitur eadem Mens fumpta humana figura apud ThtologumnofirmloannemiEtquodemquc petieritis patrem in nomine meo, * 6 i hoc V«t«l IIMi i»v c. ii AVGVST. EVGVB. LTB. I. hoc fidam^l glorificetur piler m jilio.Ef,Si pracepta meafcruauerius,manebidt i n ddcikoncmesjicul, CT- ego patris mei pracepta ferum >crm ncoinms di r ledtone. Et,Hxc tutem uiu atema,ut cognofcant te folrn Deum uermjCT que mifisli lefum Cbriflum.Eccf apud utrunq ; dilefiio erga patrem, collaudatio, be/ ne di£bo,ai quam inuitabat olim,pdJl nofira imagine fumpta Mens ipfa,cr de qua dixit Chaldxus,qubd non ejl ei grata ulla afiio,qux fine recordatione Dei fiat: cr quod ea polluta, cr impura fit anima,cui nulla Dei fit memoria, inuitamur ergo i tribus maximis Theologis, duobus anttquifimis,altero iuniore,ad cultm,chariu te m, memoriam'^ Dei. Apud fecundum cr tertium loquitur Mens ipfa: apud prir mum loquitur alius de ipfa. Apud omnes efl nomen patris , cr ipfa Mens bquitur de patre. Chaldaus eum uocat Mentem paterna. NowjW autem ubi multa apud Mercurium dixiffet,reftondit Mercurius , fcv (aci murra , «s fcfeAoV**' t</l#/ fctfxs o vis-.Bene me eunda ,ut uolut,docuifti 6 Mens-Nulla igitur fupereft dubi tatio,cr admiratio, unde Platonici, cr ante Platonem multi alij , unde A naxagor ras,cr quos Plato dixit,Mente extulerint Uudibus,celebrauermt , nominauerint ; Omnes item ante Platonem Theologi, pofl ipfe Plato cr Arifloteles cum tota fij milia, creationem, ordmemq; rerum Menti iibant.Chaldaus autem proprius acce iens,creatum hominem 4 Mcntf confiffus efi,ut ante mondratum cfi- Philo ttem hanc Mentem dccUrauit animi nodri creatricem. Similia igitur audies apud M er/ curium, clara,aperU, expof ta, luculenta, ut pra gaudio nelachpmxt quidem con I inere qucam-.o mxlrr^p rsctrnp o vis,e»p <W , K gu <J>veriS , tonxvsnr% •foy ewjg<H7ivp oun&iGy » h/> cco&k us \</lhs "rixis. Paulo pofi:tya> <h edet* shdes curris nxdor/lnyos tyy/oixIwTQ yyivSi A oyovs J^nAxo-xtep, 7TUS rivi "TjpoTita 05 )dH<roirroix,<& 'Ixmegxttirnis effs <?\ Gqjlxs Ai' yovs,H&c tTfotpH<rcc Ik *? xiaGfoirtov vJlccros.Mcns autem omnium pater , cum fit uita cr natur a,peperit homine fibi fimilem,quem dtlexit tanqui propriam prolem.EgoJnquit^eadcm Mens,excitatis eis dux fum gener isjocens uerba quo modo,cr qua ratione feruetur, cr inferui eis rationes fdpientia,cr nutriui ex im mortali aqua.Quanta fimilitudo eorii,qua nunc Mercurius , cum his , qua paulo ante ChaldaustSymbola dixit ille Mentem animis infcruiffe,<rvtiQoAx zrcerfi/ tteS uoot to7rBfip 7xi S 'ft/%tus:Mercurius aute code uerbo, <t<r? rfyx ccvroTs revs pl xocpixs Aoyoi/S:Chaldaus,cateriq ; omnes creatione, rcrumq; eunda/ rum difpofuionem Menti attribuerunt. Haud fecus Mercurius aperte darcefa om / i jbntfak' m m oji fimilis:«Hfc/lt wtr«r« Snfxt, i&c re vfy VHKTjt.a.7nx*fi<r/ _ t mOLttimX fatPt iri icfanAup HTtyxKpuTo vJ^UfiXxflcus nlliAlPty ovis. Aer,in<£, imfat i rMyjam extulit uolucres, aqua natates-Fadaq; ejl feparado ab inuice terra cr aqua, quem qftnaroxtin- admodum uoluit Mens.Quem ergo Mofcs dixit arida ab aquis feparafjc, iubente dtcentemc]i,ut congregarentur aqua w unit locu,cr arida apparerct,cr qui iufiit aquas producere genus omne animantis, eccc frit Mensureris creatrix.quod Ana/ xagorae yf 'X*i$ jtt ^ « • DE PERENNI PHILOSOPHIA. »i tUgtftdtJPlato conjlanter afferuermt:apud Mercurium enim exteros $ birbdros hec legerunt GrxcLEcce cpum diuine conformat fefe Philoni Mercurius, imo tota fibifpji uctuflas reftondct.Duas Mentes inducit Phdon^ltera fupra nos,altaa no Jbram,qiufupra nos, no Arum dicit ef[e archetypum, nos ad fimiluudme eius effe creatos, idq; deducit ex libro M ofts,quam Mentem Mercurius,ipfe A oyoy, V er/ bum appellans,quod idem e B,ut poflea uidebimus . De eadem Mente ex oraculis item Chaldaicis,^ fit creittix.tf fpc Aaculn Deoro. Cap IX* _ E hacipfa Mente extat apud Chaldxos mtrabde myflenu,cr oraculum, quod ^profertur a Proclo,licetab eo non tam proprie explicatu: ■ssoAvydf y.cyet ix Trccfis «Axis c Qoi-iifs&ro! vox cwQos \y<l td voay 7raf>iKoy viy y Jit Jovojl 7rxaoui myxis rt kj «fycus 0 r> voay, aert yy/<ly ctOKvea sfO epcclAtyyt .qux funt,Sohu decerpens ex uirtute paterna, flos Mentis, po fidet ip fum intedigere,patemamqj Mente indere omnibus fontibus V principijs aut pritt cipatibus,cr ipfum mtelUgcre,feq; manere impigra conuerfione.Hoc oraculum, beet obfcuruis,qui oracularii, myfleriorumc^ mos efl,fciendu, florem Mentis uo/ care principem,egregid,eximid,prxcellente Menlc.Quemadmodu Graci & no fln,florcm,V decus, eminenti fimi quemq; nuncupant, ftc prxcipua,eminendfii/ ma,reginaq; Mens, flos Mentis. Eade hic,cr fuperius paterna Mens.Hxc ex uir/ tute paterna dicitur habere fapienda,fenfim,ipfum inteUigere.Ejl enim fapienda patris fui. Philo perhibet repleuiffe ea patrem ideis xternis , originibus^ mu, ZT gignere eum fapientifiima ■ Eandc hanc regina patemaniq; Mente,ait, accepta pa terna uirtute jn exteros diffundere fapientta,quos ipfe uocat fontes et principatus autprincipia,nimirum diuinos ordines Angelorum,qui er in notoris Uteris Prin/ cipatus appellantur, fontes quidem,quod fciam, nunquam :Nifi fontes di flos uclii epiemadmodum ifyai,principia,principattts,capua,non origines rerum,ut mat le creditur a nonnullis Platonicis , nifi quantum habuerint a Deo facultatis . A b ipfa igitur paterna , reginaty Mente dicit dari Angelis (quod fapienti fimus P au/ lustetoctus ejl, cr Plato) ipfum inteUigere , ipfum effe , v permanere , frm/ perque fle fli fefe ad ipfum Deum, dminam ,fempitemam'que eius uenutoatem: Circun flant animi dextra,lxudquefrcquentes:Nec uidiffe femel fatis efl,iuuat uf' que morariExpleri nequeuntiCertatim properant illum fine fine tueri. Hocap/ pellat C haldxus KOKVcy sfoef>«Aiyycc,impigram conuerfionem, conuerfment uehemcntcm,accenfam,ardcntem. Proinde dicuntur etiam Seraphim ardentes, at more flagrantes . Explicanturque hoc otaculo , qux prxdicautt fublimis Paulus, quod per ipfum condita funt omnia uiftbilia,cr inuifibilia, omne Deorum genus, Throni,dominationes, principatus, quos etiam Chaldxus appellat nr*}<xS,if/ Xtk.Mercurius afferit ab eo creata animalia , terram ab aqua, ut ipfe optajfetje/ paratam,creatum hominem fui ftmilem , infertas animo notoro fapientix rationes , uocmnosabitb, adduciquc ad Patrem. Chaldxus autem cr fatorem mundi , b 4 fatorem * * A >*V -a***?. ■‘v '*nT A «t»Y<!rt J*WN r+ AVGVST. EVGU LIB.' t. fotorem animarum, w Angelorum,Deorum'q; . Ceteri AegyptijSolU, aut lucte- creatorem:Theologia profcdo per omnia fecula luminofifiuna: ut qui putet h tue' mundi nunc, aliquando non fisiffc religionem, acfapientum,mireturq; Putris, ac Filij trudium terris uti notum rcligionem,non fit admiraturus, cognita diligenter probety explorata uctufbfiima Theologia ■ I n cuius apud omnes gentes mirabili, „ flupcdaq; concordia,nemo erit modo folers,modo non peruicacia, aduerforumfr dogmati s dura perfuafionc irroboratus,qui non miretur, Deum aternit collaudet, luV /*teitor> riofcatq; parentem beneficum, qui fe totum nobis oBenfurus, qui uarias '*• prius apud homines fui , obfcurasq; uifiones fedffet: uenitipfe, uerfatusq -, cjlali/ quadiu nobifcu,ut nos in xtemu cu eo Letaremur- E ocf; in die iudicij nuda fuper/ erit excufatio.Semper enim qisalicunfy ratione cognitus eji:uoluntasq; eius, ut re/ fle uiuamus: potcBat,qu6d per eum creata fint omnia, quod ipfe fuerit origo no f fhra,femper celebris ac nota fuit-Dc hac item Mentc,audire operxpretium mira/ bile profundifiimumq; myBerium,cuius omnis noftra poftea Theologia, qux mc lit« ct aptius uctujlam Theologia declar auit, fuit explicatio. Adducitur hoc oracu Patulum jum j ph tonicis. Ntvrxs yotf 7tXt§ikoS voos xvroyt v J#Ac s^iasy Wurrr{ •facit *i «V J^io-nop wgiBgi&H tfa&s o<pgx ree 7TKvtx /tivu %Jyop es cbityxu Cogitado paterna Mcns,qux efl per fc gcneratrix,et intelligendo ,< .jiitfaf' omnibus infrruit uinculu igne g rauc, amoris, ut eunda permaneant tempus in im f menfum,amantia-Hxc uere diuina,cxlitusq ; miffa uox,primu nominat,fibi con/ flans. Mente paternam. Mente Patris,cui Pater efl- Eu appellat per fe Genitrice: quod fcilicet cocorditer omnis et indefiffe clamat Philofophia,Mentem reru priit cipiufuiffe,cundadc nihilo, tantis exoriginibus iUisxternis, quarufimplexuni/ tas efl ipfamct,produxiffc.proindc dicitur ab alijs xinoiroepos, perfefapiisu n> ror^KS,pcrfcpakfla:7rgooToyovos,primogenita,id efftis ante omnia ab x ter tto gener ata,tum ipfa prima reru generatrix,origo prima,Eande dicit fola cogita tioneCquod dogma nodris,ct Platonicoru efl ) produxi jfc, procreaffe,in feruiff e rc bus uinculu amoris, uinculu igncu,quo fecunda amantu,inuiceq; adherentia, in omne tepui perararent. Hoc uinculu efl primis in animantibus mi fcendoru cor/ poru mira libido,ut Philofophus Grxcus,v Latinus tradit: cx quo perennis exi/ flit generatio,nuUo unqua tempore amore Aefcrbentejefe in eundis ammanUbui Cyftfr*. famina,marc'qi appetentibus- Qjwd AriBotelesconfoensd Deo repertum, pro/ V* w4 * fido confitetur ab illo, quo Chaldxus,id efl , Mente filia Dei, rerum inuentrice. U—t Ame*af ji enim ipfe dixit in Politicis: i/ut !-j epvo-ts ccvxrrAffM rxvrn th 7ngs6 niisa rfujoxiifW,i7niKXT igi(l/JMp£<Auoub,x7iAccKj neiiPos.ihtaTrpt « »** -vasro tiP S&i s,iKXTtpv h epv<ris r&fi <xvJ)p os,kjt? yuvxtuos : (i jrjJoS K'wtoviay,Qiiod efcsimtd aute et natura replet hac circuitioe,etredi tu,utfit fcmpiterna-.quddo no fecundis numeris, fed fecundis feeeie tantu id fieri po terat. Sic jpuifa fuit a Deo natura maris etfxminx ai coniundtone-Eade hxc in Ii/ bris w •m. DE PEUBN NI PHILOSOPHIA. i* his Se Generatione et intcritu,Cum cunHa,inquit,corruptibilia cffent,quonia plu limum ab eo, quod primum eft,aberdt, ro Awaro/xfcriu Tpo-nu cnUnoiAMpuo* •ro oAoy o 0tos,yrnAiy!i ttoihoxk tIw yino-iy. reliquo, qui fupercrat,modo repleuit uniuerfum Deus, fidens generationem perennem. H ac iUe,fcilicet ut gef iterarent omnia mutuis amoribus, fefe inuicem ardenter amanda . Quod a Mente duiina fidum C haldaus prodicat, uocans id uinculum rovpiJipt&H , igne graue, inflammatu . EoOj^t apud Philonem uidebis in libro de Mundo,Verbum Dei rjt <flurfJt,oS«ffUKioi,mnculim indijjolubile totius mundi : quoniam non animan/ tis foliim fed edam inanimis inferuit amorem oternu, quo fefe mutuo deperirent . Is amor tam mirabilis eftin arboribus, cr herbis, in elemends,aqua,igni, terra, ae re,qnam in animalibus-Nec fuit aliud quod Mofes fidum prodidit a Deo,Produ/ ducat unumquodque iuxta genus fuum. idcirco cr Theologus noder,Manus tuo fecerunt mc:Cr, Sicut lac me coagulafli. cr,Ante cr retro fbrmajli me . caterai^ multa- quoniam tUecr formas aptas inuenit, et amorem addidit ambobus. Videstp ut mirabiliter eonfendant qui religionem Chriftianam plufquam annorum duo pe ne milia antecefferint . * De eidem Mente.ex Mcreurio,& Plilonicis.omniqj' eim diuinitaie :8c qued ti< mundi creatrix, & Itita mundi, ip eqr raunduairchethypuj. Cap. X. DV O quofy extant alia duiina, cr fapiendfiimo cuiq; admiranda tejlimonia de Mente : alterum apud Mercurium TrifmegiHum , alterum apud Platonicos . Primus Trifmegidus,eam illam Mentem Anaxagora et Platonis,quam tefle Ari t flotele dixit Anaxagoras cpr(&H,impafiibilem,Plato iJWvi yiyuyy.ivoy, nulli rei admijlam , docuit Grocos, ut nomina cr proprietates eas et attribuerent,in eo 'Vct* ffietUs quiinfcnbitur Afclepius:T i ouu cwuyx&y rt #b ;rac ty Ae yos $ oAst/ \otu tirl&nusi ytytK 7i^Pii^uy tAtvdtyoy o<a>.ux&i,7rxt>'&;,K7tAxvHS , kttxShs ouhX/ jKyhifr&t, 71, »q «^et^>«j:ettf75js 'j<rc<jjT&\sfa\togHTiKQ$i&y7rcwTU>yK»o-u>x'H0A . » * V r* _ » _L ’ i . . L ! «Wt 0$ r&y ovTuy.% ixrrinsmiriro ccrxSoy,n «A»0«eci‘» uj>)^TU7roy jo ccfftTvnoy 4-vyMS.Qua igitur e Jl incorporeumfMens,inquit,ct Verbum, qua fapfam ex umuerfo ab omni corpore liberam fufdnet,cr continet: m Jnerrabihs,impafiibilisd corpore, cr intangibilis:ipfa feipfa flas, capax omnium, K feruatrixq} rcru:cuius radij funt bonitas, ueritasjux exeplaris, exemplar anima. H ac Trifmegijlus : quibus cbtnora,duiinioraq;,ncft angelus quidem loqueretur, enarraret- is ut apparet fuit fons Graea Phdofophia,mde Theologiam hauferunt, hmcafciuereuulgatamcelebrcmq ; Mentem illam, rerum originem, CTcaufam, ad dabant fapienbam,muendonemq; omnium rerum, eam perinde , ut merita ef/ fctdefcribcntes, pradicantcsq ; inerrabile,ut plena effetfcienda,folerda,prudenr da, cuius omnis inuentio,ut in Phadone dicit Socrates, no potuerit effe, nift bona, folertifitma. E jl enim,inquit Trifmegi&us,infillibilis , non potefl fkUi , cr decipi. Deinde nullis corporeis adwmenus [uftinetur , nuUa corporea ui uiuit, agitat $ b f auum. 1 fUft * irf* w*uwbi*t &***$*<& ■ I* AVGVST. EVGVB. LTB. I. Quam quidem uocem caies%non humano infhnflu uidetur protulijfe . Sed nudi <y Platonem : qui cum audtjfet , ab Anaxagora datam Menti rerum creationem, eo fc maxime dixit acquicuijje , exterorum quorumcunque repudians fenttntum. Nullamq; cenfet rei cwuf ]; reddi poffe probabilem rationem,nift mentem ad om/ nia acccrfai:qua rerum principe conflituta,mkil non pulchre pofuum cr inuen/ tu pojhs affirmare. N am fi fumma Sapientia , lntettgentia,Mensq; ftcit,uti<£ me/ liora, leniora ficit.Si Mens creauit,certe creata funt ca,quibus non pofiint mclio/ ra fieri, optime igicur omnia. Et quod Mofes etiam fmile quid. Valde bona: in Phx doneigitur,cig«fce vovs o dictKOo-ftdiyTt ygu zacevreoy unios ,T«t/Tf c/!fc unite n<r$ poi rf OTroy 'rivet tv ty<{y t o rhy viy iivou wca/Ttay unixy: Audiens inquit ex libro Anaxagorx, Mentem effe mundi xdifi catncem,omniumqi rerum caufam,hac fum mirifice lxtatus:cr nefeto qua ratio t ne uidrbatur mihi optime haberc,Mentem effe omnium caufam,dare intclhgentix omnium rerum principatum . Hxcilh afferebant , non tam Anaxagorx fententu fubfcnbentes , utqux minfice placeret , quam apud Chaldxos cr Aegyptios reperta confirmantes, difliscfc ea fuis inferentes . Siquidem c T Macrobuis Pia/ tonicorum de principijs fcntentmt proponcs,duo hxc prima princip ia conjlituit, ro ecycc3cy,Tay viy, B onitatem,lnteUigen tum . Quorum primum tfl nomen Px tris, alterum Filij-Ftlius enim dixit de Patre,Nemo bonus, nifi [olus Deus.Defeau tem,Ego principium,qui cr loquor uobis-His conflat Majorum f uperius oracu/ lum, illius antiqux gentis uerum effe tefhmonium. nuUamq; hic effe debere fufpi/ donem mendacij,ut 4 poBeriortbits fuit confitta-Supcrcft autem uettris The olor px Hebrxorum tcBimonium,quod mccum reputans , [oleo uehcmentr demirari. Ex illo enim Cb alduicx Theologix teflimonio,probatur antiqua Grxcoru The o/ logia fenfijfe,perFiliu Dei ,mundii fiiiffe creatu. Nam Chaldxus Filium Deiuocat Mente:Grxciis aut fatetur Mente creatrice,omatriccmqi rerum: Hebraica autem Theologia,qtte Chaldxus cr Grxcus Mente, Aegyptius Aoyoy,uerbu,ratione,ip fa uocans Spiritu CT lnttlUgentu,cande eud mundi declarat creatricem : QurmfJ» Anaxagoras uocans Mentc,dicit Chaos ordmaffc , eunde Hebrxus uocas Spiritu, fuper aquas cr Cbaos ait operatu. Ea aut erat operatio, quod mundii,id efl,coclu, ommu rcru aliarum condebat prindpiu.Eadem quoty efl apud omnes nominu ra tw. Intelligentia dicitur a Chaldxo cr Grxco, ab Aegyptio (ut o flendam ) Ratio: qux ft conferas,idem funtatq ; Spiritus-.Spiritus enim efl Sapientia , cjl InteUigetut: huic datur ab omnibus re ru creatio . O flendo ctta alia ratione Hebrxos cu Grxcit effe concordes m hoc Pnnctpw-Siqiiidc nomen iflud viy, Nun,cflHcbraicu.Acci dit aut fxpenumero,ut nomina,qux d linguis ad linguas transferuntur, uel numeris fyllabarum augeantur, uel diminuatur, uel aliqux liter x peruertantur: ueluti quod erat Hebraice Rapa, id efl, mederi, GrXci qui ernafei & loqui ab Hebrxorum maioribus habucrunt,uddita una fyllaba dixerunt tkerapeno. Eodem exemplo, [ei exaduer/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. >« ' txaduerfio,quod erat Hebraice Banun,lnteUigcre, Sapore , fecerunt €r*ci Nun, Mentem,MeHigentum.Hoc dedar ato,c1aret Theologiam Hebraicam fiueri mun dum creatm per eandem rem,atq; Theologia Gracoium. VatcsHcbreus canes opera diuina ait, Qui fecit calosinteUcflu:Hcbraice The buna,in quo prima fiylla ba iuxta idioma Hebraicum, efl aiieflitia : eflty ea uox,unde deduxit fermo Gra/ cuf fuam tiy,Kun: confitetur Vates Hebraw,Deum creafje coelos per Hun, per JnteUi^cntum,per Mentem. Apparet enim tam exfignifi.catione,quam fiono,can/ dem hic effe rem , quam Gracus Theologus celebrauit , Principium^ rerum dixit, atep eam, qua confiffa efl Theologia Hebraica- Ac Coelos pradpuenominauitHc braus,ueluti rem in omni illa creatione pracipuam . Sic liquet Chaldaos,Gracos, Hebraeos cognouiffe,pr<edicaf[e Filium Dei,eumfy omnium rerum principium lau daffe.Quodrepetens his rationibus probatur : Theologia Chaldaica, Patrem cjr Mentem fecundam,creatricem confitetur . Hanc Mentem collaudan t, fiufpicmt, uenerantur Anaxagoras, Flato, Arifloteles, eunda Platonicorum fimilia. omnes igitur hi celebrarut progeniem Dei, licet ignari. Nituntur enim iUa Chaldaica fen/ tentia cutidi-Quoniam autem eadem loquitur Theologia Hebraica ac Chaldaica , V Graca:ha autem loquuntur V pradicant Filium Dei: ncceffario Filium D ei Io quitur etiam Hebraica Theologia- Ecce qua [ecreto,cr quafi uelata fide iUa fecu ia loquebantur,nouifiima clara C7 Muflri uoce pradicauerunt, cognoucrunt,ado rant,uenerantur. Dt udem Mtntt,Prcgtnu,Sipientii(f'dwini, ex Plalonr,rtgina, incdcramrt e cirium muni , fDimnin naicrum cocffnfu . Eiqnsd Anflcirlcj (smUudaiiiJufptxuii^ni dt ta lo<uuiifir<m, admiratu, (iurii. Caput V» mmVlta quoty funt admiratione digna,de Mente apud Platonem altifiim* Theo *** logia nof ha mySlcria-Hanc enim Mentem, quam fecundum Prindpium , ac pofilfummum Bonum catcri Batuerunt,non in Phadone fiolum,fied alijs multis lo/ cis, miris extulit laudibus Plato,dans ei principatum , inuentionem ornniu rerum, imperium coeli c? terra, uocans eam creatricem,imperatricem, reginam, fiapien/ tiammihilq ; non inuenies de ea apud Platonem, quod in fideris literis habeatur. Ex omni autem apud eum defcriptione,ficut item ex alijs Theologis , claret hanc effe prolem Dei aternam,omnipotcntem fiapientiam Patris fui. In Cratylo , eIkccj </it y» e/llxcuoy e S.l) a turefiteytfag *iy w dsbp euixixg&ytgct yXf cvtkccv •ny kj if.y/iyiyq yStioy 7iccItk <fnoiy culTy xctryeiyxu: rrpiyyuxne t/liK xceJnocy iom«:EfJe,mquit,luBitiam,quam Anaxgcras Mentem dixit, af/ ferit Cralylus-.qua quum fit imperatrix, & regina ac princcps,nuUity ccmmiBa, eam tradit omnia creare,per omnia ccmmeantcm-fic Plato. Audis Mentem iUam, ?uam C haldaus memorabat,nunc imperatricem, cur. tfart, m rerum creatricem, ip tm ius,ipfam iuBitiam:quod etiam Lairtius perhibet fenfifife Platonem, 7$ <Ai/ * xiCffvrny 9ir vcycy tmAl!y€arty:Juflitiam Dei legem fu (f icatum effe Pia tonem- Et quod Matcus noBer apertius ,Grta autem fimul cfi,wquit, cum Mente diuintu. j' pUm dt mmt .i-fidefoi. M 4 *«<#"• ' AVGVST. EVGVB. 1 1 B. !* i jiiuini. qumoVtem lex uera, atq; princeps apta ad iubendm , V ai udandum, ; raio e ft reda futmi I ouis . Quid de Mente diurna poterat diurnius loqui Platof utiufhtia, moderamen, temperantia eundorum fit , ut di faofitor, ornator , crea f tor,prafens ubi$ Unquam lex,tanquam [empiternut ordo,cunda ordinans, quia dau ejl ei potcjlas omnis in calo cr in terra, ipfiusq; erit indicare omnem came, JimSuSimem *Pfe Deus iuAus noder. Eodem libro Socrates rogat Hermogenem,ri <Pi VfffA Y Ufcitif' 1&V xJAuy krrirj uy pvtriy, i msivas cwxfecyofec. volui kj 'ivylut efr manta. fiixxocryitrxy 6 'tx^<rxy,Qmd,inqtnon'necredss Anaxagora,Mcnte et ■Anima efje qua natura omniu rerii exomet,et cotmeatfulc Plato rurfum Mente ornante omnia,fuflinente,ut uidcs,fhtctur,inuetncc omnis ordinis, omnis natura, M , que ordo cf},et equius, moderatricc,ordmes reru ccrtos,ccrtosq; ftus,Mentis ot pus cjfc,qua Chaos dtgefiit, formas depropfit,ordme, & temperamentu ubiq; ad \>ibuit.Et,ul Anjlotcles perhibuit,cofiffus efl ea AnaxagoraSyOi/J^m yiyiyyi voy,nulli rei admijld, nempe no corporea, fed pute diuina,ab omni corporis cote ■gio abfoluta. Nihil aliud de creatore illo mundi, facra liter a loquuntur. H ac apud jeos ejl xx/TOKpxrcof, Dominatrix, Kegina omni potens. Ejl <Am •arxvrtoy )iy, fer omnia intcnta,prafens ubiq^tota natura aptans, [ufhnens,moues cedii, terris .-perpetuos ordines adhibes. In Phtlcbo aut loge maiora: wctrTtC <rvte<p±>vi<riy ‘4so-o<pci tcu/risi ovr « (ny.vvt'0V7W,s vis ts i ;8eccriAtvs hyiy,i§xvi >y yHt,@ “«rat w Aiytsiri:Confentiuntomr.es,mquit,fapientes, feipfosineo Udi ■ tes,quod Mens fit regina nobis coeli et terra ■ & forte rede loquuntur-Nikil Plato mag>iificctius,altxq; Theologia noftra uenerabdius loqui potuit ■ Is ejl apud eum • Rex cali,et terra,qui apud diuit Paulu Rex feculorum immortalis, muifi bilis . in eo Plato jiteturfapientes omnes confentire,hunc effe rege coeli et terra, qw' furtt igitur bi fapientcsfnon uidelicet Knaxagoras f olus , fedey Chaldai , ut apparuit, M ercunus Trifmegijhs, Orpheus, plurcsq; alij , quos legerat PUto.fed ante orna ites fiiit Mofes,qui huc, quejua lingua Graci Inteihgcntuftue Mente appellaret , ttocauit ipfefua,Spiritu,quiftrebatur fuper aquas, id ejl coelum moliebatur,oma/ tu<j;calejle,q proprie dicitur x oo-y os, flatui iat.ldeo Mens dicitur <AiX<o<ryv/ tree, exornas. Audi igitur et [ufrice qua Plato loquitur de co fen fu fapientu, et pet pende qui fini ijli fapientes,quos ait in eo gloriari, ceu re magna diuiniq; loquatt tur.Ndey Aristotele cernes pofl eandem Mente mundi fateri principe ■ Profequi r tur in P hilebo Plato:Num,inquit,o Protarchc uniuerfa,et hoc quod uocamus unia utrfitatem, gubernare dicemus uim quandam irrationabilem ac temerariam , an fotrd,x.ce$<x/nf> oi sr fd&iy hy.ii/ feAt yey,viy QfCVHO-iy t ivx ^xyxsuy VHrranfisGey Kvfyvxy.queadmciu h i,qui nosantecefJerut,locutifunt,Men/ te et Sapientia quanda admirabile ea componente, regere ac molcrxrifAd hac re frondet P rotarcbus,nefandu quide uidcri,quod Prius pofuii fiiiffet : ro <Pt vovy. naJrrx fiiXKOo-yiiy xtrrx 4wxi,xgx rl deitas -r KC<ryx(& hAiv, @ <n/. tfvtsj cJ Ksptiy, @ ttoJo-hs 7rignpofxsecfioy , K£U w i «Ma>s,tyei fiy «TOT t r**'. *C 5 » . * Dt PBRBM NI PHILOSOPHIA. i* »m 7ry>l Mnicy t mot yn cvtPiy foj&oTuiujAcntm aut affererecHnfy difyofuifjc, afpeflu mnndi,fole,luna,afhra,omnemq; cali conuerfione: id uero di gnifiimu ejfe,nec fecus unquam ego,ait,dc his flatuerim Cernis hic,quid maiores tradidiffcnt,cemis antiqui Theologia de Mcnte,qua nofolum crearit,aptauerit , utAnaxagoras dixit, fed ordinet,componat,rcgat ad omne tepus omnia-Huic or/ dirte calefte creatu adiudicat,folis,lunx,j\cUaris . I d enim etii prodidit lob V M o/ fes,hancipfam mentc,& Spiritu omaffecalos,lucccrtaffe,luna,fidera accedif/ fe,V utjicerentdie ac noAe,luccrent& fuper terra, in conuerfiones & rcuolutio ttespoffuiffe.Attedec Jj hac maiores affcrui ffe, uidelicet Chaldaos, Aegyptios, an tiquifiimos Gracoru, Orpkcti,Hefiodu et Pythagora,Timau,plurcsq ; alios, quos ipfe legit Plato.quo prtlara dusinitas prifea Phdofophix. Profrquens Plato, Sci/ mus, inquit, in uniucrfo infinitis quidda,c alique terminis cffe,quibiis prafit caufa KOo-yiax ti ^ avvnxrrj vera metxrris te px?,ygx. y.HVce$,cro<pi<t uc/Jt ris Myayiyu/ sPiKctioTccra xy. exornans, c r coor dumos annos,et tcpeBates, V menfes,qua Sapientia er Mens uocatur iuRifime. 6 facrofandta,cceloq ; mif/ ftmyfleriaSentis illa Sapicntu,qua perhibet etid Hebraifuiffe mundi creatrice, qudq; afferunt effe,de qua Salomon feribat, Dominus fapientia fundauit terrd,ft<t bdiust ccclosprudentia.lt de qua Salomon idc,fmtliicr prorfusatey Plato. rl ero/ Hj.as7rA*o-td»’rcgoy t«s tcc narra Igyafiytens rii kotms 7<Sy ovTOoy ItccMoj/ \siT\yyiTHS, 2 mileeras t« 7ixvrx yi Aoyeocns G? Gofaens nst rxo-Kit/aerasrcy xvQfomoy.quid fapientia opulentius, qua operatur omnia, quis reru magis artifex ipfai qui creafti omnia ucrbo,fiue ratione tua, ctfspientut tua homine molitus csfHxc iUa quoq; efl Sapientia, qua apud Cabaliflas Theolo/ gos Hebraorum,efl fecundo loco,pofl coronam alnfmi, obtinens fecundum gra dum diuinitatis , cui dant omnium rerum principatum • Sed audi hac eadem nor/ rantem afferentem q; Platonem . Tefle enim Laertio, qui feribit duo mundi crea/ ti grincipta flatuiffc Platonen, Materiam, ac Deis, oy © viy vfoerctyop tvu © sts7ioy,quem c 7 Mentem appeUat,V Autorem fuse Caufam ■ Plato Creatorem, Imperatoremqi mundi declarat, confalutatq;ipfam Mentem , quam eandem CrDruttijCT Caufam uocet . Claruit igitur qua fit Mens , nempe diuina proge/ rues, id efl. Filia Dei, ut Chaldatss loquebatur, qua in noftra Theologia fimiliter aty apud Platonem nuncupatur Sapientia quis item fit iBe «mos , cui dat mun/ Ji autoritatem(tefle Laertio) Plato, difcecx fecunda epiflola Platonis , in qua ui/ debis hunc«STtoy,cr Caufam mundi, habere Patrem- Imperat enim tribus ami/ cis ut in amicitia adiurent domnis ac principem er caufam omniis reru,cr caufa patrem. Si caufa igitur ipfi Platoni efl Mens,tcftc Laertio,Coufa autem habet P a/ trem,Mens ergo Patre habet. De qua re poBea. Efl igitur apud Platonem Mens, Sapientia, Caufa filius Dei, quia hac caufa habet patrem, ut mirabiliter affe/ , f/ttur illud Graculum Chaldaicum. Hanc item Mentem, qua fuit caufa mundi, agncwt. ^ -lurnnAUlhs» ftphn****' AmfMtfa W ' v,«i ^ .V*r;f*flk, ^ V ^l*V. , • • * 'O n *.. . M AVGVST. AVGVB. LIB. ?. ignouit , fxofcututw* Jj ejl multis ut locis , bononftceq; dc ex fenfit Ariflotden . e quibut ejl admirabile tcjlvnonium primo de Philofophix libro . quirens enim de principijs rerum, qui apud maiores fuos reperijfet , cumq; multos ofjendtffet, quos in afagnandis principijs non approbaret , nouifime dixit , rovy flirnit/ 7rety KX$x7iff> y/Tois faois i&tyiT* Qvo-et -nyxenoy > (gu nS* Ktem l*v<& ? \ nefio: xttxo-mS , oity vhcptuy t epivit 7rxf «x» Atyorrx s «pmf «{/ ci (jAP ovtw x&vAcyaGiyomSi xt*x t« xocAij t (jjj cu7txy% J mprk, atolwMJuyXrTCoylfaaxyiit&^roicurTljjJO&iVH kivhtss \zsit^ / to?{ cvny. quod rjt. Mentem quidam qui dixit quemadmodum in animali/ bus,omni<fc natura, ftcCdufam fiujfe mnndi,totiusq;ordinis,is certe uifus ejl re/ ftpuiffe pri ijs , qui prius temerarie loquerentur . itaque Imufmodi qui funt hoe arbitrati , non foliun bene er congrue hanc caufam , principium rerum jlatue/ r unt,fed etiam talem Caufam attulerunt , unde motus extiterit , uel exiHxt rebus . In bis AriRoteles,lametfi obfcure loquatur, fentit ea,qux prior Pt ato docuerat , Mentem ficut imeniffet rerum ordines omnes , quantamq j oculis afficimus pul/ chritudinem,fv dare rebus moderamen in prifens,uinculum ejfe quibus uniuer/ fafuftineanturjcgem rerum cunflarum,mundi naiurlcrum:utq ; fit rerum mode/ rotor, w fapientifimus in omne tempus artifex, fcjuijfe in primordio rerum: ut animalUyiit naturam, nunc regat,agatcp in lucem , jie buiufcemodi quondam or/ dinesfuafapientiareperijfe.Qui ulu locuti ejfcnt,coUaudat Ar&oteles, afferit fiuffc ftpini tes, euigila ffe inter errores citer orum citeris dormientibus ■ @ yfy (C u xvxfxyofxsfos </Ih <flox.ct , KX^dhflorrooy t uy « /Aaoy, v>y vouo rrgifooy xhioy r£y ytyoyiyay i<Auy:Mentem primum uidijfejuijfe caufam rerum Anaxagoram,inquit Proclus ex ipfo AnBotcle, optimam rerum Caufam , a qua principium fuerit omnibus,reperiffe:Veram originem, unde moueri coepe/ rint coelum, & ajbra , totusty inde tmmdut,deprebendiffe. 6 quanta uerbis his fubejl diuinitas.Neceffarid enim Ari&oteles,qui de Mente mundi inuentrice, ta/ I ia pridicat de ea Mente, quam Chaldius antea inuulgaucrat , <T quam Plato, quod cr ipfe AnHoteles,uocat Caufam, v uocans dat ei patrem in epiftola, fv cui CT Chaldius in oraculis. Hanc ipfam in libris pojl res naturales uocat Diui/ ni j? imam, eam feipfam contemplari dicens -in Moralibus quirens de eiuscon/ templatione, uocat Deum- Sic ex Platone, Chaldlo,Arifotelc, Mens ejl Deus, ejl Proles Dei, ejl Regina mundi. Mentem cx Macrobio cfle Filiam Gimmi Boni.fummmn Belum ipfum fupremum Gtnltorem Cap. V 1* -,T autem hic ejfe uerifima conBet , Mentemty fecundam ejfe ab ipfo Patre, ' ut Chaldius dicebat, Filiam autem ac Progeniem diuinam, ut Plato i n epijlo/ td(ob quam caufam Chaldius uocauit eum Patrem)audienda funt, admirandas Js, qui locutus cjlfUt paulo ante dixi,nosler Macrobius , decerpta ex ipfis Platoni/ DE P-ERENNI- PHILOSOPHIA. % «7 tts.Vroferam# totum locum iit Somnio Scipionis : C£tcrumjnquit,cum ad fum/ mu,cr principi omniii Deu, qui apud Grxcos ro ccyaSoy wfirvy far<xvrooy nuncupatur, traftatutfc audet attollere,uel ad Mentem,quam Grxci vovy appA/ Lntyongnalcs rerum j\>ecies,qux u<Ah funt,continentem, ex furnmo natam er proftdam Dcoxunt de his,inquam,bquuntur,fummo Deo er Mente, nihil f\bu/ lofum penitus attingunt, fed fi quid de his afignareconantur,quxnon fermonem tantumodo,fcd cogitationi quoq; humana fuperant , ad fmilttudines er exempla conjugiunt.Sic Plato cum wifi iyxdi loqui effet animatus, dicere quid Jit no ejl aufus,koc folum de eo fciens,quod fari quale Jit, ab homine non pofiu . Solum ue/ ro ei Jimilimum dc uifibdibus Solem reperit,w per eius fmilitudinem,uiam fermo ni fuo attollendi fe ad comprehenftbilia patefecit . I deo cr cum nullum ei frnula / ebrum cumDijsalijsconflitueret,fmxit antiquitas, quia fummus Deus, nataque ex eo Mens,ficut ultra animam,ita fupra naturam funt.quo nihil ejl de fibulis per uenire Ecce audito er uidiBi apud Macrobium,non Chntoanum,duo diuinifiima ac maxinuuipfum fummum Bomm,principatum omnium rerum , ut clarebit etii apud Platonem,Mentcm ex eo natam, CT proftfla,natam inquam a furnmo Deo , qui dicitur a P hdofophis ipfum Bonum, ipfa Bonitas per excedendi-.dc quo Mens ipfa,jilius eius,pcrhibuit in hoc mudo,Nemo bonus nifi folus D ens: illa fcdicetfbn tati,prxcipua,fupcrcminentiq; bonitate . Vidito quoq; Mentem continere flveies rerum :quo defignaturcreado,deftgnatur(quod uidebis edam Philonem perhiben te m)creator mundi,inuentor cunilarum rerum, qux in fuis originibus condncren i ur.Vt enim ipfe Philon dicit, fi quis nudius er expedidus uelit loqui , tii aliud di/ eat Mundum archetypum f ue originamm, quam ipfum Verbu,Crealorem mun/ di.Vidcbis edam Mercurium Trijmegitotm,dantem uerbo Dei,frecies,aul ideas, origines# rerum. Hac igitur attributione faecicrum , pe rfticuum fit,dejignari Sa/ pientiam creandi, er inucmcndi e nihilo,utfuperius omnes prxdicaumnt . Dcji/ gnatur hanc Mentem effe mundi creatricem,adomalriccm rerum, formarum ma/ tremuaflam,buttomabilemfapientiam. Ecce Plato uocauit eam, ob eandem cau/ fam,xsnoy,Autorem:apud quem teto Laertio,idem eB Mcns,v Autor, id A utor mundi,Conditor,per quem omnia fdfla funt-De quo prorfus fimilu,noBrx Theologia princeps diuus Paulus,ut utranque Philofophiain conferam : o; 'isty «*«(/ ’T^SiniogX7tV7SfO)r67I)K®'7m<rHSKT1J-<L:, OTtyttjijTUlK' rift» ric ncurnt ree y/ retis ovgxvoiSiUgu ric ufii ynssrk egetrie , •ne itofxrtc. «rn SfoVox, an LuftonmSi «rn «gyoCi «m cffov<ncu,rie rseu/nc Jftf. clutQ, ngu rj mur>y iKTiscu,i(£cusF‘S 7r<& xscwr^y, iy ritmovrx ty xvr* awfcsjWtt.-Qtti ejl imago Dei inuifibdis,primogcnitus om niscreatuur.quoniam in ipfo condita funt omnia caleBia CT terretoria,uifMU et rn+cTom*! - rTunriwm y,in(en . inuifibiha, fute throni , fiuc dominationes, Jiue principatus, fiue poteBates, omnia ipfeej peripfm,vin ipfum creata fant,& ipfe ejl ante omnia , er omnia in ipfo con/ b fttotnt & AVGTVS T.'EVGVB. LrBT I.~ pfbtni-HXc diuinifima tuba Theologia noflrx -Confer igitur omnia, CT gratias at gc sterna menti, cuius tanta clementia fuit,ut fefe mundo femper dcclaraucrit , cr He gentibus quidem fe abfcondera.Quc diuus Paulus uocat Deum muifibilem,Ma crobius ex Phdofophis fummum Bonum, Primatum ormuu rerii , Principe rerum eundarum, eum per excellentia appellans Deum , ut magnus Theologus nojler.' Quem Macrobius Mente, fiue lnteRigcntia,aut Sapientia natam exfummo Deo, qux contineat f\>ecies,Paulus Imaginem Dei, quoniam Filius efl imago Patris, Pn/ mogenitum omnis crcatura,id cjl,aut genitum ante omnia crcata,aut principalem inter omnia , ad cuius magnitudinem cata a nihil attingant : fupra omnia creata . Que fuperare cogitatione er fermonc dixit Macrobius, CT quod fcire no poffet, Cr incomprenfibile,cr quod fu fupra natura,huc Paulus cr inuifibile,nempe P4 tre ipfum,tai et Primogemtu,id ejl,antecedcnte omnes creaturas Mcte.Et cui fpe/ des tnbuere, f uc ideas,originesqi reru m dixit antiquitatem Macrobius,hunc P au lus prxdicauitfiiiffe , per quem uifibilia cr inuifibilia fint creata, fiue Dij ipfi ccc/ lcfles,quorum nec nomina norunt, nec naturas hommes,ftue hommcs,omniaq; te* rejhu:<y quod ipfefit ante omnia,id efl fupra naturam , ut Macrobius: cr quod per ipfum omnia fubfiBant. Veritas igitur clara,aperta, cognita etia gentibus -Re/ tulit item Macrobius, cum de maximis hifce rebus fermonem cr cogitationem fit peranttbus,Philofopht loqui inflitueratt, amandare eos, proculq ; iubere ficeffcrc fhbulastuti autem fibulis, cum uelde anima, uel aereis, aut xthereis potefiaubus, ucl ceteris Dijs loquantur-Dixit etiam nullam cfje exteris Dijs ( nempe quos di/ rns Paulus citauit juperius) fmlitudinem cum ipfo fumrno Bono cr Mente : quia funt ante omnia, fupra omnia . Vidimus etiam tejlari Macrobium , hanc omnem , fp tam narrauimtis Sapientiam, jhtpcnd amqs Theologiam,antiquttatem cognitam habuijfc- Ergo quod Chaldxus,a Zoroafbr,ftpientibusq ; P erfarwm: Sic undiqut 1 neris coniedisris, relucet ijlam quam nunc totus colit mundus , Sapientiam omni t bus feculis cr gentibus irradia)} e, fed occultiorem quam nunc,pojkaquam Menq ipfa,bonitatc fux,Patris<p fut,qui efl fummum Bonum, clementia impellente , de/ fcendit de corio, hominisq; uefhta figura folidxep natura, uerfata nobifcum,locu/ ta$ efl fuam propria uocc Sapientiam. Ez cifdcm CluId*orum orse ilis dr Mrmc.dmim Progenie.auius imag* iit animus humanus, & «x Philone- Cip. VII. ncfV T>t CVr admiraris autem Grxcos cr Latinos, Mentis xtemx diuinitatem prxdicaf/ fe rerum eundarum rationcm,inucntionem , ordmcmq ; illi dediffe , Patrem d effc pcrftexiffc,affcruiffc,cum fi hac omnis Sapientia uctudifima,ab anaquifU mis gentibus prodita , ad quas difccndi caufa Grxci adeuntes ex eorum ubmmis ‘f*: rfltc fontibus riuulos in Grxciam deduxeruntf Eccc igitur eadem Chaldaica Theologia , S * ut habetur in fententijs Zoroaflrxorum , tradit hanc ipfam dminam , xtername £ ^ „ ' Mcntc,crcaffcadimagmcm[uamt4Mofen<rvtdSa?ut7[ctTgiK<jSVvsi}-‘T<l/.. . • * • *' DE PERENNI PHItOJOPflfA. fS ; yi TcSs^i/yceis : Signa, ucl indicit paterna Mens inferuil animis . Ror oraad» jy • ' declaratur a paterna Mente, id ejl,ab ea qua Patris efl Mens,Patris Sapientia cr f %rfU»s* Intededus,inuBum animis nofhrts fymbolu jut diuimtatis.-quemadmodum totlo/ ' ' f’ '9 msfretur Ph ion ludxus,afferens ipfum,Verbum effe orche typum, exemplar^ trnim nojbimos fimulachrum eius,f cui ipfe fit imago patris fui. Haud alier ora/ . * . adum,appeUans fymbolum,quod Philon fimulachrum, imaginem, cr quod Mo/ piri UrtJ^tv (es imaginem cr fmulitudinem,Hcbraice Zalmem,Demutenu Eade hxcfenfit rt " /*• r n t i f t _i •(%• ■ • m c icv* i M *>. f expofuit PfrUus Phdofophus Chrifhanus declaras fupradidu locupmg nuta G/x* jS/jSa®' jtftr' «xoVoe St» v>y xu6§U7roy,VTU </Ih 5$ vocA- J !* J» . J .«-» /<> > ip' . i » p !”■ /alos 70// 7 toihtIjjj kj 7Tctn tf « •? Kooryjs <f>HTiy ovyGo/.x ywcfxajoei* ” pou TCU? 4t/^ois ? 1 tcar? ifitOTHTDS.KJ yolf K7T0 X 7TX7J01KUH> am§HX T&y ix °u- 'fvXauycyoy, <tMa ^ \2Jtpx«^ai ttxo-cu T«f<fs tSAcesx- Gry- $ aflue /Jl? r« <jv ou/toJs eerttiucms veraf/ttn <rujj§Hy.xrx acrar ixaraffotxa yyyv<w</l<Sf xfcctjyjTois ftocrycts ouu^Hyxrx >y<rvy6d ^ Tia '<&ycuxgfH7>t 'rti di » <y?«JT»rt{ ae ^ r»{/ xjiriy vertf na/aSscu. Sicut,inqt, Mofaicus ad imaginem Dei fingit hominem,fic pldne Chaldxus Crea/ \ torrm jc Pitrrm mundi dicit fymboLt inferuiffe animis,proprieWK fux:fiquidc i paternis feminibus, no anima [olit, fed et fupemt omnes ordines pullularunt. A t<p alia q uidi ftffta,qux funt in ipfis incorporeis fubftantijs, iticorporaliter et unifice exiButialiauero in mundo figtia et fymbolx,funt frereta Dei proprietates, qux et iurtutes fupereminent . H<tc PfeUus. Apud que afficis a feminibus paternis ,id efl t Creatoris mundi, quem Patrem dixit fupcriusjiatos effe non animos modo noflros fed fupemos omnes ordines . I d diuus Paulus ante efl confrjfus , Imaginem illam progeniemque diuinam,creaffc thronos, poteftates, donunationes , uirtutes.pro/ pterea potes Symbola fentire origines ipfas rerum , ac primordia. Hic etiam Pfel/ tum conftat eodem loqui modo atque Solomonem de creatione hominis ,quod in/ fmierit Deus fymbola , uelfimilitudinem proprietatis fua : Solomon autem , #ti o <?tostKT«rtp 7°y avSf omop s&c &kovx<P\ i<Aio tht&“ tTrojNaty finoy: Quoniam Deus condidit hominem , cr imaginem fux proprietatis fecit eum. PfeUus etid ufus eflucrbo,quo Empedocles,Ab uno, id ucritdtcjcRAccsHOt^ pullularunt omnia, homines, beftix, ptfces ,uolucres , arbores . Denique /oAi/j Xfuams 9iot,Di) longsut. Sicut Paulus,throni, dominationes, potcjlates : Pfel/ ' lus aut ordines fuperni. I dem refert hac fymbola in aternis,intclligibilibus fubflan tijs,effe incorporaliter,ac diurna quadam, fupcremincntiq^ ratione, C r per unita/ 1 (em,aut aggregatione fimplice .E adi in hoc mundo effefccretds Dei uirtutcs,crc odonem fcdicet innuit fupemam,ac infmore,uifibile,cr muifibile. Claret crgo,fi / cut cr fuperius, 4 Mente, id efl, Sapientia P atris, nata effe uifibilia,ct inuifibilia,m \ tabilitcrfecu confcntiente cogruentey Theologia,radios undequaq ; udant fuosi, * ‘ ' 6 » Ecce V . vi.-, vi so ' A VGVS T. EVGVB. LTB. I. B cce omuslingua confitetur dominum.Similia cernentur apud Philonem deVer/ bo diurno <tt( J; de Mente apud Chaldsum,dc quo dicit, ce o f erres i&c ampyorti tcoS Tt^nxoS Sues Adycs:lnuifabile,feminale,axtifax dtuinum Verbum.Sunt er g o femina renim apud Pkdonem in Verbo diuino,facut apud Chaldxum de Mente qua feminauerit fua fymbola in animis . Idem Philon explicabit hanc Chaldaicam Thclogim:ns«s xeerct 7^ JUivoicty ukuootcu St/fi» hoyta pl faxKccffccs <fv<r\MsiK/aKyiiopneeyrdo7rao-(ice , it carccvyectriuc ytycvcsz Omnis homo fecundum rationem habet cum Verbo diuino focietatem,fadus natu ne beate fmulachrum,aut abfafiio, aut radius ■ Quibus uerbis Philon explicat HU fymbola d Chaldeo propofata,funt enim numero multo fymbola-.quod tribus nomi nibus Philon dcclarauit , Imago uel fimulachrum, Abfcifio,aut E radiatio, Mofet diceret Afflatus. Ac numerus multus apud Chaldaeum, et pro fmgulari fymboUm. Eruntq; omnia eadem,cr iUa tria apud Philonem , v fymbolum apud Chddau, C t apud Solomonc propricUs,apud M ofem imago,fmilitudo,apud Marcu Tui / QictM rtCn ^?lium dehbatio,hauRus : ciim ait animos nofbros h au flos c T delibatos ex diuinitalr. twr uan 'tfh fin cr in Tufculanis,codetn prorfus modo atq ; Chaldaus,ut fu mirum:Humanus,in/ ftmhje. evrtior f- quit , animus decerptus ex mente diuina: Mentem diurnam faciens animi no firi acohnciMh/. originem,ut Chaldaus nobilis apud omnes Jmplens omnes , fed fapientu praecipue mentes claritate fua. A gnofcetfr hic Mentem utfuperius mundi Creatrice, fic nunc bominis-.quodutrunq ; proditum cflaMofe. qui cetera quofy apud eofdem Chal/ deos, antquifimamqi eorum Theologiam uiderit , tam magis obfiupefcet , quod mihi fepennmero fateor accidiffe- Alio praeclaro , diuinoq ; oraculo de eadem fa/ terna Mente Magus ille,aut totus Magorum chorus fac loquutus : octo? ouu aa* TB 9fcAsf/5nt]o<x»S vis fatygts cdr $tA0H AmQhS-hs/c finA Acthlury lavnpLHy ivQinivy mXTfiKOt/crvvSHictcroS . Quxfunt,Sed non ad/ mittit illius,nempe animx,uoluntatem paternam Mens , donec difcedat ab obliuio/ ne,ucrbumcfc loquatur,mcmoria paterni fagni adhibita. Hoc iUud,cuius etiam me/ minit Prochts.Eflqifenfus regius, diuinaty pronunciatio,no placere quicqudcrea tori noflro , quod anima conetur faudeatq;,nifa prius dciecerit,repulerit, excuffe/ rit ob\tuioncm,v in orationem, laudem q; eruperit,memoriamq ; exercuerit,recot dataq; femper fuerit quod ad imaginem Dei fat fada, quod paternum fymbolu ac/ ceperit.Hancq; fententiam declarans PfcHus,haec loquitur ad uerbunu Non fufti/ net Mens patema,cupiditates,impetusq;uolun tatis anima,dumpermanferit in o/ bliuione eorum,quibus diti fime locupletata fuit a vscarceyoJQov meer f os , patre omnium bonorum,v donec pervenerit ad recordationem facrorum fagnoru,qu£ accepit ab co,cdidcrit^ uocem grauftcantem,gratias agentem , adhibita recorda/ tione fymbolorum patrts,qui eam crcauit. confiat enim anima ex f acris rationibus CT dtuinis fymboUs,qux funtab intelligibilibus farnis, fymbola uero a diurnis c T mutatibus. ac fumus imagines quidem intelbgibilium [ubfiantiarum, f mukchra ue ro incogni/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. it -rb incognitorum ow^facermy (ignorunt aut ordinum . Oportet autem tr htp 5v4 noffe,quod omnis anima,ab omni anima fecundum l becirm diihrt rraunAq^ ; ,/£ nfief- fununun.ejot fycctcs anunarum.Vxc PfcUus.catera# funt perfrictu. Quas au/ *» j tem intelligibdes fubjlantias,ac diurnas unitates dixit, arbitror eum iuxtet exteros ari* fjUlvSf*? ■Platonicos cr Dionyfmm Areopagum fcnttre,Dcos fiue Angdos,quos uocant ■priores vohtovs, fecundos votfovS: priores# item Platonici uocant Duxs ivi/ putantes has effeidcas,ad quasuelut fmpliccs unitates , omnia reuoccntur. .Quod an uerumfit,pojiea dtfquirctur ■ Horum imaginem effe docet animam no/ ftram. Similis ejl enim angelus CT homo , uterque imago Dei.Catcra quoque qux ■ de anima Phtlofophatur Pfellus, quoniam non funt huius loci , prxtcreo: tantum ojlendo,nunc oraculum loqui de Mente Dei,uel P atris, qua fepe Mens ipfa, cum •nobifeum effet,efllocuta,cohortans ad memoriam, cr amorem Patris fui,et quod oporteat eum diligeremus meminijfe,collaudare-quale uates hortabatur animam fuam,Bencdic anima dominum ,cr noli-obluufei omnes retributiones eius. Oracu/ lum nunc loquitur ad ipfim animam, ut fit Patris ac Creatoris fui memor, alioqui tubil fore gratum quicquid jhduerit. Hac uero eadem apud Mercurium Tnfmegi Jtum reperta, magis fluporem incutient, erumpere# cogent in laudes fandi fima, clementifiimx, fempitemx Mentis ; qutftcut Cbalebets feipfam reuclauit,fic ab- Aegyptijsfe non abfeondit. D« Mente, Prole diuina, cx Mcrmrio T rifmtgtftoiBadcflxif Creatrice animi humani. C- cui,cx Quldjfo Philone. . Cap. VUL y T agnofcas,omnia undequaque ad unitatem prxdicandam fecula, gentes om v nesfocere concurfum, audienda funt qua de Mente hac loquitur Mercuriuf Trifmegfslus .Vbidocerat,qudd cum Pota fit Mens,genuit altera Mentem opifi/ cem,ut declar abitur pojlea : hanc ipfam mentem opificem fibi ipft Mercurio , cui apparuerat, ficut apparuit Ada, Abraham, Mofi, multis# alijsdiuims patribus, * Jic inducit loquentem in Pimandro, qui liba ejl noti fimus, nemini# cordato du/ bium quin fn Maatrij : nct&yivo tacet iyt» b to« b<rm ngu iyxSols tTlerWfinf MSfa KxQecftis,xgu ^Avtyoa-i 7015 Xl<njiev<ri , xgu h 7r«^tscrictyv yin/ rMBcH$Gce,H£Mis -ne TrbvTKyvogtfai Hsb+PTruTipttiAio-xor' J * (cycc7TH7iK& , ngu 'dbyce^isovcrip Xl/Asyouams k/ vtcvouarns nyxy* fiivot vrfos ccoroy 7V sofyi.-Qu/ funt. Accedo ego Mens ad fan(los,et bonos, ttburnt pt mifrrimrArc m D»V»r .A n ^ *rJutn crwiuwc.fwaoaa muua^ qux longum cfjet reftne,Mercurius. Habes Mentem de Patre,ac genitore loquentem, ad quem ait -% • p adducere bonos cr pios,fe ducem effe ad Patrem, ac paternam charitatem. Ni q auud prorfus , quam quod loquitur cadent Mensfumpta humana figura apud ** Thtvlogfim nojhrm loannem; Et quodcunque petieritis patrem in nomine meo, b > fax %i AVGVST. EVGVB. LIB. I. hoc facurtifUt gbriflcetur pater m jilio. Et,Si pracepta mea feruaueritis,mancbitit i n dilcflwnemcaJicuL&. ego petris mei pracepta ferum* CT maneo in ms di/ v.'. ~ it&one.EtyHxc mem uiu atema,ut cognofeant te folum Deum uertm,cr que +% wlJjfh \efwm Chriftum.Ecce apud utrunq; dtleflio erga patrem, collaudatio, be/ ' • nedtiUo,ai qium muitabat olim,pofl noflra imagine fumpta Mens ipfa, er de qua dixit Chaldaus,qubd non efl ei grata ulla aBio,qux fvte recordatione Dei fiat: e r quod ei polluta ,CT impura fit anima,cui nulla Dei fu memoria. Inuitamur ergo i ' tribus maximis Theologis,duobus anttquiflims,altero iumore,ad culttm,cbxrita te m,memoriamcp Dei. Apud fecundum c r tertium loquitur Mens ipfa: apud pri / tnum loquitur alius de ipjrf. Apud omnes efl nomen patris , er ipfa Mens loquitur de patre . ChMxus eum uocat Mentem paterna. NowjW autem ubimulta apud Mercurium dmffetjreftondit Mercurius , fcv rarxrrx , ug i€v Ac/any \Jli/ tPccfcts o rvl:Bene me cunila .ut uolui,docui8t o Mens ■ N ulla igitur fuperefl dubi • tatio,w admiratio, unde Platonici, er ante Platonem multi alij , unde Anaxago/ ras,er quos Plato dixit,Mcnti extulerint laudtbus,celebrauennt , nominauerint. Omnes item ante Platonem Theologi, poftipfePlato er AnBoteles cum tota fli/ milia, aeationem,ordmemq; rerum Menti dabant.Chaldxus autem proprius acce iens,creatum hominem d Mente conftffus efl,ut ante monftr atum efl. Philo item hanc Mentem declarauit animi noBri creatricem. Similia igitur audies apud M er/ curium, clara, aperta,expoftta,luculenta,ut prx gaudio nelachpmas quidem con linere queam:o A vointsy mcerrup b vissfiy &/i , yc/a Qvorti* earwviv% yby tw(Jgat7roy xuTSiGy 5 Hgiobn ug i<Aits ibux. Paulo poft:tyot <h uvet* suGes curris tu&oAnybgiyyiovljjjTQ yyivs, aft A oyovg <Pi<AcecrKCty, 7TUS xgx Xtri 7JO07T4I OoShCTOVTcU,^ UJXTQgX UVTOIg C8M G<Qptg Ai" yovg,yc/c iTpocpHtrcc tx -f ky£fo<rtov vJlterog.Mens autem omnium pater, cum fit uita c r naturc,peperit homine ftbi fimilem,quem dilexit tanqua propriam prolcm.Ego,inquitjCadcm Mens,excitatis eis dux fum generis,docens uerba quo modo,CT qua ratione feructur,cr inferni eis rationes fapientix, v nutriui ex im mortali aqua. Quanta ftmilitudo coru,qux nunc Mercurius, cum his , qua paulo ante CbaldxusfSymbola dixit ille Mentem animis infendffe,ov/*SoAcc mcrpi/ noS voog to7TBfii/ reus 'fv)(CUl:M ercurius aute eode uerbo, unrjpx crirrosg rovs eroepixs Aayovg:Chaldaus,cateriqi omnes creatione, rerumq; cunila/ rum difpofttionem Mend attribuerunt. Haud fecus Mercurius aperte clare om/ Jindfak' nU Moft ftmtlisiXHf A wtT«r« mk i,KSU r c vUf t<r/ 4l At itrr cOAntoy b^yn^Tc vSufrKcdcbg nUtAturty b vig.Acr,in<$, infti n*y fi» extulit uolucres,aqua natates.Fatiacj; efl feparatio ab inuice terra er aqua, quem arcurtU’ admodum uoluit Mens. Quem ergo Mofcs dixit arida ab aquis feparaffc, iubente dicentemq;,ut congregarentur aqua in unii loeu,cr arida appareret,cr qui iuflit aquas producere genus omne animantu,eccc jwt Menstreru creatrix: quod A nat xagorM N«*fna^V M ■* DE PERENNI PHILOSOPHIA. »* Xdgffdt,?lato conflanter afferuerunt:apud Mercurium enim cxtcrosfy Ixthxros hxc legerunt GrxcuEcce quam diurne conformat fefe Philoni M ercuriusjmo tota fibifpji uetuRas reffondct-Duas Mentes inducit Phdon,altcrd fupra nos,altera no Uram, qua fupra nos,noRrum dicit effe archetypum , nos ad ftmiluudinc eius effie creatos, i <fy deducit ex libro Mofis,quam Mentem Mercurius,ipfe A oyop, Ver/ bum jppeUans,quod idem eRjit poRea uidebimus. De eadem Mente ex oraculis item Chaldaicis, cp fit creatrix, »s «Axis cQ°vJ.ifdlros w» cu/Sos ™ nxfctxop rip foveu 7TK<rM 7THyoui Tt Kj ctfyous @ v3 rotip, u&Tt nyiifp aexi/tu sfO epalAiyyi .qu* funt,Solut decerpens ex uirtute patema,Flos Mentis, po^idet ip fum intelligere,patemam(ji Mente indere omnibus fontibus c T principijs aut prin cipaObutyO- tpfum intelligere, frq; manere impigra conuerftone. Hoc oraculum, luet ob farnus, qui oraculoru,myRenorum'ty mos efl,fciendu,Florem Mentis uo / acre principem,egregfa,eximia,prxceHentc Mente. Quemadmodu Grxci er no firi,florem,vdecus,eminentiflimu quem q; nuncupant, fic prxcipua,eminentifli/ tna,reginaq; Mens, flos Mentis. Eade hic, er fuperius paterna Mens. Hxc ex uir/ tute patenta dicitur habere fapientid,fenfum,ipfum intelligere. E/i enim fapientix patris fui. Philo perhibet repleuiffe ea patrem ideis xternis , origtntbusq; reru, CT gignere eum faptentiflimd ■ Eandc hanc regina patemamej; Mentc,ait, accepta pa terna utrtute,in ceteros diffundere fapientta,quos ipfe uocat fontes et principatus aut prinapia,nimirum diurnos ordines Angelorum,qui er in noRris literis Prin/ dpatus appellantur, fontes quidem,quod fciam, nunquam : Ni/i fontes diftosudii quemadmodum af^«i,principia,principatus,capiu,non origines rerum,ut ma/ Ce creditur a nonnullis Platonicis, nifi quantum habuerint d Deo facultatis . Ab ipfa igitur paterna , reginai jj Mente dicit dari Angelis (quod faptenufmtus P au/ bis teRatus ejl , er Plato ) tpfum intelligere , ipfum effe , er permanere , fem/ per'queflefiifefeadipfumDem,diuinam,fempitemam'queeius uenuRatem : OrcunRant animi dextrajxudque frequentes: Nec uidiffe femel fatis efl,iuuat uf* que morariExpleri nequeunt:Certatim properant illum fine fine tueri. Hocap/ pellat Chaldxus ccoxrep sfoq>«Aiyyec,impigram conuerfionem, conuerfmem uebementcm,acccnfam,ardcntem.Proinde dicuntur etiam Seraphim ardentes, a/ more flagrantes . Explicanturquehoc otaculo , qux prxdicauit fublimis Paulus, quod per ipfum condita funt omnia uifibilia,cr inuiftbilia, omne Deorum genus , Throni,dominationes, principatus , quos etiam Chaldxus appellat wh}«s , if/ yaS Mcrcunus afferit ab eo creata animalia , terram ab aqua, ut ipfe optaffet,fe/ paratam,creatum hominem fui ftmilcm , infertas animo noRro fapientix rationes, uocari nos abillo, adducique ad Patrem. Chaldxus autem er fatorem mundi* b 4 fatorem 'ptvtluf 3 ■•n i ** Qr+euCum pmfcr..cnf r* AVGVST. E7GU LIB.' T. fatorent animarum, er Angelorum, Deorumq; . G eteri Aegypti) Solis, aut lucii- credtorem:Theologii profedb per omnia fecula luminofifiuru: ut qui putet h ane- munM nunc,oliquando non fuiffe religionem, ac fapicntum, mireturty Patris, ac Fili/ traditam terris uti nouam rcligionem,non fitadmiraturus,cognita diligenter , probet^ explorata uetujbfiima Theologia . In cuius apud omnes g entes mirabili, „ flupcdaq; concordia,nemo erit modo folers,modo non peruicacia, aduerforumijp dogmati dura perfuafione irroboratus,qui non miretur, Deum ttemu collaudet. Vi** ifQ' lateatur, nofcatq; parentem beneficum, qui fe totum nobis oRenfurus, quinarias r* prius apud homines fui , obfcurasq ; uiftones fsciffet : uenit ipfe, uerfatusq; ejl ali/ quadiu nobifci,ut nos in itemu cu eo Letaremur ■ Eotp in dic iudicij nulla fuper/ erit excufatio.Semper enim qualicunq; ratione cognitus ejhuoluntasq ; eius, ut re/ de uiuamus: poteRas,quod per eum creata fint omnia, quod ipfe fiient origo no/ flra,femper celebris ac nota fiiit-De hac item Mente,audire operxpretium mira/ bile profimdifiimumq; myRerium,cuius omnis noflra poRea Theologia, que me lius cl aptius uctujlam Theologia declarauit,juit explicatio. Adducitur hoc oracu lum a Platonicis. Ntivrxs yctf 7rcergiKoSuoos ecvToyividAos^io-iy Wttrrri w- - r, (Pto-ftoinai/giBgiSH tftt&s o<fgKTK7mrrxi*t»H}£foop«scbity<xu jerne^ Cogitido paterna Mens,qu£ ejl per fe generatrix, et inteUigendo,' omnibus inferuit uinculi igne graue,amoris,ut eunda permaneant tempus in im/ menfum,amantia.Hxc uerc diuina,calitusq ; miffa uox,primu nominat,fibi con/ flans, Mente paternam. Mente Patris, cui Pater ejl- E i appellat per fe Genitrice: quod fcHicetcocorditer omnis etindefiffe clamat Philofophia,Mcntem reripriit cipiii fuiffe,cundx de nihilo, tanti ex originibus iUis £ ternis, quoru ftmplcx uni/ txs ejl ipfomet,produxiffc. proinde dicitur ab alijs ccirrdo-otpot, perfcfapies:ecv v07iAH;,pcrfcperfcfta:7rftoToyorot,primogcnit.i>id ejfti ante omnia ab £terf tto generata, tum ipfa prima reri generatrix,origo prima,Eandc dicit fola cogita tionc ( quod dogma noRru,et Platonicori ejl)produxijfc,procrcajfe,infcruiffcre bus uinculu amoris,uinculi igneu,quo fe eunda amantia, inuiciq ; adherentia, in omne tepus perdurarent. Hoc uinculu ejl primi in animantibus mi frendori cor/ poru mira libido, ut Philofophus Grecus, er Latinus tradit: ex quo perennis exi/ fht generatio,nullo unqua tempore amore defrrbcnte,fefe in eundis animantibus frftfn t fcemina,marcq ; appetentibus- Quod AriRotelesconfitensa Deo repertum, pro/ J^9t0vin e»a - fido confitetur ab itio, quo Chald£its,id ejl , Mente filia D ei , rerum inuentrice. U** aumousp jd enim ipfe dixit in Politicis: :-j @fi Qvcrts «vxrrAvfoi txvt* th TngtS Ltw*> n f {/Iu 70 dtii Kcerr ccgiQ/cby » <Auvx),it/Ax kj ip) n afios-ihcn rrpo t», 1 m **~6)ko!^/*h7? vmo h cpva-is rr£ifi cw</)ocs, kj t? yuucetnos KOivtovi«y,QUod ejl,Simul aute et natura replet hac circuitioe, et redi tu, ut fit fempiterna-.quado no fecundi numeru, fed fecundi fpecic tanti id fieri po terM-Sic,puifa fuit d Deo natura maris et feeminx ad comundione-Eadc hac in li/ bris DB PEUBN NI PHILOSOPHIA. j* W» de Generatum et interitu,Cum cuntia,inquit,corruptibdia effent,quonid pltt fimum ab eo, quod primum ejl,aberdt,fu toi7Toylvu opoTrai <ruxti7sAHfU(r% •A oAo|/ o Qtosrf TtAt^S 7Toihoxk iiw yinny. reliquo, qui fupererat,modo fepleuit uniuerfum De inficiens generationem perennem. Hac ille,falicet ut ge/ Herarent omnia mutuis amoribus, fefe inuicem ardenter amantia . Quod a Mente diumajkttum chaldeus prodicat, uocans id uinculum n wpiBfi&H , igne graue, inflammatu . Eo<bJit apud Philonem uidebis in libro de M undo,Verbum Dei ejl cflurtibtKffHKjof,uinculm indijJolubile totius mundi: quoniam non animan/ tis folitmfed etiam inanimis inferuit amorem etemu, quo fefe mutuo deperirent . Is amor tam mirabilis ejl in arboribus, cr herbis, inelementis,aqua,igni, terra, ae re,q»am in animalibus- Nec fuit aliud quod Mofrs fiflum prodidit a Deo, Proh/ fucat unumquodque iuxta genus fuum. idcirco cr Theologus noAer,Manus tuo fecerunt me:cr. Sicut lac me coagulafli. er. Ante cr retro formafli me . cetera'^ mdta-quoniam illeer formas aptas inuenit, et amorem addidit ambobus. Videscfr ut mirabiliter confentiant qui religionem Chriftianam plufquam annorum duo pe ne milia antecefferint. • Dc «dem Mentr.ex Mcreurio,& Plifonids.omniip eimdiulniule: & quod iit mundi creatrix. Si Idea mundi, ip e qi mu ndutarchcthypui. Cap. X. DV O quofy extant alia dtuina,cr fapiendfimo cuiq ; admiranda r eflimonia <k Mente : alterum apud Mercurium TrifmegiRum , alterum apud Platonicos . Primus T rifmegiAus,eam illam Mentem Anaxagore et Platonis,quam tcfle Ari/ ftotelc ducit Anaxagoras cerct$H,impafiibilem,Pkto bJlwi iiiy.iyy.way, nulli rei admiflam , docuit Grecos, ut nomina cr proprietates eas et attribuerent,in eo qui mferibitur AfclcpiusiTt em/ x<rwyx&y r i kj Kcyas oAst/ \xu yoyiK 7t£pnyuy itevStfoy <ruyxZs,7rav&;,K7tA<tvHS , kttx3hs xboyx/ 7* , Kj cwx<pHS:ctxrns 'j xctuTu \&Ss,ytogH7iKbs r£y 7r«vTuy kj xut m &C ct t <Sy irruycs «xrms <W A ccrxdby,k xAhSgk,A Xfyyrirnoy <f> u y> etofrTi rrroy 'fv)(ks. qux funt, QuiH igitur ejl incorporeumfMens,inquit,et Verbum, que fcipfam ex uniuerfo ab omni corpore liberam fufhnet,cr continet : Jnerrabilis,impa^ibilisd corpore, cr intangibilis:ipfafeipfaftds, capax omnium, feruatrixq; rtru.cuius raiij funt bonitas, ueritas,lux e xiplaris, exemplar anime . Nec Trifmegijlus : quibus clariora,diuinioraq;,nc ft angelus quidem loqueretur, enerraret-ls ut apparet fiut fonsGrece Phdofophie,mdeTheologiam hauferunt, hinc afeiuere uulgatam celebremcp Mentem illam, rerum originem, creaufam, cui dabant fapiendam,inuentionemq ; omnium rerum, eam perinde , ut merita ef/ fetdeferibentes, predicantcsq ; inerrabile,ut plena cffctfcicntie,folertie,pruden/ tu, cuuis omnis inuendo,ut in Ph edone dicit Socrates, no potuerit effe, nifi bona, foUrtifama. Ejl enim, inquit Trifme giBus, infallibilis , non potejl /illi , cr decipi. Deinde nullis corporeis adiumentis fu Ametur, nuUa corporea ui uiuit , agitatty b 5 eum. r *« AVGVST. EVGVB. LIB. I. tuum,non indiget corpore,quod corruptibile eft,fed ab omni corpore Uberi, & expcditajuflinetur feipfd,fiufapientu,incredibtli poteflate natur* fu a. Neq; po te jl ullum a corporibus decipere detnmentu, ut quam corpora nequeant attinge/ re.ejl emmintada Cumq; fit hutufcemodt natura, cfhapax omnium rerum,et con frruatrix omnium: In ea enim uiuunt, V fubfijlunt omnia: fecretum, arcanum uinculum,w conferuatio ejl cunilarum rerum. Nec potefl tuendis rebus fatigari: quoniam tam uafla efl,non quidem corporea mcle,ctuajbta,e,fcd fapientix et fo/ l erdx,ut omnia capiat,ubicp adftt.Ab hac,inquit,Mente,tdnquam luce immenfa, fulfcrcradij bonitatis crfapienti x, acueritatis omnes. Hinc emicuit quicquidre/ ru ubiq; eft, quicquid boni , quicquid ucri. Propterea fuit archetypa lux : ea nepe lux, qua tanquam regiru,materq;,ornnia creauit. Ab ea accenfafunt lumina cos/ leftia- Hoc uocatur 'a Philone Iuleo 7r«v«vy<fcc,dicas licet omnilummis, vngen* omnis lucis regio,frdes,ipfamct origo lucis, d qua lux omnis corporea, er incor/ porea manauerit. Eofy etiam archetypum anima, ut fuperius omnes confiteban/ tur.lpfamet creauit homtnem,aq; fuit uelut archetypum,fvrmans eum ad wiagy nem fuam . H*ic ob caufam autore Philonefunt duo hoyoi , dux rationes , lux Mentcs:alera fupra nos,exemplar rationis noftrx:altera noflra ipfa- ibiq; aperte Philo confiffus efl,credo ab his libris Trifmegifti imbutus,Verbum archetypum, creatorem uerbi nojlrt,id efl ,rationis noBra,mentis,anima.Defcnpfit igitur no/ bis Mentem Mercurius,eam ex profundifiima fapientia appellans etiam Aoyoy, Verbum, cuius uocis plend ejl Theologia Philonis e T Platonicorum, ut uidebis , defcendens,oriensq ; d prifeis feculis,reuelata ab ipfomet Verbo,quife Mercurio, muluscp alijs pnfeorum detexit . Conflat^ hac uere prifrum tUurn Mercurium locutum: quoniam funt etiam d Platone, Platonicis <p omnibus ujurpata , libris $ eorum celebria . Idem Mercurius in eo qui infcribiturhgbsAoyos,loquens de •f. creatione,exordicnsq ; quafigcnefim, hac ditticgyri Twy ovftoy b tftof,© o voOS, ta/tn. C? ept/a-is <3 vA«:Principium rerum Deus, er Mens, natura &■ materia . E cce quod perhibet Laertius Pldtonem dixijfe,mundum creatum d Deo , appetiaffefe ^ 'JDeum viy (cJ cctTioy , Mentem &■ caufam, acceptum ex TrifmegiBo.Deus igi/ meatur er Mens idem funt-Hxc fuit principium omnium, quod tot alij fatebantur fu/ perius.Hunc omnes una uoce hominis creatricem, M en tem,nunc mundi declara» tes,confultantes.Duo igitur principia reru ueteres ftdtuerunt,alterum agens Me» tem,Deumfy,dlteru admittens, et patiens naturam,uel materiam.Prifcoru Theolo pa,ut ubiq} uidifli.Platomci quoefc iuxta uctujld hanc Theologia dicunt,ro moy t kv£@ ovocyte*! ts»,T0 vtb nuioviK «irolyKny,$[ erit «vccyx9S7rgbs voy vovy vnsfcefitly,Vniucrfum ex Mente,et nece f itate effe,Mente p erfuaden te,et cogente obedire nccefiitatc,neccfiitate aute obfequente et ad Mentem fe con uertente,caq ; fequente. Hac prior Plato in Timao,in hunc modu loquens, paucis WepttsiScd er qua dncccfitate, inquit , fuerunt , adhibere oportet . Mifla enim mundi t+4 fiJt-CYVik atiafA.pms» DE PERENNI PHILOSOPHI/I. sy tnudi huius acatio ex neceftitatis ,ac Mentis conftitutione fuit:fcd Mete imperati te neccftitati,utfibi parerent quxfierent,habercntqi optimc.Sic igitur ncccfiitate wAa,etcoafla*b lnteUigentta,etimperijs Dci,hoc omne conditucft ObfcruandU <^o%pajpicaciter^ ammaducrtendu quod refert Proclus,Theodoru Platonici Apud Porphynu inuentffe opinione,quaJi allata ex Prrfidc:</luo voces vrfo ctl/pi 0tms,T oy /+\*ro \a>y r«S 'ic/ltxs tyorfx,Tcy c/It t laifiKuy: Duas mentet Ante anima eos Jlatuijfc, quarti altera contineat ideas uniuerfbru, altera partient* riu.Sunt enim hac ea, qua dixit apertuts Philo ejje iAvo Aoyvs,duo uerba , duat rationes, altera archetypd,alterd noflr a. Dabant aute magne Menti, ut creatrici, ideas uniuerfalcs,quod Plato inTimao et Mercurius in Pocmandro,et Timetis Lo crenfis: minore autem Mente, que noftra ejl, particulariu rerum dicebant tenere ideas.Hxc Theologia uenerat a barbaris. Quanqud fieri poftit, ut duas Mentes potius fentirent cas,quasin primo oraculo demonftrauimus. Omnia,inquit, perft cit pater,et tradidit Menti fecunde, qua uocant prima omne hominu genus. Lon/ ge aute clarius, cr uerbis plenioribus, aureae^ prorfus,et calefit oratione locutus ejl in fermone tertio ad Afclcpiu Mercurius de hac Mente: uidebis clara Thcolo ge Grece,et omniu Platonicorum originem. Profertur etiam a D luo CyriUo: Ov yefyupixfby <fay «s khvhJvs Itctfx nt/SHgix ccfaccfi» voi axi novoy ny cp&S rotgoy 7ipoj <pto-*s voifjs.tq flhy au vis <pot>Z.vbs. tu iJiy tTigty Hyu k rirts umxi,cai yv tourriS asy, au ru icu/ t voi ks epocrh,Kj7rv\uy.xti rrbvjx txrot 0u)f,2rx «y^.hts,i fixe jAjvicnhAyUAi 1*6 cy,ix iffixrls ctN&.7mvreoy ycfy xvgto c,k]( 7t kth§, ty hos-tsy rtu yn, stj <Auvxiais,sy cpus,stj vis-,ty 7Tv4Vhcc,kj nbvfx <jv ctarriS^tCf %/7t xvToy Wsy. Que funt, Nc<J; enim fieri potefl , ut eiufmodi myjlcria tradas Apud profhnos,nccdu initiatos, frd animo audite, Vnii folu erat lumc mctale,ante lumen mctalc.ct eftfemper Mens illuminata , aut luminaris:cr nihil aliud erat, q ifluis unitas, femper in fe ipfo exiftcs,femper fua mente,et lumine,et friritu omni a codnet. Pofl pauca addit Mercurius: Extra huc, no Deus,no Angelus, no Demo, no fubflantia,nulla alia.Ommu enim ejl dominus, et Pater, et Deus,etfbns,ct itita, et potejlas,et lmc,et Mens,ct f\>iritus,o- omnia in ipfo,et[ub ipfumfunt. In his Trifmegijh uerbis cernitur unde Plato myfleria fua potunt-Vt aute Plato in Epi ( flola de myfterijs ijfde locuturus prefitus eft,fe per enigma loqui uelle,ne ueniret di manus imperitoru que feribit, et non inteUcfla contemnercnf.eade pre/btionc ufus ejl TrifmegiHus,cr Orpheus fmditer. Dicam queis fis eft, claudatur porta profanis- Primumq; apud Trifmegijlum funt hec nomina paterna, ut etiam apud reliquos omnes Theologos, Vmtm lumen mentale,ante I ume mentale.Sicut igitur C heddeus duas Mentes docuit, quarum fuperior et prior genuiffet fecundam : fic Mercurius duo lumina mentalia, duas Mentes luminofas,Mcntcs luminis plenas ; Prima eft ipfa Vnttas . lam enim fepe uidimus , v uidebimus , Vnum dici ip/ fm t ternum genitorcm-Hocunum & lumen c#,cr non eft lumen corporeum, fcd iVt il AVfiVST. EVGVB. LTB. I. Jfd lumen mentale , lux alterius generis, quam qux cernitur corporeis oculis. Ejt autem hoc menta le lumen fupra , uel ante aliud lumen mentale. Dux luces, alter* prior, altera fecunda,uel pojlerior.Fuit femper hoc lumen, fiue primum , fiue [e/ cundu.Et nihil aliud fuit utrunqriumen quam una coniunflio,una affociatio. N« aliud fuit ab xtemo,quam luminis huius coniunflio,cr unitas, fummaty unio. An te omnia fecula fuit femper in fe ipfo.Creato autem mundo, continet omina no m* nibusjcd diuinitatemcntts fux,er friritu,ftue fapientia fua.Prxter hunc primum, V fecundum non fuit aliud ab £tcmo,no Deus ullus,dnt Angelus, non qui fccun dum locum obtinens dxmones,non fubsUnda- q ux nefy fuerunt ab xterno , nccfc dici poffunt effe, quibus non ftt ueruejfe.Efl Deus ipfecrhxefunt nomina eius. Item alijs locis de eadem locutus cjl Tnfmrgtftus,in Pocmandro,ubi uifmem qua • lem uidit in rubo M ofes expofuiffct,emiffamq 5 uocem,cuiufmodi item audiuit M9 fes,cr ut apud MofemtVe idem dixit, Egofum Deus patrum tuorum, egofum, qtufum.fsc apud Tnfmegiflm , fcipfum declarans dixit : <?««{/ a/og not+- 6*sCe*+ xoina)v<Aftjs bplxvthrriKSvis.Paulo pofl.ToipaiSiKtivo Lqh iyurSsi mu- * t tros^ioSTTfoqivtncosvrgis^ltK onorssqxtrtiGeS. Ego, inquit, fumPce/ mander, id efl, Pallor humani generis, id enim uidetur de/ignare. Mens autorita/ tis. illud lumen , inquit , fum ego Mens . Deus Tuus , qui eram ante h umentem naturam , qux ex tenebris apparuit . H xc grandia fublimuqueeffaturTrif/ megiRus myfteria.Primu cum M ens,fe Mente autontatis appellat . A utoritatem enim dixit patrem,qui primus ejl, cr ante omnts,maior etiam ipfa Mente,quate/ nus genuit eamjedttqi ei poteflatem: fed non maior,quoniam xqualemftbiq 5 coc ternam genuit, ipfe igitur ejl autoritas,primatus,principium ,caput,primum effe, r natura bonitatis. Huius eft Mens,ut dixit Chaldxus , toties appellans eam 7tcciff( ; atey vaoy, Mentem paternam: in nofba Thcologia,Sapicntia Patris.Deu/m quoq; fcipfam prxdicat eadem Mens,ficut apud Mofcn ■ Etiam fe ante humidd naturam < gloriatur extitiffc.Hicfublime, mirabile myflerium Ejl enim humidanatura,quod < apud antiquos Cbaos,dfufme,humiditatc,tcrra,aqua,commijla,hyle,id ejl, lite/ 1 ris inuerfu iAvs,limus,humus. Ejl terra 'manis v uacua,ud ucfccroq ygj. oexet tcco-kwksos, mifibilis, e r 'mcompofita -Ante hanc, qux fut rerum p rimor/ v dium,\mium,cmbryon, femen, fundamcntum,inchoatio totius mundi ex terra or aqua,gloriaturMensfefuiffc. Ergo hxciUa cj\,quam Solomon appellans Sapieit tiam,inducit eam loqucntem,ficut loquitur apud TrifmcgifUm.Dommus poffedit me in 'mitio uiaru fuaru,antequa xthera firmaret furfum , & libraret fontes aqu 4 ru,cxtera<fi de creatione. Apud Solomone prxdicat fe poffeffam 4 D omino:apud 7 nfmegiflu,prxdicatfe effe Mente autoritatis:a^udChaldxu,Mens patria: apud VoftroSfSapientia Patris. De quo igitur Mofes,cumreru deferiptione inchoans di at,in principio cremtVeus codis & tcrrm^,Qui ferebatur fuper aquas: cr, 09 V DB PERENNI PHILOSOPHIA. 19 O» pTXcepit luci,ut emergeret: innuit iflam Mentem, qua fuit antea quam fieret caelum, er terra, ante humidam materim,W ineboamentum, primordium # to/ tius mundi ■ Sic item in eo quem uocat \ravtnjlixy, bymnum,cantum, gratiarum dflionemjtcrftis erga creatorem fuuni loquitur:Zv'o rrXTHg, treionv^i^^av ceovsfTu es pater, tuDominus,tu Mens. Cunfti igitur Mentem nuncupantes, creatione fenticbant:parta# omnia cius fapientia monftrabant. Eo# cfi oraculi apud Platonicos ex antiqua Tkcobgu,vis yty y&f j**/* vyut 7:L\ffo<Ai rroty: Hocuniuerfum, induit, efl Mentis imitatio . Ejl, inquit , uniuerfum, a Mente de promptu, formatu d Mente , uelut opifice- Mirabile uero argumenti et indicium , Mercurium, Aegyptios# de Mente Verbo # Dei conditore mundi , bic nryRcrut prodidi ffe,ex Plutarcho,in eo,quem infcripjit de lfide,cr Ofmdc,fme de T beor logia Aegy ptiorum. Ait enim in eorum arcanis fuifje tabulam ( mos enim prifee fpluMe ((>*</*• Theologia fiut,fkbults inuoluereueritate) Ort kuo ixvroyb jriltis m^ortM\/rnej yctjcy vasiogcktaQ ocxfavu V7T0 Kivluntot TifcuA aV^n4a.jj<*a- tiiy, Qtcod Mens et Verbum Dei,cum effet pcrfciniiiuifibili,crin Joditojprof d" f*** ccfiu mota ad creationem, uel mouit fead creandi. Agno fas omnes ex uno fonte per omne mundi frarfos ueritatisriuos i Si ferre cupis, quis fecit eam , que dicitur Genefts,quam fcripfit Mofes ( Deus autem fecit ) qua continetur generatio coeli, V terrx,ccclchium,uc tcneftrium,dutoribus Aegyptijs, fuit Mens, fuit Verbum Dei,inuifibilc,regnans in arcanis diuimtatis fue.Mancbatinfccreta, infcrutabili diuinitatss fux caUgtnc:&-,quod ait magius Theologus noder, EratapudDeum coniunlhfiimus iUi,in Jinu eius. ProcefSit ad creandum,ad generandum. Ergo is efi,de quo Mofes , In principio creauit Deus coelum & terram . Hac ejl Genefis ftAs teRibus Aegyptijs,d Verbo , 'a Mente diuina . qux ficut Grece diflavort, Mens,Aoyos ratioific Hebraice,ffintus,faperc ipfumjpfafapicntia,uitaExhis fontibus arbitror manant,que tam preclara Philo de Verbo Dei eodem c/Men/ te canit, uocans eam fmiliter ctofxroyllioO Acyoyjnuifibile Dei uerbum , opi/ J(tx mundiiw ut ait Pindarus , xftsorixycty, optimum artificem : Italicus autem pocte,magiRrimeternum.u ejl Verbum Dei, Mensjapientuinuifibilis, arca/ na,abdua,poftea quafi fida uipbilis, cuius myfteria fupremo tempore, ipfa pro/ pius ad nos acccdente,claruerunt .De hoc ipfo Aegyptie Tbeologie princeps, que ceteri facerdotes forte fuper his,qu.e retulit Plutarchut,rcfficiebant , in Poc/ tnandro locutus ejli A \k robsq&raresAoycs ijosSioO: Ex Mente uero rat itans Verbum Filius Dei. De Mente tx oraculo quoque Chaldaeorum,* Porphyria.el Prodo; 8c quod fit a P*rx qudd creatrix mundi:* quod fit ea qux dicitur ulttamun Jana Meni. Cip. XI pjEcIrfrator etiam a Philofophis Grecis , creditur # oraculu illud Chaldeorm , de Patre, C T Filio fjdffe locutum, quod primo loco prolatum efl : e quibus efl ffcUus.DicebaitChaldeus,Omnu perficit Patcr,& Menti, flue inteUigentie tra mtfecunde,quam uocat primam, ottme humanum genus.PfeUus autem Philo fo phut: *o ror ^ AVGVST. EVdVB. Ut. 1.’ rp • w&rtfy Kvisiy <A*nrBfyturxs o rl xpixtilos mpHrof wte7*f,ird j ,.<=«. ** »' t ^4 -/«xt oo&nku tu *«. oy tivk vzv os $v/jt-7rcu/ yt/©* "f (cvJfaaf^ecyuo ■ w J ' ' c ’■(*& CUUTiS 5TKj°ix£u/ VOlfaoyJjJJ^OfOIf&^y X&Aici , OtALij i3 7lC(2 «/4 J» V jJ ia ^ IC ’ Aiyyat y/Kvrito? tya, «; «i/joj J 7ijjwS? r»f , o yo? ■Ppuyito 7reefos t| I • xriny 7ra.<ncp\<f,Htuvp'pi<rkV‘ b f\ y/f noern^ fXy{ 7i$ce tk ittoorti* cj! €ISAm 7rd>s t yoy,rrl U'kcw TprifyaycoyHS t tnurnKTtoy, o[ )(fas «i/ry£ J^oS-t sroiHnaJoiyimxi. Hoc efl, Vniuerfam rau condiioni molitus primS in trinitate Pater, tradidit Menii, quam Mente, omne humanis genui, ignorantes p4 terna exccUentia,Deu primu uocant ■ Veru nortru dogma in contrariu habet: quo tiiam ipfa prima Mcns,Filius magni Patris,omnc molitionem perfecit. Nam Pater in libro Mofaico,didat Filio ideam produrtionis rerum:Filius aute ipfe perfe ope A . ratur. H/c Pfehus.Scd aduertat Pfellus hoc oraculit no aducrfari dogmati nofho, ' ’ . fcd und/quaq; congruere,ft rertc quis intelligat er enodet . Confitemur enim ipfi Patrem omnipotentem, faflorem ccclicr terne, &■ Filium, per quem omnia fifld funi Hoc dogma Chaldaici fentit, omnium autorem Patrem,primum faiffe , Fihu autem fecundum,iufjum a Patre creare,aut qui uolcntc Patre,crqui eum omnipO tentem genuiffct,crcauerit. Vtriufji creatio efl,fed Patris primum qui primus efl. Jdq; ctu ejl,quod prodidit Pfettus , Patre dirtare, proponere Filio idea creationis , Filiu autem operari.Primus ergo Pater facit,m quo primo fuit idea etuoluntas,cr facunditas creationis:Filius autem creauit, quia non facit , nifi quod Pater uoluif/ fet , facunditatem, totamq; in idea cr facunditate paterna molitionem accepiffet. Eflq; creado,prima mundi mentio, qua cum in Patre primo fuiffet pladta,cr co cepta, decreta, cr defignata,edamin Filio fuit,Patrc donante : qui dedit ei poterta/ tem i n calo,&in tcrra,glonficauitq; Filium fuum,gloria quam habuit , priufqui ntundus fieret. Hoc fentit ChaldxusHxc ipfa item Mens efl a Platonicis appellata b 'frixi?* t’£t,Mensultramundana,antcomnu,& quod diuus , ■mfon otokos Ofrr vrccoft Loioxoosde qua Porphyrius m Propofittonibus: tpi t vov rn*^u tjjl fjSjr voHcnymAAx Atyoyovu^iai^aTxc <fiewoH<nxLfuifoiri ¥0H<r\ W dn Trfex £ uflQtfij^orTos.jfzf. f\ kypnyagdl/tnas 7itM« Aty*.T?,<fl&y & H#SdV<fxai',* y MriS •{)* xunAh^is.rSyXfbtaoia) v> b/aoiop yiyv i dnvrxi St< rssxo-xyvoKriS^f yroisi bnoivoi S:De Mcnte,inquit,ulnramun/ dana,aut fupema,fecundu inteUcrtioncm multa dicuntur. Cognofcitur aut CTcon fideratur ignorantia , qux ejl omni cognitione melior . Sicut de dormiente Nant^ ppr uigilta multa dicuntur: per dormitionem uero Jit notio cr apprehenfio Simili em fvmle nofeitunquia omnis notio,rci notx eflfimilitudo.His innuit Porphyrius , qux fepe norterDionyfms de negationibus in Theologia, Meliorem fepe ignora* tiam in altifimis rebus quam fcientiam,negattone quam affirmationem . Sacrum item filentium,quo colitur ineffabilis diuinitas.Tuncq;rerte Theologiam explica/ mus, cum dicimus Deis infcrutabilem f inM&gabite}inwmpirhcnfibric,ineffabile!! * i Hoc DE PERENNI PHILOSOPHI*. |g fec 4 Porphyrio dicitur xro*)<rlx,omni notione melior infcitu.Dixit ite Porphy/ rius per affirmationi n multa de ea prxdicari,ut quod fit omnipotens creator, opi/ fex ommu-Sed effe rurfum negatione( qux fi in animo fit,dicitur «rotriec ) omni affirmatione meliore. Pulclierrrnumhi adhibet exemplimiQui uigilant,de eo qui ipjwm uu/7nirc nitLlUf JOrl jOinfllip AilU fOmnliy f*1* quam per uigilii,quu jimile fimili perfriciatur. Sic de altiffima cr ultramundana fo «'■ lntcUigentia,multa prxdican per notione e r fcientid,effe aut inferna quandafom pi finale jneltUi cr dignius tacente, tacendocp intclligen te,qiumfi loqueretur, cr affirmaret.Quix fupermundana Mens illa,mentcs cr fenfiis excedit omnes. His igitur Porphyrij documaitis,declaratur xtnnx Mentis, ac exteraru difcnmen-SX pe enim er apud Mercunu , cr alios Philofophos,de mente nollra , er mente in comuncfit fermo:[ed feparat ubiq; ipfa ratio,principe Mentem, genitricentq ; alii rum,ab omni alia.Hxc princeps prxcipue dicitur,o 'tra ixetvec rvg.Dc hac eunde Porpbyriu fiue Proelii par efl locutum eode Ubro,cum ait.Omms proceffus ejl ab eo,ad quem naturalis fit conuerfio. Poflca,quonid a Mente,ut dprincipio,cr ori/ gine eunda nafcuntur, infert : fc* <du rooruy qcttrrpby art © opexrc V mci<rt ~ '/ t V ' - % <• r / > » ~ m ■ r ft*r r% aa TiTOTXTf.^Via yy 7rfc<l<ny KH^cd<AiatX£trti<rixv,Kj \-n\-jjxcnSiH «Av7o{ TCtfiytEx his,inquit,manijeflu e fl,q, ab omnibus defideratur Mens, et omnia procediu a Mente, cr omnis ornatus ejl 4 Mentc,etia fi fit x ternus. Nf $ propterea non procedit 4 Mente,quomd fitfempitemus-Neq; enim ob id non cott uertitur , ac refleditur, quoniam femper gubemetu r, cr ordinetur. Sed cr procedit femper fempitemusfccundu fubdantia:cr conucrtitur femper etiam indiffolubi/ lis fecundii fubdmtia-Hxc ille fine dubio de Mente fiue Sapientia ultramundana! Nec moror nunc,quxde fempitemis ordinibus difrutatfuis hxc locis perpendat > tur.Dudnx quoq ; natura Mentis huius, ac potc&atem expliaut, cr afrgnauit Pro cius in Theologia Platonica, ut fecundo tjuoq ; libro demondrabiturde qua fic lo) quitur:Of<Pt av <3 Ttr t 4-t /yHy wAuS h nccgdyvo-i tsttf ctto.isvrfio€vfi f*S tfpXnSjKf rvy nyiyivx •? o\ooy yxso-riQyvj?, tiAj? /\ t» xftsoy eft vfbsrop imyp\ylvynstyoa(riy:Quiuero,inquit,multifudmcanima tru producunt ab alio uetusltore principio, Mentemcp principe omnfudeccmut fv nem optimum effe dicunt,animx cum Mente conum dione. H tc Proclusjefirens placita quorundxm aliorum Platonicorum Quibus mhil uenerabilstu, nihil cccle/ dius. Mentem effe fontem , originem animarum , principiumcp maius , eamq; effe omnium principem, er imperatorem, ut ejl in cpidola,cr in Philebo-Eum autem effe finem optwiumju uniatur copuletur $ anima cumprincipe Mcntc-Hxc enim * ' ctum idem eftAm I» AVGVST. EVGVB. L ! B. f. ttim nofad Theologu efl,neceffe efl, ut fodemur , ur.vmq; efficiamur eum beaduolumus cffc.Pcrgit edam Proclus,hxcipfa melius de tribus pmcipijs, quid Platonica fentiat TheobgU,declarans : o-UficJ-r^y /v\, ocamp upvrxi , HSfa rpUivr^ <*■ aj,vyipsnc7iffix-np vtiu/iCftQcuvti ngucuTioy, w* «WWJ» tsum' ■ vttyti) ytfy«V ode rlav (a>lw y/ <fU$c<Aois,(& ccvttiftffi xUlf). * Corporum , inquit , quemadmodum diflum ej\ , cr animorum patrem V caufam Mentem pronunciat Theologu Pl atonis:circaq; iUx effe omnia, v operari , quas uitam in proce f ibus V explicationibus pofiideant.Sic iUe.Aducrte igitur, que de Mente mtnefendre dicit Theologiam Platonicam Proclus. Innuit enim EpiBolam ad Dionyftum de tribus regibus , Mcntcmfy fecundum effe ex iUis imperatoribus, prindpijsq ; tribus, circa quam omnia effe Plato fatetur. Sicq; efl Filia fummi Boni: quoniam fummum Bonum efl primus rex. eris primus rex w pota caufe ,SJ jprincipis in EpiBola.Caufa autem e 7 princeps efl Mens • Quod Mcit* fit Deui opifexqT mundi: tt quod urttrei Gratd* Philofophi idagnoaerinuic dcldrti. Cap. XII. ■ vbd Plato in Philebo dixit ,nonfolum Anaxagoram , fed maiores jr me om/ Q nes,predpue prudendores,dedif[e Menti principatum , inuendonemq ; reru, tamqi Dcum,v caufam dedaraffe , non modo tam multa fuperius tc flantur, fed edam biduos autor efl Plutarchus in Philofophia nobiles exddffe.Ac primum de pfvfarsb/ fc a naxagora. Is inquit corpora a prindpio conftidffe : veO S Stov xisrct <An/ -'.oa- • KS<riaH<}\p,ysfa rotsyivlcrjs riy SAfop Wc iv<n : Mentem autem diurna hae exornaffe,omniumq; fatus naturasq; ftciffe- Quod ergo fen fit Anaxxgtorasfa pri/ r r~ ore Thalete traditu fuerat . Thales,inquit,fentit nSy -r Lbtruov 9top:Mentem ^ * fiuc inteUigentiam Mundi,Dem.Pythagoras item hanc inteQigendam, feu Men/ tem diuinifimam agnouit, eodem autore,ut Deum quidem appellaret M onada,id tjl,Vnitxtem:crro xytt%p,ipfum B onum,qux fit natura unitatis.Quod aMer curio prius proditum- Siquidem TrifmepRus in eo qui inferibitur CraterCquod no re* t- tncn,€r rem imitatus efl in Tinueo Plato)dixit:H ftoroes ezcatTwy arj-xagx* ^ ujt fife-i^ctj>XHOvGe-iCchv<A' eyyHSOvtftpycivGeiccYKSwc^yHis&Trcw yr*t*f » <7tt ccfiQttbpiiaisQaiX*1} ^s'iliuefl<^&' ■mcwroc etjt fytby yywxt-va'o y.HAyjtsyyjty.y/H tTtyou ctj>i9nov’Vnitat, inquit, om/ nium efl principium,Cr radix-Cumq ; fit principium(Nam fme principio nihil fit) C . omnem numerum continet, i nullo contentaicr omnem numerum gignit, a nullo alio numero genitx-Uanc igitur,quam docuit Pythagoram Trifmegfius Thcolo/ giu Aeppuusjongeq; Grxds andquior,Monada,ftuc Vnitstem,idem Pythago/ rJ>intfCh' f <1 ros dicebat custos b vavs, quod fu ipfa Mens . Democritus etiam , qui plurimum dlusdelyrauit,vovyrbp fkoy\ii7rvfO<{<AZ r$£lt.eoritou : Mentem f ipfum Dcum,igncam mundi animam diccnsDcmocritus , igneam mundi animam pcum,habuitx Cbaldais,qui Deum priores ig/iem dixerant in [ententijs Zoroa/ ‘ fircorum: DB-PERRBNNI PHILOSOPHIA. Si fheoYUm;i}<ri wcdvTct wt/fos tr ii myiymerccSunt ab igne uno omni a nuta. Ignem inuifibdem,noflra quofy liter t Deum uocant. Ab eo fic nata cunila chal/ 4* ,fic ut Democritus, quod fit anima mundi- Socratem cr Platonem Plutarckui ait Jimiltter atO} Trifmegi/lum frnfijJeiTo ty ro /*orocptis,KSCc «vTccpvls,7o Itovot/ltKOfoTo om)s£yo&Q\j7i<xyTx}j txvtx t «y woy-xhuy , tis Toy 90UU T7TiV(/l4. WOl /y 0 U</'cST»TfcS| 70 S W<T<fi VA»s ,yH^l\yty rai nscStrr&i ovummsAiyytvsynpfum Vnufingularis na tura,prr fe natum, fingulare,ucriwi bonum effe Deumihxcq; nomina focilare ai ipfam Mcntcm-Mcns igitur Deui, firma feparataihoc eflynulla materia contami nola c T concretarum rei paflibili admijta. Ecce quod Anaxagoras fupenus,cr quod dc co prodidit Arijhteles. Stoici quoque qui mundum c T flcllat Oror, fi/ cut Ariiloteles cr Plxto,putarcnt , tamen rcy ivmecTC» vsetirrcoy vvy ty «i/ 6tft, Alti fimum ac fupremum omnium Deorutn,ipfam dixere Mentem- Hinc ap paret,qwd fen[ennt,quicunq ; ajlris aut mundo dederunt diuinitalem , non illam fcihcct in< ffabilcm, [upremam, principem, inuentricem omnium fcd diuir-u quid/ iam,fiflumty ab ipfo Deo.ldeac quoq; Plutarchus perhibet Socratem cr Plato/ ttem (enfiffefty TOiivonixaeos neja \.y tot; tjuxirrccj-ixi 5 7» 3i3, 70V7tsi TV ri vcptsuurecs. In cogitationibus f rnfisq ; Dei y hoc efi. Mentis fubfijlcntcs-Sic Deus ejl MenSyCreatnx mundi, cuius ideam in fe cotincrct. is locus cr l-fc decla ratio Plutarchi admirabilis cr obferuanda,ut frias et quid de ideis fenfrrit Plato , V quo in loco habere deceat idcat-Sunt mdclicetyficut refle cr fapienter defini/ uit Dionyfius, nsgoopieriaxrx ugx SiAs/icncc Qtov,prxdc finitiones et uclunta tes Dei. ld(J; etiam perhibet PfcOus priores Chaldaos jcnfifi e.cuius tejlimonio re cognofees ea quxfupcriores attulerant, Chaldxoru cjfc,fieut ire erat Trifmcgifli* puter ttfxljjj tu y i rkvreay Jlofrtloveny , vga y ctanhL xffa iyccScy xtto vy-vovn i<Atccs Jivoy.i^veriy->tnw yXy txstv 7rcerrfa epvoutSyVtw </& eS^s KttSoAsu Acyovs,cpvo-tKovi n^i^vytKoOs,!^ vayc&i)Viw cfi rxs fc/« fwivxs Tuy oincojj hrccffib. Vnum ait , principium omnium opinantur Chaldxi,ipfum Vnitatcm cr Bonum laudando uoca ites. I deas fmtiunt, modo pa tris cogitationes, modi) rationes uniucrfalcs naturtymcntisyanim,modo fepara/ tat i rebus fubfijlentias Dico igitur ex fententia Plutarchi,et Dionyfij,prioris qui dem opinionem Platonis fuiffe, ideas effe primum illud Chaldeorum, patrii, id ejl opificis mundani fenfacr meditata: po]icrioris,ldeat effe ipfat Dri uoluntatcs.Si addideris fecundu fignificatu,ut fint rationes naturales cr uniuerfales in natura rt iit mentibus cr amma,rcdu ent, cr ide firme atq; primu. vltimas aut ideas ficut Plato cr Ariiloteles et Dionyfius reiccerut,dclcftu in Chaldaicis dogmatis habe tes, fic prorfus rcijciendut cuiq^pcrffuuu- Ergo pro errore CT fibula comcntoty bdbcndu dogma quorunda Platonicoru,Tx nyrajid efi, ideas qut Plato in mete opificis flatiut,effc quanti dmmfimam,prima(^ ornis gentc,ceu primi Ange/ e lorum ^ aer**" wtu I ' jft .rui i tti frt ^ t 'bC+y cMiJr>n--\ , "&i altori- . ■« Jc > i iiflfr f>i rnt I iJL 7- iPT*; «4 AVGVST. EVGVB- LIB. T. larum Hierarchiam.item unitates rerum,cr I dcat feparatasfontes C? oripntt. Commentum non <t ueritate modo , fed etiam Platonis animo alienum , uri PW tsrchi ad rationis claritatem teftimonio accedente, item ex Plutarcho obferuart opertprteium efl,crfciu dignifiimum, idem cjfe diuinam Mentem atque ipfat Ide#, quod Philo, cr Plotinus docucrtmt:Sapientiamcj; eiut e[fe idearum eunda/ rum naturam ac fubflanliam:idemqi totam Idearum feriem , atq; ipfam immeit/ fam Dn fdpientiim Obferuandumuem hanc Mentem eo fitiffc eundis Philofo/ pkis creatorem, quod ei tribuerent ideas rerum originet.Ex quibus claret eos [en/ fijje, locutos^ effe,qut a barbaris didicijfcnt. Priores Barbari Chaldai, Aegypfy Cr quos priore loco f latuere fas erat,Hcbrti,hanc Mentem rerum creatrice pra/ dicauer ant, anteponentes ei quendam alium genitorem fuum-Cuius rei pro Cbalf itis tejlis ejl cum SibyUis feda Zoroafkeorum cr Magoru:pro Acgyptijs Trifr tHegiilus:pro H ebrtis ai alios multos, Ph ilo:pro Grtcis maxime Plato, omnisty riitonicorum fiuniliatprior autem Orpheus. Apud quos uno ore, patrem ijlitu £temt,omnipotcniis,omniafy creantis Mentis inuenies .Quod partim ojlcndi, partim oflcndam- Ex Proclo, ac Porphyrio de M*nte,4fceani*cee&nle Gcniiore, Cip. XBl hac item Mente,nonfolum rerum opi fice, [e d etiam fecundo principio,hd/ Ubenie ante fe priorem, multa loquuntur alia concorditer Platonici, per manus inuicem tradentes Thcologiam.Nam Proclus in prtmonjlrato libro, ubi dejheo „ logia Platonis, qux traditur in Parmenide jnulta dubitat, htc dicittiliC U /*&* Acuoijty 7*1 ttAutIvb QjAsxOQixsiiiTtyofliSrtiJb roigiy Qvo-sy yflxO ■ dxisupvtarcu ebropl yxs^vous Teirroty v<Q/.utcnt* rlu/,ngu 7TxrS' oene <Psx tcci/tks xviar^xxuXTX 7Sftr«nrxs-.7M •? m. ltixxgu.7TavfiAu tPvtfcJpLH o-vyxpiic${yu£\x<{gi<rt . Sed ucteres, inqidt,et qui Platini Philofophia funi initiati, naturam intcHigibikm in Parmenide dicut ab unofupcrfubjlantiali rerum principio fubfiBentcm,cr omnes, qut per hac prx ponuntur conclujiones,Mentis uni, atq ; perfidifiimt poteftati coniungere nitun/ tur. Ecce Proclus tc flatur Philofophiam Plotim id maxime fludtaffe , ut oflcnde/ i et naturam intclligibilem, cr inuifibiles fubjlantuu , Angtlorumquc choros ab uno fubflantiali procedere principio:Quod autem jit principium tantum ac tale * - paulo pojl docet: Mens uidclicet, ad cuius ineffabilem potcjlatem, omnes, quu funt in Parmenide Platonis,cr de quibus tam multa eundi differunt, conclujb/ ncs,conentur reuocarr.ut quicquid ibi locutus Jit Plato , pertineat ai Mentem , ordincfque intclligibilcs,i fuperfubflantiali principio Mente nafcentes. Hoc<£ ejl quod in nojhra Theologia, par cum creata uijibilia, cr inuijibilia , fiuc thronos , flue poteftates,fiue uirtutes,fiuc dominationes :Htc a Platonicis dicitur eeifx <fv dicitur nata dfuperfubjlantiali principio, ab 'wff*bili,cr omnipotenti Meatit DI MRENNI PHILOSOPHIA tf KendsSUtoriutePrrhihet idemProclus.apud uetujliores Platonicol (ut eorum e* rfif» divinitatem agnofcas)(& 7rxf cci/rait uco$i$pvfautr$xi,'ropiipvrp£7oy . ■irri 9*tairosf,rop eftk vovy tj/ woM«,T«r</i% t y @ eso fax: Apud - . eos udari folcrc,pnmMum omnium reru Vnitatem,ipjam autem Mentem unum s multa: anima thmatica. inu mero Vnum er mulujsunt igitur hsc nomina fymbolica ,crma/l* Quibus figmjuabant refdiuiniorcs , Tria numina , c qui in Epijlola *a t v— - a funt tres reges,nomimbus mathematicis defignantes.Primus ejl unitas pater, qui ■ejl ante omnia,eoc^ eft Vnitas , er principium . Mens autem naf Vnum multatVnum quia retinet natura paternam: Multa,quia fuit fecundis nu/ «-Kyv r*- -*'JL merum-Bjl enim fecunda. Ab ea incipit numerus . Tertio loco fjt tertius rex,aut y- A’& .tertio, uocatus Vnum c r multa , addita copula , ut magis eum l primo dijlare, **,v— .{ecuniumnumerum,dejignsrent:Qtfia fecundo loco- Copula quidem ucrum non fignificaret ineo,quia freeret tertium, aut numerum. Separatis aute duobus, uru ab utraq ; parte ejl.Ttrtius ejl «mwn.er rmltatQuia tum procedit a primo,eoqt . retinet natura eius cr nomevtum tertio loco cxijlcns cfl,ct multa: quia fi tria fe/ fares, ab altera parte remanet unitas, ab altera multitudo, nempe duo ■ Sed rcliu/ quotus nomina nimui mathematica . i ttud perfricui* esi, fecundo loco Mente eos fU tuiffe, poft patre fidt ,idq ; uetujliores Platonicos tradidijfe. Proclusq;adducit «c Porphyrio ty ry nsar^axfX^P TBfxyy.omlx,yoyviy *wy\y «ico vtoy 4» j>e>yjW wtfaosS Hfctols «7rorffax»vmAo\oK,i\uv<f'toi*toSyiicu>7xc& 7rpa xtemfrf ,nt* t - - «. f \ t ~f » * an -«r ■* r i n t. Uf mtn tu 0 umvioy nfi& y/* fJ** ny wnKwct 7rwn$.Y> j ^ r<\ ** J r Ii an tunyioy {Atimperj/ iy(iy,yL&faoy j rflrhu tuavis nxfty,(/lei ytf oiyxu «ft*-* ni 1 vefocuuruv kj tutoriis nroy cutSvx yteroy IJjtvoR: P orphirius, inquit, in libro quo agit dc Patriarchis,id ejl, primis rerum autoribus, Mentem rffc sterna , mulus ac pr sciaris probat rationibus-.habcre tamen in fc quod fit Menti prsster num(utfic uertamus urrbii)Vnitati connedere.\Hud quidc erat ultra omr.c suu: aeternum autem fecundum habere, imo nero tertia ordinem ab illo . Oportet enim , tu reor,prsstemi,et sterni mediam ipfam collocare stemitatem. Tum addit Pro ctus(frd de hocjermo nobis ne fit)TOToy</li 'j o.u»s T<Sp UfHpwooy Ace/ tatny,oTt o revs iy Izvjdi revectat jx:Tan u»>,inqiiit, ex difiis accipiamus, quod etiam Mens habet aliquid melius in fe ipfs,quam ster/ ititate. Ex his, etfi dicuntur obfcure,CT more Platonicorum,is tamen efficitur fen/ fis, Mentem effie frmpitamam,habcrc autem quod eam accedat, no tempore , aut Sternitote (nam sterna funt squalia)fed natur a:ut cum fint duo sterna, fed alte/ rum alteriut genitor,neceffano gigner.s uere fit sternum,et aliud magis, quam dl terum.Nam primus ipfe ejl ante amnem stcrnitatcm,non temporr,frJ natura: s/ ternus autem ipfe filius habet fecundum locum , imo uero , quoniam inter ster/ Itum cr prsxternum,intcridcct suum.uel strrmtae,necejfarid tertio in loco ejl Sternum. Sed fetas tjla dici dejumma Patris cxeeUcntia:quid cum Manem ster/ e z nam i tam gmut ritjton poteft effe pr aeternus ipfe,id eft,ipfam eternitatem antecedit. Et ipfc Porphyrius tcfratus cjl Mentem habere quid sternitote melius.Ergo ea di cuntur, ut o frendatur id,quo genitor precedit genitum,ut ipfe docuit, cum patrem fuum maiorem fe predieabat,refirebatq ; illi accepta eunda bona . Hoc Platonici explicare melius non tulcntes,ufi funt nominibus Aeterni c 7 praatemi, quorum primum cjl Mentis, fecundum cius qui Mentem natura procedit. Quorum cofbr mitatcm,cr fummam naturo coniundionem declarantes,dicunt Aeternum ipfam nempe Mcntcmjoabere quid otemitate melius, attingere fcilicet ad naturam pri/ mi- Dicunt etiam ipfam Mentem habere in fe Prootcmum, id cjl naturam ante at uum,ante fecula, quo copuletur cum Vnitate,quo Pater ipfe efl,primum effe pri/ matus, fvns omnium rerum, unie numeri eundi prodiere, ante omnia ipfe Filius. Totaq; tandem hoc Theologia cjl, quam nos quotidie cclcbramus,qu6d Mens & proles Dd fit patri fuo cottcrna- Ex eodem Proclo dt Grmtorc fummo Bono, progenie dioini,Mrnlr:iicmdc tenio Aoi» nufcitfpiiiin:&: dc diumiuit ipliui Mrnns. t ap. Xltll. luinitus etiam eft dc ca locutus Pr ocius, declarans cr Platonis Thcologiam,et ^-'aliorum placita Platonicorum, cuius tefUmomo,cr quantum Menti procellat Vnitds ipft,nofcitur,cr quanta rurfum inter eam ipfamjfc Vnitatem coniundio interce Jat:it> eo ipfo libro de Platonica Theologia ;« cvcricc xgix. 3 nvs ano t ov ayuiv 'npu7toi v<piscu/cuAt^i7vU,Kj nfyl 70 ocyctSoy vncepfty ttgj. nAHfcvtBvu it.ufl&xssptoyasiKafynfoiev&S) tu/*" canus /xiStfitos Ix qvclxneos nfl epotas tbtov 7 vyycwffa c JlnKj canti vi xgu. ia-sxs Setonpoy.us 7$ (cyet9i npdnuig ijv§7H^vot/,Quo funt,Subflantia V Mens a bono cr principaliter, et prima dicitur fubfiflcre,cr circa Bonum, exi flentiam habere, cr repleri lumine ueritatis illwc promanantis, cr accipere participationem feu dependentiam ex coniundio ne,cr unione luminis,quod cr ipfa Mente cr f.bjlantiaefl diurnius, ut quod pri ibo dependet a bono-Hae iHe:quibus mhil profundius, grandius, fublimius effari potcfipmnis Theologia. Efr autem apud Platonicos alti fimum dogma,idcm effe, fubflantiam,puc Ens,atq; ipfam Mcntemudcm quoq ; Bonucr Vnitatc. I ure aut Mens crfubflantiajiue E nsfunt idcm:quipp e cr ipfa Mens apud uctufltfiimum Theologorum M ofen dixit, Ego fum qui fum,Groce,c wy: Philo fophis 70 cy. cr Dionyfms I cfum uocant 7 0 oy-Efl autelefus filius Dei, Mens ipfa-Ea ejl primu, cxccUcntifiimumcu Ens, primo principaliter# nafcensa patre fummo Bono , cr Vnitatc. vi ergo fubjlantia cr Mens funt nomina fecundi principij 4 patre proce di ntis.-Jic ipfum Bonum,aut fummum Bonum,at# item Vtfi tat, funt nonttnapri / mi principij. Vmtat quidcm,qtiod ab eo nafcuntur onmia,uel ipfa Mcns,caput/t fons omnium Dicitur, inquit Proetus , cr conflanti fima fima ejl inter omnes Theologos, ab ipfofuimo Bono, pr imitus, pt imo, ante omnia [ubftjlerc Mentem, DE PERENNI PHILOSOPHIA; •* & db eo, & circa ipftem habere exiflentiam circa ipfum reuolui: quid nifiefletM ludyipfit non effet.lnde nafcitur,dependet,ficut ipfa fUebatwr in mundo, inde re/ pleri quoq; inquit lumine ueritatis manantis indc-Ejl enim diuina progenies, lume Xtemu,lume de lumine,eflfapietia patris fui. Eoq; clamabat,Doflrina mea, no efl mea,fed eius, qui miftt me.cr cum diceret fe glonficatu a patre [uo gloria /terna, antea quam mudus fiereUHoc orne multis nominibus fignificant Platonici,depen • dentix , participationis, exiflentix ex flo,cr circa Hum,lminis exilio. Ac quod ait, hoc lumen quod patris efl,cffe Mente diuinius,nor is, eum fentire, patris prx/ excellentiam,cr primum efjc,fbntdlemq; lucis xtemxCquxnatiuitasipfa e fi pro/ lisfux , imo proles ipfa ) exiflentiam . Non potejl enim aliter excellentia paterna defignari-Sed audi mirabiliora , ut coelos eis patefiflos. pofts dicere, uidiffeq; eos gloriam fempitemi Dei . Omnis enim hxc Theologia Procli , ejl fuperiorum , cr ante eum Platonicoru,ul fiupeam nofka radiantem apud eos miratus Theologia - •J&U7& vivxjiy A4ljTi$xy certrpfwxi ?! ifyvgyyivM 'nfltMS vsrtf* « Toivuu xgu o yv hyiy voCs,&Kuy npdmsMv, ngu. uctrnt tjPt» ttb/oy r> iyxSoy, xgx hyiy ufefot tiw ns roC yvnvcrfxy xtmepxetx, & & «x« oy ayx&by 7 neglu/' 0 yX* hytrtfQ' xyx9n </lit£ tv XTCtt, ugu efoy yvfiHhiyu djsf. t&tz t«s hJbvni cfltnou. 0 «A4 ys.\rik'&' vovs,aii i£> ayx9ov yvriyet , ngu. eruxilwmxi 7r€o{ xuy>, ngtt c/ff nvit) 9eos , tcrxQictJlns (di* uy uftrve riw tz 0 dtrx9i yvnu* encepjSe©' «P£ cl>t ths 7*y oit*s 9ibrhf&' $«fr lyivot: Secundum, inquit r ordinem, pofl Vnitatis feparatam excellentiam dicere Platonica Theologiam ha/ bere Mentem . St igitur er mens nofka efl imago primx Mentis , etiam fecundum hoc tantum bonum,& nobis fecundum Men us participationemju fficien tu , c r proprium bonum adf t.Sed ntens nofka a bono difrunfla eft,ejlcu indiga ,eo^etia voluptatis indiga ad humanam pcrftflionem. At diuina Mcnsfempcr bonum par tkipat,v unita efl cum ipfo,et propter hoc diurna efl. Similis quidem ipfi fummo Bono,fecundu Boni participationem: dtuina nero , ceu qux fu cum prima Dfhtate connexa. Hxc Proclus . E cce fecundus ordo locustfc Mentis pofl altifima emineri dfimamcp Vmtatis exceUentum,ac fupereminetiam.En item mens nofka , imago diuinx Mentis.Fecit enim nos ad imaginem,et fmilitudinem fuam. Ecce nobis non aditus ad patrem, non Boni comrnunicado,nifi per Mentem prtmogenitam, nofka mente ab ipfofummo Bono longe diftun fla. Ecce quoq; Mens dtuina. Mens Dei, Menspatema,ut Chaldxusdicfl>at,xyx9o^<Aiis,fmlis fummo Bono, gerens ft/ militudincm,fbrmjmq) futtmu Boni patris fui.Propterea dicebat,Qtu uidet me, ui det CT Patrem meum ■ Ecce Deus ipfe pater , ipfa prinra Diurnas. Denique ecce quod ait dum I oannes. Et uerbum erat apud D eu. qui quidem formo fonat , quod Proclus, <ruvlw<oTxt 1 rpbs xx/to, Coniunflus erat cum ipfo Bono, loannes , hy TTgoS roy tiicy;Proclus,7rfa carre atyxllby. cr loannes, Erat apudDeum:Pro/ dustCotmiflus, unitus cum ipfo. Cum loannes ait:Brat apud Deum,defignat,con c 1 iunflut j*> AVGVST. EVGVB. LIB. !. undat erstycoherebat cu Deo,erat a Deo infeparabiUs,costemui.Qjte lo/tnnet uocat Deu,Proclws ipfwm Bonu,ctid Deu-Quod loannes ite Aoyoy, rauoncjur bm:Prociut triy,Mcnte.idem ejlautem R Mto c r Mens. Ratio, fapientia fummi Dci.Nota obfrcro, inure menti,infge uerbuiUud tn/rureofcc^contunda efUunifik - 6a,ut fic loquar, erumpent ucrbu Phtlofophis contra Animos & altos, q difmn/ gcbant Mente a fummo Bono.Coniunda e j\,ait,umu cu fummo Bono Mens .Hoc Proclus ex Platone,hoc omnes.QUfld fi Proclui dicat excellentia furnmi Boni etii i Mente kfffmptiysyfieparautfcias eu maieRati illa, altifiimaq; diuimtatis arci • eo,non difiundione innuere-Quod fi fecui fentiat,ccce feipfo rcjillitar,cn/rura>/ jM,unita,unijtda,copulata,cdnexa Mens cu fummo Bono: nec redi explanaret PUtonc. De mente quotyconfiuleranduytyexfententidcateroru Platonicoruidem Proclui pronunciat:viiS(/tt 'iy etieivi ro fuy tyccy (£? t* ovriet aiwy 'mpyticf Hj 7rx<ney o**» vonaty yvrCvuu W uQxy irhfifAeos^kOS v&fUJ-r 5 tcwy>s cu7Mv ,<Arijxs 'TKScfay** c it cpiriy o 7sht» T "intulit A WyTKt j if Ultivuy vtPtfacftyKj <jrv ifaois oIckjo vis tit tu 7r& icu/fit iic(,icanf » 'fvyHTii t cor? \zt rip 'IvX.tw <cxf o T»Zc vityKj y> <rZ>iict 7M 7T& -r cr&fxtt&t ■ nounec *J $v Soar ' Ttfi fi7r0(j$j/ kmh^hT! -F ifvbt 'fvyfis. Kjb /\*it y/ojt/lnt*/ j vo{JlHt.Kj o A SMCTKS‘r rV7$ yoifi<pv<r<{ 7ifoir«{ t7T* /^05.03 vov j d{o7vcb: it7r(b *r afauy fflveySjr®*, n j 'Ivyi $«<e KctST oo-cy AiTttt I mpcct yaurcrifot . qu* funt,Mens in sternitote habet uitiyZrfubslantid operatione $ intelligendi rflipfastemitat,fimul $ omnr intcDe dionc in pnefmti habens dejixa,Deifica ejl,id efi,Deo fimilii,diuina propter cau fam uniuerfi,qus antefe ejl-Duai enim, ut Plotinus tejlis ejl,kabet operationes:prt rnM,u t Mens:fecundai,utnedare ebria, cr in ceteris quide ejl ut Mens.in eo aut, ■ quod ante ipfam,ut Deus: fitut anima fuper omne anima fua exceUentio ejl Mens: corpui aut uirtute, que ejl ante corpui fit anima. Omnia igitur ut diximui pendent db ufy p mente quide cr anima.Etmens quide uniformis exanima uero menttfbr mis,ut fic loquar. Atq; Deui q ejl ante menli,nature mentali primu fuperuehitur. Mens aut ejl diuimfima,ut que ante omnia Deifica ■ Anima uero diurna , quatenus indiget media mente. Hec apud Produ , fimtlia atq; fuperiui admiranda my fleris. Ut mirabile fit,quona in far.du ai hec peruenerint. Tria dicitur effe apud eos prm ’ cipia, Detis aut bonu uel unitai,mens,anima:tres imperatores,primui bonu,fecun dui mens,tcrtiui anima. Mens jnquit,efl fempiterna,etema fapientia,eternuintei Bgere,fempitemu fapere. Hec fit aut gignitur Deui ab antecedente caufa genitore fuo,q propne c r primo dicitur apud nos cr illos Deui. B enedidut Deui et pater domini noftri le fu Chrtfli.Glonfic.tuit Deui fitiu fuu.Dcui mifitfiliufuu in ftmili/ tudine camis peccati ■ quc propofutt Deui p ropiciatione perfide in fanguine ips ftus-Nemo nos feparabu i ch aritate Dei,qu* ejl in Chrijlo lefu.mnmcracb «e/ pu. DE PERENNI PHILOSOPHIA. ff 'pla-Habct igitur mens ab antecedente caufm eam dminilate xtcrnamq; fapierttu. E jl quidem er ipfa Deut,fed db iUo genitore fuo- Quicquid uutc ejl, atcrmtalitcr eft.Habet duas operationesialteras ut Mens, ut rerum prmcipiu,utmtelligens,mo/ derans, producens omnia qua creauit,ut faettans pojl fe:alteraf , ut reficiens fu/ prafe genitorem fuum,fruensq; ex eo atema uoluptate,nefiare diurno ebria,be a/ t* ex amore, er dulci charitatc,quem fufficit , admiraturi j; femper , patris fui, ex quo deificdtur,fti,eflqp Deus,ficut efl,quia genita ab eo, ut Macrobuis dicebat- Ani ma ucro tertium principium cjl ut Mens, propter coniunfiionan fu b flantia, e etiam Deu<,quia c r ipfa A primo per fecundum, c V d fecundo . Corpora uero,ut effetius trium principiorum.Omnia deniq; funt ab Vnitatc.Nam Mens ab Vnita/ te gigniturjnde uoluptaf cfl,u diutnitas eius:eoq; diuimfiima,quoniam fola gigni tur a Dco,ZT geniti ejl Deus-Catera participant dimitatem. proptcrca non funt diuaufma.Nomen autem diumifimi ejl apud Platonem er Ariflotelem- Plato uo cdt uerbum Dei liumt fimum: An flotcles mentem diuinifimam,ut utdebis. Anima autem etuim Deus, per utrunq^maxime per fecundum. Ac pater, ut ait Dionyftus, quoniam ejl pater lummm,irradiat in omnem naturam angelicam. Ree iUi dtxc/ re partim ex Platone , partim ex noflra Theologia haufla. Siquidem hac funt ea, qua Grxci,Latmiq; definiere, Spirttm,id cjl, Animam,tcrdumq; principium, effe aeternaliter a. primo er fecundo. Primus dicitur a nojbis er ab ilis patenpradpue itero ab diis unitas er bonum . X noflris itcmfens er principium lotius Deitatis: Jpfam,inquam,dtxere Animam feu Spiritum, effentiam fuam , fuumq; effefubft/ flens habere ex Patre fvnul er Filio , er fimul ab utroq; atemaliter tanquam ab uno principio prvccdere.Filium caufam effe anima,Graci, principium Latmi,ft/ cut crprioremOmnia enim qua Patris feu Boni jint, dediffe Patrem ipfum unige nito Filio fuo gignendo,pratereffe Patrem . Et quod Anima uel Spiritus procedat ex M ente uel Filio, ipfam Mentem a patre atemaliter habuiffe , <i quo atemaliter fit gcnita,Patrcmqi effefbntem er principium totius Deitatis . Ecce enim ip fi di/ eunt omnia pendere ab uno,fed per mediam Mentem er Animam . Qwppr Pater 'quum fit fens er principium totius Deitatis, primo efficit effe Deum F Aium , CT Animam, alterum gignendo,alterum producendo. Ejl enim Proclo tefle,etia Ani/ ma Deus, non fvntaluer,fcut primus proprie Deusjcd ut ab iUo produfla. c o 'que uocai em magis diuinam, quam Deu:cr quod procedit a primo, uel datur per me dium fecundum.Gratias igitur agamus fummo Deo,qui coegit etiam fuce religionis imperitos, rapido mentis excejfu abflrafios , pro ea loqui , eaq; perhibere dc ipfa teflimonia, qua nemo fit, qui non mitfetur, obflupefcat , lachrym f edam qui pius ejl,pra gaudio profundat. Mirabile leftimonium Port j..»«nl<(cOimoniumPofphyrijdr JaJcmMtiifcabartcrnogtfma. Cap. XV. . r adem lackrymx manabunt ci,eadcm eu gaudia arripient,qui leget ea,quxfcri / - ^ pfit Porphyrtus . Qj lippe qua P roclus,pcrindc ac fi de coelo cocleflis A ngclus fuJocuif[ct,nnnc locutus ejl,cr propofuitSupcriorcs Platonici,^ quidcdiuwius (uJocuiffct,nunc locutus ejl, er propofuit,fupcriorcs Platon ic i, o- quidedutwm e 4 V .l\ & -A m* i 't W ;i ^ ^ 40 AVGVST. EVGVB. LIB. !. cr auguiltus tradilerunt.Porphyrius igitur in quarto de biftorw PhdofophiC qtt i locum totum Cyridus contra I ulianum imperatorem, quem uca dementirer o/ dium ueriutis nonfmebat cernere ucrH,nec quam contemneret religionem , illam ejfe,perMcere,qu2 fecula phdofophuq; omnis arcana coluijfet , quamty ipfe ne/ [cius infeflarctur,profirt)dc fummo bono ex opinione P latonts,]hpenda mtracu/ U [cripfcbjg Ji tsts > rij>o7ny rivx eu/dj>au7itit ttvvrririiTop viy J» •jaoteyxgxusttf tcurpy vQis&7te‘yl & Jln tx otnoos 'orTOc, xguiraxotc zoix 7vp orruy,o JIh XSU rtfuroos x.xtiy , Kpa wMkx^p 7m$ wanw KX7kcVHSixt/T>a<Po:, W&SAtft^T^OMUWflCeCT (UTVST&ZiVU? (X HHtVOt XV7tfl0HV>S &p>u£xu7d7nrrtof> y iyfyiKMVKlVVllfaTT&i y^oic ny t Iuj 7»v7tt/.H 7&oJlos ytyonyyitJAx ns&v 7&iA8ov7ts xv&* jovmIk Skv. -n&iAtloms Ji vk btri Offis 7tros %m>tHS »zra> ycf %o/ VOS lukxtox 8 Ji ffltv ypeixyv 7 Hfcs XV7>P Jftip 71 0 ftCrOS-CpftMS ycejp tia ngu ftoros cuwvtos o rffSiSicartfJio Swjo 7Jj>»7ts»e k gmaorosxay ficu/ ari «1/710 yifOHTCU 7X( TBUMTCcfhkf V-H SwSif trtJLUXf&pfi&Xl , (im Ji^cdrriw K$txp <rvyKX7K7teifi <3J Avx&tu th ixovz i/7rx§[a-Srt» fabris outoviosiioroSy^ «vivus vot>s«5<$ tbt^vj^oVo) ccvr>C)$oV©* tfay y} 7010707971 nyiup ri %oumP yxttseiOius-Quo funt,Ab hoc autem fummo bono ratione quadam hominibus incognita genitam Mentem tradit Plato , qua prorfut per fe ipfam exiAxtm qua uideUcet fint ucra res,cr omnis reru fub/ fiantia-.quod er primo pulchrum,CTperfe pulchrum fit , habeatq; fpeeiem pul/ chritudinis. Procedit autem ante fecuUyUelaternitatem ab autore Deo promanar, per fe genita exiilens,cr per fe pater.Neq; enim iUo mouentcfc ad generationem buius,proceffus fuitfed ifto progrediente per fe gener abiliter ,uelexfua genera/ tioneaDeo:zr progrediente non a principio aliquo temporali: necdum enim t em pus erat fed necfc creato tempore,prx iUa efl aliquid tempus ■ Semper enim e& ca/ ren: tempore, cr fola /terna Mens. Sicut autem Deus ille prhnus,unus , vfngu/ taris femper ejl, licet ab ipfojida fuerint omnia, eo quod cum his connumcrari,et m eodem loco,quem habet Jubilantia fua,ea poni non poffunL ftc cr Mentfempi terna foUcrfmetempore:cr creatis his qua funt in tempore, ipfum tempus eB, permanens munitate fu/ fub&tniuc- HxctcRatur Porphyrius jenftffe Platonem ex antro duiinitatis miffa oracula,myileriaq; ineffabilia,ut admirando expleri ne/ queam quibus tandem diuinis(ut ftc loquar) Aquilonibus portati M coelum aldfii/ ma facramenta mtro [pexerint: Niji quodiam Euangelio corufcante,melius ea qud Plato, Trifmegittui, Sibylla, Magi , tot per omnem mundum oracula loquuta fite/ rantyexplicare poterant. Principio igitur ingreffus iwibm Tbrologue pelagus,re / fert ab hoc fummo bono,quod effe fempitemi Genitoris nomen , fxpe tam claruit, Bafri Mentem ineffxbiluwexpUcabilt mitis mortalibus modo-Vt V nofor va/ M I DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4» Irf fimiiter dixit, Generationem eius quis enarrabit: Cuius enim mens capiat unqua ineffabile Mentis natiuitateiut miraculu fit, ucl hoc ipfum eos agnouijfe,quod na/ fertur, quod fvit duo Genitor cr Genitus. Hoc prhnit decus huius tcjhmomj, quod ineffabilem (tuentur hunc nutiuitutem. Secundum , quod nafcens Mens per fe fido/ fi&utyDcus [cilicctcripfujOimupotens cr ipfu.Tcrtium,quddftt omnium rerum . domialaum,fcdes,cr origo,fons,&- principium,rcrum unuterfdts ejjcntu,ueru/ rum reruni regnum, cr ideurum, qux funteffentuuerx, uafla muter . Sic pruna pulchritudo,# omnis pulchritudinis origo , pulchritudo primordialis , exemplar omnis pulchritudinis,mundum mente gerens pulchrum pulcherrimus ipfe. Eocfc fuerunt omnia pulchra cr bona, qua fecit. Hanc pulchritudinem cr freciem , ide/ mq; uenu flatis, tanquam principium cr origo habet ipfe afe ipfo. Ad hac, quod nata jit ab ipfo Deo xtemuliter ,# ante[ecuL,ante xuum per fe genita , per fe pa ter, quippe qua naU,nclul fui principium cr libi puter efl,quia geniti i putrc,ip / ft gigni, cr nafei nolens. Proinde etft nafcatur a patre fuoDeo,nafcitur tumenin / effibiliter,uolens ipfa nafci,quafi natiuitutis fux etH ipfa principiu , non fe ipfum generando, frd nafcendo conuw8im,xternxliterfy ab tdo. Dcfignaturenimineffx M is quadam Genitoris ,cr Geniti coniunflio, genus nafcendi inauditum , incom/ prehenfibilis^modus.Diuerfa, quam noflra nafcendi ratio, qui non fumus ante/ quam nafcamur,nec a nobis habemus quidqux,dijfirentes fub flantia a genitoribus nofbris. ibi quonid ineffabilis cr admirabiUs,altcriusq; omnino generis natiuitas,et lit nafcatur, tamen ejl putri coxqualis,coaternus,dicttur nafei ipfe, uolensi patre generariyUt uolendo nafcincffabihtercu exultando ex eu natiuitate, cr infepara/ biliter a putre nafcendo, firme jit cr ipfe fibi genitor . M yflerium quidem alti far mm,ualidifiimaifc in eos uociferatio,<jui detrahunt diuinitati Filij . Hic non modo non detrahitur,ut nimium propemodu tribuatur. Repetit deinde hanc generatione «ot» fjje fempiterna, ante tempora ante fecula, ctim nullu tempus cjjrt|t ut etiam tempus poflea aeatum rtihil fit prx ipfa M ente, ut qua fola fit fempiterna,# an/ te omnia tempora,nuUum habens cum tempore confortiwm, aut dependcntiam.et ut pater fit fempiternus,zr unus etiam creator omnium, e? autor: quia cum nui/ lis commifcetur, cr eenfetur omnibus retro longifime remanentibus: fic Mentem quofy ttemam effefolam omnium, qui etiam fit ipfum tempus, cum res fub tem/ f>orc creauit,# ad ipfum tempus,mundi menfura,uenit,ipfim tempus,quo men/ i ararentur omnia,conduura.nM dici, aut cogitari poterat altius, grandius, fubli/ mius, profundius. 6 Platonici igitur, qui nefciebalis huius admirandi fapientix religionem Chriflianam patronam cjfeueram,nec aliud hanc religionem effe, quam cultum cr notionem fummi Boni,cr aterna Mentis,eorumq; inter fe fem/ pitemiconiimflionisfcientiam,qu£ nihil loquatur, clamet,uocijiretur aliud: qua ftprebenfione tandem digni , qua excitate capti , qui eam infitiabamini , cuius *Qf 4imiranda,ftupenda<li myfleria cum funtma admiratione explicatis ,&■ prin/ , c f cipeM 4* ^ VvGVST. EVGVB. LITJER I- * npt- ue&ru i 'latonc putatis,cr affentis ea tenuiffe, [cripta reliquiffrfMifereri qui que oportet mifemmos Hcbnos,qutbus ob inaudita cicilatc , ob profundi animi caliginem, eadem dominatur calanutastqui qui iam tnde ab exorto mundo per om nia fecula innotuir fapientia,quam gentes orrmes caelitus reucLtam coluerunt , tra dideruntyW ftue gentis dofitfimi monimcnls laterarii mandxuerunt , apud orrmes fux gentis eruditos fub fecretis myjlcrijs abfcondebatur,non uideant nunc adora/ n,cok,agnofct a toto terrarum orbe. Foco nunqud deficiet hic rcligio,cr uera ilU " Sapientia ,e? antiqui fima fecularum omnium, in arcanis abftrufa Theologia. ix Piotmo de rudera tpCa mente, dc Genitore en;s,& c i«s cum Patre comundionc: dr.qnoJpoH Patrem lit mixiraaomniom Mcn#. Cjp. XVL pLottmw item inter Tlatomcos maximus, w ubity celeberrimus , mirabiliter om/ '*ma,qui fuperius ab antiquis tradcbantur,approbauit, dijjerwq; copiofius , Ut hxc ueri ftpientii myfleria perfidi fime micatur tenuiffe :ut injlar miraculi fit, to tus is hominii, acfecuhru concurfus,ac cofcnfus. Audiat igitur Philofophi patefit ilii nouifimis fcculis,quod antea foret etia notii, atq; animis multoru hominii cohi 'prehcnfum,declaratu aut pollea,atq; ita dijfufum,ut quod angufUs locis prius co tincretur,in totu mundu euajerit, nunefy nume iflud adoretur,omnesq ; dceopki/ lofophentur,dc quofoli fapientifimi quonda,cr hi omnino pauci philofopharm/ tur. Hic eft enim fcietia Domini,qua repleta e fi omnis terra, quod omnes nue phi lofophantur, patre crfitiu cogno[centes,adorantes, femper loquentes: qutfciert tia prius erat paticorum. Ac Plotmws,qui nec Chrifianus fuit, nec firtaffenorat Chrifiianos, fi fcijfet eos hanc ador are fapientiam, quam maiores fui tantopere coluiffent,ac uduti de pro fundi fimis myficrijsdeea loquerentur, quoruferipta et ipfc ueneratus efi,et approbauit,certe ipfe cum citeris Platonicis religione nofirS; quam nonullieoru propter in fcitia,uelut fupcrflitionecotemnebant,adoraffet, re tinuif[ct,uerdq; effefapientia pridicaffet-Plotinus igitur ad alia, hic diuina,fttbli/ miaifc in libro dc Tribus principalibus hypofiafibus loquitur , qui pofiea imitat» funt,et fccuti Porphyrius, ctPr ocius, plures q; alij Platonicorum oZy jg* i ¥ TtA /cto:t» A\y>lp-,(iH<Atp cctt on/dpJtrK/aiyisxlaiT kv7Q-,y.s.yisoyS kvt o vo vs,SJ <Aiyrtf0y.(3 yzj> bfti b vgi Ixuvoy, <Z? A<xw ivrou liovis . IxtJxos <Ai Totsris oveflty. xgu to ywvoylvoy throKfVTfovos vov, rSy xptirfuy ioroirmy vzs, ori r aMa yivr ctinby QUifunt, Quid igitur dc perfidi fimo dicere conuenuf Nihil 'ne ab ipfo,an maxima pojl ip/ fumfMaximu autpofi ipfum Mcns,€r fecundu ■ Etenim afficit Mens ipfum,CT 'eius tantii indiget:ip[um aut,Mens nihil prorfus.cr quod d Mente maiore genera tur,Mcnte effc:ct omnibus maior efi M ens:quia pofieam funt citerx.Hic intimi Pkilofophiimyficria proloquitur Plotimit, ut fi Chrifiianuscjfet, apertius loqui po potuerit. Principio patre dicit i ffe perfidifimu,principiu fcilicet , maximu emi Vcntifimu,exceUcntifimit,priccdes etia Mente. Hoc enim cfi qued Filius dicebat toticSfpatcr maior meefi.Noidquidc tantu propter corpus afjumptu.fidquia U/ le pater DE PERENNI PHILOSOPHIA. lf pater fit principiu,fins totius Deitatis-.Filiut aute genitus, tufcens, & proles. A maximo,ac perfidi fimo P lotinus ait nihil generari puter Mentem: Maxima aut pofl perftdifimu,fmpatre,effe Mentem, fiue Fducer quod ante omnia mirabi/ bfitmu efl ,ait Mentem fuffiicere,CT intueri patrem, cr indigere eo folo,patrem au km eo minime. Aperit enim abditi fiimu myflcrum,patrcm fcilicct gignere filium , Unquam ipfeftt maior autorius , quanta fcilicct cjl inter genitum , ac genitorem. Quoniam pater genitor ejl,primacy omniu origo,no indigere, aut dependere i fUio, Mente fciiicctxontra filium indigere eius folm, quod ab eo duiinitatemjub / fiantuq; habeat, difcatq; ab eo omnia. Nec aliud dicitur hic 4 Plotino,qudm quod eade Mens fepe locuta cjl apud nos mortales , docens fc a patre miffim, unica fe atiantifiimamq ; eius ejfe prolem: nihil habere fe, nift quod pater ei dcduffet.quid/ quid haberet traditum ftbi a patre. Ecce Plotmus att,fihu mtuert patrem, tanquam in eu/m, 'a quo tota fua pendeat beatitudo,tdquam in bonum fuum, felicitate fuam. V iure quidem. Nam fi ab eo,qui maximus, qui perfidtfiimus efl, habet tantam di mitatem,tantam natura magnitudinem,ut potuerit mundum uifibilem,cr tnuifi/ hiem creare,neceffe efl beatitudinem ejfe tantam, quanta beatii maximum filium pium efficiat.id efl,tantam effe beatitudinem , quanta efl rerum fuaru magnitudo , quanta diuinitas,quanta poteJUs.lntuetur filius in patrem, finui^ paterno contine turjicc alia efl beatitudo ctus,quam ex bonis, c r cogniuone paterna , maximari* uoluptatum tbefauro.tdcofyoptauit omnes ad hxc paterna bona fublimarc. P rc' ter hxc autem addit PlottnusyroSu <Aiviy t 0 ytvvi<r«p,TO yinuytvoy G? T 9vro ayxmvfl yx^isx orcep auri y.ovot ro yv vicrcty ,&to rtrvny.it My.orccy J' t xgiiapisoy 'h roytvvno-ay ovvtsly ccv tS>,«5 7 (it rifortrt yov:pxtycpi<r^xi . ukovx </lt Atyoytp fcjvctj Tcy vtvp.<A\i yxf <r«$«fc/ fop Atytiy , ngu </Ux t<x/to xgu t x mAa/riiM; rftrrx tx wwrrx: Defiderat omne quod gignit,id quod gignitur, cr hoc amat:maxime uerb , quum foli fuerint gignens, cr geniturmquum autem optimum cR quod gignit, nece f/ ftrio efl cum eo coniundu/m quod gignitur, ut fota alteritate frparentur . Dicimus autem imaginem eius effe M entem.oportet enim loqui clarius.Eoque apud Plato/ tum temafunt ornnia.Sunt,inquit,penes omnium regem omnia, cr penes fccun/ dum fecunda, C r penes tertium tertia . Dicit quoque caufam habere patrem , aaufam quidem appellans Mentem ipfam . Opijrx enimtlli efl Mens. Hunc autem dicit creare animam in cratere ito. Cum igitur caufa fu ipfa Mens,patrem eius dicit Bonum, cr quod ultra Mentem efl, ultrafy fubRantiam. Multis autem b eis appellat ipfum Ens, cr Mentem, cr lieam:ut Plato cognouerit ex Bono qui/ dem Mentem exiflere.ex Mente Animam, CT effe uerba ifla minime noua, neque I tunc coepta diciffcd olun, licet obfcure. Verba autem qua nuc fuper hac re habe/ antur, effe quaf earu interpretatorcs,qux atteflcntur didis Platonis , effe ea uerba uctufU-Talia dicens ad uerbu P lotinus, innuit quicquid p radicatur nunc de patre, .... .. Vtiio 44 AVGVST. EVGVB. LI8ER T. er Filio ,de Mente ,de Bono, i quo ucteres fluerc,aut gigni M entem dixere , pt v fca ThcologiatTum q«oi Bonum fu ultra fubjlantiam, ultra omnia:in quo cxcel/- lentum fmmi,ac Genitoris Dei oportet agnofcere.Nefy enim ejl excellentius, ac ' maius quicquam. idem Bonum uocat Genitorem , Mentem genitam , e aq; fatetur effe coniundifitma , quia fit optimum quod gignit , er quia Genitor , ac Genitum fmtfoli.Exquo uult effici, ut inter eos fit uidiffolubilu coniundto . Maximam enim effe coniundionem ex maxima perfeftione-Aducrte igitur diuinam,profiut/ ' dtfiimamifc apud Plotinu Theologiam,defempitcma F ilij generatione ex Patre, et cum eo comdionc,de beadtudme eiufdem,ex intuitu in Patrcm.Pofkcmo ait eos fola alteritate feparari.Rem inaudua,acjlupenda.Sola,inquit,alteritate, Bonu,ac Mensfcp<trotur,Grace Wtj>oTfW,folit perfonis dicerent ChnfUani . Alter enim eft Pater, alterFilius,non aliud,ucl altcrit -Tanta cfl enim inter duos illos perfidio, * perfidaq; coniundio, quanta deceat corii diuinitate.Tum reffiicc quafo attentius , quid Plotinus tradat- Ait hac myfleria,bos ipfos fermones , ultramundana h ac fa/ cramenta, effe uctuftatet nuc qua dicantur,non effe noua, fed bis explicari a uete ribus tradita. Audi quafo, rrfmj; animum ad ea, qua tum u; prajitione, tum toto progreffu locuti fumus, quam nos habemus nunc Pbilofophiam , fuiffc etiam apud ueteres. Ipfum Plotinum audis confitentem totam hanc Pbilofophiam a prifeis de/ fcendere . quo teftimonio probatur, confirmatur, quicquid Chaldai, Mercurius TrifmrgiBus,Orpbcus,Siby0a,catcnqi omnes de Patris , ac Fili/ diuinitate tradi/ diffenUpfi hoc teflantur,non poffunt a Chriflianis pofi natum C hridum,effccon fida-Plura funt alia apud Plotinum miranda de Patre, er Filio tcfhmonia . quo* ‘‘ appellat no fira Theologia exprcfiius,ac notius patrem v filium, iHiBonum,cr Mentem, Generans.cr Genitu,Patris, ac Boni imaginem, ipfam Mentem, Bonum €T Vltrafubjimtiam,ipfm patrem -Quis hac cognouiffct,mfi Phiofophia cale/ fiis iUuxijfetfBcnedtdus igitur primogenitus, unicus, fumnu Bom filius,pcr quem er creati fimus, er redempti, er eoufj; amati,utnon cxlauerit unquam profun/ diflmam diuinitatem fuam,cuitts humanitatem, affabilitatem, clementiam, benigni tatem,fmi liaritatem fenfit in omni atate omnis terra. Ex eodem Plciino.quod Aleus fit pofl Cuminum Bonum, quod per eam ad Cuna* mi peruenlanir.quod flt locus.dc Idea omnis pulchritudinis, quod aci- ucril mundum. Cap. XVIL PL atonicorum item pneipuus Plotinus, cuius i cudis pradicatur admirabile iit geniii ctfi floruit ante Porphynis,et Proclum,ut teflimonia cius debuerint ante/ cederc,tamen ordinem quendam de ea,quam dixere Mcntcm,Prolcmq; fummi Bo ni,nosfequentes auidos reddit, ut ea proponamus. Variauero, er multiplex pra/ ter fuperiora de duobus illis. Genitore , P rolcq; ab aterno genita extat apud eum Theologia-E quibus in libro de Pulchro , hac cx intimo quafi Philofophia antro profatur :ytn&(b </'« 7Tfthiy SiOtiiAiis nis xgu kxAoswZs, e nifAot Stat utcAoy, «/« yxf 71 (wxGcuvuy Ciffi xoy riy, x£- DE PERENNI PHILOSOPHIA $cS 7rinXe/ltTCUK#hXTCC a(/lHt1(gU(p/IO-GT> KKfaOS dxp HVXI 7X{ tJlsAt.Tixnx yxf tvcotk larAa &<s vov yiwnitxtri strix. 70 </£ Wfc XSM T»T2f,T«V 7®*' a>*$ov Aiyomy qi/cny, ropo&GAx/tfcwp y> xfsAcp 7»f>o cttrfHS iyovarxy,&si oAscr^fw Ao^w,*» 7if6D-7?|; loxAep. c/'i f&l/t/iTxrornXin/MyoH&i/MtAotroi/yToyac/luVcpHcra ri xaoy, v» V£ ccyx&oy y> Wtxepac xsnylvj xgit xfyliii rtv H9t?.ov,n tj/ t£ «//„ rov xyxGoy^^^oyTtf&rty^HTiTta^lwiKaToytSiXcy . QJla funt. Sit igitur quifq; primum Dcifirmis,c? pulcher quiffafi DriJ.cr ipfam pul cbritudintm fit contemplaturus. Veniet emm primum afccndcns ad Mcntcm,ibfy omnes ffecics pulcherrimas nofcct, er dicet hanc pulchritudinem ideas cjje. oro/ na enim hac funt pulchra genituris, cr fubfiantia Mentis. Vitra urro cr ftpra bancjiaturam Boni dicimus, qua propofitum fibi pulchrum habet. Qtjocirea per fida ratione ejl prima pulchritudo.Diuidens autem intcHedualia, (fuod ejuide efl intelleduale pulchrum,firmaru dicet locu. Bonum autem quod ejl ultra fontem et principium pulchritudinis, ucl in eodem Bonum c r pulchrum primum flatuct,ue/ rum Ai pulchru.Hucufq; iUe-Que etfi abflrufj Plocinicisfy ufitata ratione profi nmtur,hunc tamenhabent fenfumiVidcs primum [anftifitm a lUa duo, altifiimacfr ro mina , quorum primum in omni uetujla Philofophia uocatur Bonum , fecundum Mensi Ac loquitur de e o,qui cupiat uidere uera pulchritudinem,oportere eu pri/ mtun fieri Dcifimcm,afimilari Deo,quod nunqud ad uerum uenujlatis intuitu fit admittenduf,nifi diuind fibi finulitudinem affumat-Efl aute fimilitudo, Platone ipfo tefte,fanditas,iullitia ■ Hac habeat neceffc eB,qucm tenet uera pulchritudinis afficienda ardor. Atfy St qui beatitudinem hanc affcftat, afccndcns animo ad fi fit giurn rerum,primu gradum ficiet ad Mentcm:hac enim ejl pofl fummum Boniu Et ipfa dicebat hominibus, fe ducem ejfe,cr portam ad fummum Botui : cr quod nemo pote fi uidere Patrem, ni fi filius adduxerit, ac reuclarit. In hac igitur Mete , qua fuit mundi melioris origo,omniumq; rcru, qua fuis originibus ,et rationibus atemisCquas ideas Philofopki dicunt ) continebantur,principium , cernet omnem Idearum ucnuflifiimam uarietatc-Habentenim,ut fuperiut uidimus omnes fitteri. Idea locu,fedcmq ; in ipfa Mente. Mens, ac Verbum, ut ait P btlo,efi tdearu locus. Progrcffus igitur ad Mente, cernet hic omnes ldcas,earumq ; uenufiate: qua quo/ niam Mente continentur( Mens enim habet exemplar omnis pulchritudinis) iure omnia funt pulchra,Mentecreatrice,gcnitriceq;,cr fubjlantia,fiuc exifientia re/ rm. vbi autem mentem attigerit, fuperabit queq; altius ad aliti fublimiorem, qui dicitur Bonum, feu natura bonitatis, qua er ipfa pulchritudinem eximiam, et can dem,atque Mens,fcd principalius complcflttur.Eoq; fit, ut qui ucl it perfide lo / q«»,fUiwr primum pulchritudincmfipfum Gcnitorcm,uidelicet pulchritudinem , omniafy bona dantem fecundo, neceffc cfi.Quocirca diriment fingula,locum qui/ dtm idcarum,uel firmarum dicet ipfum intelleduale pulchrum , id ejl. Mentem. Summum 4<* AVCVST. EVGVB- L f B> T. Sum n ultrriut Bonu,fontem uocabit, er principiu pulchri. QUonia e tiV Mr», quicqutd habet pulchri Jtabet ab 1D0 principio. Aut in eodem gradu flatuet pidchruM rto aliud fonte dicat, aliud ipfum Pulchru,fed unu,CT idea, ibiq; prtmu hac jlatuet.Ojlendit etii Plotinus cufuperionbus Phdofophis,etprs dica: hac Mentem mudi principiu, inuentori,ct cauffam, ut hinc fumma maiefias , Mentis enite fc at Multaty [citu digna, uclutcji imffibilia myderia pro dit de eaun libro de Prouidenlia Que mihi no modo proponenda funt,fed e tu de/ claranda, cr explicanda,ut fi quid obfcuritatis habeSt,apmdtur,ut ucritai nuda, clara Jj remaneat, nriw 7T{lycuty ofdi S «y<& cacoAo vSft>s A lyoifaiy 7» nceu Ti & to tpl usy ctur>y nyctt^Kj viy turri tunu&y us tffiw oifin foy oyrce.ccJA' ori vi jflh ($ q>v<r<f tjjct tKav&',ty curi&Tx rs eefxyrv7Top cloy ty 7recfi<Aeyy*uKovos ritv of[of,a cuZ <p<ep\ t* vi,r=- '■) Trixy l{(ln&vce,ty « f omarfet l Af At/Stm* riw Jluvetyny turri W fxa6x:Jl^Kwi/rteioA«tKcesoc7ot/reeyKeeAusi\tty.Quxfunt,Promdettti2 rcdle,et cofentance in Vniuerfo dixerimus, quod ipfum uniucrfum fit fecundu meti tcm,et Mens ante ipfum, non qua fi tempore priorem, fcd quia 4 Mente eft^t Mei ipfa natura prior, et cauffa huius,uelut archetypi t et cxeplar huius,qui jit imago . Si igitur ex Mente dicimus pendere uniucrfum, et in omnia um eius pertinere, fic conabimur ofiendere cuftabenc pofita-Hac Plotinus, Mentem afferent 4 maiori bus confifii cauffam mudi,cuius quafi fit (ut Plato tradidit in Timxo)exemplar: mundus aut,uelut imago, fiftus adeauim cr forma, qua Mens animo copleftcrc tur,qiu quidc forma, et coceptus mundanus,ut Philo dixit, erat Mens ipfa siccfc apparet Mens mudi principiu, et cauffa. Apparet hac eam cffr,d quo fufli/seatur umcrfius,pcr qua omne pertinet Mentis diuimtas ■ H ac ait Plotinus ratione effis prouidcntic ueritquom eunda fecit, pofuit,conflituit,ordintbusq; diflmxit Mcnt ct patefias cius, per omnia comcansiutbac una pulcherrima cauffa,pofiis in om/ nem ratione prouidentia lati fime tiderc,oflendens bincunicuiq ; rei effcconfulm, quia Mens fuit,efiqi femper moderatrix. Quod aut Plotinus hoc Ibco Mentem ait tecedcrc mundu non tempore,fcd ut cauffam, ct autore,cr 4 quo fuflineatwr fem / per mundus, afferit, ut uiieatur(quod P rodus affirmat)ctcrnitati mudi credere: dico eu,quod plurimis Pbilofophoru accidit, diucrf a fcnfiffr,& quod fepefit,a uc ritate ab lUofuo fcnfu,reuocatu-Nec longis ambagibus opus r/hi pfe in feipfum flet teflis. Eodem enim libro hac profcquutus rflQuonia igitur mudws omnis efiid, quod fsducfi,hSc tuaf}>icicns,audirc hec finienti fbrtaffe pofiis: ds lyt ttiz roi§ ici Kccyto iKiiSiy iyiyotcHy xtAos 'tx wii rreey £duy G? inzvcSifcccv TOi & ccvTUfK K,clc/livk <fiicyis>0S;Qubd me creauit Deus. Et ego inde ex/ tili,abfoluiio ommu jnimantiu,fufficiensc ontentuiq; meipfo,nuHiw indigent,quo niam in me funt omnia, ZT plantx,et animalia, &• omnis gener abilui reru natura, • V Dij muli, a- Dsmonum populi Nc^ enimy»y.iy KVcQerpunyts, terra qiu/. dem DE P ER.RENNI PHILOSOPHIA. 47 icto plantis omnibus, cr animalibus onme genus cRomata,ey admare ufyper/ uenit anime patefias: aer autem omms,CT ither, cr caelum omne cR anima ex/ pars.Nouifiime cocludit:rSs roiuvy Jlos/S ra tocu7»,tis t/A ny «rft mtrvyos 7« TTKrrx 4 f>yx<yrc. m ens igtfor cu Jediffet aliquid ex fiipfa,in mv teri i Jlabilis ipfa,et quieta, &■ immota, cuda moliebatur.Quibus trjlimonijs,fiut $drro,fpontcq; pronunciatisfme quod non admittit alui natura fermonem, ct uult uos ad hac rationem bqui,clarct ern locutum,qua ratione loquuntur omncs,qid principui habuiffc mundu Jbtcntur-Et quo uerbo Mofes dixit, In principiotsroia offecit, creauit Deus cadum, cr tcrraicodcm ufus eR Plotinus-Sic ct ia, ope rabe tur,aut operatus efl.Sic,omata efi tcrra,pcrtinuit,cxtendil<fc fe fc animi potcflas. Sicjndc ego extiii,uel fum effedus: cr quod Mens fine labore , fine commotione fui,fcd quicfccns,iinnuttcnsqi uim fuam in materiam, molita efl.Qui quidem ojli duut,:tc prtfe ferunt quoddd tempus, quo funt omnia creata- Ne$ cnim,quifcm/ pitemam dependentiam defignaret,pratcritis,fed priferaibus uerbis uteretur.aut fi interdum prateritis, certe non fempcr-Dicerttqi no ficit Deut, operatus cfl,(ed^ operatur, producit. Quid quod idem definit P rouidentiami ar pi opao-as 7 is xgk hoytcr/jccS &i£,us ccp yiuoarcy , 70 '■) tc wap , xga ds 'oty ujisoy xctTx 7} fvvcerby U9-Proft>cflio quidam, cr confidcralioDci,ut fieret hoc uniuerfwn, CT ut optime,quoad jis e(fet,haberet . Nonne hic cum proftcxtffe , cogitaffe de tc fidenda ,dcmonflrantiNon 'ne c A Theologia Mofaica , quod Deus ficit bene omnia,qusficit,cruidit bene fidaiHis etiam Plotini didis conflat eundem effe Deum, at % Mentem :cm<fr rationem cjje manifiRi Prouidentii , quod funt om / uiafida diuiiutus,fapienlifiimisc^ Mentis,! ntcUigcntiiq; confilijs confli tuta. Vt fit boc illud Mofis-Et uidit Deus lucem, quod effet bona.Stcq ; ad unam quamque rem creatam- PoRremo,Et eccc omnia erant ualde bo;u, ui deluet a Sapientia fum ma,pcrfidaq; intdligentia creata- Tum csl illud apudeum pulcherrimum , q uoi Mens eR alius, er primus mundus, a quo mundus ifle habuit principium. Qgod crmio fit V tnns.Gf nitete iubmu.ipfj operatur, & dc Juobui hucxcoJcmPLiino, Cap. XVilL xDinlclligendum quod Phtintu dixit,Mcntem quietam, fine motu , concitatio/ fui,cunfta ficiJJe,eR operipretium animaduertcre,qui E ufebius, er Cy- ritius contra Iulianum imperatorem referunt N umenium locuium,primu Deum , (fic enim locuti funt Platonici, primum Deum,Patrem,fecundum, ipfam eius Pro. geniem uocantes) quietum cr immobilem effe,Srcur.do dedi fic ipfum , adionem eutoritatemque creandi,quod quidem cfl ineffabile rnyRcrium . t/VJ <At cvtc i Bmi,0 f cfi <Aiv7t£ *&£,</(**$ v JIh 071 0 yZu 7iy WT©- 9iij Mflr/ ks<«f,o </l\.v7s.p&\y.7ixXiy Xii KnzySU Q^.ayJU' ouu *T(C VonfotiO j c/lll/TlgOS 7rfe. fx ViV 7«,Sij ouobh TJC-SS JU« ScOJyiXTtt ** nbfoy « CSQ> roA;/ ytf Ira 9d(/^5«rt/0p xKiv<rH,cchi yt» 41 AVQVS T. ETGVB- LI B. !. PlfrfotvmStTs^ J^VTifa^KiyiineaSyrlev rjooo vaxy yrfuTtp Jc&rtffl rcu cpnyl tumeri* avy.<pvfoy,itep' «s*Tt rccfis t xoV/ «r.d h par» cci^l ‘eS <$ axrafsos fe»s t« oA<r.S«nf, ifi<Juif,b/ du/ nite, alrrrd quidi primi Dei,cUerj fccundi:uidelicct quod primus quidi Dcut erit dant, quitfcent: Secundus ucro rurfum erit qui fe moueat.ltacfi primus rd circa intclligibilu, fcM ffnriVialu:S<cundus circa inteUigibilia,et fenfibilia-Ncq; ucro mireris , quod hoc dixerim: Multo eniti mirabilius audies ■ Na promotionr,qux prcexiftit in fecunde prsexiflente primo miftoncm ejje dico,motioncmq ; coniundj,i qua et ordo muH di,cr (mpitmtajalutmsq; flabilitat permanet m omia-HCc N umeniw.quc CT pojlea nrcrffxnb proferentur. Hic ego fluptfco , attonitus boreo ,ncc capio, nec explicare q:teo,unde txnta ThcologixprofunJitashoru mentes inundaucrit.Hoc myjlerium alti fimum rft noflrx Theologia [aeramentum. Patrem qui primo rft D tus, mittere filum ad agendulmjRm effe angelum patris-Zt apud Philonem e)i vnvcfxst,magtikatus Dci:V‘T0tfiH7iiS, declarator , interpres, quopaterefl ad omina tanquam furum nolunt atum exeeutoris ufus. Ideo Jicut ucnit m muniat* tr.iffm a patre, fic creaucrat mundum CT hominem , Prophetis apparuit, legem Mo/t dedit, legationibus paternis eft fimduvSic dedit ei iudicium pater, w ipfe mdicabit omnem carncm.Dcmq; non primus Deus unqium, fed fecundus (Dico cutem primum, ty fccundum,unum eundemep Dcum)monf]ratur,prxdicatur uc tiiffc. Non admiraberis igitur hac apud Plotinum. Haufla funt e fuperioribus Pl4 ionicis,Philotte,Numemo,cuius ledioni perpetuam dedit operam, centumq; librot [(holiorum, autore Porpkyrio.in eum fcripfit- Is prior etiam hac prodiderat: reff yXy&pinoy Stoy «fyay ifveu avy.rsmrxtay,yffi BeuriAut^cy Jlfiyivf yiy 'j hcy,tcyiyoviiy Jis igavi icyrcr.Primum quidc Deum uacare ab omni operc,sV.i regem-.opificem aut Deum imperare,per calum euntem-Philo quoque in optima diuini tatis I dea,primum florentem, nefis putat, ut ad hominis molitione defccndcrct,mifij[e nuncium,lcgatumq; unigenitam prolem [uam,quc uias docu/ mentaty pxtris,cuiusedfxpicntia,fccuta,non hominem modo produxerit, [cdom nem mundum decoris formis, ordinibus infiruxerit-Hac quoq; fuiffe prxeepto r is Platonis fcnteuiiam refirt,uii a Platonicis relatu ZT proditum diuus C yrillus: i yoOy nharroiy Siiy yXy rby mooTcehu <pt as to k) xHyfifavlx ytyiy avctAaJy^ccircCy ,st&TOVToyuvxi rey ■srfcaiyu ii Koayn Jluyisp/ yiy.ovros ty ouiivHaict aov rafurrov @ rfhvy sxarQipi “'ft/ysy, iccf hS ra. rsaSvait xlvucdca efceaiiuq; Plato,inquit,fuprcmum qui dem, a' tt fimum/ que Deum fitetur ipfum fummum Bonum . Ceterum exeo emicuiffc Mentem, CT hanc effe proximum mundi opi flccm,primo manente in quiete, & uacatio/ ne. Tatiam inducit animum, a qua eunda cieri, agitariq; cenftt. Apparet igitur (ut loquar ipfe)quodam admirabili ,& coclcfli bcnrficio(Non enim humana con fideratione eo peruenire potuerunt )eos audijfefiegiffrq^ in uetujb fimis oraculis duos »E PERENNI P.HI L Of O PH T A. 4f duosDeos,in urum fubBantiam diuiniutemfy coniundor.quorum primus admi/ randx,fufpiciendx,auguBx maicBatis, mitteret fecundum ab fe genitum ab ater/ no,ad omnia.Et hxc ejt dU toties ab ipjadiuina Mente prxdicata Theologia Dor Hrinamfuam non effefuam, fed eiut quimififfetcum . cr Quod ftc Deus dilcxit muruhm,ut unigenitum filium fuumdarct,ut omnis qui credit in eum non pereat, fed habeat uium xtemam . er Sicut miftt me uiuens pater, er ego mittouos. c r Quod pater non iudicat quenquamjed omne iudiciu dedit filio. Deniq ; quod eum fcmpcr prxdicabat genitorem, maioremfy fuurn,prxceptorem,mittcntem: lUicurt Hos honores uti maiori ac patri deferebat. Nec alta prope fiat ab eo reudata Theo logia, quam quod i patre mijfus, rediturus ad e um,certo tempore c 'trcumaSo,ue/ mffct,fkciens omnia, fumpta humana figura.qux pater non fecit, fed uoluit er iuf/ fk filium, Deum' que fecundum fuere, ficuter opificem mundi eum mife/ ratEademq; ratione, fecundus Deus,mundum er hominem creavit qua prodico/ Mtr.uerifimumq; fiut in mundum eum ueniffe , ea exequentem , qua primus noti quidem jecitjfed uolmt,iufitq; ut magnus gemtor, facere fecundum . Cuius e fl dat liflima ratio,qubd e duobus, quorum alter Genitor,alter Genitus effet,Gemtus de/ buit par ere,cr facere quod non decuiffet facere priorem,profente fecundo. Cuiut rei tota humana progenies fuit imago, ubimaieflas c r procedentia genitorum(Ji poma licet componere magnis)fuper genitis apparet. Atq; ubi iuBiua regnat,iu/ tentibus genitoribus parent pie,rcuerenterq; nati. 1 d,ut dixi, fiut imago eius,quoi db xtemo prtcefit iw Deo. De qua re mirabile e ft er Jhpendum , Platonicos tam profunde phlojophari: er dicunt id fenfiffe Platonem , qui ChriBum natum plus ducentis cr quinquagnta annis antecefu. er Plotinus tcBatur hos fermones non nouos effe , fed uctuftam quandam , nefeio quibus a locis manantem ad Grxcos, Thcologiam.Atque iterum tradit Plotinus,etiam diuo Cyrido tefte:-? cutiov vS ornes TTCCTtyx eprto-i r> «yxb<>p,ngu, r> 'vn ixarx risiXguxmxs, 7n2b.ee yi cfiy»op HSOsnp riy,rluj idltav hlya.uisi 7sAxruyx tuAyjou \k (jSJd 'T& iyxSoO rouvfvt «/£ ttP vi rluu •f.vylw , coi Aoy ovs Tti/Tvvs, Ueuravs^ui ttw , xTbx 7tcwtk (jfoeigai&m (jui «tivan7ifxttqioos, t&sJ£vtw bbyovsV^HyH7vestx»veopytyorc7K{,iMfrv§iois mstoGe' iduntS 7KS JHfxsJxvfxs ncthtuxs ctw-r *? vrAetr ares yfi/s/xxou Cimif,inquit,autorem er caufam dicat ipfam Mentem Plato , eius quoq; patrem dicit ipfumBonum, er id quod efl ultra Mentem er fubBantiam . MulUsqunlo/ cis ipfum ens er [ubftantum ideam appellat. Quocirca Platonem nouiffc,cx Bo' no quidem Mentem,ex Mente Animam exi&ere: er hos fermones , non nunc na/ tos,ac nouos effe,fed cum omnia fuperioribus feculis obfcure difla effent,his uer/ lis effe declarata cruclut ab interpretibus explanata, has effe uetuBas fententiat ipfuts Platoni*, libris eiuepro tcBimonio nobis utentibus. Sic Plotinus . quibus non i efi io kVGVS T. EVSVB. LTB. !. tfi tmrdbHiut qulcquam,non ipfos tantu ni, qui Cb riflianam religionem non ceAt/ bantjed etuirtyttelut incptam,ac fuperfUtiofam, di cum profundtfmafacrdmen ' tt non attigerant,feduulgi opinionem , contemptumq; fecjuentcs, ufbemabantur, ronfejfos ejfejed bngeanuquiores,hxcmyfteria.Dequofuperius.fcd nequeo mi bimoderari,quinrepetam,cr inculcem,qux mihtfiuuu tucundaq; funt. DeeaJrra Mente ex PloUnomirabibiTheoIogU,ul i Pan* generetur, omnibus bomi ditetur. Cap. XIX. _Drm in libro dc P rouidentia c T fpeculadqne,mu[u differit uenerdtione , V ad 1<M dignif>ima,fed explicanda,declaranda'<^ nobis. Mens, inquit, indiget ipfo B o/ no,Bonum eius non in&get.Vndept compos ipfmsBoni,cffictturq;zyc:8o<f^»£, ipft Bono fimilis,V perficitur a. fumrno Bono, [pecte quidem, fiue \dca,qnx ejl in ipfd Mente, qux uenit db ipfo Bono,r4m efficiente xyxdoH</lii,Bomfbrmcm. Ae qudft cernitur in ipfd Mente urfligium fummi Boni.Eiufmodi drchetypttm cogite re conucnit reputdndo,quod uerwn ef\ in eo, ex uefligio quod dd Mentem perue/ nit-iuqi ueftigiu eius, quod efl in ipfd Me nte,dedit ipft M enti afficienti, ut in ipft fit cupiiitds,& femper cupiens femper dffeqtfdtur ■ illic dutneqi cupiens efliquid enim atpiatOneq qui affequaturneque enim cupiebat. Non igitur neq; Mens cu pit: Nanque cupiditas efl in ipfa,cr inteUeflus ad jpeciem eius . Cum igitur Mens fit pulchra, imo omnium pulcherrima in lumine puro, er claritate pura : xgu • nccvjcny tutPAists y/ (porri uxdxg a>,seffa.XJj7H kcc8x§&,<& tJw Teup ovfuff rtd^Lhxy^owevroi epvmy, si&cb xccAcs^-m; xo<r#ecf,<rxwc i&i «xoij/, ng U <JV -sjcctrtt xyhxix Knykrrsfht ynJiy xvbl70y,s&i <rK<nuv'oy,yA <f£ tiyn-7popef/ curru {coIjjj yx/cxf ixy , SccyA®' /A& aylyot-ny iMirrXtty v^ni/ , tycZs%H otMToy aj Sovtx, s&u xirAy 'fyofitl-V trfc. Et cum omnium naturam complebatur : cuius er ifle pulcher mundus efl umbra CT imago, er in omni claritate ea refulgcnte,quoniam nihil incognitum, er obfat rum,ne( j; immenfuratum cjlinipfa,uiucnte uitam beatam : flupor quidem fubiret aff>icientcm,cr iflum,cr,ut oportet, penetrantem, ibiq; unitum , faflumqs unum CT idem.Vt autetn,inquit, qui fuff exit ccelum,uidentq; claritatem ajborum, cogi/ tat cr quxrit r oy 7roi nrrity, creatorem : ftc oportet , CT qui mundum intclligibi t lem contemplatns,cr intuitus,admiratusq ; e factus opificem, qui eum confUtucriL inquircre,aut ubt„ucl qui, a rotircy wcciJ^x yv/vnxx s vovy xopcy KXTioyJB 7tXf xarrtv 'fyvby&j/oy KQ%oy,-nsxvfmS 701,271 vcOy tKesv&’ xof > kj 7s§> vi xgx KOPV,uiTxyxf carAy vovi Kj Xflfflj, s/iiy&ivrx xj x* ft<3$,xjl nnHKiyxt,dcxft*stoy /\^Tei#Yf(/!ioCs,Kj'r voiiyiAy A« fAvoy, 7sAugto<ny j xAhkvlw, kj vcHTty\y{,ob 7ij>«tcs vyi » 10 5 'n^ teju7tSy vt\ (Aein, yrt lya, « »x ap td «yxSly «x , Talem genuit filium V puerum pulchrum,er ubipfo genitum filium.Omnino autem nc< jj Mens ilbr. DE PERENNI PHILO JOPHIA; ft Hf<j eom,id tft,fliut,uel uberte eji,fed et ante Mentem er fUium,uet [atietatem, Pojl tpfum enim Mens cr filius, aut fatiete e jl,quem oportuit fttutri , er innteOi/ gere. Qgx proxima quidem funtet. Qui non indiget,neque habet opus inteUige/ rc.Plemtudmem autem uera,CT intelleihonc habet,quia primo habet.Quod uero antecedit hxc,nccp indigct,neq ; habettalioquin non effet fummu,ucl ipfum Bona. In h is Plotmi uerbis ejl omnis hac Theologia . B onum,quonia primo Deus, ejl Ge nitor,ac pater onmis fubRantie,bonorumq; fuorum,Menti largitor, non indigere Mentis : contra autcm,quoniam fit proles, cr genita , lumen de lurmne ipfa Mens indigere ipfuts boni: quippe qua d patre fuo generetur, nec pojbt non genera/ h,nec lucens lucere aliunde po(wt, quam ab illo. Dat Bonum omnia ipfiMau ti,totam [ubRanttam, uidclicet gignendo dat diumtatcm-.Pater autem d Mente ni/ htl accipit. Et quoniam cunda,qua pater, aut ipfum Bonupofbdct, habet edam , inde jit,ut Mens fit «yxSo<(<^Hi, imago fummt Boni,j]>eculum diumitatis , ut qui uideai Mentem adamuf>wi,uidcat ipfum patrcm,ac Bonum. Pcruentt autc d fum/ tno Bono, ad Mentem Ide a,cr ueftigtum,fiuc creati mundi, foic ipfa bonitatis ffe/ des, totaq; fub&antu,v dtuinitetac tanquim d primo Sole,Sol alter eluxtt.Quo fit,ut fi uideas hunc fecundum, putes te uidijfeprimuipSolcm . Quoniami Jj pater ejl pulcherrimus,pulclmtudo,ite ejl et uenujhts,d Mcn’ e cernitur, et confideratur * etdefideratur,eoncupifaturq ; fempertnec MensfhiSbratur concupifcendo,fed fu mulcupit,fimul affequitur.Nec quifquaejl,(tue angelus, fme quouis alio gaude A at nomine,qui frudum capiat tantum exfmrno Bono,ut Mens. Ejl enim filiii' in finu patris. Suffetius ergo er conjidcrado ejl Mentis ad primumtPriminofujfe/ fius, fed amor.Nec bonu habet,cum Jit cminentifiimu,quod afficiat ,ut maius, ft/ eut Mens ajficit eum : Ejl autc Mens pulcbcrrima,in luce claritatis fue ,toplcBd/ lur$ omnem reru naturam.Ejl ornniu principiu,crfvns,cuius ejl pulcher is mtiH ius umbra , cr imago, ut ditiii ejl d Platone Apparetq; , quod etiam tradit Philo, Plotinum,nunc mundum vo*7op, de quoferibitin T imxo Plato , interpretari ipfam Mentem,ut mM ft aliud mundus archetyptus iUe, qudm ipfa Mens. Cum inquam ipfa Mens fit in fumma claritate , er pulchritudine. Erat enim,ut ait nor fler, quem Plotinus hoc loco fequu.us uide:ur,in eo lux uera , qux illuminat , om / nem mundum,cr in w tenebrxnon funt ulhe.) Tum cum jit (ut idem eiiam ait no fler ymipfouita beata, ft quis crijlum uidcretconiuntiuscum eo, idemque cfjr/ tius , obtiupefceret,attoniius hxreret, eueniretque ci,quod illis, qui dixerunt ,ui/ ft hac pulchritudine claritate , Bonum ejl nos htceffe. Vt autem , inquit , qui fufficit ccelum,attollitur in confidcrationem opifit isifte qui uidcrv hanc Men tem,cr mundum tnteUigibtlem , neccffc cfl inquirat, quis cum genuerit, quis CT hunc fxluim genuerit, er fttiaucnt , implcuervq; fapieniia , dedentque pe/ Ugusfapicntuc.Nam primus, ipfumquc Bonum , fapienn fimus ejl , nec indiget qui eum compleat uberate fapienttf,cr intcUigcmix.Ejl enim eminen tfimus, d x iurci Jj it' AVGVST. BVGVB. LIB. f. iureq [; uoedlur «i «'</lfc*V,no» indigem. Habet du tem Mens ® A«f uo-iy,plenitu/ dincm,ucram'(\s fapiciitiam:quoniam prior ipfa habet, cr fruitur . At uero, quod Mentem antecedi, non quod fmefapicnda fh(nam Cl uldxus, V Mercurius dixe runt utrunq j Mentem fate \ntelligcntum,priorem<fr Mentem genuiffe fecundum) fcd quiu k nemine acccpit,dicitur non habere . Nam fi acciperet ab ullo, non effet fummum Bonum . Proxima autcm,imo coniunfiifiima, cfl Mens,feu fatietas cum fummo Bono, ut fuperius monuit , cum dtxit,xgii ycdMscc or«y Sits (acvoi vi yinH<r*y,K<£c vo yiyu^yn/air cy ; Et maxime cum funt unum Genitor cr Get ’ nitum-Htc cfl tota Theologia Plotini,cam non a maioribus modd,Platone,omni/ tuseji ciu;,cr fuperioris xtatis Phtlofophis , deducentis , fed uidetur prorfum nor fhrum exprefuffe loannem.Nam quod iUe dixit,Vcrbum fuiffc in principio,id ejl , ab aterno apud Dcm:efl quod Pio tinus mquit,Diligit Genitor Gcnitumymaximi cum funt unum utrunq;-Erat apud Dcu,uidelicet erat coniunda,unita cum Deo , C r coherebat Mens infcparabiliter.Sic,Qu6d fme ipfo fidum ejl nihil : eft, quod ipfe plenitudinem habet,v fcientiam omnium rerum,atq -, exemplum k patre. Ee ccitem,uitailkbeata,elariU{ , gloriacjsfilij , quam habuit priufquam mundus fie/ ret.Ecccflupor cr extafts intuendum gloriam fili) Dei, crfummauoluptas : cir/ cundant anima dextra Uuaq;frequentes:Nec uidtffe femel fatis ejl, iuuatufq;mo rari.Deni<fc ccce Genitor cr filius apud Plodnum,qui Chridianus non fuit.Veri/ Ut igftur,quoniam ejl Solis claritate luculendor,nunquam latuit. Smumaeorum qux diuinfau Ptorinui dc primo & fecundo rft loculut , dc Bono.dc Mem* IC ab eo gen tta,ldunuu ptcm.fapicmiijmii ongtnc mundi. Cap. XX. ~Ed quoniam tanta eft apud Plodnum tam$ ineffabilis Theologia, quem profk/ philofophi adeo admirantur,diumumcfc iure merito uocant : Chndianam au t tem fapiendam ut fuperdtttonem infedabantur.quo quidem apparet eos Andaba/ Urum more contra ueritate depugna ffe,quaft caca uidnera offerentes ei,qua tra/ ditam k fuis uenerarentur, adorarent , fufpicercnt , dtuinos qui de ea loquerentur, prxdicarentproponenda funt pauca ex his quxfcripftt ad alia prcftms i» libro da Tribus hypodafd>us,infmbens eum , vtfsviby vftvy xpxtKuy vnostzcntoyt Dc tribus principalibus hypodaftbus,uel , tribus imperatricibus fubf dentijs , illis fctlicet tribus regibus de quibus egerat in epidola Plato . In eo libro affent, Men/ * tem 4 fummo Bono generari,k Mente animam mundt,id ejl , Spiritum ipfum . Ac primum appellat fuprcmum,ynum dicens, afeendendum cjJc/*t^J -f Kxpov&t vtv,nsums f(guJBf«rrcv,vfq; adaltiftimum,cr primum. Ab Anima dicito f rnnes animas natas, ut podei latius odendemits . De ipfa uero Mente loquensfm omnem mundtm magniiudme,cr pulchritudine, C r ordine , motuq ; perenni m/ /ignem hortatur refpiciu. Tum Deos in ipfo perfricuos, alios obfcuros dtmonas, animalia quoq; cr plantas ■ Ad eius ite archetypa, ueriorcmq ; mundu afeendens , smtniuibicernasinteUigibilta,^ in ipfofempitana,utin propria fapientia,cr ui/ tO,eXpQ4 DE PERENNI- PHILOSOPHIA. U f 3 U/CXponens,ut reor,et ufurpds illud loannis,Quoifkduejl,in ipfoukaerat-Pb tinus aiU ea fMJe iy oixu?,wwi,(S fainfapietia fua domcjtica,ctuita.Tu profluitur, <5 riruy IcybtKHfxfayviy Trfosecrvy aocpixy ccftHyccroy. Et horu omtHM principe, ac praftdd Mcnte,et incomprcbenfibili fapientu.uideli eet illius inteUigibius mudi,et ldeariL Quod idefonat,atq; quod Mi fepe locutae fjljEjJe mundu intelligibilc,et idea mudt,ipfam Mente. Audisti fapicntiiineffabi li.Profequitur huc D eu et Mente effc magnu,cui ciun contepUtor ap propiauerit, fure 7*c ouZ o "&v<9yypt/rHo-as,ro X7sAss,Kf o 7rG» 7*Aifej,c aiZ.o;t tyv&efttKj 7n\(ju cii tQt ty o r>y KftQyby 7m&y: Quarit quis hunc ge/ tmerit,refpodetq ; fimplex,cUnte tale multitudine, A utor et ejfendi, et ut magnus effetis,qui et numeru jbciat.Patcr fcilicet et principii i Vilij.ut nofbri et GracL frn plicifiimus ipft Vnitas,et quod cum eo Pater omnia genuerit, facunditate fcilicet omniuformaru,dc jj>ccieru,ct quod omnia compledatur, eunda continens, in am plexu fuojapientiaq ; pelago. Hanc ejfe prifeoru Theologia, e quibus P armem/ iestres Has hypojlafes exquifitius ab inuice fcparaucrittPrimu appeUantc,ipfm principale Vnitatcm-.Sccundu Vnum multa,ut poflea dicemus:Tertiu,Vnum c r Ittulta.quoru rationes libro fecundo reddentur. Jiccfc confcrttire Parmenidi q>vo+ n Teus rgitriy,Tribus natuns(fic enim lojuiconfueuerant)Anaxagord autem Mente pura,et intemerata flatuentc, primatu reru pofuiffe ftmplex,ctjeparabile, ipfum VnumtHerachtu quoty ipfum Vnu agnouiffefcmpiternu,criiitcllcdiule: Empedoclimateridfwjfe quatuorclementa,amicm ipfum Vnu,iicorporcit qui/ dem,quonid elementa corporea. Deniq; ueteres preci pue, qui Pythagora, et Pho recydi fuccefiijfent,huic fnprcme,fmtpltcifimec £ nature, cum primis mcubuiffe, fed alios fenfa fua [cripta reliqtiifJc,alios non fcribendo,fed in communi fermone tradidi ffe, e ffe uidelicet ultra ipfum Ens,ro ty,ipftmVnitate, fcqui deinceps tJ 3y,@ vif,id quod uocatur Ens,cr Mens. Tertia iam animi natura. Ac quentad/ modii ea terna inuenianturin natur a,fie arbitrandu ejfe apud nos. In libro quotp de Generatione,et ordine eoru, que pojl Primu,dicit ipfum Vnu,uidelicet Patre , genitore efferi brros,ipfm Entis,nimiru Mcntis,hkncq; ejfe prima generatio/ ne. Ni cum fit perfedifimus ipfe Genitor,qui ne% querat,neqi habeat, neq ; indi geatyUti fuperius monebat , furnmaq; eius ubertas genuerit altcrii Gcnitmquide, in ipfum conuerti Gcnitore,ac repleri,Genitum $ ejfe in eum refpicimte: @ro£s «vros,buncq; e ffe Mente .Hec et id genus predara multa eo crfequcntibusli r bris-Plotinus docens ipfum Primit effejibi copiofifUmu, uberrimum fue bonitatis ■fontetetiam fimplex,et primu omnium,appellatu t o 'weK<fvx io-ices , ultra fub/ ■flantia, fcilicet ultra Mente, qux dicitur Subflantia,et EnstQuod Jit principiit tnge mtS, cr perftdijUmu ornnitm,prima utrtus, et potenti fima, quam omnes alia uir tutes imiteniurtcr quod </kt <Ahxqu Tipuarrvnoy uvxi ro yw£y tx iep%/ fn Hfr Ttytslmavp Umt» ywywywy , Xm/oj/ Ut// • - ' • • it nvt $4 w / A V S V S T- , E V G V Bi LIB. L pevi iGy SAfcj/ «pcwoV e?f ,oportrt prctiofifamm effe quod g ignit pojkriof ra, oportet pretiofifiimum cjjr grm(u*n,rt fecundu ab illo, omnibus rebus melius , proles fciltcet prima omnium,mdior(fc,ut Cbaldeus dicebat: idem effe Mentem et ipfum E ns:& quod ait in libro de Bono,intcUigibilia non effe extra Mente. Hane unam naturam nempe Mentem effe omnes res.Effe («(/ ccAHSteCY,ueritate,quctn admodum ipfe locutus efl in mundo:Ejfe Deum magnum,eam natur am,xcfc iitoj tfltvnfoS,et fecundum Deum,profrrentem,cro)lendentefeipfum,antea quant uidc.it iUum:Effe regem,non rerum .i fe exterarum, fed iuflifiimo , naturali $ im/ pe rio,et uero regno-KTt xAitiilcc s jBcwi Att/s ,utpote rex ueriutis,Vt in no/ fbris literis extat, er Dominus uniuerft,fecundum naturam, yiirifutfos (c1 9wa raytuxf ot, prolis u diuini ordinis. Rex regu , cr pater Dcoru iuBe appellatur. libro aut de Pulchritudine mtclUgibili,fapicntie,mquit,magnitudinc,et potcjla/ te quis pcrfticiatfquonia fecum habct,cr jiat entia, feu res, cr omnia confccuta funt cum ea, er ipfa ejl, que funt CT fuerunt cii eo,etfubjlantu lUic efl fapientu. tluraq; aha diuini fitma,in quibus etfi poffunt effc(neq; enim ef\,cur abfolutam in/ uiolatdqi Tbrologii, quemadmodu d nojbis ab illis expe des)que lima no reffudt, eo tome fcopus intendit, ut omniu fcculoru fapientia,que nouifmis dtcbus,ruptis omnibus claujlris inundauit in orbem terrarum,eorum tejlimonifs appareat . E cce enim Plotinus,maiores G recix Philofophos, ipfam Vnitatcm,primu principium, altsfiimumq»Diiiinitatem filetur fcnjiffe,deinccps Mentcm-Sic apparet ChrtfUa/ na religione uetuftifiima effe , reuelatam poflea,exhibitam(fr pafiun omnibus, ucl pueris, v faminis,<fue quonda apudfolos Philofophos,nec perfifle inteUcflaJd Utarct . P rxelara uero fi int cr iUa,qux in libro de ideis. An fihetidu f t,ubi Mens: an ad id,quod c fl ultra Mente, fit procedendu-Mens,inquit,prefutt principio pri/ mo,tanqua in uejlibulis ipfius Boni,annuncians in ipfo omnia, tanqud Twresfor/ ma,aut imago iHius,magis in multitudine,qudm ipfum quod manet in Vnitate- C o fiderandamq ; Mentis huius naturam, quam ratio pronunciet effe roop ovros, S? rr\ ocAyfl» ovcrixp , uerum Ens , cr ueram Subjlantiam-tandcm effe XOfityoy vwy Aoywy,quafi dixeris , fontem radonam,et quod uere intelhgat ea, que funt Cr inteUigendo creet ■ Effe tgitur eam rx o»ra,ipfa entia . H ecip effe ante mun/ dum. Ideas nempe,non figuras,aut imagines abalijs rebus nafcentesjfed «pysnrv/ ircc,(& 7Tgorrx,Xs(x ri i<ricc,Arbetypa,etprimx,& Mentis fubflantiam . Eocp injtrt, vvsf\ •/!« errx, Mens igitur ejlo ea,que funt. Eandem Mentem pronuntiat,non fimul, ac aliquid cogit aucrit,aut inteUcxcrit,continuo creare jie/ apte enim quum Drum cogitaffet, fidum efl uidelicet aliquod aftrum, neq ; flatim, ut motum cogitajfet,creatus cJI.qho declaratur , non omnem eius 'mtcllettionem, effe creationem, fed duntaxat quum uult. De eadem in libro de Generibus entis lo/ quens , A fpiccjnquit , in hac magna Mente cr 'mcomprehcnfibili,non noAvAst M',multa ioquente,Cuerbis creante, fed rroAvra, multa 'mtcUigente,id efljapi entifima, quomodo omnia funt ex ea ■ Eftqw iyu , Vnm cr multe. DE PERENNI PHILOSOPHIA. W 5 5“ viiccfr muha,inquit,funt uires admirande eius, non debiles ille quidem, fed pure, mexime,congbbateiartutcs,at uires utre- Nc$ heufq; ad certum modum pro/ eeimtrtjSprVfiy to iruju,xsU <brWf#* iga ra t nfinuat ipocripfa, cr immenfius.cr magnitudo Hec m agnitudo cum pulchritudine fub&tn'ie, que rft inipfccr fflendore,etlumme.Ex quibus Plotmt uerbis,ipfo auro pretiqfiordmt, Qtpcrj\>icuii,Mentc effcipfam retis uniuafdem,ffiritujUta,fbmal tiem.effe fjfientiim$atam,cffe omnia, frd fbrmjUtn^rtuahtn,oripnJitnr,dm no,crsneffabdimodo,Effcimagincm,etfpeculuBonitatis^ttejlapudSaptentem, tffe neram fubjlantiam . Res nojtras pre tUa effeutifimulachrum , ficui mens nor fira,ejl eius imago. Et quod maxime obferuandum , figendumq; in pedore , collis ges ex Plotino,\deaf nil aliud effe,nifi uires dius fapientie infmitas,immenfas,ad/ mirandxs,quibus in omnia tendit eius ineffabilis inuentio,et molitio , ut his uiribut emnu creata, cr creanda contineantur. Ea caufa eft,quod cum multa fmt Hebre/ k nomina diuina, illud in creatione M ofes ufurpautt , quod defignat fvrwudinem, potentiam, Elohim lUa igitur multa,quefuntin eo,funt idea- \dee autem funt ui/ res eius pnmtue,m unam diuini/ tatem confentienfcs-Non cnim,etfi multitudinis nomine nuncupantur, funt mutie: fed multe funt, cr unum, is cjl uni fimus , optimasq; idearum fenfus, dignus qui recipiatur,cr inter principia rerum primo loco habeatur • Q uanqium • non erunt dko principia Deus, CT ldea,nifi quadam confideratione. Bx Theologia ChaliLrorom apttd Siby!ln,de PtoWdm/na.quodGl Regina mundi mfibihJ.&tiurffibtlisr&qaodiPaaaprtnccpi conftiiuta.Ex qaibm rfl confli' natio fle rflprobario corii, qn*fupcnu»P*omci dixerunt. Cap. XXI. —.XCbaldxorum T heolopa funt etiam E rythree StbyUe tcfiimonia,que Chat/ t^dea fiiit:fdia,ut fima efl, Berofi Cbaldti , appellaU fortaffc Erylhrea , non ab Erythris Ionie urbe, fed 4 finu Perfico,cr mari rubro, quod ufy in Perfas cr Ut/ diam pertinent, Erytbreum ,fiue rubrum uocatur. Potius autem abErithro rege, Bt duces A lexandri teflabanticr.cuius fepulchrum eo in liltore ad uderis regis me/ ttoriam confriccretwr. Hec praclara edidit oracula , ut cr claritate, cr numero ruminum cetera t omnes um SibyUas , tum Prophetas antecefferit . Nullus enim prophetaris tam dare cr aperte de Tilio,cr Genitore,de creatrice Mente, de re/ his ab ea gacdis,humana natura,diuinitati coiunfla,fcripfit.Cuiut quis ad manut homanoru carmina perueniffent ( nr$ uero omnia perucnerunt, fed uix minima pers)no mteUeda,ut que ai res eoru ne pertinerent , fepe peruerfe interpretabon tur- Eadc igitur ca, plsrribus eius oraculis omifiis,cecinitdeMete,atq;Magi:utom rubus e locis fiat perfticuis. Mente a Grecis ufwrpata , afeitarnty ad reru creatio/ ttem,non fuffe,nifi eundem, quem pojleriora fecula confiffa funt creatoremxuiu* lausetgloru,et diurnius, ac maicjUs femper celebris, femper nota terris fuit, fed ut D ei,no ut filij Deytifi longe paucis. Oraculis Magorii dicebat patre omnia pa traffe,et M enti,que prima celebretur 4 mortalibus, tradidi jfe,fcilicet patre pa fui J* AVGVJT. EVGVB. LIR Ii hcw prolrw effe creatorem, tradentem ei totam potedatem autoritatemcfc credit, altero dante,altero recipiente. Sic er principiumrcrti 4 genitore Mente consitos/ tam.PecuUarcq; ejl eius oraculi teftimonium,imperatorcm mundi effe filium, effe Nlentem:fed imperio accepto ab alio,ncmpc d genitore:ob qua caufam eum dicet bat omnia perfeciffe. In eo igitur efl fili j diuinitat,ut at fu d patre genitui, tum orti/ nium rerum creandarum ab eo quondam,poflea conditarum , imperium accepe/ rit-Hoc clamant noftrx literx , docentes per hunc creatas effe resihunc indice ui/ uorum,ac mortuorum d patre conBitutum. Defeq;iHcip]e, Data efl mihi omnia potestas i» coelo c r «t terra.omnia concordia , mirabilcsq; omnium feculoru con/: fcnfus.Quod diuinit Magoni prxdicabat oraculii,quod Plato, Platonici q; omnes, non itafbrtaffe cognitum ante Chnflum fuiffct, donec prxfcntia cius fecit clari fi/ tnum. Sibyllam igitur C haldxam eadem prxdicantem , er totam hanc diuinitatem duobus carminibus exprimentem,audire iucundum efl . Nam cum de patre Deo,i, quo principium caminis fuerat au fficata,plura dixiffet, fieut Magi, admn gens e& iur ad' filium maieftatcm protulit, rtwmpocpoy KTtsUoi osis y^vxu TrvJVyat Spretori KecT^tTO,iy9TMfx St iy wwrftty Wo 'wj\. I d efl,, Diuorumq; ducem, cr qui cunila aleret^ crearet^, 1nftituit,dulcem qui uitam homini dedit omni. Duo funtm hoc carmne,qux ChriBiani,id efl , patefMU cr notx Mentis adorat torres cognofcentes,mira Ix titia exdiant,omnibus gaudijs inceffant. Clamat SibyUd. patrem dulcem omnibus uitam dediffe. Oraculum Magorm,omnia patrem perft affe: Theologia Hcbrxorum, Qjy fteit coelos per inteUcilum: Theologia Chrifha/ m, patrem uocat creatorem coeli er terrx. Multa id genus Platonici ■ Profcquitur • uatcs,Con8ituit eum wctirforgocpoy xfisuy,creatorcm,fiuentem,fuflincnttm(£ onmia,alentem eunda. Eundem dicit d patre datum principem c r imperatorem Deorum,quafq; regem corporearum incorporearum^; rerum. Quod er Hebni ca Theologia femper refficiens,uocat eundem dominu exercituu,quafi regem ac principe,dudormqi Deoru,quos angelos CT deos appelLtt.Chaldxus igitur,Om nia.pcrfrcit pater, tradididitq ; Menti fecundx , quam credunt dicunt $ prima omt nes homines. Grxca Theologia , au tore er creatore , er omnis ordinis inuentore, terram informe, formis decorante, Mentem fue InteUigentia prxdicabat. H ebrxa The ologia,prxter alia hunc uocat ftnritum piper chaos operantem: tum ait eade. Qui fecit coelos in inteUcHu.quod fonat, per inteUigentia. Nam apud Hebrxos 'm, efl per. idcmq; dicit Grxcus atq ; H ebrxus. idem apud Grxcos vis,inteUigctia.at<ft . ilcbraim,ffiritusfuper aquas, cr inteUigentia creans coelos. NouifUma Theolo/ gia totum uulgata per orbc,quoties hxc prxdiaUtConftdera er confer hoc orracut tum cum magni Pauli diiloCui enim,inquit,angeloru aliquando dixit, Piliusmeut tttu,[cdc 4 dextris masiSibyda um^ConSituit cum pater tyrrupt, principe ^ regm* DE PEUENNI PHILOSOPHIA. fr $1. regem , ducein angelorum , id ejljXorum . Dij enim apud Hcbroos CT nodrot atngeli uocantur:VtiHud,Minuidi eum patdominus ab angelis : Hebraice ab E Io/ him,id cf^dijs.cr i\lud,lnconjfiedu angelormin Hebroo , Inconftettudcoriu . Ajfcicc diuinitatem , maiedatemq;filqd diulniute genitoris non feparatam . Duos hi ornes fatentur, unum tamen odendunt.Vt nififit in didis eoru altiffimum my/ dcrium,fit neceffario contradidio. Chaldous omnia perficiffc patrem , acfilio£ui Mens prima fit,dediffe. Vates autem patrem,dulcem friritum, dulcem anima om/ rubui wfudi(fc.Pojl,ormiit creatore, GfalumnuiHum, fecundum uocat. DuosarT g o er unum.Nam utriq ; dantreru creatione . Plane igitur omne fili/ diuinitatem, mitoritatc,ac facultate uenire a patre tradiderunt. Qupnumcfc utrunq-, uocant ui/ tarum datore,eoru aperte coniungunt diuinitatem, conmdamq; uocifrrantur,CT adeo coniundam,ut omnia habuerint duo princtpia,uelm unum, duos creatores, quos ob id coniundifiimos,unifiimosq; afferunt , quia non poffunt effc duo mundi creatores. Si enim dat eundis dulce ffimtu ipfe pater,iuxta SibyUa:<y fi pater om/ nia perficit iuxta Magos, quid redat menti fecunda' Atqui ijdcm mente declarant ereatrice.yidebant igitur, aut audita pradicabant coniundiftma fubBantia fubfii tum er diuinitM.c,confifiiq; funt filiu rege deoru,creationis principe, fed eius i p4 tre genita fubjlantu crautoritate . Totae}; deducitur Theologia ex hoc oraculo « Magi nome patris ufurpant,eo prima iUa didatrice , genitricem (fi Mente nuncu/ pontes, quo fi pater eft eoru tedimonio, certe propter eu quem genuit. Sic otemt gmeratio.Tum autontate quanda maiore,gradumc[; inter t Mos oflendunt,du alter dicitur pater,dicitur primus, dicitur tradere creationi alteri , condituit eu omnium creatori, lungunt aut diuinitati er fubflantid,quu iimgunt crcatori-Si enim effet fciunda fub£tntia,etu autoritas crficultasialiudq; fieret ab uno,aliud ab alteroi Sed cum reni creatio fit opus eminentifiimu,fi tanti < a patre idfit,qudm a filio, ne/ ceffmo funt unafubdantiajina autoritat,potedas una,unum impertu,una diuini/ tas.QMcquid enim fit ab uno,fit ite ab ait ero- Quod fieri no pojfet , nifi effet unu . Sic erant m antiqui fiima Chaldxoru Theologia pater er filius- Et lumen quod pQ {Uomimmenfdt exercuit fiammat,tunc quafi in crepufculo [cwtiUabat. Fiiklctfft Magorum Sibylliniirujlcfltmenitnn; Ctp.XXll. —T quis autem effet, cutfirfan incredibile uidcrctur hoc 'a Magis er C haldoa Si/ * Jtyyfla ditia er cognita fiuffe : is fi libros Platonicorum didis ac Theologia ido/ tum Magorum refertos legerit, confideraritq ; ea quofuperiws ex eis adduximus, certe non dubitabit. Tum fobs Ckaldoos crUebroosApollo tedatus cfi fiuffe fd/ pienter. nivat \ccfjlcuat o-oephxp Accyepini l* «f * itptcioi, Solis noffe datum Chddois atq ; Hebrois.Nec aliunde eueniffe putes,ut hi pobfiimu cogiouemt or/ tu idius magno Mentis diuinotp prolis,creatricisq; inteHigentio,q ex antiqua eo/ rum Theologia,quo prodicebat aperte forent filius iHeDei, ommu rtru creator, naturus effet aliquando in mundut oftcndcttdit$ ipfis Magis fuper hac re figm i i dccocbi. * 0 AVGVST. BVGVB. LIB. I. de calo. TUtp in eonm Theobnt,qua referta ejfet oraculis de fi io Devier hem/ pus aduentus declarabatur, crfignu quod locum indicaret obtendendum caelitus . Propterea uigUintifime obferuabant , totumq; ea funi Orientem replcuerant,ut Suetonius 'mVefpafuno cr Tito tedatur. Praccperatcp Sibylla , ut in cado ftgnu con(picati,ducem jlclkm fequerentur,regemcp magnu adorarent. M ore aute gen Usfua adorarent. Nemo aute apud P erftt falutabat regem, ni/i muneribus allatis. M unrra erant, quorum regio effetfirax . luq; cr Hli,quonia auro propter uicina Arabu,cr thureae myrrha abundant Chaldaei c r Perfa,his oblatis, regem idwm ieorum,creatore mundi,fdium Dei,pr'ma Mentem adorauerunt-Sed testimonii! , Theohgiaq; Magoru ettant nodris literis c 7 P latonicoru eft clari fimu . De qui/ bus fatis erat fuperiore loco dixijfr.fed ideo repetere ratione fuper eorum Theolo- gia placuit,quod de Sibylla,qua cr ipfa Chaldaica Theologi a eft uatcs,ej[et dicen dum-Vera igitur effe ac fidelia tedimonia ifuM uatis, clari ftunit eft. Nam Rom-ua gens [dicet nondum Chriiti religione imbuta, earum libros Romam deportatos in Capitolium collocarunt. Quorum inftnacndoru potedasfida eft podea Ladan/ tio propter Conslantini Imperatoris famduritate, ut quod praceptor ejfet Crijpi jt Ii/. Ea testimonia a dodijtimo,eloqucntijtimoq; t tiro jidclifitne reftrri,credendum tft,proptcr fummd eius probitate c T dodrina,quam utranq ; cr libri eius locuple/ tiftime udantur, cr quod filij imperatoris afeitus ejfet prose eptor. Sed luculenti fi/ mu eft apud Marcum Tullium fuper hac re teitimoniu , primum dc ordine cami/ imn» litius uatis,tum eo ipfo,quod his comprehenderetur . Attcdabittircp Tutiiut didis cr oraculis Sibylla , feriens de eo Humationis genere, quod afflatu diurno fieret, quem illi infania appeUanttuolenscp morem Academia fecutus td definiere, plura dedit nobis indicia cr argumenta fuper his carminibus. Prunum tedatur ea camina fiiijfe contexta per &xjoss\idlx , ii eft , ciun deinceps ex primis cuuify licrfus literis conncditur,ac dijfultat aliquid- A ) ferit <p idc m uaftbus Sibyllinis ex prrnis literis cuiuftp uerfus,omne camen protexi. Confer igitur hoc doquentifir ' mi uiri teftimonium cum camine Erytbrea Sibylla,quod cecinit de extremo iudi/ cio rebus (p nouiftimis,quod eft nunc fi re noti fimu , cr ab Augustino m libris de ' Ciuitate D ei refertur. \bi uidebis ex primis literis cuiupp uerfus totius carminis, eo I ligi Gracejiois %tsai,o6irruf>,&iit vioS,cxvfcS:lefus,Chriftus,Seruato^Dei fiius,CruxSed audi,quid idem 'vn didis Sibyllaru deprenderiL Quorujnquit^ar" minum interpres,nuper jilfa quadam, hominum fima didurus 'm Senatu putatur, tum, quem reuera regem habebamus,appeUandum quoq ; regem, fifalui effe uA/ * lemus. Audite Jn qua, quid Sibylla uatieinata Romanis ejfet : Eum, qui reuera,qui folide eorum rex ejfct,appeUandum quocp adorandumcp uti rvgem,ft uellent effe filui. I dep Sibylla pradixerat futurum paulo pod ea tempora,cum Marcus Cicero ' hac feriberet- Erat aute eius oraculi publica fima. Etenim ait,Hominum fima eft, Mterpretem comium Siby%tnm,neccffarib dtduru» t jilfa m Senatu videlicet de rege J DE PERENNI P HlLOiOPHIA- $ 9 it rtgf. Romanoru, quem appellaret regem Romanos oportcret,fiuellcnt effe fal ta.Uxc er At fima hominum , oraculumq; multis erat notum ,folfum autem ab eif/ dem putabatur, quia nunquam fore credebant^t effetrex ullus Romanorim,qua runt res effet publica, a quo ftlui Romani fierent. Hxc autem feribebat Marem pofl mortem Caij Cxfms,paulo ante Triumutratum-Uoc tempore [cribens dice/ batyQuorum interpres nuper folfa qutdam diflum in Senatu putatur de rege Ro manorum, obferua tempus- Dixit enim,Nuper diflum putatur, indicans pro/ jciwimt effe tempus, quum le£lis carminibus Sibyllinis in Senatu , ab interprete 0/ flendetur ex illis quidam Romanorum re x,quem appellare, cr foteri regem R 0/ manis neccffe rjjrtji ueilent effe falui,id efl,a Seruatore redimi . Et quanquam e/ rat certa temporum fublata dcfinitio,id tamen tempus idius regis , Sibylla coniti/, tficrat, ut Romani, cripfe Tullius intcQigcre potuerint, fub ea tempora eum, oriturum. Vnde enim hominum fima ex carminibus manaffet , nuper ex his re/ gem proftrendumfLegebantur enim ea iuxta tempora, cr Olympiadas , quas dc/ fer ibebat etiam Sibylla- Et forte talem Olympiadem Sibylla illius regis declaraue/. rat ,ut non multo pofl tempus fuum,Marcus , exteriq ; cognofcerent , hunc regem txcarminibus illis proftrendm, ac mondrandum , non illum quidem multo pofl futurum, fcd iamfore prxfentem - Itaque idem concludens , cr detedans regem, quippe qui rcipublica partes tucretur,ait,Cum Antiditibus agamus,ut quiduis po busexhis libris, quam regem proferant, quem Roma podkac nec Dij, nec horni/ nes effe patientur. Non intclligens uidclicet , quem regem Sibylla dixiffet . Prodi/ xe rat autem regem jion per quem euertenda Refrublica effet, quod Cxfar & Au gfidus fecerunt, fuk^ibus crudelifiimx proferiptiones , cr ciuium Romanorum mferabilcs exdes extiterunt: fcd per quem filus effet Romanis prx danda . Ea que Seruator cr Salus a sdryDu uocabaturiprxdanda autem,ft eum regem cognofce/ rent cr appellarent - Tale oraculum etiam M agi, quo fere tempore Marcus hxc fcribebat,cogno[centcs , b uncipfum regem , er appellarunt regem er adoraue/ runt-Dixit autem Mxrcus,Nuper-Ab eo autem tempore,quo kxcfcripfit,ad Chi dum natuns,uiginti plus minus anni interfuerunt- Propterea dixit, Podhae. Prx/ dixerat ergo Sibylla regem Romanorum, qui reges ipji exterorum effent,no mul/ tbpofoeatcmporaoritwrum,podfcilicctbelLicmilia,pod pacatam Rempubli/ cam,v pacem ufquequaque partam, er omnes gentes 4 Romanis fubadas. R 0/ mxfoma increbuerat, quendam regem ex carminibus Sibyllinis effe mondratt/ dum. CernetU ut concordes fuerint, cr Magi in agnofeendo eo,crSibyllx in prx/ dicendo. Et forte idem oraculum ciufdem SibyUx erat apud Chaldxos-Babyloniam namque Sibyllam Erythream foiffe multi autoresfunt - Vnaq $ cr prior Sambctbt i decem Sibyltis,de Perfide dicitur fuijfc . Sed cLtrius,ut in fuo fi nte habebatur a/ pudchaldxos . Propterea toto Oriente ,ftcut cr Romx, cr in I udxa , ut I ofe/ j>but efl tutor , hxc foma de magno quodam rege uulgata fuerat - No» <w/ * tonde *# AVGVST. BVaVB. LJB i U ■ kiu de rege plura fuerat uaticinata SibyUa : fcd etiam eafdem drcunflantias ait fcripfcrat,quxs er E faias . Rcittura aurea jccula,pacem ubique futuram . QB* - eum V ergilius quoque in ominibus Sibyllinis legiffet , eadem qua Tullius infei/ Iu afcripftt homini, que de Deo canebantur • Sic c T Tullius [ufpicatos hominem: fore hunc regem , in eum deflomachatus ejl, c r in camina Sibyllina , que de eo uatutrurentur. Ex his igitur , er Theologia Magorum c r oracula Sibylla funt probata,C7 fidelu,omniaq; mirabiliter confentiunt.Ex Sibylla quoque rado fuct eedends ab antiquifiimis patribus in poBcros dodrina maxime conftmatur-Vns. enim Sibylla Chaldxa, uel de Perfide , innumerabilia de ChriBo er eius aiuentu Uaticinau dicitur,ex [uccefiione Noe uocaU,ut dixi , Sambethe . Vigindquatuor: libros fertur [cnpfiffc.Suidas autor.Et ConBantinus lmperator,cumapud Vergi/-. I ium camina Sibyllina deprehendiffet, obBupuit , eoq; tcBimonio comprobaud, que de ChriBo SibyUe uaticinentur,'a Chnftianis non fuiffe confifla.Atq; in hunc tnodum loquitur : Sibylla igitur Erythrea, que fefexta e tote pojl diluuium fuiffe dicti(hoc eji,fexcentefmo anno)Sacerdos Apollinis erat, ferens diadema eque , atque is Desu,quam ea coleret,cr tripoda cujlodiens,ctrca quem anguis erat ob A uolutus,refpondebatcp fcifcitandbus, huic cultui er demende a parentibus addi/ £ts,in qua preter furores incompofttos , nihil preterea uenerandum cerneres , tu/ xta ea que de Daphne feruntur. Ea igitur intra adyta inepte fuperjhdonis ingref/ fa aliquandotdiuinof, afflatu nryBcna ChriBi,exprcfiionc Uterorum insiufdt Tax*! A{yvtea,que dicitur AcrojUchisexprefiu . Produilisq; carminibus Olis, que fiiperius dixi, profeqiutur ConfUntinas : Et hec utpote uirgini dudnitus dor tum fuit uadcinariBcatam ego cenfeo , quam Seruator fue de nobis prouidenti* uatem clcgcriLScd plertque fidem dbrogant,Sibyllam quidem Erythream factitet fu ff e, hec autem camina ab aliquo inoBris fuiffe confido, qui poetice non effet ignarus, adulterina'^ effe,infcripta SibyUe, quod utiles ad uitam fentendas cond/ iieant,a uoluptadbus ad moieftiam auoc antes. Sed in propatulo ueritas ejl, colle/ His diligenter temporibus,d noftris hoc poema pojl aduentum Christi, er mor/ t em non fuiffe fcriptum-.fafoc ei detrahi,quando tot annis ante editum ejl a Sibyl la. 1« conftffo enim ejl Ciceronem hoc poema uidiffe , er tranBuliffe in lingttam Romanam, feriptis^ fuis adnumeraffe. Hunc autem ab Antonio occifum, Augu/ flum Antonio JuperBitem fui ffe,qui fex er quinquaginta annis imperauti . Huto fuecefiti Tiberius, cuius tempore ChriBi illuxit aduentus,id ejl, religionis eius fiat incrementum, Srrt vix ri filmv ftxJU/ji (rvvisn, nouaq; populi exdtti fuc/ cefiio De qua etmendftimu Latinorum uatum arbitror locutum: lam noua pro/ gtnies coelo demittitur otio • Hae omnia ConBantinus imperator in oratione , de Religione ChriBiana. Examinat^ totum camen Vergilimum efexta Aegloga» Obferuarcq; operapretium, quod in ultimo carmine, quod per prapofmnem de CbriBajcontexuti SibyUa, noui fime [untbidw uerfus: OVT 9g DEPEREWN1 PHILOSOPHIA. OVT^"0 ¥UU 7T&}fX<p'ci; \p CtXf tsoiyioii fi. XfttTKf icdcwtCT®', J0*<r/Atvs o tfCC0«f/ «rt^« «uip4 ld<^ Ii rmnc prafcriptus per fmgula camina nojler, Ejl Deus,ejl feruans Rex,paffus pro crimine noftro. Dc Vcrlx>diuino,& quo modo liiLumcii di lumin-.cr Mercurio. Cap. XX nv rpHroIogu quoqiAegyptiorum complura continet de atema Mente, ipfoq ; pat * tre ingenito tejhmonia Nam Mercurius non Mentem modo , wxta uniuerfant Platonicorum, pnfcorumcp Theologiam,progeniem illam diuinam nuncupat , [ei etiam eo ipfo nomine,quod celebre ejl,ac tritum in noflra Theologia,Verbo.Scri/ pfitcfc de eo an tequam ipfum Verbum uenijfet in mundum, jlupenda:ut apud eunt omnem fere reperias rcligioncm.Mirabiliter cum Chaldais congrui:, ucrbts huma nis explicans rem £temam,&incomprenfibdem: o <At riibfobsccffivotl *Ai/S mp, 'tou cpZs,«miKV\ un A oyoi/ It ifcpriy Jb/yors gy ep:Hoc efl,lntd/ ligentia illa Deus, cum maris ac faminx uim habcrct,cruita,cr lumen ef[et,ge/ nuit VerbtMyOlteram [dlicet Mentem opificem. Hac enuncidt antiqui fuma Aeg/ ptiorum Theologia. Ex multis autem uetuftifiimi Theologi didis , pauca nunc da to,unde liceat de tota re dijudicare: A udis ewm commemorare fimilitcr, at< j; Chat ixtm,duas Mentes,quafi duas Chriflianorum perfonas.Etutrudes doceret , quo/ modo potuerit pater gener are, teflatus ejl eum eadem ui prxditu ad gignendum^ qua funt mas,cr famina [eparatim.Quod quidem uocibus humants,remcfc cor/ poream [onantibus abufus, dixit, ut erat ueteris Theologia mos Neq; enim potejl in fenfus humanos cadere,ut Mens gignat Mentm,cm in omnibus animantibus prvcreandis,utraq; uis fu nece (foria- Atema autem generationi,& incomprehen jibiU,rcmoufiimaq; ab oculis natiuitatifotius congruunt exempla nafcentium,re rum inanimatarum, qua, ut altera ex alteris nafcuntur,in plerifque tamen fola,CT una res ejl generans • Nullum ejl autem aptius,clariusq ; exemplum,quam uita,(T luminis. Contemplare igitur, er fulice alti fimum myderium,profundifimumc^ (aeramentum, quo omnia de atema generatione declarantur. Atque in nouifima hac,reddtuq ; mundo ctditus Theologo pradicat caleflis Sapientia , quomodo 4 patre xtcmojiliusatemus generetur, dicenSyLtmen de lumine . Mercurius au/ I em ait,patrem,quia lumenfit,genui[fe,cr peperiffe Filium. Ergo talem genera/ tonem, w ortum nobis iUuts atema Mentis oflendunt, qualis ejl immcnfa lucis ex immcnfa luce,purifimi luminis ex lumine puriftmo, diuerfifmanofbra , at<f illius atema Mentis procreatione. Ac quoad ex uifibdibus exemplis licet res ater/ nat capere cogitando, fola propemodum quadrat generatio lucis ex Uminc,ada/ ternam lUam intelligendam . Diuinus a pojlolus, CT is qui Sapientiam tantopere eelcbrauu,uocauit Filium Dei i vecv) tto-yct terni* qf*7cS,candorem, fme ra dum lucis atema -Sic Mercurius jtl uidrs, uolens explicare, quomodo pater gene Mxlumcn dicit emeffe. Agnofcisucterem T bcologamjm diam juijfe atque hunc hanc nofoorm feculoruiSemper enim efl u eriUf, nuUo non tempore aliquo 010/ io clarefcens . Mercurius etiam eam ciuftm cur gignit Mens Mente, proponit, quod P iter fituitaln quo Luet profundifkmum myjlerium. Simul enim lux efl P 4 ter,ftmul uita- Non enim efl ijli lux,qua nofbris oculis p refulget, fed lux uiueflt , maximi luxjux luccns,v uiucns,lux cum maximi uiu, er iut uiU luculentifii / mx,iut uiuacifama lux-Nofba lux, efl lux ticens, er quafi mortui lux. At neque lumen uiuit, neque de lumine manans lux. AtiniHa luce ejluiti. Imo ipfa uiu efl amitti luminejicut uejtimento. Quod igitur aldfiima lux, er lucidifiima uiu eR Pater, hoc gignit alteram Mentem, uelut alteram lucem. Qupniamc j; hac genera t Ito luci comparatur,indicatur etum eam effe generantis er geniti connexionem, qualis inter lumen,cr lucem. Nunquam autem lux a lumine, fiue radius a lueefet paratur:fe femper comitantia funt. V bique alterum gignit,alterum g ignitur . Nec radius fine luce effe potefl genitrice, uel gemtore,cr caufa fua,neque lux finera/ diotquia nunquam potefl lux non generare lumen- Quam enim dabis lucem, non femper fundentem totum lumen fHac pradicauit antiqua Theologia . Verba clat rmi,er exempla . Tum Mercurius tribus nominibus uocat rem generatam , ficui futi item nominibus Patrem nuncupauerat.Patrcm appellaucrat mteUigentii (eu Mentemiquanquam hoc fit proprium Secundi,ut uidimus. Item Deum cum articu Io, er emphafi,quod principaliter conueniat in Patrem nomen duiinitatis, qui tot tius diuinilatis efl autor.Tum uim gignendi,nomincfittitio,(j- humana confuetu/ dinis cxprcfiitidcmdc Lumen,tum Vitam,eum effe dixit. quc rtfi in Filium quot que conueniant,propria tamen funtipfm Genitoris.Nam er Filius efl Deus. Sed cum hic diuinitas generetur aPatre,itle principalius eflDeut. Vita quoq; er Lu tnen efl Filius, fed proprie Pater,nt pateat caufa,cruiu, crfbnsdiuinitatis. No/ nten autem Mentis proprie congruit F dio , utpotc Sapienda . Quod autem totwm mytterium complettitur, omnemq ; uim , er poteflatem fUij exprimit , efl nomen Verbi,et Opificis.Sunt apud Mercurium paterna propnetatcs,cfl generatio pro/ lis fempitema- Pottrcmd creatio mundi per eundem Filium- Nam cum eum appdt lat A oycy <A H(uzpybp,id ejl,Verbum opifex,noris his nominibus ftgnificariaut toritatem creandi,atq; originem, quam omnis Theologia noua er uctus , fummo confenfu decernit Filio D ei.Siatemam igitur generatione afficias, dicitur Filius, dicitur Proles: f n autoritatem,principium< £ creandi, quod accepit a Patre, uocat tur Verbum, z? Opiftx-Dicitur Verbum Jute locutio,quafi locutor, c T interpres H,quafi Dfi ad omnia intemuncius,aut rado,et fbrma,origo rerum creatarum. Hoc er patefias Dei,ZT autoritas,et mifiio,etfapientia: Omniaq; reficiunt crea tonem,rerumq-, omnium adminiflradonem 4 Patre traditam Ftlio.Hoc illud Ver/ bum efiper quod coeli firmati funt, er per quod coelum flat in atemum. Sicenim canit Vates , In atemum Domine Verbo tuo flat coelum . Mirabilis profettb omt ftium temporum omnis Theologia concordia- Quoniam igitur affirmat Vates Hc braus DE PERENNI PHILOSOPHIA. O, brtut per Verbum Dcifhttos cffe calos : Verbum autem Do clamat Mercurius natum , ac generatum a Deo:cUret Uebrxum prxdicaffc per generatum a Dea , creatum efje coelum. Et eum hunc Pfalmit er uetcres olim Hebrxi, cr nunc quo/ tube canunt in fynagogis,certe canunt per Filium Do coelos creatos Sic efl profc (IbyUclint, nolmt,huc ucniunt. Magna enim uis ejl ucritatis,quafi quidam rapidus xStus,ctum refigentia ad fc rapiens. Pote)} etiam Verbum Grxce Aoyos , inter/ pntari,dutore AriAotcle,rci cuiufo ratio,cr fbma,&- effentia.Filius autem Dei omnium rerum ratio cjl,cr principium:Forma communis,ct ratio, et principium: forma formarum, omnium effentiarum, et formarum inuentio: idearum regnum, ut Plotinus ante dixit : forma uaJUfiima comprehenfas habens ommu rerum per/ fcftijlimo modo rationes, er fbrmas:ut ita ab ea reperiantur, ficut ab equo equus nafci potcjl,a leone leo,ab igni ignis, cr ficut a particularibus rationibus omnia . Omnis res habet particularem Aoyoy,qua unumquodqi ejl quod cfl,alterumq; po tcfl gignere funde fiu-Vna efl autem maxima,cr ommpotcntifima ratio, potens fola quicquid,cr quantum particulares omnes,potcns fic omnem producere rem, ac fi forma particularis effet cius. Ab b ac non minus potejl homo <xeari,cngnis accendi,quam ab homine,cr ignc.Eoefc ejl AoytS,cr forma formarum. Prima ri tio,qua filius Dei dicitur Verbum, [cripturis, unde nata efl hxc locutio, congrucn/ Oor-Ejl enim Verbum Dei,quafi locutio cyis,cr [crmo,mifio,interpres, legatus, et folei Hebraifmus pro denominatis abuti denominationibus, ut Seruatorc appel/ lant falutem,cr redemptorem redcmptionem-Uac ratic^e eum, qui loquitur pro Deo,Verbum Dei appeUat,cr locutionem dicunt quafi locutore, C? interpretem. Secunda magis apta phdofophanubus,rerumq^ ueritatem indagantibus , locutio/ nes autem humanas in Deo non recipientibus • Dcdiuiao Verbo, ex eodem Trifiaegifto,& de nirtate riutqtiodfit opifex sunJ, & quod natatur i Patre. Cip. X X 1 1 1 L yLura funi inclyta, augujla nomina eius, quxfemper cognita, V adorata fe/ i euhi omnibus fiiit duwia progenies E quibus duo cum primis,qu<jrm in omni xrcana Phdofophia,facrofantla femper efl mentio.Eafunt et Mens, et Verbum In Theologia,qu£ poflw cunilis latebris apertis , incognita mylleria cunilis ho/ minibus patefecit , Verbum efl frequentius . Apud Philo fophos utrunque tritum^ frd Mens ufitatior. Multa igitur prxclara , fufpiciendaq $ tradita funt ab eis, ficut de Mente,fic de Verbo. Ejl autem eadem utriufque nomenclatura ratio. M ens di uinam dUmJempiternamcj; defignal Sapientiam. Verbum Grxce Aoyog, eflra/ pQ,notw,uii fendrndi Potuit Aoycs quoque uocatacffe,ut dixi, perinde quafi for pia, idea Primus igftur e quibus ad notionem nojbram peruentre potuerunt Tnp nteffslus,locupleufamus tcftis , cr ingens prxeofuit eius quod dicitur Verbunt : quem frcula fotaGrxcorum Philo fophoru clafis,quos et qux Mercurius fcripfit, t? aha nobis incognita legi jfr, ucrifimdc fit}ccu prifeoru myjtcrwru interpretes , ' . libc/iWf 44 AV43VST. BVGVB. Lll. !. Mwitfrmw grandu,paucis^nota,refirimus) fapermmero ipfum illud VerU Juftrxrrunt,cximifS([; laudibus extulerunt. E rrndtit igitur,ut audito principe, im / de manarint ea,qua apud pojleriores admiramwr,nofcas, Tnfmegijlus de Verbo hac dixit ;o yXf A oyos mnis TTfOi/tdsei/ 7i& TfcA^off i>y, © yormts, & A»/ §uvgybs>y}yoriiui <p'H<r{,ir\a-*y irffr yo/iyco v</la2t,ly^voy ro mintn. Quod efl,Verbumeius procedes undeqttafy perfcdu,etf<xcundu,et opi fix,lapfum in natura fcccmda,sy facundis aquas, ficit cos proltfkdS.Hac adrui ranis Mercurij Theologia.Pwnum procedens Verbum dixit,i fuo nempe geni/ toretpcrftdum autem ctfoccundu et opifex, quia fcecundifitmus,creator dmfimus Sapientia, copiofifiimus rerum thefaurus,inpmta diuitia.Sine enim ipfo, nihdfi/ dum efl,quodcun<p fidum efl. I pfe origo,inucndo,generatio ■ Cum qutfteris,un/ de fida fmt omnia,hoc aftgpato Verbo, fide gradum,ongtnem rerum ueram de/ fmmdifli.Nomen Opificis etiam Platonica Theologia efl tritum. It Opifex mun/ dum creat Platoni. Apud Mofm,cr Trifmegiflum efl Spiritus fuperaquis,easfot cundans,ex quibus omnia Verbi diuini uirtute progenita, profcquitur Mercurius: 6 ouu7Tvfemi't szsoKCipS^H <p\ /<rci,ygu ru yoifui neo-jatt, lya yctf yorrte l-wt xctuwoy y>(/ </lnfxitSfyby A oyoy rot/ rrirraiy Jltemenw , o{ fitr txitroy irpimt Jltm &floMTos,K7i{§xrros, ytfO' n.o*lctorx,x&c WtKtrnu , yc/i ctfyunoy fice cusrov <Aiyuvfyi&trroiy9 7tcam. A«» Ttfoyev©', ygx 7*Ae@- Kj ydvin©*, yrii<n&’ tjrc?* Quibus nihil clams,cmdentms de Tilio Dei. Latinefy funt: Pyramis fubiacet na/ tura,mundo<£ inteUiffbili.Habet enim principem incumbentem , opifex Verbum eius,qui efl omnium dominus. Qui pojl illum, efl prima uirtus increata,infinita,ex iUo promanans.Et incumbit,atq ; imperat his, qua ab ipfo fida funt -Efl autc per/ fedifiimi primogenitus,^ perfidus, et foecundus,legittmus filiw. vidtjli mtrabi/ lem hominis antiquifiimi T bcologumiPyramidem uocat elementa rerum, natura quidem fubiacentia,fed longe magis mundo mteUigend-Efl autem t minius inteUi/ gens,ftue mentalis, cum primis opifex Verbum , qui mens dicitur, imperator , C T ttflans mundo. Hoc Verbum efl eius,quo omnium dominus efl,qui pojl ipfum uni/ ucrfalem dominu efl prima uirtus, increata,mfwita, ex tQo procedens Hac regit . omnia creata. primogenitus eius , qui uocatur mmAotj, pcrfidifiunus, gbfolud fimus. Huius perfedifimi ipfe perfidus, & facundus ob res creatas, et le gitimus filius, b diurnam Theologiam, coarguit autem uere Mercurium uctuflifi/ t num iUum hac dixiffe,non ab aliquo nofkoru,ft quisfirte addubitaret, confido, tota Platonicorum Theologia , non hac nomina modo , fed totam adamufim rem continens-.pracipueq ; uidebis totum hunc firme locum ufurpdffe Philonem, apud quem efl, Verbum primogenitum, legitimus filius: Verbum gfibemarc mundum, uinculum uniuerfi effe. Probatur^ hac antiqua effc Sapientia, Nihil dici potefl di tdnmr. DS PERENNI PHILOSOPHIA; tfj nrnkf ,qubd pofl patrem Verbum ftt prima Hirtus, incrcatd, infinita, manans ab i/ hjenens imperutm,0- gubernacula mundi.ProfequiturMcrcvrwJoquens cum alio Aegyptio facerdote ex eo quaerent i, quid hac , qua dixiffct,fignificarent. ani jimriMficpvns&nifsMrfAo^epveis tfhyy/wTi kh kj cAv/uug' yrnxH-rihpS>cBngeuirHytfrHmS)H epi/ms o St/as curio xgt- A«£>- *«A« '7jPto faoyey vo&y ori »aA «os t*A«w , tcj caro nS.ux tvA«« HyctScc kj fao7rvt(i}t7Tei</tH ijj rpiodmt %X»Tcw <pv(na>f,xct\ifriro 7rf s<rnycgtvTcci :Tu,inqt, no intellexi fli- Natu/ ra metalis ipfiuf Ve rbi,natura cjl generatrix,et opifix. Hoc ueluti eius generatio, fi pe natura,fiue mos, aut quidquid libet uocare,uoca:id unt!fenties,qudd perfidus fit in perfido,?? * perfido perfida bona operatur, & molitur, etuiuipcat- Quando igitur hac maxime natura praditut efiiure id appellatu ejl-Ecce, cr niic T rifme/ ^fius,ficutfiperiiis,de generatione fempitema,diuinitatc,fiibflantia,poteflate di/ ubta prolis , de Genitore eius mcmincrat,fic nunc explanat quare fit appellatum Verbum prolificum,qua'ue dignitate,cr autoritate praceUat-Efi, inquit, natura Verbi huius prolifica,generatrix,producens,crcans omnia de nihilo, quia fotam/ illima per fe,plena firmarum, w originum, nec indiget praeunte materia. Ete/ nim materia, c firma omnium rerum ipfe efi,quia talis cjl natura eius , ea uis, ut generationes, firmasq genitales,cr principia in fe contineat omnium rerum . si/ cut in femine animalium latent inuifibiliter firma ip forum , nadaq; calorem , cr tempus,aperiuntur,cr clarefcunt:fic inutfibilitcr,in illo Verbo latitant omnes fir me,CT rerum principia. Nec opus efl,ut dixi,alio prxeeiente principio , alia ma/ teria,et firma ■ Talis cjl natura eius,eoq dicitur prolificus, findis, opulenti fimus, diti fimus. Quemadmodum in palatio regio funtuarta diuitia , in terra funt uaria foma,utfirtiUs aqua parit tot monfira,fic(j i parua licet componere magiis, er * corporeis afeeniere ad inuifibilia) ea cjl urbs,et pdlatiu ommu,qua ccdo, terris, mari,atberc fint,fieri’cfc pofintfimarm.Eo creatjmoliturinuetitor omnium bo/ norum.Eo perfidus efblM iduis inuentionem,ac potejlatefubterjugit. Hac 1% elogia nihil inefidbdius,nM quod pofit magis animos quieture nojlros , cum nc/ queunt adduci,ut capiant, e nihilo fiJda omnia. Ejfet fcilicel mirum, ft Deus fleri/ lis effet,CT infcccundus,nunc autem cum fit ars omnium firmarum,non cadet nifi in imperitam mente, et corporeis affictam huiufcemodi cogtado.Hxc ego in pri/ fca iHa Phiofophia reperiens,admirando expleri nequeo,atlomtus obdupefeoj* titq; gratias dgo redemptori noftrofimmo, qui diiiinitatisfia, paucis quondam •reuclatd,nouifiimmc ueniens ipfe declarator, impleuitomnes terras notione fio. Addit Mercurius ad T<it filium, quem fio nomine uocauit.Dicitur enim ab Aep/ phjs Mercurius, autore ?latone,Tohyth,ud Theuth, arbitror ego Tat-broi/J^u ‘l imgyw Aoyti i vMrty,od<Ats cumnirttri:, cwoujftis, ay«onot ccy^ 7tcMHrjt,aq>te?Tesporosceil iwTSoyoiti^i1 cm**»*, *"• • e H/«c/ €t AVGVST. BVGVB. LIB. y wstd^i*h*KTOtyiis»Y,i vtorinov vfosymrtiirop fhoy.Vabu O pifif w,o fth' fmpitemum,pcrfe ptouens,inaugumcntaMe , indiminuibilc, immutabi/ le,incorruptibile,fmgtlare,femper fui firmk,oquale,concors,flabdr,bmemftrw flmyVrium exiRms,eft poft Dem,qui prior inteHigitwr . In bts quoque cpianto pojfct dt Verbo diuino,uocibus humanis cffvrri Theologia , quantum utres aniim cogitando ualcnt,imb non animis uires,fed quanta potuit cahtusiUabi in humani peflora unitatis irradiatio , tanta paucis uerbis effufafVbiigitur(ut hoc prunum, iteritate dante, arripiam) ubi inquam dementiam iUam fuam potauere Arruni,C5P Valentiniani,quam uidentur e profana Theologe libris haufi(fe,cum Prolem , ef Verbum Dei ftiltm,folu autc patrem Deum fcmpitemii pugnarent: Scilicet per / inde male in Phdojbphia,crin qua gbriabantur,iafiabant q; fefe, profana fapien Iu cxcutiebantyftcut in literis facris. Son'neuides Tnfmegifium,Vabum fempi/ ternum prxdicantem,cii]; eas conditiones,eas dotes dantem , eam uitam, eamfub t flantiam,eum locum, quemfola diuinitas admittat i Eft fempitermis , nempe Deo coxtcrnus-Ormes motus,omnem uitam, omnem fime ad creandum impulfum,fiuc •ad cogitandam, fpeculandamqi dutimtatem fu a habet 4 fe ipfe. \pfe motus fut prip cipiu.Non rnoue<ur,ucl exterius ab obistis rebus jU fcnfus noftri:aut habet ufqui calo , v terra , quod eum impellat: fed ipfe ftbi motus ,fibi origo , fons uito fut, Cumqifitctcmuiycum nihil fit meluis,cum infinitus, hocquoq j neceffario pofii/ det,ut non pofiit augcri,nulla fieri adeam pofiuaccefiio.Quidenimacccejfeni quod non pofiidcat { quantumais per uaflum bonorum omniii campum duugerif, quantumuis emofus explores, an quid fit ufquam , quod illic non offendas , certi ■ mhtloccunct,quodnb exuberet tn regnis illis- illudqi in eo mirabile, et folitarium, ocfingulare,qudd hac bona minui, aut labefa&ari,fclicitdsq; tanta interpellari non potefl, perinde ut augeri non potefl . Eadem enim ratio minuendi , atque augen/ diCui potefl detrahi,pote)iaddi.Vbi tanta prrftftio,ut aduentus rrru exterarum^ non habeat hojfiitiumtfiiddico exter arum,cum ipfe fit amniafnc migrare quidc 4 fidibus fuis pofiit Efl enim iirrniutabilis,incormptibilis,fingulant , proditus natu/ ra non modo rara,fed fmgulari,fjmpcr eadem permanente,cr fui fimiis [empet, non quemadmodum nos,q:iorum animicr corpora afiiduis ceu fludtbus huc Muo deportantur,cr tanquam fceru demutant ficies:Eoq; efl aqualis, planus, non mo do hac,modb iUa mente, uario<fr fenfu ■ 1 pfe enim dixit,£go Deus, cr non mutor. Et is eft poft Deum gradu.Patcr enim dicitur proprie Deus: Sed cum et ipfe dotes tumes diumiutis obtineat,eft etiam ipfe Deus, feiDeus ab Mo . mfermoneauten %, qui dicitur Tc Ati os, Titium Dei aUoquens ait: filius benedifli, ac bono uolun tatis , cuius nomen non potefl humano ore nominari Qtym locum citat A uguRmus eis fuperioribus,quodam CyriUus,uterquedofli fimus, cr fanftifiimus . Videmus in bis fapicntiam,Theologiamq; Chriftianam,oternam quidem apud Deum,fempep cutem in mundo aliquo fflendarc radiantem: declararam affatim nouifitmis f ray I DB PBHENNI PHILOJOPHIA.* Uty Mi omnes recognofcerent,qua Genitor ttofler principio fenftt, uidit, eognomt, g uSLurit : ut fctrcturib omnibus , fuam duwatatem mamftfiantc De o,quod penes paucos olun per oracula, fuccefhonesq; exifteret • Sed de ipfo Mercurio , Sibyllit , Zoroadre, Mugis 'que quadam tejUmonu proponmus,ut fit eorum Theologe probatior. DtMmiuioTnfmepfto.TWoloaiimrprnijcircwnB.idrft.aSan^qviWfD» illoM<tciuiopcTfcnpUm:d<Ma(ij,&;Si2>yllu. Cap. XXV. POted dubiuriybxc non quidem k Mercurio Tnfmegiflo dida,fcdfidaapofle/ rioribus fiiiffe.Scd nullis antiquis Theologis,ac PhiloJophis,non pcrfefltfiima diurni uirt huius dodrina fiutjit eum propter inauditum ingenium , propter mira/ bdem,multiplicemq; omnium rerum fcientiam Ter maximum uocarent. Graco/ Wm loquendi mos ejl,ut fummum quid <tc perfidum diduri , Ter iflud ipfm effe dicunt. Homerus rfiernoJncefccs , appellat ter beatos, undequaque bratifii/ mos. Vndequaque nequijiimum dicunt TftcrKonifecioy , ter exe crandum ■ Sic atm quem undequaque maximum, ac mirabiifmum perficerent, Ter maxi/ mum appellarunt Antiquorumq; G^acorum fuit appellatio , quod ad Aegyptum proftdi diuq •„ cum fdeerdotibus uerfati,copiam magnitudinemq j ingenij tanti uiri cognofccrent.Quocirca, qui putant eum Ter maximum uocari proptertria mu/ Bera,quod facerdos,quod rex,quod propheta ejjet,caqj omnia mxxme,no redet pua quidem fententia, fu f icantur, nec norunt, aut no animaduerterunt uim formo tsisGraciHunc Plato pcrfedu habuit, totiic^ haufit,c^infuos libros fontes eius deduxit, ut quicqniiduur.ius,ac coeleflius in eo admiramur,no a Mofe,ucl P rophe tis,fed a Mercurio potius fit profidum . Eum in Phedro fcribit Deum apud Aegyptios habitum, cui facrata effit auis ibis: primum numeri, fupputandtfci/ entia, er item Geometrie , cr Afironomia, tefferarum, calculorum, itemep Uterorum repertorem fiiiffe.In Phile bo profequitur,quo artificio elementa frrno/ ms , ac Uterorum dijUnxerit , artemq} legendi conficerit.Hww ipfum Philo Phce/ 9ix , autorc Eufebio , fcribit , Sanchuniatum,qui Theologia Phoenicum iHuJhra / torftut, dixiffe omnium mortalium, quos Sol afficiat , fapientifiimum , eumeg principem, ac ducem fecutum feeffe in repetendis uetufbflims rerum exordijt, totaq; Theologja deferibenda , translatis e lingua Aegyptia in linguam patriam quofeunque idem fcripfiffet Ubror.quos traduht,autrore Clemente, e lingua Phce picum in Graeam lofephus Iudeus . idem uocat Mercurium Toautum ,ab Ae/ pyptiis ait appellatum S&v$,Thoyth , ab Atexandrenfibus Thoth . Apud Pia/ bone femper uocatur S*v&,TfUf b. Tullius de natura Deorum Thoyth -Eunde Pia Ionici diuino cultu ucnerantur. Hinc Iamblichus inchoas opus fuu de myjlerijs ait : Aiis Twy Aoyotp iytixMykfiiHtTB&Acti /h^okJxi kxAms «meari roii /t ftC<r< vecti KOivtf.Dcusloquidi princeps Mercurius omnibusoltm facerdotibus rtdeuifuseft. Huic omnia fua reperta fornnia mgenq monimenta pnfeos facrare x ex folitoi I #* AVGVST. EVGVB. LIBER I. felit )S,ilemeflautor. Qutfdd cius etiam annquifiimat columna in Aegypto fit/ iffe commemorat,quas uidcrint,ac legcnnt Py tha^oras,cr Plato , unde fe ad P hi/ lofephandumtradiderint.Plutarchus^Efy.ny </lt yfX(a/aXTixvs,(& ixtsenxit ivjUTiw ventforrtS. Aegyptios jrre muentore grammatices & muficesMer/ curium. Huius tefbmonijs ujifunt Ladantius,et A uguRinus, do/bfetmiuiri : quod non feci ffent^l probatam dottrinam eius habui jfent . A pulcius iu m Platonicus dialogum eiusdiuinum Latinu fecit. Vcrfi fuerunt libri cius quidam in lingua Gr* eam ab his,qui in A egyptum amore Philo fophie proficifcebantwr . VI uerfus efj kemOrus AppoUo . Atbenienfem quendam quindecim eius libros refert CyriQui tranfbdijfe, inferiptos H ermaicos. ibiqqrepctitprimo de Mercuriolus feribit in PhcdroPlato Ad altaqi de eo fcrtbit: TtAts*S my,xg&Ttyw ori bsuy eogaot fttGts au mfyoHKtlti u vfitrxvrtu rde yaicnoc kj/xhch «7i xy of6 £;» Xgu X’A.mA'n7rTtoS <x?A' oau\xysp:vi, icptAmcu. ytf (cJ <ct/r>s tn Tmy fiotxauxwy. 'mmiHTou </li{i(gccrovTJS y-vltyliu, o crvmSnxeos cctilwx/ etytxi</lixnyfx^eus tfevrixAlw ipyaiixi • ms*rnvJa<At)<jt fitGMA yf&Q a 4 cvtms tfr t» Tipwrai carris, as xixoyuti y »V gct/fycSy Atyorrx. dfx xyj (& roy Hy.ns.foy tgylw xxcvae , 'iltrrs cud yvnfey « j A Zfty, X5& *A«f s; brxGey nya y %o!ru r«s ctfvfx c xserx* mTfounx.Cum effetjn quit,facrificus, templi sq; Deorum afidnet,uifus ejlfcm per Mofaica emulatus , tametft haudprorftts fyncna,cr circa culpam. At ex par te habuit,unde ex Mofe proficeret- Huius quoque meminit is , quifeparatim feri/ pfit A htenis libros nuncupatos Hermaicosjd eJl,Mncurules.De co in in huc mi dum uiducens fecerdotem quendam loquenteiNonnenoflru Herme audifti. At/ pptit in pnuatas partes, er fortes dijbibuiffe, funiculo metit u agros i cr que fe/ quuntur. His conflat nere Me rcuriu iUu feiiffe diuinujpleimmq; doflrins,cximie& fapientie,cr incomparabilis ingenij utru , ut no Jit mirum fuperiora cuferipfifje. Columnarii quoty eius, que in Aegypto multis myflcrijs plene ui ferentur, prstet Uinbhcum, etiam Proclus meminit : /jMgTvfis<ri</l't xgu.oi7rgocp7nxi cpmrl riby xiyv7rfiuy ty shAxis tcus sts <ro(ufjLixxts ,'txvtx yiyfxq&xi* Attcflatur his,inquit,prophcte Aegyptioru,in columnis, que nucufy [nuatur, ea [cripta cffe.Rurfumqi eodem libro: h y.vny.H Jlix plisofix^xtrmfi cctto ruy sttA&y,yv at; armyfxcporn i ve rsXfxJlofx, G? ri ■? Sxv/xx* aros xftx,Tuiy vsfxyy.ocrcoy,u'n ly 7Tf>cJft<ny,uTi \j ttfimcriy.Memd f ia,inquit,cx hifloria erat. E a uno ex columis,in quibus admiranda cgregiaq;,fi ne inuenta,ftue res gefle deferipte erant . Magorum quo q; cr Zoroaftris Pytho/ goram,PUtonemqi fecutos Theologiam ( ut caufa una innotefedt,unde de tribut eegibus,de caufa, cr patre eius loqui potuerit Plato)Mdgicaq; illa eloquia une ip forum e ffe, quippe quorum fenfa extent apud Platonem , qui magos fuerit imito/ tHtgwtar ejlcxiimt Platonicus Plctbw,cogpomento Gf/mftox odunfus Schola/ riv* 6 E P E R. E J? NI FHrLOSOPHrA. ^ rtW»:fc<UAAs«retfKrtTt, sxiiAixy twtntf QjJ&roQpxy 'rtyaLy, liui icfl fapoisgv t/jlf, rup TBvSxyapetciy «; tcct/r>{/ fueftAHAv^ijxy.7rvSw yipcty }<XfT0lS arto /flofOKSf» «rt^ytyoyoT* yi 7H xoix yxyotS . t<*w» -j&u ^Asrofg/^v ptfcrtAS^f/jTOt-A fofoxsglu/ iso§is<riy . jyi 7rtsr<ef xoc '®t*rre,t,S \tAMit toS*/ •jptoiKuyytyoiruraivrto-i 7ij»w/ fcvTtfOV . « TgpT, </£ 71^7® » TBISOy, ito? OUO 7rX?.CU0TK7V$ 'xy a* T»|/ S. A flos ovoyxfy[jfyftap 5 <ro<Jwm ^ voy-ohrUy , t^t/ovTfl </fc' »g&c «i T»p fuyxryjfuop oi /t£ «? /*«tAis« t* fao^octsf Jf tst» Jloyyxrrx, X£ti u nAoni» y3sy,Kjcrxyx<^u 7* Myyxrx.<!>i </£txvt(w 7sAxTooy lanSnAfa flwtQy AsToQj.xy,Tx orao l^oxsp-aXn %yj. isiyxs xxfoyStMx Aoyix <AhAoi, xxwaxAx oyrx,T0US 7rAxrooyot 7TccyTHn, >c; Trirraos </^/«5. Etrfi BfJ]< no«c.-s vo^f) rxKyc yxAisx Aoyix t fato {oif oisf » y&yuy, «IS >9 fn/tfcc yof *C JG| 7rAxrct>p hkoA ifyny • PbilojopfMhw efl, mquit,Plato,no peculiari, pnuatai^fibi Bhilofopia reperta fed fccutus Phdofohidm,Zoroafhris,qua per Py/ thagpreos ad eum ufy pcruenit . Nam Pythagoram hanc Phdofophiam a Magi', qui a Zoroafkc dcfccndcrent , in Afudidicifje. Zoroaflrcm autem bellum Tro/ ianum quinque annorum rmllu anteccfiiffc prater exteros, Plutarchus tcflis. Quodftcut forte incredibile uideatur , certe antiquifiimus ejl omnium, qui uel in philofophia , uel legibus latis celebres funt . Huius Zoroafais dogmata,facer/ dotes Aegyptiorum fufccperunt,magnamcfcfibt ex his gloriam quxJicrunt.Quod autem Plato hanc Phdofophiam exercuerit , indicant Magica eloquia,qux aZo/ roaftre dcfcendut ,c ruftyin nofbra tepora feruantur,confona prorfus v congru entia opinionibus Platonis. Nr<J> uero hac habentur in oraculis, Jjue eloquiis Mrf gicis ,qux Pythagoras C7 Plato fccuti funt. Hoc Plethonis magni in Philofophia Platonis uiri teflimomo,fit perjbicuu,ca oracula, fwe eloquia , qua fuperius ubi<$ adhibita funt , ipforu ucrefiufjc Magorum quoru decreata per omne Pythagore/ ru,Platonisi |j Phdofophia intcmofcantur. Nam et P feOtts Phitofophus eade tefia/ twr,at<b Plethon,Pythagora,Platonem'fy Magica dia dogmata exparte fufcepifr fe.Hac origOyhxc itU concordia,quod oraculo marico,de duabus metibus,loquen It, Plato quotp de Caufa pmcipe,et Goktore eius fcripfiUVidit id in arcanis dogt matis Mercurif,ac Magoru. Iamblichus quotp in libro de Myjlerijsueneratur,fe/ qu itur,ut pnfcA,ucndvam'qj theologia A ffyrioru.De SibyUis item,w Trifmcgi / flo Hermus Platonicus fuperPhxdro Platonis jit clareat magnos, pnfcosq; uirot fide habui ff e carminibus Sibydaru, Maritis eloquijs , et Trifmeg ij\o,fic loquitur : (Non fiut aut Chriftunut)7nfi S't plo-iBvNiiis cOr^Stsi ^xvyxsxrx At jo(jSbyyx,if* Mfat yvSss en>,7n?Aou yiy ‘ m nBvJAxc ytyirxx wnxJ n et w6&p tAiiutcuBUp. naurxi j\ <jfcu liyx <<r*»S arnay Ia erro <r& i/A /Lcu7rfbotzy’fd\he>)yS>ai7tf<Pii oj>ixy[yis0f tpySs Atyf^mJAxxii u9t sfivyatQei 7« ouyvxfui i,xvf euxyrioti, tcinAioft «{ e » T* ^ AY6VST. E VG7B; LIB. T» «Srw tjfj 7 irtc Keivccvuty^Kj xii ti»V<ny «Apjto toi/toc trj ‘itixreyogixt, w»w ca/rAj* n oUSvJAx k \fv tigeua '■*&■ ni viw\Ly« igtq>v\H tucA«& $ a^Sj, Atyyoi j tv c^r ofo/xaS; tKgs-oj/ >cjlfiii{px cpity^iofrcU) Kj «S 6j*W tfpvoyTiJiioy «(/'os idfXTTts AxZuyDe SibiUa uero, inquit* udcQ mirx funt,que firutur, ut pate pro fibulis h abeatur • Sed time multe SibyUe fiterut, eodc genere uite omcs,omnesq; fbrfan rationabili de cxufi Sibyllas 4 [e/ medpps appellatas:ficuti fertur Tri[megijlus,fepe in Aegypto uerftttti fuimet mc tionem feciffc,tertioq ; Hermctc appellatu. Tres quofy apud Thraces Orphei exti tiffe dicutur.Fortaffe igitur c rheob aliqua inter eas communicatione , ac comme moratione,has appellationes delegerit ■ Quxndoquide hec ipfa SibyUa Erythrea, de qua nunc loquitur Plato, a principio Erophile uocabatur. F erut aut ea cotinuo , ut edita ejjet, appellaffc uniquenq; proprio nomine, uerfusq ; numerofbs elocuti , brraiq; in perfida hominis Ipecie cuapffe. Hec iUe. Claret igitur dodi fimos utros, et Sibyllas credidi jfe,cr carminibus cari fide habuiffe.De Trifmegiflo quoq •„ & Chaldeis e ode e fl apud eruditi fimos fides. His didis Hernia, zr de Sibylla tcftimd ttijs,miru in modii congrulit ea qua feribit Plutarchus in eo, que, Cur deperit P y/ thia metrice refpodere,infcripfit-Ac primi de ea refert : triSvM.ee <P't nxtvoiii/ vuaoy.ccTi,KMHp<U\{Toy,xy!cAeesxi^ otxccM.vmsec}<& xinjftsxcpllty yoiatv9,xtriuy vriy ifmnhccs rp epoer* tfltxroySioy.SibyUa uero,inquit. ore farcti uixta Heracliti loques incopta,inorcbnaU,tmdcda,uocefua, fuperauit annor u miUia Deo afflante ■ Hic Plutarchus, quii redderet caufa cur oraculi A pol/ linis deperit refflodere ut quondx carminc,p)inm ait moris prifea tepeflate fiiiffe, tu no oracula, fedetta hiJloria,Philofopiaq; modulate fcriberctttr,affrrcs exempli ex Orpheo,Hepodo,Parmmide,Empedocle,Xenophanc,Phcrccyde,Thalcte,q que fcripfcrint modulate fcripferitfflc SibyUa plura orxcula,uerpbus edidi ffc, mi I ia feculori futuroru uocc fua complexa. Vere multos uoce fua fuperauit annos, ut que no media folu tepora, cafus, calamitatcs,bella $ multa, fcd eda q fuprema die uetura c(Jcnt,cccinerit.De bellis predidis,alijsq; calamitatibus , idc plutarchus te fbs-Q£fi,inquit,pbulofa putas, que de SibyUaru uaticinijs predicdtur.xMx rc&s TttaccvfuxiS ttiiizgfvgvrtpTroMjxt iai<j&vxsK<rt{s& iatTOixot<riaos7ri A&iy'tc}AHvi<PtayxroMxtVjSagSx§iKiioyspct{4&p\7ri<pxv{xi , (& xvxifV srjs kyinoviKuy, TXvrifjTX 7rpk <pxrx,<& nx7r eJQttmfi fjxxtxgyjcty iy ia pvi m vce 7txKxi, $ x Miiivx <Aii 9 <riSvM{£y o yp/ tosSunsnpb QtAtoy t«p«//s srt/^oS bfths, <cJ (kr/s&xAarartfrc: At uaticinijs,inquit,attcfldtur urbiii Grecaru plurime eurrponcs,aut migratioei: plurimi barbarorU e xerciiuii dduentus,cadescp clarori uiroru.Scd em nouas iflas recentesq ; calamitates circa Cumd,cr Puteolos,predidas, decantatasq ; carmini busSibyUarpnon 'ne tempus uelut debitor,reididit!Scifiones montani ignis, mari itetf ebuUuiQnesfcopubrUffUmarm^auentisincendi^inteptus to^tantarucp D~E f EfTONNI PHILOSOPHIA; ?«= tnbtu,ut qui mtcrdiu [uperuenirent,lota regione cofitfa,quo m loco urbes he ftdf/ fent habitate, f 'cire no poffent.Hec Plutarchus,addens fme diuininitate hec predi einopotuiffr.EafieSbyllas bcQa Romanoru contra Carthagmienfes,crquod tn : omnes gentes ama illaturi ejfent, tedatur quingetos annos ante predixij]e:xAA> » UTcJpt iitQcuv<l 7^ 7T§oyvt*<rt[>,(& i o fuyuuvs nfo 'vrwy opi roi ®Wcc, KOtrlttp 7rfnfauyrcy^oveyiy a> ccmxyfa tx i$V9 TssoKiy.H<roiv/ xyax^ Scd,inquit,tum feculoru ordo declarat, eas hec proft>exiffe,tu predixcrunt quin / gcntoru annoru temput,tn quo Romani contra omnes nationes effent preliaturL idem Plutarchus,qucmadmodu Hcrmias,tejlatur Sibylla E rytheea uocata Hero/ phde.MgocplAvy </l't Ifv&faucy yLKrJiKHy ytVeicwny <r& t/AA«j> «rf fls» yofivcrxy.Heropkile aut Erytbream uatc,que Sibylla fuit,appcllxrunt:Dc pri/ tpa <ji«xj; Sibylla refert: iv{<h* y*f svfxy. cr que fequun tur-PoJlquam [edimus in petra, que in fbrojuper qua fertur prima Sibylla fediffc, ab Helicone defcendens,a Mufts educata.Quidduerofvrunta eam in Meleona ue/ ttiffe,filum Umie,cx Neptuno nate. Serapion quide meminit earmmu , in quibus fe ipfam Uudauit,quodne mortua quidem fit [orte uattcinandi, aut ne mortua qui de uaticinari defihet- Sic P lutarchus. luBima aut hYxrtyr, cr PMofophus, inuitat gentcsjit credant Sibylle: wuo&trn is t<piy ru «pycti otcctu xjp. ocpd<Apx <ri jSvAAms T«f^<iiAaj t yaio-ri th ouasynvh (rto{urQcu ovyt €tety<f-Credite,inqt,ut dixi,uetu[tifime logefy antiquifiime SibyUe,cuius libros to to terraru orbe [eruari cotigit. Ladddus quoq; in libro de Ira Dei,plurimos, et me Xtmos autores Grecoru ait de SibyUis [cripftjfr.Dicit ctiam,Cume£ quide uolumi aa,quibus Romanoru fita confcriptajunt in arcanis habenturxeteraru ume fere omnium libelli quo minus inufufmt omnibus, non uetantur. Sic Ladan tius. Vides quanta fit omnium doflifiimoru , fuper SibyUis e r caminibus earum,concordu . _ £>e Verbo diuino, cx Philone ludxo.caius di Ais proberur ture pnfei iUfi Mercurio de ipib Verbo fuperiorafcnpIilTe.Maluplexffl' de eo apud Philonem Theotogi2,quod Gi acuor Mundi,&ongo,qBOd Filius Dei.quodhomiRisarchetypuin. Cap. XX VL _• _E D de uerbo diuino fuperiorafcnfif[e,prodidif[e uctuRi fimum illum Mer / Patrium, omnis admiranda Platonicorum, Hcbreorumq; Theologia clamat, Nf ^ efl <dium repeme eorum myfleriorumfbntem,que Platonicorum libris con/ tinentur, quam uetuflam Aegyptiorum, Hcbreorumq; Theologiam • Ex Hebrsis Theologis P bdo,quem Platoni cosquat Grecu prouerbium, qui cr Aegyptiam^ er Grscam,precipue Platonicam cum Maftica temperauit Philofophiam, mire, CT uelut oraadu,de Verbo diuino canit, cr eadem prorfus,at% Tnfmegjlus,no/ fierq; loanes Sepe quide [um arbitratus ex cade Hebreorit fccretiore Theologia, U>t,Umbp, clara Philone de Verbo diuino loeutu at<fc I oanne eundem etid Hcbreu: Ut preterquam quod poterit loannes de Chrijh pedore Theologiam,fcripfcrit et it. 4m, que penes arcanaru rerum feriptores Hcbrsos prius habcrcntur:qitalia mul Ufublttnut myjleria , melius poftea ab Apojlolif explicata,apud ueteres Hebreos 4 M 7t’ A.VGVST. E76VB. LIB. I. licet deprehendere . Quod igitur I oannes Apoflolus, He brtus,imt, \n primi/ . pio eratAoyog,Verbu,cr Verbum erat apud Deum, omnia per ipfum foda funt. id^ dixit, ut doceret Verbum rerum fiiffe erutorem , eum'q;ante mundi* exd/ ttjje,ut per quem creatus fttmundu s : eiujdem generis mulu per omnes libros fuos eloquitur Pbilo.no» Chridianusjed ludtus:in libro de AU egoria legumiAiGMop tfi tifHKi Toy ttS> Stov Xoyoy,L trvy&G «xtj/ ijyfcccpiafi © iyyeefcnjfi» att tcst o A»{/ <rvsx<r<{s. Librum,inqiut,uocat Mofes dUcgoriccjferbum Dei , i« quo def eripit CT imprefft fint uniuerftrum rerum extdentue.Hoc tedimomo edndem declarat Pbi!o Theologum atq; ! odnnes , cr Pldtonici fupenus de M en/ te. Vt enim ille dixit,Omnia per tpfum fidi funt.ficism uerbo Det ,quod crcdto / rem femper appeUat,unquam libro perhibet exsdere rdtiones V effentias omniS rerum, unquam firmi mdxinu,omnium rerum creandarum cdpdctfiimd,origine u.ida,Mente infinitajatiflima maiedate, rerum credndxrum copiojifima poteda te, foeti rebus omnibus r itione- 1» libro quoOjde his qut pojl fex dies,htc feribit, 70 <Al ywrhKOTceroy tsiy o Sto? , yefi fivnpos b ov A oyof : Genenndi petentifima nuximeq; genitalis res,efl Deus,CT fecundus, uerbu Dei. H tc quoq; ejl Theologia lodnms,Omnid per ipfum fifld funt-Quia maxime genitale,cr fce cundif.unm ejl uerbum Dci,fecundus,ut fupenus Pldtonici dicebant,poft Deum. Theologia quoq; r.odra dicit, Patrem omnipotentem, creatorem coeli ej terrt,de ftliO per quem omnia fida funt.Tale quid Philo appellans filium,fecundum: quit • funti patre per filium cunda,quo coniundio demondratur diuinitatis. Vterq ; e/ Kim creat, uterq ; ejl geniUlifimus.Sccundimq; dicit uerbum,id ejl, grddu,non na tura,dut ituiniUt e pojl patrem.Vterq ; ejl Deus,quidcredt uterq; mundum . Non pojfunt autem ejfe duo mundi creatores ,w non poffunt ejfe duo Dij , quia Deui ejl fumnia natura-Summum autem nift unwm ejfe non potejl In libro autem,quod mfomnia fint a Dco,ffl<Ad\jTtyoy Jt 7po7ioy b Se©' Aoyos,7i7ns ix7n7sAriftoK<p cAsy, <fli oAooy xoayibcnit Awccmtrty «0705 3 Stis* Secundum alium modum,diuinum uurbum, locus ejl, quem repleuit totum per om n ia incorporeis potedatibus ipfe Deus. Hoc item tedimonio explicat Theologia, qut ejl apud loannem de uerbo diuino, Philoiqut appellatio ob creationem mun/ di,non natiuiutem fitritualem,ut nonnullis podea uifim,ab antiquis Phiofophit ejl indita- idemq; dicit de boc uerbo, quod loanes,Omnuper ipfum fida funt : Pbi lo,cum repleuiffe Deum incorporeis uirtutibus,id rjl,ideis ttemis,prolificis uirtu tibus, rationibus fempitemis,quaru copiam habuita patre fuo Deo,tede etti Pio/ tino de Mente: Vtcfr I oannes dicens, Er at apud Deum , appellans Deum peculia/ ter ipfum patrem:fic Philo,Deum repleuiffe uerbum uirtutibus incorporeis, nimi/ rum 4 patre creandi mundi potedatem uerbum accepijfc,genitum mijfumq; ab eo td creandum mundum. Dico autem mijfum , humano moreloquens, declarans (p rem dminam nomine corporeo. Hunc appellat locum idearum incorporearu,qiufi «fiam Mentem, amplifimum idearum, ej originum, rationum , formarum# re/ ffwm. DE PERENNI PHILOSOPHIA. yi gnwtt,firdlifimum,firaafimum<^ rerum creandarum mundum, infinitam erigi/ nem . Totum autem ait a Deo repletum , quafi unde quaque proltficum genitum. tUccfr omnis Theologia ffeflat ad arationem mundi , cuius principium fatentur emes uerbum Da,maximum firmator em, Uti fimam fapientiam , habentem uir/ tutes omnes,quibuf tanquam originibus fuis,omnes res produceret. In eodem quo/ que de duobus prms:uy /.cy©- • y> tftt-nfoy S 7r& rT& hcysv Stoj .0 Jiu fqveeynljdsxzsb o-oqjxs «c 'fiy rtfimfcy «XQji mrttTOwrimp w^ifjSLy© etfun t«*c Liepcc/ilwixgunfot 7°y 6«oi/ m yt/UOfjSbns ov epScwti 7t6bC sjpl r» erf Sc«(/, iAl)uy,«?b.'cui Vop e fi yuesipoQ\p:Quprum alterum quidem ejl diuinu uerbum : alterum autem Deus,ante uerbum. \s uero , id ejl, IntcUeflus , homoq; ipfe , iuflus a Sapientia in primum peruenit locum,inucnto lubentuc capite & fme,uerbo diuino. In quo po / fitus,non attingit ut perueniat,ut fit Deusfed ipfum procul afficit. Hoc quoq; loco Philo v uerbum dminum er Deum, qui jit ante uerbum commemorat, appellans Deum ipfum patrem, ficut loannes,Verbum erat apud Deum . Deinde dicit, Vrr/ bum du<inum,ejfe prindpium,cr finem uoliiptatis,filiatatii,fwemcontcmpladi, umorem, cr de) idcm,gaudiumq; ut canunt nostra lit er*. Hoc omne Grecc dici / tur ccfurxfaPer hoctpfum uerbum,ait homines Deum procul afficere, Ducem ad perueniendum ad Deum, effc uerbum eius : ficut iUc in mundo fe c situm uoca/ bat,quo perveniatur ad patrem.pnusq; ait per fapientiam attingi ad filium: inde ui ieriDeum procul. Eftcj; profundi fimu Theologia , quam puto Philonem in and / quorum fuoru monumentis rcperiffc.cdcbrcm item apud ChaltUos Aegyptiosqf. Eodem libro feribiuro fi\ wafccjljyiix o ■mAffisxJot ny «u-f Aoyos . Ex/ emplar, inquit, erat pleni fimum uerbum cius . Sic c r iffo loco denotat originem mundi Philo effc filium Dei . Exemplar autem propter res creatas : pleni fimum, propter facunditatem, infinitam 'que rerum creandarum poteftatcm , firmam re/ rum infutitam,genitricem omnium rerum Sapientiam.Eodem libro, fub quibus fi/ fnificatisfitSol,HSC7trr> •jpmyovyicuvcfjJboyH/.ieyns&ci joy SUeyAo yoy,v>y uP utri ovfccvov7T%U7rtAsuirT©':Secundum tertium fignificatum iolem uocat diuinu uerbum eius,qui per calu circumambulat. Quid admirabilius dicere Philo poterat de uerbo Ddf appellari eu Sole,q de fe dicebat , Ego fitm lux mundi, et ecclefid canit, Ex te enim ortus ejl Sol uiBitia ChriQus Deus nofter.Hac nuncupatio ad magni uerbi diuiniute,uniuerfalcmc p er incorporei nitore, inuifi Uemq; oculis humanis claritate reffidt.qua claritas no pofit , quam Solis nomi/ ne ueruis defignari-Eode fignificMu I oannes dixit de caleri ciuitatc.Et duitas no eget fole neq; luna ut luceant in ea. Nam gloria Dd illuminat ea , er lucerna eius ejl agnus,cr no egent lumine lucerna, neq; lumine Solis: quonii Dais illuminat it ios.Stc er ide loannes, Erat lux uera,quaiUuminat omne mundu. inambulantem iit per calu dicit, aut ipfum patrcm,cuius matellas fit in cedo , toti implens buri c f er 74 % AVGVS Tl E VG7*. LIB. h €T extra tttUndum,aut certe Solem ipfum eius, qui per omnem in Ambulet cedunt* Quod Plato de louc,Pfalmus quoque. Qui afeendu caelum Coeli ad Orientarif Quod Hebraice, Qju equitat Aruboth,orbescalefles,aut coelum fupremu. Eo/ dem quoque libro : avo yotf uf \oiKty iif>x&ioC,ly yty «Ao notryto jij/ earoyor&’ eurr& Sa®' A.oy<&’. vr\§cyJi MytKnt ^vyii,M g iigivtio 7r&s xA*$axy m/Sfunos: Duo funt, ut apparct,tempU D ei. Vttum quidem mundus ifte,in quo er Pontifex primogenitus eius , diurnum Verbum. Alterum uao,rationalis anima, cuius faeados ejl , uerus homo . qhuI apadiis,diuinius,mirabiliusfPontiftcem templi,qui ejl totus mundus, effe diurnus* uabum,primogcnitumfMundum templum Dei- Huius templi, dwinufummumcfr (acadotem, primogenitum Dei, Verbum eius. Quia fcilicet dic Rex eft,et Domi/ nus mundi,omnia regens,ac fuflinens, creator, altor . Pontificem quoque uocat eum Paulus, qui pro peccaris hojliam obtulerit , inter homines Dcumq; Jequefler* CT mediator . Qua ratione Dionyfuts item uocat cum xt A vrxfyoy posce) ot/ yoy,initiatmm , mysleriorwnq j principem . Primuscp ipfe initiator, crfacra/ tor,qui [uis myforijs,pr*cipue cognitione , er cultu patris fui,nos ir.itiauit . Hoc maximus ipfe in toto mundo faeados cgit,cr agit.Triaq; funt hic diuina nomina, fili) Dri apud Philonem,Verbum dtuinum,Summus facados,Primogeniuts. Altif/ fima Theologia Apoftolorum-Quam ejl etiam diuinum,qu6d mundum uocat ter* pium Dei,in quo colitur, adoratur, cognofcitur,laudaturDeus inuifibiliffSicer animum effe templum Dci^noftra Theologia eft: Templum Dei , inquit Paulus* estis uos. Dei adificado. Philo quoque eodem libro loquens de hoc ipfo : t)> tov 5'eov rixor x,roy xyytAoy xvtov /oyoy. imaginem Dei, Angelum ipftus Ve » bum'-Hic quoque tria funt nomina Filif Dei diuim fima, Theologia uerefrequen/ tia. imago Dei idenim etiam eum Paulus, er C haraflaem, Angelus item eft , ft/. cui in Efdia,M.dgni confdij Angelus. Eoiji etiam dicitur Aoyos, femo Dei, loeu/ t io Dci,nuntius Dciftoqucns er agens omnia pro Deo , tanquam feq ucfta inter- nos cr illum. In qiubuscfl omnis Theologia, in libro qnoq; de Agricultura : Hac omnia,mquit,rroiyjiy wUxtrtAvk&ibs&yd suerit JlsKHy,® roy4u,wgos$ ' <rxfjJLr©' , rey baijlycui-f/oyoy ijsoniyovoy qby,bs iTnitihaxyrf iifXS7tct/79siyiAHS, osXTtSiatyocAvJixriAtuS v7TecfX.ot <PtteJ'ifi7?+ Hoc eft,Paftor,CT Rex Deus ducit re fle, er legitime, pr eft flo lege refla Verba fuo,primogenito Filio, qui curam facri i ftius gregis, unqud magni Regis quidam magistratus fufcipit.in his quot j; phtlo aperte primogenitum Fitium Verbum no/ nrinatycum profecere gregi fuo,omnimundo,pr<ccipue generi humano, idem c/ tiam Filius dixit,appcRans homines oudefuum,oues'(fr homines a patre fibi aedi/ tus. Deniqi omnem generis humani adminiflrarionem,rcdemprionem,curam,tra/ dttam fibi 4 Patre dicebat: feiy ab eo miffum in hunc mundum,agcntem que Pater fisus imperaffct-Eamq? ob caufatn uocat cum Phdo V/rccfftoy magiftrmm,minU. DE PEREMNI PHILOSOPHIA. 7$. tbrm,fubimperantem,ut fic loquar,alterius imperio parentem:impenmletn qui/ dem,fcd fub altero imperatore,et Patre qui mittat eum ad omnia ■ Eaq; eft rado ap pdUlionisAdyos,quodrediuiuertiutr,fcrmo,locutio,qu4muerbum.Sonatimim id nomen locutorem, internuntium, non nxtiuitatem, utreor, fbiritualept. I n libro r>que,Qubd dmuus fit immutabilis :yu>f'w<l yotf 'ty kvk.\o> Aoj os b Ouo^ oi ttcc Acuti t «M^oi TTtoy crotxafony rvylwi ane, ceu' fteoy fflm- (964fc9»'«, & yitfxsriiiy xfctoy,x?kois.i(cti7ru<ri rx7myf<uy wu\» pkyxt.yifivots cdrrcroiMis <xfak'7}toy.’rx,x$ fexccso/f, Inambulat enim ext/ amt,Verbum,quod appellant plcrify Fortunam. Deinde femper per urbes comt means, er gentes, ac regiones, qua funt ahorum,alijs,er ommbus,res omnium di jtribuit,temporibus liberis,mutar.s qua fmguli habent. Hic quoque Philo oRendit Filium Dei,Verbum,effercforem,gubematorem,modcratoremq; Vniuerjj,ftcut fuperm,datam curam gregis 4 Patre,Filto dadt Qutt quide omnia indeftfje con / cinunt facra liter e . Eum dicit inuifibiliter perambulare mundum . Eadem caufa fuperius uocabat eum hy parchum, magifkatum . E um ait omnia diRribuac , uer/ tere,uerfarcq; regna, commutare duutu(, opes, quod totum ejl mundum moderan lis. Portans omnia,inquit tile,urrbo lurtutisfua. Et in quo omnia, ex quo omnia, per quem omnia- idem m libro de Flammeo gladio : yuviAStoy cvy cocot ty i*tf « KXrxo-Kdhiy^t xlw ynyislw oln&cey , 7 Iw 7ioKiy , ‘riyrfi -ny K.o<rfioy,ivgHo-CiS yXf euxtoy (Ai> curr& y>y lhey>vq>’ a ylyany. v? Iu/ ,*) tvc 'A.oj(tgct s<3iy<HX><fy £y o-LuA.Kfet$9. fyyxroyj Aoyty Qtis></li vtue •nK&JXohu,?! J£ kxtxkcAims eu7ttty iyxSoThfx rfl </l*yivgycv} ■ Digreffus igitur a particularibus opijicijs, affice maxima domum, aut urbe, hunc ■mundum, inuenies enim cius caufam Deum,a quo fidus ejl:materiam,quatuor de menta,e quibus conRiticOrganum autem Verbum Dci,per quod conRrudus ejU eonfhudionis autem caufam, bonitatem opificis. Quanta hoc quoq; loco Thcolo giafVrbem dicit, aut domu,totum mundumteius opificem,et caufam, D eum:matc riam,quatuor elemenu.Organu, id efl, caufam mediam , Verbu Dei. Quatuorty nominat caufas:efjiciaite,Deum ipfum:nuteriale,quatuor elementaiOrganicam , fiucmotricemjcruiente primo:fwalcm,bonitatem,uel etiam efficientem. Nojkx .Theologia myj\crix,pr*dicantis Deum creatore cali,et terra, uti caudam princi/ palem. Filtu autem,per quem omnia fida funt, Graceftcut et Philoni ov,Prxpo ftio eram Graea </li<x,dcftgnat mediu. Et quod exprefiit Philo Organu,id ejl, mo torem enm,qui ab alio mouebaturmoucbatur a Patre Filius ad arationem, eo uti rcrtifice utcbatur-.eum imperauit creare, dederat potcflatem creandi. I taq; mundus ‘i Patre, er Filio ejl creatus :i Patre, uti prima caufa, uolente,didante,iubei:te: i Filio, pai-ente iiiffo, motoq ; 4 Patre.Sicq; fuit creator unus,c quia crcauit uter/ que, uterque Deus. Sed quoniam bonus , ttift unus,ncccjfarid una diurnas : quod •Pf« 7<f AVGVST. EVGVB. LIB. I. ipfi ratio dccLarat,ThmlogU<p demonflrat.Non enim Unquam 4 duobus diuerjis actoribus acutus eft muditt,fed 4 duobus jtclut uno,d princip.tli caufa Deo , 4 coit fu motu ub ipfo Deo Fi lio. Neq; enim Filius crcaffct,ft Puta noluijjet, c 7 ji pote/ flatem non (lediffet.Paruit igitur Pdtri , acceptu ub eo xterna poleftate . qujc res exemplis humanis efl claraiErgo dicit Philo nunc, quod Iounnes, utens fimtli prt/ pafitionCyOmniu per ipfum txflufunt- Philo autem ov Kxn<rKWxsttt.Ex(fc eft rudo cur appelluuerit ipfum, Orgauu. Vides igitur et hic profimdijimm myfle riwmquod etiam inuenies apud Platonem, Orphe uni, tAercunum Tnfmcgijluiu: diuinifAMcq; fecum omnes confentiunt,reuelJtum nouifltmis feculis raduntifiimc Theologia pradicantesAn tibro quoq ; in quo diffcrit,quod apparuit Dominus A/ brahx,dicit,o wroepiaHS ccvtb /idyoS,lntemuncius,denunciator,interpres eius Vcrbum-Eadem efl ratio, ut appelletur v7roq>Hrvs,interpres,atq; hyparchutjna giflratus, er logos, id eft,locutor,locutio,fermo,cr fuperius Angelus. In fecunda quoque AUegoriaru legum, hxc feribit: oxix dlt Stov/o \oyos xi/ri is/,01 ncc o^yia/m '7T^o<r^H<rxpkk&‘ \Koxy.o7roifcu/TH <A' n <rnix,Kj &<r* ra KTijKCvtcriuXiiTiftoy &ny ccpyiTV7ny,wccu\f b Qics^xXJyyx^X VKOfosJty rrxlxy vuui h eiKuiy.ccto.0 yiytervu n$x</!jy f icc,vs H&c <j vccfyo{i&jv@' voyoSuricts^H^aeny &7ru>y,Kjk7rolH<ny 0 Bios Tvy eu/0fU7rcy tuet nxorcc dii is •j?/\«xoV©' Tsy diby dari kovi&cithS, ■? <fi cci/flf&wv tjfl axcVcc AxSiotey fuuxyuy tifyx fay (ixfcs Quxfunt,Vmbra Dei,eft Verbum eius, quo tanqua organo ufus, creabat muudu.Hxc autem umbra,et quafiaftimilatio, aliorumefl exemplar. Sicut Dcut exemplar imaginis,quam umbra nunc uocauimusific imago alteri f it et exemplar. Sictn inchoans libros legis expreflit Mofes,diccns,Et creatdt Deus homine ad imq giticm Dei- quafi ipfa quidem imago fecundi Dcumfimilita fu,homo autem fccun dum imagjne,qux acceperit uim exemplaris -Hic quo<f Philo maxima fltur altif/ ftmacfc myfleria,cffc Verbi quafi umbra Dei(non poterat enim alto commodiore tiomineuti ) Sedfeipfum quoq; declarat, hanc umbra cffeuclut a fundatione. No flrx q uo<fl,ut diximus,literx,imagine Dei,Fdiu uocant.Na Paulus ad Coloffxos: cs tfcyuKwy -f dcofdtty^cerri-nKos nixus xylinos • Et Solo t mon, imago bonitatis cius. Hinc ipfe dicebat, QJ{i uidet me,uidet & Patre meum, 1 teruifr eu Philo nominat Organu,quo Deus fit ad aratione ufus,innuens medii, fequeflru^mtore,quo Paulus eu omnis coditionis,et creationis primogeniti dicit t id efl,anteeunte,prxcedente omnes res creatas. Quia^ut ibide ftUetur)m ipfofifla funtonmu,cxlejlu,tencftru,uifbitia,ttinmf6ilU,Angelfpoteflates}dominatio nes,throni,omnia per ip]um,et in ipfum fsfla, et ipfe efl ante omnU,et omnia w ip fo confiftut. Hxc Paulus. No dlia Phdo,etid ludxus.De eo quoq; diuind eminetif/ fmiaq; canit Theologia:Sicut ipfe fit imago Patris, ut Pota illi tanqua exemplar 'fh:f.c ipfum effe excplar homitns.id ^ ait a Mofe declaratu, ci dc homine creato ferient * DB PERENNI PHILOSOPHIA. 77 fcriberet, Ad imaginem Do fecitidum. quo Philo fignifcari putat, hominem fi/ Qum di illum, qui ejl imago D ei- is autem ejl Filius: ui ui co Mofis diflo,ftnt duo txemplxru,duxq; unagines:primu cum ait , Ad imaginem Dais autem ejl Filius. Ergo Pater exemplar Filij: Cum uero adjimiluudme ijlius imaginis Jit bomocret I us,erit Filius ipfi b omini exemplar. Siri}; Filius refaeflu P atris fui ejl imago,reftc &i hominis exemplar. A udkitip ex alufmta fapientu Philo , Filium creajfe mun dum,tanquam organum Deixreaffehominem,tanquamexemplar. Qjunqudet Ocemplar,et idea mundi dicitur <t Platonicis : ut quandocunqi M ofes loquatur de Wundo,uel homine aDeo creato jiUum innuat Dcum,qui ejl drganum,er imago Patris fuiiorganum rcfteflu creatkmisiimago refyettu natura, quam Patri habet cpxqualem-ldco necefje ejl ipfum quoque cffeDeumtft Deum , xtemum quoefr. Sed Jicut in [acris literis proprie Deus dicitur Pater ut fxpe oBcndimus, quia prin cipaliter c 7 genitor: fic apud Pkdone,Dcus proprie Pater ipfe efl. Et quonia petit tefhmoniu M oftsfuper hoc,Mofes autem dixit,Et crcduit Deus homine, ad imagi nem Dei creauit iHum.huhc autem creatore Phdo,uult cf[c Filium,qui etiam mun ium,tanqud iujfus 4 P4frf,rt ut organu creant- Claret etiam ipfum affertione P hi tonis effe Deum. cum dicit:\n principio creauit Deus eodu,et terram:fi Pbi tonem ludxu audias,Patrcm, et Filiu creaffe dicit:Patre,ut Autorem primuw.Fi/ Uum,ut Sapicntia,C7 Organu Patris. I deo ueteres Hcbrxi,quod apud M ofen ejl. In principio,interprctabantur. In Sapientia.Si confulasaute ueteres iUos,et ipfunt Philone, Sapientia ejl ipfum Organu,efl primogenitus fUius,Verbii, plenus idea/ rum Deus, archetypum bominis.Hanc eandem prxdicabant Apofloliin toto orbe Thcologia-.cuiusjit arbitror,plcnx erant fecretx,ct fyncerx traditiones Hcbrxo/ rum. Hinc ipfe dicebat,Scrutaminifcripturas,et inuenietisibi de me.et,lncipiens k • Mofe,et Propbrtw omnibuf,interpretabatur eis in omnibus feripturis,qux de ip/ 1 0 cranLNec fieri poterat quin hanc de Patre,€7 Filio Sapientiam Philo ex aliqud profunda oraculis reuelata Theologia hauferit.Eodem quocfc libro: b A» y®* efvJltgKtsKT®' &iy , «p mv ikxvos •’ Dei Verbum aeerri/ pri oculi efl, ut condicere queat omnia • Hoc teJUmonio fentit , quod fuperiut, effe prouidentiam Filij Dei, quem dicebat totum inambulare mundum . In libro quoq^QJus fit hxres rerum diuinarum : «dfccrosdS omnfuecriKbSfiyriKcS Quos Aoyos:inutfMe,fcminalc,opifix,diuinum Verbum. His quoq; nominibus potentiam creandi,qu4 prxditusfit Filius,dccUrat,plcnum artis,feminum,ratio/ ptm,ji>rmxru,eum dicens- Eodem libro :vri rolrvp 7^ 0 vfccwop 7f oefiip 'J-v/ ym s>"P k«A« 7i ia i 'nhffio-opfyfots Aoycs dfiosifytoTt rvpiorTiKKSePtaepigcrrtosio-OTKvos.QttodeflfAdhucigitur^lcftccfcdm animi, quam uocat Manna,diflribuit uniucrfis,qui utentur. Verbum diurnum, ex gqua prxeipue proficiens xqualitati ■ Sentit Ph io Sapientiam, qux dicitur M an/ &s»4 Verbo,quemproJpeflmm,prouidenlcmq; fuperius uocaucrat,donari. CoDe rf AVGVST. BtfGVB. LtB. f. Ais autem omnibus inumirs apud eirm,Filium,aut Verbum , effe creatorem mwtf di,effe maximam mundi creandi Sapiendam,\deanm,id r/t, originum, JrmwiBfli, fi>mtrim,fbntem,ac regnum,hominis creatorem, mundi gubernatorem, modera t orem generis humani,mutanti,transfcrentem$ regna, dantem fapienttiQuan/ qui boc Mannx,cuius nunc meminit,potefi inteOigi,beadtudo caleAis,qua dont tur a F ilio Dei Eodem quofy libro: I nuenies, inquit, Jlvo Aiyvs,u>a yiyif-yi/ rv 7i nj \mf <fi ni(inyut,r>y kx^' anis ■vbxw'7*- K& fra Ji yitooni fjSCr VBTfef nuis «xerrt ^ioO,rfoy J i wtS* nuis «xf rot lx!aiyaop.t7niH<n yctf epl<rip o SioS"ny £r$f>onr*y,iK «xo'rrt,aA- A« KXT aniircc.MSi r>y kk? tnxscy n(uiy,vouu, <Jj <Ah ><pcc7r<£; «A*- 6axy,KUfia>! ctifyon i»; J&p» tjojtbj/ h? xi/noy , cqp ttP 7rvnoiHKVJK> it\> Ji (itoroy 7mj>x<Payvut /jUv riims^craKorKrsta. <fi Wurrav : Duci Verba effe,uel,Rationes:unam quidem exemplarem.fupra nos ^lieram imitatio/ ncm,qua nostra efl Vocat autem M ofes , eam quidem qua fupra nosejl, Imagi/ nem Dei:qux autem noHra,imagfnisfmulachrum.YecU enipi, inquit, Deus horni nem, non imaginem,fed fecundi i imaginem, quo fit ut fmgult cuiufo nofbri mens, qua fcilicet uere (J proprie e ji homo, tertia fit cxprefiio,ab eo, quificit. Medius jtilem exemplar quidem nostra huius, afimiatio autem illius H ac Philo. AudifU igitur,duas frne Mcntes,fiue Rationes-.alteram fupra nos,archetypum,cr exem/ phtr ad noRram,ad quam noftra creata fit, ftcut Mofesdedxrauit , quem PMo etiam ludam fcntitdeFtlw,de Verbo fiuffr hcutumikuncq; fui(fc,qui creauit ho minem adfmltrudmem Juam,quia fuit M exemplar, qui fe reficiens , hominem c rearit. Vt quemadmodu filius ipfe efl imago P atris, fic nos fimus imago eius.Uaip fi Philoni audias,MofcsdcTilio,et Verbo Dri diuine pradicauit,etfcripftt:ut iu/ re merito Graci nocent Deifiliu 7rfonoru7toy,prototypu,prtmu cxemplu ad ip fui w homini creatu ab eo:utiUe fuerit ucrus homo,ab eo alter homo , mens noftra adfmlttudmi eius.Sanflifiimu,eminentifiimuqi nojlra Theologia my flem. Hinc ipfi Filio canimus, Qw mudi in primordio A da plafmajti homini,cuijua imagjuu uultudcdifti ftmdem ltaq; Philone magno Theologo tejle, qui mundu creauit,qid faintu,mcntemcfr humana affLwt,cateraq; fica,qua ta multa in ueteri tejlamitd Deo adfcributur,fiut Verbu Dci,mediiu,interprcs,nuncius,legatus fumrni P atrii ad homini- Sic geris uices proiiiditie,ficutgcfiit creationis Eodem quoek librott yctf Suos Aoy os rctiy t» QvtrJ <Aiu Ai,G$ <Au{y.\. 7« nt&JctiVcrbim Dti 0 mnia,qua natura continitur,diuifit,ac diStribuit-Hu quofy Philo repettt,Verbn fidffe creatori,moderatori,qui digerit diflinxu,difhibuit omnia. Vt fit iUa And/ Xdgora Mens, qua Chaos digefit,inq; ordinem redegit-Refertur item hoc ad Pro nidentii Eodem item Ubro:ccri*rroi yXy syxi Jlvo epvrjsjnty niuy rov A oyi<ry.a\/,(& vrrif njaisTOvSuv Aoyv. Paulo pbfi-.vovS T^biy tutay, <S o %mif «MflcMi efl,mdiuifibiles igitur funtdua natura, ea qua in nobis rationis, et ea qua DE PERENNI PHILOSOPHIA. 79 W^uvfupra nos dimti Verbi,Mens,qu* m nobis,et quxfupra nos.Eeeefemper recitat eadem, clarior aq^ rediit,commemorans^elebrans Verbum duunum,appel lans ipfum Mentem, qu* fupra nos,fuperius autem ad quam nofbrafufbrmau. in dmifMis ndturx dicit utranty effejicut funt tricorpore*. Nam cumnoRra cenfie ter etii Mens Angeloru,qua ct ipfecrcauit,ut pofarus erit manifijlu. Eode itrr* kbro feribit : -ari; «rQftmos KCtTtc fi\ <AiivoiayolKUofxi flua» Ac' ya> !p\ Itetxcrgitc s <?>v<n fcj txfsxyaoy, » ienocarxerya, n «TUthyxa-yst yc\ci/o{. O mnis homo,mquit,fccundu Mentem fmdatur,cormunicatq; cu Verbo diuino, frfui beat * natur * cxprcffio,aut abfctfiio,aut radius. Quid his al’ius,mirabilius{ Eccciteru creatu animi nofhri,Verbum diuinu,cum eo nos habere focietate,affi/ tutate,communicatione,animu noRru tUtus beat * natur * aut fimulachru cffe,aut abfafionem quanda ex ea, aut radiatione. Nec enim explicare melius licct,quod traditur a Mofe,cum in fufflauit Deus in hominem . Hunc afflatum, quem animum ttoRrum uult * Dro manantem fuiffe,uocat aut expreffionem, ut cum in cera red dimus imaginem figilli , ut talis homo fuerit ad Verbum diuinum, ipfum jtffUum, homo ceraiaut radium , aut abfeifiione, quibus rationibus immortalitas arurm der claratur. Ac cum AnRoteles ct ipfc confiteatur anirnii noRru ejfcDeo avytrru sarrcy,fmiUimuJwittmum,eiufdcm genens, teet quomodo debeat intelhgi, fdJi cet diuino Verbo jtmile. Et cum dicit anirnii uenirc 'm corpus 9vfetA\y, exterius^ filio Dei,* Verbo diuino, ab Archetypo noRro , intelligendum efl , ipfo Philon* non CkriRiano , fcd 1 udxo , cmnentifiimoq; Platonico dedarante.ltem in libro , Quod mulieres non decet indecore agere-sfvy* y*f fbdgxms <rvy«oy , »s Vn9tsapfy'vS,Kj yivmxileyAiHt rie im}.ei<J>l!ci<re/t!brx srew tueuyt ij }«f «Korct.vrru ) 6\o{</Ims eurigm7nvos Ofyyrvxoi/ ifuey rep turanterro AayoyTvnMs : Anima enim hominis figtUum e fl,qu* Hfcedente, cr migrante,qu* remanebunt omnia foedantur, priuaU dium map ne.Quoniam dium* ftnulis efl mens humantyod archetypum, id eft,excmpUri . Ideam^dtiffimum Verbum formata. Quid his item dmuus,exceUentius,in omni Theologia profundius, de creatione animi noRri, et quod oporteat retinere ima/ $nem,qua difccdente,cunda fccdentur,cr poHuSturSTota igitur h*c Theologi* efl apud Phdoneyiec aliam apud feriptores facros reperiasjU mirabile fu ab horni ne ludxo,* Philo fopho, tam clara, tam minime ambigua teftmonia proferri, mji videremus Theologos onmium gentiu eadem cognouijfe,pir*duajfe, nouifimify ficulis inclarui ffe quod ol im fuiffet celebre apud fapientes omnium nationit.Ver/ tum igitur apud Philonem eft Primogenitus , efl filius, efl OrgamtmDet,eflfct/ mmdtfftmus,tr idea ldearum,eft mundus arcbetypus,efl hominis item exemplar t CT archetypum.Efl imago Dei,efl diRributor,moderator, efl is per quem uenitur vi Deum, efl Sol, efl Pontifex in templo Deihoc mundo, efl reflor, moderator «KMum,rji matfRratus Dci,ejl humanarum rerum, regnorumq difren fator, eff ; AVGVJlr. EVG^B. LTB-i; g prouUentifliinus , oculati fimus , efl Metit fupra nos , adquamnoftnteftcrt ato, riitt fimihs efl homo . Quod ifow i/tr Logo/ fit Deus,cr setemus apud Philonem; nonficut pleri# dcmentifimi,nature# ignari fuffiican f imt , non Deum, fcd Men I em quondam uclut angelum maximum , ut Valmtmi, declarant tum omnia, quo nunc protulimus,tum l ocut in libro de Mundo, cum de creatione hominis loquere tur- Nam cum in his locis produflis. Verbum diuinum dixerit fuffc archetypum , . exemplar # animi noftritin libro de Mundo fcribit,catcror, affinitatem ef[e horni/ ni cum fthera dixijJe.At magnum Mofen,nuUi rdcreau, fficciem anima rutiona lisfimilem traJulijje:x^sc xorny uaxtf t ov tftis Aoyov , yga ioperv 5wv iKttrv «* oyx^OKiyoy estfou royio scj,5f ««tft.iga TV7itoQly <r<pxyi</l& tf fc»i nsi X.cc$ccKTHf> <fay 0 ciiflioe Aoyos,\n.7mv<n yctf #Hxiy 0 Sms «{ to npoo-onny tarr& 7rro(w 5 «st dcr&yxv 7ri&s r>y \x-my7itr7ic •ny Jli%opivoy,cmciKcvift&cu,<Aio j (ju r>y «v^otyny mt rr nxovet <ptc iri 3 tov ylw nstr e norx nvot t ipycycycroty. Sed eam dixit diuini Verbi, V inuifibilis illius Dei imaginem , probabile arbitratus , edam quod formatum fuit,figillum ejje Dei, cuius charafter ejl Verbum [empitemum.lnffii/ rauit enim,inquit,Deus tn faciem eius,ftiraculum uita. Quocirca necefje efl,eum qui accepir,cum,qui emifit, afinulari. Ideo etiam hominem dicunt fhflum ad ima/ ginem Dei , non ad imaginem alicuius rei creata . Ecce fatetur Philo ipfum V et/ bumfempitemum, fatetur Deum, fatetur nos ad imaginem eius, fatetur Mofen de eofiajf e locutum. * «' BxPUtone.FilitrnitiibfreHafrtm: Vcrbmn tffc didraGnmutr.Principfin pnt* femina, & futurorum. Cap. XXV IL , quoq;, cuius omnis Theologia fluxit i T rifmegiflo , cuius tredecim annos * in Aegypto uerfatus omnem introfiexit fapientiam , ea# amplitudinem fuam ditauit.exprcflis, nulla# ambage obuolutis uniis confeffus ejl in Epinomide,cre/ affe mundum Verbum diuinifimu.Mcrcuriut ergo,cr Philo Aoyoy,id efl , Ver/ bum,no folum filium Dei dicebant effe,[ed etiam opificem. Verbum# efl opifex, propter mundanum opificium jn quo opi fidum ccdicft praecipuum. Plato autem inEpinomide file ait, QudibetfleUaPropnu curfum conficit,<rvrxrmAuy KOcr ftoy 3(/ Xrxf\ \dycs,bmcdrray o<joTctTos,bfoerby,Abfoluens,inquit,ac per/ agens eum ordinem, crdecorem,quem,utuideripoffet fecit duiinifimumVerbsu Audierat ergo Plato ex Mercurio,Mentem,Verbum opificem,condidiffe mundis . q yocirca in Phtdone domat, cr affirmat Mentem omtiiu creatricem , in Timoo mer creatorem mundi opificem, inEpinomide Verbum duitm fimum ccclefcs ordines excogitaffe . Hipcneceffariofequitur , eadem ut fentiant Arifloteles «r Viato , Arifloteles uoctt Menfem buorxroy diuiniflimam in libris iiuina Philo/ fophix : Plato uerbm dii i’ effe diuimfimum-Profiilo non poffimt effe duo dius/ nifluno . Sunt igitur omnia nomina Filif Do, quibus eadem res apudduos inclytos v ; * philofb/ * DE PtRENNI PHILOSOPHIA. U PM ofophos, totumque pnfeorum Theologum figmficatur- Quoniam igitur o r nomina, (Tres apud Platonem repmuntur , que fuperius in Theologia M ercurif habebuntur, perfrictu ratio efi,ea quafunt ex iUo prolata illius effe e uidcntifimc* necfiuffe uel i Chndianis , uel aliquo alio commenta . Sed audi aliud luculentum tedtmomum fuper er Theologia Mercurij ,cripfa ueritate,de patre inquam ey filio apud Platonem, ac uide quantum cx Chriltiuna Theologia prifeis innotuerit, Um ex eo inteUige,qua de Magis,SibyIlis,Aegyptijscfc prolata funt , fine contro/ uerfia non effe adulterina ,cr commentida-Filius nonfolum a C hridianis, fed hii edam omnibus, quorunt ufi fumus tcftimonijs,uocatur totius orbis , cccli , ac terre princeps,ut Sibylla canebat.Princeps ait no8er,regum terre, dominus dominan / tam. Vocatur etiam opifex er caufa-Vbiq ; enim nunc fcimus celebrari , ac come/ moran,quod omnium rerum caufa fit filius Dei idem etiam ualet opifex, ac caufa: ut qui dicat opifiriim,ncccffario id defignet,quod fit a caufa ■ His ergo nomitubut dffifiitne ufus e fi Plato pro ipfo filio . Tam eode loco, ubi hoc dixerat,patrc ishus caufa er principis commemorat,eamq; commemorationem myfticamytrcanam,' ftcenimamq;afferit. In epiBola ad tres amicos, H ermurn, EraHum, Confcum,dc amicitia er charitate loquutus,poBea cpiBolam claudens hac adierit :Hanc cpiflo Um uof tres fivmd oportet legere,fin minus,duos certe in comune, idq ; quoad eius fieri pofiit,creberrime foedere , & lcgefima,ac fanda, qua iujlitia eji, aduiuan/ te s omni animi contententione difriplmam , qua foror , er comes cd fiudiorum: Hgu np 7vy Ttcuntoy Siuy nyipovx,? ti Syrcoy Kf *r ptftoWttlvF Tfc myoparo! XSP- cutis 7rvcTfyct nvptoy vniiumms, oy ab Syras (Qj-teoo' tpafify,aoiu.idx7rxvTiS cntep&s «? Jbjjxyay eev^unay TfbJloutiovap, Hoc eft, A dm antes etiam reru omniu principe Deum,rerum inqua prafendum , 4c futur arum, tum principis buiuscr caufa patrem. De quo fiuere fuerimusphi/ hfophad,dilaridc ac clare cognofcemus,quantum potejl concedi hominibus bea / ' ds. Hac PLtto de fontibus Mr rcurijjU rem . Qua meam reputans, modo nonla/ ebrymat profundo pra gaudio. Video enim generis humani Seruatore femper co/ gnitum, nunquam fir ab afredu humano adeo fubduxiffe, ut eo ueniente , prorfue ftoua res dminius rius,& auguBifitma,qua dicitur Tnmtas,uideretur. Videtur et fdm ignaris admirabile, in Deo effe patrem ac fibum, idq; pracipuc cacudendbu* iifrlicet Hebrais,quorum funt animi femper inepti fimorum cogitationum pleni, ttec finit eos unquam imperitia uidere ueritalem . Habes apud Platonem, philofo/ pbia profana antiditem , hominem ante CbrifHmt multos annos natum , nudam, atque apertam patris ac filij commemmadonem . Filium dicit effe principem om / riium rerum prafendum ac futurarum . Qua funt autem res futura, ntfi futurum frtuhm * siquidem V Paulus regem fecularum , cr prafentis , ac futuri fecuU principem eum appellat. Vtriufque principem dicit eum Piata , cuius paulo pol l /hrmnat Patrem. Tum Plato uocat eundem caufam, eam n idelket qua creauit om/ f «M» f<f AVGVST. EVGVB. LIB. f. uia omnium cdufarum princeps , ac magifaa iJeufy per excellentiam uocatuu. Caufa,ut Pater per exceUrntiam uocaturipfuin Bonum. Eam Caufimfcilicet Pls to innuit,quam in Ep inomide uocat Verbum diuini fimwm, ordinem ccelejlium rt pcrtorcmjn Phxdone M entem,in Timxo opificem. H/e mquam iit epijlola uoc4 turabeo Caufi. Quod er Laertius teftatur, afferens P latonem duo creati mundi flatuiffe pnncipU,Deum,JcMdteritm,2p(^roCp nfomecyo^wa, <& x foscy, quem Deum, inquit, er Mentem appellat, cr Cdufam. Cun fla igitur hdefunt no mina Filif Dci,Caufa,Mens,Opiftx,Verbum.b rem mirdbilifimdm. Vide e tiam generationem iflrns Caufe. Nominat enim eius Patrem : uides arationem mundi per Yiliumjwm nominat Caufam,nominat Regem,uel Principem rerum prafen/ tium,cr fiturarum,qucmadmodum uidelicet Sibylla Regem, feu n Jpce,Frni apem Deorum.Sunt autem Dij,res fiturxrcfitflu nofbri.Nam Pau!ui,Omnr, iit quit,nomen,quod nominatur tn hocfeculoetin fituro.Horum Sibylla Principem Filium dicebat 'd Patre confitutum.Smliter er Plato. N omina quoq; funtfmlia: SibyUa nyrriipr, Plato nys/uvet. Tu appellat Plato hanc ipfam Caufam Dewnu Ergo hac omnia euidenafime locutus ejl in Epijlola Plato,Filium effe,et Patrem: Fikumq; effe Caufam,effe Regem uijibiiium,cr inuifibilmm,effe Deum. Quid fit pereji in TheologiafPoflremo,quod omnibus modis ejl mirandum, fifiiaendum, exofculandum, er in quo nequeo ipfe lachrymis ty gaudij: moderan meis, et ad/ mirando fitian, dicitur d Platone,de Patre effe uere philofophandum. fore enim ut hac fcientia nos efficiat beatos. Certe diuine Plato magni! quid innuebasiidcoty caute c r abfeondite more Prophetarum es locutus . Quid enim uere e fi de Patrt phdofopharifCuridde Patre potifimumfNempe ea de cauft,quoniam , utfupe/ rius dtccbamus,cr ut oflendemusin fequentibu<,ex fen tentu Philonis, Numrrtif, C r Ploltni,non erat hominibus notus Pater, fed Filius tantum,creatorfcdicct mun dt- Sciebant omnes, er prxdicabant mundum a Deo creatum. Solum ergo nor ani creatorem, Patrem non norant:Ergo bene admonet , oportere de Patre uere p hi/ lofophari-Quid ejl uere,Grxce 01 Jeos,id efirealiter, effentuliter t Digna fcdicti de eo phtlofophan,cogitare,ac loqui,qux illius funt: cr facere, quod faciebat Fi/ litis eiut,qui reuelauit hanc de Patre fio Philofophiam , omnia iUi adfcnbens, di/ uiniutem,effentiam, poteUatemq; fiuam, dicens fe ab eo rmffim , ab eoamfbtu/ tutum iudicem uiuorum ac mortuorum,omnia fibi ab eo tradita,appeUans eum P4 trem fium,Deum fium,affimans eum effe fe maiorem , nunquam Patrem agfto/ fcendum,arad conffeflum eius iucundi fimum ueniendum,nifi filio reuclante,et perduccnte.Hxc inquam ejl Philofophia de Patre reuelata a Filio, faciens homines bcatos,imo bcatifimos.reuelau inquam a Filio, non noui fitflis feculis modo, fed etiam, ut apparet , iam inde A origine mundi ■ Filius eam reuelauit , redditurus hac cognitione nos beatos, er ad uoluptates paternae, paternum regnum addu/ fiurus-Hic effe bcatmtuicm,prxdicantc Platone, quis erit tam tardus,acfaxcut, quem i DE PERENNI PHILOSOPHIA. Sj ifictn non hac commoueantin admirationcm,femper hodiernum fapientUm,qux tunc ejl ubiq; uulgadftma,fuijfe prioribus feculis notam,pradicata , licet p sucis f, C\uod autePlato mhac cpiBola dc filio Dei fu locutus , c ? quod non mihi prima ueritas h ac uffdfcntfunt doBifimi Gracoru Tbeologi,i]dem(fc maximi Philofo/ phi teBes,Clcmens Alexandmus,Ongencs,Eufebius, Cyndtts, q filentur huc epi Bola dc filio Dei fcripfijfc Platone, id$ contra Phtlofophot projmos differentes, & eos [criptis fuorum rcuincctes. E quibus Origenes contra Cclfum libro fexto t i/iwcurjvc\7rxy^ifaopJlyosa<f'yMLt?iGs,(£ n-oM.cc yr t TsAotroovot JfycTt&tiy/os^Kup oiycu o-i(U7ix Tty i/a &ta Aoyoy^roy vf^ct 7iAk' ntavi At yopy/oy <^v th 7t<& j \py.uou/ G? xofirxoy uZAsoA* , mta cft tytt m if vXoJrteyos tefii:Cclfus autc,qui fe omnia fcire profitetur, nmluqi ex Pia/ tone profert tcBimonia,ultro,ut quidc ipfe arbitror,rettcct,qu a de filio Dei loqui/ tur PUlo,in epiRola ad Hermid,cr Corifcum. Sic enim fcribitibt . Hac Origines. Eadem Eufebius,cr Cyrittus.cr Clemens in Stromatis . Sed unus Origenes fuff t/ eit.Nam Platonicos ipfosuidcbimus in progrcffufmlu conflentes, hac^epiBo Ia pro testimonio duarum hypoBafeon utentes. Hoc idem uidit V protulit Vgo fe/ nior,ualic bonus Theologus. Bm Thfolojij Orphei dc uerbo diuino.fc quod Ct uox diuina, & qood (ermuor mundi. Cap. XXVIII. -^Rwctpci» Graea Theologia diximus Orpheum. Nam nemo jrre ante hunc a/ * pud Gracos memoratur. Stquidc ante poetas,quos appellat Theologos,v an/ te phiofophosflomt.ConBat^ ewm in Argypto diu peregrinatum,ab Aegyptijs facerdotibus Theologiam didiciffe . Huncloanncs Grammaticus in uita Homeri uocat o-ocpdnctroy.ztus luBinus Martyr, cr CyriUus egregie meminerunt. \n htt tus Theologia multa ucritatis antiqua uifuntur ueBigia,qua etfifunt quibufdam fi bulis a fuperftitiofis poBea temerata,fepoftta tamen, ac dirempta, v expurgat^ fiam recipient uenuBatcm . Nam cum c T fuperBitionibusfrdfs,crcultui damo/ am,omni<p idololatria deditus antea fiuffet, cr hymnos cr odos dijsfUtitijsceci ni ff et (fi tamen eiusfunt hymni , non potius alterius Orphei atate multo poBeno/ ris) poBea rerum aerarum fcientia admtus , cecinit ante afla uita palinodtam,cr munumucrumq; Deum acie defixa,maiejlatem,diuinitatem'<fue eius, quam apud Aegyptios didiciffet,miris laudibus celebrauit . Hunc igitur, cum omnes uctuBifii/ mum confiteantur , quidam $ affeucrent em difcipulm Mojis fuiffe, id ejl,Mu/ fai,e quibus ejl PolyhiBor ( quod ipfe non affirmo ) exilia Aegyptia fapientia, atiiqueper orbem fcarfa Theologia, mulla fcripftt ucra , cr his feculis admiran/ da . AltiSimm que Dei uerbum fequens celebrem fkmam , uocat uocem , per quam ajfertt patrem omnia creaffe . Scripturus'^ hac alti fima myBcria ,fic cax/ nteninckoauit: fdtyfoycu oli <tj Ji (prWtdi JkGkteit- V f » ' Dicam 14 AVGVST. EVGVB. LIB. I. DicUM quas fis rjl , claudatur porta profanis. Proponentur igitur quadam tantum camina ad fidem,utconfenfum omnium fe/ culorum agnofeas. Apparent enim eadem apud hunc de filio atq^ Platonem,MxrX furium,Chaldxos,cxterosqi omnes. Ai filumt : lis Ji A oyoy Seioy j0Ai'/<w,7Z)vtcu \iiwuy Kf>ct<AiHS mf oy kv <P"i7rl§cuv% 4A7j>i7&,i*isvoy <A’ c fyogx nitrum rvnofiiwy *A$ewcc7ey,7rccAacos Ji A oy& tQJW cpxavei, hstfftedyTBTiA »S,ttirrS> c/l' X&o 7ICWTK 7tA«T«, * ' 'ty <fi cumis turps yr^ariosvreu^<A'iTis tu>v>y EiV«f iet 4vX"y &rH7Bjy,ro* </C ao-opoarrau ln$ Dei uerbum affiiciens,huic [emper adcRo, Defigens animi altat luces, perge uiamcj ; . Redam,fifloremcfc unum nate affiicc mundi Immortalem, quem patrum fertfma priorum \num,pcrfcilumc^ fibi,tum perfici ab iUo Catera,cumqi illis uerfari,non tamen ullis Cerni anmus hominum, fedfoU mente uideri, H it caminibuf non folum declaratur no fax nouifiimorum [ectdorwn Theologi 0 dignitas , q ux omni mundo Muxit,[cd confirmantur <Ma Mcrcunj , Ckaldxorun t, SibylUru,Anaxagorx,Platonis : cu quibus Orpbeus,ipfi<fr omnes inter fe,diuinO quodd inflinflu confentientes,filio Dei decernunt fumma diuinitatem,rerum c rea/ tionem,hunc adorandum, fuffiuiendum prxdicantes. Chaldxus rerm cunilarum dicebat patrem dedi ffe filio autoritatem er creationem, ts appellatur ab Anaxago ra,cr Platonicis Mens. Confirmatur 4 Platone er Ariftotele. Vocatura Mercu / atrio non folum Meni,fed etiam uerbum, genitum 4 patre . E ccc igitur er apud Orpheum hxc uuiucrfa. Nuncupat enim eum uerbum diuinumtVerbum declarat autontatemjationemq; creandi: diuinum ofandit eum alterius cjfe uerbum , eiut [edicet qui proprie ac principaliter efl Deus ■ Quem,cr idem filius , Deum fiui/m uocabat. Non eripitur tamen ab ullis diurnius filij,fed prxdicatur, prouchitur,hor tantur omnes,ut hunc agnofcamus,ac ucneremur. Deinde Orpheus appellat eum ipfum Uo<ryoiOTV7romtiJ, firmatorem mundi . 6 confenfum omnium mirabile l lscnimcfl [cnfits uocis illorum priorum, qui filium dicebant Alentem: dicebant [ci licet propter firmas mundi, propter decorem ac uenufattem , propter ordines rex pertos.Sola ratio dare potejl ornatum, [ola Mcns,fola intcUigentixmaxima aut tt fapietifiima,onmipotensqi Mens,fummos er uniuerfalei ordines. Intelligentia ig tur dicebatur ab itis propter creatione , propter Chaos,e quo Mens omnipotens , Unqud origfne,rudtqi inchoamcnto}ordincs omnes [apientifime expreftt.Qnem • DE PER.ENNI PHILOSOPHIA. *J fenfum Orpheus alio fono notiore exhibent , appellat eum , Formato/ rem-ldcm ergo ejl Mens, atque Formator-Cuius ejl enim formare, nifi InteUigen/ tu,cr MenusiHxc omnia audiens, er refpiciens,ac celebrans Poeta nojler,com/ memorato Chao , hunc ipfum , quem Orpheus Fomatorcm, eadem prorfus fcienda,mundi melioris Originem uocauit. ille inquam formator , mundi melioris fiat Origo.Mundus melior, forma cceli,cr terra, omiumq ; calcflium , ac terre / Sirium. Et apud Platonem Verbum diuinifitmum , apud Orpheum, Verbum diui/ num,apud Mercurium Mens prima, generat Mentem, Verbum. Ejl apud Anaxa/ gerram Mens digerens Chaos, er creans : confirmat Ixtaturq ; ea Plato . Ejl apud eundem Caufa,excellenterq ; Caufa. Apud Orpheum mundi Formator-Nihil ergo diferepat ■ Poftea er hoc expretius carmen intonuit Orpbeusi Oi 'tfctvoy ofKifa ct St» myccAV <roep'op ifyop, AvJ^Ll/ opKifa <n 7rx7pci,Hy iqQiyfccn Ttfunfu/. Te coelum obteRor fapiens opus omnipotentis , Vocem te Patris adiuro, quam protulit ipfe, P rimum,confilijs eius cum conRitit orbis. Verbum, er Vox nomina Filij, eadem# utriufq; ratio, luffus ejl, er ditius, mif, '/ fus# ad creandnm.Hic quo# patet Theologia nouifiimorum [eculorum,qux coti fitetur creatorem omnium Patrem,fcd per Filium. Quibus uerbis is fubejlfmfut, quem fjcpcnumero declarauimus,Patrem effe tanquam iubentem,tanquam ditia/ torem,mittentemq ; Filium ad creatione,cui non folum autoritatc,fed er naturam, ac diuinitate fuam dedit,id ejl, genuit- V t aute [cimus, et prxdicamus non Patrem ueniffe ad redimendu genus humanu,ftcif[e res humanas,funtium mortalium mu neribus,fed Filtufc idem miffus ejl ad creandi i , quem redemi ffet , propter quem etelum,ac terras creajfet: quemadmodu dicebat ipfe,et [cimus omnes,hancredem ptionc iujftm a Patre, peratia a Ftlio.Res autem corii principaliter ej[c dicuntur, qui primi mouent,a quibus confiltu nafeitur rerum gcrendxru: qui autem jaciunt, fecunde caufefunt. Sic creatio mundi,Patris ejl,tanqua principalis caufe. Here/ demptio dicitur ab eo jitia,mittente Filium [uum unigenitu ad hoc ip[um. Hoc ig» txr mirabile ejlfuiffc quoq; pri[cis illis cognitum,rem [edicet obfcurifiima, quam mortales [e ipfts agnojeere non pof[unt. Vere enim iUe dixit,Nemo nouit Patrem, nifi Filius,ct cui uoluerit Filius reuelare . Cognofcere quidc , cogitare# pofiimus, ' aliquem fitijfe creatore mundiifed hunc habere Patre,et e j[e diuinitate Patrem, et fwjton [olum non cogno[cimus, [ed propemodu negamus, non capientes, non credet es jmqua fieri pof[e,ut apud Deum fit qui generct,et quigeneretur. Quod H ebrxi uel maxime imdites.hi potifiimu jucrunt,qui no nouerunt Patre. Nam no ' [eunt, ac celebrant creatore mundi, hunc in Synagogis uenerantur. ueruis ejl Fi/, iius Dei, que poflea corpore,magnitudine diuin itatis fux ab[condente,cruci affixe r wifitiil fimUem nofhi tunc f ut nos [miles fui pofiea efficeret. Ergo nifi Filius re f * uclaffct, t u AVGVST. BVGtfB. LIB. J. ueUffety&HOtfmUin errore uerfaremur. Ac certe credendi eft eundem ipfum antiquis feculis patrem fuu nuniftftaffe ,'unde Cl uldxus, SibyUa,Mcrcurius,PU to,Orpheus,hanc cognitionem hauferint,qu poftea copiofifiime reudauit,oftert/ dens bine effe felicitati uerm,ut homines intcUigercnt patrem, cum filio. Superio res patre cognoucrunt:omnes enim patris memincnmt,credo,tam ex antiqua tra r ditione,q reudatbne ccclefti. Nam Platone qua fcripftt de patre,k maioribus , uet Mercuno,ucl Orpheo credendu ejl accepijje Mercurio quide et SibyUis,et Chat/ datis, tu ex oraculo calefH,ti antiquiftimis fucceftonibus innotuiffe . Siquide is ide Orpheus meminit antiqua fima, feretis perfsttifamu effc,nutliusq; indigente hic mndt creatore, omnia circummntc,regentc,fuftmentcq;, qui fola mente, cogita/ tioneq; purifiima uideatur.Ergo k fima prifea hac defeendenda referebat, affarma batfy Orpheus ■ Videmusq; bic no foli ipfam Theologia, fed clam edi Orpbfi te/ flimomu de ea a maioribus defcendcte.Fama igitur erat antiqua de eo, qui cum ef/ fet ipfe perfedifiimut,ab co perfida omnia fuerint. Ea enim fuit caufa, cur catera ipf e db[oluerit,pcrfiflifiimeqi aeauerit: quia perfttlifiunus ipfe,CT omni poteBa/ tc,umbusq; injbruflifimus.Triaq; funt nomina F dij apud Orphcum,tota Theolo/ fiam condnentu,&uo: Aoros,TH7rcoTHS,xvrortAiis, Diuini Verbum,Forma tor mundi, per fe,uel k fe perfeflus- Quibus e? fumma duuimtas cius,c/ mudicre ado aperufiune defignatur.Deinde Orpheus tria de eodem dicit ad profundi pb i/ fophiam foedantia. Primum,qudd idem per conditas k feres uerfatur, regens fcili/ ctt,<y gubernans eas, ut Pbtlo dedarabat:tum quod eius per omnia conuerfio, et dMentia eB inuifibdis,qua nofbris oculis uideri nequeatipoftremb quod fola men te Jfola ratione intcUigatur. Nunc enim,ctft oculi corporei non cemunt,at mens eo perneture debet . Plura enim animis cernimus , q ukm oculis corporeis . Videre . per animos partim rado dicitur, partim fides. Fice Orpheus,v alia complura , de diuinitate Fdtj.Sciendumq^ nomen «vrmA* , effe idem atq ; quod habetur apud l\ofen,«vrouy,perfe txiBens,primus exiflens, cr k nullo exiflens- id enim eft, quod indicauit Mo/i,Ego fum,qui fum,quoi Grace o »p,lflr qui preflitcr tflAr ticuloqi indicatur exceUetu,pollet^ide ccirro{,atq; articulus c . Pronomc indicat principiu,ovigini:ardculus excellendam. idem uero eft,CT is qui per fe exilht,&- qui habet hoc ipfum abfoludft;nc,precipue,primb.Porrb autem ide funt ccvron Ant«vrodiy,per fe perfcdus,pcr fe exiflens. idem enim funt,perfedio,& ipfum effe. Quare quikfe exifbt,k fcipfo eft perfedus,Quocirca ide dicit Orpheus, atfy M ofes. lUu quocft euidetiftime fequitur. Appellat hoc nome «vrort A* , Orpheus Fd m clarum ejlCumaut idem fmt,per fcperfedus,atq; per fe exiftens,effi citur,ut quem Mofes uocauit perfe exiftentem o &y,ft is, que Orpheus perfe per fedum.ls aute eft Filius Dei apud Orpheum. idem ergo apud Mofen,cumait,Ego fum,quifum.Dionyftuiquo<p Areopagites Filium Deiuocatrb oy. I dquoq;fci/ tndm cft,nomen quatuor Uterorum apud Hebrsos Iehouah,fonare hunc ipfum , quem DE PERENNI PHILOSOPHIA. I7 quem Orpheus Grxce dixit axij<nOuL Etenim illud nomen defigrtai eu , qui efl: efl omnis uetus Phdofophiajit uidcbitur.ac prorfus quod ipfi Grxcix Phdofo phi rc 0 y,quod efl,uocabant.Siquide efl uerbu fubflatialc,apud Hebrxosjuiah, i quo fu nomen quatuor literaru,fonatq exijlentem. Quemfmfum tutem id ha/ beat.Orphcus pulcherrime Grxce fignifieauit. Apud omnes igitur efl celebris Fi/ | ius Dci-TefUtur aut I uflinus Martyr ide er Philofophus,in Apologetico,Verbu Dei coelijCr terre creatorem Orpheu copouiffc,ficut nos, inquit, prophetix fdn/ florum docuerunf.ccl tiy pifx* ceoreS iy Tii euyvusro w ^oayxy , iyvut eri (Aioc roy Ao yoy ridii,-aow«iyinTO qvosStQuibus cum idem ex par/ te fe tradidifjct in A egypto,cognouit quod per Verbum Dei omnis extitit creatio. Ah* quxdam ex Philone Iedro , de Pa,rc,&: primogenito Filio, qui Dl uerbu eius , creato* mundi, homini* archetypum, & quod Piler Gt emine niifrimas, Filius lex, & moderamen mundi.princepr Angelorum.coretermi* Patri. Cap. XXIX. -.V< hucufq locutos maiores uidimus,itafe inuicem corroborant,ficemq prX/ m. bent, er lucem,ut qui uelit aliquod eorum dimouere loco,totam necefje fit ei confecudonerefcindere-Certa c nim funt [cripta Platonis, et AriflotcUs,qui etfua, er maiori* difla confarmant.Sed arbitror neminem fore cui minus fidelia , er cre/ dibdia hxc uideantur,clanfiima luce,omniumq [crtptorum indtffolubili concordia fe offvrenie.Referam igitur quxdam alia ex eodem infigni Phdofopho Philone I u dxo,ut totus inter fe fu aptus narrationis ordo. N ammagnis femperuirishxcad/ mirationi fuere- Is igitur in opere,cuius inferiptio efi,Quxfliones,etfolutiones, in hunc modum quxrit fuper illum [cripturx locum Gen.cap.i. Ad imaginem Dei jt eit iUum:</Ux n ais vsifi trtf a Sta qno-iy re, iy emovi Sta t® o(h rt rop te}vSgicoroy,i?Ax syirus t&t/ra ; 7txxkAus uj o-oq&s revro Kiypa-p.it/ fHTou>$vHTop ytf bneiKtvi5bbjJou.7r$>t roy xveomerto, imv jtt rSy oAtty'iruocerro,&Aot 7t$>s roy tPflfaifoy Sto(/s«j ttny txera A i \Jld yotf r> A pyiKoy 'ty cudlg irms rirnty v no Sea A oyg ycu fecM.SluJXt,i7rti</ln 0 7r&{ •? Aoyvites Kfdoatcy flhy,£ ir&o-tc A oyimi qit cis, V <fi haif roy 7ravruy qj rn jBt At isu hsu nvi tyouq tTw jtfrSt/ seni \j'icc ijtyiipis %y ywr>y cfyopeitoStweu. Quxfunt, Quaobre tan qua de altero Deo dicit. Ad imagjne Dei fecit homine, no potius adimaginem fui* Prxclxre,cr fapienter id dixit oraculi*. Ne$ enim fieri potuit,ut ulla res creata ad fimiitudinc abifiimi,omniuq patris effigiaretur. Ergo adfecudu Deu,qui efl Ver bu eius . Debuit enim forma rationalis in animo hominis,a Verbo diuino formari. Quandoquide Deus, qui efl ante Verbum,melior ae celftor efl omni creatura ra/ tionali.Nam cum in optmta,acfeparatafit idea coJlitutus,no erat fis quicq creatu ei afiimiari. Hxc Philo. Quibus nihil dc Patris,ac Filij diuinitatc clarius, apertius, nihil magis Theologicu,profiindius:ut4 Chriftianis expe flare meliora propemo/ dum non liceat. Audite H ebrxi gens ferrea, er tandem caligine graues oculos attol Ittcauditc inquam doflifimwmjac difertifimu gentis yefhx ex Geneft , ex uefkii f 4 inquam It AVGVST. EVGVB. LIB. I* mquam literis coUigentc demondrantemfy patrem ac filiit,quc iuxta ChridL/norf Theologiae fuperioru omniu,quos Adduximus , uocat uabutad cuius imagnt, ut Chaldxus e Mercurius dixaant,affent homine aeatu. Tm ipfum ucrbu ima g ine altifimi putris. Quid pauIus aliudfqui cum fit, in quit, imago, radius, et chara der fubdantia Dei. Audiant inqud Hebrai utrum maximu,w inter eos nemini, ud Rabbcnis iUis,quos adorant, fecundu,tedante homine a jilio,e turbo Dei creatu: ut uerifima ratione inteBigant , cur fit ab eode redeptus.Doceret enim eos Philo , nefis fui ffc,ut pater ueniret in mundu,ficut nefis ejfe conuincit, ut ad patre homo crearctur.Viliuaut eo munere perfundit, tanqua minore, e quo pater tanqua mi / nidro,e nuncio fuo utatur, ftcut perhibet ahbiide Philo- Proh Deum immorulc* quis hac homini reuelauitiquis ad hac Theologia adyta eu mtromifit t qua naui ad pelagus idud penetrauitfAn quia Platonicus erat,uideratq; copioft fimos quaf/ dam apud Mercuriu,reliquosq; antiqui fimos Theologos diuitias, unde Platonis H I a fuerant decerptafDeinde eo tempore floruit quo iam per totum orbe corufcabat Euangeliu.Sunt aut in his uerbis altifima,profundifima myderia. Non potefl al/ tiorc Theologia loqui os humanu.Confidcra enim q intime caufam introfpcxit,cur per fihit,uerbumq; diuinu fmt omnia creata. I d enim obdupcfco,quona duce per/ ceperit, flium ad creatione,adminidradonem(U rerum fuiffe mifjum , er ut con/ fentiat cum Euangelio , dicente eodem filio de f e ad patrem. Sicut dedidi ei potefta tem omnis camis. Intellexerunt omnes patrem ejfe primam caufam, alterius Sapi/ entia gcnitricem,caufam alti f imam, a rebus acatis remotifima,inter eam er res creatas filio intaccdente: quam nefis fuipfampafeadres ingredien tem agere, fefeq; immifeae, habentem medium pa quem opaetur . Nam quod deaeationc didum efl a Philone,etiam de toto mundo efl uerum:ut quemadmodum non debuit ad patrem homo cteari,filijq; acatio ejlfic totius mundi creatio tiufdem r/l.Qi§4 propta alufiime,cr ex p rofindifima Theologia idem Philo in libris de Agricul/ t ura,uaba diuina,aureis litais defcribenda,ut fuperius uifum,effatus:TctU7ct f* neurice o notyliv xgu &t<rt Aws dw j iya tjfl (AikLlu , voycoy m&siojct' f/Sb/&'V3y of$ay,v>y cuti’ Aoyoy^ 'Ts&iiyovoy t/oy , is u£iyth{eu/ ■j?itp«5Toc£rr»f 7W/tto5,eJ*Tif yiyxte J&toiAtftS v7i^oj>c/W</Ifc/t7f. qua funt,Htc omnia ducit ac gubernat apti fime pador cr rex Deus, prafido. Unquam lege rcda,ucrbo fuo,cr primogenito filio,qui hanc ordinis facri admini dxadonem, tanqua fummi regis magidratus fuflinet . Hac item maxima myderia religionis Ch ridiana. Audire propemodum efl ipfum Paulum. Magna quippe uis ueritatisjcmpcrq; magnorum uiroru fententia funtinta fe concordes. Audidifi l ium Dei primogenUu,audidi uabum,audidi redore,legemq; mundi a patre con / fhtHtwm. iQi rerum gubemandaru prouincid credita, eum ejfe tanquamDci magi/ dra!um,nunciu,exequutore uoluntatii patemaru. Mundu quoq;4udidirrgiap4 tre, primogenitum fuum huic gubernaculo adhibctc-Regitur ergo mundus d patre DB PERENNI PHILOSOPHIA. t9 per filium [uumJicut regnum i rege per magi shratus. Piler atuc, dutf&ium fiunt amat unice, cr fmguUriter,im6 omnipotcnter,ficut omnipotens e]l,noti inuidet ji I io fuos honorestfed ei dedit omne regnuuifibde crinuijibile, eumqtprafidtutli/ Ucrfis:Filiu inquafuas delitias, i n quo amando, uidfiimq; filius amando patre, ater tu uoluptate,gaudijsq; incomprchenftbtlibus perfruuntur. Audiant de fficratifiini Hebrai,w cognofcant ex fuis literis, ex autorefio grauifiimo , nunc toto terrarti orbe adorari, ZT coli eum, qui fe unicum Dei filium , v uerbum, er miffum,0‘ ttuncium prxdicabat:Omnia patri unquam ge nitori,ac maiori femper af/cribens, domino, ac fonti fuo,fu<e origini, er caufe diuinitatis fua. Nam quanquam omnia, qua habet pater, filius item habet: tamen pater ii nemine largiu, a nemine accepta "habet:Filius eadem, fed a patre.Fons ille c r largitor ,cr lux,primacp caufa: Filius radians ex iUa lucc,lux aterna ex atema luce ■ Hac dicuntur a Philone,gcnerc Iu/ dxo,profifiionc Platonico, id cfl,Platoni,Platoniciiq;fmli , nato fub Tiberio, [ub Claudio pkilofophante,Apoflolorum tcmpore,ante Plotinu, A melium, Porpky/ rium,Proclum,Damafctum,aquali firme Numerio, apud quos ftmilia inueniun/ tur.lsfinuncutderct gentis fisa cxcitatem ac pertinaciam,cam, credo, utpleriquc €X iUa gente probatifiimi uiri,defleret cr coargueret.Extat apud fuperiores Theo logos,quibus tota Theologia comprekenditur,bac nomina fili j , Verbum, Mens , Opifix,Caufx:addidtt ad hac Philo, Primogcnitus,Filius, L ux mudi. Gubernator: Gracchocomnia,Aoyos,vis,Pii*HVfyos,xmoi>, wfpnoyovos vi'oS,\nretp yoS.Quacum apud ucteresacnouos omnes philofophos habeantur, Platonem, Ariilotclrm, Anaxxgoram,Chaldxos,StbyUat,Mcrcurium,Orpheum, omne Pia tonicam gentem, apparet totam de filto,qua nunc colitur ac celebratur, Theologia cog/iitd,confiffam,idorata,pradicatam, antequa ipfe fieret homo . Perhibet item Philo,nihil effe quod mundu fuftineat,ne diffoluatur,nifi uerbum Dei atemuthoc effe omnium rerum uinculum firmififiimum, ac flabiliflimu : quod a medijs ad ex/ trema,wab extremis ad media pertinens,atemum,indefktigabilemq; regat natu racurfum.Eum enim genitorem conftituiffe uinculum indiffolubile uniuerfi. lure igitur, inquit, neq; terra ab omni aqua alluetur unqua,qux /mu cotinetur cius,neq ; ab acre exdnouetur ignis, neq; ab igne inflammabitur aer, uerbo diuino omnia da/ rimente,quajiq ; elementis in animis imperdte.Vt uniuer[um,cx diuerfts partibus, fuauem efficiat harmoniam.Hxc infecundo de agricultura-Eadcm item in libro dc Mundo, quo ^oco obferuandwmejl perperam legi in imprefiis codicibus voy.es, pro Ao^o5-N<«» liber iUe multis in locis mendo fus efl . Eandem preterea fenten/ tum repetit in libro dc Agricultura, quo loco efl Aoyes.Efl locuples teRimonium eum locum effe deprauatu,quod ibidem fribit-Jio-ycy yty XffVKToo arce* TcS o y&Hircr, '<c7rcta wttTHf.Vinculum enim uniuerfi indiffolubile genitor eius pater fidi. Quod de lege non quadrat, fed uerbo, quod 4 patre generatur. Rurfus itt opere, quod m[cribittQu6d malwfoleat infidian bono, hac ait : Dccet,inquit, f * eos 74 % AVGVStf E VG V*. LIB. t er «rtri tUUndum,aut certe Solem ipfum eius, qui per omnem inambulet coelum* Quoji Plato de louc, Pfalmus quoque , Qtw afcendu caelum cfah ad Orientem * Q»3<i Hebraico, qw equitat Araboth,orbescaledes,aut coelum fuprcmu- Eo/ dem quoque libro : avo ytfy «s toixtp hfet Stov,ty y osPio xo'07 xosty “ H&l XfyiipWS o 7iparrdyor&- tuo Aoy@*. infcy <fi A tywi •^v^«,*s /tftvfjO 7T<£c ctKlSaxy cu/Spamos: Duo funt, ut apparet,tcmpla De iVtium quidem mundus ifte,in quo er Pontifex primogenitus cius , duanunk Verbum. Alterum uerb,rationalis anima , cuius facerdos eft , uerus homo . Qwi apcrUus,diMnius,mirabiliusfPonuficem templi,qui eft totus mundus,effediumMit uabum,pru>iogenitumf Mundum templum Dei- Huius templi, diuinu fummuniefr facerdotem, primogenitum Dei,Verbum eius. Quia fcihcet ille Rex eft,et Domi f nusmundi,omniaregens,ac fudwens, creator, altor. Pontificem quoque uocat. ram Paulus, qui pro peccatis hoftum obtulerit , inter homines Deumq; fcqueftcr* V mediator . Qua ratione Dionyf us item uocat eum Tt A vrxyyoy a»/ yoy, initiationum , myslcriorumfy principem . Primus $ ipfe initiator, crfacra A tor,qui futs myflerijs,pracipue cognitione , & cultu patris fui,nos ir.itiauit . Hoc maximus ipfe in toto mundo facerdos cgit,cr agU.Triaq; funt hic diuina nomina, filij Dfi apud Philonem,Verbumdiuinum,Summusfacerdos,Primogenitus.Alttf/ fima Theologia Apoftolorum.Quam eft etiam diuinum,qu6d mundum uocat tev\ pium D ei,in quo colitur, adoratur, cognofcitur,laudatur Deus inuifibilif ! Sic CT animum effe templum Dei v noHra Theologia eft: Templum Dei , inquit Paulus „ cStis uos , Dei adificado. Pbtla quoque eodem libro loquens de hocipfo : t)J t ov &io0 ciKoyx,r'oy ccyytAoy «vtov Aoyoy.lmagincm Dei, Angelum ipfius Vet bum'Hic quoque tria funt nomina Filij Dei diuimfiima,T hcologix uerafrequen/ tia-lmago Dei-id enim etiam eum Paulus, cr Charaderem, Angelus item eft , fi/, cui m E)aia,Magni confilij Angelus.Eocp eiiam dicitur Ao^oj, femo Dei, loeu/ tio Dei,nuntius Dei,loqucns er agens omnia pro Deo , tanquam fequcfter inter- nos CT illum. In quibus ejl omnis Theologia -In libro qnoq j de Agricultura : Hae omnu,wquit,Tcipjiy (aJbccatMvS dtoS oty{ tueret JlsKHyJS vo^iy,rspos9 • <rxpZy@*, ny opdcy ccur Aoyoy iptoriyoyoy t/ey,bs 7$ ImyiAeixyn? kfcbs 7cct/79s iyt/iHS, oiXTistayi/iv/ixiriAtus v7rxpycs Hoc cft,Paftor,v Rex Deus ducit rede, er legitime, prafido lege reda Verba, fuo,primogenito Filio, qui curam facri iftius gregis, tanqud magni Ragis quidam magidratus fufcipit.ln his quoq; Philo aperte primogenitum Filium Verbum no/ minat,cum prodicere gregi fuo,omnimundo,pracipue generi humano, idem e/ tiam Filius dixit, appellans homines oui le fuum,ouesfy homines 4 patre fibt credi f tas.Dcniqiomnem generis humani adminidrationem,rcdemptionem,curam,tra/ ditamfibi 4 Patre dicebat: fety ab eo miffum in hunc mundum,agcntem qua Pater fuu imperaffet.Eamqj ob caufarn uocat cum Philo vsrxflpy magiftratum,miiu^ DE PEREMNI PHILOSOPHIA. 7*. 6rum,fubimperantem,ut fic loquar,alterius imperio parentem-.impenmtem qui/ 4cm,fcd fub altero imperatore,et Patre qui mittat eum ad omnia ■ Eaq; e fl ratio ap peUationis Aoyos,quodrcflius uertitur,fcrmo,locudo, quam uerbum. Sonat enim iinomen locutorem, internuntium, non natiuitatem, utreor, fhiritualepi. I « libro duoque,Qubd dminitas ftt immutabilis yotp 'ty kvk.\ o> Ao) os 0 Quos, •y oi 7rx\eu$i x tu/UfaTray croixafetriy rvylw > arx, au' fiay m- Aetf,i(gu t&yu, & X*fX{rciy x7Atoy,et7Aot{. H&c naert ricTrarfuy iw t» nyM.y^oyiis cwTVvoyoii oc^Kxifay.Ta^' Ikccsci^ Inambulat enim cir/ cum, Verbum,quod appellant pUrte Fortunam. Deinde femper per urbes comt means, cr gentes,ac regiones, qua funt ahorum,alijs,0’ ommbus,res omnium di ftribuit, temporibus liberis,mutans qua fmguli habent. Hic quoque Philo oBendit Filium Dci,Verbum,cffrrcftorem, gubernatorem, moderatoremq; Vniuerfi,ficut fuperius, datam curam gregis d Patre,Filio dixit. Qua quidi omnia indefejje con/ cinunt facra Utera . Eum dicit inuifibiliter perambulare mundum . Eadem caufa fuperius uocabat eum hyparchum,magifbratum.Eum ait omnia dtBribunr , uer/ tere,uerfarcq; regna,commutarc diuittas,opes,quod totum ejl mundum moderan tu. Portans omnia,inquit ttle,uerbo uirtutisfua . Et in quo omnia, ex quo omnia, per quem omnia-ldem m libro de Flammeo gladio : piTiAStoy cvy caco t ty latfet Kxrxo-Kdliy, i A 'riw yiytslw oinoxy , rLL 7roAiy , rrvvSlb *ri >y Koxyoy,ivgiixeis yty cu7toy yfo xirr&£y Sicy}vttf 5 yiyony. v?lu/ ,j) ree niooxgx soiy<uct,<fy uy o-uisiufecSv. fyyxvoyj AoyoyQtSrfmtiit TtK&JccSwttfl </£ KX7XK<r<i\jh{ cu7uey «yxSoThfx tjP Jlnyas^yc v, ■ DigrrJJtt; igitur a particularibus opijicijs, affice maxima domum, aut urbe, hunc ■mundum. I nuenies enim eius caufam Deum, a quo fidus efl:materiam,quatuor ele menta,e quibus conBitif.Organum autem Verbum D ci,per quod conBrudus rjU confbrudionis autem caufam,bonitatem opificis. Quanta hoc quoq; loco Theolo g iafVrbem dicit, mdomu,totum mundum:eiusopificem,et caufam, Deum-.matc riam,quatuor elementa:Organu, id e fl, caufam mediam, Verbu Dei . Q uatuorqp nominat caufas:efjicientc,Dctim ipfum:materiale,quatuor elementatOrganicam, fitcmotricem,fcruiente primo:fwalem,bonitatem,uel etiam efficientem. N ofbri •Theologia myjleru,pradicantis Deum creatore ccrli,et terra, uti caufam princir palem. Viliu autem, per quem omnia fida funt,Gracejicut et Philoni ov,Frapo fido eram Graea t/Ux,dcfignat mediu. Et quod exprefiit Philo Organu,id e fl, mo torem eum,qta ab alio mouebatur:moucbatur d Prflrc Filius ad arationem, eo uti rerttfice utebatur :eum imperauit creare, dederat potejiatem creandi. Itaq; mundus -i Patre, er Filio ejl creatus:d Patre, uti prima caufa, uolente,didante,iiiba:te: i Filio, parente uiffo, motoq ; d Patre.Siccfc fuit creator unn ?,cr quia crcauit uter/ que, uterque Deus. Sed quoniam bonus, nift unus,neccffarib una duiinitas : quod V ' y 7<f AVGVST. EVGVB. LIB. !. ipfi rudo dcdxrutyTbcolcgi/y demonfkat-Non enim Unquam a duobus diuerfis Altoribus mutui e (i mudusfcd u duobus, uclut uno,a principali caufa Deo, d coit fi motu ub ipfo Deo Filio. Nf tjj enim Filiui creaffet,ft Puter nolui jfet, c T ji pote/ flutem non jediffet. Paruit igitur Patri , accepta ab eo /terna potcjhte . Que res exemplis humanis ejl claratErgo dicit Philo nuuc,quod I oanncs,utcns ftmili prx/ pofuionc,Omnia per ipfum Afla funt. Philo autem, ov uxno-Ktvxsxi.Eaqi eft ratio cur appclLuerit ipfum,Organu. Vides igitur et hic profundifimit myfle riuimquod etiam moiies apud Platonem,Orpheum,Mercurium Tnfmcgijluiu: dktinifiuncfy fecum omnes confentiunt,reuelatam noui fimis feculis raduntifime Theologia prxdicatltes.ln libro quoq; in quo dij[crit,quod apparuit Dominus A/ hrahx, dicit, o v7ro<plrTHS ccvris Aoyos, \ntemuncius,dcnuncutor,interpres eiut Verbum.Eadem eft ratio,ut appelletur vsrocpnrfS,interpres,atq; Iryparckusjnd giflratus,cr logos, id efl,locutorJlocutio,fermo,cr fuperius Angelus. In fecunda quoque AUegoriaru legum,bxc feribit: oxict Jit 8tov,'o Aoyos xvrs tsi,as xcc Jtavrtty opyxvw irPoir^HariniSlj/©' iKia^onoi{.ousiH Jt k cKix,uj &<rt t trti Kn{KCvi<ry-x,tTi^(tsyJsiy ct^xtTV7np,Siasnf o QtcsjfyxJJyiact VK0V3S,np<nticctnruui Kiutomp, ircos k eiKuy.ct?Ao yinrxuiify&My nsxi yjccfyo{jJbr&‘ &X voyioQta-ieesftJMAaxny &7ruy,Kj VScaHnV b 8tos rey cu/8$omoy kxt ttKWce 6ti usi s/\&KOy&’ roy Uioy cari tUvlSfraunS, 'f Ji curfy imns tjpj r\ Ctnovx A ctGio-ccy Juuxyny •n^xJcty tutfes qux funt,Vmbra Dri,f/t Verbum eius,quo tanqua organo ufus, creabat mundi. Hxc autem umbra,et quaft afimilatio, aliorumefl exemplar. Sicut Deui exemplar imagir,is,quam umbra nunc uocauimus-.fic imago alteri fit et exemplar. Sicut inchoans libros legis exprefu Mofes,dicens,Et creauit Deus homine ad imq ginem Dei. quafi ipfa quidem imago fecundi \ Dcumfimilita fitjximo autem fccun dum imagine, qux acceperit uim exemplaris. Hic quoq; Philo maxima fitwr altiff finucp myRcria,effe Verbi quaft umbra D ei(non poterat enim alio commodiore ttomitte uti ) Sed feipfum quoq ; declarat , hanc umbra effe uclut aftmilatione. No f\rx quo<p,utdiximus,literx, imagine Dri,FtIm uocant. Ni Paultls ad Coloffxos; cslfayuKuy -f (hi,* xogxTV,7tfotr6rtKos TracrxcMmtoc* Et Solo/ mon, I mago bonitatis eius.Hinc ipfe dicebat, Qjii uidet me,uidet & Patre meum , lterucfc eu Philo nominat Organu,quo Deus fit ad creatione ufus, innuent medui, fequeflruytutorc,quo Paulus eu omnis coditionis,et creationis primo genitu dicit f id effanteeuntc^rxccdente omnes res creatas.Qm(ut ibide fuetur) 'ut ipfo firfx funt omnia, caUjVa,terrefkia,uijibilu,et inuiftbtlU,A ngeli, po tejlates,dominatio nes,throni,ornnia per ipfum, et in ipfum ftfta,et ipfe ejl ante omnia,et omnia m ip fo confifliit. Hxc Paulus. No alia Phdo,edd ludxuc.De eo quoq; diuind e minetif/ fvndq; canit TheologidiSicut ipfe Jit imago P4tm, ut Pater Mi tanqua exemplar ftsf.c ipfum effe excplar hominis. idq^ ait a Mofe declarati, cu dc homine creat* feribertt^ DB PBRENNI PHIL-OSOPHU. 77 firiberet,Ad imaginemDcificitillum. quo Pbdo fignifcari putat, hominem fi/ A im ad illum, qui ejl imago Dei. is autem ejl Filuis: ut ineo Mofis dido, fmt duo &cmpLxru,dua$ imagincstprimu cum ait , Ad imagjncm Devis au‘em ejl Filius. Ergo Pater exemplar Filif : Cum uero ad jlmiluudine ijlius imaginis fit homocre i lus,erit Filius ipfi homini exemplar. Sicq; Filius refredu Patris Jui fjl imago,refte du hominis exemplar. A udiuitq; ex alti fima fapientia Phdo , Filium crcaffe muit dum, tanquam organum Deiicreajfi hommem,taitquam exemplar. Qt tanquaet exemplar, et \dca mundi dicitur <t Platonicis : ut qtundocunq; Mofes loquatur de mndo,ucl homine a Deo creato JUum innuat Dcum,qui ejl 6rganum,CT imago Patris fuitorganum reftedu creadonis:imxgo refyedu natur /e, quam Patri habet cp/qualem.ldco neceffe ejl ipfum quoque effcDeumifi Dtwn, /ternum quoip. Sed jicut in facris literis proprie Deus dicitur Pater ut f/pe odendmus, quia p rin cipahter c r gcnitor:Jic apud PhCone,Deus proprie P ater ipfi eft.E t quonia petit iejtimoniu Mofis fuper hoc,Mofis autem dixit,Et creauit Deus homine, ad imagi nem Dei creauit iUum.huhc autem creatore Philo,uult effi Filium,qui etiam muit ium,tanqud iuffus k Patrc,et ut organu crearitClaret etiam ipfum ajferttone Phi Ionis effi Deum. Itaq; cum dicit:ln principio creauit Deus coelu,et terram:fi Phi Ionem lud/u audias, Patrem , et Filiu creajfe dicit:?atre,ut Autorem primum:Fi / liu m,ut Sapicntid,cr Organu P atris, ideo ueteres Hcbr/i,quod apud M ofin efc In pmcipio,intcrprctabantur,\n Sapientia.Siconfulasaute ueteres iUos,et ipfunt Philone, Sapientia ejl ipfum Organu,ejl primogenitus filius,Verbu, plenus idea/ rum Deus,archetypum hominis. Hanc eandem pr /dicabant A pofloli in toto orbe Thcologia:cuius,ut arbitror,plcn/ erant ficretx,et fyncer/ traditiones Hebr/o/ rum. Hinc ipfi dicebat,Scrutamini fcripturas,et muenietisibi de me.et,\ncipiens i- M ofi,et Prophetis omnibus, interpretabatur eis 'm omnibus fcripturis,qu/ de ip/ 1 0 er ant,Uec fieri poterat quin hanc de Patre,cr Filio Sapientiam Philo ex aliqu4 profunda, & oraculis reuelata Theologia hauferit.Eodem quoq; libro: b dii Ai bfv<Ai§Kister&' #&(/ , «5 hpogccy mv iucevot : Dei Verbum acem/ tni oculi ejl , ut conficere queat omnia • Hoc tejlimonio fintit,quodfuperiut, effi prouidentiam Fdi j Dei , quem dicebat totum inambulare mundum . I» libro quoq^Qjaisfit hzrcs rerum diuinarum : «ofccrot <£? omripyccTiKOfnyiftKct Quot Aoyot:lnuifMe,fiminale,opifix, diurnum Verbum. His quoq; nominibus potentiam creandi, qua pr/ditus fit Filius,dcclarat,plenum artis,firnimm,ratio/ ntm,jnrmaru,cum dicens-Eodem tibroxri roin/y ov^dtvtcyffocfHy 4 v/ \iSt»P x«A« yiuvx,^ictviy{ 7riorntt^H<ro^'oit Acyct dUot^Uv trtft omK&s ftaefiigeirrtotiooTiiTOt. Quod ejl. Adhuc igitur,ccclcfle e fiant /nimi, quam uocat Manna,diftribuit uniuerfts,qui utentur , Verbum diurnum, ex / quo pr/cipue proficiens /qualitati Sentit Phdo Sapientiam, qu/ dicitur Man/ B4»4 Verbo, quem proJpe^own,prouidentcmq; fuperius uocaucrat,donari.Collc 7I AVGVST. BVGVB. LtB. t. Ais aut em omnibus inuenies apud eum,¥ilium,aut Verbum, effe creatorem mwtr A,f|Jf maximam mundi errandi Sapientum,\deanm,id ef\,originum,femmum, fom.tnm,fbntem,ac regnum,kominis creatorem, mundi gubernatorem, modera torem generis humani,mutante,transferentemc J; regna,dantem [upienUi-Quan/ qua hoc Manna,cuius nunc memintt,potejl intelhg^beadtudo cocleBU^uadone tur* Filio Dei Eodem quofy libro: inuenies, inquit, « Avo Aoyvs, vex nip ocyyi/ rvTTOJ yxsif iiyLxuirs^av o>7r$y,nKUKOrx,et\* AV ««£’ ttucscp HyMpjQUV, 0{ <Ah t (ffte 71&S «A*- Oaxy,KVfla»s ctiSf um; Jfy/, ojamp wrv7rop, ccrt# itvnoiHKftn, ny <ft ittToy TTKfX^aypx pSl* t^vtzj jimvxoV/cr/xflC <f£ \kuvov : Duo Verba ej[e,ucl,Radones:unam quidem exemplarem.fupra nos^keram imitatio/ nem, qua noBra ejl Vocat autem Mofes , eam quidem qua fupra nos ejl, Imagi/ nem Dei:qua autem noBra, imagin is fimulachrum . F eat cnijn, inquit, Deus horni nem, non imaginem,fed fecundu imaginem. quo fit utfmgulicuiufq; nofhri mens , qua fcdice tuere cr proprie ejl homo, tertia fit exprefio,ab eo, quificit ■ Medius OfUcm exemplar quidem noBra huius, afimlxtto autem illius ■ H ac Philo. AudijU igitur, duas fmc M cntes,fme Rationestalteram fupra nos,archetypum,cr exem/ phtr ad noBram, ad quam noBra creata fu, fcut Mofes declarauit , quem PM a etiam ludam fentit de Filio,de Verbo fiuffe locutum.hunc creauit ho minem ad fmli’udinem juam,quia fiiit (Ui exemplar, qui fe rcfjpicicns , hominem creant. Vt quemadmodu filius ipfe efl imago Patris, fic nos fimus imago eius. Ua<£ fi Philone audias,Mofcs dc filio,et Verbo Dei diuine pradicauit,et fcripfitiut iu/ rr merito Grad uocent Dei filiu7rfonoTV7iop,prototypu,pnmu cxemplu ad ip fum homine creatu ab eo:ut ille fuerit ucrus homo, ab eo alter homo , mens nojbra adfmhtudmc cws.Sanflifimu,emnenttfiimuq; nojlra Theologia myflcnu.Hinc ipfi Filio canimus, Qm mudi in primordio A da plafmajli homine,cui tua imagini uultu dedifti fvmdem- 1 taq; Philone magno Theologo tefle, qui mundu creauit, qui faintu,mcntem<fc humana afjlauit,cateraq ; ficit,qua ta multa in ueten teflametd Deo adfcributur,fuit Verbu Dci,mediiu,interprcs,nuncius,legatus fumrni Patris ad homine. Sic geres uices prouideda,ficut grjfa creadonis-Eodem quofy l ibro:t yctf 9uoS \6yos t« t* <fv<r{ <Aiu At,© </lwjnt 7« si dvfcciVcrbwm Dti omnia,qua natura contmetur,diuijit,ac diBribuit-filc quoty Pbilo repedt,Verbu fiuffe creatore,moderatore,qui digefatdijlinxit,diflribuil omnia. Vtjit i Ha And/ xagora Mens, qua Chaos digefiit,inq ; ordinem redegit.Refertwr item hoc ad Pro wdentiiEodcm item Ubro:ccT(*rroi /ilp zyai (Avo ipvor^uniyniui/ tov A oyi<rnov,(& vntf u/accs rov Sun A&yrs. Paulo pbflvevS rtoip uyap, $ 9 vnif nta&S‘ld efclndiuifibiles igitur funt dua natura,ea quainnobisrationis, et ea qua DE PERENNI PHILOSOPHIA. 79 td^tdfupra nos diuini Verbi,Mens,qua in nobis,ctqu*fupra nos-Eccefempcr recitat eadem,clariora $ reddit,commemorans,celebrans Verbum dmnum,appd Luis ipfunt Hentem,qu*fupra nos,fuperius autem ad quam noftrafttfvmaU.ln iuifibiis natura dicitutranfy cflejicut funt incorporea. Nam cumnoRra cenfe fur e tu Mens Angeloru,qua et ipfecrcauit,ut poRcrius erit maniftjlu E ode ito» Liro fcnlit: usis ec^fwroi kxtx /\ «/liircsxy oluuofcti ««<*» Aoycu tutKcrgice: 4>v<nto$ iunx) aoy, » «7ioavx<ryx, n «Trxisyxaiix ywt/os. Omnis homo,inquit,fccundu Mentem fmdatur,communicaKp cu Verbo diurno , fifoi beata natura cxprcftio,aut abfaftio,aut radius. Quid bii al'.ius,mrabiliusf E cce iteru creatu animi nofbri,Verbum diuinu,cum eo nos habere focietate,affi/ nitatc, communicatione, animu noRru illius beata natura aut fimulachru cf[e,aut abfciftionem (pianda ex ea, aut radiatione. Nec enim explicare melius licet, quod traditur i Mofe,cum in fufflauit Deus in hominem. Hunc afflatum, quem animum noRrum utili a Deo manantem fuiffe,uocat aut exprefflonem, ut cum in cera rei iimus imaginem ftgiUi , ut talis homo fuerit ad Verbum diuinum , ipfm figiUum , homo ce ra:aut radium , aut abfcifiione, quibus rationibus immortalitas ammt de/ duratur. Ac cum AriRotcles et ipfc confleatur animu noRru effc Deo avyurrx sxrop,fimiUimuJwitimum,ciufdem generis, ecce quomodo debeat ititeUigi, fcUi gct diurno Verbo jtmile. Et cum dicit animu uenire in corpus SvfxSsy, extenus Jl filio Dei,i Verbo diutno,ab Archetypo noRro , inteDigcndum ejl , ipfo Philoni non ChriRiano , fcd ludxo , emnentifiimoq; Platonico dedarante-Uemin libro , Quod mulieres non decet indecore agertzfiqp yccy cu/Q^m rvyfioy , ig HiStsuffl vs,K) (xnvixififiJLi/HS ree «7n/.ecp&fioefjJtjrx Tmuencyiieuyx 6«xs «n oret, wni ) twigianns ts& t aj>yiTi/xoy t Asty roy twtnrcru Acyoy rvnMs : Anima enim hominis figillum eft,qu4 difcedente, tj migrante, qua remanebunt omnia foedantur, priuata diurna msp ite. Quoniam diurna fmuUs eft menshumana^td archetypum , id eft,exemplari . lAcamjdtifmum Verbum formata . Quid his item diuimus,exceUenttus,in omni Theologia profundius, de creatione arum noRri, ei quod oporteat retinere ima/ fnem,qua difcedente, eunda fcedentur,& poOuaturiToU igitur hac Theologia eft apud Phdoneytec alum apud fmptoresfacrosreperias^itmhabilefrtab horni ne Uidao,a Phdofopho, tam clara , tam minime ambigua teftwmia proferri , rufi uideremus Theologos omnium gentiu eadem cognouiffe,pradieajfe, nowfiiwisifr feculis incLsruiffe quod olim fuijfet celebre apud fapientes omnium nationu.Ver/ h m igitur apud Philonem eft Primogenitus , eft filius, eft Organum Dei,cftfot/ eundtfitmus,cr idea ldearum,eft mundus archetypus,eft hominis item exemplar, C r arcbetypum.Eft imago Det,eft diRributor,moderator, eft is per quem uenitur ad Deum, eft Sol , eft Pontifex in templo D ei hoc mundo , eft reflor , moderator gnomn^eft magiRratusDei,efl humanarum rerum, reptorumq difrenfator, eft * •• AfGvsr; BVGvn. uri; .* * frrouidenliflimus, oculati flimtts , efl Mens flupra nos, ad quam nojhn ejl creato^ eius ftmdts ejl homo . Quod item ijle Logos jit Deus,cr itemus apud Monenti non ftcutpleriqi dementiflimi,natureq ; igniri fufrtcatt flunt, non Deum, fcd Men I em quondam udut angelum maximum, ut Valentiam, declarant tum omnia, qtut nunc protulimus, tum locus in libro de Mundo, cum de creatione hominis loquere tur- Nam cum in his locis produflis. Verbum diuinum dixerit fxuffe archetypum , . exemplarq ; animi nojbitin libro de Mundo fcribit,cateros, affinitatem effe horni/ ni cum xthera dixiffe.At magnum Mofrn,nuUi reicreau, fficciem anima rationa lisfmrilem tradhlif]c:x^« cc6r»y uvsy t ov SwsAoyov, nc/cioget t» 9t«tJ \kuvts ftKOVx,^ OKtfaoy etveu. royuotct, ms «4t,i($U7V7^t(/ <repxyi«Ax Qiit "5 hXee£CCKT"f ° Aoyoc,ipvmvo\ yotf (pnrty o Stic «5 to orfOTumy turri ttvoLu {»«{ > «st aricystf 7r&c r>y tx-m^TrcKnt my <Asyoyiyoy,ora(4Kw£t&cu}</lto xgu y>y cu/Q^ocmy ugtri mncyxQx vi 9t ov ylw uter a norx tjmc T&yy*.yoi’crety. Sed eam dixit diuini Verbi, V inuifibilis illius Dri imaginem , probabile arbitratus , edam quod formatum fuit,figiRum effe Dci,cuius ch arafter ejl Verbum fempitemum.lnffii/ rauit enimyinquit,Deiis in faciem eius,ffiraculum uita. Quocirca neceffe effeuiH qui accepit,eum,qui emifit, aflitrJLxri. Ideo edam hominem dicunt fhflum ad ima/ ginem Dei , non ad imaginem alicuius rei creat* . Ecce fatetur Philo ipfum Vet/ tum fempitemum , fatetur Deum, fatetur nos ad imaginem eius, fatetur Mofen de eo' fidffe locutum. * V ’ Bx Platone, F ilicrm tubtre Patrem: Verbum tflft diulr.iGrimum.Prinripein pnt» fenuum,& futurorum. Cap> XXV 1L '_L4to quoq;,cuws omnis Theologia fluxit i Triflmegifio , cuius tredecim annot ♦* in Aegypto uerfatus omnem intro frexu faptentiam , taq; amplitudinem fluam ditauit,exprcfiis,nullaq; ambage obuolutis uerbis conjeffus ejl in Epinomide,crc/ affle mundum Verbum diuiniflimu. Mercuruts erg o,cr Plwlo Aoyoyjd ejl , Ver/ tum, no flolum filium Dei dicebant effeffe d etiam opificem. Vcrbumq; ejl opiftx, propter mundanum opificium jn quo opificium ccclicfl prxeipuum. Plato autem mEpinomide fic ait. Qualibet flellapropnu curflum confiat,<n/vxsmAxy **r fuy oy vrxja \cyos,bwcd?ray dioTxrot,bgcerby,Abfloluens,inquit,ac per/ agens eum ordinem, CT decorem,quem,ut uidm poffetjicit diuiniflimumVerbtu Audierat ergo Plato ex Mercurio, Mentem,Vcrbum optflcem,condidiffe mundi. Quocirca in Ph edone damat, cr affirmat Mentem omniu creatricem , m Timao Mocs’ creatorem mundi opificem, in Epinonude Verbum diuinifiimum calefies ordines excogita ffe . Hinc nec: ffario [equitur, eadem ut fentiant Arifloteles «r Viato , Arifloteles uocat Mertem Ikfhxroy dutinifiimxm in libris diuiruc Philo/ fopbix: Plato uerbm du i: effe iiuimflimm-Profcftb non poffunt effe duo diui/ mjwru . Sunt igitur omnia nomina Fdij Dei, quibus eadem res apud duos inclytos . P hilofo/ . DE PERENNI PHILOSOPHIA. *• Pbdofophos, totadmqueprifcorum Theologiam figmficatur- Quoniam igitur er nomina, CT res apud Platonem reperiuntur , quafuperius in Theologia M ercurif habebantur, perfrictu ratio ejl,ea quafunt ex illo prolata tUiittejJe euidcnttfme v tiecfiujfc uel a Chrtdiants,ucl aliquo alio commenta . Sedandi aliud luculentum teitimomumfuper e? Theologia Mercurij ,eripfit ueritate,de patre inquam c 7 ■ filio apud Platonem, ac uide quantum cx Chridiana Theologia prtfeis innotuerit, tum ex eo inteUige,qua de Magis,SibyWs,Aegyptijsq; prolata funt,Jine contro/ uerfia non tffe adulterina ,er commcntitu-Fitius non folum i Cbridianis, fed hif etiam omnibus,quortm uft fumus teStimonijs,uocatur totius orbis , cocli, ac terre princeps,ut Sibylla canebat. Princeps ait nofler, regum terra, dominus dominan r tum. Vocatur etiam opifex er caufa.Vbiq ; enim nunc fcimus celebrari, ac comer moran,quod omnium rerum caufa Jit filius Deu idem etiam ualet opifex,ac caufa: ut qui dicat opificum,ncccffario id defignet,quod fit a caufa. H is ergo nominibus darifime ufus e fl Plato pro ipfo filio . Tum eode loco, ubi hoc dixcrat,patre istius caufa er principis commcmorat,eamq; commemorationem myfticam^trcanam,' ficerrimamq; a jfent- In epidola ad tres amtcos,Hermiam,Eradum, Corijcum,dc amicitia er charitatc loquutus,pos\ea epidolam claudens hac aiiecit.Hanc cpiflo lam uos tres frnul oportet lcgere,fm minus,duos certe in comune, idq; quoad eius fieri pofiit,creberrimc foedere , er lcgcfima,ac fanda, quxiujlitia efi, aduman/ te s omni animi contententione difciplviam , qua foror , er comes ed finitorum: tyu 7iy r£y ncwrtoy &twy Hyifaovcc,? rt orrooy kj t ixiMcrruy,'f n iyipidvos curis ttkt^x Kvftoy vmy.vujjrr^, oy cur ovr cos Qj-teao' tpZjjfyr,(iffv/jiiQx7rcwTiS ottep&s «? Jlwxyuy ccvSgcmtay XtiJlaittavtuy, Hoc efl,Adiurantes etiam rcru omniu principe Deum,rerum inqua prafentium, Oc futurarum, tum principis huiuser caufa patrem. De quo fluere fuerimus phi/ tofophati,dikcuU ac dare cognofcemus,quantum potefl concedi hominibus bea/ tU-Hac Plato de fontibus Mercurij jut reor . Qu* mectm reputans,modo non la/ ebrymas profundo pra gaudio- Video enim generis humani Seruatore femper co / gnitum, nunquam fe ab afredu humano adeo fubduxiffe , ut eo ueniente , prorfue Ium res duiinius eius, er augudifima,qua dicitur Tnmtasjudcretur. Videtur e/ Mm ignaris admirabile , in Dro effe patrem ac filium , idq; pracipue cacutientibus iifrkcet Hebrais, quorum funt animi femper inepti fimorum cogitationum pleni, nec ftnit eos unquam imperitia uidere ueritalem • H abes apud Platonem, phiofo/ phia profana antiStitem , hominem ante Cbtfhwn multos annos natum , nudam, atque apertam patris ac filij commemorationem . Filium dicit effe principem m / nium rerm prafentium ac futurarum . Quafunt autem res futura, nift futurum fecultm f Siquidem er Paulus regem fecularum , er prtfentis , ac futuri fcculi principem eum appellat. Vtriufquc principem dicit eum Plato , cuius paulo poH Ihminat Patrem. Trn Plato uocat eundem caufam,eam mddicct qua creauit m/ ' . f »«* \ } DE PERENNI PHILOSOPHIA. 8j qum non htc commoneant m admirationcm,femper hodiernam ftpien tiam, quot tunc e jl ubify uulgadfiima,fuiffeprioribiis feculis notam,prcdicatd , licet p ducis t Qjjpd autc Plato m hac epiRola de filio Dei fit locutus , V quod non mihi primo teriut htc affulfcnt,funt dolbfiimi Grccoru Theologi,ijdem $ nummi Philofo/ piri tcRes,Clcmens Alexandnnus,Ongencs,Eufebm,CynHus, q (itentur hac ep i fioU de (ilio Deifcripfiffe Platone, idc j{ contra Philo fopbos profanos differentes , fy eos [criptis fuorum reuincctcs. E quibus Origenes contra Cclfum libro firxto, i weur7te\7rxypitoiO(j&jros tifyvau LthGs,(£ TreMce t •? 7rft&TUyos tfyecn(fiity/oi,t.K<»p oi/xcu <ni)7ix rty t/a Sta \oyoy,rny 'nfydt 7iAct' vari A iyony/oy yi 7H7i&stgyHou/ £? nopicrxoy uZAscAh , nruc/k t yu • x wA odruvot tefis-.Celfus *ute,qui fe omnia fcire profiictur,multdqi ex Pia/ tone profert tcRimonu,ultro,ut quidc ipfe arbitror,rettcct,qut de filio Dei loqui/ tur Plato,in epiBola ad Horni, er Corifcum. Sic enim fcribttibi . Hac Origines. Eadem Eufebius,cr CyriHus,cr Clemens in Stromatis . Sed unus Origenes fuffi / eit.Nam Platonicos ipfosuidebimus in progreffu ftmilia confitcntes, h acq; epiRo Ia pro tcRimonio duarum hypoRafeon utentes. Hoc idem uidit C r protulit Vgo fc/ nior,ualde bonus Theologus. Bx Theologia Orph ei de nerbodiuino.Si quod Gluoxdiuina,& qood fermaior mundi. Gap. X X V 1 1 1. -jRfnctprm Graea Theologia diximus Orpheum. Nam nemo fere ante hunc a/ * pud Grtcos memoratur. Siquidc ante poetat, quos appellat Theologos,cran/ te phdofophos floruit. ConRatq; eum in Aegypto diu peregrinatum,ab Aegyptijs facerdotibus Theologiam didiciffe . Huncloanncs Grammaticus in uita Homeri uocat o-oQdrrccToy.zius I uBinus Martyr, cr Cyrillus egregie meminerunUn hu ius Theologia multa ueritatis antiqua uifuntur ueRigia,qiue etfifunt quibufdam fi bulis a fuperMofis poRea temcrata,fcpofitd tamen, ac dirempta, er expurgata, fiam recipient uenuRatem. Nam cum er fuperfotionibus fidfis,crcultui domo/ nm,omniq; idololatria deditus antea fiuffet, er hymnos er odos difsfu&tijsceci niffet(fi tamen eiusfunt hymni , non potm alterius Orphei atate multo poRerio/ ris) poRea rerum utrarum [cientia admtus , cecinit ante ode uiu palinodiam,cr «h unum uerurnq; Deum acie defxa,maieflalem,dmnitatem'que eius, quam apud Aegyptios didici jfet, miris laudibus celcbrauit . Hunc igitur, cum omnes uetuRifii/ tnum confiteantur , quidam $ affeuerent eum difcipulum Mofts fiuffe, id ejl,Mu/ fici , e quibus efl PolyhiRor ( quod ipfe non affirmo) ex illa Aegyptia ftpien tia, alidque per orbem ffarfa Theologia, multa fcripfit uera , er his feculis admiran/ . da ■ Altifiimm ‘que Dei uerbum fequens celebrem famam , uocat uocem , per quam ajfent patrem omnia creaffe . Scripturus q; hac aldfiima myRcria ,fic cor/ meninckoauit: fdtyfojseu ois St ius $»>Sv£*J <H fariii&i jSt r f * Dicam *4 AVGVST. EVGVB. LIB. I. D icMH qucis fis efl,claudatur porta pro finii. Proponentur igitur quadam tantum camina ad fidem,ut confenfum omium ft/. culorum agnofcas. Apparent enim eadem apud hunc de filio atq, Platonem, Mer/ curium,chaldxos,csteros<^ omnes. Ad filtm: Lis <fi Aoyoy 3« oy ,7bvtoj m&ersJ)p4\i\ \iiwoop Kfce</lixs voifop xvt©Vv <P"i7rftcuy% • 'ATjan&jicisvop <F ifyogcc HS<rnoio rx/nuiiw, *A9cwxrBp,7iotAoues Jt Aoy&- ttPA <f>cc«y« i, ViS 00/TOTtAMf ,*U/'7iS' <fC VEJC 7ICCMTK TtARTtM, *Ey t/$ tamis eurps ?r^twwtT«,»e/ltT<f «i>r>p E«V«f cwc 'Ivywp $pxTO|/,*oai </T « eropexrtu» ln$ Dei uerbrn afpiciens,huic femper adedo. Defigens animi altas luces, perge uiamifc , Kedam,fiHorem(p unum nate afticc mundi Immortalem, quem patrum fert fma priorum Vnum,pcrjiflumq; fibi,tum perfici ab iBo Catera,cumq; iUis uerfari,non tamen ullis Cerni animis hominum, fedfola mente uideri. Vis carminibus non folum declaratur noftrx noni fimorum feculortm Theologi* dignitas, qua omni mundo (duxit, fcd confirmantur ditta Mercunj, Ch aldxorum, S(byHsru,An4xagora,Platonis ; cu quibus Orpheus,ipfi(p omnes inter fc,diuino quoda wflinflu confmdentes,filio Det decernunt fummd diuiniutem,rcrum crea/ tionem,hunc adorandum, fufptciendum prxdicantes. Ch aldtusrcrm eundarum dicebat patrem dediffe filio autoritatem er creationem. \s appellatur ab Anaxago ra,cr Platonicis Mens.Confirmatur 4 Platone er Ariftotele. Vocatura M ercu/ curio non folum MenS,fed etiam uerbum , genitum 4 patre . E ccc igitur er apud Orpheum hac uuiuerfa.Nuncupat enim eum uerbum diuvmm:Verbum declarat autoritatem,rationeniq; creandi: diurnum odendit eum alterius ejfe uerbum , eiut fcilicct qui proprie ac principaliter efl Deus . Quem,cr idem filius , Deum fuum uocabat-Non eripitur tamen ab udis diwritat fUij,fed prsdicalur, prouchitur,hor tantur omnes,ut hunc agnofcamus,ac 1 teneremur . Deinde Orpheus appellat eum ipfum (io<rt*otOTV7ronHy, formatorem mundi . 