AUREUM SANE OPUS, IN QUO EA OMNIA BREUITER EXPLICANTUR, QUAE SCIENTIARUM... Valerio Valier Digitized by Google Ex Bibliolhcca majori Coll. Rom. Socict. Jesu AVREVM SANE OPVS, IN QVO EA OMNIA BREVITER EXPUCANTVR.QVffi fcicnti*arumommuinParcii«,RAYMVN# • DVsLvLLVs, cam m fcicntiarum Arborc,cp artc Krali AVTORE VALERIO DE V ALEi^ M, D, LXXXIX AVGVSTA VINDELICO- rum imprimebat Miclutcl ^ Mangcr» Coffl gratia & Priuilcgio S^CseCMay* ILLVSTRI ET CieN&KOSO B ARONl DOMINO Antonio Fuggcro» Domino Kirchbergx di VVnnTenhoTni, Autorpcri pecuarobfrruaiuix er» g6 de dicai, 7: L.LVSTR . ET GENB- rofc vir, Mccognas perpetuo Iionore colcndc; quod tempua cranscgi Augufta > libcraliori' bus Citrrcuacionibus dandum cxi(limaui: quod piicarcm cflc curpifsimum ; G, quac c!a- baturcommendandi occafioi amc ncgligc^ rccun Ergo Ray mundi Lulli craditioncs ad- huc SchoIii$ brcvibus illuftravi : racus quip- pc, quod rcs, dignifsimam cflc ciufccmodi lcicquz digna efc cof^nicione fui. ■i Vaferif. Eu^anex dulcilsimagtona gencis. Prllege.quod fummz e(l dexcericacis,oput. Ha6Venus in cjrca iacuic caligine Lullus. in Uicem reuncacquem labor hi(cc novut* Hunc npc|legeris my Reria magna videbit, Quar nunquamdo^itvifa fucre prius« Addr quod tngenuas gremio comple(5licur artCi^ i Arcuquz verenomenhaberequeunt» Aucori mericas igicur perfolvico graces: £(rc Dcimunusnemonegarepocert« i (lNpiLVLLANy£ AR. * tiS R ARx^ EXPLICA- tioncm Valcri) dc Valc lijs VcninV M^xfma pirs iuhUit* nuva cm»fcifnt?a Lulli Raymfidi rxf.^^ac: pars quocp magna ncga^ Eccittcfrra ndfsfR, tradido^martt vlum; V jt Mcndacis ficriDzmonts arrf frtufir* '* Spiritus hos agirat cundlos c rroris aman'; Qut lovar cf mnunt optima dona facri« Pauca olim LuUus nobis pnrcf pta rcliquirs Volvlf quarafsidu^do^a catcrva manu: Hancctiam docuit Bruno lordanusad Albim ^ Irriguum, gratusquimibi doAorfrat» Tradidit at mctius, mihi crcdc, ValcriusiHc: Itala qucm gcnuit> Tcutona, tcrra. favcr« Maximushimc vfutdocurtcommittcrcprarfot Quar prodf quf nnc iam tibi doS» cohort*. Artc ncc c(l vfus Rc gts phlcgcthont is dC aftu ; AuAornon Darmon, (cd Drutarcitcric» £t liCiC f minf ac nuHut fplf ndor^ dccus^ Rcs tamcn c(l vcrbit antcfcrcnda bonit* Ert^o non duhica.quinccrca (cicnria rradi Raymundi pofsic: quaro capc, volvc>IC(;C Lf^(o lcAa placcc, lc ^am rraduciro adv fum* ^dgrauc ptinciphim; fru^hit amicusciib (> • - 1 ADLECTOREM. NOuiquidem, amice Lecflor.intereot quofdam eflTc qui fe fapientes cxiftimat, qui verborum potiu$,eIe^ •\tjam, quam al- Cifsimos fenfus curant« f^uni verb res ipfae ponderandse potius quam verba fuere* Mo- re etenim fcholafticorum quod vnico verbo cxplicare potui libentifsime feci^nec verbo' rum concinnitatem curauu Non fuit ociuoi crrata corrigendi. Candida igitur meor cc ipfe corrige , ac impreiroht currenti manui Hmul igQofcc^Valc» .M3;iOrD3JUA ✓1 .lii ccl . -TJTrn m^: .. ...... h INTENTIO AV-, TORIS EXPLICATVR, IXIT ANNIS ABHINC Raym»„. circiter irtccntii tnpgnii quidam Vir fummx e- Lullus uditionkdc fapientije,nccmi/iorii (Brfdn) fdn- fepp^ 6htdtis. nomine Raymundui tuUws, qui maxi^ ecqualisfu \ndm difficulatem in fcientijs quihuscunc^, confti* crit. ^tutam admirdns, dc edrundem inter fe uarietd^ ♦Duos l\. temcontempldnsyhominis miferidmdef>lorauit,quod longo tempo bros Lull» rislhdtioperdeuidfcientiarumerrdndo, uixtandem oh immenfum *c'^'pfif.ad laboremi non mmus confujdm quam exiguam rerum cognitionem aj- . , fequnetur: Cupiensq; Uterarum cultores db ooc feruitutls wg) /i» paradas. berdre^ dc breui temporis curriculo in fummdm omnium fcientiarum Qija re pau noticiam deducere : nefcio quo diuino dfflatui furorcy inter cxtctd ci ad noti- 9duos Ubros ddomncs fcientias djjequenddf confcripfit : quoruunum ciam artiu breucmdrtcm, dlterumucrbgcnerakmdppcUdt, cx quo poileriori ^^^"V*^**. priorcm coUcgit.Veriim ob lon^m cxpcricntiam deindc cognofccns jjjyg^jJJJj* pdUcosddiUdrum cognitiottem deucnirt, tnm propter fin^Urc dc ^ arboa ddmirabilcdrtificium, quoda>ntincnt ; tiim ctim ob prxceptorum rcm rcien? pducitdtem,quibuiimmenfum fcientiarum chaos impUcatur, uoUiit tiaruiti clas mclariwi fentcntidm fuam cxpUcare; tdU amcn modo nc fdCra dpro- rui s _ L u 1 1 i phdnif contdmindripoffent, cr non nifi fummdlnffniddrcanorum •'■'^'ctu cx penetrdUddeguitdrcnc. Ad quod pcrdgendum Librum cdidit, quem nominarc uoUtit thrborcm fcientidrum, nec immcrito : quoniam ea cnciaru no omnid»qu4e db omnibui fcientijs unipoffuntcoprxhcdi, LihcriUe imeriro ra. qudtuordccim tintum arboribws di^inShts miro modo confiderat. lis dicicur. Q£icumddmdnusnofiriudeuencrit,curduimui mdiori, quam fieri Intetio Au poterdtffdciUtAtCteimUbrifenfumdperirc^a-circahoc unumton «hoiis clr^ noflrd mtctttioHcrfdtur. Qu^ddm cnim inutilid fubtrdximut i aU- ci^^od > qud ucrb uddcncccjfdrU ddiidunut;[lcutilpdrjim m toto opcre tcr» QuxprjB^ mpoteflyCt potijiimu in primaetquartx pttrtCy'mquaruprimi,pir^' cipuein pri ter animJtducrllonesin totoLuRiartificio siimc nccijjaridis fabricd' mx ct quar ^j-^j^ ^^^^ Catc^rias,ucL,ut uulg» intcUi^t prddicamcn qu£ cnti* AiK*-'fiiu coucnirc pofjunt, quxcuq-fint iflj fiucrcali4,fiueab iih- addira. tcUcCht fibricata.fluecrcatd ucl incrcatd.*Adiccimu^ mfupcr in fc Qnibusca- cunda parte arboriunicuic^proprixs formaSy ea omnia brcuitcrcx* regorixno pUcando^qux ad arborcmquamcunc^ rcducipotcrant. Intcrtiaut* ftrx conue j-o p^rte cr quarta proprio lAartemulta dcfumpfimuiy «t i«grnw/2 . cognofcere potcrunt: NecfJne maximis incommoditatibm cTmultis funHn*ia^ wgrZ/yj id pcrfecimus. ut VUlofophit imbuti ualcant fe aliquando ab nteaddira*. infinitis ambagibus libcrareya' Viriin fcicntijs confumati pofl infi* Quarchoc nitoslaborcs pcrxBcs pofsint fubfclictharumarBorum umbra per» opus Aut: petub CT fccure quicfccre. Isonrcprthcndant nosEloqucnti£ culto* cdcrcvolu resfirudi Mincrua in fcribcndo ufi fumuty quoniam fatis trit (ut ar» "j^* , bitramur) fi fub rudi cortice DoA Eloqucntcs fua ^loqucntid tie* Bonreprx* crgM^?4rf poftrint. Hi>«r ^Morww prxcognitio neccffaria c/? ad confequendam In fccuda, ftrbortmcognitioncm. infccundapartequatuordtcim arborum n4« turam icclarabimuSy ex quarum notitia tota entium cognttio depen» In tertia, dct^ I n tcrtia exemplis iUvftrabimus qu£ tum in prima quam in fet In 4ta.quf cuniapdrtetraduntur* In quirta uerb ct ultima moiumo^endt^ doccaniur p,^,^^ fpf^ gencralis ars Kaymundi adhoc opus fit rcduecndai cgrcgu, iQcdidoulteriiis multiplicare fcrme m infinitum conceptui» rfrgir* mnU utt cuiuscunq; dUctiut gentrk cmf>Uxd tim pro piYtc un4 quimfalpitmifceniordiiccscumridicibui, ndiccs cunformift dr^ bores cum arboribut CT rcgulM cum hii omtnbus^ CdUjsmuUiS De primaepartis divifione» PRtm4 pirs in quinq; partcs fubdiuiditur, in quarum primdrd* Principall». dicum ndturd arborts cuiuscunq; oflcnditur, Infecundd arbo ^^P^ ^jj rumfDLidnumerdntur,dcdccldrdntur, In tcrtid fvrmdrumcf [tntid expUcdtur^ In qudrtd qudJUonum uel reguUrum quidiitdi dc & * numcrui (locetuK. In quinta ucro cr uUimd animaduerfionesqud* ^t* ptc tuor prxccdentium.pdrtium ponuntur,qu4rumnoticidddLuUio mniu fecretiord intcUigenda c{t neccOfaridf ' " ponuncau , _ - ^ lecrcraLul DE R ADICIB VS in Communi» liinucaiga da. LOquuturi de principijs iUk uniuerfdUoribus qu£ quodUbct cn ti/s gemps circunda nt dtq; infcnfibilitcr pcnctrant, ncmpe dc Bo^ Enum erai nitdtc,Mdgnitudine, Duratiofie,Fotc(tdtc, Sdpientid uel co ^"1"^'^"* gnitione.VoluntdteuiU^petitu, VirtUtCy Veritdtc» G/orw, D»^-* 5^,^,^^- rcntidyConcorddntid^Contrdrietdtc, Principioy McH/o, Fwe, Miff^emid^ Concorddntid dc ContrdrietAtc» cum tribus pnmk rd- iicibm dbfolutis concordet : quid ficuti BonitM notdt effenlidmy Md" gnituio perjeBionem rei efjentidlem, cr Durdtio tiusitm rti fxi- S^entidmuel fubft^entidm, ficper Concoridntidm cr Diffrrtntidm habeturiettrminans cr ieterminjbilt tx quibu* unAconiunfbsrti cxifientidpeniet dc perfcCho. Cwttrdrietsiutro Durdtioni reffton» det, quonidm res extrd caufdm fudm exi^entcs Udrijs paj^ionibui af' ficiuntur,qudrum ratione uarijs quoq; oppofltionibm funt futie^^*. Stcuniuitriingulws qiti e{lie Principio, Meiio dc Fiiit cum tribu$ pofttrioribus rdiicibM optime conutmt, quid poffe operari quoi Foteftdtidifcribitur. Principiumrequirit^ quodeftauthor operdti- onfs. Cum Medio fsmbolum habet mdximum Sdpientid uel cognitio» O* t conutrfo, quid utluti Mtdium intcr duos limitts conftitutum tft, itd cr Sapicntid, inttr potentidm cognofctnttm cr cogmtuw obie» Oummeiiat.Tinlsutrodpprimi Appttitui ucl Voluntdti propor* tionatur. quia nihiiiefiieraturnifxob aliquem finem. Tertius cr ul. timus tridn^lu4 ie Sidioritdtt, Atqualitdte cr lAinoritdtt opti' mdmhabttSymmetridm,cumultimis tnbus raiictbus priork arii* nis. qudmfic ofieniitnui : Cum Virtute S\diorit4x mdximi conuenire iicitur.quid Virtuf eit fons ^ ortgomultirumoperdtionum.qu£ iuo maioritatem qudnidm infinudnt: Vcritati Atqualitds ti^iunfbl cum VeritMfitditqudtioquxidm uclsqudUtMeffentit di fuam i» iedm. Etdeniq;Gloridueldeleditiocumab ommbu4 non ^qualiter ftt pdrticipdtd,fed d quibufddm m mdiorigrddu (fifds tftfic bquiy Vdk cr ab alijs in minori, ah aUquihm proptic CT e&iuisjicuti cr uicifum iUa dc bonitate ^ ^*' (imo quodUbet dc quolibet cr de omnibut prxdicari dicitur) ideo efl iUis ratio cur bona. uocentur cr quatenui talia bonum producere pof* fint, Omnes igitur arbores acearum partes qu£cunq; d Bonitate ge- neraltbonjc dicuntur^a-ficutibonitas ffneralifefi fui ipfiut picnA^ cr cttenrum partium : (ic BonitM particulark datur. qut fui ipfi* B oniras q '/^ P^^' ^ aliarum partium, Tunc ^nerilis Bonitdt cfi fuiipfiut modo fit plcns, protit concernit bonificatiuum, bonipcare, crbonificabile^ plena fuii- Tunc uero diiirum partium pleuA exiflit, quanio per mgnituii* pfius. nem r magnA, per Durationem durans, atq; per cxterat radices td^ Bonitasqii Hf^i^ffndicaturdcBonitateinparticulari^s. Trunci, Brancharum aijar u m -^yy^ arborum partium. ConfimiUter quoq; dc unaquaq} radi* liulicplea. ^^^^^^j^^^^^^^ j^ncenimfuiipfiuiplena erit, quando potcntiam proximant p proximm iffndi, a^m dc corrcUtmm connotihit» fcd exterarum partium, quinio 46 dijs earum limdituiinem fufcipiet^ JEjJent ipfi* ui Boniatis qudmpLurtm^ proprieaxtes defcribenix.quM Pythd^* rj(y Arijio : t^umeniusPUtonicuf, MercuriusTrime^ftMi P^^^'*"**' Dialo: fo> cr pUto enumerant, mter qu4s tlercu : Trim : ai Tatium loquens^ nouem dj^ignAt, quonidm txlium proprietdtum notio plurimum proi deji pro txornAniis conceptibus dcmeiijsdrgumentorum muenien* iiSy iequibu/idlidsuerbdfdciemws.VdriM uerb Boniatis iiuifiones tu ipfe ooUigito ex iiuajd drborum iiflm^one : ii^ poterk obfer* UdreicdUjsrdiicibus» De Magnftudinc» MAgnituio efl ens rdtione cuius omnes rdiices funt mkgnt dc q^\^ (Jj c£terd entid. Cuiui iefinitionis pdrtes confwiili moiofunt Mzgnhii» explicdnixyjicuti m Bomafff iefinitione explicdtx funt. do. t(.cf}dt tintum ofleniere plures mdgnituiinls dcceptiones,quje tres Variz ma- funt nempCy uirtutky moliSyVoperdtiomim, qud^ LuUm optbneco gnitudinis gnouitium lnquit» Mdgnituio cfl ambiens omnes extremiates ef. ^cccpiio- ftnii, pcr qux ucrbd inmit triplex effe^f effcntit cr fpiritudle^ cui conuenit primum mdgnitudinis grnw icquoabunic dicctur m Cdte* ^rid QUdntititis : aliuiefl efje ccrporeumy cuimagmtuio molis ac uirtutiscompetit. Tertiumefieffcm d6kperoperdtioncm, cui re* lj)onietoperdtionummdgnituio. Et h£c ultimd magnitudo multif moiis uariatur, flcuti cr udrix funtoperdtionum jf>ccics, rcalcs, in Va rix ope^ tentionAles j immanenteSy trdnfeuntes : ndturdlcs^ dcciicntalcs : rationum proprit, dppropridt£ : re^it, refiexjc : fj>irituales, corporalcs % ^P^cics, necclfdri£y contmffntes : inftdntdnex, cr in tempore faiit i fj mlt£ diix qut Philofophis cr Thcologts funt nott, DeDuratlone, c l^urdtio Daratioqd T^Vrj^io eftensy per quoi rddices cmnesdcrdiquientUda* (i u I J rdnt: V multiplex efi. Qu^eddm enim uocdtur timput conttp Multiplex nuum, qud res fuccefiiu^e dimcfurdntur^ utmotui omnes.Mid duratio» jfQcafur Aeuum, qud fj>iritudles fubftdntix finita nec non corpore£, absc^ udridtione fuccefiiud conJiderdt£ mefurdntur. Vltimd uerb Ae* ternitds dppeUdtur, qut foU Deo compctit, nec fucce^ionem dlU qudmuclmutxtioncmflgnificdt. liec eft cenfendum Deum menfurd- f.li:sntiar. ridurdtionedliqudycummenfurd menfurdtoflt prior digniate uel i.q.dift: 9- HAturd :atq; finitis folum conueniens ut mquit Cdpreolus^Et Ucet dim Quomodo cdtur,€ternitdtemT:>eieffemenfuram,ficdicituryquid Deusa nobk ^ternitas^ 4pprffc««eciefu4 titu aftiuo conferudndd. Ex quibus uerbis pdtet eum mtcUigerc dc ddiuoi intelligai. quem omnid entidhdbent,quidindliqucm finemtendunt. £t ndtU' rdUs cft, qui ndturdlcm pr/fupponit cognitionemy qut longe melius Cognitio Dirigentis cognitio potcft nomindriDci f benediBi omnid, in fuos Dirigctis. p^^^ perduccntk. Sic homo. m fuum finem tendens^ ndturdUm hdbet dppetitum, idemdcbrutisdicds, licctddutilidprofcquendd, crno- ciuduitdndd in hominedcbrutodUus dppetitus uigcdt didusq; fen* In h oiet ret ^n^s cum his, qui Voluntdjs dicitur eft in eodem homine, quo •ppctitui. ^^p^^ .^p,^^ ^^-^^ j^^^^ utendK, cr Htitur f-utndis^ Dc Virtute* 13 Vlrtusellori^unionkridicumomnium. Et orituruirtwthjtc Qu\d Virt» A rciunitxteyqudtcnut dClum proprium rcs cAdemuirtuose ^ ^ndc o- producit.EtutprobcinteUi^s. tiibiLaliudejl uirtus (qum intcUismui)qudmfacultdfilld innAtxrei,qu4 eliciuntur operatiof yj^j,^ nes conformes. Et dilHnguiturdPotejldte optrdtiomm, de qud fuf j^u^j^ ^jj prdloquutifumuiyquidPotefldsantumdicit non rcpugnjjitidm ai ftinguicur. operdndum : Virtus uero toUit utiq; rcpugndntidm, cr prxtercd co. notitm opcrdntehdbiliatemuelproprieatem qudnddm fccundum qudm conjimiUs operdtio producitur. Nim^J prolixui clfemlimultas tiirtutkJpeciesdcfcriberem.Tuipfcdifcurre per drbores omnes dc per omnium drborum pdrtes, v^cudrids diftm^bones.dc mfinitum mmerum proprieatum hdrum^ uel uirtutum inuenies. Difcrimen timenfdcito mterinnAtds uirtutesdcquifitM, cr infufds^ Dc Vcritate* VEritd/Sy efl id quoduerum e{l de rddicibuff cr de omnibus enti» Qutd Vcri. bws. Qtt£ueritdi uclref^icitreiexiftentidm, uel eiusdem ef^ tai. fentidm. Siextjlemidmy tunchdbetur ueritds cont'mffns:cr Veritas qe- iftomodo propolifiones de fecundo ddidcente fintuerje cr etidm de >£»ltciiiiam tertio ddiacente in contivffnti mdterid : fi ii notit propofttio quod d p p ^ j j , pdrtereifuit ueleft. Si dutcm effentiam ueritds rejficit, tuncneceffd- ^^^^ xiAeftcumeffcntis ed notet, qux tjliterfuntuniti.quoiunumline cundo & glio cjfe nonpo^it, V unum eftdceffentiddlterimcrdmbounum tcnio vcr£* tertium conftituunU Dc Gloria vel Dckflatione* Lorid eft ipfd deleSkLtioy in qua rddices omnes cr cxterd en- ^.^V*^ tid duiefcunt, Notxre oportet, quoddc rdtiont Gloric duo S -* funtJciUcctquodquiefcdt,cr delea&tmem prxbedt, quo» ^tio^gio. nmdUcrumfiremoutbisGlori^mnoncognofcef.lidm Lapif fur fj, coSdd. C > fmn und^ G fum detentuf ((uiefcit cettejei non dcle^tur. Hkceli^ quod fton efi gloriofut* Homines quoe^ muninnif deUdantur^quU tnmeneorum Cloria im - appetitut non efi fitUTy iieo glorioji non funt^ Clorid boc m looo Droprieco proprieconliierdturyfcilicct pro qudcunt^ completa, dcle^tiont, hdctzi hic rciconueniente, feicum quictej quAomnidfruuntur. VropriA autem Gloria pro Gbrid duplex c/?, qutediam »«cre4ta, qua Deui bedtuicj} fruenio fem pria cft du- jrfircri uerb crwt» dicitur^ qudtenwt m cretturd recipitur, «b P wcrcdto tmen Dfo, prmcipdliter in uolunntem proiuih» cr a>/w EpUog* cs r^^*^'^^^ totim dnima rffentidm rdtiomiH credtura. Ef fic hd' orum qux besnouemdbfolut44rdiices,qu4rumprimatresdrboribufCTedrum diCtk (Unt. pdrtibuf tribuunt cffentidm, perfe&ionem efjentix, CT Durdtionem Utl e%ifltntidm,Tres uerohdx immeiidte fequentes, potentidm ope» rdniiyiuplicioperdniimodoqudUficdam fignificint, uiieUcet ru^ turdli, quiper Cogtutionem inteUi^tur, c^Libero, qui per dppeti- tuM expiicdtur. Per ultimds dutemy Gloridm, f cr que edm prace*. iunt, inteUigefinemt Seidirejpe£hud(rdiices efl ieuemenium,qu£ Arboribm extrirtfecum effe Ur^untur, z^multum fdciuiH di cognot'^ ftenidm Mturm cuiuscunq; rei, De Differcntia* Quid DiU T^TCplicdtkdcdteUrdlkdbfohitkrdiicibuf^refidt ul idrtjffe*. fercntia. f^jSiudrum iecUrdtionem ieuenidmut. ?riu* amen quaidn prrmittere uolumat qut fumme fluiiofi obfcrudre iebent. \Ha Kota, ter omnid hoc prtcipuum efl^ ne rdiices iflx fumdntur pro dbfolHtB edrum effe^ dlids mdximd fidtim oriretur confufio, mter prioret CT hMrdiices,qu£Confuflocdufdr€tur, quoineq; reindturdexplicdri poffet, necminut m probdnio, iocenio, uel confuttnio iuuenk fuum Qualitcr confequereturpropofitum. Confidereturigitiir Diffvrentidnonpf Diffcretia dbfolutoiUo,quo abfoluaresdbdliddiffrrt,fiuehoc Jf>e&tddiiffi^ fit confidc- rentidmcommunem, propridmyCrjpecificdm ifedpro reUtione iU "^**** U, qu£ m bkfuni4t«r, cr ii(m inteii^tur dt Concorddntid, Coit* tftm* m ff trdrieate icatijs. Ex quibui pdtim errormdttiftfiaidppdutliettri- Ettot €iComelij Agnpp£,quirddicesiUdiUtlpr'mci{>id,fubdbfolutoelfe g''PP»» confiderdt.Vir ijle do^j^imut.qudndo de Mdgnitudine loquitur,qu€ ^eopdriterwmittAtur dbfolutum principium iUdm difiinguit, in uirtudlemy m corp&redm ; qu£ dicitur Mdgnitudo molky cr m iUdm qujt m opcrdtionibui rcperitur.VirtudUs Mdgnitudoiex D.Augufli li.'^.dcTifc nifententid i nobis m cdp : dt Magnitudine dUe^a^nibildUud eji,q ♦ perfeBio fffentit^ qud perfrBione dliquod unum db dlioejfentiiUter diffrtt qu£ dUo nomine fi>ecificd uel DifjircHtid magis proprid, uo* cdtur, qudm idemmet Agrippd mcdpide Difftrentid fub rdtionet' ddem quoq;confid(rdt.dum diuidit Dijfrrentidm incommunem,pro* pridm» cr magls propridm:quod fuperfluum efl CT uitium^cum prx» dicdtihxccr priordhdbedntoppoflamnuturdmy V eonfequenter oppofltum conftderdndi modum» hoc etidm contrdintentionem ^^^^^^ y^. huUi omnino uidetttr, qui dumdeflnitDiffrrentuim, inquit,Diffr» grippx, eft retidefiid, rdtioecuiHfBomtM,Mdgnitudoetc;funtrdtiones incon^ contraLui fuf£. SiinteUigeret ipfenonde reldtione,fed de re dbfobtd,no diceret: lum. Bifjrretid efl idyrdtioecuiusBonitd/t etc:funtrdtionesincdfuf£f AnU Animad- mdduertendus quo^ efi ordo fuprddfiigndtusycuius cognitionon pd. Tum efl utilfs ddfoluendum drgumentit Kec minus principid hxcy o* mnibut tX quibufcun^ entibus conueniunt, qudm dbfolua» li£ccuM dignd fcitu dc necefftrid effedrbitnremur, omittere nokimu^, ne i- gnordntit uelnegUffnti^e ttotd reSnrdtione nos fludiofl crimindri foflent, Modo expUcemus Diffcrentidw, Diffrrentid efl idy rdtiont DifferelU cuius rddices omnes cr cxterd entid funt inconfufd CT diflindi.Quid quid! fddix ifld efl fummte utilitdtis utter entid omnid^ i qud omnk ornd* tusdcpulchritudo mdximd, dtpendet: nonpiffbit eius Utifiimdm nd* turdm oflendere, ut difcrimen omne uel diuerfltdtem inter res omnes ^dre cr perff>icue cognofcdtur. Totd DiffvrentiiC ndturd dd h£c cd» DtfTeretrx pitd reducitur ^f dd DiMi/io/iew, DiflinHioncm cr No« identitdtem* ^ ca pica» Etifidtridflcddinuicmfunt ordindtdy quod fecundumefl fuperiui ^rdo. it Quare di- y?