Grice e Spinelli --

 FRANCISCI  MARIAE  SPINELLI ... DE  ORIGINE MALI  DISSERTATIO     Francesco Maria Spinelli, Antonio  Baldi     FR-ANCISCI MARIAE   S P I N E L L I   PRINCIPIS SCALEAE     ORIGINE MALI   DISSER.TATIO»      NEAPOLI MDCCL.   E * TYPOGRAPHIA BENEDICTI , ET IGNAT1I GESSARI,  SOPERiQRUlt fERltiSSV,      DigiiizM ByGoogle     Habet unufquifque jn voluntate f Aut eligew quae fcon»  funt , & efle arbor pona / aur cligere quae mala funt,  & efle arbor mala.   S.AuguJlisus iib. ii. ie eUis cum Ttlice Manicbaet c.iv.     ! EMINENTISSIMO.AMPLISSIMCQyE. viro   DOMINICO. S.R.E. CARDINALI.PASSIONEO   ERVDITIONE.INGENIO.PRVDENTLV i   CVM.FAVCIS.CQMPARANDQ   QUEM. CLAKO. RENERE. ORTVM   PER.DIVERSOS. LEGATIONVM. ET . MUNERUM . GRADVS   FIDES. DEXTERITAS.CONSTANTIA   NON.MINVS.QVAM. NOBILITAS   AD . ROMANAM. PV.RPVRAM .EVEXERVNT   QVEM.VIX.DVM . JVVENEM . ADHVG . PRIVATVM   .JVRA- ECCLESIAE . CATHOLICAE   1N. VLTR A JECT INQ.CQN V ENTV.STREN V E. VINQIG ANTEM   QVAMVIS . NON EADEM . SENTIENS   BATAVIA. OflSTVPVTT   EVNDEM.BELVETIORVM.RESPV.flLICA   PRIMVM . BADAE . QVVM . IN . CQMITIIS . AGEBATVR   DE.P ACE.G ALLOS.I NTER.ET.AVSTRI ACOS .COM PO NENDA   TVM.IN. FQEDERE . GALLICO   CVM . HELVETIA . CATHOLICA . INSTAVRANDO   DEINDE .[VSTA .FVNGENTEM . LEGATIONE   TANTO. FAVORE . COMPLEXA . EST ;   VT . NIHIL . NON EJVS . CAVSA   VEU.ET . EFFICERETQVE   « - j LE-     LEEATIONH.PANNONICA  HVJVS. VNlVS. STRENVITATE , ATQVE. GRATIA  DIFFICILLIMIS . ASPERISQVE . TEMPORIBVS  TOTO.IMPERIO.GERMANICO  DECVS . PONTIFICIVM .STETIT  EVNDEM .EX . DIVTINA . PEREGRINATIONE. REDVCEM  ACERRIMVS . INGENIORVM . AESTIMATOR  CLEMENS.XII. PONTIFEX.MAXIMVS  5INGVLARUECCLESIAE.B0NO  BREVTVM.A.SECRETIS.SIBI.CQNSTITVIT  CVJVS . NON . TAM . INSTRVCTISSIMA  . ^acogna .JVROPAE.BIBLIOTHECA -   qvam ."viva.ac . spirans  rarae.doctrinae.ac . sapientiae . svpellex  ' commodis . mortalivm . patet  hvic. franciscvs . maria . spinellvs   scaleae.munceps^,   veterBVamicitiae  et . benefactorvm . memor   GRATf ANTMT TESTEM ■- ■   KVPER . DOMI . NATVM . LIBELLVM  D. D     L E C T O R I   20*OTATJ2   S. P. D.     P. IGNATIUS A CRUCE   AUGUSTINENSIS DI5CALCEATU5  Sicrae Doemalicie Theologiae Prorcffor.  TT f OMINES ntpiffimi cum facile fiii ftvlte perfua.  1, I  Escrllentimmo Anflore cicelltlllilBltlt con-  fcripimn majus cli omii latidc ; uipoce in quo admicabis c(l  tn.jThcii diliof^!'. . livli .litrini , vwhorum dtltBn , & vcrst  CKrLllL3:i.i» C |i!c Ni:l^>. P l.i.'.c lolrda doerrma c* iditii (ipietniae J-  pcomii . Dicum Nespoli e>: AEdifeus noliris oftsrvo Calendas Ma.  jas anno AErac Chriflianae- CIOIDGCL. i,- :'.   Julius Nicclaus Epiii;. Archad. Can. Dep,     APPROBATIO     riam admirsmur: Cuju«*Oporculum pioefeB^mtra BacNuiTiim^  qiie ejufiiem fn itiac hnn-inis f nui in Ril-f/iiuiis neyoiio  plus ingcnio, hnn: jcji tl.c «tif rir ir.tVjt r.n : , res ciuliitm d flkilts  lovemis liiis iinpiitsruni poiii- I:  nihd a Chriilisna 1'hiloiijt.hia  jura Ijedrre r-ffir.. Dijtn-ini. nl,JI.,r.  peraddidii Doaiffimu:. —  &Novacoccs peclpitu     Sml.^&vi^Hfi.Sma.  ThomasTsElislaiciakcg. Ssc.On.Pcclcrnr.   Dic     Dii 3. mtnfu Nnrmbni 1750.   rifi nfcip» fi» Rtgia Mj.fivi, fub Ji, 3,. ...   nfinpu «Irtumt /_,S # RrwtKh.» D . ri«™ T_ A   Mi/tftm .   Mwlti Omr* J__3_, c*™ f«___.., Aani , _,,„ ,«_,_._. ,  qt*i impntutu, «,« i«/tna tpprsknkm fl ,-fl, M«™_V Rrwfi.  «1 , f> m pMcttim, ft rv cr ilfiei   P_i.XIII.ir- " -   P V . XVI. u     J-_i. Avl. wj. t. Iiilgiamur ror», fijlc  XXI. «i/.ii.DunirempiDtiinl   «•■"■■!■ »Ki   r^&srirr™'     □igiiizQd D/Googto     ■4     ORIGINE MALI   DISSERTATIO.   | JVV (\ Sf 1 ra6 cavillatianes nedum Fidei , verutn etiam  hIeViSJ LjJ naturl '' w 01 » i communique hominum fen-  ]-'.!-■ i -"iiiffl sdverfantes occurrerunt , quibus ftomacha-  I '-- ■ ■' - I ;u; , coimncre haud me potui , quin ad ca-  mm aliquas graviores ftomachofiorefqiie in cralfis ver-  lantes erroribus , ^meas qualefcumque notlS apponerem ;   At ego hoc iaciendum minime adliuc cenfucram ; tumquil  temporis progrcfTu errorcs debilitate concidunt fua : tum  quia hujufmodi Baeliani eo in praefentia apud homi-  ncs tanti ptofccinc vidcntur , quo in noftronmi tordiiim  comtptela viam latam repererint . Unde melior , imrni  vera ratio , qua iftius Au£loris fophifmatum vanitas dc-  tegatur , eft corniptelae hujus a nobis amandatio procul,  qnia tunf mcns in fc revcrlli conilnuo nito facict,  quin & ab illis ablioricoii .   In noftri Protoparentis peccaro , Votuntas, quae Intelleclum  fequi dcbcbat , eum oppreflit f illumquc duccm amplius  habere noluit , Icd fuis lolummodo libidinibus obfcqucn-  tem , itaut , nobis malum omnimodA perpctrare volcnti-  bns , quia Intcllcilus quamquam dcpreflus , numquani  tamcn dclifiit aliquod pracbcrc lumen , quo in talcs libi-  dines ftimulus cxcitctur alftduus ; Voluntas vult eum co-  gcre , non folum ad fibi acquiefccndum , fcd ctiam ad     DigitizM Dy Google     f n. )   ejns libidmes ratas habcndas , kit falterri excufandas .  Adamus non peccavit iui fedus gratia , non dominandi  anibmon e , quia folus nmc crat , & faac omnia ditioni  Jubieifa , ut nec divitiarum cupiditate quae tunc non  exiftebant . Suae Voluntatis libido , ouae Imelleflum de-  vicit , fuit ilh f e Dco aeqialein fieri , ut mde Bonum ;  & Malum fciret . Malum jam ille fcivir , & in Mundum  mvexir , cum primum non erat , falrem irt Terra • fci-  vit quoque Bonuni , quod poft Malum c[: i ik-mni' i'-  quod , nempe minui malum , ut daretur , inveniendtim  iiut amifto vero Bono , quod Deus erat . Hoc Malura in  ejus defcendentibus in omnes perditas lenfm libidines, tru-  eefque cupidirates Dominii , Divitiarum &c. fe ditTudit  Scd iplae libidines alteram altcra Jua cnormitatedd.ilit.ivit.  In praefenti Mundus conienuit , cui contigit quod homi-  ni , qui cum ftrepens malum amplius perpetrare non  poflet , evadit H/pacrita . Ut fi pulchrae mulieris com-  pos elfe nequivcrit , cjtis afpeilu tamen cuptUi obk-aa-  bitur , quia nunquam feittTcuM oouB , ul i n Proverbio  Hifpano . Si fpem fuam fortuna juvenibus amica frurtra-  birur , aliis praeeiTe cttpit pmdetitia , & veluti Oracu-  lum audiri , & eoli . Ita igitur in praefcnti H/Bocri,*  fceculo , nem» Principum libi Acqutlitoris , vel potius  Devorantis provincias tirulum amplius alTumit : fcd afpera  interdum bella hifcc noltris temporibus totum Orbem va- '  fl.intia nomen , aut proprise dufmlionh , ain lm i^ej^-r^tr ,  aut aequilibrii Orbis~,-puLlUi.iuiii . Wullus Amor erEi  mulieres alienas pravus , fed 1'Iatonicus , & pura amici-  tiae nomino reflus . NuIIus Judex , vel Miniilcr iufli-  liae venditor , fed mercedis exaflor , quae ei ( ut cre-  d« ) pro aflis , laboribufque debetur . Omnes denique  hcmines cujufcunque iint ftatus , fibi fua iplis pcccata  Ipecie legitimi , atque honefti obtegere conantur .  Ideo jgitur quifquis , quem qliia rituli Athei pudet , mi-  nime Deum negabit , immo exprcisi vult cum eiTe , ut,     DigitizadbyGooglc     f m )   ci propriae corruptionis cauuam , quam in lcmetipfo no-  lit cognofccre , tribuat .   Poftquam gc-nus humanum pervagatum, fuerit omnia rapi-  narum , focdiifimarum. obicocnitatum ; omnium dcriiquc  atrocium facinorum , arquc flagitiorum genera , jam de-  fatigatum eft iplis , quae )n feipfa abominationem  cicnr , peruiciolas propier confetiuentias qtias patcnter  fcctim rrahunt . Scd non ideil dciinit eadc-m flagrare con-  .ctipiiccntia , eodcm propria affici Amore , quo fuit ad  ca pcrpctranda impulfum . Concnpifcentia eit fons , cjui  feptcm dilcurrit in ora generum pcccatorum , quorum  uno ore clat-fo , & exficcato , eadem noxiae aquae quarr.  titas fex aliis accrcfcet .- quibus omnibus dcficientibus ;  tota aqua duftui fuperbiac accrefccrct , quac ficut fuit  pritnum in Adamo peccatum unde alia , ita in nobis  finc sjratiai: Divinac auxilio nunquam exhaurierur .   Mundo praefcnti igitut     li , quae fola noftra fuit , in id impe  qualecumque fophifma , ut eam in   Hinc focdae obfcaenitates Aretini , trux   ca , impudens Lucretii Arheilmus , r..~ —  jmnio fulmlem noliri ibeculi malitiani" oTfiFiiauhl ; cum hacs  in Baelio materiam oiuucm fc obleftandi invenit .   Quia Auflor iile , quanquani nec fttac viiae exemplo , ne-  que fuis fcriptis , nedum fcnfus voluptatt-s , lcd ne quU  dcm dominandi cupiditatem , & acqnircndi divitias pro-   ■ moviHet ; nibilominus acilendo fupra cocmios fc-rmi om.  nes , ambidonem iuam , omma lupcr iugeiiia dominium  aneciavit ; idcoque aliorum opinionihLii m:>p i if o:[-!oraiis,  Sc certioribus adverfari conatur defctidcndo in.iuditas ,  imo monftruofiifimas , od fuum ingcnimu ollcntandum .   A 2 Idco     Idco Davidi , ac Sanctis Ludovkd , Cryfoftomd , Ber-  nardo &c. tot a fe confiitos defectus affigit ; immi quot-  qnot fanftiflimi , ac perfeitiffimi fnnt apud homines ha-  biti , calumniatur ; cum e contra fceleftiffimos omuei  excufet , tmm6 laudet magnifaciatque .  Ar quia Deus iuliifiimus , fanctiffimus eft, immd Sanflitas  ipli , ipfa Juftitia , precipui ab eo fuit laceilitus : Ne-  garc illum , nimis vulgaris impietas erat , quamque ncn  pauci jam amplexi fuerant , tdeo ifte Baelius voluit in>'  pietatem fuam ultra prorrahere , Divinam infeilando  Frovidentiam , rribus praefertim fubdolis , ac fallaciffi-  rnis propofitionibus ; nimirum : Cur Deuj peccabiles  nos creaverit ! Ec fi peccaruri eramus ; cur nos creavit?  Et   illud Principium agendi , quod certe in plures par-  tes dividi haudqiiaqtiam potclt . Etenim quifque noftmin  clare , evidenterqne experitnr, illud fuum .Ego, duo , vel  plura fieri rainimi pofle . Quaproptcr hoc proprium Ego  unicum , & individuum , atque ab omni re corporea  omnino fccretum , jure meriroque Mcntem appcllamu; .  Experimur pariter proprium corpus ita eife dividuum ,  ut nullam eju; partem , ijuantumvis minimam , concipc-  le poflimus , "quae in alias minores femper & minores  dividi nequeat , ve! quod idem cfl. , quae ex aiiis plu-     parci     1 pcrfpe£tumque eft, hominem duabus fub-  nanius comtare , qtiarum ima Mens dicittir , quae lem-  per Afliva , una , & individua e(f ; adeout vocabula  iflbacc Mens , Acfio , Unnm ut Synnnyma haberi de-  beant . Altera vero iubllanria elt proprium corpus , quod  experienria doccnte , & Ratione diclancc piffviiiri , iricrs,  & otiomm i-f} . Etcnim qii.nln.un pr[n;i;iiitm aftionis in-   qiio»certc principium illud emanare debcret f Qnapro-  pter Corpns , Paflio , Perpetua multitudo , vel mnifat  ?r7\ihn ctiam fynonyma erunt . Quae qutun ita ie ha-  bcant qnis non videt, nos, praeter h.ifce duas fubftantias,  ali:is lulillantias concipere haudquaquam polfe , quando-  quidem inter ununi , & plura non datur medium , quod,  ut attendcnti patet , non fit aut Unum , aut Plura .  Mcns igitur utpoce Acliva agit in Corpus , illud moven-     f VI. )   do , aut ejus motus direflionem immutando , idque exc-  quitur fua propria vi , fuaque propria natura . Cum enim  lit ipfamet aiiio , non lolum in femetipfsm , fed in cor-  pus qiioque , quod eft Paffio , aclivitatem. illam fuara  escrcere dcbet . Corpus veri e contrario cum lit ipfa  Paffio , ncquit ccric in mcntc fcnfationes , ut ajunt ,   nino rcpugnet . Et quamquam ob corpoicos niotus , ut  cxperieritia patet , quaedam in mcntc exdtcntur lenla-  tiones ,'id non aliter accidit , nifi juxta lcgcm illam Dci  jubcntis , nt occafione talinm motuum corporcorum , ta-  lcs quoque excitcntur tn mcnte fcnlanoncs , quae tamcn  imptopric dieuntnr Paffiones ■   De Mentis Facultatibus .   TRcs funt Mentis facukatcs , Vitahtas , Intclligentia ,  & Voluntas , Vitalitatis duac funt opcrationcs , Una  lenfus mternus, per qucm lni ipfius cft conlcia , & quem  Mens a femetipla elicit . Altcrj fcnlus , qui dici potclt  extcrnus , non co quod extra iplam lit , vcl quia ab ex-  tcrnis rcb:is in illa eff_cia_ur , vel imprlmatur , fcd quia  a rebus cxternis , vcl (.x.itjcur , ut in l>!.indi.; kT.ijtiojiL-  bus , vcl cogitur , ut in mltibus , veluti doloribus &c  ad illum in fcmetipla formandum .  Intclligfntiac aJIiuc uW funt operationcSjIniuitiva,., Sc  Reflexiva . P»r inrnirivim m«im t— -^"'^""■'i.'-"!!! Attri-  buta , dircfle cognofcit . Pcr Rcflexivam Intellecli^ fe  di/rincc circa cognitionem obviam , fcii direclam , ui cam  examinet , videndo naturam , proprietatcs , Attributa ,  iLirccliotiej , motto; 5;c. m counirac : ut quando Trian-  guluui .ippreliendit , fe detinet circa idtam Triant>uli ,  ut in illa cognofcat TV.nipilum clfe ii_'i:rjm tribus lineis  con.prciienfam , haberc ttes angulos , duobus rcclis acqua-  les &c.     (VII.) '   Ad Reflexivain credo peninere Memonam ; per quam Tn-  tellefltis jungil Ideas , feil cogniiiones , ieit fenfationcs  praeleritas , & ftitnras , ctim praelentibus . A qua jun-  ftionc, omnia judicia , omnes raiiocinaiioncs , imo omnts  , & deleclatio , quae a fenfibus in nobis produ-     . N.n:     , JuJki     ( vm. )   il-rr , Vo. -i-:^ o:i|it ?.: *->-n I -vivcn: -i: 1'erri cum Idea  i'i I n , Op-^Ji o liiiTeri-cndi , vel fepirar.di duas Idea;,  fu_ipnoit unionem anrecedenicm duaium , vel plurium  Idcarum , iii cum di;0 ,- Ptirut non efi r«khtr , fuppo-  nit , Volu:iiaicm jam cor.i.irxifl.- a_i| re.i;i',lif:icm al-cnjus  /Jf/cnHiro(i( cum illa Ptrtt .   ln omnihus iAis Mentii fccultatibus vid:re elt ilhm inu-  ginem , St fimilitudir.em Dci , quam Dcus ipfe noj do-  ciut . N'jrn in Vitaliute q:iifqu;j «tpertiui illud Princi-  pium agendi a fcmc;ipfu , in Itmeripfo , & in .corpori-  bus , quod qjamijii.im imneifefU , inliritjm , pcrfcclif-  fimim Aclurem , nn-j immar.enlcra divinum Afl-jm  alirjuo modo espnmit .   Ir. iniell;j_,ent;a vicicre Htel op;rauonim fnnnar.di Ideas ,  ui vtri , boni , entis , rei , numeii , inentis , ho-  rpinis , bruti , plantae , figu:ac , trianguli , circuli ,  moius , qjictis &c. qaae afiouu moHo ilUm lileam Ar-  clictypam , ptr quam ( ft-cundum 1'latonem ) J3eui res  irJcimal ( lcd verJ creai ) expnmum , i. non in trean-  do , ul ldea D;i , faliem in repraelentando , nam per  il!a Mtn; , naiuram , eiTcr.tuin , aiiributa &c rerum  particjurium cojnsfcit . Sed Mcmoria ell ojierauo ; in  qua uiagis eluMlcit i.U ineomprclienlibilis grana , quam  noftns m;ntib*js largiins eft Deus . Nam cjm omnis  Crtaiura fil in il!o perpctr.o , r.ipidiflim > ciuiu luae exi-  flt::iue , qu-J icmpi^ ci;i:ur , i:jiu vr. jjusIcm. mo-   jam rj3ti fu amplius , un nihd adhuc fiE mo-ncntum fu-  turum C fjae exiflcniue : ea elt vis Iniellectus per Mo  moriam , ul quafi cx r.ihilo eliciot mnrr.crtum A , &  C , ad iUa cum pratfcnu momento R coniunfienda in  Cj^r.;i-on.biL. , nt lupra diximm . Har.t visn quamquaiu.  cor.lir.j^ , ui vtnfumam , & indubitabi:err. in njbis tx-  ptr.am ir , iiiwini'::.!:c;;li ::!cm :m-i i-:Ic :'.-.:ux.r , i.am  illud fifterv rapiJiHimum cyrfum pratlentis , per euern     - . f)ipni7n!l h. O-ivjjr^     bmnis ereitura ruewdebet, non fotum fa$n' t fed quafi '  contra naturam rei creatae videri debet . Fer hanc ergo  mentcm potilEmum , & fupra omnes alias luas facultatcs  ad imaginem , & limiliiudinem Dei faflam efie paiet ;  nam fi aliae , aliquod divinum attributum , ifta divi-  nam ipfam eflentiam aliquo modo adumbrat , Nam illa  imcrmmabilii vitae tata fimul , & .pcrfetla pojpffio , quae  aeicrnitatem naturae divinac exprimit , fi non intermina-  bilis , fi non perfefla , faltem aliquo modo totam fimul  in memoria conlpiciendam fe praebet .   Hic obiter notandum quam fumma injuria Baelius iftam Boe-  tii aeternitatis divinae definitionem improbei , & con-  temnat ; nam quod fit interminabilis , quod fitperfefla,  nulli dubium ( ut divina ) eile poteft . Tota Baeliana  difficultas ergo fuper iilam totam fimid poffejjicaem cade-  re debet . Sed hanc in noftia memoria experimur , quam-  quam ut nollrae crcatae menti aptari polht , nofcere  r.on vaieamus . Quomodo ergo illam non credemus in  Deo , cujus narurae tam aptatam vidcmus ?   Sed hie Baelianus error in alio tum fui , ttun aliquonim  qui fe ut Philofophos venditant , radicem habei . Nam  llti aetemitatem ( atiributum foli Deo competens ) ut  durationem infinitam iibi 6ngere volunt , quando dura-  lio poteft competere folis creaturis («) ; nam per illara  ereaturae habenles proprium e(Te femper fucceflivum ,  ipfarum praelens nunqiiam integrain , 5t totnm , fed  femper , & perpctui dcficiens , & ruens uti mutilatuni  a praelerito , & futnro invenietur . E convetfo elfe Dei ,  cum lil limplkiflimum totum iniesrum ell in ailu , cum  nihil poflit deficere ei de eo quod eft , vel acquirere de  eo quod non iir ; totum fimul ideo fuum praefens dc-bct  habcre , cui nec praeteritum , nec fuiurum affici poteil.  Et tale praefens eft aetemitas , de qua Boeiius loquitur .   B De   0) VlJt £. Auguflini™ Confds. lib. ir. CJp. 14. & S.TIiomim phmtttt     De noftra voluntate aliquam fimilitudinem immenfitatis Def  exprimente audiamus Cartelium . Nec veri etiam queri  pojfum , quod non fatis amplam , & perfcBam ■oehntatem-  five arbitrii liiertatcm a Deo acccperim ; nam fani nul-  lis illam iimitibus arcumfcriii cxperior . Ee quod valde-  notandum milii vidctur , nulla alia in me funt tam pcn-  fcita , aut tanta , quin intelligam pcrfediora , Jivc majo-  ra adbuc effc pojfe , nam fi , exempli caufa , facultatcm  inteiiiaendi conjid'ro , fiatim agnofco perexlguam illam ,  & valdc finitam irt me effe , fimulque alterius cujufdam  mulii majeris , tml maximae , atque infinitae ideam for-  mo , illamque tx boc ipfo , quoi ejus ideam formarc pof-  ftm ad Dei naturam periinere percipie - Eadem ratione Ji  facultatsm tccordandi , ticl imagmanii , vel quaslibet alias  cxamincm , nullain plani invenio , quam non in me le-  nuem , & circumfcriptam , in Deo immenfam effe intelli-  gam , fola efi valuntas , five arbisrii liiertas , quam tan-  tam in me sxperior , ut nullius majoris Heam appreben-  dom ; aieout illa praecipu* Jit , raliene cujut imagmem  quandam , & fimilitudinsm Dei MI referre inteUigo , nam  quamuii major abjque comparationc in Deo , quam in mt  fit , tum ratione cogniiionis , & potentise , qnas illi adjuit-  dae funt , rcdduntqut illam magii firmam , & cfficacem ,  tum ratione objetli , quotiiam ad plurt fe entendit , non  tamen in fe formaliter , & prxciii fpeSata major •oidciur ,  quia tantum in eo confijlit , quod idcm , vel facirv , vel  tion facers ( boc efi affirm*** ■ , W ncgare , profequi , vei  fugire ) poffimus , vel potius in ee tantum , quod ad id  quod nobis ab intellcilu proponitur affirmandum , vel ne-  gandum , five profequendum , vel fugiendum , ita feramur,  ta J nulla vi externa noi ad id , dettrminari fentia-  *nus &c.   Et bene dicit , ut nullius majoris ideam apprehendam . Nam  hoc ipfum vellc , leii cupere intelligentiam majorem il-  h , guam habemus , nos admonet dc dtfctiu iftius po-     oigiiizsa D/Google     ( xii. )   De attributis conftituti.i:i:.i .1 i.i 1:11:1 icpLTgtljliuni . In ccrru l-.nc , ut protHilitionuru rrta-     It perquiccR ymaede Gam ( Scd 1     DlgitizBd B/Cooglc     ( xm. )   pellabimus ; & indiffercniia , feu facultas ad oppofita-;  Spontaneitas eft i\h vis ,,ill» indinatio a nobifmat ipfis ,  ut ai id , qiad aobis abintdleilu prapanirvr ( addennu i ;  fenfu imerno , five extemo ) ai ajfirmmdwn , Wie>   ( ul in Adamt peccira dili ) cui qitae quiticm nedum lulural! ratio-   fidem Clliem illjm , quam Crefi- ' ni , verum ctum ipfi communi lcn-   li> , Occronis , Aujuiti &c. E "Bsotin , tA^tOi'* mcute aliqtu ,   jetm ^V*' q'jali^ricn;u]cs,qua- vcl alra a corpore impeUalur opor-   H;r^.::n , !(...' !■ : , Wncic; vaiio- corpore i.-ipidilfimum ' mrKum quis   e^li polcral 1 luin quia jflotum iJt iolijum I Ac ncma ijinorai cui^   1:1 ti.iIl^ ^..[L-ijjniur', fcpulcraoKen- coiporejm formand.im illum conlra-   hifioriii rradua^, quac in coium my- oueal iJlud fuifum , illjivc dcor-   Jtrnlennr pnettn» , fcd nntimt Hoo*dcorfum , quod fupcr leiram   dico quOS Priuci,.;. ..l.u.ilir.LEu!:; :. c IIH vi.ltuu... , .tiirra.:! [j.lill H.iri   a.i:\-j:i:;;n Hr.r-.r. cr.ir.l . irl r.i- o.LLlir , r,.i-i .'rimia lu.1 corpoia ab   flris u;iioc li:,;>um , ornne conlo- nclhcie ciicumfulo impuiTa icndunt.   nim, i^ir.iL-.irr.q i; :'r:ni,ni iji; ■.'ilii^ , llijm C01pjru.il corutLiin , qucru,   ar.j.ic li-.iilimii.i ... 1:1. :.,-■;,■:!,: ii . fjnjje 1.-11 t.->r:/ioi jp-;::..:u , ;:--   Scd qi™l raaiimi hic noian- pendiculuai non oblique Fcn vdm   d.im t.r , ];i.i i.Jim , cjm vciil non miB ; prjclcim ob ci.n ip.Jii r:.-   1 trc.icn.J^ njii.jc l:j;i cjqmi;:!ius r;,j;ic.:i , ]ji .11 mj:::. i:i:i:.i:j ..!i   Itlraherc iubpuclciiu , t]liu iwrtrjiil Epicuro ilRJIj no.i i>;i.!i: c.f:   ■ fim     ( tar. ) t   .gdniam JSvi profequendum , vil fugicfidum , itt feramvr ,  «t a wRl tai extema not ad id determinitri fentiamus .  Sei per hooi attribumm , niliil hbertatis , nuilum aftum itv  •*roluorate videre liccc . Sei) illud quod conftituit libcrta-  tem volumalis eft indiffercmia , pcr quam ad untim ma-  ■gis , quam ad alium attum aflirmaniii , vei negandi ,  leu prolcctuendi , vel fngiendi , fe determinat ' . Per hanc  indificrentiam. voluntas cxercec eleclionem , quae vere  aflivam illam r.onffituit  ftrema fpccics ,. cum pcrindc fir ac , indiShrcntia ad bo-  num , & maium -, qtiamquaro in infimo gradu , qua ni.  hitium voltlntas imperiefU fuani exercet libertatem , at-  tamenyquia mentibus creatis eft potiffima , fibi per an-  tonomafiam indifferentiae rramen adfcivit ; unde ejus ufu  propterea fcholae ad exprimeridam Dei libertatem abifi-      nrnlia : huitE motus obli-jijiia» i Ilrm vidcii potcft in omnibus obje-   K.ri ■:i:ni.[ myflcrii a Lucielio Rc- Oionib^ , ■|'.-ac imlirac li.ici my:lt-   ]:■>■■.;. Hve ]'i.-.vi.'rnri.ic lubrnr.ata, ri;: tiiint , ciu. ijlilaro iirpi, y.rK-   ncii.-T intellinenliiin noftrjm eice- reiru, quod noftram fiiporalionem   •Imil , led eiplane oppcmuntur. tn lii , ei aliud ai libiira) invcnimn     ("•">,   nent ■ Ideocjue videndum cur haec indiffjrentiac fpeciei  Deo. aptari non poflit , nulk ex re unen ejus perlttlif-  iima hbenate immintita .  Deus igicnr , ut perfe£tiffimus , perfefliffiBH adhuc fupta  illam omniuin rnentium creatarurii debet efle fu li-   Nam quod attinet ad affirmandum , cum id nitatur vero  ut a nobis crcditur , quamvis multoties non ule , fed  ftlfum fit , quod reddit noftram indifferentiam non fir-  mam , & ideo imperfeilam ; nam cum falfum inveni-  tur iliud , cui primo , uti veto a nobis habito aflentie-   , cogamur . Sed in Deo curn fit ipfe au£lor veri, , & fdeo  de ipib non judicet , cum ipfe iliud iuftineat , ixab tale  reddat , quanto perfe&iilima debet clTe ejus libertas , quae  cum cogi non poffit a melioti eiamine ad le inverien-  dam , a pura iua volunrate dcpendet . l. ■ i   Circa amorem , feu defideriura , quod eft alterum volun-  latis attributum , hunc fic perfecHffiinurn in Deo confi-  derare debemus , ut diverfae a noltro naturae illum co-  gnolcere fateamur . Nam cum Deus fit Cisator , & Con-  fer-   opus e!i fubjiccrc , gmxl scrj ipfi dum prc.mirfLOiic.rTi 1 Chriflo ti fi-  Taliom CDDtmilim , iino Djipofiium tLiin , uti pcrpcrub dunirurac coil-  ctfcc . (crvanda iuir . Tum cciim pcccAli   Quod c^n pecniiiri nwdo ifl graviutcn: i pr.iclms dc.ii.|..c c.|.nt  a:ii:; . : i ii.l;:i..:uir.:i , yi. l- s:> F.m- 111, .:,..•: ii. l::.i; auimac , in eu|io  ru,:,n:i oslltis myllcriis fiunr , ali- percjuiiitinrc Ttiniu:iIIL':ir , q':ilu; ;;',., n,i.[;;i uivl.-i     f XVI. )   fervator rerum HUs" vult ad eas fuftintndas ; nos , ,ut ah  rilis , fuftineamur , & fulgiamur ; in iplo non elt defi-  dcrinm , fed vera volitio , vcrus amor , cum quo omnes  res ad fe inclinat , ut ilias luftcntct ; in nobis niliil  aliud eif , qnam defideiiura , appctitus , inclinatio ver-  fus rcs ad inveniendum in illis fulcimen , quod nos lu-  ftineat . l   Quod ut melius expllcernus , confiderandum nobis eft ,  quod omne Ens cogitans cum dcbeat neceifarii per (uam  effentiam habere intellcilum , & voluntatem , elt de ne-  celTitate fuae eftcntiae , quod prima operatio lui intelle-  flus iit femetipfum , vel ialtcm propriam exiftentiam cc-  gnofccre , ut prima , & neceflaria operatio fuae volunta T  tis lit amor ere» femetipfum .   Deus ergo cum fit Ens cogitan; , imo mens fupretna perfe-  cliffima , debet etiam perfctliffune feipium cognokere ,  uti etiam feipfura amare . Cum ipfe fit perfectiflimus ,  immenfus , infinitus , a .fe & ab alia nulla re depen-  dens , fuus amor erga feipfum debet ab ipfo praeferri  amori omnium creaturarum . Et ita Dcus non poteft cou-  ftituere -ultimum finem fui amoris qualerncumque rem  creatam , fcd feraetipfum folum .   E' conveifo omnis mens creata , quamvis nofcere , & ama-  re femetipfam , haud tamen femeripfam Bltimum finem lui  amoris facere debet , qula voluntati in fuis inclinacionibus  fequendum intelleflum eft fupgerentem fihi fuinmum Ens,  a quo ipfa mens crcata fuit , Sc in omni momento confer-  vatur . Itaque intelleflus fic voluntati obje£him praebet,  ut defideriorum ejus fui amoris etiam confiderati uti  proprii , h. e. erga feipfam mentem , illud ultimus elTe de-  beat finis . Nam veri proprii , vcrique lui utilis caula  ferri debeat ad faciendum Inum ultimum fincm , ad aman-  dnm fuper omnia , etiam fupra femetipfam , illud Ens ,  quod non folum ipfam creavit , & continuft couietvat ,  fed quod folum in omni momento fn capax inilinendi  tam j     L'.- 1 n t : :"J L"; Gi      ( im ) '   eam , & expler.di fui dertderia , quae nullum Ens crea-  tum , neque proprium fmim nunquam impk-te , & iiiiti-  tiere poteft . Hoc ergo erit verus fui proprius amor ,  eilque omni memi creatae habendus , ut voluntas lumi-  ni intelleitus innixa operetur .  Sed fi voluntas non iequendo lumert intelleflus cemere ruat  ad faciendura femetipium ultimum finem fui amoris , ne-  que hoc confequetur . Nam voluntas non poterit fe com-  pefcere , non poterit acquieicere in ilio iolo objeflo .  Etenim mentes creatae debent fe cognolcere ut finitas ,  & ideo terminatas , & deficientes ; ifta cognitio elt ita  ab ipfis inleparabilis , ut etiam invitae debeant illam  femper habere , cum fit propriae eflenriae , & naturae.  In ipfarum termino igiiur iitae mentes , relpicientes pro-  priam deficientiam , hoo cfl: proprium niliil , ifte abifliis  nihili , Ulas horrore perfundit , uti illarum effe deltruens.  Itaque ne ad iliud barathrum ruat , alio Enti uiniten-  dum eft illi , a quo illud vacuum nihili ab ipfa infemec  fugiium , repleatur , repareturque . Et ita hoc aliud effe,  8c non ampfius rpfa , erit terminus fuae voluntatis . Sed  iftud «fie cum non fic iilud fummum , infinitum Ens ,  a quo ipfa mens femet averterat , erit atiud Ens crci.  tum ; fed poftea agnolcens in illo eundem terminum , 8;  ideo idem illud tam exofum nihil ab illa in femetipla  effugitqm , eft illi opus , ut ad aljud Ens creatum , cui  innttatur , tranfeat ; in quo cum ei accidat idem , quod  in primo , tranfit ad aliud . Ec ita objefta voluntatis  femper commutabuntur , ea minime inveniente ilhim nl-  timum finem , qui debeai illi fuum fulcrum , iuamque  quietem praebere . Ideo mundanae tes nunqtiam expfent  noilras cupiditates . Ideo Aiexander poft acquiiinim pe-  ne totum oibem terrarum , querebatur tantos mun-  dos iuperefle , in quos.fuum imperium extendere non  pofier .   Ifte ccecus amor mentis erga feipfam , ifte impetus volun-  C tatie.     Oigitized By Cooglc     f xviir.   tatis faciendi feipfam uliimum finem fui ipfius , eft fom,  origo mali , iui6 omne malum , quod fit in mundo ;  Nam cum Detts lit fupremum , infinitum bonum , jpfe fiw  lus potell explcre defiderium voluntatis crealae , qtiae in  illo Iblo poteft invenire fuum firmum , Bc perpetuuni  fukrum . Nam cauia appeientiae boni in omni volunta- :  te eft , quod meni creata fentiens in femetipfa fuam  deficientiam , fuum terminum , nittlur , ut fupra duSum 1  eft , fuper aliud Ens , qtiod illa credit pofle iftam fuam.  dcficicntiaui fupplere , Sc ideo cfle ipfi bonum . Sed quait-  do voluntas Entc creato nititur f ut fuo ultimo fine ,  Sc fic ut fiio fummo bono , cum illud aplum ad fe fu-  ftinendam non inveniat , jam non erit fuum bonum .  Hoc cns ergo , qttamquam bonitm in femetipfo , refpeitu  VoliuiUtis erit malum , quu ab ipfa ufus iftius Enlii  perverfus fuit . Et ita ifta voluntas erit auctor mali ,  qttod ut a fe fola pioficifcens , comra ipfam Iblam habet  luum efleftum , & refpeclu ipfius erit malum , ut infra   Ei diftis vidcrc licct . Primum Dcum non eiTe suflorem  mali , fed illam volumatem creatam , quae ufutn boni  pervertit tota penitus adhaerens illi bono ( h. e. finito )  quod illam fuftinert non poteft . Et hic eit notandum  quam gravis , quam ingrata erga Deum fit ifta perver*  fio voluniatis creatac , quae Cum a Dco creata fit tan-  tae extenlionis , taniae amplitudinis , ut quafi «nmenfi-  tatem Dei aliquo modo adumbret ( ut fupra vidimus ) ,  & hacc gralia illi concefla , ut fua vi , iiia amplitudine  fuperans omnes res creatas , ad fuum faftorem , qui fo-  lus tamam cjus vim cupiendi potcft explere , 8c iic in  illo qiiiefcere , ad fc fuftentandam fe volvat ; rantam  fuam vitn , lantum conaltim in nihilum creatttrarum ve-  lit difperdere , unde fine vi , finc vigore , & in nihilum  praecipitaiam fe invcniet .   II. Deum niliilomiuus efie infittiti libeium , qua.mquaiji  auflor     auQor mali non 'fit , nec .efie paflit . Nam cum il-  h indifferenlia mcntium creatarum ad bonum , & ma-  Ium ( quae maxima in illis habetur , non confiftat , niii  in iaciendo ultimuni finein lui amoris , vel Deum , quod -  eft bonum creaturae , vel fcmeiiplas , quod efl malum.  In Deo ntione dignitatis objeiti , h. e. ipliufmei Dei )  illi duo aBus tam oppofiii in crcaturis , h. e. faciendi  ultimum finem Deuiu , 8t fe ipfas , dico in Deo funt  uaus , & idem aclm . Et ideo in hoc aflu non poieft  dici Dcum piivatum induTerenlia , led indiflcremiac in  hoc ailu non efle locum. $ cura non duo , fed unus fit ,  vel fii unus , qui duos creaturae aclus comprehendit .   III. cum indifferentia , & ideo libertas mcntis crearac  drca bonum , 5: malum iit inter duos aclus , lcilicec  amotis Dei , &: fui fuper omnii , Si ifta mens a Dco  cogeretur amare. Deum , jam non elTet indiflerens , &  idea non libera , quod comra naturam fuae voluntatis  foret , itaut ifta polentia in illa dcftnieretur , & ita nul-  Iik amor in illa , neque fui ipfius relinquerelur .   Elfi in mcntibus beatis valuntas non poteft a fummo bono  fcjungi , hoc evenit , quia quando in illa erat libenai  indiffercntiae , hoc eft inhaerendi Dco , vel fibimciipfi,  ut uliimo fini , cum Deo inhaererc ipla volucrit , quo-  modo poflet ab ipfo amplius feparari ? Illa in aclu indif-  iercntiae cum elTet in pcrfefto aequilibrio , voluii lancem  fui adlus verfus Dcum pcndere , idco quomodo amplius  poterit in aliam pariera illam. defleilere ? In ifto aflu  illa cum fe a lumine intelleclus duci fiverit , in Dea in-  venerit illud forlc , illud infinitum objcilum fuomm de-  fidcriQnim , quod femper , & continuo illam fuffentabit  in fua deficientia , quam uti tcrminata , debet femper  in femetipfa fentire . Ipfa voluntas indefincnler fovebit  fuum proprium araorera in ifla eleclione , fibi corapla-  cens in illa , non obftinationc , fed conilantia quia per-  jetui videt ulile Sc bonum fibi ab illa pervenicns . Et     (XX.)   quis poterit unquam rumpere iflam catcnam utilis , &  boni , quae mens continub experitur ab ifla fua tam re-  £la tam rationi confentanea inliaefione !  X' converfo C voiuntas in ftatu fuae indifferentiac lancem  fuae inclinatitmis , crga femetipfam pendere fecinet , fa-  ciendo femetipfam ftium ultimum finem , unde fumet i[-  la auxilium ad refurgendum , ut fummo bono inhae*   Tota fua vis ab ipfa in ifta dejeflione eft collocata , jam  fubfedit , unde ergo eliciet illa iftud auxilium ? Imo ma-  gis , magifque eruet l femetipfa novos impulfus ad iflam  luam ruinam . Nam idem impetus proprii amoris caeci,  Ali ;   bilem fuggeret , & iu illa diltraila inter dcliderium fuae  obftinationis , & judicium tiii intelleetus negantis pofftbi-  litatem iftius tui defiderii , cogiiur uno eodemque a£lu  negare , quod appetit . Inter quos duos tam oppoiitos  airus ipfa voluntas magis magilque fc , & fuam hberta-  tem imtninuet , itno in nihilum reducet .   Ita Lucifer in fuo illo Ponim fedem menm in Aqailane , &  ero fimilis Aliijfimo , dico in iilo fuo primo a£lu , cum  amorem erga leipluin a proprio fenfu interno , qui ni-  hil , nili lemeripfum illt fbggerere poterat , & non at>  inrclleflu , qui exccllcnriam Dei ilii demonftrabat , fe  duci maluiffet . ab ifto primo a£lu orta elt ilLi in lecuri-  do a£tu obftinario fultincndi , quod in primo a£tu elege-  rat , quac quamquam lumen intelleEtus viciffer , non  ideo iftud definit mentem Luciferi continuo vellicare ofteii-  dendo illi excellcntiam Dei fupra ipfam , & idco illam  fimilirudinem effc impoflibilem ; & quia Lucifer illum fe-  qui noluit , illud lumen non amplius illi ad confolatio-  nem , & gaudium ( ut mqnribus beatis ) inferviet , fed  ad illius delperationem , 8t odium contra Deum augen.  dum , Sc idt-5 fua voluntas femper rorta , fempcr diftta-  fta , unde fua libertas coafla , in fervitutcm redafta a  propria obllinatione invenietur .   Sed iltud exempium Luciferi nos ducir ad aliam demonflra-  tionem necdfiratis indifferentiae in meniibus creatis . Natn.  cum ulqne adhuc ifla neceffitas vila fuerit in natura vo-  luntatis , feu libertatis ipfius mentis , iine qua jam mens  elfe defineret . In praelens videre licet confirmationcin  iftius necelfariae indilferentiae in magis antiqua , magis  indubitabili , magis autentica omnium Hiltoriarum , quae  in toto orbe confeftae fuerint , dico in noftra lacra Scri-  ptura , quae nos docet Dum nullam mentem fine hac  indiffcrentia crcavilfe . Nam puri Ipiritus , ut Angeli ,  Pc Dosmones , habuerunt primum Itatum iltius uiiUll--  remiae , per quara illi fummo bono , itti fibimetipfis  tan-     ( XXII. )   tantum adhiefenuit . Iia etiam animae duormn noflro-  nim Promparentum , in primo atlu illarum creationis  ame primum illanim peccatuin . Et fi poft peccatum  iiaec indifferentia qua parte ver°it ad bonum h. e. ad  Dco inhaerendum in ipfis , ut in Lucifero , 8: malis An-  gelis , extindla non fuit , tam debilis , tam vulnerata  in ipfis remanfit , ut fine aiutilio gratiae repatatricis ad  Deum afliirgere nunquam poffet , ut clarius infct videbi-  tur . Quod faclum tam conflans , tam generale circa in-  difieremiam in omnibus mcntibus creatis , etiam demon-  ftrabit 3 poftetioti , talcm indiflerentiam h. e. ad bo-  num , 8t tnaltim efle de natuta , & eflentia mentis crea-  tae , itaut illi adimi , mfl a lemetipfa , non pofiit . Nam  cum Deus fit autlor naturae , quando videiaus aliquod  attributuin femper , & iuvariabiliter affinum alicui rei ,  crcdere debemus illud efle infcparabile ab ipfxufmet tei  natuta , & effentia .  Eifi in anima Chrifli ifla indiffetcniia ad malum locum  non habuit , ftiic in caufa illa arfliffima unio Hypofta-  tica ad quam a Divino Y«fc-> «™ femetipfb fuit a &  fumpta , per quam primus aflus amons erga icmetiplam,  ab illo erg» Deum non potuit (ejungi ■   De praefenti ftatu mentium humana-  rum , feu animarum . ,   COnfiderando mentes in femetipfis , jam vidimus fu-  prcmam mentem perfedtilfime liberam manerc , quam-  vis indifferentii ad malum in illa locum habere non  poflit , cum idem aftus amandi fcmetiplam fupet omnia,  in tjuo omne malum confiftit in illa iuptcma mentc flt  pcrfeflifiimum bonum .  Vidimus ctiam mentem crcatam non potuiffe creari fine  indifferentia ad amandum fcmcripfam iiiper Deum m  ■ fuo     ( xxin. )   fuo prlmo a£!u a feipfa elicito , nam per hoc deftru£U  foiflet .   Ui etiam iftae ntentes cum in primo aclu ad amandum.  fuum Creatorem accefiilfent , quamquam in Aiiibus le-  quentibus ab ifto amore non potuiifent recedere , non  ideo minus libera: , imo magis , quam in primo Actu il-  larum tam urilis Eleftionis remanenc .   Supereft ut Mentes Corparibus addiitas hoc eft animas ,  ut in praefenti noftro ftatu eas efle experimuf , exami-   Omnibus notum Indifferentiam noftrae voluntatis, qua par-  te ad bonum inclinare fe deberet , in nobis lumme de-  bilitatam , & infirmam , & e contra qua parte Bd ma.  luin tendit ut alterius viftricem experiri . Omnes Infi-  deles , omnes Ethnici in hoc cum nobis confcntiunt ,  per omnium ora volitat , illud querulum Axioma Vide»  nttliora proboqae , detcrmrii fcquor . Huic noftrae infelicita-  ti , etiam adiungitur illa infitmitatum noftri corporis, per  quas anima noftra infinilis ienfibilibus aflli£tionibus quo-  tidie fubici ie experitur.   Inter muita dcliramenta ad encogilandam eaufam hujufce  duplicis infelicitatis animae noltrae , duo videntur in la-  pientibus Mundi magis viguiife .   Untim , eft illa hypothefis Mctcmpficofis ad lubitum Ibm-  niata, cui caeca fidc crcdcnduio (bret , dico eaeca , ijuia  jfta fldcs fnper nullam antiquam non interruplam , 8;  tonftamem traditionem fundarctur . Cui addas iftam  hypoihcfim mutlis infolubihbuj diflicultatibus obnoxiam  efle . Nam ii Deus noftras animas in poenam Pcccato-  rum carceri noftrorum corponim addrxuTel, quac iplac in  alio Ideali Mundo ( ut iila vull hypothtiis ) commifif-  fcnt . Pcr hanc pocnam iilis infli£iam Dcus illas poluil-  fet in ftatu , jn quo magis , quam in primo ad com-  mittenda peccata obnoxiae foreiit . Quod effer facere  Dcum auilorem mali . Et fi illae animae in illo primo     ( jtsrv. )   ipranim mundo in malum ceciderunt , quamquam tnnc  non adhuc gravatae non debiles effeflae a praefenti no.  ftro corpore , quomodo i!Hs pofiibile foret ab illo malo  reliirgere poitquam illi primae earum maliiiae ifte novus  obtx adiiceretur >  Secu:idum deliramentum primo longe abfurdius , efl illa  impia nequifltma , fubdola hypothefis Manichaeorum ,  per quaro Antideum neicio quem malum , Deo vero op-  ponunt , ita ut himc ut boni , illum ut mali auftorem  eltinnere velint . In qua hypathefi praeter ablurditatem  ficlionis in prima notatam videre licet illam ineptam ad  caulam noftrae inieiicitans cxplicandam . Nam fi Dcui  bonus non potuit compefcere mala ab illo malo Deo in  nobis produfla , debebat potius fe ablrinere a nos crean-  do ne pennitreret facluram fuam ab alio difiormari . Et  fi mentium crcatarum aliae beatae, 8: ideo totae bonae,  in totum feltces , aliae damnatae , & ideo totae malae ,  totae infelices efTeftae , in illorum hypothefi , nuncma-  tum viciffe bonum conlequi oporteret . Haec viciffitudo  dominii , quam' fit abfurda , quam oppofita naturae &  EITcntiae Divinae , quifquis viilere potcft . Sed ineptiae  iilius hypothcfis , cum & dofliffimis viris maxime a San-  to Auguilino jam explofae fuerint , non cft noftrum in  illis immorari . Eo magis , quod illius dcfenlores eam  dLfcinleie parvi pendunc , fcd illorum conatus eft ad la-  befiffandam veram caufam noftrarum infelicitatum , quae  a prava noftra voluniate tantum ortum habucre , nam  humana fupcrbia dum a fe amoliri caufam mali nititur,   ExpiJfis ergo tam male alfutis fiftionibus circa caufam  mali , & ideo nofirarum infclicitatum , oportct veratn  oltendere .   Ad Iioc facicndum uti ad omne vemm in materia fa£K  eruendum oportet, rejeflis omnibus Hypoiliefiuus , omni-  buc humanis " hgmentis , fadlum iplum cxaminare ; &     Olgiiiztffl D/ Google     quii omne faflurn a catena alioruni faclonim dependet;  opus elt iftam catenaro profequi , ut ad principium , &  idci ad caulam iftius iafli perveniamus . Catenam fa-  ilorum eandem efle ac illorum Hiiloriam , liquet . Fa-  itum ergo eft , nos homines illis duplicibus infeliciiati-  bus obnoxios nalci ; ab Hiftoria ergo nortrae generatio-  nis , caulam hujus fa£ii eruere nos oportet.  Hanc Hiftoriam nulla natio , nulla tecta , nulla religio ;  tam antiquam , tam authenticam , iam non interruptam,  uti noitra , poffidet ; ad eam igitur nobis opus eft ut  recurramus , ut in illa principium noftrae generationis ,  & ab illo caulam noftroruin malorum difcere poflimus .  Et quis tam vecors , tam mente captus , iftius Hifto-  liae fidem in dubium revocare poflec : Imperia Afliro-  rum , Medorum , Perfarum , cum iuis legibus , annalt-  faus , religione , perierunc . Sola noftra Hiftoria ab ori-  gine Mundi ufque ad nos , inta£ta , inalterata , non in-  tcrrupta in noltris iacris Libris a Populo Judaico lerva-  tis , pervenit ; quorum conlervatio ottendit ipios , ut a  Deo nobis diSatoa , ita at> ipio per fuam Omnipoten-  tiam fupra omnem comunem rerum viciilitudinem nobis  fervaros fuifle . Nam quomodo potiiuTet populus totiei  in duriifimam fcrvitutem tedaiius , cui facra tocies in-  terdicta , femper omnibus nacionibus defpeflui , numquam  aliis imperans , eujus. civin* , & jemplum in q>io>  omnia lua Archivia , omnts Gencalogiac , oninia afla  authentica , omnia licra lervabaniLir , totics diruta a fun-  mentis , & flammis mandata fucrit . Dico quomodo po-  tuiilet ifte populus fine ipeciali Dei auxilio iuos facros  libros , luos annales iupra omnes triumphantes nationes,  quae omnes fuas traditiones ut dixi , amilerunt , folus  iervare ? Ec poftea ab eo ipfo , quaraquam invito, nobis  perventi , ne cui in mentem cadere polfit illos a nobis  fiflas , cum illorum depofitarius fuerit idetn. ule populus  tam nobis inimicus t Sc infenfus.     ( XXVI. )   Iftj Hiftoriae ergo, , antiquae ut Mundus , nobis pervcit-  tac per cotubnrem , & numquam, inierruptam traditio.  nem per totun» curfum annonun fex mille , firmiffime'  vidctur irmixa fides > quae ei praeftari debct ; co ma-  gis , quod nullum abturdum continet , & mirabili paten-  mmc moiio omnem nodum hujui jacti folvat > & ex-   Ab ifta ergo. doccmur , Dcum poft creatum univerfum  Mundum , creafle Adamum ad imaginem , & firoilitu-  dinem liiam , uti & Evam illius uiorem . Subieciffe  illi omnem terram cum fuis viventibus.. Pofuifie eos »»  amacniGimo Pomario , ut ejus fnitlibus. vefcerentur . Ve-  taffe iUis unanl iblam arborem , ne de ejus fiuttibus co-  jnederent . Et quja erant ad imaginem , & fimiliiudmem  fuam , Sc univerlae Terrae mandare debcbant , cos re-  Sos , & fine ullo malo , neque defeflu animae vel cor-  poris creavit , Bc ideo nudi vivebant fine ulla embefcen-  tia , nam in illis non erat malum , neque corporis de-  fcflus , de quo erubefccre potuiffent ■ Diabolus feduxit  Evam ut coraederet de illo VEiiiii-'» 1 ^**-! f"SB"en-  do ab illo fcieniiam boni , & mali eam haberc jatuuTc,  & ideo Deo aequalem evadcrc : Eritts fism Dii fiiintct  bmum , & mdum . Illa poft comefum fruclum , indu.  xit Adanj ut idem facerct ; fhtim poit illam mfraflio-  nem diviui praeccpti , erupir in illis crubefcentia fuac nu-  dii.itis , & ideo ambo fibi feceruiit ptri^oinata t foliis  irbornro aii tegendum fua pudendl , In -|»«iam illorum  deliai , hoc clt mali , Deui ejecit eos ex illo amaeno  Pomario , & praedixit illis omnes labores , & mortem,  quic ab ipfo deliflo cis fuperventura erant .   £x hac ..hifloria fuuus piincipio noftri far-ri Codicis fcripta ,  Sc lucideutius in aliis cjuldem libri locis explicata , confi-  derare oportct ; quoil illnd «ririj fnut Dii , cujus blan-  ilitiis aCL-ili tlli nofiri 1'rotoparenies , a creatione recen-  tes , malum in Mundum intrufeie ; nihil aliud fiiit ,     f xxvn. )   quim cortfufio ideae Creatoris cum illa creaturae , ficut  ipft eianc ■ Nam memi Adami ex nihilo erutae , exer-  cendo intelleftum , ideae primura obviae fuerunt illae ,  fui ipfiui nempe , & Dei . Ulius , quia corjfria crat ; hujus   " nedum propter confcientiam , quae cominui ei fuam pro-  priam deficientiam fuadebat , ideoq; illatn animadvercc-  bat ut repraefenrantem eum , qut ipfam creare , quo-  tidieqUe confervare pottiiifel ; fed etiam in primo [uae  creatiunis moniento , clari , explicite , ac dire£[(: intclle-  flum cognoviffe Deum , utpote ab illo perfcfla ratione  praeditum immediate creatum . Exercendo poftea volun-  rstera , primus a£tus , nulli dubium , qiun fuerit illa  naiuralis propenfio trga femetipfum five amor proprius  cuique menti infitus . Ifla ergo voiuntas , fivc ilte amor  propiius , eodem tempote quo fe exeruit , has duas  ideas , quibus innici potuifiet , ab intclkau habuit , Vo-  luntas veri , cum in hoc fulcimine regi debuiflct a vc-  n unione quam tnier fe hae duae ideae habebant ,  ab ilk fcjlicet neceffariae dependeniiae crcatucac a fu-  prenlo faclore , in «jh» fuum reperiffet verum fulcruia  ( quia femeiipfura amando , eo magis Creatorcm fuum,  atque Confervatorem quis diiigere debet ) temere utram-  que conjurixit , ac fi effeni ejufdem naturac , 8c iden-  titatis . Et hoc pafto creatura fibi blandiens , Deum pot,  fe'fWri.fe «edrdk . - -   En igitur primui error in Mundo , 8c una fimu!" ongo pec-  cati ; itaut difcerni nequeat , uter primum fibi vindicct  iocum , alteriui cum alter caula fuit . Nam hinc dici  poteft , amorera proprium f_fle , qui halce duas ideai  lila falfa ur.ionc , uuaoi t  tcntiam cognofccndam , ac ei veluti noftrorum deflde-  riorom iini innitendum , in fuperbiam a nobis veriitur  illam , ut ea folum obleflemur , eague ut aliis ingcnio  praeftantes videamur. Sha-     ( XXXI. J   Suiroe (*) mari magno tutbantibus tcqxats ■eenrit   E tcrra magttum altcriui jpctlarc labarem/   Non q:iia uexari quemquam eft jutfnda noluptat ,   Scd, quihm ipfc malis carcas, quia. cernere Juave tjt,   Cortcupifccntia ticiilurum. potdl ilici rivus antecedetitrs, im-  ptlkn; nos v.tnit.ttt: d!c fcienies ioiinm & malum , ut  formcmus icilicet ilhs fitlliis , atqne pemiciofas fcicntias  vcluti M*;;iam , Sortikgia , Altrologiam , quam Judicia.  rijm appdlanr , Divinationcm &C Sc illas vamflimas  Alchimiae, virgukte divinatoriae Stc. quibus addi poflent  etiam illae invdiigariones, & inventa ordinis, quo Deus  creavit , rcgitque Mundum ; & eorum qua; iunt in Lu-  na , Jovc , Saturno , aliilqne Flanens ; qnid fint Come-  tic , qnid Elementa , & alias htijulmodi inancs curiofi-  tatcs, dc tjtiibus jnre Xenoplion (li) Socratis nominc, dicit:  Isidcm eir:.m { ktino cnim fakcm Icrmone brcvitatis cauf»  verba ejtrs whibco ) qui lie rerum omnium itatura folHci.   %"^Tc^^^Vl^Ju 'fcVpt 'Z  vsrt , nlis ntba untquam' movert : bts emnia tum ortri,  tum intcrire ; aliis nibil umquam , ncc ottsm , ncc interU  ti. Praeierca de his illud quoquc confidersbat , utrum pc-  rinde se illi , qui rcs bumanas difcunt arbitrantur hoe quod  didicere , lum fibi tum aliis , ~ quibufiumque velint , fe fa.  — fic & illi, qui res drvittas (--—'-     fe , po/lca quam cognoverint , quibm r.  fingula fiant , cffciluras ubivelini, -j   jperenr ,   que babcitnt fcire tantum, qua patlo reiutn hujvfmoii fin-     '£   fimilia . An e/ufmodi quiddam ne quidem jperent , fa     cmpirum ■vkijfitudtnes , aliaque , fi quo fii opus , l  ' ' n jperenr .     gulas fi.mt, De illis ignur qui haec traiiarent , bujufmodi  profcrcbat .   Talis   (*) Lucnt.lib. ...dcRcr.Niltir.   (l>) Lib. i. Mctuor;LliiiULQ £tlit- PjriGen. Jolittnd^ Lcuticbvii Amctlttrni.     f xxxn )   Talis concupifcentii pfaetere» nos aJ avaritiam impellir,  cupiendo per ipfam divitias , & quam raaxime poflu-  mus , boria hujus Mundl , quac ne quidem defideiium  noflnim explent. .   Concupifcentia vero camis, cft illa inhaefio fenfibus exter-  nis , qoi perpetui mentem noflram trahunt ad volupta-  tes , Sl oble£lamenta Guftus , Odoratus , Auditus , ac  raagis ad ea , quae proprie carnis dictuitur , quinquc  denique fcnfuum cotporij . Qui haud mali ob ufum , *■  quo- a Deo nobis donati luere ; licuti ne quidem mala I  efiet voluplas , quam ab ipfis experimur , fi eam ulti.  mum nollnim finem tion emceremus . Ac quia ipfi pofl:  Adami lapfiim , non amplius intelleflus luraine , quod  obfcurarunt , reguntur , nos fuis voluptatibus folum oc-  cupandos impcllunt .   Explicita mortali concupifcentia in Adamo relifla poil pec-  catum , fupcrell nunc videndum , quomodo ab co ad  nos omnei permanaverit , ac una fimul cum ipfa , in-  firmitates, dolotes, univetfae dcnique corpo/eac aflliftio-   Ad hoc infpiciendum , nullus conatus , oulla demonliratio  opus cfict , cum in omnibus cafibus peculiaribus expe-  riamur , fateamurque . Nam fi vivere inordinate , in  temperanter , difiblute , alicui pedagrsm attnlerit , qui  motbus articularis inde ab eo ad ejus poftcros ttan-  lierit , hujufmodi tranfitum in dubiom non vocamus ,  nec admiramur , fcd ftatim ejus , ut morbi haereditarii,  necefiitatcm agnolcimus . Idem contingit in calculorum  morbo , peeloris , venereo &c Quoad vitia vero , ieu  mala mentis ut funt concupifcentiae , quot gcntilitia in  Familiis lempcr liabita fuere , Sc nunc habcntur } Qait-  diorum afperitas , Tarquiniorum fupcrbia in omnibus in-  notelcunt Hiiloriis ; fcd quid plura? nd integtas ufque  Nationcs pcrmanare . Cui non patet Graeconun infideli-  tas , Punkorum pcrfidia , Afianorum moUitiei ; & de  pravo     (' XXXIII. )     pravo Creterdium ingcnio , illt Pocu a S. Paulo citanw,  cicn : Crtttnfei mtndatti , vSntrtl pigri , mtUe ttftitt .  Quid igitur mifum G dcpravaiu noitrorum P.-atoparcniura  menubus , carponbufque , ad nos omnci eorum nula ,  um mcntis , / GfJoglc.     f XXXV, )   hujus inordlhationis illos puderet , camque contexsrerit.  Exindc prima defeclio proprii corporis ab iplis Piui;e-  nitoribus . Quae lamen longe major in gentr.ubriis dIi-  lervatur adlu , qui tanta corporis perturbalione fii , &  ab eo vehemeniius ad animam tranfit , ut eam tunc  quafi phrencticam coniiderare . licet . Unde dnplex illa  perturbaiio , nempe corporis , & aniniae efiecit , ut De-  mocritus , Hyppocrates , Galenus , omncfque tam vete-  res , quam recentiores Medici , hunc ailum , geneialcm  convulfionem , & Epilepfiam appellavcrint . Et Alexan-  der per hunc a£lum , luae htimanitalis infirmitatem no-  fcere fatebatur -  Cum per hunc atlum igitur ita perturbatum , ita incom-  pofitum , poft peccatum generaius fit homo , quid mi-  rum fi. ejus corpus necefiano corrupium nafci debuiffet l  Hanc concupifcentiam per generationis aftum nobis indi-  tam , Nutrices in pueris magis confirmant , adaugent-  que iliis lafcivis bafiis , a quibus eoncupifcentia camis  teneliulae aetati vehementer imprimiiur ; illis in parie-  tem puliationibus , & in quodvis aliud corpus , undc  matum fenfit infans , vindjitae fpiritus in eo alitur :  aliis quibufqtie modis , per quos Magifter meus Grego-  rius Caroprefius , omnibus leprem peccatis rnortalibus  eorum mentem imbui , oitendebat .  Exafta vero pueritia , omncs , qui nos circumftant , quid  aliud agunt , & couamur , nifi 111 nobis concupilcentiam  magis , magifque incendere ?  Datur nobili puero bonus Reaor , fed ifte eritunus inter  tot , tantofque alios , qui defttuent , quod ipfe aedifica-  re vellet . Et mhilominus ifte bonus Keflor , quid in  eum boni inftillabit :' Urb.initates , honorii ftimulos ,  omne denique mundanum bonnm ; led ncmo enm allo-  quitur de quaerendo vcro bono , nempe Deo , pro fua-     E Z Rtfpon-     ( xxxvr, )     Refponfo tribus Baelii difficultatibui.   POftquam praefenteni noftrarum raentium eorporumque  flaium agnovimus , & exinde veram cauiam infirmi-  tatis noftrae volunratis ad bonum , tum fuae inclina-  tionis ad malum , aliarum duarum Baelianarum difficul-  tatum contra divinam providentiam , vanitatem often-  demus . Cur fcilicer Deus creavit eos , qui damnari de-  beant ? Et cur poenac reproborum aeternae !  Qiiibus ut refpondeamus , etiam ejus tertiam qurrimoniam  adiungemus , hoc eif . Quare nos impeccabiles non crea-  Verit: Cujus futiliias , quamquam alibi oftendimus , hic  tamen , eam aliis adneclendo , eo ntagis patebit .  Quod ad hanc igitur , videlieet : Quare Deus nos pecca-  biles creaverit ? exclamare cogimur . O fuperbia huma-  na in quam demiflionem , in quantam abjeftionem te-  ipfam redigis I Tu in illo trlth ficut Dii , Deus eSe vo-  tebas , 8c nunc in viLem nuierinc conditionem te in-  tuere coniendis quo luam pravitatem excufes . Ergo nec  libi eleflio nec voluntas eife velles , fed inflar purae  machinae abique principio in te , & ex temetipfa , ope-  randi ? Quod ad alteram , cur Deus nimirum creaflet  te , qui damnandus ens ? En aliam abjeflionem prima  viliorera , fcilicet velle ex nihilo non eduftum fuifle ;  cum ultimum omnium viluTimum fit non efle . Sed elto  tihi minus malum non fuifle. Ergo tu Dei pr.id;iu«i:im  irtro ! t -i„jrj ea parte tanium aifeftas , ut ei infultes. ?  Sed cur non ufquequaque ? Deus enim quoque praeviderat  fore te illum , qui lua fola voluntate damnari voluiffes,  ejus munera , omnefque graiias refpuendo . Ergo cur Deus  in nihilum te relinqueret , quem ctiminofum , Ibntem-  que in fua mente viJtbat , ideoque illa , quam tu gnt-  tiam credis , indignum ? Hoc non crat infortunium ,     ( XXXVII. )   3uod ttbi aliunJe venllTct , fed illud a temetipfo par»;  i , ac tutc ipfe voluilii .  Sed ut tertia evanefcat objcclio quoad poenaruro aetemi-  tatem , ac pariter ut penitus concludatur reiponfio hifce  tribus querdis , quas ranrum reprobus aliquis in me-  dium' proferret : Demas Deum ufque eo defcendere f  ut huic rationcm fuam probaret , ac propterea ei di-   Quod ego te impeccabitem non creaverim quereris: id pe-  rinde elTet , ac fi tuie voluntaiis me finem uliimum fa-  ceres : peccatura vero temetipfum . Si igitur ribi jam  adulierium aliquod commiffuro dixiflcm , ui me tuorum  defideriorum , Sc non re ipfum , uliimum finem faceres,  negafies utique , pravam illam tuam concupifcentiam fe-  cuturus . Quod & reipfa probafti , quia ego debitura ,  imo veram utilitaiem tuam in faciendo me ultimum  tuum finem , & non te , non deftiu te monere , urpote  qui non mihi inhaerendo , in malorum bacathrum niif-  ies . Hj; fatis fuperque le monitum voluit itle ftimu.  lus quem dum peccare msdiiabaris confcienriae tuae in-  didi .- ergo lu iili obiiilens , impeccabilis elL - noluiili ,  Idemque fuit quoiies peccalH in gratiae coniempium ,  cujus te participem reddebam eo ltimulo ,  cxciiar ; qnamohrem ifta pocna  fenftis cft ubi a temciipfo . Illam damni , carentum lci-  Iicet mci , « qtwjnr vnliTii 1 ; tlanus pjtei , relpucndo  tneum aunlium , faciendo ic ipfum ulumum nnem , ac  res, & bona Munc.i , cjuae fpeiabas tibi fatisfactura . Si  jpiiir Ipicvilli nic , me abjccilti , c.ir quercris nic abs  te ncn pnlTilc-ri ) Ergu tu icmei in tot , lanufqae poe-   Cuni ailem irjiena iinperium q.iod in te tfuie illi d;di-  fti , acquiJieril , cur eo quaens a me iilam Ipohari 3 .  Scd efto i]iioJ epa vehem ; nur; quaero al« ic , an fruj   fa;irc veiis ? Ccitc quad non , relpr.ndcbis : cicmm in  lali ftaio curr. te ahjccilfes , recelbtio ila rcipondere  jJebcs quandoquuiem , Ii uun oIitti hjk jn ptrfcflo m-     (■; S. V.irJIT. ir, Ep. 'ol.rin. np.4. fub ijm cfi Aiwr , fMtw al ,  etol ,Uf„.„ ,™ ( f. ) IUIU TbS.     diflerentiae aequilibrio , vel m ' e , vel te tuoram defide-  np/um finem ultimura faciendi, lancem nihilominus ttiae  eWLon.Jad tcmetipfum impuUfti , fc conlequenter ad  res mundanas , «que corporeas ; qualc robur nunc am-  plius m te remanet efierendi lancem iliam , ut in par-  rem meam potius propendeat ? Imo tute ipfc extinxi  lh Hbi vim omnem , omnem voluntatem redeundi ad  me. Nam fi in primo aftu pcccandi ad tc indinare ma  Ittifti , in fecundo , huic tuac inclinationi , cbltinationem.  adjtciens fufiinendi primiun , uti faftarn abs te - in ter-  Mo, obliinationem fecundi , ac ita in omni momento-  novam femper obftinatMiiem. addens , ilia infinite fortis'  ac aiuturna erit in.te., Iblaque propterea. voluntatemi  cuatn occupabtt . Nam tu ncc amplius leirjfum amas  «que res Mundi , imc- eas , teque, tamquam poenu!  nm tuarum caufas odio profeuueris , ac prlfercim mey  7 «tinflum V1 dere vdies ; itaut hoc t,bi folura il  „ r™ 'f' am> ■ Sed 9"°™do me conficere , Sc  conlumere poflim J Et f, id accideret , non ideo te tuis  poenis eximeres. Ql,* crgo r „i„ ne p oei „, tuic fi nem  Uaoebunr., tc aflum illum carum euutm infpcnfi.n pru .  fequentc ? Si aeternus Mc tuus aflus, aeterna quoqua  poena tua.ertti,  Pofiquam iftarum ohieaionum.cqnjia diviharn Providentiam;  niUUratcni oftendtmus , huic lermoni tinem faciamus  apenendo , cogirationes ipfas , quibus iilae objeaiones  inmtuntur , nobis utilitati fore , fi £ i s non ut difficul-  lattbus ad infuhandum Deo , fcd ut mediis ne eum of-  ftndamus , aut ut commiifam offenfiim cmendemus uta-   Si igitur impeccabilis effe velis, pcrfeaionem hanc, ne ti-  hi a tuanatura elfe citpia-;; liip.-il.iilimum t -,iiin loret hoc  deftderium , velle nmwum elfc Deo fimilem . At quo-  nes a concupifcentia tua verfus res crearas impelleris  fac tibi in mentcm veniat , quod iplis imbecillioribus     :xplendis tuls defideriis , tu praecipitatus in miferiarum  abyffum invenieris ; ideoque tunc ad firmum fuicimen,  verum folamen Dei eonfugias , oportet . Sie lacieni in  omni aflu , ad vitae finem ufque te non peccantem in*  veneris , vcl faltem graviorum facinomm immuncm ; ae  «tiam poft mortem , impeccabilem , fi non natura , fed  illa quadam gloriof» neeeflUate, quun tibi tua reflantio  virae quaeGvii, concupifcentiae viriliter obfiftcndo.  JJt autem tibi contra iplam conduplicetiiur auxilia , unanl  maximam acternae damnatiDnis miferiam meditare , in   Cm ipfamet concupifceniia, tc praccipitem dabit, qui»  via effugies ilkm , & non eo vano , & delperafc»  deGderio deprecandi , dum pateris eam , quam tute ipfc  tibi coraparafti .  JJt autcm poft eomminum peccatum refipifcas, bonuni tibi  erit optare, tc nalum non fuifTe , qui tam maximi m.  grarus Creitorem , Confervaiorem , ac Redemptorem  taium offendcre debebas . Quia hoc defiderium etfi effo-  _ flum deftruenui ic , habete minime poffit ; habebit u-   rorem illius , atque hine placandi Dci ad vcniam tibi:  fcd fi hoc defiderium, in alteio mundo expeilabb haben-  dum, nedum inutile, fed vanum , defi) eatumque perin-  dc, ac primunr, cxperien.     F I N / S.