GRICE E SCARANO

 

Grice e Scarano: la ragione conversazionale e l’implicatura del scenofilace – la scuola di Brindisi – filosofia pugliese --  filosofia italiana – Luigi Speranza (Brindisi). Filosofo pugliese. Filosofo italiano. Brindisi, Puglia. Studia a Bologna, Padova e a Venezia. Fonda l’Accademia a Venezia. Scrive il saggio “Scenophylax” (Venezia), nel quale tratta della convenienza di restituire alla tragedia e alla commedia la lingua del lazio. P. Camassa, Brindisini illustri, Brindisi, A. Sordo, Ritratti brindisini. LYCII      /    ' PHILOSOPHI MEDICI i   f \ 6 3 y 'H Academici Veneti .   SCENOPHYLAX    \ W "J    Dialogus, in quo Tragxdijs , &T Comxdifs antiquus  Carminum vfus reftituitur, recentiorum  quorundam iniuria interceptus.    Et de vi , ac natura Carminis agitur .   AD ILLVSTREM, ET CLARIS*^   \ ADOLESCENTEM r     Dominicum Ruzinum Caroli F. Patritium Venetum..   pri*ilegifs , & Superiorum permtfsu .      n    V E N E T I I S.   Apudloail. BaDtiftarnCjnrrnm      a * 4^-jl Jl 1\ c   1 DK 13 M liMOLOaiH '1 .' .   • -V' vhomV iJrnsiji-oA. •■ .*«   “ ■ jkj ^   7 ‘ Y :T Y H V. V.\   . . • •■» . •.   :.ZM fi A ' i r */ca  g$? potuit , gf' voluit ommno , te  filiumtn tarum artium , ggf fiudiorum dtfctpli  namur odere ,quaggr in patria fapitis & polle*'  fiorisdpudrxter agnationes , multis periculis y (g?  magno fufcepto labore , collaudauerat in alus.  Itaque non fumptibus , nonindufita , non defa-  tigationi pepercit vit , vtqut tu dederas • d tene-    ris annis ingeif pudoris , bum initatis, gf fu-  turarum adumbrata ftgna 'Virtutum , ea , fir-  mioribus annis, accurate praflares . T u vero non  fil um expeciattont refpondifti patris , gtf tuorum,  fed in medio itineris curriculo , quafi robufl toris  alatis , ggi annorum auxilta deficiens , omnium  opinionem ,prarepto tempore , juperafit , omnium  voto ,pratercjuam tuo , maior $ vt vno propemo-  dum,& eodem temporis momento , (ementem vi-  deremus , gf fruges . His tgitur ejfectum e (i , ut  omnes , quibus es ahquaratione cognitus, te co-  lant , ad mirentur , g^ament . Egouero non (co-  lum his ipfis tuis dotibus , fed etiam (ficus in me  tuis adductus, mbil ejl ommno , quod tibi non de- ■  beam . Cum uero plurima cupiam , pauca pof-   A i fim.    Digltized by Google    fim , hoc tibi leue munus , animi mei fignum , in-  firmum illud quidem > & exiguum >ficd tamen  aliquod fignum , afferre malui , quam nullum 5 in  quo quantum uehm agno ficos , quantum pojfim >  ignofcas . amplioribus tu quidem dignus » ePl ta-  men tibi animus , qui minora non afipernetur , &* 1  quod merita tua recufarent , id humanitas ala-  criter excipit , & amplettitur. Maiora tamen  in maiori materia poti hac , hac fi leuia uidebun-  tur, expettabis. ,v ,v, ' u\ ovva.uv   • . 1 « 1 ^   ' > Vale- Veneti js. Cal. Quintilis . M. D C- ..      Tuis virtutibus dcditifsimus    * 9-1 «\V*.v »■ »**   . v- wh* A »• 4 « . \    1   T_ i      Lucius Scaranus. ... ... \ r \    «KttitVtfS&v c; t Vv*> . . . ..   r \ -v i ‘ • • - • , ' ■   v,-wv :\.ev   • • ■ ■ ‘ l \ \Y : },\    rvy* 1    5 \ X \ ^   ' • * - • A    V        - Va J iv .      -* *      • rrv        wfrm. 4 qiv\ c'\v.v:   • «V ' v ^1    'W X    • • M    • , •>    >iiV    r 4 J tli   SCENOPHYLAX, .. io;n“ij! i ifpo     r i    ■ I • ‘ ». - • , ' I . 'J - 1 r, 1   JJ cft, de Reftttuendo T rag&dijs > & Conudif.   — - — -    carmtne .     {‘Ij* * SiJi&Lfl   G V S.   " KltJ.isJfl    3 it    1- -•* "T *        > j j    Digitizedby Google    * ; ivcn scarani   nunca|iosnonnpJlos dlcSudiopion infimi nbminis uiro^i  qui idipfum non friodo lauctentpfed cttamTafiortibuf addu^  £H$,ira fap(epdun| affinTjciit,ac:qqc^ra^dias^& Com^dias,  hucufque ucrilbus explicatas ,& ab ommbus feteptas, ex  omni mcmoria,rautjuam iuuhles^ irifrpnB , prorfus exter-  minandas cenfeant. Itaque cum mihi luperfint antiquo-  rum au^orum^Sophodis>Euripidjs v Tcrcn^, Plau^alio-  rumque multorum, uolumina inulta, Latino, Gra?coque fer  mone, diuerfis in locis Imprefla ,’uereor ne ea mihifmtin  perpetuum tempus liabyencia^i ha^nimium^nci^bueritopi  niodam enim emptorum m v rra p^citirifcfletep/^nec ut au  tca,perfpicio tam multos ad huiulmodi libros confluere.  Harc igitur me cogitatio follicitum habet, ac prseter hoc, ni-  hil eft,quod uobis afferam noui v Tu.(P I-auJinus . id ergo te  cruciat ?uana times Ciotte; Solent enim homines eruditi  qtfiridoqfle ioicari'|ialfli(per,& ^dini^bilenTaliquam/acygr  rad oxihnya n i micredo f ca tifa , tueri fen ten tia m ; fortafle qub-'  que, ut ingenij proflandam oilendant ip re, de qua fecus ta-  itieti ipfi fenrunt. quos non tam opinionis , quam fequun-  tur , imbecillitas refellit, quam impetus quidam mentis, 3c  geftientis ingenij conatus, & elatio quodam excufat.horum,  ego (oleo mentis aciem laudare , de argumento non ualde  laborrite.Cenferurtcautemhanc fententiam in pJanflimuin,  uirum laeobum Zabarellam , quam ego nec inter eius feri-  pra reperio,nec ab eo vere.prolatam,ai bitror . Tum Mar-  ce!linu«;! : quiddn Zabarellam multos annosaudiui,Patauij  ait n efferri/ nec huiufmodi quicquam ab eo meminime au-  dire/qui tamen cum dephilofophia fopiflime,tum deRhe-,  torica,® Poetica non raronobifeu agebat. Aderat ibi tu for  re in officina Popeius Limpius Iapygius, vir acutus, in omniu  litreraru Audio, fcd & in his humanioris cjifciplipar campis ,  dUMmiltuq; verfatus Academicus quoqy Venetus iscum ira,  difleiete aiidiflet ea de re Paulinu,non mehc^culje adeopon*  terhnend.t, inquit, illa videtur opinio, vt* tu PaulinecrecUsiacJ  fi per Ciottum licCret,non animi , vel ingenij caufa , verumv  fcduio & illos ita loquutos offenderem , 6: iple non imbe-    n i j l o g v s. >   ciftis /vt mihi perfuadco 'rationibus , hoc argumentum  traftarem.. Ventatiscaufa,inquir Paulinus, licet, nec in*  uito quidem C torto . Sed quid habes, obfccro , Limpi ,  quod, in hanc fcnrentiarrf dicas Suidcris enim aliquid ex  Jlis.tuis abditis , & internis litteris , haufirte , quod -&?  noftris>. imo politioribus auribus, & reipfo dignum , vi-*'  deattir L1MP! Dicam profefto,quod & ipfe femto, vel de Mathe^.  ipatieis eciat^ipfiiiniaudireHrt.SCARoiigouerolubens omi  nia prxterinicdambihcuof hhiftle redifceptanresaufculteirip  dequa prius uel nunquam ab vllo quicquam,uel inama quf  dain a paucis.audiui dubitata. PAVJL. hgo certe nunquam,  & nifi:‘Limpius hanc a ferret opinionem , cuius ingenium ,  & doitrinarri; maximi femfjenfeci, nolle in tam futili difpu-  tatione diutius* hoc tempus terere, quod in facienda medi*  cwuioret:ac^ojninodatins.Liihp- Qaod fitis in   me animo, gratiseubbis habetur a me plurimae SCAR.Mic  tequaefo gratias ; ac tandem *, fi lubet, incipe. Limp. Mtdtis  equidem probare portem argumeittis r exabjs au&ocibus,  &ex AriftottIisdo£l:rina^:&ex ipf* rei na rura piaelcrtirn^  dctierptisi; com^dias, & tragedia^, non erte numerorumpac  rnetroruin OincUhs iHigandaA^necrporte, nifi fotura tcrmum  oratioue,docQrnm in eis, & dignitatem, feruarf carmine ue-  ro confcriptas, utilitatem aferre nullam, & uitn omnem  amittere, perturbato, veLpotius extin&oin iliis uerifirartiq  uerum ne prolixioribus uos, minime octofos, detineam uer-  bis*tr t es omni nodationes llimc eruntfam^SCAR. Vnaxan  tum poflet tfle Catis, modouera . Sed uereor , ut ualdepro-K  be$,quod lufeepifti . Arduum herde iter, & demum, &nifr    10 LVC1I SCARANI   profpicis egregie praeceps, & lubricu. L1MP. cedam uobii  nifi probaucro , nec me pudebit efle lapfum . Conflans igi-  tur cft apud omnes hoc ueluti principium, Pocrarum offi-  cium, ac munus efle praecipuum, hominum a&iones imitari,  ut cofdcm ad bonos mores , & ad comodiorcm vit$ ufum ,  informent, & inftituant; idque fiftis quibufdam aut per-»  fonis,aut perfonarum adiionibus, &C perpdfionibus, tanqua  exemplis ante oculos pofitis . uiderur hoc ? Paul. Mihi ucro  quid ni. LIMP. Hoc ia&o fundamento, dico, quia decoro,  ac uerifimili carent , quia funt obfcurx * quia funt inutiles y  his tribus de caufis, trag^dias, & comfdias , quae carminum  uinculis continentur , efle rcij ciendas, & rurlus quas oratio  foluta coueftit, eas efle rcnnedas,& probandas. PAVL. Ma  gna profe&o dicis, & magnumimportas Graecis, & Latinis  au&oribus detrimentum, ut merito conqueri Ciotus , & tri-  • ftis efle debeat, imo nos triftiores,quos, rcli&is illis adeo prae  claris, ac diuinisfcriptoribus,& loquendi, ac docendi magi-  ftris,ad Amadifios nefeio quos fcilicet, oportet , & ad Sphat  ramundos, & ad huiufinodi Poetas, confugere . hi namque  dimiflo carmine , fabulas tamen , & imitationem , retinent  poetarum.Sed quonam modo tu UpoG\n?A*,T*> & conclufio-  nes iftas admirandas, probes, id iam expe&o. facile enim et  fet, &C unicuique promptum, ingentia polliceri, nifi praefta-  rc,qua? fis pollicitus oporteret. LIMP. No cft,quod diutius  expeftetis. haec erit cnunciati primi, ratio.   In Comedi 4,3* T raga dia retttfiimc poffumus oratione folutd  hominum attiones imitar i ,car mine vero non item, ime peruerfe ,  Cr importune , [equitur ergo, fo lutam in Comadijs , & T ragadijt"  orationem ejfe retinendam , metricam prorfus abij ciendam .  Haec eft una, & prima ratio, quam poftea,fi probatione uide  ^ bitur indigere, facile confirmabo. Altera deinceps ratio  pertinet ad auditorem, ex difficili intelligentia dedufta .  quod enim ad hominum ,cr populi mores, &. ad vitam optime vel  tnttr nendam , vel corrigendam , fattumeft, id facile percipi de-  bet , at hoc non praftat vllo modo Carmen , dicendi nimirum ge-  nu j m factum , & vel eruditis viris arduum Y non igitur ajsequun -   tur    m/rtt    Dighized    D I A L O G V S. . / /   tnr finem fibi propofitum,qui carmine Tragoedias, & Comae  dias componunt. .Denique ; & h*c tibi fit ultima , & tertia  rati ofinefruflrantur auditores. nam cumTragadia, & Come-  di* proprius finis fit vtilitas,non voluptas , dum illi tantopere vo  luptati ft udent tum ei, qua ex ver fu , tum qua ex alta harmonia  percipitur, quam ohfecro hinc vtilitatem poterit auditor, ad volu  ptatem conucrfus> capere, cum omnia referantur in his ad volu*  ptatem ? Alia praeterea multa mihi funt huiufmodi acuta fpi  cula fub brachio , quibus ego nuncfuperfedeo libenter, ne  multitudine uidear uoluilfe, non pracftantia,& uirtute miff>  lium, decertare. PAVL. unum potuit argumentum, ut Sca  ranus antea dixit , efle fatis, modo uerum, & efficax, ueritas  enim non tam multiseget explicationum armis ; ex feipfa  fi profert , & emergit , leucm occafioncm nafta ; falfo , ac  mendacio plurimis opus cft adminiculis, ut cxiftat . Nunc fi  placet, iftas rationes exatninemus,unamquanque figilkitim,  & inuolutum hoc euoluamus , atque atramentum , fi quod  cft, ab oculis difeutiamus. MARCEL. Nifi me fefellit audi*  tus,primum illud argumentum, plenu rimarum cft, hac, arq*  illae perfluit.SCAR. Qyae(malum) Marccllinc,agis?dum  comicorum numeros in ius uocare uides, proferre Terentia ,  nos numeros audes? M ARC. no ne,& ip(c Lyricos in certa  men eduxit, & illa fub brachio fpicula, Pindaro decradta,  ueluti (ua iaftauit ? SC A R. V teru agici nunc oppugnantur,  & Comici, Marcellinc, non Lyricijcu quibus inducia?,vel,ut  arbitror, f terna pax. PAVL.Qu$fo Limpi,negrauefit;itera  dum illud argumentum mihi, quod prius propofuifti. Limp.  En repeto. Soluta, inquam, oratione melius, & aptius . PAVL.fa  tis eft, in memoriam reuocafti. teneo . Oratione fblutamc-  lius,& aptius, nos a&iones humanas, quam uerfibus, imita-»  ri, id falfum cft, & negant omnes ; imo lccus accidere, & ra-  tio docet , & vius , atque Clariffimorum virorum au&oritas  comprobauit. Vcrumtamen tuum erit, iftius tui di&i veri-  tatem oftendere. LIMP. Facile fuerit hoc vobis explicare #  SCAR.Quonammodo id explices expefto ita viuam,auide;  non enim vulgare quicquam^aut fubrancidumiallaturum cc    Digitizeffby Google    is. LVC1I SCARJN1   effle, confido, fed accurarum,& perpolitum, quafi dudum  infe&ore. LIMP. Omnes, quicunque quotidiano Termone  loquuntur, (erui, mulieres, reges, & reliqui homines, id pero,  quonamodo loquuntur ? PAVL. Suo quifq; , ferui feruora  more,reges regum; & cuiq; hominu generi lui funt mores-,'  quos in loquendo fequatur necefleeft. hopenim purodeco-.  rum illud efle,quod Grarci Uprrov appellant, LIMP. Audio,  verum non id nunc ego qua?ro$ led , hi (olutane oratione,  an uerfu loquantur ? PAVL; non modo loluta fed era diG  foluta, populari,incondrra,vt in buccam venir, effutiunt* ac  dcmqiiecafu qirodam,& fortuiro.quid tum i LiMftifcorfri  ne modo, quo vere loquuntur illi ,fic tuos illoscffi&os in  Scena loquentes introducas volo . Si pedeftri fermone illos  atfidue r & omnibus horis, inter fe colli >qui videmus,cur ver*  fu  nefeae ?non enim verifimileuideri poreff, ebrium aliquem ,*j  aut mancipium,aurganeonem,per diem integras horas, ver  fus elaboratos ex tempore, tam apte fonantes effundere. quai  de caufa rC&edrxi, vitiofamprorfus imitationem hiiiufma*.  di videri.*SCA R, Acute admodum, ac fubriiiter Limpi, vom  rum haud fefo,mim faris hoc Paululo probaueris, qui poe-i  tarumoirmium & horum pnefercim, alumnus, & fauror, quam fieri poffit elimato. Recedes  igitur ab illorum ftyIo,quos imitaris,qui ca(u loquuntur, &  incondite; & deniqucquicquid claboraueris , quicquid illi  praeter ipfius naturam affinges, id erit imitationi repugnans ,  & contrarium. Audi quarlo Platonem , quanti Tragaediam  faci at;qui libro de Republica S»non temere ,inquit ,T ragadia,  fapiens artificium effe , atque in ea Euripides excellere videtur .  Et in Minoe / fapitis, (i nquit Socrates) illud diligenter canere  de betis, ne poeticumhominem vobis infenfiim efficiatis, vis enim  magna poefis-eft in vtrancjue partem, ad laudem , & ad vitupe -  rationem.hac autem vrbs cum caleris fapientibus plurimis , tum  vel maxime poetis omnis generis , ac tragicis prafertim referta  efi.P raga dia vero hic eft antiquis fima . hac autem* x vmuerfa  poefi uoTf TjTn^aLTov tb , ;(fij ^v^aycoyn jcctcltov , populum ve±  bementer oblettat , & allicit . Et idem philolophus in Theae-  teto ./:/ 1 in hoc omnes per ordinem fapientes, excepto Parmenide ,  tonfenferuntyProtagoras^HerAchtus^Empedocles , & poetarum    LVCII SCJRsfNI   in vtroque poemate fummtjn Comadta b picharmus^ Homerus im  7 ragadia\St lib.de Rcpub. lo.idem ait, A nonullts accepimus,  tragicos poetas artes omnes tntelligcrc , humana que omnia tum  ad uir tutem, tum ad vitium pcrtinentia>uecnon , & dtuina . 1 1  quae fequuntur. Quid fibi volunt ifta tain praeclara pocricg  laudis teftimonia ? quidnam illis hoc tribuit, vrtaimim diceti  do valerenc/iue laudare , fiue reprehendere quenquam vo*  luerint? vnde tanta deledlatio ? cur lumini ? cur fapientesi  quid humanarum rcrum f quid diurnarum, qmd artium om-  nium tanra cognitione opus eft tragico? fudrck imitari tan-  tum perfonaseo (ane modo quo p.dfim vulgo, fincdifcrimi  ne loquumur.Scd omitto Platonrm , cuius omnia fere (cri-  pta referta funr horum fapienna: laudibus. Affert lJledoftifc  fimus Ariftophanis interpres GrascuSiOraculum Apollinis,  cuius meminit etiam Origcnes contra Cellum, quod fuit hu  iulmodi . 2o $oc oolo-i A«s , npoc S' b.uy.7ndyu; 9 adJjbca v J'i  7 rzv 7 &}v^Z(t))ipzTHG ov2cot!x.tvc . " Sapiens Sophocles, fapientior Eu -  ripides ^omnium hominum fapientisfimus Socrates . Nunc igitur  abs te quaero . Si (apienseft Euripides, in quo fitam putes  hanc illius fapientiam? uum in eo, quia re£te imitatur uerai  id tu negas, & imitationem non uerifimilcm obijeis, primo,  quia caimine:ftulm ergo,& huru reru ignoras oraculu.dcin  de quia plurimis (entetiaru luminibus, quae nequaquam pro  ferret is,quem iraitatur;poftea>quia melius id ipfum efficeret  ille, uel ilii fimilis, quem fibi poeta propofuit imitandum,  aptius enim tu Limpi uirum Appulum, St Barcnfem ,iftius  ordinis, ftudiorum, habitus, & utr$ polles exprimere , quam  Accius , aut Sophocles , qui Bari nunquam fuit, nec Baren-  fem fortafle,ac tui fimiletn uidit ullum. Qua igitur in re,nifi  in his,fapierrs fuit Euripides, aut Sophocles? illi, inquit, re&c  fabulas inueniebant, & diftribuebant. Si (umma lapientia  h#c eft, quam multi fuiflent illis temporibus, St hoc noftro  quoque cllent,iila lapientia praediti, & illo praeconio digni ?  Tanti ne fuit igitur obfecro, fabulam tantum componere?  Eft quidem magnum St laudabile , fcd non adeo diuina res  eft ifta nuda,& exanguis fabula,diuino ut teftimonio fit com   oro-    %    to r T A L xy>G v s: i S   p^o6itida:aliq(iid ergo pr^tcrea fuerit oportet in illo poeta ,  dequofic fuerit loquutus Apollo . Sed oraculum infipiens  falfa loquitur. Auftor libelli de oratoribus fui tempo-  ris * fiue Quintilianus is fuerit, fiuc Tacitus, h«ec aufus eft de  Tragfdia pronundare.TV^r WZ*/ Aftnij , aut MeJfaU liber tam  ittu ftris e fi qua >h MTliy_ JfxuaJ y oytcuv , tb xdTd  7*04 QcovxA &VetiftddjIovj™ zdJ ci liiv cLpuovijuv d. nfabf^ov, V i.d es q ua IT1  magm,quam praeclara polliceatur hic phiiofophus uniuer-  fe pocticxmon aliena nimirum, & extranea, fed propria, fcd  dori ueni entia ipfi poetica?, led eximiajliuftria,&:  ufquequaque,& omni prorfus exparte, iftam imitationem \y.  uelut unicam filiam amplexeris, ac tueris, omnem; peni-t  tus imitationem euertas , & non modo cothurnos , fecta  etiam togam, ik pallium amittas: LIMP. Quae tu concefc:  fifti, Platonem, & Tyrium fecutus, ornamenta poetis, & plu-;  rima etia alia , quae i/de illi philofophi pluribus alijs in lqcis>  commemorant, per me habeant ipfi.concedo, nec repugno;  quicqua. cetera , inquam, omnia relinquo poetis iftis,& per>  mitto, verfum autem aufero folum ; id ea, vtdixi, decaufa^  vt imitatio conftet,& verifimilt;, non igitur adimo Cothur-4  nos,& Soccos,non OFnamenta,non fplendorem,non fuaui->  tatem;concedofapicnriam,& diuinitatem etiam, fi fic Ora-i  culo placet;verfum tatum vel inuitis oraculis adimo, nume  rutn illu & harmoniam adimo . PAVL. Ergo fi ornamen-i  ta illis, orationis elegantiam, artem , & huiulmodi alia reliti*!  quiSiomitto nunc hac ratione reneceflario verfiim quoque *  relinquere, id autem poftea docebo, verum fithoc illis ramifi>  tis,& condonas, vt verfu cantum mulXati , reliqua fibi ha-#   ' . ♦ • beant    D I A L O G V S. 17   beant ornamenta , ne tura quidem ifthaec imitatio tua con-  ftabitjfcrui namque, mulieres, milites, nec ornate, nec elegan  ter, nec exarte loquuntur vllajbarbarc potius loquuntur, in-  concinne, fine dele^fcu loquuntur, quonam ergo modo tara  ornate loqui poterunt illi, prater iplbrum confiictudincm,  & naturam, aut ferui, aut mulieres, imitatione falua, equide >  fatis videre non poflum.aut enim omni prorfus ornatu (po-  lies ipfos & comicos,& tragicos ioportet , vt decorum iftu Platoue,& alijs, quorum acquiefcere pr^i  crpfis debemus, a ratione , ac demum a te ipfo plane difee-  dis, qui concedis totum, eripis tame a roto partem, fine qua’  toruin efle non poreft, vt ex ijs quae poftea dicam facile aps  parebit.nunc vero quod ad vinm,& inftituta virorum , pri-  mum illud eftmanifeftum, trag^diatn A hoc eft   i verfu prima fuaeina tiuicatis initia duxdle. Carmen enim  quoddam concinebant, cuius praemium erat vidtori propo-  nru T pdy>oc > hircus, vt vitibus mfenftis, quamobre Horatius  appofire dixit; Vilem certauit ob hircum, concertatores aure  huiufmodi Tpyp^c ap pell a b a n t,i A /* tLuj 'Hi c*S'lw$ob,   •ucjfumbnci caufafatttim. Quare fi nomina illius rei' natura;  fequutrtur, cui fuerunt iinpofita,quod Plato pluribus in Cra  tilo ) |declarauit,& erudite latis& copiofe venufta virgo Lu-  cretia Mannelia,noftri (fculi decus, & altera Corinna in ele   i jantiflimo libello demonftrau it, quem proxime * de Mulie-  icrum nobiiitate,atquepraeftantia,tiuiltado£trina refert^  in lucem emifit,n6 poflumus ea ratione huiufnKKirpoqmai  ta veKu fipaliare,quin eodem tepore vim, & naturam ipipK  ru fa n d 1 tu s eu erta m us, hoc eni m id em pia ne cfl er , ; ac fi vej t  lenius, animal rationale ipla ratione.atque for cera    i* LVCII S CARANI   titudine priuare. icaque vel ad ineptias, & abfurdam fentett-  tiam abibis, vel antiquiflimo poemati nomen etiam erit fi-  mul cum natura mutandum . Praeterea, ex omnibus , qui *;  primis horum poematum incunabulis, primaque conftitu-»  tionc,trag& Comfdias,ad «tatem vfque noftrara,ac-  curacc, & cum laude (cripferunc, neminem vnquatn vidk  mus, qui uerfus contemnerc,ac lolutam orationem in vllum  admittere poematis genus audercr.Eunpidis,AefchyIi , So4  phoclis AriftophanisyEpicharmi, plurimorum Graecorum*;  venerandum adhuc, & immorealenomen.Ennio, Pacuuio*?  Accio, Plauto, Terentio, Seneca, nihil inter Latinos glorio-*  fius.carmine fcripferutomnesiin quibus & fi nonnulla fine  adiuerfis aliquando fubtiliter,& puridiusctiamnotata^ul-  lus omnino fuit vnquam,qui vitio id cis verteret ac pcdcftri  fermone melius, & opportunius, cos (cripturos fuillc, dice-  ret. Aufi funt aliquando Pherecides, & Ecatams , vt Strabo  G^ographusaflerir, & Euftathius in Iliade cofirmauit, poe  ticam orationem , reliquis illi rcli£hs ornamentis, liberare  metro.qui uero poftea fucceflerunt aliquid de poetica ma-  gnitudine perpetuo detrahentes,ex aldflimo loco, in infimfi  ea ftatum deprcilcrunfcquae tamen non amplius poetica, &  poefis,fcd foluta,& pedeftris oratio , dialogus , aut hiftoria,  fuitappeilatajpoefimautero, hanc prarlertim, nemo, quod  (ciam.harmonia,numeroque fuo carentem, aut fcripfit, aut  (cribendam cenfuit.illiyrero^quos antea nominaui, fimima  omnes homines omni tepore laude in re poetica tribuerim  Nonnulli poftremis his temporibus, Italico, vulgarique (er-  mohetencarunt,fi qua forte ratione poflcnr, hanc fcribcndi  pedeftrcm illuuiem in comfdias & tragfdias inducere,quos  tamen &r paucitas eorum, qui formam iftain feftaremur, ar  guir,& res ipfa non (acis ex le probata , neque libenter audi-  ta, nifi mimi quida,&(curra^nep^ rilu, fabulam fuften  tent,& fugientes auditores reuocent,eos refellit; ac latis in-  dicar, quantum hoc genus defferat a laudato. L1MP. Cur  autem tu nos aoge$,& in eas anguftias adduces , vt iftos fe-  quamurau&orc$,& hominum (ementi* voluntatem no*   ' ' Oi ft ftram*    D 1 A L 0 G V S. /*   -ftram,& ingenij (olertiam, habeamus addi£tam,quorff ple -  riqucud ferui, uel ex (eruis nati, uel ingenio (altem fcruili  fuerunt, abiefti, humiles, & liberri?an huiufmodi quifquiii*  prarccpta funt nobis artium, & difciplinarum in omne rem- -  pus datur£?fortafle etiam ufus, & confuetudo temporum,   & hominum illorum id ferebat, ut impune, ac fine crimine  tragardias confcriberent.num ergo (emper ille mos ualebit*  num id poteft nobis eripi pofteris,ut meliora tandem uidea  mus ? PAVL. Quod pertinetad more, & ufum,Limpi,ut -nr  i 'ripov m^inpov, dicam, non iscft,quidilciplinas cfficir,&ar-  tcsimulti funt enim vfus,ucl abufus potius, &confuetudines  improbae, quae non modo conftituere quicquam boni non  poliunt, uerum etiam deteftanda* funt ab omnibus, non igi-  tur ufus eas efficit, (cd rcfta ratio, ingeniumj& eruditio, quas  poftea ufus non breuis,& interruptus, (cd longiflimi tempo-  ris,& perpetuus, approbat,& retinet,non producite & pro-  creatmon enim ut ueftium,& conuiuiorumjfic rerum, quas  aut ars imitatrix, aut natura magiftra pcrfecit,ufus eft mode  ratoracdominus.multum fcreabeft.illa namque uoluptate  noftra,parua de cau(a,leui momento, commutantur;haec fc-  mel,ut decec,inftituta, nulla poteft occafio, nullius arbitriu,  conucllere,& dimouere.Vfum loquendi, ait in Oratore Ci-  cero, populo conccffi , (cientiam mihi referuaui, quae enim  non cxcaufis fortuito antegreffis(LogiciVyu&£wto7tt appel-  lant^ accidentia)fed ex efficientia naturae, uel ingenij natu  ram fequcntis,femel bona fuerunt, & omnium iudiciodiu-  tiffime comprobata, non poflunt non (emper efle bona , nec  ufus ullus reddiderit unquam mala, aut aliquo modocorru  perit,& pcrmutauerit.ltaq; (emper Homerus, '& Virgilius,  femper Sophocles, admirabiles erunt, nuquam eorum glo-  riam ufus imminuet aliquis, & fi confuetudo , temporum-  que conuerfio,facile quafdam potuit, poteritque (emper, cir  cunftantes,& adiunfras rebus perturbare formas, & immiN  rarc.qua de re accuratiffime in Oratore Cicero, &ih poeti-  cis fermonibus egregie Torquatus Tafliis. Quid ais ? uerfijs  ift^quos tu nunc, ut non uerifimiles exterminas, nonne erat .   R    Faxtt . cur ? volito vtuu fer ora virum . ; ’   Ingenio feruilitoollem dixiflesdiabeo enim quorum fen*  tentiam opponam huic tuo difto, qui tibi fortafle nihil ia  sextimandis hominum ingenijs concederent: nec tu eosde-  buifti cotemnere, ac praster te ca?teros non flocci facere. n£  De Accio,& Pacuuio, audi, quae tibi refpondca t Quintii ia-  nus I i b. i o . T raga di a feri pt ores clari fi imi , grauitate fenten*  t i arum, verborumque pondere , & auctoritate perfonarum . Li-  fandrum Laccdemonium aiunt inducias Athenienfibus pe  tentibus dedifle, dum Sophocli mortuo., feruihs ingenij ui*  ro, funera facerent. EtSiracufani captiuos Athcnicnfium  liberos, in Euripidishominisnon liberi gratiam, dimifific di  cuntur, cuius Po zKQefingulos verfus fingulateflomcniaefse . M.  Tullius aflirmauic. nec Dionyfius Longiiiustibi concedit i-  ftam humilitatem, qui dc Pindaro , & Sophocle dixit , Ora  ia . Quandoque omnia tmpetu quo*   dam incendunt , & comburunt : Plato uero lib. de Republica.  io. communem omnium caufam fufeepit, atque hoc gene-»  ratim omnibus , & uniuerfe tribuit encomium. A nonnullis  accepimus , tragicos poetas artes omnes int elligere , humanaque  omnia tum ad virtutem , tum ad verum pertinentia, nec non dr  diuina ; etenim oportet, fi recte qua componit flt tradaturus , eo*  rum habere fuentiam^aut nihil poffe componere . Sed cur quarfo  tot humana teftimonia, producuntur? cum paulo ante diui-  nam , & Apollinis audiueritis uocem ? Num tibi feruiles,&  contemnenda mancipia videntur hi uiri indigni , quoru  cxempki fcquaris ?Sed fcio:Plautu (cilicetannuis.non tu pri  mus.obieftumabalijs id ei fuit, maluiflemab alijs tantum,  non a te . illis enim luftus Lypfius , uir egregie do£hi$ , nec  molliter, necrecifis unguibus (calpit caput, ac pruriginem  eripit omnem, libro fecundo epillolicarum quadiionum, epi  ftola 1 8. uideant locum, & fua damna , cuia magis intere ft .  