{„(ffoy ab aUjs duabus pcrfonts, crtamennon elidiuifusabiUis; uiliono fit quiidiuijiofempcro' in quocunq; reperiatur, notat imperjiBio* in diuinis. ^^^^^ ^cctidm in corporcis tantum inucnitur cuiufmodinon efl Deus^ difiindiouerojiperji^ionemdUqudmnon lignificdt neq; imptrfe^ Noniden aionem^l\omdentitisuerb,efidddifiin(iioncmfuperior, quid qus liutis rta funtinttrfedijUnihyparittrfunt^ noneadem:nontamcn ftquitur: tura& in q f^qu£funtnoneddem,effediflin{bi,qHoniam KonidentitM repcri* b»inueu£. ^^^^^^ .^^^^^ pojitiud,uehfjirmdtiud,dutucrdentid, fcde- tim hdbct locum inttrentia, quorum unum tjlajjlirmdtiuum CT aU* ud nt^tiuum, ut intcr tffe c non cffe : unum pojitiuum cr aliud pri' udtiuum, ueluti inter uifum CT cxcitdtem ; unum ucrum cr dliud fi» {btium, jicuti inttrPetrumcChimxrdmiCretim mtercd, quo* rum unum dChiaUter txijlit, aUerum dutem nequdquam, qucmdd* modum mtcr Pctrum, quinunc efi, cr Antichriflum creandum, fei D*ninaio '^*/^'"*'' hkreperitur, quorum quodlibet pofitiuum efi, utputd ubi fic. i^'»* ^ftrum tT Paulum. Ef Ucet pro ne^tio noflro, tam diuifio quam dijiindio, fy nonidentitdf fint neceffdrid : dttdmen dijimdio mdiorcm exhibet oommodititem, quid de rdroentidne^tiua, imt poj^ibtUd dd exifiere, cr priudtiud ueniunt confidcrdndd,qut ptr nonidentitdtem poffunt feiunp, ideode Difimdione cr eiu4 Jpeciea bus loqudmur. Si tamen dUjs partibus uti erit opiis, earum naturd 4C OCto difli- '/^'"^'^«'^cb/f qu£di(kifunt manijrfij reUnquitur. Ododiftinaio* ftionu ge- numffnerj,crtotidemidentitdtum,ATheolo^rum omnium Vrm» nera. cipe fubtiUj^imo Scoto funt exco^tatd: quorum ufus m fcientijs quii bufcunqx tft udlie necrffnrius pro ueritate inds^nid CTfdlfitdte co$ gnofcendd. Dediftindiombus ftjtim erit fermo fed de identitatibuf, Primu ge», in fequentibus, ubitrdMitur dc Concorddntid. Vrimm Diftinfiio» nhffnus t7 tiUffnm uocdtur diHm^ordtionkiqut irdtmAli pottntUori^* ntm ducit, m quantum tandem rtm ab ilUmet di'iinguity ftcunduni gUum er dlium conftdtrdndimodum. Ctrtum tft» quod bomo m pro^ pofltiont dUqud confidtrdtus ut fubijciturt ut prttdicdtur.dfei^ pfodiflm^itur, qutmddmodumcrpricdicdtumJifuhit^h i non rtt gUdi/lm&ionttquididemAftipfo rtalittr diuidi non pottfl, i^tur fdtiondUy quonidm tsUf di/lmfbo folum rdtionH bcntfcio tfi mutn* m^Stcundumffnuttlly diftm(ho txnAturdrei:queinttriUdmuf • mtur,dtquU>us contrddiBorii pr^dicaa utri prxdicdntur,uel ndti funtpradicdri^nuUomttUt^concurrcnte, qbtorum tiltm n^tu* rdm,Pcutipottfldici(inquiuntScDtift4tcbtntydt InttUt^ Dti, crVoUintxtt* inttUt^UiStnimDticumtfftntiddiuinAdd ¥iUj ^nt* IntcIIc£luf rdtiontm concurrit, cr non uoluntM : cr concurrcrt» cr non wncur* ^9.* rtrt funt contrddidorid : inttr inttUe^m igitur cr uoluntdtem, di ^^[J,* pinHio tx ttAturd reioonfurgit. \dtm dicunt dt ffftntid diuinA cr r« Essetifbci Utionibui perfonAUbut ; quiddutinA tjjentid tribut diuinis ptrfonk 4 rcUtioiii- tommunit txiftit^ non duttm rtUtionts ptrfonAUs, erg) tx rti UAtu- but diftiiu. rd iUd db his dtftinguitur.Ntedtfunt incrtdtk infinitd txtmpU. qu£ ^^0* trtuitdtis gratuomittimut. Ttrtium grnwcft, diftinSho /ormaUs : 3™' S^" • CinteriUdeft^quorumunumdliudnonincUidit in primo modo di» ctndi ptr ft, cr hocmodo fuptrius quodUbttibinfrrioritftdiftinm ibimiCnoni contrd j utl iUa , qut habtne diutrfxf dtfin> tiones, dt- . fcriptionts, uel uarios conctptus k parte reiy hac difiin^bont funt dif ftin^.ftcutihomo O" fuarifibiUtis. Quartum gf/J«4c/^, dtftindio 4111 gen% modaliSyqu£oriturinttrtlJentUmrtiaUcuiui,Gr fuummodum in* irinftcum: quxdcfaciU pottft inueniri inter aWedinis cffcntimt CT 'grddus eiuidtm ptrfiSbonaUs: utlinter effentUm caUditatls,CT fuos grddus : utl inter Dti effentiam cr infinitatem (fcoc uerum prdfup» ponendo.quodinfinitds fit modm intrinfecw in Dro, ut omnts fire Scotifiit parioonftnfu affirmdnt) utl inter unum modum intrinfccum cr dUum, uti inutnitur inttr grddut dWtdinis CT tiut txifttntiam» Cmintumffnuitft dijlinibo rcdUSfqujcconfurgittxrt cr rt. Rts ^m.gen*. D in proi tt m propoPto dccipitur pro eo omm, quod poteft corrumpi cr defiru^ alio remancnte cr ccontrd, ut dlbedot qu£ potefl deflrui fubie^ mdnente,reaUterifubie£hdif}in^itury idem dtcatur de nigredin» tyalijsaccidentibuiy cr deomnibus fubflantijs primit. lUa quoc^ res nominantury quorum unum cft ffnerans,cr aliud genitum^ cr hoc li : prim 0 "» tiocdtW.fedinahliritShyUt nifjvrentU ultimd Vttri» eli VetreitM, if{£ dijlindiones omne genut entis circundgnt, omnesq; prtter penuUimdm conueniunt (fuo modo) entibut d ratione fabri ^^^^ ecies confiituit, fgntiz fpci quarum priorrepe^itur intcr fenfudle cr fcnfudle, quemddmodum LuWo afi> inter Uominem cr Afinum. Secundam confittuit inter fenfuale cr w« ngn»cH expUcdt£ continentur, qufrftt- tuendum. Optimatdmeneflintcr 'tnteUc(fuale cr inteUeftudle con* corddntid, ueluti dc intcUe^bt cr uoUintdte poteft cognofci, qu£ cb eorum lf>iritudlem nAturam nontdntum in cffcntid conueniunt.fedf tidm in operdtionibu/ty quid quod uoUintas acceptdtvel refutat, idtm inteUeduscognouit. Hoc femper animdduertendo : quod frnfudledC» cipitur pro iUd re.qMC fenfu priM cognofcitur, cr inteU edti pojieri* us : fed per inteUeii Udle id tdntum conpderatur : quod ab inteUedu ^uocUnq; modo cognofcitur. Adhas concorddnridx uel fccundum Lul - lum dPignAtdSy uelfecundum Scotifldrum fubtiUtdtes, concordanti^ f. omnes proculdubio reducuntur : uerum fi numerum infinitum hdrum ?rkadiin'/ identHdtumtibicompdrdreuolueris,poterhhoc utH medio', difcur^ finitasidci rendo uideticet per quvnq; prxdicdbiUdy per decem prtdicdmentd^ dtates« pcr oMecim prfdicdtd uel rddices Lwlli, cr demum per formds : i« iemobferudrepoterii dd muUipUcdndum quoicunq; prtdicdtam^ tamdbfolutumqttdmrejpe^liuumyrecurrendoetidm dd nouem fub* ie^ cr reguUs uel quxftiones, DcContrarictate vcl Oppofitionc^ NOn efl oput muUd expendere in iecldranio quiifit oppofltioi cum A Difjvrentid uel Di{iin(iione, ic qud fuprd locutifumws, nonmuUumfltiiucrfd^nonmUdtdmcn diiucemus ut huiui Contrarie- ^^'^^^ ^^^^^ ^^i^ '^^^i ^^^^^ ^^^^ fi^^' ^ontrdrietd* fk iefinitun Us quid ? Zontrsrietd/i f quorunidm mutua reflflentid. Pro cuius iefimtiontt expUcdtione fcirc opottet : hic non lo^ui nos ie contrdrietdte iUd, proprid^ 1 »3 pTopriiy qu£intcr qudtuor primM qualitdtts inucnitur : quoniamin de (^ua co- ommbas cnt^us, nmpc rdtiondlibui dc rcdlibuflocumhdhcrcnon tf*iictate potc{t,nc(^ de cd inuUigcndum ciitdc qu^Antoniut Andredt loqui* Ij!^'^^^^ tur:cuifcxproprictdtesconucnirctcit4tur,qudmq;ftridjim oppo^ taph?* Q 6 fitioncm ucl contrdrictdttm uocdt* Scdbic Contrdrictdf confidcrdn^ • *i* • dd pro qudcunqi oppofitionc, qudtenus unum dlteri opponitur ; fiuc mcdidtc ucLimmcdidtc : compLcxc uel incomplcxc^ ticc imdgind* ridcbes tdndcm cffercmcum Dtffcrcntid: quid Diffirtntim confi- "nttio r r ^ n ■ contrarics dcrdmi'4yUtpcr cdm enttd inconiu^ rcmdncant ; Oppofitioncm jjjj, ^ ^jj^; autcmutnonfolum rcs dijlingiidntur» fcd ctidm intcr fc qudnddm fcrcntia» pugndm hdbcdnt, Secus ctenim rdtiondlUdif confidcrdtur ; pro ut db irrdtiondlitdtc diiiinffiitur ; CT qudtcnm irrdtionalitdti opponitur, quid oppofitio rcpugndntiam dicit, cr nc^t, id pojje ficri,quod eS' dem rcs fccundum idcm cr fimul oppofitd in fc habeat ; diilin^io ttc- rbineodemacjlmulinucniripoteit.lnfuperoppolitio ucra interea cjfe dicitur^ qu Ex multorum dccidentim com» Inultrq.Ii: munimcognitioncuirtutcintcMuidifcurrentiiydeuenitur in cot i. PoHc ^nitionm alicuim proprij, quodq; m fu£ caufe notitidm ducit, dtf» fircntue uidelicet effcntialis, eciem reptjefentdtum, cum tddem potentid conneBit, Medium dUud dicitur menfurt, de quo R4>: hxcponit exempld, mquiens: Sicut centrum. quod eft m me» dio loco circuU; cr cdUftcere., quod eii in medio calefdcientis CT cc* E X citi xt uesdiciturTink nt^tionk : quo iUd tfu^percorruptionem quomm docunq; confideratdm fuum ejje ptrdunt, finiutttur. Tertia CT uUit Wd nomindtury priuattonkt quid priudtiofub ratione finis termtndt» Zthocmododdc£ciatemuifuitermindtur^ Cr dd furditdtem dudi» twtt Hkq; tribut /peciebuf Fink» uel und dut dudbui^ tntid omnid tetm mindntur, ut difcurrenti per arbores omnes dc tdrumpdrtesfdtk poteflpdtert. DeMaioritate, VdmuU dUquod unum ens dlio mdiwt dici pofiit^ rdtiont dlh quot prxdicdtorum abfolutorum^ uclrrfpeiliuorum,dut forp 'marumy ueldeniq^ultimi fubie^ii, fub quo nouem dccidentif prxdicdmentd continentury tres tdmen Mdioritatk J)>ecies dfignarc tres Maio- poffumus, ddquas omnes dUjereduci poffunt. Maioritas quxdam in»' nutisrpes. uenitur mter fubfiantidmdcfubftantiam.quxdttenditur penes wi- iorem cr minorem effcntix perfidionem : ty fic Homo t{t Afino mdior. Pdid interfubftdntidmtjdccidens i quemadmodum ejl intet Hominem dc eiut qudntitdtem. Et qu^dam dlid inter dccidens cr 4C# cidens ddtur, ficutitxempUficaripoteft de omniquaUtatt per com» pdrdtionem dd qudntitdtem, cr de omni dccidente /piritudU refpedm MaToritat corporei. ^iecdUudeji Mdioritdt, qulm ratiOy qud dUquo di&crum quid ? modorum unum ejl aUo maiwt^ ucl pluribm. Et hoc in loco fubflanti4 dccipiturnon tdntum pro corporea, fed ttidm ^iritudUdc infinits» DeJEqualitate» *ICQttdUtdfin hoc toco dccipitur^ non ut tfl pafiio qujntitdtk prxdicdmetttdlk, fedqudtenus cum ente conucrtitur trdnfcen» dtntifiimo: cr in hoc diffirt x Concorddntid : quid A equdUtds efl eiu4 ^qualitaj finis. AequdUtat inuenitur inter fubflantiam cr fubflantiam ; ficuti auuir""*'* '«^«•'«4iwe^uis rddicibui omnes entium f^ecies cir» €uit. In diuinis amen nec Mdioritdi nec^ Minoritds bcum bdbet,qui4 iftorum uter^ imperfifhonem mdximdm pgnificdt, Hxc dc rddici^ bus tm dbfoUitis qum rejpe^uis dida fint, DE NOVEM CATEGORIIS Tranfcendencibus* D^^cUrdtis principijs dbfolutk cr reJpeHiuky qu£ m uha qudq^ drbcMre pro rddicibui funt prmda^ reftdt ut fecundo U>* co de folijSy qux omnibui drboribuf pro fiuQuum conferudti* cnty dc totiui arboris oruAmento funt communidy pertrddnnus. Et ^?.^^^J^ Ucet dUqudntulum d trdmitcLuUidecUnauerimus itt modo trddendo, ciinau quotmcredtis quAm diuinis drboribus htc omnia. filid oonuenire popint: qu4C dpud Peripdteticos nouem dccidentis prttdicdment» ho« €Mtur : ignofcdnt t^men nobis LuUimatoreSj quidii obftrudre «0* Qnire Aii- luimui,ut conceptuum dr^imentOYumlonglor ftticfUi qudcUn^ thora Lul ntdtcridhabcretur. Hjecetcnim trdnfcendentifiimd confiderarc n*. lo dcclincc ^^jp, . p^^^ realiquolibet Ente CT rdtiondU prxdicdri co^dcrari^ poj^wf. qutre/pe^h Entis trdnfcendentipimi mfrriordfunt; fed dt dcbcat iftx principijsquoq; tdmabfolutis qudmrefpediuls, qux cum Ente iHo CJitcgo rix. conuertuntury CT dequibut fstis fuprd egimm. Quibut prdmi^^, di unmcuiuAq^ contempUtioncm ueniendum efl. De Quantitatetranfccnclcntiffima* Quantita- Vdntitecies ponimus, quarum primd continud nomindturt tjnuactd^i- dUerd difcrea^ Contimd quidem efl in quintum perfiHio copuUt «• fcreta. napotentidm proximam, aShimy correUtiuum ;utifl quis homi- Continaa nis cfJentUlem perfeftionem contempletury de qud efl pr^fens nodrd quid Gc. conflderdtioyfl fldtim ddaiium reducdtur, potentUm proximdm uo- eamui, eddem ucro proximd potentU in ddum dedu^bi» dum efl m uiiddbominis produiiionem, diius uocdtur^ cr ipfum produdutn dppeUdre debemui terminum potentitt» uel producentis correUti- uum. Qtit trU 4 LkDo iccipiunturmiUe in locis pro 1 VO, ARE CT Quid fcet BILE ; quorum primum refpondet potentix proximxj fecundum ds luu, Afc,6c fiui. cr tertium correUtiuo. Difcretx auttm Quantit^ nafcitur d difftrentUyquteflinterperfrdionemuniusentiscr dUeritn. Cuius n^^^nStll^ rei ddbimut excmpUimt m his, quibut hiccqudntitss repugnare uide qn]^ (^^. tury ut LuUifbidiofws tuto pof^U unicuiq; enti appUcare. Diuinuit i»* Exemplu teUe^uiCTUoUtntdS tiUs funtnaturx, quod fldefiniripofftnt^alUm de difcrct* fhrmilem inteUe^atrationemhabtrct, cr aUdmuoLuntM : fcd quU Quatitaia definitione nequcunt d nobU intcUigiy eorum tamen d£tus neceffarij aUud fatii decUrdnt cr mdnifefldnt ; quorum unu^ tfl Filij generatio, £ 4 quim* duarein- quimttUefiulconuenitidUtruerh, Spirimfdniii fpintio, qul tcllea* Dei yi„^uolunntidttribuitur : quitmtniiiutlicproprid determindn^ no ficprin- py^„cipid cum effentid requirunty ut «nw, nempe, generdre, k di &uSlG^ uoluntdtc,Grdlter fc:fpirdre, dbinteUeaunonpojiit ejjc. Nec dli' taigeiicra- dmrdtioncminuenircquispotcrit,niPquiddiuiniintclle{iut cr tto- di. luntAtisdlid^dlideflrdtiotcrtn hdcdiftindioncdifcretdqudntitM Quantitas confiftit. \dem dc tribwidiuinu pcrfonis cenlcd^^qux Ucet cd ratto^ diicrcta in ffg^qu^incffentidconucniuntynonftntdifcrct^ : tdmen in qudntum dTuinas"" pernotiondlefpropricatesdiftinguuntur.difcrctd qudntitdx cisco* pericur. P'^*^ • P^** continuidiuifionemcdufdturyjicutipr^dicdmcn- Latittlao tdUsJedunumquodq; ensndturdlittrfequitur. Ethactfttdntxld* quatiuiis. titudinis, ut cr qudntitdti ipft prxdicdmcntdU conucnire dicdtur: fed pr£dicdmentdlis,finitis tdntum a^Umitdtis rebmy de qud kri&l uidcinprxdicdmentis, De Qualitate» POftQudntitdtisconfidehitionem fequitur QUdUtdtis conteMi pldtio.quam ftc dcfcribcrc pldcet^ Qu^Utdfcft uniuscuiusi^ - *- " entislecunddridperfraio,fiu€ proprU, fiuc dpproprUtd. U quid huiwi defcriptionitpdrtesdecldrdtioneeffnt, id fdcercnon pU pbit, Dicitur perfcd.io fecunddrid^ ut Qudlitdtis CT QUdntitdtit difcrimencognofcdtur Sdtisemmexdidisin cdpite dc Qudntitdte pdtetj ibi efftntidlm perfrdionem confiderdH : hic dutem iUdmyqux Diam* inco, fcd pnite crcdttt, drborum rd^ dicibws,ut rddiccs funt itruncis uero ut potcntid funt brdnch£, rd» mi, foUd, fiores v fiuilus^ Sed dd Keldtionem fermonem rftr/^m w. R Dc Rclatione^ l£ldtionumcognitiofdtkdifficiUscli\quidoh cdrum debilcm DeRclatTo cffentiamfunddmenturcquirut,dquohdbentxffciet terminu, f^^nda- quofuumcomplctum cfjewnfequuntur, quitcrminusinfub "^cco&tcr f Jldntijs 34 jiintijs cr abfolutk non ejl cotrtUtiuumy fcd abfolufumy In quo cor* rcUtiui reUtio funddtwr : qu£ dcfdciU non a>gnofcumur, cr ipfnm ReUcionis yeUtionemqualiobfcurdnt. Scd iaiReUtioadqujtiCunq;reUtioncs dcfiniuo. communii dejinitur^ ReUtio eftratio, qua unum ad aliud refertur, ut de paternitdteo' fiUationc oftenditur :hje etenim dux reUtiones faciunty quodfuppojitum uel perfona um. aliam rej^iciat^ \t abfo* DiuiHo re- pa i ls iJJiud filij per paternitatemy cr fiUj abfoUitum reiie piratio Patri cr Ftlio in tffeconfii^ tutis (quajiyaducHiens, c:rji>iratiopaj?iua qua Spiritus fanQus i» effeperfonAUconjiituitur, jujlinendocum D. ihoma Franc* Mayi Scoto, pcrfonof diuinas reUtiua ZT non abfoUta proprietate in idaS in*^' ^lJ^P^f''^^^^^'^^^^**^ Siih reaU quoq; reUtionc conjidxrantur re> concincli^ idftoncfiH^, quadogici conjiderant atq; dijiingiiunt m reUtiones p h -^ca ^^c ^^"^ • ^^^^^^^^* ^'^^ membrum primx diuijionfs Adaiiqd. iccipiatur, quddam pariter in Deo repcriuntur, dc quibut fuprx Quare rela memionemjvcimu4,incapitedcQuantitatc ;qux ideo non dicuntur tiones rois ReUtionesrationif,quiaab mteU€^fabricantur: fcd quia non o- inDconnt mnes conditiones eis conueniunt, qux ad realem funt requijitx^ Dc Kclaiion ^"^* matcria,jicupls arcanA cognofarcy Scotijiaf confulc. Qjjxdam creac«, ^'^^ f**^ creats, qu£ ab inteUc&isa^bi dcpendcnc, ut identitas imdem adfcipfum ; cr dijlin^o eiusdem afeipjo, prout idcm in pro* pofitionc Apartc fubieSU vprxiicdti concipitur at^ prxiicatunt Relationii a fubicSh cfl dijiinChimtBtharumreUtionum cognitio cfl ualde «r# ncfclT^*^ c^fi/rfrWj quia meriiante KeUtione cr habitudine (quam r^ices cu» itttcunq; arbork habentadtruncum^crtrunciadbranchai, crbran- ch£ ad ramos ; cr/?c dc ommbus arborum partibw) carundem cjjen» lU cognofcitur, Df A&oiu^ l i1 De Adionc^ VT didiuin^A crhumdndx optrationtt, immdnentes ucl trdns- euntes confcendcre pof^k: banc breuem ipfiws aBionis notato defcriptionem, aHio efi refpeCks operantis di operitum: \Ci\oU de- nondicimui dffmis 4d pdffum.ite Utijiimui aShonis ^nsin riuulum fcriptio o- tuaiat. Affns emm cum pafjum rcjj>iciatt cf tn DtonuUumjit paf pJim** fum, cum imperfvdiotum arguat^ ncc a^ntis ai paffum rejpe^ks 'tffe potefi : cr tamen funt ibi operationes ac produSbones : operati' 'ones quiiemy prout Deus effentiam inteUi^t, cr taniem fumme d* Ptdt : proiu&iones uero in quantum iiem Dews, ut fuppofitum notat, tdlesoperationesproiucit: quxficproiu^l£,aLtera uocatur filiuSy cr dlterd fi>iritw! fandus. Proiucit quoq; Deu6 ab eeterno credturax ^^^^ ^ in effe cognito et uoUto, nec tdmen ptffum poffum dici, cum idem fint tg ^ n o p ro* redliterquodDeus, Etut latiorem differendi campum habeas, non ducitcrca- tdntum relpcBiueipfam aRionem confidcrare pottris : fed etim ab- turas. folute,ficuti crnosconfiierauimus, ium ie proiu^lionibus cr ope* rationibui uerba faceremus^ diflingiicndo de adione immanente cr iranfeunte tXm in diuinis quam creatis : iUo tamen fublato in buiwt» tnodidHionibut. ut Deo dttribuuntur, quod imperfvdionm notat : dependentti uideUcet, d^ntis ad aihm cr e contra ; CT fi quid dUui ejl quod imperfr^ionem notet* Necdiuerfd ddionum ^ncra notabi' mus,utlo^cicrphyficipdndunt : fed tdntum iUui dnimaiuetten' 4um putduimus : nuUum iari etts,cui ddio dUqud non conutnidt. Nullu da{ l\dteri£ emm prims ddio conuenit, cr aU/s boc ente iebiUortbus.fi ^(k\o nonrealis, faUem intentionAlis, prout obiciii rationcm hdbet. Et "^? ■quintum profit huiui tranfcenientis cognitio breuibus expUcari poffe haui puto,cum d latif^imk iUis raiicibui, de quibus fupra cm Hionismcdio,pcromnespartescuiuscttnq;arboris dijfufje, inde ai^ mirabiUsjruihtSj tam creati, quam incrcati, puUuUnt, DePafsionc» N: ' On erit Uhoriofum, per ed» ^U£ ie A^iont fiint expUcdtd, CT ruturam pa^ionis mamfrfljire ; cum mutuo a^io cr pajiio fe refpiciant^ de qua non multa dtihri, fic eam defcribimUs, Pafiionis Va^io elirejpcihis opcrantls adoperatum ; cr pafiio htc» fifiu efi, defcripuo. ut pdjiio nomincturydiuinis nonrepugnAt : quia produ^x perfon^ Pafsio p'*f prodMcentemuelproducentesrefpiciuntjUt fatis notum cfl : fine td^ uinisno fnendependentiaaliqui. ApudLuRumadio pcr Aif^E notatur, CT ^ " A^^fo &C ^^^^^ Bl LE, per bontficare» botutatis adio habetur^ CT pet bot. Dafiio a- nificabile magnitudinis^ duritionisueLaUcuiu^aUeriu^radicis habc pud Lullu. magnitudinis cr