6 confenfum omnium mirabile. If enim efl fenfus uocisidorum priorum,qui filium dicebant Mentem: dicebant fci licet propter formas mundi,propter decorem ac uenudatem , propter ordines re/ pertos.Sola ratio dare poteft ornatum, fola Mcns,fola intedigentiatmaxima alit et fapictifima,omnipotensqi Mensjummos er uniuerfales ordines. Intelligcntia igji tur dicebatur ab iUis propter creatione , propter Chaos,e quo Mens omnipotens, tanqui origine, rudi/f; inchoamento, ordines omnes [apientiftmc exprefiit.Q$em < • DB PERENNI PHILOSOPHIA* I) fenfum Orpheus alio fono notiore exhibens, appellat eum TtnrUTHjj t Formato/ rem. Idem ergo efl Mens, atque Formator. Cuius efl enim formare, nifi I nteUigcn/ tu,CT MenusfHac omnia audiens, cr rcfticiens,ac celebrans Poeta nofler,com/ memorato Chao , hunc ipfum , quem Orpheus Fomatorem , eadem prorfus fidentia, mundi melioris Originem uocauit. lUe inquam firmator , mundi melioris fiat Ongo. Mundus melior, forma coeli, cr terra, omttiumq; calcdium , ac terre/ Sirium. Et apud Platonem Verbum diuinifiimum , apud Orpheum , Verbum diid/ num,apud Mercurium Mens prima, generat Mentem, Verbum. Efl apud Anaxa/ goram Mens digerens Chaos, cr creans ; confirmat ktaturq ; ea Plato . Efl apud eundem Caufa,excclkntcrq; Caufa.Apud Orpheum mundi Formator-Hibil ergo difcrepat-Poflea cr hoc exprefiius carmen intonuit Orpheus: Ovpctvoy ogxifa a\ St» <roep'oy t pyoy, A vflw Ofxtfu <ri 7rccTpos,Hy icpdiyfx-n 7rfanhu. Te caelum obteHor fapiens opus omnipotentis , Vocem te Patris adiuro, quam protulit ipfe, Primum,confilijs eius cum conSlitit orbis. Verbum, cr Vox nomina Fili/, eademq; utriufq ; ratio, lufjiis efl, cr diOus, mif/ fusq; ad creandnm.Hic quoq; patet Theologia nouifiimorum [eculorum,qua con fitetur creatorem omnium Patremjed perFilium. Quibus uerbis is fubejlfenfits, quem fepenumero declarauimus,Patrem effe tanquam iubentem,tanquam dido/ torem,mutentemq; Filium ad crcationc,cui non foliim autoritate,fed cr naturam, aediuinitatefuam dedit,id efl, genuit, vtaute [cimus, et prxdicamus non Patrem uenifje ad redimendu genus humanu.ficiffe res humanas, fundum mortalium mu Heribus,fed Fihufic idem miffiis efl ad creandu , quem redemiffet , propter quem eaelum,ac terras creaffet:quemadmodu dicebat ipfe,et [cimus omnes,hancredem * ptionc iuffami Patre, perada a Filio:Res autem eoru principaliter effe dicuntur, qui primi mouent,a quibus confiliii nafeitur rerum gerendam: qui autem fidunt, fecunde caufe funt.Sic creatio mundi,Patris efl,tanqud principalis caufe. Ite re/ demptio dicitur ab eo Jkda,mittentc Filium fuum unigenitu ad hoc ipfum. Hoc igi tur mirabile efl fuiffc quoq: prifeis illis cognitum,rem [edicet obfcurifiima, quam mortales [e ipfits agnofeerenon poffunt.Vere enim dlcdixit,Nemo nouit Patrem, nifi Fihus,et cui uoluerit Filius reuelare . Cogtiofcere quide , cogitare^ pofiimus, ‘ aliquem fiiiffe creatore mundiifcd hunc habere Patre, et effeduiinitatc Patrcm,et rdm,non [olum non cognofdmus, [ed propemodu negamus, non capientes, non credetes^unqud fieri pof[e,ut apud Deum fit qui gencrct,et qui generetur. Quod Hebrai uel maxime irridetesM potifiimu fiicrunt,qui no nouerunt Patre. Nam no feunt,ac celebrant creatore mundi, hunc in Synagogis uenerantur. ueru is efl Fi/, liusDei,qucpoflea corpore,magnitudinc dmnilatis fua abfeondente, cruci affixe runt,fkdu fimdem rtofhi tuncfut nosfimdcs [uipojlea efficeretErgo nifi Filius rc f i xcUjJrt, i )M* U v AVGVST. BVGVB. LIS. I. ucUffet, er nos findi in errare uerfaremur. Ac certe credendu ejl eundem ipfum andquis feculis patrem fui manifijUffe funde Chaldxus, SibyUa,M.crcurius,PU to,Orpheus,hanc cognitionem haufcrint,qui pojlca copiofifiime reuclauit,oflen/ dens hanc e jfe felicitate ueram,ut homines inteUigerent patrem , cum filio. Superio res patre cognoucrunttomnes enim patris meminenmt,credo,tam ex antiqua tra/ ditione, qreuclatione coAefti. Nam Platone qua fcripftt de patre,a maioribus , uel Mercurio, uel Orpheo credendi ejl accepif]c:Mercurio quide et SibylUs,ct Chat/ dais,tu ex oraculo cctle jU,tu andquifimis fucceftonibus innotuiffe . Siquidc iside Orpheus meminit antiqua fima, feretis pafcdifimu ef[e,nutliusq; indigente huc mundi creatore, omnu circ umeunte, regente, fufUnenteq^, quifola mente,cogita t tioneq; purifima uideatur.Ergo a fima prifea hac de frendentia referebat, affirma batfy Orpheus- Videmusq; bic no foli ipfam Theologia, fed clarii e di Orphei te/ flimomu de ea a maioribus defcendete.Fama igitur erat antiqua de eo, qui cum ef/ fi it ipfe pcrfidifiimus,ab eo perfida omnia fuerint. Ea enim fuit caufa, cur extera ipfe abfoluent, perfidi fiimefy creauerit: quia perfcdifiunus ipfe,cr omni poteda/ te,uinbusq; injbruflifimus- Triaq; funt nomina Fdij apud Orpheum,totiTheolo/ g iam condnentia,&tios Aorcs,TH7rtoTHS,ccvTOTtA*s, D iuini Verbum,Forma tormundt,perfe,uel afr perfedus- Quibus er fumma duiinttas cius, u mudicre atio apertifime de fignatur. Deinde Orpheus tria de eodem dicit ad profundi phi/ fophiam foedanda .Primum,qubd idem per conditas a fe res uerfatur, regens fciU/ cet,cr gubernans eas,ut Pbtlo declarabat-.tum quod eius per omnia conuerfio, et afiifientia ed inuifibilis,qux nofbris oculis uideri nequeattpojlremo quod fola men te, fola radone wtfHig4twr.Nnnc enim,etfi oculi corporei non cernunt, at mens eo peruenire debet . Plura enim animis ccmimus , quam oculis corporeis . Videre . per animos partim rado dicitur, partim fdes.Ftxc Orpheus,& alu complura, de diuinitate Filij.Sciendimq ; nomen airrort/M , ef Je idem atq} quod habetur apud Mo[cn,<xv7ouy,pcr fe extdens, primus exijlens,cr a nullo extflens. I d enim eji, quod tndicauit Moft, Ego fum, qui fum, quod Groce o vp,lUc qui prcJUterejl.Ar ticuloq;indicaturexcellctu,pollctq;idc xirroS,atq; articulus c . Pronome indicat principiu,origine:ardculus excellendam, idem ucro efl,o ■ is qui per fe exiftit,<y qui habet hoc ipfum abfolutifi:»c,prxcipue,prim6.Porro autem ide funt cevr or% A*S tcirrocbp,per fe perfedus,per fe exiftens. idem enim funt,pcrfcdio,ty ipfum effe-Quarc quiife exifbt,i feipfo ejl perfedus, Quocirca idc dicit Orpheus, atfy M ofes. lUitquoq; euiditi forne [equitur- Appellat hoc nome «vrm/« , Orpheus fiiu Dei,ut clarum ejl. Cum aut idem fmt,per fcpcrfcdus,atq; per fe exiflens,effi citur,ut quem M ofes uocauit per fe exijlentem 'o oip,fit is,quc Orpheus perfc per fedum.is aute efl Filius Dei apud Orpheum, idem ergo apud Mofen,cum ait, Ego fm,quifum.Dionyfiusquo<fc Areopagites Filium Deiuocatro op. Idquoq;fci/ ctdrn ejl, nomen quatuor literarum apud Hcbrxos lehouah,fonare hunc ipfum, quem DE PERENNI PHILOSOPHIA. ty quem Orpheus Grece dixit avTOTtA*. Etenim illud nomen dejignai eu , qui efk cafy e fl omnis uetus Phdofophiajit uidebitur:ac prorfus quod tpfi Grecie Pbtl o[o pki ro ay,quod efl,uocabant-Siquide ejl uerbu fubBatulc,4pud H ebreos,hdiah, 4 quo fit nomen quatuor liter aru,[onat<frexiJlentem. Quemfmfum autem id ha/ beat. Orpheus pult herrime Grece fignificauit. A pud omnes igitur eft celebris Fi/ ( ius Dci.Teftatur aut luftinus Martyr ide er Philo[ophus,in Apologetico, Verbu Dei ccelijCr terre creatorem Orpheu co^nouifjejjcut nosjinquit, prophetia [an/ florum doctierunf.xltiy ftife & «OTcSiy ti» cuyvrssxo) sr^oiryuy , tyrat, «r i Jluc toj/ A oyoy ri tft i^aurte \yin to efuorsStQuibus cum idem ex par/ te [e tradidi ffet in A egypto,cognouit quod per Verbum Dei omnis extitit creatio, Alu qujrdum ex Philone Jxdxo , de Pa.re,&: prunegcniio Filio , qui Qt uerbu eius , creatoe mundi, hontinuarcictypum, Sc quod Pater fit eminemifsimns, Filius lex, & moderamen mundi, princeps Angelorum.coarternus Patri. Gap. XXIX. f^ye hucufq; locutos maiores uidimus,ita [e inuiccm corroborant,ficemq; pre/ '«i. bentyCr lucem,ut qui udit aliquod eorum dimouere loco,totam necefjc Jit ei confecutionc refeindere. Certa enim funt [cripta Platonis,et Ariflotelis,qui et [ut, CT maiori* difla confirmant. Sed arbitror neminem fore cui minus fidelia , w crc/ dtbdia hec uideantvr,dtnfiima luce,omniumfy [cnp torum indiffolubilt concordia fe offrrente.Refiram igitur quedam alia ex eodem infigni Phdofopho Philone Iu deo, ut totus inta [e fu aptus narrationis ordo. Nam magnis [empa uiris hec ad/ mirationi fuere-Is igitur in opae,cuiusin[aiptio ej},QueJhones,etfolutiones, in hunc modum querit [uptr illum [cripture locum Gen.cap.t. Ad imaginem Dei fi eitiUum:</Ux rt «£* ttrtfi tTtf « Sta Qhcriy re, \y axon Sta tw o/*rt Toy tvi/(!gaffroy,a?Acc a^i t«s txuri ; ttxxxAo/s kj <ro*pS s Tot 'no xt ypery-it/ fmou.,$vmby y/f iJiy iffeiHOvi&lwcu. 7&S xby xbaixteru, ty tskvw get xuy oAuy t Au/*t0,«Mcc rs&s r oy J^flirtgey Stop5«j ftnytK&vis A o r€K hAa ** toytxbf tp cevd^inns 'Jvx.i* rvmty varo S«a Ao^a yct/ fXK&hjJou,i7ruf(H o 71&S -f Aoyvitbs 7tx<rx Asyitut efu erit, <&' vartf “rSy sravrtoy yr 7* jStAT«s« mu xin ifycufWu «rSt/ soni i</!ut iJiy tii/xis ny ywf i»y tfyoyeuuSlweu.. Que [unt, Quaobrc tan qua de altero Deo dicit. Ad imagine Dei fecit homine, no potius adimaginem [ «* Preclxre,cr [apienter id dixit oraculi i. Nr$ enim [eri potuit,ut ulla res creata ai fvnduudmc al:tfitmi,omniuq; patris effigiaretur. Ergo adfccudu D cu,qui ejl Ver bu eius . Debuit enim firma rationalis in animo hominis,a Verbo diuino firmari. Quandoquide Deus, qui ejl ante Verbum, melior ac celftor ejl omni creatura ra/ tionali.Namcm in optima,ac [eparata Jit Idea coflitutus,no erat fas quicq creatu ei afiimiLtri. Hec Philo. Quibus nihil dcPatris,ac Filij diuinitate clarius, apertius, tuhd magis Thcologicu,profundius:uta Chnjhanii expefiare meliora propemo/ ium non liceat. Audite Hebrei gens ferrea,^ tandem caligine graues oculos attol heaudite inquam doflifimum,# difertifimis gentis uejke ex Genejt , ex uefbrit / 4 inquam It 'AVGVST. EVGVB. LIB. T. aquam literis colligente dcmonBrantemfy patrem Ac filiu,quc iuxtd CbiBlitunH Theologia,cr fuperioru omniu,quos diduximus , uocdt uerbtitad cuius imagin?, ut Chaldaeus cr Mercurius dixerant^tfferit homine creatu. Tum ipfum uerbu ima gtrtc altifiimi p dtris. Quid Pdulus d iudfqui cumfitjinquit, imago, rudius, et chara flerfubBantix Dei. Audiunt inqua Hcbrxi uirum maximu,w inter eos nemini,uei Kdbbenis il lis,quos adorant, fecundu,teBantc homine a plio,cr uerbo Dei credtu: ut uerifiimd ratione inteUigant, cur fit ab eode redeptus. Doceret enim eos Philo, nefis fui ffe,ut puter ueniret in mundu,ficut nefis ejfe conuincit, ut ad putre homo crearctur.Viliu aut eo munere perfundit, tanqua minore, er quo puter tanquu mi/ niBro,cr nunciofuo utatur,ficut perhibet alibiidc PhiloProhDcum immortale* quis h sc homini reuelauitfquis ad huc Theologis adyta eu intromifit f Qua naui ad pelagus iBud penetrauitfAn quia Platonicus erat,uideratq; copiofi fimos quaf/ dum apud Mercurtii,reliquoscfc antiqui fi imos Theologos diuitias, unde Platonis il la fuerant decerptafDeinde eo tempore floruit quo iam per totum orbe corufcabat Euangeliu-Sunt aut in his uerbis altifiima,profundifiima myBeria- Non potefl al/ tore Theologia loqui os humanu.Confidcra enim q intime caufam introfpexit,cur perfUiu,uerbumq; diuinu fint omnia creata, id e nimobBupcfco,quona duce per/ ceperit, filium ad creatione,adminiBrationem(U rerum fitiffe miffim , er ut con/ fentiateum Euangelio, dicente eodem filio de Je ad patrem. Sicut dediBi ei potefla tem omnis camis, intellexerunt omnes patrem ejfe primam caufam, alterius Sapi/ entis genitricem,caufam altifiimam, a rebus creatis remotifiimd,intcr eam v res creatos filio intercedente: quam nefis fuipfamperfeadres ingredientem agere, fefeq; immifcere,habentem medium per quem operetur . Nam quod de creatione didum efl d Philone,etiam de toto mundo efl uerumiul quemadmodum non debuit ad patrem homo creari, fUijq; creatio efl: fu totius mundi creatio eiufdem efl . QUd propter alufiime,cr ex profiwdifiima Theologia idem Philo in libris de Agricul/ turd,uerbadiuina,aureis literis defcribenda,utfuperius uifum,effatits:TXvr(t rcounte o 7roiniv xgit jBttttAwf tpl <AikIuj, voytoy 7t6>sj oret' fdb/&'v>y of>$cy,v>y cdr? A oyoy>(& T&Tiyovoy ifoy , is iwiyitA^xi/ e? itf5sT«wT«c recfiOes,oixris yhyxto &x<riAttosirn§yos,<f'tx<A'tfiT?. Qtu [unt,Hxc omnia 'ducit ac gubernat aptifiime paBor o ’ rex Deus , prxftda, tanquam lege reda,uerbo fuo,cr primogenito filio,qui hanc ordinis facri admini Orationem, tanqud fummi regis magistratus fuflinet . H teitem maxima myBeria religionis ChriBianx.Audirc propemodum efl ipfum Paulum-Magna quippe uis ueritatis,femperq; magnorum uiroru fententix funtinter fe concordes. AudiBifi lium Dei primogemtu,audiBi ucrbum,audiBi redore,legemq; mundi a patre con/ flitutum.lUi rerum gubemandaru prouincii credita,eum effe tanquamTtei magi/ Bralum,nunciu,cxequutore uoluntatu patemaru. Mandit quoqiaudiBiregiap 4 tre, primogenitum fum huic gubernaculo adhibete Regitur ergo mundus a patre DE PERENNI PHILOSOPHIA. t9 fer filium fiwmJicut regnum arege per mxgisbratus. Pater atue, qui filium f/unt amat unice,?? jmgulariterfmb omiiipotcnter,ficut omnipotens cjl,non inuidet fi lio fuos honores: fed ei dedit omne regnu uifibde c r inuiftbile , eumq; prxficii uni/ ltcrfts:Fitiu inqua fuas delitus, in quo amando, uicifiimq; filius amando patre, a ter tia uoluptate,gaudijsq;incomprehenftbilibuspcrfimntur. Audiant de ff crati fiir.i Kebrxi,?? cogno fiant ex fuis literis,ex , tutore fuo grauifiimo , nunc toto terrarX orbe adorari,?? coli eum, quife unicum Dei filium ,??uerbum, (? miffum ,©■ nuncium prxdicabat:Omnia patri tanquam genitori,ac maiori fempcraffcnbcns, domino, ac fonti fuo, fu* origini,?? caufeetiuinitatisfux. Nam quanquam omnia, qua habet pater, filtus item habet: tamen pater a nemine largita, 'a nemine accepta ‘babcliFitius eadem, fed a patre-Fons tHe ?? largitor,?? lux,prtmaip caufa: Filius radians ex illa luce,lux xterna ex xterna luce ■ H te dicun tur 4 Philone,gcnerc Iu/ dxo,profifiione Platonico, id cfl,Platoni,Platonicisq; fmuli , nato fub Ttberio,fub Claudio philofophantc,Apoflolorum tcmporc,antePlotinu, Amelium, Porphy/ rium,Proclum,Damafaum,xqualifirme Numenio, apud quos fimilia inueniun/ tur. Jsji nunc uideret gentis fu £ cxcitatem ac pertinaciam,eam, credo , ut plerique ex iUa gente probati fiimi u in,dcflcrct ?? coargueret. E xtdt apud fuperiores Theo logos,quibus tota Theologia comprehendi>ur,hcc nomina filij , Verbum, Mens, Opifix,Caufa:addidit ad hac Philo, Primogenitus, Ftluis,Lux mudi, Gubernator: Grxce hxc omnix,\iyos,vis,PyicHVfybs,xnso\>, urgcoroyoros vicS,V7r<tf yos.Quxcum apud uctercsacnouos omnes phCofophos habeantur, Platonem, AriBotdem,Anaxagoram,Chaldxos,Sibyllat,Mercurium,Orphewm, omne Pia tonicam gentem, apparet totam defdio,qux nunc colitur ac celebratur,Theologid cognita,confi([am, adorata, prxdicatam, antequdipfe fieret homo . Pcrhibctitem Phtlo,mhil effe quod mundu fuStineat,ne diffoluatur,nifi uerbum Dei xtemu:hoc effe omnium rerum uinculum firmififimum, ac Jlabtlifiimu : quod a medijs ad ex/ tremo,?? ab extremis ad media pntinens,xtemum,indefktigxbilemq; regat natu rxcurfum.Eum enim genitorem conStituiffe uinculum indijfolubile uniuerfi. I ure igitur, inquit,neq; terra ab omni aqua alluetur unqua,qux [mu cotinetur eius,ne<p ab aere exdnguetur ignis,ncq; ab igne inflammabitur aer, uerbo diuino omnia di/ rimente,quafiq; elementis in animis imperate.Vt uniuerfum,cx diuerfts partibus, fuauem efficiat harmoniam.Hxc in fecundo de agricultura-Eadcm item in libro dc Hundo.Quo loco obferuandumejl perperam legi in imprefis codicibus voyt os, pro hoyc j.NUm liber ille multis in locis mendofus efl . Eandem prxterea fenten/ tiam repetit in libro dc Agricultura,quo loco ejl Aoyos.Ejl locuples testimonium eum locum effe deprauatu,quod ibidem fcribtt^urfclp y>tf> f VKToy arca» TeS 0 ytr&roK W«/« wccr*f:Vinculum enim uniuerfi indijfolubile genitor eius pater fidi. Qtwd de lege non quadrat, fed uerbo,quod 4 patre generatur. Rurfus iit opere, quod in[cribittQupd malum [oleat infukan bono, hxc ait : Decet, inquit, f J eos »• AVGVST. E V <3 V B. tIB. r. Mf (fui cum fcienda foedus inierunt , rfjjfa defiderio uidendi , to <5p . I d quod eft- Quod ft non detur, faltem imaginem eiut facerrimam,uerbum . Tum fi quis non/ dum dignus bibi tus fit,ut filius Dei appelletur, fludeat fdltem aftimilari prmoge/ tuto eius uerbo,qui ejl ante omnes Angelos , Angelorum 'que tenet principatum, multisq ; nominibus appellatur . Etenim uocatur Principium ,cr ii quod ejl (No/ men fcilicet tetragammum , ut reorfentire Philonem ) cr Verbum , <y Homo ai imxginem,cr Videns, v I frael- E o’<^ prouedus fum paulo an te, ut laudarem uir/ tutes eorum, qui dicunt,qu6d omnes fumus filij unius hominis . Etenim f nondum eo peruenimus,ut fimus fili) Dei faltem atema fimus imaginis eius -Dei enim ima/ g o eft uerbum aternum . Audiui autem quendam ex amicis M ofis efferentem ta/ le oraculum:Ecce h omo,cui nomen eft Oriens. N oua quidem nuncupatio, fi uideh cet Je eo dici putes,qui conflet ex animo er corpore . Verum fi de incorporeo illo , diutium Ideam jerente,tumucrajiteberis,refli fimum ac fignificantifiimiUUi no/ nten indicum Oriens uel Ortus&KToAti.Hunc enim aternum pater omnium ge/ ttuit, quem alibi Primogenitum appellauit.Ipfe autem, qui genitus eft,uias paternas imitans, er ad exemplaria eius originaria refpicies,fpecies fvrmauit. Quid fi quis uclit nudius atq; expeditius uti nominibus,nihil aliud dicat mundum intelligibilem, quam uerbu Det iam mundu creantis. Nam fi b omo,qui eft pars mundi , ad imagf/ nem eiusfiftus eft,multo magis totus nmdus.Eftergo Deus, Verbum, idea, I dea/ rum archetypdfttoc eft,onginaria-AcMofcs cum dixit,in principio creautt Deus: non ut plerify arbitrantur temporis principium refpexit: neque enim erat tempus ante mundum, fcd aut cum ipfofiut,aut poHipfum. Q uod fi principium temporis Niofes illic non refbcxit, neceffe eft dicere principium fecundum numerum : ut 1« principio creauitjfit perinde ac fi dixiffctjrimum creauit coelum ■ Primum igitur , inquit Phdo,ipfc creator creauit coelum incorporem , c terram inuifibilem, Or Ideam aeriam, v uacuum. E quibus aliud quidem appellauit Tenebras , quando/ ■. quidem magnus eft aer natur achanc autem, id eft, ideam aeriam,Abyffum:profun dum enim e ftuacuum,cr prope in finitum. Deinde aqua incorporcafubftantia eft tr fpiritus- Tum feptimi fuper omnes luminis. Quod cr ipfum erat incorporeum, cr intelleduale Solis exemplar, omnixef; incaeioaBra lumino fa erat ftiflurum» Vriuiicgium autem fpiritus er lumen funtfortiti. Spiritum enim dixit cffcDci, quia uitabffimus fit (piritusmita au te Deus autor. Porro lumen , quia excellens pi4 ebritudo,tanto intcticftudbs ipfa uifibib clarior,cr lucentior,quanto fol tenebris, dies noflejncntis iudiciu,qua eft totius anima principatus,oculis corporeis. iUud ergo inuifibilcyCr inteUiginle lumen uerbi diuinifuit imago generatione eius inter pretantis.Et eft fupcrcocleflis ftella,fons uifibilmm fteUaru-.quam non ab re appet Idueris mayxvyitmjd eft,cunfliluminemjtcl luminofitatem:a qua Sol,cr luna, eateriqi errones, c r ftclla fixa accendatur, quatenus cuique potuit ex puriftimo, acfynccro lumine largfri, ubife uertere coepit fecundum lumen inteUigibile ad ui/ fibdie DE PERENNI PHILOSOPHIA. ft flMis mutationem ,idefl, fieri lumen uifMc ex inuiftbili . Nihil edenim eorum qux funt »n fenfu, purum. Igitur incorporeus mundus Um finem habuit flabilitus, uc favutus m uerbo diuino-Hxc Phdo,qux nos fideli fime uertimus e Grxco. Eu/ | m CT ab Eufebio profiruntur, fed a nobis prxterm non debuerunt , nec erube/ fcendum nobis puuuimus,m unu corpus reuocare,qux fparfa locis multis effent. In his igitur mbrabdifiime prxdicat,agnofcit uerbum duimum , frit quam uim ha/ heatjUt meliora uix apud Theologos Christianos reperias . Omnes funt prxconcs uerbi dmini,uetcres er noni: fed hic apud Philonem ,flupenda : eoq; magis mira/ mur,qu6d non frcde attigimus , unde hxc proficifcantur : an ab antiqua Tkeolo/ gix,an quod florente noua,is quoque floruerit, quem fcribunt cum beato Petro Ro nue loquutum.Agnofat ergo uerbum diuinum, uocat primogenitum , creatorem, emulum,ucl imitatorem paterna Sapientix-Stquidc V idem filius : Dodrina mea non ejl mea, fed eius qui miftt me.Vocat orientem,totamq hanc Theologiam coi/ tigit,uel idudrat ex Mofe,cr Prophetis,odendit per Filium omnia creata, P atris imagincm,exemplar autem er Ideam rerum creatarum, ut Pater fit exemplar, er idea originaria filij.Fdms autem I dea er A oyo{,id ejuratio rerum creatarum.tn/ ter Patrem er res creatas maximum uerbum intercedat . Fontem autem omnium rerum, er omnis lucis eundem dicit, uias paternas imitantem . Namque er idem in EuangehoiPilius nihil jicit , nifi quod uiderit patrem fidentem . Nihil fublmus potefl memorari,non ualet ulterius cogtatio penetrare .Didum ejl a Philone, quic quid apud mortales de diuinitate patris ac filij dici potui jfet . Sola fuperejl gratia/ rum adio,ut laudemus Icfum C hridum,Deum nodrum , Verbum Dri £ ternum , Sapientiam,Creatorem , qui fuam oculis humanis ignotam veritatem reuelauit,c/ tmq; ita patefecit,ut pojfet cognofccr adorari, quem agnofcentes,fimul agnoui mus fontem diuinitatis fux patrem,eumq j cum ipjo fapientia eius adorauimus. T tfUmonium de Patre ac Filio ex Nuracnio Pyihaeoreo,& quod Pater fit primus. Filius fecundusidCtjuod Filius apat omnia.Pafer lubcai : Si quod Pater fil ipfuin Bonum. Cap. XXX. m.,Vmenius,ut dtixi,inter Pythagoreosinftgnis,cuius Porphyrio-tede Jludiofe le/ Agebat Plotinus libros, qui^ apud Platonem phdofophiam M ofts credidit effe, dicens non aliud effe Platonem , nifi Mofen Attica lingua loquentem , is inquam , fi uc quod prtfeorum fententias teneret,prxcipue omnium quos produximus , fm quod in Mofe,uel Platone , uel certe Philone aliquid eiufmodi uidiffet , fm quod pod Chridum natufioruerit,multa dixit de patre,acfilio,duas cos caufts , duosq; Deos appeUans-.prmtm [edicet ac fecundum, ut Philo,ut Plotinus, fed Deum p a' trem c tufam filij,Filium autem caufam mundi afferens: eodem uidelicet ordine,at/ que fiipcriores omnes-Affirentur in mediu aliquot uerba Gtxca, reliqua fideli fi/ me Latina reddentur * Stis e f\tr§ircsiy tavruwv isipicvAis,</Ui t« ieurrv rvyyqvofdU&di s>Asv}hh Tfm wJltsu^vrvp, usu TfITCS 9t ^ 'AViGVST. EVGVB. LTB* I. v ipl-ns tfoy eityyxfisn fhimpyay Vfay y^u>y r> 5jj>aJ7»{/, i ^ /# luVfjiiinQr j w&L 7rctf>cz,i(c/u. y» royufu&ta 7rct7\gx r>y 7rfwy*y Sicy:DcusPrimus,inquitjn feipjo quidem exiflens,ejlfimplex, propterea quoi fcmpcr fecum ejl, nunquamq; efldmiduus: Secundus et Tertius, ejl unus -Etenim neque operari oportet Primum:&- de opifice Patre,ac F ilio oportet arbitrari, Pa trem primum Deum . Quidfentiat Numenius , multis alijs locis indicat . Sic enim oddit:Si igitur de Opifice quxfierimus,dicentes cum oportere priorem cxiflentem,. fic facere, habet p rxclare. Islfr rationis aditus . Si autem de Opifice non Jit [emo, fed de Primo quaeratur, ea qux didt [untconfecro , er fandi flatuo. Acfmt e 4 quafiarcana,cr non pandcnda.Tranfeo igitur,ad capiendam rationem, aliunde eam uenatus. A nteaquam tamen femonem ingrediamur, confitendi* nobis ejl rem haud ambiguam:Pnmum fciltcet De um,ac Regem, uacare ab omni opere • DrttW» autem opifacem,imperare per calu euntem . Sunt autem hx uitx alia quide primi, alia fecundi Dei. Nam primus Deus erit fic. Secundus autm e conuerfo mouetur. Primus inquam circa inteUigMia,Sccundus circa intclligibilix, crfenf bilu Netp itero admireris ex, qux dixi : multo enim audies mirabiliora . Nam pro motu , qui inejl Secundo,dico quietem ineffe primo , motum cognatum, propinquum, i qu& Cr ordo mundi, er p crfcucrant ia x terna, v [alus in omnia rcfanditur-Infextoau tem libro Numenius fic feribit , Quoniam autem [ciebat Plato apud homines, fo/ Ium opificem effc notum, primam autem Mentem , qux uocatur Pater , omnino ignorari,ob id eo modo ejl locutus, ac fi quis diceret,b homines quem uos arbitra mini Mentem,non efl prima, fed altera efl ante hanc prior,ac diurnior Et rurfum: Gubernator quidem in medio pelago uedus,fuper gubernacula flans celfa in pup pi, temonesq; tenens, nauim flc(ltt,acregit:oculi autem eius, v mens uerfus xthe/ rx,ad fublimix refpiaunt-ldem Numenius in libro de Bono, Etenim, inquit, ftopi Jtx Deus,c]l generationis principium,bonum ncceffe efl ex proportione effc prin cipuwt cjfcntix. Huius autem ex proportione imitator efl Deus opifex ■ Subfiantur ucro re frondet generatio,tanquxm imago eius, er imitatio. Si igitur Mens fccun/ da, ejl opifex generationis,bonum erit ipfuts effentix opifex , per fe bonum effeo/ Mx innatum. Nam Secundus duplex exiens per fe facit er I deam fuam, et mun/ dum, cum fit Opifex . Primus igitur Deus efl per fe bonum : huius autem imitator Opifaxbonus.Hxc omnia dicit Numenius, obfcurius quidem propter res obfcur r <tf,er modum loquendi Philofophorum. Vidimus prxclara multa, Patrem, ac F i/ Itum, primam et fecundam Mentem, quo Chxldxorum difix confirmantur, clare/ fcunt:primam Mentem procreatricem,genitricemq; fccundx: fecunda opificcm,et creatricem mundi,imitantem prima- Vidimus Patrem appellari perfe bonum. Fi/ lium autem Mentem mundi opificem, imitator cmq; Patris : Patre uacare ab ornrn ' eperr,Opificc,xc R egem per omnia tendere, in Euangelio I oannis eadem Motf, dicittPaier non indicat quenquam,fed omne indicium dedit Filio, Platonem dicere hominet DE PERENNI PHILOSOPHIA. 99 homines credere hunc Opificem, Vatrcm autemignorare.Crediderunt ftilicet^ fmferunt homines,Platone tejle,Filium Dii, id ejl,0pijicem mundi : Pater autem erat ignotus. Apparet igitur omnibus feculis nostram uigpiffe Theologiam.Siqui / dem Numenij tejlimonio perbititur ueri fimum effe,antiquosfcripfiffe,cr tradi t diffr,qua fupenus admirati fumus. Sunt enim eadem kac,atq;illa.Ex his enim Nu menij ditiis panditur quoddam facramcntum, quod in notira quoque Theologia ftpifime rcfcrtur,eum,qut apud Mofenac Prophetas,creator calt,ac terra, Ja/ tor bominis,legislator,gejteris humani gubernator, cr retior memoratur, qw% tum patribus olim loquebatur,apparebat, A ngelos ad eos mittebat, fuiffe Filium. Nam Pater,ait Plato,zr Numenius,eratobfcuriorFallebantcp mortales creden/ tes mundi,cr humani generis autorem effe primum illud, eminentifimumcfa prin/ cipium.Erat,inquiunt,is Filius, v Mens fecunda,cui Pater contulit omnem dmini tat em. E oefauocat Verbum eius,id efl,locudo, autontas, mifiio,magijlratus- Pater erat obfcurior,ac nifi Filius reuelajfet ,fme per oracula ej prophetas , ftue per fuccefiione,fiue nouifime prafentia fua, nunqua eum mortales in animii inducere potuiffent Pater, ut fupremusejluacans. Filius operans. Hinc omnes animaduer/ te nt eande effe Philonis, Numenij, Plotini,Theologja, ut alter ab altero didicerit. Bx Amelio.dc Vctbo diuino artenio.pdft homine faiSo: Et quod Ameliua tcfHmomum I» annit protulcru.Hcradtiumqicium dt Verbo fuiflir locutum. Cap. XXXI. . Mcliw nec ipfc inter Platonicos non illuflris,omnium,qux prxcejfcrunt,prx/ *^tipuus,ac nobili fimus ejl teflis.Ac ueritas herum rerum, quas hoc opere dtf/ ferimus, eo ejl irrefragabilior, quod perfuccefionem homnum, ac fectdorum cfl robor ata,ab omni xtate prxdicata,confvrmataNam prxterid,quod fupenus dtxc rantomncs,etiamcum tetiimonio Amelij,fecfuitur teflimonium H eracliiide Ver bo Dei.Sic autem tit:K&i etrros ig ly b Aoyes, oy ceu enet , ree yivo/ ftfepflc iyiviw, tiiscty x&i Lp&n A«7BS t,G$ p« Met oy b Jhccg&egte ititei,ye th cdytis Txr/aiv y arufi<x.KX$istxo7t>c7{&$ Qtoy ¥ur,*j 6iey anutiAi v omvfct bsAS>s y\fflvnebcu,yi a> 7» flooyitvey $*>y,Kj faup H&t oy 7n<pvKtreti, jgee a$ -ne <rd>iut7tc ntUfmy , ^nAua-xy-svoy, ifecrmc$cobcti cw3ga>7roy,wm ^ ryviKctvrtee/laKiii/vxi^ efv/ «tu s fnyecAtiey^a/xtAQ kj yiecAv(ltrne,7rKA(y uj 8i'oy «k, cios lty7r$> 5kes r> cr&yiCtKjTiw <retgKKKj"nytw6fCmoy KcerxyGlujeuy Atep, hoc certe,inquitAmeHus,eratVerbu,per quod femperexiflcs,ea quafunt, fktiafuerunt,ficut Heraclitus cenfettet per loue,quod Verbu Barbarus ille exijli/ mat in ordine, er confufione printipij flans, apud Deu fuiffe, et Deum fuiffe, per qfie in uniuerfum cutiafunt fbtia,in quo quodjbtiufit,fuerit uiues,et uita, et Ens: tum in corpora lapfum,carncmq; indutum,hominem apparui ffc,ofcndcns etiam tunc natura fua magnitudinem. Onmin 0 q; refolutu, rurfum deificatum. Dcumcfr (Xtitijfe,qu<dts item fuiffet,antea quam in corpus,^- carnem, et hpmmem defern dtffet, 94- KVGVST. EVGVB. LIB. !. dijfet . Hac ait Amelms, uir a Chrijiuuu quidem religione aliemtt, fed qui prind/ pu ChrijUana fapientia crnou habuit, c r ap probatu t. Non folum in eo maiores fiios Gracoify Philofophos fecutus , fed nojkos item,pracipue Diuum loannem, quem Barbarum appellat, quod effet Habraus. Cuius totum ajferit Euangelium a quo de Verbi atemitate, et rerm creatione per ipfum,eiut<p in canem defcenfu philofophatur.ln came ait eum magnitudine diuinitatis fua demonjkajfc , ntbdcfr de fua maiejlate amififfc.creaffe omnia in ordine,crconfufione: ordinem dicit ip/ fum mundum dreatum:ccTxp«v,id efl,inordinationcm,ipfum Cbaos.quod ordi/. nem antecedit, ut efl apud Platonem Aderat,inquit, Amcluu,hoc Verbum quan/. do ex inordinatione fidus efl ordo. Ipfe enim fiut caufa,ipfe moderator. Erat in il/ l o exordiotcratq; fequefler inter ordine, cr cofufmem.tunccfr etid fiut cum Deo , cratqf etiam ipfe Dcus-Hac omnia reperta apud Barbarum Ameltus nnraturjau/ dat,probat,exclamans,<ydeierans per louem hoc illud effe Verbim,pcr quod o/ mnia fida fuerint. Audite quxfo omnesmonenim leuidereejl fcnno.Autore, er tejlc Amelto, illud Verbum de quo Plato et ante eum Heraclitus locuti fuerant, efl illud Verbum per quod omnia funt aeata,cr de quo fcripftt in principio Euange Itj fui Ioannrs,quem Barbarum Ameluts uocal , id efl non Gracum, fed quafi Aea g yptium, Cbaldaum,ucl Hcbrxum . Quemadmodum Plato dicit philo fophimk Barbaris ueniffe ad Gracos.Omnes enim,qui non efict Graci Barbaros uocarefo lebant . Videte concordiam totius ueteris,ac nou£ Philofophte, non me , fed ipfis Philo fophis fequejkis , er arbitris, afferentibus Verbum a Chaldais,Mercwrio, Orpheo, Heraclito, Platone celebratum,iM effe per quodfmt ontnia creata , cr quod poflea cameafiupta homo uifus fieri t: Nec imminuta in eo diuinitas eius fue rit,fed mirabilis in eo apparuerit,CT qualis, quantus^ quondam- Coniungunt igi/ tur dexteram, fefeq; exofculantur,uetus,cr noua Theologia,cr feculorum inter/ uaUis difiunda,redeut,ipfis phdofophis autoribus,ad amplexu,mutuoi {; copula » tur, cr per manus phdofophoru ducitur in facrariu,domiciliumq; fuum ueriuccv m certu/m, uerumc^ domicilium, efl nouifiimus is aduentus eius, ad quem omnia re ffiodent. 6 beata palam tepor a,quibus ueritas hac, hac T hecloga manififlifiimd de coelo refulfit , quam philofophi uidebant, cr non uidebant. Ocurrebat oculis , fd quia non erat,quantum pojlea luminofa,totafy lucis fua flumine prorumpens, rurfum occulo s eorum delufos, in quadam caligine relinquebat . Eadem igitur efl netus, ac noua Tbeologiatnec aUii adoramus Deu autore, principem'^ generis hu tnani,itcp, iQi. Siquidi cr Plotinus affirmat f emones hos,nunc de magnis his prin eipijs habitos, de Verbo, de imagine fummi B oni,de prima Caufa,de Opifice,non effe nouos,fed longe antiqui fiimosiqua nunc a nobis dicantur, effe quafi interpre / Utiones eorum. Vcrifiima profifla dixit . Hac enim nouifiima Theologia , refeidit uclum, omnia qua laterent patefecit , omnem caliginem diflulit. Quocirca quum fwt hac non noftra folum pradicationc , cr profifiione tmififU , fed ip forum quotyph&o/ DB PERENNI PHILOSOPHIA. >1^5 tpt P hiofophorum teftimonio probaU,non uideo,quid Ph&ofopbiam a T beo/ logia difiungotNam neque Ariftotelem,quem fuorum miarum Theologum ad/ mirantem fepe reperies, pojfumus ab i&orum confortio , Ji indices atqui uolueri/ mus cffe,frwigcre-Q£od indicium mu dofiifitmis rclinquam-Dedarabo ipfe ex parte,ubicunq> res c rufus poshdabit.Con}ltt,quAm fiUantur, haUucinentur mi/ frrifimi Hcbrai ; quos equidem ai hac amicienda inmtarem, nifi feire pi eos dari tferam , ut perpetuo cum ratione mfaniant : c r quibus imperitia , mdi/ tiafy reddat incognitam, c r ingratam om/ ' nem iteritatem. FINI S LIBRI PRIMI. f 1 44 avgvstini stevchi eygvs BINI DE PERENNI PHILOSO/ phu, ii > br secvhdvs. • ' % t. . Dc Theologia aiutqooruni icftimonium Ariftotdii.cxcmplarcji ex aKf», , 4 qui» Gi ucnceaada ac fafjncienia. Cap. I. • : • •• ’.•> . c k i p t r r v s fum hoc fecundo libro de numinibus tri/ bits,fmc hypoftafibus,totaqidiuinitate,fequens prxtcrita/ rum dcmon&rationum rationem. Quod antequa Jaciam , uifm c fi prius Aridotelem audire loquentem fuper Philo fophia maiorum , ut antecedentia cr fcquentia confirmat tur,cr iUucefcant . Qtu etft uiderit, aut uidiffe difimult/ rit eos libros, quos Plato : uideltcet Mercurij,Sibyllxrum (nam i» Phxdro meminit Sibyllx Plato)Orphei quoq-„ exterorum que item quos Plato cognouityCT dodrinam eorum adeo efl admvratm,ut fuerit fecutus: dico A/ naxagorx, Heracliti, Py thagorx, Empedocbs, cr Parmenidis, exterorum : cuti tamen teBimonio pofiit apparere,antiquos iUos prxclara multa mirabilia^ dixif/ fc,utfue m numerum Theologorum, fiue Phdofophorum affcribantur,plurim4 ab eis manauerint , qux magnam quondam priorum fecularum fapientiam teSU/ rentur . Ariftotdct ergo de rerum principijs in libris de prima Philofophia diffe/ rens,hxc fcripftt:Traditum ejfe fub fibularum inuolucro ab antiquifimts illis pri/ fciscfc uxtis pofleritatiyhos ipjos,quos diximus,effe Deos, er naturam diuinam re/ gere ac continere totam ipfam rerum naturamxxtera fibulis, ut probabilia effent, CT legum obferuandarum eaufa,ad utilitatem ab his jiiijfe obuoluta,qui finxerint D eos jimiles hominum, exterormq; quorundam animanttu, multaq; id genus ei* addiderint. De quibus fi quis meliora feparet , id uidelicet quod tradiderunt , DtoS ejfe primas principales q; fubflatias,diume loquutos eos arbitretur. At* uerifimile effc.fxpc unamquanq; artem, Philofophiamcfc perfide repertam, rurfum extindi C r deletam- c r has opiniones placita $ e orum,ufq; ad hxc tempora tanquam rclf quias perueniffe. Patriam igitur opinione de primis fubdantijs huc ufq; nobis da/ ram fuiffe.Hxc Ari&otcles in libris de prima philofophia , de defeendente ufq j ad fui tempora maiorum fapientia,fed lacer a,& cuius ueluti reliquia ufq ; ad fuafe/ ala permanarint. V nam quamque item artem, crdifciplinam prifeis feculis flo/ ruiffe,fed extindam temporum iniurijs, ad poReros non perueniffe, nifi laceram: magnum autem ac duunum corpus eius apud maiores extitiffe. Prifcos illos credi/ diffe V xffendffe Deum, id efl, ro 9t Jop, ipfam diuinitatem , numen naturam complexum omnem continere,idq; afflatu quodam diuino eos dixijfe. Hxc afflr/ mat AriRotdcstqucm fi pojfcm orarem,ut fecum fua dtda perpenderet , ddigen/ trr$ DE PERENNI PHILOSOPHIA • 97 tonfiderarct,qux de Deo maiores tradidiffent. quos fi lauda t,quoJ credide/ tint omnem ruituram Dem complexum [uttincrc , admireur etiam neceffecfl, qua tam mtra,fublima, profunda de eo prxdtcauerunt . Et fi putat AnRotdrs m/ tegrrn olim perft&tmq; mguiffc philofophiam,cuiut tantum rdiquix ad pojleros peruenerint,iUum etiam atq; etiam rogatu uclim, ut me colligentem has reliquia t, C r afferentem ex his,ficut er ipfe, maiorem quondam diuinamty fapientum apud frtfeos fioruiffryne fremat, ne contemnat. Quod certe non fioat , mfi fecum ipfe difiideat-Adimror enim er affirmo iuxd cum ipfo , diuina quondam perfidtmcp penet antiquos philofophiam , idq; fimiliteraty ipfe per quafdam quafi contcOu/ ros O- reliquus ad nos ufq ; deuc£las,incedens. Quod fi Antioteles qua parte hxc maiorum phdofopkia Dem rettorem rerum fiuebatur,laudat,cr admiratur ,ad/ mirabitur edam quxda alia,qux ipfe aut uidcrat,aut fu fricatus fuerat- Nullus aute fupereft aduerfanus,fi Ariftoteles quoq; maiores admtratur,cornntendat,quorum affirmat fibulis fapientiam obuolu tam ■ V ideat igitur atq; confiderel,quid cum ue/ ritasfiUeri coegerit. Nam cum Deum,rerumcp, principia qu*reret,et ad fwmmtm iam rado pcruemffet,impegit tanqua in fcopulum, quem tota fbrtaffe philo fophia nitore decreuerat, T beologiam xndquorum,nec habuit de Deo quid amplius dice/ ret^quam quod tUi (latui ffent . Nihd enim aliud uidcbatpoffe dici . Ergo fi primo principia cade atq; ueteres conAtmt, neccffario funt eiiUa quoq; fufdpicnda, que de principi] s totaq ; pbilofopbia dijferuerunt,mtmortalitas ammorii,rerumcreatio CT prandentia. Plurima preterea,que funt ei quoq; afferenda , qui priorum phdo fophiam probandam,admiradoneq; dignam intelligjit er confitetur. In maioribut autem diis hec minora continentur • Eccefuauoce er mundi creationem cogitur, er alia,qus in Theologia maiorum canebantur,Ariflotcles affererc. Omnes enim fuperius rerum creationem funt confcfU:Ea<fc efl antiqua Theologia,tantopereab AriftotHe commendata.Reddidit autem caufam I oannes Philoponus , cur cum fit triplex pbilofophiegenM,diuinum,mathemalicum,phyficim,po{lrcmum maxi/ mefccutus Arifatelcscopiofe a fuperioribut traftata dimi ferit , phy ficum autem in quo pauci ad id ufq; tepus elaboraffent,delcgerit,in quo utres ingenij fui oflen/ Uret- quo fitperfricuum , non contempfiffe maiorum Theologiam Artflotclcm, quod non eadem atfy ipfe traflaucrintjcd quoad luet diuinarc , plunmi etiam fi/ eiffe.Deprenfm quoque ab eruditi fornis uiris er patefr£tim}eim plerafque pri/ feorufententus aut difimulaffcfe intcUigere, aut perperam interpretando depra/ tuffe,nec eo fenfu eas protuliffe , quo fiu ffent ab autoribus pronuntiata. F Icftebat enim omnia^ad quam moliebatur primus philofophiam,cuius principia quum uel/ let inconcuffa firmafy ponere , m quibus prxtipue efl xtemitas coeli , pleraque ab antiquis deprompufiius muentis accommodauit . h quibus duo tantum exempla proponam . Nam cum maiores appellaffcnt calmetbm ab xtba>,ardeo,qu6i iffieum corpus ccelm opinarentur.fic adfum dogma,id ejl , atemiutem,detor / S ft. ,1 • AVGVS T. EVGVB. Lt B, 11 " . t /if.ut uftfTM boc nomm redo indidiffe dixerit , quid femper torqueatur , ab ctu StJy.Rurfum cum ijdcm tum et ccmpnr aperte, ac manifeflo dtfermne diremif/ jc nutuum uium ttcmtm Dei dicentes, tempus particulam futc imaginem tterrd Utis, Anftotrlc* itt tempus cum tuo contaminauit,ut diceret tum , effe fyatium potus caleBis, ambiens tempus infinitum. Qi um$ maiores tutem Do.ipfe cali fecit tutem, cum i&nefy tuum cum motu coeli commemorauerint,ne $ cum com memor atiotle tui tcpus afciuerint,ut fuo loco eft oBenfum. Et ipfe Deo tribuit tt ttum fempitemm in Meupkyficts- Sed nos uniuerftm eius Philofophiam cuoluem tcs,mulus diumt lucis fcinttllasdeprendimus.e quibus probari pofiit, cr homini/ bus non prorfusduris,acferis,pertmacibus^in decretis eius oflendi, eandem pbc tofophiam ejje eius, atque maiorum fuorum,dico de rebus duiinis ■ Quem nurtefe/ pofttum habeamus, reijcimtes in aliud aptius tempus coUoquim cum eo. Tantum proponam exemplum ex antiqua phiofophu,quid fibi uelit hoc nomen,cr quo/ modo ab illis inducatur,cr quantm ei eundi pbibfophi detulerint. Nam quotiet inuenies prifet fapientit teftimonijs philofophos uti, fublimc ejlc rdiuinm my/ flrrium,ut bonitatem integritatemq; dofirint apud uetujUores agnofeas. AriBote lesin libro de Mundofmodo AnBotelis efl,licet Platoiuci,id cj},Plutarchus,Pro dus,Philoponus,tefltinonijs ex eo libro utantur, fuitq; etiam fui temporis dubita/ tio,an effet Arillotelis,profcrens quod prior P lato,quod Deus fu principium, me dium,finis,b y\y Si 'of,v<rvt g o 7rctXxto: AoyoS:Dcus,ait ,ficut antiqua fima ejl,pnncipium,medium,fi>iis efl omnium. Ab antiqua phdofophit uides quid pro/ ditum cffet.Phtlo autem ludtus, nuAxubs Aoyos ori to duoy , ur9fatnvts a Kct&uivop aJtiOTi CtAAO<t Vt fWOSii TUS TTOArS iy X VX Aft>,T0CS T6 VJ <Ai/ X txt,@ rrufaro/xius i fnufa . Vetufta fima efl, quod diuinitasjub humant imagine,modo his,modbillis fimilis, circumambulat urbes,bene ctmalejkda eX4 minans.Hoc quoq; quam diuinum ejlildem in libro dc Mundo, asuAuibs A oyof, hominem plantam ccrleBem effe,non terrefkem , c{uod P lato in Timto . 1« tertio quoq; de Rr publica apud Platonem funt/reeAxicl Aoyoi,ueteres f 'emones de ct taclyfmis, quibus affirmatur,proditur $ poBeris catadyfmum fiuffe . T» Pkadone efl in arcanis 4 maioribus proditum,quoi in quodam carcere fumus omnes horni/ nes in hoc corpore, CT hoc mundo. I» decimo de Legibus, efl uetuftifiima Theolo gia de Difs,quod prima fuit generatio cctli,catcrorumcp omnwm.Apud nos, in/ <fuit,funtAbyoi AtycmS7ngiStvy, oi)t\yrsctAui!nttmiis yiyoviy n 7r garrn epvots ovpttv£,T®m «A Koty. in duodecimo efl antiqui fima relatio, cui oporteat credere,rcmanere animos poft mortem : nisti/eniTi ruis utoeuj <fn/ 7rifl tu Toixvrct,ovTto xco?Aui<rt @ ertfet^^ee vrccAuioss ov/ treus. Eccc Plato mlt adhiberi fidem uenerandx uetuflati,conflanter afferens, am mos immortales: quod etiam Marcus Tullius de animorum immortalitate loquent in TufntUniSiAutorifius^nq^ad iflam fcientiam, quantuis obtineri,uti optmif poffmui DE PERENNI PHILOSOPHIA. f* poffumus,quodin omnibus caufis, er debet etfolet tulere plurimum. Et primum quidem omni anttquitate,quc quo propius uber ut ab ortu,ct diurna progenie , hoc tudtuseafbrtaffe que erant uera, cernebat. Itafy unum iUud eratinfeitum prifeie Ou,effe in morte fenfum,neque exceffu uiu jic deleri hominem, ut funditus interi l yt. Vides quanti ficiat utr grauifiimus uterque , V apud fuos utertfc eminenttjU/ mufyteflunonium uetuftatis^fferentes etiam caufam,quoierant principio mundi, CT diuina progeniei,id ejl,ei,qucm creauit aflans cr prtfensfuis manibus Deus , ue re fuit diuina progenies ,4 quo audere poterant omnia, propiores f Diuina progenies item e fl,cocli,terrarumqi fatus a Deo proditus in lucem . Dij prxterea, ideft Angeli, coelum, ajbra , quefunt omnia,ut P lato pojleafitebitur in Sophifta, yt urit kcctoc tJtov- Quodqi magis admiraberis, hanc tpfam caufam fidei ueteri/ bus habende,uetu{\atisq-, colende,didicu,ut par eft, 4 Platone Marcus. Similia et i sim locutus eflin Pborbo Plato, ei -rceAmoi Kptirjons u/juc y, xd 'tyyvvTg* 8i£>V otKo£vTis.Prifci,inquu,nobis fuere meliorrs,propius Dtjs degentes. Quid diurnius Plato loqui poteratfld enim noftra Utera demonftrat , prifeos illos longe optimos fuiffe,iu}litiam cr pietatem maxime coluiffe, fitiffe fmtplices, integerri/ misi}; moribus Eandcmq; caufam (quod miror, m quo pra gaudio exilio) audimus 4 phdofophis,dc maiorum longe quam minorum excellentiore probitate,atque a f acris Uteris, quod erant Di js propiores. Nofka Utera tcfUntwr , crebro uifibies Angelos in habitu uirorumprifeis illis apparuiffc,allocutos eos effe: plenafy ue/ tufUserat prophetarum uifiombus Angelorum cum fe darent in confpedu con/ fricabiles: ob id proditum poBmtati, ut fupcriiu Philo ajfrruit , a maioribus iUis, t>eos,id efi. Angelos humanis affumpus figuris, circumire urbes, contemplantes humana fida. Quod fecerunt duo ilh projitti Sodomam AngeU . Stabant enim in platea, fc eler ata duitatis fiagitia contemplantes,mox ea fupplicio formidabili ani / SUaduerfuri- Pio tinus autem aitiiss yif </Ih usi wecAcubs Aoyos,@ k erucpfO arvvtf^ygj. n viox «ftr^KceJSa^oi t,K&i k Qfantoss xirrk: jtft enim,ut prifcafma habet,temperantu,crfcirtitudo,omnisq; uirtus expiatio, 9t lapientia ipfa-Fit igitur his rationibus clarum,colendu effe ac uenerandu quic t quid proditu fitit a uctufUte,quafciebatcoclum,et terram, homines, Dcosq; a Deo creatos, gpbemdriyconfideraxi ab eo cunda.Quare etiam atq; etiam con fiderant dum quod Ariftoteles primo de Coelo c T mundo l ibro refirt,pnfcos homines eoe/ tum pro habitaculo Dijs attribuiffe:quippe quod folum fit immortale cr incomi/ ptibile, toV ovfteuby,^ rop «yu t imoy, os i*tp etfycuoi rois itois «®i/ ffnaydie orrx sadrop ccQdvceroy. Confiderandu inquam diGgenans.No crini cft ficuur quod ipfr uult-Vult enim quonia calum e fl unmorule,et mcorruptibile,ma pru confenfu.nuUum habuiffc prindpiu.quod omnia orta occidant, fic in contra trium cunda,qua non occidant, nullum ortu habuiffc.Dico non fcqui, quod cupit, ycrtpm maiores coelis Deo,Diuis $ ut locum diurnum, ftcrofanflu tribuerunt: g * Verum 100 . A VGVST. E V G V B. LIB. If. Verum non hoc ccdum,ijla'q; uifibUU lumuu,corum'q; orbet : feJ quod eodem Ii?, brv dixit idem,quodcfl extra uertiginetn cocli , extra fUrmwitu manid mundi» Hoc tribuitur 4 prifcis,ut tu quoque tedaris Anjloteles,babitandum D ijs immar/ talibus, nempe Deo cr Angelis, non tribuitur orbis Solis, Lunx. lUud quideui quod fertur habitaculum Dconm,fi diuiru claritas, fi fempitemus Deifidgor rfe Utique immortale cjl, incorruptibile regnum Dei,ftne principio,finc fine.Sincor/ pus aliquod(prifci dixerunt totum coelum cremm) mdebimus omnium ucterut» confenfu , calum temporis exordium habuiffe : P latoq; fcquens dogmata maio/ rum v Timeas Locrenfts ejl conjtjfus . Qusre non ea gratia calum Dijs uetei res tribuerunt, quod immortale calum cum Dijs ejfet : fed perhibuerunt , calurri creatu cum D ijs, quofcunq ; eos interpreteris, f tue prxfides orbium caleftiu , f uc quos altos d mouendi munere abfolutos.Nihil igitur quod conabatur, efficitur. Et recidit in cum,planecfc dogmata eius dcjhruit,quod eius libri eodem loco dixit:</Ui BifKa cAls <rvia,7rufap 'iav7oy,70vs aj>;(«ot/S,)tgu MaAisec revinet ifiovs HfiSiy oA«9ws ifrcu A hyts$ . Quod ejhReflit effe, fibi quilibet perfua/ dere,prifcam Theologiam aut fermones, maxime autem patrios nofbros,ucros rp fe-Canfidera quo te ueritas traxit 0 Arijloteles. Si debent, laudabileqi ducis, om / nes fibi pcrfuadere,k prifeis tradita,prxcipue maioribus Grxcis,ucra effe: medo/ res c r Barbari, cr Grxci uno ore fatentur mundum k Deo creatum. Cadum fi Jit tfO a p rxditum immortalitate,eam effe ut Plato dixit in Sophida, imm t vcesny, fbbricatam,repertam. Maiores ergo Grxcix mirabili confenfu creationem mundi prodiderunt Nam Empedocles unitatem afferit omnia ereaffe, Pythagoras retas/ Iit Vnitatem omnium rerum effe principium • A naxagous Menti tribuit eundo/ rum inuentionem.Architas hominem k Deo creatum,dixit,ut odendam. Timxut tutus Plato,eifdemcp inftflens uefbgijs, tradidit, CT fcripfit [milia. Omnium and/ quifiimi Orpheus cr Hefiodus, maiore , cr apertiore teftimonio hxc perbibue/ mtfiOrpheus appellans Deum Koanoio rvnunny, formator em mundi.Hcfio/ iut tede ipfo Arijlotele in primo pojl res naturales , fcripfit aliquod rerum fuiffe principium. Omnes denique mundum, ut ipfe in eifdem libris confirmat , creauc/ mttQuare fi pulchrum , fi bonum eft,fibene habet omnes fibi perfuadere , qux maiores,prxctpue Grxci poderis prodidi jfent,ejfe ucra,certc credendum efi,qus ie De o,de diuina prouidentia,de mundo creato narraucrunt,cuius caufa eft,quo4 erant,ut Plato ait, Dijs propiores, eoq; meliores, ut Marcus Tullius, quodrmnut aberant i progenie diuina, a fatu coeli, cr terrx. Angelorum , Dxmonum, horni / num. Audiebant maiorum uoees de Deo, de rerum conditione unanimiter prxdi/ cantes. Videbant frequentes Deoi inter hominct . Nofcuntur autem melius, quA propius audmtwr, pedantur. , ' DB PERENNI PHILOSOPHtA toi ' QSOJ/Bjrbarii Grzci didicerunt , & quod ingenue difcipuloi eorum fe Gr*ci fatentor, conftit Barbarorum Theologiam priorem, ac meliorem cfle,ec quod a' Graeci* mhil de* buii.ucf potuii tnnouare fuper Theologia. Cap. I L -L ludquoque deducendum,apenendum^ ejl,atienteq;confiderandum,fiGrx/ fcientias,Tbe ologixmcfc a Barbaris, ut cr ipfi fitcntur,didicerunt,eandem fb/ rt eoruncceffario Sapientiam Thcologiamfy.Et Jifunt Barbari Grxcit antiquio / res, cr ab his natio Grxca , fcrmonemJitcras,ipfas genus , cr effe , quod oflen/ aam,ieduxit, quibus Grxci fmt omnino iuniores, neceffarib ucriorem effe Theot logiam Barbarorum,quam Grxcorumiaut Theologiam Grxcorum,fi rc£le cun / fia perpendantur ,Barbarorum illam effe, quam uetufbfiimi Grxca gentis paren/ tes,qui Barbari fiieruntifcilicet lauan,a quo Ionia difla,cr CittimJ quo, nomine ieprauato, uocata Cypros, cr Rodanim, a quo Rodos , in Grxciam detubffent. Hos inquam uerifvndc jit dduuio,diuinisq ; hominibus propiores. Theologiam in eas regioncs,in qtus <i patribus dijhibuerentur , importa ffe. ortum mundi , feten/ tiam unius omnipotentis Dei,exterasq ; res diuinas, quas partim confcripfere Bar 'bari,partim ut notifiimas non confcripferc,qudd in ore omnium ua fabantur . In fequenti autem tempore , ipft Grxci ad Barbaros uti maiores fuos , longeq ; and/ quiores fe recipicntes,in Grxciam, eorum Theologiam facratp deportabant. quo ju^ncceffsnb,ui debeat,ficut ejieadem effe Theologia Grxcorum,at(fr Barbaro/ rii. Vtft quid poflea nonnulli philofophi mattis errorc,infcitiaq j peccaucriut,fe/ cus$ llatuermtytum repudietur, tum ea pro uerioribus habcantur,qux maiores fi ue Barbari,fiuc Grxci tradidiffcnt(quod AriBotclcs etiam conccilit)non qux cx/ co iudieio , temeranaq ; mentis hallucinatione quidam recenter inucxijfent . Te/ flantur autem non modo faerx hterx Grxcos a Barbaris natos , ut fuperius oflcn/ fum,fcd ipfimet Grxci, fe iuniores Barbaris effe , cr dofirinam , jcrmonemq j ab Ulis acccptum.-Omniumqj ejl tcf\imonium,?ytbagoram in Aeg>ptum,Solonem, Eudoxum, Platonem acccfliffe,ut audirent eorum fteerdotes. Ojlendi fup tempo/ re eoru ambulacra illic a facerdoiibus feribit StraboiSymbola illa fua Pythagorar ab cis detuliffe , cr fe Aegyptiorum more circuncidiffe fertur . Fuiffe cum in Iu/ dxa , cr in monte Carmelo habitaffe , perhibet Iamblichus , in A egypto quoque annos duos cruiginti cum peregrinatum, dequoXantiphonemfcripfiffe prodi/ iit Porpkyrius, amplexum morcs,infhtutaq; Aegyptiorum ficerdotu , rogajfclj} Polycratem tyrannum,ut ad Amafmt regem Aegypti, amicum cr hofpitem feri/ beret,ut fieret difciplinx eorum particeps. Venit, inquit, cr ad A egyptios Pytho/ goras,cr Arabas,cr Ckaldxos,a quibus rationem inf : vmiorum edidicit , uatici/ nioq; quod fit thure, primus ufut cfl,crin Aegypto cum facerdotibus ejl ucrfa/ tusjapicntiamq ; Aegyptiorum,et fermonem didicit Sic Porphyrius. Tullius item noBcr,Cur,ini\uit,tpfc Pythagoras cr A egyptum luslrauit, et Pcrfmm Magos adijt,cwr tantas regiones Barbarorum pedibus obiuit,tot maria tranfmifitiProclus autem fuper Timxuir. , feribit Pythagoricum effe, [equi Orpbicas genealogus. g i Superius «o* AVGVST- BVGVB- LIB- !I. * ■Superius enim ab Orpkica traditione, per Pythagorii, id Grxcos [ciendam de dife perueniffe , ut ipfe Pythagora referat in fermone facro . Dixit etiam ab Aep/ ptijs Orpheum didici ffetOmnis item,ait,Grxcorum theologia,eft Orphicx initia/ tionis alumna ■ Nam q uu primut.Orphem ab Aglaophemo res duunat fui jjirt edo/ {lus, deinceps ex Pythagoncis,cr Orphicis lueris excepit Plato,Orpheum nem eft,qui nefeiat in Aegyptum uenijfc,indecp facra,Theologiam<fr afjjortajfe. Q3 i ifc fcipfo in Argonautica. H</1’ oxoy ouyv7tfiot>p 'npoyAoyoy^iAoydl/de tAin<plw islr nyaSUui 7nAxme;,kgxs n 710 Aixt ATriy?©- «5 rrigi veites xyocffe&' . Aegypti $ facra omnifum regoneuagatus- * lHwftrcro Memphim,facrasq; acce fimus urbes Apidis,ha ingens N di prxtcrftuit amnis . Homrrum tota poe fis ems tejUtur Aegyptia difciplinas, Theologiam^ coluiffe, liter a legendijeribendify feientiam tcftatur Plato in P hilebo er Phxdro , ab ho/ mine Aegyptio reperu,quemiHi nocent Theuth.Soloni dixit faccrdos Aegyptius Vos Grxci pueri fcmpcr,non eft apud uos fenex quifqud,rcs antiqua ignoratis, nefeientes diluuium,et conflagrationes ,qux melius Aegyptij norunt i pnmogcnt toribus fuis audita,cr locis his, quibus hxc acciderunt,propinquiorcs. Nam diltt/ uium in C haldxa, M cffopotamiaq; , in qua regione tanti S homines tum degebant , inundauit.lncendiu autem, cuius meminit etiam Strabo, PaleBinxurbes,qux ad/ iaccitt Acgypto,populatum eft. Refirtq ; Produs,Soloncm apud Aegyptios in Sai audijfefaccrdotcm nomine Patanit, in Heliopoli cum qui dicebatur Oclapi,in Se/ bemyto Ethymon , ut hidorix Aegyptiorum atteftentur . qux prior Plutarchus. Teftatur Plato Grxcos <i Barbaris didiciffe in Epinomide fcd ab eis accepta me/ liora jrcijJe:Acc£w/ifcj/ </Tt ourtp t TAnns &tec^(J^c\i isset g xA&Suitiy ,u<xA\ Aiop -rTO «s TtAotizmfyxfirTXi.Veniffetyfimam, er cultum Dcorum,ai Grxcos eodem libro . in Cratylo fufricatur multa nomina , maioremq ; fermonis partem a Barbaris ad Grxcos aUati, pr.ecipue ad eos qui fub Barbaris degerent, vrx?x -r Bx^oc^ujj eiA stpxrt .Micm fapientifime putat, prima nomina re/ busa Dijsinditaiut Mofes i Deo,ccelo,ac terrx,multis$ a’ijs primis rebus- Pii/ io ij; nefeio quibus d Barbaris itomma rerum manaffe , quodam inBinfiu diuino fenariis, linguam Hebraicam omnium linguarum , prxeipue Orientxhu, matrem ' ( N.t et exteras lingu is xfbcrfas omnes inuenies uocibus Hebraicis) mnuif.nsxgte HxfSxfiiy rtv&p xvTKurxfjAHQxtiiy.ibifiteturdarifimc Plato, Barbaro/ Grxcis uetuftioresXz i <Ai hyuby «ayitingn Jiiffixpoi . vide igitur, er ft/ pirntcragnofcequidex his fequatur, nempe ucritatcm duntixat apud Barbaros effe,ut Dsj propiore:, ut idem in Philcbo; cr nofler Marcus, Effeueriorauetu/ ■ flionbtts iraMU-Cmnibus autem Barbaris antiquiores ftwt Hcbrxi}id-cfb,Hcbrai v i culingtta, DB Pfi&BNm PHrtOSOPHTA »©* ea lingtu,qua u[us efl kdam,naticj; ab eo omnes ju[que ad diluuium.Difiipatis ai4 tcm omntbus,uetufliflumts [emo corruptu s ejl m Chaldaicum, kramxum,krx/ bicum,a\iosc[i [ermoncs Orientis. Qwniam igitur tcBe Platone, [unt antiquiores Grxcis Barbari,efficitur ut fit uerius traditum i Barbaris, quod poBca Grxci dat diccrunt , difdpult fempcr Barbarorum E Barbaris autem omnium con[en[u uet tufrflimus ejl Mo[es , ante quem neminem alium inuenies fcriptorcm , neque ad Grxcos,neque Chaldxos,neque P hoeniccs,catcros^ Bxrbaros:pofl quem floruit Mercurius Trifmegyflus inkegypto . Credenda igitur [unt, Grxcis $ prxjeren/ da tradita ab iUis,utpote qui magis ea tenerent, Deo,diuinis<tffrominibus propio/ res er melior es,ut Plato in P hilebo. kdcocfc M ofes omnium ejl antiqui flimus, ut luBinus, quoties apud Platoncm,philo[ophosq; inuenies au xkxioS koyos, and/ quam fkmam,eos de Mo[e [ufricctur [enftffe . Quoniam igitur ab omnibus Bar/ baris, conflantiflime traditur creatio mundi( fuerunt enim mundo creato proprio/ res,potueruntq; uidijfe er audif[e,eos qui primos homines uidiffent, cosq; de [otii mundi,rerumq ; eundarum ortu differentes audijfent )h/c erunt ucriora , quin qux poBca rerum magnarum homines imperiti [u fricati [unt -Tota enim O nente fima uagabxtur, mundum ab omnipotenti Deo creatum,cui [apientiores uetuBia res'que Grxcix , utpote minores , di[cipuli que [ubfcripfere . De quibus poBea. Mune tantum uenerandx uctuBatis offeratur imago, er qux ab ea tradantur , ad unitatem rcuocentur , er eorum tcBimomo mendacia iuniorum arguantur. Quippe er ipj e krijloteles putat teBimomum uetuflatis fdiflimum . ws tt/Ia •jfyxkyeip Tup ipm&goop i(£srpdlrBirrdjstop h <pf>o/incoynis cu/ccm* JlaKveit epicurt xgiiJl ofoui, ovyjiijop m!p ScRi/lttfivp . c/fotyofrr* iy[piKpUtavnif>i«{TO o/a/ace op&o-tp . Que [unt , Quoctrca atten/ dcnda,qux periti, eructuBiores aut prudenter fine demonfrratione proftrut,opi hanturq;,non minus, qu.imfi dcmonBrationibus uterentur • Vident enim princi/ pia,quoniam acumen habent ex experientia ■ Si igitur putat krijloteles uctuflio/ ru tefbmonia,eode loco habenda, atep ea qux dcmonBrationibus comprobantur: certe qux uctufliflimi hominum Hcbrxt,Chaldxi,4 longxuis, uiuactfiinusq; pro/ .genitoribus audierunt, credenda, amplcjlcndafy etiam fine dcmonBrationibus. Eadcmfr dixerat prior Plato, In [eneflam differendum iudiciudeDijs. lUuditcm magnopere confidcrandum,quod Plutarchus dc prifeis perhibet,[olitoseos in afli gnxtionc caufirum, nullam aliam nominare caufam, nifj principalem , ac wrlio/ rem,diccntes quale femper efl in [acris literis,{ivsi?X», t/liog <r% tx vedurx nslAovrcct, Principium, medium, ip[e ejl lupiterj I oue cunila . ct fl\<r<pc<PfX mxkcuoldtokdycm x£i nsoirranu xpurfort povn tc\/ tip TBfOo-iyip tikwfo,ri70 ut» op \wi<fllirro[Moi wao-i wpxypx o-i.Hoj Plutarchus ait uehementer andquos: kntiquiflimi, i nquit, omnia meliori m[x p rxteritis alijsneeejftrijs3ct naturalibus afiignabit, cu iuniores ab optima g 4 (fdiuina ; AVGVST. EVGVB- LI B* i l. • tr diuind caufa declinantes, omnia in dffeflionibut corporis flaluerint-Vides pri/ f eorum pietatem, religioncm,fapienUd:lioc in f acris literis ejl perpctum,ut om/ n u alu caufa prxterita, unam diurni illam perenniter memor cnt.Umc apud Mo fen que fida a fecundis caufis exteri diccrent,in primam eunda referuntur. Hinc Deus e tara producit arbores er herbas, ex aquis p ifces, plantas paradifum, uof lare per xihera uolucres iubet . l dem exteri Propheta- 1 de igitur , tede Plutarcbo, uctufttfiimorum Theologorum poetarum^ Grxcorumos, eadem religio. QM 4/ re non potuit firte impudentia, quicunque fuit, fi quis fuit,a tanta maiorum rdi/ gionc deficere. De iribus gradibus diuinis. fiue Numine trir.o.uel tribus Regibus , (erniqi potefta- ie:Sc dt Spiritus lan&i apadantiquos coramemoranone, ex Mercutio.PlonnOa Pfibagora:<Sec|uodproccdali' Mente. Cap. 111. jjRimum arcanumcp myflaium,in excelfa Diuinitate ejl, dic effe Genitorem , * ac Genitum, principem quendam v fontem totius Diuinitatis,fublimifimam^ caufam,tum genitam ab ea Mentcm,potentifiimam rerum exterarum creatricem . Uoua res igiaris fortaffe rt abfurda,in Deo perinde atq j mortalibus animantibus, er omni rc terrej\ri,patrem er prolem effe. Verum diuinis ingcnijs,et aliqua ex lejh lucehradiatis,nihil probatius, nihil rationabilius, omnium feculorii etftpicn tum pari uoce,atq; confenfu proditum.Hebrxos autem, c 7 qui ad hxc cogitanda nequeunt animum \nflitucre,debcmus ita contemnere,ut quoru feras mentes, nefy ratio nes nety fUrna multoru inter ft collatorum tefhu,fplendor<fc comoueat - Hoc igtur primu maximumefr myfleriu cft,in quo tota fere Theologia continetur-Na cum uerbum, v prolem Dei cognofcimus, fimul er creationem rerum cognofci/ tnus-Conjlituta creatione conflituitur idem gubernator,qui creauit: Tunc etado/ ratio eius,qui crcauit , er gubernat , in quo fuper omnia principatus eius demon t friatur- Adoratio autem cfl primiX quo fi regimur-.certe non in hac uita folu,fcd etiam futura-Hxc omnia non folum ncccffaru , ac naturali confecutione ueiuunt ex illo primo, fcd ab his ipfis ctia traduUtr poflcriora hx c,qui priora iUa,obfcurto ta tradidrrut-Dcuenio igitur ai alia de tribus numinibus coftderanda, uocoq ; Pl4 tonem tcjlcm. Platone inquam hxrcde maiore ex parte prtfirx fapientix, ad quem tanqtum legitimum ftUum,aui cuius ex alijs multis fuperfint monumenta,dodri/ na priorum ejl dcuoluta - Is erit i nflar multoru de triplici imperio teflis,quod nunc calitus reuelatum, totus mundus adorat ■ Nam quod ejl a Platone dtdum,creden/ dum cfl ab alijs ante eum,d quibus ipfe diiiciffct fitiffe perferiptum , ab his uidcli cet,ut ipfe reor,quos fuperius audiimus- At quod apud eos non poffumus,in Pia tone uclutt eorum legato legemus,cr ofculabimur.Dc Spiritu diuino primum, po dea tota Diuinitatc-Platonis autc interpres erit Porphyrius,alijq; Platonici, quo rum approbatione res confirmetur -Plato igitur in Epiflola ad Dionyfiu,qui eum de natura Dei percunflatus fiicrat,reffbdet,hxc qux prorfus diuina fmt, effe per xmgnata declaranda, ut fi quo cafu epiflola ad aliquem perucncrit, leges non \n *- . te Qigati T)E PEREJTm P-HlL^SOPHIA. Toj t«s -r/rpcBT» ^vo-sAJS^^atsfcO^ A:<rw </Zj xiviyyLobuyJvx iynh J^tAros h 7tcvrt nyH: ly rvyous ttx^ViO xvxyvtts, {Myv&. £ A to{/ ^K'/rft)(/ bctcriXut 7acirr fihv . J^txfikS mi(fs7rccr fexetro curiif/ XTrxrTCDiJ ny xstA&y. </ld\higoy <Pi ra <AdU nfX, i&c rpiroy TTifi Ttc Tp»T« : Df natura primi,inquit,loqucndum eB te/ cumperxnigmata,ut ft quid epiflola ponto, ucl terra perpejfa fuerit, qut legerit , Hon inteUigat-Sic habet res,circum omnium regem omnia funt,criUius gratia exi Bunt omnia jRccfccfl caufa omnium bonorum. Secundum autem circa fecunda,et tertium circa tertia,crc. Igitur uerba Platonis, quem habeant fcnfum.Porphyriut explicans refert, quod producitur etiam a diuoCyriHo aduerfus lulianim impera torrmrajgi xgiiy VTrosxcrbuy Suis HfotA&tij/ cvxixy. vveuft rop xvunxTtv &oy,ro xyxdoy,(*iT xur>y <f£ ngu <f'<fijTif>oy,-my JIhiu Vpyoy^vpnuy <f£ xiw uarriPS 'it/yuy. ajgi yXf 4-vyHi,'duj Sio* thtx TTfitAStiy: vfq ; ai tres fubfijlentias,fiue hypo)lafes,feu perfonas progrc di:id efl,habere diuinam fubfhntia tres defccnfus,uel in triplicem numera fc pro/ pagarc. Effe enim fupremum,.<!tifiimumq; Dcum,ipfum per [e bonum, poB cum & fecundum opificem, deinceps animam mundi, ufq ; enim ad animam procede/ ire Deitatem.Diximus autem in ueteri T heologu,patre appellatum fummum Bo pum,¥iliummentem,cr Opificem,Spiritum uidemtis dici Animam mundi ■ Nam Anima cr Spiritus idem fonant-Spiritus cB Latine quod Grxce anima,id cjl,xvi faoS,ucntus. idem ffiiritus cr ucntusiuentus autem Graece anemos . Et apud Lati/ nosanima ft>iraaoncm,ucntumq; defignat: Animas, cr olentia Medi Orafvucnt illo. Et, Quantum ignes,animxq •, udent . Quibus locis idem efl anima atq; ffiiri/ tus-Quem igitur feripturx diuinx Spiritum dicunt,ueteres Theologi dixere modo Animam mundi , modo etiam Spiritum. Nam cr poeta loquens de anima mundi \ quam apud Platonem uetufiiores ^ Theologos audieratis. Spiritus intus dit,totamq jj infufa per artus Mr ns, agitat molem,cr magno fc corpore mifcet. Appellabant igitur Spiritum diuinum Animam mundi,ab ea cunflanafci,ac uiui/ fi cari dicentes,Jimiliter atq ; Chriftiaita pojlea fapientia. Quod ut intcMigas , idem poeta, qui uctuBam Theologiam fequcbatur,fententiasq; ex Platone et fuperiori bus decerptas carminibus fuis inferebat, teflis cft. Conferamus poetam profanum, it# alterum poetam facrum,cr aRoquijs diuinis affuetum. Dauid , Emitte fpiri/ tum tuum,cr creabuntur,e t rcnouabts faciem terrx. Vergilius autem pro exterts de eodem ftmtu, Vnde hominum,pecudum'q; gemts,uitxq; uolantum, i Et qux marmoreo fert monfbra fub xquorc pontus. Dauid rnb per Spiritu miffum d Dco,cunfta uwificari}CunBa nafei ac fieri . Espi ti<S AVGV.ST. BVGVB. LIB. I V dem Spiritum idem pocta,Deum Mi dixit,fubfcnbcn: Platoni alijs$Theologkt -Deum nancire per omnes » Terus$,trafluify maris, calums^ profundum. Hinc pccudes,armcnta,uiros,gnm omne ferarum, - Q ucmifc fibi tenues nafcentem arcefferc uitat. Si con feras igitur omnia, eundem hoc loco dixit Deum, quem fuperius [funium, quemij} Dawd jpiritum Dei, Plato cum mulus, Animi mundi . 1 deo uero Animam mundi, quod ut crDauid cecinit, er alter pocta,omnia ab eo nafcantur, acumify centur . [i beneficium ffiritus effe dwinijtota uetudas confijjd efl,cr fierx liter 4 confcntiunt . Ac Mercurius tefUmonium pro prifcis 1 His feret , quem utdebis uda/, mufitm uim 1 fiam diuinam, altricem , ac umificatriccm cognoitiffe V dcfcripfiffe, idcj; in media illa antiquitate, acfeculorum propemodum exordio . infermone ad Afclcpium h xc ailtfrtritu agitatur , ZJ uiuificOlur omnis in mundo fbecies. Dein/ de, Spiritus implet omnia, ibide , Mundus nutrit corpora. Spiritus animas, ibidem Spiritu minifbrantur omnia V uegetantur in mundo, V quafi organum , ucl ma/ thina,fummt Dei uoluntati fubiedus efl. Infermone autem tertio abfolutifime de fabitu hxc dixit ;ou /cti npivax risitp 70O Tzdvzay ttvpiv , «st idToy Aof yoyrixoy haoKxAv^fxi ,£</ltuftXS vvy tftoSTOiiros Kxru\iylvxrff% fi tjjts ^H7H<mi,vvp <At 7cc Aoinrcc -r Aoyis XKvvn.70\j7V <? vrnvjtec ros,B btcMkxiS eo§ocinroi/,Tsiinx^Hf<{.7X wwxyctfBxscJfai/^KXrt (tf ixp fU07T0lU <£? 7fl<p<l,ng£l X7T0 Tl xyixS7THyhS fc/«fT»T(W \-aSKVfHf uuivticctri^^tooieccvrxo-ip ceu vusifxty . Niji inquit, prouidentia quadam effet Dominatoris omnium, ut hanc ego Theologiam rcuelarcm,neq; uos nunc ta » lis amor tcnuiffet,ut de eo quxreretis , nunc reliqua audite- Huius ffiritus, de qua fxpetmmcrqdixit,omniaindigent:omma portat fecundum dignitatcm,omnia uiui ficat,CTnutrit:£r a fando fente dependet, omnibus ft>iritibus,cr umentibus fem/ per efl auxiliator.Hxc Mcrcurius:Quibus tota ffiritus dmini natura, uis er prjf prietas exprimitur . Primum dicit eum 'a fvnte fando produci. Patre fcilicet, ae Mente. Plotinus autem dicebat fuperius, k Mente produci Animam,quod ed,k F i/ lio Ifiritum.Nam Anima mundi efl ffiritus diuinus.Fontcm fandum Patrem cum Filio uocat t\crcurius. Fontem propter exuberantem ex eo ffhitumtSandum au/ tem,quia fpiritus fandus k fando manet ncceffe ed . Deinde audijli hunc ffirituM effe uitafcccundi fimum , ab eo eunda bona proficifci: Nccfolum profeifei bona, ac umificari, fed etiam p ortari,ac re g. Homines autem er uiuificari.er inflamma ri ad bona , optimi quamq; affiradone ab eo cxiflcrc. Hxc de ffintu fando M er/ curius, undequaq; uerx Theologix confona. . Aperte autem imitatus efl, propo/ fuitq;caFlotinusin libo de Tribus imperatricibus fubfiflentijsjoquens de tertia fubfiflentia,qux efl eis Animatio mundi,nobis farifw* D ci,hxc ad uerbum : lUui primum, inquit, quify cogitet,»! xv7if ybyfix nwm wxlrrst^nrnif/ eant DE PERENNI PHILOSOPHIA. f toy Qeatt cfimlt fa*y, em ytiftepa, em SceAawa, «rt yi ictfhSm <jv i%ct- tfu>«sgx6aec,ecvTp nAioy, aorrn <fi r>y /aiyxy v&Toy ioavoy ,iij ccvtb ixotrfifny , ttwr* </£ <jv t«/« jref icfya . $V07? iGc tTtfS <S>{/ xo<rn&, mftuy Kivii}@ ^om.QBjffunt.Quoi b*c quidem eunda animalia crea uijnjbvrxla ris ui(u, quafyalit tellus, qui mure, qui uoUntin acre , quxfuntin talo djlrd diuinu. Hic item Solcm,bic magnum hoc calum exomauit. Hic ordi he ducit, exi fletis alteri uis , er naturi ab his qux temperaret monet , cr tjux ui/ uerejicit.Sic Plotinus-Eode Isbrodocet uthic Anima magna,coeluanimarit:ln/ greffa,inquit,bxc Anima calefle corpus, tt/laxt 7^ fati//, dedit uitam, dedit im/ tnortdlitatc,excitauit ipfum proflratu,iacensc[;.Quod circum rotatu motum fem pilcmum,ab Anima fapienta agente, animal beatum effedu ejl . Habuit <£ decus calum, Animaindu(1d,antc Ammacadaucr mortuum.Terra,cr dqua, imo uerb tenebn ipfuts motarii , er «oh exiftens , er quod exeerantur Di/ , ut inquit ille. Hic Pl otinus ad ucrbwm,in quibus tum perfpicua tertii fubfiflentii cflcoiijifiio, tum quam uim babeat , qua fit natura , declaratur . itludfirtaffc incorruptius er melius Trifmcgiflus, quam Plato, er Plotinus, quod nuf quam inferuit hanc diui/ nam Animam orbicaleflt Trifmcgiflus : illud quoque melius 'a maioribus tradi/ ■tum, quod ut refle Platoni producit hanc Animam Mens opifex mundi , jic non re fle producit cum mole calefli . Priceptor enim Trifmcgiflus , nafcaitem qui/ dem ab opifice mundi, non quo tempore coelum, corpus euts pro duxerit, fed cum duobus alijs,fcmpitemum tamen a Mente nafcentcm, er i fvnt e fando Genitore: quod illi clare non intcQigentcs,dudientcsq; eam effc uiuificationem uimerft,cum imiucrfo ab eodem opifice conditam putauerunt : pneipueq; cali totius A nimam Plato eam cxiflimauit.Qux dupliciter rcdarguuntur.prifcorum autoritate,nil tale affarentim,ut appareat a Platone afjiflum commentum : er ipforummct uerbis, quibus hanc Animam definientes, tnbuunt ei partes otmes,ac munera duiinitatis. /sutor quoque Calcidiusfuper Timxum , Platonem , poetasq; friritum fandum tiominaffc Animam mundi, er eum effe quemnofbi uocant Spiritum fandum, his uerbis: Plato, tn quit, dicit effe Animam mundi, er Animam mundi uocal tUum ff>trUttm quo uegetatur , er regitur mundus . De quo poeta dicit : Principio ece/ Ium, ac tcrras.vfq;,Spiritus intus alit Dc eo etiam Apojlolus ait. In quouiuimus, tnouemur, er fumus . HxciRc . Vult igitur (piritum fandum prifeos agnouiffe, tum,proprietatemqi cius defcripfiffe, ut uegetet, ut regat, ut animet mundum , er s’iudt congruere noflrorum, atque ph ilofophix profinx fuper ffintus diuinini * tura,fentcntiam. Pythagoras autem, quem plures Jccuti funt, quum audtffet hunc Spiritum, ut alia plcraq; diuina ab Acgyptijs,ccrifuit effe Animam,per omnem re tum naturam intentam , CT commeantem, cx quo nodri animi carpcrcntur.Hoc Marcus de natura Deorum, intcrprctatusefl autem^vypjdcfl. Animi/, quem atteri diceret ctninil IU$ C Animus mundi, ct Anima et animatio pofrft et folct appellari . w J , A VG V S T. E VG Vfc. U B. ( -.1- appeUari.Spiritum autem ipfurn diurnum idem Marcus GT cognouit, rt Ufm>projl prictatemq; eius, qui in rebus habeat,audiuit,eamq;, fuo nomine appeUauit.Nom cum de ordmc,accon&wtia mundi loqueretur, hanc faptcnti fimum uocem tulit; H xc ira fieri omnibus concinentibus inter fe mvndi potibus, profitto no poffent, tufieauno Jiuino cr conlimuto fftritu continerentur . En Tullius diat ftmtiw* diuinii diffufum per ommfme quo tantus ordo uibe,qux eflin omni mundo , exi/ flere non potuerit . Quid amplius de ffiritu prxdtcari , quid planius, cr apertuit potcratfDidicerat idreorab anuquis.Qui nobis pro omnibus Romanis efl teflis, ficui pro Grxcis omnibus Plato.lnteUcxit ago quendam [firitum duiinum, dtffu/ fum,continuatumep pa omnia,uiuificatorc,uitarum datorem,CT confcruatorem. Tanta cjl uis ueri.De hac ipfa Plotinus item fic locutus cfi. qui locus etia a Diuo CyriUo profertur, ykvono </y vgxvoy. 7TxvtI (jSs y*f tu fuyt&y tbtui , otresifa <Ptf<toKsy tu/7*y yga rrccy <Aiccsyiucc,ngu y-lyx ngu tuxpyfylvyvrxi «AAn {aSs tc/ Ctfav KlVTsp&jtii. «*$) crcti/xrros , t(gu nP (jSjc u<At,erfi Ji uAYorrot y&i 7&y (jSjc ^amicti, ruyj xfaHyccnifTHriy dm «AA* A oty tygrruy» tcAA1 *X} Vtco$ y latgft teUiTHi IK<XSU XSCTZKlgiacc&etotc luofty •Yt/yni, famici . x)AK7mvTxfHTHoA»,i(&7mfisty7mrrXftv'k$' ytf/VHtrcevTiiTncTjii vpl r> £ Ttvunn-ftat, iit quit dmor, v euidentiorh.ee uis, ac natura, ft quis cogitet quomodo fuiscou Ium continet uoluntatibus.in omnem en(m,quanta quanta fit,coeli magnitudinem fe dedit- Et omne [facium ucl ingens,ucl exiguum, animauit, altjs alia corporibus motione concitatis , quorum uarius effit fitus:qux ucl contra fi inciten lur,ue I ab inuicem aliam habeant dependent: tm . Sed ipfa anima ficus, nec fi ipfam ubique dijlribuetts, uiuercfuitjed uiuunt omnia ipfa utitucrfali-Atq; adcfl ubiq; , ftmtlk tum unitatc,tum uniuafali iUa afiflcntia Genitori , ac parenti fuo-Hxc Plotinus. Qwe confiat eadem effe,atq; ca,qu£ nofier Sapiens,Spiritus, inquit. Domini re/ plcuit orbem terrarum. Sic: - Totam <j; infufa pa artus: Mens agitat molem, V magno fe corpore mifcet. QUt fi paulum modo expolierts,noBra erunt liquido ■ item Plotinus eandcSpiri tus diurni uim uerbis his dcfcnpfit.Ax^xn tQ Quis tot* Buonpoy io ^v/ yjit 7 r&c r> cwoo vbrivHy-x, yiF o,Kj &$> v i 'Ivyil, KKi7itysfiiGeyfn' ltx,dtoyi<P<{fiy o Xoy6$,ciKa)y Z.s ris, ofoy Acyoy <jv 7rQ>cpofx Aoyts. rry* sfvX» vtcd i (gu cu/th Aoyog vov,xsk" Cotine tvtf>y<{x ny 'ivtoj. {c»lwi «; ce^Aoi/ \zsv9cc<ri\>- ofoy 7Tt/f>cs -n (db ngu tnuuiGe «/Itfftoryj,» ny •sjxfiyc* • Accipe diuina hac re, dminiorem Ariimx adfupaius uicinitatem, poBquam &■ aqua , Anima , c r fi una res fit , ut ratio demonftrauit , imago quadam DE PERENNI PHILOSOPHIA. 10* quadam Mentis , ceu uerbum in prolatione ucrbi, quod ejl inAmma:Sic!?ipfi efl uerbum Mentis, e? omnis operatio, quam effundit uium in alterius fubpftcn / tiam:ut ignis, alius (padi calidius afliflens,alu quam prabet. Eeee Plounus cflen/ dit Animam hancuniucrfilcm a Mente produci , eamq; unam atque eandem effe r um ipfa Mentexuiusfit quadam quaft imago,ut uerbum pn>latum,nuntws, C T imago mentis. Sic enim e? Mens ipfa magna, effudit per afflatum exterius eam. Tulcherrimumq} efl exemplum de calore,!? eo,qui inejl igni, er eo, qui funditur exterius. Haud aliter a Mente diurna, et a fonte fando,procederet Animam,unant eandemep rem,t? fubflantiam,fola alteritate diffvrentem.Suntq ; hic de produdio ne Anima,duo clara,aptaq; exemplatqubd producitur peut uerbum ab animo: et ftcut calor exterius fe diffundens,a calorc,qui eft in igne, cui infeparabiliter exiet rior efl coniundus,quanquant efl alter. Nam non exifleret calor circumeffufus,fl difcederet calor in igne,pue ignis ipfe. Sunt igitur,quanduam duo manipflb intelli guntur,tamen infeparabiles ab inuicc,altrrcp manat , cftunditurtp ab altero . Fons enim caloris exterioris, efl calor in igne- Simile exemplum efl de Sole !? radifs , quibus nobis notis,ignota iUa redduntur ciariora.Cum igitur hac uis cognita , ac [pedata pMofophisHieritCnam hac item efl, quam calcodeam inepte quidam di/ xere,intelligentiam Jcilicet uniuerp) apparet Spiritum fandum aque atqi Cenito/ rem , ac Mentem fub aliqua fdentia fuiffe . Hanc animam non rede antiquorum fenfa accipientes, dixerunt,e qua animi noftri unquam fcintiUa lucerent, pofl ui/ Um in tandem redeuntes. Quod Poeta quo$ maiorum inuenU referens exprefliu Scilicet huc reddi,deinde,ac refoluta referri Oimia,nec morti effe locum,fcd um uolare Sideris in numerum,atque alto fuccedere coelo.. Quare non fuit pofleroruminuentum de unica Anima, cr redeuntibus ad eam animis nodris.Ncc utro de Spiritu iUo uniucrfix < ? Anima mundi ea fenferat an/ tiqua Theologia,refolui in eam nofhros animos. Addita funt ha fibula a poflerio / ribuspoetis.Dica igitur omnibus feculis tres hypodafes, aut tria numina , [eu tria principia fub aliqua fcirttilla micui ffe- Nam apud Platonicos tria principia comme morantur ab antiqua Theologia defcendentia,Bonum,Mens, Anima. Eadieun/ tur in nouiflima Theologia, Pater,Verbu,Spmtus Sed uiafiim tum uetais Theo/ logia nomina perfonant in nouif^tumnominaidius in HU- Bxaminatur oraculum Platoni* dc tribus nmninibsslauthypoiUB>»,rirca qui* BnlotU autfcd piuKtpaliKt ettea ftimiw.qui fli onsiun fini*. C*p. Illi. |6iW Plato circa omnium regem onrnia dicit exidere , Secundum circa fecun/ *da,et Tertium circa imw.i!lwf$ regii caufa omnia extuiffe, ipfum omnrn bo/ uorS caufam fuiffe. Hac quidem obfcurius,id promittente outore,!? fe per ani/ Sputa loqui ueUe pollicente, quo conflat eu maximis de rebus fermonc inflituif/ fe-ldty ipjeJUtimcofiffus efl ,ci/n ait de natur* primi nec igitur de natura cius. m AT GV ST* E V GVB. LIB. I!» quod dicitur prhnum,k Platone differuntur, cr 4 Porphyrio Platonis interprete, ad treishypoBafes applicantur, in quas fe natura diurna diffundat qua dicitur iurc 70 vg&70\j . Ac patrem e 7 bonum prius nominauit, appellans omnium regem. Tru$ dixit de eo, oBendens eum triplicis caufe ad omnia habere rationem . Pri/ otm effe autorem omnium bonorum,qua caufa efficiens efl- Tum circa ipfum ea confiBerc,qua caufa reflrix eB cr moderatrix.Tu gratia euts omnia extijfe. P au tus igitur loquens de patre,de quo Plato iBo loco,fic inquit :Ex quo omnia,m quo omnia,per quem omnia. QUfl tres caufa comprenduntur:Deus creator c r impe/ rator,redor quo <£ rerum creatarum,demum finis omnium. Atque obferua idem effe apud Platonem,Circa omniu regem funt omnia , atfy Paulum, in quo omnia: Significatur enim apud utrunq; imperium cr fuBentado rerum a Deo.fed fuBen / tatrix non quidem qualis hominum imperantium cr exterius regentium , fei mxt ior interior q; moderatio , quam facile ipfe effentialem dixerim : SuStineri f, 'edicet a D eo, non per exteriorem modo prouidentiam, fed quadam diurniore ac fccrctiorc ratione,qua eunda exiBunt,exiBente Deo,coUapfura cr m nihilum abitura,non exiBente. Nihil enm effet, ft ipfe no effet, ne(fr decor, »r<J deformiut,ne<fy Chaos, neq; ordo. iH-t lux omnium rerum ac feculorum,SU uis,Babile , fornum^ uincu r (um Vniucrfificut docuit fuperius Philo:pateromniim,robur,grada, lautu, foc/ cunditas. Hoc apud Platonem prapofido Circa figiificat,apud Paulum clarius bu idemqi P latoni,Circa omnium regem omnia,atq; Paulo,ln quo omnia . Dixi c la/ rius apud Paulm,quod apud Platonem,Cbrca,defignat exterius quiddam , paulo interiorem, naturalem'^ complexum,quo cum Deo , tanquam origine cr capite, eoniunda funt uniucrfa. Id ipfum iHudri tcBimonio ajferuit AriBoteles in libro de Kundo.Sic ad uerbutVetus ait cr patria fama efl,Omnia ex Deo, cr per Deum Hpbisaxtidffe. Nulla quide natura ipfa fibi fuffictt, iduis f edule dcBituta. ideo qui/ Jam ex antiquis eo progrefii funt,ut dicerent,ornnia effe plena Dei,qui ob oculos ^ db aures, omnem deniq ; fenfum,fefe nobis offerat. Q ua quidem de poteBate dud/ na iure merito prodicentur ,dcfubBantia non item. Plane enimferuatormaege/ nitorem quarumlibet rerum effe Deum fatendum,non tamen uelut animal , labo/ rem in eo fuBinentemJed quadam indefaffa poteBate, contingente etiam longifii/ m.Sic AriBoteles. Apparet <£ magna ingenia in fundes fentendas incunijfe , ud quod magis crediderim, AriBotclem expofuiffe Platonem . Q«o loco fatetur «a/, mius phibfophus,ucterem effe famarx,omnu genita CT confertiori 4 Deo, cui fert t entia ipfe quoque fubfcribit.Praterea Plato, hunc regem omnium bonorum dicit c^tufam. Animos quafo intende- Non enim quum dixit Deum caufamTUo cA5y, bonorum, fiue pulchrorum, aliquid excluftt quod non effet bonwm,ncc a Deo pro ftdumfbona cr omnia promifeue commemorans. Nam qui dicit omnia , dicit edi bona. Audi igitur Mofen ad ftngulam quamque rem creatam clamantem , Et uidit Deus quod effet bonuMoc dicit de luec}dc c<xb,aquis^mii,pUntif,animalibus. Dehnlm^," V DE PEKEN^I PHILOSOPHIA. itr DmwtufcEt uidit Deus euntia quxficerat,ty erant ualde bona.Agnofcis idem effe,Omnia,atq; B ona. Nam fi omnid eunt bona,pdlm nomine omnis rei, omne tonum item defignatur-Da enim quod non cudat fub earum rerum numeru,quM ereauit Deus, bonatfy uidit c r iudtcauit. Quapropter Plato dixit omnium honori caufam , omnium regem , omnia bona,omnes res fignificans , quas omnes bonae Deus uidit C? aff eruit: Paulus autem ait, Ex quo omnia. Aritioteles Deu omnium ywvri>ftt,genitorem.Deinde Plato ait,Etipfius caufa funt ornnur.Paulus autem, p er quem omnia.Hac caufa finalis. Nemo autem fuit phdofophorim quin confi/ teret ur, omnium rerum finem effe Deum. Quod hac ratione clarum fiet,res fenfi/ biles funt propter homines. Nam maria & terra exercentur c r coluntur ab horni tubus folis,cr his homines foli fimntur. Coelum quoq : duas habet res fotis horni/ tubus utiles, ac neceffariasjumen c r calorem. Nam motus tertia res in coclo,pro/ pter iUa duo ejl adhibitus,omnibus terris, lucem caloremq; diBribuens . Vniuerfii igitur oculis fubietia, hominum uita,commodisq; defendunt ■ Ex quo neceffarii finis earum efl homo. Hominem autem aliquem habere finem,dsrum ejl. Qui quo tuam nifi Deus effe non poteli,propter Deum erit homo C T res humana:: & pro/ pter omnium regem,uniuerfa. Hac quidem pronunciado proprie in Deum patre, de quo loquitur Plato,conuentt. Nam cum d'cat Plotinus filium intueri m patrem, indeq; beatum effici,certe ipfius prolis genitor finis ejl, ut quam no folum gignat, fed etiam ftlicitet. Ncc poffumus aliter decer r. rtotaq; poRcrior Theologia uoci/ fi raturomne bonum, filicitatemc^ prolis effe patrem,/, quo diuinitatem, id ejl,na/ turum fuam,cum diurnate omnem beadtudinem habet. Cum autem finis, & bo/ num, cr felicitas M entis, fit genitor, multo magis erit caterarum mentiit, quarum creator fuit mens &■ muentor.Vt liceat fic colligere, CT caufas cum caufis fic coit netiere:Resfenfibiles propter hommem,homo propter creatorem fuum,Mentem opificem, Mens propter Genitor em, cripfum primum . Rurfm,caeltm propter res fenfibiles, res fenfibdes propter hominem . Totus igitur uifibAis, crfenj fibilts mundus furfum ac deorfum propter homine. Hominem autem ita fleti i ad aliqui; C r id perinde quafi bonu fuit defiderare,m quo cupiditates fuas ufqucquaq; fidet; multis de caufis ejl neceffariS. Nufquam enim efl certa quies, femper ai abfentem quanda fuffeiramus natura noRrx tranquildtate.Quam ideo neceffe efl fupra bo A minem,quod nufqud tantum in rebus humanis bonum inuenitur, quod plenam S/ tam,optdtamqs requiem tribuat. Solus igitur Deus, ille folus occurrenti fepe,deij/ cuntemq; animu acritudinem potefi toOere,cr eietio moerore , eam tranquillitati dulcedinem inducere, qua cogitari potefl,inteUigi non potefi, longe ab omnibus bifee gaudijs,quafoliti fumus in hac tuta percipere,remota magnitudine, cr per/ petuitateincomemorabilis.Omnia igitur, caufa eius exdtermt,utad beatd,mdcfi/ tsentemqi Ix tiliam ac bonit pcrucniant-Et Mens ipfa m mundo prolocuta efl , ue/ /djfefe,ut ad regna paterna, patrios ‘que affectius unquam ucrum finem homines adduceret} «i* AVGVST. BVGVB. tIB. JT. xdduceret : Qw non filum hominum omniumq ; aliarum mendum efl leadtudo, fed e tum FtUj fui.quod cr ipfe demonflratut, et phdofophi obfcure cognoverunt. Ergo propter eum cun&clpfc finis Menus unigauti , Mens finis hominum cran piorum, homo finis mundi corporei: tendunt# omnia in patrem,iure patrem CT mi 7Tf"rcp,ip[um primu , ipfum caput: Siquidc edam Mentis. At# inKx,pro/ pter,fmecaufa,no Dei,fedrerunccefitatem re friat, llhus quo# caufa omnu ex/ ttterunt,quu[ceptruciutfcruiunt uniuerfa, cr ah omnibus ammaus , exanimis# rebus prxdicatur.coBauddtur. Foda# funt ornnia,ut fieret m oie flas eius menifoflu Venire, ac fledt ad dium eunda neceffe e fionmes uclmt , nolint , eum confitentur, necefitaus xftu.Longe in hominibus dari fimum. N am res naturales eundem [em per tenent curfm.Videbis igitur homines deuios cr 4 pietate,ipfo # Deo longius uagant es, tandem [upplices, demendam# fiam accufantes . Quod quidem fidunt C r hi,quos arbitramur perdnaces,contemptores# decedere, qui multo forte mifc rabdws prxteritos errores deplorat Jed ad Platonem reuertor . Proprie igitur hxc de patre, tanquam prima caufa dicuntur, quod rex omnium fit , quod ab eofmt 0/ mnu creata, quddfiflineantur, quod eius caufa exdtcrtnt. 1« quibus efl maxima, muluplex# Thcologta.Detnde Plato,Secundum circa fecunda, Terda circa ter/ da ait exiftere. Declarare igitur h*c,obfcura quidem, nos oportet . quo loco pri/ mm poffimus fi fricari , more fio exterorum# Grxcortm locutam effe Plato/ tsern, cum prxpofmones,qux debui ffent nominibus prxponi,poflponunt . Quale efl apud Homerum:#Ua>y «rri^vciffiM <U9S:EtapudRomnos,Qui obrcm,Qufius de caufts.Sic apud Platonem, Circaomnium regem , omnia fint: fivryoti -snfi tx <Aiinif>x,Tglroy vtfl ree rfira. ut fit punflum <Aw/ Tcfoy Tsift , fenfiu# habeat , circa Secundis, fecunda:circa Terdum,tcrtia.Qux radones difronendt crebrx fint Platoni. Erit# idem orationis tenor,ut quemadmo dimdixerat,circa omnium Regem, fic arca Secundum,circa Tertium . Tres au/ lem uir dtuinus audierat aut apud Chaldxos,aut apud Aegyptios in fumma dtuini/ tote reges, qui numero, cr efftflu diflmguerentur. Primus maxima caufa , maxi/ mus rex, de quo in Epiflola,qui uere philofophentur,fore beatos,prxdicat.Serun dus,creator:Terdus altor cr umificator. Nam cum ait circa Secundum , fecunda, inUUigit munui,uel numen quoddam fccudum:ftccum circa Tertiu,tertu,quod/ dam dijhnflum munus innuit.Ex eo autem quod dixerat de primo,intelligtturfcn/ fus fcqucndum. Declarauimus enim prxpofidonem Circum , dejignare utnt fuRi/ nendi ac regendi. Primus omnibus mrebus gradus efl , ut fit aut orer caufa : tum eorum creado:dcinde uiuijica'io,cr fi&entado-Autor cr caufa prima pater , cui principaliter cr ut Platonici bquuntur,fontaliter affinbutur omnia, quia genitor efl Menas opificis, creatricis, &■ quia prima efl origo,prima dignitas, primueffe. Secundum effe/ielfecundumexiflens,efl proles eius,a qua efl fecunda rerum exi/ fienda, fecunda origo, Terdi efl anima mund^terim rcris cxiflentiam fuBment, Tres • DE PERENNI PHILOSOPHIA. tif Tres igitur funt origines tenuium una,tres habentes ac fuBmentes rerum exifien/ tus,tanquam unam .P rimx origini tria hic fimul attribuuntur , quod fit caufa,re/ gat,finis fit. E fi enim pater caufa mentis,cr fpiritus. Itaque etiam uirtutis er pote flatts eorum . in patre tanquam prima caufa omnis efi uirtut fecundi cr tertij,id Amentis v finitus. In patre er rege omnium funt ea tria , m prole aut er anima fic explicantur,quod proles creat, ftiritus uiuificat er regit.Sicq; circa fecundum, fecunda,id efi,circa mentem er prolem creatricem, er fecunda rerum origo, cir/ ta tertium funt tertia,id efi,tertia origo,tertium effe.Voluil enim Plato.quod apud Mercurium didic e rat,tres omnium rerum effe origines, a quibus tripliciter res de / penderent: Tontaliter ,cr originaliter, er primo a patre , fecundum creationem d filio,fecundum uitam,ac uiuificationem i ffiritu . Spiritus enim, ait proles Dei, efi qui uiuificat. Pater efi fons er primu: filius creator,ffiiritus uiuificator. Quod qui/ iem 'vn ipfa redemptione apparuit:pater mifit,filius uenit,fi>iritus aluit, afflauit,ui/ tuficatut-Primusautortantibonifuit pater , quimifit(yiufiit • Secundus filius, qui egit cr paruit. Tertius f fiiritus,qui afflauit . Sicq ; circa omnium regem fuerunt ea principaliter ac fimtaliter. Nam mifit ipfe filium redempturum,mifit ffiiritum affla turum-Circa fecundum fuerunt hxcipfa,fcd fecunda quadam ratione: tertia qua/ iam^hea tertium. Hoc quod nos de redemptione uiiimus , audierant iUi de crea/ tune,cr Plato tradidit tanquam prifeum myBerium , nosq; expofuimus Platone : nec fere fecus Plotinus er P orphyrius,cuius hxc pauca uerba funt.W yxf roav/ VOoptiS&i&x csv 7johs ovraoy Staf, &MC h<Ai 7IJ>«TCU? STtSfcit yoy 71 «i Ji Tnfet -ny cctt’ Ik^vov Stif/, j(^£ vjo/t&j rby brOTOims . platonemfic locutum, ut diceret omnia effe circa tres Deosjcd principaliter circa regem omnium: fecundo circa Deum, qui efi ucl nafeitur ex iUo: tertio circa Deum,qui procedit abiBo.En P orphyrius fecundum k primo nafei, tertium k fecundo docet ex Platone. ' QuomoJoanirrumfeufpiritum cx illis duoba* produci trjJidtrinf. Cap. V. PLotinus igitur pro tota Theologia Platonica , omnibusq ; Platonicis , in quibiQ tenet principatum,erit interpres,cr affentiens ei Porphyrius. Hinc quantum de noBra Theologia ueteres cognouennt,inteUiges.Tota ei l enim concatenata, mu/ tuiscf; nexibus implicata. Vt enim fcribimus,qux fupra millenos annos hi prodide/ runttfic 'ijdem fcnbebant,v loquebantur multis retro annis tradita. Plato inqua, Anaxagoras,Parmenides fccuti maiores idos, hos fccuti recentiores . Plotmusigi / tur,ut efi paulo ante demon ftratum , tres has rerum origines, triaq; numina affii/ mens,cr de eorum inter fe ratione differens,fic perhibet . Bonum,id e fi,patergi/ ptit mentem,mens gignit animam . Porphyriusautcm exponens quafi Platonem CT Plotinum,dicit effe omnia,circa omnium regem: fecundo , circa Deum cx iUo: tertio,circa Drum cx 1B0 . Tres ergo quali Deos, uel tria numina demonBrant, qux deinceps alterum ex altero nafcantttrJi bono mens,k mente anima. Omniacfr b funt ,t ■ AVGVST. ETGVB. LtBi If. “ % fit,utuctereshoc nomen codoindidiffc dixerit, quia femper torqueatur , ab «%i IJtfo.Rurfumcum ijdcm xuum et tempus aperte, ac manififlo diferiminediremif/ ferit, tuum uitam ttemm Dei dicentes, tempus particulam frne imtginem tterni Utis, Arifloteles ita tempus cum tuo contaminauit,ut diceret tum , effe ff otium tftotus calefos, ambiens tempus infimum. Quam# maiores atatem Dei,ipfc coeli fecit tutem, cum Sii ne# tuum cm motu coeli commemorauerint,net £ cum cora memorutione tui tepus afduerint, ut fuo loco efloRenfum. E tipfe Deo tribuit er uumfempiternumin Mctaphyficts- Sed nos umuerfam etus Phdofophiam cuoluen tes, multas dtutnt lucis fanttlLs deprendimus,c quibus probari pofiit, cr homini/ bus non prorfus duris,ac feris, pertinacibus# in decretis eius oflendi,eandcm phi lofophiam ejfe eius, atque maiorum fuorum,dico de rebus duiinis.Quem nunefe/ pofttum habeamus, reijcientes in aliud aptius tempus colloquium cum eo-Tantum proponam exemplum ex antiqua phdofophu,quid fibi udit hoc nomen, cr quo / modo ab illis inducatur ,er quantum ei cunfli pbilofophidetulerint.Nam quotiet metues prifet fapientit teftimonijs philofophos uti , fubltme ejl e r diuinum myr flcriumjit bonitatem integritatemq; doftrint apud uetujhores agnofeat. AriBote lesin libro de Mundo, ft modo AriBotclis ejl,licet Platoruci,id ef,Plutarchus,Pro dus,Philoponus,teflimonijs ex eo libro utantur, fiut# etiam fui temporis dubita/ tio,an effet Arjjlotelis,proferens quod prior P lato,quod Deus fit principium, mc diumfinis,bix%//6ioS,i'<rsrigb7recAxio;Aoyos:Deus,ait,ficutantiquafima ejl,prmcipium,medium,fviis ejl omnium. Ab antiqua phiofophia rudes quid pro/ ditum ejfct.Phrloautem ludtus, mtAotoi Aoyos Jti to duop , ccvSpdrrott a Kctfouivoy attort «TAoiS vi fiuosu tk? 7T<fA«S t y H t/xAft),TCC? Ti wt/l l/ ttlce{,<& 7rot fccropitts t firifa. Vetujla fima ejl, quod diuinitas , fub humant imagine,modo his,modo illis fimilis, circumambulat urbes,bene et male fida ext minans. Hoc quoq; quam diuinum eflfldem in libro dc Mundo, mctAcubs Aoyof, hominem plantam ccdeflrm ef[e,non terrefbrem , quod Plato in Ttmao . In tertia quoq ; dc Kcpublica apud Platonem funtrrctAcriol Ac \yoi,ueteres [ermones de ca taclyfmis, quibus affirmatur, proditur# pofleris catadyfmum fiujfe . In Ph odone ejl in arcanis a maioribus proditum, quid in quodam carcere fumus omnes horni/ nes in hoc corpore, cr hoc mundo, in decimo de Lfg ibus, ejl uetuflifiima Th colo gia de D ifs,quod prima fuit generatio cotli,cxtcrorum# omnium. Apud nos, in/ quit, funt Aoyos Atyor^nsm^lStip , oiii^yraeeAcuorteroiii ytyovip n n garri epvo-is ovjxtyS,raim aAAft'|/. In duodecimo^efl antiqui fima relatio, cui oporteat credere ,remanere animos pofi mortem : i r»s iww tcus «Mais #h/ futti^tiy 7riftTCCT0SXvret,cvTit woJAcuert @ ertyofifX zcaA otiosi ov/ srcus.Eccc Plato uult adhiberi fidem ueneranda uetuflati,conflanter afferens, ani mos immortales: quod etiam Marcus Tullius de animorum immortalitate loquens in TufcuUrusiAutoribus,inq0,ad ifiamfcientum, quatmus obtineri, uti opttmif poffmui DE PERENNI PHILOSOPHIA. 99 poffuim,quodin omnibus caufis, V debet et folet tulere plurimum. Et primum quidem omni antiquitate,qM quo propius uberat ab ortu,et diurna progenie , hoc melius ea fbrtaffe qua erant uera , cernebat. Itafy unum illud erat infdtum prifeit ttis,effe in morte [cnfum,neque exceffu uiu fic deleri hominem, ut funditus interi rpt- Vides quanti fidat utr grauifiimus uterque , & apud fuos utertfc eminenafii / muSytefltmonium uetujlatis,afferentes edam caufam,quoderantprindpio mundi, & duiinc progemetyid cjl,ei,quem creawt aflans er prtfens fuis manibus Deus, qui ue re fuit diuina progenies , a quo audire poterant omnia, propiores f Diurna progenies item cfi,c<xli,tcrrxrumq ; fatus a Deo proditus in lucem . Dij prttcrca, id eft Angeli, coelum, ajka, qua funt omnia,ut Plato pojlea fitebitur in Sophtfla, ytrrn xttree Hiov- Quodq ; magis admiraberis, hanctpftm cauftm fideiueteri/ bus habendx,uetuflatisq; colenda,didicit,ul par ejl, 4 Platone Marcus. Similia e/ nim locutus ejl in Pbcebo Plato, ti rxAxcoi Kftirjons nyuHy, ryu 'tyyt/trpt 6i*>Y oiKoOvTis.Prifa,inquti,nobis fuere meliores, propius Dijs degentes.Quid c liuinius Plato loqui poterat f Id enim noBra Utera demonjlrat , prifeos illos bnge Optimos fuiffcyiujlitiam & pietatem maxime coluiffe, fuijfe ftmpUces ,integerru misq; moribus Eandem'^ caufam (quod miror, tn quo pra gaudio exilio) audimus 4 phdofophis,dc maiorum longe quam minorum excellentiore probitate,atque i f acris Uteris, quod erant Dijs propiores. Nojka liter a tejlantur , crebro uifibiles Angelos in habitu uirorumprifeis illis apparuiffe,aUocutos eos ejfe: plenae $ ue t tuflat erat prophetarum uifionibus Angelorum cum fe darent in confpedu con/ fpicabdcs: ob id proditum poBeritati, utfuperiu s Philo a jf eruit , a maioribus diis, £>cos,id ejl. Angelos humanis ajfumptis figuris,rircumtre urbes, contemplantes humana fida- Quod fecerunt duo ilii' projtfti Sodomam AngeU . Stabant enim in flatea,fcelerata duitatis flagtia contemplantes,mox ea fuppUdo formidabili ani/ Oiaduerfuri-Plotinus autem aittislyXf </l* vs b wetA cuis Aoyo 5,G$ n otoQfO arvviyV&j: n mioxxf\Tii,KcJSscfoit,xgu. * cpfivHo-ts trini: itft enim, ut prifcafima habct,temperantu,cr fortitudo, omnisq; utrtus expiatio, 9t fapientia ipfa-Fit igitur his rationibus clarum,colendu ejfe ac uenerandu quic/ quid proditu f/it a uetujla te, qua f ciebat axium, et terram,homines,Deosq; a Deo treatos,pibemari,confiderari ab eo cunfla. Quare etiam atq; etiam confidcran/ dum quod AnBoteles primo de Coelo & mundo libro rejbrt,pnfcos homines cce/ Ium pro habitaculo Dijs attribuifjr:quippe quod folum Jit immortale cr incorru/ ftibile,70p rcy ccyco remsey, o i iriy ic pyeuoi rols Siols «w V tJnecYtus ance fccyay dSdtceroy. Confiderandu inquam didgetitms.No a im ef/ ficitur quod ipfe uult-Vult enim quonia calum ejl immortale,et incorruptibile, ma pru confenfu, nudum habuiffc prindpiu-.quod omnia orta occidant : fic in contra trium cunda,qux non occidant, nudum ortu habuiffc. Dico non fcqui, quod cupit, yerepim maiores ccelit Deo,Diuis $ ut locum dmtm, facrofandu tribuerunt: g » Verum 100 . A VGVST. EVGVB. LTB. It. Verum non hoc caelum,ifla# uifibilia luminx,eorum'q ; orber : fed quod eodem 16 br» dixit idem,quod cft extra uertiginem coeli , extr* flammantia mceniamundi. Hoc tribuitur 4 prifcts,ut tu quoque te&tns Arijloteles,habitandum Dijs immor/ Ulibut, nempeDeo & Angelis , non tribuitur orbis Solis , Iunx . 1! lud quidem quod fertur habitaculum Dcorum,fi diuina claritas, fi fimpitemus Dei fulgor ejl; lltique immortale ejl, incorruptibile regnum Dei, fine principio Jine fine. Sin cor/ pus aliquoi(prifci dixerunt totum caluvt creatum) uidebimus omnium ucterum confenfu , coelum temporis exordium hxbuiffe: Plato# fcquens dogmata maio/ rum u Timxus Locrenfis ejl conftffus . Quare non ea gratia coelum Dijs uete/ res tribuerunt, quod immortale coelum cum Dijs effet : fed perhibuerunt , ccelunt creatu cum Dijs,quofcun# eos interpreteris, jiue prxfides orbium ccclcjtiu,fuc quos alios * mouendi munere abfolutos. Nihil igitur quod conabatur, efficitur. Et recidit in em, plane# domata eiusdcjbruit,quod eius libri eodem loco dixit:<Aib <rvit7r\lfap <mvtov,tovs t* tAisoc tcvcjt* TfiWs VS){/aA#&us «frci Aoyvi . Quode^Redd effe,fibi quilibet perfua/ dere,prifcam Theologiam autfermones,maxime autem patrios nojbos,ucros ef/ fe.Conftdera quo te ueritas traxit 0 Arijloteles. Si debent, laudabile# ducis, om/ nesfibi perfuadere,a prifeis tradita,prxdpue maioribus Grxcis,uera effe: maio/ res C T Barbari, er Grxd uno ore fatentur mundum a Deo creatum. Coelum fi Jit ttOa proditum immortalitate,eam effe ut Plato dixit in Sophtfla, irrunc fabrteatam, repertam- Maiores ergo Grxcix mirabili confenfu creationem mundi prodiderunt ■ Nam Empedocles unitatem afferit omnia creaffe, Pythagoras retu/ Iit Vnitatem omnim rerum effe principium - Anxxagorxs Menti tnbuit eundo/ rum inuentionem.Architas hominem d Deo creatum,dixit,ut 0 flendam. Thnxut Locrenfts dare,perjficue,affent aDeo mundm habuiffe principium, quemfe/ cutusPlato,eifdem # infiftensuefbgijs,tradidit, crfcripfitfimilia. Omnium and/ quifiirm Orpheus c T Hefiodus, maiore , cr apertiore teftimonio hxc perhibite/ runttOrpheus appellans Dctm nortuio TVnonHp, formatorem mundi:Uefior ius tede ipfo Arijlotele in primo pojl res naturales , ferip/h aliquod rerum fiufft principium. Omnes demque mundum , ut ipfe in eifdem libris confirmat , creaue/ runt-Quarefi pulchrum , fi bonum ejl, fi bene habet omnes fibi perfuadrre , quot maiores, prxctpue Grxci poderis prodidi (fent,effe uera,certe credendum ejiqud ie De oxde diuina prouidentia,de mundo creato narrauenmt,cuius caufa eft,qu64 itrantjtt PL ito ait, Dijs propiores , eo# meliores, ut Marcus Tullius , quod rninm aberant a progenie duuna,dfxtv ccrli, cr trrrx. Angelorum, Daemonum, homi/ num. Audiebant maiorum uoces de Deo , de rerum conditione unanimiter prxdi/ tantes. videbant frequentes Deos inter homines . Nofcmtur autem melius , qud . propius audiuntur, foedantur- DB PERENNI PH[LOSOPHtA io. Qgod* Barbari» Gnrci didicerunt, & quod ingenue difcipuloi coram fe Grxci fjiemor, conilat Barbarorum Theologiam priorem, ac meliorem efle.ct quod a' Grxc it mhil do buU.uelporuinnnouarefuper Theologia. Cap. IL jhludquoquc deductndum,apcriendumcp efl,attente^confiderandum,fiGrX/ wfcientias,Tbeologiamcfi 4Barbaris,ut cripfl flitentur,didiceriint,eaitdem fb/ re corii neceffario Sapientiam Theologiamcp.Et Jifunt Barbari Grxcis antiquio/ -iw, c r ab his natio Grxca , fermonemjitcrasflpfas genus, c r effe , quod oflert/ dam,deduxii,quibus Grxci fmt omnino iuniores, neceffario ucriorem effe Theo/ logum Borbarorum,quam Grxcorumtaut Theologiam Grxcortm,fl rcile cun/ fla perpendantur ,Barbarorum iUam effe, quam uetufliflimi Grxcx gentis paren/ tes,qui Barbari fherunt:fcilicctlauan,a quo Ionia difla,cr Cittim,a quo, nomine deprauato, uocata Cypros, cr R odanim , a quo RoJo; , in Grxciam detuhffent. H os inquam uerifmdc /it diluuio,diuinisq j hominibus propiores. Theologiam in eas regiones, in quas <i patribus diflnbuerentur, importa ffe- ortum mundi , fcien/ flant tutius omnipotentis Dei,cxterasq; res diuinas, quas parlim confcripfere B<ct bari.partim ut notifiimas non confcripfere,quod in ore omnium uer fabantur . In fcquenti autem tempore , ipft Grxci ad Barbaros uti maiores fuos , longcq ; and/ quiores fe recipicntes,in Grxciam, eorum Theologiam facraq j deportabant- quo Jif neceffario, ut debeat,\icut efl,eadem effe Theologia Grxcorum,at( Jj Barbaro/ rti. Vtft quid pojlea nonnulli philofophi mentis e rrorcjnfcitiaq; peccauerint,fe/ cusifr llatuerint,tum repudictur,tum ea pro ucrioribus habeantur,qux maiores ji uc Barbari,fiue Grxci tradidiffent(quod AriHokles etiam concalu)non qux cx/ co iudicio , temeranaq; mentis hallucinatione quidam recenter inuexiffent - Te/ flantur autem non modo faerx hterx Grxcos a Barbaris natos , utfupcrius oflen/ fum,fcd ipfimct Grxci, fe iuniores Barbaris effe , cr dofirinam , fermonemq; ab ilis acccptwnv.Omniumqi efl teflimonium,Pytbagoram in Aegyptunt,Solouem, Eudoxum, Platonem acccfliffe,ut audirent eorum facerdotes. Oflendifuo tempo/ re eorii ambulacra illic a facerdotibus feribit Strabo: Symbola illa fua Pythagora* ab cis detuli ffe , er fe Aegyptiorum more circuncidiffe firtur - Puiffe eum in I u/ dea, cr in monte Carmelo habitaffe , perhibet Iamblichus , in A egypto quoque annos duos cr uiginti cum peregrinatum, de quoXantiphonem fcripfiffe prodi/ iit Porphyrius, amplexum mores,infhtutaq; Aegyptiorum facerdotu , rogaffecp Polycratem tyrannum,ut ad Amaftm regem Aegypti, amicum crhojflitem feri/ beretjUt fleret difciplinx eorum partice ps. Venit, inquit, cr ad A egyptios Pytho/ goras,cr Arabas, cr Chaldxos,a quibus rationem ir-f omniorum edidicit , uatici/ moq; quod flt thure, primus ufus efl, cr in Aegypto cum facerdotibus efl uerfa/ tufjapicntiamqi Aegyptiorum,et fermonem didicit Sic Porphyrius. Tullius item nofler,Cur,inquit,ipfe Pythagoras cr Aegyptum lufoauit, et Perflarim Magos adijt,cur tantas regiones Barbarorum pedibus obiuit,tot maria tranfmifitfProclus autem fuper Timxun : t ji libit Pythagoricum effe , fcqui Orphicas genealogias. • * * g J Superius io» AVGVJT. BVGVB. LtB- II. ■Superius enim A Orphica traditione,per Pythagora,ad Grxcos fcientuntic dift perucnijje , ut ipfe Pythagoras referat in fermone furo . Dixit etiam A Aegy/ ptiji Orpheum didtaffr.Omnis item,ait,Grxcorum theologu,efl Orphicx initia/ donis alumna- Nam quii primusOrpheus A Aglaophemo res dtuinas fiu\Jet edo/ filis, deinceps ex Pythagoricis, & Orphicis lueris excepit Plato,Orpheum nem» efl,qut nefciatin Aegy ptmuemffc, inde# fura, Theologiam# afeortajfc. Q3» ' dcfcipfo in Argonautica. H</C oo-oy cuyu7tfttoy npoy Aoyoy Miytplw Ar HyadHuj 7TiAxcrx:,ttgxs n 7roX itX{ ,'fjrt^&’ as Jrtf i yiv Aps otyxffe®' isiepxveoyttX, . Aegypti# facra omnifum rcgoncuagatut. ' lUuUrem Memphim,facras#acceflimus urbes Apidis,has ingens Ndt prxtcr fluit amnis. Homerum tota poe fis eius teflatur Aegyptias difdplinas.Theologamcp coluifje, l iteras legendi,fcribendi# [dentiam teflatur Plato in P hilebo c r P hxdro , ab bo/ mine Aegyptio reperta, quem illi nocent Theuth.Soloni dixit [accrdos Aegyptius Vos Gr/ci pueri fcmper,non efl apud uos fenex qui[qua,rcs antiquas ignoratis, nefeientes diluuium,et conflagrationes, qux melius Aegyptij norunt a primogem toribus fuis audita, cr locis his,quibits hxc acdderunt,propinquiorcs. Nam dilis/ uium in Cbaldxa,Mef[opotamia# , in qua regione tantis homines tum degebant, inundauit.lnccndiuautcm,cuius meminit etiam Strabo, Paleflinx urbes,qux ad/ iacent Acgypto,populatumefl.Refirt# Proclus,Solonem apud Aegyptios in Sai audijfefacerdotcm nomine Patanit, in Heliopoli eum qui dicebatur Oclapi,in Se/ bemyto Ethymon , ut hisbrix Aegyptiorum atteflentur . qux prior Plutarchus. Teflatur Plato Grxcos a Barbaris didiciffe in Rpinomidc fcd ab cis accepta me/ liora fedffctAccGcoyty </lt 3 vrtp t?Anns BxfGcJptiy ■magxAxZooyiy , kxA ' 0 Aioy t-to as rlAoSctvtf yi farrea. Veniffe# famam, er cultum Dcorum,ai Grxcos eodem libro . m Cratylofufcicatur multa nomina , maiorem # fermonis partem a Barbaris ad Grxcos allato, prxeipue ai eos qui [ub Barbaris degerent, wxoxt Ax?6xgay aAnQxrt. ibidem [apientiflinte putat, prima nomina re/ btis 4 Dijs tudita: ut Mofes a Deo, calo, ac terrx, multis# a’ijs primis rebus. P li/ Io# nefeio quibus d Barbaris nomina rerum manaffe , quodam bUtotflu diuino fenetens, linguam Hebraicam omnium linguarum , prxeipue Oricntthu, matrem ' (Ni et exteras linguas ajf>erfas omnes inuenies uocibus Hebraicis) mnuitrusx&c Hxfoiftuy ti v£j ccvtx vxffAHtpx.my.ibi fatetur clari fime Plato, Barbaros Grxcis uetuftbres:i:i <At nySso x°yaiongoi Bxfixpot . videigitur, C rfa/ picnteragnofcequidex bis fequatur, nempe ucritatcm duntaxat apud Barbaros effe,tst Deo propiore:,ut idem in PMcbo: er noster Mrrcus, Effe uerior a uetu/ ■ Rionbuf iradita-Cmnibus autem Barbaris antiquiores funt HcbrxijlcfliHcbrai v . ialinguOf Dfi PgASNttT PHILOSOPHIA iof ei lvtgtu,qua ufus efl Adam,natiq; ab eo omnrs^ufque ad diluuium.Diflipalis au tcm ommbus,uctuflifluntts fcrmo corruptu* rjl ut Chaldaicum, Aramxum,Ara/ bicum,aliosq ; fermor.cs Orientis. Quoniam igitur tcfte Platone, funt antiquiores Grxcis d*rbari,efficitur ut ft ucrius traditum a Barbaris, quod podca Grxci di/ diccrunt, difapult fempcr Barbarorum. E Barbaris autem omnium confenfuue/ tuflifiimus efl Mofes, ante quem neminem alium inuenies [ariptorem, nequeai Grxcos, neque Chaldxos,neque Phaniccs,extcros^ Barbarostpofl quem floruit Mercurius Trifmegyftus in Aegypto . Credenda igitur funt, Grxcisij ; p rxfcren/ da tradita ab iUis,utpote qui magis ea tenerent,Deo,diuinis^omi>ubus propio/ res e 7 mcliores,ut Plato in Phdcbo. Adeocfc Mofes omnium efl antiqutflimus, ut luihnus, quoties apud Platonem, phtlofophosq; inuenies -srecAxioS Aoycs, and/ quam fimam, cos de Mofefufficctur fenfrffe . Quoniam igitur ab omnibus Bar/ baris,conflantiflime traditur creatio mundiCfucrunt enim mundo creato proprio/ res,potucruntq ; uidijfe c 7 audiffe,eos qui primos homines uidijfcnt, eosq ; de fata mundi, rerumij; eundarum ortu differentes audiffent ) hac erunt ucriora , quam qux podex rerum magnarum homines imperiti fufficati funt. Tota enim Oriente fima uagabatur,mundum ab omnipotenti Deo crcatum,cui fapientiores uetudia res' que Grxcix , utpote minores , dtfcipult 'que fubfcripfcre . De quibus poftea* Hunc tantum uenerandx uctuBatis offeratur imago, cr qux ab ca tradantur , ai unitatem rcuocentur , c r eorum tedimomo mendacia iuniorum arguantur . Quippe er ipfe Ariflotcles putat tedimonium uetuflatis fldiflimum . «S 'fcc/Ia ttQ nriyay ifCTTHgup i&i7rp<fcBirJt{ptop h epfoviyMyriii cevam* t/fex-mu <pi<n<n syu </lofxcs , ovynijoy m>yicx<A«fui>y . tfjif. yXfr» iyfy iycvUfices to d^iaacpiertyapyas.Qutfunt, Quocirca atten/ dcnda,qux periti, er uctudiores aut prudenter fine demon flratione proflrut,opi hanturq-„non minus, qu.im ft demondrxtiombus uterentur . Vident enim princi/ pia,quoniam acumen habent ex experientia ■ Si igitur putat Ariflotcles uetuflio/ ru tcflimonia,codc loco habenda, atq ; ea qux demondrxtiombus comprobantur: certe qux uctufliflimi hominum Hebrxt,Chxldxi,a longxuis, uiuacifiimisq; pro/ .genitoribus audierunt, credenda, amplcjlcndafy, etiam fine demondratiombut. Eadem q; dixerat prior Plato, In fenedam dijfrrendum iudiciu de D ijs. illud itent magnopere conftdcrandum,quod Plutarchus de prifeis perhibet, folitos eos in afli piatione caufarum, nullam diam nominare caufam, nifi principalem , ac melio/ rem,dicentes quale fempcr efl in fleris literis, fos agyi, fwSMWCC, Jltoz vt ucJvtx vsiAcirrcci, Principium, medium, ipfe cjl lupiter,a I out eunda • ot fca-cpcffX vsaAaioiStoAoyom Y&i rsoirrairi xpurfovi ycvn roy riy urfoAxJy tiAoyJo,rVTO </'t Ktfvoy \xsiq&%rroy\m Tsaa-i •mgccytioc sri.Hos Plutarchus ait uehementer antiquos: Antiquifiimi, inquit, omnia meliori caufe prxteritis aliis neceffarijs,ct naturalibus aflignabit, cu iuniores ab optima g 4 crduana io* AVGVST. EVGVB- LI B- tt. ■ tr diuiiU c aufa declinantes, omnia in afftflionibus corporis flatuerint.Vides pri/ fcorum pietatcm,religionrm,fapientid:Hoc in facris literis cjl perpctuum,utom/ nu alia caufaprxtcrita, unam diurna illam perenniter mcmorcnLUinc apud Mo fen que forias fecundis caufis exteri diccrent,in primam eunda rcfcruntur,limc Deus e terra producit arbores er herbxs,ex aquis pifccs,plantas paradifum, uo/ lare per xtkcra uolucres iubet- idem exteri Prophetx- Ide igitur , tede Plutarcho, uetujitfumorum Theologorum poctarumek Grxcorumos , eadem religio, qu it re non potuit fine impudentia, quicunque fuit , fi quis fuit,a tanta maiorum reli/ gione deficere. Dc iribus gradibus dminis. Huc Numine trino,uc! tribus Regibus , ternaqi potdU' u:Si dc Spiritus finAt apud antiquos commemoratione, cx Mercutio.Ploflno, Pyiliagora:& quod procedat t Mente. Cap. III. pRimum arcjnumq; myjlcrium,in excelfi Diurnate efl , illic effe Genitorem , * ac Genitum, principem quendam er fontem totius Duwiitatis,fublimifiimam<fc caufam,tum genitam ab ea Mcntcm,potcntifimam rerum exterarum creatricem. Uoua resignans fbrtaffc et abfurda,in Deo perinde atq ; mortalibus animantibus, ©" omni re terrejbi,patrem c r prolem effe. Verum dminis ingcnijs,ct aliqua cet lf jit luce irradiatts,nihd probatius,nihil rationabilius, omnium feculoru et fapiea tum pari uoce,atq ; confenfu proditum.Hcbrxos autem, er qui ad bxc cogitanda nequeunt animum injlitucrc, debemus ita contemnerc,ut quoru feras mentes, nec^ rationes neq;flama mulioru inter fe collatorum teJhu,ft>lendorq; comoueat. Hoc igitur primu maximumejj myjlerii! cjl,in quo tota fere Theologia continetur. Hi cum uerbum,cr prolem Dei cognofcimus, fimul er creationem rerum cognofci/ mts.Conftituta creatione conflituitur idem gubernator,qui creauit: Tunc et ador ratio eius, qui creauit, er gubernat, in quo fuper omnia principatus cius demon/ firatur. Adoratio autem efl primi- A quo fi regimur teerte non in hac uita folu,fcd etiam futura.Hxc omnia non folum neceffaria , ac naturali confecutione uemunt ex illo primo, fcd ab his ipfis ctia traditur pojlcriora hxc,qui priora iHi,obfcuno ra tradiScrit-Deuenio igitur ad alia de tribus nunurubus cofideranda, uocoifr PU tonem tejlcm. Platone inquam hxredc maiore ex parte prifex fapientix, ad quem tanquam legitimum filium,aut cuius ex alijs multis fupcrfmt monumcnta,dodri/ na priorum efl dcuoluta.ls erit inflor multoru de triplici imperio tejlis,quod nunc eoclitus reuelatum, totus mundus adorat . Nam quod cjl d Platone dtflum,creden / dum efl ab alijs ante eum, ii quibus ipfe didiciffct fuiffe perferiptum , ab his uideli cet, ut ipfe reor,quosfuperiusaudiuimus.At quod apud eos non poffumus,in Pia tone ucluti eorum legato legemus,v ofculabimur.Dc Spiritu diuino primum, po fiea tota Diuinitatc-Platonis aute interpres erit Povpkyrius,alijq; Platonici, quo rum approbatione res confirmetur. Plato igitur in Eptflola ad Dionyfiu, qui eum de natura Dei percunttatus fucrat,reffodet,kxc qux prorfus diuina fmt,effe per cnigmatx declaranda, ut fi quo cafu epijlola ad aliquem peruenerit, leges non in ' teUigal; T)E PERE JTSrr PHILOSOPHIA. iej ftfltg4t.5ttfj t*s -r 7rpanv Qvo-ttoSjQfXSioy «Ptltrii «Ai ctinypeJiUi/Jirx iynn AtAros * 7rcmsHyiis ty t vycus 7rccSet>3 xvccynss. y»yr£. Sn/h yctf tyci.svQjLTby 7rtt'ST<»y ftxcmMx 7m\rt $$w . ngx tK&vslvixst 7txv rx,ngu iKfiro cunoy xnxruay 7Vy j<$tA iy. «/Mlhtgoy «A sufei t« </l<rt/ r*fx, xffu rpiroy mpi rx rphx : D c natura primi, inquit, loquendum e fi te/ cum perenigmata,ut ft quid epiflola ponto, uel terra pcrpeffa fuerit, qui legerit, hon inteOigat.Sic habet res,circum omnium regem omnia funt,cr illius gratia exi fiunt omnia jttcqj cjl caufa omnium bonorum. Secundum autem circa fecunda,et tertium circa tertia, crc. igitur uerbx Platonis, quem habeant fcnfum. Porphyriae explicans refert, quod producitur etiam a diuo Cyrillo aduerfus luliaisum impeti torrmrijgi rgiiy smosxcrttoy S urs 7rpn ASt<// ovxixy. J vcu roy fjSUe ccvuiTXTto Stof/, 70 ocyxQl>y,i*iT cary>y <A ngu <f' d\hifoy,7ty «Anyt *pyoy,7p'nHy «A u&i t iw Koa-yv 'Ivyny. yctf 4-t St vhtx 7TfJtM)vy:vfq; ad tres fub)ijlentias,ftue hypo)lafes,feu perfonas progre di:id cjl, habere diuinam fubjlantia tres de[ccn[tu,uel in tnpliccm numera fe pro/ pagarc. Ejjr enim fupremum,.tltifiimumq; Detvm,ipfum per fe bonum,poft eunt V fecundum opificem, deinceps animam mundi , ufq; enim ad animam procede/ ircDcitatem.Diximus autem in ueteri T heo!ogia,patre appellatum fummum Bo vum, Filium mentem,cr Opificem,Spiritum utdermis dici Animam mundi. Nant Anima er Spiritus idem fonant- Spiritus efi Latine quod Grxce anima,id ejl,xn tMS,ucntus. idem ffiiritus er ucntusiuentus autem Grxce anemos . Et apud Lati / nos anima ftirationcm,ucntum<fc defignat: Animas, er olentia Medi Ora faucnt illo. Et, Quantum ignes,animxq; ualent . Quibus locis idem efl anima atq (piri/ tus Quem igitur feripturx diuinx Spiritum dicunt,ueteres Theologi dixere modo Animam mundi , modo etiam Spiritum. Nam er poeta loquens dea/fima mundi, quam apud Platonem uctuftiores j; Theologos audicrat,ait. Spiritus intus alit,totamq; infufaper artus Mens, agitat molem,cr magnofe corpore mifcct. Appellabant igftur Spiritum diuinum Animam mundi, abeacuntknxfci,acuiui/ ficari dicenles,jimilitcr atq ; Chrifiiana pojlea fapientia- Quod ut intciigas , idem poeta, qui uctufiam Theologiam fcqucbaUir,fcntcntixs'ty ex Platone et fuperiori bus decerptas carminibus fuis infer cbat,tcjlis efl. Conftr ornus poetam profanum, atty alterum poetam facrum,er aRoquijs diuinis affuetum. Dauid , Emitte jfitri/ tum tuum,cr creabuntur, et renouabis faciem terrs. Vergilius autem pro exteris de eodem (phitu, Vnde hominum, pccudumq; genus,uitxq; uolantum , t Et qux marmoreo frrt monjtra fub xquore pontus. Dauid ucro per Spiritu rmffm 4 Deo, cunila uiui ficari, eunda nafd ac fieri. Eun ir - g J dem DE PERENNI PHILOSOPHIA- f Qttricofimif faxp, cari ysifiepa, ten SxAxoscc, ccrt y/ eftf <i«rt <jv ^'«AiO^,<tVT9o^'y>(//ily*f/77p7BJ/ i%O.VCY }ttj OV79 % xoaruvo-*!/ , «i/t* <jv T«f« Trt^c^Q . «pueris «fir tTtf « £4/ jcoct^S, Hgxuf/ Kiru,& {«</ wam.QHif funt,Quoi b/c quidem eunda animalia ceti. wt,i« jjnrrfti eis uita, queq; alit tellus, que mare, que uolant in aere, que funt in fcelo aflra diuina.Hec item Solem, hec magnum hoc calum exomauit. Hecordi he ducit, exidens altera uis, cr natura ab his que temperat, et monet, cr que ui / nere ficit. Sic Plotinus-Eode libro docet ut hec Anima magna,c<xlu animarit:ln/ grefja,inquit,hec Anima ccelefle corpus,ic/lcoKi -r\ (mi/, dedit uitam,deditim/ mortaluatc,excitauit ipfum pro dratu,iacentq;. Quod circum rotatu motum fem pitemum,ab Anima fapienter agente, animal beatum effeduefl ■ Habuitq; dccut coelum. Anima induda,ante Anima cadaucr mortuum ■ Terra, V aqua, imo uero tenebre ipfuts materie, cr non exijlens, e? quod exeerantur Di/ , ut inquit iUe. Hec Plotinus ad uerbum,in quibus tum perfricua tertie fubftjlentie c d conftfio, tum quam uim b abeat , qua fit natura , declaratur . iHudfbrtaffe incorruptius cr melius Trifmegijhs , qum Plato, cr Plotinus, quod nufquam inferuit hanc diui/ nam Animam orbicalcdi Trifmegiflus : illud quoque melius a maioribus tradi/ •tum, quod ut rede Platoni producit hanc Animam Mens opifex mundi , fic non refle producit cum mole calejti . Preceptor enim T rifmegidus , nafccntem qui/ dem ab opifice mundi, non quo tempore coelum, corpus euts produxerit, fed cum duobus alijs,fcmpitcmum tamen a Mente nafcentem, crafvnte fando Genitore: quod ilh clare non inteUigentes,audientesq; eam effe uiuific odonem umerfi,cum uniucrfo ab eodem opifice conditam putauerunt : precipueq; cali totius A nimam Plato eam exiflimauit. Que dupliciter redarguunturprifeorum aiitoritate,nil tale dffcrentium,ut appareat 4 Platone affdum commentum : cr ipforummel uerbis , quibus hanc Animam dcfmicntcs,tnbuunt ei partes oimtes, ac munera diuinitatis. Autor quoque Calcidiusfuper Timxum , Platonem , poccasq; friritum fandum ttominaffe. Animam mundi, CT eum effe qucmnoflri uocant Spiritum fandum, his ucrbis:Plalo,inquit,dicit effe Animam mundi, cr Animam mundi uoca> illum friritwm quo uegetatur , cr regitur mundus . De quo poeta dicit : Principio cct/ ■lum,ac terras.vfq;,Spiritus intus alit-Dc eo etiam Apoflolus ait. In quouiuimus, mouemur, CT fumus . Hec ille . Vult igitur fttritum fandum prifeos agnouiffe, lihn,proprietatemqs eius defcripftffe, ut uegetet, ut regat, ut animet mundum , cr uult congruere nodrorum, atque philofophie projinefuper ff intus dtuininaf tura,fentcntiam. Pythagoras autem, quem plures fccuti funt, quum audiffet hunc Spiritum, ut alia plerafy diuina ab Acgyptijs,cenfuit effe Animam, per omnem re tum naturam intentam , CT commeantem, ex quo nodri animi carpcrcntur-Hoc Marcus de natura DcorKm. Interpretatus ed autem *t*fy»lf,id cd, A nimii, quem Uberi diceret anmil 1 taq; c Animus mundi, ct Anima et animatio poted et foUt appellari' «pi, A-VGVST.- EVGVk. LIB. ttf. appcUari.Sptritum autem ipfum diurnum idem Marcus er cognouit, et Ufm,prq prietatemq; eius, qui in rebus habeat,audiuit,eamq;, fuo nomine appellauit.Sam ciim de ordmc,ac con&uttia mundi loqueretur, hanc fapicntifhmamuoccm tulit ; Esc itu fieri omnibus concinentibus inter fe mundi partibus, profiflo no poffent, Fufi uuno Jiuino cr contimuto fytritu continerentur . En Tullius dicit fpiritim diuinu dijfufum pcromniajme quo tantus ordo uita,qua ejlinonmi mundo, exi/ flere non potuent . Quid amplius de ffintu pradicari , quid planius ,cr apertius poterat' Didicerat Urcor ab antiquis.Qui nobis pro omnibus Romanis ejl tcflis, ficut pro Gracis omnibus Plato.lntcUcxit ergo quendam diuimm , diffu/ fum,continuatumq; per omnia, uimjicjtorc,uiurum datorem, Cf conferuatorem. Tanta cjl uis ucri.Dc hac ipfa Plotinus itemjic locutus cjl. Qui locus etia a D iuo CyriUo profertur, yiveno </it ay qanfuxipci, $ \t/igytst£cc avent it Jlv/ vxyu:, ngu it (pytrii cwltS onus nd^nyif toxS curi iis JixAliat en r>y i^xvoy.nxvTi pSj/ yc(f to yayicby tstu , otres fb^UKiy ( tifidy j (pa nxy <Aixsvhx,h^l ut) x ngu iwifoy^vyoTXt ccto» (j&m k/ ecto» Kivxyfyios. o-uiyiXTos , ngu Ttf /oXm <A »/» oVtos %gu y&y $ 'wairricti, Tuy) xfany ct7TK?TH<riy &n cM.H?.ccytp^n(ey» «&’ iyi ‘fvyn xtocs $v JiyXgu inuris inferqi KttTXKtgnx&ctovc nt/iu •fvyis, fnymiH . k^cTKrrafi7HcAH,t(gu7mpt?ty7TKrraycv'faiJ' r^/JVMa-xrritTmxji cy.oicvy^H)i(^i r> r> nxarrnTiat, in quit clarior , er cuidentiorhacuis, ac natura, fi quis cogitet quomodo fuiscce/ lum continet uoluntatibus.Jn omnem enun,quanta quanta fit,cali magnitudinem fe dedit . Et omne fpacium uel ingens, uel exiguum, animauit, ali js alia corporibus motione concitatis , quorum uams effet fitustqua uel contra fe inciten tur,uel ab micem aliam habeant dependenti <m . Sed ipfa anima fceus, nec fe ipfam ubique difhibuens,uiucrc ficitjcd uiuunt omnia ipfa uniucrfali-Atip adejl ubiq j , fmlii tum unitatc,tum uniuerfali illa afitftcntia Genitori , ac parenti fuo.hac Plotinus. Que conjht eadem effe,atq; ea,qu£ nofler Sapiens,Spiritus, inquit , Domini re/ plcuit orbem terrarum. Sic: - Totam infufit per artus: Mens agitat molem, cr magno fe corpore tmfcet. Qua fi paulum modo cxpolicris,noBra erunt liquido, item Plotinus eandcSpiri tus diuiiu uim uerbis his dcfcripfit.Ax(ct!xn Ttf dux rirv buoripoyrb ‘fv/ yfii rr^t r> cu /oo rJrovHyix, yaf o,kj x<f x « 'lvy/1, KXintyyi&yjfi* ltx,o’ioyy.<P<{fiy o Aoycs.aKtiy Zs vi, cloy Aoyoy 7&><popx Aoyx.rryr •>fvXH VTto xsu ousth Aayos vov, xgti incurve ivtpy<fx ny 7 r6 ivtxx folwy «C cctooi/ yzzvstvriy. oioynvpcs ro fxXa ngu omuiGc (Aigfcbrys,* « I / •axetya : Accipe diuina hac re, dutiniorem Anima adfuperius uicinitatenr t poftquam & aqua » Anima , effuma res fit, ut ratio demon ftrauit , imago quadam DE PERENNI PHILOSOPHIA. fefc quadam Mentis, ceu uerbum in proktione ucrbi, quod cfi in Anima : Sic & ipfit eft uerbum Mentis, er omnis operatio, quam effundit uitam in alterius fubfiftcn/ I iam:ut ignis, alius qmdc aliditas afiijiens,alu quam prxbet. Ecce Plotinus cften/ dit Animam hanc uniucrfalcm a Mente produci, eamq; unam atque eandem effit tum ipfa Mcntexuiusfit quadam quafi imago,ut uerbum prolatum,nunUus, C r imago mentis. Sic enim er Mens ipfa magna, effudit per afjhtum exterius eant. Tulcherrimumq ; efl exemplum de calore, er eo,qui inejl igni, er eo, qui funditur exterius. Haud aliter 'a Mente diuina,et a fonte fando,procedcret A nimam,unam eandemfy rem, er fubflantiam,fola alteritate diffrrentem.Suntq \iic de produdia ne Anima, duo clara, aptaq; excmpla:quod producitur ficut uerbum ab animo: ei fi cut calor exterius fe diffundens,a calorc,qui efl in igne, cui infcparabiliter ex te/ rior efl coniun(hts,quanquam efl alter- Nam non exifleret calor circumeffufus,fi difcederet calor w igne,fiue ignis ipfr.Sunt igitur,quanquam duo manifrjld intelli g untur, tamen infepar abies ab imacc,alterfy manat , eftundittnifc ab altero. Fons enim caloris exterioris, efl calor in igne- Simile exemplum efl de Sole w radijs , quibus nobis notis,ignota dia redduntur riariora-Cum igitur hac tus cognita , ac foedata phdofophisJmit(nam hac item efl, quam calcodeam inepte quidam di/ xere,intcUigcntiam (dicet uniuerfi )apparet Spiritum fandum aque atq; Genito/ rem , ac Mentem fub aliqua fcientia juiffe . Hanc animam non rede antiquorum fenfa accipientes, dixerunt, e qua animi nojhi Unquam fcinuUa lucerent, pofl ui/ tam in eandem redeuntes. q uod Poeta quofy maiorum inuenU referens exprefit: Scdicet huc reddi,deinde,ac refoluta referri , Omtua,nec morti effe locum,fed uiua uolare Sideris in numerum, atque altofuecedereccelo .. Quare non fuit poderorum mentum de unica Anima , V redeuntibus ad eam animis nodris-Nec uero de Spiritu iUo uniuerfix &■ Anima mundi ea fenferat an/ liqua Theologia,refolui in eam nodros animos. Addita funt ha fibula i pofierio/ ribuspoeds.Dica igitur omnibus feculis tres hypodafes, aut tria numina , feu tria principia fub aliqua fdntilU micui ffe ■ Nam apud Platonicos tria ppneipia comme morantur ab antiqua Theobgtadefcendentia,Bonum,Mens, Anima- Eadicun/ tur in nouifima Theologk,Pater,Verbu,Spintut Sed uicifiim tum ueteris The ot logia nomina perfonant in nouifimaytum nominaidius in dia. Examinatur oraculum Platonis dc mbut numimbui.sathjpofhfibus.sirca q»as fialoB* *u;fcd pimcipaluctciKs Fiimum.qui A omnium ficis, Cap. Illi. m&rnr Plato circa omnium regem omnia dicit exidere , Secundum circa fccun/ *da,et Tertium circa tertuLtitimp regii caufa omnia exrinffe, ipfum ommu bo/ norti caufam fuiffe. H ac quidem obfcurius,id promittente autorc,cr fe per ani/ pnata loqui ueUe pollicente. Qko conflat eu maximis de rebus fermonc infiituif/ fc-ldty ipfeflatimcofijfus efcciim ait dc natura primitiae igitur de notura eius, quod Uf AyflVIT. E 7(3 7 8. LIB. If. quod dicitur prhnum,i Platone differuntur, cr i Porphyrio Phaonis interpreta, id tren hypoRafes applicantur,in quasfe natura diuina diffundet qux dicitur iurc io vgirop . Ac pdtrcm e 7 bonum prius nominauit, appellans omnium regaii. Truif; dixit de eo, oRcndens eum triplicis caufx ad omnu habere r udonem . Pri/ tnum ejfe tutorem omnium bonorum,qux caufa efficiens eft. Tum circa ipfum es conftRcrc,qux caufa reftrix cR er moderutrix.Tu gratia euts omnu extifje. Pusi (us igitur loquens de patrc,dc quo PLdo iRo loco,fic inquit:Ex quo omnia,m quo omnu, per quem omnu-Qjiotrcs caufx comprenduntur:Deus creator crimpe/ Utor,reSlor quofy rerum crcatarum,demum finis omnium. Atque obferua idem effeapud Platonem,Circa omniu regem funt omnu , atq j Pautim,ln quo omnu : Significatur enim apud utrunq; imperium c r fuRentatio rerum i Deo :fed fuRen f tutrix non quidem quatis hominum imperuntium cr exterius regentium , fed mu/ ior interior epi moderutio , quum ficile ipfe effentialcm dixerim : SuRinen fcilicet 4 Deo, non per exteriorem modo prouidentium, fed quudum dminioreac fecretiore ratione, qua eunda exiRunt,exiRcntc Deo,coUapfura &in nihilum abitura,non cxiRcnte. Nihil enim effet,ftipfeno efjet,ne(fcdecor,ncqi deformitas, necfy Cbaos, neq; ordo. lUt lux omnium rerum uc feculorum,illa uis,Rabde , firmumcfc uincu/ Vniuerfi,ficut docuit [uperius Philo:pater omnium, robur, gratia, Uutu,foc/ cundius. Hoc apud Plutonem prxpofitio Circu fignificut,upud Puulum durius In. \demq; Platoni,Circa omnium regem omnia,atq; Paulo,ln quo omniu . Dixi cla/ rius apud Paulum,quod apud Platonem,Chrca,defignat exterius quiddam , paulo inUriorem,naturalemqi complexum,quo cum Deo , tunqudm ongme cr capite, coniun da funt uniuerfu. I d ipfum iUuRari testimonio afferuit A riRotelcs m libro de Mundo. Sic ad uerbu: Vetus ait cr patria fima cfl,Omnia ex Deo, cr per Deum qobisxxtitiffe.NulU quide natura ipfa J ibi fufficit, illius falutcdcRituta. ideo qui/ iam ex antiquis eo progrefii funt,ut dicerent,ornnia ejfe plena Dei,qui ob oculos, f)b aures, omnem denity fenfumjfefe nobis offerat, qux quidem de poteRate dud/ na iure merito prodicentur, de fubftantta non item . Plane enim feruatorem aege/ nitorem quarumlibet rerum ejfe Deum fitendtm,non tamen uelut animal , labo/ re mineo fuRinentemJed quadam indeftjfa p otcRate, contingente etiam longifii/ ma .Sic AriRoteles. Apparete £ magna ingenia in fmiles fententias incurriffe , uei quod magis crediderim, AriRotelem expofuiffe Platonem . Q uo loco /itetur exi ^ mius phdofophus,ueterem effe fimane, omnia genita CT confcruari i Deo,cui fen tentix ipfe quoque fubfcnbit-Prxterea Plato, hunc regem omnium bonorum dicit c^ufam. Animos quxfo intende. Non enim quum dixit Deum caufam x Uct Aiy, bonorum, fiue pulchrorum,aliquid excluftt quod non effet bonu/m, nec 4 Deo pro fcdum,bona cr omnia promifeue commemorans. Nam qui dicit omnia , dicit etii bona. Audi igitur M ofen ad fmgulam quamque rem creatam clamantem , Et uidti Deus quodejfet bon ii. Hoc dteit dc luce}dc coelo, aquis^terris, planlii}arumatibus. De fmlmfc ii r DE *E!t£Nftri>HlLOJO*HIA. BemmcfaEt uidit Deus cunila queficcrat,o- erant ualde bona-Agnofcis idem effe,Omnia,atq ; Bona-Nam fi omnia eunt bona,palam nomine omnis rei, omne bonum item defignatur.Da enim quod non cadat fub earum rerum numeru,quM creauit Deus,bon*t(fc uidit er iudicauit. Quapropter Plato dixit omnium bonoru caufam , omnium regem , omnia bona,omnes res figpificans , quas omnes bonae Deus uidit ej afferuit: Paulus autem ait, Ex quo omnia. AriRoteles Deu omnium ytrtri>fX,genitorem.Deindc Plato ait,Et ipfius caufa funt omnia:Paulus autem. Per quem omnia. Hac caufa finalis. Nemo autem fiut phdofophorim quin confi/ teretur, omnium rerum fmem effe Dem. Qjud hac ratione clarum fiet,res fenfi/ biles funt propter homines . Nam maria er terre exercentur <y coluntur ab horni nibus folis,cr his homines foli fruuntur. Coelum quoq ; duas habet resfolis horni/ Hibus utiles, ac ncccffarias,lumcn er calorem. Nam motus tertia res «i calo,pro/ p ter itU duo ejl adhibitus, omnibus terris , lucem caloremq ) diRribuens . Vniuerft igitur oculis fubieda, hominum uite,commodisq;deferuiunt. Exquoneceffani finis earum efl homo. Hominem autem aliquem habere finem, clarum ejl. Qui quo tuam nifi Deus effe non potejl,proptcr Dem erit homo CT res humana: er pro/ pier omnium regm/tniuerfa. Hac quidem pronunciatio proprie in Deum patre, de quo loquitur ?lato,conuenit. Nam cum dicat Pbtinus fihum intueri in patrem, indeq; beatm effici,certe ipfius prolis genitor finis ejl,ut quam no folm gignat, fed etiam filicitet. Nec poffumus aliter decer. r r, e:totaq; poflcrior Theologia uoci/ firratur omne bonum,fiUcitatem $ prolis effe patrem,/ quo diuinitatem , id ejl, na/ turamfuam,cm duiinitate omnem beatitudinem habet. Cum autem finis, er bo/ nm,CT felicitas Utentis, fit genitor,multo magis erit caterarum menttu , quarum creator fuit mens er umentor. Vt liceat fic colligere, er caufat cum caufis fite coit neRerr.Resfmfibitcs propter hominem, homo propter creatorem fuum, Mentem opificem, Mens propter Genitorem,cr ipfm prtmm . Rurfum,c<rlum propter res fenfibiles, res fenfibies propter hominem . Totus igitur uijtbihs, crfenfibilu mundus furfum ac deorfum propter homine. Hominem autem ita fieih ad aliqui; <*r id perinde quafi bonu fuisdefiderare,in quo cupiditates fiusufqucquaq; fatiet; multis de caufis ejl neceffariu. Nufquam enim ejl certa quies, femper ai abfenteiit quandafufpiramus nature noRre tranquillitate. Qtum ideo neceffe ejlfupra bo/ minem, quod nufqud tantum in rebus humanis bonum inuenitur, quod plenam H/ Um,optdtamqi requiem tribuat. Solus igitur Deus. lUe folus occurrente fepe,deij/ citntemq j animu eg ritudinem potejl tollere, cr eiefto moerore, eam tranquillitati dulcedinemq ; inducere, que cogitari potejl,intetligi non potejl , longe ab omnibut bifee gaudijs,quefoliti fumus 'm hacuita percipere,remota magnitudine^ per/ petuitate incomemorabilis. Omnia igitur, caufa eius exmenmt,ut ad beata, indefi/ ttentemcfr letitiam ac bonu pcrueniant-Et Mens ipfa m mundo prolocuta ejl , ut/ *jfefe,ut ad rcgn< paterna, patrios' que affiedtu unquam ucrum finem h omina edducerett «i» A V <3 V $ T. BVGVB. LIB. IT. diduceret : Q3 non filum hominum omnium# alturum mentium ejl beatitudo, jr J etiam Ftl ij fui: quod er ipfe iemonjbrmt , et phdofophi obfcure cognoverunt. ^•go propter cum eun&clpfe finis Mentis unigeniti, Mens finis hominum (y an piorum, homo futis mundi corporei: tendunt# omnia in patrem, utre patrem CT anrrfihcvMurn primu, ipjum caput: Siquidc etiam Mentis. htq; tn*«,pro/ ptcr,ftue caufa,no Dci,fed rem necejiitatem reffiidt. illius quo # caufa omnia ex/ tucrunt,quia fceptris cius [eruiunt umuerfa, ey ab omnibus animatis , exanimis # . ftbus prxdicatur, collaudatur. Foda# funt omnu, ut fieret maiefUs eius merufejU . \ erute, ac flefli ad (Ilum cunila neceffe cft:omnes uelint, nolint, eum confitentur, necefiitatts cfiuLongc in hominibus dari fimum. Nam res naturales eundem fem per tenent curfm.Videbis igitur homines deuios cr 4 pietate,ipfo # Deo Longus * uagantes, tandem fuppltces, dementiam# fuam accufantes . Quod quidem fidunt fy b i,quos arbitramur pertmaces,contemptores# decedere, qui multo forte mife tabibus prateritos errores depbrat.Sed ad Platonem reuertor ■ Proprie igitur hac de patre,tanquam primi caufa dicuntur, quod rex omnium ftt , quod ab eo fmt o/ mnta creata , quod fuflineantur, quod eius caufa extiterint. In quibus ejl maxima, multiplex# Tbcologta.Deinde PUto,Secundum circa fecunda. Tertia circa ter/ tia ait exiflere. Declarare igitur hac,cbfcura quidem, nos oportet . quo loco pri/ tnm poffumus fuffiicari, morefuo ceterorum # G rccorum locutam effe Plato/ ttem,cum pr epoftuones, que debui ffent nominibus preponi,poflponunt . q uale ejl apud Homerum:<pt/iooy «7ri,uffavdlftJlot (U9i:Et apud Romanos, Q_ua obrcm,Quibus de caufis.Sic apud Platonem, Circa omnium regem , omnia funt: fafnifoy TOt/i </UvTtpx,Tghoy w»fi tk i fhet. ut jit pundum JIvj/ npoytmfi, fenfus # habeat, circa Sccundu,fecunda:circa Tertium,tertia. Que rationes diffionendi crebre funt Platoni ■ Erit # idem orationis tenor, ut quemadm» dmdixerat,circa omnium Kegem,ficdrca Secundtm,circa Tertium . Tres au/ tem uir daunus audierat aut apud Chaldeos,aut apud Aegyptios in fumma diuini/ tote reges, qui numero,cr efjtdu diflinguerentur. Primus maxima caufa , maxi/ mus rex, de quo in LpifldU,qui uere pMofophentur,fbre bcatos,predicat.Senm dus,creator:Tertius altor c r umificator. Nam cum ait drea Secundum , fecunda, mtrOigit munus,uel numen quoddam fecudum-.ficcum circa Tertiu,tertu,quod/. dam diftindum munus innuit Ex eo autem quod dixerat de primo,intelligitur fen/ fiis fcquentium. Declarauimus enim prepojittonem Citam , deftgnare umfufU/ nendi ac regendi. Primus omnibus 'm rebus gradus ejl , ut fit autorcr caufa : tum eorum creado:ddnde uiuific*'io,(yfufcntdtioAutor e T caufa prima p ater , cui prindpaliter, er ut Platonid bquuntur,fbntaliter affeributur omnia,quia genitor ejl Menas opifids,crtatnds,<y quia prima ejl origo,piima dignitas , primit effe. Secundum ejfe,uel fecundumexiflens,efl proles eius,a qua ejl fecunda rerum ex i/ flentia, fecundi ortgo.TerM ejl anima mundtftertm reni cxtfienium fuftment. ‘ T ret DE PERENNI PHILOSOPHIA. 119 Tres igitur funt origines tanquam una,tres habentes ac fufimentcs rerum exiften/ tus,tanquam unam.Primx origini tria h/c fwtul attribuuntur , quod fit caufa,re/ gatyfvta Jit.Ejienhn pota caufa mentis, &■ fpiritus.ltaque etiam uirtutiscr pote fiatis eorum . I n patre tanquam prima caufa omnis ejl utrtus fecundi cr tertij,id efl,mentiscrfpiruiis.In patre er rege omnium funt ea tria, 'm prole aut er anima yc cxplicantur,qu6d proles creat,fpiritus uiuificat er regit. Sic $ circa fecundum, fecunda, id eft,circa mentem er prolem creatricem, er fecunda rerum origo , cir/ ea tertium funt tatia,id efi,tatia origo,tertium cffe.Voluit enim Plato.quod apud Mercurium didicerat,tres omnium rerum effe origines,a quibus tripliciter res de/ penderent: ¥onialiter,cr originaliter, er primo a patre , fecundum creationem 4 pliOyfecundum uitam,ac uiutficationem hfpiritu . Spiritus enim, ait proles Dei,ejl qui uiuijicat. Pater ejl fons er primu:filiuscreator,ftiritusuiuificator.Quod qui/ dem 'tnipfa redemptione apparuit: pater mifit, filius ucnitfyintus aluit, afflauit,ui/ uificaait.Prmis autor tanti boni fiut pater , qui mifit er iufiit . Secundus filius, qui egit er panut. Tatius fyiritus,qui afflauit . Sicq; circa omnium regem fuerunt ea principaliter ac fon taliter. Nam mifit ipfe filium redempturum,mifit friritum affla t urum-Circa fecundum fuerunt hxcipfa,fcd fecunda quadam ratione: tertia qua/ iamjrrca tertium. Hoc quod nos de redemptione uidimus , audierant iUi de crea/ tme,er Plato tradidit tanquam prifcum myfierium , nosq 5 expofuimus Platone: Hecfrre fecus Plotinus er Porphyrius,cuius hac pauca uabafuntM yxp rs&y/ TT4)(/ fJ& cfw -Tjofit Hiaooy St»?, nJly 7ij mroot srd&L 7°t> 7tou/ fcKGkOt/ VJOJT& J t oy «7T0T0VT» . platonem fic locutum, ut diceret omnia effe circa tres Dcosjed principaliter circa regem omniunufecundo circa Deum, qui ejl uel nafcitur ex illo: tertio circa Deum,qui procedit abifio.En Porphyrius fecundum a primo nafci, tertium a fecundo docet ex Platone. QuomoJo animam feu fpirtium tx illis duobo* produci tradiderint. Cap. V, jJLotinus igitur pro tota Theologia Platonica , omnibusq; Platonicis , m quibtQ * tenet principatum,erit interpres,er affendens ei Porphyrius. Hinc quantum de nofira Theologia ueteres cognouermt,mteUigcs. Tota e fi enim concatenata, mu/ tuisq; nexibus implicata.Vt enim fcribimus, qua fupra millenos annos hi prodide/ runttfic ijdem fcnbcbant,er loquebantur multis retro annis tradita. Plato inqua, Anaxagoras, Parmenides fccuti maiores idos, hos fccuti recentiores . P lotmusigi/ tur,ut rjl paulo ante demon firatum , tres has rerum origines ,triaq ; numina affu/ mens, er de eorum inter fe ratione di(fcrens,fic perhibet . Bonm,id efl,pater sy fftitmentem,mensgigrut animam . Porphyrius autem exponens quaft Platonem tr Plotmum,dicit ejje omnia,circa omnium regem: fecundo , circa Deum ex iUo: tertio, circa Deum cx lita . Tres ago quali Deos, uel tria numina demon firant, quae deinceps alterum ex altero nafcanturJi bono mens,a mente anima.Omnia<£ fa funt » «4 AVGVST. EVGVB. LIB. II. funt conformia cum Tfn-ologu uera,eo excepto(quod quidem exiguum ejl JifcrO ^ men)quod Animi, id ejl, Spiritus, non i Mente folum procedit , ne<fc is tanquxM certus generationis ordo debeat conftitui . Sed enim certus ordo ejl ip forum nmi/ tum, ut Anima fu tertio loco, quia caufa ejl pojl ejfeHur. Anima autem fiue Spiri tus producitur i fuperioribus . Hunc ordinem crediderunt effe etiam in gignenda» Sed edam certe ejl: folum reticuerunt B onum,d quo Spiritus produceretur No ne/ g atur autem , quod reticetur : ftcut non negat Euangelium Spiritum etiam a Filia manare, quia Filius dicat,Spiritus qui 4 patre procedit. Ac fi uelis munera,non fub flmtiam duiinorum numinum ff>ccuUri,hsrct magis ad Prolem Spmtus,quam ai Supremum Producitur enim a Bono,a Mente producitur V donatur, cr effundi/ tur.Ob hanc caufam in produftione eius, Prolem tantum commemorarut: nec par ejl tamen Bonum eos exclufijfe,prxcipue uetufliores . N am Mercurius dixit a fbm tefanflo Spiritum produci -Fontem autem patrem effeconjlat, Vt ergo ex Euan/ gelio colligimus modo Spiritum a patre procederc,modd 'a filio, non (equimur au/ ter errores eorum,qui tantum ea probant tcflimonia, qua Spiritum afferunt a pa/ tre produci: fic ex diuerfis huius Theologia locis colligimus eum a Bono, et Mente txijlere. A Bono Mercurius,a Mente iuniores Platonici,Plodnus,Porphyrius.Bo numq; ojlenfum rffipfum Genitorem appellari. Filius in Euangelio de patre fuo. Nemo bonus, mfi [olus Dcus Sed diligendus ad Plodnum inftjle. Si enim dicebat fo/ la alteritate Bonum ac Mentem feparari,ut ne fttfeiunda fubflantix,efficitur eun/ dem produci a Bono, atq; Mente. k fubftanda enim dmina producitur. Eadem au tem,Plotino tejle, ejl fubflanda Genitoris , ac Geniti, ut cos a ueritate aut nihil, aut non multum decidi ffe clarum fit. Non feparaffc autem eos fubjUntiam horum triu fape probatum, fidcb uero non ejl is error apud eos,ut in contrarium potius defle xerint ■ Nam coniundionem fubflanda eorum quidam edam inter exteras diurna* fub flandas effe noluerunt, ut altera cum altera ejfet connexa,Deus cum Deo, ud angelus cum angelo. Quodquidcmin fubflantijs, excepta diuina, fieri non potejl: Nufquam ejl tanta coniunflio,nunquam,excepto Deo, atemitas. De quo pojlea. Nominant autem t reis Deos,alteritatem tmum,non numerum fubflantiarum in/ nuentcs.Dijjicile enim ejl haberem promptu locutiones et nomina,quibus coniun ftio fubjlantia , atq ; diftundio numerorum defignetur. Nam nomen perfona non fuit apud eos , prorfus hac in re apud antiquos inuiftutum.Ad uitandum autem er rores, cajbgatius pojleriores locuti funt.Agnofcimus igitur totam Thcologiam,no folum q; dependentiam, creationem'^ rerum ex Deo, fed etiam et grddum iHorum . triu,et ortum^c produdionem,cr quid muneris, ac nummis exijUt in unoquofy. Credo diuinis oraculis, non turibus humanis,prifcis cognita . Quod Aegipiij ter acclamabant, trinam Delutem deGjnantei.de quod diniium lapiendam, oranu cSTc apud coi infcnpno dcmonftrabai. Cap. VI. C onfidcrandm quoi £ , quod traditur 4 Dumafcio Platonico baudignobii, qd icAcgptijt t DE PERENNI PHILOSOPHIA; ie Aegyptijsfierhibet: 7rg&r9y &fX*y oTtorteCxi/rnaity t4$rty,n. or«S fymtcoy,TfK7^«Wi<pHyJfoffiS-Quifunt:Primum principum appellant tenebras,fuper omnem cognitionem,tenebrM incognita , Teridud acclamantes, hk inteUigimui claruiffe pnfcis feculk magnam de tribus illis lucem -Omnium enim rerum principium ter acclamantes, appellantes^ tenebra, omnem hume/ nem cognitionem fupereminentes , triplicem DeiUtem defignabant ■ Hinc etiam Dionyfius ex fmdis,ac diuinis fontibus caliginem hac uocat , Quipofuu tenebret latibulum fuum. Et de eodem diuinus Orpheus, Avr>y Ji iy b{o<k>,sr&L yo(f nepO* tstf tuifeu. lUm non uideotefl etenim caligine feptus. SicAegyptij fandtjitmam Trinitatem, prtmumq; omnium rerum principium , te/ rubras ignotas dixere,nuUa potes humana cogitatione contingi, fub aldfiima diui/ tutatis fux caligine latitantem diuinitatem, pelagus abifiimum , quod intueri , pe/ tutrxreqi fummas ad ufque f rdes, nulla ne Deorum quidemualeat cogitatio-Tcrcfr ifbd acclamabant, tria iUa principia innuentes. Bonum, Mentem, Animam, feu Spiritum , Platonicis, midtisqg alijt philofophis notifiima - Triplex apud illos acclamatio, ficut angeli clamarunt ter, Sandus, Sandus, Sandus. Item illud con/ fideranium , quod P lutarchus in Aegypto in templo Minerux , qua ejl duiina [a/ pientia , filia fummi Dei, fiuffe hancinfcriptionem dicit , iy<u ayi w£y tc yt yovog, mu oy, i sffi\<roy.\voy , i tffi rcytyiymtmAoy ot/J^usmu Srurbs tmtxxfat/^tyiEgo fum omne quod fuit,quod efl,quod futurum efl:uehm me/ tm nemo mortalium hadenus reuelauit- Hic infcripUo . Scito igitur & attende, quod hicinfcripdo erat ea, que ejl apud Mofen,Ego[um qui fum. Quod Hebrai ce dicitur, Ero qui ero,Gricre,o uy,ibe qui ejl- Scito $ hoc effe nomen tetragram mu, quod apud Hebrios ejl nome i uerbo fubflantiuo i uoce futura n<'tV' 1 Weh, id ejl,erit uocatur fflfv» tantum una Utera Iod,mutata in Vau, quod fit apud eos ufitatifiime-Hoc nomen etiam ejl ,quod uocatur a philofophis ri oy, quod ejl ip/ fum effe-Vt igitur dixit ipfe apud Mofen.Ego fum qui fum: er apud philofophos CT Hebrios, ille qui efl, uel, lUud quod e jltfic iUa inferiptione teflabatur fc effe, quod fiut,efl,ent,omnia uidelicet,qui continentur nomine, ille qui efl- Quoniam apud Deurit inquit Plato, neq; priteritum efl,ne<^ futurum, fed folaitema pri/ (entia. Priterea ut dicitur in facris literis, Hoc nomen meum no indicauieis: ficait inferiptio , Velum meum nemo reuelauit . Nouimus item appeUaffefe lUe qui eR: quia iefignet itermtatem,iefignet creatorem,cr per fe exijlentem illum qui fem p er fuit, etiam anteaquam res crearentur : illud item qui non fit ab alio : deinde dum qui maxime fit, ens item uniuerfale , magis quam totus mundus, V uniuer/ fm-Etutapud loannem, Quod fidum efl 'vn ipfo uita erat, aut, Omnia peripfum fida funt,V fine ipfo fidium efl nihd quod fidum efl. fic ifta injcriptione,ojlen/ duje effe omnia,eJJefc caufam miner falcm omnium rcru, fmefe nihil effe poffe, b i tubi (i 6 AVGVST. EVGVB. LTB. II- mM /ur(J<r,C7' effe, futurum^ effe fvte fe,qui jit omiit, ens maximum, ens uniuer fale.Vt autem nouimus nomen rji,r fp Fihj D ei,qui crearit,qui fr caufa uniucrfxhs,ens uniuerfumfic infcripriojjlit ipjum donotabaLSed Grxci fxdeban/ tur, inucnientes templum illud m Aeoypto diuinx Sapientia , filtx Dei dicatum, putabant hanc effe Mincruam. Q nod uerum erit, fi fordes fibularum abjlerferis, detraxeris q; ude pallium, quod ex parte ftdt Praclus, dicens hanc Mineruam effe, (/iHfjLtspytKH tiSh SioSyOpifice Deam. Siquidem et idem Plutarchus perhibet: RfX inquit, quicun-f; apud eos eligebatur, fiatim fiebat fc«c r&p i%f (iiTti yy t5! 'Qj.Kojodij.x: t7TtKiK^uiauivHi 7K7ro?iux, y-vSots H&i /.oyois , cu livJ^asiia^>x<rei:7>\k\H§HXS & <Aixepi<reil)(sinp. iojrtp o/xtAe •nx^xJlnhinp 0u/&;,7r& r /tfcSu -nei <r<Qj.yy<tti7ruiK.ois iscumt «c cu neyanikJln <r<XQjixp,?i fhotoylxs «i/raip fe^airncrEx facerdotibus,eratq; particeps philofophix,qux magna ex parte,frbulis,narraboibusq qux obfcurai ueritath declarationes haberent,abfcodebatur . Quod ipfi aperte prx fe ferebant, ponentes pro templis Shpingas, innuentes adumbratam fapientia eoru Theologia habere. H xc ciim tefletur Plutarchus, non mirum ejl,fiter acclamantes tenebras, trinitatem,aut tria numina depgnabant. Et diuinam Sapientiam, a Deo natam de fe bqui obfcure,feq ; uelatam cffefstentcm introducebat . Nec item tantam apud eos Theologum fiuffe mirabere,ex his qux leges apud Mercurium,Orpheum,qui di/ didi ab Acgyptijs,Platonem,itemq; Chaldxos,apud quos omnes erant duo,Geni/ ■ tor, v Proles,ut triafemperfunt apud exteros . Sed peculiaris fermo de duobus, ftcut item in nojbra Theologjx-ln eo porro quod Plutarchus protulit oraculo. Pro cius addit hoc quod deejl apud Plutarchum ■ Vbi dixtffct, Velum meum reuelauit nemofequitur,opiTiKop KXfprop,nAto; iytytro , Quem ego frudum peper ri,fuit SoL Prxdicat igitur fe Solis creatricem ■ Mirabile myjlerium . Hoc enim efl quod Mofes, Dixit Deus , fiat lux. Et , Creauit Deus duo luminaria magna . Et quod Plato in Republ- Sol filius fummi Boni- Et quod Homerus in hymno de So/ ‘ le,<AioS Tutos,!» rolcs iouis . Et eadem ftpien>ia apud Salomonem idem mirabi/ liter glorixtur:Ego feci ut oriretur lumen in coelis . Et , Ante Solem permanet no/- men eius- 6 ntiferi mortales,cur Solem adorabatis,non,utnunc totus mundus,eum qui Solem peperiffet i N ominauitq; prxeipue Solem oraculum , quod fu in omni' creatione prxcipuus,admirabile Dei opus , prxpofitum etiam 4 Mofe ante omnes res creatas:Et de quo Propheta , qui coelum contemplatus , admiratus q; inuento/ rem,(ot exteris omifis,prxdicauit: In Sole pofuit tabernaculum fuu. Quod fecus, ln coelo pofuit Solem, profequiturq; ortum, cr occafum, lucem , calorem per om/. nem mundum intentum- Hjic ergo in oraculo gloriabatur Sapientia fefeciffe . quo nomine debuerat adorari, coh,a cunfli gentibus , non ipfum opus . Vere igitur ilU Sapie/itUiCrat id ia Dei,cui concorditer a cunilis datur creatio, uocatafummi Boa nili lix» DE PERENNI PHILOSOPHIA. *»r KpHia.Non erat dia fibulo fa Mmenu,quX quum homo fuerit , Solem creat non potuit- Habes ergo ternam illam apud Aepyptios acclamationem non iniuria tri / nitatem,tria numina,tres reges defignaffe,ut qua de prole tam rmra,ceruque tra/ Uderit .Ac uere oraculum illud apud Aegyptios fiu ffe declarat Mercurius Trif / megij\us,qui fimiliter de Deo locutus efl, in quod Deus imufibilu, fit uifibilis ex operibus :ovyXfvtxrrx t},i(guccto.oo</c/llyisib/*M srvit, crt/mccy ro ytyopwcp,ov ro fui ywfatvojj . Tu enim omnia res , er nihil aliud efl , quod tu non fb . Tu es omne quod fuit, cr quod non fuit-Hxc idx de Deo, cum Deo lo/ qucns,quod Deus de fe ipfo in templo.Defignat autem illud loannis , Sine ipfo fi/ GmeflnihA. De tribas Regibus.ftne tribas InfcIIigrrtijt, frirliciqf Diuinitite , ex Ntimcnio, Acmilio.Plonno.Thecdoro, Iamblicho, Proclo, Cap. VII. f^Onfideranda quoque,qux exteri Platonici,tum ditta Platonis,tum Orphicam Aegyptiam Theologiamfequentes, c ut folent aliquo in abdito apud pri fcos loco reperta proponentes ut xnigmata , p. odiderunt. Proclus igitur hac ait fuper Timxum.N ternos TfUS knycrSura.% Stovs, raarif x yiy kccA u tc'j» 7SfiroPy7rot>)7iw <Ji y°y (/Itvnfcy, iriiHiM Ji rty rjuroy , «st e kcct eixir>y jlniuvfros JUifo S, Srt ^ur&i(t)ubcAAjTi.f>(&' Numenhtt celebrat,*? laudat tres Deos, primumq; uocat Patrem, fecundum Creatorem, ip/ fum opificium,id efl. Animam mundi,tertmm. Quocirca Opifex fecundum ilhm efl geminus, cr primus fcilicet,cr fecundus Deus . H xc Humemus a Proclo reci t tata.Vides apud Numenium,duos creatores , duos Deos • Eo enim modo tunc lo/ quebantwr. Vides primum patrem, fecundum Opijicrm, uel Creatorem, quod no/ men,ut fxpius claruit,proprium efl diuinx prolis . En quod noflra canit Theolo/ gjx,confitcns patrem creatore coeli cr terrx,confitens item filium creatore,ut per quem omnia fida futi t. Nec te turbet quod tertio loco diuinitatis,dicat Proclus po/ ttere Nummum ipfum opus -Non enim ita nominat tertium , utxquale prioribus duobus , fcd ut fidum, cr opus quoddam diuinum:ficut cr Plato in T muco, flatu/ ens Mundum aut Animam effe Deum ,creatum a Deo, id efl, rem diuinam , opus Det. folum autem geminum Creatorem fiuelur,folis duobus afferibit creationem , de quibus ut in primo libro uifum, tam prxdara fcripfit Numerius . Vera quidem diurnius efl duorum opificum , & duorum non diBindomm , fcd ut ipfi quoque docent jtnius operis mundani, duo creatores udut unus, quia opus unum. De duo/ bus autem numinibus,cr de duobus quibus rerum creationem attribuunt philofo/ phi,nunc ego loquor. Exeludoq; tertium illud a uera diuinitate . Quanquam jil mi b' uerifimile tertio loco, non id quod Proclus dixit pofuiffe Numenium , fed quod Pytbagoras,Plato,Plotinus, Aemilius , ut poflca docebitur . Plato enim , ut fupe/ riusaudijh, trcsnominauiL Duos autem qui crearent , ut idem Proclus perhibet, Plotinus adhibuit ; fnflyptJ/ vweTi&vrei t ip </l^nutsfcoy,r'oy y\y ty t« b ) rott t5. «if ^ kVGVST. EVGVB. LIS. II. rorrot , riy </li Hytftorovy ri rrecrrof.Dupltcem quidem proponit Opificem Plautius ,aUerum in inteQeduali, alterum imperantem uniuerfo. H ac dida Ploto» eo jfiedant,patrem e jf e, primum intcUedualem dantem fapientiam, c r ideas Pro Ii fua,quas appellant Platonici, torros : eum effefummum, eminenti fimumtp in mtndo,qui dicitur totros:Prolemautem,ut omnes fuperius uidunus confitentes, effe reginam uniucrfi,crea'ricemfy Mentem. Amelius autem melius c r darius ex plicuit tres iUos. De quo idem Proclut:x/*tAsos <A% rgrrfoy7roiu (Asitivfyoy, WvisTjm&xo-sAtxz 7jo«s, r>y otrx,r>ylyoyrx , r>y opmrrx. <Aix/ eptfxri Ji srot, £ibn o /jSm 7rpiT@' risi oirrtoi <fay,o <k fiSUr ty twtmroHTtp. Jt i earrfi , xgii (airiya rritru c, oji . o <f£ rjurot fiXa r^lyxura , i(pa xros roiyoy. nati yotf irss "keP xvfvyitn tenrS o aourroi . t^e Jiroly "fecT JlStn\p S/ ^ 5 7071 fAroy.oxoy ytf> nAu(*y n isTre^Kai^rtoi-ny 70 tyoy «tivJfccn fcy.Quafunt, Amelms, inquit, triplicem fiat Opificem,cr Mentes tres, c r Re/ les tres,qui ejl,eum qui habet,eum qui af^iat. Differunt autem bi-.quoniam prima Mens ucre eft:Sccunda ejl quidem inteUeduale,quod eflinipfo: habet autem ante fe,cr participat omnino ipfum-.c propter hoc,ejl fecunda: Tertia uerd, ejl qui/ dem er ipfa,quod in eo mteUcdualc. Omnis enim mens con fodato inteUeduali ea icm ejl-Habet autem quod ejl in fecundo,cr uidet primum, q sunto enim fit ma/ ior difceffus, tanto id quod habet ejl obfcurius . Hac ubi recitajfet , P rodus addit, rirv i Syrin tjoo s roxt , jpeic fotiuvfyii hsori^rcu , y&u. rii nxpx rsAxrtott 7jo«ff J&ctcriAixi ,x^irovt7TXf ofep&ojo«i.Videlicet:Hdtig/ tur tres Mentes CT Opifices Jlatuit A melius , er qui funt apud Platonem tres Rc ges.cr qui apud Orpheum tres,Phanes, Vranos, Cronos. Hec Proclus . Ex his fit clarifiimum etiam Platonem, <y Orpheum antiquifiimum, de tribus numini/ bus locutos incorruptius quidem , dumus , er codejhus Platonem , nominantem tres illos, tres Reges,udut unum. Sunt ergo tres Reges apud Platonem , tejle Pro/ do , non Chrijiiano, imo Chriflianis inimico, funt tres Mentes, tres InteUigentia, tres Reges udutunus. Vt nojlralitera canunt,Deus Pater, Deus Filius, Deus Spi ritus fandus :Non tamen tres Dii, fed unus ejl Deus : jic dicere pofiis ex Platone , Rrx rft Pater ,Roc ejl Filius,Rex Spiritus fandus-No tamen tres Reges, fed unus Rex. Qupniamq ; mens ejl una hypojlafis,aut perfona , crediderim rede jic pr adi cari,Mens ejl Pater,Mcns Flius,Mens Spiritus fandus.No rede aut,ft dic as, Non tame tres Me ntes,fed una ejl Mens. Quia M es ejl hypojlafis. Sed fit quod ueritu, ac melius Theologis uidebUur.Quis aute reuelauit Platoni, qui Metis atema ai/ uentumin mundum, plus trecentis annis antecefiit, tresiUos Reges, circa quos omnia effe pradicauit i quis item Orpheo , licet, ut moris, eius poeticis nominibus tria iUa nomina defcripfentiScdfit obfcurius quod ab Orpheo pofitum ejl: uera, luculenta. • . DE FER.ENNI PHILOSOPHIA. 119 biculenta,clarefcentia,qua P lato de tribus Rcgibus,Plounus,Numenius,Amcltus ie duobus Opificibus. Nem tertius femper fiut obfcmor , etiam apud noftrates. Hoc mrraculum,tres omnium rerum imperatores Platonem nominaffe,cateros au te m Phiofophos,duos Opifices,ut ejl in nojbraccclefli Theologia-Hoc indicio ejl, femper in prifca Theologia,apud Cbaldaos,Phcenices, Aegyptios, gentes uetu/ jlifimas,qua nunc penitus apparmt,abditam fuiffefapientiam,fed non cognitam, . adulteratam nominibus er Jenfbus donec praco cceleBis ipfr,ui/ibilcm,qui cjfet ante i/mjibiliSyfe reddens , eam efficeret rutilantem, docerctq ; omnes, oportere adorare Deum,in ffnritu CT ueritate. De quibus tribus, Deo,Veritate$iritu, no/ t ionem priora fccula,ab initio generis humani de fccndentem, tenuerunt. Nam fi/ cut Ameltus fecutus ejl Platonem, fcnecejfario Plato didicit ab antecefforibus, credo ego, Aegyptijs er Chaldais,quemadmodum tum in Epiflola nominat Cau fam mundi,CT Patrem eius, certe ab aliquo oraculo, ab aliqua uetujla Theologia, quale canebat Aegyptia,tria numina,ea tenebras appellans, CT ut tam multa Mrr cunus,Chaldaus# decantauit . Venffimum ejl item legtffe Platonicos multa, qu£ peruenire ad nojba fecula non potuerunt, ex quibus iUi libris fuis quadam Largiti funt.Sed reuertor,declaro# AmeliumPatrem, primam# Mentem dicit exijlcn/ tem , fecundam habentem , tertiam uidentem . Quorum ratio ejl, quod primo ac princtpaltter,fontaluer#, ejl ipfe Pater, qui dicitur etiam 70 rrfi 'toy. Primatus , Principatus,Primum cffe,d quo reliqua duo.Secundus dicitur habere, quia parti/ cipat priorem, nafatur d prtorc,e}l filius eius,habet ab 1U0 bona fua , dminitatem , fapientum, autontalem, id# tpfe prxdicabat tn mundo, eoq j ejl fecundus, parti/ cipans#,quod dixit de eo loannncs,eum ejfr er fuijfe femper apud Deum. Ter/ tius autem, inquit,habet quidem quod in Secundo ejl, rejficit autem Primum- Hoc nos clarius diceremus, manare d duobus, quia Primum uelut fontem fuum afficit: habet autem quod in Secundo ejl. Fluit cntmab ipfo:habet ab ipfo,CT d prxccden/ te,quod ejl: er datur,mitmr,fuu# ab ipfo Secundo. A jfcftus in Primum ejl, ut in fontem fuum,habere quod in Secundoxjl item accipere,quod ipfe fit, d Secun/ do- Dat enim ei Sccundus,quod ejl. Quod fi hac ad creationem, ideas# referas, C ut tres rerum imperatores,tria # principia uelut unum,eadem ejl fententia. Pri mus uere,principaltter,fbn taliter ejl. Secundus, ejl I dea qua infrejl, qua dicitur . dbeisTaroHTop. Obiduutcm ejl (dea, quu mhd ejl in Deo alienum d Deo. Et quia M ens, aut Intcbigenda ejl idem cum re inteUefla: fc ettd Tertius,quia et ipfe Mens efl,ejl ipfum mteUciluxle jute mtelhgibilius,utjic dixerim. Id fcUicet quod ejl in Secundo, et quia Mentes funt,inteUigendo operantur. Quia uero funt unus • Deus, quod intelligitur,CT intelligendo creatur d Secundo, inteQigitur item, fit# d Tertio,f uelis ijla ad creationem rejbre,cutus principalem cau ftm afignant Pia tonici uelut originem, ideam in mente opificis, qua ab eis nuncupatur to vomiy. hac I dea , in quit A melius , efl in Secundo , ejl item in Tertio : fed Secundus , er b 4 Terttut. ii0 AVGVST. B7G7B, LIB. II. Tertius ejl item cum ida idea-Simtenim uclut duo opifices mundi,uterque mundi origOjUtrify incfl I dc4 mundi,cr utersp cfl ipfa I dea. Non cjl diuinitas eorum dif/ iunh a , quia uterq; cfl eiufdem rei fumrnus opifex, uter# principium. Pdter autem V primui efl,quem cr fecundus participarer tertius afticit.coq; primus a duo t bus partidpatur.Qux quidem nodra Theologia clarius loqueretur. Sed nobis fa/ tis cfl odendere,c<xlcdi nunc reudatam tedimonio Maritalem, femper in aliqua Iu ce apparuifferreligionem hanc,quam colit mundus , antiquifUmam illam omnium * feculorum effr.uerum ut nunc radiantifimam,omnibusq ; pcrffedifiimam, ftc tuc • obfcuriorem,intcr abdita rnydcna latitantem,uix paucis introcedam, nec ab iUic etiam forte intelleflam, donec apparuit tota. Ecce tot autores,tot tedes , de duobus Opijic ibus, de tnbus quibus canitur nobis xtema gloria, tefles inquam, quibus cum aut incognita prorfus nodra religio faut uix cognita efjet , loquebantur tamen ea/ dem, apud maiores Theologos reperta . Nam quod Plato de tribus Imperatoribus fcripfu,extabat etiam apud priores Pytbagoreos.Ncc tibi referam hoc loco,quod fuperditiofi quidam e nodris, ex libris Andotclis , qui tedetur Pythagoreos ufos numero ternario in facris,quo dejignabant pmcipium,medium, finem m eundis rebus: fed quod euidcnttfiime monuit Proclus a Iamblicho traditm : rpus uvxt Swv; t svtovs Kgcc wccfx rois wvSayoftftss vycvot/ytif*ei/s:Celebrari,lan dari tres idos Deos apud Pythagoreos. Videlicet quod nos,pcrpetu6,& indefifje , nodesq; diesq;, nunquam fandjfimat uoces has interpollantes,ut ftt gloria Patriy Filio, Spiritui fando,qui fuerit femper,crftcut fiut,fic fit , futurusq; fit in aternu. Eadem extan t apud Numenium Pythagoreum . Mirifice quo <£ confenfere exteri Platonici, uenerantes , adorantes# cum exteris tres hos Imperator es, cr Reges t tresifa Deos,ut unum. Nam The odorus Platonicus injignis, fecutus AmeUum, hae Proclo t ede ad uerbumpofl Iamblichum inquit : Tftis yiy «mAta trvvsTri/ pA»©* <pho-i (Amaiovgyovs- rccr/u Jt cureso , ovk Xbihk parve re icto.’ t7nK«rx fiy vohTrvy n ngu. roif&ydtiy . faroiutAu <A r>y pAi cvmuxfi vcOy,r>y <Ji m^cy ovoieu/,rby tfiroHylw 'lvymy,t(yu rey pAi &fiougi"ny,r>y <f£ ut «Kx (diKgiykioy, r>y <f£ 2? rluu ut orte n#(f Insest fitxifvriy mvroiHictroy . Nimirum , Tres, inquit,fecutus Amelim,dicit effe Opifices Theodorus. Nec eos ordinat mox unii, fed ante Deos inteUedos, crintet ligcntcs.Aliumq; uocat Mente fubdantiale,aliu fubdantid mentale, tertiu Fontem animaru. Ac primi i indiuiduujecundu per omnia didributu, tertiis fidente per /in gula didributionc.Hxc Theodorus,fccutus Amrliu,Amelius fecutus Platone,PLt to ueteres Aepptios,hi maiores,primosq ; hommes,cr oracula caledu,ubi(p re/ fonantu-Confidera obfecro ordine,quem dat his Theodorus. Non enim locat eos pojl unitate , qux tribuitur ab eis tu fummo bono,tii ideis, fed locat ante deos intcUe dos c T intelligentes. Noris,u t fuo loco uidcbitur,apud Platomcos,cr nodros,cf[c duo genera Deorujiuc Angelorkpriores dicuntur rosrrot,mtelkdi : poderiores rstpoi. DE PERENNI PHILOSOPHIA. mgoijntelligentes.Dionyfms ii&es priora inteUeflos, quuintcUigmturab hk <jm dicuntur rn {o i: quo er ili» mtellerii,ut fuperiores, cr hi inteQigentesuocan/ turdrradixrc enim maiores in inftriores intclligentii fapientumq; . H osindlosre/ facere, uclut intelligetes, cr cognofcentes. Nonnulli PUtonici tngeffere notu. In/ teQerios,cr Priores, ideas fentientes,qua ab inferioribus inteUiguntur-Sed ordo, et fcnfusfyncerus prior. Tres igitur Mos Opifices, id ej\,Trinitatem flatuebat Th eo/ dorus ante omnes ordines Angelorum, prioremq; uocabat Mentem fubftantialem, jdefi, cuius fubslantia fit Mens, fit primum fapere, primum noffe, prior fapi/ entia , cuius fubslantia non fit aliud quam Mens, Mens plena fubfiantta , quo de/ ftfftatur primatus totius effe,omnumqi mentiunuSecundm uocabat fubftantiam mentalem, hoc ejl,eam mentem crfapientiam , qua hoc ipfum habuerit a primo, Cr qua primo Mens fit, fed ab eo qui primo mens:idrirco etiam primo fub&tntia quia mensfubflantialu primo.Tertim uocabat Fontem animorum, quo nihil di/ uinius CT profundius . Qjjippe CT noshra Theologia uocat eum Creatorem fari/ tuum, ut paulo ante uidiBucr haccfl Anima mundi uiuificatrix, mater animarum. Nonne etiam ttoftri eum appellant Fontem uiuumfrogamusq; ut per eum friamus patrem, primu frihcet illum f Priorem autem mdiutduum dicit,quia Filio datur crea tio, datur execudo rerum paternarum, iRc fkrit omnia, V per omnia comeat crea tor,princeps,iu([us a patre. Nam indiuidius,defignat eum non fungi his offirijs,fi/ Itum autem fmg,effe eum,ut Philo perhibet,patrisfui V7r<tfX°P,[ubditum,magi flraUiM,[ubminifotm,)irientem omnia pro eo jus eius,ac potc&uemUac igitur Platonici eo faritu,ex ea Theologia locuti funt,qua peruenit ad eos a feculis prio ribusjnucntaq ; ejl apud Chaldaos,ty Aegyptios, SibyUas,cr in oraculis, quos li bros fi ftc nobis uidere datum fuiffet,ficut quadam fru&a,propemodumty naufra/ g \a utdimus, certe myflena penitus noflra uideremus.Sentiremus toto in mundo bc tteficio diuino prius obfcure reuelata hanc religione,ac philofophid noui fimorum feculorutdonec uemens princeps eius, m cuius morte uelu templi friffum effremo iis tenebris tota aperiret-Quo fiftu ut eo ueniente repleta fit omnis terra,ut pra/ dixerant oracula, frietia D omini. H ac aut qua produ&t funt,ctjino rcfle Proeliis interpretetur in Timao,uidebis tamen paulo pofl homine reftpifcentem. Nf ego c ontendo, quanta poflea Trinitatis refulftt notio,eos temiffe , fed cum audiffe, ex parte uidiffe. \n Theologia Platonicoru,ea potifimu frquenda, qua maiores tradi diffent. Ni Proclus firme p o farior omnibus floruit ■ Sed enim e lia nojbri fenferut, prodiderunt $ mirabili,propemodumq; diuino fcnfu-.ueru manabat ab Aegyptijs, CT Chaldais,Platonc de tribus numinibus , praripue duobus prioribus locutu m,i quibus prater CynUu , CT E ufebin ejl Conflantinus Imperator in oratione de reli/ pone Chrifaanajn qua mirificis laudibus collaudato Platonc,fubdit,nr pijoy /r\ 3m(/ HQiy'H7tc& i°y \sjfcf tIw zoixi/,xfcA<vS 7rot<oy. 'crufrccfi <& Taro» Jlbj-ityy. yJaJlyt ovoiccslsfi ctfidny dmAy/.iu&: cvV»s pla/a/ h i QoTcftoif I»*. A.vav S-T. -E7QVB. LIB. II; ■ rt i<nx$T& Jldli nfyis Sta tLjj VTrecpfiytytg » <r*i 'vt -r TipiTjf.aunoj yctflfay o Jlmnspybs ngu. JltotKHTMS -r 3a«j/# Prmum,inquit,Deum docuit rede fupra fublldntiam collocans. Huic etui fubiecit fecundum:duasq; fubBantus numero partitus efouna cxiBente utriufq; perfodio/ w,er JttWkmw fecundi Dei exiBentiam habente ex primo. Ipfe emm ejl opifox, C r gubernator omnium.Hac quidem tUe,docens Platonem duos quidem Deos , ut ' rjt in epiBolis,nominaffe,fed unam utrify perfodionem attnbuijfe, habente Secuit do ex primo ipfum cjfc,ipfum extBere.Duas autem fubBantus eum numero fiiif/ fe partitu, ejl duas hypojlafes,duos numero gradus in diuinitate flatui jfe . fic enim eo feculo cr religione loquebantur- A fignans autem unam ambobus perfodtone Plato,ccrte fubBantiam,diuinilttemq ; eoru unam afoignabat-Vna enim efl diuini/ tas,unaperjidio,unum eundarum rerum foBigium. sic unum amborum culmen, ' * una matcdas,utiqicrdiuinitdt una,qua ejl fuprema perfodio- Dt trtbat principijj.tx Pro.lo.Pl jionii Theologia conf enti», qoxdfcunttt Bonum, ;Vl. ni,Aniitij:ali|»ijj nominihni apptllanlur.Bt quod hic trii pnu.ipu.non CubfUntu rru fum.icdalia ratione. Cap. VIII. ueronoBri folum,fed ipfmet Platonici clarifoime confitentur tres illos Re 1Ngr;,lru$ numina rerum,dccreuijfe,decUraf[e Platonem, idy ejfe fupremum. Theologe eius cacumcn,m quo fita Jit eminentifoima Trinitas, ad quodfapientifU mum quemq; oporteat aftirare-Confiderent igitur omnes, fu jpicuntifc ucritatem omnipotentem, que fepe uelut ignis in anguBijs claufa , impaticnsq; tenebrarum tuolenter erumpit- Nuda cjl reliqua controuerfta,quando tot teBes afptcis, paribus tcBunomjs afferentes, concordueri}; acclamantes tnplici imperio , terna,aut tripli ci uel trina diumUad,ac maieBati. P rodus Sle, qui fuper Timaum,caterorum PU tonicorum de tribus regibus fententiam propofuerat,m libro de Theologia Plato/ nica, in quo late de dogmatis Platonicis di jfent,fimilu atque priores, Numeniut, - Porphyrius,et Plodnus,Amehus,confitetur fenjiffe Platonc,cuius farno etfi proli xt or efoaUedus tamen declaranda ueritatis amore,totum proponam, cr edifferas CQHxrcuyfjS* wa~/idp cjptnou. uga ^nydiy Tmityt 7oy yot/yaTrotfcuyu, Ksucunoy, ayxe, xgu^yiyoQt-dut falw y? i AnfoJloii , ipu «WAi/t ari Iukthtcu. Ttfbti n JC tpr ctMlw tcj/ XhihjQ «v •antPTtAwf xvutucrttTtytWiX&t «f P *7»|» aqf ni ructante, kxv -rxtkyvnt 7vy burety,Akytcs rlw ysavste<ny\y<up «uieeyKcuoy. 4vX»S (&ry*f,w ns cunee tikriyay cuixynalees wicpv' Ky/.ctJii o Ge fttlui Tjoewislftui, h itivJfooTtfcur y? cumis, «v Ji ya •mcu/TU,xffii r& cyrcvi carohoumy Jfwctrty, «M.’ odeuscr &<A&v<f>k/ siKi Jlit Jt cojtIw aj>xfui Tuy TssccvTtty xz3Q TBcurrocy •? iihJI^cs etTresttj/KrmjrBewTOcy curstce, 7&y bsccs ouvvcpt , SCW9X. I tlt DJi PERENNI PHltOSOPHlA. teu/zi rSy Myaffitoy cvQx- xotirrlwA nj>&7Js lw ruy 2a*i{/, iptc »ov BfurGvTtyxy ccpxfjuj yi «Gemis «7roKtKgvy.icy*(w}yi$ia>t«*AfiO(ie> ®f ipis vomes ou7jxs,kj (uri^xt tmuurtt ooiuccrtiy avxQajurj,'dv flui Aiyo», <£ viy y»y tjout isiy. Kj xiw \zstp viy y/to<riy, Tr^xyciy (tSi tx Ttiruny &S yarccJlcty ars oikkvs ctfiiydttimy /\ y/oac^n, r>y A M' f'oy,7»y A ^.vyiKcy. •aide ytf porce s uyin? nAttiis s <jv cusn trvmyit/. ftwccTifa A uazTif ttc <mpX7vc ttus •j.v\ous,e70i htttsk^ /jS& ‘Wjs refoti *L<Pi<ri,ToujTtx AtoIs yveeert t eriuy.7ixinrt^ asydew ctf ylu/ inhsptcpa tfJ apiSiKr>t yrcu/lx , xgii p.i%i7cturtti xirxJfixyuvovc, wtfrt{ oivrxt n XKfo-nmy lyciy x oXrny St&f/aj, Kp« Tcurtlw tLu Tityi &viy «/«Sea*', \gu Tityi xrtff y/xiAxs f&y orracy. qui funt La/ tine-.Corponm quidem, quemadmodum ditium eji, crammarum patrem , Men/ tem pronunciat,o ’ caufam,cr circa eam euntia effe,cr operari quacunque ui/ tam m proce fibus , v explicationibus poffederunt . Progreditur autem ad aliud pnncipum,(t Mente penitus abfolutum,magiscj; incorporcu & ineffabile , a quo omnia etiam extrema rerum dicas habere fubflantum,neccf[c ejl . Animam entm non omnia participare neccffario nata funt,fcd quacunque uitam habuere purio/ rem aut obfcuriorerti in feipjii. Neque Mente omnia frui , esr ea qua uere ejl , fis efl,fed quacunq; fecundum ffecicm fubfifiunt. Oportet prtnciptu omnium ab om itibus rebus participari:fiquidem a nullo deficit ea,qui ejl caufa rerum, qua quo/ modocunq; fubftllant. Hoc igitur primo ac fupremo cunilarum rerum,ctiam ipfa Mente antiquiore prineipio,quod in abditis ,v waccefiu effetabfeonduum, cum Platonis Theologia reperiffet,et tres has eaufas,cr unitates,ultra corpora demon &raffct,dico Animam <y Mentem fupremam,cr fupra Mentem VnUatem, pro/ cedere quidem ex his uti unitatibus , aut fmgulantattbus proprios numeros , alte/ ym quidem unifirmem,altenm mentalem, tertium animalem,docuit • Omnis e/ nim fmgularitas antecedit multitudinem ftbi coelemen talem . Coniungit autem fi/ cut corpora animis ,fic f ime animas quidem mentalibus ffeciebus , aut firmis, has autem unitatibus rerum. Omnia uero munamuertuntur incommunicabilem Vni/ tatemtCT ufque ad hanc progreffa Theologia Platonts,fiiem putat fupremimfe tenere totius rerum ff>eculattonts,<y hanc deDijs ueritatem,v circa unitates re/ mn.Hac-er alia multa Proclus,afferens hanc effe Platonicam Theologiam. To tus autem is fermo ejl declaratio eius , quod in tRa inclyta ad Dionyfum Epijlola, qui e fl fecunda, locutus ejl Plato, Circa omniu Regem effe omnia , V illius caufa omntd,CT ‘Ilum effe caufam omniu bonarurerwm,Secundu autem circa fecunda. Tertium arca tertia. Vellit fuperius fiit expofitm, circa Secundum fccunda,cir ca Tertium tertu.Tria hic prwaj>ia,cr tres caufas afferit Proclus in Theologia Platonica cclebran,primum<fc ac jupremm appellari Vnitate abditam, arcanam, maximam. «»4 AVGVST. EVGVB. ET». TE maximam, Secundum Mentem, Tertium AtiimamtMenlem^ effe caufam, anima mn,ZT corporum omnium.Hucufque refle ac duune explicat Theologum Pia/ tonicam Proclus . Atq; jit, ut jluporc digna res fit, PUtonem omnes quidetnani/ mu ZT corpora i Mente fuprema c r prima producere , quam, ut tejlatur edam Laertius,Caufam appellet, fed rurfunt altius eum afcendijje, c r ad aliud princi / pium,arcanum ineffabile peruenijfe , a quo procedant omnia, etiam extrema re r rum.Sed Proclus dicens, hoc aldfimum, er ineffabile principium , quod eft ante Mcntem,Platonem dtxijfe sntmAa * %/f j»e i/avicp tv vi, penitus et undcquaift 4 Mente abfolutum,fepara‘um,extraHu:fcut nihil tale dixtfje Platonicam Th eo/ logfom-.quod er raione,ZT Platonis autoritxte probabo Ratione quide, quoniam Platonem producere ab abift ima, primaq; Mente dicit animas omnes, ZT corpora, circumeam affcrere,uerfxri,qu£ quomodocunq; aitam participent . altius autem iUud,ZT ineffabile principium , quod antecedit Mentem , dicit item omniu rerum, etiam extremarum ajferuiffe effe caufam . Ergo quori Ment r fl caufa,eorundem quoq; ineffabile pnnctpiu.Qucro igitur quid caufe fit, quod eorunde utrunqi eft c aufa,ut quot fiant ab uno, totidem ab altero. Non 'ne quia una auf oritat, una pote ftasf Si enim Mens creat Platoni corpora er ammas,omnem'ty uitamtineffabile ue ro principium omnium ejl caufa, etiam minimarum rrfu:proftfto ZTMcns quoq; potentiftima ejl,ZT jacit omnia que principium ineffabile. Ergo una ejl autoritat utriufty Neque enim bis potcfl mundus creari,ut partim creetur ab ineffabili prin cipio,rurfum accedat Mcns,qux cr ipfa creet Sci unam necejfe ejl effe autoriU tem,unam uoluntatem, par conlilium, quod fmul conffirans creant mundum. Ne que potcjl ulla alia reddi ratio, fi fit idem ab u’roq},qmnJit eadem uoluntas,ZT au/ toritas.Quod utiq; non ejfct,fi ineffabile principium effet a Mente undequaq ; fe/ paratum ■ Ne enim uoluntas conffiraret , longe latcq; his ajc dtjlantibus Adde quodft Mens ejl Deus o mipotes,ut appare t,creat enim omnia, qd ejl Dmmtatist ineffabile quoq; principiucjl Deusiutcrq; neceffxrio eft Deus, ZT alemus uterqii omnipotens, ZT fapicn’i fimus uterq;.Ha rationes funt natu rales, ZT ucra. Verba autem Platonis, aperte Proclo contradicentia funt in [exta Epijlola, ubi Plato eo/ memorat principem ZT caufam omnium pnefentium ZT futurarum rerum,ZT de/ inde patre ijtius principis, ZT caufe.Princeps ZT Caufa,omniu Platonicoru con/ fenfu,cr ut tam multis exemplis probatu eft fuperius,cjl Mens iHa fecundi princi piu.Ergp ji Mens habet pxtrc(pater aut ejl is, quem ineffabile Vnitatc,CT fummS Bonu dixere, quod Macrobius teftabatur,addens uetere philo fophii dixi jfe Meti/ te ejfe filiam fummi Boni) efficitur ut eiufdem natur t fint pater ZT proles. Ni qui nafeitur ab homine ejl homo,qui 4 leone, efl leo:fic qui nafeitur d Deo,et ineffabili Bono etia ipfr ejl Deus, ejl ineffabilis, ejl Bonu fummum. Igitur Plato tria decradt prindpia,ut Proclus inquit , tres caufas,tres reges: modus aiit,quofmt principia, que pofuit Proclus, fvrfan no eft Platonicus omninoMtd primo uniformes, i fccu/ do mentales. DE PERENNI PHILOSOPHIA. ti* do mentales,* Tertio animales ordines exisUtquia primus Vnitasjecundus M es% t tertius anima. Dico ex Aatonc,omnes Qualiter effe corumdem caufam. Tres cau, fe tanqium una, quod ipfe quoq; fuis probat uerbts . quo.1 quidem fieri a fummo , bono pronunciat,qujrum 'ucipfum effe principium , etiam i n;ente,ctiam ab ani / • ma fieri fatetur A mente cr cauft fidus cft totus mlidtis, corpora c r animat. Sum/ tmtm autem bonu candorum cfl principiit, etiam mnimoru . M ens creat animat: ab anima qux tertiit efl principiu,ammarit nafeitur ordo. Iti mudo nihil cfl prxtct hxc ipfa,ncc aliud cjl mundus, quam hxcipfacrgo quicquidfitab uno,fitabalte/ ro.quoniamq ; non conuenit eiufdcm rei duos uel tres afeifeere creatores, naturali dedudionc efficitur , ut trium principiorum cr caufarit fit una eademq; poteBas , dutorUas,conjiltu,impcriu.Et ordo ille Procli,ut 4 primo fmt unifbrmes,a fecundo yotgoi,intelhgcntcs,a tertio animx . Vniformcs autem,utreor,uocat primam ange lorum hier ar chiam, quam ilh conficiunt ex ideis,eoq ; uocant eas Vnifcrmes,id efl , , fvniles ineffabili Vnitati.Secundosfentit,fecundum ordinem angelorum,qui creat’ tur 4 mente.Tertius efl ordo animarum, qui ab anima prima fcrantur,crecntur. Ii inquam ordo non efl Platonicus,etfi ex parte uerus. Et rado clamat ex didis eorii, ordinem non effcitaprxfixum,ut hoc fiat a mente, hoc ab ineffabili unitate , idui ab anima-.quippe quot fiunt ab uno,totidem fiunt ab alterottotaq; creatio 4 eundis uetuftifiinus Theologis uijibtlium cr inuijibilmm , afferibitur menti ■ Hoc etiam Proclusfiuetur,in primis uerbis animarum cr corporum , totius fctlicet fenfibilts . mundi afiignabat menti creationem, m ultimis dicit a mente procedere mfovs, nimirum eundos ordines angelorum-Sic edam diuus P aulus,ut fxpe uidemus, do/ cuit hunc effe primogenitum, principium omnis creatur x , per ipfum extittffc ui/ < Jibilia crinuifibilujtue thronos,fiue pote&ttesfuie dominationes, flue u irtutes*. Hxfuntangelicx gentes, tota ccclcRis Keffiubltca creata a mente , fumma fapien A tu, er intelledu,omnium intcUigentiarwm creatrice, ipfa prima fapientia arce cr fadtgio intcdiyentix.Quocirca nudus fuperejl angelorum ordo,CT eorum, qui du- cuntur roifoi,quin creentur 4 Mente.Sed aperiam huius fermonis apud Platoni/, cos caufam , cur ab ineffabili unitate producant primas unitates , primam Hterar/ chiam.Ea uidelicet efl,q uoniam confidunt ex ideis hanc Hierarchiam . ideas au/ tem ferunt a fummo bono habere principium,e cipatum,autoriutcmq ; eundarum rerum afiignat menti in Timxo: 'm Epidola uo cat principem prxfentium cr futurorum : rurfum in fecunda Epidola , tres om/ nium rerum declarat, adorat,confalutat imperatores. Verus autem iftorum regum imperatorumqs ordo , iuxta Platonem , cr ueritatem , cr ut ipji Platonici ffionte fua fatentur, e fl,qu6d omnes funt reges , cr principes uijibtlium , cr inuiflbilium , . omnium tres caufe , tria principia ,.tres fontes , fed ut unus , ut una diuinitat,unut. tonfenfus- Graduuutcm efl inter eos, quod prima efl , ineffabile bonum , unitM (mmentifihnax o* A.VGVST. S V (3 V B. LIS. I». emnentifatu , cui Tiliut e tum in hoc mundo omnes honoret acceptos reftre/ bat,eum$ uocabat Patrem, et Glorificator e fuum.ab illo data Jibi omnuinM ha here fe,quod non accepiffet ab eo.fe effe lumen ex iUo lumine: omnia quidem hi/ here fe, fed ab eo,non eum a fe. Attulit pulcherrimum, quoad licet ex mortalibus nojfe immortalia, Athenagoras exemplum, in oratione ad duos imperatores, pa/ brem cr filium. Pater erat Antoninus Pius , erat ei filius AuguBus, genitus ab eo CT declaratus AuguBus, Imperatorq; totius orbis. Omnis tcrra,gcntes omnes ue/ nerabantur utrunque , ut unnm imperatorem . Quicquid iubebat filius ,'faHtm eracqtucquid item pater,ficbat cxtemplo.procedebat filius, uenerabantur, odo/ rabant ornnes,idq; cupido, er uolente patre :ftmiliter procedebat Imperator ue/ rus,omnes uenerabantur,etiam filius. Filius uenerabatur patrem,non pater filium, fed tanta charitate filium diligebat pateret ille fu* deliti £ effent,fua uoluptas tT gaudium, ut dederit ei quicquid ipfc effet . Genuerat eum, tum imperatorem de/ clarauerat,totius orbis poteBatem tradiderat, omnes iUi parere iubebat: quicquid honoris impenderetur filio, fibi collatum pradicabat,pr* fe ferebat : nihil erat re/ tiqmm,quod filio non tradidi ffet.hfi igitur, ut docui, C7 ut declarem Platonem, CT Platonicos, gradus in illis,quod principatus,^ fummum, eji ipfum Bonum , ipft ineffabilis Vnitas,principiumJbnsfy omnium,etiam M entis,tum Mens ab illo ge/ nerata,tum anima-Propterea funt omnia circa tres Reges, fed principaliter circa P rimum, fecundo circa Secundum,tertto circa Tertium Hunc ordinem uerm ui/ derunt propemodum,ojlendcrurU(fr Platoma,quonum a Primo gignunt omnia, etiam ipfam M entc,a Secundo quoq; pradpueuitas,animas,corpora.Nam edam apud nos maxime datur Filio eundarum uifibdium c inuifibilium rerum crea/ tio,raroq; audimus creatorem mundi feiritum fandum,etft audimus Deum ■ Hunc igitur Tertium quafi fidunt (quod noBra tantopere uociferatur Theologia) fon/ tem animarum . E/t enim Anima iUa, ffiiriuis fandus , ut apparet C/ut docuimus tbique- Spiritum autem nos uiuificatorem}creatorem , fatoremq ) animarum dici/ Htus:Tu Paracletus diceris,donum Dei alufiimi,fbns uiuus,ignis,charitas,Cf ffd/ ritalu undio. E cce igitur, quanto miraculo, quo fluporc digna res fit. ante Cbrifli aduentum, antequam Mens maxima uenijfetin mundum, audiebantur, nofcebait t bsriUatria principia, triplex illa maieBas, trina Duuntus . Quin etiam gradus in/ ter eos habuere notos,primum altifiimum, uenerabdifiimum, otffrroy, ineffabi/ lem,cr quod in ccSxroi{,inaccefiis,in caligine habitaret,dicentes. Eo$ non erat hominibus notus,ut dixit Chald*us,cr P lotinus, & diuus loannes , Deum nemo tudit unquam credcbantc [j ut credit caca femper,cr infelix femper Hebraorum tsatio,Creatorem effe primum iHum,non habentem ante fe quenquam. Ecce diti/ Ro munere, o~ ut uere iUe inquit, allata de coelo philofophia , fapiendoresaudie/ tmt Mentem creatricem, effe fecundam ab illo f>rimo,genitvm ab eo, ab atemo, gptitimDcum,w ipfum omnipotentem • T rw$ principia uelutrmc, quo tem/ P« DE PERENNI PHILOSOPHIA. pore diruit arcana illx,paucis(£ olim nota Sapientia,norantfapientes . v Plato non fuit prior huius Sapientix repertor, fcd catti didicit ab A egyptijs, 4 Chaldxis, eb oracuUs,qux v hx c,o-alia innumera cecinerunt. 6 exeas igitur mentes He brxorum, fuper quibus nemo cordatus lachrymas continere pofiit unqua.Uxc e/ nimMensefl, qux creat mundum apud Mofen loquitur cum Adam, uifMemfe reddit Abrahx,apparet Ulofi in rubo , dat ei leges, exteraq exequitur apud Pro/ phetastdcirco uocatur a Philone etiam I udxo vus«fXct,mimHer, nuntius, lega tus,utuocatLadantius.lAittcbatur enim ab illa ineffabili, & xrcana Vnitate,i jurnmo Bono Patre fuo,qui habitat 'ty xHecrotsjn abditis,inacceflis,arcanis, ej quem ait P hio non decuiffe ucniread homines. I s autem erat,eH ut Paulus uo / eatjivrirvS, mediator,intemuntius inter nos eyneffabile principium -6 fanflif/ fima,diuiniflima,prima Mens, generis humani creatrix cr redemptrix-, qux fuit dementia, bonitasq; tua,ut uenires in mundum , ut nos efficeres Deos ,jida ipfa homo,cr qux te femper mundo declaraBt,ea miferata peccata noshra , reuoceS nos ad te,efftcias<fl ut te in tua claritate ac diuinitate uideamus. QgridProclui fcftaiiir Platonem d< tribui Regiba* io Bpiftola fcnflilc: Scie nominibu*, quibui tlefcribiiur inttfubilc Hriiicipium,acinpc Deui Pater. Cap. IX. ^ Eilxtur item eode libro Proetus explicans Theologiam Platonica,dogmatacfc A Platonis proponens, eum in Epiflola de tnbus Regibus, flue [mperatonbut fuiffe locutum , « <A't JiovA<{ xeerx TptTHy rcJftyti? tus mjistoAccJ riScr, vrvcf o<ruy fiuvwny «f iiw ttiqi t> Gtiay iuAsnyny cwx7i%y.7Ti^vu,i<j ytp 70% f t Tccy TPiiy Gxcri Atcoy ty tuvtcu S %i finxi; I uxta tertiu ordinem , ft uelis,ettam Epiflolas, ex quibus fis efl ad [cientia Diuinitatis a[cendere,adhibe - Etenim de tribus Re gibus,in his locutus efl. Ecce Proclus cofentit cu exteris Plato nicis,Plotino,Porphyrio, Theodoro, Amelio, fuper trina maieflate,ac Diuinitate, fuper tribus omnium rerum imperatoribus,ie quibus affcritfcnfiffc Platonr.Plo/ tonem autem eo ipfo libro fitetur a Pythagoricis, Pythagoram ab Aglaopbcmo, V Orpheo dtdiciffeccatcco-xycqp » wttf l?Al<ri fkoMyia, pl cfcfixUstsi ttvsxy tty tx^ixy crQ', 7rf arn fiSjrTrv^cey e fov, oncf ccy/atocphyo tit ir%&faoiyogyix£iPxyStVT©',<AQrrcgoyJi 7rAxTtov©' xzso^i^x/ l&ffv Ik rZy wSxyagetty xsttrSy og<QJ.x$y yqayyxTtoy Omnis enim, inquit Grxcorum Theologia, nata efl ab Orphei myfterijs . Primo enim Pytha/ g ora ab Aglaophcmo [aera Deorum cdoflo , fecundus Plato [ecutus efl , hauri / ens hxc e libris Pythagoreorum , V Orphei . Non primus igitur de tribus Regi/ bus efl locutus Plato ,fcd priores Aegyptij , Orpheus, Pythagoras, idemq; Pro/ dus e [entenda Platonicorum, omniumq ; ante eum Phdofophorum ex Parmeni/ de Paltonis & omni alia phdofophia eius,elicit duo ji umrni Patris genitoris <j; Dd peculiaria nomina, ab omnibus feculis , i Chaldxis , A egyptijs celebrata , nouif/ fune Grxcorum fermonibus trit4 • Sunt autem V tutas , Bonum, de quibus ipfe: JUtT* «>• - AVGVST. EVGVB. L IB. If. /it/Js ojifocs t9 -f twj IviyjKitt 7mpcc<Pl(Aa<rty «• fU(/ o 7iAocr«{/ <?! £tp p«t» Tcorr»; xpyHS.yi mAixtia. y> dyxSiy kxAo, tq r? «And axi •£wi(i<rni -ny TS.viy,tjj ra hhtcc 7iHylw k%<A.aK.rv<rty y 7nc^m^H y/ ovon&fa.Kj T&y t vx^uy tt$Qcuv{ x \xjosten tcny.Duo modi funt, quibus Vniut ipft demon Bratur . Duo nomini tradit nobit Pldto,huius ineffabilis pnnctpij.ln Kepublica Bonum uocat , er ueritaus , quot Mentem unit,cr inteUedualu,fvntem demon Brat.In Parmenide uocat Vnitatem , oBcndcns eam creatricem diurnarum unita tu. Sic ide. D uiine autem unitates funt Angelici chori,quosinnouem dijlinguit Proclus,fecutus,ut arbitror, V ut Graci fuft>icantur,Dionyfum:deducit eos tamen ex Platone-De quibus alias. I n his ap/ paruit eum prxferre Vnitatem ipfi Menti,quam fibi uniat, et copulet Vnitas ipfa. Sicq ; apparent duo P ater er Tiius,Vnitas,cr Mens. Ldtifime uero, er pulcher r ime difrutat de Vnitate,probans eam effe principium, fine qua nihil pofto exifk re,dppiicans uniuerfalem omnium rerum de Vnitatc confideradonem,ad illud 'm/ effabile Principium. Pulcherrimeq; addit duo hac norninatalterm effe produflio tus manationisq ■, uniuerfalis. Bonum: alterum conuerfmisad ipfum, er udea/ put crfbntem,Vnitatem.Sic Genitor, <y Pater ejl Bonum producens omnia,ori/ go,fbns omnium, ejl item unitas, coniundio, connexio , ad quod omnia pendent, tendunt, affiaunt,uniuntur,dumlfa uiuerenon poffent,prima , fempitemai j; cont iunflio,eft ipjius Mentis, exterorum alio modo,ud ad creatore, autoremq ; fuum. Mirabilis, digna cultu,er adoratione philofophia ■ Et hanc Proclus non ChrifUa/ nus , imo ChriBtanis inimicus , proponit ex Platone , antiquisq f; . Igitur eorum in fatu, qui ChriBianam religionem omnium fapientifiimam, uelut anilem fuper/ {titionem irridentes,nefciebantcfc eam uenerari,cum primis hanc philofophia, fo/ lam<b eam uerd eius effe poffefionem et alumna, in cuius unius thefauris pcrfeiU tantorum myBcrioru contineretur fapientia, coarguitur- Sed ea qux de primo dio rerumtp omniu fupremo,ac fupermiidano principio, cuius tanta fit maicBas,ut ab omnibus dijlet in tnfwitu,dignifiima Theologia nofhra,et de fontibus cius quxdam bauBa ab eodem Proclo , audire pulchrum ejl:Nutla , inquit , res ejl ex omnibus, spioniam ab ida procedunt omnia.Principium enim ejl omnium , er eorum qux funt fimul,<y eorum qux non funt.Omnia procedunt ab ido, et ad illum comer t tuntur-Hxc proclus,qux fme dubio funt ea, qux prior Dionyftus, a quo Grxci fu fricantur Proclum Theologiamfuam deduxtjfe . Dionyfus in principiofui libri: TrttTjaoKwiiTts Qto-mpxvaxs nfioJ^ot «c nuis ayxt!o<AoTtos cpotfuoKt vmhip u>t iy07roit>t fluvxius curxnmKut nux s ecux^Aoi,r(ffulynsft(pJ j iiw a-uuxyoayov TTXTfk tyorv^te ngu 6i07reioy X7rAoTH7x,iy yotf if xinov ia 7rwrra,xgu. mainoy Quod efl, ProccffusdPatrc manon/ tu luminis , perimens in nos ex bonitate , rurfum unifea utrtus, extente uos re/ plicat. DE PERENNI PHILOSOPHIA. tx9 (iicat,V conuertit ad Vnitatem patris unifici,cr Deificant fmplicitatem,Etenim ut dit facra Theologia, Ex ipfo, <y in ipfum-Proclus autem:ci/j% / isi roiy 7tar TeayyiourTxniccr oujrzfl, 7r&tA*At/S4^ . ctf\H yxf X&T&y faiarrtey T&y ovn>y byi , veta Tuyyai ot/raty , msctk q' ctu y>y tnfoy , rlu/ W&S (urn tui/ 7rfciA$ontoy 1 7Tis§0(plu/ <x7TuH$vi(i7ou : Nihil ejl omni/ um, quoniam ab illo orr.nid , principium omnium, que funt, que non funt. A IU rurfum rdtioncconuerfmcm ad tpfum,edrum qua proccfferunt, ponit Plato.Ec/ te proceffus,w reditui ud fuunt caput,er initui. NamfubditrTxevnx sv xgu. wpo mo-ty tKfi&iy, k sciwrtsgtrfcu 7r&j tKayt:Hec,ait,cr procedunt illinc, c 7 rejleftuntur di ipfum. Nimirum igitur quod Paulus, Ex ipfo omnu , V in ipfum. Poftcd fubdit Proetus :Qm igitur modi fmtdocendi deprimo, <y quibus ipfum no ntinibus Pldto fiffuf.cauerii,(y unde nomina,ey modos hos, ineffabilis et incogni U omnibus demonjlrationis acceperit, ex his arbitror perfftcuum. Ojlendit in alijs Admirabilem ad omnes res c r cdpitd eorum excellendam Plato . Omnes Deos, id ef}, angelos, ad unam unitatem congregari , pendere ex Vnitate -Hac etiam dixit Dionyjhi,o r£y ugh&y etnxvrcay cuti©* , «{ Tretrm KorrrtPiiynrSy tu Ikiu epu7i,Bonorumautoronuiium,in omnia irradians lumine diuino. Sciendum autem hac duo nomina fumnu Dei apud Platonem,Vnum ty Bonum, a Cbaldets fnrimo tradita,quod P fcUus tejlatur,yiccy otf^ny 7fKiT<t,y t/bfifan,ty iy tuniiv, ngu iyxSoy ibniiyvio-iy, Vnum principium omnium opinantur, uo/ cantes Vnitatem,<y Bqnum.ldcmMercurius,quod/aor«s fit radix, cuius excel/ tendam inenarrabilem dicunt , ftc ey noftri aynoiHyHT©' amens aj>/ X**S vzsifftoAii. PUc igitur funt ea qu£ fepe nofhri dicunt , pa‘remeffefintem, CT principium totius Deitatis,duorum fcilicet Imperatorum , Mentis ty Anime. Detnbojiitm (Ilii altiftlma Procli Tlicolog!a,mytUna Platonis interpretantis: & quod Platonici facium tria principia, quorum primum gignat fccui:tlum,tcruu fit habitus amborum Cap. X. Y^Odem libro de Theologia Platonis Proclutdiuine de tribus hifce principi js Io/ quens,de Platone qr ueris amicis eius, Tjoeg 7 mim toj etyydcs Trstoct . &ye$oy,tnydvx&.nccyTooyi£ymro(r<tyog&crns. 7° (i$s e/lumfu, Tisoy, xqu Ki*iS\K7«y ty intKnrx Tuy oAtoyT&v7rvif\oy VTuyyvn./ ^rrtoy ycvoy,aJiiK kj iup yvn^yJtvcty ua^uyvyvmcu jj#. rrfm T»t vsjT)St<nto{,«7raWct){y {xfo ablatos eu.7toy amm^xo-ytucy, cum v> j yi iJltrt Jln t Ttwntay aepo>Qjurytvoy,i</lt Ttrx efluxcyiyXwy, i</£ UUthtk trvy^tyn 7T&J Tsf «M»{ &tet/5 . yvne novus xzstfi crioy Kgu. xzseufoy,xgu. cqatx-nyTT&i stowks Teetv7T«^fet,ii <xs<fhy\/ 'Tx^y.iYH /jJQr xzio tiS1 okt©- , ngu e/Zxiw \oqvshGcok 7 iw 7ifW' ny eoixyjUguTsAtoviGeGeTn 7 p) /tiSlfteci TceVTht nftvi fi» TUS tres • cu/tm Ji V7rx%fisiyyu.ci>\ orfairisHS vimasm/k/ i fi* UO AVGVST. EVGVB. LIB. II.'t </!©•'. Tottsy otrrocy,yv th ft Tpi«.ot,-f 'tvot,ty £ oiJos,K} <? y^virroiy -r «H ^//oySLiv, ngu. t tiK&irr&jT Ji T\havi*v Jf> ytxny <w<poiy hzxgxpy »S ^ ’ ^ \Z39sxlt.Koy Xh kj 'rJMUTiKoy >rtf oWS'. »rt 7r^oo<A&' icfi ■? t*8S,G$ «7ir^jy>y/’fc7risj>fl^« mdtrnjjfi^Jlwiiai^.^yctfxvylse^' ivi i° o(/,X y-vn^yStanymm tz y/ \sa'o rrfr d?7os>7sftHy <?i Jlwctmu f, 7ifOO<fl&' yZf tjS> ivo^ngu. \ktvc<7K u$i >> oy. tjoiccs $v <fo{/ cwth, V vcmiLy hcf oths>7> $,» (AuuxuSyro oyfrn (jSj/ 7^et yoy , r> <h 7 f$xyo~ UiVOL’ H7 &H?T9yLkVH /J$Vrivk,<rVy(pi(>Oy.iVH «/ItTgcT dv7t.7]Ol(XSVjj casrH7if &TyuoH7H,ioy,r>oV)iy<%iJ-i$ccpQoii/>d tqvI*$ 2te,(£? r> oj/,'ij9 ivii.7rccvvSotvy.xs£s.Ki^ trf&TBTtoy yiJlfacvvy^ftsrii SrActTO) t’05, 07J >y 0 7rKT«f *?»>» 7TVCTHg 'db, Kj 0 V1SS T& 7TxJ oi , 6? «? V tftvvxyil k Ufimlxi y-vrxjv t ay xn^y -Tria, inquit, principia multis in Ii as faciunt, Bonum,Mentem, Animam,omne quod ejl, Mentem appellantes . Pii/ mum ac prsapuum er imparticipabdc,Vnum,ultra omnia prxcxtflcns,non mo/ do uniutcs eat qux participant,fed ctim qux parUc ipantur,laudatur per p rimm fuppofilioncm Quod omnium quidem inejftbiliter caufa dcmonflratur ipfum au t em in nulla re exiBen?,cr ab omnibus fegregatummullam uirtutem habens, necfe proprietate propinquam cum exteris DtjsPojl hoc autemfmgularitcr fuperfub/ flantiile,ct fupereminens,et imparticipabde ad omnes fub jiamus, Vnitas ejl,par ticipata qt side ab eo quod efl,CT circa ipfum primam fubjlan tum fubfiflens,abutt dansq; adiedlioneparticipationis huius,quod primo Vnum ejl . H sc autem ejl fu/ perfubjlantialis exislcntia,er primx mteUigibilis Trinitatis. Duobus igitur his exi flentibus, in prima Trinitate,nimirum Vnitatc,ct Ente,pnmaq-, gignentejecundo generato :Z7 iUa quidem perficiente, hoc autem pcrfado:oportct (ane mediam am borum cxiflcrc potentid,pcr quam,et cum qua,Vnum fubjlantificu ejl, er perfe/ fliuu ipfius Entis. Nam et proceffus ejl ab Vno,etad Vnum ipfaus Entts conuerfao • per potentum.Qtud enim aliud cum Vnitate Ens, aut participatu facit Vnum ab Entc,qum poteflasfProcejfus enim ejl Vnitatis,cr extenfio ad Ens. Trinitas ig f tur ejl hxc,intellcdualium fajligium.Vnitds,potcntia,cns Alterum producens,al '/ terum produ(lu:Potcntia uero pendens ab uno,coniunfia cu Ente.Trinitas igitur hic prima inteUedualis Vnitas, Ens, ty habitus amborum , per quem er VnitM Entis ejl,cr Ens Vnitatis.ln his jlupende demonjbrante Platone, quod er P ater* Mentis ejl Pater , er Mens Patris, a- quod Potentia occultata ejl inter fuprenuu Huctifcfa Proclus. q ux facile patebunt,ji totius dogmatis, quod fuperius ab omni/ hus Platonicis affcrebatwr,ordinc meminerimus.Nomen Patris xtemi,primxq; ori - g inis er fbn tis totius deitatis ejl V nitas Nomen coxtemx Prolis,ejl, Ens, fubjlan/ UajAcnt. Nam etiam Proclusaffirmat Platonem oflendijfc Mentem Patris cjfe, - Patrem 1 DE PEREMNI PHILOSOPHIA. *j« Patrem autem,Mentisgenitorem,ceu correlatiuafwt Pater c r Mens, inter qua fit potentia,qux dicitur k noftris Amor utriufq^Proceffus ab utroq^Duobus no/ ninibus appellat ffiritum fmflum. Animam, Potcn ttam-Haccfr tria coxterna,in/ effabilia principia dtcuntur,Bonum, Metis, Anima.Dicuntur Vnitas,Ens,Poten/ tu-Dicuntur tres lmperatores,tria Numina , tria Principia . DiciturSecundum i Primo Patre,cr Genitore fuo nafci:Tcrtium dicitur PoteJlas,Nabitus amborum : X noftris A mor, Proce ffus ab ambobus. Dicitur ipfe Genitor, F onsfy totius Diui/ tutatis, fegregatus ab omnibus , alcifiimus , ultramundanus, ineffabilis , k ceteris Dijs difwntti fimus, fupra onmia incommunicabilis, impxrticipxbilis. Dicitur item Vnitasaut Pater gignere.Ensautem,uel ipfa Mens,cr Subflantia gigni. Vocatur enim,utfepenumero dixi, fecundum principium t'o oy,ipfum Ens.Et Proclus ip/ fe declarat appellari k Platonicis Mentem 7T«y to oy , uniuerfalem exiflentianu Efl autem Vnitas participata Mens ipfa, quia Filius efl imago P atris , charxtter fubflantixMendor claritatis eius. Proles ago efl Vnitas , efl eadem atq; Genitor fub)lantia,fcd genita tamen,& manansabiUo Ob id Vnitas participatd.Dicerent tiofbri,Vnitas genit a,non ingenita, quemadmodum prior, fed Vnitas tamen, quod fubflantia fita ejl fubflantia Vnitatis. Perficitur item Secundum k Primo , C r fub/ fantidliter manat, quod omnia bona Secundi funtk Primo . Repetit eadem tria 'principia,quorum Primum gener et,Secundum generetur,1 Tertium uero k Primo , (T Secundo efl, amor utriufq; potentia- Hxc iUt conBanter affeuerant, c? Plato/ nem ea mirabiliter docui ffc pradicant. Admiranda profiflb myBeria. DtinbusfubGftcm4t,(iut pnncipij*,cxPlotino:&: quod non fini plura, nc<p pauciora . B» quod hxccogniuopomudminacft, quam niionrdcmonrtrabiliii Cap. XI _ Ei quoniam Plotinus,prxter ea,qut paulo ante pofita funt, multa diuinitus de p tribus hifce Principijs,aut Numinibus ex Theologia Platonis,aliorum 9 qui an ie eum floruerunt Platonicorum fcripfu:e quibus,Porphyrio tefle , fuerunt, quo/ rum feripta dfiduus legeret Seuerus,Cronius,Numenius, Caius, Atticus, Longi/ nus, Philarchaus, qui , ficut ante hos omnes clari fimus Philo mira , V inaudita quada de Verbo dtuino,ac progenie diuina tradidit, fic prodidere iflius modi pluri jnaiexaminanda funt ea,et proponenda,ut totius ueritatis concentus , perpetuat p ab initio generis humani uera theologia fuccefio audiatur. In libro contra progno 'JlicostvrJ Toirvf/ itp&vf uyiy n rdcyaAovKTrKti tpvtris & 7r farry. 71 Zp yoif 70 i -n? oc 7sy,ix «rrfay,to iJiyXycy cv tauTu,a^\’ w7J, jo -f tro£ . Myo/J-tvVH <Pv<rlt H 0U/TH,Kj ytfCUSIH tSK ce/Al,d7Kty/,TSt/lTSr6 CtMfl, n Ttc Kyttdoy,e7vy teyodfiSU’ r> <jv , >t/ onry AtyecySb/ r> tcy«8cy,7Xv7Hy . voyifay tIuj <ph<n\!iU(p. yaxy Atyay , i Kctrrny«^i\mcs XuavhS a- oHp,JIhA ovr7tes</^MHsycuhtis is cJcm.G? r> 7if&7sy <ft stwj , crt a* 7thiscmy,Kx\ r> cunvcpttis,*** ovk tx 7sAaor*>y. vtu y*f cwx^th^h/ i) as qptVKyi «c JAm . «71 7itty yi « fano jgic TStcf Zfocv* . ■« i * i ff • AVGVST. EVG7B. L1B. IP ' « kv/x* y <nwk<rts i Ttirvy %<f t7 ifts cCfX** riPn 7ifosHaa/jS^vs,arcc rvy, pvrnfok. kj 70 royy 7jj>«TWS.«7te 4n*?> v*™ **V )*& ^ f Y<r,.^> #*in 7i*u« tst4»(/ 7i!k<&cU9V W' K0«TO,^»7vtA{t^ai«Tt ycy tAcrt* t«,« ^vylw Kfitt r9(/ 7Kvny <n,X yjsy n$ u ro nf a>7vy. ecM.’ 3r» tT* paocAAMAotf^A/^S» f«nt:Quonum apparuit nobis Boni rm/ turaftmplex *? prima ■ Omne enim quod non efl primum, non eft fmtplex: Et ni btl bibet is in fe ipfo alii, Vnum ejl quid. Ei ciuf quod dici'ur Vnum natura e udem. Etenim I rxc pfa non ejl aliud , deinde Vnu. Nc$ b oc aliud ejl, deinde Bonu,quu di xerintu Vnum-Et quii dixerimus Bonum oportet eadem fentire naturam, et Vnfi dicerc,no predic antes de ea quicquam.fed declarantes nobis ipfts,ut pofibde rfl. Ac prunum hoc modb,quod)it fmplidfinw,*? fufciens per fc,quod non fit ex pluribus. Sic enim attolletur in ea,ex quibus, & non eritinaUo,Quomdquicquii in alio ejl, etiam ab alio -Si igitur non ab alio, net Jj in alio quidem fit. Neq; compo / fuio ulla. Ncwflc* fiptr ipfum rubtl effc . Non i Rigitur cur ad alia princtpUL taturfed b oc pr*pofito,deinceps M ens flatuenda,*? id quod pn mo inteUigit.De inde Anima pofl Menti : is enim ordo ejl fecundum naturammeqi plura b ic,in in/ idlelhudyietfr pauciora Si enim p auciora,aut Animam,*? Mentem idem dicent, m Mentem <? ipfum primum -Sed quod olixfmtab inuicem,oflenfwm ftpenumc ro-Si plura, *? cetera, que fequuntur, Plotinuscxprifca Platonis ; platonicorufy omnium philofophta,in qua perucnitur ad unum furiare, fimplicifimumq; pritt dpium,Bpnum ct Vnum:Bonum,quiafvnt omnium rerum, et principium: Vnum, quia folitanum, fmplicifiimu , ab omni externa re fegregatm,totu ipfummet,nS ,urunaturaToUunaBoniras,crunabona,ftmplexq; Vnitdt. Hac ormtis ratio clara , cui ud ipft natura fucem ac lucem pr abeat ,utabeaipfapene declaretur . - Huic cum fitfummafimplicitas , cui edam ddmflum <juoq; ejl id quod a pbilofo/ ph is *? ab Arijlotele inducitur, quod dicitur ab illis ccuTxfMS ,pcr fe fufjicient, fibifuppetens,fe tpfo contentusiconfequitur ut mbil habeat aliunde,babens omnk ex quibus po fit cjfecontentusxonten tus autc ex fcipfo,non ex alienis bonis.Sicifc afcendit,fuperifr greditur ea, que fidunt aliquam compo fitionem, *? farraginem, ' ac quafi corpus, effugiens eam, imo fupergrediens infinita bonitate , *? a ffuentiu propriorum bonorum. Efficitur^ ut nec in alio fit,a quo contineatur , nec ab alio procedat-Hoc erit nobis, inquit,pnmum ac ftngulare principium: pofl hunc feque tur Mens, que uocatur 4 facra philofophu fapientiu ■ Hec dicitur primo fapere, primo t ? principaliter intcUigere , quia ut Chaldeus dicebat, uocatur 4 eundis m» minibus prima fapientia ,pnma inteUigentia.Vocaturautem,quu nefeiebant eam bdbere,qui eum antecedat, ijbid igitur primum lntelhgens,non dicitur refcefluBo tuae prior is, in quoeflcxquifitafapicntia,*? quem Chaldeus *? ThfmegiRusdi. xerant^ DE PERENNI 'PHTLOSOPHl/L »jf #er<ffit,cum effet prima Metis, InteUigen tia,gen uiffc fecundam. Dicitur ergo pri/ . mm IntcUigens , ratione nofoi,Jicut habuit peculiare apud uctuflifitmos nomen Menhs.Subfequitur tertium principium Aima-Hifunt igitur tres illi Reges, tria . Numina,tria Principia,circa qux eunda docuit cjfc Piato, idud ante in P lotinoob feruare operxpretiu ejhprimum quod hac ait ejje altera ab uudcemideind ' quod quaft naturalibus rationibus probat neceffario neque plura effe , neque pauciora principia.De primo dicendi. Cum altera fatetur ejje ab inuiccm, [ciendi efl, em non fentire tantam alteritatem,ac diuifwnc,quanta diuid.it fubflantiam,duo<p fe/ parata numina con&tuat. Quod ne cogitari quidem poteft. Nec fuit fere pktlofo/ phorum quifqud,modo philofophi nomen mereatur, cui non placuerit uni caput, una origo. Cum autem fuperiores tribuant Menti quanta potejl tribui dmimtas, ut quam fuperius exfententia Platonis Porphyrius dixerat coxtcmam , natam ante omnia tempora V fecula exfummo Bono, camfy dixerat per fe Patrem , Princi/ pium omnis p ulcritudinis,totcg ei dotes tribuerat, quot concurrant ad declaratio/ nem prima , ac fempitemx D iuimtatis:ad hxc cum Tnfmegtflus, hoc fecundum principium,quod e7Mens,cr Verbum d prifeis dicitur, undique perfidum,opi/ ficem‘mundi,primam idrtutem, increatam , ckrifccrrop , infinitam , pcrfcfliflimi .P atris perfiiliflimam prolem,legitimum Filium, fempitemam originem uitx, w/ augmentabilem,incorruptibilem,fui femper fimilem,xqualem , qui de naturxfua flatu nunquam decedatxum his inquam nominibus appeUauerint Mentem, fecutt dum Principium, cr cum hxc declaren t eandem atque fummi Boni Diuinitatem (Nam ftfummum Bonum de fcribxs, non habuens aliud, quod de eo prxdices,co / gerisqs repetere hxc omnia, qux Mente tribuijV,eo excepto , quod Bonum i ne/ mine habet, a nemine oritur)proftfid fiet , ut xquefit Deus Mens atq; fummutn Bonum-Sed cum na Jj poflinteffe, neque natura firat, duas feperatas Diuinitates, duo capitOjduos creator es,cert e no poffunt feparata dici duo hxc prineipia-Huc adde quod Tnfmegijhis, Porphyrius ex Platone,Phdo I udxus nobili fimus Plato/ . nicus,hanc Mentem,ct fecundum Principium uocant,declarant, confalutant yvn ctoy tfiy, legitimum Filium fummi Boni. Non poffunt igitur effe feparati Pater et filius, cum in utrotp fit eadem Diuinitas,& Pater xtemo deuiflus amore, genue/ tit, gignat q; Prolem,v Proles eodem amore ardens,uelit nafci.Quxfunt Mi inge tiue conftfi- QU/Xre quod Plotinus dixit trrtfcc uvcti, altera effe ab inuiccm : aut intelligendum eft,quod fmt duo Principia, ficq; flat utfmt altcramoftraq ; T heolo pa dixiffet emendatius, alteros qux nominum diflindio inuenta nondum fuerat, autfi fefaret eorum fubjlantiam,qux efl Diuinitas, dicam Anfoteh tritum,apage m<f>i/iccroqicy,caret phtlofophia,non fapit naturam, non redolet rationem . Di/ feedit non 4 confideradone modo,fed etiam i philofophia maiorum: cum et T rif/ megfflus c T Plato,Mentem,C? roy curso f/,autorem,caufam,principc m,dccla/ tent legitimam Dn,c coxtcmam progeniem , in quo efl coniunflio Diuinitatis . i I Dcnitptl 433 K« AVGVST- EVGVB. LTB. Tl DmK}; cLrtw efl Plotinm.quid fen ferit N am in libro de Tribui principalibus fu$ fiantqs expreffc.confiffus,ipfum Bonum , er Mentem, unum, idemcfref[e,ui ap paruit ut primo libro. Alterum quod uducrtendwm efl in Plotmo,quibus utitur ra tionibus,qsubus probet nec plura,ncc pauciora effe PrincipU,non effe omnino,ut Grxcts nonnullis item utictur,fyncaas^ietuSlamcp Phtlofophum redolentes, fed habere aliquid commentitium. Reuelata efl, er prtdicata ineffabili modo Dtutui/ Xm trium Nummu,trcs Reges, aut imperatores-.quomodo autem fmt,& qua cauf fa faciat ut fmt tria , non pura,aut pauciora ,non credo mortalem fare poffe,fbr/ tajje nec Angelum. Minus item fas efl, deducere prorfus ex confideratione,cr ere atione rerum noflratium,hoc tnplex imperium : quia uideretur atema principio/ rtm , er caufatorum connexio . Quare fatendum ejlfupergredi mentem huma/ nam rationem trium Numinumtdatam autem diuino munere terris hanc lucem,ut D eum fum nofcerent . Ad hac, huius fententia Plotinumfuiffe , non effe duo iUa, fubftantia frparata, probabo ex uerbis eius, quibus in primo libro eximijs laudibus tam qux uocatur Mens, extulerat. Atq; ibi uocauerat fecundum, er prunum Nu/ tnrn,quod hic InfX.Necnon genitam Mentem 4 primo dixerat, fed primum non indigere fecundojecundum autem primo,quia nafciturab eo. Quibus apparet eu non feparationem quafi duorum h ominum,fic duorum Deorum induxiffe : fed uti duorum,quorum cum fit eadem omnipotentia,maieflasq •„ fit item necejfario D «i nitas,uoluntas,coufiluimc {; idem- Quod quoniam difficile ab hominibus inteUigi/ tur,dcfunt uerba, quibus exprimatur,ficut nec perfide contingit cogitatio . quo/ arca nominibus,cr modis ufitatis utentes dixerunt eosduos Deos. Profundi Thcologii Ploiini de tribui fubfif qood i Pri«o Gi ommifCiptemii Diuininjcj: Secundi. Cap. XII. jjLotinus item fcnpfit librum artf i rpiij/ vmosiiriup , dc Tribu* *■ principalibus fubfiflentijs , in quo fummum Bonum , ipfamq; excellentifii/ tnam Vniutem,exprifeorum Philofophiafacit primam hypoflafin , fecundam ipfam Mentem , tertiam Animam mundi, ut fuperius ojlenfum ; Animam' que uiuificatricem , animatricem omnis uit£ , nullum toto mundo effe animal , quod tton acceperit ab ea uitam, ab hac omnem uim fubdantiamque omnem fuppete/ re : fine ea coelum nec uim habere potuiffe uiuificantem, nec motum , quod ea fit omnis mundi concitatio , eunda complexa , ftmilis genitori fuo Meni : preci/ pue enim predicat Mentem genitricem Anime : camcp uocat I magtnem Mentis, ut uerbum fimulachruni animi,innuens fic prope produci animam a Mente , f cut ' ab animo producitur oratiotnoftrarumiji liter aru ejl,imaginem utriufque effe Spi/ ritum . Item Plotinus effe ipfam operationem, opus ipfius Mentis , fubfiflen/ hamque eia Mente effe. lUud, ut dixi, non efl uerum , nec clare compreheri/ fm «i Plotmo , Opificem Mentem , eunda, etiam Anuttm creaffe.Quaft fatus unus DE PERENNI PHILOSOPHIA. «M mws fuentrerum atque Ammt . Nam fi Principium ,ftRex eB tertius, fi Deus, utique fempiternus.Etfi Plotinut longe differre naturam iBius Te rtij x cunilis re/ bus cretus contendit,certe differt, quia Deus. Et fi dat uitxm,dxt motum, jrcit mo/ aeri ccetum,quo modo fictjfet,mft Deus ejfetfQuis enim largiri potejl , c r infpi/ rure uium , prtterquxm Deus f Et quii potejl omnium animalium effe animatio, mji Deus f, Cuius cjl omnium rerum continuatus motus , nijl Dei i Et fi is eB , ut Murcus Tullus uit , Spiritus diurnus , num Deus unquum ftne Spiritu fuo potuit effe { De Mente quoque loquitur eu , que. fupenus , ipfxm x bononufd,perfe/ flumxpcrfctto, magnum x magno, fecundum x primo , numerum xb unitate fmplictftmx , Mentem gignere to op , ipfum EnscogiUndo , incidere ei fpc/ dem , fvrmxm , ejfcntium eundorum rerum . Perjiflifiimum effe Bonum , mx/ ximumxutcm c 7 fecundum poB Bonum effe. Mentemque eum afficere , er indigere eius. Bonum Mentis minime. Q yod xb optimx InteUigenlix ,ucl M en/ te generetur, Intelligcntum uel Mentem effe. Pxtrem fcilicet, ut dicebxt Chxl/ dtus,effe optimxm Mentem, fute lntelligentUm,qut optimum txntundcm ge nue/ ritfecundxm Meliorem effe omnibus Mentem , ficut poft Mentem fit A ntmx ud Verbum eius,quxftfy fmudxchrum,qux e r in ipfxm Mentem reft>icixt,exm(p de fideret . Effe xutem unum,idem<£ , folxefc xlteritxte differre , Genitorem xc Geni/ tum. 1« libro xutem, quem infcripftt,Qup modo conjlitit I dearum multitudo , c T it Bono, htc xd xlix inquit:Vcjhgium uitt ejl ettxm ucBigium Mentis. lUtc xutem archetypum bomfbrmr.quoniam 'm fpedebus bonum habet- Alterum emmcBBo num,xlter xutem Bonus,tn (peculando uitxm bibens: fpe culatur aute Boni boni/ formx cxijlcntia,qut confiderantur et ipft,qut poffedit,quando {peculabatur Bo ni nxturxm ■ Venit xutem xd ipfum , non txnquxm illic effet, fed ut ipfe kabuiffet. Principium iUecjl,crexitlom tjloiey ifie qui fecit htc ex illo. Nefy enim fis erxt rejpictentem in tllum^uhil inteUigere,nc<fr rurfum ex erxnt in iUo . Nr<£ enim ip/ fe generabat- Vim igitur xd gcnerxndu habuit xb tUo, qut non hxbebxt ipfe: fed ex ano ipfo,midtx huic. Htc Plotmus ■ quorum ejl fenfus , omnem fxpientum , <m/ 'nem crexndxru rerum fciendxm, c r potentiam, omni prolifcxtionem,facundiU fem , plenitudinem bonitatis Mentem habere x Genitore fuo, quem refpiciens fat jfapienSyX quo peruenixt in fe tota bonitas euts cr fxpientix ■ lUe Principium .. m Mente e(l archetypum boniforme, quoniam archetypum ejl uniuerfalis rerum fubBantia , contenta i nttevix Mentis fxpientu ,eaq;d patre ejl injilio, quem pater genuit fxpienti fimum, er quia non ejl aliud archetypu, ntfi ipfum Verbum f? Mens : Verbum xutem ejl bomjbrme,hoc ejl,fmulimum patri fuo Bono, ea de, fxufx archetypum edam ejl bomfvrme.Necaltud cB archetypum,qudm ipfa Met, homfbmis-Ejligitur hoc archetypum firmarum pleniUido,etipfa Mens. Primus nutdem cr fuimus Genitor ejl ipfum Bonum:Filius xutem ejl bonus : nempe ne/, feto quid plenius ipfum Bonum,quxm bonus, qitod cjl asccpta bomwx <t bonitate i_. . i 4 iM AVGVST. EVGVB. LIB. tT. (Q4 prbu.Bonut qui ejl ipft Mens,uitam habet tn peculando, ut ArijloteletetUm dixit, freculando inquam patrem fuumjeq; ipfm • Speculatur autem uel contems piatur feipfum , quando plenitudinem Diumitatis fux , c r omnem fdentiam con / templatur,quam i patre cr ipfo bono habuit, per generationem , c T contempla/, donem. Itaque er feipfum,cr Genitorem ipfutn contemplatur. Omnis autem do/ Urina fdij uenit 4 patre, qui principium ejl,a quo 'm fecundo funt omnia, creauittff Mens omnia, expatrenaflauimer fapientiam, ac facultatem . Accepit igitur i patre cunflam generandi fiue creandi utm, cr potentiam, quam fine illo non ha/ bui[fet,ut rette pofiitdici ex genituris & umbus Dei, id ejl,a Deo,fjpienttffmam Mentem, quam genuit Deus,mundum jiciffe . Hx c<fc fiiit uenfimt caufa mundi, Cf hac duo principia,uelutunum:quonum non funt duo Dif feparad, fed fecun/ dus 4 primo natus, cr cum eo bonis fempitemis locupletatus. Paulo inferius funi / tu refert Plotinus : Repletus quidem,ut habeat,quod affriciat- Reffrictens autem ip/ fa cum luthine, ab eo, qui dedit illa,0" hoc reportans . Ob hoc non folum dicitur fub(Untuc,fed cr ut utdeatur tpfa,cauft ille . Sicut Sol,utuideaturafimilibus,0‘ ut nafcantur,caufa quum fit,caufx qitoqi ejl uifionis, qui neque uifto ftt,neque res ipfe.Sic cr Boni nxturs,caufa fubfUntix cr Mentis extftens , cr lumen,ex pro/ portione his , qua illic funt wftbilia , cr uidenti neque entia , neque Mens ejl , fed caufa horum , cr ut inteUigantur,lumine fuo prebens cr ipft Menti, cr ipfis En/ tibus -Paulo pojl inquit: Mens generata,ipfa apparuerunt . Venit autem ad Men/ % tem,cr uitam,ab illo. Ex efficacia enim ab iUo,fubfiflit . Mens quoque per illum, CT idearum pulchritudo ilhnc,omnuque ipfa Deiformu , cr Vita, cr Mens, cr idea . Non procul inde Plotinus : cr Mentem quidem fupergreditur . Non po/ tefl fupra Bonum excedere,quoniam nihil ejl fupergrediens . Deinde: Si enim ex hoc omnia , nihil eB illo melius : inferiora autem omnia . Optimum autem om/ n ium,quo modo non Bonum ejl f Et quidem neceffc ejl Boni naturam perfe fuf/ firicnttfiimam,cr non indigam alterius cuiuf quam. Plotinus repletam uocat Men/ tem , quam prolificis formis 4 patre repleri contendunt , affirmati]; Mentem affri/ cientem,contempUntem 'que fuperiorem , non modo dtuina fapientu repleri , fed lucem item inenarrabilem referire . Quocirca Genitorem non modo fubBantue, nempe ldex,csufam iure uocari,fed etiam autorem,ut ea ipfa uideatur, quum nec Idea fit ipfe,nec Secundus, proles nempe ipfe fua. Quemadmodum Sol infundens largam rebus uiftonem,nec uifto ejl , nec res ipfe : ita patrem quum nec uifto, nec res uifa ftt,nec fecundum Mens,prxbere tamen ut ea ipfa fmt,cr uideantur . De/ ttique cr uitd,uidelicet fvns ipfe uiu proles Dei , Mens 'que, uenit a primo perii/ lum cr Mens,cr idearum pulchritudo . Proinde Genitori fuo Bono dfiimiLtntur, funtque xya8c(i<Ari,Bonifmnu:trid fcilicetjed unum,Vita,Mcns,ld a . quo/ circa fupereminct omnia fummum Bonum , cuius ejl , rerum prima cr perennis ubertas , ipfe mtlltus indigus , Pojl mulu Plotinus eoiemlibro, de pulchritudine DE PERENNI PHILOSOPHIA. »>y fmrri Boni loquens,quoi Plato cauftm omnium pulchrorum dixit : Qaoddeft/' dcrabdc e fi, inquit,carens forma C r figunt, omim efl deftderabtliflimum,v // nubili]? miwn. Hic rmm no» amori fwn,quoniam nec finem habet amatum . itatfr Vomor infwitus,cr pulchritudo euts alterius generis , cr uenuflas ante omnem uenuflatemJlos c r uirtus omnis pulchritudinis , pulchritudo (tccA07rotbs , pul/ tbrifica,priniipium,w finis omnis pulchritudmis,td pulchrum rcddens,cuius eB frincipium-innuit autem Mentem a Genitore aeterna pulchritudine clarificatam. Effecit autem eum pulchrum,non in figura cHbrma , quippe c ripfum clarifica/ tm figura carct.ltaque fme figura oportet ejfe Qvtnp 7^ wf wnp,primam na turam,ut non fit mirum, fi uehcmentiflmis inflammat amoribus. Quippe c T ani/ ma cum ualidum concepit amorem, omnem, quam habet , abijeit firmam . Itaque Mens contemplatur, quafi Mens r jjr flajierfaturq; in loco eximiae uenuBatis .Sed quum uiderit t cy \kby,Deum,omnia dimittit , ample flttur' que illum folum, c T contempklur.Vt qui regium intuens palatium pucherrimum , fi prodeat rex, di/ miflis ffeflacuUs iHis,in hunc unum oraconuertat . Effetcfcuerafimiluudo , nifi quod is,quiibicontcmplatur,efl homo,innuens,qui contemplatur fuperne,Deum ejfe. Denique de tribus numinibus concludit Plotinus,declarans quae de tribus Re/ g ibus in EpiAola prodiderat Plato. N eque,inquit,fecunda addideris primo, neque tertia fecundistScd fecunda circa primum flatuas,tertia circa fecundum. Sic enim dabis unicuiq ; fuum locum,poRenora<^ illis applicabis,ceu illa circum currant ira fe ipfts exi flentia . Quocirca re fle circa omnium Regem cunfla dicuntur effe,v dius nomine omnia, quippe qui caufa f t illis exiflendi , eum <£ appetant alium ab eis erigentem. Itaque Anima ad Mentem,Mente ad Bonum applicata, ftc omnU in iHi*m defmunt per media,alia quidem propius,alia poflerius , ad extremam re/ uocatisfenfibiibusipfam Animam . Inlibro quoque dcBonowVno, de Mente baec ait: Mentem quietam , c r inagitatam motionem dicendum , omnia habentem in feipfa, V omnia exiflentem,mulatudinem infeparabilem, rurfumq; diferetam. Sentit autem Pbtinusp.vtcipium,fbntemq} rerum,quas fmu cr fapientiafua con t pleflatur,Mentem effc-ln quibus , c r id genus omnbus ( paucos enim quaft flo/ res , ex amoenis campis decerpft ) etfi haud afferam puriflimum ueritatis flnteffi fluere, erit tamen ex his intelbgere hodiernam rerum dtuinarum phibfophiam, abflrufum,arcanumq; prifeonm temporum myflerim,noutf.ms feculis coele/ ft beneficio penitus patui ffr.v qua antea mundus non cognouiffet,aperta mcliut V enarrata i Filio Dei clarui ffe. D* trini Diufaitate rx Num*nio.& quod fuper hii tanifte cafteqploqufndum tlt, &dc eorum mutua indiulfibiliepfubtontu. Cap. X1IL — .T» Plotinum, Numenium,cui perpetuum ftudlm impenderet, fici le perfuade Mu' paffejn omni Tkologia fluffe , ceu praceptorc imitatu- is igitur ante Ploti/ i $ nu/m. tjS AVGVST. E-V GVB. IIB. TI. rmm,?orphyrium, Amelium,Proclum, haede tribus Hypofitjibus, aut Nummis, bus fcripfaxL-rcy ykJAcrtx<ruykTuy ?r \ft Swt/ nfttrv & <Aarrifs , jg* oipir^oy <An AfecSta fcjtffsn r ra/a, >9 t*/ XbQvyoruujH 71 ri k ccntntCy wrxy c/Iokh ,h<Ph it/ lyjyrin. uuiyet^ay earesy Koxyimt. aMa* </lt yi}. $1 oy </l% TipjtntffAttnr.uAriS cu/tjJ> yrityovx yp/o(iSlMoy,% cT Ao^a» </!«• |at 3«<r<«/f V (pgovTtcAui/. otfxiy&x Ji srott. 0 Siic 5 /uAr aipwTOf ip uorruaiy,<i)hy cc7rAovS, c/jtf. y> t«/’nS* crwjyxt-o^t^ac bto,y.n<P't7m\ tunAicu^-ny. b 3fcof /xUSi 0 j@« 5 TjoiTflf, «j. </S»/xJ </£ Siw,^5,«t! Mytfcahxe 7ncT^x v>y 7tf£rr0y fhoy . Latine lutem: Qui cogniturus ejl de primo Deo,cr fecundo,oportct prvts dijhnguxtjirt guli in ordine ,cr quxdxm xnm trxnquillitatc.Tum fi bene bxbere uidcatur, agr gredi xd dicendum decore. Aliter xbfjlcndum . inuoexto igitur Deo fibi confcto * uerbis aperire thefturum cogitationum. Incipiamus autem fic: Deus primus qui/ dem in fe ipfo naftcns efl fimplex , quod ipfe/jbi ubique coniuntlus ejl , nec ut, ‘f quam diuiduus.At er fecundus Deus, er tertius ejl unus . Verum oportet nojjr, ■, Putrem primum Deum ejfe,prx Opifice Dco.H/c N umenius.ln quibus primum 'ejl,qubd quemadmodu P lato tn epiflola,de tribus Numinibus, et in alia, de Cau pt, Cr Putre locuturus, pr/fitus ejl, er quemdmodum de cifdem difiurus Orpheus ± prmonuit. 4>8tyfoytu 01 c &ly/ j fii, &vfccc JkJSftAsi:. Dicam queisjis eji,cUuistur portu profhnis. Sic prefkus ejl Numeiuus,grandu myftcrix trudi turus- Prejhtus sute ejl,oporte/ re cum de his narratum accedas, rjjr te animo hilari , compofito , tum fep arare queq; feorfum,ne primu cum fecundo commi fceas,cr confindis: quonix plericp Tj £c duo Numinx non digno fcenks( Deum enim nemo nidit unquam :fed Filius qui 'ejl in fmu Putris cnxrrmt)non crediderunt xlterumeffc primum ac genitorem, fu premam mundi,rerumfy ttemxru xrccm,xlterum genitu at<U opificem,fecundum ab ido,utSabeUiani ■ Htc oportere dijiungere premonet,etfcire quid Primi,quid Secundi jit, prius nofcentem ejfc Primum er Secundti . Qjjod quidem non fudi '*ffequxris,niji ope diuina implorata Hunc autem reconditi, eminendfimxmq ; ft pientium appellat Thefauru arcane meditationis,in qux pretioftfiimi thefauri ab/ ' (condantur. Sic er diuus Paulus,in Deo thefxuros abfonditos dicit. Atque Deum primum,iuxta Pythagoram, Empedoclem , omnemfy Platonica familiam, narrat effc fimplicem,indiuiduum,qtu de cauft per totam motorii Theologiam didat eft ipfum Vnum, quod proprie nomen Primi ejl . Verum ab hac eadem f implicitate t quonix eadem ejl diuinitat,ne Secundus etiam ac Tatius abfunt.Sunt igitur et ipji Vnum,Primus ejl ftmplex,Secundus er Tertius, Vmts, quibus nominibus eadem " naturd fubeJl.Scd iUud cum prtmis noris, inquit,rtji Pata, atq;Opifexidem fmt , * «dem [ubfUntu,par<£ et infcparau DimttM, P atri tamen ture mari pnofrm, quoniam DE PERENNI PHILOSOPHIA. »'*•» tptoniam Mens A ipfo,non ipfe 4 Mente-Nec ulis inter eos ordo, qualis duorum,' Aenus ab diter o nihil habentiis: fcd quaUs,fifks ejl mortdlibus exemplis Auti,pt iris alicuius,ac prolis:uel quod in omni TheologU celebre ejl exemplu,qudlif So/ lit,dc lucis, 4 Sole ndfcente luce ac radiante , noni luce Sole quicqua accipientet Sic Proles Opiftx,etfi tantus fit, quantus Genitor, nihili^ fibi defit patemoru bono rm,i Patre tamen iubar D mutatis f ut relucet ■ Etispatrijs imperijs obfequituri cuius fub pedibus omnia fubiecit • Et quanqua ejl Opijix etiam Deus, ejl tamen ab iUo,qui eum genuit Deum Similia qutdd dixerunt iUi,narrata melius, et declaratu aduentu Fihj Dfl.Q uanqud htc lux, que uenitin mundum, c r adpropm,palt tum# A [c quondam creatu,non fuit agnita ab his, quorum exeteauit oculos me Ijttccr diexerunt quondam homines,ficut diligunt,magis tenebras,quim lucem < Oe tnno Deo.Cernaqf Diuintiatr « Calridio.quo Ten a fupenorum Platonicorum declarantur. Er quod Primus eft fummum Bonum, Secun Jus Mens, PrauiJrrt- . - ita, Sapientia aeterna, Tertii* Intimator & Anima mundi. Bt quod tres bas per- forus, & hypoftafcs aperte ScJUlinfle fateamur. Cap. XI1IL. ~jAnc admirabilem Platonicorwm,prifcorum'q ; Theologorum, atque oraculo/ **rum,v per fucccfiionem omnium tutum traditam de triplici Deo Philofo/ phiam legit CT agnouit,produxit<[; in medium Chalcidius Platonicus fuper Timt/ um -Cuius htc uerba funLVt igitur brrui multa compleflar, tBuis rei diffofiuio ta lis mente concipienda ejl: Originem quidem rerum , ex qua ceteris omnibus qut , furit, fub flantia mimBratur,e\fe fummum cr ineffabilem Deum . P ojl quem Pro / ladcntiam eius, fecundum Deum , latorem legis , cr utriufque uitt , tam etemt, quam temporarie ■ Tertiam effe porro Subjlantiam , que fecunda Mens InteUe/ ilusc ji dicitur, qua fi que Jam cuBos legis etemt • His fubieflas fore rationabiles animas, legj objequentes. MiniBras uero poteBates , naturam,jvrtunam , cafum, CT Dtmones inffcftores jfeculatoresq; meritorum . Ergofummus Deus iubet. Secundus ordinat,Tertius intimat. Anime uero legem agunt -Lex porro ipfim fitum ejl-Htc iUe.Paulo autem fuperius Plato ueritatisinBinftu locutus eJl,Prin/ cipio, eunda qutfunt,cr ipfum mundum contineri , regiq; principaliter quidem a fummo Deo,qui ejl fummm Bonum, ultra omnem fubBantiam, omnemq -, na/ twram extimatione, inteQeBucp melior, quem cunila expetunt,cum ipfe fit plent perftBionis , cr nullius focietatis indigus: dequo nunc plura dici, exorbitare ejl. Deinde a Prouidentia , qut ejl poB iUum Summum fecunde eminentit , quam ¥ov(i Grtci uocant. Ejl autem inteUigjlis effentia,tmula bonitatis, propter inde/ fiffam ad fummum Bonum conuerfionem.EBq; ei ex illo bonitatis hauBus , quo tam ipfe omatur,quam cttera,qut ipfo autore honcBantur.Hanc igitur Dei uo/ luntatrm , tanquam fapientem tutelam rerum omnium , Prouidentiam homines uocant, non,ut plerique exiBimant.quia prteurrit w uidendo,atquc intelligendo , pronai tus futuros, fcd quia proprium ejl diuirtt mentis , intcUigerc , qui ejl pro/ prius mentis *Bus. Et ejl Mens Dci ttirna • Ejl igitur Mens Da dcintclligendo • ttemus »40 AVGVST.EVSVB.LIB.tl. atcmufaflus. Sequitur hunc Prouidcntia,Fatu, lex diuinu promulgata inteUigfn/ tu fupienti modulamine ad rerum omnium gubernationem . Huic obfequiutr eu* qua fecundi Mens dicitur,id cjl,Anima mundi.Hic fi.tum.nxc quidem Calcidius * quibus profunda Platonica T heologia myfleria,caterorumq ; item Platonicorum * V omnium, qui de rebus diurnis locuti funt,cnodauit. Hic igitur expreffe nominat i tur,rec oluntur illa tria Numina , tres Imperatores, trinus Deus, terna Diuinitas. Qyorum primum iuxtafuperiorcsomncs,quosuidimus ,fummum Bonum, fum/ tnuscr ineffabilis Deus appellatur. Alter uocatur Deus fecundus,uocatur Pro/ uidentu , quemadmodum fuperius locuti funt omnes . Natn Philo , prouidentem, gubematorum,prafi(lumq ; mundi, dicit, hunc Secundum, primogenitum Dei Fi/ Uum . qk i etiam de feipfo dicit apud loanncm , Pater non iudicat quenquam, fed omne iudicim dedit Fdio.Et,Poteflatem dedit ei iudicium facere , quia Filius ho/ minis efl. Paulus autem , qui conjhtutus efl tudex uiuorum , er mortuorum . E n igitur Prouidentia , en generis humani , omnis carnis iudicium. Ea enim efl Pro/ uidentia ■ R edumque natura curfum dicebat fuperius Philo , quia confUtuit Deus primogenitum Filium, redam legem. Eandem prouideutia caufam,fi/ cut ojlendimus,propofuit Plotinus . Hinc edam declaratur myjlerium,quo Caici/ dius dixit,Ergo fummus Deus iubet,Sccundus ordinat,Tertius intimat-Declaran/ tur item dida Numenij , quibus dixit , Patrem uacare ab omni opere :V quadi/ xi t Phdo, Quod patrem incxcelfa , longefy optima Ditunitads arce pofuutn^. . nefis erat hominem ad fum imaginem creare , delegaffe Fdio, er Secundo ianquam minori, hanc prouinciam. Etiam declarantur qua idem Deus dixit, pater non iudicat quenquam, fed omne iudicium dedit Fdio- Scilicet iufit,didauit Pater, fi Ius iuffus paruit , creauit mundum , creauit hominem ad imaginem fum . Iudicat item mundum . Hinc ditius a Philone organum , minijler, legatus . Nomina igitur patris apud Chalcidiu,qucmadmodu catcros omnes , funt ut in facris Utcnstitem* quod is proprie dicitur Deus , dicitur fummum Bonum , dicitur Origo prima re/ rum cundarum,quia primum genitor filij fui, Filius autem Creator omnium : dici/ tur ineffabilis: dicuntur omnia principaliter ab eo manare , fu&ncri, regi . Idem fummus Deus, c rfummu Boni nuncupatur, ultra omni fubdantiam, omnem $ natura, fuperans omnem cogitationem omni conftdcr odone maior, non minus in/ m)gitabilis,quam ineffabdts,nuUius focietads indigus. Dicitur item luffor. Impera/ tor , Didator Secundo, imperans iubensq; Secundo. Nomina autem Secundi funt* principio appellatur Deus, er dicitur Lator legis , Iudexfcilicet, dicitur Autot atema er temporaria uita , dicitur prouidentu, dicitur fecundi gradus, fecundat rminentiapojl primum, dicit Chalcidiuseum aGracis appellari rip. Mentem* Audis Mentem (de qua primus liber) fecundam effei primo- Dicitur EffentU Mtrni , intelledualis : efl enim Idea rerum, efl perfidi Subflantu , efl Ipfm effe * quemadmodum uocatatntDmyfm^jiep . Etipfedc[e*Egofm qui fum: P&* DE PERE-NSH PHILOSOPHIA. »4« propter rcrom plenifiimam facunditate, originem uberrimam, aulam- formarunt diuftimam. Dicitur item amula Bonitatis , c T quod indefiffe conuertitur ad fum/ mm Bonum: quu dixit ipfe apud loanncm, declarans hoc myflcrium,Fi!ius nihd agitmft quod uiderit Patrem j*cientem.Et,Dodrina mea,none(l mcafcd eius qui . mifit me.Obferua quaq; contra A rrianostct Valctinianos,qubd hac Mens ejla/ tema:Non,qucmadmodu iUi dicebant. Fuit tempus quando Filius non erat. Non/ ne audis Mentem atomam , quemadmodum apud fuperiores f Item obferua quod beatitudo Fili/, CT Bonitatis hauStiu,tflex Patre. Filius enim ejlinfmu Patris- Ac/ terto Pater deuittus amore, Filium amplectitur. Hic f rofundum, ineffabile myfte/ rium,qu6d eo hauftii Bonitatis Filius ornatur, cr Filius omat,cr hmeftat omnia * Vt Pdftr bonum Filtj,ftc Filius bonum reliquarum rerum: Hac uocatur ab horni/ nibus,fapientia, tutela, falus omnium rcrum,robwr,fuBentaculum, ut Pbiio </ka / ItoS ZffttKTOfjunculum non dijfoluendum.Nomina porro Tertij, primum dici/ tur Su)lentatio,kypo8afis , quemadmodum Primus & Secundus : dicitur intima/ lor,quiafunditur,mittitur$,datur 4 fccundo:lpfc enim (inquit Mens) quacunque dixero, annuncubit uobis. Ipfc prophetas afflaiut. Ecce igitur uere intimator ,de/ clarator-Paracletus confoUtor. Dicitur etiam fecunda Mens, quia nomen Mentis rjl proprie Secundi: ls^ efl Mens in omni philofophia celcbris.QMproptcr Ter tius dicitur fecunda Mens,uel IntcUeCtiis.Agnofcis diBinflas perfonas, ddtinClat bypoRafesi Non confufas, quemadmodum apud Sabcltianos . Omnes enim funt MenteSylnteUcfius Dicitur item Tertius, quemadmodum apud fuperiores omnes, Anima muiidi,nimirum uniuer falis afflatus, uita. Poibremum tribus his dicuntur fubiaccrc minifka potcftatcs omncs,cafus,fcrtuna. Angeli, Damones- Habes hic profundi fima myftcria,qua C alcidius iuxta atque Platonici cun(ti,dicit Platon ern veritatis inftinflu uidtffe, affemffe. Ego uero dico , non ueritatis inftinflu modo , fed etiam quia didicerat ab Aegyptijs,Chaldais,oraculis,SibyUis, cr quia per ma nus tradita, per omnes atates dcfccndit hac Theologia, tunc latens apud paucos, nouifimis diebus apcrtiflima,toto terrarum orbe radiantiflima . D< fccunJj Hypoftali.id tft.Mcnie errati icc murdi.cx Anaxagora di irina riP.inreius de* fchpcio,& quod ab hac crea! nifibilia, 8c uiuiGbJia Anaxagorar, quemadmodum h(V drerna religio. Cap. XV. •. mente creatrice mundi, hac faipfitA naxagoras, autore Simplicio Pkilofo/ ^pbo:N«v{ Wi{/ <hri§oy,@ «irroKfxrrtt, <£? yXyiKrou cvsAiri yp/ iuC7i-a?AuiA0ir©' twr>s fcflU/TJP « V* ytf «epy iOUJ-fny, Tm 'metunt atou,fiHT«xy«{/ k-nalrtuy \n'ntiK& -neo. sp7rxvriye(f7rfwi6ttiupxivisip. Ziamp yi tvis tyoi AtAnt' TTU.tcj eusFP^srviaiatpiyittret , Stst (tH<Pwosy*/xcn&’ tc^xrapbiaoiuSiUSt^u/xbropieUTvcxep' imc?. foi yaf XwitciTktovtSl vrcuntopytiJiiiiTtup.Kj nfc(ltx$ai7orny . (cJ yvi>iiv\)ys.vt4&7itwr>i •ncw GtV ^^svptitneyt «> Kjyafa k/ iA«7ifo*,7rcc* »»4 AVGVST. EVGV9. Et*. Tt maximam, Secundum Mentem, Tertium Animam:Mcn‘cm'q; effecaufam, Jtmnu mn, er cjrporum omnium -Huc ufyue reile ac diurne explicat Theologum Pia/ ioniem P rodus . A t<j; ait, ut flupore digna res fit, Platonem omnes quidem .mi/ mu er corporat Mente fuprema er prima producere , quam, ut tejiatur etiam Laerdus,Caufam appellet, fed rurfum altius eum afcendijje, er ad aliud princi/ pium, arcanum ineffabile perueniffe , k quo procedant omnia, etiam extrema re/ rum.Sed Proeliis dicens, hoc aldfimum, er ineffabile principium , quod efl ante Mcntcm,Platonem dixiffe wetmAif priey t i vi, penitus et undequatf 'a Mente abfolutum,fepara‘um,extradu:fcut nihil tale dixiffe Platonicam Theo/ logiam:quod er ra ione,er Platonis autoritate probabo Ratione qmde, quoniam Platonem producere ab altifiima,primaq ; Mente dicit animas omnes, er corpora, circaqi eam aj]errrc,uerfari,qu£ quomodocunq; uitam participent . altius autem iHud,cr ineffabile principium, quod antecedit Mentem , dici; item omniurerum, etiam extremarum ajferuiffe effecaufam. Ergo quorii Mentefl caufa,eorundem quocp ineffabile principiit. Qucro igtur quid caujfe fit , quod eorunde utrunq j cR c au fu, ut quot fiant ab uno, totidem ab altero. Non 'ne quia una du> oritas, una pote fhasi Si enim Mens creat Platoni corpora cr animas,omnemq; ubamtineffabile ut ro principium omnium efl caufa, etiam minimarum rei^iprofiRo cr Mens quoq; potendfuna efl, cr fiat omiaque principium ineffabile.Ergo una efl autoritat utriufy. NttjM? enim bis potefl mundus creari,ut partim creetur ab ineffabili prin cipio, rurfum accedat Mens,qux (yipfa creet Sei unam neceffe efl eff e autoriU tem,unam uoluntatem.par conltlium,quod fimul conffnrans crearit mundum. Ne que potefl ulla alia reddi rado, fi fi; idem ab u'roq;,qiiinJit eadem uoluntas,cr au/ toritas.Quodutiq; non ejfrt,fi ineffabile principium effet a Mente undequaq; fe/ paratum ■ Neq; enim uolunut confftrarct , longe lateq; his aje diflantibus- Adde quod fi Mens efl Deus omnipotes,utapparet,creat enim ornnia,qSefl D Minitatis: ineffabile quoq; principiu efl Deus:uterq; necefftrio fftD eus,cr atemusuterqii o mnipotens,cr fapienti fimus «tmf.H/ rddones funt natu rales, er uere. Verba autem Platoms,aperte Proclo contradicentia funt in fexta EptfloU, ubi Plato co/ memorat principem er cauftm omnium prcfentium er futurarum rerum, cr de/ inde patre iflius prineipis,cr caufe.Princeps cr Caufa,omniu Platonicoru con/ fenfu,cr ut tam multis exemplis probatu eftfuperius,efl Mens iUa fccundu princi piu.Ergo fi Mens habet patre (pater aut efl is, quem ineffabile Vnitate, cr fummS Bonu dixere,<juoi Macrobius teAibatur,addens ueterc phtlofophia dixiffe Me ti/ te effe filiam fummi Boni)effcitur ut etufdem natura fint pater cr proles- Na qui nafeitur ab homine efl homo, qui a leone, efl leo:fic qui Mfcitur aDeo,et ineffabili Bono etia ipfr efl Dcus,cfl ineffabilis, efl Bonu fummum. Igitur Plato tria decreuH pnncipia,ut Proclus inquit , tres caufas,tres reges: modus aut, quo fint principia, que pofuit Pr ocius, ferfan no efl Platonicus ominoMtaprimo uniformes, k fecu/ do mentales. DE PERENNI PHILOSOPHIA. **J do mentalcs,d Tertio animales ordines exidatiquia primus Vmtas, fecundus Mes%, tertius anima. Dico ex Platone, omnes Qualiter ejfe corumdem caufam. Tres cau . pe tanquam una, quod ipfe quoqsfuis probat ucrbts . Quod quidem fieri a fumrno . bono pronunciat,qujrum 'uc ipfum ejfe principium , etiam d n;ente,ctiam ab ani/ - mx fieri fatetur A mente ZT exufa fadus cjl totus mudus,corpora ZT animx.Sum/ mum autem bonu eundorum eji principii \, etiam minimoru . Mens creat animas: ab anima que tertiu eji principiu,animarii nafeitur ordo. Vtrnudo nihil cjl prxtet hec ipfa,ncc aliud eji mundus, quam hec ipfa: ergo q uicquidfit ab uno, fit ab alte/ ro.quoniamq; non conucnit eiufdem rei duos ucl tres afcijeere creatores , naturali dedudionc efficitur , ut trium principiorum ZT caufarit fit una eademcp potesUs, autoritxs,conj iliu,imperiu. Et ordo ille Procli,ut d primo ftnt unifbrmes,d fecundo voigoi,intclhgentcs,d tertio animxVmfiirmcs autem,utreor,uocat primam ange lorum hterarchiam,quam illi conficiunt ex ideis, eoq; uocant eas Vntfvrmes,id eji, . jimiles ineffabili Vnitati.Secundosfentit, fecundum ordinem angelorum,qui acen- tur 4 mente. Tertius eji ordo ammxrum, qui ab anima prima ferantur,accntur. is inquam ordo non eji Platonicus,etji ex parteucrus. Et ratio clamat ex didis corii, ordinem non effcitaprxfixum,ut hoc fiat a mente, hoc ab ineffabili unitate , illud ab anima:quippe quot fiunt ab uno,tolidem fiunt ab altaoitotac p acatio d eundis uetudifiimis Theologis uifibilium ZT inutjibilium , ajfcnbitur menti . Hoc etiam Proeliis fiuctur,in primis uerbis animarum ZT corporum , totius fcilicetfenfibilis mundi afiignabxt menti aeationem. In ultimis dicit a mente procedere votgovs, nimirum eundos ordines angelorum-Sic etiam diuus Paulus,ut fxpe uidemus, do/ cuit hunc effe primogenitum, principium omnis aeaturx , pa ipfum extitiffe ui/< fibtlia ZT inuijibiluyjtuc thronos,jiue poteRates,fiue dominationes ,ftue uirtutes- Hx funt angelica gentes, tota cceledis Reffublica aeata a mente , fumma fapien/ . tia,ZT intelleduyomnium intcUigentiarum aeatrice, ipfa prima ftpientix arce ZT fafhgio intettigentix- Quocirca nullus fupaejl angelorum ordo,ZT eorum, qui du- cuntur m f 01, qum acentur d Mentc.Sed aperiam huius fermonis apud Platoni/ - cos caufam , cur ab ineffabili unitate producant primas unitates , primam Hiaar/ chiam. Ea uidelicet effquoniam conficiunt ex Ideis hanc Hierarchiam . I deas au/- tem ferunt dfummo bono hahae principium,eas'qucdari menti aeatrici.Sed no/ rint podaiores Platonici,nibil tale dixijfc Platonem , qui reda ZT expedite prin/> cipatum, autoruatem q; eundarum rerum afiignat menti in Timxo: in Ep idola uo- catprincipem prxfentium ZT futurorum: rurfum in fecunda Epidola,tresom/ nium rerum declarjt,aJorat,confalutatimpaatores. Verus autem illorum regum impaatorumq ; ordo , iuxta Platonem , ZT ueritatem , ZT ut ipfi Platonici ffionte fuafkentur,efi,quod omnes funt reges , ZT principes uiftbiluim , ZT inutjibilium, . omnium tres caufx , tria principia, tres fontes, fed ut unus , ut una diuinitat,unui- tanfenfus- G rodus autem eji inter eos , quod primus eji , ineffabile bonum , unitae e imcntifimax «»* AVGVJT. EV <3 VI. LIB. II. csmnendfima , cui Filius etiam in hoc mundo omnes honores acceptos reftre/ bat,eumi j; uocabat Putrem, et Glorificatorefuumiab illo dutu /ibi omniu:nihil hu here fe,quod non accepiffet ub eo:fe effe lumen ex iUo lumine: omniu quidem hi/ bere fe, Jed ub eo,non eum a fe. Attulit pulcherrimum, quoud licet ex mortaUbui noffe immortalia, Athenagoras exemplum, in orutioncud duos imperutores, pu/ I rem c r filium. Puter erui Antoninus Piut , erut ei filius AuguBus, genitus ub eo CT declaratus AuguBus,lmperatorq; totius orbis. Omnis terru,gentes omnes ue/ iterabantur utrunque , ut unnm Imperutorem . Quicquid iubebut filius ,'fadm cruttquicquid item puter, fiebut extemplo.procedebat filius, uenerubuntur , udo / rubunt ormes,id<fc cupido, er uolente putre : fmiliter procedebut Imperutor ue/ rus,omnes uenerubuntur,etum filius. Filius uenerubutur putrem, non puter filium, fe d tuntu churitute filium diligebat pater jit die fu* delitu cffent,fua uoluptas er gaudium, ut dederit ei quicquid ipfe effet . Genuerat eum,tum Imperutorem de/ elarauerat,todus orbis poteBatem tradiderat, omnes dii parere iubebut: quicquid honoris impenderetur fUio,Jibi collutum prxdicabat,pr * fe ferebat : nihd erat re/ tiquum,quod filio non tradidi ffet.Efl igitur, ut docui,cr ut declarem Platonem,cr pLxtonicos,gradus in dUs,quod principatus,(y fummum, eftipfum Bonum , ipfa ineffabilis Vnius, principium Jonsty omnium, etiam M entis, tum Mens ab iUo ge/ tterata,tum anima ■ Propterea funt omnia circa tres Reges, jed principaliter circa Primum,fccundd circa Secundum,tertio circa Tertium .Hunc ordinem uerm ui/ derunt propemodum,ojlenderunt$ Platonici,quoniam a Primo gignunt omnia, etiam ipfam Mente, a Secundo quoq pracipue uius,animas,corpora.Nam edant apud nos maxime datur Filio eundarum utfibdim er inutftbilium rerum crea/ I io,rarofy audimus creatorem mundi fpiritum fandum,etfi audimus Deum.Hunc igitur Tertium quuft fidunt (quod noBra tantopere uodfirutur Theologia) fon/ tem animarum . Efl enim Anima illa, fpiritus fundus , ut apparet C rut docuimus abique-Spintum autem nos uiuificatorem, creatorem , fatoremq ; animarum dici/ HtttCTu Paracletus diceris, donum Dei ald fimi, fons uiuus,ignis,charitas,cr fri/ ritalis undio. Ecce igitur, quanto miraculo, quo J lupare digna res fit. ante Cbrifli suluentum, antequam Mens maxima ueniffetin mundum, audiebantur, nofcebait , btriUa tria principia, triplex Hia maieBas, trina Diuinitas . Quin etiam gradus in/ ter eos habuere notos,primum alttfiimum, uenerabihfiimum, ccffrroy, ineffabi/ iem,cr quod in ctStcroi{,inaccefis,in caligine habitaret,dicentes. Eo$ non erat hominibus notus, ut dixit Chald*ut,cr Plodnus, er diuus loannes , Deum nemo Itidit unquam. credebant^ ut credit caca femper , er infelix femper H ebraortm Itado, Creatorem effe primum dum,non habentem ante fe quenquam. Ecce diui/ no munere ,cr ut uere iUe inquit, allata de calo philofophia , fipiendores audie/ mnt Mentem creatricem, effe fecundam ab iUo primo, genitum ab eo, ab atemo, genitum D cum, cr ipfum omnipotentem • Tm$ principia uelutnunc, quo tem/ p*e DE PERENNI PHILOSOPHIA. *»P pore claruit aratu ma,paucis'^ olim nota SapientU,norant fapientes. CT P lato non fitit prior huius Sapienti* repertor, fcd em didicit ab A egyptijs, 4 Cl uldxis, ab oraculis, qux V hxc,er alia innumera cecinerunt 6 cacas igitur mentes He brxorum, fuper quibus nemo cordatus lachrymas continere pofitunquaMxc e/ nim Mens efl, qua creat mundum apud Mofcn loquitur cum Adam, uifibtlemfe reddit Abrabx,apparct JAoftin rubo, dat ei leges, exter aq ■, cxequitur apud Pro t phetas idcirco uocatur a Philone etiam ludito v®a^cj,mimflrr, nuntius, lega tus,utuocatLaflantius.Mittcbatur enim ab iUa ineffabili ,cr arcana Vnitate,k fummo Bono Patre fuo,qui habitat *// iJH«roi{,in abditis,inaccefis,arcanis , c 7 quem ait Philo non decuiffe ucniread homines, is autem erat,eflc ut Paulus uo/ catjtauriTvS, mediator,intcmuntius inter nos rtjneffabile principium 6 fanflif/ jmta,diuinifima,prima Mens, generis humani creatrtx cr redemptrix ■, qua fuit dementia, bonitasq; tua,ut uenires in mundum , ut nos efficeres Deos , fida ipft bomo,w qut te femper mundo declaradi,ea miferata peccata noftra , reuoceS nos ad te, efficias^ ut te in tua claritate ac diuinitate uideamus. Qgcd Proclu. tcfcuur Platonem dt tribui Rcgibw in Bpiftota lesBlTc: Sc de nominibu*, quibiu defctibuur ineftibUt Fnnciptum.aeinpe Dciu Pimt. Cap. IX. rpE&atur item eode libro Proetus explicans Theologiam Platonica,dogmatacff ■l pUtonis proponens , eum in Epi ftola de tribus Regibus, fjue imperatoribus fuiffe locutum, ts <AtftovA<{xctTXTfi7HpTxlfni(3Tcis tarisoAas t s&tr% vncf o<ruy J^uux-ny «f 'dw Trtex r> 6tiay d^suiany cu>X7rticm&tu,ty ytp wtP t Twp t viiy Gxo-thttoy t y txvtxs t ttftneu; i uxta tertus ordinem , fi uclis, etiam Epiftolas, ex quibus fis efl ad [cientia Diuinitatis a[cendcre,adhibe. Etenim de tribus Regibus,in his locutus efl-Ecce Proclus cofentit cu ceteris Plato nicis,Plotino,Porphyrio, Theodoro,Amelio,fupertrina maieflate,ac Diuinitate, fuper tribus omnium rerum imperatoribus,ie quibus afferit fenftffe PlatonctPla/ tonem autem eo ipfo libro fktetur a Pythagoricis,Pythagoram ab Aglaophemo, CT Orpheo dtdiciffe.xasxirx yclf * mxf fkoAoyia, rl fyq turis tsi ltusxyttylx,ixyoy&,7iramf /j£jr7rv&xyofov, oncf «yAxo<phins 7te jrtei ogytx (Ptfx^StrriSh , c/ltSVnfoy </£ 7sAxt6>i/&' xaoftyx/ l&fhs uc t5 y 7rv$xyo§&uy ngu. r£y og<&K&y y^xyy.ina>y Omnis enim , inquit Grxcorum Theologia, nata efl ab Orpbei myftcrijs . Primo enim Pytha/ g ora ab Aglaophcmo [aera Deorum edo flo, fecundus Plato fecutus efl, hauri/ ens hxc e libris Pythagoreorum , cr Orphei . Non primus igitur de tribus Regi/ bus efl locutus Plato, fed priores Aegyptij, Orpheus, Pythagoras, ldcmq; Pro/ cius e fententia Platonicorum, omniumq; ante eum Phdofophorum ex Parmeni/ de P< dtonis cr omni alia phdofophia eius,elicit duo fummi Patris genitoris# Dei peculiaria nomina, ab omnibus feculis , 4 Chaldxis , Aegyptijs celebrata , nouif/ fvnc Grxcorum [emontbus trita. Sunt autem Vnitas , Bonum , de quibus ipfc: JUrT* ■ >f kVGVST. EVGVB. LIB. II. cj> fros r? -rtMf evliumt 7ttcpccM<Aetny *• iuy o 7iAoct4){/ £1 ecpelmt Tctimt ctfyHS.yi ■mKnttot. y> dyceSo y kxXb, tq t? xArtOaxi t5 tw(»<7«j 7*j/ nnfy,tp rnr vorem 7rnyljjj c(#<fltiKyv<rt, 7TKgi*iviJ^* sfi oyon&fa.ft) T&y iv&flooy ct#<pcuvt{ t d&cuy \xrostnt n»y:Duo modi funt, quibus Vnius ipft demondratur . Duo nontin a tradit nobit tUtOyhuiui ineffabilis principij.In Rcpublica Bonum uocat , cr ucnutis , qu* Utentem unit,cr in teUedualu, fontem demonsbrat-In Parmenide uocat Vniutem , oftendens eam creatricem diurnarum unitatu-Sicille- Diuina autem unitates funt Angelici chori,quos in nouem diflinguit Proclus,fecutus,ut arbitror, o- ut Graci fufpicantur,Dionyfum:deducit eos tamen ex Plutone .De quibus alias ■ In his ap/ paruit eum praferre Vnitatem ipfi Menti,quam fibi uniat, et copulet Vnitas ipfa. Stcq; uppurent duo Pater cr Filius, VniUs,cr Mens.Latiftmeuero,cr pulcher time diffutat de Vnitate,probans eam effe principium, fine qua nihil pofiit exifle rc,dppiicans uniuerfalem omnium rerum de Vnitate confideradonem,ad illud m/ effabile Principium. Pulcherrimeq; addit duo hac nomina: alterum effe produdio tus manationisq; uniuerfalis, Bonum: alterum conuerfmis ad ipfum, er uti ca/ put crfbntem,Vnitdtcm.Sic Genitor, er Pater efl Bonum producens omnia,ori/ go,fvns omnium, efl item unitas, coniundio, connexio , ad quod omnia pendent, tendunt, afpiciun t,uniuntur,diuulfa uiuere non poffcnt,pnma, fempitema $ con/ iundio,efl ipfius Mentis, caterorum alio modo,ud ad creatore, autoremq ; fuum. Hirabihs,digna cultu,cr adoratione philofophia. Et hanc P rodus non Chriftia/ nus, imo ChriHunis inimicus, proponit ex Platone, antiquisq ; . Igitur eorum infcitia,qui Cb ridianam religionem omnium fapien tifiimam, uelut anilem fuper/ {titionem irridentes,nefciebantq ; eam uenerari,cum primis hanc phiofophia,fo/ lamcy eam uera eius effe poffefionem et alumna, in cuius unius thefauris perfida tantorum myderioru contineretur fapientia, coarguitur- Sed ea qua de primo illo rerumqj omniufupremo,acfupermudano pmcipio,cuius tanta Jit maiedas,ut ab omnibus dijlct in infmitu,dignifiima Theologia nofhra,et de fontibus cius quadam hauda ab eodem Proclo, audire pulchrum eft:Nutia , inquit, res efl ex omnibus, quoniam ab iHa procedunt omnia Principium enim efl omnium , er eorum q ut funtftmulyCr eorum qua non funt.Omnia procedunt ab iUo, et ad illum conuer / tuntur-Hac p rodus, qua fine dubio funt ea,qua prior Dionyfius, a quo Graci fu fficantur Proclum Theologiamfuam deduxi jfe . Dionyftusin principio fui libri : 7rX7jaoKivltns cpamQxv&t ts Tipoofot «s h/j-ks xyxdoiAoTtoe epoifuox, jjreA iy d>S ivoomos £uucty.i$ curcc7tcnKws nuit cwa x&i iynsptepj •zt&i iiw ciwxyuyov TrKTpt/ttvoxvrec ugii diomioy cc7rAcnncty\ij yoif \ | ctirrov 7« 7TWVT*,xgii mainoy.Qupd efl, Proceffus i Patre manan/ tis luminis , peruaiicns in nos ex bonitate , rurfum unifica uirtus , extente uos re/ plicat. DE PERENNI PHILOSOPHIA. tt9 flkat,CT conuertit ad Vniutem p atris unifici,cr D eificam fmplicitatem,Etcnim utaitfacra ThfologUyExipfo, cr in ipfum.Proclus autemiovjliy isi Twy nar fray,7iotvTx ori cbr curr&, . aj>\H yXf vSy foiarrtty 1($u 7tjy oi>Tvy oyi , ygj. Tuyyii avrooy , xsrrK <f' (W v^y tnpoy , rho ys&S cujTt Tuy 7r<5»tAScirr&ip tmsg oepUu cartir&vifyjou. : Nihil tjl omni/ tntij quoniam ab illo omnia , principium omnium, que J unt,que non funt . Alia rurfum rationeconuerftonem ad ipfum,eorum qiu c proccffavnt, ponit Plato.Ec> cr proccffus,cr reditui ad [uunt capnt,CT initui. Nam fubdit-.nxvTtx &v ygu rsfo mariy t xsutntsgi^cu 71 <£s 'tx&¥o:Hec,ait,(y procedunt illinc, cr reflefluntur ad ipfum-Nimirum igitur quod Paului, Ex ipfo omnia , cr in ipfum . Poflcd fubdu Proclus.Qm igitur modi fuit docendi deprimo, cr quibus ipfum no tninibui Plato fignificaucru,cr unde nomina,cr modos hos, ineffabilis et incogni U omnibus demonfhrationis acceperit, ex his arbitror perfficuum. Oflendit in ali js admirabilem ad omnes res cr capita eorum excellentiam Plato . o rimes Deos, id efl, angelos, ad unam unitatem congregari , pendere ex Vnitate .Ha cetum dixit D ionyjiasfo 7% x&^Sy anxurcay cu7it^ , HSsrarmwrrvAxyTrAy t£ 3u*> cfurn, Bonorum autor omnium, in omnia irradians lumine diuino-Sciendum autem hac duo nomina fumnu Dei apud Platonem,Vnum cr Bonum, d Chaldaeis primo tradita,quod Pfcilus tejlatur,ydctyecfx.»P memay </bfufa<n,K) ly tturlujiU^i xyxSoy xmi/yvvo-iy, Vnum pnneiptum omnrnm opinantur, uo/ cantes Vnitatem,cr Bqnum.ldcm l\ercurius,quodyc¥ccs fit radix, cuius excel/ 1 erMam inenarrabilem dicunt , fic cr noihri «Tnqj.Hym©' pl npamcHS aj>/ x* s yavtpAoAfi. H/c igitur funt eaquefepe nojki dicunt , patrem ejfefcntem, C r principium totius Deitati$,duorum fcilicet Imperatorum , Mentis cr Anime. De tribai tirm illis alufnma Procli Tlicologia.myiUru Platonis imcrpc rtaniis: 9c quod Phiomd facium iria principia, quorum primum gignai fccundum,tcnia fit habitus amborum Cap. X. P Odem libro de Theologia Platonis Proclus diuine de tribus hifce principijs Io/ *^quens,de Platone cr ttcris amicis eius , Tjoaj minos ms fyXM . ,Kyx&y,viy,^vylw.7i<xy to oy viyrtfeo-ceyo^crm. y> ySL* ensoy, xgu. «yi&KTtyiy vn\.K«vx ny oAb>y7s^ihmfX°lf *™yi*vn/ jgirnty yo¥oy,a?Ax kj yinyoylvuy kviJ^cay vywr cu jjp 71 fi vut v^roSt<n«f ,OTncWft)(/ icff «T&* cunoy dmmcpxo-ylvcy, xu* *> 'j yi £<Ai¥i Jln x 7TCC¥Ttoy dt<pt>2jary.iv0y,v<Ai 7 i¥X Awtc ysy\\ety,iJi iJioTHiK ovypt¥M 7r®;Ta{(cA\»s Stov? . y \-nc yc¥Ois\znfK aoy x&c \zscuf 9(/,ngt£ ayiKTtyTi^i 7rcanes wj v7retf/es,%i as yU Ti^ytVH /jJUr \zzo *nP opt©' , nefit ccZilh "^qvshQxovc tIIj ny voixy,n^i 7sAiO¥«GeGeTrn 7&$51ixh 7rtVT»s ts? i v*i MJJ . eunti Jt yxsipitri^ VTrctffiSjiyu.pX 7rpcm 'ishs mr«STei<t/ i tfti MO „„ AVGVST. EVGVB. LIB. lt «(!©•'. <Aio resruy otrro»y,y 7ti irpetTH TpixJl, •? tro$,ig •? o;T«{,k^ ? ^ ^«rra?, -r <A' ^uoySU/v, nea -r nAtiirs@',:f <ft TtAcnsjanr»» ytany xycepoiy xrax^ycty ^tuceyny^l «S ^ /xt&’ «S»^ ’ ^ \sansxZ.Koy Tt/MomKey t& oirr&'. ht t 7fpo<j<A&' cfc* •? twj,0 «7^jy>y/'fc7nsf9<?* ruiim jfif.pl </ki/ccftt«« -nyc^cn/ yW l^irsot/,» (x-iTi^fjSjroymta ros/r \zsb t& o^rof )7»AkV <?1 (Plwxy-wf. 7tfoo</l&' y*f fav&Was,xgi\Krx<n<z uBi r> oy tjoiw bv <fhy curr», ¥ vCHTivy tcxf 0T«j5y> <jv,« <Auuxy.s,To dy,vv ft$M ^xyoy , y> </fc 7^at^a- LLiViU,Hl ifeHP7t)yiiVH ljfl)Tivbs)rVp<pi?OtJt.tVH (/Ife^cT bv7t‘7]OlXSV\l «i/T« TJJOOT? i'3«T«,y>^,y> oj/,»cf ay.<posy>( *{/ k/ r> <jv, -r ovlo$ efa,& ya eytn€>ivcS.7raMvdcajpiX^s.K£U<4-*^7^ TiAkTOHOJ, flTJ Vj C 7TX TKf T'1'B ZTKTHg <&h KJ C VlSi 7& 7T«f flj , S? «f * s/lvvecitliK U fimfcu (tvrxfv 7ony cU^y-Tru,inquit,prmcipu multis in I® tu jiciunt,Bonum,Mentem,AnimMn,omnequjdeft, Mentem appellentes . Pri/ mutr. ac pr/cipuum C r imparticipaUc,Vnum,ultra omnia prxcxidcns,non mo / do unitates esc qux participant,fed diam qux participantur,Uud.Hur per prinum fuppojitioncm Quod omnium quidem inejfabiliter caufa demondratur. ipfum au tem in nulla re cxiftcn?,o- ab omnibus fegregatumtnuUam uirtutem habcns-.necft proprietate propinquam cum exteris D ijs Poft boc aute mfmgulariter fuperfub/ ftantule,ct fupcreminens,et imparticipabde ad omnes fubftamias, Vnitas eft,par ticipata quide ab eo quod eft,cr arca ipftm primam fubftantiam fubfiftens,dbutt dansq; adiedioneparticipaiiorus huitts,quod primo Vnum eft . Hxc autem eji fu/ perfubjlantialis exifcntia,& primi intclligibilis Trinitati s. Duobus igitur bis exi flentibus, in prima Trinitate,nimmim Vnitate,et Bnte,primaq ; gignente, fecundo generatote/ iHa quidem pcrfciente,boc autem perftdo-.oportct fatte mediam ant borum cxiBere potauid,pcr quam,ct cum qua,Vnum fubftantificu eft, er perfi/ ftiuu ipfius Entis. Nam et proce ffus eft ab Vno,etad Vnum ipfius Entis conuerfto • per potentim-Qtud enim aliud cum Vnitate Ens, aut participatu jbctt Vnum ab Ente, quam poteftasfProceffus enim cfl Vnitatis,cr extenfio ad Ens. Trinitas igjj tur eft hxc,inteUcdualium frftigium.Vnitas,potcntid,cns Alterum producens,aI/ terum produdu:Potentia uero pendens ab uno,coniunda cu Ente.Trinitas igitur hxc prima inteOedualis Vnitas, Ens,cr habitus amborum , per quem er VniU l Entis ejl,C r Ens Vnitatis. In his ftupende demonjbrante Platone, quod er Pater,! Mentis eft Pater, er Mens Patris, cr quod Potentia occultata eji inter [uprettuu Huctiffy Prochn. qux fkcde patebunt,/! totius dogmatis,quod fuperiusabomi/ bus Platonicis afferebatur,ordini meminerimus.Nomcn Patris xtemi,primxq; ori ginis c r fvntis totius deitatis eft Vnitas Nomen coxtemx Prolis,eft,Ens,fubftan / UajAcns- N4W etiam Pr ocius affirmat Platonem ofcndijfe Mentem Patris effe, ■ • • ■ • * . patrem l DE PERENNI PHTLOSOPHIA. ■*« Patrent autem,Mentisgenitorem,ceu correlatiua fmt Pater er Ucttt , in ter qua fitpotentia,qua dicitur i noftris Amor utriufq^Proceffus ab utro^-Duobus no/ nimbus appellat fitritumfanflum,Animam,Potentum.Hac<fr triacoatema,in/ ■effabilia principia dicuntur,Bonum,Mcns,Anima.Dicuntur Vnitas, Ens, Poten/ tu-Dicunturtres Imperatores, tria Numina, tria Principia . DiciturSecundum i Primo Patre,c Genitore fuo nafciiTcrtium dicitur PoteJlas,Habitus amborum : A noBris Amor,Proceffus ab ambobus.Dicitur ipfe Genitor, Fonsty totius Diui/ tutatis, fegrcgatus ab omnibus , aUfimus , ultramundanus, ineffabilis , a ceteris Dijs difiundifimus,fupra omnia incommunicabilis, imparticipabilis.Dicitur item Vnitas aut Pater gignere.Ens autem,uel ipfa Mens, er Subjlantia gigni. Vocatur 'enim,ut fapenumero dixi, fecundum principium t o oy,ipfum Ens.Et Proclus ip/ fe declarat appellari a Platonicis Mentem 7r«y to cy , uniucrfalem exijlenium. Efl autem Vnitas participata M ens ipfa , quia Filius cfl imago Patris , ckarafler fubflantiaMendor claritatis eius. Proles ergo efl Vnitas , efl eadem atqs Genitor fub)laniia,fed genita tamen, er manans ab iUo Ob id Vnitas participata.Dicerent tiojlri, Vnitas gcnita,non ingenita, quemadmodum prior, fed Vnitas tamen, quod fubjlantia ftta efl fubflantia Vnitatis. Perficitur item Secundum A Primo , er fub/ flantialiter manat , quod omnia bonaSccundi funta Primo . Repetit eadem tria 'principia,quorum Primum generet,Sccundumgcnerctur,Tertiumuerd a Primo, C r Secundo cfl, amor utnufq; potentia -Hac illi conBanter affeuerant, er Plato/ 'nem ca mirabiliter docui ffc pradicant. Admiranda profiflo myBeria. Dcmbus(ubfiftcmi{*,fiut pnncipijt.tx Ptouno:&: quod non fini plura,ncq>pauciora . Bl quod hxc cogmiio pollui dimna cft.quam rationr drmonflr jbilii, Cap, Xl> -,Ed quoniam Plotinus,pratcr ea, qua paulo ante pofitafunt, multa diuinitus de ptribus hifce Principijs,aut Numinibus ex Theologia Platoms,aliorum'$ qui an te eum floruerunt Platonicorum fcripfitte qutbus,Porphyrio tefle , fuerunt, quo/ rumferipta dfiduus legeret Seuerus,Cronius,Numcnius, Cuius, Atticus, Longi/ Itus, Philarchaus, qui , ficut ante hos omnes clari fimus Philo mira , er inaudita quadi de Verbo diuino,ac progenie diurna tradidit, fic prodidere iftius modi pluri jna:examinandafuntea,et proponenda,ut totius ueritatis concentus, perpetuae^ ab initio generis humani uera theologia fuccefio audiatur. In libro contra progno 'JlicosivrddH Tcirvy i<pw9 uysy h ^«yceSovcarAx epvo-it G? 7rparrv-niy ytf 73 io ij> *"ny,ix fartesy, iq ic/tytycy W icW7£,uMC <w7i, tq-fu-oi . Myoy.iMn <pv<rst n curru, tq yotf ctu m rsx yv,x</t rure aM0, H7teiyce(loy,97Vcy Atyu/jHv r><fi,tq o-rcey AiyooyJUf r> ccyccQoy,Tct\nHy . /« vo(4fap rlw epva-iyiu&i ydcty A^ye/y , i xctruycfiyTttt ixayxt »- ef$y,<AHAow7tet nyiiy comit ut oj cm .<£? 7tf&vty <P£ irut , cm <t« Tthisctny, xcti r> tumefiat, axt ovk tx rsAaoy^y. vtoo yoty avccgTH^h/ ■•*i) vt™$ &y lY&VKyikJAm . o7i 71 dy y/ (cMtu ^ Trvcg «JAcv* i * «»*» i>«' • A VG VST. EVGVB. LTB.TI: - 7TX>ateB, (*■»<& «AAw pnJi <nuu(!t<rts nv<ftylx. i it 'tny fcT^ac? «*'**> *^* t&to mposMfftep9^vs,eme k»j/, /xit «rji» K) It yovil 7IJ>»TftlS.«7* ^«V, MVW viy «-OTN 7TJf/lS IjH <?V<rip, ftin 7iA«a> riitoy lihohou. <jv uo»TO,/^rt vAcc^a-cm t Accit1 t«o,m xflcc ( »{/ TKVity <pHtrV<n,H viy \gu io nfuiDy, «A\’ 07J vjr* j)«ccAA(»A«»^,tA*x^* &o?i\ecXH-Qjufunt:Quonum apparuit nobis Boni tui tura fmiplex er primi . Omne enim quod non ejl primum, non eft ftmplex: Et nt bil \ubcns in fe ipjo alia, Vnum ejl quid. Et ciut quod dici'ur Vnum natura eadem- Etenim btt pfa non ejl aliud , deinde Vnu. Neq; hoc aliud ejl, deinde Bonu,quu di xcrirr.ut Vnum .Et quu dixerimus Bonum oportet eadem fentire naturam, et Vnu dicerc,no prxdicantes de ea quicquam.fed declarantes nobis ipfis,ut pojbbde e& Ac primum hoc modo,quodfit fmpliafitmu,cr fufffims per fe,quod non fit ex pluribus. Sic enim attolletur in ea,ex quibus ,er non erit in alio,Quomi qtuequid in alio ejl, etiam ab ilio. Si igitur non ab alio,neq ; in alio quidem fit. Neq; compo/ fkioulla. NeceJJe$ ejl fuper ipfum nihil cjjc . Non i fl igitur cur ad alia principid. eaturfed boc pr*pofito,dcinccps Mens flatuenda,cr id quod primo inteUigit-De inde Anima pojl Mente : is emm ordo ejl fecundum naturammeq j plura hic, in in/ teUc£luali,neqi p auctora . Si enim pauciora,aut Animam, t? Me ntr m idem dicent, m Mentem cr ipfum primum. Sed quod oliafmtab inuiccm,ojlenfum fepenume ro-Si plura,cr c£tcra,qu£ fcquuntur, Plotinus cx prifea Platonis ; pUtonicoruty omnium philofophu,in qua p cruenitur ad unumfiugfilare, fimpliafiimumq; prin apium, Bonum et Vnum:Bonum,quiafvns omnium rerum, et principium: Vnum, quia fohtarium, fmplicifiimu , ab omni externa re fegregaium,totu ipfummet,nS utria natura Tota una Bonitas,W una bona,ftmplexq} Vnitas . Hic omnis rati d clara , cui ud ipfa natura facem ac lucem pr abeat ,utabcaipfxpene declaretur- - Huic cumfitfumma jmiplicitas , cui edam adiunfium cjuoq ; ejl id quod a philofo t phis & ab Artjbteleituluciiur, quod dicitur ab iUis xvrxfxtS ,per fefufficient, fibi fuppetensje ipfo contcntus.confequitur ut nihil bibeit aliunde,kabens omnia ex quibus poj&t ejfecontentusxontentus ante ex feipfo,non ex alienis bonis.Siccfc afcendityfuperq; peditur ea, qua faciunt aliquam compo fitionem, cr farraginem, ac quafi corpus, effugiens eam, imo fupergrediens infinita bonitate , CT affluentia propriorum bonorum. Efficiturfy ut nec in alio fit,a quo contineatur , nec ab alio procedat ■ Hoc erit nobis, inquit, primum ac ftngulare principium: pofl hunc feque turMens, qux uocatur a ftcra philofophta fapientia ■ Hac dicitur primo ftpere, primo cr pruicipahterintcUtgere,quiaut Chaldaus dicebat, uocatur i cunilis ho minibus prima fapientia ,pnma wtelhgentia. Vocatur autem,quu nefciebant eam habere, qui eum antecedat- ijbid igitur primum lntelligens,non diciturrefixUuBo m ac prioris, in quoejlexquifua fapientia quem Cbaldxus cr Thfmegiflusdi. , , xerant^ DE PERENNI ‘PHILOSOPHIA. »|f ^ , jXerjitydun effet prima Mens, InteUigentia,genuiffc fecundam. Dicitur ergo pri/ . .mm IntcQigens , ratione nostri , ficut habuit peculiare apud uetujli fimos nomen Mentis. Subfequitur tertium principium Anima-Hifunt igitur tres illi Reges, tria Numina, tria Principia,circa que cunila docuit ejfe Plato ■ Illud ante in Plotino ob feruareoperapretiu fjl-prmwm quod hac ait ejfe altera ab uudcemideind - quod quaft naturalibus ratiombus probat neceffario neque plura ejfe , neque pauciora prinapu.De primo dicendu. Cum altera fatetur ejfe ab imticcm, fcieniit eji , em non fentire tantam alteritatem,ac duu)ionc,quanta diuuLtt fub))antiam,duoqi fe/ parata numina constituat. Quod ne cogitari quidem poteft. Nec fiiit jrre phtlofo / phorum quifqua,modb philofophi nomen mereatur, cui non placuerit unu caput , wu origo. Cum autem fuperiores tribuant Menti quanta potejl tribui dmimtas, ut quam fuperius ex fententia Platonis Porphyriut dixerat coatcmam , natam ante omnia tempora cr fecula ex fummo Bono, eamq} dixerat per fe Patrem, Princi/ pium omnis pulcntudinis,totq ; ei dotes tribuerat, quot concurrant ad declaratio / nem prima , aefempitema Diuimtatis:ad hac cum Trifmegjdus, hoc fecundum pmcipium,quodcrMcns,er Verbum i prifeis dicitur, undique perfidum, opi/ fcem'mundi,primam uirtutem, incrcatam, (brifarrop , infinitam , pcrfedifitmi Patris perfidifimam prolem, legitimum filium, fempitemam originem uita, m/ xugmentabilem,incorruptibdem, fui femper fmiem, aqualem , qui de natura fua flatu nunquam decedatxum his inquam nominibus appcUaucrint Mentem, fecun dum Principium, cum hac declarent eandem atque fummi Boni Diuinitatem (N amftfummumBonumdefcribas,non habueris aliud,quod de eo prxdices,co/ geriscj; repetere hac omnia, qua Mente tribuijV,eo excepto , quod Bonum a ne/ mine habet , a nemine ontur)profidd fiet , ut aque fu Deus Mens atq^ fummutn Bonum. Sed cum n e$ pofinteffe, neque natura ferat,iuas feperaUf Diuinitates, ¥ • . <Jmo cdpitOjduos creatores, certe no poffunt feparata dtei duo hac principia Huc adde quod Trifmegijius,Porphyrius ex Platone,PMo I udaut nobili fimus Plato/ * . lucus, hanc Mentem,et fecundum Principium uocant,declarant, confalutant yrn cty tf«p,legttimum Filium fummi Boni. Non poffunt igitur ejfe feparati Pater et Vilks,cum in utrofyjit eadem Diuinitas, c 7 P ater atemo deuidus amore, genue/ ttt,gignatq; Prolem, w Proles eodem amore ardens, uelit nafci.Qua funt Mi inge tue confifi. Qjj^rc quod Plotmus dixit tripa tlra/, altera ejfe ab inuiccm : aut mteUigendum efl,quodfmt duo Principia, ficq; fiat utfmtalterdmodraq 'i Theolo dixiffet emendatius, alteros qua nominum diftindio inuenta nondum fiierat , autfifcparet eorum fubflantiam,qua ejl Diuinius,dicam A riHoteli tritum,apage i<piAe<recpop,cdret phdofophia,non fapit naturam , non redolet rationem . Di/ [cedit non 4 confideratione modojed etiam i philofophia maiorum : cum et T rif/ megijlus er Plato,Mentem,CT roy cUTtoi/,autorem,caufam,principem,decla/ ttnt legitimam Dc^CT coatcmam progeniem , in quo ejl coniundio Diuinitatis. i * Dentit DE PERENNI PHILOSOPHIA* ■* unus fueritrerum atque Anima -Nm fi P>rincipiuiu,fiRex efl tertius, fi Deus, utique fempitemus. Etfi Plottnut longe differre naturum iflrns Teriij k cunilis re/ bus creatis contendit,certe dif)irt,quU Deus. Et fi dat uitam,dat motum, Jecit mo/ neri ccelum,quo modo ficiffet,nift Deus ejfetfQuis enim largiri potefl , e 7 mftv rare uitam , praterquam Deus f Et quis potefl omnium animalium effc animatio , mji Deus ? Cuius efl omnium rerum continuatus motus , mfi Dei f Et fi is efl, ut ■Marcus Tullius ait , Spiritus duiinus , num Deus unquam fine Spiritu fuo potuit effc i De Mente quoque loquitur ea, qua fuperius,ipfam k bononafci,perfe / fiumkpcrfitto, magnum a magno, fecundum k primo , numerum ab unitate fimplicifitma , Mentem gignere to oy , ipfum Ens cogitando , incidere ei fbc/ dem, formam , effentiam cunilarum rerum . PerjMifiimum effc Bonum , ma/ ximumautem ce fecundum pofl Bonum effc. Mentemque eum afficere, er indigere eius, Bonum Mentis minime, qjj od ab optima InteUigentia ,uel M en/ te generetur, [ntcUigcntum uel Mentem effc. Patrem fcilicct, ut dicebat Chal/ daus,effe optimam Mentem, fute lntelligentiam,qua optimum tantundem ge nue/ rit fecundam Meliorem effc omnibus Mentem, ficut pofl Mentem fit Anima uti Verbum cius,quafi<$ fimuLxchrum,qux v in ipfam Mentem reffidat,eamc£ de fideret . Effc autem unum,tdemq ; , folac jj alteritate differre , Genitorem ac Geni/ tum. I» libro autem, quem infcripfit,Quo modo conflitit idearum multitudo, ty de Bono, hac ad alia inquit: Vcjhgtum uita efl etiam uefligiim Mentis. lUic autem archetypum bonifbrmr.quoniam 'm ffecicbus bonum habet ■ Alterum enim efl Bo nvm, diter autem Bonus, tn ffcculando uitam habens: ffeculaturautc Boni boni/ forma cxiflentia,qua confiderantur et ipfa,qux poffedit, quando [peculabatur Bo ni naturam ■ Venit autem ad ipfum , non tanquam illic effet, fed ut ipfc habuiffcU Principium iHeefl,vexHlom ijlo:<y iflc qui fiat hac ex illo. Nf $ enim fis erat refpicientrm in tllumjuhil intcHigerc,ne<$ rurfum ea erant 'm illo . Netfc enim ip/ fe gener abat-Vim igitur ad gener anduhkbuit ab Sh,qua nonhabebat ipfc: fed ex uno ipfo,muba huic. H ac Phimus quorum efl fenfus , Omnem fapientiam, om/ nem crcandaru rerum feien tiam, CT potentiam, omne prolificationem,fcecundiU tem , plenitudinem bonitatis Mentem habere k Genitore fuo, quem refpicicns fiat fapiens,k quo perueniat in fe tota bonitas eius crfapientia. iUc Principium., m Mente efl archetypum boni firme, quoniam archetypum efl uniuerfatis rerum fub flantia, contenta 'materna Mentis faptcntia,eaq;k patre efl injilio, quem pater genuit fapientifiimum. C T quia non efl aliud archetypu , ntfi ipfum Verbum Cr Mens : Verbum autem efl borufirme,hoc efl,ftrmlimum patri fuoBono, ea de. aauft archetypum etiam efl bonifirme-Nec aliud efl archetypum,qukm ipfa M es. bonifbrmis.Ii.fi igitur hoc archetypum firmarum plenitudo,et ipfa Mens. Primus quidem ce furimus Genitor efl ipfum Bonum:Fitius autem efl bonus : nempe ne/, jcio quid ple/uus ipfum Bonum,qukm bonus, quod efl accepta bonitas^ k bonitate t. .. , i 4 2U iM AVGVST. BVGVB. L TB. tf. flU prkna.Boms qui ejl ipft Mens,uitam habet » n fpeculan<lo,ut ArijlotdesetUm dixu,ft>ecuUndo inquam patrem [uumjcq; ipfum. Speculatur autem uel contem/ piatur feipfum , quando plenitudinem Diumitatis fuc,cr omnem [dentiam con/ templatur,quam a patre cr ipfo bono habuit, per generationem , cr contempla/, donem. Itaque cr feipfum, cr Genitorem ipfum contemplatur. O mnis autem do/ Urina filij uemt a patre,qui principium e jl,a quo 'ut fecundo funt omnia, creauitqg Hens omnia, expatrenafiauimer fapientum , ac facultatem . Accepit igitur 4 patre eundam generandi ftue creandi um , c r potentiam, quam fine illo non ha/ buiffet,ut rede poffttdici ex genituris cr uiribus Dei, id tjl,a Deo,fapientiffmam Mentem, quam genuit Deus, mundum Jidjfe . H*c$ fuit ueriffmacaufa mundi, CT hac duo prinapia,uelut unum: quoniam non funt duo Di j feparatt.fed fecun / dus 4 primo natus, cr cm eo bonis fempitemis locupletatus. Paulo inferius fimi/ lia refert Pio tinus: Repletus quidem,ut h abeat,quod afpiciat.RefJoiciens autem ip/ fa cum luthine,ab eo, qui dedit iUa, cr hoc reportans ■ Ob hoc non folum dicitur fubflantiajed cr ut uideatur tpft,caufa ille . Sicut Sol,ut uideatur A funilibus,0’ ut nafcantur,caufa quumfit,caufa quoq; ejl uifionis, qui neque uifto f t,neque res ipfe. Sic cr Boni natura,caufa [ubAxntuc cr Mentis exidens , cr lumen,ex pro/ portione his , qua lUic funtwfibilu , cr uidenti neque entia , neque Mens ejl , fed caufa horum, cr ut inteUigantwr, lumine fuo probent cr ipft Menti ,& ipfts En/ tibus. Paulo pdjlinquit:Mcns generata,ipfa apparuerunt . Venit autem ad Men/ n tem,zr ui tam, ab illo. Ex efficacia enim ab iUo,fubfijlit . Mens quoque per illum, CT idearum pulchritudo iUinc,omnilque ipfa Deiformia , cr Vita , cr Mens,cr Idea . Non procul inde Plotinus : CT Mentem quidem fupergreditur . Non po/ tejl fupra Bonum excedere,quoniam nihil ejl fupergrediens . Deinde: Si enim ex hoc omnia , nihil ed illo melius : inferiora autem omnia . Optimum autem om/ nium,quo modo non Bonum ejl * Et quidem ncccffc ejl Boni naturam per [e fuf/ ficienttjkmam,cr non indigam alterius cuiufquam.Plotinus repletam uocat Men/ tem, quam prolificis formis i patre repleri contendunt , affirmatq; Mentem dfpi/ cientem, contemplantem' que fuperiorem , non modo diurna fapientia repleri , fed lucem item inenarrabilem referre . Quocirca Genitorem non modo fubdantue, nempe ldex,caufam iure uocari,fed etiam autoremjtt ea ipfa uideatur, quum nec Idea fit ipfe,nec Secundus, proles nempe ipfe fua. Quemadmodum Sol infundens largam rebus uifionem,nec uifto ejl , nec res ipfe : Ua patrem quum nec uifto, nec resuifa ftt,nec fecundum Mens,prxbere tamen ut ea ipfa fvU,cr uideantur . De / nique cr uita,uidelicet fons ipfe uiue proles Dei, Mens que ,uenita primo peri V lm O" Mens,cr Idearum pulchritudo . Proinde Genitori fuo Bono affundantur, funfquex^oei</ln,Bonifbmia:tria fciluet,fedunum,Vitajtens,ld a . Q no/ circa fupereminet omnia fummum Bonum , cuius ejl , rerum prima cr perennis ubertas, ipfe nuUws indigus . Poftmuluttotinui eodem libro, de pulchritudine DE PERENNI PHILOSOPHIA» tty fktrnniBoru loquens,quod Pkto caufam mrrim pulchrorum duat : Qnoddefi/ dcrabilcrjl, inquit, carens forma V figura, ortmim r/l defiderabilifiimm,v //' mabihf.mmMic enim non umori frus, quoniam nec finem habet amatum . itaty Vomor infinitus, cr pulchritudo eius oberius generis , cr uenuftat ante omnem uenuBatcmJlos C r uirtus omnis pulchritudinis , pulchritudo LccXoirotoi , pul/ cbrifica,priniipium,w fims omnts pulchritudints,id pulchrum reddens, cuius eB principium-innuit autem Mentem a Genitore aterru pulchritudine clanjicatam. Efficit autem eumpulchrum,non in figura cr forma , quippe cripfum clarifica / tum figura caret.Itaque fme figura oportet effe epvnp nrfmrrip,prmam na turam,ut non fit mirum, fi uehementi fimis inflammat amoribus. Quippe c T ani / ma cum ualidum concepit amorem,omnem,quam habet, abijeit firmam . itaque Mens contemplatur,quaft Mens effettajuerfaturq; in loco eximia uenufUtis.Se i quum uiderit rey Stoj/,D eum,omnia dimittit , ample£Utur'que illum folum, cr contemplaturiVt qui regium intuens palatium puckerrimum ,fi prodeat rex, di/ tniflis ffetlaculis ilUs,tn hunc unum ora conuertat . Effettp uera funditudo , nifi quod is,quiibicontcmplatur,efl homo,innuens,qui contemplat urfupeme,Deum effc.Denique de tribus numinibus concludit Plotinus,declarans qua de tribus Re/ ph is in Epiftola prodiderat Plato ■ Neque,mquit,fecunda addideris primo, neque tertia fecundis.Sed fecunda circa primum flatuas,tertu circa fecundum. Sic enim dabis unicuiq; fuum locum,poReriorai j; illis applicabis ,ceu dia circum currant in feipfisexiftentu . Quocirca reRe circa omnium Regem eunda dicuntur effe,CT illius nomine omnia, quippe qui caufaftt illis exiflendi , eumty appetant alium ah eis exislentcm.ltaque Anima ad Mentem,Mente adBonum applicata ,fic omnia in illum defmunt per media,alia quidem propius,alia poRcrius , ad extremam re/ ttocatisfenfibilibusipfam Animam . Inlibro quoque de Bono crVno, de Mente bac ait:Mentem quietam , cr inagitatam motionem dicendum , omnia habentem in feipfa,CT omnia exiRcntem, multitudinem infeparabilem, rurfumq; diferetam. Sentit autem Plotmusp.incipium,fbntemq; rerum,quas fmu c r fapientU fua com pleRatur,Mentem effe. In quibus , cr id genus omnibus C paucos enim quafi flo/ res , ex amoenis campis decerpfi ) etft haud afferam punflmum ueritatis fontem - fluere , erit tamen ex his intelligerc hodiernam rerum diuinarum phibfophiam, abRrufm,arcanmq ; prifeorum temporum myfteriutn,nouifms feculis coele/ td beneficio penitus patuiffr.cr qua antea mundus non cognouiffet,aperU mcliut V enarrata aPiho Dei claruiffe. Pi (ritu Diuiniufe rx Nu«imio1& quod fopet hi* CuvSe cadcqt loquendum et, teit (onus muiuauidtuIGtiiitjfubtoitu. Cap. XIIL -~Txi Plodnum,Numenium,cui perpetuum ftudlum impenderet, foede perfuaie *-Vi paffe," » om Tbeologfo fuiffc , ceu praceptorc imitatu, u igitur ante Ploti r 4 5 nm. DE PERENNI PHILOSOPHIA. t'i9 quoniam M ens ab ipfo,non ipfe k Mente- Nec talis inter eos ordo , qua lis duorum,' d terius ab dltero nihil habentiutfcd qualis, fi fks efi morulibus exemplis abud,pa tris alicuius,ac prolistuel quod in omni Theologia celebre efl exemplu, qualis Sof lUtdc lucis, 4 Sole ndfcente luce dc rddidnte , non d luce Sole quicqua accipiente? Sic Proles Opiftx,etfi tdntus fit,qudntus Genitor, nihili^ fibi defit patemoru bono rnm,k P dtre tdmen iubdr Diumitdtisf ue relucet- Et is patrijs imperijs obfeqiutur, cuius fub pedibus omnu fubiecit ■ Et quanqui efi Optfix e tum Deus, efi tdmen db iUo,qui eum genuit Deum -Similia qued i dixerunt dli,narrata melius, et declarate aduentu F ilij DeuQuanqua hec lux, que uenitin mundum, cr dd propria, pdU tiumq ; db fe quondxm credtu,non fuit agnita db b is, quorum excecduit oculos mt Uda: v ddexerunt quondxm homines,ficut diligunt,magis tenebras,qukm lucem* Dctrtno Dco.iermcp Diuinttate ti Calctdio.quorena fiiperioriini Platonicorum 4tclataiuct.Eti|UodPrirtiuj tft fummum Bonum, Secundua Mtns, Prauidtrw- lU.Saptcmu xterna.Tcriiti* Imimator & Anima mandi. Ei quod irrj bai per. fonaj.dchypoflafctapeiu&dtflinAe fateantur. Cap. XI 111. -•Ane ddntirxbilem Platonicorum, prifcorum q; Theologorum, dtque orxculo / ^*-rum,v per fucccfiioncm omnium etxtum trxditdm de triplici Deo Philofo/ phiam legit CT agnouit,produxitq; in medium Chalcidius Platonicus fuper Time/ um-Cuius hec uerbd funLVt igitur breui multa complcftar, iHtus rei difpofitio td lis mente concipienda efi: Originem quidem rerum , ex qud ceteris omnibus que . furit, fub ftantu miniBratur,cffe fummum c T ineffabilem Deum . Pofi quem Pro/ uidentiam eius, fecundum Deum , latorem legis , CT utriufque uite , tam sterne , quam temporarie . Tertiam effe porro Subfiantixm , que fecunda Mens InteUe/ fluscfc dicitur, qua fi quedxm cuBos legis eteme • His fubieflas fore rationabiles wiimasfiegf objequentes. MiniBrds uero poteBdtes , naturam,fvrtunam , cafum, CT Demones in fortiores peculatores'^ meritorum . Ergofummus Deus iubet , Secundus ordinat, Tertius intimat- Anime uero legem agunt ■ Lex porro ipfum fatum efi-Hec iUe-Paulo autem fuperius Plato ueritatisinBMu locutus cfi,Prin/ cipio, eunda quefunt,CT ipfum mundum contineri , regiq; principaliter quidem dfummo Deo, qui efi fummum Bonum,ultra omnem fubBantiam, omnemi j; na/ turam extimatione, mteUefluq; melior, quem cunila expetunt,cum ipfe fit plene perjiilionis , CT nullius focietatis indigus: dequo nunc plura dici, exorbitare efi. Deinde k Proiudenda , que efi poB iUum Summum fecunde eminentie , quam vovy Greci uocant. Efi autem inteUigilts effentta, amula bonitatis, propter inde/ ftffam ad fummum Bonum conuerfioncm.EBq; ei ex illo bonitatis haufius , quo tam ipfe omdtur,qukm cetera, que ipfo autore honcBantur-Hxnc igitur Dei uo/ luntatem , tanquam fapientem tutelam rerum omnium , Prouidentiam honunei ttocant,non,ut plerique exiBimant.quia precurrittn uidendo,atque intelligendo; p rouentus futuros, fcd quia proprium efi diuine mentis , intelligere , qui efi pro/ prius mendi adut- Et efi Mens Dci etcrna . Efi igitur Mens Dei dcvitelligendo etemus *4o AVGVST. EVSVB. LIB. II atcrnutadus. Sequitur hunc Prouidaitu,Fatu, lex diuina promulgati inicUigcn/ I ut fapienti modulamine ad rerum omnium gubernationem . Huic ob [equitur ex, qua fecunda Mens dicitur,id ejl. Anima mundi.Hic fitum.Hxc quidem Calcidius, quibus profunda Platonica Theobgia myflcria,cxterorum<^ item Platonicorum , V omnium, qui de rebus diuinis locuti funt,enodauit- Hic igitur expreffe nominati turjrecoluntur iUa tria Numina , tres Imperatores , trinus Deus.tema Diuinitas. Quorum primum iuxta fuperiores omnes, quos uidimus , fummum Bonum, fum/ tnuscr ineffabilis DeusappeUatur. Alter uocatur Deus fecundus,uocatitr Pro/ wdentia, quemadmodum fupenus locuti funt omnes . Nam Philo , prouidentem, gubernatorum,prafidum^mundi,dicit , hunc Secundum, primogenitum Dei Fi/ lim . q tu etiam de feipfo dicit apud Ioannem , Pater non iudtcat quenquam, fed omne iudtcim dedit Fdto-Et,Poteftatem dedit ei iudicium ficere , quia Filius ho/ minis ejl. Paulus autem , Qui conjh tutus ejl iudex umorum , mortuorum . En igitur Prmiidentu, en generis humani, omnis camis iudicium. Ea enim ejl Pro/ uidentia . Rcdumque natura curfum dicebat [uperius Philo , quia conftituit Deus primogenitum Filium, redam legem. Eandem prouideutia caufam, fi/ cut oJlendimus,propofuit Plotinus . Hinc edam declaratur myjlerium,quo Calci/ dius dixit,Ergo fummus Deus iubet,Secundus ordinat,Terdus intimat-Declaran/ tu r item dida Numenij , quibus dixit , Patrem uacxre ab omni opere : V qua di/ xit Philo, Quod patrem incxcelfa , longeifc optima Diurni tatis arce poptum^. . nefis erat hominem adfuam imaginem creare , delegaffe Filio , c r Secundo ianquam minori, hanc prouinciam. Etiam declarantur qua idem Deus dixit, pater non iudicat quenquam, fed omne iudicium dedit Filio -Scilicet iufut,didauit Pater, fi 1 ius iuffus paruit , creauit mundum , creauit hominem ad imaginem fum ■ Iudicat item mundum . Hinc didus a Philone organum, minijler, legatus . Nomina igjtur patris apud Chalcidiu, quemadmodu exteros omnes , funt ut in facris literis:item, quod is proprie dicitur Deus , dicitur fummum Bonum , dicitur O rigo prima re/ rum cundarum,quia primum genitor filij fui, Filius autem Creator omnium : dici/ tur ineffabilis: dicuntur omnia principaliter ab eo manare , fudmeri , regi . Idem fummus Deus , ctfummu Bonu nuncupatur, ultra omni fubdantiam, omnem natura,fupcrans omnem cogitationem omni confideradone maior, non minus in/ eogitibilis,quam ineffabdis,nuUius focietads indigus. Dicitur item luffor. Impera/ tor, Didator Secundo, imperans iubensq; Secundo. Nomina autem Secundi funt, principio appellatur Deus, & dicitur Lator legis, Iudex fcdicet, dicitur Autot atemx er temporaria uitx , dicitur prouidentu, dicitur fecundi gradus, fecundat eminentia pojl primum, dicit Chalcidiuseum aGrxcif appeUaririp, Mentem* Audis Mentem (de qua primus liber) fecundam effea primo . Dicitur EffentU wtmi , intcllcdualis : ejl enim Idea rcrum,efl perfida Subfanda , ejl Ipfum effe, qy.emdmokmwxal. em Dionyfua * rJ ep . Etip[cdc[e,Ego[um qui fum: ptvpi* DE PBREJJN-I P-H I L O S O-P HI A. »4« propter rerum pleni flimam facunditate, originem uberrimam, aulam- formarum dinfiimam- Dicitur item amula Bonitatis , V quod mdefeffe conuerlitur ad fum/ mm Bonum: quia dixit ipfe apud ioanncm,decUrar.s hoc myfterium,Filiui nihil agit uift quod uiderit Patrem facientem. Et,Doflrina mea,nonef\ mea,fcd eius qui . mifit me.Obferua quoq; contra Arrianas,ct Valctinianos,quod hac Mens e fla/ terna: Non, quemadmodu illi dicebant. Fuit tempus quando Filius non erat. Non/ t/e audis Mentem atemam , quemadmodum apud fuperiores i Item obferua quod beadtudo Fili/,C7 Bonitatis hauflus,ejl ex Patre -Filius enim cfl infmu Patris- Ac/ temo Pater deuiftus amore, Filium ampleflitur-Hic r rofimdm, m effabile myft e/ rium,qubd eo haufhi Bonitatis Filius ornatur ,cr Filius omat,cr benefiat omnia . Vt Patir bonum Fihj,fic Filius bonum reliquarum rerum: H xc uocatur ab horni/ nibus,fjpientid,tutela,falus omnium rerum,robur,fuslentaculum, ut Philo <Aia/ ftos ccgf9KTos,uinculum non diffoluendum.Nonrina porro Tertij, primum dici/ tur SmJ \cntado,hypo&ifis , quemadmodum Primus w Secundus : dicitur intima/ Un,quiafunditur,mittitur%daturafecundo:\pfeenim(inquUMens)quacunque dixero, annunciabit uobif. Ipfe prophetas afflauit. E cce igitur uere intimator, de/ darator-Paracletus confolator.Dicitur etiam fecunda Mens, quia nomen Mentis rfl proprie Secundi:lsfy ejl Mens in omni philofophia celebris-Quapropter T er tius dicitur fecunda Mens,uel InteRedus- Agno fas diftinftas perfonas, diUindas hypoHafesf Non confitfas, quemadmodum apud SabeUianos . Orrmes enim funt Mentes,lntelle£lus Dicitur item T ertius, quemadmodum apud fuperiores omncst Anima mundi,nimirwm uniuerfalis afflatus, uita. Poftremum tribus his dicuntur fubiacercmmifbrx poteilatesomnes,cafus,fl>rtuna, Angcli,Damones ■ Habes hic profundifiima myfaria,qux C alcidius iuxtd atque Platonici cun(h,dicit Platon ent iteritatis inflinftu uidiffe, afferuiffe. Ego uero dico ,non ueritatis iitftinflu modo ? fed etiam quia didiccratab Aegyptijs,Chjldxis,oraculis,Sibyllis, er quia perrna nus tradita, per omnes atates defeendit hac Theologia, tunc latens apud paucos , nouifimis diebus apertifiima,toto terrarum orbe radianti fima. Dc ftcun Ja Hypoiufi.id eft.Mcnic crcattkc mundi,cx Anaxagora diirfna rahir* cios dt> fcnpnoA quod ab l«c croi «ifibilia.A: inuiGb Jia Anaaagoia», (.«luadmodum Mfc- dierna religio. Cap. XV- • --.E mente creatrice mundi, hac fcripfit A naxagorat, autore Simplicio Philofo/ *-^pbo:N«vS <f‘l tsip <hrie°V,(& «inoKfccitt, <& /xifWiTcu cv<Am HtCJl.a}AK (JLOI/&' (iur>S (CCp* « t*A ytf «<?’ tOVT-Hp, k/Ax TU* t/XfcftiXTB a/Au,Hi7«Xy/ ctj/ «7T«VTA>P^9ftCCTft.{/,S T SOI. ep ncu/Ti ycifftfwiof iscii fcctvisii/. Sican f> yi toisti? o&iy moi AiMk' txu,kj ccvKKotAmp eurppTKo-viiisiisiyftirx , Sis t o/xo»«uf,e»? (tbrcy ievnx &<p' ioui-f. yaf Avnfaomril yrcwTfopy^yixrxy.KjHstix^oiTernp . (c> yrwpvyyi 7itu>r>t nae Qey Kj i <yy& niyisvyfioayt 'it/yny \ya, Kjycifo k/ \hknfta,7iaje mu 14» A V3 V*JS T. EVGVB. LIB. tt. ruyymk Uf certi. nsiu?l 7n^iya^hri&'pl ov/com#»: yov;lKfxTHny. i ^7I^XU^MT0U.Tiw Ot^ylui. ngu TTfunny OCR T& O-iilKfOV MgfoT» £ft>9»<r«tt.tTe</'fc 7rA»oy 7r^i^4)fo >c$a rr^yu^turii (Si nAioy. \gu tx (rvpniiMyityZx rt » ya cb#*f ipo/^ct.icsu (PiXKgiyoytlbyx, •Grxvite lyrU c\ voih,Hsko7roixwifaii<n&t)i(&o7nix lw,i(gxoGe vtuZ/Vfy ,yjk fanlxicvu Tgxif7te</lttK0<rn9<n yovt-ty rlw 7i^(>iXug9xsy t ourrlu/, lui vcw7^f>iyuf i»,7WTt asfX,y&i o «Aif^jJoct « o\?dwf,ygii 'o a«?,K9«i <U0*£ o/ x#Kftvofj$j>ot . n Ji7ffytytofH<riscuriii \7n1ntny ccftuftyi&ttt, ngil ct#Kfivi70U CC7JV Tt XfOUOv 70 TSVKVCy , S{ffi «J$ 7$ ^V^Ovr» 9*g* floy,LouX# tt? £ot pigovro Kxin&'j,(iou. k#7Q J^ngoO 70 [ngoy, puUs POU. Ji 7TB Vult 7r®M«{/ Uxly^TSOVTX ZSX<Tt A 0V</ty icQKfSVVTCU ITtyOf/ ct% 7$ i7tfiiv,7iftlw vcv, ycOg Ji jtccj oy.oios efo £uw o /*«(&(/ ,»y oiAatr cay. iT^iy J£i<Py <fa\> oyoioy x^od . Mens autem eft immenfius,ab[olut4 potcslu.mlli rei eji odmifU,[cd foU ipfd * [cippi exidit. Si enim ifeipfa non tf/ fct,[cd dltcri alicui admitti efjct, omnes res participarct,fi cuiufquam contagio in/ fida cffctOn omni enim re inejl omnis rei particula, quemadmodum w antecedat libas mihi [criptum eft)Prohibuif[entc^ ipfam cr implicatam tenuiffent res comt t»itta,utnuUi dominari pof[et,aque, ut ipfadfeipfaeffet . Eft enim omnium re/ rum temiiftima,ac puriftima,v j cientium de unaquaq; re uniuerfam continet,ua/ letq; maxime . Quacunque quidem animam habent,maiorem uel minorem , his omnibus dominatur, potiturq; Mens . Omnem locum , complexumq; Mens com/ prchendityUndc V ipfum principium comprehendit . Et primum orfa ejl i paruo compledi . Potteauero maius compledilur , cr compleretur magis . Quin cr qua mitta ef[ent,cr[egregaU eunda noucrat Mens , cr qualia futura effent, cr cuius modijvrent,cr quot nunc funt,cr cuius modi funt futura, eunda exomauit , compofuitq ; Mens,cr hunc complexum, quem nunccompleditur, aflra , Crfot, tCT luna,cr acr,CT atker,qua pmtfegregata. Is autem complexus ficitfccemerc- Secemiturq; a raro denfwm, a frigido calidum , i tenebrofo lucidum , ab humido ftccum.Particula autem midtortm multa funt-Omnino autem nihil eft ab alio [e/ gregatum,praterquam Mens -Mens autem omnis ftmilis eft maior cr minor. Ni/ hil autem alterum uUialij eft fimde-Hacjit ait Simplicius , fcripfit Anaxagpras in primo piorum Phy ficorum . Duplicem quin etiam uidetur,ut tettatur idem, ponere creationem [enfibilem cr intelligbilem.Vt appareat manijitto eum ante tot fecu/ U cecini ffc, quod canitur hodie ab omni linguaiVtftbtlium omnium cr inuifibdiu. Hoc ergo tettatur de eo Simplicius his uerbis: Quod duplicem creationem ftatuat, alteram inteUigibilcm , alteram [enfibilem ab iUa , maniftdum quidem ,crcxhis qua didu funt,cr cx his:Mcns,ait,quaciin q; funt omnimo , cr qua nunefunt ut pr alia omnia m eo, qui continet multa , cr in aggregatis U" [e gregatis . Atque quum * * - - DE PERENNI PHILOSOPHIA. »4J quum dixit ineffe multa er uaria omnibus in rebus aggregatis , er femina rerum eunAtrum,cr formas ornnimodas,colores, er uoluptates habenda , er hominibus compadae)fecraliaanimalta,quxcunque animam habent, fubijat . Et homini/ buseffe tum urbes congregatas,tum opera con&rudx, quemadmodum apud nos, V Solem eis effe , er Lunam , er alta ftcut apud nos , er terram eis producere multa er uaria,quorum iUi utilia eongregwtesfm habitationem utuntur. H Xc Kf naxugorxs.Simplidus fubijcit: Et quod alium quendam mundum a noftro innuat, manifesta, quum dicit non femefojjemadmodum apud nos. Vult etiam eum non fenftbilem illam -ftovu <A'tT((V7HSw^ovyv<r»iiV9p:fcd tempore pracedctctn iBam noBram ffcdajfe. Comprob atioex Pleione Gemi(lo,qu jd Macie* felienti* dc Trinitati loquantur, de pruno, Si fecundo Creator. , Gue Deot&quod Bt flarioa etiam nidithxc&Confirmauittqnod 8i Auiccnna Arabi hunc Trini» tatis ordine oiditapudPlatonuoi ,fed non nfqucquaqsreAcpmrpu: Si quod Iiuelligcmu primi orbii,efi eadem Bt Anima mundi. Cap. XVL MA gea quoque logia ,idcjl, ftue fententix , ftue oracula , aperte de Trinitas te ante ChriBi aduentum locuta fucrant,de duobus primis patre ,cr filio, ut - primus liber oBcndit,clarc prxdicantixk quibus oraculum . quo dixerant Magi, «AA* in ao-</llyi7?,xdrjS tb StAej/ omijoixos r:vs,ixt^is «*' $fcA(j« A n 6h5, <c? fZ/xx A«A»<r« urinabo qv Sifxqvx ttkijoikoO owjShiocivs ccyrS. Hoc oraculit declaras Pletho,fecutus P[eHu,cr qux fit paterna mens oflendes}aih i TmvpSKOi VOVS , o JIh A«t/l« ikos , ngii (?[ n&o-iyH g AHiuovgyQtovx &<n/l*ytTcu ixams iiw 9tA H<rip ixlftitav tfyirS-H A*9 HS-hoix 7t€^s thAs rupta iw\7rAoKtis tarttSt- ngu. A«A«<rei 7» jtinx}HV»ir oyoy q^ovnrti TirXiixrNiiHStxii^ftoy tjP Tncrjaixov 9 aou ruu3nptX7@h vfi t avMTboTki£}tatev£itofitoSsp7t}Jljjj.Hi7lw'iv‘ yny «dxpivH&ufcy vtocs hi/Ivkjtu tceo-J J^Hixivpyu yoMiste ctftrxa. Patema,inquit,Mens,fccundus uidelicet Deus,cr anime immediate Opifbc, non admittit illius uoluntatem,ufquequoegreffa fuerit ex obliuione, quam ex comples * xuadhoc corpus paffa effer loquuta fuerit uerbum aliquod, flue fermonem fen/ ferit altquem,memoria pendentem paterni diuini fignfhoc effe er pulchri exeen/ ' tionis mandatum.Cuius animam memorem fatam, er fuo ipfius Opifici maxime placere . Hxc Pletko , confentiens Mentem paternam didam ab oraculo, fccun / dm Deum Filium Dei. Secundo quoque oraculo , quum ait , Omnia perficit Pa/ ter, er M end tradidit fecwtdx, quam primam uocat omne hominum genui: b yfy 7txth£ breurne $mAt<rt w vomit «/toAat/S» «</v» . tvcLtu yxp me txTvnA*07*yi'<m xgk rtA etx , ngu "faef /xt 9' t otov>y ddliTtfu 7m§i</lotKiy ctfxJy <Ah\kJIm,k^ kydofl xirP. 5>s t Iw n &</fx -frs Tfydyil) -? 9tav 7i$i 'fyxJleyyx n @ «AA«$ vohths qtn'*?. «44 AVGVST. EVGVB. LJB; !I. «yc c ray» ttktjoss “tytty r^w ytnrifrTihtyrnyt/l&ri foy iioy nfit-ny epltjiy ixvnit wtA« 7« T&y x*/jy&y \<Avh hniQt •? X9<TftJf Ttf Z.VXcAtpUVfyoiJ VOyti^TVTV </*« • vx trl awmpct ovcAwoe. Num Pater,inquit,omnia perfrcit,nempe inteUcdua les formas. Ha enim funt perfida, er abfoiita: er o qui pojl fe ejl Deo fecundo traiidityUt impercet fcilicct,et praeffet eis. Quapropter fi quid e : per hunc pro/ ducitur D eunt, xd exemplum fuipftus C r altcrtus inteUedualis fubfUntia, er hoc i fupremo Putre habere generationem dicit Hunc deum fecundum ait humanat g entes ftbi jrcijjfc primum, que fcilicet aliquem mundi creatorem immeditate arbi trantur,eo autem fuperiorem ncminem.Hac Pletbo, iuxta ea qua prior P fetius expofuerat- Ejl igitur hoc oraculum diuinifitmum,ue tujh fimum, quod legijfe ue/ teres Platonicos, pracipue Sumenium,ac Plotinum apparet ex eo,quod P lodnus exclamat ad omnes(ut utfum fuperius) inducens Platonem loquentem , 6 horni/ * nes, quem uos arbitramini primum Deum,mwtdi creatorem , non ejl primus, fed , ejl co fuperior. er hoc ait quaft dixijfe Platonem . Numenius autem dicit Patrem uaca ttem ab omni opere,dcdi(fe fecundo totam mundi molitionem, et tdmintfhra/ tioncm.Legeruntigi urin his oraculis, er uolunt eadem fenfijfe Platonem. Do/ fiifiimus etiam BeJfarion,nuUis prifeis Platonicis inferior, uidit hoc dogma Chal/ discum, Platonicum^ , crcomprobauit , exponens Platonica dogmata aduerfus 'calumniatorem, libro fccundo:Seruat quidem, inquit, boc propojitum Plato fem/ -pcr,ut non primum perfe principii exijVmet creatorem fenjibilium rerum, pro/ 'pinquumjed eum qui pojl Primum iium,quem Vnum uocat. Secundo loco conjti tutus ejl,cui cum materia, tum idea a Primo tributa funt , quas rejiciens Creator fecundus, formas materiales , atq; fenfibdes materia imprimit iam prauia , altero mentis conceptu,cr i Primo pendente,jiue enim fignis , ftue relationibus ijla di/ (tinguantur,mhil rejert-Hac Bejftrio ■ Ecee igitur quod ejl in dogmatis M ago/ .rum,uult etiam effe dogma Platonis .quod ab il hsudq; manauit uti prioribus.Vi/ des igitur Deum primum, er fecundum. Vides Creatores duos , uelut unum. Pri/ mum,qui dctuim,fapicntixm,ingcnium,facunditatcm,t he farnos abfcondttosSe/ cundotha enim funt idea, ftuc ffecies:Secundum , qui creet dodus iujfusqi a Pri/ nto. En quod canit Ecdefu,Patrem omnipotentem,creatorem coeli er terra,uifi/ bilium omnium,et inuijtbilium. Deinde inducens creatorem fecundum, Filium Dei vmgenitum,per quem omnia fida funt . Vides Supremum , P rimumq; a Platone uocari Vnitatem . Hoc uetujli fimum , V cum primis fandi fimum dogma cum • Arabs AuicennalegfjfetinlibrisGracorum tralatis in Arabicam linguam, ct non inteUexijfet,quod accidit ci ut alijs plerisq^afjbrmauit. Prima Mentem fme Intel/ ligentiam produxi ffc ,fuie procreaffe duntaxat Mentem fecundam ( quas duas Mentes memor aucr at Cha'Aius ) Secundam ucro produccreTcrliam . Ejl enim . hoc dogma Plolini, Platonicorum<^,qui pracipue tradiderunt* fecunda Mente ' ’ nafei 9 D-B PERENNI' PHILOSOPHIA. «4> tisici Tertiamjd cjl, 4 F Cio produci Spiritum ■ Prinum utro genui ffe iunuxat E it lium fuum unigenitum, er prmogenitum,qui deinde uijibdia er inui/ibdia ereme rit,a quo prodent Animi mundi,qui idem Spiritui dicitur ftnflus,au tore Calcidie* tiuc ufylegemtjCr r e fte intellexerat Platonicorum , uctufafiimorumifr dogma Auiccnna. Sei modum, quo putat Secundum cum fe id primam conuertent, pro/ ducere Tertum , cum uero jeipftm refpexcrit , producere Animum primi orbis, fiat in une commentum adictium a fe,non extans ufquam,nc<^ apud Plutone, netfc Platonicos,quos Me fequcbatur.Ejl enim ineffabili modut,er omni mente incom prehenJibiUs,quo uel fecundus a primo nufcitur,uel u fecundo procedit tertius. A/ nimum uero primi orbis probare ex Platone cr Plotino, uifumq; e fi fuperius,effe eandem Animum mundi,hanc autem cjjr tertium lntcUigentum,feu Mentem, CT Hypoflafm. Idcirco enim uocatur Animu mundi, quiu mouet ,animatqi principio coelum, dein uniuerfum terrarum orbem. Spiritus enim Domini replet orbem ter/ Urum^ontinens omnia.Hec iUu InteUigentia, qua producitur funditur^ 4 Secun ia,qua folu generatur a Primo,eoq; unica proles cius. Superfluo igitur in hoc ordi ne addidit Auicenna MeUigentium primi orbis- Modus etiam producendi a fecun/ do per conuerfwnem,uel ad primum,uel ad fripfam,fuus efl,non prifcoru.Dicunt etiam quidam ali j Grana philofopbi , de Theologia Magorum , quod apud eos i STfUTOS St fl?TW \Kcdjfovt. Quodautore Sui Ja Trifoegiftut de irina Diainiate,fenipiicnia(]i T rtnU «aie CcripGt, quam fol.i dixil ziernam , inftparjbilcmqt ILhfhniiam. Si 2uod crcationtm p»r Verbum Deitquemadmodua Si Mofc«,extitifTe icit Cap. XVII. fyVicunquc qualis ante Platonicos,quos produximus teRes, et ante Platone phi lofophia celelebris cffet,habuerit exploratu,defmet anxius querere c T admt rari e quibus fontibus myBcria tanta haurientes, digna Spiritu Dei locuti , caleSti numme afflati uideantn.Figentes igitur uelutueBigia per omnes retro atatesufy ad primauos,diuisq; jimiliares Theologos,ad ipfam origine ueniemus-Ecce enim Suidas autoriulde bonus teftaturTrifmcgifiu appcUatu,quia de Trinitate, quoda • diuini flpiritus infiinflu locutus fit:cuius autoriutc multa fuper Theologia eius con/ firmantur : tgiaSt b Tft<rn*yisos , ovros *y cuywrfios <ro<p'oS , wc/xcrffe «/It • 'Tr^ «nP Qxgxw\xA\Khi}Tt Jt rpixyJtyis®' Jltcrri tj> ix<A&' \.<p' tityfxro &7TCV y <}V TplOtAi [iLOU uvxt SiCT)»7W,»Tfii f. IwtpMirBigbjJ Tt& <puy°s ycigov, 1 (gu «{/ <r« rous reos <p ut avos, ygii ovtfiy tTdpoy ny» rrtv/ •nv y/briS, tyct tscwtx 7rtyilyuy . itn/mv ov St 05, ouk ihytAtf.oi/x ovffix 7ts foA*.TBxvTuy ycif Lvf t«S,s&t Stof, Hgu.TzcwTK va xispy,xt/i caiTCH^iy. oycLpAoyos ctlmv 7ixuT\h{os my Lai yoyinos Lai ^Hytov^yiKosiy yoriyu quact 7rwuy , Lai yo n* t fau v</lxri,iyKvono vPuf wr*/f rt . QMfuM,McrmiutTcrmaxmuj^ <4* 'avgvst. 'eVgvb. lib. ii. . .• fuit ftpiens Aegyptius. Floruit autc ante Pharaone. Appellatus cfl autem Temo/ ximus,quonid de Triniute edidit oraculi, dicens in Trinitate unam rjje diuinitatS histierbis:Erat lumen intc\kduale,anlc lumen intellcduale.Et erat femper Mens Mattis luminoja.Et nihil aliud erat, quam horum Vniw,cr Spirttus omnia con/ ’ tinens- extra hunc non D eut,non angelus ju>n fubdantia ulla alia. Omnium enim dominus , et pater, cr Deui,cr omnia fub ipfum,v in ipfofunt.Nxm Verbi* eiut perfidum extern, C7 foecundum,cr opiftx,hpfum,inf«cunda uatura, C 7 aqud facunda, prohfica fecit aqud.Uac affirt SuidasexTrifmegidq . Ac quanqud ipfe Ter maximum eum uocatum puto,proptcr ingenij , fapientiacf magnitudine, hoc fum duntaxat contcntus,apparere CT hoc tedimonio Trifmcgiflu de Trinitate an te Platonem, Vlafonicofqi natos fcnpfffe . Eccc enim tres perfora* didwdefuii nominibus appcLt,appeHans patrem c r flium,lumen,lucem inteUedualem:duas intclligibiles luces^uurum ulterii fit ante alteram , non tempore , fed qua genitor antecedit gradu genitu.Nrmpc quod idem filius cius dhdt,Yater maior me ed-Ho/ vum fubfLtMtun» luenti ejfe dicit,non lucem corpoream , fed lucem intcUigentem. Et cecmit antiquamus iHe,qucmadmodum hodierna rdigio,Deum dc Deo,lume ic tumine.Siau autem dicit diuimis loannes,ln principio erat Verbi*, ZT Verbum erat upui Deum, cr Deus erat Verbum r fic Tnfmcgtdus , Erat lux intelligibilK (frquidem etiam ipftvm idem Verbum Lucem I oannes appeUat)ante lucem mtelli/ bilc,CT erat H ens Mentis luminofa-ld efl,Deus de Dco,Mens d Mente nafcens. Dcjignat enim quod ait Ioannes, Et Verbum erat apud Deum, quia nuebatur aternalibrab eo,lucens ab atema altera luce, lux ipfe intcUigens , ex luce inteUi/ •enti-Loquiturq; de eorii Vnitatejnfeparabiliq; Diuiniutc.Exin inducit ^tritum fandum,quo amda contineMtur^iuipcentur: qua potedate celebratur in fandis literis: Spmtus enim Domintjnquit liber Sapientia jrcpkuit orbem terraru,cr boc quod continet ormtiafcientid habet uocis.Ecce etiam fatetur hunc Trinum folum Deum fuiffe femper, folum huncwguiffc.prater hunc non fuiffe angrlu, non da/ monent, nullam aliam fubflantid.Efl enim hocdidum Trifmegidi , id quod quoti/ die canit ecclefu de tnbus Msjicuterat 'm pnndpio,cr nunc,crfanper.Erat m . prtrtcipiojiidclicrt ab atemo ■ E cce etid uociftratio ualida contr a ignaros uerita/ tis, rationis expertes Arrianos,qui dicebat fuiffe quando filius no erat: no reputa» tes quantu non impietate modo, fed infeitia cr imperitia natur e pcccarcnt,part'H» quod hunc errore a Platonicis cr fcriptoribuiprof*nis,quos no intellexerut uide t banturfufcepifjfe,partim quod non uiderunt quam effet impofMe , ut qui erat fi/ tius Dei ucrus,Deus cr ipfe ex Dei fubdantia no fuerit femper. Confequuntur e/ nimfe diurnius cr eternitas. Si filius Dei uerus efl,etid Deus f/fc»' Deus, etid ater/ ruts. Adejl igitur Trifmegdus dicens. Fuit femper Mens Mentis luminofa . Mens Mentis ftiiui cj},Mens ex altera Mente. De quibus Chaldaus in primo libro dicr/ batfOmnut perfteit pater t v Menti tradidit [ceundx, quam mat primam ontr.e DE PERENNI PHILOSOPHIA. jfUIHWM genui. YUc igitur tru duntexet fuerunt fempereyebxtcmo. N onen/ plus, no dxmon,nuda alia fubRantu fuit,fed fole trium etcme 'tn une fubRontix eoniundio-Hoc jentit v loquitur diutniflinius TrifmcgiRus,non folu confirmans hodiernam fapicntism,fed contra omnes obteRens , qui Mentem fecundum i pii/ mu putarunt prifcosfepereffe . E quibus loennes Picus,cr Marfilius dida Procli nidenCcs,qui hoc loco non rede Pletoncm,maioTescfr interpretetur, afferueruntfe eundum illum Mentem, quufi eruturum quundum in tempore condui prifeos fert fijfe. Nos uutem probauimus,cr probamus nec Pluionicos, qui tuliu prodiderunt, frrifcum phdofophiam fyncere expo[uif[c,nec Plutonicos idos Lutinos Qrxcos rc defecutoseffe , quosfi fineiudicio nec uetuRetccundafy phdofophiu benecon / fultu temere fequeris,tem in boc,quem in ulijs multis haudleuiter cecideris. Expo jhu igitur C decuntutu TrifmcgiRus trium numinum trine<U D citetis , que fole fuit ub etemo,fempitemitate,iccedit ad creationem, dicens facundum illud Ver/ bum Dei,quod effet pnfldiflimum,fxcundtfimum,opiftx, equus ides quibus fu/ perfcrebatur,emplcxum fxcundxffc V fieijfe ut ex hu ornniu naf 'cerentur, prin / cipio lux cale&s,tum aer, inde plantx,flirpes,animaliu.Ac quod ait lepfum Ver bum facundum fuper eques, cfl quod ait Mofes,Et Spiritus Domini ferebatur fu/ per aquas. Ferebatur autem ut opifix,ut operans,maximc calefies oibes,quos pri mos eodem TrifmegiRo tcjlc ex equis fccrcuit,CT in his primum Solem. Quod eu te m hxc fcripferitflocutuscp fuerit TrifmcgiRus , ex eo liquido nofcet prudentifli/ mus quifequod apud omnes Platonicos, qui poft Platonem floruerunt , extant,ut non alium habuerint fuper his myRerijs prxceptorem,qudm TrifmegiRum . Sui/ des igitur ubi dide TrifinegiRi protulijfet,adiecit:i(SU TtdhxtffKovS nvfaro, Aiyup,cpKi£oo tntfxvkSsii viyti\swG(poy tfycoy, ogusfa <n cfwliJJ jnrrjoJf ,«// 't $ foyftcn mpMuUiLjJsKx rty 7teumcK.o<ritoy nfetro*. ifKifaoiifl tQ teoyofloBeAoyVfK/TpTneTjoo: •? mfitysures nalmc. JamS itror.Et hxc locutus oreuit dicens, Adiuro te calu Dei magni fapiens opus, Adiuro te uocem patris , quem protulit ipfe primam , cum omnem mundum fle/ biiuit. ObteRor te per unigenitum uerbum , cr patrem, qui continet omnia, edo propidusUxc igitur carmina que Suidet tribuit Trifmegiflo , exteri tributint Or/ pkeo.lnfupcr qux poRremo atauit, quoniam in libris uulgetis non habentur,cre~/ dendum cfl eum in ahjs eius de TrifmegiRi legiffe: Quemadmodi* V Leflantiusd AuguRinus,CyriHuseducrfus luliantm,lmperatorem profirunt,qux nos in libris tius,qui pauci ex innumerabilibus ed nos pcrucnerunt/ton uidemus. Dtuwn Aojuftin.cn aptrfc tcftari PUlonicot St trib M prrfonii ftrfpfiffV. Cap. X Villi f-yAEtcru etiam diuus AugfiRinusjn libris de duitate Dei aperte tcRatur, quod ^ etiam librorum iUoru interpretes affeueret,Porphyrium , quem uocat dodifli/ mwm philofophorum,iuxta Platonicorum fententiam , tria principia flatuerc , fed eos more fluo laquentes tria principia dicere, qux CbriRiani adeertam regulant k * laquentes. »4* ~ A*V G VST' EVGVB.' LTB. II. bquentes,unmpri»icipiim,tresperfonai appellant . Eius hac ucrbafunt: Dieiy emm,inquit,Dem patrem,®- Deum filium, quem Grxce appellat paternum 'm/x tefledum,uel paternam maitem,srxrfiKcy vovy.De frcritu autem fando aut nr hil,aut non aperte aliquid dicit-.quamuis quem alium dicat horum medium,no i n^- teUigo.$i enim tertiam, ficut Plotinui ubi de tribui principalibui fubBantijs difpu/ tat,ammx naturam etiam iBe uellet inteUigi,non utiq ; diceret,Uorummedium, idf t]l, patris, cfftitj medium . poBponit quippe Plotinus anima naturam paterno in/ teUedui:iBc autem cum dicit medium, non poBponit, fed interponit . cr nimirun^ hoc dixit, ut potuit, fiue ut uoluit , quoniam nos fpiritum fandum nec patris tantu , nccfilij tantum, fed utriufq ; ftiritum dicimus. Hac quidem Auguftinus. Ecce tcBa/t tur a Platonicis,uidelicet Porphyrio, er Plotino claram, apertamq; habitam de ps tre ac filio commemorationem. Filium in primis appeUatum,quemadmodu k prin/. cipio in oraculis Chaldaicis uidimus,patemam mentem , quodfonat paternam fa/. pientiam . Tertium autem didum 'ft '/ny, animam : Videlicet animam mundi,qui dicitur k noBris er ab illis Spiritui fandus-Hunc etiam Produs medium amborum uocauit . Filium igitur patris fummi , uocatum k Platonicis ait patriam mentcm,de qua totus primus liber differebat L Quibus fit pe rfpicuum magnos in noBra The o/ logia utros, eiusq; fufpictendos antiBites,non ignora ffe prophana phiofophia pri motes de patre,fJio,fpiritu fando fcripftjfe.Qux phdofophi,ut idem ait A upiBi/ ms,Ubcrii uerfas loquentcs,nec in rebus ad intelligendum difficilifimis,offenfto/ nem religiofarum aurium pertimefeentes, foleat uocare,uel tria principu,uel tres Deos-Eiusifc loci explanatores affcrunt,quod nos quoq;fecimus,tcBimoniu Ma/ arobij,de Mente ideas continente ,& TrtfmegiBi dida de Verbo perfido. Dt tribui Hypoftiiibut.ex Apollini» eneulo:& quod apud prifeo» omnia metrica fcribcbanrut :8i quod ab hi» oraculi» myibria acierum philorophorum ma narepoiuctiini. Cap. XIX, CTT poBremo loco, quod fub C hriBi deceffum. Oraculum Apollinis de tribui na ^minibus diuine pronuncuuit.Rogatus de uera religione, cui maxime genui hu/ manum initiandum confecrandumq; effet,quaq; uti uera fapientia cundanationef effent decoranda,®- qua fvret omrubusfuperBcs,quod Daniel uaticinatusfuerat^ ad hunc modum fertur dixi ffet Mm ocptAit nviaarep /ai xgu vstc&y ourns tfldhctt » AvshaA 7rS>7roA»t/>’T^i Statrimv ffi/iTufOS* %iQyr%. th A vyi&to 7rswen(pcus JSx<riArios, K« 7TP««J ,H7tOWTK H /ct Uffii BK CCj? TWp JW JUufet. Avritut egiiisuty Ji AtA«^vr« vies « DE PERENNI PHILOSOPHIA* »4* . ■ ~Wcmutinemfupremm,iiifelixipfe{acerdor, - - ' *• > • * * ' t ' Sciteris de [dn(lo,acdiuino Genitore, Et [obole chara,rcbus magni Induperantis, ; ' ' Et Flatu, qui mundum aBndum continet omnem, ’ KonteS, tellurem, fluuios, mire, tortor a, er ignem. Aeraq^. heu templis is me difredae ab tjlis Coget , lmquetur,quo edebam oracula,limen, tloc oreculu excerptum cum multis alijs,ab his qui audierunt , traditum <£ merno ru,cms modi carminibus SibyUa,que cr ipfa A pollinis oraculo prefuit , multa iecantata reperiuntur,philo[ophis etiam atteflantibus, Sibyllas diuinas’fuif[e , O" oraculum illud diuina [epenumcro myfleria aperuiffe-Deeantabantur autem, au/ tore PluUcrcho,firme cunda,fcribebamurq ; a prifcis numerofe,philofophii £ pri/ fcijere omnes,fme de creatione mundi,ftue de reliquis philofophix partibus, poctj ce, non oratione foluta fcripferunt.Quid mirum igitur, ft cecinit oraculum de txi/ busnmtmbuf, quando Plato quofy,v Trifmcgijiut,Chaldet,cr Magi,homines [edicet, cr minoris quam daemones fapientu, tam multa de his ipfis prodiderunt f A b his arbitror oraculis, quibus miranda myfleria Deus aperuit hominibus, mana runt phdofophorum illa de fummo Bono, de creatrice InteUigentia,pn[corufh ho minum nonnullis, quemadmodum cr SibyUis , caelitus rcuelata non eque tempe/ flate illa poflea cognitatVt quod uiderat Vergilius apud Sibyllam, I amnoua progenies coelo dimittitur alto: 'cecinerat fimdi modo Sibylla, Grece, K cu-rir bq? flxonAMce,. ^ % 9 f OSTBcco-apyiuxp7rKv<rF/7rvAt{JioioxscHSio. E t,, Avr>yovjuylyvu(rKi 9wj/,9w ijcy t artet» ; Tum Deus excelfo demutet ad et here Regem, , \ Qtd bella e tota pellat tellure nefinda. , j . Atque tum cognofct Dem, qui natus ab ipfo. , ftee qui legebant, quo pertineret nefeiebant. Philofophi uero libris [uis excepti . que quidem nefeebantur edam ab antiqui fimis Theologis, ac Prophctis,quandp % nattones fere ornnes,Prophetis abundare dederat Dcus,qui de magno , ♦ . iUo in mundum uenturo Re ge,uelut anteambulones, ubi/ , que concmcrent,ftecuUdonibus,cgregijs(£ femonibus decore/ nwt. , VINIS tltKl IICVHDh. ^ ; k i AVGVSim c.« r t 'i t M* AVGVSTINI STEVCHI EVGV- BINI OE .PERENNI PHILOSO/ PKIA LIBIH TBKTIVf. De toroDiuiaitXc: 8c quod •ornet inftinAu uturx Deam Rngultriicr (a orna! mtitt noMi Mnat:exroipU<y ex Plaiont,& AnftcxtlcA H jmcro.Jt Dcmofthtne. Ctp. f. ost bsc nxturxlis e fi ordo , ut qui de tribui Numinibus execud fumus, nunc de Deo,totxq; ftmul DiuinitMe nobit | fit fermo. Couenit enim in treis iUos,quicquid de Deo per uniuerfxm Theologum xb omnibus linguis, nxlionibus<£ j prsdicxtur. Prmwmj erit de fingulxri Diuinitxte myfte/ rium,omnesfere homines tum xmmo intento, Um nxturx i duce xc mxgiRrx,rxptdocp ueriutss sRu , femper unum, ftngulxremq; Deum fuiffc confeffos . Vt qiwtquxm corruptifiimx inoleuit nomi/ tutndijxdorsndity pluresDeosconfuetudo,propterinfitxm Umen, xlafimefy m/ 'preffxm i nxturx Dei notionem, cr xd eum inclinxdonem,cum ferio loqueretur, et fe xb impetu nxturx rxpi pxterentur, unum modo Deum prsdicxrint, xppeUx/ rint , hxbuerint in ore,eunflxtq ; ei uers Theologis Ixudes xttribuerint . Omnesfy quos fub fiilfis religionibus. Deorum^ multorum cultricibus ortos conBxt,cum de trextione reru,de mirxbdi cali,terrxrumqp ordine Jme mxgfu xl ude re loqui cor gerentur,nunquxm Deos,fed ut nxturx fert inRm(lus,uerum Deum xppeUxjfe,ei prouidenttxm mxximxmfincommunicxbdemfy boniute, cundxsq; D iuinitxtu Uu des tribuentes. Ac quxnquxm Plxtonis,kriRouUsq ; Theologis differtur in po&e/ rum exxminxnix , xd exemplum Umen perffecuiutemq -, dicendorum , prxcedxt earum teRimonim,quo fixt omnium pHofophorum, uetufofiimonmfy homini fingulxris c r unius Dei e nxturx mxnifijlx confefio.Nxm Plxto no modo nefciut, C T eo quem dixi ueriutss xftu rxptus,fed [ciens c r prudes confeffws eft,cr oflen/ dit,quid inter Deos,Deumcfc mxxhnum xc finguUrem putxrent ex feculx interef/ fe,[e cum ferio loqueretur£)eum nominxturumicum minus ferio, plures Deos.ln Epiftolx xd Dionyfxum,De figno,inquit,EpiRolxrum,quxs fiudiofe, & qnxsrm/ » sus fcribxm,srbitror te meminiffe. Verum cogtiofce,xnmum<Uuitende.Muld er nimjunt,qui me iubexntjcribere , aptos non fitjscde reijccre . Pl yctp enrov/ SlxietsWssaAds 9tis <xfX</,9iot Sii Srifoy.Nx feris epikols Deusprsefl, Dif xutem minus feris. Hsc igitur erit uniuerfxlis xdmonido,Xc nxturxlis injhnflus eonfiderxdo,cunHos firme mortxles ex rxtione locutos effe, cuius dedit documen/ tum Plxto -Et quod etixm L xAsndus xnimxduertiL Cum uero,inquit,ipfos De ori altores fspe uidexmus Deum [ummu,w confiteri c T prsdicxre,quxm fi bi uenii fgersre pofiint impietxtrs fus, qui non xgpofcxnt cultum eius, quem prorfus igno/ rxri xb homine nefis e fi. N*m cr cum iurxt,& cum optxt, q- cion grxtus agunt, «00 DE PERENNI PHILOSOPHIA. «i« K on I ouem aut multos D eos,fed Deum nomvunt: deo ipfa ueritas cogente natu/ M,rtwm ab inuitis pe floribus erumpit . Videre igitur l/cet,quod Laflatuis monuit, ubtfy naturam ad hoc homines imputiffe, ut Dem patrem futim recognofcerent, nominarent,appe1larent,uenerarentur,eumq; meritis precomjs, qualia facre lite/ UcecmeruntjeffmetiUnimcautorc generis humani, fibricatoremqs mundi , nunc prouidentc umuerfis , oculosfy Diuinitatis fu € per omnes terras late de fublimi fe/ de fua tendentem, ceteras item duiinas attributiones decantantes,quas indeftjfe rt fonat pUofophia cocleflu. quos quidem laudes V Theologiam parttm ex jvnte nature, partim iUa prifca,quumfolus uerusq ; Deus colebatur, Theologia manare compertu- Ad hanc igitur rationem reuocabitur,omifiis multis, que pofl examina/ buntur,hoc autem ut exemplm multoru,quod AriHoteles,qui uidetur calojlel/ listfc I nteUigentias diurnas adiungere , ucnaturq j ex motucalefli diuinitatemin Ii/ bris de prima phdofophia,nature quodam impulfu definit naturam diuinam: <fcc/ l*t y /t 8t op £wop,ati</lioy,Kgisof):Dicimus Deum animal aut uiuens fempiter nm,optmum.Ecce Deus optima uita-Deut iUe naturala, uerustfanuUa calefiis, autqueuis alia InteUigentia , quarum nulla optima e fi, quod unum duntaxat ne/ cejfefit effe optimum. Ecce itemfmgularis V unius Dei nuncupatio,cm'q ; mul/ tos Deosfoleant philofophi , poetefy nominare , unus tamen fimpderis inflmflu nature nominatur. Cuius efifohus,naturaliterq; hoc nomen Dei, V quiutfimgfi/ luriter Detu, fic fmgulariter fempiternus, e r fmgulariter optimus . Apparet enim nel cogitur Art&oteles id ex ipfa locutione fenfijfe, quiaficut per eminentiam hec Dei nominatio cadit in uerum iUum,ac naturalem , haud minus cadere debet reti/ qua definitio, quod folus fempitemus,folus optimus. Vt habet fmgulariter quod fit Deus,cr g, fit optimus,quod nemo negat,fic $ fmgulariter fempitemus . Hec iUa Iteritas ex inuitis pe floribus crupens. Eunde innuit,et eu natura duc e rejfiexil,cm negans indiuidua fieri potui ffe fempitema: sfitx 70 wdjfta fl kQiscJSH yi Aoi7toiawq ovvv/rAhftoo^y ro oAoy b &toS irfiAsiyumoiuiries T) ywt erty.Quia longe diflarent a principio,altcra,que folafupereffet ratio, abfoluit,rc pleuitq; Deus uniuerfum,fifla generatione perenni. Ecce Deus natur e,Deusma/ xmts,ordmu,mundaM$ concentus moderator-Certe igitur nec^folis,ne $ lune, iiUiusq; fideris inteUigentia:minus etia iUi frbulofi dij Mmerua£>iana,Mercuriut, Apollo. Deus iUe,ucrc Deus,qui ne reru deficeret ordo,perpetuis generationis fuc cefitonibus repleuit uniuerfim . Singulariter unus Deus inducitiir,eiq;fingulanter nomen hoc tribuitur. Nature moderator,ordinum ccelcAium, a quibus dependent lerreflreSfinuentor predicatur . Quantum fcilicet audimus in TheologiaMofis, fi quis alte ftxflet,predicari. Aliud exemplum efi. ex Platone , quum ei fixu fle in Sicilia infidie fuiffent,ex his ‘quecuafiffet:<d Ttjnuy </lt*ctTa $uy,JltO»v/ eri<i) xifty : Et pro his,pofi Deu Dionyfio gratias habere parefl QWf is Deu^ct^s,proffieflortlib(ritior homH,qiufingdariter 4 tldtwe,fub k 4 religo/ Mi ' A VGVST* £ VSVB. -LIB. Hf, religionibus fuperfhuofts,Dianx,Sohsq; cultricibus orto, Deus nominatur? Qjifa ponderis habet hac nomenclatio! Naturalis uidclicet cfl , fyeftans unicum illum,: fingularem,eundcmfy uniuerfalem Deum.Sed bis exemplis ex Platone , Arijbte/. le $ quorum poflerius declarabitur Theologia, dimijhs, ingrediamur hunc eam/, pumflores ex omni uetuflate, qua maxime fmgularem Deum coluit , c 7 ubique fmgulariter nommauit,decerpentes- Hoc Theologos, hoc Poetas etiam fupcrjti/ iiofos,cr finitiorum Deorum laudatores metues jtctjfe.Homerus igitur, qui pa/, ter fibularum uifus ejl , poeticos $ illos Deos nunquam non habet in ore , natur £ tamen infUnttujape Deum umucrfalem,quemadmodum philofophi, er prxfcni bacatas, cui ftngularis innotuit Diuinitas,nominauit. E quibus ejiquod etiam ait ducitur diujlmophilofopho eodem er martyre, quod tibi Phoenix affatur Vly/. xemiinducitloquentem: OvJi UKCtyiXOl \ZJVttCIH Siof * r»f« hnfva-xt Siio-ay noy kBuntc . Non mihi fi Deus hinc edam promitteret ipfe, Mutato fenio,uiridem injlaurare mentam. Efl Deus fingularis,potens auferre fenedam, rejlaurare iuuentam.Iuftinusfy ipfe inquit :</Uccpl oarrtuvonKTS«i xby orr a>s 6to(/ a-wutivcot/ : Significans per A' ntonomafiam,uerum Deum Hoc [cilicet perpetuum efl in omni natura, inflin/ '&uty humano,quoties Deum nominant, dejignaturucrus, unicus Deus, c r cuius ejl uere D iuinitas, qui uere,fmguUritcrq ; Deus nuncupatur . No» ejl is Homeri Deus ex his uUus,quos beUaccs induat,kumamsq; ajjvihbus deturpat . Efl Deus magnus uniuerfuatis,Musfimplicitcr Deus, quia folusuerutfemper Deus . Ho/ inerus item hunc ipfum innuit cum dixit: Atti ioy opoioy cHyti Stoj,aif roy o/asioy. Sempcr agit fimilcm Deus ad firmlcm,affociatq;. ‘Quis is Deus,nift magnus, uerus, prxpotens,naturalis,cr naturaliterWcurmt cri,offerens fefe menti,dans fefe obuiam ubique nobis, cogens ut eum cogitemus. fentUmus,loquamur,nominemus, eiq; potejlatem uniuerfalem tribuamus f Supe/ ■ riusHomerus,quod pofiit abradere fenium, reparare inuentam: nunc quod agat fmules adjimiles. quo decreto Dei impij fceleitiq; cum impijs , er coinquinatis ‘ faimbus affociabuntur.De fupremo Deo , cunila proficiente , moderante cum primis res humanas,hoc diflum ab Homcro-Quod er Plato in eo qui infcribiiur •LyftSydcclarauit afferens hoc caxmeciJAa. Toy Qioy eexrroy (fetari 7ratuy tcwC <£iAw?