GRICE E PASSERI -- L'IMPLICATURA CONVERSAZIONALE DEL LIZIO -- FILOSOFIA ITALIANA -- LUIGI SPERANZA

 

Grice e Passeri: l’implicatura conversazionale del Lizio -- filosofia italiana – Luigi Speranza (Padova). Filosofo italiano.  Grice: “He was Zabarella’s uncle – mine worked in the railways!” -- Grice: “It’s amazing how much a little book like Aristotle’s ‘Peri psycheos’ influenced those Renaissance and pre-Renaissance Italians! Surely they were concerned about the immortality or other of the soul!” Essential Italian philosopher. Pubblica commentarii al “De Anima” e alla “Fisica” – contro GALILEI (si veda). Dimostra la perfetta convergenza fra le idee di Arstotele e Galilei sulla dottrina dell'unità dell'intelletto. “Disputatio de intellectus humani immortalitate” (Monte Regali: Torrentino); “De anima”  (Venezia, Iunctas Perchacinum); Paladini, “La scienza animastica”. At cum Latini uideantur hoc negare, nosrem ita esse comprobare possumus quoniam Aristotele cum dederit communem ANIMA. Animæ definitione subiungit et propriam cuiusque gradus dicendam fore et prior rem natura esse vegetativam sensitiva, quod in codem intelligitur, non autem in diversis quoniam in eodem animato posita sensiti, uaponitur vegetativa et posita intellectiva ni mortalibus alie ponátur, quia sicut ise habet vegetativa in sensitiva, ita et sensitiva in INTELLECTIVA, quoniam in consequenter se habentibus polito primo non ponitur se cundum ,atposito secundo ponicur primum. Itaque essentiæ gradum animæ cum se seconsequantur, posita posteriori dabitur prior et per consequens communem animæ definitionem analogam esse oportet. Secundum autem anobisposicum, ut intelligatur anima in scilicet intellectivam immortalem fore secundum quid autem mortalem, intellectum IV modis dici, certum est I depossibili II de in habitu III speculative et IV agente. Unus quisque horum modorum arguir intelletum corruptibilem, quoniam omne quod incipit, necessario definit: cum autem intellectus materialis in Sphæranon detur sed tantum in puero nuper nato, cum inces perit in Socrate, ut ita dixerim necessario delinet. Similiter intellectus agens in Socrate incipit, quo niáili copulatur, ut forma et cum agens ili copulatur, intellectus in habitu, qui genitus est desinit intellectus etiam in actu speculans, cum de non speculari transeat ad speculationem, videtur genitus cum autem amplius non speculator actu, definit este intellectus actu speculans ita ut intellectus quodammodo et propter diversos respectus quos suscipit, dicatur corruptibilis et factus secundum autem substantiam cum eadem sit substantia intellectus agentis et possibilis dicitur eternus et simpliciter immortalis, quod rationibus ab Aristotele acceptis ita esse ostendi potest. Omne enim formas omnes materiales recipiens estim materiale intellectus autem possibilis recipit omnes formas igitur est immaterialis, est autem necessarium tale recipiens esse immateriale. Quoniam quod intus est extraneum prohibet. Pomponatius [POMPONAZZI] tamenstuder destruere hanc rationem, primum enim inquit illam non concludere proptere a quod si intellectcus. Eus materialises et separatus sequeretur et suam operationem separatam fore, quia operatio ipsam essentiam consequitur: at Aristotele inquit si intelligere est sicut sentire, ecce quod comparat operationem intellectus operationi sensus, igitur videtur hæc ratio, potius intellectum mortalem probare, quam immortalem. Nulla est hæc ratio Pompo Ratij, quoniam sequeretur intellectum esse virtutem materialem, quod dictum Aristotele omnino negat. Præterea videtur committere fallaciam a secundum quid ad simpliciter, propterea quod non valet, possibilis obiective dependet, igitur omnis intellectus. At cum Alexan, velit animam intellectiva sive intellectum possibilem non esse formam, sed; præparationem quandam, qux et sirecipiat omnes formas, esse tamen mortalem, peto abillo quid per preparationem intelligat, vel intelligit puram privationem, vel privationem cum aptitudine, non primum. Quoniam privatio sola nihil recipit, igitur privationem cum aptitudine illum intelligere oportet, igitur erit forma si forma, ergo materialis, quare preparation hæc non, recipiet omnes formas. Adiungit præterea Pomponatius, intellectus unicam tan tum operationem habet, propterea quid D i j ynius Secunda ratio, qux nostram sententiam confirmat, accipiturab Arist. In 3.de Anima. 