durationls pa^io* Uec minoris ejl utilitatis paf» fionis cognitiot quamadionis, cum per iUam^ res uario modo deter* ninAtas, uel quafi quaUficataSy cognofcere pof^imus : cr inde muUos conceptut fabricare* QU£ de adione didn funt CT de pafiione pro» portione quadam poffunt dicitjic crgp tot erunt jpecics ucl pafiiooii f^nerd, quot ddionis^ De Habim* V^lutireUqud prjedicamentd dd omnidcommunij^imd conjide^ rauimuiiitdcr habitum conjiderare oportet, Habituser^ non efl habitus ad habituatum rejpe^lus, ut in Cdte^rijs tn» Habit^qd ? quiunt Logici ;fed uniuicuiusq; rei proprietas.qua habituatum ordi- ^uk^tAi'^^ n dnffLo CT homini conueniunt : quonidm uoUtntdx in dffn» dointeUe^mprtffuppomtyquidmLuoHtumnilicdgnUumy cr mc morid 'mteUe6hmcr uoluntdtem ; mteUe^my ut potentidm pro* dudiudm» fed uoLuntdtem ut pdrentem cum prolc copuLdre po^it. 1/1 crtdtis quoq; corporets,mdterid form^prafupponitury quum nd* Sit» in crc^ turd fdtem priui eft perjrBibUe ipfo perficiente, tT in C£teris cor^ atisr pore exptrtibut : compofltis tdmen ex dChi cr potentia, ueL ex grnc* re V differentid^ueLex pofitiuo et priudtiuo,fituf cr ordoreperitur: W confufto, qudm Hdturd pdti nequity ddmittdtur, Hmc Kijmundo A ni mad- deuotioptimednimdduertdntyttecumconfullonequdddmy prmcipid, uctfio» uel radices rtbui applicent j quonidm,ficuti ab t tr ddmirdbiii ordinc funt defcriptdy ut uLtimum primum pr^efuppondty qudmais unum cum dLio dUquo modo conuertdtur :itd V ipfl cuftodidnty w quodU* Ut prmcipium fluc dd ^robdndum fiue dd improbdndum, in- ^ F j dijfhtiuer 5« dtfjrrcnttTdffumdnt.QUdlkdtttcmllt intcr principid iUd ordo, tx hi/f qu£ ic rddicibws dida funt, fdtis confiAty dtq; in commcntarijs nofhU m nrtcm brcucm Idtiut dccUrdbimu*. Nec multoi ordinis mO' doicxplicdrcmodooportcty quii in cnumcrdndis formis, omnibm tntibus communifiimis, intcr quds ordo numcrdturt idfictt. H DcTempore» » 'i On potefl fdhc djiignAri tcmput rcdlc quibitscunq; entibtH conucmcns, cum eorum tdntum fxtmcnfurd, quacontinue in^ , P ftdbilitdti funt fubic^y dc corruptioni obnoxid : intcr qu^ o rcpucnat ""^^ ^^'^^ dnnumcrdri uerc potcfl, mli didboUca mrnj, ip/?j?i* mo Didbolo nequiory id non minus impie,qudm irrdtiondbiUtcr dc ftuUecogitdret, cm CT crcdtur^ qtt^ddm in entium ordtne repcri» antur, qu£ tempordncx mutdtioni mimmc fubiaccnt. AnffU uiitU» cct ac rationalcs animx i corporibus proprijs exutsc, Quomodo n*- ^ affcqui potcrimui intcntum nofirum^ quiuoluunus ommbus enti* bus hdf nojirM latifiimds catc^rias conuenire i DicimuSy ipfa expe^ Tcp*omni rientidnobisinjinudnte,fecundummodumnoflrum cognofcendi, dd» b' couenit ritempwsquoddamommbusentibu* indifjrrens. Et ne impofiibiUd fecundum uii(amu/t affcrere, de Dco differendo tcmpuA noflrum conuenirc fic m od u n o oHendimus, Certum efi diijvrentes operationes ad intrd rffcv dtcr» flru m coO- ^j^^j ^^^^^ ji cathoUcus expUcare contendit. fub ratione prxte» derandu ^.^. ^^^^^^y^^ p^^^ffj f^^m tempofis, expUcabit ; inquiendo, Dc* ut Dcum^nuitcrffnerdbit. Deus Antichrillum ab dterno cogno' vit4 Et undc hoc i propter inteUeihs noflri imbeciUitatemy qui ma« dofuoresdiuittdscognofcityCrnonftcutifunt, Tempus igiturquoi fccundum modum nofirum concipichdi res (quafi) menfurat : in nu* merum trdnjcendcntiumponimus^ DeLoco» Kottejl 39 NOri efl ddinoium difficile oftendcrCf non tdntum credturdi corporcM in loco fjfe, uerum etidm Jj>iritudlcs fubfldntids tdmfinitdff qudm infinitd/sJicetdiuerfomodozTUdldetequi- uoce. \mpofiibUe dutem fire putOydUqudm loci defcriptionem dfiig Qu-^g fQ.» ndre,propterudriosmodos(\Jendi\li: dt quibwin j\.,Vhyf: Arifl. dcfcribino trdBitfV propter oppofitu modum ejfendi in locojDeo cr crcdturt pofiiu conueniens ; quum credturd fit in loco^ ut contineturJi loco. Deut du* tem ut locum continenSfCy conferudns. Sed fdt erit cognofcerecor^ Corpora^ pordeffcinbcoperfeyUeldimenfurdlitery circumfcriptiue, occupd ^^^^^ ^*"^ tiucy cr repletiue ; qujc omnid idem fignificdnty pdrtesq; eorum inte- ° grdntesy cr dccidentid^ per dccidens : pdrtes autem effentidles dumfunt^a^potentidtdntum funt pjtrteSy dicuntur e(fe per fe in lo» co. EthocdiciturobdnimdminteUeftudmpdrtem hominis cffentid' lem,qu£cumccorporemigrdty'dtq;tdntumpotenti4Us pdrs effich tur^ tunc inloco efi, cr eo modo quo Angeli, quifunt in locOydefini* Angeli sut tiue.Eteffeinlocotdlipd^hefteffcinloco^O' nonoccupdre /oc«w, inloco dc^ in uno nuncy quod nonindliotnifidliterdiuinduirtut dijj>enfa- Anitiue. ret : nec locus femper compdrdtione dd Angelum pro fuperficie fu- mitury cum cr in pun^ pofiit definitiuc exifiere. Deus uero immens o. liueinomnilocoefi.dtqiomncmlocumv locdtd confcrudt. Sdcrd^ ^° * * tifiimum dutcm Chrifti fdludtoris noftri corpus cft inhoftidfdcrd' chriflicor inentdUttr, crfichdbesdiuerfosmoioscffcndiin loco, conuenientes p^quomo- exiftintibus uelfubfiftenttbus. hd uerd qu£ tdntum rffe effentit uel do (it in lo5 cognitum hdbenty proprtc non funt in loco : poffunt tdmen dui in ios co,prout ihdnimdconferudnturyfi funtJffecicsinteUi^biles, dCks '^? inteUigendi uclhdbitus : p uero uniuerfdUd inteUe{ks operdtionem a^determindntidydicdXCdiffeininteUe^hobieBiuCy dt inconcduo tf,^ quomo orbisLun£obcoruminflMitdtcmtdnqumin loco, ubi cr flulto* do fint in rum cogitdtiones qi^iefitint. Hxc funt qu£ de Cdte^rijs trdnfcent loco, dentifiimis proponereuoluimuSyUt dptior ftudiofus fteret in dppli- cdtione cuiuscunq^ dd quoicunc^ : qu£ fi optime contemplabitur, non exigiidm utiUtdtcm confequetur, F 4 Drcii' 4» D tor forma» husentibusconuenirepoffunt : nec inconfuUo id obferuduimwSy ne^^^^^^^^ td, qutfud nAturd fum trdnfcendentijiimd,fierentminws ^nerdUd ; *^P^* unicate» tdte^udet: qut nomin&ripotefi identitdtis unitdi, quid per ipfdm dttribua omnid, ncc non cr proprictita omnes in dmnAm trdnfeA unt efjentidnu Dc Pluralitatr», EXft/f qus diSti funt de unitnte facile erit diiudicdre de ippt plurdUtdte: unumtxntum idobferudre prxcipimu/s, quodplup YdUtds trdnfcendcns i» rddicibw cr pdrtibus drborum efi femi*- mti, m qudntum efi fuiipfiui plend^.f cum proximd potentid dd d* ^him fibicomenientem, cumd^ cr fuo correlatiuo : qut nomindn^ turplurificdtiuum,plurificdre cr plurificdbile, Quot enumerdui* Qug pliira- mmunitdtismodos.tot funtplutdUtdtis. inDeouero efi pUtraUtds Jitas in Dc- pnfondrum, dc etiam dttributorum^ qutexnatura rti funt dtfiinih. * ut optim (UiHcmt Scotifit, 3. D( Sim 5, DcSimplicitace. j PKout quMet drbor inuifibilm fubjldntidm Ji radicibuf flmt plicibui\recipit,flmplcxnomiudtury crfecundum fc toam *^£)gqua fitn qudmlibet fuipdrtem : necioquiintendimwsdeedpmplicitdtet pijcicatc qux opponitur plurdliati, quid titem plurdliatem hic immedidte ^[QiQf^^jj^f^ fuprd concefiimut :fed de iUd qu£ non pdtitur compofltioncm exdli* quo potentidU cr x^dli : dlittrfvrmd hxc drbori diuittdli non con- uenirety qut nuUdm prorfut hdbet compofltionem. Exquo fequitur^ qu6dcompofltio,qujt pLurium tintum pofltionem nont^ potefl mter formds hdAce locum hdberc. \n dlijsuero drboributy qu£ pro crcdtk rebus funt condituttj compofltio ex ddu cr potentid etid reperitur* 4^ Dc Forma* FCtmno ut perficiens.fedut kt efjerc tdntumconflituityin qud' pQr,„jo,„. cunq^drborepotejlinueniri, quid nec diuinx effentis ^«"pM^* nib**arbori ndt, qu£ cum diftindis proprietitibus reUtiuis, perfonds dif bus conuc- ^finfhs conflitvit. Mdteridm dutem omnino remouemuxj quid m dr niens fir. bore diuindli inumri non potefl,licet Henrico non uidedturinconuet M^feria k nien s,Effentidm diuindm cffe qujfl materidm in diuinis produBioni* ^^' hws, ut fubtilifiimus Scotus recitdt in fecundd q diit : ^.primifen Suh:\[[ril' Untidrum, m' Scoruf. ' DeAbftracflo* Iii qudlibet drbore funt dbftrd^, f rjdices : Verum cum ipfje ^^^jj^gj fubftdntidm fudm tribudnt quibuflibet drboris pdrtibas., dtq; fujuabftra- njturdm iUdrum indudnt: nec dmpUm bonitds uH mdgnitudo flm {i^^ qj^i ,„^> pUciterdicuntur, fedcumddditione. Vtfuntin trunco, nomindntur ionitdfuelmdgnitudotrunci,cridem dicdtur ut funt in brdnchis, rdmifj/olijSyfloribuscrfi-uihbuii . G 2 ^.DeCott. 44 6^ DcConcrcto, Q: VU ut di^.um cft fuprd, dum de plurdUtdte dgtbdmut* wuf qu£q; Tddix in qudmcunq; drboris pdrtm defcendity ut ejl m proxtmd potentid dd diium^ cum ddu v ]uo correUtiuo, quorum primum cr ultimuminconcreto fumuntur .f. pro IVO CT . BILE, ideo tdUd concretd per omtusdrborei funt diJPerfd dc femis c6creta^^n "^^'^'^""'''^*'^'"*/^*^"''» dumddexercitumddum uenimutMcendo : omnib*ar Tntncus e{l bonus,mdgnus CTc; Brdnchtt funt boiue, mdgnx CTc: borib^ pa^ frudus funt bonijmdgni (jc: fic demedijsdrboris pdrtibus difcut' exerci rendof tum. 7* DcGcncratione» Qwariterge Enerdtiofeiun^dmutdtione lic conftderdtury qu£ Tddici* neratio co ^J"f>Mf omnibus dttribuitur, ut undconuentdnt dd uniuSt uei pUt* Bderctur. ^-^^^ produikonem: eo modo, quo produccre poffunti c hoc Suppofitii pUcuit dicere, quid tdntum fuppofitk produiho proprie conuenit : tm produ? , , . , / ri i • r (Xio coueit* ^""'^ dutcm ueL qu£ dd moium formdrum [e hdbenty m tdttone folu principij formdUs iobbdnc foUm cdufdm Thcologi non dffirmdre notadedi' dudent^dttiindmeffcntidm generare ucl Jpirdrej ncq^ gencrari uel uinaefsen- J^trdri^crqu^efintrdtiones.uidedpudSootuin i,q, ^,di^:primi. tta* Dc Plcnitudinc* \Lenitudo,utmquitLuUus,el!generdU principium m drbort qudcunq; femindtumy cr dcriudtur drddictbuSt non tdntumut rddixundcitfctpfdplend,fcdetidm ut fimiUtudo dUdrum rd» Forma h dicum pdrtictpdt icrdebis pUnitudinibus totd drbor c/i plend. Sec kphi ralira^ formd htc efi eddem cum plurdUtdte, quid effentiales pdrtes pUrdU» le dift ing u i f ^ tjntum re/picit ucl integrdntes : hxc uerd cr iUdf, cr dlurum mmumfimiluudinemt uddUqudrum^ p; 1 9^ DeTotalitatc* TOtsiliUi hic conlidtrdtur, in qudtttum drboret totdm fudm ndturdm i ffnerdU omnium radicum infiuxu confequuntur, qudm quidem totsiUtxtem trunci brdnchtSt brdnchx rdmk, CT rdmi/oLifS, floribw cr fruBibut communicdnt. huius rei txempUim m quaUbet drbore defdcUi potefl muemri : de drbore txmen diuinds UexempUficabimufyCuiminus totiUtdx conuenire uidttur. Kddices Excplu de mbdcarbore funtbonitM» mdgnitudo arc: contrdrietxte excepa, totalicatep C aU£quximptrJr8ionemarguHnt,qu£ m totnmtruncittAturdm arbore di- Deifcifubfldntiam mfluuntyproutfuntfub mfiniti rationt dc ptr- "^^*^*» frHione.confidtrdts: non quod rddicts fint ipfo trunco priortSy dc d^ UquU mrdtioneprincipij m Deiefftntiaminfludnty cum rddicts i- Radices in ft^tquxmDtojunt perfiSionts, d diuimx puUultnt tffcntid : ftd Oiuina ar- quid mttUtiiwsnofltrcognofcitDeum cr creaturdm cotmenire m borcqmo- tranfcendentiyratione bonititis ^mdgnitudinis^ durxtionfs, potefld- y°'^jJJ"*^* tiSy CT dUjs tranfiendentibusj qut conuenientid uel confhrmitdi non poteflefje ddaUquod mfrriws, quid dd mfrriordefidiffrrentiaier^ maUquofuperioriytyfuptriu^ femper infiuentiam babet dUquam , , ddmfvriora : fi cfl fuptriuf m tfjindoy babet mfiuentidm realem : fi gj^^jQgjjJJ ht pnedicdndo^rationxlemfc: ptrmodum prjtdicandi. Truncufutro pjj(jicado. branchis fuam totxUtxtem coinmunicdt, cr brdncbx rdmis, per iden- titdtem fdUem. Ex diSis pdtet non ejje confiderationem de totxUta,- tt, ut efl rdtio, qud aUquid proprie totum dicatur, fei improprii^ to» DePartialitate*. VAiicit^ Obicdum uero extra di' citur,quoddBiudpotentidnonrelpicittdnqudm correUtiuum pro» prium, fedextrdneumy utmdgnitudo, duratio CTc: qu£ d potentid Obie^lu ex dHiud bonitdtk tdntum extrinflce afpiciuntur. Verum tdmen efi quoi tra (itiira. obie^um extru^fitobie^umddintrd, quando uirtute potentijt a&i* U£ iUud inproprUm fui naturdm conuertit dgens, ut in motu gene* Tdtionis cr dugmcnti mdnifcite dppdret, ip Df A^». 49 ACtusdupUcirdtioneconlidcr4tur:primomodo pro operati' ^Q^^ , ^ one, qux i potentia aShud procedit, qui m omnibus arbori ^^^^^ bui locum habet : fed dlio modo pro aih.quo res prius in po* tentii exiftenSj fit m 4c7a, qui entibws iUis conuenit tantum, qux muationidlicuifubidcent.Perd^impriorem radicum mfluxuf, d* lidrumqidrborum pdrtium cogiofcuntur : dt per fecundum formdm Yei uel ejjentidm in credtis inteUi^mus» " io^ DePriontate» QVidinteromnesformdfVrioritdscrPollerioritds funt prt-^ poncriorfJ cipux,cumdb ipfis totusrerum ordo pendeat, mdiori egtiu ras.funtp^ mquiptioneMeoplurcsmodos prioriatk dfiigttAbimus, ut cipux. probccognofcdmfludiofi^quomodo indpplicatione huius formx fe Nora ufq; debednt ^bernAre; ne impofiibilid Deo dUqudndo dttribudnt, cr ^J^^^' qu£diuinfsconuemunt,repugttAreopinentur, Quinq;modosprioi di^^?' rititis Scotiflx in fuis firmdUatibus afiigttAnt,quorum prior eft pri Prfmus"*' oritdf perfr^onis^ zrfic in quoUbet gpncre entium ddtur unum pri- mum, quod rdtionem mcnfurx habet, inteUis^ndo de menfurd perfvt. ihonif, Vt in genere fubfldntix pro menfurd extrinfeca Deus afig^ Dc' eft m ci mtur:fedpro intrinfecd oonuenientcr dj^ignxre poffcmus Luci(et exaiii rumyquo ddfudndturdUd.quid in perfiSboneyquamcunqi creatu* 'p liquidcommumcatur^utaliquidpariterretribuaty quodcunq-, fit iU lud, Et ab his nAturalibui conditionibui exeuntartificiales, quibm t» mentes C ueadentes, ac cxtcri quotidie utuntur, 2$* Delntentione* Ibltentio rdtio c/?, per qudm res operantur ob finem aliquem, ]gt Intetio ^d? nk dando acri fuam caliditatem^ hdc mtentione ducitur, ut bonu/t cognofcatur, quia fe ipfum diffundit, Volendo aittcm deftruere aquam, quic imer aerem terrammediatyhocideo factt, ut maio' rem cum terrx habeat concordantiam ad recipiendum ipfim ficcita- - f rw, quod non fatk commode fieri potej}, proptcr aqux fripditd* tem^ impedientem. QU£ intentio dupUx efl : primd fc: C7 fecunda. ^"^^^* Vrimd eft finis ultimui rei: Secunda uero, efl finisfub fine, 'Et exrur-^ ^^* turaUbus intentionibMy artipcialesoriuntur, 29. De Ordinatione* P^ErordinAtionemresfuntinconfuf^cr diflindie, qux ordita Perordlna tionontdntumrequiritur interdrborumpartes,fed etiam m- tioncm ter rddices, tTnon folum in effendo, fed m operdndo quoq; . Ex ? ndturdlibut ordindtionibus homines dcceperunt drtificidles,qu£ mo" tes, operdtioncs cr tdlid ordinant, Plures funtmodi ordmis, qui fub ttomine prioritdtis fuprd funt expUcdtit. 3 o. De Operatione» EN/w cum nonfint ociofa, ttdturales fuds hdbent operdtionef, quibm Udrios producunt ejfiCks. Ncc dluui enti dene^tur o- ptrdtio dUqudfUel reaKs uel mtentiondlis^l Intetiodu- p 5J» Dclnnucntia» lcrinftuentidm res jlmilituiinemfum rebufdlijscommttmcdttt^ Vnde rddices in Truncum infiuunty cr Truncu* in Brdncbdt: flc inducendouiq;ddindmiduainclullue,(lU£in dlid infiuunt, ut direfie feipfd.uel indireae confcruetu^ ^x. DcRcfluentiaf HAccformdAConditionedifJvrt, Per conditionem,ut diximut^ dliquid fuo communicdntiy iUe cui fit communiedtio, ""l *yrJ"^ reddit \flue iUudfuidemcum co, quod communicdns trddi». acoditioc. ^f pf^cnonl fedRefiutntUrell^icitin correUtiiio fuum reUtiuum, Qdrcrpict ftcundum edm fbrmdm. qudm correldtiuum d reUtiuo dccepit, C«u« au m exemplum trddere non efl oput, cum hdnc KefiuetUidm quotidic in his perJpicidmM, qui ntdlum pro mdlo redduntJ;oniiq; pro bono^ 33. DcProdudiione^ Vid perOpcrdtionem nonrequiritur, ut dliquod tertium re» fultet,utpdtetdeimmdnente,fedin produ^onc requiritur, 'ideointer fe du£ iflx /ormx funt difiin^tx, tdnqudm mdgis cr Diffcrentis minuicommunes.Diffvrtquo(i;h£cf6rmdAffnerdtione, de qud di* inrcr Pro ximut, quU efl opuf ndturs, ?roiu£ho dutem eflUtior. Dicimus es duaioncm sptnV«T« f^n^um produci, non tdmen ^nerdri. Diffvrentidm ct gcneutis j^n^ ddmodum notdre oportet, ne wu confunddntur^ ^"^"^* cr edrum ndturd ignoretur, Vonit Kdyl LuUui duju formds, fc, Ori' De oricinc ^nemcrExHum,qu£cumpojiiHtdefdciUconfufioncmcjufdre wd- & cxitu. ximdm in litc9u cuimcuuq;,ob conuementidm qudm hdbent cum his uiielicet Generdtione, Augmctitdtione, Conditione^ Operdtione, Itifiuentidy t^efluetitU, VroduiHonecrdlijs, ideo ei^ omittimus* Sei fi fubtdis uolucrit hds quoq; cognofcere, h£c pducd, fi' Orico qd? bi fufficiint. Ori^ ponitur pro operdtione iUd, qud fuhU^m E itusad? quodltbet proprUmpdfiionemproducit. ExitM uerb d{hii dccom» ' moidttir ; qui ib d^ud potentU efl, non compdrdnio ipfum dd term. mituim^ q; 5r mmmy^luUtunctlfctutlffturdtio, uclproiuiHo, utl tUi^ud aUs opcrAtiot 34, DeSeparabilitace* Llcct uidcmr, quod ifld formd flt adcm cum cxterioritdte^udU j^. ^^y^^ jj j detdmcndifjvrunty quiacxtcrioritdf cfiinteriUd, qu£ aliquo ^^^^ modo intcr fefunt dijlinddy fepirabilitdf ucro tdntum in hH repcritur, qux fecundum exiftentiam funt dif\in6h^ ut, Pdter, FUi* ut, tirborcrfru^s.quinoneflindrbore. Et quid flc hdnc fort Hxcforma mdm confidcrdndo nonomnibM entibu4 potcfl conucnire, quid tdli ^ difiinBioneentu omnid nonfunt diftiniai,ideo pofjumwdicere, ed tib»conue- cffcf(pardtd,quorum unum cognitum eflr, aliud non. In homine nircpofsiu quidcmcflbonitdia' mdgnitudo, quem fl conflderauero ut bonut tdntum, tunc in eo bonitj^ cr magmtudo crunt fcpdrdts», 3^» De Infeparabilitate* ^p\Er cd, qu£ de fuperiori immedidtd formddiSh funt^ huim fatif erit notd efjcntid, oppofltum meditdndo^ Et ueluti eam duplicimodo confldcrauimut, realiter fc: CT rdtiondUtcrx itd^yhancijsdcmmodii contemplar! dcbcmut, \flx dux firmx in homine funt idcm rcaUtcr fc: Bo/»>quxinmUoent€inuemturjCum ndturam deftrtut^ prd* ter qu4m in chim^rdi q^m ima^ndtio noftrd ex impofibiltbut ftbricat. Hxc omnia funt impojitbiUdy uidcUcet : Bonitdt non eft md» gnd : Bonitds non eft in Deo : Bonitds non eft in credturd, Et per o» mnes drbores eft ne^tiuc dijperfd* 38» DcSimilitudinc. SEcundum Teripdteticorum fententidm, propric ftmiUtudo in qudUtdte funddtur, non eft tdmen inconueniens, ut Urge pmiUtudinem dccipicndo cr in qudntitdte dc fubftdntid fit ; quid cr identitdx uel diuerfttOitt qux in fubftdntid proprie lib:io.Me funddtur,interentidq. *cunq;inueniturJefteArift,quiinquit^ taph : tcx. mneensomnienticpmpdrdtum, eftidemuel diuerfum. Q|f4fc»Mecietin ffnere conueni» tntid funt dc flmiUd» V qu^e numero difjvruntyin fj^ecie dj^imiUntur» 39. DcDirsimilitudinc. REsomnes, qu£ diflinSbishdbent ndturdx^ inter fe dif?imiles nuncupdntur. Ethsc difimiUtudo dttenditur penes quam- cunq^ diffrrentidm, quemddmodum a" fimiUtudo pcnes omnc conuenientUm uel identitd tem» 40» DcNatura. NAturd in omni drbore eft neceffxrU, propter Udridt ^nerdti* ones uel produStiones in iUit repertdx, qu£ fieri minime pof» funt dbsq^ ndtur^beneficio, quid principium eftdUcuius fir* }n£dbfoUtt£» 4 Dc Pundualitatc» NOriw»««f metipljorUehocin loco dcerpntuf pun^dUtjt, quimlonfttudo. Utitudo CT profunditds, dc quibus fuprd didumejl. Vimc efitquodpunChdlitM efl d^s, fub rdtionf 'mdiuifibiUoittt confldcritut, quimedidtmterrelatiuum