«vtov{ KyevTX7Tf<jS cc^nAzi-Sed Deum ipfum afferunt amicos fice/ lre adducentem eos ad inuicem.lUe igitur fecit amicos ad amicos accedere, fuafy hac lcge,fbi pios,cr iujlos,gratos,amicosq; affociabit , qui pafiim fyarfit in hu/ mana pecora, ut Plutarchus inquit,charitatcm . Eundem fingularitcr nommauit 'Dc^quod etiam affertur i PluUrcbowx oytgnvllts r&Ai fuwncu:Haud DE' PERENNI PHILOSOPHIA. i$i ' fine D eo is infanit-Eundcm quoq; confvjfus ejl omnipotentem , largiorem^ bo/ turum, cum in quartodecimo Odyffea: - Otis <fi -n c/fiim. • ' N K (Piwxtxi ytfy Storvcme, Largitur Deus hac:ajl altera linquit. Qtucquid mente [edet- eundorum nanq ; potens ejl. Indicauit , fignificauttq; hunc ipfum Demoflbmcs,etum fuperjUdoforu Deorum eultor,fed a Ais impetu natura,cum dixit,Conandum ejfe, ut omnia bona cum bo na ftc cofettemur:<pi?tiy licete// atitoSc/U <Poc,ytwxt(*S:Yerre aut que D eut dederit,gencro[e c rfbrtitcr. Is etfi Diana PaUadtsq; cu Athemcnfibus uencrator- tffetjuce tamen natura, uniuerfale magnuq; Ceu uida,fmgulanter'q; appedouit . Quod fimili ratione locuti funt, et quidem diuiniut port ac, qui Homero fucer fle* runt,,dcfinguUnDco&huquxucredecaprxdicaiuur. C«p. 1L EAdrm ratione locuti funt ueteres celebresifi poeta . E quibus Pindarus pro/ pter pulchritudinem, ordinemcfc rerum cocle&um, e Tomnitircrum bonarum inuentione appellat 6 ioy «fiz<ht\vxy,Deum,optimu,folcrtifiimumq; opificem. Quod adducit admiraturi fi fape [aptus Plutarchus.Hic et quod opifex mundi fit, et omnia iuxta Theologiam Mofis ficeritoptima,et quod fitunus,fmgularis,ojlen iitur-Crcdc mihi,quo funt homines reru exordio propiores, hoc mehores,cr frn/ pilaris optimiqi Dei colentiorcs. idololatria fiat error poHertoru feculorum,con trafy impetu natura. Similiter locutus ejl Aefchylus, quod adducitur etiam a Pia/ Vane . BicS antecy Qu{ UtprioisfoTay Kctx.uxrcu rscty.7rH<f[v StA?. iiimiru,Deuf caufam creat , cum domu funditus labcfUlarc decreuit, E cce Deus ifAefchyb,DeusMofis,DcusPropheuru, apud quospradicat fe creare malu, videlicet quod Ae[chylus,cuertere , labefiiilarc domos impioru,quod toties inii/ brif Re gu refertur ficiffe,etfkcit quotidie, euam Pophetis non dcnuntiantibus.vi/ des eumjkente,fmgularem i dum iuxta fuperiores Regem moderatorem $ huma natum rerum jultorem impiorit, quorum domos cuerfurus, caufam ipfe reperiat , pos autem unde ueniat,nefciamus.CaUimachus autem, ut ejl etiam apud P| utar/ ehu,ftc locutus efl:a Si cy ofoBxfurSi 3r t <£? fcciym fhfcti nxy, Jlvvcniy: Si Deum nofli,noris quod diuinitati funt omnia pofiibdia-Quid diuinius hoc tcfli/ moniotEfi hic eadem fingularis Dei nuncupatio,efi uninerfalis potefiatis attribu/ tio,f aerarum liter aru Thcologia,qu6d non fu abbreuiala manus Domini, quod jit mnipotens,fic pefloris humani naturalis conjefiio,ftcut ccelcBis oraculi reuela/ tio,confprrante utraq ; Theologia,cr ea qua de ccelo,cr qua de natura manauit. Simonides autem non modo futgularem Deum nomwauit,[ed item de fapientia,bo nitateq ; eius fmgdari,crincommunicabtli,aItifiime phdofophatur.T cjlimomum fapienda adducitur ab Arislolelcfbonitatis A Pktonf . quo nomine fujpicitur ab utroque-AnhotcUs in libro de prima philofophia,Sola,ittquit,fapien tia quaritur a ... K t caufa DE PERENNI PHILOSOPHI^ %0 15 x<if07roy otftuc, kpu ttr%u*p &ccg. . GvhtcJA TTftofl^ngf c/^Kt TfhxrctiJUfUt ■■• *i4»v<TKiJn3<t 7BHiutrrot\! 'Ivybjj Gityfy&yumciKM*rnxcfrfvhttyy H ■^jotn.vKrm\J-)H \\iQcurnvto[f OvtrixS 7t 7»7M{/, «cpw Kftfixs Tmmyvgnf T%«rJV.#«K m infaliiy, Vnus uero dunuxet,unus ejlDeus, Qui polum creeuit,cr Utum folurn, Ponti# letos jludus,uentorum#impetut. Morteles nutem multi,enimo uegi, K reximus erroris cr eludis, mimi Deorum fimulechre, e lepidibus, meteric# Smcconfkudn euro,uel ebore. H is ftcrificie,fiBos# celebreuimus dies. * Sic pieUtem retinere credimur. fUc reddidi,non moretus nunc numerum, tempore# fylleberum.te his clerefdt uugis eendem,unem# femper fiujfe religionem, diriorem primis feculis, medijs utfcuriorem,hominum erroribus inquittxum,nouifimis clunfiimem, quum nutU deinceps corrumpdt fuperftitio. Agnofcebent igftur illi fuorum tempori , ecjkte/ Iktntur errores , ed genitorem fum redeunte neture, C quos fuperBidones deli/ rerecogebent,ed ueritetem mecbtnis fuit reuocentc.QuU po jieri phdoftphi di/ eent,cum meioresjt quibus per fuccej$ionc,uitem,mores,opes,fermoncm,lueres, ture heredii erio ecceperuni,uideent pie confitentes unum,fmgulerem,eundem# iuxte Theologu Mofts,Vniuerft conditoremtOmnie igitur fecule hunc cognoue/ runt,meritu laudibus extulerunt. Modo Vnitetem,etin*ftimebilc Bonitetem, Se/ fientiem#,interdum Omnipotentis ei tribuentes, nunc Conditore Vniuerft cum M ofe,nunc Infcrutebiem efferentes ■ Eundem quo# fmguleriternomineuit Euri fides, etiem fub his religionibus ortus, que uunos illos , ineptos# Deos colerent, eius# mifericorde netur em indulgentem# filetur . A ffhtur# etiem 4 Plutercbo; MtM.« 73 &iiop,X!h <fi •nii-ny #ucrm. C undetur diuinites,telis# ejl ingenio. jt ec de clementie,mifericordu# diurne dicuntur, cuius prophete flmdi redone £ xit effe plene terre. Qjp uocetur in fecris literis {utxfo&vpio:,nojlri dicunt loit gemmis, fed melius,fero irefeens, differens ulcifci. ideo fubdit quidi epud Pluter/ jthum, minime decere eduerfus melos, fetBvuop t ]vcu 7 op 8top,frgnc effe Deu. Corrigitur eute e PluterchoUic igitur Euripides,nuHu e frbulofts illis D ijs, quos JU fecule colerent, fed uni pupotentcm,uniuer[ele,fcmper enimis occurrentem frcfteuk M* ifcyGVST.- E V-G1PB. L fB; *T Ii. ' fycilauit Dfum.Mwlto autem diuinius Phocylides,e prtfcisilks ante Piat dnem po/ ittt C fuit enim More Suida xqualts Theognidi ) defmgulari Deo[cripfu,nt peni Prophetarum quisuideatur extiaffe.Fmt tome Mileftus,his temporibus onus, qui t bus Deorum multitudo ab ignaris adorabatur, fuperjluionibusq; uanis [colebat Grxcia.At is multa tamen dimitus [cripfu.E quibus [unt illa , qux locutus cft in his qux uocanturvrccfcavlo-aS: EiS&teStsiatxpisdt/vccTisy K/ucngu. ajflAvfl^jGofc Eft unus, fapiens<fcpotehs,Deus,atq; beatus. Hinc non mirum fupcriora cecini ffc Sophoclem de fmguUri Deo. Putat autem Sui ias,qui autor efl,uere Pbocylidcm fcripfiffe uerfus illos, uitxq^ degenda prxce/ pta,qu t hodie crrcunfbumur,infcripta,ut ipfe inquit, Ki<p«/jxix,cx uerjwus Si/ byUims fuiffe decerpta, «<rt /'t tx tu>P <ri£v?bjcCKUii ttvcM(*/awx.Faalc igi tur potuit Phocylides defiigulari Deo,fapientia,potetia,beatitudineq ; eius, laudes has uel fub filfis religionibus ortas edidiffe : quippe qui cum reliquis poetis , hac apud Sibylla legeret. Videbis igitur in uerfibus Sibyllinis ftmilia. E quibus; Et; 5'c os,Ss /aduos islij,C/rif/iiyi^f/(,xy lt”/ro$. A?AZ &lbS,UOVaS,US,TBCCVV7llfTCtTOS. Vnusfoluscf; cjl Deus,maximus,ingenitusc[;. ' r At Deus efl unus, cunilis alti fimus idem. \ Exhis carminibus, quemadmodufuflwaturSuidits [umpjiffe Phocylidem de fuM mojmgularijapicnteq; Deo loquetemfi 'forte fumpferunt Sophocles, et Simoni/ des- is loquens, Aristotele teBc,de fapientia eius, quam ab eofob po foderi, utap/ paret nunc Sibyllam cccinijfe,dicebat.lUc [uperius cantabat umtm,fummum, ftn/ gulorem,qui creauerit coelum, terras,maiit.SibyUa ucrb totidem uerbif: A?Ax Qibs Mdy0S,u:,7TKyu7rtf>7VC7es,eS 7rvm/HKi\f Ovgxvop, Hi&io*Ti,i(&KsigKS,H<Ai oiAhvIxu, 1 Kx?7rocpdgoyy(UMfJi,i(gu vj^cefos oijlyutwisiwf* Sed Deus efl unus,fummus,qui Jidera fecit , Coclum,Ph<xbeiumqi iubar,lunxq ; nitorem , Frugiftram c r terram,ponti fluilusq; tumentes. VtMifuperius in Sophocle,non eandem modo fententiam,[ed eadem prorfus ufr ba,de unitate Dei,decccli,latxq; tcrrx,cquoreiq;fluilut creatione. Eadem igitur pnfeorii philofophoru,quoru tempore, autore Plutarcho, metrice philofophiam, Theologum,et hiftoriam folitum erat decontari,fuitde Deo alcg SibyUxru fenteH tia, religio, par Theologia.Nd Thales Mdcftus, quemadmodu er Sibylla dixit ati/ tore Lacruo,Dcum ingenitum-Hoc ergo pro comperto, pcrfpeiloq; habeamus,0 magis fuiffe Diuinitatemfuis laudibus decorata, creatione mundi cunilis uoctbiU hominum attfc damonum , in eam relatam , quam magis ulterius ad prifeas xtatft exordium rftundi qiusafpicut.ProfequiturPhocykdes,quem Plato quoque na/ 'tnauti-cr admiratur, fwgularcm Deum appellans, omnem $ ei prouidentiam tri/ buents DE PERENNI, PHILOSOPHIA. f butns,& ante omnes res, opcratq; colendum docens :vsf&re&t«yrut*}iii primis uenerare Drtttn. Vides eum non dixiffe quemadmodum poeta , uenerare Deps,Spe£Ltbat enim uerum dium, cr fingultrrm.Uem: Ei ov ngxws 3wj ifiTvnctrcc JUnstati, Si malui esiudex,Deuf cr te iudicat ipfe. H gc Theologia efl furorum literarum:Deus index iufiut- Qjd iudicas omnem ter ram.Viduam er pupidumfufcipieUtem Photylider. uy Gii.<Atox.i 3ws rsTOiy tt ccf&yv qu* tibi largitus Deus ejl,des tu quid cgcitis- His ilLt M ofaic* Theologi* pars afferitur, quo docuit Detm,fruflus, holero,be/ ftiot,more,terros,in hominum potcjUtem tradidi jfe.Qu* cum tanto copia, ubertd tr$ donouerit , uelit item nos eius imitari clementiam , manus egenis aperientes , quemadmodum bonitatis fu* thefauros aperuit ipfe nobis .Eundem fatetur Phocy lides,ommbus animantibus arma fua dedtffe , uolucribus pennas , leonibus robur, tauris comua,aptbus aculeos,ucrum pro cunilis his,hominem armaffe ratione, ua I ido aduerfus omnia propugnaculo: O TrAoytKfcsu vam 3mj,- Armauit nam cunfta Deus.- , Ejjrrif etiam mirifice cum Mofe, hominibus effe fphitum, CT imaginem 4 Deo, quemadmodum uidelicet StbyU* cecirtijfent. Mv/mc yif Kh 3ta, j§«c ns $VH&i(ri xgu. eiKwy» Quod efl, ' ' spiritus ipfe Dei efl mortalibus atque imago. Et cum ait omnes *que mortales effc,Dcim autem animis imper are.Non imperat autem mortuis, quemadmodum ipfe dixit-Si efl Deus Abraham,lfaac,non efl De/ useorum,(luinonfunt. Pewns 1G1 utxt/ity^vXmy </£ 3t os bxcriAu/Ots* ttmtindtur igitur Deus ubiq ; jwgularitcr;qudlv$ fuit Phocylidis P hibfophia , ta | em arbitrandum rft fuiffe omnium eius tempeflaiis fapientum. Semper igitur De/ iis unus cognitus efl c 7 pr*dicatus,quemfic exhibuit animis Natura, quemadmo/ dum funt animantibus infhr.flus cuique fui. Eadem probatio ex prifcis Pphilofophu.de laudibei diuini*,ab cis cdcbrarif.qood Gt unu$ Dtiu.quodMcni Animaiio^VBiueTli.principiuBiimcdiuin.lnu^xPyihagorajOC At thyu,Philolao,& Afcltpio, Acmone, Mttcuno. Cap. IU. pOft poetas , fmlem pietatem tenuiffe Pkilofophos , prtfrrtim uetuftiores idos * ante Platonem unanimi religione fumm ac jmgularis Dei memoriam fmgula/ riter celebrantes, ac nominantes ,ft quis eorum dida conftderet,qu* partim nunc in libris eorum leguntur,partim ab fubfecutis Phdofophis,qui libros eoru legerit, referuntur facile cognofcet ■ Ex his funt Trifmegiflus,Orpheus,Sibyda, Empedo/ dcs,Pyibagoras,M.clif[us, Anaxagoras, Philolaus, Pherecydcs,pluresq; ali) , qui ptperiorum [cadorum fapientiam,cms i Deo fuit origo, quam primis hommibu* «|t AVGVST. EV3V8' ttt. flf. tudidiffct,uenerantes, ie muedate ,fmgulari# eius Diuinitatc eundis# bonit ^ t[ut pofiukntur <tb eo,diumas Ludes, cmfmodi refoiuntirt J acris literis, decan / Uuerunt. Ex ha primum, quam mirabilis , quim diuinus fuit uetujbfimus Trij/ megidus in conftfiioucfumme Diuiniuiis t quos hymnos ei dccantauit! quibus nominibus appellau it? Cum in Pc tmandro dcprecans ut rationale facrificium fu/ fciputyfu: cum Moc^fmxAocArrscfyf irrt, ffWru <p*rovinn. I nefftbilU; tndicikdis,filcntio hoc utut. Qj« [cfacet ftlendo uocaris, audiens etum filentes,ora tonem# diuinam exordiens : «yio g o3m{,cv* AovAh t*A utcu coro fuvxixiW&yt&bSiosJ: yrm&mxi AwAiTta , ngu ytyvm/ trtarxiTiiis ifttig. ccyi©* «c Aoya> <rusH<my.sytgTicoy7K ocytog a «0 TriQ: q>v<ng (tnetyiepv.jhyiogfi oy i cpi/crtgtvK ly-opcpuny. iyteg a i 7recTis <Ptwxi*i*>s tyygOTifos.Scytog q 5 oncmg vmgcynt Mftfay&yieg u o Kguxjmy WMtty.Sendus Deui, cum uoluntas peragitur 4 proprijt uicibut,cr potedate.Sandus Deus,qui uult cognofci,o~ cogno fatur afuis. Sun/ dus es,qui folo Herbo eunda ficift. Sandus, cuius omnis natura fiat imago. Sun/ dus es, quem non formauit natura . Nimirum cuius forma nufquam in natura efL Sandus es, qui fuperior cr fortior et omni p otedate. Sindus cs,qui omni magni/ tudme maior, cr excellentia excellentior. Sandus es, qui es omni laude fuperior. Sic itte.Agnofcis pfalmos, v hymnos diurnos a eundis, non ab Hc brais folii de/ cantari . Sumus enim omnes filij Dei , omnes ab illo . Eo# fpiritus omnis laudat creatorem fuum. Sibylla uero,quam ludinus philofophus uocat uetuflifiinum eo/ dem ipfo autorefcripfit(multis ominis, qua reperies apud alios.) E»s 9tof <fa jgu ■\xji{iiiy'il]kg}tcylyKT&'. Pcw70K£<xr Hf, aofKT®',cfmfjfo'&' etur> g Sarewn, Avrog Ji v H/imriu ^rmig vae <rct$Kog ccnr&o-H f . Vnw Deus folus eflfupra omnem maie&atem, ingeneratus, omnipotens,imufiii/ lis,uidens ipfe omnia,ab omni mortali corpore non uifus • H ac iUa cumfacrofan/ dis Prophetis, vApodolis uetujlifima decantauit. Eodem ludmo autore dedt eadem: oA Jbioi ctvfyuTtvi ttavoi ycctecp ttremes, oosoi Jl» srcgpso-i y&yxy 9wj/ &/Atyt0mc> Pf »V <pxyi«y,7n’i(ip t%.-,7rvnet^img XbcnJMiiol* O i vHvstjfoxncwvtcg fancfr&o-omu iJlomg, Kxt JiuuVgy&KCUXAlSupbtfQj.figvlutTte Kiscpotl/ OHiuemy tyj.vytoy y.\y.ixeryh/x,nff/. Gvcricuot TvTjpX7i 0</ltay,BAt\fisot Ji, wg dia tj (Atyst Kvf®'. Sum homines iUi uere in tellure beati. Q» DE PERENNI PHILOSOPHIA. >»f Qgt magnum coluere Deum,ty cecinere priufquam Ad potu mfy cibmcfc adeant pieute decori. Qui delubra oculis mox auferre uidentes Afcfc arat, lapidei jdta & ratione arentes , Sanguine pollutos ammantum, pecudmfy Caforum,unius $ Dei afficiunt decus ingens. tecc igitur omnes cum [acris literis ,idcfi, cum ueritate pura confentiunt . E cct duo magis uctitfborcs atates re fricias, tam magis cognitim,pradicatum % Deum ftngularem agnofeat. Cuius clarior fcientia,cunflis ambagibus amotis, i filio fuo nouifamit feculis fiat patefida-Orpkeus igitur etiam uetufltfitmus,ante omnes cc lebratos in Graciaphilofophos ZT poetas , multis carminibus de fmgulari Deo. non fecus atque PropheUmm quis , mira exprompfn , nemini non fufpicienda . 1 Ucijs carmina partim apud platonicos,partim Theologos nofiros,tu{iinum,ilu feHum,CyriHu m,Clcmcntem Alexandrinum habentur,ne putes non uctuftifiimi, quemq ; uocat diuinifiimum I oannes P hdoponus , effe ■ Is ad filium Mufem dc Deo [cripjit, quorum nonnulla minores poUta icfiMpfmnti MaVop <A"t<rcfX xoernoio (SMXKfte l#{ e/T &hcurnyivns,iwsiKyorct7r(WTVC7lL7VKTXSy Sp </T cumis eurns mp lyiryxvttUjMaate tum[f AiGfOUC QrHr£y,curns <Aty* mtvrxs bfSmcu Ovr&' ify (cyadoio xgtxbp S*rmi<ri MSleert Kai 7roAiiiop K§voivTK,iyuctAyi(t Jlxxfvitm* Ov</l't7is Xff lr*fOS,x*>W ptyctAV btcrsAnes» Avi°y *p*>it*& Y*f ncpostsa&KTCU Vcurty yotf Srirnisjvincu xo^ou «<rJp yJ coesctf* Vidm? </Jt ««/'top fiet ncurrity px^iotriX* Osnosyetf xceAxaoy M Bfcaroy ishgiKTXi Xgusrtas <j v 9goya),ycuHS </t'd£^T0wi Bi&txa&t X«f « <fiJli[irs^iy uffi liffuejis uxiiroit, reuf&SipiKiXTttxsy^ir&i yotf igveiutxfi, K cu 7rv7teicol,7nAtHS n Jbecros %t§ inscio SwAiwnj* -Solum Regem afyict mundi. Vnieus ex femtus,funt atq; omnia ab Vno. In his ingreditur, nec quifquam refpicit iUurtt Vtortalis,uerum ipfe mmenfus refpicit omnes . bibonis demptis mala dat mortalibus atra, ttfcuum bcUum}& Uchymas,[augs$ dolortt* ,.3 .i 1 /. m v-l- ■ A V G V S T. E V G 7 B. L I B.I tfc Ncc quifquamefi alius,mji rex H maxmts.Mm y Non uideo ; ctrcun efl etenim caligine feptus. Non funt mortales acies mortalibus, atque Cernere non pojjunt Regem, qui cunila gubernat. Is coelo xrato,robudo cr prxfidetaxe, _ I tufa throno fidet aurato, pedibusq; per ipfam tngreduur terram,oceaniq; ad ulttma,dextram Pom&t undique,montes ingentes tremifeunt, FlummfyyCr camfludus,xquor<fc profundum. Prmu $ Pythagoras autonbus Theologis Gratis, PluUrcbo quoip cr Cicerone, fertur uelut unus e Prophetis,dixijfe:o Mty &ws us , orinJs </& ov% Sit m( v/ 7swooi/<ni>,\KT>s <AiXKbTph<ntot,xti yi ttimioX&lp cAu,t£(/ kv «Aoj 7mGes t7n<n$7T&y xg i<ri{ rup oXuy tuetru y}ngu. <p&St curr& Pvvxuvay xguigrup, ttj>\ x 7m«(/ \p igx r5> epoosig, kj naxvraiy ytKTfig, rovf, (cJ \ft /\u<ris tiiy oAaiy forerfrety Kirxtrs . Qux funtyDeus quidem unus ejl. Ipfe uero no, ut nonnulli fufricantur j extra mundum , fed in ipfoefl, totus 'm toto, omnes circunquaqueconftierans generationes. Ejl Temperies omnium feculorum , Opifex, feu Lumen fuarum facultatum , cr ope/ rum,ln corio Lumen,omniu pater. Mens cr Animatio cundaru reru cr Motus. Hac dixit Pythagoras, autore cyrillo aduerfum iulianum lmperatorem,etUm Eu fe bio,multisq; alijs.Etiam Cicerone,cr Plutarcho.Nam quoniam dixit Deum re/ rum eundarum Animationem,mcntium,animarum Genitorem,hinc Cicero ref x/ rens eius fenten tum, Nam Pythagoras,'mquit,qui cen fuit animum effeper Natu/ ram rerum omnem intentum , cr commeantem, ex quo nojhi animi carperentur , non uiditdiRradione humanorum amrnoru difeerpi, ac dilacerari Deum. Et cum iniferi animi cffcnt,quod pleris contingerct,tum Dei patrem effe miferam, quod fierino potefl. Cur autem quicquamignoraret animus hominis,fieffetDeus{QUfl modo porro Deus ijle,fi nihil ejfet in mudo ! Vides Ciceronem, fub Epicurei perfo na,omnem hanc [ententiam interpretantem, qua Pythagoras dixerat , Deum non extra,fed per omnem mundas intendi,et comeare.Et quoniam uocat eum Pythago rM^v)(tt<rip, Animationem, bocLatinut PbilofophusintcTpretans animu,dctU rat quam oh et tufam , eum Pythagoras Animationem ftue Animum uocaffet.quia fcilicet inde noM animi carperentur ■ Plutarchus item referens placitum Pythago/ rx de Anima,quod uerbis Grxtis fuperius pofttts continetur: Pythagoras, inquit , cr P lato i<p^grsyurxsTuy^v^HyxfiixxyyXf>etSTi*y t i ttxvtoS^u XtpfaxXHfiiy irpoi 7o ; Incorruptibilem effe Animam. Exeuntem enim , ad animam Vniuerji ,utal fuum genus reuerti. Vere igitur iUa fuperiora, fenfit,poflerisq; reliquit Pythagoras. Primaq; Theologia de Vmtate duuna, tum ic Mseftate, mundum unmrfum compledcntejmlU,quam non totus in toto cer/ uat,am/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. «*• futtjttruplcfljturqi parte uacantrexm de prouidentia, quo prxfente genaattones prdutcsq; omnes concinant,ipfo uelut corypheo,duceq ; chore x , rcrumfy tcmpe/. ne.Qwrm cum fu ipfe moderator c r effetior ,iure principium , opifexq ; uoca/ tur,[ua<fc opera dicuntur,qux circunfficimus: Luminum calctiium temperator, t y ad uitam uniuaft,quacum £ diffunditur mudus,luminis dortator, mo ua6 lux ipfe fempitema^cceletiis repertor :Genitor, Mens Vnuiafitaus, quauiuitfentit plenus ordinu ucnufh fimis mundus. Hac tempc&tUs illius faaa,uenaada T beo l ogia, nunquam fopita uel extintia , quam primus homo mamfetiam uidiffet,luce uentatis.Pkilolaus igitur difcipulus Pythagoxx , hxres huius ftaofantixfapien/ tix,autore Philone I udxoio Hnpdcy uffi «fxcop ccrranup t»$aw wp /xc/ u tjxosMtUrrc^etvTcS ccwS>o(*oioc,tTieos 7o>t/ ecXit'i/ : Princeps V Dhx omnium Deus,unus,fcmper cxitiens,fmgularis,immotus,ipfe fui femilis , alius ab ffijs.Qjuntum hic Diumitatisfquam claret nunqua non mundi,generis<^ humani patrcm,perjf>etium fuiffe,er errante multitudine , Dcosq; illos commentitios eo/ lente, fapientes aliud fenfeffe,uanitate uulgaribus conceffa,ueritatem (ibi referuaf/ fetQuid aliud extat Theologis apud propbetasfQuddjfu unus, non plures , quod fti fempiternum,quo uocaiut feipfum in libro Mofisb 'dtp, lUc qui ejl ,figmficatus nominis tetragrammi , exiflcntic [edicet xtcrnafubtiantia,uita, luceftorcntis-Im/ piobilis autem,dcfignat cius incommutabilem naturam , nullam in omni xtemitate tnutationcm,dieradonemqi recipientem -Eoq ; fui fimihs fempcr,quantum exteris febus di femilis, qus femper uariantur : er tum fuit tempus quum non effent, tum deinde crcatx,iugibus huc iUuc flutiibus femper deportanturtmhil ufquxm (labile tam uariantibus animis, quam corpora nunquam in eodem habitu pafcuerant.ll/ le autem idem fempa, cuius eflperfetiabeatitudo,fempitema poffefeo. Talis aat euis temporis Thcologia.Sunquam abfuit a mundo Deus , nunquam fefe abdidit, *b)bvfitqi,ue quis eum agnofcaet.Hanc fantiifema ftpientiam,par ejl totius tem petiatis er fuperiorum feculorit ad diluuium ufq; fbruiffe, tametfi fupajlitiones inualefcebant ubicp, Barbaris calli fidaaip colentibus , Grxas homines iUuftres. Sed, ut dixi, is aat magis multitudinis crror3luce ueritatis quaft in aepufculo, er aurora apud paucos nitefeentc.Omus igitur Pythagoreorum fehola, qux ex no/ bdifims Ualtx Grxcisi j; uiris contiabat,hxc ipfa de fummo ac fmgulart Deo [en/ tiebat ac prxdicabat. Audi enim Archytam , Pythagorx cum Philolao difcipulum (l sautore Iamblicho de fetia Pythagoreorum,quorum libriad manus eoru peruc nerunt , nobis temporum iniuria incogniti ) ut aldfime philofophatusfit de Deo: Z sis sv uiccAvrou olost 7ikmtk ite fliiicc, xzso /jfccurn ty -nep «jj-rocp etf\ccv, ttgct7itc.'ip (rtwlleivcwn. t ($« <rvuu«f9S(JMGt<Btuivr&' <Ao* t« /xoi HgU. (roQ&ivmt HySb/,ttgji 7i eu/aAulit^ems- vri Ji xgu xstAcw <tk07ti<xm lvpi*.yiou,i<p‘ as J\jjjxv>S t<r<r«Tfltcy>j/ Ihop xtcn^fi&vcc ,ugu ■eacunvt ttyovsOiftuctyiywfiTKiKHrMK^ziiTpMx.iy ricumepa§ttctfit/ ' l Aartp u* AfGVST. EVGVS. tIB. ITT. ?ucZi[jyo<AoytK7roft<mtSfios,70yo5>}f(flT XbSaou/ cf>ixcc6ii{jSLp,K} TtAtf JJox/xHtrxi 7a$ ccffrccf ZitriLpun <rux)orlavTvc,(& tuAyv&rrvc cm o 9««f t\A9S,kj niGv X&>t vpl </luu tvrt,^ t c^bpAoyop Tsftuut* Qffcunfyinquit, poflit omnia genera reru,ad unum c T idem principium refoluere,cr rurfum componere c T connumerare , is mihi fapier.tifiimui,maxi/ me<p ueridicus efje uidetur. Infuper pulchra faeculam repen jfe,cx qua poflit con/ templan Dcum,c romnia,qux in coordinatione CT ferit eius feparata funt.Hacsfr regia tua aperta menti,redk pergere,curfumq; conficere, principia finibus con ne dcns,cognofccnsq; quod Deus ejl principiu,cr finis,cr mediu omnium, que fe/ eundi* ius redamip rationem peraguntur. Hsc Archytas. Quanta dij boni Tb eo/ logia! quam multiplex fapicntiafque philofophiafqux laudes! qua cognitio diuini tatis: Quod fit pnncipium,medium,flnis omnium,quod is fu fapientiflimus , in nu merum uerorum philofophoru ponendus,qui eunda reuocet ad creatorem,princi puimq; fuum,duabus incedens philofophando utjs,pnmam per refolutionem, alte ram per compofitionem,connumerationemqy Principio refaiciens fontem illicem dorum bonorii, ab eocj; deducens uiftbdim cr imujibilium molitionem : ab hac origine ccelum,terrat,mare,folcm,lmam,geiius hominit, uf< j; ad minima qu/fr' Altera,rediens a notu famis hifce ad iUum, quafiq; afeendens in ccelum. vtquifm tibus Nilirepert;s,per totum flumen ufq; ad odia defcendal,cemens omnem h ane uberrimam aquam k fontibus i His nafci,citra origine iUam,tantum flumen manare non pojfe. Aut ftfaedans odia jlumcnq; perenne miratus,nefciens unde tanta uit equarii featunat,per flumen ufq ; ad fontes ferutaturus accedat. Eiufmodi phUofb phando ratione quicunq; teneat, Archytas admiraturfapientiflimus ab eo, maxi/ rneq; ueridicus indicatur. Quia hac ueritas ejl quod Deus ejl principiu, f inis , me/ diumifte in medio manantibus omnibus ab eo,fudentatis'cp ,fcut autorfuitut na/ fcerentur. Hac pulcherrima philofophandi faeculx,unde late diurna ludrare, fon/ tem rerum profaedare queas. Hoc iter quo ducimur ad origine mundi,cr innume rabiles ordtnesjericsq; rcrit longiflmas ab illo fluentes circunfaedamus. Hac ani/ mus mccdcns,conflcit curfum redumjrcgium,cutus eflfupremus anheUtus,Deum principiii,mcdui, finem noffererucundaru Nam pulchritudo mundi , ut Marcus Tullius iuxta philo fophia hanc ait,ordo'q ; rtru ccrlediu, cogit confiteri, effe pra/ dantem aliqua,admrrandam<p hominii generi natura. A faicis igitur ucra phtlofo/ phandi uia-Sed Archytas non modo in uniuerfum Deum effe principiu, medium, finem, uerii etia confitetur aperte homine fapientue capace jeciffc. Ad aliaq ; , qud proferentur in libris de Anima concludens fermonem , fujper humana creatione: tSV3°</fox« im ituyj ssa{j\btf H0U. yiyot*,<& tnujtsa o ewljgem®', ygx egyxvx mfyot 7*> Hoc, inquit, uidetur mihi ali/ quando fiiiffe,quod etiam fuil.Creatusefl homo,cr infarumenta,atq; fkcultates at cepit 4 deo. q uid aliud locutus ejl Mofes, ut fuerit oltm,quod uere fuiffe fu fateatur ArcbyWt DE PERENNI PHILOSOPHIA. • »#l ArrbyUtfDruwt manus ad opificium kominif admouijfefuas,inftrumenta carpo/ tis calidifiimo artificio ftcif[e,ftculutes addidi jfe, quibus mtelhgentia contineretur capax omnium rerum, fcd in primis autoris fui.Cum igitur eandem philofophum m omni Pythagoreorum fchola,quoniam is pra ceteris nobdifimus fuit , pauciq; altj eque doflt,uiguiffc par fit,apperet utiq ; Mofaicam diam fapientum, qua non modo confcripftt oraculis diurnis eruditus, fed tradebatur etiam per omnes eutes fima manante femper in pofleros,in Grecia quoq ; prifets illis feculis claruiffe,fm gftlaremq; Deum inter tot fuperSUdones prefertim fapientibus innotuiffe:Hanc ul timorum feculorum fapientum eundos e ffc confeffos,fiue natura documenta pre bente,fiuc patrum uocefatorem etenim femper refonante. Qaod prifei philofophi fuper ano ac Angulari Dto mirabiliter cum facria lucti* confciiCcrunt. Cap. 1111. . Sclepius ad Ammonem regem de Deo profunde pkilofophatus efl,eum fmgula A riter nominans, v ei malefiatis laudes eas concinens , quas canunt indefeffeli/ tere facre, quasq-, fuperiores audiuimus dccantaffc,ut conflet unam eandemq; tent peBatis eius fuiffe fapientifiimam pietatem, V pii f imam fapientiam, pares laudes diuinas, omnibus animis confonantibus:ix«(Mtfop taly Wi vsnC(sx o 8us,aii t(cju w<rodrrco^(uy TOUi oiuaout u£\shi*cus , t/lilu/iml ; A 7 ais fcovicus.ykgyio-ixts A toTj cujTVu; dfet ttcwtzs fcx <rt Atvs r £y ohaiy xyxSos b &t«s- Ntmtrwn, indefatigabilis ait,Spintns efl De/ us, femper C7 eodem modo habens fua [cientia. Perennis felicitate , operationibus rifdem utens ad omne tempusSupremus omnium rex,bonus Deus. Principio defi/ tiit cum Spiritum , feu Mentem , tum indefatigabilem , quod philo foppi dic erent , 1 (irtutis infinita, facultatis inexhauBa,tum fapientix, [cientixq; perpetua , intimi/ tabilis^td quam nulla fiat unquam accefio,nulla fit ei diminutio,aut qua fit, quem admodum noftrauana,nunc hac, nunc illafententudiuino animo [urgente . Ea/ dem perinde luce , Sole illo femper nitefeente , a' que Sole corporeo , cuius lumen nemo uidit unquam, uel largius creuiffe,uelfolitumiubar ei caligaffe . Aeque fa/ piens, femper item aque beatus.Tru fempiterna pofidens, fempitcrrum pote fla/ (em, [empitcwam fapientum, crfcmpitcmambcatuudinem . Kegiam quoque fubUmitatem, v illam fape in [acris literis pradicatam infuperabilcm , nulla que mente cogitandam bonitatem-Multorum igitur uocibus concurrentibus , explora/ tum nobis crit,Dcu,qucm nouifiima coluitjadit,dcclarauit religio , natura quoq;, tr crebra quondam oracula, femper hominibus obtuliffe,religione, natur a,ccclo, inter fe femper congruente- Et quas propheta, diumitusq ; afflati uht laudes edtdif/ fent,eafdcm multos alios, quos fola natura , fjparftq; per omnem mundum ratio/ rtescommouercnt, celebra )[c. ut unum fit quod Deus per prophetam : Viuo ego, 'dicit Dominus, quia mihi curuabitur omne genu, er omnis lingua confitebitur Domino- Itaque etiam Thales Milefm e prifets illis , trn Deum fmgulariter ap/ | i pcUauit, ««4 AVGVST. EVGVB. L T B. ITI. pettauit,‘ueu dixit autore Laertio usfi<r€vTtCToy,aiiiiquiflmu : c r ccytryTay* ingeneratu: declarans uidelicet cur effet antiquiflimus.Eundcm,autore Cicerone , dixit eam Mentem , qua cunila cx aquis finxtj fet,nimhru Sapientiam ttemm,fa/. lertiflimam,omms pulchri,boni# repertricem, qux er Chaos, nempe aquam cum terra,ad adificium mundi prjsparauit , er ipfum mundum fuper extruxit • Duos quo# uetufb fimos pktlofophos, quos prius memorare dubucra , tc&aur luftum martyr er philofophus in Apolegettco,de mxicRate diurna uera prodidifleiTcfti / - mnu,inqiut,nrfio^uTXTii>i/ tpiAoirocfwy ox/xomj.G? tpixi,xKy.oyos taay Xfivcpop !hoy oyo{*x£oirr@' > ippo v<fi Qccuipus A tyorrO' roUrcu liiy tsifc«AsTop,?/w/<r« <Ali<Avyctroy tVetuBiflimorum philofophorum extant Acmonis,cr Mercurij : Acmonis appellantis Deum undi# abfconditum, Mercurij autem aperte dicenus,Deum cogitare difficile, eloqui ucro impoflibilc . Qutm ueneranda uctus Theologia! QU£ diuinitatii laudes nonfunt apud prifcos Sbsirumc crextionis,nunc ommpotcnti£,interdum inexhauste pipier, tu, nonnun quam prouiicntu,interm bonitatis }alixs quod fit abfconditus, dignus quemfilen/ do umeremur, fobric de eo loquamur ■ Is forte ejl Acmon,ad quem [uperiora feri/ pfit etufdem tempeflatis philofophus Afclepius . Quanquamille dicitur in libris Mercurij Ammon,is Acmon-Scd mihi eundem fuiffe perfuadeo.Habes hic quo# tcftimoiuum lufbm de Mercurio TrifmegiRo , quem Plato proculdubio fequutut , pronunciauit er ipfe in Timxotroy yty vounny upu. nsxrtpx ritAi ■fwxr iot,wnxyTiif>yoy xpcivfiimt&s unxvrasi«AvvXToy A iy«y , Creator C r Pater Vniucrfitatis huius er inuentu difficilis, er cum inueneris, 'm uulgus cfr ferre impoflibile.Vides admirantemfequentemq j prifeam pbilofopkta Platonem. Vides omnibus feculis cum hominibus uer fatam , nunquam caliga ffc , aufugijfcf penitus i terris caleBem lucem,donec 4 Sole deuefla fuo rediret tota. Pherecydes quoqi Syrus, qui fuiffe dicitur Pythagora prxceptor,CTDeum fmgularem.quem / admodum philofophi tempeflatis illius omncs,nominauit,cr creatorem, optmtm diodt.AutorAriftotcles iw libris de Philofophia : <ft fixvtPvs xpa vnfoiTins, io ytw/urxy urgwToy fyisoy it(liet<n,Pkcrceydcs cralij nonnulli, quod pri/ mm genuit flue creauit,optimum flatuunt. Item Euclides autore Laertio, Numen mu m. Naturam# Bonitatis unam,que multis nominibus appelletur,modo Deus, modo Sapientia,interdm Mens,agnouit, pradicauit, nihil aduerfum tffe bona, tum magnis phibfophis,cr noftris contra infaniam Manichaorum confentienr. rr©' ydp Jc «yx5oyx7ncpxinra ttoAAs* j ovcyuco-t xpAsvfjXioy. a 7\ (iSli ytf cppovtj<rty,oTS(fi Sioy, ngu. kM« t% vovy,ngu to A9nrcc. 7 te s/i cumxafJLrx W xyxSSi , «v«f s > y.n «wtt epitrxuy. Xenophon au/ tem iUe,cuins mede dulcior fluxit oratio, eadem at# Plato tempcBate, declarat di/ mam illam admirandam# philofophiam , non unum Platonem detinui ffc in ad/ mouone,fed lUiusfcculi fuiffe firmam de ucro Deo fententiam. is autore CyriUo, aduerfut DE- PEREfJNi PHILOSOPHI A. *4*, aduerfus lulianum , Jic de Deo'phdofophatus eft: o ycuy •tscurra <ruai/t (S drr^iy.ifay,S}<zirsp yfsyocs ris *j ePuvetros (panges, 'o7roi@' Ji ris yog SpMy,CCCp«Vh IJjJtTt (Xtip 7TXlAp{tHS t/lOKUP «P x/U05,S</SirOS inx.il/ bfX(J t cuir>y uoiTjot7T^pycc^ ay ris owxkAuS currey 0tcc<r»7?,T^ i^Uy ccQcu.' pireu-Qui igitur,inquit, eunda commouct,iubetq; quiefeere, ceu magpus qui/ dam er prepotens,manifiBus quidem eft,fed qua firma fit,obfcurus eft. Noj; ue/ tb etiam qui fufiicitur lucidi fimus Sol , apparet feipfum ab ullo afiici ftnere, fcd fi temere quis eu contucatur,uifme multatur . quo potuit clariore Diuinita t ex/ emplo defigtari f quid ea dignius prsdicari i quod fit Sofquodappareat , luceat Ubique eundis feculis,natiombus(p femper manifiBus,frd non ita tamen, ut eum fequifquam gloriari pofit uidijje,penitusq; oculos in naturam cius defbdffe. Coli gabit,qui uokerit eum uidere quis fit-Deum enim nemo uidit unquam,dicunt no/ ftrs Utere. Et,Nemo me uidebit,cr uiuet in etemum. Similia dixerunt Mi ab ipft natura,fuppetente luce . Eo$ TnfmegiBus cum alias Deum ineffabilem innomie nabilemq; dixiffet,docuit eum ex operibus clarere nobis . Et Nloji oBendit poBe/. riora,non ficie.Obfcurus igitur er darus:operibus clarus,obfcurus natura,quam nemo uidit unquam. Et multi uidere uolentes,propiusq} oculos admouentes, ceci redicrunt.Hoc exemplu,coUatio (fc Solis, er Do, cum etiam extet apud Platonem , fit ucrifimile,fuiffe temporis eius phdofophiam , Deum quidem nullo alio nomine lapientibus nuncupantibus, fed Soli ftmilem arbitrantibus , qui partim fit omnibus nationibus clariftimus,partim tanta caligine feptus, ut ab exordio mundi nemo po luerit eum cogtofcerc. Quid uero Cleanthes Stoicus de fummo, acfmgulari Ceo antequd Filius eius conceftiffet in terras perhibuit Ide quo Simplicius fuper Epide/ tum.xvyyrxi SicvrcsiyroisicciiBuoisrovToiStScywcuvvettcv, G? Ct7T> CW •? Jfi. 7TCWTU>y y/Ttcfa lf0lTta<rHSCU7iKS,7T0lhriKHSri.,Kj X* viTiKHS, »y esucep yfy!iy tx«A*. ypifaoixwos kok+ M#C K) t xiiiy i^iokcc.ay y<Xf cumriva epticri ycvoy "em Kxxosloviuti oiiau£ooy,(& slvwy faeohv&ltrU.cuficyxH yXf KxoAiiQfiyro xcdtnsigoy, ra iyt/fanrigaijty jo cuncefiy curia, Qu<e funt. Precatur, inquit is,in lam bisiftis,agi 4 Dro,rt a Caufa eius que per omnia ordinate tendit, operans, et mo/ Uens,quam Fatum uocat et Decretu , promittens intrepide libeterq; fe fcculuru . No|; enim,inquit,refifto. Ni alioqui malus fim, et gemis ac lugens jequar-Neceffe enim eft fequi,quod debilius eft,firtiorem,cr caufarum caufam.Hec ab his dice/ bantur, quorum terras etfi uana fuperftitio,ueterisqs ignara Dei,occupaffet, ode/ tat tamen primeua lux,quam maieftatis sterne iubar in fenfibus humanis accen/ diffet,ctua fepe tetre fecularum tenebre difcuffe funt. Quod appcliau liiinuetert Theologia Kaiura diuina, prima exccllcniifiimarp; Vnuas : & qmid omnia tx ca dixerim eiTe naia , ex BmpcJode,& Partae* nide,& Zenone,et;Arifloi«lelMcIiflb,Damarrio:<S:q«od hauc Vwiaicm uo* Cjuiru unnwbilcPnacipiuiD* Cap, V» I i Sernptr t- I<? S AVGVST. EVGVB. LIB. Ilf. cE«pfr humanu genut unum Deum cognouijfe,cr prscdicaffe, in bine animot ^ inclinatione perenniter pepcndiJJe,utcj; ut ra p letas t uturahs e jt, fic fuperjlido /' nes, er omnes 'a ueri Dei cultu demos ritus molentos fiuffe, no his modo daret, fe& ulijs etii longe pcrffcdioribui, Pnfcos appella ffe DcumyperfUbfiimamyprimam, pracipuam,cr m omni unitate tenentem principatum unitatem, primum er uni/ tifimum jimplicifiimumq; unum,quod Grace per articulum emphafeos 7« tp, id eji,tpftin untt*tcm,ty ab ea eunda produxiffr,idq; profiindifiimum apud eos mrf denum fui ffe condat. In hac autem probatione primum ac praecipuum cfl tedimo nium Empedoclis,penes quem antiqua philofophia refedit-Fuit enim difcipulusae fucceffor Pythagora.Eum autem potifiimum audire operapredum ed,quod per/ peram Aridoteles mentem eius interprctur,modo amicitiam ac difeordiam, modi materiam affeuerans eum nomine unitatis appella ffe. Qj$id igitur per unitatem an ttquus phtlofophus inteUexent,abunde docent eius carmina , e quibus hac potifii/ mim in libro de Mundo, qua etiam ab Aridotele in prima pMofopbia,cr in com petuho de Mundo proferunturisjc-rsrdi « ooj’ uu,o<rXT ^otrccTiscu onloO A y/J)px Ji E>i£\KSHK\r,ygx «itPts, iu/$ ywcuKS. f , ©uft? T iidvuT,xgu v<P~«Z fytunon 5 K«« Tfe Stfli <Ao/ii)(Ccione,TinHo-i eplgiscs. Abipfo uno,inquit Qu£ fucrint,quxjmt,qua pofl uentura fequentur , ’ Et planta uiruere, mares crfcemiu+quxq; Atq; fera,uolucresq;,babitantesq; aquor a pifces , Longautq; Dci,quorum efl u eneranda pote das. Quam igitur unitatem folitus ejjet celebrare Empeiocles,a qua dicat uifibdia, c T inutpbilu proftda,natdq;pra\entia,pratcrita,cr futura, quicquidmari , tmracff nafcitMr,feras,aUes,pifces,demu er Deos ipfos fiale condat. Audierat enhn a fu/ perioribus,omniq; prifeoru philofophia,Deu uocatu unitate , cr tota incipientem i Dijs,id ejl,angclis,creadone,'m unu eu alttfiimu fiuffe relata. Ac quafi hoc loco efl alter Mofes Empedocles. Qtucquid enim Mofes a Deo creatu pradicauit,Em/ pedocles pradicauit creatu ab unitate. Adiecit Empedocles etia Deos , quos omifit Mofes. Quafiq; ingreffus efl Empedocles ficut cr Dauid. Domine Deus meus ma gmficatus es uchemen ter,confefiione cr decore induidpamidus lumine ficut uefti mentii-.Extendens ccelu tanqud ccenaculu,q tegis aquis fupenora. Et quafequun/ tur de rerii creationc,ob qua dicit Deu ofledi gloriofum,ommpotentc, magmficu . Siquide cr ide ipfe Dauid in tota quam refert creatione, adnumerat angelos, quos Deos appellat Empedocles.Qtu ftcit,inquit,angelos jf>tntus,cr mimdrosfuos ig nem urente.Quod ergo Dauid Deu dicit ftciffe, td Empedocles freiffe dicit unita/ tem. Hanc fententid uidetur e tu Plato in T imxo fecutus , cum Deos fidos d creato n mundi,dif[olubilcs autc natura, indiffolubiles diuina uoluntatc confitetur . Deus igitm DE PERENNI PHILOSOPHIA. V«* igjtur sutore cr affertore Empcdoclr,non folii efl unus, fed ipfa printeps CT perit •ftantifiima umt<u,reru omniu efl creatrix, etii tpforu DeorH quos fi creauit,ipfa quidem xtema,hi no xtemi. Tumfi creati, uttq; nec cum unius diuinitatc [absim/ tuluer coniunfli.Poftrrmo quod maxime confiderandum efl,fi primum prxcipu/ amq; nomen natur x diumx ej i unitas, crfiin omni unitate, bxc illa efl unitas, qux per excellentiam dicitur unitas, neceffe efl Deum naturaliter effe unum, mage quam omnem rem,qux una efl , natura fimp lici fimum , ut nunquam Jit maior rei fecum coniundio. I Hud item magnopere confiderandum,ut ex Empedocle extertf rum dtda inteUigantur,quod tornet /i multos Deos appellent, eoscp ab uno dixerik effe progenitos, fenfiffe quidem eos effe,cr appellari Deos , ficut c r f 'aera dodrir na uocat,fed eos tamen afummo d eo condidijfe . Deum igiturucrum , Vnitatem', ve os autem tanquam germina ,C7 propagines eius dixerunt, idcmcp a ff eruit in Ti mxoPlato,crArifiotelesinlibrodeMundo,wubiq;in[u4 pocfi demonflrauit Homerus. Confiat igitur Empedoclem non tam afflatu quodam duiino bxc de Vni Lite pratulif[e,qudtnquod 4 maioribus ea [uis acceperat,prxcipue M ercuno, par tre cr fonte omnium Grxcix ueterum Thelogorum . isnon uno in loco uocaltfUt me Vnitatem diuinam decanta uit,celebreq; efl dtdumeius apud Platonicos: n /xo «is ftfa t«2j/ cardrjuy.Omnium rerum radix cr principium Vnitas.Eiufdem quoque efl,o </!% $to s tss, o <Ai us bronares ov vrfooSUxcu. Deus,i/iquit,u/ nus ejl:qui uero unus ej\,nomiue non indiget . Exce Mercurius confitetur , Vnum alterius nominifnon indtgere,cuiut proprium fu nomen , quem alio nomine nefis fit appellari. AriBoteles igitur ueterum illorum fxpe inepte imfor,quafi P armeni 4em imdet , quod ipfum unum uel unitate Deum dicer et,in primo de philofophix fibro .Vft/ytmVIff oi/c/lty 'terxepMiuny , sv<A't epvtrva s To\rru>ytov<ft\ irtfas ioixi Styey,dciV.’ «s oAsy ifcuvy cq}6A.t4«f,i q>H<rt,-h\t &'dy: Parmenide s,in quit,mhil claru prxpofutt,neq ; haris rerum uidetur ufquat » uttigiffe naturam, fed m omne coelum fufticiens, ipfum unum dicit effe Deum. Etit tefltmoiium Parmenidis confirmat Theologiam Empedoclis, ut nuUaobfcuritaii rclinquatur,quin fu apud utrunty Deus ipfa Vnitas. Q«od$ longe mirabilius ejt, idem Anfloteles quafi ex alti fimo fomno euigilans,aut ceu perniteret eum occulu. Uabfe ueritatis,profert bxc ipfa carmina Empedoclis,in libro dc Mundo, afferet excrtauocc eum de Deo fuijfelocutum,cr commendans . Omnia,mquit,quxud (erra,ucl aere,uel aqua generantur, usre Deo uendicantur , qui totum continet or fcg« mundum. A quo, ut ait phy ficus Empedocles, .» Quxfmt,quxfuerwt,qux pojluentura fequentur, „ ; Et pbnUutruere,uirtq;,cr formina quxq;, A tq; frrx,cr uolueres,habitantesq; xquora pifces , Longxuiqsoei. Hxc Artsloteles in libro de Mutub,dices Empedocle de sito prxdj,caf[e;\n libris aut dcFhilofopbioedc Vno.Sic clara ucritas cj\,ut nc pof/ • i ♦ r< «».. «... «II * AVGVST. EVGVB. LTB. ITP fitetuabipfo,qui comtus ejl,obfcurari.Extatetuinlibris Arifotelisdc phUofof phu,antiquiori Zenone irrefragabili argttmeto coprobaffe,Deumneceffarioef/ fr unii, ut ruji fit unus, ne Deui qmdccffe pofiiLCum aut oirmiu opthnu,inquit, ac potenti fimum effe Deum uinceret,eundem etii effe unu oportere demon (trahat. Htm ji duo uel p lures fuijfent,optimu ac prajlantifiimu eu amplius effe no poffe. Singulu enim quenfy eoru,quufmlcs inter fc omnes effent,fvre optimum . liem effe Deu,diuinamq; potentiam conflare afferens, quod ubiq; et in omnibus teneat principatum.Quxpropter eadem fieri ratione, ut ne effet Deut,qus netfc optimut effet. Quod f & plures,& alij alijs pote ntioresac meliores effent , ne deos quidc tffe. Nunqud enim poffe uinciac fuperari Deu. Etenim aqualia neq ; maior a,necfr tninora inter fe effe ■ Quoctrca fi couincitur, c r Deu effe, et eunde effe optimum* unit neceffario t u effe.Nety enim poffet omnia qua ueQet,ne(p poffet unuf, mul/ UsexifleUbus-Hac Zeno.Sicet Pxrmenidcs,et Empedocles,et A rifloteles, Deo ne ceffartd Vnitatem attribuerunt-Puit^ id uetuStifima phdofophia facramentu. Ni et in dogmatis C haldaorum inter alias proprietates Dei efl nomen VnitaUs.Qipd tn oracutu Magorum uifum efl. Et SibyUa eiufdem Theologia uates: A Afui Stkieor@~,US7mW'BtfTCcf@' ■< e!is^ios,os{ady®' &iy la3f>y.ty\$Hi,aytrhJ@'. * AI Deus unus, folutfycrcelfifiimusipfe, Efl Deus,unusfolus,maximus,ingenitus<£. Cum quibus carmimbus efl adiunda ratio Zenonis , ideo Deum effe unum,quiafk cdfifimus,maximus,fimmus. Summum aute ni fi unum effe non.potefl. Non enim effet fummus,fi pares haberet, aut multos,aut alterum. Eadem fententia Pythagu rasexMercurio,n I*mcs fi fa WrTfrj/: Vniuf radix omnium, fons , cr origa (cdicet-Diuineq; Damafcius Platonicus de Vnitate, to ty Surrrtf «A»C r riffttf &ty i/avt/l fit 7ra)t ofircujkrrv 5 c At xyyAfintfoy, wr«7<t & rwp «a/ Afl ty bpctifu xrriAn^iy.VmUs,inquit,Unquam SoUprocul obfcure,quaf fi udetur. Si propius accefferis,obfcuris,demum caterarum reni tollit apprehenf fionem.Verc igitur efl lux mcomprehenfibiis,maccefibilis.Et profunde Soli co / paratur,in quem quo magis intuearis,eo magis caeutus,cr caliges, oculosq; flu/ pentes reportes, idem Damafcius de eade Vmtate,confiderata eius exceUetia , \y ivriy\i<A<t> <nyn ; Vnius, ait, honoretur filentio. Sic efl fandum flentium Upud Dionyfium,quo temeritate excluja,Deus adorandus,(? colendus e fl,fobrii ie eo loquendum. item Damafcius; to ty tt iy.tpofoyiVmtas omnia producit.Pt rax omnium rerum V rutas. Sed alia in fequentibus libris differenda rnjciuntur. Badia probiHo cx hii qo* fcnltrunt Parmenides, & MelifTus.Empedtv ctc>,& Plato. Cap. VI. TeAiiw quoq; Aridoteles Parmenidem & Melijfum , unum er immobile det aeuiffePrincipm.ln quoujlimom hoc indu fm tf,ecsip[umVnum uocaf/ (e Dem DE PERENNI PHILOSOPHIA. n9 fcDeum,& id dixijfe omnium rerum Principium-Nam P armenides ipfum Vnum dixit ejfe DemiMdijfus ergo eodem philofopho atteftante,fentit quod Firment des. Quare conflat etiam iflud omnium rerum fmguUre principiu,eos nuncupaf/ fe Deum. Quoniam igitur fentit Melijfus de uno principio, quod C r Parmenides: Parmenides tute uocat Deum VmUtem-.palam jit unam effe utriufp phdofophid. Confider are tute oprrapretium ejl, quod tiunt,hoc prmcipiu effe unmobile. Doce iit enim te AriBoteles ipfe cauftm, qui quos in [edatur fecutus,fententu in oSUuo flaturalis philofophia principiorum libro pronunciat, affirmat# hoc ipfummo/ liens non motum. Antiquiores autem pix y «fX*P @ «* timToy, Vnum c r imr ftiobde principium afferebant. Vt tutem hoc immobile principium ejl Deus apud Arijlotelemffic eundem effe neceffe ed , quem Parmenides V Melijfus prxdut/ bant.Empedocles tutem V Parmenides, tutore Arijbtele,appeIUbant Deum no mine Vnitatisiergo idem ejl apud eos Te « piaxf^ipft Vmtas,cr unie Prittcipium.Rurfum cum cr Empedocles ipftm Vnitatem affirmet omniu rerum creatricem,coUigtur etiam id ipfum dixi f fe Parmenidem ac Melijfum . quo loco non aquamnuter interpretatur eorum Theologiam AnftotelcsQups, cum de re f bus diurnis loqucrentur,afferuit de principijs rerum naturalium fiuffe locutos , ut dicerent Vnum ejfe ipfum Ens. At quis adeo delira ffeti Nor» uidebant illi tot ffie/ cies, tot jbrmasfOculis'ne cr auribus, exterisi Jj fenfibus carebant , ut omne quod tjfet,unum effedicerentfEodem autem^autore difeimus Theologi cjfeuctujlam, quod VnitM jh omnium rerum autor: fcflixfc routeix mv xvth n dx6fa,ors t o ty it§X* . Videtur, ait, antiqua opinio,Vmtatem effe Prwcipium.Si igitur Prind/ pium cr Deus funt idem, v Vnitas ac Principium idem, neceffario VmtasiBx apud ueteres,eft Deus. Omnes enim confitentur Deum effe Principium . Deus er/ go e Jl Vnitas. Et hanc ait ueterem effe Theologiam Anjloteles.Kefvrigtur animis ad ca qua fuperius de antiqua fapientia idem prxdicabat,cuius quafdam afferebat quafi naufragas reliquias ad pojicros perueniffe.Hx funt pretio fe reliquia. Vide/ bis ergo etiam apud Philonem Platonicum ueteris philofophia confcium , fepe Deum appellari r o ty, ipfum Vnum.Affiice ditta eius i« libro deMundo.Nam ai alia cum ic oculis animi loqueretur , eorum dixit mirabilem uidendi facultatem: ypng (mso 7toJAv ri ,Toly xcert^uy Ty/ixvyii iytfv nrftftoStv/ rte : qw cupiditate uidendi ipfum Vnum perffiicue cr clare explicati, non folum ad fupremum xthera tendunt , fed inferioris omnis mundi regionibus rdi / Ais , ad ipfum ingenitum applicant. Hac Philo . Nulla fupercjl igitur dubitatio, quin ipfum Vuum,autipfdfumma Vnitas,fit Deus apud antiquos: ut Sophocles, PhocylideseademtempeflatedccantabantyCrXenophanes eiufdem tempefla/ tis phiofophus,apertc conftffus efl,aiitore Marco Tullio in Academicis ■ Xeno/ phanes, mquit,paulb etiam quam Anaxagoras antiquior, Vnum cffc omnia, nr<£ ici effenwubtlc,e3-ii effe Dtmpef totum unquam, crfcmpitemuni , cr con/ I f globata «yo A VG VST. E V G VB. L IB. • .1 II. globata figura. Drfcifcit quidem a ucro Xenophanes ut ego corrigam , tribuent Deo figuram, fed mcorrupU uerius non omnium fiut gentium. Prifom Philofophiani.Deum apptlUITe ipfum «fle ; .onfcnfuicj; ciui eum The*. ' loguutn. Cap. VII. . Liud mirabile ueteris Theologia f aeramentum, ut fiat exploratum, horum fe/ ™ culorum Theologiam, er Rcligionem,fuiffe omnium fecularum Religionem \ naturalemq ; Deo fcienttam,quam a natura fentimus animis noRris offvm,pefto/ ribusq; ctim mffnrart-Vetus Theologia uocat Deum celfifiimam, prettofifiimanti prtnumip Vnitateftixlamat hem eandem Vnitatem omnium rerum Principium . Audi mirabiliora. Dico eandem remab eis fiuffe nuncupaturo oy, ro xwjpopi ipfum Ens,ipfam Infiniutem-.Vtquiuocabaturipfa Vnitaf,idem ditius (it, ipfum Ejjf,er infinitum. Et quoniam fupenus nomen Diuinitatis apparuit effe ipfum Vmim,hoc loco probamus eandem Diuimtate apud eos duo alia nomina habuiffii Ens cr Infinitum . Principio fctendum efl, antiquam Theologiam , er quae cum Theologia finitima efl,Poefm,ab hommibus Barbam ad Graecos perueniffe. R at tio autem qua perucnit,duplex fuh.Pnor,qudd homines prifci, primi terrarum co Ioni, ab una Jlirpe orti, in quo copiofifiima uiguit rerum diurnarum magnarumqf fcicntia , eam cum alijs multis fecum in omnes terras detulerunt .Ex quo fima ' quaedam a ueterum illorum fucceffonkut per omnes latifiimc manauit , femper; quoanuquior,longinquior<j; a pnmis,hocdeterior,er quaft dccolorattor. Sccun/ ■da fiut ratio,cum pofl multafecula,quosfciendi cupiditas tenui ffet , terris fuis re/ lidis,ad exieras nationes, & ubi nomen fapientix celebrius ferretur, accedebant . lUicjj autaudiebantab as res antiquas,pcnes eos incorruptiores , aut in libris eo/ rum introfticicbant . Tertia. poRca ratio accepit , non per famam antiquam , C7 fuccepionem,fed lumen natur* fiat, quxeum prioribus rationibus conm(la,de/ duxit quofdam ad naturalem quandam,ucnjiimamcp Dei fcientiam Igitur qua ra tione nomen illud ccclejhfiwium,qnod putamus apud omnes gentes ohm nuncupa bonem Dei fuiffe,lehouab,quod defignat ipfum effe, eadem uidetur nominis eius fgnijicatio ad omnes gentes peruemffe . Erat quo# in arcanis diurnarum Utera/ rum, quas ipfas,aut earum fenfus, apparet Horni rum et Hefiodum ac plurcs altos non ignoraffc,uertfiima Da appcUatio,traUta atque expreffa in fermone Gr*cot 0 o»p,lUc qui cfl.hinc euenit ut ea res celeberrima , uulgattfiimaq ; circunfirretur apud Gracos. Huc primum pertinet, quod Plato in Timxo aggrediens e xoxdiim mundi,hanc rerum diuiftonem promittit : A liud effe ro op, Ipfum quod efl, aliud ro yn/by.ivoy,\d quod fit.Et quoniam fub Secundo omnia corporea, et fenfibi/ liamtclliguntur, neccffano fub Primo funt ab oculis feparata . Quod quoniaM idem cum Ente,<y Vno flatucbant , apparet ipfum Effe, unum apud eos tantum ,■ $$ ipfum Dcumfuiffe nuncupatum . P rimumq; afcijco eos , qui florunvnt ante Platonem , quorum^ ejt philo fopbtam Plato fecutus . Vocarunt antiqui Deum, Tdoft DE PERENNI PHILOSOPHIA. . «7* tJ op, Ipfum effe,id quod folum,ac principaliter exiflat, quod nunquam non fue rit,nunquam effe ceffaucnt-Cetera enim aliquando fuerunt , aliquando non fue / tunt-Vt ergo diuint as cum articulo dicebatur rb tp,ipfa Vmtas , etro xyaSop, ipfa Bonitas: fic per excellentiam difia ejl ro op,\pfum effe, id quod in omni re, CT effe,teneat principatum. Qjj oniamq; datur Deo ipfum effe principaliter , ui/ detur deftptan, eam effe folam ef[entum,folumip effe, ut cetera pre tUa non exi/ iUnt . Pnfci igitur dixerunt ipfum Vnum , effe Deum , Vnum 1 locarunt 1 p/ fum Ensdfftur perinde Ens dejignabat eis Deum,atque ipfum Vnum ■ Nam pri/ mo fue diurne phdofophie Anftoteles de Meliffo diat , t fccrccynjs ty oiirect %t*ou rb opiNeceffano putat unum effe ipfum Ens . Quod fi Vnum ejl Deus, Mt Parmenides cr Empedocles canebant , certe etiam ejl ipfum Ens . Et quo/ Iliam ipfum Ens dicebant immobile , Ar&otclefepe tefle , immobilitas autem da/ batur Vnitad ab tllis,primo Principio ab Anftotcle, certe hac ratione claret , effe Deum ipfum Ens H/c igitur omnia funt nomina nature diurne, ro ip,r b bp,rb ittirurop, Vnitas,\pfum effe,ipfa Immobilitas. Ac fupra primo cetera fundatur, eiq; fccundu,ac tertiu afignantur. Vbi intellexeris , de quo dicatur ipfum Vnum , ficiledc quo reliqua dicantur percipies. Tiibus teftimonijs conflat natura diui/ nam effe e 7 dici ipfum E ns,ipfumq; fubftflereUejlimonio ueteris Tkeologie,tcfH momo Platonis, qut quaft eius efl tnterpres,pofbrcm6 philofophie ccelefhs,magi/ Bre ac ducis cxterorum.Etenim cum nomen f aerum (ebouah,fit quaft tertia per/ fona uerbifubBantuu fiituri,conuerfo Iod in Vau , rVMY' foerit and/ quiftfiimum Dei nomen tralatu adGrecos b ii>p, q ui eft( Nam rb 'oy , er 0 u>\r, genere tantum diffcrunt)Promde Platonis iUa diuiJio,in quo efl ipfum Ens, er id quodfk,kwuit rem creante cr creatam. Qui cum fecutus fit tn hac diuifionc ma/ iores(reperit enim ea apud Empedoclem, Parmenide,Meliffum, Heracliti ) pro/ culdubio er 'tpfe cum Ente affociauit Vnitatem,indicans iHudtdrb op,non aliam quam unius fingularis , ac fummi Dei effe naturam. Quod fi F deas, aut mundum jdealem,appellauit ipfum Vnu,nuUa controuerfia efl- N a interprete Philone, ide efl mundus ldealis,fiue Archetypus,atq; ipfum Dci,Verbii cr Fdius Dei. Decia/ ransctp Plato quid de V no, aut Entedicerent,quod effet ocKSVhrop,immobile,aper te fitetur ipfum Ens,at<proip,ideft,Vmute,etVnifbrmitate, effe Deum. Dicit enim ipfum Ens, effe femper ide,perpetuo conflansjemper cande habens natura, eontra,quam res fcnjibiles,que femper fiant, femper moueantur,femper aut cre/ fcant,aut dilabatur in deterius. Verumq; ejl ta ex parte animorii, quam corpori, poterattp dubitari quid Plato per id,quod efl ro op,intelligeret,nifi er fuperiores .Theologos tejles,c/ipfam caleBem phtlofophu haberemus, cu qua nihil difere |Mt Plato, niji quod apud eu efl genus uariatu,ut qui erat cuyvi feripturis facris, didus ab eo fit rb op. Que uartatio iure quide duabus de caufts fida efl, tii quod neutri genus non cll apud He brxos,tum quia uidetur effe plenius, dicere Deum . . lpfun «7-* 'AVGVST. EVG7B. Li B. ili. Ipfum rjJJr, ut totam exiBcndi plenitudinem nomen complebatur , quam rcyce/- T«,'id eft,codBentc.?lus enim fignificant ipfarum nomina naturarum , quam deri uata ab il Us.Vt qui dicitur uitajion uitalis:[alus,non falutariccr de malis [celera potitu, quam [celerati: er portentum magis , ac portentofum . Declarant autem profunditis hoc myBerium Plato , ac Plutarchtts , luflmus item martyr , idem CT phtlofophus,cur fu Deus id quod efl,aut I p[e qui eft. ture autem per prxfens Qui eft,dicitur,quoniam apudip[um,neq; prx[ens,neque prxtemum,nequcfutumn, \e d ipfa fola x terna prxfentia.Vocatus eft iHc qui eft, quo tollitur error, & expio ditur fU ft cogitatio,qua crederet homo in Deo p rxteritum uel futurum. inteUigf/ musty ineo [olam cffeprxfentiam.Confulc etiam Plutarchum, quem etfireicciin poflerum,nunc paucis ueterem Theologiam reddat clariorem . Viderat idem in templo Apollinis Delphici ad alia miranda, qux prudentibus poffent ejfe grata, fcrtptum,ti,Vox Grxce defignat Tu es. Cuius cum exteri uariam rationem reddi dif[ent,omncm eam recufauit,cam<$ approbauit poti fimum , quod his , qui illuc tanquam ad Deum accederent, offerebat ipfr Deus hoc ditium, yv&Qi ovtUTay, Agnofcetcipfum .Refalutantes autem mortales [olerent dicere, legendo u , Tu es,tanquamuera, ac germana Dei appellatione -Nos enim cumuero E[fe nihil communicamus, [ed omnis mortalis natura , in medio generationis & corruptio/ nis exiBens, fimulachrum quoddam atque umbram cafftm , uixq; apparentem , fuijpftus oBentat . in quam f cogitationem coneris defigere , tanquam aqua de/ fluens er manibus comprcffa diffugit, deferens etiam qux manu teneretur . Simi/ ' lity ratione [emper a ffrbiombus uariantibus,perditur omnis rerum certitudo, CT frUitur cogitatio, dum aliud fit,aliud corrumpitur fidum, nullam rem ftantem,ue/ rcty manentem ualens apprendere. Neque enim,ficut inquit Heraclitus, bis eun/ dem fluuium traijcies , neq ; mortalem fubjlantiam bis eandem licebit apprendere. PoStea Plutarchus additno ovy ovjtos oy ro oii^lty , ngu «yLrrvfoy neat ie<pSafToy}a> ovft us ymccJioAny t7r«yei.Verum,inquit , Ens eft X/ ternum, ingeneratum,iiicorruptibile,cui nullam tempus affert mutationem. Nam tempus, inquit,cum quafi uas fit generationis, er corruptionis , partes eius prio/ res, ac poBeriores oBendunt ipfum noneffe. Nam ideffe dicere , quod nondum effenon habet, aut ceffauit cxiBerc , [untma eft deceptio . Rurfum ne pium qui/ dem, dicere eum uel fuijfc , uel futurum ejje, quifolttm nunc fit: Nam hx incluta/ tiones quxdam[unt,cr mutationes , ac uarietates eius,qux in ipfo Effe non pof/ fu infiftere. Sed de Deo dicendum eftfrmper , ipfum Eft , idq; non temporarie, fcd xteme , immutabiliter , intemporee ,indcclinanter , cuius nihil fit prius, atque poBerius, neque recentius. Sed quod unus exiftens, ipfo nunc repleat- fempitcmitatem-lure autem eft uerum Ens, in quo non olim,non futurum, neque principium , neque finis infit.Sicq;neceffecft, eumuenerariacfalutaredicett do, Salue qui es, Bcncdidus fis qui cs .Hxcfirc grauiftims [criptor Plutor/ chut. DE PERENNI PHILOSOPHIA; i7 f chus.Vt autem nui U fupcrejfe pofiit dubitatio,qum Vm tM,atq; Ens frnt idem,x? bxc fint nomina natura; diurnae , prxbet locupltufsintu tejhmomu ide Plutarclm. Quippe cum diceret hic, qui niic propofiumus,de f.tluUtione Dctucrifiima,po/ fla adierit* H&x ** tvioi rwy ?rxAccwy,ii ty . A ut per I oue, inquit ,• ficut pnfcoru nonuUi, cs Vnum.Neq; enim,inquit,DiuimUf cft plura, ficut quili/ bet ex nobis ,qui ex innumerabilibus dfjvftuu uarietatibus conflamus, quafi quadi turbd,atq; concio:c 'OAot ty Su t ]vctt r o 'oy,axnrtj>,oj t o 'ty : fed unum neceffe tH effe ipfum Ens, ficut Ens ipfum Vnum-lgtwr ipjfam Vnitatcm atq ; fyncerita/ tem neceffe ejl ineffe ei,quifemper ejlincorruptibilis,(y undequaque purus.Hlc ratio crtejUmonium Plutarchi,nullam relinquit latebram obfcuritatis , er nemi/ tu potcfl effe dubium,aptid prifeos cognitam, er praedicatam Diuinitatcm ucram, quam nunc totus mundus unam,uercq ; exijlentem ueneratur,ac confitetur. Salo/ mon quofy in fua fapietia,reprehendens imos homines, ignaros Dei , qui eum ex affettu reru noffe recufaffent,<B mc r&y oftoplvoy xrctUxy m 'io-yy<rcty Tcy cvrx yvipvcu . Non poterant frire eum qui ejl .Dionyfwfy Filium Dei uocat ri iy.Hoc Hebraice ejl, Ichouah. Quod Deu in «curi Theologi* appellatu* Gl ipfum Vuiucrfiim. Cap, VIII» foRofequens dico Diuinitatcm, id ejl, illum ipfunt,qui apud prifeos diceretur ip / * fum Vnum,ipfum<j; Ens , appellatum quoq; magno quodam , ahtfiimoq; my/ flerio rb 7ixy , ipfum Vniuerfum . Q uod non obfcuris,firiitijsq; teflimonijs com / probabo. Ariftotriesin primo de pmripijs philofophis libro , prodit ueteres U/ I os dixiffe lyeu/To vay:Vnum effe Vniuerfum. Si probamus igitur er hoc, er glijs multis eadem eosdeVniuerfo prcdicaffe,at<fc Ente er Vno, claret utify Vni uerfum, fuiffc eis ipfum Deum . Vnitas rft Dei , Vnitatcm dicunt Vniucrfitatem. Dcm ergo dbccrut Vruucrfitate -Dixerunt ergo de Vniuerfo quicunq; de Vno.im/ mobile Vnu er omnium principium dicebant. Autore autem AriBotelc,ijdcm pro diderunt t o mxy inivrrcy, Vniuerfum immobile . Et quod ejl euidentius , idem Anfloteles prima maioris philofophi* Ubro;e<ri Arms« urtfiii vrccrrof, mstxyiuisovarHS cpvnw fartepirarfo : Sunt qui de Vniuerfo tanquam una itatura pronuntiarunt. E cce unam naturam dicunt umuerfum . Vnitas autem tu/ turi, dabatur concorditer Deo i eundis. Eandem fententiam repetit in libro dc Prinripijs. Sed omnium fuper hac re nobili flimum ejl teflimonium Plutarchi,qui Meteris fapientix omnium fui temporis fuit prudentifimts.Etenim hic placita de Vnitate, c T Ex&entia,Vniucrfitate,ab antiquis proftfla , ad Empedoclem, Me/ liffum,Parmemdem,aIios$ complures deuenerunt. Declarat igitur Empedocles quid crediderit fjfr ipfum Vniuerfum,cuius flutarchus citans in placitis phdofo/ phoru de Mundo, et Vniuerfo fententia,hicad uerbumiEMundatASs <At k(t ftcyiAiy tvce,ov ntyroi ro rtsxy etr t oy xocry-oy , «JiC oTuroy ti t» wca/f 7«S n^«S. Empedocles autem ,inquitt Mundum quidem unum dirit non tamen ip futtt e DE PERENNI PHILOSOPHIA. i# ^ ’ fcendus,nec eft in numerum rarum mundanarum referendus . Deus extra Mun/ dum, omnium penes fecaufas, omnes origines tenens, folut uerut,ac maximus, a/ pulentifiimusq; Mundus , plusq; inter magnitudinem cius, atqujUus nofbidiftat WUtndt,qum inter microcofmumjpfumqi magnu, fenfibtlemqi Mundum . QJ«o fitutifte Mundus fit quafi breuifiima quaedam particula , refaeflum eius mirabili/ . bus modis, nobisip incomprenftbdtbus ab eo generatus jtel fidus. H octf, recitans .ueteris Theologix placita,fcntiebat Empedodes,acceptum , ut arbitor, ab Argy/ ftijs,qui r>y tij *Sr>y 9 toy feT 7rcttrh r>y *ur>y voy-ifisai «s aepav» , x&t titKft/yytvoy:prtmum Deum, eundem cum Vniuerf? opinantur , ut obfcurum t €7 abditum, autore Plutarcho in eo, qui eft de l fide, (7 Ofiride- v Deum in antiqua Theologia appellatum iptim Infinitatem, Cap. IX. Exponendum aliud aldfimum facramentum,quo melius etiam antedida inteUi gentur. Eandem enim caufam juiffe conjlat,ut nomen Infumatis, antiquis ftgni ficauerit ipfam Diuinitatem,et quod imaginem D ei dicerent hunc Mundum.' qui bus impenetrabile pelagis myfleriorum,u*&a% Theologia fubeft. Erit igitur cer/ tiftimus tefUs Ariftoteles,ad quem antiqua Sapientia quadam quafi ab remotitifii/ tno colle fpirxntes odores peruenerunt. Noftrum autem eft oRendere,qua ma/ pius uir operi non apta fuo diftimulauit,effrrre in lucem. Pono autem ea , ex qui/ bus inteUigat, quid illis effet Infimtum.Non enim materia prima Nam quem VniL, quem Ens appellabant, hunc edam ipfam Infinitatem , ipfamfy immenfitatem Axi ftoteles ergo primo fuse phUofophix maioris hac ait: o A' (otArnros <ph<riy a veta 70 y/ farufo y. Meliffus,inquit^tffirmat , ipfam Vnitatem , effe ipfam immenft/ talem • Deinde alio loco yi\io-<r&' 70 ey fa rtspoy «?? Quo-l:Meliffus affirmat ipfum Ens infinitum. Si igitur conftat,ut negari nequeat, eos dixijfe naturam diui nam Vnitatem, ipfumq; effe,eandcm autem rem uocat Meliffus infwitu,certe pai Um eft,candemetsfuiffe tmmenfitate,qui erat unitas, ipfumfy Effe. Eft autem te/ Bis Meliffus pro eundis temporis fui phdofopbis,fed <7 pro omni antiquitate, Defcendit enim ab ollioribus principijs hac Sapientia . qui fieri autem potefl, ut materiam uocarint Infinitatem , cum materia fit principium multiplicatis , in fini/ tum autem dicebant VnitatemfCaterum longe clari fimum efl ac nobMimum te/ J limonium apud eitdem Ariflotclem alio loco.Nam cum de infinito differeret, ait, USU ttoJvtK u>s apylty rivart&xai r£y ovftoy.Bt omnes,inqult,antiqui,de cernunt quafi quoddam rerum principium ipfum infmitum,Paul6 autem poftlon ge clarius: ty«y ccncwrcc xgu. KV&igray S>S epaerty IQi yti 7r ti/ m/crt,7Tcc/>ct r> xacipoy, curias , ttoy vevy, n dDAucy , usu rtP-m Sv ro &ci oy , ctbvivccny > ygu avctMSfoy , Siazrtp q>a<riy 0 du%/ fiytMdfjoos ei 7iAusvt rvy cpverioAoyecy • Infiniti , inquit , nullum rfl principium • tuberet ennim terminum . ingenerabdc quoque eft , c r ■ * incorruptMc, t7« AVGVST. E V (3 V B. L I ff. TIt ’ incorruptibile, utpote principium.Siquidem quod genitum efl,necef[e eft bibere fi ncmifinis autem ad corruptionem fpcflat- 1 deo quemadmodum dixtmus,pnncipiu dus eft nullum,fedipftm omnium cernitur ejfe principium, cr omnia comple ili, 4 c regere,ficut dicunt, qui faciunt preter infinitum alus caufas, ut Mente uel ami/ citum. Handp ejfe diuinitatem ueram, immortalem, er incorruptibilem, quod fer turdixijfe Anaximander,pluresq; e naturalibus philofophis-Ecce Artjlotclcs ext - preffeconfitetur,ueteres dixijfe,omnia compledi cr regere ipfum Infinitum. M libro autem de Mundo , omnia regere CT continere Deum fatebatur - idem ergtr, to interprete , e fi Infinitum ac Dru* . Deniq; nullus relinquitur dubitationi locus, dim ait hoc effc ipfam incorruptibile Diuinitalem-Triaq; de infinito dicit maiores flatuiffe, que foli Deo conueniunt. Ejfe principium,ejfc incorruptibde cr immor tale,omnu continere,ac rcgcre,Teftemq; unum uocat antiquoru Anaximandro, in quoru numero neceffe eft etid fiiiffe Meliffm,qui mundii Empedocle dicebat ejfe particulam Vniucrjitaus CT InfiruUtoNrcrjjc effefitijfc Mclijfum,qui pro/ nuntiauit Vnum,® Infinitu idem ejfc-Neceffeitem efltuifjc Anaxagora , quem Arijloteles ait de Infinito dixijfe. Stabilire, ac firmare feipfum , ipfumq ; in fetp fo fxtftcrc.quify dcclarauit caufa ti , ipfam vgy. Mentem- Q ua de [olo Deo dicit iu/ re,merito poffunt-Apparet autem cos hanc Infinitatem, non corpore magnitudi/ ni dcdiffe,fed Diuinitati-Siquidc Arijloteles naturali fiimisraiiombus co11igit,lnfi/ rutati effc ipfam Diuinitate: idq ait creditu et affenuab antiquis-Nec uero melius quifquam naturam Infinitatis, ati Jj ipfe,dcclaret Dicit er.im eam neceffario care/ re principio,® fine, e? effc omnium rerum principium.Quafo, quid cx his Ari Hotclis uerbis fequaturagnofce- Sequitur enim,folam infinitatem, id cfl, folii De u carere principio CT fine,natura Sequitur eundem neceffario effc Deum atq; infi/ tutum. Sequitur item ab eo omnia profici fci,® gubernari, eum q; omnia contine 1 re. Ii eft,triafcquuntur Deum, ut omnium generator ,® autor er principium, et conftttutor,ut omnia contineat, compleflaturq;, ut Graea uox oflendit, poftremb nt gfibemet,alat,fbucat, f 'ufiineatq Hac uero illius afflatu dide , in quo uuiimus, acmouemwr animis, er fentimus-Atque Arijloteles referens eorum placita, fem/ fer addit. Videtur, Probabile efl,ut ftbi atque patribus uideri er placere , prafefe/ r at- Nonjunt autem difiimdta,qua ® abeo,® ab antiquis de Infinito dicuntur, his qua PLtto dicit,de omnium Rege, circa quem omnia dicebat exiHcre,quod re/ fere,® continere de fignat. Infinitatem autem iUam corpoream ueteres ne fomni/ tuere quidem. Ari ftotclesfy colligit iflo loco eum qui principio,® fine careat,elfe neceffario infinitum -Deus caret principio,®- fine, infinitus cfl igitur - Itaque ftuc prudens flue imprudens,eum maioribus fentit - Qttoi apertioribus expref.ii ucir/ bis, in libris philofophia,cum primum motorem probat infimtum,quia mfi infini tus e\fct,infimtam mouendi uim non b abcret-Si no habeit,no poffc infinito tem/ pore moucre.wiAli/ yjl <Avwiuy «WfOftWW occati'*;. : N iU enim ha/ bere DE PERENNT PHILOSOPHIA. 17* Ifff uim infinitam,quod jk finitum jc terminatum.Neque uerb de temporie tofi/ nitatepofircmoloco dixiumo etiam dixit. Nam tofinius temporie efficitur ex \n finiute natura. pofje infinito tempore monere, eft indefatigabilis, er indeficientis natura indicium. Ratiocinature^ toriftoteles ex atemitate motus, atanam ,cr in/ defiuigabilem uim ipftus motoris . A Jl ego,ft AriBoteles,ex motu infinito, qua qui dem rado non patet quantum decuiffet,ex longe podoribus argumentarer uim in/ fimum DeiVtfieiuifum efi primum motorem, ex infinitate motus , effe infinita potentia , neceffano jit eius indefatigabilis potejhs, infinita fapientu, quia regit, fuftinetq; mundum,quia prouidet,ornniai j; habet tempora in numerato . H ocar/ g uit eumeffe infimta uirtutis, infinita natura. Leuate,inquit, oculos uefiros in cct Ium, er uidete, quis hac creauit. St motus atcrnus , Anfiotcli placuit effe infinita potentia Dei tejiimonium,curnon ipfa pulchritudo,conjloniu ufusiQui eduxit, inquit,propheta,dc calo mlitiam eorum, c r omnes ex nomine uocat , pra mu l/ titudine fbrtitudiuis,cr roboris, uirtutisq ; eius,neque unum reliquum fuit . Videt quam locupletius propheta, uirtutis infinita te fihnonia proferat, non recedens etiam a ccelo cum Arifiotclcf Aristoteles folum motum, propheta creationem, nuil dtudinem fieUarum,fcientiam earum creandarum , er creatarum . Vtfi habet irt numerato, fmgulam quamque ftcUam,ut pofiit nommatim appellare unam quam/ que,id bnmenfx [cientia eius,cr [apientia jit indicium inuenicndi, creandi, fcien/ da, quod teneat omnia carum nomina. Qua efi enim alia caufa, nift quam uctcres de Infinito dixerunt,vrtfti^</// xssetvrx,continere omniafPropheta clamat mul titudinem fortitudinis, roboris,uirtutisq; diurna efficere, ut ne una quidem fit Hei/ la refidua,quam Deus non uideat,no[cat,tcneat,plur/q; alia inuenies in f acris l i/ teris produci tefiimoniafuper incomprenfibili infinitaq ; potentia Dei, ut hac Ari/ flotelis ratio fit omnium minima, er tamen effici uultexea,utDeusfit infinita uir tutis. Confidera emm,quo uelit,nolit,trahitur Arifiotdes . Nam quod dc infinitate uirtutis dicit,de primo motore dicit. At nift ex alio colligas hanc immenfam uim / tem,nihi unicum, ac pracipuum motoris illius colliges . Nam er extera toteUi/ gentia(ex Arifiotele loquor) mouentinfempitemum . At tu argumentaris, ideo motor efi infimita uirtutis, quia in omne tempus mouet .At Sol, at Luna , nonne tnouent atemos motus i Cur ergo de folo primo pradicas infinitam uirtutem, ciim ftifti proprios motus habeant atemosiVidebas igitur aliquid peculiare,cx quo ad conftfiionem uirtutis infinita illius primi deucnifti, exterorum uimaternam con / ticuifii.Tota autem ratio,eo loco tendit in primum. Nam profequens ait,Nobis an fi ex his, qua propofita funt,et definita,dicendum efi,lpfum principium et primi prnniu qua[unt,per[e,cr per accidens ejfe immobile, monens primu et aternum Cr unicum motum.Sedad antiquos rcuertor. Dicentibus igitur Olis, ab tofinitoom fia contineri,cr regi,cr gubemari,cr ejfe principium,autore Arifiotele , profi/ flo de Mente er totelligentia neceffe efi eos dixiffe,non aliquo infinito uel corpo/ m rea. 1.7 S i AtfCSVSf. EtfGVB. LIB». IIT» reo„ud mdniNeq; enim uel corpus,uel inane,habcnt uim continendi, & Yegen/f Ji.Sola ratio guberna, filius Mentis hoc officium.Si igitur Injviitum gubernarer adeo gubernat, ut etiam contineat, u‘ique er fenfu, er intclligentu , er fipicntk poUct,fipit,uidct,cognofcit. Cui autem potej} merito infinitum fipere affcnberei nift Dr ofCum igitur pnncipatus,ac gubernaculum Vniuerfi Jit filius Dei, hac au temdtu funt ab eis ipft lnfiuto,certe cUnfiimum e ficos immenfitatem , ac Di/ uinitatem copulaffe Quod aperte philofiphus ipfe confiffus ejl , afferens eos di/ xiffe Infinitumrb 6uopxwtvxTop,QUwA\$pop, ipfam Diumitatem immorta/ 1 em er incorruptibilem- Comp otuno eorum, qui funi ante JrmonQrata i* lententia prtTcorim , nomini» buiqi.quibui appellarunt fummam Diuinuatem.cx Simplicio, quilit ros eo» rnm l«git,quodrctulit etiam doeh&imu» Beflarion. Cap. X. operapretium cH audire Simplicium , antiquoru Theologiam explicantem , &ut omnes corii fuper uera,fuprcmiqi Diuimtatcfentcntia nofiantur,cfuas Pro/, phe tarum, ApoMorurnty Theologia congruentes effuderunt , hi/ici]; jit per/ fiicuum,eundcm femper Dominum,ac Deum mundi eundis in notui ffc , ab uni/ uerfts adoratum , mundi creatorem pradicatum . is fuper primo de Naturalibus principijs Arislotelis aittNeceffario inquit ucl unum ejl principium,uel plura. Si autem unum,aut immotum,aut cum motu femper. Et fi immotum, uel mfmitii, ut Meliffus Samius dicere uidetur, aut fiiitum,ut Parmenides Eleates uideturdixijfe , ov <pv<rmov sac^tioi/ teywrtS o\rrot,iJAx srtfl t ov or t&»s oWoji Non de naturali elemento dicentes hi,fcd de co,quod uere cft, yixp /it «f/ J [lu/ »7 91 y/T>'opKj TgXp,KJ VT\ 7I<c7Ii.fX<r^Qfl 0{/, BTt X7T(tgSp, VTt KtVV ySiucp > Mgiitisp 'S.hvaQiurlw re p Kotoxpwop, r>y vxfpSb/ic/hs Jis* fxntSttep, yxwnSiSn efvo-lp o Otoepgxsot b/aoAsyHp tTVfccs csv kx A Asp)ii r? 7rfei tpvmco; iso&ucs^ yumtdwn? rirv Jlofn.ro tq Tnxp,y°p 8icp tAtvjv.o hvo<pxvH5,op,tvx /\ (/lanrvo-iptn rfi tthm* J i -so» , » i _ »...</ , • t > rup Kfccrtsvp esu . 7 jAaovup yi c§ epnxip orrup o/xoias ccveyxn V7rxg' ' yjy 7ix<n ->e ttpx Tdy,r> j 7towro»y Kgccnsop,*] x ^ip,(Jios,«ytt>H&if ' tfi\<Jl«Kwyi \k $ Jldp,royiyvoySbropHVi -r oyo’us,ti xioyclv ysyrt rxi.Vnu autem Principium, fiue Vnu quod ejl er Vniuerfumjteque terminatu, neq; infiiitum,neq; motum, neq -, quiefcens,Xenophanem Colophonium, Pomi rudis praceptore jlatucre dicit Theophraflus,confitens alterius effe potius, quant biftoria naturalis, memoriam opinionis uiri huius . Siquidem Vnitatem hanc, KJ Vniueifitatem dicebat Deum Xenophanes. Quem unum quidem demonfbrabat , ex eo quod omnium rerum ejl optimum:Nam mukis,mquit,cxiRentibns neceffa/ rio in eundis e flfupremum. Optimum autem omnium, o- prallan ti fimum, Deui ejl- Aeternum autem uel fine exordio demonBrabat, ex eo quod oporteat id quod fit, uel ex fimili,uel difiimilificri-Sed fimde,inquit, impafiibde ejl a fimdi. Nihil e/ tum magis gener arc,qidm generari conuenit fimile ex J mli- Si autem ex difimili fieret* DE PERENNI PHILOSOPHIA. 179 fi eret,erit ens ex non ente.Et fic ingeneratum c r atemum demonfhrabat,cr ne/ quefinitujtetfc infinitum effe, quid infinitu quidem -id quod non ejl,ut ne<p princi pium habens, ncq; medmm,neq j finem. Hac, cr diu quadi Simplicius , in quibus aperte confitetur retuliffe Theophraflum, Ariftotelis difcipulum,non fuiffcficie* Jam mentionem de opinione Xenophanis in Itbris de Rebus ndturdlibus • Quippe qui non de rebus corpcnreis,ex forma, cr materia conflantibus loqueretur, fed de fupremo acfmgulan Deo,ut potius Theologus fuerit iUic Xenophanes , q phy fi/ cus phdofophus. quo quidem iure coarguitur a difcipulo praceptor , qui inepte Theologiam antiquorum cum rebus naturalibus coinquinauerit, nec intellexerit , uel MeUtgerc dif>tmularU,uetufU Theologia bonitatem. Hic etiam cerms.ut Sim plicius affirmet,Xenophani praceptori Parmenidis Vnitatem,cr Vniuerfttatem fiuffc nomina fummi Dei. Refert item Simplicuts, Nicolaum Damafcenum dixiffc , Parmenidem infinitum , V immobile appcHaffe principium in libro de Dijs . quo probatur infinitatem, cr immobilitatem Deo dediffe. Alexander item uult P arme nidem^eumappelUffeTermmti^etcrepcufoifyiiSjSpharicumti^ueTowccr/ rscj(6&t(/ oyoioy.quu undiq -, fornle- Eumq; omnia dicit intelligere ac fentore: AM’ t&rxvwQt rroroio vov,cpftvi nxvTXKfXiAxivfi, Sed fine cura animi,res omnes mente mouere. Quid hac Theologia diuinius,Deumfolis nutibus cunila mouere,omniscur*Ja/ boris expertem! De Xenophane quoq; dicit idem Simplicius . Verum Xcnopha/ nes inquit, diS nsxrTCoy antoy © malr rcoy wnfccviyey^ kivho-Vusxv to €? wdwvs xvrisci)(ilx$viix(ivx7i3H<riy: Vt omnium autor , CT omnia fuperetninens, extra motum, cr quietem, omnemq ; contrariam elemert Udone.Parmenides autem inquit, quod jimiliter,cr eodem modo habet,V extra omnem mutatione,fvrtc et operationem cr poteftatem. QtxerxytvoS xxivn to\s tevxo xvvyMti,(£ yoi >oy c£{ wxrrtoy 'ifvfMywoyyoIoyxxiyyToyfTtAtSet, Tej) wxy oroyut urxitSpeculatus, immutabile ipfum laudat, cr folumjit ab om i ttibus fcgregdtu immutabde exifht- Huic nomen effe Vniuerfitate- MeUffus uero, inquit,immutabilequidc ipfum funditer conftderabat.KXrxtftTO d.vWA4nfoy s<rix$,@ to oarifoy pl</lvrxyna>s,xrr4foy xtsro canfHvx to, Stenoip Uffi xyirrfToy.Secundum autem fub flantia indcficientti,et infinitatem uirtutis, ipfum infinitum,quemadmodu CT ingenerabtle,pronuntiabat- Quonu igitur non ejl fiilusftsi 71 usa ni iiy,<& xp^uy ovk 'tyif, nMvT^, xJiC torjfty t«:E/l,er fuitfemper,ct erit,et neq ; principium, neq; finem habet, fed efl in finitu. Nam fi fihus,inquit,fuiffet, principium utiq; habui [fet, et finem.ccc/ piffet enim aliquando jiflus,finif[et e di aliquando,Cum uno neq-, coeperit, ne<p ieficrit,fcmpercrat,non habens principium,ne<^ finem,xNC bi4poy,fed infuit tu efl. Atq; ita inquit cum fecundum tempus fine principio, cr fine <& xu 'oy,cr frrnper aiflens oflcndtkUM Pmatidef attcfkns eifdcm prope uerbis: m * hs kVGVST. EVGVB. LIB. IIL • Ingeneratu* eratfempcr fine morte futurus, ' VwciMjCr totus, flabilis, jlnc fine perennis. Nec fuit ipfe unquam, ne# erit, quia nunc fimul orne eJU 1 dem# exiHens,eademq; in forte moratur. Sic flabilisq; manet,nanq ; Sium magia nece fi Vis habet,afbringensumclis,claudris<^ coercent* Vnde nefis is qui ejl,includi finibus ullis. Quem nulla unquam rerum fotticitauit egefia*. H ac & id genus alia Simplicius adduxit ex illis, qua etiam producuntur a dodifi fimo Beffarione-Dixerat autem a principio Simplicius, quod Xenophanes, et Par menides,cr Melijfus m/i pl votffnt KS& wf* 7*5 xfX»? JistAi<f>X*<reV, De intelhgStili V primo principio locuti fuerant-Non falicct principio corporeo, fett fbSLJed intcUefluali,inuifibSt,nempc Deo fummo- Eumcj; appettaffe philofophot hos Vnum & determinatum , quia fit infimius , determinans omnia, perficiens: H&fcofj /t TfcAos TWf/7 rivrooy wq ygu, uero finis omnium , quem/ admodu C7 principium.Huc item appcUajfe Parmenidem damonem,id ejl, Deu. liw \yy.i<ru> TsotMTCcy IJfovytvny (C? Tsrcmq l&W.Qui fi inmedio omnium omnis generauoniscaufa,cuius cjlcarmen:. *Ey efi /*£<ra> tjPt a>y <Pcuy.toyfoq rsaurix kv£h$vx. Teurrlw ygu&iuy euriecy esveu. eptfoi. 1« medioq ; horum Damon qui eunda gubematx Hanc c T Deorum caufamfuiffe dixit. Quia, E$ Deis primum eundorum fecit amorem. Eudorus etiam referens placita uetufla Theologix,pracipue Pythagoreorum. eodem Simplicio autorciygu tue t «Mioy yp emoyyufyiy lefcc Qey avcuTup •acunuy, n sfi,uq «y ycju <?l vAkj, niy ovy *>y Tsceurrocyftfousitii y* ywHkutroty,T^7B <f£ mou. yoy vn\.ftu/u 6ioy. Quod efl,Et fecundum alium tnodum,Principium dixerant omnium reru ipfam Vnitatcm , quod ab eo natafmt omma^etiammateria prima- Hunc autem effe fupremm Deum . Syriamis quo% DE PERENNI PHILOSOPHIA. *U 191 nii fuit proceptor Simplici j, fupcr librit Metaphyficorum collaudans, defendens (attendas Pythagora: er Platonis ,ftc perhibet: Archanetus c r Brotinus, ois U jraxsAsSmi/ o S«ai vttim r> tA%/ yj/cSftpoVtftif 78«S oAsif «t7W{/ , joajrovros •? 'din&, vj 7I«chs ft »h$» Quosfecutut ejl diuinus Plato, dtuiniiUi uiri, Vniutem dicebant Deum, ut unita/ t is rebus omnibus caufam,omnisc j; rei,uitx<fc autore. Ex his igitur omnibus claret quanta fuerit apud prifeos ueri,fumnuqi Dei cognitio, quam jit uera , fufricicdaty omnibus hominibus hodierna religio, qua tanqua magna, largaq; lux exorta mun io,aperuit,pofuit ante oculos omnem qua per omnes atates procejht ab ■ exordio mundi, fapienda-Fccitq; ut nofcerentur, omnium in ore confonarent, pueri, foemi/ na caderent, qua uix a paucis quondam fapiendfiimis tenerentur. Sic apparet una eundarum gentium religio , a qua nemo fe debeat aueQere , quoniam hac ueri/ tasfola. EiJtm rationt durifTc prifeot Muidum imaginem Dei. Cap. XI. jMaginemautem Dei effehunc Mundum fapepradicauerunt, habet' que pro/ *fundifiimum myflerium . Non potefl enim iflo Mundo maius prater Deum cogitari : Immenftus autem Dei , qua nequeat intelligi, er percipi, rerum no/ P rarum induijsfignificatnr • Quod fi Deus cft maximus , imbuero infinitus, certe non habet rnji Mundum fui magis fimile . Erit autem Mundus apte imago Dei, fi prius confideres naturam rerum unarum , atque imaginum ip/ ferum. Si confideremus , quid intn exemplaria intnfit , primasque ip fas res, atque earmftmulachra. E cce enim cum uaria multiplicia $ funt fimulacra,re/ ferentia fcCicet res ipfas totae , uel earum aliquam partem,interiorem,uel e xterio/ rem fubftantiam,cr qualitatem, ut filij parentes fuos . Referunt enim cum primit buntanitatem, quam ab eis acceperunt,nonnunquam ingenu,fepe colores, ac li/ rteamenta,gejlus item,cotaacp id genus. Sunt alta rurfum fvndackra, fmlitudi/. nem tantum eoru qua reprafentant, reddentia, intcruaUumqi ejl 4 fundatis ad ut ra maximum,ftc Mundus ejl imago Dei,rcicila quidem natura corporeaificut ex imagine humana in lapide, reijcis naturam lapidis , accepta tantum humana efp/ S' . Vt in lapide cognofcis hominem , fu: in Mundo Deus tibi reprefentatur . Ni/ enim cogitabit homo, toto Mundo maius , fic cum magnitudinem Dei nullis ttiftb ilibus exemplis ( quoniam infima funt,cxigua$ omnia ) pofiscoUigere,ap/ foret tibi in toto Mundo . Cogitet igitur Deum ita maximam , uniuerfalemip na/ luram ubique profentem, omnia uidentem, audientem^, cunila continentem, nulla re complexum notionem q; eius aufugiente, ficut in mundo cunila contineit tur, nMtfc non ejl in eo, per omnia circuneunte,fefe $ extendente . Qwd autem cogitabis de Deo uerius f quando fi non humana mediocritas , minus item coiero animalia , terreflrcs , aquatico , acria q; res ullatenus , propter non modo medio / ffitatem, fcd cotera dfitmilima , poterunt animis eum exhibere noftris, ut indi/ .. . j ’ ' » i t»* AVGVST. EVGVB. LIB. IIT. gmj&fufk cogitatio, perinde fi nefcientileonem,quis mufcam aut fornicum oftrtt deretjimile quiddam leonem effe iicens.Sic quicunque Deum alicui mundant rei Mfiirmlet,plurmum de maxima natura detirabatut fi Mundum ipfum,quis no mx iorcm,quxm pingi folet, afferat i Efl tytur D eus maximus Mundus , ftcut diuerft ratione, homo paruus. Ejl Mundus fipicntix, Mundus funditatis , Mundus intelli/ gentit,Mundus uitx,rxtionum,fvrmarum . Sed quoniam b xc inuifibilia, v ipfc. inuifibilis Mundus, conflans ( fi dicere fis ejl ) fed conflans tamen ex inutftbilibut rebusuta quidem coflans,ut non ex alienis, fed fuis , e ofy maximus unus Mundus. Prom qui prouidcntwn( pauci tamen ) fuflulerunt , Deu/m non putantes fentire, nofjec f; mortalia , non uiderunt huius Mundi magitudmem , nec fenferunt eum itx ubique prxfentem , ftcut aufugere non potes , quin femper a Mundo uidcsris, continearis . Hac ratione , I ouis omnia plena dixerunt . Et Aratus , omnes fe/ mitat,ubicunque concilia fmt hominum, omne mare,porlus omnes , effe lour ple/ nos,unquam Mundo inuiJibili,omnia inuijibilitcr ampledente. Prxdicauit hoc d/ lc,qui per calum,liqudumq ; elementum, fidera, atque aflra , totamq ; molem, ac magnum mundanum corpus immifcere eum fefe dixit , afredans V tpfr inuifibi/ lis iflius Mundi uaflitatem,per omnia fic inuijibilitcr prrtinentem,ficut per omnia wfibilitcr diffunditur uifibdis Mundus . Eadem ratione Deum dixerunt animum per omnes Mundi partes intentum, CT commeantem , ex quo noflri animi carpe/ rentur . Vtique perfimnes Mundi partes intentus aquat necefftrto totum M un/ dum magnitudine fua . Mundana autem partes ufquequaque dtffufeuide/Uur,in/ tefttus per omnes partes non udetur. Ejl ergo Mundus inuifibilis , tendens per to/ tum Mundum uijibdem inuijibilitcr. Hoc dixit Pythagoras,maiorum Theologum imitatus,eamq; prxdicans po fleris . Hinc quoniam Mundus efl imago Dei,dixc/ runt Pythagorei, w Plato ejl eos fequutus , Deum , qui Mundus ipfe intelligibilis effet,creajfe Mundum ipfum , ut quaji Mundus ex Mundo fit natus , uixibilis ex inuixibili,mmmus ex maximo,temporeus ex atemo, corruptibilis ex incorrupti/ bli,uijibilifcxinuiftbtli.Et Plato ftcut inifloMundo eunda animalia uijibiliter, fic tcc yif vorrot fia mcwTX utttro iy Ucvt m wtji Ac&oy l\<{, KttSxmp b x» 07405 H(MX,ocrX7i i/Ax i nnenx ovvtsHKiy of «r« : intclligjbilia uel in/ uifibilia , Mundum iQu in fe ejje complexu , quemadmodu ipft,cxterdque anima/ lia, contineamur ab iflo. Sentiens reorinuifibdia animalia, qux Mundo diuino con tinentur, effe fontes illos, originesq; rerum, quibus infinitus fapientixdiuinxexu/ berat tbefaurus,maxmusq; efl Mundus iUe,plenusordinum,ac rationum, plenut formarum vov rip, non uifibilium , fedfola cogitatione , licet debiliterapprenfi/ bilium more diuino.Et TimxusPythagorxus,ipfum item Deum uocat i vJlxJAi/ tccy Ko<ryio\j , Mundum exemplarem, quajfi is cumiUo gerat ftmilitudinem. Sed continens ifle eunda uifibilucr:iUc,ut iUi loqui folebant,diuine,mentaliter,fapien/ krjnteUeflualUcrtnon ad morem iflius, qui co^oraliter,comptibiliter,uijibliter •' continet , DE PERENNI' PHILOSOPHIA. _ -*U cdfitinet, CT diffunditur,fcd modo quodam fupcriore,qui dicitur w«t wS, per mo/ ium mentis, ftpientix,ratione a corporibus uaria . H doci di diuinifimam creta Mundi utionem afiignouerunt , quod corporem , Mundus , profidut tfl ex muximOytn quo rationes, firm/,principta,caufe,erunt,C7' funt, origines# innumerabiles. Neque enim ex nihilo fidus ejl isle Mundus , fed fidus ex origini/ tus m maximo Mundo contentis , ex quibus ita tancpiam feminibus fuis eunda m islo nafei potuerunt , ficutfecreto , arcano, naturali # modo , m feminibus rerum, funt forma earum- Deum »pud ufttru .Deeram tfli creitortm. Cap. XII —O/Itii histquibus diurne natura maicRas,unitas , principatus $ cognofcitur,eo r <jMOq; af, xntiquis confiffo,rcrwm omnium eum effe creatorem , non uifibibum folumjed etiam muifibilium,id ejl,animorum,ac Deorum-.neceffario unicam eius JBmitdtemjtrtiusqi ueram,cr ex omni parte immortaUtatem,apparebit eos etiam effe confiffos.Nam quod fapientifiima,calitus# mtffa Theologia , diuino benefi/ cio clanfime cognouit,Deum folum ab atemo fiiffe,Deos autem, id efl,diumio/ res animos,em aliquando creaffe , ut qui reperit tantam animorum Diuinitatem, teneat neceffario rerum eundarum prmcipatum,quoniam antedat Dijs,eorum< p eft,ficut c r noder Deus er creator. Dijs autem at# animis nihi ejl in omni mun/ do melius , eadem illis audita creon fiffa , pradpue melioribus eorum probatur. X quibus fentenda dependet caterorum . Rfjmmt enim omnes adfapientiores. Surit autem jine dubio fapientifiimi Orpheus, Hefiodus, Empedocles, Viato. O r/ pheus clarifiime tedatur,ab eodem fimul, eodem tempore generata fiue creata om nia, nutta re,qux de Mente eius non p rofida Jit , exclufa - Nam ad filium, quem creatorem mundi, firmatorem# orbis fu friccr exhortabatur, hanc uelud ex oracn lo profudit uocem: M ivoy J' (fyogee Koo-itau ewcwrce TVTroniw, Eis «A ' 0U/‘7B7tAj»s,yjcs inyovtt neurrte TvrvKUU* Et folum regem firmatorem affiicc mundi, Vnicus ac fibi perfidus, funt omnia ab uno. fate Orpheus, cr fmgularem uocat cum mundi regem , cr unum dicit eum effe , quo fuperiora omnia comprobantur . Deinde uocat per fe perfidum, afeptrfi/ dkmcm,complcmcntum'que habentem . Denique dicit ab uno eunda effe proge/ nita,mhil non effe prolem citis, tanquam omnium rerum matris , ac genitricis fit/ pknti/ -Connumerari autem in hac ab Orpheo prolata uniuerfitate non terrefhria folum, quorum Vnitas fuerit autor,fcd etiam codefr*,id efl,Dcos ipfos,aut Ange/ los,fi quis firte dubitet, liquido Theologorum, qui funt Orphcumfceuti,tefkmo/ nio cognofcct. Ni e tfi Orpheus ab uno eunda nata dicens, Deos ipfios non expref/ [ent, Empedocles tome er Hefiodus exprefferunt.Sed ctu exprefiitab illo fummo Deo, Deos omnes creatos -Dicit cnun de eo Prgclus,i7ib -r nf>u$ius erros Sti m + #•4 ^ ^ AVGVJT. E7G7B. LIB; IfC. rie 7Tfuntc}Kj 4* rov&v rrccGet v<Qjsiri Tvct </l4Mp*s Wfeic *r Stipi Ab arcano vfecreto Deo cui la, er <rt > iflo producit fccitdos omnes ordines De» nm-Vidisliigitur Empedoclcm,tnterprctantem carmen Orphei, quo breuiter di/ Xffdtv&TXtKyovcc'trbs:Ommd\<iU*buno. Q uanam emmJuntilUommat Nempe,ut ait Empedodes,*fwbs,ut fuperiut produilum ejl, Q tu fuerint,qua fmt,qua poft uentura trahantur, , Et planta uirucrc,mares,cr famini qut(pn Atcp fn*,uolucresfy,h*btuntesq; aquor a pifces, Longiuiq; Di/. Ah uno htec omnid p<crU dicit Empedocles, mdu/ iens ‘nt hoc catalogo e tum Deos nominatim.Eccc quum fimicsfunt Empedocle t, W Orpheus,imo [uperioris Orphei,tempore pofcrior,intcrpres Empedocles.il/ \t dixit, Omnid dh uno gencrata,Empedodes quafi per induihone,pritmtd,pr */ fentid, futura, plantas, homines, ferit, uolucres, pifces , pofoemoDeos etiam, ut clanus quiddam , quamMofes , loquutusfit Empedocles de creatione . N M jiofescalum,cr terram, plantM,hominem,mafculum arfcemtnam, ficui Empe docles,beBiM itcm,feras ‘quc,tum uolucres, e r pifces dit Deumcredjfc, de Dijs ne uerbit quidem. Non enim omnia fcripfitMofes. Etdb eifdem Umen parentibus ftdrfd ejl in omnes cognitio rerum diuinarum , a quibus accepit M ofes, er He/ brafiticct e tum Spiritu diuino dofiore fit ufus. Hac proftdo mira , eandem totius humani generisjtuffe femper pietatem te flantia, fi quis eam comtaminare dogma tis impijs nolui ffet . Quum igitur Empedocles eodem modo, eodem uerbo, dixerit Deos ab uno pullulaffr,atque omnid terreBria,uidelicet iS/UcTturt,apparct ean / dem creationis rationem, idem tempus cunilis eum attribuere . Neque enim pof/ funtCfi forte quis deprauare,quodficere foliti funt nonnulli Peripateticorum , di/ A i eius conetur ) Deos ab eo diflos nafei a Deo , quafi per continuam dependat/ tum. Nam dixit de cunilis t6halsi;cn.Et dixit iw praterito quodam tempore, m/ eludens fub eadem ratione ac tcmpore,terreBru,ac Deos ipjos . Ecce igitur, quod iiuiniflima uociferatur Theologia noRra,omnis Tbeologia.frfe per terras diffun/ dens latif ime, pelagus, Creatorem uifibilium,cr muifibiltum. E ademuero hac a/ terte confrffus cj l Hefiodus,quaft fccutus Orpheum,totamq; illius temporis The 0’ iopam.QUfppe clari fime fcripfit ad fratrem,ut omnino perfunderet jibk ht onody/ yscyiuta-i &iOs,$yfnsTt cu/Qgonros, Sunt homines,Dijq} una ab radice creati. Nam Graci interpretantur illud etto3iy,ex una radice, ex eodem principio , eri/ gine, eodem fonte Deo . Nibtltj; prorfus diffentit Hefiodus cum Orpheo,er exu/ troque loquuuts ejl Empedocles . Ecce cr ab ip fodatur eadem o.igo Dijs, atque mortalibus . Quod fi interpreteris o/uc0ty,simul,ut dicat fimul, eodem 'que tem fon tutos Dcosyttquc mortales, etdem crit^Umr etiam ccnfifiioyu mirabitis fit «m m DE PEERNNI PHILOSOPHIA. •orum Theologu,que ferfyicuefiteatur , qui M ofes aut Ucuit , dut difimulauit degeneratione Deonm.Hec tria testimonii diuina prorj 'us,cr ndminndi , furi prifcorumfeculorum Theologum ff>trantu,reuelau fine caleRAus or acutis, fi/ ne diurnorum homimm,Deo<^ amici fimorum traditione ad poReros: Tres and/ itites ueteris fapientie,quos cetera multitudo loqumtes audiebat, didis 'que ] labat eonm,uociftranlur ab uno eunda nata,uifibilia & inuijibdia,Deos er homines, ealeBia er terreRna,eandem originem, idem na frendi tempus omnibus fiujje.lgt tur etiam Plato fequutus hic ipfa, quibus femper jmt,peflutq; ex his dttifime fu/ um locupletauit , de rerum terre fhum creatione loquutus : poBremo tranfiens ad ipfos Deos,quos,patnum morem fcquutus,non ex fuo,ut poBca docebo , pedore nominibus poeticis appeUat,nibilq; altius de his, priter uulgata apud plebem dif/ ferityOmnes eos docet a creatore mundi creatos . Ac funt apud eum, patrio more, populoq grata I oquentem,duo genera D eorum , primum Intctiigentii coele Res, de quibus differit in Timeo, cr m Epinomide:fecundum,quos appellat obfcuros, non tu uidelicet apparentes, ficut fxdera . Hos fecundos etiam Dimonas dicit , de quibus cifdem locis agit . Vtrunquc igitur fletur creatum ab iUo fuo mundano opi jtce,id< f non obfcure . N«<m primm Deorum genus dare feribit ab opifice illa creatos, milites idem diucrfis uerbis repetens , afferens totum ordinem coeleBem, eius opificis effe repertu,qui corpora diuina crearit , eisq; diurnas animas inferuc/ dicit: Vtinquit uifu effet clanfimu , ac pulcherrimum itherium corpus, reddens id uniuerfo fmle,circulare fecit,& ex igne firme totum, idtp genus uer/ bis utitur Plato feptfme.Ac paulo ante, de generibus animantium loquens , uti f\ovpxlnop ywos. V na,inquit,fjpecies efl coeleBe Deorum genus . Con/ cluden sq ; fuperhis orationem , w%fi dimp efxriy \gu yv/rejimp rifmiwx TfcAoc . Qu*,inquit,de uifibiium,ac genitorum Deorum na/ tura di£lafunt,fwcm habeant . Ecce eos genitos, id efl, creatos dicit, ficut loqui folent philo fophi. A Iterum autem genus quomodo fidum, ftue genitum fit , dif Jt/ ede explicatu afferit. Genitos eos tamen ab eodem opifice clare confitetur . Nci* profequens mquit: De D emonibus dicere, cr eorum noffe natales,maius ef\,quam fcultaus noBre. Credendum efl autem eorum filijs , qui fe ab eis natos dixerunt. Sic igitur habeat noBra opinio, de ortu iBorm Deorum. Paulo pbB,PoBeaquam igtur,inquit,omnes,qui circunuagantur urbes, cr qui perfficue cemuntur,utcun que uelint,ortum habuere Dij,hec,qui creauit hoc Vniuerfum, ad eos affatus cB, Dij Deorum, quarum ego rerum opifex cr pater extiti , quoniam a me fide funt, certe me uolentc,dif[olui non poffunt . At omne quod efl ligatum , efl diffolubile • Verum quod pulchre compadu m efl,beneq; habet , deBruerc , non efl probi. Ob quam caufam,quoniam fidi eBts, immortales uos quidem non eRis,prorfus'que iidiffolubiles- Attamen non diffolucmtni , neque mortalem conditionem fubibitjt. Quoniam voluntatem tr.em1mculmqf mm , er jerttut affequuti cRu, qum m i erant DE PERENNI PHILOSOPHIA. it?. lrpr,TKpitrr r jl maximus Deorum Jd ejl, non Dmonum fohim , frd totius mundi credor (quod cum effet nomen fummi c r fmgularis De i,attributum ejl pojleu ho mini nefario filio Sotumi,quem ueluti Dimonem,id ejl,mislum ex humanitate, et diuintute introduxit Plato,eumq} uulgus hominem ftctt , cr uocouit ob quidum beneficia,Deum,nominefcilicet diuint forno, lehotta , quo pafom apud antiquifii/ mos uocabatur Deus,ficut Dios,cr fu/S apud Gricos) etiam hac ratione doce/ tnus,unum ftnguUrem Deum eos confiten,citcros autem quos Deos dicerent, ita dixiffc,ficut in nodra religione dicuntur Angeli Dij,quafi Dij minores, Dtjfkdt, creati, ueram, omnipotentem $ Diuinitatem non habentes ■ Sam quod Homerus uocat louem \mccroy xf uovfuy, Deorum fupremum , imperatorem Deorum , • ab Aridotele,naturaluer,CT -i Platooe,d Iamblicho , er 4 PluUrcho exponitur, quod ftt maximus Deonm,iJ$ naturaliter, non poetice. Hunc ipfumenim ton, Aridotelcs affirmat mundi redorem, uiuificatorenv.de <jj fo dicit, Tywy/lf' iartoriito CJ vpmTty t /lpttp,cc\/ToS iA. ^ip,V7iocfoS «At d'icc Tire cera/ tuesxi:Supremam,inquit,mundipartem,primamq;rcgionem obtinet ipfcDeut, eamcj; ob caufam uocatus ejl hypatos. Hic de quodam naturali ucrifomofi d ea dicuntur, quem neccffaab fendebat Homerus,cum diceret xmccroy xpjoinuy, fummum domtnantiu:Quafi,quod apud nos de eodem, Rex regum,Dominus do/ tninantiu:et De usfabaoth,id c]l,excrcituu ccclefliu. Qua ratione ficui nobis rex corti dieitur,quia creator,non quia frmpiteniis eis, mdtor ipfe prifidet (N am in Itemitate non efl maius, ei minus)neceffarib et M eadem fenferc.DC qua re clari locutus efl PlutarchucToyctf xrO) $ rrf&roy vurxfcy at wx* euoi tbjoo-x/ yofivay.TTfonfoy A oymfosroy iuiy xQovTuy xfxorrx6iby,V7txfn» ufiiorxoty mpoiiTrt.Qui fundSupremit cr prunum Hypaton uocarunt prijet. Prior autem Homerus Principem principu,fme Imperatorem imperandu Deum, uocauit Hypaton regnantui. Principes Plutarchusuocat Deos ip]os,qui in nojbric Uteris A ngdi, ArxtatiS,*fvxltu , Potejlates, Dominationes. Hir omnibus,<juoi etnojhri dicunt,ejl d eus.ltaq; Plato in libris de RepuUicatit/Cgy 6iovsxhhIoi, "feryt yctytsoyJuyStasyJo^ijMo-xi ovfos iraycola ? yctuucrcu-Qtti . Quod fi}inquit,abfurdumjUtuimus,Deos apud poetas audire lugentes, multo minus ma ramum Dcorum.Maximum d eorum louem uocat-Et Iamblichus: iuct y.ty a fi/ *9 VKgxxAfrie etS $uxy w/ieuyorixy , n ittfuyitivijeu! tvjpcfc C? irXK\fun<rtT£y 6t£y,(& uxAisxtovBxxi^vus xirriy <A teS-Vna, inquit, confolatio ad diurnam felicitatem, qui milia ejl in uocatiomlus Deorum , maxime regis eorum louis . Quoniam igitur ejl acus maximis , citeri nunores , proftfto fibene confidercs,illius maximi efl itemitas.Eo enim ejl maximus,qubd ipfe folus itemus. Si eundorum itemitas effet, alter altero maior non effet. *4J demq; poteflas foceret omnes maximos, cr omnipotentes, qui feciffet itemof. Non enim fi naturam infricias, a fummi viuMatcfcpirati efl itemitas. Cui fuit iternum iII'm AVGVJT. EVGVB. LTB. III. Xternu efle,flit etia ut poflet uocxri I oues, quod efl ab e flendo perpetuo . Et unut tamen efl loues uel lupiter . H xcq; udo ducitur ex fvnabus naturx: ut fi unus efl maxmts,iRe certe folus xtemus.Vnus efl igitur maximus Deorum, corumcfc crex tor.Cui rei etiam dxmon ipfe,quem [cire plurima nomen indicat ,perhibet teftimo niu. Igitur cr Stoicifmlujnrodidcrum,aflerueru ntq;. De quibus in contradictio/ ilibus Plutarchus : «AiflS ylf hs/u. enhuvtt , xgx ai «Mei 9wi 7iotfcaiKn/ eioy lx«rl « \oyop,ywviTOt wty,b A ftvj iiAos W/ : Sol , inquit And/ pater Stoicus, er Luna,cxten<^ Dij kuiufmodi rationem habentes,creati funt om nesflobts autem lupiter xternus. Claret igitur philofopborum opinio de Ioue fwm/ mo,fblo,fempitemo.Plato quoq; in Cratylo,declarat quid ualeat nome louis.Alij inquit, uocant eum Zw^Alqdtx.Quxfi componas, s/lyAcT^ epi/o-Hy tow Stis:declarant naturam Dei ■ a yaJp 'isty hyiy, t ois ccfaots Tsrirty , ossi issy «fatos (t i?Aoy t » foji xpyonrrt ngu jicwiMvs Taiynim ty: No» enim, inquit, efl nobis exteris ue cur.. hs, qui magis fit caufa uitx , quam princeps, V rex omnium. Vult igitur Plato touem diflum Zena,d Grxco Zen,uiucre- QUe admodum fcimus ab e flendo uocatu Hebraice,\ehouah,qui forte efl 1 oues. Agno/ femt igitur eundem e fle I ouem , atque Deum . Qui difius efl ab Aethrufcis,quo/ rUm fermoic T literx flerunt Hebraicx,nomine Hebraico,ioues,cmprifci paulo cjjc loue,atq; Deum-DiciturHebraice \ebouab,Grxce Dios-.Dios Grxcu, Deu» Latinum,tehouah Hebraicum,louis Latinum, illud Latinum Deus Declarat item uel id touem e fle Deum. Diuus Paulus uocat teflem Aratum apud Athenienfes:ln quq,inquit,uiuirm,cr fumus,quemadmodum,quidam e poetis ueftris dixit, tcO yetfxguyivos icryiy.Huius enim genus fumus.Subijcitq; Paulus: Genus igitur, fum fimus Dei. At dlud Aratus de Ioue dixerat,fic opus exordiens. Ex <flos «fxjmdvc,r>y a/t7rsT etvafeis teSyty \tfvnyji\stu A Jlk 7ixGe i {A* ceyAeu, Fidet c/T Kv^pd)7ruy ayogeu, nisu Ji StcA ceeroxe, Kcu Aiy9ffis,7mwt Jltit xtjg*/xt$a jntV/tj. T v YXfflS®" itryiy.. Ab Ioue principium flc'mus,quem dicere nunquam Ceffant ore uiricloue nam funt omnia plena, At$ hominum coctus implet, finudxquor a ponti. Et portusclouc mortalis nanque indiget omnis. . Eius enim genus exdtimus. Efl igitur lupiter ac Deus idem, w is folui xtemut,cxtcri Dij creati Homerus iti qtantum crantiquitate,cr [cientia exteros Deos lupiter antecedat, iUo carmint tflendit,quod a Platonicis etiam aflbtur. t AM.« ^tvs 7ifrnfts,yiyoi/ti ngu7rA«orcCHiAH. Juppiter ante alios, e r longe plurima cernent . DE PERENNI PHILOSOPHIA. »•* Declarat etiam Prochu loucm iuxU priores effe principiu et finem Vniuerft: ori I POjl Philofophos igitur non ab re fvrtajfe fit audire Damonum quoque Theolo g iam , v arcanas quafdam Domitatis laudes . KuUui erit cui uel ji ummis U/ bris latices fapientia natura potandos dediffet , qui non miretur Damonum pra/ claram Diuinitads , poteflatisq ; dtuina conftfiionem. Vt 'a Damone Mortalis ,fi equis effet tam profinde durui er peruicax , ad cultum Dei , uel inuitui trahatur. Adducitur hoc oraculum non a Chrjjhanisjed a Porphyrio ChrifUanorum hoflet decimo libro ti/Aoyicoy ef>iAo<roq>tcts. Rogatui Damon quomodo Deus colen/ dus cr rogandus cffet,cum negare non pofJet,hac diuina carmina profuditi 'A$CWCCTl>«ffH7l7rtC7HgCUWVti}ICVStC, K0(r(icy Kyty.</)°d)y(£y iTlVyjByin^iCarCTK valltt AiSie/osSiaSixiis hxGl y[vO$\sHfHKT(tt Fwt’ iwt<Aifyo(i[vu}i(iyc ixiont vecn HftAsufy KA t&t 'liuy nal^oiyds n^oQe j cury>s yi oofXiS% T.u yo(f xzii§ Kc<rycv7t ngu igc&iy anfoinx Xpvtnt x&ieK&Tcci 7T0})d amem «Ax*> ar Oraculum Apollinit de Deo, & de creatione Deorum. Cap, X1I1L Cap. X1I1L ol V **• AVGVST. EVGVB. LIB. III. *• R tc carmina quoniam difficilia funt,cripfa dogmata ficilius oratione folutd in/ teUigentur,non reddam, quod alibijtci,totidem carmintbus,fed oratione foluU-lm mortahs,ineffabilis,pater etcme,\accr,fupcr mundis circunucrtentibws inueftwt, dominator in campis etlserijs, ubi poteflatis tue robur ejl defixum : inde# omnia deficis, pulchris er auribus audis xxaudi filios tuos , quos dilcxijii ad omne tem/ pus Tua enim fupra mundum,cr coelum fiderem , aurea fuperemnet , magna, a terna potejUs . Super qua eleuaris , fplendore te ipfm excitans , perennibus ri/ uts, nutriens animum infinitum. Qui producit hac omnia, formans materiam inde ficientem,qusm generatio circumuagatur, quoniam illam firmis obligafli.Ex eo/ dem animo fluxerunt geniture fanfhrum regum, qui te circunflant pater uniuer/ fahs,ey rex,cr lingularis, mortalium immortalium '# beatorum pater Que qui/ dem feorfum funt ex te nate, nuntijs autem fmgula prefiile , eteme Menti refi/ runt,tu*'# potcntie.Praterea tertim quoddam genus regum creafli, qui te fem / per canunt,carminibusq ; laudant uolentcm te , ipfi cupidi , predicantq ; nunc CT femper.Tu es pater er matris preciarum exemplum, cr filiorum tener flos, exi/ flens firma tn omnibus firmis, cr anima, er ffihritus, er concentus, cr numerus. H ec oracula, altifiime Theologia myfleria . Quanta cu fuperionbus concordia f Vocat eum patrem, regem,motoretnq; cali,mundos dretmuertentes , orbes cale fles appeUans.Eius eflde motu calejli uerior,qudm phdofophorum fententia,Dc um patrem hominum atque Deorum, uitam, falutem , non unum tantum primum mobile, fed uniuer fis orbes incitare. Non ab homine dicitur, fed a damone , quos k fidendo uocatos autor Plato,multo maiora,loge q; plura eognofientes, qum mor tales. Ecce damon ait Deum fuperuchi,fuperfirri,ac portari , mundis otitQifyo/ taoti, circumrotantibus- Mundos appellans omnes calefies orbes , quorum quifip fit inflor mundi. Quod f fuperuehi, non refertur ad motum, cr impulfum cale/ flem, fed ad fedem,jlationemq; Dei fupra calo m altiflimis cali regionibus: fentiet tamen oraculum quadam diuina gubernacula, quafdam habenas, quibus ut equus i quadriga,calefles orbes agantur,infidente defuper Deo , fub pedibus omni cale fh fe machina uer tente. Ac calefies orbes rotatos gyrantes # memorauit,ut reflo/ rem,moderatoremq; agnofeeres- E flin nofbris literis. Dominum effc in calo,fe/ dem eius ibi confi&ere.Oraculum autem m campis athcrtjs regnare , ac domina/ ri,pracipue calefit regno commemorato, quod iUa fit optima mundi pars. Et nos (atenuc Sapientia, magnorum# myfleriorm nuntius orare docuit , Pater nofler DE PERENNI PHILOSOPHI*. 19* <{ui et *w calis.Ecce & dxmon ueritatem abfcondcre non potens patret n hic eunt caleficm uocatficut eyfuperiores omnes-Patcr xtcmus primi \ fiilij fui, tum rerli creatarum. In calo pulcherrimum, ampbjUmum,fbrtifimumq; eius regnum flore re canit . Inde mortalia cernere , difiet licet longifiime . Dxmoncsfiitcntur,ufq; irt terras, oculos eius tendere, omnia diurnis auribus eum exaudire. Q ut fvtdis ora/ culis noftrisfimfmies prtdicantur ■ Quod uero [equitur, quam diurnum i homines ' introducens tanquam filios eius orantes, quod ipfe quoque docuit , pater noBcr. No* uti filios introducit oraculum: Filius Dei iubet nos eum appellare patrem no/ ftrum. Fatetur item dtmon amari nos ab ipfo omni hora , nullam effe beneuolen/ Iit , paterntty charitatis interpollationem . Nunquam iHum nos amando defiat/ gari . Rurfum iterat poteBatcm eius auream, cr pretiofam florere fupra cccli uertigine, ubi fit eius ttcrna,immenfacfc maieflas,qua fublimatus ipfe fit fupra ont nu,lummis w pelago, lucemi^ babitanunacccfiibilrm. R iuos autem ttemos,qui/ bus, immcnfum,fuum nutrire animum dicit, fenticdum efi, tum fapientiam eius hi/ finitam, gaudtaq; magna mentis fut, tum quod dicebat Arifiotefcs , cognitionem 'Dei de fcipfo,cognofcentis bona fua, cr ex eo uoluptatem infinitam capientis:in/ numerabiles item rerum ffiedes , V I deas continentis , quibus natus cB, cr nafei potuit ijle mundus. Idcirco fatim adiccit, infinitam Mentem ijlam produxiffe. quo loco,qut[ofublatis animis, arredaq; mente fimus-Vt enim fuperiores diuino quo dam,cr quafi ex aula ccelejli allato confcnfu prtdicantfmul, ex eodem q;fintc natos Deos atq; mortalcs,cttcraq; quibus mundi uaBitas efficitur: fic dxmon diui ne,ex iUa infinita Mente parta uniuerfa , nominatim Deos ipfos , corumq; gene/ ra appellans. Laudat igitur eum prinum Vniuerft opificem,firmas materix perett niter affigcntem,eamq; renouantem afiiduis figuris , circum quam uerfetur fem/ per generatio. Quodfxpe proditura philofophis , materiam fubiacerc formis, nunc uni, nunc alteri, inuiccm [uccedcntibus. Deinde tradit ex hac eadem Mente , fiuxiffe prolem regum fandorum. Reges fandos angelos uocat. Sandos , quoni/ a m ab omni terreno contagio fegregati.Reges autem, quoniam his maxima pote/ fias,ciues, Heroes^ regni calefiis,exeratus Fiij Dei, duces & principes omnes, potejlatcs etiam , autoritatesi jj nofiris 'm literis , redores item b ominum , ac pro/ tundorum uocati. Mirabiliter item docet , quid faciant in calo , totaque mundo» Afiijluntjinquit, tibi femper , c&cun fiant dextra , Ixua 'que frequentes thronum . Dei.Efaiascfc uidit Dominum fuper folium excelfum et deuatu, V Seraphin : non duo , cum jit tibi numerus multus , fcd innumerabilem Scrapkinorum , folium Dei cvrcunfiamtum, multitudinem . Etfxpc jitentur ibi fe confficdibus Det afiifiere. EtRaphacl dixit Tkobtx, Ego enim fum Raphacl unus cx feptem , quiaBamus ante Dominum, obhanccaufam, cum in hac commemoratione dxmon ejfet, iterato confitetur eum patrem omnipotentem , non eorum tantum , qui terras , fcd etiam qui calum molunt, ht immenfum genus humanum multitudine fuper antes. Horum ■ffr AVGVST. EVGVB. LIB. IIT. Horum omnium P utrem eum cr Regem dicit . iterato# confitetur eos nator, U efacreatos <i D eo, coii ufus at q; Orpbeus,Hcfiodut,Empedocles ueibo,y tyxS/ axi.Et quod duunius efl,declarat munus eorum , qui funt prefidi nimirum nun/ tijs,quo primo fuere apud antiqui farnos H ebreorum uocati Mxlachim,rmfa,nm tij-.&Grecosbec fecutos, A ngeli,Qmjinquit Damon, prefedi,funt iyyjJ* trt,Angclif,nuntijs:reftrunt# omnia,inquit,Menti vrfwAvyini, eterne,nut gne,ucncrande.Tum tertium genuf eorum nominat: quafi qui funt nuntijs prefe flifmtduo genera. Angeli fcilicet,cr Archangeliitertij aute afaflunt,quanquant etiam omnes,laudantes,clamantes,Sandusfan(lus,id# cupide,hbenter,ficut Me uoccs eorum libenter audiat . M ire# concordant hac cum Theologia Dionyfij, fuper tribus Hierarchijs Angelorum, Demonibusipfts, qui fepe abjlrufa multe conftfa funt,predicata. Repetit iterum eum ejje Patrem , cffcinRar optime maf tris.Sk enim etiam Greci locum inteUigunt,quod patris, ac matris charitatem o/ flendat erga nosDeus,cr quod condefcendat per bumanitatem,<Mcedinem # pd temam,ac maternam, quam tenerum florem dixit ■ Deinde cum ceteris omnibus fuperius nominatis Theologis, appellat Animam Vniucrfi,cr Spiritim,fcut o* iUc,Spiritus intus alit. Eo# etiam cft Anima mundi apud philofophos ■ Appellat Harmoniam ,v Numerum perinde ut Pythagoras Kpcterty , Temperamentum, quafi moderamen,gubernaculum# totius . Et ficut Pythagoras eum 'i-s/yucrty, fic Demon •4'i/yny,undc omnia uimnt,cr inteUigunt , inteUigentiarum, ac uita/ rumfons. h ec qui prefius confideret, mirabitur Demonibus etiam conftffam cum prifeis Theologiam. AlluJ tx toJtm.dc Deo, JiuiniitJ) rtbuj,te{Kmonium. Cip. XV. . Liudeiufdem oraculi preciarum , admirabile# de fumma Diuinitate teflimo/ *^nium,quo maxima declaratur alti fame The obgie pars . Rogatui 4 quodam Theophilo,an ipfe Deus eJ[et,Refronditad hunc modum: E& vsrtf igxvbs kh#!, ttxdv^St AttoyXvSt 4> Atypos atBft§ t<ri&’ Kiviy.w©' cbsAnes cudy» E si </T yiticXKXgioist xiiHyx*/©',*^ tturyiy BvAxs 7TKT«f yt)X$,u5 to-iSt&xc, vfl «i9«f ,epif e «st§ xs xy\xo#iy^HS% Otm <ft.K\wxcx MyucpityiTis Ov Stoff xvZecct kxt ccrtcf7rmy,vy «Aifva fH$sfiwos,v pSti txspy» \\J.<x/aiyog,iauf os cuSteas fctioiiTis n-ng . Ov y*f <Atony)Cttyyp </f <jv *A Alt DE PERENNI PHILOSOPHIA. »*> Aitby aUtri t7riy.iyvtrrxi tx St i curri* AvTOCpVHSi^flxttf&jWHTCilfraSVQtA.IKIOt, OvvHtcc<yui<fihoyu> yco^iy^ficy^y nt/fi voeieoy, Tiro 3ilf,jjLiKfH <fi yigts St 9 aygtAsi «/caj, I J/c cum er ipft perobfcura fmtjoluta oratione reddam . Efl fupra codefli uafli/ tate,defuper fulgor, motus, immenfum auum-Efl autem in ter beatos inaflimabilis, VKomprchcnfiUUs, nifi fripfum,confilu,conftliet pater magnus, ut uideatur. Hic lte$ atherflrt fidera nitentu,ne$ luna obfcura lucis attoUitur.Non Deus occur/ rit per femitam,neq ; ego ipfe,radijs continens,ampleflcns ffargor,per athera uo lutus.Sed ejl flamma Dei immenfa profundius , repens uoluitur rapide cum flre/ p itu . Non tamen qui illum tetigit ignem xtherium , timidus cor . Non enim habet ardorem, fed placida cobuflione,feculu feculi mifcetur ex Deo ipfo-Per fe genitus, indocibilis , ftne matre,inconcuffus,cuius nomen fermone non capitur, in igni ha/ bitans.Hoc Dcus,exigua uerb pars Dei,nos angelt.H/c oraculum Apollinis, quo toU fere traditur in aures hominum Theologia . Primum deferibit locum fanflt fi/ me Diuini:atis,ut Arifloteles etiam coelum dicit effe oik9th§;oi/ ts St», in libro de Mundo. Hunc locum fupra coelefli locat immcnfitate,fupra codefles orbes, ex/ txa anni,Solisc^ uias.Hic effe largi fimam lucis copiam,mundum lucis uiuentis,uc gctxq; femper. Hic xuuminfinitum,idfcilicet quod efl fupra tempus, quodexcce lefli moto colligitur , efl ipfa atemitas , diHa Grace «ia// , quia femper fuit, illic Xtemitdt, illius, inflnirx lucis xtas . Nec dubium efl, quin hac immenfa flamma , ardor $ fempitemus fit quod apud prifeos Theologos, quos poflea'noflri funt fe/ cuti, dicitur ccelu empyrion,ii efl, igneum. Nam etipfe damon appellat eum QAo ypiy,ardorem,cr nsvf<roy,ficem.Dicitur item Deu habitaret y 7rvgi,in igne , unde ty.wvfioy.Hoc Coelum cmpyrion,efl claritas aterna , flagrans a D iuinita/ te. Ea quoip deferiptio Coeli empyrij,\Uic nety Sole effe,neq; Lunam , ne$ aflra, genus coeli diuerfum,alia lumina, alta lux. Ad eam noftra hac nelucema quidem uideri poffe. lo annes ilio in regno, diuinaq; regione , neey Solem effe , nefy fidero, effe autem Cbnflum Solem eius. Similia mirabili confen fu locutus efl Homerus, ap probatur q; uehementer ab Ariflotcle, Olympum diflun i quafi oAoA«/«r*, totum ardentem,nomcn fcdicet Empynj, de quo feribat Homerus, Ovhvi*7ioy <A' cS< epxoi St<uyl<AQ' ebrepee Atf «I«> I'- A ) I )l * » f lmmota,hxc uento haud quatitur,nec fiargitur hymbre, Non nixi decidit,afl frlendorpun fimus albet, n Et cu*,voici Tna<r<nTcu>tm7rtT owgu AAiircUtVT*. pup 'v3it7rtAi>XT0u,ttJAx moA’ cuSf h VvffxTxt <wt<ptA§KA<it»x« </l’ aMxAtJjpoyStj/ cuyAn* Venit Olympurn,ubi fedes diuum dicitur-effe m **+ AVGVST. EVGVB. LIB. IIL Et fme nube nitor, campos hic occupat onmes. Lucem,ignemcfc iflurti non effe,quahs noBcr abfumens,ff>lcndarc effe tranqid l*tum,purifiimit,per terra Ute micantem. Hunc ftlen darem fi quii ex Homero , er kriBotele,qui dicU probat eiuf per cuneetur, unde nam emanet , dicent non i Sole-Nam Sol exunt,nec fupra calefies orbes. Ergo genui alutd luminis. Ergo uc. ri fimum ejl quod confenUnee nojbr* quof, Theologue dixit oraculu,lucem illam infinitam, campomnq; admtrabilem,Utamq; fcrenitate, manare ab ipft diuinitd / te,Soln ipfius creatricem immenfam.Hunc igitur locum,ubi tanta lux aperte cerr nitur,appe Hat ardore,ficem,flammi,igncm, dicent ea effe ccvAipcc mtfifcwt V 7op,uallem immenftm luminis,regionem lucis uajU:Ej]e a ternam hanc lucem ttt medijs beatis .circunflant enim dextra,Uuai £ frequetes:Ncc uidijjefemel fatis eft, iuuxt ufq; morari. H*c beautudo,Sttoft(C,contemplatio diuini tatis, quam Damon tanqtum unusefupemk angelis hic pradicat,dicens Deu uiderino poffe, appd/ lansq; eum Patrem, nifi ipfe uoluerit. Nam er Filius apud nos , Nemo,inquit,uidet Patrem nifi Filius, er cui uoluerit Filius reuelare.Deinde hanc lucem effe fuauifii/ mam, manantem a Deo femper.Defcnptaq; habitatione,cr loco fummi Dei, dcitt eloquitur eum,declarans qua de natura diuina fis fit ab hominibus nofei. Eumpri mo uocat ai/7o<pvH,perfc ortumfafe natum.ln quo latitat fublime myBcriu. Vt enim ad unam primam caufam omnium rerum ortus reuocatur,ibify definit, ut no ftt progrcjfus ad tn finitu, fic natur* e ius,bonorumqi fuorii caufa definit in ipfum, quoniam non habuit aliunde, quod habet,qui maior ejl omnibus. Ejl autem, ne fid* mur, ortus eiusexipfo *temus,quod if \o nomine declaratur. Si enim nulla terren* creata resfieri ex nihilo, id ejl,a nuda caufa potuit , multo certe minus ipfe Deus. Quod fi Deus aliquando non exiBens, natus ejfct ex feipfo, Juiffct Deus antequam cffetxjficiturqi fi Deus natus ejl ex feipfojst hac nanuitas fit *lema,ut er femptr fuerit a quo nafceretur Dcus.Sempcr enim oportuit id antecedere , a quo natiuitai diuina ex fe ipfa proficifceretur.Nam quod non erat,mhil poterat producere ■ kfr feris aut eum,d quo natus ejl Deus,antecefiffe, quia dicis ab eo Deum^uHulajfe. Du * igitur funt cauf*,cur hoc nomen ceinocpvHs, alti fime defignet atemtatem: quia quum non pofit nafci,nec tu confitearis Deum ex nihilo natum, femper ha/ buit a quo nafceretur Deus. Iam fi quando fiujfet tempus,eum Deus non effet,fed p oBea ex feipfo natus,neceffario fiujfet Deus,quando non e ff et. Ex quo efficitur, ut quoniam c*tera dicimus a Deo nata, Drwtt autem natum a feipfo , cetere qui/ dem res,quibus aliena i fe ipfis caufa fuit,effe quidem fine caufa non pttuiffe, catt fam autem fme eis fit quibus nM dependeret,potuiffe.Vt autem res fine caufa fua Deo,nafci non potuerunt, fic Deus fine caufa Deo , nunquam potuit effe . N un/ quam igitur poterat Deus nafci,nifi Deus prius affiiiffet . Hoc autem in atemumu maternum igitur natus ejl ex Deo Drus.Hanc neceffariam naturalifimamc^ coit fequutionem^on uidit ide, qui quum dc natuutate Da loqueretur . Verum quia, inquit^ DI PERENNI PHILOSOPHIA. 19) kquit,fieri non potcfcquin id quod Jit,aliquando ejfe coeperit, rutu* rfl ex feipfo. Error quidem euidendflmus.Significauit igitur & atermtatemyO' maieBatemfu pra ornnes,quU nullius indiget Deut, potens i feipfo cunila bon a petere Damon. Siquidem ft a feipfo hdbet feipfum . Deo dutem nihil ejl melius, utique uruuerfa ex feipfo habet-Umc efficitur edam illud AriBoteUs, eum in cognofcendo feipfo,ejfe bcatum-Nam fiexfe hdbet ejfe,uti<£ etum beadtudinem uitafua,omnia q; natura fu* bond. Vt autem dixit uiti e itu ex feipfo proflcifci,ftc etiam fapientum, quum eum appellat &JliJlccKT$y,non edoBum,quajt uiielicet etirroo-oQos. Nam cum fitfaptcntiflmus , er Paulus itoroso-ocfos , em autem fapienda non fit aliunde: oritur certe d fonte natura fua. Sic eum dicens iicnTta^fme matre , declarat tum atemitatem, tum quoniam pradicat eum ex feipfo natum , non eo modo natum , quo folent ea , qua apud nos nafcuntur,cr qua caufam , m alijt cur nafcerentur, habuerunt, fed diuino er ineffabili modo,quoniamq ; ei dedit atemitate,atemamc^ bonitatis ex feipfo dependentiam , efficitur ut jit incorruptibilis , cr immutabilis. QJ lia qui fiutfemper,aldflimam,opdmam,eminentiflimamij; naturam fibifupp er tens,non habet k quo oppugnetur, corrumpatur- Quapropter uocat eum xsvtpi AiKToy,incDncuffum,immobilem,incorrupdbilem.Hoc,inquit,ejlDeus,hacna/ tura dmina.Uabuat lucem inaccefiibilem,ut ait ApoBolus,rfl aternus,perfe geni/ t uf,non mere noBro,ejl ineorruptibilis.Nos autem Angeli(omnes enim funt Ari/ geli,bonifcilicet cr mah,Phdo<^ Iudaus confitetur, quos Mofcs Angelos,Damo/ nes it philofophis appellari) fumus exigua Dei portio:non uidelicet per transfiifio nem fua in nos diuinitatis, fed quafi quadam fcindUa, qua ex luce diurnatis fua micuerunt- lUe max'mus,folus,folus atemus-lntelligenda uero quadam quafipar tt cula diuina, quadam fcindUda,nata ex iUo , uel produfla ( Nam nafei philofo/ phis ejl creari) (fimtuali quodam modofolt Deo,nefcio an iUts noto. Et ut ait Phi/ b,rovs insoermeeo-yat &uoy, utens quadam diuina abfeiflio. Ex his conflat , tum quid fit natura diuina , tum apparet D emones confiteri , creatos edam Deos dUUo.Dcmon&ratur edam coelum empyrion,locus' que fupra fideribus^quem t/ tum AriBoteles duobus m locis , m libro de Mundo , er primo de Coelo, eB con/ ftffu s hisuerbis : Extra coelum oBenfum ejl,neque ejfe, neque effe poffe corpus. ■ claret igitur quod nefy locus,ne$ uacuu,ne<k tcmpus,ejl extra, ideo ae mi loco, • qua illic funt,exiBunt,ne<p tempus cafitcit fenefeere ■ Nr<]; ejl ullius ulla mutatio ' eorum, qua fupra extremam uerdfcinem confiBunt- Sed immutabilia, V indolen / ' tid,optimdm agunt,opulendfihnam^uitam,omneauum. EcceAriBotelespernu merum muldtudinis, res nefeio quas extra coelum collocat,fed pracipuum id duo/ tutatu id ejl regnum, cuius fiat, clementia duftus, alios animos participes- Latiusq } ■ explicuit Damon illum locum,cr melius quam AnBotcles , uterq ; tamen diuine. ' Vterq; florere ibi uitam,opdma beatitudinem acfupremam-Nam quod Ariftotelet fer neutris gem dix^nolent explicare 70 1* u,qua ibi,Damon exprcfje dixit , 0 * ItWKCCfCCt, \ V 19* AVGVST, EVGVB. L1B. III. ^ ftcJiv rpxt , beatos . Et tpjr paulo fuperius Ariflotelcs ab co loco rrxy to Sucy, V»$ Damon ccsrAtT 0(/ xiuvct,flc Axiftoteles ibi locat tuum imntenfutn. Aliud oraculum de Dco.locuqf catleflibui.quod Dciu fom, principium, creator omnium, infcrutabiliiiquod nemo peccatu cum laicacquod omnia profpiciai. Cap. XVI. . Ltij?wt<* quoq; philosophatus eR uclut calcjlis praco , D xmon,ie natura dim ■™na rogatus, afferens eadem at‘mc\ntoy TShyH,7rxrxtop <f£ x&a ' HT tcpvet /*ctAx 7rxyTcc,<pi/s<rccn rscurt «vtcAiVe. AvrocpxvHS khoyiftTeSjKtraitaT&jHSltr , ccvA®', KaJhp <A' Axap en-mpif <r(poufH<f[oi>,c?ivi*7rty cuitvtIIh (Aix&J^iTM cu/yil, Tco/t %<AiHy,lyut$oirriv6cp,TK AAst7nc<nUTo£ fcw{/, <rv</li •artotfcjov; y.n S tpus Ifigiwuy* tjnKX o-Ht (pvcrtKHi <n<Qj.yt tocA' vm? «f x vaitxy» Que cr ipfa non camine, fed ad uerburn reddam: Ejl fupra calejli igni,corrupdbilis, ardens flamma,uitalis, omnium fbns,onmiwm <uio([i principium, Q»< C r producit omnia,cr producens omnia abfumit , Ex fe ‘4pparcns,inlocabdis,incorporcus , immaterialis . illinc circum olympum diffun/ atur in orbem. Hrttc rurfum paruus promicat atheris ft>lcndor,Sol,Luna,et aflra accendens. Hac noui,Mciq; mente,catera uero taceo, Phoebus exiRcns.Tu uno defme,quos nefas fit fcrutari,propter tuam naturalem fapientiam, fuperiora uefti gare.Ecce iterum meminit illius mmenfa lucis, quam fuperius ignem, ficem,ffim tnamcfi uocarat , nunc edam flammam fa dtuo quoque Paulo nuncupatam lucem inacccfiibilem. Ab omni philofopkia Corium empynon,flammeurn,ardens. H ane flammam , qua quemadmodum 4 Sole manat 4 D iuinitate, fupra ceeleRtm nito/ rem jtt pxulo ante,cr ut Homerus,*? Arifloteles, fupra fidera , fupra motus cce/ lefles locat. Duo diuina myfleria,primo de nitore itio fempitemo,tm de loco, filo cum cum dicere jis ejl Hanc quoque lucem, feu flammam, uoc at uitalcm omnium rerum fintem, V principium.Drum uidelicet ipfum extra coelum , motus $ cale/ Res, Hoc rerum principium dicit omnia producere, atque abfumere,fvrtajfe,quod ait Dauid, Dante te iUis,coUigent , aperiente te manum tuam, omnia implebuntur bonitate. Auferes fljtritum eorum, cr deficient, CT in puluerem fuum reuertentur. Dominus necis er uita,auferens qua dediffet, fi uoluerit: In eandem cum placue/ rit,omnia potens redigere uanitatem,qua fuerunt antequam conderentur.Hoc fen Ut oraculum, clamans eum fleut uitarum repertorem omnipotentem,) ic ornnipo f . tentem mundijerumfy omnium emforem,fi ucUet- Ad cuius c onfccftum omnia contremifcmU v D£ JPBRRNNI PHILOSOPHI*. 197 cmtermifcunt. Qui tangit montts er fumigantem tremefacit olympum. Hxcq; mlto defumma Dei omnipotentia maior prxdicatio , quam motorem cum dicere calcjlan. Multo enim potentius efl,omnium tutarum , omnisfy mudi euertendi ha here potefUtcm,qudm machinam caleflcm,leuem iUam quidem, cruifua incita/ tam moucre po ffc. Ingreffus deinde de natura cius dicere Dxmojrxdicat eum zy qro<pca/H, per fe apparentem, fpedxns infinitam illd immen famifi lucem. E flenti# per fe apparens, per [e luces,afe,a fonte fuo,e tkefauris Diuinttatis,maieflatis fux lucem diffundens.Radians 'a fe ipfo, non aliena lucerna , habens injitam magtum maicflatis fux claritatem. E oij; femper ardet , tanquam Sol calcflis , illius magnjc Diumitatis imago. Item eum uocat fine loco,incircunfcriptum,quia uidelicet injmi hts,immenfe maicflatis, nuUo loco potens intercipi. I nlocabtlem item , quia incor/ poreus,cr immaterialis,exlra mundum, omnemi^ locum & tempus.VaJlitas igi/ tur immen fitasq ; eius incorporea,mtUo loco capienda. Non efl infinitus corpore, fe d mentc,fapientia.Secund6,tribuit ei rnotrn per totum olympu: id $ ad illa fiam mam,diuimfamumq ; fplendorem referas, pandentem fefe circun quaque, cundaty compledcntcm,per totam olympi uaflitatem-Quantus efl enim olympus,cum ter rx,qux centri in toto Vniuerfo habent rationem, fint uaflx, ingentes. At olympum eundis orbibus fublatum,m immenfum terra Utioribus,quantu effe par eflf Hunc circum fanda,amocna luce complet De us,nuUusq; efl locus, fi locum 1 Hic effe fas tfl,qm i ftlendore facro contingatur. Ex hac largifiima luce, afferitaccenfa lu/ minacceleftia,Solem,Lunamq;. Teflaturidem ludxus Philo , Platonicorum exi/ tnius, ideam omnis lucis, w fontem, thefaurumq j nitoris Deum , nsxvxvynxp, omniluminem,luminofualem docens, deducens ab ea , corporum codcfltuw , om/ niumq; rerum lucem . Hac diuinifiima lux ficti corpora calcftia, c r prx qua Sol tenebra funt,CT caligo, facile potuit exteris rebus dare nitorem.Prxdicat ora culum , hanc xtheriam, Solis , Lunx, afbrorum % lucem,effe tvt &*#/, exiguam t paruam,minimam,obfcuram:Reputa igitur, quanta fit iUa diuina claritas,cui fdn I illa quxdam ed lux [olaris, omniumfyfiderum c oUata . Hxc,inquit, funt qux de Deo mihi f cire datum. Hxc uidi e T noui. Et fbrtaffe dicat ad hunc modum. Cum aX, iUam claritatem uenturus effem(utinam mea fceleranon obfltiiffcnt) oblata mihi, fuerat,?? ut prxmium propofita-Vidi eam aliquando, fed proad, uidi animo. Cx/ tera taceo,non licet homini loqui- Sunt enim arcana uerba,id cfl,arcanx res , quot tu quoque abfifle fcrutarfquas te [cire nefas . Noflcr. Theologus , Non licet ;Dx/ mon,cv &yu!,Nefas efl, Defme ferutari , amorem compefce quxrendi . Nec fas efl, quo tibi compares fcientiam,quam uti naturalem poflideas, arcana rimari coe lejba. Tenes qux teneri de Deo,potuiffentRogatus item an quis peccans , Dcim> Utere pofyt,refpondit: ^ , ov</ltis apAnSoi t os©' ootfohn } , hoysis v7nK<pvyot afauitoy fatte. a i - . H J- VCW7K: 191 AVGVST. EVGVB. LlB. Iit. Pcw7*fa37fAxfH,7rctvTv!kctlst<piyt>Tciu 1 Pttvrcc fmtycy£y,bm(ie7Tv«im >(gu lp7rtt- Qjufu.it, Nemo proftdo,qui talis efl, Deum Utere pofiit. Neqtw fagxdbus do/ Us, aut uerbis acerrimum oculum fubterfugut . Omnu plent Deo , De ut ubique uagatur,omniauiuificat,producit(^ quxcunque ft>trtnt,CT inambulant. Ecce que demo fmgultrify Deo prxdicat Dxmon,funt e a,qux de Anima rrmdi,Poeta di/ mus: Spiritus intus tlit,tottm $ infiifa per trtut. Mens agitat molem, cr, mtgno fe corpore mifcet. Is De ut ubiq; efl, omnit uiuificins,cUns omnibus qux uimnt,el monentur, uitxm , V motum, portans omnit uerbo utrtutisfux.Emq ; funt omnia plenx-Eoq; is efl quem dixit Aratus,cr eum fecutus Poeta, louis omnia plent. Non alicuius uideli/ tetfiditijfcd ucrifimt,natura!ifiimi Dei, de quo,uelut diuinus Theologus hxc edit oracula Dxmo,prouidentix diuinx magna conftfiio,quam nuUi peccantes pofiint effifgcre. Ide atq ; lUud in f acris literis. Si afcendero in cahm,tu illic es.fi de fcende ro m mftrnu, ades. Quata inter uirunq; oraculi I concordia f Dxmon oculum Dri akKtlcoy , Eortifiimum, robufcfiimum, acerrimum , omnia contuentem, terrtt , ccclum,marecolluBrantem. Quantumuis item arttficiofam alitu,dolisq;,tecir/ cmtegas,quantumuis abfeondat, oculos eius non poteris effugere:Quiduis loqut hs,dida,fiidaq; omnium funt in conffiedu eius. lUud Philonis axomiesu ccpQxA f ti jQa w« 7rayrec,peruigili oculo eunda cernit, qw enim fieri potefl, quin illi fuit eunda nota, qui uitas omnes, mentes# cogitatrices finxit priorfEn illa Pytht gorx 'fv/utriSiEt Pauli,Genut cum fimus Dei in iUo mouemur,CT fumus. Vni/ iterfd inquit oraculum, cornpleditur.Oraculm uere mirabile,omnipotente ucritx te citros ex omni loco radios Udante. Omnis enim lingua confitetur coclejliu ter r refbium,cr inftmorum,quia dominus lefus Chridus in gloru efl Dei patris. Ro gante quoq; facerdote, quxnam religio plurimum maxime $ foret fuperjles,iniccit miranda de Diuinitate, ut uifum fuperiut. V tinam ne me nunc fuprcm'o,ac nouifii me interroges,inftlix facerdos,de diuino Genitore, dety chara, cr unica prole pt nomphxi regis. Et Spiritu, Qui continuatim continet omnia,montes, terram, ftu/ mina, mare, ttrttrum,aerem,igncm.Quime nolentem, domibus ab his repellet, Mox$ linquetur de fertum limen iflud oraculorum fundendorum. Pomphxumre gem caleflem,dicit quod ei cuuda oracula concinant. Panomphxus efifcui 7 rx<rx q>u(iH,omnis fkma,jme oraculum canit.Huius,quem etiam diurnum Genitore di/ xit,nominat unicam Prolem.Sonat enim GrxceTiAvy%T3S„aut diledu,'aut uni eum Filul-Spiritum quoq; nominat diffufum per omnia,de quo Marcus etiam Tui liut,eum,pcr omnia pertmere,perinde ut oraculum, cr per omnia continuatum,fr cui hic&orpv/ibp affirmat- ex fontibus antiqux The ologix hxc ad uerbum de re rm pulchritudine, concentu^ loqumMxc, inquit, fieri, omnibus concinentibus * 1 * -i • toa DE PERENNI PHILOSOPHIA. 199. inter fe mundi parubus,profcH6 noni poffent,nifi ea uno diuino,<y continuato ritu continentur. Bene igitur etiam Demon locutui, Qgod Iupifer fit Dt i» ille uerut.magnui.Dftnonie cuculo : qteJtias poteths , emnibo* ■cnennda : quod folui ille bpiene, lirgiiorip Capienti* : 6c quod haec oracuU,Bcie fani . i D «mone edi la Plulo (ephorum tcfltreoruo. Cip. XVII. T^Vndem effe quoque louem , ac uerifiimm , natur alemque Deum,qux'qut' •-'de loue dixit Aratus , ej Homerus ,rffede fmgulari Deo, Damonnis edant t eUimonio probatur.Rogatus deatemoDeo refyondit,addens de interitu fuo; Oi ot /aoi ypa-iiZy \j-mX*t7i\rrtu hqjl^/ox, i ilium locOjUehcmenter mgenufcens: Ot 01 tau '7joi7ro/'tj savct^Htvr^olyyi umfaup Oiyyrou^rct epA.oyoy/ tii Jitot^trcu ificvtoy ep£f. Erat Iupiter,efi nunc,cr erit,o magne \upiter,Hei mihi deficit oraculorum clari/ bu.Hoc illud in facris literis, Sicut erat in principio v nnnc,cr fempcr,CT in fe/ cula-Heu heu tripodet plangite,ohit Apollo . Obit, quonii flammis coclejlis lux , uim adhibet- Lucem fupra calo mirabilem,uocat Deum-Et de fuo uaticinatur in/ tentu. De Byzano quoq ; qui condidit Byzantium , contra eum, qui eum amula/ batur, cuidam pro eo fcitanti refyondit: ILvp « t &u 7mhuropyi®' vrsuyti, xgix. A»i* rotante, Ot /<n y<" Qoih®' wcvyw «umovi epaniMKyi&va K&vo) tuJ7*{,tity v7nglj(i70Xeig<t, v 0(/ nffi yn 7jo oyXu, uffi »f <tpo{ Jrt/fvj vTrtfStj/, Poms T*,«fcA ioot >ttjC htqjiop curri, ; Quafunt , Excitare, v reuerfus fzjlina, c r dicas ifla , No» te P habus ipfe iubet fvrttori uiro depugnare. lUi enim Deus ipfefuam porrexit manum. Que c r terra tremit , v ccelum defuper patens , pontus^, folfa c r tenebro fum Chaosipfum. Uihd abfeondit de Deo : prius regionem , claritatem , creationem edam Deorum fradicauerat,nunc uniuerfalem prafenda. Nojkis igitur in literis edam extat,Tre mmt potejlates,tremunt uidentes anoeli.Ecce nunc omnia tremunt ad nutum eius, ua&tas olympi,terra,pontus,Sol injupcr,cr ipfa tsrtxra. Tremunt autem omtu/ potentcm,tremunt , cum uoluerit,uenientem.Nam mons Sina tremebat , (yfumij gabat,cr horror erat maximus in caftris Hebraorum. Talis ubiqi terror feret, fi ipfe ueUet, c r fefe quantus efl oflenderet, quantum eum calicola cernunt- Meri/ foifr uident,cr obJlupefcunt,horrent,cr Utantur ad tantum numcn-Serapu quo/ ajue in oraculo defapientia eius in coelo florente,pradieans eius largitatem: T oosh XTragyr®' Gq>i>/ Vfc' <ft</bi,Ksh 07mfa,( i t. - * »4 infinita, »fcor ■'‘kVGVST. BVGVB. LIB. III. Infinita, inquit, [apientia uerfatur in limine regis immorttlis, ille dat CT munus L er gitur. Vocibus igitur humanis etDmonu decantaU,apertac J; eji Thcologu.Qy6 ne quenquam e noftns confinxi fje [uffiiccris , adfunt tpft phdofophi teBes . Nam pratc rquam quod fupcriora oracula produxit in libris [uis Porphyrius,m eo quo/ quc,qucm Plutarchus infcripjit , Cur Pythia defierit oracula fundere metrice , GT Plotwuf,Procltn,dhjq; P latonici,qui pafiim Apollinis oracula proferre folent, de/ clarant his oraculis fidem fe habuiffe , c T Damonem ueluti declaratorem rerum abBrufarum bominibusq; ignotarum,eis futffe . Affert igitur eo libro Plutarchut oraculum, quo Damon fmgnUrem Deum rjt confefjus , e r pradicauit,cum mode rate, cr iuBc indulgentem. Rogatus a quodam, qui peccauerat, an ulla federis ef/ fet indulgentia,reft>ondit:ccTCCirrec wxyneux avyyta^u et' fovs,xy ns,us xnv iivTfov.Omnia neccffaria concedit Deusjierun/ tamen ita largiens,ut mM immodice.His Damon er Deu unum nominat,cr cie/ mentem pradicat,ufque quo iuBitia poBulet . Oraculum autem, quod affert Pro/ - clus,cfl aitifiima Theologia declaratio, fimile propheticis oraculis. Dicit ergo Pro qlut [uper Timaum-.oimo </It KSU toc Aoytx rby fatyiscy roxnoy &tby,vf/ yLu 7TMyw\j 7&(7xyafd\jH, syu yovoy baroys.vrHa-cu. "zxcTcxvrx. " tvfy j «/« &gi<rK« flno-is vnhvmuufov vAng, 'kvQy/ o-v§b(i SU©* 7t$>MSMg omvJ)°v 7tvges xvSQ', Kortctop <fofuxKtop,K0i/MyMTK)7rxlrm yxy ,«5 *n xstTOo Tw&y KKTirxg xynTKS, Tta<p,inquit,etiam oracula,maximum Deum, fontem fontium hunc appellant , cr f olum em umucrfx genui ffe.Dicit enim de poteBate eius: Exilit hinc rapide uariantis materia ortus. Hinc rumpit iubxr,crflos omnis < iebilis,ignis. Mundorumcfc globi,nam $ hinc funt omnia nata, Hincq ; mican t radij, er mundo mirabile lumen . Audis oraculm,cunfla ab altifiimo Deo proftda canere,repetens qua) t Gencftm Mofaicam.VtMofes e primis operibus eius prodidit fuiffe tcrra,craquam,nem/ pe materiam totius futuri mundi,congeriem,CT [ementem omnium rerum,non[e/ tus Damon primum affirmat ab eo proftdm generatione materia multiformia, euiuaria ffiecies uiciflim inharent,propterea multifbrmis.Pojl hanc matertem,fe / mentem cf; rcrm,<y maffam , quemadmodum ad res gignendas eam praparaue/ rat [apiens opifex, fic ex eis pracipuam , principem eundarum uijibilim rerum , produxit lucem. Hoc memorans M ofes,pofl terram , aquamq; creatam, ait /utitA apparui^ lucem.Damonfimiliter ab eode propotenti Deo, flumen lucis erupiffe: lucis inquxm,pra qua lux omnis , cr ignis debilis Jit. Ipft uerb flos omnis lucis: Ea enim ejl lux [olfs,Lawtmmdi corporei » Pofl lucem, ficutMofes, quifluerat .< : r > creationem DE PERENNI PHILOSOPHIA. »ot preationm orbiu cocleBiu,eam poBea repetiturus,dixit ab eo omnia codeBia per fi At. fv uno comple flitur utrbo Damon, mundorum globos ottmcs,cr concauae Mas orbiculares $ coeli machinas eum fecijfe.Deniq; ut M ofes repetens ait , In die quacreauit Deus ccelu m v terram,fic per Epdogu repetit Damon, ab eo micare V 'm terras fundi radios omnes bonitatis. Omnis ergo lingua confitetur, calcfiut, terreBriu, c r inferoru,quia Dominus Iefus ChriBils ingloria Dei Patris. luBinut igitur martyr C7" philofophus ad gentes , ait oraculum fuiffe quoddam , hymnum fforudiuin*:oTt£n<xfviuyfflSHfioyifitoi}yi \zxo nv®*, viiv'oyT& TTWTTXf Ct7»f ©- tKt/l8rcu,n rus <jv Utri) vurov t <pn , 071 7if m7&> vsftxaKstaifoTrupiKtAten Jis. xseAiotes-nsu. cSfcy oa^tStet r>i/ vt&ayvtte fce •wofaeis,ui/ i<r/*y/ otjujIGh. Nimirum, Oraculum ueBrum rogatum a qua / 'iam,ut hymnum funderet Omnipotenti, fic in medio hymni dixit : Quod primus hominum fvrmator,Adamq; uocauit- Et hunc hymnum apud multos,quesipfi fci/ mus, contigit afferuari.Vides Damonem hymnos , cuiufmodi funt ,quos oBendi/ mus,edidifje,fmgularem Vniuerfureatorem Deum ingenue confejjum. Vidit ite La flandus oraculum Mud,quo Damon dixit,(stxfx Jit ut fis « yytAoi iniis: Exigua Dei portio nos Angeli . Profert enim hoc carmen in fuis mBitutionibus: Quorend,inquit,cuidam quis ejjet,autquid cjfct omnino Deus , refpondit uigind tr uno uerfibus.quoru hoc principii eB.Sic Laflantius.Nec refert quod carmina fmt tranfrof i U,ut quod Laflantius pmcipiu,n»s finem carminis efje feriptu refe rimus. Facile enim potuerunt uerfus transferri ■ Satis ejl oraculum reuera Domor T lis ejfe,id efl,ApolIinis,editum non Delphisjed Colophona, idem in libro de Ira Dei,aliud oracidum,cr quaji unum ex fuperioribus ait Apollinem Mlefuim eft diJfir,con[ultum de religione ludaorum. H Jit Btoy BxtiJmx,^ ytrwTnfx 7S& nountay, *Oy 7j*(*t7? xgu youx,ngu ifcwos,itJi 9teA<tw«, T«fvp cfkoi' Ttyvypi,^ Jlcu^ons tK^nftVTU JForuJJe procedit hac carmina quod affertur a Iuflino,Eufebio,aIijs<£ multis, fluod eundem Apollinem re foondifle ferunt: Maroi ycthjlcuoi Q><H^ku A«\oy,Hjt af t&fcuoi, AvTrftiimy mxktx nGxfay/oi 5 tcy xyris, V ' rW FIMIS LIBRI TUTU. n $ AVGVSTINI f AVG VSTINI STEVCHI EVGV* *'**'••*'■ ' ** ‘ •<* * * _ T ’ v ' BINI DE PERENNI PHILOSO/ f H [A LIBER ttVARTVI, * IN ayo PLATONIS ET ARISTOTELIS THEOLOGIA D I S C V T I T V IU Atiflotclrm Rngolarcm Deum ede con hilum : Nou folii monbui corleflibui , U omni ilem mundo cum ptaeferifli : Bandem fuidc Academicorum Phrlofo- phiam: Bandon Se Senecae : Non Colu imcHigcnti.u , quae cotium acueant, tua agno Icere. Cap. L < Ofl pnfeos Philofophos,qui magis Theologi dicebantur, et pojl ea [ecula,qu* a Mofe,Trifmegido#,ad Platone, Anflotelemq j ufq; dccurrcrunt,in quibus adorata c r co/ gn ita fiat, prxdicata# fingulans DiuiniUs,partim lucem hanc ajferctc natura, partim ab exordio generis humani, quofolum Deui ucrui colebatur,ea [cientia manate, qaip pe quam per omnes terras fecit patres antiqui deferebant, fuccefferunt duo multorum Philofophorum, Acadcmiarum# principes, ad quot uelut m portu ueteris Sapientia naufragia deuenerunt , fed pro uarietate ingenio/ rum magis Platonem, quam AriBotelem,qui rerum infimarum, fenftbus# nota/ rum jludto magis dcledatus,obfcuras iUas,ingemum# humanum excedentes PU toni,cxteris # ueRigandas reliqnit,ueterum mydcria,fecretaq ; Dci,filcndo uene ratus, quorum difficilis effet , nec procul 4 temeritate confirmatio . Sed quoniam nudus fermo citra Dei appellationem haberi potefl , nec ullius Philo fophut fun/ ‘ fomenta fiabiltri,nift origine reperta,multa de fontibus Theologia natur alis(na/ tuxalem dico,non fiditia, fibulofam,quam ratio, natura# docet omnes homines) fmhter atque alij loqui coadus efl . Quibus confideratis , id iudiaum colligitur, aut ueritatem inutto imprudenti # excidiffe, aut non habentem quid pro unv affe reret,diuerfa ratione loquutum.Quam animorum incondantiam,in omnibus Plji lofophis fere deprehendis. Nondum enim fulgor ueritatis terras impleuerat , qu9 pulfa omnis denfa caligo , unam duntaxat uentatem homines fequerentur. Erant autem eunda crafiis occultata ,v circunfufa tenebris. H ac caligine cjfeflum efl , . ut Aridoteles & Pktoin afferenda Diuinitate modo coclum,motus # cceteflesad/ nirati,illic Deum fe repenjfe crediderint,modo refipifeentes, implentem omnem mundum, quemadmodum fuperiores,magnumilbum,infcrutabilem# Deum,non coelum duntaxat mouentem, fed prxfeniem Ubique prx dicauerint : longe quidem clarius Plato, quam Aridoteles.Deledis igitur uerioribus,primum ex Andotde, < iein Pktone,ut cuius uberior affluentior# Theologia diligentius examinanda efl, eandem atque apud fuperiores pietatem reperiemus. Ac primum inflindus illos, 4d appeUationem fingularis Dei compcU/mur 4 natura , uideamus . Sxpe extxt 'DE PERENNI PHILOSOPHIA. t*j uprtl cum, Deus c? natura nihil agunt fruBra. Hic V Deus fmguLcriter exeel/ Untery nominatur,cr opus ei magnum, mirabile,uarium tribuitur.tum uero cum turtur* foditur: fed ipfe prior, pojl natur* nominatur. Qjficunq; igitur hic con/ fidcrarjo ddatet,quid aliud reperict,qudm Deum autorem naturi c T prindpem, quemadmodum fcnbit Mofes,appeUarifQuicquid enim tradidit M ofes Deum fi/ (iffcyprimum terram cum aqua,poflea Solem, orbes $ calefies , tum plantas (T animalu,eaq j mirabili ordine pofuiffe,hoc omne, natura efl:qui idcirco nihil ex/ orbitant,nec curfus fuos dcprauant , quia foda funt optima ab optimo magiBro - E 0$ uocaticr prima Sapientia, tydPmdaro afisonyrse, optimus artifex . Et AriBotclcs dixit Pherccydem,multosq; alios,primum autorem , creatorem, opti/ tuum declarajfc.Thcophraflus omnia uolentem optima. I taq? non agitjruftra na tura,quia Deus eam fidt optimi H/c$ confociatio Dei, ac naturi, non ejl duo / rum,ueldiuerforum: neque enim fodarentur ad unum idemq-, opus, neque duo/ tum aqualium , quod crDeus prifitrtur , & natura fme Deo nomen inane ejl. Sociantur igitur uclut artifex, cr artificium. Quicquid enim fit a natura , eo tefle, fit item i Deo. Si enim loquens de rebus in uniuerfum, qui fvm naturi condncn/ tur,eas nec a Deo frufhra fieri ,ncc* natura didt , certe quicquid fit ab uno , jit item ab altero ■ Nibil enim fuperejl alteri, fi eunda fiunt ab alterutro . Sed cur diu» rerum autores declarantur, fi fuffidt unus,ucl D eus,uel natura feorfumflmo non fu fficit, neque uult, quemadmodum Democritus , CT Epicum , fme Deo operari naturam, nec Deum a natura fegregatum, ceu gubernatorem a naui. Sociat igi/ tur utruntfaalfprum uclut autorem,artificem, alterum uclut artificium, ut guber/ notorem, ac nauim. I am uero ftDcusagt naturam, princeps eius, ac moderatori certe non motus coeli folos moderatur, nec per unum motum gubernat naturam , fed effe eum prifentem ubique, quemadmodum dixerat Pythagoras, ncccffc efh f? quemadmodum iUe cecinit: Spintus intus alit,totamq^ infufaper artus. Mens agitat molem,cr magno fe corpore mifcet. Non folos igitur orbes cati mouct, non in calo dun taxat, fed ubique uer fatur, infufus,non infixus mundo.Quamfuiffe Platonicorum, Peripateticorum# feni tentum,tcBatur Tullius in Academicis. Partes, inquit , autem effe mundi omnia, ttuiinfmt in eo, qui natura fentiente tenean tur,in qua ratio perfida infit , qui fit eadem fempitemaNihil enim ualentius ejfc,i quo intereat. Quam uim Ani t mum effe mundi dicur.t,eandemq; effe Mentem , Sapientiam <k perfidam , quem Deum appc!lant,omniumqi rerum,quifunt ei fubiedi, quaji prudentiam quanl dam procurantem,cceleBia maxime , deinde in terris ea qui pertinent ad horni/ ttem-Hac TuUius.Similta igitur AriBoteles fentiebat, quum Deum, ac naturam tiM agere fruBraJipcnumero clamat. Sentiebat Deum effe Mente uniucrfi,Sa/ picntiamfy perfidam, cui fubiedi mundi partes omnes effent, procurantem S ;® + AVGVST. E-VGVB. LIB. riTI- omnu,fed maxime motus calefies , ([uibus regitur aluurcp omnis mundus . Hinc eius,cr omnium Peripateticorum de Deo fentenua edam Seneca declarat in Qgd fliotubus naturalibus : ,Q wd efl Deus i inquit ■ Mens Vniuerfi . Quid efl Deus i Quoduiies totum yV quod non uides ■ Sic demum magnitudo illi fua redditur ^ qua nihil maius excogitari potefl-Si fotus efl omnia, opusfuum <y extra, c r intri tenet ■ Quid ergo interefl inter naturam Dei cr noftram i N oflri melior pars ani / mus efly in illo nulla pars extra animum.Totus ratio efl . Hac Seneca • Huiufmo/ ii fuit igitur etiam Arifktelis opinio , de Deo cr natura , Niteri quidem , uelut opere eius,cui prafideat uniuerfoliter,extra,cr intra commeans,fefe<$ intendens , alensqi omnia. Seneca dicit eum effe Animum,cuius nulla pars non fit animus,no rado, magnus non corporali magnitudine, fed magnitudine rationis, fapienti* Quare non affixit eam primo mobili duntaxat Arifloteles,qui folo motu primi at bis regeret mundum,praterca nihil ageret, fed praficit umuerfa natura,tam coef Icft , quam ttrrcfbri , motibus coeli , cr terra :Et,ut ait Tullius declarans eorum (ententiam , procurantem omnia in terris maxime, qua pertinent ad homines* HaciUofapeafe repetito fermonefendt Arifloteles-ln libris autem de prima phi bfophia , ut produflum fuit fuperius , fwgularem Deum nonunauit , er defini/ uit, D icimus Deum mcns,immortale,fempiicmum . Quid fequatur ex his , pa/ lum efl. Vnus appellatur , unus immortalis, fempitemusq; definitur. Soliigi / tur congruit hac definitio .Eifdcm in libris uocauit eum, iuxtd exteros philofo/ phos omnes. Mentem, diurnas de beadtudine eius,ommq,uita differens [enten das: Vt feipfrn contempletur, contemplando fu beatus: Vmc| beatitudoeius fu, quod feipfofruatur, fons ipfefibi felicitatis fua,inenarrabili gaudio perfufm femper ex intuitu pulchritudinis fua ■ Q na ladus in fcquentibus differentur . Vo/ lo igitur omnibus effc clarum , ac perfricuum, Ariflotelem , etfi genus diuinum, in libris dc prima philo fophia uidcatur agno fcere , duntaxat quod mouct orbet cocleflcs,quoniam hac Barbara fiat fupcrflibo , qui Deos appellarunt lumina cot leflia femper labentia, quemadmodum P lato teflatur in Cratylo, refipuiffc tamen ab haefententia , Deumq; ucrum afferuifje,magnim, uniuerfalem , non quifof Im primum orbem conuertat ■ Alterumq; e duobus de omni eius phdofophia iit frndum: Aut quas fu fricatus esi calefies inteUigcntias orbium ucrfatricis,non eat folaspofuiffe in genere diuinorum animorum, fed fenfiffcDiuinitatis etiam aliud genus , cuius princeps Deus fummus,tametfi moueat primum orbem , agat etiam alia per omnes mundi partes intra , extraq ; intentus : Aut eum inconflantem fuif/ fe,nec in eafententia permanftffe. Qjuod ne cuiquam mirum uidcatur , poffumus videre Platonem fmuli uertigine correptum, cum in Epinomidc nullas laudes prs terij(fet,quas non in calum effunderet, dans ei Diuimtalem, adoransq; uti Dcum+ agnofeere tamen cum,ueru, unicum# Deum ipfus ccclimotorcm,cr creatorem: 6tms.it cm animorum, quod fupra Solem CT Lunam dcgit,confitcri. q uemnam„ induit 0 D-E PERENNI PHILOSOPHIA. 20$ inquit iUic Plato,aijrans 0 MrgiUe c Clinia , fatebor eum effe Deum i certe ip/ fum coelum . Mu liaty alia pluriimm Unium uirum infamant , nifi quod mos cuti temporis fuit, ut etum jhmtna,tcrram, mundum, fantes,Deos dicerent. Tali D uti/ nitate coelum efl ocus-Aliaqui uerum oeum agnouit, inferutabdem , rerttmq ; ar/ tificem uocauit: E undem conflit fiuffe Mentem Arijlotclis,ut fi ccelo,ccelcfhbuscp Welligentijs, tribuat Diuinitatem, aliud tamen de ucro, ac jmgulari oro [en ferit, quam ut moueat orbem coclcBem,cas item intedigcntias confaffusfit, quos Plato , uetcresip fupra calo uiuerc dixiffait . Qtto paulum confidcrato , ad lingularem Deum reuertemur. Atiftoiclcm aliud Intelllgentiantm genoi.qu !m cceteftei orbrs mournte* OnGfTc: fipra motui calrAcs.Deoi bratot locaflc: Eorum ucram felicitatem dcC.ripGC' ■ fe: Antiquo* qui h*c docuerant collaudaflc. Cap. II. _N libro de coelo,loqucns de Jignificatione eius quod dicitur Coelum, PoBrcmo, *inquit,dicitur coelum corpus naturale ,r bty Io^ocJth vsiftcpofZrr maurbs, nxvu yxAisk)(ttAayvgxy6y,y} arrodu* ey raxy IJlfiSfi <pxy.ty , Quod ej} in extrema circumferentia Vniuerft . Sole/ mus enim extremum,v quodfuprcmu efl,prxcipue uocare ccelum,in quo totam Diuinitatem dicimus habitare -H£c die. Apparet hic d minitatis aliud omnino ge/ ms,quam eorum qui moueant orbes cr lumina cceleflia . Nam Platonem prsfe/ ptorem fecutus, fupra ftderibus,in extrema uertigine mundi, id efl, ut clarum cjl, fupra primo mobili collocat hos Deos.Dcusautem in Metaphyficaccnfuit mtcUi/ g entias orbium coeleBiu,Solis,Lunx,ajlroru,epicyclorum,planetaru, qui funt om nes infra primum mobile,cr extremam circunferentiam.Porrb quod hoc loco ad confuetudinc temporis , communem $ omnium mortaliu fententiam dixerat d eos habitare fupra mundum,poBca pluribus uerbis,v ex philo fophia explicans,dif/ jent prxclara latius uelut in ipfam Theologiam ingrefjus . Cuius hac uerba funt: tfu <fi •? igcevi (/'tJVxT? Int vt <f)hy, ypkSft awycc, epx- vtfoy cegx,07t 87 1 707r«j,8Tt Kivoy,isi\y$om flayifooSsy. (/Uc7r£p irr y 75714) Kccm 7n<pt/K<fy,vn%bi>os curate mia yHfccoKjy.tn' <fay i<fli tasv<PiiticcyiTteBo\H,Tiiy xzzif vfw if umerus mteyySLvtoy epo§ccyt ce?tC edx}Aoiu7te^ngu ocmeSti , i\w iepishu\yomt fabu , xgx tH/cuj* TXfKss&rr vy roy chvxvfaxiiva. Qua funt, oBcnfum efl autem extra nullum effe ,neq; effe poffe corpus. M anifaBu igitur quod neq} locus , neq; uacuum,neq; tempus efl cxtra.Quodrca,qua ibtfunt , neq ; in loco funt , neque tempus ea facit fencfcere-Neq; illius efl ulla mutatio eorum,qux fupra nouifma, fipremamepuertiginem pofita funt, fed immutabilia, crimpapibilia , optimam agunt uitam femper cr opulentifiimam,omnc xuum-Sic iUe.^onfidcra igitur fm/ gula.Prius dixerat,Ccelum dicimus extremam drcunftrentiam,ubi totam dicimus habitare Diuinitatem. Nunc dat quiddam clarius. lUic in ccelo,nunc fupra ccdo,fu 7 pra ulttma circun far entia. Nam dicit edam extra coelum nuUu effe corpus . Igitur multo 10* A V G V ST- EVGVB. LIB. Illi. multo nugis femouet as res i toto mundo, dicens eis effe extra locum, extra t(W pus, qui cum calo funt:Deinde eis res non effe mutabiles. Ex quibus omnibus cLt rtfiime condat,eu nonfentire de intclligenda Solis, Luni, plan etaris, epicycloru, qui [uni omnia infra extremam dreunfirentu, et corporaliter funt in loco et tem pore-Tu loquitur de his,qui non funt corpora, ideo negat ea habere locu. Totaefc defcripdo ejl pukhcrrima,diuinaq;,ut a Theologo nihil expedi amplius,de his, qui habitant in calo, id cjl,defuper.Dcfcribit enim beatitudmc,imrnortalitatem, fc ' deitatem itemam,itemamq; eorum requiem.quia neq ; [cnefcunt,nefy fubiacent tempori,non funt in loco,nuUa diftridi,et prifcriptifede.vita non deficit eos oM tubus bonis copiofifiima. Appellat enim eoru uitam,optima,etx/7CCfKisocTif/,co pioffima. tiec Aridoteles nunc dicit quid ea fint, fed per neutru genus rct fc*t i, ea qui ibi. Superius ante dcclarauerat,et declarat alibi,eos effe D cos. Et in fecun r do Ubro eiufde operis 7oy <Ayovpccroy,(& 7oy cereo 7 broyjni /\ ocflyxioi,7'ois Itois carwjniyM otrrct yovoy «Sdcvceroy.CaWt autem,et fupremu locum,ue teres quide D ijs attribuerunt,quippe qui folus fit immortalts-Horu igitur ejl illud, quod fupra calo dixit effc-Eoru ejl regio habitaculu,ut in compendio fui philo fo pb ii quos J; magis dcclarat-Vetaumq maioru fuorum Theologiam declarauit itt primo libro reducens eam ad conftderatione philofophii.SuntigiturDij,Aiiflo/ telc etid tejle,jupra fideribus . Audi etid quid de hoc ipf o,quod antiefui tradidi ffent, loquaturi^iomp «aAis tW <rvy.7r\ill<{y tecvToy,revs «fxcelvs G? yccM sec rovs netTfits s hy-vy KA90US tsrcei Aoyvs Quocirca, inquit, praclare habet, ut quifq; fibi ipfi perfuadeat,ueteres traditiones,pricipue maioru nofbroru,uerat effe-O Ariftotelcs,firedu ejl inducere in animu unumquensj;, ut credat uera effe quicrediderut antiqui,uidc quifo quid retro omnes antiqui tradidi fet,quid Chat iii,quid SibyUi,quid Mercurius, quid Grici ipfi, quibus fide maxima putas tri/ buendd.Orpheuf,Pythagoras,Anaxagoras,Archytas,Phdolaus,Parmenides,ci teriq; omnes unanimiter, non iUos fidittos orbiit caleBiu motores Deos, fed unum fingulare,omnipotentemq; funt conftfH,qui non corpus quide caleBe moueat,a/ liud no agat, fed Deum per omnia penetrante,totum mundis implente,omnia conr fiderante.Tum Deos quofda minores minijlros eius induxerunt,qui res humanat d parentes ddminiBrent.Sic Mi cenfueuerut,et tu aliquando afferuidi,fi quis didi tua bene confideret . Recordare qui dicis undecimo de Philo fophia diuina libro, de eifdeantiquis.Traditu efl,inquit,ab antiquis de Dijs,per fibulas intcrdum:£p t<T< cx^ftsrxi ccssro,AciGct yovoy 70 rrf$7oy,o7i Sicvs uovro, 7«S 7rfl>f 7«s ovo- stes fc J nujS u&s ccy ufiofi voyio-{s.:jA quibus f\ quis id feparet,id ejl, fibulam, folumfy accipiat,quod ejl pricipuu,qudd Deos crediderunt primas fub/ flandas, diuine locutos eos arbitretur. Bene igitur habet 6 Arflotcles:afferis malo res diuine locutos,Dcos ejfe primas fubdandas. At antiqui,fi bene mcminijli didi tM,im dixerunt Deos illos orbim axlcshum motores, fed fcutfupcmi in libris DE PERENNI PHILOJOPHI.A. *«r. de Calo monfhrajli, fuprcmum alitfiimumq; locum extra calum,et locum et tem pus ek attribuerint- A fferis autem duunc eos locutos . Si diuine igitur locuti funt, non funt Dij calefies lntelligentu,nec prima IntcUigentia mouet calum dunta / xat, aliud non agens . Hic igitur confideratio uerifima ejl , <y incontradicibilis , nift quis furio forum Peripateticoru uanifimis quibit [da artificijs ea conctur fub/ uertere ■ Denifyfupradiflu locum tejlatur Simplicius quofdam interpretii fenjijfe de immobilibus caufis caleSHbus,et immobilibus principijs, qui njoucant fpheras calefies. In quo quidc cum rede fenfcrint,quod Aridoteles dc caufis fupermuncU nis fu ibi locutus, in uno tantu error fuit,quod cos caufas dixerunt , qui ntoueant orbes calefies. quo modo enim mouent,fi funt,ut ait Ariflotelcs^fomxrr^lon/ gifimi,remotifime,fupra motus calcflcsiSi motriccs caufas has Arifloteles fen/ )iffct,no longi fime ab eo,quod mouet,fcparaffcL Cur enim caufa monens Solent, quidem iUic effefupra calefies motus longinqui fimos, fed non eos Deos,qui mo/ neant orbes: quos fi mouerent,unufquifq •, flphere fu e uel ineffet,uel afiifteret- ■ Compendium Philofophix Ariftotclts, unum fingulerem, moderatorem lotum or- dinum codrftnin»,«it *<p omnis confiteri. Collatio aliorum quorundam loco- tum,de prtfca PhiloTophu, quxGngu larem Deuro pradua: Deum inuiChiliree omnia (nOuerc.de regere. Cap, i 1 L . Riflotelrs in libro de Mundo,quemolim appellabant ,ut ludinus martyr, phi/ ^■lofophix eius compendium,quod ipfe fcripfit ad Alexandrum, Latinis Pcripa ticis obfcurum,diu'me iuxta maiores, quos uidebat fentiebatq -, effe fequendos, lor culus ejl de D eo, longe quidem alia,atq ; ea que t n libris de Calo, er Metaphyft/ ces,non amplius motus dios caledes,ad quos affixe InteUigentie, id ejl, Dij a fi/ deant mouentes,introducens,fed uniucrftle dans fummo,ac fmgulari Deo rerum gubernaculum ■ Et ut decet philofophum,enores uulgi expoliens, dctrahcnsq;fi/ bulofutem,et impietatem. Audiamus igitur eum loquentcm:Mundus,inquit,itent dicitur alio modo,omnium rerum coordinatio ac difrofitio,vvb Stiit x&l <Pta fkbp <pvAtt7rJoiiC/H:Qu£cr Deo V per Deum conferuantur: Paulo pofl, «£ rbivUTcerto , St» oiKi/riifiop : Cuius fupremm , inquit , e/l habitatio Do. Qtj am fui fimilis hic cr in libris illis f Multo quidem hic religio fius .A Deo, in/ quit, confcruotur is, qui dicitur Mundus : conferuatio autem effe non poffet,fl tantum fupremummouerct orbem Iam nomen oiuinitatis uim tantum tribuit , quod certe minm.Nam ftdecaledi motu , ob quem D iuinitatem Dijs dediffet, hic fermo effct,non unum tantum nonunaffet,fed inteUigentus multas ficut ini i/ Inis Metaphyficcs.Alterum igitur e duobus dicendum ejl : aut ipfum fibi contra/ dicere, mutante fententias hominu tempore, quodfepefit,cum multa reuocamut in poBerum,qua prius conflanter afferuimus.Sepcq; accefit g rauius iudiciu.Et Hippocrates fuos errores conftffus ejl, funditer er Auguftinus,alif(^ multi boni mi,apud quos ueritas, glori* irmi praeponderaret- aut dicendi in dks libris eunf quandsm %ot AVGVST. E V SVB. LI». IIII. quondam aflrorum k Plutone acceptam pofuiffe Diuinitatcm,referuantem fibigc itus aliud Deorum, de quibus alijs in libris diceret : CT de quibus quidum in libris de Calo innuiffet,cm diceret uetercs dc Dijs diuine locutosicr cum cis tribuit fu premunt calum, cr ultramundanas regiones habitandas. N am ea quifmt, qui non exprefiit,queq ; infupremo calo,imo e xtra,dixit cxiftere, appellans ea neu/ tro genere, quid forte nefctret , aut nollet fi teri Deos , boc loco clarifime docuit, uidelicct altifitmam coeli pdrtem effe otKHTHpioy ifQtov , Habitaculum fummi Dei.HXc igitur funt illa T<e'tKii,quediecbat in libris de calo, Deus fcilicetipfe princeps maximus, Deorumcj; fupremus , qui Deos alios minores admittit illuc: non quod propius etiam eorum fit locus, fed quod clementi fimus princeps donat eis fedem in regnis fuis. Et citm Arijloteles fuprema mundi partem habitaculum Dei prddicat,mnuit,quod ipft clamamus. Pater noftrr,qui es in calis. A nBotdes Sioy uocatillum,nos Patrem. Sed c T Patrem dicet Anftoteles, ut pollex proba/ fctHr.NofjQju esin calis : AnBoteles, r'o owwTctroy obttTHgioy Deinde eodem loco refert Ar&oteles ipfutn idem calum, quod habitaculum dixe rat,ef[e plenum &uuy trxn«Toy,dimorwn corporum. Non ergo diuinorum a/ nimorum,aut diuinarum intelligcntiarum. Sempcrq; in prediilo libro appellat di uina corpora,uteis corpoream Diuinitatem , non inteUigtbilem,uel intelligentem attvibuat.Deinde dwwius multo, totxmq; animi fuiprorjut declarans fententiam, adiecit in eodem Ubro:Superefl,inquit,utdecaufa,que continet omnia, breuiter di camus, ftcut de ceteris diximus. Error enim efl, qui loquuntur de mundo, tamctfi non diligenter, cr exquifite, fed [altem quod ad do ftrine exemplum [ufficiat, ao -r Koay t» KVfionccTOy metgteAaniy , quod in mundo optimum , potifii/ mmqi ftt,dimittcreHec iUc-Deinde quanta concordia, quam mirabili confen/ fu cum his, que in libris de Calo,cr Metaphyftces dixeratf Nam in utroq ; opere maiorum de Dijs opiniones addiderat,eas diuinas appeUans,cr collaudans. Nunc tutem iuxta id quod dixerat Orphrus,Mcrcunus, Acmon, Pythagoras, ceteriq; multi:£fX*ios /x^nsAo^os, xfU mxrfios^izoao-iy«y&fctrarcii us fc« &toO TaarttvrctjKsa Jhit Siov,iiy.7y trv* \uHU\y: Antiqua quedam fima cr patria e fl,omnibus hominibus,quod ex Deo, CT per Deum, fuerunt nobis omnia. Audis igitur antiquam f imam er patriam , cuius meminit ut fuperius utdifti, in l i/ bris Metdphyfvcs,er de Coelo, fepe eodem loquensmodofln libris de Calo: <tf/ yalvf K9“ saccTfivi hoyvs. Antiquos, cr patrios fermones de Dijs. I» libris Me taphyftces:wxpec(Ai(AoTBU vab t ccpyxlmy,^ rsa.hcu&y ; Traditu ejl ab andquis,et prifcis.Et illic de multis Dijs ejl fermo,hic dc uno tantum-hecfy decla/ rantilk.El cuius animi tunc e([et,nunc in compendio lotius philofophie melius explanat- ibi ferebat Deos ab antiquis traditum, untuerfam continere naturam: h iccr in libris de Republica Deum unum duntaxat . In compendio repetentes , que multis retro annis <toaffam,ft quid erroris ignaris cxcidiffct, f 'olemus cor/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. »09 rigere, folemus emendatius loqui. Sic fecit AriBoteUs, quod ante* retulerat de md tk dtjs ab antiquis,nunc corrigit, fentiens id de fingulari Deo. Hanc jkmam ait effe de Deo cunAis hormnibus,eamq; effe antiquam er patriam. Ergo omnium horm/ tum antiquifiimi genitores tradiderant,unu uite cuniUnmq;, que ab bominibut po fodentur rerum,autorem. Non Hebrei foli i genitoribus, maionbusty id didice/ re fuis,fed omnium etiam genitores nadonwm,poBeris eu tradiderant. Ideo per to tum mundum manauerant,apud omnes circunjerebantur, Hebreos, Chaldeos, Ke pptios,Grecos tpfos,qui didicerunt,autore Platone,d Barbaris cunila. Omnibus hominibus inuulgata fma fuit 4 maioribus, quod 4 Deo trvnsvtt t// , extiterunt, tuufunt,fkda,daU hominibus omnia.Predicatur, inquit,hoc apud omnes gentes , acceptu ab aniiquifmis,cr per traditionem ab exordio mundi ad poBeros deuolu tu/m.Hoc(fc ejl quod apud Aegyptios,Chaldeos, Phoenices, totumq; Orientem,m/ uenimus eandem atq; apud Mofen de mundo creato phdofophiam. Nafcitur enim bxc fkma,ficut alia pier afy myBeria, ab exordio mundi , ab antiqui fornis homini/ hus,qm Deum uiderunt creantem, audieruntq; loquemem,alterq; reftrebat alteri. A Deo,inquit,cr per Deum.Duo genera cau forum : altera inucntrix,altera con/ feruatrix.Sicutfuperius 0 Deo er per Deum feruari nature ordmem. Deinde me/ lius htc omnia,cr explicatius declarans, addit: Nuda uero, inquit, naturaipfa per feipfamfufficiensefohuius dcBituta falute.Nulla,inquit, natura, a Deo non con/ feruata uiuerc poffet-Hoc quidem non in motum ccrlcBcm tantum , fed uniuerfa/ lem confcruatmem,cr rerum tenacia uincula reftrendum perfoicuum rjl,crft/ foena forni qrnq; fenferunt . Addit autemtideo er prifeorum nonnudi,co uf<^ fon/ do progrefofunt,ut dicerent hec omnia Dijs effe plena , cr per oculos nobis , er aures,oimemq 'i fenfum offim. Quod diuine quidem potcBati congruenter dici/ Ur,fubBantue non item.Seruator enim reuera ejl,iyu yiyWeap,cr genitor, qua/ nmcunfyque mundum hunc conficiant rerum,Deus: non tamen in eo laboran/ tis,CT perfe operantis animalis laborem fuBinens,fcd utens potcBate indeficien/ te,pcr quam etiam que remoti foma ludeantur , exuperat . Altifomam igitur, pri/ marntb regione,forutus ejl ipfe.Hypatosc £ ob hanc caufam 'a poetis ejl Mus:qui, ut poetari princeps inquit,m fummo totius coeli uertice prejidet . Cuius potestate maxime fruitur proximum ei corpus,deinceps per ordinem, ufq } in noBras regio/ nes uniuerfa. TerreBriaq; omnia,quonum plurimum diBant 4 bono , quod a Deo dtffunditur,debilia funt, cr corrupttbilia,plenaq; tumultu . Non ejl autem uerum, quoniam per omnia penetret dtuinitas, inde fit ri,ut noBra , er que fupra nos lon/ gius aut propius d Deo diBent, magtsq; ucl mrnus utilitate fruantur. PreBat igitur arbitrari,quod quidem cr ipftDeo decorum maxime fit , poteBatem cius j« coelo praefidentem, omnibus etiam remotifomis rebus,cauftm effefalutis potius,quam ut pe netrans,quo net j; decortm,boneBumq; fit , ipfa fuo labore terreBria operetur. Vm id ne humanis quidm principibus conueniat,ut uilifomo cui$ operi ipfi ad/ 0 finti *|<V ATGViT. ETG7B.. LlBi F I T T. fmt.ut in exercitu, auiurbe,aut domo,ft farcine coUigendx effent, aut contempti/ bile quid agendum,quodfub magno imperatore uilc mancipium exeq uetur, impc r olore adejfc oporteret. Sed quale fertur de Cambyfe, aut Xerxe,uel Dario,qui ad fummam magmfcentU pompam ac fkflmjit diftatrix raiio,uel ut fima eft,Sufis aut E cbaunn muijibihs omnibus fedebat, regiam domum admirabilem,cuius am/ bitus auro,<y eleflro,eboreq; refilgerrt,obunens.Veflibula multa,perpetua'qut micem atria, w continuis distantia JUdifs ab inuicem, foribus aureis, & altifhmit parietibus muniebantur.Extra quas proceres , ac freflatif.imi flabant ordine uiri * Alij cuflodcs,cr famuli, C? regem ipfum arcunjlantcs Jhpatores,c/tcri cuiufque ambitus cuslodes, foribus Ue a fidentes, excipientesq; auribus omnia,ut ipfe impe/ rator,quem V Dormnum er Drunt uocabant,omnu quidem aff iceret, nM' que non exaudiret. Prxter bos item prxerant ah) orario, reditus accipientes: erant du/ ces item exercitus,ac uenationum : muneribus accipiendis alij prterant , cunflicfc cffcijs fuis ordine fungebantur. Totum autem impcrium,quod uniuerfam ample/ ileus A fum,ab occa fu Hellefponto,ab ortu India daudebatur,dishnbuti Prxfides, ac Satrapx,cr Reges per prouincias gubemabdt,omnes ferui magni Regis. Item ueredarij,CT cxploratores,nuncij,v cuflodcs , ficumq; qut de fummis turribus nodu oflcndebantur,obfemuorcs.Tantut autem eratordo,maxme ficumefiun inis turribus continuatim per prouincias ardentium, inuicemqs i fotibus impenf ufq; ad Sufajicl Ecbatana, fibi fuccedentium,ut Rex eadem die omnia, qut inA/ fia noua acctdiffcnt , cognofceret . Comparanda eft igitur magni Regis potentia, cum poteflate Dei,qui continet mundum,eo quidem debilior, ac inferior Regis il/ luis, quo hxc Dciftt,iUa animalis uiltftmi , ac tenui fimi . Quocirca fi indecorant , erat d ii , ipfum Xerxem uidere proprijs manibus uniuerfa operari , & perficere quxcunq; ueUet,prxfcntemqi agere,longe certe id minus Deo fis fit.Sed congru/ entius,eut ac uenerabilius,eius in altifima regione prxfidentis poteflatem per om nem mundum uagari ac pertinere,Solemc\imoucre, & Lunam, totumq: coelum circumagere,autorcmq; effe falutis rerum terreflrmm . Neque aum illi aut arte, aut aliorum miniflerio opus ejl , quemadmodum noflratibus principibus , quibus propter imbecillitatem multorum nanus fuit nece ffarix. Sedcaefl fummadmini/ tas,ut cum ficilitate e T uno fimplia motu,omnes generatim formas rerum produ/ cat . Quemadmodum architeili,qui unici inflrumentt machina, multas er uarus operationes exequantur.similiter qui neuroffaflx dicuntur , id ejl , qui circulato/ rum inflor aliquod animal fimulai e mouent ■ Vno enim flo contrailo,mouent coi/ lum, manus, er humeros , er oculos , nonnunquam omnes partes numerofe,eius ammalis,quodfimulant : Sic profcfld natura clima ftmplici motu primi coeli dat uirtutem in fucccdcntia,cr ab illis rurfum in longinquiora , donec in omnia per/ uenerit.Nam aliud ab alio impulfum, rurfum id mouet aliud ordinate , cunilis ta/ men Ji« opera cxcquentibus . Non omnibus eadem uia ejl, fed utria , ac pnuata - . cuique. DE PERENNI PHILOSOPHIA. ttt etdque.NonnuUis etiam contraria,tametfi prima fe incitatio ad unicum motum 'm pbUatVelut ftquuexuafe ftmul piUm, cubum, O" conum, er cylindrum inceret, quodcunque enim in fua figura motum fe daret . Vel ft quis ftmul animal aquati/ cum,c r terreflre,cr uolucre,m fmu tenent, abijccrct.Perjficuum enim eft,nata/ tdeelapfumm Jpas fedes nataturum , terreBre ad moret , ntumcj; fuum inambula/ ttinm, aerium d terra fublatumjublimc uolans abiturum, quibut unica prima cau ft propnam facilitatem dediffet.Sic habet in Vniucrfo.per unicum enim totiut cce/ li flrcumaflum,die, v noflu expletum , diuerft omnium orbium motus , tametfi ab uno orbe contenti, alij quidem cuius, alq tardius peraguntur. Et ex ffiacijs lon/ g itudinet, er propria cuique opera fiunt. Nam Luna quidem menfe au fla, er di/ minut4,deficiensq^fuum conficit trbem:Solanno,aqualesq ; Mi Venus , er Mer/ curiusMars duplo temporis ffiacio: lupiterfex iftiits tantum ; fupremus Saturnus duplo, er dimidio, quam infinor . Vna autem harmonia ex omnibus per coelum concinentibus.Qua er fit ab uno,cr definit in unum. Mundum 'que uel ordinem rt fle dixeris Vntuerfum,non Inordinationem. Qucmadmodu in choro,prafiden/ te choraula, cr priore concinente,confonat totus chorus uirorunt, interdum etiam mulierum, qui diuerfis uocibus, acutis aut grauibus unum dulcem, temperat umq ; rnfcent concentum.Sic habet in Vniuerfo,modcrante Deo.Nam defuper, ubi ini/ tium ejl,ab ipfo qui iure mento diflus efl Coryphxus, id ejl,princeps,moHentur a/ femper er totum coelum . Ingreditur autem duas uus darifimus Sol : quo / rum altera diem , ac no flem definit ortu er occafu : altera quatuor anni temporii pcragt,citro,& ultro ad Boream, cr Meridiem progrediens. Hinchymbres,uen ti,rores,af)efliones(f;,omnia continentis aeris, ex principali caufa ornnia,fequun/ tur manationes fluminum,tumor maris, arborum pr»dufliones,frugum maturita/ tes, procreationes animalium, nutnmenu,uigores,xtates,defiflus,concurrente ad hac, ut dixt,propru cuiufq; natura-Q^ando igitur omnium Princeps ac Genitor , qui praterquam quod animo inuiftbilis ejkftgnum dederit omni natura,qua inter coelum er terram exiRit,mouetur omnis continuatim,motibus finibuscp \ms, inter dum obfcure,interdum clare, producens innumeras firmas , rurfumq; occultans , ■ ix uno principio . Videtur cp res uehementer ftmilis his qua fiunt tempore pugna. Vbi tuba fignum ex ca&ris dedent,ea exaudita,concurrunt omnes, alius dypeunt capit, aluis induit loricam, pars ocreas implicat,aut galeam, aut balteii accingitur. > trima equo alius addit,con[cendit alius biga, alius ad fignum feadiungit : Jlatimcp centuriones,dufloresq ; ordmum aciem inflruunt,equites in cornu difponuntur,uc htes currunt in fuum locum ■ Omniaq; ad unius pmcipis fignum aguntur , penes quem tota poteftas . Sic de Vniuerfo fentire neceffe efl . Vno enim motu , eoq; iutifibili cr abfeondito , impulfis omnibus, fiunt cunflis propria . Nam quod inuifibiliter id fiat, neque illi ad faciendum , neque nobis ad credendum impedi/ tuento rft . Nam etiam animus , per quem mimus , urbes , cr domos habemus, o * quum I »9« AVGVST. EVGVB- LIB. I!f. ^ puJKffx: , beatos ■ Et ipfe paulo fupcriiti Ariflotelcs ab co loco 7rxy ro 3w oy% Demon fojhifoy xiuvx,fic Ariflotcles ibi locat euum immcnfum. Aliud oraculum de Deo.lociiqi' calcBibui.quod Dc ui fonr.ptinctpiuip, crcalor omnium, Lorcrutabiliiiquod nemo pcccaiu cum latcacquod omnia profpiciat, Cap. X V L . Ltifiime quoc]; philo fophatus eB uclut coclcjlis p rteo, Dxmon,dc neture M ■**na rogatus, afferens eadem ^ fuperius: vatf Vfcurhs nvpk «i&fl/xtp» <p Ac/, ^to3yov©J-)7TKVTtoy Tsnyn ,7rxrruy Ji y$jl ctfyu, » H71 Qvh [i&Ax 7T<ivT(t}<pvvcr<XTt fsxlrr cunihitru* Avrocpxms xXoy&TOijxrmtiueri&fijfvf , «vA©*, * JC ifi/ixuycitnfrf x(pcu§H^oy,o^vii7ity *■ EK&tr- /F cui rt/T 3h JlixaPiTou ou3ta©' oujy», HtA l©',>**«5'X,Xsk T«fMC<pC*7lfa(fl% T«i '%JlXHyityxSairnvooiytt J£\$i7iic<noiwS GaiB®* \t»p,<rvJh Tscu/c,cCi y* St/x/s ififiwuy.. fjriKX <rH{ tpv<riKHi ovQj.VZ tocJC i/7Tiprs§x vuyxp» qij< cr ipp non carmine, fed td uerbum reddam: Efl fupra calefit incorruptibilis, ardens amma,uitalis, omnium fbns,omnim cpto^i principium,Que cr producit omnie,cr producens omnia abfumit , Exfe 4pparests,inlocabiUs,incorporeus ,immaterialis . lUinc circum olympum diffun/ utitur in orbem.Hmc rurfum paruus promicet etheris ft>lendor,Sol,Luna,et afhe 4ccendensHecnoui,diMciq; mente,cetere uero teceo, Phoebus exiflens-Tu ucro defme,quos nefas fit fcruteri,propter tum naturalem fapientiem, fuperiora uefti . gare.Ecce iterum meminit illius mmenfx lucis, quam fuperius ignem, ficemfom memq; uocaret , nunc edam flammam te diuo quoque Paulo nuncupatam lucem inaccefiibilem. Ab omni philofophia Corium empynon,flammcum,ardens. H ane flammam , que quemadmodum e Sole manat e Diuimtate, fupra cecleBem nito/ rem, ut pado ante,CT ut Homerus,cr Arifloteles,fupra fidere , fupra motus cce / lejks locat. Duo diurna myjleria,primo de nitore illo fcmpitcmo, tum de loco, fi lo eunt cum dicere Jis efl Hanc quoque lucem, fcu flammam, uoc at uitalcm omnium rerum fontem, V principim.Deum uidelicet ipfum extra calum, motus <jb cale/ &es,Hoc rerum principium dicit omnia produccre,atque abfumere,fvrtaffe,quod ait Dauid, Dante te iUis, colligent , aperiente te manum tuam, omnia implebuntur bonitate. Auferes fyiritum eorum,crdeficient,cr in pulucrem fuum reuertentur. Dominus necis cr uitx,auferens qua dediffet, ft uoluerit: In eandem cum placue/ rit,omnia potens redigere uanitatem,qux fuerunt antequam condcrentur.Hoc fen tit oraculum, clamans eum ficut uitarum repertorem omnipotentem, ftc omnipo/ . tentem nmdi,rcrum<fr ommm euerforem,fi ucUct. Ai cuius conftettum omnia contrcmifcmU D£ .PER.&NNI PHILOSOPHI*. tfy cmtermifcmt . Qui ungit montes & fumigant,nutu tremefacit olympum. H xcq; multo de fumina Dei omnipotentia maior prxdicado , quam motorem eum dicere calejlem. Multo enim potentius efcomnium tultrum , omnisq ; mudi e uertendi h 4 here potejUtem,quam machinam cccleflem,leucm illam quidem, er uifua incita/ tam monere pofjc.lngreffus deinde de natura eius dicae Dxmo,prxdicat eum ccy eroefcevM, pafe apparentem,jf>edans infinitam illa imrnenfamifr lucem. Eflenirp pa fe apparens, pafe luces, a fe,a fonte fuo,e tbefauris Diuinitatis,maieflatis fux lucem diffundens.Radians 'a fe ipfo, non aliena lucerna , habens infitam magiam maicjhtis fux claritatem. Eoc^fempaardet, tanquamSolcaleflis , illius magnx pimitatis imago. Uem eum uocat fme loco,incircunfcriptum,quia uidelicet infini tus,immcnfx maieflatis,nuUo loco potens intacipulnlocabilem item , quia incor/ poreus,Z7 immaterialis, extra mundum, omnenty locum er tempus. Vaflitas i gi/ turimmenfitasq ; eius incorporea,nuUo loco capienda. Non ejl infinitus corpore, fe d mente, fapientu. Secundo,tribuit ei motwm p a totum olympu: idq 5 ad illa fiam mam,diuimfitmumq; fplendorem rcferas,pandentem fefe circunquaque, cundaq ; compledentcm,pa totam olympi uaflitatem. Quantus ejl enim olympus, cum ter rx,qux centriin toto Vniucrfo babentrationem,fmtuafl*,ingentes.At olympum eundis orbibus fublatum, in immenfum terra latioribus, quanti! effeparejliHunc circum fanda,amocna luce complet Deus, nulluscy ejl locus, fi locum iUiceffc fis efkquin a fylendore facro contingatur. Ex hac largi fima luce, afferit accenfa lu/ mina ccelejba,Solem,Lunamq;. Tejlaturidem ludxus Philo , Platonicorum exi/ mius,ldeam omnis luds,cr fontem, tbefaurumq; nitoris Deum, •ncu/xvyuuy, ornnilummem,luminofitalem dicens, deducens ab ea, corporum codeflium , om/ mumcfcrerum lucem . Hac diuinifiima lux fecit corpora cceleStia, er prx qua Sol tenebra funt,CT caligo, ficilc potuit exteris rebus dare nitorem.Prxdicat ora culum , hanc xtheriam, Solis , Lunx, afhrorumfy lucem, effc tvt9*V/, exiguam $ paruam,minimam,obfcuram:Reputa igitur,quanta fitiUadiuina claritas,cuifcin tilia quxdam eB lux folaris, omniumfyfiderumcolLtU. Hxc,inquit,funtquxde Deo mihifeire datum.Hxcuidi er noui.EtfbrtafJe dicat ad hunc modum. Cum ad, Olam claritatem uenturus effem(utinam meafceleranon objhtiffent) oblata mihi, fueratjCT ut prxmium propo/tta-Vidi eam aliquando, fed procul, uidianimo.Cx / ttra taceo, non licet homini loqui-Sunt enim arcana uerba,id ejl,arcanx res , quas tu quoque abfijle [erutori, quas te [cire nefis . Nofler. Theologus , Non licet :Dx/ mon,ov &mis,Nefks efl,Dcfmefcrutari , amorem compefce quxrcndi . Nec fis ejl, quo tibi compares fcientum,quam uti naturalem pofiideas,arcana rimari cot/- leflu.Tenes qux teneri de Deo,potuiffent Rogatus item an quis peccans , Dei/m, Utere poffct,reff>ondit: Ovc/lus ap?.H$oi ToiGb ottfoioi s t&gAwiyfsJi Kcyut \t7t\K<pvytt afaunop omut* ' - . • n i Vah* tft A7GVST. EVG7B. LIB. III. Pewrte Sii 7»Aif «, 7jwr* Siis m^co-auTot. "» Ptt¥T<c lu»yeviy’o7nGx 7iW«Tt %gu lf>7rts. Qjufii.it, Nemo profifio,qui talis efl, Deum Utere pofiit. Neque fagaribus do/ lis , aut uerbis acerrimum oculum fubterfugiat . O mnia plena Deo , Deus ubique uagatur,omnix umificat,preducitq; quacunque ffirant,v inambulant.Ecce que de uno Jhgulxricfc Deo predicat Damonfunt ca,qua de Anime mundi,? octa di/ ninus: Spiritus intus alit, totam# infuft per artus. Mens agitat molem, cr, magno [e corpore mifcet. I s Deus ubi# ejl, omnie uiuiftcans,dans omnibus que ui:mt,et mouentur,uitam, cr motum, portans omnia uerbo uirtutis fui. Eius# funt omnia plena. Eo# is ejl quem dixit Aratus,cr eum fecutus Poeta, louis omnia plena-Non alicuius uideli/ aetfiditijfed uerifiimi,naturalifiimi Dei,de quo,uelutdiuinus Theologus hac edit oracula Dimo,prouidentii diuini magna conjtfiio,quam mitti peccantes pofiint effugere. Ide atq ; illud in fxcns literis. Si afcendero in coelum, tu illic es:ft defcenie ro i« 'mfemu, ades, q tuta inter uirunq; oraculi concordiaf Damon oculum Dei aAH.sy.oy , Fortifiimum, robufcfiimum, acerrimum, omnia contuentem, terror , coelum, mare cottuftrantem. Quxntumuis item ardfiriofam alitia, dolis#, te eir/ cuntegas,quantumuis abfcondas, oculos eiusnon poteris effugere: Quiduisloqita ris,didi,fsria# omnium funt in confrcAu eius, illud Philonis ocxoiylau otpSecA I m #Ai>r« 7r«yrx,pcruigm oculo cunila cernit, qju enim fieri potefl, quin illi fmtcunfla nota, qui uitas omnes,mentes# cogitatriccs finxit priorfEn illa Pytha gora ■^v/uoutiEt Pauli,Genus cum fimus Dei in illo mouemur,CT fumut.Vni /. oserfa inquit oraculum, comple flitur. Oraculum uere mirabile,omnipotente uniti te claros ex omni loco radios iaHante. Omnis enim lingua confitetur caleflm ter f rejktum, cr infernorum, quia dominus I efus Ckrislus in gloria ejl Dei patris. Ro gante quoq ; ftcerdote,quanam religio plurimum maxime# foret fuperfles, inierit miranda de Diuinitate, utuifumfuperius.Vtinamnemenuncfuprem6,acnouiffi m interroges, infelix [accrdos,de diuino Genitore, de# chara, v unica prole pa nomphai regis.Et Spiritu,Qtu continuatim continet omnia,monles, terram, fit/' mina, mare, tortarum, aerem,ignem-Qui me nolentem, domibus ab his repellet. Mox']; linquetur de fertum limen iflud oraculorum fundendorum. Pomphlum re gem caleflem, dicit quod ei cmftx oracula concinant- Panon: phatts eflfcui Tria-ec i puycM,omnis jtma,fmc oraculum camt.Huius,quem etiam diuinum Genitore di/' tdt,nominal unicam Prolem.Sonat enim GriccTnAvytTOS„xut dileriufaut uri eum Filiu-Spiritum quoq; nominat diffufum per omnia,de quo Marcus etiam Tui lius,cum,per omnia pertinere,perinde ut oraculum,cr per omnia cor,tinuatum,jr cut hic Horpu/icy affirmat, ex fontibus antique Theologia hac ad uerbum de re rm pulchntudmc,concentu# loquetKilictinquit, fieri, omnibus continentibus * • s 4' # ktict DEPERENNI PHILOSOPHIA. 199. ialerfe mundi pariibus,profi{l6 non pof[ent,nifi ea uno diuino,& continuato foi ritu continentur.Bene igitur etiam Damon locutus. QuoJ Iupiirr fliDcui illt ueru i.magmit.Dfmonit oraculo : cpcdtiuspotcflas , emnibaa •intranda : quod (olus illt fapienr, largitori}! (apicmix : 6c quod lute oncBla,atic fani a' D «mone edita Philofophorum (efttmonio. Cap. X V I L EVndemeffe quoque I ouent , ac uerifiimum , naturalemque Deum,qua'que‘ de I oue (luxit Aratus , & Homerus ,cffedc fmgulari Deo , Dxmonnis etianf I eflimonio probatur Rogatus de aterno Deo refj>ondit,addens de interitu [uo: Uy ffct/fc&J Tt uCp {tVS,K tOS\TCU,0) taiytxAi £tv» o i 01 yoi trymy v7rtAu7isrcu nqju^ax. Aliotn locOjUekcmenter mgemifcens: oioi yiit^7nJ\ssavK\Mn.7Su>oiyyT cL7n}Att[t Ol^tT«,W« epMjcyi yi Aiifacu vgiviOy epSf. Erat lupi ter, rfl nunc,cr erit,o magne lupiter,Hei mihi deficit oraculorum cleri/ tas-Hoc illud in facris literie,Sicut erat in principio & nnnc,cr femper,CT in fe/ cula. Heu heu tripodes plangite,obit Apollo . obit, quonia flammas calefis lux, uim adhibet- Lucem fupra calo mirabilem,uocat Deum. Et de fuo uaticinatur in/ tcritu.Dc Byzano quoq ; qui condidit Byzantium , contra eum , qui eum amula/ Elf 10 xgu 7rtcAwof>y.&' vmuysAjegx A* vt 'rounte, Ov<n y. eposA&' iroi yvy aty «ren epttrsyiyiStu Kjavo» yclf &MJ euhfiSjtny vsrift^vTa v oy ngu yn r^oyta,t(gu.^xifo{ Jrtif vj vzrtf 3*j/, Popt&S r ,«tA terr »*^P nt&oy curri. k Quxfunt , Excitare, vreuerfus fiflina, & dicas ifla. Non te Phoebus ipfeiubel fortiori uiro depugnare.lUi enim Deus ipfefuam porrexit manum. Que e r terra tremit , v coelum defuper patens, pontusq;, folq;, <y tenebrofum Chaosipfum. Uihil abfeondit de Deo : prius regionem , claritatem , creationem etiam Deorum fradicauerat,nunc uniiierfalem prafenda.Nofiris igitur in literis etiam extat,Tre munt potefiates, tremunt uidentes angeli. E cce nunc omnia tremunt ad nutum eius^ uafUtas olympi, terra, pontus, Sol injuper,w ipfa tsrtara. Tremunt autem omni / potentcm,tremunt, dtm uoluerit,ucnientem.Nam mons Sina tremebat, v fumi/ gabat, (T horror erat maximus in cajhris Hebraorum. T alis ubiefr terror firel , fi ipfeueQet, cr fefe quantus ejl oftniderct, quantum eum coelicola cernunt- Meri/ foq i uident,cr objluprfcunt,horrent,cr latantur ad tantum numcn-Serapis quo/ afue in oraculo de facientia eius in calo florente,pradicans eius largitatem : Toosm isrttgiT&Gspty Aceo-tAH&iw e7mfat( . J u . tt 4 mfiniUt roof ‘AVGVST. EVGVB. LIB. m. * tnflnita,inqmt,fapientia ttcrfatur in limine regis immortalis, lUe dat & munus Uf gitur- Vocibus igitur humanis et Damoni* decantata, apertae}; efi Theologia. qu£ ne quenquam e noftrts confi/txiffe fufpiccris , adfunt ipft phdofophi teftes . Nam praterquam quod fuperiora oracula produxit m libris fuit Porphyrius,m eo quo/ que, quem Plutarchus infcripfit , Cur Pythia defterit oracula fundere metrice , er Plotinu^ProcluSyalijq; Platonici,qui pafim Apollinis oracula proferre folent, de/ clarant his oraculis flem fe kabuijfc , er Damonem ueluti declaratorem rerum abftrufarum hominibusq; ignotarum,ets fuiffe . Affert igitur eo libro Plutarchui oraculum, quo Damon fmgfdarcm Deum efl confeffus , er pradicauit,cum mode ratc,cr iuBe iudulgentem. Rogatus a quodam, qui peccauerat, an ul la f 'celeris ef/ fet indulgenda,refpondu:arra:rrx krxyKceict ovyyt*(>u fovs, a|/ t»s,cbs ovtPty «nv icvrfov.omnia neceffaria concedit Detts,uerun/ tamen ita largiens, ut nihil immodice.His Damon er Deu unum nominat,<y cie/ plentem pradicat,ufque quo luftuia poBulet . Oraculum autem, quod affert Pro/ - clus,efl Attflima Theologia declaratio, funde propheticis oraculis. Dicit ergo Pro «1 us fuper Timaum:ovmt </l% k 91 t« Aoyict roy niyisey roxrr oy yliu 7THy£yT&ffvtyop&H,s@u.tiiQv<>y ocnoys.v»H<rcu TK7ra*7VC, - trdqv, «SIh SgmtrKU yfvrit vnAt/7ttixtA9V 'kvQy/ ovgOfj&M©' 7jj >hsm£ imvJjpv 7tvgo s cwQ<&, K oo-fitoy <$fuaKtay,K0tAw{MTK,7rK*^ycCf<pf!<p} "TO KSCTO) TUVUy KXT<r«f KyHTKS. ltacfc,inquit,ctum oracuU,maximum Deum, fontem fvntium hunc appellant , C T [olam eum uniucrfa genui ffe-Dicit enim de pote Rate eius: Exdit hinc rapide uariantis materia ortus. Hinc rumpit utbar,crftos omnis debilis,ignis. Mundorum % globt,ndn$ hinc funt omnia nota, H incq; mican t radij, er mundo mirabile lumen. Audis oraculum, eunda ab altiflimo Deo profeda canere,repetent quafi Gcncfm l Mofaicam.Vt Mo/r; e primis operibus eius prodidit fuiffe tcrra,cr aquam,nem/ pe materiam totius futuri mundi,congeriem, er [ementem omnium rerum,non fe/ tus Damon primum affirmat ab eo proftSiam generatione materia multiformia, cui uoria fpecies uiciflim inharent,propterea tmdtifbrmis. P ofl hanc matenem,fe/ nentemq; rcrum,v mafftm , quemadmodum ad res gignendas eam praparaue/ ratfapiens opifex , fteexeis pracipuam , principem eundarum uifMirn rerum, produxit lucem. Hoc memorans Mo[es,pofl terram , aquamq; creatam, ait fubiti apparui ffe lucem. Damon fimiliter ab eode prapotenti Deo, flumen lucis erupiffe: lucis inquam,pra qua lux omnis , er ignis debilis fit . Ipfa uero flos omnis lucis: Ea enim cjl lux [otis,Lux mundi corporei » Pofl lucem, ftcut Mofes, quifilucrat :• 'J t \ creationem DE PERENNI PHILOSOPHIA. *ot creationem orbiu ccdeRiu, eam poRca repetitum, dixit ab eo omnia coele Ria per fi At. fu: uno complebitur uerbo Demon, mundorum globos omnes, eyconcauas HUs orbicularesq; coeli machinas em ficiffe.Deniq; utMofes repetens ait. In die qua creauit Deus coelum cr terram, fic per Epitogii repetit Demon, ab eo micare C r m terras fundi radios omnes bonitatis. Omnis ergo lingua confitetur, coeleRiu, terreRnu, cr infirori,quia Dominus lefus ChriRus ingloria Dei Patris. luRinut igitur martyr er pMofopbus ad gentes , ait oraculm fuiffe quoddam , hymnum gforie dmne.oTi r> orctp viuy^yshgiop ifstotiyi vero' 71 , vyvoy 7nu/‘rixfi7t§&’ tK</Hsvcu,VTtos qv t*t<ra> tjP VfiyoO \q>K , OT i 7Tf«T©* TsfMtrees ixi§07ruy,K<Acetx. </lt xftAtc iteg.ngte cS&y otofiStee joy sjyy» yim f« wotoeis, uy i<rnyj crtwtSn . Nimirum, Oraculm ueRrm rogatum k quo/ 'dm,ut hyrnnm funderet Omnipotenti, fic i n medio hymni dixit : Quod primus hominum firmator, Adamq; uocauit-Et hunc hymnum apud multos,quosipfifci/ tnus,contigitafferuari.Vides Demonem hymnos, cuiufmodifunt,quosoRendi/ mus,edidiffe,fingularem Vniuerfi creatorem Deum ingenue confiffum . vidit ite Labandus oraculm iUud,quo Demon dixit,(jiiKftz tfli ytfis « yyiAoi iniis: Exigua Dei portio nos Angeli . Profert enim hoc carmen m fuis mRitutionibus: Querend,inquit,cuidam quis effct,aut quid effetonminoDcus, refyondit uigwti Cr uno uerfibus-.quoru hoc principii cR. Sic Labandus. Nec refert quod carmina fint tranffofi ta,ut quod Labandus pmcipiu,n«s finem carminis effe feriptu refe rimus.Tacile enim potuerunt uerfus transferri . Satis efi oraculum reuera Demor Itis effe,id efi,ApoUmis, editum non Delphis,fed Colophone, idem in libro de Ire Dei,aliud oraculum,cr quafi unm ex [uperioribus ait Apollinem Milefium effit dijfe,confultm de religione ludeorum. HtAi Stof/ &trsAMCC,ngu yivyxT/tfcc 7 rffc •ncurrasy, C{/ uffi ycuKiitgu $aA*«r«, v Tsep7ttfioi Ti/xvyoljUgu «Acu/cons t K<J>§iiJtv<ri* Jforujje p recedit hec carmina quod affertur k luRino,Eu[cbio,alijsc£ multis, fluod eundem Apollinem refbondiffcfirunt: M ivoi yccA<Acuoi (o<fylw Ac xXJ>P,n</T ccp i Gfcuot, Ksrnffismp twtwnt nGafayvoi «yuif» 1 - ,ni PINIS LIBRI T I & T 1 1. »5 AVGVSTim 0.%— i . >4 . r • ’ fi 1 X-- ,’v * X AVGVSTINI STEVCHI EVGV* '» . ' i BINI DE PERENNI PHILOSO/ PHIA LIBBR Q.VARTV8, ‘ IN QJ 0 PLATONIS IT ARISTOTELIS TKBOLOCtA DISCVTITVR; Ariftottlrm Angularem Deu» e fle confcflum t No« folii moubut caddlibui , M omni item mundo eu» pnrfecifle : Bindcm fuifle Academicorum Philofo» phiam: Eandem Sc Senecae : Non folaj intcMigcmhi , qc* coelum »oucanl cu» agnofccre. Cap. I. < Ojl prtfeos Philofophos,qui nugis Theologi dicebantur^ et pojl ei fecula,qua 4 Mofe,Trifmegiflo$,ad Pl Morte, Anjlotelemty uf Jj decurrerunt,in quibus adorata cr co/ gniu fuit,pradicataq} fmguUris Duiinitas,partim lucem hunc affercte natura, parum ab exordio generis humani, quo folum Deus ucrus colebatur, ea f 'cientia mandte,qaip pe quam per omnes terras feci patres antiqui deferebant, fuccefferunt duo multorum Philofophorum, Acadcmiarumq ; principes, ad quos uelut in portu ueteris Sapientia naufragia deuenerunt , fed pro uarietate ingenio / rum magis Platonem,quam Ariibtelcm,qui rerum infimarum , fenftbusq ; nota/ rumjhdio magis dclcflatus,obfcurasiUas,ingemumq; humanum excedentesPU toni,cxterisq; uefagandat reliqmt,ueterum myfleria,fccretaq; Dei,ftlenda uent ratus, quorum difficilis effet , nec procul 4 temeritate confirmatio . Sed quoniam nullus fermo citra Dei appellationem haberi potefl , nec ullius P bdofophut fitn/ ' damenta (labiltri,nifi origine reperta,multa dc fontibus Theologia naturahs(na/ turalem dico,non fditid, frbulofam,quam ratio, naturaq; docet omnes homines) fvmltter atque alij loqui coaftus efl . Quibus confideratis , id iudicium colligitur , aut ueritatem inutto imprudenti $ excidiffe, aut non habentem quid pro itero affe reret,diuerfa rationeloquutum.Quam animorum inconflantiam,in omnibus Pjji lof>pb«/trc deprehendas. Nondum enim fulgor ueritatis terras impleuerat , quo pulfa omnis denfa caligo , unam duntaxat ueritatem homines fequerentur. Erant autem cunila crafisoccu\tata,v drcunfiifa tenebris ■ Hac caligine effrdum efl , . ut Aristoteles CT P kto in afferenda D imitate modo ccclum,motusfy ctrkfles ad/ nirad,illic Deum fe repenffe crediderint,modo refipifeentes, implentem omnem mundum, quemadmodum fuperiores,magnum iltum,infcrurabilemq; Deum,non coelum duntaxat mouentem, fed prxfentem tibique prxdicauerint : longe quidem clarius Plato,quam Anftoteles.Deleilis igitur uerioribus,primum ex Anfiotde, • itein Platone, ut cuius uberior aflluentiorifc Theologia diligentius examinanda efl, eandem atque apud fuperiores pietatem reperiemus. Ac primum inflindusiUos, id appellationem fmgularis Dei compellimur 4 natura , uideamus . S/pe extat apud DE PERENNI PHILOSOPHIA. *•; Mpud eum , Deus er natura nihil agunt frudra. Hic CT Deus fmguUriter rxeel/ bntcrq; nominatur,CT opus ei magnum,mirabile,uarium tribuitur :tum uero cum natura fodetur: fed ipfe prior, poji tuitur 4 nomiruttur. Qjpcunq; igitur huc coit / fiderando ddatet,quid aliud reperict,quam Deum autorem nator* <T principem i quemadmodum fcribit Mofes,appeUari?QJlicquid enim tradidit M ofes Deum fi/ eiffe,primum terram cum aqua,poflea Solem, orbescfc calefies , tum plantat V animalu,eac J; mirabili ordine pofuijfe,hoc omne, natura ejhqu* idcirco nihil ex/ orbitantyiiec curfusfuos deprauant , quia fida funt optima ab optimo magifbro . Eo^uocatur prima Sapientia, era Pindaro «fisori^ris, optimus artifex . Et A riRoteles dixit Pherecydem,multosq; altos,primum autorem , creatorem, opti/ mum dcdaraffe.TheophraBus omnia uolentem optima. Itaq; non agitfrufka na tura,quia Deui eam fecit optimi H *c$ confociatio Dei, ac nator*, non eft duo/ rum,ueldiuerforum: neque enim fodarentur ad unum idemq; opus, neque duo/ mm aqualium , quod c rCeus praftrtur , er natura fine Deo nomen inane eji. Sociantur igitur uelut artifex, cr artificium. Quicquid enim fit X natura, eo tefle, fit item i Deo. Si enim loquens de rebus ut uniuerfum, qu£ [manatur* continen/ tur,eas nec X Deo frufbra fieri, nec X natura dicit , certe quicquid jit ab uno, fit item ab altero -Nihil cnimfuperejl alteri,fi eunda jiunt ab alterutro . Sei cur duo rerum autores declarantur, ft fufficit unus,ucl Deus,uel natura feorfumflmo noit fufficit,neque uult, quemadmodum Democritus , er Epicum , fme Deo operari nattiram, nec Deum X natura fegregatum, ceu gubernatorem X naui ■ Sociat ig/ tur utrunq^alfgrum uelut autorem, artificem, alterum uelut artificium, ut g uber/ tuitorem, ac nauim. iam uero ft Deus agit nator am, princeps eius, ac moderator ; certe non motus cedi folos moderatur, nec per unum motum gubernat naturam . fed effe eum prafentem ubique,qucmadmodm dixerat Pythagoras, neccffe <jh V quemadmodum iUe cecinit: Spiritus intus alit,totam< jj infiifaper artus. Mens agitat molem, magno [e corpore mifcet. Non folos igitur orbes cceli mouet, non in coelo dun taxat, fed ubique ua fatur, infufus,non infixus mundo.Quamfuiffe Platonicorum , Peripateticorum $ fen/ tentiam,tcdatur Tullius in Academicis. Partes,inquit , autem effe mundi omnia, ; jau*inftnt in eo, qu* natura fentiente teneantur,in quaratio perfida infit , qu t fit eadem fempitema-Nihil enim ualentius ej[c,X quo intereat. Q tum uim Ani / mum effe mundi dicunt,eandemq ; effe Mentem , Sapientiam '<k perfidam , quem Deum appeUant,ormuumq; rerum,qu* funt ei fubiedx, quaji prudentiam quan/ iam procurantem,caleftia maxime , deinde in terris ea qu* pertinent ad horni/ pem-Hac TuUuis.Simtlia igitur Aridoteles fentiebat, quum Deum, ac naturam tiM agere Jrufbra, fepenumero clamat-Scntiebat Deum effe Mente uniuerft,Sa/ fientiam^ perfidam, cui fubieA* mundi partes omnes effent, procurantem : „ omnia . s I>E PEREMNI PHILOSOPHIA. »0* inquit iUic Plato,adorans 0 M egillc C r Clinia , fitcbor eum effe Deum i certe ip/ fum coelum . Mwltdcj; alia plurimum UtUum utrum infamant , nifi quod mos eiut temporis fuit, ut etiam flumwa,tcrram,mundum,jvntcs,Deos dicerent. Tu't Diui/ mute coelum e fl Dcus.Alioqui uerum Deum agnouit, infcruubdcm , rerumq ; ar/ bficem uocMUt: Eandem conftat fuijfe Mentem Arijlotclis,ut jl coelo, ccclejhbuscfc InteUigentijs, tribuat Diumiutem, aliud tamen dc ucro, ac fingulari oco fcn ferit, quam ut moueat orbem ccclcftem,cds item intcdigcntias confeffus fit , quos Plato, uetcresq; fupra coelo uiucre dixiffcitt . Quo paulum confidcrato,ad lingularem oeumreuertemur. Auftotclcm aliud IntefHgemianrm gcnuf.ru lm calefiet orbet mourolet fcnGfTc: fupra motui caleftei.Deot beaioi locefle: Eorum ueram feliciiaicm tlefcripfiC' - ferAntiquoiqut hac docuerant collauJafle. Cap. II. -N libro de coelo, loquens de fiyiipcatione eius quod dicitur Coelum , P oftremo, hnquit,dicitur coelum corpus naturale , t 0 ip ioj(oe/n 1 wt fiQofx -f vrctrrot, itu^x/A Idyck-nifrxtop,^ nccvce y&AisttMtAeipvgccyop,y} a> ve 6u* ep w ap IJlpvSl epap-ip , Qjwi ejl in extrema circumferentia Vniuerft . Sole/ mus enim extremum, er quodfuprcmu cjl,prxcipuc uocare coelum,in quo totam DiuiniUtan dicimus habitare -Hac die. Apparet hic Diuinitatis aliud omnino ge/ nus,quxm eorum qui moueant orbes er lumina coelejlia . Nam Platonem prope/ ptorem fecutus, fupra fideribus,in extrema uertigine mundi, id e fl, ut clarum cft, fupra primo mobili collocat hos dcos.dcus autem in Hetaphyficd ccnfuit Intctti/ gentias orbium calcBw,SoUs,Luno,aflroru,cpicyclorum,planctaru,qui funtom nes infra primum mobile,cr extremam circunferentiam.Porrb quod hoc loco ai confuetudinc temporis , communemcp omnium mortaliu fententiam dixerat d eos habitare fupra mundum, poBea pluribus uerbis,& ■ ex philofopkia explicans,dif/ ferit p r ocior a latius uelut in ipfam Theologiam ingreffus . Cuius hocuerba funt: <f£ ■¥■ VgCCVS </Vfc</Vx7f 071 *T <fap-> BTt ^t<9j (TOUfaX, QX- op xgxfon it\. vo7Toe,VT\ xwop ,vrs. j$et>os tf&ptfotflip, Jlic7i€p irr y vinea kcckh 7rt<pUK<fp,isn %or«s alme 7tvi«yHgceo-K^p.ir <fap &</W vcsifiiUix n%TCtJSo\H,vibp vfw IfeevvcTU rivarypJb/ 6ep <po§«p, a?iC MXfAoi<oTX,yffL <etto9« , viuj xqjsiw lyoimc feolw , xgx viw au» vapKivarrvp J^ixvsAuvop otMxvlaxtivx.Quofunt, oBcnfumejl autem extra nudum effe,neq; effe poffe corpus. ManifeBu igitur quod neq; locus , neq; uacuum,neq; tempus ejl extrd.Quocirca,quo ibflunt , neq ; in loco funt , neque tempus ea fuit fenefcere-Neq; illius efluUa mutatio eorum,qua fupra nouiftma, fupremamq; uertiginem pofttafunt,fed immutabilia , cr impafiibilix , optimam agunt uilam femper er opulentifimam,omne ouum. Sic iUe.^onfidera igitur fm/ gula -Prius dixerat, Coelum dicimus extremam ctrcunferentiam,ubi totam dicimus habitare oiuinitatem.Nunc dat quiddam clarius. l Uic in ccclo,nunc fupra codo,fu rpra ultima circunferentia. Nam dicit etum extra coelum nuUu effe corpus . Igitur multo W* 2e« A V G V ST? EVGVB. LIB. I II T. multo magis femouet eas res i toto mundo, dicens eas effe extra l<xutil,exlT4 tettt / pus,que cum calo funt:Deindc eas res non effe muUbiles.Ex quibus omnibus cU rifiime condat,eu nonfentire de inulligenda Solis,Luruc, planetaru,epicycloru, que funt ornnu infra extremam circunfarentu, et corporaliter funt in loco et tem pore.Tu loquitur de b is,que non funt corpore, ideo neget ce hebere locu-Totecfc descriptio c/t pulchcmme,diuineqhut d Theologo nihil expedi emplius,de his, qui hebitent in calojd ejl,defuper.Defcribit enim beatitudinc,immortalitatem, fe ' Ucitatem etemam,etcmam'q; eorum requiem:quie net j; fenefcunt,nei j; fubiacent tempori,non funt in loco,nuie dtftndi,ct preferipti fede. Vite non deficit eos otn tubus bonis copiofifima. Appellet enim eoru uitm,optvnu,ctv7CCfKisKT9t/,co piojifime.xec Andotcles nunc dicit quid ee fmt,fed per neutru genus tcc Uti, ee que bi.Superius auti dcclereucret,et declarat Mi,eos effeDcos.Etinfrcun/ do libro eiufde operis 7oy <A'ovfwcy ,@Toy woo rmoyot /\«^aio»,T«S hoX cariv<ltiiy,d)t orree yovoy «Batvieroy.CaUi eutem,etfupremi< locum,ue teres quidc Dijs ettribuerunt,quippe qui folut fit immortalis. Horu igitur ejl iUud, quod fupre calo dixit effe-Eoru ejl regio hebiteculu,ut in compendio fue philofo phie quot J; megis decleret-Veteiumi Jj maiori! fuorum Theologum declereuit in primo libro reducens eem ed confideretione phdofopkie.Suntigitur Di/, Arftto/ tele etia tejlejupraftdcnbus. Audi ede quid de hoc ipfo,quod entitjui tradidi ffent, loquitur:J^t07nfK«Aii ovwruOfo tccvroy,r«vs «fxctiiss <£ yccAisx tovs ncerflvi n/xiy xAmiS Jr« Aoyv s Qjiocirce,inquit, preclere hebet, ut quifq; fibi ipfi perfuadeat,ueteres treditiones,precipue meioru noftroru,ueres effe-O Aridoteles, fi redit ejl inducere in animu unumquenq;, ut credat uera effe que crediderit antiqui,uide quefo quid retro omnes entiqui tradidi fet,quid Ch«l dei, quid SibyUe,qmd Mercurius , quid Greci ipfi, quibus fide maxima putas tri/ buendd.Orpheus,Pythagoras,Anaxagoras,Archytas,Phihlaus,Parmenides,ce teriq ; omnes unanimitcr,non illos fiditios orbiu calediu motores D eos,fed unum finguUre,omnipotcntemq; funt conftfii,qui non corpus quidc caleftc moueai,et 1 iud no agat, fed Deum per omnia penetrante,totum mundu implente,omnia con/ fiderante.Tum Deos quofda minores miniflros eius induxerunt,qui res humanas ei parentes adminiflrent.Sic illi cenfueuerut,et tu aliquando afferuifti,fi quis dide tua bene confideret . Recordare que dicis undecimo de Phdofophia diuina libro , de eifdc antiquis-Traditii efl,inquit,ab antiquis de Dijs,per fabulas interdum:*? tSTisytofitrcts <c(/to,Ac iioi yovoy to yrf&7oy,oTS iicvs ioirro, rxS 7Tfotf reet oi/trtceg tfrtujBuvs ce? vonicrfcjA quibus fi quis idfeparet,id efl , fabulam, folumty accipiat,quod efl precipuu,quod Deos crediderunt primas fub/ fiantias,diuine locutos eos arbitretur. Bene igitur habet o Andotelesiafferis maio res diuine locutos,Dcos effe primas fubdantias. At antiqui,fi bene mcminijli dide tua^ion dixerunt Deos illos orbium ctxlcflim molorcs?fcdfctit fuperns in libris DE PERENNI PHILOSOPHIA. t»r. de Cedo monfhrajli, fuprcmm altifiintumq; locum extra calum,et locum et tem pus ek attribuerint. A [feris autem diuine eos locutos . Si diuine igitur locuti funt , nonfunt Dij cccleftes lntelligentix,nec prima mteUigentia mouet coelum dunta/ xat,aliud non agens . H xc igitur confidrratio ucrifima ejl , cr incontradicibilis, tufi quis furio forum Peripateticoru uanifimis qutbnfda artificijs ea coneturfub/ uertere ■ DenifyfupraJiflu locum teflatur Simplicius quofdam interpreti fenfiffe de immobilibus cauftsccdeStibus,et immobilibus principijs, qui moneant fakxrat ccdejies. In quo qmde cum refle fcnfciint,quod Arifloteles de caufts fupermunda nis Jit ibi locutus, in uno tanti error fiut,quod eas caufas dixerunt , que rrloueant orbes calefies. quo modo enimmouent,fi funt,ut ait Arijloteles^farrxr^lon/ gifiime ,remotifiime,fupra motus cedejlesiSi motriccs caufas has Arijlotelcsfen/ pffct,no longifiime ab eo, quod mouet,jcparaffcL Cur enim caufa mouens Solem, debuit fupra Sole,frharasq; omnes longifiime locarif Clari igitur , Arijlotclc Deos quidem illic ejfe fupra ccdejies motus longinquifbnos,fed non eos Deos,qui mo/ N eant orbes: quos Ji mouerent,unufqui[q ; frhxrxfux uel ineffet,uelafi fleret* • Compendium Philofophi* Arlftotelu, unum Ungulatam, moderatorem (oium or- dinum ccdcftium.uuarp omni* confiteri. Colluio aliorum quorundam loco- rum.de prifea Philorophia. qua lingularem Deum pradicai Deum inuilibilitff nu mouere.de regere. Cap. IlL - Riflotelesmlibro de Mundo,quem olim appellabant jtl luflinus martyr, phi / A-lofophia eius compendium,quod ipfe fcripjitad Alexandrum, Latinis Pcripa tkis obfcurum,dtu'ute iuxta maiores, quos uidebat fentiebatq; ejfe fequendos , lo/ eutus ejl de Deo,longe quidem alia,atq ; ea quae in libris de Coelo, er Metaphyfi/ ces,non amplius motus dios caleBes,ad quos affixa intcUigentue, id ejl, Dij afit deant mouentes,introducens,fed uniuerfale dans fummo,ac fmgulari Deo rerum gubernaculum- Et ut decet phdofophum,errores uulgi expoliens, detrahensq;ji/ bulofitatem,et impietatem. Audiamus igftur eum loquentem:Mundus,inquit,item dicitur alio modo,omnium rerum coordinatio ac difj>ofitio,imb St»Tt k gu Stop cpvtoCTrfon&HtQux cr Deo & per Deum conferuantur: Paulo pojl , «S t o ayarrxrto , St» «xerrwpt oy : Cuius fupremtm , inquit, efl habitatio Dei* Qtww fui fimiUs hic er in libris illis f Multo quidem hic religioftus . A Deo, in/ quit, conferuatur is, qui dicitur Mundus : conferuatio autem ejfe non poffet , Ji tantum fupremummoueret orbem-lam nomen Diuinitatis uim tantum tribuit, quod certe mirtm.Nam fi de ccclefh motu , ob quem Diuinitatem Dijs dediffet, hic fermo cffet,non unum tantum nomina ffet,fed Intelligentias multas ficut mli/ bris Metaphyfices.Alterum igitur e duobus dicendum ejl : aut ipfum Jibi contra/ dicere, mutante fententias homini tempore, quodfepefit,cum multa reuocamut in poRerum,dux prius confUnter afferuimus.Sxpcq ; accepit g rauius iudiciit.Et tJippocratesfuos errores confiffus ejl,ftmiliter er Augujlinui,alijq ; multi boni *tri,apuJ quos Ufritat, flori* inani prtpondcrarct • tuu dicendi in His libris eunf quondam io f AVGVST. EVGVB. LI». IIII. quondam ajlrorum k Platone dccepum pofuiffe Diuinitatem,refcruantetn fbi ge itus aliud Deorum, de quibus alijs in libris diceret : cr de quibus quadam in libris de Corio innuiffet,cm diceret uetcrcs dcDijsdiuine locutos: cr cum eis tribuit fu premunt coelum, er ultramundanas regiones habitandas. Nam cd qujcfmt, qux non exprefit,quxq ; in fupremo ccrlo,imb extra,dixil cxiBcre,appellansea neu/ Iro gener e, quid forte nefeiret, dut nollet fateri Deos , hoc toco clari fime docuit, uidelicctaltifimam coeli partem effc oiKHTHfioy ifSatj , Habitaculum fummi Dei-Hfc igitur funt iUd t« t Kii,qux dicebdtin libris de calo, Deus [edicet ipfe princeps maximus, Deorumq; fupremus , qui Deos dlios minores admittit illuc: non quod propius etiam eorum Jit locus, fed quod clementi fimus princeps donat eis fedem in regnis fuis. Et cum Ariftotelrs fuprema mundi pdrtem hdbitdculum D ei pradicat,innuit,quodipficlamamus,Paterno{ler,quiesincaUs. AriHoteles Stoy uocutiHum,nos Pdtrem.Sed er Patrem dicet A nftoteles, utfoft ea proba/ bitur.Nos,Qui esin calis : Anftoteles, Cjto weaTcerroy oimTHgtoy ifStov. Deinde eodem loco refert AriBotelesipfum idem calum, quod hdbitdculum dixe rat,effe plenum &uup <r^yarcy,dimnorum corporum. Non ergo diuinorum d/ nimorum,dut diurnarum tnteUigcnturum. Semperq; in proditio libro appellat di uina corpordyUteis corpoream D iuinitatem , non inteUigibdem,uel intelligcntem dttnbuit-Deindc diuinius multo, totamq ; animi fui prorjus declarans fententiam, adierit in eodem hbro:Superefl,inquit,ut de cdufa,qua continet omnia,breuiter di camus, ficut de exteris diximus. Error enim ejl, qui loquuntur de mundo, tamctfi non diligenter, er exquifite, fedfaltemquodad dotirinx exemplum fufficiat, T o •? Kco-yts KVftunccroy usagccAimiv > quod in mundo optimum , poti fi/ mumq; fit, dimittcre-Hxc iUe Deinde quanta concordia, quam mirabili confen/ fu cum his, qua in libris de Calo,cr Metaphyf ces dixerat* N am in utroq ; opere maiorum deDijs opiniones addiderat, eas diuinas appellans, cr collaudans. N une autem iuxta id quod dixerat Orpheus,Mcrcurius, Acmon, Pythagoras, coteriq; multi:a:fxaios yiy ni^oyos, j(ptc &<h-f i os tsi &ao-tyccr$f cesset s u 5 tK &tou TccmivTce,ycfi s/lixSioO^yiy arvrlsHKttr. Antiqua quadam fima cr patria eft,omnibus hominibus,quod ex De o,CTper Deum, fuerunt nobis omnia. Audis igitur antiquam fimam cr patriam , cuius meminit ut fuperius wdiSli, in li/ bris Metdphyfices,cr de Coelo,fxpe eodem loquensmodofln libris de Calo: ctf/ Xttlw tyti wcct^isS Ao^bs. Andquos,cr patrios fermones deDijs.m libris Me taphyftces:nrtxpK(/lic/loTKi vsrb x wxhxi&y ; Traditu ejl ab antiquis,et prifcis.Et illic de multis D ijs eftfermo,hic de uno tantum-hxet p dccla/ rant illa.Et cuius animi tunc effet,nune in compendio lotius philofophix melius explanat- ibi ferebat Deos ab antiquis traditum, umuerftm continere naturam: biccrin libris de Republica Deum unum duntaxat ■ In compendio repetentes, qux multis retro atmis dixiffam,fi quid erroris ignaris cxcidiffct, folcmus cor/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. »09 ligere,folemus emendatius loqui. Sic ficit Aridoteles, quod antea retulerit de m i tif dijt ab antiquis,nunc corrigit, fentiens id de fmguUri De o.Hanc fimum iit effe de Deo eundis hominibus,eamq; effe antiquam cr patrum -Ergo omnium bomi/ nim antiqui fimi genitores traMerant,unu uiti cunflxrtmq;, qui ab hominibu * pofidentur rerum,autorem. No» Hebrii foli a genitoribus, mxioribusq; id didice/ refuis,fei omnium etiam genitores nationum, poderis ea tradiderant, ideo per to tum mundum nunauerant,apud omnes circunfrrcbantur, Hebrios, Chaldios, Ac gyptios,Gricos ipfos,qui didiccrunt,xutorc Platone,a Barbaris cunda.Omnibut hominibus inuulgata fima fuit a maioribus, quod a Deo ovrisuKif/ , extiterunt, nata funt,fida,data hominibus omnia . Prtdicatur,inquit, hoc apud omnes gentes , acceptu ab antiqui f imis, cr per traditionem ab exordio mundi ad poderos deuolu tom.Hoc<£ efl quod apud Aegypttos,Chaldaos, Phoenices, totum q; Orientem, m/ uenimus eandem atq; apud Mofcn de mundo creato pMofophiam. Na fatur enim " hac )ima,Jicut alia pleraq ; myderia, ab exordio mundi , ab antiqui fimis homini r hus,qm Deumuideruntcreantem,audieruntq;loquentem,alterq;refirrbxt alteri. X Deo,inquit,crper Deum. Duo genera cau forum : altera inucntrix,altera con/ feruatrtx.Sicut fupmus <t Deo cr per Dciwn feruari naturi ordinem.Deinde me/ lius hic omnia,cr explicatius declarans,addit:Nullauerb,inquit, naturaipfaper feipfam fufficiensAbmt dedttuU falute- Nulla, inquit, natura, 4 Deo non con/ feruatauiuerc poffet.Hoc quidem non in motum caledcm tantum , fed uniuerfa/ . lem conferuationem,cr rerum tenacia uincula referendum perfficuum rjl,crfa/ pienufimi quify fenferunt . Addit autemtideo cr prifeorm nonnuUi,eo ufq;fin/ do progrefi funt,ut dicerent hic omnia Dijs effe plena , cr per oculos nobis , cr atireSyomiemty fenfum offerri. Quod diurni quidem potedati congruenter dici/ tur,fubdantil non item.Seruator enim reuera ejl,Kgu gemtor,qua/ nmcunq;,qui mundum hunc conficiant rerum,Deus: non tamen in eo labor an/ tti,cr perfe operantis animalis laborem fudinens,fed utens potedate indefeien/ te,per quam etiam qui remotifima uideantur , exuperat . Alti f imam igitur, pri/ mmbp regione, fortitus ejlipfe.Hypatosq; ob hanc caufam a poetis efl ditius: qui, ut poetari princeps inquit,m fummo totius cceli uertice prifi det . Cuius potedate maxime fruitur proximum ei corpus,deinceps per ordinem, ufq; in nodrn regio/ nes uniuerfa.Terredriaq; omnia,quoniam plurimum didant a bono , quod a Deo diffunditur,debilu funt,cr corrupttbilia,plenaq; tumultu. Non efl autem uerum , quoniam per omnia penetret diuimtas, inde f \eri,ut nodra , cr qua fupra nos lon/ gius aut propius a Deo dident, magis ucl minus utilitate fruantur. Pridatigitur 4 rbitrari,quod quidem cr tpft Deo decorum maxime fit , potedatem cius iti calo prifidentem,omnibus etiam remodfimis rebus,caufam effe falutis podus,quam ut penetrans, quo neq ; decomm,honedumcj; fit , ipfa fuo labore terredrix operetur. Nam id ne humanis quidem principibus conueniat,ut uilif imo cuify operi ipft ai/ 0 finU tio. AVGVST. E VG7B.. LIB.' II TI. fmtMt in exe rcitu,aut urbe,aut domo,fi farcinx colligenda efflent , aut contempti/ bile quidagcndum,quodfub magno Imperatore uile nunapium cxcquetur,lmpe ratore adejfc oporteret.Sed quale fertur de Cambyfe,aut Xerxe,uel Dario,qut ad fummam magnificentiae pompam ac foflumjit diflatrvc ratio,uel ut fima ejl,Sufis aut E cbatxnii mutfibiUs omnibus frdebat,regum domum admirabilem,cuius amf bituf auro,CT eleflro,eboreq; refolgcret,obtinens.VeBibula multa,perpetuaqut micem atru,CT continuit diBantia fladijs ab inuicem, foribus aureis, ty alttfhmit parietibus muniebantur.Extra quot proceres , ac ffedattfmi flabant ordine utria Ali/ cuftcdcs,CT fomuli,cr regem ipfum circiwflantcs \hpatorcs,cxten cuiufque ambitus cuBodes, fornus ite afodentes, excipientes# auribus omnia,ut ipfe Impe/ rator,quem c T Dominum CT D«tm uocabant,omnta quidem afficeret, nihil' que non exaudiret. Praeter hos item pr terant ahj xrario,reditus accipientes: erant du/ c es item exercitus,ac ucnationum : muneribus accipiendis ahj pr terant , eundi# efficijs fui s ordine fungebantur. Totum autem impcrium,quod unmerfam ample / dens A fum,ab occafu Helle ffonto, ab ortu India claudebatur,dishnbuti Prxfides , ac Satrape, cr Reges per prouinciat gubemabat,omnes ferui magni Regis. Item uercdarq,cr cxploratores,nunaj,v cuBodcs , focum# que de fummts turribus ttoflu oBcndcbantur,obfcmuorcs.Tantut autem erat ordo,maxjmc ficum e fum mis turribus continuatim per prouincias ardentium, inuicem# a fotibus impenj ufq; ad Sufa,uel Ecbatana, fibifuccedentium,ut R«c eadem die omnia, quxin A/ fia notu accidi ffent , cognofceret . Comparanda efl igitur magni Regis potentia, cum potestate Dri,qw continet mundum,eo quidem debdior,ac infonor Regis il/ luis, quo hxcDeifu,illa animalis uih forni , ac tenuifomi . Quocirca fi indecorum serat illi, ipfum Xerxem uidere proprijs manibus umuerfa operari, cr perficere queeunq; ueUet,prxfentem# agere,longe certe id minus Dro fis fit.Sed congru / enm,erit ac uencrabilius,eius i« altifoma regione prxfidentis potcBatem per om nem mundum uagari ac pcrtinere,Solem#mouere, cr Lunam,totum# ccelum arcumagere,autoremq ; ejfe fahitis rerum terrestrium . Neque aum illi aut arte, aut aliorum miniflerio opus ejl, quemadmodum noBratibiis principibus, quibus propter imbecillitatem multorum nanus fint neceffarix . Sed ea efl fumma diurni/ tas,ut cum foeditate cr uno fimplici motu,omnes generatim formas rerum prodit/ cat . Quemadmodum architedi,qui unici instrumenti machina, multas er uariae operationes exequantur.Similiter qui neurojf aBx dicuntur, id efl, qui ctrculato/ rum hiBar aliquod animal fimulatemouent. Vno enim filo contrado,mduent coi/ lum, manus, CT humeros , cr oculos, nonnunquam omnes partes numcrofe,ciM aiumaUs,quod fimulant : Sic profodo natura diuina fimplici motu primi coeli dat turtutem infucccdcntia,cr abilUs rurfum in longinquiora , donec tn omnia per/ uenerit.Nam aliud ab alio impulfum, rurfum id mouet aliud ordinate , eundis ta/ jffffi fua opera cxcquaitibus . Non omnibus eadem uia efl, fed uaria , ac priuat4 . cuique. DE PERENNI PHILOSOPHIA. stt cfdque.N onnulhs etiam contraria, tametfi prima fe incitatio ad unicum motum m ptUatVelut fi quis exuafcfmtul pilam, cubum, cr conum, cr cylindrum iaceret . quodcunque enim in fua figura motum fe daret . Vel fi quit fmtul animal aquati / cum, er terreBre,CT uolucre,'m jinu tenens, abijccrct.Perjficuum enim eft,nata/ tile e lapfumi njjixs fedes nataturum terrcRrc ad mores , ritumip fuum inambula/ turum, aerium a terra fublatum,fublime uolans abiturum, quibus unica prima cau ft propriam facilitatem dediffet.Sic habet in Vniucrfo.per unicum enim totius ca/ li circumaflum,die, er nodu expletum , diuerfi omnium orbium motus , tametfi ab uno orbe contenti,alij quidem citius,alij tardius peraguntur. Et ex ftacijs lon/ ptudines,cr propria cuique opera fiunt. Nam Luna quidem menfc auda,cr di/ miuta,deficicnsqi,fuum conficit »rbem:Sol anno,aqualesq ; iUi Venus , er Mcr/ citriusiMars duplo temporis \)>xcio: lupiterfcx iduis tantum : fupremus Saturnus duplo, cr dimidio, quam infirior . Vna autem harmonia ex omnibus per coelum concinentibus. Qua cr fit ab uno,cr definit in unum. Mundum que uel ordinem rtfle dixeris Vmunfum,non Inordinationcm.Quemxdmodu in choro, prtfiden/ te choraula, cr priore concinente,confonat totus chorus uirorum,intcrdum etiam mulierum, qui duterfis uocibus, acutis aut grauibus unum dulcem , temperatumq; tmfcent concentum.Sic habet in Vniuerfo,moderante Deo.Nam defuper, ubi ini / tium ejl,ab ipfo qui iure merito dtftus ejl Corypkxus, id efi,princeps,mouentur oj flw femper cr totum coelum . Ingreditur autem duas uus darifimus Sol : quo/ rum altera diem , ac nodem definit ortu cr occafu : altera quatuor anni tempora peragit, atro,cr ultro ad Boream, cr Meridiem progrediens. Hinc hymbrcs,uen 6,rores,afjedtoncsq;,omnix continentis acris, ex principali caufa omnia,fequun / tur manationes fluminwm,tumor maris, arborum pr»dudiones,frugum maturita/ tttfprocreationes animalium, nutrimenta, uigorcs,xtatcs,defidus,concurrcntc ai hac, ut dixi,proprta cuiuffy natura.Qyxndo igitur omnium Princeps ac Genitor, qui praterquam quod animo inuifibiUs ejl,fignum dederit omni natura,qua inter coelum cr terram e xidit,mouetur omnis continuatim,motibus finibusq; fuis, inter dam obfcure,interdim dare, producens innumeras firmas , rurfumq; occultans, ■ txuno principio . Videtur^ res uehementer ftmilis his qua fiunt tempore pugna . Vbi tuba ftgnum ex cadris dedent,ea exaudita,concurrunt omnes, alius clypeum capitalius induit loricam, pars ocreas implicat,aut galeam, aut balteu accingitur. Frena equo alius addit,confcendit alius biga,alius ad fignum fe adiungit : flatimq ; centurione sjudoresqi ordinum aciem infbruunt,equites in comu diff>onuntur,uc htes currunt in fuum locum . Omniaq; ad unius principis fignum aguntur , penes quem tota potedas . Sic de Vniuerfo fentire neceffe ejl . Vno enim motu , eoq ; hudfibilicr ab fcondito , impulfis omnibus, fiunt eundis propria . Nam quod inutfibilttcr id jut, neque idt ad fidendum , neque nobis ad credendum impedi/ mento rft . Nam edam animus , per quem uiuimus , urbes , er domos habemus , . o * quum I ut AVGVST. EVGVB. LIB. IIH . quum fit inuifibCis, operibus ipfiscogno fcitur. Omnis enim uiu ordo ab illo reptr tus, cr dijfiofttus ejl, cr tenetur . Agrorum cultus crconfuiones,inuentionesar/ tium,ufuslegum,res publicationes urbanu, finitimis illatum beUum,pax kemg ab illo omnia . Eadem hac de Deo oportet cogitare, qui poteSUle fit fortifimus, pulchritudine fvrmofifiimus,uita immortahs,uirtute optimus, qui omni mortali na tura inuifibihs ex ipfis operibus uideatur. Nam afjrdiones aut aeris, aut terrarum , aquarum<j;,operaDei diceda,qui ipfrn continet mundum . A quo,utaitphyficui Empedocles, Qua fint, quafucrint,qua pojl uenturafequentur. Et planta uiruere, mares,v fccmina quafy, At<Ji firx,uolucresq;, habitantesq; aquor a pifces ■ Videtur autem profi£lo,tametfi exiguum fit,mundus comparari poffe umbeltcis, qui funt exiguis lapillis incluft. qm in medio exiftentes,cr ad utranq ; partem at que inclinantes, uenuHe er ordinate feruant totam figuram ipfiut ordinis cr m t motam.tcrunt etiam Phidiam jlatuarium, cum M ineruam in arce fibricaretur,in medio eius fcuto imaginem fuam ita imprefiiffc , er quodam occulto artificio,fU/ tua alhgaffe,ut neceffario,fi quis uellet eam conuellere,uniuerfam ftatuam diffol/ ucrct,& deftrucret.Hanc igitur in mundo rationem habet Deus, continens ornnii rerum concentu/m er falutem. Verum neq ; in medio ejl, ubi ejl terra,cr turbulen- tus (ftr locus, fed defuper, purus in pura regione, quam appropriate uocamus Cot I lum,Vranon,quia honos e jl,id eft, finis rerum fupemarum: Olympum quoq ; qua fi Hololampem,totum lucentem,ab omni caligine incompofitofy motu fegregatu: qualia fiunt in terris, propter tempcftatum , uentortmfy molendas : Sicut ait CT poeta Homerus: Venit Olympum ubifedes dicitur effe Deorum 1nconcuffa,hac haud uends agitatur er hymbre Alhutur, mue nec tegitur.fed purior aura > Et fme nube micat,pafiim lux alba uagatur . AttrfUtnr C r uita omnis,qua fupemas Deo regiones adi udicat. Omnes enim bo/ mines tendimus in coelum manus, fupplicantes. Qua ratione non male <y illud di/ (Ium ejl: luppiter accepit latum coelum in atherc er nubibus. > Quocirca er fenfibitium corporum predofifiima , eundem obtinent locum,aflro, Sol, Luna , fohqi ccclcRia ob hanc caufam femper eundem ordinem tuentur, nee. unquam uariantu cur[us,mota funt.Quod patiuntur terresbru,cxpofita mutatio/ wbKi C r uanationibiis.Tcrrmotusfy olim uiolenti,mulus trrraru partes abrupe/ runt. H ymbres item immanes rupd allucrunt,flufluumq ; impetus m terras, <y re/ grcffuSyf/pcnumcro continentem mare reddiderunt , maria jecerunt continentem. Violentia: $ uentorum,cr quos Typhones dicunt » inttrdm integrat urbes em/ tmstfc DE PERENNI THILOSOPHIA- »«l Ierunt- Incendia quoque er flammx,partim e cocio ruptx,utfub P haetonte ferunt olim, partes Orientales concrcmarunt:partim ad occafum e terra emergentes,eru flantesq; quemadmodum in locis, qui Crateres dicuntur apud Aetnam aperte , fnrcj; terram torrentis inflor deuoluti. vbi V pios , prxdpue honore Deus affe/ cit.Deprehenfos enim a jluuio flammx,quoniam in humeris parentes fenio confit/ flos portabant, filios feruouit. Nam cum fluidus ignis inflaret iam propinquus, fcijfus effer hinc atque hinc diucrtitjcruauitq > intaflos cum patribus adolcfcen tes-Omnino autem quod in naui efl gubernator, in curru auriga,in choro chorau Ia uel coryphxus,in urbe lex,in exercitu princeps , hoc Deus in mundo : Excepto quod hislaboriofum efl imperare, multarumq; foltcitudwum agitationumq; impe rium efl plenum:Dco autem lxtum,ab omni labore,*? corporea imbecillitate [e/ pofitum - Nam cum habitet in loco immobili , omnia mouet er circunducit quo/ cunque uoluerit,*? quomodo,tn diuerfis formis er naturis, ficut prorfus er lex urbis: qux inanimis eorum, qui ea utuntur immota manens, omnem moderatur rempublicam -Exeunt enim magiflratus ad munera , fequentes eam , ius difluri ad forum quifq ; fuum,confultores,y oratores ad conciones. Alterq; m Prytaneum tendit, accepturus annonam,aluis ad ludicesje expurgaturus, aluisad carceres, fiunt item epula l cgttimcjanagyresjacrifida Dcorum,cultusHeroum,iuflade/ funflis foluuntur - Dumq; alia ab alijs ad unum imperium , autoritatemque legis fiunt, feruant rationem creantis,et fidentis. Vrbes autem fimul odoribus fragrant, Jimul pxanifmis et cantibus perfondt-Sic de maiore urbe hoc mundo cogitare de/ bemus.Lcx enim nobis xquifiima efl Deus , qux nullam admittat corrcflionem, aut mutationem : melior , firmiori/; , ut rcor , his qua in columnis deferibuntur. Prxfidente autem eo immobiliter,*? moderate femper uniuerfus ordo cceli,et ter rx peragitur, dmifus fecundum naturas omnes, per propria femina in plantas, & animalia,ingeneraq > er {pedes- N<tm uites quide,*? palmx, *y perfica, ficusqf, dulces oliux,ut ait poeta,quxq ; fruflu carent, alios autem ufus exhibent , piata/ ni, pinus, buxi, populus atq; alnus pariter *? odora cypreffus : *? qux fruflum dulcem, fcd qui difficile recondi poffint,Mefpila $ er mali,prxclaro et Punica frn flu- Animalia quoque agreflia,*? cicuria qux in aere, terra, aqua nutriuntur,na/ fcuntur,*? augentur,*? intereunt,Dd flatutis obtemperanda.Omne enim quod reptile ell,ut terra pafdtur,ut ait Heraclitus. Qui cum unus fit, multis nominibus appellatur , omnibus affrflionibus , quas ipfe nouat - Vocant autem eum I ouem, id effZena er Dia,appofite his nominibus utentes, perinde fi diceremus,Dio Zo men,id efl, per que uiuimus- Dicitur ite Filius chroni,ueltemporis , quia ab omni Xuo,in omne xuum efl fempitemus,Fulgurator quoq ; er Tonans,Screnator,Ae/ therius-Fulminator,Hymbrijicus,ab hymbribuf,fulminibus,cxterisq item Frugi fera frugibus, Gentilis ab urbibus, Natalis,Patrius,Domefh'cus,quia cum his com mnic et- A micabiUs ite et SodalistHofpitalis,MiIitaris,Trophxifir, Expurgator, 0 i Depid/ »i 4 AVGVST. EVGVB. LTB. IIII; Depulfor,$uppUcabilts , Dulcis, ficut Poetx dicunt Scr lutor item,ac S&foef utri, Vt nutem vi urtiucrfum Jura, Caclcflis,Tcrreflris, ex omni Mi tura, CT forte nome accipienSyUtpote omnium ipfc autor. Eo<j; apuJ Orpbcu non mule appellatur tot illis nominibus. Necefiitatc quot J; alium,niji ijlum dici non credo,quuft fit fubflan tu immobilis. Fatum quoq;,q;ua fitur,cr ambulat citra impedimentum. Sors item, quu definit omnia,niMq} cjl in rebus injviitum Pars item,quia partitur.Ncmefu , quia umcuiq; dtflnbuit.AdrajHa,quia operatrix caufa, fecundum naturam . A e fi quoq;,quafi Aiufa,td cjl femper cxijlcns Et qux de Parcis,ac fiifo diciitur,in tflu etiam foedant. Tres cmmjunt Parcx,pro tempore diflributx, flamen autem aliud fidum, alium nendum, aliud quod dicitur. Ac prxtcritum tempus defignat,qux di/ citur Atropostquomam prxtcnta funt imimubilu-Yuturum Lachetis : inornnu enim naturalis manat fors. Prxfcns Clotho, complens,ZT ducens cuiq; fua-Termi/ ■ natur etiam fibula non inconcinne. H ac autem omnia , nihil funt aliud, nifi Deus, quemadmodu egregius P lato inquit:Dcus,ut efl antiqua fima, principium, finem, mcJuwiq; omnium habens rerum, reda tendit fecundum naturam incedens ■ Hunc autem fequitur luflitu,ultrix corum,qui legem diuinam deferuntCuius , qui uelit cfje beatus, cr fi>rtunatus,ab ipfo mox exordio fit particeps. De hoc Plulofophuc compendio quxdam probarionet.qaod Ariftoldeipro» uertioru srtatu , & ad Alexandrum fcripfcrit, farpe magnot mroi femen» fiammuraflc : Multa ex prifeu Atifloielerain eomrarium relulUTt: Mul» ufcripliIT* Anltoielcmquxncn extern. Cap. II IL u AEC tot,tamq; praclara attulit de Deo Ariflotclcs tcftimonia,ul plura firme, **clarioraqi,ab his qui ccclefle nedar cbibifet, roreq ; duiino pedor a imbuifet, dici non pofiint-Hunc autem labrum ittius cf]c,probat maiorum , ut fuperius dixit autoritat,qui eum appellabant Philofophix fux W«TO**»i/,CompfMJmwt , quod pofl omnia,qux nuc habentur pafiim,cu id prouedx xtatis, iam grauis annis , ad Alexandrum fcripfit . Totamq ; in hoc libro breuiter, z? dilucide, ad imperato/ remuidclicctycuinoneffet in obfcurifiimis Philofophorum fententijs tempus in fu tncndum,explicauit traditam alijs in libris , additis nonnuUis,Philofophiam.Pro/ ptcrca locutus efl explicatius cr apertius , quam alijs in libris. Loquuntur enim fenes dulcius, cum pofito iuuemli calore,cr inanis glorix, quam fxpe ex fermonis obfcuritatc captamus,cupiditate ueriora loquimur cr clariora.Nam qua exteros foarfit Philofophix fux libros obfcuritatc, non cafu talemq; phraftn ei fuggerente natur a,fed dedita opera eum adhibuiffe,dcclarat ipfttis tcjlimoniu , cu quereretur Alexader,qudd libros Philofophix in uulgus cdidiffetrefoodit, fciret eos editos rt no editos. Nunc aut ad maiorem totius philofophix,quam difficile exteris in locis, C7 obfcurd tradidi ffct,claritate,cr quod tali principi fcriberet,amplexus omnia, CT additis nonnullis, luculenter exprefiit. Eocj; , ut dixi,omnia hoc in libro firme dogmata eius reperias • qux uero addita funt, funt ca qux uclfuppr effer at pro/ pter obfcuriuUm,uel tempus nondum perfide rcueUucrat.Nc^ uero mirum efl, ' ahqui4 DE PERENNI PHILOSOPHIA. i rj diquid eum hic ucl diuerfum ab alijs Philofophia libris tradidiffe,uel expl icatius, €7 melius de Deo docui ffe . N*<m omnes propemodum Philofophos , omnes item fcriptorcs,aliquid m dogmatis fuis invenies, fi diu uixijfcnt,poRca dcmutaffc.SX/ pediuerfe fententix fuerunt in feneflute,atq; in menta. Qwm afexennio variari animos magnorum philofophorum deprehendes. Vidi ego claros quofdam utros , • quas profifiiones quondam contanter tuerentur, poRea eoufq; deferuijje,ut exe araremur prorfus,auerterentq ) mcnte.Et qua pro ucris decretis h abui)fcnt,pojl/ ea fidffe detcjlatos,aut omnibus modis contcmpfiffe. H ac, qui [criptores item ha / bet Gracos et Latinos perfpeflos, fiale cognofcet:ct omnis atas abunde tcjlatur . Sempcr enim ad meliora proficimus ■ Sine dubio autem funt meliora poRcriora,ut ■ ejl in prouerbio,<AtV7^xt QfoiniJhs.Cuius uis enim,ut iUeinquit,cfl hominis errarc:nullius,nifiinfipicntis, perfeuerare in errore: poRcriorcs cogitationes fa/ pientiores e ffe folerc. Quod fi tempus effet,oRcndcrcm in unoquoq ; grauifiimo feriptore huiuf nodi multa.Qux quidem non habuerim pro inconRantia,fed po/ tius in naturam humaitajcmperq; elucentem magis unitatem retulerim.Qua,ut Heraclitus inquit,cum latitet in profundo dcmcrfa,tcmpus,quod,ut dicitur, ts&y 7(0 y Bx<rxvisHS,elicit in luce. Sed tamen hac, qua dixit AriRotcles hoc in libro , non funt his aduerfa, qua cateris in libris tradidi jfet, fed magis aperta et explica / ta-Nam apparet cum eius mentis alibi fitiffc, licet fupprejfe,C7 tacite. Ac contuli mus fuperius quadam loca- Vertfiime quoq; deprehenfum ejl, Arijlotelc in libris Philofophianaturalis cr diuina, maiorum fententias [ape pcruerfe,ut fuis repre/ henfionibus e jfet locus, retuli jfe,poRca uero modo propofuijfc: cuius unu nunc , ucl alterum duntaxat afferam exemplu.Cum in fecundo maioris Philofophia, irri fiffet Empedoclem, qui quondam Vnitatem, principium jiceret omnium rerum , dtfitmulans fe quamna Vnitate ille fenfi jfet inteUigerejn libro de Mundo aperte confitffus efl,eadcm eius adducens et collaudans carmina,cum de Deofuiffe loeu tum, qui rerum omnium fuerit Principium. Ecce igitur quod illic occultabat, ex/ prefiit in Compendio. Item eodem libro firme reprendit Heftodii , qui cum Deos principia rerum dixijfet,qua quidem N edar cr Ambrofia non guRajfcnt^ffcrit mortalia remanfiffe. lpfe uero inquit,Certum ejl,quod hac nomina folis illis nota funt. Et de ipfa nominum prolatione, fupra nos dixerunt-Nam fi voluptatis cauft ea propofuerunt,nihil caufa fubfijlendi habent Ne flor, cr Ambrofta.Quod fi ha bent , quomodo funt atemi, qui alimento indigeantfSed de his , qui per fibulat ftpientiam oRentarunt,indignum ejl attentius loqui.HxciUe . In quononfolum inepte f icit,quod reijcit qua ad ueru fenfum fiale et expedite poterat traducere * fed etiam fibimct contradicit Recita enim ei uerba ipjius, in undccimo,cum maio resajfent,id ejl,Hcfiodum , aliosq; diuine locutos , quod Deos principia rerum dixi)Jent:Clarum autem erat,cur Hcfiodus diceret mortalia, qua Ncflar V A m/ brojiam non gujlajfent- Vlrunq, nomnt fonat immortalitatem. A Dcononfitta 04 immorta/ itis AVGVST.BVGVB.LlB.Itir. immortalia,nec natura diuinx participia, A mbrof am non bibiffe. Etipfeaitdeite tiare Deorum infecundo magnorum Moralium, quum reprehenderet eos,qui uof - luptatcs,uelut generationes damnarent . Accidit, inquit, hts cjui uoluptates impro / bant,ojoy oi m* enAoms to vtxrcef, oicvrai tovs &tevs oivoy rssiviy , ngx. cvk uvcct tovtov nfiioy ov<Aty :Sicut illis qui nefciunt ne far, putant Deos bi/ bcre uinum,neq ; cjfe eo fuauius quicquam:hoc autem patiuntur propter in fritiam; Se ipfum igitur condemnat Ariftoteler.ibi fingebat fe nefcire quid Netiar effet,hic aperte ignaros , c r uulgares uocat, qui ncfciant . Et confitetur Ne far aliud effe, quam uinum. Multa funt alia huiufmodi, quibus intelligas non cffeuerba eius, qua/ fi Deus quis fuloquutus,tanti)icienda,ut alia ueritas effe non pofit.Scias eum ho minem fuiffe, eruditum quidem, fed non xque fbrtaffe bonum,quod in philofophia plunmi referi ■ Ea fequimur enim,approbamus , opinamur q; magis , quibus pluri/ mumjwemus.lUud item confarc debet,multa AnHotelcm fcripfiffe,e quibus mi/ nima ad nos pars peruenerit. Ac ut mittam innumera, qux fcribit Diogenes L aer/ tius, adducit ipfemet autor librum de bono, in quo , ut Grati tefanlur,uendicat fi/ biroKiypxepovs ssAccTavot</lofx{ , opiniones Platonis non feriptas . Eius m prima de Anima,<y Philofophia meminit ■ Quid illud quod Marcui Tullius, qui CT orator magnus, ut inquit Latiantius, er phdofophus fuit, in primo de Natura DcorumfAnBotcles quoque,inquit , in tertio de Philofophia libro multa turbat,l magiftro Platone diffentiens.Modo enim Menti tribuit omnem diuinitatem, modi Mundum ipfum,Deum dicit effe, modo quendam alium praficit mundo , eiq; ea* partes tribuit,ut replicatione mundi quadam,motum regat atque tueatur. Tum eat Ii ardorem Deum dicit effe, non inteUtgens coelum mundi effe partem , quam alio loco ipfe defignarit Deum.Hxc Marcus. I fle autem tertius liber nufquam ejl nite . Apparent autem uera qua dicit Marcus . Et in hac inconstantia ex rei obf curitate eum fitiffe,ex his,qua habentur in philofophia eius . Nam Mentem 'm libris,poR naturales res, appellat diuinifimd,ea dicens nihil effe melius. Ardorem autem coe/ li,cr coelum ipfum in eifdem libris deificat , appellans corpora dtuina jlellat . In hoc autem de mundo Compendio, prxficit,ut utdtfti , Deum omni mundo, obfcu/ ritas igitur diuinitatis fetit,ut prius ituerfa fentiret, nunc hic,nunc iUic flatuens di/ uimtatem. itaquenon mirum, quod tantam etiam nos in ditiis eius inconfantiant deprehendamus . Quam quidem conabuntur minores Peripatetici diffoluere, fed, ut mihi femper uifum ejl, quoties eos auduii,impudcnter.Hunc enim ftbi finem pro pofuerunt,ut quem folum fequuntur,non folum Stentoreis contentionibus er da moribus, fed u fque,ft quidem opus effet,ad fanguinis effufionem tueantur- Accef/ fit ea calamitas , qubiquum coeptum ejl abhinc trecentis annis in Gallia er Italia philofopkari,unum Aueroen,quod non extaret aliusfunt fequuti.Qui quum AJ rabice fcripfiffet , ab Hcbrxis in fuam lingua tralatus.ab alijs in Latinum uerfus , [olus tanta apud cos celebritatis fiut,ut hunc unum admirarentur, cum$ er prx/ ceptorem DE PERENNI PHILOSOPHIA. yj ctptarm fupra citreos cfJment.Scilicet er illam lingua imperitum, med/fy trd titionis uerba ufurparunt , v hominis parum rerum periti placita ebiberunt , ut utraque barbarie degenerarint . Sed hxc nos omittentes , quidam ex his qui [unt m Compendio declaremus. Examinatur Philo fophia , qnx (II in Compendio : Vbi unum dunfaxal cotH motorem, dommumqr totius uiix unietur Ariflorclcs agnofcere.Quod minoret illo fupremo Oeot quofdam confellui ert.QuoJ ei ut potciU' tem omnia tnuiiihiliter operari dicit. Cap. V. ~js[eruare primum nos conucnir,quum pafiim eo ipfo libro dixerit Deum e eat gubernare mundum,ipfe tamen er Plato fepe dicunt Deos habitare in ccelo,eos rebus humanis prx fidere. Huc falicet fpeflat,ccclum,rerumq; mode/ ramen, natura illius effe unitts,korum autem munere eius. Nam principio de mun/ doloqucnsmSTo kt/drrxrro\j,^icO otKtrrHfiop : Cuius alttfiim partes, funt ha/ bitatto Dei. Paulo pofl:>(gu Tonip ccva,9taiy ccnt/lafiy QiKKTHgioyjSQ (ted tu (At Mpifutpooy {eouy.Cuius fummum,Deorum habitaculum effe uoluit, infe/ rius animalium corruptibilium. Quis hoc uoluitflUe fcilicet , de quo tam mira fu/ perius . ille igitur jlatuit fupremam mundi partem, urbem ejfe Deorum . De quo etiam ibidem. Toy Uocriaoy oAoy o-t/nsn<rXTo:Totum mundum creauit.Paflum ejl igitur co confitente, hoc omne aliquando . Et quum dicunt Deos , fen tiunt eos effe minores,non aquales primo, ut e toto opere, quo toties , totq ; exemplis ftngu/ laris unius principatus probatur,apparet . Totaq; eius collefla uarijs argumentis de Deo probatio, ftngularem,non multorum ffeflat Diuinitatem. Ac illud exem/ pium, quod de Rege Pe r forum, omniq; regni mimRrorum 'que ordine propofuit, pulcherrimum ejl, maximeq ; ueridicum ,ft quis fane de fede Dei prifentiaq ; cce/ leftt,qux maxime in coelo confficuaftt,fen[erit. Nam effe Deum ubique,fuperio/ ribtis,ut uldimus,Theologis ejl aperte pradicatum,quum louis omnia plena, cum portus cr urbes,cr femitas eum implere, animationem Vniucrft per omn es mun/ di partes intentam e r comeantcm effe prxdicarcnt. Nunc autem Ariftotelct,cum de omni terreno opere, uitaq; corporca,qux fub coelo agitatur, loquatur , fatetur indignum effe Dco,cumuihfiimis quibufque,exiguisq j natura operationibus, tan/ quam architcdum intereffe ■ Aliter autem per omnem mundum eum uerfari, prx/ (entem expior antemq ; omnia, er confcruantcm, quorum primum ad natur x pro/ uidentiam,altcrum ad res humanas pertinet , euidenter efl confiffus , in fine libn, dicens Prouidentiam res humanas contcmplantem,lufotiam illi ire comitem, pra/ ue uiuentes infedantem . Principio autem tradiderat conferuari machinam mun/ di,uariostfc rerum ordines i Deo.Quod etftpofit in primum motum referri, per/ feda tamen gubernatio er confcruatiojuji prxfidcnte Deo,non ejl. Dcniq; quod dit,r* Jlv vatia , per potcftatcm cum prxfentem effe , idem cft ati J; per prxfeti/ tiam,ft conftdcres,Dcum t\on indigentem opera mimRerioq; cuiufquam,omma,ut ipfr fi/etur , operari fme labore cr defatigatione . Si enim potefiate fua operatur o j ubi n8 AVGVST. EVGVB- LlB. TIIT. ubi fit poteflasfua,afforc quoq; ipfum.ft non ope alterius, fed fua in creandis , & ccmfrruandis rebus utitur, palim cjl,illudfxne ucrifiimum efl, omnium q; mortali uni confcnfu prxdicatum,Dcum efje in calo.Et dc cocio defcendiffefxpe dicitur, tn calumq; funflii mana ibui,quoru gratia ucmffet in terras, redijjfe. Quamoda tutem qui dicitur in calo mdcn,per totum mundum inuifibditcr fk diffufus, intel ligi quidem d nobis non poteji . Qjua ut inquit Mercurius, cogitare eum difficile, loqui impofiibilcxtfi motus cali,fit caufa gener ationii, fuperfunt tamen alia,qux tuhii illum motum frcflcnt-Tantundcm igitur cfl, eum poteftate inuifibili,& fua, non funflione nuniflrorum,ubiq; effe,atqi fubflantia-Spefla quoque, illud exem/ pium, etfi de caufis tenens cfl maxime locutus , quxfmt tanquam eius obfequen/ tes imperio mmffri ad Angelos, quos per omnem mundum habeat difhnbutos,m perium fuum.uclu it Reges ZT Satrapa, D ueesqs admmifhrantcs. Nam <y ipfe phi lofophus eorum pene nomine eflufus,cum de Rege Per faru/m loqueretur, ctyy* AioQofoijiunciosfcrcntes.Sic zj cuflodcs, exterat]; officia. Jam quod ait Omni/ wtn rerum princeps, xgk y tvtroof, Genitor inuijibilts,quid aliud fonat,qudm ge/ ve rationes omnes eum fcciffe ac f*ccre,non folum permotu luminis er caloris cct lcftis,fcd per alus item particulares caufas, qua ad generationem coneurruntiEtc rum Spctics ipfa,fbmaq; rcru, non funt d motu cali, etfi <t calore Solis crcfcant. Innuit igitur totum excmplum,Dcum per naturales caufts,quarum inuentoripfe- fuit, ut hoc facerent, quod facere uidentur, rerum naturalium omnem agere cater nam. Quod ipfe fapienter in poteflatem eius , qua primo cieat molem ccelejlem, ut per unam principalem caufam multa cooriantur, retulit, ideo enim Solem pri/ mum omnium corporearum rerum fecit, cr fecit ab ortu in occafum euntem rur/ fumque redeuntem, nuci f; ad Boream, nunc ad Meridie accedente, utficrct,quic/ quid nunc per unam hanc dDco repertam caufam fieri uidcmus.Quodq; ad ope rationes cocli ac terra naturales Spcftat, dureret AnJ loteles, non ad unam quam/ afaden te Deo fieri, fed per maiores caufas, ut qui pofuit maiores illas fifluras,qux pojlea conflanti fi me imperijs cius obfequentes fecerunt , utique cudxrum rerum «utor ipfe fuerit . lurcq; in J acris literis, omnes natur t operationes , in eum refi/ runtur,cum uentos impcUcre,arbores producere,animalia creare dicentes. Quod etfi per naturales maioresq; caufas, non per prxfenttam eius, id cfl , manibus ji«4 animalium corpora formantis , jieret , eadem tamen ratio effet . Nam quod ma/ tubus fdeeret fuis,fdcu per coclum,per folcm,cxtcrasq ; caufas,quas iufiit er difpo fuit,hxc operari, tanqud manibus futs eis ufus ■ in Theologia quoq; efl, eum pofl creatam lucem, er iuffam ut ciri um coelum fefe rotaret, creaffe calum, hoc efl, acrem, fdflum d Deo per folcmiindc terram iufii(fcnudari,quod item perfolcm fi tlum efl: nudata plantas, animaliaq ; producere ■ Sic aquis imperaffe, proles aqua tiquorum uarias 'm lucem efferrent. Omnia ab omnipotenti uno ftida, quorum fi flendorum diuimfime caufas cxcogitauit . Quod er Arijlotelcs referens , in hac omni DE PEREMNI PHILOSOPHIA. Oftttu eiui operatione, rerumq; procreatione, unam tantu principalem , cxtensqf maiorem memorat caufam, folcm-.facrx autem literx,tacite folem innuentes par/ ficulares item in terra caufas , quibus imperaret Deus, afeifeunt. Non igitur De/ us , quum animalia tcrrcfhit aquatica $ quum arbores e? herbas crearet , mani/ bus fuis lutulentam illam terram capiebat , fe d reperit, ordinauuq j caufas, ut hac ipfa operarentur. Adcjl tamen ipfe prxfens opificijs futs , non potens (qui tantut ftt) nonadejfc. Hoc fentit Arijioteles . A t< j; obferua qusfo , quod exteris in li/ bria tradidi jj et, ad unumquenq; orbem afidere motorem mouentem, diuinam I n/ telligentiam , ut nunc emendet . Non enim ullam aliam memorat nunc in coda Intclligentiam , torquentem calcjlcs orbes , fed Deum unicum, cuius potentia moueat Solem; Lunam, totumq; circumagatcoclum.il/ r /aty t7ri thsco/u/ retroi xifxsi/tfvafi t Hy 3 <Avvxfity <Aii -r <n/{x7r<xvT0i koV/x» <^1 »xa eccy uAioy Tt Kivuy,i(SttnAsyty,(&Tiy raxrrct ovfecvbympiayuy.l p A fo quidem, inquit , in alttfima regione prx fidente , potcRatem eius , qux per uni/ uerfum mundum penctret,mouere Solem cr Lunam. Exclufit igitur exteras om/ _ nes nunc , cr toto illo opere inteUigentias , uelut fciltcet fuperuacaneas . Si enim fieri potentia eius,qud fatetur KTgV7roy,indefitigabdc,totius coeli potejl conuer/ fio . Etfi mouet primum , utiq; potent minores orbes mouere ■ Cajligauit igitur , ex poliimq;,quod alijs in libis tradiderat. At$ item obferua, quod cr ipfum pro/ ttedior emendauit xtas. Non enim includit Deum in orbem coeleflem , ipfum ani/ mantem , aut inclufum mouentem : fed ait eum prxfidentem in altifiima coeli re/ gione, ut dicit in libro de Coelo, t forrccTto tSs epofi tj, extra omnes motus cale/ ftes,poteflatefua,qux fitufquequaque dtjfufa mouere, non prirnu fotum, fed item omnes orbes: adhibens pulcherrimum exemptu, utquiftnu contineat diuerfa ani/ malia,uolucria,reptilia,iiatantia,det(^ libcrtatc,motumq ; ornmbus, alu calu pe/ tent,alia terris inambulabut,alia natabunt aquis: Sic ad unu Dei motu,jien dtuer/ fam lununu calejliil motione.Dci dico,no inclufi in orbe, fed uelut Imperatoris , Didatoriscfc magni prxfidetisin calo,fua uera potcJlttc,nutuq calu mouetis.Re pete igitur, ut totius Philofophix fentias cocentil, qux fuperius dixerat oraculil A poUinis,KO<ryuy «(aepiffCfaCDy i7royov /aivos Mudis cireurotatibus inuedus,- Etfacrx literx, Pfallite ei, qui afccndit fuper occafum. Hebraice,Qui equiat fuper Araboth,jfheras calcjlcs^tut prx fidet in alttfimis cali regionibus Hoc fefn fime loquitur Arijioteles, dicens ad unius Dei inuifibilem concitationem , totum mun/ fi um moucn : nihil citra opem eius jieri poffe omnio uel in aere , uel interra cr aqua opera, illius effe , qui totum contineat muniii , a quo per ftmpliccm cali mo tum,quo eunda lumina contorqueantur,Sol, Luna, alijq; planetx, omnes rerum fbrmx in lucem edatur -.appellans Deum inuifibilem, motumq; ijlum eius item inui fibilem,tnuifbdemq; prxfentiam cr potejlatcm , ficut nojler animus fit inui/ fidis- quo exemplo etum Marcus Tullius ejl ufus pro Mdone,his urbis.E' rfl proftd. o ' - Ito AVGVST. EVGVB. LIB. IIM. proftflo iHa uis , ncq; in his corporibus, 4t<j; in hac imbecillitate noftra incjl quid/ dam,quod uigeat er fentiat , er non ineflm hoc tanto natur £ tam prxclaro mo / tufUift fvrte idcirco non putant, quia non apparet,neccemitur. Perinde quafino/ fhram ipfam mentem,qua fapimus,qua prouidemus,qua hac ipfa agimus, ac dici / mus,uidere,aut plane quahs,aut ubi fitjcntire po fimus. Ea uis, ea ejl igitur , qua fepe incredibiles huic urbi fhlicitatcs,atq; opes attulit Hac Marcus An quo cr ip / fe diuina prouidentia ejl apertor, er eam comparans menti nojhra,no idcirco ne/ g andam dicit, quia non uideatur.Nam er animum nofbrum , quo hac omnia dici/ mt{,cogitamuf,inteUigimus,uiderinonpojJe. Erit ergoin hac fragilitate nofhra, quod rcgat,gubcrnet,uigcat,fcntiat, cr non erit in toto mundo i Ac Marcus p au/ 1 6 ante cr ipfc ccclcflis moUtsufus ejl exemplo. Anftotclcm fateri 4 fummo Deo factos Deos minores: interpretari Deuro, qoani Vniuicm Empedocles dixiffct.-confitcridiuinamproiiidcimam, qtiic naturam excedentia aliquando inoperetur.CompenJiu ucrr cius efle. Loqui nunc emea danus cum de Vno Gngulart, quod alibi de pluribus, Gap. Vi. _Ll«cl item in Arijlotele obferuandum ejl,quod referens, ut [ape dixi, carmina i* *la Empedoclis, in quibus cunila ab uno deducebat, Vtiius Deifmgularem maie/ flatem eflconfeffus,licet Vnitatcm ipfc hoc in libro non exprefferit,ficut in Me/ tapkyfcaNam quodiUic Vnitatcm dixerat,in Epitome Deum interpretatur.ltcm ci|i non adduxerit in illo libro, dimidium carminis ciufdcm Empedoclis,in quo di/ xeratabuno natos @ (AoAix&HxvivsSavs, ctia Deos longauos,fubejl tamen hac fententia, creatos etiam a Deo Deos cum confiteri. Nam fi probat ea carmina Empcdoclis(in his aut dixerat illc,nata omnia ab Vno,etiam Deos ) profedo fen/ tit cade AriJloteles.Siccji aperte cunila fatetur ab Vmtatc,fmgulanq-, Deo profi/ {la.Na in libris item iUispofl res naturales, affirmat Empedocle tradidiffenata ab Vno cunila,w btbp,prater Deum,innucntem propemodu, ipfum effe illam Vnitatcm qua produxerit omnia . Jam in hoc Compendio perfricuc diuina fuper rebus humanis cofiffus ejl prouidentiam . Quod poflca ex alijs libris eius demon/ fkabitur.Quippe dicit hic, cum fiuuius ignis ex Aetna prorumpens , omnem cir/ cum regionem inuaderct,fugicntibus ex oppidis, er agris omnibus , fcd femoribus affvfla iam statis, fugere non ualentibus,adolcfcentes filios, parentes in humeros fufluliffe, ac flamma cuadcntcs,fluuium ignis in eos fuperueniffr. Sed diuina pro/ uidcntiL,qua rebus bcnefhflts deleflatur,pcrfricuam hicfuijfe. Scindens enim fe/ fe rapidus ignis in duas partes, reliquit intattos parentes er filios, quafi picta/ tem tantam ueritus . Hic ergo nominat AriflotclcsTo Sccifacvicp , Diuimtatcm , eamqi dicit pradpuo honore affvciffe genus piorum,pium genus . q no duo con/ fequunUir,diiunam pr a fidere rebus humanis prouidentiam, tum ei res omnes effe fubiedas, er poffe curfum natur altu rerit f flere, fi uclit. Confitetur item miracula. Nam inges fuit miraculii,utcum ejfet propinquus ignis, furens rapidi f ime, fefe in duas partes duuferit, relidis in medio pijs . Pojfctifc hac affertio ad alia innumera transferri. DE PERENNI PHILOSOPHIA. *tt transfirri. Quis aute negabit librum eius effe, fi forte quifquam eiufmodieffquetn apud ueteres pafim compcrics, cr cuius ufeicj; exemplaria ftnt apud Grxcos i Ex • juo item exempli* contra Epicurum affert Plutarchuf,cr cuius mcmimt P rodus, luftinus appelitt philofophiae cius Epitomen.Certe qmfapit,non negabit. Nam ft/ milia locutus cfflicet obfcurius in his,qui nunc habentur libri. Proponam nunc cui denti fimum exemplum. Hoc loco dicit Anffotelcs,numen diurnum, quod corii pie tatem gratam habuiffent,eximio cos honore profecutii. Audi igitur er agnofcc fi/ milia in decimo Moralmm.Qui,inquit,fecundum mente operatur,^ hanc exeo/ lit,opdmc'# affedus effis uidetur Deo acceptifimus.Si qua enim cura rerii huma/ tueri* ejl a Dtjs,ficut apparet,uti# rationabile e ft deleflari eos re optima, fibi# pro Xima.Hxc aut mens efiquam qui diligant,maximc te colent,redamari eos a Dijs, tanquam rerum fibi acceptaris curatores ,cr rede,ac probe agentes, fis e ft. Quii his luculentiusfEjfinquit,rationi confentaneum,ejl euidens , Deos curare res hu/ manas, diligere probos, ac fapientes,cr eis beneficia praeflore. IntUa igitur de fla/ gratione,quoma Deus pietate delebatur, mens excolitur, et eftfimilima Deo , que colit pietatem,remuneratusefl pios. Adhibuit eiscuffodil in Compedio dicit Dei ficiffe,quod in Ethicis dixerat 4 Dijsfierfeffe probabilr.quod fcilicet bonos et ho neflos remunerentur. Hoc igitur Dij jecerunt- H onorauit eos Numen , offendit eos effe fibi cura, propter pios filios [cruauit parentes. Simul obferua,quum fefc emen det. bt Ethicis Deosjn Compedio to </ltei/*cytop,ipfam Diumitatem,ipfum Deif de quo finguUrftoties loquitur.obferua quo# ut agnofeit prouidentu, que mor/ talia curet,fime qua opinione,certaq ; fide,nihil ufquam poffumus loqui, item in eo ipfo Compendio audtjtis I ouem effe Detm,per quem uiuimuttaudijV cum effe,cui eunda obtemperent,qtd [eruet regat '# omnia, qui fit Nece fitas,o Fatum, quem tdtrix I uftitia fequaturcomcs,uindex [celeratorumjegcs diurnas tranfgrcdientiu. Affirmat etiam quae Plato diuinus ab Archyta , Pythagoreis# audita, afferuerat, Deum effe principiit,medium,finem omnium rerum. Affirmat item quod in Ethi/ eis dixerat, eum effe beati fimum,qui etfapientifimur.Sapientem autem Deo gra I um,hanc# eius e ffe felicitatem, quod placeat Deo: Nunc autem beatum dicit, qui fimi natus coepit obtemperare legi dimxjtt quiuelit effe beatus, & filix, legem diurnam, continuo ut editus eft in lucem, fequatur. Dc ano fingulari ac fupremo Deo.ex eodem Ariflotclr,qocra t motu cccli abfoluerti.ctriut immenfa fjpiemu.qua icipicueti. ara rea humanat, Cip. VII. SEd proponam alia ex hifce , qui nunc in propatulo funt , libris indicia ^mentit eius Aridotelem fuiffe , quam phdofophiae fitae tefiatur Compendium. Erunt attOemuelut quaedam indtcia,e quibus fapientes, nonfbdte pertinaces, pofiintin/ Udigere finguUrcm Diuinitatem ei placui ffe,non multis eam , mfi per affinitatem apundam cum primo dediffe:Non orbi ccclefH,quem torquens in fempitmtu , adi ene^noderamme# exterarum rerum fuperjfederet a ffixtffcffed potius Deis quen/ dam iam uniucrfalem,tam in coelo fupra fiderunt conciutionc , quam per uiuuerfuM ' mundum regnantem,cui res humana fcparatim^ic naturales, cur a fmt, fmfiffe:- Non ajlrorum,lnteUigentiarum<^ calcfliu ei diutius effe,fcd unius , qui a lim circunuerut , w omina, qua boru fe/iut de Deo Theologia, fient Numen ejfc. N m primo, quid iHud efl,quod in libris pofl res natur ales,cum de fapictia quare/ * retjohmq; eam fui caufam effe diccrct,idcirco diurnam potius , quam humanam cenfuit poffefitone,qua<ji a [olo Deo pofideaturt Si Sapientia ejl rerum omnium humanarum, diuinarumq; cogmtio,cr liin folo Deo ejl pcrfida,ueracp eius pof/ fefio,ille multo magis res naturales, humanasq; cognofcet,quim omnes horni/ nes,quifapientes,cm reshumanas,ac diuinas habent exploratas, appellantur. Qtjas cum fine collatione pra illis Deus habeat perft>cftifimas,utiq; quod debili/ lcr,Cr obfcure fcitur ab hominibus, [cietur a Deo clari fime. Sciunt autem res fu/ penores obfcure,m feriores eodem ferme modo mortales-.quarum cognitio cum fit in Deo radiantifima,nccejfe efl, quod unanimiter antiqui fimi philofophi ajfe/ ruere,Deum ubique adcjfc,omniumq ; ante oculos eius,rerum uerfari abfolutifi/ ■ ‘mam notitum,nullam ucl tenuifimam rem non perfyedtfimam ei c[fe,uel in tar/ tara [uis oculis, ut oraculu dicebat, penctrare.Hinc oculii eius dixit xAuiiaoy o/a lix,forUfimmt,robu[hfimum.Si res humanas nefciret,utdementifimi,erroribut fuis,quos procederc,nullo'cp impediri metu Dei cupiunt,jiucntcs contendunt, aut fi in uniuerfalt tantum fare t, eo fapientiores longe homines effent. Contulit autem AriBoteles fapientiam Dei, cum humana, dicens, quoniam ferua <y imbecilla fit humana natura,d folo Deo fapientiam poftderi dicendu . Et ut dicat Simonides , quem P U.o in primode Kep-diuinum uirum v fapientem uocat-.S-toi ccy (aovog tsto tyct To yifaS: Solus Deus habeat hoc decus. Quis igitur erit ille Detts,cu ius unius iurefit [apientiaf Profido qui folus in omnibus nominatur. Et uide quam clare c T quod perhibuit Simonides affirmet AnAoteles,et quod fuperius oraculi!, cum Deum appellabat a</li<Pxx7oy,nonedoflum,fe ipfo modo fapientem,nimi rum fapientifimu,fimtcmqifapientu.ln Theologia efl. Sapientia fwffe omnium rerum inuentricc. Ucmq; eum clamaucnmt ueteres omnes ccvro<rocpoy, per [e,k fe ipfo fapiente.Hac omnia uidens et [ciens Arijlotdes,tribuit etipfe Deo aimira bile,cr plufqua humanam fapientia.Noflra enim,inquit, natura ferua eft-Sumuf pra Dco,tanqua mancipia: tUe dominus uerus, pater hominu atq; Deorum, folut hoc nomine decoratus ,ut unus uerc pof it dici fapics,no ut nos mortales.Scit igitur Deus omnia melius, quam nos ipfi. Quaciiq; ab homine nofcutur, multo magis i Dco,in quo folo ejl uerafapietue poffefio.Hac Arifloteles,diccs prouidentii De i mxima,luminofima,oculu mentem $ perffiicaciftmam fentit. Affirmans etiam " qua in Ethicis,Si qua,inquit,cura ejl Dijsreru humanarii,ut uidetur,et efl rationi confentaneu- Eade affirmat hoc loco,corriges,quod ibi de multts,h\c dc uno Deo. Sed dii 4 maximo fidi fapietes,et proffedores rerum humatupru, utPUtodoeuit btLe/ bt Legibus,cr Sympofio.Clara igitur ejl ratio, ueracj; dcduflio.Drinde repreben At Arijlotcles poetas, qui, quomii folius ejl Deif*picntta,poflefiio, dixerunt eam, muidijfe mortalibus.Rcprehendit poetas, mendaces, ut in prouerbio fit,dppellans: Non enim in Deum wuidii cadere poffe . E cce igitur Deus no inuidit mortalibus ftpientu:Ti non inuidit,dedit:Si dedit, ut edi ait Marcus, excepta fapientia nihil i Dijs immortalibus dari amicitia melius potuiffc . Excepit fapientia munus Dei ■ Si dedit igitur,dedit quod cjl diuinifiimum,ut ipfe inquit, crpretiofifimu-qui autem dat, et dat quod optimit ej},tum nofeit eum cui dat,tum amat eum uchcmenter.Non inuidit autc Deus mortalibus fapientiam. Amat igtur.Recordarc nunc , qua dicit in Ethicis,eundem appellans beatum,ac[apientem,fapicntem autem 0tocf>t7i'isac voy,Dco accepti fimii. Et paulo inferuts,ti[ia deducere homines ad probitate, na/ turam, confuetudmc, documenta. Natura,inquit,certu ejl non ejfe in nobis: «A\ce s/ltx TirosOhixs cetTtxs xAvSais WTV/ytriy vnocgyiy: Sed per quandd diui nam caufam,his qui uere fortunati funt,exijlit. Exprimit igitur hoc loco,donari al ter a fapientia utram parte 4 Deo,uidclicet natura bonitate. Duplex enim fapien / tutaltera contemplans,altera operans, mutuo connexa, Qja donat una,donat al/ teram. Probitas ex notione rerum diuinarum et humanaru:quibus bene perceptis , inJUtuitur optimus uita curfus . Deinde duplici tradit Arijloteies ejfe fapientiam, ycfyna, Ais’ uy 0 (Itos lyot, Sflx t ufasniwy <f£i,*£p n 7JSt«j/ Ga* *V </l’ airri* rsruy ccpepo-nfuy rvwyHK^/.on yctp Qtis JIskh *r tunuy rrxriy eir Kj ce^yx bicunutiH pcvtt,H yucAis ccy tyoi OtoS -Hoc ejl, Quam maxime pofideat Deus , diurna p re ceteris fcientia ejl , er <{uam,fi quis maxime Auinius. Sola autem ipfa, utraq j hac affecuta ejl . Nam cr Deus uidetur caufarum omnibus ejfe principium . Et talem uel folus uel maxime pofiideat Deus. Repetit Sapientiam ejfe fmgularem Dei pojfefiionem: Et Sapien/ tiam effediuinam quandam,mirabilemq; fcientiam,tum eam d Deo maxime pof/ fiderijd ejfe Acus cius, pofideri etiam ab aliquo Auino homine . Quomodo au/ tem diuinof nempe exeo, quod primam fedem c r originem habet in Deo . Erunt ergo diuini, quibus Ceus dedit fapientiam,quafi participes eius,quod largifiimum ejl cr naturale in Deo. Dande profcquitur.lccirco,inquit , ejl in Deo fumma fat pientia,et fapientia eius ejl prima,nobAfiima. Quoniam nemo ejl cui non uidear tur Deus ejfe principium cr origo omnium caufarum. Aut hoc modo intelltgas. Quia uidetur in omnibus rebus acus principium caufarum: Videtur earum origo caufarum, qua res produxerunt, cr producunt : Videtur neus caufa caufarum. Quoties apud A riflotelc muenies, <Acxti, uidetur, fcito non leue, fcJ audentem apparentia denotari.Videtur,id ejl,apparet,ojlenAur, claret, cognofcitur Deus ejfe principiu caufarum omnibus rebus, si caufas igitur omnes Deus orAtur, tan/ quam principiu, fcit omnia,modcratur,rcgit,quia fuperiorcs caufas jicit,propter res particulares . Vt exijlerent particularia, fecit uniuer folia. Et fi caufas omnibus U4 AVGVST. EVGVB. LIB. HI!, r ebus dedit, dedit etiam hominum, ii efl,fmgulxrem unm (ut A rcbytas dicebat et Pythagoras) hominem,* quo tou humana propago nafceretur.Ex hic igitur om/ ni Arijlotclis confefionejcquitur unum fmgularem effe Deum,quem fmguUriter nominat , non diu intelUgentus . Deinde jequitur , non folum motum coeli ciere Deu m,fed e twn diu mulu f icere , gubemdre res humdnds,uerftri peftnundum, fcire omnid. Item fit hinc perffeicuum,cum dicit principium caufarum omnibus re bus,eum fentire totum iHum ordinem, quem dixit in Compendio ■ Ndm fi deducit omnid, orfus db ipfo Deo,dd omnes «jijj caufas e r res ipfas, erit totius ordinis i/ I ius explicatio-Princeps origo cdufdrum Deus. Prima cdufd coelum, cceliifc motus • qw mouet calum,reperit coelum , ut ipfum moueret. Si datur enim origo cdufi/ ru Deo,certe ddtur non motus modo,fed ctii corporis euisjn quo futurus effet mo tus- Quomodo enim effet origo caufarum, fi motus foluis , non corporis moti fuift fet inuentortDM enim funt caufx.corpus ipfum quod mouetur, er motus ipfiut» Motus fine corpore ejfe non poterat- Multo igitur magis ejl corpus ipfum una me xima caufx , quam motus ipjtus, qui fme eo ejfe no potuijfet . Hic igitur ejl ue/ ra dedutiio . Si datur Deo caufarum principatus , datur omnium eorum inuen/ tto,er excogitatio. Non debet ejfe moucndi potens Deus,inueniendi non potens . Nam non effet principium caufarum . Aliquas c aufasfecij fc t, alias fuere non po/ tuiffet:Sic'quenon effet principium, er ongo. Qui potejl indejitigabiliter moue rc,er ex motu tam mirabilem, umefc uarium rerum ordinem conficere,tot format generare,multo magis inuenire potuit unde talia fierent. lUud item obferuandum efl,duplex ejfe rerum genus,naturales,et humanas-Naturalcs funt corporex,quif bus uuutur corporaliter: H umanx ftmtualer, multo fbrtajfe quam naturales mat iores,quia naturales propter humanas. St Deus igitur omnibus rebus er caufis ea/ tum ejl principium jion folum naturalium erit,fed etiam humanarum maioris pon deris. In quem enim earum principia,ftnon in Deum,refercsflam uero quomodo unam tantum caufarum partem amplexus Deus , alteram tenere non potuit ! Q» igitur inuenit caufas ut res effent,inuenitq; res naturales propter humanas, utique fuit etiam autor humanarum , eadem eas regens poteBate, qua creauit,caufis ea t, rum excogitdtis Eo enim conftlio reperit res naturales, ut homines effentxcr uiuc rent. Qtubusji prouidtthac parte, multo magis prouidebit ea, qux pertinet ai gnimos,ad prxmia,o • poenas, ad merita in hac uita,et in alia. Quod et Arifloteles ejl confeffus, dicens Deos redamare,?? remunerare probos.Si renumeratur, non his quibus corpus uiuit,paralis aque bonis et malis, fed alio genere prxmio / nmt:EtutiUic,?? hic dixit, largitione probitatis er ftpientix : mulusq;ah/s, qux Marcus fuperius ejl confejfus,cam felicitates,?? opes uim illam Dei inuijibilem at ttdtjfe imperio dixit. Confcntiunt igitur fapientesjuper re clanfeuna,cuius confef/ fionem natura extorquet ipfa nobis, impeUttqi animum ad has uoces, ut mftue/ lif ei refiBcre, impetum^ eius retardarent on aliud Jis ditium. Ariftotclem DE PERENNI PHILOSOPHIA. u| Ariftotelcm mnis Uodibas rrfcrre, qai mcmi rerum CTenionem (tibuiflcnl , in qao Ce in» ctuftconfrGiocrejti mundi. De Menie dixiflc tum qux prior pr*ccptor PUio. InhU uniui DciconfcGioncmtflr, Cap. VIII. yT apparuit Ariflotelis ida conftf.ione,Dcum eundarum caufarum effe prin/ ' cipmm,quxres quam late patcat,uidebuntfapientes,fic alio fimili quodam te/ flimonio jit pcrfpicuum,crcatnccm tllam Mcntem.rerumq; principium,ftcut Pia toni , ut jupenui ejl oflenfum , fic item ipft , mirifice placui ffe .Nam cum maio/ rum,ctantccefforum fuorum dc rerum principi js proponeret opiniones, uariasi j; fententias protulijJet,hxc demum intulit-Cogor enim rememorare, quo fit fermo/ nis aptus ordo. Mentem autem qui dixit ejfe, ficut in animalibus , er in Natura caufam mundi, item er totius orduus , quaji cuigilaffe uidetur ad comparationem torum,qui antea temerarie loquerentur.Qui igitur hoc modo fujficantur, fimul quod bene caufam,principium effe rerum jlatucrunt , etiam talem conjlituerunt , unde motu? rebus ex ifleret Sic Anflotelcs. Vifum igitur fuperius,ex Laertio qua fit Mens,quis A utor, ucl Caufa : nimirum opifex mundi, cui in fecunda Epiflola Patrem dat Plato. Duobus'^ uerbis comprobat AnBoteles quod de Mente rerum Principio didumfinffet ab Anaxagora,alijsq; multis. Primum quod ait eos quafi VHf)yTKS,fobrie,prudcnter,uigilantrrq; locutos. Deinde quod x*A»s bene, re/ fle conBituerunt Mentem,unde motus fuiffet omnibus rebus. Recolas igitur qux dixerat fuperius,Deum effe tu px’n [cop 7tcurip cc^»,caufarum omnibusrebut principium, illic Deum,hic Mentem, Caufam. lUic omnibus rebus: hic animalium , Naturx,mundi, ordinis omnis. lUic apparet, clarctshic x«A»?, bene, fobrie dici/ tur Mens effe Principium rerum eundarum . Recordare quoque qux Plato i» P hxdonc loqui Socrate fhcit:<ut ccpx Wu/ o noJvTtay ect nos txvth </v« ctirict no^hm, yg ettiBofi y.ot 7fimop riva tv ri// vip i]vcu 7TXVTUI/ xtTiop. Hjfc ex libris Enaxagorx , quos de natura fcripfit: Quodfcilicet Mens exomauerit,<y omnium caufa extiterit.Hac ego caufa Leta/ tus fum,uifumq; efl mihi modo quodam benebabere, Mentem fui ffe omnium cau/ fam. Vides n irum in modum eundis placuiffc inuentionem omnium rerum,cr or dinum Menti adiudicari. Vides alium longe Deum, quam iUum, qui moueat cale/ flem machina. Nam uixta fuperiores,etiam ipfam,quam mouct , repent. Quippe A naxagoras,quod ab Ariftotrlf.ft Platone approbatur, non prxfente tantum re rum,cenwuiatam'q ; per omne tempus generatione. Mentem fujlmere docuerat, fed tnucniffc aliquado et fia ffe, quod faciat ad omne tempus, quod et Arijlotcli , et Platoni, fi bene difla fua penfitare, fecum $ meditari uoluerint,efl confitendu.Sed Plato quidem maniftfte in Timxo, inducens Creatorem mundi, fupernum aldfi/ mumq i Deum,at P lutarcbus ait, cumq; appellans Opificem , quem Anaxagorae Mentem. Arifloteles autem paulo ante , dans principium omnium caufarum ipfi Deo: nunc autem dans Menti caufam mundi,Naturx,animalium , totius q; ordi/ m:et eos qui h*c confcfifunt collaudans, profeflb fentit eundem Deum, ac Men P tem. v tii AVGVST. EVGVB. LIB. ITir. tcm.eumfy omnium rerum Principiu.Acucrifmle efl, eadem afjvflum lxtitu,& quiete mentis Anjhtclc fuper conceffa Menti rerum mentione, qua Letatus erat Socrates apud Pia tonem ■ AnRotdcsq; ipfe bene filetur eos Mentem caufam jit/ twjje, unde motui rerum e xtiterit. Socrtles tutem tit,bcne htberc fibi uifum,darc Menti principatum H xc uert funt,huc illi proptn fores fuerunt. Quidquid alibi fit luerint, aut alo pertinet, aut tandem ucniunt huc omnia, f refle refoluas. Atque tibi paulo pbjl eodem libro coarguit Arislotclcs Anaxagoram fuper Mente, coar gw, quod cum rerum principium Menti dedijfct,non ea utatur ad totam Cofmo/ faiam.Sed fdum cum in dubitatione caderet, quare quidq; cjfet neceffarium , fi Mentem trahebat :Quxre coelum moueatur,quta Mens, inquit, uoluit, quae caufl crcduit animalia. Nimirum Mens re perit modos eorum ferendorum ueros.Sic om nes rerum necefitates ad Mentem reuocabat-Faciebat enim quod perhibent eum fcciffe Socrates, & ipfe maxime comprobat dicens, ExiRimaut^f Mens creaf/ fet mundum, t oy </lt vvy koo-hovv t« Katryujj, G? vecesoy r iQwcct TsCt/T’ y,ou rv 'xy &i\Tisoy \.yn. ipfam creantem, omnia adorna ffe,v pofuiffe fic rem unamquanq^ut optimum effet . Denique hxc item addit ibi duiina Socra/ tes,ut rem totam cognofc.it ■ Si igitur , inquit, caufam reperire uolueris de una/ quaque re,quomodo cxiRet ucl intereat, uel fit, hoc oportuijfe du es de ea inueni/ re,quod ei optimum e)fet,uel effe,uel oho modo affici , aut agere. Ex qua ratione nihil abud homini confideraxe conucnict,tum de fe,tum exteris rebus, quam quod fit optimum, cr uuhjhmu. Sic ncccjfe ent cognofccre quid peius. Eadem ejl cmrrt de eis fcientia.Hxc igitur penfitans, Ixtabarmc prxeeptorem inueni [fc , qui mihi caufam omnium rerum afitgnajfet, Anaxagoram , cur terra lata uel rotunda fi/ da effctthoc afferto,<Murum illum, caufam nccejlilatemq; putabam, quod ita me | ius c\fct,w quod prxRitenl eam effe huiufmoM. Et cur i n medio fit pofita,nimi/ rm quia mehui effet eam in medio ejfe. Quibus ab eo afignatis,non eram aliam caufam quxfturus.Sic de Sole, Luna,<xterisq ; aRm,corumq ; celeritate, conucr fionibus,ahjsq ; ajfvdionibitt,agcre,ct ficcre ea qux effet prxRandus. Net]; enim putabam cum,ubi Mentem ca exornaffe dixijfet,abam caufam fupcrindifturum, quam quod optimum fuerit, ea fc babcre,fcut habent. Cxtcraq; perfcqutUtr So/ crates , in quibus eam demum reprehenfonem atque A riRotclcs, adhibet , quod cum Mentem pulcherrime, fapientifimcq; principium ftcijfet, poRea de ferit eam.Vtunturq ; Plato er Anflotclc* eodem uerbo dc Anaxagora Plato progref/ fui, inquit, ut uidcrem et lcgercm,uidco hominem to> yiyvMov<Aiti %vnwy. Mentem nufquam utentem. AriRotelcs ,xuxfceyopxs yhyrrn ypTcciTti vu jrfflST^ Koay.oo oixy. Anaxagoras uix utitur Mente, ac creationem mundi: id cfKrerum creatarum pofl mundi ornatum. Ex hac igitur reprehenfone apparet cis minfice Mentis principatum placui ffe, qux fapienter omnia po fuerit: fed cum difflicca^quoJ non ubique Mentem, quodfku Mofu, adhibuerit caufam, etiam DE PERENNI PHILOSOPHIA. tty palam ejl,multo magis hxnc eis caufam placuiffc . Mofcs eadem femper dicit Deum fidffe,creaffe coelum er tcrram,animaka,plantas,hominem,ubiqucMeit tem rebus creandis proficiens • Quam Theologum ft Plato er Aridoteles uide/ re potuiffent,qudm approba ffentiQuorum hoc loco eadem ejl atque Moftscer/ te confifuo,* Deo eunda gener au , C7* foda, er <hfj>oftta : difpoptaq; ut meliut fiiijfet,cum dicat ad unum quod< Utuidit Deus quod ejfet bonum. Qtu afiigna/ Uonc Plato filetur fe effe contentum ut dicas bonum, quod Mens excogitajfet. Sic quod audis apud M ofen,FecijJe,deindc bonum ipft uifum effe , mirifice Pia/ t o approbajJet.Quia fi Deus, fi Mens, fapientia,confilium,folertu fuit autor, er fi ei bene pofitauidcbantur, certe nihd effe n/elius poter at. Declarauiteda Plato it» Cratylo, illam knaxagort Mentem, mirifice iUt placuiffe . Vbi Socrates rogat Hermogenem, Nonne , inquit , credis Miaxagorc Mentem , er Animam effe, quo exornet , er contineat omnium aliarum rerum naturam i N d aliud , inquit , T s<At ycfc cemo vrcoy efviriy ov TOisiufc «vxfx yopx , Kga ■4-1'X.ny ti (Aixuocruvo-ccy , vgii iyvxxy . Eandem, ut in primo li/ bro uidifti,uocat imperatricem, exornantem omnium, impemudam , ius unmer/ fale , fegregatam ab omni concretione mortali . Qu.im autem hoc Mens, quam Anaxagorascelcbrauit,plaaieruAnflotch,collaud.tucrit,adoraucrit,fii(pcxerit, potes intelligere ex his , quo fcnbit in undecimo pofl res naturales . De qua hoc ad uerbum. quo de Mente dicuntur,habcnt quafdam dubitationes. Videtur enim omnium quo cogitari po fit duum fama- Quomodo autem fe habens talis exifiat, habet quafdam difficultates. Nam /i mhH tnteUigit, quo maiedat cius ejfet f Ejfet tnim Jicut dormiens. Si autem intelhgit,hoc autem ejfet aliud peculiare, non ejfet boc,quod ed euts fubdatia,intelledio, fed facultas, Certe non effet optima fubjlan I ia. Ni quia intclligit,dtgnitas ei exidit. Infuper uero,ftue mens fit fubjlantia eius , fiue mtedefho,quid intcUigitf Aut enim tpfa fe ipfam,aut aliquid aliud Et fi aliquid aiiud,aut idem femper, aut aliud. Vtrum igitur differt aliquid,uel nihil , intelligere ipfum bonum, ucl quiduis:ucl er abfurdum ejl cogitare d e nonnuUis-Certum ig» tur quod dmmifima rcs,v pretiofifima,intelligit,crnon mutatur. In peius enim fit mutatio-Et motus quidam tam, talis res ejl. Primum igitur /t non ejl intellcflio, fed ficultaf,ranom efl confentaneum, laboriofum effe ei continua intclleflionem. - Podea mamfidit,qu6d aliud quid effet predoftus, quam Mens,rcsfcilicetinteUe At. Etenim tntelligere,crintelleflio exident , et pefiimu inteWgenti. Quocirca,id Ititandum efl-Quodam enim non uidere melius quam uidere. Non effet certe res optima,intcllcftio. Seipfum igitur intclligit. Siquidem efl,quod optimum.Hoc di/ rit Andoteles,non de omni mente,humana,uel Angelica, aut Sphoraru coclcjhu , fed opdma,et pretiofifima,et qua nihil fit maius,quod ab ea intelligatur. Quia fi . quid proter fe intcUtgcrct,in quo cognofcedo dclefiaretur,maius effet ipfa.Con/ fiat autem quam late pateat bxc Aridotclis confcfiio. videmus hinc eundem effe p x Deum a»8 AVGVST. EVGVB. L I B. 1 1 IT- Deum dtij; Mcntcm,CT hanc Mentem uidemus Anftotclem fatentem effc rerum Principium. Nam fi dat De o,ut daruit,omnium c auftrum principium, utique dat etiam Menti,quia Mens ejl ipfe Deus.Quod non folum ex his, qu£ dixit nunc de ea Philofophus,conRat,fcd his etiam,qu£ in libris de Rcpublica,CT qu£ m f ecun do magnorum Moralium. Etenim dubitatione dijfoluu in libris pofl res naturales de Dco,qu£ oborta in libris moralibus fuerat. Oborta autem fuerat de intcUeUio / re,ucl cogitatione Dei. Vbi dicit hac ad uerbum: t a igitur q u£ interloquendum Jpmilttudo folet affumi de Deo,neq; ibi rcfle,ncq; hic effet utilis ■ No enim fi Deus ejlfibi fufficiens, er nullius indiget,ob id neq; nos ullius mdigcbimus.Ejl enim e T talis quidam fermo, qui dicitur de Deo. Nam quoniam,inquiunt,omnia bona pof/ fidet Deus, et ejl ftbi fufficiens, quid jhcictfNon enim dormiet: peculabitur igitur, inquiunt- Hoc enim ejl pulcherrimum maximcqi propnum. Quid igitur pccula/ bitur f Si enim aliquid aliud , melius certe aliquid fe ipfo peculabitur . Sed ab fur/ dum efl,cffe D eo quidquam mcliut:ipfe igitur [cipfum contemplatur. Sed er hoc ab furdum. Etenim homincm,qui fe ipfum cotnemplaturffolcmus tanquam infen / fibilem reprehenderc-Abfurdum igitur cfl,ft Dcus,inquiunt, erit ipfe fe ipfum pc culans. Quid igitur Deus peculeturnuc dimittatur. Hxc AnRoteles ■ videmus igi tur eum hanc dubitatione diffoluere,eandemq j rem repetere, in libris Philofophic prtmx- In quibus affirmat,Dcum contemplari fe ipfum , non confequi autem ut fit infenfibihs: Neq; enim cafdem efferes diuinas,atqi humanas ■ H is igitur locis con fderare licct,eandem effc Mentem atqi Deum.Nam quam Mentem uocatin Pbi lofophia,in Moralibus cr in libris de Rcpublica,Dcum. Sic apparet illam Ana / xagorx Mentem effe Deum,effe Creatorem mundt,omnium ordmu muentorem. I s per excellentia dicitur Deus,huic datur uni Diuirutas. Nam intclligere feipfum, de Supremo folum,cr qui ucre Deus fit,difium apparet. Non funthic uUxalia planetarum !ntcUigentt£,neq; poffunt effe Hanc Mcntem,quam in Ttmxo Piata uocat Opificem mundi, tum in eo ipfo libro,tum iti Phedonc dicit effe Infcrutabi/ lem,ut difficile pofitinueniri:lnCratylo,cevToK§c^ropx,\mpaatricem. Quod eliam in Moralibn» unum Gngularem Deum eft confrfiiia , rerum humanarem |>rofpeflorem:B( quod ad aliam, quam prarfenlem niiaro prouidemia eiu* Sc quae largi n b J» eu tum aii Anflotelrr, referantur. Cap. IX. _Vnt item alia plurima hinc inde fefe offerentia indicia ,non folas illas coelestes ^ mtclligentias Ariflotclcm Deorum nomine, er excellentia dignatum , fcd ui/ xta maiorum fuorum religionem,meliorcm quandam,abfolutamq ; ab incitatione ccclefli Diuinitatem,eum affcruiffc.lHamq; alborum diuinitatem afcititiam,pere/ grinamqi illi effe, er ad tempus prxdicatam , cum non haberet quid de Deo cla/ rius,w probatius tunc diceret.Cum autem alijs in locis humana nature ueros in/ ftinflus fuper conffffione Diuinitatis fcquatur, confitens Diuiuitatcm , qu£ regit mundum.non folum machinam ccdcBcm mouens,fcd etiam per omnem mun/ dum inambulans, precipuetyres humanas, propter quas [unt naturales, mode/ ranfi DE PERENNI PHILOSOPHIA. rans,dicemus eum aflrorum Diuinitatem , aut partem quandam Deorrn (latui f/ fr, ut fi quis aliquos Angelorum coelo uoluendo praficerebaut incon flantem fuif/ fe,cr ubi contra Natura impetum uiolcntcr locutus effet, poflea relatum , ab eo/ dem NMura,cui reftflere non pojfet , aflu, ueram Diuinitatem fiuffe confejfum , Nunquid inqiut,in Moralibus,Fortuna,quafi Prouidentia quadam ejl Deorum i An potius id non ejl probabile f Quippe Deum cum dominus fit kuiufcemodt re/ rm, arbitramur tribuere merentibus bona,!? mala.Fortuna,uero, er qua d For tuna funt,uere fortuito eueniunt. Quam rem fi Dea tribuamusjudicem improbum eimficiemus,aut inuitum.-quod Deo nonconuenit. Itaqsneqjbonam Fortunam, Prouidentiam,aut Beneuolcntiam Dei cffe,probabile cjhquia improbis etiam da/ tur. Deum autem curare improbos, non ejl probabile. Primum iuxta uulgares,plit tes Deos loquitur.deinde fefe ad Philofopbiam recipiens, unicum femper Deum, qui dominus, ac patronus fit omnium, qua po fident homines rerum. Ad hac ne/ gat qua Fortuna bona dicuntur, ab eo proficifci,id ejl, dari certa quada cura eius , V prouidentia , ac beneuolentia . Diuitcs , improbos, Deiq; contemptores effe. Praclxrequc fecum agi putare,quod aliquem trucidarint, opes auexerint ■ quo/ rum aDco nihil ejl . Non enim malarum rerum Deus ejl largitor , fed bonarum. A quo tametfi profafeuntur omnia,uera tamen cius beneuolentia, ut Arifloteles idt,erga bonos duntaxat. Nec fi Solem fuum oriri jacit fuper bonos, er malos,!? pluit fuper iuflos, er iniuflos,nullo diferimine id fiat, fed propter bonos benefit/ cit malis -Omnino'^ Arifloteles fentit caducarum rerum , temerariamq ; iftam fi/ licitatem, neminem debere diuina erga fe beneuolentia afcnberr.quia datur aque tnalis,atque bonis: fapius etiam malis.Quoniam, inquit,quauulgo putantur bo/ na,!? quibus apud plebem folent homines fortunati uocari, eueniuntfimedifcri/ mine bonis er malis,non funt quibus ea contigerunt,amicL grati# Deo dicendi, IU fit eadem ratio concilianda ckaritatis diuina, atque confequendorum terreno/ tm bonorum.lpfe enim etiam dicit,Si mundus uos odit , fatote quia me priorem uobis odio habuit. Et,Odifli obferuantes uanitatem . Non amantur igitur improbi i Deo, inquit Arifloteles.Si non amantur , bona qua funt confecuti , non omnino eius beneuolentia funt ajfecud, fed ipfo conniucnte,!? finente.Multo enim largi/ tur amicis fuismciiora.Quos igitur fortunatos afflexeris , non continuo amicos Dei ,!? quibus Deus fiueat,arbitrcris, fed fcilo hac accidere, fieri# eo conniuen/ te.Subijctt Arifloteles,Bona er mala meritis a Deo dari.Hunc ordinem effe Pro/ videntia, ut dentur bonis bona,mala malis. Quod fi terrena bona , qua dicuntur wrvyfeu, temerarie contingunt , id ejl, cafu quodam , er fortuito , quid fuper/ ejl quod detur a Deo,certo diferimine bonis er malis i Nam largitio , inquit, re/ rum fortuitarum non ejl refla d Deo. Ergo quod dat Deus , maius fit quam qua fint in pote flate Fortuna,neceffe ejl. In pote flate Fortuna funt mes corporis, firma, opes, d tonis, & d malli aque pojfeffa. igitur quid mali dabitur aDcomr e i „<, AVGVST. BVGVB. LIB. IIII. Umboni bonis, fi funt ea fvrtutta,cr in poteftatc jvrtunxf Et tat mt Ari&otcles fit/ teturiTcyyotpdtdyifsitaiy xv^iey riy xoio\nuy,Toit ceftoss &iov%/ |xu//,k^ ra ccyxdot,@ tcc kxxx: Exiftimamus enim Deum , penes quem fmt iBa,mcntis tribuere bona e r mala.mlla igitur fuperfunt mala wbona,qux den twr a Deo. Eadem fiquidem ratione cum uideam bonis effemala, dicam fortuito ii fi eri. Et cum dicas bene fieri bonis d Deo , uerum mifenjs er incommodis equi atque improbi, fepe magis , fubiaceant boni , quid fupcrcfl quod detur utriufquc pro meritis f Cogimur ergo b fc ad alia bona er mala , quam prefentia , que for/ tuito dantur,referre,maiora uidclicet, er xtema, quod AriBoteles quadam men/ tis diurnate fbrtaffeperfrexit.Obferua etiam,qubd nefas effe dicit , ut Deum fi/ edamus iniuftum,aut improbum iudicem. I temque obferua , quod ait non effe ue/ , rifmlc,Deum curare improbos : ergo ex aduerfo efl ucrifimile eum diligere bo/ fiostquod ipje euidentifime confrjjtw efl in decimo , ut fuperius oBcndi ■ Hic in/ quit, non efl ueriftmile,improbis Deum confidere . Deinde putamus eum tribuere malis mala ■ In decimo autem Moralium dicebat , Si Dij mortalia curant , ut pro/ tabile cfl,er cuidens,ucrifimile efl bonos , benefy cr probe uiuentcs eos reda/ mare. Aperta igitur efl ratio P rouidcntie,dara'que confafio, Deum cuiitfq me/ rita rcfpiccre,dantem bona bonis,mala malis,reijcienda in aliud tempus,dihgen/ tius'quc iudicanda,quoniam prefentia fere fine diferimine • Atque hoc loco,cla/ rifiime non eflDeus ille Motor caeli , aut ulla Planetarum inteVigenua , fed qui/ dam uniuerfalis Deus,non coelum tantum moucnt,uerumetiam refyiciens, er in/ tuens res humanas, ponderansty merita cuiufque. Confidera enim , Si negat Ari/ flotdes fortuita bona debere referri in Deum, quoniam malis er bonis accidant, i motu autem coeli non datur nifiuitacorporea,qua malitZT boni eque fruun tur ; certe fi Deus,cocli motor non alia bona largftur,qudm corporea, er uniucrfalu, tion diBuiguens menta cuiufquam,fed uitam equefuppetens omnibus , merito/ rum pondera attendat . Datur igitur aliud autore AriBoielc in quo P rouidentU eius diBmguatur , diflinguantur mali d bonis . Super quibus eque Sol lucet , pluit equi. Motor igitur il le D eus,curat etiam alia longe maioris fapientie . Nuw mo/ ucrc Solem, er fidcra,folum ad uitam corpoream pertinet. At in nobis non efl fo/ lum corporaliter uiucre . Eocjp neceffe efl, non illam coeli lntelligentiam hunc Deum effe,quem nunc dicit:autiUum quidem , fed non coelum duntaxat mouen/ tem,uerum etiam humana gubernantem. Bx to quod Ariltotele J de Netote Deorum fcripflt .probari 8i unius Cummi Diuk , nitaicm qui fibi 8i cunftu fit caufi f dictatu: Sl Deo» ilio* non efle uert entes orbe» carleRes . Virtute» , qu* po&idcntur t moralibus .multo magis a Deo poBidcrt. Cap. X: ' >*Vod fuperius de N edar e D eoru in Moralibus dixerat AriBoteles , Duo pre/ Q.d<cr4,rt Theologiamfatcntia in eo deprehendes:lUam dico Theologia,quani AriBotclcs?Pr/taqum k Iflte Jiigcntijc cedefai prbef MMi tibwspcrte pro/ < , pojwt» DE PERENNI PHILOSOPHIA.’ , aj« pofuit.Primum D eos eos nominat, qui non moueant orbes calefies, dejfc hisit/t loquitur, ut eandem de his , atque mortales omnes religionem pradicafjeapertp conuincatur.Ad hac nominat Ne flor , ut P hdofophus , non ut uulgares,fendens liinum fuaui fimum, fcd uere ex Philofophiadiuinius , cr incorporeum quiddam, quod perfficuo exemplo demonfirauit-Dicit enim ejfc nonnullos, quibus uolup / tutes omnes, generationes uiderentur,negantcs uoluptatem effe bonum . Hoc au/ i em accidit eis, inquit , quia f olas corporeas uoluptates habent exploratas , haud alios effe putantes : ceu qui nefeiunt Ne dor , putantes Deos bibere uinum , quia non putant dulcius effe quicquam.At Nedar efl incorporea fuauitas. Cum igitutf incorpoream uoluptate, aut Juauitate fentiat Arifloteles,qua D ij fruantur, e apro ftdo non efl alia, quam celebris iUa apud Poetas, quos Ari fioteles edifferit, cr quam dixit ipfe Deus, Flumina de uentre eius fluent aqua ume. Et, Amplius notf bibam de genimine hoc uitis,mfi cum uobifcum illud bibam in regno Patris mei, qju bibunt igitur hoc Nedar,non funt plancta, nutla calefias intclligentia rot , tando cocio prafiflatfcd certe Dij iUi,quos beatos in omne tempus cenfuit trium/ phare fupra coeli uertigine corporibus liberatos, fuffiacntiftmam , copiofifi/ mamq; bonis omnibus uitam agentes. Hi funt Dij, non InteQigentia Solis, Luna. Illud item confiderandum cfl,quod fecundo Moralium fcripfit, cum de Heroicis, CT fupra hominem uirtutibus loqueretur. Efl, inquit, quadam uirtus oppofitaje/ ritati,qua nullum habet nomen,quia ovk tsi dioC*? Stos /k Artup cc{tTH{,t(gu ov kxt’ otfVTHp isiawv<Aeuos. ctrraycej>AtATi'top tseu 9 ecftrti t ov S\ov ; Non efl Dei uirtus . Etenim Deus efl i artute fuperior C r me/ lior. Et non fecundum uirtutem efl bonus . Hoc enim modo uirtus effet Deo me/ lior, is igitur Deus, uirtute fuperior quis efl , cr quid defignat eum habere uirtute prafiantmstSi enim non turtutes ipfas,qua confuetudme, documentis^ acquirua tur,fed excellentius, cr naturalius quiddam pofidet,utique eunda bona, cr om/ nem laudem,quam po fidet homo,longe magis Deus pofidebit- Hominum uirtu/ tes funt fortitudo, modefiia,temperantia,iufiitia, liber alitas, charitas , hac omnia Deus longe excellentius pofidebit . Ergo fi folent homines,cum pr officiunt rei/ publica,cim humane,iufie,modcrate,fapienter,libcraliter,cr dementer agunt, ' liuidari,extotli, pr a ferri, prodicari, non 'ne laudibus his Deus erit excellentior , magisfy eas ufurpabitiSi enim efl uirtute fuperior,is Jit neceffe efl quo bcneuoUH tius,liberalius,clemcntius nihil pofu effr.pra cuius aquitatc,liberalitate, charita/ te,humana charitas fit pene uitium,nedu uirtus. Hinc igitur fit, ut D eus,quod om/ nis antiqua Theologia teflatur,fit bonorum effuftfimus largitor, eximia charita/ te cr benevolentia praditus,indulgentifimus,prouidcntifimus,omnesq j item tau des omnem gloriam,abfolutifima quadam ratione po fidens .Hac autem omhia in unum competunt folum. Recordare hoc loco, quod ait effe uirtutes quaf/ dam Heroicas nomine carentes ;id efl, diurnas quafdam cr eminentiffimas , quot Heroicas dixit , quafi fmlcs carm , qua a D ijs , uel Heroibus pofidentur. p 4 Hctoa de PERENNI PHILOSOPHIA. *»* Heroes Mitem hoc loco fwtt Dij N am V ipfc Ariflotelct dixit ibidem,httic utris tem Heroici effe quandi, ac dtuindm, ut feritas immane quoddam prodigiofum $ vitium. Ergo/i quanto melius , laudabilius, redius , modcfhusq; agunt homines, Deo magis aemulantur , profido neceffe efl cande uirtutem effe inDeo,cuius m homine quadam fit imago.Cumucrb nihil fit liberalitate et clementia, chantate^ apud homines commendabilius, V quod magis prxdicetur, extollatur, cate ne i cejfe efl hac effe in Deo prxRantifma,abfolutifima. Q ui fi caraet ProuidentU rerum humanarum,fi negligens effet falutis cuiufqiti,fi non audiret cum inclama tur,fi patrem tantum ex motu Solis fuppctaet, multi mortales eo meliores effent. Ncc bi cum enunenti fimis fidis inclare fcerent, Dei fmlcs dicendi effent, fed De usfmulis eorum-Fatctur ago Ariflolcles in Deo quandi effe mirabilem uirtutem , r ximamq; prouidcntiam,bcnignitatem,charitdtcm,ufq; eo prxjlantc, ut mtelligi quidem pofit,nominari non pofit. I ncurruntq; omnia ad conftfionem unius D ei. Memineris ite qux Marcus ille Tullius ob ingenij divinitatem ut diceret proucdut cfhVerum animum uincae, iracundiam cohibac,uidoriam tempaare,aduafa/ rium nobihtate,ingenio, virtute prxflantcm non modo extollae iaccntcmjed ed am amplificare eius priftinam dignitatem ■ hxc quificiat,non ego eum fummis ui ris comparo, fed fmllimum Deo uidico-InteUigcbatfapicnti fimus orator, emine tifimas in Deo quafdam effe uirtutes, quale mortales aliquando effent participes. ' vbi clementia,libaalit4S,fi res humanas negligaet t quxfunt materia clementi t. clementia autem fme prouidentianon pote ft effe. Nam qui nefciat,quibus pxrceit dum eft, er /i «Hilum cum eis i ntaccdit ei comertium,nec of)vnditur,ncc parcit, nec clementia prxditus e/l.Rem igitur, quam Natura fidebat clarifimam , Philo/ fophus efl conftffus,eamq; celare non potuit. Cuius fi uoccm audirent, fi dida poit derarent ruftid tempedatis nofhrx Peripatetici , non tam pertinaciter ei conftfi/ onem Prouidentix,aut Diuirutatis,qux non coelum dunUxat,fed alia agat plertU que digna maicjlate fua,dctraherent . Admiranda AriRotelis Theologia de beatitate diuinatquz fit contemplatio: Eandem effe minorum Deorum felicitatem, Deu fumoiura contemplari tiuin.Bx quo fumraa «niujmaicflaa comprobatur. Cap. XI*' . Rijlolelcf decimo Moralium, perfidam felicitatem probat adionem effe con/ *^templardi fempcr,idq ; ea ratione probat: Dcos,ait,arbitramur beatos er fili / ces-Srd cum nuUas eis humanas adiones tribuere po fimus, uiuerc autem cos dici/ ms-Ncq; enim fis efl eos dormire,ut Endymion . viuenticui fit omnis adio.dctrx di, nihil fupcrefl, nif i St6opx,fteculatio:inde fieri, « t i*ipywt,tut xccgioTUTi <Pi«q>ifis<rx SiuifHTiKH ccp uv ; Vi adio Dei qux beadtudine efl prxdpua,ft>cculatrix fmOmnis enim,iquit,uita Dijs eflbeata.Ex his eius uerbif, qux quidc etalijsin locis, et in libris pojl res naturales efl locutus, efficitur hoc om ■ik, Principio toti hancmtempUndif in quo beadiudtnm i mlt cffctradone,habc rccxpqt. AVGVST. EVGVB. LIB. IIII; nf re eaput,ubififtot ne procedaf ad in finitum. Et primum quod dixerat de Mente, cu itis ferebat felicitate in contemplanda fe ipfa,quod hoc loco afferit,prxcipue cjl ue rm.HxcqieritArifiotelisTheologia:Deuscognofcit,contemplaturc^fe ipfum, ipfcfibi felicitatis obictiu.Cxtcri ago Dij contemplabuntur eum,inde beati. Nam fi D eus aut M cm,quam diuinifiiman/,optima,pretiofifiimamq ; prxdicauaat,exi mia in cognitione fui fruiturfelicitate,tantundem beata,quanta maieflas fua quam fempa cognofcens efficitur beata,etiam minores I nteUigentit Deum intuentesfe licitabuntur . Scilicet fit cx his ncceffario , Deos minores fieri beatos incognitionc Dei: quonia ratio qux cogebat nc confitaemur Deum prata fein quo beatus jit aliud contemplari,crat,quia quod contemplaretur,cx eo beatus exifiens,effe ma/ ius ipfo Deo.Sed quonia nihil Deo melius, cf maius, ncceffario fe ipfum conteplx tur-Hxc inquam ratio non habet in Dijs minoribus locu, fed in contrariu, quoni/ m Dijs etifupremus quis,neceffario fiunt eo contemplando beati. Vt fu rado, De us,quo non efi melius, fe ipfum contemplatur, fe ipfum contemplando cjl beatus: Di; minores, quibus efi meluts,cr fuperiusfillud ipfum conteplantur, et in eo conf temptando funt beati.Hxc igitur ncceffario funtin hoc ordine, utfiDij nihil aliud agentes, duntaxat contemplantur, eos ncceffario Deum contemplari: Deu autem contemplari fe ipfum. Vt qui dat fibi,qui maximus efi, felicitate in contemplatione fui,longe facilius daturus fit minoribus ■ Ex quo clari fime efficitur, quod Arifiotc kstn fine totius ratiois pofuit.&st iU «y « ivjlxinovixtliofix 7tS,Quocirca felicitas ait quxda thcoria,id efi, contemphtio Dci.Grxce thcos,Deus,oria,uifio. T otafy beadtudo ait contemplatio Dei.iit nec Dij minores , nec maximus ipfc De us,in alio fint beati, qudm in contemplatione Dei: Ex codeq; exten Dij beati, quo • maximus Deus. Quanta igitur hic cu religione concordiafFelices nos futuros ora cula,cii uidcbmus eujicuti efi Cum is igitur jit contemplationis ordo, ut felicitas omnis fit contemplatio Dei,ca'<k non cuiufcunquc Dei, fed maximi, ZT eminetifii/ m tantum ,er qui uere Deus jitfiixc deinde fcquuntur,Huiufmodi contemplatio/ item non fieri in abfentia, Et Deos contemplantes oportae propius afiiftae,eo / dem in loco effefin quo quem contcmplentur:Haud alita perfida futura contem platione.Ex hoc item fequitur,hos Deos , quoru beatitudine dixit effe theoriam, uifionemDei,effe nonpoffe mtelligentias ccelefics, Solis, Lunx, planetarum ni mium a primo difiantim,e cuius comtemplatione exubaat beata uita. Ex primo autem fequebatur,vt fi ex unius contemplatione omnis manat felicitas, illum effc optimum,maximum omnibus his, quos fua prxfcntia efficit beatos,incornmcmora biliter maiorcm-Sic rationibus altaa ex altaa confequentibus, Dijs efi bcalitudo contemplatio-.Non fui,quoniam efi excellentior, qui pofiit eis effe obicdum con/ temptandi. Nam dicebat Arifioteles , Deus fiuc Mens efi beata cognofcendo : Aut ergo fe, aut aliud-Non alium, quia maior effet qui cognitus ct in fretius eu bearet. p i Nonali/ ^ DE PERENNIS PHILOSOPHIA; *i% 3i primo fimdes, ut quemadmoum non natura, fcd affinitate er afiimUttione funt Dij,fic una fimplexcg uoluptai eis ex illo primo. Nam quoniam hac uoluptat e fl contemplatio , Di j autem contemplantur , contemplantes funt beati: rado autem docebat eos contemplari maximim,quifibi quoque fe contemplanti fit caufafili/. citatis: efficitur neceffario,ut fimplex iVa,una $ uoluptat fit illius primi , cuius in/ tadtut,cr ex intuitu uoluptss,in ipfum,ct tn minores Deos redundat.Vna efl ergo, fimplexq; Dci,Deorumi j; uoluptat ac deledatio, contemplatio maximi Dei : qus quidem ideo fimplex efi,v una,quia Deus efl fimplex, fcilicet maximus iUe . Ob id defolo Deo, cui fola uera Phdofophia dat fmpliccm,fimgulxremq ■, natur d,hac pradicatio pracipue uera efl No efl item Dijsipfis ab hac uoluptate digreffut, qui fifli funt immortales cr immutabiles ab Mo primo. Colligentes igitur Aridotetis hinc inde dida, deprehendemus unum idemq j effe , quatuor hac , Contemplatio/ nem, Beatitudinem , Ne flor, Voluptatcm.Namfuperius probauerat,Deos, quot communi cenfenfu fateamur beatos,cum nihil eos aliud agere fis fit,quam contem plari,necc(fari6 femper ffeculari. Ecce beatitudo,ecce (feculatto. 1 am dixerat Ne dor effe fuauitatem,uulgaribus incognitam fuauitatem, non uini, ut illi crederent » qua Dij fanantur bibentes. Cum autem probauent eos nihil aliud agere,quam fac/, culari ( bibunt autem N edar . N edar non efl umm,fed efl atema immutabilis cfc uoluptat) Nunc autem tribuit Deo uoluptatemunicam,cr fimplicem,cr immuta bilem- Ergo efl lUa contemplatio. Vt rationes ficcoaceruentur: Deorum eflbeati/ tudo : Dij nihil agunt,nec eos agere par efl :inteUigunt autem , Sola igitur fuperefl fteculatio , qua fit eadem beatitudo. BibuntDij N edar: Deosdidumcd folutn faeculari : Nc dor bibere , efl (peculari : hoc autem , effe beatum. Deus item capit immutabilem uoluptatem : ergo uoluptat ed Nedar,Nedar (peculatio,fpeculalio beatitudo.Ex his igitur efficitur, ut fint uerifiima 'vn ueteri Phdofophia tradita,noit p odea ex fuperflitione Chaldaorum,cr Aegyptiorum inueda,a P hdofophis qui bufdam approbata-Tradulerat prifea Phdofophia , quod dixit Angelus RaphaH Tobia:Videbxr quidem uobifcum manducare cr biberr.fed ego cibo inuifibdi,ZT potu , qui ab hominibus uideri non potefl , utor . Is potus efl Nedar,quod potant Dij, maximo Deo,ut idem Angelus efl confaffus, afaidentcs . Hunc potm inuifi/ bilem dixit Angelus. Arifloteles autem uulgarc , att credere , D cos bibere uinum, quod nefeiunt Nedar.Hoc Nedar,hunc potum inuifibilem,et panem, uel Ambro fiam,pnfca Philo fopbia prodidit Deos in calo edere,ty bibere. Arifloteles ut P hi lofophusperpendit,quis isfittibus,cr potus inuifibilis. Efl, inquit,contemplati<t Dei,ipfummct primum efficiens beatum, coq^ habet fimplicem,unicam,alcmam , mmutabdem,dc cognitione er ajpedu natura fua,falicitatem. Eadem cognita aJf udantibus Dijs,efficit cos gaudijs ineffabilibus latos, frac uoluptat c r latitia tan to maior er uberior efl 'm Deo, quanto magis ipfe feipfum cognofcit. Et quoniam nento efl, qui quonu efl infinitus, pofiit em perfide nofcere , folui ipfe perfide , '* ' infmitesji *»« , AVGVST. EVGVB. LIB. IIII. infinite# de fe ipfo beatus. Cateri,quoad capax eorum natura efl . Hac omnia Jt/. quuntur ex didis Arijlotelis • Huc qi ei deucniendum fuiffet , fi rationes nedcre er perfequi totam rem uoluiffcl.Hoc uetus Philofophia confejja, A fororum autem Di wtutM Chdd*orm& Aegyptiorum frit [upcrfotio, AriRoltlem fitmmum Deum affirmare cum Homero patrem ede Deo» rum.hominumqj.-ciufJemeiVcgenertscuitlu.Hine creationem Dcoru, & folitm Primom ztcrnom dcmonftrari, Cap. XIII» ^ f^Vas in Ariftotelc er Platone Mentes de Dijs ac fummo Deo fiuffe , aut ttott U quidem duas , fed unam tantum,refipifcentem , ab errore# euigilantem,quem prius natura pulfans fcmper confcientiam,ab errore # ad ueritatcm reuocans , jt r/ re non poffet,qui mentem ad f 'cripta eorum legenda fugacem, aquam, prudentem attulerit, agnofcct- Accipimus autem, qua mens cuiglans , natura # dimulis & rationis exagitata profudit . Quid enim illud item efl, quod in primo Politicorum dtciLPiliorum autem dominatus, regius eft. Nam quod genuit er fecundum clari/ tatem , etfccundu dignitatem imperans eji- Qua foeciesefl regi j principatus</Ui KjeAcSf Toy jfk 7efQTHyofw<ri\j &7rsop.7rxTH£ cwJ)°ijyTi,fk' £vn,7oy ftccarifaccnsTUiJ «TTeurrocp, Qvo-etyifvop bceo-i/fw </luc<f\* f&VlMfci Tu yivvJi hvcu. t>\j ourhp , om? 7rt7r$y^tTo 7ij>tcr;BvTV fop 7F&5 to nvTtpop , xgu. o ffl/vlio-cts 7r€ks r> TtKrcp , Videlicet, Quocirca bene Homerus I ouem appeUauit,cum dixit,Pater hominum, atq; DeO/ rum , Regem iflorum omnium . Natura enim uei ingenio Regem differre quidem oportet, genere autem eundem effe. Quod habet antiquius erga recentius, er g em/ tor ergafilium.Hac Arifooteles dicens, er qua locutus effet Homerus collaudans, approbans#, nonne declarat fibi qua mens ineffet,probat# omnia antedidaf Ap pellat autem Homerus I ouem patrem hominum , atq ; Deorum, qui fit idem Rex eorum. Eo igitur foedat didum Arijlotelis, I ouem patrem hominum , atque Deo/ rum,iure etiam Regem effc,quoniam pater erga filios regiam gerat excellentiam: Regem oportere eiufdem generis effe licet ingenio et prudentia differentem . Bene igitur Homerus loucm,qui fitidcmjAex Deorum hominum# dixit eorum effePa trem.Autbene qui fit pater hominum# Dcm#,Rcgcm ettam eorum appellare. Quoniam pater erga prolem, regiam obtinet potentiam, quia er natura idem cu filijs ,Cr antiquior, ac uenerabilior,Pat er igitur Deorum er hominum, efl eorum merito. Rex appellatus, Et merito didus Pater eorum, qui er Rex fit . Quod fi Ho merus bene efl locutus, ty fi uerum efl Patrcm,Rcgem eorum effe,quos genuiffet: aut Patrem eorum quibus imperetxerte colligitur loucm,qui Grace duo habet no mina,ut Arifioteles ipfe dicebat in Compendto,(ivs <AioS,qua copulata defignat tum, per quem uita cfogenuiffe Deos er homines. Efl autem generare apud Philo fophos,crcare,jkccrc,ut Plato gignit tempus, alia# exempla innumera . Genuiffe inquam autorem# fuijfc Deorum er hominfccr quia genuit non [olum effe geni tiMfy DE PERENNI PHILOSOPHIA. *J7 tis antiquiorem, fed etiam exceUentiorem,ct Regem:Dci«de eiufdcm effe generis genitorem, ac genitos. Ergo efi, quod dixit idem in Moralibus, Mentem cjje Deo ovyywisccToi/:PLto in legtbtis,oixuorceTop:Mofrs,adimagine cr fmiilitudi nemfuam jecit illum. Ex eode genere funt Pater et fflij, Deus et Dtj,hotmnesty fci licet affinitas ejl cognatio , A equalesq ; funt homines D ijs in cognatione: quoniam Patende utrifq ; panter fatis,cr fimul fub filioru nuncupatione eu Dijs adferiptis. I pfe Deus omnium imperator, inquit,efl. Antecedit autem tempore cr dtgmtate paternam retinens auton tatem. Ex his igitur omnibus hac fcqmn tur, bene, tefi e Arijlotele , louem ejjc regem Deorum , qui pater fitiaut bene Patrem dpcllatum, qui idem Rex fit, utftue propter imperium nomen Patris fitfortitus, fiue propter generationem nome Rcgis,utrunquc fit uerum.Scquiturq; louem, apud an tiqutf/ fimos Grxcos cr Latinos fuijfe nomen fempiterm Dei fxpius oslcnfum. Patrem, C r Regem ejje Deorum cr hominum, prxcedentem eos antiquitate,id ejl,anterio ritate,ut fingam nomen xquipollcns . Ejl enim antiquus, ab antc,ficut d poff, Po/ jtiquus,prxcedcnsitc regia autoritate. Sequitur cjj diflorum fupenonbus libris co/ frmatto, etiam Arijlotclefuffragium ferente-Efl enim deus pater V Rex, non ho minum tantum,fed etiam Dcorum.Si pater, utique autoritate, cr tempore:cui pa/ temitas dat regium principatum. Si Deorum cr hominum, non folum humani ge neris,cr generis diuini fator cr creator, fed etiam eodem modo , eodem tempore ipfeantiquus,cr xtemus.Vt homines ab illo geniti aliquando, fic Dij- itaque apf paret Ariftotelcm nunefentire ,quod dixerat in Compcndio,cum dixit louem ejje nomen fummi Dei, hunc autem effe fuprcmum,a\tif>imum,regentem omnia, ibiq; deDijsnihiffedde rebus naturalibus tantum : hic apertius de dijs . Apparet eum confirmare , qux dixit in libro de Coelo , de Dijs extra coeli motiones uiuentibus. item eum nec primum, i:ec alios minores Deus orbibus affigere . item Diuinitatis eum (latuere ordinem, quem cr natur a,et ratio, rcuclataq ; defuper Theologia do cet-Sicq; etiam nufquam iUx planetarum lntelligentix,fcd Dij,quos creauit Deus Xtemus- Aeternus autem, no iHi,quia pater iUc. Nam fuper xtemitate paribus nui ia patcmitas,miUum impcrium.Hxc ex Homeri, cr Arijlotelis , qui dida probat cius, tedimonio irrefragabiliter fcquuntur, Deum ab Ariftoicte.ucluti generi» humani Regem declarari.omni genere Cipienti» ma-« iorcm.cui libenter omnes obiemperarcoporrcai. Cap. XIII.. C^Vis item erit e fapicntibus,qui non confideret,admircturq ; iHud,quod Arido/ U. tcles item tertio Politicorum prudens crfciensdefmgulariDeoefllocutusi Nam cum de Rcpublica,ciuibusq; quxreret,an quem uirtute prxdantcm exteris perfficuum effet,prxftrri reliquis ciuibus oporteret:an xqualem l oeum,atque cx teros obtinere: recondet huiufmodi uiros inique laturos , fe ad aquales conditio/ nes redigi , qui uirtute c r fcicntia Rcipublicx inxquales fmt : uxrs rtf yctf Sfcop ip idf>V7THS,«Kos 7 op TOijfTOir.Huiufmodi enim uirumji quis fit,ue/ rifimik »1« AVGVST. EVGVB. LIB. IUI rifmile efl efie tan quam Deum in hominibus. Quod quidc duobus potcB fcnfibut in lelligi: A ut talem uirum,uirtutc prxccllentc,fvrc inter exteros , ut inter homines Deits.iw cu futurii ucluti Deum cxtcroruQuocunq ; fcnfu concipiatur , primum ftngularis Da clara nuncupatw.exm munus em prxccllcntucf; ante omnes mor tales -Talem, inqutt,cxijhmandum eft homine fapientem, exteris (fc longe emtnen/ te,rciq ; publicx gubemandx prudente ejje, qualis inter homines Deus. Deus igitur qui prxjirtur hominibus , qutprudentix dicitur pojfefiione nobihfiimus , quis eH altus, nift Deus uniuer falis, gubernator humanx Rcipublicx,ac moderator , cuius virtus , er fcicnUx,cxteros antejlat uniuer fos ,quos longo interuaUo dicitur fupe/ rare, qux e fiet autem auscurn homine prudente comparatio, fi non proficeret, fi [cientia reipublicx moderandx careret , fi procul i gubernaculis mundanx na/ uiculx [ederet t Videbat igitur quodam mentis acumine , erfuperiorum [xculo/ rum Theologia duce,fmgularem quendam Deum, qui perinde efict eminens , e r omnes gubernans :ut(fi parua licet componere magnis ) uidemus interdum quof/ dam mortales alios ingcnio,dcxtentatc, prudentiaq; antecellere . Hunc in natura efie conji fius cfilonge humanam prudentiam prxccdcntcm.Qubdft [e ntis, talem turum efie ucluti exterorum hominum Deum , id item co fiedat , ut comparatio cernat cognationem gubemandt,rciq ; publicx moderandx comunitioncm. Quo f modo enim ejl ut exterorum Deus,niji fenttas Deum,Naturam , uwiq; rcflncemt g ubernatricemq; er quaft regiam, fic hominibus omnibus antecellentem, ficut om tubus iUe [uis ciutbusfVtfu totus mundus quadam Refiubhca,ciucs eius omne ho minum genus , prxjlans omnibus ciuibus [uis , cui difimiles,atq} exteris honores propter infinitam prudentiamjurtutem debeantur,Deus.ldcoq; paulo pofl adiccit Arijlotcles,non debere grauari exteros, fi quem f apiendorem agnoucrm,cum fi/ bt prxficcre , «c|j ucluti Regi parere: \u7rtT0u roti/up owtfioiKi srtcpi/Kt/ veu,TBU$\<r$cu t « Toiovite wecvTXScuriti vtoffis* jBawMtttS WKi ^ ovS . Toiovrtss ai J'' intimetis nahiari. Supercfl igitur, quod uidetur natura compa/ ratum, parendum efie huic ab omnibus Ubcnter, ut In Reges ftnt perpetui in urbi/ bus- E iufmodi Deum in hominibus decernit efie,qualis Rex in hominibus, deccr/ nit iudicatqi Deum efie Regem,huic efie parendum , quia ftc natura fu compara/ tum,ut melioribus pareatur,honos deferatur,eorum confilijs fletur . NuUa autem efict inter homines er Deos comparatio , [t calcRcs tantum uerteret orbes Deus, humanarum rcrum,maioris,quamnaturales,pondcris, gubernaculis aut firetis, aut ea capere non potens . Nam qui moles codcRcs inde/itigabilitcr , er xtemis motibus cient,ideo cu humana prudentia comparari non debent, aut quafi Reges nuncupari, quia nec habent rerum humanarum prouidcntiam,naturalilerficien/ tes quod ficum t, nec cognationem, afiinitatcmfy.Dixit igitur,quam f ludebat injlin flus, confirmata# omnium mortalium confenfu [entcnM de DcotQui rex huma nige/ DE PEREANT PHILOSOPHIA. >lf »ti generis fit,prudentifimus,xquifimusq; reflor,habitans nobi[cum,ftmilis atque nos natur*, fi rationem,prudendam,confilium, beneficicndic j; cupiditatem reffi/ cias,eminens inter nos omni genere faptendx,qucm nos appellare Regem conue/ piat. Ii natur x ueros inBinflus,fi rationem , er quod ipfe dixit Jiovios, ucnfimilitu dmem, deorum f equi uelimus. 0. M -nttm.qiani exte riit uenire feribi» AriAolele*,non nili ab uno fingn. lari Deo uenire pofle. Quem Thcophraftiu rnu Jif.ipului confeffiu ell omnium rerum originem. Gap. XV. yN eo quoq; latitat admiranda fufriciendaq ; unius Dei, Patris Vniucrfitatis, auto *ris'c apud Anjlotelem conftfio. Qua duobus uerbis exprcfiijfet,fi uolwffetfed exten exprefferunt explicato co,quod ipfe propter obfcuritatem,redcuiffetNam in libris de Generatione animalium , cum exteras omnes animas 4 corporeis ele/ mentis ejfe,nafciq ; cum corporibus atque immori Batuiffet , quia cum ex materi 4 cooriantur, non pofimt fine corpore confiBere , ftcut nec ambulatio f ne pedibus feri,nec per feipfas pofiint ingredi in corpora,ueluti infeparabdes , effe enim fe/ men uentris excrementum , concludit : Auvmtes </l't 70// riy ytcvoy Bs/fet/ fky 'vruo-iwi , thioy Mvm jxdroy :Supercj}, [olam mentem exterius aduentrr, folamque diurnam effe . Hic igitur latitat unius Diuimtatis, quam fupenus Orpheus er Pythagoras , Archytas , exten que omnes exclamaue / rant,apcrta,claraqi conftfio-Nam fi ingreditur extnnfecus anima, cum elemen/ tts, corportbusq; non habens commercium , prxtcr elementum , mundumfy corporeum non ejl nifi natura diurna ab hac fola certe poterit animus aduenire. Si quis enim A rijlotelcm roga ffet: Dias exterius animam uenire, a quibus locis f ne/ Sim ab aliqua corporet mundi parte. Igitur 4 Dcofolum ■ A tque AriBotdem : darum efl,quale dixit Marcus TuUtus graui fimus orator er Philofo/ phus : Neque inuenietur , inquit , unquam , unde uenire pofiint , nifi a Deo ■ Et quale aperte Mofes,kominem terrenum, luteumq; hominis figmentum , exterius animatum a Deo , exterius a Deo animum infufum,cr datum. Et quod dixit La/ flandus proferens dtfla Ciceronis : Marcus autem dixerat qux prior AnBotcler. qw' fi latius explicare ipfimet dtfla fua uoluijfentyeo tandem deueniendu eis fuif/ f et, quo Laflantiusrefoluta ratone tota peruenit-Sed et Marcus quidem exprefi confeffus efl . Animal,inquit, hoc prouidum , fagax , quem hominem appella/ pms, prxclara quadam condiuone 4 fupremo Deo generatum. Igitur non aliud lo quitur AriBoteles tacendo , quam quod exteri exprimendo , Mojes er M4rcw, et La flandus- Sed maxime quod Pythagoras,qui Deu uocans 'Ivyexny, A ntma donem, ut fuperius uidimus, uitalem fenfum cunflis animalibus eum tribuere con/ ftffusejl- Et idem Marcus ajferuit , Pythagoram cenfere Deum effe animum p et omnes mundi pxrt es intentum cr commeantem,ex quo noflri animi carperentur», Ab tflo igitur Deo necefforio cbftjfus ejl AriBoteles qui frietur exterius accedere . mentem. *4o AVGVST. EVGVB. LIB. ITIT. mentem,animum nofhrum infufum.ldcoty cum appella t&ioy, diurnum, id ejl, i D co erutum. Cu ■» igitur declarauerint fuperiores omnes quod Arifloteles fubti/ cuerat,ncc poj?it aliud dici,ccrte conjijjus cfl tacite untuerjalem,naturalcmq; De um,nojhorum animorum fatorem Dixitq; quod A\arcus,Animorum in terris nui lam originem mucnirc pojfr.Et quod prior Pythagoras , Ab uniuerfali Deo ani/ mos decerpent Philo oorocraxo-y-x iisoy,vis:Abfcifiionem quandd diuina effe mentem,quafi particulam:Et quod antiquamus Mofrs,afflatum:Et quod oracu t lum ApokiniSyiuUfoPi litfisSii ccrriAoi ny-uSiParticula quaedam Dcinos Angeli: Hoc Anjlotclcs inflmrtu Duiinitatis fcnfit. tn quo ejl euidetifima Dei fum tni,gcncrisq ; humani creatoris confefuo . Elabiturq; Arijloteli creati hominis eae/ tcrarumqi rerum confafiio. iflc quoq; Deus, nec intclUgcntia Solis ejl , nec Lunae, uUuiscp planet£,ncc motor orbis primi, fcd cjt uniucrfalis Dcus,potentifiimut, ma ximus,non tam primi motor orbis,qulm praefidens ubiq;,fupcrnum mundum,de/ preffumq -, gubcmans.Qjii igitur erat, eflq; optimus,omnia uult bona.Quanta igi tur ejl apud omnes fapientes concordia i Cum autem omnia dicat Theophrafhn ucllc optimatillud prtmum, quid aut quomodo uoluijfct, nifi creaffctfnififiajjet, quod M ofes prodiditfQUod quidem etiam idem Thcophraflus eodem libro ejl clo cuiusAtx yotf 7r<xvTtoy ocp)(H,<P'i hSktxvtx xfac isffi&c dUaytwJ: Diurni omnium rerum ejl origo,d qua uniuerfa funt er permanent . Hoc igitur omne di de uno Deo ft Tbeophrajlus locutui, cui tantam maic flatem tribuat,ut cum fitea/ tur omnia excedere, fateatur mfcrutabilcm,ciq; omnium reru tribuat principium , proferto is ejl,a quo uenire,crdari noflros animos neceffe ejl Anjlotelem dtxif/ fc.Q uia dicit Theophraflus Arijlotelis difcipulus, eum effe omnium rerum prind pium,per eum effecunrtx,et conferuari-Quod fi Arijlotclcs ucnirc exterius meit tem, fiue intclligetiam,qui ejl uerus homo,fatetur,proferto quoniam ab aliqua ori ginc eam ucnirc oportet , non niftabifla, cui tribuit omnium rerum autontatem Theophraflus.Sic apparet, Solcq; ipfo clarius perficitur , quid Arijloteles fcnfe / rit,dutfentirc coortus fuerit, praefertim cum difcipulus, quem frnfa praeceptoris te tuiiffe par ejl, perhibeat teflimonium. Appellari legem Deum ab Anltoceleiimperium legis efle imperium Dd. Bx his frqui.iaate fateatur legem hodiernam diuinamcflc.coi maxime parendum lit:in his efle Det lingularis confefsionem, Cap. XVI; JLluditem quam mirabile, fufpicicndumq; apud Arijlotelcm,quam clara de fum * mo Deo, Prouidentiaq; eius confifao,eaq ; duobus uerbis, P oliticoru tertio ■ Nam cum leges laudaret,multa 'cp de earum bonitate dijfcruijfet , prx flare dicens leges magis imperare,quam homines,adiecit ; o /\ ovy roy voyoy KtAwuy agyity JIokh KiAiveay xgxdv T°P roC vby.7tt,o<Ai cov$?U7roy «tAti /«(/, ts&ttiSho-i xgx $Hf>ioy,nTi yoif <c7T&vy-ix roiisToy, 'o &v/aof T tftPx spctpfxsu. t ovtxfisxs xva/lfxf.Quicunq; igitur legem iubet impera rare,uidetur iuberc imperare De um, CJ leges : que iubet hominem, addit er feram , DE PERENNI PHILOSOPHIA. t4i ftr^M eft ipfa cupidius, furor quoq ; principes peruertit,optimosq j fepe utros. In his Anhotcles clartfiimeconfuctur Deum quendam fmgularem,Deum ftmpli citer appellans. Deinde /itetur, Deum effe lege:Etjuicunq; uelint leges, id eft,rc fiam r ationem imperare,ueUe imperare Deum -Effe enim Deum ipfam legem. Si igitur Deus ejl lex,quta quicunq; uult imperium legis, uult Deitlex autem eft gu/ bernaculum,eft conj'dium,prouidentu,rerumq ; humanarum dift>ofttio:talis certe eft etiam Deus- Eft Deus moderamen, eft lex Vniuerji,eft ordo,princeps omnium rationum. Per ftncuumq; AnBotclem hic fenftffejocutumq ; e)fe, qualia a maiori / bus,o~ his ip fis Philofophis accepU locupletauit,aperuitq ; Marcus Tullius pbi/ lofophus infignis.Qui,cum de legibus feriberet, Erat , inquit,ratto perfida , re / rum Natura,crad refte Jaciendum impellens,^ a deliflo auocans,qux non tum denique incipit lex effe, cum feripta eft , fed tum,cum orta eft . Orta autem ftmul eft cum Mente diuina.Qjtamobrem lex uera,atq; princeps apta ad iubcndum,CT id uetandum,ratio eft reda furnmi louis.Etgo ut illa diuina M ensfumma lex ejk item cum in homine eft perfida, eft tn mente fapientis.Hxc Marcus Tullius dwi/ - fit dilatans, aperiensqi breue Ari&otclis didum , dicentis candnm effe legem atqp Deum, ut qui uelit legem imperare , uclit imperare Deum . Marcus autem dare confiffus eft rationcrp furnmi louis effe legem illam,diuinam Mentem legem effe . Pitrt etiam fummu loucm apud Marcum effe, quem Ariftotcles dixit rip 6topr ipfum Deum,didus a uctcribus loues,aut I upiter, nomine praceUcnd maicBatis, atemaq; Diminutis fu*. Is ampli fima lex , fons, origo legum omnium . Ab am/< pliftima , uaBaty lege, ratione , Mcnteq; diuina , natifunt omnes ordines, natx mentes hominum fapientum,qui fimiles artificis fui leges conficerunt , deducat/ tes eas ex illa ratione ad imaginem Dei creata. Deus maxima lex hominem creauit legis inuentorem,imitantem er ipfum rationem , xquitatem , promdentiam'que fuam. Lex eft ipfe Deus, imperium 'que legis eft imperium Dei : omnis ratio pro/ uide ntix ,gubemandi,rcgendi,cft ftmilis magna rationi,a qua ratio, ordoq; omnis eftprofidus. Si gubernant homines Rcmpublicam, fi uiBe agere compellunt, multo facilius gubernat Deus Rcmpublicam fuam, totum mundum , cum minor omnis ordo, minorq ; ratio contineatur in maxima . Sparfaq j eft per omnia *qui/ tat diuina,cui leges, reficq; rerum gerendarum omnes rationes obfequuntur, er and eam referuntur . Si quis igitur prudenter dijudicet , omnia $ conferat ,necfei pertinacia, aut imbecillitate iudic ij agi decipiq; fmat,uidcbit hic apud AnBotelem jublimem quandam , eminendftimamq; Theologiam : Cognofcetq; , quoniam le/ 1 %m # Deum confiffus eftjnulto magis ei confitendum fiiiffe, illam legem effe Deum,autdDco proftdam,cr fuiffe diuinam,qux er optima omnium fit, er ha mines maxime doceat iufte,crfapienteruiuerc.lUud item ci confitendum erit, ut fi lege imperante,Deus imperet,eo autem optimum fit imperare leges,id eft,ad (rxfcriptum , pwcptumq? legis nihil non peri in duitate, quia tunc Deus adpt q Imperator , *4» XVG VST. EtfGVB' LIB. TTTr. ' lmperalor,neceffario legi parendum effe,jlandum<^ mandatis c r didis cius. Di/: (It autem legis diuimfiimx,CT umucr falis, ac fapicntftimafunt, mundum er ge/ nus humanum effe a Deo crea tum, mandat is eius pamulum,quoniam non in hae uita quietius, beatiusq; agemus folum , fed ad meliorem uita conditionem per/ uememus ■ Hacdicitlex, hac iubet credi, ut ad fidem adione fequantur - Jubet- autem tu 6 Anfhteles, er cenfes in duitate omnem legibus honorem defrren/ ium,Dciq;loco eas habendas: lex autem praftans imperat, quia ucrumcfl crede/- re creatum 4 Deo mundum, qua fide [ublata,ncc legibus honos erit,nec ipj i Deo?