13.& isi in quibus proposita in 13. quesstioncan intellectus sit intelligibilis quema ad modum alia materialia intelligibilia, soluit in15. Et intelligibilis est sicut ipsa intelligi biliain his quæ sunt sine materia idem est, quod intelligit et quod intelligitur, quilo  unius virtutis unica est operatio cum itaque; intellectus sit una virtus, que media est inter: pure materiales et  omnino abstractas, una driteius operatio: esse autem mediam ex eoni titur ostendere, quoniam intelligit universale in singulari et quatenus intelligit universale, comunicat cum abstractis, quatenusin singulari comunicat cum materialibus, primum dictum sublatum fuit, non inconuenire quod una virtus diversi mode se habens, diversas exerce ar operationes, secundum dictum apud me nullum est, quoniam intelligere substantiarum quæ omnino sunt separatæ, est intelligere per essentiam, intelligere autem intellectus est universalis per speciem, si itaque; hoc intelligere non convenit substantiis omnino separatis, quomodo na erit media participatione extremorum, qux re erit ad hucex hoc fundamento intelles Aus pure materialis. Tertia ratio accipitura quodamnorabia ti, Quoniam naturalis philosophus vide turdare duo eus non est cum LATINIS interpretandus, sed intellectum esse intelligibilem, cum possibilis habuerit intellectum agentem ut formam, tunc est intelligibilis per speciem, qu x actu est scilicet per formam intellectus agentis et est intelligibilis vel uti intelligere tixet enim si intellectus  intelligeretur quem ad modum dicut LATINI, esset intellectus do terioris conditionis lapide, quoniam lapis per suam speciem intelligitur per se, intellectus vero per accidens, intelligendo lapidem per suam speciem. Quare intellectus materialis et si videatur intelligibilis sicuti alia intelligibilia materialia per speciem, non tamen eodem modo quoniam intellectus intelligibilis per suam formam sit intelligents, intelligibile autem materias lem in imè, de quibus fufius in explanatione eius loci diximus fundamenta Metaphy. primum quod detur abstractum in natura, nam si Metaphy., ignoraret abstractum, eum non determinaret, alterum fundamentum est quod naturalis supponit abstractum et  quod abstractum magnitudine sic intelligens, quod tribuit animasticus sine quo Metaphy. Non haberet, quod abstractum sitina telligens. Ad rem si intellectus esset mortalis, non daretur Metaphy. quoniam per nullam naturam posset haberi abstractum esse intelligens, intellectus enim qui mortalis est non potest habere eandem operationem, cum intelligere intelligentiarum, quare si esset mortalis, non haberetur cognitio eorum, quæ per essentiam sunt separata. Ultima ratio quæ immortalitatem animam confirmat, est quoniam felicitatem acqui ri posse conveniunt peripatetici omnes, quam habere esset impossibile, si intellectus esset mortalis. Pomponatius discurrit agens de felicitates, illam contingere hominibus, quoniam omnes libiinuicem sunt auxilio alijeni magunt   secundum intellectum pra: eticum; alijautem secundum intellectum, Speculatiuum: rectem in hoc dicit, sed, falli, tur, cum -velit hominem esse hominem per intellectum, ideo homo exercet operationes morales per formam, qua est homo et propterea inquit Averroes p moralis capit si, nem hominis ineo quod homo, qui quidem finis est cogitativa, ideo foelicitas non competit homini ut homo, fedut in coquoddam divinum reperitur.10, Ethi. cap. 9. Aliauita et finis potior isto, ideo nos   li er  nos cum homines fimus, non debemus humana curare sed peruenire ad immortale et sempiternum, per id quod in nobis divinum est. De quibus fufius in expositione com.; de anima diximus. Ianua. Marco Antonio Genua. Marco Antonio Passeri. Antonio Passeri. Passeri. Keywords: peripatetici, lizii, nous, intelletto, etimologia d’intelletto, da lego – ‘to care’, ‘to decide’. Intelleto, nous, animus vs. anima, mens, Boezio, l’intelletto, l’anima intelletiva, animistica, animastica. Refs.: Luigi Speranza, "Grice e Genua," per Il Club Anglo-Italiano, The Swimming-Pool Library, Villa Grice, Liguria, Italia.