dliquod CT correUtiuum fuum, ucluti bonilicdrey quod mediurc uidcmut inter bonificdntem cr bonificdbile^ • 4z. Delnftrumcntalitatc* QVdmuk h£c formd \n unA qudq; drborelocum hdhedt pecuU' drem, utuidcbimut : ftincrt nccfibirepugn&t, ut etim dlijt drborum pjrtibui fe communicet, quid nihil dliud efl^ q^m potenttj (ubdShiopcrdndiacccpti;qu£ddinftar 'Ml}ramenti drti» fcidlitpropinquioreftfuofflT^hti^quim^etredd effvShtm ordinX' tx . Cuiui reifl exemplum dcfldcrdty fume pottntum uifludm fubdCh fuo, qu£ mflrumcntum dppelUtur uiflonis, 4j» DcNccefsitate» NOn efftt htc formd omnibui rebuicit operationemM Diffirt ^oq^ d potentiaa^ua, quia h£c af> iUa fupponitur, nec efl idem cum Virtute de qua fupra loquutum efl, ^uia ibi uirtws m effe quieto confideratur, hic autem fub adu. Q» Utijiimdm iUdi rum ttAturdm und alijs omnibui eommunis r/?, quemadmodum de ri* dicibui fuprd diximMi quodLuUidrtipciu generdUhoc txpojluUtk p: Dc Qua!ftionc VTRVM. I Er hdnc (jutftionem de rei cffe quxritur, fccundum omnes f f w pork difftrentids ; cr regidjLtur pcr pof^ibilitatem. Eiut fpeciei tresfuntjejle LuUo^ in prlncipio quartr pdrtis principalit HzC qu«s Artis fu£ generaliSy uidelicet DubitdtiOy JKffirmatio CT Nfgafw; flio tres ha qudrumpriorrcjpe^ueorum ef},qu£ ddutrumltbct dicuntur,ucl qu£ becfpecies* contingeatU funt. Secunda ucro de his quxrit, qujt neceffarid cognom fcuntur. Tertii dutem efl de impoj^tbdibus: dd quas rejpondendunt efl per dffirmdtionem uel ne^tionem^ dut per po^ibilitdtem, contin^ gentidmy impofiibilitdtem uel neccfitdtem.flcuti mdgis expediens €# Noca« rit: id tdmen obferudndo, ne per rejponfionem principid deffruantur^ ideligendo quodrdtionon difbit^ Si enim fidt quxfiioy Nmm knti» chriflus flt credndM i fldtim per priticipid uel rddices tdm db^olutdi, quim refpeEhuis difcurrere neceffdrium efi, c id concedere quod tnagis Bonitdti, Mdgnitudini, Diffvrentije, Concordantix CT dlijt rddicibusconfonat. Toterisquoq^arbores uel fubic^ contempUrif quibusflnonrepugnabityfubfeidcontineredequo motd eflqutfiiot tunc eligendum crit, Quid f rg) non inconuenit honitdti dc dlijs rddi* €ibu4 ddbominem conflituendumy ut unidntur fimul, ideo Anticbri» flw homo, crednduA efi. Diuinx quoq; ^onitdti, hldgnitudini cr Po* tefidtinondduerfdtur Antichriftum credre, ut fatis pdteie potefK Ncqf; ArborihumdndUrepugndt hunc fufium producere, cum ndtu» tdfu4bonusPt,UcetprdU4UoUtntdte fceUJlipimus : ob\id dUqudnda trit.Si trit. Siuero decie:necminu*perregiiUsueLqu£ftiones dtfcur^ fendOjdUqudpolJunt mueniri,pcrqu£ Chimtrje dtfinitio oftcndd- tur.Perbdncrepildmdefinitio mdi^rinonpotellt cum de rci efjfe Quarc pet ^U£r4t^ quod m definitione (juacunq; fupponitur. y^^^U 'd^e' DcQuxRioncQyiD. ^(1^'"' QV^^io hfCf qu£ per Quidditntem, ^ffentidmt Ndturim dc B^edlitdtem reguldtur^ qudtuor hdbet j^ecies prmcipdles, fub quibuA plures dlue cotitineri poffunt» Primd Jpecies eft de defi' Prima fpe^ nitione cr dcfintto, quomodocunq; fumdturdefinUio,fiue fit quiddit> cics» titiudcrpcr mtrmfecdffiuequietdtiud cr per extrmfecd muentd, dummodo cum fuo definito aonuertxtur : CT huiusmodi definitiones poterk multiplicdre, recurrendo dd Topicdm Arifto: Secundum hdnc primdm fpeciem fumuntur definitiooes rddicum, dum dicimus, Boni» tM eft rdtio qud Mdgnitudo^ Durdtio dc cxtene rddices bonx funt, uel Bcnitds eft, cui competit bonificdrexfuo modo de quibufcunc^ ent tibu/sdicendumeft. Kecdtfinitionesiftt ineptx funt, ut inepti qui» ddm opituntur^ quid multx funt,qu£ ffnere cr diffcrentid cdrent, ex quibui dcftnitia confidtun ueluti funt trdnfcendentid omnid dc gcnet rdUfimd generd^ qux fi definire uoUteris^ bdc meUorem nunqudm in- uenieSyqudmLuUus docet. Secunddfpecieseft, qudndo de re Secudatfpt quxritur, quid hdbedt in fe nAturdUter dc effentidUter : cr rcfpon- Cici» dendum eft per edyfine quibut res effe non potefty ut puti per IVVM, ARE, cr BILE. crfic Bonitdx CT dUtrddiceshdbent plurd coeffen» tidUd uelconnAturdUd. Etmodus ifte definiendi eft Udlde tutMf cum per mtimd reidf^ignetur^ udletq; dd confbruend^is dcmonftrdtiones ic tdtiones neceffdrinf, InteUiff timen per I VVM, ARE, cr BILE non l l qudtenm quitenwiiiUidwtt, quU hoc efl per Accidenf t ]cd uthrc trii indifjvrenter fe habent dd omnid, cr hoc ijfentiale cfi». Vluribwtdlijs modisaUquid mfeaUud hdbere dicitur, quos rcciart nonexpedit, acfi^Uitim lUorum unumquemcj; defcrtbere j hoc cxnt tum tibi fatHflt cogMfeerty entid m feaUquid babere,altquo tfiorum modorumueLpluributtUideUceteminenttr. uirtualitcr m ejje reaU, Plures mo uirtuaUter m efje cognito, potentiaUter, aduaUter, identice» uniti' di habcdi. immenjiue, per domimum, per mjiuxum, per mixtionem,per mot dum U>ci tim communif quam proprijy uel ptr modum pcrficientk^ fiue fubflantiaUtcr flue dcctdentaUter, uel aU/s modit de quibui ubit^ Arif}o:dif[erity quosq; defaciU mucntre pottrif,dtfcurrendo per Rtf # Tertii fpc; dices, Arbores, partesq; lUarum. Per tertiam jfpeaem qu^ritUTf Qvidfit res in alio { Et uarijs modis ad hanc quxjUonem rej^ondat» dumefiyquiavdiuerfimodcunacr^adem res potefi cffe m aUquo uel m pluribwt. Bonitas entm uel i>\agnttudo dtcuntur tn aUquo effe^ quatenus iUud efl habituatum, ut fecundum BonitAtem ud Magnitun dinem a^t uel patiatur. Hanc Jpeciem poterls muUtpUcare eo modo, quofecunda f^tciesmuUipUcaa efl, difcurrcndo ettam per fubteibk omnia, radices, acregulM. OuaUteruerb definuiones fumend^ fint, n «rta r unicoexemplomanifrfiabitur.cumdereetilis omnibm tradatum e» ^ rit. Ouarti fpecies efi^qua quxritur, Quidres in jUohaheatjf cuirc* Jpondendum efi per ea, qut aBionem uel pafiionem flgmftcant ; ut wteUe^ts m obieBc c/?, tUud mteUigendo,atq; in jpecie inteUigibUi^ quia eam recipiendo patitur Deu^ in tredtis ommbiu ptr faptenti- am^potentiamcT effentim i^reatA uero in co reperiuntur, quis eonferuantur tj diriguntur. H DcQua?flione DE QVO* Af c qu£flio,per materialem rationem in rehuA impUcatm rc ^Latur, quoniamdehis qutrit, qutad rem aUquam confli' tiundtimfuntncceffxriA/flueiUa mtranufint ucl extrancA: jCriibetdrtsffecies. Vrimdpetit unie ueUCTregnuntKegiS4 Huius fj^eciei quxftiones pof* Hxc qnio (unt muLtipUcari, difcurrendo per omnia, qut refbedum aLiquem q"o»podo DeQuxftioneaVARB» ^ Hkecqu£ftiOy interro^tderei ejjentia, quatemts ad exiHere uel operari ordinatur: iieo huiuf qu£fiti du£ funt fpecies» Per exiftere nonmteUi^mut (ffeextra caufam fuam, aliter pcr cxiftcv dd entia omnia qu^ftio h£c non effet uniuerfalk, fedmdifjvrenterac' rc quid in>. dpitur pro quocun^ effe,fiue reaU.fiue cognito, Sipcr primam ft[>e$ iclligatui» tiemieinteUe(luqu£ratur^quareexiftati reff>ondendum eft, quia »'Q>ccics«. hoc i, proprid pLenitudine habet, nempe ab inteUefhuo^ inteUigere cr intcUi^bili, tum quia ptrBonitxtemy Magnitudinem ac c£terM radices^ fuum effe confcquutus e{i. Per operationem uer6eH,utin* ». fpecicf* teUi^t cr cognofcdt fuum finem^ aliorumqi entium naturam, CT ut per eam,homines uarios fcientiarum habituf acquirant, Dc Qu2cflionc> cufus rcgula eil QVANTITAS. SEcundumtuUumihmus qu^flionk iu£ funt fhecics gentralet^ P°*, Af* I 4 wMat, fccundum hanc qut- rendi furmulam^nequdquam quxrere uel dubitiire poffemus 'Xonjidc q qo jj, retur erg) hic temporalitMjpro duratione quacunq;,uel eo modo,quo j „ tepora» d nobk in Cate^rijsdeclaratum eft j cr tothabet /pecieSy quot fc lica» hicco cunda, tertidt >w«a, cr decima quxftiones habent. Sub ijs uerb j^eci*^ lidcrctur. tbui diuijiones fumere poterfs, diuidendo durationes per /ignd uel m* ftantidy fl aliam diuijlonem nequiuerint admittere, quemadmodum Aetemitas cr Aeuum, facilefatifeft,peraliarum quxftionum ft>eci' ts.huiutqutftionis ^eciesquoq; inda^re : exemplum tamen dabi' mus quomodo ftnt petendx d fecundo quxfltOyUt promptiorftt ftudi' _ '^|^ j ofusadreliqua mquirenda^Si quxratur per primam ft>ecicm iUius fpccfcbui! quxflti. Qttando eft homo f tunc effe debemm fateriy quando iUius ef* fentia fubfiftit^ Per fecundam Jpeciemitunc eft homoy quando fuan partes effentiales habet. ?er tertiam . f quid ftt In alio ecies,quotaj^ignAuimui,fed mdiffirentcr cr omnit do loc* (ii busiUismod(t,quihusresunAmaliapoteftef[e,flue fecundum deter cofidcrad* minAtum quoddam ffnm ucl j^edem» aut fecundum tranfcendens ali» i K quoi^ Exc U fc V^^' ^^^""'"'^^ '^^^ exmpUy qudittr perfpeciei aUqu^tyhiteUei^ cundu ua- ^^^fit ln locoy utlociefjentu magk cognolcatur, qux defcrtbcreuo- liat fpccici luimus, Pcrprimam Jpecicm fccundLe qtuej}iontfyinteUe{ks efl inubi jiue loco, quia ejl m fud effentia.* Pcr fecundam ejl in feipfo, JicuH partcs m fuo toto. Per tcrtiam eji m alio, quia in anima Jiue homU nc. Per quartameft in ilLa uirtutCyfecundum qium habethabitumfci»^ endi. Per primam Ipeciem terti biliSyfed per 'mteUie^im cognofcibiUs folum* Perfecundam, fua fifft» ra uijibilif O" imaginxbiUs cft, non q^o ad effemiam. Per tertiam lo» CMe{lcoUocatipa}^idcntislocum,licut caUfaChim poj?id(t caUdit%^ ttm, ipjo habituato caUdLnte Et fubiun^t LuUus^ quod^pcrhas tres- ^ecies attin^tur ejfendaloci per mteUiftre tanium i ita quodlocm- particularis m fubie^ fuftentato eft diffufus, cr dcriuatur a loca uniuerfaU in fubieSh uniuerfaU fuftentato» Quilocu4 uaiuerjaUs Iop cat omnia locata^ftcut omnLi caUda funt caUda, ptr uniuerfalem c^ Uditatem* Per primam Jpeciem nont quxftionis,loci nAtura cogno» fciturinAmptrhocquodparseft in parte,ftcutignis 'm acre,tttpa^ tet in elementato, Jorma m materia C7 amnes partes mfuo toto^ ^ e conuerfo, fic unus locus ed in aUo per accidens, ty omnia loca par^ Ucularia mloco uniuerfaU. Locus ulteriut a)g*iofcitur per fecundam ln' 4. par: Jpeciemiquiaeft iiiftrumentttmfhbftdntix,quolocdtpartem in par^ principali. ^ j^^^^^ j^^^ Vbitradit LuUus, in Arte fuaffneraUi Dc Qujcftionc OyOMODO» cuius icguiacnMODALLTAS. huii*"''ft"* A ^)^^"^'*'*'*'^"**'"^''/?'^""^*'^ ^*"/'**'"'^ innumer£ tmett nis ifit fpc- jfj^P^IP*"^ 'B^-> T^^^i^fs omnest dc prddicamenta omnid acm ClQ9^ cidentaUd cum fuis ffneribut, Jpeciebm^ dc proprietatibuf confideratdfUnamquami^ rcpt faUm crcdtdm poffunt modificdrt^ ^7 ^teicumeUte m^dificdtioiik, fjfccies huius qujejiti confurgunt* Sed quxPntiUtquituorJpeciesquMRjjy^tndit* rejlit uiiere. Pnwrf I. fpccttf» eih, quando de re aUqus qutritur, Quomodo jit in fe f qut [i appU» ledu qu^rituryCXaofff^^^^o fit in aUoyU- iUud idem in ipfof cui hoc modo fatisfAciendum efl.f intcUe^um in uoUtntatehabere fuum effe, ipfac^ in eo exiflere^quatcnus cum memoria animam rationAlem con» ftituunt, Tcrtia petit» Quomodo intcUe^lus rft in partibus fuiSy par* j> tesq;iniUof adquamrcjjfondcrepoteriSyhocideo effcy quia per e- dndcmmetnaturamquaipfcconflatex proprio inteUcBiuo^ inteUi gt biU, cr intcUi^e, fic cr hrc trid eius partes dicuntur, Qtfarta au- 4, tem inquirit. Qjtomodo inteUe^us fuam fimiUtudincm ad extrd tranfmitterr pofiU f Et huic dubitationi brcutbus fatkfacerc quis po» tcrU, fi eundcm inteUe^lum aUquo habitu infDrmatum confidi rauerit gxtranea inteUiffre, Dc Quxftione C VM QV O, cuiiis Rc gidAcftlNSTRVMENTALITAS. HAecqu^eflioqutrUdcinflrumcntPs CT medijSy quibus res in Notioptlf fulsoperationibusutunturyfiueiUa effentiaUa fint. quemad*^^* modum anima rationalis infirumcntum c^t, quo homo ii:tctti' git, uuU cr memoratur ; fiuc paj^iones uel proprictatcs, /icutiin jir' roe{i grauit4f, cr in igne lcuitas ;aut fint accidentia communiay fe» tundum qujt fubflantije operantur, uclutifunt noucm acciicntis prtt. Mcamenta ; cr deniq; qutflio hxc petit de omnibus accidentibus mo' raUbuSyft^quibusuirtutcsomncsacuitia contincntur, ac etijm de iUis corporibus quibus lAccanici in diuerfis eorum artibus utuntur, B.ay'.autcmquatuor J}>eciesiUlsbaudabfimUts,enum(rat qu£ im^ mcdiateprioriqu£fitofuntappUcat£, ?er primam quxritur. Cum f. fpccies ^uo inteUcdus c anims^ars t Et rej^onderi dcbet, quod cum Boni K i tMte^ tatCy TiiffircntU^ ConcorddniU dc omnihus radicihuty contrarieUfe txcepta. perfecundam^ Cum quo inteUtilus alia a fe inttUi^tf Di- CAtur, quodinteUi^one. pertertism. Cum quo inteUedus cil uni* niuerfaLis ud particuUris { R ejpondeatur, quod ratione Ipecttrum, quicji uaiuetlalium funt^ uniutrlalis fit, Ji particuUrium^ particw Urif, Per quartam, Cum quo inteUc^us extra fe , fuam mittit fimiU" tudmemt Potellrejponderi,quodcum proprio inteUe^iuo, inteUi» gibtU,acinteUiffre,cumquibusfacitJpecicscUe inteUe^inSy CT prr j^^^^ nemoriam recoUbiLesacetijm peruoluntatcm amatiles* Et e£ quf fiiones omnes, intcr fe non funt tam diucrjx ac dijparatJty quod uns deijs,qu£ad omncs aUas rejponfum fft, quarcre ucL dubitare non pofiit; imo oh earum maximam ^neralitatem funt tam connex£^ quod de una quaq; datd rtjponjione, fccundum omnes, homo potefi ueritdtem inuejli^rc. Modusfumendi Dcfinitionescx QuxHionibus* ^^omiflmus exemplis odendcre, qualiterrei uniuscuiusq; deftm nitiones quamplurimx, ualeanrfabricariex qux/}ionibus,quo(i Jlatim obferuarecurabimus, de AngeLo id manijcjlandot Dixi» ■,Definit|o^ mus,primam quiejlionem non ejje ad propojitum huius ne^tij, quo» b^'fh ^dl' '*^'*"'*PA^''" 'J(7^?"'"^» ^*^^'^ dcfinttiontbus fupponitur; ptr lumprz. ' TcliquM igitur intcmum noflrum explicabimus : Ptr primam Jpeci» £x fcc u da. fecundx qurJ}ionis AngeLus definiri potejl, AngcUs eit tUd creA" turdy qute magis r DeoJimiLis. Per fecundam. AngeLus e{i, quihd' bet partes fuds effentUleSj tanqudm conjiitucntes eius tjfe, per tertii dm. quodddfbonem^ AngeUis eit, qui id agit, quod fud uoluntM uulttinteUcdus inteUigit, acmemorU memordttir, cr hoc jine fuc- cefiionc crfantdfmdte ddiuuante. Quo adpafionem AngcLus bonat cft » qui A Deo recipit immediate infiuentiM. Angelus uero mdLus iUe f ft, quidh extrd recipit pdjiiones, qudndonequit homines ad peccdtt' dmindnctrtfUelquidDcoptT grdtidm dbeJi,fuo fine Jrujlrdtus^ Per^uurtiiMU F TerqudrtimyBonuihabctmDeoglorimy in tnferionSui pott* Ex\» ftutem, MdlM ucro panam^Fer primam fpcciem tertijequx/l. An- gf/w eft A Dto creatuSy non dcmateria aUqua*. Pcr fccundam,eft de omnibuf radicibui uet prmcipijs^m ejje /piritualiac compLeto confti» tutui. Pertertiam., tftDei creatura cum bcnedi£bone cr gloria, fl bonui tft iftmaluieft^ utiq; Deicreatura dicitur, cum eonlradi£ho' neydoloreacpariA Per primamjpeciemquartx qujrftionky eodem 5x4. nodo dcbet definirit ficuti deftnitus ed in fecunda jpecie tertix qu^t' ftionit.Perfecundamucro idco efty ut Deum mteUi&t ac dili^t, prxbendo obfequia hominibut, Per quinam qux{iionem,Anffluf «n. Ex f ♦ tui efty quant^funt eius partes tffentiales,fiue dtfcretx jint, uel con* tinux. Perfextam qutftionem^ quoadqualitates proprias. An^lui Ex tit.cuiui mteUiffrecrueUe efh efjicacijiimum, uel qui m tcmpore impcrceptibilimaximum tranfxt fpaciumyUclquinoneft nAtwi uniri corpori. Secundum uerb appropriitax qualitateSy An^lui eft fecun- diim diuer/os habitui in inteUeiht uel uoluntate fubiedatoSy logicuty grammaticuiyUel philofophwf iaut fapiens., prudenSy bonuif humi' lis,fideUi,mitiiy patienSy cr uerax.ft bonus r/f , fl uero maUUy quo ai ta qu£ ad uoluntatem fpeibt, oppofitum conjiderd*. Per feptimam Ex/» qu£ftionemyqu£ eft de tempore, AageUa e{l, cuius effe in xuiternita* te exifttt. perhuiui qu£{iionis jjfecies difcurrere poterk* Ver oAl- Ex8. uam quxfiionemy AngeLui eft UAtura completa, in loco exiftens, non tamenlocum occupans» Perprimam fpeciem nonx qurftionts» An Ex 9, geluieftfubiiamiaqutdamfpiritualif^cuiuitffeeft per fcy cr non cum aUqua re coniunCium. Per fecundam, Angelwi eft in CaloyUt mo* tor, calumq^ in eo ratione poteSiatis. Per tertiamy Angelui eft in fuk partibui efJentiaUbut.per propriam naturam utl tfjentiam, partes^ w eo reperiuntury eadem de eaufa^ per quartamyAngeluseit^ qui uoluntate fua ac potentia exequutiua, uarijs modis operatur. Per primamfpeciemqu^ftionisdecimg^ Angeltti eiiyquicum^Bonitateac Ex 10» dUjsradicibu4 exidityContrarietate excUtfa. Perfecundamy AngeUts t&, cum fuk prmipijs innatis cr naturaUbuft aUx funt buiut qu£* K 5 fliotik dionli fPecicSy de tjuibut exmpU tion ddducufUur, C[U£ tdmcn quiWt bctinuemredcfdcilipotcrityli optimc JpccuUbitur, Poffunt quot^; res definiripcr rddiccs omnes, ac udrijs alijs modiSy quos aliqudnio ttuimcrabimus (Deo concedente) fcd pro nunc contentut eflo» ANlMADVERSIONESpro - Radkibus. PKincipdlis prims partk hjec pars quintd critUimd, pdued qui^ dcm continett fcd admodum neceffdrU fcitUy quonUm in hac explicdmur qu£ db drte LuUi omnem ambi^titdtcm toUurit, Ani mad- ^ rdiicibm igitur dujpicaturi, hxc crit primd dnimdduerjio, non rd » uerdo t* dicibwt folum accommoddndd, fcdetidm Cdte^rijs dcTormls Quod liccth^comnid natura fud fint trdnfcendcntifiimd, tdmcn qudndo fubfldntijs pdrticuUribuidppUcdntin-per prxdicdtionem, ucl acci* dcntibws, tunc pdrticuUrU fiuiU; nec dmpUus cdndcm obtinent fa* cuUdtem,qudtrdnfcendentifiitncconfidcrdtd,ndtd funt frui; ncmpt ut rddix mid ucl dUquid tdU,dc dUerd in dbftrach prjcdicdri pofiit^ Vndc propofitiones ifitfdifs funt, donitd^ petriy eft Mdgnitudo Pc- tri» Mdgnitudo Pctri, efi Durdtio Petri; quid dbihdikm de dbdri^ £kncquxqudmpr£dicdripotefi,nijiqudndodmbofunt infinitd poi fitiue uel permij^iue, ucl fxUcm dUcrum iUorum ; quod de prxdicatk iUis ucrificdrinonpotcfl ad Petrum compdrdtis;fecui erit fi incom creto fumdtuur. De hdc mdtcrid pUrimd omittOy qux pofjunt uidcri In dirt apudiUumindtum MayMijectdmcnpropofitiouerdeR. Bonitd/sPe» fui Coflat' tri, eih Mdgtiitudo, uel Mdgnitudo Petri, fft Durdtio ; quid prtedi- tdtum non fumitttr UmUdtc, fed trdnfcendentifiimc ; CT fecutidum buncmodumoptimedcUmitdtofubieSh prjcdicdri potefi ; quia Ucct pofitiue formalUer noninfitiitum fit,tdmen pcrmif^iuc, quonidtn DeopotefidppUcdri>quiJormdUterefiinfinitus4 Nec /r«/?rub ^>fcrimtnintcrriiiias4crtU,iu,i,^r , , rm(M Aai/i;,,. " "i^n». ?«« w i, Diffi. 