Audi tamen,qua! lcuiora . Hac vis , dr varietas eft in, Plauto  (quam negant in Terentio } nunc ille adfur git, nuncfubmtttit ,  nunc protrita , nunc grandiora dicit .proponit vitia , & cafli*   \ • Odi    D 1 A L O G V S. 23   ^Xnvxd^admifiet^aliud quide agens ^ fed qua fi  hoc vnum agens , & hac omnia t an quam falc , venuftifsimis io cis  adff&gttStA de his nimium mulca, nec fine ftomacho; quali  nonfint omnium philofophorum, omnium oratorum, ac  cacterorumlcriptorumuolumina, praeclaris,& honorificis,  horum poetarum teftimonijs,ueI ad latietatem referta . Ad  alterum igitur caput, & ad ecquae peculiarem carminis cau  fam refpiciunt , accedamus . Qua in re probandum nobis,  opinor, erit, quibufeunque rationibus, &auftoritatibus, ex  improuifonunc, & in hacanguftia temporis , licebit, comi-  cis,& Tragicis poetis non modo conuenire uerfum, fed efie  quoque maxime neceftarium, nec ab eorum poematis ali-  qua pofie ratione] feparari. LIMP. Quarib Pauline, priuf-  quam ulterius progrediare, paulum fi potes, de caula digre-  diarej libenter enim audiucrim exuobis, ecquae ueftra fit de  poemate illo Guarini , lententia, cuius dudum fuit a te fafta  mentio ? nam a multis illud acriter oppugnari uideo, lauda-  ri tamen ab alijs.mihi quidem in huiulmodi poetis carmina  refellenti, fi loluta illud oratione feriptum eflet,ualdemcher  cie probaretur* PAVL. Jd extra cau(am,&fu(ceptamcon  tentionem eft,Ltfftpi ,'iqua cum plura fint adhuc dicenda*  parum fortafle nobis eft otij : conceditur autem unicuique  poteftas explicandi quocunque modo, quantum is ualeat  ingenio.audax eft enim animus nofter,8dn eo contentionis  infita cupidiratfac ftimulus quidam quafi uiceodi. uerum fi  modeftiusid fiat, & urbane, laudabunt omnes fortafle uel fi  £ta,finfecus, nec amici quidem ucra. MARCEL. Populi  iudicium hac in re(cum populum dito, non plebem , & fae-  cem urbis dico, nam hanc populi nomine indignam putauit  Cicero, fcd ciuilem populum, & cuiuldam elcgantioris iudi  cij non expertem ) huiulmodi,inquam,popuIi iudicium plu  rimu in theatris omni tepere unluir.No eft hec profc&ofub  tilis,& exquifita ratio, aut dialecticorum more concludens,  fed in re populari, popularis & probabilis.Quinquies.aut le-  xies etiam, efta&a illa fabula, Venetijs, & in pluribus Italiae  magnis urbibus,& ^unquam non eft recepta plaufu magno   R a nnn-.      Digitlzed by Google    | 24 LVCII SCXRANI   nunquam non acclamatum ab omnibus, nunquam non -it*  lud ad fuit, Euge pulchre, & bclleiidque fipe. hoc autem cut  que poeta: multum efle debet ad eum, quem fibi propofuit >  finem, erat enim huiufmodi poetarum fcopus, ac finis>qui-  dam externus, populo ut placerent, quas feci fient fabulas:  quod qui plene confequitur, ut placeat quamplurimis , & fi  difficile fatis eft, nihil offendere, nufquam incurrereris profe-  dto re&iffime fecum a&um,& fe magnum aliquid adeptu ,  i cxiftimarcpoteft. hoc enim teftimonium uniuerfi populi  multum valere cenfebanr , inquit Lipfius , in utramque par-  tem: & Apollonius Rhodius illuftris poeta huiufmodi iudi-  cio perterritus , quod femel non fatisfecifiet, abijt e patria ,  Rhodumque fe contulit , ibique multo tempore reie&um  poema pcrpoliuit , quod poftea placuit. PAYL. Eft hoc  certe magnum, fed non fatis. Verum ad ea,qua?ca:perainM$  obfccro , ne tempus hoc in rebus minime nunc neceflanji  conteramus. SCAR. A geiam, declaratis inftitutis, ac lon-  ga, laudataque poetarum omnium confuetudine (cribendi*  propius velim ad au£torirates,fi quas habes , ad rationes.*  argumenta validiora, te conteras. PAVL. Primum au?  f fitorem Ariftotelcra profero, quenj oftendoComa:d!a:,ae  Tragacdia: verfurn , vt inftmmentum proprium , , affignafle  perpetuo , folutam orationem > nunquam . SCAR. Si te  illis Acy>jg , feu wtdisfermombn s, implicatieris , prote-  i &o nunquam te ex illis hodie pinnis expedies, haerent enim  , ibi pene omnes. LIMPj. Hiccgoyp$iamdudumexpcfl:o.  neque enim te mihi Pauline doftifftme , nec alium quenqua  probaturum arbitror , ibi nudos fermones non ad folutam  orationem efie reterendos,aut aliam fuifie Philofbphi in eo  , loco fententiain. PAVL. Audiui te fepe hac dere,Limpi>  difputantcm,& quidem fubtiliter admodum , & erudite.  Sed ne te coparcs.nolo enim te iam laborare, nihil eft , quod  eadem de re mecum hodie difputes. Scio equidem quid fen-  (erint eruditi.multa funt ab illis in hanc rem difputata fubii-  ^ lius,& conclufa. Aflentitur tibi Francifcus Patricius in fua  itioui Poetica , verum hac tantum in parte , qua: nudos fermones    Digltized .    D 1 A L O G V S. 25   attingif»cr*jod vero pertinet ad verfum tragicum, &com icti,  omnino te defi?rir,&cu poetisantiquis confentit.aduerfatur  tibi Caftcluetrus,fed inprimis Placo, qui fecundo de legibus  lib.aifjAc^t^ . Separant inquit poete  rhythmum, & figuras a concentu, fermones nudos(db illis rhyrh-  mis,& figuris)/» verfu ponentes ; fcd circulum abfoluit omne  lacobus Mazonius , vir eruditiffimus , qui nudos fermones  incellexirjfolos verfus , nudos nimirum ab alijs inftrumenti?,  rhythmo, inquam, & moru,feu figura , quod ex eodem Pla-  tonisloco defumpfit.id vero adeo cumulare dcmcnftrauir,  vt nullus fit reli&us dubitationi locus. Verum, vt dixi, libero  jam ifta tc cura.contemnamus hos omnes, qui nudos fermo-  nes malunt ad verfum, quam ad foluram orationem referre,  itaque diuiferit Ariftoteles Epopjiam, veluti genus quod-  jdam,uttibi placet, & ego afientior, in orationem loturam, &  carminum uinculis aftriftam,ac cefiet ea ratione omnis, qu£  futura fuerat inter nos hac de re difputatio.nihil hoc me mo  uer, nihil impedit, quo minus ad id , quod uolo , & undem  me excludis, peruemam,&oftendam,uer(us non modo noti  cripuifVe/ed pr#cepilfe comicis, & tragicis, Ariftotelem. Ete  nimpoftiftam Epopaci* diuifionem ,omifla prorfus altera  diuifionis parte , quas ad folutum,& pedeftrem fermonem  fpedaret,de quo mirum in tota poetica filentium,ad Trag£-  diam primo, deinceps ad poeticam, & metricam Epopadam,  accedens, femper & ubique uerfum ipfis attribuit , de folura  ne uerbum quidem vnquam.ld fi tu fortafle neges, & fi non  cflet hoc tua? modeftia? negare,fingula philofophi loca, non  quidem omnia, putidum enim effer, & valde moleftum , fed  pauca tantum , & ea qua? nunc ex tempore mihi venient in  mentem, perpendam. Primum , enumeratis Ariftoteles om-  nibus, qua? fub imitationem veluti fub commune quoddam  genus cadunt ipfius poetica? partibus, tres deinceps affert ea-  rum inter fe differentias ; quarum prima eft , quod & fi om-  nes omnibus vtantur ijfdem inftrumentis (To/V^tc/c, appel-  lat ipfe)rhythmo, catu,& metro, vt dithyrambica, leges, Tra  g#dia.,& Coma?dia,in eo tamen differant, quod ali# omni-    Digitized Dy Google    26 LVC 1 I SCJRJNI   businftrumentis fimul urantur, alia?feparatim, & exparte.'  Vides hic Traga?diam,&Comfdiam habere commune cum  alijs poefis partibus metrum,& alia inftrumenra ^differre ta«  incn ab eis,quia Traga?dia (eparatim inftrumcntisutatur,&  partite, xstfciuipocj nunc hoc, nuncillo . Aliquas inquit efle  poefis fpecies, quas etiam nominat, & numerat, Dithyram-  bicam, legum, Traga?diam , & Comrediam , & eas tribus uti  potiflimum inftrumentis,quac fint ipfis omnibus communia,  rhythmo, harmonia, metro, uerum utendi tempora tantum  cfle difTimilia,fiquidem alia? fimul omnibus, alia: non fimul  utantur.Traga?diaenim,& Coma?dialeparatirn. Patitur ne  rerum natura Limpi, ut fit aliqua Tragardia , qua? metrum ,  rhythmum & cantum fibi polcat , oratione foluta feripta ?  nouum,&antehoc tempus inauditum poematis genus, igno  tum Aphricac,uel potius uniuerfa? natura? monftrum,Tri*gie  diam pedeftrem carmine compofitam. Alteram deinde dif-  ferentiam affert, inquiens, Et fi communia fintijfdeminftru  menta, communis etiam, & eadem materia (E , vT37ccaTv'ig,  alteram ad Tragicum, & comicum, ut Sophoclem , & Ari-  ftophanermperrinere.itaquc inquit, ex parte idem cft imitator  cum Homero Sophocles, cjuta bonos imitatur, ex altera parte tde  cum Sophocle .quod agentes, Quid apertius ? Sophocles eft idc  imitator cum Homero . quamobrem idem ? quia cum eum  EVa/iA/a, narrandi modo tantum ab illo differre dixiflet,  in reliquis cfiefimiles ait, in materia , & in ucrfu . E W/$ cw-  T}7c> Jt USiur/uS^ov / u\j Apjpp * tcv t^orm  pv6iuoi s cLpjuovisLV,  S. 3 T   imedat.qua quide in fimilitudine,ac locietatercru illa dilfi*  militudo tamen intercedit, & varietas, quod illa quam maxi  me longius produci, & immoderatius excurrere > nulla cer-  ta^definitaque mole,poteft, h^c vero breuior fit oportet , &  cotra&ior, intra terminos, & cancellos cofticuta, extra quos  egredi minime liccr.ha?c vna diuerfitas. altera, (omitto nunc  tTra^A/cM^dequa fuperius dixi) quod epopa?ia?carme con  gruit hexametrum daftilicum catalefticum , & reliqua? fpe-  ties hexametri, quas duas & triginta Grammatici numera*  runt . Tragaedia? (& fi pofiet Hexametro vti ) iambica funt  aptiora, trimetrum a catale&icum tetrametrum, qua caufa *  quia iambicum, & tctrametrum,\\\o^\t Ariftotel tsjunt uclad  attionem,uel ad motam corporis, & falsationem, accomodatiora. '  Hermogenes in forma incitata? orationis , rhythmum Tro-  chaicum uehemencer probat in aliqua parte traga?dia?, cum  is, qui ioquitur,incitatior ob aliquam perturbationem, vide  ri debet.& huius rei teftevtitur Menandro Comico poeta,  & Archilocho • K dj d^Tov vtTtuYi&x. ovctpyr , woMa rUg  , cJd-Ct i7T9lfc(^(lf 6 Aiycov Soitfiy ^QytLjX.Ctj$ i  venerandum adhuc, & immortalenomen.Ennio, Pacuuio,’  Accio, Plauto, Terentio, Seneca, nihil inter Latinos glorio-*  fius.carminc fcripferutomnesiin quibus & fi nonnulla fint  a diuerfis aliquando fubtiliter,& putidius etiam notara,nul-  Ius omnino fuit vnquam,qui vitio id cis verteret ac pcdcftri  fermone melius, & opportunius, eos (cripturos fuifie, dice-  ret. Aufi funt aliquando >Pherecides, & Ecatams , vt Strabo  Ga?ographusafierir, & Euftathiusin Iliade cofirmauit, poc  ticam orationem , reliquis illi relidis ornamentis, liberare  metro.qui uero poftea (ucceflerunt aliquid de poetica ma-  gnitudine perpetuo detrahentes, ex aitiflimo loco,in infiniti  ea {larum depreflcrunr;quar tamen non amplius poetica, &  poefis,fcd foluta,& pedeftris oratio , dialogus , aut hiftoria,  fuit appelIata;poefim autem, hanc prafertim, nemo, quod  fcianijharmonia^iumcroque (uo carentem, aut fcripfit, aut  (cribendam cen(uit.illi* yero,quos antea nominaui, fumma  omnes homines omni tepore laude in re poetica tribuerat.  Nonnulli poftremis his temporibus,lralico, vulgarique (er-  monetentarunr,fi qua forte ratione po fient* hanc fcnbcndi  pedeftrcm illuuiem in comfdias & tragfdias inducere, quos  tamen & paucitas eorum, qui formam iftam feftaremur, ar  guir,& res ipfa non fatis ex fe probata , neque libenter audi*  ta,nifi mimi quida,& fcurrse ineptij$,& rifu, fabulam fuftcrc  tent,& fugientes auditores reuocent,eos refellit; ac fatis in-  dicar, quantum hoc genus defferat a laudato. LIMP. Cur  autem tu nos coges, & in eas anguftias adduces , vt iftos fe-  quamurau&ores, & hominum fententue voluntatem no*    DIALOGPS. I p   am ySc ingenij folertiam, habeamus addiftam, quoru ple-  jueuel ferui, uel cx (eruis nati, uel ingenio (altem feruilt  erunt, abiefti, humiles, & Iiberti?an huiufmodi quifquilta:  'accepta funt nobis artium, & difciplinarum in omne tem- >-  js datur; ? fortafle etiam ufus | & conluetudo temporum,   : hominum illorum id ferebat, ut impune, aclinecrimine  agacdias confcriberent.num ergo (emperille mos ualebit?  um id poteft nobis eripi pofteris,ut meliora tandem uidca  ius i PAVL. Quod pertinetad more, & ufum,Limpi,ut •*»   o(Tunt,uerum etiam deteftanda; (unt ab omnibus, non igi-  ur ufus eas efficit, (ed refta ratio,ingenium,& eruditio, quas  >oftea ufus non breuis,& interruptus, (ed longiffimi tempo-  ris, & perpetuus, approbat,& retinct,non producit, & pro-  :reat.non enim ut ucftium,& conumiorum,(ic rerum, quas  aut ars imitatrix, aut natura magiftra perfecit, ufus eft mode  rator ac dominus.multurn fere abeft.illa namque uoluptate  noftra,paruadecau(a,leui momento, commutanturjharcfe-  mel, ut decet, inftitura, nulla poteft occafio, nullius arbitriu,  conucllere,& dimouere.Vfum loquendi, ait in Oratore Ci-  cero, populo conceffi , (ciendam mihi referuaui , quae enim  non ex caufis fortuito antcgrcffis(Logici res Cracci,& Latini, qui quidem omnes carmine cum  ripfiflcnt, nec vtilitatis cos vnquam, nec honoris, & glo-  £ poenituit j poenituitautem eos, qui diuerlamhac poftre-  ia tempeftatefequi rationem ,& ab illis difientirevolue-  jnt; contra vero fummopcre celebrantur, etiam in hac  ngua vulgari^ Tragacdiarum , & Comacdiarum > aut mixti  enerisi fcriptores , quos aliquorum nue error , fiue rerum  ouarum .cupiditas , fiue veterum , & antiquarum defpe-  atio non deterruit a fcribcndo , quemadmodum lapientes  Ili veteres , &lcripferunt, & placuerunt. Sed hoc vt va-  ium,& vile difputandi genus omittamus. Athumiles ,ac  ibeiti fuerunt horum Poetarum aliqui . Fuerint fane;  quid refert, fuerint contempti , fuerint non liberi . Tu igi-  tur Icicntiam , ingenium , eloquentiam , & clarorum viro-  *um omnem pratftantiam , non meritorum laude, fed eo-  rundem fortuna metiris ? nos certe miferos Marcelline ,  quibus non ex regibus, nec ex principibus uiris, licet hone-  fto loco , natis, omnem alicuius adifcipilccndi nominis , &  famat,fpem fortuna prarcedit,& fi perpetuo quidem addi&i  ftudijs, omnes omnium libros, & ingenia noftra fatigemus .  Non igitur clarus Homerus , cuius & patriam , & parentes,  miro filentio natiuitatis compreflit oblcuritas. praedantes  aut uiri Heliogabalus, aut Nero, colpicuus Sardanapalus, &  alij, qui cf teris vitijs inquinati, luperbis natalibus glorian-  tur; quafi vero, vt plures recentiores omittam, maiorem de-  beat Baptifta Guarinus eques illuftris , ortui , & nobilitati  fuac , qua eft infigni , quam uirtutibus , & ingenio, gratiam }  qui fi tamen eflet humillimo loco natus, eunv pollet unum  ipfiuselegantiflimefcriptumpoema, qui Paftor fidus appel*  latur,abomni prorfusoblcuritateuindicare. Fuit libertus  Accius, at D. Brutus, lummus ille uir,& imperator, Accij  carminibus templorum , ac monimentorum aditus exorna-  uit fuorum. Enniutf tibi lordet, at fuit Aphricanocharus,  cuius etiam in lepulchro politus poli mortem dicitur; cu-  jus uirtuti hoc fuit Epitaphio redditum a luis ciuibus tefti-  moniurn. j    JU LVCli SCARANI   t Nemo mt lacrimis decor et, nec faner* fletu , T) rtioiq   Paxit . cur ? volito vinu fer ora virum .   Ingenio fermlifnollemdixiflesdiabeoenim quorum fen*  tentiam opponam huic tuo difto, qui tibi fortafle nihil in  «xciinandis hominum ingenijs concederent : nec tu cosde-  buifti cotemnere,acpr«terte ca?teros non flocci facere. n£  De Accio,& Pacuuio,audi, qu* tibi refpondcat Quintilia-  nus 1 i b. io. Traga di* feri pt ores clari fi imi , gr au itate fenteu -  t i arum, verborumque pondere , dr au flor it at e perfonarum . Li-  fandrum Lacedemonium aiunt inducias Athenienfibus pe  tentibus dedi fle, dum Sophocli mortuo^ feruilis ingenij ui*  ro, funera facerent. EtSiracufani captiuos Athcnienfium  liberos, in Euripidis hominis non liberi gratiam, dimififle di  cu n tu r, c u i us Poeta? fingulos ver fles fingula teftomonia efle . M.  Tullius arfirmauit. nec Dionyfius Longinus tibi concedit i-  ftam humilitatem, qui de Pindaro , & Sophocle dixit, O ra  /tdf Gnzhur papa. . Quandoque omnia impetu qu$~  dam incendunt , dr comburunt : Plato uero lib. de Republica  to. communem omnium caufam fufeepie, atque hoc gene*»  ratim omnibus , & uniuerfe tribuit encomium. A nonnullis  accepimus , tragicos poetas artes omnes int elligere , humanaque  omnia tum ad virtutem ; tum ad verum pertinentia, nec non dr  diurna-, etenim oportet, fi re fle qua componit flt tr a flaturus , eo-  rum habere fluentiam, aut nihil pojfle componere . Sed cur quarfo  tot humana teftimonia, producuntur? cum paulo ante diui-  nam , & Apollinis audiueritis uoccm ?Num tibi leruiles,&  contemnenda mancipia videntur hi uiri indigni , quoru  exempta fcquaris ? Sed (cio:Plautu (cilicet annuis. non cu pri  mus.obieftumabalijs id ei fuit, maluiflemab alijs tantum,  non a te . illis enim luftus Lypfius , uir egregie doftus , nec  molliter, necrecifis unguibus fcalpit caput , ac pruriginem  eripit oinnem,libro fecundo epirtolicarum quaeftionum, epi  ftola t 8. uideant locum, & fua damna, cuia magis itneftft*  Audi tamen,qux Icuioral. Hac vis , dr varietas eft in, Plauto  (quam negant ili Terentio) nunc iHe adfur git , nunefubmittit ,  nunc protrita , nunc grandiora dicit .proponit vitia , & caflU   t’* . 5. 4 : o at.    D I A L O G V S. 33   f f ,T et »9/xd, 'srQ\mxpinor,erit,quibufcunque rationibus, &au£foritatibus, ex  mprouifo nunc, & in hac anguftia temporis , licebit,comi-  :is,& Tragicis poetis non modo conuenire uerfum, fed eflis  quoque maxime necefiarium, nec ab eorum poematis ali-  qua pofie ratione! feparari. L1MP. Quarfo Pauline , priub  guam ulterius progrediare, paulum fi potes, de caufa digre-  diarej libenter enim audiuerimexuobisvecquaucftrafitde  poemate illo Guarini * fententia, cuius dudum fuit a te fa&a  mentio ? nam a multis illud acriter oppugnari uideo, lauda-  ri tamen ab alijs.mihi quidem in huiulmodi poetis carmina  refellenti, fi (oluta illud oratione feriptum eflet,ualdemeher  cie probaretur# PAVL. Jld extra cau(am,&lu(ceptamcon  tentionem eft,Lwipi , iqua 4 cum plura fine -adhuc dicenda-  parum fOrtafle nobis eft orij : conceditur autem unicuique  poteftas explicandi quocunque modo, quantum is ualeat  ingenio.audax eft enim animus nofter,& in eocontentionis  infita cupidirat'ac ftiinnlus quidam quafi uicendt. uerum fi  modeftius id fiat, & urbane, laudabunt omnes fortafle uel fi  £ta,fin fecus , nec amici quidem uera . MARCEL. Populi  iudicium hac in re(cum populum dico, non plebem , & fae-  cem urbis dico, nam hanc populi nomine indignam putauit  Cicero, fed ciuilem populum, &cuiu(damelcgantioris iudi  cij non expertem ) huiulmodi, inquam, populi iudicium plu  rimu in theatris omni tepere ua luit. No eft hec pfofefto fub  tilis,& exquifita ratio, aut dialecticorum more concludens,  fed in re populari, popu Ia ris & probabilis.Quinquies,aut le-  xies etiam, eft afta illa fabula, Venetijs, & in pluribus Itali»  magnis urbibus, & nunquam non eft recepta plaulu magno    *+ LVC II SCARAN1   nunquam non acclamatum ab omnibus, nunquam non il*  lud adfuit, Euge pulchre, & bellc:idque fa?pe. hoc autem cut  que poeta: multum eflc debet ad eum, quem fibi propofuit >  finem, erat enim huiufmodi poetarum (copus, ac finis>qui-  dam externus, populo ut placerent, quas feci flent tabulas:  quod qui plene confequitur,ut placeat quamplurimis , & fi  difficile fatis eft, nihil offendere,nufquam incurrcreds protc-  t io reftiffime fecum aftum ) & fc magnum aliquid adeptu ,  exiftimarcpotell . hoc enim teftimonium uniuerfi populi  multum valere cenfebant , inquit Lipfius , in utramque par-  tem: & Apollonius Rhodius illuftris poeta huiufmodiiudi-  cio perterritus , quod lemel non fetisfeciflet, abijt e patria »  Rhodumque fc contulit, ibique multo tempore reie&um  poema pcrpoliuit, quod poftea placuit. PAVL. Efthoc  certe magnum,fed non fatis. Verum ad ea , quae experanu]!  obfecro , ne tempus hoc in rebus minime nunc neceflarij$  conteramus. SCAR. A geiam, declaratis inftitutis, ac lon-  ga, iaudataque poetarum omnium confuetudine fei ibendi ,  propius velim ad auftorirates,fi quas habes , ad rationes., &  argumenta validiora, te conteras. PAVL* Primum aur  ftorem Ariftotclera protero ^ quenj oftendo (Jomardiae , ae  Tragaediae verfum , vt inftrumentum proprium , . afiignaflc  perpetuo , folutam orationem , nunquam . SCAR. Si tc  illis Acy>js , (eu nudis [ermonibtit, implicaucris , prole-  fto nunquam te ex illis hodie pinnisexpedies. haerent enim  ibi pene omnes. LIMP. Hic ego vos iamdudum expeSo.  neque enim te mihi Paulinedoftillime , nec alium quenquS  probaturum arbitror , ibi nudos ferniones non ad folutam  orationem efle referendos,aut aliam fuifTe Philofbphi in eo  loco fentcnciam . PAVL. Audiui te fxpe hac de re,Limpi,  difputantem,& quidem fubtiliter admodum , & erudite.  Sed ne re coparcs.nolo enim te iam laborare,nihil eft , quod  eadem de re mecum hodie difputes. Scio equidem quid fen-  ferint eruditi.multa funtab illis in hanc rem difputata fubti-  lius,& conclufa. Aflentitur tibi Francifcus Patricius in fua  Poetica , verum hac tantum in parte, qua: nudos fermones    D 1 A L O G V S. 2S   ttingir,quod vero pertinet ad verfum tragicum, & comico,  mnino tedeferit,& cu poetis antiquis confentit.aduerlatur  bi Cafteluctrus,ledinprimisPlato,qui fecundo de legibus  b.aic,Ao5Pv?'4-/?v5vV«f ttipa.n5c.vr6l?. Separant inquit poetc  bythmum,& figuras a concentu , fermones nudos{zh illis rhyth-  nis,& figuris)/» verfu ponentes ; fed circulum abfeluitomne  acobus Mazonius , vir eruditilfimus , qui nudos lermones  itellexir,folos verfus , nudos nimirum ab alijs inftrumentir,  hythmo, inquam, & motu, (eu figura , quod ex eodem Pla-  onisloco defumprit.id vero adeo cumulate demcnftrauit,  't nullus fit reliftus dubitationi locus. Verum, vt dixi, libero  ara ifta te cura.conremnamus hos omnes,qui nudos fermo-  nes malunt ad verfum, quam ad follitam orationem referre,  taque diuiferit Ariftoteles Epop^iam, veluti genus quod-  lam,ut tibi placet, & ego aflentior, in orationem loturam, &  :arminumuinculisaftri£tam,ac cefletea ratione omnis, qu£  : utura fuerat inter nos hac de re difputatio.nihil hoc me mo  jet, nihil impedit, quo minus ad id , quod uolo , & unde tu  me excludis, perueniam,&oftendam,uerfos non modo non  eripuifte,fed praccepifle comicis, & tragicis, Ariftotelem. Ete  niinpoftiftam Epopaeia* diuifionem ,omifla prorfus altera  diuifionis parte, quae ad folutum , & pedeftrem fermonem  fpe£taret,de quo mirum in tota poetica filentium,ad Tragf*  diam primo, deinceps ad poeticam, & metricam Epopaeiam,  accedens, femper & ubique uerfom ipfis attribuit , de Ibluta  ne uerbum quidem vnquam.ld fi tu fortafte neges, & fi non  cflet hoc tus modeftiae negare,fingula philofophi loca, non  quidem omnia, putidum enim effer, & valde moleftum,fed  pauca tantum , & ea qua: nunc ex tempore mihi venient in  mentem, perpendam. Primum , enumeratis Ariftoteles om-  nibu$,qusfub imitationem veluti fub commune quoddani  genus cadunt ipfius poetica: partibus, tres deinceps affert ea-  rum inter (e differentias ; quarum prima eft , quod & fi om-  nes omnibus vtantur ijltlem inftrumentis (Tot? eri-nte, appel-  lat ipfe)rhythmo, catu,& metro, vt dithyrambica, leges, Tra  gatdia,& Comaxiia,m eo tamen differant, quod alis omni-    26 LVC 1 I SCJRANI   bus inftrumentis fimul utantur, alis feparatim, & exparte.  Vides hic Tragsediam,& Comfdiam habere commune cum  alijspoefis partibus metrum,& alia inftrumenta , differre ta-  incn ab ei$,quiaTragsdia feparatim inftrumcntisuratur,&  partite, u,otJu t utpo$ y nunc hoc, nunc illo. Aliquas inquit cfle  poefisfpecies, quas etiam nominat, & numerat, Dithyram-  bicam, legum, Tragsdiam , & Comsdiam, & eas tribus uti  potiffimum inftrumentisjqus (int ipfis omnibus communia,  rhythmo, harmonia, metro, uerum utendi tempora tantum  eflediffimilia,fiquidem alis fimul omnibus, alis non fimul  utantur.Tragsdiaenim,& Comsdia feparatim. Patitur ne  rerum natura Limpi, ut fit aliqua Tragsdia , qus metrum ,  rhythmum & cantum fi b i pofcat , oratione foluta feripta ?  nouum,&ante hoc tempus inauditum poematis genus, ignb  tum Aphrics,uel potius uniuerfsnatuisinonftrum,n~rags  diam pedcftrem carmine compofitam. Alteram deinde ciifi-  ferentiam affert, inquiens, Et fi communia fint i)fdem inftru  menta, communis etiam, & eadem materia  t cii aurei, dicit ipfe)differre tamen, modo, icpdc . nam aut in-  terdum ipfe poeta loquitur, aut nunquam, cuius in modo  tantum diffimilitudims,alteram ad Epicum , ut Homerum ,  alteram ad Tragicum, & comicum, ut Sophoclem , & Ari-  ftophanermpertinere.itaque inquit, ex parte idem eft imttator  cum H orner o Sophocles, quia bonos imitatur , ex altera parte tde  cum Sophocle >cjuod agentes , Quid apertius ? Sophocles eft idc  imitator cum Homero, quamobrem idem ? quia cum eum  EVa^ffcA/a, narrandi modo tantum ab illo differre dixiflct,  in reliquis cfle fimiles ait, in materia , &in uerfu . eVto/ccw/-  Tz7r,^  fx^cov di ut ubvov 7npdfn&(ti . Solo ver fit dicit aliqua ab f olui in \ip-  fatragxdta, tunc fcilicet, cum inftrumenta reliqua conquie-  fcunt.Num poterat illuftrius a philofbpho fignificari nobis,  Tragxdiam efle verfu feribendam ? num aperi ius, quam at  ftimpto in eius definition^quae naturam & vim ipfius expri  mit,& rhythmo, & exteris (uauitatis inftrumentis,ita tamen,  vt eam aliquando dicat vti lolo metro, feparatim & reliquis*  Et inferius aliquanto, cum (ex Tragaediae partes enumerafler,  & inter eas, Di&ionem, hanc poftrcmam, vt melius fua fen-  tentia percipiatur, ac ne videatur, vt (f pe loler,obfcure loqui,  manifeftioribus , quam vnquam alibi verbis, explicat , in-  qui ens, Dico dittionem ipfitm , verfuum compofitioncm . Quid  ais? fatisnetibi videtur hoc in loco philolophus aperte lo-  cutus, ac fibi confueram obfcuritatem prorfus oblitus ?an ad  huc expedtas,dum Ariftoteles ipfe reuiui(cat,& voce, quan-  do verbis non credis,ad hanc te (ententiam exciter, atque tra  gicum tibi yerfum in aures tandem, vel inuito, inferat? Audi-  ftine , metrum , ac metricam orationem efle partem Tragae-  diae ? pars a fuo toto feparari qui poteft ? in naturam ergo in-  greditur Tragaedixmetrum. Quoniam autem in princip o  nihil efle poteft ufquequaque perfeftum, & adeo limatum ,  ut nihil praeterea poflit accedere, cum omnes artes , & difei-  plinx fiant acceffione meliores*; hac de caufa temporis pro-  greflu multae mutationes fa&ar fuerunt in Tragaediajquod  commemorat in poetica Ariftoteles, \nq\}icns,Tragxdia mul*  h. tas mutationes nafla 9 randem fuam cfi confequutanaturam. A U-   rliJpfa ruitura proprium   I I metrum in 7 rap&diareperit. Qtjid opus eft uerbis Liropi?  des te non polle, tota reclamante natura, metrum eripere  ragaediac ?uonipf| poetae moreni hunc.vt ais, induxerunt,  sc tacukaterrf ipfi nobis eripuerunt porteris, videndi me-  oraXed ipfa natura,qu#poteft omnia, hunc vfum praeteri-'  fit, effecitquemerneliora videre poflicartas futura . Praece-  :a,cuin Tragatdiacconftitutioncm, eam, quae pulcherrima  r, nos doceret idem Ariftoteles, praeter caeteras optimae con-  icubonis conditiones, eam plurimum laudat, vt ex celeber-  iwi^f^intbpcruaiitur argumenta, non vt quidam poet£,qui'  agam,& qualemcunque luo modo (ibi lumftfere fabul£ ir.a  eriam.quare praeftantiores elle T ragaedias affirmat eas , tjux  ire# Alihm.tonern ver fantur, & Oedipum, & Orefiem.7 hyeite ,   gelephum.Qui poteft igitur is phtlotophus Tragaedias car  nine coplcriptas reprehendere , & ad oracionem lolutam  edigere,qui Akhm*onem,& Oedipum, & alias ante cora»  nemoratas fabulas,optimas efteftatuit, & optime conftitu-  as f & cum probatae Tragaediae virtutes , non bonae viriano-  aret omnia,verfum & tacite, & aperte, non modo laudauit,  ed etiam neceflarium e(le, atque Tragatdijs innatum, decrc-  lit, arationem vero pedeftreni ne circuitione quidem, aut te  ftenominauitvnquam? L1MP. Farcor equidem Pauline,  nullam hoc loco foluci termonis efle commemorationem ,  verum nec in Tragaedijs tllis,Alchmarone,& reliquis, vllain  videmus ibi heri carminis mentionem, quare non magis tua  ratio liberam orationem, quam nexam, & colligatam exclu-  dit. P.A V L. ReCfe tu quidem dubitares Limpi . nili quas  hic Ariftoteles Trag^dias nominat, Oedipus Sophoclis ef.  (et,Oreftes Euripidis, Thyeftes Aetchyli :qu«e quidem Tra-  gaedi* pulcherrimis, & luauiflimis explicat £ ueritbus, adhuc   ... - extant.    ■ 3 o LVCirSCJRJNl   extant. Deinde in illis ipfis verbis laudat apprime philofo-  phus Euripidem, appcllatque Tpocyi^coTaiuvi^farojii & , om+  mum foetarum maxime T ragicum . & cum in eo diftributio-  nem quandam non ufqucquaque probet , quod uerfu tame  fcripferit,ne minima fufpicione quidem eum increpatrquod  profe&o fcciffer,fi nec id probarter. Si igitur Euripides , qui  carmine Tragxdias dedit, eft omnium poetarum maxime  Tragicus,hinc iure fequi uidctur,Tragardiam uerfu (cripta ,  cfle pofle maxime tragicam. Deinceps autem M y ejfe melioris  poeta partes y exipfa fabula conjlitutione terrorem incutere , at*  que rebus ipfis y qua contingunt y eam vim attribuere , vi homines  horreant y timeant y mifereantur;quod quidem , inquit,/ uti e tur is\  qui Oedipum fabulam audiet . Haec autem fabula nota omni-  bus eft,& eius au&orem habemus Sophoclem . Cum igitur  pulcherrimas Tragaedias,& ut ars expoftulat, efficere nos do  ceat,ad quarum exempla Tragaedias^erfibus exaratascorn-  memorct,quis hoc loco dubitet, quin huiufmodi compofi-  tio laudetur a phi!ofopho,quam uerfus exornat ?   Poftremo , ne uos diutius' in Ariftotelis arte poetica deti-  neam, quod quidem efletadmodum facile, propter nimiam  argumentorum copiam, quam portet ea tra&atio nobis ad  hanc rem fuppeditare, plurimis alijs omiflis rationibus, utar  eo loco tantum,in quo Tragoediam Ariftoteles cum Epopae-  ia comparat, eft enim egregie illuftris. SCAR. Obleruaui  equidem aliquanto locum illum, quem dicis, atque (i fatis  memoria teneo, notaui quoquc:& huic opinioni tuae , Pauli-  ne, magnopere fauet. LIMP. Audiamus, forcafle nihil ob-  erit. PAVL. Comparans Ariftoteles haec duo inter fe poe-  matum genera, fic ait .Omnia quacunque infunt in Epopaia , ea*  dem prorfus habet & Tragadia\non autem contra . Cum er-  go qua: poftidet Epopapa, prorfus eadem fibi Tragardia uin-  dicec,non poteft ea ratione Tragoedia non fuo iure fibi uen-  dicare uerlum. Secus enim eadem &’ habere, & non habere  diceretur idem.Si,quac funt illius , ad hanc transferenda fmt  omnia, non poteft Epopacia uerfum huic,ucl quidpiam aliud  negare, quin illi diem continuo dicat Ariftotcles,& furti lite.    a    Digitlzed by Gooc    V    '£> l.A L O G Z) S. 3t   edat.qua quide in fimilitudine.ac (ocierate rcru illa dilfi-  itudo tamen intercedit, & varietas, quod illa quam maxi  longius produci,& immoderatius excurrere , nulla cer-  definitaque mole,poteft, h^c verto brcuior fit oportet , &  xaftior, intra terininos,& cancellos coftinita, extra quos  edi minime liccr.htec vna diuerfitas. altera, (omitto nunc  tyyiAictvdc qua fuperius dixi ) quod epopatia: carme con  iit hexametrum dattilicum catale&icum , & reliqua; fpe- *   «hexametri, quas duas & triginta Grammatici numera-*  it . Tragaediac (& fi pofiet Hexametro vti ) iambica fune  ciora, trimetrum a catale&icum tetrametrum, qua caufa ?  ia iambicum, & tetrametrumj nquit Ariflotel es,funt utlad  Uonem,uel ad motum corporis,& faltationem,acio modatior a.  jrmogenes in forma incitatae orationis , rhythmum Tro-  aicum uehemen ter probat in aliqua parte tragaediae, cum  qui loquiturpncitatior ob aliquam perturbationem, vide  lebet.& huius rei teftevtitur Menandro Comico poeta, - *   Archilocho . Kzj 'tvtov mtuneix cdctpyn , &j t»c   ycp&OA , ov3"ct tvreifiiSfcLf b\{yon Sox.fi, ?" oydjy.ax; otjujtiSqa^tz .   rametri enim aliquando trochaice componuntur;Ut cur-  ltior fiat oratio, ac follitam orationem magis rcferat.Haec  turfiintex Ariftoreliscollefta doftrina,quam non debe-  ns, ne fophiftas imitemur, uel ut obfcuram infle&ere, uel •   fallam refellere. Quare,nifi quid habes amicilfimeLim- ' ^  ,quod his opponas.ad alios au&ores me conferam,qui &  fi hac de re lentendam protulere fuam , non quidem con- ; ;   Ito, quali cogitatam , & meditatam hanc afferentes qua;-  onem,dequa nemo dubitarer, led cafu quodam in huiuf.  odi ferinonem incidentes. LIMP. Equidem, vt uerum fa-  ar,non fatis uideoquid ad i fla refponderi commode poC  , aut cur alijs indigeamus auftoribus,ita fubtiliter a re funt i  : illo fonte deduff a,& exhauffa, atq; manifefte nobis com  oftratii . Verum adhaeferam illi ego (ententiae,non vt A rf-  Jtelf repugnarem,fed potius ut opinionem , qua; noua ef-  t,nec ignobiles auftores haberef,non omnino defererem:  afti, credo, quam mihi noua placeant omnia, denique cu-   I r - L    Dlgilized by Google    32 LVC11 SCJRANI   piebam hac de re*e differentem audire. Verum interea noti  omnis mfhi fcrupulus ereptus, nam nihil dum ad rationes i  me propofitasrefpondifti.quamdiu autem illae ftabunr, non  poflum ab illa fententia plane difcedere. Hunc igitur mihi  ii exemeris, ut arbitror ce fa&urum , penitus in ueftram opi-  nionem , ac libere concedam . PAVL. quod iam eftinftn  tutum, Limpi, conficiendum prius opinor, operar pretium  eftenim>ea, quaedi£tafunt,alijs rationibus, & aliorum pra?-  clari nominis virorum au&omate roborare, poftea tuis etia  argumentis, modo pofTim,ratisfaciatn. SCAR. Re&umfe-  ncconfilium, & prudens. LIMP. utlubet. PAVL. Pri-  mum igitur illud refppndeas.non ne Tragoediam, & Comas*  diam,cxomnium>& ueftra quoque fcnfentia,poetic* partes  efle dicemus * an hic errof SCAR. Sunt partes, nemini  dubium id effe puto^fLlMP-i Scribite me quoque uobi$  huius fententia* focium.nam prarter AriftQteJisaiKftoritate^  qui de his> aede EpopadakJeinceps egioin arte,ueluti de trii  bus ei ufdcm arris fpetiebus, Plato quoque libro 7. delegi^  bus,alloquens Tragicos ,. Poeta , inquit, voseflts , & ibidem,  Tragadiauero poeta y &C(\UK fequunltur. Hermogenes autem  in libello de formis, prope finem, id ipfum apertecpnfirma-  uit his tierbis. iota m&iTnfrortwebrW) j ' ^ e* coffauz Si $$ cPeAv&Kuv ttircoiuctrcov, $ 4 ? 4 W. 4 * «-^7* i 7 r 7 roriac   d>S € r fetjoxP ia > K&} h' /uto/ucoiia . quod fpeties (it poejis ipfa Epo -  p ai a, quemadmodum raga dia, c Comadia , alibi dittum ejl   ,Sed in re tam plana , nihil opus efle uideturau&oritate.  PAVL. Rc£tc fentisjucr/ique .igitur,' Trag*dia,& Comardia  poeticae fpetifs i eftj ) & ad poeticam .omnino redigitur . Sed  poetice loqui, ldipfum eft, quod, utficd.icam.met^^modq  bte,ac denique uer|ibus.loqui,ucl fcribere: Sequitur ex hoc   omm parce    — *-•    s ‘7>7 x l o & r i }}   redcris fui fequi naturam, aut verfibus efle feribendatn , aut  fi lecus faciat, poetar nomen abijeiendum . LIMP. Propo^  fiaonem, Paulmc, fortafle non omnes admittent , ut aftum-  ptum.non enim eft eunnibus exploratum , poeticam elocu^  tionemomncmjinetro connexam, &addi&am efl~e debere?  nam & fi ego uerum id efle facile crediderim , fortafle non  omne$'id iplumy/ic umuer(epronunx?iatum,rccipient.Si igi-  tur tibi negetur ab;aliquoyuidenum'pofftj probare. PAVLa  Quis hoc in dubmm;reuk>eer,oblecro ^aut ecquem tu legrfti  poetam 4 qui ircrlum fitunquam afpernatds , & ad lolutarai  tranfierit £VtO /LMp& Aiffo/Ufyj*, dtidCCtl f Tt^0poefis proprta y Compofitio > & rhythmi,&  qitietes^factle efl dicere , cjfcverfus ; & koc verum ejfe videt un  Jimpltuter vntuerfetn omni poemate . quando vero de Home «»  ro loquimur Jttnc addamus oportetyhoc metri gertus ^hexametrum  fciltcetJH ttdem alibi. Sunt autem poefis propria^pr at er ceteram  orationem y ommno /wr/r*. Carmen inquit hic^u£tor,fi genera-  tim ) & uniuerlc loquamur, efle /impliciter, & ablolute, pro-  prium omnium poetarum , unicuique uero poetar fuuin &  praecipuum , ut Homero hexametrum In quor illud etiam ‘  animaduertendum^bis Hermogenem ufum efle nomine pro  p r, j , quafidubitarct;, ne non latis femel efleteius lententia    percepta. »Si proprium poetarum eft carmen, ergo neceflar  rium,& cx naturar principijs infixum poetfs,& harrensj ergo  piarrei poeras^nulli.Idenim eflhcuiulque^proprium accepi-  mu^quQdeftjUi (oli peculiare, id uero non modo DiaJecti*  p,(aj orator.etiamM.Tull. in Oratore nosdocuit, hisruer*  bisrVerba propna,& certa quafi vocabula rerum» pene una  nata cum rebus ipfi$.Et Ariftoc^les hb. tertio de Generatio*   i,: . .. P ne    u LVCT1   ne animalium, de apibus loquen$,dixit,*?f i ytr&v anwrUiot  $ahrra/.praprrx & peculiare habet apes y et nemini comune^nafcq  di modu.^Hoc rruhi declarandum fuerat » cum ut raanifeil$  uidcrcs.uerfum conuenirc poetis, tum etiam ne (e tamuehe-  menter excruciet ille Cianippcus, quaerens jinumuerfiisfie  poetarum proprius. Belifarius Bulgarinus* eruditus uir* &  nuiltff ledionis>& in re poetica ucriatus 3 Dauuis Comadiam  Italico carmine fcriptam Italicis uerbis oppugnanfraiicuk*»  quod ueriiis comicidocoi^rti non feruarit, non eortcpre*  btendit illum poetam,quod uerfu (cripferiqnnmdioc facien-  dum omnino cenfetifed quod non eo uerfus getfere* quo dfl  cebat.Ait igitur ,J2uanto alverfo pot^inotoycbe da eiafcun sao  cetta,cbe'i proprio verfo dt J r agi o narrent i fcambieuolt^e per e on*  fcgucnte^ comictfia il vtrfo Ciam bo s o ultro uerfo^quello, tnquato  fi poJfa^repreJintanuXi poco.app reflo. donet almeno Daie  in atz*arfi tanto co* L ner [o ,c1f cglt usofe peUua mantiner U de-cbr o  dei verfo Comico ,e de Ua Come di a. Ij cobiis uero Mazonitistur  frngttlari fcieth pr£dirus,poff loga hac de re di(putationc,in  quit.C oc/udo adunq; in que fio propofito^he lapoeJia } la qualvfa  il patiar e^vfain ver (i ,fc per fettapoefia deutejfer rit/matatf  cbnfe^uentemenu tbe na e cqfa Ude u ole lo fcriuerpoemiinproft %  *menoditu'ttit€popei*A(\&i\\b\ definitionem Pocfisafferss*  inquit*/.* poefia e nnarte imitatnce^fatta cov verfi^von nutne  rijcon harmonit yfiompdgnati) o congionti,t quelloche fegue.   Francifciis RobortcHus,non infimae clafnsaudor, dodus  & eruditus femper habitus, in libro de arrit.dicendiqu^rens,   ‘ quo differar poeticus fermo ab oratorio, tria proponit! poe- '  tarum genera, primum^Comicuiri^ScTragicun^aherum He _  roictnn, Lyricum ter t i u ni . h i s i ca > d rif ri b u n s , a it , C /// & 7 r*  gici abaratortbusdtfcrepant^quod pedibus tpji^r metris verfum  dl i gant, pedibus inquam 3 f milibus Joluta orationi, cu paruapra*  itr ea verborum immutatione ,£t poftca.tfi/jeirur atsum ab ora j  tbrio longius dtferepans alterum ilLud paenci / er m onis genus 01  roicutri fydupltci modo ,v ei quia numetos adbibet magu grandes^  quam illud primum , de quo diximus , drrnagisfonorosi vel quid  . uirba pene omnia loquendi formam immutat. Tertium vero    Digitized by    D 1.31 \L'y% C, fr~sy 3 s   illud fer, uto \nis gfffHt' poetar* Lyricum)*,# , quod tonsis fime ab  Oratorio y & populari difiatytum propter sumeres, tum propter  verba omnia immutatarum etiam propter rerum immutatione.  Vides^uc-hicuiromnibus tliispoctaruin generibus tribuat  u£ffus,'&.immutationerriuerboram > & rerum , quibus uel  paruiri,Mol multum, uel denique plurimum diferepant a po-  pulari,&foluta?in quo iUudetiammcmoHa tenendum,quo  poftea,occafionc data, urar, Comicum:, & Tragicum poeta  omnium maxime accedere?d popularem orationem Sca-    liger libraptitiaoari:idpoetief,definiens TragJediarti,inquit.  1 ragaita efi imitatis lUufiris fortuna , exitu infelici , or attono  graui metrica. At lirfiint iuniores^ncc cernere, dices, ipfis ad-  hibenda,fide$. Quanta igirar tibi , qui itinior illis ? Cftentur  ergo.uetuftiores,nc iftharc fafta rcie£fciocau(a: noftra; ftt frau  di; Teftitnonium dicat Euftathius* explanator illuftris Ho-  merias autem primo lliadiflibroiic ait b 'Eius autem uerba  libet alcriberejne uitium in alienis putes i on eroiSti-m   l&otmn*a>Ct ry 3 Ubi i,uu ifjceotiJeit , cognationem, & af-  finitatem exprimere poetarum oronitim cum- metro potuit  aperuusi poetice dicere mini alipdeflc ait,' quam metrice  uejcaucrc uel leribere^ut Gomicbuel quicunque alius. nunr-  ,qi)i.d hic audis y quod nollesi->autmmn hinc aliquid pofTe  tibi uidcrdr alienus, elici fenfus, quframdudum labantes opi  -fiiones ucftnas luftincat,&.lalciati fi uftathio aflentitur Ma-  ximus Tyrius, cum inquit,;}» quis poetica defiderio tenetur y ae-  . «edat huc( plulofoph ia loq uit u r) aliunde ajfumptis tantum me -  tris, reliqua fupelUx bine illifuppeditabttur. Julius autem Pol-    lux,declarans,quidfit poeta ,inq uit, Tfomvf^ ufow -   $tvic,.(& «e tJ^ocvMmi^oc.metrordmvtmpoJitor., & ad meent    « oncit at fis, Yloiituem di, mJoj, dcruxnz, pnfi *, 'Myn t/xuiJ/XJ ; k,ci>—  tutiia , Jpxycpfitt. poemata funt odaycantusyverfus , oratio merfi-   C    1U>'    bus    $6 LVGU SCARANi   bus aHigata,C omadi^T ^^i>JLatuit,apmor, crudifumiiirS  Pollucem, tantum facinus in poeticam facultatem irrcpfiflej  nec eiquifquam inaurein illud infufarrauerat, nefas cAe*  Trag9dias,& Comfdias,ultcriukpoft rtlad tdmpaquUasfcxi  rare carmine:timuillet enim fomffefuturicuiufdani a?ui li-   matiora^quam aurea iudicia , nemorumque pottbac horni*  purn magis abfterfum palatumquamobrem non£Vfui7/oy^  lid iftis poetis adiudicafiet-Vcrum quis in hoc   argumento, ueJ apertiora uerb*,ucl firmiores auftores defi*  derer«?num hos uiros tot$& tales, errafiedicasJequidemiftd  snodoieuiper crraretnaUm \ bis ducibus uram quam-  cunque monftranribus ^laJMvquam iuniofem aliquem, uej  fliehora/ponfione fafta pollicentem , fequi . Sed placet ne  conijoaimjs luinc ipfum in errorem , Platonem V ik rurfus  Ariftotelem ?.fie opinor agamus, mulriplicarisenim errbru,  & huiufmodi fentemiarum focijs, fortafle facilior erit erran  tiumcaufa. quid igituraicitihaiicfcntentiam Plato.. Hawr  funt eiusjpfius uerba,ex tertio de republica libro deferiprapk  Dicam fine ver fu, non ehimfum poeticus , ergo poetici non fine  uerfu dicunt, hoc enim tios. locus a contrarijs docet $ & qui  fineuerfudicunt T aiiticribuhr, hacMroione poetas non  fun t refesrendi,ldem'aiitem iqlpive fexcentis m^dis hoc ipi  iurrVexjriicajfc. Arpnt rttimwbtspirAridfitiqiJ ii Conii erfio Fi clt-  f i£)quod efontibivi tftabuiwcL fcaturufiraurtenm , vc   'fioejov 6t pquando magifter cius  propria confeffionc conui&us cft. quid igitur is ait?ljhro>tet>  tio >opiiior, artis Rhetoricae, fic loquitur o J^uamabrcm nume-  rum habere debet cratio, ver/um vtfo pequaquam y e/?ct enim  poema , neque vero accurate numerum:, hoc autem continget j fi  ad qnendam uficjue terminum rOratio inquit/ {oluta metro ca-  *Fcredebet,fecus enim efletpoema.tribuitergo poemati ver 7  fum;ex quo fequitur& illud alterum, foltitam oratione non  efle poema. Si enim omne poema verfum habere debet, ora-  tio vero foluta nequaquam , tu ipfe iam concludito cx pra2-  ceptis logi cis, in fecunda fyllogifmorum figura traditis, nul-  lam orationem folutam efle poema)ncc vllum poema foluto  fermone pofle conflare. vidit hunc ipfuni M. Tullius locum  rn Oratoread Rrutunhdixit cn\m',H'giSun( Ariftotcles) ver-  fum inoratione vetat ejje y numerum iubetScd clariflima eius au-  doris cft in tertio libro deoratqrq fentetia,cum ait./»r^  inchiferam errantium' hominum Societatem. Sed hoc loco  fcire ex te,Marcclline,vclins,ecqu£ fit ifta neceffitas,qu£poc  tas cogiquetha uerfuiincluderefmemini enim te ex aftrorum  quibufdaraafpe&ibus,&iq;leftium corporum fitu/arpe mor  bos,ac morborum acccffiones prardicerc bonas , & malas in  aegrotantibus, num pernities expe&anda fit,& interitus anf-  mantis, an uifta malefica materia, falus. etiamne poetas aftrai  refpiciunt, & ad carmina compellunt inuitos ! Mare, neque  uiolentiam aftrameque neccflitatem inferunt vllam,& eaco  getenoftram uolutatatcm pofle nego,uim in his inferioribus  habere, no nego, magnam illam quidem, fed nec abfolutam,  & impedientibus caufisexpofitam, atque fubieftam. Necet  fitatem in ucrlu eam arbitror efie , quam poetis homines, ex  rei principijs edu£tam,impofuerunr.nam cum uerfus fit men  fura cantusj&foni, modorumque omnium in mufica, his,uc  Officio fuo fungantur, neque tamen id fine menfura poffint,  ncceflanuin omnino ea de caufa fuifie uerfum exiftimo, qui  fi poetg detrahatur, poetae nome ex ncceffitatc cefiabit,quic-  quid enim neceffitacem habecaliquid agendi, id fuae natura!  fequitur abfblutionem.quod fi quandoque ccfict, aliqua ui  coa&um ab cffcftione,ad quam necefiate fertur, ramqua lu$  naturar uiribus,& propria conftitutione nudatum corruit,  deftruitur. fed extra tempus haec a me requiris , quae multo  maioris indigebancotij. Nunc autem audi, quid inihiueniat  in mentem . PA V L. Quid ? Marcel. Cum eflem ad Lacum  Larium (Comen fis ditionis is lacus eft, atque adeo regio illa  tota ) magnam ibi mihi conciliauit eo tempore ftudiorum,  credo, fimilitudo quaedam amicitiam, & familiaritatem cum  Bonifacio Vannocio,uiro, mea quidem lentenda, fumme do  ffo, atque omnium' ardum, & difciplinarum liberalium, ma-  xime ftudiofo:atquc ea de caufa principibus uiris mulds.prj   C 4 ferti ra    L    Dlghized by Google    4» - LVCJ1 SC ARANT,   (ertim uerofummis Pontificibus in urbe Roma ndn (blum-  probato, fcd etiam ualde caro ; quem ego cum ob fingularc  doCtrinam, tum tftaxi me propter morum elegantia, & fuaui  tatem, vnice diligo . Eo igitur tempore Cimeiufderacflcn*  ego fenreritiat, quam nunc tuetur Limpius, multis iile modis  refellere meam illam opinionem folebat, duabus prarfertiim  auctoritatibus, altera Ariftotelis, Dionis Chryfoftom i altera*  quas ego,fi tibi nunc fortafle non occurrunt, libentiffime ftfr  bijciamrerit enim mihi iucunda fatis hominis amiciflimirc*;  cordatio. PAVL. Mihi (ane gratumerithac in re aliquid!  audire, quod memoriam meam fugerit, vtinam vero no tanr.  inulta perpetuo fugerent. Verum qurd afferebat amicus ille  tuus* MARCEL. Ariftotclis in artc.poctica haec verba reci-  tabat . Epopaia traga dia fimilis du taxat efl^ quod metrico fer -  mone prafl antium virorum imitatio efl vn Duobus tantum his  inter (e finules cfle ait Epopaeiara,& tragardiam, quod vtra-  que imitetur bonos + & quod carmine imitetur vtraque;.  verfum igitur in exquirenda tragardiae natura,vna cum imi-  tatione bonorum &huic, & illi tribuit Ariftoteles : in qua  fimilitudineTerfus^iflimilitudinemaiteflcqiiandamjquoci  illa fimplicem,& vniufmodi verfum, hexametrum, inquam,  heroicum fibi delegit, harc multiformem, & varium, nec vna  tantum idea cofla tum, qualis eft iambicus, & tragram Dior!  ucro 19. fermoneficait , T«c dilpoLycoSiouird^ji^vpcii dc  ioiM , y Mfa) cfi rct iet/u/Biictircl di ua^Kciipct^ippuei . j. ea~   rum.qua funt in tragadta, valentiora qutdemjvcrfus dico>vt de -»  cet, permanent jnolltor a quadam effluxerunt Vim carminum  cfle magnam in comedijs,& trag^dijs aftcrit,& illa,ut decet,  perpetuo tempore manere, nec ufu , uel rerum conucrfione  mutari;molliora ucro, cantus, (altationes, lafciuias quafdam,  Sc aliqua nomina , ufu , & uetuftate uar iar i ; comparans ip.  fbs uerfus ofiibus >neruis, & mulculisin corpore, qu* neque  lenio deceduntrrelrqua pinguedini, & reliqois,quapcito,par-  uoque momento concedunto & euanefeunt; L 1 MP. Hui,  ex aquis ulque Larijs in nos Arietcs,& Catapultam irum ni  edam ex TrogIoditis,& exipla otide. Tu veroMarccl-  * ^ _ line    Digilized by Googli    D 1 A L O G V Si 4.1   Hne valde faslix es iftis amicis; me autem, vt vides, oppugnat  omnes. MARCEL. Ego monitus ab amico lapienti, muraui  fententia,vtaudifti;tibi vero multi suthuiufm odi amici, nec  tamen audis quenquam. PAVL. Perplacuerunt,ira viijam,  quaede Vannocij amici tui, viri vehementer, vt video, do&i,  lententia recitafti.quamobrcm&:illi 3 & tibi Marcelline,gra-  tias agimus omnes, fific videtur Limpio. LIMP. Quid ni?  PAVL. Sed redeo ad Ariftotelem . is libro tertio artis Rhe-  toricae dixit, Sed diuerfa e fi orationis foluta y & pocticafliclio^ne  que enim qui tragadias faciunt y eodem vtuntttr modo fle d ut ex te  trametris ad iambicum fe contulerunt , quia fermoni inter alia  metra fimilltmum fit fle nomina abiecerunt y quacuque prater con  fuetudinem Loquendi funt. hoc autem ipfuin ijlclem pene ver-  bisdixit,Vtdudumex Marcellinoaudiuiftis , Dion Chryfo-  ftomus,ex quibus exprefle patet, qu*dam accidentia ( liceat  mihi fic dicere rd ovu^nxAm) immutari quandoque.cofue-  tudine,vt ante docui, verfum uero,tanquam artis intimum,  & cognatum inftrumetum, nullo vnquam tempore. LIMP.  nulquam ego medius fidius Ariftoteli adeo cum praecepto-  re fuo Platone vidi conuenire, vt in hoc tantum argumento,  in cattpris uero (emper aduerfarius, & oppugnator. Verum  quis ille Gratcus eft, quitanquam aliquid 6c ipfedifturus,  propiushucaccidit,& nosintuetur? PAVL. Dionyfiuseft  ille Halicarnafleus, rhetor egregius, qui Otta u ia ni A ugufti  tempore maxima ingenij laude floruit. Accede amice audia  mus quid is dicat.in libro de compofitione loquens de lolu-  ta ora t io n e, inq u i t , O tJ fifijroi ^ Qafixft y\ iuutfpWyOt/S tppv&p ov  ttji r riuj ctvcif SoxSv, 7 roiu]ua yd p *rco$ i^ctf , criipct-non tamen oportet ipfam{foluta ora  tionem)videri metricam , & in rhythmis conflatam ; poema enim  fic ejjet y & carmen y & a fua ipfius forma recederet . quas quid e '  fententia fuerat a Cicerone in libris de oratore, ac prius ab  Ariftotele in rhetoricis prolata^quam etiam confirmauit De  metrius Phalereus in libro de interpretatione, ubi de compo  fitioneagit. Verum unus mihi reliquus eil pro omnibus, que  pene oblitus eram, ordine quidem poliremus , dignitate uc-    DigHized by Google    4.2 LVC1I SCydRJN!   ro inter primos, optimus & poeta, & artis poeticae magifter.  L1 MP.Quem dicis ? PA VL. Horatius is eft. L 1 MP. Re&e*  praeclarum latinitatis, & carminum au&orem dicis.nec ignd  ro,cum libro (atyrarum primo dixifie . PoHiorcgumfattaca*  ni t, pe de terpercuJfoM eft, Tragsediastrimetro carmine (cri-  bit. Et libro fecundo Carminum, ode prima,   Paulum feuera mufa tragadia , ? t i   Defit theatris , mox vbi publicas '• ^ '3'i fce? t ..I ! * 1   Res ordinaris grande munus y »■ * 1 1  , Hunc focci capere pe dem , grande fcjue cothurni , 1 [ »   Alternis aptum fermonibus, & populares  Vincentem Hrepitus , & natum rebus agendis .   Audifne comicos ,& tragicos, iambum fibi delegifle, ad  fua poemata componenda ? cuius fafti rationem etiam ad-  diti iure inquit, quia isuerius eft aptus huiufmodi (ermo-  nibus,& colloquijs,aptus aftionibus, & rebus, quae contra-  huntur in tragaedijs,&comaedijs.& alibi . hffutire leues indi-  gna tragadia verfus. non debent efie leues, inquit>humileSj&  inanes, urin comaediajtrag^diaeuerfus,fcd contra graues , iU  luftres, & fublimes, perfonis , & rebus confentanci . Idem,  uariatis tamen ucrbis,eo ipfo in libro praecipit, inquiens ,  Verfibus exponi tragicis res comica non vult  Indignatur item priuatis,ac prope ficco  - Dignis carminibus narrari caena T hyeftc .   Idipfura    Digltized by Googlc    'D I A L O G V :S. 4.3   Idipfum nos hic- admonet, ut res tragicas non comico, &  exili, fed elato, comicas rurfus, non lublimi, turgidoque,  fed humili carmine fcribamus.num hic vlla foluti lermonis  eft habita ratio? aut vfqua vllapedeftrij orationis mentio?  At id Horatius non vidit. Latuit Cane hominem minime  poetam & huiusartis rudem, iftlwec noua ratio fcribendi.tur  piter & iple cum ca: ter is, quos audiftidapfue eft, ijfdem pla-  ne poenis obnoxius. LIMP. fortaffe Pauline, fi fuit error ,  non tamen errauit Horatius.non enim ipfe, vt putas, hoc ad-  monet, aut praecipit, vt in Comaedijs,& Tragatdijs, verfum  adhibeamus, ted vfurn, &C confuetudinem illorum, & fupe-  riorum temporum, fequitur/ortarte non probabat, quod re-  prehendere non audebat. PAVL. Male tu quidem de tali  viro : videris exiftimare. nam quid ais? eum ne,quifummam  fit apud vniuerfutn populum Romanum ingenij, ac poetica:  facultatis Iaqdem,conlequutus , quiq; artem interea feribat ,  & inftituat iplbrum poetarum , praecepta regulafquc nobis   tradere, quaeipfe non probet? tantaqueefle mentis angu (lia,   vtqua; fecum ipferefpuat, & excludat , ea numfefte repre-  hendere, vel aliquo modo laltein indicare, aut innuere non  audeat ? &c ad artem reuocet ea , qua; fundamento nitantur  Ullo ? himium illum accufas,dum illo modo defendis, & ni-  mium/eripis4lli,cui tantum timoris adiungis , Tu vero quid  expe&as ? liurn ut dialectica ratiocinatione, minutoque illo  differendi genere concludat hoc, non illo modo,(cribcndu ?  Profeffofiuel ex Dodon?o,uel cxDelphicooraculo.uelex  haru((ucorum aliqua difciplina,cognouiffet Horatius, poft  mille (eptingentos annos lore nonnullos adeo fui capitis ho  mines, qui hac de re dubitarent, ac turbas facerent.ue erat hu  manus, ac liberalis, & in feribendo dilucidus , aliquo certo ,  ac pleno (yllogifmo tibi fatisfaftum uoluiffet. uerum id non  cogitauir, neque potuit , in re tam illis temporibus nulli du-  bia. tam explorata. Veruntamen attende quado. Qmdfibi  polunt illa uerba ? Verftbus exponi tragicis res Comica no vult .  Non ne hoc ipfum? Res Comica non debet exponi uerfibus  tragi cis, (ed humilioribus? id enim hoc loco uerbum iliud    LVCI I SCJRANI   uoluntatis poteft; forma di&ionis cxgr^cis inue&a, qui fic  loquuntur, ut Ariftoteles in politicis, BaAwrff S' 6 fiawX&k   €iV(tf , 07TCOC 01 ttKTH/LfyjOl T CXA bdoA Uti U.£lX,OV 7TCL%Ctm •   debet rexeffe cuHos . Sicctiamidem Horatius in cadcni epi-  ltola. Et docere volunt, & delettare poeta.Vovro in illo uerfu*  £ ffutirc lenes indigna Tragadt a verfusf\ uid eft , Indigna fffu*  ttre, nifi non debetmon ei conuenit ? Cum liero inquit Jam-  bum efleaptum alternis fermonibus, & rebus agendis , non  ne tibi uidetur hoc efle praeceptum, quo iubcmurdn Corrue*  dijs,& Tragadijs nos eo uerfusgenere uti debere , tanquatn  ad illa poemata uchementer accommodato 3 Quae poteft  hac efle lex clarior,quod certius madatum ? Quod fi te para  adhuc h?c mouent, & aliquid magis cxprefium,& enuclca-  tum,appetis,itaq;tanquam ex fyngrapha mecum agere pla-  cer, efto.Lege uerfus hos, qui fequuntur.   Syllaba longa,brcui Jubietta y vocatur tambus y - '   c i Fes citus y vnde etiam trimetris accrefcere tufsit ■ ->   Nomen iambeis , cum fenos redderet iflus * Ht reliqua.  