- Sic'q-,de'ftruentur decreta tua, quibus omnem honorem legibus decernis ■ Eotjj cenfcs eas uenerabilcs,quia fmt ipfc Deus-Neque ucro imperaret ipfe, fi menda/ «es crederentur, ft fide apud audi ores non promererentur- Incontrartuauttum maxime leges imperant, cum ueraces habentur,vincorrupti teftes eorum, qua- deccrnunt-Cattcra igitur qua fequantur,luce clariora funt - In his igitur conficio/ ne Prouidentia, et alu multa bona uniuerfalemq ; Diuinitatc tacite deprehendest Quoil Arilloicle» Jictn» diut nifrimum Reipublicx genu* Monarchiam, uifu* eft unum Deum lingularem, qm linguUrtlcr omnem mun Juni gu bernai.conKicri. Cap. XVII. - Riftotcles item diuinifiimum Reipublicx genus fktetur effe Acciri teicty, Reg/ ■sinunt. Monarchiam , npirriv uga Anniruy , primum , er diuinifiimum . Qwd autem ex his fcquatur, fapientes perpendent- Si enim Monarchia eft pri/ ma Reipublicx foecies , ac diuimfiima , efficitur ut diuimfiima fit, quia fimilis, CT concors cum imperio diuino . Diuina enim dicuntur , qux aut funt dDco,aut fi/ milia Deo . Si autem fingularis prindpatus primus ejl , er diuinus maxime , fani «fi , quod d ejl cum diurno fimliiudo- Et id imperij genus in mundo maxime ui/ gere par eft, quod in Republica, er apud homines eft primum er dminifii/ tuum- id autem eft cum imperat unus: Sic maxime Deus unus in toto mundo de/ beteffe. Et quoniam ideo Monarchia primum ac diuinifiimum genus eft Rei/ publica, quia melior er fandior huiufmodi,certe credendum ejl effe in omni mun do . Aut ideo apud mortales Monarchiae ft diuimfiima , quia diuino , ac fummt Dei imperio maxime fmlis,habcns bonitatem,ac diuinitatem exfimhtudine cim imperio diuino, quo [olebant dicerent Regem effe imaginem Dei uniam - Hac Anftoteles,ctfi clare,C7 aperte non didr, dicenda tamen ei fuiffent, ft fiiiffet ulte/ rius prrogrejfus,rcfolutaq ; omni oratione ad calce pcrueniffctxonftffus item eft in Metaphificis. Ex his autem efficitur hunc mundana Reipublica ordine ,non in folisuctertcndislumimbus ccxlejhbus effe, quorum motus, ad corpoream dun/ taxat uitam focdat:fcdingubemandis,cr naturalibus, crhumanisrebus-Neque enim aliter humana Refoublica fimilis effet diuina,mfi eunda gnbemacula,ratio nesq; amplexa prodiceret ubique, CT confideret- Si igitur eft una Monarchia in to to mundo, totum utique mundum gubernat gubernans: per folum coeli motum non gfibematt motus coeli folum ad corpoream uitam foedat, Superfunt alia innumera / DE PEREMNI PHILOSOPHIA. s+f btmmaabilia,ad qua neceffe fit prouidentiam [e extendere. I taque uniuerftlis re rum eundarum giibematio per [olunt calt motum,quia particularis efl fola terre na mouens,animansq; er augens carpor a,caufis particularibus cuiuf $ rei comi/ tibus fieri non poteft. Calt motus efl particularis : gubernatio Dei quta maxima. er prima Rcipublic e regende ratio, er quia finuUs efl ei humana , uniuerfalis: non igitur qui mundum gubernat , tantum calefies orbes concitat . Nam fi quis Rex tn aula regia profficcrct tantum,unde annona aducheretur , quibus ex locis carnes, pifcesfacr uedesimportarcntur,catera,qua uis humana locietatis refpi , ciunt,non curaret,uerws Imperator, aut Rnc non effet,Tota ratione iuris etaqui/ tatis,qu£ maxima rerum pars efl,ncgleda,aut eo capere non ualente . Sed ut fie/ ri non poteram tufiu fit earum rerum imporUdo,quin habeat poteflatem iuris CT aquitatis moderanda, moderandorum morum, caligandorum fcclerum,uir/ tutum prouehendarum:J'ic fieri non potejl, qui mouet orbes calefies conflantifii/ mis er indefktigabihbus motibus, quin hominu fida reffiiciat,ac moderetur, om/ nemqi gubernanda protuncia moderationem ampledatur.Sed hac quidem nobis clanfiima,non ideo diff utantur, ut fiant clariora, fed quia et fuper his loqui,ac me ditari pulcherrimum efl: er ueris rationibus deducuntur ex Ariflotele,cui , pofi/ tis illis, ncceffarib funt er hac confitenda, qua naturaliter fequuntur ex iUis . Arirtorekm piftatrm collaudare, ufitemq? «fle fateri .Ex hii deduci, ufpiefafrni, quae uc* «c Deum coltr, creatorem mundi credit & fate fur, collaudari t, Cap, X V 1 1 L |L lud item,cui prudcntia,iuduium^ ineflet,cr qui Jlatuiffet exode eunda poti/ lderarc,CT perpendere qua apud magios uiros reperiuntur, Ariflotelem pra/ dpue, quemucrade Deo fcntcntiacaruiffe contendunt perffiiciet, uigUtntcrfy confider abit: Refolutaque tota fentcntia,cemet , quo neceffe fit deuenire ei , qui primum aliquid Jlatuiffet. Nam Politicorum quinto cum de Imperatore aut Rege ageret, quibus moribus in republica moderanda eum effe oporteret , numeratis q; nonnullis alijs , adierit : hicPt tcc 7rpoS tcvs Stet/j qatno$ai ccu osrov / fxfpvTK (PiacpifoirTtot , H-iJstm y/f JioJSovmet -n mcStiyTi 7cvc' fxvoitoy \zj o T&y T»so\j70>y,ixy J^etat <Acuy.tvx voy-tfaoty Vn> yoy ctj>' qtfirrifay Twy §'c&y,xgu\7itBovh4\jov<TiyH-7joy , wt ovyi, yaxxcvs i&i tovs 9tci)s:lnfupcr,inquit,praflateum uideri fempery pracipue fluderc ea qua pertinent ad Deos. Minus enim timent aliquid fubi/ re, V perpeti prater legem ab cis, fi putauerunt principem effe religioni dedi/ Uim,cr curare Deos. Minusq; ei molientur infidus, quippe Deos habenti adiu/ tprcs.Ex his igitur quid confequatur uidcbunt fapientes- Laudat , probati]; uide/ n,nofci,intelligi Imperatorem colere Deos immortales, quod hac publica cogni/ lio multa commoda pariet populo . Nam fi quid illatum fuerit k Principe fupph/ tij, prata quam quod i leg/frau proferiptum , magis uaebuntur , arbitrantes q * Dei 44 AVGVST. EVGVB. LIB. ITIT- Dcicon filio eum egijfc , cadtgaffeq;fcderatos nutu diuino : CT minus eiinfidiai intendent,qucm Deos habere cudodescrprxfides arbitrabuntur. Si bonum efl igitur uideri, melius efl effe.Qu idquid enim apparentia utile, multo magis effen/ tia.Vt fi utile eflyCrfruduofum hodibus mden firtem^cr inexpugnabilem, lon/ ge prxdct talem effe. Et fi conducit aliquem uideri probum, uirtutisq ; colentem, quia diligetur , honores confequetur,cxterisi £ bonis locupletabitur, multo magis hxc ipfa confequetur,uerc probus . Similiter igitur fi fida ucl apparens pietas cjl utilis principibus cr omni populo,multo magis uera, cr folida. Argumentum ab apparentibus ad uera. Deinde a contrarijs:Si pictas apparens ejl utilis,multo me/ lior cr utilior uera- Impietas igitur primo apparens noxia, folida uero pcfWcntif/ fima. Ad hxc,Omnia,qux profunt apparenter , aut ucre , non folum apparentes r au fas bonitatis habent , fcd etiam folidas . Igitur pictas quoniam ucl apparentet uel ucre prodcfl, femper folidas habet caufas bonitatis . Pietas autem cum fit , ut Mercurius Tnfmcgtftus ait,cognitio Dei: qui po fidere eam uclit , Deum nofcat neceffe efiprodefl aute omni genere utilitatis pictas: proderit igitur noffe Deum . Cognitio autem Dci,cr pietas non confidit, mfi putes c r credas eum creaffe ho/ mines c T regere -Non potejl igitur Princeps uideri colere Deum,nifi credat eum uniuerfa condidiffe,v profiicere. tjl autem ude uideri e T effe pium : utile igi/ tur erit credere Deum omnia condidifj e cr regere. In contrarium, Vt noxium erit,CT pcMcns,neque effe,ncque uideri piumjic neque Deum nofcere . Q vp/ niam autem qua non apparentia folum , fcd multo magis effentia bona c r ftlu/ taria, funt maxime naturalia,cr uera,quia bonum, cr ens conuertuntur, cr ipfe AridotclcsaitjOvfiy fb rdiy 7rvcfx Qvnp KxAoy, NuUa res prxter naturam efl bona-Ergo Deum noffe, cr colere ejl maxime naturale. In contrarium, maxi/ me non naturale,eum ignorare,CT non colere.O Aridotelcs igitur uide cr con/ fidcra.Si enim prxflat Principes uideri pietatis fludiofos,uideri autem non poffent, nifi prx fe ferrent credere Deum fuper hominibus habere potedatem • Ideo enim populi timebunt, quia putabunt Deum cultori fuofkientem effe, cr hoc bonum ejl habere autem potedatem non poffet,nifi crcaffctxui etiam ejl adiunflu, quia nifi crea ffet,non faueret,ctproft>iceret:ncq; enimreinonfux profficereLmeUor efl igitur et utilior,eoq; uerior, et naturalior Philofophia , q uxputat Deu creaffe genus humani! cr regere, qu4m qux negat. Contra igitur Pbilofophid tuam nunc aperte pronunciaflifi negas,ut perhibent,mundum,et genus humanu conditum: cum quo ejl adiunftum , nulla erga genus hominu Deum affici charitatc . Quam opinionem tu dicis effe pcdilcntem,quia contrariam eius,dicis Principi et popula utilem. Qux autem fimt noxia,et pedilentia,funt minus naturalia, funt deprauata e tu tuo tedimonio,eo<j} uitia Qrxce dicuntur KccxUtjiocentia,labefitf{xniia. Vi tanda,quia noxia-Noxia,quu non naturalia-Qjiidquidenim corrupit,toUitej[e •, Cr nafei. impietas toQu bonum,et utile. Tollit igitur natur^toUit ipfum effe, tollit bene DE PERENNI PHILOSOPHIA. *4i bene effe. Minime igitur naturalis. Sinon naturalis,non ueraiquu uerum,& effe, funt eadcm-Credcre autem Deum non creaffe mundum,humanu)nqs genui, per/ fiiitul neque credatur hominibus profticere , neque fuper eii habere poteflatem. Hoc autem impietis, 'mulis impietas, imo noxia, quia pietas utdis.execranda at g o V fugienda, tanquam inutilis er peMens Pbilojopbu tollens pietatem, mgc/ rens impictatcm.Hoc tu dicis,hoc tu aperte teftarisJNafcuntur enim altaa ex ait tass . Ergo aut obliuiofus es, nec uidiBi quid tandem ex didis tuis deduci poffet , aut animo diuafo fxpe fiufti.Recordxre etiam que in Itbns de Ccelo dixifli, dis di lietsoy At yiy roiiroy uveu , a Qvtri bovhttcu Civcu wgee 3 v® ctfx/» ic?iix hh o Aict,\c}t 7rxfa <pv<rsp,Oportae unumquenq ; id dicere, quod e n4 tura uelit effe, non quod preter naturam,cr uiolenta cfl. Illud item perpendent dum cfl,cr deducendum , Si non decipit homo luslus , multo minus Deus . UiBwt credenti fibi,fidemq; imploranti fuam,aut in fe f\>aand,non deerit. Multo minus igiturDeusfaUacnon poterit eum,quifecolat,Gr populorum fidem , uniuerfat lemefc omnium hominum confenfum deludere, qui credunt Principes Dcu/m colett tes Deo effe aere .Et id etiam Anflotelcs [uperius efl confejfus . L audauit igitur A riflotelcs religionem,eamqs principes dixit colere oportere , utilem i]; Effe. Et quod dixit prxBare eum ro Sonui/, uideri, apparere, defignat cemi , cognofci, inteUfgi, fentiri, ut denotent religionem perfficuam, exploratam, quam populus cematyhabcatsp perceptam,cuius exemplo fiat Princeps uenerabdior. Hoc enim cjl,quod fuperius dicebat,Deos curare res humanas: . De Angularis Dei bea tiludine, quam Ariftotcles oiJii urrrtp deflniofl.Quod ont« mna Ordines mundanos confcfiiis efl a Deo EaeSoj, dicent eb eo contineri na lutam.&quodistrt Verbum Dti,ex Philone. Cap. XIX. f^Vam diuina quoque,quam fiMcienda , manifcflaq; fmgularis c? unius Dei ^■duobus locis, AnBotclis confefio, qua nihil a noftra Theologia clarius, ac mc lius cxpefles,oflauo Politicorum confirmans ea, qux de Mente in libris pojl res naturales fuerat locutus,ut feipfam cogitet , contempletur^ ; qua retulit quoque in Moralibus, uocxns ibi Deum, quem Mentem in libris illis . I n ofkuo Politico/ rumhxcfui fimilis dicitiori yXy cvy Uctsa weAocmovixi ro/ srvY>y,oror7r^p bf vths,h^i eppovittnots, ngu r& 7ifb rjey i -TCtlrrws \sos eruutoyLoAtoym&floy nyity , ybprvgi rea StiL ftooySLvus, 05 Xlu/letl' yxey ^T&,ugay*Kb£t®',e/li ovJiy <f£ riy IftorsQpt-aiy bycttHy «A Aci </V ouir>y carros, hsu W «nM©r TiJ av riw Qveriy: Quod igitur tantis cuiq; felicitatis adftt,quantu uirtutis,et prudentia, <y quantum fecundu has uirtu tes agat, fit nobis in confeffo,utentibus tefle ipfo Deo,quifxlix ejl,cr beatus, non ob udum exterius bonum, fed per ipfum ipfemct,cr quia talis efl natura. Quantis bic eminentifiimx,profundifiimxq; TheologixfPrimum dicitur hoc de fummo, et mso,ac fmgulari Deo, quem nero natur x infiinftu, Deum f\ impliciter uocat : non q j conuenii •4* ’ AVGVST. BVGVB. LIB. IIII. conucnit «Di coAejti InteUigcntte.quarunf wlli ejl beata perfetpfcm, fed perip/ ftan illum quifibi quoq; ejl beatus.Huic ergo tribuit magni infinitam# be atitudi/ nem, m comes it omnium corona bonorum. I d enm ejl beatus per fe ■ Audiat que pojt eloquitur, fimibima prorfut his, que fenfit , e T fcripfit,w compendio . Nani cum ordinem, legem# in moderatione,non exceffu confiBere probare, dixit, o <Pi Auty v isifJiiJAuy ipi^nof ovJlvvtcrcti latryity vafius, yotf J1* tkto </lvvdm6*sigyoy,iTH K9“ t 'o <At <rvyt^<{ ro roip: Numerus,qtd nimium e xcedk,non potejl ordinis effe particeps, is enim fuit duiinx poteBatis m / nentum,qu* continet hoc Vniuerfum.Duo admiranda. Numerum, quemadmo r dum PLito in Epinomide,ef[ediuinum opus , opus Dei,rem diuinam , rem repet t tam x Deo. AppelLm* numerum ordinem , concentum , harmoniam rerum , que tota in numero ejl er proportione, omnem hunc ordinem, hanc harmoniam, re/ rum# mirabiles futis ac concentus fitetur effe diuine poteBatis opus -Et quii aliud ei numerus, quam quod M ofes in creatione mundi, lux, coelum, maria , ter / re, herbe, animalia t Deinde non inuenijfefolum hunc ipfum ordinem dicit, fed con[eruarc,continere Vniuerfum ordinibus, legjbus# numero fis 4 fe repertis. Si Deus igitur continet Vniuerfum, primum hunc ejfe jmgularem quendam Deum , qualem ipfeuideturdefcribere,cui referat ordines, crfitus omnes acceptos, o/ portet -Tum fi continet Vniuerfum ,fi numerus ejl opus eius , tcBatur id infini/ tam eius poteBxtem . Qui enim potejl continere totum mundum, quoniam in mundo ejl, quidquid potejl effe , nccejfarid poteBate fempiterna praditus ejl Nihil enim deejl mundo,quod natura capere potuerit . Si qua igitur ejl potentia . qua continet , fuBmet# Vniuerfum, eam infinitam ejfe necejfe ejl : quia fuBinet quidquid ejfe potejhut fi hxc continet , pofiit etiam alia , fi darentur . Veriftmilc enim ejl, fi tribuas Deo cunilarum rerum juBinentiam , in quo maxima poteBai cernitur, nefis# ducis alterius quam Dci,hanc ejfe potejlatcm, Deum, fi adeffent plura,conttncrc poffc . Eadem enim ratio jiccretutadea fefe Deus extenderet, qua jicile continet hac ipfa,qux nunc funt in mundo . Quoniam qua ea facile, crfitne defatigatione continet,claret quod multo plura continere poffet.Nxm qui fiat aliquid fine labore, ficeret etiam plura Itaque efficitur , quod ipfe dixit m Compendio,uirtutem diuinam effe indefatigabilem ■ Deinde fi tante poteBatis ejl , ut efficiat numerum contineat Vniuerfum, ficibus potuit ipfum creare • imo mfi crcaffet, continere non poffet, quia mundus non fubijccretur ei,nec pareret,ul res gtema,ut nullum I rabens ab ea prinripium.Qui continet ergo, moderatur rerum concentus,efficit er ordinem, oportuit eum res ita moderaffe,ut imperijs cius ob / temperarent.Si conuincitur autem potffl** euis immenfa, quoniam fuBrnet Viti/ uerfum,quo neq ; cjl,neq; potejl ejfe maius, arguit# id poteBate infinita,certe po tuit ct creaffe,et creandi quo# habuiffe poteBate. Quomodo enim coelos mouif/ [et,nifi pote flatem creandm habui jJctiNifi ad motu corpora ipfa aptaffet i Ad • j hic D E PERENNI PHILOSOPHTA. - »47 hae quificil,crcat(fr numcrum,cur non femel creauitf Si perpetua quadam huiuf modi creatio eft , cur adimis ci non aliquando potuiffe i Quandoquidem hoc aut tquale,aut maius itio. Non minor cjl uirtus, quam quarcre, parta tueri.iUa quofy euidentifima consecutio , Si diurna poteflas continet regite (; Vniuerfun t : in hoc Vniucrfo funtres humana . Nam Vniucrfum conflat e rebus naturalibus cr hu/ manis, cjl autem fignificatus continendi,quod ample£hturundcquaq;,cr fujhnet, ajhringit, alligat , regit. quo declaratur potcjlatem diurnam, uniuerfum ample fli tmidum,fujltncre,conferuaic,fcut dicebat in Compendio, qui hoc fuit,etia res humanas in omni mundo meliores cotincat nccejfc cjl- igitur et has jic continebit <?'rcgct,ut dirigat,dift>enfet,quod ejl officij et potcflatis fua.Quod fi cos no coti pct,no continet uniuerfum. Autetia non potejl,aut no uult-utruq; abfurdi fimum, Probatur autem hoc tcfimonto,hbru illum , aut fententias illas m libro de Mun/ do,effe ciustquu fmulia hic,atq ; iUic de potcjlate Dci,qua contineantur omnid,l<f quitur . In eo autem libro pradicat Deum gubernare res humanar.in Moralibus f pracipue bonos. Si conferas igitur omnia, uidcbis ci ucritatem conjefioncm fui lu/ culcntcr cxtorffie.Pojl hac omnia fcquitur,quoniam Philo ludaus,omnesq ; quos antea uocauimustcjles. Verbum Dei dixere concorditer, id cfl, creatricem illam Mentem, cunela continere, neceffano cr ijlum uteite Arijlotcle innuere. Audi igi tur Pkilonem,fmlu in libro de Mundo atq; hic Ariflotdrsdc Prouidentia,CT rc rum continentia requirentem, quid dixerit tandem continere hunc mundum: tkC Jl veram fetsovv censear ctPifycto-KJts jSovAemTajtj/ roisAcarofiSu aihy/vTO* iaiTK7TKgfH<nccs, o7i itfiy rwy <jv vAcus Itfccrcuby »7 ®s, mS vp w<rycyccx$o<pof*yl%y<r(u. Aoyescfio aiji&^hs.iouotvlv no^i/ fwranoy$ fi&eu wren oy.Quicvnq; igitur, mquit,ucUet ruborem euadere , qui folet in his,de quibus addubitatur,accidere,is intrepide dicat, nullam rem cor p orcam adeo robujU cjfc, ut pofiit fujhncremundu.Verbum autfempitcmu Dei atemi,fimufiimd,ac flabili fima fuflcntationem effe- Quodamedijsad extrema, .cr ab extremis ad media pertinens, cr fbpans deducit inuiflum Natura curfunu Vinculu enim indtffolubile Vniucrf,qui genuit ipfum Pater fecit. Jure igitur ne<^ .omnis terra alluetur ab aquis,qua fmbus eius continetur,ncq; ab aere extiguetur ignisjtcq; uicifim ab igne inflammabitur aer, Verbo diuino jefe medium interpo nente . Hac Philo.Dixi autem altbijoeum effe mendofum in imprcfis codicibus, ' ut legendi i ftnon voyos , fed A oyoS. Quid igitur duiinius his, cr nurabilius,cr pro quibus magis Dro gratias habere debeamus fArifloteles cenfet dutinam pote/ flatem continere Vniucrfum. Philon declarat hanc potcjlate diuinu Vcrbum,uin/ ctdum,er fuflentaculum Vniuerf.Et Paulus, fmliterdiuine, CTcu his omnibus maxime confone. Portans omnia Verbo uirtutisfua. Paulus, cr Philo Vcrbun^ Anfotctcs,cr Paulus </lvvayiy,virtut.Efttpfe quoq; Potcflxs, ac Virtus D fi. Ariftotclcm fate ri Deum mafculum 8c formiium crcaflc ad gener u hummf - V pcrcanuaicm.cumMofcrauifiwecoufauiemcm, Cap. XX. q 4 CoUcflis »4* AVGVST. EVGVB. L ! B. IUI. CoUeBis igitur hinc inde multis, conflabitur ex AriBotcle mirabile, pulcherri/ mum$ Theologis corpus : quam cum Deus poBea prsfens ipfc docuiffet, prius per oracula rcuelabat: docebat item et fuggercbat Natura ■ Nam cum in Oe conomicis de coniugto,quam bonum effct,ac neceffxrium, dijfcreret, dixit, x/xce t/£ \c/u. h cpi/aii xvx 7rAHfoi tvcvth tk 7rtf ioc/lu ■ncnlelt' i7ru kxt £/ f&poy i (Aiwxtxi, £&«(& . VTUTrptomovdoitHTXi y&o <£ 9 e» inxiifis h <pv<rtt tst\ xvdQ°bt, <Fl yiwouKos 7s&i Ktivot' vtxy.Quod cfl,Simul autem et Natura fupplet hoc circuitu,utft res femper, quid fecundum numerum fieri non poteJi,fcd fecundum fpeciem . Sic prouifa fiat ab ipfa Diuinitatc,uel Deo,natura utriufque,mafculifcilicet crfocmins,ad comunt t lionem.Nsc AriBoteles, dignus , qui nunc inter primates Theologos teneat pri/ mum locum-.quandoquidcm Nature locutus ejl injlinBu , que magnus Mofcs ex oraculo caleBi,v antiquifiims doflrine fucccfiione fcripftt. Vt igitur M ofes di cit,Mafculum wfoemmam creauit eos: fic audis dicentem hocloco ( ut mirabile fit)AnBotelem,a Diuinitate prouifum fuiffe,ut ejfet mafculus crfoemina ad con bmfiionem , ut rcparerctur propago per continuam (pcciem,que per unum in/ diuiduum fubfiBercnon poffet.Quo loco multa confideranda.Primum quod hoc fkftumm p reterito dicit,ficut Mofes,ut det huius rei aliquod principium , in quo de utroq; fexu fuerit prouifum . Et quid aliud dicere pofiis, quam quod femper Mofcs,Fecit, Creauit in principiofSi fuit autem iBius rei pri ncipium,fuit etiam ce terarum.Et qui profpcxit,<y ordinauit,ut ejfet mafculus crfccmina , certe totos eos etiam creauit: ut qui dedit eis fexus uarietatem,dederit etiam fubsiantiam. Sic fuit is fator, w autor generis humani. Sic item creauit, fexumq; amborum di fl in/ oat,c£tera quoq; non minus neccff oria prouidebit-St enim eoufq; fe extendit Pro/ ludentia, ut corpora ad generandu apta firmaret, ut ejfet sterna fucccfiio , certe reliquas officij fui,prouidentis'q ; partes non relinquet. Apparuit enim eam pojfe , ijuia potuit firmare corpus,dare fexus uarie;ate,maxims potentis res. Quackd ritate autem, W clementia duos fexus ad stemitate excogitauit, eadem uolet alia ad genus humanum attinentia cemere,ac tueri. Quod autem opus jit prouiden/ tia,nemo ejt qui non intcUigat,ncmo ejl qui non fit confiffis. Deducitur etiam ex his, hunc D eum,que generis humani confifftts ejl Arijloteles creatorem, non effe DeuiUum affixu uoluendo primo mobili, fed Dcum,qui et callu uertat, rt extera i n mundo neceffaria agat Nccj; enim fi affixus erat orbi fupremo,in terris effe po terat, dijhngucns duos ad perpetuam procreatione fexus.Deinde ubi funt itii,qui negant AriBotcle Deo prouidentia rerum terreBriu dediffe,ne uilefceret t Qjui enim his clarius, minuscfi amphibologis,deprauationiq; expofititf Videbis igitur apud AriBotele,admiraberisq; eandem, atq; apud M ofem de homine creato The ologjm^tammUfty- corpus c m M ofe dicat exprcjfeaDco crcato-Bifdeuer/ b". DE PERENNI PHILOSOPHIA. 14, bit, eadem fmtentia,de animo et corpore. Dccorporc,ficut Mofrs,Mafculum cr fceminam creauit eo f, totidem c T ipfe ucrbis.Dc animo, ut M ofes dixit Deum ex te riut affiaffe,mentcmq ; dcdiffe,fic ipfe in libris de Generatione animaliu,mente ef/ fe diuina ac uenirc Svfed}iy,exterius,afvribus, a porta. I taq; fibi etiam probe co fentiens, eadem ajjcrit alijs in locis, qux nunc de propagatione iuxta Theologiam Mofaicam fcripfit. I n libris de Generatione, cr interituram cum, inquit, in omf tubus Naturam appetere melius dicamus , melius autem fit effe, quam non e) Je: hoc autem in omnibus fieri non pofiit, quoniam a principio recedunt : tu /ifao/ $iiya> t fOTTto <rvviv\H^(nrbo^oyb&ios,ivf%At^HTs°iH/rxi'jf^ yin/ o-iy tReliquo qui fuperat modo,compleuit Vniuerfum Deus,fitda perpetua gene T ratione. Mofesautem,Vnumquodq; iuxta genus fuum . Ecce quod in particulari de mafculo cr fcemina dixerat in Oeconomicis , hic de indiuiduis omniu fpecieriu . Loquitur item hic per praeteritum, <rvy\7r^H§(»<n,7roiH<rxs,complcuit,fecit:ln Oeocnonomicis autem 7rgonKovuyHTxt: .Et Deum ficit huius reiautorcmil/ lic,cr hic,omnia M ofiu fimilis.Eadem,quadamingcnijdiuinitateuidit CTconftf/ fusejl Marcus T uUtustQuid loquar ait, quanta ratio in bcBijs ad perpetuam con feruationem earum generis apparcatfNam primu alis mares , alis fceminx funt, quod perpetuitatis caufa machinata Natura eft.D einde partes corporis cradpro creandum cr concipiendum aptifimx.Et in mare, cr in fcemina commi fccndo/ rum corporum mirx libidines . Sic iUe dicens in uniucrfum de animalibus , quod particulariter Mofes cr Aristoteles de homine. Quod autem qux refert in N aW ram, referat in Deum qui talem Naturam feccrit,apparet ubi concludat . Sic undiefc omni ratione concluditur, mente, confilioq ; diurno omnia in hoc mundo ad falu/ tem omnium confcru.itionemq; mirabiliter adminiftraru Anfiotelcmcunflu in republica rebus pr* ferre pietatem. Qtne caufa iufliG. fimi, cur Gt pietas potior.Suprrhoc, Ariftotelemptxceptoru Platonis feo- tentiam fuille (scutum, Cap. X X t QVis non mirabitur item Arijlotclem cUm prifeis Phdofophis, cum fapientibut amnibus tam mirifice,tam unanimitcr,manibus, pedibusq; tendere in cum feti fumate fapientiam , quam nojbra femper ingerit religio f Deum oportere colere, primumq; regnum calorum effc querendum . HocAriftoteleaffcuerante, quid aliud fenttre cogemur, cr interpretari, quam eum cogttaffc , acfenfiffe p etatem omnium rerum optimamfcui multa alia neceffaria cohxrent. In libris igitur de Re publtca,cum de his ageret,quxfmt in ciuitatc cr republica neceffaria, primum^ alimentum n umerafjet, tum artes, tertio arma , quarto copiam aliquam pecunia/ rim,fubifcit,iB tiavsr oy </ll asifl to 1® iytA<{xy, ny tucAvtr t /%f k/t {xy : Qwmimt c r primum cultus Dei, quam religionem uocat: Paulo pofl,VTsrbyXf vfc/iijxy nyxcSxt 7CvsStovS,vsftitsd</li Tauri fkpxusiixy itwo<At</lorxi rots &toi s: A ciuibus enim conuenu coli Dwf.Et CQmmt effitun» reddere Dijs. Primum, i nquitf locum habeat in ciuirate ' - q > aditu »*o AVGVST. EVGVB. LIB. f 1 1 1. cultui Dei. Nam t o 9 tioy,efl mmen: quod etfi 'm multos competat, ut ftnfliur, efl umcn prscipuwm fmguliris DdnomenJicutDcus,<y quemadmodum fxptfi me locutus efl idem, quxto igitur ex eo primu,cur cultus nummis fit ex his, qux funt i« duitate neceffaru , aut fine quibus , ut ipfe loquitur res publica non pofiit confijlerc. tam quid fu illud Numen, cuius in duitate cultus fit ncceffarius.Certum igitur Ariflotdcm diSiurum , cum primum in rcpublica fucatur effe cultum Dei, quod Chrifltts dixit,Prnuum quxrite regnum Dei-Siquidcm er ipjc cum dehislo querctur,qux fiunt in omni uita humana,prxpofuit omnibus,ut quxrcrcmus rrg/ num Dei- 1 d omnis communi confenfu pietatem fcntuint,w mterprctantur.Hanc^ autem cum fenttunt omnes regnum Dei appellatam, palam efl ideo pietatem pri/, tuum exercendam effe,quia peream ad prxmurn ccelefle pcrucnitur. Autfi non tam alte fu jf exit Arifloteles, fuperefl ut primum in duitate loeu dederit pietati ob maximam aliquam xquitatem,ac uiflitiam-Si colendus efl enim,cr qui eum colunt operantur iuftifiime,ficiuntqi id quod efl prxdpuum in duitate: lufitia autem po fita e jl in dando er aedpiendoxiues bibentur reddere, reddentesq; dicuntur agere iujhfiimdneccffe efl pietatem fute cultu Dci,maximo debito rcftondcrc,ob maxit ma bcnefcia.Quxnd igitur alia hxc effe poffunt, quam ca,qux fuperius dixit Ari flotelesf quod continet Vniuerfum,rcgitqi Deus, quod humana corpora creauit , mqi fexus uarietatem, ut nafceremur,diflmxit, quod animos exterius immifu Qyi erum utrunqifexiim,ut nafccrentur,qui poBca nati funt, aptauit,difhnxu, is utiq; fuit autor,ut nati fmt omnes,quicunq ; poflca nati funt.Eiq; tanquam auton,ct qui parauerit,ut nafceremur,omncs debemus perpetuas grates. Triaq; maxima benefi da doceo ipfo autorc nobis a Deo largiri: Quod ab eo nati fumus, id ejl,prouidot tia eius corpus effiftum : Quod animi noflri exterius ab co donati : Quod alimur, femper, <y uegetamur. I d enim cceh motus prxflat, quem d Deo effe fxpius ipfe teftatur.Dcniq; quod prouidemurab eo,ut mulus apparet locis Anflotclem fiiiffe confeffum. Hxc illa maxima iuflitia, ipfa Philofopho afferente, ob qudfit,ut pri/ mu cultus Dei habeat in duitate locu.Si negligat Deus res humanas, ut pertinaci/ ter nonuUi Ariflotelem fufficatu contendit, nullus dcbercuir ei cultus ■ Efjictturqj neccffario quod Marcus latius aperuttSm autem,inquit, Dij nefy poffunt nosiu/ uare,nec uolunt,nec curant omnino,ncc quid agamus animaducrtut,nec efl quod ab his ad hominum uita permanare po fit, quid efl , quod ullos Dijs immortalibus culuts,honores, preces adhibeamus f In ffccie autc fiflx fimtdationis,ficul rcliqux uirtutes,ita pietas tneffe non potcfl ,cu qua ftmul er funditate , <y rcbgione toUi neceffc efl- Hxc ille. Nullus igitur ci cultus deberetur, fi cum precamur, et colimus eum,nec animaduerut honores, rchgioncmcji noflram,nec preces exaudit. Cum au tem nulla uirtus no maxime natur ahs, ac folida,mmimeq j fucata fit, nec pofiit effe laudabile,quod fucatum cjhpietas cum non folum uirtus Jitfed omnium uirtutum exceUentifima:ficri non potcfi,ut fit fimulata,fit de co quod no efl, fdfa menda jj. DB PERENNI PHILOSOPHIA; tfi Sedjtcul fortitudini fubejl materia a qua utra laus firtitudinis exifiat , eaterisq; fi/ militer uirtutibusfic neceffe cfl,ctrca qdpietas uer[atur,et quo uirtus ejl emineuf / fima, maxime naturale,maximc uerum ejfe I d autem efifirmfiima perfuafto,Deo cunila bona hominciaccepi(fe,iugitcrqi praBari,quod aliquando dediffet. Q u£ perfuafio fi fUfa e&,pietdi ipfa uirtus wclyta,uirtutum$ princeps, uanayJilfa,ina msejfet,uamfimoq; fundamento niteretur. Sed nulla uirtus ejl fidft, quia natura/ lis ejl potius, V com muni confenfu laudatur, poftden tesq; celebres facit &■ bea/ tos ut neceffario fitresingcns,ac folidx, quod laudem gigpit CT beatitudinem : fic pietas multo maxime habebit hac omnia-Tumfi nullum decorum , & honeflunt ejljilfum contra omne filfum,aut fiduium, ejl inhoncfhm . Et fi decorum cenfet coli Deos Arijloteles,certe hoc decorum ejl maxime uerum,habetq ; ueru funda t mentum,ueras caufas.Vt fi decorum effetjilmmucncrari parentes, aliqua maxi/ ma caufa id cfjiciattfic fi decorum ejl homines uenerare Deum , ab aliqua ingenti caufa depedeat neceffe ejl ■ Hscq; ab ipfa Natura coprobantur. Aperte igftur,ut in plerifquc alijs,fic nunc fecutus ejl p raceptorem Platonem AmtotdrMw in E/ f inomide dicititaufa laif y*f a?vr«s //«Ais h{i!x$7r<rn.7ru§H <pl ivaV bvwTtoyicvi, Nemo unquam nobis perfuadeat , ejfe humano generi quicquam maius uirtute , qua dicitur Pietas. FINIS LIBRI I I I I. \ * AVGVSTINI AVGVSTINI STEVCHI EVGV^ BINI DE PERENNI PHILOSOPlA Ll/ BER aVINTVS. In quo de fjngulariacfuprcmo Dea PhiofophiaPlatoms perpenditur. Platonem unom lingularem Deum afTcrere.quam coelo perinde alcf Ariflo (cies tribuat Diuiniutem, non ucram,fupremanu|t illi Dtuiniutem.fed creatam cire,laftam^ ab illo fupecmo, Deum illum magnu ac fuprcinu appellare Platonem ineffabilem, ex Theologia T rtfmegirti. Huc ipfutn, non corporii modo caclcAu.fcd etta animi atftrmare Platonem cceato rem. V chcmenler eoa errate, qui dicunt Platonem fenurc creati on2 per petito manantem. Secutum efle Platonem Acgyptiot et Chaidarotuidc fcribenda creationem mundi. Cap. L VODin ArijlotelefecimuiyUt eiut uel incon flandam, ue I nccefforiu mentis mutationem ab ea fententia , quam cotra natura uiolentcr fuper maieflate fmgularis Dci,pflitiaq;H Ia tantu luminum calcfhu, qua in hirris pofl res naturales confinxit D iuinitate protultffet,conuinceremus, eadem, O" multo quidem luculentior, occurrit ex Platone comproba/ do. Quem eodem genere rationum uerbis ihis fuis recitatis eo deducemus, ut quando corpora, IntcUigcntiasifc calefies deificat jtel inuitwm,et Chaldaorum, Aegyptiorumquc recepta apud Gracos pcrfuafioni fubfcrtbcn/ tem ficiffe monflremus , aut non ueram , er folam , ut in Ariflotcle , illam cali Diuiniutem , fed afeitidam ,ac diurnum quiddam potius, quam u erum , er uni/ uerfale Numen conftffum oflendemus,produflis his, qua natura uel mflinfiu,uct iuxu maiorit Philofophiam,fupcr uero Deo, fummaq ; er naturali Dumitatefen fit perfricucq; pradtcauiL incipiam igitur ex Timao,quo in libro mirabili confer fu ex Theologia uidelicet Mo/w ,er A egyptiorum, creatorem omniu reru inferu/ tabilcm,incffabilcncf; Deum, non uifibihumfolum, fed edam ip forum animorum, ac Deorum maxime uero Anima mundi,id efl,cius , qua ccelu animatum putauit , confitrtur.Nrc reliquum efl quicquam , quod iUc non referat in illum omnium re/ rum creatorem,Vt fi quibus alijs locis,coclum er fidera deificat,autinconflantem eum cofiteri oporteat,aut ita dei fica ffc,proq; Dijs habuiffe,ficut item Deos appd l at ab ipfomet Deo maximo creatos .Vtnon quidem ucra aternaq ; praditos eos , fed quadam donata,fkflaq; diuinitate,fen[crit : quale noflris in literis non Angeli modo, fed edam turi iufli,ac Principes,Oij dicuntur , haud protinus fu fricantibus robis cos ucros effe Deos,crnon afummo,ac ftngulari Deo creatos. Hac Theolo gkm clarum cfl extare apudPlatoncm,totiusitem Theologia facr adoris, quam* gnis myflerijs conflat, rcceffus, quos quiferutatus fucrit,fibulis,cr bis, qua ceu forda DE PERENNI PHILOSOPHIA. *i I fordes adhxferuntCquia nox atra terris adhuc incubabat)fepofitis, cernet claratu, ucl inftinflu Naturx,uel prifca fuccefitone editam Theologiam . Exordicns igitur creationem rerm,koc diuino principio aujfiicatits eji , Marco T ullio interprete. quidem quafi Parentem huius Vniuerfitadsmenire difficile :cr eunt iam muneris, , indicare in uulgus, nefis . HxcTuUm.Phto aut:m,rcyyty cyy TToiHTHy ueju. Tffcc7kfxtre</h tb Trarros tt/fiim tf>yoy,t(gcA.tt/fOvTX «S srccrrxs ie^vvccro y Sity&y.H oc p rxclarum Platonis exordium, diuinum, cott/ fonumq; nofhrx coelitusrcuelatx fapientix . Quandoquidem er Mofes feribens de creatione mundi,nM de creatore mundi, requifiuit,jmpfit,indicauit.Nimirunt ea de caufa,quam mcmorauit,quia fit eum cogitare quidem difficile , in uulgus ef/ ferre , cr pronunciare , impofiibile^O’ nefis -Eis de caufis expedite pronunciauit uterfycum fuijfe Patrem,aut Parentem Vniuerfitads.Apud Mofen, Creauit cc tf lum cr terram: Quod parentis efl, v quafi gignentis . Et quia non proprie ge/ nuit, Marcus em,quafi Parentem dixit. Vbi autem Hebraice efl Creauit, Septeni interpretes uerterunt \miV<n,Pecit-Ecce igitur Creator, fiue parcns,ecce Tatlor. De quo ergo JAofcs fcripftt. In principio creauit Deus coelum cr terram, de eodem Plato dixit,quod eum, qui fiunt Creator, er quafi Parens Vniuerfitatis,id efl coc/ li er terrx, difficile fit cogitare, multo difficilius effari in uulgus . Progreffus ulte/ rius Marcus pro Platone : Rurfus igitur,mquit,uidcndum iUe fabricator tanti ope ris . Paulo pofl, Atqui fi pulcher c)l hic mundus,fi probus cius artifex. Quando/ quideneq; mundo quidquam pulchritis.nequc eius xdifcatorepraflantius.oflen/ dens item una cu mundo a fupremo Deo natos rjje Deos, quo circa, inquit, fi forte de Dcoru natur a,ortu<^mudi differentes,m\nus id,quod habemus animo cofcqui mur,uttota dilucide, cr planeoratio exornata ftbi conflet, cr ex omni parte fe/ eum ipfa confentiat , haud fane erit mirum . Progreffus inde , Quxramus ,.in/ <fuit, igitur caufam, qux eum impulerit , qui hxc machinatus fit, ut originem re/ rum , c/ molitionem nouam quxreret : probitate uidelicet prx&abat . Probus au/ tem htuidet nemini’. Itaque omnia [uafimilia gencrauit.Hxc nimirum gignendi mundi caufa iufhfima.Nam cum conflituiffet Deus bonis omnibus explere mun/ dum mali nihil admifeere, cr extera. Eadem totidem uerbis apud P latonem,pau/ eis interiedis.Quamobrem efficere moliens De us,terram primum, ignemq; iun/ gebat . Subijcit item Deus autem ait,cr ortu,cr uertute , antiquiorem genuit ani/ mum,eumq ut Dominum,atque Imperantem obediend prxficit corpori.Paulo au tem inferius de hocipfo . Animum igitur cum iUe procreator mundi Deus exfux Mente , cr Diuinitate genuiffet , tum denique omne quod erat concretum , atque corporeu,fubflemebat animo,interius'q; faciebat. Hxc Plato interprete Marco.Efl autem is Animus , ut dixi. Anima calcSti s orbis , efl Deus iUe , qui animat or/ hem cocleBem , id non Platonicis modo perhibentibus , fed ipfo indicante Platone bis uerbiefie animus a medio profiftus,extremitatem corii a fuprema regionem/ AVGVST. BVGVB. LIB. V; tundo ambitu circuniccit , fefe ipfe uerfans, diuims, fempitems, fapientisfy uiUt induxit exordium . er corpus quidem coeli ffiedabi le efjvflum ejl , inimus autem oculorum effugit obtutum ■ In bis omnis ambiguius dt))oUutur,quam cado tribuat Diuimtatcm Plato , cuius er animum er corpus fatetur a Deo acatum . Creatus ' csl igitur animus codcflis,fiue anima coeli x Deo, corpus uifibile, anima inuifibdis. Si det igitur Plato Diumitatem ccelcJU aut corpori,aut animo, canis hic nec sta/ nam Diuimtatcm, nec uera,dc primam-Vt qui adoret animam coeli fummo cultu, maximum apud Platonem faciat flagitium.TJisq; ejl animus tde ccelcBis, de cut ius crcauonc tam multa dijferit Plato,qualis maximus quis Angelorum , uoluen/ do coelo a Deo prxftflus- Si creatus esi igitur coeli totius animus d Deo, utique ed/ am particulares anims jlcdarum.Ecccigir- '"•modo fu intelligendus In Epina midc P lato,cum coelum Deificat,ita utdclicet,ut intcUgas eum non ucram,ac pri/ mam Diumitatem illi dcdiffc,fcd faflam, cretam j; aliquando a fummo Deo . Eo/ dem modo conslat inteUigendum cjfe Arijhtclem , qui prsceptorem Platonem danda calo Diuinitatc fuerat fecutus:ut,qucmadmodu exempla docuerunt, prine i palem fempiternamq; Diumitatem alibi latuerit , aut oblitus fuorum decretorum fiatuere fe non pcrfpextt , cum eam confitetur continere totum mundum, cum fe/ cus uarietatem fici jfe, cum regnare fupra uertigme coeli, extra anni Solis q; uias , non uidclicet inclufum orbi coelejli,ipfumq ; animantem,prsdicat.ldum igitur, qui calcflc corpus impellit animator eius , non effc maximum , fupremumq; Deum, fe d intedigentiam quandam d Deo creatam,cum qua corpus edam creauit,aptamt arte mirifica, ut femper ucr faretur rotundo motu: unde uita effc perpetua , dogma Platonis efl- Qturc cali ac Solis mo tum non anims illi deberemus , fcd conditori magno,quicam creauit. An autem fit Animus is jtunc non diffiuto. Tantum con/ tendo Platonem ingenue confiteri cunila d fupremo Deo creata,ucl coeli uniucrft lem intedigentiam , fi qua ea fit- Nam quemadmodum item M ofes a [ferit Deum crea jfe lucem ,aut quarta die Solem er Lunam:fic ei flem pene uerbis Plato : At/ que, inquit, ut effet menfura quxdam cuidcns,qux in illis odo curfibus celeritates* tar ditatesqi declaret, Deus ipfe Solem, quafi lumen accendit ad fecundum fupra terra ambitu,ut quammaxime coelum coduceret- E cce igitur Solis creator D cus,m bil ejl autem apud profanos Sole uencrabilius,cuius Intedigentiam Dei filiam diest, Julianus. Sed quoniam totus Uber ejl clanfiimus,quo er mundi exordium prxdica tur , er omnia uifibtlu, er inuijibtlu ab uno Deo condita fepe referuntur , aliud ex co libro fuper b ac ratione non addam. Nam Platonici illi,ut Proclus,CT Alcino us CT Simphcius,qui deprauari conati funt fenfa Platonis , quod creationem non aliquo temporis exordio coepijfe, fed fluere manareqi in fempitemum ccn fuerit, ideo contemnendi funt,cr irridcndi,quia tum mamfij}i,cripfo Sole clariora ob/ fcurarc nitutur,tu id funt eoad , ut idololatris, prophana $ Philofopbis fus labeti • farrent opcmtin qua nefas pulAbantfCodmfquod adorabxn^aliquando creatum ± • ■* aliquando DE PERENNI PHILOSOPHIA. aliquando non fuiffeSedctm totus liber jit planus, perffiicuum# fit Platonem in Timxo fecutumfuiffe Pythagoreos, hos autem Aegyptios, crChaldxos, apud quos conddter traditur creatio mundi-Extat enim liber Thnxi Locrenfis de Crea tione mundi,in quo ad alia ipfe hxc:txsoix<ny cvy rcy </i\ roy Kctryoy t| te/ 7TK<rctSTctS vA<xs,ogoy (Ci/rcy (iKvcto-KiVcJtrcii Tccin ■wyci>7Coy efvtrio 5: Creauitifftwr hunc mundum ex uniuerfa materia , terminum ipfum efficiens om/ pium Naturi rerum. Multa# ciufdcm generis ibi Timxus,ut conflet cum creatio/ nem uni Deo tribucre,matcriam frteri fempitcmd,de quo poftea ■ Igitur quidquid Plato in E pinomidc et in legibus de afhroru D iuinitate loquitur,perffeflum cfl qua ratione fit inteUigcndum.Nam quod paulo ante de Sole creato loquebatur, tranf/ feras licet, ad id quod dc L cgibus:Solis inquit, corpus nemo cfl,qui non cernat, ani mam autem minime. Neque enim etiam cuiufquam corporis anima cernitur aut ui ucntis,auteum moritur. Sed magna ffies prorfus , hoc quod non fentiutr ullis fenfi bus 'mferuiffc genusnobis.effe autem fola mente intelligibilc, qux fola cogitatio / ne capiamus. Hxc,qux de Sole Plato loquitur, habent cumfcnfum ,utfi qua Soli fit, ut perhibet,anima, eam fatearis, ut in Timxo uididi,a fummo Deo creatam: Si militer quod paulo ante de Anima totius coeli eodem libro dixit: dsrf ccpist/y -4-v %»y cpccrcoy ri xctr/av 7reanb?,t(gu ccy<fy ccinby t osctat fuy cc/lbyinttufo : Optimwm animum prxeffe omni mundo , ipfumq ; agere C4 uia , Odcndam autem eum incondantem ,fibi # contradicentem , ey commenti/ tia ponentem , de fatu nodrorum animorum a Sole,nec quxram alium, i quo refel latur , nifi ipfummet tedem . Sicut item commentitium ed , de anima illa coeli Quomodo enim totum coelum erit animatum , ficuique fiderifuanimaiEf/ fetergo anima in anima , omnino' que aliqua fuperuacanea . Sed hoc non jit nunc confiderationis noBrx , nec magni referat • Quod item eodem libro feri/ Ut : Deadris omnibus , Luna , annis , menfibus , temporibus' que anni, quid aliud dicemus , quam hoc ipfum , uidelicct,quod quoniam anima quidem, uei animx , horumomnium caufxfuiffe nofcuntur, bonxq; funt omni genere uirtu/ tis,Deosipfos effc diccmus,fiuein corporibus habitantes,cum uti animalia exor/ nant omne coelum, fme quouis alio modo ■ Deinde ut quifpiam hxc confit ffusfue/ rit,num continere fc poterit , quin fricatur omnia plena Deorum i Vxc piato de fleUarum Diuinitate , animis # eas inhabitantibus , quibus uti rerum terredrium autoribus tribuit Diuinita‘em. vidifli igitur in Timxo quam diuinitatem , nempe fidam , datam a fupremo Deo , ut ob id uenerationem cultum q-, minime-prome/ reantur,fed animx iUx habeantur quafi promotibus Angelicis. De quibus fbrtaffe Deus apud Iob.Cum me laudarent fimuladra matutina , ey iubtlarent omnes filif D ei. Differetur autem alias de anima coeli. Cum igitur femper fmt duo genera Deorum apud Platonem,fidera, corpus # ccclcflc,tum Dxmones, condat utrunqi i fupremo, ac fwgular i Deo confiterieum fuiffe creator. Vnm autem duntaxat D eum t\6 AVGVST. EVGVB. LIB. V. Deum ineffabilem , inexplicabilem , omnium rerum creatorem , citi fubicda pnt uniucrfajoluq; fempitemum agnofcere.lneptias autem recentium Platonicorum, Deos atemos pradicantium,autoritxs ipfa prxeeptoris maniftda reftUti. De qua re nihil nunc attingendum. , Non folum in Timato, fed aliji item loeu , Platonrm de Deo foprrmo cgrrgic loquiiBum cunfiarum rtrum.ttiam Deorom, affirmare creatore.Exempluni in libris de Rcpublica.de facili Dei rerum omnmm crcan darum poieftate.Pla tonem diccntcm.Deiim etiam Tripium gignerc.quii fenfur . Cap. ) I. HVius item Platonem mentis,affcrui(fc^ unum omnipotentem uniuerfa crea}/ fe,etiam Deos,ut in illum unum emmentifmm,ftcut in nodra eft Theologia, cunBa uifibilia er inuijibilia creata referantur, qui fuerit autor,ut uon modo ter r redria er ccelcftia,fed etiam ipfi Dij extiterint quemadmodum uidelicct tradidit in T imxo, alijs ex locis euidentifmhonflat,pracipuc decimo er fexto de Republi ca,quo nihil de fuprema Diuinitate diffcrcre potuit excellentius , ueracp Thcolo/ gfa congruentius. In decimo igitur, cum de opificiis cuiufcuq; opificij loqueretur, hac dixit: A ffice uero quemnam dicas finvungyot/, Opificem ijlum. Quemnam inquitflUum,ait, qui fici t omnia , quacunty fmgulus qmjcp opifcum.Sapientcm, inquit,dicis qucdam,dignumcfr admiratione uirum. Nondum ijlud, inquit. At firte potius dices, iit. idem enim ifle artifex non modo omnia potejlficcrc opificia , fed etiam facit omnia, qua e terra nafcuntur: er item animalia machinatur, cateraty omnia, etiam fcipfum, yny,ovfxvoy, ngu. Siovs , ygie. 7roJirrx rx '%•/ ovfxvu, t&u. rx \ j «</*« imo yis oprxvrx ifyifirxi:Tcrram,calum, er Deos: Tum quacunque funt in cwlo.er qua in inferis fub tcrra,hac,inquam , uniuerfa efficit ille. Admirabilem quendam,inquit,dicisfapientcm-¥orte non credis,inquam ego , Dic mibi,uidctur ne omnino tibi e iufmodi opifex, aut aliquo quidem modo horum omnium moiyrHy, creatorem fui ffe, aliquo non? An non percipis , quod etiam tu pofits ratione quadam hac eunda jaccrefEt qua,inquit,hac erit ratio ? Non Mfjf/ cile ejl, inquam ego, fed uaria celeriter efficies. Celerrime profedo fi uolcs ffecido accepto, eoq; circunado in omnes partes,excmplo facies Solem er cceleBia, mox etiam terram,mox etiam teipfum,cateraq;animalit,uafa,arma,artificia,plantas, omnia deniq^qux paulo ante dicebantur. lta,inquit,fcd apparentia,non ad uerum cxidcntia-Bene, inquam ego,& utrespodulat,loqueris.lnhifce enim huiufmodi opificibus etiam pidor ed an' ne? qui nonfinquit. Atdiccs,reor,eum non uerafs/ c ere, qua ficti. Atqui,inquit,rationc quadam etiam pidor ficti ledum,non ' nc?lta, inquit, er w apparentem fkcit,Qjud ipfe ledi fibcrfNonne modo dicebas, non ip fam formam fuere quam dicimus effc,id quod ejl ledus,fed ledum quendam?Dice bam, inquit.Igitur fi fuit quod non ejl,certe,non fuiatrem exiflentem,fed fimi/ le, quid, ut exidens,cxidens autem nequaquam-Perfide autem effe rcm,opificem fibri ledum fbricantis,aut aliud id genus artificium, quifquis dicat , apparet eum diflurm non mt-Non certe, inquit ,ut cenfebunt hi, qui circa hac ucrfantur.Ni DE PERENNI PHILOSOPHIA. aff hi igitur mirum, ft cr hic obfcura quadam res e fi refodu ueritMis.Nott ncfVit igitur,inquit,in his ipfts quaramus imitatorem huius, quinam fitiSi plac et, inquit. Igitur tres ledi ifti jjtnt,unus efl in Natura , »y tyxiys.y <xy is tyi ycalkby t y ycttrxoftji rircc xfooy eirc/lira : ofyxu . Quam dicere nos oporteat,ut ipfe orbi/ tror,D cum fici ffe,aut uUum'nealium?Nullum,inquit,altum arbitror- Alia erit le dus,qucm facit archtedus. lto,inquit.Tertius quem facit pidor. Nonnefln con/ fiffoftt. Pidor igicur,lcdiq; (hber,cr Deus, hi tres prxfunt tribus generibus ledo rum.Tres inquit- igitur Deus quidem, fote nolebat, fiue aliqua necefotas aderat,nc plufquam una in natura efficaet ledum- Sic fecit unum folum ledum , ipfamna/ turam,qui efl ledus. Duo autem tales, aut plures,neq; plantati funt a Deo,neq; ni fcuntur.QiMmodofinquit.Quonu,inquam ego,fi duos folos fcciffct, rurfus unut dpparuiffct,cuius iUi rurfus utriqi firmam habaent. EI effet f ane , quod efl ledut ide,fei non duo. Rede, inquit. H ic igitur arbitror explorata habens Deus, uolens effe ueri ledi fodor, uerc exidentisjed non ledi cuiufdam, neq; quidam faba le/ dignum natura duntaxat 'tcpv<rt,produxit- Vis igitur hunc item uitium conftio/ rem uocemus,an quid aliudf ludum plane,ait-Quandoquidem ex natura,etpro/ dudione, er iflud, er extera omnia fecit. Et qux fequuntur in eo libro, qux uer/ ba magis ad uabum tranftuli,ut e(fet,quod fentit,clarius,ac monifedius,quam ni torem eleoantiamq ; fermonis attendens - Pcrfocuum igitur efl hoc loco dogma Platonis, fecum condantifome fentientis in Timxo,cr ijfo libro. E cce enim nunc citra omnem ambiguitatem pr edicat 'Deum omnium rerum artificem, rerum cet ledtum er terredrium , omnium qua e terra nafcuntur animalium , plantarum, ornnium item qua fub terra, denique etiam Deorum . A ffumitfy pulcherrimum exemplum foculi:quo in omnes partes conuerfo,ficut omnia ab eo, qui circun/ tterUt,na[cunturftmulate,cr apparenter, ficADeo uniucrfa creari uerc , er na/ turaliter,imo momento. Nullum efl certe diurnius, luculentius diuina potedatis r/ xemplum,qua tam foede pofat eunda exemplo producere,quam foede producun tur in foculo ftmulate, er apparenter omnia.Hoc exemplo utitur ad probandum ei,cui tarda mens effet, facilitatem omnium creandarum rerum a De o,fi forte quii effet,cui non uideretur foiffe,ab uno omnia condita.Deinde proponit exemplu do medicum de tribus ledis, quorum unus limatura fit , alter in foculo, alter in pi/ dura-Non eo quide con fdio,ut affirmet ledum,quod artis efl, in natura effe: fed natura nunc appellat ipfamrerum ueram exiflentia- Ledus ergo,ftcut omnis alia res, tres habet locos,aut gradus:Primus efl ueru cffe,ueritas ipfa.aUj duo funt ap/ parentia, ftmulationes illius ueri,alterin foculo,alter in piduratVterq; fimditu/ do ueri.Sic Soles funt tres.primus uerus ipfc,cr in natura Sohalius in foculo: a/ Itus in pidura Similiter fbtuius , aut lucus alius uerus ,alius expreffus in foculo, alius in pidura-Vt autem per foculum , aut piduram fingere potefl homo Solem finuUtiim,reprafentatum :fv Deus fingat Solem utrum, cuius efl opus ueritas. r A* •' AVGVST.EVCJVB.Ll6. 7 . Ac Plato re ffricit nunc , ac proponit dogma PhdofophU ccdedis , qu£ pridie A crcationem,ucramq} rerum p rodudionem effe folii» D ei,ficut j'mwhtiones,imi/ txtionesifr mortalium. c\t}oniamq; tota natura , ueriiastp ipfa cjl folii» Dei, conr fentanca ratione eum uocat cpwrts pyop, arborum confitorem :Sic omnium re/, rum uerarum artificem umuerftlcm-Ecce igitur ut in Timio uocaucrat cum <Am iuv^y'op,artificcm mundi,cceli,cr teret , quorum complexu euntia continen/ tur,ficfui nunc fifmUimus, uniucrft ueritatis architectum, rerum cceleftium , o* terre dnum,w fubterranearum Quidquid ucl in calo,uel w tara, ucl fub terra fit, etiam Deorum clamat eum creatorem . Deos autem iUos nominans cum coelo fcntit,ut arbitror. Intelligentias diu ca\edcs,dc quibus in Timeo, in Epinomde, in Legibus, In Timto, animam uniuerftlem totius cali , particulares item aSbro'/ rum creatos a fupremo Deo fitebatur. Sunt,ut dixi, duo genera DeofZ apud P la/ tonem lumina ceeleflia,id efl,\nteJligcntit,lununa iUa circunrotantes,w D tmo/ nes,id efd,Dij,ftuc Angeli corporibus acrijs,pcr urbes, totumq; mundum uagan/ tes, duces, cr pnneipes rerum humanarum,ut ipfe er in Sympofto , er in Legi/ bus conftffiis cjl. Vtrunq ; genus producit Platoni magnus Parens Vniuerfitatis. H ocitem in Critia fiue Atlantico retulit Quoties enim eo in libro,dtd>[/ ylytcny ortum er fatum Deorum nominatfSi quis au-em Aridotdcm,totamq; ipfam afpi xiat Philofophiam,tria funt genera Deorum, Dtmones, Intelligentitfubru, Dij calicoltcumfmmo Dco,extracctli,Solisq j uias habitantes, de quibus magislo cuti» cjl AnRoieles,qudm de Dtmonibi». Sed de hisfuo loco • Confcnticnte igt/ . tur Platone, er Ariftotdcfcd clarius Platonc,ejl unius magni Dei rerum inuen/ tio,eas non modo in prtfens ueluti a fe manantes producentis , fed qui ut prtdi/ eant darifimis in prtterito uerbis, 'fc -fvm, produxerit , Sicq ; nunc creare fem/ per,ficut quondam dedit exordium: quod clarius explicat in Timto . illud item hoc loco mirabile cjl apud Platonem, quod dicit Deum creare fe ipfiim . R ecor/ dare enim nomina iUa apud uctu&fiimos Philofophos cevrcyoroi , ccorcm/ AHS,ocvTce?KHi,KVToyii/HS,ccvTotft/us,pcrfc,ud d fegenitt»,dfeabfoluU»,i ' fc dinfimus,d fe nah».Qwbus no»mpi»,ut fuperius oBcnfum, defign a' ureter tutas Quia fic Deus nafeitur d fc ipfo,nec uel 4 nihilo,uel ab alio nafei potejl,ne/ ceffario femper fiiit Dci»,d quo Deus' ipfe nafccretur.Si Deus cjl , non ejl natus ■ ex nihilo,non ex aliquo aliotin etemum igitur luit ipfe fui caufa . oBcnditur igt/ tur hoc dido,ipfum fuimet effe principium etcmu,d fe habere quod ejl. q tue res *n fdpftrn reciprocans, atemitate demon ftrat,cronmino genus aliud rei,acfub/ dantk,qudm fimi» tpfi,quipcndemus ab illo , quem formarum naturaliu poten/ tifiimum creatorem filetur P latomi quife ipfum gigmt,qui ejl omnipotens, maior toto mundo , longe ficilii » poflit cetfrafcipfo in immenfum minora producere . Eo uocat cum 8xv(jictsop trc<pisnp,mirabilcm artificem , admirandae ftpiend dt ■ trehitedum. Vocat natura ifyeJrtt/^pificem.Et hxe funt nomina diuma,my/ DE PERENNI PHILOSOPHIA.' j!eri)s,Tbeologia(p facundifoma apud Platonem,Cali er terrx,Dcorum,rerui4 calcRuim,tcnc3nim,infcniaruni Creator,?! tfvcnasify&rps, noturae Opi/ fex, xvTcepvrisfui ipfius Gcnitor,jibi ipfi Autor,fibimet Principium , Venu ;e/ rum Procrea tor. Producens unam naturum tanlu,non plures,quia quidquid pro/ iuxiffet,ueritasipfa,ipfa natura uera foiffet.Sicfy eodem reuoluitur res, unam tan tum futuram uentatem foiffc,ad quam omnia d Deo creata,reuocarentur. Simula lio autem,et mendaciii duobus aut pluribus modis,fieri poffet ab hominibus , natu tam opificium Do imitantibus.Sicut autem apud SSofem calum, cr terram, ani/ malia, plantas, ftdera,fic Plato clare confitetur aDco cunila hxc creata,eum<fa quoniam umurrf.dc naturam produxit, putat appcllandit <ptmsfyby, plantarum confitorem,ficutmofes dat ei plantationem Paradijl, produflione omnium jbr/ pium,plantarum,arborum,hcrbarum.Quo mirabili, crdiuino tcihmonio,ipf* [aeras litcras intcHigimus explicatas,cum Deo dant plantaiionetn Paradifi,ut non cogamur auxilio accire ji&tur ill« quorunda ldeas,pro Paradifo uero, naturali, e ueris arboribus a Deo plantatis,qui ipfam naturam produxit, uanas allegorias , ubi non opus ejl,introduccntiu.Hunc locum apparet Platonem fumpfiffe ex Met curio Tnfmegiflo,e cuius ubertim fontibus potauit. is ad Afclepiu hxc loquitur: tftsi TxJ1 fffxucy ttoiho-cu , t&a thzss KjyHy,\^c xiw Si-' hxosxpiK) aiTrac, rct xteyct Ttcomc, nyu ree a^vyjx. 7*> A 0t<* itAuoXToy curret 7n)i« y. w 7ir^Js xvo'txs,xgu, ayyuxrices rp yop Qi'oy-r> yctf rrcunety Kxiubrxiy 7rou/yvcny oi itiim.ny yotp i% 2y Qxt Itoms , 1$$ yit rlw 7wy 7tou/t(ay 7T0iH<riy ttirrfo awtZcS tvXl, vn r>y Sioy aiJlx<rt,7r&s A yn a</liuxe, i (ga ric yiyisx «s cornu iariBisTi niedi edi-f rr^cnStmf \xsigo^[ixy h xJlvrxyixy.k yn yctf 7T ccircc mm, It xzrighcpxvcs <4 h, it yx <f[iwxyfy&' , om^ X£iy ctnHsS, i yctf Sto; <jv yovoy 7tk$@',v> ccyxQby. 'o A xyxSbs,an xzsifkcpxvQ'» in u/luuXT©'. TS-7B yx? tfhSMj.r» yxp xyaSby h 7tk<jk <^uvaytt •? w vieiy toc ircurrcc A ro y%mny, xzso a-thi yiyocyv, o-mp cfar&ayx fytv, >(gti t£i tcc TTcclrnc Jluux^Bflis 7may . lA -arci; turres y&y 7rc;«, W»; A ne yivbySjrx <Piwrxt , xsft « Bev A« yaSeiytfisi croi iJl&y u' Korx KXto.ishy,i(gu oyaiOTKrhu, iAyiotgybycangyx KxrxBx/ibrnt is rlw yiyfbvev yfo 7rvffby}ovrov KfiShty,oziroi/ A «Motj t uy atng* lucret y, i A v»y cui&y xyntAsy <p\rt&bernc uga (ai/Xxy,Kj r afax rip A tvJfooty. vtus o Sto; y? yfo ^eT igxrfo c&xvx<rixy caret pa tr An yti y%7KB*Xiiy,\yA w 7TCU/71 fony, yga Ktvh<ny, Qux funt. Licebit piflori coelum ficere,<y Deos,cr terram,cr/nare,cr Homines, brutacf; omnia,cr iru / nimaU- Deo autem entimpofobtle. 6 dementiam , imperitiam $ incredibilem r »* erga *6o AVGVST. EVGVB. LIB. V. erga Deum.Tdlcs enim patiuntur rem nouam,cr inufitiUm. Nam cum afferant, fe Deum bcnedicere,quod ei non afaibant omnmm creationem, neque Deum no/ runt,cr p rxterquam quod ignorant,ettam in eum peccant grauiftime , ei uelfu/ pabiam,uel imbecillitatem tnbuentes.Si enim non creat omnia, aut fuperbus eft, aut imbecillus, quod impium cjl . Deus enim unam folam habet afftflionem boni/ tatis,Bonus autem neq; fuperbus cjl,neq; imbecillus . Hoc autem eft Deus . Nam Bonum eft uniuerfalis potcftas eundorum creandorum. Omnis autem res creata ©• generabilis,} Deo creata eft. Quod eft Boni, er omnia creare ualentis.Affice uero v quomodo ipfe creat,cr qua creantur,quomodo fiant. Quod fi udis. Ii/ eet tibi pulchemmum,ftmiUimumq; cernere exemplum. Affice agricolam femen iacientem in terram,a\ibi qiudem frumen tum, alibi uero hordeum, alibi f ementem alterius gcnerisEundcm affice uitem plantantem ,w malum punicum,c*terasty arbores:Sic Deus , in calo quidem feminat immortalitatem, in terra uiciftitudi/ nem,in uniuerfo uitam et motum. H ac Trifmegiftus- Apud quem recognofcimut dogmata Platonica ■ Alterum in Timxo , de Bonitate creatoris mundi , qua fuerit tius creati caufa. Alterum in libris de Republica. Dogma de Bonitate crcbcrri/ mm apud Mercurium,etiam uero Platonem. Nunc ago mamfifto cernimus PU tonem fecutum Theologiam,rationesq; fermonis Trifmegifti.Eft apud Platonem exemplum ffeculi,rurfum exemplum de tnbus lcflis,w de piflura . Apud Trif/ tnegiftum eft exemplum pifloris calum,terras,mare,Deosq ; creantis: Eft item de agricola uariam fementem in terram iacientis, eiufdem item omne genus planta * conferentis. Platoni ob eam caufam Deus uocatur <fvntfyis , plantarum confi/ $or,quia natura repertor, quem M ofes & Paradijum e terra,o " omnes genaa/ tim plantas , & herbas produci iuftiffe refert . Ejl item Mercurio , quod piflor creat Deos , aftra fcilicet coele ftia,qux Deos, ut Plato refert in Cratylo , conftat Barbaros uocaffe,eos a curfu , concitatione cj; fic uocantcs . Sic etiam Deum , in/ quit,creare Deos, cui, qui detrahat hanc facultatem , grauiftime , planeq ; impie peccet. Similiter Platoni, Deus creat Deos. Eft item apud Mercurium diuinum dogma, quod omnis res gencrabilis,generationifubiefla,frfla cftfitcfc a Dcoiu/ giter. Eft item, quod mfi tribuas ei rerum eundarum molitionem , aut fuperbiam , infolentiamq;, quippe qui resuti uiles afpematus , fuaq; diuinitate dele flatus re/ fugiat,aut imbecillitatem ncccffarid tribuas,qui uelit quidem, fed non pofiit. Ar/ guitcfc hocfuo tcftimonio uctuftt fimus Theologus cos,qui ne gerendis eis Deui udcfcat,curam ei rerum humanaru abncganf.Eosftdk afferit, aduerfaq; uia per/ gere,ueluti nefeios ueritatis ruerr.Nefcire cos naturam Bonitatis,ac Diuinitatts. Item immortalitatem in coelo fieri dicens Mercurius d Deo , fcnftt lumina coele/ ftia non corrumpi:cr quod Plato, no ftrity ccclum effe KyHfM xSccvccrop, citra fenium,citra interitum,corpus incorruptibile:Nift,ut idem ait,qui ftcit,refciitdat. fix his iffturc<mftat,Theologiam Grxcaru d Barbaris fhtxijfc,nccejfariaft»<jh uelit % DE PERENNI PHILOSOPHIA. i*« Helitafintedifiidcrc, eandem W apud Platonem & Arijlotelem eamfemper fi/ re.QUod ubique monfirabitur. Cur Plato in Itbnt de Legibus nugis aflrorum Diuinitatea.quam fuprenti Dei obtulerit. Quod dipremum Deum Tentu ac dicit inclTabileiDldc quo came (it loquendum. Cap. IIL • EXHm item luce clarius confiat, confiabitep magis, quidquid de Deo ,uet D iji (latuerit fecus Plato, precipue in Legibus, Epmnudc, ubi ttum laudibus tollit coelum, aftraq; coelejlia, eaq; in numero Deorum putat habenda,quomodo debe at mtdligi: falicet uel fibi ipft eum aperte contra dicerc.aut minorem quandd Di/ wnitatem eis attnbuijfe: aut quoniam ciuesfuos aliqua manifrfliorc pietate ucllet imbuere, ofiendiffe eis manififtiora numina ,a quibus inferiora gubernentur. I (lutu autem maximum, inefftbilcmq; Deum idcirco non tam clare adorandum propo/ juod no poffet enarrari , V deferibi qualis effet, CT quomodo colendus. Cotififfus eft enim eu tribus locis inenarrabilem, in Timxo cogitatu diffiale,<Mtt inefabdem:Philo etia cogitari,?? inteUigi non po(fe,nedu profrrri.Quonid igitur hunc incffabile,inexplicabile,queq; fuperiores omnes Theologi, ahj innommabi/ I e,alij inuifibde,alij filcdo colendu,alij cc^irrmoy inuefiigabile dixerat, no cjl de eo in legibus locutus,cuius de cultu quicqua (latuere, quia nec nomeno(fet,nec na tura eius haberet explorata,no pojjet. Sic etia in Pb tdone, appellas eu Mentem, clamat, iyei /jA* leiourms cunas bvsH7rtrn\yu hk$9?hs onsiy h<Pis «y ytroiiaiyfiarnfu AtoLth? \s^k69y,uj »t ay oustt 7Tctj> U?iiV yucSuy oiatm 'fyVroitiy.Ego quidem eiufmodi caufa,id e(l,M entis qua nam natura fit,libentifiime omnium dtdicerim-Sed quomam ea p riuatus fu m, neip ipfeper me inuenire,neq; ab alio difcere poterii, uerti me ad alia. Eccenccfcinue i ure poffie, quanam fit ea Mens creatrix mundi, fitetur, nec ab alio difeere potu/ ijjf • In;EpijtoIw ad Dionyfium cum de natura Primi idem dubitaffet, nec fibi fatis suite explicatum dixijfrt,reff>ondit ei, ut fuperius ofiefum, per epifiola mjfam per Archedcmum: efjxtsioy t/We< <fls ainyyL&y /V oorri k t^tATOf , « y»s is» wfvyxit nrcJr 9, 0 etrccyrcvSyM yvi : Loquendum efitibi per anigmata, ut fi quid tabella ponto,ud terra fuerit perpe(fa,qui legerit non inteUigat.Paulo autem infcrius,cur hac putet uitanda: ivAaJXi pfy vti y-iemn. txmtr* tcgot* «c **9f iwvs forxtfltvTvs. <yis/lcy y*f 'zK^rsTOiy 7r$$ ™no7^sn$CTXy±tosl>T^&&KV<ryMTCci<ft c£ 'isfoSTOt 2rt/tpt/«s 9 cui' itccsoTtf&rt,(& \v(hs<ri ctsiKompa: Caue, inquit, nequando excidant hac in ha mines imperitos . Siquidem , ut ego cenfeo , nihd prope e& quod magis irrideatur apud plebem, ficut nihil apud eruditos, refliq; iudicij, mirdbilius,ac diuiitius.lia/ bes igitur a Platone caufam ueram , cur oporteat de primo fidere apud uulgus, cur efjrrre nefis in uulgus Parentem Vniucrfi . Irrident enim non indiligentes, uclud 4 populari cofuctudinc,crafiisq; auribus rcmota,qua de eo dicutur.Eoq; cu dc le/ tfbus loqueretur, quas populo publicare oporteret, magnii illu,et infcrutabdc Dcu, r 1 4 quo tSt AVGVST. EVGVB. LIB. V. 4 quo nata omnii retulit in Timeo, cr in Republicaiin Epiftola principium, me/ dium, finem uocat,ct circum quem et per que,cr propter fuit omnii: nihil cfi que locutus,propofito unium cali cultu,utcui de certa religione loquendi effet.To/ Uqi illa coeli ipul cum Diuinius cjfqualis flumini, fbntium,Hamadryadi apud Poetas. In alia quo: j; Epijlola id tres amicos, Hermum, Eraj iit, C ortfeum, ut pri/ imo libro oflcnfum ejl, longe altum Deu propofuit quam illa coeli fiflitum, pocd/ eam' Jj DiiwuUte. Adiurantcs,inquit,in amicituiby iwy7rxsrra>y hoy hyiim vet T&rrt ovruy , G? 7 cSi/ tai^ovjuy , rin Hytuiivot & xlrtv net rtfet. Omnium rcri Dcum,Prmcipem,prsfenuu et fitluroru, et principis ac cauf. e P if tre et Dontinu. En Deus is magnus ille, que dixit ineffabili- in T imxo, er in Phx/ done-Dc hoc adnnrado Deo ta flupcnda,mtrabiliaq ; locutus ejl in ea Epijlola,iant bngxuus,ufenex,ut ipfe m eadem teflatur, Kothmf y iftoy u>y:Et fi fe nex fim. Credendi autc fenibus Ansbtclcs ipfe tc&ts:Quocirca,inquit,oportct fenioru,et expertoru, prudentutmq; etia fine dcmonftratione pronuciatis fententijs ct opinio nibus adhibere fide,non minus qipfis demon ftrattombus. Vident enim principia, quonia habent acume et intuitu cxpcnentu-Hfc omnia, qua nue ait Ariflotcles, habuit Plato, ut fumma fides ei fit habenda. Erat fcnex,erat prudens, erat peritus. Grautfiimas igitur,et prudentifiimas opiniones,et fententias eius,quas in extrema fenetta protulit de De o,fcueriores,ac meliores omntbus,quas in omni uita retinuit putandi. Ac credendi ejl eum quod nunc tam magnifice , ac dtuine de Deo pro / nunciaiut,e fontibus A egyptioru precipue Mercuri/ Tnfmegfiti baufiffe. A Bjr baris enim, ut idc perhibct,ad Grxcos, uemt P hdofophia . Emfcemodtq; multa a/ pud Mercurii inuenies.Puiffe autc illam caeli Diuinitate, quam apud eum et Ari/ ftotele cernimus,non naturali ratione, fed fuperilitione potius inuetta, haujlamcfr ex erroribus Chaldxoru,ct Aegyptiori,quc ab ipfo Deo,per Prophetas fuos co / arguitur, idem ipfe ejl teflis in code libro , in quo filetur primos ABrologia con/ templatores fiijfe Barbaros Joco pcruetuBoJem erq ; fer eno innutritos,quod Ae gyptus in primis Syriaq; habeat,ob i d claras femper flcUts eos in apertis, er fere/ nis capis jfic dare folitos, 06 iy@ 7rmrrxyio\ <£? <Piv<? BiUxxxvtx/ ftwx y.vfivrur\. 0 cbnlfto.Vndc per omnem mundu,et in Gr/cu per Ucnerint,infinito tempore confidcrata,et expenfa.Paulb p6fl,Quonu,in<juit,N4 tura fitu dedit nobis, non adeo dari,et lucidu. vsifoy xi/coh io tcJtx/j raso itip tv KO<ry.v KXTXvorfiX: Ejjrflu ejl, utpoBcrius nobis ipfis h ori Deoru,qui in mu u!o,id ejl c<xlo,funt,fcientia tradiderit. Sed qua, in/ quit,Grxd a Barbaris acccperit,ftceril mehora voTAh i Ara i; xy-x £? kx AHH.aJto.ijy (/liKXibrifny aWaj, rsiy AxfJJx?toylA<Povo-HC epi fLytTixicz@i}ivawtixs/rxyftoyiovTtay 7oy Qiiy l-n t uihH<noS]lovs ttowxt Magna ffies et pulchra, melius et iujlius ea fima et culti , qui dc his Dijs ttenit 4 Barbaris Grxcos curaturos -Ecce fitetur aperte fimb,ct cultu ftderi 4 B<a DE PERENNI PHILOSOPHIA. i«t baris ad Grjecos pcrueniffc. H xc tUt fuperfUtt'o,qu£ damnatur,mfimaturq; apud [aeras literas,tanquxm A eppnoru, A jf yriorumq; error. H ac k B arboris trxnfijt ad Grxcos.Philo ide confijfus cfl dc Abraam,qui genere Chaldxus fuerit, ex pa/ treAjlronomico,etcxhisTov; i stfcts Stovs voy.ifz<ri, (C? t cp crvixx ccvrct ovpccscvfi Kco-(aop,isrccf ovjTOTt tv G? T(>X}*fop epaerty xrro&aiv<{pi Qju afbra Deos putant,et totum mundu,ac calunt,k quibus bene, et male putant euenire. Clarius item P lato id confiffus in Cratylo: Videntur, inquit, mihi priores Gracijobs Deos putxjje, ovs vvy vroMioi t J5xf&Xftoy,HAsoy,($ <n Amty, (S yHp,i(SU xsfx,xgu ovfccvoy.Quos nunc multi e Bxrbaris,Sole,cT Lunam, et terra, et afbra et calu. V t autem a Barbaris meliorem quxndxm [apientia Graci haufirunt-.in omni autem profijiionc [unt adulterina , v ucrr.fic fupcrBitionrs nant repudixnda,fola meliore [cientia recepta.Quarc qua pofires naturales dtf/ fervit AnBoteles de cceli,jleOarumq; Divinitate , fdto non naturali ratione difta, fed ex fuperfluione Bxrbaroru,apud quos etiam erat bona Theologia,k fupcrjli/ dofts,Zoraofle,magnq;uituta,ct adulterata.Vt autem tametfi A ffyrij cr Aept ptij codeftbus luminibus tribuebant Diuinitatcm,militiamq ; coeli adorabant, non tamen uerum Deum ignorabant, ut in primis libris apparuit , item non dederunt ttcmitxtc mundo ob eam cxufam.ftc Graci Philofophi errare in eo no debuerunt. Et Arifloteles,qui fccutus ejl Platonem in deifiextione ccclcRium fiderum, debue/ rat item in eo fc qui,ut ea confiteretur k fupremo Deo creata. Nihil igitur amplius dicam dc his, qua ucl in Legib ts , uel Epinomide de ftderum Divinitate differuit, cum cceleflcm ordinem, perennemq; conflandam ait ordinis Diuinitafcm indica/ re Plato. Totus enim is ordo inuentum cfl maximi Dei , ipfo tefle : qui fruc dederit animam diuinam cocio, ftuc citra animam motum atemum,cr conflantcm,qucm/ admodum cordibus animalium, rerumeji [enumbus,ip[e[olus Deus, [olus ador an/ dus eft.Quod igitur cfl in definitionibus dus de Sole, quod fit (aiop ou</Uop, Ipc/ y.v^}p,animal fcmpitcmum,animatum,palkm ejl ex T imao,non de priore ater tutate, frd poRcriore diflumide qua dubius etiam Plato fuit . Nam priore ftne coii/ trouerfu calo non tribuit.Dc poRcriorefic in Epinomide,De calo,inquit,et jlel lis,alterum de duobus neccffe eflflatuere. Aut enim unamquamq ; incorruptibi/ lem ef[e,et immortalem, prorfusiji diuinam, aut aliquam uitam,quanta fis fit uni/ cuiq;, V cui nihil amplius defit, uiucre. Hwu fccmodi tribuit Soli atemitatem Pia/ to Quorum alterum etiam Theologia uera confitetur :uel prorfus interitura ea lu minx,fublatis hominibus e terra,quibus afbra refulgent: uel ufquc in fuprema [e/ cula futura, tunc uel removenda, uel renovanda , ucl uno in loco flabilitcrfigen/ g enda- H ac autem opinatus er confiffus efl Plato hoc loco, <y in Timeo, ubi ma ffius ille mundi xrchitcRus alloquitur Deos creatos , id efl, animos calefies , &• demones , prenunciatq; eos effe natura corruptibiles , nifi nolimus fux refiflat, quia principium aliquando habuiffent .idcmq; Timeus Locrer.fsin fua Gcnefi: ikm tot locis, quos ostendam, Plato . Nam eos natos aliquando cum arbitratum t 4 apparet. »54 a'vgvst. evgvb. lib. V. dpparet,quod in Epinonude dicitit&UTuy /atyisuy arotpixi 7n/i Ihvpytrt/ erwt tf&Tafx fc7r<j3awVa// ItuisMaxima, inquit , fapientia redifiime noi dc ortu Deorum cognofcere-Hic fuccurrit exprcffa apud Platonem contradidio , ut fentias,eaquje eo in libro locutus ejl,inui'um,ct,quaft locantem dixiffe. MTimxo dicit Deum illum,maximum creatorem Vniucrfuatis tufiffe ftdcnbus,cr Dxmo/ nibus,quos appellat Deos Deorujd efl,ut interpretatur Cicero , eos qui Deorum fatu orti effent,ut partem mortalem attexerent immortali, hoc exanimo humano , cuius initium, cr flatus effet ab ipfofummo Deo , adiungerent corpus : quaft ma/ gnus iUc parens fuerit animi creator , corpus autem iufferit minoribus Dijs effin / gere- C xteraq; ite animalia iubet formare Deos minores. A t in Legibus a Sole dari genus nobis, ut fuperius uidifti,ejl confcffus. In Epinomide perhibet animam mun di,uel coeli creaffe animalia ignea,acria,aquatiUa,foane etiam homines . Animali* autem aeria appellat Dxmones. Quomodo igitur creant Dxmones,<y fl elix cor/ pus humanum, exterorumq; animalium , qux cum cxtbris una creantur ab anima iUafBx quo licet dogmatis incertitudinem ccmere.Et,ut Arifloteles inquit, uclud qui feriunt,imperiti pugnandi, V feriendi,dantfxpc oportunas plagat :aut qui du bij partes uerfantur in omnesitale quid perpeffus efl Plato. Sed fme dubio melto/ ra,qux grauior xtas,qux de N aturx ftnu,non fuperdidonum /t Ue,protulit. Platonem dc fummo ac lingulari Oco fcnfiflie.quae a maioribtu audifTct. T imarum Pythagoreum fateri Deom autorem mandi, itemejf temporii, & omnis catlcftu ordinis inuenforemtquz fccatui Ut, maxtmeqt approbaaerii Plato • Cap. Illi. _E ftngidari Deo diuine ueridiceq} fenfiffe Platone, tum fuperius allata loca de AJmondrant,tum uero multa alia,quibus afgerfa pafiun efl Philofophia eius. Ha buit enim ante fe prxeeptores diuinos, prxdpue Pythagoreos, Timxum L ocren/ fem,Empedoclem,Trifmcffdum-Eos norat Plato, totamqi eorum Philofophiam indidit libris fuis.Timxus igitur Locrenfis in fua quaft Geneft, aut Cofmopocia di citiTV-Atop Se. Toy taty t« t icyx^u <pv<rtoS oviny,(liom ovonwxtSl, Kf^terrtTtSj/ ifisuy.Exhis,inquit,caufts,qux mundum condiderunt, alterum fitifje dicit Timxus Locrenfts.ipftus boni naturam,appellariq; Deum,principium rerum optimarum : Cxteras autem [ocias caufas ad nece f itate adindas ab eo . Sic Timxus mundi prxeipuam caufam Deum confitetur , eum $ effe naturam boni/ tatis, qux eum impulerit ad creandum, fvrmasq; rebus addenda, accepta materia in fbrmi,cr inordinata. otyxSbt&y o fok,bp&vTi rccy vAccy Sfontyxy Txy lSxy,(& x7Atti*.wxy . Eumq; fitetur expreffe mundum hunc creaffe , tota iUa d[fumpta,di$bributaq; materia,jlatuiffe xvTiyKKTxrKWXoKSiccSTat oyrtsepva-tos. Deinde Deum uolentem ftcere prolem optimam, ftciffe hunc genitu, f ue fidum, ftue generabile Deu,</l9A.eJfawe{ vy xft 70// ywvctuccaoiuy riroy lusos/ « Sioyywvploy. in quo uides,quo genere Diurnatis mundus jit Deus, fidttio [edi/ ctlicet, & ab itio ineffabdi,etfupremo Dco,qualis aftroru item, cfftflo.Eo quexfi mlcherrime jkffus r/t 4 Deo mundum creatu, quia ab omni caufa jit incorruptibi/ is,nifi uclit eum Deui ip[ediffoluae,qui jecit V injkuxit eum .emonet rbmvcoy ira' etMoj ania^a ta> ai/rby <ruirmccyi*wa &£& wtokx <Pn Ut o ctirroy eAtxAvty. Sed quoniam non fu improbi uertere [e in perniciem rei ulchemma,ob id eum incorruptibilem,immorUlemq; perman furum. EjJe^j opi* nam omnium genitarum rerit mundu,quoniam fit ab optima caufa creatus- Ani f nam quoq ; mundi eundem admirabilem Dcum,procreatam,d medio ad extremae )artes duxif[e,diffufum per ipfum totum, temperatamq; ex forma indiuidua, cr liuidua fubjlantia,qua eB tota coeli compago,cx anima fciiicet, er corpore p erfc Ha,ut illi putabant,eiqi unam temperiem ex bifee duobus,duas mouendi facultates ii adhibuiffe. Pluraq ; alia narrat de Anima c<xli,d qua coeli motus ejl , afummo 3eo creaUyCr ordinata,cui corpus eUam aptarit, corpus inquam diffolubile, cum telit ipfe. Temporis item partes, er tempus, circuitusq; coeli DeuconBituiffeuni tu mundo, ficut etu Mofcsfiteatur. Ne$ enim afira fiuffe ante mundat , ideo ani mu neq; circuitus horaru, er tempeflatu, quibus men furetur mudus ifle creatus . Igoptu Ji TCC ice,rn:S ijf iriouiroSt vJl <ugiy ngie<Aot3cui [jLiftiTcu o KOg-y.©' vtQ'.? ofl mundi uero con/ litutionem,Deu animaliu mortaliii generadonem exorfum, anima humanam , ex fubBantiadiuiniore,quxmipfiuocant7cevTb,infecabilem,indiuiduam,inalterabi !e, immutabile eadem fcmper,creatam tradidiffe alteri Satura, qua corpus ejl. Nt virum ut Mofes ait,fj>iritum d fe formatum in corpus inferuiffe. Souifiime conche lit,mundi gubemacukm,qui plenus fit Deorum,erhommm,traditumd prtnci pe Deo Damonibus , quot Angelos effe in facris literis,teBis ejl Phdotoss or® jooy i ytyuj &toSfcnr%7pW-t <PiotKH<nybo<ryA) <ri//*wwrA0fi/^U'<*i ,fc»c 'haiVTi. ctvSfwroy.Eccc principem omnium Deum fatetur, cui fubiefli quoqs fi nt Dxmones,ideft,Angcli,qtd mundum giibement , prcftfli ab ipfo, qui fit om/ nium rerum princeps-Sicq; perfticua cfflaltifiima Philofopbia Platonis, claret quo loco mudi,caIi,aBrorumq ; Diuinitas haberi debeat-Quibus etfi attribuerint Dei/ fcationem hi omnes, exerta tamen uoce fatentur ab uno ineffabili , ac prapotents Deos fatos. Vt potius profupcrBitionc barbarica , Diuinitas illa coeli fit habenda, quidm ex uera Philofopbia proftfla. BxcmpU,quibut probatur Dei lingularis Bc unius confeGio apud Platonem, incitius potentiam Sc autoritatcm euntia bena referat idcm,confltclU cum cunAotumquxpofsidcmusauioicni. Cap. V. SE d funi edam perfyicua,w per totam Philofophiam eius quaft flella radianda, tcBimonia , de fummo , ac naturali Deo , ad cuius appellationem mens inflin/ fiu natura corripit omncs,qua fi dijferfa congregaucris,cr fub oculos pofumt; videbis dimarn Tlxologfam.Prmpwmfy ab ipfa Ep inmide^bi coelum deifica *«« AV GV ST. EVGVB. LIB. Utr,frcixs I ii quxrcns quxnam ars frciat homines fapicntes,paruagansq; er exd/ minatis omncs,acccdcnsq ; ad agriculturam , nc hac quidem inquit nos fieri , quia non arte aliqua fapicnti,fcd natura ,er fecundum Deum, id efl, impulfu Dei , qui nos adhoc infligauit, agriculturam excrceamus.ov ytp Ti^WjCcMa cplurf \p\ tite// nalvlit epxivoiaAx yhy nC\x)pifi<r§cu .Quid enim hoc aliud cjl,quknt. quod Mofes pcrhibetfDcum mififfc hominem in terram, ut laboraret , ftidore uul/ tus fui pane uefccreturEt cum terra maledixit , ut homini fcinas , tribulos $ pro/ duceret, qiu hoc iufiit,cr jlatuit,ut omnes homines terra colenda uiditarent,nort ne fuit ille qui creauit omnia,protulitq; omnes e terra fltrpes,cr herbas, quibus ha nto uefceretur,uiueret nutrircturfVnwcrfalisfcilicct Deus , omnium rerum , ordo/ niiq; repertor-Et hoc Plato dixit,ubi de cceli Diuinitatc loqui inflituerat- Progjref/ fis , datam confitetur nobis cognitionem , er folertiam , rationemfy a Deo,qu4 poffemus prater ceteras animantes difccre k patribus, qux nobis iUi tradidi ffenL Hoc primum Dei beneficium. Nullum autem animal ejfe cui data fu hac facultas cr folertia , uteffet capax eorum qux traderentur, prxter hominem . rrecftx <A% uy-iy risio ccvfa 7rgdiJop tydixio^y o Ste? «st iKXvoii J^fKvvyivov fv/ noup . Non ne iHcDcus , rf iis qui apud M ofen ad imaginem fuam fteit horni/ ne,cicfckfeipfo f)>iritu,mentci Jj dedit,qua poffetdifcereiEt ficut perpetua fcne,k patribus filij generantur, fic ab eis , ab ipfo Dro inchoato hoc ordine , difeant lo/ qui,cr fcntire,o ' numcrarc,multaq ; alia. lUc dedit ingenium primus, er hoc infe ruit nobis, etiam primarum uocum , nominum $ , quibus res appellarentur, in/ {btutor . Omnis igitur is ordo , k quo uniuerfa pependit xtas,principium habuit i fummo DcoJDcinde eodem libro,/ icut Mofes docuit fupremum, tminctifiimumq; Deum fiiiffc cceli, luminumq; cocleRuim inuentorem, prxcipucq; Lunx,ad quam modo maiorem, modis minorem , modo apparentem, mode occultantem fefejfie/ rent tempora,dics,ct anni:ftc Plato te flatur hoc ipfum frflii k Deo magno , ut ex Lunxhac uarietate ufquc ad quindecim dies numeraremus, quod etiam perbi/ het de co Laertiiis-.Vt enim inquit,numcrare poffemus tria,quatuor, multaq ; alia, ex quibus unum numerum ficercmus,Deus jecit Lunam , «j y*j > xflx ytf G? rWJxgx.None hoc quod Plato hicloquitur,efl quod Vates diuinust Fecit Lu nam in tempora Pauloq ; inferius iterum Plato frietur datam nobis naturam perci picndi,cognofcendi,cum quo conucnit dies er annos,v tempus, Timsus k fum/ moDeo repertos: Timxus ■ Temporis, inquit, partes, quas periodos , id efl, reuolutiones reditusq ; dicunt,Dcus ipfcunk cum mundo conjlituit.Neq ; enim erat aflra ante mundum,co'q ; neque annus , neque horarum , fiuc temperatum redi/ tus , quibus men furatur genius ifle mundus . H<f c ille , prxdicans ab co neceff fario tempora, dies er annos, cr horas cjjvdos,annuasq; reuolutiones, qui ipfum creauit calum. Non ergo ccclt Diumitas crit,ut ob idk Platone , uel Arijlotele de/ ku erit deificari, fcd cius , qui coelum molitus „0 talem, ordinem dedit , quem 1 DE PERENNI PHILOSOPHIA. ta7 fe coelum habere ipftfmet tejltbas non potuit . Nety enim antequam Deus crearet mundum,mquit Ttmxus, erant anni,dics, hor<e, conuerfionesty temporum. Plato quoqs in legibus fcnbit 'j 3«<a /\ 'fiuvh’rio 7ngt9</l&' ny agili ,uas 7npi haty.&cit/H TfeAa^.-E^, ait,Diuinitatc creata, Mt rei diuinx create, conuerjio , quam numerus perfidus compleflitur. Ecce nihil clarius,coelum habere Diuwitd te m genitam, fidam, creatam. Talem aut debuit Arijloteles tribuere ccclo,aut ueri fimile cfl trtbuiffe,Quarc fi de caelo d ceret ea Plato, projtdo dignils effet, quem omnes, posthabita folita erga eum reuerentia,imdcrentuelut incoflintem. Ordini emmiUum Lune,Sobs,dtcrunt,noflimq» ob quem putat coelum deificandum , probarem ex ore ipftus, cr T i mei, quem exprefiit,non efje coeli, fcd eius, qui inuc nitcalum,cum calo tempus item,totuq j ordinem cocledem ■ Audi enim ipfum Pia tonem: Vt fieret, inquit, tempus, Sol,etLuna,et quinq; alia adra,que Plancte, fiue Errones cognominantur, ad duujionem.cr custodiam numerorum temporis fida p»nt.Qtton*r« cum uniufcuiusq; corpora Deus creaffet,pofuit inuertigines . Non ncita loquitur Platofltacerte,nibil addo ipfe,nihil concinno, ira j5^/r«S« y$b' r©', <j\?Jwh xffa 7rvTt Kto.Kasfa,i7r'iK?.lwi](oy7ct 7 rActrn Jlt{,aS ediogteryoy x#u epv/\XKuy agi&ia&y-fiovis ylyon, eriaiunecy coi luy inscstay notHa-cts 'o fhosiSt/Kiy «j-ntj 7ngiepog as. Cur igitur o gra/ tufiune Plato, quaft oblitus tui, in Lcgibus,cr Appendice legum,calum er ajka, quia doceat nos numerare,docucrunt rationes temporu,finc quibus omnia confit/ ja c ? perturbata futura effent- Et quia beneficio nos afficiunt , ficiunt nos uiuere ; alunt,fusbnent,in Deos referre uoluidiiCur o uir grauifiime non hunc cultum ai illic tranfluli]V,qui te tcde,reperit admirabilem omne hunc ordinem, Ajkoru peri odosexcogitauitfEa ftc pofita,ordiiuta,indituta,peragut curfus fuosetemos,quo ufq; autoripfe uolucrit.Hec enim omnia tu dixifli. Quare ccelum edificare non de buif\i,cuius,tetcflc,teiudice,non ejl Diuinitas illa, quam ei in Legibus dedidi, fed eius, qui reperit eam. Huic acceptam referre debemus uitam, quxfuppetit a coelo , fcientiamq; numerandi,tcmporu definitiones. Adorabo igitur horologium,fwe fo/ Uriu,quod mirabiliter modis machinis eius omnibus numerofe,dijlinguit nobis h o ros, dat rcruagcnda.ru tempora,autore, er inuentorem non alor abofEa Laertius dff erit Platone tradidiffc,ad horas efficiendas ,cr ut animalia numeris agerent om nia,accenfum Solem a Deo. Nolo igitur alium teflcm,non afeifeo M ofcn,qui Pia/ tonem coarguat, Platonem Platonioppono.Sed pergo addiaexEpinomidetcfli/ tnonia Cum de Dijs,ZT Deabus loqueretur, quod difficile de his feret defintre,Per ge modo,inquit,fuplicaf, Di js,dicq; de Dijs,cr Deabus, qux tibi fuccurrut-Facia, inquit, ft Deus ipfe nobis uia aperuerit ayctvjosbllios nyiiy H<J>HytTfai . quis «(fc cfl Deus, que cupit dc Dij* locuturus, fbucntem,ac propitiumfCertc praepotes tOc autor c? opifex toties apud Platonem Deorum. Hunc tanquam comunc prx/ ccptorem. ait AVGVST. EVGVB. LIB. V. ceptorem,largitoremcfc fapicntie inuocat dcDijs locutum. Sunt enim oculis Dif,' ut ipfc dixit,obfcuri- Progreffus inde dicit fieri non potui ffe, ut tanta coeli uatiitas, tantus orbis femper moueretur,nifi Deus ipfe autor effet,ne<p futurum unquaali / ter.Nam animatum quidem preterquam <yixStoy,per Deum, ut nos o frenderi/ mus,nunquam futuru fiuffe.Hoc tetiimonio indicat eu Plato, que dixit in Timeo,, animum datum calo i Deo animum potentcm,diuinam,ipfum femper uertentem . Ritus itcm,quibus colendi firttDijy<y de ftcrificijSypreapuos in rcpubltca,ac pri mates,nifi Deus ipfe dux fit,ncminemfbre qui doceat . ccM.' ifon 9toS vepvyoho.Quis deus ijle dux hominibus ad pietatem f Vera autem di/ xit,diuinifiimc(fc efr locutus ■ Nam nifiDeus docui ffet, quem colere homines opor teret, que religio, que pietas effe deberet,nuUus unquam homo ditium aut . Hoc Flato appellat /ai ytsoy KVfidn(tfoy,tJUximum,precipuu:ad quod cognofcctt dum,ZTcommonfkandum,pureq; exercendum , opem Dei putauit nece jf oriam: fmc qua,magna mortalium pars peccauit in eo -Potirem 6 cenfet Plato tendendum ad diuinum pulcherrimum'^ ffetiandam uifibdusm generationem, o<my nvSfxi/ •wj&tef KofiJlki -.quantam dedit hominibus Deus afficere- Generati enem uifibdium dicit de luminibus calefrtbus,que e r generata fatetur,®- perfbi cua,clara<fc hominibus, ad quorum generationem eundum Jit oculis animi,confidc randUyCognofccnda,perfficienda eorum pulchritudo,Id enim Pythagoras mone/ bat,(piAooroepei roy ovgecroy bf&y , Phdofophare,calum contemplans. Et no/ fler id contemplatus,Coeli enarrant gloriam Dei-Hocif; teflimonio, er coelis geni tum,fiucfatium,pro filetur,!? fitium ut ipfum homines contemplarentur . Qtj it enim alius Deus is,niji uniuerfalis ille , cuius magnitudo capiens omnia non reci/ pit plureSyCT quem naturali confenfu adiuramus,tejlemc]i uocamus,tanquam ex/ au£entem,accipientcmq; omnia,cr ubiq; prsfentemf Apud PUtonc multi, nomine diuinoappcllin^cd unum efle fingulircm.&incftl' bilem creatorem omnium, at<p moderaiorem. Cap. V L pXhii omnibus licet in hunc definire modum,ficut in furis literis eft uerus De/ *^us omnibus adorandus, fu fficiendus,colcndus, pater, inuentorq -, omnium : funt Dij minores, id efr. Angeli , er uiri fantii , qui e r ijdem Dij dicuntur:funt Dif filfiyid ejl,nihil diuinum habentes, fed nomen tantum Diuinitatis, inane, ficut ido/ ta,que Dij dicebantur, c/ D emones uocantur Shuduim quod cjl nomen DeuetiS apud Platonem , ceteroscpPhilofophos tale quid inueniri: Primus, ac uerus e/ ternus, ac fempitemus Deus, Deus ante mundum , mundi , Z? cali, er tempo/ p oris potendfiimus conditor-.minores deinde Dij,fmc natura diuinum quiddam, fi/ mleq; Dei habentes fiue opinione humana , er confuetudinc,Ucentiaq ; Poetaris, quorum interdum Philofophi tcflimonijs abutuntur . Prima Diuinitasfola fempi/ terna apud Platone, er fola uera-Eaq; efl,quam ineffabilem in Timeo,crcatrice<ji mndi,ibi er in Republica,multisq ; alijs locis pronunciauit. Principiis, mediis, fine in Epiftolis;Summu Bonis in Republica .'Secundis Diuinitatis genus ei multiplex, Cadei DE PERENNI PHILOSOPHIA. **9 et dico muldplex,ut nihil non fit ei Deus. Tribuit enim ccelo,terrX,dellis, mundo, terrx,dxmonibus,animx,mend, hominis, dudnitads nomen . NaminTimxo,ubi caput,prxcipuusq^ fermo de creatore mundi, fummo De o,nominantur alij Di j,ab Olo magno Deo futi . Quin etiam funt ibi Dij D eorum, idefl, Deorum fatu orti , Ibi Terra,Oceanus ejl Deus,Deus etiam ipfe fenfibdis Mundus. Siit alij multi Dij. In Philebo Deo uoluptatisVenus. In Charmide Zamolfis rex Thracum , idem ejl Deus In Phxdro Mercurius Trifmegijlus,qui ab Acgyptijs dicebatur Theuth,eft Deus ex antiquis Dijs.Ejl Deus D xmonium Socratis in Alcibiade, in Legibus to/ tapene diuinitas,ajhrorum ejl. ibidem parentes d jUijs pro Di js haberi iubentur. ll/ lic mens humana ejl Deus,ajfociata anima, qua er ipfa Deus fit omninoq j uana, ac multiplex D mutas apud Platonem, ut nulli firme rei inuideat hoc nomen. Sic Marcus dixit,Deum te effe fcito.Et ueteri prouerbio,Homo homini Deus. In fepti mo item de Republica,ciuibus iudis,qui ad infulas beatas abijjfent,iubct Plato mo limcnta engi,er publice facnjicari tanquam Dxmonibus,fi minus, tanquam bea f tis er diuints. quod in religione nojbra iujlifUme jit fandis crdiuis.ln fexto de Re public a,Sol ejl Deus,natus tamen & fidus a fummo Bono, er datus iUuminan/ dos oculos,mfionemq; faciendam, quemadmodum ipfum B onu fummu ad illumi/ net mundum intelligibilem.Socratesiurat in Gorgia,periocu, hIt op Kvvct,7efJ aiyvmrfi p dioy.Per Canem,Deu Aegypdoru. Et in Phadone, Efculapio Deo gallus facrtficaturiln Sympofio,no Dionyfiusfolu,fed etia amor ejl Dcus.tm tf>ot n thAhkovtoi ovfs,xff4rocro\jf(u tka. Amori tanto, ac tali Deo,nullu Poetant nufiaffe.lbiqipafm Amor ut Deus prxdicatur prxdicatur antiqui fimus, prxtio fifimusqi Deorii . Ibi quo<fc ex Homero mojlratur Ate,id ejl,noxa,Dca.Vt^ om tua bona accepta referuntur Amori,ud Deo, in Sympofio , fic Corium deificatur. Ut bonorum autor,in Legibus-Amor autem non ejl Deusjcd cupiditas uniuerfalis naturalis, utc<xlum,inanimatu utrunq;. Eodem libro Amor, non Deus,fedDxmo < jl,medius fcilicet inter humanam, diuiitamq £ naturam. In Timeo quoqi terra rfl Dcoru antiquifima.ln Cratylofuntiuxta Grxcos et Barbaros, SolXnna, Adra, Terra , Ccclwm,Dij. ibide funt alij prxter hxc,quidam Dij.lbidem omnis uir bo/ tuts,feuuiuens,feu mortuus,ejl Dxmon . In Apologia,Socratcs Solem er Lunam Deos putat,ne a uulgari pietate diffentiret. Ut quarto de Republica Apollo rft De us interpres, in medio terrx, in umbilico. In Timxo funt tres Dij,mudus idc uifibi tis,mundus inuifibilis,qucmipfeuocat voyfcp-.TimsusLocrenfis, ivtdcevsKop, mundum exemplarem, aut archetypum,id ejfldcam mudi , quam ab xtemo Dcut ipfe conccpijfet,tum ipfe opifex Deus.Quanquam diceret Philo iUam mundi I de/ m , mundumqi ipfum archetypum , non aliud effe, quam ipfum Verbum opifex mundi . I n Critia, qui liber mox fequitur Timxum,orat Timxtts Deum iUum ,qui olim re fidus effet,nunc autem uerbo, id ejl, ipfum mundum , quem olim re ucra Deus fecijfet,nunc autem uerbis creadonem eius defcripfiffent,quafi $ eum, loqui »70 AVGVST. EVGVB. LIB. V. iofeciffent. Eodem libro funt Dij,qui olim inter fr partiti effent omne terram,nm ex contentione, V ambitu ,fcd, ut fis eJl,Dcos fctre Decoru Jibi quenq; er homi /. nes uclut grcgcfuum duxijfc,aluif]e. Ex his aut Dijsfunt Vulcanus er nineruxa U>i$ efl, quod* -r 9c» (po<rie\.ns i 7io>Axeyivs.xi in multa fecula Na tura,ucl Stirps Dei perdurauit ■ Ad poftrcmu ibi cfl,9tcidtip (tvs,Dcus Deori lupiter,Nodrx liter* dc fupremo dcq-Dcus Dcoru dominus locutus efl, Ag no/ (eunt igitur et ipfe querulam Deum D corii, id e fl,conditore,fatorcq; Deoru,<y rt gc, ut ibidem etiam afferit Plato.ls Deus Platone tcBe,qtu prifea ab Aegyptijs au dita, fed xui longinquitate dcprauata,fepenumero memorat,Dcus Dcoru, comto/ catis omnibus Difs in calo dtffcrit in medio multa, de genere iUo dumo corrupto , diluuio eos perdere decernes Quod nojlrx quocp liter x tcflatur, fed incorruptius, er apertius. Loquutus efl etia Latinus Poeta a Grxcis audita , qui ea a Barbaris ac ccpijjent. In nojiwtjj literis inducitur,qubd Deus quaft cii alijsDijs fu locutus: Ve nite igitur dcfcc/idamus, creo fundamus ibi lingua eoru:E)\ igitur apud eos Deut Deoru is,qucm in T irnxo ineffabtlem,cr inexplicabilem confeffus efl, nominatefc rwm,non habens hafienus aliud nomen, loucm,ut[xpe d<flum,anttquifiimum Dei neri ac fumminomen.De quo etiam Homerus induces unu e Dijseum affantenu- a TTCtTtf H(CtTl fl KfOVtcBt) V7l«Ii ‘ 6 genitor nojler Saturnie,rexq;fuprcme. 3 Supremum imperantium uocat,quod Theologia,Rex regum, Dominus dominan / tim, Et Dominus Deus Sabaoth,id cft,cxcrcituu c<xlcfkum,ordinu , legionu cale ftiutn.Quos tUt promifeue Deos uoiant,nofbrxUtcrx promi fcue quide Angelos, fed er Kt/giOTH7x5,ifso-(Xs,^gcus{,dominationes,poteBatcs,thronos:quod re prxfentat illud Homeri a uetufti famis feculis ucnies, k puerf xs.Xd enim efl KVfti IPSydominatio, nfuco^dominator-Dc hocipfo etiam clarius locutus alibi Home / ruSyinducens ipfum Patrem dicentem: owoptyii 7i^xr a iri 3ioip, H/ri cobfyimp Quantum ego,prxcedo diuos,prxcedo homines^. Sic fit pcr\\icuum,tamctfi Plato diffundat nome Diuinitatis in multos , eum tamen idfxpe iocando ficiffe,cr quaft poetice. Nam Platonem perhibet mediu inter poc tat,CT oratores incedere, tum eum aperte fateri non poetice folmfed naturaliter unum fupremum,maximu,Dcorum hominumqifatorem,ac Regem. Et huic ope/ ragrawfitma tribuere, creationem mundi,omniaq} maxima ponderis opera. Nam I ouem effciUu ucrum Deum etiam Paulus demonfhrat ex Arato,qui dixerat, louit omnia plena. Et quod genus eius fumus:Huius enim genus fumis. Hxc dixerat Aj ratus dc loue,qucm ucrum Deumfa quo genus ducamus,cr in quo uiuamus,Pau / lus interpretatur. Errabant quidem attribuedo facrofandu Dei nomen tam uanjfj CT indignis rebus, fed apud Philofophos,faltem Platonem . Nam de uetuflioribu § (darii cfyeflucrior fenfus. Eadem peccat Ariflotdes,du ceelo,jlcUisq; tribuit Dis wiment. D E PERENNI PHILOSOPHIA- >7« mnitatem,edd atemitatem,adeoc^ calefle corpus deificat, ut omne genus laudis in ■ipfum effundat. Et ut eum arguit Marcus Tullius, licet in perfona Epicuri, <Juod in tertio de Phdofophia libro ( qui nunc non extat ) multa turbet, modo menti tribu/ ens omne Diuinitatem,modb quendam alium praficiens mundo,ei‘ jj eas partes tri huens,ut replicatione mundi quadam motum regat, atq ; tueat ur,T u coeli ardorem Deum dicat effe, non inteUigentc,cctlu effe mundi partem, qua alio loco ipfe defi/ g narit DeutHoc ergo cogt eos ineo flantes futffe,etin re certa nihil habuiffc,q,pro ferret- Aut fi boni cofulamus, crfvrtaffe melius mente coru interpretemur,dice/ mus eos ultro de itero , ac naturali Deo multajocutos, multa naturam ignaris ex/ torfife. Ac tamctft uaga fit Dium itas apud i Hos, effe tome ctid uera illam,ac fingit/ lare, quam er antiquitas fuggerebat, er natura.Na I oue, ut fuperius,ucrii dium, ac naturale Deu, non fibulo fe, er poetice Platone cr Ariflotcle cum multis alijt fmfiffc,apparet quod eu Anflotelcs,utnoflra Utera, locat in uerticc mundi, cuius per omnes mudi partes tendat immefa, cr indefidgabdis poteflas. Plato aut de eo dicit in Cratylo,quod duo nominalibus eti uocat <fi*vx © </Ur, cottiunda decU rant Natura Dei, qua putamus omnia fieri,et peragi. Neq feni effr nobis, et caleris omnibus qui magis autar fu uita,quam is , qui princeps er rex efl omnium . H ac Plato, dicens de loue,certe fendtilkm uerit Natura Deum, Principem, Regcmq; onrniii, Caufamq; uitc,ut efl in nofbris literis.Quodq ; magis admtrabcre,quod iit /Uiularum inuolucris dicitur, louem filium effe Satumi,audi quomodo id interpre tetur.Hur , inquit, filium fuijfe Saturni, contumcliofum jlathn uideatur audienti: wAoyoy (/ItiiiyoJtoSTtviiS (Atxvoicci Inyorty i]vxi roy Jl'ut: Radonabi/ lc autem r/t, magna cuiufdam Mentis filium effe Ionem. Nam inquit,cronos deftg nat quafi puri $ imam , incorruptdq ; mentem, cuius filiam dicunt louem. H ac iUe. Dcdarauimus autem fuperius prolem Dei uocatum louem, qui difius efl ab effendo: ipfe item Rex cr opifex mundi, ipfeomnibus imperans, ipfe uita omni/ tm,ipfe rex bominumq; Dciutiq^ficut apud nofhros. Affice edam, an \upiter,CT Mens iQa apud Anaxagoramfmt idem. Mentem autem probatum efl fape,ejfc fe eundum e tribus, effe pofl fmrnurn Bonum, effe eam, quam l itera Hcbraoru Sapi tntiam, A egypdoru, er Hebraoru Aoyey,lnterpretationem,aut Ratione uocant , ^nomina ob creationem mundi- loui teflatuscfl in Cratylo,quo<Lfit Caufa uita,Prin eeps cr rex omnium.in eodeauti libro de Mente, quod fu ctvrolcfcthtof irturrx KOcriiSy <Pix rritvroy iocy , impcratnx,omnia exornans , per omnia pertinent • Eade paulo ante tradil-lte Laertio tefle uocat creatori mundi Plato riy, xitioj/, MentiyCaufam.Vnus igitur, ut uidcs,efl atq ; idc, tupiter atq ; Mcns,iUc Rcx,Prin cepsq ; omnui,Autor,lmpcrator,exomansomnu:ficut dleCaufauita, ftcifla per omia comeans,et pertine t,quod Pythagoras dc Deo, per omnes mundi partes in/ teto dixit, ex quo nofki animi carpcrctur-Eccc idc hac omnia, tupiter, Mi s,Deut, Caufa,quia tendunt per omnia, regnantperou regunt omu.Superiusiti uidjfii, j T&yittff *7* AVGVST. EVGVB. LIB. V. noptay «tftoy Toy Stoy, omnium autorcm Deum.Confer louem in Cratylo tS/ ftoy ■? lny,«gX.ovfx JScurihix rxy mxrJuy.Caufam uitx,Principem, Rrgoj» omnium. item Mcntcm,quodfu ctvftkp tcfoop Mcc wavfay Uiiy,\mperatrix,per omnia commeans. Ecccfunt idem Deus,Iupiter,Mens, Autor,qui in EpiftoLtfeci da extat , habet patrem,crgo ejl filius:ZT i* autor,teile Laertio, eft Platoni mun/ i lama opijtx-Ex quo cfficitur,ut quicquid iUi de I ouc loquerentur,de fummo Deo fit di flum,licct indigna Deo multa , ut poetarum fuit error , ad fuum arbitrium de Diuimatc fingcntiu.A Platone rcpudiatx,ab alijs aUegorice interpretata, quibus nift allegoria fubfit, ut ait Palephatus , omnium mortalium impi/fiimum confiteri Homerum neceffe fit-Sed C r apud hunc,CT alios omnes Trifmegiflum , SibyUas, Orpheum deprehendas fibulo fa mijla ueris.Nam c r populari confuetudini non f nulla dabant,ut apud Platone uifum, cr fibrae fapientLe, de rebus grauifiimis dif/ ferentes, it em fatisficiebant . I taq; cr ueram , naturalemq ■, deprehendas apud eos fapientiam, cr Yurfum populares, aut poeticos errores.Nos autem dicimus ab ini/ tio mundi natam uerita t em, qux ex certa Dei confpetla prxfenda habui ffet initui, P er omnes deinceps xtates dcfcendentem,fuiffe magis deprauatd, remanente fem per aliqua luce:Solas autem apud [aeras Uteros incorruptam effe ucritatem. De fummo Deo, quem fummum Bonum uocal Plato, affirmant ettm rerum cun&rom coelo ac terris autorem, a' quo rebu* omnibus adfiielle. Cap. VII. «Ei omnium nobilifiimum,ac prxclarifiimum ejl tefUmoniu de fummo Bono , de ^«juo mira , cr ex intimis Theologia myRcnjs eloquitur in libris de Republica Plato, cuiufmodi apud Thcologos,prxctpue Paulu,multa deprehendas. Hic Plato fupra mortalitatis conditione fublatus,tranauit coelos mente ,C T ad ipfam fummi Boni regia progrejfus, uidit arcana Dei:uidit ineffabilem fummi Boni dminitatem: iddit luce cr claritate maieftatisfux, totum illuminari fupemum mundu:uidit eum Solem creajfe,omnium rerum uijibiUum cr inuifibiUum i tutorem fuijje:in eo om/ nem ucritatem effe,omnia boiwrNof autem rejpetlu Diuorum , qui propius eum intueantur,tanquam in carcere ej[e,inter umbras,cr fmulachra. De hoc ipfo igj/ tur fummo Bono , cr I dea Boni, hxc loquitur in fexto de RcpubUca. Hoc igi/ tur, quod ucritatem prxbet rebus , qux cognofcuntur , cripft cognofcenti dat uirtutem,ldeamBoni dicito effc,etiam faentix,cr unitatis caufam,ut qux cogno fcantur permentem.Vtraq; autem, qux ufq ; adeo pulchra funt, id ejl, notione cr ucritate,fi quid aliud pulchrius exiflimaucris, rctle exishmaueris. Scientia autem CT ucritatem ficut rctle lumen cr uifmem,Solarem,non autem ipfum Solem ere iere retium cfl ftc iflo quoq ; loco,utraq; effe icyc&o%iJlri,id ejl, fbnilia ipfi Bono retium ejl:Bonum autem arbitrari utrum eorum, non retium, fed , tri pufoVa C Ti/erfwj/ -? zyc&u Ifty , adhuc habitus Boni magis hoiurrandus ejl, inaudi , tam, inquit, dicis pulchritudinem,fi fcientiam quidem cr ucritatem prxbet, ipfum sUtcm cflfupra bM pulchrvudmcf.Nequc enim dicis effe ipfum uoluptatem.Bo/ Jf nstuer/ D* PERENNI PHILOSOPHIA. »n ixutrba,inquam ego. Sed fic magis imaginem eius contemptore. Quomodo f m/ quit- Solem his,qux uidentur,non fotum probae facultatem ut uideantwr,reor, fk teberis,fed &■ ortum, & incremcntum,cralmentm,<uu tomen res ipfo nata ip fenon fo.QM fieri potejlfwqiut.I taq; etiam his, quo nojcuiUur, non folm adeffc i fummo Bono,ut cognofcantur: «AAaG?To t ]yxs rt <& ovo-ixy ira' txu Wttvroh 7Tfouvxs,ovu oi/a-tx s orrofli aycc8i,a}iC vrs wrtxjyx s3! ov/ ttxs TTfitrJ&ux ngu. Omptyorros: Sed etiam creffe,cr fubRan / tum ab iUo,eis adef[e,cumipfum Bonum non fu fubftantu , fcd etiam excedens (i tpra fubftantiam, dignitate cr uirtute. Hui,inquit cum rifu Glaucon,Hacules di uina excellentia. Tu inquam ego caufa es, qui me cogis /ari , quo de i pfo mihi ui/ icantur . Nequaquam abfiftas nifi quid, fcd ftmditudmem de Sole reliquifti ■ Re / \inquo,inquit , fepe. At ne minimum quidem relinquas . Etfi multum jici,in quit, uauntamen quoad fieri poterit, in profens non relmquam. Cogita igitur, inquam tgo,ftcut dicimus, ea duo exiRere, cr imperare, alterum quidem tov vovrovyi ueve 'Tcstsu. Tmov,TQ<P ocv oyocfcvftvxyM ci/{xi/ovemuy,<Ad£to<rot <ro / Cpi^urSxt BrtfiToovoixx.ccto.' vy ty&S rxirra. <Anfx u<Ai bfajoy , von/ Toy , Generi , cr loco intelligibili , alterum uifibili , ne dicens calo , uidear tibi a&ca nomen cauiHari. Saltem habes has duas fpecirs,uifibile,intcUigibilc Hac c T id genus Plato- Nouiftimcq ; quam ideam B onidixerat, uocat -f ivxvlcs if/ £14/, Principium Vniuerft. infeptimoq ; , quiflatim attexitur dextro , deq; eadem teeflfermo, hoc infert . Hoc tgiturftc mihi uidentur . I n intelligibili nouiftima cjl Idea Boni,uix'que ea uidetur • Vifa uerb con/idcrandum eft, quod fcilicet hoc fi omnibus omnium reflorum , cr boneftorum caufa : er quo in hoc uifibili tu/ tm cr dominum Ens peperit . In intelligibili autem , hxc domina eft , quot • etiam ueritatem,cr mentem probet : cr quod oportet hanc uidere , qui pruden/ ter aut p riuate,aut publice udit agere. Hoc Plato de idea B oni,quo quidem ma/ g is ad uerbum,oratione Grocanica, non Latina protuli , ut dogma ipfum magis duceret. Hic ergo effudit cale Rem, aureamq ; orationem , adyta Diuinitatis apex fuit. Confert Solem, cr ipfum Bonum , proponit duo regta , duo genera rerum . Collatio prima Solis,cr Boni , quod quemadmodum Sol efficit ut omnia uidean/ tisrcorpor aliter, cr in hoc corporeo uifibdick mundo, fic fwmmum B onwm,in re/ g no mtelligbiti, fwe tnuifibili , Lcrgiftimam fu£ claritatis ftxrgit lucem . Hxc au/ temlux,noncorporca,inquit,eft, fcd inteUcftualis, fcientix, fapientix, cognitio/ tionis,Quia idea Boni,ucl ipfum Bonum,cft pelagus, cr locus fapientix, eft afy/ lsm,arx totius fapientix,eft ratio uniuerfalis . Qui hanc uidet , uidet omnia . A b bac autem uaftafapientiiyomnem mentem intelligcntcm manaffe, tum omnelu/ men mentis,id eft,cr ipfamfhcultatem,uirtutcmq; inteWgendi,qux eft ipfa mens , . ab eo infufam,tum donari fapien iam , notionemq •, omnium rerum dicit, ld ftj enim (Umor* noftrxtitcrx, sintiUo nihil nos pire pojfe; cr, Ligum uitg f his. #74 * JLVGVST. EVGVB. LIB. V.' bts,qui apprehenderint etm:(j- Jlwmina de umtreeiut fluent aqua uiua.Btipfh liocatus ejl fapientia,ratto,fbrma. Hic onrm Unquam infi u Idea contundi bonA Duobus igitur modis potejl 'mteUigi quod det bis , qua cognofcuntur , V cognot fccnti uim potcflatemfy intclligendiiaut fctlicet friritualiter , er mentaliter, quod ipfe mentem crearit,cr tam illuminetiaut refert ad mundum fupemumfm quo rt gnet fummum Bonum, immcnfa claritate fua dans illic fe magis con fricabilem m tuentibus, qui jecit eos, ut intueri , er cognofcere eum poffent. Secunda , quod quemadmodum Sol dat lucem , fkcit uiftoncm , non tamen c|l aut uifio , autfrarf* lux, Jic fummum Bonum, non ejl ipfa cognitio, radius, aut mens cognofcens, fei maius. Tertia, quod quemadmodum Sol dat ortum, augmentum, alimentum u it fbilibus, ipfe autem non ejl yvna-ii, generatio, res fida, fic Bonum, non foluM prxbet rebus, qua mteUiguntur,ut intelligantwr,fed er ipfum effe,cr fubjlantiam Ipfum autem non ejl fubflanda,fed maius er melius, dignitate er poteflate ultro fubjlantia. Quarta, de imperio, quod quemadmodu praefl huic mundo Sol , ©» imperat, fic imperat ipfu B onu mundo intcUigibili. quo loco cit Plato fiatuat duo regna, duogenera rerum voHToy,bg<rrby, aperte nofeitur fenttre,cr innuere, rt, - qua fummtis Paulusirct ty roji ovgftvois , ngu rx *w i yHsrcc epcercc <S rS edfccrxiQuafunt in cadis, w qua m terra,Vifibilia, crinuifiMia. Itaquequo Philofophi appellant vomet , intelligibilia , id ejl, fola ratione er mente compro benfibilia nojbn inuiftbilia dicunt,tumquia corporeis oculis,corporecarentia,uide fi non poffunt,tum quia funt in loco, de quo cogitari potejl,uidcri non potejl: Edi quia mteUcdus funt er mentes. Qua autem fint ijla inuilibilia, Paulusipfe docet, Qatimfubdens:@ tol «operet t m $fcvot,UTt xiftorvnS,U7\ tm * jverteu . Inuiftbilia, inquit, ftue throni, ftue dominationes, Jiuc principatus f fiue potejlates-ln hoc etiam primum adnumerauerat ipfum Bonum D eum,d icens Chriflumcjfe imaginem liStv vi ecogccJrv, Dei bmfibilis . Quare cum ree oohtcJ, idejl intelligibilia, fmt inuiftbilia , hac erunt ipfe Deus er omnia genero Angclorum.Vtq; Paulus de his ait , vet rsivrx <Al «vri, t&tiis ctVToy vert sca, Omnia hac per ipfum Verbum fida funt: fic Plato dicit, Bonum ftciffc hacip fa inuifibilia , intelligibilia , quibus dederit ipfum inteUigcre , C7 intelhgi , ipfum iamen effe longe prxctUenlius iths. Sic er Paulus muit,ipfum anteflare creata d la.Aitq ■ Plato veritatem er nodonem,qua illicognofcunt,e(fe pulchras, fcd longe pulchrius qui dedit hac ipfa. Sic conferens ipfum cu duabus rebus pulchris, fciew ta er ueritate,dicensq j ipfum effe ucnerabilius,jitctur effe «phya voy xo/aAoj, inejhmabdc pulchntuJincm,Sicfupra fubjlantM. Ite affirmat cum ereaffe Solem,' effe omnium rcru principium, ereaffe Dominum lucis ■ Sunt item apud Platonem duo regna,uiftbile,cr vomby,intcUigbiile,fiuc fr&itualc , ucl inuifMc . Duo gr/ itera rerum,bfxroy, vorray-Sic etiam mroy yivot yctp tctsos , Ges inuifibi Ihjocuf intcUiffbilis. v idebia autem Ime locum inteUgibilem apud eum, effepa * trua t> E PERENNI PHILOSOPHIA. irum eceleUem, regna bcata,ut declarat exemplum 'm feptimo de Republica,quo fingit habitantes in terra,quafi in fubterraneo fpccu effe, qui i pueris affuerint i Ucuidcrein pariete fola rerum jimuLtchra ab aliquo lumine reprafentata:Sic nos inter umbras effe,ueritatis autem campujierasfy res,uera bona apud fuperos e ffe, ubi ejl idea Boni ■ Eodem libro dicit , ^ </C eu/a cui&Gctny ty 6t«y Tuy ceree, *S ‘a*f/ Wny 'ft/yus ccro<Aoy,bfcenfumadfupcra,rcrucfc fu/ femorum contemplationem,ef[e animi afcenfum ad locum intcUigibdcm. Quod fi quis contendat Platonem, ideam fummi Boni, aut ipfius Boni in uniuerfum fen/ fiffe non Deum quidem, fed uniuerfulc totius Bonitatis , quaft uniuerfale ffcciem, ficut humanitas, multaqj id genus uniurrfalia:Ecce tota oratio reftllct eum. Nam uniuerfalia nrcj; gener ant neep gener antur.at idea fummi Boni,genuit Sole: Tum ipfa ejl dominatrix in mundo intelligibili,in mundo mentali ,ucl muijibilt, ficut Sol in hoc mudo,quific det nafci,effe,augeri,ali,uideri fenfibibibus, ficut inuifibiltbut ipfa Bonitas. Domjj fi Sol caufa ejl rerum uijibilium,partus autem ucl creatus ejl ifummo Bono,ipfum autem fummum Bonum, pe perit alia non indigentia Sole, et ad qua non fe extendit cius potentia, utiq;jhtctur Plato quod diuus Paulus,pcr ipfumfidauifibilia, cr inuifibilia:quiaftcit Solem caufam ui/Mium , inuifibilk quqq; ipfe crcauit:fvat luces quafdam , quadam lumina , dedit eis fentire,nofJe. Ipxji luces in noitris literis uocantur.Et per AUegoriam,non proprietatem , cred lio lucis,fuitcreatio ipforum. Deinde idea bonarum rerum non ejl nifi Deus ipfe exemplar,ut Philo ait,cr idea omnium ldcarum,ldea maxima,id ejl, maxima u io,maximus logos,uerbum,fbrma,rado, exemplum, Mundus,ut idem Phdo per/ ‘bibet, vo>tJ<>s,tnteUigjbtUs, plenus rationum, formarum fapientia , f cienda . H at omnia fim fu Plato . Suntq; hac nomina fummi Dei apud eum plena Theologia, •lPccyetlloy,i</ltcc *? ccy cellis JicenMvs *r voht' y'hvvS Kj^in-s ,viy «amji yw ruras, initcaM pl tHrncs,nfl necr^s XfXfi)icq>' »1 ‘cMCWf yiyyucrKOfx.iyois,Ipfum Bomm,\dea Bom.Rex generis er loci imi fibdis, Genitor Solis,Vltra fubfttntiam , Principium uniuerfitatis , A quo ejl effe cr fubfatntta his qua nofcuntur. Denique qui genuit jiue creauit Solem, fibi ccrvJ Myoy,proportionatum,ut fic loquar , quia cr ipfe Sol ejl mundi inuijibdis . M quibus ejl tota Theologia,omnis fapientia. Platonem fateri Deum ommum bonorum nullius autem mali amorem, optimum, pulcher. rimum, ucridicum. ProJciTedtrcpurnat , &cafttgaii. Dogma de Bomtaic , fumpium cC- IkexTnfmrgiRo. Cap. VIII. ■pjKuif quoque locutus ejl de fummo , acfmgfiltri Deo , in fecundo de Repu/ Oblica. 1« quo agnofees ea, qua proponit th Timao,de Creatore mundi, ac B 6/ •nitateeius,cr item quod fuperius iit fexto. ibi aperte fiteturm Deofolamboni/ tatcm,autoritatemcfr bonorum effe. Irt illum mala ulla accepta referri nec debere homines, nec pojfe, loquens m hunc modum : kyc&os oy* $ws tu orrsrt, Hik /Anfioty oCfui:Bom profitlo ejl Dcus,idq ; confitendum ejl . Nihil c . , f x item AVGVST. BVGV«. L1B. Vi ? item quod donum cjl,cflnoxium,Ergo quod non cjl noxium non nocet. Sic quoi non nocet,non afficit malo, ne mali quidem fuautor.Ejl itemipfum Bonum,utilet tciTicy «foc \v7ifxyiccs:cau[a igitur ejl ftlicitatis,rcrumq; bonarum. Non ergp omnium rerum , caufa cjl ipfum Bonum , fcd bonarum tantum , benctp kabcn/ tiumMalorum autem autor mimme.Non ergo D eus cum fit bonuf, omnium catu fa fit,ut plerique loquuntur fcd cum quadam det bommbus, aliorum nullam ipfe afjirt caufam. Longe enim pauciora nobis bona, quam mala funt. Ac bonorum quidem neminem altum fatendum cjl autorem: malorum autem alias quafdom qus rcrccaufas oportet, ccM’ cvTop 6toy,non Deum ipfum. Nouifiimcq; addit:Ma/ la,\nquit,Troianis illata, aut Pelopidis , aut omittendi i ea referre in Deum uti an torem,aut fi d Deo profida fuit, 'meruenda efl b is,qui hac dicunt, ea ratio,quanj nos item uefligamus, zy dicendum quod Deus iujla zy bona fecit :kis autem pro / fuit fccafligari, fcd quod uelmfcri fmt, qui luunt pccnas,aut quod Deus hac frc( rit, poeta diccrc non cjl concedendum -Sed ft diceret, cis cajhgationc opus juiffc, uclut nuferis,quia mali effent,dam es autem pocnd,<bcptAiuTo inseri &ti,bc/ neficio afjvdifmt d Deo , permitti debet. Malorum autc alicui autorem fuiffc De/ um dicere, qui bonus fit,ommno prohibendum cjl lgitur,inquit,omniumdicemuf Deum autorem fcd bonorum.Sic neque praJbgiatorcm,f.mulantcmq ; uariasfigt r as Deum dicemus. Nam mutare firmam Juam in peius eum nefis efl.dcM.dt 0 7« t i fhivrivTH a pisatu . toci/tm y%y ros hkisk «yrro A yofxpccs jo-\oi b Sibi. Atqui & dcus,zy omnia, qua funt Dei funt undequa que optimaltaquc minime uanas figuras fubcat Deus.ltaque cum Deus fu cis tot Ki KtcAAisoi © Kfisoi,ut apparct,pulchcrrimus, v optimus, nefas efl eum ad peiorem conditionem defcendere Dcniquc concludit in Deo nullum effe mendaci/ umiKotuJ^u xg<x o Stbi «r Avy trrt tfya (c? iy Aoyaj-.omnino igi tur Dais fimplex zy ucrus uerbo et re Hac igitur omnis pradicatio,etfi in omnes Deosaqualitcr,ut Plato fortaffe fenfit,tcndit, ex dogmatis tamc ausapparet,pro prie,ac primo in illum congruere, quem ideam Bonitaus in ipfis de Kepublica li/ bris dixit: zy cuius bonitatem genitricem mundi fitiffe confitetur: quaq; cum funi tna effet , fecerit mundum pulcherrimum , cuius pulchritudo non aliam habuerit caufam, qudm ipftus opificis pulcbritudincm,ac bonitatem, ut cui non placeant ni ft pulchra,ZT optima, cofy omnia creant firmofa, pulchra, utilia ■ proinde dicit cum M ofes ad unamquamq; rem creata uidiffe eam effe bonam. Ad pofhremumcp uidiffe eunda , ey eccc erant ualde bona ■ Excluditur enim, c r exploditur etiam abipffmct Philofophis, turpifiima Manichaorum infania, aliquid mali effe i» hoc mundo, quod ab autore mundi habuerit principiu , Quod iUt uitare uolcntes, in aliud ab furdiuscccidcrunt,in duas partes fecantesautoritatcm mundi creati, ut aliud d B ono, aliud d malo principe fu fidum -Sed quoniam confitentur omnes,ab uno fidum totum rerum Naturam, dicenda efl undequaque bona ■ Mala autem aj> ingenio DE PERENNI PHILOSOPHIA. »77 ingenio humano, que proprie mala dic antur, habere orignem. Ac diuinitus e tum Plato, (kut item in Gorgia,clamat,fi quid cui acciderit mali, profui ffe dare pccnat eum fhtendum elfe. Nam in eodem libro fepe affirmat,? up ? rev x<Ai k t* a$xi KXKiOjj : Peius e ffe inferre muriam, qtum pati.E t o JltJlbvx», puyisov kxkov i wx/iixyn wovHficct : Dare panas, ejje liberari a maximo malo,nempe a fcelere.fic nunc eadem afferens ueluti diurnus Theologus ,fi quid cui mali eueniat,quod 4 Deo fatearis accidijje , reuocandum effcad bonum , quia melius fit caS\igari,qum permanere in fcelerc:Poflts,inquit,etiam fi iujlus inter/ ficitur,fi patrimonio multatur, ftuedahs uirgo uitiatur , non referre hec mala iit uoluntatem dmnam,fcd in iUorum,qui faciunt, prauitatem, qui panas tamen dan tes,uel in hoc mundo, quod Troianis ob adulterium accidit,uel alibi,proderit cis , C T omni mundo,dum fcclus expiatur, quod bonum e fl, cum iuftitia redit infuum locant. Q«je etfi nocent cajligato , prodeft tamen ahii , quia I abes elui , de medio tohi,pulcherrimum efl. Hic firme Plato , afferens tum nuferos appellandos non e ffe, qui dent panas, quia fcelus eorum expiatur : tum hanc uoluntatem non effc redi m Deum refirendum,ut cueniant mala,que diluantur, ucl qut debeant eo/ ronareiudos, quibus meUus fit pati quam inferre iniuriam ■ Neque enim De ut quenquam beneficio afjvdurus noceret : alteri decernens caRigari uel flagellari , iudum ab mudo,ut is afeendat ad triumphos,ihe defccndat in Tartarum: fcd in Deum non funt referenda, tanquam ea nolentem , fcd conmucntcm . I nterim ta/ men melius cfl pati,qudm inferre imuriam:er beatius efl dare,qmm accipere be/ neflciimuu dixit Dominus Icfus . Sic tria diuina dogmata funt hic apud Plato/ nem,nrcorTCop ccrtopfbp Stilp,«AA ccyx9u )y. Omnium Deum effeautorem, omnium rerum bonarum-Bonum autem cr Ens conuertuntur- Item omnium ma lorum xyxffioy,non autorcm.Tcrtiumfi malorum autorem dicas, id efl, non fce lerum,non uniorum, fcd poenarum, cadigationum . Prodeffe poenas has perpeti, fj quod hoc fuit diuinum beneficium, effedum te meliorem , expiato piaculo tuo prodeffe tibi er omni humano gencri,dctrahi fuperbis fupercilium, quoniam ni/ mia felicitas corrumpit,reddit ad uoluptates alacriorem . Virtus autem vnfrmitate perficitur, Hxc Plato fenfit eo indindu, quo creatus efl homo ad imagmem Dei, coffi fentit eadem atque Deus. Nodra autem religio efl fenfus Dei, efl locutio Dei, Locutiifc funthotrunes fepe fmulia,precipuefapictes, quia funt imago Dei. Ne/ que adeo potuit unquam tenebris obrui mens humana,quin eluceret , quod diuut Paulus predicauit,ueritas in terris -Denique infert Plato, ut nec malorum fit au/ torDeus,fic nec cum effe mendacem aut uerfipeUem,fcd effc cbrAty/ ,6 aAttffcS rem ftmplicem,ueram.ltaqi hec nomina fuprenu Dei, nunc apud Platonem funt i) caSf/ xmos,xxx&y xvcuxios,xnios t V7rfxyias,xxto.ises,«f isos, x/ Aip,xA tr&tS,Bonorum autor , malorum non autor, felicitatis, proffientatis au/ tor,pulcherrimut,optimusffimplcx,uem. f i Hoc *7* AV G V ST. EVGVB. LIB. V: HKtleltomtilcdiuinafumpfiftPhtonrmcxThfiiicgtflo. Cap. IX. • .Vnc locum haud dubie fumpfu Plato ex Mercurio Trifmegiflo , 4 quo tota fit **mf Platonici Philofophia,ubi myfleria attingit, defluxit.Nec potuit ab Anget lo ccclcjli dict dc fummo Bono quidquam dminius.cr excellentius Duasccnfel ue ras fummi Det appcUauones,Patris,ac Boni,fed eam, qua cjl Boni , ueriore:ofk(f r>y Q'-oy <Pv<riTcurmis ttxT; 7rfooHyoqJixis nStSxc <A« , mus ySvu cui' tb 7if>omi}Ka(i)(itycus,i(gu ccfaai iJWvt- inyXfzxfctay Atyeyfyftoy Si Ay,V7t x*/jf<u7ra>y,vn. t/lcu/abyuy rts <N/y«rou, tt cty bnoitrisy ccyxSe e avcUyM /i6r@b b Stos xsftrsr (i-bvoy, K9&c scfty «Mo . nx </£ «M<t xa «m ire ytoph-TK xyctri cpvtnots . vitex ytf an H£U 'fvyn, lirety ZKiyovfx ytogrio-ai tPvy&fjJbyay 10 «yx$oy.70<ris& yo(j> <£b ts xyxSs-7» luyt.7@',c<roy &>y trnfyfis vrcovTCDp *r oy7tey}Kj artoneifauy G? Ktrtofix 7 aiy,K/ cuSsmmyM V0HT®y,TiST ro «v«So(/>tkt <fay 0 Stcs-y-H £y «7rt «TAo 71 xyx&cy , t tth xaukis , h x?Ao ti mn v>y atoy , n y-ovoy t7r« vsxAty ccnEas . Ao^ft) /xfl* vsto rsourrtiiy. Mynat 70 tiyxScy, oi/ vohtou <f£ T W <!&, ^caoxacurrtuy , J^Tiro iJ£ b 9toc po«Tt vsjo 7rxlrruy , «M’ xyyotx ngu tbs &txs , »(9U Ttvaszcu/dpot, TBCop ayxSvs ovoycJ^pvoiy > y-xJlt7a7t J^ivxyttzs , «tw , /4«- Tt cfo-r j(pa to Suj a^eaztsvy» ut cutps b Stes (jSJy ei a?Aoi 7imtsjs i&xrccm ruituros th t«v !heC iffovHyi/jx , 0 <&' Jkoc -n ayxScy i nstrie Tiy»y,«}Ax userne <J>v<ny, nite yXf h cfvns 7v Stis 70 xyc&oy kj ty ytr& ccyepoTigtoy , t/ ov 7ve yl* VI 71M7VC , 0 yXf ic^flt^OS X7TCCV7CC t(Cfil ovJiy AxnBxvuy , 0 e St^S> 7«r tbkvtx Ji<A<un , »(5a ov</^V Aee/xiJ «ck». 0 ov^ Swj xyxSoy, \<£i to xyxSey , b Stos . qw* funt , Proinde duabus bifee Deum appellationi/ bus colere conuenit , qua e ifoli congruunt,alteri pr ster ea nemini. Neq; enim ulli ex his,qui dicuntur Di/, aut homines,aut Ds mones, poffunt ullatenus boni efft9 ttiftfolus Deus-Et hocejlfolum,cr nihil aliud. Cstera uero omnia funt capacia na tura Bonitatis -Corpus enim funt c r anima locum non habentia, qui pofiit bonum capere-Tanta enim efl boni magnitudo,quanta fubflanda omnium corporum t,cr incorporearum rerum, fenjibilium c T mtelhgibdium. Hoc efl bonum, hoc efl De/ us . Nf igitur dicas aliud Bonum, quoniam peccas impie, aut aliud quid Deum,nifi folum ipfum B onu, qu ia rurfum peccas impie- Verbo quidem ab omnibus dicitur Bonum, non cognofcitur aut ab omnibus quid fit- Propter hoc ne<fl Deus cogno/ fcitur ab 6ibus,fcd per infeitid & Deos, er quofda homines bonos appeUanuqui nefy fmtjiecfl potuerint effe- Alieniflimu enim efl ab alijs , Z7 4 Deoinfeparabde, DE PERENNI PHILOSOPHIA. * 79 rum Deuf ipfc ftt-Cxtcn igitur Dij, omnes quidem immortales, hoc honore affiAi, ut Di/ appcllentur.Dcus autem ejl Bonum,non fecundum pretium, aut honorem, fed fecundu natur a.V na enim ejl natura Dei,ipfa Bonitas, zj unii genus utriufq^ : Ex quo extera genera: Nam bonus omnia dat,nihil accipiens.Dcus igitur omnia iat,v nihil accipit. Ergo Deus ejl ipfum Eorum, et ipfum Bonum ejl Deus. Nxc Theologus Aegyptius- Qtubits nihil diuinius,ad refelknda ucterem omnem idolo Utriam,Philofophorii,Poctarumq} ‘errores,f\ qui funt, aptius dici potcfl. Ex his, C? a Chaldaicis oracults,Platone apparet,qux defummo Bono in fecundo, crfe xtode Republica diffrruit, accepijje. Dcjiniuit ergo, prxfcripfttq; Mercurius de Bono fentcntia ueram,excellent(m<^ Bonitatc,et qux a Platonicis uocaturrcet/ J«9by, ipfum Bonu,fmeavr xyccScp, perfe B onii,foli ei congruere, quodipfi . etiam folent appellare VTixava f\ ov<ri«s,Quod jit ultra fubJlantid.Quod tan qua fontem omtuu rerum,etia Mentis,ct animx,prxferunt,antcponittq; omnibus. Eocji nome Dii et Boni declarat Mercurius in iliii dimtaxat unii congruere: ul fit , . impietas, ftue Dei nome, ftue Boni, exteris aut hominibus, aut qui dicuntur D ij,at/ tribuas . Ejlq; apud eu , ut maicjlatcm prifex Theologix nofcas, ea qux crebro i . . Theologis ufurpari differetia quod fit unus ucrus,fmgularis(fr Deus, cuius fubjlan tia,ac natura Jit ipfa bonitas, exteros aute , quos ufus obtinuitvt Di/ uocarcntur , effe non natura Bonos, fedji/xr- honore,opinione,opinatd quadi bonitate, cr ah hominibus honoris caufa tributa, non uera fubjlantia Bonitatis . Atej; in hoc non homines modojcd Deos etii recenfet,qui uere neq ; nome Bonitatis,ncq; Dei me reitur.lpfe igitur Mercurius fcipfum uel refiUit,ucl declarat,omnesq; altos cuiuf/ uisdifciplinx Pkilofophos.fiue Platonicosffiue Peripateticos Jn appellatione Deo rum-Vtenim ex ipfo Mercurio refeHitur,uel declaratur Mercurius, cu dicit in eo ' qui inferibitur, Quod Deus tnuifibilis fit exfa&is maniftilus-.b tiAtosQibsytyt/ soslcoyKwr cvpxvoy Swp,cc rscu/jiS UKtscrt oioi/gunoi 9toi, ucreevti Beo srtMi <£? /t/msf». Quoi ejl,Sol Deus maximus caleShu Dcoru, cui cedunt ont nes ccelcfles Dij,ueluti rcgi,ac Principi Et quod alio loco, yc pol </!t<Pvb i nhyjtoy 7rAcctrtoywtoy,b fVf&y caiAav&yiDuos cjfe choros Deorum, alte ru erranti altcrii non errantiu. Et quod alio loco, quod mundus fit 9to f vMxbf, mundus materialis . Refellitur inqud Mercurius aut declaratur fuis illi uerbis rcci tatis, quibus dixit impietate effe V infcitiam,uel Bonitatem, uel Diuinitatcm exi teris, ftue hominibus,ftue quos ufus obtinuit,ut Di/ uocarcntur,tnbuere. Declara tur autem , quod tametfi Solem , aftra'que, Z? munium Deos uocet, autfcq ui/ turuulgi confuetudincm , relinquens ftbi retinensq; fenfum ucrum, ac picta/ tem , aut quod tametfi dixerit cos Deos, dixit quadam Diuimtate , quam ipfc uo/ cat fcrty.ioayiicVH, apprctuta,hor,orata,affrha hoc honorc,r.on ex natura : afr fcaa autem uel abhomimbtts , uel ab ipfo Principe Deo , q ui dedit nobis pote/ flatem filios Dei fieri, C T ut dedit aflrii Diuinitatcm, id cft, fiat uobilili fima ini/ f 4 mortaliet *8o AVGVST. EVGVB. LIB. V. mortalia corpordjiift ucltt ipfr abolere, fic dedit hominibus, ut in numerum D eo/ rum poffcnt euadcre, fidis etiam alijs ac declaratis Dijscalcdibus. Ad hunc er/ g o modum Platone, cuius Theologia prorfus ab hac Mcrcurij dcjiuxit,eii p fimi/ luna eji,decct intelligere, Vt enim apud Mercurium audis , unius effe ucram B o/ nitatcm,ac Diuinitatcm,rurfus audis afbra,Solem, coelum, mundum DeoseffeiSi / ntilcm [cito Platonem exprefiijfc Theologiam. In fexto de Rcpubhca agnofeir, confitetur); ueram Diumitacm, in fecundo <Jj Deos ait fatos cum om/ubus ab ipfo Deo-lneifdem libris uocat coelum Suop ytywHixwoy , Diuinitjtcm fidam. In Timeo mundanus Deus creat omnia,ctiam Deos,ait); omnia poffc ab eo, qui ligauit,di)folui. Kurfus audis vn libris de Legibus coelum, adra); Deos , quin ip/ fum Solem iuxta ea,qux Mercurius prior , maximum Deum effe . H xc igitur eo modo interpretaberis , quo Trifmegtftus totius Philofophix princeps , prxeipue Platonice, docuit. Ncc opus ejl confutationibus,cum ipfmiet fcipfosdcctarent,au gisftf fidentes, ac fande Deum, Bonumq;,etemu, conditorem omnium, unicum , fmguiaremqi , imparticipabile,Bomtatis incffabilis,ceteram fidiciam,cr uel no/ mine tantum,ucl Jimulatam quondam, cr honore affvdam Bonitatem uel Diuini/ tatem.Eodcm fcnfu oportebit intelligere Ariflotelcm -.quandoquidem omnis apud eum Thcologia,d maioribus Grecis, Barbaris manauit. Vt corii Diuinitatem, ncccffarib eo loco habeat , quo habuere, a quibus ipfe didicit, retinens fibi ueram ptctatem,ueriorcmq; Duunitatcm,d qua Dutinitas uenerit cali,eo quo barbari do tuere modo,no in eternu pendens,gcncrataq;,fcd fida i magna B omute,ac Di/ uinitale, rerum ceteraru creatnce,cuius fit tanta magnitudo, utfola potuerit, foU meruent effefem pitcrna,Cetera quoniam diflant in irmenfum ab ea noua D iui/ mtatc,Bonitate); friffe donata. Hxc Ariflotelcs certe fateri cogetur, et quide coit fiffus ejl, fiue illu huc rapiente natura, fime animo fuo ueriora ccrnentc,rej]>icien/ tez)<fcc,ovTiTcc!hix7rf)GQito.oi xyris /Wlfca>oTtTU|» KXvr»,(XHc/li riy xvCd 'oyntovn h yiury tu> oy-oicy t<u b&Oy-Ot ai y.ovto,(& humana, neq-,diutna cffccoparanda-Neq ; quxdeorfum , neq; que furfum Deo fimilia arbitreris. Nihil jmnledifitmili, cr foli , cr uni. Ex quibus probantur ea,quxnodra Theologia clamat: Vnu eum efjefempbemf^ie rc immortale,omnibus difiimilc: fidos awcm ab eo Dcos,et hommcs,quonii iUefo lus debet effe fempiternus. H xc eade,de Bonitate Dcire ulit item diuine in Proto g ora PLtto.QMo libro ex fententia Simonidis afferit, homine bonu inueniri,per/ difficile cffeifieri aut poffe,ut ad aliquod tepus. Sed cu bonus fucrit,perfeuerare iit bonitatis habitu, uirumq; bonum ef]c,ut dixit P i tacus, impofiibile effe, minimetp bumanum.Scd folum Deum hoc honore prxduum cjfc,bomutcm autem fieri non poffc, quinfumaluS' r Deum DE PERENNI PHILOSOPHIA. Deum creatorem omnium rerum dicere Platonem. T elhmonu.qoibui apparet cum V njutefi conditorem nuncitpafle.Prolem diuinam autorem mundi cC> ftPlaiont.cut do Patrem inBpiftola. Cap, X. « Am mentem in Platone fuiffie,Deu fient a maioribus audierat,cali er terrx,cii ^darumefc rerum cccledtum er terrejlrium,qux prius non effient fuijfie Creato / rem,quod m Timeo tam dare, er in decimo de R cpublica confiffius fuerat, decla rant alta,pcr omnem P ktlofophum em tanquam fidera internitentia tedimoma. Similia enim in libro, qui dicitur Sophtjhjocutus ejl de Deo creatore, atq ; in deci/ mo de Republica.lbi cum dcucris rebus, ac fidis, fimulausq; difficrcret , bec ait: Animalia quidem omnia mortali ,er plantat, quxq; in terra ex feminibus, er radi cibus producuntur,er quxcunq ; inanimata terra complexu tenentur, corpora li/ quentia, er non hquentu,num altero, quam creante ,er opifice Deo . dicemus pof Bea extvi)fie,cum prius non cjficnt,(aaii/cc^fi2f7JybsH <p* i <roy.iy vs^oyyiynSvu,7if6rifoy bk ovrx-.aut multorum dogma, affiertio / nemq.; fcquemur,naturam ex quadam firtuita caufia, er fmeconfilto, producente hac ipfia genuiffief An cum ratione er (cientia diurna d Deo exti ijfie f Hac Plato. Huic autem altifitma quadiom Theatetus, quod adoleficens effiet, non re frondet, fed uertit oculos ad Zenon fmc hofritem, expedans quid iUe pronuntiet : Quan/ quam arbitror,inquit,te diduru hac ex Deo extittffe,idc[i ipfie arbitror, x&c Aectxjixtto ott&vce tn vfil Ji fhoy ocurit yiyn&vu, muru tyu cwr>S nuo §uCue:Tum uero pronuntiat ipfetSed flatuo,inquit,rcs quide naturales fidas, fiue fieri arte diuina: qua aut fiunt ex his, fieri ab hominibus ■ Innuit ficilicet artc:Dcmde multo magis idem hofres: /\ iri ngu rx/Ax $>« , Kjlfccy tx 7rupv K9TK^i,7rt/f,»Cf vt/Itof , KjTocTVTOiy «c/khepx St» 'fljVHy.x-ree rrcujiet Xante cbrtigyxcrpfyjx ZxfiW.Nos quidem, tum extera animalia , tum ea e quibus exifbmt,qua nata fiunt,igncm, er aquam, catcraq; id genus, Dei fici/ mus effie opera.Hxc Plato diurnus, eadem dfcj; in libris de Republica, loques de ar te,CT muctitione diuina,cuiusfint res uera,ac naturales , quas humana ars i mite/ tur.iicut Mofics incipiens a coelo, & terra, ficribit plantas, herbas,arbores,xnima/ lia diumitus effvda,tnbuens unicuiq; operi diem certa,gradusq ; nafcendi ■ Sic Pia/ Io perfiequiturunamquanq; rcm,untucrfiales primum res,tim particulares, quot Sapientia diuina perjecerit,elaborarit. Ac quanquam nunc potius loquatur in pra fens,ut innuat prxfientem,ac continuatam rerum produdione diuina Sapientia fiu/ fcitan,fuflincnq; natura perenniter generante, claret tamen cum odendere nunc diuinitus fieri,quod aliquando diuimuis habuerit principium,ficut dedar auit in Ti mxo,CT ficut tefiatur Diogenes Laertius Platone fienfiffie,pofiuiffie,eum duo prin/ tipia &t oy,i@u. vAt/y. oy ufiu irsy 7rj >ooteycpd\}a i{gei xiZ.cy,Deu ct Materia, quem V Mentem appellet, c? Caufiam. E cce enim quemadmodum idem ejl Deus , Kens,Caufia,Opifix apud Platone, fic apud Mofcm,Deus Creator,Spiriuis,id efi, Saptenm. Vides cmm hic artificem diuinum,cuuts fapientia ueras res cduxerit.Vt f i autem AVGVST. EVGVB. LIB. V. 'totem rjt in Thcologia,per Sapientiam diuind creata omniatfic affirmante Laer/ tio apud Platonem idem effe Deu Opificem mundi, atq; viy eciftoy, Mentem, Dl telhgcntid,ac caufam. intcttigimus huc effe prolem Dci,magnamq;idd, infmuqp Sapientiam. Accipe enim cr confer loca inter fe diuulfa, & iunge ea adinuiccm . Appellatur tejle Laertio mudanus Opifex ille i Platone vis,ttifios,Mcs, Caufa: ipfe tibi declar abit Plato,fi capias fcciidd Eptslola ai tres amicos, Hcr mia, Eraflu, Cortfcum. in cuius calce cfl ut in amicitia uera er Habili adiurent t oy rwy nedv/ T »y ^■ioy,Hyiyuevot7xvJi ovf u>y,&7acy yu./kbvfa>y jff-t Stynaivos, @ ttl / wtchfet KVgioy.Deii omniu rcru prxfcntiu,ac futuraru Principem, tii princi pis et cau fa ftue autoris Patre Dominu.Si igitur Plato memorat Patre t i ccifiv, euq; Dominii appellat:iftu aut xiftoy Laertius fatetur 4 Plutone dtflu nudatum illis Opipcctproftflo cognofcimus huc autore,creator£q^ut noftra, ac Aegyptio- rii Chaldaoru quoq; praedicabat Theologia,Edm effc,ac Prolem Dei. Gft enim « i 7«« is,qui habet P atre,in Epiflola:v is Platoni ejl Opifrx mudi tefle Laertio.Cld ru igitur apud Platonem ab altifitmis generis humani rnitijs crper omnes States delabcns dogmati ?t whvxtk 71 ccvrcr,cunfia effe creaturas Dei, non folum vn principio temporis, fed ctid femper et perpeiuo,no folii pcrpetuo,et femp,fed ei tia aliquo temporis pnmordio,nata cii prius no e[fent,diuinx arte reperta, et repe n femper (reieflo Democriti, Leucippi,quos fecutus cfl E picurus,dogmate)ex for tuita caufa cunfla conjUtiffc.Nd q. ijli ingefferunt, ab antiqs feculis no ejl profe/ &u, ex eoru capitc,quod er Atomos fomniauit ortu . Sicq; claret fcntentia Plato/ nis de fummo Dco,Opifiec mundi, cui iot locis uocaltfime dat creatione, dat cun/ flarit rcru natarii,ac nafccntium fapientid,ac caufam adpeUans Natura, Arte di/ ulna, inuentione ingenij diuini. Is ejl Detis,quc,ut t/bibet Laertius dixiffe Platone, ottci) 5 <flcc<AH/.os t cibfoby u «q/iyai.Kj yar vcyu tk fici iq/Ayi, 73 -f u/ Ain epis eovocjau r>y (hcy.Vt mmfcBus effet horarii tcpcfhtuq; numems,cA/ peretq-, numeru animalia, Solis lumc accedit.Eoq ; funt dia creatura Dci.fic enim bencuideor interpretari ywt/Hyccf<x,quonid crcuiiit rcru fermaruq corpoream dutorc Sole . Eoq; Mofes\te)latur cu pofl inuentd mafa,et chaos,extuliffe lucc,per qua nafcutur ota corporea. Ac in cius creatioe af-igndda mirabiliter cu Mofc con fentit Plato Ncq; enim etid M ofes alias,quas affert lux utilitates afiignat , fed tem poru tantu,horarn,dicru,nofliu diflinguendoru.Pofuit,inquif.,ca in f.tmameto cce li,ut lucerent fuper terram, crut effent in ftgna er tcmpora,d'es, cr annos. Pia/ to autem ad diflinguenda tempora,numcroq; certo res feparandas,acctnfum effe folisa D eoiubarin ccelo.Catcras autem utilitates tacite dcmonflrat Mofes, dum prima cun florit rerum luce feribit i Deo creata, nimiru ut eius aufpicijs extera co orirentur- Horum igitur omniu Plato fanflifime dif}inflc,fcparatim, clare refert inuentionem in unum fingularc.itnicumq; Deu , quem clamat iubar Sciis in fiam/ maffc, ingenio fuo, omnes rerum ffecies extuliffe.Hunc appellatDcum, Mentem, id ejl UpicntumfWeUigcndayippc\kt Caufam, in CratyloKiTiK i cdjcpe: liy, regiam. DE PERENNI PHILOSOPHIA. st* ' Argiam, imperatricem Mentcm.Etiam Regem, Principem, uniuerfde, ptr omnia commeantem, naturam rerm,ut fupcrius uidifti, producentem.ls autem e jl diurna proles, diuinafapientia,cui Patrem tribuit in Epiflola. Alij» locu creatorem cali.oi Jinumqj calcRtum moderatorem Platonem di cete Deum, qui diftnhuerir ad gubernacula mundi Angelo* fuo*, creator mundi, bonorum omnium repertor. Gap. XI. Adcm affirmat in eo,qui inferibitur Politicus,in quo Regem dcfcripturus,qua/ lem eum effe deceat, repetit fibulam ex Atreo, er Tbyefle , qua dicitur antea Solem diuerfa ratione atq; nunc oriri follium, fuiffc enim Solis occafum,ubi nunc fit ortus. Hac autem ctfi fibula fit,ut idem fitetur, poftta tamen cfl,ut ex ea unior quxdam deferiptio depromatur . ibi igitur fepenumero repetu coelum a Deo cre/ atum:concitationem,conuajioncmq; etus,Dci opus effe, regi ab eo er arcumuer ti:potcftatis eius cjfe,flcdcrc in quam uclit tpfum partemtin hunc ortum, e r occa fum,erm hanc fvrmam,qua nunc fit,pojitum a Deo. Ac dicif.TOTi St fny. «cj> Tt/fHcrxs ctfX c SwsaTf'ci,{utTi£aAi[/ cri/roy wjro vvy oynyot ; Titm ue ro contcjlatus Deus Atreo , mutauit ipfum f ‘edicet Solem , in prefentem figuram . Paulo pojl : Vniuerfum hoc aliquando Deus ipfe regit circum adum, fleflitq; rtr/ cum,aliquando dimitut,cum reuolutiones numeru temporis ei congruum ia b abu/ erunt. Hoc dutem iterum fronte [ut in contrarium fleditur, utpotc animal, er ra/ tioncm,ac prudentiam fortitu ab eo qui d principio ipfum conflruxifftt.Hec Pia/ to. I» quibus Deum gubernatorem coeli, motusq; eius pix fidem fitetur, cuius ma/ xima,er uniuerfalts incitatio pofiit,fledi,cirmumagi,fi)li a Deo. QUf pofat calo ficimperare,ac quafidicere,Siflegradum,aut, Flcflcrein aduer[um,motusq;tu/ ut, qui nunc tendit , in occafum , fledatur in ortum . Deinde dicit coelum rado/ nem accepiffe ab eo a quo atmncipio fidum fuiffet . In quo funt tria dogmata , que etiam in Timeo propofuit, quod coelum cjl Dro conBrudum, compoft/ tum, coaptatum, quod id fidum fit Kctri & *«&>» inprimpio,ficut e jl apud Mofcn , In principio creauit Deus caelumer terram . Tertio quod tam/ etfi rationem , inteUigentiamq; coelum habeat , habuit tamen ab eodem atque ho/ mo conditore fuo . Homo mentem, rationemq ; fortitus ab eo , qui creauit rado/ nemiab eodcm,Platone tefle,ccelum, fidum ejl rationale- Quocirca ficut non me retur homo DiuimUte,id efl,diuinos honores, ob rationem er ftpicntid, t an quam ipfe rationis er mentis fue Jit autor.fc non merctur,nec meren debuit apud Philo fophos calu, ob ratione, cerumq; fapicntia,ordimsq ; D minitati. Sci exclaman/ dujuerat,quod ille longe fapientior,Coeli enarrant gloriam Dei-Huic honoresdi/ ftini,huic laudes, hymniq;, non coelo debebantur. Quod aut de reuolutione loqui/ tur Plato, er quid ueri hdbcat,quandoquidcm toto iUo loco differti de reditu adal teram uitam,declarabitur alio oportuniore loco.Profcquitur Plato, qui totis fuis Ii bris ab Heraclito duo genera reru frmper memorat,quod femper c[l,ct quod nun qud,frq; femper, coAm. dicit effe ex p rimo gcnere:oy Ph iwtyby © k o<ry.oy vro 9ditMK<tmy,7r cWiip ytiy © yxtxxfioy 7Tvt0ec -f wrktrettfis pvniMcpty; Quod *%+ . AVGVST. EVGVB. LIB. V. Quod,\nquit,coc Ium ,cr mundu nuncupauimus, multa quidem, ct beata ab eo qui cum creauit accepi t-Faflum dicit coclii beatum 4 Deo genitore ftue creatore f 'uo , fidum incorruptibilcyinfenefcibilejU dixit in Timxo,coq; eodem ipfo loco acce/ pijjcfifetur immortalitatem i7rioxtvces(u) •tfpscT& <Puiuvp yi, aduentitiam, fhflitiamq; dconditorc,ab opificc.ld cjl,non ueram immortalitatem, qualisipjiut opificis, fcdfhflam quandam,excogitatamq ; ab ipfo,qualis animorum ab ipfo re/ pertorum,qui potuit creare res *ternas,w corruptibiles, ut uellct. Hic Plato quo que perbibet in illa 7rctAivyivtorix,rci<iwfccntu, renafei terrigenas c 7 ex terra, exhumo confurgerc,eos duntaxat,o<rxs /xn currup «5 ufony fxospcey t/ H907X00V Quos non Deus ipfc in alia fortem difpo fuerit- Quo docet, V coeli co ticrfione,ct illa regeneratione diuino nutu adminiftrari,De quo poBea diligentius. Profcquitur loquens de feculo iUo aureo, cu /ponte fua tellus foret dia nec raftros patiebatur humus,non uinca fidee ea feculi felicitate no fuiffcjub hac coeli couer/ fionc,motuc\i hodierno , fcd alia • 7onycCf> pu/tm; 7ij><S7rj/ 7^ kvkAhoims np/ XW °*HS iiaSar®' Qit>s:Tunc enim cius conuerjionis primu Deus pra/ (cserat,z? princeps- Autor, inquit, ipfe fuit felicitatis eius , coelum uertebat ipfe, prxcratipfe coeli reuolutioni iUe- E odemloco tantam huius Dei maicBatcm fate/ tur, quemadmodum Timjeus Locrenfis tradidit in fua G en efi,ut affirmet eum uni/ uerfo mundo prxfeciffe Damones,id efi, Angelos, ut Pbdo interpretatur, quiregat tanquam duflorcs gregum,totum genus humanti , iuxta diflributioncs fuas , quas afiignariteisDeiis,Bios'iUiiaiyccinovs . Pauloinferius ,-?vrccvfoSKt/Jbifrti/ THS,Vmucrfi gubernator. lbidem,&ioS 0 koo-ihvsoimo-cu, Deus creator mundi: Et quod paulo fuperius mundum fuie chaos inordinationis,confufaonisqj ante ple nu/m jui)fc,qudm in hodiernis ordine rcdigcrctur.vrcefcc yctfi cj Trcculx KccA<x:Abeo enim, qui copofuit,omnia bona, aut pulchra-ld fcilicet quod Mofcs : E tuidit Deus lucem , quod effet bona ■ Stcip ad omnia opera fex dierum. Quod effient bona-Tandcm,ViditDcuscun(la,qux fecerat, quod erant ualdebo tta-Nam cum Ideam Boni,uniucrfalcm,magnamq j Bonitatem attribuit Deo, ut ui diBi,tum eum uereBonum duntaxateffe iuxta facras Uteros affirmat. Siquidem in Protagora qd' a Simonide didicerat , perpetua aut uera bonitate homines pofiidere non pojfcjcdfoli Deo hoc decus efje- In quo v uetuBx Theologix,qux in Simo/ nide apparet,dignitatem admirari licet-Quippe V diuinam hanc Sapientiam PU todicit,cr ed,uel 4 Simonide cocpiffc,ucl ejfe etid uetuBiore. A gnofeis inqud ue/ tuBa Sapientia, ac Theologice maicBatem,qux foU Deo perfxflam adiudicat Boni tatem . E Jl enim hoc quod ipfa Progenies Dei apud nos , Nemo bonus nifi folus Deus. Et, Omnis homo mendax . Varu icftimonu.qaibui Gnguhru Dei apud Plaioitrm probatur conft&io:qu«m 6C crti* torcmmuodiCatctu^&ci bona cunAaacccpla refert. Cap. XII. ^vntalix per totam Platonis Theologiam , dc fummo,ac fmguUri Deo,mundi, rcmw$ DE PERENNI PHILOSOPHIA. • »** termq; omnium tutore clarifimxuoces,quas qui confidcret,uidebit eandem [em per apud fapientesfuijje magni Dei,quem Natura docuit ipfa, confisionem. Eas fi quaf p er epdoguwt fub oculos pofuerisaterifima, qua dico probabis . Laertius Diogenes creatorem mundi Platonem afferit Deum fenfiffe, quod Marcus nofler perhtbet:Qtu in Timxo,'mquit mundum xdificauit Platonis Deus . Idemq; pauli poB,Si hac natafunt,ut Platoni uidetur. Et Arifloteles in libris de calo ro^Sfi^a.cp^txfTop JicemKHymamf<^ tut (iMua.ini yig <pi<n r>yi ictvoyflui&tu p\i q>$a?ny • Et Laertius a Deo fuflu mundu fenfibilcm^ cr chaos indigeBum,rcuocatum ad ordinem a Deo,Platonem dixiffe , Deumq; ei indere incorporeum: luBitiamcp effe legem Dei. In Apologu, adeo De u colendA‘ Obferuandumq;,CT ob amorem e ius,nunquam iuBitiam uiolandam,ut fateatur So trates ab antiquis Philofophis acceptum, fe Deo potius obfecuturit, quam homini bus omnibusimltroiccu jit tq> Sti /*«AA oyfn vyty.id cB,nempe quod ucri, ic fandi Theologi, Obedtre oportet Deomagisquam hominibus, ibidem fe da/ tum a Deo fu* ciuitati gloriatur,qui mores eorum corrigeret , oBcndcretqj folatn Virtutem e ffe colendam: ort ft tytu Tvyxtem wy TonsfoS oios varo -fSta tw aroA 4 <Ptjlo<r&cu. Is Dntf efl,qui per omnes xtates dedit aliquos meliores , mifit Prophetas, O" Sapientes,cr Scribas,ftngularis,prouidus,humanus, creator, pro / foedor rerum humanarum.ln eo, qui fcribiturPhxdon, aperte prxdicat cum cur 4 teres noBras, IfoAoyais tyetjhbvit «£ tmynKiiA^y iyuby,xgu hyM 1 1 futtvTt ufuiteerct avcu.ld e jl : Rationabile e ffe , v Deum curare , ac prouider* nobis, CT nos effe pofiefiiones, aut peculium eius . Hoc A rijloteles eB in moribus fecutus- ibidem fe cogniturum paulo pojl,qu* pofl hac uitam fcquatur, fiDeo pia cuerit,ait Socrates-In Cratylo,eum per quem uiuamus,effe naturam ■? S«f, Dei. jn Thexteto quid diflurus, more piorum loquitur <rvu3iy,cum Deo, cum Drt adiutorio,ft Deo placuerit. E ode libro Batuit ab hoc mundo quamocifime fugiat dum : QvynJi o^o»W<s StS) Awccpy. Pugam autem effe fieri Deo fmi/ tem pro utribus : innuens quod Mofes, Ad imaginem Dei fecit illii. Similitudinem % effc,fxnflum,ac iujlum effe cum ratione, e 7 prudentia. In Politico prxtcr fuperio ra,uocat Deum n otfiflrt otytAns, PaBorem gregis humani ■ Irt Parmenide, folum Deum pofidere abfolutifimam fdentiam , qua pofit etiam res humanas co^iofccre:VK «y t ivot y&lAcy Bi'oyty<fy a* e/Stsar» y 'vttish Hiyfoibsi tsvci o Qibs tcc 7rocf nyiy yirvwrKay.tur^ni^yny\yay. Et quod apud Deum fit hxc dominatio omnia no fcendi. Quod Arifbtelesin Me t taphy ficis. In Phdcbo,pofuiffe in mundo m finitum, definitionem r>y St 'oy sri yoy&v bra§oy c AZfcu ruy oVTtoy,?bJl\. 7rtf«s, ibidem prxter alia fupe/ tuti ojlen[a,Vcras effe voluptates, qu* uirtute pendentes fico fmt comites, i n Phx *«« AVGVST. EVGVB. LtB. V. dro , Deum effe 9top «Ssancrep ti (doy , Animal immorttale . ibique optat ut ea,quxdilferit,fmt Deo placita, Tcahx,tttfj <Ph ow* 9ti q>i \cp . ibidem Jupitcr eft magnus Dux ac Princeps, utapud nos, Rex exercituum, quem fe quatar cxcrcm D eorum, z?Dxmonum,ut eft m noftris literis , Currui Dei mul/ taplex millia Letantium, pro quo Grxce, Currui Dei nv^ion/tcuriop, multarum myrudum-Et pro Laetantium, funt Angeli. Sic Plato: o /x ty JIh ixiyecs iytfxaip i(/ oi/fXvS) (tvs mjirop igiax tAcJi/roop, toj <P't twiTt sgxLx9t£m Kpa « ftcctucvtoy Mdgnui princeps in coelo lupiter currum alatum inagitat,fequitur(£ eum Dcorum,acD<emonum exercitui. Et quod ait, an poftint tnueniri qui mtuean t tur in ipfum Vnum aut multa,9tos oiA,Dcui nouit.Etcum rogat ibide,an nofcat quomodo Deo rem gratam poftit ficcre,dc oratione agens,uelloquens, owi fxxAtsxycefiri . Et in Alcibiade, cum quid dadurus ait Jkc$ 'ttitAu, si Deui uoluerit.Smliter,o,Ti gp 9toS t9U*, Q uodcunq; Deui uoluent. Et cu ibidem Uftatur,quod cognofcens quis Deum V Japientiam,fic etiam nofcet fe ipfum,9i «m uffa <ffOap<rtp,ovTOa <2? tact/Top «p ymtt puxAisct .Etcuin Theage So/ crates filetur, Theagcm multum augendumftap p.ip tSi 9vfxpi\o p,Si Deo gri tum fuerit. In eo qui inferibitur Laches, poflridic promittit fe uenturum Socrates, Deouolente-Simdeineo qui dicitur Hippias maior,bxp9tos't9iAfi. Ineo quiap pellatur Lyfis,Deum amicos facere, quos uixta Homeru,ajfociet ad inuicc. Quid ucro illud m Gorgia, Quantum temporis uiucndum nobis Jit non debere uos fodi / citos effeyieq; tuta nimio amore detineri, fcd fuper eo Deo relinquenda curam,cre dendumq; nwlieribui,nemincm effe qui diem conftitutam fubterfugiat . Itaq; confi derandum diligenter,ut hoc quidquid temporis eft, iufte,cr laudabiliter tranpga/ tur. Et dlud quod eft in feptimo de Lcgibui , Deum quidem effe omni beato ftudio dignum,honunem aute effe opus eius. Et cum in decimo,dc anima locuturus afftr/ mat D rum inuocare oporterc.Et in quinto, quod Deui dedit eis ut notum conde/ rentrcmpublicam.Socrates item in Phxdone,Deum,inquit,<trbitror,cr ipfam ui f tx ficiem , er fi quid aliud eft immortale, omnes cofttentur nunquam interire . Omnes per Iouem,inquit,bomines,cr longe magis,ut ipfe arbitror,Dij.Hic pia/ to monftrat omnium hominum, ac Deorum effe confi ftionem,Deum effe fempitet num,fcparansDcum 'a Dijs,quorumconftfiioneDcuiftt immortal is.in eo autem qui dicitur I on,ait Deum ablata uatibui mente, eis utinuniftris,pofitis fcilicet in ex ceffu:Quale noftris Prophetis ufu ueniebat-Sunt alia plurima,quxfi quis fapien/ ter confideret, cernet profido ualido natura , cr ueritatis impulfus in onrni adi/ onc,cogitatione<p uite ad inuocatione fmgularis Dei . Atq; hanc Platonis uariam naturalemcp Theologtam,quam Natura firmabat i pfa,apud omnes, fcd prxeipui uetuftiores inueniet , qui libros eorum diligenter dtdaque perficiet Similiter enim locuti funt, ut uidimus, P ytagorei. Tales, Empedocles , Parmenides , Anaxagp/ ros ,■ Eunpides , Aefchylus , Theogttis , Phocybdes, Pindarus, He/iodus , De/ mofthencs, Homerus. AVGVS/ t «- . y f ■' at* AVGVSTINI STEVCHt EV2 CVBINI DE PERENNI PHILO ‘ JOPHIA LIBER JEXTYS. Qgod rentilioiti Philofophl.qui poft PUioncm Sc Ariflofelem floruero r*. Theologiam maiorum urncraii imitariql, mirifice cum Theologia calefti confenrenni.unum fingularcmqi Deum appcUamu,omniaq> de co praedi» cantu , quar Ium Ul Ubria factu, Tcitimoiuumiy TheoptuaOi, & Ale» acui UnJr Deo. Cap. L tAnium fectilorum confcnfus, er omnis per uniuerfa tem/ pora Unguis humanis confone celebrata diuinitatis cofif/ jio declarat ucl iUam k reru exordio luce ueritatis,per om nes tutes progreffam, nunquam penitus caliga ffe,udip/ fam fefe attollentem naturam, femper ad notione,confifli/ onemq; Dei iter hominibus aperuiffe, mshgajfeq; eos , ut tu non modo ftngularcm ubiq, nominarent , fed eas quocfc uoccs ederet , quibus in utris literis, cale fle Nume k Prophetis exalutur.Vt appx re at unam eandemq \ effc fapientiam,ucl quam Natura,uel quam oraculum cale/ fle reudauit. Ita demu/m ficrijit lux poftremis feculis allata terris, ea fit, qux fuit femper, quamty uelut naturalem, urram cfc er unam,multorum rado,prxdpue fa pientu,confenttens uidit, affer uit.NuUamcfc effe,ft quis cunilas ad unwm fonte, ex quo fluunt omnes, reuocet hommu fententias,in uita degenda,in afferendis princi/ iijs ac finibus inter omnes dtfcordiam.Nifi quod obfcuritate priorum feculorun fulgore magnx lucis iUuBrata,iter quod erat tenebrofum,cr ambiguu ad uera fa/ pientiam apertum cfl-Faflmq;,ut audacius de rebus duunis poBcriores Plnbfo/ phi,cr maiore nobifctmconfenfu differuerint-Sed unde fulgor iUeueniret, cor» pleri}, fkteri noluerunt-Ordiamur igitur a TheophraBo,cr quid de fumrno,er in comprehenfibili Deofenfcrit,audiamus,utex difcipulo prteeptore Arifbtdcm, Qmncmcp, fchola agnofeas .ism libris de Metaphyfica feribit de primo principio: joyo^Mrsrgcofopfiiciu $<{o]x{oy,w£v1x tcc Kj>iscc jBsAfl/xtMS . TCtyflC </?». t i Io fi\,o'ioy {/TolfUxfovf t ngu ccffl*foy:Nam id quod efl primum, cr diuifU mu, omnia optima uult effc.Fortaffefy id efl exuperans omne fcicntia,cr inferuta bde. Quid altius dici et uerx Theologia cogruentius potuitfHxc T hcologa iHa ma gnoris Philofophix noflrx principii: 6 altitudo diuitiarii fapientix, et fcietix Dei , ^ Zincoprchenfibilia funt iudicia cius^t ittuefligabiles mx ciusfQuis enim eognouit - > fenfum DE PERENNI PHILOSOPHA tm pefds,fdctre nollf.Et quoniam utrunq; alienum cff a Dco,ne$ utrunq; fu in co,nr<J; alterum.Quod fi uult cr poteffjmq; etiam profcicit. in hif non modo fin pilaris Me Deus nominatur , ucrum etiam is Deui , qui nonfolum moueat cale/ Jks orbes, aut primum M obde, quod Aridotcles fentire uidetur , ucrum etiam per omnem mundum diffuftts,cunda proff>iciat,prxcipue res hominum,quas sternis regit imperijs. Abfoluitq; eum Alcxandcr(quanquamPeripateticus)ab orbe pri/ mo,cuius concitatione fit totius cali cotmerJio.Ncq; dedit ei, quemadmodum fen/ I ire Peripatetici hodierni affcucrant Anffotelcm,duntaxat machina cocleffis mo/ tum . Nr<ji enim fiDeus prodicit, quodneccffarijs rationibus colligitur ab Ale/ xandro, prouidentia ciuifolo calimotu conflabit reliquis alifs mulus, quibus nui lacum calefli motu fit cognatio. Neq; folum corporaliter more bejliarum uiuitur , neq; frugibus legendis, carpendis frudibus motu calefit maturatis conflat horni/ itum uita.Sunt alia adiones,ad quas oculos fuos intendere prouidentia oporteat , aliodui non efficiatur quod colligitur ab Alcxandro.Ecce igitur Deum ucrum,uni uerfalem,totam mundi regionem complentem, ufq ; in intimas cogitationes pene/ trantem propefuit Alexander nobis, non Deum mouentem duntaxat primum or/ bem^tlittd praterea mhd agentem -Cui fi gubernaculum, fi prouidentia, rerumefc admintjlratio tribuitur,non folus cali motus proffdo tribuitur, qui corporeus tft omnis, animans mundum corporaliter , fed tribuitur item cura rerum meliorum, ffmtualiu,adionum h umanarum,dift>ojitio regnorum , animaduerfio malorum, prouedio bonoru,qutbus conflat prouidentia . Hoc teffimontu Alexandri fufficit pro eundis peripateticis,quorum pofl Theophraflum nemo a que nobilis. Fremat licet Aucrroes,rcfaiciam meliores uctuffiorcsq;,quorum autoritas fubfecutospu/ deficiat. Sed ego qui pofl Theophraflu, fcculorum ordinem reffedans , e noffris e os,qui non longius ab eo fecuti funt,acccrftrc dcbuera,qui luces quoq ; fuos, mu neraif; Natura nobis offenderent, Alexandruinieci propter familia cognationem. Hinc iuxta Theophraflum duos ex his nobiliffimos ffatuamus, Marcum Tullium, V VergiUm,€r alios nonnullos, qui de deo p rabebunt eadem tcflimoma. Theologiam Romanorum agnofcere , fateri nominare Deum unum lingularem, profpicientrm omnibus, ubiqj piaelemem, mundum omnem implentem, immeiifaeCi' picntix.rerum creatorem, animorum largitorem, Mentem Vmuerli.iuuifibilem.ex o> pcnbui agno icendum. Variatpdcco Marci TulIiiPhiloiophu. Cap. IL olmilK igitur horum quoque atque Gr acorum Theologia cff,fi quis uoceseat &capiat,quaf ex iUo 'tnftindu protulerunt,quo non fupcrflitiaf, fed homines c T ftpientes erant,ex illa progenie nati, quam Deum creaffc eumq; creantem er Io/ qucntemjiidiffc, audiffeifc, dodrina caleflis dcclarauit . lam primum audi Ver/ gflim,qui cr fmgularem,un iuerfalemq; Deum iuxta Homerum, omneq; genus hominum nominauit,exinde quadam propius e Theologiafbntibus manantia de/ fcripfit:ut iHud,Dabit Deus his quoque finem, ts Deus, qui finem laboribus impo/ nit, recreat affhdos,quii alius, niji is, de quo Pfalmus, Dominus erigit elifos, [oluit t compeditos! *$« » A\TGVST. EVGVB. LIB. 77- eontpcditosfNon utique quifquam ex illius tempcSlads poeticis Dijs , Nominatur, enim per excellentiam Deus, qui resjnununas attendat,Dcus Vniuer fatis. Natu Xalis,n on nitui e SJturno,<tut fiduius q uifquam. Is ille quem Propheta femper c$ iebrant,C7 nouifiimis feculis omnium perora uerfttur , oblatus a Natura prius, dein mamjifle reuclatus:quem rado,Naturaq •, fuggent animis, & ad eum nomi/ nandum linguam impellit- Eundem poeta rcff>cxit,Numero Deus impare gaudet. Refpicit enim hic hxrmonum,rarioncmq; mundanorum numerorum, quos reper. tos a Dco.jidosfy ut inuicem continercnt,in quo imparitas effraq; harmonia,id cjfconfonantixycongrueiitia , edam Ariflotcles tcjlis,ut[uperius claruit . Dc eo/, dem fcripfu apertius ex [nuentia Pythagoreorum: -Deum nanq; ire per omnes . Terrdsq; traflusq; maris,caltmc^ profundum. Hinc pccudes,armenta,uiros,gcnus omne ferarum, . Qucmq; fibi tenues nafcentem arccffere uitas. It Deus Vniucrjiyfvns animorum ,quia creator, origo , unde petunt animas omnut nafcentia,uitam hominum gubernans, finemq; laboribus, cr incommodis impor nens,omma jaciens numeris imparibus confonare ■ Eundem dcfcripftt,Naturamqp magnam, per omnem mundum diffufam, fundentem uitas omnes , mundum ani/- mantem, alentemq: omnia nominauit: Principio coelum ac terras,camposq ; liquentes * Lucentem'^ globum Lunx,Titanuq; ajlra. Spiritus intus alit,totamq; infiifa per artus Mens agitat molem, & magno fc corpore mifcet. Hac de maffto Deo,quem Pythagoras^vfcrtp -f & carris, animationem Vnr ucrfi dixit,imitatusqi ejl cum Pocta.Huncite Ouidtus fmgularitcr uocat, er muir dans crcauoms autorem confitetur- q «i chaosinuolutum, confufum expedierit , elementorumq ; litem compofucrit. Hanc Deus er melior litem Natura diremit. En quod Anflotelcs,Philofophiq; [olent in dif[crcndis,explicandisq; N aturare/ bus,af[ociare femper Deum ac Naturam. Videlicet quia Natura princeps, autor, modcrator,quo fi uacaret,in cineres Notura,nihilumq ; abiret , omniaq; in chaos reucrtcrcntur,chaos in nibdm,tencbras(p priores Hanc ob caufam Deus er Na tura coniunflim nominantur ,ut nauts cr gubernator, ut hortus et con[itor,utcwr rus c r auriga,opiftx et opificum:Rex et regnum. Eundem pulcherrime Phdofo phixq; ex thcfaurts nominauit,dcfcripfit, aperuit alius Larinus Philofophus Sene ca-Quid cfl,inquit,DeutiMes Vniuerfi.Quid e fi DcusfQtiod utdes totu,ct quod no uides totu. Sic demu magnitudo iUi fua reddimur, qua wbd maius excogitari po (cjl-Sic [olus ejl omni a, opus fa, CT extrahet intra tenet. Quid ergo intcrefl inter litturiDei et nojlrafNoJbi melior pars animus cjl,in Mo nulla pars extra animi , totus DE PERENNI PHILOSOPHIA. totus rado cfi. Hic definitio Dei apud Senecam, oficndit eandem omnium genti/ orneum Theologia coeleftifuper appellatione, fciendacfc fummi Dei, concordi / m.Hebrii, Grici, Latmi conclamat unicum, omnipotens, magnumq; Numen, cuius magnitudo fuperet omnia. Quid enim aliud hoc Philofophi Ladni,atq;quod ipud Hc brium Vatem de fe p radicat Deus f Caelum e r terram ego impieo.Ec/ ce Latinuf quoque affirma’, tunc illi magnitudinem fuam reddi, maicflatemq ; ei/ m uero exemplo dcmonfirart,cum circunfpcicns caelum ac terram, talem ac tan/ tum cogites eum, qui fectt hic omnia: maiore quoq •„ quoniam efl quod uides, er quod non uides.Non modo uidelicct iqueatq ; uifibtlis mundus jugens, fed tngen tior item,'tnuifibili nofiris oculis magnitudine. Qui fi uideri poffct,uidcrcmus cum non modo coelum ac terras iquantem, fed inifiimabili intervallo fuperantem Efl igitur D eus,quod uides,v quod non uides • Ejl fcilicet quafi mundus, fed mundus inuiftbilis, mundus faptcntujaentii, rationis, uniuerfuas incomprchc[ifibilis, ani m uaflitas. Nihil illic non animus,non rado, tam unicus, quam magnus. I mmcnfi/ tas unifvrmis,non corporis autem,non elcmend,non ignis, aqui,ud acris immert fitas, fed fapientii,raionis,confilij,prudendi,bonitatif.Ccmuraute in hoc nuat douelut opifex in opere fuo,cum ludicamus ex opificijs opifices -Sic magnitudo di uinaijbmatur ex operis fui magmtudinc,cuitts quidem nens effc dicitur, no quod corpus Dri fit,mundus,fcd quod opificuim regiiur,alilurc jj ab opifice fuo, penn/ de fi dicas,mentem nauis effe gubernatorem Item omnia,dicitur cffe,quoniam per ipfutnfidafunt omnia deq; thefauris fuis proruperunt, nec fine ipfo fieri quic/ quam potuiffet. item de immatura morte dtffercns,Non intelligis,inquit,autorita/ tem , ac maieftatem indicis tui refloris orbis terrarum , ctxlicp c r Deorum omni/ •rnn Dei,a quo iufta numtna,que fingula adoramus,et colimus, fuffienfa funt.ltem 'mexhortadonibiistHic cum prima fimdamenta molis pulcherrimi iaceret,et hoc crdiretur,quo neque maius quicquam nouit Natura,ncc mclius,ut omnia fub du/ cibus fuis trent,quamuis ipfe per totum corpus fc intenderat, tamen nunifiros reg ni fui Deos genuit. Hic Seneca, que edi a Ladando proferuntur. Omnis ergo lin gua confitetur Dominum. I ncifa en im fuit ea lex in natura, quam nuUa peruerfitas unquam obhterct,quafurfum rapitur ignis, aqua labiturdeorfum ■ Sed ad Philo/ .fophuc Romani tuter omnes factle principem reuertor , huc ufque uolcns utro/ que prolapfus. Apud hunc , magnam Nature ficibus iUujlratatam lucem ue/ ruatis deprehendas , haud ei difitmilem , quam calefies in terris uoces intonu/ erunt. Modoque eum uim immortalem, inuifibilcmqiie appellat , modo crea/ torem mundi, fepe quoque fingularttcr , quemadmodum fuperiores , nonu/ ■nat. Ac quanquam erat cum citeris Romanis , fub uanis tutus er educatus fuperfiiuombus,qtu non ingentem modo Deorum plebem colerentac nominaret , fed eorum edam Deorum, quos ubique Natura repudiaret, fipe tamc ad unicum jflwm Nadin todus Deu canucrfa mente, fingularcm Dmmtads appallatione ei t a uendicat *** AVGVST. EVGVB. LIB. VI. ucndicdL In QueBionibus Academicis primum referens fententiam Philofopho/ rum, Nam cum dicitis, inquiunt, uift quxdam mitti i Deo . I tcm , Quxrunt quo/ nam modofidfa uifit qux fint,caDcus efficere pofiit probabili a. Et , Si tale uifum obicflum cjl 4 De o dormienti , ut probabile fit.Etfub perfona contradicentium. Quis enim (ibi dedcrit,aut omnia Deum pojfe, autitaftilurum effe,fi pofiit i Et, N eque tam quaeret cum Deo , quod parum longe , quam quod jilfumuidcrcm, ltem,Platoexmateriainfeomnia recipiente , mundum effe cenfetd Deo fidum fempitemum.ltem , Cur Deus omnia nofhri caufa cum juccrct, ( ftc enim uultis) tantam uim natricum uipaarumq ; jtceritfEt ex Epicuro, Sic ille cr Deum opere magno hbcrat,CT me timore ■ Quis enim potefl , cum exiBimct d Deo fe curari, non er dies,w nodes diuinum Numen borraeiEt in Legibus. Ad Deos adeun/ to caBe,opes amouentotqui fecus fixit, Deus ipfe uindex erit. His conflat Philo/ fophos uti caput,fummam'q i omnium confideradonem cr fcopum,ad quem totus de natura fermo dirigatur,autorcm$ rerum omnium,dc quibus dicendum efl,Dc/ um proponae,cui cr fiUbonem mundi, v rerum humanam procurationem, uni uerfdemq ; autoritatem decemunt-Eadcm cjl Philofophoru nuncupatio De i,om/ niumq ; raum attributio in libris de Natura Deoru . Ac quanquam Marcus iuxta uulgi confuctudincm nonnunquam plures Deos de rebus differens afeifeat , errore tamen abiedo, mens, lingua $ redit ad unum . Et in fecundo de Natura Deorum, Non eft igitur natura Deorum prxpotens, neque excellens. Jiquidem ea fubicda ejl ei uel NecefiiUti, uel Nitor* , qua coelum, maria, terraq; regantur. Nihil au/ tcm cjl prxBantius Deo . Ab eo igitur neccffecB mundum regi. Nulli igitur eB Nitor* obediens, aut fubiedus Deus. Omnem ergo regit ipfe Naturam. In his . Marcus cum Deos ac Deum appellet , cum fummum aut fupremum Deum , fe/ pe exteris in libris nonunaucrit , ut o flendam , cr cum hic nihil Deo prxBan/ tius affirmat :qui prxBat autem exteris, unwm fit nec effe efi: neque enim prxBa/ ret, fi multos xquales haberet : certe coarguitur uanitas effe , Deum non femper, ut nonnunquam, afcifccrc-Dc eodcm.cum Philofophi resadmirati,cocpijfentphi/ lofophari , Sic Philofophi, inquit, debuerunt ,fi forte eos primus afredus mundi conturbaucrit , poBca cum uidiffent motus cius finitos cr xquabiles, omniacfc ratis ordinibus modrrata,immutabiliq; conBantia,intelligcre incjfe aliquem non folum habitatorem in hac ccclcBi ac diuina domo,fed etiam redorem cr mode/ ratorem , cr Unquam Architcdum tanti operis , tandq; muneris. Hxc confide/ rado refricit unumfimgularem,iuxu ea qux tradiderat Plato , quem libenter fe/ quiturMxrcus.Nam architcdus operis tanti, quem Grxce Plato uocat fieniisf/ yop,unus fitncccffecfi , er unus a Platone nominatur . H abiutorem quoque mundi, fi bene refricias , appellat, quem maiores animum mundi , mentem Vni / uerj'itatis,animationemq} dixerunt. Quam uim, mquitin Academicis , animum effe mundi dicunt , euitd.cmq; effe Mentem, fapicndamfy perfidam,qucm Deum . • appellant* D E PE RENNI PHILOSOPHI X* .*>» appellant. Vtius igitur mundi Archucttus 6 T uUi,non plurcs effe poffunt: fic una Metis, non plura, unus animus, una fapientia.C ur ergo dicis nonnunquam Deos, non femper unumf cuius magnitudo impleat coelum cr terram , Deos habens uti miniftros. Eundem ie Natura Deorum innuit,cum ait, Quam ,inquam, id cfl, re/ nm per omnem mundum uarictatem,ji ut animis, ftc oculis uidere pojfemus,ne / tno cunilam mtuens terram,de diurna ratione dubitaret . Appellat diumamratio/ nem , quam in Academicis dixerat a Phdofophis appellatam Mentem, fapttn/ limp perftdam,eami^ effe Deum. Eundem quoque , refricit, autoremq-,gcne / ris humam,quemadmodum Mofcs,ommurn<^ ad uttam degendam commodorum largitorem, pradicat in fecundo- Ad hanc, inquit, providentiam natura tam diti/ gentem, tamq; folertem, adiungimulta poffunt, e quibus inteUigatur quanta res hominibus a D eo,quam$ eximia tributa ftru,qid primum eos humo excitatos,ctl fos Cr errflos con8ituit,ut Deorum cognitionem , calum intuentes , capere pof/ fent-Et Cotta referens eadem in tertio. Sed a Deo,mquit , tantum rationem habe/ Mtus-Quid amplius eft in Theologia calcflif quod hominem ad fimilitudine fuam feeerit,praeffe cun&s animantibus u oluerit. I d enim efl,celfos eos cr reflor fuiffe eon{htutos,ut cognitionem capere poffent,non Deorum,quorum enim D eorum! fed eiufdem,qui celfos eos cr ereflos conBituit . Ex quo corium intuentes , excio/ morent, quod iUe diurnus, Coeli enarrant gloriam D a,cr opera manuum eius nuit ciat firmamentum. Quem enim otium decet homines agnofcere,CT fitrri,colcre, CT uenerari,admirari cr fufpicere , quam eum , de quo Marcus idem fic locutus eft,ut fi uates quis Hebraus effct,in fecundo de Diuinitate.Et effe,mquit,prajlan/ tematiquam.atcmamcfi Naturam , cr eam fuf^icieniam, admirandam^ horni/ nm generi,pulchritudo mundi, ordoq; rerum calcBium cogit conften.Hec ille. Vtkt igitur pr*flans,atcma$ Natura,cuius pulchritudo mundi , ordoq; rerum caUftum fiat inuentum , fufticicnda cr cognofcenda ex intuitu cati , non Di j. qwm enim Deos fentiam,fi una efl prx flans, admirandaq ; nobis Naturai innuit ergofmgulare unicumq; Nmen , de quo qua fi diurnum fudit oraculum 'm tertio ie Legibus,de lege CT imperia loquentginc quo, inquit, nec domus ulla, neccua tat,nec gens,nec hominum uniucrfum genus flare, nec rerum natura omnis, nec ipfc mundus potefl.Nam cr hic Deo paret,et huic obediunt maria,terraq;,et ho/ minum uitaiujSisfuprema legis obtemperat.Ecceigitur,ut ipfe loquar , DeusiUc naw,uniuerfatis,unicus:quemterra,pontus,athera colunt, adorant, prodicant: ad parent motus calefies, cuius potcjlati nihil refiflit:Sic ab his prxdicatus , quos in eius admirationem natura,eonfideratiac j; trahebant , ficut ab bis , quos pater/ IU traditio ufque ab origine rmuidi,f*Ma<£ caleflis commouebat : Eumip fenfit, maieflxtcmq; eius buafibititerinomni mundo prafidentem , qua Romanas opes auxerit,confiffui efl pro Mione, uelutl heologus : Necuero, inquit, quifquam diter arbitrari potefl,nifi qui nullam utmcalcflem exiflimat Numen 'ue diurnum. t i Queni **4 AVGVST. EVG7B. LIB. VL qij em neque impcrij ueBri magnitudo jicty foliUe, nec coeli , cr fignorum mot tutyHec uicifitudmes rerum, at^ $ ordines mouent,ncq;,id quod maximum efl, imt iorum fapientu,qui facra,qui cerimonias , qui aufficu er ipft fanftifiimc cohe/ runt,o ' nobis fuis poBcns prodiderunt. Et cB profefld iUa uis,neq ; in his carpo ribus atque hac imbecillitate noBra inejl quiddam quod uigeat er fentiat , er non inejl in hoc tanto Natura tam prxclaro motu.Nifi forte idcirco non putant , quia non apparetynec cernitur, perinde quafi no Bram ipfam mentem, qua fapimut, qua p rouidemut, qua hac ipfa agimus ac dicimus,uidere,aut plane qualis, aut ubi fit fentire po fimus- Ea uis,ea eB igitur, qua fepe incredibiles huic urbi felicitates , dtqs opes attulit. Et de A rujficum refponfts Latina Philo fophia jicile princeps , ex ea Natura,qua,ut idem ait, fine doftrina notitias paruas ingenuit rerum maxi/ marum: Nulla maior res atq; Deus, cuius ingenuit fme doftrina , notitias ingentes Natura nobis-Vt minime mirum feri dcbeat,eos de Deo fcnftffe,locutos(p effe td lia,quos Philofophia nunc magnu faarfa per orbem,non erudi jffet . Proflo enim erat alia minor quidem Philofophia , quam non didicimus , accepimus , legimus, uerum ex natura ipfa arripuimus, hauftmus,exprcf imus. Ad quam non dodt,fed fifli,non inBrudt,fed imbuti fumus . Hac aperit os nobis ad confefionem magni Dei. Eoq; dux fuit eidem Ciceroni, ut item fingularem D iuinitatem nominaret , eam c{; uerifime definiret in Tufculanis: Nec uero,inquit,Deusipfe, qui inteUigi/ titr a nobis,alio modo inteUigi potefl,nift nens foluta quadam cr libera, fegregq taq ) ab omni concretione mortali,omniafcntiens cr mouens,ipfaq; prodita motis fempitemo .Agnofcis quod noBer Vates introducens eum loquentem,Ccchm er terras ego impleo. Et,Leuate in excelfum oculos ucBros , er uidete quis creauit • hac. Deus fcmpitcrnus,Dominuf qui creauit termitios terra, cr non deficiet ,ne<^ 1 aborabitytiec cfl mucjligatiofapientia cius.Et,Vere tu es Deus abfconditus,Deus ifraelyfahutor.ln hac igitur Marci defnitione,omniafunt, qua Uteris facris con - tinentur, nomina diuina . Primum , Mens immortalis , incorruptibilis fapientia , , perenms,incorporca,omnia fendens. Spiritus enim,id efl, Sapienda Domini, re/- pleuit orbem terrarum. Per omnes ffiritus penetrans, ut idem Salomon ait-Quem - quodam mirabili confcnfu uidetur Marcus exprcfiffe . Vt enim Marcus afferit Deum effe Mentem omniafentientem er mouentem,fcgregatam ab omni concre - tione mortali :fic ftriens ille,qutfquis fuit , TrcJo-nyctf ki rwnatf nirminim fts <roeplcc,</liHKfi A </Lx7recr7*>p, <rixKK$etfioTHTCCOmnimO’' tu uclocior efl Sapientia,penetrans per omnia, o- commeans ob puritatem. Vides » puritatem,quod ille fuis uerbisjegregatam ab omui concretione mortoh-Et quem- dixit omnia fentire, fapiensille namritnionoii , omnia circunfyicientcm . E f iuKiynTop,Tj>xvop,(i(ioAvyTop,mobiUtateuigentem,penetrabiIem,incomqui/ natum, is igttur ft mouct omnia, folus etiam mouet orbes cceleBcs , non aha Intel/ ■ ligentia-En igitur eandem exhibet NatimtTheohgfam , atque reuclatio diutia ; . E undem DE PERENNI PHrLOSOPHlA. «?•* fundem fingulariter Marcui appcUauit, refiifiimcq; [enjit eum inuifibilem ex o / peribus fuis agnofcendumVt,mquit,Deum non uides, tamen ut Deum agnofcis ex operibuf eius. Et,[Uud modo uideto,ut Deum norts,etft eiut ignores 0 locum , 0 faciem, fic animum tibi tuum notum effe oportere. Et, Certe 0 Deum ipfum 0 diurnum animum corpore Ubcratum,cogitatione comple ili non pofimus-Eun dem affirmat creatorem animorum. Nec mcnietur,inquit, unquam unde ad ho/ minem uenire pofiint , nifi i Deo . Ab eodem ait dcnunciari exceffum e uita , fi/ eut animi creatorem a ff eruerat. No; uero , inquit, fi quid tale acciderit , ut a Deo denuntiatum uideatur, ut exeamus e uita. Uti 0 agentes gratias parcamus . Et* Vetat enim dominans ille in nobis Deus, iniujft hinc nos fito demigrare. Et, Nec tamen iHa uincula carceris ruperit (Leges enim uetant) fed tanquam a magiftra/ tumuit ab aliqua p oteflatc legitima,ftc a Deo euocatus, atque emtffus exierit. Eun/ dem fingulariter refpexit 0 nominauit, cum ait \n Legibus de eo, qui calum, terras , maria , ornnemq ; rerum naturam perrexerit, ipfumq; ea moderantem , regentemq; pene prebcnderit-En moderatorem,rcgemq; cali ac terra, natura $ eum confalutat. Eundem creatorem hominis in legibus fentit 0 nominat : Nunc quoniam,inquit,bominem , quod principium reliquarum rerum effe noluit , ge/ ncrauit,exomauit Deus.Et paulo ante,animi[atorcm: Animum , 'mq»t,effe'tn/ generatum a Deo.Agtofcis Theologiam M ofaicam: faciamus hominem ad ima g inem 0 fimihtudinem noftram , 0 prxfit omni terra , principium fcilicct reli/ quarum rerum-Et de afflatu animi : E fl, inquit , quoniam nM ejl ratione melius, 0 in homine 0 'm Dro, prima honuni cum Deo rationis focietas ■ Et, Pa/ rent huic ccclefti defcriptioni,Mcntiq; diuina 0 prapotenti Dco.Ef, IfctfJ; ex tot 'generibus nullum ejl animans prater hominem, quod habeat notitia aliquam Dei* De<f; ipfis hominibus nulla gens ejl,neque tam immanfueta, neque tam fera , qua tion,etum fi ignoret qualem habere Deum deceat , tamen habendum friat . Et itt TufculanisiSic mentem hominis,quamuis eam ut Deum , non tamen ut Deum a/ gnofeis ex operibus cius:fic ex memoria rerum, 0 inuentione, 0 celeritate mo/ tus,omni<fr pulchritudine uirtutis uim dmitix Mentis agnofeito ■ Hic 0 unum Deum fatetur, 0 per ea qua fa Aa funt,qux opera cius dicit,putat cum agnofeere oporterc His qmibus igitur confiat, uer a effe, qua Tbrologi nofbri , primi reli/ ponis prxcones,prodidcrunt ex omm Natura cunflas nationes difeere Deum po/ tuiffe,mfi fuperfiitiom agmen terras occupaffet. Sed enim multos tibi fcgrcgauit Deus,qui non incuruaffent genua coram Baal H» ex operibus eius, 0 per ea qut fafla funt, inuifibilem eum agnouerunt, 0 afferuerunt.Vidcre autem ex his licet, quantum ab hac Latinorum grauifiima Theologia defevierit Pliniits,qucm laudes D iuinitatis,quas inuifibili Deo exteri decantarunt , corporeo mundo non puduit Uendicare.Qitod fit Numen xtemum, immenfum, nec genitum unquam , neque mtcritwm:Aetemus,immaifi{f,to:tuJntoto , Scdeum mundi, cuius omnes de/ , t 4 cr ener at »90 AVaVST- EVaVB. LIB. VI. creucrat explica* pates , longtuc «tra circorum proucxit amor , in numerum , Phdofophorm piate non ponenduf,ucrum eorum duntaxat,qui promifcue alio/ nm placita rcferentes,iudicim fum ddbibere uri noluerunt, uel non potuerunt » Senecam unum fingularcmq» Deum oreplcno nominare Auiorcm munJl.de re» ruro humanarum PrxGJcm Captui praedicare: Ei eunda u rettii bona acceptate» ferre. Cap. 1 1 L «Edcum me necefiitas abjhraxent , ut in declarationem Spiritus eius,fme M en/ &tis,quam fubUmis Vates per omnes mundani corporis atus infufam dixit,duo/ tus Seneca tefiimonijs Tullianam Theologiam praucniens uterer, nunc a Tullio dtgrediensjtd Stoicum Romana Theologia maximum , emnenttfitmumfy antifii temreuertor.Huic Spiritus ipfe,qui peratates er gentes omnes inambulans, fa/ pe multorum pedusimpleuit, dedit ut fmgularcmDem ( quanquam Phtlofo/ phus,quanquam Romana idololatria florente natus) [ape nominaret, rerum creat torem moderatoremipagnofccret, fateretur omnia tribuens ei, qua litera coele/ fies indejeffe clamant. Vt hinc fit pcrfpicum,ucnfiima cjfe.qua noflri dixerunt: VnusDonunus,unusDeus,una tandem fides, una religio, is igitur primum 'm libro de uita beata, ahfsq; libris, fic unmfmgularemq; Dem ueneratur, appd/ latHac,inquit,qui contemplatur, quid Deo prafiati Ne tanta eius opera fine te/ fiefmt.Enjiteturin mundm uemffe homines , ut opera diuina contemplaren/ tur, appellans opera eius,cun£la qua fub contemplationem nofiram cadunt . Et tcfles operum diurnari Philofophos appellato fermonem aurem . Eodem libro: In regno nati fumus,Deo parere libertas eji. Vides quid dicat . N unquid aliudjn religione una ( Libertate qua nos lefus Chriflus Itbnaui , inquit dmus Paulus, EX ipfe Deus,tugm mem fuaue rjt, v onus meum leue .Regnum uocat Sene/ ca,diums parere mandatis. Eadem retulit in Epifiolis:Philofophia,inquit,adbor tabitur.ut Deo libenta pareamus, ut fortuna contumacitn ref fiamus: hac doce/ bit,ut Deumfequaris,ftras ca fum. Hic jingularcm Deum toties appellat, filteita/ tem appellat, huic uni parere. In libro autem de Prouidenda. Ipfis inquam, Deui confulit,quos effc quam honejb fimos cupit, quoties illis materiam prabet,aliquid animofe, fvrtiterq; fhdendiHos itaque Deus, quos probat , quos amat, indurat, recognofcit,excrcet,Eos autem,quibus indulgereuidetur,quibus parene, moliet venturis malis feruat.Hacnon'neeft PhdofophiaChriBianaf quam quidem non quii libros nofiros legerit,licet legiffe potuent , arbitror Senecam effudiffe , fed ex animi cr rationis bonitate. Audis, fingularem Dem. Tum qua Deus ipfe in Apocalypfi: Ego,tnquit, quos amo, corrigo CT cafitgo. ibidem : QUfdmirmfi dura gener of os ftmtus lentat Deus i Digni uift fumus Deo in quibus experi/ retur , quantum humana natura poffet pati , Et hoc eft propofitum Deo, quod ftpientt uiro oficndne t hac qua uulgus appetit , qua refzmudat , nec bona e J fe , nec mala • Hac ab illo dicuntur , quem par efl , cum ceteris Ro/ . manis ad templa Deorum adire folatum, quenquam iam fulgor Euangelij Ro/ mam DE PERENNI PHILOSOPHIA Mt Ot<0M afjflauerat. Sed mihicrede,dicebantur ab eo Unquam ethnuo,tanquam Phi/ I ofopho,non plebeio,non uulgarium errores attendente, natura duce , diurno Spi/ rim duce, quo ducimur omnes. Prosequitur : tamen bonis patiatur aliquid mali Deus fieri flUe uero non patitur, omnia mala abiUis r cmouit, [celera, cr fla/ gftia,cr cogitationes improbat, auida con)dia,cr libidinem cxcam,CT alienoim/ minentem auaritiam . ipj os tuetur, aut uindicat . Nunqui d hxc quoque d Deo ali/ quii rxigUjHt etiam farcina [eruet i Remittunt ipft hanc Deo curam ■ Democritus diuitus proiecityCr onus , illas bortx mentis e xi/timans . Quid ergo mir aris ,fiid Deus bono accidere patitur , quod utr bonus aliquando uultftbi accidere i Puta itaque Deum dicere.Quid habetis quod deme queri pofltis, uos quibus reda pia mteruntf Alijs bona falfa circundedi , er animos inanes ueluti longo, fhllactq; in t fomnio lufi : auro illos, argento, ebore, adornatu • I n bis boni nihil efl- ifli quos pro filicibus afficitis, fi non qud currunt, fed qud latent uideretis, mifcn funt, for/ didi, turpes, ad fimilitudincm parietum fuorum extnnfecus ctdtt. Non efl ijla fo/ tid4,cr fyncera fHicitas,crufta efl equidem tenuis.Vobis dedi bona certa , manfu/ ra. Quando magis uer[aueritis,0' undique inffexeritis,mehor a maior aq; pcrmifi m>bis,metuenda contemnere, cupiditates fiflidire. Non uulgetis extrinfecus.Hac Oein conftfiione fmgulans unictq; Dei, qui f olus ftt,qui res afficiat humanas,bo/ Ilis et malis cofulat, fed malis tribuat qd’ in literis [acris efl,Rccepifti mercedi tua. E iufmodi mercedi Deum clamatStoicus improbis dcdif[e,quos auro fulgere,diui/ tijs affluere dederittprobis autem dediffe loge maiora,ji quisrede decernat, bona, fanum , prudentem, fvrtcmq; animum , caducorum contemptorem , [celera ab eis flagitiaifc auertiffe. Hxc efl omnis [aerarum litcraru dodrina . in Epiflolis autem de eodem dicit,quod noder Theologus \oannes , D eum nemo uidtt unquam . Se/ neca uero ad Lucilium, Nemo nouit Dcum,multi de illo male exiflimant , er im/ punc . Et ad eundcm,Ncmo alius f(l Deo dignus, quam qui opes contempfit . Et, Craflmumftadiccerit Deus,lxtirecipiemus.lbidem , Agamus Deo gratias, quod nemo nos in uita tenere poted-Et,Bonus uir fine Dco,ef[e nemo potefl-An poteft quifquam [upra fortunam, nift ab illo adiutus , exurgere ? Ille dat confilia magni/ pca,0’reda- Audi etiam quxdeciituepidola : A udader ,ait,Dcum roga , ntl il/ Ium de alieno rogaturus. Quibus omnibus, qui Deos Romanorum cum multi tudi/ ne coleret,apparet,di1 philo[opharetur,dum mentem in reru obferuadoni immit/ teret yunum nominaffe operum mundanorum autorem,bumanx uitx cuflodcmfen fiffcygrauitcr er fxpccum fuperioribus feculis, cum origine mundi, cum religione U nda,qux totum mundum feliciter occupauit,af[cru fje. Icnccaa cxoidium mundi faieiii Deo fuiflr.qii lin0uU difiinxt» nt.locjtcbiu , Giuiqi af>igna«trir . Anoquio* inundo, luci* trrator, operi* fm fprftaior, pir V niucrfumdilfufu» . Venio» tum modtralor.Urguoi.pro^pcAor, cniu* durcio cfi<Sa lunf, . qui mare diffuderit ad btntficium nofli um.btnignui Paui.b* notum amannUuna*, Cap, Uli, ' 1 5 Propuu DE TERENNI PHILOSOPHIA. *99. partem freti occupatum compleremus milite, ho&em in mari , aut pofl mare 'm/ quireremus.ln bis difyofitor mundi, [uperius creator , reflor. Ventorum largitor, Blud quod m [acris literis , Qw producit uentos de thefauris [uis,cr omnibus eis nomina uocat . Q«i apud Mofen creat quod Hebraice dicitur , chamaim , nem/ pe aerem , qui per omnes mundi partes diffiifus , aleret omnes quiefcens , motus nutem nauigijs curfus dirigeret . ibidem : Non tantum, ut paulo ante dicebam, queri pojfumus de autorc nofhn Deo,fi beneficia eius corrumpimus V ut efferti efficiamus . Dedit iUe uentos ad cu fodiam coeli , terrarum que temperiem ad et uocandas , [apprimendas aquas , ad alendos fatorum , atque arborum fruflus , quos ad maturitatem cum ahjs caufts adducit illa laflado. En gloriofa Philofopho rwmcum [acris literis conficio, de autorc nojbriDeo/ingulari , qui noncrearit modo genus humanum , [ed uentos dederit , quibus excita calefies aqua , ter t ros grauidarent .Quid amplius efl m pfalmis , prophetis er M ofe , quod ad hoc attrnet i R es naturales, ipfumq} omnem mundum docuit , affernt inuentum , di/ faofitm, regiq; aDco,humanas autem docuit, & docet [militer ab eodem admi/ Uran.Tertio eiufdcm operis de rebus Natura: Nunc cum maxime Deus alia ex/ altat, alia [ubmittit,ac molliter ponit,aut ex fi/Jugo [uo nullas habitaturas reliqui / aiiaflat. Fatetur moderatorem rerum humanarum Deum fummum, confoens- eumficere, quod propheta inde ftfie conclamant : vidi impium [upcrexaltatt/sm- Creleuatum ficut cedros Dei, er tranfiui,CT eccenon crat.Et, Dominus paupe/ remficit,cr ditat, humiliarer [ubleuat E t,Su[citans a terra inopem, er de ft aco re erigens paupercmiVndc concordia,nifi quia ueritasnuUo loco non adeAtEo/ dem loco Seneca:Quidquid acciderit,fic ftrre,quafi tibi uolueris accidere -Debu/ iffes enim ueUeJifciuiffcs omnia ex decreto Dei fieri. Sic denique nihil efl , cuius tum fateatur Deum autorem , cuius confilio fien cunfla refert . N<*m in Suaforijs: Non in hanc,inquit, conditionem Deus fudit aquor a, quam ne omnis ex uoto iret dies . qu, tdquid fiut extra iuffum Dei, tutum fuit adultero mare.Superius : qju mundum condiderit , difyofuerit.De P rouidentia quoque ftc. Cum praeffet, in/ ip m t vnikcrfis , Prouidcntia probauerimus cr intere ffe nobis Deum . I bident. Inter utros bonos ac Deum amicitia efoonciliantc uirtute- Amicitiam dico , imo etiam nccefotudo, cr fimilitudo : quoniam quidem bonus tempore tantum a Deo differt : difcipulus cius , amulatorq ; ex natura proueniet , quem parens iUe ma/ gnificusutrtutwm, non lenis exaflor, ficut fcucri patres , durius educat . Bonum turum indeUcijs non habet,experitur,indurat, fibi illum praparat . Eodemfy li/ bro , PatemumDeushabetaduerfusbonosuirosanimim,cri11osfbrtiusarmat , CT operibus, doloribus, ac damnis exagitat, utuerum colligant robur. Paulo in/ fra, Miraris tu, fi Deus iUe bonorum amanufomus , quullos quam optimos , aU que excellenti fornos uult fortunam lU is, cm qua exercentur , afognat-Ecce fye/ foculum dignum ad quod refyiciat intentus operi [uo . I n quibus omnibus qualis foo AVGVST. EVGVB. LTB.' VF. in literis diuinihts [criptis confonat Theologia, fme q ua cum Deo nobis ejl findit tudo,fiuc qua patrio nos ille compleditur more. Aut quod nos eum oporteat at mulan , ad quod ipfe nos inuitat : Difcitc , ait , a me quia mitis fum , er humilis corde. Audimus etirn parentem magnificum uirtutum , amantifimum bonorum. Non ne Stoicus item conjejfus cjl,qudd ipfe generis humani magiflcr,nos docent do dcclarauit,ut precaremur, Pater noflcrfSatcca uero, Paternum Deus habet ad uerfus bonos uiros animum. Quibus probatur omnium gentium,quas ex uno fonte natas fenfus, rationiscfcjimilitudo fociauit,fuiffe fentper munius uai,fmguLtriscp Dei maicflatem, laudes <j; omnes eius,ora propenfa. Denique de moribus Seneca di cit:Optimus ergo ammus,w pulcherrimus, cultor Dei cft.Et, Quid ejl dare be/ ncficiumiDcu imitari. Ef.Pojt Deum,ucritatemcolendam,qua fola homines Dijs proximos fiat . Qtud illud item quod in libris de beneficijs f Eunt ' que , inquit, tua caufa , etiam fi maior illis aha , prior caufa efl.Quanto fatius ejl , gratum ad/ uerfus prxeeptas uoluptatrs , non aliorum annos computare , fed fuos benigne at flimare , er in lucro ponere i Hoc me dignum indicauit Dais . Hoc fatis efl. Votuit plus , fed hoc quoque beneficium efl.Ntbil igitur relinquit, ut ipfe loquar , fapientifimus, er grauifimus Phdofophus,quod altitudinem Theologia ueraan te oculos ponat. Nihd illi ratio , CT Natura negauit,quod benignitas diuma,mcbH oraculis fuis dcdtrauit. DcQgoado diutnf Niturf apud 3<nrcam:qood fll ratio incorpom.rc» tum nugnarS opifcxipcr omnia dilfcC^cuftot.rcAor umucrfl. Do n)nui,£ardfcx:cau(acaoCirum:NaiDnrrruomqua nata rtml < omnia. Quomodo Gi ipft niundua.aui para maxima mundi. Qui Ik ptaiuildciixttrnii.adquasfoimiaii mundam. Fundam mundi; «C quod ipfa Natura. Cap. V. DE [ub flanda uero diurna , quoniam pradara quadam Philpfophorumq; Jit gna penetralibus mirabili cumnofirts (imilitudittc fcripfit Seneca, ea libent, uolensq ; cunilis oflendam , ut fiat pcrfpedum unumfuiffe Romanorum, ud cum idola colerentur, eundarum 'que gentium atque Hebraorum Deum .In libro de Confolatione : Quocunquc nos mouerimus , jrquetur natura communis , & propria uirtus . liaflumefl , mihi crede, ab iQo, quifquis formator Vttiucrfi fiit,fiue ille Deus ejl potens omnium, ftuc in corporal/s ratio, ingentium opet rum artifex, ftuc dtuinus Spiritus,per omnia maxima,ac minima, aquali intentio / ne diffufus,fiuefuum,cr immutabilis caufarum inter fc coharentium feries. Idht quam aflum efl,ut in alienum arbitrium nifi uihfima quaque non cadcrent-Haci te. Principio fiujfe mundi formatorem conjejfus jfuem quidem tribus appellationi/ but,fed in eundam congruentibus appellat: Nam fi pcrcunfleris quid fit D eus,optt tua erit er uera Phdojophia apta definitio , Ratio nempe inteOedus, ingenium, mensjapientu in corporalis,mgenium operum artifex. Uem diurnus Spiritus pet omnia maxhna,ac mmima djffufus:Nufqtum fcdicet non prafent. quodin [aerie literis parmdicvur,spirwDQfUMrcplcuiterlrmt<nantm. Quarta uero nuo ■ - atpationem DE PERENNI PHILOSOPHIA. io* eupadonem Fatum, nonalium quum huncipfum drfignare ipf ufmet Seneca fer/ mone docemur. Nam cum in confiffo apud grautfimos Phdofophos fit , idem effe Fatm,atq; Naturum,ut quod ait Poeta: Nam quia nec filo, merita nec morte peribat. Is idem confitetur aperte,idem effe Deum atq; Nuturam.Si Natura igitur er Fatu idem:Dcus autem er Natura idem, idem ergo Deuf et Fatum. In quxRionibus igi/ tur libro fecundo,Eundcm inquit, Ethrufci,quem nos,Ioucmlntclligunt, cuflode, re floremq; Vniuerfi, animum,ac feritant mundi,huius operit Domnu,cr artiji/ cem,cui nomen effe conuenit.Vis illum Fatum uocarefnon errabit. Hic efl ex quo fufpenfa funt omnia,cx quo funt omnes caufa caufarm. Vis iUum prouidcntiant dicereirefle dicis. Efl enim cuius confilio , huic mundo prouidetur,ut inconcuffut exeat, er aflus fuos explicet -Vis iUu Naturam uocarefnon peccabit. Efl enim ex quo nata funt omnia,cuius fpiritu uiuimut. Vis illum uocare mundum i non Me/ ris.lpfeefl totum quod uidcs,totus fuit partibus inditus,cr fe fuflinens,o ’ fua.Et fui ftmilis ubifyuocans re florem mundi, er artificem,Spiritum funilitcr,atq •, in li/ bro de C onfoladone. Eundemq; ait appellari Iouem , qui non modo fuerit operis huius artifex, fed nunc quoque Dominus,ercuRos.Huncipfum dicit appellari Fa tu,quia caufa caufaru,ab eo pendentium princepsfa quo totus ordo caufarum de/ pedct-Excuius decreto dicebat fuperius omnia feri. Mirabilis quoq ; eft,et e Philo fophia deprompta thefauris Natur a nuncupatio. Magna ueritatis explicatio. De/ clarantur enim qua fape cum multis, ac magnis ahjs Philofophis Ariflotdcs ufwr p at,cum Phiofophantes,v per rerum uaflos campos contemplando delati focidt Dctm,at$ Naturam, Nihil agere frufira Deum ac Naturam dicentes, omnia ope ra,mirabdes'q ; rerum ordines utrique ex xquo tribuens, fed priorem Deum nomi/ nantes.Declarant enim Naturam effe motum,artcmq; D ei,quod d Deo moderate, folerter agitur,excitatos ordmes,circumq ; aflos,CT in hoc ( piritu,uitaq ; confcrud tos a Deo. Quod autem ait iUum appellari poffe Mundum, idem efl atque Natura nomen-Non fcilicet hoc mundanum corpus . Quomodo enim, fi fuperius Deum di cebat,rationem incorporeamfPrimo quoque Quaflionum naturalium , Quid eR DeusfMens Vniuerfi. Quid efl Deus! quod uides totum, cr quod non uides. Vult igitur Dem appellari poffe Mundm,quemadmodu Naturam. Efl enim Natura mundum ornnis,cunflares, quibus conficitur mundus , quarm mirabilem uitam pe rennesq; motus,uocamus Dcum,uelut opus diuinum,diuinam fapientiam,foler tiam.Nam quod non fentiat Dem hac corpora,perfpicuum inde efl, quodappel/ let eam,Mentcm,Kationemfy Vniuerft.Ratio uero,ac mens incorporea.Seuocat igitur eum A corporibus, fuperaddens,uocari poffe Animationem Vniuerfi, fapien tifiimeq; flantes ordines nomine rerum ab fe repertarm. Re florem igitur, artifi/ cemq •, mundi uocauit nomine operis fui , propter fapictiam in ipfo opere apparen tcm.Non fcilicet opusipfm corporeum Nam fuperius quarebat mundo antiqui/ ,• orem , 40» AVGVST. EVGVB. Ll$. VI. orem, i quo iflafidcra exierint. Erat igitur Sk anteaquam effet opus fuim.Non efl igitur ipfum opus: Nec id uult Phdofophus. Rationes ergo, ingenui , fapientiamip apparentem in opere mundano,Deumclamauit. Eodem fcnfu mteRigendusefl,ta uq; Phtlofophu declaratur,cum ait in Quxjhombus, Nf<J enim omnia Deus hu inanis oculis nota fecit. Quota oculis pars toti operis committiturfipfe qui ipfa tra dat,qui condidit,qui totum hoc fundauit,dcditq; circa fe, maiorq; ejl parsoperiSi ac mchor,effugit oculos,cogitattoneuifcndus cjl.Multa prxtcrea cogpata Numini fummo,er uicinam [artita potentia, obfcura funt. Paulo mfra,Cum maxima part mundi Deus lateat.Hxc Phtlofophus.Vtdcs ut primum filetur Deum inuifibdem, effugientem oculos. Si imfibilts,fi fugiens obtutum,ccrtc ne corpus quidem mun/ donum , quod uidetur cr tangitur. Sicij; declaratur quod pofuit fupenus. Quid efl Deusi quod tudes totum, cr quod non uides. Si Deus inuijibilis,non efl quod uidet totum. Ergo folerttam operis, ac Diuinitatem defignauit.Quod autem dicit Dcunt maximam mundi partem, tenens quo modo fit intclligendu. Maxima fcilicetrcm in mundo,interx)mncs res,inter omnes animos principe. In ipfo erum exordio do/ cehit:Qm,inquit, condidit, qui totum hoc fundauit. Si condidit igitur, e T fi totum fiuidauit, certe fiutante fundamentum. Fuit totus ipfe . quo modo igitur pars aut quod condidit cr fundauit? imo toto opere fuo, fed alia magnitudine,mator. Nam fupenus dixit, Dais efl ratio bicorporaUs,mgrntium operum artifex. Ergo cu di/ cit,Dcus efl maxima pars mundi, fcntit,Deus efl maximaresin mundo , omnibus fub)lantijs,fimul aggregatis maior. Vna res in mundo, ipfo mundo maior, mundi mne appellatione lignando, quicquid ubitp efl Quod aut dubitas, et inquirens lo/ quitur m Quxjhombus naturahbus,Quis aulorfit,aut cufiosiquid fit Deus: totus in fe intendat, an ad nos aliquando refricut: Faciat quotidie aliqui i, an femelfice rir.pars mundi fit, an mundus.Liceat iUi aliquid ex lege Fatorum derogarc,an ma icflatis dmunutio fit,V confcfiio erroris, mutanda ficiffe.Neccffc enimeade pia/ tere cui nifi optima placere no poffunt- Nrc ob hoc minus liber et potens efl ipfi erum necefitas fuaHxc ornnu,quxnuncdifiungendo,inquirendoq; proferuntur, habent fuas alijs locis refoludones,affcucrando probatas. Quis em autor fit eteu flos,et an fcmcl fecerit. Et an bonis fuis deledatus,<t nobis oculos aucrtat, fepe co fiffus efl,autorem effe Deum,nec autorem modo, fed nunc quoq; cujlodem-Hunc ipfum fupenus fiitebatur, fcmcl hxc omnia ficiffe, Qtu condidit,tqquit , qui totum hoc funiauit-Fundatio autem exordium machinx defignat. MiUr locis autem uidi mus cum fuperius jitentem, Deum res humanas attendere . A n autem fit uel part nutndi,ucl mundus, fupenus declarauit,mundum,r odones appellans, redos ordi/ ncsjcgcs xternas in mundo: Et has Deum Ltrgjfiime appellatione diffufa, nuncu/ piuit,defignans ca effe folcrtiam,inuentioncmq; diuinam. Declaratum quoq; non poffc Deum uocari ab co mundum, fi mundum corpus mundanum fentis: quia di iit, Deum nunc Mentem Vniucrfi,nunc Rationem incorporalem,ingentium ope/ DE PERENNI PHILOSOPHIA* io r rum Attificemoflenfum q uocj; quomodo Deui ftt pars mundi,fcilicctresin ornnf. numero rerum,qui dicitur mundus, maxima,eminentif ima . Maior fcilicet, quam omnes homines,calo,ct terra quoq; maior. Sentit autem Seneca,cum De m uocat' partem mundi,rationem, mundum gubernantem, a corpore mudano fegregatam, udut animum 'a corpore. Non uult autem ut cuipiam fartaffe uideretur, mundum , efje quafi corpus Dei. Deum autem animum ipftus mundi- Scit enim et fatetur arti facem mundi, mundo longe antiquiore, condidiffc,£r fundaffc hoc omne, fegrega> tum ab ipfo fcmpcr.Sed cum Deus fit muifibilisfa quo mudus uifibiliter regitur, di xerut Deum eam rationem,quaregitur,agiturq; mundus, uelut a ratione corpus . Q£>d autem inquint, an cxlcge fatorum ci liceat aliquid demutare, ipfe declarat, ubiq; confilens in manu Dei ejje F ata,quia ipfe Fatu cfl,ipfe Princeps Caufa. Facit quod uult, cr non uult nift optima.Non poieft ab hac uoluntate mutari,ut uclitali quando non optima,nec tamen minus ob id liber, cr potens. Impotentia eft, poffe ucDenon optima. E auero pulcherrima, facrafy Phtlofophiaapud eu de creatione mundi , de caufts,de toto ordine creandi,exphcdtem quam probabat Philofophiam Platonis. Hxc, inquit ad LMaUum,cxemplaria rerum omniii Deus intra fe habet, numeros uniuerforum,qux agenda funt,w modos mente coplexus eft. Plenus h is figuris eft, quas Plato ideas appellat imrnortalcs,immutabilcf , indefatigabiles, innu merabiles.Non procul inde,Caufa efficiens Deus eft -Forma hxc rjl habitus,el or/ do,quem uidemus,cxemplar fcilicct,ad quod Deus hanc magnitudinem operis pul chcrrimi facit. Propofitum, propter quod facit . Quxris quid fit propofitum Dei: bonitas eft. Ita certe Plato ait,qu<e factedi mundi fitcaufa.Bonus eft ,bona facit. Bo no nulli cuiquam inuidia eft -Fecit itaq ; qu.'im optima potuit Paulo infarius,Qux/- rimus,inquit,qux ftt caufc ratio fcilicctfaciendi,id eft,D eus. Ita non funt multx et fmgulx caufx,fed ex una pendet ea que faciunt.Progreffus inde, Et non quxram , ait » quas fuit initia uniuerforum,quis rerufarmator,qui omnia in uno mcrfa,etma teria inerti conuoluta difcrciient- Non quxra quis fu tftius arti fax mundc.Qua rat tione tanta magnitudo in ordmem,ty lege ucncrit-.Qui (parfa collegerit , confuft ■ difbnxerit. m una defarmitate iacentibus faciem diuiferit: Vnde lux tanta fundatur, ; ignis fit,an aliquid igne lucidius Ego ifta non quxram. Ego nefeiam unde dcfccde ri mus. Infine autem, Nempe uniuerfa ex materia er Deo conflat . Deus ifta lem/ perat,qux circunfufa reflorem fequuntur et dueem-potentius autem eft,ac pretio fius quodfacit,quod eft Deus, quam materia patiens Dci.Quem locum in hoc mu/ do DfUi obtinet, hunc in homine animus. H xc omnis Phtlofophia Scnecx maxime cbformis Mofaicx,de mundano primum opifice.de maicftate ruts,de exordio muit di,de Ideis, rerum fcilicet feminibus affluentiaq; fempitcma.hx funt enim ldex,di/- tono Verbo,nempe opifice mundano,contcntx.Hxo rerum uberUs,diuinxq} fapi entixfxcuditas,qua grauidus erat Dais. Ex hac magnajncnarrabM, nata funt o/ mtua Secunda pars Philafopbi* cius,w ipftMofticx conformis eft ,qua dicitur t- *o4 AVGVST. BVGVB. L IB. Vir Kofe Terra inanis, cr uaau ,a Gratii interpretibus inuijib&i , cr incompoftUL Ea erat terra er aqua conuoluta.iada ad fundamentum mundi , in quibus ornnet terre fhcs, c?" cce lefles forma latebant. Ibi erant ignes xtherij , puracoelejliumor/ bju fubjiantia.lbi aeris globus, illic animantes tarcjkes,cr aquatica planta quo/ qfte et herba. Ecce autem ut optfix,qut terras et aquas findauerat,admouit pota V tes manus. prinum purifimt lutis orbisq ; cocleftis, qualis nubium candentium et dutia ejl cr extricata fubjlantu.Sol coepit rotari per orbem,aquas exhaufit, aeri abfkaxit,ficcautt terr as,mari fubfeden te. Terra madentes, herbos,arborcs,anima lia genuerunt. E terra madend,lutulcnta,fumptum corpus bmanumuHxc cum di' xennt Propheta, Seneca ex uetuRa fuma apud Philofophos audita, confirmat • Vo eat rerum firmatorem,Deum illum M ofaicum Hunc optima dicit ficiffe,quemad. modum Mofes,qui ad unamquanty rem creatam ficit Deu uMjfeajfemjJe^ bot na. Erant omnia in uno corpore tcrrx,& aqua ut embryone merfa,et conuoluta. Tunc opus ex pulehris,cr bonis fitl um,appxruit pulcherrimum.Veneruntq ; om nia tn ordinem, legemep. AbiUo firmatore nos defeendimus. I pfe quidem inuijibi/ lis,regnans imperansq ; in mur.do,v ubiq; prxfens, licet inuiftbilis, quemadmodu animus tn corpore.TaUs ejl Seneca diuina Philofophia, parum exfuccefiionefct- culorum,partim luce rationis oHcnfa-Nomina,quibus Deus ab eo uocatur, funt, ¥ormator,Opifix mundi,Kado incorporalts,Nlens Vniuerft, Animus in mundo , ¥atu,Caufa caufarum, Vnica rerum Caufa , Natura, id ejlfins rerum e? ordo,Spi ritus per omnia difjisfus , Fundator , Conditor mundi , Prouidenda, Temperator, Dux ordinis omnis.Vt autem finem ficiam,audi tantum diuinifiimam eiusuocem , qua docet nihil effe Naturam niji Dcum,in libris deBcncficijs:Natura,inquit,hoc mhi praflat. Non intcUigis,te,cum hoc dicis, mutare nome DeofQuid emm aliud ejl Natura,quam Deus, er dmina rado, toti mundo,er partibus eius infcrtafErgo nihil agis ingradfiime mortalium, qui te negas Deo debere, fed Natura ■ Qjuanee Natura fine Deo efinec Deus fine Natur a, fed idem ejl utrunq^ncc diflat. Si quid < 4 Seneca accepiffes,Anneo te diceres debere, uel Lucio , non creditorem mutares . fed nomen. Sic ide. De Cimino & lingulari Deo.ex Pltttareho, PWIofopho inflgni , omnes ferine da eo Undes canem ,qu* m factis Ineris habemur. Hunc unum adorandum elTe, , elementa muili buius.Sole.Lunacp.efTe ligna quibus dtuina maieflat, inno 1 (ercattBa ™* organum.artemqf Dei. Deum effe creatorem mundi.qui fit lem» pium racrriiinum, inquod IpeAaior operum diurnorum introducatur homo» Mundum elfe unquam thealeum.in quo nobis fpe&atortbus Deus infignes o* pes fuas oltcmai. Deum creaffe Solem, qui Bt quaedam lucis «ternae fu* per tnS dotn decurrens imago.Dtauiam naturam cfle, ac felicitatem , uiriutu cxcellcn tum. Cap, VL rn^EmbuMim crit,quifapientiores Philofophos confutuent , quin omnes qui yuams fuperftdombuss populo reMisfe per campos totius Natura fim paf/ fi effent,untm,fmgtilaremqiDeim,omnium rerum autorem, parentemq. ; didi/ caint, cr hunc filum adorandum, fifiiaendumq; confifi/mint, aq, mentae. laudes DE PERENNI PHILOSOPHA tof Ludet attribuerint ■ Audi igitur quam diuina,excelfa,de fonte ueritatis haufht, lo/ tutut fu Plutarchus,in co qui infcnbitur de ifide er ofmde : xyxurm loy ovyt w 'taxare -riy^inxi,ioka <Aict ro\rroty,ro &Hoy,<vs wctgyioftoy \arin/ Tfcty , uffe <f>t/<r<{ ytyovorto^us o pyx voy , * t tyytty cui t£ ncdtnx k ocrf t*zvTcs&ioC voyifjy KxAu;:Dcbcmus, ait, letari , conquicfcere,non hec ele/ menta mundt ucnerantes,fed per hec, ut clara exempla , er frccula,ipfam Diui/ iutatcm,qua cum natura nafcantur, tanquam 'mfhumentu aut artem omnia fcm/ per ornantis Dci,arbitrari preclare habet-buocem pene Apodolicam,Prophe/ ticam.Non efi,inquit,cur Solem, Lunam, Coelum uenerari, <y adorare decere te putes , fed per hec uencrarc ipfam Diuinitatem , er hec tanquam exempla clare maiedatis cius agnofce,tccum'q ; reputa,nihil umuerfam Natura aliud efjc , quam injbrumciitum,aut artem fummi Dei, omnia femper exornantis, er pulcherrimos hos,quos furfum deerfumey cernis, concentus rerum efficientis.Ninuru quod fa/ pientifimus alius, qui er ipfe popularibus fuperjlitionibus contcptis,ucnora que/ rebat. Et eff r, inquit, preflan tem aliquam,etemamq ; naturam ,& eam fufricien/ dam,admtrandamqi hominugcnen,pulchritudo mundi, ordoq; rerum ccelcBium cogit confiteri. Africis ad unam unitatem mortales concwrrentes,maieflatemq; di uinam ex afredu rerum doccntcsfC o git, in quit, fateri etiam inuitos ordo reru coc/ leflium,mundiq; pulchritudo, effe preflantem aternarnty naturam, quamfufrice re,et admirari,colere,uenerari,non ea que fecit ipfa,non pulchritudine ab ea effe fiam, mortales debeant. idemq; m Legibus: Nam et hic mundus Deo paret,ct huic obediunt mana,terreq;,cr hominum uita tufis fupreme legis obtemperat. Ajje/ fit hic,quod illic ex argumentis colligebat. Argumenta igitur ct exempla diuine maieflatis,cj} ornatus mundi. Non'ne er nojler Thcologusfrct yctf xopxtx xv - Into-itoS KO<ry.v,rciC7roi nyxci voovuivcc KX&oftcrxi nn «i^toe (tu£<Avvxy.t$,xgu dierHS.Quod eJhNam inuij%i!ia,inquit, eius , fcilicct ma/ it fias eius( quod paulo pofl explicat)d creatura mundi, id ef\,a re creata in mun/ do, ab hominibus qui funt creatura mundi, in ipfu rebus fidis apparens confrici/ tur.Confricitur inquam eterna poteslas, diuimtasq;eiusin loi^rsoinyacri , re f bus effvilisiHCc autem funt que Tullius dixit,pulchritudo mundi , ordoq; rerum caleshu: Et quod huic obediunt,maria,tcmeq;. Vere igitur ipforummct uoce re/ fcUitur,coarguitur,exibilatur omnis idololatria ■ E cce fi quid popularibus fupcrfli/ tionibus dabant,alius in pedore fenfus refidebat. Veritas una femper ejl et fuit.Sci profequor Theologiam Plutarchi, didis diui Pauli uehementer confonantc, 1« co quem infcripfit De hilaritate animi, er quod confidcrata mundi pulchritudo, nos in omni femper latitia retinere dcbeat,ui)ibilia,exempla effe inuifibilim,opera di ltina,qu£ tanquam fredacula,thcatra'q ; nobis apcruit:hfcp yiy yotf ccyt vrx voy a x i<ry.os tsi i(c/c 9to TfW Isctroy. «S </X liioy o ccvd-giax os aarotys./ igdtx^ywi<nw,ov%lfQKyvrtoyt cviAi QiKivnjtoy xyxAyahaiy (k* M T«, jo<S ' AVGVST. EVGVB. LIB. Vf. ■^«S, iJtk o*xim&aoscuo$HT& roa& ninni <p9<riy o 7tAxT6)y {uh$%)(0V7K Hgl KltfHtnaiSiCpWil'. *A/«(/|(0a Kj xs?x yg&7rtTXiiovs,viby v<Aug \fitvTKt «ii,t(gu y»y, tpvrotsrt i<gufooit rrjoacpis ccoxTotyrmsQey . Zy r>y Bioy nvnriy otnx , ygu rvAtT^V Ti- AfiOTKTt/yXbSvicHX: </v« /ttsot/ icsuj-iT»?, ovXuazng of 7 reViol» lifovixxffi JUovlrcrix, ygu 7tkvx$hvxix ygk 'iixlmcs ecAAas Hntgxi 7$i^scriy,ivXH&£<riy>ii&cwx7Tnvo-(i)<riiJWYHr>y yihco7K iiivoii ngu. OfXDSCUt IHobi: 7\Afc&FT4J, OTTt HficQuuiSx, *$<r(iitos iAisycfy oAvfiTta y.vviJ$JV©'->i<fiilfVva nvQix ds.onykk®'* h 7[uvu>y <jv Ug cvioi s, «j o $io$ iograci Hfiiy Xag»y«, d-nsxyooyay xg&cu^yvicriy <jv bJ^vgy-oii tcc 7tvMx (cJ Gxf>vQni*iou.s kj yuymvi 5 fcm yroVoij JUcnfiMsrrti, qu£ [unt, Templum fandiflimu,faccrrimumq; t fl mun dus- In b«nc introducitur homo per gcncrauonc,noit quidc imaginum, qua mani/ bus fit focdatur,fcd qu£ diuina illa Mcns,ut ait Plato, fcnfibilu ad exempli mteUi g\bilium,mfitu wta er motui principium habentia propofuit:Sole er Lunam er *ftra,cr flumina nona [emperaqua cxuberantia:Terra quot]} plantis er animali bus alimentu [uppetcnte.Horum uita cum quadi arcana minatio, perfldiflintafy teleta fit,dccet eam plcnihilaritatiSygaudijqifempereffe. Non quemadmodu ple/ rify Saturnalia, Dionyfia,Panathenaaq;,cr id genui dies expedit, ut hilarant, reftirentcfc emptitiu n[um,mintis,faltatonbusqi mcrcede foluctei.Exinde [edemus ibi compofue,wcomptisqi uocibus abflinentes. Nemo enim lamentatur cum indi / atur,neq ; deplorat qui Pythia fredat, aut cu cfurit in Saturnalibus. At quos Deos fi flos dies nobis apparat,et largiter quotidie primus ador celebrat,quafi nos ad ini tioes [uaicouocis, deformamus lachrymis plerunq;,curi; operofis, maroribusefc nos dcdcntcs.Sic ille. Ecce igitur Dcits,Solis, Luna, totius coclcjUs ordinis autor: er quonii i fandiflimo repertus, er compofitus opificc,cr plenus diuina pulchri tudimsjuprcmaq; uenuflatis,nihil incptum,wcompofite uagis, nihil exorbitans, & errans continet,Lcce mundus templum fandi flim i'., faeerrimu, alma lux, lux facra diei . Ecce quoque rerum tantarum indudus homo contemplator, ut coelum fufyiccrct, opera magni Do diligenter attenderet:inde colcret,fufoiccrct,manibus ad coelum tenftsexclamaret,b rcru creator optime, dignus quem ob infinita [api/ entiam,benignitatcmqi immenfam ucncrcmurjn his hymnis nodesqj diesq; ago/ mas.Hacfmt nofora ffledacula,e terra tanqua theatro eunda contcmplantcs,hinc omne latitia genus animis infondamus,diuinos ordmes,incr:dibilcmq; uarictatcm - in Theatro totius mundi,uarijs animalibus,arboribusq;,fontibus,et fluminibus ple no,afpicictes.Htc f unt jfledacula,hi fofli dies,celcbntates,panagyris,ad quas De usdiuidas gloria [ua monfkaturus,mitat:Quarum ffledacula, nifife corrumpe tetfinflccrctquc animus, uberrima latitia fc pafccrct- T anquam diuuu templi and/ flitem^ DE PERENNI PHILOSOPHIA. 907 fdte,ak L aflantius fieftatore operum rerumfy calefiunt, ficit hominem. Hic iffi prxdicabant,non ChriBiani,no ida,qux noua et magpa mundo [upcruenit,atta£k lucejed lUa dun taxat, qua Deus id imagine [uam cretns animu,in fidit ei. Eidem memor it Plutarchus in eo quem fcripfit aduerfaus Principem impcritu:Qualc,in / qufiiniJ^fVo^^ofuitfpulcherrimu fuimet in calo famulachru,Solcm et Lunam Dcus,tale ejl in urbibus cxemplu,ct lumen,Princeps,qui Dei familis,iufitid [equi tur,nimiru cuius mimo ratio infideut diuina.Hdc dcfcnptiune Plutirchus docet fi/ mulichru Dei ef[eSole,uclut fcilicet Solem maxinium,radixntifimu,[ed ut is cor porcus, fic incorporeus ille, incorporabditerfi nitens . Declarat etiam er fatetur , Deum Solis, Luni creatore , qui locaucrit, faxerit faces illas in [ublimi congruens tmdequaq ; cu M o[e,qui dixit. Et pofuit Deus duo luminaria magna in firmamen/ tocoeli.Plutarchus in</lfuot,locauit: Addens hic quaft Diuin itatis ej[e famuli/ chra,per qux,ut duus Paulus,ipfeq; idem,fuperius,uelut imagines, pervenias ii (dentiam creatoris. Profcquitur idem offerens multa, quibus inteliigds,qux fatNa tura diutna,qualc nos eam cogitare deceat,uelut quis e cccleflibus Theologis eo/ dem kbro: Indignatur, inquit, Deus in eos, qui tonitrua [ua, fulmina, fulgetras , ra/ diornmq; iaflationes imitantur :fcd his qui uirtutem cius , v probitatem xmulan/ Jur,fefi ipfos ad koncSlatcm, humanitatem^ eius componunt , dclcflatus auget , parucipesq ; eos equitatis, cr iuflitix, veritatis, man[uetudinii,qua ipfe prxduus tfa,facit,quibus diuinior ne<j; ignis cfineq ; lux, noti [olis rotatio, conuerfao, non ortus, obitusq ; aBrorumtov ro xi</l:oju,n^.K^cevxTcy. ov yotf jgoV oj (uns 0 Sto; w* cuyMy,i.}Ax <?1 ifiris rtfi tegyom, t ira yotf Sua y t u, uccAcy /ttfJrijjKgttTo ugyiywoy: non xtemitas , atque immortalitas. Neque enim duUumitate uitx Deus ejl beatus, fcd excellentia virtutis . Hoc enim efl Divinitas, face pulchritudo eius , V principatus . Sic Plutarchus ore diuino locutus , uber/ late calefli completus : Ecce igi'ur Natura diuina, magnitudo Bonitatis cius. E c/ ce beatitudo,quodinxfimabAilcr bonus, uirtutc, iuHitia, manfuetudine,clcmcn/ tu ineffabili. Eo 'que mifericordia cius plena efl terra . Hic creationis caufa,ut .ait Plato Nam cum ea natura effet Deus , nemini bonitatem [uam , ac lucem , [ci/ ens etiam ac profiiciens fare malorum ingratorum <k innumerabilem in mundo , quem creabat multitudinem, inuidit . Hinc quo manfietiores, placidiores, beni/ gniorcs'quc fimus, hoc ei familiares . Ex eodem fante cr caufi efl , quod idem in eo qui efl de Theologia Aegyptiorum:oit*au eutmtK (oohs,h-j b Sto'; UAnyiy ivJ^xtiacy tti/cti , 7o 7« yvmcrci (ati vrfoAimiy Jx yiyvoy. ikoc; Arbitror, inquit, eyfimpitemx uitx, qiu Deus [ruitur , beatitudinem effe, prxoccupxre (cientia, ea qux fiunt . Sic ait. Nam magnitudo [apientix, facit excellentem uirtutem , ac bonitatem . His conflat unum eundem' que fan/ pilarem Deum Natur x luce , cos agnouiffc , eum ' que fangulariter nomi/ Jiajfe ,fummas'que dotes ei tribuifle , qux crebro in [acris literis canuntur. u * Sic tof AVGVST.EVGVB.LTB.Vt. Sic apparet eadem omnium [cientia, religo , idololatrixty ftitittorunify D eorum exMstjiio. liem cx Plularcho Deam In pelago fanflitai habitantem, cunAa re Ar modera» ran:Solem in calo uelut exemplum fui colloealTr.EflVrum uiriuiii omnii (imula» chriirn Bc Ideam, quam homines oporteat imitart quoad far trt. Principes rlTcdilM» butorci bonorum, quae largitur Dcui.Prtm.tpcm efle imaginem Dei utoam . Prae» cipuum inlignemujt Dei cultum, e(Te, imitari bontiaiem eitu. Ad uinute» acquiren» das opem ciuseflc neccflaruiti.Rcs Romanas creuifl. , Deo uoleme.Deumcfle re» gem mundi. Bonorum largitoicm. Cap. VII. * Irmlu dc DiuiniUtc fcripflt plutarchus coicm libro de Principe , fxpe er fmgu/ Slarcm,unicumq; Deum,ac naturalem habeas in orc , er Theologiam mirabi/ lemjacrofandum de eo profundens , ut clareat quemadmodum ornnos fumus filif eius, fle omnes Patrem fuum duce Natura, licet oculis inuiftbilem, ratione flbi aperiente uiam,rccognouif[e. Neque enim,inquit, ucrifmle cfl,ncque decorum , quemadmodum Philofophtnonnulli affcucrant, Deum mflum effecum materia, eunda paticnte,nece$itatcs(h etfbrtunas,mutationcs'qi innumerabiles recipiente: «H? nyiy eu/c» Tii 7P^ T tuo ceti rpl iwtvc b u cpvtriy t^aoiry, i<fr vy\ r®' jSceSf «S tcyUtf * <pum 7sAxr(oy 'k^ou.vh cpi/o-iy 7n fdtiiyfy&.oioy Ji n/.ioy yv i(>xva> nnvvywn^aKOt/iCit cui •?,</!<’ fc' <r<rw7f » bacpxin^Jois wc uvoy trof xy t/V «v-f fvvccrois: Sed nobis de fuper deflxus,flabilis'q ; ea natura, qua femper eode modo permanet,immutabilu ter fandus, ftue roboribus fandis ut ait Plato, reda peragit per omnem natura in/ ambulans, quafiq; prxclarufux maieflatis indicia,Sole locauit in corio, fer <Jhc «t ftcculu apparet bis qui eu pcripfum intueri poffunt.Hic iteru Plutarcbus Sole di/ cit 4 Deo uelut jpeculu et exemptu fux claritatis collocatu in calo-Efl enim Deus Sol iuJtitix,Sol tnuifibilis, incorporeus, luminoflflimus, per hunc apparente ocu / Us,cemi poffe no apparcntc-Eu effe in natura flabili, unifvrmi femper,a Pbilofo/ phis appellita kcctx TceCrir,rubore,aut fundamento fando,cuius fcilicet firma/ mentiific fundamentu,ftabilitas xterna, fanda, Deus, inquit, fundamctis fandita/ tts fubnixus,per omne natura inambulatinon quaft materia miflus, fcd in cxcelfo throno diuinitatis fux, mirabili modo regnans in coelo, etpcr omnia diffufus, uelut Sol flammis terraric opera omnia luflras. Sol cfl exemptu inuiftbilis dantatis eius . Quam magis Sole intuearis, td magis delufus ccccatusq ; difccdas:flc oculis temere in Sola tllu defixis xtemu,periculum fit,nc tenebris offi<fts,non modo cognofcen do nihil promoueas,fed noua caligine obuoluaris. Parte alia,poflis ex Sole wflbi/ li,inuifibdc no[cerc,ftdaritate,fl unittcrfalc prxfentid,fl caufam cur eo uideant et uidextur omnia, coflras.Pluraq; alia-PhUarchus ite in e o,quc infcrtpfitdehis qui fero 4 Deo puniutur,fx pe fmgulare,naturalemq ; Dcit appeUat,et ei mirabiles, fu fpiciedasq ; Theologia laudes uedicat, quas m nojbris literis audimus fxpe cofond rr.Kxrx vrAdrtuyx,w(trTa>y xccAwy, o diostxtrrcy ty y.ltrai isccf>x<A<ly/ fut amivHy x^vrlaufl-foyaitotriy Ky-oxryvnots 7T&S «« J D B RERENSJl yPtttLOS OPIflA. 909 Tpj/ wJHt/lxriJolt t«Sj flvrccfaivcis.uixta P latonem, inquit , omnium bo/ noruboncftorumcfaDeus in medio, feipfum proponens cxcmplu,uirtutem huma ni bis qui pofiut [equi, cocedu afitmtLmone ejfe ftbi.SiciHe. Nonne hxceft Theo logii noftraf imitamini, inquit ipfe , Patre uejlru qui Solem fui orni fiat f uperbo nos et malos.et ide clamabat,Difate a me, quia mms fum,et humihs corde. Et a/ H iit deco,Omnis Cbriftt a&io^iofbra ejl infbrudio-Sic Plato cr Plutarchits,huma na uirtute pcri,nafci ex afmilMonc,et imitatione bonitatis diuinx, quoad fis efl. Nc<J5 enim fentiuntnos ad infinitam bonitate eius, quantumuis conemur, laboret plufqui Herculeos exantlemus, afrirare poffe : fed dicunt quanti humanx uires procedant,ufq; quo naturxdati. Hunc igitur uirtutu fontem refricias, m ei uelut freculi acfrecime contuitus tc formes, componas.Refricefi parcit hojtibus,an fit beneuolentiftmus,bonori fimi effiififitmui largitor.Agnofce puritatcm,cando/ ri,cxteraq; qux f 'aeris libris decantantur. Hxc imitare. In libro quoque aduerfut Principe impentu,fic fmgulare,naturalem<^Dcittommat,utei dicat feruire P rin cipesad cura,falutemq ; hominum,Ut ea bona, qux largitur hominibus Deus, par/ tim difbribuat,partim adftruet:<xA*Qisi£Oy sJV a//7*S uuotjovs « fxovfxs v/ WHfiJuy vpbs «vSfoinsuy vmitstXfap (& <r(of itpiccy , o^tos wyQioi Jli<Aouny irSfeesrotsJoc /\ n/iunjix A (pv/icthlouri. Hxc aute ab eo di ckur,qmCbrtfranx,M.ofdicxqi religionis uix nome audi ffct,folo N aturx lumine fkpleriorutp Phdofophoru bonori,eode naturali iudicio,ad ueritatis ueros fvntet ieuedur.Scmre D {o principes ccudifbributom,confcruatores<$ bonorum, qux Dtut largitor hominibus effudi ffet.Hmc magnus Theologus noder dixtt,Qui po teflati refijhtyDco rcfiftiLPatetur eunda bona,quemadmodi nofrri,coclitus defeen iere -Omne lati optimu, et omne doni perftdi,defcendit furfum aPatre luminu , inquit Hle nojler. Plutor chus aute, dari d Deo bona,honejla, qux per Principes ue lut minifbros eius,dijhribuatur,et confeructur. Ide imagine omantis,moderanttsqf eunda Dei, Principe dicit, cm no» fit opus Phidia aut Polycleto,ud Myrone fcid/ ptonbus,fedtpfe feipfum ad fimilitudine eius per uirtute coponat: o tpytay A «/ Hmy Sii tet woJiffec KotrusrroSyOV epjdiiv t/ltofiioos 7rhxrfovToS,Qv<f'b itvfwos, «mWtcS sevfoy w$ cyxtof ifx Sti <Ai aftfile tu&isas.Hinc toties fmguitris Dei nominatio, hic Ha Theologia , quodab coci da moderentur^omponatur,quod omnia bona ipfo largitore contingant • Demit tftbdmagpciut(mPrwcipcs,qua<kreuocantureti4indiuinislitcrts, E lohitn, Dij diuim. illum Prinape,pulcberrimd imaginem fui uel ftatua erigere , qui fe dud ttis ubrtutsbus ieddklerU,wfigne,refredans archetypi ftu. Principe quidem ima/ g inem Do dicit,qu6d tmpcrat,domwatur,modcrxtur,componit. homines item fett tu nihil maius a fj equi poffe, quo frui Deo queant , er qua/iexDiumitatecius de/ libare, quam ut uencrantes perfcquentcsfy bona qux <d> ro p o fodentur, ai uirtu/ tet contingant. In c^Quifcro iDco punmtur.ovyiifisiy ojt y-u(oy **&f* * «i • «nrrt# ?.» ,r. DE PERENNI PHtLOSOPHflA. tatohtxmp Stw wi<pv* tty . * 7 »***<rs> \gu. ftaftt i£y t>* «fcM'4) KX^aiy ygx xyxdSy, w ccfirny mtdiscurSeu . Sedbreutterfum/ m quaque pcrfequar , qua uelut ucrus, naturaque apprime nam Theologm tfcm Plutarchus fcnpfit C T fenfit de fummo Deo.lneo,Qui fero a Deo cafligan/ tur , patientiam fufhnentiamq; diurnam ( ob quam uocatur in findis litteris yxu Ufofhiaos ) exempli effc debere utrtutis nofka, CT quos moueant dtda , fidafy magnorum utrorum , iramq; nonnunquam retundant , multo magis debere hfarrees. Det m refacientes,qucm neque metus folliatet , nec poenitentia mutet, fero er cundanter ad poenas procedentem, fieri meliores , putantes partem dmt nam effc manfuetudmem ,«{/ c &tis 'tv<PuKvfTtu, quam Deus claram ojlcntat. hic enim commendatur celeberrima illa infandis literis patientia ; dicitur effe di/ Ni na uirtus, procedit etiam ad alias Dmmitatis uers laudes PluUrcbus>non effe,ut mt Hf ftodus, humana faptenda animorum latebras per facere , «AA« &tov, fed Dei . Ineo autem quem inferibit. Quomodo fe quis citramidum laudare pofiit, M tari poffr muidtam , ft bene fida refer as in D em , nonnunquam Fortunam. B/ mendat etiam fcntentiam Euripidis, dicentis, Deus magna curat, parua relinquit: iyu </li th th\v ovfiy oi/acu trirfvastiy: Ego uero fortuna mM arbitror pcmuttendum.Quanquam alio loco id rmlcctinterpretando^iquidem cernna flriscft literis, Nunqutd Deo curaefldc bobus { Magfia autem qua curat Dcut^ funtresbmana. llludm eo quoque praclarum,quod arbitratur ai utrtutes obti/ nendas,opem diuinam necaffariam . Manfuetudinemq; craquitatem animi, qua prius aff>era,duraq; uideretur,experientiam ipfam auxiliante Deo docrre,et oflen dcre,r.cmm, quibus cum degas adeo dulcem,gratumque effe, ac iucundam,at<fc ei qui pofadet. a$ty cituuttg u StoG 7i<rt/AA*jW*i"y©' lGeBuri<ny h tus/ pet kol<riy\*.«vlw, en t» i/Axy *6*n,tc] irfxoyiy dUAavfyimoyy i’</liri rr trvvovmy #bj/ ov 7», t(griQiAsyygu cc Msrty, <fc no- ro?? T^s^a^i.sic quoque m eo,quem hfcripfit, De fortuna Romanoru,quem admodum Plato , ex igne er aqua , uelut ad mundi conftitutionem rtecefftrfjs ac, primis, ut poffet uideri de tangi,opus Mfr,/ir tempus pofl Roma conditi infteu fiiw.pitTCC 9i9v,Tvynp *gU xpiyHyiUlpatn, Kptc crvtlfwtny.Cum Deo , firtunm,<zr uirtutem tnnperaffe,cr coniunxiffe. Primis quoq ; feculis tllis,urbc erefeente uchemeter, quod necfimes, nec pefliletu defeuiffet, no htmmueonfi W,fcd fortuna dtuini fafa,tempora iUa gubernate: «cot/* *rrpwr»V*« ti/€* /tue?,x AA« 9ttxs t VX.1S fcjriTf mm/ovens ¥ ketifSy tn.urxy.ln bisappi’ ret. omnigena Theologia,fiue qua conditionis mu maieflas,ftiie qua imperiu, ad mmflratioq; pertinet, omnia fumma fapietia cofona ■ \deineO, qui efl De doeu/ mitis Rcipu gubrmad^ait Principe ad maxima,poriftmnq; debere re faeere:*S ■ •rg noa-y-TS §*<r<A tt)? 5* xyayyXfhefiTXi dtix, t* <Ai yiltfx u<r tv/ Xhv ctytk vc: Quemadmodu Rex mundi. Deus enim magna, ingentidqi euraf pahu Fortunx rrtwqwt-Hic Regem mundi uocat,m cernis, Deum.Quemadmo/ dum no DBPEKEMNI PHfLOSdPrt I A. Ut dum Hofter,Regi fecularum immortali, muifibili,foli Deo honor &■ g!om.Parud autem dicu ea,qux non funt udius momenti Quanquam et eu, cum uult,rcfricit, ' ut idem fupenut. In eo autem.qui ejl De non focncrando, oftendit nihil nobis de/ effcdiuiniiui:c\rroos iiniy o diosdtfttwsfvAfap t fccvn£*y,(& tffxjjticty h'Mcd*m>, & rfee^vt/jLUTiO(/ftai/ tMwtfot to/xtp. Sic, inquit,dat nobis Deui ligieam menfam,peluimq; tcRjccam,ngidamq; urflcmfi liberi uiue/ te uoluerimm.His oftendit , mhil 4 Deo nobis defutwnm, modo placeat libcrtxty tuBis nos malis dedere. V AffWaurc Pluiirchum omnia facirmta in Rrpublica .honori» Jiufni ciut ii . Dcu.n erte Hairtra hominumcm amem mumli. Huncpnfco* ' lucti totim ordinis, haroimurcp .tutorem. Principium iuftitix. Vtuens xictnum, t opiunum.Dx menti malos tum non fcuflctcx Inoi Juuuonc ordinem fccifle.Op* «im :raaiiifl.cm,plcnuni:mtfl..ij,imraorrjlcm, btatoui, beneficum, uiJenttmunl. • otrfj. Cap. VIII. SEd cj quoque mira, peneq; de noeris coekdibm fontibus manantia , aut ucriut dc fonte naturx, qui c 7 ipfe fluxit k coelo . Siit, inquit in eo quem D c politicis documen s edidit, dkSbnbunones,Urgitioncsq;primm gratis. Ua enim dcuincumt, detinentq; accipientes Tum ex occafme,cwdem,honc{lumq; prxtextam habett te (tilctTiia»S Siis marrus ayov<rH$ta(>bs tv<rt/6(/ety ; Cum honore Dei, ducente prorfusad pietatem. Ingeneramur enim ftmul multis ualtdui affodus er opmio,e)fe Diuimtatem magnam, & ucnerabilem , cum quos ipft honorant , ma/ gios<]i arbitrantur, fu largiter C r prompte utderint rrtfi rb S uop, erga Deum profufoSiaccenfos. H/c P lutarchus , non Cbnil ianus quidem , fcd rationem tan/ tum Natura fuggrrente;m Republica,inregno,qux fiant, prmdpio uertenda effe adcultum,honorcm<p Dei- Populos enim uidentes Principem , pietatis colentem, bberalemq ; in onmt religione , cr cultu, arripere de maieflate eius , fanflitateq} perfycftiorcm fentaitta. Hoc religionis noShrx fundamentum: hoc principes, qui. funt padares populorum,iubentur:hic rerum huwanXnm uertitur cardo. Agno fat Plutarchui,fitctur,pradicat omnia mwKra,dtgmta‘cs, honores, largitiones, pomp.is apparatui, pnuatim cr publice , ad Ironorem Dei , quemadmodu m focit Bauid, Solomon, uertenda, unde pietas in populo nafcatur. Videatur, conflet, qucquid honoris,magniflcentt£ impenditur in Republica,ad honorem Dei fieri i Princtpe,aut qui afiidet gubernaculo. Hic igitur O" fmgularii Dei cfl nomen, & Uult,qaod noflrx [em er liter t clamant,habai certa , flrmamqi de maiejiate cius ac uencrauonc f en tentum: Omnem largitionem reforn ad honcAutionem eius, e/ amq; cdcbrcm,magi:ifuam,cam magntf.ca,hbcrahqi pictate.Has trahit c pedo/ ribits hommmn Natura noces. Si nulla ciam afforent oracula . I» eo quoque, quem De quxflionibus Platonicis prxtitulauii, quxrit cur Plato uocct Deum tuet/ "Jifcc •aiilcopxgu.nsoucr^. Patrem omniumac acatorcm : refpoitJetqi Pa/ tgem effeOixy fuy y LWkfuv,gci:i:orum Deorum , atque hom.num , ut Home/ ms ay pellatxreatorcm autem ratione , uita $ carentium i v Pater mundi Dem, H %i% AVGVS T. EVGVB. LIB. V f* cpua mundat ammal,plenum uiUc.motut.Hic habet et Deos gcnitos,nempecred/ tos,non atcmos, er I oucapud Homeru , ttc Philo fophos ejje ucru fmgularem Deum,Patrem hominum atq; Deoru:Sic Deorum,ficut homini*: Homini I autem Kt> fkdor,opifex,non procreator. I» eo quofy que De primo frigido copofuit,mo / ieratorc Vniuerfl Deum dicituyu o<r* cAiXKOirySy,^ BpaGlvaiy c Qtot ccp/ fwntds XSt A«7? Kj yxo-inbs. Quscunq» inquit, moderatur gubematq; Deus, ob qujcuocatur Harmonicut,Muficus. qui fuennt auti hi,quiDeum Muflcu,har tnonueq ; autorem jiterentur,declarat in eo que infcripflt De MuflcaiT^ yctff m\f «rrcoy <pof£y ,*y t$ -r «st ftiy surtrty ei y>y irvSxyopxy,K) ceflyy fteyM TtAxreoyXjKf ei Asinos Tccflytucey <fy.M<roQa>y. xk inv yxrrU «ens yiyviSSi,ugk ovnsirxt \<pxo-Koy,ncwTccyXf hx&' xgyo/txy veri •f fliov KftTtco-Kii/tfiofi cpxa-iy. Qu* funt. Na reru omnes motus , fldcrumcfr conuerfioncs, Pythagoras, Archytas, Plato, reliquiae prifeoru Phdofopboru,non citra muflea fleri,ac conflare dicere folebant,omnia per harmonica Deo conftru Qa contendentes. Agnofcisuocesuetuflatiti Vides prifeam pictatme, naturalem de Deo philofophid,celcbre femper,quo magis in priora fecula refriciastQue di xere condidiffe,fibncafJe mundu, tanta harmonia, tanto ordine, concentui]; reru, ut emer ferit opus indiffolubde, nullis caftbus interitura unqud , ttift folus ipfe re/ foluat,quifolus ubifmt uincula, quibus ligauit Vniuerfum,cognofcit . Huncom/. nes omnipotente,omnium bonoru fbntem,ordinum,iuftituc, umtatts origine apto Uerunt,ut mirabilis flt,quo modo perfuaderi potuerit hominibus olim cultus horni ruim befliarum. Nam Chryfippus eodem autore Plutarcho (quod iit Legibus imi/ tatus efl Marcus Tulhus)x yxg <fay tvf «y -a5 JUkkiocvvhs cttomy a pylau, x?Any ytntny ht^U-t <Aik, kj t2 koivhS epi/cnas : Neq; e/ flim efl inuenirc aliud iufatue principiu,atq; ortum, nifi a loue, er d communi na tura- Hanc Ckryfippi fenteiftiaMarcus fle expreflit. Orta aute flmul efl cii Mente diurna Quamobre lex uera atq; princeps, apta ad iubendu, er ad uetandu, rado eflreda furnmi louis. I ouc,ut uidesjuocat Mentem diuina,crea'roreq;,ut uiftm fit perius,omniu:Hunc ordinis harmonixq; eunda repleuiffe , quia fons ipfe iuftids er equitatis. Eum Antipater eximius Stoicoru,autore eode Plutarcho e ode labro, quafl fccutus Ariflotele dcfinicbat-.ihcy roSy-iy £woy yxxxfioy,Kj a$$xf/ ity,Kj X\j7roiHTmoy cwfyu7Tuy Detm,inquit,fentmusrcm uiucntcm, bea/ tam,cr immortalem, hominumq; beneficam. Artflotclcs autem in Metaphyflcis: <pctfj$s Jiv>y fioy W fay «i</lioy,xgKoy , fist (a >» ^ cueoy <ruwtx«? I(pcc »</'<©' vsrcif^e TW 3i£>,fS\a° ycef Sto: Dicimus Deu animal fempiter num,opimtQwctrca uita,et £uu perenne,acfempitemu,ineft Deo-Huc ipfum cuCkryflppus pr«f/ccijjr dixiffet D emones malos ad clades er calamitates,Plutar cbui redarguens Qbryflppu,bonSi,Kege,omnipotente'q; fle predicat :r> <& <?** AVS .DE PERENNI PHILOSOPHIA. >o| ' 9xiJUu4inxS\KTtfovoi<xs uSiyKfnicurreet vristtaixS totdisrtaft tt&s ItK X$\yayKhHit.xi ■? 6\x,ns$fat^ HcccrvMcof t&n$is kj\icxAhJois <rcc[ {cbrectS hj 9pxrnyeii, </lotKH<r<fs \.7mpo7c^\jonoe,t(j metofirros xzzl %-t Kjxitopirw , kj 7TXf0imntms xeiszs: E jfeautcx prouidenti a Domo/ ne s malos, ad has prouincias delegatos, none crime ejl Dei,ccu Regis ,q Satrapis Improbis, uecordthtsq-, gubernacula permittat,fmatq; ab his optimos negligi,et in eofdebaccbarifHoc loco Plutarchus primuno Stoicos modo,id ejl, Chrijtppu,fed etiam Platoncmjety ipfummet reprehendit, ftquando D omones hominibus curan dis profedos a Df o dicunt. Sccitdo dicitur Deos moderator Vniucrf,qui bonos be nignosq ; profidos,non improbos adhibuerit ■ Tertio dicitur Deus non permittere malos improborum Damon um pote flati. In eo<$ reprehenditur Chryfippus , h ut m dogmatis ajfertor. In eo quoque carpitur Chryfippus ab eodem, prodicatur au tem dtuina maieflas , quod cum Chryfippus diceret rebus necefiitatcm admiflam: 1(SU M*P, « 7TV A V r> “3® CUr&yKHtiaWIKTCU TUS 7S£XyHX<riy , JJTfc KfCCTa itcumty o 7rxjvTVC,yjpfv>y tuains fioyeJtoiKarxt. Atqui,inquit, ii multum necefiitatis,rebus eft admiflum,ncquc regnator omniu ejl Deus,neque eunda ad rationem nutwmq; eius gubernantur. Ex his admiranda multa, er coti tra nonnullorum Phdofophorum etiam ipfius Plutarchi fententiam coUigjun / tur,de materia prima,quam Plato, fecutus Timoum Locrenfcm, quofdamq ; alios fuperiores,Platonem fecutus Plutarchus, arbitratus efl fempitemam ante creatio / ne m.eiep motum quendam inordinatum affui ffe . Stoici cauftm malorum , De o<£ refiflentemdixcruntVtxc cum ratio doceat uanifma, pueriles (jj fuff iriones e jfe, tum uerior autoritas eorum, meliora fequentum , animoq; ueriora cementum de/ AruitjCr refellit Quanta enim uanitas duo principia dicere,/} Deus folus otemus , folus omnipotenSyCuius omnipotenti manu jieri eunda poterant i Si datur huic ra/ tbne docente uniuerfale rerum gubernaculum, uniuer falis pote flas , rtji Deo paf m it codm,ac terrx,eicp obedumt omnia, eundis id unanimiter jbtentibus, cur e/ tum fupra materiam primam tton datur ei pole flas,ul eam quocunque ucdct,duce ret i Cumejj docuerit eum ratio omnipotentem , ut cui pareant omnia , cur bocipfa rerum uniuer falis obedienua , non docebit eum eunda , quo parent , creaffe . Si paruit materia,paruit quia talis ab eo , quo pareret, fida fiut.Si Dc/ us materiam non feciffet , fequeretur, quod inducit Plutarchus , multum ncccfii/ tatif uiolcnhoq ; rebus inefje.Hinc Deum omnipotentem magifkumq; omnium, et dominum non effe. verum Plutarchus m libro de •4-vxoyorix,non juam,fcd Pia/ tonis referebat fententiam. Hic Deum fitetur omnipotentem, nullam rebus ineffe refiflentiam,uiolentiam, omnia ad nutum eius fieri.Similia feribit in Sympofijs,De imk magnum ex 'mordniata,confufaq; rerum congcric,ordincm ftciffe , mundum tdidiffe, omnia fuis locis diftofuiffc , pulchenimmqi mundm,ex deformi fimo t* . • m i rcdiidiffe: DE PERENNI PHILOSOPHIA f ^ "ttj 9ty T&y ypn vziy,uj iffoLiyerr®' u£k rcc otrrte, sAiwoiccp. yvctirr$ yttf <f£iy \.Kfivto , xgu <rvy «/t£ , i(gu 7n&* cur&y , Neque enim Dem maj I bemaica indiget, uclut organo,quod agat er conuertat mente a genitis,fiftisfa ad ex quxfunt- Ejl enim in iUo ipfo, er cum ipfo,CT circa ipfum:uel funt ipfa cnt Oa. Hoc magnum in Plutarcbo [aeramentum , noftrartm Uterorum [acerrimum tnyflemm,per tpfum, er cum ipfo, cr m tp[o effe omnia- Quia fcecundum om / mutn pnnctpium,cr,ut ait Plato,cr idem Plutarchus, nr %A zyos ri xx/ig, peli g ut bonitatis. De eodem [aptenter omnia moderante, in pondere , V menfura di/ fyonente eodem loco : rxvrny o Stis Wccy<f Tity xyxAoyiayToii^fxyyx/ eri <fi>oty ngii vttturiy irQ>Gey«td\>»[&fiHy ngu JUJlito-tasmy r> Jl Htuoy i&y ceM<e#*« 90 \G>y </lay 7m&&w Jlxstioy. Hinc Deus in[erit rebut inalogiam, ftue proportionem,qu/ tufatu, Nemefucp uocatur,docetq; nos,opor tere fuere iujhtiam /qualitatcm,non /qualitatem iuihaam . Hoc ef, quod /quit tasjubueetiuihux- idem eodem loco,quomodo creauerit Deus : ovntkcy fcT%/ [tu TlVlipOTtH H90‘l*07niBy,A 7Tc.g«rnrTXliw VAJIJI &7l{fO\fV<r(t\) v Ut yify tcj 'j ecrxfixy Kf 7rjwyyi\GXy ccutm^to ctj>isvy,ty ip n f&Icnoy K7re^ey aaidorny nx\uy v rrxAxwy.Neqj DciJ alto modo muttit ereaffe, quam \wentemterminantem'q; materiam infinitam,non mig/iitudine,et multitudine, [cd propter inordinationem et errorem eius, quod erat ei optimit,[ci interminatum infinitum [olitis pnfeis nuncupare. Hac iUe-Sed docuimus, quomo 4o(ne(p enim ueritate prorfus agpouerufldc materia fendre deceat eis /tema,no areata -Fuit error, fi fuit 'mPnfca PhAofophia , manans ex libris TrifmegifH, OAis quc tJlofis haud [aptenter mtcMlis , Terra erat inanis C r uacua . Non erat in /ternum ■ Quxnquam duos habet fenfus, ut Uquet ex fonte . 1 nanis er nocua, aut penitus nihil, pmxioiton formarum modo , Sedipfms etiam ma/ tf rU , uanitas omnimoda m /ternum. Nilnl enimeratante, terram , primordium* findamentum ‘que rerum - Quddfunbilantepimordum-, ne edomante ea* mu, ex primordio .#Akcr fenfus , ut [uperius , /wt prius feminarum confit/ jum^ongenes ex terra cr aqua : Verum non in /ternum, fuit ut fundamentum naturaliter antegrediens omnem [ubfccutam creationem . Sed b/c toties exagf 1 tata mittamus . -Singularem quoque Deum Plutarcbus nominat, C Tab copte/ cari mortales bona dicit: 'wxyJt-Tixf *yay lsiy,tvx«y.&x rey Sicy <At Aveu , <Qf> exovs yxAxKOvt, K V* rrv^jyam faitjoieoi , c£c cwttP XTrahG7T0irr<Sr ewocnftii^uxiv m <pv<rK fixnpovoK vlut Kfitrtpn Qjucimque* inquit , quot non funt apud nos precamur Deum , ut largiatur moUes rores moderatos que turbines , ut femper reparet Natura , quod deficit , fervant temperiem His conflat mortalium uota, preces'^ olim,ctfi colebant pgrtcnt^fmu\acbra,tn unurnfingularent Deum ffethffe femper , Na/ turMuo nihil ejl rapaciusMc ad id rapiente,quemadmodm nemine docente, ai cibos* DE. PERENNI PHILOSOPHIA % t*9 loue,Plularchus idem contra Stou os.od'i 7rccTf>u> s S K.9^ vsctfos,HgU\btii!si6i "^tvc. etj>isi-A.)(vx; tffl mvJlcc>oyyis Jjoxyx JIhtvo yiyet,Kj notKHXoy, Uffx. TrsPiViutStS^Htuzfs Sy r>y *s<ryoy,&Nsx 5koS{/ >'~j cuf^fdnruy xsv it^tvoy trvvvoy.H<re^Bfl(ey yst-neJlKHi , iyu KfsxHifcy.o^yv^BfO)S,stffi HXKtg la>s:At patrius,inquit,cr fupremusjudtfimusq; lupiter,cr, ut ait Pinda rus, optimus artifex,non modo Jecit hunc mundum, opus vigens , uanum , artifi/. ciofum,fcd etiam uelut urbem communem hominum atque Deorum, qui iuRe,be/. die, cum uirtutc confenfuf, in eo habitarent. Quxnta,quxfo,quam multiplex his. plutarcbi didis Theologia fubejlfDeusfupemus patrius, quid nos ut pater tuetur, optimus opifex, conditor mundi , Deorum , hominum‘quegenitor,qui tanquam ex una fltrpc nati , in hac ingenti , decora , puclara focialtter urbe , dege/ rent.Fadus igitur d Deo mundus, non fibi,fed Dijs er homimbus:Coelum,ccelt Do tnino,terram autem dedit filijs hommm.Dijs,id eB,Angelis,datum calum, ho/ minibus terra- Sed Dij diligunt homincs,fepeq; uentiut ad costhomines eos uene/ ratur-Sic una urbs omniu,confcnfus unus,er pater idcm-De quo perlnbct fentire Stoicos-.Kvroi A Tuy KttAaii / cc^yfiyx ya&oy orrx Toy Sioy rrotno-r.lpfe, inquit,Principium bonorum,Deum bonit faciunt.Et contra eofdem,quiccnferent plera q; Deum nolentem prudentemq; malafeciffe : 7Tfd>~foy jr\Qvy'r\ Ksouxy yeyovwou, •? 3-ii TtfLoiay wazrtf ro (fouj^ay\.7riy^xy.y.x ys.yo* n Yp\ tHj ttJ) 7T0it)T& JinM<rty,7rx<rxy tmvoixy x-rtmet 5 vsrtf SctMtt: Principio, inquit,exdtijfe ex diuina prouidcntia,malum,malitiam,nequitiam : ceu fi malum epigfamma,pocta uo!cnte,cxiiiiffet: nihil abfurduts poteft cogitari. O Plutarche diurne, dux monitiones,ca8igationesq;, in te, Philofophosq» ex his di/ Sis tuis colliguntur de Dxmonibus,dc materia primaiCum in conjf jjfo fit, Demo/ nes effe malos, autoresq; maloru,non fiuffe,cum crearentur, nature huius, quia fu p erat te tede eundas abfurditdtes,mali alicuius jiteri Deum autorem- Sccunda,no effe malam, ftue maleficam materiam primam. Siue enim Deus eam creaffet , non malam creaffeuftue non creaffet, quod abfurdum cfl, tanta tamen bonitas eius fit/ iffct,ut euincere malitiam eius,cr abolere potuerit . Deam fecrfle hominem animal placidum,fociahile, Amore patrio tum hominum rei at- tendere. Omnia circum mare &tcrrat prorpijicnic , omnibus confulentem.V olu- taie cius, pulchcrnmaqtixquc fieri. Animam cflcinftrumentum tuis. In eo ftmpilcr- namcBc pr*Ccntiam.Homincmadcogno(ccndum fc^iiXe. Cap. IX» -Vnt alia multa,qux netp rcligio,quippe qui coleret Deus Grecorum,nec reue U ^do,fed Natura duntaxat fuggefiit,de jingulari,naturaliq ; Deo didat Plutarcho , i quibus efl in eo,qucm Dcdtfcemenda adulatore infcripfit,de fuauitate amicitie loquenyfcutftt iucunda Iux,ovtQ> t<s d jB ico yi /aes y 0 9t cS,ccus xvix epzt<fgcJ,@ y\VK ?rf o<tQi\h TXVTHStsrxgtvo-iiS , G? <rivX7ro?txv/ ov<mc wrci H<rt:Sic admifla Deus humane uite charitate, c r amicitia,cunda le/ U , dulcia , chara , prxfente ea uerftntefy nobifem , reddidit . Hic Plutarchui cur i8 AVGVSfr. feVGVB. LTB. VI; ' cur homo fit anima I placidum , amicabile , focictatis amans : cur amicitia , chori tusq; uigeat, agnofcit Deum autorem . Tacitcque illam Mofaico Theologia par/ Hrm confitetur, qua retulit hominem ad imaginem fuam,Deum fecifie.Ea enim ima go Dei cum primis fitit,quod quemadmodum Deus efl pladdus, mitis, bonus,amo ' ’ lisibcncuolcntiaq ; cupidus,tenax,amator,amans,cr amari cupiens,fic animal cre are fui fmtleciecreuit- A ratione uerofenfu cognitione nafcitur amor, feritas enim tjlnon cognofcentium. Ergo fecit animal proutdum, fentiens, qui facere bcncuo/ lum, fociabilc, mite decreuerat . \s aut ore non Mofe (alum, fed his etiam , qui nec. Mofen legerunt, nec ullum Numinis prxfcntiam ccelitus habuerunt, fed unam Na turam ducentem fequebatur, Deus fuit: Quicharitatc beneuolentiaifi, pedoribus, humanis infiratajngenijs']; placidis, fmultbusq; fui nobis concefiis, humanam ui tam alacritate , iucunditateque rcpleuit . Eundem fmgularem Deum nominat , ei/ que prouidentiam humanarum rerum attribuit,qui patrio genus humatmm gubcr net amore,in eo, quo confolatus efl Appotionium : tJs jccf 0] </It(/ e 0 Stes •uret/ ffiKii urfO&Slx g, j(gtc KyrBoyvsos t cnj «r&gcwilot/ yivot/C urfOCfwpitvGZ rcci*ifaovTCt o-vi*Bv<rtsi wfOifcclyu rtixc \ktov fny ,auf>ovs: Quis, \nquit,nouit,an Deus paterne proficiens cr confulens humano generi, cr pro/ cui afedans quo pofiint accidirc , fubducit immaturos aliquos e uitaiHic et p rcui dentia, paternamq; charitatem erga genus humanum , cr gubernaculum, rerum item futurarum pro f edum Deo uendicat . Optimam quoq ; rationem confoldndi proponit relatis omnibus ad prouidentiam diuinam,cuiufmodi celebris efl in fa/ eris Uteris, ibidem quoque Deum fmgularem nominat Je quo fepe mortales iniu/ fle qucrantur:Qjti, inquit, fortunam lamentantur, poffctineosdici. St «(Jlirot terni* oi/</iiy,xfa' xvtoC <rv <roi:Dcum iaduram (ii nulla, fed ipfe met attuli/ fli tibi, per focordii et imprudetia, quia ferre nefeis aduerfa. In Sympofto quoq; re feres O none ucdit fuper Delphinibus incolume, qip iniufle nauta in mare demar jiffent , Coelum fleti is ferenu fu fidente eu , confideraffe, fecu , uc Zk feiy ac 5 ' vJIkhc o<PtccAhos ecfa.ee 7rx<rt tsZis 'veia-rcma kvkAu b 3to{ tvc Ttfx •ifdutva uigi yvvrt k 91 SecAorl xy; Quod non unus duntaxat fit oculus iu/ Jl itio, fed omnibus his proftdet, Deus profyedans circum , quo terra cr mari) ge/ rantur. Aduedumque incolumem, ««rSurScciSiov nvBipvHirU }\yorlvxt T ny k oyii Jliiy, Scnfiffe, Dei confilio, uedionem illam Delphinum fiiiffe . Is De/ us Plutarchi,efl Deus, cuius confiio lona Propheta proceps adus a nautis in ma rc,exccptusqucucntre Ccti,tcrtia diein littus ciedus efl incolumis.Pradicatur De: its,omnium quo toto in mundo,mari,terrisque geuntur, pro f edor, cuflos,cu/ ius non unus fit oculus ■ Sic nullis mortalibus fuit unquam obfcurum,quin unus, effet fmgularis Deus , humanorum operum contemplator , quem nihil, quo/ * cunque loco fiat in mundo,latcat,tam cernentem maria,quam terras. Rex i' em Aethiopum eodem libro dicit, ebfiAsyuIrrxToy.&ibfrVtitifimi omnium Deus, ‘ > Cui refon/ DE PERENNI fHILOSOPHIA 1*1 CuireffondaThales , nrp4<rj3vT4Tfl// Sikxyiwvroyyctp , Antiquifimam rem ejfe Deum : Ingeneratum enim: In his apparet conjkfio fmgularis Diuini/ tatis . Sus Deo uers dotes tribuuntur . Dotes maxims bonitatis , er incommu/ vicabilis sterilitatis . Deus antiqui fimus dicitur , quia folus stemus , prstet tea nihil . Solus iUe ingeneratus : cstera genita, uel fida . Damnatur corm imperitia , qui ucl materiam fempiternam, antiquifimam , uel mundum quo/ que antiquifimum , id ejl , sternum dixerunt , plufquam unum antiquifimum inducentes . Spccioja deceptio patet eorum Philofophoritm , qui unum qui/ dem antiquifimum , fed mundum , cui dantstemitatem , idcirco non antiquif/ fimum dicunt, quia in sternum pependit dDeo . Eormofus impoBurs color ; Senfus clarus Antiqui fimi nunc ejl , non quod antecedat natura , graduqu e/ uniucrfa, fed quod tcmpore,stcmit ate.td enim fonat Antiqui fimus , er co fenfit protulit Thales prifctts Theologus . Eodem libro dicitur, Haud mirum ejfe, « tcc xkTAisx vtgcuvvrxt 9ta yv&w.Si pulcherrima qusque ex D ei fententia per fetatur. Ejfe enim inftrumentu anims, corpus:d ii </lt h "4-VX*, Anima inBrumen tu Dei. Et quemadmodu corpus,multos a jcipjo motus habcat,plurimos ac pulcher rimos ab anima, fic rurfum anima d feipfa moto,plur(ma operari: ,7x<f‘i tZ Sta vrccgtyii ^cofatuoi KccTit/d vnii/ HffU 7 fasr</ ixt/Tuii,n JievAoiTO: Multa Deo cedere utenti, ut dirigat fledatq; quocunqs uclit, qusfit omnium inBrumen/ torum fibiaptifimum.Nequc enim squum ejfe,fi ignis quidem er ucntus,aqua et nubes, (y h ymbres injhrumcntum fint ,<Ai Zy c-aftm & 7giQu, rsoA Aa <fi bro/Avarhuffa cdctiga^aiois <fi ^mtvu 7t€p$ £</iy «TsAZsfiSiTTtt vwy \zs'tdrr6t ypooy.it/ooy, aMa yxTAoy Ifugx Hyfytoy f1! ts 9ta Liv'ho\ sriH <ntvQxiS7ofx,AvfXt HAucn , tyuxvAoi xvyaxQv<ri ; Qjtitif* multa conferuet , er alia multa quoque perdat , er interimat , animalibus ad nullam omnino rem utatur , quafi qus non fiant ab eo, fed ea magis ex potefta/ te diuina pendentia , feruire er confcntire motibus Dei , quemadmodum Scythis arcus , lyrs tibis 'que Grscis ob fecundent . H<rc e penetralibus Theologis ue/ rs , intimisq; Philofophis thefauris , in pctcBate Dei motus animorum ejfe . In f acris literis, Scrutatur renes V corda: Intellexi fti cogitationes meas de longe. Quocirca Thales prifeus Theologus rogatus ,« Ak9|/ xtoe ov«/lt (Asctvoovitwosiepi): An lateat Deos quis peccas i Sed ne cogitas quide,inquit.Hsc etid funt qus no{bi,Templu DciijUs uos. Habitat in uobis De/ m. Quid illi minus,pandentc Natura uiamjenfcruntfldem in eo,qucm infcripfit, Jgnis'nc,ana<jua fit utilior: JloL TVTjxpx /\ smyfix, 8iZ wtQotTng vrfioj tt oAetyigyxoixy \zn»t«faifx:Quocirca,inquit, quatuorclemcn ta,Dco uelut opifei fubiacct ad operandit. Nullas igitur uel ab fente lege M ofaica, uel ante dium Euangclij iubar,natura uoces non dabat,inuitans omnes ad cogni donem |*o AVGVST. EVGVB. LIB. VI. tionem fdentumq; creatoris fui. QtjM ctut j clarius nonnulli , ci teri obfcuriut au/ iiffent demunt uenit creator Nature ucrus,omniumq;ambagurn,apertis myRcrio ru abRrufi fimis tke[auris,refolutor:Quo uemcnte,utdgata funt omnia bona, cor roborata uerarum reru fcientia. Plutarchus item in eo , quem in fert p fit de eo quod erat Delphis, Tu es,de Natura diuina alufime philofophatur, Nepis effe, ut de eo qui eft, dicatur fuit uel erat, que mutationes queda,declmationesq ; eius fvu,qui in ejfendo nequeat confiflcrr.x^ tst ep&vxi , G? 'tcl kcct oi/fitvet yyi roy, ccfacc tjfl r>y ouoiva ny KKivHr>y,uj «xf oy kj KyiyKAiroy,Kj v 7tfi rtgoy iJiy v<A' vsigoy,£</£ vwr^oy.aJie «s aiy tvi in/y,-n ceti 7rvxftH§o>Ki.Kj inovoy XR-n fit 'oirrus oy,iyi.ycvos,i<A"to-cy.iyoy, iJ& itAi«fftyt,iroy s/t't7rccvoo{w/oy:Sed cflDeus,oportetdicere:etefi,no fecun du tepus , fed fecundu immobile inteporale et indeclinabile etemitate: Cuius netp prius fit,neq; poRerius quicq,necp recentius: fed unas exijlens,una prefentia, fem pitemitatemreplcuifet folum eft quoducrc e xiRit,non preteritum, aut futurum, tteq; quod ccepit,aut definet . Hac apud Flutarchum phtlofophia , myflcrij totius M ofaici declaratio, quod dixit Deusdcfe,Ego fum qui fum. Nec pofit hoc myRc rium apertius explicari. Declarat enim Plutarchus prefens illud in M ofe deftgna r re totius etcrnitatisprefcntiam,cuincq; futurum, neq; preteritum fit adttuRum. E jl enim protentum tempus earum rerum,que preterieruntifuturum carum, que non funt,aut que non habent uel etaus,ucl alterius rei,quod habitura funt. At De us habet, quod femper efl habiturus. Habuit etiam fcmper,idq ; immobilc,indeclin4 bile- Quocirca cum regnum eius, cum diuiniutem,cr bcaUtudincm,cu aliquo eu tis fluxu cogitamus, innotefeat nobis, nos metiri diuina cogitationibus rerum fluen tium,mifcere no mifcend.i,fiUi quemadmodum fibriettates, quibus amaror lingue cunRa reddit amara. lUud quoq ; preciarum de Natura diuina tcRimonium , uclut e thefauris Phtlofophie cccleRis depromptum: quo maximme probatur , nunqua non claram lucem mortalibus obtuli ffe Naturam ad cognitionem ucn Dei. idolole triam autem fuiffeuulgifupcrfbtioncm . Contra Epicurum Plutarchus probant quamuiam aduoluptates,iucundamq; tutam putaret fe apemffc, auertijj e potius a magnis gaudijs:Effe autem magnam iucundUatem in cogniiionc,ccrtaq -, fcientia ucri Dei, qua pijfimt quiq;fbuntur.Quantis,inquit , quamq; fynceris uoluptati/ busfruitur genus hominum meliorum ac pij fimorum fuper confideratione Dcii Vt jit omnium bonorum Princeps,Pater omnium honcRorum, omnis pulchritudi/ nis.Qtu nihil improbum pofit ficerc,aut pati.Bonus enim cR. Bonum autem nui la de re incidit inuidia,aut metus,aut hra,uel odium. Neque enim calidi eR frigefi/ cerc,fcd calefacere Sic neque boni nocere. Ira quoq ; a benignitate,iracudia a man fuetudine,ab humanitate C r dementia perturbatio cr truculentia ,longifime na/ tura lege dijlat-Hec enim ut uirtutis funt ac roboris,fic ea imbecillitatis cr irnpo/ tcntie-Uaquc Diuinitas neque iracundi*, neque gratificationibus fubieda eR. Sed quod DE PERENNT 'PHILOSOPHA ytt» benefrcicndi,auxiliandiq; naturam habet irafei, maloip afficere minime po kfl-Magnusaute in cedo lupiter,mambulat per terras componens,curansq; omt ma.Cxtcrorum autem Deorum alius eft Largitortalius Milichius, benignus: alius Alaacueus,malorum depulfor ; omuaq; Deorum [unt,iuxta Diogenem, amicor nun$ onmia communia. Amici aute Dijs funt boni. ltaq; amicit Dei, uel non ejfe fortunatu uel modeflum er iuBu,impofitbile efi.Hx c Plutarchus.QtubusintcQig mus, paucis dempus,eandc effe fcientu Dei,quam capace ucritatis homine prot pterfmlitudtne Dei Natur a docui ffet, at<fi eam quam fuis Deus oraculis demon r J^ijjrt. Eunde fmgular e Deum autore,ut homines najcerentur, c rad cognofcat dundcemto,faMurm eo , qui ejl. An rede didit jkviucs latita. (Aonii <Aii/ . 70 flCVTo.e otoiSTo <pvrct,,@ fivrarxw wbfOtTroy yvrvlrt/ *£ tt{ yvmtriy tnssb thi odircu: Videor, mquit,etia ipfam mti,omntnoq; ip/ jumnajci,cr quod generationis homo particeps f idusfitadcognofcendu,d Deo fuJJedatiLFateturapeo luce,uita, natales homtru datos, datos autcadnofccndii anniu autem notionu,Dei nobtliflima. Hac potior tgitur,ad hanc conditus homoi . -1- k,E* al1? Phll°fcph0>9ul «*•«“» BpiActue.Sloiciu aweoi fuu, non ChnAtanui. oeNalUra diurna, de qua dcpnrdicetqax raerx litrrar concelebrant . Eandem efle . naturam bonnaiu ac Del. SubAanttam dumum effit Sapientiam, per fertam Ara* . i • tlonem. Deum cunrtiipioiplcere.munJuinguberMarr.Hoinuieinefle opificium eu* «.Ad unum D.um rcfpiciendum ede. Ei pro bcncficifs grana* haberi oportere. " .. Cap. a. • •• i fmEAdimiffo plutarcho, diurnus eiufdcm temperatis alius Philo fophusaudienditt &Epifletus,non iUe quidem Chriflianus, fcd Philofophus, tamen er uir bonus '9 fualts Plutarchus . Bonus autem Philofophus,et qui oblata ucritatis u Natura lu/ fcm,intueatur,eamq ; fequatur,adeo congruet cum hodierna Theologia, quia non gprnmentitia,fcd plena rationis cfl,ut id putem, quemadmodum mihi fuu , pleri f/ que mirum. Is igitur Arriano autore, uelut Oraculum , udut Propheta fic dtuino pedore fatetur* bcJAcc <£* 'ibayceQcy ueptAipup . tUos ovp aans h vtrtst Stet/ , tx« «p x&t tIlL tj Pvtyt&oG . tjj ovy varia Si oO% )ftfoi7o,a}fbsi ^om^HiaVmn^iom, vcvt, uhsfof, , bf&cs qvtxtcoSa rtlrup a7 iA£s fjaf tIuj overiety «nP &ycc$c vi . Deus ejl utilis. Sed et bonu efl uttk.Veriigiturfmle>ubifitfub&tntta Det,illic efr fe er fubflantiam bonitatis. Que igitur e)l fubftantia DcifCorotAbfU-AgeriAbf fu.TamarAbfttMens,Scientia,Rcfta ratio. Hic. igitur (impliciter quere fubBan/ , tiam Boni. Hac quidem ille <Hxit,quem forte tam toto orbe corufcans Euangelium /Ntt a Platone, multisq ; ahfs Philofophis Naturanfhanc diuinam didici fle . vidit .. ^*ur «,qui non Chriflianus ejfet,uerttas obtulerit. Prhtrim Naturam disto .... rffe natwram,fubfldMtiamq; Bonitatis, id enim etiam docuitCkriBttS: Nemh botw, mfiDcus. Eadem fuptrisUPhdofophatus efl Plutarehus. Sed ante ormth 4Ktiquiflimus TnfiNegtihis.Adhae^0n<aman^(^^, ni^ — * x Dimitatem, t)E PrRENJfr PfULOJ OPHIA. ftft. OljaJrtii* fit homo frmiUhrum,Similitudo Dei, iuxu Theologi! M ofacam, MAatio,bauBiis,his confiiemr:<rv avo<rmxrvuc u &ti , yyfc Tt *V <***/ 7» ni?os txiMulr ccyrout <rg «rj <rvyyir4ay-Tu,mquu,es abfafito,dc hbjtio Dei. Habes aliquam ut teipfo partem eius. Cur igitur ignoras affinitatem tuamfCurncfcis unde uenifatHon uis memimjfe cum comedis, qui fu qui comer iitfl quem nutrisxum ut congrcffu es, qui fu,qu:s utaris . Cum in colloquio, in €xercitatione,cum differis,ncfcis quod Deum nutris, Deum exerces, Deum cir cmftrs.Mifer <y ignoras. Videris me dicere argentei quendam,uel aureum ex/ trmfecus.ln teipfo fers ipfum,ip[um coinquinans non fenus, impuris quidcmcoff tationibusfcedis autem operatiombUs. Et imagine quidem Dei prafente, non na/ ieas horum quicquam ficere-.ipfo autem prafente Deo exterius, et afriaente cim/ At,exaudienteq;,nonpTibefcis hac cogitarcf Hac ad uerbu ille. Cum partem di' mam homine appeOat,defignat afjbtum,fmdttudine, ex atema luce [anullam. Eftautehomo Deus fidus d magno, uero Deo,paruus ipfe,fmuUchrumc^ ueri. Quemlibet pudere debeat foedis aut fidis, aut cogitationibus inquinare fieri illud excmphim,partemq; dumam. Mamfrfta igitur in his Mofaica Theologia confit matio,Uim de nata , duiinitutq ; nobis donata mente, tum ci creatore ftmihtudine. Urprttt cande creati hominis d Deo pradicadone,reor ex fapientid Mofts, cuius ubertate Phdofophoru omnium audi efl dodrmatrovrv •? Jl gyuepyi Kafxr ttwetcfAX m(f,Kecfcu<rj^vt^i <ti~f y. Huius opificis opus cu fis,dedecoras ipfuiu Q&fd quod non modo te fecit, fed cr tibi foli te crcdidit,et commifit. Neq; id mo/ io non recordans,uerum etiam dehoneBas mandatum. Si autem Deusorphanum rv tibt commi fiffct,ftc fane negligens eius rjfes, tradidit te ipftim ubi, neq-, pof/ dicere fidelius te ipfo. Hunc mihi affcrua oiog vriqwiti, qualis natus c]},mo/ ' 4efhtm,fidclem,excclfum,fine jhiporc,fme morbis, fine perturbationibus. Hac de tondmoncfcnfit,pradicaiatqi hominum,Phdofophus bonus, ut ft quis aquus,m/ fasq> urbiter effe uclit, uidcat omnes ftpicntes ucra Theologia reucrenter afjur/ fcntcs:HodiemaSapicntum,non priuatam quondam, fed untucrfilcm, humanam ipfam^ Naturaq; in pedoribus hominum injiram,atq ; inuftam Sapientiam: Audi ie pietate, dc uirUiiumorigme,quam fentiat nobifcum,cr fugandorum penitus $ txttrpandorum uitioru quis fumodut:Pe8es,inquit,h.u7xvfce<Py o jk istyctA ftoS v&ctAuy,9y.H vsflg novoyray Sioyet roMlrerTer, No efl aliter ei j terc,mfud unit Deum reficiendo, uni iUicoharrendo, rebus cius fandi ficatum, ajnquit,oltud uolueris,lugens c T gemens,fcquens fortiore, extra requirens fem per ftliciiatem,xsfc pmAinod' wfuy ^vutxytirot.tKiiyc^^nratavriip, , bqnit txu (tmiyoTMk:it Etnunquaminucnirepotens. il/ lic enim quaris eam, ubi non eft,omiffo inquirere, ubi cjfet . Quid hac uoce pra/ tUnus,magmficenti!ts,qua uel inuiti , quanquam non inuiti, confirmant, coUau/ jmt,» coelum ferunt Phdofophi Sapientiam hodtemtm,cumefl omnis cura, ad x * ucm ■vv • DE PER.CNNL PHILOSOPHA »14^? ti Aique itxit%xft?ov(jcii/Ta> Snu}i<f oh «/?t< iv^ccfisttp: Gratias agimus D eo,ob qua decet habere gratias- Uberatus fum a Deo , cognoui mandata eiut. Melius enim cenfeo, quodDcusuult, yquodego- A dharebo ei minifcretaffe/ eja-ugtirloi/y/f kyituu ooStoc iyo/,-sr fsa-Kua-o tecti, (AialKcvoi Hpu«*oAa&os ixayai.Profequituribidc diuinioraMihi , inquit, fatis efl,fi pop Jbn ad Deum tendere manus,diccns quod quas abs te occafumes accepi, ut mode/ rstmen tuum agnofeerem er fequerer,bas non contempfi . Ego$ habeo , cui me placere oporteat, cui me fubijcere,cui obtemperare.Nempe Deo , c r bis qui pofl tum- ille mc mibi ipft commcndauit, fubiecit rlMonem mihi uni , traditis regutii fd ufum redum.Addjt etiam,Pugna tecum pro Ubertate:-? !ki ninuvo-o^KU/ toyhaiKK^i fUnSo? Memento De i,iUm implora adiutorem, e r d fidentem, que madmodu Diofcuras,in tempeQate- Beatos etiam appellat , «erot/ Stet/ */ fojmrrcts V meerri tuKga>,ycaiteiycJAai: qki Dewm attendunt in om/ mre,parua et magnxQjj-im praterca clara totius creationis, prouidennacfc con/ fefio,cum aifJruftra igitur abi Deus oculos dedit, mcaffwm ftmitm eius tam a/ crem,artifiao[um,ut procul expolians, rerum uifanm firmat apprehenderet ad/ kcitfQuis nuntius adeo uelox,cr diligenti Incaffim'ne aerem in medio tam cla/ Tum,cr pellucidum dedit, tan quam artificiofum,ut per ipfum traijceret uifiofFni fira lucem errauit, qua non prtfen te,nudus erat ceterarum rerum futurus ufus . Qbomo neque ingratus eRo,ncquc ixmcmarfuprema poteflatis - Sed pro uifu, C T audi tu, cr quidem mediusfidius pro ipp uita,cr quibus ea ipfa fujVnetur,pro fhtflibus matuns,pro uino, er oleo ii/yjtgts<{ rei Stu, gratias agosDeo-Memi/ peris^ quod aliud excellentius qhac omnia tradidit tibi, nimirum quod his ipfk Uteretur, probaret quantum quidfy ualeret.Hxc Epidetus. 6 fapicntiam, emue MgfrmanaSfr cfl hominum fapientid,ubi$ fui fimdem,radifs fuis omnium pafimt tuentes coUuBrantem Qjtid aliud fonat Theologia Mofaica , cr hodierna , cui/ tum,memoriamcfr Dei, femper madeant esiEcce uox natura, uox ccclcftis. qu* duk of oculum ore Prophctarm.dixit etiam Natura ore Philo fophorum. Deni/ ^fiibifci:Comuaoeitanstibiquidportaidit. Non corvus ejl, quiporterubt, fed Deus. Quodfi quidfigni datur humana uoct , nonne ficit idem Deus loqui^ fio febres potefhtem diuinam alijsfic alijs alio modofignificare fsnfi dii rui* fayhny 4? Kvgetnirmp <Aix xsOAisov kyytAov ovtuuv{:De maximis autem ac potifimis perpulcherrimam Angetimfigmficat Hac ad uerbum iHe . Ad poHremmait,Digreffushtnc tecum dicito, Hecrmhi non Bpidetus dixit. Xrtde enim eilSedDeus quis propicm,per iUm : Nee^emmptecum^eLEpUk/ to,bac effarinonfolito. Age igjaurj^^»m<{<rSitaif,linete»StoyoAtJroii/ tnpDeo pareamus, ne diurna ira fubiefti fimus. His omnibus non modo fmgftla/ tts,uniusq; Dei confifiio,hominis quem Natura duceret , ore prodicatur , fed aai tafomdThedogia confirmatur. SsAit' * * f*4 ‘AVGVST. EVGVB. LIB" VI Badcorde Gimm aac ling-iUn D.o fcnfiOTe fubCcouoi Phdofoph3j.IiinbIich5 *fi» f mare, Deum pti«dpiura.m'diuni,Bn*m,in to rtfpiciendo Sl ftqatndo rclici«- ” tem (fle. Boni (fle Dominu omnium bonorii, pniKiptum bcautu Jini5,flncauy , omnia Phili>fophi*.FeUeiutcin tfle, fequi mjndiu cum. C*p. XL . _ idem fiit Philofophorum,qui facccffcrimt,Theologia,idefcrmo,mh cum uet Eprr allegoria s fibularum, incerti uagaraitur, e r commcntiSaurcs adhibentes' i N aturx documentis audiendis, auerterenfur, ueLhominfs unius; eiquafi adlM V confcirati, decreta pertinaciter tuentes, tam non xquoiudiciomortalem itluMj Huam fibulas pottxru iUi admirarentur. Sed fujuando fcfcacoXdifJmppJluris exf puffcnt,cr ad ueram Philofophlx uiam reuerft Saturam, coctum^ ome confce xijfent, tum uerb [enties mirabiles eis uoces exadijfeMcitamf, ueritatem i litis ul res exercuiffefuxs: Videbis cos alios, quam prius cum in coptationibus fuis euanit l7Jrnt,ct or^«lz> ctwm cmerunt,ucram^ Theologiam aperucrunt,animbs, qupsfupcrjlitiories raperen ^ <i jc uentatereuocante . EX h is Iamblichus fepe V latonicorit more inultos t *<W nominare folitus;poetieis item fibulis, Acgyptioruntqffacfyohfius interdu m ex antiquioribus Phhfophis ceu flores dcccrpcns,uclut'q ■, eProphetis uerisunu^ fuper uno (ingularicjj Deo fuper omni coclejli Thcologiauoces admirandas c didit. pcfcflaPythagorcoru hoc primis: Succxiiix iakcroy,Hf cAu atf t tovS ivJAov t«s W(AxsysovH<r{\j:Dmna cau[a,cjt pnncipiu, finis, mi <lUa»*** 4%i* %ir/-nflr elui iinti/nt rflr UrJti . O conprnutum dem 4 rywxgorcu^tfuxime uero Hrenyt*, \j r/muiaoyium rmiv OcCT Ariflotcle-Profequitur:t7ra<AMycfyist &fcJs ygi ovtos TroclvTtoy KVpi) Q^diny 'onatoyemU -n§x rTftltVQtX7> xyx^oy purfiy . %t crftf y*j? $cu QXA&oiy* xfiu ot£ xy ycugomy rris-nis <At<Aix<ji rc( xyo&x, ts fSj.Sj <£' • N<uw cmftLDcjis , & i} fit omnium. Doasi/ nu4,in conftffo efioportere d Domino bona petere. Sam quos.quidcm ddtgtr) quique iucundi nobis funt, eis beneficio prxdamus .contrafolcmus in eos af qui non diligant ■ Hxc die . Qufiiguur [upcrcfl, quo mmus fit fierttque fei L . una pietas , religio , fctcntiaqucDci , unaque ad eum femper animorum propen, fio i Cernis a ucra uufedudos exoptatam demum lucem rcftcxiffc : quibus tem ueritatis oppugnatio placuiffet,tcnebrts obortis behmfiis .didis btif- Spesfuasinunademum, qu£ lucet hodie, ueritate quen que pofiiffc D«»P J ^ qui nunc oflcnditur, cjl is quem eundi concorditer, prfbcaucrunt, rcfyexcrwftf jnftrt enim Iamblichus eodem libro: waar«s tcAyS-eJas k gu bvfx tiaorixs , «v/ «•/«es 7t xpc-niy xgxfiyj» Sfc«s X$nruTXi: omnis ueritatiicr fclicitaus,fufy flantix, cr principiorum, Deus efi princeps . Vndc frendor ijle mentes eoruai fubijt, qui uere religionis exortes freruntt A Nilwrj certe, d ImjotntM boiftiaiur . Q«j4 duce, hxc quoque tturabilitcr fidit Iamblichus idem: 7tA«S d e R-ft Ntur; 9 H t £ o io Pii \k >»» <rikoitr< «r*s Sttoff*',# Wif9mijm7lKbpt«rxy^y txvrby caro riirhn/ 9*e «f to tprFmfc omnis eonteplati<mis,efl t onteplatio Vnitatis , attollere frip/ fum 4 multitudine ad Vnitate-Sape declaratu efl,Vnitate antiqwfmnt Phdofophit fidffe nomen fimum aefmplicifmi Dei . Multitudinem dixerunt res omnes pro/ pagatas ab ipfa. Ecce igitur btatiOldo uera noftra religionis , afpirarecontem/ piando ad rerum fontem ,uidere tUumficutt efl Hic terminus h arci omnis fi licita/ l^mutMofopbu,ipiemadmodu furis oraculis reuclatut, fica Phtlofopbis, n/turatritimoma petawbus agnttus.proptcrea propius b ac explicans, et confj/ tpts Iamblichus:» pipyotf xy.uvayi.vx*,tni<c &tgeiKU,KXi7itf nopivi •teu xa r* ovpxvby. Anima, tnquir,mclior, habitat cu Deo,et per coeli eu co de fjfatiatur.Teflatur idc, Pythagoreos omne uiia degenda ratione direxi ff 'e ad con / ftfione,TO itiiv,Diuinitaas^ibcfX» xirr » Wi,© £>iot oorxs,arvyrvjxt>nxt wfbfto catoMtihip 7» &tv:Et hoc effe pmctpii,omnif tuta coordinatd effe aifequendu Deu. Sentis phdofophoruuocrs cifacns literis confonites,eas reuet ftnttraffirmatcs/Qwd cjl.quod feparet eoru Philofophia a Chnfliana fapientia, fiam quidem coluerunt, fcd akjs nominibus depraduantes,arumis dfdcm reffexc mit,cum lumen pietatis noUra terras intrauit. Tunc enim Philofopbi os aperire eoeperut,audaciusf affererc,qua prius magpis ambagibus occultabantur.Quo/ arca fubijcitliblichus:Ccrti cjl,inquit,ea folii agenda effe, cis 7vy%K*a ijy </!fc ovjwitpjHifwxipyn-Tis h 04» x/ qwarH , » <fiixllxyHS^xS7roflfaxi,Quibus dclcdatur Deus.Hac autc nS efl ficile noffejuft quis aut Deu audient, aut arte diuina coparet ipfe fibi.Hac cit dixerit lablicbus, no 'ne pro philofopbis omnibus teilis crit,ca denify religione, fo liutUmagi£bra,artc% uiucdi ucrijnor talibus appamffe,qua Deu audiuit,cog/ uouitf ex ore eius, qua grata foret tU L' Philofopbi proUflatur nemine qua placiti, jyo fmt, facie cognuuru jn fio totius Philofophia uertitur cardo,nift Deu, audic nLQutt ruit Phipfophotu Deum audiuit , qui partim oracula, partim indicia Na/ hsraf<xud,hfiebmtwi^ofk,ut^ folu uigeat perjiAt cognitio bonoru, ubi ifiuina uoces audita funt^ogmt^f Deo placentia.Ea fuit Philofophia ChmBiam, fblum.ctum uero Hebraica, fcd ea magis, quonia qua prafentu fua corporaliter Deus i n ea gcfiitjn Hebraica pcrintanf/mtios ac legatos fuos.His cr alijs conflat Iamblichum cum eateris Phlofophis,fmgularcm Diumilalem,Principem mundi, Reginam rerum,Pmeipium eaufarum co2nouiffe,fufpcxiffc%creationis auio/ tpn,cr i quo totius frlicitatis,beatitudinis ducatur exordium, pradicaffe. ™: ’ Porphynum,Gngula»tni, unicum^» D*um commemorirr.cuintionabill U* Crificio.caftist]: cogiuttonibui lii liundum, Ebm tflic omaipoitmcm.onnis uuto» tu amorem. Cap. X1L - jAudfccuscateri Philofopbi,Porphyrius&amafcius,Proclus, Simplicius, O/ X*lympiodorus}de quibus minus fvrtaffe mirum, quod Euangelio corufcantc, cu ks adeos nitor uaucbat , Ucct ij^atos, floruerunt . Omnium quidem horum V ‘ AVSVJT. -Eya^B.utIB.j» Vf. . 1 Phdofophu fupertiutombus eius temporis eftcontammata,fed ueritat tamen jW> gore fuo fuperior cmerftt. Principio Porpbyrius in uiu Plotini tcSUtur or acidum ab Apolline non de fejcd uero Deo,f c editum: OtiPx <F Kxu KJStpv fuwHpi, \gu » A<tAiorr®- «xa», Eft mibf perceptus cumulus numerofus borena. Audio quid mutus loquitur,er uerba fientu. Hoc oraculum fimie PtW pheticis oraculis, Damones enim credunt crcontrcmfeunt.St tanta eft igitur Of KOid [<tpia&4,Ht pofta harenx numerucogttatione completit,qua fuit dementia, ne dicam impietas,eorum,qui protudentu eius intra certos limites induferuntt Et fi tonge er incornmemordbdttcr maior eft harenaru numerus numero hominum, tabet aute captBos dl os omnes,licet perexiguos,m numerato , non longe fuikm nofeetfmgulu quenq ; bormnuHgtur ud tuentes , net areanuanimi extudit fik$ tiuAdem Porphyrius defummo <u ftnptUri Deo,m fecundo de Abftmendajsftm. dent quo facnftcio fu colcndustSacrificemts, inquit, etsi norjed ftcnficemuut decet,$\*fiti* 7» u&i nam eis xhtfonpi s*<?9 » ycuAp , pim tAvpm** tMStPM n. ixorepeJfams iApyif In/Asp, o phn t£ cwtefcevC Jfe ivs KKxSecfpy.fiU iA\iyssrivaofo y$\ fatrnp yrJty,' hvcy TteAti 'lvx*i i pipixo-ptr&.t/fgp A rsy * j KxS*fccs,& rwy etiirtf usi S*f ij/ y§iMy,9furKtv»tfdLt/ «W>(/:Deo quidem, qui eft fuper ont uU,quemximodu inquit wr fapiens, tfM nrcjj euoporontes,neey ocelamanfes.Vi bi efi enim mMerude,quod non mox fupremo Deo fit pollutum & immundum. j\uocirc4 nr$ oratio exterior jtecp interior cum fuerit offvtiu animi polluta: Sei puro filentio , cotiisq; de eo cogitationibus cedamus ipfum Porphyrius utrum fer fftentemreor appellat Poultm,cuius eft celebre ditium. Detis qui eft fuper omr nu Deum fupremum,aliiftumm nominat , fenthfolis puris cogitationibus ei fi/ crifcandum,quas habet,ut oraculum dixit.cxploraUf, exteris jacrificijs fuperfer dendZ,maictiaufummx cius non congruentibus. Diceremus quide tpfi, primum, praRans,uerutp facriftcm,quo Deus, qui Mew eft, pura mente colitur,fi quid ex t ttrius offeratur, ejfc pura mentis illius indictu. q md igitur o Platonici fupererat , qui Deum fupremu nominabatis,uencrdbimini,pie ceicbrabatis,quam ut eam uat ram religione dedar aretis, qua fupertiitiambus,nmwbus<p fidfis damnatis, cof leret tantum Deum fupremu,eicp fola pietate,[apientta, cafbftmaueritate Hiaret, , Tu fi fupremus,eminentifiimusq; i uobis inducebatur, cur non hunc wtu, inepti poeticoru Deorum turba inrifa,non approbata,toto vbilofopbia regno exturba f ta colcbatis,non colentes ampletiebamtni,no hos unos fxpere cefebattsiSolusMe fupremus rationi notus crat,fe<$ exorari uolebatetfmebat,cateri no poterdt,quot ratio, cr natura negabat. Sunt alia generis t wf dem apud Porphyriufcdmihi fatis eft,e Pbdofophis ceu flores decerpent, quot mentes [uperJUtionibus liberata, fo/ DE PEREttNf PHTLOSOPHI A. . 9*9 hmcpadueritatcm intente non rapido morum eflu longius ahfctade ftarferunt, docere fempcr decui hodierna mgutffeuenutis,cundis phdofophonm fuffragijt f omprobdu. Simplicius igttur,qm fc Phdofophoru in numcru,profifionm Cbri/ {bone pietatis refugiens, ponebat,mcredibdi rmr oculo ea de furnnofentit et docet Deo que fuere Ltcre, quarum tHe maicflatem difymulabat agnofcerr, perpetes cS «elcbrant. E quibus ejl quod, omnem rtfcrt homtnum,rerumq; mundanaru coniti/ pitionem in iSbm unu,quem fmgulanter appellat ubiq; Deum : ut quod fi peccet 4/umus,mmtmefu accufandus Deus qui Uberum, fuiji turis eum creaueni. Etquii Ubertat eledtonis cr arbitrij ad utilitatem tmo fhv ymtreu , fit d Dro- Et mirar UemfwjfcDet moUtmem,«tmmam inter etcmacaducaq; ftciffe,que fe quocuf He/ktfa* furfum,fiuedeorfum flederct,CT quodeuny uellet,cUgent.Etqu6dip fefccent ctufmodt uirtutem^u maneret immotus ammus,quoad ipfeueUet-Emtjf fjjf proprte cum Deofimtiuudtnem , qi unibil hominibus beatisifc animis ft me/ . Um-Quippe Deus habet robufUfiimam potentiam, omnis poteftaUS autor , itemc^ «ptmamuoluntatemo yeiffabt <Avrxfuy Kryvforarnp ncJo-Ht Jis» HC^uk cur tot ysa&x.tcy,Kj BnAntnyn^ «yaUmmty. ky«bi(aSk7rew* nttQccvAop t/ii (trfty «£ BvAnducQui bona eunda noluerit , prauu autem mhil,quoad fi eri poflit. Aequata uoluntate ac p otentU,omnia bene efficiat , quate fut cw$ fafu,partinpc ejfe bonitatis eius. Et quod animus hmanus,cui ito fu fu perna potcBac, quia tamen^ovAncrt p </l\ io-yyy iri 6tiecvr*fov<rto(/yuoli tatem habuit a Deo liberam,quapoffet eunda bona ueUc,am certum id ei fuerit^ ime hae partt&eo maxime afiimihtur , cum uobintatis utitur omni iurefue. Utm ex Sunpluio profunda Theologta,de ano bonitatu fome.unico rerum, fingu» nqf principio. f quo cauOr ounftx.cun&aqi principia drpendeanu Bi quod ft fc ad ferendam mifirrti opem inclinet. Cap. XIII. wLLA uero e profundis haufta Phdofophie myflcrijs,que contra uefaniam eo f hum,quiduo pmcipia,Bonum cr Malum, e ZenoaBris impietatibus conditus bitySimplicm differuit. VniLu,inqmt,necrffam precedit multitudinem, cundaqt me participatione Vmt4tKextiterunt:x7rb y«f ■?StHr>i^ o^ik£x«Aa,7r«# T«t ree KctXct icpctio-i.K] «710 fi 7if«lnr«? fl 9«<e? «KhtiducK, rr«<r« «A#* bi<* ai&yKt ngu 7t«7ie^*5 ctf\«: , «f fciay ctj>\luj covccfan <3j . inrte li\&K»pe£)(Hpv<neittK«ifo,ILcanf 7tfp«AAa>|/U<csfo/, icto’ ctfyup ‘buiptynGep 7rxar£p,xgu Ifugnuirlu/, ty ymGes «? \ounhh muix^iGep» k diurna enim & principali pulchritudine eunda pulchra proueniunt. Et4 prima tama ueritatejucritas omnis Ncccfftrioq; oumia principia, ad unum principium ndiguntur,quod quidem non fit aliquod particulare principium , quemadmodum reliqua omnia, fed principium eunda principia fupergrediens , fejcq; fuperattol/ lens,0’ omnia principia,adfe colligens. Omnibusq ; principijs prehensa fcipftt , principalem dignitatem, ut cuiuffc nature congpdt.Hinc igptwr abfurdum cjl , duo dirtpltra omnino efudm Vnum, prima principia Hcere-Coguntur^duo principia x i \niucrfitatis 5,1* AtGVST- 'EVGV9. I/IR Yniuerfitatis afferentes Bonum crMaltm,cr Bonum qui dicitur ab ek t )eut,n9 amplius omniuautorcmdicere,ncq; uero omnipotcntcm,uirc lattdareincq; fuprt itum ci potcflatc uendicarcjed tortus autoriutis dimiditc.Quod fi uerum Jit , netfi omnia beneficio afficcrejluminarefa wvy*y Myo/aw y xyxScruf ai @ efi$ Uf,QW dicitur fons bonitatis cr luas. Hac die pradara fuper Epidetu-ln pwt/ eipio uero opens,longe quam fare eundi Philo fopbi diurnius, decerpens ex dln,et lume Chrifktna religionis quod um toto terraru orbe relucebat, ob oculos habiti ficfaribityOmmu rcru,fbns cr pmctpium efl rd ceyx^ep^pfum Bonu . Na quo4 omnia concupifcunt,td omniuejl principii* cr finis , A fcipfoquo^ Bonu eundi producit, prima, mcdia,et extrema Sed prima etfibt proxima,qua fola feipfo prof ducit Vna Bonitas multas bonitates , V na [implicitas er umtas , qua fuper omt nes multas unvates,cr unum pri ncipium,multa principia, idem cfl Vmus ctPrb^ cipium,et Bonum,etDcus.(& ytif &fcas r» srfifflj/, $ tehiop: CM U im Deus quidc ejl tpfa prma, et ommu caufa- Neceffe uer6 eflpritnu,fmphcrfd # mu ite e ffe quoniam quod compofidone habet uRam,et multitudine, um non unug fed Vnitate p ojlcrius ejhOmrns autem mulutudo,<y omne quod non efl bonu, B0 num defidcratyUt quod tpfa fupcremtncat.Et quod non ejl principium ,a pnncipio fit oportet. Neceffe quo<p fuprani,omnemq ; habere poteflate quod omnia prodit * ctt- Quocirca Vnum prtncipiu,multa pmapia,multasq ; bonitates,fmplicitatet<fi proxime ex fe p roduat, inter fe diflantes , ad unum aiiq ; proprii principium rena toto*. Vtcp omnia pulchra in menttbus,animis,cr corponbus.ad unum fonte pul/ chritudims redigunturific refla, uereq; omnia principia cr fontes,ad unum fontem ctprinripium.warM ovpeuptfti&c afficti v/vis/lgvvytUTH lAn-.omniaig tur principia, in uno uniuerfali fune defixa . In Vnitate numerus, m una B onita/ te, multas bonitates. lUudc^Pnnciptumnon particulare efl , fed principiorum Principium. Hac Simplicius , non Cbnfatmtt,fci mere Pbilofopbus,quod ad alm ud inde conflat,quod Philo fophorum morc,cr quo dtferimine diflat PhdofophA aalefUs 'a terrena , admtfcuit quadam non uera , quafdam per fe bonitates eeirrcU ytxSfanJxSynumero multo conflitucns, qua per fe bcatxfcmper, non indigeant fontali Bono. Scntitautcm ideas atemas, ad quarum fm gulas uti fontales cr fupr$ mas,rerm feries rcdungtur.Ad fontalem pulchritudine , omnis pulfbritudo. Ai cocinnitatcm fuprcmam,qua dicitur ab eis <rv(jiicoTfl<x,concinnita{ omnis. Vcrji lina efl Ideafbnsc^fupremus ommu,una per fe Bonitaf,cuifubiaect bonitates omf nes.Bonitatcs aut dico, no ideas iUas fontales, fed omnia tam in dnms,ntundoqi ut teUigibili quam corporibus bona. Fuit autc ea Prodi,qucm fccutyt is. efl,de idffa f di reru gcnctriclbus,fentcntii. Nos autem meliora fet uti, probamus cis ucriutem> confcfiionemfy fmgularis Dei,licet fuperjhtiofis, comentitiorumfy Deorum culta nbus,placui[Je,fi quideffent aduerfus fententiam caleBis fapientia prolocuti, ret §puif[e,pedoribus eormmfm<Mtcm[c[cmcntc mcliorctp , mo^enfus nefrijs. DE PERENNI PHILOSOPHIA «i 'em uenit ufus,fuggrfoffeQuorum aliquando latratibus decus ueritatis effet m/ fiunutunt, retrorfum reflexis uocibus, demum ad ftdera proueflum . Progreffut tutem Simplicius hxc quofyfupperaddit: Quos,ait,honorcs offeremus, Deus h0 Wnibus dcclarauu, quemadmodum hiftorue tcflantur, ut cr nospcripfoscum eo pmduruatem affequamtrr. SKBt$ nobis que funt extrinfecus uberrima, utihacfa ■dijunajrradhiuone fluentia. Quemadmodum enim animam cuius autoripfe efl, fjjermH ei,cr confecramus , expiantes eam diurnis de eo conftderationibus , CT cum naturaliter uiuimus.ficopus efl etiam corpus dbipfodatum,offcrrrepurgait tes.Rec Simplicius,agens de facriflao,quo primum animum cr corpus expiatum puraifr inucjle facnflcamus, cr cum primitias corum,qux Deus elargitus cfl,da/ pius. Sontium effc , uiftum cj; his qui dediffent offerre: Non quodhis indigeat Deus , fed ob gratificationem , gratiarumqi aflionem ■ Quid quod ait effendi p a/ trem fuiffccaujam una. Sibj/joll Ocum,cr effcndi,benecp efjendi,quemadmp dum Deum, parentes autores fuiffc , referens fcilicet in D cum diurnarum Utera / jrum morccunda i Et cum dicit eum prcfukjs humanis deftitutos profoidentem pufereri magis, ac dcfcndercilggpcty yctf orrx nriKOt/qJiXi dtvdguynrHS,o 79vsftvei i.<popd>p vfj nccT&oy \kJ)ku . ElcuaitDcunt .ubify effe cum diurnis fuis omnibus uirtutibus:o ydf $ibsy*isx 7ieunxyov ttk fisi porri oreurup tunov Jlwsmwp Et quod cum cum multa funt a Deo pro .duQ^etiamfr humana jJ>ccj«.Et ompiajapides, arbores fecundum uirtulcm cu) iufque, 'ijnsgcasffxi vrfbsvby fhev, uertuntur ad Deum . qu in etiam fepa/ potionem foederum futuram nunquam fuiffe, wfioTOvKOerucv (Pipuovgybto fao{, opifex mundi Dm,fecundufeparatas in fe cau[as,eas produxiffet. Et quoi tjdufquc fbrms efl pruiata caufa,ufque ad extrema ,ai </lt eoofoxi x/yxl ‘eri*} ras bcftiuat cr^yjis\yovta to «fX*t ocfttapix.csrzoo J£ acnoy curiuy, ty Sws Siiy,Kj ayxSoTkS ttyx&OTurup-Muluporrb prindpia,prorfus ab tino Principio,prtncipij dignitatem habucrmt.Sic <£ Caufa cauftrum,Deus Deo/, iwrscr Bonitas bonitatum efl ipfe Deus. Q uodqs magnum miraculum efl, quem admodum Mofi dixit Deus,Cur quatis nomen mcum,quod efl nurabilefEt T rif/ megiftus cum SibyUis afferuit nullum poffc furnmo Deo nomen coaptari. Sic Sim/ pliausini crtfc jg«,aT< t«</ wfafl&V curtou vmf rsr<x^ pxbrros tx forx, tupointicp oropete. A.dhuc,ait,cofidcrare decet, 0fubdcaufe,quxcunfla fiipcrettuneUnuUum efl proprium nomen, NamDeiis au tore PUtone,prifcis fuit aflrorumd cwrfu,rotauone<^ ceelcfli nomen, exin ad intd tigbiks fubflantias, fed apprime priorem tralauim. Cetera quoque nomina, quy i ms Diumitatem defignamus, funt ex his., quas notas habemus , rebus ajfumpU, fixe ait Simplici iis. ■ uii 'yjn -vp hii-. i Ei tvJrm S*mplicio,D<um rflcabfptuti boni nqllroru anjmoram principium dnemqi in^otm unum fltrefpicimdtim.ctil cjoJndi'i cohxitrit animui.fin raJict hir<u,Jim4 » P*tw a«4»y^ i. jtua a • «i A VGVST. E VftVB- 'LIB. VI* I itia cj«o<J; adimranda, fkfidmUqt , qui bus apparet ex cfuo lux magna ^ifupcris concepit ab oris, eam PhUofophot amicientes obflupuiffe , Ixtosip te Inudes eius osapcruiffe,confirma)Je,non utChnkunos,fiod eis nomenpropter infcitum inuifimfuu,fed ut Philofophos .Dicit eninr.Jiori 7rciaut l rt/£W«c,»£ Tt «p^*1 <fay «7rt&s v>p 6iby «vomens? Jlccn. 7W{/ cf Wfei ouritf 7rt»A«4^|/> ori Tt > j(ptt THfci-oa «u*4* A«c , nece ^ixsuwTKnctvTve ngnvSvrtr.OmtsbeaU cr perfidae uttxjH quit, in animo principium cr finis,eflfufidus ad Deum,cr amplexus, crineti/ natio,tm redis de eo fenfibus,qubd /h,cr proficiat rede, tum quod iujie cunr At gubcmet-.Tum obfequendo, obtemperando $ libenter his qua fiunt ab eo, ut db optima fententia proficifcentibus. Nam tamctfi fui turis fit , motusq ; anima fitds iw poteHate,pmdpucp habeat bonorum cr medorum , at i Deo talis creata fitir, quxfcipfam moueretJlo ia* {JUr \ jfifatnrvuTstf tauri»? curm,x#jt. eretfy t«wr«s tj^ft ^marnTee, 5; curriw \zs[&ecnv 'o Sio(» imcarxGeavc </£ \.xuTWJ,stgu oGyitp Iouj7h cc7ttpft^pi<mate \.K*t(hy l*ct fecimvu ngu tpStya . cu%fc c ngu (cddiv/ts ywpS/n . itosby nifity Itu» Sfctcpi ,kj tutudit 71&S othiafrKf xrtx awoAoCju*^ TOtjiri fx» Quocirca, dum fe radicibus altis cum autorefuo tenuerit , conferuabitur , fuamfy perfidionem obtinebit, cum qua creauit eam Deus- Simul uerd ut [e duulfcrit, tat tamefc illmc fefe abfciderit,marceprt,cr diffluet turpis, ac debilis effeAt . vfqut dii rwrfum conuerfa fuerit, fe $ cum caufa coniunxerit,fici perfidionem fua rect ferit. O utrba calcjiia,miracuUi Philofopbos in pedore fenfus hos habtdjfe , tam piat uoces (nrofudijfe,cundos in hodierna fapienda confenfiffe% qua Phiofophfs, quantii uclin t difiimlent,dditu ad hanc utram fapientum, ad hos profundos diu i/ nos^fermones aperuit. Addit ide StmpHcius,«Tt tribrxftdr&ftmfovS^i-V/ fc»CTtA$r*c ac r^wpjf Stcp Iwtspotpnp , <5? r$ wpbt ceirrby trvyrxfsp amoHOfV<pireu,Omnu animi humant perft db,eff ut fefe ad Deucouertai,fe^ ni eu fupremo coordinet-Refirt ite cudain huncftngularc ac fupremu:Vt aubd no diuturni uoluptate,quonia exitialis fit deus fecerit. Et iudiciuvxylx «farret 9ii,c£da fcietis Dei Et quodhScfine poenitentia reficit, ut animus omni prora fus cogitadoe ab antea fidis abhorreat : <A*Aoy (Si*-? USftxop QtqnUffu rtAo? cfaj/ naiifarntf. Et quod k pqsmunera Deutaedpiatuxurb A &iv<n£ovr7oy </'apt ttoTAcJksS a diis vmt^tfea.Et quid quales uobteri nmicffe,in noftra fit a Deo potejlate,qmcaufafua!untatibus noftris reliquentjk eultates eligendi perrmfer&ad minimaioperationes ufque.Et quod mirabilius, e *X<xirctf votvfx {anx&WXMVos ip &fX* rm ww mpomjp. Nunquam dcflttu proficere Deus his , qua machinatus effet in alicfuo tempork ,euordio,cr in eo eundarum rerum creationem. Clarifiima cnimnuc fitetur uoce tatiporn exordium cr tneocmdtrimrcru creatwncm, quam ncornmenttom/ DeT>BRtefc*fr tUsVhbfophiajMffet.Nequeemm,inquit, prindpim temporishabetBonkai • Tffma,a quo bene cunila fiunt. Neque Ceiit aliquando adeft, aliquando abefli' Huc enim corporea funt.Sed ipfe fcrnper adefl omriiblis , ab omnibus fcgrcgahttl * EI prouidetta eius, quia femper ipfe et ubiq • eft,et bonus ejl, omnibus rebus infundi hiryUt quodq ; meritum efl • Et quemadmodum alumine Solii omnia nradianttni aliaqi uident,alia uidentur, alia germinant , alia profeminantur atiaq; albefcwtfi alia nigre fcunt:alia den fantur, alia di ffoluuntur, unumquodque ut rfptum r fi, uni/ tf i ac magne bonitatis fua,fmc labore cunilis dante portionan,nc<^ horum ad aji quod laborante fole,crdc fud bcatitudi/nc detrahente Sic multo magis , bonitatis diuinx,qux er toj xboy-io To\f "Moy <fla>fi<rcry.wis , Solem mundo donauit, omnia participant fote labore,benefiuntq; fecundum men furam bonitatis eorum »M w eo laborante Deo,cr fefe dijbrabente. Neque enim,qucmadmo<km res na tnrales,recipii offenfam.Neqiic tilurnS!iam,pirr?gnna?p habet bbmutcm,ne fori te abfumpta fbuifcat. Neque aliud eft e natura eius operari : ttt ad mitlta nofier ani / mus, ficis ad prouidentiam mundi jidgetur,aut ad i Harii boni contentionem, quod excedit omne mundum,debilitctur.Nam fi perfidus animus hvmanus,ctcis oufi &rcty&*icrx,ad Deu cotcntus,dicitur in fublinie fimrixc uagari,omm'q ; mudo de/ faatiari , quoto magis ot»{ (erosurus SioS, animi coditor Deus, fine di fUgadone rebus abfe creatis prof^cietfHac Simplicius dc Natura diuina , de pro t$dentia,de animi creatmeKepctensqi rationem prouidentia, Haud,inquit, p et nr hominibus fit Deus,qui una eademq; arte partes curant, c r untucrftm, er pat tfs quide propter ipfum totu.Neq; uer 6, inquit, uilc pcculiu Dei e)lhomo,ut eunt Deus negligere debeat: ovt/T wnAistsiii&tv xj^yceo xu^&mros.Ndturi quoque diurnam in cos,quideprouidentia eius dubitant,definit- Nam curo Sucjf DiuinitaSyinquityea Natura fit,habens dbfolutifiimamfcientiam,firtifiimam pote/ 0atem,optbnam uoluntatem , omniaq ; a fe ipfo producens, profido neque fua> nm rerum curam ncfcit,quod ne tardifiimis planeq; bardis er flupidis animanti bus accidit, qua prolem fuam diligunt Neque uero propter imbecillitati tanfiuaA Utres fuas rebus excedentibus abfiflit ■ Qui enim fieri p otefl,ut ro jrceg ayfi ty ri ir&gayorro s,res creata,fit creatore maioriTttm concludit. Quocirca omnibui modis efl impofiibile, quin i Deo cunila profpiciantur,Hac <y id genus plurima Simplicius, quem quidem arbitror apertius et copiofitis femones religionis nofira prolocutum, quod iam terrarum orbem rerum diurnarum lux , qtiam Dei Filius i hrio penctraffetiquo claret eos ueritatem quidem fuffiexiffr,eiq penitus affenfip fe,fed ueros cultores eius,p<ropter infcitiam,ac fuperbiam,ut eam fibi duntaxatum dicarent, ciusq inuentores fe fuosq; primos gloriarcntur,contcmpfijfc. Qucmad/ modum uidelicet maiores eorum qui furati a Barbaris fapicntiam,cuius fe reperto tts , primosq ; dutores oflentare cupiebant, a quibus didicijfent,filucrunt . itaque fic i Barbaris , literis nempe furis , didicit Tbrologui efje , dimiusfyquam par ->'• i ...tj,» 6 v.* : • * erat • 94 A.*GVST.'EV<}V*I LfB; Vt. trarprofiaum loqui, Simplicius, quemadmodum P lato fufcepitab Aegyptljrmf fieno dc tribus Rcpbus,decreatione,de Damonibus , qua utribus bm tonis comr prehendi no potuijjent. Omnis item hac T keologu Simplici/, fi bene eunda reuol Uts, non jUt cum xtemiLcc mundt,pro qua cornu I oannem Grammaticum Chii panum fortiter dimicauit.Hoci £ argumento ejl,quos A riftotcUs dogmata corru/ (iffeftt,ueruatan,rerum!p omruu profundiorem confiderationem,luccmfy [aera/ tum luerarum,mcltora docuij[c,eosqj | fccutosefje libenter V ajfcnfijfe. fi* Proclo, ik iingMUn Dco.quoil <ii Vnu», quod Boiiu,quoJ pnm.ciuu bonoru cuneor# A olor, Deorum nin Omor.QuoJ inctFjhihi.in.o» ltibilu, Virtun» inflnitx.NxninrfoJo fici™**. Cap. XV. -N Prodo ueroCNefy enim moror ordmc,quod ante Simpliciu florucru)quatum ^ueritas exercuit uires fius, erues ex inuita pedore uclut e filice lucet Dico pedui inutlu,quomi inter coforufima [upcrBittonu turba,qua comes ibat ei exteris in Ii brissd du quimumutisxdu ad [er mones demii redift meliores. Vnitu certe uts, V tmpe.us eiusfuttybomin^cut donuctlu^ccruqi [edes eius adeo diffolcuiffet , ut infedMUt effet,pofiremd uelut poenitente,udut aliu,nouuq;,pnihna mente pem/ tus exuUyUoccs mciytasyioces Angeloru cdidijJc.lnlAro,quo format ex Platoni Theologta.quanqua defummo Patre,quc ut fepe claruit Platonici uocant jo if/, frcijfct ?oy,ipfam Vmtate,ipfum Uonu,praclara,profunda $ dijfcruit: eg o fio/ resquo[dl,pauciscotentus legi Qijtf igttur,tnquu,fu Rex omniu , ucl 'owicciot diis, Vmficus Deusyib omnibus [egregatus,^ omnia producens i fcipfo,etper lina caufam procedes uruuerfos ordines- Qtyi itc,qdfines omnes conuertttadft y>/i*m,rt circa fe ipfum creauit . v wvut ret » arra,TVroy ocarai/moy n Amy tUjs & rrfuTBfyoy ittrueytiU cuius caufa funt eunda, huc omniu fini pm finem, meti metaru primaoperandi caufam uocas,no errabis a uero. quis ite pmniu pulcbroru,bonoru!fy sutor in omnia irradians t<5> cfkni, lumini duri/ MO,<y turpe tmmenfuratutji ad extremu ufip,omniuq} obfcurifomu includens! Si '■ Herba Platonis attendas,ejl id quod ne&fermonem admittit , nefy notionem ovrt y/f toiovu ravfny is iytm:oyiovf% cccfig/annCo-eu <Pwxlb/tis c«r kfl rfxfoy: Ne^emm copiare licet bunc,ut ignotu, neqt e fari, fondoqi declarare, Utindrcumfanpti: Sed quidquid dixeris, dc tUo qutdc dixeris, ipfum aut non dixf fis.Uiquorufu caufa,potcntquide afiignan.fei quidnam fu,diccre aut cogitare non poterimus. Detrahit enim femper cogitatio nos ad nohra . poBremo condo/. dityVnaigiturde primo principio uentat edo, qua cum primis eam laudat, ap pei lens cc//r V* Tjiiy,viiy virrtey U J0t. ineffabdc,fimplicc,egredicii te extra oimtia-Cu ipiur adoraturis eumytocans inejfabilejecudut honos ent,om niudeftderiit ip[tmcffc.Tertius,principiu omniu, quo f e facit omnui bonoru cr* atore. I tafy prinu fvnplkitas,Rex omnium,prinapaws,exce(pt,mcomprenfibi/ lis, cu nuUis coordin abitis. Primus Deus, Vniformis fupereminens omnes caufas . Omniu Rex primus deusi Platone declaratus, cuius caufa eunda, autor omnium fmrru,@ 7$ rSy $t$y griety vfistm, Creans hntformen Deo DB PBkfcfcim tMfLiJSOPHMl. . rSfubjfantu,omnii pofi ip[um,adhxrcntia, producens, perfietensty cmk inteUi/ gbdutyUt Sol fenfibiha:Duos ite ait ejfe Platoni modos dcmonjirada Vnuaus. DU p lex enim, inquit, tradit Plato nobis nomen «fftrrv r ttwmS euriees,mefaH litcaufx huius. In Republica,inquit,uoca\ipfum Bonit,fintemq; acritatis, Men/ tem,cr vitelle dualia untentis.ln P amrnide nominat y/ ftzup yjtk/lttp vmsvc/ ontiy,Vmtatcm damarum unitatum creatriccm.Horumq ; nomini* aliud eflcre/ adonis,ac produdionis,alterum conucrfionis. Procedunt enim,in quitjubfijlmtqt omnia a Pr'mo:Vnitatem ad ipfrn tenentes, qua cauft efi onrnis multitudinis. Ap pcBamus autem ipfutm Bonum,quoniam,ab omnibus defidcratur.ort ncu/rccn 6ifTGTrtDH*MXv§W<XfX* rtcgjfa 9 7reurtkiy, kj Tvy orruy, s*j9yn ott vooy.quoniam omnia abipfoproceffcrunt.Eft enim principium eorum, qua funt, & qux non funi. Videlicet quod prior Empedocles, x ‘ ' Quxfint,qux fuerint, qua pofi uentura fequentur- Ea funt enim recti» 9rnc,qux nondi* confticua ptot Ejl principii* eorum qua funt,CT eorum qua pe eri ab eo pojjunt,non exijlentu-Dcnicp in eifdcm libris hac in uniuerfum difjerit Proclus(ne multus in eis refrredis,quapofii*t apud tutores legi,fiomachu mouei ) prim ofledituia,qua pervenitur ad vwngtvtnoy 9 vtJfcy Superfit fytecunftoru prinapiu,fubratione,etaIUgoriaVnitatisetmultitudms,quorurn prim ejl creator, fecundi* res creata. Tu probat ejfentia Vnitatis ab omnibus cor porcis fubfiatijs effc feparata. A d hac oficdit nomina,quibus,ul docuhtutf,appeUa ptr ineffabdis VmtauVad Platone. Explicat ite collatione prim Pmciptjcii Sole Opud Platone-Probat item Platonem m Epiflola ad Dionyftu de 7«a Stw/, maximo,fuprcmo principali Deo,quem primum Regem appeUat,fuiffe locutum, <7 quomodo circa eu omnia, cr eius cauft eunda, er ut omnium cauft fit bono n.Et quod de fuprema hac cr ineffabili Vnitate Plato differit in Parmenide- Audj etiam diurnas quadam dc Natura diuina eiufdem uoces^tgnofce mirabilem, cccle/ a a C /xr inAic ^mnVtnM virts ifo, T /\ o-KK^vapihivleii r&S <Aiecsac<np r^iTuuirog yt W uficrvii!ot,x#i7rt«ovoS' affos*Avr<xy{juJi «» 7rctox Jbui*r&' ityscu Kgons. efvrts, a yovoy 7? iuazmf &viAtae»q Tccuxfp iaet^aty^ <Au «qttftt ^<sriy<rS»»Grp «re/arcu $v<r#p cunmugv^tiuy.ttga^uf/ eniHvny wwmiiiKgvw «kf*» P**-* yqMysjrir&y {*£,* fc* «/ liiy* jlvvapiy xibitir^w^vt^iyei\y\ay ap AaC^awtkapyi' cdxjf fei%e/ecp <pv<r/p, itsiicwrrtPjKStt «7pv»p,itfa «Atri tJtMtffvoay 'fi curru, tUy inrig^isQey <J»*y . Pe# P^, «f wri«p / 1 «t wrAaif t** 'ffiqamUyKj n&Ge yn, j(p»7r«f «foc Hturrttyt uuerQ, uga rp mh fi ftirtriJCjt^httmc \i turrtirtpi ngh rtiApSis orne *».<*_ t ^.iAVGVST. EVGVB. LIB. Vt,' • • v»X»if Hsfi. fa*S IfffTM/ityx, ngu iis ly faragty iiyroca /xxyllla "bfTjU 'vnfyto: Qjjocirca non in tempore efl,[ed extra omne tempus . Cum tempus [an/ \ pcrdifctndatur, itfrpeturq; adfrxdum, quod mteriacet, etemitas in eodem fatu ' permanet er dura^plusq; cjl eterna uirtute,qium tempus, quodin multa ludetur tendere- Efl tutem tUx N itura non modo infinua,quia femper,fed et uirtute. O par tftfy ad hanc infinitatem uirtutif, equule et corrc frondentem ex ex pendentem jla/ tuere Saturam. Adcfl igitur utunx uiu, Nr<p enim ufy ad prxfcnptum, cr certi in uiu.Hec uiu femper bxbet uirtutem eandem, infinitam , intime in penetralibus nature fueji acceperis perennem in ea infinitxtcm,naturam incon[umpdbilem,et ' indefitigxbilem,nufquM deficientcm,ceuuium fuperferuefcentem . In diu autem lirbes refriciant ct omnis terra , cr omne coelum ubiq; inipfo manenda,cr h abat tu cx ipfo effatam, & ex,que utre fubjjjlunt ufjf ad animam cr uitam tnheren ti*,C r in V mutem infinitam cuntia,infinkate fine mxgtutudtnc. Hec grandia my/ peria,quibus nonfroteflmehs humana cogitare mxiord,Deo% digniora . Hic pri/ mum cernimus philofophos uirtute Dei infimum, indefatigabilem fateri, uirtutem etemam,perennem,nufqiiam deficicntem.Deus,inqutunt nostra Utere, cuius po) tcRxu nihil reftRitxuius inuentio infinita,incxhauRa creatio, manatio uirtutis itet na:Son folum eteriuuiu, [cdimmenft potejlas eterniud refrondens. Que fl ttullo unquam tempore deficit , ncc defuit ipfa jibi , femper habuit quo uiueret & pojfct etemam-hb hac omnia nata peadit,quibus effefuit ab iUa. lmmenftt-is ciik non corporcx,fedftmplex,Vnitatinfinit4,immenfUM incorporea , P oteRxs incot itita, fcd irmen[x,fincmxgnitudine. Omnis tcrrx,ccclu,marc,flcflitur in Mum,peA ietabilla idrm hec quocfc fcribittinHy ccyxSiy ygia ccgXfyiKarrci fr9,i(sa tyoti<Atis vnrctffis-Etque fequutur,Bonoru prima,et principalifiima rt ynifvrmis cxiRentia,omniu fmul bonoru caufts, et codnendas in fcipfas cr circi fcipfas firmauit. Necufquam efi boni quicquam, quod non ipfa pofiideat ciufmodi ftirtux. Seq; bencficiu,qf no ad ipfam conucrtxt pardeipadoni eiufce caufe-Oi tiia illinc er producuntur,?? perficiuntur & [eruantur bona,v una omnium bd ftorum concatenatio, cr ordo in illum ut fbntem-Hic appclUt,ut cernis, Natyrafr diuinam,fupremam,cminendfiimam,fbntalem omnium bonorum exiRendam , fon tem omnium quot in omni natura furtt bononm,prvncipium primum, origmeni, Qij.ii habet beneficium, quod naturam uirtutcmip B omUtir^b illi bxbet-Vlic otii n ium itgregado bonorum: si quid in orbe boni , dimittitur inde : palatium , aula. Ubi nafcuntur. lbe[xum,ubieeUntnretmflx bonai inde adnotufqtteproimtlm Vite , anime , corpora, mentes.. Ex his, c Tid genus omnibus, xfue de fumm Deo , Phdofophorum celebrantur ore , quorum ucrus, crlimpidifiimus, uberrit tmq; fons manat in [acris litais,docemur omnes,unum cundcmip Deum cuitfo, rum gentium (oto terrarum orbe diffufarum ejfc, hunc omnibus fcculifjwtnini/ ;'»*«• ;'ji x livi* D”B VP BR E WN I’ PHILOSOPHIA »1 r kriterq; fuit laudibus ab omnibus pradicatus probatur certe roter* fapiendam «eWtrm diurnum allat*m,cr ueram generis humani do&rinam apparui jfe, qus dtrum,perfpicuumq; eunt ofcndit, celcbrauitq ; femper , quem Phdofophi ador raucrunt, laudes^ eiutpartimd maioribus acceptu, partmt ab hac ipfaSapien/ tu,pleno ore decantarunt,ob quas afuisdiuini dicebantur. Sierunt ucrttas eft, ficut Creator unut,cr hominum Natura una. FINIS. AVGVSTINI STEVCHI EV£ GVB INI DE PERENNI PHILO , SOPHIA LIBER i C - SEPTJMVS. % «K Q.vo aoitvr de crbationb mvkdc. Omnem nationem i uet.iflifumit feculis traditione per omnes anates defrea» dkttte, fateri mundum creatam. Vidifle quaedam creati mandi prilcos figna-Fuiift . Cimam apud prifcos creati mundi crcbcrrim.ua. Rationes, quibus nonnulli nolae» nun creatum mundam. Cape L O ST res atemas explicatas,de Creatione mundi differen dum , locus huic operi longe apti fimus, cuius injlitutum rfl , docere , quod quidem non magni laboris fuit , cum ea r*tionc,qnauigetin omnibus,quaq;fapimus , loquimurqp omnes , rerum naturas ponderamus , tum communi quo/ dam omnium gentium confcnfu, quem inuiccm ftbi per omnia fecula nationes tradidcrunt,quemq ; ab exordio ge/ iteris humani mana jfe conflat, eundis rite refleq; Liratis , folam eam fupereffe,' uerita e, in quam ominum cogitationes, fermonesq; tandem refoluuntur, qttamty audiuimus caelitus poBea rcuclatam. Aede Creatione mundi , quemadmodum de i)eo,mirabiis fuit omnium mortalium , ftgnorum quoque conieUurarumf con / fenfus,ut quo anterius procedat , eo reperiat conBanlius exordium coeli ac terree pradicari,ut de mundi creatione uideatwr eucnijfe,qubd declarifimis, uctujlifi/ nisqi quibusq; monimetis,de bello Troiano,pojl multa fecula Romanoru trium/ ph is, ac potentia,quorum itlud quo fuerunt homines ei propiores, eo magis pradi calatur,difinfliusq ; apud omnes refonabat. Circunuolutis autem feculis, famafy paulatim olfolefcente,obfcurari coepit, ut uix tenuis quadi notio fuperauerit. Sic plurima nouerunt iaHaruntq ; fuperiora facula de Romanis,quorit nunc maxmut pars obfcurata, ex humana^ opinione oblitera'4, pars in Lbris,rarisq; quibufdi Meftigijs utx credibilis reman fte Humana autem imbecillitas efl, ut tum facile obU tione capiamur, tu uix etiam prafentia clare intrepidas}; fide credamus. Sic cucnii 4cCnatione,qudcu uctu&ora fecuU cw&tnnfimc praicarcntfignis en i qui/, V<- a y bufdam H«' f 'AVGVST. EVGVB. LTB: VII* ; bufdiitt tiaris adhuc fupcrflitibiis,poflai<ribi!t,qitos diuerfa,'mcerta^ Opimohet conjugarent, er in uarias fententixs circunflcflcrcnt, probabilius, uertq; firmius* tnjumcffiiulluni habui jf e mundum principium, fed his omnino perpaucis. AttuA hruntcpillirauoncs,quibiumaximecrcrcdebantipfi,nidlmnunquamrerumfit ijje primordmm,ctcaicris perfuadere conabantur. lU<p fit,ut de conditione mun. di fermo duabus neccffarid partibus mtcgrctur:una qua refpondeat ad eorum » oppoftdones, easq; dijfoluat,demonJhetq ; , fi jieri pofiit , probabilius effe. Natu/ raq; conformius er aptius,res habui ffc principium, quam fuijfe fcmpitcmas:Alte tu qua uctu]htis,gauiumq j omnium, acreligionum proponatur confenfus. QjU per omnis atatei fisperiores fenfm refolutus, ad aliquod rerum initium deniori ducatur.Habuitigitur mundus aliquod primordium,idq; Graci, Acgyptij, Pfxrm ces, Chaldai,tom Oriis, omnes Utera rcbgioncsq} omnes affcrucrut-Cui cofejui, quoniam naturalis cjfucritas ipfa,rei Utsq; prouidentia, pietatis, et ueritatis ordo mirabiliter a flcnttttttyunquam u:iq; juturus, mfi mi condiuone,etinipqccrto mutt di. Ac quoniam quibus uifus cjl alemus mundus, tnbus cum primis rationibus funt permolite quibus efl, quod fcclus fn inferre potius fempitemam pnuationcmjrc/ rwnqt carentiam, qubnfempitcmum cJjTe : Altera quod non fit rationi confcrtfa/ ueum,nec uideat prudentia , cur tot fcculorum millibus ceffator die Dats,quafidc fomno cuigilans,rcpcnte ad creandum,quod prius non fhiccrct,fe dederit: Tertia^ <juod no fit ucrifmule,nec appareat, cur non cvcaucrit ante hac tcpora,fcmpiter/ I ais retro feculis ociofus. Quoniamq; his rationibus omnis firme de codidone mun di fermo cotinctur, ingrediemur fuper hts diff credo, paulati, quas primus Arijlote Us,dcindc ex alioru perfona Plutarchus,tu Proclus, catericp ie Aeternitate mun di attulerunt: quibus in dubitationem pl ures ueuire poffc no rcor, rationibus ex/ plicatis. Ac Plutarckus,grauis [ane autor,tcflis efl, multos fua tempefiate Philoja, ph os nihil no conatos, fuscp de<p dctorquere,uioletare omnia aggreffosjit abfeon deretur,negarctur,Crcatio mundi, ceu graue flagitium,ncfindumondit . de quo poflea diffcrctttu ■Hunc ea qua ex fontibus fuis fuggerct Natura, perfequamur. . Rrfoluuntur rationes de Aeternitate mundi. Nulli Aeternitatem prodeffe, Icdurhemrib» ter obefle. Hunc cITc mortalibus omnis impietatis, omni» infelicitatis fontem rerum hu* V snanarumconfufloncm .NutlamrcddipofleprouiJrntiarrationtrebtuxlcrflis.NdpoC' ’ J e animos immortales e(Te rebus arirniistaut ros n6 afeendere in cctlu nulla tp efle poft ui j • ilprjmta uirtutO.Stultos rflc.qui deteriora nelint «terna.qujfint melioribus tmpedimen ~~atMn eite raald definiere mundumcaufa maiorum bonorum. Cap. IU NO n enim inexpiabile fcclus eft,C rcatio mundi, fed Actenutas potius, non ttf» dofcelus,ft quis altius fpc flabit, fed omnium fcclcrum, omnium religionumt &rtutm,iujlituc,probitatis omnis efl interitus, ut ex omnibus flagitijs, qua dele/ flatur Natura,quoniam ueritatcm,lucem,fubfUntiamq ; labefit flant, hoc fit princi piumjnc caput, hocprofunda,uafla,lacrymabilis^ confufto,in qua nullus ordf. i , , . ‘ * nudaucri/ DE PERENNI PHILOSOPHIA t** tnitU veritas , frd fempitemus horror in habitet . Sublata enim Creatione mundi, n emo eft,quin nofcat ac fhteatur,nec mortalitatem animorum, nec providenti* rati «nemdeftndi poffe,nec res humanat ceu marcfluduantes, ullam habere fedem, folmque,quoftabdt4ntur:Vt eveniat ex hac horribili confufione,ceu cum fubli / kiif arbor radicitus conuulfa,aut excelfe moli fundamentis ablatis, omnium uirtu tum,cr cum unrtuubus Libentibus hominum, rerumque humanarum confrago fa ruina, c r hoc ipfo necejfe fit eas in nihilum redigi ex quo dii plurimum eas ftabi t kre,decorxrtque, fe putabant. Quis eft enim,qui ft ftbi proponens ( quemadmo / dum fe pe exemplorum caufa proponimus ante animum qux neque fmt , neque pofiint effe ) nudum mundi fuiffc principium, extendat animum per omnia, qu* cogitanda in Aeternitate effent , qui non uideat eunda ex contrario inuehi , qus Creatio eundis hominibus attulijfet f Ex Creatione rerum nata eft pietas natu eft. Ut cum qdmiremur,cr colamus,potentii,dementii,bonitatem<p eius fu friciamus tfui dedit nobis quodipfe ejfct.Tunc primum poteftattm eius admirantes,qu6d po tuent i nihilo tam pulchras, tamifa uarias,ta nudus frecies producere,uencramut incendimur amore in illum, collaudamus bemgnitatem,ac bomtate,gratus reftrrt geftimus, talem ac Unium nobis parentem gratulamur. Quis enim eft, qui cu fe cir atnfrcxerit , omnemq ; corporis fui fabrica contemplatus fuerit,in interiores animi fedespenctrauerit, eaq; ftbi quondadfupremo Deo cognoverit donata , quod fmt temporis exordio fieri non potuit , quin rapiatur in cognitionem et admirationem r, tuUumcp creatoris fuiihincq; comedet, fe cbarum,acceptumq; illi effe,utpotc qui providentiam, curam ,chariutem , faptendfimx mentis in eo artificio adhibuerit: Qw cum poffet bonis fuis fempitemis fivi , quorum ante mundi* copia circunflue tet,plusi jj unus ftbi fufftccrct,qu.im ft totius mundi ad cum fieret acceftio,m.duerit tamen largiri CT effundere Bonitate I d ucro intuens animus, penitus amore inceit ditur v flagrat,ampleditur Parentem optimum, ucneratur, adorat ■ Nr«f; enim fi dependentiam attuleris, per qua a Deo confcrucris,acfuftinearis,UtUopcrc ad pie tutem acceffnis,tam te Deo debere ccdidcris,quam ft te conditum cum nihil effer, regi in omne tempus ab eo,cr fuftineri perfuaferis.k quo cum creatus es, pennde quaft genitus,ctconceptus,eduusq; in lucem fuifti,ut cum genitrices, filios,quibus antea earerent,enituntur,efficitwq; incrcdibdis genitricis, et prolis amor -Mir abi i isfy eft alacritas noftra,cum nosfeimusa Deo creatos. Parentem noftrum iUu an dimus-.ftcut incredibilis, moeror,^ quaft ludus, cum tantus honos eripitur ct per infinitatem temporu, ccu per profundiftimas tenebras, inexplicabiles*]; ambager, quibus nec caput ftt,nec locus ubi confiftas,cogitado uagamur-Nullumq; apparat in omni rerum defreraiionc c r quibus refertam conflat humanam uitam difftculta ttbus,cladibusq;, perfugium nift ad e um,qui tui,tottus'q; mundi autorfuent,qui te tanquam amanttftimus procreaucrit, creatum amet,fbueatyamplcdatur. Quodto tum prorfus cojmeUitur,cm pnmaua origo denegatur. Ner aliud fuccvmtcogf ftwb.wt . y a tandum #4jo as7gvst. evxsvh. ltb. vtt.- tandil, rebus i ctentis conAuut:s,quam quod condere Deui cat non potuerit: Tum quod exiguum mateSbs eius prxceUat , nibilq; habeat firme fingularc , fi totut mundus xtemus cu eo fuit.fi Solvet Luna um mdcfatigabili,diuinaq ; tu extiterunt, u: lucere in fempiternum , moucri infempiterntm potuerint . Ex omnibut enim doubus.se qtufi priuilcgiftquibus Diurnas fupra omnia fubl matur , ucl maxxf me efl xtcrnttas , quxfi fmpdaris m Deo non ejl, efficitur , ingeneraturi^ fuffii/ cio,ut fupra munium prxcipue calo , lumintbusq ; cexlcAibus non multum maie/ fias eius emineat . Nec ualet hic illa reffionjio , Regitur , conferuatur , gener am femper.Vcrba prorfui inania,caffaq}oratto . Aut enimfidan potcjl fempitenut gencratio.potuir aliquando generare ac creare Deus: Et quod perenniter facit,po tua fcmel ficiffr.aut fi ita regit , ut tamen creare efficere $ non pof.it , ne pote fi quidem regere generare - Vt quod non pofiit crearc,non pofiitregerc • Si po/ teji fcmper, potuit etiam aliquando ■ Neque enim perfide regeret ,mfiot pofcftdi totam Naturam, condtttonemqi haberet- Aut etiam confiituuntur,rcs xtemx,qui4 Deus eas creare non potuit :aut quia potuit quidem , fad Aeternitas melior fuit» Si creare non potuit , non poterit etiam in prxfcntia , prutaturq; maxima partt O minitatis Deus , quia nec creat in prxfens : nec fi dee A facultas creandi , ode/ ritpcrfifiaregendi : Aeternitatem autem non effe meliorem , fuperiores , alixfy multa rationes coargficrent-Nam neq; homimbus,ncqianunalibuf brutis , nullis denique fub cocio rebus prodefi Aeternitas magjs quam creatio- Similiter enim rit Aeternitate cunfla.atq; in Creatione corrumpuntur . Nec profuit cuiquam mun/t dum fuiffe fempitcmum,qui tamctfi (pectes habuiffetfempiternas,dulcedo tuta Umen,cr utilitas , fenfusq; efl particularium : particulares autem homines , tan/ tundem in omni xtemitate cecidiffent, ac fi mundus non fuiffet xternus . Cuius e/ nim xterna fuit tfia dulcedo ,cum res particulares corrumpantur , fentire autem bonitatem, (it particularis unius * Hocud maxime de hominibus unum , quorum nihil interflut an xtemus,an creatus mundus.quia ud in Aeternitate nemo fuit xt ternus- Quid Platoni profuit mundus xternus, quid Arifioteli , fi fimditercccide/ runt ac fi creatus effetfRrccnfecxtcros,mcntcq; euolue per omnes-Neipfi quidi mundo profuit xtemitas ifia,cum omnia i ndiuidua fint corrupta. Itaqi in porticu lari nullx res capere ex Aeternitate mundi fiuflu potuerunt: uniucrfalc aute non fdttit,nec utile efl particularibus.du ea ipfii intereunt, eorum (pedes effe fempitet nas.Qmneua dum profuit fpecicbus,obfuit particularibus , quia non habuerunt .quo referrentur capite carentia: Hominesq; in mifcrrimd impietatem delabebanf tur.Quod autem um,cr alteri nocet, nocet etiam umucrfo-Ecce quod ad utilitati aeternarum fpccicruafci[citur,ad ruina,calamitatemqs indiutduoru afeitum, no u togno fatur. Sic ad intentu quo<^,et dedecus fpederum affumptumnon cernitur, dii uniuerfale,quod ejl aggregatio particulariu , tantundm infimatur, quantum (articularia deprimatur. ua$ quot damna dat Aeternitas mundi particularibus, . totidem JL ' „ D JE P E R*E N NT PHILOSOPHIA i 4 * totidem uniucrfaltbus det neceffe ejl. Virtutes autem et pietatem,prouidentiam,et quod euidens eji , immortalitatem aufert Aeternitas mundi , confiifionem animis , perturbationem <f; offundit,id efl,uniuerfisaopini affiret maloru, ut non fit aliud Aeternitas mundi , q impietas atema, xtcrnaq; animorum confitfio, moeror fem/ pitemus, v fempitemus mierkm animorum. Sic u.t fluas ingens particulariu er muuerfaliutltaq; er hanc ratione difcutiamut,quos Aeternitas mundi dele flet; fi bene defiderium iftud fuum cuoluant,fiihtl agnituros cos aliud fe cupcre , q mor / talitatis,corruptionis,fiigitiorum,mijemru,lufluum,calamitatfi,bomicidiorum aternitatem.Qwd enim aliud ejl humana uita,quam nefiriorii fcclerum fyeflacu Jum,fvrtuna faux, niji fit alia ratio,ludibrium, uiuorum acerba coUuflatio , uexa/ tioq; perennis, iuRttix,cr pietatis uiolatiofQuid aliud jit uiuendo,quam quod rc / gnantyuigqttq ; rapinX,odia,uenefvia, homicidia, adulteru,produiones,uiolitia, dircptiones,luflus ubiq;,dolorq;,c? plurima mortis imago,Ufciuu praterea, er corporis adfeneflam ufq; ludibria, fcxus,ufusq; natura ut ra deprauatio, pefiima rum artiu exercitatio, errores omnigeni,prauus femperrationis ufusf Donqj nuf/ qua certa quies,dulcis animorii tranquillitas , optata mentis ac placida [ccuritas. Hac tu uis fuiffe fempitema- Ex hac miferia efjvflu ejl, ut pleriq; pronunciarint, ■meliorem effcfortem,conditionem<fc mortuoru,qudmuiuentium, et bene agi cum eo qui fimul natus occumberet,aut certe q ocyfiime. Socrates, cr eum granis ora/ torfecutus,uita hanc,quam uolunt bi fempitema , mortem dicere non dubitarunt , quam lamentatus ejl idem, defleuitq ; multis lacrymis, ut qui legeret quafuper co fcripfit,nihil mallet, quam res has relinquere ■ H cgefias fic copiofe de fuga uita hu ius difputauit,ut 4 Rcgc Ptolomxo prohibitus effe dicatur, quod multis his auditis mortem fibiipfisconfcifcercnt.Docuit Silenus Midam Regem, non nafei, homini longe optimum effr.proximum autem,qu'am primum mon. Eurtpidcs,lttgcndum effe qui nafciturjxtandu fuper eo qui moritur. Solomon fapiens illc,cunflis mife . rijs,ft>iritusq 5 afjvfltonibus er erroribus humanis con fideratis jntrepide laudauit magis mortuos quam uiuos,pra bu cos,qui nunquam ad hac mala ucniffent-Non modo igitur fempitema mundi,hominumq; progrefiio ei non efl uifa utilis, fed co uffy proueflus ejl, ut hoc qualecunty uiuitur,cen fuerit abolendum , cxortesfy lu/ eis, protulerit uiuis,priuatio(p omnis uita,uifa fit ei, tota uita melior • Sic pro fi flo priuatione mundi, non folum fempiterno mundi flatui , fed etia temporario, reor , '■ anteponere potuijfet,nift maior ratio fbnaffe,qua pendet omnis ex creatione mun diobfleti(fet,fvrtc$ iudicaffet,aut non intcrcffe,ficrct mundus nec’ne,aut melius fiituru/i nunqua apparui jf et. Nam mft tranquilla quies meliorq; fefe oflentaret, nifi ffes maior affulgeret,nifi portum,quo tranqmie,quaffata mundi fluflibus na uicula, coquiefcerct,animus cerneret, et lacrymis redundare, Utilibus refonare ne eejfeeffet,et diem illa omnibus diris infeflari,quxnosin hanc uita extuliffct-Lon ge aut e paucis exceptis, quod mferrim lUt contingeret, quidtenatalc,noflcmqs y s con ce/ iT 14» AVGVST. E VGVV. L f B. VII. conceptui execratus,nullu inter annos orrmemi £ temporis tradam, loctm eisft/ iffc defidcraffet , malcdtdts profec utut , quacunq; in uita fua primordio accidtf/ fent- \ aucto quoniam qua carent ex decretis Phiofophoru initio , fine quoty tui l o terminantur, fi mundo nuUu fiat exordttm,mnus ite exitus erit - Efficit aut hae ratio, ut nunqua fu futurum, quod futuri* maximeq; rebus humanis neccjfarium, fapientiacaleftis docutffct ■ Nam cu innumerabilia fcelera ttt hac uita impune per petrcntur,cm multos utdeas innocentes nifcrabihter patrimonio, aut imperio tacfr priuari,cum ratio uita, qua degunt hommcs,non multum ab ea, quam ptfces in mari,procul fit, quod illidmtibus agunt,hi er armis, er omni fraudit genere, eptas ratio mala mini)lrat,perpetrantibus,cum fape iudicium,uindidamq ; Dr i,ue tuti uiolenter,implorcmus: denique cum maxima perturbatio in fenftbus huma/ tus infida:, quod tam male,tamfcelerate,ta inique uiuentes, nemo fit,qut tudicet, C r ulcifcaiur,qui bonos d malis dcfindat,dut dijlinguat,du no modo bonorum et malorum aqualtsjtt etiam longe deterior bonoru fit conditio,et ftcutnon prodcfl bonis bonitas, fic malis malria non noceat ■ H ac inqua cum per omnem humanam uitam obambulcnt,que et pki!ofophiuiderunt,et [upcrhisob)lupuerunt,ignoran tesq ; uerum portu turbati funt,ut mouit multos Dionyftus , qui templis Deorum expolutis,fhlicitcrnauigduit,ultuscos, quos amor patria ad eam liberandam mfli gaffec. Et Poenorum crudelitati Reguli corpus ejl permtffum.Aphricanum domefli a parietes non texerun t, infmtafy nojhrorum exemplorum ejl copia. Hac cum ita fmt,cum tam multa nunc impune perpetrentur, qua mft animaduertantur,nifi per fuafum ftt,mcliorem aliquando fortem futuram bonorum,maior effet rerum huma rurum confufto, quam cufusq; dccp cortmjhs elcmentis,Chaos inhorruit, flmt Deus diem rerum fupremam, cum miferabili hac et caca uita condufa, uis ab uno quoq; in theatro totius mudi repofcet,Satis fietq; omnibus fuper ratione prouiden/ tia,& malis male,bonis bcne,cundts fyctidntibus dabitur. Quod cu in omnium oculis totocp humano genere prafente ferri debeat,expedatur dtes fuprema,qua, fido omntu mortaliu cocurfu,a iudice Df o eunda mdicentur. Tollitur igitur hac rebus humanis neceffaria prafcriptio,dum Phdofophis habet Aeternitatem in po flcrum, cuius ante nullum apparuit principium. Et hac fi rede cernas, efl rerum hu manarum terribilis iHa,uaflacp confufto,cacacp inuolutio, in qua iujlitta cum ini/ quitate,uitium cum uirtutc,prudcntia cum fbdtttia, probitas cum improbitate mi/ (tetur. NiM efl in quo a malis boni feparanturtdedecus afeendit, decor defeendit: (ce lus fubUmatur,probitM deprimitur. A ut in eadem fbrage iacetyona cum malis . Ejl tamen omnium Philofophorum,quos aliqua ratio tenuiffet,quorum ingenium i urnale non prorfus dbhorruiffet,frrma,congruensq; fententta immortali Deo cura effe res humanas. De immortalitate quoq ; animorum ,er pramijs,ob uita ho ne fle aut turpiter adam plures locuti funt,etitm dii ipft,quibus Acprrnttas placuif/ fet. Quorum oratio nec caput habebit^nec exitum, intricata pugnans# fccuconfe spctwr. DE PERENNI PHILOSOPHIA >4* ebietur,nifi rerum origine conflituta-Vt cum terado,pudorq; deducunt ad cor.fef/ jioncm prouidentio, alios autem ueritatis impetus admoneat , fore malis er bonis perinde ac meriti funt,digna pramia,rcuolut neceffe fit cos, ft tuen hoc uoluennt , ad creationem mundi,cuius Aeternitas facit, ut nec tota prouidentia confislit,ncc ea maxime pars prouidentix, qua in remuneradone bonorum ac malorum ejlpo fita.Ac quonid non fuperiores modo,mcliorcs( jj Philo fopbi,fed ucl ipfe quoq j Ari floteles afferuit,Deum remunerari bonos, fortuna autem qua dicuntur bona,cen/ fuit tdem, quippe qua bonis er malis ex aquo dentur, indigna qua refla diuinitut donari pradicentur. H ac duplex attejlatio efficit, ut hac, quam dixit,bonorum re munera'io,in hac uita fieri non pofiit:Remuneratur enim Deus pios, bona autem fortuna funt temeraria- Nam ft,inquit,dminitusdarentur,folis bonis darentur. Ne fis enim efl Deum erga malos,cr immeritos effe beneficum. Igitur fi non funt bo/ na fortuna dtuinitus,nec peculiaris effet hac remunerabo, qua promifeue fi-uan/ tur boni ut malitDonari autc peculias c,priuatuq; aliquid amicis futsaDco neccf/ fe e jt,idqi in hac uita, in qua mali funt fere beatiores,non inuenitur,reuoluitur net ceffario ratio ad alia pramia futura pofl hanc uitam. Quoru perfifla dtjlinflio,rc flumq j cxamen,omnttmq} oculis fatisfiflio,at<p adeo mentis perturbata fedabo , alia nulla ratione, cunflis rite confideratis,erit,mfi ut conueniat totus ad iudtcium mundus.Quonid igitur P hdofophi confifii funt proutdentu,rcmunerationemc^ bo nomthac autc in hac mortali uita, in qua fiu fluant omnia, nec folii afdem fubia/ cent caftbus boni ac malt,fed fape deterior efl conditio bonoru,non cernitur, certe nemo erit quin fateatur, ad alta uita ea oportere referri- Nullus autefermo de pra ittijs iUis,uuaq; futura fieri potcfl,fi mundus fit aternus, ommuq > eorii ncceffario fcquitur cuerfio,qux de uirtutibus Philofophi dijfiutaucrunt-Effcfluq; pnmohac necefitate cfi,ut quibus A etemitas placui ffct,alij certum incorruptorii fme,prin/ eipioi Ji carentiu antmorum,numeru fitiffc femper dicerent, alij unica cunflis ani mam aUribuerct,alij corrupi,euancfccreq} cos affererent. EX hac omnia dedit Ae termtas mundi lidc tamen, quibus horti alterum uifum cffct,multa rurfum de pro/ bitate,et improbitate differucrunt,de prouidentia rerrn bumanarii, quibus aDco proffiiciatur,non pauca.Na Alexander qui tertiam fententid putatur fccutus , dc proludentia diurna multa locutus,uidimusq j fuperius eum ratione conficiente, aut non poffe Deu,aui nolle res humanas attenderc,cumq ; alterutrii,Cf abfurdum, et indtgnu Dro palam fit,confiteri ut attendat. Nulla uero, fi exteros Phiofophos audias, res humanas rrffiictas, cernitur nunc eiufmodi prouidcntia,qua maxime in eo labor are deberet, ut boni beate uiuercnt,mali d utcundtfiima lucis affici Hu fub t ntouerentur.Quodcontraria ratione tranfigftur.Sic Simplicius, qui modo prima, modo fecunda fententid uidetur approbaffe,no de prouidentia folum diff eruit, fed eo ufej} progreffus cft,ut quos oratio Epi fleti, in quo libro grauifiime et pulckmri me dixit, non pamouerct, folum fupercffc diceret, ut 4 iudictbus fubtcrrancis ex y 4 K 144 AVGVST. E V G V B. LIB. VTI; pedere fupplicia poffcn*. Deniqi ipfe Anftotelcs, qui imi ex his fentaitijs efl fe/ cutus,remunerationem non tacuit- Omnem demum P hdofophum ncceffe efl, ubi multa de natura, de calo, terra difrutaffet, uenire ad mores , que prima , praei/ puaq; efl pars Phtlofophie-De moribus autem loqucntcm,mftiubdolus fimulator , fatus unpoBor fit,ahquod caput,aliquem fncm,ad quem, et a quo tota difputatio flu at, cr dcjmat,flatuat oportct,idq; ferid,non populariter, ex Philofophia. Hi nc effrdum ejl,ut qui prius in contemplatione rerum occupati, plurima, que non ce perent,cxplicareq; non poffent,aut tacere,aut contra quam Natura decernat, fld tuert coadi e[fent,cum ad mores uentum efl,mutare fcrmoncm,os aperire, loqui quod Natura uolebat,compulfi funt. I dapud An&otelcm, Alexandrum, Simpli / cium,multoscfc alios reperias.Caput igitur iUud,cr finis quis ftt,alij tacite innue/ runt,ahj aperte predicauerunt.Aperte Plato, fupertoresq; omnes, tacite A riAo/ telcs,apertius ali) pofl cum in Philo fophia cius clari multi. Efl aute finis, ut res hu/ mane ad aliam quam prefente conduionem referantur, fme qua tota claudicat di/ ffutauo de prouidentia Caput, ut a Deo habuerint initium. St flatuis mundu et er num,flatuis aut unam in omnibus animam, aut certum numerum fempitemonm animorii,aut eos euanefeercac refolm.Quodcunq; flatueris, tota coBabitur ratio prouidentie De moribus item,cr fine rerum humanarum,ratione rcmuncratio / num fermo uamfiimis efl.cr commentttius,preftipiofus, ac ft nudatus. Simulata , fi da funt ea que dicis, Deum remunerari pios, 6 Arijlotdef, decimo demoribus; Non minus fubdola , e r uana qux de iudicibus fubterraneis loqueris o Simplici» Nam unica anima nu lias poenas admittet; fi refoluuntur, minus. Si certus etemo/ rum numerus animorum, etemus etiam ad corpora C 7 d corporibus reditus cr di fceffus,Quod fidem oribus, cr prouidentia, remunerationc,cr prennjs fimulate locuti edis ,cr quaft populo fatis facientes, ualcte Philofophi, cum ucftra Philofo phia fimulatd,impodrice.Subldtis igiutr cr conuulfis radicibus , quibus uirtus tf/ florefcitjUani funt omnes deuirtu ibus Philofophorum libri, uana rota ipfa Philo/ fophid-.cuius finis efl doccre,non obtunderraugere, non minuere: condere, non defbrucrc.ulilitdtem, non detrimentum afferre. Prima preflantifitmaq; uirtus efl. Pictas. Hanc uelut reginam eunde uirtutesfada corona circunRant, ducemq ■, fe/ quuntur. Sublato duce,difpergitur agmen, palantcSjinccrriq; uagantur.Pictas non potefl,fmde confidere ;,confiflere,mfi flantibus his,que Mofaua,cr Chnfliane Phdof)phia,Philofophiquoq} meliores tradider ut, quo dereauerit homine Deus, propter hominem mundum, quod gubernet , quod magna premia uirtuu dabit M theatro totius mundi .Sic flat dux Pietas . Ablato duce difipatur agmen : agmine uirtutum difi pa'o,homnum um,non ceagis hominum, quam betharum uita,de/ ttrior etiam, quod he ratione carentes, ea tieq-, ad bona, net j; mala abuUutUtr. E / ruta rado utrtute, pe fu na ejl , noxia efl Exuitur , fi pietas detrahitur , eum qu4 fugiente, terga uertit omnis uirtus . Aeternitas mundt dat tres de anima opinio/ »ct% DB PERENNI PHILO SOPHIA t4* net, a quibus fic manat pietatis er uirtutis omnis inti ritus , f cut aduerfa , quod i Deo habuerint initium. Virtus omnis cum principe pietate. Vides quanta ffrages, quis fonitus , quis fragor omnium bonorum, quibus praelorum ejl humanum genus, Dijsqi immortalibus aquatur, ruentmm f Deducimur hac opinione, ad naturam belUtrum:bumanitate, ut Atia, pietate exuti in naturam beluarum tranf/ formamur ■ illa igitur dc fontibus Natura uberrima ratio, [celeratam , exitialem, magnorum bonorum interemptricem efjfe ijlam Actemita em.ToUit enim renoua donem ad meliorem conditionem , quafiqideificaionem omnium rerum, quam prxfentimodo er omni cius mifemma Actenutatejonge effe meliorem nemocH qui nefciat.Si fit mundus a ternus, fit ut nunquam deftnat , qualis ad omne tempus fuit. Nec recipiet,quam er fanda oracula promittunt, er fummisuotis effligi/ tat Natura,ut pene Deum accufet,quod tam corruptibilem fe effeuoluent, reno t uationem . Promittitur,dccantatur,cclcbra!ur,clamitat,cfflagtut,Natura,acRa^ tiOfhumani pnmum generis reparationem . Sed dicatur renouatio deinceps om/ tuum corruptibilium,mortaltumq; rerum .H (c omni mund: xternitate melior, le/ fiderabiltor,optattor,qua fmenibd hominibus mi ferabiltus effe potuijfet . Volunt nutem Aetermtatis amatores, nos in xtemum miferrimos futjfc, xtemx corruptio tli,morti fempitemx fubiacuiffe. Miferajacrymabtlts ejl , nift fit melior, huma/ Uf generis conditio. Hanc omnes deplorarunt, ingemuerunt , huic multi sternam pnuadonem antepofuerunt ■ Deus, quxfuaejl clementia, omnium (latuit renoua/ tionem er tn meliorem flatum, commutationcm,qua difccdcnt lacrymx , ludus , abradetur corruptio,dcfvrmitas. Quidquid nunc turpitudinis infedit, expurgabi/ tur. Multa' que bona confequcntur,qux fundo nemo audiuit,aut pofit exprimere • H xc adeo naturalis fit ,ut nift futura effet, humana natura pene monjh um exti/ tcrit,cuius omnis culpa in commutatione relinquitur corrigenda . Denique ruina eucrfio 'que cft beata uitx,mundiq; futurilft mentem latius extendas ) Aeternitas prxfentis.Ncc jlatquicquam eorum, qua dc futura bcatiuidine , quaft Philofophi fomniaucrum.Qux quidem omnis efi in abolitione, et comutatione prxfcntis mun di. Quo funt autem res meliores, fune Natura propiores,optabiliores, magis eas i Natura defideran par f it. Naturalior beautitdo,quxm mortalitas, et corruptio. Sic naturalior mundus ille beatus,quam corruptibilis lacrymofus ijle . Solus debet effe fempiternusjp poJlcrum,non mundus is,per quem regnat late corruptio,mors,cui fi propter hominum fLtgida, quibus fuerat creatus, paratus cfl interitus , nccef/ fario debuit inchoari . Tam autem propter corruptionem , turpitudinem que , non dico rerum,fcd hominum,non debuit olim elfe fcmpitemus,quam propter ea/ iemrefcindetwr in podcrum.Tam debet corrupttbdis, flagitiorum'que , dedero/ ris ,lacrymarum que plenus mundus cadcre,aut mutari, quam beatus illcf eripi/ ternus ejfe.Tamq; naturale ejl ,ut tBc non diu fit,co nec femper fuerit, qu trn ut bc ittus iUe jit perennis. Sola igitur a Natura cr a Deo Natura principe , merentur i»..< y f ttemiutem , ?4« AVGVS.T EVGVB LIB. VII. atcmitatein quo mirabiliter rado conquiefcit:in quibus e fl perfida beaddttdo:'m perfiSL i uero,cr tnflia utfuauia,cr in quibus dedecus eji , c T turpitudo, non mo donondebcnt effe fempitema, fcd abolen cito debent i Natura, er A Deo. Et fi ex duobus bonis,alterum altero jit mclius,impcdiat autem flatat deterioris flatum melioris, projido natura Deus c 7 homo dcjhventdeterius,ut melius exiflat.lUud ergo conJidcrabtwr,cognofi etur a prudentifimis, mukiq; cogncucre cr confijii fimt nihil prodcjfc ipfum ej]e abfque bcndcjje-Ncc tam dulce effe ijlud ejfe ut ip fum mox admtreris,cr collaudes- Eccc tot tcftimonia,totexempla.Pluris,aitfapi ens iHc,fit unus homo iuftusa Deo,quam nuUc impij. Si dece iujlos in jlagjtiofa ur berepen(Jct,pluris eos,quam omne duitatem fteifjet. Dclcuit igitur omnes,quod turpifimos melius erat non ejfe, quam ejJe-Nec curauit exdngui,abolen,uanefce/ re tantam honunum muldtudinem,prajircns non effe, ipfi effe, quia non aderat bene effe- Sic cum tota mundi duitas plena flagjtiorum fit futuraq;fit magis, non eji cur raptus in adnuradonem ipftus effe,mmdi Aeternitatem probabilem,^ p i am iudiccs-Tam non debes dare A ctemttatcm mundo, quam Deus urbem fUgfdo \ fdm maluit non ejfcft diuinus,ft immortalis, fi fandus fuiffet mundus, fbrtaffe pra benda aura effent de A ctemitatc euis differendi nunc autem Natura potius fiw- dct,ut cupiatur,credatur, tteq; fiiijfe,ncque effe debuiffe fempitemus- An fcilicet ut alema bella fempitemas m> ferorum mortalium jbrages , tot nefanda ftagtdOp Sol defuper afficeret, v fempitemum cffet,quod eft apud H omerumi Non homine eft animal certe infelicius ttUum, Quod tellure fupcrffirct,& inambulet »p|j. Noflrum quoque: . -Subeunt morbi triflisqifencdus, Et labor c 7 dtr£ rapit inclementia mortis . illud igitur examinetur, fi duofmt bona,altcrum longe et incomparabiliter metim altero, fcd flatus deterioris impediat flatum mcUons, nonne ftuluffm fuerit , po/ tius deteriori, quam incomparabiliter meliori ucllc locum effe i Vt fi manu ca/ plendum fit, quantum capere manus po fit, aut ferrum aut aurum , acceptoque ferro,non fttlocus auro,non dementis erit firrum potius fumpfiffc,qudmaurwm$ Sic cum fmt, ut dem ijlud, duo bontryionm alterum ut altero incomparabiliter melius beatitudo,glorificado, deificatto animorum, cr corporum, Actcmitasque beata uiU, alterum Aeternitas prsfcntis mundt,pnorconfijlere non pofit,ttiprt nouato uel abolito prafend mundo (abolitio autem ucl renouatio infert ut non fut rit fempcr,quia qua fine teminantur,cdam principio clauduntur) certe demeniif/ fmi,naturaquc parum gnari erit,podus ijlius mundi uanam,w inutilem Aeterni tatem,quam Bcadtudmcm animorum ac Deificadonem uoluiffe,cum ex Aeterni i late ijlius mundLnMbomjtcc odeum qui fmcat eytec, ad alios redundet: Lon/ ... g eautrn- DB PERENNI PHILOSOPHIA 147 gi Me fit optatior , ac melior una iUws beata uita hora , quam ornnit uitainhoc arando- H ac fluit uia, cr ignoratione uen implicati funt omnes Phdofophi, quibus fapientia fumma uifum eji , dare rebus corruptibilibus Aeternitatem , non ui/ dentes hanc cum omni agmine fcclerum , infuper beata uita , de qua ud profij M multa di)faruerunt,fme fecum perniciem . Nos igitur potius Naturam quam eos audienteSydelcflum que in bonis , cr malis , aut bonis , er optimis habentes , dicemus incomparabiliter meliorem beatitudinem iUam , ac renouationem » qua eundas miferias animorum, cr corporum exuti , deifvrmes erimus , qua er com/ mutationem rerum,commutatio ut non fit atema, inducit, quam aternitatem cor/ mptibihs, tumui tuoficp i fluis mundi : eosq; in fuis delyrijs cxcxq j uanitatis uolu/ tabro uerfari fmemus . Quod autem caufa meliorum dcjlruamus fape detcrio/ ra: er quod non omne ef]e,fiteligendum,claris apparet exemplis. Sape domum prafentem, meliorem, clegantiorem 'que rejefluri dejbuimus. A grtcolx, uinitores, ramos, cr pampinos etiam late florentes, quanquam pulchrum uoluptuofumcfl et r at frondes uidercuircntcs,amputant.St decem catulos canis , aut feles fuflulijfet, fape maiorem numerum fuffocamus.Cutitatapud Ariflotdem, exiguo, certoq; ho minum numero conflcitur,reiicitur ut inutilis immanis multitudo. Nufquam Natu rauifa cft infinitatem afjrdaffc,moderatis,cr paucis ubiq ; contenta. Nec placet ei qualtfcunq; multitudo. Magis autem optimis er paucis dele flatur , quam infinitis quidem, fe d in utilibus, impeditis, mcompofitis , fefe inuicem euertcntibus . Sic re/ rum corruptibilium Aeternitatem diffluere ei par ejfquippe qua omnia bona, e / pregix* primum uirtutes, rerum ad unum caput conuinflionem,beatitudincm fent puer nam defhruat , er tollat. Nam eos quos tantopere mundi deleflauit Aeterni/ tas dicendum ejl animi imbeciUitate,uilium, imperfiflorum fempitemam duratio/ nem affcdiffe,maiorem beatitudinem non uidijfe(ut qui Deus bibere uinum,inter fcemineos amplexus refolui, maiores meliores que uoluptates nefeientes arbitran/ tur) . Quam fi uidijfcnt,nuquam rerum imperfrdarum Aetemttas eis probari po tuiffet - Itaque conflat eadem uanitate, mifcrabihqi hallucinatione iflius mundi Aeternitatem cos afjcflaffe,qua deiflcarunt flumina , fontes , ajlra , terram, occ/ .anum , cr adorarunt elementa iftws mundi , ipfumquc omnem rnundum,quem ftcut Deum nuncupa ffent , ut cft apud Platonem , Ariflotdem quoque , Marco Tullio tefle,fic atemum noluerunt. Efl enim Aeternitas , quadam quafi Deifica/ do-Diuinitatcm ueram beatioremq ; uitam,flatumq; rerum humanarum meliorem ■nefeientes , in gremio iflius mundi nati , curas omnes cr ftudia , in ffcculatione J rerum uftbtlim pofuerunt , quarum ut fludium effet uenerabilius , crprx/ fUntius , eas xtemas , non corruptibiles uoluerunt . Ne dc rebus Aeternitate ■ carentibusfed fempitemis libros fcripftffe uiderentur. Vifum quoq; ejl eis quafi Heroicum, difcedereauulgaripcrfuaftone,nouamq; Philofophtam, quam exteri 0o adeo perffcxificnt,coderc.Scdfons totius mali uern.ut dixi, fuit, Glorificatio, - Deifica/ 143 AVGVST. EVGVB. LIB. VI!. DeijSedtfofJ; lurninu coclcfliii-.qux quidem mcorruptibdta diuirtaq; dcdaratat,siefis fu non fuijjcfcmpitcm.t Nefacit tcs,nec minum ad cogitanda inStitucre ualctes, calcFua lumina Deum incorrupta ficiffc,ut inferiora alcrent,iUuimnarent. I d au/ te, n fieret non femper , quoniam non femper optimum cfl , fed quoad utile effeb Nec illud quoque uidarunt,quod cuidcnti fimum er in Philofophia Kofis cfl , er in Natura cLtrum,non homines propter calumjcd catum propter homines effe/ dum-Nec adeo coelum mereri Diuinitatcm,W Aeternitatem, quod ordinate mo/ ueatur,qubd erres corporea Jjt,cr fmtilis in motu conflantia etiam in cordibusi er humoribus animalia inucniatur,cali uero f\>lcndor, er claritas , permanens $ Natura ab optimo artifice compafla fit .quem Natura interdii imitata,fimilia que / dam , terra, er acre pariat • Sed his fatis fit oBendiffe , Aeternitatem mundi pri/ miim nemini profuijfc,tum exitiale, pemi-iofamcp effe,que nec i Deo decus , nec homini utilitatem conciliet,tollat autem ea quibas homo nobilis fit,inaturac[; bet iturum remotus,lmmortaluatcm animorum, uirtutcs,beatitudinem . Quodji nec Deo decus,homini autem dcdccus,er detrimentum af)vrat,qui fuperejl in natura, cui prodeffe potuerit Aeternitati Neque enim debes, dum quaeris gloriam,Detfic4 tioncmq; luminum coclcHuwt , res humanas lumminbus illis longe meliores euer/ terr.Dum Solis er Luna captus amore,effundis in eos omnem D wiuitatem, ho/ minesbonis fuit exuere. Cumcp luminum cahfhum,cr mundi Aeternitas, ac Deifi cado, eum B eatitudine , Deifcationcq; humana pugnet,malim ego,Solcm er Lu nam conftagrare,totum mundum ruere, nullam eius ante paucos annos uel fcin f tiliam cxtid)fe,qudm me beatitudine, munere libcralitatcq; damna digna, fpolim. QWjt fi uel paucorum fit,metior ejl quam omnis,tri&is,injilixq; Aeternitas mun/ di,bominumq; retro mortuorum fempitemus interitus. Diflbluitur fecundi rufo , fn creinJo mundo non rfle prius 9c poRerins frm pore . Quin Jocuiup crenus fuifTtt mundus, <);ivri poiuUTc,cur non prius , crcitus. In seterniute non effe prius fi pofterius. In multis hallucfnari mentes hununas perinde »(B fenfus. Omne infinitatem abfurdam «fTe.dC C ‘4 indecoram pntterdiutnam.Vniiistanium efle naturaliter Aeternitatem. . , QiiodfuperfedEi Drus Creatione m5Ji,necptardau:i,ne{p criiator fuit. Necjt dici posefl fupet fedilTc.ic dilluitfTe. Cap. II L «ECVNDAM ratioem difeutiamus , cum qua fequitur etiam tertia,ututra/ &que fit dara,alterutra examinata . Non effe uerifimile , nec cadere in animum pojfc , ut tanta quae mundum antecepit , aeternitate , creationem Deus difhde/ rit. Et quomodo tandem in eum cogitatio faciendi inciderit, quod in omni at et/ nitate non feciffet. Et fi creare uifum e# ci,cur tot annorum millibus ante non coit f dident. Primum igitur conftderarc,(y animaduertere,rationc<p perpendere ope/ raepretium ejl , noerorum animorum imbecillitatem , ac ludificationem , quibus euenit fatpe,quod oculis corporeis, cum baculum in aquam mtuentes , fraflum rc ferunt animotmaiorem matutino, crueffertino tempore Solem dicunt, quam me/ rufie. Eundem mmciant maiorem non effemenfura bipedali. Necfolunt infenfi/ but DE. PERENNI PHILOSOPHA / htsqui tamen iudices habentur incorrupti,efi deceptio, fcd in animo multiplex, ae uaria, ut mirabilis Jit rerum,que placent, e? difjlicent , bona uel mala putantur,, uanetas indiciorum. Ac funt multa, qua cum nobis uidcantur, accurrens ratio, ac mens,ei in feipfam conuerfa,cafiiget errorem, ficut cum ueniam noihorum fccle/ rum impior ornus, aut errores nofiros, quod ficu Hippocrates w AuguRimn,cott fitemur,rcfiUentes fciluet priorem fentewiam, in qua nos ballucinatos effe depre hcndimus.Sic fepe fi tjit incidat in animum obfurda cogitatio , fubitoq j accurrens latio corrigat errorem,dicat rem ftc habere non poffc, ficus fenttendii effe , pro/ pter maiorem ualidtorcmq; rationem. Ecce occurrit animo,difftcilc( j; efi non affen tfre,extra caelum femper aliquid effe , fuccedereq > res fibi inuicem, in infinitum , quia non capit animus illud nihilum, cui extremitatem oportet effeadiundam . 1 S error ea ratione corrigitur,quod impofiibilis fit, er abfurda infinitas rerum. Simi/ I k error accidu infinitate durationis mundi. Percipienda igitur primum , diUgcn/ tfrifr attendcndi,rcrum uniucr falis wfinitas,et omnis qui in ea uerfatur error ape ttendus. Nam cum fpcctofa prima fronte uideatur , quod quo maior fit numerus boBorum,boc probabilior, er optatior, natur efy adkerentior iudtcetur,fit hac ffieciofa pcrfuafmc,ut infinitas temporu ac fcculorum , rcrumfy fub feculis infi/ mus natarumjbona UT naturalis uideatur. Vt autem errorem occultu,crrore ma/ jttjrflo fepe detegimus, oiicnden tes abfurdum, ac impofitbdc quod fieri poffc ac naturale uidcrettcr,cx eo quod non tam occultum, zj ab oculis remotum efi, cu/ tus' uc abfurditas efi clarior, ftc qui ueUet islam irrationabile, abfurdam, eraducr fam nature rerum fempitemarum etemitatem cemerc,animoi j; fuo declarare re xum fempiterriaru cupiditatem er apparentiam effe preter naturam, clarioribus exemplis ufus,eamfbrtaffc coarguat. Opinantur probabiliorem, maguej^ naturo/ lem effe infinitatem feculorum,qudm principium ac terminum,aut numerum cer tum,eoq; putant naturalius femper mundufiuffe,qulm aliquando ccepiffc. Opor tet igitur animorum, ac temporum infinitatem abfurdam agnofccre, ex omni alia abfurda infinitate ut mundorum, ut infinitate extra mundum. Si placet enim in fini UtfCamq; arguis mcliorcm,quia infinita efi , arguas etiam licet melius non modo pl ures mundos, fed innumerabiles effe,qudm unum, quia quo plurcs res funt, hoc melius efi- Aut ji unum mundum concedam,melius mundum miUies plurcs horni ' nes quam prefentem eorum paucitatem habuiffe. Melius ficatum non potuit in immenfum extendi, faltem effici centies latius aut duccntics.Melius infinitam uim hominum fapientum,innumcrabiles item fleUas exiUere. Sic melius unumquenq} hominem, fi placet multitudo, centu manus habuiffe,calum ucrtice tetigi ffc, pro/ ceriorisqi flature cffe.Montcsitc aureos,aur ca flumina extitiffe. Vagariq ; potejl animus per omnes ab fur Jas infinitates et rapi cogitandi ludibrio,udut a ucntis,d<i mtmia,nufquam fifiens. Simile prorfus ludibrium,errantis,et captantis feculorutn ceu meliorem Aeternitatem. Agnofcas igitur abfurdam ex reliquis infinitatibus. 1 Nos' A'&\ AVGVST. EVGVB. tIB.‘ VI. * Non inuenit ullum extra caelum ft nem cogitatio,nec adduci potefl, quin opinetur ubi definit fupremus orbis, fubfequatwrh*reatcp aut corpus aut quiduis aliud. Pu/ tes pl ures efje mundos,nunquam tam exiguum bime jieri debui jje,decuif[e mato / rem numerum hominum exijlcrc,flellartm copiam numcroftorem,latius mare,U fiorem terram. PrrjJwrauwi igitur fit inimicas effenaturx,0 ' ad conditionem ciue minime aptas, omnes infinita es,ut qua nec fieri poffunt, CT impofiibditas extfien di profiflxfn ex abfurditate, quod omnis mfimtM,fme capite, fine ordine fit,con/‘ fujionis plena ■ Nec aliud ejl in finitas, quiun inane animi commentim,uanum<£ c» gititioms ludibriiM,qux pojsit non modo per omnes Natur* conditiones tende f rc,fed extra naturam lapfa per ea qu* neq; fmt,neque fieri pofimt quaft natur* ,. fingens fbi omnia,temcre in ea incurrentia , ipforum quoq j Philofophorm fufin fi-agijs condemnata. Vera enim funt,qu* P rodus refert:* f\ ovy car<lfix,vce*‘ vn-neco-iv ctyvd>y.uy,Kj 'itoy&.Kj 7r6xntp9^« Stop, lB^tnr^S7icur7te foT tjpl rvyny^ eurnycnos.k S* yv «f lo-yfyop otAm dttiKj af&iaai Koay.aiy,utiy.i.Atix,x^. 7tforti«:Eft, inquit, infinitas erra/ tionabihs,incognofcibilis,nufquam recipiens D eum,fed ubique temeraria, cr fo/ tuita, procuratio autem cr prouidentia in multitudine certa cr numero mundo/, rum.b Procle, cur non tudes etiam in infinitate temporum Quod opinaris in infis- tiitate mundorumfEt quod item ait Plinius de infinitate mundi,transfirxtur ad in/ fbiitatem tcmporis:QJuft,inquit,non eadem qua Bione , femper in termino rogi/ talionis occurfura , deftderio finis alicuius. Ac quanquam Phdofophi dijlinguant bifinitum in a(bi,cr in potcntLx,primum negantes, fecundum concedentes, dtcert dum ef^quod prohibet ne fit fecundum , idem prohibere ne fuerit primum . Nam cum tempus refriciat tfon futurum modo ,fedrtiampr*tcritim, utiUudfituc/- rum tempus quod pr*terijt,totty millibus annorum confiBum fit,extiterit ianr hoc infinitum,fuamq^ fub]lantijm,qujlisquahs cft,habucrtt, ernunc cffcacdicf poffet infinitum Et potuerit fieri in praeteritum, quod nunquam in poBcrum fieri poffe dicas. Nunquam enim fore infinitum tempus in aftu dices . Sedfriuolas hai Uanasq; fubtditatcs relinquamus iUis : qu * fuis Natura docet uodbut , exccrabt/ Itm effe Aeternitatem, innotefeant . Pcrindcenimfuamfert fecum confufioncm,' ftcut illa mundorum, ac rerum infinitas fuam. Mcritoq; quibus infinitas tjla pia/ i uiffct,abfurdiora confiteri compulft, e V ab illo cogitationum ludibrio , tanquam phreneft ad ufitata,inaudita funt raptati. Nufquam igitur Natura patitur infinita,1 qua cernitur ubit j; moderatis deleflata. Non e fi pulchritudo aut utilitas in infmi/ tatejed tempcrxmcnto,modcratione,numero certo, lam aufertur et interpeUatu/ decor, non modo fi infinita, fcd ft plura addideris, quam fi pauciora, vbiqac fun t* certa leges, limites prxferipti.cr intra fuas metas habitat uenujlas,quam ft uclad' plura uel pauciora redcgeris,labefiftaris,fujlulcris,ucnuBatis re et nomine priuaf lieris. Certis rcgiomburcircunfcriptum tft c<xlum,defimta terra, ccdeftcTxniesfer 1 lumina. ©BIPTRBKNT PHrL-DJOPfTrA ti$ liwriffrfrgfltf ris bumxm multitudo, numerut jlellarum . N ec plura fkfc funt nbifm xjutfUU pauciora,qu.tm qua uenuftas,cr utilitas pojhtlaff rt. Nufqium temeraria rerum immcnfitas er infinito afficitur. V bi plura funt,quam dcccat,confujio cjt± turpitudo cjl. in illa fecularum ac rerum infinitate, aut xtemitatejurpifiima quacp fordefeit confufio.QUim pucherrimum fiiit,ut aliquo principio, e r capite res m/ tiudcrentur,ab aliquo initio manarent, tam fiat turpifitmum cjfc rat «xicfccAx^ fine capite, fmeimho,coq; fine ordine- Qgxt cogtans faptens animus , tri&ctur^, ■tuceret,ncc habet ubi fiAat Sicut aut modicis deledatur Natura, fic ars imitata Na lura n conduftt eunda artificiojis praf criptis. Ipfi quoque non ddedamur ud an Mendo ) uri uidendo , nift modicis, ut quod ait iQr, ficut fit infinitus frmtus datus , lumen eum perpetuare uerba nolimus . Sic perpetuare mundum non patitur ratio > ta perpetuationc,qu£ nunc ufque duda in atemum fuerit. Nam quod futurum e A in poBcrum, habuerit initium , cui nitatur , nec unquam erit infinitum , quod ali/ 'quando habuit principium. Clarum igitur cjl , nift Deum , cuius nullum debet effc fmeipium,ipfeomnuim principium, atemum nihil e ffe debuiffe * Neceffe enim eflDcum fuijje fempiternum , quod ante cum nuUa fit maicdas nec aliud initium. qw' nififiujfct atemus , nccipfe nafei ex nihilo, nec res extUo potuiffent . Solus igitur ipfe debet effe fempitemut,rcs autem er mund/ts non debent,tum quia ha/ • buerunt unde nafcerentur , tum quod nefis fit aquari Ditunttati ac matcdati eius quicqtum. Aequaretur autem, fi pariter fempiternum effet. Peculiaris enim cjl na/ tura diuina dos,Aetemitas,qua demon Aratur ipftmfibi princtpium,ortusq ; fati/ pitemus effejpec a quo procederet, indiguiffe- Quem gradum fi res attingerent, Hon fmgulare decus id ac nece fiitas D iuinitatis effet. Nec udet, fi detur atavo ma natio, aut dependentia. Ad Aeternitatem quouis modo res attinget cs,ud in sterni ii Deo nafcentes,per Aeternitatem coxquarentur.Mclius igitur mundo er ad coit ditionem natura eius aptius eft,babuiffe primpuitn,quam femper fuiffe,ut ferue/ ■turmaneatq-Deo foli dignitas Aeternitatis. Qwmfifcmpiteruus effet, non folum ■Hi fed edam nobis origine er caufa carentibus noaujfeLProdefl autem nobis,uti lefolus fit fempitemuSy quoniam Aeternitas eius fisiteaufa natalis nofhri ■ Et pro/ MftiOudeaput effe praBantifiimum,omniq; dignitate, craternitate praccUen* tamqi pulchrum efl utile nobts,babuiffe principium, quam decorum er utile uni/ 4terfo,unum illum effe fempiternum. Cuius decus, er excellentia redundat in bono remnoftrum’dum habemus caput nobiltfiimum , ongmem infinitam, principem 'setemm-Nec nocuit , nec dedecus fitit nobis, femper non futjfe, qm nec [artire/ unus ipfum effe,cr natis pojlek mdius fuerit habukfe caput fempiternum, qui illa \Aetemitatc excepta,quod nefis er impofiAile cf)ct,omnibus praterea bonis, ud ipfa Diumitate nos donaturus cffet:QU£ donari non potuiffet,mundo iBo corrui / 'pubih fcmpitcmoyin quo eodem femper manente nulla beneuolentix diuina ergo Qenusbmanm prqbatto fieri potmjfet. Semper $ quafitm fiuffet, cqr id prius e.;"** * non t$t v AravsT. evgvb/ rre: np * . non ftciffet.Cur qiundoctmque beneficium contuliffet,in sternum retro non emi nAtffet. Nec uero folum non mulum efl , aliud ctemum effe, aliud creatum, almi fupremm , aliud infimum, fed etiam optimum ,ac nccefjarium. Sic »n homine efl nobili fana pars rado,efl uenter er pedes indigniores.Sunt item genitores antece/ dentes prolem.ldeminomni Natura, que mirabili uarietate decora efl , ubique i i vit.ltdfuitcrin omni mundo ucnujlifimum, ut ipfum principium efjct fempitcr/ nwm,rcs autem haberent iruuum, creatore cum omni alia dignitate res creatas prs eeUente,tum uero Aeternitatis honore. Cognita igitur CT animaduerfa abfurdd infinitate temporumjnfbrmtq; aternitate rcrum,cx alijs abfurdis mfnttahbus,cr tufo pietatis uert,ac naturalis ejfe,unius tantufiueri,cr agnofcere Aeternitatem, iujbtu pojlulate,ut cuius fupra omnes preftat ineffabihter maieflas,folut effe fem f itemus, [olus his debitis honoribus a nobis adorari debeat , facilis erit reffonfm od ea que obijcebantur. Nunquam enim cefator fuit Deus , necuita fcmpitcmd eius uocari debet ceffatio,fed neceffaria ,naturahsq j Aeternitas , quam nutU ret neque potuerint, neque debuerint attingere: qux quandocunque crealx fuiffen $ (emper a ternus illejpfe creatx,cr inchoata dicenda fiajfent. Vt eadem conditio fiitura fuerit, fiud fexcentss millibus annorum antea mundus creatus fuiffet.T«m tundcm enim Deus aterms, tantundem mundus non atemus erat futurus, eadem in omni Aeternitate menfurxmanente.Quarc mentis error comgedus,per ab fur das has infinitates uagantis. Nunquam enim locum,fvtemq; inueniet, qui quaret* eur non ante creatus mundusxur tandiu Deusceffauerit. Quidquid abi finxeris, femperidem erit, remanente femper eadem Aeternitate. Aniim ludibrium efl, ca/ caq; haUuc\natio,ut quinon poffunt adduci credere Antipodas, cogitatione fingert te /ibi, /i qui eiufmodt effcnt,rucre eos 'm inferius coelum. Sic er ipfum coelum fub fedibus ncceffmo fere, mare quoque,cr omnis aqua fupema nidetur eis fluere m ealm-Qut quidem error ratione cafligatur er exemplo. Adhibe ftmtlcm cafliga I ionem in hac uana cogitatione, fluluq; animi uanilate. Neque enim erat adhuc an te uri poft,prius CTpoftcnus,nec tandiu ■ Indmfibdi quadam et incomprchenftbiU ratione coniunda fuit creatio cum Aeternitate - I pfaq; Aeternitas non habet pnus tt poflcrius,neqi in illa Aetcmvate fuit quod antegrederetur,quod fubfequcretur, quod fit in tempore. Difficileq; nobis, qui folum tempus habemus exploratum,nu/ quam in Aeternitate fwnus,erit percipere,inq ; animum inducere, unicum Sempi temtaiis ac fmplicem adum.Atagnouere er conftfi funt Phiofophi, preapue Plato. Quare qwerens cur ante tot annorum miUibus Deus ceffauerit,fdleris,pM/ rii'crlaberis,nonuides te tempora fingere jibi nulla effent tempora- fingis in tSU Aeternitate fiuffe quodante,quod in medio,quod pojl fcqueretur , fuifje diuturni/ talem breui x‘cm,temporis condittones,ty fluentium , inParq; aqux prntereun/ tmrn, rerum, qux nunc nata,pofl crefcunt,acdilabuwur:fucccduntalue,ft(p idem circuitus, tota$ ratio mum quondam temporis exordium rtffictt- lUic ntl tale-Vbi nullum DE PERENNI PHILOSOPHIA. VttUum frit exordium, ne frit edam prius er poBcrius, qua maxime principium quoddam reficiunt . Sic bel lum Troianum antecedit Perficum : V Mofes om/ nium feriptorum ejl andqiufimus , quoniam et principium fiat , cui tota tempo/ ris niteretur ratio, et antecepto. Et res,coUapfis prioribus, fucccfferunt, que prius non effent ■ illic quoniam eadem res femper efl,ncc aliud ante corrumpitur , aliud furgit,ac fucccdit, fed idem femper flatus permanet , non potejl nifi per errorem CT infolcntiam afeiri prius et poBerius, quibus tempus integratur. Fluuius ejl tem pus,res quoque fluunt, Diuinitas eadem ejl . Quare qui fingat ibi prius er poBc/ nus,accidit ci,quod bis,qui putant Antipodes labi in infernis coelum: Ac fi pojfet intelligi, quanquam periculum ejl nc non inteUigatur:adeo uaria ejl 'a tcmpore,et eo quod nunc uiuimus. Aeternitatis rado, ut dicendum fit,coniunflam fuiffe induti fibilitcr,nuUo fittio intercedente. Creationem cum Aeternitate . Nulla frit igitur Udcatio,nccociabaturDeus,quem etiam (tanta animi noBrt obtufio ejl) ut non C4 pumus ubi potuerit effe antequa mundus jieret, exiBimantes eum perinde ac nos V noBra,aliquo mundi loco neceffario contineri, er intercipi. Atqui nemo frit, quin fateretur, omni mundo Deum effe maiorem . Quid igitur aliud, nifi Jlupor, obtu faq; acies, te cogit addubitare,ac quaerere, Deus ubi effet ante conditum mun dum, fi mundo mador efl,res autem continens ejl maior contenta, Deus toto mun/ do maior, ut mundo nequeat intercipifSic non egebat hoc mundo , quo continere/ tur,qui nec capere quidem cum pofiit.Sunt alia,ut principio dixi,abfurda noBro/ rm imbecillium animorum fimulachra,figmcntaq;,quibut rationis , prudenti auxilio difiipatis , docemus nos ipfos , aliunde pedtis exemplis fepe $ ab errore Kuocamus. Examinantm Philorophornm.primom Arifiolelis de Aeternitate rationes. AH Aotclem non impugnare (impliciter creationem, fed qualem nonnulli ante eum de» prxdicaffent.quiChaos Jticrnum.Crcanoncm in tempore fuiffe afferebant. Pnfco* non quemadmodum calumniatur ArtAoscles, tempus aeternum crcdidiffe . Pnfco* afleruiffc tempus de coelum creatum, creatum ccxlum cx liquida aqo.e fubliantia Caput 1 1 1 1 • HAEc frit prima fermonis ratio,de mundi uel Aeternitate, uel Creatione- Secum do efrut prefiius,ac nominatim eoru rationes apponantur,quibus uifa ejl Ae/ temitas probabilior. Ex hisfrere praapue tres, AriBoteles quidem primus, poft quidam Platomci,exindc Proclas et Simplicius, qui creationem uertere non folum a natura, fed edam autoritate Platonis conati-Quorum prior re findit quidem fo later loannes Grammaticus,nos autc quoad huic operi congruit , partim eadem, parum diuerfa ratione refindelfimus . Paucas igitur quafdam rationes attulit fu/ per Aeternitate A riBotelcs,e quibus ejl in odauo de Auditione naturali,cr in li/ his de Coelo,ea,qubd mutuo fe confcquantwr tempus er motus , er res qua mo/ lietur. Omnes autem prxtcr unum Platonem,confiffos tempus atemu. quos ne/ eeffaria fequatur atemus motus- Nam fine motu coeli, non effe tempus:Sic non effe motufmerpmota iuqi tria hac ab micem effe mfrparabiia. Tempus, Motum, % Caelum. 1V4 *TGVST. EVGVB. LTV. VTI. Halit.Vt qui dixerunt tempus £tcrnu}neceflarid motum ct ccclu rem mota., der/ 'tia dixcrint.Sic totum mundu armum. Argumentum cj; ejl k confmfu maiorii ua lidii ccrtefli fit quod aitfled prorfus in contum ojlcndam.Ncminem prifeorutn ± tepus aut coelum ttcmu dixi fle. Altera ratio k Natura ducitur:Nullu tempus fme pr£fend,et nunc cfle aut cogitari pofle. I pfum autc nunefleu prafens, mediu eflie quoddam inter pnnctpiu et <jwem,prtnciptu futuri, finem pratentvSic nece fle e fle femper efle tepus. Extremu enim pojbemi accepti temporis, in aliquo nunc prx/ fend c fle. Nihil enim in tepore accipi pofle,prxtcr prifcns.Qupcirca,quoniifem per eji principiii ct finis Jppun nuefeu pr/fens, nece florio femper ai utraty parti eius cfle tepus. Tepus autc fempitemu , motii inducit f empit em uH£crado(pact tanti uiri dixcnm)non modo naturalis non ejl, fcd pene fophijlica. Alias ratione/ pi opofuit alijs in hbns.Dc Coelo, quod corpus lUud fit duunu, incorruptibile, cu/ uis nunqua fuerit , nec maiorum memoria dicatur fwflc,labefiflio:Qudd fu Deo/ rum domiahu ex maiorii autoritate,ut ttemoru atemu.Quod fu pr&tcr quatuot elementa quintu dminum corpus:Quod didum fit £ther,ab xtemo motw.quod fi fit incorruptMc,nonfit creatii: l ncorrup tible k Platone didu:Ex ordine item re/ nmconflanti:Exipfo corpore, tn libris aute poflres natur alcs,quodkdiuinii In/ tclligctijs regatur, quod «ctemomotu moneatur k Deo pnmui orbis, ftc omnes de/ inccps:A ftib/lantijsatcrms animatu .H£ fir e funt Ariflotelisrationcs. illud autc primum in his fcicndu,attcnteq; animaduertendu , non ufquequaq; rationes citu contra dogma no firu,cr Creationem mundi, quale tradimus ipfi,tcndcrc, fed po / dus aduerfus ante cu de Creatione locutus. T res enim abfurdas de Creatioue mun/ di producit idem maiorii opiniones: Alios tempus £tcmu, fme calo, ct mundo At tui fle: alios creatum mundu, fed in pofleru incorruptibile: Partint modo nafci,mo/ do corrupi, idq; in omni Aeternitate omnesq ■, rationes eius id laborant,ut h£: do/ ceant abfurda,pr£jhrcq; mundu femper fiufle,qukni quoduis horu trium oflen/ ^ dentes. Nos autf qui e tribus illis nihil aflcrimus,qui C 7 tempus cu calo, C7 mun do ftmul natum dicunus,mwidu autem aaquando crextii,non incorruptiMcm,fei corruptibilem, quanqux alia fublimiore ratione quam Philofophoru illa,quod om tiia orta occidant,nec tertiu,quod mundus modo cadat,ac fenefeat, modo reficit/ tur,flatuimus,ccrte liquet,ratiocs omnes eas cotra Mofcm no dirigi.optimu ucrd ef},abfurda,rt k Natura difidentia defirucrc,uaitate tame integra, qua fepe du/ni defindimus, labcfkflxmus. Prima igitur ratio cratteflatio non modo non aduerfa/ t ur nobis, fed ipfius etta Ariflotclis teflimonio prttrfus efl fidfa,ut no mcafled em autoritate arguatur, prifeos £ternu tempus,poflea calu natum no credidi fle. Coti feramus igitur inter feloca.Oflauo de Auditu Natur£ libro, pr£tcrunu Platone, tempus xtemu eundos flatui fle rcfirt.Atuero in libris de Calo, omnes Grscos , et Barbaros attribuat Dijs calii uti immortabbus,et ingenitis, immortale ctinge mlu.Ui toris pofl rcsnaturales,pr£clare maiores flatui fle Deos calcfles,pritrut% DE PERENNI PHILOSOPHIA 999 stmasfy effe fubjtitidt. Poffc ite multis rationibus probare, firme nemine e pri/ ftis,nifi forte unum Democritum,tempus sternum, coelum creatum dixiffe. Nam Thnsus Locrenfis inuginem Aeternitatis dicens Tempus , id tunc cxddjfe dixit, etun caelum fidum cjl. In qua fententia uertftmile rft etiam P ythagoram Pyt hago reosq; omnes fui jjc, fuit aperte Tri[mcgiftut,cr Orpheus . Sed relinquamus b ane nihil contra nos j^t dixi,pugnante radone,et dcflrui patiamur ab iUis, qusfiuffent inobiseuertenda-Sccundaratio quod tepus femper habuerit prsteritu,quomodo Itera erit ei^fui ccrlil nuUo adhuc tempore fentit creatu i et cum coelo, tempus eres tumcontendttiVbi fuit prateritum illud, cum coelum creatum ed,fi non Sol,non motus uUus adhuc ecclesiis efJetfQtud cogitauit Plato , qui A rijlotele autore cre/ at tempus,cum tempus pofl natum coclum,autcu calo dixit extitiffcfNon uidit ot fificem mundi, fute tempore operatum, maffamq; ccdeRcm uolubdcm , rapidam, fubito a fe creatam, moueri iufitjfef Qud Mercurius ,er Pkocnices,qui cenfent ek . Hquabiltaque fubflantia,calcfies fubjlantias coalitas? Puerilis prope argumenta/ bo. Tempus femper iundu efl prxtcntomuUum igitur habet initui. Verum efl de omni fubfccutoet iam nato tempore, quod ex iUo dependet exordio. De nafcente tempore non eflueru-.quod nafcens pofl coclu,aut pariter cu calo, ut ait Philo,ne /effatio cum caelo non erat,ftcut non erat calii pater eius. Quod fi fuit f\>attu ul/ lum ante ceelu,iam illud ucSbra autoritate non efl tepus, qui tepus non quodeunqf faxttu,fed motus caleiks duntaxat affcritis Sic illud fratiu,in quo creatum efl cee lx,etcuifubitd tcmpus,ealeBisq; motus coniundus ejl, non fuit tempus, feduH Aetcrnitxs,uel quiduis aliud. Quod ad me igitur attinet , nihil non modo uideo w hac ratiocinatione neceffxriu, fcd pene uittofam uideo, peccante q; a tempore na/ fcentc,ad tempus natu. Vt fi quis nu Ui habere Tybrim ortii,principiucp conten/ derct,quia femper aqua,qusfit ante cculos,cu prsterlaf>fa,ct fuperius aduenlan te fit tnda,quo fiat ut femper fit cade fupcrioris,mftriusq; fluctis aqux,ratio,per/ petuxq; manatio. Quod quidc arguerct,qui fonte,ortuq ; fluminis ferutari noUenL Si cui non placeret explorare tepus ubi ortu habmffct,omne tepus cu prsterito,et futuro contundit contenderet. Vt igitur omnes opcrationcs,aliquo initio particuU ri incboatur,ahqua fine claudutur,fic neccffario tepus earu inchoatur, et definit , r etdparticuUribuf,priuatisqi operatiombus,ejlad magnaiUa cccli,tcrrxi J; opera> tione perucnrre,cuius mchoatio,tcpons ortu inchoauit,cu neq; tepus, neq-, res ip- fl.pmsexiSlerct.Quod aut de corporis calejlis Diuinitate dij^utat,cui memorw ntuoru nulla fida fit unqua diminutio,et quod fit eoru aficfu, Dcoru domiciliu,ut sternoru xternu,ct quod inditu fit nome ab sterno curfu. H seq; omnia firme ex- maior u autoritate trahutur, eunda potius in eu reuoluiitur. Si placet enim aliquo - in loeo maior u autoritate effe,claru efl maiores, nemine difcrcpatc,prsdpue fi uc> tufhftmas gentes animo adieris, mirabili confenfu,Tempus, cr Coelum creatum tradidijfe . Htbrsi , Aepptif , a quibus didicere omnia Qrxci, Phoenices, Chal/. z * dxi. AVGVST. EVGVB. LIB. V TT. «1*1, Poctx, Theologi'^ c r fuperiorcsGrxcix ftpientes , omnes unanimiter nuat/, dum condiderunt.Yamacfc per omnes xtaccs manabat , quam magis initijs mundi hominibus propionbus,tam clara magis, er conflans . Quod paucis teftimonijf poflca demon foabo . Maiores igitur non quidem imminutum Solis unquam , aut Luna iubar,obtufamq ■, ajlrorum aciem, aut de coeli fubjlantia defreiffe quid, tradi derunt,fed illud uere ac conflantcr tradiderunt, coelum cum antea non effet,fuiffe. creatum. Hoc Mofcs,totaq; H cbrxorum clafis.Hoc Tnfmcgijlus, quem er Ac/. gptptij,cr Phoenices ac Grxci,uti PhilofophicDeum adoniucrunt.Hoc Orpheus, Hcfiodus,Homents,alijq ; fubfccuti . Maiores item indiderunt coelo nomen xthrr,, non ab xtemo curfu,licct er id Plato afferat in Cratylo, fed d nitore , ardore, Ima mine. Cuius fubftantia luminofa,puraq ; efl, cr nitens inardcfcit,uitalemq; terris infimditcalorcm, omne nomine xtheris dejignatum . Hinc unus e feptem erroni/ . bus,Marsardens,dicitur ab eis Aethon,o~ Solis equi cumfmt quatuor, inditum ejl,uno cxcepto,cxteris nomen ab ardore,Pyrois , Phlegon,id cf,igncus , cr ar/ densiratioq ; nominis quod ardeat,dcfignat cum effe coclcslem ignem, ex elemen / torum puritate generatum. Tradit enim uclufh fimus TrifmcgiQut, quod apudi alios quoque maiores uideas , er in quo Plutxrchus multos Grxax Philofopbos, confentirc fcribit,ex liquidi fima purifimaq; aqux fubftanttajiflum xthera , & Solis orbem,ficut fiunt punfimx nubes, facesq; er flammx fublimcs,cr nubes aquofe,colhfx,flammatsq; longum acris lUuminant tradum . Hxc illi dixere , ut oftendant,cflqi uchementer rationi confentaneum,cum uideamus ciufdem uis cr fubBanux multa luminoft ex aqua , qux uarutur incredibiliter in pulcherrimas quafquc admirandas $ ff>ecics$cri,ut aurum,cryf\aUus,aer,nubes, ignes, colo/ rum uarietates,nubcs lumino fe,ucl in media no(le,Sic potuit a fapientifimo Opi ' fice liquidi fima cocli fubflantia ex aquis fccemi,ac fcbgi- Plutarchus igitur autor efl,Empedoclcm ex aere, ab igne in&sr cryfldlli dcnfato,in quo igneum , c T ac/ rium infttycalum credidiffe.Anjlotelem,ex quinto corporc,ignc,ucl ex calidi er frigida contcmpcratione.Anaximandru,plcnum ignis effe Solcm:Xenophancm , ex igniculis cobe£lis:Stoicos,acccnftonc inttlligcntc ex mari:Platone,exigne pia rimo:Anaxagora,petram igneam:Philolau,uitrcum cx igne mundano fumentem. Quibus apparet,ueteres xthera nona curfu perenni, fcd ab ardore er igne nunc ir fajfc- Apparet etiam cis non fiiiffe corium adeo duiinu,quantu Ariflotcles poBea detficauit, quippe quod cx elementis natum,purcc p felem eundi afferuermt : na tura quidem elemen tore, fed puri fime fegregatu, er compadit. Triaq; clarent ex autoritate maioru,contrd,q Ariflotelcs poflca wnouaffct,calu cx igne, cr aqua effe, aut pun fima ex aqua fubftantiam,quemadmodu ex aqua fit aer, et ex aere, xther,xtherix uero funt fubflandx ccelcflcs.Siccp daret eos ex eadem dementor 2. maffa,calu xdificajfc. Ex eo claret fccmdu,cos corpora ccdcftia non deifcaffe, nec dium corpus nifi quo puriftmu efl cr incorruptibile, appeUaffe . Tertium, non D.E PERENNI PHILOSOPHA >57 non ( fuintam q uandam fubjlantii orbibuf c r jleUts adiidicaffejcd ex eadem atty ltoftra hac terrcdru,quibus domuuiur corruptio,jici)fe, punorem tamen carum compagem,ftcut ex cibo fit fanguisidcmumq; ex era fis, cr ftculenbs na fcitur pu rifimus fiiritus,quo non modo uiuunt,fed etiam fentuint animantes, Qui fi in lo / co ef[et,ubi nihil labefiflxrct,cr nift animal deficeret,nunquam ei ipfe deficeret, utccclu,quod in alti fimis regionibus nulla aduerfa rc labcfiftatur. Mirabilis igi/ tur ejl maior u confenfus,coclum fw (fe creatu,et ex igne, aut aqua purifime fele/ &u:ln qua fententia cum primus fiujfet Mercurius Trifmegidus, cuius fuper hac ^ re diuimm ejl tc)limoniu,fuit deinceps omn is qui ante Andotelc, et Platonem flo rnerutjPhilofophoru caterua. In eunde grauis autor P lutarchus afferit ipfum Ari jlotele uujfe,his ucrbis,ne putes meum ejfc commentutdc placitis Philofophortm fcnbens,Anaximcnes,inquit,ultima circunjerenad tcrrcftrcm ef]e. Empedocles, folidit effe codifcx aere compatlo ab ignc,inflar codalh,ignca,aimniq; naturi, inutroq; hemifihario coplctlens. deptsmAwfiK nip7rJx<ru[J.cc70SsiVf 'aS, n ix Qifiti © i*jyi*ccJos:Ari)lotclcs,ex quinto corpore,igpe,ucl frigida , et calida contcmperationc. Hac tametf i Anjloteles non dixit in his,qui nunc paf/ fi m habentur Hbris,credcndu efl tome in alijs,qui ad nos non perucnerut(Siquidc et Tullius profert,et ali j, qua his ut libris nue non cxtant)Phitarclm legiffr.Tnf/ megiUus ante uetujli fimus, e cuius fontibus bibit umuerfa Grado, apud que om/ ni prope Mofticarepenes Creationc,hoc aurea uerba,utfemper nubi uifum efl , , fcripftt de Creatione Solis, primo libro <Pib$o<Aix*p,dd Tat filiuib </l't n xrjap nupi&‘ ZVSttoS ttpwricrt.lxf tcurr ecyia>}tcf voh to, yy <Pi(x.ivf>yiKtoho yu.Lseo «Ai©',»(pK iiaee ru epiveutTo Trvg r> epvtrtfns aiaHpifistyoioi- rop,?iiy6t </!« tcxgen *//,(& <pa)T«vownp,K) op xgu yo— rtiadsrbfep innazrxcncw St epvrttfbd \eur? xov&JfMrhisgu ny^by «? v-^of. Hoc ejl,Dominus autem Verbo fuofanflo,intellcfluali,cr opifico, inclama uit,Eflo Sbffimulq; dido, ignis, qui natura fublimi coharebat, dico fcilicetpuru , fyncerumq;iUud,CTluminofum,cfficaciiis et facundius,nalura fuo ipfttts ftiritu, attraxit,et in altit,cx aqua fublimauit ■ H ac Trifmegiflus.rogatus aute fupcriusfue ra/,«Ais yirncp j0ovA« Hfa£(xtCTccAtfeu,?rcl/bp i<pdv «: Vis'ne generatio • nefolis aperire nobis, unde extiteritfQuid hoc tejlimonio diurnius, naturalius, de ortu Solis,diuinis imperijs, ex aqua, quic quid effet purius, tueulentius/ocamdius, fyncerius coctradil,fubdudumq; in altu,idq ; Sole fuiffe , accedente opere ditiino. fiunt enim etid nunc candidifima,qua furgunt aldfima,nubes,ex aqua . Hafe/ pe inflammata, etiam noni Sole,fcd fuapte ui( Efl enim etiam in aqua naturalis ca lor) illuminant fubiedas terras. Hanc etiam fimd,cum apud Gracos legi )fet, ad Gracos manauit i Phoenidbus,CT Acpptijs: Poeta Latinus, ucrfibus eam Lati/ mdecontauit,fcparatum dicens ex infima congerie, liquidum coelum. Ignea conuexi uis,o-fwc pondere coeli, V1 • z t Emicuit , y$» AVGVST. EVGVB. LIB. VIL Ehncuit,fummaq; locum fibt legit tn arce. '■* Quod nc/prtlttfM er temere,ut L Mortua diceret fiflum fuiffejed diurno eonfi U$ tr uoluntate, quemadmodum docuit Mofcs,er Trifmcgiflus,fufetceris,audi: . juprr impofuit liqwdum,cr grauitate carentem • Aethera,nec quicquam terreni ficis habentem. Deus igitur, impofuit, qui diremit luem, deficatamq j Solit, atque Uberis ex aqui fitbfhn itm, fuflulit in altum, er deferiptione calefti eunda conclufu. Quibus fi fidem adhibere uelis , claret coelum non effc quintam d quatuor elementu natu/ nm,nifi putes hoc nomine nuncupari, quod fu purifiimm,liquidifi(nuim, i neor/ rupnbtle . Quintum autem non erit , quafi non quod extera quatuor , aut non ex his,ul omnia tmrftru . ojlenditur nullam Philofophiam,ncc Grxcam, nec uetudiores , calo uel diuinitatem, uel feparatam quandam naturam dediffe, quod confijfxfunti Deo creatum. Sequttur, edam, non ueterum illorum modo, fciipfi ufmct Artjlotclis tejHmonio , ifkdcalum uclut Aeternum xternis Dijs habuan/ dum i maioribus non datum . Nam neq ; iDi, nc<J; ipfe AnHoteles Deos habitare cenfent in orbe Solis aut Lunx,aut jleUarm, er omnino in diffoluendo iflo, C r quod nobis fuff>icitur,crcato ex aqua, calo, fed ultra flammantia mania mundi, ubi neque locus, neq;’tempusfit:Extra,anni,Solisqj uias, Lunxq; labores. Quod calum, fiquidem fit duuna,luminofifiima claritas fempitemum er increatum cfi, Effcntix diuinx fulgor fempitemus. Non efl calum illud, quo fubtedx terrx erra/ dumur, er cuius Aeternitas reddat mundum corruptibilem, xtemum. Quod 4» corruptibile, fit, uel, incorruptibile, quod perhibet ipfe Arifloteles fenftffe Plato/ ncm,cr arguit contra leges Naturx,Platonem rei, qux principium habuiffet,da/ re pcrpctuiutem,argumeiitaturq; multis quod prtncipiu habuiffet,habituru quo<p fme,dicendu, Platone(caq ; rcjponfio ucra efl quod no fyncere et candide ipfe reti cuit,ctfupprefiit) prudenter locutu,hoe calu fuapte quide natura , quonia inchoa tu aliquando Jnconuptibde no effc. Maiore aut necefitate qua natur x accerfiuit, qux calu efficiat incorruptibile, fux naturx reMuneceffano corruptibile. Poni autem pofje diuina potefiate,quod conupeibic natura cfl,rcddcrcjncorruptMe, perneget Anjlotelcs quanti uelit, fufficit nuhi ratio,et unus Plato. Arifloteles iff/ tur fetpfum redarguat, Calum quod Dijs tribuitur d maioribus habitandum, non effc mfibtle ijlud , quippe qui ut fuperius uidimus, ait habitare Deos remoti fune i uertigine calejh :et hoc dicit, ubi de calo differebat. Hxc ratio et atteflatio definiit item ab inteihgentijs calefltbus calu moueri . Locat enim calefies WeUigendas, aut D eos7ruy ro &tioy;totam D minitate Arifloteles, extra calu.Etuidwius Bar baricam fuiffe fuperfliaoncm, deificare calum: Cui ne iUiipfi quidem, qui ipfum adorabant intcttigcnlias diurnas prxficerunt,fed ipfum merum corpus adorarunt Chaldxi,ftcut item ignem adorabant, rem inanimen. A» autem tantus ordo ceeli duci pofit fine afiifientc,w muente lrtkkgentiaifitfant no pojfefiwe ratione,el mkgen/ JnteUigentia ducr.ilhd certe ex omni uctuflate conflit , em InteUigentia mouere, non quod fit anima in corpore, fed uclut uniucr filis potetia Det, ad cuius imperiu, Cr nutu,pcrcalu,et terra commcantis,cunda moueantur,prtma machma cale / ftis, deinceps omnia terredru.Hoc etiam dixit Aridoteles,ut uidere eft in libro de MundoiHoc Pythagoras,hoc omnis prifeorum Thcologia-Moucturigituromnc ccclum a Deo, cuius uolunt.it non folum mouet,fed crcauit etiam omnia ■ Mouctur tutem non tanqud anima, cr ratione eius, fed extra,cr intra mundum cxijlcntetfu feruacancaq; jimt cetera InteUigentia- Mouctur autc ceu res corruptibilis,cr fi/ cut nafei fricit indiuidua et particularia,ficut ite mortalia regna comutat, non mo/ fertur autem, tanquam ea fit naturalis adio ciustftc indignifiimum cjl,Deum cuius 'eft atema,et infinita fapientia,hanc calt corporea aibonem habere natur alem,ct infeparabdem,ut quam efficiat folo nutu,non quadam animatione.Quod apparet maiores fenfiffe, omnes unanimiter ccclii,ex aqua corruptibili,creantcs. Atque ut ' Marcus noder, non modo mentis fua bonitate, naturaliq; i nftvndu, fed etiam quia fvnilia uidit apud fuperiores:Quod,tnquit, dico lege, a mc dici nihil aliud intclligi uolo,quam imperium, fine quo nec domus ulla,nec ciuitas , ncc hommum urnucr/ fum genus flare, nec rerii Natura omnis, nec ipfc mundus, pote ft. Nam et hic Deo parct,et huic obediunt maria,tcrraqj, ct b ominum uita iuftis fuprema legis obtem per at -Ea dicens M arcus profrdo fendt uim,potedatemq; duiinam coelo ac terrae, nunc]; prxfidentcm,moucrc,gubcmare eundas non natura folum, fed etiam hu/ 'tuam generis res,cr adiones, Uf non tanquam animum mundano corpori in fu/ fum, a quo difcederc,abfoluiq; non pofiit,fcd tanquam imperatore, dantem cclfit in puppi,uelut nauclerum,didatorcmq fupernwm. Quod Deo longe dignius eft, quam ut animet orbem coele de. DkocJj funt ab Aridotcle,ut male pofiita,corrtgen da, quod fecit in Compendio,ut Deus non fit anima coeli, ita mouens ipfum , ut ab anima mouattur animalia: fed nutu imperijsfaquibus obediunt muifibiliter omnia, exdufa prorfus iUa indecora mundani corporis animatione-Sccundum quod cum fit cius unius tanta poteftas,impcriumqi,pcr omne catlu cr terras,et maru pertt/ ttensjuperuacancum cft,plurcs adhibere InteUigentus.Quod ex maioribus nenti nem muenies ftciffe.Sed res luce clariores inculcare, uitium fbrtaffe fit. Satis igj/ tur condat, ncc corpus illud tantopere diuinu effe,ut Diuimtatcm mereatur, cum fit eo melior fenfus brutoru ammaliu-Etuilis mufca,uermtsq;,ut ait Auguflinus, Sole fit melior, quod hic uita, iUic nulla uita, nec autoritate maiorum, orbes hofct iccdrftes, qui portant lumina,diuoru effedomiciUa-Nam Deu prata corpora,ge husq; bormnum,Dcos quoque creaffe,fiut prr^urutwn.Nrc athera ab aterno cur fit appellatum, nec a diuinii Intelligcntijs, fed uniuerfali Dei potedate i ieri : qua quidc non fit eius naturalis odio, fed nutus , uolitnusq; omnia concitandi potens. Et hac omnia non ratione folum condant,fed maiorum cum primis autoritate,p e renmqi fcculorm fucceftianc,cui indebatur Aridotelesdeftrrc. 1 S 4 Diffol/ A *<To * AVGVST. EVGVB. LIB. V TT. Difloluuntur rationes Procli parum c natura, pamw opinio ac Platonis JuAas. Tempus in quo con Jirus tfl muiulut.non «(Te carldlc icmpuc.Pluia edi poITe tem- pora,qufmccrlefte.Redundarr.fupcru.icaneanKli cfle animam cali, auicamcflc Deum fummum. Maioria honorii eile Dco,zicrnuaicm fuam.quim peren nem re* rum faflionem.Aeiemitarrm raunJi, impiarum opinionum rfle fontem. Non feijui poteftatcm xiernam Dei.rrtrrnam mundi conditionem . Deum npn eilc mutatum eam crcauit. Naturalem luiili Dei aetcniiiaicm, mundi Principium , Piaioneiu non aeternum, Ce J in tempore bflutn mundum fctipfiire. Cap. V. _ Elitflo igitur Ariflotelc,ad rationes Procli umendum cft , quas C r ipfas no 9 f^abfurdat modo , er ineptas , fed deprauatnees etiam ueritatis er dogmatum eorum, quos fibi propofuit imitandos , reperies . Fuit autem Proclus eruditus qui/ dem,er ubi maiores fequcrctur,autor ualde bonus, ubi autem fcipfo contentus n4 ture coepit fme corticcCcunflis enim firme posterior floruit) mrtfias commenti/ tiarum aHegorurumflgmcntis libros occupauit.Quem Ioannes Grammaticus^m tore Suida, etiam in quibus fibi plurimu arrogaret , Platonicorum profhnorumfy dogmatumarguitimperitum ■ Cumq; fupcrshtioncs mallet incolumes cjje, quam religionem Cbridianam,quam putaret cum extern ineptam fupcrsbuonem, re/ uoluuts ejl ad poettcosfuperflitionisq; Dcos,clmcnta tshus mundi,coclum,aere% terram,Vencrcm, amorem untucrfalcm, Vulcanum, ignem xthertum , er cale/ flem dciflcans.Quorum ut cjfct Diumitas ucncrabtltor,eos cum omni mundo de/ darauit fempiternos. Deorumq; arbitrarijs genealogifs incredibiliter cfl deleda/ tus- fed ubi fuperditionibus,fibultsq; relidis , fe Phtlofophix commifit,mclior efl. Huius igitur prxter eas quas attulit Ioannes Grammaticus, partim eo (pedant r<u tioncs,ut Plato, non quemadmodum multorum fit fententia , crcaucrit mundum t fed af[crucritfempitcrnum.Partim,ut hoc ipfumc Natura comprobet, k quibus e Natura funt. Quia fi tempus non habui ffet temporale principium , quod om/ nium fit impofitbthfitmum,ut cius utaruerbo , edam calum fiuffet fempitemum, Semper item animam cali fiuffc, igitur er corptts.Optpccm item mundi oportere non tcmporanorum,fcd fempiternoru effe opificem. Ad h £c cum non cjfc muta/ bilem. Si femper cfl opifix,femper rem fiuijc quxflt.Ad hac cur infinito tempore fuiffet odofus,nwm ignarus creationem cjfc melurcmtquod abfurdu.Si non tgna rus,curnon prius fit operatusf Si item mundus gendus,quod minus pulchrum fit, Deum fequiSeccarc quoqi in opificem qui aliquando mundum non fuiffe conten dant, quia fi quando mundus non fuiffet,illcnon creaffet.Si non creabat,eratpotc flate operans,quod arguit imperfldionem- Si autem in Deo prius ct poderuisfla/ tuas, eum non fore ex his,qux in xtemum agantiTum fi fccundu tempus opera/ retur,ad ficiendu eum mutari.Dewde creationis affertores peccare in poteflatenf proltpca.er uoluntatcm ityccSocK/liJjonifcrmcm, qua concurrens generet muti dum ,m fempitemum. Deniq; nititur in hanc quoqi fcntcntiam uocare Platonem, Prior# ratio, quod in Timxo,de mundo locuturus quxrit-an ad imaginem aUcu/ ius xtemt ucl creati fit c rcatus,quod non quxfiffet,fi genuum mundum flatuiffa quod *' T)E PERENNI PHILOSOPHIA. j tf < quod ante genituram mundi nihil effct . Tum non fubjblijje Aeternitatem Plato / nem, ut quidam in Anjlotclts icjhmonium confcn!ienies,opine:ur . Num quoniam tempta fit a coelo: tempta autem fempitcrnum(neque cnim,ul expofui, dari poffc tempuf, in quo tempus fit natum, ne tempus in tempore fit fiuRum)confieri,ut coc/ lum Jit xternum. lam in Re publica pronuncia([c,omne ortum occidere , in Timxp mundum fvre incorruptibilem, ergo etiam fine principio.Ad hxcin Legibus, dcce re Platonem,mfinitum effe tempta prxtcritum,quta dicat infintties artes , V feien lias ac res publicas natas et exantlas. Pr£tcrea,quod in Timxo affirmaret , femper hominum genus fui)fc,ubi uel exuiliones,aul cataclyfmt immanes non accidiffent. p ofiremo Proclns refirt Porphyriam, Iamblichum, Plotinum,Crantorem,qut pri/ mus in Platonem commentarios ediderit, afferuiffe efje mundum fempiternum PU toni: genitum autem nouelut ut aliquo temporis exordio, fed uti femper na fc ens i caufafuperiore.Hec et id genus quadam oppofuit gignentibus mundum Proclus. Primum igitur rationes e Natura perpcndantur,fi que fuperfunt e tribus illis non examinat a,aut fbridtm fuperiores reffionfiones retexantur. Ac primum docuimus argumentum effe prxRigiofum,puertlemq; technam cr argutiam-.Tcpus non po tuit in tempore creari,crgo fempiternum. Si tempus fempitemum,ctiam coelum, i quo nafettur tempus. Incredibilis profi fto hallucinatio . Nonuidcs multos credi/ diffe tempus efje potui ff e nondum cocio creato. Nonnejuere mulri,ut Ariflotclest perhibet, etiam ilhlpft qui creant cexlum,xtcmum quoddam tempus ante ccelu fu r faicdntesflpfequoq; Arijloteles fupra Solem cr Lunam, temporis unos parites , locat gentem dtutnam, uiuentem omne tuum beate. Deus etiam fupremus , quem locant fupra motus caleRes,uiuit,et uiuit non in tempore. Rogo te quoq ; Procle , An Dcus,qut potefl torquere lumina codeRia,pofiu fijlerc unam dtcm,aut horam (quod nofhrx literx prxdicant,d meq-, creditur canRantifiimi)Solc. crate credo non negabttur,fi no his literis crcdenrejaltem fieri poffe,ut qui moueat , potcflate quoq; Jiftendi, fi uoluerit, fit prxdittts. Sole igitur deJidente,quod tempus erat ud cffettTcpus erum colligitur ex motu Solis,cutus diurnus ac noflumits acccfftis cr. dtfccffus diem efficit: e diebus fiunt men festi menfibus annis: Anni conficiunt uni / utrfalc tempus: Vt tcmpus,quodapud Philofophos eR celebre, folo ex motu Solis colligatur. Nam Lunx uarietas a Sole quoq; eft. Sole igitur rapidos curfus fiRente, quo fuityuel effepofiit tcmpustQuod tempus item bis, qui fub altifiimis caucmis degcntcs,uclipfi,quosin Repubbca teterrimo in circere, a die na' ah locat Plato , qui nunqua cadu uidiffcnt,fed dl ic habitantes, et aliquid ncccffarto agentes, fuasqf agones, fine motu Solis, que nunquam fuffiexiffent,fbrti ad elepfydram, ad moti xqux,ad motu pulueris,non Solis,mctientes,quod inqud his tempus cffet,SolcSor Usq; uicifiitudines, bominumq; negotia ignorantibus,qui(p, Nutwrrf poflulante,mo do dormirent, modo uiglarcnti Horrida quide et crudelis utta,a luce uicundif. ima fegregata,fed qux pofct effe et cogitari. Vtigftur,qui * particulari uniucrfale, aut K i paucis jSt A V GV ST- EVGVB. LTB. VII paucis multa coUigcrct,Vidi Germanum firum,omncs ergo funtfcri:VidiGaltum tumultuantem, omnes ergo ItihuduiantiGrecum Icttem, omnes ergo leues:uitiofe colligeret :[k qui ai-gwmcntarctur,Tcmpus calcjle,aut Sol non potuit fine tcmpo rcficri,crgo fine coelefli tempore no potuit fieri. Non cernis uitiuf Do tibi tempus C<xlejlc,Mt Solem tem >oris calejlis patre, fine tcmpore,aut aliquo fratio, uel adi one, fieri non potuiffefed non protinus do, fratium illud,autailionemfuiffe coele/ flem tempus. Atq; apud mefuntplures pectes eius quod dicitur tepus. E flipfa pri mum Aeternitas, qua Phtlofopht infigniter omnes i tempore dijhnguunt. E fl a£lio illius beat* uitx,qu * uiuitur ultra tempus calefle ■ E jl item tempus, quod ex aquie aut pulucris Jefcenfu colligitur. Nam fi fuero in thalamo undique claufo, ad quem nulla lucis afpiret fcintiUa,fed partiendum mihi fit ncgotiu,ut modo hoc,modo il/ ludagam,metiar mihi,cr colligam tempus ex defcenfu pulucris, uel aqu*, in quo cum motu folis, nuUafit afjimtas. sic, quemadmodum dixi, ad cogitandum jacitli mum e fl, quibus perfuafum fit potentiam diuinam , umuerfalcm effc, poffe Solem, qui Deo uolente, tribus, aut quatuor horis requicuit,mcnfem, uel annum,in medio calo confiflcre.Quafo hic, quod tepus effet,Sole quiefcentetDecumffrt tempus, non decitrriffet Sohjlante calo non fletifjct tempus. Nam cr interior digcjlio,fuis conficeretur, cr homines agere no defijlcrent,quadiu uiucrent.Qui autem liapfura cmda,ft uel horam Sol conft) leret,contendun t, pueriliter ipfi labuntur,ok jhnataqi efl ad dctficationc cah uoluntas.Tempus igitur, aut non efl folum cale/ flc,autfi folu calefle meretur dici tempus, dico ipfum creatu nonm tempore, fei attione dmna,aut fubita,aut quoad rerum creatarum pofhdaret natura,in quibus neceffario fit aliud prius, aliud poflenus . H*c autem afho non folum non cogitur foiffe, ct potcjl facile cogitari nonfiuffein tempore, ut apud homines etid afliones inucnuntur,qux fine iflo calejh tempore pofimt tranfigi. Fuit igitur ante calefio tempus Aeternitas, aut otium aliud , etiam ip forum Pkdofophorii tejhmonijs. Iit hac Aeternitate, uel dimcnfione,uel quiduis appelles,creatus efl mundus: Ac quo nid uctufbfiimi Theologi Mofes,ct Mercurius, que Platonici reucrenter adorant? CT coluntjibrostyfuos Phtlofophta eius decorauerunt, docent Sole temporis geni, torem, e punfima, liquidi fima# aqua deficatione creatu , neceffario ante Solem fuitaqua,aquafme terra effeno potuit. Igitur ante Solc,et tempus, fuit aqua cum terra-Certe igitur non in tempore. Nec erant igitur in tempore, nec creat* funt in tempore. Et hoc dicit Mercurius Tnfmepjlus, pater er autor Plutonie * T heolo/, gi*:Cuiusft teflimoniit non recipiunt, infirmatur eoriiPbilofopkia. Ego^ facilius dffentur er adh*rebo principi,cr fonti, quam funalis et riuulis.Et h*c de primo, ratione fatis. No rmnus ineptit, plenae^ uitioru efl fecunda,dc A nima cali.Duocfc hiefunt reffomfa,unum ex Natura, alterum ex Philofophia Platonis. Primum efl, quod aut anima iHa caeli efl Deus ille fummus, aut alia quxdd anima . Si Deus fum mus,qu* tandem dementia , cum dicere animam cadi,cum Dens, omnium PMofq * ■ i < - [‘horum, D"E PERENNI PKI-LOSOPHTA f®l -63 phoru,uetudatis omnis autoritatc,fit a calefiet mundatu compage abfolutus, et maior omni mundo? Si non eji Deus fummus,redundat hac anima in corpore coele ftuSatis ejlyCT effe docuit jn libro de Mundo Aridotclcs,diuina que per omnem mundum diffufajit potcntta,mouens,et umificans mdejitigabiliter omnia- Sed hec rado quoniam magis eji ex Philofophu Platonis, audiant impudentes, et que luce diriora [unUperjn&t fronte negantes, Platonem aperte jitentem creatam k fum/ mo Deo hanc animam -Quod Marcus Tullius mtcrpretans,Dcus,inquit,ortu, O' ttirtute antiquiorem genuit animum , cum# ut dominu^uqi imperantem obediend proficit corpori.Paulo# inferius. Animum igitur cu tBe procreator mundi Deus, exfua mente, cr Diuinitate gcnuiffet.Hxc Platofafohs impudentibus, a prudenti ' * bus nunquam neganda-Ketorqucbo# in eos: Plato claris, minime# dubiff uerbii creat mundanum corpus, ergo er animam. Sed uera reffionfio e d, nullam calo in effe animam ,er Platonem non clare percepiffe , que Tnfmegidus de hac anime • doctuffet:quam dixit non cceli cf]e,fcd umucrfalcm animationem: . Vnde,hominum,pecudum# genus, uitx# uolantum. Et que marmoreo fert monflra fub equorc pontus. Que fupenus melius claruerunt. Sed ueniamus ad tertum radone,Deum opor/ tere fempitemorum cffe,non temporariorum opificem. Hec quo# ex parum per/ foeda animaduerfa# rerum Natura-Fit autem fepe quadam humane mentis m/ beciUitate,ut quot cupimus,cr credimus honorare, his ip fis, quibui decus affine puta(fcmus,dcboncflemus,ercontaminemut- Quotidiana# funt exempla. Sic Pro cius dum uult,et putat pietatem Deum fempitemum rerum corporearum opifice , detrahit totum decus ei Diuinitatis fue. Decus cd ut folus ipfe fit eternus , fola ac peculiaris dos preccUenUa# Dmniutis,ut ficut fmgularis eft, folus# Deus , fic fmgularitcr fit etcmus,nuda # res aquare pofiit eius Aeternitatem, er Maieflate. Hec indigeat ad maiedatem fuam,cximium, et inejlimabile decus fua Dmmaatu, creatione ifiarumreru. Quanto igitur efl Deo diyiius,cr dignius effe fapiens ani / tnaduertet,ut Deus creatione c r perenni fidione ad honorem fuum non indigeat? (Qtw/i non idem Deusfuturus,non cade Diuinitas,ficreando fuperfederet- Quafi cogatur crcare,ne maiedas eius fit diminuta. Si crefcit decus eius ex creatione cor porcarum rerum, curnonpluresftcit mundos i autfi eunda potuit uno comple/ dh,c*r non fecit, ut is effiet latior , capacior # , er hominum numerus effet maior? Cur non plagam Solis iniquam fecit temperantiorem , homines ubi degerent ? aut frigfdam utranque, aliquo calore temperauit, ne tanta terraru uaftitas cultore ca Yerctflam fi fempitemus iduis mundi Deus operator fid(fct,quarum quxfo rerum operator fempitemus i Videlicet blafphemorum,impiorum,qui er illum, v o f fefaeius nunquam non exerrarentur, malcdidismccffcrcnt- Cuiuscumnos ha/ ■ beamus optimam folutmem cx abolitione iduis mundi, quibus placet A etemitat, carentef^effarwturbabuntur, ambagibus \next ricuMiht irretiti- Ecce Pro 1 flo ?.A V G V S T. EVCIirS. L I B; V UC t\o cnehit , quod in prouerbio ejl , Dcuitans ignem, incidit in furnum. Dum pictu/ tem putat,Dcum sternum rerum corporearum declarare opificem,delapfus ejl in tam exeerabilem impixmq; fententiam , quod Maicflas diurna indigeat creatione rerum Quafi fi mundii abolcrct,no pofiit D minitat eun confiflcrc. Quafi cogent ditt fit,ctiam fi plcnutfit habitatorum impiorum mundus, cos no delere , ne careat ■maicjlate fua.Cur enim non uidit,ncc confiderauit,maiorcm hominum partem im/ piam ejfc,cx quorum uita nec decut nec uoluptas Deo pofat accedcrcfQuod fi di eat propter bonos eum mundum ficijfc,y his [olis cum 4 quibus honoretur dele/ flan,utmam uero dicacncccffxrib enim te deducam, ut non fit stemus is mundus in pojlcrum,idco neq; in prstcntum,ut dentur bonis opulentiora bona • Quibus 'm boc mimdo nihil quam mdlis fit melius, fepe ctia detcrius.Sicq; propter cos is murt dus in fempiternum duraffe non debuit,cuuis bonis neque fruantwr,nccfi frucren tur fyncera^tefine temperatione multorum dolorunrconjlcntjicc fyncera,nec di uturna,fed omnium cuerfi brcuifime futura:Quarc cum nihil ad dignitatem, dei cutq i diuins fubjlantis fiiciat ijle mundut, cuius inuentio,cun florum confcnfu non propter Deum, jcd homines, ty Deos fuijfe dicitur,utiq; nec minuitur bonitas non fcciffc,nec decus crcfcitficiffe.Quis ejl cnim,qui non uideat fingularcm Dei boni tatcm,drebus in infinitum diJiunflamflUud item no uiditProclus,quoduidif[et,m fi pertinax Aeternitatis objlmataq; perfuafio,d uero perficiendo eum retorfijfet^ longe decus Dei in c o prscclkre,) i folus fit siemus,quam ji corruptibilium renm Aeternitate fociatusf Adde quod ideo non modbdcais maicflosc^ ci exeo nanae crefcit ,fcd uehementer decrcfcit,qubd cu Actcrmtatc mundi j 'equitur cultus fui , f te tatis q; euerfio, interitus omnium uirtutu. Ecce autem tota ratio in eum relabi/ tur , quod non folum ex Aeternitate decus augetur Deo , fcd ex hoc ipfo penitus minuitur , cum ex Aeternitate , Philone I udso cum ratione te fle , na fcauir per/ fuafio contra prouidcntiam,contra immortalitatem animorum, contra futura beati tudmisfuppliciorumq; expeflationem, contra rdigionem,cuuu fundamentum efi Creatio mundi.Quibus euerfis,quod jit ab Aeternitate mundi , fit pietatis euerfio ' toUitur,cijcitur,fugatur ex honnnu genere Dcus,non ejl eius ifte mundus, Quoeir ca cu fit gloria Dei maior,fi pios remuneretur prsmijs sternis, impios sternis de/ putet fuplicijs,fi princeps humani generis, y autor,cl fims credatur, credendo co I atur,quamut ficcritrescormpttbdcsmocflas(j;,fcmpucmas,fmpiterna^ ifla,ac perpetua labentium rerum nece fit ddcflatus;certe nihil conficit, fcd inficit, ficut fuperiores .hxc ratio Prodi; cr ex qua putabat gloriam opificis Dei prouehere ea drmu quicquid dedecoris effet,ei concilma. Ex his claret quartx rationis prxjh/ gfum,Si femper opifex, femper opificium . Ratio prorfus 4 diale fliccs arte aliena» Arguat igitur Proclus,fi tam pulchra ratiocinatione dcleflatwr.Scmper efl sdifica tor,femper ergo xdificat.Sempcr belligerator, femper ergo belligeratur. Quam/ diu quis ejl medicus, aut Philofopbus,[emperaut medetur, aut phdofophatur . Sic Dc ut DE PERENNI PHILOSOPHIA. J<*< Deus opiftx femper fiit,femper igitur operatus cfi.St jiat hic argumentandi ra/ ttOjdium de tr.er quidintefequatur,uide. Quandiu Proclus potuit fcnbere, ac diflare, femper fcripftt ac diflauit- Itaque nunquam hoc officium intermifit , nec dormiuit,nrc comedit, nec altjs aflionibusfunttus ejl Quod fi abfurdum efi, er 4/ i iud agendum efi melius, magisip, natura: jus necejf artum, quam diflare ac feribe f re cum opui futt,cr tamen cum uoluit er debuit, fcripftt, cr dtft.wt, cur ite Deu, cuius natura longe quam corporearum rerum perennifidionc, melioribus bonis , pia Duuniiatc contenta,ipfa fuis pollens optbus,femperq; beata,cr opis nil indiga noftri , fruitur,non putet ut efl, ficfiuffc femper hac ratione beatam, habentem a/ lia mdiora bona(quod omnes Phdofophi confifiifunt)qu£ debuit in omni Arto*/ ititate retinui ffe,hicq; infhtijfe t Vt quemadmodum nunc ifio mundo nihd indiget , ftein omni Aeternitate nihil indiguerit.Vt ergo fuperiusuitiofe colligebat, argumc tabaturqi a particulari ad uniuerfale,eodem hic uitio , arguit ab eo quod efl in po/ tentia,adtdquod in aflutlb eo quod cum fieri poffet,omninojiflumfit.Vt quan/ diu potuit DeusMperari,tamdiu operatus jit. Et abfurditatem dome8tcam,no traff fert ad diuinam illam. Nec cognouit,prxter hanc mundum molitionem, longe isut/ Amabiliora bona po fidere Deum , quibus potuerit in omni atemitate frui . qho quidem fit,utprorfus aduerft colligantur his, qui colligere decreuif[et,dum comf mentitu tantopere eu iuuat Actemitas,eamq; Deo magis congruerc,hancq; fuiffe perennem dignitatem eius putat, detraxit ei maximam Diuinitatis partem,enpienf tum maiora bona,qum corruptibilium molitionem , tum omnipotentiam creandi e nihilo , tam feparatam ,incommunicabilemq; Aeternitatem Diuinitatis fui . QMod quoniam peri non potefi,merito fidfas,non ueras argumentationes acccrft/ ui- N<tm er prorfus contra eB quam ucritas poAulet,quod mox [ubdit,ex haccre ationc,fcquitn Deo mutationem. Eadem atque fuperius argumenti ineptia. Scilicet C r hic prxftigiofe, er per aquiuoca,cr a particulari, uniuerfale colligitur . Vtfi quis ratiocinetur,Mutado 'a fanitate ad £gntudwcm,cft mala, omnis ergo mutatio eftmala,etiam ftnunc fedens,paulo pofl proficifcar: Sifedatus,merito irafcar-Vt liceat arguere, Nunc cum placidus effes,poA flagitium confficatus,tratus es;om/ nis autem mutatio efl malaimutatus igitur es,mutatus pecca) ii , aut imbecillitatem indicaAi . Ne igitur hac imbecillitas , er mutatio fequatur , his autoribus oportet aut femper [edere, aut femper propeifei femper aut comedere, aut non comederet fem per aut hrafei , aut no irafci:manenduq-, femper in eadem conditione, ne fi qua fiat mutatio, noAra declaretur dcbilitatio.Nec uidcnt,nec norunt, alias malas, et ac rufandas mutationes, alias bonas, crneccff orias, que no aliud quam ipfa uita funU Nec altud efl mere, qua modo [edere, modo ftarcjnambulare,modd dormire, mo do uigilare.Non aliud iujhtia,quam modo irafci,modo nihil irafei.Hic mitem ejfe. Hic feurrum-.alios premijs ajficnc,aliosfupplicio : erga hos clementi animo ejfe, iduerfus illos affero. Hac ratio prouidentix poMat,eauis er natura eius, ut mo, USO AVGVSTV EVGVB. UB. VTI. do fiagfHes,modb placatusjedatusq} fierenes frontem,modb Loces ubertdem,M» 46 cob'bcxs.OmnisbXc,optima,iudi)imaq;,cr natur Jis mutatio, ft nobis e fine A ccfifiaria,caq; efina'ura,eauiunoftra, cur detc flemur inDco, prxdpue quod ad tes humanas attinetfNam ftcut Deus his mutationibus non indiget Jic indigent res humanx.Tatumq; abcjl,ut fmt mallet uttupcrabdcs,ut fintncceffiarix, ea fit tuta nodrajd demum uiucrc.Quoniamq; in Deo prouidentia eft,cr efifie probatifiimi quiq; Phtlofophorum ajJeruere,prouidentia mutationibus,crumetatibus confiat, ierte in D eo funt uxrietates,CA mutationes. Vt autem Stoicos irrifere omnes, quos unum exemplum deprxuxwt,qudd irafei aliquando malum fit , concluferunt que fcmper malum effe irafci,abfurdias que prouedi, omnem in animo commotionem ttiam mifcricordem ,'er bonam , decrcucre malam : ficimdcrc Pb ilofophos hos ncccffe,efi , quibus unxmde, imbecilltsq; mutatio pcrfiufit omnem mutationem malam Dederunt ' que nobis quafi quendam Stoicum Deum immutabilem,incxo/ rabilem,qui nec pofitt irafci,necad mifericordiam comtfioueri. Cui fi fuit turpe i t ieccffixrix Aeternitate Diuinitatis fiux, ad creationem mutatio : eadem effiet etiam turpitudo, cum quotidie, ut fiaerx docent litcrx,mutat regna, er pedora Regum, modo uiuificat, attollit, modo deprimit. Et ad uindidxm fui tarde procedens , de A mum fupplicium,quod diBuli)fiet,magnitudmccompenfat. I d, fi Stoicus audierui t)i Deo nequaquam ed , ficut nec in homine fiapiente . Sapientem enim non irati, rtunqium gratia rr.ouen, nunquam cuiufquam ddido ignoficcrememinc mifericor dem cffe,m\ifiultum,ey leucm:uiri non effe neque exoraiyncfy placari. Sapiente nihil opman,nullius rei pccnitercjentcnttam mutare nunquam. Petunt aliquid hs> mines, exue quicquam momenti habeat gratia. Supplices aliqui ueniunt mifieri et ce Umitofi, [celeratus er nefarius, fi quicquam mificricordia xddttdus ficcrit. Fatetur dliquis fe pecca ffie,et eius delidt ueniam petit,nefirium e fi ficintif ignoficcre .Hxc Cr id gcnus,qux grauts orator Stoicorum uerius delyria,quam decreta rcccnfctjb Stoicis no8ris,ut P roclo,qux propter uieviitatem, er experientiam in hominibus todccora ,flultxq} habentur, in Deo noftris ab oculis remoto impune fiatuuntur,ar- guentes mdcdxti eius nos detrahere,fi fidamus eum irafccntcm,pcenitente,igno fcentem:diccns has effe mutationes,omnem autem mutationem malam. Nec uidet eadem ineptia ac lcuuate,hanc mutationu uarietatem nos a Dro fummouerc , qua fubmouctur a fiapiente, quem fiolumDeifimdcm in terris cenfiuit Plato. Vt igitur» contemmmus,irndemus, humana uitx noxios er inutiles iudicamus Stoicos /fuo/ rm efi error exibilatus,explofiusi £ undiq ■„ fic contemnendus P rodus qui omnem hanc miunam Dro fidt,ut nec eum poenitere, nec ignofccre,nec exorabilem effe,» nec gratia dud contendat.Hoc autc facit, dum putat eum , cum mundu bonitate Jit ait Plato,jratia,bcnignitate dudus, creare dccreuijfct, quafi imbecilliter imitatu, qui cu effiet in Aeternitate necefifiaria, fiolaq; pofiibdi Diuinitxd fiux, fic dedit fiead areandum, ficut co tulit altid gratiamjcncfiau, quibus ille quondam careret: aut v , • quemadmodum DE 'PERFNNI PHILOSOPHIA **7 IfHCMdmodum ignouit,cxoratusq; rft delinquenti . Valeat igitur frecibft diuinq fiabilitatis pradteatiofi in homine japiente turpis,noxid,indecoraq;,multo magi k indigna Deo. Latctq; fub fpcciofo nomine immutabilitatisjit fepe fit , hnpoflura mirifica. Meritoq; ea v dedecui dtuinx maieftatis,cr humanarum rei it contine/ tur euerfio.Qtus fi Deus inexorabilis,^ immutabilis, fi nunquam gratia aut mi/ fericordta duflus negligcrct,in peffum ire, ceucj; nauern fme nauclero udari cer/. neres, hac omnia darentur nobis cxiUa mirabili, diuinaq; Aeternitate mundi , Aeternitate Solis , Luna, non mea,aut tua,quorum etiam in Aeternitate efl mife/ randa corruptio.Quod igitur arguis, Deum mutari ab Aeternitate ad Creatione * idc jj indecorum effe, duplex refoonjio, Nec omnem mutationem effc mdlam , imo tieccff arum, ac natur alem, Nec hanc proprie dicendam mutationem . Non enim fi 'optimum efl , maximeqi naturale , Deum duntaxat atemum effe , creauit autem po)lea,protinus mala V uituperofa hac mutatio fiiit.Fuit neceffana,et naturalis. Vt fieri non poteft,quin Deus fit a ternus f olus :fic fieri non potefl , ut mundus fit ate mus- Ncc debes, dum tollis quod tibi uideturabfurdum , aliud abfurdius indu/ tere- Videtur abfurdum, Deum ab Aeternitate ad Creationem quafi mutatum tranfiffe.at abfurdius cft,unum cum aternum non cffc,creatorem V creata paris Aeternitatis effe. Jam , ut dixi, hac idcirco ncc efl , nec appellari debet mutatio, quoniam omnis mutatio fu in tempore : ante mundum creatum non fiiit tempus; non potuit ergo fieri, nondum creato tempore, mutatio. Dico fciltcct , nullum, quale noftris debilibus animis cogitamus,fpatium ante mundum fuiffe,in quo cum diurnum confilium antea fuiffet immutabile , poflea in creatione mutatum fuerit . Somnia funtnojlra:ficut putamus extra calu neccffario aliquid effe, extremam fpharam in loco non effe non poffumus cogitare-Sic fpatium in Aeternitate opina murexcrrorc,cruitio,quofolasics humanas opinamur- Quin nec ipfant probe ttouimus Aeternitatem. C um ergo omne fpatium cum corponbus,cr mundo, tem porce fi intclligatur : mutatio autem exigataliquod temporis fpatium , ut locus fit inter duo confilia,certe non fuit ante mundum,aut effe potuit mutatio,a cuius crea tionc ad antcccdcntem,qualis qualis fucrit,conditionem, nihil interfuit , quia nihil fiiit, quod ff>atium,quod relatio efl duorum tcrminorum,pof[ctrcapere.lndiuifibi Itmenim/femperq ; prafentem Aeternitatem cunili fitentur . Spatium autem, fi temporis efl , neccffario efl inter prxteritum, ac prxfrns,fiue futurum: filo / ei., inter duos terminos . Submoto loco & tempore , defigna tu quid fit , digitocfa oflende. Vt autem fairitus per corpora penetrant, ut inkUcflio non indiget Iua er, ut non potefl a corporibus mens capi, nec indiget lumine ad intclligendum corporeo* fic dmerfum quiddam efl illud , quod mundum antecepit , ab omni fpa/ I io , quod animis noftris confingitur. Sic quidam Platonici diuina maie flatis ab amni re, qua cogitari poftit , diferimen oftendentes , appellant cam Non ent , Vapud Dionyfum cft negatoria Theologia , quod Deus fitr.on Ceus^tonfub/ v. . :j, 'flanda. ftfl AVGVST. EVGVB. LIB: VII- fUntu,Theologu in hoc ffiabo drdarando neceffsna: Vt appelletur no ffiatium? non mutatio . Ex hisfy apparet ineptia eiut quod infertur , Deum fitiffe otiofum, QiM/i Dw no fit beatior longe, meliorq; adio,fiu Duuni tatis cotemplatio,gaudi MUfrexfe ipfo,quam creatio ijbusmundi. Qui potuit igitur otiofus effe, qui beati tuJinefua,i)lo nihilmundo indigcns,frucbatur?ltaq; mifcrabiis corti error incla/ re[at,alc6 mundum hunc dcificxtuim,ut fine eo Deu nec effe,nec mere potuiffe , fibi perfuafifjfe u ideantur.Sic et mundum,Dcim appellarunt, ac declararunt ater rtum,nihil melius habente Deo,quam eius perpetuam conferuattonem, qui perpe/ tuo m uoluendis orbibus ccclcftibus,in creadis bobus,afinis,equis,uermibus,fit de fixus, qua nullam habet maiorem uoluptatem,caq; nunqud carere potuerit. Quid quod omnes Utera, omnis PM ofopbia nouit,pradicauit,bac corporea tuta, aliam tneliorem,ofiendentcs uitam iduis mundi,no eam ejje,qua nihil melius dari pofiitf Jmmenfa igitur e fi bcatitudo diuina,immenfa gloria,/, fidioncidius mundi longe difumdifiimx.Ea Deus frucbatur,id agebat ante mundum. E fi enim, ut ait Arido/ telcs,ftlicitas,adiojion ociwm. H ac adio,hsc uita Dei perennis : ipfa fuis pollens opibus, fempcr<iibeata,cr opis nihil indiga noftraut me pudeat, Epicwreum,me/ Uus, quam Platonicum hac uidiffe-Etenim , Sape etiam cjlholitorualdcoportuM locutus. Peccat igitur argumentatio Procli,codcm quo [uperiores uitio, ab equino cis,uel a particulari ad uniuerfale:Qui uacat a creatione mundi,ociaturufqueqiu que. Et quafi in hunc modum: Omnis adio diuina,efi mundi fadio.Hac ergo inter miffa,Dcus ociatur,Et quafi fic : qju non fcribit,nihil fuperejl,quod agat:ociatut igitur. Sic ab furdum efi,quod infert: Aut nefciebat creare mundum,meUus fbrr.aut fcicbxl-Dico eum fcuuffe. Seduideris tibi fingere tempus, crffiatium a creatione ad infinitatem. Sciebat, nonne tempus preteritum ejlimperfidumf Fingis igitur tempus intericdum a fidione mundi,ad nefeio quem alium terminum, Et quafi fic cogitas,ut fi homo qui fub tempore,ac motu coclcdi cfl,cuius‘uea(liones, uite hu mane ffiatio decurrunt, prius aliud no agens,agere inde coeperit. I d uero fit tu Deo cogitas, fcito te fblli,mifccre facra profanis, humana transferre ad diurna , rerum corporearum fimilitudine te ludificari-Scis tamen Platonem dixiffc, in Deo no ef/ fe,erat,uclfuit,erit:fed has effe noftrarum rerum menfuras : femper autem in Deo prafentem effe Aeternitatem. Ejl c r ea uera reffionfio,St naturalis fuit,utcxpofui tnus,ncccffariaq; Dei folius Aetemitas,quifolus mereatur, debeat $ effe fempiter nus,ncccjfario(p mundus non fuit ctcmus,ncceffari6 quoque Deus initanti an / tecefiit, mundus 'm aliquo Aeternitatis pundo creatus efi.Vanaq; prorfus, er in/ epta quafito, aut illatio, An aeare mundum nefciebat meluis,autfciebat.Etinfm ex podremo ab fur do altaam partem udut nccefftriait.Dico neutrum in Deo fit/ iffe,nec facbat,nec nefciebat.Quod hoc [enfu uolo intclligi,non habere,uel habu iffe locum illic, Sciuit,uel Nefciuit : A ctcmitatcm nature diuinx,neceffariam dura/ donem, ei antecedendam babuiffe ad creationem ntundi:Et ncceffaib mundu tan - quam DE PERENNI PHILOSOPHIA. quam mirum aut ludum, prs maicfiate diuina,fubfecutum effe. Quod erat mu// xinnm,ac infinitum, diurna cldrius,naturaliter ac nccefftrib ut sternum durauit , ZT res infinita, cr immcnfa, immcnfam uixit cutem , quod infinitum , cr num/ mwm prs ea,neceffano cr naturaliter non fiut sternum. Si quii enim cogitet quid interfit inter hunc mundum, atq; creatorem cius,profid6 uidebit infimum idantum,ut non jit mtrum,mundum ccepiffe,iUum unum fempitemum effe , cr effe potui) fe.Quarc nec faebat,necnefciebat:fed gloria, CT claritate Dtuimtatis (ux,omm mundo 'vnsfitmabiltter moiore,naturaliter,ac neceffario mundum ster/ ttaliter antecedens,fruebatur. Nec ft Deus fciuiffet , melius effe creare mundum, mundus stemus effe potuiffettfed quidquid Deus fuper eo cogitaffet , ipfc Deui femper stcrnus,mmdus femper aliquando genitus fuijfet . Quencunque capias Aeternitatis locum,in quo mundi ponas creationem, femper eadem rado, eadem cogitatio. Eft tanquam orbis,cui non e fi principium. Aeternitas: ubicunque pun / dum defixeris,eadcm ratio:quia neque principium,neque finis, neque prius, ne/ que poHerius m eo. Vbtcunquc pundum 'm orbe defixeris , prius , aut poskrius dicere non poteris:Tantundcmq ; erit, ft alibi defixeris. Eft quoque in promptu, CT ex fuperioribus ficilis,naturalisq; reffionfio,cum ait Deum, fi mundus fit cum pmcipio,non ficiffe melius, fedfecutum effedetcrius.Non cernis errorem. Muit dus non ex deteriore conditione, fcd naturali, neceffariaq» creatus eft. Omne au/ tem naturale bonum efboptimumq-, eft cuique,ut ait AnSlotelcs , quod ei e natu/ ra eft. Sicut naturalis eft Aeternitas Deo, fic non Aeternitas munis. Transferre mutor ec^ NJtone limites,fcelcratum eft, quantumuis ffieciofum . Qtu regiam ai fe,quaiurecareat,rapit autoritatem, capitali fententia damnatur, Qm uult ad/ uerfantia Naturs,meptus eft.Sic cum naturaliter folus Deus fit stemus, mundus naturaliter non stemus , qui putat generationem eius , Natura deteriorem , quia non uult Naturam fm in fedibus effc,mcptus eft . Eamus igitur, cr homines dei f ficemuSyignem, terram, aquam uti Deos ucneremur, cupiamus aureos montes, flu/ mna decurrere Nedare, cr Ambrofia,quod his carere mi ferum fit.Etquia Deus hsc ad hunc modum ftccntaccufetur,quafi inferiora fecutus.Speciofa igitur, fei non naturalis Aeternitas mundi.Et quia non naturalis,dcteridr,ffrcie modo for/ moftor,m receffu turpior. Didum quoque , refponfumq; eft , molitionem mundi non effe prscipuam , hsrcntcmtt; mfcparabilitcr diumitati operationem, ut es carens Deus , caruerit maicftatc fua, qui longe maioribus bonis perfruatur . Nec peccatumeft,ncgare eum femper mundum ficiffe, fcelus potius crmaiedatis eius dcbonedatiojion unum eum declarare fempitemum , non exidimare D muta/ tem eius a mundo difiundam, fmc mundo eum beatum effe non poffc , magmtu/ dtne fua contentum, femper perenniterq ; Istum , id demum fcelus turpifiimunu Sic non eft imperfrdio,quod non adu, fed potentia effet in omni Aeternitate. Di/ eo m Asternta te nullmffimm,m quo potentia odoretur, fiuffe: metienda di/ 170 AVGVST EVGVB L I B. Vlt. nina cogititionibus rerum h umanaru diconon elfe.Nego potenti* HLmil (Juti net ceffario D cui riemui,mmdus non £ tentui fitit ■ Ad hec, ilii poffedit meliori in aflu,glorum,decuf, uoluptatemq; rienum fuam,qudm generationem ifiuu nwnt di in potcntia-Dcciperis item humana cogitatione- In Aeternitate non efl priut, er posterius. Orbis fi quis jiet ante oculos (ut ab exemplo pulchro ne difccdam) er in eo quid defignas, hic ne fyatium dijlanttamq; compledi pofiis , quia non efl principium,ncc dicere appropinquare , uel abeffc quod deftgnajti , propius effe, ud rcmodus-.Sic quocunque in Aeternitatis loco , quxuelut orbis efl fmepnnci/ pio V jvtc,creattonem Jlatueris, non potes prius aut poflerius , propinquius aut remotius dicere , nec potentiam, qua ftatio aflionem antecedente nititur , fingere . Sic in Deo non efl prius er poficrius ■ De mutatione quoque dii lum efl. None/ nim Deus in fu* Duiimtate, Aetcmitateq; efl mutatus , fed creare uoliut mundum riemus ipfe naturaliter , non riemum ipfum naturaliter . Si fuit mutatio , fiat in mundo, non in Deo,quem ncceffefuu effe fempitemum. Eadem efl folutio, quod uon peccatur in poteflatem prohficam,ac bonam uoluntatem. Nam potuts uolun/ tas tunc uere cognita ejl,cum creauit , potens defijlere , haud aque cognofcenda, mundo fempitemo- Putatumq ; fiuffet naturalem mundo Aeternitatem effe , non 4 Deo.Proltficam uero uirtutem tn infinitum non ire, fed iuihs finibus includi de/ berc,mdiusq ; effc,rem etiam bonam habere principuim , c r aliquem terminum* fatis fupcrcfc fuperius claruit ■ H ac ratione Deus non fecit plures mundos, non pl» res Sole* , non lunas, non terras decies maiores , maionsq ; multitudinis capacios res.Sicnon infinitate Deusdut natura deledatur, fed modicis, moderatis , pauci* CT bonis . Claruit etiam quam maiora , pluraq; bona ex creatione mundi proue/ ncrint, quam rieniitate:ut merito mundum potius creare Deus debuerit quatit (fi detur id eum potuij[e)dimittere fempitemum. M ibi tamen muidus natur £ ort do uidctur,ut Deus riemus, mundus non riemus fit. His refolutisjupereft ut pro Platone,quem eadem uanuate nititur infuos errores protrahere, prafagiofisccr te ratiombt<s,ut non minus hic quoque mira fit hominis leuitas, quam his rationi/ bus,qu£ de Natura ducuntur, depugnemus- Ac cum Andoteles, quem ferunt id/ gintt duos annos Platonem pr£ceptorem audtffe , ut eum fcnft pr£ceptoris cd/ hujfe,fitucnfimile,apertefiueatur, Platonem mundum cr tempus creaffe , idtft affirmet etiam Plutarchus, er Philo ,odcndentes in fuper opinionis P latome* principium,quod fecutus fit Hefiodum, cui Chaos primum , exinde tetius extfht: non defuere tamen, qui ueteris Theologia ordinem peruertentes,delcdat demat 'torum huius mundi Diumitate,Solis,cr Lun£,deBartm,tnepta,fcderataq; Dei/' fcatione, nullum alutd hominibus bonum quam qu£ videntur in hoc mundo, re/ linquerent,aut effe ueQent,idq ; ob gloriam luminum cctlctlium, quorum femper admirantur oculis obtufis claritatcm.QU£ dum fiuffe femper qualia funt,contcn/. dunt,hommis interea beatitudincm,(T longe quam eorum lummnynaiorem cU i:A’ nutem t)E PTR/ENNI PHILOSOPHIA. 17* Htatem UbefkfUr e fe non uiderunt. Ncc uiderunt nihd homine melius in hoc nuo t do,ucl illis ipfis fidmbus effe,qux fida mimderium,adiumentumq ; eundis gen/ tibus,non tcRimonium modo duiinx fapientix , fed etiam quotidianus ufus oden/ dit. Hunc uitx corruptibilis ordinem , qui pendet omnis a coelo , non debere [em/ fiternum effe,quod tmperptdus fit , m quo plus malorum inftt quam bonorum, D eo autem, ac natur x placere meliora , etiam ipft fint conftjii. Quo fiat, ut quas . noftra religio prodidit, Philofophix fmt magis confentanea,qux, comutata prae/, fentt uamtate m fatum longe diiumorcm, promittat insJUmabilem cundis,qui re/ He uixerint, felicitatem, quo quidem ordine re frondeant ipft , an quicquam met lius,rattonabdiusqi effe poj^it . Plato igitur, cuius firme frixit omnis ex fontibus Kercurij Theologia,qui prifex Philofophu fludiofifiimits fiiit , Pythagora, phtt Iolai dogmatum appnmegnarus,Socratts auditor afiduus,non ut tneptiipfi, fem pitemam mundi fi£honcm,fcd uxta pnfeos omncs,temporariam , paucis abhinc, amnis coeptam ef conftffus . Cum rei prudentibus ent pcrfricua ratio , fi feculo/ rum quafi ucshgia fequcntcs,ad pnmos ufquc fontes, unde Platonis fluxu fenten/ tu,peruencrint:Seque enim Plato ex fua quafi dutimtatc,mundimcreatum fen/ /iter fcnpfu,fcd tum publica fiut cclebcmmai }; omnium gentium confefro: tum praecipue fapientes carum nationum,ad quas difcendt caufa,adtcrc Grxci^a pro/ diderant . Adcoq; clare Trtfmcgiflus de creatione fcnpfit , ut quod a nonnullis Graecis ejl obferuatum , etiam fimpltces Mofts diihones Hebraicas Grxce feri/ ptas,cuiushngux, quippe qux materna e ffet,non fiut ignarus, ufurpauit . Hunc prxeipue Plato fecutus cf,ut paulo pofl oslcndam: interim fmgulam quamquers tionem fcorfum perpendamus . Quxftuit inquit Plato ad cuius imaginem fidus- effet mundus,an ad id quod nullum unquam habuerit principium, aut quod fitge • naum.Qua q^afrone uult Platonem innuijfc,fweadxtemam rem, fme creatam fidus fit mundus , necefftrio ante mundum aliquid fuiffe , ad cuius fmlitudincm mundus fieret . Hanc rationem prxsUgiofam , cauiUofamq ; plane effe , declara/ bunt fomlu exempla. Neque cmm cum primum quxrcntes qua de re, duas par/ tes proponimus , protinus harum aut utranque , aut alterutram ueram effe uolu/ mus, fed fxpc ex duabus propofitis rebus,quas per difuindionem quxrimus , alte/ ra pofiibdis,cr uera cfraltera nec uera,ncc pofiibilis.Quxro an Dais fu,an non jk. Alterum uerum, c r ncccffarum : alterum falfum , er impofrbile . An plurcs mundi, an unus. An Deus naturam ftbi affociarc pojft humanam,nec'ne.\n hunc modum quxrcntes , non protinus quxrimus , quafi fieri pofrtutrunque feorfum: ftd alterum pojhbdcfxpe ejl, ait erum filfum , er impofrbile . Stc quxrens Plato an mundus ad imaginem rei xtemx an creatx effet fidus,propofuit alterum quod effet,alteru quod ncc ejfct,nec fieri poffet. Quomodo enim potuit effe quid geni/ tum ante mundum , ad cuius fmulttudtncm fieret mundus, fi res omnis genita e& ipfc mundus f Pcwdcagw quxfvit an ai ra ftflx firnilmhnan mundus condi/. •uvAol A4 * M 17* AVGVST EVGVB LIB. VII. tut cffct,ac fi qustM,M Dcut effir non pofiit Q turis fcdicet impofrbde, Ut indit/ e** pufibile,crucrum. Plato quafutit,ullu'ncrcs ante mundum ejfet genita cors porca, ad quam fidut fit mundus . P ropofuit quod nulla ratione fieri pofiit , tan/ quampartem inanem,cr impopibtlc, ut induceret ucram crpofiibdem. Sic quae/ rcre poff m,an cacus uidcat,nec'ne:furdus audiat,ncc'ne : mundut aboleri pof/ fit in mhdwm,nec'ne.Poffunt igitur in quxdionibus partes impofiibiles uerfaru Hoc Produs non iudttyncc puduit eu ex tam friuolis argumentis, extorquere PU/ toni exordium munda. Qjunipfa hac argumentatio prorfutin eum rcjlcditur » quod Plato quxrens ad cuuisfimiluuduiem fidus Jit mundut , inducensq j ad fimi/ btudmcm fempitemam fidum, prorfut quid fcnfent,cxprcfiit- Protenus tantum* CT quos nulla ratio ab irroborata opinione ftederet,hac non uidebuntur.Sccun / * da ratio diluta cjl,odenfaq;, et patefida fubieda fraus, aut in tepore tempus noa ejfecreatum,aut creatum quidem, fed non eo tempore,quod generatur e ccelo,dt/ uerfo fratio,uel aternitate , uel quod uis appelles . Quod autem ait Platonem in Republica pronuntiaj[e,Omne ortum ocidere-ln Tonso uero mundum incomi/ ptibilcm,ut duabus rationibus inter fefociatis,Quod ortum efl occidit,Quodoc/ cidit ortum efl. Ergo ex aducrfo,quod non occidit, deleturq; , non habuit ortum Plato autem in Timxoccnfetmundu non occidere,ergo nec habuiffc principium» facilis, er expedita refronfio. Non enim ufqucquaq; Plato mundum incorrupti A bilem pronuntiat , imo uero fuapte natura corruptibilem : fed cum uiderat quant longe, lateq; pateat diurna potcfUt, hanc ccn fuit efficere poffe,ut qui fuapte natu ta mundus fit occiduus, ac corruptibdis,fut incorruptibilis , diurna maicjlate eunt a b interitu feruante-Hoc Plato claris et apertis uerbis exprcfiit.Miarcutfy Tufl ut interpretans Latine,jic pro Platon eloquitur, Opificem mundi,Dcoscreatos,DS/ mones,%rfidera inducens affantcm:Quando igitur omncs,cr qui mouentur , pof tamqi odenduntur,cr quieatenut nobis declarantur, quo ipfiuoIunt,crcati funtt tum ad cos is Deus, qui omnia genuit, fiturjixc uos,qui Deoril fatu orti e Bis, at/ tenditc.Quorum operum ego parens, cfjidorq; fum, qua per me fida, non funt diffolutaomnino,quanquam omncligauim foluipoted. Sed haud quaquam boni, ratione uindum uctl e diffolucre . Sed quoniam orti eflis , immortales uos quidem cjfc , cr indiffolubiles non potcjlis , ncutiquam tamen diffoluemini , nec uos ulla mortis fida periment, nec fraus ualcntiorqudmconfilium meum , quod maiut efl uinadum ad perpetuitatem uedram,iRa quibus edis tum , cum gignebammi,eoUi gxti.Hxc Plato diuinitus,non procul a fanda, calitusq ; rcuelata Theologia, qua tradit mula hominum corpora fuapte natura,longo temporis fratio alimentis ca , rentia,morti dcbita,fuiffc diuino conftlio,ab intentu defenfa. Sic in deferto , qua/, draginta annis non funt attrita uedes cr calceuHoc conftlium,hanc poteflatc du- cit Plato uigere in calo,cu debeat ortum,occidere,labefidari,obfolefcere paula/ timjeruari tamen ab omni fraude- H*c$ perfrictu [unt,ctmamjrda.Hancfum }"1 - i .v [en ten/ DE PERENNI PHILOSOPH A j7j fententiam iterat in Politico , m Republica . In Politico ufus uerbo euidentifaimo, de calo loquens.-Att/diavovTct aftxvxo-ixy t7ri<rKtt/xs»y ,rsrxfx ‘fcilvy.t/. vpyi : Accipere calum immortalitatem fabricatam , extrudam ab opifice . in Republica uero , uocat calum Suo// yvnroy, rem diurnam fadam,genitamc daraq; funt omnia, a Proclo in argumentando difiimulanter pretenta. immor/ talius cali, fi qua eji, inquit Plato,non naturalis eft. omnia enim que principium bdbuerunt,demque diffoluuntitr-Hoc fatur Plato clara uoce.Eft uis, inquit , eunt itis naturis imperkans,cui funt omnia facilia,calm reddens mfenefabde. Qjuti ipfe Ariftoteles ea potiftmum ratione pugnat contra Platonem , quod dixerit m/ corruptibilem rem, cui principium dediffet. Epicureus item apud Ciceronem bac de Platone bquitur , eum irridens : Sed Ma palmaris quidem , quod qui non modo natum mundum 'mtroduxerit,fed etiam manu pene faflum , is eum dixerit fore fempitemum. Hunc cenfes primis,utdicitur,labris guBaffc Phyfaologiam , id eft. Nature rationem,qui quicquam quod ortum jit , putet etemum ejfe pojfe. Que eft enim coagmentatio non diffolubttis i aut quid ejl , cuius principium ali/ , __ quod fit extremmfHac Epicureus , aut Marcus pro eo. Philo autem I u/ deus inter Platonicos eximius, eadem in libro de Mundo perhibet. Eadem et Plu/ tarchus,digni omnes,quibus maiorem quam iuuembusrcccntioribusq ; hifce , fi/ dem habcas-Conuenit igitur inter omnes, mundum a Platone creari , jed non dif/ folui. Poteft 'ncigitur tam pcrfnftam habuiffc frontem P rodus, ut que teftimo/ nijs confarmarcntur,denegaretQuod autem ex Legibus arguit, Platonem dixif/ fe mfinities artes natas, er abohtas,hoc item confidcrationc dtgmfimum,pugnan dumq; pro ueritate,cr Platone,Oftendam igitur ex alijs locis,luceq ; clariuipro/ babo,fermonem quo Plato jfrt artes infinitis temporibus extitiftat ac renatis, nott defignarc Aeternitatem, fed plurimum quendam temporum traflwm . Accipiant igitur alia loca ex Timco,cx Politico,quibus expreffe fatetur mundum creatum , rurfum hunc longum annorum curfumcommemorat-ln Timeo igitur jit cogno/ fcas quod iw Legibusfcripfat,artes infodies aboleri,ac renafei , non tollere crea/ donem mundi , cum feribat clare, ut Ariftoteles quoque , er Marcus, e r Philo , dijq; plures fatentur de creatione mundi: principio autem tradit familia, atque Vn Legjbusjuel eluuionibus , aut conflagrationibus immanibus, hominum interi/ tum eucmre,profaftb conftat cum, qui diluuift afferat homines fe pe aut confla/ gratiombus extmftos,non protinus putare mundum fempitemum. Nam Timeus pariter er creationem memorat, CT huiufmodi diluuia , er cxuftiones. Eundem igitur arbitrandum effefenfum in Legibus. Conferamus uero loca. In tertio de Legibus hee habentur: Arbitror , inquit Athenicnfes , d temporum longitudine , Cr infinitate mutationibus^ crebris natas er crcuiffe res publicas. An uero , in/ quit,cx quo ciuitatesfunt,cr homines Rcmpublicam tenuerunt, arbitraris tc pof/ [e comprehendere quantum temporis abierit! Nequaquam inquit- i<i ergo,Athe/ A as nienfas J,74 a VGVST. EVGVB. tIB. VTI. * men)isait,infvutumqiioddam , CT mcomprehcnfMc fu.Omninoficefl^nquki/ Ir.Art igitur non innumerabiles rnuicem fibt fuccedcntes fuere Rcjfubhca b ac Unto temporis fjj odo, eademepradone non pauciores extxnda i Pod pauca. A» uidentur uobis uera,qu£ prifeorutn nobis fermo prodidit , diluuijs , C r peMen/ hjs, multis q; alijs cajibusfape homines intcrijffc, exiguamq; partem rcmanftffci Hxc ibi, addens eos , qui ad mare habita ffent, eluuiombus facilius perqjfe , his qui montana tencrcat,fupershubus, uclut quadam humani generis fcindUa , referens fcilicct quod ab Acgyptijs audierat, fcdobfcure,fcruatam inmonttbus A rorat arcam,qua uebebatur Noe,Hjmc igitur Platonis fermonem , tamctft tempus itifi/ tn tum , uariasqj generis humani clades refbrat , non defignare tamen Aeternitas tem, licet agnofeere ratione ex Timao, c? Poliuco .Rejtrt autem in Timao ea/ dem prorfus,ubi Sacerdos Aegyptius fic cum Solone loquitur : luuenes eslis ani/ tuo uos Graeci, in quo nihil habetis uefuflutn,mbil tempore diuturnum. Cuius cau/ fd cfl,quod [ape genus humanum uarijs cafibus perijt ct peribit,aut cxufdone ,aut duuionc,alijst{i fcorfum innumeralibus malis. T unc igitur qtu montes , cxcclfacfr * { oca,CT arida tcnuiffcnt,fkcilius funt,quam qui ad mare, CT flumina habdaffent , concrcmau-QjiJ cafu nobis Nilus adumento fuit, eius beneficio hac calamitate Ii bcratis-Rurfum cum terra aquis Deus alluent,montes incolentes,ut paftores,bu/ bulci,fcruad,ueflra autem urbes, qua mari adiaccrcnt, fluminum impetu in nuat ' portata funt-Hac in Timao Plato.Cum ergo in Timao,CT uiafatudmem diluuio rum hiccndtoruq; mcmoret,rurfum clanfiinus uerbis feribat de creatione mundi, Aridotelccum multis idconfitctite,proftdo liquet ex eo in Legibus fcrmone,Pla tonem de Aeternitate mundi non cogitajfe, [ed potius de numero quodi diuturno feculoru,quia dduuia,inccndiaq; audiSfct,cr tempus d condito mundo ignoraret. Sciebat t.imcn,audieratq; ex libris Mercurij,maiorumq; fitorum, mundum fuiffc creatum. Hoc conflat item ex his, qua feribit ciufdem generis in Politico, ibi pii/ tuum tcjlatur Deum creaffe calli, ac tcrram,Deas<fc minores gubernaculis prafe/ ciffe,per omnes mundi partes dijbributos-codem tamen libro hac feribit: intentut igitur,CT clades maxima animalibus acciderunt,exiguaq; hominum pars eflfer/ nata- Qjubus cr alia calamitates admiranda,CT inaudita extiterunt. Hac ibi , CT dia plura Plato, qua mihi non efl cura-referre.Tantm conflet, fermonem de ca / taclyfmiSyV incendijs,CT cladibus bomnumq; et artium , non defignare Platoni . mundi Aeternitatem , fcd potius diuturnitatem quandam, hominibus mcogni/ tam , quibus ortus mundi non effet notus. Neque uero femper 'infinitum , tcjle Ariflotele,dcfignat, cui nullum jit principium , fcd numero fum fape , c r copio/ fum,bumanaq; mcnte,non natura,incomprehenfibile.NefciebatPlato, quod no/ bis lefu Chrifli in terris aduentus attulit,per quem fidum efl,ut creatio mundi CT tempus i creatione fit peMotum orbem terrarum 'imiu Igatum : nefeiebat in quant quantum adfui ufquc tempora,ab hominum fatu procefiffet.ldctrco multa fecu *• i bB PERENNI PHILOSOPHTA I7f U fufflicjbdtur,[cd longe p auciora crant,quam fufficarc:ur,quam(^ eu Aegpptif doc uijfent,apud quos noucm cornorum millia (fed annorum lunarium Plutarchui rt alij tradunt)deprehendijfet.Efl igitur clararet perjficua argumenti dilutio, ipfo ftbi Platone fuppetias afferente . Qux porro uis argumentationis , ingenijq; fle/ ganlia ,ft locus unus duntaxat pomgat aliquam de Aeternitate mundi fufpuio/ Item, longe pium de creatione tcftantcs, conniuenter pratcrmttcrc i Plenus ejl Plato fermonis de mundo condito . Quid poterit igitur unus ille in Legibus lo/ 'tusf Sic claret quo fenfu fit accipiendum , quod de cataclyfmis , ac diluuijs , quia hisfemper hominum pars perierit J%ripfit . Quod tam clarum ejl, ut nugax fit ■qui prolixius refellat Diffoluct autem^^tuspoRea , fi ex diluuijs , aut cxuflio/ 'tubus Aeternitatem aucupatur , qua ex his ipfis frtafje ueriora oct 'currunt: Aut hac incendia c T diluuia fuijjcmuerfalia , aut particularia , fi pri/ Ynum,delctis omnibus, nemo mmccffet fuperPcs . Si particularia, cur nullis lite/ ks comprehenfa funt plura annorum millia, fed totus orbis conuenit, paucis ab/ hinc annis mundum capiffe,utfi perierint fcnptorum maxima p ars,omnia peri / re,quxfuntin omni Aeternitate [cripta, non debuerint i Ad hac, ratio Natu t rx efl,diluuia,totam aliquam obruentia prouinciam , exiRerc non poffe , ut pof/ funt his aliqux maritimx urbes , C T caflella , aut pars inftilx mergi . Non potcfl, uerbi caufa,tanta inundare uis aquarum , ut omnem obruat ucl Italiam , uehGal/ l iam,aut Germaniam, uel Hijflanianf. Quicunque Naturx uxres , certasc j; rerum CT incommutabiles uicifitudines elementorum V reciprocationes ponddrauerit , uidebit id feri natura non poffe.Tantundcm ejl in elementis, et rerum compage , vtdoris,quanttm htimorisihuiufce quoq; tantum, quantum illius. Eadem ejl calor ris, cr aqilx proportio^tltero ex altero nafccnle,ut inuicem fefe delere, quonianf pernicies unitu interitus ejfet alterius, non p ofint-Vt fepe fqualores, ut aqua raj pidx inundationes extiterint, tanta tamen fuerunt , quo ad Natura progredi po/ tiajfet. Nunquam tandiu pluit, ut fapientibus , caufarumq,- peritis admiratione af/ 'fmet.Nunquam eo ufque fquallutt,utdict potuerit Naturx limites fqualorctr an/ fcendiffc. Neque uero fuit unquam talis , tantasp conflagratio ( quoniam effenon potrft)qualcmdpud Solonem ia flabant Acgyptij, ut urbes, cr gentes fuerint con / crematXQganquam de PaleBinx conflagratione , diumtusfrfla, quod tUi forte l icfcierunt,fumam audierant jion erat in umuerfum transftrenda.Nec legitur uf/ quam tantam caliius conflagrationem extitiffe, ut integram prouinciam ircen t dent. Diluuia uero p rouinciarum nulla 1rgimus,quibus una prouincia , gerus-ffit fubmerf im.Nam diluuium Deucalionis, ic fle Phitarcho, fuit diluuium Nce, reflt/ rente fcihcct Deucalionem ex arca columbam, cr comum emififfe.Dtluuium ait/ dem Ogygis,uxx particulam Grxcix alluit . Noifor quoque tempeflate Hollandia m medio Rheno, qua mare Oceanum inuchitur, immanibus nimbis , quibus flu/ Kt in exercuerat, pene obrutaefl:fed tametfi parti? aliqua danerfanonopprejja te £• Ai 4 ta.Quid ,7tf AVGVST. EVGVB. LIB. V!T. U. Qt ifd quod ipfemet flat pro ucriutc P lato,dicens eifdem in locis , quos aUutdd pnfUffet,fmuri homines in locis cditioribitsf Semper ergo,ubi fuitdduuium, ali* qua pxts hominum fiat fuperBes,pcnes quam artes,cr Utera, er monimenu rc / manere potuerunt. QUtd quod hac diluutx maritimis tantu urbibus accidere Plato teflaturfut fi detur urbes Italia mari fuperouel infero adiacentes mergi potmffe, montana tamen omnis mcdttcrraneaq; regiones calamitatem euafcnnt. H is igitur daret,fiue Platonis autoritatem,ftuc rationem fcquarisjtec fiuffc , neq; unquam effe potuijfe diluuim,quod totam aliquam prouinciam oppnfferit, ut totum ge/ nut,ucrbi caufa,aut Italicum, aut Galticuqfaut Hiffarum , aquis perierit, quoi ubiqsmontes funt, plusfy efl firme (tOamprbis terrarum rrgionc montiu, quam terre campeftris. Hoc autem cmnajMMut fi non fuit unquam , nec potuiteffedi ludum, quo genus ullum, aut proSma funditus rapta,mergeretur , homines mar iore ex parte fupcrStites, artes er difctplin**,literat , er libros, memortasq; reti i nere debuiffe. Qwd igitur ecquod hac monumenta nufquam funt! Nufquam in/ uenies memorias decem aut idgnti annorum mdlmmfNam ut ait Lucrem ([ape enim homines mali loquuntur bene) Prxtcrea ji nulla fuitmundi genitalis origo. Terrarum er catijcmperfy aterna fuere, Curfupra bellum Thebanum,cr funera Troia, Non alias alij quoq; res cecinere Poeta f quo tot fida uirrn toties cecidere,nec ufquam Aeternis fima monumentis inclyta florentf Uihil enim uerifimile efl in omni A etemitate, quod ipfi fatentur, notium effe, Jm/ preffuram,ucl Grammaticam,aut ullam denique difciplinam in omni Aeternitate de fiuffc. Putandum efl, fi mundus efl atemus,Uteras quoque,&- fcnptores,hiflo/ ticos,(T Poetas innumerabiles fem per txtitiffrM fifcrip torum pars perierit, plu/ ra tamen cum hominibus remanferint . Quoniam igitur diuuia aut conflagratio / nes, nec uniuerfum genus hominum , nec aliquam prouinciam extinguere potue/ runt,fed fi quid id genus calamitatum accidit,uix exiguam prouincia particulam rapuit, er in omni Aeternitate , fi mundus cft aternus , innumerabiles feriptoret florere debuerunt, quorum aliqua monumenta, de feculis atemis , rebus in ater/ num ge dis memorarent , id autem nufquam apparet , certe ratio de catadyfmis , er exujhonibus,non modo nulla efl, fedpotius confirmat mundum paucis abhinc annis cxortu,perindeqi homines et dtfapliias natas, p aulatim adoleuiffr,ad fum/ mumf) perueni\fe,fcut homines fenftm omnes terras rcpleuerunt . Quod autem de infula Atlanttde,ab Aeg yptijs Plato auditum fcripft, ingentibus nimbis fiuffc demerfam', [ 'citu digni fimum ejl,fima caufa. Audierat illud Noedduuium, ut oh humana fl agilia non Natura , nec ai Natura leges, fed fummi Dei conflio, non modo pluuijs,[ed[ubtcnmis p ortentofis [c4tcbwtww term inundaffet. c DI PEUBNUl PHILOSOPHrA. i*yy Cttiufy dc loco ei non ddco liqueret, gratificariq; Reipublicx fuxueUct , cui genut ab ea gente deduceret, cetera quidem mirifice cum [acris literis confenfit, locum duntaxat mutauit,qucmadmodum folitus c)l Homerus, ex Mefopotamia , aut Ar/ menia,in infulam Atlanudcm.Quod autem tembile illud diluuium,non naturali/ terjed Dei uoluntatc , delere [celeratos decernentis , Plato accidiffe noluerit , c r quod adamufim reprxfcntct tempeflate Noe,apparet ex his, que fcnbit in eo, qui infcribiuir Critias. Vtemm ante dduuium,ftndum genus creatum a Deo in terra, moribus paulatim iniquis deprauari ccepit,donec f mrnus Deus de abolitione de/ ccmeret:& uidiffe dicitur, omnem terram [celere repletam :fic refert id genus que dam Plato in Cntia,Doncc progenies illa diuina A tlantica,his in locis a Deo collo cata,legibut infhtuta [uisjandxm affinitatem retinuiffet, iuri,cr De p, cui fimdis tfet,beneuole,crpic paruijfctjn multa fecula duraffe,fuiffefy prudentia,ctmanf fuetudine infignem, contemnentes aurum,ornniai J inftriora uirtutc ducentes, md/ Ut immoderatis uoluptatibus ducro unquam aberraffe. At ubi fatus iBediuinus,fi tmlitudoq ; eosfenftm defeci([ct,humaniq; mores prxualuiffcnt, tum t uro nihil no turpitudinis apud eos uiguijfe,in iujbtum,uiolentiam . itafyDeumDcoru loucm genus diuinitusnatm,tam mifere affidum confricatum , fornos eiimportare, ut meliores redderentur, datui f[e,drisq; omnibus m pulcherrimo coeli loco, quante/ dia coeli regio effunde dcfricit omnia,congrcgatis,in hunemodim uerba fectffe. Omnis igiturhxc hiftorLt,quam obfcure audierat Plato, er qtufi poetico moreto cum tran)hdcrat,uidetur referre genus , morcsfy corum,qui ante ddmiumflorue/ nnt.Scdjit quidquid libet,imbi f, 'itis ejl odendere , nihil ibi naturaliter , fcd diuina potentia fidum docui ffc Platonem. Platonicos pnfcos.non quemadmodum affirmat Produs, mundum artrmuni dixifle.fcd faftum. Diluuntur rationes Plutarchi fub aliorum pcrfona.Dcuin Creantem mundum. Iiumantsij* rebus confidentem non labora ITe.Dfum crc aflehuncmunJum non caufa uoluptat is fuir.fed propter homines, quod Sio ici erum fatentur. Vexationes bonorum.improbortm fecundas res non pro hibere quo minus mundus flt creaius. Cap. VL SVPEREST magnorum Platonicorum autoritas, quam oppofuit udut di/ quid ponderis habentem in afferenda Aeternitate mundi Proclus. in quo fic mi dacem eum oBendam,ficutinhis rationibus,qwc uel ex Platone,ucl Natura dedu/ ctbantur . oBendam , inquam Plotinum aperte creationem temporis , er mundi prxdicantem , Porphyriam autem , er Iamblichum , Simplicium item oblitos er/ roris fia.fi uera dicit Proclus, non femper in ea fententia permanfiffe. qux quo/ tuam m ultimum iorum diffcruntur,nuc rationes allatas a Plutarcho fuper Acter mts*" mundi, non [uam,fed aliorum fentcntiamrecenfcntc,in medium afferam: tum ea qux idem obiecit his,qui trahunt Platonem in Aeternitatem mundi,propo namtqux er ipfx, ficut AnflotcUs illx , cum maxime pugnent aduerfus eos , qui mundum Ch aos,cr confufionem contendunt , non omnino nobis ad/ BerfanUsrXimnmiterfinquitfUterc^ peccat , Anaxagoras [edicet er Plato ,quoi A4 t Deum J7 * AVfiVST. BVGVB. LIB. VI I. Deum fidunt rerum humanor uwt cvrjntmjbumscfc rei gratum unctu molimttm At,inquit,animal beatum, cr incorruptMc,omnibus $ bonis opulentu , experstf omnis mali,in amplexu felicitatis, O" immortalitatis totum, curam humanarum re mm fufaiccrc non debet. Mi fer porro effafi uelut quidam fiber jlatuarius, aut lig narius, foltcitudinc,curaq; torqueretur ad molitionem mundi ■ lam, Deus quem di / eunt creaffe,autin anteriore xtemitate non fiiit,cu corpora uel immota erant, ue 1 incompojhe udabantur, aut dormiebat, aut Uigilabat,ucl horii neutrum. Primuty cjl abfurdum. E fl enim Deus fempitemus. Seciidum quoq; nulla ratione flat,quoi xtemus fornnus,xtema mors,nee fumnus cadit in Deum, plurimumq ; difita funi immortalitas Dci,W in mortem inchnatio.Qubd fi Deus vigilabat , aut beatitudo deficiebat eujn,aitt omni beatitudinefruebatur. primum efficit, Deus ut beatus non tffef.cui enim perfida beatitudo no fuppettt,beatusdtdnon potefl. Quddft beatm c rat,v pulchre degeret tuum, rerum nonarum molitione dctedxn non debuit» Quomodo ucr6,fi Deus e A, cr eius cura,res hominum gubernantur, uitia , fcelet locum nobiliorem fare obunet,indigniorem uirtutesfAgamemnonq; et bonus Rtx,cr fortis lmperator,ab adultero, et adultera dolo ctfus occubuit. Hercules ei confanguineits,qui monjhris hominum vitam expiaffet,d Deianira dolofe,ucnenar taucAefublatus cjl ■ Htc Plutarcb:is,fiuefua,Jivc aliorum fententia.Si fva,pofiem piis eum tefhmonijs ubiq ; rcfillere,cu de mrtute,cr pietate fit ei multus ubiq; fert iho.Tanqtum transfugam, w impodoremcoargiam. omnis enim htcorado,prO videntia cjl dcftrudto. Et tamen ipfe de his, qui fero i Deo puniantur,optms attat tis,0- quales a una Theologia afferunturjuper eo,rationibus fcripjit.Vidit ctaft feruit a Deo caftigari delinqucntes,rationemq ; cur fero cafligentur, vidit et expo fuit. Satis igitur mihi efl Plutarcho contra Flutarchum.Sed pauca quadam e Nata rx, Phdofopbixq; gremio, uer a ad ea qux pofuit, petamus. Dico Deum curare res humanas, idq; Philofophos omes,tmo aut altero delyris exceptis, prxdieaffe ■ Vt mittam Platonem, Ariflotelem, Alexandrum Aphrodifeum, quorum toto hoc ope ri i dfa fut teflimonia- Ac ratio,qux mouit cos , perjpicua efl. Quid efl enim mcHut 't ac dignius, quam Deum gubernare mundumfEadem autem ratio,qux perfuafit of mnibus hominibus Deum curare res humanas,eadem ante creationem eum D ijs et hominibus prof]rexiffe,bonitatem,filicitatcmcj; communicare fiiamuoluiffe, per/ fuadebit.Quod ucri> dicis,Dcum animal beatum, laborare in attendendis rebus h$ manis non debcretautuidelicct quia non potefl, curaq; uelut mortalis , qui undiqf beatus ejfangi nec debet, ncc poteffeamq; ob cauftm qtu fi ferens ei fuppetus, ab hac folicitudine cum enpistaut quia uel res mortales non indigent , uel indignum Deo efl hoc officium Prunum certu cft,ammali beato nihil quod agat , laboriofum rffc.Neq; enim beatum effct,nifi perfidum effet. Perfidi autem quidquii agatjdt eofufhncre laborem, folicitudirteq,- torqueri non potefl.QuiduisagatCeus, quait twn uelit cog.tet,ntbd potefl a laboriofum ejfe.ld enim efl animal beatm. Quare - > i - • • DE PERENNI PttlLOSOPHUA. 99* mundo crexndo.ncq; prouidendo Deus laborare potcfl ■ Indigentibus autem I tbus humanis aliquo praftde,nonne Deus folus,omni mundo maior, potefl er de let cura [ufcipere,qui er caleris prode jjiet,et id ei laudi efjelf Optimi enim ejl pro fyicerc,ft potc)l,rcgere,modcrari(NM ejl enim melun,aut prxjUtius bonitate,et be nefketu)Dcus aut poteJl,er ejl optimus-Ecce igitur aceruus,Deus poteft pro/ llidere prouidendo, neqs laborat,ncq; mterpeUatur beatitudo cuuxontrX aut,nobi leejlcr gloriofum [uaty maieilau dtgmjhmu proft>iccre,rcgioq; hoc munere fun gi.poflulantautem,efflagitantq; humana res hanc prouidentiam.prouidetergoet attendit. Ad hac Pldto,cr Mercurius Tnfmegijlus docuerunt,Deum quod bonuf effiet, molitum hoc omneifiutq ; bonitas maxima er i ncommemorabilif,cui ex crea tionc rerum fieri nulla poffel ad felicitatem accefio,quafiffe eadem in homines cf/ . fundcrc,qux pofiidcret ipfe,bona.Cunda enim in hoc mundo tandem ad homines reuocantur-Homnu autem felicitas ucraatty perfe£la,ob quam fuerint a Deoae/ Oti(Neq ; enim eis mortalibus hunc mundum cddcre,admodum profuiffet, bonaq; fuaucrc communicaffetyjl, regiones felici fimos fubirc , fortunatis ciuibus,er his qui pulcherrimum uultum eius mtuentur,adfcribi. Hoc Deus fcicns,et uidcns,pcr/ fjwfliWMcj; habens, quanta domo fua fuit gaudia, effe humani fimi , er qualis ipfe natura ejl iudicauit,coderc quos in hoc iucundifimo proftedu collocaret-Duos % gradus bonitatis, qua fi fontes duos,praduxit:altcrum ijluis mundi, lucem corpore / am,qua uiderenturjcnmrentur res corporea, hacq; iuta,res minores frucrcutur, i n fimos rerum gradus Iwc orbe comprebcndcns:altcrum,quo diuuu tantum, beata, Uta,fyncera,fcmpiterna,incorrupta, perfida, cupiditatem ,' animum'^ explentia continerentur- Vides quanta bonitas,quanta gloria, quantum decus cius ( Et nihil laboris admittebat,mhil interpellabat fua gaudia )cx prouidcntia inclasucrmt- Vtf Ic fuit nobis declarari cius bonitatem, quanquam hoc ei non fuit nouum gaudiu,cu mulusq ; felicitatis fua- Tantu fuit, quoad ipje ueHet.Lxtatur^ quotidie , aut quod infacris literis dicitur,triflatur,ufque quo placitum efl ei. Aeternus tamen ipfe, res autem crcatx,nc minor gradus, uitaqs mfvna,maioris ac perfida fit eucrftOi Nec potcB uterque mundus fempiternus effe. Debet autem melior tantum permanere in fempitemum-St das meliorem atemum,cLs inferiorem dcftturum habuiffc prin/ cipium . Conflat igitur magis decere Deum res hominum auendcre,quam fperne/ rc.jilfaqi ejl argumcntatio,Deum fi res humanas curet, fuam bcatitudincm Lbcfi/ #arc,quaji lautu fua moerorem offundere Cogitxiio,cx humana imbecillitate di/ urnam naturam iudtcans.Quis tibi conccffentsHomo prouidendo uexatur , angi/ turjiritur curis, ftmduer Deus. Neque ucr q Theologia uera,inducit Dcum,tanqiu Ideam mentis fua tntucntem,conful>an:rmq; de creatione mundi , magnisq; quafi curis xRuantem :fed unico uerbojolaq cogitatione , quod cr a Platonicis tradi/ tur,feciffe: Dixit,cr frdtfunt: Msndauit,cr creata funt-ldcam illam Platonis 0chetypam, dicemus ipfam Dei fapientiam,no exemplor,»?! quod uelut lignarius, , ** * adt |8# AVGVST. EVGVB. LTB. VII. aut flatturius ‘infricerct-Plato quidquid dixerit,non attendam :ft noluero , tuebor didis Platonicorum,ldeam mundi,diuinam cj?c Sapientiam, Verbum# facundi , Mercurio,Philone autore.Vt autem aliam rationem diffoluam,non cofequitur,¥u it Det nante mundum,non dormiebat,uigdabat inadtone felicitatis [ut, beattfli/ mus:Ergo ad rerum nouarum molitionem non potuit aggredi-Falleris , putat cre/ affe,ut ajlris tanquxm fignis,aut sde p ida delegaretur, ut adderet quod ad perj i/ flam beatttudtncm deeffet. Quaft domo, aut jimilia ante molitionem mundi carett tcm,domos,homines sckflcaffct.Hxcfufficio,nobis,qui nihil caufa fua,fed noftra , quod placuit etiam S toici f, Deum fici j]c cenfemus,non obftrcpit,iudicamusty eam puerilem er ineptam. Soluta efl igitur ratio jtibil diuinam bonitatem, opulenttfii/ • mamftltdfimamjui caufa, fed noftra ftciffe:qus ftfuaftciffe dicitur,codem perti net,ut ad fe fcCicet cunHareuocarct,quoniam ipfeftnis omnium. Hoc autem odei naturale ,er clarum cft,ut etiam Stoici quemadmodum dtxi,id agnouerint.Epicu 1 reutqicontr/Stoicum apud Marcum TullAn hsc,inquit,utftre dictus , hornum caufa xDeo conStituta funtfSapientum 'net propter paucos ergo tanta eft fida re rwn molitio.Hoc igitur omittamus. Supereft,ut poftremm diluamus, quod omnes firme mortalcs,pietatem ucram,cr non ueram projitcnt«,torjtf:Ma autem peni moti funt pcdes,pene effufi funt greffus mei. Quia Zelaui fuper miquos.pace pect extorum uidens. QUfa non eft rcfbcflus morti eorum , er firmamentum in plaga eorum. I n labore hominum non funt,cr cum hominibus non flagellabuntur . Sic queritur propheta, vftp quo Domine clamabo,CT non exaihiiesf Vociferabor ad te uim patiens, cr non faluabisfQuxre odcndifti mihi iniqmtatcm,cr laborem jui dere prxdam er iniuftidam contra me t Quare rcffricis contemptores, et taces cos culcante impio iuRiorem feiSimilitcr Claudianus: Sape mihi dubiam traxit fententia mentem , Curaient fuperi terras,an nullus \ncffet Reflor,cr incerto fluerent mortalia cafu. Nam cwm res hominum tanta caligine uolui Afficerem, Is tosqi dus florere nocentes, Vexariq ; pios: Communis igitur ornniu mortalium dubitatio jiee aliud eft totus liber lob,cuius ex parte folutionem illi agnoucrunt , perfide aute agnofeere non potuerunt.Qtjippenifi ad aliam uitam,cuius etfifcicntiam Phdofophi tenue/ runt,perft{lam tamen eius rationem no uidcrunt,hsc reft rantur , nulla folutio eft. Viderunt autem nonnulli Philof ophi, Pythagorei, Plato, pemde ut iuRis , ac pijt prxmia cocleRia tribuenda effent,fic danda pro meritis sterna fupplicia federa / tfj.Nort igitur huius feculi breuitatem uel in bcatitudine uel fupplicijs oportet atte dere,quia fteut no funt digna Deo prsmia tepor oria, ftc fupplicia debent ej fe fem/ pitema.Cumq; opinatus fit cu multis Plato,piosin cociio Dr orii collocandos, iin (bsinprofundimtarUrum deturbandos, aut certe hoc denegas, aut concedis. Si denegas^ DE PERENNI PHILOSOPHIA. )8t ienegat,primum quarum cur neges , v cur te tantorum uirorum autoritas non fle fiat.aiconccdis,iamintelhgis,nihilin huc uiu decem poffc , fititfy fuppliciorum bomuuks, rapacibus, uiolenttsqi fkur, unicum ad ignes xtemos,quod ct Poeta no fler cecinir,adigcntur.Sic fatis prxmiorum futurum iuftis, cum regnis cccleflibus, ubi gaudiorum,beatitudinisq ; omne gcnus,afcnbentur. Bona ucro temporaria no folum ceu probitatis eorum prxmium,iujhs non funt augenda, ut etiam non coce dendauideantur,quod tum diuina liber alitate, ac beneficentia indigna nofcantur, tumfxpcdcprauant,<yd uirtute deducunt ad uitia- Paupertas aute,aut calamitas fepe de fides animos excitatos reddidit meliores,cr contenta ierrefhi, fluxafy filici tate, fecit maioris illius cupidiores. Clarior q; virtus ac pcrfetiior elucet in aduerfis huius mundi, quam reru fccundaru perenni fucceffu.lUecfc ipfe Hercules,tunc toto terrarum orbe,clariflimus effetius eft,cum tyranni crudelitas eum egit exulc . Ac ut rationem reddam,cur fit Agamemnon interfetius,plures poffunt effe. Primit ut /iuli decreto ab adulteris per dolum fit interemptus,qui filiam Sacerdotis , Nitme nonueritus,captma confluprandamq; abduxifjct,gemcnaq; patri reddere nolui f/ fet.Sic iniufle fepe turbamur,cr qui cxcosconfdtoru rcceffus,obfcuraqj petiora non perfticimut,fola fupema ffeac capli,xque bona non mentis cffundijicut im meritis fupplicia,calamitatem(fc in fligi, temere iudicamus.Vmucrfali humani iudi/ cjj malum. Altera ratio, quam dixi,quod(ut Philo fophi ingenue co fi fi funt, credi tumefc eflabomniuetuflate,ac prxdtcatii) prxmijsiuflorum,ueliniuflorum ater/ tus conjlitutis,oportetad mehorcm,cr fempiternum flatu hi c rcferri,ubificut ue rus carcer erit fcdeflorum,fic uerapnmia bonorum.Tertu ratio cfl,qud uel ipfc Plutarchus attulit, dignius effe,atq; honorificentius Deo,grauitcr, moderateq ; pro cedcre,expetiarepccnitentcs,quam fimul, perpetrato crimine, fulmen compcre. Quippe cum nemo fit qui non pcccet,plenaq; uita fit omnis delinquentium,fi quo tics peccatur,feuiret,breui totum humanu genus perderet Deus. Clementiae jj fui efl expetiarepaniter,tes,ad illatas iniurias conniuerc . Nec funt tamen diu felices, quos luce, tot fcelertbus perpetrati s,putas indignos. Iidcmq; iUi fibi fatis fecerunt . Tolluntur in altu,ut lapfu grauiore ruant: paucosq ; uideas e uafiffc limina ad ufj; fehctiibcatos,quoru in uita,tugata late crudelitas, mpictasc^fuiffet. Effc autem ucxationcs,aducrftmq ; fortuna uirtutis quafifopiti fhmulu,occaftoncmq ; ad me/ liora,nonnofbri folum, fed fui quoq; Plato, Epttictui,Simphcius afferuerun t. Nec malum efl Platoni , m Gorgu,malos puntn,quibus cum omni mundo pro fit fcelui expiatiSimplicio aute Epitietit interpretanti , ea de exercitatione in hac humana uuadiffcruntur,ut qui fe putat immeritum, cr quxnondemcruiffct,pcrpcflu,fk/ cilipofiu cmorationc muigan- Sacras cmm Uteros pratereo,nM in auresnoflras aliud um magis intonantes apuarum autoriu s eo grauior;potctiorq; efl,qubd no modo funt a DeP reuclati ,fed edam ualidiflimas fecum apportat rationes breuif/ jflnx niti, bene aut male /itia , ad futurum iudictm referentes • Aut igitur is, qui ’ -ti;l Agamem/ ,8! A VGVST. EVG VB. LIB: vrr. Agamemnonem interjicit, debuit fubitorapi ad fupphciii, aut prohibenda [cetera/ ta uobmtas fuit- Primum credo non defideres, ne ttbijnnumcrabiltbmcfc alijf idem eonbngat,utuel homicidio, uel adulterio,ucl alio admiflo famorejubito trahant ad pcenas,brcuicfr omnis terra deferta cultoribus fqualefcat. Minus etiam qui fapit ens ejlypojlulet fecundam,qma quo ratio prohibendi alterum, uel alterum confit/ hum (inflet, eadem in umuerfum toto humano arbitrio fublato ualuiflct-Fortaflefi Deus meliorem fentenaam obtuli flet, ille fcclcre ut!hts,non (e cohibui flet- Plero fe enim nec leges , nec pccnarum tnetus , nec amicorum confilia fanare potuerunt , plus cupiditati, ac libidtni,qudm ratione obfequentes.Si cogites cohiberi occultoifi. quafi motu retrahi dcbttifle,uide quid cogitcs.Omnes enim afliones malas, cr om/ nes con filiorum malorum exitus,quorum infinita mentes humanas infidet multitu dOfprohibcrc oportebit, ut longe paucis exceptis,colera non noflro,fcd alterius at Utrio tr an figantur , fublata laudis , aut uitij materia Hera ■ Melius igitur eft, finerc quem j; noluntatefua duci,legibusinterea,monitis,cxcmplif,cr probitatis, at<p'm. probitatis pramijs propofitis,ut qui bene,re8eqj uiuere,cum uiucre peruerfe po/ tuiffet,maluerit,perindeac mentus eft,coronetur :fic k beatorum choro excludo/. tur,qui fc falis impqscoinqntnauit-Hoc iufafiimmm,hoc optimum,quo non bce/- at cogitare mclius:pcnndeq; decorum , atq ; pulchru eft dare p cenas delinquentes,- ficut coronare meretes-Hxfuntuera rationes, quas nec Pbilofophiignorauerunt»' Satis q; mihi uideor Plutarcho re fandi fle. Diluuntur rationes Bpicuiei Coti* & apud Talliam. Earum tblutionem «fle , quod ubi Marcus ipfe loquitur , Ircus Irntit . Bl ea eft Academico» rum libertas. Platonem non fitu prtrnu oculis creationem uidlflt, fcd apud prifeos legtfle. Platonem dicere mundum corruptibilem in pofterum, fcd • poteftatc optlicisnon inierituram.NonoctatumefliDeum.fruentemani* s mundum Diuuuiateiua. Non fu|fcrfedifle creatione mundi . Sapttnubu* 8i Stultis creando mundo prodeflt uoluiire. Aflccuiumcjt efle , quo'd bo* nttatem fuam fecit cJanorem.Omnes particulares motus in prunum mo» < lorcmrrfcru. Cap. VI L . D Epicureum, er Cottam, qui contra creationem mundi, non quodmiihdus no A- fit creatus, fcd non k D eo creatus, apud Ciceronem pugnan t ueniamuS- Quorst Ve Udas primum quibus oculis intueri potuerit Plato fabricam illam tanti operis, quo ftrramenta,quiuefles,qu£machivx,quimini]}ri tanti muneris-Qucmadmo/ dum obedtre uoluntati archttefli ehmenta potuerint ■ Vnde nato quinque formo,- quas 'mTimoo nominat. Quod mundum futium, a flent non intentttrum ■ Prout/ dentu cur mortalem fecerit mundum, iuxta Stoicos, non quemadmodum P latom/j cus Deusflcmpitcmu/m. Cur mundi fabricator repente exttterk, innumerabilibus- ante feculis cr in omni Aeternitate ce flator . Laborem non fafle, qui De tm non ■ altingxt. Cur Deus delctlari quafi fignis,fidcribas, er calo uoluerit. Si ut metiut- habitaret, peius ergo habitafle iw Aeternitate , opusq; ei fuifle tfto mundo: fcd ner- quaqua carere uoluptatc hac em tamdiu potuifle.St propter hotmcs,an fapien/ * tes^d DB PERENNI PHILOSOPHIA tSi ktjid fiultos:fapienies effe paucos,propter paucos ergo tantam rerum fktia m/ htioncm.Stultos autem hoc beneficio affici non debuiffe. Deinde nihil cum effc af/ fecutum,qubd jluld funt femper mifcri,ut nafei nihil eis profuerit. Cotta: uero ra/ hoes p<t,Si DcutcreaffctyOc proiuderet,bene bonis, malis male cjfct. Cum ratione peruerfe et ad malit feper homines abutatur jtcl a Deo dan no debui ffc,ucl no da taprorfus Quod ea quot duuna prouidentiafitia uideantur,pcr errore rationi CT tttenti afcnbantur, cu Nature quxdd Iit unuter falis neccfiitas , omnes res motibus fitis cientis. Sicut reditus tcrtmx,aut quartana ftbns,marworumq; xfluu, quoru motus etiam certi cr conflantes, nulla rauonc guberncnturxadcm neccfktatc,et or dincycaro diuulfa renafcitwr,arbor cafa rcuirefcit,multa nafcuntur m terra prodi/ giofa.Quod contcmptonbusycauillatoribusq; Diuinitatis proftenores res fucccf/ nnt,quam melioribus - Hac cr id gentis multa oppofuit ille ■ Quorum prxeipua „ utraty foluttoejKqu6dmorcdilfutantium,ingeniumq} otientantium, cr quacutt que contraditiioncm arrtpicnuum,egit,cr quoru fu certa profifiio,omnia infirma rc,ac refellere, ut ftuel Solem dicas lucere,profiftionis fux iura tucntes,paratifmt contradicere. Quod autem potius ea fit arrogans libertas, qux eunda fubuerter c fibi licere putet,apparet ucl inde, quod contradicendi libidine rclttia, eadem illa fc ptfiime confirmauit,qu£ ficit Cottam fubuertcre-Satisqi uno ent tctiimonio , quo ueritatis omnis hxc oppugnatio redargfiitur. In Legibus hac dixit : NihiLparro tS aptum efl adtus,condttionemq; Naturx,quod cum dico Legem , 'a me dici nihila/ bud inielligi uolo,qudm imperium,fine quo nec domus ulla, nec ciuius, nec gens > nec hommum umuerfum genus flare, nec rerum Natura omnis , nec ipfc mundus poteft NamcrhicDeoparetyCr huicobediunt maria, tcrrxfyCT hominum uiu mfUs fuprema legis obtcmpcrant.Hxc iUe. I demqs. Orta aut j intui efl cu mente di tdna.QJfomobrem lex uera,atq} princeps apta ad iubendum,cr aduetandum, ra txo efl retia, fummi louis-Et^rgo cfliex iuflorum,intuflorum^ dtfhntiio^id illam Mttquifiimam, et rerum omnium principem expreffa Naturam,ad quam leges ho minum diriguntur. Hxc dixit qui Cottam induxit,quafi libtdinc,uel qux pulchre, et aere Balbus dtfputajfet, euertendt prouctium,dum cr Carneadis petulantiam imi/ tatur,bellu inferre ueritati. Ig itur ingenij fuit oflentatio,nc uiderctur affcrcre et af/ fcnttrihis,qux Balbus difautaffct Nam hxcipfacum ab illomet dicuntur,tu uero pleno ore laudantur -Et in fecundo de Diuinatione, ubi fimilt modo qux fi ater affc mffet,defhruxerat Nec uerd,inquit(td enim diligenter intclligi uolo)fupcrfbaone tollenda, religio tollitur. Nam cr maioru infiuuta tueri, fueris cerimomjsji rctinen. dttyfipienus efl.Et effc prxflante aliquam,xtemamq; Natura, cr eam fufiicien/ dam,admtrandamqi hominum generi,pulchritudo mundi jrdoqs rerum cocleflium. cogit confiteri.Quibus aperte mentem fuam dedarauit,tollendam quidem ubiq ; fu perfhaoncmjientatcm rciincndxm,ucntatc autem effc, quam pulchritudo mundi. erdo<£ rerucalefbm cogat con6tcri,effc prxflantcm aliquam, xternamq; Natu. j8+ AVGVST. EVGVB. LIB. VII» G ram,qium homines adorare,uaterariq ; deceal,cuius imperio maria,cr trrrx,ont nis deniq; mundus obtcmpcret.CoM igitur rationes ipfe rrfoluit-Nam in Legibut quoq; contra petulantiam Academicorum , er <f«od « non femper placui ffet hxc in cunilis ueritatis oppugnatio/tc docuit: Perturbatricem aute harum omnium re- rum Academiam hanc ab Arcepla er Carneade recentem exoremus ut pleat. Ni ft inua ferit in hx c,qux fatis fette nobis infkufla,cr compofita m dentur, nimias e/ det ruinas. Epicurei rationes,uel id abunde perimit,et eucrtit,qubd Epicureus erat , contra quam gentem, eiusq; deliramenta , totis ipfe fuis libris bellum implacabile gcfiit,profcidit,ucxauit,ctiam infctttx,<y ignorationis omnium rerum, arrogan/ tix prxterea/empcr eos arguens. Sed pauca quxdam cum eo, er quap prxtcruo lantcs, loquamur- Quibus oculis Plato machinam mundi intueri potuerit . Duo re/ ftonfa :non fuis primum oculis Platonem machinam mudi,fcd apud uetujbjiimos^ cu primis Aegypdos,aliosqi Grxcix ueteres Theologos, uidiffc Pythagoreos,Em/. pedoclcm, Philolaum, Pherccydcm,Poctas antiqiiifimos,Orphewm,Hefiodu , frd prxeipue Trifmcgtjlum,cuius non dogmata modo, fcd meras etiam difliones ufur pauit,omniHm gentium lucris er tcjlimonijs, claris prxtcrea coniefluris in unum congruentibus mundum habutjfe principium ■ His tot teflibus,tantohominucon/ fenfut putauit affcnticndum modefhfiimus Plato, no ut temerarius Epicureus,qux natio in omnem Philofophiam,ueritatcq ; fecit impetu , ac ceu exteris Philofophis urbanis, ar ciuilibus,ipfi agrejles,rujtici,impoliti , rudes confurrexerunt . Quare non multum ejl ponderis in eorum autoritate. Ad hxc,duplkesfunt oculi, animi CT corporisicorporis folis uelut homines, Epicurei, fapientioris autem magis ani/ mi, quam corporis utebantur. His oculis Plato uidit fabricam mundi.uidcre Epici»/ reus non potuit, quia non habuit- Itaq; miratus ejl alium uidiffe , quod excitas cum fuauidere no fluit. Eiufdem jhiporis extera, qui ucdes,qu£ ferramenta, qui mini fbri.Si fciffet,aut tenere uoluiffet qux maiores de moieftate diurna tradidiffent, nec folida temcritateproueilus,ultrodefipereuoluiffet,uidiffetfane,nullis hic ferra/ mentis opus fuijfejed quod Marcus ipfe paulo ante, mimdum,maria,(y terras, ei obteperantia , fine 'mjhrimentis heri potui ffe. quo modo aute Plato dicat mundi non interiturum/uperius expoptum ejl. Congruit autem Stoicorum , er Platonis de mundo corruptibili fententia, quorum autoritati multo magis, quam Epicureo fubijcicndum ejl iudicium.Tormas autem dias in T tihxo, etfi rede pofiint i ntclligi, ac dcdarari,nos quidem non laborabimus quales fmt,oflendere,no Platonem, JaL ipfam ueritatem defindentes. Ojlenfum quoque,fubncalorem mundi non repente,' C r quafi ex infinito fomno furgentcm,autqui laborem in xtemum refugi ffet,exA titiffe,arrcptumq; fabricandi cupiditate,quod antra non faceret, operi manus admo uiffe. Delyr antis animi,cr humana tantum capientis, nihil fefupra corpus attoUen tis figmenta, ad puriores cogitationes non affirantis. Aliter Deum in xtemum an/ 1 te,c rfupra mundum exttuffe, & ex^erefaliter homines uiucre. Non otiari potu/ DE PERENNI P.HM.OJOPH A r#f iffe,euiut effet adio beatifima,perennibus gaudijs exuberans, uocantemlfc k crea tume mundatum ab eo uacaffe , quod effet beatitudo cius , fed eo quo carere fme detrimento poffet, er quod ubi cffrflu m effet , ad beatitudinem em nihil addide/ jit. Vtft Rex duabus agonibus altera naturdi,digniflima,grauifima,altera mbd adfepatinentc,propofna,hacc^ omijfa, grauiorem , propriamqiftbi exerceret, eum quaft otiofum damnes. Non potupigtturotiofus e)fe,cuius fuit sterna ex ma ieflatis fux contcmplationc,beatuudo.Efl enim cognitio , cr contemplatio , adio perfhdijbma . Hoc autem cum fr felicitas diurna , ficilc potuit , ac debuit sterna mundi molitione [upcrfcdcrc.Tuncotiofusfuiffct,)i nihil aliud, quodageret, ha/ huiffet,crfi mundana fidio,fola fitijfet eius , ac naturalis, mfcparabilisq ; flubdan tix fux operatio , qualis igni calor , aut afrenfus ad altum ,/ine quibus ignis e ffe non potejl Artdotelcs autem fatetur Dfiim ex contemplatione fui,non mundi mo Udone effe beatum.Quoniam igitur una ea potuit beatitudine filici fimus, cr coit tentus cffe,ut quidquid additum fit, nullam ad fuam felicitatem acceptionem fece/ ritjliquet cum , qui fme mundi operatione putet Deum otiofum fu ffe, ipfum po/ tius d[apiendo,cr intelligendojemper otiari-Creationc autem mundi naturaliter Deusin omni xtemitate non fluperfcdit,autdiftulit ad tdudufque tempus condere, quod tu omnis Aeternitas e)} xqualts,nec poteft in ea feri ddatio,aut acceleratio, prius aut pofterius,tim naturale fuit eificuiuercjic effr,quemadmodum mundo, habere pnnctpium.Quare nec unica fuit eius uoluptas ifle mundus, qui meliore et prxdantiore frueretur,et ea potuit foede carere, nec quaft ad habitandu fidus efl ei mundus. An&otcles enim affrmat,Deum ftc extra mundu effeftcutintramun dum. Supere ft quod maioris e ft ponderis argumcntum,Quibus ab eo fit creatus, fapientibus'ne,an fluitis. Rcft>ondeo,fapicntibus cr infipientibus. Tumft folis fx pientibus,mhil mah,mhd abfurdi. Vtrunque probabiliter, optimeq ; defindi poffe: principalius autem,folis fapientibus-Creatus cft igitur mundus 4 Deo folis fapien tibus. Sapientes autem mtclligo, non quales firtaffi fentit ipfe Philo fophos, Epi/ cur eos, Stoicos, Peripateticos, Platonicos,quorum fub titulo fapientix, plurcs fhil/ tjfimi funt,cr fuerunt femperfed bonos,innoccntes, integros , quorum fut fim/ per magna in omni xtate multitudo-Si nemo fit qui non peccet , omnis autem qui peccat , fultus efl , maximam tamen peccantium multitudinem poenitet peccati, hoc ipfofapiente,quod errores fuosagnofcit.Numerus autem exiguus ille Philo/ fophorum,tantum abeftjit adducat in hanc de mundo f ufficionem,ut hos ipfos,fl pauciores fiuffcnt,mclius propemodu futurum fuiffe,contenda. Nam contra hos, omne pro ueritate certamen,plebe,qud natur dis duceret inftmdus, fxpe meliora fentiente.Soliigitur boni funt fapientes : Hi plures fluit : pauci autem prodigiofc tnati.Longe pauciflimi,qui fi uel deprauatiflime uiuant,flepetp cupiditatibus Midi, [celerata perpetrcnt,non deniq; fummum Deum quotfl tempore agno fiant, cr fis kantur.Sci demus folis bonis fidum hunc t/mdim. Pluris fit, au Sapiens , unus 8 b bonm I** 'AVGVST. BVGVB. tIB. VTT. ' horna a DfO,<JiUw mSU mpij.Vt iUe,uno Platone fatis ejfefibi dixit,plebe A <M duorio eius defluente: ftc fatis erit opifici, ft uel pauci bonitatem cius agno fiant CT fruantur. Vt agricola plures con ferit arbor es,nec ffierat omnes filuitcr pullulatu/- ras:ut qui feminat, fcit quod infelix lolium, cr fteriles dominabuntur aucnx : dul/ cius tamen cicfl,tnticu quantum quantu efi,legere,qum trtS\e,auctiM combures* rr:fic tametfi Deus eundos beatos c j fe,et fqpietes uolui]fet,omnibusq; bis mundis condidiffet,folos tamen ante oculos habuit, quibus coelum, cr terras conderet far picntes.Qux eft etiam ars,quod elementum, qux difciplma , que mflrumenta ai ufwm cr commodum reperta, fed abutentium prauitate nonnunquam pemiciofa, qux foleant magis accufari,quamipfiabutentes,et in ea ipfa potius, quam pcccait- tes,crimen omne con firrif Quis eloquentia ince([uit,in ignem cr finii, aquamefi quis criminibus inueilus cfl,cr inuolauit,quod afferant nonnunquam pcmiciemt Sic plane, etfi non omnes nati funt in mundo fapientes , nec mundus accufandus t ■ nec autoris bonitas non admiranda , fufinciendaq ; nobis, cuius etft fiit con filium fo- krtifiimum erres fapientixfux magnitudine repertas uoluit optimas rf[e,dejide/ rauitq; omnes nafei fapientes, nec futuros tamen fapientes omnes animaduertk,o/ mittere, quin crearet, nec uoluit,nec debuit, fcd co uel maxime bonitas eius increr dibilis apparuit quod immeritis edam, cr quos projfiicerct ingratos fibi , bene fi/- immentores futuros,creauit,promi fcueq; cum boms,cr fapientibus,luceCT. affiedu iduis mundi eosfiui permifit.Quod quicunq ; apud nos /iceret, humanif/ fimus haberetur, JbiiUmSIts Deo prxdicaretur.Si,ut inquit orator grauis , tracun / diam cohibere, utftoriam temperare,aduerfariu amplificare, hxc qui fidat: ufqut adeo laudatur, ut Deofimillimusmdicetur,curnon ea ipfteffidens Deus maximi' fuifimihs habeatur, quod fidil ab homine,fidt eum finale emsf imitamini , inquit, ipfe. Patrem ueftru, qui Solem fuum ortri /icit fuper bonos cr malos, CT pluit fu/ per tuBos et iniuflos. Ecce igitur incommemorabilis bonitas, non modo profiijfe,. ic prodeffe gratis, cr fapicntibusjed mgratis etiam, inf pienubusq;. Sapient Aut enim,cr mjipicntibus, dixit altus eius afjeda,debitor fum.Cum itaq; diurna uirtui babeatur,uel malis prodcffe,ignofcere peccantibus, ingratisq; beneficia prxdare, cum Natura inftindu id collaudet fiso, extoUatq; in hominibus, certe cr in Deo: erit fupreme,a quo fupreme uirtus omnis pofbdetur.laudatur autem, admiratio r mqs habetur ea uirtm,non fine rationcFruduojior enim eft humanmtM,crboni‘ tM, clementia, benignitas, quam feueritas,durities. Nec fis eft propter mabs noce/ re bonis -.cumbenefido bonoru mali nafd potius, ac uita fiid debeant, quam pro/ pter malos uita carere boni. Nec fi Deus proffiexit fbre maiorem numerum fluito/- rum,quamfapicntu, hanc fapicntibus cr bonis imuriajiccreeum decuit, ut pro/ . pter multos illos ftultos abftineret a creatione bonoru: fed quxfua femper fiat pro bitaSyhunc honore bonis defirre debuit, ut tum hi,quantutmdf maloru agmen con fiqucrctur, conderentur jncc quicqua eorum creationem impediret, tm hoc adde/ ' DE PER.ENNI PHILOSOPHIA \ty «r t^tm eorum gratiam,etummaUs prodeffet:qucmadmodu fape,chanGmisde precandbusjgnofcimus ha, qui in nos peccaffent: ftc cm fctret ludaoru pedora dura,pronosq; animos in nequitia magis quim aqiutate, non omifit, quin legem per Mofcn prafens promulgaret,paucos illos bonos,multaq; alia digmfiima,forc frc rconteptis totflultn,mag:s attendens. Re fcon fio igitur ejl, (ut fumma quap oomplcdar)Unquxm de bobus, et afinis,mufcis,catenscp bcj}ifs,Deum de mala, er fluitis illis innumerabilibus nihil curaffc,attcndi([e,cogitaj]e, tum magis eum jcauffc uffyquai Jj beneficii ejfe etiam erga malos er mgratos,euius ubcmma, U tfiimaq; bonuas non modo non foleat propter )lultos,et malos unpedtri, fed etiam propter bonos prode [fe malis. Bonus agricola,non propter loliii tn fegcubus eoot. triturum, fegetum fatum, frugibus uelut ob fltrpem malam iratus,dinmtu, fed pro / fterfegetes bonas finit cooriri blium.Hoc apud mortales fapienti fimus quifq;fii dt.Quid aittem rogas, quid tandem fit affecutusflulus et fapienubus promifcue , putido adificato , quod omnes flulti fme dubio fint miferrimt , uel hoc tpfo , quod fbtltifum:dico quod quanquam hi , qui fme dubio mifemmi funt, er flulti, non principaliter con filio eius,cum conderet mundum , propofui erant , intueba urfy ptagis alia innumerab lta bona, tamen etiam fluitis uita et omnis mundi habitatio t pe conceffa,alfccutus ejl hoc, quo nihil ejl cogitare melius, quod bonitatem fuam fccit clanorcm, que latui ffet,jifapien' ibus duntaxat,gratis,er beneuolts profiaf/ fet.Ad hec.quxrerem,)] poffcm,qui fint mifemmi Nam fien potefluu mi feros et flultos habcos,quos ceteri non habeant . fjgo$ 6 Epicuree, qui te fvrtajfe unum c • paucis illis fapienubus cxiBinubas , mifemmum uel hoc ipfo arbitror , qui>d hae fagilia animo concepifli. [fci forte &du efl,ut eodem iudicio de MUi,er miferri! tnis,atquetuafapientia,er PhilofophuJcnfens.Non protinus igitur omnes flulti (untmiferrimuieque fi funt,fvrte eo flulttue genere funt,ut nec unquam nafet de/ bueritit,eisq{ uitam datam ejfe, fuerit reprehenfibile. Vidi enim plcrofquc fluitati po Sfi fapientes. I tatfi non erant illi mifemmi propter flulutijm,ut nunquam tu/ Jci debuerint,futun aliquando fapientes. P lenaip fic ejl uita pcenitentium,ac refipi fcentuim,ficu: delinquentium. Quod fi fapientiam , uel jlultitiam ad hanc uitam referas, ut flulti fmt,quos cruciant cupiditates er agritudmes, fapientes quos non frucicnt, fingis qua natura fieri nequcunt,effe fapientes qiu careant agrvudme,ct tupiditate-Demdc in hoc ipfo probatur fapientia , cui ncccffc ejl contundam ejfe fhdtiuam,ut appareat fapientia , ubi fhddtia ejfe potuiffet . Falleris item mortalia tantum attcndens,de quibus nemo perfide iudtcabit unquam, niji pojl uitam con / fecutura reffiiciens-.qua uos Epicurei nefcicntcs,aut a uehris maioribus tradiu,te mere reijcientcs, non mirum, fi f ere femper haliucinumint,ut plane Mtus fu , cui pura fit uejbram jlultitiam coarguere. Sed libcraliter agamus. Quaucro Cotta Qppofuitdc rebus aduerfis bonorum, fecundis malorum , quoniam a Plutarcbo pbicda,refoluta funt: C7 Marcus ipfe,fuo fenfu bquens,tnalorum grauiora fup/ ri Bb x p Uda tst AVGVST EVGVB. LIB. Vir. pl icti dcmonBrauit,ut fi malus, er [celeratus fis, id unum fuffic iit ad nufcrum,et dacuit,iUuftrtbus animis pro patria uulnera paffis,m calo patere locum, fatis ipfe fibi recondet. Nam in Pifonem dixit , non in eo cut fida ejl iniuria , fed m ijs qui fec erunt, [celeris ac confaentia pani remanere. Et in Philippicn:Alia 6 perditif/ fimi h omines,et amenufim,funt multo mferiora, Nam quo maior uis ejl animi t quam corporis Jrocfunt grauiora ea, qua concipiuntur animo, quam illa qua cor pore.lAifcnor igitur qui fufcipUinfe[celus,quam is qui alterius ficinus fubire co gtur.Hxc igitur cum fenttat Marcus ipfe,ojlendens mifcnores fempereffe malos, quam bonos etiainhac uita,non opus ejl no&ro hic alto refbonfo. Non enim fuit beatiores [celerati etiam ditiores, er opulentiores. Ad hac fi colu recipit inclytos* et qui pro charitate patria nuUu laborem recufarunt, certe ex aduerfo rxdufide/ ImquentesjtccefJano locum [celeribus tenent congruente. Sicq; refert Marcus ai altudybene e r male fida humana quam uita huius iudiciu,ut nemo debeat in hoc mundo turbari fuper felicitate maloru,uexatione bonorum . Quod autem arguit, de rationis abu[u,qua pauci rcdefapienterq} utantur, refton[um,nulld hanc cui/ pam autoris fiijfe, cuius [alutare fuerit ubiep, bcmgnumq ) confiliu. Claruit etiam exemplis , nec mortales ipfos , nec Naturam , nec artem propter intermifla uitia , omittere uirtutes,[upprimcre bona propter mala, fed contentari uel paucis bonis , qua cum malorum multitudine compenfct ■ Exempla quoq; ex Tragoedia , rara funt,ul pl ures fimi qui ea non perpetrent,qudm qui dicantur ficiffe. Quod autem refertur in Naturam,quoimente,cr mteUigcntia pradicetur fidu, ipfe citra con tradidionem,fuam proponens fententiam,dif[oluit, fxpeq; ut uidimus , dixit coe/ m lum,et terras, et mana,iufiis fuprema legis obtemperare, et effe prajhtntc quan/ ddmjdmirandamq j humano generi , fufficiendamq ■ Naturam , pulchritudinem mundi,rcrumcp coelestium ordinem declarare ■ Pro Milone uero id ex intimis PH bfophia templis deprompfit argumentum. Si in his corporibus, atque in hac im/ becilliutenodrainfit quiddam, quod uigeat,v fentiat,cr non 'ineritmhoc tante Natura tam pradaro motu. Nififirtc idcirco nonputemus , quia non appareat, nec cematur,perinde quafi nofbrdm ipfam mente,qua fapimus,qua prowdemut, qua hac ipfa agimus, ac dicimus,uidcre,aut plane qualis, aut ubi fit, fentire pofii/ mus- Hac cu Marcus ipfe pro fe dicat, er fentut, non ejl quod nos in argumenta tionc Cotta diluenda laboremus, Philofophorum omnium accedente confenfu,ui/ gere m hoc mundo umt quandam,ut animum noBrum, inuifibilem , cuius motui fit is omnis,quem primum uidemus in cocio, ortu,obuuq;fignorm, tum omnium uiajhtudoiibui,et ordinibus rerum. Qua uis etfi non uideatur d nobis, ex ipfo toto- Natura motu,ordmibusq; jiatis, er certis coniedanda ejl , nec idcirco non putati da,quod oculis corporeis non fubiaceat, cumfefe rationi affatim offerat- Cateri philofophi docuerunt, aut hanc, qua dicitur Natura ,ejfcum illam dtumm mi/ bdemaut probauerunt, nunquam motus hos Umcon&tntcs, a- certos, totam f, rcnmi DE PERENNI PHILOSOPHIA. ft? rerton pulchritudinem conBare potui ffe,nifi ingenti aliq m Mente pntfifcut qui 4ic«. Naturam',exdHfa Mente,et lnteitigentia,nomen inane dicat. Ac quanquam fint nonnulli motus, quos citra opem Cf confihu Mentis uideamus pcrfci,ut aflui maritimostut tertianas,quartan4s'(fcfrbre!,o- difcedentiu/m cicatricum coitus,re/ puUulationemi j; arborum, jcire opus cf },omnes metus partis ulanum rarum 4 pri tnoyoc maximo motu gubernari , perinde ut qui machina impulfa , uarios motus fubito preBat- Quam rem AriBotelcs in libro de Mundo multis declaravit acem pUs,vtquidiucrfi generis auesfmu contineat, iatouolatu , eunde uarios regios nes petant: Aut ab eo,qui dicitur in choro,cantantii corypheus,figno dato, fubito surias uoces harmoniam exaudias: Aut clafiico canente, milites arma capiant , alius larici induat, alius galeam aptet,alius frena equo immittat, alius adjigntm eoncurr acSimile quid jten a magna ac prepotenti M ente, ad cuius nutu,ac /igni eunda fuis motibus,ordinibusq; cieantur. Accidit autem ut res a primo frnriiuna/ de ustam, cr motum, quofdam & ipfe priuatos motus edant: omnis enim uka mo tusefi.tn eumqf motus omnes refrrre neceffe efl,qui primos jnaioresq) motus de/ dit-Qui igitur corpus humanum firmautt,humoribus, ey [anguine contempera/ tut,m eum proculdubio motus otimes,aut principales, aut accidentes, refrrre ne/ eeffe efl.Sittc oculi exterius,fme mens interius agitetur, fuse manus, fme pedes mo/ suantur , pulfentur ume , cordis item agitatio, furor, cupiditates , eunda in pri/ imum illum formatorem tandem rediguntur-omnem aque , omnem ignis motum, tfds neget in Creatorem aque,el ignis,effe refrrendos, qui res fuis rationibus mo hies creauitiSunt autem, ut didm ejl , quidam principies motus , funt ex ipfis alif preter intcntionem,at ex Natura rerum, accidentes. Formatum ejl humanum corpus ab Opifice Deo, [anguis additus, cruene,et humores, bec principalia. Na tura humorwm,& rebus exterius aduentantibus,motus exijiit tertiane, cr quarta tte fibris, in quibus etfi ordo efl,cfl ex ipfa re principali,cui motus, cr ordo datui frit ab opifice-Sic calore,CT fngore cuntibus,cr redeuntibus, feqiinuice mfequen tibus fiunt frbres. Aefrus autem maritimi a latoribus , ad littora cientur , aqua Na/ tura non conquicfcente , fcd mflabiUterfemper decurrente , quod certo temporis fratio jieri neceffe ejt.Hoc fiue natura aque futjhie Luna coadiuuet, totum de/ mm referendi in eum,qui naturas h at reperit,nulL ratione dubiu eft. Itaq; cun/ dis motibus particularibus ad fuas caufas relatis, cr refolutis,uenirc tonde necef/ fr erit ad unum prinapium,omnium fontem , inuentoremq ; motionum , ad quem, fer concatenationem eundi motus proximi ac diBantes,naturales,ftue ad tempus mceldentes,ty cxtraardtnarij, coaptantur. Quare qui quemadmodu maritimos e/ fluiffrhresfcfic item omnes mundi motus putet fronte fua frerijton putabit bene, planeq; tota re difcuffa,cemens<£ motus iiosratione carentes,ex alijs motibus ha bere principium,qui fme intelligentia fieri nulla ratione potui ffent-Nec fi tertiatu ftrisjmementewnfrattcr revertitur, protinus ad bumanu,aut cceleBc opificum Bb 9 afeen/ dfcendenitM, in quibus ordo metior , mirabilis , jlruRura diurna eermtur ,HatM, eerta,fempitevta. Cui nift Mertsprxfuiffct,nunqium tantam pulchritudinem, Un tam uenuflatem , ordinem $ habiuffet ■ Qupd ut citrum , C T omnibus conjtjjwf 'prxterea.Alixcomplura obiecit Cotta, <Ji tx cum fuperiusfmt refoluU, eum conti/ neantur uHjsfnperiut rcftonfacr potam m dicationem de diutia P rwudenri*, eonuenidnt,ut quod non auertat,nec prohibeat mala, cum pofiitj de quo diftuM ejl, mittam plura p rofcqiti cum eo. • Dilauntur rationci Simplici} de Aeternitate mimJi. Simplicium *gie hiliTelo » * angent Philoponumrattotui Ariftotelu Je Aetcrn itate motui rrbuaflc . Eundem Teolocum MoCiicara contemnentem, non ituellextfle qaaede luce Si Sole creato idem f-jtpfit.Non acceptlT: M afen ab AegypttjjTheologiam,red contra, Aegy» pttot ab eo.Or.rco» ab Acgypttjs didjcifle.ui fi fit Aegyptiorum iabutoCa Theolo* ou iit etiam Graecoru-Qu anwdo oporteat uiteUigi, lucem pnmum creatam, nuar» faautemJte creatum Solem. Keibluanmreanonci.qutbua Simplicis» ex Platone » t probat jetemum mundum. Cap. V 111. i * . DcflSimplicius Aeternitatis acerrimus defenfor, contra loannem Grammati* A.cum>pro Proclo creio,in fiflione muidi , fuRinens dogma AnRotelis. CuMi '<juo breuibus agam,Jimili atque alij Philofophi, dementia laborante , ©" que net jcicbaUncejfcntetncccum maioribus folum,fcd etiam mirabiliter fecum pugnant te. Stupenda uefania,cuius fiat (ludium, humanam uitam,cmfufione , impietate^ rcplnr,uersn religionem aut funditus tollere,aut fuperfhdofam, poeticamij f; aOe vorijs quaft conditam, cr fucatam,mundo colendam exhibere Quid autem de mo nbusje religione proicfl dijfcrere, quod diligenter accurateqt fecit simplicius jit per Epic1rturn.fi uel nefeiebant religionem, in qua ea prxeepta perftde continen tur,aut .i qua didiccrant,eam infcflabantur,aut qua de uirtute locuti effent, cucr/ tebant omr.ia, ex Aeternitate mundi,alijscp fuis dogmatis impijsf Ex quo apparet 'eospartim impoRores,ftmulatoresq; probitatis, partim incon flantes, cr lenes fit/ iffe y moioq; hoc , modo aliud Rabentes , aut non Uidcntcs fummam in didisfuis confuftonem,cr pugnam.Gratiasagamus diuinx clementia , qua mundo ab im/ po Ruris eorum liberato,ficit id toto terrarum orbe,ctiam recentionbws his Philo/ fophis fefe opponentibus,uigere,quod effet melius acueritis, uicttfy potentiam ueritas. Simplicius igitur fuper libris naturalis Philofophix AnRotelis , loannem Grammaticum Procli leuitatem,cr ineptiam, infeittamq; fuper Aeternitate mwv di,optimis rationibus re(tttaffe,indigne ferens, tumido Philofophorumfublato fu/ ' perciliojoliiaq; inflatus arrogantia ,qua fe ucritatis Deos,um<p,fibidatumfapeix putant, criminatus ejl primum dofliorcm,ac meliorem fc utrum, tum rationes cO$ trd molitionem munii,prxcipue quam tradidit Mofes,uibrauit,cuius librum cum non intcUigeret, quod alijs plerifqUe Pbilofopbw euenit , irrifit quxemque de re/ .• nm creatione iUc prodidi (fet. Ac cum maxima pars fuarum rationum mtdfrt in/ tenta, ut AriSiotclem contra loannem Grammatici!, qui rationes eius fuper Aeter wtate motus coarguerat, dcfendatCoflam autem liber «mtnenumii Philoponi DE MHENNI PHILOSOPH A f*f, fupernaturMi Philo fophia Anflotehs,ad meas manws nor, di* pervenit audire au/ ttm aducrfariu, rationes cr argumenta utimici referentcm,non adeo fidele cjl, nec cprtum habet locum,ubi fiftat diffutatio) non fnm cum Simplicio pedem collatu/ rustquoad tpfum Philoponum loquentem audiam . Tantum pauca quadam ajjr/ Mn, Apparet enim Simplicium inepte fuper fluto fum , fmhqi morbo atq; Pro / W#*S CT Porphynum laborantem, quo Pbilofophix,profanamq ; religionem, iam Omjiiana toto tenorum orbe corufcante,dcfindcrc,proq; ea flare iruiiflis animis eottabantur,contra ybdoponim,uerbiscontumcuofumcflum. Aperte quidem fitebor quod udi, V probaui,hoc deteriores Phtlofophosfiuffe,quo poflenores, ac recentiorcs. id quod in Peripateticis,ac Platonicis jhale nofcas, quorum qui ue tufboresfunt,meltorcs,nbgiojwq; de Deo, de Prouidentu inuc/iicsloqucntcs. Iit tuores autem cum Aeternitatem definderent , uctuflijvmam Theologiam maio / rum* j; pietatem pcruertcrun^autfibulofam iudicauerunt . Cuius nunc exemplum t&ipjo Simplicio proponZlscumtueretur Actcriuratc motus, apud Arijlotclcm, fine deleflu et ratione fequens cum,cuius,quia non Dcus,fcd homo effrt,non dc/ iverat aulontas iudiciu cr examen ucritatis toUere, contra Philoponu, qui crea/ tfone temporis,0’ moUis apud Mofem repcrta,rationc roborabat prxeipue quod rationes Ariflotebi debiles, q/ projligiofc mhd conficcrcnt,irrifu Theologia Mo fdica,camqj commentitu appellamt,et cum non intcUigeret, quod quarta dic Sol dfc atur creatus jrima autem ttor lux creatrix dici, cenfuit etiam Theologiam fabu. lojam.&us hac uerba funt. Si autem ludaoru legislatorem oflendit dicentem, I» principio creauit Deus calu,ct tcnam.Tcna autem nat muifibilis e? incompo/ fita,V tenebra Jupcr faciem abyfii,et Spiritus Dei ferebatur fuper aquas. Deinde cum ide creaffct Iuce,diremiffetq; lucem a tenebris, intulit: Et uocauit Deus luce dtcm,tcnebrat no flem. Ei jafla cjl ue(f>era,V mane dtes una. « ovy tcc vt?{» •? yjfim raiufa ytacip k%y oue,qvycarec on nvc/lml* us u 7tk f&fe<rss,iyi&tav$o*p euyv7tfi(cy « Ax i/c^x. imi jo&t t A oyoyt wp*A a5 uMtfccs eucncp, is @ euuvs t*to<ris epici,™ o\-rtef 7H rny. yvyovtvtui Qua funt,Si igitur hanc creationem temporis ab exor dio temporis cxijbmat,nont quod fabulo fa quadam fu ea tradirio,exjabulii Afg* horum trafla. Qua enim ratione fiat,Solem diei autore,f.cut cripfe Mofes per/. W**, quarta die extiaffe i H<ec die ex irroborata , contentae]; animt obflinationc Unius abeunti feriptoris decreta tuendi: fcdket quidquid aduerfatur, fiuc ueru eft> fiue/alfumfiue ccelitus reuelatm,fme itetuftifhma fuccefbone proditu , caca te/ kienute toJbm^gatur ^commatum tudteatur . EthtciUcSmphriusrft, cttf loannes Phdiponus uifut cjl audaafimut, quod inclyti Ariftotebs uerba non ofei tater,qua!c fuabipfts,admtj'utfed cenfuit examinada,diligentcrq; perpendenda ttecfepaffusejl autorttate ludtficari, mpedmq; ad notione ucritatis. Cuius igitur fdtmam audtciq eius ne,qu^Art^(lcm^llaui.quai fibiuuiciwur rationibus i9t A VGV ST. ’Et*GVft. ttB. vn. * « «Ort fuerit fecutiu , <tut cum qui nulLt ratione , uetujhfiimdm Theologiam , qtfco» I Plato ucnaatus efl(nam extat ditium Numenij i, nihil aliud effe Platonem , quii» • M ofem Attica Imgua loquentem ) infolenter fibulo fam uocarit f Sed hit omflit, rationibut agamus. Dicis fibulofam traditione, nec tamen cur fibulofa fit, demo» flrafti. Sed pcrfuadeamus nobis duas em rationes pofuijfe . Vnam , quod haede creatione mundi traditio , dutia ftt ex fibulis Aegyptiorum : altera quod in ea fir> contradttiio, autorem dici lumen primmeffe creatm : quarta autem dierefmc Mofen creatm Solem . Oportebat igitur hominem acutm , pruis probare , er- hanc traditionem Aegyptiam effe. Deinde fi ud Aegyptia effet , cur fibulofa eff fet-Purore igitur er libidine contradicendi aecus, duo pofuttfilfiflima , aut certi parum confidcrata. Palfum enim ejl , hanc traditionem ab Ae gypdjs narrationi/ bus defumptam. Omnium enim faiptorum iudicio, er omnibus rationibus , M o/ fes ejl ornnium,quifcripfcrunt,anbquifimus . N eq; Chaldaorum, aut Aegyptio / rm,uA Grxcorum,er Pb oettiem, qua funtuetufhores nationes, habetur feri/ ptor ullus, aut traditur fitiffe Mofe uetuftior . Quin ille Mercurius ter Maximut,. Aegyptia Theologia pater, pofl Mofem temporibus enumeratis inuenitur flo/ ruiffc- Obferuatumq; a Gracis Theologis , em etiam meras ditiiones Mofaicar, ubi et ipfe de creatione fcripfit,ufurpaffc.Duo funt qui uetu&fiimi omnium, quot uctercs Grxcix Phiofophifecuti funt,narrantur, ceu Theologia principes , Zo/. roaticr apud Perf.is,Trifmegitius apud Aegyptios. Nam Linus er Orpheus, ei/ teriefc horum aquales in Gracia,longe pofl cos floruerunt. His autem duobus , fi quis xtates enumeret , multos annos Mofeto inucniet antiquiorem . Ac qui pubd qua fcripjit Mofes,cx Aegyptijs monumentis defmpta , non poteft ex alio Ae/ gyptio feriptore defumpta ptuare,quam Trifmegitio. Neq; enim extat antiquior quifquam,qui de creatione munda jcripfcrit , er qui pervenerit ad manus Simpli/ cij,non pcrueneril ad Platonis, Platomcorum,fupcriormq; manus. Sed cum pro/ betuerafeculorum fupputatto, Tnfmcgijlimmulto pofl Mofen floruijfenonne fiut is impudenti fimus, confria at aq; uanitatis,qui contendat , qua fcripftt M ot fesfumpta ex Aegyptijs^ Aegypdjfumpfermt ex MofeiHac igitur cntprmut rado filfitatis,quod in contrariu,Gcncfm Mofts dicat ab Aegyptijs accepti, ank contra fiimpferint ex Mofe potius Aegyptij.Quod claru fit, tum temporibuscon fideratis, tum feriptis utriufq; Theologi diligenter perfretiis- Secunda rado coat ouit hominem, qui de Mofe, quem non notin modo , fed profini femper admerad fwitfummisq; laudibus extulerunt,quem fidi uenaabdemjiendicum q; ipfa uetil flas, tam impudenta contumeltofe^fit locutusjnfolcntcm et temaariu,nec aliud prata Philofophoru arrogans fupcrcilim tenentem : qui filfa er fibulofa ferat ctwn fcripftffc,qucm non modo feripta eius, fed omnes edi mortales agnofeunt er fluentur fapien iflimum , er optimum , qui primm Hcbraos cx impijs erroribus Aegypttoru auxilio colefii Uberatos, [unum ac fmguknsDci factu inuuuudAe •* DE PERtNWr PHtt,CXSOPHIA. >9» Ut taceam alios , fidelem unum teflcm proferam Strabonem , qui curiofifiime g en/ tcfylocaq; omnia luftrauit,ritus moresq j onmium diligenter exquifiuit is cum non efjet Chriflianus,fed tamen cui certum effet aera fcnbcre, non Pbilofopborum mo re,qui dum flare Anjbtdis dogmata uolunt, omnem ueritate nituntur euertere,dc Mo fe fcripjit,primit referens famam effe,quod multos forte fi fallit, genitores gen/ . Usludaicc Aegyptios effe.Mofesenim,inquit,quidam facerdos Aegyptius, cu par : tem Aegypti obtineret,dcftomacbatus Aegyptiorum mores , inde in ludxam demi/ grauit . Secutiq; eum funtplures n/*wts redtioy, quibus Dei cultus clurus effet.Dicebatemmille,cr docebat quod non redefentirent Acgyptij,iumentis er reptilibus diuinttatem ajimulantcs. Minus Libes, & Grxci,qui Deum humana for ma fmgerent-Effe enim Deum id folii, quod nos omnes, er maria er tcrras(quod omne coelum er mundum,rerumq; natura uocamus) [ufiinet, er continet. Hmc igi tur ullam ex bts,qua funt apud no>,fguram quis fana mentis audeat aptare f Sed Oportere omnia ftmuladrra relinquere dicebat , pofatoip fatis pro digfutatc exem/ pio, fine figura hic Deum cobreundormtrcfy et mcubxre,pro fe et dijs,bonafom tua,ac munus femper aliquod ac fignum a Deo expedantes,qui fobrwcriuflcui/ oanttcateros autem minime expeflare oportere. lUc,inquit,talia dicens, perfuafh bonis er fanis, deduxuq; in hunc locum,quifenon armis,fed (acris, er tpfoDeo tuerentur. Aliaq; multa Strabo,addcns no uifiimcMofcm unum ftaffe, quiduunis aUoquijs,er oraculis affued,refcrrcnt ad homines a Deo praccpta propeuadim §fbndens,quod clarum efl etiam, es- confeffum apud nos,qua ferip ferit, ex oro dt mno,ccclefb p orando Mofcn cxcepijfe. C it igitur Mofes fuerit optimus , ac pius, ioflorq; pietatis, quiq; Aegyptioru impietates exeerattis , cuius gentis inquilinus, non oruwdusfuit,docucrit Hcbrxos altam uite rationem-.cr cum hi, qui Deum co bmt,aliosq; ad id cohortantur,ucritatis,non mendaci j fmt fhidbji,cr cum alios ab error e, cr impietate declinare Mofes docui ffct,non ne par ejl,eum maxime ueri/ diam fuiffc,prxcipue faibentem,quo nihil effecte melius potejl, Deum autorem tffc cali crterra,cumqi unum imu) Mcm,mfiguratum oportere colcrefQuisar ffiet mendacij,nifi mcndacifiimus,cum,cuius optimus animus ubiq ; cernitur, ferip tacf; eius tcftantur,eum nec glorixytec imperij,aut pecuniarum, fcd folius uir tutis, Mc pietatis cupidm,mcliorem uitam homines docui ffe, qua in eo potifiimumuerfa tnr,ut aeram Dei teneas fcientiam,pro comperto habens, eum eundam rerum au/ tornem effeiCum igitur teflimonia(alios enim praetereo paria atq; Strabonem refa/ rentcs)doccant Mofcn iufajbnum,acueridictm,fcripta<p eius teflentur,fmgtda/ ritern probitatis,fapientiaq ; fuiffc,keq; ratio abunde refellat, qui dicat eum fabu bfa,commentuuq; de rerum conditione ferip fiffc, efl alia quoque ratio, quod in ea hifbria nihil efl implicatum, nibd excogitatum, optatum, fed adeo prhnm fim/ piex t fa,ut appareat feriptore eo modo res retuliffe,quo fadx jwffcnt, nihil addat/ um,mbil polientem, nufqtutm elegantiam captantem. Ad hac temporum, perfo/ t • B b $ narim *9-4 SkTGVtT. BVffm LIB. VII. ' tarum continuatio , ac quafi concatenatio , fecularum ad amufiim relatas ordo ? nomini gentium , ac proumdarum , qua nuncufque perfeuerant , rcgnorum,ex/ . ordia,dcjcriptioncsq; rerum gefhrum ,tjuarum nunc ctum cxtint indicii, ut de/ flagratiomsin Paljrjtina , btc onmta docent abunde cius hifrorix autorem fiuffa ueraccm , non fabulas , fed ucnjimafcrtpfiffe . nue adde , quod facile pofks , fi ueUs, unicuique nirrau rei xMofe, petere ex fcnplottbus profinisjduo cr tnt,\ . plura (fa tejlimonia : ut fiuelis de creato homine k Deo ucra eum fcrtpfiffe docere^ pofks cx tcjhmonijs profanorum {criptarum edam roborare. Sic de creationis orA dine,pojlea de diluuto, de Gigantibus, quod fidum efl hoc opere, cralijs [criptis, fecerunt erudmfitmi apud Gracos.Et lofcphus contra Apptone Grammaticu,mul- torum fcnptorum tefhmmijs antiquitatem , primatumq ; fus gentis [ads offendit.- Pbdoq; I udius Phdofophis admvrandus,docuit Chaldaeos fuijfr genitores H cbnoA cx gentis, uuamctfi natus in Aegypto Mo[es eft,pietas tamen crdodana, ac [api entia, cognitio' que creationis mundi ueneritk maioribus [uis, «Ji a norant per/ pernis maiorum ji horum rei itionibus , non mfinius quidem iUs , fed infra breuc tempus con&nftis , mundum finffe creatum Nam Abraham, id cuius tem / poraperuencrunt anni Noe, potuit ab eo nonfolum de diluuio , fed etiam dt creatione mundi audijfc . Quippe Noc uidit cr cognoutt Matujalem : is uidtfc V cognouit primum hominem , a Deo creatum . Potuitq; Abraham audiffe eum , qui rcfrrrel uidtffc [e eum , qui creatum k Dro utdiffet . H tc igimr tempo / rum propinquitas,relationem errati mundi fkctlcm,mcmorabiUmq; continet. Noti, erat cur Mofcs hanc [dentiam ab Acgyptijs mutuaret,cum maiores fui , Aegypt tijs uctuflioreSycam optimi tenerent, in prtmts A braham, l faac,cr Ucob,qui cuta forent pcrfpcftifiimcq; noffent , Deum paucis ante annis , bommem mur.dumcft creaffe, uenerabantur eum , cr colebant ,Crcatoremq; mundi cr humani g eneA ris appellabant Abrabamq ; chxit,Lcuo manum mcam,ad Dominum matm,pof/. fefforem cali,CT terr x. Melkizcdek ucro ibidem benedicens, Benedifiut, inquit > ■Abraham,Dco cxccl[o,qui creauit coelum , cr terram . Ecce uterque non ArgjM pttus,norant cr fatebantur Deum creaffe calumCT terram. Quare non fuito/ pusMofiab Acgyptijshanc [dentiam petere,qitam longe melius, cr incorrupti ut maiores fui tamffent. Et apparuit enim fxptftme Deus patribus, ac maioribus ipfrus Mofts,quibus oRendebatfc Creatorem cccli,cr tcrrx,CT prxdicabat omnis potentem, id quod femper ab anteceffonbus [uis audierat. His ergo rationibus non coadusuU prxeeptoribus Acgyptijs,didicit creationem mundi tAofes, tribus f edi t cet: V»4 , quod maiores fui, quibus apparuit Deus, docens fe Creatorem, rdi/ querunt pofteris eam fcienttam: Secunda quod ifdem maiores, ac progenitores,^ ■antecefforibus fuis perpetua fucceflione in domo Hebraonm remanente , au Jte/ rant,frrvebatty de Creatione mundi apud omnes fermo : Tertia, quod Deus etiam , ipfiMop apparuit, fe^ omnipotentem a , creatorem^ monfrrmt , cr prxdtcit. DE PERliNNr PHrLOSOPHlA. 99% mi, fepiusiiMofesauduiit. Sed rcurrtor ad tertiam ratiorum , (pia temeritate fumma $ excitas Simplicij comprobetur. Nam ) i ud concedam doflrinam M ofai/ tam ab Aegyptifs mana(je,non modo non habendam ob hanc caufamftbdofam, fed uenerabilem,amplexandamcp probabo. Luce clariut oftendam omnem Grxco rnm Theologiam , quicunque eam traftauerint , frue recentiores,fiue uetuftiores, (uctujhorcsdtco ut Orpheus, Mufxus, Linucrecentiores, Pythagoras, A naxa/ gorat,Empedocles,cr p lato)non modo quiconferat,agmtmrum eam Aegyptiam , fed ip forum etiam hanc effe confifiioncm,quicquid Graci de Deo, diutnisfy rebus tjfent locuti, a Barbaris, cit primis Aegyptijs,qui funtGrxas uiciniores,aUatum. Hoc Plato cojiffut eft aperte in Cratylo,cr in Timxo.in Sympofto,cr Phxdro eft honorifica mentio de Mercurio Trifmegijlo. Hoc Plutarchus , cr Strabo,\amblu vbus,cr Proclus,qui paribus tcftimonijs perhibent , Phdofophos Grxcorum , ai 'Aegyptios u‘i praceptores adifjfe.Totaferme Platonis de generatione miidi Theo ,logia,nomimbiisfermonisqitenore confiderato , quam prior Timaus didicerat , Trtfmegtfh eft-Qjpd autem fapientijiimi Gr acorum , Aegyptiorum ftbimySle/ ria indaganda , no fcendaq; ccn fuerint , fit nunc, multis alifs pofthabitis,Plutar/ chus tefhs.Ineoqmmfcribiturdelfidc , crofmdc , Teftantur,mquit,quim ue/ .nerandafu Aegyptia Theologia, Grxcorum fapientifiimi, Solon, Thales, Plato , Budoxus, Pythagoras , crutalijfiruntyetiam Lycurgus , qui in Aegyptum ue/ nerunt, ufii j; funteommertio Sacerdotum.Ferturq; Budoxus audiffeChuttcpheu, Solon Sonechitum Saitam , Pythagoras Aenophcum Heliopolitam . Practpueq 'f 'Pyahagoras admiratus cos , imitatus eft rationem fymbolorumac myftenonm , xgnimatis ea inuoluens . Nam ab his, qua ducuntur Utera Hicroglyphicx , nihil prope diferepat prxeepta Pythagorica . V t eft. Super fede ne comedas: Super chet mice ne fedeas: Ne plantes palmam: Ignem gladio ne diuerberes. HucufquePluf tarchus ■ Ex his igitur conflat , Simplicium dum mordicus Philoponum mfcda/ tur,dum magis quam deceat, Ariftotelem admiratur j putat irrefragabiluer lociq tum homini non h uamnam , feti diurnam tribuens autoritatem r non modo ueat / ftiftinum Hebraorum Theologum,ommbus homimbus,cr feculis uenerabilcm, ,contempfiffe,fed maiores fuos, fupenoresq} Phdofophos Aegyptia Tkeobgiam admiratos, cr amplcxos,prxapue Platoncjnftgfii contumekcafjrriffe . Si eniitf ftbulofa eft Hebraica, et Aegyptia Thcologufccuti funt fabulas, qui adHcbrxos, tT Aegyptios caufadifcendtfe contulerunt • Plusq; tudit unus Simplicius, quin t .omnis Gratia. Sed ad ii ucnlvmu quod cum maxime ftftdit, ac ludificauit,uu dentem m libro Mo fis, lucem caufamCia,quxru die creari, quo loco, primum i dicendum eft, non hoc folum quo fabulo ftm eam narrationem oftenderet, fed to/ tam hiftonam fuiffe conftdcrandam. Neque fi quo in loco obfcuritat effet,aut m flicatio,debuit omnem hiftona fidem fubuertere . Erant alia perfpiacnda, dux fi uerOffi cohxrentta,’fifapientxr ditia uiderentur,horum bonitas , debuit obfctt/ :.i „ ' riuiem % i ft .HW37ST. ■EVGVB..LIB: VHr rita,em'Uifiaslocidefindere,no ex obfcuro loco exterorum claritas denigrari. cS ergo rchqux hifloru jit mirabilis , jit diuina , credendum erat locum illum obfcu/ rum quidem, cr ignotum libi, non Jilfum effe.Sed quid his ficiat, quibus c enim rfl, uno mortali nec fatis probo homme,futs rationibus motum atemtm colli/ grmr exteris quidquid dixerint, nihil credere , ttihd attendere i Qw morbus non modo in hoc , fed ali/s longe clanfimis rebus toto humano generi graffatur, dum fxpe male affert, plus credimus filfa loquenti,qudm utra . Quod ergo reddidit en dubium, fiibulofmqi ea de caufa putamtimihi etfi dubium ejl,cr objeurum , non ejl protinus fibulo fum . Quis eft enim alicuius ingenij, qui ad ijhm modum , in [criptis omnium Philofophorum,ab una re obfcura colligeret, uniuerfum auto/ rem mendacemfDcclaro igitur loeum,ac dcclarxui in mea Cofmopccia,qu6d tam/ etfi multi Jint myfttce interpretati primam lucem fiiffe naturam Angelicam, quo/ rum mihi expofitio , quoniam hanc lucem narrat Mofes diem fici ffe,nuBa ratione probatur : uerius cffe,ac melius lucem iUam,ut docuit M ofet, fiiffe Solem , quod tum 'm [acris literis nomen lucis creberrimefit nomen Solis, tum nM fuerit na/ turalius,quifit omnium corporearum jvrmarum,otmus mundana uiu autor, pra/ [es, ac principium eundarum apparentium rcrum,primum poff informia p rimor/ diaeffe creatum. Ac Mofcs naturali fime, er ut ucnire in mentem melius non po[/. fit, primum rcccnfuit creata duo rerum inter [e commifix principia, tanquam mun di (undamentu,tanquam Embryonem,terram,cr aquam: Mox autem ceu tertium atq; agens principium , quod adiundum terra c r aqua, omne genus firmas pro/ duccret,eficdxm luccm.Ornnium emm rerum terrejlrium,caufa funt terra, cr 0/ spta, krSol. Prima duo uelut acctpientia,ralionemq ; famma habentu,tcrtium ue/ tut mafculu,imprimcns m ea calorem et lucem genitalem. Decuit autem terram et iquxmpriorcsfieri , ob multascaufuipracipua uerb,quod ex aqua omniu uetem Vhhfophoru cofcnfu fclcda,punfimcq; abfbrada fiat atherea jubf\antia,cx ea<fr Sol jiidus,cr omnia lumina ccelcjba: Non enim moror hic Anflotehs autoritatcm> fed [cquor non modo uctujiifUma Theologiafententiam , uerumetiam rationem, CTexempla,cwn uideas nubes aquo fis coHifas,horrcnda in node largam exhibe t re lucem : fic Lumina per aerem uolantia , BeUatq,- cadentes uidemus cr fcimut ex humoribus cr uaporibusgqterari, eiufmoii quondam natura cogitantes ef/ fetucem cccledem , artificiofms ab autorc fapientifimo compadam , acdenfa/ tam . Sed quoniam potefl fic ile perfuaderi, lucem iOam primogenitamfiifjeSo/ kmobfcmitdt autem omnis inde efiquod quarta die dicitur cffidur.quod nullara tione cohxnrcpofitt,cum lux caufa dieifiteffrda prioriut non [dum non potue/ rit creari quarta D ieSolJird ne prima quidem:quoniam nuda fuit Dies ante Solem creatum : Diccndimtgitur , duoq;abhis qui hxc legent, obfcruaripo&uLmda: Vnum ut attenteconfidrrenhagnofcantq; filfo diciyUulgocp, iadari,cr fcriSi, hac ttdidm rem fidam prima,uel[eattidajtel tertkdicVt prima diefufidahaeje/ r DB PERENNI PHILOSOPHIA IJ7 cundaccelum, tertia patefifla tena,quarta creatus Sol . Dico hoc & fidftm effe, C r impofiibtle,neca Mofr fcriptum,fcd btfloriam eius hoc habere. Primo res ip/ fts fliiffe acatos, pofl dies fiifje feculas, cr circumuolutas.Nec deputaffe Mofen Opijici fummo,dies,quibus,ut folent homines, operaretur , no fle ab opere quietu/ m,acduafi dormii urus difcedcret . Dico, & obferuandum ab omnibus prxdico , non efjefiifla opera illa, in hoc, cr illo diejit mane exorto Sole, ad opus qua fi fur gpts eftratis Opifex accederetifed eum dico fine diebus operatu : operante autem eo, exaflos fuiffe fex dies. Nam quando Deus ejl opus mundanum aggreffus,nuBa dies fiiit primueji opus ab eo non fidtfiflum in die,fed fkflo opere,Dies fecuta efl. Affice <y confule Mofcn,uidebis eum aperte fitente,cum crearetur lux, nullam diem fiuffc,fcd luce creata, diem apparuijje:creata aute luce,ordine naturali fecu/ Ia funt extera opera:efftflus efl aer, quo effe flo, fecunda dies expleta ejl. Vt pruni aer efl a luce fiagranu fdeflus ex aquis, eodem tempore terra nuda remanfit,que bum tda remanftt,qux h umida ob recentes,aquas, inflammata^ 4 Sole, non flirpes modofed edam terreflria,aquaticaq ; animalia produxit, ut N do in alueum redam te,totam<^ Aegyptum humidam relinquente,nafcuntur monftra , uerfvq ; anima/ lia glebis aratores inueniunt- Hxc igitur omnia,non fiebant in die,fed his rebus ef/ jc flis, trium dierum interuaUum abfolutum fiut. Verifimie enim ejl , cum primum lux efl creat a,fubito uagxri ccepiffe,aquasq; m flammantem eas in aerem extenuaf/ fe,tUo uidelicvt primo die . A ttamen aer fertur f rcunda dic creatus . Hoc interuallo fcus,beneq; perpendas, non modo tcnejlriajed etiam caleftia fuiffe abfoluta. Per fiflum efl enim coelefle,cr tcrrefbre opus hoc fl>atio,nanantediuina htjlona , pri/ mum terrcflria fifla,qux ab lUa primogenita luce dependebant , intermiflisq ; re/ bus teneflrxbus,quibus naturale trium dierum ffadum attribuerat, fubito rcuerti/ tur ad opus ceelefle,quia narrata pnmare, crabea paulum digreffa , uencrat ad terrcflria. Vides igitur, quod non dicit creata quarto die ftdera,Solcm,Lunam , ftel Us-.fed ideo uidentur dici ab ea quarta die,creata, quia omiffa fuerat nonano rcrit caleflum, ut breui frfla digrcflione,mox repeteretur. Ea repetita,non fiiit quarta dies ip forum rerum crcandarm-.fcdideo fiiit, quia tres dies opere tencflri fuerant exafli,cr nanati:reuocato opere calefti, oportuit addere , er dicere diem quar/ tm:non quod prxcife fiflum m ea die fuerit opus,fed fiflo,etabfoluto , ac nana/ rato tcrrejlri,ac coelefU opere, circumuolutum efl ffiattm qua tuor durum . A udi, V attende, quod non efl deputata unicuiq; rei dies una. Qju enim fieri potefl,cun s prima lux,dum crearetur,nutlam habuerit diem! Sinon prima res , ne fecunda qui dem, nec tertia, nec quarta eodem ordine . idcirco autem non efl certa dies primis ilis rebus deiutata,qudd die,cr noflufinent:cr tum lux fi fla efl non in du,tum ■ttonnullx res,qux uidentur dici certa die creatx, tribus aut quatuor diebus funt fu flx.Crcdcndu eftenim,utdm,ubi lux appaniiffet,acrem ex aqua flammis fuis fi/ *J[e,prima [alieet die & fccimda.crcdcndm quo# eadem die, terras nudari c ac »9 « AVGVST- EVGVB. LIB. VIL .piffe, nuditas eodem tempore et bejb*ttpUnUf<fc produxi ffe,et animaUu corpori injormaffe: fic du hic in terris fierent,fidera coeperunt toto effervescere caelo. Di fungitur dies non quidem uttiuerfo operi, fcd perfidioni,abfolutioni. Sic ubi ab fo lutum fuit omne opus cocleHe,dicitur uefpere quartx dici affui ffc,cum creato Sole non indie,confccuta ejl creatio omnium fiettarumfedipfts expleds^tbfolutx funt quatitor dies. Hoc igitur obferuato, quod quidem omnibus feriptoribus ejl ufiuttff fmum,qui prius principium alicuius rei amgentcs,eam(^ intermittentes narrati t do,qux non intermitteretur operando,mox redeunt ad primam rem , quam breui/ ter atngijfent,narrantq; tempus exodii his rebus ficndis,quod ad pruna, cr fecu» ■M fac Hat- Conflat etiam Mofen non retuliffc quarta die creatum Solem,neq; huf diem operi codefit deputa ffcjed cum principiu operis coclefiis breuiter narraffet, ■folam jcilicet luce, aut Solem,moxq; ad terrefiria de[cendiffet,itovm redijffe adii quod narraffecapiffeL Ac dico eodem temporc,eodem^ ffiatio, creatu fuiffc So/ ■lem,Lunam,Sidera,onmem'qi fubfiantiam calefiem : fedeum narratio ucnijjct ad 4errcfim,paulo$ poft rcuerfa effet ad calefiutjrepetuum effe totum cctlcfle opus cum ea re,que prius fuiffet exp ojita . Propofuum fuit exemplum in Cofmopaia, quia naturale efi,ex [cnptoribut profanis. Ouidi is,qui Gcnef m mundi, pariter atty Mofes decantabat,cum pnus duijjct magnum illumopificem, certos rebus , ©r uentts fitus dediffe,retulit inter m jidera nata. At quomodo id fidum ejl, /i uent 4 •amniaq; terrrefim,qux jiunt a fidenbus [equi pofi/tdert debucranti Vix ita limitibus difcreuerat omnia certis, ' Cum que preffa diu,majja latuere fub tpfa. Sidera coeperunt toto efjvruefcere calo. E cce fcnbit eodem firme modo atq ; Mofcs. Vt M ofes narrata luee,et die,perfequi turres terrefires,mox reuertitur ad fulera: cumfiderib- autem Sole fidus maximi itecejfe fuit comprxhcndereftc iUe cum uentos,cu t radiis aerios, cum fitus clemet torum defcripf\ffet,ante quxneceffe fuit effe fidero, tamen quoniam eunda narra re fiatucrat,ait,)idera,qux fub maffajubjlantiaq; xtheria latui ffent , efjvruefcere . interim coepi jfe.Tale quiddam memorat Mofcs,dum fieret aer, dum plantx, et ani malia m terris coorirentur. Ecce,inquit,ab eode Deo fidera quoqt fub iUa xtheria maffa dditefcebant^reabantur,rutiiabant per omnecaliLAc quafi prxtentu per fidit Mofis,Dixit quoq; Deus, fiant lumtnxria in firmamento corii ; inic fligi debet ceu prxterilum plufquamprrfidum,ut loquatur ad hunc modum , Dixerat quo$ Deus,ut fierent limitum m firmamento calt.Hxc autem luminatu erant no, mp do Sol,de quo principio dixi,[cd etiam Luna v ficUx,qux prius omiferam-Maia ■ ra autem ftdera,quod antea tibi non indicauera, lufiit effe infigna,dies, V annos, ut lucerent, ut deftgnarent omnia. Hoc autem omni opere abfoluto , fuit ueffica quartx dtei,<y manefequentis-Sic Mofes-Vidcs igitur quam ea narratio ftt natura is,neceff arutiQuamq; tutare non pofiimus,qum aliquid prius cxor[i,p<wkmdv ' grcdichtcs DE PERENNI PHILOSOPHIA 19* greHetltes al ia compledamur,rur[um quod fuerat inchoatum, v omiffm,repe/ tomus -Dico igitur japicnttfirite,naturditcr'q ; fcripfijfe Ulofen , fidum ejfe Solem primum . Semel quidem fidus cjl Sol 4 DcofbisaMofe de feriptus, propter narra Ionis ordincm,ut aduocaret fulcra efferuefeentia ,fupcms otmjfa. Qnartus autem dies non cjl huic operi, ficut nec primus primo deputatus,fcd opere toto abfoluto * Deo,narrato a M ofe,exadu cjl fpattu qiutuor dicru.Adi tpfum Poetam, ubi cudi cedeftia,ac terrefbria pofuiffct,ut ordo danor cfj 'et,cr apuor, iterum dixit: H &c fuper impofuit Uquidum,cr leuttatc caraitem, • Aethcra,nec quicquam terrens ficis habentem. At hoc antecedere debuerat ca,qus prius defcripfifh,motu occani, uentos, ortus T obitusq; fignorum.Repetifli igitur, ficut M ofes reducit Sole,cu omni xtkeria claf/ fe . Reuocajli fuperimpofttum rcbuttcrrcftnbutjielut daujhum, cr fcptum(un/ ieGrscedidus Vranos,fuprcmo defcnptto) ambitum ccdcftem , [ublatamqsab Opijicr Deo in altifamat mundi rcgtoncs,lcuifiimam stheriam fub flandam- Atqui id non cjl eo loco,quem hic oflendis,id efl,nouifime, pojl ref alus, quas memora / flifed primo,cu fapiens Opifex iUe,Chaos aggreffus,omnipotcnu<^ manu,fepara 1 4 liquidi fima, leuiftmaq; stheria fubilantu,ex ea luces calefies, ante omncs,So / lem creamt,circumqi terras latoS duxit orbes:Quod quidem fuu prmmm rnpnits, uexhauflsq; fapientts fus opmcsterafubfecutafunt, qua tamen prius memora/ fti . Cum hoc igitur exemplo , cuiufmodi apud omnes feriptores magna copia eft, M ofaics narrationis ordo ucrus ac naturalis appareat,refoluta,dcicAaq; ejl Philo fophorum importuna calumnia,qui (pernentes quxno inteUigunt,in apcnifiimos errores ddabuntur. Refponfio igitur cfKut p er epilogm fiat clarior ) ante firmat emncsuifMes,Sipicntii diurnam creaffc Solem, Lunam, omniaq; fidera,totum<fc hoc opus ad quartum diem peruemffe. Secitdo, quartam diem operi calefii uti ccr tam non deputari,ficut nec reliquis operibus, fedfupremam manum defignari,cr quaf perfidum re CT bifloria opus. Vt quod dicatur, quarta die fida lumina cade fliajintctligendum fit,fpatium ufy ad quartam diem exadum, calefii CT terrcfki operi explendo:cr quod dicitur ea die fidum Jntelltgatur non tunc inchoatu , fed i principio inchoatum, ibi completum,et abfolutum. Vt cum de fderibus cr aftris ereatis loquitur quarta die IAofes,Vtfierent luminaria in firmamento ccdi,cr dud derent dii ac node,cr fmtin figna,cr tempora,ut luceant in firmamento cali,ei du minent tenam:cr cum fubijcit, Et fidu ejl itaet,Vidit Deus quod effet bonu, CT fidi efl ucfpcrc CT mane dies quartus: is fit fen fus, non quod a man e ufq; ad ue f peram tll tus diei ea fida fint : dico M ofen nd tale dtxiffc , fed omni opere calefii cum terra nudatione cr plantis, cr herbis expicto, quartam diem circumuoluta. Tertio fciendum,operationes et narrationes hoc diffare,quod ea narratio,cui fint plura compledenda, non potefl rufi unam rem feorfum code loco referre : opera/ tioncsautm uariafien eodem tempore,diuerfis locis poffunt. Sic dico quod cum Hofaici t 400 AVGVST. BVQVB. LIB; VII.T Mofaica hifloria ejfet defcnbenda creatio cccleflium,<y terrefbrim , neceffc fuit, utunum, deinceps alterum referrct-Opcrationcs autem hoc impedimentum no ha bucrunt,ncc erat quod prohiberet,dum fierent terrejlria,quo minui etiam coelejba complerentur,aut dum fieret unum opus tcrrefke,non fieret alterum,ut dum exta moretur aqua in aerem, non detegeretur terra. Igitur tametfi M ofes pojl luce nor/ rat in terris fidum aerem, falam nudationem terre, nat as arbores, er herbat, non propterca calcflefa opus tntcrmiffum,etft fuit interni ffa narratio-Du fieret ter/, reflria,etiam cadentibus fuprema manus imponebatur . Circumafla autem quarta die,cccc tibi abfoluta erant lumina cocleftia,cr tria opera terrena^ter, nudatio ter rt, fatus plantarum,cum quibus etiam animalia nafei coeperunt. Neq; hac ego di/ ccns,non [endo potejlatem diurnam fubito eunda facere potuiffe,fed ordinem na/ tura quendam declaro,quem pofuijfe Deus,defcripftf[e M ofes uidetur. Quarto di citur ufitatifiimim [criptoribus cffe,ob iujU aliquam caufam reuocxrc , reducere, quod prius retuliffent,et addere quod omifijfent,ut fit concinnus ordo: Sic M ofcH, etfi Solem prius m calo pofuifJet,reuocaj)e poflca,ut adderet quod omifil]et,LM/ nam,flcU.M,figna,tempora.Nec tamen ejladeo quifquam kebes,ut putet feriptori bis eam ip fam rem creaffc,etfi bis dcfcripfcntHanc repetendi confuctudincm ipfi Mo/i frequentem effe,excmpla in rebus clarioribus, in Cofmopaia docuerut. H it ita refolutis,qiubus apparet Simplicium tam fdpuiffe in bifaria Mofaica, quam in propnafua Philofophia profcfane,cr in refellendis argumentis P hdoponi, rdi/ quas eius, ut iixi,rationes,quibus impugnat iudicium Pkdopom fuper decretis ‘Ari flotdis,de Aeternitate motus,non pcrpcndam,donec audiam diligentius ipfum fua uerba loquentem Philoponum.Tantu nunc admirabor, quod regnat in eadem atqs Proclus infania,ut exprejfe er aperte Ariflotdc af[erente,Platonc tempus,cr coc lum crcaffe,probare conctur(uidc qua fepe detinet homines infania ) uim uerbn allatis , non diffonare mentes duorum Philofophorum, ac non ad Platonem Ari/ ftotdemjedad Ariftotelem trahit Platonem- Quid igitur ad bucphilofopbarim dum, aliud efl,quam dare operam,ut cum ratione in[anias,fctens,cr prudens deft/ pias, proft fanem ficus, ut te,cr omnes hommes femper deapusf H ifloria Mofis de Generatione mundi dicitur fibulofa: Plato qua de creato coelo , er tempore' di/ ffnttat,alium habere fenfum prxdicantur:fi quis aliud, quam quod attulit Arijlot* Us,oppofuerit,i<rkorat(i.i»os,obtenebratus appcUatur-Quo plane conflat, corii tiufmodi P hdofophiam,non aliud effr quam lucis omnis, te ucritatis obtenebratu nem Satis igitur effetmagnorum, ac prifeorum hominum tefUmonio , Ariflotdit, Tuttif nofhri,qui toties prodicat Platonem mundum crcaffe,Phdonis ludxt,Plutar Ai, Alexandri A p hrodifn,quorum autoritdtem Prodo,Simplieio,aut fiquis ex iit ttioribus parite/defipiat, praponderare , uti maioru meliorum Philofophorum , clarum e fl Sed ipfa ratio , qua Platonem xtemum declarare mundum affeucrant, fatis ofandit, nihil ibi niftuiolentumeffe: Ac fhnilia bis qua Proclus refat,qucfi dm i DE PERENNI PHILOSOPHIA* 401 itm Platonicos fenfffe, tota ratione defumpta ex eo,quod Grace dicitur ytroyt *oy,genitim,quodfu,alterum ri acuere ex&cns. Quorum cum primum Plato pro rebut creatis, er corporeis ufurpant,fecundum pro nunquam fiflis,fed fem r per eodem in flatu permanentibus, deftgnans ideas, a quibus ceu fontibus ttcmis, ttOU fmt res fenfibdes in tcmpore:h*c duo ex aduerfouelut irruentes, Jicifli cor/ tipucrc,er in fuM fcntentus tuolcnter abjlraxerc/it primum non fonet,id quod in tempore habuerit prtncipiwm,una'cp cum tempore partu, fed quod nafcatur,pcn/ deat,oriaturq{ ab alio,etum in *temitatem:Sccundu,quod in contrarium,a nudo ■dependeat, fetpfo flans, fibi principium. Has ideas efje ,tUaquxex ideis oriantur frmper,in)inito tempore nafcentu.Eoq; hoc fecundum uocari yvrvtrray, g ede/ *tbdc,fidibile,quod f 'emperfut.fu : Arijlolelem, cu Platone affcritgcncraffc tem pus, fcnftffe generationem contituum,pcrennemq ; tranfitu-.ut non fit duorum Phi hfopborum diferepans fuper tempore fententu : altero dicente motu, c r tempus tts<Aioy,fcmpUemu:altero gener abde,quifenferit,perpetuam ex altero genera/ Honem.Hanc igitur uiolenta,coadtm^ interpretationcm,ratio,magnorumq; phi bfophoru,quibus hac ante Proclu, er simplicium non fuerunt obfcura,autoritas foarguet. Kefpondeant igitur autoritate fua,cr ratione jp fi uetufliores,ac ucnera kdiores recentibus bifce,nouiujsq; Pbtlofophis-Plutarchus in eo quimfcnbiturde Placitis Phd^ophoru:Pythagoras,inquit,et Plato,ywrrbp OvodiiTopKeu tWffi Qjxfrcp /r\,o<Top %nri t» <pv<r<{,<u<r4nopycCfUv(U,</Uoflo t ruyx sriKop,svftHy cp&ctfttroywy y\ 7r§cvoia. xgu ovecyi Skn.Quod rjl,Mun • dum fkflitfcu genitum a Deo,cr corruptibilem fuapte natura, quod et corporeus fit,er fcnfibihs,non corrumpendum autem diurna prouidentia, er fuflcntatione. In huncmodu,Plutarchus,er adueru fenfum interpretatur id quod uocatur geni Hmjcufiflu, affereris in medium rationem Platotus, quod omne fenfibile creor porcu commpatur,quonid habuit exordui.Hxc fuit ratio Platonis,cUra,aperta, itera. Eadem affirmat Laertius qui Phdofophorm , uitas er dogmata diligenter defcripftt : Koo-ydmurxt tree ytryvroy ; 'ctottob* xsu euo&w res t ssy , v/ St» Kcerxoiiv/tto-yscroy.Vivxtmnimdum er quia [cnfMis fit, genitum, V /bflum a Deojenfiffe Platonem. Sic Laertius quoque conBat quo fenfu inter t pretetur gcnitum-.fkiltm fcihcetin tempore , afferens er ipfe rationem Platonis. Idem Plutarchus differens de fatu anime, qua efl m Timao, de hoc h ominum ge/ *ere,qui Platoni detrahunt creationem mundi : Sunt , ait, pttnmi operam dantes Platonfqui timentes, er anxij , omnem mouent lapidem , omnia conantur , tor/ quent,utm adhibent,ceu nefiriam,ac nefdndam,occultareynegare,numdi er ani/ m* molttionem,cr conftitutionem,uelut qua fiicrit ab atemo,tempus<p perman / infinitum. Quibus reffonfum eft,c r nunc id fufficut,qu6d certamen,cr ora ■ donem de Dijs,quo Plato fhtctw fummacontentionc,er prateratatem fcafucr r fu impios decertaffe , eonfundun t, imouad tollunt m totum , Si enim ingenitus. 404 ‘i HVSVST. EVGVB. LIB- VJT; aut non fidus efl mundus, dabitur Platoni, animam, qua corpore prior , er dntO quior fit , mutationis, ac motus omnis principem, er caufam effe,ficut ipfe dixit.' quc autem fit anma,cr quo corpore, prior, er uetuftior progrediens oratio de/ monftrabit. Quod ignoratmuidetur magna dubitationem uera fcntentia iniecif/ fe.Exponam igitur primum,qua mihi mdeantur probabilia fecutus, eotft meipfwM confolans,quod fit ueritas aliqua, etiam ab alioru opinione fedufa,tum interpreta tionem, demon ftrationerr.q inducam. Sic enim res, ut ipfe quidem arbitror,habent Hunc mundum, inquit Heraclitus, neq; Deorum qutfpiam, necp hominum fecit : Quafi uereretur, ne Deo exclufo,hommwm alicui creationem mundi traderemus. Melius igitur eft Platoni credentes. Mundum quidem a Deo fidum dicere, er det cantare, cum cr mundus rerum fidarum pulcherrimus, Deus optima caufarm* fit-Poft multa Plutarchus-.Qmd opus efl afferre, qua dicuntur in Twico!inquit-TO tus enim liber efl de Creatione mundi. Et in Critia , fiue Atlantico Trmaus eu diciti •rota ttcJam yiycrdia,qui olim fidus a Deo ejfet,nunc eoru oratione feret, M Polmco hofpes Parmenidis, Mundum a Deo conjbtutm , multa bona habuiffe: fi quid difficile cernas, exprtflmo confitftonis, cr inordinationis habitu remanftjfe/ 1» Republica &w«{/ ytrvrroy, Diuinitatcm fidam, aut rem diurnam cffedamj mundum appellat Socrates. Hac et alia pleraq; Plutarchus,qua em fcntentia Pld tonis dara cxponant,noftra declaratione nonfuntadiuuanda Philoapte ludausbt figrus Platonicus, cis dc mundo loqueretur,phtlofophoruq; fupereo fententks affd ret, neque fua tempeftate dccffent, qui quemadmodum Simplici ut, er P rodus, Platonem ad Aeternitatem mundi nolentem traherent, perennem ei gener attonent ‘ afferentes dedifft, loquituradhunc modum: Genitum autem, er incorruptibilem aiunt mundis a Platone in Timao declarari. Nonnulltuero quifapientiaiadant,e / amq; fibi arrogant,aut fophiftice agunt,arbitrantur a Platone mundit gener abdent dici, non quod generationis acceperit principiu, fed quia fi fidus fitiffet, non alid ratione, quam qua ab eo poftta efl, conflare potiu ffrr. aut <fuu femper partes eiui in generatione,er mutatione cernantur: BtAriop K gu ccAy!hs\poy vwera UfJ TO 7Tporifoy : Sed melius eft, er uerius opinari primum, non folum quia bi omni opere Patrem,Cr Genitorem,cr Opificem Deum illum, Architedum appH Ut, opificium autcp uenujbm,ac quafi panum, ac prolem hunc mundum, ab ex/ emplari intelUgibili/mulachrumjcnjibile, omnia quaide intelligtUliter, fenftbdi/ terinfc continenteitlperftdifiimum ad Mentis perftdionem, exemplum fenfibdet ucrumetiam quia teftatur td A riftotdes de Platone, quem ob phtlofophiam mentid fanfyotuiffct. Huius autem Platonici dogmatis autorem nonnulli Poetam H<fw> dum arbitrantur, qui gcmtu,ct incorruptibilem cecinerit mundu:Genitum cum adi Extitit antechaos,exin latifimu tellus, Qiifuper innixum pondus rerum incubat omne . incorruptibilem mit quianulbinlocodeeiusintemmam^ darifiimeig* ' turextal DB TERENNI PHILOSOPH A 4*| ftrexUt apud Hefiodum,mundum genitum-Hec Pbd o. Quoties item Marcus no fler,dc Platone fenfit idem, crpredtcauitf Qui in TufcuLtms,Poffumus ‘ ne, inquit t dubitare, quin his prefit aliquis conditor, uH effedor, fi hec nata funt,ut Platoni mdetur,uelfi femper fuerunt , ut Ariflotcli placet f Simplicius item ipfo in odauo, q/xirrot ccAtfccvcP foc xgu. 7rA«Tcetne (flurty cos ufyns^pwQV, Top Msrfcoy vtptsinu : Alexander tamen,in quit, filetur, cr ip fe Platone ab exordio temporis creaffe mundu. Affert^ idem in hb.de Coelo uerba Alexandri, quibus o/ flendit,Platonimundum creatum in tempore . Tantorum igitur adeoq; antiquari Vbiof6phorum,non refutabit iuniorum leuitatem, cr ineptiam, autoritasf Qui no folum etemum 'a Platone mundum dici, fed etiam ubi fuper hoc carpitur ab Ariflo teU,defindere, conciliare duos quafi PhiofophieantefignanosftUgunt. Egregia Hero pax, ad quam uocant,ommbus modus repugnantes. Ea demum eft eorum P hi lofophia, certum, conjhtutumq; efl cis,modo regnet quod ipft opinentur, mtfcere omnia,nihtl non peruertere, pudore quo carent fimditus,a nullo flagido eos retra / bente,temeritate,crinfolcntu,ducc,qua pars efl myflcriorum Ariflotclice hodi/ ente PMofophie,mhtl non audentes. Multa funt item alia rationcs,quibus a Sim/ cw defenditur Aeternitas apud Platonem. Veluti quod rogans an fidus fit mun/ dus nec ne,rcfpondet fidus quia uifibilts tangibilis: nonrefpondct,quia cum prius non effet, extitu deinceps. Quaft non fit eadem ratio, fidum cum prius non effet, 4ut tangfbilem, cr uifibdem fidum dvdffe. Cum Plato uclitommquod tangitur, CT ccmitur,baberc principium : Eo que etiam dtffolubile, nifi diurna patefias ob/ fiUertt,effe.Peruertitur quoque ac deprauatur,quod A etermtatis magmcmjdiceti/ te tempus P latone,quo declarat tuxu Ttmei Locrenfis fentefltiam, euum femper fitijfe,tempus non femper, uelut rem fidam adtUud exemplar etemum, pervertit inquam Simphcius,m eo temporis exemplum Aeternitatem afferens, quod ea mar HeatM etemum, tempus in etemum fluat. Sed quomodo foret A temitatisima/ ' go tempus, fi par utrique duratio , perenmtasq; effet f Qua caufa afciufiutkTi/ mea, cr Platone hec collatio perennitatis cr temporis, ut primum foret exem / pior, fecundum fimulachrum, nifi quia ad fimilitudtnem eius quod fuit femper ex/ tu mundum fine mundo, fidum tempus cum mundo dixerunt f Altoqui non opus erat hoc exemplo, fi inutroq ; perennitas effet. Nam exemplariorum ratio af/ fumpta efl d Platonejtfrcdderct caufam, cr inucniret prhuwium cr fontem cre dti mundi,CT temporis,quafi fmilacbrorum mundi umtem/oilis, cr etemitatis. Vixitqi caufam exemplarem fidi mundi,intelligibilem mundum, quifiiffet eter/ nus, caufam temporis exemplarem ipfum euum. Hoc omne indicat fidionem cr exordium, ponuntq ; diflinde ea que femper fuerun t, cr que non femper. Semper exemplaria, non femper fimulachra. Nec uerum efl quod Simplicius ait, fi fimde fit tempus Aeternitatis, neceffario mflmtumjmmenfumcfr cr ipfum effe- Dico fi/ temporiSftt Aefernitqus effe, qui afeexu Plato ,qnod A temitas femper i... Cc a fuit. 4«4 AVGVST. ETGVB. LTV. VI T. fiiit, tempus autem quafi fidum efl eius particeps , ficut cum fimulachra fiunt iit eorum, qux prius extabant,exemplaria.Dicoq ; Platone idcirco exemplarem cau fdw,cr res ad hanc fidas indux:jfe,ut odendcret,qutd inter xenium, atq* crea t tum Mcrcffct,w unie ucmre res creatx potuerint: arbitratus fu rationem munx • di fidi habutjfe, ficut cum xdifleatores, longe prius quam xdificent , exidentet, continent animo frcciem futuri xdiflcij: Sic Deum femper habui ffe formam mun t di,animo inbxrcntcm, mundum autem in lucem exiffe ad eam fpeciem , que femt perii: animodiumo extmffet. Itaque non erat cur has fimilitudmes affumeret PU to,fi fuiffent femper caufx e r caufata. Nec efl in cofrnle tepus Aetcrmtati,qubd fu femper ficut Aeternitas: fed in eo, quod habuit quondam fundem naturam, ipfi Aeternitati fua perennitate remanfntc,tempore,cu pnus non cffct,creato,in quit fitit eifimilitudo cum Aeternitate: Quia cumfidu efl, adfimthtudmcm eius quod ■pnus fbret,fidum efl , ficut adfmvluudmem Patris dicitur Filius procreatus , qui prius non e\fel,exiflente Patre » Sic extdente femper Aeternitate , quaft fi luts em Hatu efl tempus, cr quafi filius mundi mtcWgibilis,qui femper fiuffet, conceptus, editusq; in lucem efl mundus fenfibtUsRes igitur clara -Quod autem, dicente fo/ xnne Pbilopono,Deum operari fine tempore.-opponitfefe Simplicius, fj arte fo/ phiflica armatus occumt,Sifme tempore,ergo ut Aeternitate, nunqua igitur ope rari deflittf] c. Aperta cauilLatio . Non protinus fi fme tempore operatur, femper operatur, fiifa uidudio - Sine tempore operari tria defignat, aut femper operari, aut momento ouiifibdi,aut adione , non fub fole. Deus Sol extra mundi, cr tem/ put,omnia opcratur,cr operari potefi/mc tflo mundano tempore. Nec Deus tau tum, fed omnes quifunt extra Sole quidquid agunt,fmc tempore mundano agunt Hoc modo Deus exiflens extra mundum,mator oitmi mundo, qutequid fecit, fine tempore fecit. Non opusei fiut Sole,cr dte,qui solis crdieifiutautor. Sex autem Mi dies apud M ofen, funt rerum ipfaru abfoludoncs,non , quibus operatui fk Deus, qui prius fme diecreauit terram c r aquam,etipfum coelum, orbcmipSo lis. Phtloponusautcfcndt uenfiimc Deu immediate operari, hoc efl, quod fiuelit fixere, nudit eflmpedimentu: fubito fit quoduult, adione inuifibdi, in idu oculi, immenfurabili momento,cui mhil refiflat. Hoc ille dixit: Stmpltcms peruerfe et m* fati? inteUextt,peruerfius interpretatur, qw quod dicitur *t*Msbwii*s,cum putet foture Aeternjute,cumfonet adionem momentanea, profrdofuam mfei / 04 dcctarat,qui ncRocu pondera fentiat. Quod aute inducit Simplicius tanquant ab fur du, fi Deus non femper operetur,meffe in adionibus eius prius,et poflerius, ct quafi gradationc,nec fleri poffe ut eunda fmul fecerit fex diebus, quatuor an/ nitempora,ucr,xflatem:primum n ego abfurdu in adiombus eius effe prius O" po flerius, freundu dico non ineffe-Neq; enim fis eftft quis mortaltu pledendus effet d Deo, qui non plederetur ante a,podca pledi:Etfi tupiter decreuiffet aliqua per/ 4tre gentem,quod quondajion ficeret,aut turpe fuit ei ftcijfe,auteoadus eftfan/ ■ i " ftt DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4o< ferperiefc , ne ht aflionibus eius fit prius , er poRcritis. I ncfl igitur gradatio iit operationibus Dci,non quod ci fttimpofiibile, cunila momentis inuiftbilibus ope/ rari,qui poffet omnia afbone immenfurabili, cr intemporea, quacunq; fex miUi/ tus annis fecit, ficiffe: fed ordo rerum , ac Natura pojhtlat incfje prius cr pofle/ fim cii,temporumq; gradationcm,ad confufionem euitandam. Nec oportet ad na teram Dei transferre quod rebus corporeis, er creatis efl ncccffarium , quas ne/ ceffeefl feculis, atatibusq; fuis paulatim explicari. Eaq; bonitas cius, cr prouiden tiemuariabilis ordo-Quod autem negas eum,ficreaffct, fex diebus omnia tempo ra ftmul potuijfe complefti, halluctnaris . Quis efl enim ucl mediocriter eruditus , qui non fentiat,eum ftmul omnia tempora ficiffe, uer, autumnum, atflatcm, bye/ memqj,eodem tempore,qui Solem harum uiciflitudmn caufam creauitfQui dixit , E ut lux:id efl,Sol,qui dicitur lux, luciq; dedit mirabiles ordines, cr motus , fmul eum luce quatuoranni tempora, quorum efl caufa lux,propterca certos eundt,re deundiq-,, accedendi, et abfccdcndinaflaordines,ut ficret,quod finii uidtmus,crea Uit-Nxm idem adierit, Et fmt in figna, &■ tempora, <y dies, cr annos. Ergo cum luce totum fteit annum. Ipfccfc con filium abfe crcatjc lucis dcclarauit. Inftruxit,ap tauit caufam omnium temporii:!? cum mirabiles Soli dediffet ordines, quibus fefc inter utrunq; Tropicum jlcflerct,proftfld repertor ipfc ueris,aflatis, aulumni,et hycmisfuit.Rcf igitur clara. Cui enim non conflat, inuentores primarum caufa/ rum,omniim confequentium effrfluum haberi,!? dici merito autores f Sunt alue rationes apud Simplicium, quas,ut dixi, fi dabitur unquam , ut quid Philoponusjh locutus, pofm diligenter explorare,dijJoluam. Orten diiur Creationem mundi ab antiquibimis omnium nationum fuilTc con Ccf&m.CanAot fnrmt Philofopho» uefuftx famx.pairumql traditioni fubfcripltffrl Bxpticatur in primis Theologia TriGnegiihde Creatione mundi. Trifmcgntura Cum Molit congruere in dcfcnbcnda Creatione.Dc cfeanonc lucit.liuc Solis, (ide-. rumt'|< aliorum, & acris ex aquar poribii»adef,-catione. Ante omnia de creatione terne 3c aqua:, quae extern fuere principia, diAum eliaos ab illis , aut hyle , De nu- datione r.-rrx, creatione animalium, & homini» ad imaginem Dei creati . Hanc Theologiam utdifleOaidiuutapudGrxcof.Latincqirxprefsiirc. Deos eorum ede . Gdcra,faAos ex aquj.SccuioscflepnlcoiGrxeoshanc Theologiam, exempla ex * Platone. Gap. I X. SVpercfl ut ipfam mundi Creationem omnes gentes , cr PhHofophos, uno aut al tero excepto , omnem uetuflatem , fuijfe confiffam , exemplis comprobemus . 'Non fuit certe nifi mirabile ueritatis argumentum , tot fuijfe uoces m hac rc feri/ y torum gentiumq | cunflarum,omnibus in libris pariter con fonantes. Quin etiam eos ipfos, qui defindendam fibi Aeternitatem fujccpiffcnt , ftpe dixiffc reperies , $u£ recurrente ad ueritatem animo , uiolentami Jj pcrfuafionem deferente , fuper rerum molitione,®- temporis exordio eis exciderunt -Plcraq; etiam flatuerunt, qua ciim neceffario rerum prineipio(fi quis re foluendo per omnia pergat, perne riiatq; ad aliquod fupremum ) nitantur , cernentur fine dubio fecum creationem tnutidi trahere. lta<fc mirabilem in eorum feriptis pugtiam,fummamq j dogmatum Cc i confiifmcnt ) 4»f ' AV.GVST. &VGVR. LIB. VII. confufionem cernunt legentes , occultoq ; moerore circum prxeordia, e 4 legendo occupantur, ruhil certum , nihd nift acxphalon,male pofitum,male conflans , c r prodigio fum,qufi plenum lacrymis cr horrore humanarum rerum chaos, offtiL dentesidum mifcra,moe^atjf hacuita,quam ludus, cr labor, omnesq; calamitates, comiuntur, nihii fore nobjs mcluu pollicentur,cr coelum, clcmcntaq; iflius mundi, uenerati, eripuerunt homi>nbus,dcierunt tllii Aeternitatem-Cum hac igitur fu ift dogmatis eorum confufio, qui perfuaftoncm hanc obtinentes, ne mutire quidem de moribus,de prouid:nua,de nodris animis, de uirtute pofiint, de quibus quantum/ uisloquantur,quia fubncruxrunt,fundxmcntaq;fubduxerunt,uxniis ferino efl,iu/ rc qui legit eorum dogmata, nullum frudum, (cd moerorem, triduum ; confufio / nemqfOnimo reportat Parte alu, quia non omnes excitas opprefu, c r quia uio/ lenta>temporc,aut ratione tunde dijfoluuntur.fic rationis auxilio uiolenta iHa do/ gmatajpfa femet paulatim diffoluunt,dcflruunt.Omnes igitur gentes a maioribus audium,frequentemq ; prifeis feculis, conditionem mundi decantauerunt, et qua/ lis apud Mofcn efl,celebrauerunt. Ac ut odenfum rji,cr conjiffus efl P lato, cum Barbari fuit Grxcts longe uetufltores,cr traditu monimentis fit,ob banccaufam, Grxcos ad Barbaros difciplinarum caufa adijjfe, certum cfl, uti prxceptoru, qua Barbari fcnfiffent,a Grxcis quotp fentiri,et agnofe i,et recipi fis effe. Quod etiam fecerunt. A Barbaris autem pojl aliquod tempus uemt ad Grxcos,ut alu dogmata fv de Creatione mundi fermo,quem tamen etiam Grxci ab antiqutfUims progeni (oribus acceptum,paulatim poderis rcliqucrunt,et per fuccefionem tradiderunt. E oef; apud uctuflifiimos quofq; Poetas Grxcorum,inuenitur de Creatione cr prvt cipio rerum celeberrima fima.Quo magis in antiquitatem te in ftnuaris, tam maf gis deprehendar fmigerata,cclebrem.Mercwrius igitur Aegyptius, quem conflat unum prope fiuj)e,qucm Plato cum primis cr Pythagorei fuerint fccud,deC rea tione locupleter fcripfit. Item Chaldxi,Phqeniccs,Hebrxi, quibus nulla nodo uetu ftior,ac memorabilior. Nam ab his natx funt <dix,cr ftarfx circum orbem terra/ rum gentes Apfe igitur Mercurius omnibus Aegyptifs,ac Grxcis prxceptor,totam adamujlim creationem, in unuierfum,cr per partes defcripfit,cun i coelum ac ter ros odendensa Deo funtpftffc primordium , tum uero claras cr apertas rationes expediens, quibus ca,qux fuerunt nunorit podearerum generalia principia, et ex quibus omnia nata firuntur,a Deo luerint compoftta , c r excogitata. Quomodo Sol conditus: tellus quod principium proferendam plantarum, frugum, florum, quibus quafi circumuediu ftt,habuerit. Quid rerum podea nataru uarieutem,ut neceffartim fundamentum antecefferit.Hxc ille docuit,cr docuiffe, uerbaqs ritu effe qux de Creatione uir anuqmfiimus fcripfit,nonea folum , qux pafim de hoc homine fummo confenfu a profundet faats fcriptoribus fbruntur,tejlantur,fcd c/ tiam qux cernimus apud (iatone,Platonicosqf omnes, et Pythagoreos uetujborer, ut Numemm,Phtlonem, Archytam, Anaxagoum,ac plcrofy alios ; de quibu* dicere l;.. . . 6fe PErtKNtor phiLosoPhia. 4©* Scett porgemus, ubi res , locusq; pofluldbunlNuneautem Mrrcurij Genefm ex/ pticans,dico eum confeffm, cr Creationem mundi aliquando ex titiffe, er inue / mendarum rerum modm,quo ad humano ingenio fis eB, aperuifje. in libro, qur SciturPomander, id efl, P aBor hominum, nomen prouidentU Dei quale etiam Prometheus, quemhbram hoc titulo prafcripjit, quod in eo loquatur is iUe, qui item apudMofem, appeUans feipfum lehouah, ingreffus de Creatione fcnbere, eum ipfum Poemandrm qui apparui ffet, inducit docentem, cr explicantem. Omnium enim maximarum abjhvfarum'quc rerum prifei, Deum, aut Angelos eius habuere praccptores. quo fit,ut qua dixerunt, longe maiorem fidem, quam qua poftfri P hiofophi, qui ipfi fibi fuere magtfbri, promereantur. Vbi igitur ei Pamandcr apparui ffet, utfolitt erant prifei patres, cum angelum, aut Dem ui / diffent, rogauit quis effet. Ego, inquit, fu m Pocmander, Mens autontatis. Et fcio quid uriis. Hac ubi dt(la dedit, mirabile fpdaculm fe uidtffe teflatur,in quo C re/ atio mundi, cr qualia fuerint noua illa parta que e nihilo primordia contmcntur. Primum uidit diuinam claritatem, qua fuit ante mundum, regnum Dei glonoftf / fanum, totius mundi principium. Pane alia uidit tenebras quafdam hombilcsjon/ gc infra diuinam illam gloriam fubiacentes. His fubiaccre Naturam quandam hu/ mentem, inexplicabiliter turbatam, fumum que uelut ex igne exhalantem, tum fo/ nitum fragroremque inenarrabilem ex ea prodeuntem. Tumuero etiam uocem ' uelut ex igne emiffam.sac </li tcO m/gci,c r c. Ex igne autem, Verbum fanftum. Natura infediffe, ignemq; punfimum emicui jfe ex humida Natura in altum, le/ ucmq; fu ijfe, e T acutum, ftmulq •, efficax. Aeremq; leui fimum fuiffc confecutum fpiritum afccndentem ufq; ad ignem e terra,€T aqua,ut uidebatur : eumefc ex ipfo pedendiffe. Terram autem, er aquam fuiffc inter fe eommifla, ut pra aquis terra ttideri non poffet,fed commota fuiffc propter fpirituale Verbum, quod fuper fere/ tatur. Deinde explicatis qui apparui ffet faeflaculum, docens fe lumen iUudcffe, quod fuiffet ante kumidam Naturam, qua e tenebris apparuiffei. Verbum autem radio fum lumtnofum qui ex mente fit,¥tltu Dei efjir. Mentem autem Deii Patrem. enim feparatijnquit,fiwt ab inuicem,quoru fit unio, ipfa uko-Hacubidixif fet,in ipfum defxijje oculos,ut contremifceret ad eius ldeO,TrifmegiJhis atc.cucfc nutu eumfublcuaffct,Ecce,inquit,uidco animo,lucem illam innumerabilibus utrtu tibiis radiantem, uideo mundu incircu frriptibilem,et continere ignem, et flationcm hd>ui(Je,contentum maxima untutc-Accum in ftuporc effem, cogitans qua mihi iPoemandro aperirentur,rurfum mihi dixit, ut intuerer animo fyectcm Archctyf pam,qua principium infinitum antecedk-Hac Pcemandrum dixiffe. Elementa u : ro, inquit, Natura,undcnam extiterunt * iterum Me, Ex ucluntate Dci,inquit,que 'Verbum nafla intuita (p pulchrum mundum, imitata efl, creans numdum per fua ipftus elementa, cr genituras animarum. A l Mens Deus, cum fit mas cr fccmina, pepent Verbmydtcram MmtemHuc ufque progrefi,Mercunj uerba explica/ Ce 4 nw«; 4 oS AVGVST-) EVGV8. LIB. Vik mus.deinceps alia proferentur, in quibus reliqua de mundi Creatione bifloriact mt, tinetur.Eft autem diurna bidoria.Duo'q; dc ea nofcendafunt: primum , eamfm/ I em effe Mafiicx: dcmde,hanc rjjc Platonem fecutum , multos $ ante eum Gra/ eorum, Orpheum, Anaxagoram, Hefiodum , ut appareat uereuetujtifiwn tHutt T 'rifmegidi librum effejion modo quia mul i cius meminerunt , ucrum etiam quia claret , Pythagoreos , fupcriorcsq; hac mutos , de Creatione mundi fcripjijfe. Nam qua Timaus Locrenfts,cr Plato, uocatnmdum, nrrcy, <WWix4>e/ xemplxrcm,mcntalcm , ad cuius imitationem Deus fecerit mundum fenftbtlem,- hanccp potifiimum caufam cclebraucrunt,CT de ea copiofe fcripferunt,eccc Hier atrius prior prodiderat, qui er ideam archetypam memorauerat, er ad hanc, quam Principium infinitum ante oculos haberet, ait fit dum fenftbilem mundum. H ocq; fuiffe principium elementorum, hinc origines idos, quatuorq ; membra, quibus condat mundus, apparuijfe . Ac primo faendm , duas hic ejfecr nomi/ nari luces:Altrram,incorporeain,infinitani,incircunfcriptam,crcatrtcem, immen fum quendam mundum : Altcram,corpoream, creatam: igitur Mofcs fcripfit , In principio creauit Deus calum er terram. Tum creationem aggreffus, T crra,m/ quit,crat inanis er uacua, er Spiritus Domini ferebatur fuper aquas . Tnfmegi/ „ fxus autem non ex animo fuo , (ei ex reuelatione , Antequam crearetur mundat, fuiffe luccm,ut ipfe inquit, hdarcm,flagrantem,gloriofam claritatem , qua fuitgfo. nofus antequam mundus fierct,creator ipfc.Et quem Mofcs uocat Dcum,erSpi ritum, dicens em primo creaffe coelum , er terram, deinde crcaU iam terra , er aqua fuperincubuiffe,eum Mercurius Lucem appellat, immen famcp claritatem CT maiejlatcm,ad quam ipfe contremifccret,ci per faciem oblatam. H ac clantM tncnarrabdisqi lux uidcbaturfuperne,er quaft extra mundum, futc mundo ruti/ lare.Huic longe fubiacebant tenebra illa immenfa,qua dicuntur apud Mofcn,fu per abyffm mcubuiffe. iam Deus creauerat terram er aquam. Sed h umida Na/ tura,idefl,terraeraqux,fuperextabant tcnebra,nondum ab iUaatema, fuper/ nacft claritate,luce corporea produAt.Vides igitur omnia fimilia inter Mofen,er Trifmcgidum . Apud Mofcn ed Deus Principium , Creator , apud Mercurium Lux immcnfd,er Mens,ut ipfa docuit paulo pbjl-Apud Mofen ucrus,ac natura/ lis Creationis ordo,quo non pofiit naturalior cogftari,id efl.quod principio Deu* creauit taram,er aquam, deinde lucem cccledem.Qyomodo eam creauerit , non adeo dedarauit,fed obtulit tantum cognitionis fdntHlain, ut inteUigeremua. Nam cur Spiritus Domini faretur fuper^quas,cur'ue mox Dominus dixerit. Fiat lux, Mercurius ipfe declarauit . Sape enim cum fuiffent duo, aut tres idem feribentes, quod ab uno pratermi ffum e\fct,aut breuiter pofitum , refertur copioftus ab alte/ ro. Sic loannes multa retulit a exteris Euangclidis pratermiffa. Defignauit igitur tantum,quafiq;innuit Mofcs,quomodo caledis orbis, aut lux corporea poft ter / ram,cr aquam creata ftttaut cur fuper aquis Spiritus ille ierit f quid' uciUic fece/ i it» ;KfC DE- PBRENNr PWILOTOPHNU 4©* tit-Caufa igitur fuit,urraq;ratio,quam Tnfmegifim expreffit . Qui ubi deum opi fice claritatem^ eiut induxiffet: Exinde tenebra horribiles, quibus fubiacebat hu ruida Naturajd efl,quod dicitur Chaos^tut H yle,terra uidelicet & aqua obuolu/ Utdeinde, Verbo fmdo,Spiritu fcilicetiUo Mofaico,incumbente,cr turbante,ac comouente aquas, quod Mofes dicit merachcphet,quafiq} fotiituingenti,exaqua/ rum coUifione edito, refert cxhalaffe uelut fumum , xtberiamfubjlantid, ignemep, ut ipfe uocaty&K pxToy,purum,mpemuflum . Is igitur erat fragor aquarum , hac ebyffus tumultuans, ut Hebraice fonat Thehom,[cindeboutr ab Opifice Deo,qua tiebxtur,turbabotur,xthenxfubjhntu,purifiimitsq; ignis ex ea eliciebatur:quem/ admodum coUifts nubibus aquojis , nafeitur purus ignis , terra horrenda in node tote coUufirans. Tale fidebat uerburn fiiidum,glonaq; diurna apud M crcunum, apud Mofcn jfiiritus Domini Et quod Mofes dixit,merachcphet,agitabat,quatic/ bat, moucbxtur,operabatur ut opifex, hoc Trifmegijlus Argyptu,eodem fortaffc uerbo,aut Grxce,cms lingua non fuit ignarus, dixit ’v7f£h, fuperibat,fuperam / • bulabat.Cur fu per ambulabat f quia uidelicet ignem purum, qui de humida natura fe fuflulit in altum, eluicbat,fibricabatur Spiritus iUic,elictens ex aqua puram fub flandam, Solem,lucem'fy corpoream, ideo fubitoadwcit Mofes,fidam lucctMcr/ curtus autem, ignem «Kfxrop , punfiimum , m altum fe fufluhjfc . Habes igftwr apud utrunq ; mtrabilem, cr confonum creationis ordinem, quod ante omnia fuit fempiternus Dcus,lumcn xtemum,claruas fempitemx. Pofl ab eo ere tta ejl terra, fimd zr aqua. A bfente autem luce, tenebra terrifica fuper aquis illis creatis i itctt babant- Oportebat ergo creare lucc,zr coelu,ccclcftcscfc lucernas, quibus fubied* terra illuminantur, cr aluntur. Ecce igitur Verbum fandum,c Spiritus ille ma/ gnus,infinitus,pote)latis mmenfx,mrabilem,inauditumq; fragorem fuper aquis, ac uduti tonitru efficiens extraxit ex eis purifiimd athcrcam fub(landam:extrada in altu fublata, er artificio f e compada, rudiore capit. Ac peut apud Mofcn mox pofllucem,effidtur fhamaim,idefl,acr, extenuatio# illa,quam ipfeuocat fua lut/ ffta Rakiatfic Trifmegifhisaitctmillo cxlefk,puro, acuto,cfficadq; igte,fccu/ tum effe acrem raptatum,extemutu,attradu,db ipfo igne ccdefii,td ejl, Sole, qui «i contiguus adhareat . Fuiffc autem qudfi repetens,anteaquam hac furent, docet jaramjimul cr aquam,commijlds,coiifufat,p6fi feparatmem effe fidam. Cer/ jj imus hucufip diutium, mirabilemq; Tnfmegifa Philofophum , Creationem ccr/ nimis, cr modum , atq ; ordinem mirabiliter Mop coufentanee relatum , clariora etiam nonnullo, quam apud Mofcn. Nihil naturalius , uerius . Ecce terrjer aqua priores creata, ut una mundi conglobatio,una ma ffa,ex aqua fida funt omnia cct leflia c r terrefiria-Coelejlu mirum m modum confcnticntcs, niie uterq ; ex aqua, uidelicet purifmum ignem,purifiimam lucem, dcficatioremqifubflantum,ut nu/ biwn albentium, cr candcntium,ut ficum,cr cornetorum per aera uolantiuAtcm aerem CX aqua, cm igne, calejtiqi iHafubjUntiaJubfcquutu. Creatio duoru prin Ce ) apiorum. a:i n. 'rW 4*m A/VGVST» BVGVB. IIK VIM cipiortM,terr£ & aqua, creatio duarum rerum ctxleflium,ex aqua, ignis athef ri), lucis calcftis, Solis, crairis contigui. Hoc uterque Theologus docuit mira/ bditer conformis. Sic Poeta quoque nofler bis apud Gracos antiquos Tbeologot repertis, cccmit, | Et liquido frtffum fccrcuit ab aere coelum. . Superius autem dixerat. Nam calo terras, cr terris ab fodit undas. Et, Et igttea conuexi uis cr fine pondere cali ' * Emicuit, fummafy locum ftbi legit 'm arce. Erant enim m eadem Creationis maffa. M ofes primo Spiritum Domini faper aquis agitaffe, Jhtimque luc em accendijfe,diumam 'que feciffc,extemplo'que,et fecunda dic acrem. Tnfmegijlus autem aitairem mwoAov^v, ignem i/ lum efficacem, rapidum. Solarem, affecutum. Neque enim aliud fentit Mo fc nec feparat d luce primogenita acrem, quafimul acato, ftmul rapuit acrem ex at qui s.Quod autem Mercurius Tnfmegijlus, per quem coBjium nobis a Deo be/ neficum, fatis adrmrari cr collaudare non poffum, ut qua tradu obfcurius Mo/ fes,ipfe fecerit perfricua, cr nos admucrit ad imelligendam Theologiam Mofiti/ cum, hunc ordinem Creationis tradident,diuinam mmcnfam 'que poteflatm cre/ affeprimum,tcrram,cr aquam , ex aqua luces calefies accendiffe, atque boctf/ fequdmobrem cr tenebr* effent fuper aquis creatis, nondum reperta luce, CT cur frhritus diurnus fuper abyffum mouerit, operatus que fuerit, cr hanc fuper abyffum commotionem, fui ffe creationem Solis, aut lucis, omnis $ atherea fubr flantia: quod Mofes prodidit quidem, fedobfcurius,cum ea declarant qua toti/ bro fcripfit, tum uero nobili funus ille locus, quem fuperius adduxi, hic repetam re pojlulante. In libro </* t ifo<Ai n£y, ad Tat filium, quem locum citat etiam d& uus CyriQus contra luliamm imperatorem, rogatus Tnfmcgflus, utcaufam io/ ceret modum' quc,quo Sol effet creatus,cr unde apparuerit, fic dlumitus refridit •t/1 1 Tnimctiy xvf t cpdovvn,-™ 'ucxrrov ccyitu jya roxTu, ygtt ^i^HivpyHK^^.oyiu,lsA)HAi&',s(gui(ucru(pSuai,7b7rvfr>} cpvtr%- «5 cor* xptf av? r> Mfecroy i&t <p*Turoy,ngu. . stiuiTtf oy, syuyoritawTifdy ixncnoitrctroiqvcrssTSiturruSnntm nxrs,ncfii nyupiy ut icnl v</lccr&. Q«oJ e fl,Domindtor omnium, inquit, ex templo ftn flo fuo mentali, opifico'que Verbo incUmauit, Exijlit Sd. acftmul di flo, ignem qui natura fublimis, ac leuis effet (dico fcdicct pwrifirnm, ac luminofi fimum atque efficacius, c r genitalius ) corripuit friritu fuo Natu / M , V extulit nt altum ex aqua. Hac die. A gnofeis Theologiam Mofti eant? l/lofes cr dixit Deus, Fiat lux.Mercurius,Voce fua fanfla ind.m:auit,Sn Sol Ec/ eelict dia Mojis, non t dia atque Sol Encaufa quamobrem Spiritus Donrini fert/ DB PERENNI PHILOSOPHIA 411 bdtur ;moucbaturfuper aquat:creabat uidrlicet Solon, orbemfy ecdejlem, CT creabatex aquis. Qiudquid purijtomm , uiultfiimum, maxime $ ef) v cax ejfet. Natura imperijsimpulfa Dei , corripuit in altum. En Sol, enor/ bis ccclciUs. Hoc fjtiritus agebat , hoc moliebatur fuper aqua, cui fuperfi t rebatur. Simul emm fupcrjercbatur , simul locutus ejl mentali ter , ut fieret Sol,eadem molitio,cr locuuo,Fercbatur,cr Loquebatur: Locutus ejl, cr Loquendo operatus. Si ftmul dicere M ofes potui jjet , Ferebatur , Locum cfl,dixiffet.Non potuit , eoq ; primu ait eum affuijfe , tum prafentem loeu/ tum ejfe-Opera igitur diuina in primordio apud Mofen, er Trifmegijlum funt tcrra.v aqua, tum lux , id ejl, Sol , pun^imus^ fubjlandarum athe/ riarum globus ex aqua . Sequitur apud Mofen eademopera, eodem tem/ porea luce cocle)h,aerem,quem fua lingua uocat,flumaim,ejfe<Hum,con/ fecutumq; flammat illas ccclesles, er purum ignem . idem relatum ejl i TrifmegtBo. Hoc autem ipfo tempore creata lampade caleBi,[oLtriqt ardore , jublimuisq; affurgenteex aquis acre , neceffario terra nuda/ taejl,fublatis aquis, inq; aerem extenuatis , quibus premeretur , ftmul fciicct jiflus ejl aer, ftmul aperta terra, er aqua remanentes 'm loci caua profunda que dcfcenderunLHoc docens Mofes,Et dixit Deus, Con/ gregentur aqua in unum locum, cr appareat arida. Mercurius autem, piper quo objlupefco, ad Afclepiwm , quem fecit L atrium Apuleius, ^««w locum profert dmus CyriHus contra luliamim Imperatorem: t(gu « m», <p9<riy 0 SaiQtt, a me ut /alyisi ayxS t (Aoupuop , «A MMynl(pirH‘, *gu « ur^ 0 (ilyx; icyxSos fiouiaity , rjpl rei' ngta ctix^Hpxv<rtp Ztausop, t(c& rSy mTAip vJ^ccrooy ut* At v&trrup nH vov «f icunee twxyugHo-cu , lepim oAh u y* > xsu 7p -.1x.01/TK , «A iov Asnaop (cvxXct) ivjctV' ngu ccJ^ixAvrifuts tueXKctioy t&" xgu fipaivov t©-, nyn fvWs t/Jlxoi eri* v<Acer&', Hoc ejl , Et dixit , inquit , oftris , deinceps 0 maxime bone Damon, tjuomodo terra ornus apparuit i cr dixit magnus bonus Damon, Iu/ xtaordinem,inquit,cr arefe£honem,ut dixi.Et quia multitudo aqua iujfa ejl 4 mente , ut in feipfam concederet : Apparuit' que tota terra ccenofa , tremens • Deinceps Sole radiante , ty irrequiete combureri/ k , O" exiceantr , terra folidata ejl , in aquis , quam aqua err/ mmpletiitur . Hac die . qm d diurnius f qjw m ofes ncruofe, paucis »4 ■N 4<» AVGVST. EV5VB. LIB.VTT. paucis, is pluribus uerbiiduculcntcr,apcrte,natitraliter,dtutnc,ut aliud dici «3 pof fn,qu6d apparuerit terra per ficcationem folis, qubd iufferit Metit, Sapientia diu/ na,Opifrxfilius Dei,congregatasaquas,abire in profundiores terra partes, lupit, quia exhaujit aquas per Solem, qua: fuperiores terre partes premerent,marc pro/ fundiores appctiuit-Hoc Da, hoc saptcntia,<etcm* V Mentis opus,Mentis,qux placuit A naxagore,Vlatdni, Arijbtcli,fapicntifiimis quibufq;. Huc ufque igitur o/ mnia inter Mofcn cr Trifinegjflmn confona. P ofl apertam terram cocno ftm,ma didam, tremente, uriginem, tenellam, ut teneri m/intes,palpitante,cx hac ipfa i So le tcpcfifta, nata docuit animalia Mofes,ZT diuina bcnediflione aufta,Trifmegi/ flusautem,a <flt d*is%i/9vs xyitu Aoya>,xv§ccvtofi 'ty rsAtt Qv ircafte y 7stA«S</ woJvtcc tx Kticry.cnx G? J^nyu a^ynyicerx:At Deus,\n/ quil,con:mo locutione fanda, dixit. Augeamini incremento, er multiplicamini in multitudine omnes creature er opera Sic Mercurius. Sed ante docuerat ueram animalium creandoru,naturalemq; caufant, dignam quam eundi uehementer at/ tendant- Nanq; Sofper que jon unum, aut alteru, fed longe plurima bona Deut efficere flatucrat , cuius prudcntifitmum conjilium nor at fidenda , er quomodo ficripoffent habeat exploratum, non folum aperuit terras.maximeq ; ad omnia ne ccffarium aerem fujlulit,quo fpatium inter calum,et terram repleretur, fed edam duo fecit alia non minus miranda opera-Firmauit ardoribus fuis terram , er ex est adhuc madida,e(cnofaytremente,tcncra,mrgme,creauil animantes, omne genus. Hoc Mofet quidem dixit , fed principalem tantum caufam propofuit : Mercurius tres caufts,dmiam uoluntatem,ardorcm Solis,cr afborum, er terram ipfdm hu mentem.Mofes diurnum duntaxat imperium,®- terram madidam, protento So/ lis tepore,ca!ore. Trifmegtshts igitur, m t/liTOVTicy7Ttfi(popcc xecSxs StA« & vistK ■? KXrufipxysoiyituy fix tinyxt xAcyx,cotf</lt arvr/rx «rty/ Ki,(& to vtPug H oru,in quitjeptem afbroru conucrfio, ut uoluit Mens, tx infimis clemcntis,animalia produxit. Aer aute protulit nolucrcs, et aqua aqua/ ticj.Sic Triftncgiftus EuidenterautanOuidius,utnofcashxcnonabuUonoSro/ rum confi(la,fcd cffc,ut funt,cr feruntur Jongc uctuftifiima, uiditin literis Orse/ coritm,er ufurpauit,Latini$<fc uerfibusdonauit.AudisU Mercurium, llk autem: Terra feras cepit,uolucres agitabilis aer. Ceffrruntltquidts habitanda pifcibus unda. Cum autem fuerint tres caufe, qua ad animalium primordialem proertatb/ nem conuenerint,diuinum lmperiu,Sapicntuq; uolmtas , Solis ardor, madida ac tenera tcrra:quartZ>qua comitata cft,etfvtc qua fieri quod fiftu fiat , non potuif/ fet,qua non caufa fuit efficiens, fed finalis, Mofescr Trifmegiftus pariter indu/ eunt: fed 6cculteMofes,oblata tantu fapictibus occafione,ut fuper eo Phdofopha rttur.Trifmegjftus aperte. Vide igitur quota fuerit e ius,qui cunila crcauit,fapien tia-Molitus rji tcrra,altifimtt$ aquas eifuperiniecU-Quo autem con filio tantam aqua/ i D E PERENNI PHILOSOPHIA 4 •+ dquar u uaftitatem condiderit, declaraurrut fequentu:Xa fi terra fime aqua fiiffet, quod fieri quoq; non poterat, multa incommoda fecula fuiffent : Ea maxime om/ nia, que funt m mari fabulofo,ubi mhtl aque eft . Tuffet igitur primu inhabitabilis omnis terra fed cetera non profequor. Ex his igitur aquis, quibus alti fime terras Deus operuiffet, hec bona fccuta funt, que qutdc docuere, fine his Creatione con / flare non potuiffr,fapicntumq; eius clamitan t,qui tantas eas cu terra exorin ftcif/ fet-Principio ex hisjida eft etheria fubftantia,)imiliteraiq ; aer,ac nubes,ex aqua accepta,purifimeq;gmta,exindediffufus aer. tertio remanfit tellus humida,madi da,aptaad generandas fruges, herbas, fiores,arbores, et animantes. Agnofcis quot ex aquis illis bona f Tres igitur habuit caufas ingens de cumulus aquaru,ut fieret etheria fubftantia,ut fieret aer, ut terra madefccret.Non erant in terra permanfu/ re femper ingentes aque,ne forent eadem incommoda, atq; his non creatis. Eleua ta igitur fublimi fubftantia,que diuidiiur 'm ethera,cr acre,terra madida remanfit ad gignedos animantes, et aperta, ut effet habitabilis ■ Docent igitur M ofes et Me r/ curmsfeparationem hanc terre c r aque fiuffe , que cum duas caufas finales ha/ buerit,Mofes nullam quidem afignat,fed unius oftendens cflrflum, docet cur ari/ ia diurnis imperifs apparucrit.Trtfmegiflus autem afignat ejufam cr cffvfiumile fuilanimahu ori us, declarat# cur aperta fit terra. Qjiod tacite Mofrs innuit- Mo/ Jes,congregentur aque ut unii locum,& appareat arida: pofteri ut autem deferibit ortum animaliu. TrtfmegiBus uao:<An^ tLfisai «/Itcor «tA»Atcy'»7tyii,i(^t rc v<Ptof>,ux&u:S «SfcAxcny o rSt.xgu ifunyK*y,(hr cevTHSXuyi rvrgi tre</lx^f7rsLT«,Sifix,fyfi*,x£ Separata eft ab inuicem terra CT a/ qua, quemadmodum uoluit mens . Et protulit ex feipfa que continebat utero fuo, quadrupedia,repttlia,frrat agreftes, cr cicures Sic illr Vltima demum totius ope/ rif manus, fuit hominis fatus,naturaliter & diuine poft omnia frcutus.Dequo ea/ dem firme locutus eft Trifmegiflut atque M ofes , q«o<J eumfmlcm fui condide/ rit,quod uti propriam prolem dilexerit , quod dominatu fuper omnes animantes ei iradidcrit.nis uerbis:o Sl7r«rreoy netr» foris, wy (tu», ngu q,v<rts,mt/ tLVHtnfoy i<rcy,v Hgiob» »s ifits reKV,7nfiKxA»f yctf my,7&i> vQ Ttcti jocj insvatyeoy. oirreuf yoty ngu o Swf ijlixs ytcftp» cur m rsxfi<f'ouK\ tcc 'ixxnti rexinx Jl%y.icvqynyx7X Que fimt,Omnium autem pater Mcns,quod uua effet,c natura,peperil hominem j tbi jfimdcm quem ddexituti propriam prolem.Formofus enim erat , quippe qui patrii gereret imagjnem.Vcrc enim Deus propriam formam ddextt,eu j; fuas omnes crea Utras tradidiLSic Trifmcgiftus.Mofes autem:Et dixit Deus,¥acumus hominem ad tmgmem,cr fimditudinem noftram,cr prxfit pifeibus maris , et uohtdibut coch\ Cr beftijs,uniuerftq ; terrx,bitmiq s reptili quod mouetur in terra. Sic Mofrs . Nec hoc loco fotum MercuriuSyfcd omni edam opere fuo,copiofe dc mundi, cr horni/ ttis creatione fcripfit.Eftautc liber is,cx quo hac produximus, qidinfcribiturab - eOyPcc/ 4*+ AVGVST» EVGVB. LIB. VII* ' co,Pccmanicr,uclut Genefts MofaiyTimxus Phaonis, i n$ eo fmt qu/dl qua pofiint animum ofjtndere,fimilia uidelicet bis qua ferio fit P htiotalife profani [eri p tares,quos cum dclcftu,CT iudicio legere neceffe cjljfoUs furis lucris hoc prim legio pollentibus, quod ufq;quaq;funt mcorruptx,fyncere,pureq ; ueritatemedo/. cent.Hoci\i argumento cum multis alijs,appxret effe hunc Trifmegi)lii,antiquifH ■ mum illum Aegyptue sapientia principem. De quo er Mofe , quidam apud Gra/ cosucbcmentcr eruditus , qui quadam ex Pocmandro interpretatus ejl , arbitram Trifmcgijlum a M ofe accepifjetClaret, inquit , TheologiamHebrxorum toto or/ be fu’)fe celeberrimam, * ronoQwtxxvTiy if\xi07ifx Hy^tficiTOtfns, G? tiTtSKfaoS7TXf t)AHrit<rO(p<x,7ro7Aoh'cBro<Pt<A<lKTXiyHoccfljLege(fc eorii,quod uciuslior cjjrt,er Mercurio ijlo, er omni alio,qutfquis fuit apud Gr* cos fapiens,multis ejl probatum, er oftenfum . Hoc iUe fcnbit . iUud ejl darifii/ mum argumentum, hunc ante omnes Grxcut Philofophosflomffe,quid A naxa goras, Plato, multiip prifeorum Phlofophorum nomina Philofophix,crrcs ab eo didicerunt ■ Nam Mens apud eos celeberrima,creatrix mundi, principium forma/, rum,a Mercurio priore nominatajnduflaqi fuit:Qnam credo eum lingua Argx ptu,Hebraicx finitima uocaffe Rochma,Sapicntiam,in qua,cr per quam cunila creata prodicat Solomon. Adhxc}Chaos, flue Hyle, alterum mundi principium , padens,rcctpiens,Gr£cis ufitatum.Mcrcurij efl,ut apparet m Afclepio,cr infer moncfacro.ldea quocp, mundi,Platonis,cr Pythagoreorum, Timxi Locrenfis,et tnultorum,a Mercurio uenif.quibus er alijs daret,fuperiora prifeum iUum Trif/ mcgijlum fcripfiffe ■ Nam totus firme Timaus Platonis ab eo fluxit . Fuit autem . » inanis oftentatio Gracorum , qua esi apud Platonem , quod a Barbaris accepta, Graci fecerunt meliora-Dilatarunt quidem Grxci,eloquentius'qi referip ferunt ea, f fi plcnffy p rauis intelleflts,non pauca fupcrjUtiombus fuis contaminanmt,ut po tus a Barbaris accepta,quia fenfus fenfus deeffet, fecerint peidra . Sed uenio ad a/ lia.qui de Creatione fcripftt Tnfmcgiftus. Duoifrfunt diuinifiima in eodem Pct/ tnandro de Creatione , quemadmodum in Gene) i Mofis teftimonia : unum quod quemadmodum M ofes folis ucrbis,cr locutionibus inducit Deum operatum, fic, Mercurius,ubi in calce hbri,adnuratus opera diuina , in laudes Creatoris os ape / rfiiffet,cum$ ex uarijs operibus eius collaudaret, dixit : xytosuo A oya> trusi/ p-cdpivos t« otTX:Bcnedifius es, qui folo Verbo eunda fccijti.Sic M ofes item ad unamquanqt rem te flatur Deum dixtffc,ut fieret lux, fieret firmamentum in me/ flip aquarum, terra produceret, fierent luminaria in frrmamento coeli: Et no fler di/; idnus Vates,yerbo Domini cxlifirmad funt,ty foiritu oriseius,omnisuirtus eof^ rum. Agaofeis eandem locutionem a ud Mercurium : idem Trifmegislus doeet^ fiiiffc Verbum iHui mentale,intellcdua!e,non exterius refonans,ore,dentibus, Utf gpa formatum -Secundum quod mirabile,^, ut dixi, ab omnibus Philofophis prt/ fipue Platonicis ufurpatum, cr quo ucra rmtdi declaratur origo, efi apud eum , ‘ • i ' ‘ “ "*• •’*- ‘ * •* * t> E PERENNI PHILOSOPHIA. 4M-: quodomnis rcrumentio , & omne cffr,in Deo fuit ante per originem etforma, originaliter cr formalitcr’ non ipfa rerum corpulentia, fed cfftcacu,plenitudine, t ldeaUter,Diuwuus. ldemfrrme,ac fi dixeris,iffie in filice effc,per modum filicis, non per modum ignis,antequa fit excufus. Et in feminibus aninalium,per modum feminis effe animalia,non per modu animalium, i» dLt igitur infinita Japientiaiori gmaliteryac dwmtus,uchitqi in fuo fonte, cr origine cunila continebantur. Eocfi ' non effatius mundus e nihilo, fed habui origine uertfima, crtmcp antecedenti V uirtute,in qua cunila uirtualiter, ut ficloquar,cffcnt congregata- Hocq eti. Quod peripfum omnia fiilafunt : Et fmeipfo futium eti mhtL, quod fktium eti. * Aut,quod fitiunt efiintpfo uitam fuiffe-Uoc pnfei Philofophi declarantes, indu/ xrrunt mundu archctypum,bnagine mundi fenftbilis, dicentes hunc mundu fimu/ lachru illius atemi,perinde ac ad origine,fbrmamq ; fuam eum referret:omnemq f naturam,fimilitudinem e T quafi Diuirutatis partum, cr prolem afferuerunt.no/ dus autem quo cunila in dia diuina ubertate ten erentur,no cfl omnino comprehen JibiliS,fed intelligi tantum terrenis exemplis poffet-Hoc igitur omne indicans M er cunus, <y in principio Pcemandri,induxit fpccie illi mundi xpyliv?rey •srfoV/ nctf^ofi^ux prceffet in Aeternitate, ipfa^ Diuinitateicr in calce,cum eum bet hedtceret.ccyios u,ov retura tpi/cris uxety isi: Beneditius es,cuius omnis na/ tura fuit imago.Sicut autem Mofes in primo capite Genefeos tota creatione com/ . plexus, repetitin fecudo nonnullis,qu£ prius omiferat, adictiis,fic Trifmegijlus, cum in Pamandro late de tota generatione rerii fcripfiffct,itcru eam repetitin ter- tio fermone,que mfcripfit hfos Aiyes-Quo libro mka,proiiaofs,cr quapof/ fitt tejlari eande femper philofophiam,notionemq ; Dei ftorwfje. Hic rccognofces ddgmata nomina^ Phdofophue Graea . videbis unde manaritad Gracos, vis, Intcdigentia creatrix,w Chaos illis celebre . Rccognofces totius Platonica Phdo' fophia fontem, dc rerum principijs . Itcrtm maximi hominis affectionem uidebis eoeleflc corpus diuinu quidc cffejed fktiu tamen , fcgregatuty ex aquis, no quinti1 quanda fubftantiam, ut PHilofophis uifurn, qui fiibjlitia calejlis origine inuenire no potuerunt. Sic uero feribit : oli f et mirreoyb^tos Suoy & cpi/ois Suar, i§X* T 'ivruy, o StJ{ yc/u vi?,ygu epiuris, nguv/in, erceplct «j <f'eifiya- toavouy w(/ . &\p» v> Saoy epvots, @ in pycta, avccyxH,\cj Tt Aoe tyuecoxotceo^lu/yaf oko%s xnfoey ly «Gi/oxeu, kj vc/ltog nni/yicc M7rr>y,vctpoy, Jlvvauitifay yius, ecvaduM <p&s xytoy,ygxvnayi i/<p' fc/ ijy^ots volas sot\{a,iij Slot ncums Jhipaxrt <fva\oeS y/azropv.ct<AioptsCi>y j orraiy a7recvo(t>y,\y «x«oaoxivccs(»y}ccfi</Uufi Stu ove tfaxtppx «5 ove Sapiet Idiiti/iiaeSxief vyfa op.y.u,yti/f glT oAcey <f'iOfuQivfa>y}$ ecvccxptfeat&lvfttiy nni/yctlt oyctif J,»Cf aep' ovpecvvi yvKvKteisloifi,(& (Jioi^Ttuf yv ecsgcoy luteus corfewoy.ivct. . ovv 4i* AVGVST. EVGVB. LIB- VIL tvyfis xxaxi,ngu '$i*f&pm9*jrv\f voUy} curnQtotb Kj 7n&L^yn y> 7nVKvK\i«y,&VKvliJttq> «#>Wm Trnviuni titju i' AtKKSK hot «fc ^ [4 ‘aS * *?***%& ** 'Tu.xjxy.n 70 $H&LXTiTjxcnv<Ax xfi tgmTK^wyp^tyTffivxiXsP •miret caro fi \rca?o£<&, xfixvfr®', K£V 9 Trxrrosx tiHjnc aoip' ftXTXpl nxAiyyvrwwte <p euntis icar^icoAoyviJ toj t\ yu^ras rUf cySfirnty tts Ifyoy Silio V yrway.Qux funt,Gloria omnium Deus, c T Di/ umUM,cr Mens N atura. Duiinu principium rcru De ut er M ens,cr Natura, ma/ teria,Sapicntia ad declaratione ommu cxiftens.prtncipiu Duumtas,Natura,cr ef/. ficacu,fmeoperatto,cr necefttM,crfinti,cr renouatto. Erant enim tenebret infi nitx in abyffo,cr aqua,cr fomtus tenuis,inteUigib\lis,diuina uirtute exiAentu ut Chao-Sublata igitur c(ifanfalux,et congelata Junt,ac firmata elementa inferius, ex btt«M dafub)lantia.Et Dij omnes ample oluntur, adamant $ Natura feminalem. Cumq; omnia effent indirempta,cr incompofita,feparata funt leuia in altum, git uia mi wwm»mii arena humida,dmifu omnibus per ignem,etappenfv fomtu,utue/ hantur. Et apparuit coelum in circulis fet tcm,v Dij afoedibus djkorum apparen tes,cum fius omnibus fignis. Et diflin£lus efl cum Dijs,qux'mipfa funt, er c:rcun- fcnptus efi ambitus, acre circulari uago,fotritu diurno uedus Protulit $ unufquifo Deus, per propriam uirtutem,quod imperatum fiut ei,nataq j animalia quadrupe/ du,replilia,aqua'ica,uolucria.Omnis<p fatus feminalis. Et foenum,v flores , om/ ntsqs berba,femina regenerationis in feipfts continuerunt, er' generationes horni / num ad cognitionem operum diuinorum-Hxc et id gemis aha Tnfmcgiflusjn qui ( bus clara e creatio totiusqi mundant generationis ordo ■ Primumq; ipfa prind / pia memorat, quod Plato in Timxo,Mofcs nofler compendiofe,principium nobi/ . bfiimm,gloriofifimum,immenfa gloria,qua gforificatus ipfe fuit antequam mu n Jus fieret, idem gloria rerum omnium Deus , cr Diurnius diurnum principium, Deus cr Mens, Sapicntia,efficacia,ticl cnergia,opcratio fcihcet diurna . Parte alui idem NaUtra,materia,necejiuas,finis,renouatto,adde in his tpfam,fi m, energia. Vides igitur hic principium mundi,quod Theologia noflra clarius expofuit,Men/ tem.Sapiemiam.Htc iOa Intelligentu , ac Sapientia , per quam fila funt omnia, per quam Dominus fundauitterram,ccrlosflabiliuit. Hxcitem energia, ob quam Plato de Generatione fcnbensjnduxit <A*yiSfyoy, Opificem, qui eam operatio/ nem efficcret-Kenouado autem CT finis fuit,<fi>d ex incompofito principio fild funt omnia , formisqi di&nAa,mudus$ melior indu Hus.Quod quomodo fiiufve rit,decLsrat,Jicut declarauit er Mofes. Creatio autem focilat mundum inchoante, informem, incompofttm,exmdc mundum mefiorem, epulis nunc e fl, mundum ue rm. Vtrunq-, mundum Deus exeam. Prior uocatur chaos,Hyle: ipfe autem uem nmndus,rcnotutio. Natura primus fiut ccu rude principium , udis majfa fecundi, perinde DEPBR.ENNI PHILOSOPHIA. 4»t perinde accreta,uenutiifimi paulo pofl futuri uafis.Vtrunque Mofes, I n prino/ pio creauit Deus cadum, er terram . Trifmcgitius docuit eum Verbo eunda fi/ dffe.Creatio fecundi mundi incipit apud Mofen quidem jibi ait,Et tenebra erant fuper fidem abyfi, er Spiritus Domitu ferebatur fuper aquas . Nam quod dixit antea, Terra erat inanis er uacua,ut m Cofmopceia fiat expofuum,declarat,Ter tam fuiffe mbi^fiuffe inane, uacuum, fidam e nihilo . Vbi ucro induat , Et tene/ bra erant fuper fidem abyfii : I m innuit terram er aquas creatas . igitur etiam apud Trifmegifhim preuertitur,terram er aquam creatam, cum ait. Erant enim tenebra in ipftabyjfo. Hic itaque indpitd fecundus mundus . igttKr er Ouidius qua legerat apud Gracos, canens poetice,duplicem hunc mundum celebrauit,ex/ vrdiens a fundamento,*? materia fecundi: Ante mare,er terras, er quod tegit omnia,calum, . Vnus erat toto Natura uultus in orbe, ' Quem dixere Chaos,rudis,indigeslaq; moles. Nec qukquam nift pondus iners, congejlaq; eodem. Non beneiuntiarum difeordia femina rerum. H ucufq; primus mundus,mfvrmis,indigedus,mcompofitus, iit dixere feptuaginU apud Gracos, [aerarum l iter arum interpretes,cr Trifmegffas hoc loco: Creatus f fligitur primas et fecundus a Deo,euidentifSimcq; Mofese? TrifmegtBusidfcri pferunt Hi Phtlofophi,qui materia putarunt a ternam, er a ueritate longius abie / tunt,er ueteris Theologia mentem praua interpretatione obfufearunt. Afficis igj tur,ut Mofe dicente,Et tenebra erant fuper fidem abyfii quod Hebraice hoc fibi vult, horrorem teterrimum,ludsabfentiam,iam aquis, cum terra ( quia terra fo/ lum aquarii) creatis incubuiffe late i Etiam fuper fide terra tenebra erant,quia terris incumbebant aqua, et ab aquis operiebatur terra:Mercurius etiam ait:<rx.i voSXTrfgoy tp dc£u0sa:Tcnebraimmcnfurabilcsjn finita in abyffo . Vtq; duo funt aquarum nomina apud Mofen:primum cum ait. Et tenebra erant fuper fi/ dem abyfii : Secundum ipfum aquarii nomen. Et Spiritus Domini ferebatur fuper aquas:Sicapud Trifmcgitium, primum nominatur abyffus, exinde v</lo>f,aqua, qua dicitur in abyffo, ipfaq; abyffus fiiijfe . Qucmadmodu item M ofes pofl abyf/ fum,nominat Spiritum , qui non potcjl iuxta quorundam H ebraorum ineptiam rffe ucntus,fed uerus Da Spiritus, id efl, quam alijs nominibus uocat Mercurius vdy,o-o<pleey, Koycy ,Mentem, Sapientia, Verbum: ftc idem Trifmegiflus,vrnC/ Htt AvfJby,voipoy,Spiritus tenuis,inteUigibiUs, videlicet ristvoifbt/ . Vt M o/ f es item ait animum hunc ingentem, omnipotente, folertifiwmq ; fpiritum, fuiffe fuper aquis :paulo autem prius tradiderat,quod etiam tenebra erant fuper abyffo: Sed tenebra erant, fpiritus merachephct, idcjl,moucbat,agitabat , motum Opifi/ eis agebat : Hcbraufr exponunt merachephct , alio iUufhiore uerbo , y zyMW iAwnea^mmbaturiiGrads antiquifUmis, motus h creditus efl cr ditius Di Kft<rt s; 4** ^ kVGVSr. evgvb. lib. tttt. xpi <rt t,diuil'io,diremptio.fic Mercurius dicit hic in chuo fuiffc,uidclicetaquat»p tenebras, fciritm: Sed tenebro uclut priuxtio lucis , ftiritiis uclut opifex, aqua ut tpfa abyfftis. Hic ait in Chao fuijfe,dppcllans Chuof,ipfdm tem er aqux indi/ gcHam,wcompoftam# congeriem , cui er aqux inerunt c r tenebro: Spiritus aut. i« ftpiens Opifex [uperextdbdt moliens orbes. Hucufy Hebraica, A egyptia, L4 tina# tkcologUydiuinc congruunLKdm O uidius,a quu prxclari operis fui aufri/ catus efl initium,Thcologam fine dubio db hifcc M ercwrij libris,quippe qui tem/ fore quoq ; P Idtonts iam ad Grxcos peruemjfent , edidicit . Habuit# a Mercuri o totam illam creati mundi defcnptionan. Quod clan fimum cum alijs multis cjl ut tn fatis horum librorum argumentum. Chaos igitur non erat omnium elemento/ rum confufto,nec pugnabant illic elementa: fed duo tantum mifla erant elementa; terra, v aqua,fic ab Opifice creaid, paulo poft dirimenda,omnium rerum terre/ ftrium ac ccclefium pri mordu: T crrcjlnum terra, humore temperata, moUeftfla: Codcflium aqua,purif.ime, cr quadam diuina operatione, in xtheriam, aenam#, fubfantiam extenuata.Sip# erant illic non p ugnantia,non nata, fed ut in fua ori/ gine reliqua duo elementa, ignis er aenlgms inquam xtherius . Ndm ignis terre/ feris natufdluerincfl omni corpori, nec folitarium efl elementum . Inejl e tia aqux, qui fttis fope moibus incalcfcunt • V t igitur inerat aquis iHis primordialibus uir/ tute er facultate xtherius ignis, fic inejl aquis , cr tem, omnibus # corporibus i , fuus. Erant igitur duo elementa . Sed his ita admifla , congenita cr conglobata, ut [unt nuncfcmpcr,altera duo,ignii,cr aer. Satis igitur piper# erat duo creare,d quibus altera duo feligerentur, atque elicerentur uuiftm, diutno ordine . Nam ut aqua fuit ccelcfks ignis origo, fic ignis calcflis, pater, ac genitor acrix tenuitatis * atque exilitatis. Sic# aqux creatio, duo fecum elementa traxit, caleflem ignem, et aerem. Reliquus, qui in corporibus ef,no ucrus ignisjed mijlus,magU# corpus igneum , quam igms:in corporibus ceu pars eorum remanfit, puri fimus in ditum fublatus eUTrtplex igitur fuit, er triplexaMofe, cr TnfmcgiAo,cx facrarcut latione deferibitur ortus. Primus efl e nMo,terrx,cr aqux.Sccundus duorum ali orum ex hiselementorum,ignisc<xlc{lis,cr acris.Tertiusrcrum ex.his omnibus: ex terra v aqua ut fubdantia:exigni ccclcfti,cr acre,altero ut patre gignente;, altero ut matre nutriente,alente, multa# alia bona proflante. Hic# omnia bona ut ordine diwno creata,fic mirabili defcripta,alteris ex alteris mirabiliter nafcen/ tibus. C u aqua igitur tria funt derneta crratajpfa aqua,puri fimus xtherius ignis * et aer, qui latebat in aqua. Hic docuere diuinitus Mofes et M ercurius. Prior quod ■ttbidixiffet ftnritom Domini fefe agitajfefupcr aquis: quis agitatus, quxmoUtio. ftiritus cffetfuperaquis,ex aquis, docuit flatim,qum Deusdicit,Fiat lux . Aihe( ria fcilicct , folaris , pura , nitida . Mercurius autem , ccnitht </lu <j>&c xytopr | Sublata efl, cleuau, afccndit lux fanda. Ea igitur fut eleuatio, quod, ex aquis furuf, dlbefccnt afeendii diurno impetu ad regiones fupemst »#»«. Luce m --r *** DE PERENNT PHILOSOPHTA. 41* MUm fandam uocat,ut uidere cfitoto opere, caleRcm cr fandam: quod, ut ap/ paret ubiq^cr quod Plato, AriRotclcsfcomnesq; item Platonici fecuti funt,ccdc fi ia lumina Deos, Deosq -, feptem eodem libro feptem Planetas appellat. H ac igi/ tur lux fandt fupemas regiones pura,nitens, appetiuit, feleda mirabiliter ex ar quis i Dco.Hocdams explicans adiecit:ia(liopisO)y </!t orray xmxrn>y,<& faecCTOunitvcJsCt^cnrofttapiirSv tx tAxcppa «j irfes.Quod efl:Cm om nia ejfent indijlmda, indifmnda , crincompojita, fcgregatafunt lenia in altum . Hoc Mofcs non tam multis uerbis explicuit, fed breuitatis Jludiofus, ipfam duntar xat rem fidam indicans,quomodo fida jit, uno tantum nutu demonRrauit , quod Spintus Domini mouebat,opcrabaturq; fuper aquis. EtSolomon,cum \ob,tefln tur eum fiper aquis cale Re orbem extcndijfe.Cemis etiam jul loquitur,quemad/ modii Grxcc cjl in GenefcTerra erat inanis, cr uacua, acpxros xkxtxx/ xiuxsos,inuijibilis,iticompofita:omnia enim incompofua, nondii elementis fepa ratistdeus autem feparauitxthcriam fubjUnttam,prxcipue Solem,isfcparauitae rem. Elementa igitur denfiora, grandia docet remanfiffe,terram et aquam lutuleit tam-Hxc omnia cum legiffet Outdtus apud Grxcos,ad uerbum exprefit. Nam calo terras, er terris abfeidit undas, r Et liquidum [piffofecrcuit ab aere catum. Aftra tenent calcRe folum,firmxq; Deorum. TrifmegiRus enim priorjos Deos dixerat: j (gu Rtolvec/mt xec TxftipSot- iy omsopsut omnes Dij amant naturam feminalem.Paulo inferius:^ oivfxuQStyKVK?i.oistwfx,(& 3tol rxtsiy xsgtop iJlicuiffafxri/ ttwct.Quod ejl,Et calu,inquit,apparuit in circulis fepte:cr Dij in firmis ajbro/ rum concedi. Vides firmas Dcoru apud utrunqwt autem Ouidiits canit de terra ponderibus librata fuis. Et frefft ejl graui'ate fui:Sic Trifmejpjlut,(& tx JSxft t tef vyfq.xmLtoTBi/£i t oAwp (AttofUrStrraip . Hoc ejl , Et grauia fundata funt fuper humida arenam, ignicmdts fcparads.Quxfo igitur in/ jj ’icc et obferua,undc nati funt Dij quorunda Philo fophoru, ftderwex aqua uidcli eet.Q uanqud ergo Mercurius Deos eos dixerit, fidos tamen et ortos in tempore ufferuitiortos aute e^aqua.Habcsq; quo in loco habuerint aRra . Vtautc Mofcs fecunda dic creat aerem, innuitur aute per lucis ardorem effidu:fic Trifmcgtjhis, tUo igni caleRt, flammidi fiperms,afferit fida fuperioris^c inferioris aqux Juti ftone:&-fublato fupra mare et terras aere,alteram diuifme, ac quafi feledionem efjrdam Docet igitur leuia fuperiores locos appctiffc,grauia in terra, ut in findi meto remdfijfe^rt/pl -r oAtoj/ 10$ ivrvy,Kj xvxx. fiptXtrBivrooy -av\si pxri oyuofi:{gu,cuflis fegrcgatis,et fufpcnfts,ut uento firretur. Pojl luce crea tdjUkalcs eius flamas,aquis et terris inucdas,ajuas quidein aera refoluiffe, pojl eas abadas,ac di(folutas,eode ardore grauidaffe ac tu efficiffc terra,et ex cius ute 10 pkntas, animalia^ cxtraxijfe^tacite pcrbibqit Mofcs, proponens eu reru crea ’ l Dd x tarum 4*0 AVGVST. EVGVB. LIB- VIL taruntordinem,CT effrfos res memorans,prius caufis memoratis, ut hoc quod di ximus facile intclligercmus ■ Trifmcgiflus autem plane, crcUhre declarat fulcra coelestia, qua Deos uocat,ad im penum fibi dat um, protuliffc feras , quadrupedia * ferpcntcs,aquaticos ,cr uolucria,& quod antcceffcrat,fanum, herbam, finges: ecr«xfc c/lfc QioStPsx <pl ii/lixStPvvxutus rb rnpostaySii/ cti/7 e tytytTo St/fix TtTf<vro</lx,(& ig7mcc,(& twJlfX ngu. 7rJiv«,xsfa 7raart (nsofa. w<ratcfoi , tyStyofroS , ai$ ? securi j ^Ao#s.ex quibus apparet Jlcllas fitiffe antequam herbida coorirentur ubertates. Quemadmodum item Mo fes docuit imperatum a Deo,ut terra non modo uirores omnes produceret, uerum etiam eos produceret, ut femen continerent, ad fimilcm fui propagationem ,ftir/. pisq; perennitatem :fic Trifmegislus , ra. aurlfuXTec nxAiyysnxicei ift eevTJis lo-arif(ca?.byvy:Semmx regenerationis in ipfts feminarunt ■ M ofes au/ tem,Ligmmqi fidens femen iuxta genus fuum. Quibus omnibus apparet denus» Creationis repetitus ordo eadem ratione, atq; tenore, quo fcnpfit Mofcs, cr quo nullum in omni natura uidcrepotefi animus meliorcm,congrucntiorem. Apparet item quonia Latini,ty Graci feripta Trifmegi&i hac fecuti funt (Nam tota gene rado mundi apud Ouidium ex hifce libris fumpta cfl)apud Gracos autem cr Hc fiodus,et Orpheus,ut docebo,exinde Philofophi firme omnes ante Ariflotele, uct ba cr res illius libri decerpta,Ubris fuis inferucrunt,hunc autorem cr antiqui fi/ mu effe,ct[ummxapud omnes mortales autoritatis,cuius Theologia amplexi fmt , V comprobauerint omnes Grad-ut hinc facile pofiit intcUigi, quantus error, <| inaudita fuerit temeritas Simplicij, qui Theologiam Aegyptioru, qua maiores fui fumma ueneratione coluiffent,ta turpiter appellant fabulofam.Sed alia profequa A tnur ex Trifmcgifto,dc Creatione,utfutiunioru Philofophoru clarior mfolcnda, qui fibi fapientia laude ex inuentioncnouaru rerum optantes, qua maiores fui, i quibus genus,mores,fcrmoncm,urbef,domos,omniaq; bona ipfihabuiffent,jlulu. temeritate, grauifmam eorum autoritatem in affertione creati mundi,reijdentest fequi noluenmt,fed pauci omnino ■ In libro, qui dicitur xpeet "f.quod nomen ude turin T imaofuo Plato fecutus:Nam quemadmodu et PUto de 1H0 fuo cratcre,fte is loquitur:*. fccTHfst /\ ycty 7r\v$w<rccs jirv,K»tvs\tt^</lovs KVfVttet: Quod arbitri j cratera repletu demiferit adhibito pracon^Mirabditer fatetur om/ n ia Deum non manibus, fed uerbo folo jedffe,qualis efl Theologia Mofaica,fic U brii exordicns:t7rf<AH roy nxnx Koryoy \iaroiti<rtcy b e/btfU2spybs ev\ig <rly,xfacc Aoya.id efl,Pofcaqua mundum omne creauit Deus Opifex, non ma nibus,fed uerbo. Progreffus inde profequitur,cuidcntifiima pedaris fui, fuaq; tta tis fuperiorumq; feculoru ufj;ad dduuiu,primosq; Aegyptia gentis progenitores fcnfa.Atqi quaji profridens recentioru Philofopkorum impietate,hortatus efl fi/ lium Tat,ubi de homine creato diffcruiffctjn hunc modu:iiH<flvrvTi eu t Ixvop T*x iraosif lurui «£ Jliiuvgyi t« </lv/uv§y>nucix.yiddicttx Nunqud o DE PERENNI PHILOSOPHIA 4« fh Tdt,pmesopifkia fuo opifice.lUi igitur plane feparant creaturas der eatoret qui mundum nunquam a Deo acatum contcndunt,priuantcs opifice opificia , fe/ wgentcsqftdterum ab altero, illud ucro praelorum e fi quoty tcfiimoniumfmulli mumfy didis Prophetarii,quorum i ndcfifie uoccs canunt, terminos em maripo t fuiffe,tcrram fuis columnis JUbilicfi mok ut in tternum moueri nequcat,firmaffe. Quis,inqutt,qui,ofl S*A«tf Mtavs oftss jrtf<6cA«Jj/;Ti'j o yiy axsfis! yeJf ti$ i Txi,vosnuy 7rxvTtoy rsoi rr»S t&t <Ai<rvrcTH::Tcrmi nis,ac definitionibus mare circmfcripfcritlQm terram firmauerit, ac flabilierit i Efi enim aliquis b Tat, horum omnium Creator c T Dominus. In his confirmatur Creatio mundi,et Prouidemia,ut nihil fit in omni mundo,quod non habeat xtcmx Prouidentia rationem. Sic cr Dauid cecinit de mari: Tcrminu pofuijli eis, quem non tranfgredicntur,ncc conuertenturoperire terrlEt I ob,ut ab eopene Mcrcu rius uideatur accepijfe:lndicamibi,vbi eras quando ponebam fundamenta terra * QMS conclufit ofiijs mare, quando erumpebat quafi de uulnaprocedcnstCircum/ dedi illud terminis meis,v pofui uedem,cr ofiia,cr dixi, vfq; huc uenies,etnon procedes amplius, cr hic confringes tumentes fludus tuos. Mercurius item in eo qui inferibitur Quod Deus inuipbilis,fit ex operibus manifidus, inquit, </li &7Tifi0XH,<& <rvsx<riS brxtrrcey b Sibs.Prwcipw,coplcxus,confifientia om tuu reru,Deus.Sic quoq; in eo,que de Bono in fcripfit,materid mundi, qua in iHt deficationefeledione^ rerum, Jubfediffet, ab opifice Deo dicit corpulenta effi/ flam,confohdatdq; in orbicularem firmam. Quale Ouidius de eodem Opifice: Principio terram,ncnan aqualis ab omni Parte firet, magnis ffieciemglomerauit in orbem. • Trifmcgiffos autem : & oo-cy hy t/Ayc vuroKuycivoy tS t ceu* Aova ii Trcey '0 TrXxHf <rtoyuxrroesQi,H<rAt,& byxiors vrbtfot o-cjxtt fof<AU:Et qui tum,inquit,matcrix fubfidens ejfet,id omne uerbo fuo corpulenti! efficiens, cr in tumore ducens,orbiculare ficit. Quis non uideat Ouidiu,ut reliqua omnia,de mutt di ortu,fic item de fyecic terra, hinc didici ffcf illo etiam elogio Mercurius mundu prodidit creatu,quodfolituscft multis in locis Patrem uocare Deum,ipfum munr Aanu opificium,Partu cius. Quid quod in eo libro quem inferibit Mens ad Mcrcu rm,contra eum qui contendat Deum mifibile, imo uero maxime uifibile afferit, ex operibus,quibus creandis idcirco incubuerit, ut maiedas cius clara ficretfaopx ros 0 r/j «v-? epxn famfes; <Pix fro,7rdrrx vrol* o*,lvx PtX7rbyrtay*arrbii BPti?rvs:\nuifibilis,inquit,efi Deusf Bona uerba quafo-Et quis efi eo illujlriorfOb hanc unam caufam , eunda c reauit,ut in omnia bus rebus eum cemcres,Hac bonitas Dei,hac cius uirtus,uideri, apparere (fc eum per omnia. Sic ille . In eo quoq ; qui dicitur H yrmtodia, cu precaretur omnia,ut fu lendi! agerent, fic dixitinifaoo yetf vyiyuy t oy ktIo-xttx t« wavrct, rop Wnfxrrx ynyfS ov ptvoy Kp^wnitt^VMnxfxirrx at -r *Kixvx ^ Dd ) rby^VKU 4 is AVGVST. EVGVB. LIB. Vir. £ yXvKXJ VC Au§ asrny e\nwpfy!nv, lyu aoUmoy yxsipyeyis r{t& t/ltXTfOCpHy, 'ref t7UTXfcCVT«7TV^ CpXtt/iyCU U{ 7IX<my TTftOfty Stolo-" rt Hffa cw^§(iiTS0K’Qj^[un^lAwktmii enim fum qui eremi omnia, qui ter/ nm firmuit ac fixit : Qui iuj?it aquam dulcem , ex oceuno 'w umuerfm terra / rum orbem, flue qui habitatur, flue qui non hdbitatur,exiflerc,ad alimentum: QJf iujfit ignem apparere dd omn s operationes, Dijs cr homimbus.Hucufque Me. bflcnflum quoque fuperius, locum illum nobilem in Kepublicj Platonis, quo qua/ fi pifor naturalis dicitur Deus, potens omnia facere^qux piflor effingere, fum/ ptum effe cx Mercurio,qui ad Afdcpium feribens : urx Tstf ySGr xin&{u* yextpw ifist sm zpKvby ttoihQci, ngu Stis, u$a y»y sm SxAKtr&y, vgi cwSfccsnss t&xrx xAoyx, t&crx «4vyx. ^ef <A'StS> &<Aiwxr>p rccvrx 7tciay,u rns iy volas, uffi xyvotxixs rrts v>y Stoy. Quxfunt, At pifiori,inquit,licebit c r certum faccre,CT Deos,& terram, C rma re, et homines,bruta’que,ct exanima. Deo autem impofibilc erit hac faceret ofin gularem infaitiam,cr imperitiam erga Deum. H xc er alia multa faripftt dc Cre/ athne uetuflifl.imus Theologus TrtfmegiSlus, cuius, ut dixi, Theologia flut ma/ xime in caufa,ut uetujtiores Grxci, de rerum primordio loquerentur. Cuius libros ho fac cum primis legijfa Platonem, dogmata cius in Timxo ex his defampta, te/ flantur.Quorum quadam ad exemplum nunc re cognofaam. Principio quam cre/ andi mundi caufam Plato p ofuit, amplexus que maxime efl quod diuina Bonitas, in quam non modo inuidia carere non poflit,fed qux cupidijSimafit benefaciendi , Vttrcurij fuit prioris, cifius extat liber de Bonitate Dri,horq; unit ucrum effa eius joliq; ei congruens, exteris incomunicabile nomen tejlatur. Totumq; de Bonitate apud Platonicos dogma,Trifmcgflifuit.Verba Flatonis [unt,Dicamus,inquit,ob quam caufam conflitutus rfi ific mundus, db eo, qui cum confhtuit : ayx&oS Jty, Bonus erat uidclicet. Mercurius autem in Cratcre:xyxSo{ wy, yovu yotp rir* cM/«TtTaxt{/,«St Asoi j riw y»y xoryitOd . Qtjtwi efl. Cum efflet bonus, boe enim unu in eo cxceUitjtoluit terra ornarc-Secundu dogma de cratere, ut fupe riusmonflratumcflin Timxo Platonis, quem mundanus opifaximpleuit animo/ rum, cr de quo Plato: ty&rny rovrrccrrbs^vxfiy ttifxyrvs tyieryt: Ju quo mifaens animam uniucrfalem, temperabat : fuit edam Trifmegifli, cuius efl li< ber infariptus Crater,quaflittanperatio:m quo fle loquiturii&tfytny i rtxvcy, TVToy iy yicra rxis 'flvxpus, x&Aoy UfavSsxi, ycfa. ed-rty \<f)pv' xxro. npXTHfX (jStir yXf 7r?,9fu<rxs rovrey xferimy^, tflis xhpvxx, XffA ittiAwo-iy otvrw . rotis ruy ew&fu7rtoy KfCft/lscue rxdlt Bxrmcroy nuufnyH (fluuxyfyH a 5 rovny 7iy x^Xth^x.h 7rts%vts<rX, ofi «vtAtt/x» yrgos 7 °y ufirxmy^flcurrx rt y Kpxripx. qux flunt. Voluit o flli,hoc in me itum quafl certamen animis ponere. {pfm'qqe cratcr<iflatuit plenum, demiflitqt w.. ..j * -« " rtMita DE PERENNI PHILOSOPHIA • irihibito prxcone,iufiitq; ex eo cordibus humanis talia:T'mge,m>terge te ipfum, qui potes, in huc Cratera, qui credis quod rcuerteris ad eu qui dcmifit cratera. Sic Ule- Acceptus ejl igitur hmc Crater ille Platonicus,plemis et ipfe ammaru,fieut tflc Mercurij plenus metis, fapictix, ad que per precone opifex Deui ones animas, in tutant ,ut quxfe imerfcrit, accepta fapictia,reuolet adfuperos,Similu diciitur uiTi mo,ut uidere poles. Qutetid itia ipfa anima uniUerfi,qua in ilb cratere ntifcct P U to,a Mercurio fiipta ad uerbu e(t, cuius ad Afclepiu hac ucrbafut:ovx ttKVtrxsty <iotiytyio-ip,oTi ccnio nias TrctvTcsyTf&o-Ki xl^lvyxi xlrrtf Nonne audifli in generibus, quod ab una anima Vninerji,omncs anima cxijhnt f H xc iUc.Dogma quospdcmudano opifice,et hoc ipfum nome </lyy.iBg}b$, quod ejlinTtmxo Platonis areberrimu^enit a Mercurio: quod ut clarii relinquo.Prx/ Urcaqiu Plato in principio Timxi dc uchiculis animx differuit , manarut 4 T nf/ mcgijh Verba Platorus junt,ro£y </C xZ dJlvvxroy nxgxyt/ yta&xi Tu.JlixJ^mby Aoyi<rn'ey 'idvJlt trovy yty ty 'fvyv, '/•t >y*y <f£ty srtuyxri avvisets ,rb nxy fvvtrvnxivvTO : M ente uero adefie cuiquam fine anima, non licet, Qyam ob caufam, mente quidem in anima, anima in corpore in/ tlufa,uniuerfum omcpawiauit.Hxc Plato- Tnfmcgijlus auteincoquiinferibitur KMfS, Clauisi^ft/yu Jt xr Spei an dytixxi Toy t pirus oy t 01/70 y. 0 vct/S ty r a> ^dyas, b Aoyos iy xi * V vy» 'ty ras xuyxn, re 7 TVtuyet <Ai hk{ t^txcp\t^asy<3 xf7xgttiy,(£ xiyxro;,@ Kivti re fpaoy <£? cberatp rpcusoy riva BxsK^.Quxfunt,Animaaute hominis uehiturboc modo, M ens in ratione, ratio in anima, anima in corporr.spmtus autetrafit per ucnas,et arterias, et [angui He, et mouet animal et quaft portat. EjUtc apud Plotinu,cxterosq; Platonicos, et ah ud uehiculu igneum,quo animus indutus, circumambulet mundum & coelum ■ E/l autem hoc uchiculm uejlis illa nedarca corporum gloriftcatorum,Qtiando fui/ gtbunt iufti jient Sol m confredu Dei. De eo fcripft eodem libro Trfmcgijlus e <A l mus nxSxpbs ytrdtctyos rSsy ty^t/ycercoy aiy epvon ocay.cn os 7sv/ fivv AxBdy.tr as, jrtpeaoAti wtxrrxrdvei/. Quoruejl LatinefenfusMens. effeda pura,ex indumentis diuina exijlens natura , igneo corpore afjimpto ambu Lu omnem locum. Locutus etiam Tnfmegiflus prior, ad eum modum , quo Plato , quod impofitbtle fit mentem fine anima exiftere in corpore,Eodem libro: iuPvwt rxy yxgroy vovyty y*lva> ermycert yvytoy,xvrcy uaS' xOrbytePpxo-xi: tmpofibde r ft , mentem in humano copore, nudam ipfam perfe firmare . I Hui. quoque dogma quod multis in locis de tranfitu animorum, prxeipueque in Ti/ nxo extat apud Platonem, palam Mercurij eft -Inde primum fluxu, inde Pytho/ gorx Platomque defumptum, fvrtajfe non qux ipfi probaffent, fedqux apud ut/ tuflioresuidi flent affirmantibus. Ac Plato cen fuit quemadmodum a Mercurio di/, iicerat puras animas feu mentes reuolare ad aflra , impuras m fecunda mu re/ veru ad corpora, primum queeas fieri fxminat, fin impurx perfeuerauertnt . Io ; . Drf ■* m Krty, 4*4- A VGVSTi EVGVB. LTB: VIF* * in tertio reditu,tranflre in corpora brutorum, donec earum peccata expietur- Nl& » curius utro bonas ac,pura( mentes fieri Deos coeleftes. de malis hac loquitur ad Afdepum, Nonne audifli, inquit ab una Vniucrfi anima, cuneas alias nafcii TSTCop Tplwp 1& J '4-VX®y 7T0?tiCU HiTx£oA«L.TUl[/ /Xfc(/ JClf tuH 71 fcVTtf ujji ro ivxvTiopiCu tiky ig7rvTto<Aasv<reci , e{ XvvJ^ct «f ^tgo-oHx, cu <fi ^iraixi a j 7ifHv<x>ou Ji ckglxi «5 cu/J}^m7rovs-,d f/£ eur@fU>7TJXl,7HS eC$ixvX01£g k^OVOXI , «} <Pk'iPOVX$ IXkTxGccfcOVTXt, tiroc ovrtoS u STop3iupx?f '0t' X°f 'iV0V(rl:H4r,im igitur animarum mult£ funt mutationes, quod alia in fortem beatiorem, alia in peiorem flatum recidunt, hum]repentcs abeunt in aquaticas, aquatica in terre flres, terre flres in uolucret, acria in homines. Humana jitta immortales, in Damonas mutantur, tum in Deo / rrn choros abeunt- Sunt autem Di/ flella-Hoc dogma quanquam ucritad , CT di t Ais ipfiufmet Mercurij efl contrarium, nunc tamen mihi fatis efl, oftendere Plato nis Theologia omne 4 Trifmegiflo fluere, ut appareat huius feriptoris antiquitas . t-* u • . , i1. *% i % » * i ~j i\v3 -• Orpheum adorafle.fccuiumcji efle Theologiam T rifmegidi de conflituiione «mm di. Minores aifirmalTe que prior Orpheus prodiJiflet, Primam Theologi* pa rrem apud Orpheum ,eflc laudes Creatoris ztrrni, Cipicmi&imi.farcundilsi» mi.Omma nau eiTc ex futcun Ja Cipienria uerbi diurni fecundum Orpheum. Se eundam Theologizpartem ede de Chao,ncmpe terne &aquzcreatione,po8 quis ex eu creat* £ini iormz rerum. Similem ede Moli Orpheum in hac crea lionis a fs ignatione. Phaneta ede Solem.apudOrpheum: Amorem ipfamdiuinj ipfam fapicntiamcrcaudi cupidam .Ex Chao 6t Oceano nator e ITe Deos.nem pe lidcra catlcfha. Capus X» Pofl Mercurium Trifmegiflumfupereft ut alios ueteres Gracia Theologos cu Theologia Mojis confentire,cr eadem atefl Trifmegiftum de generatione mun di fenftffe,acfcripfiffemonftremus.Efl autem primus fame ficut Trifmegiflut A egpitiorum,fic Orpheus Gr acorum Thcologorum,in quem fubfequentes P htlofo phos omnes pracipue Pythagoram reftcxiffc, ipft una Graci uoce tegantur, ut ordo Theologia , talis per omnes atates extiterit : quod T rifmcgfflus primus qui maiorem Theologiam audi(fet,ut uetuflior, Aegyptios docuit:ab eo fluxit ad Ph<xnices,cr Gracos.Rcuocatur aGracis ad Aegyptios, ab Aegyptijsad mcuo/ res quofdam,fdmam(fa celcbrem,certamq; in toto terrarum orbe (dentia, qua cu feculis pauUUmfuccedentibusobfoleuiffct,in libris remanferit Quocirca, eadem omnia funt apud Orpheum de creatione mundi, atq; Trifmcgiflum : nifi quod cr fuperflidonibus, magicisq uanitatibusfe dedidit, cr carminibus defcripfitobfcuri usjnuoluens quibufda ambagibus, qua clarius Trtfmepflus docuiffet. E fltfrdu/ plex apud eu Theologia:uana quadi, cr fuper{litiofa:altera diuina,fufpicieda,de fontibus Aegyptioru(ad quosfe ueniffrjacerdosq eoru adtj fle, te flatur ut Argoa nautica )pro fluens, vt igitur Mercurius Murus de ortu mundi, opi fice rius,fapi/ entii,gloriam'q ; infinita prius memorat,i uera mundi prapotcntity caujfa filici/ ter aufl>icatus(quod item cr Mofes antea,poflca Plato,qui cr bonitatem Dci,cr Idam mundtflpfsmfeilicct dium Sapientiam cauffat a[dfcit)fic Orpheus qua/ dam DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4t* im diurni fiima carmina dc magnis illis ante conditum mundum in peflore dtui no, et in palatio louis thcfauris,cecinit,Tkefauros abditos,ct arcanos, palatium $ I ouis,in quo eunda bona continerentur, appellans,quas I deas Platonici,noftri Sa pientiam,®- Verbum,ficutitem Tnfmcgiftus,in quibus uero mundi latitaret ori/ go.Hxcq; carmina etiam ab ipfis Platonicis proferuntur. . Ovnuse ov y 7rtcv7t <Auf Tmhiy yi?7Tj tTvy$H AiQty.Q' "XbfiHSyiu/C vgetvi ayhctoy v4&J. POVTB T K-JJQVytTB, yxcHS 7i i&Kt/</ltOS tt/f H. Qxi cti/otn yctyaS, xgii /mite tk§ rcc§ x ycuns . Kcu 7mte(aot xgu mmot ccwef arrof ) «Ma-n TTKirrte, pecong r K$&ytcni nintcpiS Stouvcu, bosx'f^wyvyce&-nc,yffi vsipoy ooscetnifa %y, riyn&tee,(lu/os </T yvt yccsi& o&g i -mcpi/Ka. 1 Zfct/f 7»j>»Ta{^(/t7s,^cV{ vsce-ns ccpytKifcunrog. ..>3 Ztv5 Ki<pxA» (ivs y!i<^x,<SKioira.7rcur7KrriroKTtaU 1 'Z.wsTOV^nlwycu.HS 7%.,f(£vfxrif*sifotrnst ;J Ztvj JUxtn Mvg, (wg nimS brcurraiy cc?yiytnMog* ‘ ij/ KfdTos,«: </!cduooyyfut7o,Mtyccs «fX0{ kntunmyi E^/ </fe' (/'t/wtf JSaeosA&oy <£ rceJ\ rrcclrnc kvkAh-txu. Pt/f Kpu vfltogyiyu ycilce,t(gu ou$H£,vvf v i Kpcc w/wtf ♦ reurne yotf yv&yos /aty&Av 7«</lt Jimyaai k&tou, Qtue quidem oratione foluta reddam,ul fmt clariora. \ fuerunt yinquit,intr a iouem,cum umuer{o,atberiattaflitat,® coeli praelard fublimitas. ■t irnmenftq; maris,®- telluris inclyta latitudo, Oceanus'^ ingens,depreffac^tartara terra, ' flumttiaq; ® ponUH,fmefine,® citera cundt, \ Immortales omnes,beati DtffyDeafa Qua fuerint exorta,®- quauentura fcquuntur. Hac inuentre louis rerum compago manebat, j luppiter ipfe ejl primus, luppiter ultimus idem. . luppiter ®-caput,mcdim<fr,®- eunda louis funL luppiter efl terra fundamentum, cabqi micantis. i.v ; luppiter idem rex cunflorum,princtpimq;, . ; Vna poteflas, er D eus unus,magnus ®- autor. Vnum efl regale corpus,in quo hac eunda tenentur . Omnia non ^ hac in domibus louis magni iacenu W • Di t tn 41* AVGVST. EVGV9; LHJ. VIT. En Orpheus JppeVat,aut multis fcperationibus o8enfurn,Diuinitatem Uetuflifofr tuo nomine Ionem . E fl enim lupiter , Philofophis cr nojbris congruentibus, per quem uiuunt omnia- ld,inualefcente idololatria, antiquaq ; religione obfolefcente, Homcn hominibus attributum. Audi igitur diuinam,pulcherrimamq: ; Theologiam, * quantwsq;fit prifcorum inter [e Tkeologoru confenfus refyicr. Ornua in utfceri / n but J ouis,id ejl,SapienU£ ibefauris,mcntc capactfitma , ac [cientia eunda exti / tij[c:ln thef auris Ws sternis antequa crearcntur,cunda latitaffe . Eoq; res ante/ qua crearentur, erant ut altero mundo,qui appellatur lupiter, ab alijs Verbit Dei, prolificu,fcminalc,uocatur Sapientia,originibus rerum fcccundifima.Nec res(ne forte dccipuris)creatafunt cnihilo,id cjl, nullo earum primordio antecedcnte.fel antecefot mundus iHe,formarum,mcntionu,rationum locuplctifiimusjapicntix, ratio uberrima,dttifima rerum aula, unde et potuerint quondam, CTpofi)U,cum libuerit, omnia depromi- Hoc receptaculum , fedemq ; eundarum rerum , nomine mortali uocat uterum, ut etiam in noBris literis , uenter aut uterus D eo tribuitur: Ex utero ante luciforum genui tc- Appellat item regiam aulam,palatium: In pala tio louis cunda^etheriam uaflitatem , coelum [ublimc candens, pontum, terram,. lartara,flumina: Deniq; Z? ipfos beatos Deos,antcquam crearentur, ut in [ua ori/ gtnc,foi[fc:Pcnndeqj illic iacuiffc, aliquando in lucem prodituros, ficut in origine j ua [unt omnia- idcirco Deus omnia cjl, ut 4 quo nata, er ex tbefauris fuis deprorn pta eunda- qui producit,inquit no8er,ucntos de tbefauris fuis. In iUa diurna re/ gione fontes funt omnium rerum, nihil fidum e fl quod non fuerit in iUa lati fima Sapientis auh,nobilifiimxruformarm rationumcj; plenifima, opulcntifino re/ gnoiundc rebus origo, etiam Dijs beatis foit - Ecce igitur ea qua Diuus Paulus de filio Dei,diuina Sapientia (libet enimfcpius commemorare, ipfa ratione co^entfi utpnfce Tbeobgix maicBas,quam maiores ab origine mundi continuatisqifuc/ ce f lombus accepi [fcnt,jit clara)Vtconformetur,inquit,in agnitione myflerif Dei,1 V Patris er Chrifti, ty u> «<r» jrwrts ot Biitraevfoi 7*1 croepices, yvud\us K7roKfv<poi:ln quo funt omnes tkcfauri fapuvtia,ct intclligcntic abfconditt,lati/ tantcs-Agnofcis confcnfumSSiquidem totus tUe rerum numertisin utcro,aut p a/ labo louis apud Orpbeu,funt omnes thefaurt ftp tentu, cr fcientu abfconditi,ar/ cani-Et qui apud noftru cjl Cbri)lus,apud Orpheu lupitcr,ut fepeprobatii,pro/ babiturefi magis :ldemq;nofler Theologus de codeIoue,(fic enim etiam Hebraici uocatur lehouah(os t sty unciiy -f fkictopccTV,7r§toTOTOKOt 7rctlcrHS kt i<n «j, 07i y/ cujTtp \.K7i£fH to murree ice yr -nis cerris, KjrveuSi^ ynf, •zve bpamc,K] ree io§XTtt,urs.^oret,Hn\ k v e/«T>m j, «-n. ctpypu, «n. 'Jffvoicu-iTve 7iceAr7tc Jf tou&,Kja$ ourny t ktisvu-, «arris tfb 'rrew r<uy,ngu. -ree murree <jv cdrru <nu>tcnKi , i (gu odrris Xb nupeeAii 7*1 ix» »Aw<flCS;Qm cjl, mqaitjimago Dei inuifibdis , primogenitus omnis creatura, . vr* * % Ji V *• V* • DE PERENNI PHILOSOPHIA 4** quoniam in ipfo condiu funt omnia q ua in coelis ,cr qua in terra , uifibiia , ©* uuiftbilia, flue throni , fiuc dominationes, Jute principatus, f ue potcjlates, omr nia per ipfum, er in ipfum funt creata . Et ip fe ejl ante omnia, cr omnia in ipfo conjijlunt,w ipfe efl caput Ecclefix.Hxc noRer Theologus, re frondente fibi at pud omnes ueritate,fed aperta magis, nouiflimis feculis. Vt ergo dixit Orpheus , \ouem ejfe primum:fic noflcr, fui ffe v efje eum ante omnia,cr primogeniti. Vt Sle pradicat omnia intra louis arcana latitajfe,qu at poRea proruperunt in lucem, numerans uiflbilu CT inutfibiha,tcrrcRm er calcfta,multus<fc e fl in catalogo r& rum terrcffrium,quantus noflcr ut perfidior, fapicntiaqiinfhuflior , in catalogo calefiium,cr impbilium:flc ipfe noflcr per cum eunda fuijfe creata , contentus res tcrrcRrrs,ut notiores,uno nomine figmficaffe: res autem calefies occultiores xpericns,inflansq; declarando nominibus eorum prolatis. Quosq; noflcr nomina tftp uocat tkronos,dominationes, principatus, potcjlates, hos uno nomine Orpbe^ VS,Dcos beatos, pocticeq; addit, Dcascp . Nr uter enim fexus ejl apud Deos, ut ut troq; poflint appellari. Sed dignius noRrafemper Theologia, fexu mafculo.Quod ergo Paulus,ln ipfo er per ipfum condita funt omnia:Et, quia complacuit in ip/ fp habitare omnem plenitiulincm:ejl quod magis poetice Orphcus,quod in eo an / Uquam crearentur, erant calcRia,ci terrcRria,perinde ut in arcana fapientia, the fxiin,fontcsq; reni: Vt in utero aut palatio, duifinuq; aula . Quodq; noflcr alibi , Vnus Deus,cr Paler Domininofln lefu Chrifti-Orphats, Vna PotcRas , unum Kumcn , unus omnium Princcps,Vnum corpus rcgium,\n quo omnia . quo uel tofum mundum poflis fentire , qui fit quafi corpus , cuius animatio uisq; fu ipfe Deus, uel perRatin eo quodeeeinit , omnia in utero louis fuiffc . Quare redditur omnium rcru ralio,quas conditas a Deo memorat sio fessum refert cum,ignem, if\uam,terram,maria, calum, nodem, diem, fontes, flumina , plantas, animalia •ereaffe,quufcilicetm thefauris frus, unde facile depromi poffent,UtUabant. Erat adeo fapiens, c t folers,plenusq; remm, facundus'^ conditor ille, ut quidquid cu , ferctfeccriteoq ; dodiflime,z 7 duune fubiecit Orpheus: Vcuritc -ni (Ai Kgtrjxes wS/S epx& ’vg 7to Mt ttjp k?x<Aihs 7SfocptpniJ 7rrAt/3t<rxtA» f • Cunda hac abfconfa latas eduxit ad auras. Pedore mira fuo proferens, cr fida fuperba. :'~"t Ejl item hac omnis Orphei Theologia,ea qua tam uaria , multiplex q; efl de tdeis apud Platonicos:quibus fi ucrumfenfum adhibueris, erunt urra , crdipix qua recipientur. Siquidem er Mercurius adhibuit mundano opifici u<Ao; xpyyrv/ yroiJ.Ha funt apud Platonem uorrop. Animal iutclligibtlc , omnium fcili/ cel rerum origo. Apud TimaumLocrcnfcm KCtruog Ircftccvsnap • Ninurum, ^duifapientiadima tanteaqiwn resemrentur* &?<rWforforcHgvQoi. Nr<£ L 4s9 AVGVST. BVGVB. LIB. Vir: Nc<J; pofUs redius de I deis fentire,qudm fi eas appelles , iuxta dtuinumPauluntJ Thefauros fapientix abfcottditosDionyfius TTfogltrtievS -F &*i. Rcde,nd fola uoluntate De ut creat Ergo uoluntates , funt antecedentes creatio/ nes Hanc item Theologiam Orphei posiea fecutus efl Empedoclcs.Vt enim cun/ Ha ab loue producit Orphcus,etiam Deos beatos:cr ut dium P aulm, ab imagine Dei,uifibilix,cr inuijtbiliatfic Empedocles Vnojiel Vnitate,res omnes terreftres, uolucres,pifces,mares, cr fceminas,xrbores, deniq; etiam Deoslongxuos.Et in ea enumeratione e fi idem loquendi modm apud utrunq;: Quxfmt,qu* focrint,qux pofi uentura fcquentur. Orpheus, owcct «p yty(ta>ree}i(ffu vsstgop xvSn fcptMtp. r iyv&cu. _ Empedocles , Fati? Soter UJjyooKT &iyo(eeT iscubnio-tt* Qjum ob rem,coni\at Empedoclem,ab Orpheo ea didtciffr,appeUa ffeq; Vnita/ tem, quod prior Orp heus,louem . Ejt igitur nunc apud tres T hcologos, quxda Ge/ ncfv,quxdam Cofmopccix,Orphcum,Empedodem, cr Paulum , Omnes unam/ nuter fotentcs,terreflria crcaledia,uifibilia er inuifibiliaafummo Deo creata. Enumerante [; in particulari , duo Grxci Theologi res terredres,utpote fuperior x minus caUcntes:noBer autem appcUat nominatim omnes ordines Deorum , fatos ah iUo magno Deo,quatuor rerum choris nominatis .illud quidem Orpheusfapi/ entifiime cr quafi ex fontibus no flrx Theologi*, quod agnofccns thefauros Sa/ pientix diuinx,eos appellat <Ao)ixcc,palatium,auLtm I ouis,eos in utero, er pedo/ rt,feu corde eius latitare,diuinamqi Sapientiam palatium rerwm,aulam,pedm fee eundi fiimum,omniaq ; bona in palatio et domo I ouis affluere prxdicans.Pofi com memoratum diuinum illud cr ineffabile omnipotens $ mundi principium,ueram facundamff; originem, dcfcenditad creationem , cr ad ip faciam res apparentes Orpheus, cfiq; omnis ei dcChao rerumq; ex eo creatione Theologia,qux uifa ejl * 'm Trifmcgifio.Ctio funt rerum principia:altertm fempitemum,Deus,inxfiimd/ bilis fapientia.altcrum creatum Chaos,origo,maffa totius mundi, mundanarumqi rerum materia.Globisinformis,prxcedcns omnia non tcmpore,nuUo adhuc tem/ porejed natura.Fccit enim primo Dais una rem, ex qua eunda depromeret, in/ de Sol,cr omnis candida, puriorq; eduda efi fubfiantia,exindc eunda coorta,CT formata terreflria,Hoc igitur pro fecutus efi carminibus Orpheus, qux funt in Ar gonautica,quibus totum mundi exorditmjrcrumt p ex Chao explicationem, qua/ lem cecinit Ouidius,refort fe cecini ffe: Pg une XfycuvyaJiOg y&Aotv"Qcm\/ v/aMp* hs t7rape'^t <pvr*s,Ss t* vgecvoS 1 s vrigxs «A&yr. r«STt <&gt/?tfvisfl<k<np,7iv$jxtyceTi &«AawjC. Pgio^v7ornn\f^{W7S7WiM 7nhv^nlip\gecrrx> . OWtCT* , DE PEfcENtfl PHILOSOPHIA 4 »9 CXWKT ifvrvj <xvav7K,AiiK;t$'<jJT iifco ccvr affo». • K«ixfeVoy«(VoAfcT?f£/. Qua ut potuerunt, Latina fient. Principioq; uetus Cl uos,otro concinit hymo , Vt mium mutauit fuit utfy per udum Calwm,tumiit£ terra ortum,tum maris imum. Aeternum canit ex fe pcrfidum,fapicntemt Vt quacunq^ crcauit amor, tum eunda diremit. Satumumq;uoracem. Hac Orpbcus.EcceChaos antiquu,quam nuncupa/ tione a Trifmcgido didicerat. Antiquumq; Chaos defignat illud mundi nafccntis inidum.Rcde uocatum antiquu, quod ante omnia extiterit . EtGrace Arcbaum, quod in principio mundi fuerit. Hoc apud Mofen efl, terra er aqua, quarum duo/ rum reru conglobatio dicitur Ap har,cut re frondet Grace Uve, quod nomen, ut docebo , Orphcusctiam ufurpauit . Pofl Chaos tamctji eius creationem ficutnec TrifmcgiRus,non expre fit, natur aliter fccutum efl,a maioribus auditum er ecle/ Iratum, ut naturas C haos mutarit ■ Hac fuit fecunda mundi creatio, fecundus murt dusjcilicet ex infirmi, rudity principio, firmarum pulcherrimarum produdio, ex deformibus firmofi fimis cfjcdis. lurcq; dixit naturas mutaffe Chaos , quippe qua ex ipfo,uelut rudi.incompoda $ origine , eduda funt , er pro dc firmi rudi/ 'ptento,fucce fit multitudo firmofarum naturarum.Naturas uocat ipfas res natat, uniuerfales, ex quibus omnianafcuntur,ccclum,Solem, terram, mare,aerem- Has docet ex Chao depromptas , non explicans ad amufimficut T rifmcgidus , qux quidq ; ratione produdum fit, fed eum tamen ordinem retinens , quem in prace/ ftore animaducrtiffet.Nam in iUa explicatione, principium nafcendi habuit coc/ ltm,cum dtremt,aquis inoperans,diuina Sapientiajelegitq; excis xtheriam fub/ flantia ■ Quocirca docet in hac explicationc,ccclu ad fiiem,perfidionemq ; ucmf/ \e.Ac cu dicat Orpheus fececiniffe quomodo natafmt omnia ex Chao, primum^ /coetum ab folutum,neceffeefl eum animo fuouidi ffc,notamqi habui ffe hanc ab fo htionem,eamq ; frcdaffe,qux literis Trifmcgifi conlincretur,dc creatione Solis * fme lucis, de creatione punfimi ignis athcrij, quod Trifmegidus late et ucre enor rauiUgiturexChao primi! fidum fegregatumq; efl ggccro:,calu, ccelcfhs fub/ flantia,in primisq ; SolEt Mofcs commemorato Chao, fubito perbibet extitijfe lu <rm. Quod idem Orpheum q uofyretuliffe paulo pofl conBabit . Prace fit igitur Chaos, fecuta e fl naturarum mutatio. I d ut fidum fit, explicat. Primum , ait, fida, efl abfolutaq; atheria fub)lantia.Exindc tellus latafmus aperuit, cccpitq; cffeetdi xijuderiq; terra,c'um,Solc defuper ardente,&infldmantr,exhaurientcq; aquas t ut docuit Tnfmcgfiks,latifimos frnus apemt-Tunc ucre nata efbetfi firet antea cum aqua: fed erat in maf]a,uere terra dici non poterat. Eafiit terra yinerte, or tus,exiccatio uidclicet eius,crconfolidatio, ac firmatio. Eadem autem opera, qua terra patefiebat,mare dirimebatur, fmjocosq; profundos fuos forticbatur- Eo$ p ne/- r . " 4io AVGVST. E VGV 8» LT8. VII prxcipue, non creationem maris, ficut terrx , fed profunditatem etconcmUtem ficut Mofes item, memorauit Orpheus. Nam aquarum antea creatarum , 'm uajUs terrx uoragines congregatio, mare uocitatum eft. Mofes igitur dixit. Congre/ gentur aqux in unu locum, et appareat anda.Orpbeus autc exprej lit hunc locum inquemdiuino imperio coiere aqux, TBt/S/aivxdocAccoJK, pyfimdu maris, fe/ dem maris profundifiimam. Huc ufque mundi creatio. Satis que nunc erat Or/ pheo,uniiierfxhadixiffe : Primum Cbaos, exinde calc/lem fubftantiam, tum ter/ rx apparentiam, demum feceffum aquarum in profundum mundi . Sed ne putes et um Solis rebus creatis memoratis, contra quam maiores tradidi ffent, creatorem ftluijfe, cr cafui temeritati que ordines pulcherrimos adiudicaffe, ecce non miniet pie, quam Mofes (7 Trifmcgtfltts,quis fuerit autor tantarum rerum, eumfuis uc/ ns nominibus appellans, inducit. Nam qucmuocat Mofes fua lingua. Spiritum, uideheet Sapientiam, Mcrcwius autem vovy, Mentem, inteUigenttam, Orpbcws Hocit iposrx Amorem, tribus nominibus maicjlatcm cius defignans : Antiquifii/ mi nimirum ante mundum, ante Chacs iUud ( dicunt enim Grxci Z7 Latini, An/ tiqmpima,fempitcma)tiim ccvroTiAHyper fe pcrf:£lm,fibiipfifubflantiam,com pl ementum, originem fui : P oftrcmo aroAt/fcHr/i/j , quod Sapientix diuinx, in quafunt omnia confilia fcientia que omnis, eft nomen. Amoris autem ratio ex ed, ut claret,quod defignatur amor,aipiditas,iioluntas creandi, er creatorisbo t nitar, quem cupiditas impulcrit,ul communicaret bonafua-ldeo que fimtapud Hc krxos,qui Spiritum illum Mofis,intcrpretentur uoluntatcm.Et Ariftotdes in Ma* ioris PMofophti,amorcmiflumjrcrum principium apud Theologos, cupiditatem interpretatur,diccns Parmenidem amorem feu cupiditatem principium flatui ffc : Kctp ti t<s ccfaGbigtoTK « iy-nh evety >•* opvj7TVC%iLM<Pys. Cornutus quocp uetere Tbologil explicans dicitx </i t ervo y^ycni xt k of//* « i&iy* yurvety : Amor autem cum eis dicitur fui ffc cupiditas ad generandum. Hoc quidem tejUmonionM diurnius, utfeias quidjh Amor anliquifimus fapientifmis, perfe p erftdus, apudOr/ pheum. jQud item mirabile eft, quod ego cum reperi, miris gaudijs inccfti , quod Proclus fuper Timxum, teftatur Ph crccidem p rifcum iUum Pythagorx prxeepto/ rem, dixtffc, Ioucm cum crcarc uellet, in Amorem fe trans fvrmafje : ite tfW* ictraBtBAtwSxs rcy ni/Aorrx s/ltxuvpytiy.Hunc Amorem tcfla/ I ter Orpheus eunda produxiffe, fcorfum diremi ffr, quod fuit acatio, direptione ac diuifione fida omnium rerum, qux globatxin fua maffa, origmeq; latitarunt: Porro Saturnum, ut uidere eft alibi, uocat tempus uorax,unacum xtherenatum. Atq; hucufq; cftconfonacumMofaica, Z7 Aegyptia fapientia Orphita Tbcola/ gu admiranda, naturalis, fuf\ncienda.Rurfum in Argonautica eadem de Chao,rc rumq; explicatione deferibit Orphcus.Qux carmina conabor pro mib • enodare . (St«^c{»s *piy«?roi/ stwcyKupi / f DE PffRjE^NT pMrtOiOPftTA 4>» K«* Kf CV0p,Ot K jyUfKTtOlS V7T0 K0A7ICIS AiStpa, myu.cAtepvH m.giu>7nctKV<Afi>v igwrx. Nt/KTflJ KU yiViTf/S 7ICO\§X K^vy>f/,0t/ f* <pivHT(C* O Va 9TtfO< kiuAictClovo-i §£3X01, 7rg«iT©- , , Anliquum}ptmumc^ Chaos,magnum^ neccffr, M Satumumq;,fmu immntfo qui cLufcrat ipfum C Aethcra,tim gm\num,uigilem, uencrandm & Amorem, A terna CT nodis putrem dixere Phunctd, Quem poflnad,nam eunda prior ifle refidjit. Principio nccef.itatcm afcnbit C buo, i n quo rerum cundurum neceffuriu materit contineretur, ingens exordium, magna moles ac globus ( uocantenimPkdofophi nutcriumjicccfiitutcm ) P oflhoc principium er rude Chaos, mox e xtititatheria pibfl-irnu,qu£ certis molibus atq; orbibus difbributa, tempus exprefit: commemo ranturq; primum Cbuos : (irinic ather nutus ex aqua. Huic adiunfluscflSatur/ ma,id ejl tempus. Memorat item Amorem illuni diurnum, de quo rjl apud Philo/ [ophos carmen ex eodem Orpheo : • ( KftticHTv; i(pKfc^fl»{^roAvTfc^r«{^ P rima fuit genitrix Sapientia, dulcis Amorq; Hoc carmine quo nullum diuinius,clare, quid A mor prifeis Phdofophis celebris, CT ad mundi creationem afcitus,fn,quam uim habeat ■ Eece funtidem pix is,Sa/ flentia, atq; Amor. Sapientia dicitur prima fuiffe genitrix, dicitur etiam Amor. Quem Orpheus fuperius uetufkfiimm,id rfl,fempitemum,per fe genitum aut per fedumjapicntifimrumq; appellat, eum nunc uocat mfioranx, oculatum, omnia rircunft>icicntcm,fapientemfcilicet,dcindeuenerandum,cultu dignum.Pofl Amo/ rem creatorem, fapientem JicutMofes,antem omnes uifMes domat edudam ex Chao lucem :cr Trifmegijhs purifiimum ignem diremptum, in altumypiblatm ex aqua : CT Ouidius huita interpres Theologum • Jgnea conuexi uis,cr fine pondere, caeli, Emicuit,fumrnaq ; locum ftbi legit in arce. Sic Orpheus prodit,ante omnia Pbaneta,hoc ejl, Solem,tucem,appandf[e,eo no/ tmne nuncupatum,quoniam prior appamt,uifus cripfe primut, cr ut omnia ui derentur, primus autor, defignans Orpheus, quod Latinis cicco CT Tnfmegijlo 4caeptum,ind:cauU Ouidius : a-j : . . Nullus adhuc terris prabebat lumina Titan, t&ofesautcm. Et tenebra erant piper fidem abyfii. Trifmegifhis, *y oxoref scvsdfoy i(/o tjjvwra : Erant tenebra mfinitain abyffo.Quoniam igitur horro/ irem teterrimu primus apparens munda Phanes,difcujiit,merilo pio nomine cele/ bris apud omnes mortales fidi Atq; agso[cr,qucquod Hopcsuooat Hebraice or, «B» ,'i ■ 4»*»J - «‘v .,v \ h 4i* ,A VGVST. EV-GVB. LI8- VH>; n i quoGrxce jiflum orto, uidco, uertitur autem eauox dGrxcis interprftibur, (J>j>t,hunc Orpheus appellat cpirHS,Phancs.Vtrun<£ nomen ab eadem origine, cr eiufdem fignifuationisPhos apud M ofen lux, lumen primogenitum, apud Or pheunt Phanes,opus diuina potentu,mirabilc argumcntum,nibilmrcbus corpo/ reis melius. Apparuit prior omnibus lux, prior cum [e uifib&em prabuit , tum ut extera uiderentur, fecit HxcGrxce uocaturepus,phos,cr QwHSjbincs . Is a/ pud Orpheum Genitor nodis, quoniam creata luce,diuifit Deus inter luccm,& te nebras-Eodemcj} temporf,eadcmcfc opera,Sol diem ftcit,cr nodem- inhorruerat auem nox xtemd,quoniam fuit in xternum id quod lucem antecedit. Antecedit as» tem priuatio,intcrcifa,cr terminata,cum lux inuefta eft. Efl igitur in Theologia Orphei maiejlasfempitema ante mundum, creatrix mundi, ineffabilis, infuperabi lis fapientia,exinde creatu Chaos,rude cr iners p odus,origo informis , deinceps diuifio,euolutio rerum,primum xtherix leuitatis, Solis cy uel lucis , cr cum luce dici,ac noflis-Primum egregium mirandum $ opus [apientix diutnx. Cum Sole creatum efl tcmpus,latens fub finibus cr rcuolutionibus xtheris . inuentor oww/ um fuit Amor. Quod autem fenferit Orpheus creationem rerum inchoaffe i rudi inerti $ congerie, cr quod Chaos fuerit uetuflifiimus ille limus ex terra, cr aqua,cr quod omnes res ex illo acento fmt edufla, declarat Athenagoras Pbi/ lofophus CbrifUanus^nterprctas ea,qux prodidit Orpheus,cuius hxc funt uerba: H^t^p^ctortp ourrtit <rviutpuvtt.bnH§:v /xtp yctf Atyarrcs* hKiceyovTH$itoP}'tvio-sp,i(&l*inf*™QvP, t f Of4»t &>S t/£}es i(gu7K ovo/cccTxc<uru>p 7Tg&os iftvgt t & yivirtiS (Tii/ HAlIt, Kj o/rce carrotS7rt7T£«K7Xt,ei7n, S&wristtrrtu 7tccg correis iAlSuskgoy StoAsyciy, u> jyuo/x/ifos rcc ko?Ak Sigecirfe.&tvy yxAisst \nvrxi@ cum tLu nganlwykrunp cunuy \jJ'tctrr<&‘ crt/y js«kto{. mulares ooyrtf yino-nveturtoji TtTvxfccs. kyyc^vi/lmgecgyuuaT currep toIs cAsts-ocrro Ji t i vcAxt®' j*Avj kxtis k. Hoc, ait, inter eos omnes couenit, natos fcihcct,cr fidos deos. Na Homerus carnt Oceanum $ Deum patrem,Tethyncp parentem. Orpheus autem, qui er ipforum nomina primus excogitavit, cr ortus eorum, & quxcunq ; eis gefla ef>ent , enarrauit, fMutsty putatur de Theologia fcripfiffc, quem cr Homerus, maxime in opinione Deorum efl fecutus , etiam ipfe primam Deorum origincm,ex aqua fwffe dixit. Fuit enim fecundum hunc, aqua omnium rerum principium.ex aqua uerbhylen,fme limum dicit cxtttiffe-Hac iflc . Claret igitur,OrpheumTheologiam Aegyptiorum cxprefitffe. Deos enim,ut fuperim h/Lercurius,uocabat fidera coclc(lix,e quibus feptem planctas , feptem deos nomi/ nat iAercuriustfi>rmM Deorum Ouidutt Hos Orpheus, ut prior T nfmegifhdjt4 tot ex occano docuit,omnm videlicet fubflantimcmlefitm^Hm 1 ignea connexi rif cr fmc pondere, coeli. Emerit, DE 'PER-ENNF PHILOSOPHIA 4 %t Emicuit, fummac jj locum Jibi legit in arcc Hi funt Di/ nati Orpheo ex aqua,quibus fegrcgatis,ac [cUais,terr4 remaftt hyle, limut,ex quo nata funt omnia terreftria.Quam ob cauffam iure dicitur oceanut drigo cunflorum,prxcipUe deorum,id eftffiderum ccelejlium, quos folos i motu , Ut te flatur Plato,dixere prifci Dcos.Nrcfunt nunc dij, lupiter , Saturnus, tuno. Kam etiam Trifmegiflus,deos nuncupauit,quorum propria efl nomenclatio Q*eS, db incitatione er curfu. Hoc deftgnat aliud Orphei carmen: Slnlctr®' 7rf£r&' ncc&tfov Itffi yituoio. i Oceanus primus coepit connubia pulchra. Aqua igitur iUa primordialis, genuit Deos ccelefles.ltem terreftria,qux etia Mo/ fes quoqi perbibet,nata ex ea,qua dicitur. Hebraice Aphar,hoc efl, limus. Nant animalibus quoq; brutis ea dedit principium. Mirus igitur prifcx Theologia coit Jenfus,cunftis afferentibus cocleftem liquiditatem,ac perfricuitatcm, ab aquis pu/ rifinne fegregatam.Tum fuper antiquijlimd materia, feu limo, quorum poflrcmu i Gracoeft llys,primum diilaeflmateria,quafi mater omnium rerum, eadem canentibus. Ex his liquet (nam multa altoqmn prttereo)Orphcum principi Grd t* Theologia, CT creatum mundum affer uiffe, er docui ffe qua ratione Jit crea/ tus,mirabilitcr cum Mofe congruentem.Repcrtus etia fons Theologia eius, quod cumis fluxit a Trifmegi/lo.Et quod memorabile efl, cum fuperioribus,Orpbco eat leflia lumina ex occano funt nota, vidimus qua ratione oporteat intclligere cor/ men Homeri translatum a Poeta Latino , .. • Oceanum rerum patrem,Tethynq} parentem. Homerus autem cecinerat, Oceanum $ Deum patrem. Qcos cum Orpheo dicens,Solem,Lunam,feptemq; planetas, quos lumen [anitum yocat Trifmcgijlus,ex oceano in primordio mundi natos. Ouidiusifrdceis,ex eadem Theologia, v Aftra tenent ccclcfle folum,fvrma $ Deorum, fyius autem docuerat hanc fubflanliam ex aqua natam. Ignea conuexi uis, &■ fine pondere coeli. Emicuit. r Vidimus hylen ,feu materiam antiquifiimam. Vidimus quideffet Chaot.Apparu/ it antiquifimu Theolog/i, creatione aperte fkteri:ut fit flupeda recentiu Philofo/ phoruimpudetiaffuper atemi mudi affertione,creatione, er a uetuflifiimis eoru prodit a,cr maximis Philofophis prifcx Theologia placita reucreter cofirmanti bus. Scrippt etia Orpheus peculiares hymnos, ut ipfe de fe ipfo teflatur,m Argo/ tuutica,de Cofmogottia,de Generatione mundi. Autor quo# efl Proclus, Orpheu ab uno fingulari Deo cunila producere , etiam Deos, fuper Timaum feribens , t» K$yQj.ttis ovt®' Sii tw,tbccvtx ngu St/rot/ •tecteret c sjdjjsm rxt </ltvrtfces rcJfus rfuSpiA fecreto,& in arcanis habitante Deo , uni/ i»rrp,cr ab eo reliquos ordines [ecmdot Deorum, producit. , . < v " ' > Ee Homerum l 4l* rAVGVST. EVGVt. LIB. VIt. Haracmm a«cp Hefi jdum uttientot. '.anc Theologiam, fimiliicrjtcp priores dc. romiJioriginc.eielusprtiUipijr cecimflTcTeftam etaqtnm Homctoni pumi* t res ere itu dixille. Hefiojum pnmmn fu ille Ctuos.uleft, lertim Bc aquanMo* umep creationem aftirtnaflc acdecantafle. Cap. XI c E C V T I [unt pojlmaiorcs hofce, diutnoscfc Theologos,Homcrus, er Hefio/ S Jus, eidem [acrofandx Theologis unMiimiter acclamantes , eum 'que imuli/ i\t creationis ordinem , quem apud Trifmegifum , er Orpheum uidiffent , pijf/ fime [cruantes. Siquidem V opjfwi aut on' que mwidano meritos creationis h o/ nor es detulerunt ; deinde uctq CbaosiUud, rudemque ex aqua, cr terra mate/ nam, ex qua fit infirmatus, dee oratus ‘que mundus, nomuuuerunt. Nam quod cum maioribus fen ferit Homerus, principium rerum fiitjfc terr am, er aquam , ni/ mirum C haos, ad alios lujhnus Philofophus tejlis,ipfa'que Homeri carmina de/ monfrant,cum inducit imprccantes,ut hofies in terram cr aquam reucrLantur : "AWi’ vyuti f urbvTis ycuct ywot&u Seiuosin terram cunfli redeatis, cr undam- > • f , Subijcit lufinus : Jit vanj>Bi^.vcrap o§y*i* WS xgyutctp Qv<ny mrreut &K yn{ avctXvop ; Per uehementem iram , eos in antiquam originem ex terra re/ [oluens. Addit' que eum hsc ab Aeg yptijs dtdtciffe. Deinceps Hefiodits. Hinc inter pedantur Grxci qus P oetx canunt , mundum antiquum fuiffe nvAvt, nget $*/ iv P, nempe Itmu et mare,mijlionem lens cr aqux- Hocifc Orpheus i ttfpict TTfimSX WtAu, 7Tfb<rBvS0p Nfrf4^ ante alios omnes appello uetujlum. \ Hefiodits uabin Theologia,aduerbum prodidit ea qus prior Orpheus. Atque cum in libro, qui inferibitur Opera er Dies, omni que fuapoefi, det fammo I oid principatum, autoriutemq ; omnium rerum, tum fuper omnes Deos c r hominet imperium jn cuius poteftatefimt coelum CT terrx,certe eonucnit cum Trifinegijlo er Orpheo,fuper hoc stano principio, ut prima cius Tbrologw xqueatq^ fupe/ riorumjit de conditore, de maieflate,fingulariq; potefiate, prouidcntiafy eius : fe/ eunda de Chao,origineq; rerum, deq; ipja iam mundi conJlitutione.Eius igitur (# minaer Orphei fontibus hauflafunt: pivrap ytniVySU/rKgbrrtrnt rcuxlfoglstgy&,nKvTtopid<&krcpicAi5oua, *, . 7rxrn.osttat’Tce7rft7rfiK^woJ-ni<ri* Extit ante Cbaosjoft hsc lati fima tellus. Qua fupa innixum pondus rerum incubat omne, Atq; Amor,mtcr qui diuos facer enitet omnes. Icet Chaosanteomnia,tcrra [edicet er aqua,ficut in Mofe,Initium mandi, rudit origo,inchoamcntum, materia pofiea natarum firmarum mater,infbrme coeli c T terrsfemen.Naturaliter ante omnia, fidum ab eodem opifice, qui difficilwra,ncm ‘ penum . DE PERENNI PHltOJOPHTA. 4 1% .pe mandi qui fuccefit, ftciffct. Qw'(f ea de caufa rude rerum 'tnchoamenttm ie/ ctffet,cr inueniffct,ut ftceret,quodficit.Qui niji ucrus autor materia fuiffet,nwt quam ex ei. fornos depromere potui jfetjed ideo ficile deprompfu,quia quilis fibi uifteji apta cr facundi id genenndum mundum, materiam p rxparauit. Igitur pofl Chaos, ac uile mium,ex'mde iuxta Theologum Trifmegijti,cr Mofts,appx ruit terra tremens, madida, lutulcnti,qwe fohs facundi calore, peperit arbores, i/ nimalii- N on memorat Hefiodus pulcherrimum illum, qui primus uifus ejl iit muu do,crfieitut uiderentur omnia, Phaneti,frd tria tantu conenuu efl principia pof fuiffc.fortc Orphicam,Hermaicamq; theologia, non ufquequaq; clare intellexit, tlam Trifmeg]lus,cr Orpheus,non poflpofucrunt Amorem Chao,cr terra : fed Trifmegijhs prodiderat M entem eundi ftcijfe,exomaf[x,Orpheus Amorem ont nia lq>v<n,produxiffe- Quare non fidt Amor pofl terram, iut cu terra, fcd creator et autor, cupidus et fapiens menicndi,fuit ante res 'mentas. Tria igitur iuxta H c/ fiodm,fuerunt in pmcipio,quorwm poflremu ejl primm,Ckaos,Terra, Amor. Tac,ut dtxi, cr ut Theologia priorum, unde nata ejl Heftodica, priorem, ipjwa Amorem. 1 nuocarat autem Mu fas Hcfiodus,hoc carmine: Ei/T^n J^'is t« ngaTa 3tol,xpu ycuet ytvovai, KouToTXnoi, i<£7rirT@' ivrtigiT&iOti/ltaxTxMviL/i ■’ ‘ Asfccn Actitmaimvrx, i&i xfct/otXbfis vsnfiiy. Dicite uosjut primum Dij, tellusq} creati, fluminaq; c r pontus uajlus,qui tollitur undis, Aflraq^ clara,Polusq ; immenfus, inalto . Conftit etiam nunc Heftodm confiteri mimdum,Dcoscp, fatos,Deos fentientem, ut parcfKeosdcm at$ Trifmegijhis, v Orphcus, cr de quibus Ouidius, Ajlra tenentcalejle folum,fvrmx(p Deorum. Hof ergo Deos canit ern exteris mundanis rebus,cum terra,mari,fhmimbus,fa/ tos: Deos inquam,quos Arijloteles d maiorum fuorum fententia uehementer alie/ ne,cr fempitemos cenfuit,cr fubjlantias quasdam diuinas iudicauit ■ En eunda ue ■ tujlas producit coelum cr fidera ex aqua, cr occano, quo cr eorum inchoata pro genies declaratur, cr ex eisdem rebus conflare, eiusdemfy ejfe fubflandx, atq ; o/ mnia mundana,calum monjhratwr. Scilicet non ejfe quinta udam ejfentiam. Hanc tandem fententiam eodem opere, camine mirabili, Hefiodus declarauit : Toux Ji ~m Tig&rct \y&rKTo lexoy icurrit _ • Ov^ctiropinpoiyTXylya yuy Trfei narret nstAsn rrp (iPCKStoioji $tMSfc</l©-a<np£AfcS «Ut. Principio^ fibi peperit ftmile undiq; tcUus, ’ Stellatum calum,quo circum clauderet ipfam , ytty foret diuisfedesfecurx beat». * 1 Ee i H occor/ 4*4 ► -AVGVST. EVCJVB. 1!B. Vlfci Hoc carmine non folum dicitur natum calum , & fidum, cum non efjet^ utrum etiam genitum cx terra, his fcdicet aquis, qua in regione tarcjlri immorabuntur; Aeqiulem autem tcrra,uidclicet ffihericum,rotundum,orbicuUris format: Geni/ tum i i tcrra,cuius k fcdibus,aquarum plaus,dtutno imperio, jtupcndoq; artificio * fublaUpurifiimafubj\antia,clanfiimas illas luces accendit. Nec potejl uenireiu animum de coele fii [ubjlantta uertfimiltus . Super quo mirus eft omnium prifeo/ rum confenfus.Philofopbia Mofaica,omni fapientu uctufiiore, td priore innuen/ tc,k nofliris deinceps Theologis affertum.Quippe duius Petrus in Epijlola docet calum aqueam cjfe compagem:oTi vfxvoi uiccy in. notlhxi, xgu. yiiif vfec/ t </Y vSoctos ovnsonx toi -r A oya ; Quoniam corii dudumfidi funt,v terra, ex aqua, c? per aquam diuino imperio confiipata . H abes terram* V aquam commi jias ab exordio , ex aquis tellurem emerfijje , cx cifdcm calum* qui dtciair ob eam caufam xther, cnituijfc c r cxarfijfe aquis,inaudito,cr inferu/ tabis artificio,kjapientifiimo ingenio, in eam liquiditatem extenuatis. H uiufmodi ejl de creatione miidi Hcjioi Theologia. Ncq; enim laboro nunc uniucrfam e ut Theologiam mtcrpretan,bn tcRimorujs contentus, quibus corii, C T mundi conti/ netur ongo, v quod Jit aqueum . QjtiJ autem C haos , quid 'ue Amor apud pri/ fcos Theologos cjfct,pratcr ea, qua diximus, etiam Cornutus oBcndit, explicans prifeam Theologiam: U <At yaJosyiy ra Tssfo (Piccxoiyiintos ytvoy.%/ voyvyfcy, yyiiOK sx&if dvoyxerySJeeyJivr 7njg,’o c ioniyi (B',ngx curn tf£ Kiyy-TW. djg. iiw M7rfoytg€ixy. o <fi tftosivyxi/ivis t j^H$K,y>.ycinvou. h 'opyn huSit> 'flovoiy. cey.cc yotf Z. Iktiv®' yivirtu* Xgu Trxgeiyou. th ys.vr.rei voyusioy rcurrlw liw Awccyiy ug:7h.isi>y,mtt afiodtxuiy aitcy.tfluvHis </£ ityipxvcy cc% t asy ctvx$vyix<rttoy,£ftt vi wy KOtvonpoy ?ityoy9fiX7rcury>$ tt$i «CtLjj hi7rfoy.sgis.EeHc ftodoucr6,rx yiy TSvxcvsofyoci, vsxfocTuy xfyiiorig^yxv^frssxffhf/ <p070it"Tvc <fi yi/^tndmfx,(WT-7r^iSlvT&'i> ypiircf) k j hxicei diohoylxs </ltbtp&ecf9:Ejl,ait,Chaos,ca humiditas,is humor , quicrea/ tionemantceefiit,boc nomine diflum k Chyfeos fuftone , ucl ignis, quafi ChaosA comburendo, jufdis e? ipfe ob tenuitatem: Amor autem cum eis dicitur fwffe cupi ditas ad generandum -Simul enim ac fit aliud cx alio,adcffe pulcherrima hanc, di/ gnamqi admiratione tum cenfendum cfl.Gcnuitq ; corium cx euaporationibus. Di/ citur autem nunc communius ccelum,omnis exilior circum terras fubflantia. A t<h Hefiodufyinquilyquedayit arbitror, ab antiquioribus accepit, quadam addidit ipfe fkbulofius Qua ratione,maxima ex parte uctujla Theologia uitiata fiut.Hxc qui/ dem Cornutus. E cce igitur Chaos,non aliud , quam limus ille prifeus , abyffus dU Mofaica, terris incumbens h umiditas,qua dicitur k Mofe Hebraice Aphar,Gra/ ccHyk,ftuclimus.Ex<ecupiditatis,diuuiaJjcilicct[apicntia,cupidifiima,uolcntifU ’ "*■■■ > ♦ plipient . t * ,DB PERENNI PHILOSOPHIA. 4ir OU,plena impetur,cr cupidit.sds,ut communicaret fua bona Sic item cognojcit,et /itetur Cornutus prifcam Theologiam fiiiffe meliorem, a fubfccutis poetis alicubi' fibulis uitiatam . Ecce quot]; coelum natum ex aquis euaporatts aut extenuatis in liquidifimam, qualis cryftattijubftantiam. Parmenidem, Thalctemqf orationem efle confeflor. Amorem effe Deum bm pilanum apud coi. Solum Deum «tiernum dixifle Thaletem. Mundum opifl.ium diuinum appellailc. Nortem antxcefiiflc dicm.dtxiflc Thaletem, nt Mota tenebrat ance lucem. Aquar illai primordiale* MoCuca* cum principium dixifle , Mentem autem creatricem. Cap. XII. r~Ejlaturquoquc Plutarchuf,Parmenidem, er Hefiodum dc creatione feriben/ * tes, Amorem uetufti fimum rctuUffe:Ao nrccfumflvs i*ly ioroQctiyj t by k°to7K, loituy tf ytuy mpdlr€vrvc^y yi 7m Kco-yoyoriccyficpaiy» i PguTisoy /jM? ifU7K tf toby ymidm murtoty» \ino<A@'rta Jlsk Uurey yurioyn y\r**r**S.Qupcircd,inqttit,P*r/ menides pronuntiat Veneream operum amorem andquifimum,fcribcns m crea/ tione mundi: Cwtdorumq; Deum, primam molitur A morem. VenmHcfiodus naturalius mihi uidetur, antiqui fiimu omnium Amorem ficiffe , , ut omnia per ipfum nafcerentur. Vere, cr faptenter fentis o Plutarche-Ni Amor fiptcns,Amor inqua diurnus, diuma cupiditas , non m creata, fed creator fuit: per ipfumnatafunt omnu£cce igiuirpofl Orpheum,et HcftoJum,Homcrumq; qui fecutifunt primores Pbilofophi, ijdd cr Theologi, ac Poeta creatione mundi con fianter afferuerunt. Nam Parmenides , quemadmodum c r Orpheus , commibus Co[mopniam,crcatiohem mundi ctlcbrauit . I temefc Empedoclem uidimut fupe/ ruis afferentem ab uno eunda fui jfcprofrda,ctixm Deos longxuostcrcJoq; eunt , quemadmodum fupdiores omnes,Dcos appella ffc fidero caleftia.Exmde Thales tldefius,qui uixtaT bcologiam Orpbci,at$AegypUoru,ommumrcrumprinci/ piam aqua pronuntiauit,non adeumuidclicet fenfum, quo creditur pafim, quod omnia antequam oriantur Jpit aquea,ut animalium genituram, feduetuflifimam, primordialemq ; aquam refrexit,e qua primum, autorc Trtfmcgijlo nattfunt Di/, Sol,Luna,natus item aer,natx plantx,camporu,montiumtfc mores. Inde metaUa quoddie,tndc carnes animalium principio coaluerunt. Diogenes item Lacrtmjet Plutarchus in Sympofio tefUntur Thalete dtxiffe^rfUrBvrtcroy t crmySt/ ip,icyirvmoy yigDeum eundarum rerum antiqui fimum: ingeneratus enim* $ mundum igitur credidi ffetxtemum, non Deum folum antiqui fimum rctultf/ fet-Nam etiam numdut,CT homo,Sot, Luna,fidera fuiffent pariter antiqui fima, quia pariter xtema . Sol igitur Deo dedit fummam antiquitatem <y atemitatem , non mundo, non materi x . qm fi etiam manaffet perenniter a Deo , certe non tmus fuiffet antiquifiimus.Quid enim aliud dejignat antiqui fimu, quam quod om H u xternalitcr an tecefiti Secus qui con tendat, aut pervertit, aut non percipit uo/ Ec 1 «M i 4)8 . AV.GVST. EVGVB. :trIB. YfT/ r • cum fxgiificatut. Eodem pertinet quod eodem More Laertio pronundauitideM- Thales : mStfaisop xotryof, noivtiK yxpbtov, Pulcherrima omnium rcrunt mundus.Vabrica enim er opus Dei . Setius eum fubfcrxbcntem Theologia Mofa/ ict { pmcipio'crcauit Deus : Grfce\mroiH<n, fecit: Thales per nomen afftmat,tjl opus Dcx,mundus: defignans quod M ofes perucrbum irrivurc.Ro gatusctiam.ui v^emfoyyLyw^vx/fn nixipt-h vvj Iqmytx nyiifX rrfin yop : Qjjii prius exutcnt,nox'ne, an dies i tiox,\nqutL,una die prior. Ne putes ef um aliud fenfiffe, quam quod M o fes prior tradidifjet, V quod Poeta Latmus ab ijsdem Grxcis dudiffet : ThAes autem qui autore Laertio ad Aegyptios jacerdcf ter erudiendus pro fidus efl, ab eisdem audierat: Ni/Uus adhuc terris prxbebat lurnm Titan. Si nondum erat lucijirum aflrum, certe nox erat, de qua M ofes. Et tenebra em^ fuper fhete aby fi. Orpheus quoqi de Pbaneta,idejl,luce, Sole,* firci iepdi&f ; fuimus apparuit Hunc igitur antecefiu nox.Vnaautc die antecefiit,qma primum creata terra,cr aqua,quib horrenda nox incubabat, fubito lux produdacft.Non diu,non <etcmalitcr,terra,cr aqua cum tenebris anteccfferunt,fed pauli,cr quot fi una die: fubub lux extulu os facrum ■ Qualts igitur Mofts, Tnfmegifti, Orphei Tbfologtu,ul« Thaletis.Stcut bi omnes de mundi creatione locu:uri,etemum cr ingeneratum principium prius memorarunt, em futs laudibus prxfcrtim ctcrniU tis V ingerurabdiutis decor an ter. Su: Thales prius pronundaat,Dcm unum a» hqiafxmu,mgcnerabilc<]; effc.Rogatusep quideffetro 6uoy,Diumitas,reff>ondit% to y-i-n *fX*V *X0|/,f*wn TtAtvr*^: Qupd nefy principii habet neq; finem Exinde de creatione mundi, tria perhibuit teftimonia,Qu6d mundus efl pulcher/ rimus,quia diuinum opifictu, referens id quod M ofes^td unamquanq; mundi par t I em creata,dicit Deum affirmaffc, quod effet bonum,pulcbntm,primi.Bt uidit De tts lucent, quod effet bona-Bonm enim Hebraice pulchri. Sic quod fvrmamentnm quod mare,quod herbas, cr plantas, cr animalia produxi iffe pulchriisic opus |W| cherrimum mundus. Secundum quod dixit aquam fxdffe primordium. Lacruusdt eoi&XW TrarT o>f/,To vTBtsHrxTo.Qtua ex aqua natus foL,fidera^ nati dtj,quoru lumimb.nata,utnafcuntur, omnia terrefhria.Pofbremo quod nox an teccfat diem, nondum creata luce, er tenebris fuper aqua,qui fiat primordii,undt lux nata,mcubentibus. Refert etiam M arcus Tul.Thales,ait,Milefius,qui primut de talibus rebus qutfiuit,aquam dixit initiu rerum,deum autem eam Mrntem,qu4 ex aquis eunda fingmt.Quibut probatur eadem eum fenfiffe,at^ Trifmcgijlunt, Anaxagoram,Platonem, qui Mentem regina mundi. Creatricem appettauenmL PtiyGcos autorcPtatarcheconfello* errationem mundi, cniut inrtiam fortii a ima: Ab aquis Ctgrcgaiaia ariheriam fubAantum primam. Cap. XIII, pOS T Thaletem exteri quoq^ qui propter inuefligationem Nature didi funi * Phyfvi non folum creationem nwdijunt mfafa,[cd em etiam qre^ipnisor DE PERttfN! PttllO.SOPflrA. 4J* Unem pofteritati feriptum reliquerunt, quem apudMofen traditu cernimus. Nuit dona creatio, ftMofen confutat, ipftq; cogit fiueri ratio, k creatione terra inebd/ da eft. T erra enim erat inanis &■ uacua. Ea fuit exordium mundi, fundamentum magna molis. Necuero fote aqua, terra mteoigi poteft. Hfcitaqucduo Unquam erigo infimis, fubiefla funt,ab his furrexit ingens machina rrwidi- Difiafunt au/ tem ea duo, C baos, obeonfufmem ipfxrum, miflionemque. Ex bis, ut demoti/ jbratum eft fu^erius,atbcr pri mum fegregatm eft ■ Hoc igitur referens Plutarchus, «lept /o-tKoionsoyHS «ffccoft cp<xari ylvurty vov ko<t ixv,KaScasif> amo kwt fv.&gx!* <r<p«ifccsio niingop. Phy fici,'tnquit,k terra uclutk centro dicunt inchoatam creationem mundi.Principium autem fphara centrum. Quod ait Vutarchus, eos phy fica ratione terram fubieciffe, nos quidem non modo ob haiie ratmcm,exordium Jiiiffe fatemur a terra, fed etiam quoniam ea eft Theologia Mo faica. Poft terram cum qua, ut dixi,neccffand confequintraqua, quemadmodum Mofcs,rcftrt exortam lucem. Extemplo enim memorata terra et aqua, creat purif/ fmarn lucem :ftc pro exteris Phy ficis. Empedocles dixit iuxta fuperiores, exiit , terre,®- aquas maffa,primum feparatam sthenam fubAmtu,eodem autore P lu/ tstreho, EMW4«/?e&A*jT0(/ ai&tpct urfiroy <PicutftSuvKi. vides igitur eundem ubtq; difloru ordmem,eandem ubiq ; fcientid,® confi ftionem.Hunc ordi nem Theologis ® confiftione creati mundi, Poete et Phdofophi qui poft primos Philofophos fccuti funt,afferuerunt Siquidc Euripides, et Sophocies,Phocyiidcscft frior modii illum creationis(dicitur enim Anaxagore difcipulws fuiffe)retulit: po fte riores autem, quanadmodu Propbct£,creatorc mundi Deu cecinerunt. Vt igitur Mercurius, Orpheus,Phceniccs, Empedocles, Anaxagorat,quos refpexit O uidius. Ante mare,® terras,® quod tegit omnia corium; Sietuleruntfuijfe C haos, molem rudem, attft indigeftam, duntaxat rerum pondus iners, quod T beologie M ofaice dogma fi refle quis intcrpretetur,eft,qua dicitur, Terra nat inanis c r uacua :ftc fcripfit Euripides : ht igttvos ,n,ycu«7\Hp nagQn pix U <Alyec xitcrVcn 7r&trr<x,xoiy t/axtp aj epi®* ~ . AivJ)pK.7rTlwK,$HgtS, »S7\ tcAflJf Tglcpfit - Caltmfytcrracp unius fime fuit, . >- Sed cum fiuffent abiun At amplexu mutuaj r • / Emcrfit omnis m lucem res progenita, •;* - Arbores,ducs,ftr£,qu4tfy affert mare, t Genuscft mortalium. Be c igitur eft eadem rerum conditarum di$ofitio,4t$ dfuprriorifas Phdofopbis Ec 4 aftigtiata, . 44e AVGVS T- E V G V B» LIB. VII* afiignxtayVnam futffr rerum nondum explicaturum confufam , ignobdemq; for/, mam:fiAa autem dijiunthone primum femgattm effe athcra , deinceps cuntk, terrcjbu-Sed nolo todes inculcare, quafape coegit dodffc necefliut . Sophoclei autem , reprehendens multorum Deorum cultum, fingularem Deum pradicat adorandum. hs igxroy (seeu^ip. f Pormi oiiAiaeCti&e. ivtictoy &icee < Qui fecit axem,terramq; late patentem. Aequoris $ pulchros f\udus,uentorum<^ impetus. Htc,ut oe mis,alio,atq; Prophetarum fenfu,mtelligi non poffunt-Vt dicitur i MA fe,crcduit,fcgregauit aquam,iuflit effe lucem:Pbocyltdcsadalu pulchra , qua te/ flantur originem, canit,o7rA«p fcxccs fc rti/a t : Dedijfe Deum cunilis pro/, pria animantibus arma. • Aratum hirri Deum fammum pofuifle flella* in firmamento corii, quemadmo* dum Mofe». Idem canuflc Outilium. Cap. XII H. j~\rabdemihiuifumefl,ut Aratus e prifeis dis antePlatonem Poetis, nonmo/. A^dd cum [uperioribus omnibus, uerum etiam cum ipfoKofe, tantopere fuper creatione calidae fleUarum confonet-Qucmadmodu enim M ofes declarans quam ob caufam, er ad quem ufum, Deus inccclo lumina pojuiffet , dicit. Dixi t autem Deus,Fiantluminaria in frrmamentoaoeU,cr duudant dimote noilem,crfintin figna cr tempora, er dies , er annos jut luceant in firmamento cali,et illuminent terram t ftc Aratus eximia quadam pietate, louem , quem fmgularem Deum effe apud eum,declarat tefhmonium diui Pauli,confitetur in calo fleUas flatui ffe,ut ho minum quafi antefignani operumq; duces ejfent, figtuqt rerum gerendarum of/ ferrent. His carminibus: i • dti» 4 ' ^ ACrnsy^Tay^oHiJUC7a^igayu\^rifq/rt !^«t </)ctXQiVCC:Jto-Kk4&n e/i 61 1 ivtourrtp. Xsfef n&Aiste Tvrvyijfycc a-HH<uv{y, *A¥tff°ounp i§ietp,oepf W fet nctinec epvovrUt Ti pR} cci J 7ij>«7ci/^t,i(9ttvsar7®{/ /AcccrxorTOO. Ille quidem calo dcfixitfignafupcmo. Partitis ajlris,flcUdsq; prouidit m annum. Qua tempeBates komines,cr figna docerent, VI firma in terris effent certo ordine euntia. Hinc primos di,extremosfy adhibemus honoret. Docuit er ccdum uarijs luminibus difUnflma Deo, dcfixatqrpdfiim fletlatra/ diantes,tum diuerfum omnibus ortum, obitmq ; aUributum.Primumi jj uerbum, is*fvftp,cfl quod apud biofentPofiiumfimantento;AxaMautmfM^ ,-«u f-OTR J’ . DE-PERE N N I ' P H'T L O S O P H'J A 4 4 « ’ tdt,aUig4tut.Quod autem dixit, isifufa, fyedat eo ,quod dati fati, vdijbnbu/' ia fidera eundis gentibus, totusq; anma ortu,cr occulattonc fiderunt uariatur-Et quod Plautui fundi modo dixit, Quiefl imperator dmmatfy hominum luppiter. Is nos per gentes, altum in alia difrarat. Ex quo tcmpejlates,rerum$ gerendarum opportunitates digno fcuntur. Csu igitur rerum ijlaru tribuitur inuentio,eJl, eodem autore, is cuius genus fumus, quum non coelum modo,fed htmanii quoq ; genus natum ab eo dedarat.Sic Phi/ kfopbia maiorum, qua mundo fua origini propinquo,pce omnes populos fui fm lis drctmfonabaL,piffluna,longe quam quorundam e unioribus fanior fuit. Me» tur enim omnes calum,cr a prapo tenti , ac fupremo Deo repertum ac pofitum, CT calefies ordines mentum fvijfcilhus,tumucr6 ex fub flantia fenjibili ,nota » non extranea,crnoua,origfnem habuijfe.utf quam ccclumhabeat Dimnitatem, ea tum corporea fit,qualem dicimus formam diurnam alicuius: tum tribuunt ortum eius fumrno Dco.ouidtus ctiam,ut profert Ladantws,eoru affertor fuit, qua Mo fes ueiujlifiimus,cr qua pofl Aratus [cripfcrant , affirmans Deumlumutacalc/ flu crcaffe,cr in calo pofuiffe. T ot,numcro,tahqi Deus fimulachrafigura, lmpofuitcado,pcr<fr atras fpaxfa tenebras. Clara prumofaiufitdare lumina nodi. AriJkxttrm.ranoiwm fcucri coegifle cre ationera mundi, tn srfernitate.nel ani* no* tde roort Jti.utl afccndere tu corium non poiTe, corpori femper animante*. Sequi e x hi* m Pliilofbphia grauiCnmoj errorn. Ariftotdcm a’ maioribns in crea* •ione mundi dilTenutc nondebaifle. Vttba Ariflotelu quxdiuetiis locis poGa probam ram creationem prudentem ud imprudentem ciie confeflum. Caput X V. «E d his omifis,qua prifeoru feculorum , eundarum cfc gentium conflantifiirnam d/imam de creatione mundi , confenfumq ; omnium nationum, qui natura uox effe putatur, dcmonfbrat,ad easrationet nunc ordo uocat, quibus ex ore ip forum P hdofophorum raptis,probare,luccq; clarius odendere conabor, cos ipfos, quos Pr ocius, cr simplicius Aeternitatem mundifenfiffe affcucrant, id e fl, Cratorem, Plotinum,lamblichum,Porphyrium,prorfusaliacredidiffe.Ipfos quin etiam Ac/ temitatis affertores,fibi ipfts aperte contradixi ffe. Verum anteaquambuc deue/ niam,cum Ariflotele,qui primus omnium Philofophorum,ketcmitatcm inuexit, didis eius nonnullis obfcmttis,loquar,precaborq; omnes, ut qua fequantur,ani/ maduertant. Ac fit prima ratio,qua breuiter fuperius explicuimus,cu qui primus, fdentia omniu ante eum fcculoru,fvrmaq ; in pedore mortaliu perfuaftone, in ore omnm conflante pradicatione de rerum om,repudiata,nefirum de Aeternitate, mundi fententid effudit in mundu,magna audacia hominem fiiiffc,ut quem nec re kgo fua geniis jtd Barbxtvru,ncc tantorum hominum, qui ante cum in Phtlofo/ ^Jbr^r^fapierHu^tbhac perfuafwnecmipiendd reuocarint, necfucce/ * i ' Ec $ dentem •r j w 44* r. AVGVS T. BVGVB. L!B: W-- dentem per OtWtet tutes fima attenderit. Parte dlia, mirari hominis [aptentianet' ccjjc erit,qui corporum calcftium,mundi( huius nugis omi genere eolamita/ tum rcdundantis,qudm cuiquam beatitudinem ueram largientis , aternitatem det' fideratis, humanarum rcruty, cunilis mundanis rebus meliorum euerfionem, 'm/ gentmqiflragc a'tu!tffefe non pcrfpexerit. Hac ucro admiranda eius fapientia fat.Bnt er illa in promptu ratio fi quis eam perfpicerc,refle(fr ponderare uolue t rit,quod cum plenq; doflif.tmi uiri opinentur eum fenfiffe , er clari pra fe ferat ipfe Anfloteles,animos immortales ja quorum nullam terris fit origo, omnis hae ■ eius oratio uana,fifla, et ignara fui,plena<p contradifltonis muenietur,mundo mi lum habente principium,cum quo [equitur uel interitus animoru, uel e ternus eo/;- ijun 4 corporibus dt[ce([us,ac reditus . C umep et ipfe quadam quaft fomnians d& beatitudinc,quam in perfida contemplatione, animicp beata adione jlatucrit , loA scitus fit, uetus item ante cum eunda prifeoru corona , hanc ipfam beatitudinem qua qutdc in terris reperirt non pofiit,cxtulcrit laudibus,celcbraucrit, miracpro/’ pfl dulcedine er quaft coUacrymantes prouexemt,hunc portim,hanc fedem eer tam,mi[eriarumq; finem prafaantes,filfus, er inanis omnis is erit fermo , quod, in Aeternitate neceffc fauci animos euanefcere,ucl modo abire a corponbus,mo do ea repetere,non aliud in ottmi Aeternitate munus gerentes. Neque enim reflat aliud,quodpofa de animis fcnlfamundo [emptterno . Primi fi fmt immortales, erit eoru numerus infhtitus,cr incomprebenfatlis,Nalura contrarii. S» quotidie nafci,qui prius non effent, cen fueris, aut a corporibus origine trahentes euanue/ runt,uel aliunde ortu habucruntiQuod fi non a corporibus,fed exterius ucnerut , quid tonde iflud erit exterius^tut Deus [edicet, aut aliquis DeorufQud enim pofl uifibilia corpor a fupereflt Igt tur fi ortum 4 Deo habuerunt , aut cius e fubflantia abfcifaac quafi diuulfaaut e nihilo creati , Quoru cum primi fieri nulla ratme pofit,nec prifeoru ea fiient fcntentia,fupcrefl tanti eos 4 Deo e nihilo procreatio Dabitur igitur nobis, et coccdctur^tb ipjis Phdofophis,rcs altifiimas,res optimas * multo q corpor a mdiores,c nihilo pofje fieri. Et fi nafcuntur animi cx nihilo. , citr non etiam mundusiScdredeo ad primam rationem. Qjtis potcjl de animoru beati tudinc loqui, qui mundum dicat xternumi Nam in Aeternitate uel corrumpuntur dninu,ucl immortales non habent alium mundum, aliam regionem, fed has [edes mortales obtincntes.frmper abcunt,redeunt(p adcorpora-At Arifatelesin mora tbus, multa dc animi bcatiutdme diffcruit,eam in aSione mentis , qua uerus horna efaexijlere confiffus. Hac autem aftio mentis, & contemplatio , er fyeculatioj» ■ hoc mundo, in quo nihil efl bcafaac certum, nec Httieniri p otcfi, nec inuenta efa neqi inucnictur unquam. Vbt igiuir,cr quo oho modo erit,nift quo traditu efl ama tufitic yftpicntifimacp rdigfonc,traditum etiam ab ipfb Anfatcle,Quod Deus fk bcatuSyContcplms fe ipfumfqui fi fibi tanto,ac tali cxubcrat,ui[us,er agnitus fifa piando, I DE- PERENNI PHILOSOPHI*. 44* ^ahdo,ttcoptofeen<b,evrte maximitiUum,uberrimumq; uoluptatisfontem-Hic igtur bcadtudo minora animoru crit,qtu Arifioteles tantumnon agnouit,et coit/ jijjus ejlAd hunc igitur nunqud dttmgent anmi,hoc mortali mundo fcmpitemo , inquonccejfe cjl,uel interire eos, cr uanefcere,ucl permanentes , ire rcdtrcq; ii corpora,Ste fcrmo tUe de beatuudme uanus , et autori contradicens comprobatur ,■ fi jiat muidus sternui. Vanum e ji etiam, ac jimulalu,filfimcj; fi quid unquam de pietate, quod uidetur in Pohticis,et moralibus efl Arijiotcles locutui. Si ucra funt, qus magni Phtlofophi prodiderunt. Aeternitate mundi tollere rationem pietatis, qcproiudentts. Sed examinemus exquiftdus fentedas de AnimatSi mundus ejls/ ternus, O" animi funt immortales,quod Artjlotcli placuijje,dida eius , uirorumq* magporii autorilat tcflatur:duofequuntur,quod aut in dies procreantur: etfi funt intmortales,non ex ullo corpore,elcmento ue oriuntur, fed diuinitus dantur- Diui nitus aute dicens, fentio quod ab fandi ac quafi diuelli ex fubfiantia diurna, neque/ unt,quia nec error, nec prauitas ut eos caderet , rcftabuq; diuinitus eos e nihilo creanHinc igitur primum duo dogmata contra mundi Aeternitatem fcquentur, ipiod antms,quaru efl maior predofiorq ; <j corpori fubjlantia, c nihilo generas tur-Tii datur mmortale,et incorruptibile, quod habuit pMcipiu . In Aeternitate Muudi,aninu. fuere femper mmortales,nafcebantur quotidie no a corporibus, fed 4Deo:dDcoautem,non ex DrifubfiaiUta:c nihilo igitur. Ergo tum funt riteorm piibilcsm pofierum.qui principium habmffent,tum fuerunt e mhlo.Qudd fi nos concedit eos immortales hac ratione,qu6d quotidie nafcatur,fed ea qus fupcrefi, et qus placuit plenfq»qu6d femper fuerit mrnorudcs,et fine princtpio,coq}]em fier incomipdbtles,aut igitur fiat in omni Aeternitate numerus eoru \nfimtus,<mt esrtus,ac definitus ■ Si certus ac definitus , neceffario aut ille numerus mcauit,re / maHitfy k corporibus ad corpora, qusinomtu Aetemitatepro feminabantur. 6icq; non aliud gcffcrunt,quam quod animus Socratis in Aeternitate infinita cor/ pWSpcragrdMU,deferto(p corpore Socratis, con cefhiadalteru,finiiliter^ omnes mimiautfi certus erat numerus,ct animato uno corpore,pofl difcefiu , non aliud sppetimmt,efficitur ut in Ac temitate, raucis His corporibus animatis, relidisfa reUquacorpora qus fuerim Aeternitate, 'mfinita,cxanma extiterint.Sicq; hor mines fine animis uixerut,lociidfunt,cogitauerunt,fenfautQu6dfi fiiit nume/ tus eori femper mfinttus, qus rado fiat^it qui antea in sternu feparati ejiet i cor foribus, tradiufint,ac demifii 'm carpor ai Anima Platonis, cu effet ingenerabitis, et 'mcorruptibiis,anteaqua ueniffet m corpus Piatonis,tota Ha Aeternitate abfue t4t ab illo corpore,pariter(p omnes dluts tepefiatis homines, qus fuit rado eos in tprpora dcnu<tt,cu Phtlofophi tefientur melius animos manere feparatoskcorpo tibus,qukm cu eis aUiganiDemde ubi in omni Aeternitate habitaruntfsi enim iit sstlofluomgdo defecnderem terras, v corporibus alligari noluerunt i Et fi non • 'ajsbxj >; fronte 444 AVGVST. EVGVB; UBBTVUZp {ponte fua,fed .< D« coaflt ucncrunj^ur fecit Deus cfuod effet peiust 1 afa uerb fi numerus infinitus Mimorum fuit, fuffncio pofut effe xquoffe eosipfam D iuimtaa tem Nam fi ud granum fimapis unus animus ualuijfct,congregxtxin unum m fini / torum animoru uirtus, infinita uirtus extiaffct. Ad hxc quxfiut ratio, cur cum tnji nui animi effcnt,magis is ucl ille, puta ammus Platonis , uel Socratis demitteren/ tu r in corpora , exteri extra corpora remanerent f Cur data hac illis poena , ce/ teris non datatQue porro ratio, quis ordo in infinitate ammorum,qux cognatio, quis fenfus inter eos,que difcrctio, que amicitia , cum infinitas non pofiit cognof \ci,ac percipi, gubcmanipPlena confujionis infinitas: ficut ordo efl ubi res certe, moderatx.Qtus gcnins,ut uult Plato,mfinitos illos animos rexiffct,in uitam egif/ feti Qui f cire potuiffet, quinam ex infinito numero animoru ad corpora duci de/ buiffentilnfinitas cnimjU dixi,fub cognitionem non cadtt,quod ipfe docuit Artjia teles Quod fi ob multas caufas infinitus numerus animorum effe non poteji, cer/ tus autem ac definitus,nunqua a fcendet in codum,bibetq; Nedar,ncc contemp a/ bitur unqua,quam uera effe beatitudmcfenfit et confeffus efl Ariflotelcs cum mul tis,quiata paucos necejfe efl m omni A ctcmitate,in finita corpora animare, modi hoc,modo illud animMcs.Pt propter hxc incommoda refugis ad aliam parte, cot morte multans:id uero fi ftccris Arifloteles,tum te,omnesq ; fequaces tuos,mend4 cif ratio coarguetMxbitur enim tibi,quidquid afferuifh in Moralibus de parte hi' minis diuinx,quam ucrumbomincm,partemq; dmiiiam,adionemq; eius,cr facti tatem a corporibus fegregatamdodfli. Nec aliam hominis bcdthudinem flatu ftii quam uiucre per intcUcdum,qui uerus homo fit, cuius odio non habeat cum cor/ poribus affinitatem ctdcpendentiam.Eamcp partcm,ibi Deo fimiUimdm, in libris de Generatione animalium,folam diuinam predicafli. Speculationem autem Dei, neram beatitudine effe cenfmfh. Sic nece fimo etiam animis fifpeculandum efl,& peculando funt beati, non efl alta fpccuktio,qux fidat eos beatos , ni fi Dei, non calt,non tcrrX,non aftroru,non animalium Hxcradd,quam tu propofuiffaeU/ '■ bilurUbt,fi fit animus mortalis. Elabiturquoq; quod m libro de Ortu animalui tr« didijli,Sohm que didturmens,riis,exteriusaduentarc,folamq; diuinam tffe,ct > teris anime partibus ortum a corpore ipfoq; femine habentibus, c T 4 natura cor P paris infeparabdibus.ln libris quoq ; dc Anima femperde i ntcQedu feu mente Io/ q icns aliam effe rabone dicis, ibtij; aperte predica*,mteUedu feu mentem,a fenfit feparari,quemadmodIi corruptibde,ab incorruptibili Scd quoniam apud do&fii/' mos,mcliores'i ; Philofopbot,conftantifiimx fententia efl, Arifloteli mente crditi nam ejfe,et alterius q corpora fibflantix, tu habere cum natura Dcoru fimittudi lte,quod qualuorfimmtu rationibus confiat, quod eam appellat in libris de Satuet ortu animaliujvoy ( twoy,folam diuina: ibide feparata 4 corpor&us,folam<fc Sv gxjty, exterius adueniente:ln moribus Siois cn/yywisxfoy,Dijs fmVima,nk otim e$ fmmutlbi^ uu* beata menusxcontcplan}et noffe decernit: procoperto treom DE PERENNI PHILOSOPHI/. 44* <frconfrffofit,eum hoc unum tcnuijfe. Sint igilur Anjlotcli immortales animi, I nundiK item sternui . Sic neffario eo res rcuoluitur , ut uel infinitui numem eo/ nm,ucl certus ac definitus: quarum utcunque partem cum foeda in Phtlofophta fUffliu confcquuntur , certe nulla ratione jlabitcum immortalitate animorum , tternitas mundi. Eritty in Phdofophia Anjlotdis, maxima pugna , e/ irrefolubi/ Us contradifiio,conf derato ddigcntcrfaditusq; pen fitato, quod firtafle pauci Ji ciunt,toto rsgocio,rebuscp eundis, quod prudentis eft, inter fe coUatis. Decet e/ nim Philofophos quifefobs ucritatis ponderands tenere rationes arbitrantur, ui iere quid quodqi dogma, cuius primum molitionem aggrediuntur , confcquatur. Sed funt interdum adeo obtufi, er hebetes, arroganter^ |; inepti , ut peius de una/ quaq; re, quam uulgares iudicare cernantur. Nunqud enim ad i Uam oratoris gra/ wj&w monitionem oculos attollunt. In omnibus fhidijsd multis commodifiimum quodq; potius cligcntes,quam fefe uni alicui certo addicentes , minus in arrogan/ tim ofjvndere,nott tantopere in uitijs perfeuerare, aliquanto ex infeitia latius la/ borare.Hoc igitur eoscauerc fere nunquam uideas,quoru funt in dogmatis unius Arifbtclis peruerfe tuendis ingenia effcrata.Si quis igitur Jit, que uentatis amor, noncertaunius mortalis autoritasuelud pecudem trahat, agnofcct cum Aeterni/ tote mundi, tum foedi j? imas de animis humanis, quos effe reges huius mundi , nec in terra ommq ; hoc corporeo rcru ambitu eis melius effe, inter omnes conflat, fen Untiasyobfcccnasqi opiniones confcqui,tum inexplicabiles ambages,quas nec ui/ icrunt,ncc uidere foxtaffe P kilofophi potuerunt. Nec folum in omni Natura fcqui abominandi confufmem,fcd in ipfa corii, qui hac flatuerunt, do fima, locorum, fentcnluruydogmatum inter fe jitalem difeordia feinuicem mirifice perimentium , unoq; flmte,altero uel cadente , uel turpiter confijlente . Stante enim Aeternitate mundi,non Jiat uel Aeternitas, uel Felicitas animoru . Non afcenditurab hoc fla/ tu uit£,in cocliuNon contemplabitur animus unqua.Quia perfida, qua pofitrcd d^e beatum,contcmplatio,non maris aut tcrrs,animalum,plantaru,fiderum eft, qrnbus rebus animus ipfe longe fupereminet , fed Dei, ad cuius confrcfiuucmrc nunqud animi pojerunt,aut potuerunt, fi fiiit mundus stemus. Ncq; enim is afeen dentium animoru ordo confislcret,stemo mundo. Cum autem animi, ut dixi, fmt omnibus mundanis rebus meliores, qui mundu ipfumjoli fycculcntur, nofcant, lo quantur,rogant,quis ejl tamftultus,ac demens, qui ccnfeat, mundi necfendentis, nec inteQigentis,fed muti,ignari,ncfcij, meliorem jit tum, quam animoru,quos in/ corporeos et dutinos cffe,et ipfmet te flantur, & probat ratioiCum ergo A eterni Usmundiytollat aut Aeternitate, dut Felicitatem animoru: cr cum unus animus fit Sole , Luna, totoq j ccclo,cr mundo melior , prctiofior. aut flultitu jiat rei dete/ doris cu exitio,damnoq ; melioris. Aeternitate credidi ffeiaut imprudentia, in unius Aeternitate, alterius interitu non uidijfe:aut execrabilis infama mundi flatum fem pitcmum,qium Animoru Aeternitatem ,ac Felicitatem malwjfe . Et cum ipfi ia/ flent. 44« A VGVST. EVGVB. LIB. VII- (lent,Dcum,ac Niteri femperficere mdiora^ideant utrum natur atiu f ac me) tius fit, rege s mundi animos, propter quot omnia effe,quibus omnU uelut dominis pir ere, dirum efl, er confljfum,peruenirc <td ueram beatitudinem,q corporeum muniit in xtemit pcmanfiffe.Mdius efl,N aturxcp et diuinx uolunrati congrum but, ut ucl unut animus,qui nofcit,fevtit,uidet,)h beatus ,dttingcns id beata Diuini tatis contcmplationc,quam ut Sal, Luna, fldU,maru, terra, quxmutafunt om/ nia,fenfuq ; carentia, permanferint in xtemit- ? rxdiflu quo<fc fvit,eius errore fuif/ fe,dum coeli motus conflant es,corpom^ calejlis claritate, inconvptionemcji ad miratur, dignos Acnmitate cenfuit,cxcidijfe illi meliorum confidcrationc.Neque enim fingenda mens crat,quanqua altius fvrtaffe confcendcre non poterant,in fo taflellar it Diuinitate. Diximus et i Barbaris proftflafldlaru adorandaru fuper/ (titione. lUud porro poffctex Ariflotde quxri, quiuidit, pradicauitcpdeeauita, qua degitur extra motus cccle fles prxdara, ubi nec locus, ncc tepus, nec corpus fit,fci animi degentes optima, uberrimamq; uitam,fiquisroget. Qtad malis Ari/ jlotelcs,quid 'ue Deo,Naturaq;, quos dicis femper afjv&xrc meliora, aptius cen t feas,uitam 'ne beata illam effe,ac uigere in jempitemu , an mortalem hanc, quam tot incommoda circtmjlantfQuis dubiUt,poflrema hanc,nift dcftpiat,eumrefpon ftrufQwd igiter,fi quxrcnda hac beata, omnibus'^ conatibus ad eam afpirandM, oportuit deificare hunc mundu, ei$ Aeternitate munerxri,cuius Aeternitas, deti/ nuit in hoc corruptibili flatu animos in atemu, nec paffa cfl eos ad felicitate Skm ifprrarefEtfl meliora quxruntur,cur ifle tanqua optimus pcrftfltfiimusifr rerufht lu5,fwt [empitemusf Qtwji tuhd effet melius, cum melius efje redis animis repo t flum,quafifit ipfe conflffus.Pratereo quod Socrates,et Plato,et M arcus Tultiut, omnesty firme pr aclaro ingenio uiri(quod er Arifloteli fciffet confitendu)dixe/ runt,uitam hanc potius mortem effr.quamfi uoluitfcmpitemam Arifiotdetjion modo non optauit fempitemi uitam , ut potius mortem fempitemam expetiuerit. Diximus item rationes eius, quibus pro Aeternitate pugnat,in eos tendere, qui uti tempus fmf coelo putaffent,cx C hao fempitemo poflea mundum creantes, ud na tum mundu poflr-t non mtcrituru,uel nuncflare,nunc deficere, certis temporum periodis. Quoru mhil opinamur ipji.Scd rationes, ob quas Aeternitas mundi i nfk mat, defipereq; probat Ariflotdem, fub Epilogo colligamus. Primum, quod ud audacia fiut, a uctufliflimis gentibus , maioribusq ; fuis de rerum molitione tradita contcmpfiffr.ucl admiranda infdtia , nefciuif[e,uel focordia,execrabttisq; caligo, tantam humani generis fiiaq; Philofophix labem , ex Aeternitate coeli dilata non uidiffe.Tollitenim Aeternitatem, aut tollit, impedite^ beatitudinem animorum. E duobus bonis defideratur detcrius,crediturq; Deus et Natura peius freiffe. Nui Ium autem negotium in Phihfophia maius,nuUa maioris ponderisjn tcms,quam de animis contemplatio-.de quibus nifi bene conflitutum ac definitu fuent,in omm mtajumma perturbatio confequatur ncceffe cfl. Vmum efl philofopbari S«p*r DP EER.ENNI PHILOSOPHI A. 447 fi&tf cum bene Arijloteles jlatuijfet,in libris de Anima , quod mens, id cfl. ani/ mu!}efl incorruptibilis :in libris de Ortu animaliuv,qubd aduentat, ingreditur# corpus extrinfccus,folusq ; diuinus cfain libris de M oribus, quod cjt Dijs fimlli/ W u,<rvyywtsecrts,cx eodem# maxime genere ibidem , quod pars melior mnsjiue animus, eftuerusbomo,cuius operatio non fit corporea, cuius uitauc/ ra, uera # beatitudo , fit intrUigere: in libris de Coelo, hanc bcalitudincm bene nojfet, coli jcajfet# extra uertiginem coeli remoti fame, ubi non fit tempus, locus, corpus, fed uita beati fama in eternum. Deos # beatos ejfc , que cjl etiam animo/ rum beatitudo, contemplando afferuiffet-.hac inquam cum optime,cum fapien/ tifame ipjam Naturam, rationem# magifiram , prxeeptoris # Platonis philofo/ pbiam fccutu!,(latui(fet,fuflulit omnia,confudit,euertit,aflrorum motus# coele / fiis corporea# uite,que mors i Socrate, cr ab omni fapiente dida cjl, illata Ae/ ternitate. His autem omifas, quoniam plura quo# [uperius pofita funt,ea dun taxat uerba adbibebo,qux fuper rerum molitione (cogit enim fuadet# fic loqui Natura)imprudentiexciderunt-Vno in loco fatetur ordinem rerum,percnncm# indiuiduorum micem fibi fucccfaonem, quemadmodum er lAcfes , mentionem Dei (uijfe.Mofes ergo dixit, Et ait Deus,Gcrminet terra berbam uirentem cr fis cientem femen,cr lignum pomiferum,ficicns frudum iuxta genus fuum,cuiusfc men in jemetipfo f t fuper terra ■ De beftijs autc, Benedixit '# eis dicens,Cre[cite er multiplicaminiyCr replete aquas maris, aues# multiplicentur fuper terra-Ea#. J&ofes refert fida in principio,in exordio rerum , non in aternum. Ai eandem prorfus rationem locutus eflArijbteles,qu6d cum cuiufque rei indiuiduumfem / per permanere nonpoffet,proptcrca quod nimium ab incorrupto aterno# princi pio Deo difient:fls& ro voffio t«s ccfans cc$hx<r4xi,TQ Asto/^oi t go/ wai <rvvvr/Jfto<rs.y to oAopiftog, fcf/ TtAt^S noinaus 'ittp yino-ip. Qgo fuperat modo,Deus uniuerfum compleuit,fida generatione perenni. Hic e/ nim duo funt, exordium mundi,rerum# hodiernarum ordinem aperte teRantia, quod Deus repleuit defidum cius rei,quafi# opem tulit,qux permanere no pof/ «•Fieri non poterat,ut ea indiuidua in illo primordio creatajongo tempore [ub/ fiftcrent,iHa arbores, iUa beflix primxuxjUx uolucres,itli duo homines,ut bretd iota rerum compago recens inuenta,diffolucnda efSet. Hoc fagaci farnus Deus ui/ dens , cr ammaduertens,mfi noua remedia adhiberentur, quadam# ardiora uin cula rerum pararcntur,uanam futuram ipfam creationem, nihil profuiffe reseri hilo extuliffe:Qjsocirca,repcrit alium ordinem, quo rerum eundarum indiuidua, licet natura cadcntiajta tamen fefe inuiccm repararent, inRaurarent#,ut ad o/ mite tempus quafi catenat im fc continerent , quafi manum inuiccm fibi porrigat/ tia-Nam indiuidua, non flcrilia,noninfoecunda,non fine femine creauit, fed fce/ cundajiirpifque fux feminibus fcatentia • Et quod inaudite , incxplicabilifque fapicnuefiiit,ficitiu in feminibus, exigua quadam animalia , exiguaque cr in/ ... uifibilcs 44» XVGVST. BVSVB. LIBrVIf. utfibiUt a rboret latitarent, qua p oftea in lucem erumpentia grandef cerent. UocU i tentum Dei fiiiffe, ingenue fatetur Arifloteles, nihil cum tAofc difcrepansSurM pratcriti temporis ucrba<rvnuAilf«cnp,rciM<rcet. Prouipo quoque, cr quaji opitulatio rei deficienti uel depdura,depgnat interuallum, quo primum res non exiflentes, paulo pofl e xtiterint, ita moderat a & popta,ut defidura breui, non defecerint . secundus locus huic pmiUimus efl in Politicis,quod in libris de GC neratione , c r intentu , gener atim tradiderat , prefiiut ad humanam propaga/ tionem referens. Vt enim diuinam inuentioncm,perennem hunc rerum ex prace/ dentibus ortum fuiffe retulit, fic in libris de Republica,non difiimulauit qua ueri/ tas effet,fuper humana creatione. Vt fi quis benigne [apienterty duos hos conflit ret locos,agno[cat eandem de uniuerfati creatione, effc M ops, atque Ariflo telis Philofophiam.Nam tametfi Arifloteles creationem ipfam,ore pleno non memo T ret, referens tamen ordinem iUum,in quo tota pofteriorum rerum creatio contine / t ter, in Deum,diccns<fc ab eo fidam indiuiduorum perennitatem, haud dubie DeS omnia condidi ffe, quemadmodum cr Mo[es,confi tetur- Qua igitur Mojer de pl2 tarum,brutorum(fc animalium propagatione,nouifiimcdc facunditate, v reflati ratione prolis humana ferippt, his fimilia prorfus ferippt Arifloteles. Mofes,M4/ fculum c 7 faminomereauit eos,bencdixitq ; iUis D eus,cr ait,Cre[cite & multi/ plicamini, er replete terram. Arifloteles atucm,inec <At(&n epvtrtsarcasAn fci Tctvfu 7H wij>io</l(k),v> cr« « rat, t7Tfii tiftr apiQicOpv <Pvrxraci,&)A& <£ ij?f r> «</'©' vfot orpitoitoroulToa y seso rv Q*v istfrnfis h ep{/<n 5,7» rt aviAgbi ,i (ga ths yvvcux.h ojfbi r (w xmtwixy .Simul, inquit, na) tura fempitemum e fie complet, hoc indiuiduorum reparatione. Propterea quod per fpeciem tantum durare res poterant jion per numerum . Sic prouifa fuit ab ip fa Dminitatc , aut Numine diuino natura utriufque, mafculi v fantint , ut inui/ cem copularentur. Quid hic dtfiimilc inter M ofen cr AriflotclcmfQUo diferepat utraque PhilofophiafEt non efl hoc,quodipfe Deus dixit. Quod Deus coniun/ xit,homo non fcparetftefus eam uocauit coniundionem, Arifloteles KOirto>i'cqr; Padum a]Deo,lefus:Arifloteles,vssbrov Siiov. Sicut autem Mofes, hunc or/ dinem fidum d Deo , in exordio temporis, non in atomum fitetur: Sic cum fit eadem prorfus fermoms ratio in Ariflotele , nulla ratione poffumus aliud fufpi/ cari,quam eunti principio fidum, ac conflitutum fenfiffc . Quod prudentibus cogitandum relinquo • Duoque hic adbibet Arifloteles , Naturam ac Deum. EX quo declsrat,aut idem effe Naturam, atque deum: aut, quod uerius efl , hunc or/ dinem, qui Natura efl, effe inuentum Dfi. Tertius locus efl in libris, de fit/ prema Philofophia,ubi in maiorum opinionibus, dc rerum principijsrecenfai ) dis,occupatus,multorumq; placitis medis, eorum uero collaudaift fententiam , qui mentem omnium rerum inuentricem jlatuiffcnt:eos ita efferens, ut cateris prt his dormUaffc,hos uero ftpuiffr, uigiltffe^cri indicio fwjfe,affrreretthis uerbisi - . db: ^BHENsri jth ixoyapinA • 449 1 Wt' Tlf &7rtvy Ctrxt Hftdcc fcf/ T9?S factS) Kf tf/7H (pvoa "TOy tUTIOfa l(gct Ttf K0<ri4t Kj TMifccftws 7Tcc<r«f ,o»of/ VHtytoy \(p&yy iretgct tx« /t^oy 7«i7»C 5JJ >mf 0(A 0/ yty auugfoos \xsvAayJiiroffiS «face W jtftAij 7/w • ^L7tfL/> ‘XfXW' &*cu Tu>y ovrtoy ifjtrccy, G? -tIlu ZucvJJlw, 08 i y « x ivnoit 'Inscdfyiy ro?f oZcrt.Qui utro mentem, inquit nefeio quit, dixit quemadmodum ammalium,cr Ustura caujfam,cr mundi, er omnis ordinis, is praeoleris, qui antea temere locuti efjent,etd<gfla(fc uidetur.Quihac igitur fu fricantur, /imul et ipfam cauffam principiu reru bene ftatuerunt,et tale cauffam,unde motus rebus extitent. Hanc Ariflotelis f ententii,fi quis altius poderet,exeutut,euoluat,inea clare cotineri cofrfionc creati mudi,ftue prudens, ftue imprudes,cuq; rapiete na tura locutus Jit, freile dignofeet. Af<£ aded clara res efl,ut mirabile Jit, quo [ape uerttatis aftus rapiat imprudetes. Repetamus igitur omnes,quiMcntc,mudi crea ' tricem declar aucrunt. in his prociput fuerunt Trifmegijlus,Orphcus , P ythago/ ros, cum primus ucro Anaxagoraajtum Socrates, cr P latotomncsq; hi eum altis multis aff eruerunt. Mentem getteraffe hunc mundum, in coelo lucem accendifre, coelum c r tempus condidiffe,animalia,plantas $ ex humo cooriri freiffe , Qjjo/ iwn declarans Latine Ouidius Theologiam,canit, Nam coelo terras, cr terris abfeidit undat, ci Ei liquidum friffofecrcuit ab aere coelum, ' ^ Dijfociata locis concordi pace diremit . , : » . Principio terram, ne non aqualis ab omni. . ' Parte foret,magni freciem glomerauit in orbis: Tum freta diffvdit,rapidis(fc tumefeere uentis lufiit,cr ambita circundare littora terra. , multande Sapientia parentc,reginacjf huius mundi,ctdus afferit eam origi nem' 03*cquid igitur ex antiquorum Theologia cecinit Ouidius,affeueratur, pro , dicatur, e ffrrtur miris laudibus ab Arijlotcle. Affirmat cos bene,prudentcr,faps/ atterq; locutos,qui dixerunt vovy,id eripientia, lnteftgctiam,Mcntcm, omnis mrdjnir,Naturo,animalium,totiuscfc mundi cauffam, cr autorem-Etbene ftpien/ terq; cor ftatuijfe dicit hanc,qua dicitur excellenter Cauffa,rerum pfmcipim,et tale principium, a quo motus, uitacj; eundis rebus extitcrit.Hoc fuo fu f fragio toti collaudat, cr comprobat M ofiicam Theologiam Ari ftotefes. Primus enim Mof fet,ex his qui 'uetuftam Theologiam literarum moramentis tradiderunt , [cripfit, Spiritumjiue fapientia Domini, que fua lingua Graci uocam rovy omaffe coelos . feitft ui oriretur lumen in coelo:Hanc ueram mudi originem fuifjfe,cum terram, C iquas, quod Chaos J confufione duplicium harum rerum , uocarunt Graci, primum e nthilo,tantum ex ideis fuisotcrnis,qua[untipfamet, extulijfet. Quip/ £c qua ciutda fm cr ptlagofua Sapientia contincret-Hac clari fima luce coeli F / ater/ AVGvsr. Bver*. lib. vt* cr temtf edhtpleuiffc.dicm noflemq; ab inuicem difumxijfe, aerem i»l HaJUtJubu mes regiones, a terris iu ccclumufquedijjudiffe, maria in profundos fmus, con/ cauat que mundi planicies confidere tufiij]c,e terra plantas, animali que,rxaquit item alia pullulare iufitjfe. Nouiflime Unquam regem iam genitarum rerum, in mundum ceu pulcherrimam aulam,hommem induxiffe. Hic prior ubique motum uitamq; dedit : prior ipfa mota fuper aquis, unde aeri omnia, agfUri,flcri(^ coepe/ runt. Ex illo motu, Solis iubar emicuit, rapida uertigme concitatum efl coelum , tari quoqi V aqus primu mouericcepcrunt.Sic Mens inuenit omnem ordinem » cunilamq- Naturam, fuit autor mundi, autor animalium. Hoc admiratur Ari / Meles Aat pneonijs egregijs, tribus uerbis declarans er quam ftbi huiufmodi Theologia placcrct,w quam dimne fenferint, qui nobis hanc fapientiom relique/ runt.Pnmum quod fuerut vHcpotm$,prudcntcs fapicntes.Quod omnes ah) f ccui fufticantcs,tcmcrc er imprudenter locuti funt.Pojlrcmd, quod K&msjxne* pul . chre bi principium rerum ipprtLtrnnt eam que uocatur ab cis amo s autor, cau fa : qui efl eadem Mens, ut afferit Laertius fenfiffc Platoncm-Siuc igitur prudens , (iuc nefcitisfcd folo fecreto Naturi ac ueritaus aflu af)emt,plenoq; ore laudauU numdanam creationem Arijlotcles, admiratus efl huius Phdofopkii pricones, quam uelit alibi defipuerit Sufficit mihi ex mito (quanquam forte nonimuto') pe/ (lore teflimonium ueritatis excidi fle. Qui igtur deduxi,cr qui [umbaftenutU/ eutus,uidebunt uera e fle, qui Horint,quam de Sapientia fcu Mente dmna, Thcolo g iam maiores, et qui ante Anflotclcm floruerunt Philofophi reliqui flent. Qui to t a efl,ut cba,<j«(6d ea creauit mundum, pueipueq ; Cb aos in ordinem rcifgtt, & rerum formas cico dcprompfit accruo : dcnicfa ut Arijlotcles ait,quod fuit autor mundi, Natun totius, ordinisq j repertor. Quod cum bene fapienter, priclarecp praedicatum affeueret Arifloles,nemini dubium poterit cfle,quin creationis, qua/ Us a Mofc c r ab Acpptijs, uctKflij?im»>q; fuerat decantata,aflcrtor fue/ rit. Aliud teflimonium, quod de creatione, rerum quenoua inuentione, prudetM kcI imprudenti excidit, quod fanc prudentiflimus quifque confldcrabit , efl, quod quemadmodum Marcus Tullus, plurcsque ahj, quendam hominem fapKtmfi/ wum fuifle dicunt, qui difperfos homines congregauit,in quo neceffano,auquod rerum initium continetur, quo rudes, nuper que nati homines, foeietatis exper/ t i effent :fic ab Arifloteleflmilia dida,udit nolit, cum origine mundi fcquuntur : i A 7T firos (rvs*r*s t^yistuy ocyafay eeirios; qui pnmw.mqtitt, difter fos homines congregauit,maximorum bonorum autor fuit-Videat igmr,qul0(f/ que uult, an in stemitate non femper homines congregati fuerint. NihU emm cjt ttouum in Actetnitatc. Nam flquando congregati homines, prius diflerfl cranW tternum certe di flcrfi fuerunt. Bx difli» oratorum Si potlaram, artium, ftmonw.&hBntanigenrri» probatu exordium. Cap. XVI* > DB- PERENNI 'THYtOSOPHrA. 4 ft A D E M ratio colligitur ex TulUo contra Phtlofophos: aut qui primus,inquit £ ( quodfumntxfapicndx Pythagorxmfum eft) omnibus rebus impofuit no/ mina . Si primus enim quis impofuit nomina,certe antequam impofuiffet,non rrant nomina. Arguitur ergo humani generis initium : quoniam fi fuiffet Aeterni/ tas,femper homines locuti fuijfent, femperfemo uigu ijfct. Ncc primus quifquam nomenclaturas uidere potuiffet. S» /wt pmcipuim locutionis , er fcrmoms,fuit etiam uitx. Sic quod f equitur , Aut qui fonosuocis, qui infiniti uidcbanutr, paucis iiterarum notis terminauit, aut qui errantium flcliarum curfus, progredior, cs, inftitutiones quenotauit. Hac omnia comprobant exordia iflarum aruum. Ergo nec femper artes fui)fe,nec homines cis ufos effr. Similiter quod fubijcit Etiam fu/ penores. Inquit, qui fruges, qui ueflitum,qui teda,qui cultum uitx qui prxfidu con tra feras inuencrunt. Hjtc docent aperte, omnium fuiffe aliquod primordium. Si di/ huua attuleris, defbrudum ejl, er euerfum. Nullam unquam potuiffe tam imma/ nem cluuioncm effe , qux totam humanam gentem abjlulcrit. Qux fi eundos dbfhiliffct, nemo nunc effet fupcrflcs- Quod ft fuerunt homines femper, fem/ peretum cr fermo.ltaquenon fuit quidam, qui primus nomina rebus impofucrit. Sifuit, non femper homo, lingiuque fcd fiat exordium. Eadem ratio colligitur ex Platone , er eodem Marco. In Cratylo perhibet pjrifcos fuiffe meliores, quia Di js propiores. Marcus uniora effe a prifeis tradita, quod mutus aberant a pro/ g eme diuina. Si mundus igitur ejl stemus, ubiprifci,’ubi Dijs propiores f In At/ temitate nd prius, nil pojlcrius, nil propmams,nil remotius. Fuiffe quoque Deo propiores aliquos, arguit initium, cumfcilicet Deus creans, craftanscer/ nebatur a prifeis illis, quos priores crearat, quos Marcus progeniem diuinam ap/ pedat .Plato^ui/ TrccificK^wp xyyunrcfoi,¥iliosDeorum,Dijs proximos , propinquos leuis. Eadem ratio colligitur ex eodem Marco, cum quafi ab omni a/ lid dubia opinione, huc tandem fiflente, C r appellente Natura. Non enim, inquit , tcmcrc,nccfvrtuu6fati er creati fumus, fcd profido fuit quadam uis, qux generi confulerct humano,ncc id gigneret, aut aleret, quoicum exantlaffct onmeslabo/ res, tum incideret in mortis malum femp iteruum-Si ergo o Marce fati er creati fu mus, crfi fuit quadam uis confulens humano generi, certe fuit exordium quod/ dsm, cum nondum creatis nobis aut dum crearemur, ab caui nobis confulcbatur. Similis probatio colligitwr cx Poitis,tit appareat, undiq; pro ueritate contra men/ iodum auxilia concurrere. Vergilius canit iuxta prifeos uates, fronte fua quon/ iam fruges terram hominibus dediffe,lxtis,ociantibusq j, cum non cogerentur, ad. fnjlentationem uitx ,uarias artes excogitare : Primusqi per artes, Mouit gr os, curis acuens mortalia corda. Nec torpere gr aut paffus fua regna ueterno. Brgp non fuerunt femper artes, non femper accultura.' Quomodo igitur mundus ( f f * xlemutf I ,nt JC* !i. llftcQ} flV. % K ■ ■; CfV*» xaerindmm 45» JLTGV5T. EVGVBi MB. Vttert hornus sterni, fine artibusistft non fote artibus unquam, quomodo primus quidam, frne Deus,fiue homo,reperit t as,cm prius non ejfent i ReperU r agricultura, nauigatio,aj]ronomu,uenatio: Tunc alnos primum fluuijfen fere rapaces, . i . Nauiu tum jlcUis numeros, er nomina fecit. Tum laqueis captare feras, cr fellere uifco Inuentum,C7 magnos canibus circundare faltut ; Tum ferri rigor, atq; arguta lamina ferra , T muarixucncre artes.- Artes igitur, qux deerant,docent homines natos,non atemot. Plorinum aperte' faterl.contrJ quam Proclu» conten Jat.tempur creatflrt^cm» fufia WfJdU tione confeqoirur etiam CQtli,mundi<if cremo. Cap. XVII. ^yVoniam uero Proclus afferit in his, qui mundum fempitemum credidiffent,ad ^Zalios fuiffe Plotmum,ecce ucritas ipfafibifuppetias afferens, cui cum menda/ cio bella perpctua,qux fxpe mentes in mendacium prolapfat, dclu&ttadiu, tan/ dem fubrigit ad luccm,cruerum,contra,quam ille pronunciet , oBendet- Neque uero boni indicis cfl,in alteram partem inclinantem, audire rationes eius , cui fi/ ucas,ad cius quem odio habc.ts,aures obdere . Sic fi bene hic ,ficut alijs Pb Aofo/ phix locis, rem Proclus porfelcraffet,feirtaffeiudcx xquiorfuiffet-Nemo unquam me continebit, quin in eafemper fententu perfflam, omnes ferme phitofophosfk per eadem re( quoniam homines quales nos omnes,fuerunt,qui noBra placita io ta uita uariamus) opinione altemante,diucrfa protuliffe . Pe fima ucrb, fed apud imperitos tantum, regnat confuetudo , ut unius alicuius autoris , cui fe confecrd/ runt, ditia perinde ac irrefragabilia,inuiolatacp,aut qui ftbi contradicere non po/ tucrit,omnibus conatibus defendere certant . Sed his ontifis luce tlxriusoBendtf 'tur,Plol\mm,aut uolcntem,aut eorum oblitum,quxdixiffet alibi, fitUm tempwi ac mundum afferuiffe,feBum inquam, nort quodfiat,aut generetur, faquM fe rit poflea,cum non effet. In libro de A cuo V tempore h ire fcrilut , wtc/ yxyetynyxs curris 7mhty «j XkmIuj tLv <fiix§imy, ny tSi euZs- V&1 \\tycySbt etv rlw oti InavHy, ngu. oyv TtxQey, Hffa x7T«§ oy tt' <JIh {coitu, ugu cckKivh WhHSte ffe iswauy.)$ov<§h A 'irato Luj,h In&vats t in Iw.^p/VHcroydU/ ftovoy Aoytu xgu. epyoet 7# vstf».T8T toy t/1» Hou^xyayotrrtou yujoTis,o/TtoS <A« nfui 7vylft7ri» o-i yt,ov©J, ree s ySi yasGxs irato vir*. iQei vk ccy Ttsio-us nfitei « ~&y7V •78. «M.’ 'iirtos 07tdf> iiGey , t(gu eu yetreu wn . etu^y Ji cey ns Tpcyet rrzy ypjoyibtiy yfevcy oratos <foytxq>xrHS, yp/ofefy, <&, Myot xysvfeLctu «ttP u</lt 7ru>s.toS mpdrifoy 7ij°iy rt •xfOT\gty </!* c$JP yfevtio-cu,i(su rSi vsifZ (AiK^nvxt ervy Maria, bvn wiTmvi rptfpt&viity-ift? - * S ^ , DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4s V* MWPJ&t fcirns Ho-vxixVHyti/.Qvriatt JimAvrrfiynov^,^ (urTM^Bv^o^BffvH^xgu. tama currne,-^ r> irAto^ tb ncepetrr^ jk- ’JVfJi\oi/Sb/ht^KjyH^K /jSLi/cu/th^kii/hSh </£ t(gu ccthvs, %gu wf rtir TK K9“ «fijKpu 1° vstfoy ; O portet, inquit, attollere nos ipfos ad ilLtm difpo/ fitione,qua in Aeternitate dicebamus e jfc, quieta iHam,et fmtul tota et infinita iam uitOfOjnninoqj indeclinabilem er 'm unitate,crad unitate flantem . Tctnput aute nondii er at,ud ilUs certe non erat-Generabimus aute tempus definitione et natura poBerioris.His igitur quiete agentibus in feipps,qua'nam primis ratione exciderit tempus. Mufas quide qua nondum ej[ent,haud quifquafbrtaffe inuocet, qua hoc canant,fed forte rrantet Mufe tunc:ipfumucro creatu tempus, forte quiffta,quo/ modo apparuerit, er failu fuent dic at,de eo in hunc modii: Qttod antequd primu hoc gigneret er poflerior acum ipfo indigeret,in ente requiefeebat tempus, cu non effet.Scd in illo er ipfum quiete agebat. Natur a autefolicita er cuno[a,e?impe/ rarejtcl incipere ipfduolens,cr cfje ipfa,plusq; h abere,qudm quod prafensejjet, qttarere etigens,mota ejl quide ipfa,motu cfl et ipfum tempus,et in pofleru crfem per. Talia locutusjfl Plotinus, in quibus euidens et luculenta ejl temporis creatio. Hos ergo Plotinit explicantes dicamus. Primu ut quid Aeternitas cum tempore dtf erepet, nofcas,iubet te attollere mente ad diam, qua refle uocelurdifpoptio, cu ni hd I •mu, qua cernimus Crfcntimus,cxtaret,non natura,non coelum,non terra,ne tempus quide cum quiefeeret omnia uita carentia, [olaq; cjfet aternitas,uita Dei in fwita,ut dixit eode libro.Eft enim xtemitas,Deusipfc,ip[a unitas, uita fmplex,fe cumconiunda^ndedinabiUs,immobiUs,infinita.Hondu erat tempus, nec rebus il/ ‘ lis tempus erat. Dico res eas,ipftm Deu, Ideasfy reru, tempore carentcs.Vtautem tempus defcribas,affimenda ejl natura pojlcrioris,[cilicet quod pojlerius efLjoi cu ius effentia intelligftur tempus, Cundis igitur rebus quicfcentibus,quia nihildum ef fet exortum, quomodo tempus apparuerit, quis explicet,inquit. An Mufas Poeta/ rum more,nondum er ipfas natas inuocabimus { ut quod ait Homerus, Iram pande mihi Pelida diuafuperbi: Sic nos dicamus: 1 Vos Mufe nobis exponite temporis ortum. ' ’ • Atqui firte etiam er ant tum Mufe, Dea uidelicet- At tempus ut fuerit creatum,ut rmerferit,Mufu dimifis, dicas licet in hunc modum, quod antea quam iungcrctur prius etpoftcrius,c quibus Ariflotcle aut ore,conficitur tempus: quiefcebat,ct qua/ Ji dorrmebat, cum non ejfet, fieri quidem potens, fed nuUamdu uitam nodum tem/ pus.Quiefcebat auteinuaflatotius uniucrfitatis origine Dco.Natura uero folicita exeundiefc cupida, lucecp appetens,nec prafenti conditione contenta continuo eru pit:fmuli quo$ erupit tempus impetu ■ Nihil igitur clarius er apertius, ipfo ucl Sole luculentius, de creatione temporis. Hic enim nulla latitant ambages, tota in pro/ patulo oratio. Non ejl dependentia, fluxus^ pcrcnnis,uUum pro jugium. Ne m o/ [et quidem txmcUrebcutm ejl .Creatione autem tempoffsnemimi non perfpicuu, ' ff l • trahere BE PEfcENfcl PWTtOSOPHTA.* 44 « -Vt ftrtMjic fidum ex aquis,ubi Unquam cadauer taceret. Hoc tejlimonuMi , non po/ ■ tejl imito Plotino excidijfejcd fuapte arbitrio loquente, ty eo modo loqui uolcn te, pronuntiatum, nccejfe rfl. l Aperte, perrpicutqi Porphyri3 de (emporii exordio fcripfifTc.hmblichu mnliit • nriowhusomnu nau c(Tc .conttteri: Qui confcmuiti cu Mofe prfdne» homine» 4tuiniiut artum , hcimj? orJmeJcaleit. j a Jiuinifjirao Verbo reptnoi. Btquod con Jcranai hunc inuii Juro, illcrcnub eo fiigicnJumclTc. Cap. XVIII. pO rphyrium v Iamblickum,quin ipfos etiam creationis inimicos, Proclum,Ct *Simplicium,probabo ucl fedfttatis oblitos , ucl aliquo uenutis impelu,creatio t ne temporis ajferuijfe.Qtioru dtda,qui diligentius, accurattusty prnfitet,totam$ eoru rationem cuoluat, er quid ex ea nece florio fcquatur,alte fledct,cos deuolui cernet ad creationem , fme qua flare qua loquuntur ( licet ipfi id forfan non ani/ maduerterint ) nulla ratione pofltnt.Scd tcjbmonium P orphyrij e fi omni luce ra/ diantiitf, admiratione certe dignum, allatum fuperius.lr loquensde ea qua dici/ tur d Philofophis Mens,Principium er Origo mundi , confidaansq; jlatum citu quo uixiffet ante mundum, tribuensq; ei eas Diuinitatis laudes, quibus cum tem/ pore nuila fit ei communicatio, aperttq ;cr luculenter eam xfutmto bono ater/ • naliter natam aflcrcns,dixit,qu6d hac natiuitas non modo fuit atema , fcd etiam ante omnem Aeternitatem. Natam autem fuiffe, ut dixi, atcmaliter dicit , non mi tempore,non modo quia fempitema fiiit ea natiuitat, fcd etiam quia nondum tem pMcffct.HaccntmJantcxpreffi uerba eius: arfflt AScptos <Ai m a«r’ ■mos ■^pvtLui,ovusayXf ynv os oi/<At %otns yivontn , wfei cev/ roy «1 vi 0 jjoVes: Proce fli fle uero non ab aliquo temporali principio . Neque enim adhuc tempus erat.Sed nec fido quidem er creato tempore , tempus pr£ ea quidquam eft. Hac pauca ex multis apud Porphyriu uerbis. Quid mirabilius i Non potes hic aduocare [otitum refugium,Tempus fidum quidem, fed at emoli/ ter fidum,ficut dicunt de mundo. Ecce duo flatus proponuntur , atema Nlentifi atemaliter manantis,at( Jj temporalis principii. Nominatur principium temporis \ • CT dicitur hoc principium aliquando non fuiffe , cumfcilicet nafccbatur uel nati efl atemaliter Mens a fummo bono, nondum erat quod poflea fiiit. Mens non eft nata in tempore, quia tempus nondum erat. Etiam uerb pofl fidum tempus , nM habet cum Mente tempus affimtatis,ut res creata cum atema. Audis hic,cemiscfl yivctxwap -%ovoV , tempus creatum. Cemiscj; %onxtip,temporale prin cilium: Vides,ovurai 1 jgoirjj hy,Nondu tempus erat . ibidem q- dicit Porphyrius, 'nap km ctv-PyiyirxTccj 7« woJrvx : Etiam fi ab ipfa Mente fida fmt om/ nia.Hac igitur cum clara fht,qui fecus iittelligenda contendat,impudentem: Por phyrium autem, aut incon flantem, fi fecus alibi flatuiffe deprehendatur,aut quod feri folet,ueritatem fecretii ad fe machinis eum traxiffe,dicendum erit.Quomo/ do autem Iamblichum, quem diurnum non ceffant uocare Platonici,conftffus fit, wmdunt, v genus humanum certo temporis initio , 4 Deo habuiffe principium, <“•'* f / 4 hac DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4;» nem Uerilatis impedimenta,deferendum effe ommno,nunqua nobis iteritatem ad/ eptuns,nifi relidaodioq; habita prxfcntt uita,qus ucris bonis ignoratis,not cupi dttaubus,uxnifiimis(fc detineat amonbut: l n primisifr ait, rb fat yisoy vtuy k <pt Ao<ro<pix 7rctf^Tso<t,^ct7r<x.?i<ctyny -juy th ygu.y\v*o*iJ'‘vr/ twy.Mxximu bonum affare nobis Philofophiam, quod liberat c r difiungit nos duincults,qux c r in animo funt,cr in hoc prxfaiti munio corruptibili , qui dici/ tura Philofophis Gcncfis,fb.(lio,gcncratio,inftabihtdt rerum. De corpore quock, Jt# A «ucoriiur*.*txt(lct tbt» Qvo^sjtfo&c&Xfivto^y km' axtrr, »*S aj/ 0 9toj «vTos cmohtJr* vtt&S: Nc<Jj ucro repleamur natura huius, fed quam maxime puri fimus ab eo , donec Deus ipfe nor ab eo dijfoluat . Dicit etum de anima , huic mifero mundo implicata : vc/a tx rovruy cc/xo/ fcsurou £ $t4&Tfc(2 su&xpi,tQU ncucfc/lis <n/uvritK:Nc cupiditxtibus,crhuic mun/ do connexa,confortij diurni, puriftimxq; et uniformis lUuts foae tatis fu expers-De eadem liber xta,\gu tw 4 -Actp rt Ati tTturu «S ro fvyytnsj& «j t b tojbt-p «<piKOfaiPH awH?ikx)fixt t aar&fomiroov ueocap : Et cum abierit ex hac uita,cr ad confanguinea gentem peruenerit, liberetur ab humanis malis.HxcCr multa alia prxclara philofophatur Iamblichus de contemptu,et fuga iftius mundi, beatiorem dicens, qui eo minus utatur. Ex b ts,cui prudenria,iudiciumcb inerit , ui/ debit neceffario dcduci,non effc tanti mundum huncjtt atemus effe debuerit,qui ft animis potius caufa mali,quam boni, er in quo magno cum dijerimine ucrfen/ tur animi. Apparetq; ipfum mundum,ctm potius malus fit,quam bonus, uolupta kscfr eius ffarnenda, fugienda!^ a fapientibuscenfeantur , nec melius fuiffe fem/ per effe,nec femper effe dcbuiffc,eumq; nec diuinum effe,ncc dciftcandu,adco, ut maiorum bonorii amittendoru f t caufa:et 4 quo difcedentes, a malis potius quam bonis,ut ait Cicero,abducamur. Huic annexa efl ea ratio, qua fumus uftfuperius, euiden tifttma fane,cr perft>eflifiima.Cum inconfiffo fit apud fapientes. Aeterni/ tote mundi , tollere pictatiiSecundo , cum uita futura Sempiternitas , impediatur ab Aeternitate prafentis:quia ft uita prafens eft xtema/ton potefl effe futura,nec poffutnus quicquam de futura loqui , quia nunquam perfida caleftis: apparebit, nift deleta terredri,ul propter calefie,neceffarib rcmouenda fit terrcftris:ubi au/ tem finis eft, fuit principium:efficitur ut hxc uita,tanqua corruptibilis, fugax, infi riortdebili*,ffagilis,quo fuccedat melior, fit intcriturainecxtemu debere fuiffe, i quo fugiendi! Philofophi,abftincndtmc^ crcdidcrunUnec xternu e(fe,uel effe de/ bmffe, cuius Aeternitas fit melioribus bonis impedimento. Huic adiunda ea rado tft,qua poftit intcUigi,mundu nec fuiffe perennem,nec effe debuiffe,necjuturum «ffe,ex Iamblicho,qua diximus, Melius non effe prorfus,quam male effe.Cu au/ te mundus potius in flatu calamitofojugubrify fu, malis, quam bonis afjluentior, wrfii non modo perfidam lx titiant, fed moerorem afferens, idqi femper, quandiu rnndus fuit; Iamblichus autem afferit homini prauo, utiliorem rjjc mortem, quam F ft tutam, DB* PERENNI PHILOSOPHIA.^^ 4*0 dttocutiis eft Daemones, ftue A ngelos, paulo ante cum mundo fatos, ut alerent, fo/ ucrcntque homines, cr cudodirent. Sunt alia plurima, quibus pofiim,fiuclim, docere, claras edidiffe uoces Iamblichum fuper creatione rerum fidarum er inr uentarum,cum prius non exijlerent, ftue natura fecreta , fiucuoluntatetcert'aquc perfuaftone huc eum euocante. Crantorem PlawoicuiD.utam praCcnltm condrranaflc, rique hoft rfTc<S; morum amepofuifle. Quofcquiiur improbatio Acurmiatta iminJi.Mcm tat Ariftorefe infertur. Cap. XVIIIL -IMIUS probatio pojjet, fi ucrum cfl quod P rodus refert, Crantorem Pia/ Atonicum, Aeternitatem mundi uolutffc , [eque didis Platonis uiolentcr ad hanc fmtendam adiituiffe.Quicwque enim uolunt fidfje femper mundum, uolunt quia udetur cis melius femper aliquid quam nihil fuijfe. Didis igitur Crantoris pro/ babo, non fuijfe cur ob bancraufam deftderaret mundum aiemum, quem dicit effemiferorum mortalium habitaculum, uitamq ; datam non ad uoluptatcmjcd fupphctm. Plutarcbus in confolationc Apollonij, hac de eo perhibet irreMioif y«fKgU <ro(pik buriPfcJo-iyuitepw xfcarrtap,ov W/{/,kAA« ar<rA«i xi/ KA «vstu ’ia&qd>7rivX,Tintofii?y yivxi nby Biop,ygu «f>X*P rbyu>'o3] Kr^pnrroy,<n/tAepofay rny y\yismy : Multis,inquit,cr doflis ui / ris,ut inquit Crantor, non nunc, fcd olim deplorata funt res humana arbitranti/ iusuitam effe fupplicum, initium que nafccitdi hominem, maximam calmita/ tcm. Plutarcbus hac quidcm.Si calamitas igitur ejlnafci, fiuita fuppheium, certe iton aliud deftdcrant,qui mundum retro fempiternum defiderant, quam fempiter/ nat hominum calamitates, fempiterna fupplicia. Sunt enim cum aterno mundo, eti am aterna uita, calamitates atema- Aeternas^ hominum calamitates, atemafip/ pltda cupiunt,qui cupuntmundum atemum. Nec folum non meliora ferunt no/ Us,fed dctcriora.ttelms cflcnimaui minus malum, paucis amtts,quim innumera Uibus fuijfe nuferum. Non folum igitur horum mdicio, non debuit atemus, fed etiam nunquam effe mundus. Vera certe fentauu, nift ftcs melioris uita iunda am abolitione prafentisnas folarctur. Nam uitam fugacem ucluti umbram, cr quodgrauius rft, nuferijs er it tebmodis refertam, melius erat nunqua hominibus conagjffc. Hoc incommodum non accidit his qui creant mundu, quia cr finis fiiit malorum aliquando, er cnt,cum nullus maiori! finis adjit illisi Eandem rationem ducet ex Ariflolelc,qui uolef.quem autor efltdem Plutarchus,fmlia firme derepu dianda,uuUiq; fapienti magnopere expetenda uita prodtdtffe, e ode libro fcnbens : Hoc A nftotefes te flatur etiam Silenum Midam docui ffc. Sed melius,mquit, cfl ipfit Philo fophi uerba fubijccre. Dicit hac in eo qui mfcnbitur Eudcmus,ucl de A rm<t : Quocirca b optime omnium, et beati fime, p rater quam quod beatos ctfvrtunatos effe dcfiindos arbitramur, etiam mentiri, aut infultare maledidis in eos, putm, ac fiutdu,utpotc contra eos,qui meliores effedi funt, non ducimus. Hacq; odcopnjea Uetuflx'^ decreu apud nos. poftuaanmnpvo neque temporisiniuum neque qui 4 ' 1 primus DE PBRE-NIW PHtLOSOPHI/4. tealety uiuendum, homines a Deo erutos ; i Sids7rxvTx; avSfttiixnss tari ri, %\i£cunoya(/} ufh 7» Klrsteray imlt/cn * 7r€&s %~n fofOfvJtviiPoK*, TCt /jfo \Jlix <Ai$ iKccsa),7x </£ &fao7pict.7vc (jfo ax«At/7«,(2J wx yxstrte» yjfaxQxigvrctovK iflict.Qujc funt,Dcus omnes homines ad felicem,optmu$ fiatum crcauit,ad h oc occafionc dedit: dia propria largitus unicuiq;,alia non pro/ pria.Sed q ut no funtld?era,coafla,et qua auferri poffcnt,no propria ■ In his quis efl,qui non cernat, apertam mundi creati confisione f quia generis humani prx/ dicatur primordium,quum creator e T fapiens,optbnusq; iUe Deus dicitur horni/ nesadfilicitatem,optimamq; conditionem creaffc . Q ut quidem ,fi Mofen per/ cun fleris, efi,camcrcauit eos ad imaginem, crfimilitudincm fiiam , dominatum fuper omnes animantes dedit - Dedit [apientum , qua fe contra malas cupiditates Uterentur, er in optima fefc conditione, beattq; uitt aflione contincrent-Htc om ntarefpiciunt primordium, non perennem dependentiam nec fine principio, fi fpe flesaltc,potefi inteUigi,ut Dewscreaucrit,ad felicitatem occafionem dcderilScm/ p& enim fuit htc occafio,fi fuit mundus ttemus. Qui fi xternus fuit, nulla fuit ad felicitate, et ivsccrnii/,compofium'q ; uitam occafio,fedfiut potius ad infelicita/ tem,ai confufionenuldem Epifletus,cr ArrianusCpauca enim e multis) t iy efli clv9 fOnroy, thctrilf/ iisliyccyiiJ,ccW™i<&tTwy tf>ycoy xv^-nc/ciiai/ vty xgk Ifhyrrtiy KVT&y -.Hominem ucro fteflatorem fui,CT operum fuorum introduxit, nec fteftatorcm modo, uerum etiam interpretem. Quxfo phHofophi,quandd Reflator in mundam introduflus cfi homo, fi fiiitx/ ternus mundus t N uUum enim fuit unquam tempus , in quo non homines fpefla/ tores Dei affuiffimt . Introducuntur enim prius abfentia : xtemo mundo , huma/ num quoque genus atomum; Quomodo igitur introduflus homo, quafi prius non adeffet f Nec defindes unquam per introduflionem fempiternam - Nam tametfi pdffct xteriia creatio , xteriia prouidentia dici, abjttrde tamen diceretur induflio fjempitema,cum induflionifit abfentia necefJaria-Repctit eadem Epifletus: ird>S c/iytmvu,ws JltVTxfcp otirric o t^ixTtexstay^itxte^si Jt , & yfiywyx,n£i < aQoyuty ,yga afirtiv, XSU KXKtxy, i yu ttU' crus 7vcs ‘nicdj7KSlvw7ioTH7Ki vwtf <rviaepoonxtruy c/.toy.vyaiy e/i bcoJscf i <r$ycc uga y-tgH -r auyxTl&ixgu K?v<ny,s<gi uoivtovis \J\toKS., qux funt. Quomodo fiunt fixe omniafQucmadmodu inqud moderator ea mode ratus efl-Acftatciu fit cffe,hycmc fuccedcre,jlatuit abundantia er caritate,terrx uirtutcdedit,dcdit et uiuii.omnes id genus conlrarietates pro concordia reru-Vni cuiq ; «ero nofbru dedit corpus et membra corporis,poffcfionc et partieipcs-Nxc Epi fletus- quibus omnibus, rcru difeofitarum non xtemus , fcd inchoatus quidam continetur ordo , eruente Natura uoccs hxs,e pe floribus hominum. Seneca quo/ tyx grauifimusKomanx Philofophix [criptor , exordium mundi fepe fatetur. truw, cum BP-EfikBNMl PHILOSOPHIA. 4*5 tmuiycui tof/pr fubmittis omnia, fceptrum rerum eundarum dedifd,effet Deui QW <Jw4e ji rjJrt^Mllw ei in creatione objiftcre potui ffet, deuidus.cr cxpuyu/ tui,in cineres redadus ab illo . Quis xterne inexhauftx bonitati Dei obflare po/ tuffeti Veritas igitur efl, quod ante mundum non fuit C haos , ut uenfimts rado/ itibus Aridoteles euinat. Neque fiat Chaos,nequc Anima.Si Chaos fiut , utueri / tM cfl,ab dnaquifitmu fecula defcendens,fitu mitium rude mundt,non xtemis fe/ culis ante mundum, [ed ipfum mundi rude exordtum,maffa mundi, primum fun/ iamentum,cui udo pofitoip, reliqua mundi fabrica fuperextruda fuit , ab eodem crehiteflo fundamenti atque totius xdificij. Nullum internatium , nullum otium i fundamento ad xdtjicium . Turbatio quidem elementorum , que dicitur etiam i M ofe nomine Hebraico raebapb , unde Grxcum addita fylLxba xcefx\n , Tara/ chi,uera fuit, fed fuit non ab aduerfanti anima, fed ipfo eodem Deo,turbante nem pe,fabricante, moliente tembiliter,ex aquis & abyjfo cceleBes orbes, elementa^ dtfiungente.lam Plutarcbuspeccat,quod Platonis in Timeo Phxdroq; animam, non uere nec iuxta mentem pr xceptads interpretatur . Anima cuius origo con/ ■ iextmcfi defcnbitur m T imxo,non efl omnis anima, fed anima coeli ■ Eodem quo/ que libro deferibitur origo particularium ammarum . m Phxdro quoque feribi/ tur de anima humana: fed m Timaeo generatur jn P hxdro fempitema declaratur- Qtjod a Plutxrcho non efl explicatum , ambagem hanc contradidionem $ refu/ gente. Veritas igitur efl primum,quod Plato (quis enim non prxferat hominibus ueriutemf)incondansfuit,qu6d generatum c r ortum 'm Timaeo , fempiternum in P hxdro conflituat . Deinde nufquam efl apud eum anima maltfica rebellis^ Deo-Sceleratm Magorum dogma. Si Platoni Chaos Placuit, fecutus efl maiores * Non rede. Deledus enim 'm dogmatis humanis haberi debet . Aut fi rede , fenfit Chaos nulla comitatum anima , fed rudem elementorum confufamc p congeriem, turbatam non ab ani/na, fed quia frigida pugnabant calidis . Ad podremum utre defenditur Plutarchus , Meris auxilifs d dedecore redimitur . Non ex ubertate pe/ doris fui fana que Philofophia,quaflorcntifiimum cius ingenium exuberauit, ta/ liafcripftffe, fed ex Platone , Platonem autem ex maioribus nonnullis , quorum dogmata plufquam lyncxis oculis cuoluenda, fub eadem maffa bonis ©■ malis tacentibus-. v Diflbluuntur tnnz Lucrrtij contra mundi crtjtiontm.rfrunuy ordinem , cx* lamni ar. Coarguitur ncccfTario ft nfiflir prouidentum rebus inefle. Omnia caufa no ftrifecilTc Dcum:qtnrputaiTct Epicurus noxia, uet fuperuacanca , fummam prouu dentiam habuiTe. Cap. XXII. • - Veredo uerb propter fermonis infolentiam quis re frondeat t Meras enim, uet l ^lut emota mcnte,crepat uanitates: fednon poteflficucritas aboleri, quiniUam tuens humana nonnunquam profundat-Principio igitur nominat naturam : . ; Conftwgpreutarda ••> i1! N a\wt 40-4 *A TISVST/ EVGVB; MB. VI* Natura primus portarunt daufbra cupiret. i Victor item eam dctejkri religionem, qua peperit [celerata CT impia faUa: » Qwn contri[apius olim " •» Rfliigio prperu [celero fa er impia fada. J Procedamus ig itur per [mgpk.Cocgit enim inuitutnjiel incautum Natura fateri , quod omni eo libro fugiebat. Si natura ejl,ordo quo# efl.Qwdenim ejl aliud Na/ tura,quam rerum nafcentium, crefcendum certus ordo,concentus , reda ratiofSi reda ratio cr certus ordo rebus inefl,qui Natura dicitur,ubt cafus, ubi temeritat , ■ quam totis illis libris obnixe tuetuii Vbi temeritas atomorumtvbi mundi coniti/ tut io tx concurfu temere cadentium atomorumi Vbi lapftts c r interitus ciufdem, nullo pr a fidei Si uult ratione er natura difeutiendos effe terrores,uult agi ratione eunda, qw maior ratio, quam Deum e ffo, res# humanas eum [cire cratten/ deref Q ut maior ratio, hominum# confen[us,quam mundum confilijs unius ma xime fapicntia gubcmariiQjuenatio tam effora, id non confof[aefli Qjjtf ani/ mus non animaduertitfQJiot argumentis confhrmaturirerum ipfarum tejtimonqs p radicaturi Vult autem ratione nos uti Lucretius, cr eius auxilio terrores uanof, falfas# opiniones difcuterc. I p[a igitur hac ratio,docct effofalftfima , qua tibiis illis [cripjit-Pratcrea quid [ibiuultquod pro[equituri i Quippf ubi non cjfent genitalia corpora certa, • » - Qjii poffot mater rebus confijlere certat ■ ■ ’ - At nunc [emimbus quia certis quoq; creantur, ■' Inde cna[atur,atq; oras in luminis exit «. Materies ubi inefl cuius # .er corpora prima- At<J; hac re nequeunt ex omnibus omnia gigni, Qtj od certis in rebus inefl [ecrcta facultas . Audis ut [eminu certos ac p raptos ordines fatcaturfVt rerum format inuxru/ bdes,confUntes,atcrnos# reditus rerum nafocntiumf H ac conflantia et certus ve do [eminu, quid efl aliud, quam conftlium Dei , quod M ofrs explicuit datum,cunt eunda producerenturfDixit # Dominus,producat unumquod # iuxta genus [ui, habens [erncn in [emctipfo. Vides ordinem,[ccretam# facultati, quam Lucretius agno[cit cr fatetur fuiffe imperiu Dci.Secreta rerum et certa facultas arguit quan dam [apientia inucntricem er prafidi -Certa quoq; genitalia corpora, quod Ari/ /totrlcj et prifoi plenis uodbus pradtcaucrunt , temeritate tota Natura exularc co gunt. ProtefUntur artificis tnirabilc, qua dedit ordinibus,perennitati,[apientiam. Situs ille genitaliu membrorum probat aliquem confHio,[olertia<b potentem:Non cafu, fortuito# ueniffo tale, tantum# artifeiu, quod perennem [uppeditaret oriff. nem ■ Nam qua temeritate uenif[et,eadcmbreui concidiffet. Cito enim cadunt, q ut temeritas iiuieniflet. rer tot annos ordo nafoendi dudus efl,idem [emper et [unitis [ui.Qupd igitur creatur qua # [emimbus catis, arguitur ratio. magna,nmdi pra DE PERENNI PHILOSOPHTA. faingcntium operum opifix,Naturx redor,arguiturffiiritus iiuus alcns.Quoi liero detejlatur eam rdigionem,qus peperit fcclerata c r impia fida: Ergo lau / dabilis er fanda, qui fanguinem humanum fundi prohibuit , fcclerata facrificti fuflulit,iter hominibus ad innocentia aperuir.cos fumma charitate,modb fequan/ tur,deuinxit eunda fUgfiia fummouu. Quod fi nuda,nefiria $ Tantum rcUigio potuit fuadere malorum. Certe qux tot bonaquotidie fuadet,exofculanda,fummis laudibus efjvrcndaVe / ra generis humani magijlra iudicattda. Hxc ad alia fatetur, fuadet , mundum non temere, fed confilijs xtemi Dei fuiffe creatum. Alias autem rationes, quas Epicu/ iW,»ort contra creationem, fed contra quale retulit Mofcs , inuexit, [uperius di/ fcuffas non repetam:qubd Deo nullum emolumentum gratia nodra prxdare po/ tefl,ut caufa nodra mundum moliri uolucrit: Qnbd tanto ante tempore quietum nihil illicere debuit,utcuperct uitam mutare priorem. F as enim effe, rebus nouit fiudere eum,cui ucteres obfimt:fcd cui nulla omni anteado tempore xgritudo acci diffct,cum pulchre degeret xuum , non potuijfe amore nouitatis accendi . Nobis quoq; non nafei nihil maliftujJe.Refponfum enim fuperius,Maiorcm effe bonita/ trm,charitatemq; diuinam,qudm cuiufuis hominum. Nec fi h omnes remuneran/ tur,qui beneficium dcdijfct,eadem ratione Deum eos remunerari, d quibus bene/ fidum accepiffet : fed cuius omnes mtutes funt uirtutibus humanis in immenfum maiores: fic benignitatem c r clementiam tanto nofbra effe debere maiorem, quod nodra remuneratur a quibus accepiffet,iHa gratificatur a quibus nihil acc eptjfeU Improbatur cttl er crimaubus mcefiitur a mortalibus amicitia, qux renumeratio / nes expcdat,mercatura didtur,non amicitia. Contra, fummis laudibus tollitur ue/ racharitasiudicatur,cum gratificatur amicus amico, nullius renumerationis cau/ fa, fed fola bonitate fiu.Dco quoq;fmllimi iudican>ur,qui beneficia inimico con tuhffcnt , qui peperdffent . Vera igitur bonitas Dei fuit beneficium dare creandi mmdi,a quibus nihil accepiffet. Sic enim magnitudo bonitatis fux cognita fuit. Qyod autem Deum creando mundo, uitam mutaff : priorem, et quafi txdio prio/ risxtaus accufas ad creatione uemffe,magna cxcitas,'mexpiabiUs error. Si Deus caufa nodri,non fua,creauit,cur putas cum uitam nuitaffe prioremi Mutaffet,fi propter fe mundum fidffet,fi quafi male prius habitans mutare fedcs,reficere do mum flatui ffet.Hocflultt dicanttfapientes autem, Deo femper ubertate felicitatis ftxctrcunfufo , nunquam fempiterna gaudia fua defuiffe . Quibus cum botutas quoq; par adeffct,alios eius afficere partidpes uoluiffe : id autem in Aeternitate peri non potui) fe. Solus enim ipfe potuit xternus ej Ixtus rjjr Ixtitia fempiterna. Homines igitur er D eos fictffc , terras hominibus , Dijs coelum, utrifque coelum V terras,ut maiedatem fuam nofcerent , colerent , pariterq; fecum beati effent* Quod in tempore duntaxat,'m Aeternitate numme fieri potuiffet. Solius enim em x tomum xmm.Scd hisficdercfolutis, quxmouercforfan aliquem poffent, Gg qux 4<S« AVGVST. EVGVB. LIB. VIT; i jnxpofuit Epicureus idem probaturus temere, C7 fortuito, non a Dro crexhM. mundum, quod tantis culpis fubiedus fit, quod mu gw ubique tcmcriUt C T in/ «rdiiMio,& confiifio, refelluntur. Principio quantum coeli tegit impetus ingens, inde auidam partem montes, fyluxq; ferarum Poffcdere,tcnent rupes, uafxcfc paludes , Et mare quod late terrarum diflinet orat. _ ’> H ac Lucretius. Ad hxc, quod dux maximx mundi partes, alix fervoribus , diis gelu a f iduo mortalibus f nt ablatx : quicquid autem arui reflet, m uis humana res ft)lat,breui [entibus obducatur Et cum iam late uiivre,florereq; fruges coepi ffent, parum nimijsferuonb. Solis, partim bymbribus geltdtsq; pruinis auferri: Vexari violentis flatibus unitorum . Adhxccur feras horriferas, hominibus infcfhu alant mare cr terrx. Cur anni tempora morbos apportent. Quare mors immatura uaga tur Cur injins humi proiedus,contra quam bruta, indigus opis, implet locum uxf gtttt-Nfc pecudibus quemadmodum nobis, opus cjl moenibus altis, quibus fe tue/> tuitur. Quibus omnibus Epicureus nitebatur probare, mundum non Do confi / 1 ijs,fcd temeritate c 7 cafu emerfiffc,cunda Fortuna gubernante. Ad qux e ucrif/. fmiisiiaturxthcfauris rationes depromptas, poterit, qui uolucrit,obifcere. Prin /■ cipio ut in omni caufa,atque opere,qui bonis fientio prxteritis,mala et accufado/ ni obnoxia perfequerctur, improbus haberetur :fic improbus habendus, qui tam. mirabilibus rebus, quibus conficitur ornatus mundi, tacitis, ea tantum infefletur,; qux calumniandi locum prxbcrepoffent. Vere enim dixit grauis orator, [ed ejb. iniqua in omni re accufanda, prxtemufis bonis,malorum enumeratto,uitiorumqt fe ledio. Innumerabilia funt in mundo, qux non admirari modo fapientes, fcd obt flupcfcere coegerunt Nce [otiare fefrconfidcrando illi potuerunt ■ Improbantur, flultiq; dicuntur, qui uel ignem, uel aquam jiel ferrum conuitijs infedentur, quot aliquas clades ab his importatas audiamus. Dcniq; nulla res, eundorum iudicio , utilis,ncccffam 'que iudicata, qux non ob aliqua adiunda incommoda uituperari pofit.Confiderandafunt igitur longe plura ac meliora,qudm pauci fima, ac mini ma mala.Quemadmodum qui eloquentia quam diuina utrtus Jir,uultnofcere,non urbes euerfas malorum loquacitate, fcd innumera bona bonorum eloquentia parta confideret. Vt igitur dcm,in tanto bonorum numero, quxdam mala interueniffe, non protinus ajfequcris ut calumniari munditenentem' que magnam, qua guber/ natur, toUcrcpofis. Sed prxter hoc rcffonfttm, mihi non modo calumnix patere non uidcntur,qux Lucretius obiecit,ut non minus in his ipfts prouidentia uigtlaffe, ingemumq; [mm excrcuiffe uideatur,quam his,qux claram promdentum prate/ flantur- Montes, Sylux, uaflxij; paludes, cr mare Uti fimum Lucretio uifxfunt,' qux prohibeant ne fateamur mundum diuinitus creatum. Audiat igitur principio.' JAontcs mbdhabcnt in tems.quod non maximorum commodorum, incrcdibi a Usijfuc/ . , . DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4<fy Vs que uenuflatis caufa fidum uideatur:ut fi Montes in terra non adeffcnt,mulu tHdla cum dedecore eonfecutura fuiffe uideantur ■ Cernentur autem mala montibus dbfcntibus,ft commoda uenuflasqihn prafentibus confidercntwr. lamprimum cocr cctur montibut rupibuscp cdjis mare,ne profiliat in terrae: in eos duriflimos,ct in/ expugnabiles carceres illidit fludus infanos.Hic rabies efferata quiefeit. In monti/ bus calum falu bcmmum,dcf reatus aer, corporibus firmandis aptus.Et cumgra/ 'ue ccelum infeflal aflate habitantes in plano, qui tenent montcs,locorum cdfnudi/ ne, ccelicfc bonitate .< morbis defenduntur. Hic amocniflimi fcccffus,hicfaltus opa/ ei,uirides fylua, ad uoluptatem,uitam 'que quietiorem iuamdtflima. Secedit in mott les innumerabilis hominum multitndo, fcceffus illos f aeros, fyluas que uiridantes et propria coelo loca adamantes. In campis nulla grata oculis uarietas, eadem fem/ per terrarum facies. Montes autem mirabili uarietate difhnguuntur.Hicuallcs um/ brofe. Hic late profpedus Oculorum. Nunc tumulus furgit, nunc cana t tallis hiat. Nunc pendet rupis, nunc occurrit nemus umbriferum. Nihil in montibus oriatur. Nam fylua tum gratiflimafunt, tum prabent nobis omne genus materiam ad hu/ manos ufus maxime neccffmam.Tum ftras,animalia'que manfuctanutriunt,qu£ caufa hominum effe fi fla, declarat, quod his foli homtines utuntur. Qui feras i/ tem perfequentcs,tum carum uenatuuiriitant,tum exercentur: firmant uires cor/ forum: incredibilis cft latitia pcrfequnidis eis. Adpoflremum, magna montium Hecefitas. Sine his nec hominum uita fujhneri, nec ulla in terris uenuflas intteniri pojjet- quis efl cnim,qui nefciat,fi non ejfent fontes v flumina, maximis incom modis humanam uitam fuiffe uexandam,imo uero defrfluram breui f Montes igi/ tur gignunt nobis fontes er flumina ■ Iu caucmis montium cogitur frigidus acr.hic dcftiUat, defluitq ; in fontes -Fontes aggregati flumina conficiunt. Hac ad urbes in plano fitas defccndentta, deferunt fecum qua nullius ore numerari poffunt bona. E montibus Aethiopia oritur, labiturq; per uarias terras Nilus. Heluetiorii montes quatuor inclyta flumina mittunt in uarias terras, Danubium in mare Euxinum, Padum in Italiam, Rhenum per Germaniam in mare Oceanum, Rhodanum in GaUiam.Sic e monte Tauro,Tigris et Euphrates .Deniq; eundi fontes, e caucmis 3Us,lauflimiscp fpccubus oriuntur. Quid effet autem humana uita fmc fontibus, er fluminibus f Qtu igitur accufauit montes , coscp temere terras ocaipaffeputauit, Hec eorum uidit commoda er neccflitatem, duiinamq; creandas eis prouidentiam tton perf fexitjis fine dubio dcmcntiflimusJuit.Quorum accufatione expiata, pur gata efl etiam culpa fyluarum,qua tametfi tenentur <t frra, tamen fera ipfa,ad uti Utatcm, uoluptatemq ; noflram deferuiunt: ut ,ft non fedffct Deus, fidenda fuerint ab hominibus earum lufhra:tum maiores capiunt homines e fyluis frudus quamfe ra,ut propter homines fi(la,no propter feras aperte nafcantur. Veni» ad paludes Zr lacuSjCr mare,quorum non minor ncccflitas er ufus, quam montiu, ac fylua/ fij-Hinc^ primu aggredior-Qu^to melior Lucretio et poeta et Pbilofopbus fkitf ** -',v • Gg x quicoUu/ DP EERENNI PHILOSOPHIA. 47» eumuhis,quamutubi nunc iture decubit,effet habitabilis terra-.qua nec ipfa, nec dlia pars terrarum , qua nunc habitatur , teneri ab hominibus propter flerilitatem Mtufjenttipficf} animantes nec nati fiuffent,et ft nati, refpirare podea non potu/ iffent.Hanc calamitatem,quia contra naturam arma fufeeperat , er in eam feri/ ptunis uenerat,uidcre Lucretius non potuit:cui uifum eji,caruiffcconfilio et pro/ mdentia,quod mare tantum terrarum occuparit-Miito enim nunc alia, nullius orc enumeranda commoda,qua percipiuntur e mari:mitto nauigationcs,pifcesq; om/ nigenos, quibus maxima pars humaiuc uita fufbnctur. Venio ad perpurgandas a/ has accufationes,quod alta terra? propter ftruores, alta gelu aftduo fmt mortali/ bus ablata -Eadem atq ; fuperius, Natura calumnianda dtra cupido Principio de/ prehenfum efl, nullas cjfc terras uel ob frigora jielcalorcs,no habitabiles. Dcpre henfum efl, cos filii, qui uel Zonam torrida, uel duas frigidas inhabitabiles exifli/ maffent. Inucntumcp efl,ncc tam fauafrtgora,nec tantos effe ftruores in mundo, qui prohibeant,quo minus omnis terra colatur,quifq ; locus hominum cultu tenea tur. Omnis enim regio,qua Solis redis radtjs fubiacet,a Tropico Cancri,ad Capri comi,innumcrabiles fujltn et habitatores. Miuus quidem ccelum noflrii, ac tempe/ • ratius,at crilks funt fua bona,qua nos in terris produci noBrts cuperemus. lllicp adaflusaffucti tam iucunde ac beate uiuuntinfua,q nos in noftra regione . Cun/ dis Natura propnu quid gratificata cfl-Siquidaduerfi dedit,remedia quoq;,qui/ bus incommoda locorum leuarent,non dcnegauit-Eas quo (Jj Zonas, qua polis rc de fubiacent,ubi ncceffarib funt dies ac nodes temporibus uarijs bimeftres ac tri/ ntefbreSyUidi qui ferrent non modo ficile ab hominibus habitari, fed ufq; eo coelum ■ illud temperatu effc,ut binas ac ternas fruges fingulis annis legant- Cui rado quo / que afliptdatur. quo tempore Sol af iduus fuper terris immoratur,frugcs matura ri, produci de terra eunda bona Dcnfioresautem tenebra , menfem duntaxat in/ grauefcunt. Hac uidt qui uidiffcnt, fideli fiimeq; referrent . Non iUic mare glaciale ejlTumfi glaciale, habitabile quidem,cr uefligia patiens: fuper ajbrida glacie cd fasfiguntydum gelu durata folidx terra modum prabet-iUtc negociantur.Vbi re/ folutio propinquat, tollunt urbemjredeunt in terras- Vbisp igitur fuit diuinitus con fultum.Cur porro tacuit Lucretius, qui quaritur ajlus v frigora, qua folis jacit dcceffus,ac difceffus,diuiuum,quo Sol it,reditq ; fmgtiUs annis, ordinem nunc hye mes,mnc aflates efficiensfQuo quid diuinmsfDum nobis hyems nece ff oria , fri/ goraq; grauidant tcrram,ey m uifcera naturale calorem reijciunt,hymbrcsq; om niafacundant, interea dat iUis Sol acceffu ftruores, quibus maturatas fuges ad horrea portant Quod autem queritur accufatq ; Naturam Lucretius, quodeump refktagri boni,ni uis humana refijlat,fentibus obduci, partimfyfiruoribus, par/ tim cafibus alijs auferritprimum monebo em,fi uoluerit , aut potuerit fufficere, quod longe meliores Philofophi docuerunt,exemplorumq; abunde efl, cum filici tas,rcrum <p fecundarum fucceffus et copia mortales reddat infolentes ac peiores , Cg t cum DE PEREMNI PHILOSOPHIA. 47* n te maturari poluiffent. Ac uere dixit Me, longa eft oratio, multxcfc rationes, qui/ but doceri poftit,omnia qua terra concipiat fcmma,quaq; ipfa ex fe generata jbr/ pibus infixa eontincat,ea, temperatione caloris, cr oriri, er auge ferre -Solus au/ tm Deus undequaque bonus ac beatus. Noftra, bona quidem, fcd quoniam a Deo longe difiita no eadem perfc£la,fyncera,iiuuolata bonitate,ut femper profmt,nun / quam noceant. Quemadmodum mhtl eft luce melius, ac deledabilms : at Sci fepe torpora Inmtnutn inftammauit.Quod autem de feris horriferis, qua nobis infrftat dant maria er terra, obiccitLucretius,fimilis rcffonfio-Pauctfiimx cnimfuntfc/ ra hominibus infefta, at innumerabiles ad omnes ufus apta. Ex eisdem quoque re/ media, uel ad carum,uelaliaru ferarum nocumenta fumuntur.ln omni igitur Euro pa,fuc Italiam, fiuc Germaniam,*? GaRtam aut Htfraniam peragraueris,hasho minibus infcftas,nift fuerint priores rrritatatx, feras pauci fimas enumerabis. Nam 'regiones calidicres,neceffxrid multa monflra,propterferuorcs,alucrunt:fed cr taprodigiofa, magna uoluptaiis cum uijuntur, magna Natura potentis indicia, tion unam aut alteram faciem, fed longe uarias aedifiimiles nobis offerentis, Cr quaft ludentis. Quid Elephantis, Rhinocerotibus mirabilius f Quis Cetum con/ Meatus, non obflupuit, miratuscp uocem cr mentem ad artificem fuftulit i Quod NalMrd/n accufans,cafum temeritatemq ; defendis, quod lupos jioraccs que bcfti/H crearit,cur non laudas er admiraris,quod boues et equos, ad humanam uitam ne ceffarios, quod tot ferarum genera ad cibos, omnesq; alios ufus eduxit i Cur ocu/ lis miquts munera cius, tam que mirabiles diuitias cernis jvc te uel odium, ud he/ betudo laudare finunt,qua meliores non modo laudarunt, fcd etiam obftupuerunti F dflx funt igitur quot fieri firma potuiffent. Mirabilius eft, *? ad diuinam pro/ tddentiam iIlMjlriwyot tantas que animalium formas apparuiffc,tam uarij generis grma,quibusfe tuerentur,accepiffe,qudm queflu dignum, quodhis arma dediffet. Qua neque data funt, ut hominibus nocerent : fcdjicut non fuit datum ferrum ad exitium fed adufum,ficut his tQa fe tuercntur.Vt igitur cornua tauris, apibus acu/ Icos, ccruis uclocttatcm, equis calces dederit, fi uenena ferpentibus,morfus feris tc/ trionbus : quibus ut dixi, non nocerent, fed fe definderent. Hoc fuit natura mira/ Mcconfiliu/m. Quod autem morbos, mortem que immaturam deplorat Luere/ tms,hmc'que prouidentiam,qu a rebus humanis confulmff :t, toUcrc fef}'mat,en me dum<b protrahit 'mfintes,bumi proieflos cr flentes, ctopis indigos^maeadem^ reffionfio. Nam qua morbos apportant, parte alia funt optima, falutaria, uttalia. Sol magnis femoribus febres accendit: at eodem tempore fruges torret: fruflus ma turefeere cogtucfficit ut uua dulcefcant, leflxq; etprcffe dulcia urna profundant . Hisfy 'vnteUigimus, non idcirco totius orbis dominum, nobis lampada Solis in / * fiamma(fe,qud corpora morbis confliflarentur,fcd quo frumcnta,frugesq; omnes maturata carperentur ,*? uuarum liquores, acerbitate nuugata, fuaucs effefit ,non. D «Ito pbfl ab hominibus bibfWltur. Quod fi eodem tempore frbres inflammant, Gg 4 tum id /Jf 474 avgvst. evgvb. lib. vir. tum id perr. r.m<jl,tum nulla ratione cum bono er uttlitate,quamfrruor de Ur gitur, conferendum. Sed nosbrx prudcntu exaterit , quemadmodum ignem ne lx/ dat,dcc linamus , duntaxat autem ad utilitatem , qux tam uaria , mirabilis $ eft, utimur:) ic domibus , er teflorijs, quorum fidendorum Deus idem ingenium de/ iit,frruores Solis declinantes, cos fmere flammas iailare per arua, et maturanda/ rum frugum munus ab [oluere,Quoties agricolas ipfe uidi,fummis uotis xflus m/ gentes cfflagitantes,qiiibus excutiendis frugibus incredibiliter iuuantur. Vidinau tas mare,quod nauigantes,tam uaria bona domum aduertunt , dicere mare bene/ dUlum,marc diurnum , ac fandum: Sicfiruores Solis agricola fciunt aefrtentur fandos, dtuinosfr propter incredibiles ufus . Mors igitur immatura non fuit N a/ tura confilium, qux eunda mirabilibus modis ad omnium conferuadonem fhi/ duijfct.Raro hxc culpa cuisjed noftra,qui cupiditatibus effrxnatis feruientcs,cn ttum nobis acceleramus, er aut immiatifs,ferro<^ ante diem cadimus,aut morbis ; quos uoluptatcs ac libidines attuliffcnt,confr£Umur. In umterfum repenes,uirot meliores ac modcdiorcs diutius uixiffe , Natura longos eis uitx curfus aperiente . Suntalixcaufx,quas Lucretius uidere non potuit : eas ego contentus hisquxfunt in oculis, [en fui{} patefeunt , [ciens er prudens relinquo . Nam cur infans,contri quam alix animantcs,omncm locum uagftu compleat,proieflus humi, PbAofopbi uert famas, optimasq; caufas, quibus afagnatis, omnis fufpicio conticefcat , addu/ cent. Primum docentcs,uagitus infantium , non magis humani generis infelicita/ tem,quam nobilitatem fupra exteros odenderc. Nam cum reliquas animantes Nx tura uiUis et corticc,pelleq ; fepiuij[ct,quo frigora clepcttcrcnt,animal nobihfamS Icuifanu cute , quo minimum ponderis Spiritus haberet ex came , ctrcundedijfe: Infantes ex calidis matrum uifccribus egrcjjbs, frigus externum fentientes,natur4 liter uagire,quos durities cutis,uilhiq; obteda,non dcfrndat-Crafia igitur anima/ limulius er pclhbusarmauit:nobile,jidumq ; magis ad creationem, er cogitan/ dum, quam ad corporea,tcnuifama cute contenta efl protcxiffcfCui ratio,non cor nua,ucl aculei, aut pium x,zr roSbrumad prxfr dium dabantur. Quod fi Icones aut equi,propter cutis tenuitatem , dolorem quemadmodum infantes deciperent , haud dubie, dolentes aliquam uocem,quemadmoium cum uerberantur canes & ftles,enritterent. Ecce igitur uagitus infantium, non calamitatem , mtfenamq; te/ flantur, fed corporis delicati contextu, immortalis ffrritus artificiofam, ac Icuem, mmrrumq ponderis habentem fedem . Simii modo ccclcRc [aeramentum doce/ bunt Philofophifuifjc, quod opis indigus infans naf ceretur : ut animal fociabde, uincitlum chdriutis ex alterius auxilio retineret : parentes qui non modo gemdf/ • fentjcd etiam aluiffent,diligerct er coleret, cr beneficui quod ab cis infans accc pif)ct,fenibusreJdcret.Hoc duiimfamum, hoc facit ut contra quam bruti, C rra/ tionc carentes animales, parentes ddigamus,et colamus,ucnercmur,pro cis m fer rum,flammafq; mmus.Gctwcruitiidifjialmw educationem prxbuerunt. Qup tempore ^ DB PERENNI PHILOSOPHIA 47* umporejpft quoque parentes optimum beneficumq; Deum,natis educandis, imi/ tantur.Fuq ; moris nummi coniunflto. Animantes rationis expertes , mfifubito vati in pedes ftetijfent,educationis 'mdigentes,qubd rationis expertes effent,e ue/ /bgro perijffent. Ch aritas igitur rattoq; parentum , plus eftad educandum, quam brutis nafei non opis indigna. Eadem quoque de manibus altis, quibus nos deftn/ iimus , pecudes defindi non indigent , dicenda . Multo enim melius fuit manibus eius indigutffe,qua cum uellent homines,adificarent , quam non indig/dffe. Hac enim adijictorum egeHas arguebat animal nobilifimum,quod ad habitandum pa rare ftbt domicilium, tueriq; feab iniurijs externis deberet V poff f. Pecudes au/ tem fi manibus indigentes tnfuper ingenio condendorum caruijfent, fine dubio nonuixiffent . Homines ergo manibus alus indiguerunt : fed huic ege flati rado pulcherrimum remedim,qua folss hominibus dabatur, erat adhibitura . Ad hac poffent homines ut tempore prifeo, pecudes imitati, fine manibus habitare , fed melior,nobilior(fi cjl habitudo fub tedis,pracLtrasq; urbes apparuijfe- Quapro/ pter hac cgeBas peperit hanc toto orbe pulchritudinem,quod urbes afpeximus ho minum folerda confhruflas.Quis ncjciat,fi poffcnt'pecudes, quemadmodum ho/ mnes, urbes jlatuere,podus in his ipfts,quam teterrimis,homdisq; jfeluncis,aut caulis habitaturasf Quocirca quod optimum,CT humana nobilitatis teslmonium fitit,id Lucretius, qui nefeio qua beneuolenda pecudibus homines fmules uolcbat , dedecus infamiam q; prouidentia , temeritatis argumentum putauit , eadem caci/ tute magis temeritatem, quam prouidendamdefendens,qua fmules brutis homines habitationes non habuijjc queflus cjl. • . £ , j * '■ PINIS. AVGVS TINI STEVCHI EVGV* BINI DE PERENNI PHILOSOPHIA LIBER OCTAVVS. qps .. !••• "* v i. v. j * De Angelis, Se t* nitnra.quz ime> Denm fapremum, atque homine» interce. 4ii,&qaoddc his etumpnf.iPlulofoplu funi locuti : Eide utri» Difs, UbuloC» cxcluGi, Cap. I. i V N C de dijs, t? omni ea gente, qua maior homine, mi/ norprincipe,acfummo Deo,media inter nos,criUum cre i ditur,dequauariusfermoprifcis c T umioribus Philofo/ ph is habitus, agendum, hinc inde mendacijs , er fabulis i ucritatefegregadstcr quod nominibus confufum,confufas quoque res exhibet, moraturi |j mentem ab afpettu uenta/ Hs}femgendumtet in feparata genera partiendum-.ut qua Gg f bona. 47 4 Avavsr. BVGVB. LIB. VIIU bona, & ucrafuntyiucunde fufcipianttsr, in fuos fitus , cr (aerum domidum re f uocata ucriUte notam fempcr hominibus , er calesh beneficio femper 'm territ raduntemjuculentifimam aulemmagni Dei in terras aduentu , ob qui uenera/ ri Theologum neram ncceffe fit- Ac iuniores Platonici omnia firme Deorum ge/ itera, qui noftris in Uteris uidiffent,furtimq; ufurpaffent,celcbrauerunt: apud fu/ pcriorrs,uctushorcsq; Pbtlofophosuarta ratio , nunc qui moueant lumina coele/ Sda Deos, nunc aha quaedam numina uaga,nuUi corpori alhgata,coehm, er ter A vas inambulantia,ccl(brantes. Sed quoniam ad unum ueritatis filum eunda reno/, canda funt,reie(hs his, qui minus rede fenferunt, eorumq ; tcBunomo declaratis,, reflabit nuda,cxutaq; mendacifs ueritas fola . Omnes quidem prope uetufhf.ims gentes,cum iam ueritas,priorumq ; f 'cadorum bomtas obfolefeeret , jpofl primum, ac fupremum Deum,fleUas dande ut Deos coluerunt. Vcrifimumcfc ejl quod fu/ fricatur in C ratylo Plato:Videntur mihi , ait, priores homines Gricix, bof folot Deos puta ffc,quos nunc plcnquc Barbarorwn,Solem,Lwiam,tcrram, craflra, calumcji • Q us concita perenni curfu in tuentes , ab hac currendi natura Theut eos uocarint- Deinde, inquit', deprehendentes alios , iam omnes ipfo i flo nomine nuncuparunt . Eadem in libris primi Philofophu affirmat A rifloclcs , Veteret primas fubslantias Deos putaffe. Veriim quod arbitratur, corpora folum ,lmclli / gentuuqi calefies , Deos dixiffe , non ejl uerum ommno . Docebo enim tam eX C baldiortm , quam Aegyptiorum , Webr iorum , denique ueterum Gricorunt- Theologia , non Deos iflos modo , id cfl calcBcs inteUigentias , pnfeos , fed alit quoque Deorum genera putaffe. Alterum quod peccat idem Philo foplrus, nec re/ de [ententias an iquorum interpretatur, cfl in fecundo de Corio , Antiquos fupe/ riorem locum Dijs attribuiffc,ucluti folum immortalem: Inde confieri , ut necge/ tiitus unquam.Nam omnis uetuBas, cr cuiufuis gentis Phdofophia.crcdidit,con t ftffacji rjl calum quanquam diutium cr incorruptibilc,ai crcatum,cuius uclipfc AnBotcles arguit Platonem . D uoq; male de pnfeis mterpretatur , tjwoci prima» fubBantia‘,cr Dcos,fola fidera, JntcUigentiasq; calcBcs crediderint , quod tri/ bucrm t cis calum uti fempitemm. Quorum filfttas colligi poterit , tot fuperiut prolatis tcBimonijs.vt igitur omnia fcgregatafepofitaq; melius infriciantur, di/ cendum efl,triafitiffe,cr effe in Philofbphia,uctertq ; Theologiagenera Deorum. Ac ftcut feparauimus Dimonas fibulo fos a ucris ,pc ucris Deis cr fibulo fis cr poeticis fegregatis , Primum genus dicendum, Solis, Luni,fieUarum: Secundum eorum Deorum,qui a motu cali abfoluti,per terras uagari , e calo terras petere, m calo beate uiucrejes humanas gubemarc,dixcrunt:Tcnium cfl genus eorum, quos ex hominibus in Deorum concilio collocarunt pocti- Ex his generibus, fo/ lum mcdium,fi quis alte fredet,cr non Naturam modo, fed omnem ueterum,m» iorunnji Theologiam confulat,inucnict ucros Deos,primum, et tertium fiditium, CT fibulo fum: fed poBremm 4 poeus.primm qb his, quibus apud Barbaros, ui/. DE PERENNI PHILOSOPHrA. 477 fum efl coelum habere Diuinitatcm, fidum. Vt quo errore terram, quod Plato per/ bibuit in Cratylo,afferuit in T imxo, oceanum et flumina, orrmemty mundum dei / flcarunt,eodem tribuerint er caelo Diuiniutem.Vtip fidvia fiat D imitas Here» tis,Martis,PaUadis, totfy poeticorum Deorum, fi modo homines eos conflet fu/ iffe:ftc D iuinitas coeli fuit ex errore pofl antiquam, ac facrofandam Religionem , uniucrfalemq; Dei cultum cxtindum,afcita.Nam uetufliflima Hebrxorum Philo/ fophia, longe er Chaldxomm, er Aegyptiorum Theologia fuperior, nunquam dedit caelo, |i<rut nec ceteris rebus Diuinitatcm. Qtue Religio et Philofophia quo/ niam antiquifltma efl, illud prifeis illis feculis, anteaquam pro ucritate fucc ederet mendacium, placui jfe,creduumq; fiujfe fentiendum,quod traditur in ea. Ac Plato quoque teflts efl i»« Cratylo, er in Legibus , <t Barbaris allatam ad Grxcos aflro/ rum Diuinitatem.Sed ubi inucneris non uetufliores,fapientioresqi barbaros id fi/ dffe,necfemper apud Barbaros hunc errorem uiguif[e,pronunctandum erit,Grx cos in eo non ucram Barbarorum Thcologiam,fcd eorum uanitatem, erroresq;fe cutos, cum caelo dederunt Diuinitatcm. Nec An flotdes fecit aliud, cum Diuimta/ temfiderum adeo fu flexit, huc q; mentem omnem defixit , quam quod Barbaros fecutus efl in eo, in quo pofl multa fecula ab ortu generis humani illi erraverunt. Atque Ari flotclcs quoniam hanc coeli, fiderumq; D iuinitatem d praceptore Pia/ tonc,Tnfmcgiflo,Chaldcis,accepit,certe fatendum efl ei, quod priores iUipro/ didcrunt,Dcos quidem effe planctas, fed creatos afummo Deo, quod PLrto toties, utuidimus,eonfltetur,cr Tnfmegtflus. tgturautoreplatone nil aliud efl coeli Di mitas,quam Barbarorum fuperflitto,qualisfuit Diuinitas terrx. Siquidem eodem tempore,eadem religione terra, ac cccli Diuinitatcm fufeepere. Sed ficilius de ter/ ra,quoniam prxfens efl,ncgari potefl quod fit Dea, quam dc coelo ab oculis rerno ttflimo,cr incorruptibili,tum ordinum fempiternorum pleno-Triaq ; de cccli, er fiderum,planetarumq; Diutnitatc ftatuenda-Eam fuperflitionem cjfeBarbaroru, tum eodem honore, eadem opinione coelum , atq ; terram ab eis deficatamiut tam defipuerintin Diuinitate coeli, quam terne et occani. Pofhrcmd,qubd tamctfi Deos nocent Solcm,Lunam,flcUas,ab fupremo tamen er magno opijire Deo foda con fitentur.Hoc Mercurius, hoc Timxus Locrenfis, hoc Plato. Exelufa igitur ucluti frbulofa,ftrmeq; poetica, coelefti Diuinitate, cuius in Theologia Mojis,omnium ue tuflifiima,nuUa fit mentio,imo qut fit infi.mil apud Prophetas,<y qux,fi quidem ulla fit,creata fit a fummo Opifice,<y qux nil aliud rufi motus cerlefles operetur, quofoU corporea uita aimimflratur,ad animos nihil attingat , dc ueris Dijs lo/ queitdum efl,ex Philofophia-De quibus quonia multa uera,admiratione'cp digna, rurfum fibulo fa er fiditia multa diflutantur d P latonias, conandum efl pro uiri/ bus,aurum quafi cx fcoria deligere. In fermonc Platomt , AriflotcNj^.appartrcDto» aIio»,quJm quimou«an< orbo c«U» •ci-N<c alios effit p Angdw fupcrcaricftct, Cap. IL 47* AVGVST. EVGVB. LIB. Vl!f. _,X omi uetcrum Philofophorum,Theologorumq; fcrmone ratio quxiam Je *^DijS colligi tur,id quod pofica beneficio Chriflianx religionis, melius et expliej titts Platonici tradderunt^apud quos nomina Deorum, fme Angelorum difim&t; officia quoq;,qux tribuit eis facra Thcalogia,Thcologorumq; Coryphcus Dioni fius,quem clam prxeipue Proclum, Platonicos fccutos Grxci teflantur inueniun/ tur.Quos autem ucteres omnes promifeue Deos uocarunt,cr quxinmnndo mu/ ne ra cis attribuerunt , dcprehcnfa funt effe,qux dilucide , er dare, ex uetujbfii/ maHebrxorum TheologiafXpo fuere noflri . Pcrmanautl quidem ex Hr braica, Theologia quadam in omnes gentes Ama de duuno illo genere,quod inter homi/ nes er Deos intercedens g eneratm fit appellatum Deorum , feparatm autem a/ pud Platonem,plurcsq ; alios,Dxmones. Ac quomamapud quos ejl mentio tflo/ rum Deorum, quibus munera qu/dam diurna, prxeipue gubernacula humani ge neris afitgncnt,<y beatos effe eos,ccelumq ; colentes prxdiccnt, ejl etiam fummi, ac fmgularis Dei mentio,deduccndum cfi,cosajfcruijfcgcnusiUud, quod afferi/ tur 4 noflw pojl Deum altifiimum, omnemq; de cis Theologiam eam propofuif/ fe,qux uetujhfiima docuit fapientia noftra. Dico utdclicet quod cum apud Plato/ nem,AnBotclcm,omncs deniq; Philofophos, er Poetas fint, ac nominentur fiepe Dij,rurfum celebretur Jingularis illc,fempitemut,CT omnipotens Deits,neceffa/ rio cogiitur de Diis illis minoribus fcntirc.et definire, qux uetujhfiima docuit fapi entia nofira-Rurfum cum Arifioteles,!? Plato quxda de Dijstllis pr edicent, qus quide jacere non poffcrtt,fijid coelejles orbes adhxrefcctes, inde moueri non pof/ fent,quonid dicunt eos mtereffe rebus humanis,multaq ; alia gerere,qux no pof/ fentjft calefies orbes animales ab illo fuo corpore difcedere non poffcnt,deducen dum ejl cx his, aut per errore eos calo Deos affixijfe,aut aliud Deorii genus tra/ didijfe,a cali motu uagu,ac liberum ■ Nam fi Arifioteles ajfirmjf probabile, et ue riftmile,Dcos curare res humanas, et gratos eis ejfe,etacceptos,pios, eosq; prx/ mjs afjicere,certum ejl hoc eos facere non poffc,fi calit uelut corpus fuum ani t mantes, fepar ari ab eo,uenirc in terras, et prouidere,et confidere bonis,et eis pro pietate reddere prxmia nequiret. Rurfum cu Arifioteles multa fxpe de fmgulari, aefuprema Deo prxdicct,ncceffe ejl Dcosifios, quos alibi memorauit, longe ido minores ejfe.Vtquonid ille fiupremus,hi minores ,nec effario tanqud uniuerfali Int peratori obfequentcs introducantur. Exde ratio ualcbitapud Platone,TuUiu,Poe tas,et omnes, qui de Deo,etDijs loquuntur.Quod quide ahj dare et aperte prx/ dicaucrunt fubijcientcs Deos minores uni maximo-.alij fi non aperte, hac tamen, quam dixi,ratione affercre coguntur. Ac primu hac agendum ratione cum Plato / ne-Prxdicat in Tmxo duo genera Dcoru,quod etiam in Legibus,et i n Epntotm/ dc,afirafcdicet,w Dxmones:primt noti,dari:fecundiobfcuri,inuifibiles : utrofitf; ab opifice mundi fatos afferens. In exteris autem libris ubiq; er fmgidaris Dei ejl mentio, et Deoru,qui rebus humanis. isUerfmt,lfiecubuur, qux fiant m tcrris.Ai b*c # DE PERENNI PHILOSOPHIA 47* S fote in Pha dro, in Gorgui in Pbxdonc, alijsq ; libris,prxdicat fupra ctrK wrrttce, ubi nccSol,nec Luna fit,nec a ftra,Dcos beatos er filices uiucre,quibufcu, animi bominit puri,ac fandi pariter triumphent.^ &llt igitur, qui res humanas prxfen/. tesuideant, cr illi, quifupra calo uiuunt beatifime, quwamjint , quoniam nec funt animi fulcrum ,cr aBrorum, quippe qux nequeant 4 corporibus fuis fepara/ rfnccfunt Dxmones,quibus locos jublunarcs attribuunt , diliget: ter funt inqui/. rendi. Eadem quxrcrcm cx An[iotde,qui prefiius,CT cautius loqui utfus efl . Ap ferit in libris de Calo extra cali uertigtnem,uiuere Deos, omne xtium beaios. Ut libris de Mortbus,Dcos profticere rebus kumanis,prxmia reddere bonis , v iuf flis.Quid igitur fcquitur aliud, quam jkbulofam efjeafbrorum iUam Diuinitatemi Quomodo enim fupra, uel extra catum funt Dijjiaxlcfii corpori fuo in fepara/ bilucrinbxrefcunt! Quomodo etiam prouident hominibus , dant pramia tuflis, fi calum relinquere, ne quiefeat aliquando, mundi# accidat euerfto, dtfcedere d cU uo,cr reuolutionenon poffuntf Quo J Plato de Dij» (iuc Angelis utra fenG',& f. ripfit. Er qood torum fedes ia ccilo coifflituit.quihus Deus gubernationem humant generis tradidcnt : &d* eo* rum natura. Cap. 1 1 1* CVm igitur apud Platonem fit unus maximus,ac princeps Dcusfxpe autem na minetur multitudo Deorum,aut eum multitudinis ritu loqui , non ad Philo fo/ phix prxfcriptum,aut naturam i Jiam , g enusq; Deorum quos intercedere , quafi legatos, C7 intemuncios inter homincm,zr Dea» dixit in Sympofo,fpcdajfe,fi tendum efl. Ac Laertio de Platone dicente,olvrcu </lt uffi St «vf tQogccy vcc our tvx,yjp. <P&y.ovcts uvotf.Exiftimdt Deos affnccre reshumaitas, VDX/ monas effetcr cum ipfo Laertio tejle creatorem mundi Deum collaudet, & dat,toto autem opere nominet plures Deos,qui uerfentur in terris : ad hxc autor fit Philo Dxmones ejfeapud Phiofophos,quos aperte Mofes,cr appofite uocaf rit AngclosxonSlat quicquid de multis illis Dijs locutus fit Plato , ctfi non habuit nomen Angelorum notum,fcripfiffe, v fenfiffe de Angclis,qui etiam apud Pro/ pbctas,cr in Theologia Mofis,crapud Sibytias,Dij uocantur.Na tlohim,quod efl fingularis Dei nomen, fepenumero Angrlisadiudicatur: Inconffeflu Ange/ lorum pfaUam abi-Hebraice,ln conftcflu Elohim Dcorum.Et,Mmiflt cum pau Io minus ab Angelis.Hebraice,ab Elohtm,aDijs-SibyUa quoq; fupcms,ut uifum efl,Patrem conflituijfe Prolem fuam dicebat nyspupa. Ducem, Principem Deorum Quos item choros, & Hierarchias Angelorum defcnbit Dionyfms,Pl4 tonidades,cr ordines Deorum folent appellare. Ex his igiyir fit clarum quic/ quid de multis diis Dijs omnes, fed P hilojbphi prxeipue loquuntur , aut uolSles , aut rationis necefitate fenfiffe de Angclis.Ac primi* quod ait in Eutypkrone Pia/ I o,quod fanftitas quMiTct i vwi.rwy 9wp,ddigitur,charaq ; habetur aDiis, ia xu fuperiorem rationem,cum fmgularem Deum alibi introducat, cum Phdofophi fit unum cxputjmam ongnem fiatucre , cum Platonici contctita uoct fateantur ...\ apud 47* 7 AVGVST. evgvb. lib. vnr. apud Platonem iuxu Pythagoram,prifcosq; Theologo* Deu uocari,ro ty, Viti/ tatem,crcwm Di j illi coelum uertentes , quos alibi nominauit, non pofiintrcsbo/ minum prafentes cemere,quod curibiprtcndi cati, c 7 illuminandi terras defere/ re non poffunt,neceffarid h i,quos in definitione fanditatis afcifcit,dejinien s fan/ diutem , que Difs placeat ,funt quos M ofes uocat puros , ac fandos Angelo u' Sic quod fcripftt in PhxdoneiiiSltytaft,7o vHov? uvxi Hy-xy t ovs WtytAv/ fciyss & H/xas rcvS owflfu&BsiyToSf/ kth(juxt<^/ (ho(Siivcu:Rede folcrt dici Deos curatores effe nodros , er nos effe quaji poffefiionem , aut pccutium Deortm,clarc de Angetis locutus eft. Laertius enim perhibet Platone conftffum ,■ Dros res humanas rcffnare,Eosq; D mones effc.Dxmonas autem Philo effe qui apud Mofen nocentur Angeli,tejlis efl-Et Plato refert in Pbedonc,quod in Polite co,er Legibus , in quibus libris fatetur fupremit Dem quofdam hominibus diui/ nos, non humanos adhibui ffc ueluti gregi cudodes, utens eifdem illic,atq;in Pha/ donc nominibits,uidclicet x-THycero s}gregis,ouilis, et inytAu^,cu^odire,g$ bcrnare.Quarc tota ratione confenticnte,ilti in Phadonc.ct Eutyphrone Di j funt Angcli,rcbus humanis .i Deo prafidi. Pj-optcrea fanditas,quoniam funtipfi fan/ flifiimi puriuteq; deledantur, definitur effe, qua placeat eis. illud quoque quo^ item in P hadone cfl,ratioipfa demondrat,necJlclUs effe Deos illos, quibus Deo/ rum nomina data funt, nec aliud Deos effe poffequdm An gelos.Vtros fandos c T probos pojl morte projictja: rrfSnoy f\ 7rafcc rovs 9iovc «Mac , o-otpis rt (BccyccQ oii; fi-sseiTX xgu. nrctf TVrfcMt/T0xoTa{ ccy.uyni -r t» : Ad Deos quidem alios fapientes, et bonos, tu homines iam uita fundosjott ge his, qui apud nos funt,meliores.Non'nc v noftro Utera diuinitus feriptauo/ ciftranturfc<tiper,excrtaq; uoce promittunt rede uiucntibus,Dcoru, Angelorum confortium,zr quod erimus aquales Angetis Dei! quod fUtj Dei! Nam V Angeli nonnwtquam \ ilij Dei uocantur ■ Nec aliud egit noflra felicitatis autor e coelo pro fidus in terras,qudm quod nos Deos effrdos,in D eoru regionibus,et regnis cojf locaturus uenerat. Item quod ait eo loco Plato, Deos effe ommu opdmos,tmsi/ 7Xi,prafcdos, quid almd ratione fateri cogetur, nifi Deos ijlof effe praftdos An gelos a, DeofEt Philo infigitis Platonicus, feribens dc Angelis, Platonis hoc utitur tiomiitc iurisxTcu.Deusfummus profecit eos a quibus regimur, ut rede uiuen/ tles,in coclii ab eis adducamur , Clarius ite quod ante propofucrat,repetens in Pha ione, quod immundus acebit iuxla Orpheu, in corio illo turpi mferoru, purgstut- autcm,<y expiatus illuc appcUans,i*vr» &imy olniure^habiUbit cum Difs, An' ge!o?« innuit comrneirciu celeberrima 'm facris literis iaroblacriy.Udnc PU to ab omnibus retro feculis auditam, ceiebratd, Socratem fecit morituru decantare * Quicunq ; iufle uixiffet,latus iam cum Dijs juturus moriatur. E ode libro iterat, ei' qui non fuerit rede pure# philofophatus,id tfcqui cura camis non abieccrit,for des noluptatit non duerit,in germ DeurH^irm neatis Aiyb&wyywoe, t)fi PEflfiNW PHifOtoPHIA: 479 ttn tJ>i\o<rttfiH<rea/ n,ycft wavrtA»? K«Sct f if &riflWi,ov oupiKVU &<^tnta<fuoymaieflascfl creor» que dcniq;eodcm libro concludit, qua de . fontibus his, i quibus fluxit Theologis r.oflra, per omne mundis iam inde ab ortu hominu manantibus, habuere onjflncf Quodin caelo fintdiuina \pcfidcula , beati fpeflttores,sm <Ph H5& 3t£y «Aer $7* $ /tfa etvrch tivcu-.Etiaucro lucis,et templi D coris effeflty olsra> cuti oixrras quibus ueri habitato res Dij incolant. Qnodq; audentius probat planetaruDiuinitati ejjefupemtca/ nca,ua'os aute Deos effe caelicolas illos beatos,ccce mamjrfte fluetur Plato ab d/ lis Dijs cfrlc8ibt/s,Solcm, Luna,cr aflra,qualiajmt, cuiusfle nalura,uideri,reli/ 4*smq; omne comitari cos felicitate:^ rouSlt «A io[/,<& <nA»r> y,(& xsgx ogx var xvt<v[/,csx rvyytdyf oVt«, (e^ ccAAxjv tvc Axs/aouixy cCKoAv9oy itrxt. Qui fwu igitur ifli Dij, qui fub pedibus labetis fidera cemut, cernunt que fubjUtia Sol etaflra,in corlrfhbus teplis habitdtes,cu quibus iufli triiiphantfVidet ordines, motusq; cocleflcs:Videlicct illi m noBra Philofophia,nufqua non obuiam ArtgWi cahcolf.Quoru multitudine adorare uirii in cxcelfo throno fidentem, cr pfallcrc una uidit Propheta:quoru effe tepla in coelo et Plato dicit,ctfilicifiima,iif imdiflimaty freBacula cerni: E? in C ratylo eu dubitat de Dijs loqui, quid aliud fu flicandu q fibflantias illas inuifibiles eu finflffefHi quoq;funt Dij , quoris nemi/ nem inimicis homini ejfedixitin Thcateto: ei></ltlf tkos tPvj-msq xvSfuntw. tiuo quidem liquet filos qui dicuntur a noBris Angelos, tales effle, qui cuflodes ubiq; cr fluentes hominum afferuntur, & qui gaudent in caelo fuper uno pecca/ tore panitentid agente,ob incredibilem erga genus humanum beneuolentia. Ne/, que enim hi , ucl Homeria Dij poffunt effe, qui fepe mortalibus nocuere , neque Dij, qui Arifioteli concitant orbes calcBes,qu6d naturaliter agentes, homines ne que odiffc,nesfl amare poffunt. Qyod autem dicit ibidem,pcritura omnia ucl apud Deos ucl homines , ft rapidus caeli eurfus fcmel confideret , oBcnditur hos Deoe effe caelicolas idos, qu orum fint cceledia domicilia, cum Solis orbe adiunda . Sio neceffe eft Angelos fenttre eum, cum ait eodem bbro, mala nullum apudfuperos habere locum. E oq; conandum, ut idue quam ocyflime conuolemus, ov t t v «tt civtx isAfCXn. Deus quoque hofpitalis,quem memorat in SophiBa, qui nos comitetur , bene, ac male fi&t intuens , cj} primum quidem ipfe fummtis Deus,' tum uero Angrli,qui uencrunt Sodomam (celer alorujn facinora eognitvri,ut am/> maduerucrterciU . Veneruutq; peregrinorum habui, t@u SI u xguTcy ftrtoff auy hkisxSioij <rvvieEadlo\j yiyt>c(n.voy , vBfus 7t xfiu. tvvc/alxt r dep ptvwaiyKX&opxu.Ncc aliud firme efl Angelorum munus quam quod ibiex opinione maiorum Plato pronuntiat, eos peregrinorum habitu uerfari per urbes; pe quibus etiam diuine iuxta Theologiam noBram itz Politico, quod omnes mun di p artes disbrtbucnnt inter fi pritictpesDij : a/5 vvy x.a?rx ic/sous 'ixvvop. voyro ussi \kxp ifyonup sjxvrit tcc t ai KOtrpv yXfu SUuAnit^rx. 1. v-ta Qff 4«* A VaVST- E VGrB, LIB. VI Tf. qjji funt enim bi Di/ principes,nifi qui a nofbris item prifcis Theologis principt* prouincurwm,nationumq; declarantur i Et Deus oon)hm terminos popularunt iuxtd numerum filiorum Dei. Hi funt , quos beatos omnes dixit in Sympofio , in Pbxdro,quos nem fenfiffc Deos par ejl, nifi Angelos , cum ait eruditione mhi ' apud Deos, <3- homines e\]e honorabilius 'fvyiis Wfl«VUt/<n//,*s tvTk.au f fyiojsj »{ ovn &4PiS, t* «A i&tiet TtjxuuTtfcy.Et cum memorat eodem libro, equos Deorum,ty aurigas, cr dicit in calo habitare ro rap &ta >y yi*o$, DeoA run 1 genus-.Etquod omnium euidcntijhmum, magnwm in calo principem louent currum agitantem uolucnwm equorum,ire per calum ornantem omnia , cr di/ fponcntcm,hunc autem fequi totum exercitum Deorum, ac Demonum . Hi Dif neque poetici iUi, neque fiderum , qui nequeunt a corporibus luminibus $ fuis di/ uelli- Et tpfc Plato dicit hecfien trris ov fetui, intra calum fuprafidenbus. I d<fi etiam Ariflotdes fufceptt, ut poRea monRrabitur . Et quod ibi fu tuta Deorum, Ambrofia,Nefiarq;,cr quod locum illum nemo pro dignitate decantauerit Non/ ne hac excludunt bmcDcos Poeticos, ilhnccaleftcs Melhgcntias infeparabiles , m totus dixi,ab orbibus fuis i er qui 'vnfra Deos illos beatos , I ouis affectas habi/ tentfln A lcibiade,qui dent hominibus bona largientes, er qui non exaudiant in/ iujla precan<es,w quod muneribus non capiantur ■ Et quod in P rotogora , H Qijs diligantur Jmt optimi. Et m Gorgut,rmnus mi ferum effe , qui det panos t/s« 6iwy hsu arifmaatp.-aDijs, <y hominibus. Ab iUis tumorum qui per omnem mundum inuifibditer commeantes, caRigantfepe delinquentes. Eodemq; libro, fententiam fapicntuti cffe,Deos,homines<J; habere xoivtovutyjocicutcm. Ei quod fit lex apud Deos, fande qui uixiffet, tendere ad infulas beatas . Dcniq; noit mamfcRos illos , er claros afirorum Deos , Platonem , fed quofdam alios diuinos animos, ignotos autem nobis, fenfiffe , apparet quod m Cratylo uerctur de eis to/ qui.trt Mtp rocp $v»p,wf<>s Ikwfi ccvetJAxyiifaip,^ iydi </hx/l«Ket zoifi etinuy </UccSiiyiafi.Deorum, inquit, fermoni , per ipfos Deos fupcrfedeamus , nam de eis uereor loqui. Sunt alia multa toto opere exempla , ex quibus hac ne/ ceff ino confcquuntur . Primum, Deos bofce neque Intelligentias calcRcs effe* neque DrosPoetarum,ex honunibusin Deos relatos- Secundum, quod cum f< rp< ratim nominet mulus in locis, Deum cminenufiimum , in Timeo ut alia taceam, eundarum rerum opifcem,m EptRolis,principium,mcdium,fvtcm,omniumq; rt gc, nece ff arto quos alibi dixiiaccelebrauit Deos,cffe genus illud, quod antiqutf/ fima MofisThcologfd uocauit Angelos.Cumqffirat in Timeo eunda ab 1H0 fu/ premo fatorecreata,etia Dcos,bt er inferiores erunt fummo 1U0, et erunt creati, omnis q; eorum natura talis erit, cr munera, que uera Theologia tribuit Angelis. Bx Ariflottlc de Dij» (iat Angclii, qaot flmi!ttcr.^c Plato in ccrlo fupra molu* xthcriotlO Ctyu,& bcatot cofticramcp tiuauiuium cuflotc» dui4 Cap, illi» DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4ti p A DEM rado ualet apud Ariflotelcm,sy quidem uel inuids,fi qui forfan ob *-'tufiores,efferacioresc^ funt , Pcripateticis-Anfloteles in libris uniuerfalis Phib [ophu,in atteris item libris, unius primi motoris celebrat maieftatcm,ei folam hic tribuens mirabilem,flupendamq} potenliam,qu6dindcfatigabilitcr calefies orbet intorqueat, pratermifiis indigne multis longe melioribus, quibus alti fimi Dei mat Ujlas prtceQitfenftbilibus modo conftderatis,mifibihbus,qu£ religiofe tota ut/ tuflat concelebrauit,filcntio pofibabitis. qjjo flagido etiam p eccauit, tu effet alia D mutat audita fibi,traditaty d patribus, quorum diuinamcenfetfapientiam, pra terqua illam caleflium fphararum motricem,earn tamen difiimulanter ubi dijfe/ rendi locus erat reticuit- Verum quoniam quod bene interdum difimulamusjlan / guefccnte uigilia elabitur incautis, fic eximius uir tandem a barbarica SU,coa£la/ que fuperftuionc reuocatus,aliam confijfus efl,cr fummi Mus P ei,cr diuinoru animoru Diuinitatc m libris de Calo,ji quis originem fermoms recognofcat,fcri/ pfu,qua praceptor antea Plato in Pbadone,cr Pbadro de Dijs f upcrccclcjlibus , [emperqi beatis, quibus cr templa in calo deditor lucos , aureasqi domos, ite $ fpeflacula diuina, diurnas uoluptatcs,Nedar,Ambrofiam.Hoc igitur fentiens,cr rcfeiciens Ari[loulcs,in primo de calo primam de tribus nuncupationem uocari calum ajjeruit,tp uro ihioy nip i</l gv adett q>«y.ky.\n quo tota dicimusha bitare Diumitatem.Hanc alit diuinuatc,ne ftcllaru arbitreris ,ec ce primum , hoc fgnificatu reftrt calum appellari, extremam totius mundi circunjrrcntia , quic/ quid extra Solem,iuna,omnesqi calefies orbes putatur effe. Siquidem ftatimfub ijcit fecundum cr tertiu ftgnificaiu-Secundum,calum effe quod his extremi mun di regionibus fubiaceat,in quo luceat Sol,Luna,multacj; alta aftra*Tertium figni/ ficatu cffe,totum wiiuerfum,quod ab ultimis mundi regionibus clauditur . Appi/ rrt igitur primum calum,<y Deos cius,ne$ Solis, Lunx,fleUarumq ; orbem effe, »eq > Dr os illos effe intcUigetias,orbis quamq ; fui motricem-intelligftur eum pro/ dic a ff e quod in noRra Tl)Cologu,Cbaldxoru}Acgyptioru,uctcruGracoruhabe turctfepe dulci amore raptus Plato prxdicauit,ficu^ Socrate decantare moritu rm,quoftt acceffusiuflis,ac bonis- Ac ne putes Ariflotelem iuxta confuetudine, quotidianumtpfermoncm fuiffe de hoc calo locutum,ccccmelius,cr clarius, cr tx intimis P bilofopkuc myflerijs repctit,extra calum oftenfum , ac probatum fibi ttMim cffc,ne$ effe poffc corpus.ltaq^ perfticuum effe,neq ; locum, nefy uacu i vm,nccfc tempus effe extra mundum.Qtjocirca nefy in loco qua ibi funt, effe, nee^ facere tempus eafanefcerr.na^ ulli mutationi fubiacere , que longi fiime ) ita funt fapra calejti concitatione:Scd immutabilia, v impofiibilia,optimam<^ uitam,cr qpulentifiimam pcrcnmtcr,ommcfr xtermtate degere- Hanc Ariflotelis rcru bea tarum defcriptionem,omnem fcrmonem,fctto c(fe,quem Socratem moriturum, cui mors ob hanc fidem non modi dift>liccrc,fcd propemodum placere uidebatur, in/ Ascit Plato praiicanlemjn quo miris laudibus patriam ealefiem commcndauit, it Hh eam 4t t AVSVST.EVSVB.LIB.Vm.” em effe e lapidibus pretiofis,omm uifibilem pulchritudinem fupa antibus, Ut/ dis,Uftidibus,Smaragdis:Hicauream effe terram, diuina fpctlacula, beator fre/ flatores, multa# alia egregja,ut fuo loco narrabitur. Antea uero dixerat, ori v Ktivos o avfxvos , vcfi to ccAaStrcy (fit , K&* nwsccAitSwt yiiQuod illud ftt Herum coclum,cr unum lumen, cr ttera terra . Pofbrmo tem/ pia Deorum ibi,Deos# ueros ejfe habttatoresiNon fcilicct poeticos illos , aut flel/ Us fic coelum aliud tffehnge quam tjlud, ficut AnBotcles de primo ceelifignifi/ catu locutus ejl,co# pramifit tanquam dignius omnibus coelum illud Et res quas dixit illic incormptibiles,beatas,funt quas ante uocauit nxy to $ucy, totam Di t mitatem-Omnis igitur hac duorum magorum Philofophorum dcfanpdo.croirt ms de bealitudine fermo efl de Angelis,qui etiam a nobis dicuntur Di j, quia quos defcribit,neq; funt poetici illi,ncq; motores orbium . Num docuit eos effe longtfi t tne fupra er extra motus coeli, non m locojon in tempore . Hac autem The olo/ logia ucra-Cum igitur A nfotelcs , er principem querulam Deum, er item De o» extra Solem,cr Lunam beatiftme;fcmpitemum $ uiucntes prodicet , cate non poffunt hi cffe,nifi Angeli apud Mofcn,quod nomen officij efl non Natura.Nant ad Naturam debent appellari aut Dij,aut animi beati,aut mentes,ut 4»oflm,C7* 4 Platonicis uocantur. Etiam uero interpretes AnftoteUs,uidelicet Simpbcius,plit res# alif, fentiunt eum illic in libris de Coelo de feparatis IntcUipentijs locutum ; fed orbium motoribus:Caterimquit,interpretcs cmuaJc«x»*i*V cur iiy,m motis caufuicoelcflia moucntibus,ciifla uolunt intelhgi, probat# Simplicius con/ tri quam fentirct Alcxanda,dc corporibus diuinis Arijlotele hac dicere non pOA tui ff e. Nam cum dicat extra coelum degaebeata iHa, quomodo coelum extra cct/ tum ejfe potcjlf Et cum dicat nullius eorum ejfe mutationem, cum calumfempef moueatur.Sed neq; ea c pix funt rcmotifitma <t motu ccelejli dixiffct.Tit concludit ? orfei -my Bfccyi&y K9« T&y «Kivraony Oj>yiy toiict Atynp, *?<• Mot{ KirvvfiDy ocpcufxs, »y vtt ’itPoHyitiib.X7rcuatc yu>&5 oiartt uBi VOV7te S XffU XKW/mSr i/® Ttf «oV/xjj , us Monf' HC<rfxlK<zuocy*«y:De ccclefhbus er immotis principijs uidclur dicae, fthardt ceelejles monentibus. Sed omnia,qua procedunt, fim potefl, ut minime uiolenter ad inteUcflualcs,er immobiles cau fas, o~ qua dicuntur extra mundum effe, utpi pnmundarue, pofiin t applicari. Cernis fubjlanUas fupermundanas. Sed mtcrpref tes addiderunt motum, quem nec Anftotelis memorauit, nec rationi cjl confcnttf t\eum,ut fubjhutias extra caltm rcmotifiirtuu,dixcrit mouerc calum. Ergo funt Angeli, fttie Dij , er eorum munaa rcjpcxit quemadmodum Philo I udatis , qua- Plato er Arijlotelcs-tacitefenfcruntrceyyiAsi 7T0bS iifcu ty datu <pv<rei$,~&st><^tXM¥Qi, xffi vnxenti «nP 7ij>eoT»S«f> <Ai uy oix fytVTvpffic xp "faff flue Hts&pvrtelhairiGes xyyiJAe» . DE PERENNI PHILOSOPHIA 4®! B xartmslocfi proh ilio, Droj Angcloiip Ariftolelnn renflfTe fupra fiJxra mo «uiop cattfUr.cum p J< btiiiiuJinj eorum ucu fcnpfijrc. Caput V. tj AD E M ratio apparet,®- colligitur ex hts, qua ceteris in locis eft fapenu/ •-'mero locutus, que declarantur in libris de Coelo teflimonijs.Sam referens ocii losadeambeatkuli/iem,quainltbrisdeC<xlo,Deos,beatoscp <uumos illos extra motus machinamq ; caeleflem,®- extra flammantia moenia mundi frui dixit, in li/ bris de Moribus addit, toss yap &ws wces 'o 6i«i t*XKCCftos:Dijs enim omnis ui ta beata eji.Repetamus igitur rationemxum unum finguUremq^ fape Deum no/ minet, cum jit Philo[ophisprincipem,fwgularem,fummum,unumc^ f&teri,qui tau iem erunt hi Di j beatifnon uidelicet ex hominibus arbitrio poetarum deiflcatiiDe os autem iUos oportet db hominibus diflvrre,nc<p animi jiderum , fed iUi quos ex/ tra coelum fupra mu idum uiucre filices predicauit.Supcrefl igitur in quo Plato/ nem efl fccutus ut /int ammi,mentesue,quu noftri ad hunc Ariflotelis [enfum,uo/ eant vn-ifi)i/f(wioi/s,fupcrcctleftes,quorum utcrcdibtlis fertur beatitudo,et age te dicuntur, quod Deorum proprium ccnfuit Aridoteles,intueri,intelligere,nofce/ re,cum omnia,tum uero pulcberrimwnfirmofifiimum Deum.Dicit enim it i Ari/ &oteles,Z <PtTtA<{xii/<Aeuit.ovix,oTi S-ioogtjTiKHTistsip 'wtpyjxugiiw / xkOjip ky epMniv, tov; Stcvj yotp /a%)ais« (/TrjAHcpx^y nxuxgu t/C i(gu %t ) Axium xs uvxt.Quoi perfida beatitudo, contemplandi fit odio queda, liel inde.clarct,quod Deos maxime beatos,®- fortunatos arbitramur: Deinde du rationem nullam effc adionem,quam dijs illis dignam adiudiccmus , quam cantem plationcm-Ex hoc igitur apparet eos effe Angelos,quoru unus uidelicet Raphae^ wius inquam ex feptem dixit fe uefei cibo inuijibili , qui ab hominibus utderi non poflit,®- quod aflarct confpcdui diuino. Hac contemplationum Arifloteles,fi/ ue ex fuperiore Theologia,ftue ingemj bonitate fenfit,iudicauitq; [olam dignam , qua er odio diceretur Deorum. A flare [e prafentia diuina frientur iUi, Arijlote/ les eos contepUri,intueri,fpeculari.Quid aliud a coeleflibus Theologis expedesi Eofdem Deos,® hanc rerum felicitatem cum neccffe efl innuere, cum in eifdemli bris de Sedare Deorum loquens,quod uulgares arbitrentur uinum, quoniam nihil ui'to dulcius opinentur, li ait eis accidere ex in[olentia,quafi decernens Sedari lui Deorum, non quidem uinum effc, fed omni uino furnus , longei jj iucundius » Cumfyfuperius nihil aliud agere Deos,qum contemplari ex ratione reperiffet, bibunt autem Sedor, claret certe sedar effc contemplationem. Siccfr eo deuolui/ tur ratiora etiam hi Di/ contemplantes fint,qui(e cibo mifibtli,i(lo nempe Seda re uefei pradicabant. Vcrifinulcfy fitAriflotdem fcnjfij[e,debeatitudine Deorum feribentem qua prifeus uates Homerus cecinerat, Sioi ftix $im£Di/ beate,®- Jbctle, fine labore uiuentes.Et de Olympo: TtoiyiTtfTroyTxsfadKXftsSitIJuaTXWffrrtt. InquoDij gaudent, exaltant tempus ® omne, r Hb* Etfluod 484 AVGVST. E VG VB. LTB. Tlir. Et quod funt xkh</Ihs, citra dolorem, &■ curam. Quamfolam uerd cffe de Di jt f mentum Plutarchus cxijlimat . Vtitcm Plato ex anttquifiima Theologia docuit Deum fupremii diuinos principes quofdam , qui regerent homines, pr*jrciffe,qui fcncnt,cemerentq; pia er impia )ida,ftc tales etiam 'Arijlotdem freflaffe necef/ fe ejl,in decimo de Moribus, ufus Platonis nomine: a yxgrst ’tmptA<{xra)t* evd-gomivop vero 9%&pjyisrtnf &<rvif uy xp wA oyop’.Si qua enim r erum humanarum ejl apud Dcoj prouidentia,ut uidetur, etiam rationi con fcntancum,dcledari eos re optima,#* futfvnillima: Qns quidem ejl mens. Et ros qui partem hanc honorent, excolant, redamare, remunerari, ceu qui rem ftbi anri/ cum e? ccnfanguincd curent, laudabiktcr item, wkonefleuiudnt-Taliafiitur Ari flotetes deDijs curantibus res humanas, quibus mens, quam folam in libris de Ge/ neratione animalium dmnam,folam<jf exterius uenirc in libris de moribus, differ/ re,cr feparabilcm cffe i compofno,dixit,fit (rvyytytsxTOS, maxime conftngtri nea,eonmdifiima,fimillima,gentiUfiimajiitfic nunc loquar. Hanc docet amari & Dijs,uti rem eorum fmlem,utiUe dixit, Conferuus enim tuus fwm,tyfra'rum tif mentium lefum-Hanc Deorum in terris cffe prouidentiam,quod gubernet in uni/ uerfum quidem res humanasim particulari autem, eos qui excolant animum, pu/ rum,integrtmq; habeant, amicam Deorum er confanguinea mentem non fmant impurari,uiolari,contaminari,hosrcdamare,hos remunerari Deos. Qui funt igi/ tur bi D ij,ab illo fummo,quem finguluritcr toties celebrat, nomine multorum di/ ftin(h,qui ueniunt,uidentq; res terreftres;non fcilicet corpoream uitd fuppeditan/ tcs,fcd etiam fubtiliora ccrnentes,uidcntcs qui benc,qui male agant : qm funt in/ quam qui amore afficiuntur erga bonos , ergafapientes, redamantes cosutifra/ tres fuos. Quid enim aliud efl crvyywHS , ab eadem flirpe,ex eifdem fontibus or/ tus, ex eadem Diuinitate delibatusfEcce quanta fit de Di js, aut Angelis apud Ari flotclem Theologia.ln libris de Coelo explicat eorum beatitudmem,defcnbenslo/ cum,quod fuit ultra Solem,(y Lunam,ultra definitionem hanc,qua eunda clau/ duntur,ccclcflc,in alio meliore mundo:Hic eos agerebeatos omne tuum, nectent p ori fubtcdos,nec locis interceptos, tn libris autem de Moribtis,parttculxrius,eT clarius beatitudinem,prxdantifimasq ; uoluptates eoru/m cjfe,quod contcmplan t tur, quod funt fapienti fimi. Et dicit eos fuauioribus intereffe menfts,quam fmt uif va mortalium, refpicicns illam contemplationcm,panemq •, Angelorm.RationciH igitur attende, in libris de uniuerfali Phiofophia, inquirit de beatitudinc eius, qux dicitur Mcns:deniq ; multis examinatis, eo tota ratio recidit , quod Mens ejl beata contemplando, fcd non contemplando aliud quam feipfam. Hanc autem Mentem requirens eadem, de ea in libris de moribus,Deum illum fummum appellat . Qtud. igitur fequituii Deus fummus qui didusefla prifea Philo fophia Mens , contem/ flatur, et contemplando ejl beatus, non contemplatur autem rufi fcipfum,quiafi /. quid aliud contemplaretur, quod contemplando ftlki:arctur,omnm cxccUentiM <K DB PERENNI PHILOSOPHIA. 4** ijjjr quo Deus cffet beatus. Sed non efl Deo melius,crgp feipfum contemplatur, Vexjeipfo fit beatus. item Dij contemplantur, excobead:fed non mfi unus efl, dui dicitur proprie Deus,cui nihil anteflat,cr prafidet, qui ex fui contemplatione fiat beatus.ergo Dij,quos in libris de Calo,crde Moribus, ferio, er affeuerantet beatos dixit, er beatos ex contemplatione, non funt beati contemplantes fcipfos, eunt fit unius eminentifiirni,quo nihil excellentius, fuimet contemplatio ■ Ergo cum Dij illi fmt beati, beatitudoft contemplatio, non exfapjisfunt beati, quod ratio qua facit primum contemplari feipfum, quia non efl fuperius, eadem facit eos con/ templari maximum iHum,fupereminentem. Efficitur# ut ifti Dij fmt beati ex con / temptatione illius maximi,cuius contemplatio <yipfummet,cr minores Deos rei iatbcatos.Hac omnis rado fluit ex Artflotcle, Sic# defcripfit locum, defcripfitbe aritudinem- Dcfiniuit eam, luculenter# cxprefiit, quod fit contemplatio : ex ditiis autem ratio defcendu,hanc contemplatione effc Dei illius fuperm.Adhac Ariftotc lts,dc dijs his natura bomtatc,notut hanc Tbcologia,cos gubernare res humanas: in particulari autcm,bonos,retie, tufle# uiuentes, fapientes# nec diligere modo, ftd ex amore, e r beneuolentia remunerari eos-Sic# colligitur tota,qua nojlris io literis Spiritus fonti i i» Jhntiu fcripus,de Dijs,ud Angelis cxtat,apud phtlofophot Itbeologia-Ducit enim uocat# nos Natura ad has confaderationcs,ct confiflioneu fet ficut Utera nos docuerunt beatiutdincm effe,uidcrc lUum facie ad faciem, et fica ri cfl : fac docuit cos Natura, non aliud cjfc bcatitudinem,perfitiifiimam, locuple/ tem# omnium mjgnor um uoluptatum,qudm contemplari Deum, quem dixerunt contcmpLri feipfum, cx eo beatum . Deus autem fi fit ex fcipfo beatus contemplati io,certe et minores omnes mentes reddit ufus beatas -Sic# cx contemplatione Dei nafalur omnis generarim beati<udo,et omnium Platonicorum cfl confifiio,nos re/ ire oportere ad unitatem, a qua procefiimus,quod fola perfide docuit horu tem t jjpruin T beologia- Hac erit iHa ■, quam Anflotclts dixit a Dijs romuncratio bono/ rum, quod ad has inauditas ducent eosuoluptates. Nihil enim licet aliud cogitare .renumeratione Deorum dignum,cum terrena bona fmt corruptibilia non ipfa mo d6cuancfcentia,d’ffiuentu , fcd corrumpentia etiipoffrfforcs- Qua nemo fapiens unquam concupiuit,ncc Deus ipfit nobis ea Logiiyirc polliceri uoluit-Et Ikc item jfl,quod diuinitus omnis confcfja cfl uetufla(,etapprobauit idem Ariflotdcs,in Em dennjs moralibus feptimo : ilosi u kcc9x*> tf t/ btv9fdaou)y ylvcrrxs Sefli, / i «gcTHS vrai fJSoAHy ; Sita cfl, inquit jit diciutr,hominesficri D cos,ob * uirtuiis cxccUeniiam,hanc uirtutem effc hcroicam,quam ipfefcribit effefupra nos ■ Hocprxnuum Deorum collatum fui fmUimis, quod quafiin hoc mundo excel/ lenti uirtute dcificatoSycff cii cx hominibus Deos : fiunt aquales Angelis Dei, fiunt rfihj Dciycoharedcs C hnfli. Hac tota uctuftas clamabat, fcnticbat,eratuoces quadi per omnem mundum, de pramijs calcflibus, quid iuMimi, fapicr.tifiimi,patrix, ifiimLex hominibus fiunt Dij: aquales Hfa - 1 fcdicet 48 [t .r A V G VS T. »V QV 8. L ! Ife Vllf feiicet [upernis SUs.Et nos (itemur eos diuos , <[M utrtuttbus his heroicis indant/ tunt,c{uos nulla fraus corrupu,exccRens uirtut,)UbiUs bencuoleniu, V chariUfy mfignisty iujhtu dccorauit,pepercerunt inimicts,quos multo quidem dignius, CT magis ex Phdofophiarctulinuts in diuos, quam illi Herculem , multosq^alios mor f quibinuirtutes heroici iflf perfefa non fuen,M. Poffem alta multa dedu / cere ex Anflotelc fuper conjejiione Deorum, quos ipfa ratio ey [ernto et Phdopt phu feparat ab illo primo, cr fermo de his ncccfftm cadit in cos, quos Angelof Uiofcs, omnium f 'emptorum uctuflifimut appellauit. Quo ! uium, noiuianup Angclurom, & foltciuteoi Polt* Gcutdd Theologi .1 delcripfcruri. Cup% V L t E O Setiam fute Angelos innuunt Poct£, beatitudininem que eorum habety 13 exploratam a facris lueris non diffentientes , cum de eis multa dijJcrwU ; VJ qux canit optimus Poeta Callimachus ; ■ * ci '»( K«t 'oi yctf t ivotrti nya aynyectt ttovovcA ecTflf ii Boff yjfi oxv 7 Tofliaou 7tt(p wyoTtt xyeforr©* Hi morbis, fenioi^ carent, nefeiuntq; labores, Traiedum refonum qui effugerunt Acherontis- ' t Et quod Hom erus prxterfupradtdi,qui regionem eorum,locm»uitatt,efc(m<lf fxpe pulchre defcripjtt : f ov y&f criropisAvenpiV 7i\nmp <u9o'7ret oivoy bvyi\feivcuiioyiia<ringuK^eJrcmti(geAtoirriU, Non pane uefcuntur,non gujlant cxrula uina , Sanguinis expertes hinc [untyimmortalcsqf . 1 Jn nojhris literis filentur fe cibo uefei , qui ab hominibus uileri non pofit Panislfc Angelorum notus, non quottefeimur ipft. Hi funt etiam, quorum fe natvramno, 'f minaq ; ncfdrefitcntur.ln Cranio Plato:hi srtfi 9t£y ovJ%y 'icry.iy ovn *« fi ecvTJipjOvTk vifi to >{/ cvoyxTfty : Df Dijs,inquit,nihd fcimus,neq ; eormft nomina funt nobis nota.Eorum ctbu,ucrdmty lentitudine aud iuit ttouiiq; uetuftut Whcrecydes,P)'thagorx pr£ceptor,dc quo Plutarckmn eo quedcficie qux uiftttnr h Luna: d>s qiftKi/cAnsbsrecAxieS ciircu xvrovs9iOi/{ xp.fi vIxt ttfS: Quemadmodii fentit prifcits Phereodes,eosipfos uefei Nedflfe 4 jetAmbrofu- Agnofcuntomnes igitur, Deorum cibum non mortalem, ut nojkuni; ConBJtr altoncj ex M irco “t" ulli o.apud quem ell D eus fnprtmui, 8i jiem alij ■ Di| nominamur, q«i pneterepmn Angeli dTt non pofTunr. Cap. VII» - t; A dem fi quis uc\it,ex M.arco Tullio, quem ego Komant non modo ficunSt, etiam cum Varrone Philofothix principemlibcnter prxdicauerim, prxei/ pue quod firme qux apud Philojophos Grxcix feripta reperiffet, cum deletu, Z? iudicio fuo, Romana lingua exprefiit, deducet. Eii apud eum fuprcmt Dei fe/ pe numero confifio,quent Mdbwattf iipjnprmm ; A/mmfinqnit snhe \ o 1 * '9 M^MfcENN! PHILOSOPHrA. 4«V jftttf,generatum effeafupremo Deo. Nunc appellat Mentem diutium, nunc fum tnumlouem. Orta, htquit, fmul efl lex cum Mente diurna. q mmobremlex ue / xa, atque pr inceps ad uibcndum, er aduetandm ratio eB reda funwu louis. Ortam dicit cum Mente diuina,id efi , atemam, comitem atemi Dei fapientiam : Modo Platonem fecutns in Timeo mundi pro creatorem , qui animum ex fua tuente cr Diuinitatc gcnuijfct: Modo creatorem Solis, qui eum infecundo am/ litu feu jpkara fupra terram accenderit : Et iit Somnio, A nimiis datus a Deo : Et; ab eo munus humanum af ignotum. er quod princeps iUe Deus mouet, modera/ turhunc mundum- Hacque declarant unius magni, ac fempitemi Det exccUcn/ tum. Supremus, fummus, creator mundi, cr lucis, creator animi, princeps Deut, molor mundi Cum igitur hee cminentifiimum,ftngularcm, unum' que defignent, quo pertinebit cum Deos multos nominat, prteipue poeticis illis exclufts, quos riec ipfe, mea quidem fententia admitteret in P hilofophia f Ergo cum quarit de Haturx Deorum, Quid hac nominatio dcftgnabit i Omnem fbrtaffe naturam, qua diurna putatur ■ Quid illud in fecundo f Itaque jit credibile Deorum, c T homi / mm caufa fidum cjfc mundum, qua 'que incofunt omnia.Si fidus eB caufa De/ orum mundus, certe fiat tempus, cum non effent Dij,quib.fidus efl mundus; ficut item non erant homines, quibus item fidus efl. Sed mouet admirationem, quod ad/ dit: Facilius' que intdligituraDijs immortalibus hominibus effeprouifum,ft erit tota hominis fabricatio pcrfpeda, omnis que humana natura figura, atque per/ ftdio.Qaantus error t quam non digna tanto uiroincon flantia i Paulo ante, Dijs ■creatus efl,cr hominibus mundus, ut una probetur generis utriufque conditio. Si creatus igitur,an fupremo, ac praponti D eo,an ab his, quos poflea dicis homini/ Ius prouidiffe ? St aprapotentt Deo, non a Dijs eB hominibus prouifum, fed ab ijlo ipfo principe Deo. Si abillis,non efi ergo eorum caufa fhdus mundus, quip/ pe quo tam diu carere non potuiffet. Hoc item confequitur, fi Dijs hominibus eB prouifum, Dif non fnnt homines in Deos relati, quia res creabantur, proutdeba/ turefc hominibus a Dijs, nondum poeticis Dijs diis exortis : ftc neque funt,aut ef/ fe poffuntDij ftderum, ac ajbrorum, qui prata motus illos perpetuos, nihil lar g iri poffnnt hominibus, folam lucem, er calorem terris infundentes: cum autem prouidentia, quam pradicat , fit multiplex, deuarix, pracipuequod eam, qua ad figuram humana natur a,er totam hominis fabricationem pertinet, narrauit, fi re t di cenfcasx Dijs illis motoribut,quosfola uafandorum paennita ccelcfUu orbi/ . ufn cura foBicitat, profido exerceri non potuit, qui relidis motibus calcjhbus, in terras ad humana tam folertem fabricatione defeendaent. Huc adde, quod necifli aant anteaquam prouifum effeta Dif s. Supacjl igitur corrigendi* quod fecundo toeo dixit , er tefhmonijseius deftruendum, cum dicit Deum fupremum praclora quadam conditione hominem genuijfe, uiuendi munus homiiubus afUgnaffe, ani / tuum in corpus it}duxiffc,a quq iniuffu cius difcedae non liceat, in Timao fatetur H h 4 eum cum 1 I 48$ .AVGVST. EVGVBf LIB. VtUi » ptm cum Platone mundi parentem, ac procreatore. 1 Uud igitur uerius, hominutiQ cr Deorum caufa,aprmcipe,ac fu premo Deo fiflum cjfc mundum:Dcos autem animos effe maiores hominibus, minores ipfo principe , non Deos autem fidiori, aut poeticos idos in catalogo hominum,non Deorum referendos. Nam Dij flcda/ rum fidunt quod fupremus Deus decrcuiffet , ut hominum caufa Deus eos jiciffa uidcatur,ncmpc ut lucem,caloremq ; in terras mittcrcnt.Eoru autem caufa fidum nihil uidctur,qui fcruiuntconftlijs eius , qui eunda hominu caufa facere dccreuif/, fct.Tuq; in libris illis repetens rationcm,ticrum fateris mundum Deorum , horni/ numq; caufa fiftu/m,quaq} in eo funt omnia,ca parata ad frudum hominum,*? inuenta. Ejfe enim mundum quaft communem Dcorwm,homnumqi domum, aut urbem utrerumq;.Dc/iique fubijcis , Hac fi hominibus folis notafunt(loquens de fltQis, *? cffttlUbuslhominu caufa fida effciudicanda- Sic dicis ab hominibus fo/ lis notata cjfc tempora,cogmtos ortus, obitusq-, fidcrum,ut appareat te iudicc, ea fida propter homines,ut Mofes docuit a fupremo Deo . Ex his igitur tedimonijf claret cum contra natur am,Dijs totoido opere demanda jf e rerum prouidenttam, ac creationem . Quoniam poeticis Dijs,qui creare mundum, attendere ad omnia nondum nad non poterant,*? Dqs afiroru exclufis,qut ncc ipft adhuc extabant , fidi poflea cum toto mundo,mhil apparet,nec cadere in animum potejl,quod ne mine multorum Deorum fit findendum, quibus nec noutina funt, ncc capit mens, ut Deorum multitudo concurrere ad creandos hotmnes,omncm(fc mundu potue/ nnt.Tum teflimonijs eius tota res deflriutur, nunc principe, fupremum fi Deum, tume fummum iouem,nunc fingulari nonunauone parentem mundi nominantis. Videat igitur ipfe,quid Undem fit,quod ait , Vt uno perpetuus mundi effet orna/ tus,magna adhibita cura ejl a prouidenda Deorum, ut frmper effent et bejtiarunt genera e? arboru.omniumq; rerum -Que tanta incon&antia,nurtc unum fingu/ larem rerum creatorcm,nuncmultos,dcclaranUsfnifi forte Platonem ejl fecutus, qui generationi animalium non eundem tdum maximum, quem mundo ntfienii praficit,fid Deos inferiores. Quod Ucm apud eum mconfiantcrdicuur. Eo autem uel maxime declaratur, Tullium incerta mentis fiuffe,qu6d eorundem reru nunc naturam ficti inuentrice,mnc Deum fingulare,nunc Deos plurimos -Nam quod dixerat magnam prouidmtu adhibuiffc Deos,ut fcmper effent genera bcftiarum, * i de his ipfis loqucns,Nam primu,inquit,alia mares, alia faminx funt, quod per/ petuitatis caufa machinata Natura ejl. At non uides adndfft N atura,quam pateat E picureis,ct Cotta contradicenti infultandi locus, qui quadam Natura ncccfiiate, nullius Dei confil ijs, fieri eunda contendunt. At Ariflotdes, quodquidc arbitrar etiam M arcum fentire,fire femper Naturam cum Deo conuocat,Deum et Natu/ tam nihil temere ficere pradicans, Deos autem multos in creatione rerum , nun/ quam admifit-Et hoc ipfim quod nunc efid Marco dtflum , duobus locis mento/ msjn libro de Generatione e? interit^ de Rcpublkt , Deo fingulari utrobique adindi/ r DE- pEftBNHI. PHILOSOPHIA. 4 19 giiuiieauit.lpfeq; repetii hac opem fwffe prouida.folerdscp Natura. Deinde ex fUmans Jed il U quanta benignitas N atura/Cum igitur banc Naturam, folertem, prouidamq; pradicet,quis erit nifi Deus, qui fit Natura prouidentifiima, folertif/ jmaqifSiquidem infert nouipime , Sic undique omni ratione concluditur , mente , confilioq; diuino,omnia in hoc mundo ad falutem omnium , conferuadonemq $ tm rabditer admimflrari Quibus intcUigimus,nunc natura nominata,nunc Dijs His. reuolui tandem cum ac referri quafi Natura afiu, ad confcfitonem magna, fmgu/ tarisq i Diuinitatis, qua fuerit rebus origo : Qui fecerit mundum earum animant tum caufa,qua ratione utantur.hos autem effe Deos,er homines,Naturfy folcr tem,cr prouidam,fohm Deum effe. Hac igitur ueritas e rat,ut hi Dij,nec autores mndi,rcrum'qi fuerint, er quorum,z y honunit caufa fida eunda dixit , non poc ticos,ct fuperdiuonis Deos,fed naturales fcndrct,nec Deos afirorum. Nam Cotta contradic ens graffatus ejl,et defauit pro libidine contra Deos, uidelicct poeticos, (ET fupcrjhttofos. lacti e fiat toUere,quinon effient, his auferre mundi, rerumiff molitionem, qui quonia homines fuiffent, nutom Diuinitatis fua fignu dcdiffcnL Perfpicuum igitur,mfi Deos, quos fxpenumero creatores, prouidentes uocat,ani/ mos Hos duunos fentiat,nomen inane effe Deos, quibus ruhdfubftt, qui nec poc/ tici,Dijq; Hi,quosex hominibus in deos relatos fatebantur, pofiint effe, necmo/ tores orbium caledim. Et fape fingularem nommauit. illis autem Dijs , er ani/ mis diurnis creationem rerum ac prouidentiam etiam ipfius tedimonijs , er ratio/ Utibus , eam ob caufam detrahemus , quod cum iuxta Platonem-fhteatur unum to/ tius mundi creatorem,cum mundo neceffe efl omnes animos creatos : Sicq ; crea/ renmndum,qui non erant, non potuerunt. Minus item fuapte natura prouidere, «tjt magnus ille podea prafteiffet. Hiq; erunt,quorum er hominum caufa effe/ dum mundum pradicauit. Nam Deus fummus , qui mundo fua Diuinitate , omni mundo meliore contcntus,nunquam eguiffict, fui ipfius caufa mundum non effe/ icit.Nodra igitur, er Horum caufa fecit omnia . I tiis axium , nobis terram dedit, daturus etiam nobis calum: quod Marcus T ullius ipfe edam affernt. Hos igitur aptos femper habet in ore ex fuperditione potius q phy fica , conflande^ ratione , cr (fuos contra naturam interdum prafecit creationi Deos, non effe Deosucros, fed a fummo Deo creatos condat: quo redarguitur eos laborare creando non po/ tuiffe,totum<p pene fididii effe,quem de eis fiep e fudit fermonem , apparet ex eo quod Cotta euertens de Dijs habitam orationem , de Mente diuina fic loquitur: Audit igitur Mens diuma etiam de ftngulis.Vidctis ergo eam nott effetam occupa tam,quim putatis.Fac effe diflentam,calum uerfantem,terram tuentem , maria tnoderante,cur tam multos Deos ni hd agere, v ceffare patitur ;cur non rebus bts w anis aliquos ociofos Deos praftcit,qui a te Balbe innumerabiles explicati fiuntf Hac ille dicenSyproftfto fentiebat aliam effe Mentem illam diuinam omnipoten/ 4cm,ccelo,v terra ptafentemjomia ^tbermUCfOliot Depsab ea praftdos,4ut +V ; Hb £ qui I 4? • AY<3V3T. LTB. VTtf. ^ . qui pr/fia Jekiffent Et Dij i Bulbo fXpJicuttfunt , <juo; <Jtum4 M*Wf fV/ftrtjPl icbuif]et:Eo$mcrito conduftt, Itaquealiwidetmhi querendum emuter rffi Deos, et quales fmt,difcere pofim,quam quales tu effe ueUs. Quare hoc primunt reprehendendum in eo , nifi quod more fuorum temporum locutus cjl , quod di Natura diuma,a qua coelum, ac terra regatur locuturus, pramifu in titulo, de Na/ tura Dcorum.Quddftde D ijs ucris, fibulo fts,cr non naturalibus amandatis ,ad quorum explicationem cum delata fuerit oratio , non habet ut in re commentitia quidproferat,deficitq ; omnis ratio, & ad Poetas accurrendum eft,uenerat quafi/ tum, non de Natura Deorum debuit mfcnbnc ,fedui, menteq^ diurna , aut D if mitate.Seddicamusfropofuiffc eum quondam Deorum farraginem,ut in fermo/ ne C? uera,o " omnis ea, quam uutgns coleret,Diuinitas quereretur, ratio autem tuturalisq; itiqutfnio fepararet a filfis ucra ■ Sic certe efjrftum cjl . Nam is,de cui/ ius prouidentiaacfblertia , locupletifiimaq; omnium bonarum rerum inuentio/ ne , pulcherrime crfcecundifiime differuit , c[t uerus , ac natur alis, fmguUnscf Deus. Ex itijs amoribus dc RngtlisfltitDijs.poftfiiaimiimDfum. Cap. VIII» Mn« igitur mortales,pofl unum principem, ac caput, fbntemq; omnium, gtf 'L-'nus minorum mmorum,quod ab omnibus retro fecutis audierant , conjluue/ tunt. Nec fibula fiut, quod Homerus, Deum honunurnty Dciimq; patrem totiet appellat, fed rem naturalem V ueram poetice dccdntauit. Nec aliud cjl, ut fepe/ numero diflum,quod uctuflas ufurpare folebat,4 ueteribus poetis dccantatum,at ius meminit in Republica Plato, quod Qtos f&roHrct fcouortj rcurnioiT*Ai9oirn$ul$isfocpci<n7nhHXS» Vofaitibusfmltt,uariaq;inucfle,figura<p ' ]pfi adeunt urbes fupcri,acucrfanturubt(p. , Quim quod fxpe literaefacrt referunt ad uiros innocentes, cr integros ueniffe Dcos,ipfos fctlicet Angdos,quosilti prunum peregrinos arbitrati, ob eximiam, qua tempore eo uigcbat,hofritatitdtem,rmtuamcp cbaritatem,accurrcban$pren |jc|; manu,ad bojpuium dcducebanynfbrucbant conuuuwn,pedes lauabant,ut ejl etiam apud Homerum tam crebrum . Hoc memorans item Philo , vecAcuos A«/ yotoTt r o «jrSfatasOiSeiKCcZottttyojj, a?Accr\ aM.oj j •aiptvosii tkC woA<{s,ip stVK Ai',t<cj Tt ivdsxiccfH&inecfxyotaiccsiftrcJfainPrifcap tua Diuinitate in humana fmlitudine nunc hoc,nunc illo habitu obambulare wr/ • bes,aqukatem, cr iniquitatem contemplantem. Quod Philo, c/ Plato prior ex poetis antiquis retulerunt, fiSlum fiiit eo tempore, quo duo Angeli Sodomamue/ nerunt, [celerati populi ficinora diligentius confidcratttn.Eoq, dixerat Deus , Cl4 ntor Sodomorum, crGomorreorum multiplicatus efl,<y peccatum eorum aggra ■ natum ejl tmistdefcendam & uidebo^uirm damoipn qui uenit ad me., opere i j <. . . confle/ DE PERENNI P»IL OJOPHI A. \ 4fl mnplaiemljM non cjl ita,ut fciam-conuertcruniq; inde Sodomam, et abierunt* E cccDeut quidem effatus efl. T icetur autem quod tUt pcftea docuerunt, dicentes mro uiBo Lotb,Ddcbimus enim Iorum tfhm,e6 quod creuerit clamor eorum co ram Dothino,qui mifit nos ut perdamus <U os : Mifii ergo fuerant i Domino , e o<p Angelgcr ntifii, etiam Hebraice. Tales Deos audierat, c T nor at uetuSUt adire ur bes.Atq; ea qua pauca, cr potiora referuntur in facris literis, credendum efl,non apud fandos utros illos modo,fed edam gentes alias accidi ffe,utDij prafcntesaut ad beneficia bonorum,aut fupplicium malorum, aut alia in terris neceffaria ucne Wt tyUndc apud omnes conBansea fima gener ai ini increbuerit- Catullus igitur pa tiuscx antiquis, quam nouitijs poetis, que quidem audierat •* P rafentes nanq; ante domos inuifere caftas Coelicola nondum frreta pietate [olebant. — Sed pojlqudm tellus [celere efl imbuta nejindo, ' • " > ' iufh tiamq; omnes cupida de mente fugarunt, ■ ' -ix. ^ » Perfudere manus fraterno [anguine fratres, - .v.jr» « Definit extindos natus lugere parentes, >.- * Optauit genitor primatu funera nati, < , i • . Liber ut innupta potiretur flore nouercs* j Ignaro mater [ubjlernensfe impia nato, . Impia non ucri!ac)l,diuos [celerare penatef. r ! , ' , Onwu fwda,ncfrnda,malo pcnntjla furori, . . , iujtificant nobis mentem aucricrc Deorum. , ^ ; Qture nec tales dignantur uifere coctus, Hccfccon ungi pattun tur lumine daro. Tales igitur coelicola adiere caflas domos fandorum integrorum $ uiroru, Alr4 .bam,Lotb,Ucob. Inde increbuit fma,Deos obambulare urbes,kumanos inuifere teeetus,ct Plato eode loco ex poetis fima effe,** «fa Si.oi rms wtfiifxorreu *VKTa>y,ZTofadh |a >oiS, Kgic u rxrrojltmais iv^xTAon^ot: Circumugori Deos quofdd nodu,uorijs peregrinis fundes. Nodu uidelicct per infonmia: ut la/ . cob uidit prr Sormuufcali fuper terra cacumine tangente calu, et Jefcendetes, fit afccndcntcs Angclos,etDominu innixu [cale. Qua [cala uideturpene Homerus mbffe,appcllans ea aurcacatbcna louis,qua calu,ac terra ftnt deuinda. Et mi/ . ru in modu placuit Phdofophis.lUud adeo mirabere in Pbilofophis, et [acris lite/ ris,qd’promi[cue nunc Deu unu pnncipiu,ct autorc omniii gerendaru reru,nunc Angelos eius inducunt,fmlc quii e xtatapud Phdofophos. Vides enim Platone, Tulhii,multosq; alios,in e ode re ,nunc Deos nominantes, nunc Deu fmgulare, Ut facris literis ite quod Deusipfc dixit,Dc[ccnda,ct uidcbo,utru clamore, quiucnit . ad me,operc coplcuerit,an non cjl ita.Poflea no ipfc rcfrrtur ucniffe,ac dclcuiffe, t quod ibi toties minatur [cfrduru,[cd duos Angelos, qui et uenerunt,ct ddcucrunt r» . ‘ urbciiu ? 9* AV<3VST. fiVGVB. L!B- VHT; urbem. E t eum fubuerterent urbem, dicitur D ominus pluiffe fuper SodotHM, & Gomomm fulphur er ignem k domino de corio. Additur mdr.Cum enim [ubuerf teret Domimw duitates regionis illius, recordatus Abraham, crliberduit Lotbde fubucrfione urbium, in quibus habitauerat. Atqui duo Angeli liber suerant Lotbi Sic in libris ludicum,cum Angelus apparuiffet,allocutusq; fiiffet M anue patrem Sampfon, deniq; eo recedente, er intedigentcsiUi, Angelum effe dixerunt, M 01 te moriemur, quia uidimus Dominum. Sunt alia quadam excmpla,qua nunc libent praterco.Sirmlis igitur efl loquendi quadam Phtlofophis confuetudo, ut quoniam quicquid minores Dij faciunt, maximi illius imperio fidunt, narrent modo Deum ftci(fc,modb Deos.Vcrgdiui: , * Attonitus monitu tanto, imperio^ Deorum» At lupiter miferat. Sed hoc habent facra liter a mdius,qubd in rebus maximis,ut k Creatione mindi, nunquam memorant Deos illos, clariusq efl in eis fmgularis illius, atemi, difcri/ ■ men ab iftis.lllud tamen obferuabit prudentifimus quifq » quo (criptoresfmtuettt fliores, eo fandius, & diflindius de ftngulari Deo loqui: ut quod aff eruit Cyrillus, cum ab origine mundi ad cluu !onc ufq; nofcerent omnes, fitereniurfyfingularcm Deum, tum propinquiorafecula temporibus Noe,fmuliterunum efjent confifja. tandem emerferint malorum examina, er fibula de Difs,ac principe Deo. Bx oraculis Chaldaicis dc ppicdaubuspiuc mcnubiislummu: & <|uodha* rcSortt munJi Chaldui dixennt. Cap. JX. / — (f te flates igitur pofl altifitmum Deum , cum caapud Homrrtw alios que P ratione, tum magis clara, crVhyJlcd,cr aperta agnouerunt Philofophi,ft/ milia de his bquentcs,atq; noflri. Ac M agi Chaldaorum k quibus multa d:'ubarunt plttonicijdchbaffc Platoncm&Anflotclcmautor rjl PfeUus.cr Plrtb o,propofit 'erunt,cr defcripf&unt catacis xoV^sCrotf ov? : VI mundus hahet intelligibilesfujlcntatorcs, inflexibiles Mac nomina funt Angdica/ tum potcflatum, qua uocantur etia in nojbis lieris Autorita tes,V irtutes,Domina tores. Nomen quide ntfol,ejl eoru fubflantix,qubd mcntcs,qubd intelledusfunt, • o mniumq; Angelorum fubftantu.knojbis ab Mu dicitur roifx.Ji t uero at/o^irtS fonat,quod appellantur k noftris Dominationes . Quemadmodu enim Dominato / res,rcgunt,aguntq; ac fufHnent ea,quibus imperat: fic qui fuflmet,dominan turfT prxfunl.Eflautin hocueluti carmine «uo^iv^fujlentator quod clarioribus apud Platonem nominibus dc eifdcm loquentem defignatur^iptAKTceijcvriscvTai, cur an tcs,profedi:paflores item er gubernatores, nomina diuinarum harum pote flaUimMoc igitur er id g entis multa carmina uerifimile ad Platonem perucniffr, fufeeptis hinc,qua deprafidisk principe Deo fuper onmes mundipartes locutus, audiens mundu quofdam habere redores, ac fuflincntes,eoq;inflexibiles,incorru ptos, immotos flabilis, folida fvrdsq^natura Mocigitur came explanas Pfcdus feri ' Uu foripm ip rtix neu, woia«c<r*ir KO<rii*)ovt DE PERfiNNI PHILOSOPHIA. 49i J> noiriMtyvs, wny Kory-oy ttyzQcs 'nk.vomiKcutKivHcrs.en. roumesty 9uy cwoynxs HSC Aa,<w{ -ny rttumc cwoxjctas owiyov-zv s. W ySUi dustye' 3T« ?\&KTHS«tM7uy Actio^Ku epfn fHTtKfii.TCUrrVCt (fi 7KS JlwcJl 4«S (ffgf, (AOVhS Ttf KOCfjtV «477*5, (cJ «xAi V&J^hra Txfi*s.*<rl cfi^l^cu Audyas Myoyfyai rrccf cw. •n7s xyHhiK?>t>oiay <fir>voi,ngu etfarisfoepoi vt&s 'fic ^ 7*{ ^ 7M80-CU. 75<J IklHTHq/oiS y.H y&hloaiStVU 7TfcSiffl , Poteflas fld/ tiuint in mundo Chaldxi,eosq; appellarunt mundi du flores ceu quae mundum a/ gint>m°tibus prouidentix.Has igitur nunc uocat fuflentatores,uidelicet mundum fuffultiendo tenentes. A c quod eas uocat inflexas, defigpat flabilem, firmam q; eo/ rum poteflatcm,quddfuflcntatorcs,indicat cuBodiam. Hos autem poteflates defl/ tuunt permanentia, pcrennitatiscfc mundi, CT ordinis immoti caufas , Sunt autem Cr alia: potcflatcs,qu£ dicuntur ab eis anulidi, quod efl,intenfl,inuertibiles,ad ea a uxjtmt htc,cr ficientes animas illecebris et affvdibus non demulceri. Haec P fel igitur claro in lumine omnis omnium gentium confonat Theologia . irt uetufliflimis Hebraeorum literis,principes prouinciarum,populorum, cr in bel r io duces protefloresip , contemplatores humanorum fidorum declarantur,a Pia/ tone Grxcaq; Theologia finuliter principes, legati, interpretes i Chaldaeis , nunc pistentitores, cuRodcs,confcruator es mundi}nunc humanti genus tuentes, agen/ tes, moderantes profpeflores.: ia ooalid^ nOnft^eP£0rUm,5,f An8clorum «* Plitonici* , praecipue Proclo • taqoo Bidour noftro* &cmu*,ubi i uenute diflemui ; & dc pruno Deorum or- fiEncratm igitur d prifeis illis cognita , c T praedicatae funt diuinoe poteflates , m^partiemanus a fubfecutis Platonicis eorum genera, nationesq $ , cr adio tutae , Kjcnpta,maxima ex parte e nofkis Ubrisjicet hoc ab cis diflimuletur , accepta . Pnmus omruum Platonicorum Proclus (Nam neque apudMnum , neq} tam/ Uichum,necp Ameliwm,nec[uperiorcs ea myflerta reperio) aufus efl locupletius dehtsmjuagenera.difktbutisloqui.Qtu cum fupenores Platomci,quos in cacte rtsftrejcmper imitatur,non prodidiffet , nouimus aperte, ut Gracd quoq; teflan/ tjfr,cu ex Dtonyfio Areopagita fumpuiffejed multis adicdts cotaminajjc. D ico Jcdfrrt hac tria genera Dcoru, fuse Angeloru, qui dicuntur vomet , voyrot t@ic Pttpot,voij>oi y.ovoyud rfljntcllefli,inteUcfli ZT in teUigen tes, inteUigen tes folii, qut junt tres Angelorum 4 Dtonyfio condrudaHicrarchiac. Proclum fecutus efl OfutfciMydlijq} nonnulli. Cum igitur primus Dionyfius Deos dios tnteiledos,cr inteUigentesnomnaffet, orrmcmty de eis Theologiam exfacrisli/ teris accepi fjet, Proclus uiolenler , cr contaminate colligens ex fibulis Poetarum CT Platone, cum primis Parmenide, ueram fuper his Theologiam mfedt: R eftitu tutes igitur omnia infua loc4,Proclm$ partim declarantes, partim cumDiony fu» •cMZ 494 AVGVST. EVGVB. LIB. VI IT. fio coHatm,paueis (N m alioqui numcrofe de his iUefcripfit) emendantefTbea logix confenfum demonftramus. Is igitur in eo, quem infcripfit de Theologia PLc tonis, pofl fmgular em, atque ineffabili fummi Dei Vmtatem,neceffartb de generi/ bus Deorum fe rmonem habendum ejfe dicit. Ac primu cenfet,in quo fecutus eum Simplicius fji,Q ucmadmodu Natura naturahter,Mens men taliter. Anima quo<£ per modum anime operetur , C 7 gignat: fic fiuprcmam Vnitatcm quoniam uni fi/ ce,crper modum Vnitatis fice oporteat eum gignere, ante omnia producere diui nas qua fiUm‘wcJ</lxs,unitates,ipfi principi Vnitati fmiUimas.Nam optimum ,«# Timens ait,nifi optima facere nefis effc.Hec ab eis etiam uocatur mouoy nKn/ &oS,umjica multitudo . Dicitur fons bonorum Dcusynultxs producere bonitates » Vnum ejfc D cum CT multos Deos, unam Vnitatem , er multas ante omnes res unitatcs.Vnam bonitatcm,cr multas pofl unam -Non ejfe autem drninas has unita tes impartteipabies,^ omnino ab omnibus rebus [eparatas, quemadmodum ex/ ccUcntifitma illa Vnitas . Quid enim ab ea difjrrrent i Sed ejfe ueluti florem , aut fummitates,cr fiummum in unaquaq; re.Easq ejfe medias,quibus omnia uruan / tur ad fupremam Vnitatem. Vnitatcs igitur Deos ejfe participatas , que coniun/ gantomma,cruniant,quepojlfefiunt,obiUani Vnitatem, quetranfit ineosoM nes. Quonia igitur quilibet Dcoru Vnitas efl,cr ab aliquo rerum ordtne partiet/ fatur, ob hanc caufam ejfe participationem , cum ordine , quod prima 4 primis, fecunda a fecundis participantur: Siccj; propinquiores fiummx Vnitati unitates i primis etftmpliafiimis fiubjlantijs participari longinquiores ab his qua magis funi compofttaxonduduqidehis omnibus Proclus:&7ru>/jJlr enutrit tiw yiay my oAuy xJ>ybjj,iiovx<Ais niiiy cu/7tn^fisl<pxrM(ky os 0tot,ttt7\yo~ l&voi (j&v "ccto tuo oirruy soixy, oi <Ji t/lo otuunSfoTtfxy tLu «{ currit 7rtiH<mySb/oi nfotJ^oy.QHafunt, Dicamus quod poflunu rerum pm fipium,Hmt4t« nobis Dij apparuerunt, per fe perjede . Qui fubflanualiter ire t bus partidpentur.alij uero fecundu compofittonemfubjlantiam facientes in eunt da procejfum.Hac 4 Proclo dicuntur,examinanda poflmodu , V quid ueritatu habeant dijudicanda. Item P rodus ait, qtexhis ea,qu t fequentur , melius innote fcant:xncwTtuy <An*r ovmy,Kj cuirSymy tx omx 7rttfxyo vjxy Qusy (ilx K5« oqitmKT®' oiTSXi r$>i/QtsHKCfi, x^nros ftX& Ttourh Aoyai,ngu. xq>§xs&’ a.yvccs&' <fi ttxtu yelooru,mft xAvyrf®*t Trcdrrx ySCv otip bxirrntlK(pxiyv<rg,7r<turiiy Axfpjtr^S rfovTBcJpyv* Ge,xs/x 7Ixvtcc 7tCps tetvjfiv SuAsptcpnGe, TtA©' vacevt 7rxvtuy ctyt soy.TXvxlau J^h vy 7^ ourustKJiiSiiujtey yuyLsSi s itiR 7TK<rvy,i(gU7rvc 0K{/\rtetivx</lxST^(>)y.7rxv7vry v xfyn 7 wy orTtoy.tt^ 7xsi&' oJlvitVlOUMi V(QJ.SXM<m, 7 TKTHS SiOTHTOt OUTtX.V» kti koy,7TCU* rS oi itu jfs. r>a Trfionytyvn $tiy;Omnibus igitur rcbus,euam t£f s Dijs, v. ** DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4H foret producunt, una feparata,fegregata^ c r imparhcipabilis $ caufa praexi/ fiit. Ineffabilis quide ommfermon e, cr indiabilis: orni autem cogitationi htcom/ prehenfibilis,cr tgnor abilts,omma<^ ex fc producens, etante omnia ineffabtliier pr aexiftens, cunila ad fe refiedit.Finss optimus omnium rcru.Hanc igitur fepara biltter etuereab omnibus fegregata^t omnes D coru unitates, genera ijj rerum ej. procejfus unifice creans uocat Plato Solc,uocatrege circaquc omnia. Hac omnis Domitatis caufa . N aut effent Dij,cundt Dif a pruno Deo habent. Ad hunc mod S Proclus diuine,ft perfcueraretjnfifleretcfc femcl inuenta ct pradicata ueritati.De Dijsautc primis, quoru eft ^oftexccllcn tifiuna Vnitate primus ordo,praterfupe/ rior a [ubijcitwxi/lisyXf tcpavwcty itfMy caro? ataucchtuy nviiny oi 8% W - 1 vx<AiS vartfflt/tr/ ot ywuHTt(& f ovviwy (£$ (c! /T<?<r ccj i/. eucSTUXTrfXOTkasHStKVTXSMttfHrecfxMiiVnitatcSyWquit^ppdruerunt nobis Djk corporibus afeendentibus. Vnitates fuperfubftantiales,genknces fttb/ flantiarifct perfedrices,cr omnes fubftantias proximas ad feipfas colligantes, in hoc Proclt dogmate hoc tudiciu adhibenda eft, ut eum qui bene,refleq; Deos pojl oltifitma Vnitate locauit, errare conftamerafJeramus,cr qua apud maiores , tp/ fmq; Platone nufqui extent,confingcre, cii DcosiUoLpnmos dicit fuperfubftan hales. Afferunt enim Damafcius, et liblichus,fcd prior Dionyfius , Vnu duntaxat effc fuperfubftantLde,Vnu iOmJmgttlare , cminenuftimum^Dcumture uocari fupra fubftantu,ut qui fuit, eftq; autor fubftantia. qju cu fucritftpfis ctia teflibus,. autor Deoru,quos crcauit,pLmc fupra Deos incffabiliter extat, et hac ineffabilis ciccellcntia dicitur fupcrfubftantLdts,qua foli itti congruat, cui [oli congruit nome Vnitatis. Quare idololatria eft hac Procli, cr crimen lafc maieftatis, incommuni/ cabilcDccit*,honorcs$fmgidarcs,ctfoUDeiinharetcs,crc4turis mdicaffcAto/ que ciufdc impietatis eftjios Deos fubftantiaru p radicare gcnitores,nimiru creati dtfmgulare Dei,ct imparticipabile poteftate transferre ad minores Deos. Et quod Plato, ceteriq-, omnes de cvftodia generis bumani,qua fummo eonfenfu Dijs adi i» dicarunt, ad generale fubftantiaru creationem deducere. Non 'ne Platoni munda/ ttus opifix,quem Mente et caufam,et Deu uocat autore Laertio, creat omnia cor porca, cr incorporca,ipfos etiam DeosiVbi funtapud eu Dij fubftantiaru genito res! Similiter errat affertto Ceus alligare ad fecunda.Nam Philo ludaut optimus r P latomcis,Verbum Dei folii dtciteffe,quo eunda ligantur ,fuftinentur,uinciun/ tur. Et TrifmegiStus,in eo,quc infcrtbit,Qwd in folo Deo fit bonu et pulchrum: wnrrx »cx Wij/ w A <tk At ari t,T«tnra ty tS Otos vrsrb Oti y$- viy.wx,<& ixudii/ Hfnvtitva.Qtt* funt,Omnia qua funt, inquit, o Afclepie,. ftntiri DfO,rt a Deo fiunt, et iUinc dependet, ctfuftwitur. Paido ucrofuperiusAf X*</lt ® TBtptoyu,^ (rvsKtrtStsKrrtoy b rftoJ.Hoc eft,Principiii, coplexits, continentia rerum omnium Deus. Quare Proclus finxit noud nunc Theologiam, 4 qua maiores futprorfus abhamtijJertt-Ham iianallcgatmcm, cr redudionem 41« AVaVST-'BY<SV’B, LIB.-V1IM Qiji fune enim hi Dif pnncipes,nifi qut a no/tra item prifc w Theologis principe» proumcixrum,nattonumq; declarantur i Et Deus conjhuu terminos populorum iitxu numerum filiorum DeuHi funt , quos beatos omnes dixit in Sympofio , er . j» Plj edro,quos item fenfijfc Deos par ej\,nifi Angelos , cum ait eruditione mhi ' gpud Deos,cr homines efje honorabiliiu.p\^vyiisnr<a«/ltvo-i//,HS oi/ricce/ ffyumriti ov n Stois, r* «A *&ti<z Ti/auoiipop.Et cum memorat eodem libro, equos Deorum,CT aurigas, cr dicit in calo habitare t o raey &uS{/ ylvoi, D coA rum genus: Et quod omnium euidentifiimum, magnum in calo principem louem currum agitantem uolucrum equorum,ire per calum ornantem omnia , cr di/ fponcntcm,hunc autem fequitotum exercitum Deorum, ac Damonum.HiDif neque poetici iUi,ncqueftderum, qui nequeunt 4 corporibus luminibus^ fuis di/ uelli ■ St ipfc Plato dicit hac fieri t*rcS ov pavi, intra calum fupra fidertbus. I<% efiam Arijlotdes fufeepit, ut pofiea monfirabitwr . Et quod ibi fit uita Deorum, A mbrofia, N cdxr'%, er quod locum illum nemo pro dignitate dccantauerit Non/ ne hac excludunt bmc Deos Poeticos, illinc calefies Intelligentias infeparabilet, m totus dixi,ab orbibus fuis { er qui infra Deos iHos beatos , I ouis affcclas habi/ tentfln A labudc,qui dent hominibus bona largiente s,cr qui non exaudiant in/ iujla precantes,cr quod muneribus non capiantur. Et quod in P rologorx , fi pijs diligantur fmt optimuEt M Gorgta,nunus mferum effe , qui det panos v® « 6iwp KSft i r&f*ao»p:4 Difs, cr honumbus. Ab illis nimirum qui per omnem mundum imufibiliter commeantes, cafiigant fape delinquentes . Eodem q; libro , fentenham fapientun cffe,Dcos,boimitesqi habere frtw tm*i/,focietatem. Et quodftt lex apud Deos, fande qui uixiffet, tendere ad infulas beatas . Dotu], noit mamftfios illos , & claros ajbrorum Deos , Platonem , fed quofdam alios duiinos gnimos,ignotos autem nobis, fenfiffe , apparet quod m Cratylo uerctur de eis lo/ qui:irt iaijj rap SiMp,Wfos fkwj/ kxetJAxymiaip^ \yw <AbA«KccBHf9 a-inaip </UxAt}iafi.Deorum, inquit, fermoni , per ipfos Deos fupcrfedeamus , nam de eis uereor loqui. Sunt alia multa toto opere exempla , ex quibus hac ne/ ceff trio confcquuntur . Primum , Deos hofce neque Intelligentias calefies r/Jr» neque D'os Poctarum,ex honunibusin Deos relatos- Secundum, quod cum fi ep4 ratim nominet mulus in locis, Deum cminenitfimum , in T imao ut alia taceam, eundarum rerum opificem,in Eptfiolis,principium,medium,fmcm,oinnmmq; re 9e,ncceffario quos alibi dixiiaccelebrauitDeos,cjfe genus illud, quod antiqutf/ fima MoftsThcologu uocauit Angelos.Cumq;ftrat in T imao eunda ab i Ilo fu/ premo fatorecreaU,etiaDeos, hier inferiores erunt fummo illo, et erunt crcad, • omnis q; eorum natura talis cnt,cr munera,qua ucu Theologia tribuit Angetis . Bx Ariflotele de Dii* dae Angelij, quo» flmlliter *C Plato In corio lupra motu* aetherio* 10 CKpi^dt beato* eoa.teiuniq» tiuaaiuium cuAodc* du*4 Cap, illi» d ;» H ' 1 * E 4dem DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4«i r ADEH ratio ualct apud Ariflotelcm,<y quidem uel inuitis,ft qui for fui ob Rufiores, e ffbracioresc^ funt, Peripateticis. Arifloteles in libris uniucr falis Philo foph ia,in ceteris item libris, unius primi motoris celebrat maiejlatem,ei folam hic tribuens mirabilcm,jlupendam^ potentiam,qu6dindejhtigabiliter calefies orbet intorqueat, pratermfn indigne multis longe melioribus, quibus alti fimi Dei ma/ ieftas prxccQit,fenfibihbus modo conftderatu,inuifibihbus,qua religiofe tota ut/ tuflas concelebr auit,filcntio poflhabitis.Qyo flagitio etiam peccauit, cueffetalia Viuimttu audita fibi,tradit*cfc a patribus, quorum diuinamcenfctfapicntiam,pra terqui illam caleftium fphararum motricem,eam tamen diftmulanter ubi diffe i rendi locus erat reticuit. Verum quoniam quod bene interdum dtfmdamusjan/ piefccnte uigilia elabiturincautis,fic eximius uir tandem 'a barbarica Sla,coada/ que fuperjlitionc rcuocatus,aliam confcffuscjl,cr fummi illius Dei, er diuinoru animoru Diuinitatc. m libris de Cedo, /i quis originem fermonts recognojcat,fcri/ pjit,qua praceptor antea Plato in Pbadonc,cr Phadro de Di js fupcrccclcJUbus, [emperq; beatis, quibus er templa in calo dedit,cr lucos, aureaiq; domos , itefy fpcttacula diuina,diuinat uoluptatcs,Ncdar,Ambrofiamnoc igitur fentiens,cr rcjficiens Arifloteles, in primo de calo primam de tribus nuncupationem uocari talum ajferuit,tp uto 9-uo/s nij/ hAgOcQtu ;\n quo tota dicimus ha bitare Diuinitatem.Hanc aut diuimtate,ne flcllaru arbitreris ,ecce primum , hoc fignificatu refirt calum appellari , extremam totius mundi circunfrrentid, quic/ qfiid extra Solem, luna,omnesqi calefies orbes putatur effe.Siquidem ftatim fub ijcit fecundum ertcrtiu fignificatu. Secundum,calum effequod his extremi mun di regionibus f ubiaceat,in quo luceat Sol,Luna,multa'q ; alta afbra»Tertium jigrii/ fastu cfJe,totum uniuerfum,quod ab ultimis mundi regionibus clauditur . A ppa/ ret igitur primum coclum,<y Deos cius,ne$ SoUs,Luna,fkUarumq; orbem cjjr, fic<£ Droi i Hos effc intcUigetias,orbis quamq; fui motriccm.intcUigftur eum pre/ dicjffc quod in noflra Tlxologia,Cbaldaoru,Acgp/ptioru,uctcru Gracoru habe turctfepc dulci amore raptus Plato prcdicauit,ficitq^ Socrate decantare moritu nm,quo fit acceffus iujhs,ac bonis. Ac ne putes Ariftotelem iuxta confuctudine, quotidianumq; fermonem jiiffede hoc calo locutum,cccemelius,cr clarius, cr ex intimis Philofophia myjlcrijs repetit, extra calum oflenfum , ac probatum fibi miHum effe,ne<p effc pojfc corpus, itaq; per ficuum cjfe,neq ; locum, neq) uacut um,neq; tempus effc extra mundum.Quocirca nefy in loco qua ibi funt,effe,nc<p fuere tempus ea fenefeeremee^ ulli mutationi fubiacere, qua longi fime j ita funt fupra calefU concitatione:Scd immutabilia,cr impofibilu,optimamq ; uttam,cr Opulenti f imam perenniter, ommefr aternitate degere. Hanc Ariflotclis rem bea tarum defcnptioncm,omnem fermonemjeito effe,quem Socratem moriturum, cui mors ob hanc fidem non modo dlft>licere,fed propemodum placere uidebatur, in/ Atcit Plato pr aditantem jn quo miris laudibus patriam caleficm commendamt, Hh eam 9 4'f» ‘ AVGVST. EVSV8. LIK VIII. * editi effe f lapidibus pretiofis,omnem uifibilem pulchritudinem fuperantibui, Ser/ dis,la\ptdibus,Smaragdis:Hic auream effe terram, diuina fpcftacula, bedtos fyff Altores, multa^ diu egregia, ut fuo loco ndrrabitur. Antcd uerodixerat, «m V jctj vos i~i(/ o «A yBiroS Wfterfc , to foinStyly <?iS, ngct * ®S yiiQuoi illud fit nerim calum,cr uerum lumen, cr uerd terrd. PoBremo lem/ pU Deorum ibi,Deosq; ueroseffe habttatorcs:Non fcilicct poeticos illos , autftel/ Us fic coelum aliud effelonge quam ifhtd, ficut AriBotclesde primo coeli figniji/ catu locutus eft,eo(]j pramijit t anquam dignius omnibus coelum illud .Et res qua» dixit iHtc incormptibiles,beatds,funt quas ante uocauit iricy r 'o Siicy, totam Di/ mitatemX)mnis igitur I iac duorum magorum Philofopkorum defchptio, eroni tus de beatitudine fermo efl de Angelis,qui etiam a nobis dicuntur Dij, qtiiaquos defcribit,neq;funt poetici illi,neq; motores orbium . Nam docuit eos efje longtfi/ me fupra er extra motus ccth,non in locojion in tempore . Hac autem Theolo/ logia ucra-Cum igitur Anitotrl« , cr principem quendam Deum, cr item Deoi extra Solem,cr Lunam beattfiime;fcmpitemtmq; uiuentes prodicet , certe non pojfunt hi cffe,nift Angeli apud Mofcn,quod nomen officij efl non Natura. Nam ad Naturam debent appellari aut Dij, aut animi beati,aut mentes, ut inoBris, cr i Platonicis uocantur. Etiam uerd interpretes AriBoteUs,uidelicet Smpbcius,plu resq; alif, fentiunt eum illic in libris de Coelo de feparatis lntcUipentijs locutum ; frd orbium motoribus:C<eteri inquit,interpretrs ornnia,de ecxtvmuy curiw^mt motis caufu,ccdcBta moucntibus,(Ma nolunt inteWgi, probatq j Simplicius con/ traqium fentiret Alexander, dc corporibus diuvus Arijlotele hac ducere non poA tuijfe.Nam cum dicat extra coelum degcrcbeata illa, quomodo coelum extra cce/ lum effe poteftf Et eum dicat nullius eorum efje mutationem, cum coelum fempet moucatur.Sed neq; ea qiuc fimi rcmottftma <t motu calefb dixiffct.Tu concludit ? to(/ 8jet riay hsu Tvy «Kiv/noay etfyiy tomi Atyay, ^vy v»s £gt$ w*s Ktvisv7(i>y o-epeuftct, ty w tt&s) e ySUanxiTtc 6i'«f oiom u&j-rict vovTvci Hga XKivlrns,)(<p. i/ft i *nJ> xoeryx agvyfyccs , is wtf' mdo-yvsduceyxay:De coele Bibus cr immotis principijs uidetur dicere, fpkardt cetlefles mouentibus.Sed omnia,qux praccdunt, fieri potefl, ut minime uiolcnter ad intetlcflualcs,cr immobiles caufas,cr qua dicuntur extra mundum effe, ut fii pemundana, pofiin t applicari. Cemis fubjUntias fupewumdanas. Sed mterpre/ tes addiderunt motum, quem nec A riBoteUs memorauit, nec rationi efl confenti/ tieum,ut fubfhntias extra coelum remotifimas, dixerit moucrc coelum. Ergofunt Angeli,ftue Dij , c r eorum munera rcfpcxit quemadmodum Philo ludaus , que Plato cr ArijlotelettacitefcnferuntectypiAsi 7r(£s dv^ums f itftu ty Satu tpvoaSyXZJotPixxcyoijjiguvTrccpxoinnSiTiFi&TisStiii </li uy olet Tjdft. favTvyfo&tyifhtisoHfsfi fya ny&y 7r6? Stapes KjytMe, . 8» DE PERENNI PHILOSOPHIA 481 Bx cxtmj lori» probillo, D«o» Angdoicji Ariftotcf rm TcaDAc fopn fidcra mo ituqf earleftci.cuaip JtbcixiiuJiiK corwniim fcripQiIc. Caput V. ■p A D E M ratio apparet,?? colligitur ex his,qux exteris in locis eft fxpettu/ •-'mero locutus, qua declarantur in libris de Calo teflimonijs.Nam referens ocu los ad eam bcatkuimcm,qux in libris de Calo,Deos,teatos$ animos illos extra motus machinam q; cceleflem ,&• extra flammantia mania mundi frui dixit jn li / bris de Moribus addit, r«s y*f $w<s aras 0 &'«S uecxctfM:Dijs enim omnis ui U beata eft. Repetamus igitur rationemxum unum fingfdxremty fxpe Deum no/ minet, cum fit Philofophisprincipem,fingularem,fumnutm,unumq; fateri, qui tan dem erunt hi Dij beatifnon uidclicet ex hominibus arbitrio poetarum deiflcati:Dc os autem iUos oportet ab hominibus differre, nefy animi fiderum , fcd illi quos ex/ tra calum fupra mu 1 dum uiucrc filices prxdicauit.Superefl igitur in quo Plato/ nem efl fccutut ut fint animi,mentesuc,qu*t noftri ad bime Ariftotclis fenfum,uo / eant vn-tpovfxriti/sjupercalc fles, quorum incredibilis fertur beatitudo,et age te dicuntur, quod Deorum proprium cenfuit AriHoteles,intueri,inteUigere,nofce/ re,cum omnia,tum uero pulcherrimum,fbrmofiflimum Deum. Dicit enim ibi Ari/ Boteles,HtfltTiA^tiv<Aeu(iov'icc,oTi d+tofWXHTtsisiy ir‘tfy^ctxgu,\r/ b%Oi%yxytfi crw*, t qv; &tcvs yotf /xoJais* vrjAHCpxitty uxKXgiwt XS/a ivJltunovxs tiyat.-QjjoJ perfida beatitudo,contcmplan di fit odio queda, uel inde claret, quod Deos maxime beatos, cr fortunatos arbitramur: Deinde du rationem nullam effc adioncm,quam dijs illis dignam adiudteemas, q uamcontem plationcm Ex hoc igitur apparet eos ejfe Angelos,quoru unus uidclicet Raphad, wtus inquam ex feptem dixit fe uefei cibo inuifibili , qui ab hominibus uideri non poflit,cr quod aflaret confpcdui diuino. H ac contemplitio>quam Ariftoteles,fi/ ue ex fuperiore T heologia,fiue ingemj bonitate fenfit,iudicauitq; f olam dignam , qua cr odio diceretur Deorum. A flan fe prafentia diuinx fatentur Mi, Ariflotc/ Us eos contcplari,intueri,fl>eculari.Quid aliud a cacleflibus Theologis expedesi Eofdcm Dtos,cr hanc rerum filicitatem cum neccffe efl innuere,cum in cifdcm Ii bris de Sedare Deorum loquens,quod uulgarcs arbitrentur uinum, quoniam nihil ui-to dulcius 0 pmentur. l d ait eis acci der e ex infolentia, quafi decernens Sedari lui Deorum,non quidem uinum effc, fed omni uino fuauius ,longeq ; iucundius. Cumifr fuperius nihil aliud agere Deos, quam contemplari ex ratione reperiffet, bibunt autem Sedar, claret certe Sedar effc contemplationem. Siccj} ed deuolui/ tur ratio^U etiam hi Dij contemplantes fin^quijc cibo inuifibili,ifto nempe Seda re uefei pr xdicabant. Vcrifimdcqf fitArifloulem fenjfiffe,debcatitudwc Deorum feribentem qux prifeus uates Homerus cccincratflto* ftixfrn&Dij beate ,CT facile, fine labore uiuentcs.Et de Olympo: Tui ivi Tif7royTcu iffKrrx. I» qw Dij gaudent, txultant tempus ty omne , ilb * Et quod DB PERENNI PHILOSOPHIA. tflrtjduo Deus effiet beatui.Scd non efl Deo melitis,ergp feipfum contemplatur, C rex feipfo fit beatus. itemDij contemplantur, ex co beati: fed non mfit unus efl, epti dicitur propne Deui, cui nihil antcjlat,cr prafidet, qui ex fui contemplatione fiat beatus.ergo Dij,quos in libris de Calo,cr de Moribus, ferio, er affeuerantet beatos dixit, er beatos ex contemplatione, non funt beati contemplantes fcipfos, eum fit unius cmincntifiimL,quo tuhii excellendus, fumet contemplatio. Ergo cum Dijillifbt beati, beatitudofn contemplatio, non ex fcipfts funt beati, quod ratio qux ficit primum contemplari feipfum, quia non efl fuperiui, eadem fiat eos con/ templari maximum iatm,fupcremncntem.EfficUurq ut ifti Di; fmt beati ex con/ iemplatione illius maximi,cuius contemplatio er ipfmmet,cr minores Deos rei iatbeatos.Hfc omnis rado fluit ex Artflotcle,Sicq; defcnpfit locum,defcnpfiu be abtudirtem. Defvuuit eamjuculcnterq; expreflit, quod fit contemplatio : ex ditiis autem rado defcendit,banc contemplatione effc Dei Ubiti fupemi.Adkac Ari (lote les,dc dijs his natura bomtatc,nouu hanc Tbcologia,eos gubemare res humanas: tu particulari autem,bonos,retie, iufleq j uiuentes, fapientesq; nec diligere modo, fed ex amore, C r bcncuolenda remunerari eos.Sicty colligitur tota,qux noflris in liter is Spiritus ftnfli 'mflintlu fcriptis,de Dijs,ud Angelis cxtat,apud p hilofophos {tbcologfa-Ducit cnim uocatq ; nos Natura ad has confiderationes,et confifiiones. iit ficu t Utera nos docuerunt beatitudinem ej[e,uidere illum ficic ad faciem, et ficu It efl : fic docuit cos Natura,nanobud cjfebcatitudtnem,pcrfiflifiimam, loeuplc/ iemq; omnum magnarum uoluptatum,qudm contemplari Deum, quem dixerunt contemplari feipfum,tx eo beatum. Deus autem fit jit ex feipfo beatus contemplan io,ccrte ct minores omnes mentes reddit ufius beatas. Sic qj ex contcmpladone Dei jufettur omnis g cneradm bcadtudo,et omnium Platonicorum efl confifiio,nos re/ > dare oportere ad unitatem, a qua procefimus,quod fola perfide docuit horu tem/ fprum T beologia-hac erit iUa, quam Ariflotcles dixit a Dijs remuneraio bono/ tum, quod ad has inauditas ducent eosuoluptatcs. Nihd enim licet aliud cogitare .remuncratme Deorum dignum,cum terrena bona fimt corruptibilia non ipfia mo 46 euanefcenda,d'ffluentia , fed corrumpenda etii poffieffores- Qua nemo fapiens . mquam cone upiuit,ncc Deus ipfa nobis caLogiri,ncc polliceri uoluit. Et hoc item jfi,quod dminitus omnis confcffa efl uctuflas,ctapprobauit idem A riflotdcs,in En demijs moralibus frptimo : ciist ti kx 3era tf <fe t<rl// tfi ccu&ftuvitoy ylucrrxt Sioi, / i xgcT «s vwifBoAuy ; Sita efl, inquit, ut dicitur, homines fieri D cos,ob * uirlutis excellent um,hanc uirtutem effc hcroicam,quam ipfic ficribit effefiipranos iioc pramium Deorum collatum fiut fimdimis , quod quafun hoc mundo excd/ lenliitirtutedcificJtos,cfficit ex hominibus Deos : fiunt aquales Angelis Dei, fiunt fihj Dci,coh£rcdcsChriJli,Hxctota uctuflas clamabat, fcnticbat, erat uoces quida per omnem mundum, Jeprxmijsccclcfltbus, quidiuflifiimi, ft pier, tifitmi, patria, fuorum}Dei cumprimis wmtutis amandfimi,ex hominibus fiunt Dij: aquales /, ' ' Hfo i [edicet 4t> ■? 'A VG VS T. BV <* V B. L ! B: VJfc ffilicet fupemis His. Et nos jitemur eos diuos , <jui uirtutibus his heroicis indcHtA tmt,(\uos nulla fraus corrupit,exceUens uirtus,flabilis beneuolentia , C7 cbariUfr mfigmsfy iujiitia dccorauit,pepercerunt inimicis,quos multo quidem dignius, O* lingis ex Philofophia retulimus m diuos,qudm iUi Herculem, muhosqi alios mo r/ quibusuirtutcs heroice ile perfide non fiten./U. Poflem alia multa dedu/ cere ex Anjlotelc fuper confisione Deorum, quos ipfa ratio (7 firmo et Phlofq ph U feparal ab illo primo, cr fermo de his nece florio cadit in cos, quos Angeiof Mofes,omnium fcnptorum uctufiifmus appellauit. j Quo t tutam, iiiiuiirjfp Angelorum, Si ftatltciurcm Poloe Gcut Sl Theologi « dc&ripfcruni. Cap» V t ^ _ EOS etiam fiue Angelos inmiuntPocte, beadtudininem que eorum haben^ D exploratam d facris literis non diflcnUentcs, cum de eis multa di flerunt ; que canit optimus Poeta Callimachus: M K«t'o< ytfT ivocoin^tiy!ifXOt7Toitoi><A ec7ref«i • Bcff vBaocv 7 Toflicoy 7n<pwyoTtS a^eforr©- Hi morbis, femoq; carent, nefeiuntq; labores, Traieflumrefonum qui effugerunt Acherontis. . Et quod Homerus preterfupradida,quiregionem eorum, locum, uitam,efcamqt fepe pulchre defcripfit: bv yotf ri-npiJhsmy^i mrsmy cu3o7ret oinp 1 bv'/v& xvcdiaovis &<ri ygu. xSalrcmi xtxteorriu, Non pane ucfcuntur,non g ujlant cerula uina , Sanguinis experte; hinc funtjmmortakscfc j n nofbris Uteris filentur fe cibo uefei, qui ab hominibus uiJerinon pofit Panisfc Angelorum notus, non quo uefeimur ipfi Hi funt etiam, quorum fe naturam nd/ nrinafy nefcircfitentur.lnCratylo Plato:ht 7 rtfi 9wp ovAp "Krptp ot/TVBrit fi ccvt4)p,ovti vifi Taip cvoiJXTtoy : De Dijs,inquit,nM fcimus,neq; eonnh nomina funt nobis nota.Eorum cibu,ucramcfr bcatitudine aud iuit nouilty uetujlut Phcrecydes,P)thagore preceptor,ic quo Plutarchusin eo quedcficie queuiftttnr in Luna: a/J ^fiKV</lnS o ttccAKi k chrcu <ri7u<&! <tirrovi9iOvs xp.Bfodl Quemadmodufcntit prifeus Phercodcs,cos ipfos uefei Neflafc 0 ] etAmbrofu ■ A gnofeunt omnes igitur, Deorum cibum non mortalem, ut nojbum,- Confidcntlonacx Marco Tullio.apud cpatracftDeujrirprinuf.&ittmalii 4 f Di| no«ninaniiir,q«t pnrtcrquim Angeli effe do» pofTunr. Cap* Vlfc i. a dem fi quis uclit,ex Marco T utlio, quem ego Romane non modo ficun&t, fcfrJ edam cum Varrone Philo foj>hie principem libenter predicauerim, preci/ pue quod firme que apud Philojophos Grecix frriptareperiflet, cumdeieflu, Cr mdicio fuo, Romana lingua exprefiit, deducet. pJlapttd cumfuprerm Drife/ fen umero confrfiio?quem modoma^q iqcifluprcmm ; Affimm, inquit in Le fcH' PEfcEHM? PHILOSOPHTA. 4*V^Zt' jjbttt,genaatum effe a fupremo Deo.Nunc appellat Mentem diubiam,nuncfum mmiouem. Ortajttquit, fimul efl lex eunt Mente diuina- Qtumobrcm lex ue/ M> atque princeps ad iubendum, cr ad uetandwm ratio efl refla funrn iouis. Ortam dicit cum Mente duiina,id efl, atemam , comitem etemi Dei fapientiam : Modo Platonem fecutus in Timao mundi pro creatorem, qui antmum ex fu a tuente crDiuinitate genuiffet : Modo creatorem Solis , qui eum infecundo am/ litu fcu ffihara fupra terram accenderit : Et in Somnio, A nimiis datus a Deo: Et, ab eo manus humanum afiignatum. cr quod princeps ille Deus mouet,modcn/ I urhunc mundum. Hacque declarant unius magni, aefempitemi Dei cxccUcn/ tum. Supremus, fummus,creator mundi, cr lucis, creator animi, princeps Deut, motor mundi. Cum igitur hac cminentifiimum,fmgularcm, unum quedefignent, quo pertinebit cum Deos multos nominat, praflpue poeticis iUis exclufis, quas hrc ipfe, mea quidem fententia admitteret in Fhdofophia f Ergo cum quirit de KiUim Deorum, Quid hac nominatio defignabit f Omnem fbrtaffe naturam, qua diurna putatur. Quid illud in fecundo f Itaque jit credibile Deorum, cr horni / num caufa fiflum effe mundum, qua que in co funt omnia. Si fiflus efl caufa De/ orum mundus, certe fiat tempus, cum non effent Dij, quib- fiflus efl mundus, ficut item non erant homines, quibus item fiflus efl. Sed mouet admirationem, quod ad/ dit: Eaciliusque inlcUigituraDijs immortalibus hominibus effe prouifum, fi erit tota hominis fabricatio per ftefla, omnis que humana natura figura, atque per/ .feflio-Quantus error t quam non digna tanto uiroinconflantia i Paulo ante, Dijs areatus efl,cr b ominibus mundus, ut una probetur generis utriufque conditio. Si areatus igitur, an fupremo, ac praponti D eo,<sn ab his, quos poflea dicis homini/ "bus prouidiffe i Si aprapotenti Deo, non a Dijs efl hominibus prouifum, fed ab iftoipfo principe Deo. SiabilUs,non efl ergo eorum caufa fx flus mundus, quip/ pe quo tam diu carere non potuiffet. Hoc item confequitur, /i Dijt hominibus eH ' prouifum, Dij non funt homines m Deos relati, quia res creabantur, prouideba/ turifc hominibus aDijs, nondum poeticis Dijs tUis exortis :fic neque funt,autef/ fe poffunt Dij fiderum, ac afbvrum, qui prata motus illo* perpetuos, nihil lar giri poffunt hominibus, folam lucem, cr calorem terris infundentes: cum autem ■ prouidentia , quam pradicat, fit multiplex, acuariJi pracipuequod eam, qua ai figftram humana natura, cr totam hominis fibricationcm pertinet,narrauit, fi re/ fle cenfeas a D ijsiUis motoribus,quosfola uafandorum paennita ccclcfliu orbi/ : utn cura folliatat, profeflo exaceri non potuit, qui rcliflis motibus calcfhbus, in terras ad humana tam folertem fabricatbne defeendaent. Huc adde, quod necifli ferant anteaquam prouifum effeta Dijs- Superefl igitur comgendu quod fecundo beo dixit, cr teftimonijseius defruendum, cum dicit Deum fupremum praclarj quadam conditione hominem genui jfe, uiuendi munus homiiubus afiignaffc,ani/ wuw in corpus it}duxiffe,a quq iniuffu eius dtfcedae non liceat. I n Timao filetur H h 4 eum cum 48» AVGVST. EVGVBr MB, pm cum Platone mundi parentem, ac procreatore . 1 Uud igitur uerius, hominum} cr Deorum caufa, a pmcipe,ac fupremo Deofifium effe mundum:Deos autem animos effe maiores kormnibut, minores ipfo principe , non Deos autem jlellari^ aut poeticos idos in catalogo hominum, non Deorum referendos. Nam DijfMU/ rum laciunt quod fupremus Deus decreuijfct, ut hominum caufa Deus eosfeciffe. uidcatur,ncmpc ut lucem, caloremq; in terras mitterent.Eoru autem caufa psilam nihil uidetur,qui [eruiuntconfilijt eius , qui eunda hominis caufa facere dccreuif/, |rt.Tn$ in libris illis repetens rationcm,itcrm fateris mundum Deorum, boni/ numq; caufa jattum,quaq; in eo funt omnia,ca parata ad fruUum hominum,^ irutenu Effe enim mundum quafi communem Dcorum,bomnum<\i domum,aut urbem utrcrumq;.Dcnique fubijcis , H ic fi hominibus folis nota funt(loquens de flellis,cr clfculibus)hominu caufa foda effe iudicanda-Sic dicis ab hominibus fo/ lis notata effe tempora,cogmtos ortus, obitusq ; fiderum,ut appareat te iudice, 1 4 fidi propter homines, ut M ofes docuit a fupremo Deo . Ex his igitur tefomonijf claret eum contra naturam, Dijs toto ido opere demanda jfe rerum prouidentiam, ac creationem . Quoniam poeticis Dijs, qui creare mundum, attendere ad omnia nondum nati non potcrant,<y Dijs aftroru exclufv,qui nec ipft adhuc extabant, fhd poflea cum toto mundo,mbil apparet,nec cadere in animum potefl,quod no mine multorum Deorum fu fentiendm,quibus nec nomina funt,ncc capu mens, ut Deorum multitudo concurrere ad creandos homines, omnemq; mundis potuc/ rint.Tum teftimonijs eius tota res defbruitur, nunc principe, fupremumq; Deum, nunc fummum louem,nunc fmgulari nominatione parentem mundi nominantis. Videat igitur ipfc,quid tandem )U,quod ait,Vt utro perpetuus mundi effet orni/ tus, magna adbibita cura ejl i prouidentia Deorum , ut femper effent et befliarum genera V arboris, omnium# rcrm.QUi tanta incondanta,nunc unum fingit/ larem rerum creatorcm,nunc midtos,dedarantisinifi forte Platonem e fl fecutut, qui generationi animalium non eundem idum maximum, quem mundo nafcenii prcficitjfcd Deos inferiores. Quod item apud eum inconflantcr dicitur. Eo autem uel maxime declaratur, Tullium incerte mentis fiuffe,qu6d eorundem reru nunc naturam facit inuentrke,nunc Deum fmgtdare, nunc Deos plurimos.Nam quod - dixerat magnam prouidentia adhibui fjcDeos,ut femper effent genera befliarum, ' de his ipfts loquens,Nxm primu,inquit,alu mares, alii focminifunt, quod per/ petuitatis caufa machinata Natura ejl. At non uides admiffa Natura,quam pateat Epicureis,ct Cotti contradicenti infultandi locus, qui quadam Naturi nccef itate, nudius Dei conftlijs, fieri cundt contendunt. At Arijiotdes , quod quidc arbitror etiam Marcum fentire,feri femper Naturam cum Deo conuoUt,Dcum et Natu/ ram nihil temere / icere pndicans. Deos autem multos in creatione rerum , tum / quam admiftt. Et hoc ipfim quod mate ejl a Marco diflum , duobus locis mento / rans/n libro de Generatione W interit tt, de Pjepublied^eofwgfdiri utrabiqne DE PRR.ENNI. PHILOSOPHIA, 4*9 giiuMcauitipfeq; repetit hoc opera jwjfr prouid*,folertisfy Natur*. Deinde ex (f amans, Sed illa quanta benignitas Natura f Cum igitur hanc Naturam, folertent, prouidamq; pr*dicct,quis erit niji Deus, qui fu Natura prouidenti fima, folertift fwiaqiiSiquidem infert noui fime , Sic undique omni ratione concluditur , mente, confilioip diuino,omnia in hoc mundo ad falutem omnium, conferuadonemi p mi rdbditer adminijhrari Quibus intelligimus,nunc natura nommata,nunc Dijs illis, reuolui tandem cumae referri quaft Natur* *ftu,ad conftfioncm magna , ftngu/ tarisq; D minitatu, qua fuerit rebus origo : Qui fecerit mundum earum animant tum caufa,qu* ratione utantur.hos autem effe Drof,er homines, Naturfy [olet tem,W proui±im,folum Deum effe.Hac igitur ueritas erat,ut hi D ij,nec autoret mndi,rerumcji fuerint, er quorum ,er homrnu caufa fatta eunda ducit, non poi ticos,et fuperihttonis Deos,fed naturales fentirct,nec Deos a f rorum. Nam Cotta contradicens graffitus efl,etdcfauit pro libidine contraDeos, uidelicct poeticos, p- fuperflwofos.faaleq; fuittollerc,quinon effent, hisauferremuhdi, rerumefr molitioncm,qui quonia homines fuiffent, nullum Diuinitatis fu* fignudediffent» Terfficuwm igitur, niji Deos,quos fapenumero creatcrcs,prouidcntesuocat,ani/ mos idos diuinos femiat,nomen inane effe Deos,quibus nihil fub fit, qui nec poi/ tici, Dijq; idi,quos rx hominibus in deos relatos fatebantur, pofint effe, nec mo/ tores orbium cceleHium.Et fape Jitigularem nonunauit. idss autem Dijs , er ani/ mis diuinis creationem rerum ac prouidentiam etiam ipfms tcflimonijs , er ratio t •mbus , eam ob caufam detrahemus , quod cum iuxta Platoncmfktcatur unum tot tius mundi creatorem,cum mundo ncceffc eft omnes animos creatos : Sicijs creat temundum,quinon erant, non potuerunt. Minus item fuapte natura prouidere, tufi magnus i de p odea projtaffet. Hiq; erunt,quorum er hominum caufa effe/ £km mundum pr*dicauiLNam Deus fummus, qui mundo fuaDiuinitate, omni ■mundo meliore contcntus,nunquam eguiffet, fui ipftus caufa mundum non effit idt.Nodra igitur, er illorum caufa ficit omnia . id is coelum , nobis terram dedit, daturus etiam nobis cadum: quod Marcus Tullius ipfe etiam afferuit. H os igitur quosfemper habet in orcexfupcr&tionc potius q phyfica, conflanti# ratione, C r <fuos contra naturam interdum proficit creationi Deos, non effe Deosucros, fed a fummo Deo creatos confUf.quo redarguitur eos laborare creando non pot tuiffe, totumcfr pene fifiuiu effe,qucm de eis fape fudit fermonem , apparet ex eo quod Cotta euertens de Dijs habitam orationem , de Mente diuina fic loquitur: Audit igitur Mens dium etiam de Ongulis-Vidctis ergo eam notf effe tam occupa iam,quam putatu.Fac effe difentam,calum uerfantcm,terram tuentem , mari* ntoder ante,cur tam multos Deos nihil agcre,w ceffare patitur :cur non rebus hu manis aliquos ociofos Deos pr*ficit,qui i te Balbe innumerabiles explicati funti ti*c ide diccns,profi(l6 fentiebat aliam effe M entem iHam diuinam omnipotent 1 ■4cmte<xlo,w terra pttfenten^omnia gubrnmiifdw D w ab eaprofrflosjut Hb > qui I 4?» AYB*iT. 1TB. VTH. - qmprofadebttifJenLEtDij i Bitito fxplic4ft'f«»t , quof <Jww4 Mrftf pt^M$ iebuiffct:Eo$ merito conduftt , Itaque abunde tmbi qutrendum ejl, ut & efft Deos, et quales fmt,di ferre pofim,qudm quales tu effe uriis. Quare hoc primati reprehendendum irt eo , nifiquod more fuorum temporum locutus cfl , quod de Natura duiina,a qua c alum, ac terra regatur locuturus,promifit in titulo, de Na/ tura Deorum. Quod ft de D ijs ueris, fibulo fts,cr non naturalibus amandatis ,ad quorum explicationem cum delata fiterit oratio , non habet ut in re commentitia quidproferat,deficit 'ty omnis ratio, v ad Poetas accurrendum e fl,uenerat quoji/ turitf,ncn de Natura Deorum debuit infertbere ,fedui, menteq ; diurna , aut Di/ mttate. Sed dtcamusfropofueffc eum quandam Deorum firragtnem,ut in fermo / Uf er ucra,cr omnis ea,quam uulgus colcret,Diuinitas quereretur, ratio autem ttaturaliscji inquifitio fepararet a fi Ifts ucra- Sic certe effidum ejl . Nam is,de at/ tus prouidentuac folcrtia , locuplcttfiimaq; omnium bonarum rerum inucntio/ ite , pulcherrime crfoctundifUmc differuit , eft uerus , ac naturalis, fingulanscf Deus. E* alijiautonbus de Angelis GtfcDij$,poftfiiinmtiniD«ini* Cap. VI Iu Y^Mnes igitur mortales,pofl unum principem,ac caput, fbntcmq; omnium, ge/ '~'nwi minorum antmorum,quod ab omnibus retro feculis audierant , conjtitue/ twit.Ncc Abula fuit, quod Homerus , Deum hominum^ Dcumcj; patrem todel appellat, fcd rem naturalem v ueram poetice decantauit. Nec aliud eft, ut fep c/ numero didum,quod uctujlas ufurpare folebat,4 ueteribus poetis decantatum, at ius meminit in RepublicaPlato,qudd , Oiotjuvotcret tomo ns dc^ox^urnim ' rcw7ztoiT^iSoirn.su£isfo<p£<n7nhnx5+ • y Hofftttbusf mles,uanaq; m ucde,figura<$ ' lpft adeunt urbes fuperi,acucrfanturubtq;. , Quam quod ft pe Utero facro referunt ad uiros innocentes , & integros uenijft Dcos,ipfos fcilicet Angelos, quos ilU primum peregrinos arbitrati, ob eximiam , quo tempore eo uigcbat,koffhalitatcm,nMtuamq; chantatem,accurrcban$pren fjaeji manu, ad hojpttium deducebant,inftruebant conuiuuun,pedes lauabant,ut ejl etiam apud Homerum tam crebrum . Hoc memorans item P hdo , vrethsuoS A«/ yoioTt t o &uop av&fcuarois fMccfofitrroi', cc^ccn iXioisvnfiyeni tvcS wo/ijs,\y KVKto',rccSn w<Aik /ar? yeju. mKfxvontas tfircJfair.Prifcafi/ m Dimitatc in humana fimilitudine nunc hoc,nunc iUo habitu obambulare ur/ • bes,oquitatem, c? iniquitatem contemplantem. Quod Philo , er Plato prior ex poetis antiquis retulerunt, fidum fuit eo tempore, quo duo Angeli Sodomani ue/ nerunt, fcelerati populi ficinora diligentius confideraturt.Eoq-, dixerat Deus, CU tnor Sodomorum,o ■ Gomorrcorum multiplicatus ejl,CT peccatum eorum aggrd ■ mtm ejl rmisidefcendam cr tudcbo^uirum sUmottm qui ucnit id me., opere v ‘ comple/ i Sfr-tftt UWRf 4&’> ,."va DE PEREMNI PHILOSOPHIA. * 4,1 «mpfeumrtf,.» non cftiu,utfciam.conuertcrunl<fi inde Sodomam, et abierunt* EcceDeus quidem effatus eft.Tacetur autem quod lUipoftea docuerunt, dicentes mro iuBo Loth,Ddcbimus enim locum ifttm,c6 quod creuerit clamor eorum co tam D mino, qui mifit nos ut perdamus illos ; Mifii ergo fuerant i Domino , eo$ Angeli,c?tmfii,ctutm Hebraice. Tales Deos audierat, ernoratuctu&u adire ur bes.Atq; ea qua pauca, er potiora referuntur in facris literis, credendum efl,non itpud fandos utros tUos modo, fed etiam gentes alias accidi ffe,utDij pre [entes aut ad beneficia bonorum,aut fupplicium malorum, aut alia in terris neceffaria uenc mt,undc apud omnes condans ea fima generat im increbuerit. Catullus igitur pa Uus ex antiquis, quam nouitijs poetis, que quidem audierat-’ Prefentes nanq ; ante domos inuifere caftas Coelicola nondum ffireta pietate [olebant. Z' Sed poftquam tellus [celere efl imbuta nefindo, ■ jv / •• > * iufttttamfy omnes cupida de mente fugerunt, i Perfudere manus fraterno [anguine fratres, « Definit e xtindos natus lugere parentes , Optauit genitor primam funera nati, , , • Liber ut innupta potiretur fiore noucrct* \ Ignaro mater [ubfiernensfc impia nato, \x'. •. *: ■ , . Impia non ueruacfi,diuos [celerare penatef. , Omnufinda,ne^inda,malopcrmtftafurori, . . lufiificam nobis mentem auerterc Deorum. S ^ j, Qjure nec tales dignantur uifere coctus, . Mrcjc coii ungi paiumtur lumine claro - . T ales igitur caltcok adiere caftas domos fandorum integrormq; uiroru. Abra ,bam,Loth,lacob.lndc increbuit Jma,Deos obambulare urbes,humanos inuifere tccetus,ct Plato eode loco ex pocth fima c[fr,dka^cc^iolrsnt vtgiif^orT eu tn/KTOtj/,nro}Abis fivus, K 9“ urccrroJlstmti: ivJ^xTAoiawoa: C ircunuagari Deos quofdd nodu,uarijs peregrinis fundes. Nodu uidclicct per infonmia: utla/ , cob uidit per Sormuu [coli [uper terra cacumine Ungente ccclu,ct dcfcendetcf, et afeendentes A ngclos,et Dominu innixu [cale. Qwii [coli uidctur pene Homerus audif[e,4ppclUns ea aurea catbend louts,qua coclu,ac terre fmt deuindx. Et mi/ . w in modu placuit Philofophis.lllud adeo mirabere in Philofophis, et [acris lite/ ris,qd’promif<uc nunc Deu unu pnncipiu,et autorc omniu geratdaru reru,nune Angelos cius mducunt,fmle quid extatapud Pbdofophos. Vides enim Platone, Tulhii, mukoscfr alios, in cadi re, nunc Deos nominantes, nunc Dc« fmgulare, Ift [acris litaris ite quod Deus ipfc dixit^)c[cenda,et uidcbo,utru clamore, qui ucnit 1 ad me,opcrc cbplcuerit,an non cfi ita.Pofiea no ipfc refertur ucni)[e,ac dclcuiffe, : quodibitoUes minatur fejifluru,[cd dugs Angelos, qui et uaterunt,ct delcucrunt i* . -t ' ’ urbem. AVSVST. 6VGVB. L1B- VHT; urbem. E t cum jiibuerterent urbem, dicitur D omtnut pluiffe fuper SodotHM, & Gomorram fulphur er ignem 4 domino de corio. Additur mdr.Cum enim fubuer/ teret Dominus duitates regionis illius, recordatus Abraham, C r hbcrauttLoth de fiibucrfione urbium , 'm quibus babiUucut. Atqui duo Angeli Itberauermt Lotbi Sic in libra ludicum,cm Angelus appamffet,x\Locututq; fiaffet Manuc patrem Samp[on,deniq; eo recedente, O" inteUigentcsiUi, Angelum effe dixerunt, Mot te moriemur, quia uidimus D ominum.Sunt alia quadam cxcmpla,qua nunc Itbcns prxterco. Similis igitur efl loquendi quadam Phdofophis confuctudo, ut quoniam quicquid minores Dij fidunt, maximi illius imperio faciunt, narrent modo DcuM fxci[jc,modb Deos.Vcrgilius: Attonitus monitu tanto,impcrw£ Deorum. Atlupitermiferat. , ' Sed hoc habent [aera Utera melius,qu6d i n rebus maxims,ut itt Cr extume mundi, nunquam memorant Deos illos, clarius! Jj efl in eis fmgularis illius, xtemi, diferi/ ■ men ab iflis.lUud tamen obferuabit prudentifiimus quifq;, quo fcriptorcsfmtuetu fliores,co fandius, &■ dijiindius defmgulari Deo loqui: ut quod ajf eruit Cyridus, cum ab origine mundi ad elmione ufq^nofcerent omes,f&erenutrcu fingularem Deum, tum propmquiorafecula tefnponbus Noc,ftmiliterunm effent confsjfi. tandem cmerferint malorum examina, C7 fabula de Di js,ac principe Deo . B* oraculi* CluIJjicisiltppicftiubiu^iuc mciilibuslummui fliquodlu» rcAort* mundi Chaldaidixennt, Cip. ' X' , _ (f te flates igitur pofl altifiimwm Deum , cum caapud Homerum alios que * ratione, tum magis clara, eyPkyficx, er aperta agnoummt Philofophi,fi/ tmlia dc his I oqucntcs,atq; nofbri. Ac Magi Chaldaorum a quibus multa delibarunt Platonici, dclibaffe platonem,crArtflotclemautor efl Pfclhts,cr Pletho, propofk erunt, CT defcripfrrunt cas,-r Kccr(totroifot/sd^ox»eetxK«p.w<fs:lH mundus habet intelligibiles fujlcntatorcs, inflexibilcs-Hac nomina funt Angelica/ rum potcflxtum,qux uocanturetia in nofhistoeris Autoritates,Vtrtuter,Domma tores- Nomen qiude ratfcl, efl eorufubjlantia,qtibdmcntes,qubdintellediu funt, • omniumqi Angelorum fubflantia,anoflris ab ilis dicitur voifct. At uerbivo\mt fonat,quod appellantur a noflris Dominationes . q uemadmodu enim Dominato/ res, regunt, agunt q; acfuflmcnt ea,quibusimperat:ficqm fuflinct,dominanturer pra funt. Efl diu in hoc ucluti carmine <xvofcvs,fuflentator quod clarioribus apud Platonem nominibus dc eifdem loquentem dcfigtixtur,Wt(aiA meci ,fcur iscarai, curantes, prxfe(h:paflores item er gubernatores, nomina diurnarum harum pote flatum. Hoc igitur er id genus multa carmina uenfimile ad Platonem perueniffr, fufeeptis hinc,qua de prafedis a principe Deo fuper omnes mundipartes locutus , audiens mundu quofdam habere reflores,ac fuflincntes,eoq ; inflexMes,incorru^ ptos, immotos flabilis,folidxfbrdsq ; natura- Hocigiturcamc explanas P fcllus ftri ' bk Atrides ii k«<tw itiww, woit*r*v «vT«* nc<ritct}ovi DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4 91 HOrputyis, us -ny KOo-yoyxyvGcs ’7&‘V0h’zikcus xiviuAot* toustks ny tvy cwoytixs KgA«,®S roy irturrcc cwoyito$ cunyovTK$. Isd" (J& UKSty.' 5T« o5xTH%<x,s«jj7ay JIhXts^h^ (fhjjKy.twi-.lxH' JiewoyiKQi •a5 epfv {HTiH*s.Tcuj™{(/£7as<J\wcJy«s<fyiA0VHSrtK0<ryvcu7{(tSi @ ecxM riso^oirrou 7w/taj.«o-< A iyu trtf au. <f\uAym Aiyoyfycu 7rccf cw- voiSxy&AtKV>hoioy<fiv>voi,i^cwi7Tisf>o<pot 7rC&srn:7wt/lfc; ngu7«t y 7mS<rcu 7B<s lk?.H7HQjioi$ yn y&lKxsi&w. 7r«3t<n , Potcflas fla/ tuunt in mundo C haldxi,easq; appellarunt mundi du flores ccu qux mundum a/ gant,motibus prouidcntix-Has igitur nunc uocat fuflentatores,uidelicet mundum fuffultiendo tenentes. Ac quod eas uocat inflcxas,dcfignat flabilem, firmam efl eo/ rm poteflatem, quod fuflentatores, indicat cu fodiam. H os autem poteflates defl/ niuntpcrmMcntixjcrennitatiscfc mundi, er ordinis immoti caufaf , Sunt autem gr alie potcflatcs,qux dicuntur ab eis <muliAi,quod efl,intenft,inuertibilcs,ad e i dux funt hic,cr fidentes animas illecebris et afjvdibus non demulceri. H xc P fei uis.Ecce igitur claro in lumine omnis omnium gentium confonat Theologia . I n uetufliflimis Hebrxorumliteris,principes prouinciarum, populorum, er i« bel/ io duces protefloresq;,contcmpl4tores humanorum fidorum declarantur, i Pia/ tone Grxcaifl Theologia funditer prindpes, legati, interpretes a Chaldxis , nunc p<flentatorcs,cuflodcs,confcru4torcs mundi, nunc humanit genus tuentes, agent ks, moderantes profccflores.. De triplici or Jine Deorum, flue Angelorum ex Platonicis , pnecipuc Proclo t faquouideiur noftroi Ercutus.ubi i uenute di/Temut : & deprimo Deorum or» dinc. Cipui X.. Eneratum igitur a prifeis iU is eogfiitx , c T prxdicatx funt diuinx poteflates, particularius a fubfecutis Platonicis eorum genera, nationesqt , er aflio uitx dejcriptx,maxima ex parte e noflris libris, Ucct hoc ab cis diflimuletur , accepta . Primus ommum Platonicorum Proclus (Nam neque apud J>lotinum , ne< j; I ani/ blichum,nc< Jj Amehum,nec fuperiores ea myflcria reperio) aufus efl locupletius de his in fua genera diflributis loqui. qux cum fuperiores Platonici, quos in exte ris flrefemper imitatur,non prodidiffet, nouimus aperte, ut Grxd quoq ; teflan/ tur,eu ex Dtonyflo Areopagita fumpuiffe,fed multis adicflts cotaminaffe. Dico f edicet t hxc tria genera Dcoru,ftuc Angeloru, qui dicuntur vomoi , vovroi ngu tot f«t,rnf>oi yovoyad efljnteUe(U,intcUc(li V intelligentes,intelligentcs folii, qux funt tres Angelorum a Dionyfwconflruflx Hierarchix.Proclum fecutus efl Hernias, cr Damafcius,alij<^ nonnulli. Cum igitur primus Dionyftus Deos idos intelleflos,cr intelligentes nominaffet, orrmemifc de eis Theologiam exfacrisli / teris acccpiffet,Proclusuiolenler, er contaminate colligens ex fabulis Poetarum CT PlatonCyCum primis Parmemde,ucram fuper his Theologiam inflat: Reflitu eites igitur omnia in fua loca,Proclm<% partim declarantes, partim cum D»w* fu» ) 494 AVGVST. EVGVB. LIB. VIU. ' fio cottatWM,pMlcis ( Nam alioqui numerofe de his iUcfcrip/h) emendantetThea logix confmfum demonflramus. If igitur in eo, quem infcripftt de Theologia Pix tonis, pofl fmguLtrem, atque inefobili fumrrn Dei Vwtatcm,necejfand de generi/ bus Deorum fcrmoncm habendum effe dicit. Ac primit cenfet,in quo fecutus eunt Simplicius ej^Qucmadmodu Natura naturjliter,Mens mai taliter , Anima qiioefc per modum anima operetur , V gignat:ficfuprcmam Vnitatem quoniam utup/ ce,W per modum Vnitatis fux oporteat cum gignere , ante omnia producere dhd nas quafdjm'tycJ</lxs,unitatcs,ipfi principi Vnitad fmiHimas.Nam optimum,ut Timxus ait,nift optima ficerc nefis effe Mu ab eis etiam uocatur tvicuoy 7ihn/ multitudo . Dicitur fons bonorum Dcutyrwltas producere bonitatet, Vnum effe D cum cr multos Deos, unam Vnitatem , er multas ante omnes res unitates. Vnam bonitatem, cr multas pofl unam. Non effe autem diuinas has unita tesimparticipabtics,cr omnino ab omnibus rebus feparatas, quemadmodum ex/ ccllcntifama illa V tutas . Qj ud enim ab ea differrent ! Sed effe ueluti florem , aut fumnutates,cr fummum in unaqiuq^ rc-TLasq;, effe medias, quibus omnia uman/ tur ad fupremam Vnitatem- Vnitatcs igitur Deos effe participatas , qux coniun/ gant omnu,cr uniant,qux pofl fe funt,ob illam Vnitatem, qux tranjit in eos om nes. Quonid igitur quilibet Dcorw Vnitas efe,CT ab aliquo rerum ordine partici/ patur,ob hanc caufam effe participationem , cum ordine , quod prima <t primif, fecunda a fecundis participantur : Siccp propinquiores fummx Vnitati unitates i primis ctfimpliafiimis fubjlantijs participari longinquiores ab bis qux magis funt compofitaxoncluditc^de his omnibus Proelus:&7rce/jJlv %7t flXirZ rhL yuxf/ my oAcep etj>ylw,uovx</li5 "luy «wTtmAai icpxmQey 01 fjSivoi (j$J> -voto 7t3 y ovvaty ioixy, oi <fi t&u trUMn^cun^xy ibu tig eujTK 7rt>iH <rvcySb/ot icf oofioy. Quxfunt, Dicamus quod pofl unit rerum prin dpium,UMtates nobis Dif apparuerunt, per fe perfeftx . Qui fubfeantialiterire/ bus participentur.alij uero fccundu compofittonem,fubflantiam facientes in cun/ fla proce ffum.HXc 4 Proclo dicuntur,examinanda p oflmodu , V quid ueritatis habeant dijudicanda. Item Produs ait, ntexhis ea,qux fequentur, melius initote fcant:x7rcovTO>v </Ih x ovxeay^cujTriyTxayTveoirrte 7rvcfXjo vj&y diUy fUX H5« CCftt TtXT©' XlTIX Kff «TflS Ticuni Aoya>,iyu xQgxs®' Zyvos&Ji 7mom yvu<re «A •nounee ySJ/ cc<$ teurrHslKcpxlyy<nx,7rxura)y <f£ «ffaw T&VTsrcJfyiSj Qe,ngu 7tx»TCt 7s&s tcurrlcu u£\sfi^nGe,TOi&' <A tsote tb 7rctv7Ci>y ct^t soy. rctinlw J^h vy ovTtoiixJiiGHKixy yuysSi j 7rx<rwy,ugu jto: <ne? tvxJlxt? $*uy.7rxv7vr'j 7 ve flun rSy orray 7Ktir&' ie/lsstncuoos utQJtstcrvmc, omxHS Smtktos outix v* yXf w kby,7ix)t Titi 7ffHny\^n &«p;0 mnibus igitur rdn^etum irfu Dijs, DE PERENNI PHILOSOPHIA. 4 9* f8' producunt, una feparata,fegregatac^ cr imparticipabilis $ c4K^t praexi/ flit.lneffabdis quidc ommfrrmone, cr indicibilis: omni autem cogitationi iticom/ prchenfibihs,cr ignorabdis,omnia rx /c producens, et ante omnia meffabditer praexiflens, eunda ad fe rcfcdit.Yints optimus omnium reru.Hanc igturfcpora bitter etuereab omnibus fegregata^t omnes Deorit unitates,gcnerO^ rerum (7 proceffus unifee creans uocat Plato Sole,uocatrege circa que omnia. Hac omnis Diuinitat/i caufa . Niuteffcnt Dif, eundi Dqa primo Deo habent. A d hunc modii Proclus diuine,fi perfcucrarct,injijlerct(];fcmcl menta et pradicata ucritati.De D ijsaute primis, quorit e p ^oflexccllcntifiimd Vnitatc primus ordo,prater fupe/ riora fubucitttvxc/ltsyoCf' ufaunacty hy*y ebro t? aooyochtcy «yiiirty ci S% n. trccAs vwip>v<rtot yuumt^ -f ov<rtwy ($ noco-cte »/• «« t« 7rfOirts<xs aSiccvTcts iumA*o-iinm :Vnitatcs,inquit^spparuerunt nobis D ij a corporibus afeendentibus. Vnitates fuperfubjlmtiales,genkrtces fub/ ftantiaru, et perfedrices,cr omnes fubjlantias proximas adfeipfas colligantes, in hoc Procli dogmate hoc iudiciu adbibenda efl, ut eum qui bene,redeq; Deos pofl alti fimi Vnitatc locautt, errare sonfimter afferamus, cr qua apud maiores, ip/ fumq; Platone nufquaextent,confingere, cu DcostlloLpnmas dicit fuperfubftan tiales . Afferunt enim Damafciut,et lablicbus,fcd pnor Dionyfius, Vnudun taxat effe fuperfubflantiale,Vnu iUimJmgitldre , cmmenttfiimumq; Deum iure uocari. fupra fubflandd,ut qui fuitjftq; autor [ubJUntia-Qui cu fucrit,ipfis c lia teflibus, autor Dcoru,quos creauit,plane fupra Deos ineffabditer extat, et hac meffabdis csccellcntu dicitur fuperfubflantialis,qua [oli ifii congruat, cui foli congruit nome Vnitatis. Quare idololatria efl hac Procli, cr crimen lafa maicflatts, incommuni/ abde Dccus,honorcsq ; fmgulares,ct foli Dei inkaretcs,crcaturis uindica ffe. Ita/ que ciufde impietatis eftjsos Deos fubflantiaru p radicare gcnitores,nimiru crcan difmgulare Dei,et imparticipabilc poteflate transferre ad minores Deos. Et quod flato,cateri(]i omnes de cufodia generis humuni,qui fummo eonfenfu Dijs adi» dicarunt,ad generale fubflantiaru creationem deducere. Non 'ne Platoni munda/ Itus opiftx,quem Mente et caufam,et Deu uocat autore Laertio, creat omnia cor porca, cr incorporca,ipfos etiam DcosiVbi funtapud eu Dij fubflantiaru genito res! Similiter errat affertto Deqs alligare ad fe cunda.Nam Philo ludaus optimus ePlatomcis,Verbum D ei folii dicit cffe,quo eunda ligantur Juflinentur,uinciun/ tur. Et Trifmegidus,in co,quc infcrtbit,Quod in foloDco jftbonuetpulcbrumi wxvTKyotpira A<rKAtvii,Tcturvc ty tS; Stmxst,^ intro ¥ Sii yg- v£y.tv<x,<& viuSiy HfTfutra.Qna [unt,Omnia quafunt, inquit, 0 Afckpie, fmt in Deo,et 4 Deo funt,et illinc dependet,etfufbnetur.Patd6 uero [upcritis:«p Xiii/li <B wtfioX",® <rvsc:<riSTs«r7ay 0 titoS.Hoc efl,Principiu, coplexus, continentia rerum omnium Deus. Quare Proclus finxit noud nunc Theologiam, i qua maiores fui prorfus abhamtiffent-Nam iiatt allegationem , cr redudionem: 49« AVGVST. EVGVB. LIB. VIIM non ad feipfos dixerat Dionyfiui, <{ucm Proclus imitari conatur,non imitatur bea nc:fcd,xi srxmgos furiat wxyeytnsfi. wf oS ro & joj/ : facrx poteilatet fimi redufoicesadDuiniutem-Reducunt ergo nonadfe,fed Deum. Sed nos de/ leam habentes in iOis,quoruam folts facris Uteris data ejl incorrupta , er inuiola biUsfapientia,probamus eos in admiratione e r affcrtione diurnarum rerum pari ter contendere nobifeu/m. Generarim de Difi, Se eorum prima ade.quicTue Proclui commentitiam at* fixcuc. Caput XL .Ot —Xinde is idem cum diuum Dionyfitm tres Hierarchias Deorum fiue Angelo/ Ert«n uidiffet, refugeret autem uerurn ueritatis ac religionis foteri fontem, dtfi/ tnulita horum trium diurnorum ordinum doOritue origine, fux# fuperfhtiomco | orem adhibens, conatur ex Platone dcducere,pracipue ex Phtlebo,ubi fmt terni nui Deurar indeterminatto,in medio,id quod dicitur miJlum.Quo libro fit etiam hactrinitas,K(eM.os,iA^<iit,<rt//i(itTfix,pulchritudo,ueriUf)commenfurabi/ litas Hac# ejje tria da genera, er tres ordmes Deoru.Ac defuperioribui fiefit tuit:& pro l*ty Trtfxsiss bifdiTuy vohT&y, 7TfoiA&ay ano -f icfjiiStKTV, syu n^co-risB S*s nourne yv jpay. Kgtciccpoei&l', ugxnx V 70 Tm-rptxoViX&i <rujjiKrtKj>y,ycu fycw-ny •n <fi b r&foy JiwetpiKce&KKctnj®' tjP ^tirnmynTeotes rves yp/vmi/ xb </liXKO<ritHr«s\K<pbv<Tte,(& notoxyiiih br&qjlay , rhyrs. y&i* Ol ) y K9« tIw v<7idxAH,i(gu /«Jgi <?l \j(CcryS vAtrff , ro <ft y-iurty 0 7c§ulU ^lituotry.®' Tay $i&y , ufft xgv<Q).M rie nM- •TKoTwahvQvsffl vpiilfx (jSj/ vohtIw cruutx7 vdw o-vinsk^iyo,' r®', 7ixjv *s cfi *n P om®' rbh cunixy j ivscuoos m fkmyccy , ycju <jv reis U0H-7OIS 7Btf TJf&ITtSOIS KKf OT«7tt,J(05£ TUy cAfoJ/ IfygHfjSb/LlJJ i<fy>VOVC+ HivoS.Quxfunt, E quibus, inquit, terminus cfl Deui infummo inteUigibili pro/ grediens ab imparticipabili,er primo Deo, omnia commenfttrans , e r determi/ nans,er totum paternum, er contentiuum, purum# Deorum genui creans. At infinitum uirtui cfl indeficiens iftut Dei,omnes generat ordmes,cfJvrcns,cr om/ nem mfminitatem,cr antefubflantialem, er fubflantialcm,er ufq; ad extremam materiam. At uero nuflum primui,er alttfiimui Deui,ordo Deorum, fecreto cun fla complexus,per trinitatem mteUeflualcm,contentiua,rcplctui, omnis rei cau/ fam unifice comple flens,€T intelleflualibui pnmn,[ummitatcm , er ab omnibut feparatam flatuensMxc Produs,ninuum certe allegorica , imo uero friuola,€T commentitia,cx fonte uero, loco# detorta,in fomnijs humanis, chimcr is# conto/ minata- Adhibenda igitur correflio, error# omnis,bonis feleflis d malis,aperien/ dui-Pnm igitur emendatio jd# ex doflrina Dionyfij,undc manarunt ifla Prodi, erit , quod de Deorum ordo non [uni unitates dc fontales , ntqmquam cfl , eux t>B PERENNT PHILOSOPHIA* *** etr hoc nomine uocentur,nec fubiacct nonum quod fu fricatur, cr affeueratPro/ «Us.Quodut clarius intcUigatwr,inielligcnda eft,cr conferenda [eruentia Proci/, Cf Di&nyfij.Primum conucmunt uterck,quod ineffabilis, ac fupere minens VnitM fu cauffa omnium Deorum ■ Qtjoi in fupcriore te /limonio P r ocius dixit, Dionyfi ms autem de calefit Hiearcbia,de iefu:»TU>y v/npovfxvitop wori&p imipov ciflj xiTtx:Superc<xleftium fubfrmturum,fupcrjlantulis cauffa. Non comem/ unt autem, error $ Procli efl, quod non dicit genitos aut fidos aliquando ab emi r nati Deo, Deorum bos ordines, fcd generari, fieri^ femper, & quaji femper nite fcere, innuens quendam fempitemum ordinem nafcentium Deorum a fupremo. Ve ra autem dodrina eft,quod Deus eft xtcrnus,[ubflantix fupercaleftes,crfi ma/ Xinuiunt, maxime# diuina,creata tama [unt Et id de/ignat Dionyfius, cum le/ fum uocat cauffamfupercaUdiumfubflantiarum.Generatio autem iliacum fu im poflibtlis, cr non naturalis(quia qui na[cerentur,manarent<p i Deo, eodem gene / re Dwnitatis,at<£ fupremus,Dij ef[ent,habentes fluentem in fe fubdantiam , Diui mtatem,cr dicunt tama ipfinobifcum, ineffabilem illam Vmtatem ab omnibus uffefeparatam)certe uertus eft ty naturalius, ut fupercalcftes ordines fint creati, ia<p perpetua dependentia,manatioq } quafi radiorum a Solejtc a fupremo Deo, ipforum Deorum efle nonpoflit.Secundum emendandum ecquid Proclus idcir/ ce uocat primos Slot Deos,cr quafi primam Nierarcbiam,WutS irxfxt diui/. nas wutates,quia deprauons ueram,quam fuperboc apud Dionyfium deprehen/ diffet Philofophiant,cenfet ad eos,quafi fontes omnium rerum, c r , ut ipfe uocat, ixfoTsr xs,fumrmtates, eunda rcuocari,at<p umri,totum hoc ad creationem,ge ncratiqnetmp rcru uniuerfalem referes, qua afupremis bifee D ifs admimfhrtur, Creditq Deos hos fupernos,effe ideas illas fummas,cr quafi , uniuerfalia rem cun {larum, quod cr impofhbilc cfl,cr natura contrariu,ldeis neq; per fe fubfijlenti bus,neq; modu,cr ratione inucmcntc animo,buiufmodi comenti . Vera igitur do/ Urina efl.&id prodit Dionyfius,quod Angeli, feuDtjJunt uniflci,quia per eos, fenus humanu edocetur, & ad autorem fui reuocatur, ficut ipfe nmftis exeplis ex feripturts declarat Dionyfius,diccns alios initiare,alios initiari:auos ilumina te,alios illuminari : wxrroS rov kgovro ,<xlyov(t iytat r«|/ wnfivpxvtiy ovo-iZy (AittKOo-ymrjs-ltano attingit creationi, neq; dcfignat,nc$ umuerfalis efl ifla umo,fed particularis adminifirabio humani gencris,quoet a Platone,ct a Dionyfio diditur rrcq&yivorTV,tranfrortantes,ct tnter homines,ac Deu intercedentes. Hac unio efl-Hoc uocati uni fici, coiundores, duftorcs:crcaho aut no eft coriLitaq; emendandi quo<p,diligenter'q^ difeutiendii, quod fuper coii oHioe mu traditur a Proclo. Nr<J; enim agit Dionyfio et f acria Uteris dtf,quod Hi ex inepta fupcrflitioe uolucrut. Vera enim et naturalis doftrina Omyfij,Platoisct A riflotelts efl,quod eoru uita efl conteplatio dei,amorq; inau/ inebrutiOfOtem^ dukedotet Ntfldr «X intuitudiuincprxfentiajccrcu ii adloquid. #9* AVdWPWflV* «fBi 31 colloquia, gaudiaq; omnibus mortalibus incognita.* ?otnxw p\ tatrVfM,(em' tivrfbiTO xvccvTiiws&iulTavW trvrror torri 8u'»@«wAiW K*cer{vb^.\v<ei, 5? 7«? uffituGR t ^A*|**W$ ctii\t»s, 0 ccptyS (J\xoV-i¥KI* Vt ait Dionyfius,proxtmt afaflunt,defxic^ intuentur,quantum cis datur ,'mDeuni jmoycduv.no nunquam dcficiente,accenft.Regios(j; t llos radios immatcrialiter,tT hnpcrnujic accipiunt. Deinde generis humani aJmtmjtratio, procurdlio que, ut dA eadem gaudia homines perueniant. Hac agunt Angeli ,idef},Dij- Proclo# alttem dtmtjja nobihfiima hac afltone uita, er adignifiimis rebus ad infenoreni’ mundum cos auocans,jicut humani generis imrnortalitJte,dcijicatione(fc tura coit i ttmptajncptifiime deificarunt hunc mundum, ficit eos occupari in procreatione^ tr genituris omnium corporum. I tacfc ncc unitates funt hac ratione.ncc efl rcrurru inferiorum cum eis partieipatio. Non enim participat res terrefhres ipfos A ngdof* Solius Dei rede dict potejl uniuerfalis participatio : quia f olus ab omnibus, praei/ pue Angclts participetur : defignante participatione, untuerfalcm , diffufami per omnem naturam prouidtntiam,Metxm,quodfolius Detcfl,cr cjjepotcfi-Necret fuflantialiter participant Mos ordines Deorum, m quibus non fit uniuerfitM N<d» ne-Et participationem foribit ; ai pip i/iaifBtA vkhxi xcJftff, u\v<ri «^7*5* vtp<(ljiWtoy d\xH.o<rtc"otmy sJAeJpM* ^tflvvecifis.eeii^ufxi at» TaS vvapKif (ci^uty tiaij/ tti TiAiVTwm : Ordines fuperemutentes, habetl} radios er utres ordinum 'vnfrriomm, mparticipabiles autem funt , idejl,non par/ ticipantes nouifiim juperenunentium eos.Poftremo uelut totum commcntmm,ae frbulofumcr minime naturale rcijciendum, quod tradit deDeoTermino, wde Apiria, deq; Mijlo,Primum quod ea Platonis mens no fuit « Phtlebo,ad hacnon rjl N4torjf, rationi confentancum, ut Terminus fit Deus, creanserdines inftnoA rtm Deorum, cum omnis creatio fitfolhif Dei . Et quod A prriaft infinita Dei i fti/ tu potentia. Nam nulla mfi fupremi,emincnttfm>iq; Dei efl immenfa poteflat. Ai hxc nulla efl A prria,td efl, mrncnfita<,nifi Dei. NulU quoq; funt ordines Deorum yvnnruKo^gencratorcs,unotreatorefufjuiente.Praterca 7rftovtrus,cr vrr% fovtri es, funt nomina folius Dci,non ullius ordinis Angelorum . Solus enim Dettt quod fuperiortbus libris ipftmet fatentur, efl fupra fubjlatutam. Ea quoq; qua de Mifio loquitur, friuola funt omnia, uitiatis bonis fuorum commercio commento/) rum-Quod autem fmt maxime utolcnta, er coa(U,qua dc Infinito, T crmino, CT Mifio comrninifciiur,app.iret exipfo Philrbo, quo libro Plato differk de tnbusre/ bus, quibus omnis res corporea fiibfijht, indicans uixta Pythagoreos omnia confle re ex materia, qua ab eis dicebatur infinitum, er ex forma quam Terminum ap/ fellabant, qua definiatur infinitas materia, compofitum autem ex materia,v fora ma uocabant Mijinnt. Hac efl fmtentia PlatonisTadumefl autem, ut quoniam at Utrarie interpretatus efl hac Procluf, quibus nullum fubejl fundum, merito fabuM iofa , uamfiima cx his fwt nata.Jnfitubducrty nugatur [ufer recotitmenuda^ lo* r DE PEKEHN*' PHILOSOPHI /II JibuUrum,commcntortmtq; animi fui contextam fcriem ducens j* quibus ne que ordo rft ullus, neque ratio. Sed nobis fatis cfi docere, ut ueritas eis etiam hojb/ bus placuerityO’ futs fuperfituonibits accommodare conati fmL * ' inpUci Htcrarchia Deorum, A: quid ucn,aut a ucro diflciuicns dc a fcripferir Proetus. Cap. XI L n Vrftts Proeliis mifccns bona malis,hecde Hierarchijs uera,nojkisf, literis cg/ *^Jona loquituriiytc yccp cu j mm r&uxcAiS yvsiKais irrccyfiJtostt yitv 7Tj>a>Tts!his xgit ipar tufis 7rccrnA&s ccyvusoy carice (j.u af fmy curTHi\yuo-iy,k<fi iiw Tracrxy Jlvvetyuiy \znpoyity, m tfiiluj TrxynAM t erruy iTToyivvHeny.Etcnim, ait, ha tres trinitates myfUce enuncj ant primi, cr imparticipabtlis Dei omnimodo ignotam caufam. Alia fccreta eius ynita terti }jlia omnium uirtutum eminentiam, alia omnimodam rerum generatio/ hem. Hac de Natura, fuper qua longe jilfifiima narrat, fed officia congruentia no fbris e Uteris fumpftt Produs-Nam ut hoc nunciandi munus, myjleriorumcfc notio nem amplcflitur, ratione docente, cr fummo Theologorum Dionyfio eadem tra/ Vente, ftc rcjjcimus fibulofaq; iudtcamus, cfux dc pttmo genere Dcoru eloquitur : HSt^oprif trxe^is suriy oi vohtci St oi 7rf ancos t (gtc 7rcct\f'ci &<ri rrpwfus tet y/f cuvi</lis eu Suou ftgxyy 7i^oits<ne, Tzinooy ‘f tyuoo- yu.ee y -n kmytvvHincy.Wiy sy k Tficcs ctinH7tyyH,(& curia 7rcwruy,Kf «7T cu//Tfii 71 ime fari, Hj 7iu0c Jipoo/©- ruy K^uifa' f*y,iyMy yiv&y,t(gu •? frrzvy facoy:Quemadmodu unitates funt mtcRcdu des Difpnmo.etiampatres funt primoNanqi unitates diuina,paulatim emanate s9 Minium mundanaru rerum nudmudmcm progenuerit. Efliguur trinitas iflafbnr, €7 caufa ornnium,cr ab ca,uita omnis, c ? proce ffus fubfiflit,uidelicct Deoru me 4iorumqi nobis generum Deorum, cr mortalium animalium. Hac i P rodo incon fidcratejic dicam impie dicuntur : primum quod ipfe ftbi pucriltier contradicit, ut afta multis in locis tria reru principia cx Theologia Platonis erigens, a quibus cor porca, CT incorporea nafcantur,uidclicet fummo Bono,Mcnte,quib. fuperius cun •fias res gantas referebat jnunc adeo deformat, lacerat prxdaturq; eorum imperiu ftiaiejlatemqi lxdn,ut putet, <7 eo adducatur, ut credat poffc alios effe Deos,a qui ■bus omma coclejha, cr terrejhria fint progcmta-Ncc uidet indigna Phdofoplna,ct febus,quas cxtulit,uxonjlanaa,friuolas^ ineptias , et contra Natura leges impieta tem SiDeusunus efl autor kommu,atq ; Dcorum,ut Plato, ut A riftoteles,ut ipfi fi/ tentur,ut Natura fateri cogit,qmd opus erat,Dijs his genitorib. aliorum Deorum, WortaUu,qudm animahu { Cauft mali fiiit, quod Deos ijlas, ideas ilU Platonicas primus credidit, per quas oimia nata prodierint in lucc,feparans ideas 'a Mente di *una,quodnec Plato,nec boni Platonici feccrunt,cas(^ quali quendi potentifiima/ itum Dcoru chorum^primosq; fontes ftatuens ■ Et tamc prifea Philo fophia,ut tot fu perius exemplis efl probatu, Ideas Mente diurna dixerunt ipfam maximam ideam, aa I» » ac for/ je» AVGVST. EV<S?B. LIB. VIIC ac fornum uniuerftlem.fbntemq; genitorem omnium rerum . Qtf Mitem liem i diuinu (dpientia feparatas diurnum effe gentem contcndat,non ficus deltrct,atqux is cui flumina,fbntcs,arbores,Dij prxdicantur,v quafi poeta idearum eji . prx/ terqurn igitur quod funt filfa,cr impiu,etium uero non naturalu,qux dicit , ra/ none f cnucntc.,ipfis item docentibus,unum duntaxutfmgularem fontem , c r uuto rem effe hominumqi Deumq nulla I deurum interueniente patrocinio. Quk fi funt Deus ipfcjunt duiinu h\ms,mcomprelKnfMis,mcffabiUs,inexhau{U fa pien tiu. Quare ubijciun tur tunquum ficlcrata,etfacrdega, impia^fignentahxe Procli, quod nec Plato diuinus,nec exteri Platonici ea tradiderint.Tum uero Phi/ lofophia Dionyftj ub his Procli deliramentis muiolatanobis remaneat , quam cum imitaretur,cr e Platonis libris non inuentam uiolenter deduceret,quibufcunq; ca fus tuliffit, nugis adhxfit.Prxdara qtude dc fummo Deo Plato locutus eff, itemto) deDijt,qui inter fupremum Deum , er homines intercedant : locutus autem c fi, quod medij fmt,cr tntcmuncij,quafq; l egati,qubd preces, ce bencjhfla humani ad Deu perfirant,adbomines diurna beneficia Sed quodfint pofifingulare Deum, , ceu fontes aliorum Deorujmndanarumq j; rerum , multaq; alia prodigia longis fermonibus a Proclo contexta,hocuero nufquam nec finfit,nec dixit Plato.ltaefi bis annotatis reliquam nugarum fcricm,quam mihi curx non fiiit euoluere,dignd fient, qui in libros Procli madaint. Quem enim habent in ueritatelocum,qux addit, quod hoc genus Deorum vovroy , ab omnibus dmus ordinibus unificefir paratur ,cr quod ante omnia qux inteBiguntur,fubfiftat, quia impartictpabile jit . cr diurnum, intdligiMe. violenta funt fidibusfy fuis tranfpoftta,Dei funt,non Ais gelorum, ftue Deorum. I Ua quidem ucra etiam d Dionyfio tradita,qubdhocgenm 7Th*fCi ccimSit/Tous&vvsim voigovs Jhctxoar i&s , Replet fupeme diubr nos,cr intcUigentcs ordincs-.uidelicet irradiat, ut ait fimmui iUe theologus, Ange lorum primus ordo,fecundo,V tertio ucrttatem,lucem,myjleria,communicatfa C r quafi initiat, vera quoque funt cnVa,cr ciufdcm gcmtt,«ntor*$ Atyomp vortrovs diovs icfftroy '<oK<p<uv{\J t<5// , G? s ny volvus van fi oX"V,@ Swwrip.QHod efl,lure dicimus Deos fme Ange/ los intcUeflualcs fccretam efferre omrnmorigmcm, cradmirabdemq; eiusexcd lentiam,cr unitatem-Hxc enim funt arcana iUa my8eria,qux primo ab altiftmk iUis,Dcoq; proximis Angelis nofcuntur,dc quibus tertio cr quarto capite, m ca lefii Hierarchia loquitur Dionyfms.Eauero partimuera,partim fklfa.Qubdfunt reges omnium cum exteris Dijs mcoordmabiles: Etquodfummum Bonum intfl tettuali luce afjlauit omnia:cr Deos avt<f>nvi,decLtrjuit,patres omuu:Cr quod primum Deorum genus propter propinquitatem, cr fmulitudmem, cum fummo Deo fubflantiam dat fecundis Dijs.Si igitur adimas creationem rerifquam Dijs W: ficfupremisiniufl concefit,cxteraa firme nera funt, CT exfintibusDionyfijfyii: oere ffuentiiij ....... 4 .• i . . J IX* ***«»*" FHILOJOPHIA. i at : ** d”*3 Dt0cT1“U< J^1*'1roro“ or*JIt>S«“« « Dion fGo tkJucai Pr*. ' pRoJequiturpoft bos Proclus fecundum Deorum genus, quos appellat vt\ rrovs Hgu roipovs , intelledosfiue mentales , <y inteUigentes, srfoi pyovrxi ral/ fvyut ?roH? oi TTfS-M ytigoi fal . r$\ Trofe &fct Ttes vernes cunees tm^vH^uOee au vohjcu & vo^ou. JUttKO<ry.Ho^ to y kiy.r&y ySy IfOHTSijy t? opixftKijT&oSlaftwcdas tivorm xgu votpM&w Tpixt/liKws xzjvsho-ovtvu : Procedunt igitur ab 1nlcUcftis,intcUigibilcs,ac mentales Di/. Itaq; fecundum omnes intellcfluales caiu fas geniti funt ordines intelle(li,cr inteUigentes DeorumuntcUcdis Dijsin triplid proccjju ,non difcedcntibus ab unifica fua cffcntia.inteUedi, e? inteUigentes Dii tripliciter fubfillunt-Hi tres propofitiones dc hoc fecundo genere, apud Proclum- Declarans autem efuare inteUedi cr inteUigentes dicantur,dicit:roivn.s /\rovs xvn*y,veovwoi A varo 7% /*«-’ cevrevs b%S>y:Qtua intelligatcos qm antefe funt,mtelligentur autem ab his qui fubfequuntur.Tim id ipfum 4 prin cipio commonjbans, e? pojl DcosinteUcdos fucccdae inteUigentes dicens 'm duo genera diflributos.De his ittquit,7X uve tsi voktcc (cJ veij>ct, oxxvevvTXvau T(U,k«tx t 0 Aoyioy,Tx A voipx novoy.Alia quide funt i ntcUeda, et intelli gentia,quxcunq; uidelicct inteUigentia inteUiguntur,utaU oraculis, alia inteUigen ttafolu. Hxc Procli dogmata,quonid 4 uera T hcologia , quam in Dionyfio uide/ tat,na[ccbantur,fpeciem habent ueritatis:rurfum fordent jilfiutc, humanis com/ mentis volata. Ac quemadmoduhi Dij,partim inteUedi funt, quod ab inoriori/ bus mteUiguntur-.partim inteUigentes, qued fupemos intelligunt: fic dogmata, cr aiaa Procli,partim uerafunt,quia de fonte bono prodierunt,partimfilfa,quia ut ra Philo fophia volentis infomnijs ejl contaminata. Verum igitur efl,pofl primam ^erarch,amfummm,exccllentifUmorum Angelorum, fequi fecundam, ctue rumeft,4 Diony/ioq; item traditum , quod primi dicuntur inteUedi folum, quod ab inferioribus tanqud difcipulis,ipfi eorum magifki,dodoresq: afhiciuntur, con Jiderantur.Vtitur enim cauoccDionyfius , quod infriares : yx^HuSxri, cupi j tmt ab eis nofccre , fcq ; eis uti difcipulos offvrunt,a quibus arcana myfleria,qtue Deo proxjmi,nofcunt,accipiant , eoq j Dionyfius utitur frequenter nomine irrat dtationiSySJA xyn i^l,irraduri,i[luminart: C7" ueritas,ac fapientia , qua traditur, V ^‘»fmoresmiuanvr,diaturtrradutto.Atq;adaUafuperhacreait, nSn* Ytfcucpw oidioAoyoi </W<n vi, Mep^xs ySU> xgxvtcoy *<rdy <AiXK0o-iaHr<Ji7r&s 7 ^yfm^^HKymy eyiKM iuAsn^.-mst/i 7m<ruy v^»Ast igxs var’ cann Svtfyixf, isbius-ny tws lavito-as t^«M7n<9j:Hocenim clare Theo[ogijignificJt,in/ feriores ordines ccclejbum fu bflx ntiaru 4 fupemis per ordine feientias diuinas edo teri: ip fas autem omnibus fuperioresab ipfafumma Diuinitate,ut fis cft,mitiado / Ii i nesir/ KVGVS T. EVSVB. LIK VTH.1 . tus irradi Jti. Vides fonte Theobgix Proctr,unde loqui de diuinis ciriitubut ($M jn pUtone,ut ego quidcfcntb,ordmcs hi non funt)animatus. Adducit Producta/ mn ChaldMcuoraculum,Quxcunqi intelligunt,et inteUiguntur,medio in ordine rffe. Nam mulu admiratione dtgi:a,maxtmeq; diuina apud Chaldxos iOosdepre/ bendas:Qnamfmt autem concordes in coJ>ionyfws,cr Proclus,& quod jecit/ tus fit Proclus Dionyfim,declarant,qux fmili modo de irradiatione loquitur Pro cius, dicens de fapicntia,qud uult ejfe ordine Deoru.@ o<rartj> irixs aty iK^iiAoiorSyVroof eunti -nes yvaio-fa u£\\cttcn{ &ts $toii,*K vyo uyloyozfupwwos 3is yoti&ts wtxixosiwky^^t^oTnTOinPtK t Si^ff fcMj xy.rsoiiitHi:EX quemadmodii illa dat omnibus fubftantia,fic ifta cognitiones irradiat Dijs.tgiturauriga, quide nutritus inlelligibilibusunifice participat perft/ ftionc aDijs radiantem. Sunt igitur hxc omnia uera,nota,nonfolu no]bis,ftd etii Chaldxis,qui fi ubftantias hasappellant,ut fuperius uifum,Korj*xycvs,mndidu flores, et propter fumma fanflitate i^eJyfass,intaflos,intemer<ttos, ctinWn/ fgS,incorruptos,indemulcibiles- lUa uero nec apud Chaldxos funt,nec ufqud inft eris literis. Naturx qttoq; et difliseorufunt contraria,qubd q bene de doflrina,et initiatione, et irradiatione dicuntur , qux d maioribus detur inferioribus , tam male de generatione, et ortu, quod minores a maioribus nafcantur,ac fubfiftant,hoc ab ipfomet Proclo additum eft.omnia enim d primo principio immediate proftfla,cr creata etiam ipfi fatentur . Quare falfum eft medios d primis oriri , crfubfiftere. Reliqua doflrina,cum tota firme fabulo fa fit c T fiflitia, ut qux non ex apertis te flimonijsfiL,fcd molentis aUcgorijscoUefla, quas inexplicabiliter adamauit Pro/ cius, ut, fi meieret Socrates,aUegoricc meierit, non eft nec excutienda , nec admi/ randa. Illud item confiderare opcrxpretium,ut fetas Produm.hxcabaliofonteac cepta quibufdam uankfuts infomnijs cobrajfe, in hoc ordine DeoruminteUeflo rUm,cr intelligentium dicit ejfe hanc trimtatem,rLu ix.Qew-ny.x.biiyTbh <rv pxy'jiyoy,rlw kmuntiatricem,coUigentem,cuflodientem. tixe nomina fi uideris Dionyfm,uidebis ab eo prius inuenta,cr famata- Additq; Pro/ cius : <Atc7if kyiycfa trujjxy uyi s 7joiccj,« </£ rujJvJiKM <nP tiAhSv; , k rsAi<rigpy'oS:Vt alta trinitas jit colligens, alia continens multitudinis ,alu perficiens totum hoc genus . Et hxc trinitas, nomina 'quefumpta fun t ex D iony/ faoyCuius peculiare nomen eft vt&orfog Ujieqtie d Platone, neque Orpheo, nee «Ilo fere ex Platonicis ufurpato . Illud quoque Dionyfij eft , quod Proclus ait de D ijs,ftue Angelts,qui dicuntur TiAurusfythSK vy nA tasuiSx /jSUu cunor* TVSjVwa r>i?TtAto-e»p^«iS bibis, y.vvicibx</^7tebPioKAHgx kj ierjx.* fan <pitry.XTX vtsso -ms crtwiKnKoiSQtu funt,Ergo, ait, perficimur afeen/ dentes fub perficientibus D ijs, initiamur autem uiftoncs perft flas CJ flabiles , fub contentuuf-Hxc inquam Dionyfij funt omiafnm res modo fed etiam nonuna. d ludquotfc DE PERENNI PHILOSOPHIA. < btiefuoQ Dionyfij efi,quod ait,&s L u <Pm tyu i/accs ol 'riiy a)M y ccyx^wy i* ycixons ’t\\vncfx<u nat7vesH<mxy,iAoyois,K}Ax ipyois (fonitriu/nt^ Ad quam tclcum e r nos omnium bonoru principes T eletarehx deducunt , non UcrbiSyfed rebus illuminantes, tioc totum Dionyfij cfi, cuius [emo plurimus efi, quod ab Angelis irradiatur, lOufhratur, perficitur animis ■ Nomen quoqj TelcUr/ cbes ipfius cfi,quo primum,ipfum initiationis principem ChriBum,cxinde Ange/ l os appellat . Totaq j res de illuminatione ffnritualt,qux etiam initiatio abeo uoca/ lur, Dionyfij cjl-Neq; Proclus de bis loqui quicquam potuiffet, mfi libros eius It/ ffjfetyfed di famulato prxeeptore uero,ex Platone miris artificijs, ordines hos An gelorum deducit, quo fit ut eius doftrtna fu plena cortfufmis , mirificarumq ; fi/ bularum,quas pro ucrts traditionibus ,ut uentad.O' his qua erant alterius,gcrmx num nitorem detraheret, fuppofuijfet. Adcoq; i» hoc cfi impudens , ut meras de/ liberationcs,arbitrLt,ac decreta,de Dijs,eorumq ; uita,genere,monbus, differen/ tijs flatum non crubefcat,quaft qui femper eorum fuiffet i [ceretis, V 4 cubicu/ 1 is,cum cis omne xuum exegeru,ut non exteriores afiiones modo,cr quas in om ni mundo gerant proumcias uiderit,[cd cogitationes etiam, arcanaq; pefloris ab/ dita penetrauerit. Qux breuiter ego admomuffe contentus , nec arbitrans ad fm/ g ula quxqt operxpretium infiUere, feleilis bonis, v oftcnfo , eos fuper Angelis, ordimbusq ; eorum conucnircnobifcum . Nam congruente Proclo fici! e exteros af[cnfuros,docct confccutio,affcnfusq ; ejl Domafcuts, CT Hermus-ucnio ad ter/ tum Hicrarchiam. Dc tertia Hietare hia , uti ordine Deorum, ex Proclo, & quod io eo fecuius cfi A' reopagiiam. Cap, X 1 II I. *jAnc Proclus, ut k principio dixi,uocat rotpcvs y.Qvoy, IntcUigentes tantum, “ quia cum 'mtclligant,affiiciant(^ [uperiores,k quibus, ut ait Dionyfius, ucrita/ tem,ac [apientiam irradientur,ipfi 'm ultimo ordine, nullos alios illuminantes, di/ flifunt IntcUigentes tantum. De his Proclus in hunc modum dijfiutatijo </h* V*-/ 7Krr$7a,’7pirrlw xJiduj JUrcxotry-Ha-ip Si&y, riuu roipxp icnnscAmat-’ /lzW ou/tns , (rvinzigcuMcnry </£ vtrj $Axs npooc/ltrs rxSy 9 aoy xgii uursfteprsGey « j ctfylw ty ttvKAoy twt 7uy 7tfa>TBpy&\J ty 7rcev7tftucy J^ianco-yoiy cc^n/i&ry.Pofl hxc, ait, ter tium,aliu cxercitu,ucl Ordinem Deorum, qui uocatur intclligibilis, confideremus , continuit quidem ei qui ante fe cfl^tbfoluente autem omnes proccffus diuinorum, et rcflcflcnte ad prindpiu,eirculumq; unum omnium ordini , qui prim opifices funt,abfoluentc.Hxc Proclus.Tcrtius igitur ordo D corii , cfi continuus fecundo, deinde in eo abfoluetur omnes diuini ordincs,et quafifhfto c'trculo,ad caput refle tlutur. Hxc uera funt,et k Dionyfto priorefdita, qittbufda aut aiicfHs, et uariata ■ uerboru fnic,k Proclo difiimulata,Sed uniuerfalefcclus Procli,Dionyfuts ignur: totfrcpHyiy qs UwQueyiifccy (PifaioryoS o 7 kj «jytAixaf crvyn/.^y - . . - . Ii 4 I>E PERENNI PHILOSOPHIA. 501 iutt intdligibilet Di/. Hoc iam dixi fieri non poffejummo Deo, eundarum reru primo, ac uniuerftlt fonte.Sed maiora ineptin,ne dicam impietates adiccit,quat quomodo uel animus fuus fomniare,uel cuiquam probabiles fore credere potuc/ rit,(atis admirari non poflum: Vmtates,aut umtiones,inquit,accipiunt ab unitate , qua ejl ante inteUigbiUa:Tcet (Ai ovxtxs cor 0 t 5// vohtccp,txs (At foxs tks 7rcerrt Aus <& ovrtKTtnoK @.ytrvmxxsT£i/ fkicop ebro -? vorr& m ftoy. litu Jit ratfxp iJIiotvtx nxf txvriy Ax^oimcSubflantias aut ab in teUedis- At uitxs uniucrfales er cotentiuas er generatiuas diuinoru ab intcUcdis CT mtcHigcmbut. Veru intelligibile proprietatem 4 [eipfis.Qne fft hic dtflnbu tio,acquaJi dilapidatio,aut uerius fabrica,ut tanqua ad edificiu palatij,ficut alius calcem, alius lapides,alius ligna cofcrt,fic ad compofitionem illorum Deorum, Deus unitatem, prima Hier archia fubjlantiam,uitam autem apportet fecundafcur qui dedit unitatem, non etiam dedit ui amt Nohm igitur qutbufdam Dijs, ueris,ac naturalibus expulfu,ccelum ac mundum complere , nouamq 5 quafi eorum Rem/ publicJfn confcribere fatagit.Sed ego cupidior bonorum,ac ucrorum, quam malo rum fifloruq ; ef[e narrator, produfhs que bona,nojlrxq;Thcologixconfbrmiaui derentur, cetera ipfi Proclo defice fuarum fibularum haufla relinquam . QuidHtrraui ittm.qutmadmodum Si Proclur.fecutui cft Dionjrfiuminde- Juundu Hitrircliijt corleftibui: 3i quid non ucri addiderit. Caput XV» 0 N I S I V M quoque cr Proclum fecutus ejl Hernias, ea nomina Deoru, res afftrcns,que clare funtapuddiuinum, (upremumq; omnium Theolo/ gorum. Viitur etiam irradiationibus 1 11« D ionyfiacis, quibus minores ab altiori/ bus,Dcos't?Actii7r<{:Supe/- ' riora,inquit,lumen ueritatis inferioribus irradiant. Hoc quam fit Dionyfij,uiderc t eft,in omni prope opere de calefit H ierorchia , uifumq; abunde fuperiusProfe/ quens autem Hernias, resq; acceptata Dionyfto , nominibus fuarum fabellarum appellans, iddit: voturo* y- ty t oivvy rwxpx txvtx,to ty,Tlu/ urpanlwx^ f(*y Topepxii T«,mtp tri vsigx j my voteriy Qtwy ,af>%H <At uiy rotgiy tfugMfiiyi/.Que funt,Qtiatuor,ait,hec confideremus, Vmtate,primumq; prin cipm,Phaneta,qui eft terminus, finifque inteOcdoru Dcoru,principium aut ab in/ telligentibus feparatim-Reuocando igitur eunda in fuum locum , er noftra a fi/ bulis eorum fegregando,dicatur uerifiimum effe,quod deprimo principio,qu* concorditer ab iUis,prifcaque omni Philo fophia uocatur Vnitat,affeuerat. Quod autem ait Phanetafinem,abfolutionemq; Deorum intcUedorum , principium, in/ teUigentiam,fentitq; DcosinteHedos,ut fepenumero docui, primos Hos cclfifti/ Mofquc Angelos , quos inferiores afficiunt, intuc nturquc uelut dodores fuos 1 i S intelli •U DI PERENNI PHILOSOPHI*. £m Jr I oue,quod nouifiime p radicat de principio unuterfak. Efl enim hoc prin/ eipiumipfe lupttrr..Et cfuod jit de hoc principio, a quo tota curia calefis , om/ nescji ordines Deorum, larga luce Duuniutis complcantur,lux autem ueritas efl, dmutio,crfapientu.Acccptumq; exubcmnuilLt,qux loquendi de rebus hir px audacum dedit Platonicis,TbcologiaDionypf,qu£ ad alia hoc habet: <tuhkj net miyvy ittip,Sts i 7rpJlrJ}v7teTh ruy , y; &y <Putuo<r/ tuurit Ka'} T5! TSM7tcj>xiK*s ifoxy.4tMhpxpx?iJ$tS!t Isi sT vn eurrhu tepor ot; KfVQJ.it7ifce, kj epeu/eonpcc $1 6ix fyixs Qb-nJlo* out,H&Qcu£ii? yy tytoTtfyjf, 7%\tcvsfyatpyKfV<Hplrn^x /\,uSvoh 907 \£X,kj 'txfo&iJK7rA't)7iKH<3 y/ct)7roeto, (pccvtangXt/iuSTtftayocAo* T4» S? 7rptoTitJ>xyu,(& oAiKOirlfX.QU£funt,Collrgimus igitur , cr concluji/ thus, quod nobihjlimutjupernusj ; mentium,qu£ drcunflant Det m,ordo, 4 Te/ ktxrchica,id efl,initiatrice,trradiationr,facris modis rcfla,quod in eum immcdu te intendst,occuldore , cr clariore illuminatione 4 fummo Deo manante purga/ bsr,iUum:na!ur C7 perficitur. Occultiore quidem, ut inteBedUore,nntgiscp fimpli/ ci,crunijico. clariore autem,ut qu£ primadator, primoq; apparet criminer fa/ liorc.H/c ille,omniq; opere differitor de lumine ueriutis, 4 fonte diutno in fupe/ riorem inferiorem^ mu idiimanante ■ Inde dmini operis principium aufricatut,' dixit 7txtx Hr*Tpa»c tvifiv <pttro<pxyuxs wfooi/los «f ipis icyxOoM tus <poiT£xx.Ornnis,ait,luminis c r claritatis a Patre fcatentis in nos, beneficia ma natio.Qu ire hinc accepere minores Platonici,quoru certe nemo erit, qui non mi/ retor (.ut loquar grauiflime)prauitatem,eam religionem infenfam eos habuij[e,cu itis myflcrijs fuam Phtbfophia nobilitare jluduerunt,fme quibus fibularum mep t tias colorare nequiuiffcnt. Nam nobtltfima materia, diuinisq; nominibus , 'otoq f fermonis ordine i Dionyfio fufeepta , fibularum fordes , ut feflionem Saturni ac Cccli,expu!fionedilacerationemq; Dtonyfij,c£teraq; id genus afjixerwtt,0' tan quam nobili ueflem centonibus a[futis,dehoneflxrunt-Sed boni efl,nec bona fjoer/ liere,necnon acn iudicio ueriutem a mendacio perpurgare. De ati)« generibuj 3c lumtmhai D forum auuJ .JtOf Uim.r jcDionf Go.& quij iri ttts A (Tea , * «i ii i utro. Cap. XVI. QjVnt irew apud Proclum, etiam 4 Dionyfio defumpta alia genera Deorum, (tue &Angrlorum,quorum unum uocatur «caroA t/roi, abfoluti, exempti imundanu gubernaculis ,et quaft femper ccelcflcs,'alij his oppof u,\yu o<rp io i, muiuLmi-Je quibus Pr ocius: Aonvoy Slioliyuoriun nroJyTOip Ovo^liyovieu rceSfcA/ bxp^{sT7& m/tuj, Jlio xgii yiifvtnoJfori TgeT 7rourn pipiySb/os TOVS xsnAvrnt, & roisuPirt ifliXKOrpsirtfxfHiPt . Deinceps , inquit, muidani,omnium qui ante fe [unt irradiationes accipiunt. Quocirca dominan/ turuniuerfo, imitantes exemptos, cr f]>cciebus infirmant res h.u noftras . Sic ille . In quibus, ut moris ejl,funt jilfa ey ucra . Quod enim de adinmiBrationc generis humani dixerat Diwyfm , quod Angeli mundani rebus humanis pre/ DE-PERENM PHrLOSOPHIA. *•» fltditisfclicitet inferiores mentes. Cur autem non aliunde , quam ex fe ipfo beatus 'fitDeu(,caufa dicebatur,quod non habeat maiorem ex cuius contemplatione, er notione fiat beatus. Qua ratio efficiebat, ut quoniam minoribus mentibus unus esui nenti fimus ante jiat Deus , hunc unum ncceffario reftedent demerfe in pelagus infinitarum uoluptatum.Hoc Plato prior dixerat, fecutus eft Arifioteles, caterteft Pl atonici, Dionyfuts autem noHeromni opere fuper hac Angeloru felicitate dijfc jm.Hec igitur omnia psrtm Proclus de efca horum Deorum loquens fecutus eft, partim adicat exfuo pedore, perpendenda nobis an uera ftnt.Secus autem quam deceat,mea quidem feitientia,Platonem interpretatur, qui cum prata in calo ad exprimendam calcHcm felicitate jlatucret, ni aliud inhaere quam beatitudinen Deoru,qui femper funtbeati reficiens, per commentitias allegorias d Proclo coit taminantur,eam effe uim feracem omnis uitafvrmarumck omniu.Effe porro Deo rumefeam unitionem quondam intelledualem, A mbrojumq; & N edar, notio/ Bem,et^prouidentum effe inferiorum, trretj^u £? 7^ dcuBpoaricty, sipiop ope/ *PHV it!/oU Obstato jit vtxvapyypcty: Quandoduide Ambroftam robuftum pabulum effe ferunt,humtdum N edar. H ane ob caufam,folutam perq; omnia ten dentem prouidentiam Ncdar effe,roburautem,firmamq} aftiftcntiam,mfuperio/ ribus cjfc Ambrofiam.Concludmsq; Proclus, vtxT« p ovy G? itv&poo-ia, tft&ft 7*A^T5fTt?,M Stoi.Ncdar igitur cr Ambrofta Deorum perfediones, quatenus ■Dif-Hec de efca,db eorum, optnor,qui melius hac ante eum norantfententijs,alic U*,cum nec Plato, nec Arifioteles, Dionyfwsq; ac poeta aliam Deorum Ambro/ fwn,ac Ne dor celebraucrint, quam ineffabiles eorum ueluptates, quod iuuenet femper procul ab omni clade, <y uexatione,futuri femper talcs,quod afiftant uul tui diuino,in quo contemplando, ineflimabies uoluptates nullis nifi hk,quifrmn tur cognita.Eft quidem, &• effe putandum eft beadtudms partem eorumjucis il/ ~iam myileriorumcj; mutuam communicationem, qua minores a maioribus irradi/ 4ntur,dum tam fublimc,diumwnq inter eos tranjigitur munus, fed perfida bea/ titudo eft intuitus glorioftfiim* Diuinitatu,largos maiedatis fu a, quemadmodum Sol in mundo frnpbdi,in regione fupema radios effundentis , implentis $ cirem A flantes beatitudinc. Circunftant anima,dextra,lauaq; frequentes: Nec uidijfefemd fatis cft,iuuatufq; morari Hocnedar Deorum, cr Ambrofta, quod Raphael confcffus eft. Ea denisft extbi Lnda,quoniam Natur* contraria tendunt, qua de DI fs omnibus »n uniuerfum eft locutus. AliumeffeDeum ftmpliciter,alium per unitionem, alium per participa/ horum, altum pcr<rvvcttpHyyconnexionc,aimm per fmilitudmem.Et quod unuf/ qiufq; iwy vuripvo-ie»y,fupcrfubdantiabm,7r paritos St os,ftt primo, principa litcrq; Deus. Quilibet ex intelligcntibus per unitionem, Damones diurni pereo/ pubtionmxMmMbSfAnim^bo^umpcrfimilitudmem. Quoniam igitur unus AVGVST. EVGVB. LTl. Vni7 tjl duntaxat fuperfubflantialis,cr principaliter Deuf, calefies autem omti & terrefhres Dij funt per fmititudmm,rcdundat unitio V copulationem po cti/ as fabula connumerabitur. s v ■ **. BxTheotogi*DaroaCHJ4eDiJipflii«AngtMt,ac «mofupttfuMaiitutiDfo, Arq*o4 * •it cium iniiafu* cfl PmnyGmn. Cap. XVIII '—Amafdus quoque fmtise^catnis Platonicis in deferibendis mentibus cadef 'Ujhtuj Dionyfmm er ipfe insitius , qui prxbuit Platonicis loquendi de choris cedeftibus rxemplm .Ex fontibus igitur cius , non modo rebus , fed nudis etiam 'Jimplicibusq; uocibtts ufurpatis , htc feribit : u<rxvra>s tfi Qxivrts tepx^t -ries 7tv?Axs w (/loKg&s famKccsb# r« • - .. _> » 11 '1 ... otrr «. 7Jc fi </lam7kcc xiy&yfo-n. kj tss 9wj yrws (asoriSir^ m?ks: ,0 1 ts& icty-BAiyz %iAom 7rcurnsqj.\o<roq>ot, tree /aX) ny vcrtfsaioy ,StO{/ Atyovfi<;,TOS j a^a£ V<nmJl{s «2 tous &* -r wos ‘MirpfyvS- kj w 7* Toy^tfveicoyTiftM&oswx^toy , VKcurrtvJs.uyvs :vrvsit<rta>i/>ccHiac Tuy 'iXAstymoyStMiuy ce* ntf y-cvv tkv , ngu. 'reus ioicuc 'VfJtiJloyJtvtoy SiKy:Simtlticr item dicat quift>iam,cr multas,qux uideutur effe, tuus irradiationes effc uitalcs,ab una uita fubpflentcs , promanantes m omnia ui/ nentia- Multasq} item miriones fecundum radiationem ab una fubjlantia , proce/ dentes in omnia q u£ funt ■ QjuJ multisi quando et Deos multos hi omnes ) vrc qui ; ante Iamblichum floruerunt Philofopbi ficlktuunt,unum quidem fupcrfubflantia lem Deum dicentes, altos fubjhtntialcs ejfe,radiationibus ab uno deiflca'.os:cr effc 'fupcrfubjlanUdlium unitatum mulutudmem.non per fc perfidarum fubfifientid/ 'rimjfcd radiantium ab uno Deo,v fubdantijs manantium Deorm-Htc 4.D4/ rmafcio di£la eo indicio perpendenda funt,quo multa Phdofophorum dogmata ese v lestibus literis non irradiata, digna fuerunt,qua paulum lucis deciperent . Princi/ pio uerum efl,cr exempli uice feruiens ad agnofeendum rerum prxcipueq; arti/ morum creatione, lucis manantis, ac radiantis cXemplumific omnibus rebus, om/ niqjuita animis natis, er profedis a Deo , quemadniodumradqfundwitur i lu / tt-Eoq; Philo uocat animos hrctvyiriunot, radiationes . Radiationes inquam uitalcsab una maxima lucidaq ; uua profidus. Sed quod hac quafi radioru , Deo/ rum multitudo perenniter lucens fluat4Deo,nunquamradijs i Solefuononma/ - nantibus (quod cius,atiorumqs Platonicorum uidetur dogma) mukisdecaufis ue/ ■ rum effc non patefl. Effrt prhntm Deorum ac fumnu fmgularisq; Deifempitat/ jia coniundio,femper Sole fuat fundente luces.Effent atemi Dij mmores,ficut ma xmM*tmui'Subftantum fmm Duuntiatif faum ntwM ipf fium ip/ faDei /» •WPBRSNNY THftOSOPHTA? i*r fkDeifut^tiafbrent:ficq;nonunusfolus atcmus,folus uem fubhantiahscf ' Deus,fedin tot partes fdjfa Diuinitas,quot d Deo manarent luces. Quocirca net' tycferi etiam potefl quod Iamblichum ,multosq; ante eum Philofophos opinas; turfenfi([r,effe multos icrtcu fas, fubBantulcs Deos, radijs diuiws dcificatos, «h ejl,quorum Diurnius radiet cum primo ac fmgulari Deo . Nam ts qui ejl fuper/' jubjhntiaUs Deus,ueram folus obtinet [ubflantiam Dium itatis. Reliquorum fimis Us fubjiantia citume, non fubjiantia diurna : quemadmodum [olus habet fubfianA tum humanitatis , quicunfy ejl fubflantialucr homo : qui autem non ejl nalurali/i Arr,fi^iuli>rr$ bomo,nunquam fubjlantum humanitatis pofidebit . Ejl au/> tem fubjiantia natura cutusq;.Quarccuicunq; fubjiantia Diuimratisadcffet,uer x fupratiaqi diuinilts etiam ade ffet. Vt igitur Philo mentis humana creatione, pul / chro declaraturus exemplo ,rant uocauit basetvyao-pa. ,radtum , fanttUtm i Deo, frit fu autem non aiernamfcintHanonem , fplendorcmq; perenniter luccn/ temJeJ femcl quidda jflendoris ex sterna luce dtuina demiffumfa fi Damafcium fenftffeputemus, fanum erit dogma, et Deorit quos ait radiationibus d Deo ceno/ tffc»/xtv85,Jrrn Deos, quos etia Dionyjius tejlatur in Theologia Deosuocari,di/ ternus creatione futjfe , cum duunitus d potcjlatc proli fica fua Deus fflendorei quofdam uitales,qut Dij nempe mentes angelica juerunt,deimfit,non ex fua Diut ■ mtatc,fcd facunda potcjlatc luces Has fuifmles accendens , quemadmodum ex dmfitmts potejlatis fua thefauris lucem corpoream,qua nufquam prius effet, in/ fUmmauit- Ob feruandtl igitur Dionyftum non uftm effe nomine creberrimo tpji, CT Platonicis fcM.aeu*^.is fuper eoru d Deo radiante fub)Unda,fcd fuper fapien/ tu,doflmi4,fcicntia,myflertjs, qua tanquam lumen d Deo fupremo Angelis fuit, in fundatur. De quo in calefit Hierarcbia,lnfcriortm,inquit, fubHantiamn ordi/ nes,t%nca,faptcntis,intcllciluaUiJutina uertuus, funt paructpcs, infertus , c rai, ipfas priores rejftacntcs.tpfa enim prius Deum cognofcentes,cr diuinam uirtu / tem excellenter cupientes,euam priores merentur,quoad eis fas ejl , diuinam pote, flatem amdan.Tum eas,qua pojl fe funtJubHantia* omni potrjlate inflammant» dantes eis copiofefflendorem,qut in eas de fcendu. Similiter et ha mftrionbus,per ordine qualibet prima fubfcquenti.T ranfitq; in omnes,ex proportione, er ferae* fPiotcfonirrcsSuis (finit, Dtjfenfatio per omnes comeantis dtutmlununis . Ejl igitur omnibus illuminatis prnaptu iUununandt,Dcus quidem natura,et uere, propneq; ut luminis fubjiantia,^ ipfuts cjfe,ac uu lendi autor, ueru & omnibus tnentalibus,ex proportione \.vsi<fcts¥VTcu,apparet,luccfcit,propria illuminatio/ nem prabens proxirms,ac dtgnifitmts-Hac ad uerbu Dionyftus , in quibus appa/ jr t,qndm non fyncere Platoniei,qucmadmodum multa, jic nec dogma de illunii/ natione er irradiatione intellexerunt. Efl igitur illuminatio NcdirHud, er Aro/ krofta dtutna^cogmtio, ftpientia , quam fupremam animorum uoluptatem fenjh ArtfloicUs. Hac itiftpiptfd fupremo Deo, qui primus dat fapientiafua lucem, t ■ , hranpt $«*> AfvgvsT. PWW tntnfit per omus orduics diurnos ex proportione , V ordine , prw* primit, rtifl poftremtf. Hac illa 8iugix e[ca Deorum meffubdh uolupUUi , fpedaculm m/, plens Mimos uberrimi lxtida,iurc lux uppelUt^ut qua non fit mji cogfiitio,conA tempUdo diurnorum myftrriorumQjjirf tj uoi Iamblichus dicit,rcfntur<U etiam i D amajeio , luce varsfaotoy Qtoy tovS «w’ tkoTft vos.Quod rjl, Vnum ejfe fuperfubfttntule m Daim,cxtcros radios ex Diuinitati eius. Errdbit,quicunty non rede interpretatus facrit , ut radius Dei fit Angelus , quemadmodum ejl mens humana- Creata fcihcet 4 Deo, cr unquam luxaccenfi creando, vnus cft enim Deus [uperfubftantiaUs , de cum proltficd potejUte cm t At manarunt. ■* > I ' 4 • • ^ ». 1 ’§■* • ' r T! * -•V' • . «, DE DAEMONIBVS» .? Pdfds Daemonum naturam (nnofuiffe. Profanat titms (Imitia faerfs <Je D»» mo rubos perhibere. Nomen Daemonum , Graecum , Hebraicun»(|tcAe poflfc* BJfc faoc nomen commune bonorum,ac maiorum* C^p. XIX. _ _V«c erit fermo de Dxmonibur.propofttiify ex prifea Philofophia , cui natui eorum non fuit incognita, fententijs, in [aerarium ueriutis bona reuo eabuntur, fabulis, cr [eculorii diuturnitate e [cdibus fuis tranjpofsta . Omnia qui/ dem p ropemoium apud exteros, fuper natttra,c4*, genere Dxmonum deprehe» duntur,atq ; in Theologia uera,f\ ueritatis origine reperta , cr quoniam inter ueri tatem,ac fUfitatem [xpe magnum ejl commercii, prudenti ab inuicem wdicio fc/ parentur. Vt autem prxpotcnsDiuinitas,Diuimtatis(p myBerium, creatio mundi± principium generis humani, immortalitas animoru cognita fuit cunilis, cr prx/ dicata, ftc quMda faiffefemper de Dx monibus [ciendam apparet , quam noftre Utera poRea melius explicuerunt. Ac primum nomcnipjum ucRigandum , cr i* quos pertincat,apud Philojophos, ac Theologos dirimendum , ut locis cunqs datis }ueritas e\uce[cat-Tres [unt huiujce appellationis rationes, dux Qrxcx, una Hebraica-Plato primus autorfuitin Cratylo,quo tamen libro, cum de rediffialti/ ma,atqi ab animo longinqua quxreret, dubius ubiq ; , er incertus uehut^ palpi f tans ingreditur, cenfet Dxmonas ex fentenlia Hefiodi uocatos, quaft tPxH/aweqj prudentes, faentes, in uetufla lingua Grxcorum eo nomine nuncupatos . Atq;dk ejfe non modo H efwdi,fed midtoru aliorum e poetis [en tendam, utros probos mi gnk honoribus affidos pojl mortem,Demones,iuxta hoc prudentia, fapientufc romenjicri.Eiq; fententix fe qiioq;hbentera([cntm,utopmut qui[que,fme uv $tens,[eu defunftus fit,rede quimuoccUirDxmon .itoc de eorum nomine fenft Plato, qh* autem de re dicb,paulb pofl difquirentur.Cxten Grxci,prxcipucEu/ febius , Dxmonas putat didos ab eo ,quod efl feuiuuvu , exterreo , patefacio, *■♦•<* MndtOjuera nifatbrcjlse pectum 'DE PEREN-NI PHILOSOPHIA. $1% fe enim fum arbitratus quemadmodum magna nominum uis ex Hebraica lingua fiuxijfct ad Gracos, quoniam nati funt Graci a uctuflijlimis cognatis eorum , qui Hebr aorum , Aegyptiorumq; gentem progenuiffent : fic hoc nomen antiquum duetufla Hebraica lingua:quauidctur [omnia ffanCratylo Plato,affaens quan/ dam barbaram luiguam dcdijfc caterts linguis nomina , ad eos ueiu jje . He braice Schadai dicitur Deus er Damon. Scrtbiturq; in ea lingua, qua folas confonantcs t raro uocalcs fcnbu,pnor btera ftiin conmnda cum daleth. Videntur itaq; Grat d illi uctujliorcs raeda priore Utera , aut iunfla cumfcquenti uocaffe Daimo r nes, qui dicuntur H ebr aicc Sdaim , ut fi reijcias priorem confonantem , fiat Dat, in numero multo Daim. Quod ne cuiquam mirum uideatur , norit pleraque nor mina Hebraica , i n lingua Graea , ueldetraflis fyllabis uel audis inumiri : He/ braice dicitur Rapba, meden , Graci addiderunt unam fyllabam Therapha . He/ braice dicitur Banum,inteUigcre, Graci unam fyllabam detraxere ucvy, Nim. Hebr aicc ejl Ba,ambulare,Graci, cr Latini addidere : Latini unam , Graci duae fyllabas:illi v ado,hi Badiffo. itaque nunime mirum,cwm fm talia complura ex em pld,ab Hebraico Sdaim,fiidum Gracum D aimon: namdiphthongosuctercs La/ puer Graci proferebant . Cognita igitur etymologia nominis Hebraici, unde Gracum deftuxit,twm de natura Damonum melius differemut. Eft Hebraice no/ men Sdai,Ddomnipotentis,fvrtis. in numero multo Sdaim, femper Damoncs ma ios defig/tat .Dicitur autem nomen 4 uerbo Hebraico, Sadad,eucrtere,ua]Urc,in/ de nomen firtts,er omnipotentis. V t igitur in cateris diuinis nominibus Hcbrai/ cis,Gracis,erLatinis,commumcatiofuitcum homaubus,fuperioribufq; fubjlan tijsCEtenmElahim, quod Deinomeneft, etiam Angelis er iuHis hominibus ejl attributum. Erant item Dij gentum,hoc nomine diduGraci autem non i&um modb,uerum finaliorem, unicimq; Deum , frd multos alios appellarunt , item er Latini)fic uidetur nominis diuintSdai,fitda Damonibus,ffmtibiisq; ma/ lif communicatio. Nifi malis opinari uccatos Sadaim,quaft euerfores , deftrufla/ tcs-.fcdyUt dixi, id etiam eft in facris literis nomen omnipotentis Dei . Videtur igi/ pr. r<dius,arbitrari id nomen datum eis ex communicatione, et fmrilitudine quod fmt poteftatesfupcriores, Angelis fimiles-Proinde funde nomcnobdnuermt.\dui quidc mirabere in facris literis,quod promifeua funt nomina bonis et malis pote/ flatibus . Qjfippe cum fit unus Rex omnipotens mundi , hos tamen ditius Paulus etiam uocaim pircfccS,mundanos principes. Ergo ueiiftimu eft, er ai intdhgendu quicquid de D amonibtis a Philofophis diffiutatur,maxime oppertu/ nu,quod Philo ludaus admonuit in libro de Hundo,bis uerbis : a ninus,in quit, er Domonas,er Angelos nomine quidc difjvrremam autem eandem effe rem, tdfi perfuadens,molcfhfiimd fupcrUidoms f orcinam abijeies • Vt enim bonos Da/ monas er malos plexit^ dicunt, fimiUter animas: fic et A ngelos, alios quidc, qui fit Hr* praiiccrentf legatos quofdrn hominum ad Dci/m^icros^er incomptos r» Kk ftodet 4*1 f!4 AVGVSf. EVGVB. LIB. VifT. flodes propter praclaram func,er inculpatam adminifbranonem:contra atios Mf puros er indignos, qui pradiccrent,ipfe arbitratus, haudquaquam errabis . Hae Pbilo.E|^;,M[ dixi,optmu, ncceffanacfcin omnibus Phtlofophorum libris admo/ nitio- Monet autem tum eandem effc naturam antmarum,Damonu, Angelorum, 'V fape alterum effc pro ahero,tum hac omnia,bona effe, C7 mala , bonas ani / mas c 7 malas, bonos Damones,er malos, bonos Angelos, ct malos. His cogmtit. fieri, ut gratufiimn fuperftitionis onus non feras anhno.Neq; enim decipiais,itn pir^j pcccabis,Domonas mdos,arbitratus bonos,quod peccauit Plato, mterduep Porp forius,nudtt% ahf Platomcorum.Rurfmn non errabn,audiens apud Philo/ fopkosDomonas cuflodes generis humant , interpretaberis eos AngelosillH bonos.Stc nofces prediflionem rerum futurarumjegationemcp, Dei ad homtnet, bonorum effe Damonuibonos autem Damonas,intrUtges Angelos. Quoniam igi tur hac omnia funt m librii Phdofophorum,obferuanda funt dlligenter,ne alteri, pro alteris accipiantur- Exmpla quibus monllratur hoc nowtn.diuinam polentam, mimcrtp dsGgnarc , St ofn>- pari pro Deo>Dijin.aPocus,& Philofophu. Demum quod malorum pou flatum Gipropriai* ■omni ElT. cp apuJros bonos & malos Dxmoncs. Cip. XX. - D mtcUtgcndum igitur ea , <\ut d noftrts , er a Phdofophis , de Damonibaf, **pofl nominis etymologiam,quam Hebraicam illam ueriorem credimus , a quit totius rei fermo dependet, oportet ex iUo pracepto Philoni* noffe,uarium ac nud tiplex effe Damonis nomen apud Poetas et Phdofopbos,ftcut ipfum Hebraicum •Sadai eji ommpotenus,cr fortis Dct,Damontu item malorum . Etenim Orphem tum de Jingulari De o,quem louem nuncupatJioqucretur,ut utdimus,dixk : -> E(/ Kfalr@',(is (/leufiup ■flurn,(iiyctt acj>y^ fcncu/TKp. lmperium,Damon<fi unus,mundiq; ingensRex. Homerus item promfcue pro eodem nemine Dei ac Damonis abutitur, ijdemtk funt apud eum Dij,ac Damones,quodetapud prifeos omnes plurimum inoleuif/ fe uideutr ■ E quibus e f,quod tum diuinam,uniuerfalcm, cuius nutu cunfla guberf nantur, folitus efi,ut Orpheus,appeHare Damona,ueluti cum Vlyffcs fludibus op preffus, tempeftatumcp procellis iatlatus, et naufragus timebat,ne Damon Wfrt trret aliquem immanem cetum: Hi7iitotii&KH7&ufroviVHiity(tJ'cuiiiaiv , ^ Zf xAoi, Qtom mTAcc rnptTia *Ai/7tf Aut mihi cetum immanem Damon mittat ab undis , , u Qiulu pontus habet fub aquis er plurima pafeit- i.:.*.KLbKcJmr Bt alioloco,de reddita dminitus txanqtMtatc; , c k <f£ ycchiivn . >3 EttAvtb *luAiUH3¥0nua\. Ji Kv^ccnc falyMp*. * Tmue/ut pofimntjkauu^aquord Damon- ,■■■'* ^ , - • ' - " • - - »' p DE"PBR.EWNI PHILOSOPHIA. 4 Htc Damonem appeUauit uimunmnfilem,diuinam,ut fi Deum ipfunt nomiiuf/ r fet,utantc eum Orpheus, V nui Demon,una pote flas. Similiter loculus ejl Arijlo pha nes, quod, Demon efficiat alios dominos, alios feruos,cr p arentes. is enim De us uniuer falis efl-Homerus item cum Deum ipfum uniucrfalem, Demoncm,tum gmeratim quos Dcos,eofdcm etiam Dj emonas dicit, vt quod Neptunus profeAui effet ad Acthiopat, -y.vrx <Amyovx! K.Vu) i/j, ad ceteros Deos. Et cum in hymno Apollinis apud loue, -Ea-«r« fienyent «?Aot evQcckc &i{ou<rtB Dehinc alij Demones confedcre.Hi enim Demones funt,quos [emper Deos appel lat-Dcniefi ccjlatus ejl etiam Plutarcbus, Homerum uideri uti utroq; nomine pro / mifcue,effeq; quando Deos uocet Demanas. Primum autem Hefiodum feorfum rationalia genera in quatuor diuififfe partes,Deos,Demonas malos er bonos, Ue toM,v homines. Verum ut poftea monjhrabitur, dii apud Heftodum Demones , non funt ueri, natur ales $ Demonrs.ThaUs Milcfiusyat refert Athenagoras,pri/ mus partitus ejl naturam diuinam in Deos er homines . H ac ratione locutus ejl Arifioteles exordiens librum de Mundo, Semperei Philofophiam uifam fuifje Jhsoy n (Axaywaoy ^yx, diurnam quandam,cr demoniamrem: Pro eo dem dicens diumm,cr dxmonian, alterum alteri fimile-ldemfy ait de infomnijs, an fieri pofiit,ut per infomnia, futura cernantur : er fi cernantur, an ea,quorum homo cauffa,u uy i'o (Aaxiyovaoy riuu xaraxy,uel quorum cauffa ejl De/ tnonium,Hic d emonium ejl Dem- Nam dc hacipfa rcloquens de diuinationc per infomma,ctiam fapientibus futuram ait hanc infomniorum diuinationem,u 9toc , . *yo 7nia.7rup ,fi d Deo darentur-Et Plutarcbus , quem alij diuinum Platonem , Daemoniam 'm labro de Educatione. Et quod ait folitum fuo tepore mores CT uer ba er utros uocari demonios er diuinos.ltem de his,qui fero i Deo puniuntur, runcationem Dei,ac tsr dilatem uocat&fxAvrn s cctov </lcuyoras,Demonij , quem toto corpore Deum dicit. In Galba, qua adoptaret Pifonem, Cafaremqiie/ clararet, tempel\ates,hymbrcs,tonitrua,iencbras fuiffe, quafi D emoniu declarat ret,adoptione boni cauffa minime fidam non approbare,»! kcltouP fAoy iveu, ynwpe<rl^yyroy,yy<7' vrcuvovy yg J'xcaymoy,yai/oy.W9y cvk hr ocyct ih*,viy \a<nroiHcray.Etindt difermendo ab adulatore amicum unum, adducit Euripidem dicentem fencey <f° o ficuycoy vjJlaJlu», t* Jl%i <fsAcoy, Cum De/ mon bene dederit, quid amicis opus eflf Hic enim Demon ejl Deus, Fortuna . Sic Ariftophanes dixit Damone facere feruos.Sic CT ad Apollonm tribus rebus pro/ fyens n uncialis Philippo, manus ni in ccclu tetendi ffc dicente ,» Jlcdyuy yvr fi cy t i rouToas ccrrdti tAaIjff»yct,0 Demon,modnauhis Uflurarecopcn/ fa.Sic Git acus uctus femo beatos uocauit iv<P«iycvxs,quibus effet Deus propi tius-Eandiq; Fortuna,®- Damoni daxerut-Efl enim Deus ipft, operans occulte, Fortuna uocatus.Sic fortaffe locuti funt Epicurei et Stoici,diuo Paulo l efum Chri ' fium Athenis praedicante, jfircay <Axayovicoy <Ack^ necntyyJsxui eft-.Qubd Kk * uiderem de perenni philosophia- ** Hff, abjtantunt bonos agnofcentes, ahf bonos CT mulos, exteri pronufcue,jicut Chaldxus: Piator* nunquam muli : Mercurio Trifmegtfh mtfquam bom : Chal/ ixo potius mali,quam bom : nonnuUts,ut Porphyrio, utrimque. Quoniam autem ficutinomni Philofophix quxftione, uetujliora eum primis rimanda, fic pottfii/ mrn in inuefitganda Dxmonim nxtura jacere conucnit : cum primis autem p hi/ Ionis prxeeptum oculis intentis obferuandum, molefhfiimum fuperfbtiorus pon/ dus abicfluri^tt qux de Dxmonibus bona dicuntur apud ueteres , ne malis tnbuxn tur: feditade his eos locutos putes,ut fi de Angelis fermo eis fiufict. Denario gtnere Drinonum apud Phtlofophcs ; & quod non feraptr phyflcc no m<n hoc ufurptnt, transferentes nome.naiuramn Dfmonom iitalios.Dc Drino nibus ucris 6i fabulofuexPlaronr, Si Poctu.Eiquod neri Daemones finiaertj. CorrcAocius.quodfuum aerium dicuninaturalitcr Drinonibus atmbututn. Capus XXL ■ N cipiens igtur k Platone , non unam eandem' que apud eunt, nec Phyficam * femper de Dcemombus,fed jkbulofam nonnunquam deprehendes rationem.Phy fica ratio, uereque Dxmonibus congruens efi, cum eos in Epinomde iuxta fen / [ut omnium ante,cr pofl eum Philofophorimjefintt genus aerium. Nam de pri oribus Difs afhris [ cilicet, quorum prxdaram naturam precioftfimamque do/ cuijfctf locutus, .addidit : icvrjjt <Ai rotrrzs vvo rovrots ifie, fatuo/ MK,cc'tftoy </li ylrot iyop rpttnys^nikcrty,^. ig/jutruccscchiep, t iM«p Xf*»? X*I?‘P ^ wq>nt*v</luorof4*S : Pofl hos, ait , crfub his deinceps cen fcndi Dxmones.Ejl autemgqius aerium , habens tertium, ac medi m loeu interpretationiM,legationumq; autor: eos 'que honorare uotis ualdeope rxpretium efl, ut faufta fu eorum pro nobis legaao.nxc Plato locutus fubijcit : Ho rm duorum generum animalium, alterum ex xthere, alterum ex aere, prorfus Ktrunque non cerni , adejfe nobis tamen,etiam non perfpicuum, perfuadere debe/ mus : Ejje que mirabili japientia prxditum, utpote genus docile, ac memor, eo/ gnofeens omnem nofbram cogitationem, mrabiliter queampledens, qui ex nobis boni, probi que fmt, odio habens incredibiliter malos, ceu qui moeroris fmt capa / ces: Deum enim jupr emam dignitatis arcem obtinentem, extra dolorem, cr uolu ftatem effe,folum fapere c noffc dictndmtCumq; mundus animantium fit ple tius, eos adtnuicem, er fupremos Deos omnes, omnia perferre, eo quod animalia hUeriaccant,qux mira celeritate in coelum, ac terras,omncmq; mundum ferantur, Hxe Plato, rcflOffanoq; iudicio perpendenda : quoniam plurima uera multis frbu tofis temperauit. Adierit enim,quafi fuum quendam ordinem fecutus, genus aque/ um,frmideu,Tritones, Leucotheam,Matutam, Inous Mdiccrtcm, cateroscp id ge tuti poctarum,non Naturx Dxmones,k Poetis, non k D cofkflos. Vt autem in T i/ tnxo et in Epinomide,in Dxmoncsrecenfet loue,lunone, quos homines fuiffecon flat,idq} poetaxu teflatur deferiptio, hi quoq ; dicendi funt,in natura, cr m hac Pia tonica fuperius definitione nuQu habere locum.Cauenduq ; ne tibulis uerx Naturx inquifuio dcprauctur. Dxmonas igitur iUosaqueos conflat,e(fe fsbuhfos,cr poe/ Kk t ticos , fif AV G VS T. EVGVB.LtS.VItt • I icos,ab ipftsmet Poetis, non ADeo repertos, qua licentia deificant fbmmujoitter^ ■ arbores;antra luq; etiam Demanas illos louem, lunonem non effe naturales, de quibus quxrimus,Demonas,tcfUntstr ht,d quibus accepti funt. vbiqueenim Poe/ te demon Urant eos partimDeos,partim homines fiu\Jc,non agnofcentesamfi/ . htlofe loquuntur alios Deos.Qgtre etiam Apulcius,qui Platonemmutatus w his Dxmombus cenfet PaUadxm,quxGrxas ferret opem, palam ejl auera Phdofo/ phia adJibuUs debpfum.QuomoJo enim perfuadrre fibi poterat P aUada Dem» nem cj)e,ft cum exteris, qui Deorum apud Poetas implent,numerum,ex hominiA bus e jl in Deos relata! An igitur ante Deos,Demones non fuerunt! At Plato in T« mxo cenfet Dxmonesin pnnctpiorenL,imperio Dei homines creaffe. Hucquotp pertinet, unde fententiam hanc hauftffe Platonem palam eft,quod idem ait in C re 4>h,fccutus Hcftodu,Dxmonas effe probos homines, quibus p ofl mortem id p re/ mj fu datum, ut De mones effvfti cukodes effent generis humani . V erum enim/ mero etiam bec non naturalia, fed poetica. Quertmus ipft DemoMieos,quos ge jms,cr natura feparet ab homoubus , & quos oportuerit cum toto mundo fuiffe areatos. Na ft ex haminubu: affumpti,<ytrdati in Dxmonas fuerunt, nulh^ante/. quam bi excederent e uita,Demoues ftuffcnt-Nos autem querimus naturales DA. mones, exclufa uanitate,ac fupcrfltttone-Nam bec Platonis inCratylo, et Timeo fenteutia,etiam ipfuts autonute reftUitur.quoniametin Pbedro, ctinRcpublic4 cenfet eos dari cukodes & duces ftmul ac nati fint homines. Ergo mula bomnet enteaquam [bomuies in Demones refirrentur,fme ducibus fwffent}. Te flatur item in Legibus Deum adhibuiffe humano genen cudodes, non adhibui ffe autem eiuf/ dem generis: fcut nec nos mortales pofiares pecoru,aliquam pecude, udeapram, fed hominem adlnbeamusM tantu inter duces illos mtcreffc^ nos flatuat,qua» tum inter homines ct pecudes . At bec cum in Epinomide de natur ali reru ordine^ ntundamsqj regionibus, incolis loquatur,tnbuens fupremam ethe riamipDijS ccelcflibui,aenm Dxmombus,udetwr 1H1 naturale effe, ut cu Deus crearet mun/ dum, replens eum animalibus, fimul implcuent coelum, fumd aera , fimul aquaf, ■fimul terras. Quod ft uera effent, que ex fententia Hefiodidifputat,aer in creatio/ ne fuis animalibus caruiffet,ncceffc(^ fuiffet expeftare , dum probi homines uiu findi Dxmoncsqi effr{U,aeriam regionem complerent.Qupniam igitur P lato et Apuleius cum Natura Pocfin contaminarunt, pugnantia fcilicet inuicc, cjjrdum rfl,ut mhl refle,et ex Philofophia eis fuccefferit.Aut cnimfetjuenda feorfum Poe fis ejl, aut Natura- Si temperes,coinquincs,nihd efficias dtru et certum. E xamu nanda igitur Platonis illa defcriptio,amjndai4 procul interim Poctice.quoniiipf» qiio<j; proponit quenda ordinem nature.Plato igitur fentit De monas acrios,etiani in eo fortaffe Hejiodum fecutus, qui tx hominibus in Demones commutatos ait : Xifxxa rswrn <poaw<rt\fa' stiecp, Airaehinittd t9l4 tcUurcuagantor* ■ r.-, * “ Triti* Dfc PERENNI PHllOSOPMTA. it} -t Tribuit fciticet acrium corpus Damombus,ut ctum Apuleius ex fententia Viato/ nicorum.Sed P Uto cr Apulctus etiam aerem eis tribuunt, non modo ex quo cor/ fora eorum fint fbrmata,cxigua,tenuia,fed etiam quem habeant pro regione,*? regno,cxijtimantes nullam fiafjc mundi partem, quam Deus animatibus non re/ pleuerit. Sicut autem corium plenti eji ftderibus , dtuinis fc dicet animalibus, ut ipfi cenfcntfo aerem futffe animalibus natura, c r Diuimtatc, genere corlrft inferio/ ribus repletu. Exdufts igitur fibulo/is iUis,poeticisq; Damombus, naturales Da/ mones pnfcortm omnum,dc Phdofophorum eflfententia,aerios effe, duabus de caujistquod *? in regione fmt aeria proxime pofl uinam,orbemq ; caleBcm:*? quodfmt corporibus abifs,fedpropter tenuitatem, quales funt fotu er uoces, er id genus faintualiajnuifibtlibus, quibus induti per omnem mundum inambulant. H ac autem definitio erit omnium generatum Dtmonm tam bonorum, quam ma lorum. Quod autem Plato de interpretatione, legationeq; dicit, fanabitur illo do/ emento Philonis, hoc munus Angelorm,non Lemonum effe, quod eorum no/ mine figmficatur, quo in Hebraica lingua,*? ab antiquifimio Mofe,*?ab ante/ ceffonbus eius funt ab eo munere appcllatitab Aegyptijs, fuperioribusqi Thcolo ffS,Platoni auditum, fcd nomen immutatum: A ut dicemus cum fecus quam mato/ res prodtdifjentjfiaffr locutum,dfcribcntem Demorubus, quod erat apud pnfeos , mellarum poteflatwm,quos fma,certa' que f cientia erat , creditis cis d Deo tebut humanis,* calo in terras nuncios mitti. Hoc non Damombus decuit afcnbi, fcd ut apud maiores fmamcrcbuifficty.Dijsipjis calcatibus ,er Angcln,quos fupcrfca/ la,que folafixa cati cacumen tangeret , uidit afeendentes , er defeendentes m la/ eob.ld officium in ftcris literis dicitur ayyixJfp , nunciarc, apud Vhtlofophof kffAHrtvfamtcrpretari. IndcHcrmet, dtuunt interpres . Dicitur etiam rrofS/ fttWp» intercedere , perferre, tranfmittcrc t Definitionem igitur Platonis, quod Damoncs jit gens aerujton modo aerijs, imufibilibus que corporibus , fcd etiam regioncjafint quafi mundani Dij,proxim calo loca obtinentes , quoniam is cfi omnium fime Philofophorum confatfut,approbabimus. Sedofficium, quod Iri/ buit eis, dicemus iuxtaPhdonem,non ipforum effe,fed Angelorum , quibus ueri/ Us caleitis , non aerem tribuat , fed ipfum corium habitandum , drnma ‘que pro/ fentu femper frui,excepta'quc mandata proferre in tcrras,affimat . Quod cum fo ipforum proprium, D emonet d tam puclaro , ut ait Philo, numere exclude/ ■mus, ne mala pro bonis accipientes, dcccpuq ; rerum jmlitudmc , fupcrftitionif pondus nofhris ceruicibus imponamus. Aut dicemus unam quidem gentem, unum genus effe Damonat c? Angelos,fcd non omnes Damonas,duntaxat autem ba/ nos legationibus fungi.Dcfbutio igitur Damoni im erit, quod aerijs corporibus regiones aerias incoUnt:legationes autem erunt Deorum aiheriorum , non Da/ pionum, quibus morum prauitas dignitatem , decus ‘que hoc eripuit. Verita/ tem^d fabulis,*? mendacijs,4ttrntiioatis,ftcapudpUtoncm , ut apud catcros ' Kk 4 P hio/' »«» AVGVST. EVGVB. LIB. VllT. Philofophos fecementes, duabus corrcftiombus utrmur in explicatione Platomed de nmonibusyrimum reifckntes poeticos iUos Damones,qui cum homines fis/ iffentjeparatum a Damombus genus habuorunt,nomina( ippf fuerunt b ominum nuncupationes:fecundum,ut legationcm,cuftodiam generis humani non DmoitH ejje.fed eorum, quos Deos appeOant, dicamus. Aut ft demus bonos,cr malos Dd mones ejfe,bonos,Angebs appellabimus,quorumftnt legationes ,c r interpreta/ dones ■ Sed dcfMo^ubd fmt aerij regfone,quoniam angeli,ac D ij in facris lite/ ris(nam nomen Dei Elohim,efl etiam Angelorumjic etiam in prophanis) legati» tubus jungantur,hmano generi dati i Deo prefides,ofunt cale fles, non amft nifi forte corpore,non congruetjec erit eorum cum Damombus mifcenda natu/ ra-Separato igitur munere legationis,o interpretationis , reliquam definitiom partem accipiemus, effe eos aerios ,k calefhbus aulis, commercio^ Deorum esu clufos,cr in terram,aeremq; trnebrofum deieflos.lllud ttem uidetur in Flatans Apulcio,fbrte'q; etiam Philone corrigendi/, fitu aerium datu Damonibusno natu raliter,dc quafi fuccedcnhbus inuice fibi mundanis regionibus, qua fuerint in crea x tione repleta, eundis elementis habetibus fua animalia. Nam fi natura fitusis Da mombus cffct,nunquam malifid bom femper fuiffenkquomam tum autor omnia bona fteit, tu nihil efU Natura ftHudeprauatum. Nec Deus malis habitatoribus mundum fuum repleuiffet.lUe igitur aeris ftms accidentalis fuit:non natura, nec fit it diuiM d\ffofuio,ut coelo damnis animis repleto,compleretur aer item fuis ineo/ Us.Quod fi Deus feciffetjbene fecifict,nec mali Damones effent , nec aerem, fed coelum incolerenUReUmpatur igitur ha * fedes datas uti malis,uel ut quibus non Ii euerit ad caleftia templa propter fcehu affmrare. Quocirca ({uod Phdoperhibet in libro de Mundo fecutus Platonem,inft yty Tee n7»rx,i(gu cu&io-j iS^ety-H vrAeeyfis uscTot>.ay&*oykvce$^xZy o st®- icasyoJroey isi,J^seeKtnio-yuytrcus ovoxett eevrteis wioJfierty: A cri,bt/ quit, attribuit uolucres,o poteflates alias, qua fenfu nonpoflint percipi. E fi auti is chorus animarum incorporearum , per acies o ordines diflindus fuos • De/ inde infert, Quarum alias ratio probat corpora mortalia ingredi,certisip tempo ribus rurfum migrare , diuiniorem compagem fortitaa , omnis terrena habitatio/ nu expertes effe,fed fupeme ad ipfum athera purifimas effe.Q gdt Gracoru PM lofopbi Heroas, o Demonas uocant,Mofesre&o nomine Angelos, legationBm fungentes,ommciantes i Principe bona fubditis,o ipfi Rfg» ra, ijufbus indiget fubicfti Et in Ubro,quod informia pntiDeo inj» konyonmy «**« fc Aer incorporeorum animorum domicitiu.Quandoquidc omnes mundi partes re/ plendas cffc,pulcbru iudicauit opifix.Quocirca terra tcrrtfbribus, morio ’ fhtmi nilus aquatica, calo fk Has attribuit.Quaru Jhtgula non modo animi efl, fed etii purifilmamcns.Qiprtctiaminaliaregmcimuerfrdcre, fa tyvyeny.u Mplura yti xsntchK7rT&,ri frangit 4^ Mfxrtpw laiytsKog 3* DE PERBNNI PHILOSOPHIA. J* * y% eApee,yns n&Aoy @ v/Parcs faoTfcepuytAnimalia credit funt. Quod fi jenfu non percipmtur,quid mirum! Siquidem cr anima inuifibdis. Atqui ueri fit fimile,acrcm multo mugii quum tarum unimuliu nutrire-Hoc igitur Philonis do/ gna,dicerent Theologi non effe plane Mofaicum, negantes effe in aere animus, anteaqud in corpus defeendant , dcrcmtfc purifiimos animos habiture non conce / dentes,qui locus datus fit en a Deo, Unquam naturalis, ut legationibus fungantur . Si mim accedunt ad R egem,certe calefies funt,non aerij . Et ipfi Angeli confifii funt fc femper aflare confpefiui diuino.Si funt calefles,ut clara ratio ejl, quonii funt Angcli,qui Dij dicuntur a Phdofophis,ctiamq; in Theologia, fupcrejlcose/ tum ccclum habere pro regione, eosq } folos legattonibus fungi. Eos autem qui te/ nent aera,non modo non effe purifiimos , fed ediorum Theologorum tefiimonio . mquinatifiimosjitpoteuctitos propter impuritatem calefies penetrare domos. Quare fccutus in eo Platone Philo,dogma propofuit non ufquequaq ; Mofticum Probarem emm tefiimonio Mo fis, tum Angelos calefies effe, femper in aula regis fu commorantcsttum acrem non alia animalia, quam uolueres habere : nec aliud animantis genus acri necefftrium fuiffe,quo repletur, nifi uolueres cr uolattliatfi/ cut nec aqua funt alia animalia,nec terne mficorporea,V uifibdia. Daemones au tem quoniam tantus ejl Pbilofophorum confenfus aerios effe, dicerem non confit/ lio creatoris, cr natura fittm hunc habui ffc, fed cafu er uido fuo, quibus coelum, quemadmodum ceteris animis,effet paratum. Eadem corrcdionc uterer iit Apu/ lrio,fde(tis bonis multis, quae de Daemonibus fentit. Dtdirifur lententia Platonis Jc Daemonibus ,qtia tnbait dt legationes, interce fsfonem^t ituer hominem, at<p Deum. Et quod hi funt Angeli ccdefies. Cap. XXII: j^Eclaratum rfi igitur, quod Plato prodidit m Epinontide. Cum ergo legatio/ ^ncs,et interpretationes, non Daemonum aeriorum, fed coelefiuim Deorum efi fc deprehenderimus,recognojcere , cr in fedes fuats refiituere neceffe erit , quod item Plato dixit in Sympofio de daernonibusiEtenm,'mquit, omne Damomorum genus intcriacet inter Deum,cr mortales , referens Dijsres humanas, hominibus 1 dmnau-Mommum quidem preces,cr facnfiaaiDeorum imperia, cr praemia fau crificiorum. Ctmq; fit in medio amborum , efficit ut umuerfum fit inter fedeuin/ Aum.Pcr hos tendunt omnia uaticinia, arsq; facerdotu,eorwmq 5 omnium,qui fu ertftciff er imnationibtis,incantationibtssqs cr ueneficijs infifiunt. Deus ante non 'habet cumbommibus commercium , fed per hos omnis fit legatio et allocutio Dift dd homines. Vigilantibus item C r dormientibus. Atque qui in his dofius efi,uir dat tnonius dicitur. igfiur bt Daemones multiplices funt eruanj.HXc Plato. qu£ qui/ icm eodem atq; fuperiore calculo examinanda effe, ne uelinfuffiicionem, uel in/ dignam Philofophia hallucinationem cadamus , certum efi. Tanta efi enim pro/ pter feparadonemd corpore inter Daemones bonos cr malos, aut Angelos, cr Dmones fimilitudo,& quia mali jaepe transfbrmantfcfe in Angelos lucis jutea/ «*—< ,i Kk t dem i IX AV<3V$T. EVGVB. LIB. VflT; . > dem eisdem apit.l Philofophos tribuantur, deceptos eorum nonnuUot,utadt Porf phyrius,ea fimilitudine-QUoniamq} credendum ejl Platonem, ficut omnem aliam Phtlofopbum,fic de Daemonibus hanc ab Aegyptijs,catensq; Barbaris, etiam iudi ce Pl uurcho kju)ijfe,ueriftmile fit qua de utrotp genere audiffct,huc eum in com mune attuli ffe. D ico igitur in hac Platonis relatione, etiam Platonicorum tejtimo/ ruo, cum mifli fu duplex natura,non congruere D xmombus omnia, frparandxcfi effe redo fanocj ; lulicio.quonixm mhd eji aliud mifcerefuperJUtionem cum religj/ one,quam indigna Deo, indigna malis,predicare,ut fmc bonis mato,fiue malabo nis xf>igncs,par utrinq; periculum adeas. Funttto igitur Sia, legationes, cr inter/ prcutioncs,et inter Deum,hominemq; interce fio, delatio mandatorum Da ad bo mines,prectm,V" beneficorum ab hominibus ad Deum portatto,non efl contms quos ibidem incantationibus, cr ei qua; dicitur yoiiT<iec,midefcitim,mnatiosiiM item, qux fepe ficrunt exeerabiles, prxfiftos dicit, er quibus totam attnbuil Nld/ gicen : fed efl calefiam Deorum , c r eorum qui femper afiifunt diuino conffie/ £lui,quos Arijlotelcs cr Plato beatos m calo prxdicant ob hanc caufam uiucrm Quod longe quam Aegyptiorum, cr Grxcorum Theologia Mofis uctujtior, « qua Dij calefies a fumrno cr P rincipe,ac Rege fuo Deo monfbrantur,ad homtnet mifi,rurfum ab hominibus preces,ctbcncfa£la attultffe,probat. Ac ut taceam M o fen , de precibus clarum. Apud Tobiam inquit Angelus, Quandoorabas cum la/ etymis CT f cpeliebasmortuos,cr rdmqucbas prandium tuum,ct mortuos abfeon debas per diem ut domo tua,C7 nofofcpdicbns, ego obtuli orationem tuam Deo» p quia acceptus cras Deoxneccffe fuit ut tcntatio probaret tcnunc mifit me Do/ minus ut curare tc,cr Soram uxorem jilif tui Daemonio liberarem. Ego enimfum Rajphael unus ex fcptem,qui aflamusantc Dommum.Hxcipfe An gelus, addens fe ucfcicibo immortalt,inuiftbtli, qui ab hominibus ccmi non pofiit. De facrifictfT an tem in Apocalypfv A fcendu fimus aromotu ante conftcdum Dei de manu Ange ' li.Ergo no a Daemonibus, fed ab ipfifmet Dijs fvnflio haec cclebratur-Triaq; funtin bac Platonis afignationc corrigenda , ut Theologiae tranfpofitus ordo infuasre/ pones reuocetur: Qjj odait Dxmonas intercedere inter Deos v homines. Nant quiintcrDcum, !x>mw« que intercedunt, quafity mediatores,cr rsfofvaotcd/ iftunt,non funi Daemones, fed ipfmct Dif : nec efl cum Dijs illis mulus, quos cr ip fosconfeffus efl Plato ab Opifice mundi creatos, intercefiiotnccadeos fitrcLv tto,fcd Deum fuprcmu,nec habent niimfiros,Mcmuncios, cr legatos. Quienim fi uit Dif illi, inter <pu>s,cr homines,medij,cr intemuncij Daemones intercedant! Tranfpofitusigilur cft ordo.comgenduset rc&tuendus a nobis jit quos dixit De/ 05, er quos A nBoteles prxdumt extra corti uerttgmm uiuere beatos,quod etiam Plato ubique, defeendant e calo 'inter homines Deumi jj alufimum intercedentes, digni qui nocentur, ficut 'm fueris literis uocantur,Dij: quos omnis uctuBas etiam eognwt, cr fenfi^cr experta^ efl ad hmtnes uemre. Hetnquc c atuUuf, , ; QwicfltW DE PBItEflNT PTCtCKXJKmMA' |a|4?5 QS ' coe®M humanos inuifant : c r quod Plato in E pinomide, B onot CT pios am/ pledunturtnon aerios idos Damones, fcdDcos coelicolas dixit , qui quondam fmpUs pulcherrimis, uifibdibus $ corporibus, darent fcfein confeedum pijs, ac mftis,ut Abraha, ut Mofi, ut lacob, pierifque probatiffimts uiris pojl c r ante eos . Scelera autem nofbra auerttffe, iujtitu, probiuusq; ornatricem, eorum mentem i nobis.Hifunt legati, merpretes,relatores^ltro atroq; a cado 'm tcrrss,a terris i* corium, legatorum more reuolantes. Secundum corrigcndu ejl,ut quemadmodum non ejl inter Deos, hominesq j merceffio, fed inter Deum principem, quem cr ipfe agnofeit, ueneraturq; Plato, nec ponere fis e)} altu ordinem inter homines, cr Deos: fic pradidio futurorum,legatio,cr albcutio,Damombu{ er acrijs iUts po teflatibus erepta, tradatur Dijs melioribus, non nuncijs ex potedatibus, fed ipfis mtnetoru/m munere fungentibus. Tentum, quod quemadmodum munus iftud pre clerum traditum Damombus,reffuuitur ueris pojfeffonbus Dijs : fic officium ex/ ecrMejiencficwum,mcdnt4twnum,teletanm,qux [ape turpi fima, abomian 4 « que fuenmt,non bonis ifl*f,er potentibus Dijs,quibut mens cff,ut Catullus ait , iuffifica,tradatur,fed relinquatur aertjs ijlts Damonijs.Hoc igitur pado \ iet,ut da/ fis fuis cuique locis,ordo Theologia uerus appareat. Habemus interhn a Platone, Damones e jfe genere aerios, magica, uenejvijs, incantationibus, oraculis prafe/ dios: Legationes dutem,ut ipfaratto docuit,reflituimus Dijs.Docctenimratio,non ' jftter Deos, fed maximum prxpotentemque Deum intercedere legatos. Ergo fi fmtDij coelicola, ut filetur Plato, ht maxime parentes principi Deo,legatiom/ bus funguntur. Sequitur item ex didis Platonis, neceffaxia, naturaltque dedudi/ one,Dxmones non effe bonos,id'que duabus rationibus.Suntaerij,non admiitun/ titr in ccelum,non fmuntur,dtuina prxfentia. Sunt item f celeratis maleficis que ar tibus, teletis exccrabilibus prajjedi quo arguitur eos impuros effe, cr inquinatis mentis , nec eos dcledari,quodin Eptnomde dixu,bonii,odiffc malos,quod eflip/ •forum Deorum coelicolarum , ut Catullus offendit. Emendandum item aut decla/ fandum, quod ait, Deum uel Deos cum hominibus non habere commercium. In «Gorgu fentit contrarium : cpcccri A ol <rocpoi,ygu. ovfariy, teget y»p,i(gu St/ WS,K 9* ta&fmr* S KOiumvixy ovrtya epthtctp,& noo-pioTufct: Jiiunt fapicntes corium c r terram, cr Deos,cr homines habere fodetatem,&-a/ micitiam, cr inter fe ordinem. Huctifqucpoffcnt fic Damones definiri fecundum Platonem: Damones genere funt aerij,id eH,loco, er corpore : funt malis affedi/ bus,quia ddedantur impuris ueneficijs: pra funt incantationibus, qua fineimpu/ ritate,cr fine fldgitifs non fiunt. Habemus etiam ex Platone , er Condio definitio/ nem Angelorum,fiue Deorum,qubdfunt caleffes,praffdilegattontbus,intcr nos .Cr Deum intercedentes, imperia Dei nobis, nodras Deo preces perferentes. De/ ledantur mirum in modum bonis, adeunt domos caffas, exserantur malos, a/ Mertunt fefe ab eis. m ' Separantia \ DE PERTENNr PHILOSOPHI A.Y * Item Dafiiel genere Barbarus ( aBxrbaris autem fluxit ad Grxcos Theologia) tnultos Hatut annos ati te Platonem, inducit quendam e coctilibus, nimirum Ange / lum Gabnclem,cui populus H cbmis creditus eflet, dicentem reflitiflcfibi prir.ci/ fem Perfarum,uenifle,autem Michaclem unum de Principibus primis i ti adiuto/ rim fum. ibidem cjl princeps Grxcorum ,y Kichael item princeps Hebrxo/ rmt.Hi funt igitur quos Plato fmuliter dixit «f \our«s, Principes , mundi reflo/ reSyPrxjides generis humani Nec alia fentiebat ipfe,quam a Barbaris audita,no/ mine tantum diflcnfit,nec qux Barbari docuiffent, quoad decui flet, perccpit.Pofr femq;ex ipfo declarare ,uel corrigere Platonem, qui exteris libris non a Dx mom busfled Dijsaflertt curari genus humatum. In Phxdone,utaIia loca taceam, Be/ ne,inquit,iUud ce kbrari,crebro qux iaflan mibi uidetur,6icvs uicti ttyuiy tovc iuAlcito[fyivs,i(C)U tvs v£y Kreyircey Zit tftflij DeoseJJegubematores,cuBodesq; nofhros, er nos rfle Dijs, quafi peculium. In Apologia quoque dicit non ncgligtres viri pij,ac iujtiaDijs.Ergp correxit Plato/ ttem Plato,' tilstq; ctta prouentate fujfragium. Vt ago fabulo fe prope fuerat pro nero Deo Saturnus, ftc pro ueris Dijs,aut Angelis, nominati funt Dxmones . Sei corrigitur et auloritate Prophetaru,quorum uetuflior cfl, quam Platonis Theolo gid,eripflufmct teflimomjs Plato Uabes igitur prxta fupradifla nihil aliud qui/ dem de Dxmonibus:de Dijs aute,quod concorditer cu uaa Theologia,drfhributat partes omnes numdi a principibus fuis Dijsaflertt piato . Sicq ; poterunt Dij de/ 6niri. Dij calefles,quos Angelos er nuncios exteri uocant, incolunt coelum, funt legati Dei,intcr Deum,c/ homines intercedentes : funt item principes prouincia/ rm,urbim,locorm redorcs,ac paflores diuini quidam, a quibus tanquamdu/ dbus er principibus gubernantur res humanx. hosq;diftnbuit prxpotens ille Deus. Quare non funt Dxmones illi aerij principes,quos dixit Plato, cum Dxmo tles magnis illis principibus longe fint inferiores cr imbecilliores . I n Tobia uidi/ mus ab A ngclo fugatum Dxmonem utpote immwtdum,impurum, imbecillum, i fando, puro,prxpotcti.Hi funt igitur ueri principes, et hosuenfmle fit ex T heo bgia B arbaroru audifle,etfcriptisfuis cekbrafle Platonem. Et nos in fuu locum theologiam rcflituimus,etiam non reclamante Platonr.qui er in Politico hxc ipfd itflnrns,7rd»Tts ovy of HccrtCTdwnso-vrtcfycmts tco myisw Jtuytvl iioijvorntToyt) yoyinoy,tc<ph<rxy cclra ytfij -f uco-yrs piau^Hy i/ wtptteixs:OmHcs,ait,qui cu magno Deo per loca impaabant Diflcognofcen / tes ia quod fleret,partes mundi fuis gubernaculis deflitucrunt. Sic Deos appellat, quos altbi Dxmones. MirMc,diuinwnq; prope oraculu apud Platone, principi/ hisdiuinis creditas res humanas,cos c r Principes appellante fieutliterx facrx,et eam gerenda prouinciam demandantem, quam item litcrx ftcrx,per omnia fandi Theologix conformis.Et Philone diccnte,apud PhilofophosDxmonaseflc,quiin facris literis Angdi,nofcimus principes Dxmonai effe principes Angelos. Dc n» AV3VST. EVGVB. LIB. VII*?1 eligendi», corumip prxfldio.cuftodiiqf liotninon in utta, 9l poA, D.-ot,ud Angelo» congruere . Qyu Icuhu.ciun iiuoliudo» poQ ne». Ca P. XXI IIL ri» De Dxmoniboi eligendu.cor aPUtone uiJita,iaDec * *“ motiem fleri Dxmone». -Uud item obferuandum fufeiciendumq; eft,cr, ut fecimus, etim declarandum, l quod ait js multis in locis de Dxmonibus trudu PUto.Q&osutdocuitribusuiu eondtuombusjortitos res humanas, cos admimdrare,ante utUm, in uita, pofl ui/ tam affcnt.Quxdidafunt,ftcOxnt ad conditionem, qua uiuimus : qua autem ia phxdro, decimo de Rcpubhca,antc uitam & pofl I» T imxo quoque cum iuben/, titr humano corpore formato animas dutinitut creatas infer ere, cr regere , atque «dcre,& confumptosfmrcciperc, tradit ea,qux extern libris. Et quod progref/ fusin Ttmxo.TiMr&AvAybrurip, rots ixv# yuvHiutcn Avm »jV yriy vfarvrxfcoiAiatmvttwu irx^xAAJsrtis kf\*y ^«S aAxvx/ 70ytT6 icitx&to Quuroy <rs>nxxvTos nsiftvrifvivarxy : Mortalium au/ tem fatum O" opificium fuis filijs aut progeniei demandauit: qui quidem eum imi tantcSyaccepto'^ animx immortali princtpio,deinceps ipfi corpus effinxerunt ,&• adornarunt. I uxta igitur hoc fuum dogma in creatione hominis , quod autoritate, e iuSyOut corrigitur taut declaratur, Plato multa ahjs locis dtfferuit. m decimo de bepubltca docet eledionem Dxmonum,quos ipfi uitam ineuntes eltgimus,uel ipfi nos eligant,noftram effe.Keforendum^ ,utdixi,ad Angelos tr Dcos coelestes, quos dari ftmul ac nati fumus, custodes nobis , omnes prope facrifcriptorescon/ jentiunt. Eliguntur autem d nobis, quod quancunque uiam,eledionem uitx futi ' fcipere ueUmus/toforxftt hbcrtausiuita ucrb fufcepu,fufcipilur,eUgitur^Gcnuis fme Angelus,qui ddigunt,ampledunturq ; bonos , exeer antur , auertuntqi fefei malis -Cui wjlitia,pietas,probit4fqi placuerit. Angelum fibi cuflodem,prxfidem% {legit-Ham Plato or Aridotes , ipfa quoque facra dofirina bonos cum primis i l>co curariydihgf,fbucri contefiantur.Viroq; iuflo nec tuuo , nec defundo nocere quicquam ob illam custodum poffe afferuit Plato . N oStr a igitur efl eledio , no/ flrum cjl decemerc,utxwm pijs cajln$ fidis puros iUos,fandos,cr calefies ani/ mos uclmus aduocare et conciliare nobts,anfcclcratis,impurisq; aucrtere-QHm ubiciiUinoftris literis decantatur. Keuocabitur igitur cridud, quod ad flatu ante uitam pertinet, in fuum Theologix locu,aut mentem Platonis fiujfe dicemus, quod aperte cr in Phxdone,et Politico jlijsfy locis demondrauit, D xmones effe Dea* iQot coclefles humani generis prxfides a Deo datos. I n Phxdonc quoqi ubi loqui/ tur de flatu animorum pofl uitam,hxc ad alia habentur, reforenteipfo fima^uM dam prifeam Animam indigere cuflode,d>s a?XTihi\/rmrxmx fc*c*ffdy,ouu* gs (Axitatoy aurosi? forrx aAnyi, «vrotg xy fy vrSjjfjlfU at JIkuvx to/ jr<i{/,oi <h.i tous fvHiiytvns JltxJltKourayMnsl aixJlv 7rofiv\S& : Sedi/ cct,unum quenq; uita fundum uniufcuiufc^ Dxmonemficut uiuentem fortitus fis/ iffct,fic conari agere ad quendam locu.Qgo codcdos,oportcat ai in foros tendere DSPgftEttm J>ffrL0$6PHTA. * ' *** mdicandos.Hac Plato,addcns quod animis , qu&ucl homicidijs aut iniurijs , uet sltofcelcrefe commacula ffcnt,earu duces exeerati,cr pcrofi,neq; profiajci cum kif,ne<fc duces ejje uelint Ipfas ire uagas,cr palabundas,dottec certa temporis rd Uolutione perada,a necefiiate ad dignum fcelenbut {itis locum rapiantur . qw> autem pure,ac fande,moderate<^ uixiffent, fidas duces cr comites Deos, in lo/ cumcongptum deducj . ft/ut{i7ref>0i'i/,i(gc/. Hytiacpoop fkosyrvxiiirct wkx «r* *A(f «cwTNfcxcts» rou rey rssfwrUtnrrx. \pfo igitur etiam atteflante Platone,ui demus duces iUos,et c omites armarii effe Deos. Apparctq; uenerabilis, primxuO/ per omnes atatcs dcfcendens , habens ortum k calo Philofophia de Dijs,fiue An/ gelis caleBibus-.Eos 4 Deo rebus Humanis praftdos, quam natura hominum, fu/ perioris c onditionis,tuff os cr antequam uitam ineant animi, c r cum m tau de / gunt, cr em rxcejjermt , fequi, comitari, ampledj, regere uelutt gregem . T raj duntur eudem in Theologia, Quod Michael princeps iuBarum animarum : EI k» Petro pulfante hoBtum Jufpicio,qudd Angelus cius effet . Et quod ab his m terra Mta noBra mumtur ■ Et quod afeendit fumus aromatum dc manu Angeli in con / DomtmrEt quod Angelus eius nobifeum cfl: c r quod Angelus meus pra/ cedet t c:Et in T obia , Angelus Dominicomitetur uobifcum : c r quod tradit De uf M iahacli animat fandorum. I n quibus apparent non res modo, fed nomina ftmi/ ha, duces, prirtcipcs,comitcs, munientcs,ftrentes facrifici*, praeesf,. Apud Pia/ ionemfvvv&rapci HysfC7*tty£(i9vtV7(U,inof>B(atvor7ss,H£capud Plato/ hem Thcologia,rft iQa fcculorum omnium, cfl ingens, quod femper coelo cumteh iafhit commercium:quo,ficut caelites, et prtnceps ipfe Deus, exploratas babuert femper res noBras,cr claras, defixeq; eat intuebuantur:fic terra propter id ipfum commercium, cum crebro ante domos caflas uentitarent, nouerunt, uiderunt eo/ in omni fecido, ftcut apud Hebraos,cr noBros,ftc item exterat gentcs.Ornnes cr him fumus filij Dei ■ Et prioribus illis feculis nondit terra uiolata idololatria , fape Angeli in terris uifebantur^Dogma ttero,quod ijdcm ducant, animastorporibut exutas,mirabilc cjl,uttBis etiam perfredum fuerit . Sic undiq; omni ratione con / duditur eandem femper frjje pietatem, rchgioncm,Phtlofophiam,fcdncmmbu4 mutatis, cr ordine Theologia tranft>ofito,aut ab aliquibus ineptis, er male fanis temerato, primorum feculovu fanditatem caligaffr.donec magna Mens, crcatrit Uonunu,caleBibus aulis digreffa in terras, eas larga bonitatis fua luce repleuit, fc ritty fapientia fua fontibus exuberare omtua-Hadenus habemus feorfum ex Pia/ tone,nempeexprifea Philofophia,eo<p ueriore. Na et Plutarchus perhibet hac i €haldais,Aegyptijs(p manare, qua demedijs inter Deum cr honunesDamom/ buspofuit P lato,natura Angetori,frueDamonum bonoru,ficutfuperias aerio/ Kos a eeelefbbus feparauimus,frmouimus etiam fibulo fos, et no naturales Domo Hes,poeticosfcilieet a ueris.Poetici Damoncsfunt homines, cx hominibus in Da/ moiKS rektifPaUaSfMmcrMfWuhQuicu non fmtnaturales,mtriiefl Apulcioi 1 [ei fs» AV G>V S T. EVGVB. LIB. VII b fed antea Platoni fuiffe indudoi- Q£id potent tamen refte interpretari Vt m noRris literis homines pij fieri ficui Angeli Dei dicuntur,er ut oRenditur finii todui beatitudinis effe aoro&v*TiS,deificaiiojU efficiamur Dif, confortes imagi/, nis filij Dei, er coheredes eius.fic tale quid innuebant idi , pojl mortem fieri fag nos,aciufiosutiDcos,ac Dxmones.Sic etiam Plotinus credidit malos animos fieri Dsmones malos.Sed Theologi£,rcrumq; uitanda confufio - Quod er 1 atianut Phdofophus admonuit: fxtpens <At ol rosi urfyar.rots brsrarrf tms , «v«6 ua-if/ «i viy fofyomotp ^Xcu^tyi^xy y^oirro <AfXsi& , <& tartf to assoS ctrii t>,Xu§ii $ /\ • w&foauros ; Demones , ait, qui homotibut imperant,non funt hominum animx-Quomodo enim efftnt operantes,pofi mor / tem nifi uiuai homofHxc ille. Sed non placet autoritat eius , quantum Chryfofio/ mi, er aliorum. t Sepirantor acri Dttmonu i fiholoG»,<jooj ctkbnntpoli*, V croi Dsaotut ai> rioullo j cjIc. Cip. XXV • _Ku igitur jitfeorfum,feparatimq; eundi tradantur, funt apud Platonem oi I monum genera, e quibus una tantum natio funt ueri, naturales# Demones, reliqui non naturales. Naturales er ueri funt aerij dii . isq; ejl ommum Phdofo/ phorwm, totius’^ PhilofophLe confmfus,effc naturales, quosPlatoueneficijs , in/ cantationibus, Magic* , ynn^sct, faccrdotm$ artibus oraculis $ prxficit • X quibus ex una parte feparandi funt Demones fidtij, er poaicijst Matsua,Qcea/ niu,Galacii,Phorcis,Saturnus,Opus,lupi;er, luno,quos memorat in Timxa PU Io, in libro de Vniuerfitate Marcus. Extera porte coelejles idi Dif , quibus acrijf Demones fubiedjreformidxnt, tremunt $ ad potentiam eorum , poffuntq; uariji cruciatibus ab as torqueri:Et quos nonnulli Phdofophoru mwijtros Angelorum, id ejl Dcorum,dixere.Hac feparatione fidi,ficdtus omnu,que traduntur x Pb» lofophis,et x Theologia uera cognofcemus. Tam uero funt in Theologia Jcorfun Demones a fupcrionbus,er ab hominibus difmfli, quam apud nonnullos Philo fophos confuIj-Confufum ejl igitur, primum cpiod Laertius ait • Platonem exijbi/ majfe Oiov: iQog&p t de avSg&Tirx, xgi tAxifioyxs i]vxt ; Deos intuert, CT regereres humanes, er Demonas effe.Dico Demones hic, non effe ueros i/ los,aeriosqi Demones, fed uti principio demondraui, ex communicatione nomi nis Demonis,quod apud prifeos erat etiam nomen Dei, ut exempla probabant* Deosjd ejl Angelos,Demonxt diilos.Demonium autem Socratis,cuius meminit tot locis Plato, cum Socrates effet uir bonus , hortaretur $ ad uirtutem omnes bo/ mines, cr ab ipfo Demonio ad bonum femper uocaretwr , foruffc non nuticjfet fentirc fuiffe Angelum ipfius,qui er Balaam hariob,er Mago apparuit, xfcelc/ re'q; tucrtit. Q^od autem dicit in ApohgjxDemonxs , aut Deos effe, autfiliot Df orum nothas ex Nymphis,dicendum ejl hos poeticos, er fidtios, fibulofosty Demones cffc,non ueros tdostacnm4es}<j quos i» Epinmde genere acriof nisui •X .vt DE PERtNIfr PHIIQ-SOPHIA.» dafmiuit.Etncc filios Deorum Damonas, nec Deos effe poffe.Pratcr naturam, fo poeticum, effe ut D ens mifceaturcum muliere,mde< f rufatur Damon.Dc ' quo pohea. Sic quos dixit in Cratylo ex fententia Hcftodt Damoncs, homines fci/ licet iujlos uita fundos, non minus erunt fibulo fi , atq; poetici illi : habebit autem res uert quondam fmuhtudmem,fi Demotus uclut Angelos interpreteris , quibus , poft hanc uitamfimiles fiant homines,uifti,ac pij . Ad eandem rationem attinebit uocatus Trifmcgi&us Dmon,quaft Deus quidijion Damon uerus-Et quod Plu/ tarcbus ait,uti nonnullos mutationibus, ut quemadmodum e terra aqua, ex aqua Ocr, ex acre ignis fit, ftc ex hominibus Heroes,exHeroibus Dxmones.e Damoni/ bus pauci in Deos abeant. Hac ratio uera non efl. Natura modos non f eruat , da/ tot,ac prafixos a Deo.De quo pojlhac. Ex genere quoq; fibulo forum, poetico/ rumq; Damonum erunt , quos ex fententiaHefwdi refert Plutarchus, proferens quadam ex eo carmina: tma-75» lui jrmees Xxxkg v\ct KOfStm *ArJ}»Z>yH rimpa x.6gatv&‘ ' Tfa j JC tActtp*; o yHfktrKSTOu^tuiTte^ Emx TSS X.OpCtKCtSi<AiK<£ Ji V/xSs T »5 cpiviKXSO Qciivif ^ NvitQcu. T£b7rhimmQi nigou. /jij cayitysu, QM non curabo reddere carmine. N ouem, inquit , fecula uiuit arguta cornix vi/, rorum adoiefeentium. C erutu autem quatitor cornices. At tres Ceruos Coruus fe/ nefcit.Verum Phoenix noueni Coruos.Dccem autem Phomicesviuitis uos. Nym/ pba crinita, filia louis A egiochi. Arbitratur enim Plutarchus has Nymphas ex fententia Heftodi D amones effe • Dicendum igitur hos minime ueros, fcd fiditios, & fabulofos Damones,<y a poetis tntroduflos,ftcut fontes, qucrcusc^ Deos, reti quamq} fditkm Diuinitatem. item critfilfa commentitia ij; prorfus pcrfuafto , ut ptperius , bonos uiros in Damonas bonos migrare dicebant, ftc quod d fandifa tuis,ct gruuifiimis Theologis nofbris repudiatur , homines malos pofl mortem Da mones redditos,nonnunquam corpus humanum uexarc.Eo enim non rffc credat dum ChryfoHomus inquit, quoniam Damonesipft deceptores femperq; menda/ ces id fateantur . In hac perfuafione fertur fiaffe Pio tinus . Quod niji fmtilitudi/ nem interpreteris, ut ftcut bonis drur habitatio , quadamq-,) mulis Angelorum tiatura,anmo,w corpore beatis efftdis, fic mali fint Damonibus corruptis, er infelicibus pares,loco <y forte , alus uiolandus er tranfponendus ordo Natura Sion effet. Similiter quos ipfe »« tertio de Republica reijcit Damonas, Heroas'^ p/ dos ab Homcro,pmterrcijciemus. Veri Djrmonej oRrndimturelTe aerij, natura malcfi.i, ingenio pniri.boltl nunquam ipfiGneiPhilorophis amoribus. Biquodctum Anflotclc* dcDxmonU -V buicfiJocuiMt Cap. XXVI, L.aLrisw., . •* 1 »fay Lt Sclcdii <*• AVGVST. EVGVB. LTB. VYTf- cElf^ igitur, <y]decuratc cunttis fepofttis,ueri Damones , omnis Ph&ofopHk ^confenfu, dicendi funt aerij malefici ■ De quibus Platonis etiam tejlimonio , hae pronunctanda funt, primum eos aerios rffc habitatione CT {arporc , Imwi fcelere, turpitudine dclettari ■ Quod propofitionibus cx ipfo Platone prolatis probabitur , altera ex altera nafcenttbus- Prima propofitio cjl,quod ait Damones prtftftos ci, quae dicitur d Grscis yoHT<fx,hoc autem cfl deceptio, qui decipiunt funt mali,D* mones ergo mali. In tertio it Repubhca: tonet yclaivuywxrra ceret uti et/ WiVidmtur inquit Plato,facere prx$igiu,qu£cunq; decipiunt- ergo ex Platone nihil cfl aliud yctn{x,praftigiu,qukmdeceptio,cui prtftdos dixit D xmones.Se eunda propofitio ejl ex fecundo de Legibus,ubi nititur omni conatu probare Dr» effc bonu.Bonu autem non faSercyncq; rffr yotrrct, praSUgiatorc. Ergo fi DrtK, qma bonus,non ejl yeu(,ut loquitur At Plato, neccffario quicunq; ejl yc*S,cfl m* lus. L onge autem peior, qui prxefl uencficijs,ucl preBigijs . Damones igitur tna( cimi deceptores, v implanatpr(s,ncc mali modb,fed etiam pcfimi-Tcrtid propo fitio cx decimo dc. Ecgibus,ubi prohibetur ca,qua dicitur ycimfx, er qua « vtt i/lxi,incantationes,ut que funditus urbes euertat, fuppliciaq; ibi excrcctibus adhi bentur,us ft/<rteuf7t <£? wycug <$ iwctAxii yonrwcvrtg, 'tusuras*, aA« olxixg, G? tu-cAc/s , ffliaUTtoyyaffiy vusifrjpxa- ly xxrxxfXStfta/ fisy tQuafi facrificijs ei uotis et incantationibus praftigiantes,priuatos ite v io mos intcgras,atq; urbes pecunia caufa conatur funditus euertere. Ecce docetPtt to eucntit,jludiimq; i>!ca>itationu,ac pr<cjligiaru,euerfmem nempe priuatorvitq familiam, er urbium, idq; ob pecunia. Quicunq; igitur hac exercent, mali, exe? crabiles, quicunq; prafunt,foelcfhfiimi,nocetifimi. Uaq; Damon cs ore ipjhu Pl4 tonis, Platonicoruq; fun t, quales tejlatur nojbra litera,inquinatifimi,fcelejhf)imh ' Veniq; ,qua nos ex conicfluris colligimus, P orphyrius aperta uoce eonfrffus tfa m fecundo de. abflincnMuPtcc i*wt oi rHy wxvriocy h rsxerx yourfa ixrt/ yunvu rsToig yctp <Ah /xccA isveyKj xty wpfctsiTjr xoToytKTiyiuitny. flft TOf XKXCC </[gt yomtjdjy 5TK(T»f Qcu/Ttcmccs . &7rK.7H<reulKKV«\ol ijg, ■nfocTtspyixg.ft cdrruy qjJitjki , tij tf au7i>tKKfnwcrx^l'«f»tfip M HStKOe/loutacng.TTotGe yctp KK0?.x<nx#gu 7rktn(»y tAwis 2? /o/ 1 S ,Jj& vfrn £ tenen*. v> y*f ^dl/V!©- tohA cix&oy . /S&Asr- joU ydf eH inp oiuiSo-x Jtutxyiig <Pox& Stcj : Per contra/ f\/os,ait,Danioncs,omne malcficiu peragitur. his enim maxime eorum principem tpl unt,qui mala in malefidjs,dut prajltgijs omnigena apparctia aucupantur ■ Jii et decipiendi artifices per oblata oculis portenta-Pcr hos amatorias illecebras com ponunt nuferi homines. Omnis enim intemperantia, diuitiaru, honorisqjjfes, per bos eftjnaximeq; deceptio. Mcndeciu cfl his proprium.Volimt enim effc Difa V prafidens as potcflas tudei ur Deus. Ecce eos praftgijspraftftos, et per cotexer «rj / DV PERENNI PHILOSOPHIA/ f>* miPtnpbyriusteiUs.sicornnisdcceptio,infinda^cupiduas,Veneri(,pecunuet Hg/tiutis,qux Plato in Legjbus,per eoi fit Mendacium effecit frmHure,id^m portentis jd/iscfc mncvLv.v q uod uolunt uidcri Dij, cr princeps eorum Sata / %m efi Deus huius fcculi . Qjure in contrarium er fbi contradicens quod in cif/ dem libris PlatoJvp/jueyoi « Ai Hpjy &«'m s/lcupertS imis </it au KTuttaietSvry Jleupovaip-.Coadiutores nobis D ijfmtul,et Dxmones. Nos turfurn poffefiiones Deorum, et DxmonUclarum efibxcin contrarium tendere Platoni . Nam prxftigfatoresconfiffus efi urbes euerterc , multo magis qui prx/ funt diris bis artibus. No» ergo auxiliatores D mones , fed euerfores , bofies ini/ mttiQuxrUpropofiUoex ipfo Pktone:is<hk SfeoJ </lv<rvovstzy9fdnr^: Nui/ Ius Deorum hofiis homini. Ergo nefy Dij funt Dmones,necp non inuniti. Si enim prxfunt maleficijs,cr prxfligijs,cr incantationibus, odere homines: ex quo nafei tur,ut non fmt Dij. Ex pruno nafeitur odum,ex hoc fecundo, quod non funt Dij. Quinta propojitio ex Homero: O v yctf cryyrhta kgyx jfteit paxee ftff Afevoi. . A. to* sfisKuy rspv<rs,yfft cuiripx Ifyet icrjf&rrop, Dij fcelerata adamant haudquaquam fidi, beatu luftitiam fed amant,rebus latantwr cr equis. Ex quibus exifiiteuerftofuoru poeticorum Deoru,qui noxij fuer ut omnes, ut Dia mt interficiens A dxone,et alij,ut M arsffequitur ite Dxmones no effcDeos, nr$ etu bonos,quia diligunt prxfiigias,etincantadones,et facrifida,qux prx fe ferunt 9diu,cr mentem inqmnata.QmU propofm,ex Euripide:* Statri Jlftuvsp •ifisy,ovK funy 9tos:Si quid turpe faciant Dij,non funt Dij- Cu Dxmones ope/ rentur ubiq; omntuconfenfu turpia,nefiuidx , certe nec boni funt,ntc Dtf. H xcite probantur ex bis qux multipliciter attulu,et in rnuba abeunda, Plutarchus. Ex cu ius didis, bene arnmduerfe, nulla fuper erit dubitatio, quin Dxmones fmt, quales induxit Plato,prxfiflos malefici js: tales tute exifientes , quin neceffario fmt mah, st impuri, qw et ipfa in fuas propofttiones diflingua. Primum quod ait de dcftflu or ocularii, fiultum effeet puerile , ego impii* dixerim putare Dem fubeunte utfce ta uentrdoquaru,qux Grxce iyyzsgipvQot,cx corii ore loqui. Huic addit C hrji jbftomus,eu qui partes impudicas mulieru,e quibus loquereturfubtret, clara fkte fi foki fui impuritate . Ex Ixr igitur efficitur, ficut ex iUo Platonis tejtimonio, ut Dxmones fmt omniu confenfu mab,et incefit, Profequitur alia propofuione Plu/ tarcbus, Magnis difficultatibus Philofophos liberaffe, qui D xmonu genus in me/ dio Deoru, nempe Angdaru,atq; honunum flatui )fcnt,qui quidem Dxmones w et $9 §VHTx,<j^ #*%T«a8oAij irxyneeitK,affidus mortales , necefftriascj; muta/ tiines reciperent . Ex his enim efficitur , ut ajfcdus mortales excipientes indigni funt,qui uel Dij uel boni habeantur-Nam illi homines, etiam Philofophoru confers fu mcliorertdiuiniorcscfr habentur/pii diligenter , prudenter $ affttlus hos huma/ .:■?> Ll * nor. M4 AVGVTT. EVGVB. L1B. VI tU* ^ ^ nos , ac mortales fopierunt.Detnde quod intericSi fmt inter Deos & bomwfcf;»» caufa fuit,qubd cum mulla fieri uidif]cntafupenore,qu'm humana poteftate,fcd id mala,ac fcelcrxta.Deoqi indigna,mcdiam pofucrunt potefiatetn,cuimala« afl ftflipncs has affigerent:Nejis enim putat P lutarchus, er qui cum co fuper haere philofophabantur,humants affeflibus,matis fcilicct,non bonis, admifeere Deum Ergo qui prafunt bis,er per cos exercentur mdigm,cr Diuinitate,cr nomine ba norum. Ac fatetur Plutarckws,ficut in hominibus, )ic in eis mejfe differentias uirrn tis,id ejkpoteftdtiSjitsu -f nccAnt* ccAoyv,xffeiiionu et irrationabilitatis* Ergo ubi er affcftus funt, et pars bruta ct feritas, certe nccfc D iuinitat ejl,ne<p Ba nitas-Kurfum aperte Plutarchus afferit,Orgix quadam et humana facriftcia , nui taq; alia nefanda ,&wp afiri , <Aeetiadvtoy J\<pavAtay iprcrrfCTrnS irtx&j Nulli Dcoru fieri, fed caufa auertendi Dsmoncs malos: Et quod uiolenti Domo/ nes quida expetant animam humanam, corpore emundata, cum qua per carpat mifceri non ualcntes,tempeftates,beUa,feditiones^cierefolednt^lonec potiantur* Ex quibus ctiUicognouere Damoncs effcpefiimosjntcntus humani cupidos jni nuru expetentes. Plutarchus item pradas,erroresq; Deoru,fugas, occultationes* - non Deorujed Damonu affeitiones habendas ait-Deniq; concludit Cleombrotus apud eu,difcrimen quo differant iDijs Damoncs, non poffe monftrari , fi c r fine gffeftibus et peccatis fmt,et non fubjlantia^urute,incorrupttoneq; differat a Diju. H ac Plutarchi prapofitio uerifiima.Omnis enim differentia,qua conjtituit duo ge ncra,altcru Deorum calefku^dterum Dmanum fubcoclejhu,qux feparatim coi g niti funt a mortalibus duo genera, fuit probitatis V improbitatis. Et quod cede/ fies illi femper boni,eoq; humana [alutis amantes, hi femper mali,mcefb, debiles* poUuu,deceptorcs,afjidibus malis obnoxij:Hoc fecit ut in omni feculo digtiofce/_ renturjeparatimqi pradicaretur. Dentq; Plutarchus ait Dxmones malos,non EM pedodem folutn fcnptu reliquiffe,fed etiam Platone, Xenocratem, Chryfippum,. . quin etiam De mocritu, qui cum precaretur bona ftettra, mala quadi ex aduerfa, no ff et. Ad hac proponit digni,qua debeat attendi propofitione, foluens ea, qut l, obijccrentur Empedocli de D* manibus matis, So.pojfe fempitemos, er immori, tales effe malos. Affert exemplum in contrariu,Multos malos diutius uadjfe,q ba nos.Hacpropofitioneceffaria,ne putes ideo bonos,Damones,quia incorruptibi / , les.Ex his igitur. omnibus,fenfum illatis, ct imdee fe con fequctibus, folii rejlat,Dg . monas effe malos,id(p cognitu,et pradicatu nona noftris folii, fed etiam ab ornii bus gentibus,prxcipucq} uetufhflimis Philofophis:confijfos effe Empcdode,Pla/ tonem, Xenocratem, Cbryfippu,ctiam Mcrcurium.Tn}mepftu,C haldaos, Phert cydem,Syru,omnis deniq} mortales,omnia fecula: ut duo ditia et prodita fuerint i ■ cun(tis,qua quide nec Ariflotcles omnino negari poftit, Damon es ejfc eundis at tattbus, omni religione confimtiente,tu eos effe malos.Fucrat igitur Platonis fupe/ narum$prnniu fcntcntia}Damones effe aniitfatia aerii,exaen9 (orporeconfian. t ■ U ‘ DIf PERENNI PHILOSOPHIA. tU,<fuemJdmjdum tcrreflria ex tcrreflri. Nam Plato tum inarteris locis, tum ut ro in T imao ea maxime ratioe D tmonas effe corporeos innuit, quod opifix mun durus iubens nouitifs Dijs,qui f urit omnium confenfu Damone s,gemj a Romanis appellati, ut ibi Marcus interpretatur, ut corpus bumammiammali/c^ tcrreflria effingerent, partibus ex omni mundo, quibus corpora ftiparentur^tcccptis, adierit, tv rois aJis)TOts,cn h/rci fwfcorro t/l*<rpo(S:No cifdcm,fcilicet,uinculif» at<J; eadem diffolubili compage, qua ipfi ligati ejjcnt,ajlringercnt- Quibus Pia/ to demonftrat corpora D amonum conflare quidem ex elementis, fed ea compage, eaq; temporie reuinftis,atq) l lipatis,utfintindiffolubilia.Eocp mundanus opifix ifioquenskos ipfos nouitios D eos, eos, quoniam creati funt, er ex elementorum te perie compalli, pronuntiat effe non omnino indiffolubilcs.Hinc A putrius definies Damonas,ait eos effe genere animalia, corpore acria Hanc igitur Ariflotelespri feorum fuperiorume^ Theologorum [ententiam declarans, er fentiens idem, atty iUi,de Dxmombus in quarto Metaphyfi feribit:Subflantia, inquit, dicuntur fimpli eia corpora ,ut tcrra.ignis, aqua, c rid genus, omninoq; corpora , er ea, qua ex bis coftant, fo-art $ <Aa^otix £? tcc pipiet T0V7top,Aniamlia,ct D amoma, . et partes boru-Ecce igitur afferit Damoniacojlare ex elementis, quemadmoduet ammalia.Quo auteelcmento,quoue corpore coftent,eorum quis locus,aut reg io, qua gens item Demortes,in primo de Anima cum fuperioribus confentiens w n/ <WWfc yif *VTl} T/Va ccntctp,n roi atgi 'fvytt {atoisfitATioy isi, cci/ccf tmptt: Qvarat qui fpia, qudob cauffam ani/ fna,qua ejl in aere, jit potior er magis immortalis ea,quacfl inanimalibus. Hac Ariflot‘quorumquantacumnoflrisconcordia,uel inde daru,qubddida diui Pau Ii Grxci exponctes aiut,<rxtpuS ipccS iStdaftp us ttccAm o p'ty <AicJgoto& Tot/ etipos imrisiv&H rlw 'ifwa-sccy epvoj ydp twS rsvvvpxarj n \v/ ectpsdiJltecTfiGn-.Apertc nos docuit quod olim Diabolo data efl acria potejlat. E fl enim natura fpiritibus, aeria regio,regnumq;.HXc igitur animalia aeria fenfit Arifloteles,Shnpliciuscu cius intcrpres:ct?Act b piycci icdp&Mype xroPAx ras ic<peevH Hpsfj onerat iw (&ec,</leupm<rrt iyu xpiirfco.Hac Arifloteles,qui tamelfi improbet eorii feni entia, qui putabat anima intffe omnibus mtidi partibus. Improbat aut,quonia fi anima in omni parte nitidi nece fiar io exiflit,anima in ig/ ne erit ignea,in acre erit acris,quia pars eflfimilis toti . Volebant autc illi anima effe parte e orti, e quibus defumeretur. Improbat igitur Ariftoteles fi dicatur anima pars clementorum,qux inhabitat ■ Ego autem pro prifeis dico, eos non dixiffc Da/ mnas effe animat, quibus ineffet uis aeria, fed quorum corpora ex aere conflati/ tia ab animis excellentioribus mhabitarentur. Proptcrcorpus igitur aerij D emo/ nes diccbantur.Tertius locus efl item in libris de Anima. Alijs , inquit, cogitatiua inefl,atq; item mens,ut hominibus, er fi quid aliud excellentius. Quem locti Sim/ tiictus explicas, ripiimpop '3 1» t&feupwtoy imrr&w ytrot t»m, U >; jl* AVGVST. EVGV8. LIB. VITI. C^cct/7ousvcC&»T«j/ wfojay a-jcpx:Pretiofius, inquit, fi gctws D /HtOH&jU tuat unquunt progrediens e r ipfum <4 pjjtotlc corpw. Dsrmonta efTe gtntctn aWim.Hor (ieram & profanam fcmire Thcotogiam.ldr Plato ■«.Pftiujonia, Ariiloielcn» prodidiflc T cftmaoniuna cium JiuiPauti. Cap. XXV H' fjfiL.Ec igitur ultimu de Damnibus fuerit refoluU explicata# finientia , primi **-cundts Theologiis er Poetis uctuj ti fi. tetihuefie Dxmonas,efie ite acrios,«m mi aut conditione mulos, CT improfos-ltai J; quod ad genus eorum definitionem^ attinet, creiendu cfi Arijiotcle,apud que de Dmonibus miru filennu, innuere uo/ luifie,qux prior Platojota# p nfcoru fchola prodiderat, ut [uperius uifum . Sub/ fUntia,in juit,dicutur tu corpora fimplicia,ut tcrra,ignis,aqua,c*tcra # id genu/ omninoq ; corporu,tum eu qua ex 1« confiunt animdia,cr Dxmonia . Credendi cfi inqua Arijtotclf m nunc fietiafie publicam quondam comuncm# inter omnes gentes de Demonijs fentcntiam,ea effe ex elementis compofitu, ficut animalia, qyoru quo plus terra corpora pofiideant,eo# uifibilia,cr tangibilia, tanto minus corpora D emoniorum folum aeria-Coufiant igitur ex clementis animalia er D< moniajed animalia magis ex tcrra,Dxmonia magis ex aere, l Ua propter terra ui fibiliajhac propter aere imufibilia ■ lUu corruptibdia,quonia magis copofiia :hao inccnuptibtlia,utfimpliciora Coueniut igitur Plato ct Arifictcles in drfinuione Damonu,eos effe genere deriostgenere autem dico cor pute, fide,habitatione, VLto fidem exprcfiit,Pirifiotelescrafim,compofi ionem.Hc{iodus ilea crafinu H fcpoc Q' iosct/alvci Trce^Tjt <pnZnrip\sr sustp. Aera# induti,tota tellure uaganiur. ^ Kofiroru quoq j unus ide# confinftuJemper aeria poteftates, Dmones uocantus fiue quod in aere morentur,fiuc quod corporibus fint aerijs. Sed qui fiatuat al/ terum, alterutrum flatuat necefie eft,ut fi des Dmonibus aerem habitandum, propter corpus uolucre,ficut corpora terrena,tenct terri,fiue des aenu corpus, nece fi ario des corpori uolucri conucnientem habitationem. Arifioteles igitur O" piato definiunt Demanes aerios. Hac decaufia putatur a Theoloffs ab Apofiolo ditium. Non cfi nobis coUutiatio aduerfus carnem er fanguinem, fidvfrt xoti*.ckpxItopxs tov truo tus tovts arpJj n urrinfuersiuc rt t s J t _ . • , _ » ** i * J TCV5 wov/fscctit/ t o*s periit, Contra mundanos principes tenebrarii baru,ad uerfus aerios, et fyirituaka fieleris in ccclcfitbus.Tria funt nomina,uim,naturam D amonum declarantia, quod funt principes tenebrarum. Tenebras# aerem cit/ cum terras omnem caUgmofum dicit , quidquid intra Lautam er terras interia/ cet . Hunc ipfum etiam uocat iisrZfcJvioi, coele fiia:calum en im aer efi Latinis, Grads/Hcbrcisfin ccelefiia dicuntur, qua in calo hoc tenebro fo- Sunt ifU pote flatesin caligine, funtinacre, uocatx ob id vwvgcc hia, quafi aerii • Tertium nomen rsrnviceersKx^iritualia , uentofa , acria, ex aere,ex uento,qui dicitur wtCux, non friritualia,ut calefies angeli, ex ctheris ferenitate,ut ait Calcidi m/corpfai tcnitcsjfci «t corpore uefiita aerio, aut habitatione aeria, circa caligf mas T)t PtkEtfN! PMIL050PHIA. jj7 tttm hunc terris ir e umbente habitantes,rxduft a confortio diuoru ■ Natura igitur , D xmones iuxta fublitr.e Theologu, funt aerii , loco et corpore, [unt mati, [celerati: Srcq; comicniut [aera et prophana.Dxmones effe aerina potcflates,malax, [celera/ tat, ut Plato,utFlutarchus,Chryfippus,Empedocles,et Philo [upcnorcsl hcologgs fccutus,Platoi:c, Ariflotelcjed priotes Aegyptios,Chaldscs,Empcdodc. In libro dc gjgantib . ip[c Philo.ovs x?Aot epihco-ecpot <fla. iycvatjxry t /yj yiua-ns u<* ^ittrlyKCCTXToyciifKtTiixc^ivcu: quos,mquit,alij Phdo[ophi Dxmoncs,Mo[cs Angelos folitus e fl appellare. Sunt autem anima per derauolates SedaduerteoPhilo,qubdifliperaerauolates Angeli,nb [unt lUtboni ac coele ftes,qui proprie dicutur Angeli,nuncij Patris fumi,[cd quos [uperiores pbi bfophi dixere malos, i ncan Uticmb ■ uaieficijsq; prxfidos,cum quibus nobis coitu datio. E ade Eu[cbius,[ecutus Tkcologos,el Pbilo[ophos omnes, exigua qui ex tatt ta bonoru A ngcloru gente cecidiffcnt partc,data exercitationis caujam circu aera, CT tenM-habvantem-. Sy jSfogp/ 71 <&yiXf}u bro<rnK<ryxyvyva<rhyik/ fipTwyiversSuxSa&Atrriyaiacpiyu^jyuTci) vmoatMvny aif>', kX JxAfef fcj/. Auguflinus iteJuperGenejln: Dxmor.es dicit aeria animalia.Simiba in oratione regia Eu[ebius,xvfcu y etf ai 6'vvcAy{s,cd ~fcy cilpteyxa;foyt/lixKcc Jt^vo-cu <Avyxnfc:f xvisy tyrW.Hx poteflates acris ud cdejles dids,quod aeriam regione obtineat.Calu enim aerejl inTheologia . Itcru PWo in eo, quod » njornnia ftnt a Deo, it’: § xatuyxlooy «<xc? ; Arr, ait, incorporcaru ani tnsrii domcilm.Hcc [uum dogma ea, ut fi tperius dii lum, ratione probant, quoni am cu omnes mundi partes complendas ui[um fuiffirt Opifici, terris animalia,mare pi[cibus,calojidcra,qux non modo ar.malia jint,[cd etiam mentes uniuerfxles ptt rtfiimx, dedi [Je. Quocirca etiam in reliqua uniuerji parte animatu fida ejfe.Qus etftfimfit non capiantur, quid nurum f Siquidem V anima inuifibilis. Atqui uenfi/ mlc cjl,acrm magis,quam una er aqua,anima!ii nutnre-Sic itlc.Scd [ciat P hi/ lohunc non natura diffior.entisfitumq; rebus dantis Dei ordine fiuf[c,ut quemad/ modum omnia elementa [unt animalibus, fic [uis er aer repleretur. Fuit alia rccon dita ma gis,et no emis p erffiicua ratio, cur aer datus ftt iUis pro domicilio. Sed nue conflctcjje Dxmoncs aerios. I dem perhibet incorruptibiles, xtcmasq; animas habe re acre. Ad hanc ratione uidetur Pythagoras locutus,cum prxcepit,ucnti flantis [o nilum ucncran.Quod explicans Iamblichus,xiuhfi7xl ycif c£j fiyr&y Su*y ev/riay & (Avvafysupjiiy cy.c1c7nfxiya.mcep ; innuit, inquit,oportere, di/ ulnarum fiubflantiarum er poteflatum fimilitudincm amarc.Diuinas ergo fiubflatt tLt:,quibus acre fnr.ilc dixit,fvrtaf[e dxmonas [entit, quanqua idpatel latius a ia in/ ftipercoclejles. Eandc firme adhibuit definitioni- FatUnus:Dxmones,inquir, 1 :«!v/ 7a>S<rifKtcyi kvCJh iJai^ricvyaJiKil^iisipizvfay « o-vynnfls ucmv fktfccnf.is,ixdvoiS <71 7oiS7invyxft fai cffispisyli-ois wvvrcmfci <&f£y ii 4 dait. J*i, AVGVST., EVGVB-HB. VIII. - dcnt,fed eorum compofuio ffnruuslts ejl,utignis,utiacris.Solis autem his, q ut' fci., ritu Dei cuflodiuntur,con)\icux funt eorum corporaxxtcris haud ita-Eadi firme Plottnus: Kxloaroy fixiiMp niTct twos octuccros , m Xifos, « nv fbs ilvat; . Vt Dxmon,ait,cjl cum aliquo corpore, fue aerio, fme igneo. Bx prtfca Magorum Theologia, natur* D*monum clara definitio. Bos rfiic maUfijosincanutiombui pr*(iJcntes,quod Placo aflcruiticfTe feras agrellcs. Stf' gios canes. Vitores, carnifices malorumtalfertibus malis delcfiiri.domiciltjscj tm- • piorum: Transferre fcCc in Angelos lucis. Cap. XXVIII. t/j Dxmonum propria ji ‘edes aer, quonid funt aerijs uolueribuse jj corporibus , & dicitur apud antiquifiimos tamen, datxfunt ris,prxripue inquinaufiimis , fub/ terrxncx pxrtes,confcntiuntq; fuper eorum improbitate. Apud Mercurium igitur Trifmegijlum audies Dxmonas ejfe,et effe malos, [celeratorum carnifices, quibut Deus dignam fua natura demandarit prouinciam. Sic er Chaldxi, er m agi, a Zo roajbc fatentur Dxmonas impuros,inquinatos,ukores hominum maloru. Ac pri mum extantapud cos, qux Plato ab cis accepit , cos incantationibus ucneficijscfc prxficlos effc.Srntentia Chxldxica,wtKX <Al ifflontuoi/ (Axipom 7rfo&y{op AtS-oj/ uvovfifii/ taJCCVt/^iCum uiderisucnientem Dxmonem terrejlre,facrifica lapidem Mnuzirim,cxcantans . Hoc dogma Chaldaicis probat Dxmonas prxfiflos incdtationibus,ideo malos . Sed P fellus explands,inquit,M m/ daces, inquit, natura funt Dxmones tcrrejhres , ut qui procul a diuina cognitione fummoti, er tcnebricofxmatcrix impliciti u Quod jiuts ab eis ucru capere fermo . nem,prxpara facri fictu, et ofjvrlapidem,Mnuzirin. Lapis autem isuim habete t uocandi alterius Dxmonis maioris: qui obfcure accedens ad materiale Dxmonem elicit ueritate eorum, qux pofcuntur,quam iUe refpondebit fcifcitanti.Dic etiam et nomen euocatiuum,cum facrificio lapidis. AfcJ; Chaldxus alios Dxmones bonos, - alios malos JlatuitmoBra aute pia Theologia, in uniucrfum decernit malos. Hxc iUe.Sed friat PfeUus,nuUa ratione Chaldxum decernere Dxmonas uUos bonos, fcd gateratim omnes malos et inquinatos. Et hxc ipfa exedtatio, aductusq ; Dxmonis, probant eos effe fcelejlos, non probant effe bonos,quoniam prxjloadjht. Ex bis Chaldaicis uerbis apparet Platonc,qui hxc ipfa,teflc Pfelb,legit, prxfrrijfc DXf monas facrifirijs,prxBigijs,incantationibus,ex quo nequitia eorum, et quam dant ei noRrx liter x fallacia Jcclusq; probatur- Nihil enim aliud innuebat in Sympofio, cum Dxmones incantationibus prxficit Plato, quam quod traditum faijjet ab his Cbaldxis. Audijli quoq ; Dxmonem materialem, terrcjhrcm, ficulentu, fordidum , humoribus foedis gaudentem, qui ambulans per loca arida, cx inaquo f a, nec ime riicnshumorc,rcuertitur in locum prijlinum.Sunt quidem Dxmones omnes gene ratim aerij,quia corporibus aerifs,wuiftbilibusq;, et per aera uolant:fed nonnulli, quonid magis petunt terram,humoresq; terresircs,tcrreni,inquinxtiorcsq;dicun/ tur.Ex Chaldxo igitur habemus Dxmones fceleflos,ct malos, duabus de caufis,tu quia prxfunt incantationibus, fcelciUs^ prxftigijs , tum quia terreikcs dicuntur . Con/ X. DE PERENNI -PHILOSOPHIA. U9* Confirmature^ nugis improbius corii , quam cis antiquifimi Phdofophi tribue/ runt,ut [upcruis oslenfum.Hoc itemcUus,<y Apertius duabus alijs fententijs Chat, dxus dcclarauitie quibus prior prx dicat Dxmonas infidere corpus humanum,'m puru,-tjfciUbus malis mancipatu:altcra,quod ucluti carnificibus hifce tradutur mx li honunes. prior, <roi/ kyyuop &H§isyQovoio)KH<rv<ri; Tuti uas fax terretores inhabitabut, Quod explicans PfeUus,Vas,inquit,eJl copofita uitx notorxconjlita tio . Ferx terrejbres,qui circu terras uagantur D xmones. Igitur notor a. uitam fca/ ten te malis afjtftibus,cxfax inhabitabunt ■ Siquidc bxc genera cti ipfis afjetoibut coalcfantffiuntq; cadi fubjhntia,cr fedem habent et ordine materiale. Quocir/, ca cum C7- ipfi affiflionu fml pleni^td corporca,ct incorporeas affi£Uoncs,adiun guntur,et conncfluntur,fimile ftmili attrahcntes,cu habeant uim mouendaru af]i itionum. Sic PfcUus.Feras ergo terrx, uetuflifiima Chaldxorum Theologia uocat t)xmonas,in quibus fanas ejl, et crudelitas. Etfimilitcr in notora Theologia uocx tur,Leo rugiens, Draco inpdians, Echidna, Scrpcns-Hi circum terra uolutantur, fcdibus xlherijs cxclufifcd cum fiat imiifibiles,etuolucres,fauntur per aera inuifi bditer. Affirmauit autem Chaldxtts,zj tradidit,hoc dido , quod toties habetur iit notoris literis, zr quod ipfe Deus dixit. Cum immundus faritus exierit ab homine,, ambulat per loca arida, <y inaquofaquxrens rcquic,ct non inuenit. Ecce enim et Chaldxus docet inhabitare D xmones humani corporis domicilim.ucrum noncu iiifuis corporis, fed malis afjrtoibus fcatentis. q uod et ipfe feruator dixit,qubd in/, uenit domu [copis mundatamiuidelicet quafi pcrironiam,aptam habitationi Dx/ monis, plcnd malarum affifiionu, quas Dxmoncs confcfiantur, ut quifunt etiam , ipfi dfjvflibits bifee detenti, plcni.Sunt autc afjvflus uel pafiiones,medix inter ani/ . mam etcorpus,no funt prorfuscorpora,ncc prorfus incorporei, Dxmoncs, et ipfi huiufmodi quadd prxditi natura,qui nec corpora craffa fmt,ncc penitus incorpo/ rci,magnam habent cum afjvtoionibus affinitatem. Afjrflioncs funt motus impo/ teotes animi,irx, cupiditates, uehemens in terram inclinatio ■ Hi motus cum ui/ geanteum primis iniUis, quibus in omnia [celera rapiuntur, fauentcp mentis xjlu, ardentes cupiditate nocendi, fi quem eius generis hominem natoi fuerint, propter fimilitudinem xffodantur illi,quorum cjlinhumoribus,ctomnimdla mx teria,d qua affiflut fx pe excitantur, [edes- Ad hos humores libenter inhxrefcunt, uniuntur, afidcnt, alligant fepe . Ex his igitur etiam elucet magis natura Dxmo/ nioru,confcnticnt&us omnibus, eos circum terras , per aera uagari , delatos ubi/ que corporibus inuijibilibus, corpora malarum ajjvfiionum redundantia 'mfiden/ tes.Quo er improbitas eorum no fatur, cr quod ipfe Deus aperte pronunciauit. Spiritus immundus cum exierit,crc.Suntrnim mrumdi,immundis,cr inquina/ tis domicilijs,terraq; gaudentes. materiales ob hanc caufam uocati : e r conftcn/ tur Philofophi nidoribus cos [acri fidorum delcfiariiincantationibus item.qux ple run<£ [anguine fufo , fuffumigationibus adhibitis celebrabantur , prxfuiffe . Vbi L l j etiam f 4« AVGVSf. EtfGtfB. lIB. VlTi; etiam intentio nocendi. Apparetqi omnium confer, fu Dxmonas effe malos,V 'm/ mundos, quod jludium cr dcledatto dcclarat,aarios cffe , quid corporibus aerijt irotiimt eponwaiyvr aicH‘,totd JrlUtrc uagantur,ut ait Heftodus. Poftrcmo ‘ya «0 athi$,afjeftos effe,affici fempcr.Et quod Plutdrchus fuperius, plenos «Aiyv, irrxtionahtxtis.Scd multo magis eorum improbitote,naturam(p mentiendi cmtjjcf/ fiis cfl aliafententia C haldxus, affirmans ea , q ux nottra Theologia : i* ecftC KoAntoy ycctus SfucrKiSM \Scnci *wt! , aimor ericfact €fOT<* SfarvuTtStEx finibus terre exibunt canes terrejbrs , nunquam uerum fignuru ' mortali ojlendentes.Quod explanans pfebus, De Dsmonibus, inquit, materiali/ bus ejlfcrmo. Et canes quidem eos appeUt^uelut anmtaru ultores: terreftres au/ tem,ut e ccclo lapfos,circum<^ terras uagos. Igifwr ifh,inqutr,longi a uila beata fe/ mati,intcUcflualiq; contemplatione dcjtttuti,prxdtccre futura ncn poffunt. QUO/ circa quicquid dixerint,cr ottenderint,fadfum efl,cr arbitraivi Vident enim per pl mtafus prxfcntia: ad futura uero conicfturis ineatis , er non clare cxprefaii,. fcct confufts notionibus utuntur ■ Sic Pfellus.Superius Faas , iwnc Canes appeVat uetuflifiimx Chaldxorum Theologia D emoncs-.que cum prxcipue coluerit artem Magicen, quod ipfum Chaldaicum nomen indic at,eum prima dicatur incantatio/ nibusmalorumq; Demonu euocationibus ufe, fatetur tamen ingcnue,uer,iffc qui/ dem eos uocatos e terra, fed uert nihd unquam ottcndiffe , quidquid pncdtxiffent, ottendiffentq;,falfum fiuffefempa c T fimulatu/m-Sicifr conucniteum Theologia nottra,quam Deus ipfercueixuit,qu6d Diabolus cfl mendae ium,cr pxta,inuen tjptk ipftus mcndxcij.Etixm Cerberus ille apud uetaes Poetas, qui latratu trifauci terret aC.<taier animas. Vt conueniunt cum nottra uctujhfitma Sapientia cunila, fltib» a7*dtles,quod canes eos appe11at,uiperas,ferpentes, leones, dracones/ 'TxrrcftiTS autem, tametfi proprij f ntacrij, quia corporibus aerijs circum terrae navantur tdt>:cn fcclefaiorcs eorum in alttfamus canentis immorari par cfl, falen r turq; mtiUi-lico dixi* cos emicare, emergere e terra uocatos. Sed an fu tn cis diffi rcntia,quod Plutarchus Jbxit,poj\ea dtfquirctur.Alia fenlentia Chaldaus expref/ jit qui jint Canes et farxicirovSt/ltx^V uccriufVKrxi fcfjww^C-Hoe cjLTcrrd mugit,uoeiferatur a a,contra hos,ad filios uf$. Dcfagnaturhoc oracu/ ^ ' lo latratus Stygiorum unum contra federatos. ideo terra mugit in cos,in fubter/ ranas cauemialdq ; ufq; ad filios, quando filij paternas impietates pcrfcquentcs, pemuttuntur ultoribus D smonijs. H ane frntentiam declarans Pfebus , D eimpijs loquitur,inquit,qubd ufe J; ad potteros extendit eis fupplifia Deus. Namfubtevra/ neas panos attendens orxculum,dicit in cos mugire folum,hoc cfl, locum fubter/ raneu in eos uoctfcrari,<y quaft Iconis quendam rugitu cdcre.Quoniam,ut Pro/ cius ait, eadem cfl animxru ex eadem profapia condido.Et que non uinculis Natu U fur. t abfolut t, in ( onfanguincoril fuorum affiflibus detinentur. Neccffe igitur cft,& has totius iudicij partem capere plenas prop:ernaluralcm affanitatem . jH.ic/iloruw, DE PERENNI PHILOSOPHIA. f4« placulorum,expurgari iterum ab eu. Hac ille. Supplicia igitur c 7 panos fubterr 4 neasChaldeus memor aut, quod traditur pafiim a nofira Tbcologia,utundequd/ que pateat improbitas Demoniorum; Effe iterum malos, impuros^ eos,fedfeipfos in Angelos lucis transfbrmantes,uiden quales non fmt,mirabilitcr ctt nofira Theo logia concordes, ijdem antiqui fimi Magi pronunciarunt,hoc oraculo: H <pv<rts STudi fcj VXl TO VJ (Axipovcts ccyvovt. K*i t k KXKHi vAHiJdAxsimenx. net Acc yga t<r$Aa. Hatura fuadet ut credas effe Demonas puros, er male materie gemina pulchro, et bona.Hoc oracub defignatur,naturam Daemonii prefligijs, humanis oculis i/ ludente, {idfaq} pro uem offercntem,adniti ut credas Demanat effe puros er bo/ nos, quales cotlejles animi,cum quibus ex parte fimUitudincm Demanes gerentes fepe mortales multos deceperunt, ut Platonem uidimus fuperius afferentem, nifl iuxta Philonem interpretemur- Perfuadetq ; male mjtene,tnqmnateq; fubflande genus fe effe bonum, er honeflum. Eos inquam,qut cum turpi et immunda cohe refeunt materia, habere mtorem,puritatem. Qt pd fecus efl longe. Influit, inquit pfellus in i nuocatiombus, multus Demanum chorus, o- multiformes Demonum ftccics excitantur. Abf edentibus autem partibus mu tdt lunans, et compofus , ac partue, C r iocunde, o- grate fepe oflen.luntur,imagme alicuius bonitatis ei, qui initia' ur, ftmulantcs. Ex his igitur uctuflt fimis Chaldeorufmtentijs, quas autore PfcUo,et ipfa ratione docente legit Plato et Arijlotcles( Platonici aute indefeffe his; dbututur,quod uH maxime in libris Stmplicij,cr Procli, Porphyrqfy uidere licet) apparet quiddeDemonu notura fu fentiendu m,et fen ferit antiquitas, ut fi quid i palleris fuerit confdu,neceffarto fit ad ucritatem ponderadam,ad maiores recta rmdum. Simtia enim frnfit, er tradidit M ercunus Trtfmegiftus: ut omnis Theo/ logia Aegpfdoru,Chaldeorum,Hcbreorum,id e ft,quam colimus ipft i Mofe pri tnum.tum Chriffo,et Apojlolts traiiu,eonueniat fuper declaratione Demonum, primum eos efferum malos,impuros^oinquinatos,imrmndos effe. Ex Tlitoloju Aegyptiorum uciu(lif»inu apuj Tnfmegiflum Dxmona* *f» It, Si cfli nulni, malarum inTpir aiionum autorri.Hii tfTe omnia plena. Vllorc* im. piorum dVe. Bos rITr exalijs a?nos,uago*, pcrphamaBai , 8c tllufi -n« Jccipicn» Iti.Jnqmbui cum noflraTlitolo$u concordia. Cap. XXIX. « - Ercurius igitur in eo qui inferibitur, quod in folo Deo ftt bonitas, de Demori/ ™bus ciufdc generis atq; ea,que tradit noftra Thcologia,fcribit,eos effe huma/ norum fccleru autores,cogitationes improbas, malorum! p operu principia afflan ter. M ens,inquit,humana cum bonarum cogitdtionu acceperit a Deo,rcda parit; tvxtrnx Ji OTKfj \ZJ0 7iu&' 'rity emito iftoy , fifBS T ko<t(cB xwts oyr&',<Acu{jcou®' vero Jlau^vi. ustsv' itifO.dopiearfei t5 icAtxs tvipyecxs 50 ampyca, kj iKunoty o vitfo cara ty,ttttyHXS,<p6vvs,7nt7p}xv'mcesfitigcavA'iK$,dun&&xs,ctM)(<>vccu K£Hny<$y , uga *?Ax vsssmc io k Jlcunirvy igytr.Co»/ trario 54 * ’ AVGVST. EVGVB. LIB. VTIT.' ' trariauerb,cum ab aliquo Dxmoniorum.cum nuUa mundi psrsuacua fitDxmd 'nc.Qui fnbicns tacite mcntcm,proprix operationis mferuit femen, etpeperitipfx mens, quod fatum funrit,uidelicct adultcria,cxdes, parentum uerberationes ; facti/ teffa,impielates,flrangulationes, per prxeipitia imptdfmes, v alia omnia , quas funt Dsntomm opcra-Ecce Mercurius nouit,confcffiKefl,uhn,irtgcnium,fludij, conatus Daemoniorum, quod tacite fubeant pedoris arcana ,frcut in noRris extat literis, cum Diabolus mipffctin cor,ut traderet cum I udas : omniumq ; noRrorui* efl conftfio,eos irritare cupiditates, coturbarc flimulos natura, fuggercre femptr mala. Ac Tertullianus , ex quo pauca quadam in declarationem ifluis loci deliba/ bo:Opcratio ecrum,inquit,efl hominis euerfw , fic malitia flmtualis k primordio aufpicata efl in hominis exitium. Itaq; corporibus quidem et ualetudinis infligunt , C r ahquos cafus acerbos. Mentis quoq j corruptelas agit furoribus, et amentijs fot dis, ac obfccenis libidinibus cum erroribus uarijs. Ladantms quoq; in eandem feti tentiam pendet:lUicita,inquit,dcftderia immittit,ut aliena contaminent, quibus ha here propria fine delido licet.Obijcit quippe oculis irritabiles formas , fuggeritefc fomenta , cr uitijs pabulum fubminiflrat , tum intimis uifccribus flimulos omnes con turbat, c/ commouet,<y naturalem Sium incitat,atq; inflammat ardorem,do nec irretitum homincm,implicatmq; decipiat. Eadem fenfit,cr prodidit Athena/ g oras P hdofophus ChrijUanus : orxy o <Axlyutiy«v<dfinf6<rwvKXxx, tV riy 7rfet70(/ : Cum Damon cuipiam fuggerit malam mentem , labeji/ ■ dat prius. E ufebius item Cxfaricnfis , in Panegyrico : Et communis quidem om/ tuum feruator, rebelles poteflatcs,qux circii hunc,qui terris imminet, aerem per/ volantes humanis animis infmuaban t fefc, inuifibilt,ac diuina poteflatr, uelutfi/ ratagreftes , fuarum ouium ceu pa&or bonus, procul fugauit . Hic audis apud Eufebium infmuarefc poteflates filas inuiftbiles in animos hominum.Tatianus e/ dam fmde quid feriptum reliquit ad gentes in Apologetico: fxfoon satzroA/ Pi»y nxtiixy ifoKuMcamSTat/aifjii/Hpctr&ty vrccf i/y.]y 'i vyxs <Aixi/ yv<n£y,(& <fxuTcc<rt«yifKWXTHKXon:Dxmoncs,ait, in multum fcdus pro/ lapft, animas apud nos vitiatorum per infcitiaf,et apparentias deceperunt. Sic iUe. Talia fuperius P lato:Vt igitur alia complura taceam,apparet mirabilis confenfus veterum Philofophoru,cum caelitus reuclata fapientia , de p rauitate Dxmonum , . de pote flate penetrandi in animas, & commoucndi humores interiores , flmta/ les ir.jbirandi cogitationcs.Et quod accidit inftindu demottiaco ludx, ut drangu/ te m fefe mali,aut dent pr/cipites,ut agant crquatiant furoribus mentes , ut adul/ teria, homicidia fuggerant. A udifli etiam ut Eufcbius fmiliter atque Chaldxus,cos appeUauerit feras agreftes. qh* Trifmrgidus igitur dixit , funt qux Plato, Phe/ recides, Chryfippus , Xenocrates , de prauitate Dtmonum fen ferunt . Sic apud nos , quoniam omnium federum princeps; v inuentor efl , per exccUen/ timjuocmriwe/Hfds. Et Deusipfc docuit nos precari » Ubera noskmaks QS°4i . mei PtTlTEJJW*' ^HltOSOrPHlA., G&oiGrace,ic7r<> tov ftiWfifrJt maligno, ab eo qui prauus,cr m dignus eft. E t in Sympofio fcptem Sapientum dtttus eft </lcU{ta>y bAc&iganccrcp, nocen/ Hftnrnu.Confentmt igitur Chaldaica, Aegyptiaca, Hebraica# Theologi x fuper Daemonum improbitate ,cr quod pnt Damoncs-Quam quidem concordium , pri/ fcorum# tantam Theologiam, AriftotHes,nifi pt mpudens,negare non pofiit. Me mimt etiam Damonum Mercurius 'mPcemandro, declarat# fummo cum caterit eonfenfu,um eorum: A (luitis ,mquit,ergo Deut,prauis improbisq j , inuidis, cr Suaris , er homicidis , c r impijs procul pceffo: ra Jipotfi) itiytof»oxe& fiunovi, 3«Ct&/ ofaHTarisTrvgosmforfcJtotoi/i&gaeo-Ka cwr>yoi &97iKWS>XfU UXJAop uv\ r«? cevoi*tccs,ourpp 07tAlfa- Jvcc Tvyn li«{ovoZ s met/tT(«,fc7r eft/«s aTrtccrvc rluj t7ndvutctp tvoif/ axe ftsfts trKoroieeeyup %gu rirop Gcurccvi£ s 1(5« «L^f/.vrwf u& •jt ttK* cp,ivjcJmy:vUori cedens Domoni,qui acumen ignis accipiens impellit, prit/ que eum fenpbiliter,cr magis ad impietates ipfum armat, ut affequatur maius fup plicium,er non ceffat in cupiditates infindat cupiditatem habens insatiabiliter, in tenebris pugnans, cr hunc cruciat,o~ in ipfum ignem plus auget. Dxmoact nidoribm oblcftiri.ob iJ rrutcriilcj appdliii. Capul XXX. jNelio quoque confentiunt noflri cr Mijcitu# dignipimm e[l,dc Dxmonibus, Eos nidor&usfacrifittormjibamin ibus# oblettari:Qijod ex nofiris cumprimis ___ ajjeruerit Tatianus,Tertullianus,lattantius,Eufcbms,ex illis Porphyrius,fvrte/ que etiam Plato. Nam cum eos facrificqs praficerit , cr fub eorum tutela efjie, cr ineorum gratiam peri, quas teletas dicunt,a(jferuerit,ea de cauffa ucripmilc fit, id ftatuijfe,quod poftea noftri,nonnulli# Philofophorum melius explicuerunt, quia nidoribus MUinquinatis dele dentur. Eandc rationem fwffe putauerim, cur a mul lis noftrorum,cr carum, exiflimati fuerint circa materiam uerfari,ut eos materia les uocarent:cr eorum principem,matcria primum irntohurint-Uac materia, etp pofiit omnis mundus,quatuor# eltmenta,quibus prepnt Dtmones,inteUigi, uide tur tamen nidor Me fanguinis,cr facrifuiorum pracipue fentiendus . quo crediti etiam, cr uocati fuerint immundi,non modouidelicetob peccatum,mentisq ; tur/ pitudinem,flagitiofas# cogitationes (omne enim peccatum macula eft, cr turpitu s lo)fedetiam obnidores hos,& immundiciem, qua dicuntur oblcttari .[nhocigi/ tifr comsemunt firme omnes. E quibus Athenagoras. <ftxtpons rrfot^x /tftfc •#fVr/fl«5»xwSTS)«w* kfitap c&iMCTsJ&rretfaxTBiftAitftciaws: Da mones ad hoftiasaftident,earufangimeilletti,que auidiftime captat. Paulo# infc tius,oi rriflnip vAMpi/liutaon5AixrorBtfST&xrso3ccf,xcjuTl)T&yii/ fiitop cun*:Matcriales Damnes gulo fi circantdores, [anguinei}; hoftiaril.Ecct materiales Dxmones nidoribus hoftiariiMetti Similia P orpbyrius, addes, quod eo nidore eoru aeru odoribus# fmlia corpufeula pwguefeunt, infecundo de dbfti/ iit- ..x,» acniiai. J4-f AVGVJT. BVGVB. LIB. VIII* SinentU: ourot olyccifomt AotB^Kriojwn, fiiyxvraiyro tr+putf» xoy (£J wtu/jiceriKoy vixinreu.^iyetfTovro cct/xo»{,G3 xrxnuscarws, <& vomitos <Aix voixltoy @ <Aurxy.vscu : nimaliDxmoncs,funt qui mu dent libamine, cr mdore, quibus eorum corpufculum, cr aerium tUudpmgucfat- Viuit enim id uaporibus c r fumtgaUontbus,uaneq; id,utuaria funtea,r obaratur/ que nidoribus -Et alia,qux feqimtur.Qu? forte uera funtjit proinde locis humi/ di oribus tnhxreant.Sed mihi cum primis ueftigantur,qux multorum mortalium te ftimonijs confirmata, ob id ueriorx no fcantur. Sic ambulantes per loca arida, (7 fine humonbus,ct aqua,non habent ubi conquicfcant.TertuUianus quoq omnem paucis uerbis hanc rationem aperuit : Rcnuncunt,inquit, fe immundos effe, quod uel ex pabulis corwm,fangwnc,cr fumo, er putidis rogis pecorum cr tmpuratifr fimis linguis ip forum uatu m intcUigf debuit. Ejl igitur ex his ratio clara,cur cr ma teriales nocentur cr immundi. Nam quod melioribus eoru data fit inferioris mun di cuflodia,ob qua caufam fint appellati materiales non adeo ficutfuperiori rado/ ju,affentior : nec arbitror Cbriflunx Tbcologfx congruere: Que Dxoiombut nonnulli PhilofopM attribuerunt, eoa omni tnnnJo praefld» ewei.Angrlis congruere, tdcjoe ab eu depraeJican. Cap. XXXI. c B D cum Plato Dxmonas tradi diffet bonos, fed ex didis eius prauitas eorum di ^ ciatur,fccuti funt deinceps exteri Platonici diAt cius,ea no examinantes,quem admodum dccuiffct,prxceptoris autoritatem uenerati,e quibus fuit Plodo cr tam/ blichus. P oflerior de feda Pytbagoreorm,cxplicansea,qux de Dxmonis eledio/ ne Plato tradiderat,ait, ocvrol t tvrois W '*V V ^ fxiytxttoz rt rf /, d nuusloy fxiitovx tueovfj*Qci,<& wJiaiitcrc^XvTcs iccvjovs vxgxamw ct^syny : ipji nobis ipfis fumis Fortunx, cr Dxmonis loco, cr nos Dxmonc eli/ gimus,cr Eydxmonatjd efl Genij,aut Fortunx bonx nempe beatos ipfi nos effici mut.Hoc loco fcito Dxmonas ex fentetia Platonis appellatos Angelos, qui nos for tiuntur,aut quos fortiamur ipfi : quia fi bene (latuimus uiuere,comitantur boni no/ bifcufi mjlc,continuo fontes afiflut-Hocq; explicans fufius Iamblichus ex Pydut g ora:<A dlrLfX Jinri 7SKfxfcStrr®', G? (rvyn.to^ae^liT®' nyily cqj Ik&y (Acuitor®' f et fis l/jKpxvHS, ygu ficturi nxAiy wpec ris 9t»{ orti Aty cwxya>yHyvJiy(Xf«.}A(t>i7ii </W#9e* vs&t r> Bcti-rcerty tum, xt/^iaiTorny f*! imxz, ceuxt/fixiaety, s #t« ^jjT rctiroi (/(cuitovi nyiftoti ytft(2enz.oy<Aei Ttzcmchy Ifxsuy -5? 9« Sy yrrcms x#HX§cuftiy%K nyiy yvir «<i#f ,fc7r«7ar y»i ott M/rfy xAnStyn ? roglscu <?1 8W?«*eow«c> tumjt gices &>HSi oo-hTis Kj 'o7Toia,i*i$' *sewtovjs.s m xfyuyey ytv®' ? cuAym j ruy k gerrrUiiibct, kj «c c&rh yitJ)evbh\n\z nA®* tfctm/ ri 7t&9w/ •t®' ce» t 9t<Sj/,r>jj «uSf umoi s utexst^iorwns Btts : Secunda,inquit,uu re Aduiuendi efl,tradiu, cr forMti nos ADifs,Dxmonit. manifefla demonflratto, ar pfremrur[m«lADc9frcdutfy,Nc<Jr enim fecw q?df pofiit 4d DB PERflNflr PHILOSOPHIA: J4* ^ xbiety proprtam fubflantum redires, tfi lali Demone duce utatur. Quem omnem D eorum amatorem oportet legitime expiare,'* quo prima erit malorum depulfio , que nobifatm ab exordio cohe fere. Tum perfiflanoftri,crfilicitatis,beat£q; ui/ U , quanta, qualis effe pofiit notio ■ Cum qua accendentes precipuum genus horni / nrn intuebimur, in quo defixi, finem afjequemur propofite a Di js homini, beate uite. Ylec Me. In quibus is error, quid D emonas ipfi f 'artiamur , c r quod hi fint humane uiteduces, non erit omnino,intoUerabilis : quiaDemonos, Angelos fen/ timus. illud prorfus Philofopho tanto indignum, quod ait hanc Centonis fortem datam hominibus k Dijs, cum ipfe Plato aperte fateatur Deum patrem, fummum/ ‘que parcntcm,dcdiffe,prejicilfe certos hominibus cujlodcs, duces, moderatores, non Dcoj id Jicijfe. EJtque obfcccna in Philofophia idololatria, cum fit lambit/ chus ubique confit ffus Deum caput, principem rerum humanarum. Quod tot ex/ cntpla poterit probariSed fuffiat nunc, quod contra quam locutus effiet Plato, cufiodiam hanc,!? gubernacula 'a Dijs data dixerit, quod Mc fidum a fuperno Dea confiteiur, utuidijli- itaque longe fapientius Philo non folum in di fla Plato/ nk intuens, fcd etiam i Moftica fapientia adiutus : Acr, inquit, eft animarum in/ corporearum domicilium. Quoniam omnes mundi partes replere dignum cenfu/ itopijix.ob quam caufam terra dedit terrefiria,ftumimbus et mari aquatica, coelo fidera,que non folum animalia, fed etiam purifiime in totum mentes efie dicuntur. Qgocirca crinalia parte uniuerfi acre animalia fi fla fimt- Que tametfi oculis npn ufurpantur,nil mirum.Namcr anima ejlincomprcbenfibHk. Atqui uenfimi/ le cfi,quam terram, V aquam magis aerem, animalia nutrire. Tum profoquitur, Sunt alie anime, punfiime cr optime, maioris diurnaris' que mentis, quos nulla terrenarum rerum attingit libido : funt autem magiRratus mundani,uniucrfalisqt principii uelud maximi regis aures CT oculi , intuentes omnia , cr exaudientes * Has ceteri Philofophi De monas, M ofes confentanea nuncupatione uocat Aogr/ los-Siquidem iufja, cr mandata patris ad filios, filiorum necefiitatcs ad ipfumpar rentern perfirunt.Hec Philo-Longe quidem fapientius, rt magis ex Platone,quam ceteri Platonici, quos uana fuperjlitio in Dtortm traxit appellationem. Duo que reflua Philo, quam Mi, quod datos hos cuRodes , cr magffbratus, cr nunaosi Deo, qui inter nos. Dem 'que intercedant, ob (piam caufam non minifiri deorum ftd dei funt : quod demonas Philofophorm, Angelos Mofis interpretatur Et quo niam Angeli cr literis facris, cr profanis funt Bijf hicerte erunt, qut imperio Dei res humanas adminifirent ■ Nec erunt duo genera Dij, ac Demones 1S1 boni, pu/ njbnte que mentes apud Philofophos Quippe boni Demones, cr nuncij; funi Angeli, Angeli funt Dij caelcftes<Quarc genus, quod poR Demonas bonos fe t queretur, erunt Demones moli:Vt boni Mi Demones fuperws quidem habe/ 40 1 maximum imperatorem, regem'qucuniuerfi,Deum, inferius Demonas maf hs^cluti irnicipia,uilia que anmalia.Badcm ratione fiwt uel emcndanda,ucl de claranda. $4« AVGVST- E V G V B. L!B. VHT.' « claranda, quo Iamblichus idem eodem libro, Pythagora priorem tradidifcquoi* poflea P Luo tot locis affemt^oTt ovgxro& ty k fixI&ecriSyUSTtectgict, t&c > Tccwriyjoc tpip^TsvpvKVr , <2? i tstfl «5 TbyovpavoyctKoAis&iceS, nxvTtoy,<AnfHh&t yvtafi yJtrutnx Triari : E jjf ccelitus in acria, er tcrrefbidi'. traicdionem,ac tranfmm,rur[um quod omnia w coelum refkderentur , eundis pcrftedifiimum docebat. Loquitur enim lamblicus de his qua Plato, et Philo pau- ■ 16 ante tradiderant, Ejfe nmcios inter homines, ac Deum,effe tranfitum: ultro ci/ troq ; commeare inter c<xlu,et terram Angelosyst fit focietas,er communio inter Deum, erhomines.sk lacob uidit fcalam,caclum qua ucrtice tangeret, er Ange los Dei defcendcntes,cr afeendentes. Tranfitus igitur is fit d Dijs cccleflibut, non Demomjs, er illi ferunt caelitus auxilia, non D*monia,quodipfe per errore pan 16 ante dixit. Bellis [ope feuis,aut peflilentia graffante,aut fma,feu jlenlkate,7rX pxyivouiyuy Jx<tiyovi<k>y t*i wy , ugi &uuy WifyvrHytXTtoy , tTOfccrtf crvy.ro ri^iy fesi Sii X7rfivotx etxaoty Jit» pxyuy vanfxtfWXtQupniam accefitffent profentia quadam D amoma , dita/ »14$ beneficia, conabatur perfuadere Pythagoras,rffe dusmam prouidentiam om/ nem humana fpcm,erum,[uperantem. Praclare locutusrs Iambliche, feduntM duntaxatcomgcndu Nxm qui peMentiam,bella<^ depulerunt, non fuerunt Da . monu,fed Angeli, Dif [edicet ilii ccelejles,atherij,utapud tofue antiquifimu du/ cem legftwr.Cum aule,inqutt,effct lofue in agro urbis Hicricbo,leuawt oculos, <jn uidit atram flantem contra fr,ruaginatum tenentem gladiiM,perrexitq; ad rnm,t erait,Nofter es,an aduerfartorumf Qui reftmdit, Nequaquam. Sed[umprin/\ ceps exercitus Domini, er nunc uenio. Hacautoritascum fituetujbfiima, quam: Pythagoras forte didicit abHebrois, ad montem Carmelum longo tempore, eoM dem Iamblicho teile, Phtlofopha tusytdoranda quoque Platonicis cfl, qui iuuenet \ femper,Theologum d Barbaris didicerunt • D» Maccabais quoque uifi funt An/ oeli in acte pro fuis duvicantes.Eadem funt exempla de peMcntu. Qjtoiji quid . a D omonibus illis fidum cfl quod prodeffe uideretur,magna quoque dctnmentat erant adiunda,aut humana facrificiataut obfcceni ludi,utficile naturam tuam qub apparui fie t, indic arent. Longe igitur nodri PUlofophi melius bocdcclarauemU.' fiam er Eufcbius in libro de Euangelica aaroJlu[<f,demondrdrione,proponetii ex [aera Theologta,quo Pythagoras cr Plato ab Acgyptijs,cr H ebrais audita vehementer approbaucrant,uulgarantq; per omnem GrociamJcnbttiux^aPhib' nem:Opdmus,inquit,ille Rcx$ ornmtmaltifiimus uniurrfdisq ; Deus, ne bcftia/ nm no» homines fine principibus,a- profidis in terris agcrcnt,profidos eis c T pibematores,ceu pafiorcs,gregum<\; dudores,diuinos Angdos,adhibuit, qiubut' omnibus proficit unicum, ac primogenitum [uum Verbum. Huic [ubiecit A nge/ ■ los cr Archangelos,diumas(^ poteflates,omnesimmaterulcs,[upercceleBesr ritus,uelut mum exercitum, portem^ eius proapuam . Etquidcmmm animo* • P* DE PERENNI PHILOSOPHIA. *4« pu* eorum qui agunt in cocio , qui quondam terrae tenui ffent. Hoc maximum my / fierium, primus Theologorum M ofes olim inter arcana docuit H ebrxos, dicens , Interroga patrem tuum,o- annunciabit ubi,maiores tuos,& dicent tibi,Quando, dmlcbatalufitmus gentes,cumfepararet filios Adam,conflituit terminos populo / r«w iuxu numerum Angelorum Dei,Hxc iUc,licct Hebraice non fit, iuxta numc rum Angelorum De i,fed filiorum ifraeLHic igitur apparet quam refliuf.quamcfi magis confentanee Philofophix,.i fummo,ac principe Deo,conibtutam hanc pro uidentum tr adiderint,non i Dijs,cum Dij fint ipfi con)htuu,cr nefis fit,alium ut Ium rem tam prxclaram atfy illum qui mundum creautt,fedffe. Vt qui fitum lo/ eaw*^; dederit elementis, multo magis fuperas InteUigcntw ad gubernaculagenc ris humani adhibuerit-Minifiros autem malos, poenis exercendis addittos, cfje ma toribusiUis Angelis calcjhbus [ubieftos, Afclcpius in Definitionibus afferuit ad Ammonem regem. E[fe primum multos Dxmonum choros circum radios [olores, uarijs exercitibus fimiles,non procula fuperis. Inde fortiti regiones has res horni/ itum attendcre,rbs A varo ruy 3taifs ivrncerrfoynvx Wtpyioi SusJAcaq 1 1§ Kccrcuyi<ri,i&c 7rfysiig m,& niTetAoteism/fb f,(S ouoyLoit^rt </lt Aoi «r oMftois icn<[ iropivoi «r$ Qt<nbuatt, A'Dijs imperata ficicntes,pro / eeUis,tempeBatibus,conflagrattonibus,terrxmodbus,pefiilcntia,fime^,impieta/ temea fligant es sic ille,concordans cum Uteris facris,umtfiones per Angelos ma losmcmoratus.Qui poenas igitur exercent, innumero malorufunthabendi,quos. alij nomine Erinnyu dixerunt ■ De quibus [cnbitlamblicbus,o vrmtrt<AhS 0 rata dttyoga va 0 nv&y Jrcufuoifi,i ar^Ai rees tflruvas tart KccAwerXTO,d! ' raviri fctcf ovi Siovs voret noi JovsteciBisAivormsrcoJr tks ccvKipjS) J txvj ivs,Epimcnidts difcipulus Pythagorx,cu 4 quibusdam effet vUcrfictedus umeatis E rmnybus et Dijsultoribus, fecit ut omnes interficerent fefe, P* Djfmonihui qm dicuntur fe mulierum commercio coniaminalTr, aliosquc D emones grnuUTe : Ho* eflit Demotus fabulotos, Si quafi poeticos, non ue* so* : «Si quod u fuit multorum error. Cap. XXXIL «j I S ita declaratis, illud quoque reijciendum,[eparandum 'que a natura Domo/ ** mwn ucra, er pene inter fibulofos Dxmoncs cen[endum,quod non modo e no ftris quidam, [ed etiam profinx P hilofophix profiffores pleriq; fibi perfuaferunt, ie fihjsiUis Dci,qui dicuntur apud Mofem filias hominum uidi][e,accen[os(p in ea rum cupiditate,cx eis filios gemif[e:qui cum dicantur Hebraice Neph elim,ab Hc brxis nefeio quibus, CT nofiris,ut dixi, quinedam externe Philofophis, D xmones crediti funt,qui partem diuinam,atq; humanam miflam habucrint-Eucruntq; multi filios iUos Dei, Angelos fu [ficati, e quibus cum multis H ebrxis, \o[ephus,in fua de Antiquitatib. ludaicis hifloria : uroMai yocp oiyytAct 3t v, yvvctifiy ovum/ yiirri$vB§isx( lywvhoxy eacu<Acts</li& 7^ twi th <Pvvtx.y.<l nneao&H/ wip* QUfid e fi, M idu enim Angeli Dei mulieribus mifii, contumeliofos filios ge/ r Mm ruerunt. f4* AVGVST. EVGVB. ttB. V!TT: ' Huerunt , ob ttirim fiduciam. Quanquam Zonatas b ifloricus excufat I ofephmc 0 /fc ( 'iQ-KTTOt bwytAss A ty4 rct; Su > artfxs rat/ V dpSfat&uy AxfStfp, ov x»x«At<rccs o\ycxi xvrous viov; trSS.wC fcv«|>fcs»KT«s Sti,© x\ txtir&ij» jrflAmwp twiTac/ltvtafi : lofcpbw autem Angelos dicit filias hominum acce piffc, fic arbitror appellans fihos Scth, ut Deo placentes ey A ngelorum uitam se/ midan tcs. sic iUc. Sed quidquid uclit fen ferit lofephus, certb alij fiiere m cafufticio ne,ut laflautius. Videturq; antiquifiimus error e libris Mofis,non rcfleintclleflif, haujlus. Siquide perhibet Plutarchus Vythagoram, Xenocratem, Platonem,Cky/ fippum, [upertores Theologos fcquentcs, crcdidiff e, Dsmones fitiffe homimbui- quidem robufltorcs, uiribusfy longe prscel lentes, r a </lt Stiop ovk dctuyts ov/- cflitiK^XToy ©'/•i iyj*i <$v<r4 © srapcCTOsccirSnrei <rvv{A& Jtoff, c/hyouWK © Troyoy :nuuatcm, inquit, habentes neq; fynceram, * neq ; puram, fcd cum anims natura, ey fcitfu corporeo coniunflam,uoluptatis CT Uboris capacem ■ Hoc etiam credidit Athenagoras Phdofophus C hrijbanus, lufti/ ttus itcm,idem Phdofophus,cy TertuUianics,omncs ambiguitate uocabuli dufli, ar bitradq ; filios Dei, Angclos,purosq ; Deos,gcnitos ex eis, alij D /monas, alij Hero- as, uocantes eos care x* tyonat amore iUo, quo iUt fili) Dei w focmiHM exarfif/ fent , fi liosfy eximis uirtwis, er audacis genuiffent, quod in Cratylo retulit etiam Viato. V Athenagoras in legatione fertbit : © xt ij?l t»c cryy fcAsc y/ o/xotui KfC BtiSiKip.oi {j& afacitu/lloupi&i <f'h ys.yovxoip,oloi xzso tu thv t lufvxp, tetf oiictimsi h7ioiH<n.-lxgj. Jlivrxfip o Sto;. tu <A IrvB fitrccp K)7n<?\ ici d; ystsvsKTts © xk ipyS. Et qus fcquuntur Q us funt, Similis quoq; conditio fuit Angelorum.Etenim cum effent omnes liber s uoluntatis, alij in ea, qua creati a Deo fitiffent, conditione permdferunt,alij c r naturam fuam,<y conditionem uio buierunt-lsergo Dsmon materis, er fbrmarum,qus funtiir ea imperator extitit, ty csteri,qui ex his circa primum sthera uerfantur . Scitis autem nihil abfque te/ {limonio nos prsdicare,cum nitamur diflis Prophetarum, illi igitur a came uifli, er in concupifcentiam prolapfi : is autem neglcilor, er prauus circa rerum fibi creditarum curam, ejl muentus. Ex his autem qui in uirgines cxarfcrunt,nati funt hi qui gigantes funt appellati. Itaque Angeli lapfi de coclo,circa aerem,(y terram , prohibiti deinceps coelum repetere, uerfantur- A rumi quoq; Gigantit circum muti dum . Hsc ille. Tertullianus quoque eadem fenfit.Sed quomodo, inquit,de Angelis quibusdam fua ffioate corruptu, corruptior gens Dsmonum cuafcrit, damnati <L Deo,cum generis autoribus,<y cum co,qucm diximus principc,xpud liter as fan/ flas ordine cognofcitur Hxc iOi fm ferunt Qus quidem meliores dofliorcsq ; The ologi,quibus filiorum Dri nouor fuit appeUatio,mmquxmdixiffcnt, non Hi erony mus, non Auguflituis, non Grcgorius Nazanzcntts, non prudcntifiimus Chryfa/ {lomus. Nec difficile cfl erroris- fontem agnofeere, nec durum probare folitxsfa/ erat liter ai, filios Dei nuncupare ddeflos iOi, illum que colentes. Vt de lfracl, EX Aegypte DE PERENNI PHILOSOPHIA. 14* Aegyp to uocaui filium meum. Et m Exodo, filius meus ifraciin Pfalmo quoque flora difjcrcntia,cum bonum funt filij Dei,*? cum non funt: Ego dixi Dif r/toy €T filij excelfi omnes.uos dutcm ficui homines moriemini. E ccc cofdem filios Dei, C r homines appellat: fed filios Dei,quis creati ab i 1lo,fiflicp uelut Dij , futuri $ fi Deum coluermt-.homines autem iit terrenam fragilitatem delapfi , regis ccelcflis hnigfne demgrata-Tales erant illi eluuiorto tempore filij De i, bona progenies ex Seth, que commiHa cum filiabus hominum,fcdicet corruptifiinui foc nurus, que fit eut uxor Ada,deincepsc^ firme omnes, fic maritos fuos corruperunt, unde corrut ptiores filij nati,arigo malijanguinis pij cum impio commiftio , propter e a nati, bellicofi,fuperbi,contumeliofi.Hecfimueriora,a natura non abhorrentia, cum Ua non ab fu a fibulis Poetarum. Nec natura fieri potcfl,nec afletitur PhtlofopNa friritus corpore nudatos, amor e faminarum capi , aut ex eis generare potuiffe. Habet enim fontem fuum,*?'mfiriores ortus, cupiditates, fi defit cauffa, defit efjfi Sus.Vbi non funt membra genitalia,non ejl amor coeundi . Vbi non ejl cibus , *? potus, non ejl faerma.vbt non fuit querenda fucceflio,*? propagatio, non adhi/ buit natura cupiditatem generandi. Sicut fpiritus nudi fitire, e furire non poflunt, fic Veneris libidine nequeunt inflammari. Abfurdum quofy c fle duo genera Demo iwm?tum ipfos Angelos lapfos in concupifcentiam,tum animat gigantum-Fuerut enim gigantes hominennec ex hominibus ficiendi funt Demones: Nec cafus eorS fuit, quod exarferintin amorem. Erunt igitur fibulofi Demones, tam quos libido rapuiffet,quam generati ex eis. Tales eria,quales Hcttor, AchyUes, Aeneas, Ner cules, ex hominibus, er Deis nati,apud poetat. Apud Orpheum cum fini Dxmonci boni Si mati.hoc nomen denitp malorum pouoj cfli.qoam bonorum, licui in Cicrij liurij. Cupur XXXIU. Plato Demonatfolum bonos, ceteri firme omnes, qui pofl cum promi/ ^fcue bonos c r malos tradiderunt,uidentur Orpheum, cr Chaldeosfecuti.lt enim tum bonos er malos eos induxit, tum uaria eorum genera perhibuit, acria, terreflria, Verum cum Demonas bonos appcUat,ut principio docui , fentit quafi Deos quofdam,quemadmodum uocat Homerus Deos, Demonas, ihtoc J^xltao/ eas ccfa-Bs: fcd predpue malos fub hoc nomine conclufit.Teflatur ergo etiam Plu tarchus,apud Homerum,*? Hefiodum ejje Demonas bonos cr malos, mala c r bona uolentes,impulfores adbona er mala.Hcfiodum uero, cuflodes, diutiarum Urgitores.mprimo tantum nominis focietatjccundumtralatum, non uerum. Irm eat igflur in hymnis Orpheus: m Axe/*:yxr »yx6iop,xgu eAcutaovx tsm^ovx 9 wi&p, AeunovaS 'tsgxrhss , t(gu its(,xgu irv<0°vt Kiu^/ivs,^ ■vzrvrfoyistJA' TniftQoiTisA Demonaf, imploro findum,pariterc^ malignum. Aerios, aqueosfocli creotmexa tenentes. Vim * Terre flre» -i 544 AVQVST. EVGVB» LIB. tVIIIr Terreflres,infirnos'^,arcum omnia euntes. Hec Orphei partitio id habet ueri,quod ex prifcorum conjtidt Theologid,ut Der mones boni non fmt in eodem genere: Vt in hominum genere, quemadmodum funt boni,cr mali,jic in genere Demonum,boni , e r mali inueniantur . Sed De/ mones apud Homerum funt Dij,iflemq; Angeli,quod fupra monfbratum ejlvtifi tyrannus commune fuit omnium impirntorum,regumq; bonorum^tc maiori \ na mcn,potoea ad malos folos recidit, fic Demon commune calctoibus, exduftsq 5 e coelo nomen, recidit ad exdufos tantum, ac [celeratos . Demon igitur fandus, (7 Demoncs coelefles funt Di/. D emotus aute aerios,et aqueos,tarretores,ac fubter/ r ancos iwUo gcnere,fcd loco duntaxat dijjtrentes,agnofcuut etiam noftri, radoq; oflcndit,qui funt aerij,q:u per aera firantur,poffe terras petere, totoq; in munia ucr[ari,quod ab eis appciaturvifiepoiriii . Sceleratiores aute corruptiores^ fuijfe in Demonibus quofdam , ficut in hominibus malis , funt alijs ahj nequiores, hisi J; datas pro meritis infernas fedes,etid notora Theobgia,raUo<ft agnofcit,Te/ nebras exteriores, earumqi habitatores Demonas appellans. Rurfum non refugi/ ens , imi docens effe Demonas etiam aerios , & in calctoibus, quod ejl in aerijs. nec igitur partitio ucra ejl, Ct modo fane,redetp intelligatur ■ I Uud adeo mirum hf Orpheo,quoJ totus denii jj inclinat in fententiam,Dxmnas effe malos , eosfyflaf gr iis Deorum cajligari. Nam in hymno ad Titanes: % 1 ■ AdncuvtsmJi <ri c$ati: ptiyts©- «fer«A xp, Acuiions , x tyenBUy JIhAhuoM xyfioQvn 01, Vvyeus H{xn\f>ous (Aloeus xetJUC ■nfoavjjotmf °4e ou.il ,\euTiacc&t£Vo-iutpcJyvJliom* ZdmttT&' 0 r AirVffty veri fvyoJ^rrnx Btt&zirxc Y-^mmAxitooiom Timytos 7nhvq>tyy,& ctu/uis A/Vicc <rv 'fvxf‘V xituyw kCxA»5< JIh ugu n* ccnet?ncJ'& cuyi fortenf, Atyrt /<ro </C ixiffilw 7nAv</l&x§voyftx<ftniAv}$&p 'puto K«Al'(/l«|/» Exhorrent^ tuum rapidum,dunMq; flagellum, Demones humani hofles,at^ firi,atq; maligni, q ui notoris animis uacuis infanda miniflrant, Vtfemper diram uitamcum crimine ducant. Corpore peccantes, femper uincUsqi retenti. Excidat ut nobis futim fulgor patris aule. i Sed tu dux animorum. Vides eum Demones humani generis hotoes dicere mala , nequitias fuggerentet^ voluptatibus, illecebris'^ mundi, animos irretientes , ut oblnufcantur curte cale/ r . K DE PERENNI PHILOSOPHIA. J4J ‘ flis,quiM uocat woAv Qiyy",lu/mino[am,radio[am: orat 'que ut ei ab eorum in/ fidijs liceat uiuere fecuro. Daemona* ab Antiqui* Philoiophis proditum, dare perna* toto mundo prrfiv cutioncm patiente*. Nullum eoi elementum admittere c<*locadentes,abOnt pedo Je dnSos. Pherecydem de cis fcnplilTe, Zoroafirem principem malorum quendi prodiJtiTe.Nonien Daemomj eu proprie malotii efic.Cap.X XXI 1 1 1. p s fc ucrum er conflans prijeos potius malos,qudm bonos Dmor.es crcdidifje , effici Plutarchus quot Jj teflatur,Honicrus eo nomine utatur promi[cue,\nri/ n%Hsu>iJ K&tfxv/itayfupcr bonis, er mali supparet ucl indc(cflq; mirabile ut cum literis [acris congruat)quod Empedocles prifeus Theologus autorc Plutor cho D mones uti nequam et malos,[cclcrum dare poenas eorum quae peccaucrint , totoq^ mundo exagitari, undiq; rcpclli,nufqium admitti,[criptum reliquit : t fim t/lo/iAnS A ngu </Iikxs q>9trl sAltAovcu Jovs s/lctinovat «// tfentCf tU<t$ & •v\Htaiai?tH<rCi)<n.ld'q; Empedocles cecinit his carminibus : AiStgtop yxp aeps, (jSLv&yTTonop kh PoW©- c/Y itrySovos tsJ^ccs *7iin[v<ri,ycucc </C tfaw&tj ; HfcAt» KHStiactvT^^bcA' <Alvous. *AM(2^ « /T i/ «AAy (/Ityiretttsvyisn <fi zmrnS' \ Aetherius motus in pontum deifeit illos. Pontus at in terram peUit,[ed terra remittit Ad Solem rapidum, is ubi fit conuerfio coeli : Ex alioq; alius fugat,execrantur er omnes : Kihil his carminibus Empedoclis diuiitius. Ecce enim quod no flrx [alutis autor: Videbam Satanatnflcut fulgur drfccndentem de coelo. Et, Non efl amplius inuentut locu&eis in coelo. Qux declarat ip[e melius Plutarchus,comparans in libro de non fcencrando,eum qui foeneratur, Dxmombushifcc uagis : «Mec nhx^ovxxi koj ScCOTif 01 &fc»A«T0t HQU 0VfXV07CVl\iS iKl(VU 7 H tyHBTl</WAfc&J cAotlpO/ rt{ cu&tfioy ybgoefi : Quemadmodum illi labentes e ccelo,diuinitus<fc exagita/ ti D emones Empedoclis,uagantur debitores fugientes confreflum eorum, quibus debent, vides eum dicere Dxmones uagos, coeloq ; labentes. Addidit autem cx [e Plutarchus(Neq; enim par efl Empedoclem retuli j[c)hancper[ccuiioncm Dxmo nes c r fugam pati,donec cafligad, er expiati,iterum locum naturale, c r ordinem recipiant.Credendum efl,h oc eos perenniter pati. Nifi quod uerifiimum efl, cum prius perpetrarunt, cum homicidij,belli,mali alicuius aut ores fucrunt,diuina [api entia tantas imponit poenas ad [uppliciu,quanta fuit [celeris magnitudo nec minus luut poenas flagitiorii quotidie quam parata [ut impijstpro nequitijs,podcra poena rum.flic admirabilis efl prifea Theologia- Ex hac igitur fertur cr Pherecydes dc ca[u eorum [cripfiffe.Ex eadem antiqmflima Thcologia,multa de Dxmonibus eon flant myfleria- Conflat eos duntaxat malos agnouiffe. Vt no flrx litcrx docuerunt ej[e coeli U terra totius $ N aturx,omniumq; bonorum,omm rerum exiflendum Mm i autorem AVGVST. EVGVB. LIB. VTII. amorem DetM,ex aduerfo Satanam non quidem creMorem,dut opificem,*? MU torem al icms rei,fei fcelerum tantum, malarum fuggefltonum , qua ex reuoca/ tur in noflris Uteris KOcritoxfiXTUf,princepsmundi,nonfcilicetcali,terrx,Na/ turxjed malarum opinionum,errarum,fcelerm,fUgitiorum. Simile quid tradi/ tum cfl in Theologia uctujla CbuUxorum , ac Magorum , cuius memirnt Plutor/ chusjcd male pofiea a nonnullis intelleflum efhDuos, inquit , Deos micem ad/ uerfarios,alterum bonorum, alterum malorum au>orcm arbitrantur . Alijcpuo/ eant hunc bonaru autorem xpwovx oj/,t '<rj & trtfoy <Axi[torx,a><rvrtf fapooJ ft S yxtyot: Meliorem D cum, alteru autem Dxmoncm , quemadmodum Zoroaflrts Magus , quem quinque millibus annis ferunt bellum T roianum ante/ ceMe.Wxc igitur docent, Dtmoncs effe tantum malos, quorum princeps ab an/ tiquifana Theologia, fuomet nomine uocatus efl D xmon ■ Ex defcnptione quoq; nofeitur, D xmon ipfc malus, fcelerum autor,qua defcnpfit eum ZoroaBris,ut ap pareat pnfeos de Dxmonibiis, omnia firme tenuiffe, atque p ojleriores. Defcribit enim autore liutarcho Z oroaSbrit eum,qubd primum illum fummum Dcum,re/ eum creatorem dicebant lucem,ardorcm: aduerfamm autem fmulemcffe tncirri t<£U ccyroix, tenebris,cr infctttX.Sed fuperHidofe tufit ZoroaSbres,V uelut MX gus p ropicia purificari priori,CT in quibus haberentur gratix.pojlenori autc ho/ ftias triflcs, malorumq ; depulforias. Et in facrificio dicit Plutorchus eos inuocaffe K<Avy , tnferu, €T tenebras,cumfanguine lupi.in loco tenebrofo.Eoq; fecundum apparet Satanam cis fuiffe,quod pugnante bono,cr malo, tandefuperaridbono tholum, cr fuccumberc dicebant.Cxtera,qux nonfaneintellcdaPerfx crMani/ cbxifupcr hac re confinxerunt, relinquantur illis. Nos iteritate a fuperflitionc, et mendacio duntaxatfeparare conamur. Perhibet item Plutorchus, Pythagoricos, Typhonem uim Dxmoniacamcredidiffe.Vere cr refle.Efl enim Typhon uentut turbiilcntus,tempcfhiofus,euer[or,fkages edens Talis efl D xmon pcfiimus.Pro/ inde diihtt Hebraice fhadaim,cucrfor, defindor -Ex bis igitur lucr danas con/ flat,rite eundis examinatis, nomen Dxmonis effe potius malarum potcjlaiii Con flat etiam pnfcam Tbeobga audijfe tradidi ffeij; eos malos, fcelerum autores , C 7 inuentores,cdio haberi ab omni mundo,undiq; uelut immundos, nequifimos re/ peUi,nufquam eis lorum rJJc,<juocon/iJl.tnf.Eo£j; fintib modo Semator dixit, e ot ambulare per loca arida, er mquofa,rcquic quxrentes et non huiementes. Con/ flat igitur, Demanas e nam prifeis potius malos quam bonos fuiffe.CommumcaM nem nommis,fi qu-inJo bone porflates dican’ur Dxmoncs, non effe communico tioncm,foartatcmq; natur x. Nec tn eodem genere Dxmonu,bonos effe ac malos, itcl eofde,modo bona, modo mala uolentes.Taniu nomen commune Naturxfcor/ fum usrix. Eoru prouiutc experti funt homines fx pe. Eotj; Xenocr ates autore Plu tarcho,cefiut turpia facrificia, nr$ Dijs,ne<p Dx monibus bonis cogruere,fed ef/ [c quafda in utuueifo naturas magnas, et fortes, fvsfowtS tyurKV&fwas, DEPERENNI PHILOSOPHIA. $ 47 ferUerfii<,& trucule<iU<,q« delegentur ifhufmodi facrtficijSyqux conficutx,ni/ bil prxterca mali fidant- Ex hac defcriptione nofcuntur Dxmoncs maliuoeati fi/ tuli modo k orpcx fccro fy }<i nofhh, Principe; niundi, latebrarum harum.Et a/ pud diuum Paul wm,Deui huius ficub .Hxfunt Naturae magnx,cr fortes, peruer/ fatruculentx.Quicunq; igitur cos bonos putaucrunt,partim ab his ip fis de quibus fermo efl, dcccptifunt, partim nomine Daemonum Deos ipfos appellarunt, uclut non proprie honuics uocantur Dij- Dunununomc jpuJ pnCLo» miloru ej.;. urra fotu Jt^riptio apuJ Phitotbphoj uency co<>ni (IO : eo» eflf Jjrioi.u-igiri pet omnem munJ5,Deopcifci|ii.:mc Jjrtpccim. Cip. XXX/. CL arx quoeji conieflurx ex Philofophis occurrunt,nomcn Daemonis e ora cjje quosfielcru ultores, truces impiorum fi carnifices instituit Dcut.ldem enim Plutarchm in eo, qui inferibitur de his qui fero .t Deo puniuntur,ait impios e/ ma los : to i/t»s fisu « iule: o ficcifetup Trafxfiio^aicri, lujliiix,fiue pernis Dxmonem tradere, pofi mortem Et quod in Galba ficit fiderit autcres,cum Centurionem mili es obturgantem inducit, qui toties ad proditionem imperatoris mutaremur, nulli ratione boni que delcdu,fid modo Dxmonis alicuius impulfir: * -t' efiwec \oyi<rn'op,i</C aifsxsi/ x.ujvci eeAAct filai (toros 7 svcs,<tv 7iv;Ik ergofiktriccsriszfofioo-icep i/iccvrorJac.Et cmn ait de generatione ani mt in Tmtxo Platonis proponens fententias Phtlofophoru de Principijs: Zoroa / fores, inquit, fonitdup & filal/aorx-Hic apparet Dxmonem ex aduerfo opponi Cco,nomenfi hoc effe maloru. Et cum ait de Milefijs mulieribus, <futb. infolitum nulli accidtffet,ut [eipfatt interficerent, <&7o uxuop ifioru/fixijxcyiap uvai,<& KfitrTcp avSftanivii Hoh&ix s : Dxmoniacam fiiiffc calamitati crplufquam humana. Et quod ait hominem per uifionem,in regione poenaruuidiffejfus fias (icyxsaixv KK&f/ati/tss ’tp x\ittsxfi7fi)uy}S 7Tfi JjaAAnAjfS Jx f>W(tafx (** rfotsTttrtyccyxKifxrrwT xs. Tres Dx mones fimul fidentes in figura triangula ri , inuicem ftagna 1 Ha, quibus animx uerfantur, mifccre, quibusdam menfuris. Et quod Dxmonas nefiio quos prxfoflos fupplicijs,in Bagna ili mergere C r attrahe re dicit animax,KXs]iv<fSa.<pisivxi filxi(torxe,Etquodauin libro de Non iraf ccndo,To fili x«Acts/«u yfigivvibfiis G? filat (tovsKop ov Seiop fili ou</lt i/ /ivixwtsy: Cdfiigxre,torquere,Erinnyu,o- Dxmonum effe non eorum qui diui/ nifuntycalumcfc tenent Hoc confiat,effe Dxmone atqs E rinnym eundem, e T qui torquent, uexantfi.non Deos coelejlcs cjfe : tomenta,non effe bonorii. Ex his igi tur cLaretyUexatores 1 Uos,ac tortores,carmfices,nec Deos cfje,ncc bonos,nec dati eis hanc puouincix uti bonis, fid u! impuris,prauis,minijkis immudis,quippe quos tornita ddefiat.Eoq; coarguitur fi’pi,qujd idc Plutarch-in bbro deDefcdit orat culoruiyirifat yipus kAficmds^ filat (t ,<r<//,ffPtT*s fiiecepcpai 2? *<t ksxs: Sunt enim fic ut inhomimbusfic in Dxmonib.difirimina iurtutis,(y ni.tj D i ro ex tua finientia o Plutarche,no ejfi uerit. Facis enim Df mones eosdi xtq; Ertn pyasjupplicixify exercere dicis rori i effe,qui corii? non kab ionbErgj non funt bx * • ■ i\m 4 neque J48 AVGVST. EVGVB. LIB. VIIT. nr<J; poffunt effe dijjhrcn tix, malis, fxdis# miniftcrijt fungentibus. Ex hoc etiaifr apparet ticra corii dcclaratio,ct confutatio, qux dicit in libro dc Dcjiflu oraculo' rum.Primit cum ait Dxmottcs efft ntcdiim naturam inter Deum,hominem# ha/ bentes affedus humanos, V potentia Dei: h fietiicovooy (f>vo-tsixv<retXSfe 805 9ta <Avvccyay. Quomodo uirtutem Dei,fi tantum mali,improbi,ne quifimi tortores, camificcs,ut [uperius dicebas, cum hoc foedum miniBerium ne/ g ares c[fc Dcorumf Nihil igitur te tcflc commune Deo,cr Damoni . Dxmon tor/ tor,Dcusfcmpcr beneuolus, placidus ■ Sic filfum,quod eodem libro , tanquam in medio Deorum,et hoimu,cxcipicntes afjifliones mortales , ncccffarias# muta/ tioncs,quos Dxmonas arbitrantcs,cr nominantes,bene habent fecundum morent patrum colere. 6 Plutor che , quo tc rapit oratio , tibi ipft te aduerfari non cernis* Non funtnccejfarix mutationes in Dxmonibus . Neq, enim tales creati fuerunt, fedfc tales ipft reddidcrunt,deprauantes naturi fuam. Quid enim nccefiitatis ha/ bet in mundo natura hxc immunda! Ad quid ea opus ejl,fi uclut tortoribus impio rum,carnificibus# fiat eis opus fiam hxc non ejl bona natura, ne ei cum Deo fo/ aetas. Nec prouincia pleflcndi,animaducrtendj,communc quid facit.quandoqui/ dem tu ipfc pronuncitfti, nulla ratione dium effe to ko/ixsik oy, quod cruciat, uexat,torquet.Longe a D ijs Jifiunfiifiimum,coclcBia templa tenentibus. N orant igitur audierant# Dxmonas effe potcflates improbas, malis inhiantes, fed caufam cur tales effent,nefciebant,putantes eorum prauitatcm,naturalem,non fortuitam, V ex deprauationc . Error# efl manifcRus . Non enim Deus opera fua tam tri/ Ria,td dira,ne)indaq;ficiffct,qualia norunt iUi,confefufunt effe Dxmoncs.Efl ne probabilc,Deum creaffe monjlru iHud,cuius adofltfiimo uate natura deferibiturf Tu potes unanimes armare in prxlia, fratres, Atq; odijs uerfare domos, tu uerbera teflis. Funereas# inferre ficcs,ttbi nomina mille. Mille nocendi artesjoccundum concute pcflttf, Dcfijce compofitam pacem, fere crimina bcUx- Superius autem, - .J. Ludificant Aledo,dirarum ac [ede fororum. Infernis# ciet tcnebris,cui trijlia bella, Irx# infidix# er crimina noxia cordi. Odit er ipfc P ater Pluton, odere forores TartarexmonBrum,tot fefe uertit in ora. Tam fxux jicics,tot pullulat atra colubris. Veritas igitur ejlfriufmodi naturam Deum mimmefreiffe, fed eamfe talem reddi diffe- Neq ; enim Deus creauit h omnes rapaces , homicidas, uiolentos, improbos, fed cu boni,cr fme crimine ancipites# creati effent,cr clcflionis ltbcrx,maluc/ nuit effe tales, quqn bon/bVeriorafun t igitur qux eodem libro, ab eodem dicun/ • ter. DE PERENNI PHILOSOPHIA M* efOitur,has improbitates nulla ratione diuinum quidquam habere ■ Et quod \<ryy/ fot tcj Gicuoi </l«i.iaons 'J^xuTsyAvoi '/•t tyujj ov^parm. Iw TtCTtytiyoyt nlw o6(ut7i,x^e jjff, cranecTooy oiuhacoi JiujifjJUrot 7Xuth,\91(avs t\ 7Tv\ioi, Kj ^hs xcpoQtx g cbmyxcri, Kj 7roAfc/x»j, $ szrcnSf?, 7 vegxyfao-ip, tiyy s ov A«oU<rt.i(su rt 'tyrori yoC tgixt.Que funt,Fortes, V Molenti Dt/ mones, expetentes animam humana corpore dreundatam, cr per corpora ei mi/ fccri non ualentes,pefUlcnttas urbibus, annonxq; caritate adducunt,bcUa, [editio/ nes turbant,donec quam amant , potiantur.Hxcfunt ueriora ■ quo fit darii nihH D mones habere diumu,folumq ; hoc effe nomen maloru,improborum,noxioru. Omniaq; hac conueniunt cu noJbris,eo exccpto,quod non expetunt anima D amo nes ut amatores, fed ut odio h abcntes,ut crucient,obfideant. Quod etfi P lutarchwt hic non fztetur,alijs tamen fatetur locis,catcriq;congruut,Chaldei,Trifmcgifh(s, Crphetti.Vera funt et iUa, fugas, raptus, [erui tia, non Deorum, fcd D amomi effe. Malim tamen hac neq; Deorit ef[c,ne<fc Dxmonumjed fibulofa. Ea ueriora. Da mones oraculis prxfcflos,Tois vi/i t* t*xv7ux, ypsHftccTtTxynwois Jlxtyovioi {.Et illa maxime uera,a.7Ax feciporxs vanfvrxi &wy,quod Dt mones fmt miniftri Deorit -Hoc maxime uerum, Sunt minifiri, carnifices Dei, nihil cum Deo commune, fed tantum minifbi,mancipia,iufiifhciunt, permittuntur <k fk ceremala.Sedquod dif\>licetPlutarcho,mihi placet, nonnullos fenfiffeiuxtajupe riorem Empedoclis fententia,Dxmonibus ineffc xtucffiees G? xfxt,@ nAcdvx& Sa.HMcfsi, peccata, &■ noxia mala , perfecutionesq; diurnas . ideo autem placet, quia ratio docet effe ucrit Et idem Plutarchus in eo,qui inferibitur de ifidc, et Ofi ridc,oflcndit hancfibi placere fentcndd,Peccant igitur D emones, nocent , diuina fotejhs cos infe flatur- Quod ipfe Demon confeffus cfl:adJucitur a L aflantio: Axcfionsbi eponSoi sv&jfiovXiXc/uwQdmvivy, jb.KX(cX79i,<AxnvxvTou Isab nitsiyi Saoiff. D amones errantes per terras ,cr mare femper, Aeternas pendunt diuino uerbere poenas. H oc,ul uidij}i,fupcritis cecinerat etiam EmpcdodcstV agantur per omnia demo/ nes. Quod noflcr exprefiit magis, ut fit merus confcnfur.Aducrfarius ucfler Diabo lus circuit qusrens quem deuoret.Et Satanas m lob:Circumiui t erras,ct perambu laui eas. lUud admirabile,quod externi Philofophi, ipfick etiam D emones confifii funt fe flageUis D ci,uerbertbusq; torqueri,ut fcelcflos ]cilicet,ct peccantes, 'nocen tesq;.Ncq; enim impune nocent mortalibus.Eodcm libro Plutarchus dicit non fo/ lum Empedoclem, fed Platonem, w Xcnocratcm,Cbryfippm,<y Democritum D emones malos crcdidiffr.quicu fvnulachra bonaprccarctur,indicaffe,alia pro/ ua effe, et @ nojftvpxsxpvTX 7rfoxif[<r<ls rtvx j 6 fy/axs,EtfceleJla haben tia elefliones quafdam e T cupiditatcs.Vera quoque cr illa, ut Jlupcam Titanica, cr Typhonica,qua circumferantur,fuiffe pugnas Demonum,contra Demones, MM 5 fugasip St • AVGVST. EVGVB. LTB. VIII; ’ fbgasq; piperatorum,* </'ik<m»Wc varo ki ifxpaprarTtoy, aut iudlcii Dfr,> contra cos, qui pcccaucrunt. H ac inquam uera. Vt congruunt cum nojlris dicat t tes flagellis, iudicijsq; Dei Damones cxagitxrifQJ&Jcirca fuperius uocabat cos ii uteJrvt ifxvonsvnit-Et iH< ucu,ut fuperius, ctQisxtxiirtoy jyja faroAsnov/ TUyTK ffisttpfi Jlctspovtoy, Abfcefiffc, deferuiffe Dxmones , oracula • ecce Damonum oracula erant. Hinc fc prxcipitcm dcdit,eodcm autore, aliquando Py/ thia,dtmonuco furore concpta-ldcmij; in eo, qui efl de deuoratione camium,de/ clarat nomen Damonis maloru effe cum ait:vo y*f m Wh' * 'oy»y xtxk/ T3l/,K5^ i 6wy cHcupcviKoy, ii 7rccActioi ti Tccm; 'tvcpiirccy, \pu toto tsi KoAa 'ofitvx,(s$ (Pinny </I<</'oVtoS- N4 quod in nobis ej 1 irratio f nale,citra ordinem, uiolcntwmq-„non diuinujcd daemonia c«, veteres TiUnasap/ fellarunt, Et boc efi eius qui pleflitur,djtq j pocnas.Vtdes Damonem,uiolcntu,tr/ radonalcm,inordniatu.H£c eorum natura,hac natur a deferiptio . Vt pofit s eam ficcx Plutarcbo de fcnbcre,Dsmones natura funttrrationalis,inordinata, temera xix,uiolcnta,qua dat p oenas femper,<cr cxjtigatur. Ici quoq; euidjentifomum argy tnentum,nomcn Dxmoms,malorum potius fuiffe prifcisjton bonoru,na‘urxm<fr praua eorum cognitam cos babmffe,quod in Sympofio feptem fapientu idem Plu/ tarchus diclum refert in conuiuio,optimam,utdifimamqi rem Deum, rsiTOy ^uipavaiy,nocenttfluni Damonem. C hryjippusq; coda autore de rcbuf &omxnoru,q>xi/ha Jlaupovi* artfc rostJp.Emor circu,mM Djcnmia: qui/ bus uti camiflcibus,malorurniu ultoribus utatur Dais. Ex prif corii igitur Pf nlofo/ fb ia, hac de Damonu natura [citu digna conflant. Eos effe aenos, uagari,rapi,tur bari per omnem mundli,pcrfequcnte Deo fugere,peccaffc, c T pcccarcjcclcrum luere pocnas,Dciflagc'disucrbcratos, Exitiales, nocenti farnos cffe.Ex his ite pof/ fet corrigi ipfe idem Plutarchus,qui non animaduerterit,qua totis libris fuis uarie tradiderit. Nam in libro de Fato, triplex effe fili genus dicens, de tertio fcrtbitiTer tium inquit, fbtu iurc dicatur, prouidcntia,curxq; Damonu, qui circum 'enas pra/ fcZU funtcujlodes,et profrrflores rerum humxnarii. Hoc igitur multipliciter eiuf/ met autoritate coarguitur.Tu quodubiq ; cernitur ire in eam fententia, Dxmones effe malos,hoc $ nomen fere malorum effe er improborum,ut exempla fuperiui docucruntiTum ipfa eius clara uerba funt,quibus hac refellas. Hos enim Damo/ nes illos uagos,coclo<{} cxdentcs,Dco pafcquaite terga dantes,ubiq},apud Empe docloiEjq; dicuntur in tcna ucrfari.Boni tum in taris u er fantur, tum redeunt ad fupcrosjuntq ; coelcfks. tam uero Damones b i funt, quos ipfe contra Chryfipfum negat ut improbos rerum humanari* datos cuflodcsjixc dicens, to /t cpccvABt JcupovxiiKWPovcIctstTslTCtSrosctVTccsiesisctriecs tucAiscoSft.VH ovx isiy\yiA"px ■? i-fci qua fcquuntur- Adhibitos inquit effe Damones tmpro/ bos ad eiufmodi gubcrnacula,quomodo non eflDci calumnia,uelut rcgis,malisjie sordibus'^fatrapis,cr prato, ibus credentis promcias,eosi j permittentis ,viop/ ' HlTUU DB PBRKNFJr PHILOSOPHTA. v M> mof negleflot AebaccharifBenedtflusfis Plutarche,aurea uerba fudifli. . Cm Da/ mones omnium fere confmfu Philofophorum fmt improbi,rabtdi,uiolent i, irratio nabtlcs,uagi,calumniam Deo fkcit , qui cenfet eum rebus humanis eos praficiffe, it quibus neqi ratio fit ytcfy prouidentu,fcd /uror tantum,truculentia,fttisq; no/ cendi,ut leonibus, uipern. Vera igitur duntaxat qua Ch ryfippus [enftt eodem au/ tore de rebus Romanorum: Hyi/Aou o A tyvtnylnoi fcuualcuy ifo, oi ***& ^vOTTTTOf/. 5<oifTOU <Qj.ho<n>Qoi , Et qua fcquuntur. An potius,mquit,uaum cjl ,quod quidem Romam fentiunt, c 7 Chryfippus Phdo fophits prodidUypraua D amoma circumire, quibus Dij ut publicis camijicibus,ad uerfus tmprobos,imptosq; homines utanturf Sic lemures et lares E rinnyci quidam fmt infifliq; Damoncs domuum, rerumq: geflarum exploratorcs.Hac ucra fentie br. Chryfippus ab anterioribus rhtlofophis manantia . Errantes igitur , rircumcp euntes i Ih Damones,funt iUi ma!i,tmprobiq; carnifices homir.um,noBrn culum/ nijs inuigilantes, mento uocati Duboli,fittaUes nccem,cladesfytanqua publico/ rum ficmorwm ultores. Hutufmodi traduntur in facris literis, ( ’? hac eorum mu/ ncrafcruntwr,accu fandorum criminum, pledcndorum malorum , in boc quidem mu ido, multo uaiidm in futuro. Vides quanta Philofophia cum literis facris con/ . cordiai N am Chryfippus multis ante Euangelium floruit annis . Tradidit autem 9eruitor,prodiderunt Apofloli toto orbe,perfficuum<% fecerunt,quod a Phdofo/ ph is quidem,a feculis fuperionbus ucnicns dicebatur, fed obfcure, dubie. Nam fu/ per eo dubitat Plutarchus. Diu iu iontm,ii]ucinu4 & oraculi abhaliiu trrr«ftri (IcK ron poiuiflr. Ari Rotflein.PIjurchum, Ciceronem ift i rufpuitor.fc ipfj* declara c,conrratuj ratio ntroppontotf*. Cap. XXXVL -Llitd uifuper quod ab Anflotcle, Plutarcho,nofbro Cicerone affirmatur, difqui/ * rendum efl,an diiunatio , quam Damones enunciauerunt , quaq; fuiffe fertur ia Damombus.cx baliui terra potuerit jieri.Nam Anjhtelcs refugiens fbrtaffe Da/ mones fubjhntiu feparatasconfuen, redditurusq ; oraculi Apollinis rationem in libro dc Mundo, perbibet , exhalationes terrefhres,uarias efficere ajfedtones vae {j$m yMvmxy mia asv> ii*mA&£oimcs,vtc Ji cnpQQay,vniJi J,waznp 7te yi t/liA<pois , Hgi w yi Ai&xJicLiQuarum alia duiinos furores inijeiunt appropinquandus, alia cibi oditi, aliafkciunt uaticinari, ut ora/ culit Dclphicum,cr id quod efl in Lcbadia . Hanc Arijbtelis autoritate Marcus tiofler in D iuinationefecutus. Na terra uii,inquit,Pyt}ud Delphis incitabat-paulo ante,Potcft autem,inquit,uis i lia terra, qua mente Pythia duiino afflatu concita/ bat,euanuijfe uctuflate,ut quofdam exarui ffe omnes,aut i n alium curfum contor/ ios,v deflexos uidemus.Sed ut uis accident, Magna enim quajlio eji. T alia Mar/ tus, !>lutarchus,cuius tempore quod oracula ia toto orbe filutffcnt, auditum $ fub Tiberio Cxfare , magnum Pana , quem Damonem arbitratur, dcfiinSum, uoluk tam afferre raiiqnem , quod halitus «fle temf , quemadmodum omnia terrcBna, DE PERENNI PHILOSOPHIA. ft} frfmtfSoceukosdijudicamus,pronuncixuit, easbp operationes alterius generis, quitu ipfius compoftti oHendit : ftc ex oraculorum operationibus apparet terram lates halitus edere non poffe. Spiritualis enim ed omnis diuinatio,cr mentalis: ha litus autem etft diffonere animum , c r in furorem agere , quemadmodum utnum poflit, puritatem tamen illam uaticiniorum efficere unquam . Furor ac dementia, V 4 fenfibus abftradio fiat ab halitu , CT a ui>to,at prodi fito , qua non folum mens efl, fed et humana mente mdius,d tcrreftri principio excitari, quis fibi per/ fuadeatfRationem igitur ex Ariflotele ipfo,cr Plutarcho claram deduces, fi uo/ lueris Ariflotelem refellere : Dicis 6 Aridotelcs in libris idis mentem folam duii/ nam effe, folam exterius ingredi, folam feparari,catcras animas non feparori, frd i femine, cr (firitu terreflri,qui ejl in femine,nafci. I d autem dicis ex operationi/ bus mcntis,qu4t diuinas,alteriusqi omnino generis, quam aliarum animarum, fen fiuua,uegetatiua,cognofcis,cr fvniles operationibus, qua funt d diurnis , cale/ fltbusij; animis, prxeipue ipfo Deo, qua dicuntur,ratio,conjilium, folertia, nud/ tiplex cogitatio . Diuinatio au- em non folum hac ipfa efl , fed etiam diurnius , CT exccllentuts.A terreflri igitur uapore non dependet. Neque enim ctfi phrenetici, tr melancholici , aut ebrij cr dementes aliquid unquam iiuifitatm dixerunt, protinus au: dmnarunt, uideruntq; futura , ut quod nummum efl , & fortuitum , referas in rationem ccrtam,ac flabilem, a» tales etfifmics, aliquo modo diuinan tef erunt- N am & Pr> phete a fenfibus 'm aduentu numinis obtrahebantur , cat debantq ; pene mortui,mcq ; prophetabant- Et Mjrcus ipfe Tullius,rejert eodem loco uim Satura Sibyllam, ftculms terra Pythiam, incita ffe .qux efl enim bac uls N4iwr<c.'Qttf differenda inter Pythiam , CT Sibyllam f Bifi Natura uis Sibyl/ lam ,cur non item Pythiam concitabat f Quid hoc ab iDo frgregat i igitur fatit bis rationibus erit ad refellendam illam Ariflotelis fentendam , ut Ariftoteles Ari/ ‘flotelcm oppugnetyCr ex uerbis eius eliciatur redargutio. Sic etiam efl ratio apud P ktarchum in contrarium apud Ciceronem quoque ita loquer.tcm,Quid um di/ wnm,qudm afflatus ex terra mentem ita mouens , ut eam prouidam ram futu/ rarum efficiat,» non modo cernat multo ante , fed edam numero , uerfuqs pro/ nuncietf Eadem ergo uadcinij Delphici,ac Sibyllini ratio,» quam des uni, nece ffa rio <ks cr alteri. An oraculum A pollinis a' bono uet mato Daemone Tonderetur. Qncd Jma* lo.figruqj r ius. Quod Ope Deus Ipinobus, horni mbusA improbis ufus efl ad prae» didionem futurorum. Cap XXXVII. pT quoniam huc deuenimus,de oraculo Apollinis ucHigandum.Sam multa bo • •^na brUo,paceqi autore Plutarcho Grxcis attulitrurfum multa obflint,quo mi/ Husinnumero bonorum, fptritum tUum referas. Leguntur quidem nonnulla, qui/ bus beneuolmdam,aquammtatcm , prouidentiam cius agnofeas : in contrarium multa deprehendas, p artimmpofluram oraculi, partim autorrm eius nor. fuiffe j jprtirn bonum, tcjUntu.Prima igitur rado, ff ditum iUm in numero bonorum 00B‘ I , OE PERENNI 'PHILOSOPHIA. ffy 5°^ glbus ue,ut l icet ex Teletis & Orgijs,qux cum lamentis, debaccbationibus cjj ce/ lebrantur,conijccreA Philofophis igitur datur ratio, oraculum Apollinis, Damo nis oraculum fuijfc,Damonis inquam,non Dci,ud friritus alicuius puri,mdioris. Sed quoniam frarfa per libros Philofophorum oracula,<juibus uclut Humis docu l luentis funt eruditi bomines,teflantur friritus eius bonitatem, ut quod eft in Xeno phonte,cjui ad bellum cum Cyro,con tra Xcrxem proftdurus,fafcitauis eft oracu htm,tret ne reuerfum,refrondtt utrmq.Et quod Socratem fapientifiimum Gre/ iorum iudicauit:Et Plutarchus de uirtutibus mulierum reftrt Cbijs,adis prodigijs ccdeflibus,oraculu refronii\)e,ut interficerent, qui interftcijjent Regem Hippo/ clumxumq; ifli dixiffent, totam urbem cum interfiajje : Omnes iuftiffe oraculum relinquere urbcm,ft [celeris eundi participes fugent, ftcq ; non paucos aedos ex urbe :quo quidem apparet frtmum docui ff e expiandi modum, quafi csdcm exe/ oratam. Alium autem, qui matrem interjictffct,agereturq; poenis. Hernias autor, oraculum iuftif[c,ut aliam terram qiuerercttlUim infulam d flumine emerfam fibi dari pereepifje,ibiq} habitantem poenis cruciari defijffe.Pluraq ; funt alia, benefi/ cium oraculi prefe fercnda-Horum igiutr ommumjicut d Philofophis exhibetur oraculi Apollinis demonshatto/icdjacris literis uera folutio.Eft igitur folutio ue ra,quod Deus uti bonus,cr humanus,cu homines jilfa uaticinia relido Deo uero, fufeitaffent , ne per friritus quidem aut homines malos dedigpatus eft re frondere, ufus ad beneficium improbuate malorum.Huius affertioms uera funt in J acris lite/ ris teftimonia ■ Balaam ariolo uno c M agis illis Perfarum d Zoroaftre (fuit enim 'Babylonius) quifadus cu Dimonibus malis padi,eoru auxilio multa facerent ct, teris bammtbus prodigiofa,quo uel opcs,quemadmodu ipfe Balaam, uel opinione Diuinitatis fibi copar arent, ufus eft Deus ad predidione bonoru,ucrorumq ; ora/ culorum.ls enim predixit, Orietur fteUa ex lacob,Huncautem, tubenteMofe , in bello cu ceteris lfraeliuinterfecerunt,qma nefarius improbusq; monuerat forni/ cari Moabitidascm lfraclitis,utlxfo numine, caderent in bello. Eft item tcftimo/ tuu in libris Regum , quod ad Pythonem profido Sauli dicitur Dominus refron/ diffe per Pytboncm,quemadmodum oraculum ApoWms Python erat. Eft autem A poUo Pythius didus ab interftdo dracone Pythone. Inde omr.e per os uaticintu , didit Python, quafi ApoUineu- Dedit igitur poenas Saul , cum ob alta [celera, fum quia confuluerat oraculu,quod ipfe iam dudit Zelo religionis fuflulcrat ut impium e terra Et tamen refrondit et Dcmmts per Pythonem, m>ffo Angelo fub perfona Samuclis.ltem eft tcjlimoniu in Ezekiele dicente De o,Si adieris ad fdlfos Prophe/ tas,ego tibi re frondebo per iUos. Dicendum igitur prxdidionem futurorum , non * per bonos duntaxat extitilfe,qucmadmodu nec miracula • Nec contra ratione cf/ fe ut ufus homine, uel Damone malo Deus. agat uel loquatur bona-Nd Caiaphas, qui in necem Domini (onfaifijJet,prophetauit:pluresq; homines mali propheta/ nerunt etiam bona}u tilia- Autor wjupcrPlutarchus cum ahjs,Erytbrxa Sibyllam ' oraculo *;« AVGVST. E V G V B. LlB; VIII* oraculo Apollinis prafuiffe.Ea tam en ufut ejl Deus ad prxdiUionem rerum futn/ urum, non earum modb,qux a Romanis toto terrarum orbe gerenda effent , fe d etiam qua Chrijhts foturus, fuprema quotp fecula oraculis complexa. Et ipfe Ser tutor ujlatus cjl,non admijfurum feeosin regnum ccelorum,qui dicant fiomine nonne in nomine tuo prophetauimus , D xmonia eiecimus i Q ujdi quod exibant Dxmonia clamantfoTu es filius Dei. Veriutem fcdicet clamantia. Vt autem Bat Uam qui aliquando bona prxdixijfet , fcdesks fuit alias cr improbus ,ftc orant/ lum Apollinis, etftfape bona confuluit , multas tamen ubique fraudes , ambagp item,v indignas fi tritibus bonis vaces apud fcriptores deprehendas, quas ut no t tasprxtcrco. . , D^raonti nunquam in contortio beatorum fuifle, Iton c * carleflibui gaudifi, qux poGuJcrcm.fcd pofTcflun cflint,G rr Ae operatent.ctcidifle . Peccatum eorum fuifle iiiptibiam.muidiamqi. Cap. XXX VIII. pT/ilibriJ kifccprofinamfy PhilofophupairaHamusq;,comprobates,ubifien •^pofit, tam Philofophix coclefti conformem , tamen ut fit perfida de Dxmonis bus in quifitio,dua fuperfunt examinata fententia: Prior, an aliquando fuerint in ecebybeato ac [acrofanflo dtuinorum fiintuum rcgno,glonoft,filices,undepro/ pter fcelus immane deturbati.Tum quod fcelus tantum, flagitiumq; eorum rxtite rit,ut hoc decus amittere,damnari poenis atemis meruermt.Nam fuper utroqt ut riare fententias apud Theologos inuenies . Fuerunt igitur probati fimi Theologi, in quibus c r Augjifinus effe uidetur , qui cenferent nunquam Damonas in cocio juiffe,nunquam gloriam Dei uidiffe,fed ancipiies,fux $ potejlatis quales homines iam creatos non amifif[e,quod iam po fiderent. Quemadmodum non amittunt Ixf mines prxmia calcBia,iam adepti, fed qu£ adepturi erant, fi pie iufleq; t tixiffent. AtfyDxmonesnon in calo, regione beata, fidjje creatos . Nam fiibifbiffentali/ J\uando,tum idue ob aliqua merita perucnijjent , tum nunquam inde rcpulfi fuifs rnt, quia nec in loco perfidionis,perfidx(^ beatttudmis peccare potuijferit, nec fuiffent illic, quorum mens aliquando mutari contra autorem fuu potiiijjcl , quifc nondu mundi, pcrfiai,fipientesq; haberi potui ffent, tantisq ; pramijs digni pro/ pter futura peccata debuiffent. Hanc igitur fententiam qui fecuti fuerint, magnis Incommodis liberabuntur,non affendente ratione(<y qui id cogitat turbatur)pee caf[c,qui uifione Dei in ccelo,qux fapienti fimos eos reddcret,frucrcntur. Peccafs fe tam turpiter, nefiricq; eos, quos da uifio diuina omni fapientia , beatitudine pe r renniter imbutos,immutabiliter in fe raperet, nequid aliud defiderare po ffent. E& igitur fententia uera,nunquam dulcedinem uifionis diuina Dxmones gujlaffe, fed creatos infra ccclum,cr iw hoc mundo,uideUcet acre,V fui arbitrij libertate ab» for, peccaffe . Quid autem peccauerint cum adhuc ancipites effent, er ad bona, cr ad mala pbffcnt,qucmadmodm finitus humxni,dcclinare , infirius declara S bitur.Nunc ea fententia uerior hdbeatur,qua dicuntur in concilio, ccctuty beatos rtem nunquam foffe,fed in hoc mundo creatos, fient homines , liberum arbitrium peccandi. DE PERENNI PHILOSOPHTA 5«*! peccandi, CT non peccandi habuiffe,indignos adhuc commercio beatorum . In qua fententta cum A ugurtmus referat fiiiffc Theologos quofdam fuperiores , eandem uidetur ipfe comprobare. Ait 'que fuper Geneftm : Quidam enim noftri non pu/ tant eos codefies aut fupcrccclcjles Angelos fuiffc- Non mirum, fi pofl peccatum in hac caligine retrufi funt. Rurfum: Qwda enim fen ferunt non fui ffe Diabolum in illa fubltmi natura Angelorum,qua fupcrcalertis cjl,fed eorum qui inferius in mundo fitfhfunt . Hac Augujlinus . Qui tametft inferius uidcaturafferere,non poffe ex fcripturis demonrtrari duo Angelorum genera , alterum fupercoclcrte, alterum mundanu, tamen nec ipfi diceremus duo genera , fcd etiam fupemos An/ gelos aliquando fitiffe probatos,et admiffos in coelum, quos aliqua pietas eo fub/ Umaffet.Cateri quoque Theologiconfcntiunt ipfwm Auguftmm in cafententia permanfiffr, nunquam D mones gaudijs ccelefiibus interfui ffe . E quibus Th eo/ dorus Theologus Latinus unus antiquorum,pofl A ugurtinum Thcologorum,tn/ g enio,cr eloquentia mirus , ambages has cr quaflionum fmus exoluens , dignus quem noriofettanter omnes audiant, fcnbit Quis enim,inquit, credidit Diabolum in beatitudine Paradift fuijfef qui mox ut conditus , lapfus efl , dicente Domino in Euangeho,iUc homicida erat ab mitio,crin ueritate non fictit- Auguftwo quippe affercnte,nunquam Diabolus in ueritate fletit, nunquam cum Angelis beatam ui/ tam duxit, fcd ab ipfo fua conditionis initio cecidit. Fartus enim, continuo fe a lu/ ce ucritatis auertit,fuperbia tumidus, et proprie potejlatis dclertatione comptus: Vnde beata , atque Angelica uita dulcedinem non g uflauit , quia non utique ac/ ceptam fiflidiuit , fe d nolendo accipere deferuit , v amifit . Proinde nec fui cafus prafeius effr potuit: quoniam fapientia pietatis efl frurtus. lUe autem continuo m pius, confcquentcr er mente cacus , non ex eo quod acceperat , cecidit , fcd ex eo quod accipcret,fi fubdi Deo uoluijfct.Quod proferto quia noluit , er ab eo quod accepturus crat,cecidit, er poteflatem illius , fub quo effr noluit , non euafit , fi' rtusq; efl in illo pondere meritorum, ut nec mjlitia pofiit lumine delertari , nec ab eiusfententia liberari.Hacfcribit Theodorus. D uafunt igitur rationes eis,cur Da mones non amiferint quod habcrcnt,ncc ex beatitudine cecidcrint,quam nondum fuijfcntajfccuti,quddfapicntia,aut dulcedo uita ccclcBis , pietatis eftfiurtus, efl pramtum probatorum,pranuum fempitemum , pr anuum quod nunquam amit/ ti potcflmon eorum , qui peccare pofiint : non quorum mens adhuc in fcelus an/ cepstfed fvrmifiimorum,fiabdium,quos uirtus probatos confirmaffet . Omnes igi/ tur Angelos Deus arbitrio fuo creatos, quemadmodum primos homines, reliquit , qui fubdi Deo uoluiffent, qui calertia pramia propofita magm as\imaffent,m nu merum fuorum collocauit, qtiifecus , exclujit , in acrem detrufit ■ Secunda ratio, quod Damon continuo creatus, ficut homo,pcccauit, nec futium fuit a creatione ad peccatum, ut aliquandiu triumphis ccclcfbbus,qua paulo pojl amitteret inter/ fuerU-Probant igitur i jdctn Theologi ex Euangelio, Diabolum ab initio creationis N n fua (6o AVGVST. EVGVB. LTB. VIII. fux homicidam fuiffe , nimirum contra hominem peccaffe . Continuo igitur crtd/ ti«,pecc4Wt.Q«id autem Damones pcccauerint,tres funt fententta, non quidem micem fibi contradicentes ,fed qua firme pofiint omnes effeuer a . Quod Deo fubdi noluerint, rebedesq extiterint . Quod homini creato , quem regere dcbmf/ fent, midcrlnt ■ Quod uti minores Di) , CT mundo regendo prafrflt,in concupu fcentiam feminarum exarferint • Communis quidem multorum Theologorum fentcr.tu , rebelles eos creatori fuijfe , fue quod maieffatem eius affrflauerint^t/ I ic quod non cum uti meritus ejl,coluermt,mandatisq ; eius obfccua fuermt. Hanc fe Mentum maxime comprobantes ex diflts Efaia, Ponam fedem meam in A quUo ne,v ero ftmilis altifiimo,Lucifrr qui mane oriebaris. Qu quidem locus aperte- non eft de Damone, (cd rege A jfyriorum , qui habitat ad Aquilonem , qui fe frmJ I em alufiimo,cr fideri matutino gloriabatur.Sed ego quidem afummis Theologia non diffinitio, cum quibus cfl Gregorius Sazanzenus, A ugpjlinusjdiaqi numina. Secundam [entcntiam,quod homini muiderint,CT hoc eorum fuijfe peccatu , Gr* ci complures fecuti funt, Athenagoras,Petrus Alexandreus , Augujltnus quoque- nollcr,qui fuper Genefrn perhibe f.Dicitur enim cecidijfe, quia inuidit fomiti fi/ flo ad imaginem DeitSedinuidia fequiturfuperbiam.lnuidentta enim caufa cfl fu/ . pr rbia,qui ejl amor proprie excedentia- 1 nuidia enim cfl odium felicitatis aliene • qju enim amat cxceUentiam,uel paribus inuidet,qui aquantur , uel fuperioribus, quibus non aquatur, uel inferioribus, ne aquentur. Hac Auguflinus . Superius quoque dicebat Theodorus ex Euangelio,Damonem ftmul creatu peccaffe,quo/ tuam fuit ab initio fux creationis homicida. Plures Theologorum hoc ipjum affe/ rucrunt.Hancfcntentiam [equitur hoc incommodum, quod maxima quadam Ds monum multitudo dicitur peccaffe , cr cecidijfe , at hominem duntaxat unusap / pctiuit,dccepit,impulit in fraude. Si nihd igitur aliud Damones peccaffent , quam quod primos parentes decepiffcnt , unus duntaxat damnatus , non quanta fertuf multitudo fuiffet. Vnus,ut par cfl, tentauit, & frfrllit. Solus igitur is cecidit , foiut in aulam Da non peruenit. Neque enim perhibet feriptura , uelut qumdum exet/ citum , atque agmine fkflo, Damones aggreffos primos parentes . Vnus enim uti- fuffecre potui ffet-Et unus ferpens dicitur tenta jfe. Quare priufqua Damon fot/ motem tauajfet , uideturaltquod per totam eorum gentem , qui damnati fuerunt, fUgitium perambula([e,quo quidem admi([o,eum meliorcs,quicon[entirc noluifr fcnt,iam prouefli fiujfent,qui Ch erubini dicuntur in ipfo Genefrs exordio, nequio res in acre caliginofo cum fui [ederis maaila, er amiffa felicitatis dolore reman/ fif[e,cr eo percitos dolore ne primus homo,qucm glorificandum fentiebant , fili/ citatis, er immortalitatis culmen afeenderet , in eandem damnationem protraxif/ fe,mi(fo c Juis uno,quo non prafta itior alter, feu uerfare dolos, feu certa oecum/ bere morti.Scd hac cum fmt obfcura,nec feriptura commemorauerit , longa di li/ gpitia inquiri non debent- Hoc tantufcnnus,Dxmones fiuffe daimatos,quu mali. jai . „ ^ [cimuL DE PERENNI PHILOSOPHIA. $6 1 [cimus primis eos p&mribus inmdijfe . N am fcelus aliud antea, puta fuperbix, uel aliud hominibus incognitum flagitium patra ffent , fcripturartm certe tcflmonio non efl clarum, ratione duntaxat jit maniftjlum, nec Deum creaturas fuas malas, prauascfr ftciffejtec qui damnati fuerunt,iniufle damnari potuiff r. Videtur autem probabile , quoniam regnum calorum , uiftoq ; diurna claritatis efl inenarrabile prxmium,ad quodfme uirtutis , er perfidi pietatis probatione nefis fit attinge / rr.fic Angelos omnes fubito creatos, fitiffe probatos a Deo,fcut mox homo crea/ tus fiat probatus . Et jient homo probatus cr conflans , diuinisty mandatis obfe/ quens, immortalitatis honore decoratus fuiffet,ad xtemos triumphos admiffus,er confirmatuf,qui prius anceps effet ad uitam er mortem,fic Angelos,qui prius ef/ fent ancipues,nec adhuc dminis honoribus gfmficati, nec ignominia damnationis afjidi, aliqua nobis incognita ratione fuijjc probatos , aliquid pracipiente D eo, quo probare pietatem, beneuolenaamq; eorum uoluiffet , odcnfo pietatis frudu, quem daturus effet,fuis prxeeptis obfccutis. Q tu igitur ut Augudmus ait,prxmia tdafiflidiffent,contempfi(fent , quemadmodum contemnunt homines hodie, re/ g num catlonm,diuinii ilUs praceptis parere negligentes,arrogantes, fupcrbi,di umorum mandatorum , er uitx beata , quam promtfiffcl Deus , contemptores, merito non pcruencrunt in coelum, er duuno fmore dejlituti , peiores quam fiiif/ fent deinceps extiterunt.Hoc igitur etiam dicebat fuperius Theodorus. Vita dulce dinem non gujlauit, quia non utiq ; acceptum fidi dmit , fed nolendo accipere de/ feruitjCramifit.Hthd quidem Auguflmus de hac uniucrfali eundorum probatio/ ne meminit, fed minores idos Angelos,nempe Dsmones ait arbitrium bene et met le agendi habere potui jfe.Tales enim,mquit,pof]et aliquid idicitu delcdare,quam deledationem,ft peccare noluiffent,libero arbitrio cohibuiffent ■ Hoc Augujhnus dicens, uidetur eorum proponere frntentiam,qux tertia efl , qui putant Dxmoncs g ubemaeuhs hominum datos,infxmnas cxarftffe, quam ncc ipfe, ncc quifquam bonorum T heologorum probaucrit.Si quis igitur efl,cui non placeat, ftuffe cun/ dos A ngelos probatos,nec ego cogi eos affrntiri, ncc affentiar ipfe pertinaciter, ubii ]; probabiliora fecutus. Sicut autem Mofes nihil de creatione fcripfit Angelo/ rumfic nec dc probatione,glorificationc bonorum, damnatione malorum, quod propofuiffet de mundo nodro,& homine crcxto,probato, coronando , fi fortiter egiffetfcnbere. Tertia igitur fuit fententia decafuA ngelorum,quod foemmas ap pctiuijfcnt,de qua didum fuperius ■ odcnfumq; filios Dei non femper effe in fa/ eris literis Angdos,fed fepe probos, pios:mcros autem homines appedari, quibus humana tantum , fragilia , tran [euntia placeant , qua ob immoderatos amores di/ uinis prxfrrunt.Tales ido feciilo-Sentit autem Auguftinut eum exteris facris, CT profanis fcriptonbus,Dxmoncs effe genus aerium , tum propter aerium corpus, quo ucjliuntur,dolorum,Hulncrum^ capace,ium propter aerias , quas incolunt, ut conflanter affirmabant fuperius omnesfedes. Kn * De vri Jtf* AVGVST. EVGVB. L IB; VIII» Dt Dxmonibn» t coelo ruentibus,prilcos quaedam cognouifTr,& prodidi fle, Phcrecidcm, Empedoclem, Hodk tu, Pluurthii rutui hanc defi^naire. Cap. XXXIX» ■pvVo quocj; memorabilia funt apud prifcot getium Poetas de D temonibus: ut mi *-^rum fu unde ad eos hac fima manaucrit:De fu peris illato ab eis bcUo,quo for tur a noflris M ickacl eos fuperaffr.tum eorum e calo ruina ■ Nam cafus e calo, fiue quod fummo Deo rebelles extiterint,fiue quod aliud fcclus patrarint puta in uidit,cum primum hominem in fraudem impuhffct, mirantur ab tUts. Pherecidef/ que fertur dc hac ruina fcripfffe. Vetufii fimus autem Empedocles uocat eos oi/pxivOTrnuSyCalo ruentes. Homerus autem qua de A te,qua Satanas efodlo ue deturbata e cab,cecinit,creditur 'a Theologis ex prifea fima Damonum eat fum inhismyfticefcnfiffe: aVt tw </l «At{/ ccTiy xtepecAns ?s7roc(>07rAceKccyioio 'X.toons.v©' epgttrip wiy,i(gu umiocn xcifTtf oy Mh7tot fcf ihv^7to\n<iyS(gjL ifavoy Kstfotvrx, , At/r/s fcAfcvtnt&w otrrfWyti ncurtOS ocktcu, ; Qnxi«re quanquam,ftc Latine fonant: Extemplo apprehendit Aten,de crine comanti. Atque animis iratus, formidabile iurat Sidereum calum,fummiq; cacumen olympi. Admittetur A te non ultra, noxia cunilis. Sentiunt igitur nojbri,de Satana deiefio caelitus Homerum fcripfiffe. Betla quot que,qua feruntur d noflris inter eos & Angelos gefta,uidentur ab eis audita , cu Plutarchus alijqs fcribant,Typhonem,Gigantes<fr Damones effe malos,qui bel/< lumfuperisintuhffent. DeGeniji.Gue Angelis, Gngiilo cuiqf cuflodibut datii, inter coi & noflroi miru» confeDCuj.Tcftei horum Menander, Empedoclei, Plurarchui.Ananui, Cap.XL. pVit item de Damonibus,fiue Genijs fi ma prifea quadam cum facris literis ex * parte non abhorrens, Vnumquenquc uitam in greffum, continuo Genios , altcru propitium,alterum aduerfum comitari. vetujlifoma,ut dixitopinio, Plutarchusty refert Menandrum dixiffe,cc7rcar7t cPcciytaiy ctu^fs (rvuncifctscCTU tvSvj ytvsictvto (iVscJycoyoSTOuro Biv ccycc&otiOmnt h omini Damon, fiue Geni/ us jlatim afiiftit nato,dudor uita bonus.Empedocles quoque eode autore,^nlxi WW «<*£>{/ txccsofj mxpoihcti&cJvzo-s , xgu K«crcJfyckT«s ticiganyx (/iKsiconiivduXyySrtHTi: Duplices queeunc^ natum excipiunt,ducuntq; for/ tes,cr Damones,diuina,terrcflnsq;.Et quod ait idem Plutarchus,Damoncm fiue Genium Antonij timere folitum Genium Augufli- Atianus quofy fuper Epiflctu, HgUl7TSTJ>07T0IJ iKisOimgoisHcmcptXcJsn Jlct'mOVOL,SSffi TB<tgi<AtoK%. «t/r ei/ cterrv, & tqvtq\j ccxeipyTop syic «.esccfdyct>}oy : Et cufloden t DE PERENNI PHILOSOPHIA. euftodem adhibuit unicuiq; proprium Damonem, v tradidit ei cuflodiendum, cu flodem peruigilem, v incorruptum Noftrc quoque magno hac aff en fu compro/ htntes,quos Philofophi Dtmonas Angelos tpfi uocantcs. E quibu: * i filius con/ tra Eunomium: Angeli, mqutt, finffdi, quemadmodum eandem nuncupationem, |?c eandem naturam fortiti funt.Veruntamen eorum ahj nationibus prxfuntioiJ' i '«'» vttesa reup msip, Alij fmgulo cuiq ; piorum ■ Et quanto ejl uniucrfitas ipfa m undi,uno particulari homine prxjlantior, tanto neccjje ejl fit dignitas maior em Angeli,qui nationi prxejl , quam eius cui fmgulus quifq ; ejl creditus. ChryfoHo/ mus quoq; fimilia fentit, ro f i <rvn tvctt txccsto rup nisusy ayytAop, a deffe uero,inquit, unicuiq; fidelium Angelum, ceu pxdagogum quendam, et paflorem, qui regat uitam. Nemo contradicet, reficiens ea qua feruator dixit: A ngiii eorum femperuident faciem Patris. Ex his igitur conflat, quod Plato quoque perhibuit, fimam hanc Angelorum fntcDxmonum datorum ad cuftodiam , uetuflifiimam efJe.Tantum dijfentmntnofbri, villi, quod Angelos dicent, quos 1U1 D mones; dtferimen leuis momenti , fi quis documenta Philonis meminerit , Damonas P hi/ lofophorum Angeloscffe Mofis Prophetarum^. IniUo uero, aperte diffentient, quod non quemadmodum fit datus unicuique pallor , pxdagogusq; , ftc datus jit aduerfamSfdcprauator. Ten tant quidem Damones, v unufquifque lentatur: fed non ejl ordo dati cuique aduerfarij , quemadmodum adhibiti paftoris . Dicendum igitur datum fmgulo cuique paflorem , ducem , non datum maleficum pari forte v H oflis ejl hominibus generatim malus ille . Seruius ergo Vergilij interpres fuper €0 carmine, Nifusait,Dij ’ne hunc ardorem mentibus addunt, - Euriale,an fua cuiq; Deus fit dira cupidoi Scribit, Apud Plotinum Philofophu,v alios quaritur, utrum mentis nofbrx aciei perfead cupiditates et confiia moueatur , an impulfu alicuius nummis . Et primo dixerunt mentes humanas moueri fua fponte. Deprehenderunt tamen ad omnia bonefla impelli nos Genio, v Numine quodam familiari, quod nobis nafccntibui datur, praua uero mente nos noflra,cupere V deftderare. Nr<j; enim fieri poteft, ut praua,numinm uoluptate capiamus. Quibus nihil malum,conjlat placere. Ex bis v alijs multis perfpkuu fit tum fententiam de Genijs uel Angelis datis ucram ejfe,V prifcam,tum non omnes ex illis pari forte, fimdiq; ordine datos malos <c/ que ut bonos affaruiffe,ut undequaq; cum literis caleBibus conucniant. Chalcidi) dc Dxmonibuifemeniur.Dxniones xthcrios.quibus ferens, pur/* uc corpora inbuai ulem, poriu» Angtloa appellandos. DefiniuoDxmonisiuxa • eundem.' Cap. L-L QVauero Chalcidiusde Damonibus, fuper Timao Platonis fcripfit, non priwt . mihi probanda quam calculis ponderata, riteq ; difcufja uidentur. Primu mul ta D xmonurn genera quofdam Platonicos fecutus propomt,athcriwm,acrium,ter XcskcGencris atherij compagem (nam cunilis quadam corpufcula concedit) ex Nn i. atherit. ; $5+ AVGVST. EVGVB. LTB. VIII. ttheris V Aerii fcrcnitalc confbtuens,hac definitione concludit : Dxmon efl dii/ trtal rationale,immortale, patibile, xtherium , diligentiam hominibus impertient. Hac afiignaU definitione,non abfcondit.quant ob caufam dixerit eos xtherios:»/ vurum ex loco,cr qualitate corporis,in definitione fupprejfum,num ex loco, an corpore nomen eis xtheriorum dediffet Declarat autem corporis compagem non dtjfolucndam propter xtheris , aeris# tenui fumum, dcftcaufitmum# Uquorcm: Tum non conjftcuum ne# taflui remtentem,quoniam non adjit tantu igms,ne# tantum tcrrx-Hxc igitur omnia dixit de Dxmonibus xtherijs:eadem de acrijs, mfi quod hi maneant in aere.Tcrrcjbres autem uiles ultores, cr carnifices filetur. Hxc igitur id habent tteri,qu6d quos dixit xtbcrios,non funt Damones, fed A ngdi,rc/ fluis'# meafententia Calctdius, cui fuit notum nomen Angelorum ( uidelurenim .fuffe chriflianus ) has nomenclationes non confudiffet • Exclufts igitur Angelis, nulli funt Dxmones xtherij Si placet xtherios Angelos effe,tum definitio uera fbr taffefuerit,eos habere corpora punfiima,atbcna,leuifiima1uolucria , plagis non obnoxia,non mortalia,non caduca , procurationis humant t fludiofos , peruigilts cujloles,corponbus ccelcfhbus uejtitos . Dabitur# eis xtheriorum nomen , quod CT corporibus xtherijs ucfhantur, c T quod fedes xtherios obtineant . Ventas au/ t em dducida,clara # crit,euitabitur# omnis confufto,ft Dxmones ucro nomine,fo lis # ipfts congruente dicentur acrij,quibut omnis antiquius ,& corpora , cr ft/ tus aerios conce fit. Soli quo# Dxmones iuxta definitionem Platonis , xtherios, non Dxmones, fed Deos uocitantis , aerium genus Dxmonas expreffe uocantk . Tunc etiam definitio non diffonabit, eos effe animantia patibilia, rationalia , bn/ tnortalia,aeria,non prouidpites,fed mwdentcs homimbus,truces boUcsxongru / et# itanfimdis definitio terrcftnbus cr ultoribus eiufdem cum acrijs genens , e T conditionis. Quapropter mihi quidem placent xtberixucflesjeui fima, tcnuia,pn rifbma corpord,qux nobis oBendu Calcidius,Angrloru.Placebitucm fimtles, fei non tam diuinas,et faer as, aerios Dxmonas habere ucfles, corpora fub oculis non cadentia. Mijlto uero nominu,cum clare Phdofophi pojlcriores,Dxmones ab A n gelis [eiunxcrintfprxcipue qui malos a bonis fegregauermt,non placebit, cum uc rum, germanum, legitimm# xtheriorum nomen, fit Angelorum; DA/ i monum autem, quibus fub xthere,nec fnus tam fandos, puros'#,nec gloriofa,duuna# corporx i datum efl pofcdcrc. i ridU . ; kYQXi . I DE PERENNI PHILOSOPHIA. AVGVSTINI STEVCHI EVGV* BINI DE PERENNI PHILOSOPHIA LIBER NONVS. DE CREATIONE HOMINIS, ET IMMORTALI/ TATB ANIMORVM. Qgoilomnct conftnfcrum hominem J Deo creaiumian imoi uenire diuiius, & quomodo fuithaec tamanianania‘pnlout temporum longinquitate apud non. nullos denigtata. Cap. I. iffcrendum hoc libro de Creatione hominis, w animorum Immortalitate , cuius cum uarias Philofophi rationes attu/ li(fcnt,ilLr certe potiores,ucrioresq ; fcmper fuerunt , qut ab antiqui flimis feculis ufy ab exordio generis humani de fcendentcs,apud Platone clariores, Ariflotele autem cate/ rosq; Philofophos,occultiores extiterunt ■ Has qui uiderit fapientix ccelcfli tempore concordes , cognofcct k magia 'quodam,diuinoq; principio profifias, cademcfc ratione peruenifje ad homines fi/ piant immortalitatis animorum, qua creati mundi CT unius fempitema Diuinitatis f cientia . E as ego ftpenumcro mecum cum Theologia ucra tantopere congruere admiratus,perfuafi mihi, nulla unquam fecula, praecipue uetujliora, caruiffe ea, ejus nouifiimis feculis in omni mundo claruit, fapientia. Aduenijfcq; de calo pro/ lem diuinam,ut qua foret occultior ,fadata mendacijs,et temporum denigrata ca/ Hgtne,ftpicntia,clarefccret, qua nobis initiatis, dcletaij; fuo fanguinc iniquitate no ftra,nos,quod omnes fferarunt olim,in ccclu rcuocarct. Nec fieri potuit,quin re/ uelatii aut diuinitus effct,aut a primis hominibus perfucccfiionc traderetur, quod tam conflanter ab omnibus Pb ilofophis cjl creditum,craffertu, datos nobis ani t tnos 'i Dco,ex eius Diuinitatc deccrptos,habere nos cum eo jimilitudine, inde fieri ut immortales fimus, longe q res corpores , ratione creati. lllaquoq ; uetufliflima ■ fi,ma,quod fmtuirtuti,cr fceleri prxmia pofl mortem,cu mirifice refpondeat reue- lata calitus fapientix, fimilem quanda originem,fbntemq ; ex quo fluxerit, autore i tfuo mansrit,habuiffe nece fle efl. Ac quoniainfeipfa tota implicata, comprehen faq > T heologia reuoluitur,ut fit narrationis perfiflus ordo, repetetur nonnunquS qux fuperioribus libris dicebantur. Primu igitur quod de animis traditu,cclebrc<fi dpud'tomncsgctcs,Chaldsos,Acgyptios,Hxbrxos,Grxcosq;fempcrfuit,erateos. effe diuinos,td efi,focietatc,comnmicattoneq; habere cu Deo, kfcdibusxthereis lapfotjjb ipfo Deo creatos,ucniffe in corpora . N a cu corii ortu tn terra reperiri ■poffc negsrctjncc k quibus terrenis corporcisq ; renonibus accederet in corpora, pojfet intclligi, neceffarib diuinis k fcdibusno lapjum, ac ruina, ut plniq; poflex ppera fufticati funt,fed ortii,xc origine innuetes, uenire prxdicauerut.Ciiautmor tjles ocs{ A riflotcle autore, fede fumrni Deicee, Ift <trbilrarcntur,aninios qttosk Deo N» 4 ^eari AVGVST. EVGVB. LIB. IX; creari, er m corpora demitti dixerunt, fenferunt eburnam ac caleflem,non terre/ reflretn originem habuiffe-Scd qui ParaMfum illum Mofaicum,quem chaldet, Ae gypti/, totusty Oricns,mm in libris M.o fu legerunt, tum pcrfuccefiom' <fcen / us ab origine mundi dodmx.audienmt, fufticatifuntfiuffe coelum, fedemq; diui/ nam : Adam, quem inde fugatum audiffent, animam e coelo in terram proteflam, corporiq; inclufam crediderunt, ad pendendae quorumdam fcelcrum poenae- Eo^j ferebant corpus ditium cruyuc arnyuae, id efl,fepulchrum animi ; er fima antiqui perucnerat ad eos, ob magna quxdam peccata, uiucre homines in corpore, cum meminit edam Plato ■ Ecce idem prauus fenfus ex libris Mofis, qui ommu antiquif ftmus,lethu ab omnibus ftrme,moleuit apud cos de terra inani, C7 uacua, qux cu coe\um,fbrmaii^ rerum,omnem<j; ab infinito tempore creationem antecefiffct , de ut acceptam, in ordinem ftecicsq; rerum prius incompofitam redegerit- Sunt alii multa,qujt Ji prudens paulum deuianda in fuum locum refUtucrit,uerumq; er uef tuflifitmum fenfum aftgnarit, uidebit nofbra effe, deterfafy fcabie, quam uel uetu/ flas, ud prauus fenfus mtuliffet, ab integris germanis q; ffuxifc nojfet- Nam cum omnis antiquitas conftffaftt a Deo genus humanum habutffe principium, qui cor pus v ammum tobutifr corporis opificium crcarit profedo declaratur co,er the ologia Mofis, ftmilem quandam 'a prifeis feculis defeendentem fyarfamq; per om/ nes terras faptendam celebrem femper fuiffe,fhrmas$ in fenftbus humanis radices effffe eundis originem, ortumQ fuum Deo acceptum refercntibus,quo er creatio mundi, omnium confefime demonfhratur,cr prouidentu. Vc Pythagora, Se Archytu confit «nant homine a Deo creatum, et'<$ fuptr omne» ani» manto impettu datuobCi quod liare fuii etiam totius fdiolae fciucnna. Cap. 1 1. O minem igitur a Deo magnis dotibus inftgnem, omnium animalium princi/ H pm conditum, quod prodidit Mofcs, Archytas Tarentinus, qui pracipuus e Pythagoreis fuit, pro tota familia Pythagoreorum, dminisuerbis tejlatur: qux etft prolixiora funt,ut tamen,!? mirabilem confenfum.cr unam femper fwfjcrc ligioncm intcUigamus , proponam : lambbcho autore, de Seda Pythagoreorum : tut^pam&^Tnxirrosy tyccy, Xlh ?rc7A.i ylyon <roepm7vrr©- , StopiiQm yXf 1‘vvcctos Xh,Txiorrx-i(gu^sK(*sty,i(gu<pgoyx<7iy,Aa(liy fc« Tvy tcy mvTtuy, 7rxpo x&jl xga 'vmoHy.hvctn TT>Saoyuu7y,-n teT 7rxtirns > oy*> <rvsnyut a Wn cl<Aut Tneuree W ww®- iv<At/ Asiw, »(pu T«ts <rxyx<nx: rt my bvoyonvy rts&e fxyitrruy , mis fjSUr ytf <p$byjor. rit Quv ecc t bnoi aupwvtsou vyf ngu. s c\aci, xgu . asari? A 9 <fSiyyuy,<At Zy, ree bvoyccri i i,-<j fnyxlee, TV7tiy.% tfte <ru.ucu.nTM ylyony eu/9gtor&' o^yxroy, vru rvjyintoyrf •nislomojt o^fifoy^oK ifyoy<ro<fas-c$ap « Aona lati lySLu 7io$brp tu y*yoyM,>y<rvn&( « cwllgm9Si<& ogyxvx^yga Jlvviy-a s TncgiTsfi DE PERENNI PHILOSOPHIA. 5*7?^ W<t far® fata. Qux [unt,Homo omnium animalium fapienh farnus eft erratui, potens res confidcrare,cr fcientiam,ac prudentiam capere ex omnibus. Qupnii knprefat,cr indidit ei Deus omnium rationum plenitudinem , in quibus uniuerfe rerum farcies continentur, cr omnium nominum,ac uerborum fignificationes-Na fonis locus uocis decretum eft guttur, cr os,v nafus: jicut autem uocum : quibus nomina,cr uerba formata jignificantur,jiiftus ejl homo organum,fic item inteUe / &ionu/n,feu cognationum in rebus uifis ejt opus fapientia. Hoc nuhi uidetur fuifje aliquando ficut fiut, quod creatus jit h omo,cr organa, fncultatesq; accepit a Deo» H ac Archytas,tn qua fententia credendum ejl, omnes Pythagoreos ipfumfy prin/ apem Pyi hagoram fiuffe.Quod cr ipfe Iamblichus aperte ejl conftjjfus , dicens , KccActs <cfx Kcncdyi roCroy t ep Aay oy ust/SxyofxsufuKipw; u6\ ri yriircUTi K9tt Sta ignerxi mus uv&pomo c imo toC Stov<rvrisnKiy- Bene, in quit, fecundi hanc rationem loquutus ejl Pythagorat,quod ad cognofcendu, cr in teUigendu omnis homo fidus eft a Deo Hac igitur eft dia Theologia , qua ex fuc/ cefaone per omnes atates defcendit,& ratione, iudicioq; docente fiut coporata, mirabilem membroru cr ad loquendi, cor poremq ; ditiones exprimendi , CT ad ngitandu fabrica, opus effe cuiufda longe maioris, quam humana fapientia-Tradi der at ait prior Pyi hagoras,oes corporis a flui, omne pojiti , formae j; membroru ftedare quide in diuerfos, quibus uita [ufhnetur,et agitatur, ufusjcd rurfus omnia coJcrcuolui,utuiuentes cogitemus et mtclligamus. Eo aut omne cogitatu tandem refoluendu ac finiendi, ut ei cogitemus, qui nos omniaq; nobifeu codidit, quod tan ta fapientia fidu futt,ut nihil pratermiffum ab eo fit,quod fapientis animalis , ©* intelhgcntis adificw poftularet:Qui potuerit effingm,fbrmare , aperire locos , quibus cruoces formarentur inferius, ex earufignificatiombus acceptis, diucrft » quas cernimus adiones exiftcret.Hoc quicuq ; cafu,ct abfente fapientia fidi exifti met,na ille loge ab omnifapictia abfens eft.Eo igitur omnis humana denify faedat coftfiij,ab omnibus feculis auditu, ct rationis inftmdu perceptu, unu ftngularc efie De u,aUtore, p atrefy generis noftri,i quo tota humana propago fumpftt cxordtu,q debeat coli,ador ari, cognofciq; a creaturis fuis,gratias immortales omnes iU per/ foluere,qui nos uita,luciscp participes Ibgcq; ommu animali fecerit fapieti farnos, eosbp dominos eoru-Eccc enim quod iraduu eft d Mofe,Datu a Deo fuper omnibus animatibus fuper omni terra,dominatu homini. Qui, fi rede perfaicias,eft is, que di xit Archytas <roefxuTeeroS,fapieti farnus omnii,quod poteft fapientia et prudentia capere, quod aptus formatus eft ai cogitandi,ad tntclligendum. H ac illa magia fu per omnibus animatibas excellentioris dominatus Na ci et uiribus corporis,et fen fuufagacitateiUe loge nos anteceUat,fola ratione omniu pmcipe,cr domina a no bis fuperantwr.ln qua cum Deus maxime regnet,domineturq-, fapientia, p rudat/ tiaq ; p rinceps,cui dedit rdtionem,ac fapientia, dedit ei fimiluudtne , cr parte eius quod ipfe eft -Sic# eft apud Arcbyta,<? Pythagorii, quod apud Mofcm,Ad imagj Un s nem »*• AVGVST. EVGVB. LIB. IX. nem [iiam freit eu. A ppellat Me Deu A rchytas primo ro 3 uoy, fecundo rly ey.ltaq;ct Anfloieleuidtmus,uidcbmis'q;iUud ipfumTo &taoy,crcatorem horni n ii ab Archyta prxdiflum,declara(fe : e ? quod Archytas de facultate loquendi, er mtcUigcndi pronunciauit ab Anjlotclc dc Situ membrorum gqiitaliq; foeteto/ te,quod c r ipfum fuit fummx [apientix,pronunciatum- . Quod hrc Pytlngore oru.de homine d oiniiui errjio T hcologii Jucirur ib Argypdii; EiiiuoJAlcumtus TrifracgifluscimUumcxprclIit. C.ip. 1IL «« A nc Pythagoreorum dt homine a Deo creato Thcologum,aUosfvntes,aliaM ** originem habuiffe, ab altioribuf [cculis fluxi ff e, ad eos autem Unquam mmo/ res,Bjrbarisfy pofieriorcs,uelut hereditaria defcendiffe, declarat Mercrius Tnf/ mcgtflus,oquo forte Pythagoras, quem uigina duos annosm Aegypto peregrina tum refert Iamblichus, edidiat-Trifmcgijlut igitur latius in hanc Theologia , uelut loquendi dulcedine raptus,imndauit,ucluti dilatans ea, que Mofcs compedio fr,ut integerrimus hijloricits,fcripfit. in eo qui in[cribitur,quod Deus inuifibilis , fit ex operibus maniftjlus:uoH<70(/ oo nuvoy J^mnspyvp^f! th yxsgi 7°y tevdpat 7fop}Hj t» Jhuaavqytuuci®* oexpiB^t iiu> Thyvlw i[irteGy,Kj /xoc/dt 7tg c (htiaivgy&p tLjj uftAlw tkx/tUu ngu Sfixy cu/&pa>7ns « x ovet- 7Jf o tb? ctpSkeA/axg ‘rrfo.yfcJ-Jats.Tts o 7XSftvccs,i(ffu tw fgvsrnoKSvTk o r» so/4(t JUxvoifaz^H o ree v&^\xJeiv<t(,i(gu<Ai<ricdlj<nct, t»{ 'o oyndb* Ges TXg &AttpXS,TSt 0 77* CSIX SS.{fo7TOtH<mS, Tts 0 </ltft*X 7H GtfXl 7Ti~ ex&xSiwy, t/s o 7vs fixKfvtos <AiiAuy,TiS o 7v?s irotriy £>x<ny 7sfutrv/ rxgjTiS o Jhoq vfxgiis 7rogvs,rU o £y cotXmvk tKfvvcct.Tti o xftfdi tcy 7tv§xixo<{<Ah TSTOinGeSiTiS 'o tv vJVqx <r ttotfa j, rlg o to hmcp 7iKxrrv* vxt-Tig o v>y 7tvAinovx ct/gxjyeooteSyTts o 7^ KoiXixy Xbfvyeog oy 7toik' (ks^risb^Tt^iebyAvxeigioepxvsfbylKTVTrooGetyH^t recouirfcXKgvf •ists-nAt 7io<rV Thyni iuxs vXhS,*tj n oGe\^yx,stia. 7rfo.yfa<J>fi, stgj. ymt TOC 7&XKXA £6$ 7TVCVTVC HS^lTpupSMX, TftivTX <{£ CM Jix<p0^i,Tlg 7T93/ Tte7XU7Vet7[0tHff\. KOiX ICHTHp, 7T0i@' TTKTlifi&lM 0 aQXVHtShetyTg^ wurrf» SiAnyatTi Trcanree ^HiuxpykGe;, )(5tt xvJjoixv-rte /\,m «xeW, \t» .©cs avJ^ixanoTioiiH foyfxqnsx<PetS<pt/<ri ytytvtvxc, tm> fiee ycepie <f'Hfaix§yi ytyovyn, a> -j5 ttoAXhs Tv<pxefoT<&j,& tP i roAtas&t §BflCs,« ^notAHg&voyvtarijjjyvQM funt,Cogita ofili homine in utero mater no compofitu, totdq; opificij arte ddigenter perpende, er difec quis fit opifex , qui hanc hominis pulchra, diuinaij; imaginem fccrit,quis oculos fvrmaucrit, quis na restet aures tcrebrauerit,quis os apcruerit,quis neruos tetenderit,cr Uganerit,quis ucnas imgaurrit, quis offa fohdauerit,quis pelle cami circudedcrit, quis digitos di firibuertt,quis pedibus ingrcfjum,ucl pianti dilataumt,quis poros aperucrit,quti hcnctctcndcrutquis cor figura pyramidis habere feccrit,quts flerues compofuerit, ‘ v quis puU quis pulmones cauemofos fecerit, quis uentcrm dilataucrit, 'quis honcfliorespar/ tes m propatulo pofuerit,obfccenas abfconderit. Affnce quot artes unius materi*, quot opera una circmfcriptionc , cundaq; pulchra, eunda cum menfura, eundi feorfum.Quis haec omnia fecit, qux mater, quis pater,nifi muijibdis Dais, qui fui uoluntate eunda operatus ejl t At fla‘uam,ucl imaginem, fine artifice, aut pidore, nemo dicet extitiffe- Hoc ergo opificium fuit fine opifice { O caecitatem incrcdibi I em, o magnan impietatem, o incredibilem ingratitudinem. Hxc er alia pleraque Tnfmcgtjhts, qu£ uidiffe,inntatum'c^ Pythagoram, Pythagoreosq^, uenfmilc ejl, ficut uidtt,cr fecutus eft magna ex parte Plato. Similiter TrifmcgtJhts,quod in pri mo libro pofitum fuit diuinam hanc edidit uocem : o 7rcurrtuy hhxthp b rvs, ioy fati ngu. tpvo-is « nsiKVt/ci xby thr&fOasrey ccim» \<roy, ov npoJa^H d$ r ok»; Omnium,inqutt,pater,genetrixq; Mcns,cmfttuita,w natura,pe/ perit hominem ftbi ftmilem, quem Unquam propriam prolem ddexit. Aegyptia igj tur,Grxcaq ; Theologia, confptrant cum Hebraica,de homine creato i Deo. Veri/ ftmie autem efl eam fcienttam ab ipfo generis humani principe ad omnem pofleri/ tatem propagatam, tradentibus inuicem eam fibi prifeis, plenam' que cius omnium aures fwjfc,nuUi non perfricuam, non celebrem, mdli nationi, ab uno eundis na/ tis,non perceptam extitiffe. ^o?ut antiquo», «pot («eunt eftOuidiut, Mofaicide homfnc diufnftus crraio.fc nimii “> ans conflrinaiTc.idty ctum Cornutum allcrcic. Cap. 11 lb ' HA nc famam item a Mofe primo manantem,apud omnes autem tum ex eo librd nobilem, tum exiUo primogenito, tot quibus uixit fecuUsuociferantcfemani/ tus diuinis compofuum,corpus ex illo primxuo limo fumptum, animum autem di Itimtus infairatum, declarat ea,qux tanquam fabula habita efl apud Grxcos : fed fi quis er nomen artificis, er rationem totius rei , tumfapientum tejbmonia nofcat , non fibula fed a primordio rerum fima uera, a primis genitoribus in omnes ab eis fatas na'iones fparfam,de Prometheo, qui corpus humanum ex limo iuxta Tbeolo tum Mofu informant. Hunc igitur fuiffe ucrum Deam, Dr wm inquam illum Mo Jaicum,er Platonicum,uniucrjitaus artificem, cuius fuprema in lota creatione ma nus fuerit humana crcaio, declarat cripfum pulcherrimum, mirabiktp nomen. Siquidem Grxce Prome bcusjjlfapiens, prout Jus, unde irfoyM^, x,inftgnitus i pnfeis hoc nomine, ob mirabile illam, qua Trifmegjlus exprefat fapientil, tu ipfa [crmonis ratio. Slam in hunc mod ii loquitur ueterts huius jimxintcrpres Ouidiut ; ♦ Sandius his animal , mentisq; capacius altx j Deerat adhuc, er quod dominari in extera poffet» k. Natus homo eflfiuc hunc diuino femine fecit, . V . , . lUe opifex r erum, mutdi mcliorn origo, \ . Siue recens teUusJeJudaf, nuper ab alto. v , . . : Aethere cognati retinebat [emina corii, . QS*m '' ; J7* AVGVST. EVGVB. LIB. IX. . QUim fatus \apcto,mixtam fluuialibus undis Tinxit in effigiem domnantm eunda Deorum. Pu4f dc creatione hominis proponit fentetias. Prior efajut ab eo ipfo, qui fuit mtm di melioris, id cjl,eius mundi, qui pojl C haos fucccfiu, origo , diutno femine fuen$ fatus -Semen autem dauinum,cockfle,atherium,non terreftre inteWgas: A Itera, ut i terra recenti, qua paulo antea calejh materie <Hrcmpta,retineret adhuc calore , ccclcjlemq ; bonitatem. Nec in hac duplici fententia diuerfitas cft opificis, fed mat. teris, ex qua creare potuerit homo . I U um igitur, quem melioris mundi dixerat ori/ gfnem,ajfcrit humanti corpus non ex diuino femine, fed tcrrcflri materie creaffe, appellans pofleu Promcthewm,quem paulo ante mundi melioris originem. N<w» fi fuit mundi melioris origo,maxima autem melioris mundi pars eft humanum ge/ tuis. etft certos uentis,cr mari terminos ad hominum utilitatem , er ut terra com/ pleri poffet, dedit, certe is quo^fait humana natura repertor . Et/i item , eodem, foeta autoreisprouidit, Neu regio foret ulla fuis animalibus orba, . Aftra tenent caleftcfolum,fbrmac[j Deorum, ■ ■ . > Ceffcrunt nitidis habitanda pifeibus unda , Terra feras cepit,uolucres habitabilis aer. > . J Qjjibw o(lcndttur,cu omnes mundi partes animalibus repleuiffe , pifeibus aquas* feris terras, coelum fideribus,aera uolucribus. Cur non etiam humana ftirpem,qua pdfam terraru omnia loca late. replerentur,fme qua deferta omnia,plena feris, du misc]i,inculti quot $ agri erant fmri,conMtiCui tribuis igitur creatione,qua da mons mundi melioris originem, c r quem facis autorem exteraris rerum, eundem ftirpis humana principatu in eundis obtinentis, facias necefje ejl. Q tu facit uniuer . folia, qui formas rerum maioru,qui terminos, fitusy omniu reru prafcripfit,opor . tet er particularia faciffe.Cogeris etiam,nifi aberrare, falli uelis , illius ordine fe/ qui Theologia, 4 qua catera quoq; didicifli. Didicijb autem hac ab Aegyptijs, C r phoenicibus, In ab Hcbrais,cr Chaldais,a Mofe,Abraham,Noe,rmltaru g entm progenitoribus. Hi tradiderant ab eodem mundano opifice totam rcrii gentem, no uifame autem, tanqurn regem in palatium,exadijicatum, aulxis,rerum<^ uarie / tate decorum, hominem, quem creajfet introduflu-Sed hac noti fama. Et Graci pii fcoru Theologiam,in qua fubfcyrpis,cr anigmatis fublimia,grandia $ latitant,, enodantes, tefaantur Prometheum effe diurnam prouidentum-B quibus Cornutus: 7rtcf«x<At<Poi&j{BY>ivuu yfrp cit o tt&wf&vs 't7rftcc<np tx yis "io 7roty ou&f>u)7Tosy ypi&S ver o verni fx 7 v* tp Sis 3 Aws Ut xAv/vey of viompos 7rf>ovoixy,ffl yctf r cunbu- Tccr\&Ax\ytfiorn,@ U yit&QvQey oi uuirvJliwSTri&S QKP \yv<nK xptr stertas ovsutnw.Quod autem traditur ftomethcumfanxiffe e tena^mne hominum genus jntelligcndum, Prometheum. appella/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. *7* dppetlaUm prouidentiam animx uniucr falis, quam imiores uocarunt P rouidend/ am. Secundum enim hanc homines e terra funt nati,aptc fefe in mundi exordio ha bente. Hxc ille.Sed non prorfus omnia uere.Nam nec ouidius,neq j Grxci, neque Vbaniccs aut Aegyptij tradiderant hommes e terra natos, fed Prometheum accep, tum limum finxi ff e ad imagme Elohm,id ejl,dominatoris,Dci omnipotentis, ilhtu fcilicet,qui potenter omnia crearat- illud uero mirabile efl, ut Mercurius Tnfmcgi itus, Arc hytas, Pythagoras, Poeta uno confenfu pronuncicnt.Nam quod ait Poeta prxcipue illum hominis formatorem cogitaffe,ut effet ei os fublimc,calumq ; con / tlra quam alix animantes fuf\>iceret,ejl quod Archytas paulo ante, hominem omnis. faentix,cr intcUigentix capacem fidum 4 Deo-cr Pythagoras 4 Dro creatum ad contemplandumiprefimsqi idem admonens tubebat Iamblicho autore <piAo<rc<p{ Top ovfctroy ofiSy, philofophare coclu fufpedans Quod ficit uates diuinus,e/ rumpens in hanc uoccm, Coclt enarrant gloriam Dei- Mercurius autem docens, ctuod Deus inuifibilis fit ex opcnlms manikllus : e St/iJs tcvrou i<Auu,vov/ <roy roy ha toyjronroy t) th$ </lgcyoy9 vonaoy rwy etstemy t) Tceji y : Si udis eum uidere, afpice Solem fuffice Lunx eurfun 1, confidera aftro/ rum ordinem. Hoc igitur efl, cur Opifex os homtni fublime dedent, er eredos ad ftdera uultus, ut artificem cali,tantorum 'que luminum, tantx rationis, er mode/ raminisinucntore,in ipfo mirabili opere,qui natura fit inuifibilis,nectangi potens, agnofccret, repeteret que artificemq; fuum . EtPlato , maximam utilitatem oculo/ rum 4 Deo datam.Rcrum,inquit,optimarum cognitionem nobis oculi attulerunt. Nam hxc, qux efl habita de uniuerfitate ratio, 4 nobis haudquaquam effet inuen/ ta,fi neq ; ftdera neque fol,nec Jj coelum, fub oculorum afpedum cadcrc potuiffent. Nunc uero dies, nodes' que oculis cognitx,tum menftum, annorumq conucrfio/ nes,ad numerum machinatx funt,er fpatium temporis dimenfx funt, er ad qux/ itionem totius Naturx impulerunt,Eadem TuUiusiQui primum eos humo excita/ tos,cclfos,er eredos condituit, ut Deorum cognittonem,ccelum umentes, capere poffent- Sunt enim e terra homines, non incolx, atque habitatores, fed quafi fpe/ datores fuperarum rerum, atque ccclcflitm,quarum fpedaculum ad nullum aliud genus animantium pcrtinet.Sic grxee didus afpcdus in altum, fubli/ mis afpedans.Quoniam igitur datur a Poeta Deo mundanum opificium, datur ti/ tis,ac difcordix,qua pugnabant inter fc turbabaturq j elemeta concordia. Hanc De us Cr melior litem Natura dtrcmit.Dicitur item cius cura,cr prouidentia,in uariat coelum, ac terras diflindas plagasidiflindas autem ad habitandum, quoniam dedit temperiem duabus,calore et frigore adhibito,certe idem ftciffc homine neceffecfl, cuifcccrit,paraucritfy antea commodum ad habitationem locum.Proptcrcanouif fime fatus efl homo,qui dominari inter extera poffct-Si autem Deo tribuis ignobi / tiora,locumfedem(fc mundi eum pofuiffe, animalia bruta creaffc, cur detrahis 0/ tnnim crjauoncmi Sed ncceffe efl cm,am cogitatio in eo poti fimum inflitcrat , ut alicuius $7* AVGVST. EVGVB. 1IB. IX; ut alicuius caufa poneret ,&■ diflingueret orbem, compofuisfc rebus, loekty cukfc pus dcfignatis,effct pulcherrimus, er habitabilis mundus,ipfeidem manum impo neret cogitationi, qua fuit ut propter habitatorem,qui creatorem item ipfmfufli ter et, par aret, ut fi c dixerim palatia, domosq; mundi. Ecce igitur mrabiUs cum ue ra Theologia,qux mater fuit GrxctsJumonbusc^Labmis fapicntix,confcnfut.Scri bit Mofes,Ethomo non erat, qui operaretur terram : Potuuero : Santitushis animal, menttsq ; capacius alu Deerat adhuc,cr quod dominari in extera poffeL Apud Mofen,Non erat: Apud Poetam, Deerat adhuc. Opinari aute terram, quod colcrc,quipofiidcre,mhabitare([iUt dominum defignat,eftquod Poeta, Quod do minari in extera pojfct. idcirco er apud Mofen,Replctc terram, fubijcite eam,do minamini pifeibus maris, er uoladlibus caeli,cruniuerf s animantibus, qux mouen tur tn terra. Qj}id clarius ,er conformius f Sontium autem ammal,quia mentis cd pactus altx,quod caperet iUamaldfmam,xtmtamq; mentem, qux mundi fiut ori go.Mentis item altx capacius,alterius mgenif,maioris animi, ratione plenum ani/ mal : ut M arcus, ut Plato m Ttmxo,&oy to &to<ri&isxToy,animal pijfiwuM, Dei colenti fimum, imago Dei- Proinde is fmis,ea fuprema cogitatio,ut nafccretur qui coleret Opificem,admiraretur, ftdera fufyiceret, Solem, Lunamq; intueretur, non ut Deos quidem, fed ut a Deo fapientifimo creata,ut retro omnes: ut ex uifi/ bitbus inuifibilem nofceret.Et,ut ait Philo,riy t*ty i/Aoty risWJs mgiicyx ytxirrUKV , x{,<Pibrint/Kt nrposxtf<roy,kv& furnis <Ai Xy&rxAi y camf S*Krt y ivx roy ovfavby Kxrcc$tccrx(.Cxteroru,inquit,oculos interius depref fit,eoq; nutant in terramxontra, uultum humanum cleuauit, ut coelum afficeret, Quo J etiam Chaldaica Theologia confirmat hominem a Deo creatum, tui, niair.qt cxientu tnfuram in coipo». Et quod tJem atterunt Aegypuj Phtlofoplti, Bi item oraculum Apotlinia. Cap. V. _ r acula Chaldxorum,SibyUxrum(p non aliud uociferantur,qudm hominem i O Dro creatu tk e' quibus efUHud,quod 4 Platonicis item profertur..TXVTxmt vdf irotnrt, BybroS A « W'vXfl9T0 : H*c Pitcr cogitauit, mortalis autem cft ei animatus. Eft autem fcut apudnofbros f citem Platonicos er prifeos omnes, i/ pfum quoque Anflotclem, cogitatio,fiue intcUetiio diurna, operatio. Omnis enim operationis initium a cogitatione fumitur. H ac mouente manus, manibus organa, operationes nofbrx peraguntur. Sed Deus, qui tum manibus non indiget, tum im/ ntenfx poteflatts efl, cogitat quidem C r ipfe, c r uult, tranfn autem fic in omnem naturam corpoream, per quam omnem diffufusejl,cius cogitatio, ftcut fubitano/ f ra cogitatio,ac uoluntas peruenit ad manus, cr pedes : perinde autem res omnes fubietia funt,parent ‘que Dco,tcrrcfbres,w caelejlcs naturx,- ftcut corpus cuilibet fuum, cuius mouendi initium ejl uoluntas. Sic autem licebit iUa diuina percipere, fi uoluntatem cogitadonemc humanam, minimam c imbecillam, eorftrat cum ua/ (la iTU, immetifat^ D «, 4<i cuius motum pojwt omnia concitari L‘ Etfi item cernat multorum 4 ii DE^ PERENNI PHILOSOPHIA. *7j Multorum bominu uoluntattbus exconfenfu unx effrflis,tot corpora ut unum ma ucntcm fieri fubito ingens aliquod opustSic uoluntas, cogitatioq; diuinx , longe <| Multorum mortaliu coniurxtx uoluntas excellentior, ad cuius motum multo plura, dc maiora corpora cieri poflmt,operatur ingentia, incredibilia, admiranda . Hoc ait orxculu,Patrem,opijicemq; mundi hac omnia,qux cernimus , in quibus efl hu mana progenies,cogitaffe,uoluiffe,fubitocp creata apparui fj e. Subito mortale ani ntalum,extcmplb creatum Adam,diuinauoluntas cum protulit in luccm,tnft>ira/ uit in fidem eius,cr fidus efl in anima uiucntem,quod Chaldxus 'v^v^an c,ani/ matus efl. I nftirationi C haldxus intime in Philofophiam,ct initia rerit penetrans , interpretatur uoluntatem iUam , cogitationemij; diurnam . Hoc igitur tcjlimonio, duo,qux docuit Theologia Mo faica,nofcuntur , corpus fcorfum , er animam ab uno,eodem<fc Dco,mundanocp opifice creata. Corpus a Poetis, ficut ab oraculo di dtur GraceSporoS,mortalis,deuorabilis,temporifubicdus edaci. illud uidelicet quod fumptit efl ex limo terra, er quod ut anerem rvuertitur.Hoc,inquit,amma/ tum fiiil i Patre, ficut dicitur in Mojc.er Pater mundi, fuit item bommu, qui cor t pus eorum, et animu pjrocreauit. Hac item flut pnfeis uulgata Theologia. Eo$ A/ felepius Theologus m ea,qua appellatur H ymnodia, ad Atiimone regem inquit: biet /r\ vr ovant? fccrai i@u vrccrpi rooy HyitTifOoy y,7rpoS y.Vfiuy so Hccrtop xgi tpoivprf tt /Qmiccp icyxepiftatt nycrsf. Deo,inquit,undequa(fr incorruptibili ,ZT patri noftroru animoru ab omni lingua, et uoce,gratiaru aflio/ nem reftm conuenit. Ecce patre animarum uoeat, er creatorem. Videlicet quod Chaldxus animatore,uiuiflcatorcm,fiintem noftroru animorum. Iuftinus item tefta tur oraculu,o7t ro rrctf vy-iy ypsHfioy dtfUQiy {mbrt»bs,vyvey7rcti>T0 KpeCTopoe ixcAivcu Uii,gTCtriy yitru <? vy»i l<p*.ort 7rpayros wActottS ttiforrtoy itAay </li k ccAtaKS,(& Tyro <ra>f ia)J t oy v/xvoy ncefct n c/Aofe, •t S << rniy,crvy&tiv<l: Quod apud uosoraculu rogatu a quodam ut hymnu Dei omnipotentis condnerct,ftc in medio hymni dixit. Quod primus hominu forma/ tor Aiam uocauiLEt hunc feruari lrymnum,apud multos quos fcimus, contingit- Sententia Platonis <k homine diuinitot crearo , 8c quod in T unxo formatio, nem corporis attribuens minoribus Dijs.poetic.ipoiiuj dixit, in alqilocu uibu- ens lotum opificium Cummo Deo. Cap. V I. QAepefubitadmirari,ut multarum in facris literis traditarum rerum fima in om &nes gentes progrejfa,quonium er a longinquis temporibus defcendcrct,erau/ torem apud cos certum non haberet, adulterata fuerit, prxeipuum Gr acorum ui/ tium,qui Barbarorum uti maiorum Theologiam amulati, male perceptam , tem / porum diuturnitate iam obfoletam,fibulis [ape peruer terunt . V eluti quod paulo ante de Prometheo ,er Gigantibus, quod turris adi fleium fuit, congeslos monti/ bus motes fluffe diuulgarunt Et columba ex arca a Deucalione, quod Plutarchus reUilit,emiffam.Etlapfum animoru in hunc mundum e Paradifo in corporis car/ saanM poenam [cel/ris ittduforu. igitur er Plato, cum ex facris literis audiffet. Dem J74 AVGVST. EVGVB. LTB. T X. Deum creaturum hominem , quafi circunjlanttbus quibufdam dixijfc , Taciamut hommem ad imaginem , e T ftmdiludmem noBram . ipfc qui totam Theologiam fuam i Pythagorei , e r Aegyptijs, certtsq; per omnes fermonibus obambulanti/ bus deducebat , introducit mundanum illum Opificem cum D ijs iunioribus , quot ipfe paulo ante procrea(fet,loqucntem fuper hominis creadone,iubentcmq ; eis ac cepta ab fe immortali anima,in corpus, quod ipfts effingere manda fj et , inferere , humana creationi firme duos adhibens opifices , fupremum Deum anim creato/ rem, er Deos iuniores , quibus idem iubeat corpus informare ■ Hac eleganter , ut ornnia,Marcus Tullius, qui Timaum Platonis fecit Latinum, e quibus pauca de/ libaboiTum ad eos is Deus, qui omnia genuit,futur,H£c uos,qui Deorum fatu or/ ti eBis,attcnditc,ut mortali generentur conditione,uos fufcipite,quorum uobis ini tium, flatus traditur a me- Vos autem ad id,quod erit immortale,partem attexitote mortxlcm.Paulb pofl,Pofl autem camfationem D ijs, ut ita duram, iunionbus per/ mifttyUt corpora mortalia effingerent , quantumq; effet reliquum ex humano ani t mo,quod deberet accedere,id omne er qua fequcntia effent, perpolirent, cr ab/ foluerent . Itaq; cum accepiffent immortale principium mgrtalis animantis , imi/ tantes genitorem, er effetiorem fut,parttcuLis igmr,er terra, er aqua, or aeris d mundo,quasrurfus redderent mutuabantur,easq; inter fe copulabant,haud ijf/ dem uincuhs quibus ipft erant ligati, fed talibus , qua cerni non poffent , propter parui tatem.Altaq; multa profequitur Plato. Totus locus fumptus cfl ex libro Mo/ fis,¥acumus hominem ad imaginem, pr fimtlitudinem noBram, Siquidem etiam nonnulli Hcbrtiftrunt eum cum Angclis,quos paulo ante creaffet,tunc locutum. Et P hilo \udaus,quos Philofophi Damones uocent. Angelos dicit in facris literis appellari- Imaginem au'em,w fmlitudincm , imitationem illam credidit Piatae Hanc igitur cius fententiam,qua fcpxratwrcrcatio,ut aliud fecerit Deus maximus, aliud Di/ minores, manifiBa rationes coarguent . E quibus erit prior , quod ipfe fibimet contradicitifccunda, quod prater Theologiam maiorum , d quibus edidi/ cit, hanc fibulam confinxit . Demum quod ratio his qua dicit aperterefragatur. Coarguat igitur Platonem Plato , cui refellendo fufficeret , quod qua Barbari do/ cuiffent non clare pcrccpit,fuff>icion e ad alia longe dcclinante,qudm fons ipfc,cu vtsriuulus fluxitThcologia Gracorum,fapuiffet. Quippe fi uel concedam illum apud Mofcm parentem mu i di,cum iunionbus Dijs fiuffe locutum , non protinus eos afeiuiffe adiutores ad creandum, opemq ; quafi eorum impbrajfe contendam: Aut cum dedignatum corpus attrcflare,collcfliscf; ex quatuor clementis particu/ lis,fibricari,cam mtmjlris fuis prouinciam dclegaffc-Probarem enim optimis, na turaq ; maxime confentan eis rationibus , nihil c fje in toto mundo homine nobv 1 ius,ut qui crearit mdignions,mnortsq; ponderis res, multo ficibus admouerit no biUfima conditioni manus.Omrubus enim clementis melior efl homoxorpora ue ro ccelcBia cum maruftBo deferuiunt humanis commodis , quia fida funt etiam autorc V DE PERENNI PHILOSOPHIA 17( *U'orc Platonc,ui lucerent fuper terram, ac motibus eorum perceptis , tempori/ busfy diftinflit, bominwm negocia in terris re gerentur, effetip rebus humanis cer/ tus ordo,profrfld uidetur id melius^tc nobilius effe,cuuts utilitas impulit autore ad creationem coeli. Qui fi coelum crcauit,multas(p corporeas formas exemit ex tta congerie, cer te fecit etiam quod effet animal nobtltjiimm,ac fandifiimum, ut idem ajferuit.Ad hac non uidetur unius eiufdemcp rei feparanda, duobus $ quafi opificibus tradenda creatio -Nam cum nulla cauffa uerifimilis afferri pofitt, cur fapiens Me Deus refugerit humanam conditionem,nifi uidelicet quod corpus hu/ manum corruptibile fit(indecorum fit autem fummum opificem rei incorrupdbi lis sutorem fuiffcquod quidem nihil ad dedecus Opificis (pedat )fane ueritati pllt rimam confentit,ut fit animi,ac corporis quorum cft admirabilis coniundio.idem artifex- Ejl autem diuinum corporis opificium,fuitq ; fapientibus femper ftupori , V admirationi. Ac ni fi quod incorruptibilis natura efl coclum,ad fapietiam ccr te artifiei,nihil iUic ejl humano artificio excellentius: Nrmo$ fuit,uelante,uel poft Platonem, cui fibula hac in exponenda hominis creatione arriferit,nec a funi mo Deo p raclara conditione creatum fenferit hominem,cuius corpus, et fi mortd le eft,prouifum tamen mirabili fapientia fiut,quod etiam efl Ariftoteles confif/ fur, ut in re corruptibili, fempiterna quadam effet fucceftio,dum femen inuicemfi bi corporibus tradentibus,exiflit hominum perennis progenies -Quod aque ditd/ num cB,ac fi in tuto eodemq, corpore alemitas futffet.Scd non eft mihi cotra Pia tonem fuper hac rc differendum,quem quafi poetice potius,cr, ut pleratp,fub A/ bulis fcripfit,quam phyfica,conjtanticp ratione apparet locutum . Nam neq; (er/ MO Me Opificis mundani cum minoribus Dijs, uerus cft , neq ; materia cceleftis, ad e um,quem tradidit modumjedionem fis eftinteUigi-Dif quoq; minores nufqui funt:quia ut docuit antcajion D emones iUi,fed homines fuerunt, ipfum duntaxat aliter in Timao,cr ahjs locis loquentem,cr Deum sutorem hominis confit ente, iuxta fuperiores,quibus operam dedit,Pbdo[ophos,rationibus omiftu, audire [a/ t is erit. Ucet igitur Plato tradat Deos minores i Deo paulo ante fatos ipfius im/ p erio,corpus humanum finxiffe, ubicp tamen quafi ueritate eum a fuperftitionc reuocantc,tribuit hoc mirabile opificuun fummo D eo. E quibus efl in eodem Ti/ mao,quod Deus fecit iccur aptum ad excipiendas rerum futurarum imagines: rtvrai Ihis 'kvriSnMvo-as,mrr3t/TliuToC ttmeerog Mucy fwisior. & qua fequuntur. Videlicet hoc igftur Deus confideratojpfius iecoris formam fi bricatus eft, er pofuit in eius conftitutione denfitatem ac lauorem, c T perfr icui/ tatem, dulce iinemcp afrentatem.Paulo etiam pbftjbunc ipfum fummum Deum refirt medullam, in qua anima effent,ex dementis coHeflam,compofuijfc. H ac, inquit,elementa Deus fingula k futs generibus fccemens,mi(cens<p ad proportio/ R em micem, fatum uniuerfalcm omnis mortalis generis excogitans, medullam ex (is operatus eft,ey deinde ei genera animarum demifit inferta • Hic audis totam trs A VSVST. EVGVB. LI8. TX- mterum,Deum componentem, cr optimam quxmq; elementorum partem '« «it duUxm,qux animarum fundamentum effet,ubi ffluma genitalis, mfccntcm,xc tem perxnte.Paulo pojl expomtquomodo nofter KnfOTEAxt;HS,fbrmxtor,fi8or,coM pofuerit,came ct offa ctneruos,ex quibus' ue elementis, quantae}; proportione-Vn defixum, ut fluxiore, fed qux nugis contendi poffet,qudm carnis, molliorem au/ tem qulm oflium,uim nerui habuerint. Quibus,inquu,offa ctrcunducens er me/ dullvn alligans ad intdeem nervis, denum carnibus ea operuit defuper. Deinde rp fttm eundem dicit neruos ad extremum capitis adhgajfe : <Atx retorte, tcj cvrW o &toS,twi fc<7^ccr«{/ KtcpcOiny TTifisturccs. et qux fcquuntur.Ncruos ob h f q, & hac ratione, Deus ad extremum caput circumahos,ctrca coUu fmli modo de/ uinxit.Et extremas mandibulas eis alligauitfub faciem,reliquos wi omnia membra difh-ibuil,aUigansartici<lu articulo.Demu Plato dtcit,Deum,qud traijccret humor ex iscntread uenas,abvfum acre, er igne. Totamcj; interiorem lUam membrorum rationem (Inunitus explicat , referens m Deum. In quibus euidcntiflhne uniuerfam illam fuperius pofttam a Mercurio Tnfmegtfto hominis creatione declarauit, fecit tusq i efl adamuflirH,cxpltcans,aperiens<]i,qux breuiter Mercurius pronuncaiffet, ex hisq;inadnurationem Opiflcis,omncs incitaffet.Qtfocirca cum c T in T tmxo Cr ubique fateatur animam a Deo creatam, c r habere cum eo fimilitudxnc,0' <af/ finitatem, quod etiam affamat Arifloteles, uidetur plane rationi confrntaneum,ut qui facit meliorem par tem, etiam ipfum nurabilcjapientiflmxq; mteUigentue opi/ facium confaruxeriLUoc veritate cogente non modo in Timxo fcd alijs locis con/ jfaffus e fl,ut quod in fecundo de Repubfica tradidit 4 Oro nata ,cr fafla omnu,cce lejlia er terreflria,Deos,(y hommes.Et i nfeptimo de Legibus diuinitusfic eH de D eo, crb omine, er quod intereffct,locutus : Natura Deum quidem effc omni be ato fluito dignum, hominem uero ludum quendam effc Dei,uereq; id optimum e/ iusfaiffc.Hxc PlatoCuius uidetur effe fcnfus,m Deum,resq; diurnas, omne fludi/ um effc coirfarcndum. Dignum enim eum effe, in quo colendo omnibus conati/ bus,W fludtjs utamur. Hominem autem effe longe Deo infariorem, quippe qui fit res ab eo nelutt iocularis cffefia,ul quafiluderct,cum machinatus eum cfl,ueluti fi piflor,autflatuarius aliquod opus cjflngeret-Grxce enim 7rccl(<{y, ludcre,uidcMr effe etiam crcare,gigncre,undc wxi</ltiS,fllij,prolcs,difli pignora Latinis. Sic flat homo,quafi fllius,et proles Dei, fed /at.utcy f/x Iros, mac htnatHS, fabricatus, fadus» Jdcji ait Plato fluffe omnium, qux Deus facere poffet, optimum, ac prxeipuum. Iit tertio quoqi de Republica,non Dxmones, fed Dewm fupcmu innuit hominem crc affe,cumair,qu6d Deus formans homincs,alijs aurum id ejl,mcntem,admifcuit plu rimum, alijs argentum;iJiK' o J ■aAcdrfa>p,o<roi ni pvnoti/ inaro! 2§t/<ra(/ i(/ t* yww<{ (rvvkpulfiy at/Tcis. o nyn drccroi if/. o<m A t srixvfi, ipyvgop 04/ 0 KaAKop,r<>is n roi$ Jl% IHVfyiis; DM,ait,flngens qui ad imperandum creabantur, aurum eorum fatu admifamt t DB PERBNNI PHILOSO PIH A. admifcuit.eoq; fwtt predofifami,qui cuflodes er adtutores drgmurn,ferrtm,por ro er as agricolis er uteris opificibus. I n facto quoq^non D mones afciutt,fed ut M ofts, er Trifmegi)lus priores, ucrS Deum hominis opificem-Hunc ait, fert fum mdendi feciffecopiofi)ftmii,mulurimq; rerum capacifiimu,uidelicet quod omnes, os fublimc dcdit,ut caperent notione Dei. Nunquid^ut,iovwb fKCtt to|/ eci/ ur&H<ritoy </lotuvfy'o\f,oa-^ «roAimAfesoT» j/ ts ofccm@ efccnfi dlv/ ucttuy '^Hiuovfyncn^iQuod efi,ConftdcrajU fenfuuartificem,quam locuple tem ftcent uidendi facultatem' Senjit igitur cum fuperionbut Theologis, tota que ante eum hominum Philofophu. QnoJ Arifloletei mirirt.e confcniilcom Theologia Mo&ica, hominem 2 Deo conJimin.forraanimtpcorpoj.tUiamfexu» uarietatem, animam autem cacreii* ns inlpiratam» Cip. V IL — Enfit etiam qua fuperioret , ft quis prudenter didi cius perpendat, non pertina ^ dum tempeflaus huius Peripateticorum more, in quibus quo plus e&infcitia, plus etiam temeritatis, er arroganua, mordicus dogmata certa eius defendat, aut uenusdeprauet Andoteles. Tria<y funt pracLra,euidcntta,manifejUq; de creatio/ ne hominis a Deo ftue animi, fme corporis,apud eum tejlimonu. Vnum uniuerfak duo particularia: Ex his duobus altau ad animu fpedans,alaru ad corpus. Qua et fi produximus fuperius pofdt tame ordo,ut huc rcuocentur.Dicebat in libris de Ge Meratione CT interitu,quod cum res terrefbres er corruptibiles plurimu diflarent i principe Deo immortali , er incorruptibili, nec capae res terrefbres in indiuiduie immortalitate poffent,Futurum faiffc, ut res creata breui etreumado temporis in/ teruaUo,migrarent euita. Huic malo faptentifiimu Dcumficprouidtffc, ut inchoato i prunis iUis induuduis ordine,dcinceps altera gignerent altcra,ef]et<fi in unoquo/ que femcn,in quo,Platone docente , inuifibdu quadi animalia continerentur, qua in uteris animantium confota eoalefccrent. Sicut in utero terra femina plantarii. Qyoconftlio nunquam perpetua creationis deficeret ordo vntt yctp yi cc7mm\t Offcjetob cpcc/jX* «rj ql><n\). Bt /mop </¥ -rc w i hh efyt OKP c/l y/ Styncorp.icJ^uvttTvp xatcpyap^a 7° rti^ftn^ice^yHt Xqjlscc &m "fecT \ffiroflfltu 7pb7ru,<rtWi7riiit(>o»(riTo oA op 5 7to notet tLv yinotp . Quodcft: Nam cum in Omnibus femperdefiderare melius naturam dicamus, melius efl autem cffc,quxmnon effe, hoc autem ut eundis erat impofiibile, quoniam 4 principio plurimum diflarent, qui fupererat modo com/ pleuit uniucrfum Deus, perennem faciens generanonem. H ac, ut fapeadmo/ nui, in pratentis temporis uerbts pronunciat Arifloteles, fecit, compleuit,ut non innuat continuam dependendam, jed ut magifler Plato, omnis 'qucuctuflasprin/ eipium quoidam. Proponuntur enim duo interfe contraria, c quibus cum alte/ Tum (equi Ceus poffet, elegit potius alterum, ut effet perennis ordo. Quodficoh/ tenlts, CT p rotcruus infifta', r,e fibi contradicat Arifiotclcs, eum temporis aii/ , Oo * dum non tr* AVGVST. EVGVB. UB. IX. I ium non fiedlaffe,ego ex aduerfo dicam imprudenti ,cr ad mrndietm,fiflm% ' alibi dogma mmime attendenti confifionc ucriutis excidiffr, cuius non imperitost efferatos# in dogmatis ciut Penpateticos,fed prudenti fimos quofq ; uelim confide ratores.Hoc igitur mirabili,ucnerando# AnfloteUs(fic enim appellare libet) ore ado declaratur, cr continetur, quod p rxcones theologia nofira toties uoctftratur: Manus tua fecerunt me,cr,ante cr retro formafi me- Impcrfeflu meum uiderunt oculi tui. Quomodo enim fecerunt, aut creauerunt nos manus eius, qut tantum di/ flamus i primo dlo,quem diurna pra fenus fecere manus i Videlicet quod ipft nos Philofophi,fepe Theologia ccdefos interpretes , docuerunt . Permanawtad nos nf< Jf a primo perennis generationis a Deo excogitatus ordo: qui non folum crea/ uit primos iUos,ercxitq ; e nihilo in pedes, feduafa quo# membraq ) molitus ejl in eis, tn quibus genitale femen contineretur,femini autem eam indidit uim , ut quod ait Plato , exigua quadam cr propter breuitatem inuiftbtlta animalia ei meffenU A ptauit quoq j membra,ut fini poffet gcneratio.Et quod mtrabile fufiiciendum# maxime ejljit effet copiofifimafatio, mutua coniunfUonis magnum excogitauit ardorem ■ Et quod admiratus explicuit deducens totam rem a Deo Plato , Dcfcen/ ■ dcre,inquit,ficit per collum 4 capite femen . Quod ueluti animafaccepta reftira/ - ! tione ubicunq; reffirado fitxit,uitali cupiditate animali ingenerata, gignendi amo ' rem abfoluu. Quocirca genitale utrorum membrum , utpotefui iuris , rationis# impatiens omnibus effranata cupiditate conatur potiri:Similiter qua uulua in mu/ lieribus dicitur, cum fit animal ob hac ipfa,procreandoru filiorum auidumEt re/ liqua, qua perfequitur Plato,deducens,ut dixi, mirabilem hanc arcanam # nafcen di fapientjam omnem a Deo. In his igvur continetur quam Arifloteles dixit im/ M%h: ytrioiS,Perpetua,continuataq;fuccefio. Quam fi uoluiffet explicare, di/ cenda ei fuiffent , qua prior Plato : qua cum magifler ipfe ingenue tribuat Deo, certe cr Artftoteli ut tribuit,tribucnii fuiffent,confitendum# fiiffet, Deum au/ torem tanti operis, ille igitur idem pofleros nos creauit,qui priorem illum, creant nos in Mo,ficicns perpetuu fuccefionis ordinem,dans apta membra ad generatio ncm,cr utri# fexus mutuam appetentu.Et hoc cfl quod apud Mofen dicit, Cre/ fcite, cr multiplicamini, cr, Producat unumquod # iuxta genus fum, habens fe/ men in femetipfo. In Politicis ite loquens de mutua uiri,cr mulieris coniunflione: #i/<rtt arear Angoi tccvth jrtpioVta io mi urat , tjrti kcc? itp&fcoy i PJvccTQU , ocM.ce @ nara t o u<Pos.gTO) 7rfoam.orofa.H7at vwi 7- fffc/s tjcocrtfs « q>Jo~ts TVTiart/lfos, (2J ^lyvvatKcS7TfdiKaiv(uv’uef/% Qfl a funt,Simul aute cr natura,inquit,fupplet hoc circuitu,perenmter effe:quan doquiicm non fecundum nwmeru,fed fecundum ftccicm id fieri poterat. Sic pro/ uifa fuit a D imitate utriufq -, natvra,uin, cr mulieris jd focietate . Cernis utftbi confentiat,Con fient i Diuinitate prouifum fuiffe,non folum nunc prouideri,im& iica prmdcri,quu prouifusfiit fexus wr^rt/amiin<e,N«» flf hac ejl Theologia - Jtefnnrf 1 r. A 4 i DE PERENNI PHILOSOPHIA. Kofaica ? Mafculum,crfoenunam creauit eos. Ut dixit, Crefcitc CT multiplicam ni. Ea efl periodus, cr yinoit-FaSum dDeo,Mofes : Tatium, cr Arifbtclcs.Fatiwm aliquo temporis 'mitio,Mofes:idem cr Arifloteles:apud utrun que Fecit , Creauit, Replcuit Deus. Ncceffe igitur efl AnBotelcm bic fenfiffe, qua maiores,Plato,Pytbagoras,omnisq; Grxcia prodiderant , cum cr fermo id dccla/ retjCT habuerit antea quos fequeretur. Tertium te flknomu de creatione ammiefl, cum in quarto libro de Generatione animalium, omnem aliam animam interire, quia comuntia fit cum elementis, a quibus rtw oriatur, cr ab eis feparari non pof JU,quianon Jit aliud quam ipfa,frtetur. Solam autem mentem,aut intellctium,ex/ tetrius accedere, quia feparabilis jit, cr alterius generis, ut in libris etiam de A ni/ tna differit eurttreu «Jluuceny. i-n currict ictu “7K ao-iiycu otoi/n dycce/sVS zQrg,v t yv eraycefi acrttrcu.Joytfy eurlfyut Trfyrffooya (*iTceAet€-B<rtsycesf>os , hcarvrcu. <f£-ny viyyovoy bvget- Sty tTratritiraiytcj ^eioyen> y-lvoy, i<f£ yctf curr ntripydcc xoivccv a <n a luente» tnpyace: Quocirca, induit, jmpofiibile efi,ut exterius ingrediatur ani r mafenjibilis.Neq j enim ipfas per feip fas ingredi feu infeparabiles datur- Ejhvtm femen excrementi! corporis,a quo continetur- Superet autem [olam mentem exte rius ingredi, et folam dium efje,cuius operatio non communicat cum atiionecor porca. Hxc Ariftotelis dido, qui equa lance, fynccrocp iudicio ponderet, colliget bomine,quauetufifwia nodra Phitofophia,fcnfijfe,quodq; ex fuccefione,reuela tionefy fenfit nojlra,hoc Ariflotderatiane cr iudicio prodidiffe, ratione cum ueri tateccclcfti confonante. Priora exempla fatis fuperq; declarabant creatione arti/ ficiumq; humani corporis,opusfuiffe diuinx fapientix : hoc poflremu ualidifime domat ab origine duiinx, fatum noflroru animorum. Si enim mensfola feparabilis fola a natura corporis abfoluta,neceffario eft origo eius a Deo,quonia 'a nullo cor pore.fupra corpus enim efl natura diuina .A 'folo igitur Deo ■ Quod ipfe etid con / ftterinon erubuit. Superefl,inquit, folam hanc ejfe diumd. Diuina funt, quibus uel ortus xDeo,ucl (bmlitudo cum Deo. En totum homine ab uno eodemq; Deo dixit Ariflotelcs creatum,confentiens cum pnfca PkiIofopkia,cum A egyptifaChaldx/ is,Pythagorets. I n cuius didis, fi penitus euoluas,rei caput attingas , rerum creatio , , quantum uelint torqueant hic fefe Peripatetici, continetur. Quod Ariftotclcs dt animi immortali tate,ac diuiniiatc frnOr.ac dutii.tjujr fiipe riorcs.Cbaldari.Pfthagoni.AratittJVlcrcnriui Tnfmtgiflus.cxindt Philo, 8c Marcui Tullius, Cap. VIII. • t E riftmile cfl,ut dixi, maiores theologos Grxcos , cr Barbaros,ratione quo/ * que,iudicioq; acccdcntcjn hac praelata, de aduentu extenus animi nofhiaf/ fertione Ariflotclem fuiffc fccutum.Qux ft hodierni Peripatetict tenercnt,fortdffe melius cr hoc loco, cr omni PhilofopNa eius Ariflotdem interpretarentur. Veri inquam fimile e fl,nunc Philofophum dixiffe,qux cum cxtcri,tum Chaldaicum ora ■mum?quodfolet etiam Platonicis proferri, prius ediderat . Oo ); K/«V% 4«o ^ AVGVST. EVGVB. LTB. tX.’ Kf» <rt traiv^iy Tfo?ro qii ngk Trxrpkxvyotls, 1 **: %#Gxvr%tup$H croi ‘4-vxh 7ro\vy'ior«y.wi) vi\f Q tufimtp Accelerare opw» r/l te ad I ucem,cr patris fflendorcm, Vndetibi eji animus mijfus, multa indutus mente. Hoc oraculum explicans Pfellus Phtlofophus , 1c7tcuPh bk caro omrtpiaccivy I tmcsa<ri{/ iAc&ty , ove/i’ %j/ crtoiaccriKCti f v$4sm <f xpAerurt, K^ii/a>3iybrbQt£^ watftp 'ix47rpb$ixuvoy GD 'turisf . <7 <J«js fequuntur.Pofleaquam,inquit, non ex feminibus accepit fubfiandam anima , net Jj corporm fubftjht tcmperamentisjed a Deo fupeme habuit effe, ad illum e/ tiam conucrtatur oportet, w ad lumen diurnum fidat afcenfum Magia enim ue/ flita intelligentu huc defcendit,hoc eji induta efl a creatore, cr patre,rrmnifccn/ tus dminorum condiiionwm,quando huc accepit defcenfum. Hinc per cafdcmitf Ut remnifeentias iterum illuc reiteratur. In his Pfellus , etft ninuum Platonice de animorum dcfcenfu locutus efl,uerus tamen fenfus efl, animos effe diuinos , his i fcdtbus defeendentes, ubi con fenfus omtuum mortalium prxdicat effe aulam Dei, qui Umctft per omnem mundum intentus ealum , ac terras implens , ut no fler ait Prophcta,propius tamen ubi magis colluceat mdicBas cius locus , dicitur Coelum. Ab illa aula, quoniam nec A mundo corporeo,nec ab ullis elementis ucniunt. Joce re noStras animat defeendere , formatas ab ipfo Deo ,fmles autem fibi formatas, nullo ex corpore depromptasjolo Deo earum origine, & fonte. Propterea Phdo pro omnibus Phdofophis,animu effe « caih<rcB«.cryjctji bcTrcuiyxo-yux, A bfcif/ fumem aut radium 4 Deo- SJomon,iAbT«T(t,proprictatem. Oraculum A polii/ ■ nis,y.igi<Ace, particulam. M ofes, afflatum . Tullius, decerptos ex mente diuina. Htf modis efl anima demiffa coclo,dwinitus data,diuimtus decerpta , mirabili mo/ io formata . Quas autem dixit pfellus rcminifccntias , non illas fcilicet Platonicas dixtt,mf: rede fcnttas,fed naturalem ad coelum fufpedum, & conucrfmcm,undc fuit origo,fimthtudinem cum Diuinitate , V quod animus decerptus , aut afflatu* efl ex mente diuina, naturali cupiditate defdcrans fontem genitorem fuum :non quod antea , quam in corpus intraffent , in coelo fuerint animi , fed uno momento cread,diuinitusq; datt. coguntur conditoris fui retmmfci, femper ad propriam re/ gionem fuam animorumq; loca , ubi Deus inuifibilis , regnumq cius florenti fi/ mum,fuffltrant^um nec terra,nec aqua, nec aer, nec ignis poflit arumts placere , quippe qui nec e terra, nec aqua, nec air/, nec igne, fed a regno Deorum1, a locis immortalibus , inmfMibiis , incorruptibilibus uenere « Huius regni recordanti? aninu,lumcn fernpitemum fentiunt inflindu naturali fulgenufitmumjnirabile, tu cundiflimum, alacritatis ineffabilis , incognita mortalibus , folis his , qui adfunt, nota gaudia . FU fortes , aut conditiones meliores , dc quibus fepifiime Plato , & nofhrs litent. Magnam autem mentem etfi pfellus illis rem mfcentias interpreta/ tur , mibi tamen uidetur oraculum fomlitudmm Dei 3 V id ipfum,quo diuina eft t b * J anima. , DE PERENNI. ILO SOPIjr A. anima,fenf:jfc,tlLtn>q; Diuinitatcm deftgruffe , quam fedtbus athertjs dcfcendent iulit arum* fccum-H/c ntagna,hac multa mens, plena diurna natura,in(lin£lusqf beM^itotioiuscfi cceleshs.Hoc quis neget Arijlotelemfenfiffe,afferuiffe, cum nui la fu in hoc mundo regio, nec locus, nec cor pus,, i quo aduentare animus potucritf Et tamen exterius eum ingredi dixit , Vidijli quoque, ut Pfcllus propofuerit , pe/ nefydeclaraucru locum fupenus addttdum ex Anflotelc ; Non fubfijht aiuma corporeis temperamentis ,ul quidam in Pbadone fujfiica>:tur:ncc fcmim,ffiumaqi iUiyfuhjlmtiam debet fuaminon eodem, ate^ corpus fatu femnatur : fed habuit di/ Utmtus,cr fuperne fubjlantiam.ld igitur Anjloteles diccba’,exfenune, quod ex/ eremer,tum,uel ffiuma corporis fit,jcnjitiuam , corporeamq; animam creari ; fo/ 1 am autem mentem alterius rationis effe,cuius omnis incorporea fit operatio, ob id eam effedmumfolamqi exteritis accidere . Quod quidem caleri P hdofophi Wtnmiwbu s fujfragijs omr.es decreucre . Vidimus enim apud Platonem , Opifi/ (em mwidiyfe prmipium,cr fontem animorum conflentem, cuius , inquit , ini/ . Uum traditur uobis a me. Et quod Pq minores acceptam, gemtamqs 4 Deoam/ tnam,inclufcrint m formatum 4 fc corpus. Aluq; plura, qua pojl rejirentur, igi/ tur,& Py thagoras aperuit, propaLmt , uoctferatus ejl , quod Anjloteles occulte dcftgnauttxuius dtdm,ammm exterius accidere, ejl quod Pythagoras onnubua . flradicabat. _ ;pj, viu> ir, , x , - v. -Qce)f<r<{,iwu Swpywe&siBfarrowk t Aude.nanq; genus diuum mortalibus exuq. ■ Genus diurnum effe nobis etiam mortalibus , propter corpus, ut Cbaldxutfupe* rius:animi autem origo,mquit Pythagoras,ejl 4 Deo . A quo genus ducimus , in/ de natus animus,propterea cognatus, v quod ait Arifoteles , ari/yywiscnos, affinis,genUlts,ut Marcus. Jcnemur agnatione diiuna.Genus nojlrum,id ejl, eius, qui ucre homo ejfncmpe animus,non ejl 4 corporeo , corruptibili $ mundo , fed 1 u Deo Proptcrea diuinum genus ejl nobis ju haudquaquam timere , quafi mori/ ituri, debeamus, imo fidendi ejl viaxim,magna(^ cum aUcntaic nivendum, qui/ bus non fit cum his qua moriuntur , & sntereunt,agnatio^ fed cum Deo immor/ (ali Cerrus autem P ythagoram eodem nomine atque Anjloteles uti i Rcl i nquitur, inquit Pblofopbus,mentem folam cxtrinfccifs aduentarejolamq; ejfe !■ ihy, di/ v Minam -^Pythagoras autem , dminum gauisjaiusjdiuims^deuina cognatio , na/ 4ura,ong^orunqi diurnus nobis, propterea m.»WaJis,. Eadem deprec amem, & q^VtfrniArqlotcles declarantem noHne f,heobff4 (timsUte/n, etiam Ara, b tcjlimonio,qui)'mltUr atque Ar&oic(cs,et P yibagoyas, Ucct Arislotclc prur, fuerat locutus,attato,conjidcra:lpfe, inquit dtuus Paulus, Deus cum Jit Donunus cceli cr tarx,non in manujhflis templis habitat, neque mapi bus humanis coli/ tur, alicuius indigens-lpfc dans onmibus uitam v (jiritum in omnibus * cxcauitc jj fruio [anguine omnem humanam gentem, m ipfo , inquit paule pojl , uiuhnus, Oo + c rmo/ $8» ■! AVGVST; BVGVB. LIB. IX: CT momntr^O’ fumus,ficut quidam e Poetis ueflris dixerunt , Huius enimget itus fumus. Genus igitur cm fimus Dei. cr qua fequuntur. Vifum quid fentiat Ari floteles cr Pythagoras-Diuine quoq; c rfimiliteratfy hi omnes, animi fubftantii, cr fonte dedar xuitTrifgcmifius ad AfclepiunxeroCssyot/Kessy ivomftu piros ovosothtos reti fkovitt/C Stanotf», imhuicivot KceSalwtpvi tov mA.tv epif:nens inquit, non cft abfeiffa ex Dei fubfiantia, fed quafi explicata Jit cutSoUs lumen. Qtjis eft igitur tam infelici iudicio,tanta impudentia , quanquam oshodtemi Peripatetici,cr frontem perfricuere, non omnes dico, qui non uideat Mercurium, Pythagoram, Aratum,Paulum,Chaldaum aperientes , quod obfcuri protulitt Ariftote les,e xtcrius animum uigjredi,uidelicet ortus illi diuinus eft,gatus, generatio,natales diuini,non muidani,non corporei ,corruptibiles,diuina ftirps. Hoc item clarius expofuit M arcus, ut qui fententiam Ariftoulis fupereo uerbo &vfcefoir,a foribus, uel non inteHigant,uel deprauent, id de inteUeOu uel D «i , ut I uniucrfali quodam exponentes, aut de inttUeftu,fiue inteMtione,cr dodrina,qud paulam exterius aduentet, fit locutus, merito csteros magttos uiros audientes pertinaci, fluitate haefua pcrfuafione dimoueantur.Quid enim uerifimile fit aliud Arijlotelm fenfi(fe,quam quod cft apud Marem in Tu[culanis,cr in Confolatio neiAnimorm,inquit,in terris nMaorigoinueniri poteft.Nihileftenhn,inquit,ui animis miftu,at<p concretum,quod ex terra natu,atqi fiHu effe uideatur. Nibil^ bumidum,xut flabile, aut igneum. His enim innatm nihil inefl,quod uim memoria, mentis, cogitationis habeat, quo crpraterita teneat, cr futura p rdtddeat, cr com plefl i poflit prafentia,qua fola diuinafunt. Hac ratio Marci noftri deimmortaliti te animi latior, uerbisq; Latinis declarata eft,quam fape Grace,v ad morem Pbi l ofopborum pofuit Ariftotelesin fecundo de Generatione animalium. Nam cum diuififfet, omnes anima fyccies, aut feparatas effe, aut nonfeparatas , aut quafdam feparatas,quafdam non uel nafci,cr effe in femine maris , non exterius ingredien tes,aut in femen maris ingreffat:aut exterius accedert omnes, uel non : quod non omnes prius fuerint, quim mgrederentur,darum effe hac ratione:Quacun^ enim principia habebant operationes corporeat,u fine corpore effe non poffe , ut meet dare fine pedibus,ut id non poflit exterius accedere. Necfr enim ea principia ipfa per fe introire poffe,ut infeparabilu,»c<£ corpus introire. Semen enim excrement tum uentris effe.Solamigitur mentem ingredi exterius, folamfy diurnam rffe.Nt $ emm cum operatione eius ulla ratione comwiicarc operationem corpoream • Hac ratio eft, quam Marcus attulu,mcmria,cogitationis , prouidentia . Ha emmfunt operationes incorporea, ab incorporeo principio ndfcentcs. 1 'Jj Qgod confirmautt Artftoidti tandem raitrtlliim alij»lod*,cjuibw frtiGi iptt teque pronunciauii animum a cgtpotc Orgrtgatum, Wan<p tcfUntut Ptripa ititet cum ftalifli, ' Capm IX. DE PERENNI PHILOSOPHIA <«f UjAflc item Ariftotelis ucr e fen tentu fuijfe,non is modo, cr omnis qui in libris **dg Anima eft locus, [cd criUe in Moraltbus,abaUjs etiam animaducrfus, cui mille tenebra ab inimicis ueritatis offundi poftmt,abwide tcftatur.Eft autem in de simo. Illic pecfricue duas oftcndit,confiteturq ; hominum uitas:alteram , qua uiui/ tur fecundum compofitum:alteram,qua fecundum mentem,acintelligentiam. Vir kuitem,cr operationes effe duplices, alteras fecundum compofuu, qua proprie vocentur eer^fomtKxi,humanx,quaftcorporex,c/ in hacuita: alteras fepara/ tormentis er inteUigentix:xi</li -f rviAvns tcftrcd, a»&fomiKcu © 'o Mot fh o suci ovt«,© k wPxutovix, hJW -f vi *X)pourv.vm; Q«<e funt,Vir tutes,inquit,compoftti humans juita quoq; que fccundu eas agitur. Sic item felici/ sitas. At uero uirtus,cr felicitas mentis, cfl feparata.Hac Ariftoteles. Superius au tem ueram perfidamq; felicitatem, declaraucrat mentis adionc,ac contemplatio/ nem; fed eiufmodi maiorem effe,q fecundum homine . Neq; enim quatenus homo fit, fed quatenus diuinu quiddam in fe habens,eam ustam ab eo agitanda . Quanto autem differat hoc a compofito,tantopere differre operatione eius, ab operationi bus,qux fiant fecundum alias uirtutes-Quod fi mens fit rcflpeftu hominis dtuinum quidda,etiam uita,qux fecundis hanc tranfigetur,diuind rcftreflu humant uitx fo/ re.Neq; uero audiendos e(fe,qui nos hortentur, ut qui homo cft,humana curet , et fentiat mortalis mortalia: fed pro tsiribus conandis immortalem effici,omnia $ fi/ tere ut uiisas fecundis id quod optimis cft.Deniq; concludit,uitam fccundu mentem tffe vera mtarn ac ft licitate, quando quide is homo maxime fit. His Ariftotelis uer bis omnia continentur,qux exteri de immortalitate plane,et aperte attulerunt Jio mine effe plcnisrationis animal,memorix,cofftationis,prouidcntix.Qubd animo rit nulla in terris origo inueniri po|?tf, quod fmtfeparati , ut loquitur Ariftoteles : fiparatos aute effc,opcradoncs incorporeas,crfeparatas, et a corporis operatio nibus omnino difftrcntes,atteftari-TuUiusaute,qu6d in bis nihil fitmiftis,atq;con sretu,aut quod ex terra natum,atq; fiflu effe uidcatur. Nihil bumidu,aut flabile, aut igneis, nihil ex quatuor elementis. Quia in elementis , c r corporibus nihil htftt quod memoria,recordationem(ft prxtcritorS Juturorum prouidentiam contineat. Hxc Latine funt,quxapud Anftotclc,qubd)mt animi fcparati,quod operationes eoris,qux funt recordatio,memoria,cogitatio,ft>eculatio,prouidentia,ftntfcparabi 1es,uiddicet a corporibus elementisq; diftun{lx,non habentes ab elementis prittei pium, ac dependattti, fed alterius generis diurnioris, quod non inueniatur in ter/ ris,Hoc AriftotciesappeUatfeparabilcs. A tf, cernis eum, eadem loduenti ht mori lus,atq;in libro de Generatione animaliu. lUic quod animus folus, flue mens, que exteri dicunt bnetledu,eft diurna, foli ingreditur extrinfccus,fola feparabiis efti torpor e,nuVu cum corpore coniugiis habenstnon nafcens effuma prolifica.ldcft rationibus^uxfmtfic^tm-ipfarumq; fubftandaru indicia,colligebatHic ua/ tijs modis feparat mmu a corporc,qubd ucrus homo fu animaequo ftlicitathu/ J84 AVGVST. EVGVB. LIB. IX. tna na uerafit non fecundu corpus jut fecundum compofitu ex ankno,tr eorpa/ re,fcd fecundum animum [eu mentem folam,qui uems homo fit,cuius uirius,'f& licius-O- beatitudo fit fepxrabdis -Quod bxc beatitudo fit maior,melior, | huma na,uidcl/cet terrena. Quibus uerbis prudcnttfiimus quifq; nofcet, Anfiotele bxc ioquentem frcdajfe, metUcmq; fixa habutfjcad eam beatitudme, quam in primo de Calo,de bis qui degant extra ccelu bcate,prxdicauit:quanqui vn cifdcni Moi rahbus,iuxta conficti fum mortaliu,Ctjs immortalibus attribuit, qw dicantur uiuere beate- Cum autem bcatitudo non fit fomr:ustct dormitio, fcdadtomaxima, ac bea ti fima, Deos autc a corpore fieparatos tuhil agere corporeu, neceffefit, relinqui duntaxat eos contemplari. Quid autem contemplentur, idem Anfiotdcs prope/ modii cognouit,c? fiffus cfi.Hanc igitur animoru uidit,et ff edautt i» Moralibus filieitate,fimilc uidchcet et,qua Dij fruuntur,a coniugio corporis fiegrcgatt-Biuf/ modi enim animos effenoRros,qualcs Deoru innuebat, diam in corporibus fiepar rabtles a corpore. Nam quod hancuita beatam fen ferit Arijlotelcs, liquido uerba eius o Relidunt. Si enim, qua proponit,beatitudo,fihcitascf; non efl compofiti, dum autem fumus in corpore, fumus in compofuo,ccrte fte dabat cam felicitatem, que qwdc m corpore nemini contingere pofiit,nifi munere dmmo,in cdafim raptus, fo fitisq; fenfibus,uideat arcana Dei. Huc adde quod nulla m corpore fruimur da/ ra , lucidat ]; fpeculadone , qua pofimus effe beati . Nrc poteft animus occurrat nofirisjcq; affiedabde exhibcre,quod eos fidet perfido foltdoq ; gaudio-Non cef ■ lwm,tcrrx, mana, terrejlria,ccrlefha Tu in loco fumus , ubi nuUa unqua emfmodi contigit contcmplatio,qua redderet quenq ■, perfide beatu.Qwd quod noflrx ffic culmioncs plerum ]; filfie, fiUacesfauel ipfius Arifioldis teflmomo,qm fxpepri ficos illos carpit Philofophos,arguttq; errorKfQtud quod fpcculatk>nes,ud ano/ bis ipfis oriuntur,gencratur,ud 4 hbris,mommentisc]i aliorur Sed fibt quifq; pcfU musmagiflerMri firme eundi fcatent crronbus,cr fibulis. An Aridotelis libros ' legcns,cr fciensqux tradit,ero beatus,non potius xrumnofusfQux quidem fica/ tiuido ci prioti,qui tfla tradit,condgiffet, quem nunquam ego puto fiuffc beatum. Cum igitur omnis humana ,cr m corpore ffeculatio cuiufcunq; modi neminem pofitt beare: Perfidam autem bcatitudinc Aridotelesjhtuu in animo cognofccn/ texerte non potuit aliam foedare beatitudwe,mfi diurnam, dc qua locutus cfiu/ bemme Plato in Phxdro.ipfc quoq; A rijlolclcs uidit eam t n libris de Coelo, affc/ rens eos,qut fiunt extra mundu,nec tempori nec cafibusfubiftcentes,nec locis in/ clufos, uiuere permuter beatos. A Iqs autem locis hos fofos/iffm nuUa corpora uoluptate,fed mtdlcdiuh,fcmper beatos. Alus dcfiruuU Dem fuprcmu cogno/ prendo fcipfum beatum. Hic igitur cfl omnium animoru beatitudo, ficui Dei ,fip exterarum mentium -.contemplantur primum illum,ibi philofophantwr,foeculan/ ter illinc omnem uoluptate decerpunt. Hanc Arifiotdcsncccffdrio , non hanc bea tdudtnmutiu ,fiquidmwtcntsmmauw- Bcatttudmc enim non efferem «••-M 1 ij ww\ DE PEREMNI PHILOSOPIHA. jtj tonant, et qux nufqtam f it,necej[e efl Ex hoc igitur loco cogno[citur,iterum Ari ftotdes [eparatos animos,ac diurnos dixiffe-ldcfc agnoucrunt eruditi. b' quibus Mi chael Ephcfius eo ipfoloco : AkA7toy (oo&oy, yga eivfyomoy Mjyct riy rvy mp&f. rny yXp oVtoij kj yc&tstc ccvfyao7roy tp teytxii [tuiiifoiTcu,i(gu Jlyfuy caspy afjcf. Tvrtoyx#(pxlrtfxt Zy(t ^.t/yng, ^ { \cju 7> tv Qy, 75 '^Ix^cuyoveiy^ -ricg ctj> i7Kg esm fi y «/ rcuy/ TpfciiiyiA&s ulhKotg.iiguyv %T rrpa/TCfi T«Sr</lt Rifh/.iocy. Ji ny 5*j>4)to>; oirragcu/fy amoy ?°y yv t/xiy viy. xisip v 7tfQiu>y fc" pii yco2A&as <^' *r ffQyiX7&' <ftiy curto -tto 07ity <fay. uj </!« Asp xcju \k nsTa>y,<*i oi hkyerrvz -roy kqjsvi\AH,%Hriih c/lo$ccfay rlw \[vyluj, i/ i*y 7i Atyv<ny «AsSfeS : Pxrticulam,mquit,meliorem, CT hominem dicit men/ temnojhrm- Siquidem ucrum maxime' que hominem inradonali uitu conftituit . %um que duplicem in his oflcndit : Alterum ex Mimo w corpore, cuius beatitu/ dinem dejiniuit in nugnis Moralibus, er in primo huius operis libro, uiucrc fccun dum uirtutes Alter u autem qui primo ,ac uere homo fit, mens nojhra,de qua profe quens dtjferet.Quidquid aute hoc ejl,d corpore [egreg.ttu.Et ex his item jU perfl» cuu,cos qui dtcunt Arijlotelem opinariantma mortalem, nihil uere loqui ■ H xc ille . Bxhis qtt* fcripfit in libri* de Anima etde parti ha t animaliu Gmflij probatio: quod hoc ipiiint interpretes GrxctcontcnJuJU ArtftotelefciiGilc. Cap. X. £ A dem apparent ex libris de A nima. quo loco operaprettu eftnojfc qux edam magnorum uiroru efl [nitentia, aliud cffrxpud Arijlotelem '[vx*y,'animxm aliud qux dicitur rig,mens,in telhgent ia. Pnorem ,quix corporis peiftdto er aflus efl, corporis inquaorganici,naturalis,cu corpore cenfet interire. Quafi corporis htrmonia,quemalmodu in Phxdonc Platonis quidsdif\>utant,cef[ans cii corpore ficut cithara perit harmonia. At eu qux dicitur mcns,etfi in anima infideat tanqui tubiculo,ct Jrp arabile a corpore ubiqs dixit,et alterius omnino generis, cuius adi/ ones, er operationes nulla cum aflionibus compo[ui,aut corporis, c r hormoni t communicatione [ocientur. Separ xju pror[us,xliudq; omnino rcru gemis, ut xthe/ rui corpus ab altjs corportb.longe dijlat. H ane igitur mente ubiq ; prxdicat immor tdc, diuitum, fmilcq-, 'natur x D corii. Iu libris de Generatione animaliu, ab elemcn lis no na[ci,[egrgariq;,exterius xduentare. I» lAoralib.[eparari,[ciungiqi a corpo re, er d copofito,ut qux ab eo nihil gerat, aliunde nata. Verus homo, pars diuina. Cuius duntaxat fu felicitas uera. In libris de Anima multus ejl in [eparido altera ab sdtera. Atq; demente clarifiime pronunciat: @ ovrtoS b r»s yecf>ts'os@ ccyiyst (& tmaS/t j 7H oi/erux. cey ivtf>ytiec.Atq;,inquit,hoc modo mens ejl [cparabilis, er ipemi)}a,etJpa[ibilis,[ubj]d!ia exidens xflu feper,et onerans. P.tulo aute pojl clarius cl aperpus,ut nulla [upjit dubitabo ;yfUfurSbis jAt itsiy y.my riro i/ rtcf isi,@T9T0jawy k&xnu[cyi& afAoy.frpurotus^inquitjCt [egregatus ejl animus. fts ' AVGVST. EVGVB. LTB. IX. animuf,quidquid ejl Et hoc folum ejl immortale,et fcmpiternum,Quiddpertuut Rurfus eodc libro:Qua igitur,inquit,uocatur inteUigentia,fiue mens in anima(di co autem intcUigcntiam,qua inteUigit,opinaturq; anima)mM ejl adu omnium an tequam intelligat. Quocirca uerifimde jit , eam cum corpore non effe pcrmi&tm. Quod enim fu e corporibus.Rac Philofophus . Sciendum uero apud G racos du/ plicati effe mentem, fwe in telUgcnlia:altcrd,quaintcUigit:altera,({ua itttrH/gifwr; uociuntes mentem ipfam rem inteUeda-Hac proprie dicitur </liavoicc,difcurfutp cogitatio. Ranc poflrema dicit corruptibile, ipfas [edicet intellcdiones,animo nunc inharcntes,nunc ab[cedcntes,v euanefc entes. Priore, qu<e ejlipfa potentia , fub/ ftdntiaq ; mentis, incorruptibilc.Clare quofi; <y aperte dixit infrcundo:wtgi jf vi,(& wtfimufl&igiy , aM* wki^vpSk ytvosvnpop Pro cyif ep&apri,Tcc cAt Mina (iOpix^l^fv^HS,(favif>cy tx 'linuy an ovtC isi ^cof<scc.Dc mente, inquit, er facultate fteculatiua noniu pcrfpicuu ejl. Sci sudetur aliud anima genus-Et hoc ipfum folum potcjl feparari,tanquam f empket ttum 4 corruptibili.Cateras anima partes,ex his maniftftum ejl, non ejfefcpara/ bdes.Ricclare,cr aperte , ut cogar admirari,qui contraria [entiunt, Arijlotdet quid inter mente er reliqua^partes anima interfit edocet. Declarat edam quid fit fep arabile jtempe [empucrnu,incorporcu,incomptMe. Talis cjl,inquit,mcns, er ea,qua dicitur uis ftcculatrix.Scpxrdtur a corpore, perinde ac res incorrupti/ bilis er fempitema a corruptibili, ip fa incorruptibilis, reliqua partes corruptibi/ tes,poft corpus non remanentes,fola illa remanente. Agnofcis igitur ea, qua Tui/ lius noBcr ex his & alijs Gracorum fontibus: Animorum , inquit , in terris nulla origo inucniri potcjl Nihi ejl enim in animis mflum,atq; concretum,aut quod ex. terra natum,dtq; fidum effe uideatur,aut quod humidum,aut flabile, aut igneum. . Vbi ejl igitur quorundam malefanoru,qui fibi impie pbdofopbandofuperdlium, fapicntiamfy arrogant,dodrtna, non religionis modo , fcd Phdofophta bona de/ prauatio f Luce clarius ejl quid fentiat Ariflotdes , exteris Philofophis apertius, quod occultius iUe,diffcrentibus. Probant item Graci Ariftoteh feparabilem 4 cor pore diuinamq} ejfc,cr immortalem mentemfex iUo in ultimo de partibus anima Ium I oco.Vbi dutivrvrifoy <pv<n snfei nitmt 4t/^«S rr& epvo-tKV <&> </)«• ov 7iK<m , «M.’ OOH (ut ccnv VA9S uisi «IA 'j.vybit ■ytawslw t5! v/iHi:Vtrum,inquit,deomni anima, Phy fici ejl dijfcrere,an non de omni, fcd folum de ea,quafme materia eft.Ex quo,inquiunt Graci,ammam fepa/ rabile a materia fenfit.Simplidus quo$ afferens Ariftotelis tcjlimoitiufuper boc, Quod enim Deus ejl femper, inquit ipfe Ari&oteles in undetimo Metaphyfiex , *nP7o nuas 7tvn ijpl Awttiiiy Jlv Ak&x Miarigety . </£ e 9ibf mi, xfia HfieiiiyjU wtt7m\.Hoc furnus nos aliquando uidclicet pro uiribut nttflw. Segregatus autem ejl Deus femper , etiam nos igitur • tametfi aliquando, i A de Herenni philosophia. 1^ efl, anima 4 corpore, di f unda. Sic at Simplicius in libris de Anima: ut unditp fiat perfticuum feparatx naturx mentem Artflotelem fenfijfe. Super his item uer/ bis, qux paulo Mite produxitnus,Et hoc folum immortale, ty fempitcrnum. Sim f plictus , t msHorxi «ftoy 7& n*\n\ Abyao , (fxgfcyrby iviuJl* biy, adahceroy ugu ceiftey earoQccinrcu iwc ngic tkvth , npoS 7tAcJ/ •ftavx.autf’ rvncptoviayocfjut Qxvttijtoniy: Animaduertere hocuerbu ope/ rxpretium cfi.audadcr fubfiantialem mmt mentem immortale, & fempitcmam fnronunciat , ut CT hac ratione , concordiam eius cum Platone fimul agnofcamus. H xc Simplicius: Super eo ite, ubi Ariftotelcs dicit in libris de Animati nmtcvwo | ap J%ot i ifro n'ty cb7-«0t?,c <At 7rcc9vTiKbsvis,<J&Kg70S,<& <mv rev/ ¥ i<A\y voifcNon rec oriamur ,inquit,quonia hoc quidem impatibile efl , mens tute pa fibiUs, corruptibilis efl,et fine hoc,nMfentit ■ Hxc declarans Simplicius, No» recordamur,mquit,rd>y irgo yiyrnna>s,eoru,qux ante natiuitatem,uel antequam nati ef[cmus:quia defeendens animus in corpus, era fmc phantafu- Ni hd wtrlligtt autem non fmpliciter,nam animus fubjlantia cfi,\ylf)<{x, operatio , Jedin corpore fme phantapa.Hxc iOf.Quilw probatur Arifiotclem mentem fen tire a corpore fegregatam,ut qux ejfet,anteaqtum in corpus intrajfet, ciufdemfu tura natur x pojl dijceffum. qux feparata fentiebat fme phantafmate,pura,in cor 'fore autem fine phantafmate cognofcere non potejl,ideo non recordatur eorum , qux uidit anteaquam ueniffet in corpus. Quanquam alius codex habet non recor datur eorum, qux pojl mortem.Quod quidem ejfct clarius. Ex quo probatur, eau dem eius at<p Platonis piper animi feparatione fententia.Probatureu fentire,qu£ fuperius ChaldxuSyMiffa efl nobis anima magna induta mente- CT quod Poeta* Sedibus xthcrijs ftcritus iHc uettit. Et quod T ullius, A nbnorum in terris nuUa origo biueniri pote]} Simplicius item in hanc fententiam de immortalitate ftc apparet propenfus, ut dicat optimos Philo/ fophos,qui hoc fenferint.Videtur,aitfuper libris de animis , loquens de Alcmxd/ ne,optime philofophatus,ut licet ex his qux A rifloteles adducit cognofeerex 6<x/ rwroj/ Y*f ‘4'VX"V>"* w*<i*V Tflii btSuycthcis: immortalem enim dicit animam, ut qux fimiis fit immortalibus-Et apud Platonem,inquit,dicitur im/ mortalibus bfiirvstos. Super primo quoip Phyficorum idem fic perhibet de mtei/ Mu: quorum diter dicatur mteUedus , potentia:altcr inteUedus adu: prior con/ itndus cum irrationalitJte, alter fegregatus , ro c /It yujusby , olo s o tytfyilee At ySfitro: rjfS,Velut animus,fiue mens adu.Efl autem, fi quis rrde confideret, uerborum Ariftotelis,quibus dixit, folam, qux dicitur meus, ingredi exterius, fo/ lantq; diuinam effe,fenfus,cr interpretatio, qua Marcus Tullius pro Rabirio di/ xit- Itaque cum multis alijs de caufis uirorum bonorum mentes diuinx mihi,atque Xtcmx uidentureffe.Agnofcis duo Ariflotelis uerba,quorum alterum, Mentes di •pwfjCr quia diuinx, xtcmx. Quod ab Arifiotelc dicitur ,fabyyoofiscy,in libris 5 8 8 AVGVST. EVGVB. LIB. IX. ix A nima xi'<faiop,diciturq; dc cunilis mentibus humanis,non i utd, exterius aft/ dente.quod ne fien quidem potcjl. QuoJ Mircui Tulliiu pro cunAi* Romnii animutn 8e cpipot afffmol a’ Deo fupmno creatum ,ipfum<^ aritnS efli id imigiiunl& fimiliiuiiita D(t:& quid . cuin Moft mire confcoui. C.tp. X L -Gilur pnoresconfiderationes fuerunt,hominem totum,fue animum, fluccorpm '4 Deo creatum, ueluli lucem immortalem in creatione quod Tnfmegijlus,Philo, Pythagoras dijferebant,radiaffc.poShrcmb quod cum eiufmodi natura fatyuhil ha bcl corporcum,fed 4 c orponbus femn flam,fcgregabdemq; naturam. Hac autem eundorum confenfu comprobantur ■ Probatum cjl Anjlotde,corpus, opificium humanum,quacun<j^ eum cogitatio tenuerit, opus Det iuxta Theologum Mofai/ eam c onfifjum.Uem quoniam confajfus efl,animum , fcu mentem exterius ingref di, potuit probarijpfam quoq; mentem diumitus afflari em dtxijfe.nifi uelit eam, quod umen magna incommoda fequentur, in generabilem , er incorruptibilem. Tum quoty monjhatum,feparatam,aternam<^fubflantiam,cr immortalem ani/ «i naturam eum afferuiffe-Qua funt omnia in Theologia Mofaica.Dcniq; quod apud omnes declarat animos immortales, ejl quod,ut Mofes fcripfit,funt ad ima/ gmem,cr fmlitudinem Dei: Et quod Aratus dicebat affertm a diuo P aulo,Ge/ tuis eius fumus, id etiam Anfaoteks conftffus,ut totam animorum Theologum ue ram appareat eum comprobaffe ■ In decimo de Moribus mentem, fiue arnmum uo oat &gisoy,crvyywisccroy 9taisj>ptimam,Dijs quoq ; maxime finitimam, & con [anguineam ciufdcm maxime generis , fmulis natura • Et hac ftmditudme re/ tenta,v exculta ^ocatfapientcm,qui excolat,cr ornet animu,!kc<f>i tesceroy, Deo charifiimu.Vidcs igitur eum affererefunum genus hominis effe atq; Dei. M9 fes diccrct,unamimagfnem,unamjmilitudine. Hac Jmilitudo immortalitate de/ darat.Dcjignalur enim artimoru naturam nullam cum corporibus , elementis ue, omniq ; uiftbili mundo, focietatcm,fmlitudinem<^ gerere, fed cum natura diuind modo. E 0$ feparabiles cos dixit, er [empitemos, eorumq ; eandem atq ; Deorum Cspremam falicilatem ccnfut.Sam felicitatem Dei pronunciat effe, wsiulr vXgyfa yXKXgsntri futcftfBtre^lktofierixii gy UKSpecuLttioncm bea / titudine mirabth.Huiufcemodi quoq; tribuit animis humanis bcatitudinem.Profe/ quor igitur exteros etiam, er fatos a Deo animos nojbros er frnidi natura imaff/ neq; infigmtos prodidiffe-Sam Tullius pro eundis Romanis, quorum i» Pbdofo phu.rcrumq; magnarum cognitione facile priheeps, antequam lUuccfccrct ueri/ tas hodierna mun do, dwino natura injlutdu,el hac ipfa,dc qua loquimttr,qua de/ dit nobis Deus Diuinitatcm,Eft igitur, inquit, quonia nihil c) l ratione melius , eacfc - V in homine,cr in Deo. Prima hominis cum Deo,rationts fbcielas.Deinde,ut bo mines agnationc,et gente teneantur. Ad bxc, quod aliquibus cohareant homines, hoc efl,focietate habeant cum hoc mur.do,e mortali genere fumpfaffe, animu effe ingeneratum aDeo.Ex quo ucrc ud ag/tauo nobis cm calcjhbus , uel genus, uel 'flirps. I . . . DB PERENNI PHILOSOPHIA. $1* S1 flrrpt,ippcUari potefl. E ifdem Ubris,Nunc quoniam hominem , quod principium rerum reliquarum rjjTr uoluit,grnrrauit, & omauit Deus . Eccc Marcui omnem primum Mofticam, exinde Peripateticam Phhfophiam Latinis uerbis luculen / tius aperuit. A grtofeis iUud Ariflotelis Svfxdip, extrinfecus animum ingredien t tem. Scilicet generatus ejl i Deo- Nam fragilia qurfunt in homine, ut Mof et quof perhibun,e terra fumpta funt, animus folus generatus a Deo.Mofcs diceret,ajfU/ tus- Princeps Pcripateticorum,extcrius btgrediens, Vnde ingrediens, nifi genera/ titra Deo i A g nofeis item declarationem nominis Graci apud Anfiotelem <ruy/ yinsctrosjctltcct Latine ud agnatio,uel jHrps,ucl genus cum cceleihbus. F.t di/ WS Paulus fuperius cx Arato,Gcnus,tnquit,cum fimus Dei. Et Pythagorn, St|/ ep yivosk i bpm]<ri. Vides tot declaratores Hebraica Theologia, nouifii/ morum temporum ucritatis,anteaquam nuncius ccelcjlis eam differuifahumanis animisimpreffe.Deniqi Manus idem concludens, c r ea qua MofesfuperaDea conccffa homini, fmlitudinc fua prodidit , mirabiU confenfu pVjmtncians dicit , btm uero uirtus eadem in homine, ac Deo ejl , neque uUo alir, ingenio praterex. Ejl autem tortus nihil aliud, quam in fe perfrfo,cr ad fumrmm pcrdutla natura. Ejl igitur homiru cum Dcofmditudo. Non 'ne uides eandr m Theologiam natur Mofis,omrnumq; gentium,quam Deusreuelauitf/^uram prodidit , attulitck de coelo Deus,alteram docuit Natura.Sed eadem utraq ; ejl- Natura docuit horni/ nem e Romanis fapientifimum,quod uenfumm jiat , co% naturale declaratum i Mo fe, hominem fkdum ad imaginem Dei.Mofrs ex notione , fciendaq ; duima, uti priore,exteris fignis, ey conie ‘duris, ut pofterioribus acceperunt- Ex his igitur conHat,ut Anflotclt fiut exorta pr*dicatio,locis inter fecottcflis, Deum corpo/ risv animi humani autorcmfuijfc, animum ipfum profiflum exteriusin cor/ pus,eumq; effe feparatum d corporibus^c immortalem fic TuM eandem fete* tiamde animo, a corpore docui jfe. Siquidem non folumanmum ut tatumultif exemplis, fcd etiam corpus , omneq; corporis opificium probatur nm -morem Deum clara uoce pradicajfe.Nam ut etiam in creatione animi infiflam, quod M® fesfmplici uerbo prodidit, Deum ai imaginem,a funihuiiincm fuam honunem creaffe: M arcus Tullius perinde ac fi Mofcn interpretari Latinis dccrcuijfct , di/ xit in primo de Legibus, Non jiciam lonp-^nuc enim perlinet animal hoc proui dum, fagax,midttpler,ir^m,memor, plenum rationis, a conjUij, quem uoca/ mus horni: ":m,pracUra quadam conditione generatu effe i fupremo Deo . Eccc tomo generatus d fupremo Deo. Generari autem Latinis, non folii procreate ejl , , jc d etiaficere. Non ejl ab alio generatus, et creatus h mnojiifi a fupremo D eo,non isole ut impius, dementifiimusq; I uliaws,non a minoribus Dijs, ut fecum diffen/ tiens uiietur m Timao ajjcruijfc Plato: fcd d fupremo Deo, qui jjfr hanc caufam, ' anttqutfmits PocUrum,patrcm hom.num,atqi Deorum far.pcr clamat. Abillo fnpremo p eo ejl generatus,quipropterfupremjmmmem} ac potentia, ccelum crumt i9o AVQVST. BVOVB. LIB. IX. creauit er terras. Et quod eum ad fmditudinem fuam creaffel , fidus ejlanimd prouidum,[agax,multiplex,acutum,mcmor,plcnum rationis, er confilij.Hxc er nim efl fimditudo,inugo$ illa diuina-QJt od autem corporis quofy Deum, quem/ admodum V Mof«, pridie anent autorem, et tribuens omnem membrorum fiuxU fitpcriorcs.prxapue Tnfmcgifkm, Archytam Tarentinum fibneam , adeo pul/ eberrimum cjl noffc,ut explicatiore firme fuper eo Theologum tradidcrit,qu4m ipfe Mofes,qni compendiofejuccmdeq; fcnpfit.Loquens igitur de quibusq ; pul/ eberrime confbrudis 4 Deo membris, deifr uems V arteris, per quas fanguis (? ffiiritus per omne corpus diffunditur: Vtrxq i autem, inquit, crebrx, multxq; toto corpore intexu, uim quondam incredibilem artificiofi operis , diuinitjf teflantur. En opus arificiofum,opus item diuinum, quemadmodum et Lattantius,didtcor pus humanum, uenas CT arterias per omne corpus frequentes ef[e,non nifi diurni operis excmplu. Tale quid inmiebat breuiler fuccindcq; Mofes,cum dixit,- Deum tuliffe limu terrx,inqi humana effigiem eam finxiffe,uenas,et arterias adhibuiffc, Totii retulit paucis Mofes:TuUius cum cxteris,partcs omnes. Nam profequitur. Ad hanc prout Jenttd Natur x ta diligentem tamq; folerteadiungi multa po)funt,e quibus inteUigatur,quantx res hominibus 4 Deo,quamq; eximix tnbutxfint, qui primu eos humo exciiatos,cdfos cr er edos conflituit, ut Deorum,hoc efl,flctU/ rum cognidone,coclum intuentes capere pofimt.Ecce Marcus, quod alius ex illis i. Os hommi fubhmc dedil,codum^ uidere \uftt,er creflos ad fidera tollere uultus . Fort 'ne fubfcribunt omnes ad unum H ebraicx Theologi/ , cum tot res datas ho/ numbus a Deo fatentur, dat a interius , er exterius eunda commoda , ut nufquatn prouidaitiam iormitaffe,fed eunda bcneuolcntifiime prouidiffe uire dicendi fid At<fc ut membrorum apparatum omnem iam prxteream , ipfam corporis flatu/ ram,quod aeda,w cxcelfa, ab bumoq- excitata fit, contemplans , eo pertinere docentibus eis 'MeUiges,qu6d homines dccreuit,contruquum exteros animantes, calii fufeiccre-Hoc Deus inuenit,ficit,cogitauit . Hxcfy non modo in fecundo de Natura Dcorum,tam ftpifntrr,niiri::'Jiterifc confit ffus efl Marcus , fcd repetit e/ tum in primo de Legibus;Yigc.tmif corporis jnquu , habilem cr aptam ingemo humano dedit Nam cum externa jju mantes abirciffet ad paftum, folum hominem . erexit ad cocli cognationem, donuedifi]; pnHuu foii/fifdu exdtauit. Hac tametfi Naturam, fuperius autem Deum fecijfe confitetur, agnofeu uunen tvdem mloco eum habere N-ituium.atqi Deum,cum tribuit eadem opera utrifaficut Anjioiaf les,Deum atq; Naturum JemperinPhilofophu fodat. Et Natura fine ratione ja mente tcmcriut,cr cafus ejl,ratione autem prxdita , quod ipfe docet, operanstp cum fapicntia,folus Deus . His igitur facile cernitur , eandem effc fuper humani (rexnonc,ommum gentium,atcfr ipforum diam R omanorum( Nam Marcus aut Sis eis firme dodior, & doquendor pro eundis perbibet ) atfy Mofaicam , He/ brxorum. DE PERENNI PHILOSOPHIA. (91 br torum, ac nojlram Tbcologiam.Omnis enim is de creatione homnis.de pulchri tudinc totius opi fici j, de membrorum uenuflate,mutiiplex apud eos frrmo ejl, corii explic atio,qut paucis ,er ad morem Hebraica lingua prodita funt i M ofe de ima guie,o- fimititudinc diuina, de dominatu fuper omnes animantes, er omni terra: Cum primis, quod ipfe creaturus Deus 4cceflit, manus fuas admouit : qut diuini/ tus ili quofy prodiderunt. Virtf.roulriplicetcfi Scnecf fententicdc immortalitate, originctp animoram» Fitcn cum Jclibacoi.aut fufo» coi a fpiritu diurno Futurot in aeterni rcquic inter beatorum chorot pofl a corpore JifcelTum.De coram cum Dijs cogua nonc.dc fcmpucriu luce.fotturiatorura fcdibas. Caput XlL M Trahitis igitur hic ejl Romsne, quemadmodum Grect Theologia cu Hcbrai/ ca,de conditione animorum concordia,fiue jit eorum defignandus ortus ,atqp origo, (tue natura, proprictas<^,ftue futurus eorum poR d corpore dt[ceffum,fla/ tus. Huius Theologia Romana diuinus alius interpres Seneca , omnia firme feri/ pfityde animis, qua facra liter x.uatesc^ cceleRes philofopban [olent, clarus affer tor,expticatorq} eorum, qua Plato ante eum Arifbtelesiy fcripferant de natura animorum .Si quis enim [cire uelit,quid Arijlotclcs fenferit, cum dixit [olam men/ tem,qua Grtce dicitur vov s, Latine uel intellcflus.ucl animus, ucl mens,uenire ex terius , ab alia origine ad corpus, Seneca tibi plene declarabit.Siue qua Plato de beatitudtne animorum , ubi corpus deferuijfent. Primumfy cum dubitationem de anima in Epiflolis inieciffet,quemadmodum Ariflotdes ,er Plato [otiti [unt.demu totum [e dedit in affertionem immortalitatis, magnisq; uerbis atemitatem eorum, puritatem.beatitudinem dedar auit Quod ergo dubitat in Epiflolis dicens, itaque de illo querendum efl,num pojfct immortalis ef>e : Hoc quidem certum habc.fi [u/ perfles efl corpori, propter hoc ilum nudo genere poj?r perire. Propter quod non perit, quoniam nuda immortalitas cum exceptione efl,nec quicquam noxium ater lio ejl.Quod ergo Seneca dicit nunc dubitanter,quanquam dicat animum non peri re,deinceps omni dubitatione depulfa,totis libris [uis confhnter affirmat, animos atemos, primum ad Gallionem: An illud uerum ftt.cramc probatur maxime, ho mines diuini fpiritus effe partem,ac ueluti [cintilas quafdam facroru in terra reti 1 Xiffe,at<p ex alieno loco exiffe. Audis uerbum Ariflotelis,quo dixit animos ingre di in corpus Svfst3%i/,cxtenus.Declarabit tibi dicctep Seneca, ex alieno loco,de inde i fpiritu diuino,ut clarius inteligas.Et Marcus, Nec inuenietur unquam 101 de uemant,mft i Deo-Dicet etiam animi creationem, fuiffe radiationemJcintiHam, Quemadmodum M ofes appellat in[u[jlationem,afllatum.Et hanc M ofes <t Dro,Se neca a fpiritu diuino.Dtcet autem Seneca animum effe partem fpiritus diuini,non fcilicet (ubflantie diurne partem, fed quod pojleaexprefiit , particulam, radium Quendamjcintillam proieflam 'a tiiccfua:Sicut Mofes fUtum: Altero lucis exem/ plo,altcro fuffUtionis utente. Vtitur enim etiam Philo Theologus Hebrtus fulgo r tis exemplo, dicens animum effe <XM%vyx<rp.%ii quondam [dntitiationem. 030 Pp dedtratur \ $9» AVGVST. EVGVB. LIB. IX. ; declaratur ffirhualis animorum creatio. Oflendens etiam Seneca diuinam,non ter A rcflrem,fragilem,corruptibilemq; tumorum originem,*? quod Marcui ait, Ani morum in terris nulla origo inuerure potefl:fic dicit ad Lucilium, Animumjnquit, excellentem, moderatu, omnu unquam minora tranfeuntem, quidquid timemus, optamus^ ridentc,cceleRis potentia agitat • Non pote]} res tanta fine adminiculo numinis flare . Uaq; maiore fui parte ilbc eR unde defccndit: quemadmodum radij Solis contingunt quidem terram, fed ibi funt,undc mittuntur: jic animus magnus, ac facer,*? in hoc dimiffus,ut propius quide d tuina nofcamus , conucr fatur qui/ dem nobifcum,fcd harct origini fus. illinc pendet , illuc nititur,ac facftat , noRrU tanqu.im melior intcrefl. Audis cr hic quocfc,Vndc defccnditi Dcmijfus in hunc mundum,m hoc corpus. Audis origini fusinbsrctfEoq; Deus cf} finis noRer, er dcftdcnu. Sempcr illum naturaliter rcfficit animus, rccognofccns originem fuam, Rcpctit,inculcatq; tertio eandem fententiam scncca,non in terris effe quemadmo dum Marcus ait, fed alibi originem animorum. In Confolatione,¥acilius,mquit,ad fuperositer cft animis ab hac conucrfatione dimiflis- Minus enun fecis ponderiscfc traxcrunt,antcquam obduccrcntur,cr altius terrena conciperent. Liberati leuio/ res ad originem fuam rcuolant , er facilius quidquid cjl illud obfoluti transfluunt Nec unquam magnis mgcnijs chara in corpore mora cfl.Sentis er in his item ai ' originem fuam reuolantes animos i Audis iter animorum ad fuperosi Vides eos aft fcrcrc cum M ofc,non effe de terra, aut aqua quemadmodu altorum animantium^ quos iuflit Dci« terram aut aquas producere, animoru originem, fed ipfum Deum qui creaturus animum alio creationis genere, ucmt ipfe daturus de fptntu flatufy fuofHCc origo fuit animorum. Dicitur d M ofe diuinitus edo£lo,dicitur er ab b/'jj quos i pfa ratio prudens,*? natura docebat. Inculcat de filio Martii, Ipfe quidem £ternus,mclioriscfc nue flatus efl,dcfl>oiiatus oneribus alienis, <y fibi rchdus,Hss qua uides offa circum nobis,neruos,*? abduflam culem , uultumq ■„ er numflr.it manus,*? cetera, quibus inuoluti fumus,uir.cula animoru tenebrasq; funt. Obrui/ tur his animus- fugatur,arcetur aduerfu, omne illi cum hac camegraue certamen eJt.Nc abflrahatur,*? flndatur,nimr illo, unde dinnffusefl. ibi illum sterna re/ quies manet ■ Hac mirabilis Philofophus . m quibus fentis 'mflmflwrti , qui fuit <2 Deo, cunilos homines docuiffc, qua docuit Phdofophia caleRis- Quod hoc cor/ pus ergaRulum , er carccr ejt animi . Ob quam caufam magnus ille T hcologut clamat. Cupio diffolui , er cjje cum Chnfto . Audis etiam Philofophum profi/ num, nempe non ChriRianum, Aeternant requiem animorum decantantem, cum folutis uinculis liberiores erimus. Audis etiam,Vndedcmiffuscfl : Mofcs, quem/ admodum multi Philofophi, doceret A Deo dimiffus . Audis quod ait faptens , Terrena inhabitatio deprimit fenfum multa cogitantem . Addit eodem loco, W cetit, inquit, offa, cincrcs'quc , non magis illius partes q«.im ueflcs , alia 'quete/ gmcnla corporum, integer ill* animus paulum fupra nos commoratur, dum ex/ purgat* DE PERENNI PHILOSOPHIA. i jurgant inharentia uitiafttum 'que omnis mortalis aui excutit . Deinde ad excel/ fi fublatus inter filices currit ammas,exripitq; iHum coctus fucer , Scipiones, Ca/ tones. Haflcnus Phtlofophus iUe diurnus -Certe nihil in his cfl, quod non pene tu/ icatur e thefauris fapientia hodierna depromptum . Totius Philofophiaconjvr/ nudo. Eorumq; omnium ufferdo , qua principes Philofophorum Plato , er Ari/ floteles er omnis ante eos catus pnfeorum de animis atemis, puritate eorum, limpidaq; fubjlmda,uunjs modis cecinerunt.Vidcs nullos egregios Philofophos , quos ingenij fublmutasfeparat 4 uulgaribus,non conueniffc fuper animorum imt mortalitate Ecce integer animus,mhd terris relinquens . Quare nihil relinquens* quia, ut ait alius eminenti fimus Latij Philofophus, Animorum in terris nuUa origo imeniri potcft-Ecce dicitur 4 Seneca, quod a noBra fapientia , falutis'quc pnncipe:Muld ab Oriente, er Occidente uenient,cr recumbent cum Abraham, I faac,cr I acob,in regno calorum.isefl enim catus iulorum, beatorum, calico Urum , qui uenientes e terris iujlos triumphantes excipiunt . Ecce item philofo/ phatur,ut mirabile fit, Seneca, de expurgatione qua fentiuntur a noBris, quod f ‘ordibus ex terrena habitatione contraitis purgatur animus in locis , quos Deus ipfe nouit: purgatus admittitur ad fuperos: purgatur autem non diutius , fcd pau/ lum,fuumq; mortalis aui excutitur . En felices anima inter quas currunt animi iuftorim foria canentes una, triumphantes 'que. A m piius dici de beatitudine, ater nitate 'que animorum non poterat ■ Hac uero fen ferunt antea Plato er Ariflote/ les,fcd Plato clara uoce, Arifloteles obfcurius . Addit enim Seneca eodem libro, Erubefce quicquam humile, er uulgare, er mutatos in melius tuos flere . Arter/ na rerum peruajla er libera fpatia diuifi , non iUos interfufa maria difcludunt, nec altitudo montium,aut inuit ualles , aut incerta uada Sirtiwm. Tramites plani , CT ex facili mobiles, c r expediti, crinuicem peruij funt, intcrmifbq; fideribus. H ac tilc . Vides er nunc animos mutatos in mcluis . Sentis deferiptam libertatem animorum corpora egrefforum, quos ncc montes coerceant, ncc maria difelu/ dant, quo minus inter fe ultro, citro' que commeent, alloquantur , fc que inuiccm fruantur . Afferens autem eandem fententiam, quod animi facri mutentur in met lius,bcatiq ; omnes atemis uoluptattbus,focij fe uidentes,nofcentcsi fc fruantur, di/ at,Cur in domo nofbra dmtifaime lugetur, qui faticifiime moriluriCoimus in unum omnes, uidcmusq; non alta nofte rircundati Sic ille, idem deanimo noBro, quem Arifloteles uocat rip, eodem libro. Animus, ait,contcmplator, ddmiratorq; mun/ di, pars eius magnificendfaima,propria nobis,cr perpetua, tandiu nobifeum man lura,quamdut ipft erimus. Cernis er hic perpetuam animorum naturam . Expri/ mens item apertius 'que omnia,qua apud Arijlotelem, caterosque habentur,dif/ ferens , eodem libro , I deoq; nec exulare unquam potcfl liber, er Dijs cognatus, C r omni mundo,omniq ; auo par . Nam cogitatio eius circa omne coelum , er in omne prateritum,futurumqi tempus immudtur . Corpufcultm hoc , cuflodia, pp x er «in/ DE PERENNI PHILOSOPHIA. noffeHaciUe.Que quidem rationes, AnBoteli quoque priori placuerunt, cum dixit in Monbus fjvculationem animi,focultatcmq; intcUigcndi diurnam , alteriut qum omnes alus operationes generis ejfe-Dixit animum Dijs proximum, cogna tum, dixit folum hunc effe diurnum, immortalemjempitemum , incorruptibilem . In argumentum Diuinitatis eius accepit ipftm fteculationem,qux fola diurna fit, fda beatitudo animi, qui ejl uem homofqua etiam Deus, qui tjl purus animus, Jit beatus . Dc fe mpiternij animis haoftis cx origine diuina, tx eodem Seneca .De eorum dhina Rirpe.aicp naiura.Dc nainrali die.quoperuoUbunt ad fuptroj.De uitabea» Bpofi mortem, ciuup diuina dcfcnpno. Cap. XI 1L .p,Ew<JKrnon his omnibus, qua pedore pleno, v uelut copia cornu effuditeon ^tentus, in QuxBionibus naturalibus ,cr originem diuinitus eis effe,cr irnmor tahtatem afferuit.fic memorans: Animus uero diuina origine hauBus , cui nec fe/ nedus uUa,nec mors onerofi corporis obBit , uinculis exolutas , adfedcs fuas c r %ognata fidera revertitur. Sic iUe-Si quis igitur no ffeueUet, quid AriBotelcsfen / tiret,cum dixit. Animum qui Gr ace dicitur tis, ingredi Sagati ty , extmfccus , non 'ne fentiet euni reftexijfe, quod apertius , cr audacius is Philo fophus excio/ mt,diuina origjme hauBus Mojes fua lmgua,diuino afflatui id Arifloteles quoque dixit,cum mentem uocauit avyyvlsocrcp , ex eodem maxime genere atq; Di/, ex eodem fonte haujh-Marcus Tullius, ut appareat omnium [apientifiimorum con cordia, Animos ait decerptos delibatosq ; ex Diuinitate . In libro quoque de Con / folatione pulcherrima immortalitatis argumenta decantat. Mobilis enim , 'inquit, C r inquieta mens homini data ejl ■ Nunquam fe tenet fyargitur , cr cogitationes p tas,in omnia nota,atq ; ignota demitdtfuaga e r quietis impatiens ejfet no«ij?im<< rm reru Lxttfiima- Quod non miraberis, fi propriam eius origjnc afpexeris, non ex terreno, cr graui concreta corpore, exilio calejti fpiritu defcendit.Hxcargu/ menta, Arifloteli quoq; mirifice placuerunt, ea omnibus libris fuis ufurpand ■ De Generatione animaliu,quod non Jitexfemine,cr graui concreta corpore, i nli/ his de Atma,et in Moribus,quod animo fit inteOigendi diuina /tcultas,in omnia penetranti , xtema, friritualu nofcenti. Quibus rationibus addudis pronunciauit tu,cr omnes eius operationesx<bpisKS,feparaUs,fcgregatas a concretione mor/ tali,non corporeas, non materiales,Solum animum, feu mentem diuinam ejfe,extc rius ingredientem.Clarifyme quoq; fui fimilis femper,in Epiflolis ad Lucillu pro / nuncut animos nonextingfu,difiipanc jj in morte. Videturq; et ia de refurredione nefeio quid effari-Epijlola trigefima fexta,Et mors,ait,quam pertimefeimus , 'm/ termittit uitam,non ertpit. V eniet iterum qui nos in lucem reponat dies. A rbitror hic Senecam rerum reparationem, quam ab antiquifimis feculis , cr oraculis Si/ byllnum audiffent , innuere, quam cr noBrx literx protcBantur , coelum ter/ nm^nouam concinentes. Ab HUs,&noBris uocata nrtcAtyytrurlec, regenera ’ Pp 3 tio, J9« AVGVST. EVGVB. LIB. IX. iio,rcpjratio : fed in meliorem JUtum , quod iHt fbrtaffe non ideo cognoverunt . Rrjrr: .giuir ad corporem uitam , cum ait , Morf intermittit , non eripit uitam, Li> . autem m :s omnium futnmorum Phdofopborum fuerit , ut fuper rebus ab/ f rufioribus afferendis, caute (necdum enim lux ueritatis omnis apparuerat ) in/ ccdcrentjprscipue m hac de animorum immortalitate , eam denique fententiam. fuper his eorum , confatit effe , quam pluribus locis apcrtioribusifc uerbis p odea conpmarunt.Quod ago dubitanter ait Epiilola fexagefmta quartx,cr firtaffe, f! modo itera fima cfl , rccipitq ; nos locus aliquis , quem putamus perijffe , prt/ nuljusefl. Et quod paulo procul inde, Adijce nunc , quod fi modo corporibus foiiitx animjc manent , felicioribus iUis flatus reflat , quam efl , dum uerfatur in corpore. It em. Magnus animus pco parcat , er quicqmdlcx uniuerfi iubet,fmc cunttxtionc nunc patiatur, aut in meliorem enmtituruitam , lucidius, tranquH/ liusque inter dium manfurus, aut certe fme udo futurus incommodo , natura fut rennfcetur , er reuertetur in totum . Hac inquam qua cum dubitatione nunc profm*ntur,mulusalijs locis grandibus uocibus affirmantur, fpta animi conta0 tione,pulfisambagtbus,afferuntur.Expnmens enim animi diumam,incorruptibi/ lem 'que naturam, ait in eifdem Epijlohs, bbro o£lauo , Ratio dutem mhil aliud cfl quim in corpus humanum pars diuim ffvritus emerfa-Dicens rationem partem nius diuim, fentit quaft fcmtilUm,afjUtum, hauHum,fmluudincm : creationem animi declarans effe , non qualem corporum ab elementis corruptibilibus , fed ab origine diuina,iuxta M ofaicam phibfophiam,incorruptibilcm,immortalem pro/ pter hanc ip fam originem. Audi autem aureos [aero 'que e pedore fpirantes fuper aternitate fermones,in ctfdem EpiftolisiTunc animus nofler habebit, quod gratu Ictur fibi,cum cmiffus his tencbris,in quibus uolutatwr,non tenui tufu , clara pro/ ftexent,[ed totum diem admifait,cr redditus cado fuo fuerit, cum recepit locum quem occupauit forte nafcendi . Surfum uocant illum initia fua . Erit autem illic etiam antequam b ac cuflodia exoluatur , cum uitia difieccrit , purus q; ac Icuis M cogitationes diuinxs emicuerU-En Seneca dicit initia animi furfum ejJe,quo reuo / cctur femper animus , quibus ucl in corpore pure , iudety umendo intereffe pof/ fit, inchoans in terris P aradifum . Eadem affirmat , omnibus modis ingerit , cum ait in ipfis Epiflolis,Si cui uirtus,animus'que in corpore prcfens,hic Deos cquaf , iU6 tcndit,ongmis fu memor. Nemo improbe eo conatur afcendcre,unde defecit derit. Quid ejl autem, cur non cxiflimes m eo diuim aliquid exiflere, qui Dei pars eftf Totum hoc quo continemur, er unum efl, v Deus , er focij eius fumus, er mcmbra.Capax cfl nosler animus , perfertur id6,fi uitia non deprimunt ■ Nam fi alienaui ad fumma niteretur , magnus erat labor ire in catum . Hcc iOe . nunc etiam partem Dei dicens animum,eodem, quo fuperius monfhrauimus , fenfu in/ tclligcndus cfl. Quod autem dixit, totum quo continemur effe Deum , uifum fu/ peruiSfCum de Ceo loqucrcmurtNon [cilicet rnmdanm corpus, fed omnem vi/ tam DE PEREMNI PHILOSOPHIA. i9? tm per omem mundum cbflufam, diurnam rationem , poteBatem ubi<j; prafen/ tem,per quem omnes mimus, k qua nutus unimus , tutus autem non ex tUu fnb/ flantia diurna, fed emiffus , efflatus ineffabili modo . Eo 'que ait , ferri animum ad tutorem fuum, rufi uitiu dcprefferint , graui pondere in terram detraxerint . Di/ eititcmdcco qut nunquam qucBus efl,qui paret legibus Dei, Habebat perfidum animum adfumma fui addu flus, fupra quam nikil efl,nift mens Dei, ex qua pars Crmhoc peflus defluxit . Maximum inquam Lucili argumentum amnii ab al/ tiori uenientis fede, fi hac m quibus uerfatur humilia iudicat, c T anguBa, fi exire non mctuit.Scitenim quo exiturus fit,qui unde ucncrit meminit . Hic quoque eji ea Philofophia , a mente diuina fluxiffc m hoc pedtis particulam , nato cr fato corpore ex femine mortali, cecluus animo dcnuffo , corporiq ; detundo , parte di/ t tina immortali , cum terrena mortali copulata . fluxiffc autem ex mente diuina, inc flabili cr incognito nobis modo , clamat item ab altiori ucniffc animum fede. Hoc illud AriBoteUs 9 i/fecSip ,exterius,extrin fecus, a porta, nempe ab altcriori fede . idem non rationibus modo de fonte natura petitis probat , V animos oriri calitus,ab immortali fonte, cr pofl diceffum in immortalitatis regna reftitui , fed c r hac ratione latatur , qua Plato , cr Marcus , Epiflola ccntcftma odaua, cum inquit : De animarum atemitate differimus, non leue momentum apud nos habet confenfus hominum, aut timentium inferos , aut D cos colentium . Sic ait. Hoc quidem argumentum, ut dixi, placuit etiam Platoni, Ciceroni. Denique Seneca totis effufus babenu, omnibus dtfieflts ambagibus, nufquam amplius bafttans, fed plenis uclis, immortalitatis portum ingrcfjus, canit xternitatem, requiem animorum :v quaft dc terris fufpiciens eos Jm diuorum receptat , miratur,cxu!tatjmutJt ad hos triumphos , omnes : ut pene miraculum fit , ph it lofophum profirum uclut ex adytis ealcB/s fapientix prodeuntem myBcria. tanta pedoribus plenis cflundcfe . Epiflola ccntcfmu fecunda , Cum ucncrit diei die, quimiBum boc humani, diuini' que feccmat tempus, hic ubi inueni relin/ quam, ipfcmc diei reddam : nec nuncfme illis fum, fed graui, terrende^ pondere detineor per hat mortalis m moras, illi meliori ititat, longiori' que pratludilur. Quemadmodum nouem menftbusnos tenet maternus uterus, cr pr s parat non fibi,fcd tUt locofm quem uidemur emitti, iam idonei fflirittm trahere, cr m aper/ tadurarcftc per hoc fputiu,quod ab infwia patet infcnedutcm,in alim natura fummutr paftum,alia origo nos cxpfdat, alms rerum flatus. Nondum ecclum rufi extntrruallo pati poffumus . Proinde intrepidus horam illam decretoriam pro/ fflice. Non efl animo fuprema , fed corpori. Quidquid circa te iacct rerum , tan/ quam hofflitalis loci fxrcinas ffleda- Tranf tutidum efl.Dics ifle , quem tanquam. fupremum rejvrmdas, a terni natalis efl . Quid ijh fic diligis quaft tua f iBis ope/ ratus es fVnuctquitercuclct dies, cr ex commercio foedi, at que olidi uentrii f ducat . Aliquando naturae tibi arctata retegentur i dtfculieiurifla caligb . cr hrx Pp 4 unditi; s 9® AVGVST. EVGV8. LIB» IX. undi<J; clara percutiet- NuUafercnum umbra turbabit, £qiult;cr fflcndcbit ome cccli Utut. Dics,<y nox aeris infimi uices funt. Tunc in tenebris uixiffe dices, cum lotam lucem cr totus avexeris, quam nunc per angufli fimos oculorum uias ob/ fcure intueris , cr tamen admiraris illam procul . Q tud tibiuidebitur diuina lux, cum illam fuoloco uidcrisfHxc cogitatio nibd fordidum animo fub fidere finit, ni/ hil humile, nihilcrudelc-Dcos omnium rerum tcjles ait. illis nos approbari,illis iit fitutrm parari tubctcr xtemitatem proponere, Quam qui mentem concepit, nui los horret exercitat, non terretur turba, nullis ad timorem minis agitur. Huc ufqs diurnus uates ( fic enim auco dicere)uelut unus e noftris, a naturx fecretis profe/ dus,qucm docuit prudcnda,ratio , ucrut inflmdus,mb ffiiritus ipfc fandus , qui fxpeprofinis dedit cceleflia loqui-Qux noftri uates,nuntij ccrtifiimi, uocibus xr t\Krijs,per omnes generis humani [edes inuulgarut, perfyicua,notifiima ficcrunt, eadem ipfe canit. Audis hic nobilifimat, Apofohcas pene uoccs : Alia origo nos expedat. Dies uitx fupremus , xterni natalisejl. Ad aliam natiuitatemprxpxrx/ nuar, m alium naturx [umimur partum.Hora tUa j italis , non cfl animo fuprema, fed corpori-Sentis quam confonct cum diuino Paulo f Dum fumus in corpore, pe/ regrinamura Domno. Audis etiam lxtitiam,filicitatem animorm,cum lux x ter na, lux diuina tota clarebit. Cum igitur dicant hxc illi, qui non fuere Cb rijluni, cer te conflat, folam illam effe,quxfupremo tempore ccchtus fidjit, ucntatcm,cuiPbi lofopkorum,fxpicntifiimorimq; hominum uoccs confoturum. Dcfmtiliiudinc,& imagtnt animorum cumDeO.t x Platont, qui toti Tua Phl lofophia hoc idetn perhibuerit ; Ei qurfd hanc caulam immortalitatis rorum iFk* ruit. Cap. XII U. . D immortalitatem animorwm comprobandam prima , prxcipuacfc ratio, ex **cundorum mortalium confenfu propofitxfuit , quod non funt ex mortali natu ra,elcmcntorum'q ; progcnictfed cum cr d Deo, cr ad imaginem Dei acatos cos affaant eundi , doceri poffemus omnes gentes Theologiam M ofaicam aut fccu/ tas,cr comprobaffc,mdc prxclaras hasdenodrorum cum Dcofmulitudtnc ani/ morum, fententias hauricntcs,aut ipfam rerum, quam Deus i» primordio fteiffet, unitatem hominibus apparente, fc dcclaraffc, et ad fui conftfiignc igparos eos for taffc Phdofophix Mofatcx,uocaffe. Nam omnes fuperius mirabili confenfu, de di uino genere animorum loquebantur : ahj eosfcintiUas, qux quaficxDcofulfif/ fcnt,aut abfafiiones quafdam ex eoialij delibationes, er haujlustalij afflatus : alij genus eius,zr flirpe cos appellantes. Et ut Ariflotclcs eosuocauit maxime confoti guincos Deo, ut fic loquar, ftue cx cade agnationc,et gcnle,ex quo c udis hxc nat firma immmorulitatis eoru ratio, fic Plato Philofophoru eximius, fepe dixit ide, fi ufuscjlkoccu primis de immortalitate argumento. Mofcs ago(ut Platone cum eo conferam) fcripfit,Dcu ad imagine,v fimililudittcm fuam, homine ftciffe,ca(h eft ratio immortalitatisiin Phxdonc aute,hoc cfL in l ibro dc Anima, Plato,xu vAcard Ttofi ro97&>@tt6n{<Au,@ WstfwiQ wrcu/xut. DE PERENNI PHILOSOPHIA ( J**’ £ t ytt KX7X tcci/t« tyorTi,iecvT<»,biaoiOTecTcy tiw '/•v^«^:Non 'ne, Inquit, cenfes,animum effe fimiUimum ei,quod diurnum eft,cr immortale , cr intelltgibi le,cr uniforme,!? indijfolubile,cr fcmper eodem modo fimiliterq ; in [e perma/ netfEccc animus fimibimusei quod eft diuinum, immortale, cateraq; , qua funtde [eriptio Diuinitutis,quam folct fcmper definire Plato,ut rftw Timeo,cr Politico, multisq; ahjs bcis,eodem'modo fcmper habentem,umfirmi,indiffolubilem.Quia [olus, ut inquit tUe,babct immortalitatem ueri. Ad bec voHT6y,intcttigibilc,id eft, quod fila mente pofitt inteUigi,confiderari,non oculis ut corpora, omniaq; fenji/ bus corporeis fubtacentia ■ Dicitty in Politico, to narret rectrree, ttgu wo-xxnott tyuyau,@ Tccvroy uvcu,toss vraJntoy bitorocJrotS nfoerrntu iioyots: Habere ftmiliter fcmper cr eodem modo,idem$ effe, folis diumifims congruu. Huic rei,fimillimus ejl,ait, animus, vides quanta cu Ari]lotele,cr Platone,cr bo rum euMofe concordiai Arijlotcles mens fiue animus ejlDijs ovyyiyicxros, propinqiufiiMUi.Plato,ct*ctoTaTos,fnulhmusMofes,Ad imaginem,o ■ fimilitu dinem Dei fecit dium. Marcus TuHuts,Eft igitur homini cum Deo fimuhtudo. idc multo mirabilius in Tufculanis,Ergo animus, qui,ut cgo,diuinus,ut Euripides au det dicere,Dcus eft.Ex hac ratione Plato uult animos redire , ubi d corporibus e migrauerint,ad fiam ftirpem,gcnus ad parentem , ad fontem fuum, eodem loco , %SS to o potoy auri to &tto// cbx ItyiTCCt t o St/or rt & ccSccyccroy,^ effo Wtuy. Nempe, Ad diuinitatem,immortalcm,fapientem.Et vsfes idy x)c&by, *&i cpgovstcoy bicy,Ad bonum, fapientcmfy Deum- Ac fi quis refle iudicet,ca/ dem dc ummiimmortalitdte cjl fententia Platonis, atq; Ariftotelis. Nam Ariftote Us in libris de Anima,utidfum eft fuperjus,cr tot alijs locis,animum dicit \a>ft uop,[cparabilem,fegregatum.lneo libro,cr in libro Degeneratione animaliu uo tat b%]oy :Ex quo,inquit,relinquitur,folum animum, fiue mentem uenirc exterius CT hanc folam &tiay uvxi,diuinam effe. immortalem denify cr fempiternd pro rmciat,<3 tOuto iiovoy ccdcJvaToy,xgu cci</Uoy,Et folum immortale effe , c T fempitcrnum,inquit dc Anima-Omma igitur,ut uides,apcrta,clara,nulla ratio ne ambigua apud p latone,ut fimlius cr conformius loqui non potuerint, ut alter ex ore alterius excepiffe uideatur. R urfus c ode libro exprefius appellat animum s,Dci firme. Eaq; etid Sibyllarumcftnuncupalio.ln Politico quoq; eadem fenfit,cr pronunciauit,cu ait ueritatem in , tnimo,reru<^ bonarum, ac malarum in eo notionem e(fe,Sticy iy </l(tsyteusa> ytv<f,Kem diuind in genere daemonio, hoc ejl,in genere diuino,appcllans genus dium, fine demoniu,ipfam menti. Quemad modu. in Phadone multis uerbis,cr ut Arifbteles fepijiime. I biq; parte anime di tina,uidcfjfet ipfam menti uocat ct{y%v\ s , g eneris fempitemi,dicens, kxtcc to fvyyins,Tecc<fyinsfl\fvyii{cci/Tti:ytitgos.Vtin hac aeterna anime par/ te fit res ei fimilis,vempe notio , ueritas ■ Ex quo probatur eandem effe de 'm/ mortalitate mentis Philofipkiam Ariftotdis,atque Piat otiis. Sicut enim Ariftote/ Pp S lesfem/ «oo AVGVST. EVGVB. LJB. tX. les femper appellat mentem, feparans eam ardiquis partibus animi, diuinam, hi mortalem, fempitemd,Dijs frnili mam,ac propinqi,rfimam,f:c P la'o tc « lysrit (it?os 4-t Sempiternam animi partem , fmnihmam rei diumifiimi, perpetui . Vi idem ipfc Arijloclesjoquens dc anima corporis, uittfy corporei infirmatrice feparat femper mentcm,qui fapit, i nteUigit,recorda tur,ei tnbuens omnu,qui te/ flentur eam immortalem, nunc diurnam d ccns,nunc feparatam,nunc exienus ue/ mentem, nunc ex genere diurno, fic quoq; Plato, quem prorfus conflat fccutu Ari fiotclcm ,i« Alcibiade clanfiimcjitctur : ip^/afit' Sy emeiy 7i £*! ■J.v^ws ^4 «iyop « 'z^7t,7r^a o a<Atvncu. ttj epgot/eip XKk^o/uky.lxf Baw ccptc?'' •n \r.ciK^y etirry.fnsti 7t; «s T-oBAi7iCop,K^7rccp -ro Saop yvtiSifhovTi,^ ep§ ovHtny vtvkj itturnf «y yvoiy ytaAisa .Pojfmus ne igittir,inquit, dicere quid fit inanima diuturni f an hoc circa quod cB ipfum noffe, cr [opere 'Ner quaquam, inquit. Ergo diuinitati, hfc pars animi fimilis e ft, er qui in hanc rcfrici at,totamq j duumutem, Urunt q-„ c r ftpientum,fic crfcipfm fane maxime no/ fcat-Hicquoq; non AnBotcUs modojed Mofis Theologia efl. Ad imaginem Dei ficu illum -Non 'ne uides rade clamantes, affcurrantesq; maximos Philofophos,aH orum Phtlofophorum antcfignanos,ac principes f Docebat enim eos hiutc nolunt Thcologiam,quam Mofcn infbruxit prifeosq; doflor ipfe Deus. Nec mirm,inuem ri qui Ariflotchs intimam hanc PMofophia profunde no percipiant.Nonenfm foti tem Phdofophii huius agnoucrunt,eoq; nouis dogmatis repertis, dida eius, quo/ rum funt jt re parum capaces,deprauarunt. Eadem Plato qui fupnrrus,cum Mofe mirabiliter confentiens retulit in Prothagora de agnatione, generis pro pinquitate inter hominem,ac Deum,qui pofl Ariflqteles,inde Marcus, atq; alij ufurparunb . Refert eo libro Plato ea, qui apud Mofcn, er Aegyptios reperta uctujitfiimi Grs corum,paub fccus, quam in fonte effct,tradidcrunt, de homine fido i Prometheo: uttJiAh </!t o &vSfto7ros Suzs iiolgxt.7rfdhoy yap c/hee ri <rvyywiay,fytop novoy diov s \voyua\.& Tt iirgjwd \ bcyzAuccfxlkaiy. Cumautcm homo, diurni paniculi partic eps effetius effeti primum quidem propter confanguimtatem,dgnattonemq; Dei,folos Deos ex ani/ mantibus opinabatur. Aggrcffuscj; aras crigere,er flatuosDeorm-Videskic par tem Det, er propinquitatem,iUud ipfum,quod Ariflotdes ufurpauit nomen,dtost GvyytvisecroS.Ojiendit Phdo ludius hanc cjjr Theologiam MofaicamjrSsa* SfWros,K«rcc /\ </ltxlmxy tjiuutrcu &ux Aoyx,fl yutKUgixs q>v<n/ ft»S vi ncty+isy « X7ro<r7rxeriut, i «7txvyxcry.x ytyoybftOmnis homo [eam dum mentem afimilatur,domefbcus eB, Verbo diuino,naturi beati imago, uel atf feifiio,aut radius fidus Et diuus Paulus, Genus ergo cumfmiis Dei. Qfquo ani/ morum immortalitas comprobatur.H4nc ob caufam perhibet idem in Gorgia pri/ ficos Poetas, qui diuini effent,^ unanimiter immortalem animam dixiffc : <fcto i ytp ^4v\»p i ixvSfwns uw Ea fuit prifeorusn fapientU cui quid ; ’ recenti/ DE PERENNI PHILOSOPIHA. rfoiS**1 ttccntiores poterunt obijceref similiter in nono de Repub.ut Arifloteteles, folam mentem dusmam dixit, ftcipfe, to Stioy t(/ xvru x ?X°V> Diuinitate,uel partem diurnam in unotjuocj; homine imperantem, ibidem, 70 cTccIoy,dusinifitmam uo cauit rationem, prudentiam, ficut cupiditatemferam agreftam: Illam quia ex genere Humorum, ex immortali genere, vfque igitur ad rauim uociferatus efl,prxdicauit animum effe ad imaginem, CT fimilituduiem Dei, tot is q; fuit libris, ubi locus istra Aandiu ejfet, ajfcruit, hoc in primis utens ad immortalitatem argumento- Uaq; in decimo de Rcpublic a repetit ea, qua dixerat in Phadonc,cjcterisq; libris:Oportet, inquit,de anima cemere,eig7^-pi^oo'ocpixyeei/7»s, © ivrcuy uy idpxusn/ Otxy itptijxi oiuAt'j)y,ws fOyyvls ov<rttTO>Tt St/a),© xSxrxTto, © xu wrr.Quena Philofophiaeius, e? cogitare qua contingat, er optet conf fuetudutes, cr colloquia, ut qua conf anguinea fit, diuina, er immortali, femper exifend rei.En igitur teflatur animum effe propinquum, affinem, cognatum, con naturalem rei diuina CT immortali. Sumus enim genus eius, tanquam abeo nati , procread,fati,Eo que e terra creato corpore, feintum dimifit a feipfo. Ex his 'que denuo conflat, CT conflare conftantifi ime, fbrtttcr qucquifque poterit afferere, e/ mdrm Platonis, atque Ariflotchs effe de animi immortalitate fententiam, eisdem nominibtu,eodcm fermone ab utroque defcriptam,dccloratam,defintiam. Quibus rationibus, CT fonte Peripatetica Phdofophia reperto, quem Aunrocs, alij que Feripatcticorum aut nefcierunt,aut non animaduertemnt,erroris eos fui coargue r Mis,oflcndcntes dogmata, qua ad tollendam animorum immortalitatem excogita/ runt, exfumma imperitia, CT impudentia eos confinxi ffe,ftue unicum in cun/ Ais mteHedum, fmc fingulum cuiufque , mortalem afferentes . Dicemus 'que eos nefcijlfe, Arijlotelis de anima parte diuina dofhrina, Platonis fiuffe prioris, qui talia dicens, de mente,uel animo,& ad immortalitatem eius probandam dixerit , rt mimo prodigiofam illam eundorum animorum unitatem non foedant. Q ut nec Ariflotclc oporteat confideraffc,attendiffe , cuius omnis de mentis immortalitate , ac diuinitatefermo fluxit ex fontibus Platonis . Siquidem in Timao quoq; ad hanc ' demrationem jpedat,qubd dixerit animam cpVTop £k iyy4oy, aJbxipcJ/ *My,txuti yyces>,o&ty m ?rf vth t5! 'lvyHgy{.vi(rig\<$v: Plantam non terre fbrc,fed cceledcm,qu6d inde primis animi exordiii fiicrit • Videlicet quod M arcus Tullius: Animoru,inquit,\n terris nulla origo inuemri potefl-Et quod Ariflotclcs: Corpus, air,CT anima fenfttiua d ffmma uerttris nafcitnr,jnimus aute foliis cfl diui nus,et filus fcparabilis,folusq; igreditur exterius- quid exterius fit,declarat Plato: fed et Mofcs prior, a deo demifftts,in corpus-.inde natus, inde fatus, ct plJtatiisquis no mtcUigit,candc trium fummoris hominis effe Philofophia,fluente primu .) Pia/ tone ad Ariflotdc,ab his ad Tulli ii f Addit Plato,qucd Ariftotcles item,ct Tullfe/ cudfunt,eaquxfapiunt,neccffan6 immortalia effe, etd’uina,q>foniy yi/j ccScd ftfrsx © diixtxviBtf aAfSustg tcpit/rjnxs, nxerx uvoclyx.* rrvHxc enim ra *** • - tio femper J 6ot AVGVST. EVGVB. LIB. IX; do femper cjl apud Arijhtelem. Sum immortales animi,non ad unum uniuerfale M intcllcflu redeuntes. Nam fummi uiri nunquam unum illum mtetteflum agnoue/ runt. Rccentiorum Phtlofophorum inuentm : quos operxpretium effet errorem fuum agnofccrcft pertinaces fmt, ueluti furentes, malcq; faniexomi Phtlofopho rum Rcpublicacxturbandi. Neq; enim ucl ratio, uel ptxceptoris autoruaseosad fac flagitia concipienda deduxit, fcd inepta perfuafto. Arijlotclem hominem mor/ talem, et q ui,ut exteris homines filii pofjct,defendendum effe, nefibi contradixijfe uideatur-Confraria uero [unt,dogma de xtemitate mundi,o- animoru xtcrmtate- Malucruntq; cadcrc,ob[curariq j ueritatem,qudm hominem mentin,ac f»Hi potuif fe-Quod cum fit dxmentix,eam fuis profhff oribus rdinqucmus,bonos et fanosai fac conftderartda inuimtes. Addit enim fimiis ubiq ; fui Plato in quinto de Legib. Omnium, qux nojhra fmt,po{\ Dewm,fiuc,utmos loquendi temporis citnfuit,pofl Deos, diuinifiimam effe, fimillimamq; ipfis Dijs animam nojhram : ncantay ydtg erky ctCni KTHfiOCTfoy nvrct b(QT<cioy,oiK<i<ncerroy oy. vides eum appellantem animam fmdiarifamam, propinquifimam ipft Deo, quod Ari/ fl otelesin Moribus,o-vyyieisaroy. Sic quoque in fexto dicit hominem educatum fapicnterq; innutritum, effe animal mitifimum,ac &/<nKTOy,diuinifiimum.Haud fecus etiam de diuinitaie animoru, et cum Deo propinquitate,perkibuit in decimo, loquenscumeo, qui Deos effeputaret: ori nyii Ihevs <rvyyiv{*Tt$ trots ot&itec 7Tfo{ to fvyupvroy xy^ritaay vonifay: Qttod quidem Deos xr/ bitraris,fbrtaf[e qux Jam agnado,afjinit4sq ; diurna te ductt ad ftmile colendum, er credendum.ldem fermojdem nomen atq; apud Ariflotelemindccimo de Moribus ut conflet eum hinc didiciffe. Denique Plato, autore Plutarcho de Placitis Pbdojo phorum, uocalifftme pronunciauit animam, er diuinitus natam, CT immortalem . Plato inquit,ro laiy A oymoy av&*ffoy,<£ yetfT^^vXWoOV&ibp, «Mi* Xyoy «i/i» St» vntxfxflv Partem rationalem effe immortalem. Etenim ani/ mam non. D«tm effe,fed opusxtemi Dei- Quanta cum Mofaica Theologia, fvmhtudo f/ Dc Phocyl idc Dcfulhftino Pocta.c.ui dixit animam immortalem, digreiTam4f - i corpore fleti Deum'. Et quo'd Gmilia confcfla cft antiquifiima Theologia Mago- gorua. Cajn’ XV.. pH ocylides e prifas illis ucnerandis Grxcix,qui ante Phdofophos floruerun t,ua *tibus, mirabiliter omnem Mofaicam C hrifhanamq; Phdofophiam de animi crea tionc er immortalitate ,cr quod ei ftt imago diuina, confirmat, in fuis de uita de/ gendaprxceptis:Corpiis,mquit,fimptum e terra. wy/l aScJvciTct,x&i xy«fcs,fii t/litCTrecrrdf,' Sed uiuunt animi, femper fine morte, feneflaq;. . Gjyid boc facro fanda prifea, cui merito pofleriorcs affurgant,Theologia uenera/ • WiusiAutor autem Smdas e carminibus Sibyllinis, hanc. Theologiam Pkocyltdem: faufffc. Addit idem;: DE PERENNI PHILOSOPHIA *oi ‘ A&^rc:cC#ixo(j9fliop)C7TioZ)Jl£fkol7\At$oi/7cUt Defundis fupcrcfl uita,cr Di/ deinde creantur- Africis reliquus defun florum, quorum tamctfi intereant corpora, uiuat tamen ani mus,ct adeo uiuat,ut Deus exiflat. Erunt enim,ut ait Chnflus,omncs aquales An/ gelis Dei.Et, Dedit eis pote flatem filios Cei fieri. Addit quoq? P hocylides, Wycu yctf y-iyvs<riy axHgioi y/ cpfh[jfy'oi<rs. Incorrupta manet anima nam luce carentim. Quidquodud refurreflura corpora prxdixit a StbyUis edoflus, ucl ab his tene/ bris prxdicauit animos abituros ad lucem, hoc carmine t K au. Txyx Ji inycuys tA ti tASap* Atqs breui e terra fueramus fcandcrc ad auras, Effc autem animum ad imaginem,Z7 fmilitudinem D ei,iuxta Theologiam M ofa icam,fic idem afferit , pydl/^a yctftffl j£«<n{ Stlitiart H&a ixitp Spiritus e]lufuraDei,mortal(busat<p imago. Hac autem Pb ocylidis ty Grxcorum de immortalitate animorum fcntententia,fu it etiam Chaldxorifquos Grxci fequebantur. Nam Magi, quorii dogmata,paucis qutbusdd uerftculis comprenfa circunferuntur,qux Platonem, Platomcosq; legif/ fcdcfmpfiffety ex his multa, Philofophi Grxcoru tefiantur, quorum te Aimonijs utuntur Proclus V Simplicius,ad aha hxc habent de immortalitate: furtur o\j n ct fi</l{(roy Toy«yepiq>oCM^^vyHS)(ifoy:Qu£re P aradifum,clarifiima ani/ morum regfonc.Ecce uocat,dicitq ; animos effe calejles,quorum regio fit fagrait tifiima,diuorum patria-Hoc declarans Pletho Gemijlo P latonicus,animam dicit iu xta Platonem, et Pythagoran indiuiduxfubjlantix,a materia prorfus fegregatam, quemadmodum mentes fu pcrccelejles.oi J © ovyyiyn ■araj ccn i/ t/lto<ri Taiy ctvTebv,&y mg @ \xiivxt iQcc7rloy.i¥H xCth.^I 7<»y erra p tfl» yya<nw,(& © «£»<? -f kvoninv 0ts,© </Ua7vro,ocvd>/ A^goy.Qwbusfmules operationes efficit attingens ad eadem atq ; ipfc,ncmpe re rum notiones, cr contemplationes,ufq ; ad ipfum fupremum Drwm.Eocj; i iteorru ptibdis. Audis rationem Chaldxorit, eandem cr Platonis,atq j Arijlotelis,qui cum operationes mentis confideraffent calefies effe,ac diuinas, cen fuerunt, qux tales efficcret,immortalem,ac diurnam, corpore quidem urfhtam,latentemq ; fub corti/ cemortali-Rurfus eadem Magicxuetufhfimx f ‘en tentix, quas Pythagoras ct Pix todefbraruntrfv\HHyifoaa>ij6i'cyccyf<{'isrcise{ptxv'r^,ov(Aii/ Syterifi \ysax , «A» 9toSt{/ yiy&vsxt , ccgyovixy xvyu yctf>, v<p' intAt <rwyx fycTUoy Anima hominu Deum fire afbringit ad fe,nihu mortale habens. Tota di uinitns ebria fhfla cft.Harmonia enim gloriatur, fub qua c fl corpus mortale • Hxc declarans Pletho, An 'mx,\nquit,humana,Dcwm ad fe quafiaduincict,ftuc fortiter xfiimulabit,nihtl habens per [e mortale . Tota dmiitus inebriata efl tfuc repleix «o4 AVGVST. EVGVB. LIB. IX' ejl,Tiy 8ucoy Kct?iwy,diu\nori pulchrori,uel diuinori bonorum. N am tamctfi huic mortali corpori ejl dcu'mda,at et fi e hormoni i nempe unitionem nobilitat ,uel non deturpat,fub qua mortale exiflit corpus. Sed v fentit aliquid i n fcipfa uekti/ (fa cxij}cns,quxjalcm toti adminifkationc adminiflrctiusi xuy Svmuy soli & dKVKJTO(s,yTwwQfi7ra>tvVialiroytofa-(B(&7o7r£yistAtctv rivtcKgMM ay o-vyx.foTuaft:Quo circa unitis in homine mortalibus,ci immortalibus,fidi ejl toti una uclut harmonia. Sic Pletho.Clarus igitur fenfus oraculi.Eadc Magica lofia fic iteru clamdt:oTi '/■t/V* ravg <Pvv<xy.( areerfos ohret epcefrcy.ccBaroi rosit ntmfl fatis Jlunrofis isi,^ 'ia-yi K<roy.v Trofait 7rAHfiyutl(t kcA 7ruy:ER anima ignis clarus ex uirtu te paterna incorrupta mancnsy vuita eftre gma [uxcjyAtq; finu retinet miidi loca plurima fola-Hac declarans fupradidus in terpres, Virtute, inquit,v potentiam,®- uirtutc eius 'Meiigibilem, cr mente pa/ ternam, eundi- fecundum Deum oracula hac uocant ubiq;.Primu omnium alioru, ex patre, v fuperno Deo profiflu. Dicitur igitur quod ab hac paterna poteflate fida ejl immediate anima,cxiflens ignis lucidus, fure diuina quxda fubjlantia,ma / netq; immirulis,<liu SJothtx <P\ ovo-ltt dioTrorisis^Pr opter diui/ tiitatcfubjlmtix,cr donuna ejl uita uidelicct fua,utpote no habens uita abijeienda. Njw qua habemus, qua pojfunt abijci,ac dcmitti,horu domini effe no poffumus. Et continet anima uiddicct,Kcerx r} txvpl euAmffct: Secundi fud xtemitate, multas plenitudines mundi fmuu,fme uarioru locorum fuori in mundo, qua ad ra tionc coru,qua hicuixit,ubiq; affequitur. Sic illi firctes anima effe lucc xtcrna,pu/ ri fima, quod tcjlatur ctii Plutar.phdofophos fenfijfe,<pSs t« ov<rlet voy.l(v<riy. Putat anima nonulli philofophi luce effe natura. In eo que inferibit ,an rede didu fitfViuedo latita,tialijs coicduris,tu quia tenebras execratur,iucidiff.fentit luce. Rurfus Chaldxusalio prodidit oraculo^nlu vctsrssvpivby viyfcpyoy hsr'iv<r* fittS,fivsoy @ <r&nct <r ceaxris: Extcdes ignea mente, ad pietatis opus,feruabis et fragile corpus. \gnca,luminofa,ut uidcs,uocat mete, corpus autefiuxu. quiciq ; uixerit pie,rcfurgct ci corpore ob pietate, qua coluifct,cfficics,ut etiam corpus , quod natura fragile,fluxi(p efl,mancat incolume. E fl autc uaticiniu de refurredio nc corpori. Ignis metulis, cfl mes,no corporeus. ideofiUcbdtur, quos memorat Piw tarchus cotra Epicurcu, quosda cxiflimaffe animas nue incalo,nucin terra mu l/ tis annor u curriculis uagatas,dcmu refolui in mudo cu Sole et Luna, «swyp voi foy Kvxcp7a<rces,\n igni mentale accefas.Sed no potefl metalis ignis,in igne cor porci rcfohii Tuignis mentalis ejl indiffolubilis.Gcncratio igitur, fiuc creatio ani mx a Deo,dicitur quaft radiatio, fcintillatio, ut ci cx igne excutitur nitor,autfcin/ tilia. Simplicius primo Pkypcoru idc phibet: 2? yxgH^vyri imc&intJAKitwt MytTcatDtdtur enim anima i Deo radiare. Vera igitur funt, qua lotis his co mentationibadnuimur probare,mcliorc, fynccrioremqi cjfc quo magis uetuflafit Philofophia-Multa fut aute prifeoru monumeta,quoru ucftigu quxda ab his,qui bus terni V ^ D E PEREMNI PHILOSOPHIA <foj tus temporii uicinitas ea uidcrc dedit,qus longinquitas nobis non permififfet,ex/'1 bibentur nobis-Ecce Clemens Alexandreus in Stromatis tcjhtur fhmliafcnfiffe ue tuftifiimum Poetam Epicharmum de immortalitate mimorum, atq; Phocylidem,' prolatis his ex eo: yinfinq km mcpvKus » 7mSoi: ff/ip xax-op KgTadtc- VceV^ewi) 70 7iv&jy.<t ugn tspxt/bp^vyxliPt ariB£p xzzts^k* rui u$i ycu.cz 7TiTUimu epovioioi, \zsb IccyAcus ccQvK"mi$ Kft» k<$>. 81 unBfy</l' i7iisgcJviomv<7i K0?.7rvt$ liXKKguy , ntyctyccdiPzffn/ yl/yaroit. Si pietatem animo coluijV,defunfiits mali nihil patieris. Surf m in cce/ lo permanet friritus. A t impiorum animsfub coelo uags, doloribus fauis, crucia/ tibusq; sternis exagitantur. Animi piorum codeftcs,fmu beatorum recepti , iubi/ lant hymnis. H sc ut reperi prcduxi,mcliora fvrtafje in fuo fonte. Epjactum in Ptiitofophu cunflii aJtnirabilcm, etearam animum a Deo a <Ul* miliiuJincm Eum fuifli coiifdTum: & qudd membra corporis idem difpofucril, animo libcruicm dederit. Cap. XVI. oE d dimiffo Platone prifeisq ; uatibus,cxtcros Phdofophos audiamus, omni pro/ &pc ralione,defmuliuidine, e/ propinquitate animorum cum Deo , corumfyab ipfo creatione iuxta Theologiam Mofaicam nobifeum congruentes , ut appareat unamfuiffefemper religionem, ac pietatem, quam fi mali homines, cr ignari ueritaLis,pojl multa ab eius ortu fecula corruperunt, ea cum non culpa fuerit cius hominum bonorum diligentia repurgata, pridino decori fuo reddatur, principe , ac : duce ueritatis Deo eundos inflruentc, crjUuminantc. Arrianus igitur propo/ nens fententias E pided, quem fus tempcflatis homines plurimum admirati funt,. multa ad hanc rationem perlinentia loquituriemi ‘fejsP Jlcy^ccn <rvy.7ro&lis enu. xsct bcfixp J\wx70,o7iycycvx^AM vero tj? 7r«v7ts m&HyvpX' r&S iCjbfkoS 7TK7H§ #H, TUyrt eCvSgCOTPtop, JCf 7zSp dilSp, HfXCU 071 iykuts, v<A 7VCTseivbp Y/\h/iaH$H<n.Tou, tcwr: Si quis ad hoc dogma, O" opinione digne affici poffet,quod fidi fimus omnes d Deo , e T Deus pater cfl hominu , atq; D eoru, nihil arbitror de fe ipfo infime ac dcgcner,hitmilcq; fentiet, et cogitabit. Eccefiue Arrianus, fiueEpi{letus,cuiiif fententias compilauit Anio/ Hus, neuter Chnfhanus,fird P hilofophus duntaxat, agnouerunt, prsdicarunt om/ nes homines fidos a Dco,cumq; efjie patrem hominum atq ; Dcorum,nempe An/ gdorum. Qucmxdmodu unus , ac legitimus filius eius docuit in inundo homines precariyPatcr noder. Et, Efhtc fmnlcs patri ucflro, qui Solem fuit oriri fic it fuper bonos,cr malos.Hocutiq; continetur rerum primsua, hominiicum primis, atq; Angeloru creado,cr congruit cum Theologis neris EpidcUts, hortantibus ut ho/ mo fus dignitate nofcat naturs,et ut attendxnms ad petra unde cxcifi fumus. Hinc fore ut nihil de nobis uile,atq ; humile fentiamus, peruidentes nos effccx genere di tuno,hxberc patre optiniu,clcmnuipimu.Riirftis omne corporis, atq; anmu crea/ ttoiic,in ftmmit Dcii perinde atq; Archytas, et Trifmcgijliis referente c emere po tes 6o« AVGVST. EVGVB. LIB- IX. tes Epiflctunt,cr Arrianum.Vt enim Archyta fuperius interiores corporis,xtqt animi partes , orgina'\; ai rerum notiones capienJLiS nece[faria diligenter exp Ii/ eans,a Deo fbrmxta,pofita $ memorabat:!? ut Trifmegiflus, omnes ai amufim humant corporis artus executus,ex his gloriam Dei , antiquum q; hominis opifi/ dum iuiims manibus elaboratum predicabat, excitans tardos cr flultos ad con/ ftdcrationem artificis, explicantes^; uterty quam compendio fe tAofes prodidiffet The ologiam,ad eandem rationem Arrianus uel Epifletus pcrfcquuntur,que tau artificio fe in mundo,? in hum ino corpore fibrcfiflx, mjifcnfu cr ratione eat reamuSydare de ipfo pofiint artifice tcflari. Nam, i nquit, Deus colores fecit, ficui/ talem autem, quibus colores uiderentur,non ftcittQue igitur fuijfct utilitas i certe nulla. At rurfum,fi ficultate uiuendi quidem feciffet , res autem que caderent fub oculos non feciffet, que demum utilitasfcerte nulla. Quod fi utraq; hec feciffetju men non feciffet, nec fic quidem utilitas. Quis igitur aptauit illud ad ijlud ,er ijlud ai illud f Quis aptauit gilbum ad uaginam,tuginam ad gUdiumfAn nullus f At/ qui ex ipfts operibus foliti fumus declarare , omnino alicuius artificis ea confilio * non temere ftila cjf r: ccp | y tst uy pty 2 ictsoy tyupxivj T\](*fTHy , rx </lt bg«CTaL,ngti bgicrjSfXffx epiy »«c 'tiafxivj.ro <Pi xffiy G? , G? H7rfO/ &vyiix7TfoST^ xi/vnjixy tKXTtfV ovk 'tyifxivj. xgu </lvvxptit k ypst/ KM TOlff tcopiots 70 is KXTlXKiVXO-jaivOli OvJ^t 7XV7K 'tfj. fXlvJ roy TIJ(/ virny : N unquid igitur hunc artificem,fmgulu quodq; opus oRendit,uifibilia ue/ ro.er uiftones,ipfa lux non oRendit f Mafculus item er fcemina , cr utriufj; ad coitum impetus non oRcnditfTum jicultas,que membris bis elaboratis utitur, ne hec quidem artificem oRenduntfEn Epiftctus, cuius fui temporis bonunibus,uit4, mores,ioHrinaq;fuitadmirationi,quem Pbtlofophi fuffexcrunt, uel ille creatio/ nis hoRis Simplicius , maledicusq; Lucianus , qui fertur lucernam eius teRaccam, multis millibus numorum cmiffe, clamat, bonus,? fanftus, humani corporis har moniam aliquem declarare opificem,ferre tcRimonium opificia de fuis opificibus . Cum fla‘uas,cum pidas imagines intuemur,fubito mens accurrit ad artifccxum domos,pxlxtix fufficimus,exteplo de opifice cogitamus. Sic qui non fit jhl tus om/ nino,cum tantum inhumano corpore artificium, cum oculos,? ad eos collufbrxn dos lucem extcriorem,ipfosq; illuminatos colores perffexcrit, non ne exclamabit fuper artificef Cum ucro quam propagandorum hominum cr generis per fccuU fuccedemis artem rcpercrit,cum membra in utroq; apta , eaq; generandi cupidi/ tate inflammata cogitxucrit, quid aliud dicct,quam fapientifiimum quendam talia molitumfAgnofccq; hocloco,explicatam Theologiam Mofaicam,Mxf ulttm, cr fccminam creauiteos,cr benedixit eis,dicens,Crcfcite,cr multiplicamini. Que enim fuit alia benedi£lio,mfi membra, uafaq ; genualia prolificis feminibus reple/ tXyCrad generandum rapida cupidine acccnfa: Suffice nunc cr contcmplxre,re uocaijf ai animum fimika quoq;conjiffum duobus locis Anflotclem , qui preci/ DE PERENNI PHILOSOPHIA tfo7 Puf retulit ab ipfa Diutnitate,fiflum utrunq; fexum ad commiJUonem,cr propa / gationem,ov7to vtto ToO BuvJlkkI tfts « epvo-isloOr* av /fcM<$a TMsyt/yxiKcswfoS rriw k oi vtoyjxy. e* hic quicun# iudcx xquus ejfe uelit,clare ad exordium m Theologia Mofaiea, totam# illam operationem , tjuamfimili modo uctufhfiimus Io£> admiratus decantauit,ffieflant: Manus tua fi cerunt mc,cr pLtfmauerunt me totum in circuitu. Sicut lac mulfifli me, genitura demiffa(fcilicet ex genitore)ojhbus cr neruis compegifti me. Qux potejl igitur ejfe maior Philosophorum Theologia utra concordiatFatetur Ariflotcles crea/ tionem corporis humam,fitctur cr iUe,cui tantum Philofophi tribuerunt , ut affe/ rerent,quem di fla eius non comrnouerent,duntaxdt fupcreffe,ut poenas fubterra / neas expeflet.Rurfus Epi fletus c r Arrianus,non modo corporis humari quonda Deum I itentur autorem,uerum etiam ipfius animi crcatorem,qu em iuris fui libe/ rum,folutum fvcijfe ingenue comprobaf.Dcus, inquit, non folum dedit nobis ficui/ tateskas,qmbus gencrofe cunfla aduerfa pcrftrarmstifax o »y kyc&ov Bx/ Tccis <tAjl#fe|'«< J flS «KOlAvJcy TOVTO t<AC0Kt Mai/<iyKCCSOlJ tcur xpccss o<Aisoy oAoy ctt/7 oief ityiiy 'tTroiyri^aviPt KvrtofivxTxrposJov Ja t <ryyy xujoMnruy, wsi h tyt, vro</li<rxi:Sed quod erat regis boni , er uere patris, dedit hoc Uberum,expcditum,non coaflit,ipfum# omne inferuit, cr pofu/ it in nobis,necuU tm uim effc reliqua uoluit,qua poffet ei impedimento ejfe. Hic et animi creatio efl, et ea natur a,in qua lucet diuina pote jiatis imago. Apparet enim inanimi liber tate,qua cupiditatibus, fi uolumus, imperamus, motus# irrationales eoufq; fuperamus,cr [opimus, ut duo in uno homine ineffe cernantur, alter reflor, moderator, alter cbpreffus,cr fremat quantum licet, parere coaflus. i n hoc inqua efl, quod omnes pradieant,fimditudo cum Deo, [aera potejlas,imperium frenan iorum bcjtiarum,quat gerimus nobifeum furoris, cr cupiditatis. Hoc tribuit Epi fletus animo, et datum <i fupremo Dco,ingenue fatetur. Epi fletum autem adeo fu frexerc Philofophi,ut difla eius ferrent in coclum,cximtjs laudibus celebrarent,eo colli gentes, cr interpretationibus lUujbrantes.Qtlo Procli, Porphyrij , Simplici f, multorum# aliorum improbitas aut imperitia coarguuntur, qui religione infeflo bantur, eorum magiflrd ueram,qux reperta apudfuos,fuffiiciebant,uenerabantwr . Ali* fuptr eodem, Bpi Atti fcnlcmix , quod animas abfciflits , flue ndiauiia Deo di quid abfciftio aut radiatio animorum. Caput XVII. pPidetw fwe Arriamsno contenti femel fuperiora de fmlitudine,er dffinit* ■ if Dei cr hominis prxdicaffe, quoniam hoc erat totius doflrinx fundamentum fine quo, nulla de reflajxma# uita dari prxeepta poterant, nulla ucra religio con flitui, inculcat cademjninc extern uirtutes aUoOcns,totamc jj beatam, quietam# ui tam inxdi\icans,v7tcvTX tsijyaAnSS ra wtf i rus ovrytviix s 7 ovlhov(& ecy&parusuy Atyo/iiyxt/wd Taiy Qitoo-oq&y (Alce icci/Jcy ko rptrilAx ri yatqoy t oO BfoC:Siiinquit,hxcfimt itera, qux de affinitate Dei, m • QJ e r hominum 6 et AVGVST. HVGVB. LTB. tJC. et hotninu dicuntur i, Philofobk,atrfe magis A thcnienfem,dut Corittihiu quis U9 cet,no potius mundani*, non potius filtu DctfSKtijcrt idonei </lt, rip £kcp net ut »ii @ nentpa & iytfioya, ix W* «/*as iftUfitcrtleet Xtmtry & :Habcre,inquit,Deum creatore,tc patrem, ducemc^ no nosid ab omni met rore,tknore<fc liberabit. Non folum ergo Eptflcttis,er Artimus, ejjir homni cum Deo fmlttudir.em.ud agna' tonem confitetur, fcd eam quoque jfjcrunt altorum Phlofophorum e jfefententiam. Vidimus fupertui hos Pbibfophof,prxdpue Pia/ tonem, Anflotclcmjedante hos,Pythagoram,qui Dei genus bennes dixit. Ara/ tum,aliosqi multos. Hos innuit, & fcqumtr Epiflctus, nulla ratione cum facris lite ris difercpans-Ego dixi,ir,quu Pfalmus,Ci) cfiis,cr)Uij excdft omnes.Et, Vi den/ tcsfilij Det, filias hominum C?,Dcdit cis potcjlatem pliosDci f.cri. Non 'ne una ea demij} efl,fuit frmper k con fututione mundt religio,tempeflate dtluuij contaminata pofl hominum errore demo pollutd,rcftdens tamen i» anunis fapientum i quo/ niam igitur efl nobis eum Deo fmlttudo,propinquitas,ex eo delibatis, & hauflis, quid ejfcur er non maxime latemur, triumphemusq;, mlxl humile de nobis ipfb fentientes, nihil uile,nofiroq; fonte,ct parente indignum agentes in uita,nojhra na tura dignitatem agnofeentes i Cur non concurrimus omnes, qui fententijs confli/ ramus, nos affines effe Dcojtd religionem etus i imo cur Phdofophi,fapientes que non concurrebant ad eam t Sed certe fapientes, cr qui tyrann(s,impifsq ; impera/ toribus non adularentur, eorumefi muneribus non inhiarent, ueritatem frdgtltbut bonisprafirentes, concurrerunt. Quodft alij ueritatem dfuis pradteatam adtnira bantur,a nofhris autem fmluer pradteatam irridebant, aut fluUi,aut maltuoli,imd diq; fuerunt , aut ignari religionis huius ac maieflatis eius uclut Andabata pugna/ bant caci.Omnis hac Tbeologia Epifleti, Arrunte^ noftra rfl,aut e nofbris bbrir, ceu qua probarent, defumpta, aut certe fuccedens illa per omnes atates ad Phtlofo ph os ufq; doflma,nata ex eisdem fontibus, atq; noRra,fi ad primos genitores,un / de fluxit Mofaica,reducatur,quaq j fiiit penes Abraham, \faac, lacob caterost j; no nominatos fapien tt farnos mos-Ex uno enim parente Deo nati funt omnes : Et, ut D.Paulusapud Athenicn{cs,Yecitfy cx unofayunc omnem humana gentcm,qtue habitaret fuper uniucrfam terram. Rurfus Epi fletus eandem fmlitudtne, focieta/ temcfc bonunis,ac Dei,declarans,huicq; omne re fle uita rationem deducens ac fU bliteus: @ <rvyyirus TtnSTv&ii xecxii&w tAv\v&«ti^y,ecepts u/ $xcct c{kf/ tAvQxyiy ; Non pudet, inquit, tiitam cum dedecore tranfigere,impotcntcrqi in aduerfv cedereiEt affinitas nobis cu Deo ejl-lUmcue/ nimuf. Mitte nos regredi,unde uenimus. Hoc Epiflctt dtflo, facile potefl tnteUigi, quid Ariflotcles [ettjcrit,cum ait mente [olam dtutnaeffe, faiamc^ ueture exterius* Venit fcilicet, mifla,infufa, afflata dimittis . illinc ait Epifletus uenimus , eo redire nos oportet,ad prtRtnu domtcilium.QuareqHicunqi teflimoniu illud Artflotelisde pranant,ei[enfm ttefeio quem ahicoaptaqteitcofaettosparmiurttatis (ffcgtta w,prifcam DB PERENNI PHTLOSOPIHA. tfoj £** TOS,prifcam Phibfophiam nefcientes, que fi obfcmra,claufaq^ interdum apud Ari flotelem effdidts certe altorum Philofophorum,qui clarius differucrunt, enuclea tar.Sedrcccntiorum Phdofophorum ea fere calamitas, ut radior multor, quos uari dde parte ueritas effundit,non cemant,proptcrea quod uni fefe Artftoteli non de/ iiderut modo, fed adeo deuoucrut,ut fi fuerit opus pro dogmatis eius tuenda, infer tum flammamq; ruant: in cuius Philofophia , ftc quasdam opiniones prauas conce ferunt, ut ipfum jifurgcret,ea deftomachaturm putem.Pcrgit edam Epidctus,ut qui nunquam Chnjhanus fuit, fiujfe ob dodrina bonitate uideatur:Omnia,inquit, connexa,atq; apta mterfefunt,auditoq ; quafi imperio Dei, cunila parent, eunda cientur: cd 4-v\ctt o-lp st oof artp w</lwi/xivcu,(d <rvvx$ iis «vt i no fia a<rxt,& X7ro<nrctio-punx,i 7rccuros</lt xi/ii kivhhxSos, «Ti oiKUts G2 <rt/ix.cf)v as b 9tcs ctlobcdireci: At animorum, inquit, qui eo ufque funt connexi, er copulati Deo, ceu fwt particula eius, er abfcifitoncs,non 'ne mo tum ceu proprium, er coniundum fentiet Deus t Aduertere commodum ejl hoc loco, hanc copulationem non effefubflantialem, quodipfe quoq; dixit Epidetut, Sunt enim aninu,ut Philo quoq; dtfcrtifitmus aiebat , ufut eodem nomine atq, ■ Epi/ dettis,acn 6T7TK0-(jicc7x,dbfcijiioncs quadam, C 7 auulftoncs ex Deo. Dico autem abfcifiiones,non fubflantiales,fed quales mnuit Mofes,ajfLxtus,afpirattoites,emif/ fiones d fa ipfo occulta. Q uod alio clariore nomine Phdo dccitrat,ocrxvy<x<rpM ttc,fcindHa,radij^x tUalucediuina mijfi,CT abfafi,feparadq;.Beneq;,ut fuperi/ ■ m uifum,nouit etiam Trifmcgflus animos non efje de fubflantia Dei ad Afcleptu: avvsisp VKiUpo&onfttHiatrosvh Bo-iCThfoS Sso7tt§ httKu/ icws, KC&eertp t o t i hAss cf>ocS:Mcns,inquit,no ejl abfeiffa ex fubflantia Dei fed quafi explicata, ucluti Solis lux. Declarat igitur Mercurius quod ed in Mofe- Ea enim explicatio uocatur d M ofc,aft>iratio. Hoc innuit Phtlofophusjunt abfeifii, non d fubflantia, fed quod fecundum defignat,ceu radij nufit,ceu fcintiHa, uelut fpi rationes, id Epidctum fmjifje par ejl. Et dtuus Paulus , nos genus eius diciu Quod 'a&is cfl homo.in mun Juqr introduflu* a Deo, ut contemplaretur, quod membra * «orporitad opcriuoutt difpofifa di quod is cfl cQ oramu confenfut, Cap, X VIII. E mfy omni Philofophia fua , qua Platonicis, Peripateticisq; admirationi fuit, Epidctus clamat, iterum,iteruq; monet, honunem iuxtaMofen aDconcatu, nunc animum contemplans,nunc corporis opificium:ex hisq j in laudem creatoris V opificisjiomines excitans- Ac primum, ut Mofes retulit, Deum hominem po fu iffe in Paradifo ,ut habitaret, er cujlodirct ipfum , nouifimumq ; rerum acaui-um f/ominem ftc iffc,& ceu domtnum,in palatium exadificatum induxiffcjrudtaq ; ta citus Mofes, prudentibus conftderanda reliquit. Haud aliter Epidctus, er Arria/ nus declarant er hominem in hunc mundum a Deo indudum, er quam ob cau/ ftm fit indudn: rop <Al ccv3fXU7rc,u do-Hyxyiptcevrr n ty t*V y/Tt ^ «7^ : Hominem autem contem/ m QjJ * pktorcnt ' AVGVST. BVGVB. tIB. TX. 3 piatorem fui v fuorum operum introduxitinec contemplatorem modo,fed ctLm eorum interpretem. A gnofeis hic er humanam creationem, er fuprcmu opificii admtrabda j; confihu,ut ex adificato,ac conflituto mundo, fuis in fedibus,ommbut ri'e,redcq; flabilitis, induceretur notu fimus frcdator,ac contemplator,qui mirat bilem hanc,pulcherrimam uaflamq; admiratus domum,ftngularem agno[ceret,et frtcrctur,collaudarctq; arahitcdi ftpicntu-Sic nofbra quoqi Theologia monftrat, per ea qua foda funt,confrici inteUigibdia-Et Arifloteles de mundo. No alijs ocii it s, quibus inuiftbilcm Duiinitate uidcamus,opus effe,fed his duntaxat, quibus ce» lum,ac terrat,maria,totoq; in mundo uilam,motusc j; perfriciamus.Hinc uera det promenda, dedttccndaq;, rufi quis fe fronte luce multare,ultroq;in[anire uelit art gumenta fuper artijice.Paritcr omnes conueniunt,profani,facri, maior, minorfy Philofophu,cx omni opere mundano querendum, djfcrendumq-, opificem. Ofle* fum enim fuperius, Platonem, AriHotclem, Marcum T uU. m eandem f bitendam panbus fufrragijs concefiffe . Qukunfy igitur hominem contemplatorem fui in/ troduxit, is certe creator eius ut fe contemplaretur fuit. Eodem confen fu Marcttt TuU.ante Epidctu- Hominemq;ip fum quaji contemplatorem coeli, ac Deorum, ipforumq; cultorem ficit-Sed Epidctus pergit etiam perfwgula,quod decontem pia tionc,pra dicationcq; diurnorum operum in uniucrfum dixerat,in partes cxpli cans. Eius non ab homine proftfrones,fcd quaft a Prophcta^mt A pojlolo prola/ ta,uerboq; Arrianus affirbSt mete,inquit,hdberemus,an quicjud cfjct,quod nos facere deceret,nifi laudare Deum,gratiasq; eundas re ferreiw WV © anemfov itci^xgU Kf>irrxs,K) i&M7tet &<fl{y r>y vyvoy ,v>y at -ny §wy,yhyet& o Siot, hi Hftiy 7iKft%y/ cpyceree 7 vcu7vt,<ft' uy tOv yhu Ifyceoiyidte, ptyat c&tbS)b7iyapxf</li</luK<p}foiKfC7K7n<rsy}b7ii&iAucy, oTtcwa fiefi KiMboruitfcb Hse$<fij<Aoy7tes cweemvtiy. Tcuhrvrtetf tKCts» WkQh* (aay te/la,i(suroy ytyisvy SaoTCmy vyyoy tepvyvay.Nonnc, ait, deceret c r fbdientes, er arantes, er comedentes canere laudem in Deui Magtiat Deus quoniam nobis hac inftrwmenta dedit, quibus terra colimus,Magnus Deui, quoniam manus dcdit,quoniam haufhm,quoniam uentrcm,quoniam crcfcere tat cite,cr latenter,quoma dormientes refrirare. Hac ad unamquanq; rem concini re oporteret, ac maximum Jiuimfimumc^ hymnu canere. Hac ille dkit.quem , ut fape docuiCcogor enim idcntidcreferre,atq; id Philofophis rcccntioribus demon/ jkare,ut hinc jeipfos agnofcant,eu fe adfcelerata,uel de immortalitate dmmi,uet aeternitate mundi dogmata rcfvrunt)is inquam ejl Epidctus,quem fuo tempore fit frexe re omnes, Philofophiam, mores, uitaminflitutumadmirantcs . Neque mini Chrijbanusfuitjcd qualis Plato,Socratcs, uiri boni , ucritatemep ab ipfa Natura, meliorecp Philo fophia haurientes: fi quid 4 uctuftioribus gentibus ad Grscosafri raffet,coUaudantcs,exofculantes . Porteq; uidit hac in faeris literis Epidetus , fed nor magis maiorum Philofophiam^ qua-pia fuit omni t, ac religiofa,et Natura uu cef t>B PERENNI PHILOSOPHIA. iit irtf perffpedas habens, ea dixiffc. Quis enim cf{,cui non uideatur,aliqtiem nccefft lio creationis humant,cundcmq ; omnibus modis fspientifiimii autorem fuiffc, cu iusfdpientiam,primumq; confiltunt , res confecutt declararunt . Vt tgfoifr, Mofes dixit de homine creato,Et pofuit cum in Paradifo,ut oper uretur , er cujlodirc ip/ fum:&’ in terram mifit,fugatumeParadifo,quo,cultu agrorum dcfudans, inde ui ditarct:Sic Epidctus eundem ipfum confirmat manus ad fodiendum , arandum# dediffe , reliqua corporis membra fic dij 'ofuiffe,ut nifi is membroru ordo,ct tum fecrctt,tum in propatulo operationes ej ent adhibita , nullum futurum fiicrit 'ge/ nus humanum. Qjaid memorem arcanas illas, qua latenter peraguntur operatio/ nes augendi,rcff>irandi,cum dormimus f In quem ergo e noftris alius exclair.auit Theologus ,Manus tux fecerunt me,et plafmauerunt me. Alius autem, Ante, re troforma/li me:Et,Qui plantauit aurem non audiet: qui finxit oculu, non confide rauit:in eundem tollit laudem, exclamandum# iubet Epidctus.ln cuius oratione , operumq j diurnorum prtdicatione profido talis mundant creationis prtdicatio continetur, qualem ante oculos habuere no fhi, quifimilitcreum ex operibus coi/ laudabunt.Neq; enim qui dixit,Manus tut fecerunt meittemitatem, perennem# fidionem rcftexit. fcd qualem Mofes defcripfit: I n principio creauit Deus calum V tcrram.Cum quo inclufa quoq; e fl humana creatio. Profcquitur autem E pide tut, Quid igitur, fi plcruj; obeteati eftis , non aliquem effe neceffe ejl , qui locum hunc e xpleat,pro eundis, efferens laudibus DcumtQuid aliud poffum fenex, er dtudus,nifi laudare DcumfSi igitur cjfcm lufcinia , facerem q ut lufcinia. Si cyg/ nus, qutcygni.Nuncctlfn rationalis fm, Deum me laudare oportet. Boc unum opus perpetuo. Nunquam hunc ordmemyquoad datum fuerit,dcferam . Vos# ad hanc eandem cantilenam cohortor . 5 hominem uere diurnum , cuius exemplum debuit Porphynum,Proclum,Simplicium,reliffonishoflcs, potius ad canucnc/ randam, colendam, quam contemnenda adducere, cuius efl firma flabilis# fapint/ tta,Dcum totius operis mundani,®- humant gentis autoremfemper collaudare, nihil nodes# diesq; aliud agere. Sola# ipfa faciens, quod illi facicndit cogente na tura, fatebantur. Si probabant Epidetu,fi fapientiam nurabantur,dcccbat eos ad/ mirari quo#,qui religione hac inittati,fm<les effent, redditi tales ab hac unica fa/ pientifiima# religionc,tanqua uberrimo eorum fvnte,qut uelut exriuulo loquctt tem Epidetu,cr ad eam dodrinam uiuentem,fhtpcbant, admirabantur. Sola igi/ tur hxc uere laudat Deum,creatorem ueru fatetur, er agnofeit . Quoniam igitur fidi fumus 4 Deo,cradeum fcrmati,iure mandat,hortaturq; Epidetus,</hari/ 7e i<A<f <rif<jy t rvy^oAa -f Oportere nos feruare fymbola Dei . Sci/ mus quid fymbolum fit,focietasnaturt,coniundio,confvmatio- Ac cemeut Epi/ fletus cwm Chaldtocongruat,ut libro primo uidimus,o-vfaSoAxvrxrpiKosv9s ta-wVpt retis ' 4-t/xcciS:Symbola, inquit oraculu Chaldaicu,patrma mens inferuit immis.Eece fymbolum inter hominem, ac Deum . Vt enim PfcHus ait, Qucmad/ Q 4 3 modum. tfi» AVCJVST. BVGVB. tlB- IX. modum ii imaginem Dei liber Mo fucus creat hominem, fic creatorem Chaldst$ tejlatur animis fymbola fus proprietatis inferuiffe. Quod Phitofophi duplicem hominem alTijniucrmkfed uerom iplum anlmom, hunc immortalem Sc finnlcm Dei. Cip. XIX. p. M nes igitur mortales,quocunq; ftue cupiditas ad fcecuLmdtm,fiue Satura 4 UucritaUs agnitionem adduxiffet,Graci,Chaldei,Acgp>ptif, immortalitatem aid morum una eundi du(h ratione perhibuerunt. Ea ratio uarijs nominibus, eundem fen fum refonantibus apud omnes dejignatur,nunc deorporeis fegregatio, manife/ flumq; a corporibus diferimen , er omnino rerum aliud genus ■ Nunc agnatio,fiuM liarius,nunc jimiliuido Dei,nuncfymbolum inter eum hominem$,nunc cognitio, fapientia, fcientia.Eaq; omnia clare dicuntur ab eis de mente, ftue animo, quem uc rum hominem ejfc,cum Plato, & Artjloteles pojl multa fecula noffent , prodidif/ fent,Trifmcgijlus ante eos plurimos annos natus,homimbus inuulguut, ut appare at omnium eandem fententiam, confenfumq; admirandum fiuffe. Igitur qui prius dixcrat,Dcum creajjcbominerti ftbiftmilcm,eamq} uti propriam prolem dtlcxiffe , deinde feparans,ammujt corpus,hominem alteru corpus ipfum morulc^tlterum ipfam mentem immortulcm,hancq; effe fubjlantialcm,uerumq ; hominem: ccrSf* wroS tf^swAis fitx xdrwnx SrmoSiCcddvXTOs Jit <Phx to(/ iciut/ fv avSfCtmop : H orno, inquit, ejl duplex, propter corpus mortalis , immortalis propter animam fubjlantialem hominem-Vt igitur Artdoteles in decimo de M ori/ bus,mentem proprie appellat homincm,er UtArsoy yogtoy, meliorem porticu/ Ltm,dicitij; id optimum, iucundiftmumq; effe cuique,quod eiproprium natura fit, fl? t5> ccySfeuva. i Mo Konctrcy vsy Hln,uvstf yaxbitsx tuto ocv&ftowo;: Etiam bomini,inquit,uita fecundum mentem fore eiufmodi, quandoquidem id ma/ xime homo ejl.Ecce Mercurius Trifmegiftus ipfam animam feu mentem uociijs/ crtiaM itv&ftouToy, nempe uerum,fubjhntialcm(] ; hominem.Et quemadmodum hunc Arifloteles folum duiinum, exterius aduentante dicit, fc Mercurius,hunc imi morulcm,corpus autem corruptibile. Duo igitur aquali d eundis praedicatione ce/ lebrata,nos er * Deo creatos, er generis affinitate cum eo fociatos,qui nobis fym bolum, proprietatem^ naturae fui indiderit. Hoc illi fen ferunt, locuti funt,quia per fitcccfitonem d primis hominibus, penes quos fuerunt ea perft>cfltfitma,dcfccnde/ runt in pofferos, ut quo procedas anterius in retro adas States , liqutdtus,maiore<fc confen fu deprehendas celebrata. Ferunt igitur Grxci fcriptorcsfacri quod Thales, ihtyty xfiAepovscii/ H/cdes, co;xhj ts 'troidii, (cJ tpoj </^</WkIxA3 : Dice bant nos fratres effe ceu fctlicet qui ex uno Oro, er prxeeptore- illud uero contem piatione digmfiimum ejl, ut Plato partim rationem, partim prifes Theologis def/ cenfum fecwus,cuius haeres quafi legitimus fuit,pronunciauit, effe animum ucrum hominem,folumq ; diurnum immortale creatum d Deo longe altcrius,qudm corpus cOiKttijniSfUtty hoc diferimen apud omnes Philo[ophosextat.Quemadmodum igi tur dupU/ DE PERENNI PHILOSOPHIA rfif 1 hrr duplicem hominem dixit Mercurius , fed ueram, toUm 'que hominis fubfianti/ um,ipfam mentem,uel animam : Arifiotdes tutem hunc duplicem hominem »« li/ hrode Generatione animalium luculenter exprefiit, ac diflmxit corpus, cr om/ ttem a corpore infeparabilem animam nafci dicens ex elementis, fruma, fremo/ te, femine, corporis excremento, mentem autem exterius aduentxre, genus aliud, dhinum,&- 'incorporeum : ftc Plato in cuius fententiam prorfus iuu Anftotclcs, eam que alijsuerbif declarauit,adco difiinguit animum, cr corpus, uelutduosho • mines, m Timeo, ut duos eorum flatuat creatores, creatorem animi Deum fu/ premum, corporis dtmones, D eos nempe minores Angelos. Atque efimirabiUt- Theologie Mo falce interpretatio,ut fit operepretium cernere confirmitatem fu/ per creatione animi cum Mofc. Vt Mofes humum illam lutulentam, cocnofam, madidam,imaginr humana infbrmatam, fcd ante pedes Dei mortuam, exanguem/ ‘ que iaccntcm,afflitu Dei dicit animatam, dantis ex feipfo,atquc infrirantis tu ia/ tem fubfiantiam,erat que corpus, quando non erat animus prefens, corpus de hu/ mo terra fumptum, animus dimijfus i Deo :ftc prorfus Plato creatorem animo/ rm fuit fupremum illum opificem : Quorum, inquit, 'mitium traditur uobt: i me : Gr£ce,nrttpxs G? varxpfcc.uivo j tyu : Quorum, ait,fatus,cr 'mitium tra- ditur uobis a me- Q uas ait ego fcmmaui,cr inchoatu tradam uobii , loquens dea / nimis. Et noTad id quod erit immortale, partem attexitote mortalem. forma frefei licet corpus Angelos, animum exfcipfo immortalem, fui ftmdem dcdtffe- Liga A tumquefiujfc mortale cum immortali, quod dicebat Trifmcgiflus duabus rebus, altera mortali corpore fumptoc terra cr elementis, altero animo immortali diui/ nitus miffo. Hic' que efl tum creatio animorum, cr fatus a Deo, tum eorum im / mortalius.Similitudo quoque diuina,nt inMofe, quia uocat eos ibidem Plato, a&c retTOtS byMVvyiOy, uniuocum cum immortalibus, ut funt inter fe animalia- Et, fCipt-iTKvTX ywoirtrce, <£? Btv nvrcJo^orrg, Stoij i<nx {cn <ty ; H£cf inquit, per mecrcata, fcilicet animi, tutam 'que ajfecuta, Dijs aquabantur. En ad/ mirandus cum MofaicaThcologu confenfus eundis prsdicantibus animos i cor/ paribus feparatos. Mofes quu fiuffet corpus, quando non erat animus, quia mif/ fus animus d Deo, corpus e terra defumptum. Plato, fatus animus, cr tnfimaun 4 Deo immortalis,cum corpore mortali confociatus.Marcus Tullius, Nec inuenic tur unquam, inquit, unde ad hominem uenire pofrnt,mfi d Deo, loquens de ani/ Otis.Hecq} efi,quod Anfiotdes Svfxlkp, extenus, Marcus dicet, d Dea* Qii jdohhinccjufjm dixerunt animum t corio creJilTt in corpm.in quo uT* • nat in pernam : & quod hxc Turpido non (it utra : Se quoJ alio Tcnfu intriti* gen Jum.quoJ pnTct prodiderant : Et Plouui Tentcntia Ctpcr inunoruliutr ani - morum. Cap. XX 1 «X H ac caufa fidum e fi, ut hanc mortalis rci,cum mortali confociatione comni tefiionem, animorum^ cum corporibus colligationem , ex quodam rumore non Qjj 4 baicpcr/ • J 6 i4r AVGVST. EVGVB. L I B. IX‘ bene percepto,*! poenam,cr fupplicium tp[orum,[cr ob quxdam g ram fceterd datam arbioMarentur,audiaUcs ab andquiflimis progenitoribus , prius corpus fuiffc mdc animum exterius inju[um,at< £ alligat um.ltaqi Philolaus Pythagoreus : nxf> TUficrrat /X G? oi vrxAxiii &to*oyom G$ hxvt{s*S ^tXTirxSTipMfi ttS, h 4 vyn ra aranum <rvrti(wKTXi, <& KxBdbrif iy <rcoyjttji nTO> tV $xrsrxi: Teflantur,inquit,pri[ci Theologi oc uotes, quod propter [upplicta,ani/ ma cum corpore rfl alligata, er quafi rit eo fepultaHxc igitur fuft>u;io,qux prin/ apum» ucrum habuiff. t,non [ane mtcUcdum,ipforu quofy teflimonio dcflruitur. N<m Plato creationem animorum et corporu dcfcnbens iit T imxo,ubi amandare ftpcrflitmes oportebat^phyftca^ ratione agere, fcrtpfit ftc naturaliter, V conful to, diurnam prouidentiam animii corpori coWgaffc,ficut naturaliter er utiliter ere auitcodtm, cr terram.Sed Imis fima uera eaufafuit,qubd Paradifum,quemai/ modum Chaldxi myjlice interpretantes, etiam hominem e paradifo fugatum,ani/ mam [cihcet e coelo dcic{lam,inclu[am<fc in corpus propter pcccatum,quod,CT i/ pfum myjlice fenferunt, exponebant- Qtu quidem error autaru [uorum rationibus popa definietur. 1 Uud modo conflet diurnorum animorum, [eparaumf, i carpo nbtts naturam, atq; focietatem cum D ijs habere, omnes agnouijfc,prodidij[e ■ Plott nus edam his refpondit,qui [ape cr memoriam, [cnfumq; impeditum, turbatumefl cernentes de immortalitate dubitaruntyipft caci,canofoq; iudicio cr ealigand:Ani ma,inquit,cum Dijs habet commcrciujmmortdlis ; JicHecp id pojfet a nobis agno [ci,j i puram,limptdamq} eam, ut ait Plato,uideremus. Nunc autem fxpe labefiflam cemcntes,neq; duiinam.ncque immortalem arbitranuir.Sedenim cum naturam rc rum ponderamus, puritatem carum in flflcere fas tjl- Quandoquidem quod adie/ {Ium cfl,fempereffe [olet impedimento ad eius perfidam nodauem,cui jittaaccef fio extrmfecus cflAtaq; confideret demptis,ac detradis al icnujfe qui[(f,: x&c 7U~ aSwflCT©' eft,oT«lJicw ny Siitrfyvu y voh7v,K) $v *£$ K fuy^ywHyfyoy.oM Y*f msyeg£me,iK txlobij-nrnjiJi t ns baJ)oy ng^rmoi\rrxc,7tu.v-itc vic <jv %T *ov tw, xccryoy ty ourr°y vOHV°y->Kj (pccrfrby ycfit/ttyfyoyiCredctq; [e immortalem, cum [et ipfum uiderit in natura \ntelleduali,ac pura.Videbit cum mente afficere, et noffet nihil [enflbile,neqi rem mortali ullam, [ed cum re [empitcrna,[empuema rem intct Ugcntem,omniaq; m natura mtc!leduali,mundumq;fcipfum inteUedualem,cr l * mino fumeffe. Sic Plotinus- Eius igitur [ententia ed, utcemis, animos immortales, Cr [empitemos ejfe,quiafolis his res xtcmx,c r immortales nofcanturficut fenf» moruli mortalia capiuntur. Eam flculutem, quaresfempitemx, cr incorporet comprehendumurlqux cfl tota ratio Anfiotclis)mcorporcam [empi terna effc.Sic colligit Ariflotcks,mir.uc[fc fcmpitermim, er incorporcu,quu [olus fcndtrcs [empi emas, cr incorporeas Attimumq; effcintcUefiuale lumen, fempitemu. Simi li ratione u[us Plato,ut conflititfupcrius.ficri qno$ poteft hac admonitione quiflji cautior t DE PERENNI PHILOSOPHIA uu lior, ac firmor, cum uidcrit Animos imbecillos, uaciUantes, affedos. A bfcinde, inquit, Plotinus, tolle non fua: Videbis duunu,magnum,lumen longe, latcq ; ftiritu alita progrediens animu. Ea qux fapiunt,nofcunt,cogitant, proderant prouident (cui fubfcnbit Arijlotclcs)funt incorrupta,immortalu. Diuinumquoq; effe animu, eum# ucrurn hominc,iuxtafupcriores,datam # ci pr a ter cataas animantes, par I icuUrem fortem, luculenter fuper Eptdctum pradieauit Simplicius : o <fi ornet tur$£to7r&lw ExsAc^&^tLjj T^iMJTrTrfoSvi/vijXtos WiKKrtuntottjiy b rve aMceaAsj-ttfo&a •nh «v^a)7roit\yftzi' ifrn,VT& amsSa(<{ rlw ixut teyiKMy 4-vX*V uazn^i^e <pvo%tK,v/ TU Iny: qui uere, inquit,bomo cf[euult,dignita‘em# generis fui cupiat redime t te, quam Deus prata animalia b'Uta homuubus largitus efl,is jludet ut animus fu t tu rationalis fic degat,ut natura habet. Enuerus homo, generofus, infignis fuprt exteras animantes : quod Deus ipfe largitus ejl-Nthtlq; iniereR inter Sunplicium, Cr Mofen hoc loco.Mofes,Etcreauit Deus hominem ad imaginem cr fmlitudi/ nem fuam ut prxeffet pifabus maris, cr uolatdibus coeli. H ac gratia diuinitus data eft, fmlitudo, proprietas 'que diuina , data ratio, qua dominamur brutis-ls uerus homo. ' «' AtexanJrum AphrodtTeum.ammn immortalem ren(ifTe.Separart eom anima» corpoream, ab anima diurniore. Animi lg nritdignit nem primum Gimmo Deo Ium iniclle&n noflro inbuere, utrumrp incorruptibile, affirmante. Alexandri clara ocrba de uitdkftuj bumam uworrupnb dicate. Cap. XXI. SA epe folct CT in fchohs Phiofophorum, cr in omni p ropemodum uita odior ne, error is accidere, ut adfmt qui grauis alicuius uiri fententiam, aut uocem Perperam excipientes (ut fumus omnes in malum,qudm bonum propenfiores)fk/ dant ut fima mualefcat,utros cosfmle qutd fcnfif]c,qualc ipfi interpretantur. Ac cedit item ignoratio,cum libros eorum aut ofeitanter legimus,aut omnes legere no euramus,contenti pauca quadam uidiffe,cr ex hisiudiciumfcriptoru feci jfe -Hoc eum primis eucnit dc Alexandro Aphrodifeo,qui cu putetur pafiim aninu immorr talitate repudia f[e,qui [cripta eius omnia lcgent,podaauerit,perpcndcnt,'mcniet ne l eu fccusfenjiffe,quam fima cjl,aut fi fcnfitjhabcbitundc ex didis fuis cu abun- de coarguat.Quatuor igitur rationes,ad omne hanc probatione prxflo funt,quaru priores iudiciu quoddd fidant, no fenfiffe Aphrodifcu,anima mortale.poflcriores dilucide, pcrf[icue,nuQjs obumbrantib. ambagibus hoc ipfumpradicabuLScnfit igi btr Alexander cu exteris, cum qui dicitur animus aut mens, gr ace v£\immort<dc. Prima# ratio. Qttu definitio, qua dicit, anima effe crafim cr adu,fwma# corpo ris,cr ut cius utar ucrbif/tK fi aooicctyu fw & KfcJj-fcas TcS y TTfwTtuy, ex quada mijlionc,et temperatione primoru elemctoru,ejl definitio anima corporet . corporea# uita, qua uiuit animal hoccorporeu,tencdre, corruptibile, mortale.- quod ipfc paulo pojl h « uerbts declarat: ytnjfu 7rfo&vop o a oyot QjJ $ vtgi «<« _ AVGVSf. EVGVB. LIB. TX; T*fi(/ yiniru(& cpflof&.rxJTHSyctffii bwpoifityiydt bfi<ryoS:Fit,ait,nobis,quemadmodum prodiximus, fermo de anima eorum , qua funt in generatione,®- corruptbne,Hoc igitur ejl anima, qua dicitur ab Anfto/ tele,adus corporis organici . Secunda ratto,qu6d animam diuiniorem , qua pro/ pnc dicitur mens, fiue animus, quo faptmus,res muifibdes,arcanas,aternas apprt bendimus , non uult inclufam effe fub hac definitione , quia dicit ibidem de anima De orum: h yXy $i£y 'fivy»,* (cJ txvt uy </lu -^vyny nceMiy , oy.airvy.atg bcy rccvrv,^ v^nMyonoiNam atumam Deorim,inquit,fmodo ea uocifanda fu anima,aquutocc cum hac diceretur. Volens firme dicere Alexander , animam Deorum sncorruplibilcm,immortalem , non cius generis effeyuius funt ea , qua cadunt, intereunt. Quod autem animus nofter fit ex hoc genere diuino , docet ipft Peripateticorum princcps,appellansin Moralibus,mentem riy ^ioigcrvyytrfi sccroy,Dijs cognatifiimam.propmqmfiimam , cx eodem maxime genere . Vidit mus item fupcriorcs unanimiter eundos confentientes effe hottunes diurnum gea mis.E q uibus Pyiha g orat ad omnes clamabat, ■■ , . edf<r4,iusdhioyyu/OiisiBforOt<ri. . Eilo alacer, nam nobis ejl diurna origo. Et Aratus, i -T gyo^Kguyiresteryiy Quoicum imo Paulo placuiffet,excepit his tiniis , D ei ergo cwm (imus genu* Seneca quoq ; uir magnus. In homine,inquit,quid optimum cfif ratio . hac antece/ dit animalia,Deosfcquitur. Audis, Deos fcquitur f Duobus maxime locis affirmat Ari fio teles conflare cx hocdiuino genere mentem, fiue animum noBrum. in m o/ ribus uocatavyytnsxrsy.De generatione arumalium,Rclin<fuitur,'mquit,fo'; lam eam, qua dicitur mens,ingrcdi extcriut,ugu. ihtoy i]roci yoroy. Et j 'olam <3 sanam effe.Paulo infia,rb ytyyasgtsbp by o-uyxrog, oa-oig iyroifiAxySx/ rvnu t o Suoy,Toiiroi <T tsiy o KttAiywog riiitiam quod fcgregabile,fe/ parabilcq ; cfi i corpore,quibus dmina pars adiunda rjt . Ea rjl autem qua mens , fiue animus dicitur, vides Anfiotelcm uocarc mentem nostram Suoy , diurnam partem, diuinii nempe genus, fiirpem diumam,cx eo gcncre,quo anima D eorum: Et hanc dicere fegreg atam a corpore. Cum ergo dicat Alexander definitionem a/ nima corporea, qua uiuit animal hoc corruptibile , non conuenire anima DeorSg mentem autem noflram affirmat AriBoteles cum cateris omnibus ejjcficutani/ mam Deorum diuinam,fegrcgatam a commercio corporis, cui corporis mtcritM nihil noccat:profit£l6,uclit,nolk,cadcm fcnut,afferit Alexandcr-Nam qui pruden ter di]udicct,tdem fermo cfi,CT effe debet Alexandri,atq; A nfiotdisiCum Anfta teles de anima fenfibtlijc femine principio anima corpore,de frumo, excremat/ toq; corporeo, fiiper quo fundatur totum anmal, omnisq; anima corrupttbiUs' o/ cutus . Deinde frgregjtt ab hac corruptibilitate , corporeaq ; natura , partem diui/ Itam exterius smaUcynU ab ilb fre mutis habcntc-Talc quidfentit Alexander. , cwil DE PERENNI PHILOSOPHIA. fiy primum differit,deanima,que fi t,ut idem ait, ex crafi , v mijhotte elemento runt-Dc i» uentens ad diurnum genus,noncorporeum,non corruptibile, dicit uni mum Deorum equiuoc e cum huc unimu appeUuri.Sic igitur etiam equiuoce dice/ tur cr animus Jute mens nodra, que efl diuina,cu iUa corruptibili anima . Tertia ratio crit,quod nulla dubitatione uiterpofita,uidetur Alexander clara uocc fkeri, em,qux dicitur ab A ridotcle mens adu,mens operant , Grece o Vrt pytix risi, l notHTiKoi y£$,immortalcm,incorrupubdem,altcrius generis , q omnia corpo/ ra. Ac primum aitrro «f a xi/Aoy u<Aos, risg,b KVpicog ti@kxt u^pyfxy: forma igitur immaterialis efl ea,qu£ proprie dicitur mcns,et fecundu adum. Pau |o pojl:© fsiy 'o xoiirog rt $ «/*<)-«;: Ef efl huiuf/ modi intctteflus,fegregatu{,impafiibilif,imperm8us alteri Hec Alexander. Ve/ rum attendendu efl , quod hunc inteUeflum agcntem,dicit ipfum Deum , c r pri/ ntam caufam, appellatum ab Aridotde , in quo grauiter reprehenditur a Themi/ /bo.er ratio,que ducitur ex uerbis AndotelisCfi fentit fimpliciterid Alexander) aperte reclamat Per foiciendum igitur hoc loco primu, quod Alexander mentem agentem,mentem,fiue animum indcfitigabilitcr nofcentem, femper in adione co/ gmtionis exiftente,que dicitur ab Ariflotelc,uuellcdus adu,ftue animus operans ; fenti*,clamatjuoci)erjtur,fcgregatum,impafiibilcm,incorruptibilcm.secundumt quod huius intclledus, qui femper intedigit,fcntalitcr omni luce cognitionis impk tor,principatum, primam dignitatem, tribuit intclledui diuino , qui dicitur prima eaufa,qiufcipfum^nofcit,iiitc[ligit,fruilurqi,autore Art)lotelc,foeculationcmaie/ fiatis fue. Secunda gradum,(ylocum tributi inteUcdui nofhro, dicens intcdedtm agentem primo, ac principaliter appellari debere primam caufam, omnis animi originem, fecundo mnus principaliter , intcOedum nodrum , incorruptibilem CT ipfum-Si bene igitur cernas, fi foedes alte,uidcbis Alexandru nonftmpliciter pr£ dicare,quod Dem folut fit intclledus agens, fed quod ipfe primus fruatur hoc h o norc,ipfc mens infinita, inexhaufla fapientia, lumen immenfum. Secundo loco,et quide longe infirius,debilifomumq; lumen prs iUo,efl intclledus noder, hnmorta Us v ipfcfmliter,cr intclledus agens, et jmliter incorruptibilis, immaterialis , Impaftbtlis, incorporeus, quemadmodit magnus iUc.Quod autem hoc fentiat Ale xander ,ex uerbis eius liquido confiat.TaUs , inquit, nempe immaterialis incorru / ptibilis,oflenditur ab Arijlotele,vf&Toy xirioy, prima caufa , qui cr proprie vtens,eo(p pretio fior nodra,et que cu corpore efl.Dicet etiam Alexander, quod 'mcs,quewtclligit fempitema,immortalia,immortalis et ipfa efl-Hec aule nojbra tfl.Demu A lexaderin fine totius rationis, intclledus is, inquit, o 9vpetStp£? h/ P;il/ ywtftvo s <2J a j-Qxpros . ccfSxfros </it ori i epvxis «v-r toixvth,1 ey voovpivoS', «qQxptss iy iyiy ovros t«. oxiyufioog r\ «y nyiy wis, cy ngu9vfee^tydcfioort Atytf. yovso tfo'ty yivoptivos iy vyiy. G*£ funt,ejl exterius aduentans nobisj? exiflem,crtncorruptibilis.]ncorru/ ptibdis 6 18 AVGVST. EVGVB. LIB. IX. ptibilisautem,quonum ea e fl natura eius. Igitur inteUedus,qui intelligitur,incor / ruptibilis m nobis is ejl, quoniam eft fegregatus in nobis intellcdus, quem v Ari flotcles exterius ueniente uocat,intclledus exterius exijiens m nobis.Sic Alexan/ der. H xc igitur uentas efl,cui nemo poflit contradicere, quod Alexander intclle/ dum, quem AriRotdes in libris de Anima uocat operantem, fme intelledum adi t, in libris de Generatione animaliu appellat SvftxQiy, exterius aduentatem, fenti, fatetur, conjlantcr appellat immortalcm,incorruptibilem,a natura corporis fegre gatum.Quodfi quis putet intelledum illum exterius uenientem, Alexandrum a/ lium quam noftrum dixiffe,ccce uerba ipfrn autorts funt in propatulo, quibus ai intelledum in nobis fegrcgatum,incorruptibilem,uenientem ad nos extrin fretis, Ipfeq; Arijloteles eu de. tota anima humana loqueretur, omnesq ■, corporeas facul tates a corporeo principio nafcentes,infcparabilcs corpore, et cum eo corruptibi les proimciaffct,demm condufit, reliquum cjfr folum cum, qui dicitur mens in mbts diuinam efje,fcgregatam a corpore, folamij; ab alia origine,quam mortales, illas ficultates,uenientem. Loquitur ergo de quodam intdledu noftro,eum tribus nominibus ab omni culpa mortalitatis uendicas,quod fit [eparabilis a corpore, in/ concretus,quod dminus,quod extrinfecusaduentans ■ Hunc autc Alexander cum affurmet,fateatur mcorruptibilem,certe animum humanum, qui dicitur intelledm agens, extertusq; aduentans,fitetur incorruptibilem, fegregatum a corpore . Quod idem Alexander Amphrodifcus animum immorulrm aflerutt , & dubitationem d< mortalitate rdbluit . Et qutfd Plato prior 8i Arifloldu hoc Ipfum docuerunt , ofUndcntei or*- gana labt faiSari polle, animo incorrupto & inwolato. Cap. .XXII. Agnas profido funt his habendx grati e, qui labore fludioq ; fuo perfecerunt , . *nc diutius pafcholas Philofophorum,quos aliorum infeitia inuexiffet, debae ch arentur errores. Ecce aliud Alexandri admirabile de animi immortalitate tefH/ monium,quod non uidtffe peripateticos hodiemos,ut raro folent fontem ueritatis adire, palam eft. Secundo Problematum, oflendeus temperaturas er crafes bonas, fuere utres naturales,atq; anima,ut nonnulli fentiunt,aut quod ucrius,organa ip Jarum.Nam pro adtfcia organi, operari facultatem. Sic enim chordis m cithara, aut foraminibus in tibia bene pofitis, artificem optime opcrari,praue autem haben . tibus,nqn operari bene,ipfum uero nihil pati, fed habere in potentia tWW trofatxivHy^c/z a xetree Wtp y<{ocy, artem feruatam, e? non fecundum adunt* Sic fi quis,uerbi caufa,eerebro deprauato fit ob intemperiem, non operaturam (fc quidc^vy* AoyisiK’i,K<x$' fcatvrj <At oerfvalos (Aiccyiya rvy \oans<rcc xcctolt^ ivipy<{ccy , </?<« xoy xScJvccToy , ivmoj>ft<r<x<rx fi nos/ Myjfycuv wxfcJrv,'f^ fvvxyuy aSivifyJixy rsrgoGi2A<{ itecAoif; Avi/ mam rationale, fed perfe tamen immutabile permanere, ficultate et potentia, exi/ flentem in adu, propter immortaUtatem.Rurfumq; nadam organu temperatum, potentiam in operatione proferre bette-Eccefui [mulis Alexander -En explicatio. Ac locationem uri infuUcs er pueros cernis non fapere,ud atate proueda uiros in[amre„ DE PERENNI PHILOSOPHIA. 6 19 infanirejion mentis,inquit,amnu 'ue ea caufa efl, fcd organi male affrtii, uirtute, Cripfamatre operationum potentu,immota,incorrupta,immortaliCuius maxi/ me indicium efl,quod iterum natia organum bodi, expurgata<]i frculcntta, opera turutfolita erat- Si mensabijffet, cum operatione deftmtia , nunquam redire p 0/ tuijjet. Manet, inqui>,anima immutabilis , propter immortahtatem,qudem,ut ait Simplicius , creauerat eam Dcus,prudentem,fapientem:fed accidit dementia , uel nobis uolenttbus , ac praue ratione utentibus , uel organo deprauato , ipfa mente propter immortalitatem,incorrupta,immotx Hinc refipifcens,et pocnilcns aha, aut redit in feipfam. Hac Alexander fentit etiam in libris de A ruma . Coegit igitur iteritas eumfiueri quod erat.Scicndum autem, quod hac Alexandri ratio,eJl etiam Platonis in decimo de Republica:Non'ne noflt , inquit, animam noflram effe im/ mortalemfNxm ft corporis agritudo, prauaq ; affvtiio non efficit anima prauam, etagrotam,nunquii poterimus dicere ab ullo malo eam perire, fmc deprauatione , maloq; fuo- 1 ta<f; neq; a fibri,neq; ab dia agritudine, aut cade , neq; fi quis toto corpore cafus ft frujhllatim, ob hac, animam interire dicet quifquam , nifi prius comprobet, quod ob corporis hac mala,ipfa uel iniufliorfut,ucl fceleratior, qua funt animi mala- Sed cum malum alienit affuerit in alio, non adfrt aute proprium , ne animam quidem quidquam perdere dicemus.Nemo uero probabit animas inte/ rtuntmm,ob morte fieri detenores-Tum concludit :Bcne igitur dicis. Nam ftpro/ prium animi malum,non potent animum interficere. (Siquidem iniufli, v fcele/ rati , non modo ipft uiuunt, ut auferre ceteris uita foleant)uix erit malit, quod af/ rat animo perniciem. Ergo ji neq; a proprio domeflico ue, neq ; alieno malo ledi/ tur^ttAoron ttvecy kh ctvlb «ii cy ifvM «J* «w ey a^a/yeefoy, Liquet Mfi<£ neccffaridem femper effe. Quod ftfemper, etiam immortdem. Hac Plato - De/ inde fubijcit ea,qua Plotinus de immortalitate,ut confiderctur animus, qualis na/ tu/a efl, non ut d corpore, comunicationec^ corporis r( ceteris malis ofjvn[u*,im peditus, fed purus, fyncerus,qualis debet cjfe,cr effe folet animus fapientum, ft/ ' mdis animis ccdefhbus,quos immortales nemo dubttat,retinens nobilitatem diui/ nam , cr talis exiftens qualem creauit em Deus - Nunc autem uidcmns eum ue/ bsti Glaucm illum marinum Dem,aut fratits corporis partibns,aut flutitbus at tritis, aut mul tatis, harentibus oftreis,aut algaflapitlisq;, ut uerius monjhro fimtlis fit,quam qualis natura effet,neque quifquam priorem figuram recognofcat. Hu/ iufmodi cogitemus anhnm, inquit, infinita malorum copia circumobfeffum - At eo refriciamus, quibus cogitationibus euehitur , quorum in fretior , contemplator effe foleat,quibufcum fmlitudincm gerat. Hac igitur, w ab A riftotelc tufa funt, V comprobata,^-. i Peripateticis, qui poft eum floruerunt, declarata, explicata prafertim Alexandro,cui multum tribuunt cateri Peripatetici. Nam animus , qui purus, ccclctiis , fmubsq ; natura dtuina prius effet , exinde corpore xggrauante, fmfumifc deprimet 4 utahsq; afjvtitonibus obfidaiubus opprrjfa <j; dtuina JmliM tio AVGVST. EVGVB. LIB. IX. dme, bonitate q^ immortali,non apparet. Sed Alexander e ratione Pf xlofopbuc i» ceieam culpam, er fraudent uel organi effe , uel alienarum ab anima rerum, tpft incorrupu,inuiolata. Cuius fi Jignitatemjmmortalitatcmifc nojje uelis, ad ea re/ fpicus,qux monuit dumis Plato.Sciungc,qua non funt eius. Vide quantum (api/ en ux, prudentia- Tu,mqiut Marcus T ullius ,cum fiue Deus,fiue mater (ut ea di/ cam)rerum omnium Natura dederit animum,quo nihil ejl pratianhus,nec^ ditd/ nutsjic te ipfe abijcies,atquc proHemes,ut nihil inter te,atque quadrupedem ali/ quid putes imac(fefet,Ammal,inquit,hoc fagax,mcmor, plenum rationis , cx/ rcr4(j bona,q:ix uidemus ab optimis pofkdcn, ut Di/, e? fihj Dei meruerint ap/ pedart.Hoc attendejhic inftjlc,Sim:luudmem, cum optimus quifque fmulem i» fe Deo reddit,agnofce.Confmlis fere ratio ejl in Phxdonc. Vt enim fuperius Trif/ megijluSyduplwem effe hominem afferebat,altcrum morulem,corrupttbilemyd terum unmortalcm:Btut Antiotcles hos duos uidit cr oftcndit homines, alterum feparabdem,altcrum in feparabilem: Simplictns autem meliorem dum, mbil a di/ gnitate fua degenerantem in luxit : Plotinus er Plato obfejfum meliorem carpo/ reis pej libusjed operationibus fuiselucefcere.Hasaute operationes fepe, quem/ admodum Anjloteles cum catcris,fapientum,(acnuxm, prudentiam, memoriam dixit. In Phedone eas accepit , quibus unquam duo in uno eodemq; homine cer/ nantur, alteri uibens,y imperans, alti ri obtemperans, affetiiones corporis com/ primens, frxnansc p unquam alteras a fc libidines , ty fopiens . Qjjo non modo , ajjvtiioncs corporis animam non effc, cr quaft contempcrahonem,barmonum<fr demonfaat,fcd prorfus feiuntiam ab eo,atque dtuulfam. An, inquit, eorum qux fmlin hominc,quicquam aliud imperare dices,qudm ipfum animum , prxfertm fxpicntemfEtfinon aliud,an id imperium exercet, obfequcns autaduerfansafji/ tiionibusfDico uidelicet fimlc quid,utfi urgente fui , ajlucp , in contrarium ten/ dat.recufans bibere: Seniliter jmc premente,nolit manducare, extera $ id genua innumcrx,\n quibus consiat animam corporeis cupiditatibus aduerfari . Quibus non corporis harmonia,ty contemperatio aduerfatur. Nam harmonia nunquam chordis ,ey cithara objht,fcd talis ejl cuiuf nodi corpus harmonicum, fcquensip fim,non imperans ei- Conflat igitur animum tn contrarium ubic^ jtre aduerfari corpori,ciq; omnibus modis tou uiu dominari . Afperius nonnunquam <y cum dolorc,ut in omni exerriutione,cr m medicinatnonnunquam mitius, l ntcrdumcfr motitans furori, cr cupiditati, aut timori, interdum monens , c r fuadensjut alitet prorfus exijlens cum altera perfonx loqui utdcatur.ut Homerus facit in Odyffca, ubi de vlyffe refert. Tum fecum, <y cordi,percuffo petiore,fktur. Cor patere ijlud,nxnqi bocty grauiora tultjU. An,putcs cum, inquit, hac loquentem , crcdidijje animam effe harmoniam, ty otium corporis organici phy [eripui corporis affcfiims dmncntur,non potius tftld Jgit , domincturq; , mulo quam harmonia diurnius quiddam i H tc P lato. Qux r/l cadent atque fupcrius ratio:ut quemadmodum ex fapientia , memoriae jj animi, jilfam perfuafioncm definiebas oblatam ex organis deprauatis,opcrationi busq; ceffantibus:Sic ex imperio , dominatu $ fuper omnes cupiditates,*? contra fr prope minaciter tendere-.Vel cum corpus ipfum urgemus, C7 impellimus, ne(p cupiditatum fuggeflmibus acquie farnus , comprobes imperatorem animum effe, feiundum 4 natura corporis, prorfus ei dtfiimilem, tanquam dominum , cui nullx cum cupiditatibus,o- aflu corporis ficfocictas.Ratio Anfiotelis, cogens eum fi/ teri,cum extera in homine non feparentur,folum hunc frpxrari, tanquam ficui ta temjubfiantiamq; diuiniorem-Sapicntia igitur, cr prudentia, memoria, profpe/ dus, cogitatio, folertia,probant animum incorruptibilem, immortalem, diuiv.unu Probat etiam dominatus, imperium fuper cupiditatibus , fuprafcipftm , reftficre fibiyfefe regere, impellere corpus, exercere fi uel recufct, fidenti potum denegare , Venerem appetenti non acqutefcere, formidantem increpare,obiurg.tre, trafccnd C T furenti frxnum imponere. Qux quidem probant,aliud omnino effe qui impe/ rat,aliud cui imperatur, er tanquam afino calcar, uel frxnum adhibetur ■ Dcniq } fiiperior Platonis fentcntia,qua Alexander explicuit, fiiit etiam Anfiotdis,fi quis prudenter infriciat-ln primo dc Anima, Mensaute uidetur ineffefubjUntia qux/ datu ex iflens,w non interire.Maxime enim interiret ex imbecillitate fcruli. Nunc autem quemadmodu in fmftbus contingit ■ Si enim fumeret feno c oculum menis, uideret quemadmodu iuucnis.Quoarca fenefius non cucnit propterea,quod ani/ tna fit aliquid perpeffa , fed in quo fit operatio . Quemadmodum in cbneta‘ibus, CT morbis. Itaque er inteUigere ipfum, cr fpeculari,labefcflatur,alia re exterius tabejiflata.Ipfa ucro potentia , ejl impafiibths . Cogitare autem , er amare , aut odiffc , non funt affefliones eius , qui habet iUud,uel illud habet ( uidclicet aninu\ Quamobrcm,cr hoc pereuntejicq recordatur, neque diligit , neque enim illius erant , fed communis , quod perijt ■ Mens autem ferte diuimus quiddam , er 'm/ pofiibiUs cfl.Ex his uides eandem Platonis v AnfioteUs,Plodiu,cr Alexandri effe de immortalitate fcntcntiam,qui foluunt ctiam,mibemi quafi terram ab ocu lis depellunt dubitationem de organis deprauatis , cum quibus pariter anima de/ prauan,labefi(lariq ; uidcbatur- Rationes Plorinl it immortalitatr, &r qaoi i it m iterum Ariftotdrt & Pljlo fnnt confeM, animam (flciiurorpoium, quemadmodum DeumtEl cpilcgus coi um , in qmbm trirc tintfH fcrmc PhUofophi ^onuciinint, fuper immortalitate animer, m. Cap. XXIII. jjLotinusite omnia,qux uel Trifmrgtfiits,uel Plato, aut Archytas, fed ante om/ *nia qux Mofes,dc Jjuina animorufinulitudine,eorumq-, immortalitate tradidif/ fenty uerbis penediuinis cxplicuit,declarauitExpiatx, inquit,animf,afiidcntopti tna fapientia, onrnisq ; alia uirtus ci domeflica. Si igitur talis efl anhna.ru fc college pitfCtin feipfam redieritis s ut -f QifJHv rsxvTCS fi> AVGVST. EVGVB. LIB. IX. ^ Trcurns «y. <piovH<ra ytif ug u Xfvrtt S«« oVtk,sx cty t^ytmS Qoti/Ko) 7tyi ugu Sr»w£ 7rfxyy(cn,«JiA' xvxyKH , 9«o(/r> -nii-ny «y, fa&auppiny<*jij7y</]fi<rvfytvaxv,xgu nby.vo-ioy: Quomodo non natura iUuif erit, qualem effe rei duiin £ , ac fempitema omnis dicimus f Nam fa/ pientia,cr ucra uirtus,qu£ funt diuina,haudquaquam rei utli,atq; mortali tnfrnh Sed neceffe efl diurnum effe ciufmodi , ut cui folifit cum diurnis focietas propter affinitatem g eneris,w fubflmda ■ H £c ille. Caute quidem crrefle audio , quod aninlam dicat Deo bys<ricy,confubjlantiale,non fcilicet eiufdem,fed fimilis filb/ flanti£,quafi byoiv<rioy,Et quale prodidit M ofes,ad imaginem et fmulttudinem. Ipfi enim fe ipfos dcclarant,ut fupertus Trifmegislus. I gitur hoc quod Plotinus eft frtus e)l,efl quod Tnfmcgjtshis , t'»? ty<zrSfcb*rois!hbs,Mcns in hominibus Deus.Quod ucrifiimum effe, declarat omnium,qui hac ferutari injbtiffent, con / fenfiu.Vt cum non didicerint , fcd ivfhnflu quifq; fuo pronunciarit, dtdidffe W men alter ab altero uideatur.Similta enim eo ipfo de generatione animalium loco, inculcauit AriHoteles.ri y&vya)2/soycy^crayx2&,biTOii?r$!jLAxy.6x' vvttU. rn S&oy,7Vts"nye/k' IfbybufltAvyli^®' vvs,ro<fi xyuq/svy, t'7» an\gyx:A corpore fcparabilecfrcui D iuinit.it ineft.Talis autem efl mcns:\n[e/ p arabile autem efl ipfum frerma.Scntis quanta inter Platonem , AnRotelcm,Pla/ tonicos. Peripateticos de animorum diuinitate,ac immortalitate concordia f Nam L4crtius prodit de Platone: </Iok&J£ cami, -ny Stoj/ tus K&t "rfw 'fvyfw et* em yacny ew,»n y&f yxhiste cfSogxs xcfii ttkSvs xnnslt/lvcny xzsig' yay ‘.Videtur ei Deum , quemadmodum er animam effe incorporeum . Sic enim maxime interitus er affettionis incapacem effc.Eadem ergo cr Marcus Tullius: Tu ucro enitere, inquit, in fotrmio,cr Jic habeto, te non effe mortalcm,fcd corpui fjoc-Ncc enim is es, quem forma ijla declarat , fed mens cuiufdue is efl quifq;, non ea figura,qu£ digito dcmonfbrari potefl.Dcum igitur te effe [cito. Siquidem Deus efl, qui uigct,qui fentit,qui mcminit,qui prxuidet,qui tam regit, cr moderatur, er mouct id corpus,cui prxpofitus efl , quam hunc mundum, princeps iUe Deus. Et ut ipfc mundum cx quadam parte mortalem ipfe Deus aternus : fic fragile cor f pus animus fempiternus mouct . Quantus confcnfus 'Africis quidnatura de pe/ {lore fapientiM,quamue confonum,iugfter eruitfHi loquuntur natura,rationcq; magislra,quod litcra f acri oraculo.Ego dixi Dij eflis , cr fUij excclfi omnes . Et Plutarchus de quaBionibus Platonicis, o ris yxf uywy b i hos . Quomodo ati/ temfentiant animam noHram,cffe Deum, declarat idem de placitis Philofopho/ rum. Plato inquit ,to yMu teyix.cy ixy, u&t, y*j> tuo ^vyfw » St oy, ecTAx ifyoyrtcuJfisSiis xxsctfX&y :Kationem effe immortalem. Etenim m/ mam,non Deum,fedopus £temi Dei exiUere. Vides mentem frn animam , non Demfummm,fcd quaft opus magni Dei- Et hac Moftica Tbeologia-Enucrut ' ' • iOc DE PERENNI PHILOSOPHIA tf i* Ble hom apud Ariflotelem,uera divina imago. His confone Chaldatu item ait, m^ux* ao-iiMcroti rsvf, Anima incorporeus ignis. Duobus firme millibus an/ norum ante Platonem tradiderat Mofes,animum fimulackrum effc Dei, paulo an te Ariftotelem Plato ante Plotinum trecentis, cr plus armis, ante Marcum Tulhu firme ducentis A rij lotelcs. Succe fit per omnes ttates hac Theologia,omnia tem/ pora obambulauit,nullius fapientis peflus no infedit,mutuis fententijsju/jragijsfa roborata- Magna res efl, a- nemini non admiranda, tantu* omnium feculorum,at <p<e hominum ex omni, gencreflate terra* incolcntium,lmguis,monbus,atatibus efl inter fediwforum,con[cnfus,in eandem rationem, ducente natura , confcirantium. Marcus igitur idem, iterum fui,ucterumq; Philofophorum memor, Humanus, ait, animut decerptus ex mente diidna,cum alio rutilo, ra/t cum ipfo Deo,fi hoc e fl /is di^u, comparari potefl-Quod dixit Dcccrptus,Philo,w Epiflctus , ut fepe mo/ nui,brio7ra<rtMt, caravy«<riuc,Mofes Afflatus i Sic quoq ; quod Mofes,Ad knaginem,o-fimilitudinem Marcus idem.Siquidem inquit, uel Dijipfi , uelcum Dijs futuri fumus. Eandem fcntentiam,cr fententia cauffam propofidt de animo / rum immortalitate in orationibus tltaq^inquit, cum multis alijsde canflis,uiroru honorum mentes diurna mihi atq; a terna uidentur ejfe,tum maxime, quod opti/ mi, cr fapientiflimi,cuiufj} animus ita prafentit in poflerum,ut nihil mfi fempiter tmm fteftare uidcatur-Hac ratio Platonis, Ariftotelis,Plotini, Alexandri Apkro difei,omniumqf firme Philofophorum-Quid illud quoq;,quod ait in Tufculanis de animo coelum cognofcentefQuorum,inquit,aftrorumcouerJiones,omnis^ mo tus,qui animus uidit,is docuit fiimlem animum fuu eius rj fe,qui ea fabricatus efl in coelo. Vides ut uiderit,af[enfusq ; fiierit,ex argumento uero, animum fimilem ef/ fe Dei,ftmilem eius, qui fidera fabricatu* efl in calo,qua fapiens artifex fine di* uino ingenio imitari non potuiffet:ficut fine Deo moueri coelum una conuerfione diflimdirms motibus nequiuiffct.ldem in Tufculanis, quod mirabile videbitur omni bns(<ogor autem repetere) Nec inuenietur,inquit,unquam,unde ad hominem ue/ nire poflmt,nifii Deo,loquens de animis-Ecce non modo conformita* animorum cum D eo,fed etiam conditio, miflio eorum ab ipfo,duo uidelicet Mofaica, Ad ima gjnem,Cr fimilitudinemfuam: Et,\nfufflmt in facie eius,dato d feipfo uiuenti ft>i/ ritu,quem animum,mcntemueL4tini,Graciq; dicunt. Eodem diuino confcnfu Plu tarchus de uirtutibus moralibus,rationem,qux fit diuina,cr prudentiam perftfla fummam rationis partem, fis effe mpcrare,donunari parti irrationali . Sapienti/ ambp effe circa puram,impaflibdem mcntcm,cui infit f cientia dumflima,ac bea/ tifimta: cpvtrj y£f crrecrcp A oyurubp iytio&cu vgucip/ yapTou ocAoyg, aM.’ u ^ ccwpo<r</lmvov uAoyrs,^ tsrip) «Ai/ ugufM yja easra&M rovy croep/ce tevionAns ris t siy mvk/iiy9,usu dlvvsctus, fre &JoTerrof/, iyu pueKcegiarrterrop. • . : Rr Epii o&t <fi4 AVGVST. nVGV B. L^B. IX; , EpibgMniionuro.qiiilMH uifuldl fapictuibiu animus immortali*. Cap.XX II II ■ • P o nfcnfus igitur omnium , qui NMur* uox putatur pracipue maiorum, dedo/ ^ rui animos fempitcmos idip etiam affvrt Marcus Tulhus:Vt,inquit,Deos effe natura opinamur, qualesq; fint , ratione cognnofcimus,fic permanere animos arbitramur confen fu nationum omnium. Omnes itaque prtfei, & omnes qui pofl eos fecuti funt, animos atemosdixcrunt,Mofes,Tnfmcgiflitsy Mufaus, Orpheus, Homcrus,Pwdarus,Pharccyd<;s 'que Syrus Pythagora praeoptor, qui primus ,ut ait Marcus, dixit animos fempuernos- eam ' que opinionem difcipulus cius Python g oras maxime confirmauit . Ipfc Plato , qui ut Pythagorea difeeret, in Italiant namgauit, primum dc animorum immortalitate non fenfit idem modo quod Py/ thagoras, fcd rationes etiam attulit. Ha rationes tefte Marco, plures funt,ut qui le f gui librum eius,amplius quid cupiat,non hahcat-Scd ida motor omnibus ,v clari/ tate mirabilior, a J quam rapti juntumuerfi hommcs,ut quafi Mofai cundtlegiffe „ difcipuliq; eius effe uolutjje uidcantur. Ea cfl,qudd ex ea notura,<pia Deo confen/ fu omnium tribuitur, cxijbt animus. Ergo aninus, inquit, nunquam fatis laudatus , dem Latinus Plato,ut ego, diurnus, ut Euripides audet dicere, Deus ejl Putat audet ciam animum dicere Dem : diurnum autem appellari, hoc ejl, fmlcm Natura di vana naturam gerentem, jis effe, cafltgatius,cr rcdius.Smluudmem autcm,pro/ prietatem que e([c,qudd ut ida natura calcfhs terra uacat,cr humore , fic huma/, nus animus cj) expers. Secundo, quidquid cfl illud , quod fentit, quod fapit, quod uult,quod uigct, calcfte, diurnum que effe : Ob eam que rem atemm funecejfe ’ efl.Tertio,qu6dquemadmodu Deus non alto modo mtcdtguur anohts,nifi mens [a luta quadam, et labera,fcgregata ab omni concreatione mortali , omnia fcntics,0‘ moncns,ipfa<^ pr adita motufcmpitcmo,hoc genere, atq; eade enatura,effe huma, nam mente. Dico hoc e gencre,ut paulo ante diuinitus cmendarat Euripide, non ut Deus,fedut diuinS gcnus-Sunt enim alia,quibus nulla habet homo cumDeo fode, tote. Igitur conucncre omnes, omnist ^ uctus,ac noua philofophia facra,ct propha/ na,ammoseffe e genere diuino,diuina natura,ct incorporea . Nihil eos habere coit poreu,mijlum,di\folubile,morulc,difhpabile. Effe quam hac omnia,qua cernun/. Utr, alterius omnino natura. Hk igitur didis, ad alia quadam progrediamur . Contra rationem. qua putarunt animor retro frmpucrno* : Se quoderranmo» tnmpoicnium, tnaicflatcnitp Cummi Dei, qui Colus fitprarditu* mcmftti pi - •d, ttf no.tmbrdlk» aulntu tnbutntct:& quoti auiirn humani non Ifcnt ptr fe ptm dpiumomnii tnotui,CtJ folut Dcu>< Cap. XXV.' ^ HO c omni opere id cum primis egims,et comens defixa fuk,uttm totius phi lofopha bonitatem,. crcmc/eleflicon formitatem ojlcndentes, tum fi bono / rum illorum affcrtores,aliqua exinde fufpicionc( nondum enim claritas colefiis ex Orta omnem caliginem ex animis difeulerat ) a uero exciderunt, ad bonitate itiant fuis cos prafidijs reuocare, admonitos ut didafua diligenter penfttantcs, fe uank iUisfufrifionib-inuolui no patiantur, id tu hac de anima tbcologia,cu primis oc (umU DB PERENNI PHILO SOPIH A. 0»f *> * mrrit-Nam cum m Philofophia fempitemm, immobdeep decretum pofitum fu i PhdofophisQuod immortale /it, er incormptibde,nuUm unquam habuiffe prm apw,hocad animos transfirentcs,ficut eos immortales,quia natura diurna partui pes, fic fine principio,nunquam 'ue ttatoscrcdideria. Sed cum mens fluduaret,mul H(p non ambigua modb,fcd abfurda»eo poftto,occurrerent,ccu uentate labent ibus porrigente manu,natos iteru eos a Deo intrepide prommciarut.Cuq ; fi nati funt x deo, retro non fuerint femper, fed aliquo diuiuo,et nobis incognito oriantur modop quoties eos ftne principio protulertnt,repctemus eis dtdtfua^tdmonebimusq; in re ambigua,non tantu meliora [equi, fed ea etiam in qua propenfiores ipft fidffe uide antur. Marcus igitur Tullius ( ut hinc incipiam ) cum Platonis illam rationem euol ueret,qua de principio motus propomtur,diciturip de ammis, nullum motus fui e/ os habere pmcipium,quod a feipjis moueantur.-Scmpitemum autem ej[c,quod ip fim nunc per [e moneatur : Qtua quod ortum ftt,ab alio habeat motu.Ergo quod, nunc per, & it [e mouetur,nece\]arib femper motum habutf[e,quia nunqud ipfum fibi defiujfc ■ Et nift femper motum fuijfct,ne nunc quidem moucri poffe.Et fi moue tetur, ab alio mouendum non a fetpfo, qijo defmente mouen , ipfum quoque def i eeret Siccfi non effet animus quod Grace dkitur,xvTOKtv9foy.Habtre autem a/ tunos ciufmodi naturam,ut afe ipfts moueantur,ftcq; femper tales exiflentes nun quam natos.Concluditcp Marcus , Nri^iyJxshro/iiVy.iv9S,ovTt yctf wMm.i i yotf vriiy^r a&x*cdrtoy nrA&oy y lyntre, o<<&’ cn ue xy ylyyos r«, \ &&KVTXKU rthwriyrx a£awx<r:N«f; pauciores, inquit,unqua erunt ani mifisuUopcreunte, neque pluret.Si quidenim immortale plus fieirt,nofti quod ex mortali ficret,omniaq ; deficientia effent immortolia-Hac igitur tUi dicunt. Proba/ bitur autem non modo in didis eorum efjfc difcordiam,ut fuis uerbis ciroris admo Iteantur , fed etiam ex his malis, er abfurdis,quafequuntur, hanc eorum opimo/ Jlem effif ucrsm non poffe. Etenim fi funt animi ingcnerabilcs,euertitur tota Plato/ nis Theologia, primum cum euidentifiime creat omnem mundum 'm Timao, non falum corpora, fed etiam animos, er Dro^Quoruw,inqwf,irtttium traditur uobie dme loquens de animis. Gracc qucft bene memimjh, <nrUfx{(&v7rXffcJ(jit/ svsiy* 7ritfx<Am<ra. Ego,»»uj«if, initium, er fatum animorum dabo. Eos fatos demittam incorpus.Prxdicatcrgo Deus apud Platonem [e fatorem, femmalorem , informatorem' que animorum. Quomodo ergo flat, animos fempitemos, nun/ efuamuc natos, atque feminatosi Deo, er infirmatos, cum i n corpus immit/ ierentur i Platonem igitur Plato coarguat. Eadem difeordia m Marco Tullio . Ne/ que, inquit, certe nata eft, er xterna ejl. At o Marce, non recordaris te paulo Mite, animos decerptos, cx mente diurna, alibi hauflosdixffei Si funt decerpti, .uon fie nati i non ne antequam decerperentur , aut deliberarentur, non ode/ *■$( Rr » rant na/ tu f •' AVGVST. EVGVB. L1B. -fx. r runt nati po&eafQjforum natiuitas dicitur delibatio, er hauftus et mente diairt&> Ad bttcurtt confoladonem quxrcres originem animoru, dixifb in terris eam in/ ueniri non poffc ■ Neq; inucniendu unquam unde ad hominem uenirc pofiint,mfi i Deo-Eos igitur 4 Deo uenire dixifli. Qmd aliud uenirc , rufi nafci , oririf Nam fi fiiiffcnt fempitemi,non uenirentaDeo, nec eorum originem requifijfes . Venire igitur dixijli,quod ah bi,del ibari, haurin- Hac igitur cum aperte Marcus c r Plato fcrip fcrint, fi nullis altjsrationibus uterer, his contentus effe poffem. Similis error, CT inconjlantia Simplicij nunc dicentis animum ingenerabilem, nunc a Deo crea/ tum,cr fi(Um,ut uifum efl fuperius.Uoc igitur contentus effe poffem, fi uettem. Sed latius proticflus, doceo primum, rationem illam, qut non conueniat natura a/ mmorum,fed foli natura dtuina,eos non refle collocaffe. I am fi ingenerabies ef/ fent ammi,tot confcqui mala,quorum nulla inueniat folutionem Philofophia, Ani mos ingcnerabilcs,confcquitur quod ait Plato, nec plures eos unquam futffe, nec pauciores,hoc confequitur miferanda iUa, ut dicam quod ucrum efi,cxeunttu,re/ deuntiumq; femper calamitas ad corpora,v d corporibus animorum.Hocigitur animi fecerunt in omni atemitate,fcmper e coelo ceciderunt in terras ad animanda corpora. Vbi igitur, o Plato, beadtudo animoru quam toties dccantafii (Vbi pra/ mia iuftitta,pofl hanc uitamfSi redeunt animi [emperfredeunt autem, quia dbtiffi eos nec pauciores effe nec plures unqua) er fi certus itte numerus difcefiit a corpo ribus olim tot feculis, quomodo corpora,quafubfecutafunt animata fuerunt, nifi redeuntibus eisfemperq; in hoc ludibrio uerfanttbus , ct e cocio labcntibusfSi ho&j ubi beadtudo, ubi gloria bonortm,iuflortmq ; honores pofi mortem f H ac opimo, non 'ne confit fio NaturxfDemonfbremus igitur fefelli jfe eos priorem rationem,, m de,qux fieri nequircnt,animo conceperunt . qm4»<ji<4 M arcus Latinus,de reditu animoru rcuolutioneifc iUa dedecorofa prudenter nihil fcripfit,quod ci credo nun quam placuiffet.Si non placuit, tollatur genitrix eius prima ratio- Dico igitur mali coniunxiffe eos naturam diuinajupremamq ; Diuinitatem, cum natura animoru, qui tametfi diuinifimt,diuinitus et nad,ct fimiles Dei, fragiles tamc, et enates furit, baRucinamcs, ignari multaru rerum, in enores propcnfi . Non igitur habuerunt^ motus fempitemam duraiioncmjnfinitamty xtcmitatem.Uabiut folus Deus,folut ipfe principiu,ipfe 4 nullo motus,uitx fux ipfe fibi origo,uerus avroxiuprc^ptr fe uiuens,per fe motus. Animi ait te per fe non monentur, quia fw tempus fiat, cum noncffent,tumadnafcendm moti funt alio, non a fripfis. A lioqui non modi in/ generabiles effeti t,fed etiam Dei aquales, non ab illo, fcd a fripfis originem fui tra hentes,cxtera quoq; diurna pof,idercnt,non peccarent,non haUucinarentur, nOH uacilLtrent,non afficerentur morbis,impafiibiles,fumma prxdid Diuimtate.Non funt hac unqua,non xquant ergo Dcumtqui xquarent, fi uitx motusq ; fui fibi fo/ rent principtiunon xquantcs,Hecper fe moti funt, nec fibi origo uitx, er motus. Ab <dio omnipotenti, que nfclk mmstHtnnt^mbA dedit ei tmam, ipfe efl fibi uira, -Ji fibi. DE PERKNNT PHILOSOPHIA. 6x7 fibi motus, ucrus tcvroxiryrog ,principium,fbns omnium motionum, exortivi uitam incitati- Ab ipfo mouctur calum er terra, omnis# natura,ipfe jecit ut ani mi per fe monerentur fidi fimilcs fibi • Quapropter hoc nomen avTOKittrros, non proprie, fed fimulate conuinit anums-Efl aurcm,ccuTOK.iv>rro!,ficut ccvra ept/HS,cn/TOctyx^is,eev7ortAHS,ccirrofm;qiu nomina nullus unquam Theo/ logus folt Deo non conccfiit.Tgi’ur illa ratto,quam explicat Marcus exP latonet quanquam in Tufculanit,m Scncftutcjn Somnio ufurpauittnon congruit animis , qui non funt Deus, non principium, fed moti ab illo omnipotenti fonte motionum , tutarum# omnium, non folum cum nafccrentur,fed ei nunc fubiedi , mouentur 0/ nmi tempore. De Deo igitur duntaxat hoc uerumefl,quod ait.Nam quod femper mouctur,ttemm eft.Quod autem motum affert alicui, quod ipfum agjtdtur ali/ undc,qaando finem habet motus, uiucndi finem habeat neceffe eft.Solum igitur quodfcfe mouet,quta nunquam ne moueri quidem definit . Qjiiti etiam citeris, qux mouentur, hic fons ,hoc principium cjl moucnii-Pmcipio autem nulla efl ori go Nam ex principio oriuntur omnia- Ipfum autem nulla cx rc fieri poteft-Nec e/ nimeffcthoc principium quod gigneretur aliunde.QUod ft nunquam oritur , ne occidit quidem unquam.Nam principium extinftum, nec ipfum ab alio renafeere tur,nec ex fe aliud creabit. Siquidem neceffe eB a principio omnia oriri . ita jit ut motus principium ex eo Jit,quod ipfum a fc mouctur. id autem ncc nafei potefi ncc mori- Vel concidat omne calum,on:nii# natura confiftat neceffe cjl, nc uim ulli nancifcatur,qut a primo hnpulfu moueatur. Cum pateat igitur aternum id effc, quod a fe ipfo moueatur, quis efl hic,qui hanc naturam animis effe tributa neget f Inanimatum efl enim omne, quod impulfu agitatur externo- Quod autc animal cflt id motu cietur interiore.Nambic efl natura propria animi at# uis,qut fi efl una exsomnibus qut fefe moueat, neque nata cjl cate, er tterna f ft. At oMarce,qui fapic nti fimus ubique probaris, qui# in his qut a Grtcis ad Latinos transferebat fiunmo dele dujaec Platoni ftpe,nec Homtrum,quod ct Vergilius,fcqui uoluifli, fed bonis affumptis,qut non probares eis reliquifli,cur etiam hac in ratione erro / rem Platonis non animaducrtifii,qui fupremam diuinitatem,ingencrabilcm,incor/ ruptibilem,d nulla re mobdcm,fbntcm motionum,ad animos fragiles,infcios,tran/ fiuliffetfQuorfum enim fpedat quod aisi Vel concidat omne calum, omnis# nat H ra confiflatjneccffe cft.Num animi noftri moucnt cielum,omnem naturam cient, quibus non mouentibus,coelmfitcafurum,ad quos rationem hanc applicafli,(y qut Dei fempiterni,omnipotentis erant, fraffli, impotenti animo tribuifli f Verba igitur eorum aperte clamat, diuinam hanc admiranda # rationem, non animis no/ firis, fed animo fummo,prtpotenti, aliorum animorum fonti congruere. Nc# enim calum Naturam# moucnt animi noflri,nec deficientibus nobis,concidcrc calum, omnis Natura confifterrtjcd dcfcicte Deo. Tum ucro nec Sol moucntur,moles# malefies jutura quo# deficeret omnis • Htc igitur corii ratio ncccfftrto codudit Rr j aliquem- «i8 AVGVST. EVG7B. LIB. IX’ aliquem animum omnipotentem, fme principio, fwe impulfu alieno , uniuerfalem p rxjidem, omnis uitx motorem. Efficit^ ratio, naturaliter $ demonftrat, nifi effet principii* ncmum.a nullo dcpcndens,a feipfo cun£la bona.totamcji potentiam a/ giundi,uiuificandi,non aliunde fumeus cafuru omne coelum, omnem naturam in/ terpollandam. tt / 'olus nunquam de feritur 4 fe.Hic folus nunquam caruit motu,ui/ taq; fua,omnis largitor uitx. Et quia principium ucrum ejl,ei nulla fiat ongo,na / tis omnibus ex eo,ipfo i nullo nato,quia principium. Is uere nunquam ortus, folus ob hanc caufam, habens immortalitatem, ut inquit iUe,c 7 quia nunquam potuit na fci,nunqua potent deficere. Hac omnis de Deo neceffarit, naturalis, oditur andaq; Philofophia.Cum uero infers, w concludistCum pateat igitur id xtemu effe,quod a feipfo moueatur, quis ejl hic, qui hanc naturam animis effe tributam neget { Ego is fm,o Marce, qui nego tribuum hanc animis naturam. Nihil enim inter nos, De iwnijj dijlaret,ft cunfla,qus differuijti,pofiidercmtu.Siipft nobis effemus caufa ui/ tx, nullum aliunde motus nojln habentes pmcipium,ne Deo quidem fubiefli effe/ mus, nec ab eo quidqud habuiffemustquot j&cit Dan,toiidcm et nos jaceremus: Vt abiUomouetur coriis natur ai omnis, moucretur etiam moueriq j poffet d nobis. Sed ubi motus ille nojler fcmpttemus,ubi pcrennitas,qui tam fragiles fumus,imbecilU, inconflantes,cxci, ut fragilius fujfnctonem mortalitatis attulerit i fed res clara ejl Non nurum fi ex fidfa illatione, et conclufme,nafcebatur abfurduts,applicata ani mis diuina natura Ejl autem animus,ut idem Mare wsjfapicter corrigens Euripide , diuinut quidem, fed non Dcui:fimdis illius, at sternuat e, omnipotentia, principio motionum, bonitate, longe dtfjmdis. Pnmus igitur error, genitor fecundi, quem u/ trunq ; detejlatur natura, patejiflus,difiipat fecundum,incptamq; perfuafioncm ue ro fundamento non innitentem dcmonjlrat,animorum retro xtemitatem. Qui ucl eo quoque patcft,quia Pia to in decimo de Legibus de anima coeli, non anima pror fui noflra rationem hancinduxiltlbi probans animam principium motui,nec fme anima quicquam moueri potujjfe, eamk omnium antiquifiimam effe : coelum ab anima gubernari. Nouifiimc, xyi vy» n curta Tct Karr yfccvoy, x&i yny,KQU. 9«A«tT *V,rcu( xvrrusUiVHO-^xfsovo/jixrx isi GouAiaft,<rKC/ a fbeuS: Agit, ait,anima omnia qux in ccelo,cr in terra, cr mari,fuis moubut, quibus nomina funt confidere, opinari re fle. H ac igitur non conueniunt animis nofbris, fed foli Deo. Hanc fententiam te/ flatur Arijlotetcles etiam Alcmanis fuiffe: <pn<ri ytf cevrldi, ubcclvcnoyHw <P{X70 ictKivxt roi j a&xvKTOis,o-c.Aitenim immortalem effe animam,quia fitjimdis immortalibus : id autem ejfc,quia femper moueatur .Moueri autem fem per diuina,Lunam,Solcm, ajbra,totwnq ; calum. Qno<J rafio, qii» fihS ptrfnafWun animos inqrnmHIes n5 r(l urn.- &rquod er< ciuii Pana tius ira n ferens aJ jnintos, legem rerum corporearum. Es quod e» . («i Philofi phi confensinm non omnia nata occidere, e quibus Piaro ccnfuil * auflJisin fartum noo iutciimrum,Tuni tx rasione, ilecrctum hoc Philofopho* > ; rusnncsf DE PEH8JJN! PHTLOSOPHTA *t9 rura nrqj uerum tflc.ncqr animis congruere.Rrfoluunturtp rauonss ArifloMJ» quibas probas omnia nau inicnrr. Cap. XXVI» — Vxfunt rattones,qux Platoni,multis'quc alijs perfuafijfeuidentur,animosre tra I empiiemos ■ Primj quod habent naturam per fe mobilem, fine principio: Tum quodfi fuitt immortales, funt etiam igenerabdcs, cum fu decretum Philofo/ pb orum, omnia qux nafcuntur,occidercjtafcentcs animos corruptibiles cffe-Noit funt autem corruptibiles, ergo nunquam natos. Et Marcui huic rationi fub feri/ bens,ait Panxuo creditum animos corruptibiles, quia nafcuntur- Dicit que,Vult enim quod nemo ncgat,quidquid natum jit interire , nafei autem animos. Prima igf lur fic dejlrufla flutat apertum fit, falso eos naturam fummi Dei,crcdidijfe natu/ ram animorum, finuli errore , ut fi quis inauratam fatuam cernens, nihil ab ea, qux tota aurea effet, dtjjirre putaret. Eadc prope 'tn fecundo errore hallucinatio. $ed ex Platone prunum probo Philofophorum decretum iUud, non adeo inniola / bile effc,quin atiquo modo refeindt queat. Et quod Marcus ait,Vult enim, quod ne mo negat, quidquid natum fit interire, lnueniam qui perneget, cuius magna efl a/ pud Philofophos omnes autoritas ■ A tq ; A nfotcles id arguit m Platone,cuifit muti dus uicorruptibtbdis, eidem principium deJtjfe-Et Marcui ipfe inducens Epicure / um hoc irridentem. Sed i Ua palmaris quidem, inquit, quod qui non modo natum mundum introduxerit, fad etiam manu pene jiflu,is cum dixerit fore fempiternum, hunc cenfcs primis,utdiciutr, labris gujhffe Phyfiologum, id ef, natura ratio/ nem,qui quicquam, quod ortum fit, putet sternum effe poffe qux ef enim eoa/ gnicntabo non diffolubilis t aut quid ef, cuius principium aliquod fit extremum f E ccc igitur inuentui efl qui neget quod ortum fit , non interiturum. In libro quot que de Vniuerfl tote referens Lattne,qus fcripfiffet Grxce Plato,hxcuos qui Dc/ orum fatu orti eflis,attendite,Quorum operum ego parcns,cffc flor que fum, qux per me fkfla,non funt diffoluta , me inuito, quanquam omne colligatum, folui pot tefl- Sed haudquaquam boni efl,ratione uinflum,ucUe dtfloluere : fed quoniam orti efl is, immortales uos quidem e fle, et indiflolubtlcs non potefln,ncutiquamU t men diflolucmini,nec uda uos mortis jita perimcnt,nec fraus ualentior, quam con filium mcum,quod maius efl uinculum,ad perpetuitatem ueflram,quam illi quibus eftiSftum cum gfgpebamini,codigati. Hxcd Platone afleruntur. Creditur dfummo uiro, fieri pofle, ut ubi Natura deftciflet,fupplcat diurna uoluntas.Vt fi lumc ex cx (itate natura reuerti non pofiint,rcucrtatur uolente natur x rege Deo. hoc credidit Pl atotcredidu mundum natura diflolubilcm,quia 'generatus , Cf fafltts, confilio taj ntendiuino flare incolumem. Nullus Philofophuireor negabit unquam, qupnft/ ciunt omnipotentem, coelum, cr terras mouentem, formas animalibus, et uitas dait tem,omnem machinam fuftinentem, non eundem ilbiminarc pofie cxcos, reddere furdis auditum, fufeitare defunflos. Maiora enim fuutfupcriora.Si mouct coelum Ji fmt ut omnia uiuant, permaneant non poterit fufiincre, natur a cafurum ne cadat ; ■ Rr 4 montem 4 ia AVGVST. BVGVB. LIB. IX. montem ruina» minantem,ncruat, fircnaretflumina uertere retro , multat (; alio, quam ufitatus natur x pergit curfus . Poterit certe,quix potuit maior a,ncc Philofo/ phi qui primum indeftffc Deocontribuunt,cripient fccundit-Vna igitur ratio,de/- cretum illud Phdofophoru jicilerefcindi pojfc,quod Plato crcdtdit,inucntusq; eft, qui neget,quod nemine negare Marcus dicit-Tum ratione probantur,qux dicunt tura Platone, Maius effe,crux!cndus confilium,uoluntatcmq ; diuinam, maiores uires,quam omnem nature fraudem, omnem imbecillitatem , Superare uires De i, eundas difficultates Nature. Quibus uiribiis,non folum animos, fi uerum cfl,fua/ pte natura corruptibiles, fcd etiam corpora,fi ueUet,incorrupta f erueret . Hoc PU to libenter fatetur. Ex his apparet animos uel natos, incorruptibiles effe,fi non na/ tura, certi- uolente Deo. Secundam rttiouem perpendamus, an uerum fit omnia orta occidere , hinc ani/ mos natos etiam interituros- Sunt autem rationes Ariflotelis, cur quod habuit prin cipium,fu finiendum. Principio, quod ea foLt fmt rationabiliter ponenda , que uel in multis , uel in omnibus uideamus . Probari autem fenfibus omnia que orian tur, interire. Ad hfc impofiibile effe fecus fuiffe in preteritum, quod erit deinceps fem per etemu nec pofje mutari. Accedet enim aliqua caufa,que fi prius affiitffct,pof/ fibile fiiiffet aliter effe, quod erat impofiibile aliter effe ■ Si autem prius ex aliter exi . flentibus fidus ejl mundus, fi femperfic exiflentibus,et que non poffent aliter exi flcre,nunqud certe fidus fuijfet.Quodfifwdus efl,ncceffario et illa pojfunt alifer ef[c,cr itonfcmperficeffe.Quocirca cr ipfa compofita diffoluentur,et dtjfoluta- prius coada, et cotleda funt. Hoc, quia infiniti! uel fic extitiffct,ucl fieri faltem po tuijfetQuod fi fit,non effet incorruptibilis, neq ; fi aliter habuiffet unqua, neq; fi potuiffet aliter exiflere. Deniq; fimul erit femper potens effe, potens non fem/ per effe, quod oflenfum c(l,impofiibile . He funt rationes eius . Quas enim attigit ex parte Epicureus apud Marcu,nuHam effe coaqmentationrm,que non aliquan do diffiluatur nihil effe.cuius principii! aliquod fit,quinfit aliquod extremi! Ver ba ucro Ariflotelis concife, cr obfcure moreq ; fuo prolau , in dijfoluendo clare t fcent- Vt igitur omittam Drun», cuius Plato cred-dit maicflatc efficere poffe , rem corruptibilem ne corrumpatur,radonibus agens,euincam, non latius has eius ar/ fftmenta iones tendere, uerioribus rationib'is expugnatas- Audiat igitur Aridote/ les pnmu.Si ucrbx Platonis,ut par cfl,legit,diligenter(j; attendit, in quibuscuPbi lofophis congrucns,omne natum, dtffolubilc fendttfed u alendus nojcit , afferitq; diuin u con filium , ac ullam qu intumuis detrimento fam labefittricemq; fi-audem . Hoc o Arijlotcles,qui uidi)V,fed tacuifH,tantumq ; affumpfifli,hahentia principiis, attenta effe non po]fe,mclioremradonishuius parte fraudulentcr,infyncere prt/ terijfli.aut inqua credebas uiresDeicundas fuperare difficultates, imbecillia rei t derc fvrda.labcfidanda quoad uifum ei fuerit edam in atemum [ufficcre.aut non credebas. Si credebas,tota rado contra Platonem uani fima ejl. Neq; erum fimpli > citer eifrr dixit P latojmndum natum,nunqtum abolendum , fed robur diulnum p lut ad perpetuitatem, qu.im imbecillitate mundi,ad ruina cius ualere:Cr,ut ait Philo,. Verbum Dei per omnes mundi p artes intentu eunda drwncire, firmas rebus qui/ tufq, fias [eruar e perennes concitare coelum , naturam facundis partibus repo/ rare. Si non credebas, rationibus cuincam,non naturalibus modo, fed tuis , Si ca/ lum confifleret,ft Sol defulcrct,futurum interitum non modo cali, quodtuincor/ ruptibile arbitraris , fed etiam totius mundi .Cum fu igitur uerum , calo ccffante tnoueri, interuum omnium rerum confccuturum : Deus autem mouct Aristoteli calum,mouens cr calum,z 7 uniucrftm terram , < undamq j naturam aht, fudi/ netiqui autem mouct,potcfl etiam, ftuelit , rufi ligatus , er quafi alterius legibus compeditus fit,non moucre(Quis enim Phtlofophorum non concedet, in quo fit potejlas mouendi,non effe fidendi , remorandif) Efficiat ergo Deus calum er o/ mnis mundus interiturus,occafurus , perdendus , ne perdatur , ne ruat , ne conci/ iat-Suftinet igitur er facit, quod ait Plato, mundus , qui fi fuapte natura collabe/ retur, laxarentur ordutes omnes,tota rerum artificiofa machina corrueret, ne coi labatur.Si modofipremum orbem , cuius conucrfione omnes cali diflinuUimimo tus peraguntur, Deus ftflcretfadam eundarum rerum fkagem cerneres, ipfc ig tur Arijloteles hxc omnia confiffus ejl in libro de Mundo : fama , inquit , p rifet tfl,cr patria omnibus honurubus,qu6d a Deo eunda exijlunt, er per Deum , ab ipfo,er per ipfim.NuQa uero Natura, huius conferuatione dejlituta p er fe ipfatn fufficiens ejl Multa']; ibi ad hoc pertinentia dtffcrit ■ Vera ejl igitur Platonis fen/ tentu, Ariflotelc fifiragantc,nullam Naturam ucl caledem,ucltcrrcdrcm , per fe incolumem effe poffe,niftfalutariDei prxfentia,qux per omnia tendit, confer/ uata-Poted igitur Deus corruptibilia, incorrupta feruare . Difcutiamus modo ra/ tiones,an uerx fmt,er fi uerx,an conueniant animis,an omnibus rebus. Primum quod ait,ea ponenda, er afferenda cum primis effe,qux ucl in multis , ucl omni/ busappareanttadmonebo eiim folitos dicere fapiemes, remoucndos effe oculos i confuctudinc,ut fyncerumfu ubique iudicium,nc contingat , cuius nonnullos in/ cufat Plato, fila corporea, qux luderent , p rx manibus , oculis gererent , putaffe. »mW incorporeum , quia non appareret , exijltmaffc .ftc qui fcquitur ufquequaq; Arijlotelis hocdecretum,ucrumin nonnuH:s,in exteris non i'em,fi,lli p iffet-Cu/ tus ftueraefl fententia, cur non aiamucra Platonis, omnia qux uidentur, tan/ g i,qux tanguntur effe corporca,compoftta , ergo dijfilubilia Coelum autem ui/ icriycrgo corporeum effe £ T diffilubilei oRendat igitur Aridotcles hoc non effe uerum m multis, aut omnibus. Nullt enim corporea res efl , qux quoniam oculis cemitur,non etiam fihditate roborata,multipltci rerum concurfu fit cffida,fic(fc tefilucnda in ea, e quibus coabuffet-Cur hanc legem non admittit in coelo, in Sole, quem cr corporeu effe,cr fihdum declarant eclypfes,cr tp fefiffus efl in Meteo ristCottigit ergo ab exemplo rationem , Omnia qux oriantur , apparere dtffilui • Rr 5 colligat €X* AVGVST. EVGVB. LIB. colligi etiam quod ait Plato,Omnia corpora effe compofita, fic<^ diffolubiliatt f go corium d fjolubtlc,quia corporeum Sed homo fugax, ey, ut inquit Atticus,lo/ lignis inflor Je fuis tenebris occultans,rcfugiet ad quintam ejfnitiam . Quum u/ men Plato cum quintam er ipfcdmffet, ei fuapte natura immortalitatem dene/ g aiiit. intereunt igitur omnia , qua principium habuerunt , fctlicet hac noBratia , domcBica,arbores,animjUa,odifuta,urbcs,mccnu, montes, aqua, aer . Sed funt- alia res nobis ineognita,fmipliccs,nullam compagem , er ex corpulentis , craf/ fiscj; admijUonem rccipientes,inconrupta permanentes propter puritatem, Icuitd tem , nec quarit compof twm redire ad fuam gentem , nulla funt ibi uincula , qud f ano laffata refoluantur Huius naturo primum ejl coelum , e fi lux , funt mentes, quaf]nuha fecit diffolubtles compago, purifiima , qualis Drws hac parte, difiml/ . Urna potcntia,maic]late-Quantus error a corporeis , ad incorporea, quod ficie/ bat Panotius,& qui ei fubfcripfit,afcendcre:pcrindc fi quis arguerct,Ornnia qua uidcmutjfunt compofita: ergo res omnes , cuiufcunquc generis , funt compofita. CT qui conditiones corporum ad animos transfora .Cum fit igitur longe dtuer/ fa natura animorum , atque corporum , lex autem , quod omnia nata intereant, lata fit corporibus,non animis(quia corpora non funt fimplicia,fcd quorum con / fumpta colltgattone,diffoluuntur) cane magnus error fiut eorum , qui fubiacere legibus corporum animos uolucrunt . Sicut tgimr non omnis creatio , aut fifho efl rerum eompofitarum,fic non omnis res nata diffoluitur . Diffoluctur ex pluribut conBipata,coagmcntata . Quemadmodum autem omnis res compoftta debet re/ f olui, fu: qua quanquam fhfla,non autem compofita,non refolui-Patet igitur ne/ cefitatcm rerum natarum, /tdpriBimm flatum rediturarum , non ommum effe natarum rerum,non puri fimorum, non fmplicium,tenuiwm, exdiu/m , fed com/ pofitarum, miBarum, quiajteceffe efl , partes htuitas afuit fedibut tranjpofitat, ad genera fua reucrti,dquam ad aquam, terram ad terram . Sic pr adora refoluta domo,rccidunt in terram omnia , qua de terra uiolenter 'm altum fuerant fubli/ mata- Solitus igitur in Phtlofophis error, ab aquiuocis aut particulari uniuerfale inferre. Quemadmodum paulo antea praclara omnipotenti que Dei natura ad omnes gener atim animos ducebatur ratio . His declaratis facie rationes A riflote/ lis euanefeunt , aut fraudem infidiofumip aquiuocum abfconderedeprehcndun/ tur : Quod erit w futurum perpetuum , ncceffario femper talefiuffe 'm proteri/ tum. Quia fi mutaretur conditio, ut fecus e ffet iri poflertm,fecus in proteri/ twm,id jvrrt cx aliqua caufa: quo fi prius a ffuiffct , fteiffet ut quod erat corrupti/ bile non corrumperetur : id autem impofibile . Rrj pondeo igitur, ut totam ratio/ nem membratim refoluam , primum , quod tota hoc Ariftotclis ratio , efl contr* otemitatem chaos, quod cum flatuiffent ante fempitermm , dixerunt in creatio/ ne mutatum . Eoq; dico. Ea quo nata funt , er in poforum non refoluuntur, unam tantum femper conditionem habuerunt, ut fubttd fidaxtema effent , nty DE PERENNI PHILOSOPHIA. tf|» ^ ti&M notant conditionem i prxterito ad futurum eis acccfiu, qux faceret fccut effe tn poflerum,qudm fuiffet in prxteritum. De re nondum noto, nullum fermo/ nem haberi pojfeinuUam effe conditionem rerum non exidentium. Non potcfl de re nata ac fida dici,fccus habere in poderum , quam habuiffet in prxteritum. Et Arijlotelis rado de re fxda,cr creata xquiuoce cadit fuper re fempitema in pofle ■ rum- Verum equidem efl in futurum non po ffe, quod in prxteritum femper flctif/ fet,quia pojfet oriri caufa noua,qux fi prius, id ejl , in xternum affuijfd , feajfet non fuijfe perenne,quod perenne fuit.Quodnuda ratione fieri potcfl. Nunquam enim caufa aut uis ulla erit efficiens, ut quod fuit perpetuum, non perpetuum fine/ rit,autqux tollat xtemitatem in poderum ei, quod nunquam tulit in prxteritum. Talis quoq; caufa in poderum non erit unquam . De prxterita igitur re er retro fempiiema,uerum efl.De futura non ucrumiquia ponis prxteritum <y futurum , Crexuno infers alterum.Res tamen,quam dico nouiter creatam,non fititin prxr teritum Cur igitur dicis caufam fupcruenirefCui fupmmet , cum in prxteritum non fuerit res paulo ante crcataf Dicis ergo nouam caufam immortalitatis,fi prius affuijfet,fiduram fuijfe rem femper immortalem,quam ego dico creatam, id efl, quod nunc me facit immortalem,cr incorruptibilem, ficiffet ut femper fuiffem im mortalis.Hoc igitur non flat ■ Nam caufa futurx immortalitatis non fufjxcit ad im/ mortalitatem prxtentam.Non datur,ut retro fueris fempiternus.Magna xquiuo/ catio, magnum interuaUumin xternitatem futuram , c r prxteritam.futurafpun/ quam erit in adu,prxterita fiiit iam. Pofiisin prxteritum milia millium fecula co? numerarc,nunquam numerando fatigari,]» futuro femper terminus erit d creatio ne tua,adid quodeunq; numerabis. Non inducit igitur, nec trahit xtemitas futura, ttemitati prxtcritamixtemitas futura potius temporaria ejl,q xtemitas. Initium , res creata.Res retro fempitema,nullum habuit initui. Non efl ergo confcquens,ut fi quod retro fuit fcmpitcrnum,non fit habiturum in poderum, quod pof.it afferre ■perniciem. Sic quod ertt in poderum fempitervu , nihil habutffe quod prohiberet, quh femper fuijfet.lmo habuit, cruerum efl de tllo, de hoc non ucrum. AbfhtlU autem xternitatem in prxteritum impofiibilitas.ln futurum impofidnhtas non erit, quia pofibile efl rem creari femper manentem, ficut coelum- Excepto Deo , retro fempiternum nihil uult natura fuijfe. Frendum igitur , longe aliud rem effe crea/ tam incorruptibilem quam in prxteritu fempitemam. Verum quidc efl , fi res hxc immortalis retro fitif) et , nullam aliam caufam fempiternitatis fux habitura fuijfe , quht hanc qux factet eam fempitcrnd.Vt fi fwfjcnt femper aiumi , non per aliud ■fui)]ent,quim per quod femper funt futuri. Sed effe femper in prxteritum non po ■fuerunt, propter alta tmpofibilia magna . Fecit igftur fmulitudo, er quafi ludifica uit futurx immortalitatis , ut crederent etiam in prxteritum fuijfe quod ertt in fu/ Utrum femper , non confiderantes alta multa . Vis igitur Deo efl creandi naturas corruptibiles, cr incorruptibiles rEt tamen non confequitur femper rem incor/ r ruptito/ dl4 AVGVST. EVGVB. LTB. IX. ruptMcm fuifle. ! I lud quidem uerum efl, em naturam dare animis immortalitit/ tem,qua dediflet eis aternitatemfli create non fui flent. Nunc autem creatis data efl natura atcma,quam in fempiternum retro impofiibtlc fuit habui fle . Si folitam igitur naturam reflicias, uerum efl eandem caufam dare immortalitatem iit prate ritum, qua dat in fuiurum.Scd abduc oculos a confuetudine,uidcbis diuiniora,Vi/ debis pra fidem natur £ facere rem fempitemam pofle , qu£ nunquam prius exii/ tiflet. Ad hac cauillatio efl,Si ea caufa qu£ f icit fempiternum i n pofterum, frUhi/ ra fuifle fempiternum in protentam, ergo quod futurum efl fempiternum , fuifle retro quoq; fcmpitcrnum.Pcrinde ftquis argueret, Si concurrerent e£ caufa, quot C< efarem Di&atorcm fecerunt , me quoque facerent Di flatorem . Sum ergo ficui Gr far Diflator. Si mihi corpus eflet £thrrium,gloriofumytranarcm nubes utchri {lus- Nubes igitur trano quemadmodum ifle . Fitcj; progreflus *< conditione ad afr fcucrationem , uitium maximum in ratiocinando ■ SinuUs igitur efl argumentatio , Ea caufa qua facit animos immortales in poflerum ,fi prius a flui flet , fleiflet ha t ' mortales, CT fcmpitemor.crgo quia funt in poflerum atemi,in pratentumquotp fempiterni fucrunt.Condidones ha funt,non affirmationes. C lanus autem uitium o flendam ,Ea caufa qua facit animos immortales in poflerum, fi prius afluiflct,fe/ ciflet retro fempitemos : fed quoniam impofiibilc erat animos retro fui fle fempi/ ternosiergo nunquam affuiflet ea caufa-Sunt enimhic dua caufa , una conditio/ nalis,altcra qua tollat, dcfbvatcp id quod fub conditione latitabat . Latet fub con/ ditione, p raterua atcrnit.it , fed conditionalis , non aflerta , non uera . non afle/ ritur, quia fuperucnit caufa maior efficiens, nefit uerum , quod erat fub condi/ tione.Ea maxima caufa efl,quia fieri non potefl , fi refle penfites , atque adeo ai/ te (pefles,Deo folo excepto,efle quidquam fempiternum. Hac caufa facit,ut ani/ t tu non fiierint pariter cum Ceo fempiterni inuUa autem prohibet caufa ne fmt in poflerum-.quia quantuncunque poflhac uixerint , nunquam erunt fempiterni, id efl, quales , fi ab atemo fui flent , qua efl fota unica diuinitatis pofleflio . Sic que tota Anflotelis rado patefafla efl. Huc adde quod rationes cius , ut dixi , ten t dunt contra mundum, compofitum, miflum, non contra fimplicemnaturam avi/ morum,contra Platonem probantes, fifaflus fui flet mundus ,er ex alijs rebus cor dgpicntatus,hat res aut potui fle congregari , cogiq ; ad creationem mundi , atque aliter habui flent ante mundum : fi aliter habui flent , nouamq; conditionem aece/ piflent, pofle edam in futurum redire ad priflinum flatum, ftcutab iUo flatu uene t runt ad iflumiQuodji res iUa,e quibus faflits efl mundus , non poterant mutari , ad aliamep molem transftrri,nunquam certe ex his faftus mundus faiflet • F attut efl autem mundus , ergo poterant iUa mutari , er non permanere femper , ftcuti erant. Itaque difloluenturipfa compofita in pnflinum.Sicquenon efl incorrupti/ bilis mwidus. Vides totam rabonem tendere contra mundum a Platone creatum , [tdiacorruptibilcm in pofterum declaratum, Radoque efl ex compqfids»nuHum Habent DE PERENNI PHILOSOPHIA. «fJj 5^ babeitsm animis locum. Et nos dicimus, et fi non dixerit Pluto, ante mundum mUasres fluffe , a quibus ad mundum foda fuerit mutatio. Chaos interpreta/ mur informe exordium. Sed tacuit more f uo cauiUatum Anjloteles optimam partem Platonice rationis jion [uapte natura mundum , fed diurna potejiate non Uffoluendum . Quod lex in Philofophia, omnia orta occidere, etiam i Pliilofophi* aliqua a. do coniemniturtquod eorum (intentu, non modo incorporea, 8i fimpUda , fed e* tiam corporea po&int incorruptibilia licri: Et quod non cft femper uOtatit extm» piis infiftcndum:& de duabtu naturis. Cap. XXVII. placet, quando locus cJl,non folum pro Platone, fed etiam ueritate , c r pri/ vfcisdepugnarcNam cuTimeus Locrenfis , Pbilocj; ludatis afferuerm Deum fuffc hunc mundum , ut d nulla caufa pofiit nift ab ipfo prxpo tente diffolui,dudi funt forte probabili ratione , non omnia nata, fubiacere morti : opinati non modo pofferes inui)Mes,ac tenues, ftmplicesq;,qualcs animi,creart fempitemx,ut nun quam intereant, fed edam corporales ■ Eamq; Philo putat Mofis effe fententiam de mndo.ScrutenfUr igitur, anguflijs iDu in quasfe folent conijcere Philofophi , re/ lidts,latiflimos Natura campos,infinitas(fc fapienda diurna regiones . Videbimus multa uel ejfe,uel fieri poffe, nulla cum nodris Natura focictatc comunda-Nemo inuentus efl, neque forfan mucnietmr unquam, qui poflit, qua tandem ftdera , Sol , lMna,matena,compage fmt,explicare:Cur Sol caloris fouundt farnus, motus m/ defkdgabilis , nunquam nec calore ab fumatur , nec ob impetum concitatiflimim illum diffoluatur.NuQa exddt,ex quo juit,diminutto, fetuum , attritio ex omni illo uado corpore ,utfinon fuit uQum in prateritum detrimentum , nunquam edam fitfuturmHuic fmlia multa credo flerent, ex omni ficulentiacraffaq; compa/ ge,ad puriflimam naturam deduda, incorrupta maneniia,ftfummmo federet opi/ pci. Qttif efl hic,qui ex uno aut altero terrcflri opere , omnipotentiam eius putet metiendam, quem eunda gentes,non apparentiu modo autorem , fed etiam qua/ nutdi,non femper, fed raro, cr cum opus fuit exhibitaru rerum confefcfuut arti/ fice,dicentes plura cffefudibdia quam fida, duas firme magnas naturas induc en tes,alteram in quauifa,uftata nota, altera inufitata, infueta , prodigiofa , mran/ da, raro condngentia,contineantur . I» hac nota , perjpedaq; natura , funt leges hx,quas quotidie decurrere cemmus,cx terra fieri aqua,ex aqua aerem , ex aere puros ignes : tterumq; reuolui fuperiora ad inferiora , ignes ad finitimum aerem , Ime ad aquam, aquam ad terram: Ex terra nafd montes, faxa lutulenta,quorim 'm imo medullis fuccus terredris cxceptus,grandefcat in faxa atfy durefeat , ut in lufto elephantis corpore, ex herba quam pafcit,aqua quam potat, fuccus ad tene ros medullis deLttus,cr excretus,ingentia offaconflipat-Nafcuntur fundi ratione i terra plantx,ftrrujmiicqi xs, flumina, fvntes , Similiq ; eunda qua fuifjent or/ tarationc,ad matrem reuartuntur-Hxc reparat fatus, cr dum femo conjeda rcci gitjmos emsttit partus ad auras, nunquam his legibus dejicientibus : partimtp v :\\<m mundus . *ks AVGVST. EVGVB. LIB. TX; mundus in continui reparatione,et interitu rertm cfh pxrtim manet incorruptae, ; e duabus quafi gentibus fhdus,altcra femper cadentc,dcnuo'q ; [urgente,alttra C4 dempcrmancntc,nc dit terre feres hos intcntus,uarictatcsq; cerneres, nd aluid fie/ n poUuffct a creatores crederes. Sublatis oculis incolum,nouaslcgcJkuidebis,cr tantopere fieri que non morerentur potuiffc, quantopere fida funt , que fempep jnterirent:nibil artifici fammo difficili fuijjje, modo dfcdibus rarum intereuntium pun\hmasfublaus naturas ,ilUfas ad confauationem inferiorum jUre, uifum cf/ fet.Hac igitur natura nota continentur leges,ordines rerum ufitatarum. Alterant primum e fe natura cceli,incomipU,inufitata,fec que non facris modo libris plure comprehcnfa : ut cum flumen rapidum,ne Curreret.reprejfum cfe:V aqua natura fluxa reddita non ) luxainox Solr radiante terris wduda:Rcprcffus idcm,iuf[ut(f rapidum curfum fefeerct , fctffus oceanus hinc atque hinc fentfeima moles natura non memor fluxe , ad tempus effe coadus : mortuis rcuocata uita : uenti tempore non fuo exciti:aque maior quam natura potuiffet uis demiffa terris. Non hec fa/ eris inquam libris modb,qux limites, cr leges folitx neture preuaricantur,contU linentur, fed libris item Philofophorum , er gentium uetuflarum , quarum nuda prope e fi, que no i nufttata Dei queda ficmora,contrd quam oculi quoudunecer nant,recenfeat.mtto libros Platonis ingenio p reflanti uirifen quibus ad alu mor tuireuixtruntyUbrositcm Stoicorum. Sed er Artflotelem igneum flumen Aetne, quod natura rapide [uperfugentes inferret,fcij[umcogente Dco,rclidis in medio pijs,pretereo,quod exemplorum tam ingentem acernum efjfecercrU,ut ambidofu* eis recenfendts uideri poffem . Vnum illud eundis fuit femper hominibusperfua/ fum,ac perfedum,non hic, que domeftice nofeimus, ante animu perpetuo aftarc cernimus, fola fleri pof[e,fed item alia, quorum nuda nobis ratione reddita , atto/ nitos,urumq;funtmi Ori omnipotentiam admirantes efficiant. Huius inexplicabi/ hs,meomprehcnfibilisq ; generis ex corporibus efl,ut dixi,coclum,cuius que mor lesfttyUiftbihs tamen, er folida,quo e genere reru defumpta , an d terreferi an ry traneo-Et quoniam mundus ex quatuor tantum feminibus c onftatjit quod ex bie non fit, cum mundo numerari , er tn rerum mundanaru exercitu locari non pof/ fitycon&tns ex hts,ucrbi caufa,aqua,aut acre. qua tandem arte ad fumma,incor/ ruptam cp puritatem rcdadum,non folum fupemas regiones, ut candidifeme nu) bes,appeduit , fed ita compadum flut,ut radiantifiinu er indeficienti luce terrae tmpleret-Hicad portum,refugumqi quo te condas,rcsq; corruptibiles, ad meor/ ruptam naturam redadas nefeteri cogaris,concurres:portum fcilicet nullu,quem tibi ne ueritatem ccmcres,parafli. Veteres tum minus ferte commentitu , quam H4 tur aliter magis, quorum ille clare retulit fententiam ; Ignea conuexiuiSyCT fine pondere coeli, Emcuit,fummaq,locum fibi legit in arce. Crediderunt exida mundanaeongene non mm fubfearttim coeli incorruptam* nolente I DE PERENNI PHfLOSOPHlA. <? f? iuofr nte Deo,atq; rutum corruptibiles efjvflat. Hanc admirandam, inexplicabi/ lem potentu,m qua funt inn umer abdes formx,quas nullus fcrmo percurrere pof/ fit,ad animos creatos uetujbfiimi homines retulerunt,non fc cogi putantes, quem/ admodum in rerum confideratione ludificati Philofophi pofUrtores , darent am/ \ mis perennitatem in prxtcnum,ne nau moriturt uidrrentur. ^ • Quomo Jo Gbi iplii coniraOlxcruni,aiiimo« c'axlo cadere dtcentee,iterum<^ reuerii.&quxfumterronjcaura. Et qudd perperam intellexerunt, qu*<ie «Jt- Iteratione fuerant uattcinatx Sibyllae. Cap. X X V II L HI* erroribus ipforummet Phdofophoru uocc confutatis, quod animi fitnt fempi ternt,neq; uideUcet Dtuimtatc motus , nefy quu funt immortales in poflerum, etfdcm quoq; uocibus ipforu,alius error declarandus efl, animos antequi m hanc Uttam4efcendanP,m altera quada uiu uiguiffe.Cuius erroris ftmilis atty fupenom coufa fuit, cum ueUent animos fempitemos in poBcrumxfficacem rationem credi isruntyft probarentur, antequam, uemffent in corpus, cxtuijfe- 1 d autc probarunt ex rcru fupenorts uitx renum fcenua, perfuadentes fibiCutdcturq; ab Orpheo ma/ tidf[c)antmos antea fuifjcMuius funt dux caufx:una,quod prifei tradiderunt, ani tt/os antea fuiffc quam 'm corpus , ob aliqua in anteacla uita facinora detruderen/ turaltera , quod rcmtwfccntia palam monstret rerum quarundam prxtcritarum praeceptam fcicntiam.Vult enim,ut Marcus Tullius ait,Plato memori* effe fupe/ rjoris tutx recordxiionem,Multisfy in locis,prxcipue in eo, qui infcribttur Mcm/ non, de hoc diffcruit. Item in decuno de Rcpublicajn Phxdonc:Ac,ut arbitxor,pri ma coufa peperit frcundd,ut cum d motoribus audiffent, aiumos antequam ad cor pus acccfiffent , utgmffe , p ermottfmt admuefUgandas huius rei aliquas caufas. Smptafy efiremtm\centu,qux fit anteadx uitx feientta • Q ttam non operis hu/ w ejl reftUere,tantum,cxdidti eorum,0 ' ex malis^jux confequantur, probabo nanam hanc,cr hominum, mini habenttu certi quod jiatuerent, opinionem fuiffe* huic fententix etii pofleriorcs Platonici fubfcnpfcre.Princtpium cius, ut dtxi,crc/ iitur ab Orphco,ct Pythagora cxuttffc.DcjiuoOlympiodorus:wKA«uosAoyet. ofcpiKog Tfc 1(9« nvixeyogfoi, o noiAty iyoiy ras^vyccs «5 7a <riya , xfft- HetAty epib-r arion<xnog ecrxyuy , -pro kvx.Au 7to?AxIkH : Vetus fima. efl,inquit , Orphica , v Pythagorica , qua ducit animas w altera uita exiflcntes ad corpus,tterum que k corporibus educit, idfyfcpc. Sic Olympiodorusjccutusq; efl totam hanc famam xquofuperftitioftts Plato :dclkuitur autem pafitmprofu/ gfitur que rationibus, quas k natura, in qua ueritas cjl , mutauit . Mammt huius item Iamblichus; eioy 7rfavha^Skioy H^vynngip xgx di- irata auy-ec *iOKf&Hv<ti,xcp. oioy u<Aos srf^yigoy vusaiHcrctrojeotvTty xgx of ycamoy crwyM vytjrfbi icetrrny <rvvj>$r*yMoy, H9U cpjcriy vrctfceurAn/ o-lxy,irvv(iHQAB$irxy:Qualem,mqutt,pms exercuit anima uitam, quam in. corpus humanum fubirct,cr qualem fbccicm promptam jrt iffet, tale e r organi/: tum corpus babgt ftbi ipji coimcxum-.ftmdan^ naturam ajfcqucutem. Smha re/ , rtbA ' " ' F™ •fi I *. «I* AVGVST. EVGVB. LIB. IX. perics Iamblichi [ententie apud [uperjhtio[os alios Platonicos, qui relifla inquifl/ tionc Naturje,tcmerc f 'erruioru autorilati crediderunt. Hinc extat carmen de ini/. mis,apud eos : H <jv0<}v cc7n7rAxx8vcrtey o n. «f «vr> ny j, Kx7nriovpiv\97pocpei<n'rf£KAMfointx«U'a<rM» Hinc errabunda ueniunt,cum ad lutor a Ltpfe Nafrendi infiuu fedis mortalis amore. m* Empedocles etiam dicebat : « » Sis Kccyui esiii (puyccs StoS^v,i(pa aAxTfC Nmii ixout>0[Sft u innovet. Sic ego defeendo diuorum pulftts ab axe. Infime liti parens. Huius igitur pcrffiicui,exploratiq; mendacij non alios uolo tefies,qium ipfosmetj ut didis [uis, que dedit Satura uera refellantur ■ Omnis enim animorum deftrui/ tUr Philofophta,quam er antiqutfitmi tradidi jfenttcr Natura docet , fi uera hac funt, ut melius animos fuerit mori,quam iUo ludibrio , continuoq ; lapfiu de rorfd rotart. Nec proderit Platoni, uel terroribus tartareis homines a [celere abjkaxiff/, uel ad iufbuam premijs calcflibus propofttss inuita[fe,ft moratus animus aliquatt diu in calo,de trudetur non multo pdjl m terras , aut non nocuerit improbis, dum cupiditates er libidines expleant fuat , aliquandiu 'm tartaro fuiffie, modo paulo pojlin uitam reucrtantur.Hanc [ortem,<y has leges firle&fiimi quiq; magm efH ment,optcntq; prefixijfc Naturam,ficut iujh dedtgnentur , erexr crari non cef/ feni. Haud plane dtfiuttdis effet his dominis Deus,qui largiti [eruis beneficia, iride mutata [ententia cnpercnt.Certifiimim igitur jit,ne manre quidem de uirtutibut, de pietateje iuftitia quas tueri, er perfudere conatur ubiq;, Platon em pof[e,fian ' tr hac [en tentu. Quam fuit Natura uocibus obiwrgatifiimc refUUt.Gratiaf autem agamus diuine demende, quod aduenit lux da , quefola omnem caliginem di[/ pelleret: qua non uenicnte,in magnis erroribusuel primos ip[os [apientes extero/ rumq; fkale principes uerfiari ncccj[efuif[ct- Redituri igitur ad hanc uitam, ctm' fint aut boni, aut mali , autoritas cfl Platonis , malos in tartarum prteipites a flos, inde nunquam cmcrgere,ut non fuerint unquam in [uperiore uiu,[ed cu primum in hac nati,uiucre [celerate quam pie maluif[ent,in eteme mocftitLe loca fint de/ trufi.Qui,inquit in Ph edone, propter magnitudinem [celerum,nuUis piaculis ex/ piari,ubi locus expiandi efl,pof[e uidentur,quod uel jacnlegijsfie explcuerint,uct cedes tniuflas,cttcra<f; id genus perpetraucrint.TxTXS </lt HTrfOrHKVtree poi/ fix «sroy Tafr«jX)(/,o^fc(/ ovurm iK^cum<np:Hos debita [ors pro/ ijcit in tartarum, unde nunquam egrcdiunturXonflat igitur, hac Platonis [enten tiOypcenis etemis deputatos malos nunquam ex dis locis emergere. Qnod edam Poeta nofter eximius [ecutus, [celeratos poenis eternif canit mciari: - s* ■- ■ BE PERENNI PHILOSOPHIA. -Sedct,xtemumq; fcdebit • Jnfilix T hcfeus, Phlegyasq; miferrimus ornes Admonet,*? magna teflaturuoce per umbra. Eadem ejl fentcntu de boms,de quibus dicit in Phsdone Plato . Qui, inquit, eo/ gniu fitcrint pie maxime uixiffc,kifunt qui ex bis terrejkibus locis liber ati,*?ue lut ex cxrccnbus uindicati,furfum es ttMafay oinnarty, ad pura habitationem ueniemcs,in iUa beata terra collocantur. Et qui fe Phil ofophia expiaffent, uiiumt fine corporibus, in omne deinceps tempus, et in domus adhuc his pulchriores per/ ueniunt,quas non ficdcftt explicare, fcd nec tempus in prsfcnsfufjicit.Quam ab caufam conandum totis uiribus,ut uirtutem,ac prudentiam fcquamurin uitantx/ Acj/ ycif h 'tAni i; ix.tycJAn: Pulchrum enim prsnuum , c T fpes mat - pta.Hsfunt Platonis duplices [attentis- Quamprimum igitur hinc egrefii animi ucl tendunt ad fuperos beati, ucl damnati ad tnferos.Nulla reuolutio , nullarota/ tio.Quareuideatfummam difeordiam pugnamq;fuorum decretorum Plato, cm M eodem libro ait ucnirc animas defundor tm ad loca quadam, ubi fluat Achcru/ fia palus, tbiq; certis temporibus alus diutumius,alids breuius,7rxAiy tuear mov T(U eigris raiy fafep ytno-Jt,Rurfus remitti ad uitas animantium.Quomodo nuttuntur,b Plato,anims defundorum ,ft iam dixtfti in Tartarum detrufos nun/ quam remeare [ccledos, iudos autem perenniter ad ccclcflia gaudia triumphatu/ ros afcendcref Quanquam mihi perfuadeo fentire Platonem non omnes animas re lierti Netp enim uel calo donatas,uel sternis fupplicijs addidas ,fcdeas tantum, qusad locum [ubterraneum, zrquafi in Purgatorium proftds indicantur, an di/ gW fmt qus mittantur incalum,an in Tartarum contrudantur,an redeant in ui/ tam, cr cali lumen,ut metius uiuant, triplici forte con J timta,bcatorm, damnato / rum,mediorum,quibus detur id cdidum,utad uitamreuerfe,<equius,ac iudiusui/ nant, ut ibi oflcndit Plato. Ergo non efl uera ratio de remwi[ccntia,qu£ uidebatur concludere de omnibus . Omnes enim predtti funi remimfcentia : eundi igitur in fitperiore uita uixijfent,quia eundi mortales reminifeuntur. Quod de dio pufione in Memnone proponit Plato, ualerel in omnes. Tota $ illa in Phsdro probatur plena difiidij , ipfo fecum autore difadente , ratio : qua ex non uero fundamento probataamma immortali, quia fitin ea motus stemus,profequitur ut fuerit in ca/ lo,fequcns allata currunt louis. louc fupercocledem locum, ubi fit ineffabilis pul/ chritudo,afcendente,anima autem a ffequi non ualens, diffluentibus alisrecidat in terram. qus duabus alijs oppofitis rationibus ex ipfo petitis cuertuntur. primum, quod fiti quafi oblitusycum alibi jlatuerit prsmia iujhtix maxima,magnamq; ftem propofitam uiuentibus pie dixcrit,qus demum ftes ea effeti Aut enim dabitur, ut dd, ilium fupcrceclcflcm locum, ubi cernitur insjUmabilis pulchritudo,pcrucniant,‘ indeb; nunquam deturber :aut ut attingam ai locum fupercaleBcm, ubi aliquan/ aio alis terrat rcuoluar.Si primum, Animis omnium qui ab ster ss nofuc t (0 ’ AVGVSf, EVGVB. UB. rx - no fuerunt pioru, receptis in locit fuper calejlem,ficutetia in Phedonc dixit,aie9 imminutum effe numerum animorum terras incolentium oportebit, ut in terris ref littos nullos fimie fit . Nrcejfe enim e]}, in xtemitate femper aliquot bonos fiujfe. Vcfi uel unus fingulo quoq ; anno pius reuerfus fu in locum fupercoclejlem, omnia iam animorum numerus neceffario fit confumptus. Sic fi uel unus fingulo quoque anno dciettus fit in Tartaru.Quodfinon in eternitatr, fed certo a creatione tem / porc,is ordo uiguit:ergo nonfunt animi ingenerabilcsjed una cum mundo nati, fi/ ait in Timeo confirmauit . Siucro datur pietati premium , fuperccelettis locat: quod tandem premium cjl,ad eam curiam profiafa, quo , cum uclut jn Barbaro/ rum aulam ad primos honores prouettus, perucnias, inde paulo pojl deturberist Hxccmc premia Plato, que iujhs parata dixijii f Huc adde , quod ejl in libris e m fuper hoc tanta inconflantia,ut appareat nihil eum certi habuiffe, quod flatuereL in Timeo uniuerfum mundum,ccclum,ac tcrras,calettia, ac terrettria, uifibdia, V inuifibilu creat a fummo opifice . I» P bsdro ex ratione , animis nunime con/ grucntc,conc ludit animos 'mgenerabiles : Et ex ratione incongrua deducit abfut/ dtora- Sed tum rationibus Nature,tum ipfius aut oris uerbis demonttrato, hoc ce/ dentium animorum e calo ludibrii* effe non poffe, cum quo [equitur, animos mf generabiles non ejfe, alia quoque obijeitur cis rado, hoc dogma non rette dilata/ tum, de paucis k fupcrioribut Theologis pofitum. Nam Pythagorxt,cuius omnem fere Theologiam ab Orpheo defeendere Platonici tcftantur,retulit homines malos ubi e uita exceffcrint,id habere pro expiatione, ut in corpora brutorum tranfatn tes,ibi luant peccata, ideo Timxut Locrenfis,difcipulus Pythagorie, dixit in Oene fifua, Neceffario,inquit,cr quedam dira,c? infolita fuppliaa pofita, [ubeunti/ bus animis,tumidis quidcm,in muliebria corpora, ai contumdiamihomicidxrum , in corpora firarum,ad fupplicium-.guloforum in firmas porcorum,ct aprorum: leuium autem in aues aerias:fegnium,cr ocioforum, imperitoru, in firmat aqua/ tdiu Hxc iW dixerant • I Ua quoq; qua Plato uocat in Phedro 7rxAiyymtricc\t^ regenerationem (fieq;uoeatur k redemptore noftro,cum Aegyptiorum, Chaldeo rumq; oraculis , que ad Trifmegittum , cr Platonis manus perucnerant , fcilicct fore ut aliquando omnes homines redirent in uitam , quod indefifie canunt Sibyl/ U) fi fillit cos, crcdcntcs fingulis temporibus femper homines ad corpora reuerte quod femcl tantum fupremo tempore futurum , oracula canebant . Nec mirum, fiam er lapfum a de, cr fugam e Paradifo crediderunt animorum lapfmdc calo amifiis alis.Et ad panam cuiufdam facinoris , quod audierant , fed ignora/ bant,affercbant animam mclufamin corpus . Etdiluuium N ocuocarunt CrucO/ bonis. Turrim adtficatam Ncmbrot gigante , catcrisq;fequaabus , ut uffy ad cai htm afeenderent/attarunt fui jfc Gigantum conatum. Terfunt conati imponere Pelion Ojfe. Multat alia p eruerfe uiuo locorum t temporum f, diuturnorum, wlelbcerunt. Hatu i DE PERENNI PHILOSOPHIA. *4« ■tlMregcheratio Stoicis quoq; nota fuit,cenfentibus omnibus feculis arcumaflis, reuerti homines ad corpora. Quod explicans Chryjippus rixis </it aureos t%op ros oy us i</lt y cuPwctjoy x&i nuat, iivrxro rt\wr herxi, ttcJ Aiy WtptOiAooy nrxy MA9/XU toy ftovts, t»s 0 vvy Uryiy,KcCTKSHo-iofi ayjnut: Hec,inquit,cum hoc modo habeant,perfricuu eji,non effc impoftbik,nos quoty poft mortem , certis temporum reuolutionibus peragis , m em quo nunc fumus ftatum,reshtutum iri. Hec igitur iUa,quam in libris SibyUarm , V fime celebri/ t(Uc per omnes gentes audierant,Palingencfta. QgoJ PU10 dicens in T unco feri annn ji in irtrit.&inde demini , 'non utile» turiJ penitus cxiftinufTe:& quod iliji libris utriora fcrtpfituuibu» tuee ut Tiraao , refelluntur. Cip. XXIX. SE d ea que Plato de animis dijferit in Timeo,ipftut tcBimonio,quia non funt ut ra,refilluntttr . ibi hecloqurur de animis fatis i Deo:Cum, inquit, conjhmijfet Uniuerfum,dijbribuit ammas aftris /quales, fingula unicuiq ; ajko attributa . E ascfc eum quafi uehiculum, in naturam umuerfiimpofuiffet, monftrauit eis leges fita/ l(s, dicens. Primam generationem fore unam cunilis eque ordinatam, ne quis ab eo queratur fe indigne affvdum. Sed eas fmguLs frarfas ut cuiq; congruum ejfet in ftngula organa temporii, hoc eft,fidera,oporterc producere animal pijfiimum, furore, cr cupiditatibus ceteris $ afjtdiowbus temperatum, Quibw fi imperent , fdre ut iufte uiuant: ft uincantur,jbre ut uiuant iniufte. A t <p eum , qui bene datum tempus exegiffet,ad habitationem focialts aftri profidum , uitam beatam habitu / mti. Qtu autem fe his fuperari permifijfct,mutandum in fecunda gencratione,in naturam muliebrem MiUefmo anno utrafq ; uenientes ad fortem , er eledionem fecunde tute eligere, quam uelit uitam. ibiij; in firmam uitam,animam humanam demigrare. Quod fi nunquam abfiflat , quibus fe uitijs dedijfct pro moru quadam fon formitate femper in Jmlem aliquam mutandum fere natura : tandiuq j in hac mutatione, er tranfmi futuram,dumabjlcrferit, expiauentcp ratione fordes, que ex igne,aut aqux,aut acre,<y terra pojlea contraxiffet: atque ad conuerfionem, motumty mfdem,cr fmlisaature quam habet infeipfa reuerfa ad primam for/ mam illius optimi v prioris habitus redierit.Que cum animis fmxi(fet,ac defi/ niffet,ut fi quid accideret poftea mali,minime ipfeautor uideretur, frarfi t dios in folcm, alios m Luna, ceteros in alia temporis inRrumenta.Hec Plato. Que qui/ dem cum fint uiolenta,arbitraria,commcntitu, ftngula fmgfdis alijs uerbis eius et Nature tefbmonijs redargumtur.Ex bis enim refelluntur ea,que de rcnunifccn / tia in Memnonc,cr Pbedro fu fricatus fiierat.Sinulitcrea que in Phedro, ct alibi de motu etemo animorum. Ecce enim hic traditur natiuitasanimorum,Eccc quo/ modo,cum nondum nati nccmod,moti funt ab alioadnafccndum-Moti, quodom tfeseis conditiones date, quibus uiuunt animi . Docetur edam motus ilios animo/- rm furons,et cupiditads,deinde meliores alios fupcriorcsfyjit rationis, impcrui, datas 4 Dco.No femper ffgo motw basaai/ni tepuerunt . A dhecnon motus idos . • • ^ * r . • : ■ . v. Ti j • •• | * . ■ _ *4* AVGVST. EVGVB. LIB. IX. etutn, quod eos ait frarfosinfmgula ftdcra ■ H os omes motus haberehabuiffe^ pnnctpium,Sic'q; nonfempcr animos fitiffc,palkm efl. Non fcmptrk fetpfis mo/ ueb.tntur.Non fuerunt origo fibi,ne eundarum motionum Refellitur quoque re/ rtumfrcntu.Nam cuius uite prioris,quod Iamblichus dicebat,remmfci in hoc cor porc poffunt ammi,fi nullam duxere prius uitam, fed tantum in aBris feminaboit tur,frarji per omnes jlel las,ibiq} tanquam in origine latitantcsi Tttw» uolebant r? mmfccntiam effe de rebus iternis ante. Nulla hic perennitas , fed exordium , in/ choatto . Secunda contradifho , quod ait animos bonos reuertt ad fuam fleQamj beatam uitam aduros. Animos folares ad Solem, Lunares ad Lunam. At, 6 Plato, non recordaris dixiffc te in P hadro , filices animos ire ad fupcrcaleftem curiam, ad loca,extra flammantia mania mundi i Non recolis, ftpe te gloriam , beatitu/, dinemij; bonorum eximi jf laudibus extuhfJefQua bcatitudo,uiuere in Sole , Lut naiAn uno cum illis impetu rotari femper, er per omnem mundum defraturif : Non ne fuperiores omnes tradiderunt , beatitudtncm ammonm effcftu quoque iit Phadone conflrmafli,cum ad gentem diurnam profleifei , ituum cum D ijs agere,, dixifli- Et Marcus no fler tc imitatus dixit , Si quidem aut Di/ , aut cum Dijs futuri- fumus. In Pbadone dixifli,non in Sole , Luna , habitare Deos er iuftos cum iBis, imo ucrb,ngu roy<Ai HMoy^ycp. <rsiAwHy,ygu. ctsftc opcc<3},* nr’ <tt/ra//,0MC Tvyx«lva oWa.Kpa^aM»!/ m /J^ainoricty cexoAnSoyuyeuiEt Solcm,& Lunam, er aflra confriet ab eis, quali natura fmt,cr f equi eos omnem aliam fili/ citatem. Quid rationis item habet, qua caufa Natura fuafit animos frargt per fi/ deraiEortaffc quod cum fvnul creatos omnes arbitrarentur,nec haberet locum ubi eos conftitueret,fidcra uifa funt ei commoda habitatio. Ex uno abfurdo,ut ue re di/ xit Ariflotdes,plura fequuntur. Cum ccnfuiffent fimul omnia uifibBia , C r inuift/ bilia fida, animos quoque pariter creatos arbitrari, non crediderunt eos interit» dio» ab funt a corporibus, m terris efic in calo igitur collocarunt. Sed er hoc ctm dubium, er obfcun m effet, uarie, inconflan ter que tradiderunt. H ic in TU’ mao naturaliter, er neceffario mitti de coelo in ccrpora,in Phadro, er alijs non/ nullis locis, ipfe er Platonici, ob nefeio quas priores culpas, e coelo in terras CT quaft amiflis alis deturbari. Quorum fidfltatcm arguit incon flantia cr malefiet/ bilita fententia infuper er contradio detegit uanitatem.Nam Marcus ille Tullius, . cum originem quetrerct animorum, eam' que in terris inueniri poffe negaret, lo/ quens naturaliter, fuperftitione dimiflafe que iudicio ferri frnens, dixit : Nec inut / tuetur unquam, unde ad hominem uenirc poflint,nifiaDeoO 'fententtamauream. Loquitur, ut utdes,de ucnicntibus animis in corpora,fmgulis ‘que diebus profleif/ centibus d Deo. Neque enim dicit, quemadmodum Plato, olim k Deo frarfos, er fatos, fed rcfriciens quotidianam animorum natiuitatem, uentre creatos k Deo,, damffos que fle alios, quemadmodum primum illum pronunciat.ldcmfcnfit, con/’ fiftus que eji elHUtrchus,Dchii qui fero k Deo puniuntur ; «m y*f oo-ny - ^ DE .PERBWNf PHILOSOPHIA «4 > liotfttM «ftT«?,<CT’ avTtfi/ <P'cfopwcu urfot yirvny ctl '/•v^oti Bxyi/ $Bri:ignofcit,inquit,difJbrtq; cafligare Deus, fcicns quantum uirtutis infit ani/ mia unientibus ab eo in hunc mundum. Ad hac,Si potuit Deus eundos fimul ani/ mos creajfe,poterit etiam quotidie.Ed autem rationalius quotidie creari, quam fi mul omnes. Nam fi (uijfent in calo, nunquam eos in terram uenire fis fviffet . Efl enim cabum locus beatitudinis, pcrftttionis . Quidquid ibi e[l,fcmper fit neceffe ejl. Nec debet iUic effe quicquam ad malum anceps.Ncc uiuere quod in T artari aliquando propter peccata fit detrudcndum.Efl igitur calum,fedes perfidorum, beatorum, fedes Deorum. Si animi antequam mittantur in terras,illic degerent: de geret in calo,res in malum propcnfa-Cum igitur aque fit pofitbilc animos fingu/ lis diebus creari,atq ; a principio eundos (fed probabilius fit ac melius fing/ulit diebus creari:uitatur enim incommodum maximum, quod ante dixi)ccrte melius eft,eos fingulis diebus,quam omnes dicere creatos i principio. Efi certe abfurduns temerarium,irrationabile,eandem fortem,eundem locum effe animorum bonoru, criam multis cafibus proba:orum,atq; animorum in ancipiti forte exiRcntium, quify pofiint effe mali,ac boni. Si enim animi antequam in corpus intra ffent, pote/ rant effe boni, mali,nccdum fe uel uitijs dedidi ffent , uel probitate , ac ratione peccatis imperaffent,erant autem cum hac natura in coelo, priufquam in corpora umffcnt:demifii in terras probantur an boni,an mali: mali migrant in fecunda ge ner itione infirmas befliarum,ad afhum fuum redeuntibus bonis, profido redeut eo, ubi aliquando {celerati iUi,cr in formas be fi arum transformati , aut extreme, nejindi in Tartarum p racipites adi,iam dudum uixerant. Sici jj turbantur omnia btra,lcges mifcentur,nec inter coelum, ac terras ulla diferimina ponuntur .Et tame Viato dicit coelum locum purum,facrofandum folos puros xxrxfcvs , accipere . Non funt puri nondum probati-Conjlat quidem hanc de calo libentium animoru , fimum potius fitiffe de Adam e Paradifo pu\fo,ucfle pellicea, nempe corpore,in poenam uejlito.Scd hoc in terra. Similiter cafus D imonum non fiiit e calo , loco f a ndo,bc ato, quo nondum probati non afpirauerant:fed ex acre,ut placuit prudm tibus,ubi creati. Eo$ nommUis i Hic remanentibus,cateri peiores , inferius cecide/ runt.Sed ignofeendum Platoni- Periculofa enim er obfcura de fatu animorum, ZT aduentuin corporajententia. Quocirca pofitis clarioribus,ritecfc iudicatis obfcu ritfupcrfedenium. Quod uitatum c ft ab Arijlotcle. Probabilius igitur cfi, na/ tura confonsntius, animos fiuc in ccdojiue in terra creatos, fubito infundi in cor/ p ora er in corporibus probari-.probatis dari regrtum calorum, improbis contra ria- Calumq j effe locum probatorum, perfcdorum,glorioforum, non ad utranque i utam pendentium. Quomodo utra Gi (im< entia, ad animum tmiurrfi, particulare» reperti. Quod hoc myrt.rium Philolbphi recenttores peruerfe intellexerint. Quod ea Gl • (aerarii literarfi fentenria.Quod pluo, A: Pythagora» dicunt animos adDc um uutru,Eifuper hoc ororci Thcmtilif» Caput XXX. «44 AVGVST. EVGVB. HBt IX* DE anima <Juo<p que circun fertur opinio, diciturfy effe quorundam nentium phdofophoruffed fiat antiqua, fi quis eam reflc intellexerit, utra effe compt/ fiet. Dicitur pojl difceffum e corpore reuerti ad unica umucrji animam bancfy uni efje totum orbem tcrraru animantem,cuius quaft fint radijffcmti Ueq; particulares anime. Hac igitur opnuo pnfca efl,no nouaffed a nouitijs Philofophis pcruerfe in teUcda. Primu Pythagoras, qui dixit,autore Cicerone et Plutor cho,dcu effe per o/ mnes mundi partes intentu,et commeante, ex quo nofbti animi carperetur, locutus eft de aduentu nojbroru i Deo animorit, eam de anima fententiam proponens,qua recentes peruerfc dixerunt, unam effe omniit animam Ecce igitur non refle pcrct perunt, aduentu creationemcfr animoru,non mteUigentes animos quidc infundi cp* 'mffirari ab tXL* mwienfa, tonus orbis ammaffcd no connefti,iungiqj cum eajit tau quam 4 fole,mfcparabiles radi j mtefcdt- Ecce enim anima iUa immcnfa,prifcis,fuk Deus ipfe,non alia anima Quis enim totu poteft ammarc,compleihfy mundi i nifi Deusi Si Deus igitur efl hac anima magna,anima aute particulares funt, unquam [ubjlatialcs luces ab ea radiantcs,ad quam rcdeunt,pojl fc paratione a corpore,cer tcDcuseffent anime omnes, immenfe fapientix,non imbcctUcs,non errantcs,non haUucman tes. Quarti mamfrjla fi agilitas declarat animos diurnos quidc effe. Deos aute er ex diurna fubJ\antia,minime.De reditu igitur ammorii ad hanc magna ani mam Pythagora Platonkfaquemadmodu item de aduentu fuit fentctia,autore Plu tarcho de Placitis Philo fophoru:Pt/Sccyofxt,(& PAXTtoy,iq>bft^j oy >/.v/ yuyjtjiiaxy yXf 7TfcS xiw -rrrocrroS 'f.vyHp ccyxxofuy,etSTobyoytrig Pythagoras cr Plato incorruptibileeffeammam. Exeunti enim reuerti ad animi umucrji, ad fuum genus Sic lUe. Ex Cicerone aute eodemq; Plutarcho habes, hanc anima effe Deum. Dicebat enim fuperius idem Plutarchus, Pythagora, er Platone (entire, anima opus sterni Dei . Veniunt igitur a Deo, redeuntqi ad Deum animi: Que ejl etu ficraru litcrarwm fententia: Et ffcntus,mquit Salomon, reucrtetwr ad donunu,qut dedit tHurn. Dauid autem, Emitte fptntum,cr creabuntur,cr renoua/ bis fsciem terre. Erat igitur apud prifcosjirma conjlansq; fententia, quemadmo/ ium docuit l\ofcs,a deo qui ejl anima mudi,omniu fpintuu creator, et afflator tinoflros animos, nuta autem non tanquam afua fubfUntu. luxta quam prifeori fententiam Simplicius, primo Phy ficoru dixit : & yctf u -4-vyH imo tMcyx./ At^troo: Etemm,\nquit,dicitur anima a Deo radiare- En igitur anima uni/ uerft, aqua dicutur anirn noflri relucere. Et Marcus,Animus humanus decerptus ex mente diuina. Sic item erat fententia reuerti eas ad fuum genitorem, fed non ita r/uerti, ut ad fuam fubflantiam coniungendos, er quaft auulfos,copulandos,quem admodu dicuntur Aucrroes,nonnuUt<^alij fmjiffeffcd ut ad creatorem, regemq; fis • um 4 quo creatione fmlitudinemqi fue nature accepcnnt,et cuius no funt de fub/ flantia, poffmt ab eo procul effe, ad regna conffedum 'que eius nunquam ftenire,fl fefe male fiiUs colnquinaumnt.Hpcfenfit Plato, tou que antiquitas. Er rores DE PERENNI P NILO SOPTH A. «41 ffrrora Thtmiflij, aliam eflie animi uniuctCUem aflcrcniu, aliam ipfura Dtsm fummum.Si forti unui UlumiiMiu oanei m nitri, mwllc6us Deum fort.Ralu onc» cur non Gi unu». Cip. XXXI QVocirca cogor aduerfari Tbemiflio,haud e Peripateticis ignobili Philofopho', ■quem cum dubitatio fuffenftm tenuijfct, potius in id quod magis effct uitan/ dum, quam quod ratio probaret, propenfus fiat, nec antiqui e fapiendx ucntatem attendit. It in libris de Anima,primwm ucre redecfr affirmat animum, quem prx/ eeptor agentem, Grxce o rit a jtoiktixoj vis, uocaui ', effe eum qui - nobis deteffc,crfubflantiam. Nimirum hominem ucrum effe ipfum tntcllcdum, fiuc animum facientem, operantem, 'vndefkttgabdttcr cogno fcentem, lumen inex/ tmdurn,fempcr luce notionis radiantem,cuius uita fit ipfum 'vntclligere,a quo nun quam relmquatur,qurmadmodum nunquam relinquitur Sol d luce, er claritate fu X- Dixit ergo nos effe mtclledum lilum agentem,tdum effc uerum hominem. Cum dicis hominem, animum ipfum uiuentem fcmper,<y operantem, fentiendum effe. Atque hanc effe fententiam AriftotcUs afferens ait, huks/\ notu t cy notvU/ Koy vi,j. vvy -fro uyiu bs&cuofyoy, St/ Miaisbttrcci icy motrsiKcy, viy : Nos, inquit,fiat intcllcdum agentem. Nunc ait,fortius er uerius probatur, nos AriflotelcappeUareanimu iUum opcrantcm.Quid autemfttis intellcdus fem/ p er operans,agcns, declarat idc his ucrbisiorccy fi xi/tos naf mrrby 'i, 'hi' i/ si liovoi on^o isty. isi fli iv*f>y*ict oarccusos,<& kxxicceras,^ avaros, (S cci<Ato{: Cumautc fuerit ipfe perfe,hoc c fl, foliis quod cjl.Efl autem intellcdus dgens irrequietus, indejhtigabslis,inimortalis,fcmpitemus.Hxc ille. Duas igitur po tut uerasaffenfucp dignas fentetias: Quod homo uertts Ariftoteh ejl ille intellcdus: fecuda,quod is intellcdus ejl xternus,immortalis,incorruptibilis. Tertia adijeit e r ande,cum priore,quod eos irridetCefl autem is Alexander)qui dicebant huncintrl Udum operantem Anjlotele ipfum Deum exijltmaffe. Irridet autem ojlcndens ex didis Philofophi,de fumrno Deo nulla ratione eum fentire potuiffe. Ex his, inquit, Ariftotdis didis admirari eos operxpretium ejl, qui mentem agentem hanc vrfw/ r oy Stoy tol&Hcrcty uvett kcctx xpiscriAu, Summi t Deum putarut effefccun di Anfiotclem.Quarta fententia,qux ex his ommb ■ maxime reprcbenditur,et eu tus exteros errorisreftUit,ipfe maxime refellendus apparet. Quxnt,ammus,quem agcntem,cr immortale effc,cr Deum non effedocuiffet,utruip ne fit unus,an plu tres .Videri autem unum fecundi Anflotelcm,quia lumini eum comparaffet. Vnum autem effe lumen uniuerfi ■ imo uero er fontem luminis, a quo omnes ammaliu ocu U deducantur ex potcfhtc ad adum. Etquemadmodi nihil faciat ad unumquodtp animalui luminis incomiptibdius,fic non prodeffe nobis intellcdus agentis x terni tatem.Quod fi plurcs effent,cr eorum, quxfunt potedate, non unus effct agent, quomodo differant inutcem i Nam in his h is,qux fimt eadem ffear,diuifkmes effe per matena. Neceffe autem ejl intellcdus agentes eofdcm effe jfecie,fiquide omnes tande habent fiibfiantiitadum}& eadem omnes cogwfeunt. Si ctum no eandem , * 0 Ss 4 [cddmcr/ «4« AVGVST. EVGVB.;L!B* IX . | fcd dmerfam,qux entfeparadotVnde porro mens potcjhtte omnia cognofcet, mfi primus inteUedus eunda nofcat , qui eam deducat in adum t An uero primum ejl unus iUuftrans,iHujlrad autem,cr lucentes pluresfSam Solui unus ejl, lumen au/ tem tudetur propemodum in uifioncs omnes fecari. Ob id enim non Solem, fed lu r cem pro exemplo ufwrpauit . Plato autem Solem , quem fummo Bono comparati» quo i uero in unum agentem inteUeihm nos omnes reuocamur,compofm quajk ex agente,cr pofiibili,cr unicuiq; noflrum ab iUo unoejlejfe, noncftcurnure/i mur. Vnde enim communes conceptiones,unde funilis,et eadem omniu fine pras/ ceptore primorum terminorum,primarumq; dignitatum,cognido, nunquam cer/ te mutua cuiufq; noftrum notio fiuffet, nifi ejjet una mens , cuius omnes effemut. participes. Et uerum ejl, quod ait Plato,nift aliquid e ffet hominibus, alijs quide a/> Uud quid,alijs aliud quid idem, fed quis noftrum priuatos affvdus haberet,non ef/. fet facile alteri oflcndere afjvdionemfuam . Similiter in fcientijs qui docet,eadem. fentit cum eo qui difcit.Vnde enim er difeere er docere poffemus , nifi idem effet dodoris,difdpuliq; fenfuif Quod fi idem, ut neceffe efl , certe idem ejl inte Uedut docentis, ac difeentis. Has et id genui fuper inteUedus unitate protulit Thcmijhut rationes. qk trii confutatio non profundioribus modo , fed etiam cuiuis de medio facilis cfl,tum quod peruerfe Anjlotelis fen tentu interpretatur, tum quod & ra/- tioni,cr autoritati maioru contradicit. Etexuerbis ipfis el icitur confutatio. Tres igitur rationes adfunt tn contrartu. Primum, quod negans illum mteUcdum, om/ nes iUuRrantem,v illuminantem , er quafi ii tcem immenfam per omnes animos . radiantem,effe Dem fummum, aperte , er perfriate fibi contradixit.Si enim efl omnium hominum inteUedus uniu,w is efl immortaUs,mcorrupdbilis,et non efl Deui,diffufus efl aute per omnem generis humani gentem, efficitur uttsfu Deui, et non fit Deui.lUe enim intelledus,iUa mens,ille animus, qui dat lumen uniuerfis, qui frargitur per totii orbem te rraru,ubiq; prxfens, jieri non potejl quin fit Deus. mgnui,quem dixit Pythagoras per omnes mundi partes intentu, et commeantem^ ex quo noRn animi carperentur. Efl igitur folius fummi,omnipotcntisq; Dei , uni h uerfalis prafentk,uniuerfalis omniu animoru illuminatio. Hoc Anfloteles dixit,, hoc Plato. hoc omnis antiquitas, hoc rado clamat, uodferatur,apcrtam er pcrfri/< cuam contradidi onfm hominis huius pandentes. Negat Deum effe, qui omnino ejl D eus-Si quis igitur cjlintcUedus,quidctlumen omnibus in toto terraru orbehomi nibus,qui luceat ubiq;,qui ueritate ubiq; minijbret,hic jieri no potejl quin fit Deus. Tbemijlhiui aute negat hunc effr Deum.exprcffa igitur contradto.Etfimilc quid facit Themiflius,ac fi defcripfifjet prius, Efl animal in terris bipcs,erc£U ad cedi cemds,inteUigens,fagax,folers,loquens.Dcinde hunc hominem effe negaret-Td te enim efl dicere,Efl quidem tntellcdus incredibilis magnitudinis, p eromnemuit dum diffufus,iUuminans omnes animos, a quo funditur rnicadp omnis fcienda , KT cognido,fcd is non efl Deus. Cii igitur rado coarguat hunc, immptfum, ingentem • animum DE PERENNI PHILOSOPHIA 64-7 tthimu,Dcum effe,fi quis efl,qui det omnibus animis, ut uoluit ijlc, lumen (fed alia clarior ratio probat,fi magnus is animus,qui e fl Deus , daret animis notoris effe,id efl, fi homouerus effet mteUedus is , quem probat rado effe Deum:bunc autem dixit Themijbus homines ipfos effe) arguitur proftdo, futuros homines ipfum De/ um.Si enim magnus ille,cr infinitus animus ejl Deus, ut probat rado : er fi iuxta Thenujhujis mtedeflus ejl fubjlanda notora, plane coarguitur noftra fubjlandam effe ipfrn Dcu.Huc deuoluuntur,definunt$ noua, es- 'a uetufta Philofophia ab/ horrente, perfuafioncs.tAirari autc operapretiu eorum ineptias, qua eos ad hac prodigia confingenda perpulerunriQuodfit comunis eademq ; notio, quod pro/ ceptor,et difcipuli fenfibus conueniunt ■ Quafi unam anima in decem lupis effe, di cendu fit,quiafimulac unus exulularit, omnes flatim concurrant,cognita fine uQo proceptore uoce,eos ad prada inuitantc.Sic una erit in bobus, afinisty, er galli/ nisanima,quxficilejMdodoc(nte,uoces mutuas inteUigant. Sic oua erunt cade, quia fimlta-Vbi igitur fuit fimlitudo,uoluerunt effe unitatem. Similitudinem ani/ mru,quafimdia nofcunt,cogttant, propter fimnlttudme natura, incurfant in eaf/ dem notiones,in cade conjilia, putarunt effe unitate: Tale quid perpefii, ac fi quis decem ft>ecula,quia in cunilis eadem reprafentantur,diccrct unum ffieculu.Qua ratio cum fit apcrtijhmefilfajongius refiUi non debet. Nam cur praceptor, ac di fcipulus conueniant, non unitas ficttjed fimlitudo animoru. Separationem autem rerum indiuiduorumcp finguli cuiufq;,pcrtinacius,quam par cjl,legesrcru carpo rearii,ad res corporeas transfcrre,dicunt a materia femper fieri : Vtfeparatio in/ dutiduoru non exiflat,ubi materia non 'ejl. Non ejl autc in ammis,non ergo fepa/ rari poffe . Hac quoq; ineptius,quam deceat Philo fophos tantos ■ Quid enim pro/ bibet quo minus fpiritualu,inuifibilia fimt plura,habeant fuammuldtudine,diffun dantur latefQuid has leges inuexitfcur mittis in ccclu terretoriafCorpora per ma teriamfegregantur,multiplicuntur. ergo ubi non ejl materia, non ejl fc gregatio, non multitudo. Qua tanta ineptia in Phdofophiaf Alia lex ejl animorum fftritua liumq ; ra um,dha corporu.Qtii hoc non uidct,non uidetnifi terra, nifi corpora, altius non affurgit. Haret folius,domefhcis. Separantur igitur per fuas fubflantiac mentcs Et ficut unus rjl animus,pcr fuam fubjlantii,fic alter effe potcjl perfuam fubflanria,fegregatus,dijlintoiu,feiunilus ab iUo. Quoru fegregario non erit d ma teria,fcd ab ipforum fubflantia. Talis ac tanta fegregatio, quanta ipfortm carpo/ rum.Non 'ne Deus fegregatus ejl ab omnibus animisiQua quxfo materia fegrega tusfHxc igitur cu non minus q fuperiora,pueriUafimt, indigna q; Philofophtagra vitate, uerba in eis refellendis uereor profundcre.Hoc addo pofiremu,ut error tan tus apparearilUe unus intelledus,quem incorruptibile, immortalem afferuit,Deii effe negauit.Si perirent omnes homines e terra,quod fieri ratio non reclama>,fi p t fidentia aut alia calamitatc,aliqux nationes interierunt,quemadmodum diluuitm eundos abjhilit,pr*terofloJic omnes extinguerentur^h remaneret, ubifubfifte ’ * Ss j rrt. <4* AVGVST. EVGVB. tIB. IX. tet,cundis hominibus, quia mortal es omnes, e terra [ublatisfTolerabdior igitur it ror Alcxandri,quem tacite [ugillat T hemij}ius,cen[entis agentem idu 'mtedrdtM effe Dcum,prtmam cauftm ab Arijlotrle uocatu . Sed V ipfe grauifiime pecca^ clara dilucidjq; prxceptoris uerba.ut oflendit Themiflius, tam pcruerfe interpn tans,u! quo d cUnfiime de intclledu noRro dixit Aridoteles , uocans t dum agat/ te,ip[e ad intedcdu diuintum tranflulcru- E ode uidclicet crrore,quo [uperius xtetf mutem, prmcipiumfy motus dbdimo diuino di humanu dctor ferant. Nunc quod bominu eft,dd Deum traducentes .Manear, f igitur eunda fuit locis. Quod Arida teles dc nofbns aperte locutus ejl,nuda ratione transferatur ad Dcos:fi militer qua duur.t potentia tribuit ratio,non fiant humana poffefiio. vt igitur [ub epdogo ra tiones Theimfbu coarguentes proponam : si quis efl animoru omnium illumina/ torjolus is effe Ceus potejl. Non facit unitatem animoru ftmilitudo , confenfuscfc cognitionis. Contrd philofophid ucrumq-, mdiciu cfl,M quibus eji fmuluudo, pone re unitate. Non ejfet immortalis,incorruptibiU< unus animus ide, qui req uiefcat fit per omnes homines innixus idis,cr infeparabdis, fi eunda hominu natio periret» Dcniq; luminis comparatio qua placuit Arijloteli non dcftgnat intededus unita/ tem,fed iduminadone,irradiatione ftngult cuiufq; intededus agentis fuperunum/ quenq; intedeilu pofabilcm.Demu fi nobis dat effe agens id e intededus, eris efl immortalis,omnis utiq; homo habet effe [uu,[uamq; fubflantiam immortale- Qtaa homo efl ide agens intededus , incorruptibilis , immortalis. Veritas igitur ab and/ qtafimis p radicata poflcrisifr madata erat,quod intededus ide magnus , unus iUu minator,efl Deus magnus,magna mudianimatio,a quo dicutur animi nojbfquan io creatur,quxfi radurc,ac fcintillare: quemadmodu fuperiut omnes affenferuith Di ltninotuluatc antmornm finiam tictuftibinum c fle. Nolle facinorofo* ani mamiminorulein.ne (more (murarunt poenarum peccatu fuit impendentium tot qoeantur. Cap. XXXII. «V nt item hac de animi immortalitate obferuanda . Pjrincipio quod in undeebfb &dc Legibus ait diurnus Plato,¥idc quod ammifint immortale >,qubd poft difcefr fum e corpore [entunt,uiuant,uigeant,langf antiquifiima effe, ut ob uctujhtem, ; quoniam uetufliorafunt mehora,ut idem tefbs propiora, magis fu horni tubus excipicndatcu ruy nMirTfrdnruy WX*1, ^vvxyuy TtvccxtAiv/ 'i turda xi, & TKcerxa^pifanss 7rg<tyn«lTioy vmtynAirTXt, tccvtx </& « ^ie/aivrifiixorrtsAoyet, wisivfmTaisQM/ocut .%tjy nrtfl rx t oixvtx ovtoi voJAeus , xstt cr$o</lgct mcOiaitus «votus: Defundor um anima,uim habent quondam defandx,cr rerum humanari procu ratrices funt.Hxc aut c «cra.rt antiquifims [crmonibus circumferuntur, fidem# adhibere neccjfe efl omni alteri, quxdehac re iadatur fama, cum fit tam multa et ■ adeo prifca.Hxc Plato, er hoc Tullius tefhmonio in Tufculanis de animorum im mortalitate utitur. Diuino igitur infhndu locuti funt, docentes fama dc animis im/ inortalibus effe uetujlifaimam,autoritatcprifcorm [cadorum confhrmatamj pa *v*t * m&w DB PERENNI PHILOSOPHIA. «49 bdbuf pet continuam fucccfiortcm quemadmodum notionem Dei, traditam, vfe ab origine mundi,ab Adam,Noe,Abraham,alijsq; antiquifiimis, poBeritati pra/ dicatam. Hoc igitur maxime obferuandum. Alterum quod ait Hierocles Pytbagq rtus,qui maxime uelmt animam immortale,non prudentes, ac fapientes.fed tmfm r os,fceleflos, quiq; libidinibus uitacp turpitudini, fe dediderunt* Bvtefxt exet/ *es «deevx-ny «5J tiui currfi 'J.vxfw , iux/xh yxrot**y* TtV-toftffdU «tfU (pSiva r>y tx« <finseslw,^xvxrtp icunt* Ksr*rrfls4-«^©' : No» milt,inquit, improbus, animam fuam immortalem, ne ad confyeflum illius indicis panis torquendus aduemat. 1 ta$ fc ipfum potius morte condemnau PINIS. AVGVSTINI STE VCHI EVGV* BINI DE PERENNI PHILOSOPHIA LIB ER DECIMVS. . I" wHgfanew nmm eimrtoi Philofopho» confenfifle : Pietatem , Phitofo- phiannp ClinHumm,qux fola cunelas ambiget tefotuu.ocnnes nent collaudato: Rerum humanarum hncin cto,P:ulofophorum coafcn&i.pictatcmiHaoc autem «fi* • folam Chnfltanam. cap. L Affet* ,bT’ . •». U ima totius operis meta, uehementer his, qua praceffe/ 1 runt, necejfaria , c r tanquam aptifimus colophon reflat t probandum, cunflos naturali confenfu , atque adeo ratio / mseius,qua feparat homines d bruUs,infhndu,conucmjfet ibtq; demum uoces eorum, er teflimonu deftffe : nihil effe mortalibus pietate,ac religione melius : coUcttisq ; rationi/ ^ bus, eundos eo tandem deueniffc,ut hodiernam hanc orbis terrarum religionem,ueram generis humani magifbram,uel antequam exorta ef/ /et, fola ratione duce pradicarintiut omni natwraddigenter humana,cundisq;re/ bus, qua cadere in animum pofimt, uniuerfaque Phtlofophu euoluta , id tandem kunfli,concordes, quafi ratione feipfam excitante , decreuerint effe ucrum bo/ mm,quod promittit hac rebgio, ftne quo , nec homine mferius quidquam nafei , nec multa fedari animi perturbationes , de ’ que rebus humanis dubitationes po/ tuerint.Vere quidem una hac omnium perturbationum, ambiguitatumque, qua torferunt in omni atate mortales , i»rfiffent'que femper ucrum afylum portusfy apparuit • Vnafuperiorum feculoru/m tenebras er caliginem nitore fuo dijfulit- tlxc oitmU <jpon<Um <kbu diffoltutyhtmtmm rerrn finem fola dcclarauit, J a degendae I tf* o AVGVST. EVGVB. LIB. X. degcndx uit x rationem ueram fola docuit. Secuti funt autem uiderunt<j[; eam peni midi Philofophi,quoniam non tam diurna cjl,caclitusq; reuclata , uerum etiam aA deo naturalis,ac rationi confbrmis,ut rcde iujiecj; nihil j latuere poftisjiifi ad eam forte quadam delatus .Cernere igitur erit Philofophix,cr humans mentis jibi mi/ nui defiperet,cum ea concordia i Ac primum ncm.ru dubium ejl , quin fit in unaA quaq; rc,optimu,ac pretiofifiimu,er cuius gratia extera inucnta,ac conjlituta uit deantur,quod in fine eft.fic res humanas,ctfi mults funt,qus fub Philofophix eoa fidcratione calant, quorum afferat animis admirationem contemplatio , id tamen prsjiantifsimum cf]c nemini dubium, cuius uirtus reliqua facile prscelLu. Ejjc an tem finem rerum humanaru,apcrte,cr clare regio ccclcRis docuit, ut uilam hanc tranftgcntes,cr ab omni fcelcre,ac fiaude abflincntcs, ad meliora,q qus in ocu/ lis habemus, perueniamus- Huconmta demum rediguntur , qui quidem maximus, nobilifiimusq; finis trahit omnem pietatem, religionemqi fecum, wiiuerfamq; Phi lofophiam,parttculares item rerum exterarum fvtes,quibus tota ferpte conflat re/ Ugo.Nam ubi finem bcne,rcfleq; umendi conRttueris,ncccjfari6 fcelcralx uitxfi nis conRiutus erit. Sic neccffarid quoq ; erit eorum aperta ratio, quibus conflat re Ha uita.Cundac j; eodem fermone confonare oportebit • Primum igitur de fine lo/ quendum.Nam Plato V Ariflctcles,muhi<^ alij Phdofophorum adeo clare hunc finem uiderunt,ut pene miraculum fit eos ratione uidiffe, quod pojl nuntius coele fiisreuclauit.Quanquam,utdixi, perennis hxefuit ufq ; ab exordio generis hu/ maniPhilofophiaxum mortales omncs,utfummi Theologorum perhibent, ante dduuium concorditer unicum,fingularemq; Ceum nofccrent,eumq ; folum adora rent,uanis poflea religtonibus,quemadm<>du C r fiagidof s aliis erroribus, repor / t is. Cum igitur omnes fute Natura docente, fime priflinx pietatis, per omnia fcculd . uefligijs extant&us, magnum prxdarumq; illum humanarum rerum finem per/ faexcrint,profid6 nulla fuper reliqua religione difeordia manebit. Vt aliquis oc/ cultatut,cundos Philofophos panter conuocans , fuisq; cisfentenhat oRendens* probaturus fit eis,nullam eos alum religionem uoluiffe,qudm hodiernam. Philofophos perhibere pietatem «fle uirtuhim principem: probari hanc Colam * «fle Chnflunam . Finem a Philofoplus cor feminee? religioni Chnflianx confli'' • tui.ui Deum Ccquamur. Huc omnem uilam dirigendam . Hoc illos dicentes, aperte rrligioncm.quae Cequitnr Deum .rrfpexifle probafle . Philofophis ocrim fciennim efle.Dcum nofccre. Cap. 1 1. PR imum igitur religionis, ac pietatis , quo regitur beate uita , gradus efl , quod agnofccndus efl , v colendus Deus, ex cuius amore c/ cultu , ac benenoftrii fidis, p erueniendum fit ad meliorem quam caducam hanc , corpoream' que ui/ tam. Hoc cum decantatum , celebre‘que fidum fit , magno illo m terras aducni/ ente Deo, omnes antea propter infitam , donatam' que rationem , cr quod una/ nimes erant quonda hi cultu eius,non ignorarunt . Hierocles igitur Pythagoreus* tametfi C hriftianx religionis boRis^mnis probitatis originem, ac principiu dixit pietatem: .. DE PERE.NNI PHILOSOPHTA <fft fieMe-.yrctfr^jj xptrxy Hyttatoy Htt/ors£<lec 7rpoS^(l\tcty xtrity uvctQo/ fay iyv<r«:Omniu,inquit,uirtutum princeps, cr dux eft pictas, cauftm diurna re foetens, in ea# rdata-HacTheologia ea eft,qua noflris in literis pradicatur Deu ante omnia uenerari oportere, cr qua conftituit hanc toto orbe terraru celebrent religionem. Cuius principiu,cr caput,omnis deniq; cura , eft fumrn Dei perfida ueneratto-Efficit autem ratio,ut ft pictas eft princeps omniu uirtutum,eam picta/ tatehoc cum primis honore pracellere,qua colitur Deus fummus,ac primus -De/ inde cum uirtute nihil fit melius, ftabilius,firtius,niagis fubftatia fujfultii: uirtutunt autem magftra,ac regina jit omniu rerum maxima : ei fubiedu ucrum ncceffarii ■ fubiacerc,non ex nihilo nafci,in eo uerfari, quo non fit meliut,dignius , praflan/ tius.Ex his autem efftcitur,ut hac eoru de pietate atteftatio,qua ex pedoribus eo/ rum eruebat Natura,non cadat nifi in hodierna retigionem,ac pietate. Nr«J; enim fi pietas eft dux omniu uirtutum,omnis probitatis generatrix ,o~ lux, eorum pote rit effe Deoru,quosaut Poeta finxerunt,aut Philofopki quidam recenter inuexe/ runt,quoru priores homines fuerunt, ut Hercules, Pallas, Mercurius, pofteriores fmt fidera,Damones. Efficitur igitur ut hac pietas, qua princeps reginaq; uirtutu dicitur,non alia tande poftit effe,nifi hodierna dcfurpmo,ac fmgulari, prapo/ tenti Deo. Quoniam hac de pietate pradicatio,naturalis eft, nihil et fubeft fibulo/ fum,commentitiu,uanum.oritur ex intima reru perftfiaq; confiderationc.erfolu die uero,ac principe Deo poteft ejje ucra,cuius cultus, v agnitio, omnibus genera tim uirtuiibus,omni probitati prabeat lumen.Hinc enim duntaxat nafiiturmode / ftia, temperantia, iuftitta, rerum humanarum contemptus, in fecundis conflantia CT moderatio,in aduerftsfirtitudo,nafeitur intcgritas,innocenlia. Quamobremfi quis prudenter dijudicet, hac Hieroclis pro multis alijsatteftatio defignat,uerare ligionem,non alia effe poffe,q hodiema,in qua pictas ucra,id eft Dei ueri,ac fm/ ffdxris,dequotamultafuperioresloquebantur,colitur,ac celebratur. ttaq; A rria nus alius e Philofophis,cu optime uiderit, diuineq; locutus fit, rUcs farccrTtups roisdtok vuriatt,finem omniu rerum cffe,Dcos fiquhn uno tantu errauit,quoi Deos nominauit. Nam quos hic fentiam Deos non habeo. Neq; finis eft [equi aut D eos illos Anflotelis, mtclligentid Solis, Luna,aut Deos Poctaru,Herculem,Mi/ neruam.Tu tpfi ZT compellente Natura,etuoce clara fape, unu effe principem, exteros aute ab eo natos,ac dependere confifii funt- Hunc igitur tantu fequi, non alios, uerus finis eft, et effe poteft. Ratione igitur cum eoru teftimonio comunda , pradicant,exclamant, non potui ffe in mundo meliore, ucriorem fur gere religio/ nem,q hodiernam, cuius otmtis finis eft fequi Deum ucrii, eius obtemperare prx/ ceptis,eum unu afpicere,catera pro uanis,aut minoribus, longeq; inferioribus hx here. A udi igitur Philofophos 6 Chriftiane,finem omnium hommujupremam na tura curam, ftudiumprimu,ut Deum fequaris.Quod fidunt cultores Dei, praei flf® f Jlf> P'h‘1 w tnelius exercere po ffe. Hocomnui ejfequa uiuentes agimus pri f INUM»'. AVGVST. EVGVB. LIB. X. mum.QtudiJuU egcrii aliud,non ad finem tuu egais:tunc humant natur* fine& fcculus fueris, cum Deum fequais. Sequuntur autem, qui fbtdia curtuefr omnes M cum colhcarun tjbitk aciem mentis defixere, extera jacientes ,udut homutes , fem par tamen ad finem Juum, aciem retorduentes.HoccpeJl, quod ipfedixit. Primus» quxrite regnum Dei Et cum uult nos fui memores,in itinere, in menfa,m ledo, ubi que. Is igitur Phdofophorum tejhmomo eR hominum finis. Uaque eadem repetit Arrianus,fiue Epidctus consentiens cum Hierocle, quod non liceat bene quid fi/ eri,mft ad canonem, fuse regulam diuinam referatur : ttcos wcc» Kxhbp, i ttM7rgoiKctrorx 7op 7rpiy[vTXt i Quomodo, inquit,erit ulla res bene, ac decore jida,nifi ad canonem diuinum referatur i o uocem p r odoram, er aure am-Suffragium Pbilofophorum,ac confenfus,ftuc uiolentium,fme natura cogtcnte hodiernam, & iam ab exordio mmdi natam religionem,unica ac fmgularem effe, que regat una gens hominum, referens omnia ad canonem diuinum , ducem eum ac prxeeptorem fequens. Eadem de laudibus pietatis, cultus 'uediuim, er quod is fit fons omnim uiruitum, omnis probitatis principium, uera hominum uita , loeu/ tus efl Iamblichus, ob que aeditui, er appellatus cjl dfuis diuinus,ab alijs etiam diiumfimis.QUJ nomine multo magis funt noRri uocandi diurni, omnis que Pbf lofophia noftra dminifiima diftnda,cum ea doceat multo melius,frequentius,quo/ rum traRalio peperit eis nomen diuinum. is igitur in eo,qui efl de feda Pythagore orum: xrxvrx/\ voi o<rx vifl •? urg xrliy n m* rrfx-fl fy <AiOfilB<np,l/ xiyxeft TTpoS 7o Suop, xgtt xpx,* XV7M fc«, i {£to Jdios fasxs avyrvtecK/ Jcn TTfoS ,t o XKoAvrtip 7& : Omnia, inquit, de agendo, uel non agen / do definiunt Pythagorei, reffiteiunt ipfam Diuinitatem-.hocefl principum,om/ nisq ; uita ad id coordmta efl, ut Deu fequaris. Non 'ne igitur una efl Pbilofopbo/ rum Chnjlianorumqi Philopbia,eadem fententia, quod fequendus cjl Deus, i ntu/ endum efl in aeatorem nofirum i Cum hoc autem fit corpus, uita, fubjlantia reti/ gfonis hodiane nonne hxc illa efl, quam Philofophi ucram, unicam' que aedide/ runt i Sola enim hxc perfide ducit uitam ad imitationem Dei, rcfficit perfide n u/ tnen <etanum. Duo funt ex Pbdojbpbis documenta,qubd pietas cjl uita uaa,cun f darum laudabilium adionum origo : tum ex didis eorum neceffarib ducitur [o/ lam hodiernam pietatem effe magijkam eorum, qux tantis illi laudibus extulerunt- Audi etiam eundem non Chrij\ianum,fcd mai Philo fophum. Eodem libro;(& xbp 3'e oy o-iJSumiQxt y$\ 7finrop,ci 7 op ip »//((/ vip isxfxo-Kivcarxitctp m d/ S9S KXKixs,Sxr3itp7tt>oSKiAi<Pos KxSxfip :Dcum quoq ; colamus,<y uene / remur congrue, fi mentem noflram ab omni fcelere,quafi nota,pura uclimus effice re -E n confentiunt nobifcu,nihil in omni uita fupaeffe melius, quam Deum timere, uenaari,fequi.VnaigituromniuPhilo[ophia,unamens. idem eode lib. n /\ ytf yuitrts 7i(/ icgirnn •tss,i(gu. <roq>lx (3 ivfixatcovix 7iAux, woifc j n unis butitss- Urn cognitio Dcoru,uirtus cR, tyfapicntu, perfidaq; V , ' ' bcm«b ¥ I db Perenni philosophia. headtudo,effacitq; nos Dijt fmles.Cur dicis Dcoru,o lamblichefquod Plato, et ra tio.tu quoq; prxdxajH de unico Deo. Si Dei cognitio fapientia efl,multo magis fu t premi Dei, Dc hoc igitur folo dicenda hac fiier ant,ut dixit Pldt o,et tu ipfe. N am eoi dem lib-de fine totius ueritatis,ct fapientix: israe/hi iactlMsxb\y$uccs@ crotyl «5 t<piin&x mpSlptcstap TOiavryy t visHH9(/t¥n ivcS cura Sfcd» fHTiKoyjwifrtAot wcJtri ?s $ttaficcs:Quonix maxime ueritatem, fapientiaqt concupifcimus,ad eiufmodi hortatur Pythagoras [cientia, ty uitam,contcmplante Vnitatem, qui ejl finis totius contemplationis. Sic iUe- Vnitas,ut uifum ejl fuperius; dpud Philofophos,cB fmgularis Hlc,incomu!iicabilisq; Deus. Finis omnis Vhilofo phue ejl notio huius, ty unitio. Sic aiunt philofophi,onmibus os aperte claudentes , qui putent cultu Dci,pietatcq; in tcrris,quicqua melius. Marcus ergo TuU. eadem pradicauit,affirmans eam prifex Phdofophix fuiffe fententid : Qv*q»inquit,funt uetera prxeepta fapicntiu,qui iubent tempori parere, ty [equi Deum. Sic iHe.Sen tkbant enim prxdicabantij; prifei eunda in arbitrium, prouidentiamq; diuinam ef fe referenda, cr cedendum tempori,uclut omnibus diuinitus mifiis, fidendum' que . quod iUr. Dominus dedit,0om'tnus abjiulit fit nomen domini bencikflum. Definiente Plaion: neram fapiemia fugam ex hoc munJo.ifTirmUiionemcpdi* imum mm fanniiair.actufliium.unain Jumaxai religionem ChrtRiana hac deU nmone conclufiffe.Preban Platonu hoc teflimonio necefljrio ocniurum in ler eas Deum fuiffe, quem imitari genua humanu poffet Iamblicho apetie fatenic di uiniGmilitudinemcomparari^Dncpprarcepia cognofci non poffe, niG Dcue ipfe audiaiurpalam hodierna rr Itg-onf ncceffani mundo oflendifle. Cap. 1 1 1. ^ V odex apnonbus Philofophis dcducitur,\onge facilius ex prifcis,qui fuerunt *~Cdiuinis propiores,liquebit. Vtenim fuperius omnium grntiu,eadem cum tiofara <juod ad religione attinct,probatur Phtiofophia,propterea quod totius uitx finem, f ludiorum omnium,curarumq; ultimam metam congruit inter nos, cr cos effe, fe/ qui Deum, nihilq; fieri rede poffe, quin ad regulam diuinam referatur : quo pa/ Vunfitfolam uitam ueram 'que Philofophiam cffe,cuius fit demonfarator Deus, ty eonflitutor : alioqui quomodo ad canonem diuinum potui ffent omnia referri, nifi mortales eum, uel caelitus ab eo nuffos audiffent f fed mulio melius fi eumaudif/ ffent- fac clarius, cr apertius id prxdicatum cfl d Platone . Atque ex eo primum teftknonuim fumatur,quo uitam ueram,in eo qui infcribitur Thxetetus',diuinecon cor diter cum religione, definiuit : f/1»* & ess<jpba3]^H irSiinAi txtjcrt <ptv/ y<faj ari r&yiccc, qvytt jit ciaoiuoss Stw xoctoc to J^vvcnby, oi*ola<riS fi fixeuoy o <rioy ytviS) J ; Quocirca,inquH, omni celeritate conandi i efa,ut hinc eo aufiigiamus.Fuga aute cfl affimilari Deo pro uiribussafaimilari aute iufai , tyfand.ii effe.Laertius item de fine i Platone conf\ituto:xt/. ot /\m> tt^ ifoftoi/ tao-ipStta- Ex his apparet, fa quis audire Platone, ciusq; autoritati flare noluerit, iiamdcniq; faiffe religione mtami Jj hominum ueram,unica fingularemunicamsp Phdofophiam,euius praecipuus finis, ac dodrina fuit, ut ab h cc mundo m coelum ce kriter aufugiamus. Quidquid hic refonat, regni calefjjs ejl . praedicatio, omnes at I ‘•■•.i corium «J4 AVGVST. EVGVB. LIB. X. corium inuitamur ab hac Phibfophta-llleqs eius clanflimus praco, cupiebat dijfot ui,cr effe cum Chriflo. Et item religionis huius flnis,aflimlari Deo:Quem ut imi tari pojfcmus,eiusq; frnles fleri,fecit fe nobis ipfefmulcm , humano corpore , itt quo aduoncs omnes uita facra exprimerentur, affumpto - Itaque fempcr inhorta/ batur,ut cum fequeremur, manfuctudinem , clementiam, toUerantiam attendere/ mus -Denique non ejl aliud hac religio, quam uita diurna , exemplorumq ; cius imi tatio-Ac fi quis altius ffledat,boc Platonis tejlimonio primum continetur , ut ho/ mines uere,cr clare poffent Deo, quod Jis c)fet,afiinu!ari,quantumq; natura p a/ teretur humana ad imitationem eius attingere, fuiffe mundo prafentiam , conffle/ flum$ diuinum neceffarium,quem perfide , cr clare intuentes homines , mores fuos , omnem q; uitam ad imitationem eius effingerent , inflammxrenturcy magis , quam uiam primus impreflijfet,contcmplati.Alioqui nunquam potuijfet ejfe imi/ tatio perfiflj,ueraq;,cr quaniu mortali natura fis erat aflimilatio- Secundo con/ tinetur,eam deni $ ueram pcrfcflumq; in mundo religionem apparuiffe, qua foU potuit,ufq i quo mortales decwffct,doccrc,<y inflammare, ut Deo fimiles flerent. Ac ft fleri fimilis Deo,uera uita,uera Philofophu deflnitur,certefolaucra Philo/ phia nomen meretur, ea'q ; debet omnium mor talum confcnfu probari, cuius ejl Deus exemplum fcoputqiuerus cr clarus - Facilius autem fuit imitari prafentem, quam abfcntem-Eritq ; uerior,perfidiorq; religio , cr qua non poflit melior defi/ derari,ubi perfidior fliit,cr effe potuit aflimilatio. Sola autem twuiflimoru m fecit lorum religio uidit,cr duiiuit Dcumfolacj; potuit perfide cernere , cr noffe ue/ ros iujlitia ac funditatis fontes ■ Deflmtemm Plato , ajlmilart Deo, fandum , iu/ ftumq; effe- Ac ut idem potuiffe Platonem,caterosqi augurari, ( Natura enim do/ cumentum ejl) qua fu haciufktta,ac [anfljtas, quibus diurna fumlitudo compara/ turjton potuit tamen perfide noffe,nec quoad hommi fisefjet,periu>litiam, fan duatemij; Deo conformari, quantopere qui aut uiderunt, aut audierunt ipfutn Deum loquentem,cr agentem. Ex his efficitur Porphyrium,Proclu , aut quicun / que religionem Cbn&ianam contcmpferunt , non modo cacos fuiffe, infedantes quod nefcirent,fcd etiam contra naturam, iudiciumq; prxeeptoris fui pcccaffe. Nam Platonis hac defuga ex hoc mundo,craflmlationcdiuma,fanditate,aciu flitia definitio proinde ucraefl,quia naturalis, pura . Judicium autem eiusfuit,ef/ fc,*flimiltri Dco,Philofopktam ueram.Cum autem religio Chrifliana hanemaxi/ me aflimdatione profiteatur, cuius ejl pracipua cauft,quod potuit Deum uiMffr, CraudiJfe,tota p dodrina cius, fit Dei imitatio, cx praceptis eius,cr exemplis, et eorum qui eum uidiffent,audiffcntq; conflda,proftdd contra fe,crpraceptorem infanicrunt,hanc imdentes,eiq; in flutantes - Quod autem uere dicatur hanc effe ueriorem,qudm poj?u ejfe,aflimilatio:iem Dei cr imitationcm,cx ipfa iuflitia, fan- (litate q; probatur,qnibui aflimilatio definitur- Maior enim finditas,iuftitia, inte/ ffitas religionis hm*j>roJij]orum apparuit, quam altorum, quos anterioribus fe/, DE PEREMNI PHILOSOPHIA culis habuit mundus. Hic $ procipue uiguit perfida illa iuftitio,quam Plato fa pe prodic auit, non modo non amicis, fed ne inimicis quidem obeffe.Proceptor autem, V dux religionis h uius, etiam inimicos diligi mandau it,excmplumfy ipfe p rabit k primus .Deinde Iamblichus pro eundis fiue ffiiritu diuino concitatus , qui ud Domonibus extorfit [ope acritatem, fiue quod hic demum per multa uagata fiflit, C r conquiefcit ratio, proteflatus efl alta uoce,er quo utra fit reUgjio,v quod eo morulius innotescere non poter at,nifi Deus auditus in terris effet: «AS Aoi/ 3r* tavTct wfXKTtop, 0fs7v^a/yao9tbsxttsfU//.7ctCrx>'j ov f<x!<Atopilfi* mei iiiaurss * SiiitXHKOt»s,n «Piet t^k{ Qiias -uropifacti ; Certu eft,inquit, ea ageda effe, quibus gaudet Deus. Hoc aute no efl facile noffc,niJi quis Deu audit rit, aut arte duiina comparet ftbi.EccePhilofophi confitentur,in eo uitaomnetri ducendi, ut Dei mandatu obfequendis totus incumbaf,quibus ille gaudeat, infiflas . Hoc autem difficilia cognitu indicantes, concludunt, mji Deus ab hominibus fuif/ fet auditus, niiquam patere uitam potuiffe, quo ferret ad Philofophio uerofvntes, CrDeusfuouoluntatis confiliorumi^ fuorum,cr eorum, quibus deledatur, de/ clarator uenireLQuo iudicio definitur ab eisjolam in omnibus proteritis, V fatu ris feculis hodiernam faiffe,fbrecp religionem,quo tura Philofophia,uerus totius humano uito [copus,(it babenda,quoniam declarata fuit a Deo,prodicans,ample dens, quo Deum loquentem,uoluntatesq; fuac explicantem, homines audierunt, Hocq; iudicio fit,quonia fine uocediuina declarari mundo Philofophia uera non poterat,ut Deus, cuius femper humanis rebus proffiexit cura , neceffario dcfccnfu rus effet, magnus dux,cr declarator fapientio. Beatos Anftofele & Platon» prjrdicantibu» , qui diuinam itiRitiam reqounfuf hodiernam religionem cuaftu laudibus comprobalTc (olam magiftramuc eam diuwx lulhtuc. Caput 1111. j. Spicies omnium fententiat, confirmantes hodiernam religionem uidijfe indi / ■Acaffccp eos ante,& poft eam conditam, naturalem Dei cultm,ueramq ; picta/ lem.Nam quo fait Platonis ex fublimi quodam iudicio fcntentia,cffe ucram Philo fbpbiam,adioncmq; humano uito perfidam,fufctpiedum,admirandumq; finem, afamilari Deo,per iujlitiam,ac fanditatem,uidens quafi per fomnium,cr admi/ rans hodiernam pietatem,eadem Ariflotelis fait. Is in libro de Mundo , quem effe eiut,conftans efl fententia,ibi iuxta Platonis fententiam dixiffet , effe prifeam fi/ usam, Deum principium, medtum, finem omniii continere:Huicq; femper ire comi temluflitiam,fcelerum u ltricem,fic intulit :« j o m/£cutiovHo-{p pios rt xsfc w«Acuiaati/,if wSt/S v&soyos tttr.Cuius mox i principio fit particeps, qui beatus,cr filix efl faturus -Ecce igitur duorum magnorum fhi/ lofophorum fentcntia:prioris,pcr iuflitiam,ac fanditatemfimilitudinem «Uuinam quorcndam.hanc effe uitam hominis ueram-.pofleriotis , beattyn effe, filicem <£, ■$<i fimul natus capit iufUtiam,leges% diurnas fidari-Rccordare igitur, et eofir Tt quo *{« AVGVST. EVGVB. LIB. !X. q ua dicunt nofhiiBcatus uir , qui timet Dominum . Bc ‘Mus qui non abijt in confr Uo impiorum Qwdaluidh£creltgio,qum quod tam prodar e, ac prope diurni/ tus Arijlotcles flatucns beatitudinem ) upremamq; felicitatem , diuinis legibus fe/ flandis. Beatum hunc Arijlotcles pr£dtcat,Prophctarum oracula beatum dicunt, qui mandatis eius cupit nimis . Et SU fapientia princeps , Beatos ijui cupiant, fi/, ttantcy iufhtiam: quod fua lingua dicit ArtBotelcs,pitroyoy vvki ?1</Ukhs: P<® tictpcm effe iu)htti,eam caperc,amplcftt non fero,cr wn obrepente fenefla: fei tam inde A principio,ut primum lucem afpcxi)lt,fapnr,loqiu didictjli,in omni det .inceps uita Hxc religio diuin e iuJtiti£,pr£ceptorumc]; diurnorum perpetua conA tncndatrixyindefitigabilis prtco.Ad eam mortales femper inuitat. Hanc effe bo A horum omnium , cr prxfentium w futurorum feracem fapienttam exclamat* Hanc Plato fi noffe potuijfe t,ft tempora eius ad huius atate pcrucnijfent,unicam, fngularemq; pradicafjet,qua facit, quod ipfc fupremu m bonum iudicafjet . Nam friApologiaSocratcs: St < <^'ivy\<x.v<i^yisopeiyaib(/ u*9 gouwto&f a, i/ KcJcMt hui f*S7rtfi «filis AbytinoiiiSfi : Effe homimhoc maximum bo / * num,fmgulo quoque die de uirtute habere [ermonem. Hoc jacit igitur religio no/ flra,id fupremum eius (ludium a f idua cura ■ Primum loquitur femper de principe, regmaj; uirtutum pietate,femper hic ejkhtc uertitur onrnis . Exinde dechantate, iujluiaq; erga homines, quos perinde ac te ipfum diligas, hortatur . His duabus ea ceu columnis fulcitur. Cum igitur quod maximum bonum efi, fit humana uita fi/ itis, unum ab animis expetitum , exoptatum : maximum autem bonum de uirtute femper loqui,ut ad eam inflammeris, mduarisqi ea cenfcat Plato:rcuera hic uidi/ tatacjlab eo, er pranunctita maximum bonum reUgio,uera<p magiAra^O’ foU. bcatitudo animorum. Platone pr* ferente cuntSit ob.-dienrtam diuinam, aperte attentum effe hoJier- sxieligionbut homines fdrcmiutta Tupeina , m letrai neccitariouentutum fuifle Deum. Cap. V . POjJrt quoq; ex Platone ea deduci demon Aranda religionis uera rado ,fi qui cernar ea,que de obedientu diurna pronunciauit, inducens Socratem in A polo/ gia dicentem , Parendu magis effe Deo quam hominibus, ud mortem intentanti/ businunquam in omni uita commit/cndu,quin |> hdofophcmur fmpcr:7iiio-o(xcu t/lt tq> btcii j/aNiOp n vyiiy, yc/u. tcura tf cey iyi7rnu,xgu o)ds ni, ov/xm n«v<rotaeciepiAoo-ecpdip:Mjgis,dit,obfcquarDeo, quobis o iudiccs . Et dum fpiritus hos reget artus, dumq; dabitur, nunqua phtlofophari defijlam . dixit nunc Socrates, quod iUe noAer:Obcdtre oportet Deo magis quam bonumhus Cutn igt/ ter talia loquentem,ut uere locutus efljapientem hominem , quemq; tota Gracia, omnesq; Phiofophcnrum fchola admirabantur,mduxerit, confequitur certe, eo/ rum iudicio,quicunqj parcat Deo,nihtl eum fnerre pojfr,quod in omni uita fit ma. gis faciendum : tam eam effe religionem Phibfophiamq; neram , unicam , facro/ pn£Um,qua doceat femper winbartctur, parere DeoXos autem un os effe pfaj lofophos^ DE PERENNI PHILOSOPHIA. 6iy tofophos, tutam laudatifimom dege ntes,ueram'q; Philofophtam profitentes, quo/ 'rum (ludia eo fficftant,ut Deo perpetuo obfcquantur , dtda eius depxii oculis st/ tendentes -Sequitur item clare, er perffiicue , quoniam parere Deo eoufq ; com/ mendauit,cr ex'ulit,utid ucl uitx prxfvrendum jlatucret(Parere tutem Deo, qui non uidetur,nccuenitfub oculorum obtutum,difjictle ejl: quanquamqui N aturx ■fxret, etiam Deo parct)naturale,non coadum,et contra Naturam fuijfe, ut Deut aliquando in mundum deLxpfus de calo loqucretur,fundens ipfe oracula fiu,qui/ bws homines auditis,unammiter obfequcrcntur : I lUm$ fuijfe religionem ueram , er omni qux sd et ufy temport extitiffct,futwra'(fi unqutm cjfet meliorem , qui e cum Dc«m audijfet,cruidijfet,uenerabilem qutndsm,ttq; admirandam confit/ uil ex didis, er exemplis eius Philofophitm . Hjcc ctitm ab tlio fummo Philo fo/ pho dcclsrxntur, prxdictntur : qui cum diest obedire Deo mtrit C r terra ,om/ n emq; mundum, er hominum uittm iufiis fupremx legis obtemperure : prim um certum ejl,eum inuifibilem qutndtm moderstionem, qutm eunda fuis legibus di uinitus repertis infijlcntia,fcquantur,animaduerti(fe.Sccundum, quoniam uifibi / lit,propiortq; nobis, magis moucnt,occultsq; iHt, ac naturalis rerum obtempe / .ratio, au fubixeent omnia, aiiifi parere hominum uittm afferuit, melior effet , ac uerior,cerdor(fc,ft maiore lumine inclaruiffet,optimum fiuffe,Dcus ut fefe oslcn/ deret,ut fccretts illas leges, quas acumine Natur x uiderc Phtlofophi,rcddcret cla riores,quibus humana uita regeretur, nemoq; fefe excufare poffet,qui latentes Dei leges, uidere, quibus obteperaret,nequiuerit. Ne 9 enim philofophari poffunt om nes,er ipft Philofophi obfcuro \m lumine, quaft qui primo menfefurgere Lunam aut uidit,aut uidijfe putat,uiderunt illas per omnem mundum latas leges- Natura/ le igitur fuit,fummx<fi ueritatis ordo,ut iUa fupremx legis iufft , quibus hominum uita obtemperare dicit,inclarcfccrcnt, fierent fficflata,ccrta. Hoc autem duabus rx bombus fieri poterahuel per intemundos, quibus e calo mifiis leges illas fuas de/ ‘darxret Deus : ucl ut ipfe profua clementia nifibili prxfentia circundatus : quod ipfi quoi j; fieri poffc crediderunt, ut lupiter apud Poetam. ' Et Deus humana lujlro fub imagine terras. Quas ubiq; leges, cum primis humanx uitx tuliffet,daras efficeret, qh omodo e/ nim iufiis fupremx legis hominum uita poterat obtemperare , quem ejfc fine fen/ ttunt,niji caelitus aliquis ueniffetf Magna igitur uis ueritatis - E cce Marcus harx quaft ex cadefli reuelatione fentenbam tulit- Nulla enim lex humani generis fuit, cui necejfefit homines obteperare,nifi prxfentia diuina,et loquente Deo,lau. Vt quod ait Marcus,iufiis fupremx legis obtemperare hominum uitam, reffidit uc/ re,quod ejl in facris literis, quod prima homini nafcenti lata efl k Deo, cii ei prx/ cepit, ut dominaretur in omra terra, crefcercnt,multiplicarcntur:ex omnibus fru/ fiibus uefccrentwr.adhxreretuir uxori fux,duo(fc effent in came una : vt terram ' coleret, ex fudore fuouiditaret-Sccunda quoq, lex hommbus repuM itibus lata \ Tt * fuit «t« AVGVST. EVGVB. LIB. X. fuit a Deo, cum prxcepit Noe,cr filiis ut crefccrent, replerent lerram-.Tarored/ rum effetfuper eunda animalia terrx er uolucres cceli,cxteraq;, quibus quemad modum etiam oleribus er fivflibusuefcerentunNe polluerent [anguine dextras: Qui [anguinem fudiffet alienum , fundendus cffct aliquando [anguis eius . Tertii quoq; lex diuumus lata efl , cum Mofi latius e dida dedu [uper homicidijs,adulte/ rijs , exteris $ peccatis . Nouifiime ucnit ipfe totus fuarum legum clarus prxeo. H xc,non alia poffunt effe iufja [upremx legis , qux Marcus dixit. Cum igitur bo/ mnu mu afferat obtemperare legi [upremx , certe illa e fi uera humana uita,uera religio, ad falutem generis humani ccelitus data, qux non ut quondam in obfcuro, fed clara uoce commoBrarct,quxnam ejjent hxc iuffa Dei. I Uiq; une uiuunt, qui fub hac religione uiuunt,cogno[centcs fuprema legis prxeepta, eisq ; quoad licet, obtemperantes. It4<{; concorditer in his literis dicitur , Beatus uir qui timet Domi/ num,in mandatis cius cupit nimis. Cum igitur hxc religio er iuffa fupema com/ monfhrauerit,0' onmis in commendandis eis uox confonet, profiflo hxc uera iUa Philo[ophu,claraq; fapientia fuit, cuius diuinitate quafi ffiir antes odores procul, fenferunt, er ceu per tranfennam diuidas eius admirati manibus applau[erunt,ae damaueruntq;,et ut prxeones eius an teceffcrun t phtlofophi. Qud qui [equi nolit, plane ex his fit habendus , quoru infania animis euerfis,nec no jf e propinquos fi/ nit, amicos autc pro inimicis habere cogit, cr homines execrad,cupmnt effe fert. Definitionem Capientix uerx.quxafsignatur a'lamblihho,utti Chriflianz con. gruere. Plulofophoi in ha mana Capientia nullam fpem habendam aflerentes, folam diuinamhodiernam.ueram elTe iudicafTe. Bx his qox facere PhUofophiam contert dunt,& qux in humana Ptatofophia reprehendit ut.prohari dantaxai CbriQiani uc ram Philofophum efle< Cap, V L - Vdiendus efl quoque Iamblichus, in definitione uerx Phdo[ophixfuidebis,noH aliam hanc effe ,quam tanti xflimat,cr admiratur quam hodiernam . Defeda Pythagoreorim:xvTti yctf J^ixpuAvri Kccpnfiip , k&l -f SccreJns kcctx/ cpgovapfiyKgonaxp iwirniAdVci </)’ oA» Gtis,i<&i i rt&f ft&P tb: 7ti» r»C yiflcSA» ftjvcuci >s, tap j itiPov £p \z3if0gx 7iew3tc/rwn. faovns af <C rourns curnAxp.6xvtofi yyl csv» Jhstei&ffvt "ridp Qdup, kj cw§fw7iirtt\f ayc&v p ncdirrKp n*rctAccyyoarap ; Hic e nim,inquit , exercet tolerantiam, mortem contemnit,continentiam retinet in omni uita, contra labores fortiter dimi/ eat, Voluptates aff ematur omnino.Hanc igitur unam amplexantur oportet, qui/ nolunt omnia humana,ac diuina bona confequi . Hxc o Iambliche Philofophia, eum nufquam tempeflate Philofophorm apparuerit, cum nullis in libris ueStro/ rum extet,una certe fuit , quam dcmijfam notu famis feculis ccelitus uos animo di/ uino [olam iudicajlis,quam omnes homines filiatatis humanx, diuinxq ; cupidi (e quantur.VcBro o Philofophi [uffragio afferta efl hodierna Philo[ophia,uera, uni caq; iudicata,quam omnes ampledi,fub ea uiucrc , quibus efl cupido felicitatis o/ portcat-Nam primum hic tantum perfidae uoluptates contemnuntur , mortis me/ tusnuUut DE PERENNI PHILOSOPHIA. tus nuOut fuitjequ tcibus exercita tolerantia, quia beati pr /dicantur, qui patiun / tur iniuriam-Hxc fola,non alia largitur felicitatem in corpore, doloribus fortiter tolcratis,uoluptatibusforli:er contempta, deinde felicitatem diurnam, ut pnmU uirtutum ijlarumfubft quatitur Que ejl enim alia Philcfophia , qux bonxdtuina pollice aturfvbt prxdicatur alibi regnum cctlorum,mfi obfcure,in no{le,incertot N emo igitur efi,qui non fentiatjbanc definitionem Philofophix Iamblichi, prunum effe magna jura Philofophix definitionem,non Platonis, AriftoteUs , aut Stoica , Epicure/, fcd Philofophia uer/,naturaUs,i i clyta, deinde nulli alteri Philcfophia definitionem hanc congruere,nifi Chriflians Phdofophommq; iudicio , hxcfohl cenfetur uera totius beatitudinis,human/,diuin/cy finis-Human/ in hoc corpore , V quoad homini,ut homo efl,pofiit contingeredtum/ , ut affequaris felicitatem De orum, maior a quam humana bona,non probata hominibus unquam, fed ratio/ Nc quadam comprehenftbilia,de quibus ejl nojlri Theologi fententia, Quod neque auris audiuit,neq ; in cor homwis afcendit,que pr/parauit Deus diligentibus fe. H/c iUa bona diuina,ad que perducit Phlofophia uera,uoluptatibus calcatis , do l oribus feretis,toUerantia,fiue potentia, fiuepaticntia,qu/ tantopere nojiris in Ii/ teris pr/dicatur,affumpta,quibusuelut gradibus uehimur ad diuina bona, quam fapientie princeps CT autor detulit e calo,duce magiferaq ; Phtlofophia.Hoc Phi lofophidicuntTfcntiunt:pr/dtcant.Hic quoque confiderandum fuccurrit, nullam aliam fapientiam eos iudicaffc ueram,dignamq; nomine fapienti / , nifi cale flem iflam totamtp humanam fapientiam ccnfuiffc firme nihil ejje. siquidem Socrates M Apologiaion k aariPfOtTrwy croepia oAsyv rirotief ix tsi ngx manam fapientiam exigui aut nullius preli/ cffe.Superejt igitur, fi nulla repentur in terris uera fapientia,fi Philofophorum libri, quoniam ab hominibus feriptifunt eis ajferentibus,noninefi, oculis eos animi rationeq; uidijfe meliorem quandam , maiorcn>q;,quxm humanam fapient tam, qu/ necefiarto mortalibus aliquando in/ notefccret,eamq ; ut magijlram ueram in omni uiia fequercntur-No igitur uel Ple to,uel Arijlotelcs,aut quiuis alius magifler (apientu ,ucrus quem fidenter [equa/ fis ej?e poter at. Et fi nemo pgtuit,ccrte fuit reliquum,ut ueniret Deus, qui folus ha manis erroribus expiatis iter retium ad felicitatem oftenderet,cuius unius , quam traderet terris, Philofophia uera effet-Hanc omnes mortales attenderent, hac A m brofia fe quantum ueBent explerent.Propterea,qu / de N ctiare & Ambrofia,ue racp fapicnlia eodem libro loquitur lamblichus,diccns bibendam, hauriendam pro uiribus fapientiam,qucmadmodurn Netiar,cr Ambrofiam:rwy noera ero/ epixy JKft iftynoJrooy oewoAavstcy oo-oy,oiom nccdalmg gy.€fe<rias Hgu viKragos.nuUa alia de fapietia, Philofophiaq; ditiu,q hodiema,cuius autor inuitans ad pocula eius cutios,clamabat:Si quis fitit,ueniat ad mr, et bibat. Elund na de uetre eius exibunt aqu/ uiu/. Solus igitur ille Netiar rt Am brofia propina / tcpatuU-Xcc ufqtu NctiarcddUinucniesfapiitu,nifi qua fudit ipfe de fonte fuo. ... . Tt s Hic 6-6 o AVGVST. EVGVB. LIB. IX' Hic duntaxat rll quod idem admiratus efl lamblichus,fvtemq; omnis fycctdationi^ totius']; Phdofophix declarauit,idq; cft bibere Nedar,cr Ambrofutm,cunt yptj> ssxJv ri>y Kx7A.is9y,@ $<{rrxT9u <pv<ny, otrny ccr3fa»T0< J $toj tt/1» ut KXTuPiiy : Venire ad aftcflu pulcherrime duuniflme']; nature, quoad datu efl i Deo .Eae i Deo data fuit,non alio,fapientu,quj uideamus diuimfiimam,pul/ cberrimq ; naturam, tpfius nempe maiejUlc,gaud!afempitcrna,letosq#riumphof in regno patris fui,cuius caufa fefe detulit m terras, ignotoru. bon o rum,ucreq; ft/ pienueclam prxco,qua nemo mortaliu tradere potuiffct-QuaproptcrlambUcbut hec indicio illo, quod hommi nafcenti infudit Deus cernens, fotify eam cenfens ui t tam beati,que tendit ad finem religionis huius, & ree /aiy itv$funsvx w \xji mi ^HyioaJhi, t^A t iy 3fccfyj fymrniixy u>i Omfif(B<rxy Jlnyuit^H fai uy xrTxfaxiJtatt: Debemus, inquit, con fuetudir.es humanas, ut plebeias,abijce / rc,Dcori< autc cultum, qui longe proflat uulgari uite,feflari. Declarat Iamblichus que Ambrofia,quod N e£lar,que uera fapien’ia,qium fuperius extulerat: Efi,aU, ut abnegantes mpietatcs,cr feeuLtriadeftderia fobrie,cr iuflc,& pieuiuamus in boc feculo Nam mirum in modum congruit fententia Iamblichi, cum fummo The ologonofbv-Que Paulus xo<r/atxxsi7ri&t//alxt,fecutaria defideria: lamblich. i&f J^Hfcux/lK.Quod Paulus, Abnegantes:lambhchus,'ixy,dmttctes,rthnqucn tef.QUod D ■ Paulus, eroq>fdr/as,<cf </Ukxms,& iv<r&t o j ^H<r(oy\y, Sobrie iu/ fle,pieuiuamus: ille, religionem Deoru fcqucmur. Sed fermonts error,dicere De/ orum, non Dei, cum ubiq; fi ngulare Deu prepotentem, regem cali &■ terra , horni nuq; Dcwn$ patrem nominet Iamblichus. Viderunt igitur ctid ipfi, obfcura nati in nofle,cunftisq;fuffragijsconfirmxrut hodiernam fapientiam- Eam Socrates ante aduentum eius plurimos annos prodixit mundo neceffariam, quod in humana [a/ pientia nuda fres ponenda fit. Veram autem idam fapientia,hodtemaq; Phdolofo/ pbiam refyexijfe umblichu , fapientiam \nquam,que no fcientia rerum duntaxat, fed iujlitia,probitate conJkt,audi eum eoic hb-ingenue fi’cntcm: 7rx<rXTi \mt siinnyoofi^oiLiVH <AiK.xia<rvv*li, (i$ a?irtii,7ra»Vfyla.,i eroQwt epxlytrxi:Omncm,inquit fcientia aiujluia,cxtcrisq; uirtutib.difiundxm,non fapi entium, fcd malitia uel impofluram effe conflat. Quid uerius et ad agnofeenda «e/ ram fapientia magis idoneum t ne putes fapientiam, aut Phtlofophu Platonis, aut Ariflotelts,Ajlrologu, Mathematicam uel quancilq; humana doflrinam. Qiubut euenit f epe,ut quoma funt a iujUtia,pictatc,c£tcrisq; uirtutib.feparatx,non fapiicn tia, fcientia j; fint,fcd afludx,malitix,cauillationes. luflitia igitur jacit fapientia. Vbi plus uirtutil,plus fapientix,plus hoc ipfum nomeextera uanafunt omnia, umbro tton h abitus, fmtulatio no poffcfiio fapientia. Commoda fidendis mortahb. decepti o,quib.filfx fapientia frecies impom.Condcmnarunt igitur ipfifuis fuffragifs hu manam fapientid,Socrates afferens eam nudius p reti/, Iamblichus appellans impo f luram : cr eam [olam m nentes, aperte# prxdicantcs,fapienti4m,qux iuflitia,pi/ DE PEREUNT PHTLOSOPIHA, «i nititur, quibus abfcntibus quod remanet, 'mpofiura iudicatur,fimulachruqs 'nunc fipientix-Cum autem hodiernareligio contemnat humana, refriciat diurna, perfifhfima iuflitie magijbra,cr qua fola iuftitia,cr cultu Det glonetur, nihil um brattle,uanum,prafligiofum p ra fe firrens, certe hac illa ucra fwtfapicntia, quam PkUofophiuidenmt, oculosq-, ad eam defixos habueruut, cum in reliquis dtfcipli/ His, magna u8antta,inams ojientatio, plurima deceptio,iufbria nihil, nunus picta/ tis. Audi e tum Marcum Tullium, fic fapientiam ifhus mundi condemnantem, C 7. quia damnat humana fapientia magijlros, folum diurnum probantem- Secundo Tufculanarum : Quotus enim, inquit, quifque Phtlofophorum inucnitur,qu\ fit ba moratus, ita animo, ac uita confli tutus, ut ratio pojlulat, qui difctplinam fuarn, non ofientatione fdenria,fed legem uita putct,qui obtemperet ipfe ftbi,<y decretis fuis pareat f Videre licet alios tanta lcuitate,cr iaflationc, his ut fuerit non didicif fe melius, alios pecunia cupidos, gloria nonnullos, multos libidinum feruos, ut cum eorum uita mirabiliter pugnet orario. Philofophoi mundi uoluptates iraprobiolct, omncm$ continentiam admiranfes, collauda fTc, comproba fle Chrillianam religionero.ueram cominemix magirtriMira hile Plotarchi dtSum ad uirtuiem 3i probitate, opem Dei elTe necef&riiCip. VII. *N hodiernam religionem confriraffe,eamq; unam homimbus fequendam uerita hem P hilofophos tudicaffe,efl ratio ex contemptu,cr uoluptdtum, cr abiedione cura camis. Nam cum hac religio fludcat,omnes uoces eius conclament,corpore / as uoluptates, ut noxias fremendas, quoniam non folum turbant hanc uitam, fed quod caput cfl, 4 maioribus bonis aucrtunt, nec aliud hac religio fit, quam fuga uoluptat m,perpetua laus continentia . profifio toti pependerunt in eam, ample/ xtqiie funt philofopki, generis humani ueram magiflram erueram fapicnriam fiatucrunt, cum er ipfinon confenfcrunl modo, fed clamaucrunt, uociftrati funt fugiendas effe uoluptates- Ac primum audiendus Plutarchus, qui non folum opd/ mam cenfet contmentiam,cr frugalitatem admiratur, fufricit, fe J etiam uult hunc cultum honorem 'que Dei effe, perinde fi facnfces, templum 'que eius donarifs adornes, ineo quem infcripjit De non irafeendo: vri nx<ri Sdvvyra -r y-tyx & St toy nyiyny^e vvstvaxt xecxortrcf, crc-lno/ tmib.inquit,illud Empedoclis magni ponderis,diuinumq; ccnfed,ieiunarc a uitijs. laudarim, cr cos uti no inaratas, nec a Philofophia procul, in uoriscofuctudines, 4 Veneris, cr uino pure abftinere,honorantes Deu,continentia,fbigalitate,itemi^ certo tempore abflinere k mendacio, obferuantes nos ipfos ut uendici fimus in iocis cum omni frudio. Deinde his ammii meum coponere,ceu no nunor pictM fit f aeras dies primu paucas fine iracundia tran figere, ficut etiam fme cbrietate,cr uino, per inde ut ft frugale faenficiu,mcllisq; libatione celebre. Deinde menfem aut duos pau latim meiipfnis periculu fidens, itafenfim progrederer anterius ad innoccntia,ob/ fcruans,ct cuftodicns meipfum cum fermone nuti,placidu,purumq; a uerbis impro bis crfifus turpib. cr commotione, qua ob exiguam ineptam $ uoluptate,turbat Tt + ingent « jT 66t AVGVST- EVGVB. LIB. X. ingentes turpi f imam# pernitendam affrrat. Quocirca fic flatuo, DeocoadiUUM te ,ipfa demum experiendi comprobabit animi manfuetudme, et humaniutem,ne mini quibufeu degis , eque charam,atq ; iucundam firc,atq; ei ipfi,qui pofideat. Hsc Plutarchus,m primis admiranda, quod cum Empedocle uetufttf imo Philofo pho,magnum,dimum# iciuniumccnfetabjlinere a [celere: Vt fuprema T heola g ia nodra clamas in ieiunio,ScindUe corda uejb-a,non uefrimenta-Derelinquat int puu uitamfuam,cruir iniquus cogitationes fuas,crrcuertatur ad Dominum. Et precamur, quos ab efeis carnalibus pr t cepit abflinere,d noxijs quoq ; uitijs cejfa re concedat. Viderunt illi,confrfi# funt pr scipuii,prs frons# leiunium efftdfct lere.Miratur,collaudatPlutarchus,diuinu,magnum# cenfet, quod Empedoclei pojl excellens hoc teiumu, fecundo loco jlatuit,ut cum in uous fumus, cum facrifi/ camus, cum Dem colimus, d Venere,uinoq ; contineamus: Ejfe hoc h onejlit,gra/ tum,ex Philofophiaji te propter Deum i Ventre contineas- Odcndit autem tuam Plutarchus ad habitu probitatis e '7 manfuetudinis,ad habitum non irafccndi , totius continentts.Potifimu d pietate, fi diebus facris,ad cultu,honorem# Dei , te i uino, Venerei jj caflum feruare fludcas: exinde paulatim infucfcens,frmii,frabi/ lem# habitum continentis corrobores. Sic certo tempore, facris diebus,quibus di/ uiiutas colitur, d mendacio uel in ioctscauens fummo frudto,cr obferuantta,men/ tiri rejugiamus-Eadem uia erit ad non irafeendum . Tantundc pietatem cultum# Dei cxiHimans diebus illis fandis non irafci,atquenec ebrictad,ncc luxuris, nec mendacio te dedere.Effe#fmetracundia, quaft fine uino <y ebrietate, perinde fi iciuniu frugale,quo nos d uino continemus, celebres. Sic mcnfem,aut duos in omni squanimitate,manfuetudinc# te cuflodienscondoceficias animum paulatim non irafci,non mendri,non loqui nefinda, indecore agcre,te ab ea commotione, c? ui tio abfrrahere,qus ob exiguam, ingratam# uoluptatem,frudus ingentes, foedi fi/ mam'# poenitentiam apportat.Uic rapida efl incondnenda,et luxuru, cuius finii eB foeda poenitentia, nonnunquam graui fimum fims,ualetudints , utts# dijfren/ dium, id# ob exiguam ,'nuUiusqf ponderis uoluptatem • Deinde PlutarchusCuidc quam congruat cum facris literis,quid'ue Natura, uera#fapienda fuggerat)auxi hum Dei cenfet, ad deponenda uiua,uirtutes acquirendas, neccffartit : ad habitum illum non irafccndi, fi modo nos ipfos excitemus , c r d uolentc ueltmus adiuuari . Si uel exiguus Dei fruorcum affuetudinc nodra accefferit,inquit, uidebimus, ex/ pcriemur,ucnict in lucem iudicium illud, non minorem nobis frudum fore ex ha/ bitu iUo modefris, atque his, quorum confuetudinc quotidiana utimur. Quid tgi/ tur aliud loquuntur nodrifAudi Augushnum.Non folum martyres, fedetipfu/m Dominum,cum ipftus adiutorio,fi volumus , poffumus imitari . Tota igitur hsc e fontibus Philofophit deprompta rado, eft hodierni Theologis confrrmatio-.quod ieiumum ucrum ejl d uitifs-.quod d ieiunio corporeo, et fecundo, peruenitur ad pri/ mu,accedcntc habitu mtutisfex xdu frequenti abfrmniix, quod propter Deum \ * \ngredimwt DE PERENNI PHILOSOPHIA^ tfrfl ingredimur hunc uiam utrtutis , ingrefii penetramus , ad fummumq; uerticem eo coadiuuante affnramus:quod colitur Deusabflinen tu, frugalitate d luxurie, ebrie latcifc continentia . Cultusq; eius ejl, er expiatio, his numme fordere, precipue quod hac affuetudine , confirmatio uirtutis comparatur , habitus malus paulatim exuitur. Iamblichus aute defeda Pythagoreoru.s ytf </f« Av<rmMt,To 7i«.v/ vo</lcmoy <V,«<rar%f 7^ \rsiQvy.i«p iviyvms noa^y 'nryypbf/, noy Atoirrce,u<nsif t oy &vpoy,ty que feqttuntur.Non prodej\,mquu, mul/ lifbmembeftiam cupiditatem optime pafccntes,redderefortem:nec leonem, nem pe furorem, z? iracundia, er ea que circunflant,nutrire fis ejl, eteorroborare in nobis, homine autem,ipfam nimiru rationem, fime enecare, aut debilitare . Quod •audis lambUchu predicantem homini non prode ffe, feras duas, furorem,^ cupi/ ditatem nobifeum infttas impinguare, fbrtiorcsq ; reddere , ejl quod predteabat fe fixere magiflcr hodierne fapicntie:Sed caftigo, inquit, corpus meum, w in f erui/ tutem rcdigo,nc forte cum alijs predicaucrim,ipfe reprobus efficiar. Ejl autem ma % is ex PhUofophia bene agere, quam bene loqui . Quod laudibus , ucrbisq ; effirt Iamblichus, fiUhs Paulus comprobauit. Veriores Philo fopbi,bene operantes, q io quentes bene. Quod igitur predicat hodierne Philo fophie nuncius,efl quod etiam Platoni cripft lamblicho,fummis laudibus commendatur. Plato in P hedone, to/ tuscf; locus proponitur ab lamblichodecorporc- yit </it cevens ty.TsAaiy.sSa vixv epvo-tait, cc/Aa Kc&agivoyiy au ctvrr ccy o Sto ff avro S auoAv v» uyat:Neq;, inquit, natura huius repleamur, fed puros nos ab eo cofcruemus, ■donec ipfe Deus nos diffolucrit-Sic iUi- Bene er mirifice 6 Philofophi : fed addidit 'noBcr,Cupio diffolui,creffccum ch riBo. Corpore iiffolui non fufficit , mfi me/ liora fequantur.Que quidem etiam ipjijicet obfcurius,uiderunt, agnouerunt. S*, ' inquit Iamblichus ibidem , fieri non potefl,ut in corpore quicqud pure nofesmus, e duobus alterum neceffarium,aut nufquxm ejfe fcientiam:» TiAit/THtrcceri.Td/ •nyctfaimn uctS? ctinny 'Ucu o-tuyocres tsfirifcy </lt eu: Aut defundis tantum . Tunc enimipfa perfe erit anima , fine corpore, prius autem nunqud. Hoc igitur ejl,cur ille cuperet dijfolui,uenirc ad curiam corlcBcm, ad chori genitoris confj>edu,ubi latet omnis fuauijiima fapientia.Philofophi dixe runthoc animaper fein alta fapientia. Sed noBri fcientiam,cr fapientiam clarif/ /ime propalarunt,cffe cum Chriflo. N«f; enim alia ejl fcparatoru animoru fcien/ tia, fapientia. Affert item Iamblichus , confirmate]; fuper fugiendis camis oblcda / mentis dtda Platonis.MiUe, inquit,incommoda , propter neccjfariu alimentu af/ fert nobis corpus. Et fi fuperuencrit morbus,impeditur inuejbgxtio uerixorptts ite infimat libidinibus, terrortbus,ZT ftmulachris uanis implet:d>s aAnStSs tw orft vw' sci/ri B</li Qfcvturcti nyiy lyyfnfai-et que fequuntur. Vt uere ne \ ape rc quide unqud per ipfum nobis liceat, prudenterq; uiuere.SiquidcbeUa, feditio/ nes, et pugnas, corpus duntaxat, ei huius cupiditates nobis cxufcitant.Na propter Tt j aequi t tftf* AVGVST. E VG VB. LIB. IX. rcnda ncceffaria,nulla non bella geruntur . Cum b £c igitur Phtlofophi fktesntur, fupcrefl eos tacitis indici js hodiernam pietatem tnnuiffe, dirius confirmationem omnia eorum fuffragia confcnfijfe, quonia uanos dijfuadet amores, < \ focietate car poris diuellit,curam camis iubetabtjcere, tranquillo in portu, mundano marifhi/ fiibtts m fanis fremente, continet. Et quod omnibus melius ejlaltius extollit , dux eius, qux utre dicitur beata uitx.ltaqs etiam Simplicius, comprobans fugiendas ut exitiales uoluptates,defcendit prxcipuead Vcncrcatqueft diuturna ejJet,mortm fre contendit, coi]; breue ad tempus fstftam a Deo. Aitq: deeatn </?t tyngoerfa l nalovHS pl 7nfi rces f*if<js,c<r<t> mAiKorilfot -jp g fatoy bsl,70<ntrai jgy rijrtrrtfvm fcsi TH 'TinKknipx \.Kum:Abjtinentia,inquit,k uolup / tate Vencrea,quanto exteris efl maior ipfa uoluptas,tanto utilior animo, cr pre/ tiofior,pluwq;fiuicnda.At diuus Paulus :Hxc efl uoluntasDci, ut abjbneattsuot ajbmicatione. Pliilcfophos cjm I auJjn/f s Philofophiam, qua uiuitur pure, i corporeis illecebris frangi ■nur, aperte religionem Chriftianam fpefijfle.Eoi .uolupuies corporent nr.peJimrmoelTcad «trifile lier alTerentei.ufum nobifcum religionem afleruifle. Cap. VII L -p. E fugiendis igitur corporeis illecebris undequaq; nobtfcum Phiofophi coni *-'gruentes,duasq; caufas pariter approbantes, lam a principio quod uitx prrtt fenus flatum perturbant, leges humanas deprauant,iura profanant, ets<$ fcquen/ dis ritus bumanx uitx ferinus efficitur, fed cum primis quod auerfoskuita ducunt ad morte,a femita calcfli f educentes , dum uirtute, qux nos euexiffet ad ojtra, dc/ flituti,delabimur inferuis,certe confenfus efl omnis inter nos,cr illos, fuper ea ret ligionc, cuius & ad contemptum uoluptatum omnes in fumunturuoces , & illum beatx uitx portu rcfricit omnis. Quis enim non fentit eos aperte religionem Cbri fiianam confiffos,cum Iamblichustqui diuimfimus ab eis appellatur, de feflaPy/ thagorcorum fcnbens, probansq; ea qux de fugiendis uoluptatibus , crcoittquir natione corporis P lato fcripfiffet,qui carmen Orphei probaffet: Quicunq; ad Ditem incxflus dcfcendcritimumt Infbffus cano perpes cruciabitur atro. Plato autem, fed purus, <y expiatus eo delatus, /abra diaiy cik !ut{, cii fuper is hi bitabit Iamblichus autem,Sienim,inquit,ad gentem diuinam ei qui non fuerit PH lofophatus,purcq; uitam excgcnt,nefxs efl adire,certe folis accuratis, ac jludiofit licebit. Quas obeaufis, contmetfefcab ommbus corporeis cupiditatibus uere Phi lofophtjfefe minime dedentes cis et mancipantes . Alligatur enim per uoluptates, quofdam ucluti clauos, anima corpori: quibus fit ut a diuino confortto longius ab/ ducatur. Et cum cxcefjerit,abitadid,cuius)ibi focietate comparauit. Itaq; fola ui detur cfje Phtlofophia, qux malis illecebris folutos, is: ira ci/stguyrunppi crrtoixAt(luxs,($ KxijKgo-iy i>\4-vx*:*dunam cffentum,etcogmttonem pcrjiflx ueritatis, expiationem!]; animi perducat-Quod ftuara in eo felicitas cft,ut tm totis animis incumbendi i cjltft ucre cupimus cfjc beati . Hxc omnis Phlofo/ phorm DB PERENNI PHILOSOPHIA. e «i fboru ratio, fi quissque iudicet,cadit in religionem hodierni, perfidam^ Phdo/ fopbum,rton Platonis, ArifloteUs,aut cuiufqua. Subditq ; Iamblichus, Simul ut ei uentu fiurit, melior quidem anima habitat cum Deo,arcumq; ambulat calu, me/ liarem fortem ajfecuta.Sedqus [e fidis impuris inquwafJet,flagittoru,cr impie/ latis plena,ad fubterranea ludtcia profcdi,meritis fupphcijs addicitur . Hts igitur fic habentibus , non opus eft pccunijs accruandis inhiare , neq; gloris ambitioni $ feruirejed dunUxat prudentis, er ucntati inuigilarc, er ut anmia fit quam opt u ma-Hscad ucrbuiUe.Ob qusdiuinusa fuis appellatur. Subijcit autem, Dcus,m/ auit,nufquam ejliniu(lus,nec ejt ci ftmtlius quicqua,quam qui fuerit e nobis iuflif/ pmus-Quanta,inquit,in pedibus celeritas, eexoAxa-iccy <pvjx.rs.cy. Fugienda efl intemperantia. Hsc et fimilia [cribcns,ingenti< p affvdu proteflans Iambltcbus,aut nolens, aut innuens hodierna religionem, declarat uentatem illam ejje, qua Detu hominibus aliquando reuelarc debuijfet.Qus fapiaites eos efficeret, ab impietd/ br,flagitifsqi abduceret, fimiles Dco,iufbfitmos redderet,ad fres calefies erigeret , cuius unius efl clara,firmaq; promi fio, pios et iitjlos, er quibus libidines non im/ pera ffent, habitaturos cu Deo,triumphis beatis eius affuturos. Neq; enim alia Phi bfophia promtfttcr docuit hsccalediabona,nift per umbra. Velint igitur, no/ lintfhanc religionem ucram folam prsdicauerunt,omnibus camfxffragijs genent humani Philofophtam declarauerunt-Ac cum fit omnibus in rebus fummum,quo quidem ulterius nec re, nec cogitatione procedere liceat, fic in omni fapientia, hsc una perfidio,hsc eundis rede con fideratis Sol omnis Philofophic erit. Eius prs/ eepta confirmans addit lamblichus:NuBa,inquit,utilitas diutiarum, fime pruden/ ha,ej faptentu- Decus igitur animi duntaxat erit uita fccundu redam rationem,et snims profidio fecundu mentem . Vt affequamur finem beats uits hominibus 4 Difs propofitu,CT fecundum prsfentem statem,cr in futura. Homo igitur fen fu, er mente priuatus,planta findis efficitur, fedfoLt mente multatus, effrrafeit. I na/ tionabiliute detrada manet in mente , aftmilatur Deo ■ Vaq; pro utnbus feritatis afjrdus deponentes, animi puris operationibus , que c r fcipfum refriciant , er Deum,utamur. Omnia enim funt ad inteRcdu et Deum conferenda: ras rrfsifii IJ ri «Ma 7iirrx,7Tfbs vzy, kj iby ^oy -.Maximum itaq; bonum prebet no/ hfs Phiafophu,quod dijiungit a uineulis,qus funt in anima,cr generatione. Hsc igitur,ut loquar ipfc,Phibfophia,qui fredet alte , fola Cbn jbana efl . Nf<}; enim Veripatetica,cuius fequaces, paucis admodum melioribus exceptis, uideas non mc do non libidinibus liberos, frd his etiam longe grauius, quam fi Philofopht non ef/ ftnt,mancipatos.Vna hsc animos kuoluptatibus auocatos , efficit diuinos , infi/ gnttc csteros anteflantes omni genere uirtutu. Infipienter itaq; ab his fidum, qui decus eius,alijs nominibus agnofcentes,eam fuo nomine agnofccre noluerunt . . Philofophit Iricro.cngnuionrm D<i,tmi<lUi»qrcitu jdmiranomm Philofophos iflWca tri.rdigfoncm Ctulfti Jnjm.auoj finis «ft D:i noiio, ommtui fufTugi jj confit ou®r, Af.hyv •Im, Plouraiam,UmbU.horo, Simplicium turedreare, Cap. IX. QKOlI »1 -** AVGVST. EVGVB. LIB. X. QVodautem de fete totius Philofophie nobifcum congruant, quo Quidem jit » pcrfpicuu,unam eorum,atqi noftram religionem efje debere , declarant pro atteris omnibus lutarchws, c r Iamblichus , Archytasq; Tarentinus , cuius fen/ tentum Iamblichus explicat . Ait igitur Plwarchus , in Sympofijs dc Geometria, que abjlrahit ifenfibus etcoucrtit:iv> < vot> t^ksu at<Ptoy epvtrsy, *S &m i, 7t Lfljtsi tpiAo<roflxi,oUyitirowcua TiMvis: Aiintclkdualejcmpitcr/ nam natur acemus contemplatio ejl Philofophie juus,quemadmodu epoptia ,td ejl, fpedatio, finis initiationis. In bis aperte Plutarchus uocat naturi mtcUc(lualcm,ac fempitema, Deum folii, cuius unius ejl etema natura- Ac quanquafuntintcUig/bi iia,jiuc inteUedualta multorii generii,feparant tamen Philofophi fubjlanttas ater nas,cr inteUcdualcs,ab his que quidc fob inteUeflu percipiuntur, jed a corpori bus feparari no poffunt-Solus igitur Deus ejl inteiedualis,etcmaq; Natura. Sunt quidc alia mtellcdualia,nt Dij,fed nonfcmpitcmi,eodem affertore Plutarcho • Fi/ nis igitur totius Pbilofopbix,cjl ad fempitemam affixere Naturam, cuius ajpcdut queritur ut fuprcmu bonum ab omni Philofophu.Efl autem in Tcleiisjiel initia/ ttonibus ea que dicitur epoptia,ultimus adus , quo myderia panduntur initiatio , totius initiationis fvtis.sic omnis uite,philofophieq; finis cjl,ut uideas Dcum,fiue. nunc,fiue in pofieru. Nunc in tota Philo fophia non ejl aluis fcopus,q Dei [cientia , etquafi contuitus:hunc omnis ucl promittit, ucl oBcntarc Philo fophia- Sed quonii - videri non potejl, nec [otiatur hac animus ambigua nubila q; contemplatione , tum. quonid finis is conteplandi Dci,ejl propter fine, ut cognito nunc ac /pedato Deo,, traducas in cultu eius omne uium,traduda,maiora premia, que firme nulla funt- hie,confcquaris,hunc Philofophi proponunt cr fcntiunt,ci dicunt effe fine philo. fopbandi,nature fempitmte contemplatione . Itaq; pofl Plutarchu , confirmans . cade Iamblichus, de f rfla Pythagoream: Hortatur,ait,nos Pythagoras cr Archf tas ad fapientia,cr [dentiar e troc Sitop9Tocby,2vrif tiAos 'tsi «rcc<r«s Si® f icti, Vniutis contemplatrice, qui finis ejl omnis contemplationis.Propofuit, in/ quit,etiam aliud boni maius Archytas, udutefublimi (pceula Deu et eunda coor dinata iHi,contueri-Si enim uere talis omnis felicitatis, [ub)lantis,caufeq;,<& 7<i|l vtf\iy bOiof t ^nyulca, cr omnium principiori Deus ejl princeps, certe jludiu omne conferendi ad eam f dentiam ejl , per quam fpedarc quis eum puri queat, et per qua latos aditus ad cum repcrut,ct per quam principijs extrema conncdati •hAio-txth yctf h 'rctttvTy ($ iv<Actiy&y: Ejl enim id uite genus prrfe/ {tifcmu,ac beatum- quo contcmplando,non feparantur d primis extrcma,fed iit mu utraq-, hec coplexus animus,prindpia,fme, mediumefc pariter connedit. E4 aum ejl dimnacaufa,q ampledantur oportet cupidi fe licitatis. Sicq; hec cohorta/ tio ad cKinia,ucljtoP.rd,uel que funt in Natura,deni<j; res omnes (pedans, omtiel Ilias copicditur,qmbusadDeu a fcendas, tssusccy t\ iaix oy Siby MfoOKrcqf iml^dy.necad uerbu lablichus. Claret igitur cifu idcm,tefhbus ilUsnaBra i atefc DE PERENNI PHILOSOPHrA ««7 4t<t torum Pbdofopbix finis(utraq} enim cupit ad Deu mentes attollere ) nullum effe nobis difcrimen cum Siis . I d etiam fit ex his perffiicuum,quomam dicitur P hi/ lofophix finis, Dei contemplatto,eam denitp ueram perfittamcp probari Philofo/ ph iam,qux fupra exteras omnes oftendit Deu,clariusq; princtpia, caufas om/ nes ad hunc fuum rcuocatfbntemOrmtis enim alia Phtlofophia,aliqu4 parte pec/ calcer feparat a fvnte riuos,a creatore creata,nec dilucida contemplatione tendit ad rerum originem. Di ffcrtur,diffultat a ucro plurimiiHxc igvur Plutarchi , tam blicbiq; explicatio , quafirunt cjfe finem totius Philofophix contemplatione Dei: etfi non expedit e,cr uerbis apertis,neceffarib tamen ejl interpretatio didorii Ari 'fiotelis c r Platonis,TuUij,cenfentiu,beatam ueramly hominum uitam contempla ttonem.ltaq; etiam Simplicius affirmat eum effe finem Philofophix,cr id A rifiote te uoluiffexumq; effe finem Philofophandi,ut ad fcientiam Dei dedufii, incendar mur amore eius, eximiafy pietate ut creatore noftrii colamus, ac ucncrcmur. Hoc dicit interpretaturus libros Ariflotelis De rebus naturalibus:Maximu,ait,ejl [cieri lix naturalis bonil, quod ad notionem fubftantix animi, er ad contemplatione [e/ parataru formarum uiaefl pulcherrima, ut er Plato monfoat a Phy ficis motibus afcendensad inuentioncfubfhntix,qux per fcmouetur,etwtelligibiUs , duunxifi byp oflafeos,id efejfenfatsifi rgos oi€eetcciru tace/ Alsa t/lixQi g(ixiv[ kccAoos Ik <?1 r&p vsr cci/rr yirotatvuy «nfiBis na/ KCCvoMtnus «s /fece 2? fiiyoA^oTura -r 7toihccci/tos ivttyvgvera . t» •j dctVfjLCCTi H 7rp'oSTOpSi<>(/ ovy.Tsl(A<l«,@ 7iists,(& fc/mis ivcpaAus oVf vceKoAotdiis<ri.lnfupcr ad diurna maiefiate, cultumcfc eius animos ipfii hxc incen r dit Philofophia,ex his,qux fiunt ab ipfo,apprime cognitis, er exploratis dedu/ cens in adminifixatione,cr maieftatcm conditoris . Huic admirationi adiunfta rjt coniunflio cu Deo er fides, cr fficsfccurx.Ob qux maxime phtlofophandum efo Hxc Simplicius. Quibus intelhgimus ea gratia Pbdofophandu effe, er ob id fihio phos nobis dcfudaffe,hbrosq; fcripfiffe,ut reru caufis explicatis , diligenter co / gnitis ad fupremu conditorcm,earumq j inuentorem perueniamus: cogriitamq; Di uinitatem,ac maiejlatem eius uenercmur,fuffiiciamus:Cr amore, pietatecp accenfi ffiecr fide quoq; repleamur , quibus fecure nobis perfuadeamus, fere ut magnis quibufdam bonis aliquando cum eo [ruamur. \s philofophandi finis: Pietas falicet, amori]} diuinus.Hoc dicit Simplicius no C krifaanus, Ariflotelicx Philofophix in/ terpres. Vulti]} hunc effe Philofophix finem. E iufmodi nofhrx quoq} Philofophix fotis Si finis concordat,nulla nobis cis P hdofophis diffenfio. Hxc utinam hodierni 'Peripatetici,quoru infeitiam nonnunqium mifereor,inffiicerent. Philofophct prafcnitm uiram cont.-mncnJi,& adfolom Deum ut rien Jo> animor, edio/jj habcrJ im corpusaftirmantri,hodicrnam religionem comproba ITc.Mcrcurij T tifmegiBi.Pla» lonn, Arifloielu.Syriani fuper eo tcftlinonu. Gap. X. _ Voci aute Philofophix omnis,cu hodierna religione mirifice conueniat, eumifc vi finem reffiicut,quitoUitur,prxdicatur in hodierna caelitus rcudatafapientiat «<T* A VGVST. EVGVB. LTB. X. ex antiquifomis philofophis,quorii poflcriorcs autoritate funt uenerati,etfecuti,po ttji intcUigi-Mercurius Trifmegijlus uetujlifo fons, unde manauit Gracoru Thco/ logia,prior ex fcripftt,qux poflea fumus in P latone,cateris<p admirati. Audi igitur eum-.bom St» t/taf taj yn*.%oy,Z&s 2 Txf ovyxQjtaty toj# tfytoyiCcSxy.-cni curk Svhv »j/ &<r't,7ncrrtc iy7idiia Ax€ems, fesT t«wf* xi yn{, tx yi igctv i, ty «7» &iy wtf vg cwoy •narny ixufis v* Wmj etfioy xi ayx$oy,Kj i</lcrn5,o-vy.qofxy Hyncrxrn yit J^txxpiJixy x$tTX$g°vn<m.\rrsixmvTay myxcnKiy & ioayonuy9 idir>y/ty y.bvoy a/rtibJhsmy. E t,ad ipfum Tat : hxyy.fi 7rg&7oy ro o&y.x crs ynrlixhi 5 xifU/oy <r\xur>y Awxoou. : QtjrcKWjj gyxtixm Dc* affccuti funt,hi,o T at fecundi! operum comparationem, immortales promor/ talibus exiflunt,omnia mente ji ua,qu t uel in terra ,ucl in coelo, crfi quid cflfupr* coelum, compr/bendentcs. Ad eos ipfos fublcuantcs,uidcrunt bonum, er uifo, calamitatem exijlimarunt hanc in terris uitx adionem, omnibus# corporeis, c T incorporeis contemptis, ad unitatem duntaxat foBinant. Nifi primum corpus tuum odio habueris,!) fdi,te ipfum amare non potes Eccc igitur fons, unde Phtlofopho/ tum fcpientia manauit,qui dicebant fuperius, finem omnis Phlofophia Vnitatisin tuitum. Syrianusautem,noscaufaboniphilo\ophari : Trifmegijlus, uidendiboni gratir.quod cum afrexerimus, omnia fordere terreflria.Ecce Trifmegijlus cum ip fa diuina uoce conJentit,quia dixit filius Dei,Qtti odit ammam fuam,in tutam ater /tam cu Rodit eam. Et qui uult uenire pofl mc, abneget femetipfum, er tollat cru/ cemfuam, crfequaturme. Trifmegijlus autem oportere nos ipfos odi jfe, /tueri nos amare decermmus.Nottts ejl igitur c r perfrcflusjacr* profona 'que P hilofo/ p hia, ueleris,ac noua fotis, uenire ad intuitum Vm tatis. Videre Bonum quod ex/ ceUenter ab omni Philo fophia Bonum appellatur. Propterca clarius hoc illi pan/ dentes dicunt, ccnfoy (EJ ItAot 2? ogot w<Axtyoi/ix s o Summum cr finis, terminus' que felicitatis, Deus ejl. Ob hanc caufxm 'm Epinomide Plato : yu(oy faty yotf ccfofii y.h<Autn on vtftx ivinJkixstft'!® SvhTZ yw{: Md/ ius effe humano generi uirtute, qua pietas dicitur , nemo nobis pe rfua ferit. Eo e/ nim, ut ipfe loquar , mhil ejl pietate apud mortales melius, quod adducat ad intui/ tum Vnitatiscr Boni . Quxmobrcmqux dicit Ariflotclcs in Moribus, rogatum Anaxagora, quinam effet beati fornus, refoondiffe, Nemo quem tu putes, fed qui/ dam, quem tu forte non putas. I J autem dixijf e, quod fciret rogantem beatos puta/ re,qui uel pulchri,uel diuiles efont-xvjbs <Ai <<rij muto xoy foirfxctAv-ato^c? qua fequuntur. Ipfe uero , inquit, fortaffe uiuentem late cr pure ad iujhtianr, aut aliqua diuina contemplatione fruentem, ut hominem beatum uocandum pu/ tabat ■ Solum diuina contemplationis, in quafola cunfli bcatitudinem J latuerunt , effeflum refocxijfe potuit. Qua cum ftt in corpore nubila, dicentes,in ea beatitu/ dtltcm effe, certe dixerunt in ea, qua perftfle [orietur i» corio, regiis' que beatis : a Itaque t DB PEKEVNY PHTtOSOPTHA. a*9 tUifue quod ait idem Arijlotelesja yaf xfifis kS-\oy,xi fifxi,(B 9-il'oy (B nccnigtoy: p xmum enim,fimsq-, uirtutis optimus uidctur,CT dminum quiddam,atqj be itum: Non potcfl q uicuncfc redi penfttet,nifi de prxnuo ccclejb,quod undequaq; beatum fu,didum effe. Nc (]; enim fr udus is finis qs, beati/ tudoq; cernitur ufqium in terris. Ne q; fuit quifqud, que m prxmio beato uirtus in- teris affv ajjet. V er equide uiuunt quiciius,tranquilbus^,quos uirtus uberrima pa fcit,fed tum pauciid genus funt, tueorporis , kumanxq; conditionis fragilitas , tot obijeit i ncomoda ad triftititii,ut moeror facilius prxpondcrct Ixtidx turbat xf em/ per ab aduerfis ■ Itaq; etia Plato partim cogitur idem fenfiffe,parthn fenfit aperte,ett cUrf cum ait in decimo de R epub.cu fuit tres uolup tutes, y-lxi yt y yvuerixi^v tiy (/'t voyoiy.Vna quidem effe ueram,germana%du<u autem nothas, et adulteri nas.Senfit autem primam,qux ejl intuitu,contcmpLationcq; rerum.Sedcum rerum ffieflatio no efficiat beatu, [olam certe diuinx uenuflatis fpeculatione necefferiofcn ferunt. Inde dicunt ipfi, Arijlotelcsq; beati fiimu ejfe optimu quenq^fcelcflum infit/ licifiimjL Ar$ idem Plato ne corporeas uoluptates eos fpedaffc putes,ait,rx teyi Hirx xyxSx 7rxvfx <P$Uf4, &xso<m&, xaWio j (B 7rAvfot,<B i<r\ys erit/ ladfoi, (Bfvyyinfx igfeaywt ; qux dicuntur bonacorrumpunt omnia, atqt abducunt i rcdo,fbrma,diuibx,robur corporis,cognatioq ; finwi propinquorum. Philofophoc arfiruunici rin;m omnis Phiiofophtx cfle contemplationem, Sc ic liciutcm ucrjm.folum intuitum Dci,& riguum cadorum fennre potui fle. In ut ri* nullam rfle bcafoi reddentem con. em piationem. Ex htt cum rehgione OH ftuiia palam eo* fentirc. Cap. X I. * C itur qui dicunt ( funt autem tres b i Phdofophorum principes ) ueram uitam,fi * nemfy jt licitatis ejfe, [ciendam, fapientiam, notionem,duo necefjdrio dicere co/ gfmtur.Vnu quod [uperius a Plutarcho, Umblicboff^ ejl declaratujion omnem ut/ uniuerfum cotemplationc ejfe felicitatem, finemq; Philofophix,fcd cognitione Dei modd:acfcire,noffcqi rerum patrem,ad eum tanquam fontem omnia reuocarc,cr exclamare^ e Deum laudamus ,tcDominu confitemur ; Te xternum Patrem onf ms terra ueneratur, Eum uidere,fentire creatorem coeli,et tcrrx.inde uelut rerum principioyfapientix quoque & contemplationis origine inciperc,C7in eum deji/ nere. Tumfy abfolutum ejfeconjlabit philofophix curfum, cumuentum juerit ai fiammum rerum uerticem.Tum quoniam non ejl hic ciufmodi perfida contempla/ tio, qux reddit animos perfide beatos ( non ejl autem nanus ullus, incaffumfy i natura prx fixus fints)Philofophis item perfida,dignaqi nofhris animis beatitudof definitur contcmplatio,certe concluditur hanc beatam contemplationem duntaxat ejfe contemplationem Dei, quod Plutarchus cr Iamblichus aperte fatebantur, O" hanc in terris, c r in crgajhilo corporis effe non poffe. lam primu igitur quod . Ari flotcles fcnbitinbb.de Moribus: h</li JtAvxii/i/lxaycyfxjTi Sw>f*/ix«T»c rsiy trlgyfa (B tyjivthy «y QcrvUKQuod autc perfida beatttudo,fitcontem pUndi quadam tftojtcl butcfittcfUcuu, Deos enim maxime beato;, et fortuna/ • * tos arbitra/ «7® AVGVST. EVGVB. LIB. X. tw arbitramur- Sed quas cis adionesdcfignemus,utrim'nciufiitix, ceumcrcotori bus,qui mcrccs uictfiim inter fe commutent, depofitaq iuflereddant , cxtcrafy id genus? An fi>rtcs,libcralcs,cxflos,eos e r his adionibus effe, quemadmodum mor/ ttles,infignes,cr beatos diccmusiSed cu hxc non fmt apud eos, uiuere porro bea t os idos arbitramur, non dormiunt autem, nec £ enim uiuerent , nam xtemus fom/ nus,xtemi mors-.ust u <? dii inpyjx^coutfi ortnt <Aixeptf>w«llitogtm xh kjj uh: Quocirca adio Dci,f tpremx beatitudinis contemplatiua fit • Horni/ num qiMKj; qua fimilts tUi, maxime beata -Hxc Aridoteles, addens , hanc effe ue/ ram hominum beatitudinem uel exinde clare fcere , quod nulli exterorum anima/ Imm contingat. Qua cum beati fint Dij, eadem quoque homines , quoad dufmodi operationis adfit eis fimditudo,beatos effie-Reliquorum autem animantium nullos ejfc beatos,quibus non fit contemplationis participatio. Hxc Arifloteles,ecuiut didis, fi quis prudenter,cr accurate perpendat, omnem quoq; fermonem confit/ deret,quo ueram fentit hominum beatitudinem,qua Dij quoq ; funt beati,nofcet ne ccffxrib concludi, ueram beatitudinem effe quidem contemplationem, fed non om nium rerum contemplationem,neq ; etiam in corpore.Sed quoniam comparat bea titudinem Deorum, cum humana, fimili beatos homines fore contemplatione , qua funt item Dij beati: Sed ratio probat, er Ariflotcles mirabiliter (uffiexit eam con/ templationem,qux fiat fupremum Deum beatum, fatians,explensq;animu eius, eandem facilius redditura animos minores beatos . Deus autem contemplans feip/ fum,fit eodem autofe beatus. fimiis ergo inaudita uoluptatis contemplatio ftltcita bit Deos. Ncq; enim uidet aliud,quod dici pofiit, ratio. Sed cum nemo fuerit unqna in corpore beatus , neqsfit ufquam ulla contemplatio beatos reddens animos , aut quafe tanta uoluptxte perfufum quifquam gloriari poffet , qua nullam maiorem fateatur experiri fe poffe(quinetiam nubila efl omnis,infynccra'(fc hominum con/ templatio,affligens animos er corporale fas autem ejfnaturam finem pofuiffe, ad quem nunquam ueniri poffet)ex his efficitur,ut ea contemplatio , qux beatitu/ do uera dcfinitur,fit illud ft>edtculum,quo nullum fit ddedabitius,cr quo funt in coelo Dij beati. Quod homines in terris fi cemerentfiimiliter dtq; Dij beati effient. A cicum Deos efficiat contemplatio beatos, non fit autem uerifimde, quemadmo/ dum nos mortales, eos phdofiophari, plenos ambagibus , c r ea confidcrarc, qux funt fieipfis minora,Solem, Luni,pifces,planLit,ex quibus fiant beati,alioqui non magis quam nos effient beali:ex his omnibus arguitur , Andotclcm Naturam fit/ teri,ac definire coegjffe,bcatitudinem ueram atque perfidam effe ffiedaculu Det, folum.non aliud, non coeli, non terrx , non alterius cuiufquam rei , in quibus ffie/ dandis nunquam erit beatiiudo ucraiSpedacultm Dei , uoluptatis omnis fontem ubemmu, gaudia inaudita.Et hoc erit quod dixerunt Plutarchus , CT Iamblichus, effe finem pMofophix,Vniiatis,xtcmxq; Nature intuitum.ldq; non in haegra/ mcorporis [orcina r in quanemo contemplando potuit fe gloriari faiffie perfidi beatum DE PERENNI PHILOSOPHIA *7i*fS^ beatwn, duabus quidem de caufUs:qu'oi,ut ait Sapiens, afodua meditatio affligit animum: er ridemus frre pallere femper philofophantes,no fuftinente longos ani mo digreffus fragilitate carnis.Tum funt omnia craflis occultata , er circunfuft tenebris, Quorum fatigat animos}difficilis cognitio- Ad hac, nulla res eft,qua uifa , ffie dataifr impleat animum ea,quam Arifloteles dixit , Tt Aua wJluitovicf, ptrfrda beatitudinc. Nam eiufdem efl ratio ,cum reddat cognitio , foedatiocp beatum, e fre maius eo, qui beatus efflcitur.Cum ucro nihil in terris fit animo mcU/ us,certi cognitio rerum in feriorum, non efficiet eum beatm-Sola igitur fuper / . efl diuina,qua repleat infatiabilitatem animorum, contemplatio . Hac autem nuf/ quam efl in terris, ubi denfis tenebris occultantur omniamee inuifibtlis modo Dei fed eorum etiam, qua funt ante pedes, ed ambigua cognitio . Certe fi contempla/ tio efl uera animorum beatitudo , cuius A rifloteles uulgaribus ignotam dicit fua/ mtatem,caleflis quadam,non terrefiris fit oportet- Fitq; uerfimile Ariflotelem [en fiffr quod Marcus Tullius apertius indicauit,qui toties refrres beatitudinem 'a Pbi lofophis definitam, effe fcientiam-Et de finibus dicens,Veteres Philofophos in bea torum infulis finxifjc.qualis natura fit uitafapientum:Quos cura omni liberator, nullum neceffarium uitx cultum, aut paratum requirentcs,nihil aliud effe aduror putant, nifi ut omne tempus in quarendo,ac di fcendo, in natura cognitione confu/ motu Hac iUe cum ueram beatitudinem frrrfomniaffct, demum retulit ad fuperot apud quos fit felicitas uera, dicens in Tufrulanis,effe noflrorum aciem oculorum , etfi fuiffet arlificiofe fabricata natur a,concret is, terrenise^ corporibus interfrpti. Cum autem nihil erit prater animum,nuSlam rem obiedam impedi meto futuram , quominus percipiant quale quidq; fit. Quam nudta,qudm uaria,inquit,foedacu t Ct, animus in locis calefltbusefl habiturusiEt,Profrdo beati erimus, cum corpo / tribus relidis, cr cupiditatum, cr amulationum erimus expertes.Quodq; nunc fi . cimus, cum laxati curis fusius, ut foedare aliquid uclimus, er uifrrc,id multo tum faciemus libcrius,totosq; nos in conteplandis rcbus,percipiendisq ; ponemus. Et, Oraipfc locorum illorum, quo pe rucnerimus, quo faciliorem nobis cognitionem rerum cccleflium,eo maiorem cognofrendi cupiditatem dabunt. Et,Quod tandem fare p utamus, cum totam terram contueri licebit, eiustj} fitum, formam , confcri/ ptionem-Et, a t<£ ea profrdo tum multo puriora,ZT dilucidiora cernentur , cum qp'o natura frrt,liber animus perucnerit. Pofiremo , Portum potius paratum no/ bis,C perfugium putemus, quo utinam uelis pafiis peruehi liccat.Hxc igitur om nia aut dixit, aut dixiffe cogitur Ariflotcles, quoniam qua rationes perpulerunt M arcum, ut in locis coele flibus beatitudinem flat ueret, quia fcilicct nihil hic diluci dum, purum# cernimus, er propter altifiima* ambages, quibus interfrptafunt o/ milia, non magis uoluptas ef\,qudm fajbdium,contemplatio:cade Ariflotelem co tnouere dcbuiffrnt.Quid quod Socrates contempfh,forcuit ut nauci, humanam fa ficntumliit Apologmm u frPftwty» <roqix, ihiyo firbsafiet Wi,Kgce V M iJlwot «7* AVGVST. EVGVB. L T B. X. ie/ltroS. Tn h.tc igitur tim tuhtli, tamfriuola fapicntia, quis unquam perfidam fili citatem,mfi qui ipfc fine fapicntia cfl,potuiffct f Vbi funt, aut fuerunt unquam ad/ mrabilcs illx,qua> in Moralibus largiri fapientitm uoluptates afferuit Anjhtelcsf Non folii au te m Socrates, fcd idem Arijloteles udem, exiguamq; iudicauit omnem - humanam fapiemii,feruam effe bumiq; proiedd humanam naturam,\ententid Si / momdis ueram effe,Solius dei mre pofjefiione effe fapicnttam . Qm folus igitur pof fidet ueram fapier, ttam, folus efl uere beatus Ejl autem eodem autorejaptentta dati na,uera malefiatis fua cogmtto,eadem ucra beatuudo: certe igitur eadem cognitio dnimorii erit beatitudo-Exclamat item Plato,tum finem fore maloru,cum corpori/ bus rcbdis,crit animus in calo,cum gente Deoum. Et Iamblichus fupcriut effere/ batyomma nuc effe circunfufa caligjme,nec uidendd nunquam uentatcm,mft e cot pore,uelut e carcerc euolaueris. Atrpro(t<3o cogitur An/iotelcs his aj)cntiri,qu4 fuper hac re prxeeptor prior locutus effet in Epinonudctcv tpnyi «p fivvarroy dcvSgtoGsoiiiaccKXfUiSTt f&t w</leci'iao<ri ytrl*ft:Nego inquit,ficri poffe,ut homines beati fmt, ac fortunati pr ater omnino paucos, dum uixemus Bona uero fpes e)}, defundis contingere, quoru caufa dum uita manabat,claboraffent, ut qui liudatif.uixerit,ctiim uux curfu expleto, prxnuu uirtutis affequatur. Hac Plato . Ego uero dico, non folii paucos, fed nullos effe beatos in uita.Congruunt igitur fm paUm,fiuc tacite, ucri beatitudmc effe duiinitatis intuitu, idq ; in calo,non temu Veram fapjfnn.im.4j omnium quar fieri poffin», optimum, tefiibu» Pliilofopht» cfcptcuicm : Hanc autem cfle limilitudiucm cum Deo, caaup felicitatem ue- ram.HoccumaPhtlofbphia ficti dicant, nullam altara eottycftarepotutfle Phi» lofophiam.quamlioJictnam. Cap. XI L ^ Vm igitur duabus partibus uera religio conflet, pietate,cr charitate: quorum ^ primum erga Deum, fecundi! erga homines cfhprhrurr.q; i no!bris,& illis ue ra fapientia definitur, cr finis omnis humanx uitx conjhtuitur: fecundum fummii item laudibus toUitur: certe Pbilofopborn ac nofhcrumjcctdorumqi omnium ttnx eademq; nofeitur effe religio. Quoniam eundi conclamat cogita tion ii, Rudiorum, I aboruq; metam fupremam,et calcem effe,fapicntiam: b ane autem ef[e,ffedxrejt e olere Deum, ad illum ciidas adiones referre. Neq; enim qualencunq; cognitione-, fapientiam ccn fuerunt, aut qualencunq; fapten tiam,fmrmdixcrr fupremujed eam duntaxat,qux cum ad affcdu Det, fcientiamq; perucniffet, colit eum ct admiratur, hic omnes uoluptates pofitas arbitratur, hoc ergo pro Pythagoreis Iamblichus et/ no TOp ny.iu-rx7tov etfyuy&x 7rfSiT0y,u>s SisnBacey «mea y cor th </T oyOtnfirte mx/T ny h C&AcGiQjix mx^tya ; A b optimis, htquityCr pretiofi fimis exordium fidamus, oportere pietatem colere. N xc autem non adfit unquam, nifi res colens rei culte fiat fmulis, quam fmulitudmcm Pbilofo pb ia prxflat- En pretiofif imam,optimam appellat pietatem : illud nempe Solomo/ W,& patris, initium fapientix t mor DminuEjl enim Surifiece, timor Domi ni- AW DE PERENNI PHILOSOPHIA. *7f $ tu. A 'Grxco dicitur,ri yuta reeroy, pretioffima,optma excellenti fima : ab H e/ brxo.pmciput fapientia. Quam diurne quo# uerdm pictdtem dcfimuit,ut fiat qui colit,ei qui colitur fimdis, illud uiddicet dminaru Uterorum. Sandi eflote, quoniam ego fandus fum. Addit Iamblichus : h yvuvig -r St af vrn rt Wi & ve/ wd^ctinorix riAuec, vaein rojs Swif nyti s byioisS: Cognitio enim Deorum uirtus ed,crfapientia,ct felicitas pcrfida,ficitq; Dijs nos fmlcs. At cur Deos dixijti iambliche,qui toties fuprcmu tot laudib.extulijb,cius intuitum Philofo pb it finem prxdicafti i Cum igitur fapientia, et felicitatem perfidam dicat pietate , profido quidquid Ariftoteles, &■ Plato de fapientia, crfilicitate pradicarunt,de pietate, et cognitione Dei,efl pradicatu. Pcrfidaq; illa beatitudo,quant finem dixit m Morabb-japientia quoq; quam iti libris poft res naturales, multisq; locis admra tur,non eft alia, quam pietas, cogniaoq; Det, e? cum eo fmlitudo: quod idem cum in Morib. eundem fmuUimum Deo,acfapientem, ac beatu definiffet, profido feu fit Dicit enim fapientem, perpurgatam, fegregatami Jj ab omni contagione habere mentem,id autem ejfefmlitudine Detltaq; concludit eundem effe votfoy Sioqt Atsecr oy. Toy vnrioy <A’«xoS ^ wcPctiyovtsciToy : Sapientem Deo gratifi / mum,indc & beati fimum : ut aperte fateatur, beatum effe, cui cum Deofocictas, amicitia, at cf; fmditudo. Hoc idem fenfit Plato,cu in Eutkydemo mris laudib. effert fapientiam: h voQUKPxwuvTxyiiVTVXiSyTBOiuTCVSKvSftiiwvs: vbty reddit beatos homines fapientia.Et quod non fit diuttijs opus,prafcntc fapientia.Et quod nihil utile fit fine fapientia, er prudentia. Omnibus cf; fludijs conandum effe cuique, ut quam fapienti fimus exijlat. Et quod fiuel lapides aureos efficere poffe mus, «ibtl prodeffet fine fapientia. Omnibus enim ueftigatis, qua tandem hacfa/ pientia ftt,fme qua nihil profit,cr qua prxfente, eunda bonafequantur,eb tan/ dem confideratio deueniet, quod Iamblichus dixit, €7 Ariflotelcs obfcurius . Et quod admirari feriptores facri ,cundis calo, cr terris rebus numeratis, w quibus ' fit fapientia,ac [cientia, tandem clamant effe timorem Domini Et de quo fimtliter Platoni Solomon, Et qui tenuerit eam, beatus. Hanc omnes Philofophos, cum tot ’ laudibus tollant fapientiam, cum Decus humani generis appellent, cum omne bonum in eam conjhtuant, 'mnuiffe non ratio folum probat, ( quod nihil efl, m/ quam quidquid euoluas animo, tot tantis 'que laudibus dignum )frd etiam clari fi/ fima uoce, rorum nonnulli projkati funt ■ Nam Simplicius, cum beatitudinem ui/ U,qum Aridotdes in contemplando , feiendoque terminaffet, proponeret , hac effatus efl: tttsVk? 'dbfatoes xsursAaaiviOiS ^vyiKHi ctjyn xgni' AO' <fay h 7r€»? r>p cwxxccats, Jlict ts. my ojS-uy ctinpG 7rS)A«v/-t«t/ fori i\ tfa, ngu t&vm «yjAc&j i (g« rDiugti ws tu ymvTVC ygu Jfff. uS> 7ro!k<&t«, ycp.uKsy ikoi/toc reis •czj’ au* otf yivcifyoii : Omnis, ait, beata itita, perfidionis' que animi principi f tm,cr finis cft ai Deum conuerfto, inclinatio ; T um ic eo cogitationibus, fen/ VM » psejf rfT4 avgvst. bvgvb. lib. X. ftsq;redis,qubd fit, cr proficiat iufie,redcq; gubemctiTum bis idtro,libenteify ob]equendo,qux fiunt ab eo, ut ab optima fententia proficifccntibus- Eodem loco Simplicius idem,Quodrca,inquit, donec cum autore,caufaq ; fua firmis radidbue b screat animus,manebit incolumis, perfidioncmq; retinebit fuam, cu qua creaM eum Deus. Sed fi fc dimdfent inde,atq; abruperit,marcefcct , ac dilabetur , turpis, elanguidiisq; effidus, donec iterum conuerUtur,uniature^ ad caufam. Hac Sim/ plicius,altas Andotelis,nunc interpres Epided, fed nuncueritatis jltmulis adut, dulcius, ac uerius loquens,quam magis Arifiolebs iUic dogmata dilucidans , acer/ biorminusq ; pietatis memor: fed memor tamen in principio . Miris lavdibnt txtuliflc Philofophos charinirm non fi<3am:Bo ChriRunam rrlig/ontm, cuius fundamentum cftchantii.comprobifle.Dcpratccpio Pytfagcrcotoro. Cap. XIIL _N admiratione quoq;C? laudibus charitatis, qua pars cfi religionis ucrxfccun/ •da,quamqj fterx literx pofl pictatem,prxfirunt omnibus,c? commendant Phi/ lofophi congruentesjeclarantnon aliam ueram eos iudicaffe animis,?? comple/ xu mentis prsfumpfiffc rcligionem,atq; hodiernam Jendcntes,prxdicantes(fi ma- ximum bonum,cui totis animis inbxrcndum fit,chantatrm^ non fidam- Principio Simplicius pro exteris P 'hilofofjhis hx c ait :* KccQxfX ept/iix t xs effoces '•fvyx 5 «j tuunny onwiyvGe yiAtTH xftAisv yivi-nu xzits ir^s^ep tvctm nscAis oi Tsvdveyog^oi rn>ya.7Au>y agiTvy, rrhl/ Qj.\ixy vnytoy,nffi (rtwJls.cry.oy xirriw 7mo-&y ruy cefnvy tAi" yay.Pura charitas,fiue amicida,amtcas animas in unitatem coniungens , eft pul/ chcrrima exercitatio,?? prxparatio,ad coniundione diurnam- At $ prxclare Py/ thagorei prx exteris uirtutibusebaritatem uenerabantur,?? complexum eunda/ rum uirtutum eam dicebant-Vides confen[um,agnofcis fapicntiam ChrifUana,cu ius omne dccus,omnerobur,cjlcharitas,amicitia,cffc naturalem, rationi^ unde/ quaq; confcntaneam fapicntiam, quam prius Deus quam reuclaffet. Natura , W Uo<j; diuinitus nata,prudcntioribiis uelut lucem procul odentobattqua nihil ratio nobilius, nihil equitati congrucntius-Nam ut omittam tot laudes, quas diuus P au/ lis de ckarilate prxdicauit,quibus collatisjina Pbdofophoru, atque nodrorum fu per ea confenfiQ comprobatur.id abunde cfi , quod eundarum uirtutum comple/ xum dicentes eam, Pythagoreos, minores Phibfophi funt admirati . C hartias igi/ tur tedibus dUs,cfi omnis uirtus,cfi focietas omnis probitatis. Quid aliud ait P au/ lusiCharitas non xmulatur,non agit perpcram,non cfi ambitiofa , omnia fuffirt, omnia fufiinct,exterasq ; laudes cius, quas uno uerbo Pythagorei dixerunt, omniu uirtutum focietatem Ex hac charitate fidum, ut in alio mirifice nobifeum prifei Philofophi congrucrcnt,quod admirati minorcs,profidb funt hodternam religio/ nem acbmrati. Quemadmodum igitur fub A podolis dicitur unam fitiffc Chridia/ norum fubfiantiam-Et nemo erat egens inter cosiftc Idmblickus de Pythagoreis, 70 y\y7n/9xyofiioy xomy overity (c? T^avytfoctyxyA DE PERENNI PHILOSOPHIA. t/lix ri vrearros jgoVa J^setmAuy: Pythagoreorum comunem [ubftantid tffe pracepit,Z7 conuiftu ad omne tempus An eo quofy mirifice confenferunt ijde Py/ thagorei,rcfrrtur( j; uclut dium i minoribus Philofophis,qubd quemadmodu di/ um Paulus nobis pracepit,Sol non occidat fuper iracundia ucftram-.Sic Pythago / reos tradit, admiratur^ Plutarchus ineo quem inferip fit de Philadelphia:Opor/ tet,inquit,imitari Pythagoreos,qui genere mhtl inuicem attinetes,fcd folius cornu nis fermonis participes, fi quando ad comitia ab iracundia Impulfi fiiiffent , priut quam Sol occuberet, dexteras amplexi,^ exofcuhti,recocilubantur.Hoc Philo fophi mirantur,refrrunt ut diuinu,pracipiunt imitari.lt d$ etia Simplicius ,ueram, Dcoq; acceptifima poenitentia definit , quam princeps c 7 [alutis , CT fapientut nofbra docuit,ingcfiitq;,c?[uis tef}imomjs,bcatis$ uerbis declarauit.Si offrrs,in quit, munus tuu ai altare,relimque,& uade prius reconciliari fratri tuo- At Sim / ■ pliciufyVera, inquit, poenitentia non uerboffed opere \ it,cu offrnfos a nobis, contu meliaq • dfftftot,ucl utcunq; lafos cr multatos jh focwivo-cu atrrovs," w fo/ yctHs; cevTchy, colimus, pldcdmus(fc,dut parentes eoru,cxccramurq; iniuftuia , aucrfiq; rapaces, zr iniuftos,cuhis,qui iujlitia colunt, cofuefcimus . Hac omnia probant Philofophos nojlroru dogmatu,totiusq; pietatis, qua forte nefcirent,uo/ bmtarie fuijfe cultores, ad [apientid duce ratione delatos, erquaji prudentia fici/ tus addu flos, qua detexit e coclo,fparfitq; per omnes terras Deus. Na quod Deus iufiit,ut amicos propter nos ipfos diligertmus,mimicos propter fc, affice ut ifli co flater aperuerint, refrrente lambUcho,iufiiffc Py thagprd, rovs (piAVS urrrs.9 itevs crlCirdceiyTOi/s '■) ccfavs axnssif /« yJqiaQcU: Amicos ut Deos,p/ Ite Angelos colendos effe,catcros ut frras demulcendos, placandos. tn coitu Dei Si pieute Phitofbphoi.cxirmu uoluputes (litutntn, affirma rc,qux femper concinnum faerx literx.Dcfidcrantcs cofdcni perfefiam, miri flcamqtpittateui.hodimiaoidcfidcraflf. Caput Xllll. *N eo quoq ; mirabiliter Aeram religione Philofophos Natura perduxit , cum Knn modo futura, fed prafends item bene, beatecp traducenda uita cauffam pie tatem dicunt, afferentes nullis maiora, fyncerioraq; exuberare gaudia,ueriorcs w> biptates decerpi,qudm quibus efl flabilis, certas^ fides de diuina bonitate, omniefr uatura DeiPoft eos, inquit Plutarchus pro caleris contra Epicurum , qui Deum propter [uam ncquitiam,CT quibus [e demerfere uoluptates noxias reformidant, muneribus $ pUcdtrrfhoy ikAh o-xt^yttSa 70 J&Atsov xn A guurtoy > (pe dtoepiAiscerof/ yiros ty hAiksccs hJIovcuS KxScepctJs vrtf i Stv 1 Mfctss <rv trienSyCrc.Tcrtium confideremus prajlantius hmmm,pijfimumc^ genus, que t quantisqi uoluptatibus,puris de Deo cogitationibus & opinionibus affueti,per/ fruantur . Quod fu omnium bonorum princeps, pater omnium honeftorum, tui prauum quid facere minime liceat, quemadmodum neque perpeti. Bonus enim efrjbono autem nulla de re adejl inuidia, neque metus , neque ira , neque odium . Voluptate* ineffabiles, quas Plutarchu* ait pijstoptimis$ affrrre pietatem, lati/ Vu % tiamtjp «7* AVGVST. EVGVB. LIB. X, lumcfc immenfam animorum, furtt quas ubify nofhrx Uterx decantant, L xtitia fem piterna fupcr capita corum:gaudium,cr exaltationem obtinebunUlocunditatem, €T exaltationem th efaurizabitfuper eum. Cum igitur c T iQi fentunt cultu Dei ue raq; de eo fapientia, ineffabiles contineri uoluptatcs,profe£l6 congnmt,hoc uni ebaborxndu effein omni utu : ad quod cum noflra religio deducat ob omnigenam antmts in ff iratam f ciendam Dei, miras uoluptates afferens , proftflo folxm hanx Pbdofophi utderunt,cr admirati funt abfentem,concUmaucmttq; uitx beate du/ te,qux fyncerai,nutks uutjs, dolonbusty inquinatas uoluptates femper, affatimtf Urgiatur,omnem metum [ubmouens late,pafcens animos uberrima, pe rennicji Ut titta,quafiq; theatrum bonorum pandens , quo fpes iucundtfiimx rerum optima/ rum continenturmeque ea modo qux Plutxrchus docuit,o frendens , uerum etiam alia longe p lura,quibus animo perceptis, et perfuafis,lxttfitmus efficitur obtinens triumphi fmulachra jiuun. Si quis igitur dicendo , diuinasq; liter as euoluendo di/ latet,quod dixit Plutxrchus: uidebit eum totxm uerx religionis bonitatem, contra Epicurum fuijfe conftjf m-.hoccfi argumento effe,Phdofophosfic c hrifbanam re Ugionem procul uidi(Je,ac diuinaffe,lxtitiaq; ob eam elatos fuijfe , ut qui matuti/ nam lucem montium iuga pandente cernentes, de maxima luce uentwra iudicant, atf. Utantur. Defrrufrto qum etiam idejlomxchatio^ [ordium Epicurearum , m quas boni omnes inuaferunt,efl hodiemx religionis confirmatw}tllecebrarum,for duimifi corporearum contemptricis . itaque omnia fuffrxgia Phtlofopht detulc/ runt abfcnU:ncq; enim fciebat eam Plutarchus:decreucruntq; [olam ueram gene/ ris humani magfrram,duccm ad coelum afjrflandx uix. Tanta igitur efl Phtlofe/ pboruwi cum nofrris fuper uera pietate concordia , ut miraculum fit, multa cum j ‘acris literis eos conformia locutos effe, nifi ferremus fua fyonte Naturam offerre uerum. Vt igitur in nofrris literis ejl,Malcdidus homo , qui (icit opus Dei negli/ genter: Sic illi pietatis colenix tarditatem, ignauixm^xecrati. Simplicius pro i/ Usio <Ai 7rtfs 7^ Tt/xfip afifeAws , X3U fuSvfxos cpaivofi\rci,7nj>ivt t«{/ hdrr(uiJ<nee^(to-<{i^:Qm autem circa Dei cultum, honoremcj; negli gens,igtuuut<fc cernitur, quamna neceffariam rem fedulo curabit f H is plufquam aureis didis, quantas os hurnxnu fundere potefl,laudibus ea religio tollitur, cele/ bratur,iUuftris,daraq ; proponitur, cuius efl ad pietate honorescfc diurnos in fiam/ mata uoiuntxs (ices animis admouens , non contenta mediocri probitate , non fe/ g ni,tardaq; tu)htu,fedabfolutajn qua nihil fit miuflihx refiduum, inducens, fd/ licitansq ; animos ad ueram folidamq; probitatem . Si talis igitur i Phdofophis de/ ftderatur,nimirum defideratur hodierna. Philofophoi diuiriat contemnrnJai doceatis, maUi$ mala* 8i prrnfriofaa aflcrenic*. paupertatem admiramti.curam catnu abi|. tcu Jam , (ludinmqt a J pi t. larem, Si cultam Dei iram ferendum contendente*, pr^niem rclieionem unica «ervpt obalk. Huc uium coi ucliuJic, Cap, • XVt * ... Eoqttoi 'V DE PERENNI PHILOSOPHIA. «n fc0 probatur,eosnefcio quibus arcanis, N aturaqiin receffu abfcondttk modis, quibus excitatur reda rado,prafentium feculorum codaudaffe,qua fb/ rtt honunumfupremjfapicntu,rcligionem,qu<>d diuitias, &■ ea, qua uulgus ai/ miratur, uocatij; bona , tum contemnenda fummo nobifeum confcnfu pradicaue t twU,tum dixere pemciofa malis , nullam hanc fuapte natura felicitatem efficere pradicantes,pro quibus Iamblichus, Qua,mquit,bona uulgo putantur , non funi bona,fed potius mala- Primum bonum dicunt fanum effe,tum pulcbritudincm,ter 'ttwn diuitias, multaq; alio, acute fentire,ficere quod cupis imperando. Hacip om/ Pia cum immortalitatcpofUac,beatitudmem effe : b <At AdyofreMi Av yl&Txi-ray, fvixru«vTx,<AtKXiois /\ «vJlpxcriy «fis* *THKXTct,a<riKOis (AbKXKtsxfvpvMTxccpfxiiMshrbrl vytixs.Ego uero dico, quod hac quidem uniuerfa , iuffis , v fandis optima , iniuflis pefim 4 funt omnia,incipiens ab ipfa incolumitate, uegetisq ; fenfibus . Omnino ipfa ui / ta maximum quidem malum, immortale^ omnijruo pofidere omnia qua uocan / tur bona, fmciuftitia, omnigena^ uirtute. Minus autem malum fi breui tempore buiufmodi e uiuis rapiantur. Clare etenim contendo , qua dicuntur mala , iniuslis effc bona,iufUs autem mala. At uero bona,bonis quidem uerebona , malis autem mala. Atque is quidem qui iniufle, contumeliofcq; uixerit , neceffario turpiter ui/ uit:fi turpUcr, etiam male.Quocirca infuaiater,nufere,fibiq; pemiciofeuiuit . Di/ eimus enim cr quidem tuflc Deos iucundijkmiycr eandem optimam uitam agita/ rc.Hu Philofopht didis,ea maxime religio,ea Phtlofophia confirmatur, qua cwt diis ad contemnendis opes,omniaq ; prafentia bona hominibus inuitatis , ad pnt/ dentiam, faptcntumq; ueram uita beatx,etiam in corporibus caufam, aperit uiutt- NuUa enim unquam Phtlofophia, nulla,qiurumtus gemium, et a mundo condit o dofirina, autfcdafkt,m quameffet pmdentia,acfapientia,qua dcfcnbitur,et ttc lut abfens defidcratura Phdofophis. Nam nulla magis uanos diffuafk amores, nec fteit uda magis,ut qua dicuntur bona,utdiaq; non pemiciofa effent pojitdcntdw. DirCilus cfl huc omnis eius,cr defixus fcopus,ut bona prafentia, uel fremamus, ht quibus beatitudinem jlatuerc non deccat,uel ea uir tutis, uitaij; adiumenta putati tes,cxhisnon perniciem, fed utilitatem capiamus. Huc igitur pertinet, quo nofcas, hodiernam religionem Phdofophis probatam fiiiffe, quod quemadmodu iudtcium multitudinis in deledu bonoru,uitaqi degenda,non finit nos attendere prafens re/ ligio,idcm fenferunt,cenfueruntq;. Iamblichus enim dicitrrc yotp n oTAote if tr/ uh,Tois <rc<fois fcsiy xurapiintfo: Multis enim placui ffc,cjl fapientibus difrH cuifft- Longe igitur magis ej} difrhcuijfc Deo,multis placuiffe. Bmc ille nojlcr. Si hominibus placcrcjlhnjh femus no efie- Audis Philofophos,alioru antefignanos, tsqhifcu concordes,undq 5 religione profititestSic quodnojlra Philofophia etfalti tis aut or, pro diuina fua fapientia,qua fciret ubi non modo futura caufa,fed pra/ fenus citi tm tranquillitas ejfct, inhortatus cfl ad paupertate uel capeffenda, uel ' * DE PERENNI PHILOSOPHIA «fs Korittinoi aliud,quamfixnum.Hxc quidem Epifletus . At Iamblichus ex Pytho/ gora,qui prxcepi)fct,ut publicas [emitas uitares,multa diuinitus dtffcruit,eius fert tentis declarator,qua diuut Paulus dixit. Nolite conformari huic fcculo, iUe uero, Hoc,inquit,Pytbagorx [ymbolu,popularem quidem, uulgarcm q; uium deferere, feparota Mem,diuinxm'q ) agitare monet , publicis q; opinionibus contemptis, fe/ creta, ac priuato mugni xjlimxre. Contemptus item humunis illecebris, 7^ Sfttts £ vAtursu i bxaiiwt/p ivwpcyictp,wifi zsroAAa vsoiu^:Felicitatem, qux ex diuinu uoluntutc dependet,plurimi fhcere.Humanas prxterea confuetudi/ Hes, ceu plcbeus ubijcere,cultu Deoru , qui longe prxjlet uulgari uitx , fufeepto, eofyoptimo: Jkirxfc riciftSM. Qyis dubitet igitur, quin opti trnm religionem, cultumq ; Deorum, quanqui dicere non efl e Philo fopbiu Deo/ rum, Iamblichus puri fima, exceUentifmamc^ fenf rrit:ninurum hodiernum, que non inueniet unimus cogtundo,nec meliore,nec punorem, cui, quem colut,non ha mines, uut uftru,uut Dxmones,fed unicus, fmguluris,prxpotensqi Deus efl propo fitus. Certe eu efl optime religio, perfeftifiimusqf cultus, qux [upremum colit , C T felit admirando, decantandocp eum,cr opere nurunde,fuft>ictendu(fc cius. Plulofophos affler ere religione pure exercendam cffle.quzrcn Jum^ acccpriU mum Deo cultum.cun fla humana contemnenda. Hie probari, ea, qux habemur ia religione Chriftunj.imdiCiimu animu co» acceptalTe. Cap. XVI. D hunc redonem pertinent item qux idem lemblichus enerruns fymbole Py / A>thegorx,diffcrmt, quibus quident probetur , eos ubique religionem Chriflie/ nem demiratos, unam hunc tacite coluiffe,prxdiceffe,fujpexiffe, unem uerem ge neris humani Phdofophiem iudicejje . Ndw quod Pythagoras monuit , ut acce/ dens ed templum adores pure,HH<riy scAAo piTxfv Aiaruxip hht\ Atyfo, tiM^ufir7Jp:Nihil elutdibiuel egens , uel loquens : quod ed corpus foedet, efl no ftrx religionis prxdicMio.Quod explicetis lemblichus , Conferuet, inquit, 0 fjvrtfy Diuinitetem hoc [ymbokm,cuiu[modi,puram, incontaminatam, eb omni concretione mortali [egregatam:uult<p hoc prxeeptum efficere, ut infuefees pu/ mn pure contingere jne quid mortale, ec corporeum ed cultum diurnum appov tes.Sunt enim quxeunque attuleris aliene, cr contrarie, idem ad [ciendam uelet plurimum . Neque enim cwm [cientia diuinu mifcere cogitationem , opinionemfe mdgerem, cr bumanam,curam<£ eliquem, e T fbidim corporis oportet . Neque nero uerbe fecra,edionesq ; diuinas,er puras mquinere,uagis hominibus, aut ma tibus commumcatas.Hxc Iamblichus ad uerbum. Quf quidem ommsfermo , ne/ puni dubium , qm fit hodiernx pietatis explicatio . Atque quod Seruetor noder prxeepit. Primum quxritc regnum Dei: Audi ut idem cx fymbolo Pythagorico, quo dixit,non ingrediendum in templum ex ca[u,cr quaft aliud agenti,differuit: Non efl , inquit , cur (ores templi fortuitu oculis oblatis ingrediaris . Nam cum fi/ mde fimili gaudeat, [ane cum natura Deorum m uniuerjo fit emmentifma , h 0/ r minprim cultus exercendus efl > Qgodfi hunc alterius negocij cau[a , quis ; V» i poflpo/ tf8o AVGVST. EVGVB. LIB. X* pojlpofuerit,claret cultus, ac notionis ordinem cum peruer furum, rciedo quod e? ut primam, i» fecundum locum. Ad hxc,non decet bonis pretiofv utilitates hu/ manus anteponere,aut obiter facere, qux erant mchora,nojlris ad finem certum di redis. H xc Iamblichus. Hoc alio fymbolo cum Pxthagoras monuijfet, quo dixit, Nuiis pciibus facnfica er adora : Deftgnat, inquit,modefle , compofue,mimme / 'que ordine negledo Deos colendos, capejfendam' que eorum cognitionem- Al/ terum oportere non impeditum, umcliiq •, ligatum, cultum,notionem‘que eorum fufcipere-Hxcque non de corpore folum, fcd item operationibus animi p rxcipit, ut nc(\i ab afffidibus eat impediri, neque d corporis imbecillitate, aut his, quas chr / cuujlant exterius, ftnas, fed expedita eunda, er prompta ad eorum propinquitas tem nancifcendam habeas: it/At/rxi/lizrxrra Jtm/xcc vfbt /*fcr» <rtXjj r&p Stij/.H/ quidem diuinus Phtlofophus • Quem quidem,quod omrnbut prxfert,anteceUcre'qiUult cultum Dci,rcligionem,pietatem, eundas humanas cut rus, er cupiditates, fatis laudare non poffum : quod amem Deos toties inculcat , poffem eam fuamet Theologia docere,atq ; iUi probare,quoniam fummum,fmga/ larem^i D eum fepius agnofcit,huic duntaxat cultum, rciigioncmq; deben,prxte/ rea nullis. Tendendum igitur animis m coelum, maximrq; h de itineri, regione ter/ rejl ri, er labcrclida mji flendum, ut ad purifiimam, fegregatami j; omni labe ui/ tam perueniamus,utendumq; optimo Deorum cultu, maximeifc fupremis Dijs coit gruenti,afferucrunt : xry&iif i^xhixe sropilaS cc roisr» tfo<S 9^0*5 <rw<X7ihafl,$[ rt iruAuybefiafi n&t nnftctycMvfos r^xii/ Aop @ nx&Xfocp dtfXrTitct Tfixfisfi^tsxAisxToiS ngtoTtsots ^oo-HKOVTH.Exhis conflat optimum iUum,adquemmui/ tat, Deorum cultum, fuprcmoscfc maxime decentem,non alium eum innuet e,qudm hodiernum, qui er optimus efi, er fupremo maxime Deo conueniens. Neque e/ nimfuprcmus ej},mfi unus,adorandus folus,eis fstentibus.Hxc fuerunt ea,ob qua uocatus cjl Iamblichus a fuis diuimfiimus, approbantibus fcilicet qux de religione docui ffet- 1 taq; etiam dtuine de rerum humanarum contemptu, fummo cum The r ologia uera confenfu differuit : Optant, ait, omnes effe beati, fed quam cupiunt m primis uitam,nificaufa maior felicitatis accedat, fentiunt eam non fufficcre. Ergo ridiculum ejl, non omni contentione, fludio, atque indujhia elaborare, qua fapientiam confequamur, qux fola potefl efficere beatos, inuenies enim, qux mar gni ab hominibus xflimantur,cuuda effe crKioypxcpixp, inania fimuLxchra, ad/ umbratam que piduram :ut rede dicatur hominem hhJI tp ew toi/ avfy*/ w op,cffe nihili , humanas 'que res inflabiles cjjr. Siquidem robur , proceritas, for/ ma,ridicula funt nullius pretij : ytAut tss,ygu ovi/lirbs xfsx.Nam fbrma,prx/ terquam quod nihil habet exquijitum, ft quis, quemadmodum Lynceum ferunt^ S parietes, V arbores penetrare uiftone poffet, quantam malorum turbam uideret em [equentem f Honores porro , gloria 'que omnis, pro qua fumma contentione ‘ depugnatur^ /. .« \ DB PERENNI PHILOSOPIHA. «I> iepugnatur, x<Aiuyirv yipj cphvxptxi, inenarrabili uanitate redundat. N ant qui ipfam ante oculos habet xtemitatcm, flultitiam uidcbit his ardenter elaborare. Quid enim humani ejl diuturnum t H* c Phdofophus- Nihil igitur abefl, quo mi/ nus omnibus fuffiragijs, hodiernam religionem, ucritatis fcdcm , reginam probito/ Us,ftpientix ducem decernant, quo nihil ab immortali Deo melius homirubus dari potui fiet- Vna enim perfide rerum humanarum fragilitatem, inconflantiamq ; de/ texit, ab earum amore melioribus proproftis diffociauit. Soldmagijbra uerafuit eorum, qux Philosophis Natura docente, uidebantur. C onuocont igitur cripf* mortales i tcrrcms,fragihbutqi auocatos ad xterna,ad religionem puramtad pie/ UUem ueram,ad cultum D ei,ad fpes calefies . Phitofophoi arbirrio libertatem tribuentes, Tcd opem diuimm ijoprrarfdinc ccRarum prjrdicarms.nuntice cum religione ho dterna congruere. Mala tx no bi j tplii cfiV.a utoribu» eis. Cip. XVII. « I \ud quoque mirabile, [citu 'que dignum, quod de libertate animi,ac libero orbi/ *trio,eadem at$nofbros,apud eos habentur. Confpirant enim [apientia ccelejits, gtq; Natura. Omnem inquam animis datam c)[e libertatem, nobis permitti mali/ mus 'ne miferi, an beati effe. Siquidem Iamblichus Jejlis^jl, Pythagoran i, fum/ mu effeuerattonc,apud omnes mo\ ly 7h4-V)ji tnmjatn» «/Wo/pittojcc/ StxiuQiirBirrHrtoS cuntP <//i;:Dc animi iure,cxpeditac^ potcjlaie, fmc ulla ambi guitate dijferutjfr, dcmonflrationes exprefjas prabuijJc Duobusfyid nominibus defignabat></lvr<xl/.'.</1facultatc,poteflatc.Vbi ejl enim poteflas, nullum efl uincu/ ium,nulla obligatio,efl ficilitat. Altero xvn ftsiria, fui iuris, fu* licenti x, fu* h/ libertatis. Sed diuiniut, ac profundius hoc apud eum, c? Platonem cfl demon / flratum- Siquidem Pythagoras affirmabat eodem Iamblicho autore, 2t; cevroi i/ «vt oie TvftWjKpa <A<xl(uovos fainorxxifi wfixtpov Xf xvtoi iavTOvs 7rxfX<rKVt/xfypn/ : N osipfos, nobis effe Fortune,^ Genij]oco,nos eligere Genium, nofmetjiccrc ut fimus fortunati. Quid dtuinius, ad errores aperiendos humanos prxfentius f Nufquam cfl Fatum non efl Fortuna,nif quam tu uolucris. Quem malueris, Genium habebis. Dabit er/ jo malis mala Deus, dans eis, qux mahuffent dum bona, er mala ucUe potuijfenU Hoc Pythagoras eo carmine defignabat, Teucri Ai irSf arans xvBxtfi rx wi.ucrx 'cyoffxi Sponte fua nofces homines fibi quxrere clades ■ Sed quoniam Uberum quidem arbitrium efl, ucrum nifi maioribus auxdijs in ma/ Ium poitus quam bonum propter humanam fragilitatem procliuc fuftineatur, dela/ titur in deterius jaer e fanxit Theologia, liberum quidem arbitrium effe, fcd indige re auxilij diurni : Solus enim Deus, cuius efl inexhaufla, indcficiensq; bonitas,po/ tefl femper ueUe bona ■ Nos autc qui longe diflamus ab illo,cadimus , fed uolentes, ■ qui non cadere poteramus,ft noluijfemus.AuxiUu igitur diuinum implorandum, ut • eU(Uo potens effe mahrit, potius fit bonorum, cum nofkis lUi maxime fen ferunt. t Iamblichus 01 PERENNI PHILOSOPHIA Stt HcHtemcu fequentem. Verum improborum uoluptas(fit enim mine commune no/ »en)efftcitur motui ftro,Cr ftuptdo perftnulis. H is Hierocles oftendit uirtutem,f\ mlitudinc,mUtionemq ; effediuinamfmhter uoluptate, exuirtutenafcentemt fimiem Ixtidx diuinx,confvrmans ea,qux noBris in literis habentur: Sanfti cflote, quoniam ego [anftus fum . Tollite iugwm meum fupcr uos , cr dtfcite A mc,<juia mitis fu wt,er humilis corde . I nutamur igitur illu,cum refle uiuimus* No» aliud cfi hodierna Phdofophia,<j diuinx probitatis, iufbtix, bonitatis imitatio.Eccc una on niu religio,mcns omnibus una, unus Deus,unus uitx finis , una eademip, Pkilofo/ phia,Deum imitari,uoluptates ex hac imitatione nafcentes f 'olas profequendas,fo Ut uerasjynceras. Syrianus autem prxceptor Simpltcij in interpretatione libroru ArijloteUs:rKyetQslirtKX,crc.Bonienimcaufa,crutcum Deo fmlcmur, et caufa [alutis nofhrx,ffcculari de fideramus, c) plut quam aurea uerba Magnus igi t ur Philofophix,cr prxclarus finis, Deo fmlari,bonitatem eius imitari- Hxc no/ ftra falus,koc bonum-ld optat fibiq; proponit Pbilofophia . Vna eademty noBra, atq i illorum: 1 Uorum,docente Natura:noBra,reuelante Deo ■ Non potcjlis igitur o Phdofophi negare, quin omnibus quxccelitus hominibus donari potuiffent, opta/ tior,uerior hodierna fit Pbilofophia. Marcus igitur Tullius eximius er ipfe, diui/ nx <j; mentis Philofophus,de pinibus,Omnis,ait , autoritas Phdofophix confiBit 'm beata uita comparanda-Beate enim uiuendi cupiditate incenft omnes fumus-Qux igitur hxc, 6 Marce, beatitudo,nift quam Synani&,cxunq; dicunt, primum diui/ nam pulchritudinem irmtari,tum ex eo confcqui beatam uitam in poBcrum , qux tiulla in terris reperiri poteflfDentq; etiam uetuflifimus Pythagoras uidit C T cete brauit hanc bcatitudinem donandam cx optime in uita geftis: yvloyku sitmxs ctqjshu H{/ /k’ a&ioa <tlr cuStf fcA^USt/of/ fcAS«$ E osttu Stoj xnBf OT&yin. vn &vrns* Optima mens, animi fu ut moderetur habenas. Tum corpus linquens,tranabis ad xthera apertum , Immortalis eris Dcus,amplius haud mortalis. E» quod pater bonorum,honumbus in terra prxdicauit:Erunt onmes X quales Ati gelis Dei-Quod eius Apofloli con firmantes, Dedit}inquiunt , eis poteflatem filios Dei ficri.Et,Confbrmes imagini filijDei* * PrtCco» a'maionbiii audifTc dc prarmiji atternii: Famam ftmprr inter mortale» crebuiffe h lurae felicitati» poft lianc uuam. Platoni», & Soctatii.ci Marci T ull.trfttmoma. Cap. XIX. DEniq; de futiira uita,omnibusq ; his qux pari, atq; fuperiora confenfu cunfix nationes,nullo non feculo crediderut,af[crucruntq;, partim rationc,iudtcio<£ ludente , partim ex antiqui fimis feculis , at< Jj ut ego quidem arbitror , ab exordio munda per omnes xtates hxc Theologia manante , mirifice nobifcum fbdofopbi conuenmt.Qux cum er a paucis , er obfcure, autoreqi incerto quondam tix/ cunfcr/ -4S *S4 AVGVST. EVGVB. LIB. X. cunforrentur,nuncio coricei rcgijs fedibus fui sin terra dcfcendcnte,uelut intfSt adyta,repofla,cr condita lux,ruptis quibus antea cLtujlris contineretur, torrenti fvndis mundauit,clanflimis ficibus , toto terrarum orbe explicata . In duas autem finditur hic futura uita uias:alteram ad sterna prsrma, alteram ad sterna fuppli/ da ferentem, l n quibus cum mire Philofophi nobifeum congruant, fit omnium qus fit parioribus libris feripta funt,conflrmatio . Confirmatur enim hinc immortaUm smmorum,creatio mundi, cuius stemitas non flat cum uita futura . Confirmatur item prouidentu, hommrnq; creatio- Mir abde ucro ejl,utratto, Natmraip docuer rat multos, qus pofl Deus tpfe reuclauit. Habet enim ueritas impetus fuos , fefecp fponte, propter diurnam fvnditudine animis offorens,eos ad confisionem fui com pedit Sed enim femperlux aliqua refuljit,cr ex antiqua ante dduuium,ab huma/ ns prolis muio,pictate,qua folus Deus uno ab omnibus animo colebatur,qusdam per omnes gentes reliquis rcJhterunt.Conflat igitur , jiicro apud mortales femper oltm fiujjir celebrem,ejfe pofl hanc uitam aliud uits genus, diumius,antmis pijs,iu flisq ; paratm,eamq^ fomam conflantem per omnes gentes, feculis omnibus i nere buiffe,nunquam fpem hanc cx humanis pedoribus extmdam,mceHos eos, ac tri/ fksdefUtiujfe.Platoi^iuirin Apologia,a </ifc xv ofep coro<AvfJi<rXt istybdi/ eccrros ivStrt/li e* be^oy Torroy,crc.Sin autem mors cfl, quafi hinc in altu de/ migrare locum:cr uera funt qus dicuntur, e ffc defundos illic omnes: quid eo met lius dari pofhtf Ecce prifeam fliblicamfy fomam de immortalitate animorum , is prsmijs stcrnis,de confortto focietatefy bonorum, quam dccan tauit extulitq; mi/ Vis laudibus ibidem Socrates, nihil melius contingere cuiquam poffe, quam cum f* picnufiimisjufbfitmisq; uiris uerfari , quos Grscorum optimos fuijfe feirent om/ nes. Hanc cclebrem,penesq; omnes fiu ffc fomam Plato docet.Si ucra,inquit,funt, qus dicuntur, Sermo conflans unanimiscp omniu teshmomo conroboratus,quem , fontem aliquem magnum, unde flueret , autoriutemq ; maiorem quam humanam babuiffe neceffe eft. Magnus igitur omni fcculo crebuit rumor,hoirunes ex hac ui / ta in dium quafi mundum profleifei bonosfy cum bonis congregatos , beati flime muere, quorum tanta fit beatitiido,ut qui fapiens fit,non unam modo , ut eo frud/ t vr confortio, fed mille mortes libenter occumbat ■ A ddit enim Socrates : tycb /\ ytp 7toAA<xIkiS fcStAfls Ti&v&ytti,» t&otx ocXh^h: Ego fepius optarim mori, ft hsc uera funt . Hoc ante oculos habentes martyres nofhri , omne mortis genus prsfenuflimis animis fubeuntcs,fe quafi ad epulas, cr triumphos tum uocari fote/ bantur.Hanc quoq;fomam,publicamqs, non Grscorum modo , fed item aliarum nationum perfuaftoitem fuiffe,mftgnis teflis alius, Marcus TuUius:Autortbus,m/ quit, ad iflam fententiam,quam uis obtineri jiti poff mus , quod in omnibus caufu et debet, cr folet ualere plurimum.Et primum quidem omni antiquitate,qus quo propius aberat ab ortu,cr diuina progenie, hoc melius ea fortaffe, qus erant ue/ ra,cemebat.lta$unum iUud utfuum erat pnfas illis, ef Je in morte fenfim , net j; Dfi PEREtjNT PHILOSOPHIA. ^ <*9* txeeffu uiu,fc deleri hominem,ut funditus interiret. Ecce Marcus infitu iit fuifje ■ pn [cis illis,k quibus G rxci, Ljtimcj; originem,cr fermoiie,ntus,et [rien tus fufee perc ( quos Socrate apu l Platone ffeflaffc ueru efl)animos immortales curricu/ I o uitx prxfentis exa(lo,irc in ilia loc a, frequentes^ bonos cu bonis lxtari,trium/ phari in republica beata . Teftimoniu uetujlatis orator gratis ualere plurimu fof tcre,et debere in omnibus ciulls,dffeuerat- Quod Arifloteles quoty in Moralibus confeffus cfl.Mcretur autem fidem ueiujlas,ne forte putes fme ratione hic eos fers fiffe, quod ab ortu progemeip diuina non longe aberant,propiores erant diuino ft tui-Progenie autem duiind fcnttt,procreationc diuinam,qua Deus procreauit, ge/ nuit,feu jrcit hunc mundi!,cr hominem, qui uera diurna progenies fuit. A ut fentit Deos, €7- Angclos,quos una cu hominibus progenitos, homines, uti prxeeptores audierut Jorte intendit eo Ciccro,quod Plato in Timeo docuerat, Difficile effe na credere natis a, Dijs.Crcdendii,inquit,nuru in modia efl pnfcis,ut aiunt, utris, qui fe progenie Deoru effe dicebant-Hxc igUur caufa,quamobrc prifeis credcndu ftt, 4 quibus, ut fxpenumero dixi, quandd conflat maitaffe T heologia,profiflam qui/ dem 'a prifeis ad po8cros,ad prifeos autea Deo,cuius fe progenie illt afferebant. Deus enim H ebraice dicitur numero multo dij. Natus homo a Deo,eruditus quocp efl, magna cognitione rerii diurnarii ex fermone,et prxfcntia eius dotatus . Hunc et filios e tus,ueteres audierunt, fenferunt eu afferentem fe progenie effe diuirtami It et omnis pofl xtas,didi funt prifci,nati,ut ipfi afferebant, k Deo. Sed prifeos itt Timxo natos a Dijs, dixit, in Tufculanis auxi propiores flirpi duiinx ,utalijfmt pnfci,alij progenies dmna.Puerunt igitur primi gcnitores,progenics diuina: Cx/ teri pofl eos nati,eos<fr contcpldti cdoihqi ab eis ex quotidianis fermombus,prifci. Crauifimu igitur hac de caufa,et fideli fitmu tefhmonm uetu flatis , qua a parenti his fuis,duuna progenie, animos immortales effe, et ab hac uita migrare ad con f fortia beat oru,multa<fc alia mySleria,quoru reliquif , & uefhgia quxda collefla funt his libris,audiuit. Itaqs Marcus ide Tullius no Platonis modo Theologia fub / fenbcns,fed firma gentis fux fententia proponens,Siquidc,mquit,aut Di/ ipfi,aut cu Dijs futuri fumus. En illa facrofantla nuffa de coelo in terras uh imis teporibus latifiima,dtqi uberrima fapicntia,Erunt,\nquit huius fapicntixfbns,omnes xqua/ les Angelis Dei.Quod prxdicauit ueldtus humano corpore,nobifcuq ; uerfatus in terris, id antea primos parctcs,prifcosq; docuerat partimfua prxfcntia, partim nu cijs ccclefttbus. P radicatu efl regiu caloru,etdiuulgatu nouifiimis feculis refonan tuis,clanus,dimifiis ufqquaty per omnes terras prxconibus,ut haberet autontate ftrmk,atqi inconcufia, quod ante celebri quidc fermone, fed autore incerto uulga b-atur.ScmtiUxq j illx rcfiilgentcs,radioruq; obfcuritat,ipfo toto corpore lucis ap/ parete, cognux funt, et perflp eflx unde micaret. Audi igitur ut Plato audimt k pri > feis,pnfci k progenie duwu, diurna progenics,a parente fuo Dco,iufhs , et probis ftenu bfflacommcrfiu Dcojru,quos Mofes nifcupat Angelos tnec nero commer cuM 6* «Stf AVGVST. EVGVB. LIB. x. cium foluM,uerum et im xqualitasnaturx fuerit promiffa, antequam lux fiU m/ tni fhgraffct in terrii:Dura,inquit Socrates, mihi morsuideretur,ii /\ /*m fc| frjsfanop vrxfcclovs Uiovs rroQov S 7% K0& «yx^ot/s tvruYcc Hgu wxftc kyfyii&ifi TmAfci/reriMTccj cc/xuV« ir6cJ<Ai : Nifi puta/ Utrem me projttturum, primum ad Deos alios fapientes,ac bonos, tum ad horni/ nes qui excejfcrunt e uita,longe his qui nunc in terra morantur, meliores . Videt ut fres illis quofy feculis rutilaret exbacuitaad focietatcm Angelorum , fando/ rumcfr uirorum proflcifcendmi Angelorum, inquit noder,choris intere (fe, cum beatiflimis fririubus gloria conditoris afliflere- Superiora ante aduentu lucis m/ gix,podcriora pofl diilafunt. Eadem reluxit femper Theologia,obfcurior prius, er quafi in crepufculo, demum flagranti fima . Quoniam igitur ad beatitudinem animos ire prxdicabatur,kinc fama erat, cuius meminit cum alijs multis idem Pia to,effe nos in hac uita, tanquam in carcereiEft, ait, in arcanis quadam fima : nos qua in cuftodia ejfe,d qua nemini liceat fronte decedere • Plaio tii Socrati 3c Marcus T ullius refltj, fidem annqu.i efli de prxmijs iuftitiar, ac pro# bitam. Bos cum noftris prxdicare.fugten Ja corporeas illecebras, uinm ccrleflem in corporis bus ajitaniim.QmHocegiircJU.inconcilio Deorum futuro*. Cap. XX. -j Anc ipfam per omnes mortales <i maioribus dc futura bcatmiine bonorum, **malorum autem fiipplicijs,traditam funam,ac fcicnliamubiq ■, repetit , incul t cati]; pUto. Nam ne credas malos pariter atq ; bonos, ea jiliciute,beaU!udincq ; do nari,fentusq ; iuxta Theologiam nodram,id ejl, eorum , qui pofl caledem effit/ fam per terras fapientiam nati funt,eos quoq ; malos ab hac fil icitote feclufiffc,te/ flis idem Plato:Optima,inquit,fum fre,cffe defundis aliquid, cr,ul didum efl an te, longe melius boms,<fuam malis:tm\urisetiat wxi ri tois TtAti/T9*ort, <3 ui<naif yi xsU wtcAao Aiytrat.ldem paulo pofl praclaram de hac uiu,ac diferimine honor u , malorumq; uocc extulif.Nejis efl, inquit, ad gente diuina afri rare cuiqua, qui philofophatus non fuerit,punisq; ex hac uita prorfus no abierit. Ob qua caufam ucn Phtlofophi ab omnibus cupiditatibus corporeis fe continent, neq; fe ipfos eis dedunt unqua.sic Plato. Noder aute , A pparuit,inquit, humanitas et benignitas Saluatoris nodn Dei omnibus hominibus, erudies nos, ut abnegantes . impietates, cr fccularia defuderit, fobrie , er iufle, c r pif uiuamus in hoc fccido, exp edantes beatam frcm.Hxc igitur Socrates uidit,cr prxdicauit moritur us.Efl enim beata frcs,quod Socrates duebat,fublcuari ad gentem Deoru, Angelorum concilio adfcribi. Hoc non datur apud Socratem,nif pure ac rei le philo fophanti, id efl, ut ait diuus Paulus, fobrie,cr iufle, cr pic uiuenti , abnegaf.tiq ; impietates t Cr cupiditates mundanas, quafi uulgarcs, quas homines impuri protmfcue fedan tur,fredantes ad corpoream hanc,fragilcmq ; uitam. Et obledamenta , uolupta/ tesq ; mundi huius. Quibus impuratos,contamtnatosq;,cr Socrates prius, cr po/ flerius Paulus, negant aditum habere ad fuperos. itaq; Philofophia de regno cex/ lorum, de confortio Deorum, cr quod hoimtubusiufhs m patet ad fuperos, efl^ bea/ I DE PERENNI PHILOSOPHIJL <!y beatitudo parata, nccnon quod pbilofopbandum fit,id eft,fapienter,iufle, pie# ut nendu,quoniam funt magna proma propofita, nempe focictas Deorum , cu prius ftrcumjmetur,ultimo tempore celeberrimam reddidit legatus Dei in terras. Hinc Philofophi, e r qui fapere ex rerum confidcrationc,non defipere f latuerunt , agno fcent hodiernam religione femper aliquo modofuif]e,eam# fapientifiimosquofe (ummis laudibus extuliffc,prodicaffe. Vt fi Socrates hoc tempore,quo tam eximis de patria ccclc8i,uita# beata illa. Deorum# commercio prodicantur, cr prodi/ eatur folos bonos ad eam fublimandos , certe fublatis ad calu manibus diflurtm fuiffe parfit,kanc unicam, fi ngularcm# fapientiam, humani generis magijbra ap paruijfe,ucrtfiima# effe v adoranda , ampledenda # qux ab ea dicamur : NuU iam#,fi quis rede cenfeat,inter Philofophos,et hanc religionem difeordiam effe. N am Socrates fapienu jiimus Grocorum ab A polline iudicatus,fi dixit , cr prodi/ tauit,his qui fapienter,rcfle# uixiffent, futurum id promij, quod ad diuinam g en tem profiafcentur,ad quam nefis fit impuros affriare, profcflo dixit, quod Chri/ fius natus ad hoc ipfum,cr corpore udatus humano, in mundo regia uoce prodi/ eauit,aperuitq ; exp licans,et clara fidens, et radiantia, quo quadd obfcura ratione Hi augurarentur. Marcus igrur iterum iuxta Platonis,cr Socratis c r fuam,quod ea mirifice probabat,fentendam,duos effeuias, duplices # curfus animor u e cor/ porc excrdentium,didt.Nam qui fe humanis uitijs(quo drnus Paulus appellat fe/ talaria defidena)conuminaffcnr,et[e totos libidinibus dedidijfent, (contrauideli tefiquam Chnjlus,cr legatus eius Paulus prodicarint)quibus cacati uelut dome/ (licis uitijs,at# flagitijs Jc inquinaffent, uel in republica uiolanda fraudes inexpis biles concepiffent,ijs dcuiu quoddam iter effe,feclufum a concilio Dcorii-Qui au tem fcintegros,ca)losq; feruauif[ent,quibus # futffet minima cum corporibus coit tagio(Quodduius Paulus dixit, fobrie cr pie et tufle uiuere,Et figere fornicatio/ ttes,immundnu, libidines# effiras) fefe# ab his femper [euocauijfcnt, effent# in torporibus humanis uitam imitati Deoru(quod nofiri dicunt in came effe,et pro/ ter carnem uiuere,agere# in terris uitam Angdoru) his ad Hos , i quibus effent profidi,reditu fialem patere. Paulo# inferius docet, u! confuefcamus mori -Hoc, dum erimus in terris, erit illi calefti uito fimile,quo cwm uencrimus,tum deniq ; tu/ aemus.Haflenus Phdofophus Lat'mus,ex quibus inteUigimus, eandem effe de fu/ premis humano uito,malorum# cr bonorum finibus,Philofophoru,noftro# re/ tigionis fententiam: Quod malis erit iter quoddam deuium , fecluum a con forti» Deoru, ferens in alia longe diuerfa,qudm ccclcftia loca, quo pojlea feparatim ex/ plicabuntur. Quod fugiendo fint in corpore,corporeo uoluptates, A ngdorum# vita in terris agcnda:Effe in corporibus humanis uitam imitanda Deorum. Hoc ue r ‘a religio phibfophatur- Innumerabilis multitudo patrio caleflis amore,uita imi/ lati Deoru,non modo ab inconccfiis uoluptatibusjcd ctid licitis fe continent.QuU tfi,quin putet, fi magni Mi, antefignani# Philofophi cot erorum Phdofophorum Xx pr\ncitei <*98 AVGVST. EVGVB. LIB. X- principes religione bv\c uidijfent,non protinus ditiuros fuijfe,nihil ex rudius dari hominibus 4 Deo potuiffe,Pnncipem etcaput,non hominem, fed Dem hxbui(fcr' eondium non humxnis,fed diuinis prxceptisfSam quxnquam hic dixerxt Socrx tes, hxreb.it time n xdbuc,ncc toti luce futueritis ei affulgebit, multaq; remane/ bant dubia. Refulfit poflexf&cesfux* c calo apportante Deo, qui primus aduento fuo, celebre facit zr clarum regni* coelorum . Hanc eandem fententiam , qua utro fapienti fumme pl xceret, retulit Nitreus Tullius in Somnio,St quidc, inquit, bene/ tneritis de patria,quaft limes ad coeli aditu patet, nunc tanto prxmio propoftto eri tax multo uigilandus • 6 iteritate femper aliqua luce radiante Hoc agitur nunc paf/ ftm,agenduq ; is qui mnito diflus ejl humani generis Seruator,pracepit, hortatui eJl,oftentans diuitias coelejles,omnes ad eas gratis capeffendas inuitans. H omine! autc fapicntes,tantis prxmijs propofnis,acnter enituntur, tii noxias a fefeuolup/ tales abijcientes,tucharitate,iuflitia,modcjba, pietate uitaDcoru imitantes. Qtt$ ide iHe,fumma concordia cu religione itera, fic defcnpfit:Sunt,inquit,optimx cu/ rx de falute patrix,quibus xgititus,et exercitatus animus, uelocius in hanc fede,et domii fu a pe ruolabit. I dfy ocyus faciet, ft tam tu,cum erit inclufus in corpore, emi nebit foras, et ea, qux extra erunt contemplans, q maxime fex corpore ab ftrahett Nam coru anim',qui fe corporis uoluptatibus dediderunt, earumefc quaji fc mini/ ffiros prxbucrunt,impulfuji libidtnit uoluptatibus obedientiu, Ceorum, et homini* ittra uiolariit, corporibus elapft, circi* terram ipfam uolutantur.Hxc ait iUc. Nant quodfubijcit , Nec in hunc loci*, nift multis exagitati feculis reuertuntur, pojlbac examiiubitur.Conjlat modo, eandem e ffe prifea atq; nouifiima de prxmijs bono/ rum,ac mxloru,de regno calori* fapientiam- Ad quoduiracafla,innocrnti,pura, infla ptrueniatur, inde longius exdudedis qui fe corporeis uoluptatibus dedentes , et ingurgit.tntcs,fimiles porcis et afmis effe q Dijs,aut Angelis malucrunt:Nolite, inquit oraculit, fieri ficu' equus,cr mulus, in quibus non eft intelledus. Ad Plato/ ne n tanquam legitimi* hxredem, quaji $ Attici i Nlofen ucnit d prifeis hac Thco/ logia, ficut dc tribus nunrinibus,dc diurna fimditudvte animor u, uenit ab Aegyptijs. Hcbrxis,Chaldxtsq;, qui a progenie diuina audierant, Marcus $ ipfe, fuxgcntit quoq; fvmam,infitam<p penitus fententiam eam fui ffe cum Seneca confirmat. Probos poiluifam Deos Jeclaran;loipqutmadmoduni bcrz lUnr.prxdicirc Platonem.lmprobot.tniuftos, (celeratos cum (I milibus habitaturos , T cncbras ap* pellar; Platonem .poenas malorum. Cap. XXL U A nc eandem fententiam Plato non modo ut fuam,quemadmodu Marcus Tui/ **lius,fed ut maiorum fuorum,qui diuini apud Grxcos habiti funt , fxpe memo / r at, famam tempeflatis fux, fuperiorumq; feculorum , quibus a locis fragrantem , haud certum, prxclare inquit m Cratylo,Hefiodus,cr alij multi ex Poetis dicunt: tostvi* xrlttxy&os Ti\i.viHT>i lityccAip ixoifitp ,iyu. Uyoty Crc. QMod pofieaqud quis probus exccfferit e uiti,magnafortcm,honoremq; af/ fcquitur.Fitq; Damon, iuxtibanc fapientia nuncupatione. Affcntior igitur ct ip/ DB PERENNI PHILOSOPHIA. 689 *** ftyprudens cr [ciens quicunq ; fit,Dxmoniu ejfe ,uel uiuentem,uel defundum,re/ ticq; Dxmoni uocan-Ecce ab Hcfiodo,uctujltoribusq ; Poetis, quos eoflemTheo logos diditabant,de prxmijs,honoribitsc jj bonoru pcjl uitam , magna prxdicatio. Qui dcccmantur,dcclarcntur'q; Dij,Qtum bene congruit cum eo, quod. Seruator nofler,Erunt aquales Angelis Dei-Hxc iHa beata fpes,hxc illa dctjicatio , cr eoa formatio unagim filij Dei,cum tales erunt boni, qualis dic: Cum fulgebunt iujk, fu cut SoL,in confpcdu Dei. Hanc ueteres Poeta, pr odoram fortemflummosq; bono res bonoru a prifeis audierunt. Audierunt dcificationi,qux promittitur bonis pojl uitam, promittitur reddendos eos Dcof.w numerum diuorrn coUocandos,appel/ lanios Dxmones,hoc ejl Deos,fuie Angelos,ut Philo declarauit.Hoc prifei Poe / tx,qm propius ab ortu mundi,ab homimbus,qui Deum uiderant,et audierantab / fuijfent,tradidcrunt,perc]i omnes autes ferebatur ■ idcirco non magmru modo ui rorum tejUmoniofled ipfa quoq; ratione fit perfpicum, uetufiiores erfynceritts Deum uerum coM[e,cr de Diuinitate eius, demundo,Dijs, homnibus'% reditu quam pofieriores Jenfifle.Ventt autifummi Dei filius, ut rcuocatos ab erroribus, quos impietas fecularum attuli flet, homines ,cr ad uetufliorem rcligonem,primo rume]; h ominum pietatem remiffos, noua quoq; maioreq; fapientia confccraret, [celeribus illis deletis, qux cr a principio contrada , cr pofi multa fecula exorta fuerant-Eandem Theologiam palam afleruit in Thcxicto Plato, Mala non ejfe a/ pud Deosfled mortalem naturam,et hunc nodrum peruagari loeu- Quocirca co nandu totis uiribus,ut ab his malorufedibus,ad Deos confugiamus -Fugam autem ejfe fieri Deo prouirili fwulcm. Similitudinem autem contingere, fiiudus ac fan/ dus fapiensq; fis.Hocigiturefi quodinPhxdone, totq; alijs locis tradiderat, er quod Marcus ex ipfo Platonc:Atq;,inquit,in corporibus humanis, uitam fuerint imitati Deorwm -Hac imitatione cr fimilitudine,itcr ad fupcros,cr a regno malo rum fuga patere. QBe fors Mtcm maloru,expofuit prxdare,cr diuinc ibidem in Thexteto. Quicunfairtquit dementi x, flultitixfy affuerint, dabunt meritas pae/ natyuitam fluita degentes. Qubdft dixerimus fore, ut nunqud eos paniteat flagitio tu,uita quidem fundos locus iUcfcclcris,malorucp purus non rccipiet,fedfmlitu dine uitx confequcnturjempcr mali cu malis habitantes. Separat hic, ut uidcs,pa / Irum confortiu, duitatem bonoru,ac maloru Plato.Bonos cu bonis,purisq; futitf ros,no futuros autc malos,rcijaente cos loco puro,ct no admittite pollutos . Ergo cu malis,inquinatiscfc ffiiritibus cohabitaturos meritis panis cruciandos. Sicut tQi in collegio Deoru,ftc bi in conjortto impioru,onmiu(fc damnatoru-Has duas fortes edd in Phxdro, p!ane,dducideq; demonfhrat, de his qui per amori recipiunt amif/ [as aLu,prxmiu ingens aflecuturis,uenturis in patria calcfti. Nefis enim e fle, nec uUd lege pmittere, ut ad tenebras fubterraneas hi,pficifcaW,qui femel iter calejle carpere capiffent : «S yctp Ktrorof rjj insto yis rro^uxp, i uo/xos is tri tA0fc*^7o(S KXTHfynwois h</Ih ^[lnrvganixS7i opiiecs quo loco difhngui lar aperte locus amboru-ojlenditur ctii infcrnustTcncbrx[cilicet,ct iterfub terr 3 Xx x iuxtd e9fi AVGVST- EVGVB. LIB. 5C iuxta oraculum, m tenebras exteriores, ubi erit fi' tus cr flridor dentium-Theah/ gia nuuorum fimilis bodiernx calitus dcmiffx,quemadmodum cr iHa, aucteri/ \>m prodite, qui & meliores, cr Dijs aut Deo propiores ipfo Platone in Philebo tejle;b( fity BTaAatolKfUTjons KguiyyvjifuduSp-QJioniacrgocr melio res prifei CT Deo propinquiorcs,ficut A dam,qui uidit eum,et audiuit,filijc j; eiui V nepotes, hanc diuina de utrafy uu ad coelum cr inferos tendente Theologiam prodiderunt. Bx Platone de bonorum, milorumcji fulur» forte. Tcftimonium ciiu hinc The ologumpnlcam efliv > Caput XXIL Aicw multo praetorius tradit in Gorgia, ubi primum ex fententia Euripidk, dubitat an uerum fit eos, qui tduunt potius mortuos effe, qui moriantur uiuere • Quod ipfe afapiente quodam audif[ct,u; vvy nyaii nSvccy-iy: Quod nos huc mortui fumus- Effe enim corpus fepulcbrum animi,anhnam iacere in corpore, in fcpulchro uti defundam jiifturam,cm c corpore auolauerit. F abulamcj; illam , quam quidam ex Itdlu jit interpretatus, dc his focminis,qux BtUdes funt appetU Ut, qua ferre in inferis dicantur aquam cribro, [lultorum animas effe , quas nuUa cupiditates, ceu pertufas,implerepotui(fent,aut obliuiofafemper mbil reiinuiffent. Effe igitur cribrum ipfam animam pcrtufam,in inferis meritas poenas fiuhitia,0‘ infatiabilitatis luentem-Sic longe diuiniorem de felicitate calefli , C7* poenis pro/ ponit fententiam-Legem fuiffefub Saturno (Saturnum maximumjDcm , ut fape uifumfuit,appcUat)camq; adhuc femper uigere apud Deos, ut qui iujle,ac fandi tutam tranfegfffcnt,p6& ad infulas beatas profefii,beate uiuantjnuUis malis obfhre pentibus.Qui uerofcelerate,cr impie uixiffent^ire ad pocnarun:,ac uindifia cor cerem,qucm uocent Tartarum:® dat ygu. vvy tfi \sly ty fkoisfjaiy iv<Ag£/ weoy foy nty «/'/xcw&S 7 oy fdioy flstA&bifxjXgu- boityftTrftc/lay ftAw/ rsiio’V «$ i*ccKX§o>yvH<risi cnriovroe oin&yiy ttcccth ive /Icujxorix K #x£y,r>y 3 f(gu «Swjj «5 re pl t i<na>s Tt k gu hlU» s c/Uo><m- %gioy,o hhiJcJffxfey KXhioiyJwxi.Sic diuus Plato -Principio cernis, fem per eum,Tlxologiam hanc non ex ingenio fuo,fcd omni uetuftatc , cui plurimum deferebat, cr cur deferendum effet demonflrauit , deducentem. Cernis item bea/ tas infulas hic fJJf,<jucm in Phxdone,cr Phtdrouocauit locum cocleftem.Neque enim habitatio Deorum efl in terraxum Dijs autem habitaturos, ad focietatcmcfc ipforum uenturos iuftos fape fepius afferuit . Quemadmodum autem nojlri lo/ cum coele jlem, regnum’^ Deorum foliti funt uocare Paradifum, nomen reitejre / flris, horti fluminibus irrigyi,arboribus omnigenis, cr plantis amoeni, haud fecut illi patriam caleftem,¥ortunatas infulas dixcrr.quaft terras fupemas, incognita» nobis, nominibus nofkis nuncupatas- Hic palam efl diferimen prmioru, uartetM locorum-Tartam,carcer,ultionis cr poenarum fedes,quibus iniuflijiel quicun/ que diuina uiolaffcnt,omni tuo cum pmilibus pariter $ nefandis habitaturi dicu» tw-Ucw hem cr amam cr pumjd dixerit m^puros^innocentet,. fanttot DE PEREMNI PHILOSOPHIA. g9t faiflof udmittere. Quis non miretur hic, celebrem femper hodiernam Phi/ lofophiam extitiffefquam quidem credo uctuflifimos,eofdcm er optimos plu rimum tenuifje,diuinitus tunc reuelatamjcd longo feculorum ingreffu obfole / Um. Quimcum Leg atusfummi Patris aperuijfct , reddidit item Iminofifi/ mam nullis in coelo myfterijs relidis, que non in terras attuhffct, omnes ( mo / do uelint ) fapientifimos rcdditurus.Vos 6 P hilofophi omnes conuoco,Plato/ nicos , er Peripateticos , uidete hic er digno f cite d principibus fapientifii / tnisq; Philofophii ueftri pridicata , de frendentia tamen ab sitioribus fecu / lis 'Conferte nouifiimamhanc p ojl Philofophos omnes ortam , delatam# it t terras Philofophiam . Sufticite confenfum cum prifea iUa , er cur confen/ tiant, agnofeite . Amplcdimini, exofculamini fapientiam horum my ferio/ rum perfidam, abfolutamcp magijlram . Priclare quoque dixit ibidem Pia/ to,nuUa quidem corporum, dignitatum cfc , quas hic gefiffent aut opum , illuc animas portare lineamenta ,fedea tantum, qui uelut cicatrices animis inhi/ fi ffent,iniurias, fraudes , afjvdiones prauas , er id genus mala,fuper quibus a iudicibus, quos Deus prajiciffet, iudicentur . Ac quanquam iudices inducit fibulo fos , ex hominibus natos , c 7 ab Homero jic indudos , ucros tamen hi reprefentant , habente hac Theologia ueriora apud prifros - ludicari igitur animas , inquinatasq; peccatis in Tartarum pricipites agi , mitti bonas in infulis beatas iudicari nemine pro eis rogante , uti patrocinante , nullo ami/ co,nuUo propinquo • Ad hanc uitam meditari fe dicit Socrates , hortatur que amicos , meditentur . Ea ueriRima fe credere , ut quibus nihil melius,ac pro/ habilius, tamq; ueritati confentaneum , quantumuis fapientes ,P hdofopho/ rumq> prudrntifiimos congregatos , nunquam meliora reperturos - Similia fenfit, v ferippt in primo de Republica , cum quis inflare diem&talem fen/ ferit , ei fubire pauorem ac curam ,fupcr his qui nM ante curaffet . Nam qui dicantur de his qui funt apud inferos , qui quid in terris iniuflepeccaf/ fetfUtc eum poenas dare , qui ridere quondam foliti effent , tum ucro torqueri animo , ne utra e xiflant : ipfumifcftuc quod debilis cogat fenefla ,/iue quod uti propior ad ea trepidet, magis ea cernere , impleri fuftitionis & fvrmidi/ nis cogitantem an quenquamuiolauerit. Qui igitur in uita fraudes admifif/ ffent,ueluti pueros crebro e fomno excitatos trepidare , reliquum $ uiti cum mala fac traducere. At qui nullius [celeris /ibi confcius fit, fpe blanda, ac dulci ytifoifocpoy, fenedutis alumna, ut ait Pindarus, nutriri- Pulchre enim eum ctdniffe: v os ccy 'AmtucoS mk ocius v>y JtioyjfryeJyci r Avft&t o i w^iccy KyilAwtt xxjs Hyip/ *9% AVGVST. EVGVB. LIB. X. Uyi?CTjoccp@' (TVVXOfU lAinS' A nihistt &y(t7vy noAvsgocpop yv&tuty nvjkfyi. Quicunfy iuflejandefy uitam traduxtffet. Dulcis ei,cor nutriens & pafcem Alumna [cncdx,afiijUt ffes. Que maxime uerfatiles animos mortalium gubernat. Mi duas fortes,duplicem uitam, duitates duas,difcaria prmia , felicitatis ac poenarum proponit. Hac felidtas,cuius fj>es alit fenedam, dicitur 4 diuo Pau / l o /caxccfioe iAmiiybeata fyes.Efl enim beata fyes alumna fenedx , quod ob anteadam uitam non modo fupplicia ribn refvrmidamus,fed etiam magna pre mia fperamus.Hanc igitur omnium fecularum manantem per omnes States fi/ ue natura partam,exhibitam<^ opinionem,fme,ut fepius didum ejl , diuimtus feuelatam, Latinus quoque Plato(ftc enim iure Ciceronem appcllaucrim ) per bibe t: Numquam,mquit,maiores illi nojki cerimonias [epulchrorum tanta cu/ ra coluiffcnt,ncc uiolatas tam expiabili religione fanxijfcnt,nifi hsftffct in eo/ rummentibus,mortem non interitum effe omnia tollentem atqj delentem , fei quandam quaft migrationem, comutationemq; uitx,qux in claris utris ac fex/ minis dux in coelum [oleret effc.in exteris , humi retineretur, er permaneret td men.Sic Latinx Philofophis princeps,uiros meritis er pietatejuftitix cfat ditate claros, ut fxpius,a]feruit in coelum tolli.Contra qui uitam fordidam, ter/ redremq} egiffent,humi retineri , fed er ipfos immortales . Atque maiores ait tantum fibi hac in re(nondum Philofophia reperta) pcrfuafiffe, quantum Na/ tura admonente cognouerant. Quod igitur docuerat cos prius Natura , dein/ ceps 4 Philofophis phy fica ratione penjitatum , affertumq; , quemadmodum Aridoteles,9lotinus,Alexander,Simplicius , dlif que fatebantur- Eccc autem non Romanorum maiores modo,quos Marcus protulit , fed uetuftifiimi Grx/ eorum, Mufxus,cr filius Orpheus,ut au Plato,tot bona dant iudis , probisq j poft uitam , ut eos ad locum beatum deducentes, cr ad epulas rap berteup, fandorum dtfcumbere fidentes coronatos , omne deinceps tempus ebrios ui/ uere fateantur, arbitrati pulcherrimum uirtutis prxm-um ebrietatem x ter/ nam:rbp ocnrccrTcty^ovoi/ hJ^h c/hiyfy p&vorrccs,*ytiovJitwoi xcttA/ Aisoy xgtTHS nur&oy,n&ii/ ah>moy:At ucro impios,inquit,& [celera/ tos, in cornum quoddam infodiunt in inferis , cogunt' que aquam ferre cribro , tdtosq ■, tridibus cogitationibus exagitant Hxc Plato. Ex his conflat ucrifiima ef[r,quxdc Theologia maiorum prodita funt,multa myfleria propter feculo/ rum bonitatem eos tenuiffe , de Deo multa diuinitus locutos effe , animos im/ mortales, bonos in bonis, malos in malis, poenisque futuros agnouifje. Vide/ mus enim V DE PEAENNf PHILOSOPHIA» <r9i WU tnini Orpheum,Mufeum,Homerum,Hefiodum,Pindarum,aliosq; ante natos Phiofophos,uno ore hec omnia cccinijfc ■ Itaqt etiam Timeus Locren / fu in calce operis fui De mundo, impijs,legum$ contemptoribus,repofua effe ad inferos fupplicia : xcAcccn $ om tx r&y vcyfcy ygii et «t t<u// Acycny, _ trvvTcvx iWCtyoKrx.J^ilyutTan izrvfivlcc, ngti tcl x.a(ft a/«u , ori K«A<t<msersr<tpaiTBTOi imoK<fv7CCt <Avr</lcciyoo-tvtf>7tfitS: Adcfl u indi fla, inquit,cx legibus, ex oraculis, que terrores inducat calefies, er fubterraneos . Quoniam fupplicia inexorabilia parata funt impijsad inferos. H ec cum dixerit Timeus Pythagoreus,ucrijinulcfit,totam etiam fcholam fen flffe,cum primis prxceptorem.Hunc autem a fuperioribus didiciffe,ut prece/ ftorc Phcrecyde,qui er animos fempitemos docuit, & deCemonibus malis multa retulit. Nec te moucat quod er ipfe in Rcpublica Plato , er Marcus in Tufculanis,uolunt contemni anilesq ; fnbulas babcri,que de Cocyto, Tartaro, panis cj; grautbus Pocte confinxerunt . Decernunt enim contemni oportere ,. ut Pocte ca cxaggeraucrant, impia quedam affigentes, Platoni minime grata^ Supplicia uero fcclcflorum celebrant, credunt, fitentur cripfv Platonis ile praemiis & flpplidji pcft uitam dt regno SicrofenAo Beato» rum.de reterrimo carcerr malorura.de carmfihiis infernis, fententiar, Quod boni bonos.mali malos adeunt. Quod haec religio.Fideiqi.uoo fu», nili cur Utus an» liquu reudaU. Cap. XX 111. m, E erius eadem differuit in decimo dcRepublica . Abfoluto enim iam firme de iufiitia,uirtutibus que Sermone, demum dc premio earum , que er ab hominibus er a iuftitie Dijs tribuantur, fme homine uiucntefiue cum cxceffe/ rit, loquendum effe aitifitfes n 'in <? ctrSfui vv , ngu. iw<j</layfiMv/ 7»<rittfubijcit,Vtro iufio, fwe inopid ,fme morbo , ceterisfyque mala pu/ tantur circunuento, omnia ceffura in commodum et bonum, (wti Hi&ifaso bca/cvji,uiucnti aut mortuo. Venfimile effe , ciufmodi hominem, quifefeiu/ fle uiuendo,ftmilem Dei reddiderit, nonncgligiafmlifuoDeo , Hoc etiam Arijloteles in Moralibus imitatus cft.Plato , fic dicit in decimo dc Rcpublica: iytf (Ah vero yh. fk<£y mii ipiAuTtu os «y '7sCoSvy.u&eu t9tA« J$ Kftt®' yiyvi£«e,xgu u^muAdliaiy ayi7n,&s oGv J\wai°y ctubfat/ vu,biiosgSvet lhu&Kosyi(pH?>y , ’nt£r>y //« «yrtei&vu vero mP enim,inquit,a D ijs unquam negligitur, qui conetur iufius cffc,uir tutemq; exercens,quatenus homini datum cfi,afiinulari Deo. Verif, fimilc cft eiufmodi non negligi a fimli . Arifiotcles autem in decimo , Qui ucrb, inquit, fecundum mentem operatur,eamq; cxcolit,optime afjvflus, hunc Dijs gratif/ fimum effe, par cft. Nam fx qua cura cft rerum humaranim a Dijs , ut uidc/ • twr, utique probabile fit eos dclcflarire oplimaftbiquc maxime propin/ Xx 4 qua. 694- AVGVST. EVGVB. LIB. IX. qua. e jl <uitcm id mens. Qgiucrobancipfam mentem diligant, c r ornent rcmuierari , ceu qui curent que. fibi grata funt, c T rede ac laudate tu/ nant. In his cum fit aperte fccutus Arijloteles Platonem, deducit reflifiime rat tio,pr£mu illa, qua lujhttx propoftta dicit, iuxta Platonem fic Jlatuijfe, ficut ipfe cojlituit Plato. Prmta inquam non modo uiuend iuflo,fed etiam defun ( do. Totusqi ille locus Platonis ut decimo, Anjloteli necejfarid ejl a) ferendut, quo agit de prxmijs sternis. Exigua enim funt prxrna iujlts in hac uit a, in qua fere funt nuferabiliores qui iujle uiuunt. Dicebdt enim iufofiimus, Si Chn/ fius non furrcxit,mfcrabdiores fumus eundis homnibus.innuens,mji prxmia calefba propoftta ejfcnt, mft foes uitx ecc Icjlts affulgeret , iujlos in hoc mun/ do eundis mortalibus effe nuferabiliores. Quomodo igitur probi, quod Ari/ flotclcs ait, er a Dijs diliguntur, er prxmijs afficiuntur i nift ucra fmt qux CT ipfe Diuus Paulus ex calefli fapientia,cr Plato tradiderunt,ut foedentur prx/ mia pojl uitam. Atque ipfe Plato connumeratis bonis, qux pofiint iujU confe/ qui in hac uita, demum ait, txOtx u</llp Wi 7r\i94,i<At i/ Kiivx,x 7<tet/TwrxirrxiKcJTifop snftftirj: Hxc, inquit,mhtl multitu/ dinc &■ magnititudine funt prx his qux manent pios cum exccffcrint. Hxc diurna fententii,ca fere ejl,qua Diuus Paulus protulit. Non funt condigna paf fones mundi huius ad futuram gloriam,quxreuclabitur in nobis. Euidcnttfii/ me quoque Plato, de utraque forte, beatitudinis cr poenarum pojl tutant, ibi/ dem m decimo dc Republica dijferuitjocus pulcherrimus, mirabilis, obferuan dus:Vt fciamus que Deus nojler myflcria detulit in terras, aliquam Jimx cc/ lebritatem ante aduentum cius habui jfc.lbi eadem atque in Pkxdone cr Gor/ g U, de iudicibus nudas animas iudicantibus proponens, ficit quendam ceu Prx» phetam, qui iam duodecimo die ab interitu ( interfedus enim cum plurimis jucrat in prxlio ) cum iam fepeliendus,rogo impo fttus ejfct, ucuiwfccn tem rc/ tuhjfc, qux ibi uidi[fct.Hic,multis prxterius,uidiffc iujlos ludicatos in dextera Cr fupcmmcceli locum ire iujlos, i rtiujlos adlxuam inferius : wf 1 r{^ct{t t PlXlPtKXTfalJ 7 ovi lA(/ JllKxitSi TtAlV^/y Tb OfiViofi «{ Tfc <3 xrat (Pix Ti 0Vfa^B3er extera. Hxc Plato. Dais autem Platonis, er nojler. Et oues, inqui >, jlatueta dextris, haedos autem i fmijbris. Exinde cum animas iUe uidiffet, ultro citro 'que ab inferis cr i coelo inter fe commeati / tes, cr fua quafque bonaucl mala referentes, alias quidem fqualore er/tM obfnas, e terra emergentes, cum gemitu , crluflu memoraffe, quot in fubter/ raneo itinere mala uidiffent, perpeffxque effent. Alias autem e calo defeen/ dentes amanitates, (peducula 'que inaudita pulchritudinis retuliffe : 7 ag V-K1 SiAvfOfivxs Tt j(9K K^xiso-xt, cr extera qw hic non cernat, u/ nam, eandem 'que omnum feculorumfempcr fiujfe reltgiouem i Refert enim DE-yPERENNI PHILOSOPHIA. 4f f I1 oonfUnter eadem Plato, non fibi credita ac perfuafa modo, [edi fuperiordm feculis,! uetuftioribus nationibus manantia, fed ab his,qui eo delati fuiffent,au/ dita. I Uud adcoucro nurabile, quod ait illum uidiffe homines truces atq; igneos, aflantes cr afycfiantcs quid os illud inferorum patcfifitm loqueretur. Atque alios priuatm captos abduxi ffe. Verum Arduum tyrannum , homicidam, ali/ os ' que ligatis manibus cr pedibus, capite que interius trufo, er excoriatos fuper tribulis extra uiam traxifJe,eos dilaniantes, oftendentesque prxtere/ antibus, quam ob caufam ea perferrent, er quod in Tartarum capiendi tra/ berentur. Ea effe fupplicia : Ex diuerfo autem fimilia pramia parata : toSau na. c/'« £r<A{ tf iepv aypioi t yu <Auxnvgoi t<Auy 7rafis<inis,er extera. qms hic non uidet, agrefles idos, igneos 'que uiros, non nifi D athones effe, feros,honMes, fceleflorum carnifices, eos excoriantes, CT uerberantes, er quodueritas jummo confen fu clarius reuelauit, ligatis manibus er pedibus m tenebras exteriores, hoc efl,ut Tartarum pracipitantes t Eadem igitur fuit illorum atque nojkorum feculorum, quemadmodum multis alijs de rebus , fic de prxmijs iujhtia,cr fupplicijs iniuf\orum,fententia.De loco quoque con/ gruit , de carnificibus item, mimfhrisc, Jj uijhdx diuinx , quos oraculum Chal/ daicum, canes appellat fubterraneos. En impij, fhgitioft 'que uinfiis manibus ac pedibus, excoriati, uerberati trahuntur in Tartarum. Quid amplius eftirt Theologia i fuit igitur eadem fcmper,prxcipue quo magis 'm prima fecula fefficUs,religio : femper creditum ejl, bonos ftnfiosq; manere maiora, quam mundi huius bona,ubi nullus ordo prxmiorum, dum nec iniquis infligitur me/ rita poena, utfxpe exteris feliciores ambulent, nec bonis datur ucra remone/ ratio. Eadem clare cr aperte confeffus cfl in decimo dc Legibus : Cum, in quit , anima fe uirtutc quadd diuina exomauerit, etiam locum excellentem, fan fiunt commutabit,dclata in meliora regna- Sed cum contraria uixerit, in contraria profcifcetur : yXy cc^th^uo. 7rpo<rni§xatc yiyvvreu, ejex/ tera.Hac, ait, iuflitia e& Deorum calefhum, o j ili, ac adolefcens, qui te putas Deorum prouidentiam fubterfugere. Nam peiores rffefii ad peiores, melioret ad meliores animas tendunt. Claret igitur pofl inulta fecula tniffam diuinitut Theologiam, nihil aliud fiuffe, quam prifeorum feculorum caligantis iam cr Cr obfcurx, quam animis hominum imprefferat Dow, cr uoce fuain cre/ atione,pofl infecuto tempore per. nuncios tradiderat, fcientix rcuclatmcm. Neque enim fieri poteft, quodpoflea calituscfl apertum, quod que pnfrfid declaraturus uenit e calo m terras Deus, ante aduentum cius alia ratione cele/ bre fia ffe, quam eadem ipfa quod diuinitut effet traditum. Fuit certe traditio di/ tuna omnium mortalium confen fu confirmata • • 1 ’ i • ’ Xx f flato/ O* AVGVJT. E VGVt. UB. * PlaJontm fattti, rtddihirci qnofque fafliadt proprijs raiionf», bonos cum fiJucu,malo« cum fumma erepi Jasionc. Non illic arto» ttptopinqoonMicaitruaf, qilt(o*anie Tnbnnal indicis dcf«a« ^ dint Liborcsquos pij former cxanilaflcnnn uita.mennsprjrmii* alTicitndo». Dcfciipuopatn* colefiis, nomuubu* attuoi fcnfibm , expolitarum Cap. XXI1II _ Oeupletius item perhibuit eadem i» duodecimo ( Huc enim uenirc ner L ccffe cjt, ete reuolui legum latores ) Sunt que aurea uerba : Quod, inquit, verus eft homo (cjl quilibet nojlrum illud tpfum, efl, dicitur anima : id 'que cum fu immortale, pergitad Deos alios ) redditurus rationem, quemadmo / dum patria lex dicit. Bonus quidem er probus fidenter, fbrmdolofc nero hn/ probus: NuUum quc ei defundo affare patrocinium. Oportuerat enim cum uiucrct, omnes propinquos opitulari, ut fandfime aciushfiimc uitx curfu exarto, defuit flus nullas lueret panos, quxpofluitam impendent, ob fucino/ ra adnuffa. Ob quam caufam conandum cjl ne domum corrumpas, coinqui/ ncs,cogitansnon hunc ej]c honutem, qui fcpehtur uerihomtnis imago. Sed illum qui cxccfiit fi!ius aut frater, aut quiuis alius, cuius nunc defidcno tene/ ris,qui fortem fuam expleuerit- roy orrx,fiiaiy t^ccsop oVtoj iDayxaOi/ tivcu vfriip i-uscvonx^diawoiJ tsxgx SW; xMcVsicssiirxi crtutrar/ tx A oyop, er extera. Effe inquit, quemlibet nofbum immortalem, uocatum animam: hunc' que ad Deos alios proficifcentem,redditurum rationem, pa/ tria lex, rationem inquam tremendam, hombdem, formidabilem [celerato t probo autem rationem placidam, cum fiducia, fidenter, intrepide. stabunt cf nim, ut ait oraculum, iujh in magna conflantia, aduerfus eos qutfc angufba/ ucrur.t. Defcelcflii autem. Videntes turbabuntur Umore horribili : er prx an/ g uflia fyiritus gementes- Eccc igitur fummo confcnfu prxdidum fuerat a Pia/ tone ( efl enim natur x uox, efl impetus excitus e pedore, efl per omnia temr p ora lex famigerata Dei ) quod ii noftrodtuino Theologo: Rcfurgcnt cum * corporibus fuis, reddituri quique defrdis proprijs rationem. Et qui bona egef runt, ibunt i n uitam xtemam : qui ucro mala, in ignem xternum. No» 'ne au/ dis frnlta Platonem dicentem f Malos reddituros rationem formidabilem, tremendam, horribilem, bonos cum magna fiducia, 'aay, conflanter,' intrepide, nullo diucrbcrantc [celere confcientiam. Quocirca debent, inquit,' propinqui, affines 'que monere fuos,ut re de uiuant , hoc que eis nunc prxfla/ re patrocinium, quod nullum iUic poterunt afferre. Nec ante tribunal aderit propinquorum, domeflicorum 'que caterua, qui te tueantur, iudicem exarant tes,qui tibi ignofeat ■ Hfc ipfa, prxeipue de beatitudinc eorum, qui iufle uixif/ ' fcnt,confirmauit maxime in Epinonude ubi dicit fieri quidem non pojfe,ut ho/ mines, prxler omnino paucos, \n uita fmt beati ac fortunati, **Aqi </li 'amis (DE PERENNI PHILOSOPHIA 697 •tVXuy&wxrr uy, & extera. Bona urro ffes efl, defundos confectu ea q/ nmia, quorum caufx quis prompte pro uirilife iujlifiime ii^uita grj?u, er de/ fundum fmlem finem indtptfci- Hxc uera prxmia, bxc 1Q4 beati ftes, ob I utc fwmmis uiribus conandum, utrede uiuamus. omnibus hominibus uri ex oraculis, uel rationis bonitate perfuafum femperfuit,effe magna bonare/ pofla bonis, magna malis mala, eundas humanas adiones ad aliam quam prxfentem uitam, referri oportere. Hic ftue bonis male,f\ue malis bene uidcf as, haud magnopere mirandum. Non is locus efl, ubi uirtus prxmijs fuis co/ ronetur, aut pro merito fcelus expietur.Hxc ipfa differuit in eo qui dicitur Axtochus,fiue Platonis ftt,fiue alicuius eius tempeflatis Philofophi. lbt primu illud mtrabile,qubd cum probitatem, pietatem tanta bona confequcntur,agno fcit, filetur afflatum, gratum 'que Dei ef[e,redeuiuere, ut triumphes. Proft/ cifcuntur,ait,ammx in locum ferreis clauflris,clauibiKq; munitu. Hifc pateji/ da ferunt flatim ad flumen Acherontem.Exln tranandus cfl Cocytus -Huc ani mx proftdx ad iudices aguntur. Vocatu/que is locus. Campus ucritatis. Hic (edentes, difquirunt quam quifque uitam uixerit, quo (ludio, uel inflituto, in corpore ufus fu erit. Mentiri 'que non datur : S cou /\ ovy ty ru (ny Jlx\/ fU»y iycc&os vurvtxrwaiy, as rhy n Sy ivmb&y yS>§oy cJx/fouTflH : Quibus igitur in uita Dxmon bonus aftirajfet, hi in terris piorum collocan/ tur. Quaft in regione uiuorum,in terra umentium, is enim ejl,yifoi iv<n/ fb&y. Vbt, inquit, affatim uelut in Paradifo nullum tempus anni non exu/ terat omnigenis frudibus. Hic liquidi fontes, hic florum uarietate ucrnantti prata, congreffus Philofophorum, theatra poetarum, chori in circtin flantes CT dulce canentes, iucundacnouiuia,epulx’qite fua (fonte offerentes, xkh/ fccros xAvusix, indeficiens alacritas, uitafuauis : quippe nec uehemens, hyents, nec xjlws adefl, fcd falubre temperatum que coelum ffargitur, pia/ eidis Solis radijs iUujlre. Hic initiatis cjl certus honos, iUic fanda myderia, celebrantibus. Plura que id genus perfcqukur. Exaduerfo autem. Atqui, in/ quit, uitam egiffentfcelerate, aguntur ab E rinnybus, tnr’ tptiJoc ygu ycelos idtctrxfTXfV, per medtu Tartarum,in Erebum, er Chaos.Vbi locus impio/ tum, inexplebiles ume, fttis Tantali , er uifccra Tityi, er faxum Sifyphi, quod nunquam ftflitur in cacumine, fmiutsq; labor,denuo renouatur-Siwliacc einerat ante Platonem Sibylla de campis coelcflibtis. oiJt ^ioyitiaSims xAh$ivoy,xy/vxovTt. ^ "Zenny HAH^ovoftvot^y ctlair®"}^roy oui-ni /• b iKvmsiifx</l&Gy o/aSs KHxny. Aeternum quicunfy Deum uerumq; colebant , 1 Accipient uitam, Ixtifmcfinc beato. / ✓ 'Wi ViunU AVGVST. EVGVB. LIB; X. Viucnt in Paradifo er letis floribus horto - k feris igitur improbos in inferis dilaniari, ignitis'# poenarum ficibus concrc/ mari k$u Ace^Tr^n Iwtiiwk >s Trvpovpmoi 7roiviy , omnibus flagellis mbcrari,&</l(«STtiiOof>icus TgvxpvT«i,panis fempitemis cruciari. Hac ibi. Vides# totam Gehcnne dcfcnptioncm.Vidcs ignem atemum,pandsatet nas,Jlridorem dcntium,tcncbras extcriores,fulphur et ignem, que parata [unt Diabolo er Angelis cius.Vides Erinnyas,rapientes ad poenas impios,iUos fci/ licet miniBros,quibus precepit Deus, ligatis manibus er pedibus proijcere mi. lum,fordidum}in tenebras exteriores, Tartarum, Chaos, Erebum. Hec igitur far eB, antiquos tum quadamfeculorum continuata Philofophia didici ffc,tum diurnis illis oraculis, que creberrima quondam SibyUe fundebant. Nam de lo/ cis beatis, ut uifim,flmdia prodiderat Sibylla. Dcfcriptio regionis bcatx , Plifonu, diuiij Iouinii. V< pulchritudo Mtmjftajci imt** tns^xpnniitcu pulchritudinem calcftem, Cap, XXV. A* AGNAM mouet admirationem , ut in Pbodonc patriam coele Bem,ei[/ 1 dem nominibus , eodem 'que fermone , re rrn 'que tralatione deferip ferit Plato,quibus deferibitur in [acris literis, vt appareat ueritatem Theologia fu/ prcme,eo nurandam effe, duod olim p rifcifme per oracula, fme indagatione Ntiure uifam er auditam fufycxauntjuriflcis# laudibus uexerunt , ratione acfapientia duce ad id delati , quod poBea refulfu e caelo . Igitur diuus I oan/ nes deferibens terram cacleflem dixit,oBenfam [ibi urbem magnam, fantlam . Eadc calo uidcbatur.d Deo defcendacdmina claritate infigitis. Simiis la/ pidi pretiofiflimo Uffidt CryflaUi puritatem refirenti . Manibus cxcelfis, c r tnagnis,portis duodecim , Angelis' que his inftdentibus , Duodecim tribum > ifracl nominibus inferiptis. Tribus ab Ortu,totidcm a Septentrione, &• a Me/ ndie,atque ab occafu. Duodecim fundamenta [ubBrata manibus , nonumbut duodecim Apoflolorum infignia . Vrbem in quadra , aqua altitudine, atque latitudine, Longitudine duodecim milibus fladiorum . Mania centum qua/, drapmta quatuor brachijs [urgentia.Struflura manium ex Iafaidc , tota urbs ex auro puro,ceu uitro petiucenti. I p[a maniis fundamenta omni genere g em/ marum exomata.Primum fundamentum ex Iaffidc, fecundum Sapphiro, ter/ tium Calcidone,quartum Smaragdo,quintum Sardonycejextum Sardio, f rpA mum Chry[olitbo,oflauum Beryllo, nonum Topazio, decimum cbryfopaffo , undecimum Hyacintho,duodecimum A methyflo, Duodecim portas, fmgulaa duodecim Margaritas effe , plateam urbis aurum purm ceu uitrum . In ea Deum omnipotentem ceu Solem, nullo Solis illic , aut Luna lumine radiante, hnmcnfa claritate refjdgere . Hac Ime [emat utccderc gentet. Nunquam partti; I DE PEREMNI PHILOSOPHIA «99 portis claudi. Noflem nuntium non inhorrefcere.Exulare inde [cclus omne. Ar ceri qui non fint fcripti in libro uita . F luuiii aqua pura decurrere, hinc atq; hinc pro ripis, arbores uita florefcere,fingulis menfibus frugiferis- Hac et id genus plu rimadutus loannes,amanitate et claritate rerum terrejbium,ti calefies tr stiti* Similti igitur ncfcio qua diurnate, quo confenfu animorit defcripfit in Pbadone Ptito:Ej[e primis terram illam fupcmam,fi quis em fu friciat, uclut orbem uarm coloribus, quoru tcrreftrcs colores fint quadam quafi exempti ■ Omnem illam ter ram cx his effe-P urpurei alibi et admiranda ucnuflatis, alibi ygua-oJtAu, aurea, ud candcnte,gypfo,niueq; candidiorem- Aliosq ; illic affulgere colores, plures lon ge,ucnu)boresq ; quam nofirates- Noftrates enim acris et aqua plenos, ifuanda co loris freciem cxhibere,in diorum coloru uarietate renidentes:Hic fimilibus colo / ribus eunda exifierc:srborcs,frudus,fiorcs,montcs% lapides pratcrca perfricui tate,cr colore,quxm nofirates pulchriorcs.Quorit fint quadam fruflilti er parti cula hi tipiHt,qui funtapud nos in preUo,Sardij,Ufrides,Smaragdi, er id genus . lUic nihil effe quod non fit riufmodi,plttraq; alia Plato- Demit illic templa Deorit effe,quoru fint ueri habitatores Difioracuti quoq^aUoquiaq; Deorit, fretiori ab eis Solem,Lunam,aftraq;,qux natura fint,nultimq; alum dee ffe felicitatem. His Plato deferibit patriam coelcflem,tratitis,ut dixi, nominibus rerum mortaliit , ad pulchritudine coclcfiium,quaru inaflimabile, arcanumq; decus, uenufiatc rerum terrefirium foedius intelligatur- Hac ratione fape dicitur in noflns literis , Fulge/ bunt iufti,ficut Sol,in confredu Dei-Florebunt ficut Idiu in curitate Domini-San/ doru uclut aquila iuuentus renouabitur- 1Q4 incomprchenfibdia, er folis nota pijs g :audia,corporearu rerum,ocutisq; apparentium omnigena uarietate,cr pulchri tudine,ut poffunt,reprafentintur-Prinripio gemma pretio[a,radixntcr,coloriicfi uarietate deledantes- Aurum quoq; cr argentum puriflimu- pratcrca Cryfiallut fwmitur.Ex his igitur [urgere muros,firati ejfepauimenta- Nthdnonaurrit, non pretiofum ea umiftate,et uxrietxte,quam quis unqua uel in Iride uel angulari C o» fiaUo oculis obietti confrexit. illic odores, florit uarietas infig/iis, prata uirenti/, perfricui fontes, flumen hinc atfy hinc arboribus incognitis nobis,ut cum ab orien tijaoua quada genera ad occidentales apportantur,ejflorefcens,Vt loannes ap/ pofuit in deferiptione flumen aqux uiua - Xenochus aque fontes liquidos , Plato longius progreffus,in[uti<,mare,fed omnia,nofbris diflmlia . Eft crebrtt in [acris Uteris,acrem amccnifiimu,ac uarium illic mtefcere,qualisjtt dixt,cfficitur m C ry ftido-Hunc fape mira fre£ticuti,aut numinis aduentu confricati Prophcta,rcfo/ runtfe iridi ffe. Plato pro eo eo,lumen purpurat, atberium per regionem beatam difjvfumd Coelicolis hauriri. Adierit loannes, quod addere Plato non potuit , fed quafi tamen fomniauif.Solcm, Lunam tj; cr fidera nulla iWc e ffe, fed hac ipfa ui/ deri 4 diuis illis inferius uertentu-Na fub pedibus diui habentia fidera cernunt- At pro SolefLunafluce qua itiuitur in terris floannes retulit iUic radiare longcmelio rem, gratiorem^ lucem, tnaudiu, mefabihs Ictide, qi talem ex parte fe fc Dem \ ofendst w monte, (piando fides eius ut Sol reftlenduit, ucjhmenta ut nix conduc/ runtfimo magis quam hxc ip[a ( Nr «J; enim habuit, quo claritatem iUa incompre/ henfibilem redderet notiorem ) Ea uifa dixerunt dulce ilbc effe. Cernitur hec cU tritas in cado, qualtsq ; uidcri Coelicolis & quanta folet. I s cfl eorum Sol, hocuiui/ tur afbro , Solemcfc fuum fua fidera norunt ;4 Diui c T ipfi fidera lucentia , femper Solem fuum no fcunt,ccrnunt,contemplantur,mde beati, fortunati. Hxc eorum aU critas sterna. Hoc Plato non meminit. Nc$ enim coufque cogitando afocenderc potuit. Tam igitur fuperius Axioclw, quam nunc Plato , ante Chnjli aduentum , ■ et pnfca Tfkologu,ex oraculis, fimacp [ucccdentcjtobifcum dc beatitudme [em/ pJtcrna.loco, ranonc,mtrabilu er congruit^ De poenis ai inferos, te Plutarcho. Dc Dxmonibat CarnUkibai. De pnemif» xicrais.tiin.: Theologum cUtpnfa». Cap. XXVI. _ St quoq; admiratione dignum, C7 fapicndfimus quifque cogetur admtrxri,qiuB t Plutarchus jmlitcr de poenis malorum ac fcele(lorum,dc gaudijs, felicate^ bo norim, pojlexadim rnx curriculum [cnpftt,rmre cum nojbrts congruentu,com probatis [cilicet his que prior Plato fcrtpjijfet- Vt hinc fu clarum, femper unum Deum, unamq; eius faenttam apud fapientiores fuijje. Hanc ipfam [ctlicct, quam nunc claram eundi mortales uenerantur , tunc obfcuram , incertam , apud anti/ qui fimos quidem puriorem, pojlea temporum imum, tanqium mannum Glau/ cum, [ordibus er fibulis ob[ej[am,[ed [ux bonitati redditam,cum lux ccelcBis ni/ tuit in terris. Ac primi» Plutarchus ait, eandem ejfedc diurna prouidenda , atque immortalitate animorum [ententiam, nec alterum poffe relinqui, altero [ublato: immortalitatem autem animorum con[cqui prxmia c 7 [uppltcia : una ratione [e 'micem tribus hi[ce trahentibus- E)},ai:,prouidcntu,idq; ueris apparet exemplis. H sc docet ammos immortales. Hos pojl mortem remanentes manere uel coronas, uel [uppltcia. Ea enim eB rado cur prouidenda inducat immortalitatem animo/ tum, ne ud probitat contempta iaceat ( contemnitur autem in hac uita )uclimpro bitas triumphet impunis : acMa otsiatp Ua tcet rr^ s<rx Koniftreu xay mg oBs£ loifiiycay^xf, itcj h rirasnoAxo-^s, vffcy tr< vgbs fucis tovS far TrctSjXMi’ <brisiriat,(&ActvQivisoi. Et quoniam non uidentur, minus que cre duntur,noitdcfuif[e diurnam prouidendam,qux prxBxret noniiulhs,non tome no fbns, qu?tm[uis,ut perfficciem oblata indicarent. Itaque Platonis exemplum [e/ cutus Plutarchus,ut iUe quendam indiadt,qui cx[us in bcUo,quatriduanus reuioaf/ fet,refme,co temporis i nteruallo utfa prodigia :fic refert Plutarchus,futj[c quen/ dam Tbefytum,qui cum primum uitx fuxcurfum omni libidine, intempcrandxcfc exegi ffet, anuffo, breui, patrimonio, iam nccefiitatc compellente, [cdejle uixerit. Militate [umrna pro[equens, quas eum pormtcrrt amtfiffe diuinas, fimde quid in/ temperantibus paf[us,qut cum habeant uxores jion cvflodiunt,his anu fis, alienat commpfft t DE PEREMtfl PHIL OSOPHfA. ?ot toffumptre nituntur. Itaque cum anulla dedecore, quod ucl uoluptatemucllu/ trnm promitteret,abfiineret, facultatem quidem non multi, fed opinionemimpro/ bitatis breue ad tempus magnam fibi concilia ffe, prxdpuequr eum infimem red/ didiffc oruculum editum ex Amphilocho. Nam cum mtfiffet feifeituros an mcliut fecum' infequenti tempore agendum effet,refpondij[e fertur, Tum cum eo mehut agendum, cum mortuus. Itaque paulo pdft,id ntfeio quopafto expletum effe.N am e loco edito in collum delapfum, ex percufiione tantum,nuUo uulnere accepto ob * ij ffe. Sed efepulchro tertianum reuixiffe : \ gu rpnetios »Jl9 * TW txcfcK tti/TCCSctvHnyKt.Vbi fe celeriter corroborajjet ac coUegiffet, incredibilem quatt dam uitx mutationem jtctjJc.Nrty enim in comm ercijs quenquam iujborem, netft fandiorem erga Dcum,ncq; inimicis infijliorem,amicis conftantiorem eius tempo ris quenquam Cilices nouifie. Itaq; promouiffe multos, ut caufam tanta uarietatis efflagitarent. Neq; enim putabant,id quod ucrum,et ut ipfe retulit amicis, cum pri mis Protogeni , temere morum hanc uarietatem accidijjc. Itaq; cum mens e corpq re duolaffct, quale fi quis gubernator e naui in profundum lapfus,fic eum feexmu tadone habuiffe.Exinde paulum eleuatum uifum fibi refpirajfe totii,cr ctrcunffie/ xiffe,uclut ex uno aliquo corporc,patefida amma.Principio nihilfolitu uidijfe fei i Utera ingentia, plurimuq ; ab inuicem dijlantia, fpleitdorem immenfum rt colorent mirabilem fundentia,folidum prxterea ut animam inueflam luce,tanquam in tran quillo pafiim er celeriter differret-Mulasq; ftedaculis prxtermifiis narraffe ani/ tuas defundoru ab imo afccndentcs fuere bulla lurmnofam.Scd alijs pleri fq; fHen/ t io proteritis, ejl primu in hac omni deferiptione , quod A draHia filia Necef.itatU CT I ouis fuper omnib.fceleribus ultrix dltifiime confiituta e fi- Et qubd nemo fcele/ ratus,fiue magnus, fiiue paruus,fuit unqua,qui uelcUm,aut per uim aufiigiffet. V 4 ria autem ci feruire fupplicia,qux cufios e tribus effiet adminijlra: Alios leniter pro culparis ratione fubijciens panis. Qgoru autem [celere maiore medicina fit opus , rotrrrf Atrcu piTa. t tAw&Hy o Sxiyuy nccpaJlsJlttxTi, Hos tradere DO mone panis pofi morte. Qjfi autc fmtprorfus immedicabilesj. mjhaa reieflos ter lia AdrafUe fcuerifi.minijbra E rinnyn accurentan ad tos uagantes,pdfiim(pdiffu/ gtentcs,miferabiliter, acerbcfy omnes icf>cJri<rt,(& uaru/lvm as 'loccffurcp 1^'fitopxjoy, Sublatos e medio, in nefindu, inuifMcq ; loeu intrufifie.Rchqux in/ quit panx in uita,fimilcs funt panis B arbarorS. Vt enim apud Pcrfas,uefies eorH qui plrdutur,W tiaras ueUicant et exdunt, hi uero cu Ucbrymis orat abfifianbfit . plaga uel in corpore uti fhcultatib.non cffeuehemete. Quicuq; aute efirxnatu^et impurus iUuc perucnerit , hunc iuflitia nudu mergere er ab frondere , in theatro omniu,nihil iUo ab fcondatte. Oftc nditurq; bonis parentib- fi fuerint , exeerabdis, Cr indignus. Quodfi ipfi quoq; fcelefii fuiffent,eos uidtnsin tormentis, & uifui ipfc,purgatur,detra(Us uitijs,cx diuturnis dolorib-et panis,qui tanto fuperat ma/ • gnitudau rt acerbitate dolores corporis et in eamcyquanto clariora funt quxuigi/ .< .j liam 70» ATGVST. ETGVB. LIB. IX. Ium, bis qux per infomniu cernuntur. Parte alia defcribit Pl utarchus Paradifm unde aura mollis afpiret,et placita odorata De fupplicijs autem hoc ad alia coit gruit cum nofbris, illic effe jiagna, Hgu. r sveti uiptsixw <Aetit*oras,et Demanat quo fdam ajlare,uclut fabros xrarios,injlrumentis,machints(p a ttrahentes,immet g entesq; animas,quas infatiabilis auaritu>in fcelera prxeipites egtffet • In his igi/ tur omnibus, (neq; enim eunda referre laboro) etfi Plutarchus quxda fibulojius. Poetarum $ mare retulerit, fumma tamen hec cfl,cffe pictatt,probuati,uiJhtu,fl militer improbitati fua prxmia-Nullu fore fcelus in occulto, in theatro totius mu» di latitantes hypocrifeis aperiendas.Effe fupplicia animoru corporeis incompard bditer acerbiora. Videri incredibilia,uel qua de pccnis,uel prxmijs paRim prxdi/ centur,quod abfconfa fmt,et oculoril obtutum fugientia-Dxmonas effe fupplidjt f rrxfedos,quos alio nomine E rinnyes,iuflitix diuinx mmdras, irremedubditer , malos cruciantes in tenebris xtemis e medio fublatos, iure uocaLuioftcfop , &£/ fufoi/,qubd, -Tantum,tendit $ fub auras, Qtiantus ad xtherium coeli fu [pedtis olympum. Profundifiimum,ncfandum}tctemmumq; carcerem , ntiferorm ludibus Xtemk reboantemJnjlare Dxmones animis cruciandis. H is condat,paucis demptis, ea n dem prifei temporis effe,atq} nodrorum frculorum Theologiam : ut tuncobfcu/ riorem,ftc podea in omnium pedoribus,aUata de coelo maniftda luce, refulgens tem,fi quid erroris mijlum firebatur,poflea repurgato. Cxtera qux dc purgatione fenftt prior Plato, <y nunc t lutarcbus, ut animi a uitijs contradis expientur , ad melioremcp habitum purgati reuertantur,Cf dc genere poenarum , paucis dem/ ptis, congruunt cum nodris. Bx uemihfsimii Po2iii.de pomi* 8c pnrtnijs bonnrum ac matorum. Philolo» phorum ac Portaram autorc Plutarcho effe (fPimonium. mantre bonos maxuua prxmnpofluit* curtum. Cap. XXVII. —Tijwj uniuerfe Philofophix campos ingreffus, in eam omnem oculos eonuer/ &tat,ficile nofcet,hac ratione ab exordio generis bumam,fccuLt decurriffe,quod paucis ab hinc annis cLne,perfpedeqi,cr celebriter creato mundo ( cuius rei ne m o prifeis illis feculis dubius effet , V creatorem eius uniucrf s dgnofcentibus ae fhtenttbu{,mitluq; dc bonitate eius ac prouidentia , de prxmijs item ex amore CT cultu eius,autfupplicijs ex contemptu confequctibus, unanimiter prxdicantibus) omnem hanc prxdicadonem,per omnes xtates, hom.mbus fe diffundentibus, de/ fccndiffe,fed paulatim exoletam,partim celebritatem iUam, claritatemq; amiftffr, . partim qux remanfiffet, commentis humanis contamuiaam, non eandem appas mffe,femper tamen hoc meliorem , quo uetuftiorem , c r ab antiquitate minui difmdam Huui igitur mirum, (i tam multos ex prifeis illis de prxmijs probitatis aciufhdXjUel ratione perfuafos,uel fuccefitone dodrins, rrebrisq; Deorum uoci bus KJ confpedu admnitosjmcnidS ceatuffe . Ecc c enim Pindarus longe ante Cktdi DE PERENNI PHILOSOPHIA. ?• » Chrifti oduenUm,quemadmodtm [uperiores,per tralationem rerum amctnifibtu rm.quxs c rin noRris literis reperias,defcnbtt prmia inflor um . Qwlc enim 1« . *nnes dicit, fe uidiffe beatos, palmas gncntcs,lawreMos, triumphantes: funde P in/ dirus de his ipfis: Tol<n\<bnr{ , Txy qv$u</k vvktcc nitra, QUVi vbgaJi&tTS. A&utuvii a<ri 7rQaxs{oy cujivy, VLcuAi&xvui a-Ki^a-, ^vGKXp7n>un BiUoaSi, Ktu-nt (£m Jrnreis,yvnvK<n)isyrts Ji ww«f, T os dt tpogiuyyco-i Tif^orrtU. rccgx cfi oQjsriy XlccvMs x7TKi 7\9«Ayv eA§<&-. Oc/ji^x 'tgxruy uiJlwsemt cni OvyuXTCc y.iyv\jvr(t>yravg\ rvfaQxvu Vcurnsx,\haby u2A JicopLOis , His nitor ingens Solis,no(lem diflipat utram . Eorum fuburbana prata funtuirentia. fru(tibus aureis, &■ thure prograuantur arbores. Patim equis w p aURra,partim ludunt calculis , Partbn oble flantur cr tefludine. Eis femper odoraU uirefeit felicitas. - v>- - Odor gratus v amatus,toto terra (porgitur. Super altoribus diuunt redolet omnis fuouitat. Hoc Pindarus. Ego non reddidi numeros.His odoris, ukoris,cdntus4acritatis,tri pudiorum tr alati jnibus,defcribitur beatitudo ccclejlis. Sic cr ipfc manifiRus (ilici totis autorzr proco: A mplius non bibam de gerumine hoc uitis , niji cum bibam il lud in regno Patris mei.En potus C7" uinum.Simditerapud I oannem inripa flurni tus Poradtfiaci arbor tuto ferens fluflus fmgtilo menfe. Nr<$ enimpoff umus fen / fus erudire nojtros, rufi rebus manifejlis.Erat igitur conflans prtfeis UlisMuck fi des de promijSjiuflitix paratis.luq; Plutarchus hoc indifans&flt o t mAxiiv £ "«rrvy&qxAoiricpay A iyosnly iAnfa, Sumnoanis^y, cvT» Atynf e ^ufos ltSxTOTt7xy/itros,iy & <hxTg&v<ny cei Jrruy ivjpk ■ ^ jjflt^inqukjit par cfl,qu£ prifei Poeto et Philofophi p’rodidcrunt,pios qui decejUjjentyhonoribus afflet, quemadmodujertur , effeq; eis locumrepoRum,in quo eorum animi morabuntur.Hoc ait Plutarchus,fequens,ut ubiq; foletfuperio/ res Pl’tlofophos,Bxaducrfoautem,defupplicijsfimiiia atq; no ftri perhibet, ineo que De (scie quo uifiturjn Luna, ex anterioribus Philofophis audita:rx<riy 4u Xflft&WTi © 0'vy rop owyxrts Vtwt&scxy, tlpapyttroy tsiy tS> yvrxt — 1 Y y vy*i 7 e 4 t AVGViT. EVGVB. tTJB- X. fu 6? <Tc\hvhS vft>f/a> usMunOnfai^crop ax JVsp: Omflrm/itlcjuif,*»*? ntam,f:uc dementem, jtue cum mentc,ubi e corpore lapfa effet,jito decretum efl, errare in loco, qui eft viter Lunam acterram- non iquali tempore :frd imufle, immoderati# fcclcrura poenae perfoluunt : bonae autem oportet in anuxmjimo aeris effe loco, quem inferorum prata dicunt, certo tempore, quoad expiati cor/ porc,quod omnis mali catifa fuit , exi» 'm patriam uelut pojllimmo reportati g au dijs pcrfriuntur. In his Pkuarchue, ut uides, crimir.um expiationem ubi cbfcejjum efl d cor porc,fitctur. Variam perhibet expiationem,quod impuri pendunt pccnat infra coelum, procul d loco,patriaq ; beata ■ Puriores autem expiantur er ‘pfe, fei lenius, tranquillius,tn aerc,doncc admiffi in patrum, itemts g audijs perfruantur. Habes igitur apud eos omnia, qui libris nojlris celebrantur, de triplici forte : aut eorum qui penitus adeunt regna beata, nufquam remorati : aut qut fubito rapiun / I uradfupplicia : ucl qiubus purgantur peccata, quibus expiatis, uelut in patriam reuocentur. Purgatorium effe infra Lunam cr terram,quacunque nobis 'mcogni/ ta ratione,modo fummus index dccrcuerit,\n loco quidem non fando, [aero, bea/ to,fcd mcdio.Quanquam non defunt negantes mediam fortem. Gaudium quoque uides apud eos,gaudium inquam arcanum, ineffabile, quod gu jiant beati, expiatu Vides item patriam : uides hunc mundum exilium cffr,cr errorem. Errarc,uaga/ ri animos, donec in coelum reuocentur. item P lutarchus de fupphcijs knproborS apertius feribit eodem libro : Extra, inquit, mare Caffium, cr eos qui circa mare rubrum adhabitant, funt profunda, Lunt concaua. Quarum maximam uocant | fcluncam Hecates, ubi pccnat dant animi, eorum qui iam ucl perpeffieffcnt, ucl freiffent. Hic etfi fibulofius deLuni concauitatibus d Plutarcho dicuntur, fu mma tamen efr in profundo reccffu animas poenas male geftarum rerum dare- Ex his autem ucl arguendus, uel certe declarandus P lutarchus cum eo quem 'm/ joip/jf. Quomodo deceat adolcfcentem audire poemata, uult de fluminibus ia f frrorum,er pocnis,Poctas frbuloftus cccitujfe. Vel igitur ftbi contradixit, uclfen/ fit,uera quidem effe fupplicia, fcd addidijfe Poetas quidam fibulofius, ob qui e/ i(di fmt e repubbea Platonis. Tcflatur igitur Plutarcbus,Homcrum,Pindarum,So phoclcm, uates fnifeos, d$ poenis, foedaq ; infrrorum habitatione ccciniffe : {i •xoi/ CcWpflJ/» t f iy^OKTCO OTlCTOi, jBAxjgeJ tAvOCfifit VVkJcS aCTCCftCt. Hinc erudani fub immenfis tenebris horrendi nodis rapida flumina. En Pindo/ m tenebras iUas cona,qui dicuntur d Dco,Tcncbrt extcriores,in quas,mambut Cr pedibus ligatis, lubetur impurus, contaminatus# proijci. Sic Sophocles uates prifcitt,Platonc uctuflior, cr damnationem tmferoru, er uitam beatorum egregii pridicauit-.TfitroA^ioi iKayoi^forip,os TWTrtAfX&trTtc TfcA t),ito/ Aio-’ diK<Av,70iiycif ItMOliiXU (Wjy Wl,T<HS</C CtfaOlS ■STXvfxiKU KCC/ uxt : Ter# quater# mortales illi beati, qui uiti metas has et fines contemplati ten dmt ad inferos. His enim [olis iBie mere datum, Aliis [unt iBie eunda mala, H*c Tbeob DE PERENNI PHILOSOPHIA. 70J Theologi* uetufla naturi uox,tejUmonijs calejhb. poftca confirmat* Vides eum terbeatos, nimirum beatifiimos prxdicantem,qui uitx fines retexerunt, qui dupli ces uiu meus tUas, umentes ante oculos habuerunt, quarum alter d ducit ad bona, altera ad fumma mala . Beati,fapientes prodicantur, qui uiuentes ad hxc acres aci/ es intenderunt, bic defixos oculos habuerunt, hic inenarrabiliter, innumeris uocib. prodicantur in [acris literis beati,qui timent Dominu,qui diligut iuduiam, qui ffier nunt impias er inconcejfat uoluptatcs,qui finem uito fxptus reffiedanttprxdican/ tur enim propter magtta prxmia,. magnas iHas er incomparabiles fempitemasq^ delicus. Quia declaraberis Deus,in immortalitatis er dmimutis gradu locaberis , tenebris horrendis euitatts. TcftinioniiimPIniarchi, Iamblichi, Mard TuMif, Pythagorr, dc prxmiji ac fapplicip poft tutam. Gap. XXVIII. q Imtlia prodidit Plutarchus de fupplicijs,in eo, quo fcripjk an rede dtdum Jit,Vi & uendo latita,apnfcis Theologis ac Philo fophis mutuans,Effe tertiam uum eo/ rutn qui impie, legumq; prxuaricatores uixiffent,qux tradat animas «5 ififi k 7 1 USX* fdiga^(3y, in uoraginc quandam, teterrimuep barathrum, ubi fonantia no/ dis horrendx flumina rapiant er auferant e medio celandos obliuione [empitema panis addtdos xoAafa/xir ac. Nccj; enim effe uuhures ad inferosqut fibras femptr renafeentes tearrq; iam uel rofiris 1 lUs uel tabo confumptudcpafcantur. Neq; faxa quoq; er pondera ceruicib.nuferoru femper impendentu,quorum iam corpora et neruos,brachuqi labor et tempus abfumpfiffct, fed unum uerun 1 fuppltcium malo rum, quod funditus e medio tolluntur, nullis amplius eos odos prxeipites influ/ men obliuionis xtemx,ut[uris,in abyffitm pelagusq; profundu haujlos, uitx om/ nis motus,lucis expertes. Ver a igitur definitioPlutarchi,de fuppltcifs xtcrnis.qubd longius a Deoru regnis [celerati fummouctur, in tcnebrop4,profiinMimu,longifi . 4 luce et uita,omniq; adione carcerc trudutur, merito uocatu xgf9[ty,dtcp(tJoy, infindu,iuifibilc. Has feruator tenebras exteriores appellat. H as arbitratur panos Plutore h .quod luce et comercio bonoru,beatifitmaq j adione uiu pnuatur.Nemo eos aplius afficiet ob[curos,ignotos- At lablichus qui uita dogmataq; prtfcoru Py ihagoreoru diligenter accurateq; perfcripfit, decerpent ex omnib tUis.]siors^dt, no modo no rfl extirfie[cenda,pto fed multo magis etia optanda. Aut enim peram • te anima cum corpore,fit omntu malorum refolutiotautea remanente p ofl dtfccfiit refoluto corpore continget uita beatior, fed quonia ejl hoc pcfircmu Celaret e/tmt anima effe immortale)certc nullae)! alia uia certa [alutis, quam ut optinta,pruden tifiimaq; uita agamus. Nihil enim fert fecu anima tendes ad altera uitam,quam pro bitatem, uel improbitatem,qux plurimu prodeffe, aut obeffe dcfiwdo nofcuntur. At$ anima quidc melior nifcc oIku,cu Deo babitat,pcr cali regiones bea tas inucda-QjU uero fefir fidis inipijscotaminauit,impietate,impurita!cq; [arde/ (ccs,profvifcitur ad iudisiafubtcrranea, mentis panis deputida.Ob qua caufa co a. A Y y * nandum J&6 AVGVST. EVGVB. LTB. X. tund\mtfl inhac uira,dum licet, & datur, uhtutem ac fspientiam indifrici net/ Aoy ro «5Aoy,K5tc * tA7rJ; i*iycclAn:PuUhrum enim cfi prxmiu,& ffxt ingens, a udeidumcj; ei,qui in hac uva moratur, ut omnes uoluptates corporea <£ ornamenta, tanquam aliena a, fefe abijciat,non alieno, fed fuo cultu animum ucfti/ ens,fapientia,cr iuflitu,rcliquisue uirtutibunSicfy expeflet prcftdionem ad al t teram uitam,uclut abuurus,cum uolucrit fitum.Quod cum ita fit, non magnis pe/ cuniarum aceruandarum curis tftuandum,non g loria,non ambit ionit: fed prudett tu,ucritai is cr animi, ut fit quam optimus, ftudium capeffendum . Nr$ emm fit cfi, qua uili aftimart debui jjent, plurimi ficcretneq; rurfum, qua magno in pretio dccwffet haberi, nihili pendere. Non corporum igitur, tropum, fed animi . N ott enim ex opibus uirtutjcd ex uirtute opes. Viro igitur pio neq J utuo,neq; mortuo , mali quicquam cuenire potcft.Nec uiuus,uel mortuus a Deo negligitur. H ac lam blickus ex Slatonc,ut dixi, decerpta, idem immemores fui,diuinarumq; rerum ob/ liuiofos,omniaq; fluite credentes ait a prifeis defignatos Jocminis urnas ad in fi/ ros gefiantibus Qmdjm,inquit,eruditus, animum flultorum urnam dicebat e(fe> rorum non fecus atty in utra religione habetur, ftatuiffe , admonuiffecp potius o/ mtem contumeliam per firendam quam adduci ut homine interficiat .wotoift i HxNiOy K^ltKU<nxt,vxfiynMy,M stftsrxt xvdfdmoy,ly «fis yccf xti tr&ec* Kftersy. Marcus quo% TuUius Romanorum omnium eloquentia fbcile princeps, cuius teftmoniu in rebus grauijfimis pro cuflis Romanis fufficit,utran/ que fortem bonorum fcilicetac malorum, credidit ac memor aut , antiquae fama fibfcribens.lUi igitur,inquit,impij,quos cecidiflis, etiam ad inferos poenas porrici dij luent mos uero,qui extremum ftiritm in uifloria cffudps , piorum efiis fr ii & locum confecutL’ DE MVNDI EXITIO* * VNDVM aliquando immenfis ignibus coflagraturum etiam Stoici credideruf.De quo Athenagora*: roinoo 13 osplsois t« toyu) Tcewcb-r* wtcMy ,uri<rikes epxersy trtfcey itfxlu/ ri Kocr/ats Acc6orTtf:Hac ratione cr Stoici , inquit, omnia inflammanda in poflerum, rurfumefr reficienda afferue/ runt,aliud cxordiu mundi introduccntes-Hic & Ouidm «detur rcjfccxijfr cum cccimu Efle DE PERRNNT PHILOSOPHIA. 7®? Ejjc quotp in /itis reminifiiucr iffijre tempus , QUo mare,quo tellus, correptai £ regia coeli Ardcat,cr mundi moles operofa laboret. Affirmantur eadem ab Eufcbio, dicente id fuiffe placitum Heracliti V "Emptio/ cits:rc 'j y* to-Scti vr cerros q8oftcf/,oi/ i*oyeyyyst«ircis atoet & Tflit 'Taiy tMwoif/ <rocfc'n /c xu,di nftacMh^ \QvrUt , <bi xMi:Totms,ait,illius mundi imeritii fire,no folum Cbriftianis uifum,frd et Gr* eorum fiucGentiu fapienubus,ut Heraclito Epbefio & Empedocli. Lucanus ite, ftue quid effiet Stoicus Jiue quod hac de inflammatione c 7 interitu mitdi fima ut ttetufltma fttjongo fi culorum fucceffiu ad pofleros deuoluta in eam confintit: inuida fitorum firiesffiummisfy negatum Stare diu,nimioqigrauesfub pondere lapfus • ' Nccff Rom«<|tro».Sic cum compage foluta V Secula tot mundi [uprema coegerit hora. Antiquum repetent iterum chaor.omma miflis . Sidera ftderibus concurrent :ignea pontum Aftra petent:teUut extendere littora nolet, Excutictcfr fretum -.fratri contraria Phoebe lbit,cr obliquum bigas agitare per orbent lndigpata,diempofietflbitotafy difeort Macbina,diuulji turbabit foedera mundi. Incanus quidem hac Patruus autem Seneca fua fbrltfficfitU ueftigijt btflflens, in Epiftolis eadem.Non terra,inquit,non calum,non fimper hic omnium rerum contextus, quamuis Deo agente ducatur, non femper tenebit hunc ordinem, fid il/ lum ex hoc curfu,dies aliquis dcijciet.Lucretius,quo< y quanqua non Stoicus , idi/ que Poeta melior quam Philofophus,credo quod hac apud Stoicos legfffiet: Vna dies dabit exitio,mullosfy per annos ' * Suflentata ruet molcs,cr machina mundi. t Nrc me animi fiUit,quam res ttoua,mira(fr menti Accidit exitium cceli,terraq; futurum . Lucanus igitur copiofius expreflit quod i cbriftianis exiflimatur cr pradicatur iepis,qua in interitu mundi contingenLVrimum machinam mundi folutis uincu / lisprnniu reru,turbanda,reuerfuramq; ad antiquu chaoe.mcminit horafuprema, de qua in facris litaris creberrima mcntio.Quodq j etiam in noftris literis refertur, coelum inuoluendum ut libri uolumenffitc idi, Sidera ftderibus coneur[ura,ignea(k aftra in mare lapfura.ld Efdat, Tabefiet omnis militia calor u, ccplicabuntur fi/ cui liber cali,cr omnis militiaeorum defluet ftcut defluit filium deuinea c r de fcu-EX Seruatorin Euangelio, Aftra de coelo cadent , cr uirtutes calorum mo / Kbuntur, cr tm apparebit Jigmfilij bomrn.Et Dauid,ipfi peribunt, ca/ ' J. TCy l Iwcr AVG VST. JE VGVB. LlV X. Ium et tcm,uhrtules ceeloru aflra-Diuus autem Petrus [ope repetit in feeundaepi fioUyCctlu et elementa igni abfumenda,indxtudicifre[eruaUiffu:oi </lt mjy ov ngu nyu,xvr Ao j oj T&KrxvfKry. uret \i<ri vsvpi t Hfovywet ti§ xptoT&SiCcclu ijlud quod nunc efl et terra fecundum uerbu em ignire fojtufunt in diem tudicij. Deinde, t# £ ot ovfxrci fionfu^by yr«ft Atworrxt^ scixux A KKVtrovynexAv^ka-encu,^ yh <2 -rxiy cevri ifyxxt efx/ *avcn7xi:ln qua die coeli fluminis inflor proienbunt, elementa autc uicenfa re/ foluentur,et terra et fo in ipfafunt collique flcnt-Paulo pofl tdic Domini comme morans ait, efliny ovgccros Wfovywoi AvBmroneu, © soiywt KCtverov/ Hivx 7uKiTcu :Per qua coeli infimati et elementa liquefcent.Hoc dium Petrus. • Sibylla quoq; comemorat amnem fulpbureu de coelo labentem. Non tacuit etiam alia prodigia,quo fore in fine mundi in noflra Theologia prodicuntur. Videntur# ad aliaPoett hac in libris Sibyllinis legiffc.Non diffen ferunt autc, fi redi tudices, Stoici .t Chriflianis in reparatione mundi.Siquidc et noflri mundu nouum, et ter t ratn nona fbre uaticinanturjenferiwtq; Stoici refiaendu mundum, non eundem ij fcd quafl renouandu,aliumq; reflituendu. Noflri quoq j interitu mundi, renouatLt naiitcrpretanturiQuoru E ufebiusuv w«7t Ais wf 'ot (ftofay «x6<ryosyat fH<r<f,ix?kx nsgoSurxKOtrirycyiNon prorfus,inquit , mundus in occaflm tat dct,fed ad renouationc . Hippolytus qnof, et Hieronymus er Eufebius ide alibi, Cr alij plcriq^eadc /itentur. Eufebius feriptura [aeram interpretans, quo deinte ritu mundi apud Efaiauaticinatur: uSi-rfeUGtih yhcddx xftop Vovoi&vW urei 0 A, 'fi • » » » , ------- TTfa/^f ,cu tuniK*y&*vuL Jluuxya J tcm%\v<nsai t8 $\*>v xLfx<Aicnjoitnt.r6 rt Mcdechmi . ttoxi «WWf xi mfriuJUtu,^ bntrinQtmnnh iBryuno «f -mrilm osft »7 ccsgX7TH kK Ttf tsjcurg. Quo funt,Obferuare hoc loco opereprotiu qus dicantur ,ntmenim interitu,aut abolitione, uel perditione coeli futura dicit prophe tia:fedftcut inuoluto libro, declarantur cr panduntur ea quo funt inferipta, libet autc non deletur. fle obuolulo libro quo totius oui resgello continentur , aduerfs poteflates decident ex habitione aeria . Tunc i nqua ho, quo quondam quajiflct/ U multos [olerent decipere, cadent. Qu,ado et Satanas ipfe in Angeli» lucis trantf figuratus, cecidit tanqud fulgur de coelo. Hoc Eufebius, non quide declarans quo/ modo fu reru innouatio futurajed tamefentiens non abolendu mundum: AflrorU autem lapfum hoc dwitaxat loco, in Domonasrefbrns. Quod et Cyrdus aperti fcnttt : «71 Qaxs ofyHSHtepoA&itffyoHuy «/« ■? && W £&£$ ron mf nnvybjvy, KtyxS&fa ytf fi £* • ^ ' DE PEEENN1 PtflLOJdPttlA. Zflsxr J /»x»S T&faoC iM\eti^iwfTi7V(tu/y9H07\S yXr «f fccns S puex^ovt ,kj 5a*|/ cctwA ww7\.Jt$ 'saipturcy iffourti 7lT <Avsr c\€es&y toc Ajwcj: Dwinx ira impettu, nonfolism contra tencBria defxuiet, fed etia contra ipfos immundos fpiritus-.pleBentur enim gladio itb diurno, cuius iit flitia fubiacent qui longo olim tempore tyrannidi exercuiffent , totafy [ubcalcsU habitatione amtffa,p<xnxt repofcentwrfuarum impietatii. Vides hic refugere Gr£ cos fateri aftra peritura,uirtutescfl ccdoris Doemonas.qaftra malunt interpretari. Subdit autem Eufebiuseade afferens: uspmjxs tstrafii tyfui ingfo 'UvrtaK rovvpxs S? ivjncfaiyctt <AvwxJn4$i Xiyfktcrx ykyxtfxxi 3t j?, Atvftpxs IfXyfxt tuibrl 7«; ynt muy isn&iy ^fv\xs:Primu, inquit, gla/ dius Dei corripiet [celeratas et aduafas in loco aerio poteflates , exinde impiorS in terra degendis animas. Hic ey hoc loci uiitutes calefies interpretatur non Jlei las frd Damon as potius, quia non prorfus coetu perdendis opinaretur. In I ucitem flsnt alii Theologi Grxcorum,quoris autorum grauiflima eft opinio. Siquide idem quem fupcrius nominatu CyriUus , ubi Efaiasfcribit, qwj cali ficut farnus lique/ ftenti^cvccpy <f£ rw/ seftdtoy Xbcpt/Sis eyoyifj «j 7« x/edyto furtt CsA lw,ix vy £y $1 xt««4>s xlccxxcviryioy eioy ix nxf&y avisKiny, u$ (TtiyxTuyrSy xvSpbmivUt urtjhu spno-iy^ucyXjiuy A sviydny,r> o-torAftoy ni es v»y «u£yxisvu:lniwuationem, ait, reparatio / ' nernty ad meliorem flatum appofhe dixit mortem elementarii. I ta<jt fare prxdidt quenudmodii corporum humanorim,renouadonem reru creatoris, quafiamor tuis refunreflionan.Refolutis autem elementis, falutarc meum crit,inquit,in xter * num.Eadem alius Theologus affirmat , qui Seuerus dicitur. i 7Tourn?.i At} a>\t KBuhuXc iA ytf ti tsfcnixims currljj twfyu>7m -nuunlui-^oosm GcvTfjc&a t\ t&s xoufcy icf^snayyiVTt&nGyTf. Quj funt,Non omnimodam dicit confumtnadonc: Uttflenim cr hi qui inhabitant ip/ fam terram Juti interitu [isbiaccbuntfed temporariam,pcr quam incorruptionem mutabuntur . Hac a Theologis Grxcis pari confrnfu approbantur, qux noBer ■ fenfit cr affimauit Hieronymus.Qui in id quod ait Pfalmus,Et ficut pallium in/ tsolues eos , cr mutabuntur : Ex quo, inquit, oBenditur perditionem caloris non mteritumfanarejcd mutatione in melius. Dc quibus dicitur , Ent coelum nonum* Cr terra noua, qux ego faciam permanere in confreflu meo- probat etiam ex eo, quid omnis creatura mgemsfcit,ut mutetur etipjain mcluss,cum non animx fo/ lum fuapte natura immortales, fed etia corpora glorificabuntur, cr pratentis an tupsis,fada fasprint omnia noua, conformanda^ effc omnu,ficut et Seuerus opina nabatur,homsnis innouationi.Dcniq; concludit tametft fententix alternaret, glori ficatis et innouatis hominibus extera innouationc fccuturamulla putans pojfecon fecvpone dedua,ut peritura fmt omnia, cis hotmnis animx immortales , corpora pero imorulufamdm^aoiitna ac prxripua mudi partito finit in nihilis redt 7y 4 genii. i3 7<* AVGVST. EVGVB. LIB. X. gcnda,fed futuri potius meliori . qui dicit omnem mundi* 'nt nihilum abituri u/tt, dicit etiam mimis h ominum c r corpori , prxcipuam mundi partem ■ Hoc autem ueritati eft contrarium , Ex fuperioribus autem Diui Petri tejlimonijs oBenditur refoluenda ardore omnia er confumenda: Coelum uidelicet er elementa , terram CT omnia terrcRria- Sed quoniam horribile efl ad cogitandum , ut vn nihilum rc/ deant omnia, er tumrationes,tum [aerarum literari * tejlimonia nihil tale minari nofcunturC Nam cr idem ille Dium Petrus , qui toties tanta^ affeueratione clama ucrat,igni ccelum c 7 terram c r omnia t crrcftna confumenda, affirmat fore ea/ lum nouum terramq; nouam,id $ fecundum promifiionem diurnam , \ git xvo vt,ngu. tiyHy&lfo ivooyytAtta tcv^f rsfocn/loKi^, ty ols ft/ KXtoo-vn* KXroiKti)uideturhoc conRatiffime tenetulu,in quo Stoici quo# coit fentiebant cum Thcologis,intcritu fore reru qua cernimus,fcd ita,ut refolutis his, ftt alius mundus, fiue ex bis reparatus ftue aliunde introduflus.Atq; calu nouwm, C r noua terra, fiue nouus mundus, ut Stoici tradebant, aut ex his ipfts rebus repa/ randus reficiendus $ cj%aut alius quida futurus mundus.Primil igitur tota The ob g ia clamat, calu et terram refoluenda.Sccundo,refoluenda per igne omnibus in/ tra calu cr terram, cu ipfts Jimul inccnfts. Hac accenfio fine dubio ita cunila re/ foluet, ut penitus intereant et aboleantur. In nouo aut e mundo omnes confentiunt. An ago ex cineribus iUk reliquijsq ; exufh mundi fittanqua Phanix ex cineribus fuis reparandus, an futurus altus quidam alterius generis mundus, hoc cognitu di/ gnifiimu cfl^m<admcsk neccffariu- Duobus ago fenfibus potefl inteUigi mundi per ditio ac renotutio ■ Primus efi,ut omnibus rebus ccdeMnis cr terreftribus confum ptis, futuri! fit aut Chaos^tutidquod erat ante mundu(erat autem nihil.) Secundo, Vt abictla hac forma et natura,penitusq; in nihdu redafla, fuce edat alta uicc eius. Hic innouado potefl inteUigi, aut ex illis mundi reliquijs,ut dixi, aut ex alijs qui/ bufda rebus alta mundus-Dc padidone prorfus fecunda fententia uaa efl De in nouatione,an renouanda ftt terra cr aqua zracr,ty quafi reformandus ucluti um rccodu,nouumq; redditu,an pro prafentifiuurusfit alius alia natura,alia fub flantia, alia forma mundus,in quo non aqua,non aer, non terra,non coeli! ac fide/ rd,fcdalius quida mundus, difficile expedire efl. Videtur aute hoc pofbremu Theo I ogia uaticinari,nuUam ratm harum corruptibili « futuram , fed alium quendam mundum. Ac dium Petrus duobus locis, clari! fupa hac re prabuit teJtimonju,ju Ii bris Rccognitionu,quos difcipulm eius Clemens confcripfu, et in hac fecunda epi jlola-Sed primu audiendus efl Didymus iUe uidens, a quo potefl cognitio & finitn di mundi crinnouandi,cr ratio cur finem ftt habiturus, paeipi : wx/t mcurrooy Tup \zjo ypvoy.rlw yotf y^otunlw cefylw y/ Tgef yinoft het» ya¥Ttc,7eo}toy£\ns onc? XTfKyorr©' •jncAawrsu,'» tf£ TncXuiySiyop, t&i r> «wow artuiaivj snrptAw At/0fc vxt rld, )^axp,xxf Sp <rv 7» mcgio-fi </UxKt<j-p.hrci,ati y*f i» 7ffe.6oycu.op tAiorynu DE' PERENNI PHILOSOPHIA, 7«* fc\rrcc T> ■XhhfWtTCU 7 ivft&Xj/, STO0$ Wl< l(gu Tdy VgCtroy , KHtt 7 H yS, yrtctoy eufxsvi^clxris wwi ni7te i» JTKftASey cu/tp: ijf/ i=>y /tyorrae cuTMgtt/o »f *W5 »o)a Traf tA^V<nT*i: Omftw , irt quit, tempori fubieda,fe nefcunt. N am que temporis principiu na fcendo habuerunt , longo tempore anti/ quantur.QSodergo canit Pfalmus,Vetcrafcent , er mutabuntur , defignat eum ■ uftim abijjfc ac ftciffc,quo rcrii ordines fujlinebant alebantq;.Vt enim indumen t Ium ubi officio fundis fuerit obuoluirur,fic ccrlum ac terre funde muneribus futs ebibunt,rerumq; erit rcflilutio,iuxta didu Seruatoris, Coelum et terra tranfibunt. ‘Huc ufq ; Didymus. Quibus probatiflima rado proponitur , cur mundus finem fit ‘babiturus.Hec autem fummus docet Theologus. Primum, mundu antiquandum, 'vetujlate et fenio inierituru,fed non eo fenio quo res mortales corrumpuntur at$ . abolentur . In coelo talefeniu nullum efi fed aliud quoddam cuius fwulitudo ex ue V fhbus oftenditur,cm deponimus eas ubi nobis effe ufui defijjfent, tanqud inutiles ' eat exuimus atq; obuoluimus-Sic mundus, id efl,ccelum non eo ddebitur,quod ca/ dem uetuftate atque omnia animalia,arbores, maria, montes , aliquando fit defit/ 1 durus, fed quia ceffabit ufus eius, quo rerum tantos ordines peragebat. Totus au/ tem ufus ifle cceh,cfl lucis,caloris,motus,ut omnia gubernet, gignat , alat,uitam : omnibus fuppetat Hec autem hominibus fiunt. Honuni fulgent fydera, homini ne vfcuntur pldnte,animalta, hominis cjl terra domicilium . Vt terra hominis tft,fic » omnia terrcflna-Ac quomdterredria 'a cocleftibus aluntur,ea ratione apparet ecc •tlefliafuiffe reperta,ut habitatoribus terraru defcmffent-ltaq; omnes ufus, omnes uifibiles ordines, ac rerum facultates , ad hominem reuocantur . H ornatibus igitur . efedis in fetrtpitemum e terra,cui florebunt campi ct montes, quibus cqui,boues , . cetcraq; animalia nafcenuuiCui coelum fidgebitf Quis contemplabitur adrmrabi . turq; coeli mirabiles ordmes,ortus cr occafus certos er ratosfQtabus Sol iam [ue luce f acutis nodem relinquet, node quoqs ex quiete refadts iucundam referet lu/ . ccm,id<$ uiciflim per totum orbcm,alijs diem prefenda, alijs nodem abfentia effi • densi Sic item dum alijs eflatem aoceffu,alijs hyemem difccffu prebens,ab utroq; Tropico iter uicifitm iturabiliq; ordine peragens. Semper agens nunc eflatc,nunc . hyemcm,ut omnia rcflciantur,humores concrefcant, fruges maturefeant. Hoc at . dinefoli terrarum coloni , totum circumquaq; orbem jurjum aedeorfum occupati tes, fluuntur- Solis ipfis odenditur excogitatus. H is eiedis, aut ad meliorem for/ lem,quoniam hec mortalia er corruptibilia funt,folum corpoream uitam,non me . ius quoddam optadflimumq} bonum habentia, receptis , quid Sole opus erit, cum . vita corporea non erit opus f Cum erit alia uita,quam er rerum humanarum pro/ tat neceflitMyCt myderia caelitus reuclata demondrat. Aduenientc maxima Solis ’ luce, lucerna: er faces remouentwr-.aduemcnte maxima uita,qua maior defiderari Sion poflit er melior, ufus ifle corporee uite prorfus ceffabit. Hec autem efficiuit lura Sole, omnium mortalium formru ( tutore- Q» nodus terredrem humorem, Yy $ omnes 7«» „ A V G V S T. BVGVB. L!B. X- omnes generalim frccies elicit e tcrra,hominisq; peragitur is uniucrfus ordo.Qtfi busamotii,uamt< & inutilis erit. Hoc ergo Acebat Didymut,eadcm dumi Petrus, V hoc fenium eft mundi ■ Sed duplex potejl tntclligi mundana uetuflas , naturalia torporis ipjiui athcrij,quod Jit natura fmliter atque alia carrupubile,quod nr$ ratio conccdit,v tota Philo fophia ac Theologia negat -Ratio enim oflendit athe/ trium corpus effr incorruptibiletquonia quod futurum erat caufa exteroru, ipfum oportebat cffcincorruptMetncJt C r ipfum interiret , reliquarum rerum effet exi ttum.Qjpd edam fuit tot fcadoru lapjibus incorruptibile , de cum s magnitudine V qualitate nihil abierit, apparet femper in poftcrumjvre incorruptibile. Nam f$ turi interitus ac fencfcentix,aliqtu ia indicia prxccfiffent: prxcefiiffct mutatio A exordio .ul hanc autem:dc corpore quoq;,quemadmdum in arboribus , monti/ bu:,fcopuh>,ammalibus fenefcentibus,aliquid decuti ffet. Non conflaret idem Sol, . non eadem fulgoris effet plenitudo,idcm radioru uigar . H ec igitur [eneflus nnf/ quam cjl.Hanc infenefccntia Plato, Ari flo tdcs,noilnq; pariter decantant. AnPU to in Timxo,Dcum ita freiffe hunc mundum , ut nullam iniuriam poffet recipere: i7i <A' ivct iyHptoy xgu qioGy S tur^y\T\KrMvx-n,ustjtrvoiy is tt fuue si 7tc orinutrnc KS& » n&t 7rout$ ede Jlmxyfs ■ irf&stei&vx tftoffyv xgu TrtaaxTiTiforrct xxxcfOts, Avsh ttf tetnss, yngttS 1%. ttoxyarne tp<uvaymiu,d^f. t Ati tUu cu-mty , • cj 7°y Asyiufaoy vbt/ • £\, qveteytf cewcurreoy, •nAbCty xgz kyufoy ty cd/croy «Inrey inxTU* ostro. QUxfunt,Praterea ut effet infenefabilts er xgritudtnis expers, intcttigenS quod ea quibus conflati corpora calida & frigida , c r qux ttalidas habent utres, exterius imminentia,^ importune incidentu,di(foluunt, agritudinesq; et fenium adducunt, crjnteritu-Ob hanc caufam hac fecit perpendens, unum totum exom nibus perfr£lu,infcnefcibile,xgritudinis expers, ipfum molitus eft. H xc antea T i/ mxusPytbagoreus tradiderat,Doriceloquens, icK»farcy ruy satroSKvp&pi ytp h\/ Jliyxrvrsuy atoxcAncorruptibileab omni exteriori corruptione. NihH enim eft extra mundU Caufam quoq ; immortalitatis mundi dicit effe, quod ubi jk rerum c 7 clementoru aqualius er eadem proportio , altrru ab altero non poftit offvndi,indiffolubilem temperatura habentia.Smliter Ariftotclcsccclu ait effe sci pioy v<r«y tripoy 9 rwa/gtoy axlfarom <& 9uoy:Elementu fubftanM a quatuor reliquis Auer fm, incorruptibile et dtuinu.HXc non illi folii putauerut, fcdjtid 4 nofhris ficile conceduntur. Chryfoftomus eloquentiftime,ut omnia: ovk ifii TBjovi r>y spxyoy,? rSg «erAos,:r<5c Mtyccg , ir&s mixiAms r£y & spuy itttpx’'to7?yapu,7rvGy JlhpKitn ftovo^mvTacKitrtiyjMcc ycif & tT«’ tenrby isHK<p,Kj -n tsAh8&- •? 't -aHyctVcp cu>7u yngus* «M’ wcanp trifxce niy tq <rep^ty£y. & y«KVx(tGe\/ otu~ 7$ Tp uAttu 9S)T^ Vfccyiff eTjty If ct^yn% tA ctyy xctMflj, ' Jlnignox. jm , ^?,EE,*,ENJn PHTLOiOPHTJL r»l €tnmfH<n,xgu m%p i^sri^ortsyiymi/ xoUurtsyos. Nonne ludes, n/ quit,calum hoc ut pulehru,ut ingens ,«t aftrorum eboreis uariumfQttantmu t em poris uiffutfQm^ ac plus amorum millia procefferunt-Et hac amorum nui titudo ei non adduxit fetuum, fed ut corpus nouum ac uegetunt, florida ui gentis $ iMentx uiret atate.fic coelum quam habuit i principio pulchritudinem , femper takm permanfit,nec qtdequam tempus eam debilitauit . hac Chryfoftomus.Vcr cngjturfuapte natura infenefeibde cr inuariabile cftcalefle corpusjndelebi/ liscp eius pulchrituio.Eft enim purifima fubjlantia , expers omnis iniuria , loco CT natura. Corrumpuntur autem omnia aut ab igne,aut aoua,aut aihre, aut terra, longe late# 4 calo diftaribus.PMoig^tZZ,* cLZftin^dog^ Theologia Mofaica,teftatwreffe coelum creatum quidem, fed non interiturum: quanquam ex libris Mofaicis non probat quod aftruit , fed rationibus duntaxat depugnat,alia labefidari detrimentis extrinfecus nruetibus,alia malis inteftinis : Ut ferrum prubigine corrodatur JiuipJtus interno malo depafchftn domo uelur/ be concrcmata,cr ipfum concremari cotmgat,alieno morbo dtffolui:fic animalia ucl propnjs morbis cadere ,uelc xdibus externis, quorum nihil cuenire poftit mwt do. Sedilia praponderat eiratio,quod i Natura propter ingens robur infuper abi li contineatur, omnes iniurias qua poffunt accidere fuperante. lUaquoe^ uideturti ualidifiimj,nudam fere unquam eaujfam,obquam Deus in perniciem operis tau tifefe uertat- Hac iUr.qux poR melius examinabuntur.Uxc igitur eft prior infene fctkia a nemine negata. Alia eft quam Philofophi nefdenmt,cum ufus coeli inuti lis ent,ignis eius cr lumcn,nuUi proderit. Senefcet ergo coelum, quia jenefeet ufus C7- caufjxereaticr pe rmanfuri caeli.! deo enim creatu ftierat durabdc,ut mmqua uitam hominum interrumperet, cr quoad ipfe Deus tuRet, uiucrcnt. succedente uita meliore ,qua nudam d Sole cr ftedis habeat dependentiam, quis eis amplius erit opus: Diuus igitur Petrus docet promiflionem ejfe coele ftem , de vtunio noua CT terra,m quibus iuftitia habitat. Amoto igitur prafenti,fucccdet coelum cr nuas ius,in quo iuftitia inhabitat. Non habitat autem iuftitia nifi in calo, ut Plato quo / cr Poeta dixeruntjn propria charitatis fanflitatis$ domicilio. Apud homi/ Ac t regnat potius imuftitia,qua cr diluuium adduxit t cr incendui urbium impia rum pro fudit, quaru fuperbia cr iniuria maxima memoratur.luftitia aut e rtonfo Inm ipfe eft chriftuijj quo ornneiusmanat,omnis ordo, omnis lex (NamcrStos ei legem dixerunt rationem fummi louis , omne moderamen , cr ai eum ftettat owmom bene cr malcftHa dijudicare) fed etiam omnes qui coelum adierunt,non pne iuftitia pervenerunt. Inde exuUnt aternum cades , rapina, q: nequii poftit m ftitiam profanare. Hoccalm reftabh,hoc uigebit tanquam meltus, cum genus ha Atanum ad uniuerfale iudicium aiduttum fuerit, cum dabitur pietati ingens pra/ tmum,ahjs ad coelum Empyrium,quod[olum crit,f)>lendcntcsq; domos afeenden/ 4bat4ltjs ad tenebrat sxtoriorcf in eentrotcrrx dctrufis.Alq fufcinent tantu fui f OTCS 7i4 AVGVST. EVGVB. LIB. *X. • gores'xtemos,V quafdam quaft procul mfmes mlucbunlurjtoces diuiitas longi. refonantcs audient, mcd:j inter undequaq ; beatos, et undequaque m feros . Cedunt igitur ijlud ad corpoream uium repertum rmouabitur.Coelum Empyrium refla/ bitjbnplcns fulgore terrae. Tunc erit lumen Solis feptem uiabus maius quam jitij/ fct.Solcm,pro lumine amplifimo, largi funoq; illo Empyrij caeli , quod ab alti fi/ mis fcdibus omnia furfum ac deorfum immenfo lumine coQufkabit, Vate ufurpait te.Re Rabit autem terra, ad quam cxuBi coeli reliquia perucnient , tametji xtberio fubBxntia leni fima ft,qualis nubium albentium, pwr<fiimsrum,altarumqi- Refla/ tot terra initium mundi,qux in xtemum flat, purgata tamen er complanata colli tois ac montibus, quod Sibylla dixit- Docuit igitur dmus Petrus in Epijlola apud Clementem inRccognitionibuf, quomodo nouum coelum fit futurum: Dixit enim ftperius,o rvy ovpxvc$,prx[ens hoc calli quod cernimus, hoc caelum quod affi/ cis igni referuatum . Apud Clementem uero multa fuper hoc Simonis magi refH/ lens,impietates,di[fcrit.Vt fuperius Pbilofophorum p ofitx fententix de mundi exi do perpendantur,dicendum effft Stoici er Lucretius , ut difto eorum probare nituntur, rerum abolitionem naturali nec efitate futuram fujpicantur,fudius fit/ turum ut rationi iudicioq; AriBotelis er ChrtBianorumjncns conquiefcat, quam fiffiaonibus eorum. Vera enim efl fententia Chryfojlond , quam prior Arijlote/ les,maiorq} Plato conceperant, corpus aetherium liquidi fimxfubflantix fuapte « natura necdiffolui/uc uUofcnio, quemadmodum rerum terrcBrespoffe conto/ \ befcerc- Quod cmm tot annorum curriculis iUxfum fwt,cwusmagnetudincmj>ul chritudinem corporis , nulla temporis htiuna Ubefsdauit , nulla fecularum ma/ cula uitiauit, utique talcfcmpcr futurum efl,cuius fulgore nec unquam impalluif/ fcjicc decreuijfe perfpcdus efl,quod pati debuit aliquando tot ante feculis, fi fu/ i turum eratyccrtc nunquam patietur jiee aut fenio debilitatum, auritumifi diffluet* nec ardoribus ullis, cuius efl alti fima rcgio,cundis ignibus inacceffa, concrema/ bitur,nec ullam quam extera corpora iniuriam recipiet. Alix rationes apud Ari/ : fotilcmtudcantur. Quod igitur PluUorchus ait inlibro contra Stoicos, cos aperti prxdtcare: tcvs ffiat/s «as arras urat yiycrorecs, @ q>fXpn<roniins vm o TrvfbsKXT ctvTOVs Sxrwtf xnfivovSH Kcerjmfiyvs 7ir«k:Vniucrfos Deos creatos effe er interituros, liqueficiendos ab igne ueluti plumbeos cereos (p: ratione quidem nulla fieri potefl: fed uero tamen Stoici loquebantur,ab anteriori/ bus feculis au dita , quibus SibyUx Propbctxq-, cantabant fore, ut omnis aliquando coeli compago , magnis ignibus inflammata deflueret . Ad alios eximius P rophe/ tarum E]aus,finuliter atque Stoici ferip ferat, Tabrfcct omnis militia coeli. Com/ flicabuntur, ficut liber , coeli: er omnis militia eorum defluet fwut defluit folium de uinea er ficu. In Euangelio quoque Deus ipfe, A fbra decorio cadent, C7 uirtst tes cadorum mouebuntur.Et Dauid,lpft peribunt.EtidcmDeus,Codum etterrd tranfibunt-Virtxtcs autem cccli,Grxci interpretes apudEfaiam, SteUasituerpte/ tantior i. DE PERENNI PHILOSOPHIA. 7<i tantur.Vera igitur Stoici fcripfcrunt : frd quod diuinis rcuclatiombus fuerat pro/ di’um,ilh futurum alia ratione credebant, naturaliter humore omni confumpto- toUnt machinam a calo ufquein terras conflagraturam. Verum igitur id erit: [ei cum extra naturx caleRis leges, qrnbus incorruptibile, nulLefi iniurix fubtedum efl xtherium corpus, /it fuiuru,Stoici rejirre debuerunt, fi poterunt non in fenium, icbilitatcmq ; corporis caledis,aut ignes illos immenfos mundi , fed illum poten / tium , quum SibyUx monftruucrunt, Deum,melioru mortuhbus daturum, cunilis, quo melior lucentiorq; mundus [equutur,rcnouutis ulium mundum jiduru. O m/ tiis enim,uit magnus Paulus, creuturu hunc renouutionem expedat , ingamfcens t? purturiens,npedunsqi rcucUtioncm filiorum Dei. Qux quidem rcuelutio fu/ 'tura tunc efl,cum duritas fundorum corporum,qux refurgentiu glorificabuntur, manifrda terris erit,cum qua rerum eundarum renouutio confcquetur. Ob id ub 'tpfts rebus expedutu,quxntm cumfilijs Dei futura fit in melius refvmjutio.Qubd igitur Marcus TuUius,indueit Stoicum reftrentcm,Ex quo,inquit,cuenturum, no flriputant,de quo Punxtium addubitare dicebunl,utdd extremum omnis mundus igne[ceret,cum omni humore confumpto,neq ; terra ali poffct,neq ; remearet aer. cuius ortus aqua omnis exhaufla effc non p ojfet : Ita relmqui nihil prxter ignem. A qua rurfum animante ac Deo,renouatio mundi fieret, atque idem ornatus ori/ retur- Audierant euenturam mundi conflagrationem Stoici, fed ad naturales cau/ fas eam rcuocantes,crrabant . qjkw errorem ficile meliores Pkilofophi coargu/ ent-Partim probantes nullam ofjrnfam poffeccelejlc corpus accipcre,partim nurt quam futurum,ut omnis humor abfumatur,qubd ncceffe/it omnem aquam abfunt p tam,non in nihilil,[ed in nubes ac uapores cuane[cere:quibus denuo coadis,re / paretur aqua,fcmperq; is ordo remeet elementorum, nihil in nihilum abire,natu/ ra pudente- Nunquam, fi quis arcana Naturx contcmpletur,eueniet,ut omnis aer, omnis aqua, eundi uapores humoresq;, in nihilSt aut igneam duntaxat materiam diffoluantur,cd quod fimul ardore Solis humor exhauritur,fmul aer frigidus fx eundus humiditatts rcparatur,)imul in nubes hymbrifrras grautdatur,frmul in ca/ uemas fubterraneas in flumina fbntesq; emanaturus,recipitur.Nec uUafit humo/ ris exhduftio,quin eadem opera fiat eiufdcmreparatio-Tanta Soli radianti,poten ti,moles humorum per omnem mundum obieda efl,ut eodem tempore quo conca quit humores,cr terras ardoribus torret,dlio terrarum hcnuffhxrio regnet humo rum copia,uigens c r dominans abfente Sole . & cum terras nodras inflammant xftitudics,humorq; abfumitur ornnis,eifdem fub Antipodibus fxuit hyems,prxci/ 'pitesq; cadunt ex xthere nymbi. Scmper hoc ordine uigente,qucm nulla tollat diu tumitas, tanto contextu fidis elementis,ut alteris alterius pernicies nunquam cjfe pofrit,tot funt,eruntq; femper in mundo nubes,humoresqi, quantu Solis et ignis, fbtmmxq ; caledis.Nec dabitur unqua ut abolere po frit i finis aquam, tantam [em per futuram , ut iugiter ardoribus Solis refiflat, omnanifr conflagrationem pro/ bibe* 5*1 ji6 kVGVST. EVGVB. LIB. X hibeat. Sic ardor fols diluuii prohibebit, dico a’Uc non particulares aut eonfUgr* tb.ies , aut elumones , fed uniucrfxles, quales Stoici f omniabant , Natura legibus ni tnqua eueniur st, quod cuenhrenon pofiit.Quid?qubd fi uera dicerent , iam per/ nictes ifU cr humoris cxhxujho,prwapiu habuiffet, dut ad medium adduda fuif/ fet- lam forent tutes torrentiores , um minus ubtq ; uaporis , iam terras fquxlorei prefli\fent,ixm torreri mortales coepiffent , exhxujlx maria, flumina, paludes. Ut cus,porwn nihil haflenus conjicitur- Superefl igitur uera quidem eos tradidiffc de conflagrauoneje nono mu tdo-.fed hoc unum non uidiffe, non rationibus Na/ turx,jed illius nuubus hoc euenturum qui euntia creauit, potens eadem qua creaf/ fet pole flate, eunda refoluere. Quem cum bonitas impulerit ad creandis , quo con filio cr poteflate creauit,eadcm,pulchros ordines illos, uinclxifc tenacia rerum re foluet-Creauit autc,ut etiam Stoici fueb.mtur,homimbus omnix,quibus folis defu/ per fle Has micantes accendit,Sohs cur jus Lunxi Jj meatus inflituit,terras proferre cibos iufiit, ammxlu bruta ad diucrfos ufus eduxit.Hoc confihu cum generationis omnis caufa fuerit, idem eundam generatione rcmouebit,cu remoti fuerint, quibus omnis generatio parabitur . Nuit Naturx neceflitas Solis xtemos curfus jiflet , nuilt luminis naturalis hebetabo flagrantes eius radios terris auferet ■ Sic nullus ne ccffarius ignis populabitur aera cr terras, aut inundatio rapiet montes cr eam p os urbesfyfcd quidquid euenturu eft,cius conftlio dabitur , qui rerum leges ex/ cogttaffet.Q^as tunc abolebit,refcindct,cum hi quibus parata fuerant omnia,re/ monebuntur. Kcmouebmtur autem homines e terra,quod cr .i StbyUis Prophe/ tisty prxdidum fuit, et Philofopht fi profundius conftderauerint, negare non po/ tcrunt,cum tanta flagitu terras oppriment, ut uiuerc mortalibus fu rmferabtle,ui/ txqi mors i eundis prxferatur.Hxc una caufa. Maior autem cr apertior, quod indicandi mortales in theatro totius mundi funt aliquando iudice Deo: Qj}od tota icificatio animorum e 7 corporum futura efl: cum qua ncceffarib curfus ijle uiu quotidianus mterpolabitur,utft locus meliori confiUo, cum confulet melius horni itibus Deus, hoc ordine uitx corporex fublato , bonis prxmia debita redditurus. Qjjr fi Philolofophi perficere potuiffent, quanquam fmles fomniantibus qux/ dam fuper hoc augurabantur,non recufaffent optimam bone expedatamq; ab om nire creata renoindonem, fueri. Nam quotidianam uitam non modo non lauda/ runt eorum pleriq; , uenm \ bonum non iudicaruHt,ut deplorarint uitam , mor/ tfffltj; ei foede protulerint. Viderint igiuir ratione duce et incredibili deftderio ex/ pctiucrunt aliam uitam,txntwmim in itis diurnam prouidentia uocantes, quid h o mines nuferabiliores eundis animalibus prope creaffet. Qtjx quidem perturbatio tollitur cumfilicitas alarriLitty maior oflenditur fiitura,renouato mundo. Hic om nis arumt tumultus fedatur,hic ceffat xdnwratio,bonos nue infelicius agere quam tnalos,im?une uigere flagitia,exdes bonorum uolitare, fortunam pcflimosquof/ que jittibus fecundis in portum collocare. Itaty quod ait Philo tudxus, deteflatus DE HVNDI EXITIO: % f tHecratusq; exitium mundi: vvo <At 8t» <J>3fc*f to3J Xiy{\j cevrby , mia<rii)7Vt-rty.b yXf &ti{ anxffxt a*0(rM*«j>i(^^3if*S.e^ce &Sl,t(0U 7rcurni cu7i& ccyx$£,ewo>noAi yH-ny7rxfx tosto <tA»3» <Ao$cc$san:Ncmpc,diccre porro mundum diui / tiitus occidere, ante omnia flagidofifmum efl. Nc$ enim Deu* <t«tor cjl inordina tionis,confufionis,intcritus,fcd ordinis jicnufhus, cruitx: omnisefr eum effe cau ftm boni,tn confejfo ejl apud eos,qui ucnuicm proftcntur.Dico ego Pbdoni,rc/ nouado mundi comprobabit Deam bonorum, pulchritudinis , non interitus auto / rem. Non enim diruet mundum,uelut opera fuu perofusjed renouabit,rcjicict,dd Ut meliorem,aperict tbcfjuros bonitatis , quos nunc fecundum dmtusfapicntiae fu £ prudenter occultat. Tum ucro maxima largitate pandentur , effundentur ar/ cana bonitates. Neq; ucro demolietur Deus mundum , nihil amplius datum , aut animo iniquo quod bencjicijfct male perditurus,boc diccrc,fl»gitio fi fimum . Sci quoniam flatus t fle rerum non optimus ejl , cr quo non pofit melior effe , qutm etiam nuitis lacrymis fepe defletus ejl i pifs , multisq; malis obnoxius iudicauts, Deus pro fua clementia rcRituet meliorem , ut diruta folocp aquata Alba rcftda Roma fuir.Haud mnus pro rtiundo eorruptibili,caliginofo, animorum ergaflulo, oRendetur lucidi fimus, optimus,fbrtunatus , in fine ceu fupremum bonum repo/ fitus.licuerus ordo,ucrus mundus, er omatus,erit ucr a uita,cum prafensabip fis Phidofopbis pene pro morte fit habita-Hxcrcfronfio credo non dtftlicebit Ptt toni. Qui quidem dogma Philofophorum de poRera mundi atemitate fequens,c 7 Solem Lunamfacr eundam e ali pulchritudinem , cum Peripateticis ab interitu dcfendensjacros autores fuos, quorum religioni initiatus effet , eum canunt abo/ lcndurn,rcfandcndumq;calum,fulgoremJiderum denigrandum, liquidi f imam flcllirum , totamcj; cali compagem ignibus incoRam er tabefiflam lap furam m terras , qua undem ratione tueatur , libenter didicerim . Veram no/ »’ ftri beneficio ealeRi,ntyRcnum apcruerwrt.Hac de exitio mundi dixi jje fit cil ■■ y h T I M V M P V T. C A/ Eram igitur beatitudinis fontem effe Pietatem : C quoniam l! in adiombus uirtutis bratiludo conRituitur, fons autem iu Rarum , redarumcp adionum ejl Pictas ) atque hunc effe finem totius felicitatis, omnium^ uirtutum, atq: adionum i moderamen ; er qui diatBcatitudincm, feu Fcltcitazm, 71» AVGVST. EVGVB. LTB. X; Fincmq; omnium rerum, nihil aliud eum dicere, quam Scientiam, CT Cultum Dei: V hanc ejje phdofophorum q uoq; [cntcntiam,dcclarat mirifice, confonanscum facris literis, idc Art8otcles,qui libros de Moribus ad E udemii abfoluens, quem/ admodum Salomon [uos claudcns,dixit:Finem dicendi faciamus : Deum time , er mandata eius obferua-.Hoc cfl omnis homo. Sic A rijloteles iUo praclaro fine ufus ejl:Omnes asiones noftrss,omniaq ; jludia, rerumfy pojfefiiones , tanto iudican t dasejfe meliores,quanto magis ftcerint , adiuuerint ad cognitionem , er cultum Dei. Deteriora autem oenfenda, qua nobis impedimento fuerint, quo minus cola/ tur Deus. ut quafi fic jlatuat,ft quis eius fententiam planius euoluat,Quoniam,in / ?uit, Felicitatem ueluti finem fupremum quxrimus: Felicitatem autem tibi demon/ ro,camq; dico effe beatum, jrliccmq; animi flatum , complexum , focietatemefr omnium uirtutum: Apertius, ait, tibi loquar :fcdes omnium uirtutum, er finis ille, ad quem quicquid agimus, quicquid pofiidcrc fludeamus , rcffiicicndum ejl, Con/ templatio er Cultus Dei ■ Cum,mquit,huc perueneris , tunc finis ejl , tunc beatut eris. Ob hanccaufam quxcunq; tc iuuerintut huc pervenias, pro melioribus ha/ benda-.qujc prohibucrtnt,impedimentoq; fuerint,deteriora indicanda. Et is terni/ nus uerus,hjtc optima diffinitio , optimus rerum cognofcendarum modus . Sic lo/ quitur AriJlotcles:*7i;tiy(ufi<ris kqu kth<ti: ruy (pv<ra «yaSiSymin' ora tIw tjP SiSuihistc &iuviayH ortiucn^n « <Qj./toy * xtoup &y(cS&y,ctJUTM ctptsH,i(gu.V7<&' ogos xcctoJs@',a7ts</ltjJ& 2NJ'eccy,H dfg. {zsifBoAlut k(dAv& -ny &t oy fkfccmAj&yiryk thupayt Kjsth <Ah cpcwAi < FINIS. DE NOMINE VRBIS SVAE EVGVBIVM, QJOD CORR.VPTE LEGITVR *?vd scriptores; bt q.va ratione fit proferendum. ifum cfl in calce operis huius docere, quodfvrtaffelegen/ tibus non fuerit ingratum. Si quis ejl, qui nefeiat nomen ur bis mea, non ejl Eugubium , fed ut apud probatos feripto / res conflat ■ Jguium , er ciuile nomen non Eugubinus , fei lgums,uel iguius.At ne nona, atq ; aunbus mfitatauidc rer affirre, fcquutus fum uulgicor.fuctudinr.ubi $ me Eu/ Stibinum appellans. Verum hoc nomen adeo corruptum, leprauatmfy ejl apudJcnptorcs,ut nift wdicim, folerlia $ Dodtfiimorum taro nwtfCr %■' / k * DE NOMINE VRBIS SV AE- 19 Asm, cr fides Antiquorum codicum fuffragata c([et,diffictlc potuerit reeognofci. Non fidfje igitur oppidum ignobile Iguium, declarat, quod eius meminit Cafar itt Commentarijs,TuUius in Epijblts ad A tticum, Ptolemaui, e? Strabo in Gcogra/ phia, Plinius in libris dc Naturali hijloria. Silius quoque Italicus . Sed tam uariea/ pud hos omnes deprauatum ejl id nomen, ut apud Ca forem primo dc Bello Ctuili uocetur T ignium , addita litera T , ex nomine Terni Pratoris Pompeiani , qui prxfidio quinque cohortium oppidum dejtndcrct: apud Ciceronem de ea re atque Cafar loqumte Sifigmm-.apud P tolomaum tfuium, apud Strabonem itor, apud Silium inginum , apud Plinium in deprauatis exemplaribus ciucs dicuntur I ngi/ nini. Caufas au'cm deprauationis huius, quas ut dixi, mecum • Doflifim huius fe/ eulirepererunt, quorum iudicio fuffragad funt codices antiqui, explicabo . Dico hoc oppidum efjc , quodin Commcntarijs Cafaris de Bello Ciuilidcprauatiflime uocatur Tignium,de quo C<efar,cum P if aurum Fanumqs oppida Vmbria, ab Eu/ gubio non longe diflanda,memoraffet,qua ipfe fuis prafidijs occupaueratjubic/ cit hisuerbis-.lnterea certior fidius, Tignium Termu Pretorem cohortibus quinqt tenere,oppidum munire, omniumcj; efJcTigniorum optimam ergafcuoluntatcm , Curionem cum tribus cohortibus,quas Pifauri er Arimini habcbat,mittit: Cuius aducnlu cognito,diffifus municipij uoluntati Termus, cohortes ex urbe educit , er profugittmilites in itinere ab eo difccdunt,ac domum rcuertuntur.Curio onmiunt fumrna uoluntatc Tigniu recipit. Hac Ca far. Deprendcrunt igitur eruditi caufant deprauationistnam hoc oppidum, ut ejl apud Lucanu, in Vmbria ejl. Eugubium quoque, ut Plinius docet,in Vmbria. lUud oppidum Tigruum dicit effe in VmbiU Lucanus, feribens de Bello Ciuili,eo carmine. Gens Ethrufca,fuga trepidi nudata Libonis lusqi fui pulfo iam perdidit Vmbria Termo. E t Ludius Florus his uerbis.Prima Arimino figna cecinerunt, tu pulfus Hetrurii Libo , Vmbria Termus, Domitius Corfinio ■ Nullum autem nunc ejl oppidum in Vmbria,nec ullum extat eiusucjbgiit, quod uocetur Tignim: er illud oppidum non procul Arimino er Pifauro er F ano [itum erat,ut quod d Cdtfare cit his ipfis nominatur er ccnfetur : Eugubium quoq; non multum dijlat a Pifauro er Fano. C tufa igitur deprauationis,quod multis nominibus accidit, fuit nome Termi P ne toris, qui litcram primam fui nominis dedit I guiotnam locus in Commcntarijs ha bebat . interea certior filius iguium Termu P morem cohortibus quinq ; tenere . facilius enim fuit ut pro u, legeretur poflea n,ut qua una,eadem$ litera ejl furfutn icorfumq ; uerfa. Imperitia igitur feriptoru er deprauado codicum, fecit ut prima Utera nominis Termi adderetur nomini Iguium.Haud mirum quidem,Nam maio ra mon&ra olim in omnibus bonis autonbus uifebantur . Huius deprauationis uel iUud clarum argumentu cfl,qubd idem oppidum, quod in Commcntarijs appella/ ptr Tignim, mEpiftolif di Atticum dccifdem oppidis, qua adhuc a Pompcianis Z< tenerentur, ' t .y-. * I . .DB NOMINE VRBIS SV AE. Jtt Vtr&rix cu Ixtida fufceperunt,expulfo Termo duce, qui Vmbria pofidebat pro Pompdo,lulia difla Jif.an propter lutum uxorem 0(Cudani,detcrminore non tut te mus. Hxc hiftoria,tametji non adeo Latine er polite, fed fatis ad eorum fidem, quxfcrip fimus, ut Tignium in Commentarijs Cx faris nofcatur ejfc lguium,quod * Termo prxtore Pompei j teneretur. Nam Ludas F lom congruens cum hac hi/ fioria fcribit, Prima ciuilis belli arena Italia fuit,cuius arces leuibus prxfidijs Pont peius infederatfed omnia fubito Cx faris impetu oppreffa funt. Supcrejl Plinius,m cuius ht fioria libro lll.de fexta rcgione,pojl Forofempronienfes numerantur I n/ ginini. Sdcndum hunc quoty locum effe deprauatum,quod tum rado,tum fides an liquorum codicum ojlendit.Ac primo ucl hinc liquet non cffediccndum,qucmad/ modum hodie dicitur Eugubiu : nam Plinius numerat cuiufq; regionis oppida fe/ eundum rationem Alphabeti, primumq ; reccnfet qux indpiunt a Utera A , fubij/ c it alia iuxta literaru ordinem-.pojl Forobrenitianos er Forofempronienfes nume rantur Ingutini. PUnius ergo recenfuerat noSbrum hoc oppidum fub Utera I, non fub Utera Emamft indperet nomen d Utera E , non nominajfet ipfum pofl ea qut indpiunt cum Utera F hoc argumento cft,deprauate tutlgo dici Eugubium.Ma/ nifrfla quoq; ratio efl cur deprauatum/it , ut pro Iguini in PUnio legatur I ngini/ ni.nam apex qui folet Latinis fuperferibi literx I, uidetur nonnunquam effe Ure/ viario , cum uolentes ftgnificare prxpo(itionem 'm , fuperponimus quendam api/ cem.itatp exiguum punflu U terx I , ftdt ut putaretur prxpofitio in: at<f ubi dice/ baturin PUnio I guini,ab imperito feriptore fubiedum fuit Inguini: pojlaUa quoq; ■corruptio fidlc irrepfit inter Uteros u,n Hxc eadem corruptio accidit in SiUo Ita/ 1ico,qui Ubro V 1 1 l.dcfcribcns populos Vmbrix,poj i HifeeUum ac Normam, op pida Eugubio fuiitimx,recenfet Inginum,co carmine , Hiff ellum, duro monti perfixa recumbens tJomia,cr infiflum nebulis bumentibus olim Viginum,patulofy iacens fiue moenibus aruo Fulginia. Fuit igitur hic quoque fimiU ratitme deprauatum,quoniam apex fu/ perfignatus prime literx nominis ab imprudentibus feriptoribus pro Utera n, ac/ ceptumejl: ferip ferat enipi Silius, qui in hoc carmine fequitur ordinem Plinif, aliorum (p Geographorum in recenfendis Vrbibus , Iguium , uti apud Cxfarcm, VUniumq; legeret , c r interpres Silij ait inginum oppidum effe in Vmbria : nui/ Ium efl autem memorabile oppidum effe in Vmbria cui pofiit hoc nomen dpplicx ri.N tm quod ait interpres,lnginu 4 Strabone pro monte acdpi,in Grxdsexem/ ptaribus Mons iUe non Inginum,fed yiyyzvoy opo;,Mons Gmgunum uocatur , his uerbis , «v-F </P ici © o eejo-is 7tct« u ic (3 t o yiyyivoy og ac • Hos ter/ minos ponit Vmbrix Strabo, Flumen Aefin er Gingunum montem, qui ho/ die quoque uocatur Gcnga : ni fi forte Strabo ferip ferit Cingulum cf«S terni/ nus . Ncc mirum quod. nebulis inftfhtm oppidum Ejugubium dicat Silius: fdfact enim ei pUnides,quam nebula mane femper opacat , uehementiws Zs; * illo ?** AVGVSTINVS EVGVBINVS iflo foruffe tempore, Jt planicies erat inculta , ©* palus nebulam exhalabat . At ids- qubi Eugubimin planicie dicitur fui ffe fttum , ubi nebula inumbrat : propter rea dicit olim, non fua tcmpcBate . Sciendum quo<£ hoc nomen apud Strabonem dc prauate legi : nam pofl Hi1, pellunt oppidum Eugubio finitimum, fubijdt "lrof, ltor-Eratf :iluet pro Tau, Gamma. Sic Igu-Sed reliquuquoq;nomen corruptum fuit,utalu plera# non minus deprauate apud eum leguntur. Scdreuertor adPli/ nium . Dum hxc mccu agitarem. Angelus Colodus Epifcopus Nucerinus,uir no/ {hi temporis dofttfiimusjn duobus Plini js, quorum alter rft uenerandx uetujlatis, alter ex prima imprefiione cum primo fuit Plinius excufus, ostendit , ubi nunc itt uulgatis exemplaribus , c r his etiam qua funt impreffa in Ccrmania,legitur Ingi/ nini,omnino effe I guini: hoc ego manififle uidi. i Uud autem uehementer in Plinio animaducrtendumejl, cuius me admonuit lacobusToreUus Fanenf:s,uir excelletp tis ingenij, cuius fere totum ejl, quod fuper nomine Ig uij fuperius attulimus : is df prendit duobus alijs locis mentionem iguij fieri apud Plinium libro X.V. cum agit de oleo faditio ,& libro X X 1 1 l-cap. 1 1 1 l.de oleo quot}; feribens : fcd is l ocus non admodum deprauate lcgitur,erat'qj clarus multis,his uerbis: Scleucinum, iit/ quit,ncruis utile effe diximus,ficut herbaccu quoa; , quod Enguini circa uia Fiam/ miniam uendunt. Hac Plinius. No admodum peruerfum cB,ut pro Ignini legatur Enguini, quos ait effe iuxta uiam Flamminiam,ut uerifiimum ejlattmgit enim Ig ui nus ager uia Flamminiam.QUin CaficUum Ditionis Ig uij ( quod ab antiquifiimif Grxcis uidetur appellatum Schiffa aoro ri <r£» £«{/,proptcs« quod fcinditwr i/ lic A penninus, ut quafi fccuri [edus uideatur ) uia F Lmminia medium pertr anfii Hio Ignini oleum herbaceum uendebant, neruis utile: Herbarum ftquidcm,iton fi die alibi nafcentium,firax dic A penninus.Nafcitur ad alia Coccus,fcu V ermtcu/ lus affatim kftus ex herba uulgo PtmpincUa- Huius igitur olei meminit ide Plinius etiahb-X V.fed locus, ut dixi deprauatifamus cfl. Audi igitur rn,cr confer locum libri XX II I -cum hoc X V-ubi de olcoJUlitiQ feribit his uerbis:Suis,ait, herbis componunt inter Cappadocia er Sclcuau quod Seleucmu appellant, neruis admo dum utile, ficut in Italia e g ummi. Locus,ft refie penfites , perperam habet, ut pro Eguuij legatur egummi : diccndumcp, Sicut in Italia Eguij. quod locus ipfc te fla' tur abunde: nam nnHum oleum conficitur e gtimmi. Adhxc oleum tUud quod feri/ bit libro XX 1 1 l.nems utilc,herbaceum cf\,non egummi.Prxterca famlcsfunt inter je locus de libri XXIII. atque quintidccimi , proptcrca, quod refert repe/ tuqs cifdem pene uerbis libro XXII I. eadem illa de oleo,qux fcripfcrat quinto/ drcimo-.idqi ipfc Plinius demonflrat,Diximus(inquit libro XXII I .)neruis utile Scleucinu, ficut herbaccu quofaquod Eguini uendut.Atubi hoc dixerat Pliniusfui delicct qmtodecimo, ibi ferip ferat oleum herbaccu neruis utile,non oleum e guttt mi- Quantus error , ut oleum herbaceum transferatur in oleum egummi i EI cum idem Plinius ait,Sicut in Italia: iudicat quod clarius repetit XXII I .nempe cire a uia/it, «, « i ..4 - 4. . 4-w DE NOMINE VRBIS- SVAE' 7*1 Hiant flttwniniam .Atque obfccro imprcffores omnes ,ulpo& hac tam in Csftrc quim Cicerone er Plinio locos iHos cafligatius imprimant: N a quod ad me attinet , plurimi* his debere fateor, qui hac aperuerunf.in primis# UcoboToreUofanenji, pe r fricaris ingenij utro: cuius iudicio ut dffentirerpoB aliquod tepus fecerunt con/ iefturx clariores, cr probata fidei codices. Igitur nomen urbis rfl lguiu,ciuile Ig ui nuSyUcl Iguius,ut ejl in Cafarc-Magnitudwcm utres# oppidi, V quid momenti ha beret,tcflatur,qudd iUo beOoCiuilt,cum Fanum,Pifaurum, Anconamfmgulisco/ hortibus Ca far occupaffet,mifu huc tres cohortes, V Pompeius #iin# cohortium prxftdio cum pratore Termo tenebat . Vetujktem declarat Maufoleum extra met nia,cr theatrum:tum complures tabula anes reperta in agris,litcris incognitis in tifa,quas hucuf# legere potuit nemoifufticantur nonnuUi H etrufeas effeuumte/ gulx}cpulchrontm,eifdcm literis imprejja,ab aratore inuenta,cum finibus diis , , Exefa inuenit fcabra rubigine pila. Aut grauibus rastris galees pulfabat inanes,. Grandu# effodis mirabitur offa fepulchris. H» autem Vrbibus e r his finibus \guium,utfuum cognofcas,terminatur.k Heri/ die Perufia,a Septentrione uia ¥lamminia,qua pmctratApenninos mon/ tes : ab Ortu Sentino , Saxofirrato uulgo , Nuceria colonia,¥o/ ro ilamminij : ab Occafu Ttbcrno, uulgo Tiferno, in media fere italia,nuncfub ditione Ducis Vrbini. LOCORVM ALIQUOT IN SRAECIf IAT1 nisfy deprauatorum emendatior le(Uo. 5 Vagina j, ttrrfu *4,kge commercio, 5, 2, haberent. 7, J7, locum. 12, xlrtxy. i),i4,coordtnanf .ibidem 10,;«. ibide n,e»S. «7>J4, «moi. 19,14, iyoJfAs, ibidem n,idejl. u,i9,i&iT0iS,ibidcm jo,fcv3v{ TxvxJrrx ytm , ibidem 1 1 , TVneyyJcroi. is,t7,altera. 28,16,0 wf 0. jo,t6,diuut iUe. jt,i8.<pxnfcj>. »7.18 ^uvi. 40,9, ibidem i8,V7t«(C/ otus. 4*,i 50,21, w«<r«», ibide }!,oi/Tijbtdem }6, ur/wTfoS. 51,«, Mrns inde.ibidcm pubertate. 54, 5,t*|/ xKt^xy .ibidem u, Archetyppa. H,i,aut.ibidem lyonfbrmatio. f<s,?4-,Grxcum. i7,i<s,fubjlantu expunge. 58,25 ^CKfosoiyiiPcc. 60, i6,quem ea coleret . 6t> 1, unyx. <S4,'9,To)j/. «5,5,» cfuTiC.ibiifm i7, xi<Atoi.ibidem t9,dyoiosisiy,1xos <7i. 66 , «8,ci 69y9,ttiTHA&i.ibidemij,HK0hsT»<rccir.ibiJemi6,decreU. 70, i4-,oracula folum ibidem i9,/airoiKi<r/acl.ibidem s i,w fdxqxrx. 7i,%Erytbr<eam.ibi/ dem 10, TupoTHyofiverxy. ibidem 14, ferunt. 74, i5,prwwum. «Wirm Retiam uoca} en.ibidc i9,nrfC>ndyoyoy. 75,**,*<m<r*ttv«^J. 78,9, iKyxruoy. ibidem 8o,i4.,yiyl3j.tbidem 18 ,ad eum, qui. ibidem 29, «rvwBr jTOTi^uy. 77,t,I<ifocjj.* 87y8,xvTcS.ibidc z),iuroitt<n.ibidc i4,nracyxx// Aeos.ibidc z8 ^xfxySsyxi. 88,z6,vrgtsH<rx(itro{. 9i,*5,Pytb<tgorrof pbi/ lofopbos. 9j,j9,«pWT«/{t<3j. 9 4-,^, comem. ibidem 17, omniacj; qtue. 99, u,yiWMyatrxikov . ibidem n, iyrvrifu. 109,8, procedere, ut , jo, ejleffe- m, 17, Tertium. u},7,eflfccunda.ibidem 15, rx Platone- 114, 3iyinufitatum.ufyi4yiUum. n6,i,denotabat.ibidem n,us oclvtyiaxrtiePLH.ibi/ dem nycunAif. 117, iz,kmAio. ibidem js, Amellus. n8,if, eum qui eft. 120, aj, bxc.if»iifmz8,</Ii(t*ticj>//ii('flt/.ibi(fc‘mjo,moxpofl«nurn. izyi,quxno primo. 122,1, fub&antiam cum collocans. ibidem s<, iw*. ibidem u-Atytre. ibide t9.x'nix\j Ja/jjbarocKrst'. i2},4-,7Tfdi7tsoy.ibidem 9, ay.l$i>tfoy.. 124,8, ifufHyivoy. u$,i,cauft. ti7,i8,/xy^xya)) tx{ 'ixyoyo^wpxioy cre.tbi/ d£mz9,vtso</kjx(tivs. 218,2$, perfefla- ibidem n,iUo. «29, i^rmoJyfx xnr' xofs. tjo, 2, ytyyooyiys. ibidem .ibidem 7,xvjH.ibidem ji, afferebatur. nt,t,yH Aylx. i}4-,n,fuum. n6,ji,ipfafua. 24.0,10, guber tutorem. i4.i,4.,mfiibidem i$,xvtKMAvt(r . 142,11, •ssxyfxsrx<ri. 14?, «8, illud oraculum-ibidcm 24 ,wr«0fc. ij-^i^vv-ibidem 9 ,immcdiate.ibidem 17, idin. «45 , j4 , fontibus [uperiores. ibidem v, iK^K^lo. ibidem 19, iyxvoy rt. «51, 25, A tiwo(xtuM. i$i,z9,iuuentam. 154,?, tabrjf. ibidem u, difficile effe. n8y6y<rv(D-ati. i6o.tf ,Kiy9<rtsibidem i4,Dei partem. i6i,i,ist zrcer fcoy. i6}yiycaMi$imo- i64.,6,dcbucram.ibidem u,cvfoilvfo .ibidem j$,x»i f«. t6i,ut.,«vfifiivot. t66,t8,v<AxfoQfty.yoni. i68,tS,v7ngy.iyiBHS. «79, i6,Hmc<{;. i8o,i9,<7itMy3-n<r«y. 290,1,(197^0!, «95,24y»rffBJOT f*«- «95,io,i»'«cA/<rxw. i9?tu,q>oifltS. 207, 17, epvhxjf oywt ■ 219, n,&7f>vjey fc E R R A T E N. u,Mofcs.ibidem u,7rcc<r)(V<r/y.ibidcm t%mounx.7rw ii ibidem ji, ytvvm. t6i,xi,</lUTOSMvrorTV. 161,17, oMiii »//£*«{/, x6^i%yinx{o5. ^ 166, *8,Tf/ctKgec.. »70, 4,fc|«*fci. i7},7y<fiw£pu- »74,»8,>w,e5 K9“* ^ x77,ij,eU7ixy. ibidem j8}fartey. 178 yi^,yiv^"xy. ibidem 10,0 SieStuy- Smi /zti/ ei «.Vio jrotKTfcScWici-flCTOl tot ipni/ulvei. 281,28, kot4>. i8j.uk imtxxpitof)7iXfK- 288,4,0 nfiyyixsu. }o6,7,/jii(xciS‘ ibidem n, fufip/ vxis. joiti,iyx\Hiicc.ibidemkiX7r^f'‘KfotS>ibidemi^oyoi/. ji4,io,aareu tsti . ibidem } ?,t/XT». jie^^iibidcm i5,eTi 0. 3iS,i5,<rt^Cvc-wtt; ji^UjTOiJ. 320, 8,ct^cy.ibukm ovii expunge. ‘0 * K A TTT

Villa Speranza

Welcome to Villa Speranza.

Search This Blog

Translate

Monday, August 18, 2025

GRICE E STEUCO

No comments:

Post a Comment

Villa Speranza

Followers

Blog Archive

About Me

Villa Speranza

Subscribe To

Welcome to Villa Speranza.

Search This Blog

Translate

Monday, August 18, 2025

GRICE E STEUCO

No comments:

Post a Comment

Villa Speranza

Followers

Blog Archive

About Me