7. ^""iriridicumnituritHrrru^«A, /• ''^oppofl.ofuonon.pp^Zur l^t ' L"'^'™^*''"'"-^ ANIMADVERSIONESpro uiickctt 71 itiideliathit Cdte^oriit /^tcimtrddererddicibus dc firmff, ftcun- dm qudt pojjunt ales nomindri. BonitAS etenimf Vnitd/s uel 2lurd* UtMylicetfpeciemqudnddmrecipiantAfubiedis iUis quibws dppli* cdnturf ddbuc tAmennefciturquii determinAte fint, nifi dd Cdtc- goriM tecurrdtur. Scio quidem undm C edndcm rem plures hdbere Ydtiottes, fecundum quM diflMe concipipotefl ; quam fi confidcrd* uero bondm ucl mugn^m, qudteniu eft homo uel bpis, nec ddkuc o» ptimdm iUius boniatis uel mdgnitudinis noticidm habtbo ; prout tBonitdsconuenireadxqudtedicituriUirei* Si ucro rm edndem fc' cundum Cdte^riM ordinduero^ tunc per dpplicationcm rjdicum uel formdrum, in hdnc deuenidmcognitionemfciUcet.dlidmejfe homi- nis uel Upidis effentidlem boniatem, dliam fecundum qudlitntcm proprixmuel dppropridtim, CT dlidm fecundum Cdtcgorids reli» quds, diuidendo dc fubdiuideiJo ommbui modis pofibilibus. Ntc ncs '^muihxc pariter drddicibu^ uelfhrmif jf>ecificiri, quii dque funi trdnfcendentifiimd. Vicifiim igitur J^ecificdntur, fcd ab ijs omnibus, drboresKTfubicOn^ Admirdbilemutilitdtemconfequeris^fihtcpridicdmentd dij^o* u fucrfs eo modo, quo rddices dijponumur ,• cd dliqudndo confiderdndo A d m i rabi* dbfolute,dliqudndorefpeitiue, cr ex iUis quatuor figiirds confiitu- ^** utiHus. €ndo4 Vrimdm, qud omnid hic dbfolute confiderentur, cr unum dc Noca» 4iUopr£dicetur,imoomniddc uno, Secunidm, m qud Qbdntitxs^ Q^dlitdSyCTHdbitu^ordincnturproprimo tridngulo. A^Ho, Re« IdtiOyCr Pdfiio pro fecundo. VbiQudndocTSitus pro tertio, mif»- cendounum tridngulum uel dngulum cum dlio, rc^c, obtiquc, CT irdnfuerfaliter. Tertid fi^rd, unJi hds duM fiourds connedct, camc» Tds trigmtd fexconfiituendo i c fecundumundm qujmq; cdmtram duodecim propojitiones elicies dc uiginti qudtuor qujefiiones, uti LuUus hoc de rddicibuspoffefieridocuit* Inqudrti uer6, poterft primdm,fecunddm CT tertidm figunt comun^re, dtq; mjximdm tdbuldmoonftruere.qud infinitdsrdtiones ucl dr^menix conficiet» Qu« onmA itt qmu pdrteprincipdU cUriora fient, per ed quje de L qudtu&t n qujtuorp.gurk iLuUo hmnlU eicplicAhttntur. jlt dupUcdtm b4ftbi6 LuUiartem. Bxc proCati^riJs tibt fufficiAnt. ANIMADVERSIONES pro Formis. i.Anknad Q^Olita fudiitffnij per/f^icdcitate LuUus /Drmas inuenityUt e^runt uerllo. ^^mediomagis atqimagis m rei cognitionem inttUe^s deuenire pojbit i cx cteninty cum nibU aUudfint quan rerum proprietatef^ quieareidtffrrehtia uel modo intrinftco emanAntt ipjis cognitis^ V Tci (jjentid cognofcitur j cr hunc modum cognofcendi ubiq; mon» In li: pofl Ar. CiModaufcmfcoc/itwcrMm, ttmco exmplo uideamui. Ar#. Metaph: 7 in Ubris pbificorum^ fubie^ totiui nAturalis phdofopbiirilualt ueUtm Drttw de 'cnbtrty hxc utiq^ dtfcriptio inanls efjtt, quia An* ^loo" dinmjcrationaUac Jpccicbut inttUigibiUbut competere pom tefl. Siuerodicam* Dm cfl necrffariuiomninoimmobilifabomniq^ compofitione fcgrc^tusi htc utiq; defcriptio bona. exiftimabUuK Dicet aUquis, I Ua fanc defcriptio bona eft, fed unde habeatuTy nefci^^ ^ ^ Nofti optime qu£ fequuntkry^fcies. Quando aUcuiws reiignoran' Adhabeda tur paj^iones proprix, ftatim ad iUiui oppofiti naturam recurren* pafsi^oriu m ' ^*""* P- poliefiorutn in Uli fcdU indi^re pipionis, & qudf^u^ ccgnitione, tiwi de quo cupis, pcrrejpedus unrios, pdfiionesco^nolies. Qudrt* do Deum defcripfhficmifuprd pstet, credtunm contempUtut fum, quje m rdtione diuiiionis entif Deo opponitur, cuiu^ pafliones prx' xipu£, cum fintcontinffntid, mobilitd^ cr compojitioy oppojivm Heoconutnireconjidcrduiytdeooptimedefcripji. Plurd pojfem di» tere,fed fubtiles fubtilid qu^erdut. ANlMADVERSIONESpro Quxnionibut. EKijsqu£ieQU£j}ionibws di6k funtyfdtk edrum dnimdduer»i, Animad fionesfuntnotx:nonnuUdtdmenmdnijrlldre non piffbit, dt ucrCo. cum breuioite. frimumdnimdduerteredcbes* QJidndodered' liqud quxjitum erit ; licet perpropridm quxjlionem rej^onjio fujji» cienselicietur^huic txmen comunffre potertt rejponjionemy qudm iUd qujeflio expofiuldt, qutdb hdc originem ducit: mutuo enim fe iebent ddiuudre, ut ref^onjio cUriorjit, Secundum ejl, utcdueds m j^; . dcfinitionibut d quecict ^ oes inteUigibiUs.uThabit* etiu reaUu; de hoc quoq; in Arbore huanaU tradit ((Kdtione originis temporalisi crftc habetur Arbor (Credto comjtAdternalis.ubideCloriofiftimdVir^nt Mdridsa |lfl» l iunikm ^bundediffeiitur, [^^^'J [^dtionehypoftatici cffeide quo miro modo traSkt ) inarborc Chriftianalif diuivaU tt humanjU ftmuU [IncrtdtumtAmuidequgArhoTuUim diuinalis lateo' digitsem^ 7» NOnttcoiilutUt mict tfbis mdnifvfti fi- unt pcr formis, dc quibm m primd pdrtc di^m cfi, dcctidmdiCcfur.cumHcmcntaUs drbor cxpUcdbi0 ^cgctdntis J turyplurcs numcrdndo j ucrius amcn pergenerdti^ ctrboris pdr 1 onem, corruptionem^ priudtioncm cr rcnoudtio^ US, ncm, quim per reUquds firmdf, FoUd funt mucm dccidentis prtdicdmcntd, Florcshuiusdrborfsfunt mjlrumcntx qutddm, qutex tribusfuntcon(}itut%.fcx potcntidy obic^ cr OuyUt fruCbtmgencrdtioncmucl tffe gcnitu, rcj^i0 ciunt, Tru^s funt uegctintid omnid pdrticuldridy qu£ di qudtuor cldffes poffunt reduci, ficuti cr qudtuoY funt elcmentd qux in ipfis hdbcnt doniimm^ iuxti fhccicrum udrictdtcm^ DB I DE ARBORE SENS VALI. QV^ecunq; in hdc drhore conflderantury priws ca rdtione quA fenfudlid funty conftderdri dtbent^ cr demde qudtenm dud* rum prxcedentium drborum ndturdmpdrticipdnt. 'Kddiccs, e£dem penitm funt, qut \n prioribuf drhori» bmfuntconftitut£, TruncwSyC^ uniuerfdlechdos, omnid fenfudlid conti» nens. Brdnchx, funt fex fenfut exteriores .f uifu/S, duditws» td^Sj giiftuiy odordtws C7 dffutu^t. Arhork Rdmi,funtfenfualismembrd interiord CT exteriord; fenfudif ^ interiora, ut cor, epar, f^len, cr pulmo ; exteriors partes funt uero, caput, pedes, crura cc. ¥oUa,funt eadem» dequibm inprioribus diihm eft, fuh triplicitamen ratione confiderda, F/orcj, funt operationes fenfudlis corporh, ficuti uidc» re, dudire, ^ftdre CTC. ?Tu6hiS. funt omnid dnimdntia. qudtenuf fenfuaUd^ we- fftxntiatO^elcmentAtifunt. DE ARBOREIMAGINALI. IK hac arbore fimiUtudines cr idola eorum omnium qux in drbori» bwi fenfuaU,uefftiU ZT elementaU cotttinentur, coiifiitrandd ft offrrunt.Etptrimaginatiuam,noneamuntum potentiam dcci* pere debemu«,qu£ fenfuscommunk/pecics confiruat, fcd potentiat omnes interiores ; nempefenfum communem, ima^nAtiuam, xftima- tiuamyUelcogitdtiudmy phantaflam ac fenfualem memoriami qu£ firte,TAtione diucrfdrum operatioimm dtfiinguuntur, cr non in ef. fentid* M ArboT^ \ r» 'RaiiccSyfuiU e£dem,qux In trihat drhoribm funtcan* pdcrutje, pro ut potentix alicui mtcriori uel omni» I bui,per Jpeciem reptjefentantem funt prxfentef, , Truncut^ eftllmilitudo trucicuiutlibet arborls priori^, I alicui potentix mteriori obbta, Mbork I' \Branch£,funtpmilitudinesbranchdrumdrborumpri* ma^nAlis { oru,i* ritualtm, ia c pars quxUbet arboris fjwitw, fecunium hanc dupUcem nxturam confiierania efli corporea dutem quairu* pUciierationeexaminAnidreimquitury^f quatenws efl elemetalif, uefftdnSyfenfualiscrimdginAlis* Ex quibuicoUigitur,quaUbet huius arboris partem, quinqi moiis efjeconpicrdniam, fRdiices iUxmet funt, ie quibu^ fuprd» quinq; moifs conflicrdtie, TruncuSyefl^ecieshuntdnAuelchdos, m quahomine$ omnes funt contenti, Erdnchx huiui drborls corporex funt cr prjtcipuc arboris Ima^nAlis^ folia,funt uouem dccidentid» ex quibus uirtutes funt orndtjc. FloreSy funtuirtutum mcritHy crmtdtipUcdntur dduir- tutum multiplicationem. Fr«(ff««. funt mtritorum mercedes^crnt Deui honorc* tur uirtuose^dc eiferuiitut, M 2 Artor Arhork mordlls uU tes lunt. Arbor Vitiorum» 'Kd^ttm hdcarbore^qu^ddm funt principilioret, qutdd uero minui prmcipdUs ; prmcipdliores funt, ^\dlitidyStultitid,Fdlfitdi,a' Priudtto finis ; qui" hws ex minus principdUs funt connex^, uidelicet Udgnitudo, DurdtiOy ?ote(id^, Voluntd^y DeUih^ tio, DiffirentidfConcorddntidy ContrdrietdSyVrm* cipium^ Uiedium, Mdioritds^ Aequdlitds dc Mi/w* ritd4» ' Truncu^yefl confufio ffnerdlis, in qud funt omniJpdrti^ culdrid uitid contentd* Brdnch£dlijefuntprincipdUs,dli£dbijs originem fu*' dm trdhentes ; principdUs funt Guld, Audritid, L«- xurid,SuperbiayAccidid, Inuidid C7 Ird j reliqu^ dutem funt Iniuridy Indiffretio, Debilitds cordis, lft# temperdntid^ InfideUt^, Dejj^erdtio, Crudelitds, Trdditio, Homicidium, l^trocinium, Mendacium^ MdUdidio, Impdtientid, inconfldntid, Immundici^t^ fdlfitds, Vigritid, incuridlitds cr Inobcdientidt \ Rdmid Brdnchk oriridicuntur, c funt iUd quibus uiti» orum hdbitus ffnerdnttsr, cr oppojitx uirtutet re» ifciuntur* FoUd,funtdccidentidnouem,quibus uitid funt qudUft* Cdtd» lloreSi funt culpt iuitijs mdndnteu JeruduSffuntpocn^, oh mtia peccitoribm hfHdf^ DE ARBOR E IMPERI ALl •f IKhdcdrboreeaomnUconliderdntur, qutdd regimen unmerfUc Ipe^redicuntur» qudtenwt tileregimenejltempordleuelfeculd* re. Nfc hoc in Locoyimperatorid MaieftiU txntum ejl confideritnddy fedetidm cuiuiuis dlteriui perfonjedominium, inqudntum legibu4 im* perdtorijsfuUiturdc refpedum hdbet dd Impcrdtorem. Et htc drbor m duM pdrtes diuiditur^ primd quarum rejpondct prioriparti drbo» ris moraliSy cr fecunda fecundic i hinc eji quodiRdrum duarum pdrti--^ um debet fieri m omnibm huic drbori dpplicdtio, fecundum uirtuo^ fum effe aut mtiofum,lmptrdtoris^ 'Kddices,funtiU£,qu£inprioribufdrboribus funt con- jidtrdtsc. Truncu«,eft commune regimen f£culdre,quodlignificdt communem perfondm imperdtoris^ Brdnchjtyfuntdecem .f Bdrones, MiliteSy Burffnfer^ ConfiliarifjProcurdtoreSyludices, Aduocdti, Nwi- cijyZonfejfariwi zilnquifitores^ Arbork\m palts par- ^Kami,funtijdem quilttmoraliarbore funt conlideratt, tes funt cr pr£ter hos, feptem quoq; dj^ignAntur f luftitia^ Amor^ Timor, SapientUf Poteflasy Honor ac JLi» bertax, ¥olia, funt nouem accidentia, de quibus fupra^ Tlores, funt Imperatork iudicia ac fuorunt miniflroru. TruChsy efl pax ffntium, ut ht pace Deum dili^re poft l fint. n $ DEAR* DE ARBORE APOSTOLICALl EA omnid qutt hominem di Datm ordindnt, hdc m drbore confl* dcrdmur, ty Ufrfxtur circaperfonds cr res eccUfidfticdx Qu * dd Truncum cr BranchM,potrfi conjiierari ommbut moin qui ■ hut drbores prxceitntes funt conjiierdtjey prster Imperidlemy qu£ pdriterpriores omnes continet,fdUem,quo di Truncum cBrdncbdf^ 'B.diices,funt Virtutes Theologics CT CdriindleSy qud* tenuf d rdiicibui uniucrfalioribus funt w/ormdtx^ Truncuf.efi perfonA ^neralk, qut iicitur fummw Po« tifrx, fuccrffor Pe^hnt dd GLORIOSISSIMAM CT SANCTISSLMAM DEI HOMI» NlSqi MATREM, ViRGINEM MARIAM, qu£ Mund0 feperit h^undi Sdludtorem, fRddices, funt pnes hominum recredtorumy qudtenui l gencrdlioribuf principijs [unt injvrmdta dc orndt^, Truncutt eft hdbitut quiddm generdlPSy rdtionc cuiui VIRGO M ARI A dicitur refugium efje peccdtorii, Brdnch^y funt dux uAturx, uidelicet diuind arhumdnd, ArhorUmd qu^iUud diuinum fuppofltum conflitucrunt^ cuiut terndtkpdr « VtRGO mdterfuit, Virgine permdnentct Uifutit Kdmiy funt SpatFietdS^dHocdtiotUumibtdScryirf ginitM^ FlorcSy funt dignitdtum M ATRIS DEI. TruChsyeflmvscH¥dSTVS,ciiiutcruore, 4' tnortt ^ Uber^tifmmi DEAIU DE ARBORECHRISTIANALI. Il^illd.drboreeA conflderdri debcnt, qux dd vncdrndtum diuinum Vcrbum jpe^bint : cuim drbork du£ fitnt partes prkicipdliores .f. Diuind cr huntdnd, ficuti cr m Chrifto du£ funt natur£; cr fecurt' dum utrdmq; eft cxdimittAndd i rdtione bumdniatiSt pdrtes omncs ar» boris funtytlementtilcst Vcfftdntcs^ Scnfitiux, Imdgindtiut ^dtin onales irdticncuero DeitdtiSf pdrtes proportione qudddm funtfn* mendjc» fRddices, funtgenerdlii principid diuindchumdnSt I J Truncus, eftlESVS CUKlSTVS ; qui truncws unitt tfi j rdtione bypoftdfls, fcd duplex rdtione ndturdrum^ hrdncb£, funt du£, uidclicet ndturd diuind. cr humdnA. Krboris Rrfwt, funt rcfpe^ks, quos ift£ du£ ndtur£ hdbcnt, »»- Chriftiddlis ecificdri CT determindri;ideo qudndo confidcrdntur drbori* "f-Qj^^j^ bus trddcre cffe, neceffmum ejl iUjK confidcrdre dformis prius udrio modo informdtdt CTptrfr^s : ex qudrum pcrfiBione drborum pdr- tibus inefl quoq-, pcrfe^o. Berddicibuspducd ddmodum infequenti* bus dicemus, quid proUxitdlem CT inutiles eiusdcm rei repetitionet uitire intendimus. H/c igitur qu£ de ijsdiximusobfcrud^C pur^ mente contempUrc» N 3 Dr Truncou J»4 DE TRVNCO. V, . nr^R««cwfr dutem dcbedt inteUi^y in mixto eUmeutd ejfe ; unicuianriai mumm terminum ; cr h£c duplex eft f pcrmancnscr fuccefiua ; ^^J,'^"' ^ permdncnsycuius psrtes quxshabet funtjimuli fucccj^iud autem, cu» fucceUiu» ius pirtes non funtftmul ; quod dcbet in utrdq; qudniitatfs dcfimtiot qu id. ne intcUigi.noude pjrtibus effentUUb'J4, fed tdntum mltgnnti. fcw orqudnrititiuts Difcreta cft, cuiui pjirles un.i pcr tirmintm dU 'crefa quem communem nonconiunguntur, QUic ut cdptafdaUordftnt, \n ^u*'^^»^**» m9dm drborh dij^ofuimut^ Qudntitdi4 * U4 ^q6 'Lined fjutefl logitudotdnm tmn, Superfiaes, qu^pr^terlon^ ^Venmnens^ gitudmem habet Utitudmc^ I Corpui. quoiefllongumM' [ tum, profunduwq;. (Continud l f lAotut,cT cjl aOtis etif,qu4> I tenui in pjtetnid. I \Juccepiud ^TempufyCreflnumeruimoA tm jecundum prius cr pot fteriut* fOrdtio, (juatenut eiui fyUabx menfurdn» j tur breuitate uel longitudme» iw pro* Difcretd i mnctando. I (Effentidlit.utdigitui drticu» (V^ejpefhu^.utpdr^ Accide-i pdnter pdr, pdri' tdlis \ tertmpar^c. \^QSdlitdtiumcrefi tUe quiimportdt pguriyUt affcret^ fbbi.pararelli.pt' des crc. Pf op rlu m Qniiuitdtk efl proprium.ut fecundm ipfam res £qudLes uel mxqud^ Omnls oualitas ry^rqudlitdtemresqudlesdicunturiut per iuflitidm homini m# nat fubie Xr^'''^'"'''"»^'''"^'"^"*'^"^^*'»^'*"'*'^''''"''"''^"* Hccqud- du. ct qiia^ ^^"^ denomindtfubiedum m quo efl, mp in eo fit utenfd; !€• . blttcefi DE dVALITATE. r t4tisfuntqua\ tHor \ tol hmcefl(juoidqudtepidjne(li edUdd neq; frigidi poteft flmpliciter nomuun i retiuiri^ur quoicidnt,*uelquodddc6* Propria rc uertentUm de feip/is prxdicentunquod jint flmui naturd ^i. na- latiuoru, turali inteUigentid j CT quod uno pofito, dlttrum ponatur» cr *f*>gnani, deflru^, deflruatur^ Non mc Idtet, mdteriam hdnc effeddmodm dtfficilem, plurai^ expoflulare j hxc tdmen procompendio fufjiciat^ DE ACTIONE ACfio non dcbet confiderdri pro formd dih, uel mdteridUter, .. fcdfvrmaliter CT pro rej^eOu ; cr mhil dliud efl quxm refpe. fi u5- {ks quidam, quo dgens reftrtur ddpdffum.^ropriumefid' fidcrandal (tionif, ut jit rdtio qu4 pdjiio iiifirdtur. DE PASSIONE EX diihs hic immcdidte fuprd> fatis crit paj^ionls ndturd manifr^ fid } dejinitur tamenjic, Paj?io ejl rejpe^ius pdtientis ddagens^ Proprim c{h huiusy ut injirdturdb dSHone^ DEPOSlTIONEudSlTV. POjitiOy efl ordo pdrtium dlicuiustotius ddipfumtotuniy CTdd ^oCulo ab locum-y cr w hoc po(itiodbubidiffhrt,quidubijigndttdntum "^i^ii^cru rej^eiium ddlocum, pofuio dutem prxtcr hunc^ dlium denotdt, utpdtet» DE HABITV. HAbitus hoc in /oto, non dccipitur jicuti inprimo qudlitdtit moio dccipicbatur ; fed pro rejpedu rei dlicuius^ db extrinfe- co dltcrirciddidcens^ pcrmodum orndtus uel deorndtus: fiu$ totum uel pdrtcs multas rejpicidt iutrejpe^usintcrulxddeumqui td ejl indutus i fiue minimam pdrtem ; ut anuU re^eiiusdddigiM. tum, DE VBI ucl LOCO* VBi, tj} rejpeaus lo€' citfdjiigndt P(trus hy^dnus, qu£ nuUius funt momenti^ O 4 JDEQt^do^ > ^ DE QVANDO» QVdndo^ellrefpeCknemporkddrmtempordUm j ut rtjf>i$ L%s huiu4 bor^j dd rem tali tempore exHlentem, cuiui operd' tiouelmotui menfuratur. Duplex quoqipotefttlfe.aaiuutfi Uideliceta-pdj^iuum^licutcrubi, \demde bdbitu dia poffet. Huiuf dccidcntistresaj^ignAnturproprietdtet, quarum cognitto cum non ddmodm im6 parum uel fvrfan nihil profit, fcribere non curauimw^ Hjtc de fvlijs omuibw! corporek rebus conuenienttbM, dida \ufj\ci*^ 4tvt Q^ndo igiturdere aUqud materiaU traihbitur, poterit luUi Pndtofuipnhtc accidentid edm fdtit ornare, poteritq; Cate^riat nofirM non folum reijppUcdrcfedetiam cuicunq; horum dccidentui. DE FLORIBVS. AJ^dmis foUd generantur v fiorts ;de /vlijs di&in efljed dt fionbm aqmbw frudusdcpendenty rcfiatut nonnuUa uidea* mwi4 F los hic dccipitur pro re iUd qut fruOui uel efjviiui e(l Flos quali p^^^i„i^^. mfhrumentum dicitur quo res dcquirit tffe. ?ere4 rcr accipu ^^^^^ ^.^ ^^^^^^ ^^^^^ defaciUdignolci,quidperi>\f\ru* Dubia Lul mentumuelfiosueUt;uidcturetenimquodpro mfhumtnto optratij li fenteru onmdccipiat,^ tamenremabaUomotamquandoq;proeodem ca» defloribusy|4(|.4f. t« uero brcuiter nobtfcum poterii afjirmare; principaUus Opcratio e ^Hfumentum operationem cjfe, quia fruCkiuatdeeit proxima: ftcUM. ^^^^*^^^^^^ tipdtetdifciirrenttperomnet motuf ff>eciesi remotum ucro iUui mcntum. ^^.^^ ^^^^ difpontt, ut mdefequaturfi-u^hisificuti ignifcahr» quid calore combufiibtU uel caUfj^bile dt)j>onnur» ut formam ignis fufcipiat : dUud remotijiimum datur, quod motum ab dUo recipit : CT duplex f f nAturale CT drtificidle ; ndturale ut minui. pesO-c: dr- uficiAeut funttUd qutbus tAechanici CT aUj utuntur.Et omntbuf ijt tnodis mjirumentHm uelfiospotej} accipi, ftd jecundum LunHnten» tum (ut m fequentib^4A patebit) uerius optrationef fiorts uel infiru» mtntd dicuntur, quJim cttera quxnmirauimM. Hoc quoq; fidcmfd. cit,qui4 tit,quU in(hmenU duobut uUimk modk conjldcrdtA, dut funt qud» litdtes dijj>onenteSy qux cum elementit cor^iderantHr iUel fuiH tl^ menatA^ qu£ pro jruShbui dccipiuntur, > DE FRVCTIBVS» Flnts cr compUmentum rddicumy Brdncdrumy rdmorvmy foUo- rum cr deniq; florum,frui^s funt ; qui per eminentiam quant flu^^i^^*^^ damomnesarbbrk pdrtes continenc^nec unquam partes arbo' ° rlf quiete fruuntur, mji quando fru^is fuumcffeconfequutifunt» pK«(f?wy huiiuarboris funttUmentiL omnid(feclufiseUmentis com^ pofitiSy qux pro rais funt accepn) quxcuq; fint iUayfiue perfiet&^ fiue imperfida, de quibu^ in quatuorUbris Meteororum d^U Philofo' phut. tion eflprxfentis ne^^tij de ifs traShreyfedqujc finc numtrd* bimui faUemy cr nonnuUd forfan deiUis diccmus. D«o funtmixtorum generayquorum primumimperfe^rum dtcitun quoniam tefte Ari- flo: in primo Meteororum, fecundum naturam minus ordinationm Duo mix- fiuntyquJim reUqud corpord ; uel quia fubito mifcenturac ffnerantur, " gcnc- Etfubhoc mixtorum ffnere meteorica omnis imprrj?io contmetury " 9"«fint UtUquetuidereex fcquentiarbore. AUcrum mixtorumpnut perfit ^4"*^» {htm efiyfub quo lUa omnia comprxhenduntur, qux in terrx uifctri- hut generantunqux fnnt difjicilis mixtionis, ffnerationis, ac ccrru^ ptionis i de quibtu Ar: traibAt m 4 Ub Mettororum, cr funt Upi^ deSy metxUayfales cr fimiUa. Ab imperftEhs aujpicaturi ; qu£ cr uu ffnerationis perjvdiora prxceduntyhanc tmprcj^ionum omniumad' uotduimus diuifionm j utfdciUus qux fittt, cognofca tur, y P Omnfc OmnkMtte oricd imprcft fo cdufatur utl flno^UiLSphxrd.utGaUxi^ Sine upore, vfubit^tuf { \n acre, cr tx radiorum folk refie^ aut [^xiom fiti ut Hnlo, Irif, Pdnhelif^ (Comdt4 fSteUd i Bdrbdti I Colu^ [cduidti In fupremd dtrlt j nxpyrmidAles» *Sicco cdli' do CT m-* fldmmdto Vdpore 'Simplici^ I regione,ut fune « lii medid^ ut inmfima,ut CdndeU drdctes Lance£ ardetes, Titioyquidicituf Afub» 'Cdprt fdltdntes ec'iem ^rit lapidfs vellutidccodi: qui defcendendocorponquantumuis durd pcrcutit ac eucrtit. Si uipor cleuatus efl mixtu* fulphtire uelargento uiuo ; tunc ex dccodione v infiuxu coclefti, -quaodoq; infiuftumfcrriucl chalibls conuertitur. Venti turbink ong) abaqueanuht; (fl,quite' Deuenio nus contincttcrreflrcm uaporcm i ex nubis fradione vaporiUc tcn* ^urbinii. dit maximo cum impetu terram uerfus , crd tcrra repercvlfus^ fecum trahit quxinuenit, DeimprcfsionAus gcmtis no cx iiaporibus, fed