aux fequuntur.Quid adhuc defideras?iam non modo uerfu  feribi com*dias,& tragardias iubet,fed etiam, quo uerfus gc  nere, docet, lambis trimetris, inquit, aliquando tamen rece-  pto, in quibufdam ipfius uerfus locis, ad comprimendam ia-  bi velocitatem, pedcfpondeo.neque hoc fuit illi fatis, verum  prsererea vitia , quae in poetarum Latinorum verfus irrepfo  ranr,obferuat,& carpit. Verum his omi/fis, illud ex tc liben-  ter audierim, eruditiflime Limpi , qui tibi venit in mentem ,  Comicis ac Tragicis tantum verfum eripere,Lyricis,& L : pi-  cis concedere? vel omnibus tribuenda licentia, uel neganda  pariteromnibus,atqueomncs*quemulftandi. non decet  alicuius efle parris, & uelut accepto munere , fic’ tandem re-  iponfa dare, profitentem litteras. L1MP. Non mehcrculc  quia partibus ftudeam,aut alicui meo commodo fcruiam,id  facio ; fed ita res cft,uereque fic fentio, non enim eadem eft  vtriufque partis in uerfu ratio,aut ius idem, fed ira diuerfum,  ut non iniuria alteri ademptum uoluerim.altcri feruatum car  men. PAVL. Quonam modo diucrfa ratio? hoc explices   * opto.    Digillzed^y Goo    W^WLOGVS. 45   iVptO.tiam mihi fecus videtur^fortaflcctia Ariftoteli . LIMP.  Dixeram in principio, fi meminifti,perfonas in comoedia, &  tragflcdia , quia prodeunt in fcenani , & fe populo commit-  tfit, incredibile videri, in fubitis illis colloquijspofle, ne mini  murnquidem , nedum per totum diei fpatium, ex tempore  verfus ita concinnos fundere, qui medicatione multa potius  indiguiflent,& rofis,ut aiunt, vnguibus , atque ea caufa luit,  cjuia nimirum & decorum , & verifimile turbaretur, vt illis  poetis detraxerim verfus, & foluram adiudicarim oratione.  Tiumtd meminifti ? PAVL. Quid ni ? verum nonne & tu  itieminifti,mead hunc vfquc locum diftuliHe rationum illa-  rum folutionem ? LIMP. ficeft. Sedfinequflb tantifpcr*  dum ea perficio, qua* deverfibus heroicis inchoaueram .  PAVL. Perge. LIMP. Dico igitur iftisuerifimilis, & decori  detrimentis, verius no efle (ubic&os epicorum. MARCfcL*  Hocopifs, hic labor.namfinon rlli , ncc iftos ego arbitror j  aut fi alteri, & utrofque. LIMP. Habeo quafdam ego ratio-  ines, quibus uideor id poflecohfirmarejiure ne, an (ecus,uos  jpfi iudicabitis . Primum ergo, perfon a , quas colloquentes epi*  cus introducit, plera que fune illuHres,& graues\itaque non adeo  difi editur a. decorosi verfibus inter fe loquantur . Deinde eiuf  inodi collocutiones minime totum complent epicum poema ; relin-  quitur aliquando poetxfuits dicendi locus , cui verfibus loqui non  modo licet impune yfed maxima quoque cum laude . quamobrem ,•  i(fr fi aliqua & hic, minor fit tamen b ac de caufa.de cor i iattura*  'frater e A, quod eleganter fane fuitra Platone declaratum , £ 'pi-  ceus poeta cum aliquos inter fe loquentes inducis, non tamperfo +  nam^& dici a fu a celat^quam orationem fuan^aken a fimilhmam.  reddere conatur .ar Comicis, & T ragicis vmntno fecus, dr di&4t  ■dr p er fonas proprias celant omni tempore* itaque in Epopaia &  fi dgamemnonem^aut^Tumitm loqaent em audiamus, non tamen  ii carminibus differentes concipiendi funt a nobis, fed ipfe poeta  •eorum dift a t qux aliter pronunciata fuifie exiftimaripoffunt,cAr  mine cop Lexus. quare uerba T itrni,eu /igamenonis^quafoLuta ora  itione prolata fuffe verifimile efl ,abi Homero , drVirg* verfbus   /ayr/w^r.PAVL.ingentfm (ane laboie,iudafti Limpi* tju   ' iftis    46 LV CII mimjs, at quod  minus eft, non mutat iplam labefaftandi fpetiem uerum hoc  omitto.quid autem ? illuftrcs uiri ^ atque adeo reges ipfi ia*  ptiores ne tibi uidentur ad uerfus conficiendos^uam quiui*  alius,mcdiocri loco natus?quisgrauioribus iftis uiris tantam  eft carminis elargitus facultatem, alijs ncgauit . negotia qui-  dem plurima, & magna > quibus omni tempore tui reges ifti  funt implicati y eos potius ab- ociofis huiufmodifcuris plane  deterrent-.mediocres hxc ratio magisdecet * qui uel egeftatc  coa£ri,uel ocio inuitati, quo plurimo affluunt, ad huiufmodi  ftudia minus argrefededunt.Sed non repugno, fit hoc regii ,  & principum uirorum proprium ornamentum, & tanquatn  hereditarium eisa maioribus reliftuin s utyueluttMarfi, uel  Pfilli ad ferpentium iftus, fic ifti fmt ad carmina nati^quidi  non ne & Tragedialuos habet principes, & grau esui rosi  imo grauiores plerunque,maiorcfque, quam Epopaeia ? Cur  perfonis infignioribus,Epici&qmdemcQuenit uerfus , ijfdem  ucro T ragicis non conuenit? Cur illos probas, hos mul&as?  fi nondifferwirinterfedignirate,curdifferunt paena. quoru  dignitatis praemium eft excufatioad impunitatem, cur eorun ^  dem ratio immutaturad poenam, nihil immutatis rebus?Cur  in pari dignitate,' parique peccato, non paria funt ipfa prg.  mia meritorum ?Dixin’tibi antea ite partium ftudio duci?  lam uero alterius rationis leuirarem haudquaquam maiore  flatu diffipabimus. Cum enim in Epopaeia minorem fieri di-  cis iftius decori perturbationem, quod ipfc poeta faepe loqua  tur,irrTraga^ia maiorem y quia nunquam, non ne partem  magnam Epici poematis eodem plane crimine condemnas.    YZ> / A L 0 G V S. " 4.7   quo Tragaediam?& aperte confiteris, illam ip(am partem,  quia decorum peruertat,efl’e foluto fermone (cribendam, ut  Tragacdiam , reliqua: ucro , in qua poeta: perfona loquatur,  uerium pofleiure permitti ? Curhasc noua cogimur in poe-  ticam inducere monftra? cur quod eft uitiofum,& uerifimi-  lftrepognansdn Trag^dia cenfes efle mulcandum , in Epo-  pacia non folum excufos,fed etiam laudas, & admiraris ? un-  de tu naftus es hanc in poetica potcftatem , ut eodem in ge-  nere peccati , alterum prorfus abfoluas , in alterum afperius  animaduertas? At loquitur enim hic aliquando poeta. ergo  pars haec immunis alteri cauere poterit obnoxia: ?Quin hac  ipfatua ratione, iam Epicum poema deftruitur,& huiufmo-  di poeta non erit omnino poeta.Nam fi,cum perfonas indu-  cit,!!! verfo fit verifimilis, vt tu ais, & imitationis aliqua ia-  £hirajcum ipfe loquitur poeta, vt Ariftoceles , ne imitator eft  quidem,quishocnoninteIligit,iftum poetam, & cum ipfe  loqaitur,&cum alios facit, occulcata fua perfona, loquentes,  prorfus in imitatione peccantem, nullo modo polle, 11 tibi &    Ariftoteli credamus, appellari poetam, quid enim ait Arifto-  teles ? a u d i . A &r*p$£t A bynt* ovy> 'b%i xaf %    rcwizt uiunTH$. quam minimum debet ipfe poeta loqui\in hoc enim  non eft imitator. Secunda igitur illa tua ratio, facili , vt vides,  negotio corruit.Et iara res dedufta eft ad Triarios , atque ad  tertiam te recipis aciem, in qua videris exultare , ac nobis in-  fultare ferocius, quafi melius tibi priora procefterint. verum  yide ne tui te focij prodant , & Platonis au&oritas illa plane  de(erar.isenim,fi nefcis,adueriaturtibi, nec fauet Ariftote-  les. Diuerfam efferationem ais, Epici poetae, atque Tragici:&  huiufce varietatis affers etiam caulama Qm}d Epicus, dum  fuos illos loquentes facit, perionam fuam non celat, cg let au  tem Tragicus.Epicus praeterea orationem fuam alienae fimil  limam reddere canetur, & a (e quaerat ad loquentes, fimilitu  dine quadam orationis, auditorum mentem auocarc. & de-  nique Agamemnonem, ais, aut Turnum, non tam loquentes  i4Kiuci,moreComicQrum,autTragicorum , quam fimilitu*  dine orationis" effingi, itaque nos non concipimus Agame-    mnonem    -*t LVClI SCAR JN!   mnonem carmine differentem, fed poetam ipfum eorum di  £fca carmine compieftentcm . Haec, nifi fallor, eft pene to-  ta rationis tua? vis, &' probatio, valde mehercule inuoiu*  ta,& perturbata, uix ut hunc inde fenlum elicere potuerim $  multa praeterea congeris , & confarcinas , quae nunc repe-  tere non eft opus .. eodem enim omnia corruent argumen-  to . Nam vt tibi concedam, vera efle, quae funt hic a te  di£ta omnia , quae mox tamen accuratius examinabimus..  Epicum poetam ais, Homerum, & Virgilium, exempli caufa,  mentem auditoris ad Agamemnonem, uel Turnum, fimilitu  - dine orationis, auocare, & illis orationem fuam fimillimam  reddere.audio.fed nonne & hoc ipfum Euripidcs,& Menan  der, nonne Terentius facitfnonne Sophocles orationem fus*  alien?, illis inquam, quos loquentes inducit, Vlyfli, vel Jphige  niae, fimillimam reddere conatur f&ad illos mentem noftra  prorfusaucrtere^&quemadmodumin Epopaeia nemo eft,  qui illud ignoret,ab Agamemnone, ucl Turno prolata uer*  ba,& Merius, non Agamemnonis efle,uel Turni, (ed Home-  ri, uel Virgilij,fic etia in tragoedia, uel comfdia, neminem icc. v  fugit, quae Dauus, aut Pythia, aut Oedipus loquitur, ea non  iplbrum efle, fed uel Terentij, uel Aelchyli uerba , & ut illius  poetae uerba laudant , & admirantur omnes, non ut hiftrio*  nis. Proponamus enim hos duos nobis poetas inter fediftin-  &os,ex altera parte Epicum, ex altera Tragicum. Epicus qut  dem diu meditatus carmina, demum Achillem faciat loque-  tem,aut Therfitem, atque hos dicas, non ex tempore dicere*  fed epicu,qui eos induxit, cogitato uerfus exarafle. qnaecun-  que in hanc partem tu conferes, eadem ego ftatuam in alte-  ramjTragicum poetam dicam, diu meditatum fua carmina,  tandem introduxdieloquetem Oedipum, Thyeftcm,& hos  non ex tempore loqui >(ed tragicum, qui illos cflinxitintcrfe  colloqucnres, carmina per ocium commentatum. Acdeniq;  ubi tu nominabis.Epicum poetam, ego comicum alit tragica  continuojfiquando tu dices, perfonae nonex tcmp.oreloquS  turin Epopaeia,iciunrenim Omnes, ea quae dicuntur ab illisui  apoetafuifle cqnfi&a ) & ego, nec tragicos a&orcsimpcoiufo*  .1 . - * reci- ^    D 1 A L O G V S. 49   recitare, cum ignoret nemo,qusecumque tranfigunt illi, poe-  tam id cxcogitafle.deniquc par pari perpetuo referam. Sed  hoc fcilicet te decepit, quod pro poeta, in Epico quidem poc  mate, eum ipfum fumpfifti poetam , quem dicis non ex tem-  pore, fed diu meditata poemata componerejin quibus intro  ducit & feruos,& reges, & alios, inter fe colloquentcsrin Tra  gico uero,uel comico, non poetam , qui eodem plane modo  confcripfit,&: eofdem induxit agetes, fed loco poerae,hiftrio-  nem,& a&orcs repofuifti,abietta poct£ memoria, ac fi nullus  unquam fuiflct,ncc illius opus ageretur, fi enim erepto nobis  & omnibus hominibus, aliquo cafu(fingamus hoc,sut enim  liberae cogitationes noftra?)fi erepto nobis intelle£hi,ac men  te, qua cuiufnam fitilla tragsedia,uel faltem alicuius eam efle  icriptoris nouimus,in folos a6tore$,& hiftrioncs animum in  tenderemus, forrafle locum haberet aliquem illa tua ratio,  nunc uero aliquos e(Te,& fi raros, adeo metis expertes, ut hoc  fibi perfiudeant, non nego equidemjmaximam uero partem  nego. C^uare, cum ais, non fubito fua carmina fundit epicus  poeta, (cito, nunc (altem, nec (iibiro fua fundere tragicum.In  decorum eft, tragicam perfonam , qua: ex tempore loquitur  in (cena, verius (acere,indecorum item fuerit, Didonem iam  iam morituram, aut Mezentium multis vulneribus confoC  fum,& iam expirantem,in ipfo morris confinio & ipfum ex  tempore tam eleganti, & elaborato carmine ludere. At enim,  qui Mezentium effingit loquentem, meditatus eft orationem  & verfus illius antea, quid ? non ne meditatus elt Aefchylus,  qui Ocdipum?Sed nihilominus Ae(chylo,& Sophocli cura:  ruir, vt ha?c meditationis fufpuio verfu iabo,id eft, populari  (ermoni fimillimo,raquamobliuionequada obrueretur. Vi-  des ut illam tuam tam decantatam differentiam ad nullam re  degimus differentiamffed potius ad conlenfum, & couenien  tiam fummam?Ar loquitur in Epopada quandoque poeta, in  Tragacdia vero minime. Hoc (ane tantum ftatuit Ariftoteles  inter h xc poemata dilcrimen.Scd num hoc alteri potuit eri-  pere verfum, alteri vero tribuere ? 1 ino vero eodem in loco  philo(ophus& ijftJem verbis tuadi&a refellit , mea confir-    yo LVC II SCJRJNI   mat.ait enim, hoc tantum differre, quod in epopxia loquitur  interdum poeta.in ceteris autem egregie conuenire, in mate  ria,& inftrumentojnam vt antea audifti. Eodem, inquit idem  Ariftoteles, inftr umento , & e ad e imitari poJ[umus,w cujtoIc,   cuitoL, Sed differetia folu erit™ coc,inmodo. quonam mo-  do tvel enunciantet, i n q u i t,idque fitie occultata quandoque per fi  va,vt fecit Homerus, fine nunquam, vel omnes agentes & efficiet*  tes aliquid jmitatiyVt in tragadijs & comadijs:£>uare is ipfe So-  phocles partim idem imitator erit cum Homero, quod vtrique imi  tentur bonos , partim cum Arittopbane , quod agentes , £ pavrxe 9  ideft,in attibus occupatosfimitentur, Vides, quam aperte tuam  opinionem excludat, congruere aflerens cum Epico Tragica  inftrumento,& perfonarum qualitate, quas inducit vterque,  vna re tanta diffidere, inquit, enuntiatione quod  alter continuatam fequatur,altcr interruptam, imitationem;  reliqua vero omnia , quacunque infunt Epopxia?, cumulare  fibi vedicaretragfdiam.vides,inquam,nulliusexillis tuisdif-  ferentijs hic fieri mentionem, atque cogitatas illas perfonara  occultationes, & exteras nugas, euanefeere velut fumus. V e-  rum fi perpetua poeticae perfonx, velut in trag$dijs,& comg  dijs,occuitatio,verfusvtaduIterinos, & fucatos expungit, c-  iufde aliqua narratio, vt legitimos, & uerifimilcs,recipit,quid  paftorali poemate fiet nobis^quid Virgilio in Bucolicis, quid  Theocrito inldyllijsfreijciemus hosobfccro, qui paftores ia  ter fc,& coram alijsjcontinuato fermone loquen tes faciunt,  nec vlquam poetx perfbna confpicitur,aut uox auditur ? Pa-  rum admodum a comaedijs, quod ad agendi rationem perti-  net, illa videntur paftorum differre colloquia* quare pertur-  batur & ibi decorum, ac dignitas omnis .neque enim verifi-  mile, paftores ea carmina fundcre.Sarpeigitur in alias tibi ne-  cefle erit incidere difficultates, &anguftias,Limpi,du ex pri-  mis conaris emergere. Aut igitur Epicum errare dicas , una  cum Tragico,aut fi alterum excipis, neutrum . V erum extra  rem fortafle minime fuerit, illum ipfiim Platonis locum, un-  de huius manauit initium difputarionis^dfcribere. Is autem  terno dc Rcpublica libro, fic ait, moBi igttur vfque ad ea ver -    D 1 A L O G V S. //   bd, Precatus omnes Achiuos , Atrida s maxime, duo populorum or*  namenta,ipfum poetam loqui, neque conatur alio mentem noftra  conuertere,tanquam alius aliquis , quam tpfe loquatur ; deinceps  autem it a loquitur ,ac fi Chryfes ipfe fit , atque quam maxime co-  natur efficere, vt nobis non Homerus is e jfe videatur, quilo qui-  tur,fedfacerdos fenex . Et paulo poft. Verum cum orationem ali  quam profert } tanquam alius quidam exili ens, nonne tunc dice-  mus, orationem fuam ei quam fimillimam reddere,quem introdu»  xerat loquenteml An non alteri fe fimilem reddere vel figura, vel  voce , efl eum imitari, cui factt fe fimilem ? In hoc igitur, vt vide-  tur y dr hic,& alij poeta per imitationem narrat . Aficntior.fi au te  fe nunquam celaret poeta, vniuerfa fine imitatione cjfet,& poefis  & imitat/o faci a. Scito tgttur, contrarium huic accidere, cu quis  interpofitum poeta fermonem auferens, alternum, & mutuum re-  linquit. Et hoc, inquit* noui circa tragadi as huiufmodi quidam  exifiere . Refte opinatus es, & nunc tibi aperire poffe me arbi-  tror, quod antea non valebampoefim fabular u que fici tonem, hanc  quidem per imitationem efifc totam,vt tu dicis , tragadi am, & co -  madiam, aliam per folam poeta enunciationem , quem repones in  dithyrambis , aha vtroque modo , vt in Epopata , dr alibi. Haec  fune Platonis uerba, paulo diligentius a me multis de caufis re  citata,primum,ut perfpicuc cerni poffe t, a Platone differen-  tiam inter epicos, & dramatico^rccenferi nullam, praeter imi  tationis aut lolius,aut una cum enunciatione permixtae ; nul-  lum autem interea commemorari ucrfus>& orationis folutae  difcrimen.Tum autem, utrofque poetas imitando, maxime  perionas fuas celare.Tragicos quidem, & comicos, tu ipfae fa  ter!s,epicosuerocogeristateri.Si enim.neges,huicipfi Plato  ni, bis idem affirmanti fortalfeimprudes,aduerfaris. ca enim  fic ait.fi autem fe nunquam celaret poeta, uniuerfa fine imita  tionceffet& poefis, & narratio, nonne manifefte pronaciar,  ^aliquando feipfum celare poetam epicum, quando nimirum  'imitatione utitur ? miror enim illius tibi logicae conclufionis  *non uenifle randem in mentem, qu$, negato cuiufqjdi&i con  (equcnte,negari continuo iubetid^quod antecedit, rationan  *tur igitur hoc modo.fi fe nunquam poeta celaret, fine imita-   W ^ | Digilizad by Google    j2 LVCll SCARAN1   tationeconfiftcret omnis poefis,ucrum nulla poefis imitatio-  ne carere potcft,non ergo ucrum eft, nunquam fe celare poe  tain.Id etiam fuperiora ucrba declarant, Deinceps autem (\ li-  quit)//* loquitur, ac fi cbryfes tpfie fit , atq\ qua maxime conatur  efficere,vt nobis no Homerus is e fi e uideatur,qui loquitur, fcd fa -  cerdos. At.n.cocipimus interea illucffe Virgilium, aut Home  rojncgat?Coucipimus etiam Euripide, & Ariltophanem,aut  quisSenccam.Satis.n.enemus fatui, fi fecus crederemus. Fal-  fum & illud eft, Epicum non loquentes inducere, ut Tragici  faciunty& Comici.ait,enim,vt audifti Plato, orationem luam  ci quam fimillimam epicum reddere, quem introduxerat lo*  quentem. Celat ergo propriam perfbnam , & alteri fimileiu  effingere conatur imitando poeta, ea tamen lege , vt vlterius  ad poematis pulchritudinem , atque ieriptoris prarftantiaia  contemplandam excitetur animus, non enim eos obliuifck  mur omnino, quorum illa funt poemata , & in fblos. a&orcs  mentem omnem plane defigimus,feddum hos audimus , ad  illos euolat animus, & eodem quafi tempore his aures , illi*  cogitationem impartimur. id autem elegantiffimis verbis af-  firmauit etiam ille magnus philofophus Maximus Tyrrus, di  cenS.Ti Tro/HueiTtov cil $ K&i rcuiToy^wiri Auid^vca^   XiyeoPy icurn oizthtc , aj * fi  & ait , 0«* innwi Qyctfri uxxeipoy >      D / J4 L O CVS. S J   TfOttm fLvutd Smtcuc , quae loquitur, necagnofcis poetam vlldy i  & mentem auditorum vinculis aftringis,& illi praricribisjne.  (c infleftat>ario,ncuquenquam*niriieruum cogitet ea loque 1  temipoetarvcrodTuafibi habeat. Sed redeo ad rem rpfam, &  aflerOiPlatoncm^aut Ariftotelcmiaun de imitaticHieyhoc eft  ctevcrifimili, acdecoro loquuntur , nunquam adrftam ver-»  fusj& foluti foMonisidifbnftionem deueirrre, Ted ad mores,  ad ingema,ad habitus,ad infli tura, ad artes,& iftiones omnes  hominuiii,non ad ornatum & poeticam artem, imitationem  pertinere dixerunt. fublatisenimornamemis^omncm piqne  poetarum, & oratorum etiam, vim, & pulchritudine cadere  nccefle eft, & interire.No.n.ad illa accurata^perfe&eqj ablo  lutam imitationem , omnia fantreuocanda. ridendos enim  ea ratione diceres hiftoricos omnes , qui fiepifiime , vel Scy-  tham, vel Arabem , aut aliquem denique iamdudum ex viti-  ma Thyle venientem , non modo regione', & CHmate, fed  etiam moribusdnftitutis,& Iingua,barbarum, latine loquen-  tem inducunt, aut Attice, idq; tanta puritate, quanta pauci,  qui fintin ea lingua nati,& diuturnis laboribus exercitati . »  fic ornate, veiuti modo e medio Romanorum, vel Athenien  fium foro digrefli.num igitur verifimileaur P^num , aut Ae*  thyopemjeadem (ermonis venuftare, qua Titum Liuium,auc  Thucididem,loqui>Scytlram qua Herodotum f Verum hoc  & hiftorici (aepiffime faciunr,&oraTorcsnon raro, nec ven\  fimili tamen id obeft,aut decorum corrumpitjqucmadmodu  neque fi Troiana muliercula non iblumJatino,(cd etiam Vir    St LVCII SCJRANr   giliano carmine lugeat. Heu terra ignota ,caxibus dat a prada  Latinis , Alitibufque taces, intelligis igitur decoram,& probam  in poetica imitatione, ad a&iones efle refcreda; imitamur. n.  in Tragaedia^onhoiriines, inquit Arifi. fed a&iones, & vi-*  tam;& 7 vvc: (PpZvmfy agente?, bonos, vel malos, vel mediocres^  non tamen abfque metro, tanquam inftxumenro proprio, ex  tribus vno,quae ponuntur ab codein Ariftotele. Qui nifi nu-  gas iftas puta flet , profe&o tantum in imitatione vitium tam  turpiter non neglexi flet ; qui cumin arte poetica nos ad tra- ;  gicam imitationem informet , & illius tum vitia tum probi- »  tatesaperiat,atquead harc declaranda, verius etiam tragico-  rum adhibeat, Euripidis,SophocIis>Aefchyli,nouasiftasimi-^  tandi leges vel non agnouir,vel pro nihilo duxit. Sccusenim  bis reprehendendus hiiflct, vel quia tradendis artis praxe-  ptis , tantum , & tam frequens illius artis incommodum ta- :  cuiflet^velquiaTrag^iiarum etiam verfus attulifl*ct,ad quos  maxime illud imitationis vitium fpe£taret;&quos vt imita-  W tk>nt noxios refellere^creijccreprorfus opportebat , eos vc  optimae imitationis exempla reciperet, quo nihil efle poflet  ineptius. Neque vero defuerunt opportuna loca > quae facile  , potuiflentipfumadmonere^vt maximum in Tragatdijs hunc   errorem emendaret. Nam cum omnes Tragacthae partes re-  cenfuiflet,& quid quamque ad imitandum deceret, quid no  decerer expofuifler, nulla vlquamiftius indecori fafta men-  tione, cum ad elocutionem perueniflet,ac multa de dicionis  pocticx decor oQmupuQTfov appellat )praefertim uero tragicf  difleruiflet, tandem inquit, Magnum quidem eft y eorum y quadi-  H a fntfngults uti 7ipv/rovrco y cum decor o, duplicatis nomtntbus y  dr Ungui s\ maximum vero metaphoras re ii e facere, porro duplio  C4t*(\wc\o\t)dtihyr ambis practpne comiemunt^iingua vero heroi  ais, metaphora t ambias, cr heroicis omnia pojfunt efie , qua diti*  funi , vfui\t ambitis vero , cum maxime firnonem imitentur , est  nomina congruunt, quibus us firmonequis v teretur , hac veru  Jknt\pro prikm,metaphora y dr ornatus . ( Qjodnam obfecro te-  pus fuit aptius ad tragicos verius explodendos, fi inutiles ; &  ,iw iliis eiedtis,ad Tr agsdiacdecorum accuraaus conftituenuu >   ntfi    Digitized by Google    D I A L O G V S. jf   nifi cum de iambicorum , hoc eft dc vcrfiis tragici decoro  uerba facit ? quid adhuc expe&abat artis mag«fter ille lum-  mus? Cur uerfus is tragicos non modo probat, fed etiam ,  quod mirum uidetur te non uidiflc,quod nam illi ucrfus fer  uare decorum debeant, apertiffime docet? quod cum fece-  rit, nouum hoc decori genus , & fexcentas , fi quas raiuicm  «rumperent, huiufmodi nugas, exclufas , ac damnatas ab eo  putabis . Quid in moribus, quid in lententia, quid in confti-  tuenda fabula, quid in omni a&ione deceat, accurate perpe-  ditin Tragafdiaeprjeccptrstradendis,uerlus tragicorumm-  feritjeosadhibetut fcntcntiasfuaptcftes,quar non deceant  oftendit,& damnat, interea nec umbram quidem iftius cogi-  tati decori uidet. elocutionem denique, quod pertinet ad  cius decorum , examinat, & quid cuique poematis generi ,  quae nomina conueniant, aperit, de nouiflimo ifto decoro, &  ex antipodibus nouas nauigationis auxilio fortafle nunede-  mum-a liato, mirum omnino filentium.Cur igitur tacuit? Cur  tanto poeticae vulneri mederi noluit ?fi, quia non uidit, im-  peritus 3 fi,quia noluit, improbus. Sed fortafle neque non ui-  dit, neque tacuit, nam quid fibi uoluit ille philofophus,cum,  in Rhetorica &pcibis,uel ter, opinor, in poetica , illud incui*  cauit, Idmbicos verfue tfie fermoni y cottidian* loquendi form& ,  orationi folutd fimtlUmos ? elocutionem imitari, qua mterfe vtum  tur homines ? quod eriam & Cicero confirmauic, cum in ora  tore, tum alibi.Equidem arbitror id ipfum eum explicare uo  luifle,quafi diceret. Si quando contingat, uc aliquis alter So-  lon exiftat, qui nimium fibi placens, has tragicas a me condi-  tas leges euertere,nouas promulgare, & tragicis ucrfibirs , ut  decorum perturbantibus, cfle uoluerit importunus, is fciat,  uerfus illos efle iambicos, orationi cotridiatia! fimillimos , ac  fruftra propterca timeri , ne quam inferant aut decoro , aut  ueritimili noxam. At funt illi uerfus omnino. Quid rua?Hanc  fibi natura Tragoediae reperit eloquendi formam, ueluti ma-  griaptam.tibi faris fit,hanc eripi populo (ufpitioncm, cum  iHa locutio populari fit quam fimilliraa * nec in ea uerfus ita  facile polfis agnofccre. Sic igitur fortafle liberabitur Arifto- •   ■i P> j frlrt    ' & LV a IT S-CXR ANI.   teles omni calumnia . Denique ne uidear ambidofe ucllc ni-  mium tuam fententiam urgere, quod mchercule inuitus fa-   ^ - 4. ' C *| ’ ‘| .    cio^ut in re tam futili tantum operf ponam, audi poftremutn  illud haciri re argumentum . Ipfa natura docet in unaqua-»   I 1 A t 4 J _ - i| * t ' 1 • * • | • • 9    que re decorum, At tfragaedia u er (ii iambico feripta propria,-  efl: confecuca naturam^ex his ergo (equitur, Tragoediam ucr*  fii iambico (criptam,fuum obtinuifie decorum. ^Jjjid horu  negabis ?fi negandum eft aliquid, praeftat utrumque. j.Scd  utrumque fum ab Ariftotele mutuatus. Inquit entm in poe-j  tica,quod pertinet ad aflutnptum; 7 'ragadias pott multas ipjfc*  $ at tones conftittt^ac propriam natwam e II adepta , quo tempore  (inquit & Sopbaalesbtllrionum numerum , dr fabu+v  larum magni tucUrrcm auxerunt, elocutio ex ridicula , facla.gr a+  utor metrum eoo tetrametro I ambitu m, cum ipfa T ragtdia na  tura proprium Cibi metrumweperiffeA .^Propoli tio pofica eft in.  his verbis, Kt^ciearsp ngujigphfictntfi rottpfjddfoy.   Ipfa natura docet } vt diximus, quod decet _ { Ait £ U ce m ( vt dixi-  w/j) innuens quod eft in afihmpto pofitum , Av m >>  cix&ov ^trpov dC pi Jpfa natura proprium /ibi metrum repent.   . nScd uideamus 6bfefcro , nuni ex Mv T ulliq , ps^igius , aut  aliunde, quale lit hocdecorum expifeari . fotfaile amn ali-  quid abnadcmus,quodJiac m d+(putat4one noUi^  igitur Ciceroan oratore ad Brutum, in hoc ipfum, d^qu^Jo.  ^imur,dceorum,fartccumiucidiftec>ait i >   ignoratione, non modo in vita 3 fed f^pu/ime drjn poematis., (/ in^  oratione peccatur „ His pofitis,iam fic difputo, Si paetas, quia:  carmine (cribunr,hac racione decorumy& # erifinnlg; fttfbfcri  rem, non &piifime>fed (emper , Cicero dixifljstva Sempsfft-j  njm uerfuj nunquam profa, ad illam ufque aetatem  rant 9 aut utebantur poecas . At qi)*ndo peccant u* decorp,  poetae^ ab illo ipfo Cicerone accipe. Cum probam  affingit improba, jlultovefapientis, a u d ifti? non dixit, cum uer- «  fum affingit (eruo , uel mulierculae, (ed orationem .probam  improbo, in moribus,& ingei>ijs,ac naturis pofitam elfe ,^-3  gmhcaus.iiBitationciil.iVtf* omn# fortuna, inquit , omnis honos ,  non omnia avtt or.it as } non omnis ata* } nfiP, varo Lotus y aut tempus ^  i/vi * aut    \ B U 'O \ V { ~'S. %xr   'AkditirbMnisfodtm aut vVrborum genite tractandus eft\aut ,  fintenttatum. QaM autem illttpartf d^^eriarnmgentriS^A  •ueli'r,id eriamdedarat^nqciiens . uam enim indecorum tfty  de Jhlhadijs cuM apudvnMiniddicem dic as i amp bis fimis vitabis*  toris k>U communi bfie.de hiaicftat* populi: Ramanfj*d)mr(?cs&.  yw^/i//^.S4mperurtirides^oremiiiioriiDbne.i^qurric,>& magnum cft.c tu nq Matpnem do*  eeas dearum ^rMAKiCELL.. Ego vero ,pifi moleftus' fim f>  ilitrd l*aa iurc mdufefpbndeti vehementer velimyEliripides!  quadis poeta fuerit iiSertiaridnjeiuis iniTiJagasdrjs decorum,i  & vcnfimikjan contra perturbarim hyquod mag^s dccer,fer-    Digitized by Google    /f •' LVC11 SC^R^NI   uaflc dicas, nihil cft,quod amplius di fputetis, habet , opinor,  Paul mus, quod iamdudum quaerit, in Tragardijs yenu (cri-  ptis uerifiinile polle retineri, ac ribi Limpi fecundas cogita-  tiones gratulabimur . Si negabis, ut te fa&urum potiusarbi-  tror,tura ofeitanter dicemus , ac folure nimis re vuiifle , qu*  libro tertio Rhetoricae artis doceat Ariftotelesiqui verifinu-  Iem,& decoram orarionem rra&an.