ex reBsxione folis uel Lunxauc ScelUrum. DVm dcr uentorum impetu non molcflelur, folct aliquando ap^ og Halo- pirere circultu albu4, circd folem aut lunam ud fteUam ; qui ne, Lorond Ldiinc, cr Udlo grxcc iiomindtur ; crgencniurflc^ Quando I fi4 Qudndo hmni£ui ttdparfurfum dcudtof cjl, nec tmtn attigitmtd^' Amaeris regioitm^ ritionerdritatis fuxoptimcluminis (fi fufctptu- mt» GT migii in medio quim in cxtrcmitatibus ,* quii co m loco tft intcnfion corpuiq; lucidumuaporH ccntrum diamctralitcrradifsfuig iUuminatiSyhumidiat*mdeftruiti qiut ciccntro rtccdcns ai pcriphf rit partcs conftkgit, cr bocpu^ fit circuhu j qui cum tUuminetuTt nobis albut apparett quia ntc adhuc uapor m nubtm denfam cft con» DeTride. ucrfas. \ris gmcratur cx reftexionc radiorum foLarium uclalicuittt dlttriui ttflny m dupliciroratione cr nube detifay tx oppoftto foOiS dut altcrim aftri conftitutis ; pcr duplicem rorationcm mtcUigc im* brcm dupliccm^ fubtiltorcm ./*♦ cr crafsiorcm, Quando nubcs denfd cr aquofa cum duplici iUd roratione Soli ucl altcri aftro e regione opponitur>adeo ut radij oblique incidant itt camt nec petietrare ua- Uantt tunc fitradiorum refttxio^ m qua rtftxxioncy carporisluminoll ima^ (^fedimpcrfrilc) reprcfcntatur: cr quia talif rcprefcntatio fit fecundum arcuaUm ftgiiram»ideo iris nominAtur^ Colores in Iri- de caufanturuirij^exuarictxte fubic(ht m quo fubic^bitur. Tcrru prlsenimuapor uel nubes denftfsima, nigrum colorcm prxbet ifT quanto magis accedit ad terreftreitatcm cr denfitatem ucLrecedit» tanto magk colot adnigredinem uel albcdinem dccedcns cdufatut^ Multa effcnt dicendd tam dc pluralitate Iridis quim cius figurddrcn^ Ofc P:iahe alicrcoloribus, qux omittimuscaufabrcuititis* ParabcUj, funt Sa« ^i**- lis jimiUtndims, quicaufantutex rtftexione radiorum folis in nube dquofa ualdc denfa dc rotunda AUtere foUs txiftcme ifi plurcs con» jimilcs nubes aUtere folis mueninntur» CT plures parabclij caufdtu tur. Ex tranfitu radioruw Solis in tiube non continud fcd pcrforatdt udin.aUqiubiM partibtts rarior^ ftib foU tamtn pcrpcndicularitcr rxU [icnte, folent nobis apparcrc cordt virg^^ diucrfls coloribtM-or» Calaxiaq nat£; cr ij colorcs ex tranfituradiorum pcr nubem caufantur* Efl modo ge aUerd impref^io qud-tiecm uaporibut fubiefkitur, neq; ex uapori' ncrctur. conftat, cr eft GaUxia, qurfic caufatur, 1« o^ua Sph^ra md^ tte funt PeUs^ aUqux uifu notabtUs, cr aUqute non i qud cwn Uicid^ flnt . Tiiios emittuitty fcd ex minhnd dd inuicm litUdrum iUdYum di* ftdntix rjdi/rcfnnguntur^circulMq^fummealbuicaufatur, quird* tione t^ntx glbcdinis ladcus dicitur. Hunccirculum Vulgwt appeUdt uittm fin9i Ucobi^ qud mortuorum dnim£ priusqudmcoclumcoti- fcendjnt, iUuc perueniunt, Dc MenUis cr reliquiSt ^U£ in terrd uel Urrxuifceribuigenerantur, mt fumus di^ri, ut Alcbimiflis [obiidiud^ dd firmdfciicntdcni» fd^dU. potentiaU, dd£qudtum. / mddtqudtum^ fixmdU. prxmdrivofu ftcunddrium* [InffiUre* uniuerfiU^ Itntitdtiuui, qwus txtUcdufmfum ttiHii^ txt fperji^onk, I originif, topriotitds ^ndtur€» dignitAtk» ordink, Stcundarioritmi TertioritM» f pcr iuxtipojitioncm illc dugetur iofl^ tio 1 f Vroprie tdS t,6Vropor> tio 17 Coditio s8 mttntio I propriiy cr repcritur (KdtionaliSy C tH interiUd qu£ und comuni inttr qudniUdtcsi menfurd mcnfurdntur^utbicubitum uel tri* cubitum, qu£ cubito mtnfurantur^ CTina- fn&turdlk» ritbmeticis numeri omnts^ quid comunimc' ^ furd >f unitdtc dimcntiuntur* [drtijicidlif, [irrdtionAlis^c^f^ft intcriUd, qut und co^ nunimcnfurd ncqudqudm pojfunt mcnftu 'primdrU, rari, mlt^ funt tdm rdtiondiis qulm ir^ rationaHsqudntitttif JpccicSt qu£ dpui fecmddrid» UUtbemdticos pojjuiu uidcri. ip Ordiua^ tlf I tcmporis» Ordinxtio\originiS0 \jxcrcitM» (morditer, (bona^ 3 o Opndtio ^ [entitdtiur» I f mordliur* [mdld^ [cntitdtiua fbonl^ f rtdUSf eciesdptitudine :fT gicu cc phi \ Jduplex eft, phificum c logicum j phiflco ffntrt ^udent que* lic u «^uid ? cunq; ex §aiem mdteria funt conftitutx, ut corporalia omni^ fic ^ruplex corrupttbilid. Genuslogiciimduplexeft.f generalifiimum cr fubal» logtcum» ffYtium ;generalij?imum fkpra quod aliudgenui non daturylicet tran^ fcendcns po^it ddri:fubalternum, quod rcfpeShi fuperiorum eft Jjfti Quare ge^ des,injtriormiter6 genw. Genut logicum eflunumdequinq-pre^ C^^inu^de ^''" quatcnus de pluribus dijfrrentibut ft>ecie ac numer» bnq- ^5di prtdicatunfedobbdnc C4ufdm, cr prtterta, quid tdntum parten^ CAblliblll. s ^cnti4ef}>ecichuicotmunicdt:& i /^cie difftirt, ^nU hdc iotm ScotizjU rJJentUm mdiuiiuis Urgitur^ 4. DeSpccie» • ■* ' Pecies eft qu£ Jub fe plurd mdiuidud tdntum continet, ucl ttAtd efi contincre. HMabsci; conliderdtione pofuimus in hacff^ecicidcfia, Notl» nitione hM p^icaiix, uil wt(a eft contincft, quidfumquxddm JPecies,cChimi prior m iUk corporibui rcperi* turyquitndjx funtaeterkcorporibuiUuioribus fupereminere^ pcundd ucro m iUk qu£ grduioribut utroq^ modo, 13» DcPondcrofitatc uel grauitatc. GKduitdt cfl rdtia, qud corpord ndtd funt dcorfum tendere j qutdupUx cfiy jimpUcitcr cr per rcjpe^umi primo modo corpord iUd fum grduid» qux infimum omnium locum ndt4 funt occupdre^ fccundo dutcm modo qu£ fuprd hxc tdntum Locumjibi uendicdnt. i4^DeMotii» VThreuibui Idnc/Drmdmdcfiniendomeexpedidm, motum td' tioncm tffc dico, qud crcdtd cundn mouentur. Ldrge motum Accipiendogaitrdtioui cr corruptioniconuenit, dc quihm /»- &. 5 quuti quuiifumut ; hic tdmen firi^ie oDn/lderArevoUimui^ Motui (^eclet muUgfuntfUtftdtimtibidemonflrabuur. j Augmentdtio^ O" efi augmentum qudntitatk» 2 Dimtnutio,creJldecrementumquantitattf, ) Altetdtio, cr efi mutatio de und qudlitite in dUdm, 4 Loci mutntiOf CT ofitk tribuit, nepUtribut m rdtio* ne fuperiork fc communictnt. AfsignAntnr diuerfa indiuidu» Qrum f ■ l ' WMgtntrd iitempe, flgtutUm iniiuiiuum^ ex demoftftrdtiotie, ud* gKf», cr tx hypotbeji. Qtiod horum jit difcrimetiy Logid trddunt^ ji» Dc Attrafpeciesobiedcrufuorum4ttrahut, 3 2* De Contingentia» OMne id quod i cdfuueljortundeuenitthocmodocontingent efl, Sihomo templum uolensddire, d iapide deorfum cadente ' in capitc Udatur» contingens efl, Si tripoix cadens e fupremo \ locojfiat aptx fcdcs, contingensefl. Behaccontingentia fub nomine in 2« phi0» cdfut dutjhrtunx mteUiffttda, pr^eclara Mo: tradit. 3 3, Dc Imperfeflionc» Ih^iperfr^o pcrfr^Honk ef} oppofitum, ideo quot perjrBionU Jj>f« ciesexplicanturuclexpUcaripoffuntttot cr imperfiihonk* Iw* pcrfeBio e/? rattOy qua aUqtdd non habet effe completum. Sic ho9 mo A ndtiuitdte caccus aut furiws ucimancuf, imperje^s efi, 34. DeColore* r ^dndis cft colortm uis, quonidm eorum medio m cognitionem [ qudmplurimarum rerum dcucnitur. Plura etenim corpora re» I periuntur colore uel lumine affc^y quitn aUjs quaUtatibus ut f fatis notum reUnquitur de coelo. Cobr igitureflratio,qua mixta funt colorata ; nota wtxf», quomam elementi quaUtdtibus fecundis carct, 3^,DeSono» SOnui efl tmiucrfale quoddam ad otnnes fonos^Moc Ln loco fotuim izcipe et quatcus icorponbus fottatibui proccdit,et ct ut efi qu4- S i Uidii «3« Utds qu£ddm vn derm imprrlJj, ipfumci: ptrcutiens, ie quo eonllde^ Ydtur et^Um m dtbore fenjudUjed per dccidcns.ubi dc pottntijsfenji» tiuis exterioribut obie£hstrdditur notitid, FVmdUs eudpordtionts i corporibus odorifiris excuntes^ dcrc^ mouenteseumdUcrdndoyddor^num olfdCks dtueniuntyquoi in dudbut nirium cdrunculis conjifiity crjlc ptrcipiunturodo» tes* iUcuit breuitcr oRendtre olfdciendi modum i tu dutem in fe odo» resconflderdf cr ([Udtenus dd potentidm ordindntur^ 37.DcSaporc» _ . 1"^^ Sdpore muUd effent diccnddt brcuitdte tdmen ^udenteSy macen^^" 1 J ^^^^ tangrmus. Saporis mdterid fubU^h, tjl bumidum^ cui ddmixtum efi flccum terre/lrc i humidd enim tdntum^ non _ . funt fdpiddt quid nimfs fubtiUd ; neq; flccd tdntum, ut dc finiUo ' * '^"^** ^ bMtM4W0({i fdtif dppdrct. Hocmodoftpor potefl definirL Sdpor efl humidi pdflio iJUtd iflcco tcmftri, quod a cdUdo pdtitur i unde perhumidum,receptiuum faporis txpUcdtur ;ptrflccum ttrre» arepalJum, efficiens propinquum ; pcrcdidum m ficcum dgenSt tffi» ciensremotum. Sdporlt muUxfunt J^ecies. 1 Dulck, confldt ex cdUditdte cr humiditdte mgroffd fubfldntidi medidtq; eius compUxio intercdUditdtem G" fiigidudtem^ 2 Suduky ex cdUditdtedchumidUdtemfubtiUfubfldntid; eiutq; com^ plexio efl medid*. 3 Pinguist ex cdUiUdte dc humiiitdte in fubfldntid mediocri ;eflmf dixcompUxioniSt 4lnflpiduf, exfrigUitdte ; eU quoq; meiix compUxionkt^ f Sdlfus,excdliditdtevflccUdteinfubfldntidmediocri; compUxi^ tdcdUidt 6 Amdrus» txcdUiitdte cficcitdtc in^xoff^i i compUxi^ efi tdiem eumprdceienti. 7 AcutMy ex cdlidiute CT ficcitite In fubtili s complexio efi eddem, t A cetofwsy ex frigiditate cr jiccitite m fubftamia fubtili ffnetdtur t tomplexio efi frigidd. 5> Stipticui, exfrigidintecrflccitite «t mediocriiedde eflcopUxio^ 1 o Ponticuty exfrigidiate c^liccitdteingroljd j crefteundem co' plexionls cum Stiptico Acetofoq;, Korum fdporum multdt poffcm ajiignAre operdtioncsccdufu opc^ rdtionumf ^udx conJiderundM rclin^uimut Medick» jS^DeScnfu» HAncformdm uult huUui fub fe ^flum bL^muc contincre, fiy Recitantut cutiexeiuiuerbiscoUigiLlnquitcnim^SenfuteflfemittAtusm Lulli vec- drbore elementdli^ qui diJf>ofitui cfl rdtionc fenfUiux mfert£ ba. in elementdtiud ej ue^tdtiud^ quod ex tUod^s nMurdle dnimdtunt htd{hmdeducdtperfentire,cdloremdUtfrigiditdtem,fdmem v fi* tim dc tuihtm» Non effet tamen mconutnientf hdnc fotmdm dccipert fudtenut cuilibet fenfui efl dpplicdbilis. 3 9. Dc Conceptionc» * PErhdncformdm mteUigendx funt conceptioaesndturdtefy qu£ Concepti* ddffnerdtioncmfenfitiuiucL uegetdtiui ordinAntur. Ali^lunt ones naies etidmconceptiones.f mentdlcs, quarum pdrtui func cxplicdti eimetales* 9ncs qux fcripturd» nutibut dut uerbis fiune. 40. DcDormitionc4. DOrmitio uel fomnut efi dnimdUs perfeib uel impcrfeBi pdf^io; ficuti ey uigilis^ hhic efl quodcd qu£ fenlibiit cdrent, ijs quoq; cdrere ncccfje efl. Somnusdtiimdntibudnccefptriut efi dupUdS on* quk" decdufdi primo ut uirtutes nAturdUs quibut uti nequdquam pofju^ reaniman- mutfineiUdrumfdti^tionCyinterdumquiefcdnti fecundo ob uirtu^ ccffariui"* tcs ue^tdtiudty qu£ continuo motu k fuis operdtionibut impediun* turiCT hocuerum efje ex efftibbut cernitur ; exptrimurenim bomi- ms JludiofoStmultum^ fenfibus utcntes non admodum efje pinguer, S> ) obmA*- 1 M4 ob ntdldm nutritionem (jux m t:h ft i ex oppojlto ucro quidm kuH uiuntur ignuuit^ ocio, fomnodediti^quitdmpinguesfunt^quoi Somni gc nilfuprd.Generdturautemfomnutbocmodo. Obciborumdecodio- neratio* nemyd corde uapores eleudntur, cerebrumq^ petunt, qui Ji nimid ctre* brijri^ditdtecondenfantury replentq^ uenM dcmedtun, quibui d cem rebroor^nii uirtutfenfitiud communicatur j C2r fic ItQ^ntur orQind uel impediuntur ne pofiint fenjationcs fudf exerctret 4J* De Vjgilia. DE uigilid oppofitum eiuf quod de fomni ndturd di(km efl, con» jiderandum reimquitun conuenit pariter uigilid dnimdntibun cr nihil dliud efi, qum folutio fcnfuum ad exteriores d^is, per cdlork ndturdlis reiicrjlonem ab mterioribuf dd extiriord, 42*DeSomnio* Definitar T) txplicdturi quid fomnium fit, dicimm effe dppdritiom fomnium. J^nem quanddm exrecurfulimuUchrorum a phdr^tjfldyptr com* pofittonem ucl diuifionem uario modoconfiitutamy ad jenfum communem j quibu^ phantafmatibiu homini dormimific effe ad ex* trd uideturut ipfa mouent, nu Uo cxtrinfeco agente in ftn [unu per re* prxfentdntk modum : non jine caufa pofuimui hdt pdrticula^ (per reprxfentantif modum) quonim per modum excUantk exirinfecs qu^dam ad fomniorum caufationem rcquiruntur. Corpora enim cae» leftta concurrunt adhoc; cum pbanthajid dccttert mteriorts pote* ti£materialesfint,dcmdtcrijles obit6hrum ff>ecies retincdnt^ qu4t Coeli &E_ mfiuxuf ccelcflk funt rcccptiute» Elcmentorum quoq; qualitates di lcmentoru fonmiumefjliciendumopcranturdc conducunt; ndm corpork pdrtes. ad ro'nii*iri "''^^^^^^'^'^"^^'"^"^'"^^'■'^'P^^^W"'^ pariter afficiunt quali» concurrut, ^''^'^'^ '^^> hinceH quodfidormicntii manw uel pcdes m aqium fri* Nota. gidam ponatur, ftjtim fe in dqufedere fomnidbit. Mult£ funt fom* fiiorumfj^eciesqud/srcUnquimmt, 43,DeGaudio» GAuiium fink tft potcnturum fire omnium : dppetit dnimalt timtt, irdfcitur, proftquituraliquid, CTdliuiuitdttob dcUdi» tioncm CT ^uiium, qudtenut did^s tttles iire^ie uel indire' Ae fequitur^ucloppolitumeiusuitatur. Efl^tiiium rdtio qud 4nu tudl ic bono ddepto uel ddipifcendo, dut mdlofugiendo Utdtur» 44^Delra# IKdex concupifccntid oritur, dt4*, 41 Hrfcrogcnritaf. 42 Ingroffdtio, 4 3 liltgMdlrt/ffif. 44 IncoAo. 4 f Imprepibilitdit 4d IncodguLi t(0. 47lffii' 4 7 uil^h^ €p Penetrdth» 4.8 mjiammitio^ 7 o Kemifiio» 4p inquiMtio, 7 r Rtjpiratio» 5 o InfclubilitM» 7 2 RctfflMaf 5 i U ^ d Putrtdo^ 8 8 VniuerfalitdS, 67 Putrcfd Hio» S ^ VioUnidtio, 6 8 PorrofltdS, p o VflibilitdS» Tlures formdt fdbricire poterts m undqudq; drbore, fl pjrtes omnes 4rboris conflderduerk dc indd^ucris edrum partium proprietdtes, ^udtlocoformdrumpoterkhAberei quid Mt dixi dliqudndo, form^ iooo proprietdtumafiignAntur, qut meliusm reicognitionem ducunt qudm cetetd txtrinfeci prxdicdOi* Dedimus modum fMcdndimul tis formdSt Sdt uolmm de /ormis dixiffe, dc de primd drborc. T DEAR. R ^> f ^ 8 DE ARBORE VEGETALL ris demc^ contempUtiodrbor(sutffalifyquonum fccundum nttur^ or» talis ad ve- dinempoftlimpUxclfcquoirebwtconuenit.fcquituruiucrt.quo getancem. melfcncbiUonconftituunturinec altiorcm gndum poffunt corpo» rea cntii unqu4m coafequi, nifi ue^tans uitj prxfupponatur. Inh^c drborcomnufumconliderandafub dupUci rationcy uideUcet qudte* nwi habent effetf^enhxtiuum CT uegctitiuum, boc ettnim lUud prr» fupponit» DE RADICIBVS. AdiceshuiMarborkeiedem penitns funt, qute pro etementsU arborc funt firiitatXi aquibus omnes arbork Jpartes fuum effe dccipiunt : nec aUquidradicibtM oonuenity qum arborum par* tibut fccundario conucnidt. DE TRVNCO, TKuncu/s efi qttoddm uninerfale corpWy m quo potentiaUttr particularestrunciwntinenturdcreliqua omnia, qu£ iruncu fequuntur. Nam uirtutenAturaUumaffntium qu£ m eo jun^ potenttaUterada^mdeducuntur* DB BRANCHIS. BKancl£ funt quatuory fciUcet potentidappetitiudydigejUHd^ retcntiudy cr expulfiud. Per appetitiudmquodconueniense^ pctitiua uefftantibwfy defideratur, dc beneficio nAtur£ fruitur^ ?rouid4 uelatcia£li HAturd diuerfls diMerfat trddidit uirtutes, quibwt conuenientiddttr^ bunturut m effe conferuentur, Quoniam uero quod dttrd^m e/J, ad attrahentis membra roboranday qu£ nAturalH calorls ui ac MrtM- te debiUoitA fuere, nunquam efl aptum, nift membrk nutriendls flmile fiat; ob id opm efl difffiiua^ qua alimentum concoquaturyac digem. rantnr ea qu£ f^eciem cr formam membrornfufcipere noo apta funt^ £tioc TEt Idcalimcntum tfuodih extrinfeco ucnit, quii m tcmpdrc impcr* ^ ccptibilinonpotcjltranfmutdri ac conucrti in aliti fubfldntiiMyoh mbcciUcmtr>insmutantif aibonemcicpafircfiflcntiam: idco ncccft farid cfl quicdam rctcntiuafacultast qua nutrimcntum tamdiii rctinc' Reteatiui^ dtury quoaduiq; nutritio fiat, At propter impuritatcs abifcicndas, qu£mrtutc digcfliux pottntix, d purioribusfubtilioribwsucfuntfc- g«gifno ; qutdam inquiunt, effe cor, aOj controuer- neruum^nonnuUic^rne ;cum omnibus idem pottris afferereiinteUii notadui* 'jgendo cor effe radicale orginum, non ta^us folum fcd aliarum etiam * potentiarum ; neruus uerb efl or^nnm defirens ff>ecies j caro fufcipi* ens per tnflrumenti moium i caro deniqi ncruofa eft totale or^num^ Veeius quoqiUniateuelmultiplicititemultx funt lites, qud/t fic po Oeunitate .Uris fedare. Plnres funt uSus non raiione diuerfarum formarum & plurali* fubftanlialiumy fedrjtione diuerforum contemperamentorum quali^ tateta£tus« tatum ; aliud enim eil contemperamentum faciens ad percipiendam ealiditxtemcr frigiditatem, aliudreffyedu humiditatis cr ficcitxtit, Affatus (mquit LuUus) eftiUe fenfus, per quem mMifeftatio fit t» Dc Affatu» fermone,quieftintraconceptmtCrd4texempU» Sicut homoquilo' quituriUudquodcogitat, CT 4ttw flmiUter i ficut ttiam ^Uinaqus tUmatxdfiUosfuos^ DE RAMIS, 4 RAmihuius drboris triplicis funt natur^, ut fupra oftenfiim e^ de qudUbet huius arboris parte ;crfutu membra unimaUum tam mteriora qulm exteriora , m quibus Ht renouatio perut* , getatiuam potentUm, compofitit per elementaiem ndturum, com municitio uero idfenfus omesper fenfitiuam uirtutem^ ^ ' T 4 DEIO DE FOLIIS, FOlid funt ediem dccidentU qu^CTin prioribus drhorihus rept* riuntur, fub triplici tdmtn rjitmeconfiierdtdicrhocrjttioni fubicdi A quo icnomindtionem dliqudm recipiunt i cum igitvr • gnimdliatriplicis[intitAturx,Pc&dcciientidiniUk fubie(htdcon^ Jimilif nxtura fiunt. Non ignormus hdnceontemplttioncmfatis effc impropridm, fei fcquimur Frxceptorem^ DE FLORIBV8» OVerdtiones omnes qu£ db dnimdliprouenirepolfunt^qudte' nus hdbct fffe,uiutre vfcntire extrinfccumy flores iicuntur» Nfc plura ii^bit rdtio ut ie ijs iicamus, can in qudcunq^ /fre 4rbore,optrdtion€sloco florum hdbcdntur. DE FRVCTIBVS* Quituora Tn»ai«ffttf funt dnimdntid omnid fuh qudirupliciratione conflit* nimalium h^r^fi, quorumqutidm funt igned quid inigneuiuunt^ dliquddk'» rpccics, red^quonism tdUlocofruuntuT^nonnuUd ttrrcflrid.vqudijm 4qued;ii(iinguunturigiturinqudtuorcUlfef. No« eltprafcntitne* gocij dnimdUumfpeciesnumerdredc eoruniem proprietdtcs oflen» dere,Q^iieijsmuUdcognofcerecupit,le^t Ariftot inUbris ie porid, ie pdrtibus^ CT ie generdtione dnimdUum, DE FORMIS. ItHter formdx dnimantibus conuenientes ifl£ qud^modoielinidhh muslocumhdbent,qudrumcognitiononpdrum utilis erit*. Bt ne iiipLex fit Ubor nofler, formds unJi coniungere uvlumus, qu£ ^nimdUconueniunt, qudtenus e(t exterioribus fenfibus dc intcrmi» bus fenjitiuum* l Apprxhenfio. ' /^AflutU, 1 n ppetitus fenjltiuus, ^ Auidcid. 5 Alfenfus, 6Affmsd^Ut, 7 AeflimA* Hf tf Atdiittdtios 28 Intdgindri, S Auditiu diiut» 2p inffnium. 9 0 lrecies in fenfucommuni recipiuntur Uuiut fenfus ncccjiitM efly ut de fcn fmm exttriorum fft^ ciebui iudicium fucidtiUndm ab dlid diftinguendo^ dtq; ut fit dUqus potentid que cognofcdtuifum uiderCt duditum dudire, cr fic de reU^ quiffenlibui;ipftenim ob eorum mdteridUtdtem nequeunt fuprd fc ipfos uel proprias optrdtiones d^m habere rrflexiuum ; qui tdmin De im.igii= fcnfuicommuninonrepugtuLt. Imd^nAtiud ftnfum communem ftdtitn ^^^offi^io^ /f ^ Mi>«r, cMiwi pro^nnm f/? cj« db eodim jenfureceptdsconfcr» ^ * uirezrretinereinAm fenfusconmuntis t^ntwn retinet ^ecies exti4 riorum fenfuum dum m obieiU tendune, inimdgindtiuddutemdM conferudntur^ Aeliimdtiud hoc hdbet priuilevium ut imdsinAtiudtn ClUlUelCOf^ r r ^ n t • • r gitatiua e P^q^ ^ttiiiinonidrtturtirumj^tcierutn conferudtricem^qux dh tfiimd* tXHd uel phdntafid funt fabricdtx» ideodlid potentid ddri necej[drium eji, qu£ dppcUdri pottfi Mtmorid fenfitiud ; qu£ non ejl eddtm cum De Memo- inieUediud utquiddm fdtk inefjicdcittr probdnt^ dc txiftimdnt. Et 'ia fcnfici- flccompletus eflordoudldcddmirdbiUfinttrhdfcepotentidf. Dcrc' minifctntidynihil omnino dicere uolumm»cum dmemorid non diffvrdtt nifi in qudntum memorit funt proprix jpecies^ rtminifctnti£ utro dUtn£. Stcundum hdt pottntids td qux in pritcedentibu* drboribut eontintntUTj confidtrdri pottrunt^ DB RADICIBVS. Slmilitudintsrddicumrtdlium drborum pr£ctdtntiumthuiui drt horis funt rjidices, ut tdlesfimilitudines fbrmdliter ueluirtudlitcr u°? interioribuf potentijs obie{h ofleniuntt J^diere hds pirticuldf U|*tuau"cc ntceffariumfuit ,f. fvrmdlittr utl uirtudliter, qutd non omnes rddicts^ jcn cat, propridfbdbtntJpecieseMreprxfentdnttSjfcd uirtutt dlidrum notx fiunt ; ut pofjumus dt bonitdtty ucritdtt, cr dlijs dicere. Hoc idem de Rclati oncf quibufddm dlijs inttUiffrepottrlty ntmpt dt reldtiotiibut tdm intrin- qaom od o fecui dduenientibui qum txtrinfecm i qu£ rdtiont funddmtntorum^^^^^^^^' titftum cognofcuntur. DE TRVNCO- A^borlsimsgindistruncufexfuif rdiicibus confiat ; dtq; tfl fimilitiido coiifufd truncorum reliquarum drbortm ic quibut trdd^iuimas : in quo funtjimilitudines truncorum pjtrticuU* rium.Quifintilii trunci ptrhuncrcprxftntdtinon efioput rep^erc^ atm fupn bis falttm hoc minififldium fit. DB BRANCHIS. R dnchx ifiiM drboris funt fimilitudines brdnchdrum drhorUm, ie quibu^ fuprd Ohonim ucro nyn omnes iU t brdnchje fuam poffunt ciufdrclimtUtuiintm, ut p^ttt de potenti^ uiflui, audi- V 2 tiudM B 14^ tiud» guftdtiud» trd^ud^ cr dlijs in drhort fcnfudli nttmerdtts cr dt0 cUratift dc etidtn de brdncbis uefftdntisi quid interiores potenti^ obie^ potentidrum exteriorum cognofcunt, non dutem ipf^s pottn*. tMU,nili per opentiones CT dCiusiiieodddiiusMlddtdUdiritudUm fecundum ordinem fupe* riui obferudtum mdnifrlldbimut, oficndendo quds pdrtes flbi conuc* nianf. DE RADICIBVS» HViws ndtunerddices/ffiritudles funty cumcripfx/lt J}>iritud- Inter hui* Lis ; intcr quM txmen non efi dnnumerandd ContrartctM, pro* *f borislra- priecontrdrict%tcmdccipicndoy quid m cdnec qudUoLtesrc* c5crar?crat periuntur, in quibut funidtunSiuero contrdrietds confideretur pro ouiic^ repugndntid dliquorum iuorum aiiquoi tertium diuidentium, ibi uti^ ^ repentur, dc m omnibus qu£ fub ente continentur ; cr ueritu in ijs qu£rdtionc difjrrcntidrum V nonmoiorum intrinfecorum ai Wio* cem pugndnt, DE TRVNCO. TKuncuiefl qu^ddm fubfldntid gencralis CTconfufdy qux plu* ParticuT» rimat fubHantiat parttcularcs ac Jpirituales, fed corponbus explicaict ndtasconiun^ ln ratione /vrmx in^rmantiSyiiciturpotentid* definitio- luer continerc. tion absq; ratione m hdc definitione plures particuU ncm» €XpUcdtiu£ funt pofitx, ut magis buius trunci adtun cognofcatur, ac difaimen buiits dtrunco drboris dngeUcalis. DB BRANCHIS. N^turdh^c ff>iritualls tribus brdnchis confidt, qudrum prior int(Ue^tseft,poftecie inteUigibili. R huUus dehk tnbus branchis differendo ek applicat formas conuenientes^ quam proUxitatemuitamuSyCum modum appUcanii formas entibus omnibusttm pcranimaduerfiones tum per expUcationem traiiit' rimus. DE RAMIS. RAmi iy?iKf natur£ funt concreta effentiaUa brdncharum . f in- Ra m i cn teUediuumy inteUigerCy cr inteUigibtlc ipfius inteUe^us ; uot meraQCur, Utiuum uelnoUtiuum, ueUeuelnoUc^ uoUibUeuelnoUibile,uo» tuntdtts; memarue uero memoratiuum, memorariy memorabile, Su6 iflif expUcatdrum poteniiarum concrctk effentiaUbuSj omnid entid continentury in rationt obiedcrum, a&u^ potentid propinqitdy CT remotd, i pprxbenfibiUum. DE FOLIIS. SVomoiondturtiftifoUd, €onueniunt,qu4e fuptd dlifs drboribus conuenire iocuimus ; uerum tamen eft, quoi absq; labore uUo o" t meUus cathc^rix a nobis traiitx potcrunt appUcdri^ Siper c4» the^rias Ariftotelis ie JpirituaU ndtura finitd cr Umitdtd iifferert volueri/s^qudntitdtem tibi fume difcretam, quaUtxtem innatam uel dcquifitam^ reldtionem dd principium eius produibuum dut con» feruatiuum uel etidm dd operationes diutrfdf qudm operdtur, dHioi nem pcrmouentis vinformdntk modum, dutmouentk tdntum; pdf* ■fhnem qudtenus primi principif recipit inteUe8ionem ; cr fic dt dUjsfuomodo. Siuero peromnes iUds cdthe^rids nequdqudm pott* rk difcurrere dd propriM confugito, Kdy: LuUus hdnc drborem ex^ ninando per cdte^rids omnes, ubi de babitu differit artes mecbdni* CM dcfcientidf enumera^t i cr rdtioqux mouitipfum dd pertrdfkw dum de ijs hoc in loco, ej non in cate^ria de quaUtattf r/?, quia fa» V 4 cultdtes o Artes ct U', fuluta iftje qu4s ftib brcuitdte tdrtffmns in finchuius opnts, plum cuitaKS o. AdiUiigtndo,quiif Pigrippdinlib. dcVdnitdttfcientiarum cnumerdt, mnci Ju :.i i^tiruiiuntdrtificidles^quiA ndturaUbus cmdndnt. Holo difcutere pitc !li 1 ^^^^ ^^^^ fiiij}fn(Yit uel mdle f cr dn eius rdtio udlcdtf ficaisignlt Secundum udrict4tem hdrum fdcultdtum uel habituum edruiidemip ^prii ob- proprictdtummultse fDrmxpoterunthuicdrboridfiigndri, qudtcnus iccia^ jiu furd corpordli dclpirituali confldt. Hdbitus iflifire omnes, homi- ni conuetiiunt non rdtione dnim£ tdntum, fcd coniun^i^ DE FLORIBVS4 Verdtionesdb dnimd rdtionaliprodeuntesflbiqi peculidres fT \nonconin^ijfunthMUS4rboTisfiores quodddlterjm pdrtcrn cotifiderdtx* At operdtiotics qus dmmdconcurrentedccon porcy funt fiorcs drboris humdndlis ex corpored iyf}>iritudlindturd €onftitut£, DE FRVCTIBVS. NHcefJe efi hicfiuChisconfiderdre,utdb drbore hdcexutrd^ ndturd confiitutd proueniuntj quonidm rdtionefj>iritUdlis nd* ma anima turtfiv^lus nuUi ddri pofjunt in effe fimpliciter produSlu non gcnc- qni^^tiimddtimdmtiongenerdtnec producit, ob immdteridUtdtem '^^* qud feperpetuo confcrudre polefi m mdiuiduo, Tiunt etenim m cor# ruptibiUbui generdtiones ut tdUd in tcuum confiruentUTyfaUem \n 'ff>ede. Generdt tdmcn dnimd fccundum quid, qudtcnus obit^lum quodpotcntiderdtinteUigibile, diUgibile CT recoUbile, fit ddu tdle uirtute inteUc^ius, tioluntd tlSy ucl memoride, qudrum uirtiulem fdUi m imginem gerit, dd mfitr fiuiim refj^edu fut cduft uel drborls. ¥ru* t Luiii* €endd/fiproUxiatemnonuirxrtmus^ hoctimen fcire decety eleSHo* nem tintummodo ex oonfequenti prudenti£ conuenirey mqudntum iUHiontm ptr conliUum diri^t. Oihfunt pdrtes prudentidm 'mtt' Oflo^^tcf grdntes,qudruvtquinq;fibiconueniuntutell cognofcitiud .f memo. prudctiac f M, rdtioy inteUe(lu4y dociUtM dc folertid^ tres uero ut prtcipit .f prouidentid» circumJpeBio^vcautio, dequibu/s trdfkt D. 'ShomM ^^J,/^ m fecundd fecundx, TortitudofectmdumLuUumeflhdbitu^a' uirtufy per qudm ho» OeFoititO mines funt fortes contrd uitid, cr nituntur dd Uicrdndum uirtutes» dinc» Hi/ic definitioni dUudit TuUj defcriptiojnquientir^ Tortitudo efl con» fiderdtd periculorum fufceptio,KJ Uborum perpefiioMiCc uirtus md^ gts d potefldte perficitur qudm ab dlijs radicibus, quii prmcipdUor eiwtd^isellimmobiUterjiftere m pericuUt,quod poteftdtem mdxit ndm dicityunde CT Arifto. uuU quod in fuftmendo triftid mdximd,ll 3. Ethl. aUquifortcsdicdntur fedminus prmcipdUter; tion omnk firtitudo tftcardinAlHuirtm.quidfipro fortitudine dccipidtur firmitdx quX' dim dnimi^ tunc conditio eft qutedam omnium uirtutum qudrum pro» j jg, q, prium eft firmittr ty immobiUter operdriut inquit D. Tho: 1 2 j, ai: i^. Ver tmperjntidm repriinuntur conatpifcenti^cTdele^tionef, pcTepcri- non qu£ funt fecundum rationem, fed qu£ rdtioni dduerfantur, CT qudtenu^taUsdeUfbitionesfuntcdrnAleSyUndelfidorufdity Tempe Hb. Etym. rantid eft qudUbido concupifcentidfi;refiendtur, cr Ar: uuU tempet 3» Ethi* Tdntiam tjje delc6htionem a{his moderdtiudm^ Nw ed qu£ JtD. AHgM. dicunturhis refia^ntur, quando ait. Temperdntideflmcoer^ j^qj! g^^j. cendisifsqu£nosduertuntdU?tDei,quonidmibi loquitur de tem* ca. ij^» perdntid, qut cfl ftnerdlis uirtus cr non JpecUlis. Certum ndmeCiueorumqua eiui capacitdtem excedun^ ddquietdmenordtHAturi quddam ei quoq; debent conuenire, quibui Humana ilU pofiit dttinffre» Qjtx humandm excedunt fdcultdtemeft ipjeDem facultate ,^ acbedtitudoy wteUeik cr uoluntdte dttingibtLid,quatenut inteUe» excedecia. ^utperfidem iv/ormdtur, ut ed qu^e lumine nAturdli percipi ne^ queuntyUerd effe creddt, CT uoluntdf per Jpem m Deum mouedtur, dc Virtutes percbdritatemeofiudtur. Hdc dicere uoluimus ad oftendendam «ir* •^* od^o Te theologicdUum fufficientidm,fed quid qudUbetfit modo oftenm excedat 6c '^^'^*'* ^^deSyJpes v charitas ideo theologic£ uirtutes dicuntur, quom, non* theologicum obie^m re/piciunt, nempe Deum fuper omnid be* nedi^umy C hi hoc tmUdm hter fe hdbent maioritdtem uel minori* tdtem,Uceted ratione qud und propinqutoreftDeodlid, fecufoplM^ 4undum fit;ndm chdritdf qux dmdto dmans coniun^t, fidedcjpe perfi8ior eft,cum ift£ quandam diftantiam figntficent, iUd uero con». iun(bonem, propter quod deipfd dicitur. Qui mdnet m chdritdte, m i , loan. 4« mdnety cr Deut m ro» LulUi6 n 6 fidcs,ut ait LuUuty eft uirtut qut compeUit inteUedum dd dffir^ tccipicfide mandum ud ne^ndum pofitUte lUd qu£ uerdfunt. HicLuUuinon pcoprie. confiderdt fidem theologicam, fed indiffcrentem dd acquifttam cr fttfam i quonidm de omnibw quje uera funt non eft fides mfufdy fcd dc Deo tdntum, tanquam de obtedo formdU. CT de trdditk m fdcra fcri» pturd Mt de obiedo mdteridli^ Fidcm igitur U€rdm CT mfufam optimc D. P4lf« i>. Pdulitfdepnit qudndo hquit, Tiics efi fublldntia ff>erdnddrum AdHeb. f f rerumy ar^imentum non dpparentium ; ndm ut dit D.ThoXum ddwt »x.q.4» fideifitcreiereexuoiuntdtisimpcrioy debet fignificdre ordinem dd obieiium InteUe^ui cr uoluntdtk ; obiedum uoluntdtk efi res ff>erd* tdyfidei ucro non uifx: qu£ duo obie&a, explicanturycum dicitur: Sub» fidntid .1. primd Inchodtio rerum fperdnddrum in nobls per afjenfum fideii cr drgumentum non dpparentium . i, eorum quibiis firmiter af- fentiendo ddhtremw. Quid uerb ex frequentdtk ddibui credendiy Fides.rpcf, /}>erdhdidcdUiff-ndiDeum»hdbitu5'iUis ddibus confvrmes generdn ficcharitai tur.ideoprjeterinfufMhdfceuirtuteSjdcquifitdsquoq^ in homineeffc *cquifii«. affirmaredebemits* SpescumexfententidD, Augufi^fltfoUusboniardninondddlium Enchir. fed aife pertinentH, ideo ad uoluntdtem pertinet, cuius proprium ^/^ ^?* ? ' in ente fub ratione bonifcrri ; cr non in quocunq^ ente bonoy fed in ^** iUo quoi omnem habet bonitatem cr perfe^ij^imo modo.hince^ Spcs quj^j quod LuUu^ fpem definitns, dit. Spes eff uirtu^ qut ait Aut alterius ': quoi perhoc uelit inteUigere in ratione p nts, fed in ratione excitdntfs, cii- iusmodifunt dnfflicufloies, cr boni homines^iuelprafupponentfs, quidfiiesprarequiriturfperdntiiundea' ClolfafuperiUud Math^ j . Abraham^nuitlfaac: inquit.i. Fidesfpem. EtquodRay. loqud' D. Tho, la tur{dcuerdJpe,patet,quandodit,Adquemuenirecreditplusper po- »/• iefldtem crc« quam fuam. 7» Chdritat di uoluntxtem quoq- pertinet, cum eius obiedum flt De* q y^^^ us fub ratione diligibilitdtlSy uel proximum ut in Deo. Kdnddtum hd* tatc tfcmus i DtoydTt lodn, qui diligitBeum, dili^t fratrem fuum. Per hanc enim uirtutem utfupra diximus, homo Deo coniungitUTy c ob iduirtutumomr^iumeflexceUentiflimdy ut ttidmD^ Vdulus teftdtur |, Qqj tiki inquit, mior horm efl chdtitM, Nfc dUqud uirtus fimpliciter * ' X 4 ueri too Mrru flne chdritdte tlfcpoteli, ut iicm fdtduteoiem loco dit. U l^t connt- Ihibuerofyf^CbdritcLtemvc. nihUmilnprodcft.Rdy: LuUus con$ xione vir- neiiit qudmltbet uirtutem cdrdinAlem cumqualibet cdrdinali dc tht* tutum srh ologicdy qudtenucunddUdm infDrmdtiquodutmeliuscognofcj^jexc' Lullu vidc quxdam fubijcerepldcuit. DeluftitidO' Prudentid dit. Frudem excmp 4. ^.^ iijponit iuftitix obiedd fud,in qudntum inquirit licitd cr iUicitd» quideftoperdtiointeUe£lus,quiiUdinteUigit* De Tortitudine c lu* fiitid.Fortituioiuftitidmfortificdtcontrd iniuridm tunccum bomi" nes fvrtitudine utuntur. Sicut iudex cum tentdtur ut ob pecunidm det fdfum iudicium, ipfeconfiderdtfDrtituduiem multipUcdtdm ex boni^ tdte,mdgnitudine,fdpientidyUoluntdte, uirtute,ueritdt€ CT gloridB qu£ meliord funt qudm pecunix, cr tunc contrddicit iniurix cr fortts remdnetijifuoiudicio. De\u(litid(jlide. Vult iuftitidquodinteUe» Hus feip fum in crcdendo utrd cr dltd cdptiuet, licet ed non wfcD/gtf * D« luftitid cr fpe. Uftitid prxparat ffiei fud obie3tk,in quantum iu* flum e{i,quod homines mdtorem Jjjcm bibcdnt in poteftdte Det,cr in eius bonitdte,mdgnitudine,a' uoluntdte, quim in poteftdte credtd». Fer horum cognitionem tu ipfe poterk per omnes uirtutes difcurrert conneikndo qudmlibet cum omnibus. Trdiiat LuUus de quibusddM alijs uirtutibus mordUbus qut numero funt 1 6 cr dprioribus depetu dent, de quibus breuijlimis uerbls dUqud dicemus, 1 Sdn^itdf eft iUduirtus, per qudm fdn^i funt innocentes CT 4 ptc» cdtis mundi» . z ?dtientid eft uirtuSy perqudm homo pdtienteromnid fuftinet^ 5 fibftinentid eft, per quam homo db lUicitk cibH fe dbftinet* 4 WumiUtM eft, perquam homo propter Deum fc nihil effe reputdt.. 5 ?ietdf eft uirtuSyqud cordlt bona afjv^io fe extenditdd parentes CT patriam, cuUum eis exhibendo. 6 Caftitds eft uirtuSy per quam concupifcentid 4 rdtione cdfti^tur» • 7 Ldrgitds uel UberdUtds eft uirtus, qut confiftit in medietdte qudda^ circd pecunids uel diuitids. 8 Le^Utdx uel jideUtdiS eft uirtus, qu£ id obferudre fdcit quoi pro • miffum rft« p Prr cotu y Ver conftdntUm.homo pttfcuctit in hom pVopofttol I o pcr dUi^ntimt ju^ chariatis funt homines qu^ruiU ae pigrU tim peUunt, I I SumtMhominesti^tchdritAtkumcuto, ut pdtientidm cr hu* miliatem dmple^tiinturt. 1 z ConfcientUt, ntione timork ii cdufttf ut homines hnum fdciint milumq; uitent* I 3 Timoriifljicit,neDeum dut diipsuoriinAtdlomines ofjvnidt». 1 4 Conlritio ejl iolor perfeChs ie peccdtk commifis, cum propoJU to non peccdniidmplimt. 1 5 Vcrecuniidy licet non fit proprie uirtuf, tnmen ejl pdfio qujtidm Iduidbilis, qud homo turpituiinem timet, 1 6 Obeiicntid eftuirtus, qud homo liberfe dlietim uoluntitifubijcit propterDeum, DE RAMIS. PEr Tdmos dUdrum drborum potefi hdberi cognitio rdmorum huiuf drboris, fei potij^imum per rdmos drboris imdginAlis^ QuosjiiijlinBiuscognofcere cupls, hdbeds potentidtuirtuti* hustnformdtdf, d quibus conftrmes prouenidnt operdtioneSytcrmf nenturq; di obieih qu£idm ; crjic habchis uirtuoft drboris rdmos, qui di uirtutum muUipUcdtionem pdriter multipUcdri iebent^ DE FOLIIS. FOlidyfuntdeciientidiequibus fuprd muUotics loqiiuti fumutp conformiter uirtutibus dppUcdtd. Non icbes imagijuLri uirtu» tcm pofitionem locumq; hdbere propric, cumfit Jpirittidle quoi* ddm dcciicns ih£c tdmen hdbet eomoio quo in Cdte^rijs trdttft cendentij^imis expUcdtum efi, DE FLORIBVS» FLoresuirtutum funt meritddcquifltd;crdiuirtutum iillin^» oncm fequiturmeritorum Helfiorum ii(lin^iO ; imo rdtione rdt X dicum. t4» dicum, qu£ udrib modo uirt)tl^s pnpciuHt, flous diutrp pofjuni coUi^idb urtAcadmqi uirtutc puUuUntcs. DE FRVCTIBVS. DVogenera funt fruCkum huiut arborls, frimum efl merctt mentorum, qu£ uariatur ad uariationcm uirtutum , fecun» dum eft feruitui ac honor Deo exhibitus uirtuosc. ARBOR VITIORVM. Itihacarboreconftderantur uitia utrtutiBu^ oppofita priuatLUe; quorum cognitiononparum proderit ad uirtutes cognofcendast^ dequibu^aCbmefi: nam oppofuum inoppojiticognitionemaU» ^uam»deducitf DE RADICIBVS. HVitw arborts radices prmcipaliores quatuor funt, uiielicet malitia qut bonitati opponitur, ftultitia lapientue, faljitas ueritatiypriuatiofiniSifinipoJitiuo; qu£ tamen ab alijsrd' iicibm exceptk bonitatCi fapientia, ueritatCy cr fine mfbrmantury ac tas mformant unde non minus uerum eft dicerc. Stultitia magna>du» rans,appetibil{s,cognofcibtlis,fyc: quam magnitudo {^ulta,falfki nia[a,acfinepriuata:di(currcndo per radices omnes tamablolutoi quam ref^eChuax,huic arbori conutnientes^. DE TRVNCO. TRuncus ex radicibus fuis conftat,qui diciturmos confufu/icT generalis fed prauus, m quo particularia uitia funt potentiali* ter contenta, qu£ perlibtrum affns ad aChim reducuntur, pro Ut tfoluntas inordinAta id quod deberet refutare» eligit^ DE BR/VNCHIS. PFr ea qu£ de branchk arboris uirtuofe di^ funt.habetittum dentiam fatis cUram, qux de hHiui arboris brmhis pojjunt di* ci^curm. ti, cum oppofito moio fint eonfiderdnii. Septem prmipdiores bri» chx dfiign^ntur, uidelicet GuU.cuiabjlinentix opponitur ikudritii Numerai cuiLiberalitM uelUrgitas aduerfatur ; Luxuria qujt ptr continentiam ^ toUttur j Superbid pcr humiUtatem deflruitur ; Accidia per diUgenti gj'-^ oppo- «wi ; inuidia percharitatem ; CTlr^ per manfuetudinem uel fuauitdt tem ; de quibwt omnibui poterk difcurrere conne6kndo quodUbet ui* tium cum quoUbety quemadmodum de uirtutibm di^him efl. Ab bis puUulant ac emanant uitia aliay qu£ nominare placetcum fuif oppO' fltkt Iniuria eficontra iuflitiamy mdifcretio contri prudentiam^ de* biUtix cordi^ contra fortitudinem, intemperantiacontratemperam iidmt mfideUtaf fideUtatiopponitur, dej^eratiofj^ei^crudeUtan chd* titatiytraditio defrnlioniyhomicidium diUBioni proximi, Utrocini' m UberaUtdti uel temperantijey quia per guUm ut plurimum tatrocinium committitur, mendacium ueritati, maUdiBio charitati^ impatientU patientix, mconflantU prudentix cr /Drtitudini, im^ tmindicid fxn^litati, pigritU diUgentije, cr mobcdientU obedientie* DE RAMIS, RAmitfunteffentLiUd correUtiud uitiorumy quibut uitid gentc rantur iflcuti^iU rdmi, funt adiuus mordinAtm appetitu/s comedendi, d^uiy cr correUtiuum ific crde reUquisuUijs fenticndum efl, DE FOLIIS. FOlU funt nouemdccidentUyUitijs coouenienter dppUcata ; quo' rumnonnuUd cr uitij naturdm foUnt dUffre dtq;mutare^t reum ante iudicem uocarty ac etiam punire, iuxa iudicl/s uel \n:pera0 torts decretum. Tnquifltores ut inquirantt an a miniftrts utl alijs bferui» d£ conftitutiones^t poftea tim ex parte uendetis qum cmcntis snmd prxcij pro quatit4te;pro qualitMe^bonitat rtiucdit£ dtq; pecumarUi . • Y j proreldA pro reUtione mplor C ueniitory ftc de dlljs lolijf cohpicrdniA^ DeFlorib' flores funtiudicixlmperdtoris fuorumq^minijiroruny omnesq; \ms perdLtoris ddiones dc operdtiones reUt£dd fuipopuU utilintem^ uet regimentjiores quoq; pojfunt dici, idem cenfedtur deceptio» Diffdmdtio, Turtum*. iMxurid*. Proditiot Vomicidium, Blafphemid* Inobcdientid* Menddciumt. Indiffntid, fortunA. Voluntdrium, Ignordntidt^ Obliuio» Libertdt* Seruitut, Vrtefumptio^ DE ARBORE APOSTOLICALI. QVs indrborei/lu fintconlidcrandd, mdnifrlla reUnquuntur cx bis i qux in typo arborum ntdmfiftdta funt, DE R ADICIB VS, Trunco, & Ramis» RAdices funtCdrdinAlesuirtutes dc TheologicXt infimtdtxi rddicibuiunius,bonicxte ,f mdgnitudincy CT dlijs omnibut. Supra mdnifrftdtum eft quod eodem modo rddices non funt omnibufdrboribufdpplicdndtfcd fecundum exigentidm ed* rumaieo non eft opws repetere. TKVSCVS eft perfond generdlis, Tdtione /piritudlis poteftdtiSy cr eft fummus Vontijixy ?etri j/wccf jjor C lefu Cbrifti Vicdrius j wt quo cxttrx dignitdtes eccleftdftict conti- Hentur potentidUtcryreducunturq; dd d^bim per optimum rddicum ufumfummiPontificlf. Hic truncus potcft confiderdri qudtenus eft bonus uel mdUu, cui CT conformes rddices funt appUcandx; non quoi ttdturd fuiunqudm pofiinteflemjlje,fedrdtione prduiufus.