« , & quomodo (eruutn  loqucntem , quomodo nimis adolclccntciui lducamus , nc  vcrifinnle peruertat, exquirens, aitJjtcntcr,ac fuitim agendu  cfl‘e,quafi natura fic loquamur, no induftria,& arte : fic enim  fiet oratio verifimihs. Quonam autem modo iftucip(uma(«   (cquemur * J oO , inquit, E ow’nctxTMc€ico&uicui£'tc£+   Mnov ix?\.{yct)p   & pulcherrimam, fed popularem, ac plebciam, effeceris ora-  rionem Janguidam,& mertcmjquod & experientia compro  hj* jit,& a Platone fuit in Gorgia confirmatum , cum dixit ?■  Age vetquej i quit auferat ex tota poeficomcutum ^ rhythmum >   rb me*    4    Digitlzed by Google    D T A L :0 Cr V S so   Cr metrum^aliudne (jute quam, prxier fermones quopiam ,p*per  erit f profefio ad turbam , & populum hi fer mones habentur .  Habet ei£o pocfis,vt audilli>conceinus, rhythmos, & metra,  quibus prarftat orationi communi ,&populari . Curigitur  eas tu illi auferas dores, quibus effe&um eft, vt non fit omni- .  no poputoris,& plebeia,& vt alia quadam lingua loquatur ,  quam populus i Videsne, poefim non polle (poliari metris,  ac proprijs inftrumentis,quin ad aliam a fua naturam , & ad  alios campotiflimum vfus,rraducas ? His igitur pofitis^am  intclligis illam primam rationem vniucriam ruere , qua: de- .  eorum in Tragaedijs,& Comaedijs,atqueadeo verifimilc,carr  mine perturbari, peruertique ftatuebac. Neque fecunda fir-  mitudinis habet, aut roboris quicquam,qua tu dicebas, & an  tc te probauerat Auguftinus, Nullum ex T ragadijs , & C orna-  dijs, carmine fer ipt is , percipere frudum , atque vtilitatem au -  ditor em poffe , ob puritate y difficultatequc verfus , cr infolito  dicendi genere prohibitum , quod quidem vix ajfeqnivel eru-  diti poffent . haec inquam ratio non erit illa prima fflicior .  etenim fi quis priftinam tragaediae formam accufons, eam  immutandam cenferet, id ille profefto efficeret, vel quod  nondum illa finem fuerit ad epraftumi,. vel quod aliquem  alium finem eidem illi cogitaret affingere . verum alium his  artibus velle conftituere finem, quam deledhtioncm,& vti-  litatem, audacis hominis cflet, & imperiti . Sed hoc nemini  in mentem uentt vnquam • At nondum (uumeftaflecuta  finem , & perfe&ioncm * & ideo in lolucam orationem re-  tegenda. Sed primum tecum ipfe pugnas, qui Platonem  dicere (oles, nimia dele&ationepcrmotum cxclufifle tragi-  cos ; Deinde cum Ariftotele decertas , qui, praeter antea di-  ftara (intendam, tragaediam poft multas mutationes, tan-  dem propriam adeptam e(Te naturam, in fine poeticf artis '  accurare probauit,ip(am magis finem fuum confcqui\quam  epop^iam , & ideo praeftantiorcm . ex quo vides, ratione fe-  nis, nihil de tragoedia immutandum ♦ Quin ibidem ille com  parans tragaediam cum epop^ia, quaerit, quaenam imitatio  melior, epopanae nc,an crag^di^ac denique concludit, mul-    6o LFCIDSVjfRJW!   tis de caufis tragicam imitationem epica pra?ftantiorem :  quod fane minime feci flet > fi tragajdiarvitiofa fuilfer, vt tibi»  videtur, imitatio, ac decorum pcrturbaret;aut hocipfiinrin*  nuiflet aliquo modo (altem $ nenimisimpentuseius artis, vip  deretur, quam traftaret . nec eft, quod aid tuas te reteras ar-c  tcs , & ad vana perfugia, quod eo iocotraga*diamihreIlfga*!  Ariftoteles, omni Venu folutam.Eam nempe, quaenon dum*  extabat, & de qua'iiu(quam in tota poetica ne verbum »qui^  dem. Superiora namque praecepta, & exempla, ducunair cis  tragicis poeti$,qui feculis rll is floruerunt, quojum’ nemo n6i  vertu fcripfir.coiiero pjoftremo^poeticaj loco^&:uier(uspr^o  cipue meminit, quod fit iltocum epop^acommums,& rot*u  fica ?,& Sophrodis vtanfam tibi abftu Ierit omnem iftud hac*  in difputatione cogitandi. Verum enimueroturc&ius illudi  confiderafles a philofophorum diliiplina non alienum } Si»  quis (blutum abaratro^oucm ita confternerct,vt equum adr  curfum, huic autem bouis officia tribueret, non nelejgisna-'-  turx uiolaror hic efler, animalibus iniurius, artium ignarus,-*  &ad ufus inutilis? Quid hoc abfurdius.quam/i quisadem-»  pris generi uolatilium alis, illud ad quadrupedum officia co-t  pelleret, hominem rurfus auisinftar alis munitum , aeris re-*  gionem incolerecogerer ? non eum ridiculum haeopfcrmu-*  ratio redderer?qiundo neque fabula Dedaliim abfixrdas hu^  iufmodi permifit exercere , quas f fibi propofuerat, artes , led’  cius filium una cum illis alis, quas patris ingenium confixe-'.  rat,ex aere deorfum deturbau it; in terram ; Carthaginenleint  qaendani ferunt* cumisadole(centemLeonembjcurem,£cr  mifiifuetilm reddidiflct,impofifisonenbus, uekitififllunrp  per urbem agere (blitum . hunc autem captum jntcrfecerfc>  Carthaginenles, peruerfum ingenium dcteftantcs hominis,*  natura tiranni, fortuna priuati . V ide ne tibi nunc idem con-  timga^abfprdum , naturam poematisin prolam difloluenri  &?ex proia poemata conglutinanti , non aliqua, ^ed fumma '  prorfus illius tui decori ia£tura.Sret Sonipes bello, uituluin fi i  ne crc(cat aratro.Oblcuros efle iambos ais ; & difficiles,& in  folitum dicendi genus accufas . iniquus es profe&o.quid eft   rnim    D 1 ALO G V S* 6h   ctiim tam ad populares aures accommodatum , tam facile ,  tam vulgarium aures implens, delettans, ac permulcens,tam  natur# noftrx proprium, quam oratio uel comica, uel tragi-  ca, ab optimis quibufque Icriptoribtis uerfibus haftenus ex-  preta ?qua: iambicum.carmenideofibi potiflimum delegit,  quod uerfus isefletomnium maxime ad cottidianum ferino  nem , & ad communem omnium ufum , & intdligentiam ,  comparatus.MaA/^A^Tj^. appellat eu Ariftoteles,   .vulgarium fermonem, (Rorationi plurimorum fi.  tnillmum . Neqfuit haec fententia, & fi tu id uideris negare,  ignota Giceroni^qui in libro, quem Oratorem appellauiMta  dixit . Sunt enim qui iambicum putent, quod fit orationi fini illi,  mu si qua de cau(x fieri, vt is pottfisimum , propter fimilitudinem  veritatis adhibeatur in fabuli s . in quibus paucis uerbis plu-  re$ funcc6traic(eiKeti*,qua uerba, ut una iudicij formula,  no vno,fed pluribus iudicifs condenatus difccdas*hft inquit  oratipni^miHiinus iambus , non ergo difficijis , non in(pli-  tus,& peregrinus auribus hominum uulgariummifi ui$,ora- f  tionem etiam {alutam, illud ipfum habere uitij . deinde uer-  fum, inquit, adhiberi in fa.bulifcnpnergo tragicis, & comicis  unerdi£cu0 , quando permittente Cicerone, impune poteft  ^dhiherppoltremoi propter fimilitudinem ueritacis . quona  ergo mpdo poterit idem uerifimili contrarium die, atque  propter ueritatis fimilitudinem adhiberi ? Poteft ne id,& dif  ficile efle,& uerifimile perturbare,& exterminari iure : quod  fit orationi folutf fimillimum, qtiqdob fim-ilitudinem ucrita  ti5 iure fuo adhibeatur in fabiiljs?fe^ num fcmel hoc ait  rum,& tepe •Eodem in Jibro apertius idem . At comicorum ,j  inquit fienarq, propter fimilitudinem fiermonis,fiic fiape fiunt abie-  fti,vt nonnunquam uix in his numerus } cr uerfus, mtelligi p os fit.  Et rurfus./^ verfiu quidem tota theatra exclamant , fi fuit vnq,  fiyllaha aut breuior , aut longior , nec ver q multitudo pedes noidt %  nec vllosn umeres tenet, (fi tamen omnium longifudmum, {fi bre.   • ititatum in fanis , ficut acularum , grauiumque vocum , tudi.  cium ipfia natura in auribus nofiiris codae au it . Quoties in   f • A ^ A • (    Oigitized by Google    62 LVC 1 I SCARAKl '   tro , & breuioris , & longioris fyllabae , meminit ? quar qai-  dem omnia uerfus caulam egregie tuentur , quot modis  hic oftendit, populum noniolum intelligerc uerfus , uerum  etiam exclamare, ac velut indignari, cum una tantum (yllaba  peccatur in verfu , idque nulla arte, fcd ipfa natura duce?  L I M P. Exhis ipfis, qua? proxime funta tcdi&a,non con-  temnendum, vt mihi videtur,argumentum emergit, quod c-  tiam ab aliquibus dubitatum audiui,id vero huiuunodi eft.Si  Iambum adhibent tragici, quia fimiliseft orationi fol utar, er-  go magis ea ratione adhibenda ipfis eflet oratio (oluta, cui fi-  milem elegerunt fibi iambum, id vero (equitur illius vi pro*  nunciati,quod nit, Cuius caiifa quidque tale eft,& illud erit ma-  gis tale. Si eligimus iambum ob fimilitudinem (olut£, magis er  go eligenda foluta • PAVL. Ad pradtigia confugimus Litn-  pi,&ad deceptiones inanes . Effatum illud verum eft, quan-  do in utroque ineft id, quod dicitur magis inefle alteri, vt, fi  amamus praeceptorem propter filium, magis amamus filium,  id quidem (equitur, fiquidem amor permeatad vtruquc. (cd  non eadem hic ratio eft: eligimus enim iambum, fed non fo-  lutam orationem>(oluraj tame fimilem: ille enim placuit, quia  verfusjhoc eft mefura quada conftans , & ideo aptior ad fua-  uitatem,ad fermonem tragicum,ad muficam,ad exprimen-  dos affeftus,ad plurim&;tiec tamen eft difficilis , & obfcurus.  hoc uero poftremum habet quidem oratio (oluta, reliquis ta  men caret, quam nos reijcimus, ut inutilem trag^diac , recipi-  mus autem iambum, ut uerfiim* folu to quidem fermoni pro-  pinquum ob facilitatem, & decorum, iam diftis tamen qua-  litatibus praeditum * Deinde , cum dicitur aliquid alterius  effefimile,non ita fimile dicitur, quafi cum illo fit idem, fed fi-  militudinem in aliqua tantum qualitate notamus, eligimus*  itaque fimilitudincm,non id, in quo eft fimilitudo . Chartam  enim ad (cribendum probamus,qua? fit niui fimillima,niucm  tamen ad feribendum adhiberet nemo.Probatureigo iabus,  quia non definens effe uerfus , tamen obfcuritate caret , ac fi  pcdeftris eflet, requirimus ergo uerfum,& ni uerfii fimilitudi  nem quandam profar, non prolam ipfam.quod innuit A rifto   teles    DigHized by Googie    T> 1 A L O G V S. 63   tefes illis ucrbis in arte Rhetorica, A idro t 5 Asraww  dfoLTropSpjov HOL&tiSovlw . auditionem d»*» utam,& po  ptilo gratam t ab eo que voluptatis c au fa hbtntisfimis animis ex-  ceptam. Intclligisne, quanta intercedat huic poematum ge-  neri cum populo familiaricas ? num infblicum dicendi ge-   , 1 * nux    Digilized by Google    6+ LV CII SCARJNI r ;   nus,&obfcurum, illud tu dicis, quod ad popularem intelli-  gentiam,& dele&ationcm tantum efle faftum , atque com*   { >aratum videtur ? populo vt placerent quas fcciflct fabulas ,  aborabatTerentius ) & id fumma cum laude , acplaufu pe*  nefemper a(l'equcbatur;& tu populo ingratas, obfcuras,&  infolitas afleris ? Quot in Oratione pro P. Seftio verfus An  tij poeta? Tragici in cerponit,& recitat M. Tullius, quibus po  pulum incitatum , & commotum feribit, quia, qua» diceren-  tur, ad ipfum Ciceronem, eiufque caufara , & calamitatem  (pe&are viderentur? ' rufi   O tngratifici Argiui y inanes Graij , immemores bcntficj f » * td  Exulare finitiSy fiuittis pelli , pulfum patimini ?   Hanc autem orationem quonam modo percipere poterat *  adeo caliginofam , Populus Romanus ? aut exiftimare quid  ea fibi vellet ille poeta barbarus ? verfus enim erant & ob-  fcuri,& illius gentis auribus infueti. aliquo icilicet indigebat  interprete , qui tenebricofos illos, & reconditos (cnfus.apc-  rirer.Sed tamen nefeio quomodo idem Cicero ait. Sluatum  ftgntjicatio fuerit omnium ,qn& declaratio voluntatis ab vniuer -  fo populo Romano, in caufa hominis non popularis? Et eodem in  loco. Neque poeta > quorum ego femper ingenia dilexi y tempori  meo defuerunt y eaque populus Romanus nonfolum plaufu fedetta  gemitu fuo comprobanti . Et. J um illa quanto cum gemitu populi  Romani ab eodem paulo poft > in eadem fabula funt atta ? Quor-  fum quasfo fpe&abar ille populi gemitus? quorfum plaufus,  & comprobatio ? Si verfus non intelligebat quid plaudebat,  quid gemebat? Cur populus idem in Theatro auditis Vir-  gilij verfibus, qui recitabantur, confurrexit vnjuerfus,ipfum-  que poetam praTentem* & fpeftantem , fic veneratus eft, ve  Auguftura ? infanus ergo populus ille , qui verfibus oblcu-  ris,& ignotis, & uerluumauitori, honorem tribuebat, Au-  gufto (olo dignum , fi nullum poterat ex illa recitatione uer-  luum haurire fruftum. Si igitur ignoto carmini tantum tri-  buebat ille populus, quid tandem tecilfct, auditis his a?tatulae  noftra? lcopis dillolutis ? qua? uerbis , & (encentijs , quae ue-  rifimili,ac decoro, quae reliquis imitandi formis, uincuntan-    D LALO G V' S. 6? •   tiquas illas Scgrascas , & latinas , indecoro carmine compo-  titas fabulas i Sed fi populus Romanus infipicns , & flultus,  num ctiam Plato ? qui 7*de Republica libro, rogantibus Tra  gicis uiris illius Reipublica? homines, fi in duitatem ipforum  rfecipcrenrur, illos re&eretponfuros aic,fi dicanr , fenori ad-  mijfuros ejft Tragico? viros ad fe,ad liberos, ad vxores fuas, ad  vniHtrfam duitatem, fi contraria fuis in fti tutis ejfcnt ditluri .  Quid enim ucrcris admittere poetas, quos adole(centes,pue  ri,& mulieras, quibus times , & caues, non eflent intellettu-  .ri ? inanis omnis & tua,& illorum hac in re cura . At enim  Acfchyli, Sophoclis, & reliquorum non modo Graecorum ,  uerum etiam latinorum diftio,&interpretatio 5 difKcilior et-  • fe , ac maiore quadam obfcuritate inuoluta uidetur. Hoc  autem fortafle noftra fit culpa, quibus non adeo Graecorum  cft,aut Latinorum lingua familiaris, itaque non tam ipie no-  bis uerfus oblcuritatcm , & haditationem interdum affert*  quam linguf peregrinitas, & infolentia. Hqjus uero tignum  ;.illud eft,quod poemata vulgari noftro fermone (cripta, faci*  .le percipiuntur, & cum delegatione canuntur a pueris, &  fabris , & coriarijs . Quis noftra tes Comacdias , & Tragac-  .dias, carmine compotitas , fe non facillime incellexifleque-  ftus eft unquam f quis non Ludouici Ariofti poema non mo  do fine difficultate legit, led etiam non cum maxima uolu-  -ptate legendo percurrit, eodem (ane modo illi ueteruin Tra  ga?dias,& Comoedias cum fru£tu,& dele&atione guftabant,  quibus erat idem ille fermo natiuus, & germanus. Sed tu  -fortafle non minimo in errore uerforis, qui putes,fi quid ha-  r beat ohftru&ioris intelligentiar , ac diuerfitatis ab oratorio  Termone poeticus, quam habere necelle eft aliquam , id nu-  meris tantum alcribi debere, eft enim & luus oratori nume-  rus, quoficareat interdum ,abie£tus fit oportet ille fermo,  pronus inanis, iners,& plebciusj nec ulla tandem conflare  - poteft oratio laudabilis, & probata, niti numerofa flr,& rhy-  ithmo,ueluti maximo quodam fundamento, fuftentetur.  .quamobrem fuere, qui dixerint, ad poeticam propius acce-  ndere Demofthenis orationem, uerum aftriftior eft omnino  ,s E poeci    Oigttized by Google    66 . LVC1I SCARAN1   poeticus numerus, & compreflior . Sed non in hoc tantum  cft (ita duierfitas,& diffidi u. multa funt alia, & profc£to ma-  iora, quibus harum artium fuere fafta diuortia. magnam e-  nim partem poetica? nomina peregrina fibi uendicant, qu*  funt alterius populi, quas ^AcyrT^appellatjftruftur^dupli-  cata nomina, fa£ta,ipforum nominum,& rerum immutatio  nes,metaphora?afperiores,fimiIitiidines,& epitheta freque-  tiora, varietas troporum , fabularis ratio, & reliqua? poetam  forma?, de quibus Ariftoteles in poetica,& 3 . Rhetorica? artis  libro , DionyfiusHalicarnafleus in libello decompofitione,  & Franci (cus Robortellus, capite, de fermone poetico . quae  quidem oinniaraaxime conueniunt in heroicum carmen 5 ,  quod fublimius debet ede, & a communi loquendi formii  remotius.Congruunt eadem de cau(a,(ed multo magis & Ly  ricis,& dithyrambicis, in quibus, fi quid maioris inede dixe-  ris obfcuritatis,non repugnabo, ijs enim illorum (ermo com  paftus cft & vocibus,&: immutationibus,& ftrufturis, vt nc-  cede tuerit aliquam cos, cum granditate contraxidb caligi-  nem . Ha?c frequentiora, cum lubebit,afpicies in Aulo Per-  do, cui non leuis cura,oinnia prorfus immutare, atque remo-  tiflimas quafdam, aptas tamen, & congruentes rei, quam tra-  ineraphoraS)& comparationes infererc. verum haese  eadem & Comicus & Tragicus refpuit, eaq; potius a feifeie •  quibus ad communem loquendi formam (e magis accom-  modet.quis enim in Terenrij vcrfibus , legantur, aut reciten-  tur, verium ngnofcat vllum ? quis in Sophoclis, aut Euripi-  dis, nili magna nimis adhibita cura,& appulfu mentis  ram me vcreor y ne illud grauiu* P hddrta tulerit , neve altor  atejue ego fect y acceperit, quod heri intromiffus non e fi. Quar po-  teft hac videri verfibusaftnfta , folutior oratio? qui verius  magis a verfu liber ? & tu ver(us hos pertimefeis, ne icrupu-  lum aliquem inijeiant populo, aut difficultatem afferant au-  diendiMpportune ce ljberauicex hoc metu, (1 nefcis,Anfto-  celes in poetica, cum dixit.//? berotets omnia junt v tilia , eju/t di  flafuniQ mmutationes intelhgir > & poetica verba ) at imam-  butsjquod maxime fermone m fo lutum imitantur , ea conueniit»$    D I A L O G V S. 67   nomin/t, quibus in oratione filemus vtt . Nullas igitur tantas po-  tcft iambicum carmen, vel fpondeo permiftum, obducere te-  nebras, vt facilem poflit , atque expeditam cuiufuis hominis  impedire notionem. LIMP. H*c equidem vera efle non  inficior, atque reftiflime a tcdifputata, conclulaque, non  fum adeo rudis, & peruicax, vt aliquo modo negare velim .  Verumtamen,fi ha?c ita Te habent, cur Plato,cuius ru tantum  au&oritati tribuifti, quantum omnes- tribuere profe&o de-  bent, de (ua Republica Tragicos,& Comicos exci u fit? F qui-  dem hacdecaufa arbitror,quia metris, & cantibus ad lafci-  uiam,& intemperantiam, & mollitiem infle&erent animos ,  mulccrcnt aures, & expertem rationis fenfum delegarent,  quia igitur non vtiliter illis uterentur metris, iure funt e Re-  publica Platoniseic&i.quacaula, ne tanta uoluptate perfun  derent animos, & utilitate , propofitoque fibi fine carerent  audito res, qu« tertia mea ratio fuit,non temere metris exol-  uendas Trag*dias,& Comatdi as exiftimauimus. S C A R.  Quacfo Limpi , Glaucus ne es , aut Chamelcon aliquis ? qui  tam f^cilc in tot monftra te uertas ? & uno prarlio ui£his , ad  alterum te nouis copijs renoues ? & femper belli fortunam,  exurgendo , tentes ? PAVL. Tanta eft in eo ingenij facun-  ditas , ut nunquam ipfi non fuppeditent argumenta . Eiecrt  eos , inquis , quod animos eximia metrorum fuauitatc cor-  rumperent ad intemperantiam ,& lafeiuiam. lamtucalu-  mniaris ipfe re, atque imprudens > nifi malitiole, a priori tua  fcnrenria recedis,ac tecum ipfc pugnas, nec arguis, aut refel-  lis interea quenquam. Primum enim, cum poematis finis al-  ter fit dele&atio(mitto iam querere, qui fit pracipuus , dele-  ftatio,an vtilitas , ex Ariltorele colligitur vltimo capite poe-  ticat, maximum dic finem voluptatem , verum hoc non di-  (puto, cum nihil nuncrcferat) verum cum finis alter fit ip&  dele£fatio,quo magis poema dele&abit, eo magis finem aC  fequetur fuum. Aut igitur hic finis ei negandus omnino fue-  rat, aut laudanda nimia dele&atio. Praeterea bis tu quidem  & vehementer erras, & quod verfuscaufa tragicos a Pia!  tone putes exclufos , & quod folura uerfum , ac praeterea ni-    Oigitized by Googls    '6$ LVCII SCARAN1 1   hil in Tragajdia dclediationem habere tibi perftiaferis.QpicI*  enim ? agnitiones ,, fortuna? commutationes > Stcafus , quas >  appellat Ariftotclcs,(enrenti  quod tu negabasjquod a verifimili difcederc uiderentur. uei  hoc,uel illud (equarejutrumque non potes , Vei fum igitur  eripis , quod fenfum rationis expertem quafi titillare poffit ,   & ad Iafciuiamtrahere.iniuftetu quidem facis^primu, quia  feuerior Platone, is enim nih il illis abftulit, nihil detraxit, fcd  amicosappellans,& quodam modo uerbis ornans, in iua ra-  me ipfis Repubiica nullum clle locum oftendic. Tu uero in-  iuria quoque afficis ,& ab antiqua pofieffione depellis car-  minum fuorum - Deinde, cum tanta uis ipfis fit , ut fetv»    D 1 A L O G V S. 6 ?   fuffl impellere ad lafciuiam poffint , non ne eadem uis  eundem poterit ad uirtutem uel impulfumrcuocarc , uel  obtemperantem in officio continere ? uis enim & facul-  tas , quam JVc ietjuiv appellant, utrumque rcfpicit contrarium,  quicunque enim poteft feribere, poteft & non (cribcrc,  Alexandri Aphrodifienfis hac eft fententiain primo libro  Topicorum. cur igitur hanc tu potcftatem,quia male poteft  aliquando fuum obire munus, acerbe mul&as, eandem, quia  bene, non laudas, & retines? cur arma, qua parte poliunt in-  terdum obefle, damnas , & infringis , qua vero magis etiam  prodefle, non abfoluis , & reftituis?curin eos, qui facultate  lua liberius abutuntur, animaduertis, & eos , qui fanfte feri-  pferunt non liberas ? led improbos fimul, & caftiffimos, ini-  quus index, eadem pf na dignos arbitraris ? Quid enim non  caftiflimum, & meliore luce dignum, quid non pudicum, &  philofophum decens, in Sophoclis, Euripidis, Aefchyli, Sene .  ca, Tcrcntij, aliorumquc plurium , tragadijs, & comadijs ?  vbinamapud illos (notafti fortafle locum) ingens iftharc, &  detcftandalalciuia, morumque corruptio ? num intempe-  rantes, impudici, lalciui, perditam in hominum mores indu-  centes viuendi rationem , poliunt efle lapientes, & virtutum  omnium genitores? at his,& alijs huiufmodi nominibus or-  natur, & ab ipfo Platone (ape, & cum fuit opus, ab oraculo.  Tragadia, & comadia, carmine cofcripta, lunt lafciuiores. .  efto . Verum, qua eft ilia loluta tragfdia felicitas, quod ius  fibi cf litus conceflum , vt nullis ipfa lalciuijs, nulla contagio-  ne lfdat? Modefte,uel intemperanter (cribere, non compo-  fitionis vilius eft vitium, autprobitas, neque folutus,aut alli-  gatus id fermo praftat, nequaquam; fed voluntas, & ele&io  lcribentis . Non habet oratio loluta eam vim, dices, vc mo-  ueat. hoc enim ex tuis diftis elicitur* qui in verfu motum ac-  cules. Quid igitur ea tu facies oratione,cui illud ipfiim defit,  in quo laus eft fitafermonis? quid mihi tuis tragadijs opus  erit, in quibus nulla deleftatio , nifi fcurras inducas , & mi-  mos ? Praterea cum intemperanter agentes acculas, non ar-  tem acculas , (cd miniftros intemperanter artem traftantes .   F t Rc- Digjtized by G    70 ^ LVC IT SCJRJN1   Re&illime nos vti fuis praeceptis ars ipfa iuber,& vt decet, ad  vnmerforum hominum vtilitatem,& delegationem, qui ue-  ro fecus agit,& artis bono aut ad quarftum, aut ad libidinem  abutitur, is ne nomen quidem ab illa arte dedu£tum,iure fibi  uendicare poteftinon fecus, ac fi quis eum, qui ad intentum,  & necem exerceat artem medicam, medicum appellari con  tenderer,& qui pcrmtiofas,&curn ciuitatis calamitate con-  ‘ T iunftas leges ferar, legiflatorem. Optima: tragfdiae,& comf-  dia!> funt optimis praeceptis, & exemplis abundanres,in qui-  bus,vt in (peculis, hominum vita confpicitur, & non quaea-  guntur, fed qua: funt agenda probant, & admittunt ; idque  non modo verbis, veram multo magis taftis . non enim ora -  nia,quse quocunque modo dele&ant, affingunt, fed qu£ ca  vtilitate, ac dignitate dele&ani , quaequeanimum poliunt a  perturbationibus aliquibus liberare ; quod eruditillimc fuit  ab Ariftotele in fine poetic£ artis indicatum, cum dixit, Ovy&   7 {w rirpflauv yi^vlw clutolc, . non quarumcunque voluptatum,   ip fas e fle conficientes ;& multo clarius cum trag^diavn defini-  ret , cu pofuit in ipfa definitione, & in natura tragaediae, vir-  tutem, & vim purgatricem plenam vrilitatis> &C adlionis ho-  ncftilfimj . Acpr^ter hanc, quam pofuit Ariftoteles purgan-  dorum animorum rationem alia quaedam pucherrima fuit a  lamblico, primo Myfteriorum libro , his verbis excogitata •  Humanarum perturbattonum vires fi obruantur compnman -  tur omnino , aenus tnfurgunt , cr vehementius , vt flamma com -  prejft , vel rtfits cohibitus.fi vero foras erumpant,breuiore$ fiut*  drad men feram quandam perrniflajnodefla Lataotur^& explen-  tur . itaque feadela quadam , & tjndfi blandttqs , non vi y conco -  quiefeunt . I di irco in fp e tt aculis co madi arum , cr tragxdiarum a  f pe flantes aliorum affectus , noflros comprimimus , cr modeftius  agimus cr qua fi expiamur , & aufcultattone turpium , ab flui-  mur a permtie ,q**a pojft accidere inde ex fafltsjet verba faflis  fubucmant. peni ultfq ; medeantur. Audiftis, amici, grauifiimuin  Philofophtt etiam ex intemperantia,quod vobis lortalle pa-  radoxa uideatur, & verbis turpioribus, quaequadoq; lolent  in com^Jjjs inculcre* vtilitatei haurientem haud exiguas, 6c  i i ' hu-    Digitized by Gooi    D 1 A L O G V S. 71   huiufmodi fpedacula tanquam fruduofa laudantem? Id au  tem magnopere cum fententia M.Tullij conuenir, qui confi  inilem in oratione Pro M C^lio uidetur e lafciuia, velut c Iu  to ,ac fordibus^eruere frudum; cum fic ait Xum paruerit vo-  luptatibus, dederit aliquid temporis ad ludum atatis,atq\ ad ina-  nes hafce adole flentia cupiditates , r euoe et fe aliquando ad cura  rei domeJlica,rei forenfis,rei publica , vt ea y qua ratione antea no  perfpexerat ,fat tetate abiectffie , experiendo contempfiffie videa-  tur .ac multi fuerunt , quorum cum adoleficentia cupiditates de-  fer buifient, eximia virtutes , firmata i amat at e extiterunt . Sic  igitur in com^dijs, & tragsedijs , facile pcruulgata deferue-  Kunt ea, qu  ad cuius exemplar libi quifque vel cauere poflit , uel eligere  meliora . Dilce quas partes, quod officium Maximus ille  Tyrius, ucre maximus, ipfis poetarfi ucrfibusaflignet,& for-  tafletu quoque poetarum amore captus, fics& iple poeta •  Humana, inquit, ode in an mam ejfufa , quid aliud esi, quam  earum , qua funt in anima perturbationum , inflttutio qua*  dam, cr emendatio ? quod ipfius ejl inflammatum, furoreue per-  citum , id carmine , tanquam incantatione demulcens > dijfo lu-  tum , & abiettum rurfns eleuans , & excitans . Hac vim habet  tam , vt mi feriam fubleuet, iram obtundat , (piri tus frenet ; bo-  narum rerum appetitum fimul cum temperantia excitet , vt  mole Hias auferat , amores mitiget , & calamitates leniat *  optima in fac rificijs auxiliaris dux, celebritates exhilarat  ciuiles mores carmine temperat . Ac ne fortaffe quifquam exi-  ftiraaret,hacc no ad tragatd ias,& coraa?dias,perttnere,ijs quae  fubiungit,id ipfum aperte declara t>cum artem hanc fattabilis^  ait efie gratia in [cena, & intheatrit . Hac Tragoediarum  prarftantia impulfus Cicero, dixit, ad Gelarem feribens. Ita-  que ab Homeri magniloquentia confero me ad ver a pracepta Ett  riptdis.&c alibi. Cuius fingulos verfus fingula teflimonia puto. Et  de natura Deorumdibro fecundo. Euripides autem , vt multa  praclare, fic hoc breuiter£xap\ax\ai Tu (cula na. ltaquenonflnt  caufa cum Oreflis fabulam doceret Euripides, primos tres verfus  reuocajfe dicitur Socrates .   Neque tam terribilis fando oratio cft, :*•; • * ‘ •   N ec fors, nec ira c alitum inuettum malum , »   £>uod non natura humana patiendo efferat .   Sed quid hos affcro?cum plurimi legantur in illis Phifolb-  phi$ libris, Tragicorum,^ Comicorum verius, qui tanquam   diui-    v D 1 A L 0 G V S. 73   diuini, & admirabiles exhibentur a Cicerone ? Quinidem  Plato, quem poetas eiecifle dicis, in illo (cptitno de Kepubli-  ca libro, non dimifit e Republica fua tragicosminime quide,  (cd magiftratum efle voluit,cui oftenderentur Tragsediae , &  illi fi probaretur, prohibitio nulla foret, poterat ergo efle pro  bata,laudabili(que Tragaedia. Porro pulcherrima leguntur  Timoclis Comici carmina , quf profert Arlcnius Euripidis  interpres, Athenaeus libr.fexto,& Stobfus (ermone 1 3 3. qui-  bus accurate fotis exprimuntur utilitates, quas importat haec  poemata. Quin audis Philofbphum praeclariffimum Iacobu  Zabarellam,vt in tota philofophia facis, Limpi,fic in hac etia  parte?qui libro 2.de natura logicae, fic ait. idem de poette* di-  cendum eft.eius .nfeopus naturalis e fi vtilitas,& motu correttto,  & ajfettioni purgatio. Sed adtetta e fi etiam delettatio , vt homi-  nes ad hanc vtilitatem percipiendam allicerentur . ideo re Re poe - -  td dixit . Et prodejfe volit,& dele Rare poeta, quod ita intelligen-  du tH^vt pracipue (pcRetur v ti litas > dele Elatio feci do loco , pro-  pter vtilitatem, non propter fe.Quoniam ait in poematibus dele-  gatio ci vtilitate e& commi fcenda,htnc fatti cH , vt multi arte  poetica ab utentes, poemata componerent, qua dele Rationem abfq\  vlla vtihtate,praberent.hi namq\ adulterini poeta, pratermijfo  pracipuo huius artis fcopo,fecidarii foli refpictit, qui per fe , cfr  fine altero quarendus non e flet, hac fuit Platonis opinio, qui in li-  bris de Republica poetas, vt mori corruptores, a duitate reijcien  dos ejfe voluit .C ontra vero in Sympofio eos laudibus ad cali fert ,  & prudentia, & virtutum genitores appellat .Cum igitur dicendi  non fit, tanti philofophi ftbi aduerfari, fateri oportet, ei de veris  poetis loqui , dum eos vocat virtutum genitores , alibi de falfis ;  & qu£ fcquuntur ibi plura Hunc locum dcfcripfi , tanquara  eximium, & adhanc dilceptationem vehementer accommo-  datum, quem tu quidem opinor, optime vidifti Limpi. nam  in principio huius noftri fermonis eadem fere dixifti , fcd fe-  , rie,& continuatione verborum, ex alia in aliam (entetiaro re-  ic£tus,& tanquam ad varios fcopulos delatus, illorum oblitus  uidebare. Denique ne nimis diffidere tragicorum caufaeui-  dcar,dum tot au&orum.in re clarifliraa, colligo tcftimonia,   ~ ~ ~ cmafi    74 LVC11 SCARAN I   quafi non multo plura perpetuo faperfint,quas praetermitte*  refit omnino necefle, duas adhuc tarum alias afferam ad hac  tragasdiarum,& comaediarum vtilitatem confirmandam, ex  infinita pene multitudine, quae fefe mihi hac in re plurimo-  rum auftorum offerunt, au 6 iorirates>alreram eiufdem Maxi-  mi Tyrji, alteram Epifteti, atque hi mihi probationis huius  agmen poftrcmi claudant . Maximus ergo Tvrius fermone  29*fic (cribit. ULttSifttT^p Siol ictfpot xcixodnvis ryJ xctuvovTcov rcl  •mxpet (pap/uolxcov aioL^djouvT^sy^Ttipa. Tpo$r , , a7iiit,pw\ajv t£lu  « fif ofiAvvroG ari^iciV >urct) w      * • D 1 A L O G V S. 7 /   jpfe fuauitatis magnitudine fuperat in fuisfcriptis& poetas*  & tragicos, & Sirenas omnes.num igitur ex tragfdijs tantum  hxc exigenda pfna?an quocunquc modo feribas, ab impro-  bi tatis contagione, ac maleficio, procul abefle debet omnis  oratio ? Reiecit cxfua Republica Plato Comicos , & Tragi-  cos.num folos? nonne etiam Epicos,& in primis Homerum?  quanam hecle caufa?num & Homerus intemperans? & fi  eadeeftipfius, & tragicoru caufa , fuirenira & ipfetragicus,  & tragaediae parens, nemo tamen hoc illi inurere eft vnquam  aufus quid igitur caufie fuit, cur & hac, & alios eiecerit ille.fi  vitio carueratjquoshoneftiffimofaepe nomine appellare con  fueuit Sapiente s h patres dr duces fapieneLe;ftpentu y virtutumq ;  gemtorcs,& alumnos ^nn far um ^//Ar.quorii verfibus, vri verita-  tis optimis teftibus,plerunquc (uadifta confirmabat: Praeter  eam quam fuperius attulit Zabarella, iam alteram audi, fi  quiris, caulam . Mcthaecum quendam Siracufanum ferunt,  infignem oblbniorum parandorum artificem, manu, repera-  tione quadam, & igne, cibos egregie codientem, cum Sparta  ueniflet , ut illic , quod tunc potens ea ciuitas efler , ex arte  fua quaeftus faceret, vtipfe putabar, haud exiguos, vrbeSpar  tana, totaque regione prohibitum, quod huiufinodi cibis no  vterentur,qui corporis, & animi vires infringerent . is igitur  illinc cxpulfus,abalijs tamen Graeciae populis receptus, ca-  rilfimus illis, & in oculis fuit, nullo artis fu? vitio d Lacedae-  monijs negle&us.Non diuerfa prorfus ratione , nec Home-  ro,nec Tragicis. nec vilius poetae pocdfimum feriptis indige-  bar illa Platonis Refpublica. nam cum termone , & cogita-  tione tantum exifteret, (i£ v^;/?A^7roA/^eam appellat Arifti-  des,hoc eft in libris effett*m t nec re confiftentem\ commentitiam  vero Cicero ) fic eam fibi confinxerat, & extruxerat ille philo-  fophus,vt laboribus afliduis tantum, aerumnis, & exercitatio-*  ni, contenderctad felicitatem , blandimenta tk voluptatum  illeceb»as excluderet omnes.Non igitur eos tam ciecit,quod  indignos, & flagitiofos exiftimaret.quam non retinuit, quod  ipfis non indigerer, quafi cum fene Terentiano diceret, nihil  ifthac opus eft arte.Eililem tamen & viucnubus & poft obi-    " • 7& LVCJ1 SCJRANI   tum,fcriptis eorum, ingentes , ac propediuini funt & ab eo-  dem ipfo Platone omnibus poftea feculis ab omnibus,  vbiqucgcntiunijhonorcs habiti, LIMP. Veriflimefunth$c  a te probata Pauline, atque eleganter admodum, nifi fallor,  exprefla; nec vilis tuisdi&is iam aufim,quod mihi facere  pofle videbar antea, repugnare . Difccdam igitur , quod ad  quaeftionem propofitam attinet, in fententiam tuam : ncccr-  rafle me olim hac in parte p^nitebir, quandoquidem error il  le meus & huius difputationis cruditiflimae caufatn attulit,&  me* fententiae melioris . Verum illud tu mihi , fi moleftum  non eft,expliccs vclim.Quando Comaediae,& Tragaediae re-  ftitutus eft a te carminis vius, quo illis tanquam aqua,& igni,  videbatur interdiftum,.num& oratione fbluca quoque re-  fte poflumus,& cum laude, vel falcem impune, Tragaedias ,  & Comaedias componere? id quod aliqui noftrates > & meo  iudicio,non incommode, poftrcmis his temporibus , tenta-  runt. PAVL. Quaeftio ifthaec Limpi,non eftnoua. Sed  orationis figura tantum, & immutatione uerborum, videtur  afupcriorediuer(a,retamcn,& confutatione, eadem. Cum  enim oftenfum antea fuerit, vtaudifthvcrfum efle poetarum  ) proprium,& nullam vnquam fuifle,aut efle pofle fine verfii  ' poefim, fcqui ncceflario videtur , eam orationem quat verfu  careat, efle non pofle poefim. JLI MP. Rc&c dicis , atque  rationes illae, & auftoritates antea produ£tar,me vehementer  mouent. Caeterumaudi. Patauium his diebus fuperioribus  profeftus eram quod quidem vos non latuit, vt adolefcenti  cuidam amico, & conciui meo, Philofophiar, ac medicinae in-  fignia petenti, per eos dies, ut fit, adeflem . ibi cum inter nos  uarij faepe fermones haberentur , praefertim de litteris , forte  in hanc ipfam,de qua nunc agebam, quaeftionem,incidimus.   ; \ • is autem adolcfcens,eius lententia: erat, ut oratione fblutam,  eam, quae habeat imitationem , ad poefim reuocari pofle di-  ceret. SCAR. Qua nam ratione du&us ? probabile eft c-  nim habuifle aliquam , an uero fine ratione hoc dicebat ?  LIMP. Probabat ille quidem, & acute. Ac fi recordari pofl  • fum,pene enim exciderat , illud ipfum illius proferam argu-  is men-       Digltized by Googi    /•2X7 A L O G V S. 77   mehtumVquod is ex alijs etiam audifie fatebatur. P A VL.  Dic obfecro y fi potes. Fortafle enim & mea, & to{ClarifI>  morum virorum fenrentia reie&a , fequar veftram . L1MP.  Ille fic argumentum explicabat .Quacunque facultas imitatur  attiones humanas fermoneja ad Epopaiamex Ariftotele , ac proi  inde ad certum quoddam poematis genus eft r euoe and*, fed Tra-  gad/a y dr Comadtafoluta oratione conf cripta , imitatur humana*  dttiones fermone^ T raga di a itaque,  & funts ( excipio Brixianum  Madium,& qui illi font addi£fi)dieeteiti etiai 0 j& qui futuri  funt,nifi uerbum arrogans uideretUrpfed tamen res ipfa tam  abfonam faciem affert, &ahlurdam, ut de foturo quicquam  aflerere hoc in loco non uideatUr a bfurdum, arroga n$,& in.    ?8 LVCI1 SCARANI   uidiofum.Etenimquis unquam hoc dixit, fiuc Graecus ,fiue  Latinus, probata: fidei feriptor, Tragaediam oratione foluta.  (criptam Epicum efle poema ? quis,omnem, & cuiufcunque  generis orationem, in qua fit imitationis aliquid, ad E popae-  iam,&ad Epicam poefim poflereuocari ? t tw quidem ali-  quando, fed raro, fed apud poetas tantum fumitur pro fer-  mone quouis,utcum Homerus ait, 7Ft\pckrra, verba aU  ta y licet etiam poflimus dicere ucrfusalatos.uerum, quod in-  de deriuatur \ tVo7xo//o / r > nufquam alium efle reperies , quam  metrica oratione poetam, & eVo-^o/W, uerfu (criptam poc-  fim, praecipue tamen heroico', tcftantur hoc praeter caeteros  Euftathij uerba,qui primum Odyflarae librum explicansjait,   E’?C cfi 'Tt! civim* C£pX*i TO?£XttAO?0I WV?. rpb)~X,OV$ siycvq y.   feCcrw, ng\ broTrdi iov  nos ad optimam poematum metricorum rationem infor*  met, ad epopariae metricae paaecipuerdc reliqua pedeftri,  nec hic, nec alibi, nccipfe, nec alius ante, uel poft eum  quifquam, uerbum unum . (excipio, ut dixi, Madium, &  nefeio quoseiuldem claffis paucosquofdam ) at oportebat  tamen, artem poeticam infti tuentem philofophum. in men-  te.atquc cogitatione philofophi rclifta fortafle permanfit,&  vclut arcanum quoddam id (ibi (oli feruauit, ut multa; iftam    inui-    Digilized by    D I A L O \G V S. 79 '   inuidebat , opinor, egregiam poetica? partem hominibus,  LIMP. huius quidem partis,qu£ad fblutam orationem fpe-  £tac,nulla funt a philofopho praecepta nobis tradita , quonid \  commutato folum cum oratione foluta metro>eadem qua de metri  ca tragadia dixerat y ad fblutam poterant accommodari , vel etia  ad ea nos informare poemata voluit y qu a trita , & apud omnes tn  .confcjfo tunc t em pons erant .hac ergo ratione fuperuacaneum  vifum cH illi , ad alias defendere praceptorum regulas , Pra>  rerea , cumTragaedi^ verfum tribuit, ac dchuiufmodi Tra-  gaedia praecepta tradit Ariftoteles , alteram vero , qua? foluta  perficitur oratione, fupprimit, illud (cilicet fpe£tauit, quod v-  ffm illorum temporum obtinuit , ratione illorum inftrumentorum .  non igitur nunc quarimus } quid a prifeis Comicis y &Tragicis, fa-  ctitatum fuerit, fed quid ex Ariflotelis initijs , atque fentetiafferi  pofsit.vno verbo ,an ex Anftotele y C omadiam y & T raga diam , pe-  de (Iriftylo exarare lice at ^doceamus. PAVL. ruinofum perfu-  gium, caducum, & infidele.Etenim quid ai$?Ad trita, coii fu e  taque apud omnes poemata nos informare voluit , de iniuc-  tis,& reconditis, tacere?miram philofophi prudentiam, mira  artem, rem (ane profundam excogirauir,ea nimirum prarcipe  re, quae nota prorfus erant hominibus, trita & apud omnes in  conteflo, alteram uero,de qua nulla viderant unquam exem-  pla, quam ne elVe quidem cogitare poterat aliquis , priftinfe,  6c arternistenebris inuolutam, ac latentem, relinquere.hom -  nis hoc erat non artem profitcntis,fed aut ignorantis, aut in-  uidi . At eadem fidelia duos parietes, nec hoCjLimpbconue-  nit. id iplumenim tamen explicandum fuerat vno falre ver-  bo.nam (i duarum fimilium fpetierum Sc conucnientiatn,&  differentiam,tradidir,EpopaMa?j'nquam,& Trag^dif,& quid  h iberent inter fe ftmile quid diffimile pluribus uerbis expo-  Init, quod non adeo necefiarium uidebatur, cur alterius, qua?  plurimum ab alijs diffidebat, rudes omnino reliquit homines  & fi cum ailjs congruebar, quod ineptum cfiet affirmare, cur  tamen id i pfum faltem non expreffit? cur inrempeftiuo filcn-  tio totam artem imminuit, ac labefattauit? Verum eadem ne   ratio metrici, folutique fermonis ? eadera verique praecepta ?   - »* caue    t    to LVC1I SCJRJN1   cane hoc dixerim ;pradentibusalij$.quot verborum geheraf ,  quas immutationes, quascompofitiones & ftrti&uras , quot  figuras illa poetica menfura , & metnea poetis, recipit, quas  tua foluta rcfpuitffi Ariftotelem,fi Hermogenem, legifti, pro  ptum profecto fuit utriufque naturam } & difTimilrtudinern,  » videre, verum audi falrem Halicarnafleum Dionyfium , qui  » ridet eos, qui, ut ornatior uiderctur eorft oratio, poetica quae-  dam in folutam orationem inferebanr,qu£ molefta potius er-  rat & faftofa, atque rurgida,quamam uero poetica illa eranf,  his uerbis declarat.   obfo&omiiM     HK &Ct)d’G7ZC!’ ^VUOLTKTUCOV T? J&j TJ7 Kflft-   Tn7?\ n-rjG/id/jQi tov ididrliu . flu&rcbant , inquit , ornatum ali-  quem afferre fuisfcriptis y immutabant communem, & vulgarem  phrafim , & ad poeticam confugiebant % immutationibus mul-  tis vt entes y & fuperlatiombus , • & alijs modorum formis ,  nomina importantes , ex alienis linguis aeccpta , atque peregri-  na , fguratis dncndt genertl us , non (olitis > mutatione re-  liquis ferrnonum nouitatilus , terrentes vulgares . Haec ea-  dem ut dixi , pluraque tibi patefacit Ariflotelis in Rhethori-  C!S,qui li b * $. d i 30 1> diuerfa foluti fermonis ) & poefis eft elocutio.&t  Soettcus enim fermo non humilis , verum foluto non conuenicbSn  idem etia uocauit AV^cftWt^imperitoSjeoSjqui poetica di-  ftione (equetes in fuis (criptis, putabat fe pulcherrime loqui:  Quod vero de praeceptis dixifti traga? diarum ad illorum te-  porum vfum ab Ariflotele relatis , neque id horrere mcher-  clc poteft , aut aliquo pa£to confiftere; nam, vt omittam ea,  quae (uperius a mede ebdem vfudeclarataifunr, & pluribus  confirmata, libenter accipio, quod nunc liberalitercoccdis,  tragoedias illorum temporum ab omnibus fuifie receptas, &  - in honore habitas , & Ariftotelem illarum artem & praece-  pta nobis tradidifle . Etenim haec aduerfimtur titulis tuis, i,quod    probus cs^quod doftus,& elegans, fero, diligoque, rem tame  •effefeteridaita non arbitrof . So\Uih iteiYnitationiem ad poe-    mata conftituendafufficere?vno poficofemelabfurdo,qua  multa, maioraque, continuato lapfu, confequanturoportet?  Sola tibi placet imitatio. verum Ariftoteli noneft^pifa fatis f  tjui primas poeticae conftitutionis caufasyex naturali prin-  cipio repetitas > non vni tantum imitationi , fed & huic , &  rhythmo, cuius pars eft metrum , retulit acceptas. Et in defi-  nitione Tragiedia?,pr*tcr ceteras partes , fuauem etiam ora-  tionem, cuius inter alia inftrumenta^lixitefle metrum , cum  imttationeconiunxit.Praftereajfinulem eflfeTrag^diam Epb  pa?iar,quod utraque bonorum candneat imitationem, metri  .cofefmoiVecom’pfihenfaiTi;!icetaliquibirs’alij«: inter (e dif-  ferant.Et aliBi j Poetam dixit magis ejfe fabuU , quam metrorum  effetiorem, tribuit itaque primum fabula» locum , nec tamen  cxclufit merrumjicct in conuiuio, metrorum , & mufiae tan-  tum effe£iorem efle> dixerit Plato. Sed haec omnia, fi memi-  ni, fuperius a me fuere citata, cum plurimis alijs, clarorum te  ftimonia virorutn.quo circa nunc eadem velle repetere, im-  portunum (ane efler, atque hominis, vel ingenij fui pauperta  tem, vel probationum inopiam agnofcenns. Aliam igitur in-  grediamur in hac difeepratione viam, fortafie latiorem.  Omittam autem interea, minorem illam propofitionem tua,  leua(l*umprum,efie vanum, & nugatorium, cum ait. Traga:-  dia,& Comaedia foluta oratione feripta, imitatur lermone.  nam fi foluta oratione, quid attinet , fermone ? quafi reperia-  tur oratio foluta, quae non fit fermo . Verum his omiflis, ad  propofitionis veritatem accedo, & fic argumentum , ac (en-  rentiam meam explico. Si hoc dederimus, vt quacunque  imitatio (ermonc fafta , poflit efficere poema, mox conce-  dendum erit, Hiftorias , Dialogos , plurima (cripta philofo-  phorfi, oratorum orationes, fabulas Aefopi, & .alias, cfle poe^   mata, cum haec imitationem contineant, vel omnino, vel *   F 2 mul-    U LVCIl SCARANl   multam. Quod vero nihil horum debeat appellari poema T  & fi per fe tam manifeftum fit omnibus, vt praeter commu-  nem hunc hominum confenfiim , alia ratione minime indi-  geat>quia tamen aliquando cuflifurdis eft agendum , id vna  tantum, fuperuacanca quidem plurimis,nccefTariaquibut  dam, patefacio huiufmodi ratione. Si foluta ifthfc aliqua  - oratio poema conftitueretvjlum, omnium maxime vel Hi-  ftoria Herodoti, vel Dialogi Platonis, hoc pratftarent, verum  id falfum eft,& licentius dittutn, nihil igitur aliud illo modo  feri ptum, poterit eflb pocma.Quod pertinet ad Herodotum,  hunc nemo poetam vnquam dixit,(cd Hiftoricum, & hifto-  ria patrem omnes appellarunt vna cum Cicerone. Et Dio-  nyfius Hahcarnafleus exemplis diucrfis hiftpricorum,& poc  tarum, probaturus, quod propofucrat,oppopit Herodotum  poeta:, vt (criptorcs inter (c plurimum differentes,dicens, (li-  matur ex poetis Homerus, ex hiftoricis Herodotus . Vides ,  Herodotum non efte poetam * cum eum ab Homero poeta  diftraxerit, ac fepararit Dionyfius ? Ariftotelcs vero mani-  feftioribus id ftatuit verbis,cum dixit , Hiftoriam Herodoti ,  fi metro fcriberecur, hiftoriam omnino futuram. Et Hermc^-  genes appellauit Herodotum Hiftoricum , & Xenophonte  dialogorum feriptorem,   cos , fermonum pedeftrium feri pt ores . ra , vero &   Uoii/bunzt^foluSM firiptiontSydr unquam vehementer   oppofitafeparanturab Ifocratein Euagora, eandemque tri-  buit fignificationem Plutarchus in libello de de •   feftu oraculorum, dices, Agy>^ct^.oi cv Sutrpois   ayuviZpu^joi . tum poeta , tum oratione foluta ferihentes , in  theatris concertantes. Eadem ratio pertinet ad Platonem, cu-  ius orationem Laertius in eius vita dixit, effe medtam interfio  lutam^dr poeticam. genus autem huiufmodi dittionis fortafle  decipere potuit aliquem, vt extftimarct elle poeticam , non  enim poeta , (ed hiftorico potius conuenit \ & omni foluto  fermoni,quod & Hermogenes confirmauit in Forma purita-  tisdnquieSj/aiTa^T^ eiScvcti 7n^co?^yet)pv^picy 3 LiiTpou   t *  Audis , etiam ab  Empedocle, qui de rerum natura fcripfit, vt magis accedere  ad phiiofophos,ex Ariftotelis (ententia.quama d poetas, vi-  deretur, quia tamen,quod verfu fcripferat , poenrquandam  fpetiem referebat, & poeta creditus a plurimis fuit, (eparauic  ab ipfo Platonem, neque do&rin* fimilitudo potuit eum in  appellationis focictatecum Platone coniungerc,quem tame  vera nominis ratio Theophrafti fecit, & Ariftotel is in feri-  bendo focium. quam quidem philofophorurtrinter ipfos fo  cietatem, libri definibuseiuftlem M.Tulij confirmarunt, his  Vcrbis.iSV^ exifl/mo te,(icutinoflrum Triarium, minus Epicuro  deletiari,quod illa Platonis, Artftotehs,Theophrafti, orat tonis or  n amenta neglexerit. Sed fecundo de natura Deorum, Deum  phtlofop horum eft aufus Cicero vocare Platonem, qui Pfeufip  pum fbroris filium, eiufdem oratoris auftoritate,reliquit hat  rcdem,non poematum vllorum fed philofophiac. & Dioge-  nes Laertius Platonis dialogos, non poemata appellauir, fed  2t/^auaA7a,quac, vt dixi,funt oppofita poemati, qui quide  Laertius in uita Platonis, & Euftathius libro dccimo&auo  iliadis dixerunt, ipfum Platonem poemata conicripfifle, di-  thyrambos , & Trag«dias , in quibus cum cognouiftet (e fii-  peratum abHomero,ignibusomnia tradidifle, & audito So  crate,captum illius Sirenibus,adphilofbphiam, & pretiofio-    m LVCll SCARAN 1   raftudia,fecontulificdnquibus ualdc profecit. Quidais?St  poemata fuacQmbuflitille,cur dialogorum poemata uiunt y !  & extant ? cur hacc non concremauit ? & qua! funt illa me-  liora ftudia,ad qux,negle&is,& exuftis poeticis, poftea fc co  tulit, ft dialogi poemata erant ? Quinam illa tuerint, non eft »  obfcurum.Quintilianus etiam id declarat,his ucrbis> Plato-  nem cjnis dubitet, efte pbilofopborum pracipttum , ex qHQ multum  eloquenti* fe traxtJfe'Cicero fatetur SzA quid moror, una tan  tum Hermogenis auftoritate hoc totum xdificium ncftru*.  Platonis dialogis nitentem, ruere uidebitis , & fumare , ut ne  ueftigia quidem priftinx fabricationis appareat amplius, is  igitur in forma dicendi politica, fic ait. Panegyricum ,feu ds-?  ?uonPlratiuum genus K ccrd /\^p^a.^ia¥ y ideft, quod ad orationem ;■  f elutam fp e tt at ^Platonicum omnium cjfe pulcherrimum', quo ve-  ro poefis vtitur (omnium enim maxime demonflratiua eft orati a *  poetar um)non eadem eft, qua in cateris,ratio^fed qua de fermorte  panegyrico dicta funt; ea multis alijs indigent, qu«t propria poe-  tarum ejfe dicimus .Qualem enim nos ejfe Demofthenem oftendi-  mus, ratione cimlis fer mortis, in genere deliber at tuo, ac iudiciali ;*  & qualem Platonem in panegyrico & aemonftratiuo talis Home-  rus erit in poetica , quam fi quis demonftratiuum genus carmine  fcrtptum ,dixerit,baud aberrabit a vero .   Hxc aute ppflunt rie tibi Limpi,veladoIe{centi cociui tuo,  vel alijs^fle&tttfan (axum adhuc elixofltuer panegyricas, (i  (alutam orationem fpeftes, Platon is eft omniu pulcherrima*  HoinerjL,fi poetica : vtraque oratio forma, inquit, feftatur ei-*  dem in dicendo* panegyricam uidelicet, eam, qua! fu omniu  pult herrima.eft ne dilcrime inter ipfa.s aliquod.? fi nonefler,  vtraque veLPlatonicadiceretunuel Homerica, uerumalte-  ra^oeticaeftjnquit, altera (oluta. Hoc fatis efl e poterat ele-  ganti viro,(cd exterorum catifa, qui natura confueuerunteflc  morofioreSjhxc addendum putauir .Multis alijs rebus opus eft  ftdntt y u4 fiat ^f^poflumus ne tandem (cire^quxfintifthacc  alia multa ? explicabit hoc inferius aliquantulum Hermoge- ♦  nes,vbi de peculiari poetic^ fermoUe > qui fit ab ab alijs oibus  omnino fettiftu$,agit.- interea vero hpc emfdem vtere di&cy    r    D I A\L 0 G V Si \ 89   Alteram effe carmine [criptam, alteram,nequaquam.c^7i(\ 1 u ra-  mum efle difcrimcn ftatuat inter poeticam orationem,& re  linquas omnes, metrum ipfum,quo fublato , poetica tranfit in  folutam, Homerica in Platonicam.Quibusexuerbis illud eli  cimus,non modo folutam ullam efle non pofle poeticam,ied ,  etiam poeticam fine uerfii non efle poeticam H?c igitur Her t  mogcnes,qui fi forte fufpc&us tibi fit , ut uehemens , & acer »  opinionibus iftis aduerfarius,etiamne Ifbcratem reijcies, qui  nihil haftenus in te,tuo(quc dixit?Ab Hermogene no diflen *  tit ifocratcs, qui laudans Euagoram,ait;Mw ignoro quam dif-  ficile fit, quod fum fatturus , huius hominis virtutem oratione fo*  luta laudare fignum huius rei maximum . nam de multis alijs , ac K  diuerfis rebus, dicere audent ij , qui philofiopbiam traftantjrac au  tem vnqttam fcrtberefip forum tggreffus ett nemo. Ego vero ipfis  ignofeo. multa namque ppetis concefia funt ornamenta. cum homi  mbusemm ver far i Deos, licet ipfis fingere l» congredi (fi confuetu * \  dinem habere cum quibus ipfi volunt, (fi hac eadem non modo con  fu et is proferre nomini bmfednunc vti peregrinis, nunc vero no* l  natis, nunc metaphoris, nihil plane pratermitterefed omnibus di-  cendi formis multtplicem,ac variatam efficere pocfim . at ijs, qui  fer mone vtuntur, nihil hutufmodi Itcetfed conctfe tum nomina ci  uilia,tum enthymemata rebus ipfis har entia, oportet ajferrc.Pra-  t er ea, illi quidem adhibendis metris, & rhythmis, quicqutd volut,  efficiunt, hi vero nullam ex his partem attingunt, qua tantam ha  bet in fe venuftate, vt qua in foluto fer mone, (fi enthymemate no .  re EI e fe haberent, ea pulchris rhythmis, (fi uerfibus obUclant au*  dientes. Porro poetarum uim hinc facile quis intelhgat, fi, n.pra- /   flantiortbus poematis nomina relinquas (fi fententias, metrum ue  ro dijfoluas yimbectlUora multo t qnam nunc txiRtmantur ,appare*>  bunt . Audifti ne, Uberatis teftiraonio necphilofophos, nec'  oratores, pofle tantum efficere dicendo, nec audere, quantum  poetasfquod hi maximam habeant & in uerbis , & in rebus  efficientiam, & ornamentorum copiam, qua reliqui planedc*  ftituuntutfmetrum autem eam poemata largiri uenuftatem, \   & elegantium, ut, fi illud foluas & ad io luram redigas ora-  tipnem) omnem poema deperdit quam de ipfo prius homi-r  . **ii** - ri#*i nes    90 LVCJI SCARANI   nes h a beba n t,cxiftimat ion is opinionem metrum igitur eft  cauia vcnuftatis,& prarftantiar poematum, (olutu vero, eiuf-  demamiflio pulchritudinis, & difloIutio;fi tantam, metri gra.  tia, poemata vim poflident,& elegantiam; (oluto metro , ud  nullam, uel exiguam, quis eft qui non uideat, hinc utrumque  confici,& poemati neceflarium efle metrum , (k orationi fo*  Iutar,cui metrum cftappofitum, inimicum elfe poema ? ean-  dem hanc poftrcmam fententiatn ijfciem pene, breutonbus td  wn ver bis, protulit Ariftoteles, Itbro 3 . Rhetor, cum dixit , O/  cstoca req iwfon y did liw A i%iv iAkou/J GroeMr*£q liwdi  tUv Sb%&v.poetx xbfmrdAjtjr inania loquentes, dt SI ion is caufa vi fi  Junt hanc tantamgloriam confecuti . tam uim , inquit , habet  diftio poetarum ( includiturin di&ione metrum ) vt rebus  inanibus,& Icuibus, gratiam addat^& (plendorem;aquaqui  dem pratftantia folutam orarionem audiftis , efle ferme ino-  pem- . Quibus lane uerbis apte refponderetur illi,qui uelu-  tl magnum quid,& reconditum dubitans, quar(lirir,fi Vergi-  Jij Aeneadem diflbluasinfolutam orationem , quonam ea  nomine appellabitur . Solutam efle dices orationem, ina-  nem, exanguem, abfque uiribus, abfque neruis , humilem ,  & futilem , & abie&um, fiue dialogum , flue hiftoriam, illa-  rum omnino fimilem,quas ociofe mulieres, ocij vitandi cau  la folem «flate legere, quorundam, qui nunquam fuere Gras.  eorum , resgeftas reterentes , ab Hifpanis auftoribus confio  ftas. Hanc ipfam poetarum in dicendo prxflantiam, &   P lato de c Lar auerat antea in Menexeno non valde diuerfis his ab  lfocrate verbis ,E ’ 'ai ouufi nu&ic i 7 n%eipou/rf{j roiajurd A0>6>4/A  * tibi id ipfiim affirmanti profe&oncuio non credet, quid igi-  i tur habcntamplius poetar, quamobrem ipfis ita facile conce  xlas? rio/^7Tcei,inquit , dviuv Hbhx>ctAZ^ r dw cfiiiiuj ei /uov emeti vjuvt  onumc, &k 7raMTnQ LLi/uebuuvtectenv. Poeta illorum res gefias mu fi e d  tdtione laudantes 9 omnibus eas mani fefiarunt . nuncintelligo  , demum* quid idiitpotiflimum, quo Platoni Plato fateatur  : aritcceUcre pocta^ muficis nimirum inftrumemis, metro fci-  liccfj^quacpars cftnonmintfna muficac. id quod ibidem me-  lius dcci&m>mqdicn$.ytprouocen?us alios ad eadem odis, alijfi  que carmtnibus , vt, decens cft, exor panda. Itaque trag^diam  Callimachus appcllauit, vt Demetrius Triclinius in Pindari!  afleruif, Atncv^ m tApwas^grandcm mufam,dr ampullofam, Qua-  mobrem ex d jftis verbis affirmat Plato non fblum oratione  poetarum eflidiucrfam , & praeflantiorem oratione fbluta ,  fed etiam fe non efle poetam , quandoquidem fuam oratio-  nem cedere fatetur orationi poetarum. At enim poeta ab   Hiftorjco non carmine juclprofa oratione differt, fed quia .   alter rem geflam narret, alter imitetur, quicunque igitur imi  tatur,& fi abfquc metro, poeta dicetur tamen. Qua quidem  Ariftptelis auctoritate fretus Marrinus Delrius,aflererenon  dubitauit,///»w abunde foeta nomen mereri , qutcuncjue ait quid  firtftione, licet oratione folut a fingi t y & imitatur, Hunc ego ui-  rum,& au£lorJtatc,&c eruditione, ac rebus (cripris, plurimu  valere non ignoro, hac tamen in re minus exiftimo fuifle,  quam in c#teris ) accurarum,.& diligentem. Nam quid obfc-  cro , prajfenti negotio illa uelobefle, uel prodefieporeftau^  ftoritas Ariflotelis? qui eo loco non hoc qu«erit,quis uere fic  appellandus poeta.fcd tantum, quid differat hiftoricus a poc  ta.flon metro, inquir, fi quidem poteft hjftoricus nactro fuain  hi floriam contexere,nec cm-ideo poeta Metrum ergo;di-  ces,non efficit poetam • abfque imitatione, quis negax ? nain  nec Empedoclem appellauiceairationepueram Ariflotelcs*  verum huculque nihil ad rem : Verum ex his confici dices *  poefis ujm omnem, & quam vocant eflentiam,non in merro  . >j ponen-    *    DigTllzed by Go&gle    f» LVC1I SCARANI   ponendam . vnde tu id collegifti ? Poeta , inquit AriftoteIes£  non differt ab hiftorico metro. Aflentior. ergo metrum ad.  , poefis naturam non pcrtinct.Nunc non aflentior.abfurduox   eft enim quod addis.Nam fi rcftc concludere tc putas, cum  ais , Poeta non differt ab hiftorico, metra: ergo metrum e(-  fentiam poefis non attingitjutar eadem ipfe regula , & con-  cludere per te mihi licebit, hoc modo. Homo non differt ab  Angelo ratione , ergo ratio non pertinet ad naturam horni-  -nis ,i & tua caufa carcbunt omnes homines , ea qua fiifit  homines , ratione. & item , Homo non differt aoecqno  f ' fenfitiuof non erit ergo homo fehfiriuus . nam, Scfi per-  petuum id non efle dices, mihi fatis erit, aliquando, & fe-  [ * mei effe ucrum , ad id confirmandum , quod ex AriftoteKs   uerbistu negare prorfus uideris.Sed alter , inquit , irtiitatuf j  alterantem rem ucrcgeftam narrat* Audio.imitafione tan-  tum differunt. Erit ergo, qdicunque imitatur, & fingit, poetft  dicendus, id vero nec Ariftotelcs dixit, nec tu poteris ex illis  eius diftis extorquere . non enim fi re&iflime dixit Ariftoto-  les, poeta fingit,& imitatur, id tibi, uel mihi dedit, ut retro co  meare liceat, ac dicere, Quicunque fingit, & imitatur, is eft  poeta . Quod fi contendes tamen , & au&oritate tua id tibi  iumendumdwxeris,nunc mihi fatis eft, oftendifle, hoc ab  Ariftorele non effe di&um,nec ex illius uerbis>quac funt a tc  * produ&a,huiufmodi quicquam erui pofle . Quod fi ex hac  Ariftotelis propofitione , poeta imitatur, rc&e concludere  te putas, & ut confequcns inferre, Lucianus ergo, Plato, dialo  gorum fcriptorcs,funt poeta?, nulla Id prorfus, mfi hac ratio  [ i ne poteris. Quicunque dialogos fingunt, ut Plato, Lucianus,  imitantur, At poeta imitatur, funt ergo dialogorum feripto-  respoet#. Sed Dialeftici ridebunt, qui in fecunda ratioci-  nandi figura negant affirmari pofle quicquam . Et cum hoc  in loco re, ut uides, Ariftotelis auftoritaS deferar, alio tibi con  fugiendum , & apertius demonftrandum , omnes , qui quo-  cunque modo imitantur , efle poetas ; autfi non potes , noli  cogere philofophu inuitn affentiri tibi, gentis, & fpetie reci-  wv procanti. cft.n.imitatio genus in tragfdijs, & ceteris his fpe-  j ‘ii i tiebtis*    Digitized by    D I A L O G V S. >• 93   tiebus.ueru fi genus una cum differentia stfpferis,retrocome  bis arbitratu tuo.Poeta imitatur ucrfu , & quicunq; imitatur  uerfu,eft poeta.Nulla igitur erit imitatio poctica,nifi poericu  accedat inftrumentci;alioqui plurimos efle poetas ftatuemus,  quos poetas appellaret nemo tollerabilis ; etenim & Xeno-  phote in toto eius opere, & M.Tullifiin Rhetoricis libris, ac  in tota philofophia, poetas afleuerarc cogemur; & dialogos,  quos philofophorum efle fermones Ammonius in libro de  interpretatione dixit, atque E ' %c t )Tct>j.*ovs , populares &   faciles fermones , ab acromaticis diftin&os, appellari, poetaru  efle figmenta fatebimur.Thucidides praeterea, Titus Liuius,  & alij multa, quod in Concionibus imitentur, ac diuerfos in-  ducant inter (e loquentes,& ipfi poetarum fimul,& hiftori-  corum nomen, & prarmia tulerint . Harc ipfa praeterea, quae  nunc inter nos differentes commentamur, & his alia fimilia,  fi quis aliquando deferibens , fic in dialogi fpetiem compo-  neret^ in lucem ederer, eflent hac rationc(fi dijs placet)ap-  pelianda pocmata.Verum id ego nunc pra?dico,teftor, affir-'  mo,me nunc haudquaquam poetice loqufneque poeticam  phrafim,&: elocutionem vllam*fcientem hodie protulifle.Si  quis veroid aflerar,autego infanio, aut ipfc belle, decipitur.  Quid tu ais Limpi?poeta ne nunc es,dum mecum difputas,  an fophifta potius?Ll MP.non fumus nos quidem poetf ,qui  ha ?c loquimur, fed fi quis haec eadem (iib dialogi forma com  plexus fuerit, illum forrafle dicemus poetan^quod (ermone  hunc noftrum fuerit imitatus. PAVL. O te pugnacem iri  difputandoLimpi, & in tuendaTententia nimis acrem , &  pertinacem . Matres etiam puerorum, & nutrices, qua? fa-  bellas infantibus narrant, ut faciendum prarcipit Piato, inter  poetrias numerabimus:& qua?, quid fit poeta nunquam co-  gnouerunt, pulcherrimo poetarum nomine decorabuntur;  O rem ridiculam, ac nef>er (omnium quidem uifam . Qujn  fophiftas etiam ex poetarum numero no excludemus, quos  inte? /utuiriMOs 'i nitatores , Plato receiifet in (ophifta. Orato  res praeterea, ; ivytrcq Ji pnvpajv ix 7rctfctfi iatoic. . Fabula profe-   fi a quidem ejl a poetis , fed tfr oratoribus cowunis eft fafia , ad-  tnomttoms gratia. nouirenim eruditus illcfophifta duo gene'  ra fabularum,fic inter fe diftm&ajVt alter u cotinear  Fabulas poetarum, qu* maxime delegationis caufa folent   -LiUrit    Oicutized by Goovr, (eu A 'rofypvr, apologos , quibus &  oratores vmntur,& philofophi, mulrique feriptores alii, vel  ad monendum.vel ad probandum.Quamobrem Hermoge  nes, fiue quis fuit illedodus Aphthonij explicator, & inter-  pres, dixit, F abulam,chriam , (fi fententtam dehberatiui venetis  ejfe.&i alib uEtfientm Herodotus, et alij fabulis vfi fiunt, his prio  res tamen fuere poetaihi namque voluptatis gratia fabulas tra  Harunt, rhetores vero pracepttonem 6' fidem fibi proponunt, dii  apologos coxtexunt.quod item libro fecundo arris Rhetorica:  nos docuit Ariftotelcs, qui iuflir, Oratore vel res ^eftas narra  re vtlipsu cor, fingere fabulas. I n qt ,o i llud iilquit inefle boni,  qa res geftasreperire difficile fir, fibulas vero findere, facile.'  ht m Partitionibus OratorijsM. Tullius, dum oratorias ar-  gumentationes inftitueret, inter alia fidei facienda- pra-cepra  fabulam collocauit, vt valde permouendis animis opportu-  nam, cum ait .Fabula etiam nonnunquam , fi- fi fit incredibilis  tamen homines ttfwwwt/.Qiiamobrem idem ipfe Cicero ple-  runque fabulam aliqua in fuis orationibusappmgit qualis  eft illa Cereris Ennenfis in 7.adione contra Verrem, & mul  tis alijs in locis . Menenius aurem Agrippa plebem cum pa-  tribus ingratiam reduxifle fertur , appofita illa de dicter»  membris humanis aduerfus ventrem conjurantibus, fabula .  quod exemplum memini a te quandoque celebratum ad o-  ltendendam orationis folutapraftantiam. ira firpe fibi ipfi  folent homines m eodem prorfus argumento repugnare,  lunn igitur>quia fabulas narrari locis opportunis nudifli ea  caula poetam dices vel M.Tullium in orationibus . vd Tiiu  Liuium,& careros in luis narrationibus a udo res i Si fabule  iguui fuut poemata , euiulcmefie dicemus eodem tempore  poetam, & oratorempe raro poterit oratio confifterc,arque  fidem facere, nifi alicuiusadmixtionepoematis.Sed & Pliro  3. de Republicjj hax vtraquediftinxirhis verbis , gfouZTtai   TU 07ct i-no uvZcKoytov, r 7roir,iZvMy i Tcq diiyrmc oSerarvyxaki i   nonne qua a fabulatu fert pt oribus, vela poetis dicuntur, narra  jtones quada 'fiunt ? Tu vero caue ne particulam >:,pro id eft,  accipias,ne propria defere dogmata videare, Porro, no AefS    9 6 LVC1I SCAKANJ   pus (olus fabulas confcripfit,fcd multi fuerat alij praeclari  virhqui materiam hanc traftadam fufceperut, Porphyrius,  ' vt cft ab Eufebio proditu, libros edidit, in quibus fabulofos  Deoru ortus, & origines ad naturf totius ratione, & opificiu  rcuocare conatus eft. Zeno, Cleantes,Chryfippus,vt Cicero  monuit in libris de natura deoru, fabularu antiquarii feripto  res, &expofitores fuerunt; pluresalij , quos fi quis poetas  fuifle contendar, is fciat,fe cum pertinacia mentis, rerum an-  tiquarum ignorationem coniunxifle. Ex quibus omnibus  iam fatis declaratum arbitror, & oftcnfum, nullam oratione,  quam nudam appellas, & fblutam,vllum poema conftituere,  nec eum qui fic fcribat, iure poetam polle nuncupari . Ve-  rumtamen adhocipfum plenius confirmandum, Ariftotclis  diftum , ex tertio libro rhetorica? artis, huc transferendum  putaui,in quo fic ait .Poeticus entmfermo non humilis ,ueru fer*  moni foluto non conuemens . Si non conueniunt inter fe , diffe-  rant oportet, fi differunt, qua ratione fibi poterit alteralte-  rius appellationem arrogaret Sed & idem philofophus ibi-  dem. Rhythmum habere debet oratio, metrum vero necfuacfttam ,  efiet enim poema. Quonam ergo modo tuebimur Ariftotcle,  ne fecum ipfe pugnare videatur, fi in arte poetica imitatione  oratione fbluta fa&am,cenfet efle poefim , in Rhetorica ue-  ro eidem (bluta? uerfum prohibet, ne fiat poefis? quis lftam  pugnam dirimet obfecro? aut notam abfterget inuftam phi  lolophopraeclariffimo ?uosenim ferrei cftis, nec ceditis ad-  huc quicquam , aut inhiberis femel inceptum mejitis impe-  tum. poteft neidipfa rerum natura pati, ut eadem oratio fo-  llita fit poefis, & non fit poefis ? Cur iftam pedeftrem, ac di-  fcintatn uirginem poemati defpondes in poetica, times, & il-  li caues,necum poemate coeat, in rhetorica ? cur quod in ar-  te poetica poteft efle poema, mox idem alibi dicitur a natura  poematis abhorrere? quam polypi mentem mihi narras ?  aut quam arboris naturam , in diuerfa c^li regione uarie 1 e  permutantem? cur Qnpa,/b$fjou)eiLc5opvori fi in poemate licet  lac al bum dicere,per Ariftotelem,& carmina facere, licebit  &in foluta pariter utruraque, quam idem efle cum poema-    T> 1 A L 0 G V S. ! 97   te, non Ariftotelis,fcd ueftra fententia (anxiftis.Sed age con-  cilietur Ariftotcles,ut fsepe (olet, eodem ipfo, & hominibus  inuitis, conciliari, & ad quofais fenfus, etiam contrarios  pertrahi; non dixerit ille philofophus , quod negari non po-  tcft. quomodo Socratem conciliabimus ? hominem durum ,  & in unius di&i conflantia, ucl fi mors fit obeunda , pcrfeuc-  rantem?isinPh«done,ye/>^Mw ejfe fattum clamat,* a fane  ratione j quod Aefopi fabulas modulatus, adpoefim traduxerit .  Quid hoc 6 Socrates? nunc tandem faftus? non ne etiam  antea in dialogis, quos ifti clamant efle poemata?Ac(opi ue-  ro fabulae ccquando deflerunt efle poemata ? uereornete  non fanum efle dicant, amifla prope finem uitae, re&a ratio-  ne.Vcrum ego te defendam , Socrates , dicamque, non efle  curamenti*condemneris,homofapicns ,obunum tantum  Ariftotelis aduerfarij tui uerbum , illudque uei male intelle-  &um & explicatum,uelin dubium , & in quacftioncm reuo-  catum ab eruditis, uel tantummodo unum, quod multis eft  obnoxium abfurdis, &alijseiu(dem ac plurimorum auro-  rum diftis, ac fententijs repugnans. Poftrcmo quam ineptu  /it,& falfum, illud dicere, omnem imitationem (errnone fa-  &am,efle poefiin, praeter ea, quae ditta funr,operarpretiu cft ,  Hermogenem audire , qui cuiufque feriptoris tenuiter elo-  cutionem incidere, omnium optime membratim difeerpe-  re,& infita vitia, virtutelque indicare, confueuit. is igitur in  panegyricae orationis Idea , cum figillatim & Xenophonte,  ik Nicoftratum,& Hecataeum hiftoricos, & Aefchincm So-  craticum^ ante omnes Herodotum, in fuis feriptis fabulas ,  & perfonarum imitationes, infcruillc dccIjralTet,prarfcrtim  vero Thucididem,tura in hiftoria,tuin in concionibus, & in  dialogis, imitatione multa vfum,vt hinc patere cuique maxi-  me pollet, hiftoricos etiam, & casteros orationis (bluta: (cri-  ptores, imitationem, & fabulas vt poetae , quandoque confe-  rta ri , nec tamen efle poetas, poflremo quafi corollarium  quoddam ex his omnibus excerpens, Epopfia: veftra?dat,do  nat, dicat, inquiens,»Ji7 %gu nrgcdrri&cov jut t uiicrci^ ^ gpcl aMa  •jdjcujtcl oviui 7n& qua i 9*  panegyrica tdea nobis dici a fiunt % ncn fola poefis 9 neque filum du$m  fogi^c ater a que folute fcrtbendi forma, fid eliam historia cumula «  /* retinet. Poteram, fi uoluiflem , uelfi potius opus dii putaC  fem, adhuc fexcenta pro ferre loca, quae mihi perpetuo for»»  fim,ac pedetentim ueniunt in mentcm,ad probandum , imi-  tationem (olam in (ermonc minime (kffexre poemati cotyfi-  cicndo^erum cui non (unt haec (atis,isahoucrborumgeae-  rc uidetur,atqueagreftioribus pr^ceptoribus indigere, quam  ij fint, quosha&cnus nominaui.Sed in his adeo immorari t i  perfpicuis & cuique manifeftis, neque decorum , ut ucne di-  cam, neque dignitatem habet ullam,& ucrifimilius eft, ado*  lefcentem illum Patauinum urbane ludere uoluiflc teciim y  ut fit in fcholis,& inter amicos, quam ( dio dicere, qua: (enti-  Jet. L1MI\ At vero /cimus , Arifiotelem acriter t nucetum in  eos, qui ex vartjs metris poemata difilinguerent, vt etiam Empe -  doclem,{jr fi verfu fcribentem,philofophum potius, quam poetam y  haberi velit, & Charemonem multa varietate carminum vt en-  tem, e poetarum numero tamen eximat, quod imitationem negle-  xerint .Cum ergo carminum vfus non efficiat, vt aliquis fit poeta %  fed imitatio, hinc /equi videtur,vt Tragadta, & Comadia , & fi  carminum e Xpert es, imitationis tamen caufafwt ad poefim rcua  canda^ct omnis imitatio firmone fatta,pocma con ftttuere posfit m  JPAVL., Miror equidem Limpi,te maxime canteris m difpu-  aationibusdialefticum, in hac tamlacile Dialc&icorum de-  creta prodere, & ab optima differendi ratione , id eft a te ip-  fo,tam citodefcilcere voluifte.Et cum illud mihi fit explora-  tum, in his rebus teneque labi, neque decipi (olere x ineam  planecogitationem venio, tentandipotiusmei, quam decla*»  rad# opinionis tua: cau(a,& hac, & alia prorftis 'iTuXKisyisa.^  te proferre. Etenim Empedoclem efle magis phyficum qua  poetam, cum imitatione caruerir, fateor ab Ariftotefe di&u **  ac veriflime quoque di£tum,& fi uerfu, poetico , inquam, in-  ftrumento,fitufus.uerum nihil ad uerfum. hinc tu nonc&  cis, quod optas, ac longiflinie recedis a (copo.uide enim.Ern-  J peda-    Digilized by    D I A L O G V S: 99   pedocIes,quia non imitatur, Ariftotelis fententia non eft poe  ta,ergo quicunque imitatur eft poeta, hoc uero nequaquam  fcquicur>& huiufmodi penitus abfurdam efle confecutio-  nem,diale&ici tui nos docuerunt, & Ariftotcles in fecundo  libro Topicorum.ncquetuid nefcis,infyllogifmo, ut aiunt,  deftruence,pofito antecedente, fi ponatur confequens, nihil  omnino colligi, ut cum dicimus, fi noncftanimal^non eft ho  mo,fi afiumamus, At eft animal,ergo eft homo, faifum elt,&  non coha?ret.Eadem ratio eft & Chfremonis, & fexccntord  aliorum, quos uc concedam non efle poetas , quod non imi-  tentur^negabo poetas c(Te, quod imitentur tantum. Tu uero  tanquam probatum illudipfum admittis, quod tanqua pro-  bandum uocatur in qua;ftionem*Ne mihi tu illud inculcaue  ris,quod manifeftum eft,& fatentur omnes qui non imitan •  cur, eos non efle poetas, fed potius illud proba, quod obfcu*  rum cft,& concedit nemo , quemcunque imitantem fblum,  efle poetam^uel fi hoc illi confequens efle contendas, often* ;  de,dialefticorum kiinftitutis non repugnare. Sed non pote-  ris. Vt ergo nec uerfus abfque imitatione, ita nec imitatio fine  werfu, poema poterit ullum efficere, cum utriufque caufa  poeta 7F0inrfa efle dicatur, ut audiuiftis, &cffeftor. LIMP.  iam nulli , mea fencentia>poEeft efle dubium , quin ita feres,  habear, ut tutot,ac tam claris auftoritatibus, & ualidis ratio-  nibus, confirmafti. quare* nihil amplius mihiiam uemre  in mentem poteft, quod hac in re dubitem, aut quseram.  Et quod ad me attinet, nifi quid iftis pratermifliim uidea-  tur,&: aliquisfirapudipfos rcliftus dubitandi locus, iam  tempus eft hinc abeundi. SCA R. ne furgas tam cito  Limpi • quo tu abeas quffo ? num animus eft adhuc in  illis mullis barbatis ? noli dubitare, te expe&ant. ibimus  adforumpi(carium,fi lubebit, una, ac fimul ememus.  L1 MP. expe&o libenter, ne uim facias . quid autem eft prae-  terea, quod fit hac irt re dicendum? equidem iamdudum ac-  quieui.quarc neque rogo, neque nogari cupio quicquam, 8t  Paulihu prorfus libero. SCAR. Atego nequaquam, ne^-  queenim ipfe, neque tu Limpi, hodie hinc abieris, nifi mihi   G 2 auo-    199 LV CII SCJKJN1   quoque fuerit (atisfa&um. mun enim tibi (oli (apere Pauft-  num puras? PAVL. Ego ucro neque uobis, neque mihi (apio  quicquam . Sed quid eft , quod amplius me uelis . SCAR*.  Illud . Caufam mihi explices uolo , cur poetarum carmina  tantum habeant in fc voluptatis, quantum & tu dudum prf-  dicafti, & omnes etiam fentiunt ? Dcle&are quidem illa, ne-  mo non ftultus neget ; cur autem dele&ent , & vndcfit hoc  illiSjid uero neque fciunt omnes,& tu mihi narres cupio. ne-  que enim erit huiulmod» quarftio prarccdenti,vt videtur, inu  tilis. PAVL. Operarium, opinor, narratorem na&uses . ue-  rum,art oblitus es, ecquid ego fufeeperim explicandum ,  quid pratftiterim * SCA R. Mihi praeftitifti nihil , qui nihil  unquam dubitaui. PAVL. Tibi, an alteri: re&e, an fecus,.  omnino fquum efletinunc mequiclcere, & alteri has parte*  dare, qui fit ad hoc ipftim, quam ego paratior, & ad reliqui  laborem rccentior. Tuum edet hoc onus Marcelline. phy-  ficum .n. magis eft,& a tuo ingeniose ftudijs, in quibus ucr  (aris fere cottidie, non alienum MARC Hoc quidem, vc .  mihi uidetur, Platonicum eft , fiue potius Pythagorica pro-  blema; in quo tamen non confentiunt ufquequaque Peri-  patetici . itaque uides, id non efle meorum ftudiorum adeo  proprium . fateor equidem me, cum iunior plus o ci\ na&us  eram, ab ifta non alienum fu i fle contemplatione, poftquam  autem elegantioribus illis , & iucundionbus v h*c (ucccflere  laboriola magis, & molefta medicinae ftudia,quac me totum  pene auferunt, illa prorfus intermittenda fuere, uel potius  obruenda. Non recufo tamen hoc onus, non vt ingenij-mei  proprium , lcd vt ueftrum potius , veftraeque defatigationi 1 ,  acfatictatifaperfluum . SCAR. Hoc exordium Marcelli-  nemihi potius uidcrur efle fuperfluum, neque lcuare.,(cdau  gere faftidium, & fatietatem. quin potius, iftis nugis omiflis,   S uoduenit in mentem quam primum exponis? MARC.   aciam; ne te magnopere excrucies. Diftumeftab Arifto-  tclc in arte poetica, quem locum attigit antea Paulinus, prae-  ter imitationem, innatam efte nejlris animis ,dr infitamjhartno *  niam etiam > atque numerum . quam fententiam eft imitatus -   M.Tul- *    • I    □igltized by Google    'D ^I A 'L ~0 Sl 101 1   M/Tallius libro tertio de Oratore,cum dixit . Nihil cH tam  cognatum mentibus noftr is y quam numerus voces y quibus exci   tamur, & incendimur \ & lenimur , (jr langueficimus , & ad hilaria  tatem,& adtriftitiamfitpe deducimur . Hoc idem,expericn- '  tia &pius a ie comprobatum, retulit in aureo de compofitio  ne libcjlo Dionyfius Halicarnafleus , bis verbis . Quis enim  tfi y quinon hac quidem ducatur melo dia, & qua fi praftigijs capta  tur , ab illa vero non hem afficiatur ? & his numeris concilietur y  illis turbetur ? equidem frequentifiimo theatro mihi vifus fum il-  lud didiciffe , naturalem effe quandam nobii omnibus cum confio* \  nantijs y pulchrtfique rhythmis y familiaritatem . • Cttharedum alt erum permotionis , (fi.^  affectus^quern omnibus natura. dedit. Quam lententia m forfi- j  tam accepit a M. Tullio Dionyfius,ex libro,qui dicitur Ora  tor ad Brutum , quem etiam paulo ante indicauit Paulinus*  In verfiu quidem, inquit Cicero, theatra tota exclamant, fi fuit  vna Jyllaba aut breutor, aut longior, nec vero multitudo pedes no* .  uit,ncc vllotnumeros tenet, nec tllud, quod offendit , aut cur , aut j  in quo offendat intelhgitjfed tamen indicium horum ipfia natura  inauribus collocauit . Et Ariftotcles libro Ciuilis difeiplin*  nono ait. 7^ « /uouoiKtiThjijii Sovlw(pvantltju . Habet enim mu  fica voluptatem naturalem. & ibidem * H' Ji itouvnui (puera rir   mu fica e fi ex ijs, qua natura fiunt ineunda . Verfi  Scarano id non eft*i)t videtur, latis, non hoc quaerenti, num  mufica fit nobis innata , fed ulterius , qua cagfa fit innata .  Qyod fi fubiecerojquia omnis harmonia pulchra eftjcx Ari- *  ftoteledoftus , qui libro diuinorum 1 2, di xh , ipfius pulchri  tres tfc ma Xlm as y & prtctpuas fpeties ,   > Ordinem, commehjum, & definiturriyDxAcnmm autem  oinncfuauecn'e,& voliiptans.conficiensjnequeid erit ei fa-  tis. quatret enim rurlus, cur illa proportio , & pulchritudo,  fiiauitatem habeat?.vnde mentibus noflris h*c numerorum,   G 3 &pu«    * j iJ    Digitized by Google    /01. LVCinXARANI   & pulchri cognatio* Acfirurlus una cum eodem AriftotC-  le,hanc ipfam qua»ftionem, problematum fe&ionedecima-  nona, proponente, refpondebo, O' 7» po-^uS yajpo/J^i cPiuto ~  yv&y.uo Tmty /Utfjov ai&uov iv». rju %tv£h> wwa(2 nmyitipaer •    cheiwTipcL YiTtTctyiL&pn x,/vHcx fupra pojitis exor-  nari y & impleri fubicftam naturam vniuerfam . Hinc poeta •  louis omnia plena . Porro cum illa mente tria nos potiflima,  et Platonis fententia inPhatdro, & inPha?done,coniun*  gunt, Philofophia , Amor, & Mufica. Qua ratione fupre-  mam illam, ac beatam regionem, amore perenni, petpetua-  que conflare quadam harmonia , docemur, & beatos illos  lpiritus (Syretias appellat Plato) cantibus,& hymnis,& mu-  fica fuauitate complere coelum omne,mcntcmque cclebfa-  re, credimus . itaque poft huius vniucrfitatis interitum , cum  nihil erit ex naturalibus rebus, quod contemplemur, nihil ex  mathematicis,quod metiamur, nihil ex diale&icis, quod dif-  feramus, aut cx rhetorica, quod perfuadeamus , nihil cxalijs  • - ^ dc-    Digltlzed by Goog    ’ D I A h O G V S. 10$   denique virtutibus , quod agamus , fola charitas , & mufica  iupererit, in perpetuum tempus opificem laudatura . Huius  autem harmoniae fuprem* fimilitudo inferiori natur* , eoe- x  Iorum, inquam, orbibus,elementis,atquc animantibus omni-  bus, homini prarfertim, dicitur efle tributa, ineft.n.omnibus  • totius partibus conuenienda qu*dam cum fuo toto,& pro-  portio mufica, qu*, dum coeleftes globi mouentur, fua-  uiflimos fonos efficit, antiqua Platonis, Pythagora:, A-  pollonij Xhian^i , Mercurij , ac reliquorum bene (entien-  tiura,opin/o.qt\a de cayfa Dprilaus dixit;, tyudumnibiUliud  tjfe,quam mujicnm cUuimtatisinftr ument um, & Strabo libro  Io ide affirmauithis ip/is verbis.£/ ideo y inquit ille, Plato y et  Ante ipfum Pythagoras y Pbilofophiam mufica nomine Appellar ut ,  ac mundum ex harmonia compofitum affer ucrunt , qukquidefi  j tnuficum y ad muficamque per tine t y idejfey> e ornm opus exiftiman  tesJn bonorum omnium informationem ipCi mufica tribuerunt . ;   • qua fi quicquid meti noftra moderatur y idad Deos j>pius. accedat.   . Hasc Strabo.Caetcrum non vn a,& fimplexin c?lo,fcd varia:   , melodi* reperiri dicuntur,alteram altera {uauiorem>& djui  niorcm.Etcnim primam harmoniam obtinet anima c? li, ra-  itione cpmpofitionis ex principijs eius, & ratione numero-  rum, quos inclucjit- Secunda in orbe caeli confiffit ,in quo  mira proportione colligat? reperiuntur, & connexa: condi-  tiones elcmcntorum.Tertio,diuerforum motuu exiftit har-  ( monia cum ftellarum,tum orbium , habita ratione veloci ta-  . $js,aut tarditatis.harum trium prima eft caufa fccud*, fecu-  .da terd*.Quarto conuenicntejn rationem cenfidcramus,ap  tamque inter motorem, & mobiles proportionem*pr*terea  inter motores, deinde fextam inter magnitudines corporuin  „ mobilium.SeptimOjintcrtcr animas. & participatam metem.   O&auo inter afpe&us ftellarum mutuos, & earundem lurai  .num.ac demum inter c*|cftia corpora, & mundum morta-  . Jcm.Ex quibus nouem rationibus, veluti nouem m^fis , ip(e  c*leftis mufic* chorus cinanat,Deo gratus, & mundo jalu-  taris.Hinc ili* nouem Syrcn*. hinc illa Platonicorum , ani- '   mas cjlorum vna cura anima mundi, chorum nouem mula-   G 4 ;um    »    Digitized by Google      e   CL    104 LVCJ 1 SCARANI   rum conftituere,quas noucmSyrenas appellant , diuirias IU  las quidem, ad fummi boni,pulchrique nos adeptionem in-  ' uitantes.harc eft illa Pythagora! d efer i p cio, enant  ejfe lyram Dei, ad cuius fonum cunela fa Itant ; & canunt . Hoc tf  clarabit Maximus ille Tyrius, cn dixit. f iydi Uo^avrv^jUi  Jiciync > ohovopowu itthSv t Iw ku] 7 ith apteb-   vtaA) . Neptunusn(i\ \YL\i)eJfc /piri tum, terras, & maria permea#-  " temporum temperationes harmoniam digerenitm, ifr guBeV-  ; nantem . Huius harmonia! non modo particeps eft anidia  noftra precaberis his alijs fub Lunacoiiftifutis,fed ipfam e£  fe harmoniam, & numerum voluerunt, vt aderit Ariftotel^s  libro pToliticorum.Quambbremeadcfnharmonia^ preter  ca!tcras virtutes, qua! in temperatione quadam, & (ymme-  triaconfiftitaftionum, arquabilitatem etiam m moribus, &  in tota uita manfuctudinem,ac fuauiratem, eft apta nata reti   • nere;a qiia qui longius reccfrerum,immodcfti,ruft!cj,truces,  agreftes,acferi,(tintappcHati,veIutabhominumnatura,hoc   eft a cf lefti confpiratione, atque conlenfu degcneratcs.quo-  1 circa ferunt, Apollinem aliquando confuluifle Socrati, mu-   * fica! daret operam, quod a principio cum ille non percepit  (et, quod ad pocfim id fpc&are crederet , hymnos quofdarn  ^mponerejac fabulas modulati c^pft. Verum intelle&fi po-  ftea fuit oraculum, voluiffe, non poeticamitloconfrfio, fcd  morum (uauitatcm,& humaniorem degendi cubi alijs ratio  nem illi perfuadere . Neque folUm ad anima* conftitutio  nem hannonia (e infamat, fed & corporum m 'omnes par-  ites penetrat, & diffunditur; in quibtis dum incolumis, & in-  corrupta manet, feruata numerorum , & ordinis proportio-   4 ne,viuunt,& vigent ipfa corpora; cum vero (cluitur arcana  ; uis illa,& fymmetria mufica corrumpitur, diftolui naturam  necefle eft , & dolores generari, ac denique mortem ipfam  cOnfequi. Hanc vimcc^nouitaptid Virgdium, libro 6 . Ae-  ri&dos, Anchifcs, cum ita cecinit ; Principio colum, ac /erras; •  capofq\ loquetes, Lucetemq ; globu Lunabit antae]; attra,fptrit#a  tntue alitytotamq \ infufa per artus, Mes agitat >nole,& magno fe  corpore mifcetdndc hominum, pecudum]; genus :& qua fequutur %   ♦ Atte-    OUii    Digitized by Gooc    ' D I A L O G V S. 'foj   Atteftantur autem pueri , in quibus, vt in fpcculis , maxime  natura cefnifcbr, ingenitam hanc, & innaram animalibus om  nibus ad harmoniam, &cantusdnclinatione, & muficf duU  cedinis fcnfum,qui cum aliqua re noxia triftantur,& vagint,  " ; nutricum nenijs,& varijs modulationibus, non modore-  creantur,& conticefeuht,fed etiam fuaui fomno fopiuntur ;  quod & experientia cottidie declarat, & Galenus eleganter  admodum confirmauit in primo libro tuenda? valetudinis  cap.4.quicum plura facundus ille vir in hanc (ententiamdi  xiflet, ha?C tandem protU Iit , $ toAd&fcr clv %dv rcodi rr{; (pvmcof ,  & harmoniam ipfis etiam auibus ingenitam,  & innatam ? quod muficum inftrumentum «quare cantu  luftiniam poteft? Sunt in quibuflam Apuliarum partibus  Xr ne fabulam efle credas , ipfe vidi, quod dicam, & tu videre  potuifti Scaranc ) verum funt ibi animalcula quaedam , no n  'multo maiora mu(ca } quorum venenarii morfibus,qui maxi-  mum plerunque (olent hominum vitam in difefimen addu-  cere, praeter muficam, mederi nulla res ajia potert.lacent ho-  mines illi, quos impurus ille pupugit i&us,ficaffe&i, vt quafi  demortui,fefc moucrc, aut aliquid intclligere, nequeant. au-  dito vero fbno,mouentur ftatim,exurgunt, (altant totis uijs,  -idqtie tamdiu faciunt, faciunt autem per plures dies, dum ui-  rus.exoIuitur.Verum interea, laltantibus,& furentibus illis, fi   mufica ceflct aliquantulum , concidunt iterum , & languent  - f immo-    • io6 LVCU JCARANI   immoti, illud, quod uerum eft, nos docentes, animalia noft (o  lum in fe ipfis natura quafdam informatas habere muficae  notiones , icd etiam in aliorum corpora pofle uim eandem  leuiffimo conta&u transferre. Quid ergo mirum, fi tympa-  norum fonitus,& tubarum clangores,ad praelia, quafi furo-  re quodam percitos, incitare uidemus equos, & eos ferocio-  res,uelut admotis fttmulis,in hoftes reddere ? non eft,inqua t  mirum, animantia cun£fa,quxdam ob (curius, alia llluftrius,  ad muficos modos efie propen (a, quando totum hunc infe-  riorem orbem, & omnia, quae fuo is ambitu fouet,& comple  ft itur,a c?leiti corpore connexa pendere,ab eo uitam , ortu,  & incrementa recipere, corpora uero cfkftia, ac i piam uni-  uerfi animam, ab immortali Deo mufica ratione procreata »  philoibphidiuina quadam , & fubtiliffima indagatione de-  prehenderunt ? Quid ? non nehuiufmodi fymmetria conti-  netur tota ianitatis, & morbi ratio? dum enim humorum  harmonia (ematur in corpore, (anum illud ptaedat, laeta, flo-  rens^ ualidu,ad agendu cu uoluptate efficax , & expeditu!.  Si uero labefa&etur illa ratio,c6tra,nulk1 eft membi d,quod  . . in officio maneat.quamobrem in eo maxime uidetur optimi  medici cura uevfari,ut priftina immodicis humoribus, & ni-  miu de natur? curfu digreffis,cducnienua, & que accepet ut  exc?lcfti cognatione confenfum , reft ituat . qua in re iup re-  nium medicum , & omnium rerum fummum opificem imi-  tatur, qui omnia in numero pondere, & menfura difpoiuit,  & conlonam eis harmoniam , qua confiftcrent,'& diu pep-  manerent,eft elargitus . Quare diuini philoiophi djuinus  interpres Ficinus dixit , nullam tam frenari melancholicum hu  morem j & melancholicos homines iuuari fotererfuam Amore , (fr  Muftc a, quibus tUa fuperlientis humoris indomita ferocia vel re -  f/tnguitur, vel certe comprimitur . Hanc igitur ingenitam, fi-  . ue mundanam, fiue c oeltftcm, & ab origine prima diuinitus  infulam harmoniam, atque mufteam, hominum induftria in  artem referre , quantumque fieri poffit, auia fuit imitari, uo-  • cc.pedibus, & inftrumentis.qua: vel taftu, ve! pulfu, vel fla-  tu, fonisquibufdam, & per tempora dimenfionibus , quos   rhy-    Digitized by Googlc-    D 1 A L O G V S. 107   rhythmos, (eu numeros appellarunt, artem omnem abfoi-  uunt,qua vel Deum,diuo(quc venerantur in templis, vel ho-  mines hilariores efficiunt in conuiuijs, & feftis diebus, vel tri  ftes in maerore confolantur , vel lafciuos adulantur in ocio .  Wrum enim vero mufica: artis facultas , & praeftantia, latius  antiquo tempore patebat, miros enim effeCtus, & vim exi-  miam illius harmonif commemorant. Dorius enim tonus  pudicitiae largitor erat, & cafti tatis effc&or . Phrygius ad pu-  gnas excitare poterat, & ad furorem homines inflammare .  Animi tempeftates Aeolius tranquillabat , & fommum pa-  catis conciliabat. lafiusobtufam acuere mentem folebar,  atque terreno defiderio flagrantes , ad cceleftium bonorum  appetentiam reuocare . Lydius denique moleftas curas, ani-  mique ta*dia demendo, firmius oblectationes corroborabat.  His alijs fubie&i erant modi, Myxolidius, &Myxo Phry-  gius , & alij quidam , quibus uim fuifle dicunt admirandam,  de quibus omnibus copiofe difieruerunt Heraclides apud  Athenaeum, libro 14. A puleius libro primo Floridorum;  Martianus libro vltimo,Caffiodorus libro fecundo varia-  rum epiftolarum ad Boetium , Francifcus denique Patricius  accuratiffime Decadis Hiftorialis libro feptimo . Huius igi-  tur artis non exigua pars eft poetica, quae mutuatur ab ea in-  ftrumenta varia, metrum, harmoniam;& rhythmum, feu nu  merum, quae commcmorauit Ariftoteles in arte poetica.  Conficitur autem metrum certa pedum , & uocum ratione*  legibus quibufdam ad fuauitatem conclula , & circumfcrit-  ta . Eft itaque metrum inftrumentum muficum , & muficae  legibus, atque conftitutioni fubic&um; quemadmodum au-  ctoritate Hippafi Metapontij Martianus libro nono decla-  rauit, his verbis 'uhabpefi, quod ex per feuer antibus, & fimiltbus  Confohabat,ideft fono, numeris, atque verbis . fed qua ex his ad  mclos pertinent, harmonica dicuntur .qua ad numeros , rhythmi -  i;a\quaadverba metrica. Patricius autem huiufmodi antiqui  tatum fedulusindagator,idip(umconfirmaurt Italicis ver-  b is, hoc modo ..Sjiefit cofifatti pie di, e le lor qu alita, e conditio-  ni, fur ono confit der a ti dalla prima parte materiale de Ha Mu fica ,    tos : lvcii scarani .   e da fkoi maejlr income quella,chc cor.fiftcndo nel pariare, er* prim  cipal parte dclla poettca y e fcndameto dclpaltre due y H armonta y et  Orchcfi &ub\)c\tur ergo poetica,& poetaru inetru, muficf ar  ti, tanqua pars cius magna, itaq; &ci$uv> hoc cft canere, poctg  dicuntur, quocirca Socrates, ut diCfcum cft antea, infomnis  ab Apolline admonitus, vt in muficam imeumberet, car-  mina pangere , vcrfufque facere inftituit. quocirca Mufa-  rum alumni, Mutarum aues, appellari poctf folenta Gr^cis,  Et Plato 2 .de legibus in hanc fint entia (ic firtp/it, KctSdmp ix.di   QctOl T(tTiv 7 T 0 \UJJ 'TVTVV OtaCtiCr/jSp* pgOVOV /Ui?WTH$ j 7T01H -   fjLinuy\y>vQjl>(tf . lUa y qua ta multo tepore feruabantut ibi cantio-  nes , lfidis fuifie poemata .Quid igitur mirum, omnem poe-  fim, cuius quidem fini s,& fi non prascipuus , & poftreraus  fnon enim iam id quacro,aut contra difputo)(cd tamen finis  quidam, eftipfa delectatio, atque ea ratione muficis vtitur,  ad deleCtandum inftrumcntis, quorum vnum 3 & eximium,  voluerunt ede metrum, tantam & oJbleCtatiqncm , &c volu-  ptatem, & fuauitatem haberetyoterit id, inquam, dcleCtatio  ne carere, cuius vis omnis, & natura, conftat ex rebus, $d dc-  leCtandum repertisfeuius partes, & inftrumenta , funt volu-  ptatis, & totius fuauitatis,adminiftra?quicquidin poefi con-  fiderabis, id omne vel dde&arionein in fe continet^ in qup  maxime laborarunt poetar, veldoftrinam,^: vtilitatem,qu5^  (cientia ciuilisjiHi prarfcripfit. ex hac enim (cientia te/uficlvu,  dixit ex Proclo Paulinus,Tac*dec^ea, pr^cepta fupiit , & re-  Ctcviueiidi normam. Ex quibus illud elicere poftumus, poe-  fim, eam, quas uere poefis appellatur, & quas prarceptis fibi fu  perioris facultatisobtemperat,quam recipit in lua Republi-  ca Plato, nihil aliud efTe,quam Philofophiam,muficis inftru-  mentis vtentem. quod etiam a Maximo Tyrio fuit affirma-  tum, dum his uerbis Homerum appellaret . J e vel louis filia  docuit y vcl Apollo. Mu/arum aute,c? Apollinis documenta. quid a~  hud exisltmabimtis c//e y quad td y ex quo f/iu anima recipit orna-  manu? id vero, quid aliud ent y qud Pbilofopb^banc vero qt+id cf  fi dic anus ,prxur accurata & diutnaru , & humanor^ rermJVj  icientiankkes igitur philolophicj cfi raufica luauita te cou-    \ DI A L O G V S. i * 9   iun&as, arcti flim* fqcictatis vinculo, & honcfti,ac dele&abi*  Us,clcganti.comicxione,poeticam abfoluunt , & coftituunc  artem omnem quod & fi fatis hucufquc patuit , locum ta-  men, omiflis fexcentis alijs eiufdcm & philofophi , & poetas  quondam,fapicmiffimi Platonis, ex fecundo de legibus li*  bcQ y profcOim.€^uemadmodum,inquit } laborantibus y dr imbecil-  lis hominibus y in aliquo fuAuiori vel cibo , vel poculo y vtilc lentat  alimentum prabere, improbum autem in moleslit y vt alterum am  plectantur, ait erum reqcere confuefcant y fic dr optimus legislator  poetam perfuadehi$ y dr ni obtemperet y etiam coget y temperant ti y  & fortiiy dr omnino honori virori y pulchris y dr laudabilibus uer  btsjjabitus in rhythmis y & cationes in harmonijs y vt decet y cane*  re. Ex his aure, quas di&a lunt,iam illud, appedicula,   & corollarium oritur, poefim antiquitus habuifle comitem,  praster inftrumenra reliqua, cantum etiam, atque proprium  poetarum fuifle To ari JW, doi(fbu$ Si vajf , canere , dr cantores   ejfe.iw. enim Homerus libro 9. Odyflef, n* TtylUc Zu/uopot acn, 394 cifSouc > ovvulapa.   QtAy OiuoA (piPwat Jt QvAov oLoi^cov . 1 d eft Cantores   etenim eunfti r tuerentur y amant que , Namque illos Odas docuit  dea grata poefis. Nec obfeurius hoc idem Plutarchus, de O-  raculis pythunnuit, dicens, Amorem exufcitare y dr commouere  in poetis UodnTiKlw^y^ ,uovgjkIu) Svujoluiv ^ vim poetica, cr mufica y  antea latente y dr ociofam.bx Lucianus,de fecrificijs,ait,^/*/ **  uocare mufas TW>^odc y cocantatrices y in principio fu ori carmini.  itaque neque metrum , neque cantus a poemate fuifle vide-  tur eo tempore feparatus. quod eft & rationi quoque con-  fentaneutn.Si quidem oratione foluta velle cantus, ac numc  ros,accurate moderari, alienum videbatur a mufica,abfonn,  & laboriofum praeterea • Cum enim interminata fit omnis  oratio pedeftris , & ea caufe etiam , vt Ariftoteles ait 3 . libro  artis rhetoricas, in iucunda, cantu , qui termino , & menfura  concluditur, haudquaquam adeo commode , modulatequc  comprehendi potcftjScd metrum ad hoc eft aptius, quod ea  dem recipit cum ipfo cantu dimenfionem . quid enim eft a-  liud metrum, nifi cantus menfura ? quid cantus, mfi modu-  latio      iro L V C1 f S CARANI   latio vocis, ad metri rationem rl ire&a ? quod quiderft JlWtlif  etiam M.Tullius in tereu Tufculana cum inquit. Praclarum  carmen. E ft entm & rebus , & verbis > & modis lugubre . modus  Mutem efl menfura cantus . quare dicitur modus aut fefquiplex 9  aut duplex, aut triplex , & reliqua hutufnodi menfura . Vidit  hoc & Quintilianus, cum dixit . Poeta lettto fit cum fuauitate  quadam graui y & non quidem profe (imtlts y quta carmen fu   poeta canere te&antur . &idem libro primo eoftlem poeta*  muficos, vates, & lapientes, iudicaros tradit. Hoc Hermoge-  ni non fuingnotum,qui in principio tractationis Idearum %  qui fint idea ctttufque proprij rhy t h   rs 7ny.dSoiv y /uoovtv rivet puS/uov, •favo quantum   licet orationi foluta y extra canttm y rhythmurn ali quem ac commea  dare y id fe demonftraturum inquit , extra cantum , non adhibitu  metro natur alicae poetico, quod cantus eft comes . Congruebant  autem fingula verfuum genera (uis certarunt rerum cami»  bus,vt exempli gratia, In hymnis Apollinis Pydiij# Iambus  apte pugnam exprimebat, quam habuerat ille * cum ferpen-  te.refercbat etiam dentium illum confliCtum, & ftridorem ,  pugnantis , ac furentis draconis, quem oJbvrKrudv appella-  bant;fpondeo vero viftoriam ciufdcm concinebant, quod  accurate declarauit Pollux libro quarto , & pkmbus affir-*  niauit Ariftidcs Rhetor, qui in oratione ad Sarapin, loquea  de cantilenis, & hymnis, ixtfloXv pdov JiriSrc-, ItJwfh) raZ-ntGTo:*  &v .multo facilius efl verfu y quam fermone foluto y hac canere. qua  in loco idem fcriptorvbique poetis carmen, ranquamlpfb-  rum proprium, tribuit, & hac re fuperari profe feriptores ab  cis,affent, quod & Moeratem in Euagota dixifle* pauloante  Paulinus retulit. Hac igitur de caufa fepiflime vel mutierai*  he domi, vel pueri per vias, vel artifices in officini$>eancrc,Ie*  nandi laboris caufa,folent,non fblutum quid,uagtim , & er*  rans,fed ucrfus,quo(cunque quidem illos,fcd tamen uerfus.  Et a Francifco Patricio quoque fuit egregie , curti rn princi-  pio (uat pocricat , tum accuratius adhuc in feptimo-libro de-  claratum , ac probatum Tragardias etiam, & Comatdiasab  hiftnonibus in Scena cantari folitas.quod confirmatur imo,   &al-    Digllized by Google    JD 1 A L O G V S. i/r   & altero Ariftotclis problemate fc&ionisdccimamona: dfi  de harmonia uerba racitiquserens enim cur hypodorice * &  kypophrygicecanerc non conuenicin Tragardia Choro>rc-  -(pondet, qupdjmiufoiodi harmoniae fu nt eorum propria f  qui uerfantur jn Scena>tanquam magis flabiles > ac magnifi-  cj, cum imjtenmr her^e^,*& magnos uiros, Chorus autem  ecNiflet^p^iularibu^Sed & a Suetonio accepimus, Nero-  nem Tragaave[Pri*wuw caneas. Et idem 1 1 bro 7 .  legum, appellati it tragicos UtySaA iacocS* iaQppovc ,   mollint^mfarumfltos. DeRofcioautem hiflrione loquenx  ■Al.Tuilius in primo de Oratore, inquit. Solet Rofciusduere y  fcrftto plus fibt at atis accederet^ eo tardiores tibicinis modos , &  cantus rtmisfores,eJfefafturuM.qu 9 i(\ id diceretjCum perata  item non poflet ille uocis udheraentiam 3 & contentionem  priflinam fcruare^ieTemiflurumillamcdteruionem cantus >  ac flmui remifturtim efle tibicinum modos, cum quibus cd-  gruebat cantus , & hac decaufa^^cniWexercerediceban  turhiftiioneSjUtuox cantui refponderetj Plurarchusenim  ffi forte hoc extra rem fcire cupis) in libro, ubi de Arhenien-  fibus agir,ait, ipfos publico fumptu multos htjlr tones aluijfe y dum  i llt phonafcoyvocifquc moder at ori y o peram darent Suetonius  in Augufto, inquit. Pronunciabat dulci, & proprio quodam oris  fonOy dabat que afsiduo phonafeo operamus enim vocem intorque -  re y remittere y leuare exafper are y docebat . Ego vero pulcherri-  me videor pofle monftrare illud idem,traga?dias cantari con  fueuifle , locis duobus diuerfisex Anftotele decerptis , & in  vnumcollatis* Inquit enim in Poetica* Tragadiam oratione  fuatei purgare animorum ajfcttus ; verum td tpfum in Muficam  confert libro nono Ciuilis fc tenti a, cum ai^j) A KciSapoiv,   vwj /u^j a,7jhS>   Tnpatcdca,!^ TraXtv tnpa. «ft* Mt AjKf.id ctt t Dice autem fepar atst  i fpeciebus ,jiquidem metris tanti aliqua partes itfius(tragadia)  abfoluitur ,alia cdtu.C^tcra ex his apertiflime lequitur.quod  & res ipfa,fcriptorumquc multitudo, & omnium ad haec vf-  que tempora, confenfus, confirmat, nihil vnquam poeticum  a metro fuifle difiun&um . Verfum igitur efle fuaucm,& vt  Mufei utar uerbis, Boo io 7c JfSbfbvybtminibus iticudifjimk, & qua  caufa id illi c6tigerit,audiuiftis,rationibus ab origine reru,8c  natura, petitis, & ex au&orum didis, minime, ut arbitror, co  temnendis. Sed age, remotis hisaudoricatibus, & rationi-  bus, quarum vis,& facultas ad fidem faciendam maxime  quari folet, videamus, num id ipfum aliqua poflimus expe-  rientia comprobare, propofito nebis ad contemplandum  aliquo alicuius poeta? carmine, in quo fi tanta ineft huiufmo-  di fuauitas, fortafle non latebit, fed emerget, excudis in ipfa.  compofitione latibulis . Atque fi placer, unum Virgilij uer-  fum aliquem expendamus, quemcunque (ors dederit. Sunt  enim omnes aeque propemodum, quod ad grauitatem , &C  fuauitates attinet, inter fe fimiles . Audiamus ergo Didonis  uerba, tragicam flatus conuerfionem , exprimentis : fortafle  nos emollient ipfius ultima uerba . quandoque enim ingen-    Digltlzedfiy Google    ; 'D I AL O G V S. II 3   tes trepidare Titos , ait Perfius, cum carmina Lumbum, In-  trant, & tremulo fcalpuntur ubi intima uerfu. Inquit igitur  anoritura Dido.   , Dulces exuuitydum fata Deujq\ fimbant ,   . o: . Accipite hanc animamjncq\ his ex olui te curis .   Omitto nunc reliquas fuauitatrs formas , qua? quan-'  doquepoffunt efle cum oratione foluta communes, cuiuf-  modi couqueftionis eft locus a commutatione fortuna?,  in comtnifcrationeualde celebris, praeterea profopopadam,  qu« rebus anima carenubus , & mutis, animam tk fpiritum  tnbuitrquae omnia miferationem excitare, &: cum motu lua-  uitatem efficere poflurit haud exiguam, pratlertim , cum ea  nobis dolemus effe relinquenda, qua? cara quondam fuertit.  hasc omitto, qua?& fi firif magis, & praecipue poetarum pro-  pria, permittuntur aliquando tamen & oratoribus, nunqua  lnftorici$,vel rarojqualis eft illa ingentis affe&us.& commi  * ferationis apud Xenophontem, nec minoris fuauitaris pro-  (opop^ia.libro 7.Pfdia?,cum de Abradata interfefto, aede  Pantha?ia eius vxore loquitur.conceduntur & alijs etia (cri-  ptoribus alif multa? (uauitates, ut frequens ufus littera, E, vt  pum cadit in fyllabam longam oratio , ac fexcenras alias ta-  eeo luauitatis formas,de quibus copiofe Rhetores egerunt.  Quod vero fpeftat ad propriam hoc in loco carminis vim,  virtutem, illud eft heroicum, hexametrum, conftansex tri  busdafitylis,tribnfque fponda?is,qui pedes ita commixti no  fidum fuauem,(ed etiam grauem reddunt orationem, ac di-  gnitatis, cum quadam miferatione plenam, qua de recopio-  lediflcruit Hennogenes in Idea fuauitatis,'& dignitatis,&  Antonius Lullus in libro de Oratione, ad quos te reijcio.  Dices, In re plurimum antea dulci, fibique maxime cara, li-  buit immorari plufculum,& ideo fponda?.usaccerfitus, cu-  i*i$ tempora (untlongiora.deindeda&ylos adiungit, tum vc  celeritatem illius breuiffima? voluptatis offenderet, tum etia,  quia fata,L>eus*magna? res funt,grauiorem rhythmum, Da*  £tylum,requireb M\t,Acctpitebanc Animal Vides vt crebritate   H da£ty-    i    n+ LVC11 SCARANI ^   • ^a&ylorum, celeritatem pr^fentis a£tionis,& voluntate qua  prunum e vitam migrandi pracfcferre uidetur ? & geminata  vocalium colhfio turbationem, & confliftum mortis & vi-  t* in ultimo diferimine fignificat * Verum immuta, fi placet,  aliquantulum carminis & uerborum ftru&uram , hoc mo-  do, Dulces exuui^ dum fata,& Deusfinebant. abftulifti con  centum omnem^ppofita particula, &, qua quafi fluentis ora  donis curium intercepit, & ex duobus daftylis praecedenti»  bus,& fjx)hdf o in fine, quibus (uauitas comparabatur,pr«-  pofitus eft fpondaus,quem (equitur tribrachus,& alter fpoi*  daus,qui bus fafta cft a (perior oratio • Immuta nunc aliter*  Dulces exuuia,dum Deus finebant,& fata , Dum fata fine-  banr,& Deus, nihil effecifti.ueldum fata, Dcufque finerent*  iam ultimo loco pofuifti pyrrhichifi,qiri ob celeritatem ma-  gnam, praecipitem, ut audifti, dedit orationem Mutafic; Da  fata, Deufque finebanr, dulces exuui^niliil peius . Denique  quocunque modo uerfum inucrceris ,conqucrentur magis  aures, quam Dido.Horum ergo duorum uerfirum,uel alte-  rius ip(oru,ucI cuiufuis ex aliquo pocta,mihi uelim ifti poe-  tarum noui chirurgi (uo (oluto fermone vim, fi poflunt , &C  fuauitatem exaequent.hocfipraeftiterint,non modo pedes, ut  cogitant,ueru & manus.& caput amputent impudentibus,  ac lacrilegis huiuf nodi Tragaedijs, & Comadijs* fin minus,,  ipfi fe potius intelligant e (Te fine capite>qui tam inani conatu  rem tantam, tanto ltrepitu machinentur. nam fi uer(us prae-  flandam non affequitur oratio loluta , huius autem ille (u-  perat , uideant \\ , quiuerfibus folutam praeferunt in poe-  maris* ne plus luJicij requirant in ipus homines, quam  rhetorica?. Pedum igitur, & numerorum huiufmodt com-  pofjtio,&:huiufinodi quies, impicat in oratione fempcrait-  res, pratlertimin ver(u, qui terminatione aurium repertus  cft, 6c obleruatione prudentium * di ino quodam ingenio  prxditorumjutiurepronunciare potuerit Cicero in Tufcu-  lanisjPoera graue, plenumque carmen , non fine cflefti ali-  quo mentis inftin6tu fundit. Ex quo liquido percipi poteft,   quan-    Digllized bjj Google    9   9   i   *   fr   I ’  fl   D   1   rt   t   v   * '   )> .   X   DI   ?   t   i    lapis cieftis.  peius, fi daftylus oratione cLiudat,Marc fluftuantibus , litus  naufragis. Vides ergo , non qualemcunque conftru&ionem  cfie venuftam,(cd quam apti pedes , & congruens numerus  efficit. Hoc vero tantam vim habet, vt Dionyfius Longinus  dicere Coa&US fuerit,0> rXg PuuSi(rtc*S7roinTrc6Ev&mnon (olum in ver-  fu,in quo quafi dominatur,fed in oratione quoq; foluta,qu£  numeros uelutabfque numeris adhibet; ac metris, fine lege  metrica, uti cur, quid tamen ea poffir, omnium optime demo  firauit Dionyfius Halicarnafieus in libello dc coropofitionc  ucrborum,ubi uerfus Homeri heroicos , hexametros perfe-  ctos, in tetrametros odicos commutat, in quibus, ijfdem uer-  bis,& eodem (enfu manente, mutatur illa priftina pulchritu-  do carminis, & ucnuftas.ac poft multa idem ao&or/e mani-   Ha fello    Digitized by Google    u6 LVCirsCARANT   feftodeclarafleait, quod fuerat ante propofitum, maiorerci  efle uim in compofitione pofiram,quam in quocunque dele.   ivctAiymov , ii JiyipovTi *  mendico fimilem imbecillo, vel feni ,nunc uero pulchrum, ma-  gnum,&pra;omnibusalijsconfpicuum.eode (ane modo co  pofitio,eafdcm omnino uoces,nuncutabieftas ^deformes,  humiles, & medaces, exhibet, nunc altas, fublimes, pulchras^  & uberes ad fpetiem effingit.& hoc eft inter poetam, & alta  rum poetam, aut oratorem, diferimen , & oratores hoc inter  le differunt, quod accommodatius, & concinnius ali) ftrufit,  & coagmentant orationem, ali) fecus. Ex quibus omnibus i  - facile cuiuis erit,iam carminis natura perlpe&a, colligere, &,  audafter una cum Paulino confirmare, melius efle Tragac- .  dias,& Comardias metrorum uinculis alligare , nec polle la-  tis nifi carmine poematum illorum dignitatem retineri , aut.  fblidamutilitatem,integramque uoluptatem percipi. Atque  haec mihi ueneruntin mentem Scarane,quae breuiter, & ex  tempore dicerem de natura , & origine fuauitatis, quam exi  uerfu percipimus, plura, & diftin&iora qui cupiet , & emi-  cleatiora,ex ipfis muficis,& ex ijs qui de arte poetica fcripfe- .  runt, haurire fuafponce per ocium, ac proprio ftudio pote-,  rit. SCAR. Egregiam, ita uiuam, & ftrenuam hodie naua-*  lti nobis operam Marcelline,& ita copiofe collcgifti omnia,  quae propofitum argumentum attingunt, ut nihil addi polle .  uideatur, neque muficis alijs, aut poeticis cuiquam hac in rc  pofthac fit futurum opus. L1MP. Si tibi quoque fatisfa-  ftu eft,Scarane, quid adhuc agimus., aut petimus amplius* .  imus ne hinc hodie ? SCAR. nihil moror , aut in forum »  aut quocuq; mc duces, fcquar. PAVL.Sifte paulum Scara-  ne. SC A R. Ego vero iamdudu id ago.hic autc vir xftuare  videtur, nefeio quid properat. Qua*fo Limpi moremur pau-.  Ium, dum (altem Praetoris cdiftum recitetur, quod io hanc  eandem fcncentiamfa&umcft, priufquam hi teftes ablcc-  • ' dant*    \7X/ 3 & L O G V\S, 11J   dant, LIMP. cxpc&cta^recitcturjaduefpcrafca^quid rati  dcmadmc. PAVL. Audite quaefo. Netrag*diae,& comae-  di* conquerantur amplius, iniuriain libi fieri , multis audir  tis teftibus Graecis , & Latinis + hoc edifto cautum eli illi* in   . _ fi. * _ • *.»•» A**'. *. . •    omne tempus.    aith i i rrr    >»JC    LVerus Prftor, M.Pedio Libcrio^QA/erfutio Mu(?o Cofs.   4?t edixit. Cum renuntiatum fit nobis, efle homines,qui no  uum tragaediarum, & com*diarum genus inftiruant, uercri-  bus,& rccentioribusbptimis tragxdijs, & comatdijs,de uete  rc carminum pofleflione,per vim,& iniuriam,quafi mali car  minis auftoribus , dcie&is , cumque in carum locum difein-  tasquafdam,abfonas, & inconcinnas, fabftiruereconentur,  eam rem nobis, ac Mulis, contra Rempub. uideri, placereq;  ne uis eis fiat in pofterum ulla, lnterim autem vnde vi eie-  £befunt,eo reftituantur. quodeunque nouatum eft hirri-  tum , infeftumque efto. Si quid mercatura librariorum da-  mni contraxerit, farciatur a deieftoribus. Pedes ex lege Mc-  mia, tres vel quatuor, &quotcunque uifum fuerit opus et  fe , pro tuendis finibus concedantur, affignentur Tragicis,  & Comicis. ^   Si quis uero ab hac lententia prouocauerit,aut dolum ma  lumoppofucrit,& inique fecum aftum conqueretur, fi cau-  fam doli mali probauerit /aut teftes efle falfos, & corruptos  dixerithei iudicium dabo,& nouam aftionem permittam.   Si cui tamen appellarttaon libuerit, compromittere uero  caulam omnem in arbitram aliquem magis placuerit , habe-  bitur eius uoluntatis ratiojcommunem eligam uobis arbitra, -  qui tantam caulam fuftinere, ac dirimere queat. Ego uero  neminem ad hanc fore controucrfiam aptiorem exiftimo,  quam eum, qui cum fit omnium eruditi/fimus, optime cuiot  queiura cognofcerc, cumfan&iffimus,re&e caulam iudi-  eare poterit. Hunc efle aflero Laurentium Maflam litterato-    rum Mecfnatem,& Mularum omnium alumnumjquem Ici  mus in dilciplinis omnibus, (acris, protanis, plnlofophorum ,   poe-    NT   ii    uS LVC1I SCARAN1   poetarum, oratorum, in Hiftoria,& politici* ira uer(atum,ui  iurequis eum oppcllare Sapientiae bibliothecam poflet.au»  &oritate uero tanta eft , ut ei certiu* ego fententiam dicenti  credidcnm,quam citatis antea tcfti bus^ A nftorcb} ucl Pistor   • i • ^ ^ • | • ^ ^ • i    ni;creditum quoque fuit in fimili difccptationi farpius ab a*  lijs . Hunc ergo uirum arbitrum atque difeeptatorem Pau-  lino,& cuicunque dabo.quamcunque fententiam is dixerit,  ei flandum cenfcbo,fic iubet Apollo, Mufarutnquc Chorus    ir    'ffj   9    incorruptus   VenctijsO&au.Kal. Scxt. M.DC dnoii^arrt&. ud  r * : , . . .jl'io(j : tnPhimic3 si   ■ FINIS.    T3 j&    i    # ,V! . |   * i 1 1 ) i   .   n .dnn . . 0;  » * /   f.1   !*m»£ r‘.rtw    jTll *»} ^ * C U . ^ 1 S?   jr r i?   i ot^Kroarruoi cm    :! .rdir; rrnr ;nir.fw:o-    iit ■      Dt;oi;p nrnnimiiTtaT w c itmrsrJl    j» ♦ . i % »*■* «"4 • ♦   ui.Jvf 1 / » • » r.   • ni r Tu   * . ♦   l ^ . . . . 4 1 1L -   • . 1   '* . . * - r JL: jjTl^irBTjnO’   J 1 * "f   i" :r irp>V r:o; n *5 r;tiir.'«r> b/   Hinne   « •   Maion ZJ&i#UTvtd ;   -* *- '"*’(% r St f 1 1'C? £‘ y ^ | r ' j-v    .tnrrrioO   iv* i » « . •   i? 11 T .n tn t"\ f 1 Irtf Ih 1  *« r* iiltfJiVM i*   pjrjjr .'iTftOtoiri.r^. 010(5 dnp t2        IXj    UrTCT    i lO«?    1 #i :#« i i -    -   ia ta: , /.Vici iirm i>,- (   l s . t.^on ; .rtc. ii im/orbur io tino'    # r% I    OT3ti yriliitflt  V^iror.0      f      r/joo 11 '0f}’3u »•   krd    TitasmtroJ     33    rrtiUiM nno j.onai ^bwtmfotj  ifn^o on ■ • ■ r .    ^ % rr ••   • »*   -tbiil v   . a rtV^v •5 » , * ft r|   1^' 1*4 t * *   fUta . 4*^- jTTJl3 !   VTT   4py»i p»,.    iii •hf.lii?/    ' t ii- x Vrii3'   o - * i. j sx^Si^hjKi       *    noj rnilj -«!    «ii u Lucio Scarano. Scarano. Keywords: scenofilace – il tragico – il comico – scenofilace, custode, sacristano, custode dei vasi -- siria. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Scarano” – The Swimming-Pool Library.