^KAii* CHAE funt CdrdiiidleSy Pdtridrchx, Archiepifcopi, Epifcopi, Ab» bdteSy PrioreSt Miniftri. CT dlit perfonx communes eccUfidfticx^ quorum officium eft, curdm torm ffrere qui fibi creditifunt, E/i optimd brancdrum cr trunciconcorddntid, qua medidnte, inter bxc duo confur^t pcrfi6ho reUqujrum rddicum^ contrdrietdte exceptj» hocfuppofitoquodconcorddntidfitbond. RAMI funt qudmplurimi, inter quos etidm funt iUifeptem quos in drbore imperidU expUcaui* musy proprij uero funt decem prxctptJi decdhgi .f Vnum DeHmco- Prxcepra lere^Sdbbdtum fdnibficare, Komen Deimuanumnon dffumere» Va dccalogu rentes uenerdri^Teftimoniumfjlfun non perhiberetNonfurdri,tion occidert.Kon luxurijrit Non dcfiderdre dUeriwt uxoremy Neq; rent proximi, Worum prxceptorum fufficientidm optime mdnififtdt Ec ]i. ^.sntiar* cUjix doBcr cr CdrdinaliA D. Jionduenturd Nrfm cum prxceptd (fu ^ ift ^ 7. q. 1 pUcid fint uidelicet primx tabulx cr fecundx tabulx i. quxdam re ^"fiiciecia fi>e(lu Dci, CT nonnuUa rej^eik bominumi omnia adu perficiuntur; j^^^^^^^i^ Y 4 quid^ui t6t quiA^sfi er^lifmelltunedHutdicifuroptfk uet orls dut eof^ dls;lioperishdb(!turddordtionispr£ctptum,llork, iUui quo pro* libetur Dciudnd vmocdtioifidutc cordis, dliui bdbctur ic Sdbbdthi fan(hficdtione. Siuero tdlis dftus efl f rga homines, dUt tft fecundum inuocentiam dut bcneficid cxhibcnid,fihocmodoypr£ccptum dc\pd» rcntum reuerentia hAbetunft primo moio, uel eft fecundum diium cordiSy oris dut opcrisifi tcrtio modo,dut cft pro confcrudtionc pro* ximi» cr tunc habcturpraccptum de non occidendo, ucl fpccici, ejflc prohibctur luxurid, ucl dcniq; opcris priccptum eft de bonorum co» fcrudtione dc polfefiionc, ut eft iUud No« fiirdri } fi oris eft^ iUud habctur, Konfalfum tcftimonium perhibcbis ,* ji iuxtdcordit De prxcep ^^iinuclcftdenonconcupifccndddltcriitfuxoreyuclre, Etflccftcx* tis uctctis plctu*numcrusdcnariuspr£ceptorum4Aliter Kdy, trddit pr^ccpm lcgif ♦ torumfufficicntiam quam pro nunc omittimus. In uetcrilegc fucrunt ccremonialid cr iuiitialid prxcepta, qutcpoft Chrifti pafiionent fuc» runt cuacuata, diucrdmoie tamcn : priord flc,quoinonfolumfunt mortud, fci ctidm obfcrudntibus mortiftrd, fed poftcriord utiq; mor* tudfuntnontdmcnmortifird,niflfubditiiulfu Principis iUd obfcrf uarcnt tdnqudm hdbentid uim obfcrudtionis ex uctcris lcgls inftituth oncy quid tunc etidm mortifird tffent^ In uetcri quoq; teftdmcnto multd funtfcriptd cr trdiita prxceptd, qu^mordlid uocdntur, qus Deut: 18, adcddccdlo^rcducunturyflcutiliquetuidcrc in pluribus fcripturs 34^ ! /.12. i^^jg^ ^j^^ funtobferudnda non cxui inftitutionis,ficuti iudicidUd CT 19?! 8.25* ^ "^^'^^ M ^uid hdbcnt cfficdcidm ex diOA» Exo. 2*3. ' ^in^i^^^^dlisrdtionvs* DE FOLIIS. HVius drhoris folid qu£iam funt proprid crqurddm eommu* nid } proprid funt feptem EccUfix fxcrdmentd cr regtiU omncs in iure cdnonico fcript£, communid ucro eadcm funt de quibui in dlijs drboribus diiium cfi, Uon concediturut diutius Augu». p£ mdne* Ildmdncm,pr6pterimpedimentiqu£d4m quibtu fum agCks iter Quare aa-* umperc* Dico i^tur quodpropterbteccoaCiusfumbrcuibuf boc o- torin fe- puis dbfoLuerc, atq; propru uoUtnati morem nongcrere, Si boc aon ^ "cntibus effcty de Sdcramentn muLn cr quidem digna, tradcrcm, ZT m reUqUH J^jj^ "^^^ fcntentiamLulLifufiu^explicarem} diutna tamen adiuuante grdtia, brcuitempore^Uiorumdcjideriomeoq; fatHfactamy ubi artem brcucmcxpUcauero, Ecclefix Idcramenta funt fcptem, qu^ tantum ^ ffominabot v dd quid jint ittjlituOL ojicndma, Bdptifmu6 ordt^ *'1 MtM efl ad toUendum pcccatum originale^ Confirmdtio in remcdium 5. a m . ifUbiUatk fj^iritualis.hucbanfliacontra faciUtitcm ad pcccandum^ De Sacra- xPanitentiacontrapeccatumA^hiale. Extrcma un^o contra peeca» mencii* Jtorum rcUquiaSi Ordo contra dijfoUitionem muUitudinifi p" l\Atri* momum contra carnaUm conwptfccntiam* DEFLORIBVS&Fruiflu. jT^Lorcs^ funt quatuordceim articklinoflr^e fxdei^ m Symbclodpof Quatuor- jH^JloLorum explicati, quorum feptem pcrtincnt ad duanitatem, CT dccim arti ^ feptem ad mcarnationts myficrium, Priora funt btc ♦/ de unitx- culi fidei* tt Df I, de pcrfonarum trinitatCt tribut articulls expUcata, de creatit pneydcfan^bficatione^ de refurreihone CT ^teruA uia Poficriord uero funt de Lhrifii conccptione,natiuitate, pajiionCy morte, fepul» tura, de defcenfu ad mftroSy derefurrcBioneydeafcenjlone CT de adt uentu ad iudicium, Sub uniatecT omnipotcntia omnia dudnd attrit huta contUtentur. Nr c iticonueniens eji, ut quampLurima naturali ra* tione cognofcantttr, nt de fapientia , bonitate cr ali/s notum eft, f^onitd(, Mdgnituda, CT c£ttr*t ContrAtie» «f» TXCfpti, quoniam catcfiid aorpoYd dlicuiw qudititd con 'ifUptitt£nonfuntfufceptifnUd.Tr«ncmrftqaoddm corput commu^ ni : o ff T .1 > ndtum dd motum cirenlirm ac ptrpxtuumyntqudqudm corrupth jp .idci(r2^ hordrumy quo motuc^teriorbes mouentur. Cfcrjr* Firmame M^^^^ ratione perf^icuitdtk dc trdnfpartnti£ flc dicitur, quci tum. f^^^^ ^^^'^- Yirmdmentum uero fieUk fixk CT mnumerk abuodati . quodAflronomiprimummobileuocdnt^ BRANCH^ . IMdgindti funt Afironomt m coelefii Jf>hardy pr^ter multipUcn circulos edm itqudiiter uct in^qudUter diuidentes, circulum efje Zudiaci» qucnddmedndtm in pdrtes ^quales diuidentemy obUqwe tdmen^ cuifolum Idtitudo adfcribifur. Duodtcim efi gru duum, quorum fex ti Delineae. reUquk difiingtiuntur perUnem qudnddm, qu* ^cUpttcd uocdtwtti clyptica. quix foie cr Iwid per hdnc moucntibus etUpfis cdufdtur ; uocdtur eti» muid folk^quonidm nuUut planetdrum i fole, potefl totum fuum motm W hdcUntdperficere. }flf iiem cinidns lcngitHdinem bdkct iuoictimlignorum^quorum quodUhet tri^ntd gfiduunt hngituii^ ^*^^ mmpojitict. titc ligm^ nomim fumpftr^ qHorunlim animantium, ctflteUarum muLtarwi uxrim di/politionem.qu^diMltdriUorum ^q^^^\^9 gnimdUum funt m cocLo Appdrentu ; dut rjtione iiutrfarum quaiitd^ nommcn£ tum, quM mhsc mfhiord mjiumt, qujeconlpiciunturbjbcredU' quoi m buimmodidnimintibwtdjminium^ Horum fignorum nomirtA slUnimut i qut uero numerum flellarum ex qmbu4 mtcgrdntur, cw fUcognofcerc^dcproprietdtes, mfluxui, cr fimiUd; confuldtbuiu4 m perttos. Anrr, Tdurm, Gmini, Cdncer, Lro, Virgp, drticd fimt, ^ntun ^uid contigud fitnt fiolo drtico. Librd^ ScorpiiM , Sdgittdruu» Cdpri- cornut, Aqudriws, cr Pt/ccf , dntdrticd func, « pob dntdrtico fic U» GtL Q»r omnU jignd bww drboris fwubrdncb*» k trunco origincm trdbentet. ^ De R AMIS, FoliK floribus R friK^^ibus. RAmi funt ftptcm piinetx, qui ntione motws quem mllgnk Dc Satuf- Zoiiaciperficiunty db ilHi tdnquam Jt brdnchk depenieht* "o» Vrimws omnium efi Sdturnui, qui ndturd fud mdleuolui eft, dc wciuus, cum ficct dc jrigiitpt compUxionis, m quibu4 uitt priud- j tio con(iitua. efl, Huic fucceiit lupiter totw heneuolws, cuidifcri* ^unturcdUiitdi cr bumiditis, uit£ conferudtrices, l/?t uerb proximus j^ajtj tfi Mjrj, quiUcetnoxiws fitrdtione ficcitdtii, cdUiicxte tdmendU iqudntuLum malitidm fuam tempcrjt. inter quos Ifummo opifice « . diwconfiitvtweft \upuer.,utria^c^; mdUtium temperdns. Mdrti S6l ° ^ fucceiit,dquotaim fupcriin-csqudmmfirtorespLdnetx fuum hjbent yencrc Umen ihuic cilor uitdli^tZy^ re^c quiiem,dttribmtur. Veneri uero qux folem fiucoriente fiue occidente, fempcr comitdtur, conufnire 4icitur humor uitdllt, in quibui duobus viid conjiflit ; hinc efl quod in Jfoetdrumfdbulnhdbetur.,SoUm yeneremq; mdijfMiU mdtrimo* nio Deum coniunxiffe.^x quibui proLcs innuml l\ercuriiU niturd fud nes arborit fchemdtcdiximutyconfiderdrt memnria, I oportct,duodbrdnchxinhdcruturddicuntur tfje pcrjhicdcio» oC voluufl ^ p . . ,. . rct audm m hominibttf i duas compdrare poterit ad Deum, ncl funt bran quantitdtem difcretdm dc contmtu hunianali. am cum c^teris prxdicdmetUis confidcrabis, Operdtiones utra i brdnchif exeuateSy uel qudtenits txUs,U£Lpro ut rddicibm pcrficiun* tur.tibifiorestrddunt. i^eUqua mfchcmdte confiderd, Dcdinius moa. dum formds conficiendi, iUum obfcrua cr multas inuenies». DE ARBORE ^VITBRNALL Bde hk^ qu£ m huiuf drborft breui dercriptione diximui, me^ ritA dcquifitd uel demerita, per humdnatis drboris brdncas mo* ralit cr dn^Ucalls ^numerum radicum complercy ex quibm tTuncuiconfurgit,qtacft meritorum uel demeritorum duratio pet* petud, qu£ udriarinon poteft, cum nonampiiut deturpanitendif^d- cium.Depdrddifodtq;HifhnonuUutambigit, cum Deus fit ipfdiu* ftitidy qu£ pro iuftis prxmium uutt, pro irtiuftis poenam ac tormentd. A bruncd pdudiji tres rdmi exennt, ^uorum prior iufiitue rdm ut r/l, qui4 A I \ ^id Dfi« bonum probono opetdtortddit j cT i^ujtenui mttitu bo, A branct 'mm reiditqudmcxpofcantmeritAjfecunduibabctMr,quigf^ijc di* P^f^diH q iitun tertiui improprie pafiionum dicitwTy quu abagentc Deo,ik^ '^*'?' dondconfvrunturyquibmreUtionemhabetddaffns- AbrancamRr* - m rdmuiiufhti£exit,icpd)itonum ; crproprie hocm toco accipitwr fgjjjj quj^ pdjhoyUidxLicet pro dobre in eorpore pofi iudicij diem,cr tn animtl iriflUia.QupniAbedtoruma^s er^Deum funtgloria vUMipo^ tentijs mteUe^halibus cxeuntesy fecundum aibts ucL operdtiones bo» ndrum rddicum; ideo fiores xuiterndlis bontt arboris funt ; rejpe^lu malorum,oppol{tumdic,Frudui qui afiore procedit, 'm bedtis[efi quies fumma potentUrum ac radicum ; nam ficuti m fummo inteUigi^ hili, dtUgibiUacrecolibiUyquie[cuntmemoria,uoluntd« CTinteUeiius; ficmfummqbonificdbiUymdgnificdbiUq^iefcunt bonitat CT magni' tudo; per reUqu^tt rddices difcurre, Oppojitumconfiderddefruilu iamnatorum : qui proprio fiiu ob maUtUm CT reliquM prduds radi^ ces fruflrati,finem dUum ddeptifunt^quo cod^c perpetuo debentfrui^ DE ARBORE MATERNALI. POf} primi pdrentis Upfum, mxti diuin£UoUintdtis xternum de» cretumy¥iUj Dei incarnatio bominum faUtandorum finis fuit, Cum uero buius fdcratijlimx mcarndtionls medium fuerU G/ori» ofd Virgp suridy ipfd quoc^ eorundem fink cenfenda efi^ quitdkeh priori fubordindtur. hic finis licet m fe unicui fit^ amen rdtione eo* rm qui hunc finem intuentuTymuUipUx efl, quem fidtuo m bdc drbo* ft pro radicibM, quatenuA kbonitatemagnitudine acalijsmformd* tur. Dt TruncD hi fcbemate fttts habes* hrtuichx^f diuiiia cr humd* na natura hoc m lococonfiderantury quatenus in uno fuppofito funt, tui natiuitsx attribuitur ; ndturis enim ndfcinon competit. SpeSy Pic- AduocdtiOyrdmifuntyfiuein Gbriof(tVirgutecottcipUntur,fiu€ ht peccdtoribusy quatenm ad edfn confugiunt. HumiUtas uero cr «ir» ginitdt in Virgine Mdrid rdmifunt; in rdtione exempli. \n fchemdte nrboTUbumnonfuntpofitd folU (nefcio cuiux mcurU) qtke eaden Z 5 ejfecom- •m tffi conpieTdhlfy ([U£ slijt iriorihm fttnt dtifihtttd. A^lr omneS fd* dicumAcuUqudrumdtgnitatumdGUriofd Virgine exeunteSy qu^* ttnm Mjtcr efi Dd» lunt hum drbork floret. DE ARBORE CHRlSTiANALL Atione humdn£ naturt didfunt Chriffo dttribuenid, VT dlis rdtione diuimetdiuerflmode quo(^ tonflderdtd ■ Secundum f nV orem confiderdtionem Chriflo omnid conueniunt, eibt & quxda bedtitudinii dnim^e conuenientis, Ucct dUter fit quo dd /}>em de cor« alix ^^^^^_- forisglorificdtione. Timor quoq; qudtenusignordntiam prdfuppo» D'\utc!lii\ ^^^* ^ CbW/?o remouetur, dc etiam Contritio. Kdtione ^ui ne ndturA td omnid Chriflo conueniunt, qur in arborts diuiniUs fchemdte diStk fant. Br4«rhe^sdiuinx naturjeyddhumdnaminChrifioyfy humdU£ dd diui^ tuimi fecundum omnes potentiof dc uires in humdnd ; cr in diuind quo etdinteUigere uejle,prxdi diflia* mire ad Spiritum fan£lum : cr intcUigimus de termino ad^quatofj S"*^^"** monfomaU i quoniam utriusq^ proiuihonit formalis ttrminus eft 4km,tfftntiauidelicetdiuind. Dealicrum diihs non curamus, Seo* ium ptxccptorem fcquimur. Tolia funt nt^tiones catr^riarum Af mftotclis, uelnoftrarum afjirmationes* Floresptnt probationesdiu^- Mdrum produShonum, dtfumptdt aradicibus, Bonitof enimdiuina ff fUfidum inteUciium CT uoluntatem fe ad itttra communicat: Sic fk eommunicare eft magnum ; v cum ab £tecies efl, CT ffnuf eius ignorofi uelad Jpeciem.fi indiuiduum efi; nec erit impojii* bUebocobferuarerecurrendoadarbores,uelper enth omnem dmi* lionemulq;ddgenufproximumuel fpeciem defcendendo; fl /f>eciem non cognouerity recurre ad propriat paj^iones ueladnaturaletrei dOus, qu£ cum a diffcrentia magts proprid emanenty te w j}>eciei c(h ^tionemdeducent,qu£exffnerecrdiffvrentia magis propria im tegratur;deindeuer6priorcsnouemradtces .f, abfoUta prmcipid^ fum,equxcumrei effentiam notem, uel qu£ immediatc eam confe* ^ntur, priw rei conueniunt; ey per omnia iUaprincipia difcurreru do uariM dcftnitiones fumes,iuxta. prdcepa in prima parte knoblt obferudta;dum definiebamus rddices;boc tamen obferuando, netrafm ^edidris naturam generls uel fpeciei, ad qux fubkihmreduciturt ^uodoptimc poteris obferuare^ quiaut dixmus in traSkitu de radU tibm ; perbonitatem CT cxtera prtncipia inteUiqit LuUm rei mtrit^ ftcdy quje non femper eddem funt^fed dd uariattonem fubiefh ipfk quoq; udridntur. Pofied quodUbet principiumabfolutum,cum quoU^ het abfoWto et refpeihuo, cu quaUbet formd.dc f^ecie quefiionis cu* iusUbet definiendum efi, quod cr obfcruari dcbet m definitiont etiam fkbieSifUel rrjpedini prmcipij, aut formje uel quxflionis alicuittt» Inde recurre ad refpcibua, deinde ad formaSy pofiea ad accidentia.cf dtwicfi adqurfiiones CT qiuefiionum ff>ecies. Simagis conceptus muU tipUcare uoUteris, refolutre poterls rc in principid fua, cr ^ibct rt» Uuipirmcipiumut iUius cfiJefinire;peromna radius.formas, acei» dcntia V quxfiioes difcurrcd; ucl rcfolucre poteris in ea omuia,qit€ * - de ipf4 1 dc ipfa pYddicdtttur, qudtenut futk iim fuhie^, cr quodUBet iUorii omnibM diais modts muUipUcare. mUipUcabis oonccptus m infini^ tum^flpdrsaUcuiut arbork omnibui arboribut comparabk, educe/u doconcordantiMUcldiffrrcntiai, aut maioritAtcs, uel minoriatett dutomnidflmuLH£cfiobfcrudutrif/mfinitosdcundquaq;re babt^ bit conceptut. Obfcrud mfupcr dnimaduerflonet noftrat, cr uti diU. ffntU in continud appUcatione, cr cognofcts td praxk prdfiare, ^£ nobis.impofiibiUa uidcntur. TQVARTA PARS. OtAtuUi generalis ars conflftit in quatuor figurlt, nouem fuh^ leas, ac eorum cognitione. Primam figuram ex noucm prmci» pt/sdbfoUitlsfabricatyqudfuntpriores nouemradiccs. Swm- dam conftituit ex nouem rcfl>cault, qu^funtpoftcrioresradiccs^ Tcrtiam a prima crfccunda dcducit, cr quarcxm ex prima» fccundd» a-tcrtUclicit.UabcsfigurMcx radicibus. Habcbis fubic^d nouct£ P confldcrabk ea qu£ m drboremoraU,impcrUU,apoftoUcaU,cr mdternaU, ut taUsfunt; cffc accidcntU qu£dam, ncmpc rcUtioncsfu» pcrioritatkydignititis,crhonorls,qu£ ad mftrumcnt^tiuam rcdum cuntur; ucldi homincm; quatenut h£c omnU circahomincm fiunt. AeuitcrnaUt quoq;arhor adhomincmy ucl ad anfflumrcducitur: o* C hriftUnalit adDeum, qui cft primumfubieCkm i LuUo ordindtum^ Hk notxtity de figiirit nonnuUa diccre pUcct. Vrima figiira qu£ abfolutorum eft, noucm hahet cJimcrat : cr cft circuUris, quU quodUbct abfoUuum rcf^eChi cuimUhct, habct ratioM. nem fubicm cr pr^dicati. Necfolum huiut figurt prmcipU de fcipfls pr£dicantur, fcd dc omnibut quo^ txtrdneis,qu£cuttq; flnt iUd dum- modo non flnt horum oppofltd. * Secunda rejpeaiuorum eli, cr totidcm hahet camerat, eodcm mo» do dijj^ofltas.quo primaicuiomnU coueniHt qux de priori diOnfunt. TertU cx duabm dfiignatit conftat, cr habct oOuaginta crundm cdmerdXyquarumqu£UbetduatUterdtcontinet, qu£ notxm prmci* piorum abfoLutorum ac rc/peaiuorum naturam, per Uterdi flgnificd* tiinotantq; uUcriut qu£ftiones UtcrH rc}j?ondcntes, Caufttur cx A4 rcuol»$ L. 9tuolutianecdmerjLrumpfim£p^rf,ful>und fccnndr, fr mnium fccuniUfubunaprimje. LuUui Umcn tantum trigintd fcx cmcxdx dcccptAt^ut uiiebk in fcquenti fchcmdte iquoniam propofitiones nt e^uibm idem de feipfo pr^cdicatur, non faciunt ad nc^cium pro de» monflrationibM, m quihut debent tffe tres tcrmini diuerft, quod nott poteft effc,P idem ucL Inmaioriuelmminoridefeipfoprtdicetur: hQcautemaccideretifi omncs camerof acceptaret. Etut cognofcat quibu4 literis jignentur prmcipia uel quicftioneSt^ fequcns fchemd confiderd» Scheaabrolucoiu. Schea refpediuoru* Schema qusftionu» C Magnituinj. D Duratiot EPoteftof, F Sapientid^ GVoluntaxt KQlorid^ BDifjirentia^ C Concordantid. D Oppofitio, E Frmcipium^ F VLedium^ Gfink^ H Maioritdi. I Aequalitas,. KUi inoritM, Figuia cerCia* B V^rKW. C Quid^ D De quo^ E Quare. fQuantum. CcXEale* KQuando» ivbi^ K Qjiomodo etCuft^,. he be ci ce hh ch hi ci hk ck de dZ dh di dk eh et ek h fh fi hi hk i% Ex qualibet cdmera duodecim eliciuntur propofitiones, cr uiginth quatuorquicfiiones. fropofitiones ftcbabentur. Accipe primam c4* merm *f b crfiic e, 4eb, pncdicetHrquo 4d fua fignificata cr eeontr^: 175» e contrd.cr <juodetidm .h. de feipfo,fccunium dliui Pgnificdtum^dh iSo pro quo ejl fubiedum.c; jic tres propofitiones hdbebif ; quid ucc fo UterdquxUbctduohabet Hgnificdtd . f . dbfolutum cr rejpeSUuu^ er du£ funt Uterx, rrg) qudtuor erut pgnificdU-y qut fi tripUcctuff. refuLtdt numerm duodendriut. CuiUbet uero propofitioni ji dfiigrtM' uerif qusfliones, per iUiwi cdmer/e Uterat fignificdtdSy hdbebis 2 4. Qudrtd figurd ex tribm dfiigndtis con/idt,qu4ecummdximdm tdbuidm producdty dtq; difficilis fdtisfit,crlon^ effdtdecUrdtione^ dt ed uerbd fdciemus m expofttionedrtlsbreuis LuUiiibi^ dd pleimm mnijeftdbimus, qux hic tdntum tetigimut, De fcicnciarum arcrum^obic6!i'f. NOnpermittitdnffi^idtcmporkyUtfitftus de fcientidrum o5. iedis txdihmus, dc eorum numero;ideo htc pducdnotdnd^ proponimufAnreUquis uideHenricum CorneUum AgrippS^ in eo Ubro, qui de udnitdte fcitntidrum intituUtur. Crdmmdticxobiedumyeft ens rdtionitf quod m ordtiwte pinddttt, qudtenus congrud eft uelincongrud^ (datum^ B^ethoricx,ens pdriterrdtionis,inordtioneomdtdUel inorndtd funt^ Vogic£,SyUogifmuiunwerldUterdcceptntt fecundum Scotuminft* cundd q. uniuerfdUum* philofophix ndturdUSy forpm ndturdU* Kietdphiftc^Ci ens qudtenus ens*. Theobgije, Deui fub rdtione deitdtk» „^ — Ceometrixt CXUdntitdi continudi mdterid dhftr^Stu . . V iirtthmetKt,Uumerux a mdterid legreQitm, ^'^^^ ^lgLW-^^S ^^ KuficeSy Kumerus fonoruA, AftrohgLf, qudntitds cotitinud, qudtenus mobdisi Ipo PANDIMIGLIO AFR. 1971 c t 4 V
Tuesday, July 30, 2024
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment