, ^ | ys id À L904.7. V WM C th "s | rex. fà vnm e LOOyV. n. Fe | viu Leve. (ue » meéen ah - , 2 COMMBRO/ VEM s | X ^21/ dién sd 2 L * 1 mtmbys p APP A p memi. ——LUÜU DN. " , Uvtvnow- . l | i! AK PE / ^» Ü (oft | i A4 Un ^V - Z^"* " AÁe en, ./ 64 ! Irstra- Jim vfldecur " ovi " du - e acu ly Kaitnllido ! 4 EL j^ ur aco v, la x . Ier 'aofevet dian. p, Y, «tecti ]4- | ^ X (26 " n Dod Kn din. I ^ / | "SETA E AH. "Jo Job Áago " 16.. v P T€ 72 P1 ortaluy Za- Ü (pube Xe t I 2 " | | fy " à . 2 i 1 Iitont, bo br rim V "De canttemk- vm GÀ "dit: CCCII KL oc( wy tm . axi. eade dta » 17 s "T »vnajá/- 64. Cw 3*4. hri " X »" ud pF 2. 0b LE / e 0709 - e € zT214URA - pL Hae "T. ( -— "a 7 » (Pl (ijAÓ ' 2 d 4. 9e sedi / Gus A6vEuntod i € 4 2 sí "V^ ir TT /Au£ 20. fri mtn Lg ^w n QC ef 1 - Deep uvm tort í AE. uit? i s ei Ac » / " / ; . p de 4, (s ma € vent . i . : V WX D69. ARA 4/7 n ^ C "4 z det made K 4 , M. /j [^ » 22. Joni amv ) EU ^ P 2 odn 4 rw 26. " Jevikgunt ecfpute onm tu . A x Q 22 i " 3 2 s " buy - ! . Ó 4 PZLIAZ y. : y po «€ [47 4» , "T. *«? À, V us. Ier did / CMM - (s icu. Z4 , T Ao àx/ 05 VIVPUA "bL. : 22 3 9, Vy 4 | MndER M n eeec. Lb. * E ^ A Zecoiu JA z* UM n " te PH. o a PA, JUund- . ^ IU» € eoí 2 Vendncuh. 9 dic. $. E^ Antea — - "E " awful. 2-94-- M MP wmnlb— y Me de. & y, TM. ex VACOm EL. / De Jh Die qutt. $. mend lbvat. | d Ae ( o NAM VET fe m undtemgpve- 2 9 | to. £v i Jle tmd rer e£ Dwwehst - 24-. e. ra 9 de d . Qe r3 M pugamiata 27 - Sos, i iA ge p^ Et ^ nén é 2: B t — ded mdi E | né dmi ] itt ' Los CUNa i 2 PU fac, po íi ] n tf jo qud t di E pt. miden: al Véteseom y Du" ^ h n m. eias Ze pos igi cadsgnt. 3v a (eue x gite tty li OC V DOVICI bob I ASI WEDIOLANENSIS. MEDICI CLARISSIMI,; P | £nimadverfionum, er Cautionum 74edicarum » 3 LIBRI SEPTEM, "T nuo 3b Aotore recogniti , & hac pofiremaz, ^. editio: ;,C,€X xpurg catis 3q! IET np! urimis mene à 1 dis novo nitori rellitut ONE CH EN f. d A. e 5 2» Am" 3m d Cx — diiery,, -— » iycans d seis Y ' y ». RCCÓNS DOS SEPTALIVS iau Py PW pu ATAVII, ff: ypogi rrr dit Ihuilii. [628. , LE Projlant apud Paulum Frambottum s. PERILLVSTRLE & Excellentiffimo Viro IOANNI PREVOTIO MEDICINAE DOCTOR E & Profeffori Primario. "Paulus Frambottus Bibliopola Patavinus $. BAM A cít virtütis pulchritudo;ut dd cxtemisctiam fenfibusfub- tracta,ex veftigiis in precla« ro pectore impreffis cluce- Jenscm/ r3 (cat, mirabiles fui exci» Ice leramor es. i Mas abibo longius, Te te, Pre- voti Perilluftris & Excellentiff. exemplum ftatuo, in quo rarz virtutis ,& folidz do- Mirinz grata quadam confpirat harm 9e inia, ut commiuni do&torum calculo , & fa- lima: publice teftimonio apex eruditionis limeritó audiaris. Nec enim fola Philofo- liphia & Medicina, quam cum fumma lau- ide doces & cxerces, tead unguem expoli- | vit fed ctiam alie difciplinz tibi , affiduo i 2 Dre 9 2 £ 94 fuo culto; (ingularia orriamentá fe debe-[U ic fatentur. udi res cm notior fit, quaàmu] üt ego tenui ftylo & filoprodam & pro-Jij bemitum omnesin tui amorem tacita qua]; dani illecebra pertrahit;. Ego vero; ut obi] fervaniriam, qua te colo & veneror ; pübli-4) ] ce teftaret ; diu rnultumq; cogitavi : feci hufquam mihi cómodior fefe obtulit oc: cafio, quàm cüm novam ,eamq; lorige e; iiendatiorem editionem Cautiorium me:] dicaium celeberrimi viri Ludovici Se ptalii pararé: quam proinde fub felicis tui] nominis celebritate emitti cüravi, planis perfuaías,opufculum hoc ,mole quidem xiguum , pondere maximum , genüimump foetnm fummi viri;qui fibi totícriptis moy numentis pofteritatem devirixit ; tibi virqi" do&iffimo, & de Medicina preclaré meg. renti, gratiffimum fore. Quare fiferem]i; fronte hoc quidquid cft libelli , argumeng tum niez in teobfervátia.fufceperis, mee] folita beneuolétia amplexus fueris , candiifi... diore hoítia me litaffe exiftimabo, V AL E AS VIE uM «Iq ena o e942* 164937 C6 dle: ^ "" XA FT : 2 089937 NIST be ees; AS ears; ESSE 65688 ev E£3£ t 223 2, $9 "2; €2, -. s[EReps: iis t 5 c» T3TU P SV: Iq s] Qe os cota cs Aj bnc gear ee dpQp o 25 7 (x QE a ! icesb 9» Ges? 32 €x 3d ue aee 3» 629 1939 Gé ei S. 6638 y ÍIPR AEFATIO AVTORIS 23 ^a à4d T axi à Ad Lectorem. 122: ^cr Via hein lo: fote,ut biclabot meus iri- : h vatios (ctmones eorüm; qui itüt! tatioSeimm averent cognofce hs s res vel —— ccgbitam improbatent; gp üt o hominum geneti pfe tibfire era primm lom nium It anitno háb beo. Cüm ab juv enillbus an jnisa d hofce jam e3 cXaCLz etatistertnibos , ita tne- | ddicam ! lianc f2ctitavilfem artemsut fimul alias lio fiiine libero dienasartesaff BieXpoitulavete mecum amici fiotüni Iiéteratüm e2enere pius alic quantó Viderer Mponete labo tis;ac itudii, quim 1n hac ipfa facul- IlKite; dade nominis,ac virz z leaüdor nobis peti- qxur uai verfus. Q iipp ) €; 1] *baut,moftros in Hippo Ja ^ Cratem , & in cione P MA ccn Corbin ^ C. (cr v "m - & colertem homines , quód in t3» tATlIos. D» tários,itemque de Ne vorum varietate Commer tarium » quaimyis ad ipfos Medicina fontes haudij'" dubié pertinerent ; non tamen attingere confueesj o" tudjnem,& ufum artis,& equum etfe; ut quadra:4i^ ginta annorum ,quotfermé contrivimus in how medico negotio, fructus aliquis ad publicam utiifi" litatem exí(taret. luíta omnino ,« piena fenfu .humaniffimi vifa eft querela ,fecimá ufq; libenté: ind uraninium,& cogitationem à noftri: oble Games tisad commune beneficium avocaretmus. V erümpiuz enimveró cum attenta meditatione mecum ipfi confiderafem, ecquis in tanta librorum varietatufil vacuus locusinduftriz mea celictus foret, 1ta regu periebam , otània , quecumque vel (cientiaé petu veítigatione, vcl differendi tubtilitare trademdigji effent, exp icaffe inagnos viros, quorum nec virgi [1 gere, necequaregioriam poffem: ltznova cutdibis folicitabatanimum meum; & haud fané medicis criterangebar. Nam neque placebat actum agegpiir do tempus conterere,neque certandocum eXceepiü lentibus ingeniis mereri reprehenfionem ; & capi villos;& recté monentibus ; atque cohortantib»] atoicis animuserat fatisfacere. In bac fluctuanij apim1 folicitüdine di multumque volutátussari madverti tandem »locis'aliis omnibusoccupat:) eum vacare ,qui veluti moresartis» & quotidilj nam diíciplinam contineret. Nam etfi partez hancipfam attigere permu'tl» veriüs tamen at gere, quà ad plenum funt exíecut; : Et plerum que ità variantopinionibus » atque fenrentilss haud fermé vera ratio poffit extricari .Quamed geni [i sh ilperfa, vel contraria concilíando;vel omnia com- tem vel ínchoata perficiendo ; vel colligendo di» wiMPlectendo via quadam , & ratione; videbar ali- iu] id conferre poffe viciffim arti , que nobis & vi- ujee die nitatem ,& commoda rei familiaris, & gra- iliam ;& amicos, & vitam denique ipfam confett, drelut zmula Fortunz , certé diving opis ad mint- wlkra . Caeterüm fcianr , quorum in manus hzc no- ilEra cura pervenerit, fummam e(Te voti,ut vergzen- : 2 ihe jam ztate; patri& profimus extremo conattis iatera concupi(cere ; vel fequi defitum mihi effe. «sciant item, quamvis certifima hzc fit; & (impli- «hiffima experimentorum difciplina ; quam táàm- AMiu tractando calamitates humani corporis,int ldpfo pta (ertim Valetudinario Mediolanenfi,thea- ro morborum omnium; haufimus, haud tamen dupuenaciter nos defendere quidquam, & affirma- idre.Sententiam mcam expono; inde faedum nce» dpcusfaedum exitu quod vitet, fumat juventus,que alprodit nunc primüm ad publice valetudinis cu- jram. INDEX LIBRORVM. Primus Liber zfeimad'verftomes et:| Cautiones continet, qua ad Medi | cum pertinet quatenus AMedicusi | e$t ; et proamait loco effe poterit . Secundus, eas,quain reda vidus) vone,poti[simuin acutisocctmrat:) Tertiuseas, qua ad pbarmaceutt-) cum negotium pertinent. UATtHs, £45, quatn fanguints mif s: 7ene ob'ventunt, n Quintus;easquain curandis febr'| vh bus obf erwari delent . Sextus 2245s verfatur.qua ad mor| 9 bos partic nlares Acapite ad meti. bra naturalia pertinent . Se eptimus eA$ conmpre! hendit , qui ka reliquis morbis ob[e META Y i" REA T e y9 TITLE LVDOVICI SEPTALII MEDIOLANENSIS, Bnimaduerfionum, & Cautionum Me. dicarum, LTBEBFR PEE Continens eas, Que ad Medicum pertinent, quatenus Medicus ejV : quz proeezz loco e [Je poterit - EDICVYVS pietatis, & relioionis .,M*4/* TÉ e. TAN c pietatis cul "4 maxume fit cultor , arque ad ean- «n 4721/4. dem x2ros ccnetur revocare. É 2. Habitu corporis in omnibtis. 5, ;,, rp, fanitatem praíeferat ,, quantunx prafeferat peculiaris ejus natura concefferit : putant enim. plerique horminum,;fiqui minüs feliciter cc rp us difpofitum habeant; eos neque aliis confülere poffe. Flipp. Zb. de Aedico. namajunt : Cauet primum fesct tunc me illi daba. RAE IR 3« Caveant igitur Medici, ne fe valetudina- ],;,,];:.. tios praedicent ;, & fi quando periodicis morbis. tcn- 43 LFD.SEPT.ALII MEDIOL. tentantur , cur illos eyirare nequeant» often» dant ; quomodo autein fácilé illos evincant ; etiam doceant. . Sit ftudiofus externz mundideismanibus Stadiofus ^ x : . Veg PE ?/^* sotiffimüm, unguibus » capillis, & barba. Ex sonnditiet ) qum Hipp. //b. de AMedico: oie Caveat tamen exceffum , ne in ttnolli- , / ; nsa datine,, ticmncadat,neve excrementorum alvi , lotii, & excretorum "per- tüffim. confpectum averfar1 credatur . nin ; 6. Veftitu utatur decoro . Hipp. l;b. de 7M e- Veilitade-. 1; 9. Caveat, ne in fufpicionem ampullofi artifi- £0Yf45 e A. pow ccn cis cadat,& Sophiftz, quem depingit fuis coic- ribus Hippocrates Jb. de deceztzornatu, bis ver- bis : Jem conventu faétosambitiosa queffuosa fna profeffione decipientessia urbium circulis ver- fantur .- Quos ex vefhitu (&* catevis ornamentas quis cognofceye poterit « Quin etiam, quà [umptuo- | fiusornari fuerit, eo majore odio ave r[andi, ab RSS o oc eisquieos circum [pexerint , fusiendi. Ex u[n au- iu tem fuerit , contrarium in bis fpettare ; quibus 102 zne[t exquifttus , neque curiofus ornatus» ui [eje c cultus venuftate e frugalitate , non tam ad fuper- flum curiofitatems quam ad optimam ex fliimatio- nem » prudentiam ; C animizaoderationem compa- varunt . Càm enimilli dodtrinà fibi au&torita- rem comparare nequeant , fplendore au n,ve- ftium cultu medico ; ac fervorum grege, eam A comparare ftudent ; quos ridens Anftophanes p ram *- ip INebul. joco vocat cOpatyldoyv e pyo Xo TES. ar adimi ' quód digitos ad ungues ufque annulis erpent. y? Odo- ANIM. ADFERS. - LIB. I. ; Odoratis utatur; cavcat tamen, ne morbi r, o45,;7. inde concitentur : fepe enim mofchui, & fimi- qualis. lia. redolentes , hyftc 'TIcas mulieres enecant . Sintigitur temperata omnia . 9. Qualis effe debeat Medicus in omnibus y,,4;77; i ftans , non aliis verbis , quim Hippocratis, o5 ibus defcribendus videtur , Jib. de deceztz orgatu . ti pra]is reliquo vitz cultu muni mé fint diffluentes , auf quati ac fuperfiu1 ; id eft . honefti in omnibus;f ftudentes, dicto, nec facto fuas actiones u]trà quàm decet jactantes,; fed cum candore,veritate,& inteeri- tate, fepofità omni fimulatione , finceré omnia reprefentantes; 1n hominum concurfibus ora- ves; ad refp da dum, & docendum faciles,& appofiti ; ad —— altercantes graves, & pro veritate conftantes ; in fimilium amicitiis con- trahendis s prof b 1C jentes ; cum omnibus huma- n1, familiares, & affabiles ; in feditiofis conten- tionibus taciturni, eofque audiant patientet, & us in refpondendo, fi effucere non poffint , mode- A fti & quafi cogitabundi prudenter refpódeant; | errores aliorum ita corricant,ut non reprehen-- fionem , fed veritatem ob oculo sfib1 pra fixiff e oftendant. In occafione prudenter capta indà , & coenofcendàoculati. In victu fru cales , e paucis contenti; liberales fint , non fordidi ; aut petaces .. Patientes fint in occafione exfpectan- dà, neque finantfe , aut deri , aut.affiftentium precibus; aut importunis verbis vinci, ant'ad e entum ante tempt Tene —— ores cibos ; vinümque concedendum .. Non à c / (4 m de À a fint i2 Qs 4 LFD.SEPTALH MEDIOL. fint taciturni, neque loquaces ; f-d in eàzemo- derationem fervenr ;; promptitudinem tamen; datà occafione , ad ratiocinandum oftendant ; | nihil fine demcnftratione proferentes;non bàr- ^ baré ,aut populariter?oquantur , fed cum affi- M ftentibus; & zero eleganter; & pure, cum Me-- dicis Lariné . R ectefaaàt perfüadere ; nam Pfa- AA ve m9 Qo pde Legibus ,vodr, ut primum doceat, & —, Ae - » — perfuadeat Medicus quid fitxgrofaciendum, — | i 4cnon priüs imperer, ita promptiüs parebit.. | i Quare dicebat Ariftoteles: Parebo lubens; fi vera | 58 bacsqua dacts « effe.demion[lraveris. Xlonores per. | fe contemnant, ambitione ca£entes ; fed ob vir- tutem cujus comeseft edoria ;. pro1pfo.etiam et vtabtm - honore certenz , virtutem tamen certà ratione "Non :nani gloria n 77. fmi amore gentetur . ftabilitam Hibenier admittant ;ine opinionis fuae nimiim ftudiofi videantur. 9. Caveantmaximó, ne inani elorià, aut ni- mio fui amore rententur 5 1llà enim ; quod ne- fciuntdifcere prz pudore renuunt;neinfcitiam cum rübore-prodant per ;dium vero có pervce- niffe fe rerfuadent fibi , quó perzendum erat. 10. 'Ne fe alicujusfectz , tamquam 1nanci- MIT À ; "i E ^ pu fi pium, addicant; necjurent inalicujus auctoris feta. fententiam, fed nudam rnaim fectenrur wer p «i Suvalis £z &walis £n e» rreffibas. tatem, ilíquefchi fübfcribant . 11. "Medicorum cóngszeffus , & confultatio- : | nes libenter admittant; iltud cbfervantes s ut in| jis fuperflua omnia devatent , nibil ad pompam i| proponant:contradicendi ftudio non ducantuz; fed ciun f. ]um fibi finem prafigant;ut mc rbumy £vin- ANIMADFERS. LIB. f. evincant, ac priftinam reftituant fanitatem. 12. Congretfus hi, & plurium Medicorum confültationes feclufis arbitris fiant, neque affi- nes, & dometfticradmittantur: liberis enim fic proferuntur fentent&e , atq; facta à primo Me- dico » fi quando correcte ne indieent , corriot liberé potfünt, fine rtot$ ienorantiz; qu v fi fir- mis rationibus erunt firmata , facilc à Medico admittentur; quz fi palàm , & domefticis au- dientibus proponantur ; ab eodem mordicus defendentur , etiam fi falfum defendere fe cos gnoverit , ne fi mors fubfequatur,iMlTius caufa in eunr referatur. Vnde perpetva diffidia inter Medicosoriuntur, quod antiqui Patres noftri ir hac noftri urbe, & noftro €cleeio obfervans tes , lege caverunt, ne confültationes medic pu ibIice haberentur ; unde etiam tanta conccr- diainter Medicos magna Rujus urbis fempet perfeveravit, ut in£er tam mu[tos vix unum re« perias , qui altum ad medicas conífültatiores. non admittat 13« SyInam medicamentorum: praffantiffi- Torum ad morborum eenus quodcumq; prom ptamad manus habeant ; ne ina2rverte morbo; ac inducias non faciente , veluti in fàlo harere videantur. 14. Vtfelectiora quedam, & experta , fi- piifque ex perientià confirmata habere eos có« venit ; 1ta 1l[a in arcanis ita habere non decet , ut etiama iliis communia ncn faciant. 1j.Sit re ; & opere Medicus , non famá, avt A 3 noml- $ Confalta-o Loz 65 fang feciufis are bitris » Sy'uam mo 4.€^826€5nf10e rumed ma 2/M5 habeot Secrefa Tr » dia noz ) b sbeat, fedi CQÓaAunittf. Qu enis de & LFD. SEPT ALII MEDIOL. exciledus- nomine tantüm.; quod ut affequatur,his omní- bus przditum effeoportet;de quibus Hipp. /b. Y: de Lege. Nam excoli optime debent hominum ingenia, fi ad perfectionem in hac. facultate ;ervenire debeant. Qualis enim in terris nafce- uum eft culturastalis euam Medicine cognitio. Indigemus igitur IVatura » Dotlrina s Moribus | genero[is, Loco ad di[cendum accommodata , In[l- tutione Apuero , Induflria s & Tempore. Natura no[ftva veluti ager efl doemata vero docentium ve- luti femina funt . Infliturio à puero refpondet oppor- tuno tempori » quo [emina terra committi debent » Locus flIudiis aptus eft veluti ambiens aev , à quo € terrana[centibus nutvimentum accedit . Induflvia, € flndium cultura e[t . "Tempus tandem bac omma eonfirmat, ut perfecte nutriantur . 16. Exercitationem medicam fub docto ; & ds perito viro facere non dedignetur , neque eru- d ha d befcat difficilia queque perfcrutari , atque de icd "^ obfcuris interrogare : fic peraliquod temporis intervallum in magnis urbibus fefe exerceat ; exa codea. non ftatim in vilibus oppidis , ftipendio confti- A iwel. Lf. tuto, quod plerique faciunt ; ad medicinam fa- E T ciendam fefe accingat. 17. Modeftià. quàdam accinctus zerotan- pus ingre titm. domos ingrediatur; quilibet enim horà distar. — Virgines, matronz, occurrunt, ut continentiam ómnibus in rebus & habere, & reprzíentare teneatur. Cg gl. 18. Cumimpernts,& mulierculis de mor- culis, chi» bor:m caufis, aut prefidiis adhibendis non2 agat; E xerceat fe / 253 Mod» Íe ao Avw, GCL C [LE € ANLMADVFERS. LIB. L. ^ ^ Bat ; fed neceffaria folüm proponat : folent peritis de; énim imperiti Medici , ut gratiam apud multos rebus. snee aucupentut ;, hoc medio mulieres & imp 'Cr1tos feducere; quafi illas multi facientes, ut fi quan- do morbis tententur ; eos ad curationem accer- fà nt. 19. Gratisaliquando medendum tum pau- peribus, tum veris amicis;ne aut fordidi animi, aut minus grati notam fübire coeantur . o. Neque tamen velim Medicos mercedem aut datam no recipere , aut oblatam quafi aver- fari, aut exhibitam quafi cum rubore, aut velu- t furtim excipere : fi enim prompté mercedem recipere viderit ; fibieger perfuadebit, Medi- cüm illius curationem libenter fufcepturum. , neque quippiam eorum omiífurum , quz pro anitate introducendà fuerint peragenda. Mer- cede autem non receptà,aut dubitabit, inre ani- mo curationem non füfcepiffe,aut certé dignum illum eà non fe cognofcere ; unde contemptus ; & exiftimationis non levis jdn ra. Sunt enim, qui hac raüone multorum curationes aucupen- tur , quibus cum cxpeélationi pramium ncn. oftmodüm correfpondeat aut moleftiam , & I f] , , onus illud fine fructu fuftinere coguntur ; aut muffitantes , & in angiportu deinerati animi vitio conquerentes , quafi ridiculi , amiffis la- boribus, & laborum pramiis , deferuntur , aut euam exploduntur, alis in illorum locum. poets . Impium eft ; magno morbo urcente A ; de A nie ditis non [ferat » Gratis ali quando Cii. rand 26 ^ Mercedem. Bromptée ac. CibiAo De mire- $ LVD. SEPT-ALII 2MEDIÓL. de non pa- mercede pacifci:ut enim in nobih hacarte feres eifcatur. — per hocindignuin videtüt , ita urgente tDorbos impium : occafio enim mederidi fepeavolat ; dumdemercede z$er dehberat : hujus enim opportunitatis momenta redire nequeunt , & cà elapsà , inclinatio fitad mortem , autad de terius . 43. Atneetiam, fi quem ingratum futurum Ingeetos 1 arbitretur;in periculis deferat; fatis enim fern- seceffitati- per fait, ingratos etiam fututos humanitate.» us non de (crvare ; quàm inhumaniter obingratitudinis ferat inetum deferere: & nielius multó eft; à morbo evalefcentibus exptobrare, quàm calamitose affe&tos deferere . Hipp. zz Praceptionbus. M 13. Neimmoderaté , aut immodetfté nimià Non fit i4. cy, ya tantià ninrim polliceatur : nimia enim ét bund'h. tc cnrationem pollicitatio;exculationem poft e» nm! cutam requirit. : pollicitator. N A dis idein z4. Nec rationein curandis morbis folüm; Docheina , sitatar; nec ufu, aut nüdà experienuà : claudi- C "[4p9l- cat enim Medicus alterutro horum crure defti- sini tutus , Ratioigitur ab experienuà incipiat ; & in eam etiam definat : Experientia autem du- cem habeat rationem, & 1n eam dentque termi- hetur 5 utra enim per fe indigzens;altera alterius auxilio'ecet. 2$. Non inhumaná feverirate ubíq; utatur s Nox fii fe. led fecundum conditionem hominum fe guber- . veru; — net; nonnumquam eratis curet , vel ob eratitu- dinis memoriam, vel pre(entem exiftimatione, né avaridü » notam incurrat ; Quod fi occafig excl- 4 ANIMADVERS. LIB.L 9 exercende liberalitatis fefe obtulerit , vel pere- erino, vel eeeno omnino füccurrat: Si enim ad- fuerit benignitas, aderitetiam artificio cóm pa- ratus artiamor. Adeó ut quidam eeri , etiam fi fentiant morbum fuum calamitofum éffe , ta- men propter Medici benignitatem, fibi perfua- deant , fe ad fanitatemredire poffe. Hipp.sz Preceprtozibus . 26. Prolaborantiumvariá naturá , & condi- tione, in congrefTibus, & fermonibus conferen- disorationeminftituat ; & materiam fibi deli- gat : alio enim modo cum viro philofopho eft differendum,& aliocumaulico;diverfa eft ratio alloquendi puellam vireinem , & matro- nam gravem : cum bibacealiquid de vino loquetur, de frieide , & limpidz aqua deliciis cum abftemio ;. & fic in fineulis., In fermori bus varius pro agreráá VATRCÍATE o — I -— LVDOVICI PEDI b MEDIOLANENSIS, Animaduerfionum, & Cautionum Me- -. dicarum, LIBER. SECVNDVS, LT Continens eas, Quein vetlavitlus ratione » potiffggum. 1n acutis occurrunt. Vstlus 1n acatis te- 20H55 CHI» c Vamvis acuta febre. laboranti- E busvictus tenuis conveniat, pro Xarietgte acutiel immutandus , ; E] Gut materie coricoquenda na- ; turamaeis poffit vacare , atque morbo & fymptomatibus conflictata, cibo etiam & craffiori, & plurioppreffa , non fuc- cumbat. Virtute tamen debili per fe1pfam exi- ftente, & ncn vimorbi , aut forma vià üs per unum graduri aut faltem quantitas erit augé- da.Si veró vi morbi debilis reddatur, ut aliquo Vidus'vtr- ule o fe dei b; d^ 4i-- ge duse: foi Y723* ; ff vt bow folà modo quantiras.augeri poteft; Itánumquai quátitate . forma viclás crit immutanda. In -NIM.ADVFERS. LIB. Il. II In virium imbecillit: rate , alia fit ratio vi1- éüsin qua intitate , fi 1 per refolutionem fiat & alia.fi 1 per acefava tic nem : in hacenr np árüm, & raró;inillà parüm,& fepé cibus offeredus eft. ji V ictüs forma , & quantitas, licecab Hip- pocrate & Medicis prafcribatur definita; pro conditione morbi mpg cautio tamen ma- xima adh iben da eft, pectu naturalis tempe- ramenti , cüm alios « di inedi. im minüsidoneos M idea imus , alios Jejunio ne tantillum quidem debilitart: : Quareaugendam 1n illis quantita- em dicimus; quin & formzx eradumaliquando immu tandum, ut in calidis, & calidis & ficcis obfervamus;, in quibus nifiid fiat, & acuüntur ce bres, adgratirti humores , & exliau- untur fpiritus ; unde in animi deliquia,fynco- ni & maraífmum denique terminantur cori. 4. Cautio etiam adhibenda eftin victu infii- ti iendo, qualis fit corporis habitudo, an mollis, laxa;poris pervia; an folidior, torcfa;& durior: - : I 'U:rYidufo YAYO » [4 per aggrauatie (EP; J/! be tal rcf p»? (0x e p? TY HZ , C 45€ € 6 Z4 7713 Viéiusiun- JTHARAMS rattome 16é- peramone tora it i E Vicdlus ime mutandus rattonc ba- in i]l|à enim quantitas erit cibiaugenda , inhac £was co;- potius minu crida L poris. $. Habenda etiam maximé eft ratio ventri- V/«s im- culi : $1 enim veegetus fit calore , & multo fenfu przditus;aliquanto plus HH: erit concedendum: fiad coctionem iners; & calore deftitutus ; füb- uahendum de qi lantitate erit. 6. Viris, quàm mulieribus;iracundis, & ro- buftis, quàm poni animi ho muncionibus;pl Us femper eft concedendum. 7. In&tatbus ; ut pueris; & adolefcentibus plura mut TT Yattone di- ftofitionis ventrictlt e PS do ( ;bi. quan IHto$ 2114 da vefteéin f Xs . M Ó / Puaeris Co gm tesa e RE —— :£z. LVD. SEPTALII AMEDIOL. adolefcensi plura funt concedenda,tum ob difflaüonem ni] gri &us pluse - miam;Scob caloris robur, & ob teneram, mol-'1::: bicateden- lémque fübffantiz compagem , tum quód per-.] i dum quà cnni quodamcorporis motu agitati , facile ex-- eii fenibus-.— hauriuntut:ita fenibus liberius etiam jejunium) i52 poteft imperari. Cave tamer, ne inter fenes de- (ou: Decrepitis : áo abs e pe" i Ai : parum, c. CEepltos collocaveris ; hrenim;cum virium ime jr fp. becillitate tententur; ac fpirituum paucitate;utr| ui pauco: cibo fünt reficiendi, ne paucus calor ài yiii multo füffocetur ; ita fepé cibandi, ne coníu--| iii mantur.r. Z4pbor.14- griff ra. |. 9« Inquantitateveró, qualitate; numero ex-4 oi tiopyo va- hibitiorum,ac forma victüs , & confuüetudini 5 1 vietate con & regioni multum tribuendum cenfebat Dicta-4 («« fuetudinis, tor nofter 1.4pbor. 17.quia quorum ventriculuss| cj €» regionis (emel, aut bis humefcere intumefcere , & con-J c; eit mutan- coquere con(üevit, fr defraudetur ; muratà con-4 ;j; di. füetudine,temperamentum;habitum;, & actio-4 nem immutat . Et fi mufta & ingerere, & con-4 i. coquere folito aut potionem fimplicem;aut for-4 ».; bitiunculam exhibeas , in marcorentcitó indu-4 Ces, ac vires vitales quàm primüm deftrues . 9. Cavendum etiam in quantitate cibr prz-4. fcribendà in febribus , nefemper, & omnibus$),., gonceden-- » jade d n "T. Dun 4i; , fed r4. ARI temporibus eandem definiamus,cum hye-4;. vius; 4ifta 86)& vere, quód ventres tunc naturali calore. fe minus , làaximé abundent , vnica exhibitione plus fii! ftd fapius . exhibend um :' hoc enim eff; quod docebatur alli s. Hippocrate , 1. Zfphbor. 15. AEftateautem , S, autumno, cüm calor langueat, minor quantita:4? fingulis vicibus erit concedenda ; fed fzepius re«4? p | Hyeme pi? TA Mur 3 MNIMADFERS. LIB.IL 85 petenda, ut calor, qui.diffolvitur, poffit inftau- | rari : quódnfinuavit 1. Z4phbor. 18. IO. Cautio tamenfit , ut zftate , fi partitas "A cfilate exhibitiones, & quantitatem totam , autnius 44modo dici ;aut integri quatridui metirus eris major PI eonce- fit quantitas, minar atizem hyeme: nam hyeme 4*24»m i» minor adeftneceffitas quód tunc minüs refo]- ^^'** partitis vicibus conceffo,& imbecillirati caloris fatisfaciemus , minus fineulà vice exhibentes ; & miim refotutioni, fzepiirs Gibiuexhibentes: quod Galenus infinuavit 1.4e rat. wit az acut. 44. ubrenumerans, quzad:cibi in zeris fiibera- €tonem faciunt ,unumid.effe inter aliascribit , quód hycme quis laboret;minus.enim tunccibi erit offerendum : recenfens autem quz ad cibi adjectionem faciunt, unum effe dixit , fi atate laboret, quod Avic. 1.4.7 a£. 2.cap.8. de ciba- tione febricitantium in generali aeens confir- mavit. 11. Obfervandum autem, predicta non per- petuam habereveritatem , neque ratione cor- porum, neque ratione temporum anni : vatur corpus; etate autem coplofiori cibo, fed men "M^ * V7T^ ^V dt $ d o Hyeme uandomi aliqua. 54; puryig enim dantur corpora , quorum natuiraliscalor dug. adeo eft imbecillis;ut à frieiditate hyemis faci- lé cvincatur, calore veró zftatis quafi fcveatur: alia etiam, five occultà quàdam , & nobis inco- gnità proprietate , in aliquibus dictorum tem- porum annt; in robcre virium , aut imbecillita- te; proportione non refpondent difpofitionibus £X ann] temporibus profluentibus; aliquos enim í rci n Victus: for- a 12 4€H is variar- da pro va- vietate vé- eft, nc tinuà.; 1:4. LVD. SEPT-ALII MEDIOL. vftate robuftiores reddi » quàm Ca lioe fortlotes autumno, quàm vere. In his is ratione victüs inftituendà refpectu quantitatis, 1d; quod proximé dictum n erit fervan düm; tum in quantitate con- tà. Echyeme pauciora , fed fiepiüs ;eftate plura;fed rariàs erunt conceden- «la ; & anni tempora, fi fi naturalem non fervave- rint naturam , victum inftituendum oftendent cujus naturam induerüt. enim Récid hvet Inc pro ratione tem poris; tum in difcre potiffimu m 12. Forma etiam vids pro-regionum va rietate, & locorum confuetu dine; aliquo modo eftimmutanda , & quidem càdem ferv atà pro- por done per oradus rati inetempol 1 le laud andi IS. ÁÀ ver. 7 s,utip quantitate variandà um obfervan dum dixin « Colieét.cap. 10. cim .Vn- in fuà.regiope. ;nemp ein Hifpaniz parte cali- dior, |, tenuilmam ditam effe aut cremoremip hord a€1 l« s àl aut: dux mmum melice | 3 X és fórma folà im] it angu autincifu m; aut friatum ex: ; cüniantiquis, & Galeno potiffi- omnimoda quatriduana ine dia ; fictamen , ut vi--Jiz : eradum unum i1mmute--Jffi rautem ied fiat non à eradu ad era 1 dum , fed à.tenüi ad medium; &.aliavando eti ip» ut pid aim n pof 280.48 ad E lenuü In , Qua fi Pe- a cpLEIdJJMDUS Dac VICI jo^te Péceaph ,quod in mu duis I Hp Hi " * Y e k AJpTpX CI ILE R4 iliz nobilif- , & Gallos eEa dà veró s ium; etiam legendus eft pul]-J Ccher- — x ha eatur ratio , WEINE Copfi ANIM.ADVERS-: LIB. IK. 15 | chetrimusejus liber-De zere.. aquis, G' locis , qui luftratus. 13. Ex vite inflituto, ex arte etiam , quam. exercent , defumenda erit à Medic & formas quandoque victüs; & quantitas,càque utraque mutanda , prout magis , minüfve & laborib | folidiores partes colliquantur, & huimcres, fj finifve exhauriuntur. r4« In quantitate ettam fu [us benda À ante- actz vitz rationem habere ;nonTj 'arvi Y0noJr.en- pt ti eft : fi enim laute altus fit , fi plura ingeffefit) anres :: btrahenda erit quantitas : fi veró jejenaverit, & pauca,c: aquec nCO ctu facillima afivimg pfit pr aliquod temporis intervallum quantitas érit augenda , aut forma erad us. 1 $. Cuin à morbi lc ineitudipe, aut brevitate diftantiaque flatus nx rb limaxime ác IDattr a EN rma victis, & alic uie parte qu ántitas,tüt miris 1 d quam cinis victus rátio ; CUN TRC fultum Medias , & Paris cenfemus, quod àb Avac. conftitutum eft: Cum jenoras egritudm di » fubtilia recen. id enim in morbisà materi pendcnüibus cmnino intelligendum eft: Bie eniti) lo tempcris in- tervallo materia ncn auccturinec virtus-diflra- hiturà proprio furgendo murere agendi in. materiam: interim enim fuis fc fio eple miciBus , & materia faciens morbum. facilét ficnect. 16. Vtveriffimum eft Medicórüillvd pra- Céptum ; & commune tani ditturpis mcrbis . Bo95d- |! eiiam luculentis Comm entariJs à nobis eft il- dab. vs y ) 9, €L ; is ,9ui $e ali-, utm banda e $ p Aser - EX! SÉ, ! e ien Acuttstn fóribus te nutus ciba dum quá 1 elus acutis Tenutfs. vi dla medz sn flatu se frg. Abb. 8S. veriffi-- 9 de ffa- 1u benes f»mptoma- ?4. 16 LP D. SEPI ALII 7MMEDIOL. quàm acutis ; JI flatuytenuiori vicluutendum e[- .| v. e, quam in principio; quoniam tamen fx penume- | ro evenit;ob ingluviem in aliquibus civitatibus; ventriculos primis ftatim diebus, qui principio || debétur, crudis humoribus effe refertos,in lifde: etiam tenuiori victu , quàm per principium li--| ;... ceret, uti, & aliquando etiàm tenuiori, quàm ini| ftatu, cüm & inedia aliquando omnimoda con--| veniat , oportere cenfendum eft. Celfus /rb. 2..| cap. 16.dicebat: Jzgiria morborum primum [amem.»,| fitimque de[iderant . 17. Laudanda illorum eft. diftinctio , inte-1 : nui,aut craffo victu inftituédo 1n acutis , & d1u-—! turnis morbis ; quód in febribus acutis tenuior) efTc debet, datà càdem brevitate , quàm in aliiss] acutis morbis ; quodin illis magis coctioni 1a-4 cumbendum fit; quàm virtuti;ac majora fubfinttj fymptomata : in diuturnis autem. febribus mi-j fius tenuiter alenduni eft ; quàm in aliis diutur--j nis morbis , quodin illismajor;quàm in his fiatt virium exfolutio , & proptereà etiam magis im febribus virtuti eft profpjciendum.. m 13. Cüm Hippocraus aphoriftice fententia]? quàm máximé univerfales etfe foleant; ea itidé;J que lib.r. propofita eft numero 8. quà afferitur:j Cum morbus in [uo vicore con[Iteyit., teutlfimon ^ vitlu utendum e[l. ut univerfalis fityomnibüfqued, morbis conveniat;de ftatu intelligenda erit,quiil| " ex magnitudine fvmpromatü fumitur : fic enim) tam vera erit.1n morbis non fervantibus mate--«! riamad unam criucam expulfionem, quàm in, ícr- JAUNIMADVERS. LIB. IT. 15 L4 fervantibus , fecüs quàm communiter Medici crediderint ; qui Aphorifmum illum folüm ve- tum effe ce .nfüer int in morbis fervantibus ma- teriamad unam criticam expulfionem, de ftatu. ^ arbitrantes Hippocratem loqui , quià coctione céisndnit P fu mitur : in quc D bfervàrunt , Hippocratem Et. de vitiu acuit. 22. 1n morbo non fervante mate- riam ad unam criticam expulfi ionem,ut in plev- ride , 1n ftatu sn ies coctionem plenius nu- ciendum ftatuiffe. Quod fi ftatum penes ma- anitudinem fymp tomatum eti umin iis morbis fumamus, utin plevritide, etiam tenuiffimo v1 tu utitur eogezs lib.tex.a21. Cümos amarefcit, & ficcus morbus eft, tenuius ericalendum; tunc enim,.etiamfi fit principium , aut augmentum. penes coctionem,in flatu tamen penes fympto- mata confütutus efti morbus. 19. Quamvis veriffima Hippocra tis fenten- A bu "x Tenuisi- tia I. Zfp5or. 7. tenuiffimá. dira. utendum effe, 1530 "viélta ]t ubi morbus per purse cít,ó TU EE soul bores; cxim end tamen ab his omnino erunt donsdas 458 fcbres peftilentes , in qi ET quamvis fummo raris , pe- fint fymptomata, & ciaflime ad ftatum perve- gilestes ta niatur, quód vires in cis flatim quafi collaba- se» feres Ícunt, lautiüs & uberiüs eft nutriendum , ipfo fut excie- etiam v190ris tempore ; ut abundé demon(ftra- 2:c74«. vimus in noftro] ibro 4e Peffe. t4 20. Ad formam victüsinfüituendam , puta , "(257 an Ver coena tenul,anmediocri,anomni- "^ 'TST da li nedi ?1 ;al (o k )po yu all fo rbition! bi IS,an c 64 £ercu lis, pU La ; UC Xtà pt lan à, pane coricifo , aut LA COR - Ü * den — ^. 4634€44 , C" po 4 770A" 19 LVD. SEPT-ALII MEDIOL. contritoex jure;quamvis virtus primum locum fibi vendicet; Galeno refte, 9. AMeth.smed.cap.11« (P 13. 1. de.vat. vitl. 1n cut. 44. quod cüm. morbus fui ablationem folum indicet,virtus ve- rofui cuftodiam ; hac potiífimüm victüs for- mam oftendet, morbi ramen difpofitio etiam ad hoc concurrit: nam ZApbor.7.dicebat,//b: smorbus peracutus eft, C fLatim extremos habet labores,ex- treme tem[[imo vitlu utendum e|! . pex labores, acceffiones ; & fymptomata intelligens , que morbi difpofitionem conftituunt , ut & colligi poteft ex 24phor. feq. C" 1. acut. 42. 43« 44- (2. esic- dut, 36. ubi ad formam victüsinveftigandam.», bud qu^ xewndicit neceffariam effe cognitionem & roboris E virium,& difpofitionis morbi; & 3. acut. 61. Et jure quidem merito: quis enimncefciat , ex lon- cis, gravibüfque acceffionibus, gra ibüfque íymptomatis formam victüs tenuiorem indica- ti, nenatura tuncin refiftendo caufz morbificze, & (ymptomatibus detenta , ad concoquendum cibum diftrahatur ? Verüm nec virtus fola fufti- cit, neque illi conjuncta morbi difpofitio, nifi iis diftantie ftatüs pracognidonem adjunga- mus; nam,etfi ex conftitutione morbi, & viadü robore folam potionem in prfenti convenien- tem effe cognoverimus;perfedlé ramen hocífci- renon licebit, citra ftatüs przecognitionem , an ciboillo in pofterum fufficere valeat ; Citra vir- rutisincommodum .: Obid Hippocrates, poft- quàm morborum difpofitionem recenfuiffet ,. fi fubintnlit : Coz];cere atttem oportet » &gvotamtem, fi feficiet, ANIM A4DFERS. LIB. II. i9 fi [fficiat, cum vitlu perdurare, doge snorbus con- f ftat . Fi tcb 1d. Hippocrates in cc onfidcratione virtutis , ftotüsn.eminit. A morbi igitur difpO« sev» "Ad fincne victüs fcrmam ei iemus ; deindea Oro- ew. tantis virtutem infpiciemus ; deinde ftatüs di» antiam conjlciemus ; demümzaftimabimus; an eo victu , qvem mcrbi conftitutio indicat; virtus zgrctantis ad ftatum, citramagnum vi rium incommodt : , durare queat; in quá fen- rentiam veniffc G: ehum videmus r. "hor. 12. 21. Cümin vi& üsinflitutioneillud maximé fita pud & antique esp atrcs noftros, & recentio- tes contr: verfum , cum d ces admodum ne- presaléte S ectio & fermo vic iis ; & qvantitas determina- dicatióne ta prafcribi r« f: t; ad quam partem przftet de- 555, Errores 45 tenunatiu, clinare, vt minüs Izxdamus, an ad: iumpliorem , fas. ders. in ad tenuicrem ; cb locos Hippocratis co ntfO- riores, f im Verícs, 1. 7 por. C07 2.derar.vict4z acut. acfecia. al:0s .1n €à cif cultate has adhibeat cau e nes Medicvs, Cümà virtute primó illa dicatur in- fütvi, & per fe, ; peradjectionem ; fecunda fio, ! peraccidens à morbo, per fü btrad 1onem., fi Medico 1n victüs ratione inftituendà, tum i fcrmá,tum in quantitate , viribus non ma validis , nec morbo multin n co intrà Indicante, contineataliqvantifpera recta victüsratione» defiectere Paucis Ito eft, pauló pleni r vt) victu, & ad latus ( ut ajunt) plenioris accedete , quàm ad t:nvicrem , prevalente indicaticne s virtitis . quàm rc A lav ctiam exemp lo cc nfir- iEaVIt Gal.1.4cnt.a2 .Quc madmodum écontfà, Preoalegte Bv a con- soc LED. SEPT.4ALII M EDIOL. anorbe funt contraindicatione morbi fübtrahendi przva- deteriores lente, & viribus validis, ceteris enam morbum fei exctffd- adjuvantibus, preftabitomnino ad tenuioremi deflectere, acfi quando errando à recto illotra- mire recedat, minüs peccabit , fiad latus tenuio risaccedet; fic enim ratio dictat, prevalente;có quód fübtrahendum effe indicat;morbo , quod ibidem Galenus affirmavit. Ires ino 22. Obfervandumautem fi pat fit indicatio forma vi-- à virtute, « contraindicatioà morbo, in victüs dius pari i- formà inftituendà equale omnino effe pecca- 1 5c 545a gutant, qua fortiora [untynocerent s qua debiltora, prode[Jent.facilis [ant ves erat : Multum emm de fecuro detrahere oportebat , ut ad d ebiliffimum de- duceretur . INunc autem uon minus delutum , nec oninus ladit hominem; ft pauciora, defectuaftora, euàm [atis eft , affumantur : fames emm magnam potentiam in naturam bhomims babet Ci famandisce dlbilitaudi , € occidendi : multaautema etiam alia wala diver[aquimedlen ab ii:,qua ox veplettone fanty "mom quit : $; quidem igitur [inapliciter , velut. aliqui ANIM.ADVERS. LIB. II. 2n gan minus autem gravia, inanirionis [unt 5 quamee obremmulto variegatior eff , & majorem diligen- tiam requirit s oportet enipa modum aliquem cone qePlare . Modum autem , neque pondus , ueque ne Ier aliquem; ad quem referas ,cogno[ces ; Cer- titudinem enim exattam non veperies aliam, quati corporis fe fenfim... Quayropter valde operofum eff , za exatte condi[cer e, ut parum 1n alterutram pay- tem del ling "AS $ quamquam ego eam eum AM edi- cum vehementer laudarem , qui parum delinquat ; Certitudinem enim exatiam varo viderc contin- eit. Mox comparat malos Medicos malis na- ARA vium eubernatoribus ; qui dum tranquillum. Je na mare, etiam fi aberrent;ncn fiunt mani» 7^9 . eft eorum errores : atv bi tc mp — inoru erit; »iHa eorum det tceit vriencrantia : Ita & Me- dicorum errcres , dum falvbres my db OS CUFahts etiam 1fi n hirixime celinavant, ncn fiunt manife- fti :atubio raves m« rbifefei1llis cfferunt curan- di,tunc manifefte d leprel enduntvr. Moxexem- plo (Litieiim docet, non mincra 1nccmmoda,s provenireà repletione, quàmab inanitione ; & loquitur non de quantitate, - de formà vie étüs, ut patet ex pr imis, cum dk 151 que fortto- ya [unt , "0cezt . quod ad fü nct ciborum pertinere conftat. 23. At veró paribus, & ex virtute. & ex mor- bo vigentibusindica tionibus, fi quisin metlen- ^ "m $ Z Krrores i5 JENNSMAM e dà quantitate à rectà ratione recefferit , 1ita ut fip les plusin quantitate , quàm o pot teát, exhibest, 4445" quá aut & *a debità meníurza à aliquid ca letraha p^ P uta, (1 e foy? P3 fex PT) LVD. SEPT ALII MEDIOL. fex uncias fucci ptiffanz exhibere debeat, & aue . octo,aut quatucr prebeat,maj us commtttet er- ratum, fi octo concedat , quàm fi quatuor folas propinet: hoc enim eft;quod Hipp.zex. 57 lb. 2.4CHf. docebat: adjecticni autem cibcrü multó minüs attendendum. Et rationem reddit,jnam quod plus eft;noxas affert inemendabil 65; quod veró minus , facilé emendatur , nempe fi virtus labafcere videatur, cibi exiguum poffum: is mi- niftrare; verüm fi in ventré cibus fit abforptus ; quod füperfluit ; fialiàs, multó magis in acutis morbis, tollere eft difficile. Vbi & Hip pecra- tis, & Galeni verba non de formà victüs, "s d de quantitate effe, manifeftum eft. M [cüm veró id refert , quot niam viciüs f rme«&eradu, & fpecie diverfz funt;cognofcique,& e iei, difcer- nique Medico, in Hippocraus , & Galeni ope- ribus excrcitato poteri ^ SIQve in ea errores committantt: ir , neceffe eft , freciem mutare» ; sícque mae2na erit muta ee etiamfi per upum folum eradu m,aut fpeciem tranfieris,ut à meli- crato ad inediam,vel fic um pütfanz ; unde & parerrorcommittitur. Átin quantitate;cum» eonjecturà folà uti poffimus , an macis , an mi- nus fit exhibendum , non eft rar ra tio; ; quia ; fil tantam quantitatem exhibe eris primá cibatio- lt « nc , ut commode conficere poffit; nullo morbi autin veh emen tià, aut In acceffionibus facto:| augmento,& eam quantitatem facile ferat , Vi- dcatürq; majorem etizm quantitatem citra in- commodum ferre poffe ; quia inde conjicis , te: minus, PP in ANIMADFERS. LIB. Il. 33 minus , quàm oportet , exbibuiffe , in fequena oblatione parüm adjicies , ita ; quod minus eft, facilé emendatur ; quód fi plus exhiberemus ; quàm zerotantis natura ferre poffet , noxasma emendare ita facile non effet : Nam hunc erro- rem hec fequuntur incommoda,gravitas hypo- chondriorum, frequentia anhelitus, febriles in- cenfiones, fitis, capitis dolores , & hujufmodi, quz omnia difficile tolli poffunt; nam repletio- nem hanc dedi camento o tollere non 1 licet, eum. nem. In formà veró fecüs ied; nam fi à debiri forma,vel fup rà, vel 1nfrà ctiam, per unum erae dum tantum deflexeris , egrum praecipitem. aees in mortem , ut longa oratione docuerunt Wppdersteo! & Galenus 1. ACHT. 30.40. (P 44 Co" 2. ACHf. 19. e ?* 49. Locus veró ^ "Apbor. $. qui » determinationi € directo adverfari videtur, ull odi reptienat ; neque enim loquitur de tenulori victu,quàm par fit, fed de erroribus,& Izefronibus 1n tenui victis ratione evenientibus, dicens , efle majores laefiones , quz accidunt ex rroribus in tenui victu accidétib js, quàm qua 5 x erroribus commiffisin pauló pleniori. Vel m dici poteft , inillo $. Aphorifmoloqui de totà victis rationis formà in toto morbo , quse multó periculofior eft , quia errores commifli maois laedüt:at 2.4€41.237.loquitur de unicá;aut alterà cibi exhibitione in quatitate , quz fi plus fuerit quàm oportet, plüs lzdit,quàm fi minus. D 4 24.4 Ne LVD. SEPT ALII AfEDIOL. Giuspem 24: Ne quis errorem cenfeat,fi Medicus ali- lb deterier quando ex pluribus cibis non malis , minus bo- sod) f44- num feligat, & per totum morbi decurfüum ino | vtor conce fam ducat , fi multó magis palato zorotanus | v iia e arrideat five ex confüetu linefiveexnaturàpes |! Fielligédi - culiari, fiveex appetitu in morbo : Docebat | 2d enim Hippocratés id omnino preftandum 2. | "Apbor.58. Sed diligenter attendat ,ne luxu, & | intemperantià aegri in Crrores ducantur, quod [itu paffim ab adulantibus Medicis fieri video ; qui ut principum virorum cule tamquam manci- pia inferviant, abutentes utiliffimà Hippocra- tis fententil;aut zgrotantes pracipites agunt in mortém, intemperantiz, & dominandi cujuídabo prorogato libidinis poenas dantes ; aut mor arumenas fuas omnino 1mplentes ; cüm fciants Hippocratem dixiffe non abfoluté , fed pauló deteriorem prxftantiori, modo fuavior fit; effe preferendum. ibit 25. Gratificandum preterea quandoq; cgris ibis grati docebat Hipp.6. Epid. fett. 4-tex.S. At id aliquid ! amplius eft, unam enim , aut alteram cibatione:j 24 cdit &gris ce dis Had Col eo eri contra. ÉCLpYCIC 1n quà deje&toappetitu aut V1 morbt » reglas. aut longitudine ; aut utobfequentem magis 3 reliquis habeamus; aliquid concedendutrb s4t jj; quod extra limites inftituti victüs etiam fit po-4 i; (itum, modó modicum fit : interim plura pol- liceantur , ut importunitatem cohibeant. Adoersstj». — 26. Aliquando tamen eó ufque dejecta eftin omaino vi- €grisappetentia,ut cibi eenus omne refugiant: Ái aliquan. ac averfentur; quin etiam,ratione fuadete» cun v1m e ANIMADVFERS. LIB. HH. 3j Vini fibi ipfis inferant cibos affumentes ; ftaum illos evomunt, & tunc Medicus deterrima que- que concedere femel aut iterum debet , ut vires cuftodiat , ne in certiffimam mortem cadant : fepé enim evenit;ut ex malo illo cibo affum pto expetito natura inftauretur,& morbus omnino quafi conclamatus fuperetur. 27. Caveantin averíantibus cibum , neali- menta przparentur ipfis przfentibus ; aut enum major ex diuturnà vifione fübfequetur verfio ; autreculàaliquà minüs illis arridente vis à, in» majorem cadent abominationem . ,8. Cüm Hipp.t.-dphor. 16. tebricigngum victum omnem puer n effe d debere fcribat cave , ne cerfeas de humido folüm p iotentik ie qui ; quamvis enim & illud requiratur, humi- dum tamen actu,five liquidum;effe debere ma- nifeíté intellisit:nam alibi,ut 1.7e D£etz,cibum humidum effe debere, id eft, potentià imbecil- lum;fits expertem, coctu facilem, & liquidum omnino teftatur , qualem ibi ptiffanam confti- tuit: humidumveró potentia etiam liquidum cí(e debere , docet & Cornel. C ii 5. 3. CAp.6. CU EI etiam rei ratione m re ddit Gal. Jib. de gpr. Seta ad T brafib. 4.càm ait: Quoniam qua conco- quuntur » effumduntur, ideo C mox diftvibu untur, 49 &grotantes nonvuulto labore in cibis cor ncanes d /$ indieent. Et ab his praceptum ua[citur , Iquidos ci- bos omnes f'ebrici qon comvezire . Quod con- firmavit t. acut. 38.69 1. 4d Glauc. cap.13.de UHTA febr. cont. fine euctie ; ubi cibos omnes fe^ bri. * a) do etia pep fima conte denda. Cibos 4- vexfant tss ne cibos praparare videant « Vasiius Le tmidas fe- bricitantie bus ofai- àus Cconvute£e nit acínu e£ "T 2115 talis « 26 | LED. SEPT ALII. AMMEDIOL. bricitantium debere effe liquidos teftatür;quiz humida actu, & facilis in chyli formam redu- cuntur , & ceteris paribus , facilius multó con- coquuntur : cüm enim ex febrecalor naturalis imbecillior reddatur, ea erunt exhibenda; que facile conficiuntur. V iderint ieitur, quàm bene victum in febricitantibus inftituant , qui Pe- P2 AÀ tronam imitantes folidiora concedunt , & non us folum clixatas carnes exhibent, fed affatas etiá, Y in quibus vix humiditas in potentiá reperitur. Sed de hoc pofteà. ANS 29. Vtveriffimum eft , in acceffionibus , id ? agi "s eft, principio, au gmento , & ftatu , abfünendü d», d de, declinatnionémque in continuis , & potius quando cj 1ntervallum in incermittentibus commodum banda, tempus effe nutriendi, ut colliei poteft ex 1. A phor.t1. C? za fige 1. de ratione vill. in acut. ita. declinante febre acutà, fi viresurgeant;forma., aliquo modo erit mutanda , ut fi ptiffana hor- deacea fit forma, in fine ftatüs , aut inchoante.; dechnatione;primó potionem dabimus;ut cre- morem hordei , vel jufculumrefrigerans , vel füllatum carnium cum aliquá aquá refrige- rante, mox interpofitis tribus, aut quatuor ho- ris , cibum jam inftitutum concedemus , ut in- nuit Hipp. 1.acur. zz fige. jo- 30. In Synochis veró , quz uniformes fint, In $550- . Camdémque à principio morbi ad finem nfaue AS 242 ,- fetvant formam, unicàqu e acceílione perficiun 72 cibsg--. tUt ; quandonam fit eger cibadus , docuit-Gal. dam . Yr. eth. fed. cap. j.nempe quando xger faci- T | lus ANIMADVFERS. LIB.IL sj Jiüstolerare morbum videtvr, & quando;dum fanitate frueretvr , cibum fimere confueverat: fiigitur & facilior tolerantia cum folità horà ccincidat, hac erit eligenda : fin minüs;femper pravalebit facilis tolerantia, quz fi immanife- fta modó fuerit , à folà confuetudine tunc tem- pus nutriendi erit defumendum. 31. Quod fi contingar, in intermittentibus om intervallum nullum effe, & declinante» jorbo novam exfpectari acceffionem , ita üt tantum temporis à fine ftatüsad novam inva- fionem non intercedat , u t cibus ingeftus coqui poffit, puta ; (p: LC Jp trim horaru m tantüm» ia ut ne R^ m fit aut 1n fum mmo v19o renu- E , vel fequenti accefficnioccurrere cibo in- co&o, & repleto ventricrlo, quod fzpé in pra- xicxercend àoccurrit, quid in eo ca Mh £a |Cjen- dumerit? Anne fatius erit vieenteacceffione - cibv m pro pin: I6, 2n potius viecreevitato , fa- tius erit ; Cibo in ventriculo exiftente, febri oc- currere ? Con mp hiter ?b cmnibrs refponde- trr, deterius effe mu Itó In principio cibum. exhibere, quàm in ftatu; quód nocumenta, principi! cim aliis temporibus ccemmunican- tur, ncn fc: artem nocumenta ftatüás. Verümmvltó fecüs Gal. 11. A erb. sued. ult. rem banc M eerivir ; ubi, cafu p ropofit eodem , confide- randum effeid docet, o uo d maeis ureet,quod- que ma g1s noCituI 'um judicaverimus , fuoien- dum : dox cétque, eííe ccnfideranda locumaffe- (tum; affectionem, princi pli & ftatüs naturam, tum Cibare bre f2af12 fine ffa1?, qu prote tnos ffonem ; c» ouando. / (4 / ul "424 h^. ya. 38. LVD. SEPT ALII 7MMEDIOL, tum & morem morbi . Locus quidem , & affe- éctio;ut fi ventriculus , vel hepar afficeretur in- flammatione, fi pauló ante acceffionem cibare- mus ,omnino effet perniciofüm : hepate enim affe &o alvi dejectiones unà cum acceffionibus folentinvadere : ore autem ventriculi vexatos fyncopes fuperveniunt. Vbi veró abeft in- flammatio, & vires debiles fuerint; ftatu om- nino evitato, propius principio cibum iie cx pedit, potillimüm fi mos mor bi; princi pii & ftatüs mori refpondeat ; hic veró confideratur in vigore , & principio, fiannotaverimus im. fümmo vigore, an citramagnitudinem febr T. caloris ficeus t. [fu dens , an citra [qualorem nurenss Priorem namque h bumetlante vitlumade- facere quamprimum oportet : In [ecundo.dum plu- vinum calovis remittat » e. vfpettare . In principio vero acce [ponis morem &[imabis , at corporis ex- trema perfrigeret, magna [anguimis revocatto- zen ad interiora corporis faciat, an omutimo corpus zn premat : quippe [ecuedum bocscen faciles man- fietumve contesanes y 1m priore diflinguas oportet. Nam [i ab[que vi[ceris pblegmone , aut [uccorum. vedundantia, motus ad interiora tin acce[[iontbus pollet» zibil offendes paulo ante cibans ; fin vel phleemone , vel redundantia [ubfit , cavenda eff ante acce[Jfwnem cibatio , ceu vesss AXIE nóxia . Cüm tamen multó major fit quantitas morbo- rum ,& habitudinum corporis quae expofcüt, ut potius in fine ftatíis nutriamus , quàm prope principium nov acceflionis, maeis laudarem, Cal NIMADFERS. LIB. IH. 1 || eam propofiuonem medicam , quà aflereretur; urgente hac neceffhitate , praftare e 1n fine ftatüs nutrire , quàm etiam per duas horas ante prin- cipium , quód major quantitas febrium fit ex | genere iride ex obítructione ob abun- ;] dantiam crafíorum humoru m, & ex interni, | vel externa phleeg: mone; in quibus , Galeno tc- I fte, prai (tat in fi ine fta tüs nutrire, quam p roximc :| ante principium. EL . Commendandus tamen aliquando cibus X 1n 1 principlo , & inauemento, & ftatu , & Booxined ante principium, ubi habitus COrpo- iisaridusadmodum, à tque fc qual lens fuerit; & 9 in febre admodum ardente ; biliofo humore, rante, atque ad ventriculi os trans- lit inedia , vigilias |i d^ qp ] ee o6. di — 4 M - (* ] "m , c ws bu & .. ininoadecratasltrititia, c folliatudo, auibus & exiiccatuim elit pius nilniO, c excaicractutin p -— — Tp ^ 4^7 Ox "£X Ld "E" "e -. COI1 pus » ir ILICQtiC CODn9 C111 a3cr« y s EX HII jdaaces A & 1 ME e£ a. dai 141 N t^ i E qu E o inunmores: proquarebpence inte iii£g ence Mii À | & aus cit. L3a1C€hlis noitcti,I x. IM eti :2CG. eC |» 1»211í0« ve dob: e N- í f. inqgi 1lDuUus caàlibDiis pI. (tabit a nt ein: y: 'nei L : a d "111 ! j &in l DEYi IC11 LG ASM-AE Lu an |t Lt Verum cum hoc rarius contingat, in caf pi /" ! » f1 , , Z " Xf». (17 ^ 44A Bm 1 $7175 *4 13^ 47 p 1 *Yy Poe polito, ub1 à itatu à DI1nci Ji nOV. invalid nlsS nuum temporis Jntercedit, ut comqiTnock CIDLi n i1w vis 1illiitloo | e«.iLA&LALCICCIC 3 Ai! liüs effe n n atüsnuütrlre, quàm pr ;8 LVD. SEPTALII MEDIOL. Galen./z Com. multó plura referant incommo- da, fi quis in principio cibum offerat ; quàm fi in ftatu. Et hoc eft , quod innuit 1. Zdphbor. 11. cüm dicit,» acceffiomibus ab[Hinere oportetd eft; & ptoxime ante, X inchoante invafione . Mugmotà 33. Quoniamautemaut incomplicatione» acc ejfinis duarum febrium, aut in unà ediamyin qvàtem- minus in- pora adeo extenduntur, ut anteqv àm fup erve- commod? Sat declinatio, nova acceffio fuperveniat, sic- ibat que neque intervallum, neque declinatio repe- quá flatus: v rariin quibus cibum offerre ex ratione pc ffi- mus ,1n ambiguo Medicorum animus hzret ; r* quandonam cibum offerre expediat. Auemen- ti tempus prusotes & minores fecum invehe- re lzfiones cenferem ; quód nec ea immineant damna, quz fequi docvit Gal. € 11. AMetb. 1.acut.penult. CÓ" 4.atnt. 39. neque eó ufque ca- lor, & fymptcmata pervenerint ad fummum, utin vieore. Non negandum , noxas etiam ex oblato ciboin augmento non parvas excitari 5 atindicatione à virtute ur2ente,ccm modo teni pore. morbi importunitate füblatà, illud eli- t cendum cenfemus , quod mincra fecum inves- prium hiti incommoda . Plorg tres D um CR acuoatione 34. Cav eant,ne rempus trium horarum cen--|ii eant fufficere à cibi oblatione ad novam inva-4ii: ad acc:fio fionem , quod pleriqve cenfrerunt , Galeni au-Juj nem » 20 faf cord durer. 8. AMe: b. 4. lH bi: d f(Terit/fatis effe, fiia. fities horas aqu inoctiales , quatuorve , inter] balneum, acceffionffque tempus interpc »natntzj ibalneo enim cibum exhibere folebant ; cümm alio- ANIMADFERS. LIB.IH. | g alioqui Gal. 11. 2etb.1 s. docuerit; maxime in omni febre coctioni 1ncumbendum efle : quia fi adveniente acceffione, cibu s in eric ) non fit confectus , ex retractione caloris ad in- terna febris omnino butsiiesü ,; pefimma illas fvmptomata producentur , de quibus Hipp.& Gal.4.4cut.59. Et Avic. 1. 4. T racf.2. cap. 6. 1tà in febribus cibandum praci pit , ut vacuo ven- triculo occurrant : hzc veró concociio ne in fanisq juidem trium horarum fpatio confici po teft, cumin xeris natura ex morbo d« cbilis red- dita feeniter coctioni vacet. S1 igitur fuerit " forbitio, ut ptiflana, aut contrltus pan ida tus ex jure,aut idem concifus,aut hujus 5qi isi WT - — " "i . , ; 211-3 4 1^ VEN NS I quinque;iox,al tetiam feptem ati onc eden- A [| ^ " " . " daxíunt, plus minus, prorcbcre ventriculi ,«& :] A 22-594 I " - p! «conditione Tebris int num [1$ pecccantlsS . fantiCcriun, aut niicuium aiteératum , tres aGul- 1 ! EB É im MN 3 dem hor xquinoctiales fufncient; de qva re "4 | Q "EM locu us eit 45» €ID.4. GC XCCCOCCO €nif1n 1 L| raaicum apiiioquitur,non dCIcIDIUCRhC, aut ferculo , quz non exhibuifle ccpttat cb angu ftiam temporis ad fequentem acccftionem;füb- dit enim : $7 vero ctrca ve[peram , aut duabus bo- yis cttius acceffto iervadar um laville mane licea?, tum ciba[[e; ux evitecillaincommoda,;qua fequi docet Hipp. 4.aczu£. 39. ubi cibis incocts in, * ventriculo accefito fi ervenerit: Pezter emm; inquic caer, faflidit cibum, 1mtenditur bypochbon- r J^4244912 6Y1477 ; 33 LUD. SEPT ALII MEDIOL. drium , 1atlatur corpus propter saterzam tuyba- tionem, quens fixamon eft , dolet. ager , lancimaturs -pellicatur, vomere affeélat, c fi mala evomnuerit, dolet ipo me[- 3$. Excipienda tamen ab hac tegulà, & ho- c»weaad- Yarum cibandi ante acceffionem , & non ofte- do offre rendi alimentiautin principio;aut ante princi- eibi er" piumacceífionis , ea corpora, qux & calidas 162,00 10. & ficca funt temperamento , & habitu eracilt; jeibus^— quibus fpiritus facilé diffolvuntur , quz ore» ventriculi admodum fentente, & in quibus acris humor , & mordax ad ventriculum trans fufus ita egrum infeftat , ut inipfius etiam in- vafionisinitio fvncope indudià, vcl etiamins fimplicibus tertianis intermittentibus fzpenus4 4A- meró mortem inducat; in llis enim ante inva- fionem,velin illius principio cibandum cenfuit Gal.1o. 7Metb.cap.2.3.4.€9 f. CibusgnA- — 36. Adhibenda tamen ea eft cautio , quód;,| do offerédus fi animi deliquia in febrium initio fupervence- jn principio tint , affluente acri humoread ventriculum , &y acceffion ,. os iius mordicante , cibus vel immediaté ante c quand? acceíffionem , velin ipfo principio erit exhiben-4 pauloante* dus , utadmixta cibo bilis minüs mordicare. valeat. Si veró ex fpirituum fübtilitate exfolu-4i V tio fequatur in principio febrium ; nutriendi erüntzeri per duas, tréfve horas cibis hujuf- . modi, qui citó inflaurare poffint fpiritus ; faci- ww rPa9vatm (couccommutarL, ut funt ova forbilia , jufcula qux inftaurativa dicuntur ; & fimilia, quibu: 4 adítringents fi &onnihil addiderimus , ut fucc] era- UNIMADFERS. LIB. IIl. 83 eranatorum, aurantiorum , aut fimiliu m,opti- me illis confultum fore exiftimamus. ;7. Inacidis tamen iis in ufum du cendis ;il- 4ciderZ s lud maximé cavendum exiftimo, ne nimio plus fs iz febr: limonum fuccus , aut acidorum aurantioruma 45 acatis addátur , quod paflim etiam à doctiffimis viris stilis fed fieri video; qui in acutis , & malignis febribus, shOAETAT- in omnibus ferculis , & jufculis fucci limonum Enn quàm plurimum adjungunt, non animadver- voii tentes, tantá illi ineffe acerbitatem, ut, fi modü excedat, aut coctione non temp eretur , quod in fvrupo de limonibus , & de fucco citri fit , aut facchari mixtione non moderetur, obftructio- nes in venis pariat inemendabiles , ideó mode- atéillo utendum ; in quà menfura fi in ufum. veniat,refrieerabit, & incidet;altiüfque medi- catas potiones exferere faciet. Aurantiorum., fuccus aliquanto minorem habet aufteritatem; c proptereài non tantà liquoris miftione in- fier 38. Vidum omnem aut craffum , aut tenué, aut tenuiffimum antiquos conftituiffe , docuit Hipp. lib.de prifca Medicina, nempe cünrcraf- | |. etu (à comedimus,cim forbemus, & cüm bibimus: nw Quarttim Galenus victüs genus addidit, om- ^ e nimodam cibi, & potüs abftinentiam , 4- Com. ui vecipi? I oleum ent [mum 2 ppellavit; 2u5, c qui quód fi quz forbentur;bifariam partiamur,n£-. exclades- e in tenuem , & craffam forbitionem , omnes 45. victüs habebimus ditfere ntias.Verim quatuor fünt, quz acute febricitantibus conveniunt : E Craffa Vicdlus tt- nauis (n 4- -- s di à "e b y ma e ACERO, REDE 1 34 L/D. SEPT ALI. MEDIOL. forbitio,de quà r. cut. 26. eftinteera ptiffana; alica,panis lotus , five contritus , five conciíüs ; & conta carnium. Tenuis forbitio eft, ut tiffana colata, aut fercula eàdem tenuiora. . buen funt autoxymel antiquo more para- tum, mulfa, ftillatitius liquor ex carne, jufcula cujuifquegeneris. Aquz veró frieide potus, — | ju aut omnimoda abflinentia, fümmé illum te-.— | i nuffimum victum confütuunt. Quz omnes |i victüs rationes , ultimá exceptà , vires augent , atque inftaurant, quamvis aliquando imbecil- las vires reddere dici foleant, habito refpectu ad corpora fanorum,qui fi illis victibus uteren- tur; ad marcorem ducerentur . Noftris tamen vidus ext e-temporibus victus i1leextremé tenuiffimus, & me tenuit - quatriduana 1lla 1nedia,aut ob confictudinem, we nee autobregionem, exterminari omnino debet ; $ ww. Utpote periculi omnino plena , ex quà & mors E: zensinducitur, & Medicis infamiz nota inu- ritur , fed loco illius potiones induci debent , fyrupus acetofüus , vel de ficco citri, cum ftilla- ütio àliquo liquore , aut jufcu]a alterara , vel cremor hordei . Viclus 39.. Cavendum tamen , netranfitvs fiat ad eraffns i victumillum , qui extra limites victüs febrici- 4CHII5 "^ tantium continetur , ne fcilicet que comedun- hi tine». ear, sáintquefolidiora, non liquida, concedan- 1 »! OS P eur gr panis, carnes , & quod deterius eft, ho- Orb ded [7- viri fruétus , quod paffim extra hanc provin- t CUT — gam fierividimus. Herdesm | 40. Cüm nihil fit , quod inzerotantibusci- bandis ; h. AUNTAM ZA DIVERS: LIB. AI. 3f bandis,; & apud anuquos ;.& apud recentio Ies, antiquo more febricitantibus maximé recte yi- Ccumaünsftituentes, magis inu fu m ducaturipsà putt. lana ho rdeaceà, o pame confultun |. Medicis in hisameis Cautionibus pradicis cenfii ; fi ali- gna OC loco mterp ofüero de rectà conficiendg puffanz ratione , de qna etiam Gal. 1. de al. facul.cap.9.ab dep nf[anascapA. O mde Colicit. I. 11. & Dàul. /zb. 1. cap. 78. podffimüim cum adeo varlare jn cà fcriptores dang 10s videam ; recentiorum autem aliquos. doctiffimos etiam longé aberrare.In cà igitu1 Lprma fit in clectio- ne hordei cautio , qt ód cüm Bardqum fit du- plex, alterum quod fpopte nudu n nafcitur, 1. dc M aene cap. 13.2" lib. EC RN: yicin, cap.6. quod in Cappadccià naía fcribit ; ut ali- cubi euam apud nos Infi; bres ; alterum vefti- tum , quod maeis commune eft ; ; poftremum hoc eligi debet , deglubitum ta men, & à corti- ce exutum; quamvis enim ulti primo illo po- tius utendum cenfeant , €à forté ducti ratione, quod cüm Galenus arte corticem adimat;fatiüs videatur fponte tali nato uti ; fed non bono ar- pro ptiffa- Ana quale eligend& » Hordeum «lind fine cortice eraffo na- feitir , a- lttd veffs UG. eumento: ro ieenim illu dicium noverltl.4e alim. facul. 13.e0 tamen non vtitur ; quin fpecie ab alio differre afferit , f;rtéque etiam faculta- te : Vnde Herodctus. Galenoontüquior apud Oribafium r1. Col/e£. dicebat ; illud plurimum Ruttre ; multum fuccum. habere, & proxime 1tritici naturam accedere ; quibus rationibus minimé in acutis convenit : quz enim nimis E 4 multum 36 LVD. SEPT ALII MEDIOL. inultum nutriunt , queve craffum , & eglutino- firm füccum generant, ut triticum;inaácutisfe. | bribus minimé convenire poffunt. 1. dealipzfaa |i cult.cap.4. 4I. Sed quáarte preparandum fit; ut cum — | ^ fru&u, fine damno in ufum duc poffi t; noh5 levem requirit diligentiam , multáque cautio- ne indiget. Farinàaliqui utunturaquz,;aut ju- ri mifcentes , & pultem efformantes ; quam. | tamquam flatulentam , & excrementa multa | producentem omnino rejicit Gal. /jb. de atre- emuante vitfus vationescap. 6. Cf 1. de raf. vid. is acut.cap. 18.Freffo alii, & fracto utuntur ; at re- felluntur 11 ab eodem Gal. /zb. 1. de al TCI. cap. 9. ^ lib. de attezuante vithucap.6. 9 1. de 2 VAI. Vitl. 12 acutis, cap. 18. quód tormina faciat hy pochondria diftendat , non levis fit ; non Tu- brica, quód denique craffos fuccos producat . Leviter torrefaciunt alri, ut faciliüs exter nà tu- nicà fpoliati poffit, & flatus exuere: At fic ptif- íanam minüs humectantem reddunt, iminüfve | uu aptat alvum folvere; collieitur id ex Herodo- | to, referente Galeno; 1. de alim. facult.cap.13.. fi pritenam ex ze torrefactà alvum cohibere,af- — | di ferente : Vnde Oribafius , 4. Collet]. cap. 7. ex. | Dievche , hordevumin polentà rorrefa&um al- vum cohibere atfferit5 quod confirmavit Gal. ) 1.de alizz.9. qninimó cap.2 2. ejufdlen : frixa em- t n4 flatum quidem deponunt , fed di "fficile coquum- iln uv, Co adftringunt , craffun yque fuccurm, cenerant. | quód obfervans Trallianus /&. 8. cap. 8. voluit in HKordeum quomodo jaradum fro puf- fana. ANIMADVERS. LIB. IE — «9» in dyfenterià hordeum torreri,ne fi fine frixio- piam — ne uteremur , alvum fübduceret ; non cohibee etum. ret. Braffavolus hordeum aqvà fz piüs mace- rat, mox ficcat;& in mortario ligneo illud Con- rundens decórticat. Atfi pro primo cortice» expurgando id facit , non eft, quód aquàail Illud prius maceret ; fi pro fecunda briliori , malé facit, cüm coctione fol ^ eximatutr. Galenus igi- vto vn ai cur capit hordeum Integrum» levi manu contu- fum , & hoc modo decorticatum , atque mox panno afpcro pe erfricatum , ut reliquum corti- ^ cis fi quid reliquum eft ; anod verifimile eft ; air levem ictum, to lli poffi t. . Cautio autem 1n quantitate hordei ad zmerdei Pee m, &aquz ad etin m In pl ra paratione quantita püffanz, maxima eft adhibenda ; cüm variafit ad. aqua de his apud grauiffimos euam fcriptores fen- pre ptis tentia, aliis pro fingulà hordei heminà decem. ^4paran" aqua adn — ut Dievches apud Ori- bafium , 4. Collect. 7. cenfuit , quam me fecutus eft Conftantinus Cafar,lib.de Re ruf. 9 Antvllus veró, eodem Oribafio teferente» ; 4. Colle&£l. 11. pro fingulà hordei heminà quin- decim aquz adhibet;quam fententiam fecutus e(t Paulus, /ib.1.c2p.73. Braffavolus autem r.de rat vill. in acutis 18. pro fingula hordei heminá trieinta , & triginta quinque aqua mifcebat . Galenus autem 1. de aliz. facult.9. € 10. c Lb. de Priffana; nullius quantitatis aqua» aut ejufd& proportio nis ad hordeum meminit. Neque yero id prater rationem , fed jure merito,quód G4 obfer- 4uanésíÍnu/ ex 38 — EVD. SEPT ALII AMMEDIOL. ,, obfervatfet hordeum pro varietate foli aliud - facilius coqui, aliud difficiliàs,et docebat ípfez iet /ib. de cibis bomi | CP mmals [nci , cap. $. tum etiánt pro varietate nature illins erani ; ut paf- fimi1n ciceribus excoquendisobfervamis; Sed & aqua non levis habenda eít ratio, cüm aliam grana , & Cerealia omnia facillimé conficere » obfervaverimus ; aliam difficillimé , ut docui- mus 72 Com. 17 lib. de aere , aquis i loc. EH ipp: Sitamen ejus eeheris affüumamus , quod intu- [— Ra .ICcat, & coquatur facilé , apiid nos Infübres mE pro fingula hbeminàillius , quindecim , aut vi- ginti aqua affumere poterimus; que quantita- tis aquz varietas erit pro várià conditione hor- | dei, & aqua. Propifa — 45. Sed'in ptiffane praeparatione quid ob- na cóuie? fervandum ? & in condiendà quid cavendum ? da . 2^ Sané Galenus oleum, & acetum addidit, & addenda , falem; illa quidem 1. de al». facul. 9. 4. tuenda va T9 valer, 4. Cf $, equ]dem. 8. lib. de M arcove, ult. 7. : Methb.med.6. S.eju[dem 2. 10.Mfetb.Y1.Orib. 4- Collect. 1. & Paulus rb. 1.cap.88. Salem etiam indendum conftat ex 1. 2//9.9.& Orib.& Paulo loc.ctt. Sed quo tempore hec addenda ?. Gal. r. de alim. 9. acetum indendum cenfuit, cüm ad füimmum intiimuerit hordeum , deinde etiam permittendum , utTento igne in füccum diffol- vatur ; tumaddendum : falem autem addi vo- luit pauló ante tempus diffolvendz ptiffans : olevmaddebat pro condimento ; nos, quibus placuerit; concedemus.. Placet tamen potiüs; ut JANIM.ADVERS. LIE. IH. üt cx jure oprimo carnium patetur,five integra paretur;five colata, addità aut levi portione » falis ; autfacchari pauxillum plus; pavxillum enim mellis addebat ptiffanz, 5. rende valet.S. cujus loco przftabit faccharum indere: aliqua- to plus illtüs etiamaddentes admifceatur ; prohibemus enim admixtione» ilius nefaccharum 1n bilem vertatur .. Quod fi quisaceti ufurn refugiat, licebit [oco illius aut fuccum aurantiorum, aut citri , aut etiam. » fi aceti nonnihil . L limonum indere , modo fuccus is aliquandiu guetud AC plus cum rcliquis ebulliat, fecus quàm paffim. «^ v» fiat; cim indi foleat füccus immediate tempore ?e/&- e Ae. affumptionis,qui ob cruditatem ; & acerbitaté folet nonnihil obeffe; quamvis mixtio fine co- étione nonnihil terreftreitatis illius , ac adftri- étionis foleat retundere». 44. In pane concifo, aut contrito, pro fercu- lo parando hecadhibeatur cautio ; fi febrem. curemus acutam, aut ardentem , panem omni. Op rius effe lav andum ,. "us. n tatà frpiüs aquà aut füperinfpersà fepiüs aquà ; fic enim & fer- menti vis retunditur ,« cibüs paratur m inus nutriens;potiffimüm fi paretur ex jure fimplici pu Il: gallinacei; fiiccóque aurantiorum con- fpersatur, fic enim parata panatella minüs etiam nutriet, quàm ptiffana. Cavendum veró, ne panis igne pris cremetur , mox abluatur, quod factum ab Oribafio videmus ; fic enim, ienex partes concipiuntur in pane , sícque & ficcius alimentum paratur, & calidius , quod E 4 per Panatella 1n ACHtis quomodo paranda « C9 Cor fn 4«o LFD. SEPT.ALII AMEDIOL. per lotionem minimé corrigi poteft; poterit tamen fic paratum convenire , fialvi profluvio cum febre eri tententur , addito aut ficco li- monum, aut granatorum. In reliquis febribus ex pane conciío , aut contrito ferculum conve- (niet; etiam non loto pane, & ex jurecarnium aliquanto validiore. Confum- 45: In confumptis juribus ex carnibus pa- yu Mu randis hzc obfervetur cautio ;. maximéà me; ex cargo lA dariea , que ex carne vituli macrà conficiü- vittling , üt » quód vix in eis elutinofum illud reperia- tur , quod paffim in juribus obfervamus , que » ex pullis conficiuntur ; cutis enim circumve- ftiens; & nervofz multe partes alarum, & cru- rum, gluten illud generare folent;quz vix pof- funt auferri : in vituli autem carne , licet & fi- brarum,& nervorum ratione , & capitum mu- fculorum glutinofa aliqua adfint, mrltó tamen pauciora fünt;atque ex parte etiam auferri pof- j funt. Quód fi quifpiam gallinarum , ant ca po- | num jus expetar ; cautionem hancadhibeat, ut alarum duz extreme juncture auferantur, & coxarum ultima pars ; quód fi cute etiam pul- lum fpoliare poterimus , (alubriorem cibum & potum procul d:bio parabimus. 46. Sedentes in lecto alantur;fi enim jacen- tes cibum capiant , vix ad ventriculi fundum. cibum effundent ; deindeà cibo fümpto fe mi- horà fedeant , vel (altem erecti aliquantulum. femiJaceant. 47. Ante cibum memores fint expurgatio- nis euem j- tum tenc- re debeat, dá ciban- tur. IL- os alluen ANIMADFERS. LIB.1L | 4 lhis oris: nam à febre plurimi vapores , & fuli- ipines furfum feruntur , quz limum quemdam lin linguà efformant., .qui cüm guftum pertur- Ibet, cibos etiam malà qualitate imbuit: quare li: & lingua; & os colluendum, & osfophagus;qui TENIS. N lfzepe per febres areícit , madore alique | f1gan-. ex acels e£ Jac idus , cui maxime infervit aqua etiam cruda €x - aw . aceto, & faccharo. EA 49. De potu aquz in febribus pro potu quo- . P^vs 4c Itidiano , non pro medicamento ; hec fitobíeg- ;"^ qua- ratio: fi in xerum inciderimus,qui in fanitate it affuetus fit aquz potul, etiamcitra noxam pof- Ife nos utiqu e Hone nop tmam ,aut fcntanam; BD obe aut pluvialem cifternin: mc ncedere, aut CCr-- ,,5 f po té decoctam fimplicem : fin minus affuetus po- ditn 2212 Qua cibus JL ma- AY » 49Ha no 7u$1nacmAd tuaque zeer fuerit, ne 1n ea 1ncommoda 1nci- zi. dat, dc quibu | Hipp. 4. de rat. viel. in acur. ali- qu id addi licebit ; quó facilis ex hypochon- driis meet , cruditas reprimatur , atque etiam. «cea "M eevias morbo, fi fieri poffit; A Hldd eios ve wis adver- 9e, : canedio femur; ut fi add faccharum.cinnamomum, E . anifum,femen coriandrorum;authordeumin-- -. Ccoxerimus. 49. Deaquà hordei , quem ) potu Imantiquis 444a bar len Ar m pleri quec enfent, quód nullibi Gale- deris aes nus ; Oribafius, Paulus, A?tius; &aliiillius *5pro po- men tionem fec vei ; ita cenfeo , Hipp. 3. de 2 4 epiinide va) uiél.im acut. 13. (f a. de ratione vilius, 71. po- "limum autem librà à . de Morbis , ubi laboran- tibus tor pore c: 1pitis propin andamcenfet aqua hordeaceam, de cà mentionem feciffe ; ubi eti 1n- "aua bor Kein Of. nibus amar 615 n0 Con venit. v qua ber dei Que pa 1Anda . gue 41 LED. SEPT ALII MEDIOL. intelligere non poteft (accum hordei , quia illis! có fübjungit ; Maze. pro alimento. [uccum. bor--|vck dez exhibeo , utnec in aliis duobus locis , cütmi en potum aquam hordeaceam appellet , füccumaj autem hordei paffim non potum ,. fed (orbitio—] ji nem appellet .. Neque veró rejicienda eft , po—] jj tiffimüm in febribus exurentibus ; quod flatu] ili lenta fit ; fi enim recte excoquatur , flatulenti&il "T exuit; neque fi diutius excoquatur, falfedinemi] «1 contrahit , quod ab aliis objicitur ; fi enim ins] s putfanà, quz longiori tempore elixatur, id nom] «s veriti funt Hippocrates, & Galenus; nec expe-4 ui: rientia id oftendit , in quà maeis hoc feqiiilo deberet,ob hordei majorem ad aquam propor--| tionem , & quantitatem , quà ob craffitiem faT- fedo in elixatione loneà contrahi deberet , cufil idinaquà hordei omninoaquosà, & potu ve--| tebimur ? Cautio tamen eft adhibenda , ne eail In omnibus morbis, aur inomnibus febribus ini ufi m ducatur , ut aliàs fieri foleba 5 fed in iis! folüm , in quibus magnus eftus fuerit , ut ubiil. abfterfioneopus et. At veró in eà conficiendail ». magna adhibenda eft cautio. Accipito hordei vcri, non fpeltz , feu zez , ut plerique faciunt , libram unàm duodecim unciarüm , máceretür tantillumin aquà, mox panno admodum afpe--] IO Oprimé confricetur,donec omnis arifta deci- derit, & quippiam etiam ipfius corticis craffi fit deter(íiim;deinde optiméabluatur,& omnifor- ditie expureata, addantur aque libre quadra- Hi. ^ ginta, & tàmdiu claro ine decoquatur , donec optime — ANIMADFERS. LIB. II. 43 | Optimé hordeum intumuetit , mox depofito de aMesua : : : | [ ; P ám lever. 1ene decocto, permittatur perfrigerari, deinde transfundatur , quod perfpicuum eft , ac valde | clarum decocti;in vas vitreum , in quofi quip- piamiterum refederit, denuó In altertim vas | transfundatur ; quod perfpicuum eft , & relin- | quendum donec refideat ; quod pro potu in» | paramus pro medicamento, aut faltem cibo | medicato , aut pro potu. Pro medicamento;aut | cibo medicato, vel cruda erit, vel cocta; Gal. | cocha.Qinimó etiam coctarum alieinteoré co- (**^* | étz fünt;alie imperfecte ; quz eciam magls ; && 4A. vavwe Fat ufiim duci poterit. d 1 : Mulfa di jo. In mulfe melicrative compofitione ma- : s A ; 77 (7; xima adhibenda eft cautio: Vel enim mulfàm vj ^É pt an ''Ali0 » 3.de alim.f acult. 39. €? 12. Afeth. cap. 3. Cruda.o -—Á cds ! E , * . -Á eL. magis alvum [ubducit , munus uutrtt ; contrá aute TLMN E . ec * minus & nutriunt, & dejiciupt , prout magis | aut minus coctionem füfceperint. Vtramque euam hanc aut meraciorem conftituit, aut di- jutiorem Hipp. 3.4e rat.vit]. in acut.t.33immÓ 7... Gal.$. A etb.zzed. 4. 1n meraciffimam , medio. n 4»*« we S. 2 " " " . 1 $44 | crem,& dilutam dividit. Sed quanam eft mel- 77*^* lis ad aquam, quibus duobus folis conftát mul- jin fa; omnino proportio ? Cenfentaliqui, mera- ell; 1) A ciffimam efle ex una mellis, & duabus aqua, LE | fic cenfiut. Avic. /ib. «. & Diofcor. Mediocrem pum idi ex una mellis , & quatmoraquz , ex 4. de tuend. aud vál.cap.6.Dilutam autem ex un mellis, & octo aquz , factà ebullitione ; & defpumatis excre- mentis ; donecfupernatent, ex Paulo £/b.1.cap. 46.Sic vn b. ^£ ptu ex 06 Jh. — cC s ^f yr t ou * Et 44. LED. SEPT ALII -MEDIOL. 46.Sic Mefue, & Rafis 9. ad "dIman[orem ; led: ante hos omnes Oribaf.4. Synop[eos; Cap.39. Hac 1T communior eft recentiorumopinio. Eso verós ut veriffimam hanc effe opinionem cenfeo. in» melicrato pro cibo fimplici . feu medicato : ita]; falfam exiftimo , fi mulfíam fumamus pro potu: 'ad diftributionem cibi parando. Quin. ceníeos dilutam illam , de quà 3. de ratzeze vitius ; 13] mentionem facit; eam effe poffe, de quà Gal. 3. de vat. vicl.12 acut. 15. ubi dicit, mulfam dilu- tam fieri;ubi pauxi illum mellis multz aquz ad- miícetur , ut aqua permeare queatad diftribu- tionem , ne diutius in hypochondriis commo- retur; hoc enim munus eft potüs;ut | potus , non üt cibus ; ; quam fortaffe di iveríam à dilutà, de quà 8. Metl-meminit;credere poterimus;quód diluta illa tamquam cibus effe poterit ; ex unà mellis,& octo aqua: at quz diluta eft pro potu ad diftributionem cibi,diluta magis effe debet, quàmutuna fit mellis ad octo aque , neque» enim pauxillum mellis una eft uncia ad octo. Eritieitur mulfa pro potu, fi pro uncià unamel lis viginti uncieaquae fümant ur,pauló plus;aut. minus ; neque enim determinataaque quanti- tas certó przícribi potett, ut etiam Galenum. videmus feciffe 3 .acut. 13. 3. de alim. facul. 29.8. AMetb.cap.a.qui nullibi quantitatis mellis ad a- quam meminit ; quód mellis videmus effe ma- enam differentiam,càm fciamus, aliud effe bo- numsaliud m: idum. 3-40nt. 2.3. C7 4. de tuend.val. 6. Bonum celerrimé coquitur , & celerrimé de- finit ^. ALNIM.ADVERS. LIB. II. 45 | | finit fi pumam facere , inde minus aque abfimi- Contrà evenit in malo; & prc- — I fum effet;plusaqua a 'Inus;fimedium,medio modo. vandum eft,fi aqua forte crafficr fucrit;ut apud lturin coctione. '[prereà in eo coquendo major indenda erit aque ']| copia, qua ab fümi poffit; quà in bonc;quód ex 'l|Philagrio colligitur,qui referete Oribzf. s. Co/- letf.cap.17.in cofectione 2 poivelitis.fi mel craf- ddi voluit; fi tenuius, mi- tiam obfer- Vbie nos Infübres putealis efle folet;quz in melicra- ti confectione fumitur , & optimum melinda- tUur,cüm ea aqua , ut attepuetu r,lc nglori egeat | elixatione, m el vero illud pau m antequàm illi aliquantifper effe clixa ida um ttenuabitur ,&in Sf mellis ft Gitan- im recipiet , facil iüsqu e hy| mel indarur , 'leniméa tiam meabit. gr Sed cüm f: ; fic cchondría per- amfaccharum , ant iqu Is inCo- 1. dre CM fd enitu m , faltem perfectum , noftrum in i ufüitn od Aj$* medicü , & inter delicias ouftüs fittradvcium , ancx co mu] Iía parari poterit ? Vuq;,& Opti- ed part- 1na , ci m non tantà poll ! immo in biliofisu ulior erit & fuavior.C extépc eat acrimonia, ut m el, ilf aliqui;non nifi crudam mulfam ex facch laro pa- zari poffe colliquatione, quod jam faccharv m.. attenuata aqu: i permeab i hiinisarobo bus attenuatis. rur ea adhibeatur cautio , ut prius aqua clixeti Ó, | coctum fit. Ego veró & crudam colliqua i^f parari pofle crediderin., fed p rzftantiorem éffe fue cocfa . V €octam ; quia Am cocüonem aqua permifcetnr — atione ,&melius per dXpcenond r- m quàm obtim.; 1 (UY 9 Cu cda ; 46. LED. SEPT ALII 7MEDIOL. quàm illiindatur faccharum,& i in minori quam junii py . — pitate; ita ut fepé prouncià facchari libra aquai T fufficiat , potiffimum fi affectus non admodumaliii a ftvans fuerit; 1n quo cafu fucci limonum non--joit nihilin coctione addi poterit. ^^) )]; A2 5 — $2. Oxymel, & Syrupus acetofus ad pen-Jn.: paraci ra. m veniant;qui & pro pori ad fedádam fitimsdau 310 » & pro cib: cibo in peracutis febribus , & pro medi-1u catà potione in ufüm medicum fe penumero ve-4r«i piunt. Hiintriplici funt differentià pro varic]y) q^ de ufu:vel enim funt valde acidi, vel mediocriter;? vel minimüm.De primo Hipp.3.4041.26. dc fe-4 m cundo 3 .4cut.30. de tertio 3.4€4.57. locutus eta De tribus iis omnibus Gal.4.de tuzd.val.6.d O38. cens illorum mixtionem ex aceto , melle, & a | quà ;aut faccharo loco mellis in fyr. aceto f| emm ec Minimé acidum fieri afferens ex unà parte ace? EN ti, duabus mellis , aut facchari , & octo aqua eDaenl, De Mecium ex un ià aceti , duabus mellis ,.& qua: tuoraqua : Valde acidum ex duabus aceti. d ecu mellis, & quatuoraque. Galenum fecutus etj, Oribaf. ;.Coll. 24. Paulus folius acris meminiifl..... lib.7. c. 11. Mefue folius mediocris meminitij.. compofitic némq; tradidit. Sed animadverterg,, .. dum,multüm i in cocturà à Grecis differre . Gad. ]enus enim ad quartam , aut tertiam exccqtp.. debere dict. Plerig; i ita intellieendum cenfen]... donec remaneat tertia, aut quarta pars, qv ibub. fübfcribere videtur Mefue , qui feré hoc modi excoquit , ut pertotum forté annum confervtd tur, quod etiam omnes Seplafiarii faciun cV rüm ANIMADFERS. LIB. H. 47 "A rüm illud veriffimum eft ; cenfüiffe Grzcos, fo- ""tilamtertiam, aut quartam partem effe abfiimen "dam:docuit enim Galenus; o xymcel efle tempc- jrandum,ut vi inumibidem ; cüm autem vinum, inumquam meracum biberetur , fed tempera- tum ; ut colligitur ex Plinio 14. AVaruralis Hiff. Wicap. ult. Ib.2.3.cap.1.& hocipfum vario modo "temperaretur , aut pari aqu cum vino quanti- "Rtate affump A t plusaqua addétibus :& hoc itriplici modo i£ duabus vini tres aqua;aut u- mi vini vtm ruei ;autdeniqueuni vinl tresa- uae addentibus; ut docuit Plutarch. 2 3- Sympof. Meuse[?.9. Athenzus Zzb. 1o. cap.S. C" 9. Siigitur o- Ixymel ut vinum temperari dc ibba atjnumquam jad duas tertias,aut ad tres ex quatuor excoqui Jporeft "- lioqüin non modo du pla , aut n Ja ad lim cleri, fed tripl io;aut quadruplo à melle füpe- Jirabitur : quoniam mellis —R minus a- dqua ob craffitiem , & vifciditatem abfimitur . Exemplo fint;una aceti, due mellis, quatuor a- quz unciz in qu: irtam redigantur , erunt una illincia cm dimidià, sícquetota, aut penetota "eric mel ; fi ad tertiam ;€runt reliqvz duzun- "rim ,quarumuna cum dimidià erit mel , media &ijincia erit a acetum; ncn gum ges | duri imilec erit vino; quód fi unica ex qvatuor, aut una ex tribusabfümatuor ; optimétempera- Jfmento vini correfpondebit ; quód fi ! | War decoctio cumaquá,vis aceti & in fa flu odore cum melle " hnqvetur didiu coqueretur , mu po re, lía fieret mexaeifima . te .K » b e VM^ Aon! UA - MK, ; quód fi tam- mee "v, yy in cra ^ . 46 evita m AAA ]- 9 quét note pode pod. Ps V. v evaee- "", 48. LVD.SEPT-ALII MEDIOL. ^e in extrinfecis erat in uft,non per interna. |! Ac Ox nei wen m tg Animadvertendum pratereà , Pharma--| rbi 4; Copolas,ut diutiüs oxymel ; aut fyr. « cetofüm-.| Is rela 4 confervare poffint;ex decreto Mefüz , pris a-- Galizico, quam & mel ufque adeo ex coquere;donec totajj quomod, aqua,aut pene univerfa abfümpta fuerit ; mox i perttr,| acetum addere; & iterü coquere, omnino quoc: aquz reliquum efta abfümentes; sícqueoxyme: non fieri ex aceto mulsá. Vbiobfervandum. |1ii oxymel hoc ita paratum pro potu nutrien te Lin ub ufim duci non poffe : eft enim potiüs forbitio , | t: | quàm potis. oxysel $4. Cavendum prztereà ,ne Medica coma] xi rix muni noftro oxymelite u tantur ad humectani] Z0 btt dum ; cim exficcanti potiüs facultate conftet: a dd cümaquáà carcat;in ufum tameneetiam hoc nof x p fs leote is ducitur, quod di uluatur;liquidümque, & «a. PF i fluxile reddatur quadruplà fere parte aqua: E. aut ftillatitia,aut decocti al licujus addità. Quar! $$. Obfervàndum praterei,in plevritide» T "fot bi cra(fifcnt, & vifcidi humores , oxymel noo] zanbectlle " : ri ; fn m imbecilltus effe;quàm fit illud mediocreqi inaididad cut m in €o cafu valde acri utendvr m docuerij ht »p.3 2.4C€HT.2. —á $6. Obfervaridum pretereà ,fi per totum) nofirum morbi decurfum utédum fit oxvmelite; aut fyri] 3) acutis. acetofo,neqs acricrineque mediocri effe utem] zit ac-, dum in acutis febribus , quód non humectet comfnoda potiffimum noftrum ita paratum ; fed doce ad era[ia "- Hipp. 3. 4CUt. 37.0tendum effc eo; in quo minii T y de Y - : J4À V^ vt vi 6 mum CLI'A9M . cA MER — w^ € h 3 zx - &* — — - " ANIMZADEERS. LIB. 44... 49 mum aceti fitadmixtum, ucmultüm poffit hu- nectare.nec inteftinis noxam inferre. 57. Cavendum pratereà , ne in oxymcelitis 5. autfyr.acetofi compofitione acetum illud acer- rimum fümatur.;aut ex vino Cretico; vel alio potenti confectum : nam in acutis febribus jin quibus, preter facultatem obftruc&iiones tollen di;abftergendi,& incidendi;requirimus & lhu- mectationem,& refrigerationem, po tiüs ficca- refolet;& excalefacere;quàm humectare: aut fi taleacetum in ufvm ducatur ,aquz cuantitas erit augenda ; | tunc fortaffe sentebaslenia des " 'erbis Galeni tolli pcffet;cóüm a.ze val.tuend.6. voluerit; ex unà aceti, & duabus mellis fieri oxy mel mediocre ; acerrimi m vcró ex zqualibus aceti, & mellis partibus:cüm in cófilio pro pue- ro epilepticoacidiffimvm oxvmel ex una ace- )& quatuor mellis velit co nfici ; miniméaci- di m ex unaceti,& octo mellis. Nificum do- aceti pro oxysmnelie nó ftt acer YImi ,n6» que ex vis n0 pottne tffiano, echa ifa CM. &iffimo C iealino dixerimus , libellum illuzi (pen t effe quidem Galeni ; fed multis in locis depra- vatum : potiffimum cümoxymel ex favis confi- ci ibi tradiderit d. 9 oppofitum docuit (2 4.de val.tuend.6. € 2.de Fratt. 29. Qvod fi ex favis QUIS dixerit doc ffe conficiendi m Gal. lib. dt med T her. ad Pa mbil. oxymel,1s fciat,librum illum Galeni non effe, quod vel inde collieitur,quód diverfo modo compofverit ibi Theriacam , ac lib.de T her. ad Pi[onemyac lib. de Aztid. Deinde conf tat, confilium 11lud pro puero epileptico efle depravatum,quoód dies Canicilarcs confti- , quat c E jo. LVD. SEPT.ALII MEDIOL. tuat quadraginta , viginti ante exortum Cani- cule, & viginti poft; quod Galeno repugnat, & Grzcis fimul,ac Latinis omnibus fcriptoribus , Caniculares dies ab exortu hujus fideris in- choantibus , ut longi oratione ; &" 72 Cons. lib. Hipp. de aeve , aquis, (f locis, in Com.in Probl. "Ariftorelis, docrimus . Colligitur ternó,men- dofibm effe libellum illum ex eo, quód pueris epilepticis apium cócedendum, petrofelinutms -abdicandum cenfet , quód petroíelinum lzdat epilepfià correptos ; cüm oppofitum reperia- - mus apud omnes fcriptores ; apium epilepnicis obeffe,nullà fa&à petrofelini métione : fic Plin. lib. 10.cap.r1.fic Alex. Trall.Izb.1.cap.1 $.(ic Avic. lib. 3. T raft. 2. cap. $$. fic Serapio /ib.Sigupl. cap. 190.& Mefvezn fua Praxi,cap.16.de Dolore capi- tis. Nifidixerimus, corrigendum effe locums illum in confilio epileptico; ut loco , seii: par- res o£fo , lecamus, aqua partes oclo;fic enim ccn- veniec cum loco 4.4e tuezd. val-cap.6. $8. Cümin vino concedendo in febribus, & Vin f? sotiffimüm acutis,tottantzg; controverfiz ex- &ricitant! entur,ob varios Hippocratis & Galeni locos ^ bus acut? ; v ips zoterd. intet fe contrarios , de quorum conciliatione s; emdi per 755 : : fe libi à nobis conftitutum eft, nempe, numquam "V ipuw in ratione morbi effe concedendum , aliquando arqtiscur vero ratione caufz, & fymptomatum , tum eta aliquando ceorum,que fecundum natutam dicuntur,& vi- concedz-. rium . Quoniam autem alicubi concedi paffim Lar. intelligo; ut in agro Neapolitano, & fortafle; frequen- ^ s , cádémque controverfià quid fentiendumffit, a ANIMADVERS. LIB.I1L — s | frequentiüs,quàm debeat, atque non apparens Aeneis parue | tibus fignis cocticnis eftuantéq; zgrotantes 5. 9udA-vvemes ve | quàm felici facceffusi pfi viderint; nos Infübres. 42447 ,/& »d laborantibus febre acutà, € malignà cmnino vinum interdicimus ; quod adeo felici fucceffü | fit; ut ex viginti laboratibus maligná febre cum | maculis vix unus intereat, nifi forté, quod rarif- fimé evenit; ratione virium aliquando conce- | datur. $9. Cavendum tamen,quantum maximé pof vis »- |! fumus , nein noftris his regionibus vinum con-. 4az ; ne | cedamus;etiamfi coctionis figna appareant ; vi-. 9Pparéti- | demus enim plerofque ex quávis vini conceflio- 9! 4wi42 ne,quantumvis minimà, in deterius labi , atque en eH ^ . Y & éh9n15, a- | denuó materiam recrudefcere : quod cüm fx pé ni Teis- | acfepiüs confideráffem,viderémq; antiquos ad- dian | eó frequenter vinum in febribus conceffiffe,, dido, |! non folüm ratione virium vitalium,aut ÍymptO-. e; cur. | matum, fed enamad adjuvandam cocionem, vabcaomee Vi fud; materie morbifice ; atque ad promovendamil- - lius per lotium evacvuationem, ut videre eft 11. 7 Meth. med. 9.5 1.2d Glauc. 1m curanda tertiamay 73 | C quartana febre;tumad fputum facilitandum, | Ut I. AC4/. 22. 3.Aut. 1.C7 4. 4CHf. 37. non aliam horumaptud nos infelicium eventuum ex vini exhibitione canfam effeconjcectavi; quàm vino-. «vsum, — rum noftratium conditionem, Rubra;& nigra vufAr«w foy - optima multa fint,quamvis primis menfibus & q . auftera,& craffa,fed mfnüsaptaad febres,quód —— nec urinas promoveant , necíputum facilitent. Qua alba funt; aut fiava , aut fünt potentia , aut * e i imbe- LN Vas ^ ^ ó1 €^ eot ue exéiu pa? n quet ^ D qua dijuatur; pel ne LYD. SEPT ALII MEDIOL. $2 itmbecilla: Potentia , quoniam maxime alba. ex- petuntur à noftris in aperto vafe, ubi compreffis uvis reponuntursut fimul ebulliant,non permit- rüntür tamdiu fitmari ; quamdiu oporteret ; uE debitam coctionem in fe conciperent ; & id, ut álbo colore oculis ; auftero fapore, quem pican- tem vocant, palato gratficentur hinc & aufte- titate coctioniofficiunt , obftructiones excitant, neque urinas promovent , neque fputum adju- vant; pratereà veró caput petunt quàm maxi- ime ; ieneis partibus validéin ipfo contentis , ob terreftres partes admixtas : Vnde etiam primis»j menfibus eratiffima palato effefolent;,fi dulce-: dinis aliquid cetinuerint,fübaufteris partibus cit: guftui abblandientibus.. dulcibus duplicifapore Imbecilla veró & tenuia alba hujufmodi funt» ut numquam máturefcant , nifi maximo zftatis calore füperveriente, & ne tunc quidem aufterz: partes omnino co&tione evincuntur ; sicque m1- nüsapta erunt & viresinftaurare ; & lotia. pro- movere:quod etiam incommodum alterum ex- cipit, quód , ubi quafi. maturuerint ; aufterita- témque depofuetint, aut ftatim ferà acefcát, aut evanida redda . hant,vnde ad ufüm inepta redduntur . "dusigitur quàm maxime pueridis,maxime in acutis, potiffimum enis, & etiam maeis in internis inflammationi- bus,utin pl "debet, potentius potius eligaui, n mali- a ET. Cau- 60. ntür;.aut corruptionem contraer Evitan-- B^ pud nos in febribus: evritide;viniufus; & fiin ufum ducti 1 "ENS quod multa a-- ANIMADVERS. LIB. TI. $3. 6o. Cautio prztereà in bibendo adhibenda. Bibende- eft, in febribus potiffimüm aftvantibus, quam. fap, en docuit Ariftcteles 1; Problezz. $6. ut fzpe,& pau- paulatim latim aquam, & alios potus frigidos ; ad fedan- "bdl. T dam fitim illam ex calore febrili excitatam eon- M iria ceffos;affumant: potio enim mvlta;& conferum 5, e, affumpta , nec exficcatas partes humedtat ; qui-. 5, c ca buseftus, & ficcitas ineft,cü ftatim praterfluat; fori. nec fitim fedatzat fi (epis data fuerit; & paula- tim pitiffando hauriatvr; os ventriculi; cefopha- eum, lineuam; & palatuni , dum fenfim per eas tranfit,refrigerat, & humectatialiquà ex párte» parictibus ; & turicisadhzrens: quin & paula- um fefe infinuansin carne confcendit ,'& venu- las exficcatas imadéfaciendo,& trrorando hume 7 &at;.. Quodaptiffimo exemplo docet :fi enim» c ri A. multa aqua.& confertim aut decidat;maximé ft »/fe^ . ficca fit,in terram; aut aliunde per cavum eorri- vetur., fuperficiem terra non permeat, fed prz- terfluit,nullam noxam ducés ; at fi paulatimaut decidat , aut deducatvr , füuperficiem paulatimo madefaciens,& ócclufos poros aperiens ; viatfiz fubfequenti ad penetratiorem parat.]Id veró zepiba intellieendum eft deaquá in potim affumptà gt ad fitim fedandam;non veró de eà,quz in multà quantitate affumpta ad exauneuendam febremo ardentemaffutnitur,quz & multa,& affatim eft affumenda;fed de hac rezz Cozz. noflris im Probl. 4 wel - illud, quidauid dicatadverfus Ariftctelem Hie- Mie S ua — * remias Triverius zz lrb. Hipp. de vitu idtotarum.. ved. 61. Quamvis fomnus in acceífionum febriü ES v1 omnium E utens p 7 E Suc P AI á J4 LVD. SEPT ALII MEDIOL. S»m»»us Omnium principiis, confenfii omnium Medico--| aliquando tüm, & mulus rationibus id perfuadentibus, fic] ^" in prizci-- fueiendus , animadvertendum tamen , aliquosi| ^ pio 4t'«[i? teperiri,quiadeó fenfu exquifito in mufculis, &] /! nf "C esrpofis partibus fünt, ur faperveniente effifio-| Pind ne materierum acrium ad illas partes , unde ri-| i Tm" --gofem illüm concuffivum fieri Medici omnes: profitentur , tantis , támque magnis doloribusi| 4! conficiantur , ut vitales vires profternantur , &&| |! mots fepenumeró fubfequatur; iniis non folümz] UU in principio fomnus, eft avertendus , fed potiàss omniingenio procurandus, ut fenfus ille exqui-- fitus retundatur,aut fopiatur,rigorque;& doloij 5i mitior reddatur. Somnus 62. Somnus in febribus potiffimum acutis, ff; immodt- -yyodum cxcefferít,licet majori ex parte malo &«) 74/1? ^ erotantibus cedat, & proptereà fit evincendus ;) i "aq : quoniam tamen ,ut omnes alias à naturà factat! € " 2 : ida €vacuationes cohibet, ita eam;quz perfüdorem] i fit, omnino promovet, fi in fine ftatüs univerfa.]. i lis febris,ant in declinatione fapervenerit, eciafí temporc modur excefferit, ita ut decem, aut e) tiam plures horas perduret , non eft impedien«] ju . dus, potiffimüm fi indicatorià die imminere crisd i fim perfudores commonftrarum fit:fit enim fae] or penumeró , ut promotis per longum illom fo;] mnum füdoribus ex univerfo corpore, & ex illeéd! ti /ode)e ves lomno inftanratà naturà,& morbus fo]vatur, 8& nes eger convalefcat : coenofcemus autem ex fienisdi i) | * prafentibus bono ceffurum hujufmodi fomnum] vornvwté $4. : , 4n T /^ -. longum.fifine tertore fit, fi lenis, fi denique il]: t lum / Ó oil . ANIMADVERS. LIB. II. y jum non imitetur, qui in lethargo, comatosisve affedibus paffim confpicitur : Videmus enim , aliquando excitatos zerotantes hujufmodi,e- tiam Medicorum confilio , impeditos in hujuf- -4r modi evacuatione recidivam feciffe . Proptereà cauti maximé in hac re Medici effe debent. 63. Inaére frigido admittendo in acutis , & 4er frigi- zftuantibus febribus,hec adhibeatur cautio: Vt 4us acu? pro viribus frigidus quidem aer ambiens in cu- febricitan biculum admittatur, & procuretur , utomnino tibus quo & infpirari poffit , & interna vifcera xftuantia, "ede ce» refrigerare, & faciei oblectamentum boc affer- eedendus re ; reliquo autem corpori ne nudo obveniat, omnino cavendum ; quin ne etiam nimis tenui ftragulà;ac pervià operto: circumverfante enim acre ambiente frigido aut flatu , & calidus va- por, exhalatiove,quz foras perfenfumeffugien . N tem evacuationem promovebatur , ad interiora ^4? " repelletur , & pori cutis pervii fcrtaffeadftrin- gentur , & internus fervor adangebitur : immi- | nuenda quidem in augmento , & maeis inftatu zn v^ erunt cooperimenta , ut zftus ille imminuaturz ewe per univerfim, & natura inftavreturàtantola- ^ bore; at fenfim id fiat,neque eó ufque, ut illa in- commoda feqvi poffint. 64. Non placet tamen eorum confüetudo , Nà zii: qui quafi eeris vim inferentes , plàüs nimio coo- cooperien- pertos,& ftragalis obvolutos tenentfic & tran- 4; fregu- fpirabile maeis corpus reddere cenfentes poffe , ^ 4c? & füdores prómovere : cüm alioqüi illud ni- f'^rieiran mium effluxum fpirituum efficiat , & fübinde, '^* , , | D 4 V)IeS — eH) 46 . LPD. SE PTALI| MEDIOL: Viresimbecilles reddat ; hoc autem violentiam naturz inferat , & aut ctuidum humorem extra- hat; aut qui per alias partes exitum fibi quate- bat ad cutim vi quádam ; naturá re pugnante s attrahatur , xc ELA LVDOVICI 4 PPTATITII.-. | MEDIOLANENSIS, Baimaduerfi ionum, & Cautionum Me- dicarum, LIBER. TERTIV S, | diui Eas comprehendens ; vorige A2 Qua ad Pbarmaceviscum negotium pertinent . e Ep Vamvistáquam veriffima fit Hip- Medica | pocratis fentéuia, 2.24pbor. $2.O7- materia "ia [fecundum rationem facienti. [i nom mutáda s | [nccedat fecundum vatioriem ,non e[f ^ tranfeundum ad aliud fiante eo, quod e principi o vifum ef? . Cavendum tamen, ne diu- tius in eàdem materià medicá infiftamis , potif- fimum fi in alterantibus verfemuür ; fit enim fz- penumeró,ut, dum longo temp« re eodem remé : gue Pm dio utimur,natura illi affueta ita illud in alimen/Aexsa Área. tum vertat,ut morbificam caufam evincerenon — 7 valeat;potiffimum fi alexipharmacum fit; pecu- harique qualitateagat. Immwutanda ieitur crit materia prafidii, & quantitas etiam ; quz adeó Certa j8. .LVD. SEPT ALII MEDIOL. certa przfcribi non poteft : hac enim ratione & '| vii cxiftimationi noftrz confülemus,& eegros obfe- | qj quentes magis habebimus;ne tamen id frequen || ii tds fiat,ne ignorantiz notam per inconftantiam || i fubeamus. | Puean- —— 2. In purgandis humoribus per medicamen- |. dunagrg tum five [entens , fivefolvens ;ut multa funt à irte. Medico & animadvertenda;& przcavenda ; ita | exptd't ," huic noftro Cautionum libro minimé inferen« | q«o»do da,quód regule , & canonesilli non nifi cautio- *45f? nesomnesfünt, quibus Medicum jam bene in- £derit« — fitutumfü pponimus : hé igítur in immeníum (ec e A erctef. cat liber, folüm cum Hippocrate ;z fraemen " eile 4. t0 Ib.de medic-pareantibus,ilud admonebo,;4ebe- TT re AM edicum pre[cripturum phaymacum quod far- frm» vel deorfira purgat, prits £m '€YTOGAY€ y HHTA alias phavmacum pureans bau[erit ; Cj num alvus ex pur eatoris deor[im f actle fe fol'vat , ac cst obe- rug Parsvelporius dura fits haec enim erit cautio pur- | € l "T : 4 AFEA CIAM 1 gatorla 1n metu hvpercatha 1COS , ut naturam /!| WU eoo, e. on epa 1 tí peculiarem cognofcat eerotantis,cümnullisno- | — tis idiofyncrafia cognofd poffit; quam fi cogno- | 7. Ícere potuiffet Galenus, fe zqualem ZEfculapio | cenfüiffer : adeó enim aliqni faciles ad folutio- nem funt;ut vel primo pharmacorum odore tre- | .oa,, Pident, atque in fluxum folvantur ; aliiita duri | : | alvo fünt, ut vix ullisremediis alvus refpódeat; | ^ fic enim ant mollioribus , & levioribus ;autvae | lentioribus uti poterit. Purtame 3. Atfinüquám pharmacorum alvtm fübs |. dum inter ducentium ufumfe inüffe affirmet, rum demum | exqui- ANIM.ADVERS. LIB. III. f9- exquirendum, num, dum fanus effet,officii me- 7?s4re o mor alvus füerit , pro conditione rerum affum- ertet; 2» ptarum, & numà pleniore cibofe in fluxum ef- !riea fit fundere alvus foleat ; fic enim tutius zgrotanti pr confüleré poterit Medicus. 4. In lenientium medicamentorum ufü, cüm LexientiZ videam Medicos adeó diffentientes,& in quan- «f ati- titate; & in hora exhibitionis,& inintervalloab !5s:?ri» exhibitione ad cibum,concedentibusaliquibus, 4?7mer- puta , fucci caffiz ad minus unciam , tum & fe(- *91^?^ quiunciam, vel electuarii lenitivi, vel dia pruni , per horamante cibum , & hunc potiüs matuti- num , quàm vefpertünum , ut fomnum fugiant, quem poft medicinas imbecillas fngiendum;au- &oritate magnorum virorum omnino probant, Je esce vc] eà ratione , quód perfomnum & evaciatio-e Certo .| nes perfeceffum impediantur, & medicamen- - tum naturz adeó familiare alimenti naturam. fübeat;quod in Italis Medicis Francifcus Valle- riola;2.Ezarrat. c.$. maximé reprehendit: Nc- cantibus aliis; aut hzc in principio morborum. effe concedenda;aut fané admodum raró;in quo ; numero Mercurialem noftrum effe video JEgo ww ^^ de hacreita cenfeo: Infebriumemnium, &a- liorum quoque morborum curatione,majori eX ;», (5,45 parte ab initio lenientium ufüm convenire; & UA wav excrementa;in ventriculo contenta, & in vicinis |. ,. A 7... partibus , evacuentur , & ut commodiüs , fecu-. — riüsque incidentia , tenuantia ; & abflergentia,, auxilia in ufum duci poffint , fine periculo ; nez crudi fucci ad intimiores partes ducantur. 5. Quà NOS oe) : " gras * mo lHh e EFD.-SEPTI4ALII MMEDIOL. urhe Kata VeTO quantitate ; diftantià à cibo; & dt tempore ?. Sané nifi cautio adhibeatur & diftindo , in errore verfabimur : Aut erífmin» T bs. princpio morbi ad. prefcriptum ufum exhiben- dz,diffg. tU; ut progreffu morbi;ut alvus aliqua dejiciat éio. Andies,cum enemata , » quód aut renuuntur , aut —. leduntautnihil fübducunt;a aut alia causa; in u- füni venire negueupr d 1$1 ob primm occafio- nem, & ad unciam, & ad id fefquiunciam concedi zx. ; debent, & a aliquanto tempore ante cibum ; & / potiüsmatutinum, quàm vefpertinum tempus eligi debet , nifi aliter acceffio febrilis perfua- deat. Colligiturid ex Gal.2. Ze em facul. cap. 31. de moris , mox etiam de prunis agente , ubi alt : dl vups pruna movent ,, Sinai f f prandium gon ftatim. fed aliquamto poft in* ervallo inchoetur , capo t[ola comedantur ; haec enim communia, omnium laxantiumm przcepta meminiffe opor- | Lax Iet ; ut enim perfeinexiftentia excrementa fub- vunt edi qucant »fine cibo per fe concedi debent;ne veró, tmc)en E ' cum naturz ea famil liari ia fint, 1n aPRSCHÉ Ver- E d «t tantur , non multo poft cibus eft 4llis concedén- d Dx 4t - dus;ne veró fomnuminterrumpant,dum alvum (s das p ád excretjionem movent.;c rd poft quatuor;aut fex horas fieri folet - po tis ante prarídium erit Deb; . exhibendum. 1Q: [Quod fiad ex xcrementa,que in. rsen jnteftinisa lagregaptur ex quotidiano cibo ,füb- ducenda ex thibe atur , cüm ld fepius fit oriítatt- we dum, multó min or copia Mloru m erit conceden- da, puta, f (cmtu [uncias antea deachnges dein facile folubili, &e2 quidem. jim- mediate (WW dd 4— 121] /Á, )1l eAVO » ANIMADFERS. LIB. HL. (6: mediate ante cibum;vel cum ciboipfo;& porius; cum cana ,. quàm cum prandio: ficenim cibüs : emolliens;& lubricansredditur,& ferculum one Jtvculn lud hquidum;aut ju fculum medicánmientofa m. UPC OBPINT induit qualitatem lubricantem ; & felectaà nüs- — turà parte nutriente, reliquum, quod adanteftis: na transfunditur, & fxces contentas emollit; & ^ tunicasinteftinorum lu bricat neque .cruduma: fübducit; quoniam ; cüm naturz ea familianas fint; illa non averfatur, aut cum crudis expellit; fec d co ncoctione faétà, quod familiar '€ ma91s at aahit,reliquum.cum ex 'crementitià parte ádin- teftina pellit; quod cum non fiat ; nifi celebratà : coctione ; poft fo mnum folet fiéri : & vut millies p Jy OMA e2o ex pertus fum, & nof ftrates Mc dici meoe exg« "2 Ja 1o cognoverunt ; hoc modo au t famiuncià ; aut ctia un duabus dr achmis fierenumeró 1pajor ex- dg tetas crementorum copia educitur, quàm cüm uncias ' &e etiam fcfquiuncia per horam;ut moris eft5ane te prandium exhibetur : fomnus potius adjuvat: coctionem illam ; & lubricitatem ; quàm impe» diat. Neqtie interrumpitur , quia quantitate» à tardius agit,& non nifi poft cocticnem . Auctos - A ritas illius fententiz-& VaHeriolà adducz ; aut. 2^* de primo modo exhibendi ea intellivitur ; vel v m potius deveré purgantibus debilibus; de PME alis. | G. :Ab affumpto autem medicamento: veré 1 viec d * purgante;an fomnus co ncedendusamrerandüf- ZU AN z 91272 '4 vefit ala eft ratio ; neque unà refponfic né po«^ 4072 b] e? eftíausfien ; aliterepim eft agenduniin medi- me quands. CoIento ; ^61 LFD. SEPT.ALII MEDIOL. utenchitt «améto lévi;aliter in valido:alia eft ratio, fi me« dicamentum fimplex fitmedicamentum , alia ft venenofi infe quippiam contineat , ut hellebo- rus, Colocynthis videntur : neq; idem imperan- dum.fi liquida exhibeantur;autin boli formam mollioris , àutfclida concedantur , quales funt : pilulesfiex ex blandioribus fuerint, & 1n formá li- quidà, vix eft füperdormiendum , nifi ventricu- lusadmodum imbecillis fuerit;fi bolt molliores fuerint, & medicina fatis potens ; aliquádiu fu- - él mela perdormire licet , potiffimum fi naufeabundus emi 9 fit eaer,aut debili ftomacho;fic enim faciliüs ad potnded actum ducuntur, & non evomuntur. |A pilulis " £^ * optimum eft dormire, & longiori tempore , ut PIS etus colliquatz, ad adtámque deduciz , facilé sol i - D PUS fuum exferere poffint . A valentiffimis au- E tem medicamentis affumptisjin « quibus virulen- ti: nonnihil ineft nullo modo dormiendum. ceníeo, nevirusad principes partes , & potiffi- mümad cor per fomnum means, qut ad cerebrü vapores transfufi nóxas pariant in&mendabiles . yin m Malé iis confülitur , quibus ab affumpto -aMfumpto, pharmaco,;ne vomitus fuperveniat,calidi panni 2e / 07A 7v M reet n - p 34A / 7" zeli cs hoc autem & calorem naturalem à loco avocat, lida sop G fa penumeró flatus excitando ex materià inis fentappli ventriculo contentá naufeam promover. Gulz canda. — igitur, & ecfophago potiüs frigida fatim sdmo- vcri debent;ventriculo autem non r.ifi cüm dif- ficulterad actum deduci peteft , aut dolor à fia- ^ £u con- gula y ant àut gule,aut regioni ventriculi applicantur ; il-. y.gioni yg 10d enim potius vomitum trahendo conciliat. ANIMADFERS. LIB. HL . €; | tt Concitatur , calida applicenuir. Cavendum autem femper;ne calor excedat,revocatur enim -.| potiàs fic natura ab opere. 8$. Cüm Hippocratem viderint aliqui ab ex- ! J| hibito helleboro, aliove medicamento validio- | rl,cremorem horde! exhibuiffe, E reliquie ,fi ul quc adh xererent medicamenti eefophago, fupe- | ricribusq; ventriculi partibus,fü bh erentur,a- ftüsq; ex medicamenti vi in ventre productus ' | reprimerentur ; poft quodcumque medicamen- ! | tumaffumptum poft tres horas , fiveevaciare, jam ceeperit;five nullus adhuc motus fiat;jufcu- | lum pulli propinant; adjuvari fic cenfentes opus — medicamenti. Quod omnino cavendum ceníeo: | ficenim medicamenti vis hebetatur, aut preter rationem actio medicamenti confunditur. Ino ^2e44- aod un fine fané evacuaticnis fiquis id pr rxftiterit, opa- me illi confulttim cenfeo;nam & fiti ccnfülitut, 5, -. & reliquie medicamenti, aut humorum fübdu- cuntur , ehuitur ventriculus ; atque vires aliquo modo inftaurantur. 9. Purgante medicaméto dato, fi fpatio qua- tuor,aut quinque horarum non dejecerint egri, nec bene;nec tutó clyfima 1njici poteft; quod paf- fim à Practicis fieri video; nam diftentis intefti- nis pharmaco, ac ruentibus füccis ;aditu prohi- betur remedium; ;fepéque deorfum pellente na turà, & furfum propellente clyfinate, pugnà ex- ortà,dolores concitantur maximi, & aliquando volvulus.promovetur. Glandem ieitur prafü- terit ex melle impofüiffe cum fcmidrachmá fà- lis, Pbhartna- €0 nj pto . son femper in- fco p tres Loret exbsbéda. HH - eth . Mu 8U.A. oí " €—— taedia. PLarz;-- co no €? CHante s, chos 20 " dé sm, Jw Qo df. Cun m o $2 C^fA- 64 LVD. SEPT.ALII MEDIOL. lis, fellis bubuli ; & fucci cyclaminis ; aut cum pülvere trochif&orunvalhandal , fed cum filo . | Quód fi clyfma indatur;fit acre quidem; fed fex«. |... folüm unciarum. Praftattemen id promovere. |; cum hauftu octo;aut decem unciarum juris pul-: |.., Ii;addito faccharorubro ad:dvas uncias; aut un^ |i. ciàaddità mannz; aut fefquiuncià . : Vomitus ^. 10. EO ufque mollicies noftra pervenit; ut: | quet- | NOmitivorum ufus feré exoleverit,ut vel eam ef^ 1 plex, q'ii- fe caufam etiam credam ; ut raro rebelles morbi j.. £4; » C A nobis evincantur;ne tamen id fineanimadver- . |. 4775? fione relinquam ; animadvertendum ; cümdu- j. V^ — uley fit vomitus, arte procuratus, Vniverfalis u- , sese Dus; quototius corporis conipages, fi quid malt" concepetit;evacuatur pervomitum : Particula- ex eactrisalter;quo ventriculus autà collectis per fe» . excrémentis infe ,autab affufis aliunde ;inani- tur... In primoillo exercendo;cavendám ómni- no effc hyemem dicebat Hipp. 4. Z4pbor.6.quod. | «c cim czaffi humcres tunc exuberent ; & viz non. fintaperte ; corporisque compages denfior fit ; juàm ut locum humoribus attractis concedat , difficillimanireddunteam actionem;fecüs eft,fa. J. vacuare humores per fein ventriculo ratos ten--. | taveris : frequentius enim id przftare debemus |. ^ . hyeme; auctore Hipp. /ib. de [alubr? Dietas quo- p). " mani inquitjboc tempus ad pituitam f ecundins eft; V7 & quamviseo tempore ventres ftatuantur cali. |. dicres;r.2fpbor. 15. quoniam taroen pituite me-.| tropolis ecerebrem , ob aéris frigiditatem 1naXi- || iné pituita abundat; unde defluxus illius ad pe- || ER Kus» — bs 7 -— 11 | ANIMADVFERS. LIB.IIL | 6g étuss & ventriculum ; ideó vomitus hyeme ma- 21s conveniunt blandis iis avxiliisqua naufeam promovendo partem illam folam poffunt eva- cuare;ut docet Ga ld. $. denfupart. cap.a.Atfi he- pate fe exonerante , bilis recipi turin ventricu- loquod ex amarore lineuz, & aliis confpicitur, quovisid anni tempore ex eniat , evomi poteft; licet frequentius id eveniat xftate . 11. Numquam tabidi;,aut in tabem propenfi Vemitz: cvomant,fi fieri p offit, fed per infer DONC cag tabidis i- tur, ob graviorum fvmptomatum metum. nimtcus. 12. Cavendus itidem eft« vomitus,quibus ca- ; (5 —-— - . ^11 E re eren m put c tolet; nifi ex recrementis in ventre collectis quibus no id fiat;a ut quos interna ph leo: 'neobfi idet;aut COWUeIT . | .^ qui laborant moleftà aliqu à ham )ptoii 1, aut O- culorum morbis ; lipothy miz,aututerinz affe- Cüoni expofitis etam 1ncommoda eft vomitio,; ut & 1is,qui fracto;nau ife tiri ndoque funt ftoma cho , & denique cob ptis , & morboexhau- füus. Q 13. Eoufque progreffa eft hominum tnolli- P2area- ties,rt etiam in medicir is pureantibus affumen : ca vefrige dis | voluptatem qu£&rant , dum illas frigidas a- '4t4» vet ctu; quin etiam.fi Deo p ;lacet;glacie refrigeratas tlaciata n expetant ,.X fzpé ab adulantibus Medicis con- "Je c? cedantur , non animadvertentibus , & multum NS L de naturá proprià per: glaciem corrumpi i,igne: as partes , in quibus maximé purcandi vis ine extingui, difficillime ad actum deduci , dolos res fa epe excitari, tum ex frieiditate; cum diminu actione medicamenti;& fe penumceró adl j: L h uinc- c5 6& LED. SEPT.ALII MEDIOL. humores in ventre cexiftentes,.dum adhuc denfat magis,contumaces etiam nimium reddit,unde.» repugnamus actioni medicamenti ; indéq; tor-: mina,& inteftinorum dolores . | Phawnz- 14: Cüm noftris his temporibus,quibus Chy eor vali. micis, & Hermeticez Medicine locus fepé datus dorum p eftillud inoleverit, ut extracta virtutum medi- vinum , camentorum perinfufionem in vino;aut in aqua aut. AqHÀ. Nitze fere fiant nifi diligens cautio adhibeatur , U/'4 eX" errores fequentur inemendabiles: ut enim con- MK cedi hocutique poteft in medicamentis blandis, lofa- & placidis;ut Senà,Ágarico,& fimilibus;ut etià in fimpliciter alterantibus ad calidum:ita 1n ve- nenofis,& fortibus non femper eft tutum,;ut it | Colocvnthide, Turpetho; Cataputià, & fimili--] »" L L] . M bus;vis enim virulenta altius permeat,;& cordis] palpitationes producit;aut fi virulentia non in- fit; fed mediantibusieneis partibus vehemen- tiam habeat , adeó medio harum maepnus vi-] gor illisadditur , ut füperpurgationcs , aut fa- né dyfenterias efficiant ; fitísque tanta exci-4 tetur ; ut difficillimum fit huic fymptomati oc-4 currére. nLabarha 2000s Quinimó, vel ob hancipfam caufam ali- á info qua funt etiam blanda medicamenrta,qua quód * . » vino ex igneis maximé partibus conftent;ut R habarba- Eris k Y^ 2 llc i - bibita fe-. Yum, fiinfufione facta 1n vino concedantur , fe. ; : »WE- — " | bres exci- bres fepenumeró inducunt non parüm a ftuán t4t tes: irrorari udque antequàm Infundatur R hat... " barbarum debet,ut ignez partes terreftribu] multis admixtz quodammodo ad füperticien trahan- a ie Re i ——————P QA í ANIMADVFERS. LIB. III. 67 trahantur ; atinfufioin vino facta nullo modo laudari à me poreft . 16. In. componendis formulis medicamen- Pjarma- torum diligenter animadvertat Medicus , ne ea «4 d mi« miíceat,quz multüm tempore differant in ope- frétur, fint ratione ede *ndà, i ta ut unum ex iis fit, quz non, (* 75 2"4 nifi longo pófttempore & humores peculiares 42^" fé OCC WIOSS: Pp re agite & attrahunt,& fübducu nt; ahud ex uis; quie ve- locifiimé eadem praftant,ut fi quis electuarium ex ficco rofarum cü pilulis maftichinis mifceat: quoc d enim citó vires fuas exferit,i jinteerum füb-- ducet medicamenti im tardius ad aeendum, aut dum vix 1d humo res peculiares ag 'creffum erit at bali iere,sicqi ic imperfecte rem idrieb Unt actic- nes medicamentorum, & tormina in inteftinis 5 ac dolores exorientur., 17. In pilulis concedendis, & fecundum ma- Pilula Inem ,aut parvitatem efforn andis , ma- quando " da eft cautio : fi enim à capite , aut »magza,et longinq s partibus attrahere deb ent,craffiores qwando mao páttyd ine formari debent, ut diutiüs in ven- ^orve con triculo firmatz;& valentiüs $, & maeis à lo nein- ortén Otis attrahere poffint : atfi ad excrementa fo- /!!If« pre lüm, qua füntin ventriculo , e XC utienda voten. CAPMems 7 7s din Lorej , pro tur,ur folemus de pil.alt ph anginis,«& aloe face- sdiadeula rc, minutulz femper effe debent ; utnon diuibi. hare ant , fed qui àm primüm abftereant ; fic ad iium cicermm magnitud Inem eas pilulas exh ?221720Y € $a bemus; quamvis ex aloe lotà cenfeéke pilla a- liquanto craffiuftule concedi poflint, qu3m 1c ex non iota:cim erumrcbvr vosti2 Ra ; i p. lil Pilula va ld:fima f 7/774 WO fmit. ma- £4 Ciyfieves p £7 29 211 Js no f '£ [24 HY» HH Í indaut 5 yfeeres ? pragna ^ 2207 excedant « Clyfteres , por . laborant bus ventb. [;2t parva ^ : 4292112- 68 ille foleant;aliqua mdiu etiá plàs reuneri debét. LPD. SEPT ALII MEDIOL. 18. In validis veró pilulis concedendis,nimis magnz fünt vità ande: cüm enim non nifi longo tempore evincit à calore noftro poffint , atque» colli iquari; diutiüsibifirma tur; unde nimis ma- cna fzpé fitat tractio humorum, unde & fuper- purgatio. 19. Dealoes frequ entiori afu , deillius affu- inendi cenfuetu dineà con 3»de ejufdem quan- titate maximé varià , ac de ejufdem i in (cbtibus ufu,cautiones pluresaut hic,autin aptiorem lo- cum erunt ad dendz,defcribende eodem ordine quo fu perius (criptz funt. :o. Declyfteribus hz fint cautione s Ima, in eravidis non mu Itàm frequens fit clyfterum ufüs: fi Veana ge e e fint, progref fi teitifo: ris per communicationem partes uteri , & adja- entes nimiüm la bande hinezid'in ferna reple- tus uterus prol abitur; fi acriores veró fuerint. & fetu noXxas afferant magni momenti,& ex pref- (ii, quem in ducunt , prolapfum excitabt partis , & fxpenumeró 1 cmorrhoidas maximé mole- ftas producunt " 21. Ingravidis ?randiori feetu clyfterisnon multa fit quantitas, preterquàm enim quód có- primit foetum, flatim quafi etiam comprimente feetu repellitur. Renibus calculo ; vel infífammatio nela- $55 PD LI , borantib us, parve itidem fint quantitatis,ne re- pletis nimiàmiinteft inis compt imendo dolorem adausgeant, ANIMADVERS. TIB. IH. $$ In prepingvibus non multüm calentes r, pay pesada folent enim inteftina habere fenfi ma- guibns, e ximé praedita ;ita ut ab injectione quafi fübitó ;zzefhinis expellantur fine utilitate : hoc veró 1n omnibus subi fea obfervetur, qui exquifiti fensüs habét inteftina. fusselyite- 24. In quibus flatibus maximé inteftinatur- 7*5 7enim ent,qui enema injicit, blandé admodumidfa- ^4"'w m neque cum impetu propellat ; inangvfta e- quens ' calentes e nim loca pro pulfi venti niln n mdiftendunt par Initcflinis 2 eS, atque einde dolores Ízpenu meró v ehem Cn- turgetib? tiflimi & excitantur. flatib. cly 25$. lantumdem damni iis evenit; qui & plus 62; LZ n1mio duratas feces in inteftinis habent,quíaue 42 inácié inteftipna iis nimium repleta habent; pavlatisns di. enim em ollise illas dcbent;atque mibdsacti qua- Clyfferes titatc indita, & blandé admodum. violenter. 216 Ch 3 res,quos ex malvà, alrhzà,mercue 79? s: riali, violarià, betà, & fimilibus decoctis parant ciédi que Dhn: I TN DS OUS ffinis fece patiim Ll'harmacopcla quos Ccmmunes appel- $ al. ai. vcpletis « lant , vel- hac telis ne femper fü n ectos habui , "prs, Bey iz. quod decoctum 1llud p: v- tum diu tius Confer- (25,55 ven i Gc quamvis cleo diutiüis fervare incorru- incommq- - hujufmodi decocta rrofiteantur,fi tameno da. affim« cl ervaveris,putridas& malé olentia ef- fc coencfces : quo nidore fxpenumeró uterus in mu heribus commoveri flet, in aliis dolor capi- tis excitatur. Qvare pra ftarct mulsà bene mel- lita; & cleoid pra ftare ; aut ex urinà cum melle defpvmato.& o leo e dem praparare , aut fané recens fcmper decoctum 1l lud parare. 27.. Magis veró iidem cavendi erunt, fi addle 4Jisd go Ea tà un 70 LVD. SEPT ALII MEDIOL. eumdem, tà uncià caffiz fiftulz, quam vocant, aut diacaí- incomto- (iz; pro clyfteribus parentur : eam enim paffim» dum. |." parari fcio ex recrementis caffiz abiutis face a- liorum medicamentorum exoóletorum , & fyru- pis jam corruptis loco mellis, aut facchari;ut fe- é & magnos dolores inteftinorum inducant; inalvo folvendà nihil proficiant . Clyferes. 28. Quantitas enematum major fit in mulie- pro mlit- yibus. Oribaf.8.Colle&f.cap.24.funt enim ventri- ti^45 44À. cof v meis,& ventre capaciori;ut cüm uterum. Htate T^ ferrentminüs premerentur . af 19. Salemrecentiores femperadjungunt , & $al clyffe- a a [ .O v ribu: 45; f quis 11lum omiferit , tamquam fi piaculum» indédum . Conuififfet; derident,fed prater ufum antiquo- yum,& rationem: quoniam illo addito non d1u- tiüs detinetur; cüm etiam per noctem integram. aliquando probé detineri fcribat Aetius 7 er. 2. | fer-1.cap. 129... , Clyfferi- | 30 In puerorum clyfinatibus olei ufüs intet- bus puérá- dicatur, & ejus loco butyrum füccedat ; ne ver- "i ole nó mes;fi qui funt;(urfum ferantur:sícque Sebeften indatur. juri,autferoincocti maximé erunt ex ufü ; ex Paulo //b. 4. cap. 53- Clyftere ;1. Vt ante vene fe&ionem optimum aliqua- in indéd^ do eftalvum clyftere evacuare, neinanitz vene jid /*- crudamillam , & feculentam materiam ad fe» P072 V 7 vci bant : ita non placet ftatim fere ab injecto il- n4) QU& 6b f: er VAMA . lo venam fecare: praterquàm enim quod & fri- gore tentantur aliqui ex furrectione; & aliis de- liquia animi füperveniunt ; fit etiam fzepiüs , ut naturá adminiculante , noa femel tantum , fed bis, -ANIMADVFERS. LIB. Hf. 91 bis,ter,& quater,& fiepiüs dejicerefoleant: un- de aut in ipfo: fedtionis actu alvus perturbatur ; aut edam artifex in ipfo dejectionis actu , ne» tempus conterat , ob lucrum vena fecticnem. exercet. 32. Cüm morbus caufe implicetur ; cave; ne Morbs morbo evincendo infiftas causá poftpofità ; fi e- caw/e com nim illud primó tentaveris,quamvis interdum. ?!tato, mitior reddatur morbus;manente tainen caus , ^^^ vm aut non evincetur integre , aut fané renafcetur fe T proximé majori cum periculo. biens 33. Incaufisremovendis , externa priüstol- Cawfi; latur, fecundó antecedens; tertió continens : fi- "mitis bra quidem cüm alia ex alià nafcatur.nifi in iis evin- tibus , cendisis ordo fervetur , fruftra quod primó ex- € ie petitur, fed poftremó intendimus , nempe mor- ^ ' itd bum füperare;obtinere tentabimvs . aL dai- eon 14. In comnliran diete endis ;4/ ferv&dnis 34. in compiiceus morbis removendis ,fiita ^, | difiideant , ut variaefedes occupent , nec unius ,,,;. 5. curatio alterius curarioni officiat , fimul curari , plicatis & eodem tempore poterunt, atit etiam diverfo , morbis y neque multum refert,ab utro curationem exor- quomodo diaris. procedens 3$. Siveró unius curatio alteri incommodü 4v. afleratrmaximé erit cavendum, ne dum vni ftu — demus affecti, alterum exacerbemus ; SOUUNU. "rt merece att e15qui maeis ureet,miaximé infiftemus;alte- ?"!r25 - CDM AF $i " quomodo ro nén neglecto; autfàné (quod potiffimum ob- ELE fervabitur,ubi zqué vrecant) otique mediocri- ,,, tate quàdam, & contratiorum permixtione erit fuccurrendum. A E 4 36. In rra 2&. LFD. SEPT. ALII 2MMEDIOL. : ; 31^ Rd Y "osi 3» multis. 36. In decernendá remediorum copià he fint ji remediis animadverfiones .. Prima 1n levictribusmmorbis jiu gio proct- par fit remedium, ac (emel, universimque mor- :| é^ dendum - lumfübmovens; cüm enini leve üt ; nullam na 115 ture viminferet. 2 nu Extrebis |. 37, Atincxtremis,& periculofis morbis lineal morbis [^ eunte morbo przftat valentiffimum aádhiberea 55i 2 7, remedium ; quia cim mortis immineat pericu- | i: yep lum;nifi univerfim remedio evincatur, praet pesi? rendum. CC in mortem agemus . Hinc extremis morbis: ni extrema remedia adhibenda ; confülebat Ferdi Mobi Ppocrates. auediotri- 39 Quod fi tnediocres fuerint.fenfim,& blà-4ic bus las» dé melius depellentur; niillam enim fic contxa- ga d? occuy- rie qualitas noxam corporiinurent. INec ta-4 rendum. ynenádeó lentz eorum remediorum vires effe nte debent; ut illas morbus non fentiat; exafperatulfo ixi enim fiepé morbus ; & acerbior fit; cüm morbüs €4lid; fo- talia remedia facile füperet . | ius nólon 0:39. Tn fovendis externé partibus , üt incaleej n go tépore lcant; prudenter fe cerat Medicus , ne diucius 1r i» ufum utatur;fcripfit enim Hippocrates: Calidüsfi quii ducendi. diu,multimq; eo utatur,zgris damnum auget carnis effoeminationem invehit,laxatis. carnium] fibris, diffipatoque proprio carnium pabulo; 54 indu&to humore excrementitio;unde etiam nerun voróm fequitur infirmitas ; nà eorum robur in.Ji mediocri confiftit ficcitate . Cerebri quoque affi, fert ftuporem,nam fensás,motüs,cmpiümque- Jio; cerebri a&Hionum quafi refolutioné pari & hae morrhagias concitat,laxatis venis;& fanguine Jh. | | fufos — -— ANIM ADFERS. LIB. HI. wj ma itf fufo; & lipothymias; diffipatis Ro paient) &re- il folutis membranis, qua mots 1pfa excipit. 40. At veró nec multim f rigidis diu utatur ; i| nam frigidum;ide manquit E Hippocrates, fi quis incófideraté €o utitur, fpaífmos & r19i res affert; nam exitu omnia corporis inquinamenta prohi- 1l ven & ofhibus;ac cerebro bellum indicit. Ad prohibendum faneuinis flixum ubi- i] que osos frigida; nifiin pectore fue- sl zit malum: fümmé enim frigida pectori fünt inimica; etenim fanguinis, & fpirituum vias in- | tercipiuntjlp fiüfque thoracis naturan n,que car- ulaginea eft, labefad ant ; quod multo calore ^ atad v Ita m fo )venca lam ^ 42 In yehem 1enti sok ^: vel ex multà copià t C aig CCurrat;cavet dotspnerni ident O- ij rusutamvur;fed noni mihl. eorum,que diícutiünt, | eritadmifcendum : quz enim adf'rinsendo re- 4 pellunt, cum tunicas ficcando exafperent,majo- d rem inferunt dolorem, hinc potius influxum. j| augentsquz v« TO ÍO là refrigeratio ine id przeftat, 4d. ut: aqua f r1i?1da,nix,2lacies,narcotica,cüm ma- ] teriam nimis craffefacia nt ; Mb conden- M. fent;etfi dolorem minuant , curati. tamen diffi- ] ciema fec i Im reddunt 43« INarcouica qua í | J| ne temere in ufum ducantur s fed non s in ve- I hementiffimis doloribus,vbi | vires concidunt;ut 4i cetfantibus doloribus robur recollieant. Adi la Eori$ vero Medici erit auc auram momo 1 ^ 7815/15 tu poret Coma En CERT T) cn diia MN NEQUE T m Exterois f igid; $ di nom utendum. AÀ (angus eb ios ns fiuxf frigidi. 0b1124 praterqua i2 thorace. Solis rgpel leztibus in printr- pio quado A a, 7 0n fii£fie€ Je £144]73 9 Narcoti- ca nntm- quam sp- plicanda fiétuvis ca ptis - IN arcot:— cea mnum- quam in- 1Ya Are. Narcott- ea num- quam in pueris Natura quo ver- git, 0 du- | cere opor- i5 quo- apado :in- zellicedzt. &» ;4 . LFKD. SEPT.ALII MEDIOL. captántis ; ca in levibus doloribus in ufum du- cere. 44 Numquam commiffurz cot 'onali, utin cxteris fit; ap plicentur in vehementibus capitis affectibus.fed temporibus; & fronu. 45* Numquam in aurium doloribus intra auris meatum;furditatem enim fepe concitant ; quidquid R hafis contrà fentiat. 46. In pueris narcoticorum ufus omnis füfpe étus:fi enim intüs fümantur, cüm aneuftis venis Bi 4 adhuc conftent; quafi ftrangulantur; extrinfecüs: lits .autemad fomnum conciliandum fi admovean--lj een reliquam vitam me morie multam Jactu--bo: im faciunt. 747. In quácumque evacuatione moliendà à Medicojfive non Operante naturafiv e imperfe--p« &e agente , qu :amvis & quó maximé natura tüil s» partis,tum humoris verei it, có ducere oporteat, per loca c »nvenientia, id eft poffunt;& à naturà etiamyf tentione fünt inftituta , q aut inflammatione;aut alio morbo. Vnde Gal. 1. 4d Glauc. cap. 11. dicit teftina laborent vel vulnere,vel infiamma non effe evacuandum per illa Joca. Tum etiam; fi vicinus locus ille perfe conveniens parti ali- cui laboranti fuerit ; per : fi ventriculus , velin-p tione; »per quz evacuartiflor tem fecundarià inc-e oni eft ventriculus ;,d0/ vefica , inteftina : Cautio tamen adhibenda eft dii quia fepe evenit; qua per fe fnnt convententia 5, ex accidenti talia non effe; ut fi hecloca laborét: eciJe. accidens non erit con--P veniens;ut quamvis thorax, & pulmones ad ex-4i cipie cn- P € c " ww 3 EE " WA. M reu im. iC s Pv lll ANIMADFERS. LIB.IH. sg / Kipiendam materiamà cerebro transfufam apti! Ifimi fint, aborante cerebro non eft per eam viam "JEvacuandum;quia tracheg arteria, quz pulmo- '^ Ini juncta ef; cerebro maxímo eft proxima; & fic Ipericulum effet, ne ad pulmones irruéret, ut te- "^ Mtatur Gal. 2.27 6. Epid. 52. ( 49. Quamvis, que ab Hippocrate Medicin? cj»; jparente r.24phor. 22.propofita eftfentétia:Coz- -edicari "I:rotfa medicarz oportet , C" cruda non savere , nifi. opatercs, Ipsateria rurgeat.qua alioqui raro turget;hujufmo- c eruda iii fit , ut maxima curandorum morborum fatio 79» move "i lieà nitatur,ut felicitatem , quà in curandis eeris Vogt? '"Jper quadraginta feré annos fruot;in obfervatio- siu A inem hujüfce canonis maximé referre foleam.; dnd. [quoniam tamen unicam hanc exceptionem ad- (aee "I Mgecit , mft materia turgeat. tunc enim cruda funt eorlatieii- i ipurganda;cum alioqui & in plevritide HIpp.2. troverft "acu. 11. 6c in anginasa. acut. 30. & cüm lotiutmo conciliati "Wicraflum eft, & nebulofüm, 4. zcwr. 43. quod im- | perfectae coCtionis fignum conftituit Galen. t.de » [iC rif. 17.& in quintá die, fi venter murmurave- Jitit; Hipp. 4- 4€Hf. 64. & in quartà in plevritide, (quz eft principium , 4. 2c. 76. medicamento yiflufus fit pureante: ut & Gal. 1. Ze differenti: feb. "i ja-in febribus peftilentibus ; ($* 1. de compof. td. lier loca cap. 2. S.curans alopeciam; c 2. eju[- wilden, cap. de curatione doloris capitzs, (9 4. Metb. omlemed. c. 4.1n ulcere;fuperveniente eryfipelate; c qh1. Meth. 9. quod ita puttidum eft, ut Corriei «Ainequeat;ab initio evacuandum;(£ c. 22. in óph- Wkhalmiàa; & linguz inflammatione, ftatimi nitio 41 c firm t4 ÀA1ULA lo 6 LFKD. SEPT ALII MEDIOL. fluxüs medicamentis purgantibus ab 1niti0 s. quod eft; ac dicere; crudà exiftente materia , ufn funt;in quibus certum eft,non turgere materia 3; E bo ; ] 33 & forté eà ratione , quód praftet aliquid. cum. periculo experiri ; quàm a grum defütutum re-4 mediis fineremori. Vndetamquam in falo ha-4., rent Medici,cüm confirmari fententiam 111a mo «4... 232. 1. Sel. videant, 1. Zdpbor. 24. 4- zpbor.Con; 1o. 4. ACutt. 22. 2. Prorrbet. $8. 3. de diebus decret o. Iib. Quos, C quando purgare oportet stum fine, pen), longum proceffumm. quomodo in hoc negouo om: nium, quazad faciendam medianam faciunt maximi momenti, fe gerere debeant ; dubii hae: rent ;.& quid pro conciliandis contrariis iis fen tentiis dicendum fit,dubitant. Ánigitur cum. antiquis Patribus evacuatione diftinctà1n era epe — dicativam , quam in crudà materia numquamy convenire;& minorativam,quam convenire afí& ferunt, fatisfaciendum erit? minime; quód unn ecríalis fit reaula cum unà f0là exceptione; e 4 ACHE. 22. dicit univerfaliter,non convenire, qui cruda non cedunt ; at minüs cedent minoratiyl debilioribus. Nec raró in acutis in principl uteremur medicamentis purgantibus.Et ratio Gal.in Com. 22. tradita ; quód. non fit in crudi tate feparatum bonum à malo , in minorantibu locum hàbet.. An potiüs canonem intelligemt lo ewvacnatione 13145 fat C112 41 ert'à ET x "ep «c 28 de evacuatione,qua fit curandi eratià? & praef vationis eratià cruda ab 1nitlo evacuare poter mus? AtHipp. 4. acut. 22. reprehendenti Meq dicos cruda ab initio. evacuare tentantes ob u fiam- ba f ' ! | Euh ANIM.ADFERS. LIB. Il. 77 lamma itione;refponderemus;excufàti p Te eos, Iiceremufq l1e;1d ili )s ME IP d pra cautionis erati preftitiffe non € à. At nec placétiiqui cüm ivacuationem aliam conftituant evacuativam 3 1^ tationis, Iblum;aliam revulfivam:1 PEE IV ànumquam Iruda in 1! » rincipio etit evacuanda ;in evacuati- à fimplic ialiqi ando pofk dif erunt ;cumin Mevritide;in anegirà, & aliis inflammaticnibu [$5 Llamus eo tempore revvlfionis eratiàfieri eas 4 IVacuat iones. Pratereà,incommoda , quz fe- qu fcribit Galenusad crudorum evacuationem, "I^ Ts iRAdlfi aem In evacuation ;VvCta fünt; lotiffimuüm cumabfolute , & fimpliciter reeula | 'to, nifi t urgeat, BI LL ciim dus A bobo £02 3 bDiubppocrare ponatur. Minus r« ecipi endi,qui ki À A Vacuatione cruaa materla ] Ippecratemire]cere centent ». 2Z2pbor. 23. alibi IT M camdem concedere,frà parte folum áliquà — ia TT . " 213^ * — f5 /5(« I T o: f C PN ' d'a Mat: Quoniam rationes Galeni non folüm 1n to- , ; TET UT j^w* I PP LEN. X. X mer Ik IT conv eniunt,;fed & in partiali1. LUA.2CHT. 2.2, . — leat m5 u'atione ioquit L5 KCuUa c AITCG fit, i t11 , ? f 4 | Lf 1 Cieccw n * 1 CIICCLLI CI | utcoo1 Cal 5 I. non ad totum evacvuandüum; fed ad n27teva ef non ad ictl1 L- uandtiun;iéeaa«d partem ei- | 1 | LP DS ] iuin eit.( jDCCctandaarm cvoraumm. vec dicenc Y; DCctlonem ordinata C Lal üuratione ; coacta ve- T OW WM a 7 € )primatur zeer,cruda poffe evacuari,ut E. - "* PTWORTAWN P7 2888 C5 on nid I1quibus vifum eft . Nam coactam effe tureen- — -—— Scruda matel Lr paries pd ivo ; d s] A" là 4Hh^ lam in 22. Zdpbor. excepit , ni mini on d A Pm c E Jeperaddic. Minus etiam dic potefi n liis numquam licere cruda evacuare , ifi | ferte ;$ LFD. SEPT ALII AMEDIOL. tureeat materia ; 1n morbis autem fine febre ss f cruda poffe evacuari;quod aliis vifum eft . Con--fni vincit enim eos Hippocratis auctoritas , 2. zcst« pi 11.qui in plevritide morbo cum febre , five cur-- putt centiàà principio purgat. Vt igitur jam tandemnafam. in difficillimà hac controverfià;quid aciendunmfan fit,eruamus,non pigebit longiori uti oratione nsn &k preter inftitutum cautionum píacticarumnpui t tradendarum;cüm res hzc bafis feré fit curatio-4oni num omnium, in quà tamen omnes feré aberrà-4ul runt. In primis igitur memoria repetendum efti cruda , & co&a in duplici effe differenti ; aliat enim cruda dicuntur; qua coctione mutatà in. 4liti fubftantiam verti poffunt;alia veró non ves ré cruda, aut veré coqui dicimus , fed per fimilupi idinem;nam licet nutrire cocta nequeant ; tod melicrem tamen conditionem ducuntur . De. Bd duplici hac co&ione , & cruditate etiam prime locutus eft Ariftoteles 4. /eteor. ubi non folürig cibum, chylum, & fanguinem, cruda,& cocta; aprellavit fed & lotium, & excrementa ; vt T Hipp. 2. 4cut. 44. ubi bilem crudam appellat hio & Gal. lib. Quos ' quando rc. C lib.de conjMy art. med. 16. Diftinguuntur autem hzc, quefhi, qua concoquuntur propric ut nutrianteamde-fi, qualitatem , & fübftantiam nutritze partis fufcdfug., piunt;quaz veró improprie, & per fimilitudinenps. cruda. cencoqui dicuntur , non. fufcipiunt ais qualitatem, aut fubftantiam, fed fufci piunt tail cüm quádam fimilitudinem caloris concoqueqe, tis:znam chvlus albus fit in bepate ruber, & faclo. culs ANILMAADFVERS. LIB. III. pi^) feuis ruber albas partes nutriens fit albus. Tn. iM brudo veró cocto, cüm putridum effet, non fit 4muratio fecundum fibftandiam, fed in qualità- "Jte; ut faneuis putridus cru dus dicitur, pér co- j ctio nem albefcit in prs. Hinc Galenus varié illvariis modis coclionem d efinivit. 2. enim de 5 aparurel. facul. cep. 4. Concotlio; inquit ; eff alre- patio, C mutatio epus; quod putvit 2 [rli dier egus quod zutriir : Quom ctiam recepit Hs. de fTrzpt. caufis y Cap. 3. Aiverfam tamen ab Ihac p fiiit aliam 2.77 1. £ pid. cap. 46. cüm di- jJlcit ; C ocf10 eff viltoria inbsds leden: 25$. Et 2225 uuedrte zzed. 89. inquit,Cozcoé lio eft -qua finit purre- edulzzesz , manente [. «bf antia.Ter primam enim il- dam ver a coctio definitur ; du: n Us 11 isalia ; qua uper fim:t; tudiné dicicur,quec; putridi htimoris | ir S. de coz zpo[. sed. 72 uridup 1 loc.ca 4p.7 dicit: li C oz coc? 70 eft, Al! era 40 fec: AH0Gb57277. kr 741 Fattoncem » iud /rriztudrmezz.ut vtramcue cc n.prchenderer, Jiquód in utráq; fiat mutatio ad fimilitudinem; afed 1n p rimà fecundum fimilitudirem aualita- itis. & fubftantiz; in fecundà veró tantüm fecun: pidum qualitates. Secundó füppcnendim eft; aAMiquód inflammationes ex Gal.2. Aetb.zed. c. 3. diiduobus modis fiunt: vclà tranfiviffo fà neuine» (ikb aliis partibus ad partem 1nflammandam: vel dnb attracto (a ing: ine: à part eipflammatà. $1 in: ilflammationes primo modo fiant , ut faneuis ab anliis parti busa vo - artcm In if: immandam tranf- qlimattatur,dupliciter etiam fieri poffUnt;vel quia qpartes afficianturà multo fanguine : ve] quias T)!)]!10 n. r eIAAZUCAÀA" M LFD. SEPT ALII MEDIOL. puncantur ab acr rifanguine. Cüm enim multus KG partes infurgunt ad illum expellendum , at- jue ita expellunt ad partem inflammandam ; n iuten a fangu 1$; SOM taraen dici nó déteste aptus eft, di iguotiiteto x xced citt neque improprià cruditate , we P utre dini eft.qu ia fiin toto abundaret, Íync hum ger nera- rét; cüm tamen nulla praecedat f zepe febris. 51 vcróin parte mittente 'compnutru ifi ;jat min eà parte inflammationem produxi iffet; fanguis igi- cur ille transfüfiis crudus non exat . Idem dicen- dum eft de fanguine ex pulfoà parte 9m punctio nem;ex acrimonià bilis fanguini adimixtze;cru da enim nullo modo dici p oteft bi lis 11la: neque» enim cruditate alimétali cruda dici poteft quia | et ; f21 bili « nó nutrit:neq; putredinaliquia antequàmi k fluat,facerct fcbrem ardentem, vel eryfipelata 5;] non igitur crudus fanguis ille dici poteft. Vbi vero fangi iis ifte'influxerit in partem inflam- mandam , cüm extra venas eft tcranfiniffus; inci- pit caleficri, & putrefcere, tüncquecri udus ffi citur cruditate putredinali fenfim veró à calore: natu rali cum €o,qui prater naturam eft, pugna- te incipit Conco qui,& ex rubro fit albus; u nde dl... oritur pus. Hancautem d li(tinéctionem elicimus cx fonte Medicinz Gal.1. Proezoff. Cor. ult. ub reddensr ationem,quomoc do fiantin flammatio nes,dicit,fansuinem,vel humorem non nutr 1e1 tem fanguim mixtum , priufquàm influ xerit 1 cridumappellar non pofle :nam tum p rimün tantüni ANIMADFERSS^LIB. IT. | 8i 1 tántum incipit alterat1, & à fia natvrà in al leni peumut AT1,c üminfluxer It; nam fa nouis excidés | propriis vafis, in priftinam naturam revertere | non poteft. fed putrefcit;& mox in pus vertitur, & proprer obftructionem ili calor prarernatu- | ram accedit; & immutat;càdem de cansa a. de pat " part.c. Fexvfipelata ! LS preter nituram ex 1 | turam fieri dicebar,quód ad retentionem obftrn |éto fequatur;híncque cal rfequatur przter na- | turam , qui ulibsieni orfutmp It ; ex quibus hi- jyuftmodi affectiones producuntür ; ut I calidà ^ )| propte er dictas caufas , M" vtr lereddità 1 cryfi- pelata generantur; & qui priis male ol nsnon jberat; factida tandem redditur : de ACHT. 44. Quà p (npp fitione etn CItur,t itin quib icumque infià- i | : 1 A i mationibus à biliofo ve hiceatàbinitio pur ] 1 é » ^ 1* ^ yedi2 sgare,quia humor non eft crudüs ; & proptereà non comprehenditur fib Ar Sh rifmo 1llo 25. t. DIOIIl " Section: b 077C( oCcta "eaicarz ó)CYUda verà nan i 9/70 vere oporter, quia bilis in prin cipit ipflan nmatio- «nis non eft Mone Ab initio ver« ) pure $. - . "cj E. Telle in ervfinelare «| hovenos " nto 1 winteiii9go 1n Ccrynrpceiate , nerpete', & ca teris In- I flammationibus,& fimilibus;ubi minimum eft, f E -— xit; plurimum veró;auod influxutum apett; ut influxuri humoris pars mat r repcllendo | Biitic titt fi multura inttuxiffet; p lus peri- , pue ex "à bhai armaco pbtean — eretur;ob influ- nateriam , quàm commodi propter fluxt- td *-^ 133 r Lili dgrams;utdocuirl [tp] ). 4. AUCH. 2:2 i 1.€111 9. LVD. SEPTAALII MEDIOL. convenit materiam defluxam detrahere ; quód pro materià noxià bona evacuetur,;vires debili- tentur,& in morbumadducatur. Quibus pofi- tis,facillimum erit intelligere, cur in plevriride abinitio purget, 2. 2C. 11. & cur in angina 4. ac4t. 30. quia bilisin principio fluxionis non eft cruda. Át44.4- 4cut.in lotio craffo, & nebulo- fo puzgat,quia jam«rat cocta materia. 1, vero de Crif. 17.càm craffum louum cruditaus fignum dicir;intelligit de craffo,& turbido . Qnód ve- IO 4. 4CHf. 64. quintà die purgarit, crudo mor- bo.optimé fecit, quod ex hiftorià conftat , fuiffe turgentem. Galeni etiam loci illi reeulz non. refragantur: nam quod de peftilenuali dicit 1. de differentiis feb.4-nihil eft; preterquàm enim; quód in peftemajori ex parte materia turget undequaque mota,;nullum przfigens fibi locum determinatum;dico etiam,vere crudam non cf- fe,ut aliàs docebimus: cruditas enim coctionem (üpponit ; atin pefte majoriex parte eó corru- ptionis materia devenit, ut corrigi, concoqu ive ^ : 1 ^ nequeat;de quà putredine locutus eft 2. Z4pbor..].i 17. lib. adver[us Iulia. cap.6.Galenus,quamesy. nonnifi evacuauone tolli pofle docuit. Aucto-].. à . X " IR - » ritatesali: feré omnes funraut de biliofo fan- euine, in principlo inflammaticnum , aut ervíi- pelatis affluente,quem ab initio purgari poffe», jam docuimus , quód adhuc crudus non fit aut à * ^A A l4 ' de materià alià , que nullo modo cruda dici po- reft,quód non computruerit . in w/o 49. Cave ctiam, ne inter lenientia, potiffimtj rs | | 1 * , ANIAMJADFERS. LIB. iHI. $3 inbiliofis naturis , & febribus, tum veró maxi- mein acutis veris mc js IS,fV FI im rcf. folitivi- zer Je2i6n recenfcas , qnodà rlcrifque Medicis factum viz:ria n3 ca- dec; cum enun obfervasx IutivMus $- vcrim fe penumeró , aut. z,"era- fimplicem , aut ex fer idis ]: he mi tumtantam. 45/4 :m - » y fo 1 z bumcrüm copiam evacu: 'abtam vix inte- "t" f ves i ! ( 5 1 j." ftina;m CIaralCz vene «X ventrici luscap ere £i-. 4o! [f L N ow 2419212 d mul pofic nt.femper fum arbitratus ; ab nniver- CHO fo corpore ; & venis majoribus humores attra- . 4 hcre. | 59894 evi & $0. INc 'n negaverm tamen,in aliis febribus, $4 AN * - [T1 ul »inteítinls, é p rimis VC- ?A€ 287 - niscrud. fun hi mcrum cop1a fubfit , quód al- quando ia t1.:5 vires fuas exícrere nequeat.ta mquàm abfter PA liS.. í«11..m za f Léntum ,anel rcf.foclutivum in. Lai lí CULICIH 1 (fc. da . NS .* $1. In fcri lacüs ufu: i uz eP rM plis modo feparetur aquofa hzc lactis fubftantia à bunt es reliquis. Modus enim, quo paff: m no firi utun-^ Jndkan QM Oo ET ,Ut CC cl I3 f Da l'éntur,.ut facili icr eft, ita mi. Bo. weit nus falibrr :; rzftat enimfeparare ut Diofc.do-. "7 * CCt; Ib. 2. Cp. 276. quod fit ducbns modis : Pri- mo , fi dec qu: tur lac donec effervefcat , dimo vcatürq; ramis ficuli iium S,& Ubi bis,aut ter defer e bcerit;confpereati r oxymelite , pro fingulà he mina,quz eftoctovuncarum;cyathum illius im- « aH^u/ esL mifcend: id eft, fefquiuir ciam . Secundo modo, r4 a1t; ferum feparari , fi ei cffervefcentiimm erga- tur vas argenteum aqua frigidà »lenum. Idem. docet Gal.4.zcut. 7.& Orlbaf.1. E ypor:[toz, cap. 9. Sed multó diligéuus Accius 4b. 1. Quat.Serg. | - e RÀ ^ m— S4. LFD. SEPT ALII MEDIOr. 2: €. 96. qui tef it efférvefcat , & ter defervefcat vafculo aquz frieidz pleno voluit;mox oxyme lite, vel mulsà afpereendum ,& percolandum effe,quod etiam docuit Paulus lib. I.CAp. 99. 52. In ejufdem feri affumendi quantitate» B seriladis cautio maxima efto,aut enim fv mitur ad univer Wni^;; ritas Perbiriasquo fum corpus exp ru E & tunc maxima il- me lius quantitas hauriend: xeft,fic fecit Hipp. 4- 8y.770de con EL act. 29. dbi cotylas isad minus duodecim propi- nandas voluit, que tunt centum 2: cé&o uncim ; "* quód fi valide fif on 'es,etiam ad fexdecim pet ——- venire pofle;id eft, cétum quadraginta quatuot iasyfcribit;fic enim interpretabatur Gal. lib. iovorvas ex. dlc [adubri Díata , » Ap 28. ubi Copeium. poticnis e Tiles am) fimilis propináffi t fcribit ; id eft, centum & octo a pec uncias M AEEEA 1 ad ventr pue «m ,& inteftinao 44 velim abftereenda ; evacuanda bibatvr fe erum , ea» £Mroevex Viii is fue quz tradita eft A Diotc.z5. I. ct eh CA]. 276. nempe qu inque heming. Heminam Pvgon enim prius hauriendam fcribit , iens deam- bulandum,rvrsus aliam bibendam ; iterum de- N eL—ambulandum;ufque ad quinque. -Hánt (equi- Mace ace gnaviow tur Oribaf. r. Evpori[foz ; cap. 9. addens , hanc ef o jen quantitatem T pos deratam. tam Aetius 1r. | Quat. Ser. 2. cap. 96. Paulus lib. 1. Cap. 43* tradit (xa quantitatem dide em tenden remad Ihuc parcio- 4C Tem, tresaut quatuor henunas trà .dens; ps Ic ex- -—- plicans cap. 89.etate vieentibus,triginta fex un- cias;junioribus folum decem & c&to, id cf ,Ca- v/evam pyo tylas quat ER: t duasconcedens. Aliquando nafta ww :atite m fero lactis utimur, tamquam materia i in- £e ^ fufio ini5 * ANIMADVUVERS. LIB. II $; fufionis, aut maceraàtionis, tunc multó minot jl. lius « pla f fufhiciet: & fic Mefüe lib. 2 : Cap. 9.à fex unciis ad duodecim concedit. Neque objiciat else fn à quifpiam Gal. a. act. 7. aflerentrem,ferum inte- 777 ftina a folum fübire, illàque evacvare;qvod repu- enare 1]! videtur , quo ;d primo dicebamus , ad unck is Cent!m & octo dariab Hip P. 4- 4€ut. 29. "T ad univerfum corpus expureandum. Cum ew -— menipfe tantam quantitatem non pr obaret ; 1, conftat ex locis propofitis,cüm folüm inteftinao evacuare fcribit , de moderatà alià intelligen- Ledicus, n declinatione febrium Purgap- puturidarnm femper medicamento purgante» 45 55 natcria2,qua me se m facie bat ,Cvacuationcin femper 17. acere ; quamvis enim fzpe hocneceffarium fit, febris nequerelin quuntur irs Mi ir 2. "Apbor. declinatio 12.Ía pc tamen in * udiciis naturz nihil relinqui-: 7e: tur: iun À dotar indo , eciamfi nulla crifis fa- : 5 iir: (A12. . cta fit,aut recta victüs ratione; & debità abftinen /|— tà aut infenfibili per habitum corporis factà evacuatione, aut paulatim er c]yfteres cadem. martcrià evacuata, ^ evacuare1n fine medicamen per (—] to tentaremus, colliquatis humoribus bonis; & /— carnibus, & fpiritibus cxagitatis , ac excálefa- CLis; nribuqu c deftruciüs ; agrum praecipitem. aceremusin mortem. fai JA 2. ndoigit r cognofcem lus, pureandü pz, (fe corpus in ü e 1 fcb ris? Docuitid Pip poc. 2. quado i ad pbor.8.ci cit u8z quis a morbo cibum « Jj" Wes declinatio non corrobor, ng ^ ium g [locorpus pleaoriuti ili: ge feria : "L2 / 24 EP 36 LVD. SEPT-ALII A4EDIOL. putridge mento. Quod fi nec capienti id cóptingat,vacuá- sm. — tionetumopuseffe procerto habendvm. Vbi ^ sdàome Gal.dicitintelliecre;fi i:bum multum afiumat , — é&cumappetenta;que fiadfit;non poteft abun- dare pravis humoribus relictis:sicque non indi- gebit evacuatione;fi mültum cibum,& cumap- | ; petentià affumpfcrit; & corrobcretur: fi veró nó | n ge- multum cibutn fumens non córroboretur , indi- raarua i eec evacuatione. Animádvérténdum tamen. ! 2tela . corporis hanc confirmationem non ftátim co- enofci , fed trium , aut quatuof dicrem fpatio poft quos dies , nifi fequatur & apperentia , & Co£toboratio,evacuationé per medicamentum. . purgari utendum eft. Purgate $$. Animadvertendum tamen,pureaticnem diinibfa iam & ftatum morbi intermedio illo tempore» delin* (ypponere,& apparcre fiena cocticnis perfecte t9 ^ Yn ufina:fit enim quandoq; ur ceffante febre pér 2 diemwunum,autalterum , febris ante quartz m» . fedeat; nion quód non défierit ex ratione conco- &à materià, quod quandoque fit étiam per ccto fe cde, . 165 ; neqve tamen | crmunatus m. rbus dici po- 4. eb . teft; quia adhuc cruda eft materia : & 1n eo caftü FI ficn eft in éofpatio pureandum , qnia nec cocta eft materia;néc feparata mala ab uüili;tenc enim & totmmina,& vertieinés produceret evacuatios colliquatis carnibus , & fpiriiibus evacuatis. 2. "Apbor. 3 $.«& 36. Vnde n intermiffione hac fal- (flo fn. - sà putantes aliqui Medicieffe verám declinatio T bem , poftcoctionem materi factam evacuan- tes, corum interimunt. $6. In ANIMA ADFERS. - LIB. III. In iis, qui durà admodum fint alvo , aut crafsifque multüm füccispotiffimüm in Ventricu ulo, & inteftinis ies ne medicamentum veré purgans concedatur, quin priüs clyfma ve- Ípere injectum fit;ut facil liüs fübducat ; & dclo- res non pariaG;,exitumque per inferna ncn inve: nientes humores, & medicamentum, ad ventris cclum regrrgitent ; quod docuit Ruffus apud Oribaf. 6.Colle£t. 26. Criucis diebus;qvarto, feptimo, vndeci- mo, decimoquarto, vieefimo, fi nihil anté judi- catum fuerit ; re di bitet Medicvsavt purgare, f6. viícid lis avtíonevinem mittere:critici enim tunc ii dicen dl ncn fi nt Tj LM : ind1Caterio die menftratum fit , naturam cl |facturamsnectair en faciat.levi- bus remedii, QqUaectian In mant noí ftrà eft f :b- trahere , manusadqutrices porrigere eàdem die euam poterimus. $9. Cavetamen , nein deficiénte natvrl in, materie motu per alvum id facias, ne major qvam fitfiatevac uatio;fi auxilium medicamen- ti tencadjoneas , cüm femel hauftum pharma- cum revocari nequeat;nec illud amovere liceat: natur& enim 1$ eft mos , ut aliquando cunctetur aggredi evacuationem,& aliquando cunétanter moveat,mox ren validéalvum excludat. Qua- re poftridie potiüs erit pbarmaco utendu m,quo manv sqnaf adjutrices fatifcenti naturz porri- garus ut quod reftibile eft à crifi imperfectà exclu iens k 4 60. Quid 3-; [ T 4; y Clyeseps indédum fp? in al- "Uo daro» ante pnr- gationem. de Crincás d b. qua do purgan nU . Crifi defe Ciente S 240m edo proceden- dum. Cif die Critica di- ficiéteyea- dé die zii- [il fnovesn dum . $8 LED. SEPT ALII MEDIOL. 8ymptema |. 60 Quid fi natura ate codionem fy mpto- sic zatu- MOS LIGE evacuauonem molitur? Die ud k intut ya obtran. hic Medici docáffimi. Ego fic fenuc:fi fiat pet quid loca naturz diffentientia; omnino co hib endams Medo cum Gal. 1. "Aphor. 21. At fi per co nfentanea. fe- Pref adé* eatur, cohiberi non debere:nam.fallit interauni e *« : quz mala videri poterat» bene : iiquando ce- ge dit.4. zdpbor.47. utin Metone cótigit, r. Epraczz- Sect. 3 X unde fi cohiberetur , pravi humores co- pi, vcl qualitate ftimulantes , qui evacuantUr » ad partem aliquam. princip em calamitcsé rapi poffent. Et licet & cruditatis,& multitudinis ; & pravitatis hec e vacuatio fit argumentum. , & fienum malum;rauocne tamen cavufe bonum eft, vel minus malum: nam minüs malim cft,humo res educi.quàm p principem partem ferri, S1in otio quicfcerenti 1i fu cci , przfta ret eos ncn ex- cerni,fed cum pra viadeó fint, ut partes irritents praftat eos exclud i. Symptoma &1. Cautio tamen adhibenda , quód licet ta- lici natu- Aem evacuationem non convenia t cohi ibere, mi- va operan- nimé tamenà Medico eft valde juvanda , cin, 16, cant? fiatà naturà non omnino bene agente, etiamfi agetdum. fucrit diminuta. Imó ubi diutius perfeverave- rirtalis evacvatio , & vires profternat, omnino erit cohibendas. —^ - " giu AM. wf Ll ————————— p C 4 $9 LVDOVICI SEPTAILILTI MEDIOLANENSIS, Animadverfionum, & Cautionum Me- dicarum, LIBER .QWARTDY.S, Continens eas, Ova in [angunis miffione obventunt : faneuinis evacuatione per fe. can quinis tam venam , licet illi d fit obfer- miffioni andum, ut ventriculo, & venis ao» séber mefcnteri] crrdis humoribus , premitten excrementis IC| letis ; DOhnL 4a alvi le pni I hr t; quàm ea abftereentealiquo,aut le- 7t? | niente fLbducantur: cavendum tamei ne.fimor Ibusita ureeat , ut mortis periculum immineat , Mid faciamus : ehe enim miffione fanguinis 1]li Joccurrendum eft;ut in anginà,& vehementi ali- quà inflammatione , & febre : meliüs enim eft, 5 mmunenrem mortem pravertere cum aliquo i damno, quàm czerotantem à morbo op pprimi fi- nere; pouftimum cum Jevioribus iis noxis non, | ditfi- oo LED. SEPT ALII MEDIOL. difficili negotio occurrere poffinus , Sovguime — 2. In faneuine detrahendo cavendum maxi- ilo mi- mé,ne quanto putrior em,& deterioris condi- er ditas tionis fanguinem é vena p rofluere viderimus, "uanti'4s tanto majorem quanttatein effluere finamus ; e»4c422- quod plurimos facere obíetvanuis : tali enim. jo$ exiftente fà inguine , & pauci tores 1 fubetfe fpiritus VM i£, & vires facilltme folent collabafcere. Coloris $n .. Coloris in fanguine, qui evacuatur, muta- f ^. gnune dios qua in evacuatione revult fivà; potiffimum in muttio ? internis Inflammationibus fp ectatur, ,non fit ter- " [1^ minus,& menfura quantitatis. detrahendz;nam [22027755 in febribus fepe primus fanguis;qui detrahitur, ruber eft,mox niger;atit [acidus;cujus mutauo- nem fi quis exfpectare voluerit, pracipitemr- Cols, &grumagetin mortem. TY | Puworb Quin nec in 1inflammationibus internis fanmuine iuidén perpetuo ilfa col oris mutatio exfpectan ia inflam da eft vaut enim vix à parte , & circumfufis ob pittionib. craffitiem quandoque extrahitur ; aut fané tan- on etiam tà. illius eft copia , ut, fi cole ris mütationemo exfpectan exfpectare voluerimus, vires o mnino fimus de- da. jecturi. Colois i^^ «, Mfutatio hieccoloris ab Hipp. 2. aca. to. ioi tradita intellieatur; fi prinium albidicrilleflu- aii ite xerit , mox purpurafcat ; vel cuim primüm pur- lirenda, PUfeus exierit poft livefcens fundatur ; tunc Colori; ji; €nim fupprimendus eft, modo dicto. fanguine — 6. Hocautém fervandum erit; vbi vena pro- aziutatioi xima eft affecto loco ; alioqui fi in alns cafibvs reviilfrone Aaflamminationum 1dem quisaecre vellet, ni- inia 809 séper f, AP ex[becian da 4 * ac Bed Lyc tios aet RN. .....— gr Rae eros 32 ANIAÁADFERS. LIB. IF. 91 J| mia foret evacuatio,antequàm fanguisà phlee- /gizqua, I moneabduceretur. - "am cxfpe 7. Inanginà tamen, & hepatis inflammatio- 474a. | ne, copiof fiü: s fanguinem extrahere potetimus , I» agma | quàm 1n plevri tide, & pulmonià ; Guód 1n 11li | maxime & evacuate, & revellereopus fit; in hi le I vcro preterc A od reliquum eft,vbi füppuratü "bos Mfuerit,excreti^ne UTI ERIE E ones olt Jetfi onvs fit anim dlis pie UT lbeallà exiftenre, cenftareillanon p teft ; quàm im S. ni pueris fecto venaz, qua evacvandi offi- alis, c cium folum adimplet,utrariüs In ufi fumes de- eur. Ibect;ob eas,quas Galenus,& fequaces c is C bepatis /j lamta- ATIS P Quis CUA- ien 1m- Ccuart! fàt, usaddu- P»er's et xerunt caufas;non tamen adeo perpetua hzcre- !*vaeuauo Mv J : T J " ora eula ette debet; quin alicus rdi ante decimum- 7^ r4 "t1T11153 313244 E LI ^ (n ome e ^ At^ an-- quarium annum hoc remedium prafcribi pof- q dosis D. 2 2um atuar fit ; & debeat: tum quód pu bertas fepé tern Inü j ; 4 s (2223: C12 all: m pra veniat;potiffimüm in mulieribi s;tum P dd : à : : 2472 fca quod multos folidicris habitüs , & VIgOFISantÉ ,, porofi : e dM deci blu. 1 t "m pus c« nfpiciamus ; tum quód a aliquos tanta fai nguinls COpJà rcfertos np "T L] cbfervemus in. acutiffimos morbos incid Cre , quorum plenitu- bdinem, n1fi fectà venà ftatim (olvanmius certum Jimortis impendere peria Tt cimus. Vnde» lI tPpenumeró natura 1 przveniens (quam omnino Jibene operantem imitari debet M edicus) copio- (" ia pcr nares Mon Rao pun (ubitó m Wbos-Ruz jufm odif5lvit. Et euai nvis huic fententiz re- fracari vic ide atur Galenus,cum tamen Cornelius ICclf fus, Mauritani féré omnes, Hifpani.& Galli "Melerique , & ex Italis quàm ; lürimi in hanc. , de- 1*9 o VvAlilils ei —LUD.OSEPTALIHI MEDIOL. venerint fententiam;his affentiri potius plaevia atque experi entis pftopemodum in finitis; fpa- no quadraginta annorum,quo in nuign àhac vr- be,& in magno hoc UG. Va igi 'udinario medi- Fund excrcui, firmare p lum. 9. Quód fi de fanguinis mitlione per fectam.; Patris P? «cnam loquamur,qua revulforia. eft,qualis ett ure qua adminiftr: atur pro internis UE umatoni- femi om bus curandis ab initio,quales fü nt2 incina,phre- nitis,plevrits, peripnevmo )nlà; hepatis inflam- matio,omnino in pueris ante quart Hunac cimum evacuari angnis pa | cctam venam j rit,.cüm X ftatim, nifi xetr i atur f: — antes ju verde cümimp dry dee eire in tT: dixe vcríq; nequeat; neq; ex tra ifpiratione per mol- lem , tranfpirabilémq; habitum fperari pofbig materiam retrahi pofle e,etiamfi concedatur , per meabilem illum habitum evacuatonis vices füpplere pofle ; revulfivum n tamen numquam. confütui ; otcrit veré reme di uim. ro. Preftattamen in pueris a d fextum annu festen- hirudinibus vena: perta fu guinem extrahere; à o - 3 à x E 2 " 1 f sdi aan VAL zum pre cuin enin uíc q; ad ieptimmnim annum ob excei- &at bira- fun humiditaus,vena;arteri |DCrvus ferc fimul dizib4s | conglobata png »ericulum fübeft;neloco vena, fanguine aut fi: nul cum € À nervus aut arteria pertunda- goacaitar e, " 1 "o 2 Rudd s rud PUcPT tuf. Qu Ó d fi eagam manie Íte 1€ exfera sl 1inCcco- e9 CAY AU d. Ee ud : : "i là pertundatur quidet nfed amplum potius,qua profundum vulnus fiat. i Dm nae vore oer eve Tempore Ir. feb ribu S, fi tc tipo mittendi langute-4 anittezdi l jOI puce cnni, IFhoides fluant , quamvis doctiffimi aliqui viri IFenfeant.non priüs quippiam à M edico effe mo- E ddun: quàm evacuationcs illz defierint, etiam I fint im erfeéi 4 qi "Y nefciamus quantum. o IWelit natura evacuare , & cüm imperfeáé ali- Inuando 1n principio: igat , verfus finem autem. [uüppleat ; unde fi evacuaremus; periculum im- minerét, neex exceffu vires deficerent : cenfen- Irium tamen,melhis effe; cum verfus rid vide- mus naturam deficere ; manus adjutrices porri- Ibere,ut ex conjunctis natura, « Mcdici. actioni- |bus , facilius evacnemus quantum opus eft ; fic Nf ] AY. 31351 14 363 9913343533 , Enim Méetoni aimiftivte fanevinem narium eva- I. 1t] l tX v"3 H1 Loel-4 4 ( e« Ct 3. CAD. 24. F5 ( ] €C4K ] er | 11111 EX acu1 2 0, i ( O. 1)77 Sect. 2 vC. : ^ 3 3 " 1 n " exeuntem humorem unà,dicebat.debere Me- r I l £21 ptt n ei CIC3quod etiam « .In Coma, x pitCcabat, Id eft , dum imperfecte natura ope ] i "v^ d / "t 1 " l'atur:;non autem dicit.pefft. Sc quod omnetmo Fall l4 ("n.f ! L FOI11C difiiculit: tcn, Asa . js. ! Ci LZ D € Ubi nac - ! 2 1 A IDIOD ecu e Ct, quod 1n eo ca BE Lo ecorncids4 f: todminic fecta Bit mus ilu imt! CLLIS 11 uen 1S aneulinl Ípect Dnoaus cit.Qqtm? I fatis fore v rideb ütur,totum neectium permit- llrendum erit natura;fin minüs,tantum Medicus IHetrahe tquantum fatis videbitur, ut ex c njun ttis ambo bis tanta flat evacu atio, quanta pro Tbvincendo —" it neceft ria. Vbi duo funt, bx quibus facili : coll Ieitui rnc life esf ectare.» incm motüs n2 ture,edamfi nperféctus fit.Pri- Inum.quoniam dict /; rir Fal vide "Dh quod hon ceflatum motum oftendit, fed dum in motu eít; ANIM ADFERS. LIB. II DE ( o I! aunnf, f! men, fnere r " gtrit;j pt I C€UACitiaat an i a adeft A£ 001H$ o Grecibt. f Zdo Í ed ie cce Id E £hr 4A ( át ZT« TT €t c RUP AERE mulium - yum (lac e iu, 1f, 2901/8 d M P^ £ 9)4 LFD. SEPT ALII -MEDIOL. eft , conjectándum effe ex impetu , an fv fficiens futura fitilla evacuatio: Secundum , qucpnic m» fruftra "x impetu 1d con jectari doceret , fufhice- rct nien ceffato motu videre , an adhuc & mcr- s magnus effet, f. ngrin isfubeffecabundan tia; MÁDS n: valétes: cüm autem imp eium fiuen tis fanguinis sfpcétandum Jufl trit; id non alià de causa à faciédum volvit, qu àmut ex impetu con- jectari poffimus;an fi ffeQ ura fit hujuf modi na turalis evacuatio;ut, fi fuffectura fit; pi yen pater ono cemimpetu effluat, totum negotium nàtu- ra relinquam us;fi veró lenté& guttatim, ante- quàm-c 'cfinat manus ad jutrices porrigete va- leamus; ü rutrifque con) junctis | »ofhi mus tantum evacvare , aranrtumopus fit; ai à diligentià ad- hibità,ea e" cjemus p rericulayqu eadcó vercban IUur;q" ] contfa fent dunt. r2. In finevinis metiendà quantitate ex ba- bitu corporis eracili , cartio maena adhibencai eft,atque diligenter confideran dvn |,ànànatt- à eracilitztem nac ttus fit,an à confi Danis: l- u. me rbove.2.de Temper Tibe im avt obo. vichüs parfimoniam , ap iml curas , au it fimiliass4l quia verifimile eft parum fanguinis ip venis CCn-» tineri, minor extrah1 d teb jet euantitas. In 11s ve-4 rÓ Qui ales ft ntnaturà , quia fieri pcteft , vt & liberaliori victu ufi fuerint; & pf ptercà fa neut ne abundent , plus detrahi poterit. 1.42 6 luc eft à do^ i fincHbs . Idemin craffis animadvertendum:Difan] Oi ridi culi erunt carnofi à pinguibus ; in car: nofis; «à G lau 14. cu iix inftituto video multos Medicos rra: exrare, plus fanguinis in iis detrahentes , qui la- Msi s: boriofas artes exercenr, utin fcfloribus,& fimi- i libus,quàm in iis; qui in artibus fedentariis tcti bes da fun ntque iin illis plusinfit fanguinis; viribüfc jue ^^ 'aleant;n llispi iritus, & fanguinem exhauriri:róbur ve- in folidiori fu prà repofitum effe, & ex quoudianoalimento fuppeditari , cim alioqui VCDa n n multo faneu Inc rei erta fi lO px Ot1u« CAM períectan 1 I aiiquan l CUla C1 Cuerit (x; M X6.fi terti i nCccei (li 3 int L ftabit bis facere duo bus diebu: 1 Áni /* «u€;,inrev 1 NJ IM Al an repetitam fanguinis ternos cgi M f f lV cna In | Oeadem d 11^? T5 th: A&IkLIOLLhD tasm ittci P^ madvertendum, pra MEMRUSol P. ue - de curaa. vat. per [aug. sail] .cap-21.fi repetitio fiat ulfk OnlsS, ] «ütterendam. fe 1 MELDE EE ADMEY CHEER d Quód f acta fit,interpoínto d1ein DNEERS. XAB.JXr. of nofis,quia plüs fanguineabu: ndantp lus fangui7 nis deu ihi pe 'terit;contrà in pinguibus. Gal ' 13 "i nt Lt1lO «ile, noir Lh Iib. .dátc £14 YaHnád VaL. i £1 T» iq. nmt]. Cap. io mplex fuerit, Urgeat veró ían« termiffionis fieri poterit feprem horarnm. fpati )( Peine, in terrium differri pc teft.In quart | I6. [^ evac aticnis gratidorer etenda n potiüs cadcm. ; B » h.n n ER Is DA d 3/2 2221 ) : ^ I*t* bins [27 , CH» (d Qf41 1 te$ Lac ^ ani ) làdv ertrentes, etiam in itridis febribus Curadis » £471 Saliqu indo Icquenzi, ahüs pet terpofito, faciendam do- "à o Ulnls , biscadem die in- patio uentecm à hem etla Im 'CIcr- i 1 du- joris invafionis, Iürtana veró pra- intermiflionis, ^47" 7 MED Po) rl auralterum efle, 2a. : ^ E I7. Cave Miffwnis fangumss vevulfrua sepetttio quádo £a- denm die Pace uud jácienaa . In cruris dextri in- ; f. amma pone qua pena fece da pro »&- sulfione qai y ETNUNA A "HET jan 9€AUTIS t ks É 2A04 tt[- que dei: LVD. SEPT ALII MEDIOL. 17. Cave tamen;ne in pracipiti morbo revul fionem ex pofcente id ferves; cüm enim affiuxus fiat vehemens , utin effufione fanguinis per na- res,aut uterom;,aut hemorrhoides;autin inflam. matione gutturis , hepatis ; pilmonum, nifi eà- dem die fiat; fruftra fequenti die id tentabimus ; quód cum fanguine anima fit effufa;aut füffoca- tio có pervenerit;ut nulla amplius fübfit fpes fa lutis. 13. Cümin revul(ione perfectam venam fa- Gà, & rectitudo obfervetur,& venarum confen- fus,unde laborante inflammatione crvre dextro nunc fecandam jecorariam dextri brachii ; nune faphenam internam cruris finiftr1 pracipiebat Galenus . Hac diftinctione in harü alterutrà fe- E ^ ; L lisendà ego utendum cenfeo ; fi ex interna catt» o6 à , calido fanguine affluente, fiatinflammatio 5 feccanda omnino erit vena jecoraria dextri bra chii; ficenim verfus originem, & fontem retra hemus fanguinem.fervatà rectitudine, & à cor- pore extrahemus. At fi externa aliqua caufas puta;vulnus;contufio,aut quid fmule inflamma tionem pepcrerit, przftabitex crure fanguin mittere, ut fanguis, qui ex vicinis ad partem la- Li borantem affivit,faciliüs per venarum commue- p, nicationem & revellatur, & evacuettur. 19. Cüm fanguinis miffionem ad anim ufq; deliquium concedat Gal.2 5. 1. Z4pbor. in arden- riflimis febribus,;maximis inflammationibus;& Inorbi a sadimittédum efle hoc zenusau | nifefte vehementiffimis doólotibus , nonnifi in extremiss| xilii,ma-4 em. pi JNTM. ADVERS. . LIB. IP. | nifefté oftendit. Verüm cümad illud exfequen- ro ja sa | dum tot requirantur etiam conditiones ,nem- ducendz , pe ut adfit.atas juvenilis ; temperamentum. «$4 qtsi- | calidum & humidum; regio temperata, cor- às» & | pus faniguinis miffiom affuetum, anni tempus. &^r* temperatum; quas vix in unoxX eodem corpore | reperiri poffe conftat;cavebit juvenis Medicus ; | fanguinis miffionem ad animi ufque deliquium | aceredi, fed eam perias Medicis; & plurimüns | inarte verfatis relinquat;quia, cüm vix tot con- | ditiones in uno concurránt;& fiin. uno repérian- tur ; vix cognofci poflint, potiffimum à juniori ; necdum multüm inarte exercitato, przftabit il- ]am omittere, & maturiori judicio relinquere . 20. Non femperante fectionem venz lenien- $474 Vena om da eft alvus; vel leniente medicamento, vélcly- 5 «Sn ftere; fed ubi crudorum humorum colluviem in i aput |! ventriculo , & venis mefenterij adeffe coznove- rimüs;aut ex praterità victüs ratione, velex co- | lore linguz , vel ex &ravitate partium illarum. jp juxta ea; qua tradita funt à Gal. 4. de ?wzd.fa- aut. c. $.ócanté ab Hipp.4.zenr. r16.ubi dicit; $i Wfecanda eff venas C al'vus fluat , prius effe adferin- E oim. At ft ad [tr il/esihiol serere gal a fol- || vendam ; ,nefczlicet inanitz venz crudos humo- Morzo £y | 165, aut etiam corruptos ab illis locis fugant; ac praecipiti attrahant. fanguis | 2r. Infebribus putridis,in quibus diturindu mici de tcn, ptzmitti, ubiadfi int crudi illi humores; aut bep ante p putridi in primis veni s, clvfteres debét;aut lenié 4!vi e*t daalvum:atin przcipitimorbosà fluxionefan- !//79?* G culnis beat facit inAnitto e "mas J*enis bua €bit in fe- viendis , qua cau- iones ad- Libenda. Catutiones £2 mitten do faugut 2e alia,à quibus pe tenda « * 98 | LF'D. SEPT ALI] MEDIOL,. euinis facto,vená prius fecato;nó alvü emollíase 22. Caterüm; omnibusin pertundendisina brachio venis hzc adfit cautio, utbafilica feria- tur,poftquàmfe;junxerit cephalicz infrà eundo per digiti latitudinem ; cephalica: contrà fuprà per diciti latitudinem ;'nam corporum fectio id doce: nam maximis nervus qui ex cervice in- ter primam coftam;& claviculam permeans;to- to brachio fertur , bafilicz? fübeft eo loco ,'quo ferit digiti latitudo furtim eundo ; fi confocia- tioni bafilicz ;& cephalice imponatur :? tunc fi digitkálterà latitudtinead axillas abieris,eo loco fuperd áreditur bafilica eum nervum , dumnem- pe curfu fim ad cephalicá fl etit; ibi pericu- ium. Quod/fi infrà pergas;in altum fe abditner- vus. INecetia tutó in ipfa cójunctione vtriufque |. vene fit (ectioscui plerumg; validiffimi tendines fabfunt; cephalica auté fuperius, ut dictum eft; erit ferienda; nam ibiab. arterià , qus ei vicitia | eft; longus abeft ; nec quidquá periculi habet. QE» Plures fi quis in fanguinis miffione,& ve- | ^1 nà fecandà expofcat cantiones, & animadverfio- nes; Avic.legat 1.4. cap. 20. fed potiffimum .Ni- colum Florentini » Sermone 2.T vati. v. Summa ^ 2.Capi 1.17.0 tn ' 18. & recentiores, qui defangui- | à nis miffione per íectam venam ex: profetfo fcri- [e píerunr. Dum enimregulas quafdam ad hane:[^ materiam pertinétes tradunt , cautiones pleras--|*& que attingunt , quas ,neactumagamus;in prz. nm fentià pratermittendas cenfemus , potiffimum, p cüminanimadverfionibus circa febres, & raor-- pa bos AANIMADFERKS. LIB. IV. 99 bos particulares. quàm. plurimasad-hoe. nego- tum fpectantes infrà fimus propofituksi. 24. Incucurbitularum ufu, frlocus fcarifican Cucurbi- dus fit, nop adeó multo igneopuseft; nam prz- r4; pA 77 terquam quód fepenumeró vefice. in cuuculà fzarifca- elevantur aqnà plenasqua fcatificationem cutis tiene,sffi- intcgrz impediüt;attractum ét fanguinem adeó gaztnr ez condenfant , ut mirum non fit, fi incisà cute fàn- £44ce d guis non effluat, potiffimü fi diutiis adhxreant. £7*» & 25. Infcarificandà füb-cucurbitulis cute ad Scarifica- evacuandum fanguinem,.non eodem modo fem- " quado per incidenda eft cutis: nam in cute fuübtili & al- profunda, bà ,intenul fanguine & bilicfo non profundis ;; quan de incifuris eft utédum, fed fiper&cie tenus eft fca- 17v; f- rificandum : vbi veró in craffitm corium incide- ciezda. rimus & nierum;crafstisque fanguis, & feculen- tus erit evacuádus,profundiüs crit cütis,& fülz jacens caro incidenda , ne evacuationis fine fru- ftremur;cümalicqui artifices quá plures videa- mus,qui in quovis corpore vix cuticulá tráfetit , folümque ichorofum,tenuem, & in extrem fu- perfice confiftentem fanevinem. extrahunt , ut Inanus 391115, & vix ferientis.nomé adipifcantur. 26. Caveant quàm maximé,ne diutiüs cucur Cuenré;- bitulam;carnofe potiffimum: & molli part, ad- f4/a moa haere fipant : càm enim. vehemens fiat attra- diutitis vf ctio, & multa carnofa fübftantia cucurbitulam., /*4 Pare ingreffa fit, adeó coarctatur , ut fpiritbibus ncn, ^mi permeantibus pars emcriatur, & eanorzna m, "^ quin etiam fphacclum fibeat; unde maxima vi- tx pericula fequuntur. e z L V- Ll arm d" je?ri- bus inter- znittenti- Z a DAS f^ d ü- THU) provo Y2yHiai$. Qontinais febribus top 2dior evAaCttalto La Lam per lot: & à P, SEPTALEI MEDIOLANENSIS, Animadverfionum, & Cautionum Me. dicarum, LIBER QVINTVS, — Eas complectens ; Que in F ebribus curandis ob[evvari debent . f. T vcrumeltin febribus putridis fiu- doris,& urinz provocationem uti- lem effe ; ita in intermittentibus ; maximé autem tertiànis , fudoris $99 ctülioremcenfemus quàm urine. [uu Nam cüm fineulis harum acceffionibus videa- mus feréad ambitum corporis portionem ma- terim transfundi à naturà per fudorem , motum | | 4i illius imitari debemus. ». Oppofitumin continuis fiat: quód in inti- | 0 miioribus venisineis humor putrefcat, ex qui-- Jui . , N . - bus perlotium aptiffime ex pureatur;nifi forfani | «f ferofi nimium , & tenues humores praváleant »» Bs: & zftas cum madórefit ; tünc enim etiam fudo--E ur fibus evacuatur . I LVDO VICI ; c — Alec REED ANIMADFERS. LIB. F. IOr 3. Intertianà febre verà,& ardente, hecins Teriasis | J| clyfteribus adhibeatur cautio;ut ficut molles,& €$rden- ^1! refrigerantes potentià effe debent ; ita actu vix. tib»s. elj- teporem habeant. feres ioc 4. Vtintertianà refpe&tu fui; aut materieil- J"*e"tes lam facienus , numquam aab initio ante coctio- ^as nem eft medicamento purgante evacuandum.; — ita cüm quandoque ad ventriculum bilis acris jh. icit transfundatur & mordens; eraviffima invehens ionem pericula,& fzpe mor tem; po otiffimüm fi eger ad quádoque ,vomendum i Ineptus natura fuerit:ut illa preve- sargadz ; niamus,licebit purgatione uti refpectu fympto-- e quado. matis, ut fyr.rof.folutivo ex fero vai odit " vel cui incocti fint thamarindi ; aut & valentio- ribus , ut electuario rofato Meu , aut de fucco rofarum ; quin inacceffione ipsà fymptorate» urgente, ant liydkelz osten; velut vomitum adjuvemus;vel ut decrfi im ducamus;aut fané ut acerrimam illam qualitatem à .ttemperemus . | $- Vfusrh abarbari ut omnino Inter principia V fus rba- harum febrium eft interdicendus, quód e eleétivé ^ar? (Stt purget ; quod non licet crudà materià ; & quód cun | calidum fit , «& ficcum, qualia omnia evitaridaz, mod E ante concoctionem docebat Gal. 1. 2d Glauc. ita ad deturbandos biliofos illos hum ores , & fyn- copen cx morfu cris ventricult;& vehement n ma alia accidentia;in p rimis tribus, aut quatu«c acceffionibus ante cocticnem cmnino fug len- dus : humores enim illos ferventes ma?is exa- cuit; partem phlogofi quádam afficit; cbftrucio nes in venulis mefaraicis poti&sadaucet , fit?cu- E (GG ? (C^ & f TN " | l.l 2 s^ uci ix LFD. SEPT ALI MEDIOL. losofque denique eeros redditi Inh 6. In purgatione 18 biliofis febribus molien- febrions dà,caveat Medicuss;ne deciptatut.fiypoftafim ih pro pire». urinà albam,;levem, & az: qualem exfpectis: cürn tione [aff epim im biliofis affectibusfola nubes illas habes eit a". conditiones ad concoctionem oftendendam füf- tubem es ficiat»fi exquifi aora illa figna exfpectaverit , re- pea E e facilé occafionem prebebit , quitem^. . Inbilein eftuofiffimis iis febribus evacos- Ya deeli- "Y licet rhabarbarum primasapud omnes Mc- 4atops; CYcosteneat;animadvertendutn tamen omnino küuA»HE CIIt, fl caloradhuc vehemens in declinatione fibriz rba - v elin ventriculo , ve] in hepate , vel in univerfo barbarum, Corpore , & folidis partibus relictus fit, & fitis ez pro j3neens,quodin vehemenriffimis terrianis ali- bile. pur-- quandosfiepius in continuis , & cavfbnecontin- ganda fu eit , preftareillonon uti ; undein illius locom. fpium (übfirere poterimus decoctuim thamatindorü CH, . cum fyr.ref.folütivo,& portione mannz,& fimi dibus. Rhabarbarum enim caliditate fnà, & ficcitate;ac ieneis partibus, ut calorem peracci- deris minuit, evacuatà calida materià ; 1ta per fe in hujufmodi corpetum condidone "calorem, exacuit;ficcitacem adauget;ac fitim inducit:un- deaccenfis denuó fpirinbus, denuó febies exci- tantur ; aut folidioribus magis ficcatis , hecticte introducuntnt£, quod multi non animadverten- tes,non levem 1enominie notam fübeunt, quod go vel declina ata; vel ceffata febris nova corüm Lione excitetut'; GV uonedo Nu | jvandoautem etiam inis cafibus rhà bulbs. - P wi EIS y Würer iride case MEET c AS ANIMADVERS. LIB. Y. — a0; barbaro uti placuerit, autintertianisipfisadeÓ ;j454724 || non ardentibus , ant in corporis temperie ,aut e stipof- ,J| conftitutione fic catidà , & ficcà , quód praftan- //mus pro J| tiffimum cholagoeum fit , ac maximé in biliofis purganda ; | affectibusab omnibus, & à me commendatum , ^» etis pe ts uA 1 torto ve xA $n «ff uofis | potius dilutum , factà in aquis refrigerantibus , bribus | aut fero infufione,commendo,ut caliditas illius, fei, | & ficcitas retundatur. & ignez partes repriman | tur ; aut ex facchoro in fyrupum paratum cum | cichoraceis,ut eft fvru pus de cichoreà cum rha- | barb.defcript. Gulielmi. Qvódfi potiones quit- piam averfetur , in. ufüm in pulverem quic cm | ducetur, fed ad mixtà caffià, ejüsve fuccoad un- | ciam, facilé enim fic ficcitas ejus retundetur ,& lenez partes compefcentur. 9. Scammonil ufüm ut in biliofis omnibus Scammo- | febribus fifpe&tum habere convenit, & non nifi ? &/vs à refracàillius caliditate mixtione aliorum me- 4 fe Idicamentorum refrieerantium;, ut in electuario ion jr .Frofato Mefüz,& de ficco rofaxum,& admodum po » | raro ; ita in ardente febre omhino fugiendum MM ieriet tcenfeo:hazc enim febris magls, quà quaevis alia , hrefrigeranua expofcit. Quapropter per caffiam, imannam,.fyr.rof.folutivum ex fero, violas , tha- imarindos,fubducere hv mores peccantes conve- Imiet, vel etiam Actio Z'errab. 2. Ser.1. cap. 78. lid perfuadente. | 10. Poft blanda hac medicamenta ;Optimé. s/74; "T, Ifaadet Avic. dormirealiquantulum ; cm enlm. furis. lletiam alimentofam habeant facultatem;etiamfi medica- iportio aliqua in alimentum vertatur, refrigcra- mentis, pa G 4 bit, « t f - v/ B AA. Caufone laborante T Psrgato » J&€ — € : (asi ardenti- erum la- ePi opti- 222473 « Sacchart vofati ti- f5 » post pegato- zem in Qogadl 915 » ion qrebádus. Ju fbre 9» gerttana eti mter e» [onis eie,vtilus à Gal. c^ alüs infi 11445, «- bud noftra zes pericu- lofuts " xo4 LVD. SEPT ALII MEDIOL. bit; neque tamen evacuatio impedietur ; natura ;| 1^ per fomnum refocillatà... 11. À purgato in caufone humore ; fi.quis la--| 0^ ctis ferum ad frigidum alteratü per duosstrésve:| i dies fümpferit;vel lacafinz;illi maxime confül--| iu tum cenferem:humedctat enim, & refrigerat corr] d pus; fitim extinguit, atque fi forté hectica ince | 10 perit;omnino eam reprimit. NI 12. Vndeetiam non adeó probanda eft pra] ui &icantium confuetudo , altero à purgatione diez] fem per faccharum rof. ex aliquà aqua refrige— uiti rante concedentium , ut calor, ficcitásque v1 ex-- tu purgantis medicamenti facta , & ex febre reli-4 it &a & fitiscompefcatur ; càm experientiffimuss ux Rhafis, 3. T rat. contin. 27. eos, qui calorem, &q qu ardorem in ventriculo patiuntur;illud comede-4 it renullo modo debere teftetur,& maximé fi eftass, ii fuerit;calefacit enim;inquit, & fitim inducit;idls jc quod-etiam in multis experientia docet . Quareq a. praftabitautfero ; ut dixi, uti , aut aquà horde] iu cum füccoaurantiorum , aut julepo rofato ; autij gui violato. 13. Lauté etiam nimis , etiam intermiffionis] un .tempore;cibari mihi videntur tertianà laborans]. | .tesab omnibus feré;& à Galeno ipfo:qui cibarg ni; .di modus fi apud. nos 1n ufum duceretur ; omne: qi ex tertianà fimplici in duplicem, aut etam com] iy; tinuam duceremus. Atque hoc fépé; ac fepiu: un; juniores Medici;&üm ex fcriptorum inftitutà vid oj Ctüs ratione victum prafcriberent egrotantibus:| ex perti funt; cium egrotantium periculo, unde ld uj; mutare -— WE. 3 A s P». "e *. E n TO ix A — S (1—À5. ANIM.ADFERS. LIB. F. 10$ mutare fententiam coacti funt . I4. Quinimo, fi vinum pro potu incipiente» co&tione curh Galeno,& antiquis cócefferimus , onines in deteriorem condit0nem ducemus ; ut ^ vixin ipsà declinatione concedere illud poffi- mus ; five hoc corporum noftrorum conftitutio- nitribuatur;five vinorum noftranum conditio- ni; five utrique; hoc unum fcimus ; fecurius per totum morbi decurfüumabdicari vinum. 15. In quotidianis curandis febribus anim- advertendum eft; quód, licet in febribus aliis in principio uberius fic nutriendum, paulatim ver- fiis ftatum progredientibus imminuendo; ;inilhs camen primo feptenario tenuiüs funt alendi z- ori, ut & crudz in ventriculo contentz materiz attenuatz;excalefactz,& exficcatz;aut in bonü fuccum vertantur , aut faltem abfumantur , aut per fe,aut ope Media, le 'nientibus,& abítereen- bus fübducantur;in quà re Rhafis, Avic.& re- liqui omnes Mauritani conveniunt, ut nempe» primis feptem diebus tenuiori viu utamur; quàm etiam in ftatu5qui omnes à Tralliano mu- tuari videntur. 16, Siramenà falsà pituità fiat; potiàs vomi- tu in principio expulfa , aut dejectorio abíter- gente per inferna educta, cum nutricatui inepta fitevacuabitur ; neque dixta adeó ab initio erit attenuanda , ne incalefcat magis, ficcetürque minüfque eductioni apta reddatur. 17. Quamvis vomitum in hac febre Galenus Jaudátfe vifus fit;apparentibus fignis ccétionis , quod Vino i€r- tianarti apad nes per totum morbum interdicé- - lw quoti- diamis i5 principia fnniAus A- lesdum e- tamqua in ffatu. Pituita falfa ab danteyvte u$ ab ife 2it0 nom adeb attee nunndas » fid evae cuanda « Iz fcre enuctidis« 2A "vem [^ X e tus utilis ab tnittio , eo quomo do« Siwotilia na in bre, prater qUmiupn ab initio , valenttor evenit i Satu ,e€x Gal. . Mel.vof.fo dutivii,l- - «et £n bi- liofo ab i- 3211:0 non €OQventat, 22 pituito Js optima eff veme- dium , c eur. "Aloe 15 quotidia- $5, C a- liis febri- £ns locis , optimum remediis. e- / P d ZI) Í ^ y^vs /9 €. :06 LVD. SEPT.ALII MMEDIOL. quod in ftatu evenit ; id tamen decà per vomi tum evacuatione intelligit, quà univetfüm cor- puscvacuatur radiculà, cui veratrum album 1n-. fixum fit: cümenim majori cx parte primis die- bus ventriculus pituità fit refertus; fi ad vomen- dumneptus non fit; aut natora , aut. ftructurà corporis;optimium erit,blando facili vomito- xio tentare illius evacuationemsaut fi fit naufea- bundus;à cibo . | 18: Quamvis mel, & fyrupum rof.foluuvum in biliofis febribus,abinitio,cradà exiftente ma- terià,in ufüm duci non poffe ad fubducenda ex- crementa communia,jam docuerimus;in quoti- dianà tamen, ad abftereendos vifcidos à ventri- culo humores. przcipué mel preftantiffimum remedium cenfendum eft: attrahens enim facul tas.frigiditate,& vifciditate humoris primo oc- currentis evancfcit;& quafi emoritur; valés au- tem maxime facultas abftergentibus relinqui- tur. jars 19. Ne quis inamphimerinis füfpectum ha- beataloes ufum ,ad.deturbanda communia ex- crementa , & pituitam in ventriculo , & primis venis exiftentem fübducendam , vel ob eam ra- tionem,quód bilem potiffimüm illam fubduce- re fcribat Gal. 7. Aet b. med. a4-& S.de compof. med. [ecundum loca , cap.2.. C lib.de T ber. ad Pz- Jonem,4. & Paul. £b. 7. cap. 4.vel fané,quia eam- dem calidam in primo;& fecundum eradum at- tngentem,& in tertioficcam;idem Galenus.có- füituerit;quod quàm fit febribus inimicum,qui- libet; aloe efle facultatem: alter NIMADFERS. LIE. | libet, qui febris naturam examinaverit , facile | poterit intelligere: Animadvertat,dup P. 107 licem ih . 41e, dy 4 am à totà fübftantià jx faci | ductam;quá bilem potiffimüm,tum etiatn pitui ;as. | tam,fi non à toto corpore , faltem à venis etaim " ^ , Circa hepar attrahere , & é corpore pellere con- | fievit ; de quà locis propofitis etiam Galenus z alteram deterforiam,& attenuantem,quá & exe crementa , qua funt in ventre , & inteftinis , cue | jufcumque fint generis , per inferna fi bducit ; cümqe potiffimum inter feces evacuantià» , ÉxxbebeTiXxo d dicta,principem feré locum.occu- pet facilé propofitas omnes difficultates fü peras re poterit. Cum enim tamquam bilis pureatós rium medicamentü affimitur aloé ad drachmas i'edüam duas, & non nifi raró, utalia medicamef- ta longé à cibo fummo mané,quin 4n febribus biliofis concedi poteft : fi etiam raró veró aloén Hu letjectori medicam 1 üÜte Humamus , ut dejectorium medicamentum , üt "" ^ . - ique deterfione quádam ac attenuatione , quid quid per viam invenit, fibducit, & frequentiüs llafiumi , cum cibo permifccri , 1n mini ri quanti- ateaffumi, & febribus loneis; tertianis hothis , »& quotidiánis, quàm maxime auxilio effe pote- Iit; pouffimüm fi lota fuerit; nam quamvis jy. e£ IG. de ruend. val.Galenus 31 Oocf neque ficcam, ne- ' l|Ique melleexceptam fenibus concedendam fta- ftuerit, nifi maona aliqua neceffitas ureeat, c^ 8. Ie compof. med. fecundu loc. cap. 2. bili fis,& fic- IE15 corporibus alo€s ufüm non mediocriter infe- Ium docucerit;In aliis (anc corporibus,five moct- bo ten- Lorgis fe» byibHs a loes ufus cópmodus . i^ MERIT aen gant ei (ix iQ1o8 LED. SEPTAALIT MEDIOL. bo tentátis,five fanis, ub! vitlofis füuccls utcumqs bent infeítentur , aloé non fine magno commodoin. | ufim ducitur, potiffimum ubi ventriculi villisii | adhzreant:fic enim Oribaf.7.Col/e£l.cap. 27.ab- finthio alo£n cóferens,ftomacho placidiffimam — juu effe contendit & fumi quotidie poffe à ceenà ; depu. aT ME aie quod. Ewporiffon cap.9.übi de evacuanübus; eju in fanis corporibus conveniunt, agit; quan- titatem enimiis przfcribit,qui quotidie eam af- AAloes va- Pia quanti 345 [umen 8A s [7 pro $urgato- o , C f $ro dei- éforiosat- dicatméete. fébducit euim.» Yaquit c ciborum vis nou bebetat, Mi erattvea fitim uon inducit, C" bominem ad cibos fu-. à anendos facit promptiorem ... Ex quoniam proximé f ante hzc verba dixerat;aloén ad duas drachmas. furi fümptaio, pituitam ,.& bilem fubducere: cüma jen addit; [omi e riam quotidie poteff cama.non intel- i: licit de càdem quáütate;fed alium ufum fumits Ki fümunt;trium cicerum maenitudine.Idem eti3; | & longiori oratione explicuit Aét. 7'etrab. 1. Serm. 3-c4p.24.cüm enim ad trium drachmarumiJi;, etiam quantitatem ad multos demoliendos mot; ' bosoptimam effe ftatuiffet, commodam etia malos. effe (cribit fanitati confervandaz;fi quotidie antep... coenam fümatur,utante prandium mane: id au--]i... tem effe non poteft in càdem quantitate , fed adi fcrupulum, aut femidrachmam. Sic ex Mauri-1,. eàdem , ut medicamento purgante; agit , ut & apud Mefuen viderelicet. 511g1tur tamquam... deterforium medicamentum , € ventriculum. i expur- tanis Avic./ib. 2. cap. 45.de iis.qui fecundà vale-4t. tudine conftituti alvum movere poffunt ; de de-4.. terforià hac facultate loquitur; C Jib. 7. cap. a. ded. n h | i ad LI " » E- — AA LM, AHNLMADFERS. ^ LIB-F. " Ixpurgans fümatur,& in minori 1llà quantitate, li ftatim à cibo, vel etiam ante cibum ftatim fu-. fimatur, febricitantibus iis fepé concedi poterit , "lin quibusaut crudi multi humores febres: pro- fluxerint;aut certe ex diuzurnà febre debili red- flito calore ventriculi;multa pituita congeratur, Int in longis febribus veni ire docet Gal. 1. ad IBlauc- Sic 8. de compof. med.fecundum loca, bens 'JlBc Oribaf.Joco czt. in febribus hujufmodi , potit- dMimuüm fi lota fucrit; aloén quàm maxime com- 'Ilmendàrunt , non lotam tamen in iifdem, fi edu- 'Jcendi indicatio pravaleat; etiam concedunt. '«KCócedacur igitur intrepide in iis febribus; cüm; Iguz ex febrili calore defümitur ; indicatio nona 'Iprevalet ; fed qua ex craffis humoribus in ven- lrriculo coneeftis o b diminutum partis calorem, Irum ubi roborandi ventriculi viget indicatio, [quod in longis febribus;& ex pituità cenitis, & lWtertianis fpuriis fepiffimé evenire dicebat Ga-- b en.1. 4d Glawc. Vnde v ^, cmus; Maurit; anos, à Weam fcholam fectantes; & pilulas ex hierà Gale- | ni comendare,& alephanginas bis in hebdoma- ddàin paucà quanutatc à 'canà fümptas . 20. Ínufü attenuantium , & diureticorum.., | hzc efto cautio, ne tiene eorum ufi nimium jl fint calida attenuantia , fcd moderate aperiant; 4 neaut materia nimis liquata;& fufa majori.mo 3 le tureeícat , & dolorem per univerfum pariat ; :raut exhauftis tenuibus partibus,quz relinquun- ur fontiiob esremancant;& quodammodo lapi- Wi defcant;& ininvictum fere malü gri decidant, Als ill ud : (4€ I bÓA. Atenas tia m p 2m ter calefa- Citntia s, Purgátia valeterra non multüm in febribus ufum medicameétorum.. io LFD. SEPTALII 7MEDIOL. 2r. Illud certiffimum eft, 1n Galeni doécteinà 14.4 *5i» Àri pareantium commendari;cüium $.44erb. 1. abío» bus in 45 lutam putridarum febrium curationem trades, VON . Purgatia Iivia repe nta sque ti dianis Covent . ne verbum quidem de purgatione habuerit. Et Il. AMeth. inrefolutorià illà :methodo curativà. earum, cüm putridum humorem evacuationeo effe propulfandum doceat;ftatim fübdat, eligeix dà cffe medicamenta , qua fine calore educant | ut funt mulía ; ptiffana;clvfter.| Et 1. 22. G/ane. etiam in continuarum curatione purgantium., medicamentorum non meminerit. In tertianà vero praftare ait medicamenta alterantia,quàm. || quomodolibet evacuare: id veró, quód fe penu- meró per urinarum copiam;aut per füdores, in- fenfibilémque tranfpirationem morbifica caufa fit evacuata ; ; quód , fi qua füperfünt , craffiores potiüs alique portiones erunt , non multz , 111a medicamenus noftris blandioribus non. calidis tolli poffunt;cüm in eà quantitate effe conjecta- bimurquzad alios in putredinis communio- nem attrahendos apta fit; cüm veró non fepe id | in tertianis, continuis, & acutis contingat, raró etiamin fine earum purgationem exercendam. cenfüit Hipp. 1. Zdphor. 23. 2.2dpbor. 29. € lili. dé diua pura. . In febribusautemà pituità venitis, qua : |." intermittunt, levia quafi medicamenta purgan- tia tantum , eáque per iptervalla admittit Gale-. nus, quem fecutus eft Alex. Trallianus; magna: | ^ vii aüctoritatis,/» I2«£ap. 7. d€ hacre differ €n$5, cüm ANIM.AADFEERS. LIBiE- I | cüm dicitzVerz oportet auteso ipfos tmiverfrm pur- ) [reete vices, C ftmplicioribus medicament is. 1! €'c. Vnde fortaffe recentioresfuorum mmoran- 9 tiumufüm defumpferunt. quod 1n aliquo cafü , & aliquibus febribus; & poft coctionem conce- dituf ex arte, ad omnes febres, & quocumque, "f tempore, & in principio malé traducentes J^ z3. Levius etiam;cautiüfque in febribüs om- '| fibus purgandum efle conftat , quàm in alns vifcerum,cordis nempe, & hepatis fervor, calor ex hiimorum motu contractus, & deleteria., vel faltem fatis calens medicamentorum qualitas in | causa fünt, ut cü timore in febribus pureemus , in: morbo autem non febrilr audacter evacue- mus;id quod Hipp. Jib. de rticuliss in fige, cla- rifhimis verbis o ftendit. 24. Verüm purgare corpcra in febribus cüm opus eft , inclinante morbo, vel poft illum , quo "| tempore vires majcr1 ex parte fü ntimbecillz, & E fpiritus multiüm exhaufti ; cavendum maximc il Medico eft;ne ex affureendi frequenti; aut ex | humorum evacuationein fyncopen incidant fui M ueri quod vel in pureandis iis , qui à tertianà |fünt évacuandi; niaximé timuit Averrocs. Qua- ] propter jubeat excrementa 1n lecto exonerare », vafe aliquo huic ufti 1 accommodato füppofito , aut findone plicatà, quod innuiffe vifus eft Gal, : 3.de Cri. cap.9. r s: & ( ——À——À — - E- — HÁ —Ó—Mà —— Pureadg Mone 2 morbis à febre fejunctis : calidiffimorum enim. fZre 444 2:3 alus "orbis e? 471 Debiles dum pur- gantur , e leto 207 furgant. 25. In quartanc febris rectà victüs ratiorie », Quartana d&in quantitate;1lla fit animadvcrfio; utin prin- rin prin CX plo £iplo va- yu; Ui- es , ch quemodo sariadus. &alfatné- 42a quartz ^ Jod: 2 944 LADOr a znuàbuscon- zcdenda , "n parece ; emer. Quaia- (12 — LUD. SEPT ALII 24EDIOL. cipio non in omnibus fit eadem;neque enim fefe per à craffiori eft incipiédum , quod ex commu ni regulà 1. Z4pbor. colligunt aliqui, in ftatu at- tenuantes. INeque etiam femper per primas tres hebdomadas abftinendum erit à carnibus, & pullis gallinaceis , ut ctudi humores poflintat- tenuari;& abfümi,quod magni alioqui nominis viris placuit; fed diftin&ione opus eft. Saneui- nci,& carnofi, quique lautiàs vitam per multos dies traduxerunt, & qui crudis multis fcatent fuccis , & qui ex fanguinein melancholiam ver- fo febricitant, primis quatuordecim, aut viginti diebus,tenuiüs alendi erunt,atque ctiam.fi fierl poffit ; ab ufu carnium funt 1interdicendi,ut & crudi humores in vétriculo,& primis venis exi- ftentes concoquanturattenuati, & in fanguinem mutari queant, névealtius permeantes obfttu- €tionesadáugeant. Qui veró in primà regione cruda non acervàrunt;& biliofi funt;macri.faci- ]é refolubiles;tum & pueri; aliter funt in princi- pioalendi,atque concedendze erunt carnes , ut diuturno morboobfiftere poffint ; atque ad fta- tumufque cum viribus valentibus pervenire. 26. Quód falfamenta iin quartanis laudentir à Galerio,cavédum eft,ne multo eorum ufu mes Jancholicus ficcus in corpore adaugeatur ; con- cedendá igitur erunt parcà manu,ut medicamen tofa alimenta attenuante vi predita, & utappe- tentiam, quz primis menfibus omnino folet effe dejecta.excitemiüs . 27. Sànguinem quidem in quartaná miffufia pa ANIMADFERS. LIB.F. a5 per fectam venam , fi opportuné hoc auxilium xis vez adminiftretur, Galenus cenfuit optimum reme- /eclio 2u& dium ; opportuné autem fiet , fi multus in venis 4ecozve« fanguis fuerit; & craffus, & fceculentus,niger & "^ craffus. 29. Vnde jure merito Medic prafentia ne- Quarta- ccflaria eft,dum talis actio à venifecà exercetur, »3labora qui qualitatem fanguinis confideret,ut eo infpe- bus di Cto, fi niger, & craffus fit, liberaliorem permit- /?guis tat evacuationem,habità femper virium,atatis, *"4^44- plenitudinis, temporis ratione . Quód fi potius //^» Mess tenuis,& clarus fit, & potis ad flavum vergat , gere fupprimendus erit. shi. 29. .Adhibenda tamen hzc eft cautio , ne fta- Sanguis 2 tm ac perrubentem faneuinem,& bonum exire "miffione viderimus ; illum füpprimamus fieillatà ven; fenguini fepius enim vidi primas illas duas uncias effluc- z: quarta tes bonz conditionis, quód non ex penitioribus »i» zé fta educantur ,fed ex venis brachicrum , quorum //7 fuf- fanguis ob affiduum eorum motum,quandoque PW, purior redditur ; progrediente veró evacuatio- ^"»*'- ne,nigrum , & craffum cffluxiffe. Quapropter ó Pes, faltem due , aut tres unciz vt effluant , finendz funt ; antequàm certum de hac re feratur judi- Sauguts 7 e» | guis optimus é venà fluat, permitti debeat effc /^ 24? ;1 | 1 "v 3 - . /* A i - * ^ 22 54071 | xe;neque fif oporteat.fi forté ex antéactà vità , ^^^ | & fignis plenitudinis ad vafa cognoverirous , ^ - d tantam fanguinis copiam conoeftam in venis cf- dm Íe;ut nifi folvatur, periculumaimmineat , ne avt. 7/ Á HOovVvuS 114 LFD. SEPT ALII MEDIOL. novus aliquis morbus magni momenti adjun- gatur,aut Certe ex multà illà fanguinis congeftà copià obftructione genità aduratur fanguis , & inatrum fanguinem mutetur , addatürque in, caufam quartana . Ságuitin ..31. Etlicet Galenus deloco, unde in quarta- quartana p fanguis eft evacuandus , agens , cenfüerit ex quád? ex Axillari,five internà brachii finiftri venà effe edu 4t? cendum, illud fumés, quod majori ex parte eve- FM. nit,originem quartanarum ex fplene pendere; du, — praftattamen hacin re Actium fequi , cenfen- tem , confiderandum effe priüs ,an potius vitio hepatis,multum melancholicum fuccum eignen ris,vel affato fanguine;vel aliquà alià occafione» fiat:tunc enim potiüs ex dextro bracbio,; quàm é finiftro;fanguis effet mittendus. dnpefefa —.32- In peftilentibus febribus,fic didis; quód j» mini pefüferas emulentur;ut verum eft,ma]ori ex par potest fan te mittendum effe fanguinem fectà venà,confen- [ élam vt- dictis,rariüs id auxilium in ufum duci debet:ne- qua ex acris putredine , nifi magna fabfit pleni- perpenfis i gqnisper fe tientibus viribus:ita in pefte;peftiferífq; fic vere fr. 747), C queenim umquam , fi à pravis cibis in annonz '| : e " Md ^ quando , penurià fiat, fanguinem mittemus ; neque in cà tudo,& humorumzftus; miffo enim fanguine »» |. & füperfluum fanguinem evacuabimus , & eftüij. frenantes ; ceris occafionem fübtrahemus multi, 7 aeris trahendi ; neque periculum imminet tanti). " collapsüs virium , Át cum peftis contagioaliun--j. ^ » de delato alicubi ferpit ; qualecumque fit primüij ^ nrincipiem , miu intrepide poteft ; 11s omnibus ^ ANIMADVERS. LIB.V. aig "tM perpenfis & obfervatis , quz in reliquis febribus 5 8 putridis confiderari folentquód ezdem vieeant "Rindicationes. Confentit Gal. 3.7 1. Epid. 26. in | Critone.& 3g 3.cap.76.in Calvo Lariffe, in qui- I bus voluit miffionem fanguinis convenire ; cüm * E pefte laborarent, 2.77 3. Eprd. iz proezz. Quin & ERuffus;referente Oribaf. 6.5yzopf. 2 5.in pefte», Abi fanguis abundaverit ; vel ubi alii humores ']Rdmixu fintfanguini.fiátque genus aliquod ple- Inicudinis,jubet effefecandam venam.Idem Aet. der. f. cap. 95. & Paulus , b. 2. cap. 36. ex Ruffi )ffententià. Ex Arabibus Aver. Jib. 3.7 bezf- T rad. dB- cap. 7. Rhafis 3.cont. T ratf. 13. cap. 2. c? libro / Me Pefle;cap.6.8c Avic.lib.a.Fen.1.1 rat. 4«CAp«A. jit ii fatiseffe poffint adverfus Fracaftorium , & Inovitios aliquos,etfi magni nominis. Neque ve- Jró faceffit negotium , quód haufto veneno fàn- 1IIBuis ex venà non detrahatur,ne bono faneuine ; "Ur IPX venis evacuato, in venas trahatur, & perfan- "fBuinem difpergatur , non fecüs, quàm de feclá "lrenà crudis in venis exiftétibus humoribus: Dif- ü)ffPar enim omnino eft ratio ; nam hauftum vene- i'ifiuum quamprimum eft vacuandum,;dum in ven- eliriculo;& primis venis continetur, quod vel vo- it /llnitu , vel pureatione fit, venz fectione fieri non Uifboteft, quia fanguis bonus In venis exiftens , de- ullra heretur,venz veró inanitz fugerent, & attra- ""ilrerent ad fe venenum in ventriculo, & mcefcnte- i! RÓo confiftens, quo nihil perniciofius cffe poteft. silDuare Diofc. b. 7.de curationeab haufto ver.e- jillloaeens, non meminit venz fectionis; quem fe- 5 H £ cutus Mri. -ec ln Pt le s 33 J : ; : gnisad a- nem , & aliorum Mauritanorum fententiam ea-4t. nimi deli ynus,qui in aliquà pefte ad animi ufq; deliquiunogiui quid no». fanguinem detrahunt;cüm in pefte potius quanagui enittédus: tas minor effe debeat fanguinis detracu, quàmgu «16 LUD.SEPT ALII MEDIOL. : &utus eft Act. Ser.13.cap. 45.X Paul.//b. cap. 28. Ai Atin febre peftiferà venenum , five materia pe-/7 - ftilens,non confiftit in ventriculo;aut primis ve-4t nis,fed jam ineft in venis cum fanguine commix-Jur ta ; proptereáque detracto fanguine , pars illiussiui materie peftilentis fimul cum fan guine inanitureduii Hinc Paul. Jb. $.capit. 2. dixit, veneno in venissfii exiftente,(angmnem effe detrahendum . Difpattjnu, jcitur eft ratio curandi haufti veneni , & febrissp) peftiferz evincendz .: fu ;:. Cavendum tamen ,nein Rhafis opinio«jtt: inaliis febribus putridis,quód vitales vires in edm: magis. faciliüs concidant . i| In poffe fo. ..2 4, QuinimO,ne detrahendus.eft fanguis pest in 9? H7 fe tam venamdn brachio,fi morbus jam invaluufi; MM rit ; quód vires qua f in princi pio miffus e(fedin, 2 jeg x fanguis,vegetiores factz effent;,exonerata ab ona, re natur, jam ex virulentià fradte fint, & propteyri; reà refiftentibusmagne putredini;& alexiphar TM macis potilis eritagendum. ! 3$. Quid veró,erumpentibus,aut eru ptis maur, culisillis;aut puftulis? an mittédus erit fan guisslius. 'an potius ex fpe&tandus exitus nature? an jamais, eruptis ? Egofane, dumoperatur natura,à primfs.. -cipio fum fpectator ; mox ; fi feeniter id agit ; 6. plenitudo magna adfit; & fervor humorum;eve., cuo fanguinem fe&tà venà; & fe pe miteftit mor, bus ANIMADVERS. LIB.F.: try jus , aeftus imminuitur, validiüfq; reliquum ad gutim expelli fepé animadverto . Neque enim Wiericulum illud impendet , qucd vulgus etiatn» nigj-iedicorum umet , & adeó exhorrefcit ,neífcili- get humores ad cutim impetentes; aut delati re- ulrahantur à circümferentiá ad centrum ; quod Wnifflione fanguinis fieri tamquam certiffimum. Juffumunt;& tamquam affertü à Galeno 4. zuezd; Ital. 1o. Miffio enim fanevinis per fe potis fane fjuznem à centro ad circumferentiam revocat,ut "ixperientia docet, & Galenus apertis verbis tta dudit a. de ruezda val.4.quód fi oppofitum c. 10. aMuu[aem libri atferit ; id de multà fanguinis eva- quauone per accidens intelligendum eft. Cüm Jinim per fanguinis mediocrem evacuationem.; ginguis;qui in venis internis reperitur,ad exter- J| » € extra corpus revocetur , utin intetpisin- qiammetionibus manifeftum eft ; fi ulteriüs pro- Jirediatur evacuatio;cüm interne ille magnae ves («hz exinaniantur.natura provida; ne partes majo Jis momenti deftitutz remaneant fanguine , ex gccidend, & fecüdarió à carnibus & venulis am- ditüs fanguinem iterum contrà ad interna retra- liit. At i mediocris fiat evacuatio,tantum abeft; Nit mifhio fanguinis per fectam venam kedat ; aut levocetut doceerit Gal.6.Fpid. Sec. 2. Com. 30. in latis illis puftulis Simonis cujufdam;fanguinis dniffionem maximé futuram proficuam.Neque : Niicant; Oribaf:7. Synopíeos 7. €) 3.ad Evnap. 21. jum hac verba ad verbum recenfet , omififfe feAMtionem vene; ut proinde ceníeant additum effe | "M .3 in Antbra eibus , t^ bubenib. apparent: &us f«can da vena, € 4o do. LFD. SEPT-ALII MEDIOL. r1 in textu Galeni, cüm in omnibus Galeni codici- || ci bus illa pe reperiatur, ut potius ab Oriba4 dti fii colle&ore omiffam per oblivioné dicere poffi- «| 11) mus ; aut aliunde defümpta verba illa effe , càümug m! cadé difficultasin purgatione etiá fubfit . Quam] tuii opinionem confirmavit Aet. z. Quar.Serm.1 .cap-- Vit 126. puftulas , five vibicesin principio peftiferaeimo febris apparentes, fanguinis miffione curans . 7 36. Inanthrace;furunculo, & bubone; potif- rs fimüm fi in emunctoriis cordis;aut cerebri fiants, lunt nullum effe praeftantius cognovi remedium ; fiilüni vires conftent, &cin principio verfemur,maximé3 ji fi plenitudo; & fanguinis copia adfit ; fanguiniss[ yn: evacuatione , tum ratione febris peftifera , tum) ratione morbi particularis:càm enim fiant à fan- we; guine craffo adufto , bili flava admixto; quidli equé fanguinem evacuabit peccantem 1n totaxXir corpore , tum & dolorem illum intenfiffimuma d mitigabit , qui fiepé vires dejicit , maximé cümzdliny partem nobilem obunuerit ; tum & materiam; evacuativà revulfione à parte retrahet? Scio;haedin inre, ut & in füperioribus experimentis certari sj; & contrariis quidem. Ego veró in pefteillà in-4n. figni 1475. & 1576. noftrz hujus magnz civita-4fti, tis, profiteri poffum;ex octo illis Medicis;quibuss, pefteinfectorum cura erat demádata; inter quossii, & eco unus erá , càm unus;aut alter vene fectio-Juj. nemin fuis zeris aver (aretur,Fracaftorii, & alio-4.. rum doematibus infiftens, nec ex fententià cura-J». tiones füccederent , mutatà fententià ; aliorumz p, exemplis, & felicioribus fücceífibus utique ex-J citati ^w Dd 4NIMADFERS. LIB. FF. 119 citati,quàm przftaret fineuinem evacuare, tan- demcognovére. Vndeetiam comimuni confen.- fü in pefte hujufmodi nobile remedium nullo 4 modo pretermittendum effe,decreverunt,modó | ftaumadminiftraretur, & parciori manu, cíáque adeffent, quz in co remedioadminiftrando pet- i$ pendendaíünt. Eratautemnon ex acris COrfil- ' 4 ptioneuniverfáli peftis ea.fed contaeione,& có- d municata ; & ferpens,falubrialioqui & caelo, &e anni conftitutione faluberrimà ; & rerum om- nium , quz ad vicum faciunt , maxima adetat abundantia ; corpora autem noftratia veré fucci 4 plena conftitui poffunt. 37. Caveant tamen , nefemper ex ehdem aut. 4,5, ven, aut parte fanguinem hauriant;fi enim poft cius , eh d aures parotides exoriantur,aut füb axillis buboe. 2u£ez;- | nes , aut anthraces , furunculíve in trunco füpes bus aptae riori eruperint,ex brachio ejufdem partisftatim *enióus tundetur vena. Quódfiininguinibus bubones ^ £4fe; gU erumpant , & inflammatorium dolorem proei- p^» Pd d gnant,;intalo ejufdem pedis fe&à vená faneuis - Wevacuabitur. Si veró anthrax , aut forunculus 5^ (fapparuerit, ex oppofito evacuabitur ; illà enim Mectione venz & naturam onere levabimus , & qananus adjutrices natnrz porri&emus,ut ad emü détorium illnd humores detrudat ; cüóm enim à dcorde plurimüm recedat , vidimus plurimos ex jf f bubone in inguinibus curatos ; pauciffimos au- gJKem.fi poft aures per parotides; ut fere nullos , fi JMfüb axillis materia detrudebatur. Atfi anthrax dnaícebatur in dextro; puta ; crure, evacnandua H 4 erat -— - i— Xe X - rj -—— 1 E E PLN - 4 ULEIXBE 2e ZLPD. SEPT-ALII MEDIOL. erat fanguis ex finiftto, ne majorem molem ma- teriead locum affectum traheremus,unde & in« : flammatio major fieret; & dolor inrenfiffimus ; unde vires collabafcerent ; praftatigitur in con- trarium revellere, evacuando ,fimülq;à princie — fi pibus partibus virulentiam retrahendo. Do&rn- : nam hanc licet colligere ex 6. Epid. e£. 7. tex. — tun ubi dicit;in anginà peftilenti fe venam fecuiffe in 1 cubito. Scarifez- 38. Sed cm in pefteomnia fint inprecipiti. fut tis cur occafione pofita , & aliquando Medicus ftatim . (ite in pefle [^ non accerfetur ; aliquando etiam vene fedio ab — [ui Iuberri-.— 4]iquibus non admittatur , cuperem ad manus j|: T4* artificem habete qui fcarificationem malleolo- rumfciret adminiftrare : commodum enim effe remedium cenfüit Apollonius apud Oribaf.7« |: Colle&l. c. 19. C 20. quo etiam , cüm aliquando — jur pefte effet correptus, afferuit effefanatum; quod. — |ui remedium pro plenitudine curandà , quafi venz. . pnr» fe&tioni zquiparaturà Gal.4. val. tuend.4«O 20«.— fii Qua actio omnino diverfa eftà noftrifcarifica- | tione inloco cucurbitularum, ut conftatex Oris pat baf:7. Collet?. 18.ex Anvylli fententià;fiquis ca- fun put illud , & modum exercendz illius operatio- Bu; nis confideraverit, & quz à doctiffimo Profpero Ju Alpino de hac re fcripta funt ; ib. de Medicina — Wu. "Aegyptiorum, quidquid contrà f enferint Avic.I. — fü lib. Fen 4. cap. 22. & ceteri Arabes Media. 1 Cueubi- | 39. Verümfi jam aliquátó progreffusfit mor-.— fan tula feri büsis peftilens aut nefciamus , an vitales vires fav. ficata ali- fixing fatis fint; quod aut vereamur,ne pertenta- - P K1S al- Sfi: apr! ANIMADVERS. LIB. FL. 124 tis arteriis peftemin nobis contrahamus aut le- quiido vi- pe cautum fit ; ne primis quatuor diebus Medic zs fe- Ipulfüsarteriarum tangant,ut apud nos confütu- Zioz;s ve tum eft : certé folebam egoin noftrà pefte .aquà. z«. -icalidà ablutis füris;in internà parte cu curbitulas linjungere cum profu ndlori fcarificatione ; iom Ikca evacuare fangvinem ad fex , aut octo uncias ; pro fienisaut plen tudinis , aut robore Yinubis Iquamvis enim immediaté f; nguinem ex v cnis i fIhon detrahant , fed ex carnibns , neceffe tamen, Ie ft;ut carnibus inanitis , ex venis fübeat alimen- A4 ; fum, & confecuenter eiiam totum 1nanlatut . 40. Quinimó & frequétius,& tutiuseft prz-. c,;,,5;. Ifid: ium hoi 'Cc,cum & evacuet fanguinem. Citra» re cum imultam fpirituum exfolutionem , ab he pateau- f'arifica- ftem , & corde , ad longinquam partem vi irulen- tione in fia j;ftiam avertat ; nec verum cft, quód non fint pro- 75 ? peffe Futurz,quia | nimis diftent à corde ubie: na mina- f/equen- AN ft- Inità plenitudine totius corporis ; ipfas quoque» p "i A72 — €- [cordi vicinas partes necefle eft inaniti., 1:21 0 4I. Quid fi inanito cor pore urgeant fy DABIO: ou eniin [mata,& exanthemata lenté prori IDpant;COr V€- ,,j, $ doy ro aneuftiis prematur in pe efte, & animi eps fo qua ida Itieliquia , autin fie nis do lor capis UIgeat , QUC zpJicam- Inmil lefvmp tO ma» quod fa penumeroó in " efte» da , d jronungere videmus; erità nobis przftandum ? quádo ni. An « cucurbitule dorfo erunt admovendz Quod ].deó con troverfum inter M edicos video, aliisil- las omnino exhorrefcen übus;aliis paffim, & in, ljuocu mque cafu illas in ufum ducentibus? Cen- jico;fi nihil aliud urgeat;non effe temere, & fine. diíftn- Veficitia i5 pesteo aliquado gn ufum duci pof- funt , fed ?AaYD.5 quande* Veficátin $m fobrie bus peiti- lentibus fone. tefle $n ufum duci non debent . p f/" wt F.heitta pavtibus f'spevnts y comatofrs eff cliens - ia $2 LES 5 LFD. SEPT.ALII MEDIOL. diftinctione admovendas , fed negotium natur: effe permittendum. In illisautem cafibus, turri (carificatis, tum fine fcarificatione uti nos poffe, & debere judico; neq; periculum (übeft, ne ver- fus corattrahantur humores; propter totius cor- oris premiffam jam evacuationem, potius enim é corde in füperficiem hümores evocarent,cutm» manifeftà internarum partium utilitate . 42. Veficantia , utin huncufum antiquis ino pefte non funt ufitata , ita , fi extremis partibus ; potiffimum füris,poft univerfalem corporis eva- cuationé applicentur,non fpernerem,modó eftus illein corpore non adfit , peccétque potius fero- fus humor, & pituitofüs;fic enimad inferna Viftle lenti humores principibus partibus retrahétur. 43- In peftilentibus veró febribus, quz cum» efte non fünt , fed fic dicuntur, quód infignem quidem habeant putredinem in humoribus, fed non hujufimodi,ut veneni naturam jam fübietit; cüm putredo corriei poffit, & per codtionem emendari , veficantia non in ufum ducerem ; fed non fécüs , quàm aliz febres putride curande erunt;excellentis tamen putredinis habitá ratio- ne,ex exficcantibus aliquo addito , & corde non mediocriter roborato. 44. Animadvertendum tamen tam iniis fe- bribus improprié peftilétibus, quàm in veré pe- ftiferis , ratione fymptomatum , potiffi muüm ]le- tharei,& comatoforum affectuum,nullum effe» przítantius remedium veficantibus ipfis ; aut parti brachiorum verfus humerum , aut etiam íca pu- Tz2 —— ANIDMADVERS. LIB.F. 15 fcapulis applicitis: ferofos enim humores » & usse le- frieidos cerebrum opprimentes citó, & facil- thargo cà limé & attrahunt;& extra corpus evacuant:Con veziuzt. ftat hoc ex Antyllo,referente Oribaf.zb. ro. cap. 1 3.1n peftilentibus affectibus maximam fzpenu- meró effein fomnum propenfionem,in quà fina- pifmos convenire (cribitymaximé in lethargo;& magná fané ratione : nam in lethargo confiuxus fit materiz ad caput, unde opus eft revulfione »; cümque perpetuo dormiant,expereefacere fimi li ?ravamine medicamentorum eos oportet. Ide defendit Aet.-4rchbicene Ser.15.cap.181.& Paul; ain, /[7b.7.c.18. Hinc Aretzus Medicus , his & GalenoantiquiorJibro 1. de curandis morbis acu- 115, c. 2. curatutus lethareum, dixit, tibias urticis effe verberandas, aut etiam valentioribus medi- camentis effe utendum , denique etiam finapi. Cum veró ii omnia priüs tétari voluerint, quàm ad veficantia veniretur,oftendunt, quanto 1n er- rore recentiores verfentur, qui protinus in mor- biinitio veéficantia effe admini(tranda cenfüuerüt. 4f. Aliuseft cafüs , in quo tutóin peftilenti- Veffcdtia bus veficantibus uti poffumus : cüm univerfum ue corpus exterius aleet ; & egre calefieri poteft, ^ bases non quidem fi refrigeratio fiatob virium extin- Pura venies ctionem; tunc enim inftaurantibus Opis eft: fed: ^70 rore . Kain - ^ . (02/2 27 p; PP fi ob alias caufas , tunc adminiftrari poffe docuit V efic attin Antyllus apud Oribaf. b. 10. Colleé£]. CAp.13. & in beffilen Archigenes, Aétio tefte, Sy»zma a.c. IS$1. tüncq: ^ -) 13 tibus, abi & tibiis, & brachiis funt adntovenda » Oribafio corbus al- V referente;Zoco addut£o, & Paulo 4E cin. lib.7.cap. getuilia- Sce —nT : ; ESO NST ME, Le ;.9 PNE ni EE bor be diii Me n4 LED. SEPT ALII. MEDIOL. 19. Quibus locis con fat duobus folis iis cafibus s in acutis, & pefte , veficanubus nos uti poffe ; & hoc eft, quod Oribaf.ex Ruffo //b.6.5 ynopf.- 2$» ocebat ; in pefte calorificis quandoq; effe uten- dum,ad evocandum calorem ex profundioribus corporis partibus ad fuperficiem; ut & Aet. 5er. $.c.95.& Paul. lib.2. cap.36. Vndeneque inom- nibus peftilentibus ; neque femperin pefte vet cantibus utendum cenfüerunt magni ii Medid; fed aut in foporofis affectibus; vel cüm externa Veficztia a|oent,& interna zítuant;cüm novatores ii fem- in peflilen Ser, Gcin omni pefte; peftilentíque febre, quin dipsihar & fi Deo placet, in principio veficantia adhi- Lui 3d beant. Sed non eft mihi in bacre tempus con- m pajfm terendum , cüm à doctiffimis viris res hac abfo- ufurpata . lute, & ex profeffo fit pertractata » & à nobis 1n» libro 4e Peffe; annis juvenilibus, dum totusin cà curandá in patrie mez calamitate verfarer,com- pofito difputata;quem librum Amanuefis meus, ; homo exterus, cüm emendatum meo juffu tran- fcripfiffetad editionem;fuffuratus eft; nefcio quo confilio,cüm ftiret;apud mein fchedis ca omnia T remanere,licet multis in locis defcedata . parenhe- «|. 46* Evacuatio pravorum humorum, caco- me utendi Ch ymises per medicamentum purgans affumptü in pefle, t On minüs,quàm fanguinis evacuatio,in pefteo — [wj cur convenit , & fortaffe frpiüsinufrm ducitur:ut — [tn enim venz fectionumquamin pefte;que ex pra» — qu vi fücci cibis fit. convenit ; & non ita fepéineàs [|i qua ex corrupto aere, fepiffiméineà,quecon- | tagio ferpit: ita in lisomnibus purgatioinufüm [i vcnire -ANIM.ADVERSLIB. V. 2j venire poteft , licet multó rariüs in eà , quz per contagium vagatur;quód f penumeró virulen- ta communicetur hominibus fnis ,& optimis humoribus praeditis ; quibus fi medicamenta, purgantia exhibuerimus , & carnes colliquabi- mus , & bonos humores evacuabimus , fpiritus exhauriemus , & denique vires vitales deftruc- inus. Quod firefertum pravis humoribus effe corpus conjectabimur, purgatione omnino opus effe dicemus. In cà veró , que cx ingeftis malis cibis fit; purgatione omnino opus eft; licet etiam ratione virium maxima adhibenda fit cautio. In hancopinionem Medici omnes Graci, Arabes , & Laüuni venerunt ; locis adductis ; ad demon- ftrandum venz fectionem convenire; inter quos Gal.1.de diff. feb. 4. Vnus ex antiqvis Celfus I;b. 3- c4p.7.& ex recentioribus pauculi medicamen- t15 uti purgantibus in pefte judicárunt inutile, quód non putredinem, fed venencfam qualita- tem fimplicem in pefte fübeffe putàrint ; quód veneni naturam medicameta propemodum om- nia, & igneam naturam participare cenfeant ; quód alvi fluor iis concilietur , quo plerofque in pefte illàinteriffe teftatus fit Gal. 3.27 3. Epid. J | 59. cüim nequeCelfi auctoritas przponderareo | poffit tot magnorum virorum auctoritatibus , neque recentiorum illorum rationes convincat ; quód atate noftrà tot medicamenta inventa» | fint; que nequevenena fint, avt venenatam na- | turam participant,neque exceffi caloris ieneum | febris x(tum adaugere ; neque etiam alvi fluo- rem effe im z10 i 4) DinvOniüit f Hnveca D ue EVD. SEPTALII ALEDIOL. rem concitare folent; cm non in otrini pefte» fymptoma hoc füpervenire fcribat Galenus; fed in cà,quz fuo tempore vagabatur. In quam pe- ftis conftitutionem fi quis inciderit ; cauté fe ge- ret , & iis uti poterit; in quibus vis aliqua ineft & adftringendi,& roborandi. 47. Invento auxilio in morbis , illius exhi- bendioccafio eft inquirenda , quod maximé in pefte eft obfervandum : cüm enim 2. Z4phbor.do- cuerint Hippocrates & Galenus ; vel ftatim ab initio , vel poftquàm matu rpnerint humores;co- fint; in declinatione humores effe purgi- dos ; difficultas in hoc cafu maxima efle folet etiam inter dociiffimos. Ego , quid prz- fiterim in hac noftrà peftilentià , liberé dicam, & quibus ductus fu ndamentis; cui etiam even- cuim felicem fücceffiffe, fàn&? poffum profi teri, quantum peftis effrenis rabies cócedere poteft. Evacuandum igiturin principio ftaum aut (e- &5 veni cenfto, faltem fecundaà die ; fi putrido- rum , autimalorum humorum copiam füb effe coenoverimus . Neqve "Apbor. 22. 1. Sect. quo afferitur , Concotiae ffe ved: canda , €t cruda non movenda, nifi materia turgeatsraro autem tuveet ; nobis repugnare cenfendum eft. Quod ut in- tellieatur, confiderandum folüm erit, an fub evida , contineri poffint humores ilh 1 i ) "mE ES: Ciique b ^41 0 CLAÀM 1( VV YT/^111 2 Cil il Tii t tia Nol d dcó putrefadii in principio febrium peftifera- rim. Egofané non video; quomodo materia, qva nullam patitur concoctionem , neque 4li- mentilem; neque impropriam quee pttride materix ANIMADVERS. LIB. F. 127 gmateriz convenit; cruda dici poffit. Crudum., enim, & coctum correlativa fünt ;itautcrudum Ifit , quod coqui poteft, fed nondum hanc perfe- I ctionem per coctionem eft affecutum . Atqui fi gBradum eum putredinis affecutus eft humor is, jut peftem gignat , quo major vix dari poteft, ut jam veneninaturam inducerit , & ad benignum fgmplius reduci non poffit, certé eum numquam Iveré crudum dicere poterimus; aut coctionem [ejus pro purgatione effeexfpectandam. Eóque [iagis, quód majori ex parte materiam hanc , [turgentem effe obíervatum fit: quare càm tur- gentem materiam excipit ; utique peftiferam., E materiam exceptam effe cenfendum eft, Iquód fepenumeró primá dietureeat , aut pro- Ikimà die , aut alterà turgés fit fütura;hancenim IFuam perturgentem intellexiffe Hippocratem Iconftat 4. Z4pZor. 1o. ft turgeat in acutis , eadem fue effe purgandum, atierentem . At acutiffimum Imorbum efle peftem , in quà materia plerumq; Iturgeat, quód acris fepé fit , ardens , virulenta, IQueque undequaque mota principes partes im- Ipetat , quilibet, qui morbos peftiferos viderit , jac diligenter obfervaverit, facilé cócedet. Nos lin noftrà hac peftilentià fepenumeró vidimus in jtodem grotte, eodem tempore à naturá mul- Jas.ac varias tentatas effe excretiones, per alvü, | per vomitum,per füdores, per urinas , per cutis Wefflore(centias , & per carbunculos quoque , & »ubones. Docuit hoc Ruffus apud Oribaf. €. ]Wynop[eoscap-2.5. & Aet. Ser. $- cap. 95. SON Q9 Peftis tnn feria tur- gens fape- Dnuta2eràó. 198 LVD. SEPT ALII AMEDIOL. Jib.2. cap.36. qui adeó varia, & vehemétiafyms- | ptomata in pefte dum referunt ; nihil aliud re-. | 5 vrafentare videntur,quàm tureétem materiam | hinc inde latam; nec certam (edeníhabenteimn: j Quz fi, dum venenata eft , purganda ftatim eft. | (iu abinitio, ne repat ad princepsaliquod mem- [0 brum; multó magis tunc evacuandaerit,cuümo |t veneni natriram habet;cujus proprietas eft prin ful cipes partes petere. Oftendunt 1d 1pfum pefti- | | ti lentes cafüs, quorum libris de orbis vulgar. 10 meminit Hippocrates ; colligimus enim mate- jm zias in eis fuiffe virulentas,& veneni participes; [itm vaeasitem, & certam fedem nó habentes : cám] aun enim varias fedes peterent, varia etiam fymco-| var promata induxiffe fcribit; in multis papule ap--j t; parebant, qua mox retrocedente materià adl t; internas partes delitefcebant , quz pofteà alias» iti inducebant feva fvmptomata. Neque quif-4 ui ! piam Hippocratem obiiciat dicentem.zz9 zz4-4 tui; Turg?5 -geyjag rursere,nos autem afferere,in pefte fzepe-4 ui maet, DUDmero tUTgere; fi namq; confideraverimus; p e«t quomoto - A n raro evenire,utiq; materiam raró turgerezdt peftz [epos &n peftefiepe türgere , non effe contraria , autif ois. JE Contradictoria juidicabimus: tureget enim mate, ria,cüm natura à multà, aut pravà qualitate afíjti c&ta.materià concitatà, tentatJnter initia eamuaJi: v. xpellere ; qua mvis importu né: fcimusautemujlu, peftém femper àpravà,& veneni naturam faxis, 'piente materià fieri: Non tamen credat aliquissphuii. nos putare, ubi nonturgeat materia evacuanedly, à 7* * . . h dum non.effe : nam cum virulenta fit materiai morbum y4r0,0ov 1n ra i c * : d d. ^" C-———— ANIM.ADFERS. LIB. V. morbum faciens , & timendum fit , ne ultetiüé procedat , reliquos omnes humorésin fidendo; venenique participes eofdem reddendo éx cori- tactu portionis illius prim: ex contaeltone ac- quifitz, pureandum ftatim erit;ne ad terminum eum ducantur humores omnes , de quo locutus eft Galen. /ibró adver [us Iulianum ,cap. » Quod ubi totus fanevis putrefcit,vel alioqui vitiatur; morbi; quiinde oriuntur , curari nequaquam; poffunt. Inquit enim: ZVoz pollictztur M edici 3 Je omues morbos ex vitiato bumore , 0Hmmeizque pu- tredinem curaturos , [ed eos tantum , quibus corpus t"dhbuc validum eft . C2 vires robu[le ; non aute , quamdo [aneuis penitus corruptus , G" fachus arugi- nofnssut affumptum alimentum in corruptelam tya- bat ; & quz feq. Cüm prétereà morbus is acn- atffimus fit; fi declinationem exfpectare volueri- imus, inanis omnis noftra opera erit, non folüm. quód fruftra exfpectetur coctio , quam nullate- nus humor poteft admittere ; fed quoniam cüm J| declinatio tunc fübfequatur ; càm aut à natur j| extra corpus pulfus fuerit humor,quácumque.; | tandem v1à 1d fecerit , aut ope Medici , aut mit- 1! fione faneuinis,aut alexipharmacis,& fudorife- I ris,fruftra tunc Medicus tentabit in fine propel- | lere. Non negeaverim quidem,;aliquando ex pui- a eandum eftfe1n fine corpusà reduviis , ut renu. di1riri poffit, atque à recidivis fefe vindicare qu 4 przfervatio hzc potiüs erit,quàm vera curatio . Ij Purgandi igitur potius erunt ab initio humore: J qnod cüm emendari nequeant; quamprimum. : ! exrclli Wes ctr tuta raa nns rs crie RCM EE ette Matteo 129 NE $5 ATDAIAC: S 130. LFVD. SEPT ALII 7MMEDIOL. expelli debent : namapuffimo vini exemplo ex* plicuit Gal. 2. d pbor. 17. quod ubi acefcere cce- peri5adhuc vinum eft acidum;& tunc emenda- r1 poteít,& ad priftinam natnram reduci:fi verà corrumpatur, & naturam propriam amittat, nó amplius vinum eft , fed acetum; tuncinon am- pliusad prittinu m ftatum reduci poteft: Ita fan- guis,caterique. humores,cüm pautrefcunt;ad be- nignum ircrum,autíaltem ad conditionem,quz non multüm noceat.coctione.deduci poffunt; at cüm. compurrucrunt , jam naturam mutarunt s ncque corrigi amplius den dy fed tamqua om- nino deletetia ftatim.expelli à corpoze debent . Eít infuper prater morbi cauíam conninentem ; quzeftaut in venis prope COE , aut 1D partibus cordi communicantibus , alia quaedam vitiofa., in ventriculo,inteftinis;&.circa praecordia adhe- rens,dolore,colore,aftu;naufcà;amarore, aliísv e fignis manifefta, quz. neceffarió quamprimum. purgationem. SREPI cH aMiquie declinationem po- teft exfpectare. Qua fane.eriam efficit , ut alià rationein principio euam expurgari debeat: nà fiin hoc morbo per totum ejus. decutfi fum alexi- »harmacis., .& medicamentg à totà fubftantià utendumeft , ut etiam i1 ,.qui fecus fentiunt de hac purgatione , concedunt nonne nccéffarió MES qe concedent,in impuro corpore pracedere debere ps, gud purgationem ? Hxc namq; vel 1pío Gal. tefte ; fit expui-. lib. $.de Janit. tucnd.cap.6.ante non fnt affumen- qa? cr. da,quàm totum corpus inanitum fuerit : cüm po impuro torpore nó Ju enim.€a vel itaanuüpharmaca;vel antidora dican [uL ., ANTAIADFERS. - LIB. V. 131 tur, quód totius(ut ajunt) fübítantiz diffidio 1mmutent yenenatam illam naturam, frangant, obtundàntque, atque prorfüs cxftineuát;&. €Vàec cuenrtà corpore per fudores, atque cutaneas ex- creüones ; nemini dubium effe poteft; in corpus noftrum hzc minime praftari pofle , nifi prius Inanitum.fuerit corpus ;: non enim ad cor vires fuas emittere poterunt , nifi meatus fint SEPhn eati; neque à corpore per- cutaneas excretio venenum expellere poterunt, nifi pariter be fit evacuatum .. Quin neq; e atcuationem per cuum ullam effe diu in eg i totum corpus inanitum fucrit,ex Gal, 8. IM eth. 4. CQ" 11. M4 e- th.1o,at nec rarefaciendum prius, quàm fit eva- cuatum, 11. 74eth. 9. colligitur. Atinquiunbid fieri fanguinis miffione . Verüm quomodo vim argumenu effugiunt;qui illam refpuunt? at om- nes faltem fatentur,in multis non convenire , ut in pefte ex pravis cibis, & in cacochymis cor- poribus; in quibus ex fpecta r1non poteft conco- €io ; faciendum igitur quod jubet Gal. 4. dé 2 tuerrd. val. 4. Quod alienum à natura efl.nt ad pri- | flinam bonitatem vediei non poffit protmus evacue- |fwr. Huiusfententiz fuifle Galenum, colligere, | poffumus ex Ib. 1. de differentiis feb.4. ubi dicit, impura corpora in principio ftatim effe purgan- da; & ad fanitatem deducenda . quod manifeftis verbis confirmavit 2.77 $i de morb. vulg.in Si- monc;in quo late puftulz efflorefcebant;idq; in libris Methodi medendi — TInonftratum efle a f- firmat;quod vel $.Aetb. sed. c.12. conftat, vbi * habet : $33 LVD. SEPT ALII MEDIOL. habetzCarerum ,iiinpe[le facile [omari funt , pro- pterea quod praex[iccatn vis» prepuratumdq; corpus otum fuerit;quizppe quod evomuerint ex Tis tonmul- li; onmibus venter profiuxeritsatüs cum ita eva- euati effent qui evafuri evant siis pu[Inle quas exan- phbemata vocant, mpra foto.corpore confertim mul- te apparuerunt , ulcerofe à quidega plurimis, ommibus certe ficca. Cuibus ver bis vel cecis mamfeftum eft ; pureanda etfe corpora ab initio in pefte». Quid.énim per pureanda effe corpora fignificat, nift in principio effe-evacuanda füedicainenm purgante? Nonne pratercà conftat ; excretio- nes has peftilentes nuHas fere effe criticas , fed fymiptoníaticas; qua in principio;vel augmento 3ccidunt? Atnihilominus prepurgatum effe » déberefcribitcorpus, antequàm apparerent; nó icitur exfpectavit coctionem. Secutus eft hanc fententiam Avic./ib. 4 4. Fen 1-Tr.4.capit.4.cum inquit: Summa curatioms hurus febris eff exficca- tio , C 1llaftat cum purgatione , à qua tocipere de- bens -& Kver. 3T bet1fit. T ratl. 3. cap.1.qui in, principio pilulas ex fimocolumbino, aloe, & agarico commendatin pefte. Et R hafis tum 5. Continentis , cum lib. de Pefle ; quos pofteàfecu- tus eft Aver.2.Collett. 56. Éx recentioribus etiam plerique feré meliorisnotz , inter quos Manar- dus Ferrarienfis, 5. Epi. 3. & 13. Eprff. 1. & Vi- &or Trincavellius zz l/bro de febre pe[ilentialin hane venerunt fententiam. Quod experientia etiam confirmar e poffum: Mihi enim. &fociis in 1naenà hac peftilentià magne hujus urbis fehet- CCY ANLMADVERS. LIB: V; dag ter ceffiffe , (ciunt & praefecti fanitatis , & cives noftri , publicéque etiam nos laudárunt pro bo- nà,& fedulà preftità operá,cüm purgante medi- camento ab iniuo feré curationis ufi fuerimus. Quod & Gentilis ille Fuleinas fibi experimento conugifle teftatur 1.4. ubiinquit: Ego vidi focios zoftrossviros expertosqui 1n prava pefhilentiaspri- pa » vel [ecunda die ,"velin quarta ad [nummum s » quam citius poterant , dabant pharmaca evacuan- L4, exfolueudo materias , ficuti Rbabarbarum, vel "A garicum , aliquando dabant auedicinas Y1g0- ratas cum pauca Scammonea ... Et vidimus plures evafilje per manus 1ftorum , quàm per manus illo- VU, qui gon purgabaut , mfi cum levibus cly[fe- v115, C quandoque [ola caffia.Neq; rationes, quas contrà adducunt , multüm urgent; quód enim A phorifmü 22.objiciunt;jam docuimus;aut füb turgente comprehendi, aut fané veré materiam 1llam crudam dic non poffe , quód nullam co- Cüonem admittat. Neq; caliditas medicamen- torum vcrenda eft quz non avocavit Galenum ab corum ufu;ob majorem utilitatem in turgen- te materia ; minus autem nos Impediet in pefti- lenti;in quà fx pé minor eftus fübeft; potiffimum cum mitiora quàm plurima medicamenta , mi- nus calida ; vel vix caliditatem attingentia, & fimplicia , & compofita ncftris his temporibus fintinventa. Neque vercnda funt mala, & in- commoda, quz fequi docet Gal. 1.24pbor. 2 24. € 2. pber.9.ubi quis crudam materiam in prin €iplo,& non przparatis viis edu3 crit;cb majora E. :3 enin "$a 144. LVD. SEPT ALII. MEDIOL. enim mala fugienda in tiizgente materià ; noti» veritus eft ftatim evacuate , ;Ob eandem etiamo caufam nos in pefteidem preftabimus. Néque alvi profluvia;quaz in pefte Hippocratis tempo- re ubi fipervenirent, mortem inferre folebant , debentnosab cxhibitione niedicamen torum in principio deterrere: namietfiin ea conftitutione — |^ id.eveniebat; in aliis non femper eft cum pefte» | cotijunctum . Sed veró etiam nulfa vis eftargu- menti; nam fluxu illo siulti interierunt, quod nimis oppt effa; acirritata natura fluxüsZ exone- taré tentabat ; fed & füccumbebat; & materias quafieffrenis facta plis jufto fluens vires deji- ciebat,undem ors fubfequebatur; at ftatim pur- gatis himoribus. periculum hoc evitabimiis . Sedatgumentantur preteteà auctoritate Gale- n19. de fimpl. medic. facult. cap. de terra Letmnias tibiinquit, illos; qui tetre Lemniz;ant Bohli Ar- inehi affumptione cnrari non potuefunt;plerof- queinternffe . Ovafi Veróy five manifeftis agant qualitatibus, five cccultis;in ufum hac tutó du- ci poffint , non praimifsà purgatione ; cüm jam. ji Galeniauctcfitate c onftitutum fitjanupharma- €á ; & antidotos tutó exhiber! non pofle impuro corpore.. Peftiferz avtém , ac virulentze mate- rie cum venero coim parátio,quà probare nitun- [ wir;in principio non effe purgandum, nclla eft ; 1 neque convincit: Affumpto enim vencno , cim.» | matcria.ea in ventriculo contineatur,vomitorils quamprimüm ex xpelleretentamus; aut fi id ob- üncrinon poffit;emollientibus, lenientibus, vel lubri- * T * Ex DRM LS — od UBL. mts tte S sni eii e s in otn c -ANIMADFERS. LIB. FF. lu bricantibus per inferna ( fr bducere conamur. Ita 1n peftecüm primüm corafficiatur,omni in- genio Gmnino tentandvm eft, 3 nobiliffimà par- te 1llam revocare, ac quamprimüm ex corpore» pellere. 13j 49. Caveat autem Medicus.ne; quod iri pefte Peffilétes conftitutum eft, in iis feb ribus; qu & ,quódinfi- z/,, 5. gniorém habeant putredinem , ;quàm vulgares ze peffe » febres putridz, quóodqvein aliqu ibus fyrnpto- cockienens matibus peftiferas veras aiu léritig Peftlentes expe fttt s dicuntür; quales font;qua maculas, qua les puli-. vecz prin- cum morfis »aliáfq; etiam cutis efflorefcentias cdd junctas habét;idem obfervandum cenféat : cm £244 - en1m eó nfque non fit in eis progreffa putredo, ut ad priftinam bo "nitatem revocari non poffint humores,;ait fané cü m per co&tionenrad quam- dam temperiem & mediocritatem reduci pof- fint , ut mitéfcente eorum ferocia, autà naturá, autarte a Iv Medic pelli poflint, exfpectanda om- nino crit eorum ccncocto, sícque non in princi- pio » fed in declinatione érunt vacuandi . 49. Qi 'dunvi Is autem eorum Opinlonern recee Purvatia perimus , quiin peftein princ pio humores effe v4//2a ;» purgandos cenfüerunt veré cathartico medicà- peffe sem | mento , inter quos diximus fuiffe Ar abes; & in- c?veziit. | ter hos Zoarem,;& Avertocm: ; 'ecipi tamen ho- | rum duc rum op nio non debet , qui validiffiinis | utendum , & calidiffimis medicamentis cenfie- runt. Nam Avenzoar 3. 7 be; "JIr.cap.4. commen- | dat medicamentum ex ev phorbio , & aliud ex fimo colunibino ,::Aver.veró 2.Colleél. Cochias ]—4 exhi- 136 LED. SEPT-ALII MEDIOL. exhibet . Mediocria enim,necimpense calida, potius in ufum duci debent , tum fimplicia; tum compofita ; in quibus etiamfi ícammonn nonni- hil excipiatur ;adeó tamen aiiis ingredientibus orrigitur,ut ad mediocritatem reducatur. Stibii vi- $0. Vitrum ftüibii ; quod tà »ntopere : probatur mm in aliquibus, nullo modo admitti debet ; quód ve- p«fte P*[f nenatà fuà qualitate majorem in humoribus in- 0471 . ducat malignit atem,& ferociam; tum quod ex- perientià compertum fit ; infcliciffimo eventu omnes in bac noftrà idi e: qui confilio Em- a ne um eo ufi funt; ad unum interiüiffe. . Neq; tamens ego fum, qui multotutr. goeerroe crrorem fequar ;utrumque hoc vui magnum auxiliumin pefte , ut &i in reliquis fe- purgatio , bribus putridis,cxe 'rcenüum; cüm Hippocrates e fangui altero folüm- utendum fuadeat aliquando ; ali- nii mif. quando autem utroque; aliquandoauté neutro . Suderum $2; Sudorümjn verá pefte , peftilentibüfque provota- etiam aliis feb ribus promo tio, frnaturà duce fu tio i» j*- (cepta fuerit ut tuta eft, & perplacet; ita difpli- fte: M cecomnino cüm natvra prorfus defes, inérfq ue» ^/P2P4/7 wullatenus munere (uo fungitur , videtürque» ii malo prope fu iccu mbere. Intempeftiva enim» & audax nimiüm efteorum curatio, qui miferos zorotantes fruítra fatigant , alias excitatis toto corpore fudo ribus; aliasadhibitis cucurbitulis ; aliove quovis ezeeza e :x9y auxiliorum genere; quód aliud nihil facia int, quam inaniter egrotan tium corpora vexare;incertámq; pro certà cura- tionem füfcipere:; que omnia ocioforum funt homi- Pefe jte vantib. femper co | tem i]lum gradum putredinis;ac ad exftineuen- 1 ! E ma m — "Y. . * ANIM-ADVFERS. | LIB. V. 137 hominum,atque vires, valetudinem ,vitámque alienam pro nihilo habentium. Quantumvis 191turro buftz fuerinta erotantium vires , num- quam admittenda füdorifera hacab initio cre- diderim , nec Medicus Galenicus sumquamJma- Smudores $ turabit exp xilfionem per cutimtentare,exfpecta 7efzequa bit potius,dum aliquid ipfa perfe natura molia- 4o promo- tür,animadvertétque curiosé;quorfüm ipfa ver- vendi gat, quàve parte infenfz mareriz quarat exitü , alioqu 1 naturz motus antevertere , incerta pro certis ageredi;contraria moliri, & ab incepto re- vocare,non fine vite difcrimine poffet: quinimó, ne ftatim quidem per eas partes cevacuare debet, féd folum ubi imperfecté operetur natura. ] heriaca, & Mithridatica ma ignacom- TLeriaca pofitio, ut femper, nifiautaftusineens autin i» peffe. cem pore;aut in corpore fuerit;ad p refe rvandas quado uté corpora à pel íteà me commendantur; ita procà- 47 et quo den Pn dà nonita frequens earum ufus effe modo , ien poteft: quamvis enim ad cohibendum excellen- reis Triend&. dam^4 virulentiam convenirent ; fi tamen ardens éebris (iib fit;a ftüfq; maxim "E humoribus, & Ccorpore,non ita tutó concedi poffunt, ne, dum. | venenoobfiftimus , ita febrilem calorem aucea- mus , ut vel ex eo folo mors ipfa AQOISAGRIP S À Iquacumque vcró de causà mors fübfequatur;idé cít. Obfervandui n Igitur erit , "PN valeat bilis kin COI orgia eique putre do illi virulenta fit Iiconcitata , przftare femper , poftpofità Thcria- lica. & Mesià ficcifa; antidotis iUis, C&fclls ut), used DRE c Ft ah ma P str rre i iy i om aue T Mace Lapillorz jrecioforz uus 6d s 0mmmino ve gtciendas, nrc paf- Mim yu* fit, Yecipien- dus. Pulvtfen loru» CAaY d acoyz117») ^ f. aJ p 8$[us ocu eibis y fed 2014210 YLo 224€ bo re * e CipleAus . 19 |ELFD. SEPI.ALH MEDIOL. quz refrigerandi ; & fiecandi facultate , preter alexiphar macam, praedita f unt, ut acido citri, la- pide Bezahar,margaritissX fimilibus. $1ve cro, quod in plurimis obfervaviscalor £ebrilis fit nu- tis.nulloq; mmodoaftuans peccétque aut pitui- tajaut melancholia,in iífq; cóceptà potiffimum fit putredo,vir üfque inde en aftatur;tutó & The riacà, & Mithridatica compofitione , & fimili- bus antidotis uti licebit ; quibus etfi calor febri- Iis nonnihil adaugeatur, major tamen erit ex i]- lorum ufü utilitas, tum in evincendà vi veneni illius, tum in attenuandaà materià;, &cad cuum, temi ; $4. Vt lapillis preciofis,& gemimis non om- nino fidem detraho, Sapphiro,Smaragdo,Hya- cintho, &c. quód multis, & magni quidem no- minis viris eorum ufus receptus fit, &in multis; & magnis antidotis receptas.ilfas íciam ,ut in. electuario de zemmis dicto , & alioà Concilia- tore nomen fortito;ita nec eifdem mudltü tribuo; ob eas rationes, quz à doctiffimo lo. Bapt iftà Svluatico , primo Medicine Profeffore in Aca- demià Tícine enfi ,amico fingulari ; inlibro huic rei dicato propofitz funt . fos Si quandotatnen in ufüm Medicum dv- cendi funt , communis error erit fugiendus ne ante cibum immediaté ejufmodi pulvifculi ex- hibeantur, ut nec marearitarum: ex illis enum» cibo commixtis cementum quoddam obftructio nibus e1enendis aptiffimu m 1n ftemacho eene- ratur. Preftabit igitur ; fi modo iis uti volue ri- mus , €— — & - m mMENEEEE TALL 2 —— ————— P GÀ mnÜá——PmÜP pe ANIM ADFERS. LIB. F. 139 mus , 1mmediaté ante dulcoratas potiones ; aut fullatitios liquores, fummo manéfolitos propi- hari;illos concedere. 56. Auri ufus & ad ADIHERTOCROTOM & adatra- Aaturi ufus pllarios affectus antiquis & recentioribus com- Pres lai mendatur,quoód, citm fpiritus recteet;cot, nobi- 447dns. uffimum vifcus,robora ire poteft: neq; enim Det- [enil opinionem recipio , qui non nifi in aureà IM lexandrinà rec: ntiorum Graecorum ant!do to, D. n fecipi , aut pro »poni afferit ; cum alioqui I Nicandet;an tiquiffin nus & Poet a,& Medi- rus, auro peros affum pto in alexiphartnacis vta tur; & Diofc. [;b. $.c. 69. de ateento vivo;auri li- atam fcobem mirabili effe aüxilio fcribat. Mo- T lis Veró, quo uti oportet, eft , vel eo i tenuiffi- 4^" E fii - "d es affumé niim pollinem redacto) & comminuüto; hoc p4- j ni tto: Defaecatifffmum,& puriffimum autum eli- mal : featur, & coptufüm tn foliorum form3, aquà ro- jaccà afpersa, fub Porphyrire, aut matmore , ad pinimenti inftar redieatur. Sunt etiam,qui Pan- Phonicos ducatos;u itpote ex purior e anro; fub la- Pide piclorum [xvieatos quàm tenuiffimé acci- pant. Alnafperolinteo condnué affricant , & E s ;in quà defcéndat. Quód fi I. hymicà indufttià in liquorem fólvatur , modó Wimis 1eneas in (d non habeat partes , fortaffe ts 3 commehdari poffet : | $7. Stultum veró , meà fententia, eft, aureas T UE -Bionera s,annulos JAUT ca .tenas Intra capones, ju- Wrula;aut ftillatiti s liquores;aliofve quofvis co- eà terae; J[uere ; cum in his nihil aliud abfumatvr,; quàm. món: - multa- $ , ^ net aí $, Ex avfent co placéta pro corde in pefle de tefland«. LFD.-SEPT ALII MEDIOL. 149 incequere, multarum manuum fudor adharens;nihil enim abfardi. ponderi penitüs detrahitur poft illorum elixa- tionem : necetiam quidquam aurum aqua im- primat, nec etiam faporem , odorem , aliüdveo adjiciat. | TE 58. Placentas Iacobi Carpenfis ex arfenici cryftallini partibus duabus; unà autem parte» rubri, ex albumine ovi,& tragacanthz mucagi- ne exceptis , quas facculo fericeo, aut ex aliqua tenuiffimz texturz materia obvolutas,& cordis rceioni appofitas , anosà contagii labe immu- nes, omninogq; illzfíos fervare ; «eris vcro ad fa- ]utem magnum momentum attuliffe;creditu m. eft; neq; recipio, & longa experientià in noftra, hac peftilentià doctus omnino rejiciendas con- fulo: neq; enim experientia ; cuiii tantopere in- nitebantur , pollicitis refpondit ; quinimo gra- viffima aliquibus fymptomata induxerunt,ut in aliquibus etiam mortem preci piti quodam im- petu concicarint. Vidimus fervos ; quiin magno illo D. Gregorii Valetudinario aegris; & infectis hoc morbo operam navabant, & Chirurgos hac placentáalioqui munitos;brevi fatis conceffifíes, quinimó multos vi hujus remedii 1n graviaad- có fymptomata , animi deliquia , fyncopales fe- bres , tremores cordis incidiffe obfervatum eft » utfe per illud vim peftis effugiffe fomniarent in vehementiora fortaffe accidentia , & mortem ex remedio incidiffe certó cognoverint. Mul- táq; exempla in hac noftrà peftilentià afferrezs] poffem,nifi & ratio ipfa 1d perfuaderet:nó enimesp ^ qucd — —— M — —— " ! S Ami —— Joiha CJ PP, 1 $t. ANIMADVFERS. LIB. Y. 141 Huod aliqui afferunt, conferre poterunt ; quód arfenicum occultiore vi venenis tamquam vene- num obfiftat, cüm arfenicum non occultiore vi , fed corrofione conftet effe lethiferum. Ex quo etiam colligitur ; nullam eorum efferationem , Qui cà ratione afferunt conferre, quód cor in pe- ite primo affici folitum , veneno fenfim affuefa- rlat, undenec tam repente, nec fine negotio po- teft ceca, violentáq; pernicie corripi; cüm ratio nzcnulla fit; quód & experientiam habeatad- yerfantem, nec arfenicum hocmodo inter venc- 14 connu merari poffit. $9. In variolis,. & morbiilis curandis , cüm Jecoctum lentium , paffimapud Medicos Ara- Lentiz de €ockur t2 »esmaximé commendatum , etiam apud mul- see, ge os in ufum veniat; cum abuftm potiüs illum €^ ia va- enfeam , hocloco nonab re effe credidi , etiam *ielis, ip;- iujus erroris inrer medicas 1ftas Cautiones me- prebad . Ipiniffe. Arabesiegitut omnes fcriptores , inter [uos precipui R hafis 18. Coztinentis , € 10. ad IMlman[orem cap.18. & Avic.4. Cant. cap. de cu- Wizndis variolis. ad materiam ad ctim ex pellen- 'Mam,& ad evocandas variolas;ex lentibus folis, | I ex rifdem, lacchà, caricis, tragacátho,& hu- qiifimodi, decoctum parabát.ídque cetera omnia -. ] irefidia ad hoc munus obeundü parata füpera- PÍcripferunt; quo etiam multi ex recentioribus à peftiferis, & pefülentibus febribus ad mate- iam ad cutim propulfandam;acad fuüdores per- novendos paffim uti folent : Verüm non fatis & Wpo conjicere poffum ; quà ratione lenres aut I fudcres Lentium qu ilita- Ie5. 14. LED. SEPT ALII. MEDIOL. fudores promovere poffint;aut invariolis; pefte, peftilentibüfye febribus concedi ; nam fi earum naturam recté confideremus;eas mali effe fucci ; atque melancholicum fanguinem generare dice mus;inactivis qualitatibus mediam , in paffivis ficcam temperiem in fecundo. gradu foruri ; 1n» fecundis veró qualitatibus varias ; imo contra- rias habere facultates: nam primà earum adhuc integrarum, & non deglubitarum elixatione cie ri alvus folet;quód in extimá füperficie virtus fit: irritandi;& deturbandialvum;cüm é contrà ite- rata decoctio , aut tota comefta alyum adftrin- gat;unáq; opera collectos in ventriculo, & inte- ftinisfuccos ficcet,ur que vires corticis internass & integram lentium fubftantiam reciptat ; que vim habent adftringentem;vehemenuus tamen lensin cibo fumpta fimul cum cortice adftrin- citminus veró decorticata , Hzc funt, quz de» lentium naturà ex Galeno, Gracis, & Maurita- nis fcriptoribus colligere potui . Galenus quide 3 frmpl. cap-1 5,9. eju]daem cap.de..Lente.1.de com- pof omedic-local.cap.8.1.de alim.cap-1.C7 1 8.2.e]u[- dem cap. X8. 44. $. 1n 6. Epid. 33» 1. de vitu tit acut. Com. 19. 4. eju[dem y cap. 4: C lib. de [alub. Diata.cap.de Leute... Oribaf, 2. Synopf.cap. 1-7 1. Collell. cap.17. & A€t.lib. 1.cap.de Lente.Pau- Yus; /ib. 2.cap.7 942" lib. 7.cap.de Lente, & Actuat, lib. de [pivit. animal. nutrit. cap.5.Hos fecuti funt: f. in omnibus. Arabes , praterquàm in tempera»: mento, quod frigidum, & ficcum ftatuunt » for». taíffe Hippocratis fententiam fecuti,6..Epid. Sets. f j: LX TTA -ANIMADVERS. LIB. Y. 143 [- tex. 33. ubiléntem frieidiffimum cibum fta- iuit; quà inte étiám à -Galeno eo loco arguitur Hippocrates; quód in àctivis qualitatibus mce- lium tenereindé collisendum fir, quód & & ad- tringenre,& (olvente facuftatefit pr&dita;cüm llioqui duplici ratione frigidum cibum confti- 'uere potuerit Hippocrates: Primó, quód cim. tdftringens fit facultas in pluribus partibus , & n majori mole fiibftanue ,maeis frie1du m ci- pum poteft conftituere : quód fi poucnes é.con- rà ex lente factàs confideremus , quz folvunt , primam nempe jill: im càctionem validiüs cale- acere dicemus,quà àm fecunda refrigeret; quód Qualirates calidae facilius in aquá exciplantur, juàám que terrenefürit;& frieide:Sect e for- C frigk dit ffimam ftatuit lenteim Hipp. non ratio- e qualitatum primarum fed quód, cum hu imo- em, & fanguinem proeignant relancholicum, dam.qt latenuscibi funt , frieidiffimzx dici po- I. erunt ,squod fuccum produc: ant 1n noftro cor- pore friaidii (umum. Qus .cümita fint de puru- imis , e fecundis lentium qua htatibus ftatuta,, lon video.quomodo Mauriranorum fententia, lhacin re admitti poffit. Nam fi primumeorum Wilecoctum , non delibratis iis; pra beamus;.cüm. iklvum moveat, potiüs à peripherià ad centrum. numores trahemus.,. Quód fi decorticatas , ut JA vic.jubet.imponamus;cüm tale decoctum va- jenter alvum füpprimat , atque fanouinem me- lancholicum reddat valentérque adftringat, at- Ijue obftruat;maximé tragacantho X caricis ad- mix t1$5 *44 LFVD: SEPT ALII 7MEDIOL. mixtis, quando ad cutim perfudores, vel aliquo. | | | alio modo humotes virulentos expellere queat | 4 non fatis intelligo, cüm auftera qualitas, quae im. | lente perfentitur, etiam Galeno tefte 1.4/77. 18. | interreà maximé parte Confiftat,ex Gal. $.de |. , fimapl.medic.facul.cap.26.V nde adftringen tüiqua- |." litate & obítructiones augebit; & craffitiem hu- morum, qui ex eà generantur, magisimpinget. jj Pratereà, fi crafsum, & melancholicum fuccum | cenerat , fi flatulenta eft , & eà ratione fzpenu- meró morbos comitiales excitat ; ad quid 1n pe- fte convenire ullus umquam affirmare audebit ? Quá ratione etiam ex tragacantho,& lacchà de- coctum , aut fvrupus ab Avic. paratus ad materias ad cutim propellendas , 1n., variolisrejici debet , quód hu- mores noxios potiüs intüs obfepiat, quàm foras expellat, & cor- poris po- ros obftruat, non. laxet . gud, 3E d LYDO- Lj LVDOVICI SEPTALII MEDIOLANENSIS, «ll Animadverfionum, & Cautionum Me. dicarum, 9S 1 X d. V. C ontinerts eas , Qua; 4d 200r bos part: culares E capite ad membra. naturalia pertinent . —^ e — A UG PR LG vOSQT E: ld lt Ne d De dolore Capitis. actu frivida efle de bent L Oxyrbods natn capi N capitis dolore , ab zftu ,.Sole, tis dolere iene, & fimilibus , curando , cüm prosit ima oxyrhodina in ufüm veniant , & £'»J^ ** frontalia;illa femper magis laudan ^ ' tur,quz ex alto dela pfa füper fütu- | ram corona lem decidunt, maximé fi ad intern | cerebrum intem peries pervenerit; quz zft alto deci- Ant» Oxyrbedt 4» pis appli- AlC cata ze frc Ce Iu 47 ec 2. In u(dem ftupis;vel duplicatis linteolis ap- «x cif K 463 ynaterta mpplicen- $4r» Oxyrbod: sis narco fica vix admi[cen dla » NartoticA 8 Capitis dolore vo- ? 2;€ doloris 20 adbibe dla. fed ali quado vo- ne vigilia THU. INarcoricA 3m dolere capitisper fe per os zon a[fa- geuda. Infigaiter vefrigerau da44C4 puta non fear. 146 LED. SEPT ALII MEDIOL. plicandis,caveant.ne craffiores applicentur, aut exficcarz parri-nimis adhareants conttariuimL enimeffectum pariunt excalefaciendo;& infen- fibilemevaporationem prohibendo. 3. Oxyrhodinis narcotica non mifceantur ; vel leviora : frontalibus autem etiam valentiora miíceri poffunt;ad cerebrum enim vix,& refra- &à vi per hanc. partem perveniunt ; per illam veró, futurà viam prabente ; integrisviribusad cerebrum pervadunt . 4. Quinimó in oxyrhodinis,& fimilibus,num- quam narcotica admifcenda effe cenfeo ratione» dolorum.fed cim vigiliz inde fuccedant;undes maxime vires collabafcunt ;in ufum aliquando venire poffunt ; íed tamen futuris autznulla , aut debilia applicari debent , fed fronti potius , & temporibus. $. Multoque minüs fomnifera hzc per os erunt fümenda ,in intemperie calidà fine mate- rià,ratione doloris,càm inde nullum vite impen deat periculum. nec ullus fibi ob capitis dolore manus intulerit, téfte Galeno, ut ex aurium , & oculorum dolore ;'ob diuturnas tamen vigilias fumi poterunt. 6. Animadvertendum autem;aliqua effe cor- pora ;'quorum cerebrum ferre non poteft ufum infieniter refrigeratium;Pueri , ob exceffum hu- & miditatis,ne congeletur;autincraffetur;indéque in morbos comitiales;& fimiles incidant, tum & ob fübtile nimium craniü: fenes , ob imminutum calorem , & excrementorum copiam: mu liczes molles; ANIM ADVERS. molles; & candidze:& qui cararrhis fzpé tentan- tur,& qui laxas nimiü habétfuturas,ex us funt. 7. Aceti pars in doloribus mitigandis cx in- temperie calidà fine materià.non major fit quar acerrimum continebit . 9, Oleumitidem rofatum in eo dolore cali- do;ex olivis maturis fitne fi ex acerbis fit, cutim et,ac difflatnionem impediat, potiffimum cüm revulfione non egeamus , nullà affiuente» materià; in tali enim cafu omphacino uti licet . Sitoleumrofatum eoanno paratum oleum fit ejufdem anni :illud. quidem , ne rofa- rum vis refrigerans exfolvatur;hocautem,ne ex vetuftate calorem contrahat . r1. In dolore capitis à frigidà materià , qua ad mitiorem reddendum dolorem applicantur ; non fint foetentia;2ravíve odore przdita; reple- re enim craffis vaporibus cerebrum folent, & dolores augere . 2. Indoloribus capiüs ex morbo Gallico, errhinorum ufus nullus fit: five enim ex bile fit ; five ex pituità putri ,ulcerain penitioribus nafi partibus ex iis excitantur, & fubinde offium nafi COIrru pt lOoncs. . Inacutis febribus; LIB. FT. n tà;cüm nullus hic fit ufus. repulfionis ;fed ad re- frigerandum addatur, & ad penetrauonem, jus levis portio fufficiet, cum «& calida in eo partes reperiantur. $. Obidacetum ne potentiffimo vino,igneas enim multas partes fic Anh ah, op SERES LO, ando vehementiít- K a fimi fit, neg; ex Dolete £x fite ex t5 téberie ca lida, acete porto im exyrhbodi- 2i$ fat par va. AAcetd 19 oxyrbodi- no quale CO veni. Dolore ta- pits ex in téberte Ca^ ltda , olesi ofatum ft £X 0lí- Vl 5 VIAL Yi$. Ole us vo fatum fnt Yeceo 5 » NO foeten ua fint, quá capit applican- Iu. Errbina perniciofa 17; dolorib. capins ex "iorbo Gsllica. I )i ii . A44 gapitis; et xebemetif fimis,im- 9ninente erif , fu- sieda ve- pellentia . Grifi im- tnpinente , quando à capite re- peliendá e pilsle ca- " ^ puta: es 4 i 4:24 200 r4 ] GBA e M aflzeato yia q4AD- dono con codenda. Errbina , € feau- ia8torta snala la- kun Soo rx por A. 10113 FILAS L2 149 LVD. SEPT ALII MMEDIOT; fimi dolores capitis füperyenetint pulfaüles , cü rubore faciei , non ftatim oxyrhodinis repellen- tibus utédum, potiffimüm fi fie his coctionis prz- fentibus: fepe enim füperveniunt inftante crifi» & faneuinis é naribus profluvio proficuo ; quo in cafifi infrigidátibusrepellatur,optimo ope- re naturzinm €— aut augefcit morbus, aut 1n cerebro firmatur materia, & cerebri mofbos 1n- vincibiles Spe 14. Quód fi enam crifis i eat dolore» magno füperveniente , fed non ges fanguinem nariun fed per vomitum, ems quomodo di Íícer natur, ex lib. de Cf. colliei p tei ; tancrepel- lentibus,quin & adt Lringent abus uti licebic ne» per vomitum cerebro repleto; dolor per idiopa- thiam reddatur. 15. Non recipienda eft communis multorum confüetudo, piluJas ad humores à capite t: rahen- dos inftitutas exhibentium ftatim à coenà : aut enim cibos corrumpunt , aut illorum vis retun- ditur,aut fimul cum cibo é ventriculo eft fuo fruftrantur. Praftat igitur aut incen cedere , aut fummo ma iné exhibere , fo autalterà horá concetfo. 16. Si dolor capitis fit à bile, vel àferofo hu- more calido, & falfo; tenuíque , mafticatoria fu- ROT erunt ; pcr 1culum enim umminet ; | ina pulmones v ica influxa;aut phthifes p Adel cat, aut pu Imonum alia vitia. 17. Siitem oculi imbecilles fint ,'& fluxióotüi- bus obnoxii. errhina ; & fternutatoria fugienda in ie ? j11 fine latis C con- mno una e** h AAA ym TO 11 bmi vv & : DEAE NUM. ANLM.ADVERS. LIB. VI. 149 18. Incontumacibus,& diuturnis doloribus; y«frcztie tbi non cederent aliis& potentibus quidem re- optima; e£ mediis,antiqul & Greci& Arabesad puftulan- capit ap tia,rubificantia,& dropaces,fi inapifmofve attra- p'icatasm : 1 367 hentes confugicbant , ut ab internis evocarent vthemer dir. "vt tiffimis do ta(íam materiam , atq; attenuatam perinfenfi- loribus £5» bilem ev aporationcm evacuarent:fed cim cutis ubt capitis craffior fit,c quàm ut liberum humori adi- am tum concedat , ncque ulla fenfü patens fiat eva- cuatio himorum,.eco fzepiffimé expertus fr m., pra ft: ure derafis cap illis vefican itiamponereaut pa rü« lolenti,auttcti etiam Capiti ; fic enimat- Lracta ad exterpa materia evacu res f maxime ea,quz tenuior eft, & calida, & acris; vix enims, etiamfi ciuturnus dclor à craísà materià fiat, fie- i potefl DUEV chementa dolorisadfit;nifi portio aliqua illius humoris fitadmixta . De Phrenitide. I; Dhbreneti- I9 Ixin pbrerindelenienti perosaffumen ^. i à M | CL$ flattors TOP T ! * cL » p " V RE L— y. do;ad detu rban« 2 €3 (crementa, in. en imr tr1Culo , & primis venis exiftentia, primà die lo- dae cus datur, fed mclli clvfinate injecto, fi ejus eniá commoditas deti r,m ittendus eft (anevis , fedà in brachio venà : cüm enim influxus jam defie- Faut majori ex E factus fit, fruítra hocau- | Vosa lum tentamiüs Dbrenett^ 20. Caveautem,ne in Trollani & alicrvm. cis fribra | errorem Incida iS , Qui cüm ob maniacos motus «ebio sez fàncuin iem e brachio detrabere pDequeunt,ve- feri 54 I Y» I 24 na itte em qam RENE IDSU,. — dotdncap ————M— ei 20 poteit , noh fecam 8a eft ea , quainfio 18. Pbhrenett- €i5 SAgHIS non mitte dus ad a- ntmi ufa5 gdoliquil In frontis vena fec da blandé gula aá- f Y27 41v s Aut brevt z82p0Y€ . Pbrenetiz €is, CHCHY bitulis ap 4 E - politis , qud fa- &iendum . In bbre- p huy T1 si run Ho LVD. SEPT ALII MEDIOL. ram frontis fecánt; fi enim copia adfit fanguinis in láborante ; ut in hujufmodi morbo majoriex parte cóntitigit;tantumabeft,ut laboranti opem feras, ut potius ; atttacto ad partem laborantem fanguinesmorbum ádaugeas: revellendus jeitur potiüis , atr fcarificatis cucurbitulis ;aüt ; quód melius effet,venis fedis apertis. ii. Néqué etiam iri Hioc cafü ad animi ufque deliquium mittendus eft fanguis , quod pleriíq; placuiffe video; quód; cüm repellentibus friei- dis ab initio etiam ufi fimus, refrieerato toto; ac à capite rettactoadeó multofanguine calido;fe- penuimeró aut phrenitis hectica inducatur cura- tu impoffibilis, aut lerhareus fübfequatur . 23; In venà frontis fecanda adftrictio illa gu- [z?*, quz fit, ut vena intumefcat, aut non multum fit violenta , aut quim breviffimo tempore per- fidiatur ; ne quodammodo ad füperna repulfo fanguine , ubiad' cerebrum & meninges perve- nerit, morbum adauceat , aut fané, eodem in- cratffato,eunderm maetis contumacem efficiat . 25. Cucurbitula, qti breemati,fronti,& re- liquis capitis partibus ; poft evacuatum corpus afficuntiir,ad extrà trahendam matetiam, aren- tes non fint & cum flammà , fed ex aquá calida; nec loneiori tempore hereant ; & fi fübjacens parsin rüborem abierit, leviter eamfcarificabi- mus ; fin minüs , fpongiis exaquà tepente fub- ftratum, & elevatum locum fovebrmus. 24. Cavendumin hoc morbo, ne in eorum. errorem incidamus; quiab initio non effe pur- ! gandum ANIM ADVERS LIB. FT. 11 eandüm cenfent , fed ex (pectand am effe coctio- nem ,maturatio enim putredinem jam factam. fupponit,quam corrigat; quo in tempore ; facto dum ab £2ttio , C q440t23080» jam apoftemate , morbus evinci vix poteft: eo- dem igitur,vela idtero die pu irgandá, vel ex Hip- pocratis przcepto; 4. Z4pbor.10. imminet enimu periculum,ne tota 1lla effrenis materia fein par- tem laborantem effundat t,apoftema perficiat t; & vires profternat. Neque tamen crudam evacua- bii fade cei us preceptum Hippocratis. 1. 4- 22. ve] enim turgens erit , vel nondum pu- tefadta; fic nec cruda fanguini admixta bibsin- tra propria conceptacula adhuc confiftens , ut fecidle Hippocratem videmus 2. acur. 16. cm fluentem humorem ad plevram ftatim ab initio medicameto purée fubduxit;tamquam non- aut crudum , fed coctum. In iis, du 1alv o duzioti funt; R habarbaro non ita facilé utendum: fi enim fimul cum biles effervefcentem m: 1e1s bilem red- eredi ay rnis partibus;ob igneas pat- t:& ob hanc unam caufam dum ) putridun non edu CItUr, tes,communicari Avic. ?ranaà cato aut fex fcammonii medi- 1ndidifle in ph: quidauid dicant Grz- culi quidam , acriores Mauritanorum Íctipto- rum reprehenf. res. camentis ex R habarbar: carandaà cenféndum eft , 26. Quamwvis in hoc omnes feré conveniànt, fimpliciter refrio erantil bus primá tantüm dic Eur ipifaébeiiepus a fime & par bus ,f. PIRE repellenti- 1n utrepella- ris, & influétium Rbabarbs rii tn phre auide ia ii54H dis riorz funt ALUO 422003 maltum im ufum ducendd o Solis repeb lentibus Aliqua do Sotds 775 eSI pt iit "NE -U 152. LED. SEPT ALII. MEDIOL. humorum temperetur; dolor fedetur;& affiictee arti robur addatur , fequentibus veró diebus mifcenda effe aliqua refolventia ; fepiffimée ta- men aliter faciendum effe,quód urgeant in aug- mentoadceó fymptomata, etus, dolor;vigilia- & mania , ut frieidiffima etiam progreffu tem- poris in ufum duci debean t, Aretzus admonuit . In phrene ... 27. Cavendum tamen, ne nimis affidue iis fiis nón. utamur frigidiffimis;aut narcoticis:tiam dicebat dintis fri Aver.3. Colle£l.3. caput tutó calefit ; at non citra gi [imis pericula refrigeratur ; periculum enim impen- utendum. det,ne quem dormire volumus , poftea excitare non poflimus, ut ait Celfus:fepé enimain lethar- eum calamitofimabire folet;ex folà mala cura- tione phrenitidis. ultraprin epum $ Q PE 3 . » Á Eu * 28. Intop icis, etfi acetum 1n aliqua perucne get admifcere expediat,ut & refrigeret repellat, & md penetrationcm adjuvet ; neque tamen multum plicaydi « admifcendum eft,ne ficcauone vigilias ccncitcts neque acrius , quod calide partes ,& ficca ni- mium pravaleant . Acetiloco ;:.29: Nequetamen placet , quod à plerifque» in oxyrbo ICCi pitur,ut aceti loco, acido citri; aut limonum dinis aci- Atamursnimiüm enim adftringit; & ob acerbas , d& citri, terreftréfq; partes neq; pervadio neq; admifto- vel l.mo- rum penetrationem adjuvat : quinimó externos nem uo» wiestüs conftringendo,refolutionem humoris 1n indendli ^ Jis temporibus omnino impediet. F 22i DNI" , E ibd » 4 TN "c JANIMZADVERS.| LIB. FI. 1 De. Lethargo. v M MA . lfiinlethargo.fi perfe, & cum febrefu- ropa gi- pervenerit, fanguinis evacuatio per fe-. eis quado PEétam 1n brachio venam , viribus cenfenuenti- fecanda f bus cmnino conveniat ; fi tamen, quod fxpius vez2 e: l'evenit ; vel ad conunuamn febrem fübfequatur ; qu ádo n llvel ad phrenitim firpé etiam male curatam , lomittendam ceníco , neq; fclum dejcétarum vi- Irium ratione , fed ob materiam potiflimum à put. e fejunétam . . S1 hecexerceri nequ cato bal ]UamcCaU- (uen Ma: n ". apn it tamen repletu mfi t & nonnihilfían- ;4là in le- lleuinis a« Im ixtum cognoveris , cucurb iru ]leino ££ me ufum venire poterurt,nontamen dcrío, & hu- quado » Irmeris, aut fie bis, ut Md ain vifum eft,fed licanda, li lateribus potiüs pone aures; prope venas applicitz: illa enim fübtilem, m: iie ; fluxilem lian: guinem trahentes , rebellem maois, & frioi- bdam , difficiliüfq; diffolubilem red lent in cere- bro contentam materiam . Quód f € proximic ribus eo auxilio eamdeim talos ARCEM Jumpactz etiam frigide materie aliquam à cerc- -Biorevelferni IS portionem. Eir32 C avendum maximé , ne ab initio h iujus ilimorbi ad excitandum à fomno fternutatoriis Iiramur;ex intempeftivo enim hujufmodi remc- d1o maeis funditu Ir materia , m. igifque fubinde ;, 5ri»c;- limpingitur ; unde & ccntv max mcrbus fit ma- pio 10 » [Ei nn .pople xlv fequuntur. Errbine- | fs . Errhina in veternooptima funt; in iis ta- pw» Afni» men Stermuta- fortis 20: utendum A—— IM ee os oir M — : gum Tm m Er E i LetLavgi- cis vepelle 3i barc applican- d&; et [ane «d[trin- gentibus. Vefrcatia 25 letbar- g^ opti- 722,0 qui bus parti- bus appli- €22da»s Memoria deperdita vemedia 3200» seper calida, fed varianda, P YOvart - tate Catifa Y 4777. 6 r$4. LFD. SEPT ALII MEDIOL. men , qui longocollofünt , & angufto pectore ; uno verbo dicamsqui proni funt ad phrhifim, & qui fepé morbis oculorum tentantur , in ufum | traduci non debent . 34 Inrepellentibus applicandis ; quz non nifi ab initio, & etiam non fumme frigida admi- niftranda fünt , adftringentium ufas omnino 1n- terdicatur , ne & craffior pars huraoris 1nfluxa-» reddatur, & ejufdem evacuatio,quz per infenfi- biles meatus fit; impediatur. 3$. Dropaces,X finapifini, utin ufüm venire debentad attenuandam materiam,eámq; à cen- tto ad circumferentiam attrahendam : ita vefi- cantia maeis coràmendari debent,tum fcapulis, & humeris appofita , ad extrahendamà cerebro pituitam,& aqueum humorem irrigantern;tum derafo capite vertici,& fuper füturanrcoronale. De Cautionibus in la[a , aut deperdztasmemo- ria curanda. "T. Icet abolita;aut imminuta memoria 111 A, folamfrigidam intemperiem referri vie B deatur à Gal. 2. de fyzapt. caufis, cap. 7. (e 3.dc.2 loc. affeél. 4. $* s.cüm tamen frigiditas hec non- jum numquá vera fit cerebri intemperies frigida fim-. I plex fine materià;aliquando veró cum materià [1 potiffimüm pituita ; aliquando veró ex defectu ||. caloris parti infixi,aut fpirituum à corde immif. . f forum,& hoc caufas quàm plurimas omnino in- Bii ter fe diftinctas,quin & fpe contrarias habeat : utà fümmo externo frigore ambientis , fric idi- tatem ANIM.ADFERS. LIB. VI. —5j tatem pofitivaminducente;autab externo calo- re,innatüm caloreém,& fpiritus;unde pars vivés calefcit;abfumente: in hoc morbo curando pro- catarticas , & mediatas caufas Medici animad vertere debebunt ; nec femper medicamentis. niant , càmoblivionem producit frigida mate- ra fimilem in cerebro inte emperiem introduces Vbi veró fimplex fuerit intempeties frieidà , & internis , & externis validé calefacientibus j & ficcantibus erit agendum. Quod fi non pofiti- và frieiditatetentantur , fed défectu caloris in- nati, aut fpirituum parte frieidà redditi oblivio fequatnr Loses: intibus fpi iritus uti oportebit : In remedii ; vero habenda erit ratio caufze ante- cedentis;cüm enim hac aliquando calida fuerit, bt 15 1][o, cujus meminit Galenis , qui cüm ve colendis vitibus diutiüs füb Sole conttitiffet , inedia ufus effet , in hunc affectum incidet: at; in conflatore vaforum vitreorum , qüi ex fi ith 1- | cis immenfo caloré memoriá amife 'fat;qui, cüm !in eo Medici calidisutereritur, & imo rbus in de- Ecerius rueret,embrochis fr igidis ; Capiti à mme ap phatis, ed Irt1o 3t!ol )e ex dec IS ju o frigido fadi à. D. cibis optimé fanevinem,& fpiritus inftauran- s,ad fanitatem eft reftitutus. In aiidBiéer n, I 1 O pA) Jeruinin mé? norie deperdi tione m nC] - Iderat.folüm cenfirmatoantmo , 3€ fpiritibus vi- o « ais Optimi fici inftaur 4tl$ ; CUFAC1O per- fecte Ia memo- "1A deper- purgantib us curationem uitio , aut caput- dita curd purgis, fternutatc riis , errhinis , mafticatoriis 4a rar? utentur ,cüm hiec folüm in ufum commodé ve-. *vaenat;o 2:26 - eff. Opus in COTHA:0 fis, primis diebus ma lé oleum cbamame linum cx aceto Ab- plicatur. Comato[is fométa cx oleis nen £sto adbt- Qe D» LED. SEPT ALII MEDIOL. í46. f a6 eftadimpleta. Non igitur íemper purgan- tibus, non femper cáput purgantibus , non iem- per excalefacienubus utendum erit in curanda . Hors : : ^. memorià aut abolità;aut diminutà . In Comates C fopovo[ts affcétibus « m N. iisaffectibus,ubi aliunde ad cerebrum delatisaut craffis vaporibus , aut ferofis humoribus affectiones ez excitentur;non veren- dus eftufus oxyrhodini ; neq; ftatim ad calefa- cientia & interna, & externa crit deveniendum; quinimó aceti quantitas eft augenda, vel dupli- candaadoleumrofatum completum,vel ex Avi- cenne & R bafis fententià,ad diem ufq; tertiam: quin & acriori in iis 2Ceto utendum eft,ut citra tefrigerationem validius repellere poffit. Neq; placet Poffidonii fententia ab Actio relata , qui primisillis diebus chamemelino ex aceto uteba- tur;cüm ab initio repelléda fola fint adhibenda , non autem diaphorcticis fit utendum , fed poft- quàm affluxerit materia ; quo etiam tempore 4 la addi debent valentiora,difcutienti,& ficcan LECCE e —M u facultate praedita, ut caftoreum, abrotanu mos; lavendula;ferpillum;verbenaca;& fimilia . [8] LI . . " » . 39. In.topicis 1n hoc morbo applicandis, non Med. ^an [Tu $5 « 1Ca- codlis,quia humectatio fiepé actualis ex ole mbrochis quandoque vincit virtutem med n eó tutus eft ufus fomentorum ex oleis; aut de-... E Eu imentorum incoctorum , nifi validà facultate £:c24 cante predita fint;qualibus etiamfi utamur, peu- qe ló poft -ANIALADFERS. LIB. 4 D57 I[ó poft lineo;aut cannabino panno caput erit ab- (tereendum. dn Pervigilio y[tve vieiliayuz ex 'ce[fa . 29. Y N narcoticorum exhibendorum hcrá eli cenda E- S0nminui fa cüm diflideant inter fe ferip tOres, "a qua bo aliis poft cbum é ventriculolapfum, &anteex- ra exhi- Ihibiuonem alterius per "bus; alus cum caer ; aliis veró poft coenam per 'lhoram. Egofic cenfeo ; fi ex fomniferis fucrit 'Iwehementioribus , quale eft Philonium utrum- Ique;& recens T heriaca , pizftabit priorem fen- Ireciam fequi;ne coctio turbetur, & cibis admix- dra pom Apes at ' Cüm omnino medica- menti da fi in iss nullam nütriendi facultatem. habeant. Si | tamen maxime necceflitas üreeat., Etiam à coena per horam concedi po (unt, v ipo- Aribu: s cibi fa cilius ded ucentibus vi m íomniferam üd cerebrum: fic horà fomni P ilulàs ex.cynoglof- Ilo aliquando propinamus. Si veró fomnifera. Kuerint leviora , aut etiam alimenti aliquid con- Mineant;aut cum:cibo:exbiberi potfu unt, ut emul- IMBiones feminum papaveris albi ex aquà lactuca , Iiolarum,nenufaris, & fimili m,.thvrfi latucze ffaccharo conditi; autfanc à ceená per horam ,ut |lyru pus de papavere ,.de nymp Pha ex aqua la- jd tucz:fic enim blanda illa cf fftumatio ex cibo Foi Wata — nidiori illi , & aliquo modo fr ig1dz ad- à fiepenumet 'ó fomnum con o «mm: ^deratas 1llas vigilias ex fumidà , & t CX h d tres horas concedenti- 2ez4a. ;:;8$ LFD. SEPT ALII MEDIOL. exhalatione productas; aut ex calidà & ficcà ce rebri intemperie factas demulcet , & íomnuma convenientem introducit . 40. Quotidianus tamen , & frequentior illo- rü nfüs,nifi nimius partis Caior id perfuadeat;fu- Somifz- rortt Af45 frequéenor. eendus eft ; ne, dum cerebro fuccurrere tenta- efft i02 4€ ius; & illius fymptomati;aut contrarium. intro- edis ducamus affectum;aut ventriculi coctionem im- PR minuamus. 507322116- . b f^ f T n 41. Pueris parce admodum formnifera hec per os funt concedenda; rariüs fortaffe valentio- a;folent enim quam» ra extrinfecus applicand maximé memoriam labefactare. | 42. Non priüs inanito corpore;aut repleto ni- mium capite;nó funtinufimm ducéda: contuma- vationem Ineptos » ya parcins $n pueris 2n ufu "m ducenda. Somnuife- ya repeeto corporeo, cesenim humores; & ad evac aut copi" peros fiexhibeantur , omnino reddunt ; fi veró: 10,00» ^^ capitiapponantur. in comatofos affectus &gros minjir9 deducunt. somnife- VA d et - -— f Mee) blanda evaporatione cibi meliüs officium iuum * , la * : ^ » E 43. Átenul admodum caenà exhobeantur; ut! complere quean parcat mole obtruatur. Narcotica o non Hàáda jn princi- turalis;atq; impeditur , ne calor fecbrilis quam- pio pire- primümex pandatur. xy[mi í "ode t:ita tamen ne aut coctio ci-j poff c0 A. que Pepe : Y bi impediatur à frigiditate , aut vis remedii ài 44. Cave; nein principio paroxyfmi narcoti-JsT! oss " «^v . A 0^ E ; ca exhibeas;ex iis enim faepe fuffocatur calor na-4 | AXNIMAADVERS. LIB. VI. 1$9 In Coneelatione . 145. T IN catalepfi; five congelatione, cüm vi- r» carale- AA. deam Praécticos omnes ftatim abinitio ca- ;// coz- | lefacientibus & ficcantibus uti;in errore«eos cmc- zs. cal;- :[ nes verfari exiftimo : cm enim in iis peccetma- Za ipea | teria melancholica , ab eàque morbus is produ- 5?furen- '| catur;fi in principio; & auemento morbi calidis ^* |iis impense ,« ficcis utemur ,craffior reddetur ;'| materia , ficcior , & ad diffolutionem InCptior ; 'J pre ftabit igitur calidis temperate uti ; ac hume- | Cctantibus, ut materia attenuetur, fluxilis redda- | tur, ad evacuationem magis apta, quin ut per -J fenfum effugientem evaporationem difcuti ; & TJ evacuari queat; progrefTu quidem tempcris cali- | diora adhiberi poterunt ; ad rcliquias materiz abfumendas,& intemperiem à parte auferendá. [99 quet 4: In catale. 46. In topicisitidem remediisinchoclocoace 5,7 7^ i; eÍ ns. : bft aceti tumnullibi 1n ufum veniat; tumne pauciquifü- 2 : cet —: j ]4g1e7»da., 'J| perfunt ; fpiritusexfunguantur ; tum .ctiam , ne ifatri humoris ficcitas, & acoradaugeatur. In Vertigiae . i47. T Llud folum in hoc morbo curando obfer- Veytigino A vandum, cavendum cenfeo;cüm ex hu- 55,7, immoribus in cerebro contentis elevati va pores,& tatorias cin jexhalationes inotdinato motu, & in eyrum cied- capurpur ftur;fternutatoria non effe in ufim ducenda , ne- gia fagiz- que valenda illa per nares attracta caputpurgiaz da. quamvis enim aliqua materig pars educatur, xr1*3^ iIVII YÀÀ ) —— Qr (91S NA OlS , Cv icrfiam m j y "LA 2n pavoxyf 2320 0 CO catiendt. I bilepr:- / 1 £:$ caf ut Cot- 80" 2 4 uS nz Fi6€3Ais. ilept i- Et €1$. "'UO6221- 3M5 "72v- Epi'epti- €15t pa- "T v0X y[7720 liosu oot gon nden T». ea 0 , ^ Ww fymptoma tamen fepe jJ E | aceto;aut finapi;aut fucco ruta perfric: 160 LFD. SEPT ALIT MEDIOL. augetur , concitatur ma- .x motu fübito materie morbus isine pi- utatur. In Epilepfia . acet,quod [, "Ntempore paroxyfmi non pl tif Pu paffim à plurimis fieri video, qui fta 4 VU. corpus concutiunt,quin etiam ipfum caput : fe- | u ad numreróenim magis recurrit ex eo mot pe lus perdurat 1n- obftruendum materia , & di vafio. 49. Fugiant etiam , & omnino caveant , ne ; dum.turpitudinem faciei, & diftorfionem , ac fpumaumjoccultare tentant, capite , & facie pan- | no cooperta, refpiratione liberà impedità, zeros füffocent. $o. Cave nein paroxyfmo vomitum provo- ces ; vidienim aliquos in invafione hocrentan- tes,ftriptorum quorumdam auctoritate ductos; przcipitem in mortem :egros duxiffe:ex violen- |, to enim illo motu, magis repleto capite, ac con--| citatà materià in cerebro exiftéte , ad perfectam cbftructionem faciendam deducunt , unde apo--,.i plexia fequi folet . | «1. Vt mirificé placet in principlo patoxy--], finiori aliquid , & mediis dentibus indere ; ttj: hiansos effe poffit, ne lingua intercidatur; fpu--]. ma educi poffit , & palatum realiquà attenuan-], te, puta, Mithridaticá compofitione, caftoreo exu, " iti poffit; ita 1f ut Fw "RT iE E us Je VÍA ANIMADVERS. LIB. FT. 161 ita lignum folidius 1mmittere nonita tutum eft , Í» penumeró enim inde excifos dentes vidi. Pte- ftatigitur facculum ex corio,vel ex craffioti telá, repletum. atrenuantibus multis, & validioribus quidem , finapi , evphorbio, caftoreo , rutà, aut ejus femine, & fimilibus, ita parare, ut illius vi- ces.poffit fupplere : fic enim & voti noftri com- potes reddemur fine illo periculo, & morbo ad- verfabimur. In brafei- $2. In prefervatione ab hoc morbo;hzc fitin- vatieze. fecandà venà cauti j»fiinftentacceffiones,nifiex 4^ epile- fu pprefíis menftruis ;aut hzmorrhoidibusori- P qu o)nem morbus fumat m uttendus erit faneuis ex gum bra- venis brachii (fs veró femel aut iterum, vere, vel. ^^"? » e iutumfo fipervenire foleant ; aut. hax motrhoi- des,aut menfes fint fuppretfi, fecanda erit veria ; in talo. aud s lud. quádo cx talo f^x- gai ?21Íf- tendus. $i ex aurà virulentà aliunde elevatà-ad. rpilepti- mel morbus fiat; nifi infignis plethoraid «iex an- perfuadeat,mitti | fanguisnon d debebir. ra tieva- $4. Cüm plerofq; videam; Aretzo,& Ttvieen fa » o0 nà duce,in-przcavend aepilepfià validiffimisuri "7742s medicamentis purgantibus, tum per vomitum , / "£5 tum per feceffüm ; ; egó longa experientà doctus Lys profiteorme numquam morbum hunc, in quo- quam per proprium cerebri affectum producti HAPE validiorib jus vomitoriis curáàtum vidiffe fed ex... :o 11s omnes ad deteriórem ftatum deductos:valc: üora autem per feceffi e cducentia aliqua: proi "u flec bfíerv AVl, nod ónon lta B EE uium ducta fuerint; à frequentiori epim eorum A CLLA L ufu, » 101. L/D. SEPT ALII MEDIOL. ufiexhauftis fpiritibus animalibus ,a poplexiz facpé concirantur . n | yeéicia $5. 1n confirmata epilepfià per proprium ce- in capire rebriaffectum , fi quis derafis capillis, veficanti- eptimum. bus peruniverfumcaput utatuf , atque ad peri- epilepfie pheriam humores virulentos trahat, diutius ul- setsedié - cufculis cuam capitis infeftantibus relictis, ut perlongum tempus ferofiilli humores per ulcu- Ícula emanent , optime curationem irftituet ; contumaciffimos enim capitis morbos hujuífmo- diratione ctiam curatos vidimus. In poplexia. Ataplecii 56- Vamvis excrementis alvorefertà, non eis flatim fit evacuandus fanguis. perfectam ve- voittédus nam, ne ad venas crudi humores tra- fanguis. hantur;in apoplexià tamen, cum ex niorà confir- metüur morbus , quamprimüm fecare venam ex- pedit , fi abundetfanguis, aut rnixtus fit fan cuini humormorbum faciens. Apopleti — $7. Quin fiindicatiofecandz venzadfit;pre- cis repeti- (abit repetitóid agere: fic enim neque refrige- £o [279415 cA bitur corpus;aut vires imbecilles reddentur,& mitius. id obtinebimus» quod maximé exoptat Actius; nempe,materiam morbificam commovebimus. ;8. Concudiatur/ blandé corpus , perfricetur ^osdun Calidis, & potiffimumbrachium , unde educen- 25 pof; dus eft fanguis , ut & revellatur , & áttenuetur , emdum quicraffior perfe eft ,& factusex refrigeratnione zu. adhuccraffior, facilius effluere poflit . |. $9. Neq; Ap oplecii £s COnCL- 1 J ANIM.ADVERS. | LIB. VT. 163 59. Neq; vulnus anguítum fiat quod aliqui- bus placet, uit motus diuriüs perduret , fed latum fieri dcbet; nam craffior cüm fit (anguis , ftatim, quafi reftagnat. 60. Venamifrontis aut pone aures ftatim ab Initio fecare quod aliquibus placet, ut quampri- mum prafto fimus , non eft conveniens , nifi pra- cetTerio univerfalis evàcuatiosfaltem per quatuor horas;admitti ramen aliquando poteritfi pletho rà non adfit , & aliqua fübfit fanguinis copia in, capire. que tamen duas non admittat fanguinis cyacuationes;. 61. In cucurbitulis in hoc morbo affigendis cauto fit , ne parti pofteriori thoracis applicen- tur , ne rcfpiratio umpediatur fed lumbis , bra- chiis,& fcapulis,quin & occipitio,& jugularibus quandoque venis. fed poíftalias ;& tuncomnino Ícarificare cutem fübjectam expedit. 62. Inligaturis-dolorificis non diutiüs perfi- endum,ne pars gangrznam incurrat; fed partes modo ftringantur, modo laxentur,;precepto Ávi- cene,ut & major fiat revulfio, & motus humoris. 63. Cauterium in commitfurà coronali , quod laudat Actus, & alii, nó anvltüm probatur,quód przfentaneum pon fit remedium , multáque alia - ^ E , Á | € iam invehat incommoda, de quibus aliàs . 64. Praítat, evacuatione factàsneque nimiüm in exrimis rübefcente parte,cucurbitulam in ver- tice ponere , & repetere , abrafo capite , vel vali- dum medicamentum veficas excitans capiti ap- , poncre , L "A bopledts ct$ dn fec da. vena vuln? fat ataplum . "A popleckt Cci$ "vena frotis qua do fecan- da . Apoplectz €t CHCHY- éitula quande,et quomodo Abplican- da. Apot lecis Cis lgattt- r& QUALESo Apopleciz C$ CO MIC Ya? 1 Có mif[ura coromals nate. Cucurlt- 'ula rs/0 '"titeyvel mie adpoplect; €i qua quantitas €byfteriz. In apople- fitis vo- enitus fu- giendus. Antiimi- "minuta fa- £UODHHID. Purgátia frat ex va lentiorib. Gterzauta- toria qua do adinim Sranda. Ilo inuduo oibus ab ipabecillio v btts m "EE i4 — LU/D. SEPT.ALII MEDIOE. 65. Inclyfmateinjiciendo hzc fit animadver- fio; fiinjiciatur primó ut revellamis , & peralvü fübducamus , ea quantitas erit infundenda , quie id praftare poffit; & hociis obfervatis , quz aliás docuimus : fi veróutinteftina mordicanübus , & valenter excalefacientibus vellicemus , & dolo- rem incutiamus in dimidiatà quantitate 1nfun- dendum erit , ut diutiüs retineatur : quod fi diu- tius retentum tormina , & inflatimationes in in-« teftinisexcitet;balano elicietur. 66. Vonitus fugiendus;tum quód egerin hoc motu feipfum adjuv are nefciat ; tum quód , cüm fe erigere nequeat; potius fuffocar etür;tum quód in repleto corpore vomitus caput replere folea t. 67. Sribii igitur ufus 1n hoc morbo, potiíTi- mümin paroxyftx 10, eft fugiendus. 69. Sed valentiora tamen deje dtoriá d: xhiben- da erunt , ut paucà quantitate affümipta etiam à longinquis attrahere, & educere poffint. 69. Sternutamenta ut maximé ex ufü füntin., hoc morbo , & quidem valenuffima ; ira-non fta- timadhibenda;nifi priàs corpus fitinanitum . 70. $i caput. derafum oleis calidis inungen- dum fit; cautio fit ut à levi oribus priüs 1ncipia- mus, ad valentiora progrec lentes . 71. Vt veró diutius haereant;ceré aliquid fem- per indendum crit. 72. In merin Chymicà arte in üfam: duücendis hec fit animadverfio: non iis folis t tendum efle », fed ipis me edicatis effe admifcenda : cim enim. ieneà fubftanua conftent ; 1n fuperficie pofita fta- tini ^ "9c on. dc RE d RU ANIMADEERS: LIB. tim diffipantur,& in halitusabeunt;nifi aéreis,&& 5/7; fj; oleaginofis quafi lieentur; ac coérceantur . In Paralyft . Pf. fed. oleis zneédicatis VAIXTA e ] 73 ] | Ifi monet Avicennas, quem omnes fe- 7^fare^- quuntur recentiores , in paralyfi in prin- ^ efle purgandi um, n ifi tranfactà quartà.; aut feptima. & netunc qu cos. validioribus me- dicamentis , quod etiam cipionon c habet verit cítn )ateria rs (lefacta , Iancas;cgt. —4- M VE TENUIT L] dicis in ads 4 promoventibu d fudcres movent, de e $9.85 - ha P X l 111 | uberiorem bum bhuncvrinis rerentén 11 — »^, ki 7 ; rt ptrs- exío) naptibusin deterius rvei é ficra-qucouc edi tím. mon vePe* A PEE tCnll lléXiolUutaà à Pa iltis , fudoribus autem : Queda m * 7 * 3 ! *noc & i €1l í Q4 d res ;craíffior maeis 2 C1 "Iles. 5 cum UID lo obfervatum vi1- demus; jdtai nen,mée A (ententià; perpetuam non, : fv enim primà ipsà die accerfi- tus Medicus fv ici m nondum nervis impacta adhucin motu eft;dum nondum ;] otf Litmateriam quamprimum. e medicamento fatis va ve ai IC. Atu b )LJà m firmata f alvum fubduce- It; perfectéque obítru- ctionem 1 (€CETA; priüsattenuanda erit, & prapa- àm evacbetur. us comm ittiti r error paffimà Me- urandà,c um cmuffis urinam. lea rromptiüs accedüno; quz coctum Guatiati 'etia1n .Sarza pari- p nea artificia» alioqui eS 27 Nace wer doit InOr- ,& ebundé pro- cónfcrtim. ma- A » a crat- autem parte callefcat , cxaf fiot f quando ab initio purga o Paralyti- €i$ fndors fera inu- ülta. roe LAYGUfI- jv, C5 dl ren i Paralyti- eis oleav$ fyeri ex oleis nimiümrcalidisj& ficcis,faltem folis; ?i$ Cali- dn mala. Olea ff:i- sata fola éputilia. Paralti- g1$ vera 115 utilia. Paralyti- : €i vubif- €atia qu do conve- PIAB? . Rubifican Ha guo ufque cuis adbarere debeant . Paralyti- eis cuctur- àiule u- :r56 D. SEPT ALII MEDIOL. fior reddatur;magisobftruat;atq; difficilior red- datur ad motum;& ad'evacuatióoriem . 7$. Quà etiam ratione inunctioncs non debent periculum enim impendet;ne materia nervis ad- hietens nimis exficcetur,& la pidéfcat: quarellis femper pinguia mifceri debent; unde edat vis ignea illorum coercebitur;re exhalet , & diutius adhzrefcent , neque titium exficcando contu- maciorem morbum reddent . 76. Vtin paralyfi curandà aliquando vefican- tia; poftuniverfum corpüs' evacuatum , fca apuhs , aut brachusapplicat? debent , ut materia à cere- bro,& principio fpinalis ad extetna attracta eva- cuetur;ita rubificantia folüm poft illa& t progxef- fü temporis ( Avicennas trieinta poft dies iis uti- tür ) fpinz dorfi applicare convenit , tim ut reli- quias materia extrà vocemus fpiritus 1terum in partem revocerütus , ut ea revi- faneuinémque dod 7. Cavendum tamen tenc, re rvbificantia e e adhareant, vt veficas , aut puftulas 1n cure indc cant;fic enim fpirittisa d partém non revoca- rentur;fed diffolverentur: có vfque foitur finapi- fint, dropacéfvectti adhaerere quamdiu rubida pars prefía d1eito not fcd robida perfeverát. 78. Cucurbitularutmufaüm quàm maximé com mendat Avicennas' poft ex purgatum corpus , ca- pitibus mufculorum partis labcrantisápplicita- é permittendi fint, n albefat, &,qui,- rum finefcarificatione;nen quidem ad extrahen- dam . "E 4 LOT oe Jnireda, — o eas aa SER: intus eos f nnm - ANIMADFERS.- LIB. V]. :3€7 ; dam materiam morbificam , ut cénfuit Geritilis , dot: qus fcd ad evocandos fpiritusad pártem fere demor- texas ap- tuam:quod ut obtinere poffimus, animadverten-P/ieanda - dum, cucurbitulas angufti oris effe debere, cima multo igne effe applicandas, ac divtiüs non effe,, permittendum ut adhzreant;ne diffolvatur quod ab iis eft attractum. De C onvulftone .. 79. Y N fpaífmo; motu irruentis materize ceffan- Wie : v . es CHC tc , ut cucurbitulze mediis mufculis affixze , ^4 rhitie p ome "- la quado, & fcarificatz extra ufi m funt ; ita cavendum eft, ubi af 3e f£nibhns mufz Wr "n ! -- 5 bnious muículorum ubi tendines funt , affi plicabdá. gantur. $c. Addit Aretzus , in illarum applicatione.» e 15] , Cucurbi parce ttammam excitari debere;nam que à lab cucurbitz fit compreffio.dcloris,conv auctcr efTe folet:molliüsi adhareant. FIS (ule i ulfionifque jj; fms gitur trahant; & diutiüs qZo zppl;- canda. 81. Cavendumetiam, ne pars fübjecta; detra- Ceci Cus cucurbitulissfrigore tentetur; pars enim rare- '/!!s faé- facta facile frigido a£re admiffo riecret. latiss p^ $2. Cuftodiendzautem quàm maximé ab am- ^um biente frigido partes , que calidis balneis pro- visis xime 1mmcrfe fucrint ; qug perfricatz, quaii gatz,que deniq; dropacibus,fina pifmis;aliífve » ingeniis ad ruborem deductz , au nes calr- t quovis modo 4j, foe rarefacta; quód nervis frioidit aS fit 1nimica, ma- zz. £eriamq; convulfionem facientem craflefaciat. $3. Quapropter etiam fupervenierte füdore» ossis L. 4 cb do- fe fador.fu pervene- rit, quid agendum. 1698 LVD. SEPT.ALII 7MEDIOL. ob doloris vehementiam ; maxime obfervandum erit ; ne mador ille adhaereat ; néve frigefcat , fed omnino abftergendus erit ; fed ne rneatus 2 aperü frigiditatem admittat ; Béve effluens fudor vir- tutem exfolvat ; calente aliquooleo partes erunt MelZcho- licis :pur- gantia li- quida ma gis conve 9UADE S Cuando "altéAus fangnis 5, et qua do fappri- auendmus , f(E9A JE5- 4 , ttnhá . delinienda blandé. In AM elanchelia . Vamvisnon negandum fit ,in hoc mor- bomedicamenta , qux exhiberi debent ad evacuandum humorem , füb quà- cumque forma concedi pofle ; veriffimum tamen 94. -eft;fi liquida gunntegekuss multó magis utilia ef- fe;necin omhibus ufum pilularum admitti poffe, Ob ficcitatem melancholie; quamvis contumacia materiz ad eas nos revocet : nam robuftius agunt combinatà vi,diutiüfque in ventriculo hzrent; & vehementiüsà capite prolectant . 8:. In miffione fanguinis per fcétam venam, quamvis fciam , plerofque Galeni au&toritate in- nixos hac uti diftinctione , üt viribus confentien- tibus , & morbo masno facto, fecetur vena , « fi ater fanguis effiüat;educatiür ad debitam quanti- tatem ; fin fübtilis, & rubens ; ubiad tres uncias effuxerit; fu pprimatur: petpetuo tamen ho cfer- vandum non eft; aliquando enim aliquà datà oc- cafione, cüm ca perit morbus 1: sin cerebro ; opti- mo fanguine exficcato , fiin univerfo ab undave- rit fanguis, & torofz fuerint venz , (aneuífque in iis nüllam conceperit labem,;fed copi fc làm pec- cet —————M—Ó— M -ANIM.ADFERS. LIB. FT. T | cet, fecanda quidem ierit vena, & fanguis,ctiamfi fübtilis, & rubens effluat,omnino in debità quai titate erit evacuándus, ut revellat à ca Dite, 1m- pediatur , quó minüsin nleram bilem vertatur , aut melancholefcat. Galeniieiturfentengia ve- « "P € ra erit ; ubi non adfint fiena verz plethorz ;tunc D Y, enim pro revulfione expedit fecare venam , & f1—* n iorum cundi videris nus ,Cümin venis maenis í abundare nierum fanguinen n viderimus,cfflu cre - finemus; fir veró fübulem, & rubrum, fiflemus : quod p« otiüs: i ptus fit imclancholicum fanguinem in fupernis exiftentem attemperare , & ad beni- onain naturam revocare, QCoffa 7 r D Ss $474 U y Leute ru ED D e 2 Y eR ET iunt 56. Foramen tàmen femper amn»lurm fit, ut, fi , i i CIS nA210»T2c* In craffum faneuiném incidamu: s,prompte efflue L3rbabess mw». cH i Ab. re pofht;neque tumor circa fciffuram excitetur. Jit ampla. M e OW *K»TS P T7 | 14 ^ y ad. 3 m 957. Admonendus etiam eft venifeca , ut difle- Fzz4547 A5 ven: TP 1113313 7? 3 ^ * lc la f 1^1 T Veto v wap Y incutu 111 mi iquai [a im ud AVL ;Lh€ Crai- vintuli $ fioris fanguinis effufio impediatur. incifa ve- 24,0 me hne f AES 2L antLeli- In Epipboi A "IZ C6 p10J0 ad oculos bur u22101- lancholi "hn . * 4/4 ATtflt1 4 C$ e Li ^ 3 Au LJ PUER MMPEAMCTOCNGI TEMOR b epibbo- $8. Vamvis , cumocculi fluxibus humorum. p? f fle : " cenfherir Cial D 2 4 fA0Culort -4, tententur , cenfherit Galenus nmm 6.2d- qni, "we Db0or. 21. Efi 13« AM eb. tilt. ob ad- t "mn " X ) X FIDUS tete) bd d^ 2d dd d í AAA VA-LL4t wr LER, NEIDRU- ftrinzenuum ufo effe abfipendum ; 1n epiphoráa gz As uet y ". : I E ED tamen multoófecus faciendum docet; poufimu "1 -- ^ TR we ^A^31 E "—— Mood 441 EU in Lema Oo:cumenimailiuxus nuimorls iit €ex- C» uy). P Re 014115 , Ct" 170. LFD. SEPT ALII MEDIOL. In fluxio & materia in Intimioribus recipiatur,& ab exter--| sibus alii; nà tunica quodammodo repellatur.aut faltem abi] ad oculos cà nonadmittatur , cui aqua ex rubi fümmitati- abitinen- bus, ex foliis teneris quercüs, ex fragis, & (imili--| dum 45 ' bus, vel compofitis , aut ferrata convenit :at ad--| «dri»? ftringens ficcitas numquam admitti debet, ubi]. QÓAS. C conmimaciorem & folutu difficiliorem efficiunt affectum, & fiepé etiam actioni visüs non leve af- ferunt detrimentum. 99. Notant recentiores viri doctiffimi, & poft multiplici experientiàà me comprobatum eft, in i Via 9laucis ocu l1s,ubi etiam vene ampla confpiciun- agbla i, ; 'ü f mitioribus remediis agendum effe, quod for- G'anmcis 1 "Herila, affe magis fint pervii. agendum. | 90. Mafticatotiis,&a pophleegmatifmis uten- In epiplo dum.eft potius , quàm errhinis ; quae tamen pro- va errbi- grediente morbo , & frieidà affluente materià , ?5 ra^ modo validiora non fuerint , in ufim aliquando venire poterunt: fic enim averfio materie fietà aeatibus canthorim oculi ad nafüm. 91. À fternutatoriis cujufcumque eeneris o- mninoabftinédum: impetu enim propulfa mate- cul»us LTiàà Cerebro per nares , & pereofdem meatusa poii; f, 9010s promovetur,& ab internis, & meatus ma- gis aperiuntur, * , 247 t2au» SK FA dita- dPor:a $9 v gten ida» - humiditas ad internas tunicas, & intra corpus; p^" T A ANIMADFERS. LIB. VI. In Opbtbalmia. 17 | 92. Y N. muliebris lactis ex uberibus recenter emuléti;aut ftillaa ufüad demvlcendum. vehementiffimum oculi dolorem, ut principem, ; locum inter hujufinodi prefidia femper obtinuit; ita cautio adhibenda;ne eadem lactis portio diu- tius parti àdlizreat: fepé enimab zftucc rromp- tur, & à vehementi calore oculi acrimoniam ccn- Cipit;abítercenda Icitur blandé eric, aut novo la- Cte afperfo fn bluenda. 93. Opiinfusin inflammatis ocvlis neque fre- quens fiGneque multus:quamvis enim ip eo prz- valeat refrieerand! vis,cüm tamen amarotis non- nihil habeat, fepé mordet , & dolorem adauget. Qiód fi ex longiori morà prevalente frieiditate | fenfus torpefcit ; & fübinde dolor imnünaüitur , | tum & per frigiditatem temperatur zítus,craffe- facto tamen affluxo humore contumacior reddi- tir morbus , curatüque difficilior ; tim & visüs actio hebetior fit , vt etiam Galenus cbfervavit , 3- Meth. med. c. 2. GO" 2. de compo[. med. fecundum Mocz; c.1. | 94. Obquasetiam caufss rejicieb IAM etb.med. ult. ea,quae vehementer Jeuamfirefrigerent, & re Imibus oculorum ,utaca t'Gat. 175 J rineunt, ellantin inflammatio- ad [0 ^ ) I ciam , & hvpocyf ^ tin; n6.» fiuxit,exituü p EN "T (31*5 ITOnl- materia morbifica ; qux eó in lbeatur. 9$. Et quemadmodum remedia in hoc morbo ILeni: Ha effe debent;ita ullum lentcrem ha- bere Laéle ent liebri qua cauttone utenda us obhtbal- UMA e ^s 720901 (94 7310 — (N n TWIA 06H - tbalmia Obt! nfus 2e9u fi 4 Lj guens , 25€ Qt mul- t» $ Is, Adífrtn- gentia va lid 1 op L - thalmia IL. gie da. Leztortn LabentiA 12 LVLDSEPI.ALIT MEDIOL. bereoportet , ne pertinaciüsadhzreant , néve , fiij epbtbal- 2 xulvifculum aliquem ex pompholyge ; Cadmià , | 3C IH- esindda plumbo;adjungamus ,arefcant, acrimoniammye.»] — vel ex admixtione acris humoris , & calidi adíci- pun Allami- fcant: Quare licet albumii naovorum diutiüs cone--jati Poi. quaffata cum aquà rofarum , vel my illnm Mis fondi va- velfimiliunr, .acípuma yes atq; iterum detra--] i4 :io, € cZ. Ca, maxime omnibus pro "bentur, acin ufum du-Joniic qu2 c4- Cantur , cum tamen tenacins, adhereant ;ut huic "pene * . incommodo occurramus , foleo ego ovum recenssit: ad duritiem quamdam c3 «coquere, & detractáil Andes - flavà parte, per expr effionemex albo aquam ex-4» 1 - 4 À trahere & i illà uti cumaliis; aut fané in loco cavonlile mA UE EV Ta cc iari albi, tutiz , & aqua rofarum por rtione P impofità, in modum cementi ; per duplicem pe-- tam expref tione fact, aquam, fuccümve extra-y DESEE o BB li TRE tisocults fine moleftià , &9 maximo cum. fructu utLfolco . ! | pios Cod aereis cum Gal. 1j: ELS ) Emplafi jb onmbd.22. emplaftica um vimchabentia , & refri- fut eis in eph cerantia in lHippit udine conyc 'nire., ut diu itzusad- d.) tbalmia Y ereant , loi |gtoríque te porc refrieerando re-Jio pellant;ubi potifimim: iit ophthalmia fit ficca «Jio. aut humor effiuens tenuis;necadharens; ubi vedi rÓ vi dior fit, & mordens , füpcriorem cautio- nem adl übe bin BIEN FH: a9 Obf: Van zu pratercà, Galenum e MEM eb nti»dü - AMeib. xit Ad de coni of. med. lecundum loc... 2 em itpitu interlenientia do lorem in oculorum infian ^E 3n dine, nog tione, cumalbumineovi,& lacte collocaffe deco feine. Cur. de xnu iugraci;id veró plerique Medici paranij ex fe- k | i1 1T S 1 Gianao utendum. J-XNIM.ADFERS. LIB. VI. 173 2 x femine; cüm dn mm id maeis fit ca idv mi, nuam conveniat in oculo rum inflammatione »; [um calidum in fecundo gradu , & ficcum in pri- jJmo pofüerit Galenus femen 8. de fmpl. »td. fa- ^ s.d ind. affumi ieitur pro parando hoc decocto ad fc- 7147 YA Jrendos oculos debebit herba pía, & ejus folia, AS Mond A ilioqui augebitiir inflammatio. — — v 98. Quinimo in illius ufu hecfit cautio ex Ga- Fzzugrz- enoibiderü , nein ufüm ducatur , nifi priüs ab- cz a&/sen uatur diligenter-; ne pulverem admixtum ha- dum ante |beat; femináque etiam erunt excutienda : sícque 244 Zeco- Iromimunem errcrem — - E^; to 99. Infinita propemodum remedià , aquas; |ptilveres ;&alia; cum videa im& paflim pro )jpe- 1l 5 & fcrib! ) placet iili ud h MC pro CaUutloneadnc- i 31 4ÀAC ; quod 1 Goctrliitno Mercato lib. Iu Jepii: Aii orb. curasi. c. 30. fcribitur . In oculorem curat M vilia ad- ie animadvertendum , quamvis pluri rima pra dpieiited lcripra fint remedia nono — '5, àut plurimis j aut femper effe utendum 'Serim boni promut- Jtunt; quàm praftenr, ut a1 G ;alenus . Scio profe- I5 , pl ures inom 'dam cocecit atem ded " Ctos piles "vo Í^ p(le copia mdalium um potiüs , quàm defect tu 3 ex Attn Jnequeunt enim ocoli ; quz. proficua fant , citra: —— Jdamnum perferre; ide Le quz inordinate; & ci- Jtra rationem adhibentur rco. Iníüuffufione perfectà; quam Cataractam I» eatara barbariappellant; curandà;4 aci removendà , 4a — oculi drautio hzc adfit, ut niinauam tali cutationl ma- 464 rere inum admoveamus ,fi tuffi xoer laboret. Si e- ve742 &o. Ph l1: Planen sleid SZICLA dina stes deed TE PTP RENS. FEET inim acu introducia Íiupervenerit ; perf rationis / $ LESE DCIlCll- jexicu ide E Go CE "P A E, x T" ZU cdet ubl CENT 574 LED. SEPT ALII MEDIOL. - . AN e E -m w4Ot-periculum impendet: fi veró tunicula depreffas ju: Bre Ciesa, ex.concuffione veheméa dimota recurrit | »ut WA. - Sternuta- gneuto 1m pediente ; 90 1705?- dirtpoji. Catara- éfa, ante- quam aca cp 1- "TP quid cavenda. Auribus. fS x si fim - 2106 labo vYaOAIlibus 'Ui Cone nin! . ror. Si veró jam deprefsà fternutamentuma, | u( immincre zger perfenferit; unde aut recursüs pe--$io riculum immineat, aut inflammatonis in oculo s; «ri fummitate dieit dextré majore oculi angulo có-- oui preffo, & perfricato, periculum hoc evitabit im- do pedito fternutamento. 102. Quoniamante curationem hanc per acüs fuii Medici fe pius ut periculum faciant , an fatis in--] i0 craffata fit , ut actioni per acum factz cedere pa- jeu rata fit fine ruptura ; digito pupillam compri- Jii munt;cauté id facere debentne fi valentiüus id fa-. fis: ciant, nimis tuniculam attenuent, facilémq; red b; dant ad difruptionem. Cautiones ip " MAurium morbis curandis . N. aurium internà curandàinflammatio- |». ne, à repellentibus,& oxyrhodino abfti--.,,.. nendum omnino cenfeo ; cüm eniminternarumb. |... cerebri parcum repletarum foboles effe foleattk c. materia eó detrufa, fi repellatur ; ad prinapemos.c partem remeabit,& debrium quandoque pariet, kr... aliquando veró alios cerebri affectus... Quód fij... Galenus, 3. de compo[. med.[ecundum loc.xepellene-..... tia, & oxyrliodinum in doloribus aurium ; & 1n». |. inflammationibus earbimdem cócedere vifus eft j,5.. id intellizendum potiüs eft de phlogofi,quàm de:j verà inflammatione. Si tamen non magna fuenit;;| atque non multam in particulà,& cerebro fübeffe:| mate- I95. -ANIAAMDFERS. LIB. VT. 17$ materiam cognoverimus , repelient ia aliqua in ifum venire poterunt . 104. Qualiacumque tamen hac fuerint; qu. 5,5475 "lid leniendum dolcrem, & refrigeranduminfun- 44,245 "entur,edamfi xíftus maximus in parte fue nt, applicita iumquam frigida appli licari d lebebunt ; nam cuüm a4 aem 'Janguiais fint expertes aures;facile ad fibi co 'gna- fsat frigi-. " am intemperiem frigidam flecti poffunt : tepen- 44 3a 1gitur fenpercum Galeno adhibebusm. "y tof. Quód fi dolores contigerint à frigidà ma- /?, «urs 'erià partem extendente, qua actu calida funt, & 4^'»r/óws "potentia omnino inftillabuntur : fic enim & fri- pu | ridam intemp »eriem evincemus , craffam mate- ume iam magis difcudemus, « penetrationem adju- lvabimus. Loth ind 106. Intinnituaurium à lue Venere, alioqui 4ucezds. paturá fuà rebelli , & vix fanabili , cauti fint Me- Tionieui lici; neque vehementioribus remediis utantur : asm one& enim experientià obfervavi 1ma]jori ex par- f« morbo re;dum tinnitum hujufmodi nimis cbftinaté evin. G?^"t? rere tentàffent, omnimodam fürditatem induxif- "^'^" ie. Siquod autem remedium illi auxilio eft;uri- 1a afini ,jn quà per noctem maducrit lienum. porem X pont] caftorci, & mentaftri fafci- ,,,;,, Ifrulus, diftillata; & auribus inftil lata,aut per eva- ex »ior£o "dboratorium excepta ; maxime 1d praftat ; aut Gallico e Apleum Gvajacinum eoffy pio exceptum ;4X auri- modium. pus bon nó . ! calefaci é- ra nó ap- plicanda. It221t43 Canter £2. CO0YORA li fatuva 1 catarrlEo Pun. 176. LVD. SEPT ALII. MMEDIOL. , j De Catarrhbo. 107 Vamwvis optime fciam ;.ab aliquibus etiam praftantiffimis in arte 1 medicá viris in catarrho curando cantera proponi inurc ndaad fituram coronalem,quo lo» co illi committitur faoi Ftajits ut & caput expur- ectur ab excrementis,& ab infernis ad fupernas, & extra corpus cadem revellantur : quoniam ta- men vix greg poteft, craffiora illa excrementa» aícendere poffe, afcenfa vero per futuras permea- rc; vcrifimilius autem eft , externe producta per cas deícendere pof dn omnino re ejicienda,& 7 ab ufu inedico repellenda effe videntur ; quod enim ali- qui (ibi fingunt tfufpendiyintercipique materiam, ne ad pectus fiuat, tidia ufum eftzquo modo enim fufpendi queat ; quod graveeft , nullo retinente ; ne mente quidem concipi poteft: cüm veró hic neque occlufio adfit vafis sali icujus $, neque delica- tio, aut CO Vii lle nc iba mor intercipi dici poteft. At veró nequetxev d eft,cüm nul- 1a fere fit diftantia latera í zuleiteg E enim denudato cranto periculum nof : neque derivatio , cum hac adl]. i&t- qiaminniius t cjuseritufus. Atabufuss]. cognofcat ? ? quis adufto pericranio fecuritatem.s] pollicebitur? quis 1nflamm: interna periculum non vereb! ibi men ibas T externa cum inter "nis per nervos, "2 D 1 T^ "£/51^*vrnmt c 1^5 (^17 dba venas, perat "V Ci pericula viíà 2^ doc ntanum.Coz[ilio 36. pro atio nls & externa, Itür;aduíta parteis. eria: sjunguntur ? Atl :2end: met. io; ob multa» ANIMADVFERS. LIB. FL 173 pro Nobili Veronen[e 143. C" 170. Hieronymum Mércütia lem zz T omo 3. Con[iliorum; [aptus , 8c poft omnes Fabium Pacium,z eruait:Jf[imis Com mentaris in lib. Adetb. med. lib. $. cap. 13. 9 "Appendice ad lib-7.omnino genus hoc auxilii de- teftatos fuiffe. Ego veró libere affirmare poí- fum , me quadraginta horum annorum fpacio s quo in magnà hac vrbe medicinam facio, nul- lum ex iis quibus cauterium hoc inuftum eft,vi- diffe à tali remedio adjutum , fe d aliquos etiam inflammatione in parte excitatà effe periclita- tos : potiffimüm primis annisjuventutis mez» quo tempore aliqui adhuc ex iis vivebant ; qui barbaram fectantes Medicinam , frequentiüs Catarvbo senus hocauxilii in ufum ducebant ; fed fübfe- ad pulmo quenti tempore , Medicis fpe fuà feaitlitia fa. "t5 et tho piüs,exoleícere tandem illud, & pofthaberi me- 74/0 1r I1to CC pit. Vente s 108. Vbiad pulmones, & thoracem , quin. | Mam & ad fauces irruit materia , five tenuis fit , five lofr, craffa , eargarifmi numquam 1n ufum veniant ; Gargari- ex motti enim attracta materia fepe fuffocatio- fmata fa» nis infert periculum, 109. Quin & ubi partes fpiritales jam reple- tx funt materià crafsà , à uad abftinen- dum ; cüm non leve inde fuffocationis (ubfit pe- riculum. IIO. Quód f fi homo tabi; aut afthmati obno- xius fuerit ; idem genus auxilii fugiet. Iri. Solümtuncconvenient;cüm fluens ma- teria acris fuerit ; & autexulcerationisin parti- bus M gienda, ve pleto bo- YaCe . Aft bmati aut tabi chbnoxis gargori- fmmaf fa 451 . Gar, ear ft ^5 ; 172 198 - LV D. SEPT ALII. MEDIOL. eatarrlo. bus gule ,aut aneinz periculum impenderit 5 quádo con t&ncque & blandé id erit preftandum ; & addi- veniunt - tisrefrigerationi adftringentibus , Catari — Y12. Quoniamaliquos effe fcio , qui, ut con- non [ft^ timacem, & moleftum morbum brevi tempore di narcc!i (e curate poffeoftendant, ftatim nullà urgente» 055» ?7^. geceffitate , ad fiftentia. catarrhum accedunt ; $OAgDA HT nA a 31.5 : TET. d CV. Juste ue Theriacam novam, Philonium , pilulas ce cy ecffitate. nogloffo, & fimilia exhibentes; animadverten- dum erit, iis uti eosnon debere ante humorum expurgationem, & revulfionem;tunc neque fa- ciléad hzc veniendum, neincratfata materia, óc refricerata, fi diutiüsin cerebro contineatur;ce- rebrales aliquos magni momenti morbos pa- tiat. Ad earamen erit veniendum, fi eravia ur- ceantfymptomata , ut fiita effündatur humor in pulmones , ut graviffimam tuffim , metum. fuffocationis, exulcerationis, vel rupturz vena, acerrimà viafferat; tunc enim miffo fanguine, fi opis fit, vel enamillico, & ante purgationem fiftere licet hünceffrenem motum. De Zdngina. PM Voniam in hocmmorbo miffionem quii , loboranti dem fanguinis per fectam venam o--] bus que mnes neceffarium auxiliumeefle fa--] , vna [it tentur, fed in loco deligendo variàffe video.aliiss] , ficanda. ex brachiis femper emittendum cenfenübus;.f aüctoritate Hipp. 4. de vif. acut. 30. & quodi] fecti$ in brachiis non folum univerfum corpus:| prom- ANIM.ADVFERS. LIB. FI. 179 proniptiüs evacuatur , fed fimul.eiiam non pa- rum fanguinis à faucibus revellitur:alus ex par- tibus infernis , faph hanà, vcl e.- venàtali, quód fluentem fanguinem in fluxio nis initio non ÍC- lum ad contraria k ci laborantis , fed & fontis transfundentus, «x ad OM i regula à Galeno tradita revellen dum eíle OQ (tendant : cum.eitHr laborans pars fit collum , fons'autem transíun- dens fit jecur, pracipua íanguinis officina ; fi fanguinem miíerimus (célis venis 1n brachio, tantum abefi ut ad contraria fanguinem retra- hamus , ut po ;tiüs ad partem laborantem av Oce- mus: vena fiquidem cava indelata in duos ra- mos fcinditur, levium, &.dexuum, qui in jugu- lares , & axillares dividuntur: at à jugi axbus externis lary n91s v afa ortum. ducunt . Sanguine joiturex vei nis brachii tracto, certum eft, ad v e- ias juguli edam trahi ; sicque potius morbum. augeri, attract o fanguine ad laboratem partem, vicinià., & inflammatione fanguinem trahente In hac controverfià ceníco ego,on nnino animad- vertendum efle , an Corpus mk iximé affiuat fan- cuine,five natur " mies ibanteactam vita mfive €x folità ali iquà evacti tione (up p reísà ; tunc enim ce níeo; f inguinem velex vena pop nus; vel malleoli effe detrahendum, eàdem autem die, urgente morbo , vel fequenti , Jecoraria, vel ce- phalica erit fecanda ; & fi non cefferit morbus, rübor autemadfit faciei, amp »liüs etiam venicn- dum erit ad fectionem venarum fub lingua Á Quód fitanta non premat fanguinis cop la , In- M a Ltaci1s Mani om M LVD. SEPT ALII MEDIOL. tactis venis inferiorum partium, przftare credi- derim , ftatim cubiti venas fecare; moxq; ad fu- pernas incidendas accedere. Inamgina | 114. Repetendaautem & ex brachiis fangvi laboranti 31s miffio eft ; non folüm quód maeis revellat; &us iteri- minüfq; vires debilitet ; fed quód obfervatuum, da fa? $*i 3t Ce pius ad partem laborantem affluxus novos zismf?- Geri. aut parte aliquà ; ut onere; quo premitur , levetur , transfundente ; autob dolorem, & ca- lorem laborante parte attrahente. 115. Cümautem aliqui ex moleftià medica- Wrlires mentorum , aut quód naturà medicamenta ab- potias dà horreant, facile medicamen ta evomunt; preftat da, quà lemper potione uti , quàm bolis ; aut pilulis : fi in folida €nim- contigerit pilulas, aut'bolos evomi , cm. foma. conferüm , & magno impetu ad anguftias op- preffi ab inflammatione tranfitüs propelantur, fuffocationis , & ftrangulationis periculum non leveafferunt. "ngincfis | 116. Quiad difcutiendum ininflammationi- faeculi ex bus. aliarum partium ex arentibus pulvifculis difcut:éi parantur facculi ; inanginà numquam in ufim., &ns mali- ducantur , quód denfando externam cutim po- tiüs curationem impediant ; humentibus igitur porius eft agendum. 190 r L) A notpof[rs De Plevritide. qa slewi- T13. Vamyvis in plevritide curandà fectà [ ^ . . " vide, dolo- venáà,majoriex parte exfpectanda ve deften- fit coloris in fanguine mutatio , €x Hippo- ANIM ADVERS. LIB.VL x81 Hippocratis & Galeni precepto; 2.404f.10.mO- dente , $5 .dó eger ferze poflit ; ficenim & antecedentemo fa»guizis inflammationis c: .ufam avertemus , & conjun- miffone ctam amovebimus; id tamen p erpetuó ,autin, 79 e5 exe qu l'àcumque plevritide obfervandum non eft: fiie aliàs enim docuimus, fervandumid effe;ubive- "975 — pa; quz fecatur , proxima eft loco affecto : pro- "P! prereà dolore defcendente , & infimam thoracis partem cccupante , talis non exfpectatur muta- t10: nam tales partes, ait Galenus,nutrimentum fuum bauriuntà venà füb corde ; & cordis par- tes nimiüm Inaniremus , antequàm fanguinem. infiammauorem facientem evacuaremus . ! 11$. Quin necfemper quidem in plevritide Neg. viri« partes fu | €rnas occu pante 1v itti eó ufquefan- bus debsli guis debet , quó coloris in co fiat mutatio : fepe ws enim dum coloris exfpecta mus mutationem, Vle tales vires concidunt ; nec zger valebit ea € pe- ctore vacuare , quae aut refüd: int , aut diftupta Vomicà in pu Imones defluxa collecta funt . ; 119. Etevenit etiam, ut, etiamfi vitales vires Ne; ime confiftant , non exfpedtari poffit ulla colorisin, P^per- fanguine mutatio , fi infederit loco firmiter fan- "!/^"$4- guis , & in denfiorem membranam infederit . dn 120. Licet plevritidis curationem primo ten- tandam docuerit H1pp.2. zest. fomentis, ut; an iis curari morbus poffit, tentemus, & dolor mi- I» blevri- | tide foti- | | | bus quan | tefat;idtamen neque femper, neq; in qui US doueer- | plevriuüde , aut in quàlibet corporis conftitutio- 44 , | ne,autquovis fctu praftai poteft ; fi enim Jam qwinus morbus auctus cft; aut v ehemens cft inflamma- M 3 to, (5o CZ 182 LED. SEPT ALII MEDIOL. tio. &dolor; zftüfve magnus , aut corpusimul- to fanguine repletum , non alio hujufmodi re- medio uti licet; quàm aquà repente ; ne 1na- jor eftus ; dolor ;.aut affluxus materie ad lo- cum fiat. 2r. Át magni etiam in iis fotibus; qui ad nzo1 4emulcen dum dolorem in ufum veniunt ;adhi- x a. bendis cautione opus eft: fi epim ad fupernas t^, fons DATUES pertingat ; & verfus claviculam ) dol lor, ftntbug; €um & materia acrior , & maxime calida effe ; di. foleat; calidis; & humidis actu potius res crit uanfigenda : fin ad inferna. vereat dolor ,qui Dolore 4; €tiara nonadeó pungeriseffe folet; quiquencn, Jeendetey ]eveus flatuum copiam adjunétam habet; ficca, f«ti- —. ediaminufüm duci poterunt, & fané commo- dius ; attenuant enim máagis, exficcant, & di2e- runtzex humidis autém attentiatur quiden )ma- teria, fed crafliores flatus ex fimili materià exci- tad non 1ta commodé difcüti folent. Sarculi fo ^— 122. Sicciii fotus , üt ex i ii lici materia vétes [jg parari folent; ita ea maeis prefertur , quz levis lv, — lit5 ficmilium ceteris prafert Hippocrates , pa- | nicum, furfures, femina , & flores diftutientes ; : falis autem etiam portio aliqua ob exficcatio- nem hcet admifceri aliquando poffit , minus ta- menilhus addendum. quàm folet, tum ob gra- vitatem, tum ob àcrimoniam. Mirfeeg — 123. Quod fi ex fotu etiam dolor mitefcat ; zé dolore , DO proinde tamé ftatim evictum effe morbum ni flatipg, Cerifendum erit, aut à eenerofis remediis ceffan- &[iia- dum,puta.miffione finguinis;fepé enimad pri- mum Ix plevrt ! ——— M À— — I 9 bum, paululum etiam tuffis fuperfit , & corpo- ^7 mee | risadfitaliqua caliditas quz aliquando magis jr infcítet ; quamprimum dandam effe operati; ut.que reliqua eft; materia difcutiatur;aut enim quz relinquuntur recidivas faciunt, aut ad füup- pes ohem convertuntur. EU 26. Non fünt hoc loco pretereunda preftam.,,, [9 iff ma duo remedia , qux doloribus iis laterali- bs SM UL busadco uulia effe cognovi , ut multos, qui j jam p, "aflanti PN jam fuffocari videba ntur, ab hujufmodi pericu- 5»; e lis exemerim, Primum eft;fi poft miffü i hdariz gi hui A : ANIMADVERS. LIB.VL. 3183 mum fotüs blandimentum mitefcit in phlegmo- 4^» 4 ne dolor, quód pars tenía laxetur , fed revivifcit veris re- mox ardentiüs , novà affluxà materià : quare.» mediis. fi & febris , & fpirandi difficultas enam perfe- verent , non erit cunCtandum, fed: affluens ma- teria quamprimum crtit revellenda. I24. In hoc morbo maxime pleriq; qui Me- Exrerzis dicinam P rofitentur , arcana remedia promu nt 7o indifiz externa, interna : in externis nullum committi &e aede. poffe errorem omnes fibi perfiiadent , unguenta cx dialthaa fubuli;/butyro veteri,& cumini pul- vcre patant; alii ex calce, & alus cerata, &cata- plafmata ; alii ex pice , & rebusaliis quàm plu- rimis calefacienübus , cum zgrotanuum detri- mento: cavenda hec maximé erunt, potiffim üm In prin C1p10 ; calore enim fluxiones concitant atq; humores trahunt; alia veró praetereà etiam Iaxant. 25. Obférvandum prztereà , quód optimé !»/Ievrisi annotavit Aretzus, fi poft devictum hunc mor- ^5 relige M» 4 guinem 194 LVD. SEPT-ALII MEDIOL. ouinem exhibuerimus tres uncias mellis ro f. fo2 lutivi , & tantumdem butyri recentis ; quód fi etiam progreffus fuerit moibus ; .diffcile autem füppuretur ; aut difiuptá vomica «gris pericu- ]umimmineat fuffocaticnis,maximé etiam cone 2. feret .|In eumdemufi:m feliciter utor quinque 1! unciis olei aínvedalaru m recentis, cum uncià . Hil unaàmannz. |In: eumdem ufüm duco infrà fcri- eu ptum : Recipeoleiolivarum optimi , & maturi unc. viii. aqua fo ntis lib. 11. excoquantur fimul fine cooperculo.in vafe terreo vitreato , ad con- fümptionem totius aque, & póft olei illius unc. vii. dentur , dolorem mitigat ; fuppuradonems adjuvat, alvum blande mollit ;acnon ignetcit ; autin bilem vertitur. e Suppuratione . 127. Vn fuppurati ex difruptà vomicà vix alià vià recté expurgentur, quàm per gar matis tuffim fcreatu , non multum fpei in evacua indà siad Mo. €8 materià peralvum reponere debet Medicus; dice p al- quód ope Medici hoc vix fieri poffit ;. praftat vnm ex-- 1d quandoque natura, quz nobis incompertas furgari, vlàsinvenit ; & ad falutem zgri ftruit ; audacis tamen potius eft officium,cüm non per alias vias excerni péralvum poffit, quàm per cor, & jecur fibi tranfitum materia parante , quod periculi plenumnezotiü femper cenfi; ; fyncopen enim , dum per cor tranfit, inducere poterit: cüm veró euam heparattinget, & inteftina, & dyfente- riam 1» emt" 252416 n0n —n M — ANIM.ADVFERS.: LIB. I. | 185 tiam mordaci vi concitabit ; & fanguificatrice» hepatis facultate lzsà hyvdropem faciet. Salu- briter id quandoque à naturà tentatum fcimus ; id Arctaus teftatur: & nos in purulento ex plev- ritide jamjam cx füffocatione moribundo vidi- mus in Mane hoc Valetudinario , qui cüm phlegmone laboraret ; & propemc dum ftrane eularetur, (isdores: jam frieldi adeffent, 1ivefce- rent omnia extrema, po tiffimüm fa cies , fubito alvi flucre fu perveniente , maximà fanici copià effusa, brevi rem ipore conval luit:raró jieitur cum id faciat natura , cüm eadem nobis incoenitas vias fibi ftruat cum p rxtereà non fit pet loca convenientia , omnino ncn erit imitanda à Me- dico ; poti iffimóum quia, fi leviori pureante ute- mur, noxii nihil evacuabimus; fin validiori, vi- res imbecilles reddemus in qu ibus fclis falutis fpes pofita eft,ut & ferendo merbo fintidonez; & materia per tuffim fcreatu cxpelli fatis poffit. 128. Perurinam licet; quz 1n th hnic; pul- monibus continetur materia,difficillimé,& mi- nis tutó educi poffit; promoventibus tamen lo- tium tutó uti poffumus , ut Í alrem materia, quz in vomicà adhuccontinetur, & quz denuó col- z ligitur, per veficam exccrni poffit :quód fciamus; vená azygos interdum inferi ramulis arterie aor tz, interdum ca |vzt vena -bi furcatz ad renes , 1n- terdum vena adipali , vcl em ileentibus,& prc- ptercà frequentior etiam éft per v eficam ejuf- modi materic evacuatio , & proinde etlam 1mi- tanda, cum etiam fit per vias conv - ntes. 1 Subburae tis dinreti cA COvens re foffunt, e^ CH T» i956 | LYD. SEPT ALII MEDIOL. 129. Inuftione; & fectione faciendiin ems | pyticis hec fit cautio;ne à ruptione vomice ftatim 1 fiat , fed cum Hipp. zz Coacis pradictionibhs, dif- ferenda erit in decimumquintum diem , ut & materia coctione ulteriori mitefcat magis , quin ab effaüfione extra locum , ubi: maturuerat , ite- |]. , rum alteretur ; & ulteriorrcoétione meliorred- | datur; poft quem diem, fi inuftio facienda, om- nino maturandum. Placet enrm Oribaf. 9. Sy- nop[eos, cap.3.celeriter evacuandam effe;neque » multüm cunctandum, ne virescollabafcant;in. quo caf omnino à tali actione abftinendum eft, ne in ilTud incommodum incidamus , in quod cam certo mortis periculo incurrunt, qui in afci te ad feéchionem numquam veniunt , nifi ceteris remediis omnibus primüm inüfüm ductis , & ja s exhauftis,& morte pre foribus ftante. Supture- jo. In fuppuratis vomitus plenus eft peri- "is vomi- E ;fi enim eodem tempore vehemens tuffis , i As pericu & exfcre: andi neceffitas fü perveniat, fimülque 5 | le[15.. - evomantur impetti multo ex ventriculo cr affio« NT ra , vIX evitari poteft fuffocatio , cc onfpir. ante ad fuffocationem & efophago , & arterià af perii tum prztereà , quód conftrictis mufculis abdo- minis in vomitu, puris copia multa in pectore » repleto — ;magisinteeione venofr ar- teri compulfa, fie pé cor ita füffocat ; ut ftatim, I, Supfrya. MOYOES fubf fequ: tuf. ns vsi- «131. Proderiteamen inanem vomitum etiam. t5 9o 5, d1gito provocare , non tamen promovere: fic. B vac £l; . €nim à recs abdominis mufculis ab infernis par- Empnyc attando nsrédiaut f'eandi. ANIMAMDFERS. LIB. VI. 185 partibus compreffo diaphragmate , matéria pa- ratior facilius propelletur. In A flimate . C. Vim majorr ex parte.difficultates ez re- fpirationis à craf:à , & vifcidà materià in fpirit A s partibus contentà producantur, f pce 'tlam non leves errores à Medicis commit- ti fol eant; dum illam pr reparantes ad evacuatio- nem attenuantibus valentioribus utontur , & impense calidis;exhaufta enim fi penu imero pat te tenulori, craflefcunt nimium rel 1Qt ule; Imcr- bum reddunt incurabilem. — I5 33. Cum ; quod qu: Magi iid arefa- ! €tione pulmonum fit, coarctatis,8 frin elc- ! bum ductis pulmonum alis , maona d dilisnria adhibenda erit, ne; dun rattenuare, abftereere , ' 8 & incidere materiam ; quevt plerimüm ànhe- lationem producere f flet, tentamus ; ficcitatein parte adducti , 5s rum1in mortem przcipitem. ldcamus. | 134. Vrinam promoventia tutó in hoc Ibi senere! in ufum ducin on] li valida | fucrint ; fiepé enim |[pa rübus, quz füperfünt Bent Dliorem redd CUratioi dunt " p UNT TR 2E. I3j Qu: mvis qua in C Imor- otfunt, po aftimüm acuatis tenuibus di S thorace continetur ante evacuari * XN $ o» arte aliunde, Catonem atu- d a € [materia , vix medicamento Nie EH ASIERE U aU t | "^ [UTC poffit; botiffimà m à capite aftu AN r -— I » !aoH 7^ 1n ff ]ima te attt-- 214A7111A y e snbe- se calidas Ala. Aft Lmna- ticit ficca fa gtt zda, * A P La. Hct$ diuve HCA724—- 'ores reddite.difB. ! ecu pus 8. Aftbmati [44 is 'iraan 1n J fum da- r4 náA ^ 188 LUD. SEPT.ALII MEDIOL. cet, optimum eritmedicamentis anteceden tem] tti illam materiamstibi przeparata füerit;evacvare,.t At id in magno paroxyfimo preftare , periculi: plenum eft negotium ;neautfupervenjente vO-4 mitu eger fuffocetur , aut dejectis viribus vitali-J te: bus, animalis , quz per tuffim excernit, fuc--iiur cumbat. Aflbmatü 136. À vomitoriis, potiffimüm in vehementia eis vomi- fuffocatione , abftinendum erit , quidquid dicattpu: tus ma. Rhafis ;3mminet enim periculum füffocationissgoi abfolutz : mirum enim in modum nifus ille pe- Non é&us affligit, metüfq; adeft, ne materia in cefo-- fimi phagum adducta afperam arteriam opprimat.. ! 137. Ius galli veteris ex agarico, fenà, cnicos, ux; A B bmati eis ius gal adiantho, marrubio , hyffopo, paffulis , femini-- li veri; Uus difcutientibus , duod paffim paratur , & ài malus,r Mauritanis primó inhoc morbo , & colicis do--| Cur. loribus adeó commendatur , quodque ab anti-.|. quis , & recentibus Pragmaticis paffim ufürpa--[i; tur, quod experientie non correfpondcat, & rain tioni adver fetur , tamquam noxium re ici edumi —— eft : cüóm enim fepiüs in magna hac vrbe à doe... Cu íflimis Medicis in ufum du ctum cernereimmos, ji 244.5». potiffimum ex defcriptione Benec licti Faventi--fi, Wo niz7 Emptrica ; cüm & ego aliquotiessirrito fuce-fi. ceffu,in Tgiiroogs morbis cxhibuiffem.cur fru) ftraremur noftro £be , indagare cepi ; atque obf multas raticnes cbeffe fzepiüs , prodeffe vix vm-- p... quam, mihi perfuafi. Ex lonoá enim ebullitio--b.. ne nitroft illa partes , quibus maxime prodeffe. jus illud. 2alli vetens crediderunt ; tamquama ! tcrre- — JXNIMADFERS. LIB.VT. 199 | terreftres fübfident, atque in percolatione reji- "14 cuntur; vifcidz autem, elutinofz, craffz, tum. & perpingues, excute, pedibus, alarum extre- rhis mufculofis denique; -& nervofis partibus promanantes , maxime remanent. Vnde non. folum non adjuvabit materiz ex pectore excre- tionem , fed craffiore , & vifcidiore materià ,& antecedente, & conjunctà reddità,contumacio- rem, maeífq; rebellem ad exfcreandum reddet. Quód fi non juris fübftantiam , fed qua illi in- | Coquuntur confideremus ,ne fic quidem in hu- jufmodi morbo cum mult pituitz copià conve- Á /f " , A 4- q n Amiet: qua enim pro folvendà alvoindu ntur,aga- ES - t'A€71F124 f^ /bxicus, fena, femina carthami, omnino,cüm pat- "reca iflrmam adnuttante bullitio nem, vim omnem. ifolvendi amittunt, ex longà ebullitione ienéis ix partibus diffolutis ; d ge vero attenuantia etiam qadduntur, ut capillus Veneris ,.& alia , cüm in. gfoperficie vi ires fuas fortita fint , ex eàdem illas amittunt; alia veró , ut origanum ,.b trys , far- | longà ebullitione putrilaginofa reddun- (rur, atque omnino exfolvuntur | 138. Sudorifera in hocmorbi e enere,qualia — , AMfunt deco&ta Guajaci, Chinz, Sarza parilie,Sat- S/derezs ?20ventis Ma fras , ut concedi poffunt in adthzidid ad iine : 2 2 ajE 59a amendam materiam antecedentem, quin & con- Wi pas junctam; ita maximé cavendum eft;ne1 IDSTUCD- 4,422). Cn dg44240 rc magna fuffocationeinu fum veniant: fu iffocan EA Eur enim magis ceri, & auctà neceffitate fpir adi, ec quide quandoq; magna fequuntur jas ula,& venarü ze;. lio pulmonibus difruptiones; quin & morsapfa.; p | 139. Cum ro LFD. SEPT ALII A4LE DIOL. TER ;:9. Cümtamen exficcanti facultate infigni 4Tbmitt S lleant hec,numquam in ufum venire debent, 2 je nifiadmixtis iis quz dulcore & afpera arteriz fera 1n u- a : ij poffint abblandir , & humores in pectore nit [me pulmonibus .contentos ad excreuonem qmagis dulcibus. paratosreddere. | Inparoxyf | 140. In pazoxyfmo ne medicamento purean- viopurgas te utantur Medici, ne irruens materia attracta.» zà eff pro vi medicamenti non ad ventriculum , fed ad lo- pinand - cum 1mbecilliorem; & folitum , fubitó egruma Inaf bi? iterimat fuffocando . su nó ve- , ) lay : 1 to bam I41. Sic quoque eodem tempore non eft fic- | dion dum á à : ; candum; ne füffocetur zeer; blandiendum enim 4groimpa S asco remporestefte Galeno,quàm curandü M /me. potiüseo tempore,tefte Galeno,quam curandu.. Inparoxyf |. 142 Quin neclyftetibus quidem tunc locus m afib-. eft: neque enim proftratis injici poteft citra fuf- stis ne focationis periculum « | elyfterib. 143. Vomitus etiam;ut diximus, eo tempore3 quid u- evitandus ; neque enim materia 1n fpiritalibus zndam. contenta evacuabitur,fed quz in ventriculo;quq Nec v?! cm per cefophagum vi expellitur , ita arteriamg a £u uéd- o (eram comprimit, ut füffocet . Non[upi- 144. Eodemtempore füpinus vitetur decu. 2us ia- bitus; nam;utait Aretzus;ftraneulatonis peri« €tat culum affert . Nonfricà o X45 Fricatio etiam pectoris codem tempore dé pecias, Omnino fugien da. N««c fove- r46. Quinne fovendum quidem pectus fponjtt, 4 P di pilas. elis cum laxantibus; calor enim 1lle fxpe flatij bus excitatis; fymptoma auget, & quandoqu SR fuffocat . 147. Quam- | [ To Bil ? INIM ADVERS. LIB.VÍ. 191i « Quamvisin omnibus feré morbis illud Ó "y » cratis veriffimum fit , non effe mutanda libene infüituta remedia, ftante.eo, quod ab 1 initio, I vifumeft;in hoc tamen, commüni omnium fcri- | bentium opinione , cate a ad eumdem fco- [funipesta intibus eadem fervanda fit intentio ; A varianda tamen erunt remedia . In afibrma te fap? mn tanda me dicamen- tá. De Sputo fanguinis. | EE Vm infanguinis per tuffim rejectauo- 7, farto ne foleant Medici ftatim optimo con- 55; c;uis Iilioad d lio nem fanguinis per fectam vena1 gue vena in brachio poufti müm dextro ex jecora rià recur /ecanda- rere, animadvertendum, fepenumero idin mu- 3anguinis | licribus evenire ex fup preffis menftruis purga- ^ /putoex | mentis , autaliaceffante evacuatione , quz. per^ dentis JJ haemorrhoidas ; & in eo cafu , fi fanguinem ex ^^ ifibns | brachii venis extrahemus; peffimé noftro egro- 7, , J tanti erit confultum; po tius enim flinio ni adde- ^^ | mus occafionem,ad f iu periQi arationevacu rt | euinemattrahentes E it1gltu r,fectà vena lin talo ; ad inferna retr ahere fanguinem , mcx |repeuus vicibus ex brachio etiam conveniet * ll'eumdem corrivare . 149. Sed ut in reliquis occafionibus 1n hoc, " I morbo , dum ex venis brachii fanguinem eva- 5 ;,; icuantes re petitis vicibus, & 10 non mu |tà quan- affatun ef fi ritate 1d à aft: umus ;ita dum ex talo fane ineqa/7; gu:- Blob eas cauf: as detrahimus, copiosé, & affatim idaz derra- 'd praítabiaaus ; ut sera fiat revulfio . b::dum Co- qua ven& r2 'LVD. SEPT ALII A7£EDIOL. sanguin? — 150. Conanturaliquiin fanguinis peros re- veieclant jectatione cucurbitulis aut illumad loca,unde 4|! bus cue-. effluit, revocare,aut in lifdem retinere, feliiin- |^ eurbitula terdum füccetfu; aliquando cum zegrorum cala- patti «ff- mitate ; proptercà diftinctione opus eft: namfi |^ x4 quà? ab externaaliquà causa in his partibus vas fue- eonvetit * yic difraptum , indéque per os fanguis rejecte- tur , fi cucurbitulà fluxum retinebimus , phleg- monem in parte fine dubio concitabimus.Quod fi non rofo, aut difrupto vafe; fed reclufo 1d fiat; tutó cucurbitulz tuncadmoveti parti porerunt. 151. Cavendum maximóé, ne, quod plerique. |*^ kii Á faciunt , à rejecto fanguine per difruptam ves | guinis fu PATI glutinantibus ftatim utamur; ut enim hoc [Us 10 quando aliquando confert , fi etfufüs à venà fanguis 1m. coveniat. pülmones,aut thoracem per tuffim fit totus eva cuatus : ita. fi illius poruo adhuc conclufa , & |" fluitans remaneat circa pulmones , tantum ab- | cft, ut elutinantia juvare poffint,ut pocius zegrü precipitem ducant in mortem:vifcidiorem enim [e reddunt fanguinem , & craffiorem , sícque 1ne- [i ptum magis reddunt ad excretionem; unde fuf- .| focationes, anhelitüs interceptiones, febres ve- p» hementiffimz ; inflammationes partis laboran--['u tis & fübinde mors. Grumi igitur prius erunti]/a incidendi, & excernendi , & tunc glutinantiumi'ui ufus eritineundus. In fputo 152. Quod deglutinantibus dictum eft , adi] ii| fanguinis exficcantia , & adftringentia omnino etiam erit adfiringe deducendum . Videas enim plerofque ftam ac tia qua5- infpuentem fanguinem incidunt,non etiam be-3u;. "ET nepetr- - ANIM.AADFERS. iLLIB.FL | 193 i e perfpecto vcroloco laborante ; an thorax; & 4» utilia, 4 pulmones illum per fe evomant ;anà capite ad && 422»- Il fpiritalia loca fanguis feratur; neque 2rum1 ad- do won. huc adhzreant , & an fanguis adhucibi fiuitet ; adí(tringentia, X qvidem valenticra 1nj ingere & etiam lambendo propinare , unde ne ales Tru nesoborivntur. | . Prafente febre vehemente , in adftrin- 4f izgé id ous, & La Mig MD... temperati cffe de- "/2 fafre- I bemus 5; potiffimum fiaut ab inflammatione;aut Geciniiw l| eiaminde a s fit: non minus enim ex cà im- eite S £5 CH foc minet periculum, quàm ex fanguinis eruptione, j,,— 154. Vb1ab ero fione vafis , vcl euam aper- , li2onc ex acriori fanguine, ac bile referto fangui- 5; q4jp s | nis fiat rejectatio , purgandus ab initio ftatim, ex atri tu A erit biliofus ille humor , ne, dum att emperare» szore. ffa- illum prius tentaverimus , coplà fua , & acerrie mm pu- [mà qualitate perfectum producat fymptoma.; 2224s. ineque enim putrefactus eft, ut coctione indi- Igeat, & cum tenuis fit; medicamentorum attra- lictiont facillime cedit. — ^ buf In / 110 15$. Medicamenta tamen non fint valentic- In fputo fira, quod ica calida cum fint ; acrimoniam 1 n hu- hier hes moribus adaugeant X valida motione » nus mctu1ic Mfluxicnem co ncitent : hinc qua fcammmonium. licont un ent; fueienda erunt ; non folum cb« Cam, í caufam, fed euam quód venas aperiant. ^» 4 Quà etiam ratione & aloé,& ex cà Bar. ue ftiv AMrata medicamenta 1n ufum duci: ncn Adag PAUTAS jc c quód 'enarum ora aperiants & acriora fiüt » cannbus ji anm par fit ^ n 4la; a N 1/7. Qii- Rbabar- barum mm fputo f[an- guinis fu- fpecium . 1n fpnto fanguiais quado va lenter fic- cantibus utendum "ceti fo- ufas 172 f/puto fa»eguin:s linis falpeélus . 94. LFD. SEPT.ALII AM4EDIOL. 157. Quinimó R habarbarum aliquando inz hoc fymptomate noxium eífe folet ; cimenim igneis fuis partibus altius fefe infinuet ;'& fan- guini mifceatur ; quod vel ex lotioimpense fla- vo ab ejus affumptione perípicué«colligitur; ubi forcé non pro ratione bilis educatur, acutior, & calidior fanguis redditus morbummasgis acuet, & deteriorem reddet. rj$. Inífputofanguinis ex vafis , aut pulmo- nui crofione, illud inaximé animadvertédum , an plus fanguinis exfpuatur ; an puris : fi enim. plurimum fanguinis , ad ftringentibus maximé res érit agenda: fin veró multum puris ,& pa- rum fanguinis excerpatur , potenter ficcanubus erit utendum; citra multam adftriéctionem;alio- qui pus perdit pulmones; fic Gal. $. AZetb.6.fo- lis trochifcis Ándronis Polyidz, vel ex chartà combuftà utebatur. Vnde & cüm pus merum. cxcérnitur, folis fimilibus trochifcis utemur . 1 $9. Non placet eorum fentenua ,. qui. The- mifonis , & Thetfali fententiam fequentes ina rupto , velapezto vafefincerum acetum ad for- bendum, & lambendum concedunt , uz aut ad- ftrineant , aut grumofam. fanguinem incidant ; certiffima enim utentibus illo fincezo imniiet pernicies; partesctenim certiffimé exafperat;ac ||; ubi per afperamarteriam rranfit,tuffim excitat; | nde nóvum fluoren? promover: dulcórandumi oat erit aut melle, aut faccharo ; atque fic ina ufum ducendum. 16c. Intopicis adhibendis placet Tralhliami] £275 uc Voli ANIMADVERS. LIB. FT. 195 confilium , ut emplaftra frequenter mutentuüf » 2565/5; ne incalefcarit ; 1d enim , inquit , fanguinem eó vocat, proptercàirrigationes potius placent. t61. Frigidiffima ramen actu hzc effe non. debent: przxrerquám enim quód talia omia pes étoriinimica effe cenfui doctiffimvs Sener, fi externe etiam partes rubrx & calentes foerint , fangwnenr ad interna propellendo fluorem. conctabunt. 162. Qwvàmvis quz valenter adftringunt , & exficcánt, urgente morbo , maxime commen- dentur ;cauté tamen étiam hacinre agendum eft , & incraffanua erunt adnufcenda , ut amy- ]um, far, & lac: quód àmmoderatvs ficcantium ufüstuflim excitet contvmacem , fed inanem ; undeant nova fluxio fanouinis promovetur,aur vena maeis lacerantur. De Ph:hif. 165. Vm inter omnia prafidia ; quz 1n. phthifi in ufum veniunt, Iac primum. fibi locum vendicet,ut mu ta de fpecie lactis,de quantitate, detempore, de modo; ac mixtione , opum? à Gal. s. € 7. 7M'erb. szed. propofita , recentioribus plerifq; recipienda ; & commen- danda judico ; ita illud ; qwod ab omnibus fere recentioribusadditur , nufquam tarnen à.Galc- no traditrm , non recipio , ut à lacte affumpto non dormiant zeri : cüm enim per qvinque hc- ras ante cibum velint exhibeédum effe xeris lac, fi fomnusinhibcatur, & preftanuffimo auxilio mA tabidi t0piCA fa» piis tnu- tanda. Acin fri- gidiffima effe mon de bent, 944 tboraci 4p pliczantur. SiCCAVtiA valeter 15 fgate fan- £141n15 em pla fits admi[cen da . l^ phbtbifs à lséle ^f Su bto dor- a nmieaum Tr Phtb 'h ; AEN y qp anunae al );£$ ^ ^h "4$ 7220.— EU £t. litatis fomnus ille confe: i-6 LUD. SEPT ALIT MEDIOL. tabidi deftituentur fomno nempe matutino, pociffimüm cüm exficcati fepé noctes infomnes ducere foleant , autob tuffim moleíftam fomnus impediatur; fi etiam eo tempore à fomno arcea- mus , & ficcitatem augebimus ,« vires vitales imminuemus ; per fomnum autem.&. vires 1n- ftaurabimus., & cor pus ficcatum humectabi- mus, coctionem lactis in ventriculo accelera- bimus. Neque cnim valet ratio Mercurialis , quód fomno majores fiant eva porationes; quód in tabe, five hecticà febre, five catarr ho;& pul- monis ulcere , blandailla evaporatioiactis ma- xime ad fomnum majori ex parte deperditum onferar; in verà autem phthifi cum diftillatio- ne acri, & falfuginosà, & ulcere pulmonis, tem- perata haec evaporatio utilis erit ac. acriorum exhalationum calorem temperabit;phitfque uti- et tuffim cohibendo : quàm damni evaporando ; maximé cüm tuflis concuflt ione lactis «tondodbio amediat E 164. Cüm phthifi confümptis; fialuidluor fu. perveners lethale fit maximà cautione uten. dum eft, fiin 115alvus non dejictatin ufu fubdu- centium; blandé enim omnino agendum, neque caffram, prunorum dulcium decoctum , man- na ,mel violatum aut ad fummum , mel rofa- tum foluuvum tranfcerdesze debemus. De Tuff. d Vód fcriptum fit ab aliquibus , & do- ctis quidem VAS: E [n ^ ANIMADVFERS. LIB. FI. 197 E [uriats fitiat; vigilet, qui vbevmata curat . vigilan- in curanda tuffi quàm piures:zgrotantes vigi- e. C liis macerant, ut fluxiones.impediatit ; peflimo 74474» fane confilio: ut enim fuperfluum fomnum ce- rebrumnimis replere concedimus, ita 1mmode- ratas vigilias muito majora incommoda afferre experimur; potiffimum cüm per eas vitales.vi- res corruant, quz in. hujufiriodi morbo maxime neceffariz funt : vieilandum4ane eft cim: à ce- p a. rebro adeó affluit materia, ut fubitz fuffocauo- fa dern nis peticn ilum immineat; «& tamdiu vigiladum, quamdiu tàle imminet periculum: fecus in muíh x 4 moderatà; dormiendum enim;ut concóquantur ALES Nn humores ,«& quiete pectus firmetur ;fi enimo "v7 Galenus 1. de /12m.cap:28.ut citat Rabbi Moy- fes 213-.Se£t. Aphor.ícribit , tuffim ; fternutatio- nem, & fingultum cutaria diquando;cüm hcmo fuftinet ; atq; fefe abiis; quantum fieri poteft , motibus cfficiendis abftinet , ( quoniam cum motus ifte fiat à voluntate , fed 1rritatà ; poteft quis interdum volés non.tu ffir) cur etiam fom- num non commendabimus, in quo omnes fiftun tur fluxiot nes, X tuflis quafi fufpenditur ? 166. Inufu pilulari im in tuffi ,ad evacuan- Pilula d dam materiam in capite exiftentem , non placet tu[f mal? aliquorum fententia;inter quos fuit doctiflimus ?^/ cendi Mercurialis, qui volüerunt; eas exhibendas effe 44" - perquatuor,aut quinque horas poft cenam, «quando ventriculus nondum , ut ait Mercuria- E ai lis , ex toto vacuus eft : quoniam tunc niagis fa- 7^ r pernatant , & facultatem mittuntin Pin Des , 4. I d & afpe "7 15. LUD. SEPT.ALII MEDIOL. & aíperam arteriam. Cüm contr illudcer- Giflimum fit ; ex hoc modo exhibitionis multa. -d.. fequiincommoda;nam aur cum cibo cititis fib- ducentur ad inteftjna ; quàm oporteat ; aut fané femiconcocrum ciburs deducent ad inferna;aut ommum fiet confufio | Quare pra-ftat;autince- eM S natum illas fümere , autíane fiummo mane jeju- peor 10; « vacuo ventriculo devorare , procurato forno per ünam, aut a]jteram horam. | De cordis Palpitatione . 167. T N graviffimohoc morbocurandocaven dum maxime , ne Gal.verbis $.4e loc. ai siiid affect. 1. ubi afferit, omnes , qui paffi funt palpi- e 34,,,. 'aUonem cordis , à fectione venz juvamentum »us fan. &CCeptfIes.quem fecutus Avic. 1.5.7 ratd. c. Cap. guis mi- 7:3n omni cordis morbo , fcribens ,utilem effe» tndus, Íanguinis miffionem:quifpiam adductus in om- ni cordis palpitatione fanguinem per fectam ve- nam .evacuet; neq; eni: omni, neque fempet Galenus fectione venz utendum ibi cenfuit, fed omnes, quibus fübitó, cm fàni effent , fine ullo alio accidente cordis palpitatio füpervenit; fan- guinis eductionem juvifle: hos veró,quód inte: grà ,& inculpatà valetudine fruerentur , à fan- 2uinis copià , forfan. & calidioris, in eum mot- bum incidiffe, mihi fit vetifimile;quod quilibet etiam ex Gal.2. de caufrs pulf. cap. 2.collieere po- terit, càm dicit : Z4ccidsr ettam pulfuum imaqualz- (45 Interim ex fanguinis Copia, qui aut in venas aut ertt. In.cordis palpitatio AXNIM.AADVERS. LIB.VI. 199 abteriastp[as fit vufu[us; atq; bac quidem [anguimis aniffone fedatur facillime. Hactenus Galenus. Caufaeft, quia copia illain venis arteriasillis vicinas premit , & coarctat ; qua fi venz fectio- ne tollatur; tumorem , extenfionémve venarum tollit ;Jocàmque fübinde-dat ad motum arte- ris. Vnde veriffimum eft , cuicumque cordis palpitationi, ex humorum copià in venis exi- ftennum,optimum effe prefidium fanguinis pet venam detraétionem ; quod confirmavit etiam Gal./;b. de veua fect. ad verus Evafiflrataos, cap. 4. Quemadn odum etiam fi aut eftuatio;fervor- ve fanguinis , fiveervfipelas aut coripfum ten- tare agoreffus fit, aut etiam venas;arteriáfque » vicinas invadens , & palpitationém inducens , ad hoc auxilium ag2rediendum nos invitat. Precepit hoc Gal. 13. eth. cap. 11. € lib. ad- verfus Erafiflrareos, cap. 8. Atut hac veriffima,s funt ita aflerendum ett , in veràillà cordis pal- pitatione , qua illi cum aliis particulis commu- nis eft, quz que morbificz folius caufz foboles cft;non conferente facultate, quz majori ex par te ex flatu eft , drminuto calore ; tum etiam nz non verà, quz cordis propria eft , fi vel ex frigi- do humore; qualem defcribit Hippocrates , vel f1 alio, /sb. de facro zsorbo cim fcribit: 57 porro ad cor proereffvm fecerit af fluxus » palpitatie appre- hendst , C anbelarsones, G7 corpora corrumpuntur, «liqui etiam cux: fiunt Cum enim dk dcenderit fi- tiita frigida ad pulmonem aut ad cor, pevfrigerz- tur feng:isy vena autem violentey perf icerate vd N 4 pulro- 160 LPD-XSEPT:ALII AfEDIOL. pulmonem , C cor affiliunt , &£ cor palpitar . nullo modo fanguinis miffionem convenire, :Quins ne tunc.quidem fanguinis per fectam^venam evacuatione utendum eft, cum cordis palpita- tioà virulentà materià ccr imp etente fit; autà vapore; fuliginéve venenosà. Quód:fi Avicen- riasin omnibus cordis affectibus venz fectionem utilem effe dixit; non proptercà tamen in omni- bus caufis evincendis morborum cordis utilem cfle pronunciavit; $1c etiam in palp ita tione» Conveniet, at non Íempcr, nequein quàcumque -patpitationis.causà commendanda ; In paljita - 168. .Sedillud in evacuando fanguine per fe- tne cor- &tam venam maximé anima dvertendum; fi ma- dis,«bi in Ximam in corpore laborantis hoc morbo fübetfe fanguinis faeguinis, & humorumabundantiam cognove- abundan Sina qu 12 non tantüm vires premat, fed & i- tia mitt Wa quoq; vafa diftendat, tutó nosadillud auxi- lium defcendere-non poffe nifi fanguinis mo- qu» 95 tum.cor verfus abendé proficifcétis fimul com- X indo: peícamus , ac abipfo corde revellamus : cüm., enim cubiti vena.,.qua fecanda eft , ab axillari axillaris autem non longe ab afcendentis venze cave ramo proficifcatur , unde 1n cor ramus in- fienis coronarius divaricatur, abundantiorem. faneulnis copiam ex venacavà hauriri contin- get; ex quà quidemre fiet ; ut plurimus fanguis Cor verfus iterar ripiat, sícque cbn dis. viícus ma- 21s fuffocabit .. Ne igitur in hoc incommodum incidamus, co ipfotempore,qno in brachio ve- na tundetur, utrifquehypochondriis optimum erit us [ut sá- "ANIATADVERS. LIB.VÍI. 261 lerit cucurbitulas affieere ,;dextro quidem. 5 «uod inde vena cava exoriatur ; finiftro autem, quód illic plurime terminentur arteriz , quz Mpirtuofum à corde fanguinem revellere pos |rerunt : fic enim fiet ; ut qua:jamiavafura erat licor fanguinis copia , cucurbirulis admoüs re l'vellatur ; quz vero influxit ;venà fectà exhau- P riatur. 169. Quód fi humoris; & fanguinis tantas linon adfuerit copia , aut fola fufficiet fanguinis l| per fectam venam evacuatio, aut fane poft illam llapplicari poterunt cucurbitula . 170. Átubi infienis adfucrit fanguinis abun- Idantia ;in utriufque brachii cubito venam ape- | rire, udliffimum erit tfi veró non adeó magnas | fuerit; finiftri tantüm füfficiet fecto . 171. Quod fi ne (ic quidem affectus ceffave- | ritarteriofum,;& fpiritibus plenü fübtiliffimum | in arteriis potius abundare judicabimus;& tunc dis affects j| cum Gal. Ze cur. rat. per fang. mni [[.11. íectiones arteriarum opus erit . 172. Sed in eo cafa non magnas , fed exiles || potius elizemus fecandas ; quales funt ee, qua | per digitos excurrunt:licet enim parva fino ma- I ximum.tamen juvamentum afferunt j atque fa I ciliis inductà cicatrice , fine anevrifimatis peri- culo coaleícunt. 173. Cucurbitulas fcarificatas dorfo affixas cordis palpitationem curare ; fcribit R hafis 7. Continents v At Avic. 4. Fen y 1. Dotl.$. cap. de | Cucurbitulis ; eafdem dorío applicátàs aliquas | quidem Cczur bi- (Hla i pale tttatione cordisqu& de appli- £anda. In pa:pita tone core di: a4 ve n3 fecan- da. Arterioté- 731A 472 COF bus guade C07) GEX1f » Arteria qua fecan d4127 cor- dis palpi- tationt « Cucurbi- ) ] ^ t'i'a dorje ffxa& in x. m HII Cim rn. P cordisqua 9o profsat. 7? fi ! atit. cordis £ro- vdedut fistibus L^. tricals * LVD. SEPTALII AMfEDIOL. quidem bona facere fcribit ; fed & vencericulum ledere, & cordis tremorem inducerc: fi tamen cautio adhibeatur ; utrumque optime obfervát- fe dicemus , quidquid dicat Mercurialis nofter in fta Praxt ,capsite proprzo ; cüm fciamus ; peri- tum; Medicum numquam. repleta corpore cus curbitulas ante totius ex purgationem applica- turum .. Diftinctione igitur potiüs ali3opus eft; nam fi ex humoribus palpitatio cordis prove- niat » fi dorfo € regione cordis, ur plerique fa- ciunt cucurbitulz applicentur,id in manife- ftam vgri pernicienrfiet; augetu r enim circa cor faneuinis Copia ob calorem , & dolotem : doce- bat enim Galenus rr. A4eth. 17. übi 1n iis fit plethora , non magis ex pulmone in pectus. ali- quam excrementi. partem transferri ; quàm.» ex toto corpore 1n utrumque. At ubi palpita- tionis cordis flatus fuerit in causa » evacuatà materia , unde elevantur, cucurbitularum ap-plicatio dorío é regionecordis. praftantiffimum erit remedium. Quinimmó applicari etiam. commodeé. poterunt , ubi cum flatu frigidus quifpiam humor-conjunctus fuerit: nam ven- tofus fpiritis admotà cucurbitnlà digeretur; qui veró reliquus eft humor; facilis evacuaaione » detrudetur. 174. Flaubus etiam cordis palpirationem. inducentibus ; femper humorum & in ventri- culo , & inteftinis..& flatuum ibidem collecto- rüm maxime habenda eft ratio, atque ii inde.» fubducendi ; quod. iis inanitis , fepiffimé folu- tos 202 ANIMADPERS. LIB. VI. 365 : ltos etiam eos obfervaverimus , qui circa cor ob^ Ivcrfabantur . 17$. Fugiendum veró quàm maxime illud , ;, jalpita ide quo nos Galenus 12. Math. ult. admonuit , fuis mum fi adhuc in iis partibus fücci , ex quibus flatus 4; (s fia" Ielevantur, continebuntut ,à nullàre m: ac1s eí- tibus , sz- Ife metuendum , quàm à calore , quod eos colli- ters zz Ijuet; atque in flatum vertat , fed digerere ncn.o lids mon valeat: craffa et 1m, & ejutinofa dum calcfiunt , effe. men- Iflariofum fpiritum gienetre folent, Gal. tefte» AMI Pr dv Inbidem . ftutr m ; tertia. 176. Vbi ad cor aut efferveícens fanguis ; laut bilis affluat; ut phlegmones , ucl eryfipela- itis periculum adfit ;, quibus in corde productis; 54. Ideíperata omnino falus effe folet ; ftatim àfan- sellestia , Ipuine miffo , vel dum mitdtur, circa cordis re- cordi Afm. Irionem repellentia adhibete convenit : qua 9lsanda. Iquamvis 1n morbis pectoris omnino fueiendas e(Íc conftitucum fit ; 1n hac tamen afflictione js irum , ad quamcumque partem materia fluens Irepellatur, ea fitignobihor corde , necinde ad- Iro fibitó mors immineat, nullà interpofità mo- Cere la- raapplicanda funt. bordite en 177. Vbi ex craffo fanguine cor hujufmo- erafis hm Hi morbis laborat , à diureticis , & füdorife- 7». Dum mit "72771; fa*i- i diMreticA "Is erit abftinendum ; nam hec exhauriunt fe- 57 ? | : $» 6 à! beso yg É C fudorie um faneuinis , & fanguinem craffiorem red- ! pela dun! Ld "^j 7 UEntHf, 178. Verüm, fi aquofus humor , & ferofus ,,,, ;,,,. norbumillum producat, nibil eft , quód faci- fé sobtitaa iius yuin hujus morbi poffit evincere . PLI , 2Difeutien dibus fia- 145 in Cor- dis palpi- faftone, snifcenda fnbadfiri gentia o 404 LUVD. SEPT.ALIHI MEDIOL. 179. In flatulentà palpitatione vehementer || rcfolventia damnanda fünt : nam fpi- ritus vitales nimis exhauriunt. Quód fiin ufüm ea ducere .. neceffitas cogat , ad- ftringentia ali- qua erunt admi- fcendaa . | 20g ILVDOVICI S EPTAITI MEDIOLANENS LIBETIA Comprehendens eas , JDe dolore l'entrictii. eiendum erit, lAnimadverfionum, & Cautionum Me. dicarum, 4$ no 0908 Ousinvrelk qua. - 1/77 uUualium partium morbis fuat obfer Yauda. SUN inflammatorio dolore, inflam- Dolente W| mationem partis , aut eryfipelato- veztricu- fum affe&tum infequente, genus /^ v6 iz- omne medicamenti pureantis fu- f^amma- nifi fimul affluxam '/?vé» par id ventriculum bilem cognoverimus;in quo ca- i pureantia omnia evitabimus, ob innatam ca- 4 pienda. Iditratem, & nenovz fluxioni ad partem Ja1., fo! ore laborantem detur occafio ; concedemus SIS, cantia fis ramen Sus v- cuna $3 ufune daucend2- Rbabarba yum 1n do love vexit: eui infla $9 X 0rto fsgiendz. Qiata n dolore vé- zriculitia- fl^mm TI, yio. quan- do conc.- dcnda. Ventrieu- lo dolente có mflam »lomé . f icida po (as Co ex- irà appofi n0,9Ha5- do cox vte- n.at. Ventricu- li ia dolore «o6. LUD. SEPT.ALI]. MEDIOL. tamen lenieritia, abftergentia,cumrrefrigerauóe | ^ ^ . " : t m ne aliqvà: tamarindi, fetum , fyrupus violatus, | & fimilia concedi poterunt. ;. R habarbarum, multis in hoe familiare»; omnino fueiendum: nam & igneis qualitatibus nocet , & biliofi humoris affluxum folet con- Citare. 3« Opium, & opiata , licet in omnibus vene | triculi affectibus fugienda fint, urgente tamen» dolore inflammatorio , cum lenientibus ca ad- mifceriin paucà quantitate poffunt ;fic enims neque actionem impedient , dolori fuccurrent & intemperiem imminuent : etenim fic Gal. Ze: compof. med. fecundum loc. circa medium , exayni-- F7 nans medicamentum quoddam Afclepiadis adij* ftomaticos,quod recipit plura medicamenta, &:] ^" inter hzc aloén,& opium; reddénfque utriufq;j 7 raticnem,inquit, alocn vitiatos humores ex pur-4^ care, & infcrné peralvürn évacuare: opium ve«4 *ii 1o fenfum obftupefaciendo, mitigare moleftiamgr'i ortam ex acrimonià humorum; erat tamen opi ad reliqua medicamenta dofis unius ad vigint quatuor; quam etiam non improbat . 4. Im inflammatorio dolore ventricuh , aum incipiente eryfipelate, aqua frigide potum; au^ [) frieidiapplicatlonem ut convenire aliquand 4; concedimus; ita id faciendum ab initio maxim] cenfemus; affluxà enim maseti, fi frigida exhiu'ic beretur, morbus curàtu difficilior redderetur . | «. In doloribus autem ventriculi , & ineft]; zorumà frigidà materi ,áutà flatn ex. eà gem]i, tO5 fi | ANIMADFERS. LIB. WIH. — io; | to, fi contumaces fuerint , & multà fübfitmate- ex. frg: ria , Hiera licet à Gal. commendetur , & à ple- 4a,«t crz/ ifque Medicis, quoniam tamen tardiffiméopes /2 mate- | ratur , aC fepe dum ob vifcidam materiam tuni- 1/2 Hrer« | auget ,necéffarium effe cenfeo medicaméntum jaliquód pureáns admifcere , quod & materiem cis ventriculi adlieret , attenuata , & in halitus 4/44 ^ , * » 1 " A ut converfa. materia ventrem diftendit,& dolorem "^'^^ »n€n1147 Hryoans$ . n smifcendit. adjuvet fübducére ,átque Hierz vim intendat, ut diaphainicum;electuarium Elefcoph,& fimi: !lia ; nequémultàm dubitandum eft, ne ad. par- tem laborantem fiat multus materix affluxus , cum enim támmulta adfitcraffa, & vifcida ma- teria, vim ombium medicámeéntorum hebetat , i| & impedit, ne à longinquis trahat, materiam autem etiam 1n éo exiftentéem , & attraéctam | quamprimüm fübducat ,ita ut minima ventri- culo noxa inferatur ex affluxu materiz , utilitas '€ró maxima ex caufz morbifice evacuatione s, j| potiffimum fedato dolore. De: Ventyiculi irsbecillitate ex frigida ite npevié . 6. [ N $uellibonz cornftitucionis ; ave catelli pu; 72 perpinguisapplicatióne reeióni ventris riculo.ap . E - x £^ ; PM A culi, prima lizc fitanimadverfio ; quód cüm in »:4; ze J| tardà: coótione ex friaidà intemperie; nihil fit fomnum quod niagis coctionem adjuvet ; quàm IoBieus , (errim & riori interru ptus forinus , ánimadvertant. pá« P^" - sicrites ,Jieexanquietis fit pücr , qui ex affiduo motu ;9$ LED. SEPT ALII MEDIOL. motu fomnum patientis. interrumpat-: majus eniminde damnum.ex impedito fomno feque- retur, quàm utilitasex blandoillo calore; quod etiam ex catellis magis verendum ; potiffimum fi patientes ex lis (int, qui & facile ex pergiícan- tur, & difficillimé in fomnumrelabantur. puliin 7. Secundo illud etiam animadvertendum applicatio. ft , Cepenumero ex hoc complexu t udcrem ex- gecaven- citari , quinifi affidué detergatur, noxam affert dus fador. magni momenti : quare vel ab eo defiftendum etit ; vcl- intermedio fübtüliffimo linteolo 1n eo períeverandum. Inm,b- $8, Suntetiamaliqui adeó in Venerem pro- iiio? pi,utexcoamplexu in fomno polluantur aut 45174- 3d Venereos congreffus conciteptur ;1n quibus omnino ab hujufmodi remedio eft abfüncdum, De. INas[ca. € Fomitu. Vomitus 9. E Tfi quàm plurima ad vomitum attinen- fugiendus , tiafuperius propofita fint ; hoc tamen, fieauez-. loco aliquá non fünt omittenda imagbl momcn- tioryfed er tj, qug in vomitu exercendo pro naufez , & vo- gente ^ *- qytüs curatione maxime funt & animadverten- far tne da,& cavenda . Brirnàm igitut fir quód Iicet jio; fc. ir adiquibus, qoibusautob ventriculi imbecil- ^. litatámsatitob afflexum aliunde humorum col-.] lieitur. materia in ventriculo »concedendus fiti] vomimis.frequentius tamen 1d non erit praftane:] dum fed femel; aut bisin menfe, ne & in ma--], lam confuetudinem deducamus;naturam » patrz] tem ww À ANIMADVERS. LIB. FII. 209 rem imbecilliorem reddamus; & membrum co- éHoni ciborüm, & nutridionirinferviens, fentina excrementorum efficiatur. : Cüm vomitu materia: expellitur, five» p, pis fponte; five levivomitorio (numquam enim for | 4 4,4755 ti in hoc cafu utendum eft) non erit longiori tem. i4fjfgedz . pore in eo infiftendum ; cüm alioqui cupiditas cvomendi fepe perfeveret; ne. ex nixu , feu vo- mendi impetu , aut vena aliqua in pectore, aut in eulà difrumpatur . aut affluxus.novus mate- riz potiflimum biliofie concitetur , infrà igitur potius fub fi fttendun jT ' TRUM * x i. ?. (Orr Repe ità ctiam potiüs evacuatione ,:& petendis , 1nterrx iat | 1C fiat, quàm unica d. nua didi 12. Quinimó prior magis protrahi poteft ;. ;,, ;; ;»/;- pofteriores autem breviores fint; licet cum ali- gadauz r1; 11lud auidebi. ut multa Vezitus is hoc autem ,ut craffior repeti fex in fundo ventri- qnales ef- Vonmitus €N pot 45$ TE^ I4; m i fubfidens educ qu e po Xflitsfed nullàalie- /e4e27, ni materie ad partem attractione; 13. Si qi is on ex naufca neceffitatem vo- situs, mendi commonftrante ad vomendum promo- 44: fé» yu veatur , fed quod feid effnsere non pofle expe- /» se»fe rimento cognovetit ; ftatutum »» menfe diem., ft, non aut terminum non prafigat ; p. nunc plures, habeant nunc pauciores dies interponantur;ne 1n pra- diem $fa- vam, &inevitabilem confi etude lta dedu- I— catur sut fi fl pats , & quaframur | latutum terminum aliqua datà occa- fione tranfcendat , in morbos aliquos incidat. 4, Quam 'ls autem; data hacoccafione; VO- VFontt* OQ mitu 410 LFVD. SEPT ALII A4EDIOL. qui apftj- itu evacuandi fint , fi tamé ad vomendum ine- mei, ptfuerint, aut fi perpingues fuerint, aut angu- fto nimiüm pectore , aut fi atiàs fputo fanguinis tentati fuerint , aut fi cerebro admodum imbe- cillo , aut oculis debilibus prediti fint ; potius perinferna purgabimus. Womendà | 4$. Vtconcedendum, vomitotia, quz vehe- quádoie- mentia funt , quibus humores ex pelluntur à to- $450 vt- to Corpore,aut faltem à longinquisattrahuntur; tricalo C Tejuno ftomachoeeffe exhibéda; ita in levioribus quando 4 concedendis , quz contentos in ventriculo hu- «cds mores evacuant , ea diftinétio adhibenda eft: quód fiquis ad vomendum non ita facilis eft praftatà cibo vomitum proritare, potiffimum. ficraffi fuerint humores : fi veróad vomendum fuerit facilisynec humores multüm rebelles fint; pratftabicid jejuno ventriculo tentare ; aut levi- culo auxiliojuvare, Cras ba. 16... Quinimo, fi non folüm craffus fuerit hu- soribus more ventriculo evacuandus, fed in paucà quan $n wertri- citate , licet malus ; poft cibum erit vomitu €ji- «ul2(xi-7 ciendus ; admixtus enim cibo facilius expelle- fence ' tur,etiam qui in fundo ventriculi confiftit,quod m ^1, alioquinon ita facilé ventriculus in fefe contra- UU . hensillemelevare ; & propellere poterit. 17. Cavenda tamen magna ventriculi ex ci- borepletio e1 , qui cibum ad vomendum affu- mit ; difficilior enim redditur vomitio , quód ventriculus (ead expellendum , quod illi mole- ftem eft , vix tantà pofità repletione contrahere pcteft. Y opitriri A09 21H $ replegtür. IS. At ANIMAMDFERS. LIB. VIT. í11 18. At. ne ftatim quidem ab affrmpto cibo »,,, ;,. aut evom;endum eft; aut vomitorium fümendüs ,;, ; 7, fed tantum tempcris intcrponendum, quantum sto , qua fufficere pofle conjeceris , ut humor noxio ad- 4/4 vo- mifceri poffit, agitar.i, circumvclvi, & verfusos mu» 25- ventriculi fiblevari ; id veró-fit fpacium unius. Zendii hcrz , aut ad fu rini m duarum : 1d autem fem- per intelligendum eft de vomitu ad evacuadum ciexcrementa , quz in ventriculo cconünentur ; & de levibus vcntcrlis ; quid enim in vomitu vniverfüm corpus evacuante , & in vehementi bis vomitcriis obfervandum fit, & alias dictum c(t, & ab Avicenna petendum. De Siti izymoderatA I9. T fitis.ex immoderatà caliditate; .& 55; ;,,,, ficcitate ventriculi, aüt eam COGI. 75; 2547 prafen da h umorts calidi & ficci ,eqva frielde 4c frigida largo fa pé potu curatur, " aft m exfünguen- &ibezda, do, & bilemob multam aquz copi lam inecftam C quado fr bducendo ; ita maxime cbfervandum erit ; fi calida. fitis hzcinexhaufta ex falfa pitvitz adhafu pa rictibus ventriculi , vel ejufíem n fundo illius $ mo rà producat! r,frieida potum ncn fcre uti- ]em; quód cont: macem mae?is cavfi m reddat ; & craffiorem ; eam vcró ctiam fa cile potus pr rg terfluat : przfta ibit 1e1tur tu aovà calidà ; qux maais penetrat, attenuat, divtiüfque in ventte. commoratur , pouffimtm fi quidpiam 1lli ad- mixtum fit ; quod attenuanti facultate. pra di- QD a tum 31»; LFD. SEPT.ÁALIH AMEDIOL. tüm fit; fed & in paucà quantitate, & non ex- cedens. De Cholera. Cholera | 20. Vamvis in hocaffe&u, & per fuperna, Jaborates & nim inferna humores excerri foleat, quédo per &impetu tali;ut freno potiüs,quàm fupe ftimulo opus fit ; quoniam tamen aliquando ir- C^ 24542 vea tiones quidem adfünt;fed promultitudine» pe vba máteria non complentur ; ideó adjutricem ma- vag4,, Dum Medicus porrigere debet : at tunc ambigi- tur, an fuprà;an infrà. Primo ieitur confidera- bimus , an naturà ad vomendum zeri fint faci- les, & an confueta fit aliquando talis evacuatio; tunccenim per eam partem adjuv; ii am nt, hac diftinétione adhibità : fi cibi corrupti talem niorbura produxerint , ftatim vomitu excerni pofle; uteuam fibiliofi humoresab hepate, aut univerfo corpore fucrint transfufi , quód biliofa per fuperiora f. aciliüs excetnantur »fin vero aut ad vomendum naturà ineptus fuerit ; aut craf- fior fuerit materia ; praftabit. abftereentibus fubducerce. Von ^ 21. Sed fi vomitoriis agendum, ea omnino ria in cbo €evitentur , qua vel aliunde attrahendo vomitu lera fint attractam expellunt. ex. levib. . Sed cüm blanda illa mu! vicem fint;aqua Fomiter te pida; hvdrelzeum, mulfa , ox vmel ,quaev aria ria in c)? vatjoneid petant; quomtódo ea in ahi F0424T7 s? Sibiliofa fit; & mordax ut ctiam fynco- pen ANIMADVERS. LIB. VII. 113 pen inducat, aquam tepidam , vel jus pu Ili fim- riezate plex , vel hydrelzum potiüs eligemus :Si craí- maierit fior fuerit materia , & picultz admixta , pt rxeh- genda eritaut mulía , aut oxymel cum aquá : S1 trefactus cibus, omnia hec convenient . 23: Per inferna, fiopus fit, id eft;fi moveatur imperfecte , fi biliofa fuerit ,à mannà cmnino abftinendum , & abftereenübus ex melle; aut faccharo ; ftatim enim 1n CO rruptelam trahun- tur,&b jilefcun t :fedfcrum lactis omnium erit oreftantiffimum remedium, aut caffre fucci por tio, quz ardorem cohibet;mordicauonem com- primit, * blandé fübducit : quód fi pituita pu- trefacta 1d excitabit , aut bilis craffa , nihil pre- iius rit melle rofato , aut folvente ex fero lactis ; aut facto cum infufione rofarum rubea- rum. 24. Vtvomitoria in aliis morbis curandisin Veste multà qu: inütate affumi debent , ut etiam mole r:aiz cho natura ad vo cé" m proritetur;itain hoc mor /e4 zen bo mincr copia fufficiet, vel Aretzo tefte: quód frat, mul- Ur icmeiovss ventriculo, & difficilior exitus /4 2/2tà humorum acrium reddatur, & major vis,& do- '^//* lor ftomacho inferatur. 15. In repellentium, & roborantium ufi hec adíit cautio ; numquam ftatim ab initio ea 1n. ufüm duci poffe : fi enim ex copià ciborum , aut ;,,, quas humorum 1n ventriculo , & vicinis pasbine Ü- qoid quo lis morbus provenerit, non prius ea concedi pc- 5,4» i5 terunt ; quàm materia 1]la majori ex parte fit. wap d gvacuata : quod (i aliunde affluxerit, nifi vires cez4a . i4 exfol- Manna, (5 faccha 1? barata s f"fecta $ cbolera* Repellen - tia1n cho it4 LPD. SEPTAALII AfEDIOL. exíolvantur, permittendum etiam erit , tit. pars illius evacuetur , ne illius impetu xepreffo ; aut - febris exitialis concitetur;aut ad menibrum ali- quod princeps repat ; fed non: dierum. numero hec movenda erunt , quód morbus acutiffimus fit, & aliquando uno;aut altero diezgrosinter- imat ; fed horarum dumtaxat, ut unius quan- doque ,.aut duarum horarum fpacio viderim. tantam humorum copiam evacuatam ,.ur vires conciderint ,.& corpus quafi confumptum , & depreffum undequaque apparuerit . De Cardialeia. Cardial-. 36, Vamvis quz adftringunt, aliquo modo gi lahe- etàm repellart , in hoc tamen morbo rátibus in in principio repellentia convenient, dri atn'dlo modoadftringentia : illa enim affluen- esvenii; , £5ad 0s ventriculi humores mordicantes , po- x2 41/1, ui ffimümin febrium principio affluentesrepel- gea, lunt,adftringentiaautem, licet id praftare pof- fint, affluxos tamen quafi retinent , atque parti impingunt: fecüs tamen evenit , fi repellens ali- quod per os affi matvr ; repellitenim deorfum , precipitatadvenienté;corrngat;adftringit.& in- durat, ut ficillimé;munità parte interná,vim af- fluenus hum: risretüdere poffit, atq; repellere. Cadia. | 27. In vomitu promovendo in hoc morbo, gia labo- heec adfit cautio ; fiflu&tuet materia , & proinde ga"tbu5 perinterval!la invadat, neqne nc va affluat, S qnádo vo VOmitorlo, licet.blando; uti poffumus;ut a: rd aO, ^ ANIMCADVERS. LIB. VIL. aij 120, aquà tepida , vel folà , vel cum fyrupoace- »sitoria,ee tofo, vel oxymelite : quód fi vel ab hepate , vel 4444ode- alimmdeaffluat bilis, potiüsrevocanda erit à fu- *^*foria. perioribus , & perinferna fübducenda. 6s cin 28. In biliofis, & acribus fbducendisiis hu« "4d | ^ Cédis acr& rioribus, licet Galenus, & Trallianus aloe; five, dis Hieràutantur , ut fi qua tuniciscris ventriculi jjj, matetia adhafcrit,detergi poffit; alii autem 2,44; Rhabarbato: placet tamen magis blandioribus ;a cardial uti, maximé cüm jam leniora commodiffimas gia,lenio- noftrozvo inventa fint; fic decoctum tamariri- néss utes dcorum, fyrupus rofatus fol. caffia , vel ex prunis 4&7. paratum medicamentum, aut etiam addito fero lactis, raei1s convenient. 29. Placet tamen magis bolovti,quàm [liqui- S424ucess do medicamento ; quod diutiüs in ventre mo- f'^ &ilie- ram trahens , non folüm commodiüs fübducet /^: ^»mo- tales humores;fed fimul contemperabit illorum "777 cer" acrimonlam ; 1n quo genere & caffiam , & pul- iss pam tamarindorum , fi premum [locum obtine- 77^ 747 rc cenicrem . MT IDE E niant , c 30. Qnodfft1à pitvità fiatacidà , quod rariffi- ,, qua for me accidit, euamfi ufis Hiere à me commende- 52. tir, quód humceres ilosattenuet., & fimul füb-: Here pre d'cat;cuoniam tamen & tardiffima eft in aCtio- eardialgia ric,&frpéà materie vifciditate evicta etiam. 7"'/cesdiz imiaeis retordatur , unde fiepé fymptoma adau- fter al getür, optimum effe cenfeo , illi aliquod medi- 1*4 *»c- camen'rum admifcere, quod vim illius acuar, & *'c4"»tr7 quamprimüm medicamentum cum infeftanti- * bus bumoribus deor(um ducat. O 4 Ds $15 C0?7)U€- i16. . LF D. SEPT ALII M EDIOL. De. INaufeas. Innaufea 31- V1tos video in naufeà orani ftatim aut quado bn evacuantibus per vomitum ; aut per mores vc- leceffum uti; felici aliquando fuccetlu ; aliquan- mt^; € doinfelii: quod ut evitemus ; obfervandum. 2:449 P** erit, an inanis omnino fit naufeay an cum aliquo ftf" vomitu: fi inanis; conjectandum,an aut infarcti Anu tunicis fint humores , aut admodum adhate- a wnbs Ícant; tunc enim omntiio preftabicillos attenua- praparas- 1€» abftergere, & incidere ; ut preparau poflint A. educi facilius : quod fi 1n capacitate ventriculi contineantur , & fymptoma maxime urgeat , ftatim aut vomitu educend? ; adjuto motu , fi ad vomitum faciles finc;aut per feceffum erunt ab- fterzentibus evacuandi . De Hepatis intemperaturis . 32. Y IN calidà hepatis intemperie;neque fem- per ab initio medicamento purgante » jupe, Univerfum corpus , & jecur expurgandum eft , quando Quod doctiffimi quidam viri , ex Archigene , & purcadzg, Galeno 8.de compof. med. [ecundum loc. ad finem, €^ quádo colligunt ; neque femper ab hac abftinendum.;, nen. rictüs folà ratione , &alterantibus ad frigidum contentis , quod ex Tralliano; & Avicenna alii cenfent ; fed diftinctione utendum : fi ex proca- tarticà aliquà causa fubito talis intemperies in- troducta fit in corpore alioqui fano,detracto fan guine vena fedtà , & refrigerandi totius ; ache- patis Hep tis £n cAlida Il trahat, neve calor, e s ANIM ADVERS. LIB. FII patis causa, & revellendi ejufdem à parte labo- rante,ftatim ad alterantia veniendum erit:quod fi corpus bile prius refertum fuerit, & paulaum intemperies fit introducta, altiu(q; radices ege- rit, & quafi habitum contr axerit , non. folum. fanguinis miffione erit utendum , fed medica- mento aliquo blando calidi humores jaminde» 'niti erunt | pus exp urgandi, mox reírigeran- bu s erit aeendn m. . Neq; vero in ho c cafu fueie nd lus eft ufus Ain ccun i fero, aut (vrupi rofati Í olutivi; guod docti fimo Matt; uie vifu m ef (tob eam ratione quod cüm dulcia fint, periculum fitjne bilefcát: valet enim argumentum in 1is , quz alte 'rando diugcüs in corpore moram turahu nt,non autcm magis evincunt qu: àm ibdt icendo potiüs refri« 1n fubductoriis , qua c evincantur , & bilem fi gerant. ;4. R habarbarum potius m ihi fufpectum eft 1n hOoC Cà cium enim tardius o |peretu ir ,19ne€as autem multas x artes habeat , quibus penitiores partes í facilé adire potef s & ] jecur 1 maois excale- facere poterit; ut ex lotio, quod ftaimab: Tum / pto me lican entof flavitiem affumit , e ru ffum. / confp ICItUF , quii bet cognofcere po Jte ít. 3f. In externis ap] licandis ea adf it cau tO refrigcrantia , & adítr in |gc ntia fint modera tai tum actu, tum potci hv m con- ha fu: 'tla,ne vifcus fcirrl 1 port CS,q 1inde cx halà ES I rerinceantur,ne etiam clau datur via fangu inl,aut ^ LI denique putredini detur occafio, De 2L7 Hepatitis i/i 2016277 perie £ali- ^a man- na uon [wu fpectum . Hepati; 12 Intem- berie cali- da Rbhba- baybari£ f (fpe 7471 L4 , Hepatis r1 E intéperie calida ve- rigeratia ett adffris Renta tm peu:? fn- fecil. 2i$8 L/'D. SEPT.ALII AZEDIOL. De frigida Hepatis intemperie . In bepetis 36. | IN calidis & ficcis externis applicándis |; intempe- ea fitanimadverfio; ne nimitininiisex- | | "ie frigi- cedant: fitenim (lepenumeró ,ut humidioribus 1» da, calda pattibus abfumptis;aut e&ficcátis;fcirrhi in pàr- jen C^ fà "té cohcitentur. f4/pacta . De Hepatis obflruttioge . Hepatis 37.| N topicisinufüm ducendis , piimó hzc jk sn obitru- adfit cautio; ne attenuántibus umquam, éHone 4t- vitamur, nifi longo intervallo poft cibum affum- tenuantia ptum , ut non modó in ventriéulo cibis in chy- eie Iummutatus fit, fed in hepate'etiam jam mitita- dgio donem in fangninem nactus fit. Quapropter |; RA. cümà ceenáad prandium multó majustempo- |i f rs 1ntervallum intercurrat , quàm à prandioad coenam,commodifTimium tempus judicamus c(& fe, fi fiat perhoramante prandium. Linimbiis .. 29 Animadvertemus pratereà ,antequamo |... f (us cali- linymenus ,aut inunctionibus niramur, femper [s di ai fp;m V1ÍCus effe fovendum decoctis attenuantibus, & [i gia pra- difcutientibus cum fpongià, ut & inunctiones ittedi. altius penetrare poffint , & materia ab actuali »l» & potentiali calore attennatà, aut per fe diffipa- . |... xi poffit; aut medicamentis c corpore duci. RIIANII |.emone nó priàs applicanda erunt, quàm fectio- | ne venz evacuatum fit corpus , & pars materiz ^. I revulía: fi enim fecus fiat,vel fi ob abundantiam e E uo WA e 4 s *. cf ^ 5s Me - —-— — A0. deu SCORE M. — - o. ERE UUS MNIM.ADVERS. LIB. VH. 19 De Hepatts inflammatione . 39.Y cet repercetientia extrinfecüs appofita. Hepate iz medicamenta in inflammationum prin //4mmmste cipio adhiberifoleant,in hepatis tamen phle- repelletta "m prine p:o. ante fe élioné ve- n4 non có ; "Y^ (o , EJ 3 *» F^ T* * e » ; ^ ' *p)o l 2 , 1* | repellere non poterunt, rebellis magis reddetur 1, . ———K ÁO Ó N e | timor, & contumax, craffior reddetvr materia, & duritie coptractà fcirrham excitabit , vel re- pulía ad cor, & fpiritalia membra impetu rues , mortem ftatiminducet. 40. Laborante concavà hepatis parte, licet p,;;f'ag; faciliüs fit , medicamento purgante materiamo ;arne evacuare ;id tamen crudà exiítente materià , & bepauisip in rrinciplo fieri non debet, fed ccncoQà , &in «ezva par- decUinaticne. Qvamvisautem 1n phrenitide, !* megan aliquando ab initio, ad revellendum , evacv2n- dum , [cd d: m fit medicamento pureante ; ficut docet in, "* d.cina plevritide, defcendente ad hypochondraa dclo- «oi re, Hiep. 2.4cut. quia, ut aliàs docuimus , non-dum cruda eft materia, fanguis nempe bibofus ; in hepatis tamen inflammatione nullo modo 1d ,, infini pre ftandum eft : quód , cüm pars 1!la labotec; ,, sone humores , auià venis undequaque evomunt"r 55,5; i adjecur,etiamfi aliquà ex parte evacuentur ; p«»cipio per partem tamen laborantem feruntur ad ven- sos. 2a» triculum , sícaue & 1» becilliorem reddunt, & 454a. reduviz craffiores remanent; magifque impin- guntur. 2 AI. | T e Hefatts gibba in- fidsaata, ante dta- retica le- - ninda al UMS. In be 11:$ HZ fla ?2— 2 311076 4 yebellentt Dus, itü- prilcifi0 niteda . Hepnte tn femato, aciü f !?i da fic fd 7 d 4 la 9 LED. SEPT.ALII 24EDIOL. 41. Quz in gibbà hepatis parte fit inflam- matio, & quz ad eam partem affluxa eft mate- ria, licet per lotium commodiüs expurgari,com muniomnium doctorum fententià poffe confti- tutum fit, antequàm tamen diuretica hec in. ufüm ducamus, optimum cenfemtus , leniente» aliquo medicamento , aut etiam abftergente», materias in primis vHs contentas evacuare, ne» ufi ducentium per urinam, quz in primà illà corporis regione continentur,ad penitiora de- ducta, inflammationem adaugeant. 42. Licet autem in principio inflammatio- pum aliarum partium fimplicia repellentia in ufum venire debeant , in hujus tamen vifceris phlegemonealiqua etiam attenuantia calidaad- miíceri poffunt , & debent , non eam folüm ob 220 7» caufam, quód frigida, & adíftringentia ad peni- tlOres partes facilis devehant;fed etiam;quód, cüm vifcus illud undequaque angufti iffimis ve- nis fit refertum , & illius fübftantia ex iilis: fere folis fit comp ffitasut proinde parenchyma opti- mé dicatur , fi frigida fola , & adftringentia aut exhiberentur , autapplicarentur , facillime ad- ftrictis venulis, & craffatà materià; fcirrhus in, parte concitaretur ; aut fane tumor per fe incu- rabilis fieret. 43. Vt proinde etiam hzc eadem hepati non valde frigida actu applicari debeant, ob eafdem caufas; tum eti: ime ne naturalis facultas noxam aliquam contrahat ; nativo calore quafi exítincto. 44. 9i j| I: JAANIM.ADVFERS: LIB.VIL aon: 44. Si tamen nulla adhuc affluxerit mate- zropatein Iia , fed affluxus certó impendceat ; ut in cafü » fz mdi I étu, aut externa aliqu: à Causa, pura repell entia, f1se ate etiam cum aliquà adfirictione,concedi po terüt. riasvepellé 4 $- Quinimo, i in ervfipelate vero eadem pu- !/2/ela c9 ilta conceci poffunt ; cüm :& materia fit renuifhi- (€ 15 efipe aMnpa, calidiffima , ut periculum non fit ; ne ni- eri 1 epa amis craflefcat, &-obftruat venulas . tis, vegellé » Vnde etiam frieida actu repellenua C3.» v fola ci Aapplicari regioni hepatis poterunt j CUm cns eoninnt. Irenfiffima fit ibi caliditas ; qua ctiam medica- /5 er yfipe- Amenti mntenfionem refringere facilé poterit. In. /a:e zepa- IQuo edam cafu pau» dllum aceti indendum crit, ris , frigi- Jr frigidiffimi medicamenti penetratioadjuvas 44 2s Ar? px flit. abplican- 47. Et quemadmodum ratione partis ab jni- B | bebati |, Ho dictum eft;non puis repel Hane. ieudu B. t "T" PA E: infamma (Ie, fed attenuantia aliqua effeadmifcenda ; 1ta | à [102€ 5 17 lin declinauone non pu risrefolv im us utédv I sch aecoiimatio docuit Galenus 15.4e:5. fed nonaihil adftrin- ne puris re Ipentium admifcendumeerit ; ne laxatà nimiümo | (juez j. parte, tonus illius deftruatur. bus non utedum . De Hyárope. 149. Varmwis illud & veriffimumfit;& Ga- ost bydro- leni auctoritate confirmatum , /:7b. " ferofr H0 $5 TUR que tao pur. CAYC oportet ic- Mast lrofos humoresab1 initio p! Iro ari pc offe, quód. nul 44 ize ; illain eis exfpectari debeat coctio, quód nullam purgarz cionem admittant ; cavendum tamen erit ; 5o, validis fed à levie ribus tn- ehogdum. Poft bydra g^:^ vale 1:a ventri ciilus vobo YADUÁLS . 1n Iydre- picis «tte- nudis tenda s nt butic- yes p wies mua du- "T poffint . In bydvopt DEG m ear1té xWAII2HÍ dia no 1i- ff LCLPDP Iní y iret ín düweti cis nà diu 57 fallen- LVDb. SEPT.ALII MEDIOF. cOgIS ftatim ab initiojfed ]evao 222 validis uti hydrae rialiquo med icamento erunt prima excremen- ' ta educenda ; & fic vie ad-validiores evacuatio- nes prxparabuntur. 49. In valenticrum hydragogcrum ufü fem- per maxima ventriculi: ábenda eft ratio : cm., cnim majori ex parte tonum illius I5befactent ; fi frequentiüs, u ità multis foclet;jexhibeantvr;ni- síque abillorim exhibitione ventriculi habea- türratio, imminvtà aqvá flates cilicrem, fi Averrci credimus, zerum noftri m» inducemus. jo. Vt veriffimum eft, ferofos hos & aqueos humores nvllà coéticne effe preparandos ; )ta» cüm pctiffimüm perl-tiumfint evacüandi; via, per quas permeare debeznt, infar&u funt hbe- randa: in quem ufim & decocta, &fvrupia atte- nuantes, & abfteroentes, & incidentes maximé converient,ut cráfficres,& limcfi humores vias cbfttventes, & effluxumvrinz ad renes , & ve- ficam impedientes pra parentur, ac facile educi poffin at, $r. Nectamenin horum ufu diutiüs infiften dum eft, ne dum 1d tentamus , morbificam cau- famadauecamus. $2. Hocautem maximé in vfu vrinam proe [Hi mmcventium eft animadvertendvm, & cavendü: vidimus enim quàm plurimos , dvm obftinaté nimis per lotium humores hos fercft s deducere: 1! ec obfervarent,an co-- 1t potionibus 11$ tentatent; pia augebitur, & in^ deteric remfpeciem hydrcgi is, & curatu ciffi- AANIMADVFERS. LIB.FH. 233 la urinz augeretur , mortem a grc tis fuis acce- Ica petu [entà il!à materi in corpore reten- IEà, & in morbificam caufam mutatà. $3. Praftat igitur per tres , quatuorve dies , lipericulum facere , & potionibus rem hanc tam- iquam aptioribus aggredi : quód fi pro voto hzc inon füccedant, aridis res erit tranfigenda, fuccis Iconcreus , pulvifculis louum premoventibus ; Itrochifcis, & fimilibus. $4. Rhabarbarum , quod in hydrope labo- Prantibus 2 à mune. commendari video ; ut for- . [té aliis pro roborando hepate acmixtum ccnce- lili poteft; ita fi frequentiusin ufum ducatur,aut licommanfum , aut in pulveris formam affü m- | ptum , ad evacuandum numquam probarià me pee quód talia a aprum non fit evacuare, qua- lia opus effet,quoc ique docuerit Gal.Zb.de purg. I ozcd. f acul.eap. 2. quz flavam, vel nigram bilem purgant, Amportuna efTe, & inutilia hydropicis. $5. NNon omittenda eft Galeni animadverfio lex Afclepiade, 9. de compo[. sed. Jeeundum loc. & ; M à Tralliano repetita ; cavendum effe à frequen- f uoribus, & iteratis vacu: auonibus;qu iod hydra- j.o02a hac per fenoceanrz he pati corpi üfque uni- ver(um reddant debilius, & plus phan quam. profint: itaque faris eft; ceftante A lex./ib.9.cap. l| 2. paulatim, & tutó vacuare, quam fe finando , perturbandoque ,unà cum morbo agrum de» medio tollere : praftabit gitur , ev acuatà parte materie per feceffum, hepar per aliquot dies ro- borare, moxque yacuationcem repetere. 16. Quam- ——M aum, £5 quando. Potulenta i» bydrope Ex ep? fafüecin. Rbabarba ri Lbydro- picis inuts TH Hydropi- cis rebett- ta fapiss bydrago-- gAnexia« LVD. SEPT ALII MEDIOL. vefeckHa ^ — $6. Quamvis duos hydtope laborantes fana- pydlropicis à viderim ; quom in cruribus perfe excitatis, eribus & difrupus;& multà aquà ons eam partem eva- ephlicat^," caatà, exhibitis pofteà multis hepar roboranti- pericula-. us; nullos tamen umquam fpacio h oc quadra-- e cinta annorum,quo in magnà hac urbe medici- ' 'nam facio ; curatos vidi , quibusà Medico vefi- cantia cruribus admota fuéte , fed fere femper cangtznz fubfecutz funt cura itu impoffibiles; ;ut paümée etiam doctiffimus Maffaria longà expe- rientlà obfervavit. ' 55.4 - e De Lenis obftruélione s C darstie. $7.3 N fplenisobftru&tione non ftatim refol- Veleibis s,quin ne quidemattenuanabus 'alidis medicamentis cftasen dum :cüm enim anenuan Vicus hoc femper fesculenus , & craffis fuccis sibusagé- refertum fit, gi ulum impendet; ne fubtilio- dum . ribus,& liquidioribus parabus abífumptis,craf- fiores, quz remanent, per ea quafi lapidefcant; & verumfcirrhum inducant. Splene ob- (8. Prineipio tetar emollientia adhibenda» Jffructo c (ui t; & fluxilem materiam reddentia ; poft au- duroymil- tem difcutientia tuto adhibere poterimus. dendi Uu. $9. Sed cautione hicopus eft, nó effe utrum- 220 , post . vefolven- gum, Splene ob- Firuclo,no validis :ue hocofficium femel tantüm prxftandum;tedij repetitis vicibus;,punc emolliendum;nunc quod emolliítum eft & fufim aifcuti tiendum ; itertimi-J que quod jam emollito fübeft;iteruin emolhen-4. dum; mox ;élbtvendii S digas tota molers$ ditfipetur . 6o. Nec ANIM.ADFVERS. LIB. VII. z5j 6o. Nec placet, quod plerifque ufiratum fci- 17 l'en nus, m initio emollientibus attenuantia admi- ticis 9 l| fcere , ut illa incommoda evitemus : cüm eim lentius. eodem tempore ducrum illorum operationes ^" "5^7 | perfici nequeant, fed attenuantium,& difcu üen | rium ;ob caloris efficaciam , actio multó citiüs ll abfolvatur zinillud femper incommodum inci- | demus , quód difcuflis fubtilioribus part ibus , | qua fuperfunt ficciores evadent;ac difficilius fu- perari poterunt. 6&1. Nullo modo Hier. Mercurialis fententia 5?/enicis in obftructionis lienis curatione ; /b. 3. de cogn. '^Xàtións | C c ramdigibuma n corporis aff eciibus, cap. 21. re- aliqua ad | E: ienda eft , càm in lienis affectibus curandis , ^44 imu am neceffarium effe cenfuit , ut medica- "^*^: I"menus laxantibus commifceantur adítringen- | tia , ob eam rationem , quód , cüm viícus illud admodum fit 12no bile ;fuà naturà debet effe la- xum, & latum , ut facile recipere pr fiit humo- I res melancholicos ; cüm fententia hzcé directo | repugnet 13. Z44eth. cap. 17. fed maximé 2. ad E ec. cap. $.& ratio id docet :cüm enim vifcus | fit non parvi momenti,multum refert,nimiüm- ne fit laxatum; fic enim illius tono perfracto,fa- cultatibüfque- naturalibus i edditis 1mbecilli- bus, minüs recte fanguinem defecare po terit,& | hiepa r, corpüfque univer(um expuroare: minus | tam en , quàm in hepate curando hac in re eri- ] mus folliciti , & in minori copià emollientibus ] Bicuingenna admifcebimus. 62. Fruftraobíftructum,;aut duritie tentatum Lies vix p lienem tuno O56 feenda « fe lot: poet - PÜeyieióin € fr ncifio TU gon Put- yofos Las 6 J quB s & 4 ob J 11] g'4paran- 20 di r 226 | LUD. SEPT.ALII 24EDIOL. orediuntur ; cium enim mdflns ab hoc vifcere adl vias urina fit tranfitus , Galeno etiam tefte , 15.. Meth. 17.1d fruftra tentare cenfendum cft, in. quo Medicum fruftran fine contingit:per fecef-. fumieitur ea materia ducenda etu Quód fi quan: do aliqui per lotium copiofum curati vifi funt, ut de Bicne fcriptum eft j 2. Sec? 2. Epid. id vell; & per vias occultas factum]; recenfet Hippocrates ;velf ane aliis adhibitis re--|, tamquam rarum; mediis emollie ntibüs X diffipantibus , & per alvum fübducentibus ,cüm multa feeculenta. per venas pbi. materia, qua foveri;ant re- novari tumor ille poterat ; per urinas ei fubdu- ét, pra quod imitari Medicus poterit ; ubi nigras craffas, foeculentáíve urinas adetfe COgnOverit : P Jienem curare conantur ii ; qui. diureticisidag-. expurcay i in? rfervatio potius, quàm curatio facta eft::| autt]. diureticis enim tutó tuncuti poterit, adantece-.| &4cntem materiam per eam partem vacuandam..] De lero. Icet Galenus nofter, Jib. OQ; 40$, C2 quando ; purgare eportet, doc uerit ; lenues, & fe- o j* initio efle évact icteritia biliofi fucci funt ftatim evacuandi ; ne- iw que enim f: mper ten ucs funt «neque ferofi dicii] poffunt: preparandi igitur ante evacuationem jl & ,fi putrefacti , omnino concoquendi ; vel exd K "I d. s ^ d - ! fh fent Ruffi fen -—- Ww "2 wi 6 A. Á t :s humores ,nullà exfpectatà ccctione , abii 'andos,non proptercà tamen nah " | Med imperfecto , un lequaque bile difpet: ieve- inert. ANIM.ADFERS. LIB. &4. At veró cüm bilis quàm minima copi: à» e. ida A clerici vA int nalliad inteftina crahifmifs ; ex obítructio- ;, d n F II. 2257 1 [2 "P2: * S x Leltis ned ntiori- Ine veficz fellee;torpida remaneat expultrix fa-. ;, 4j. cultas int eftinort um , va le ntioribus femper mnc- Cc£ADRERTS ldicamentis erit utendum . ond. 6*. Cavenda tamen. valentrora hec medica- C) a5 dà limenta erunt , fi aut ex hepatis inflammatione» wvalentie- c1 Íymptorma hoc fuperven« rit, aut motu c ririco, fa furgan De Colicis doloribus . ^ i : , 3 1 anodvnorum in hoc morbo: lud 1s ecolieis P — 66 W ha i primóanimadvc denied Bi iritio, fl dulorzbug in ufüm ducantur,antequam evacuata lit mae- initio teria, non effeadimifcenda valentet difcutientia valere? flatus; ut rutaceum oleurb, autolea quibus ru- [citieita » ta, baccz lauri , & fimilia incoctafint ,etiamex ^^: Galeni oracepto 12. 74M erb.8:cüm enim ob co- plam mate riz affidué flatus eenerentur;non va- lentia illos difcutere, fap édok res augent, G7. Erranzimultó magis ; qui 1180 leis vinum E aut fapam (tatim ab REPRE dmifcent; vfteribus infvpdunt: cruciatus ab n fiepe au- p» colicis clyfteves ab initio cum vinos eentur, excalefactis, attenuatis nimiüm rai 3 fabA3 T Ó ot. ZEE . á vUeyí j"pyp" fis & frieidis humoribus ; & in halitus ele- 55i. vatis. d. I" ^^?" 1 diss A143 529 )' 6o. t quemaa modum catlidaiozà hact oten- colicis €8 tia,frive itf 351 five extra,!n prit pi lo non la uda- /ida va4l- mus ;itaáctu etiam nimis calida concedendas 4» 44^ s cí C eocamiFt ; tpalá » Pa 69. Anime - 228 | LED. SEPT ALII 24EDIOL. Chfte 69. Ánimadvertendum euam ; ne clyfteres colicis ge 4ndantur, repleto adhuc yentriculo: fic enim ci- indantay, Dus attraheretur apte ten pus,magi(que impin- repleto ve gerentur crudi humores in intefünis , augeren- triculo. tur dolores, & cvratio redderetvr difficilior . Stubéía- 70. Stu pefacientia quamvis in omni dolore ttezt/27? colico convenire poffint ; frequentiüs tamen in col'icis 9- nm duci poffunt,ubi materia morbum faciens Prom^.po- c lidior fit ,& acris : non folüm enim fic fenfim pol O btundim us ,fed etiam caufz morbum facientis ris e,Lj. au onem habemus... | dis. 71. S1quando tamen iis utendum eft;eó ufq; Opiata i; ion funt differenda,donec vires vitales jam col- eolicis, vi labafcant ; egérque non longe abfitab interitu : rió4s va- folet enim fzeepenumeró fine dolore dormiendo denriéus . yita terminari . Colicis ip | 72. Incolico dolore ex pituità, fi quis recen- dolor;5j; tàorum dogmata fecutus lenientibus folis;aut ad furgani- fummum ftercorariis admixtis aloe , aut. Hierá éus in ini Galeni ccntentus, à purcantibos veris abftinuc- fio utez- rit tandem honoris jacturà factà;aut eeros mo- dum. ricum maximis cruciatibus finet ,aut alterius Medici acceffione, qui cum Grecis omnibus, & Mauritanis, validiori medicamento pureante , & abftergente propinato,materiam ab inteftinis deturbabit, ac eà ratione dolores aut imminuet, aut tollet , exiftimationis non parvam jacturam faciet: non valente enim leniente medicamento vifcidam, & craffam pituitam deturbare , & Hieràob tarditatem actionis diutiüs in intefti- inis commorante , & fepiffimé non valente per- cran- Z ^ ^ * ES wg. JERDL Q4 T: 2e C RE---— 0 0 ——M ANIM-ADVERS. LIB. FII. 229 canfire , fed materiz illi craffe adharente , ele7 vatis flatibus, validiffimi dolores excitantur ; & augentur. Qr'are preftaret u rgenti dolori quam- primum r eductà materià fuüccurrere ; & 118 uti; qua cum attenuantibus mixta citó materiam» fubducere pcffent. Neg; impedit , utad locum aftc 'ctum materiam deducanius: nam neque ve- 1e locus affectus ita lafos eft ; ut hunc Serien non adizittat, cnód ad hoc à naturá fint inftitu- ta inteítina ; & (i qua materia ad eas partes du- citur, fimi le tiam cum praexiftente evacuaturj fi affecta cflet pars, fi inf! ammatlorne ten Haste] tinc maximé peecaremus , fi talem 1n eo caíu evacuaticnem procuraremus. Neque cruda» hac materia dicenda eft cà cruditate;que ab 1n1- tio, pracepto Hippocratis; evacuari non debet; de cà enim ca fententia intellieenda eft ; qua ex pt tredine fadià, Coéctlo nem requirit; qua putri- dis debetur hi moribus, quales fu nt humocresin febribus putrefcentes.. Hxc extra venas eft; 1n locisad evaeuationcm inftitutis fine eenereillo putiredinis, ita ut folis attenuantibus aliquibus ; & abftergenübus, tam peros fumptis,quam 1n fufis, preparariad evacuationem pofhit ; quin- imo infu fis per clvífmata Pa U. atà vià,& attenuan übus mediocribus difpofità materiá , fi ctia pureantibusattenuantia admifcuerimus,; X eft Hiera , intceré omnibus fatisfacere. poteri- mus ; fic enim fvbdv cà materià , & diícuffis , quin & expulfis flatibus; aut dolores folventur ; 4 alt certe maitiores fient, Dp j 71, Olei i;0 JLVD. SEPT ALII MEDIOL V/ussli,- 73. Olei velexamyedalis, velex femine lini ij: in colicis wis, ubi multaadfuerit materia craffa ;inuulis;] i 205 €v4- C^penumceró effe folet ,reünetur enimaliquan- | í Bus ss do; & vifcidiorem materia reddit : & licet tam--| teria, i,, quàm anodynum quandoque mitiores reddat] i: il. olores, quoniam tamen materiam peccantem /] ii fubducere non valet ; folent non curari dolores ; |ui Íed fepe denu ó infurgere. Oleum in. 74. Apertàig itur vià, & fübductà parte mae] ui cici; lerie,autenematibus ; aut medicamentis pure «du ou^»do gantibus , fradhuc urgeant dolores ; preftandf--[n optimum fimum effe folet prafidium. préftdib. — ^5. Sedíi vereamursautob craffitiem mate-.| rdg riz; aut ob ejufdem quantitatem, ne poffit prz- ddodacs terfluere, admifieadunilli etit nonnihilabíter- abfise, 8 gentium,ut meliis rofati folutivi;aut etiam pur- | tibus, ay; gatum, ut diaphenici l;ve cl electuarit Elefcoph, ,| purganti- diffolutoru mcum aqua aut glandium Perfico- | y; éus . rum;autaniforum; aut fimilium . Ín colis |. 76. Quod fia à flatibus.dolores provenerint, à flatuyo- fine mulià copià materiz, nihil eft quod magis ha data exufit effe foleat eodem oleo;etiam ab ii nitioauc | etiam. ab per fe fumpto aut ; quod: melius cííe facpius ex- Jue sr ^- pertus fum, cum pradicus. | EI Seem 77. In ufu vomitoriorum cauti fint maxime: [i A a fi enim ventticulus, & fuperna parces inteftünoe | £olica. s. Tum replete nimium fuerint, ex ufü maxime li fvs, c» 4. €rünt, ut medicamentis ad dejiciendum ingefts: [i éufus... locus detur pertranfeundi: quód fi totus dolor; eiüfquecaufa infernas partes obfideat , non fo- lum fruftra tentatur vomitus, fed aliquando fit. | cum ANILMADVERS. LIB. cum zerotantium certà pernicie;vo Ivulofi enim fipe fiunt; ac cum certo mortis periculo , etiam ftercora per eam partem evomunt . 78. In cucurbitule magne appofitione regio- ni umbilici ea adhibenda cft cautio, ut ea ex illis fit; quz funt in medio perforate: fit enim fzepe- numeró , ut cüm pars fub]ecta mollis fit ac pan- eguis,multa illius rcoles inuró trahatur, qna fub- tractionem-cucurbitulz impedire folet : unde» vel diutiüs retenta 1n fp! acclum fübjectam par- tem deducit, aut fi frangatur, ut hocincommo- dum eviremus , aliquando ex vitrorum fra- ementis cutis vulneratur. 79. Cüm pluribus, potiffimum mollibus , & perpinguibus , hx: antes fere fintumbilici, & ex vi füperpofitz cum igne cucurbitule pinguedi- dosis a portio aliquando trahatur per eati partem, confalo;crifici o1lliut prius fü perponàt parvüm ceratum , puta,ex cerufsà coctà ut tale incommodum evitent - 8o. Vrincolicis doloribus ex flatu anodyna ftatim & interna , & externa concedenda funt; ut cruciatus illi mitieentur ; matcria; unde elevantur, fitevacuata; ita ea fu- gienda effe cenfeo cum Gal. 12.7 eth. qua infi- gniter calefaciendo difcut ere quàm maxime va- lent: attenuata enim fnateria. majorem Jocum. occupans inteftina magis diftendit , ac flaubus 1dauctis dolores auget. 81. Cucurbitula etiam in iis dolor'bus ex fla- VII 3t eadamfi nondutn : Cucurbi- tale ma- £v4 inco lzcis appls cand& cati £10 e V mlilic? mnunter- dus in ap- plicatione cucurbi- (Ux 4. Colicis ex f'atu Ta- lenter di- fcutienits An6XlA « Celieis ex tibus, ubi urgeat fyroptoma , uti poffumus ; fed. f/4tu /a£o FP cctTante 1324 LVD. SEPTAALII MEDIOL. vàtes 441 Ce(lante dolore , vel mitiore reddito ; materias; eucirbituunde elevantur, fübducenda eft;alioqui redeüt , le ufam ut optimé docuit Gal. 12. Adethb. cap.8.Si tamen P^44:- non adcó urgeat dolor , utomnem ad. fe trahat indicationem curativam , preíftabit evacuatio- nem pramittere,prafertim fi multa fübíit mate- ria; aut adhuc novaaffluat, ex 13. Z4eib. 19. 92. Contingit aliquando, ut colici dolores adeó vehementes fint , ut omnem Medicorum 444 qu, Operam eludant , 4C quocumque auxilio adhi- doque tet bito potitis augeantur , in quo cafu ad contraria dum. €tittranfeundum:Cüm enim colici dolores ma- jori ex parte à materià frigidà fiant , aut à flati- bus diftendentibus; fit aliquando, utaut ratione dolorum, aut vi igiliarum, aut maroris, ob con- tamaciam aut incalefcant nimium inteftina, ac- cedentibus etiam calidis, & intrà,& forisappo- fitis remediis aut phlogofi quadam tententur , autetiam verà inflammatione incipiant affici , aut multa praexiftens bilis ibidem transfunda- tur; unde ad conrraria erit cranfeundum ; & in- figniter refrigerandum. Quod mihi anno prz- teritoc ont191t , primo in nobili Hifpano, peci- uum duce egregio ; poft in N. à fecretis Iluftrif- fimi, & Excellentiffimi Marchionis Caravagil , qui cüm colicis doloribus per aliquot d lies fuif- fent acerrime conflictati , & jamjam mors efset pre foribus;nulli Jp /^ eget arteriarum pul- fus; fudores adefsent refolutorii , nulla denique ampliüs fuperefset fpes falutis, ne quidem apud Medicos cua prettantiffimos: accerfitus & ego, cum Golicis im delorióny frigida a- «x - A "use c EET 1. lIM.ADVERS. LIB.VIL 2333 cim fitim inexftinzuibilem,linguz fcabriciem , nierorem, ac.duriciem , pertactis autem hypo- chondriis, & ventre inferiori, calorem in parti- bus illis eftuantem adetl c obfervàffem, Hifpano aquam multam nive et: um refrigeratam biben- dàm exhibui, cüm naturà abftemius efset, & multz aqua potator egregius ; in íomnum pro- lapfus eft, & quatuor horan m fpatio cüm dor- miviíset , dolore quodam. inferioris véntris , à primo maximé, ut ipfe referebat , diverfo exci- tatus à fomno, miram bilis flav copiam evacua vit, & à doloribus liber evafit. Vndejcollegi; Me dicos, qui illius curationem f fufce, "erant $ 1n Causa nx rbi illius longe deceptos bá e cum. calidis remedus curationem inftituifsent , à fr1- gidà materià factum morbum judicantes . Alte- rumautem, cüm jam agentem animam invenif- fem, non alià ratione ftatim curavi , quàm lineo i|ds plicis in quadrati formam com- to, hine immetfío ; ac mirantibus aftanti- bus quid facerem, ventri füperpofito.cumque» ut dormiret injunxifsem , dnt itiüíq; edam fom- 4 poopp refsus fine motu cum conquacte CICLU, VC- rentes affines, & uxor,ne jam fatis ceffifset,cum experge f ecif: ent, indign: inuitus s, quód tànto bonoe eum privà sen t, quafi € lecto exiliit; à do- Lubin cmnino ibis : 85. Si1ex Miiaienon inteftüni dolorem. fieri conueerit, caveat Medicus , ne ullo qvan- tumvis levi medicam nento fubdi jcente utatur,ne attractisad parteminfiammatam ab illzefis par- 1 i9 ee si I2 celíci (x inflar H ?97»at105H£ [^ purgatto )* yv TEIZETTS 344 LVD. SEPT ALII MEDIOL. tibus; calidis;aut pravis humoribus;aut inflam- , matio augeatur;aut impedito tranfitu,in volvu- lum de(inat. Caffia dn | 94. Caflie tamen folius ufum aliquando non eoiicis ex refpuerem in tali cafu;quód miti illo,blando,& sfiam- humidocalore lie pé i inflammationem fe det, do- 745"* lorem ]eniat ; & fuppurationem tumoris ad- 1075. juvet ; Seu d 95$. Quamvis venz fectioex brachio in coli- Coco 9? 6o dolore x inflammatione , decreto Gal. 12. dolore ft- da bina AMetbh. zzed. commendetur : sf tamen eó ufque » 514], ,. P'orbus pervenerit, ut urinim fü pprimat, fecta liquagdo Vena intalo maxime conferet; aut poft priorem coofep:, Mlamy ,fimultaadfuerit plenitudo , aut etiam fi talis non adfuerit , fi ex talo loto fanguis primo mittatur,non erit preterrationem , d expteri- menta. De lvi fluere . * [ N alvi profiuvioillud ma: ximé cavédum, epus ne,dum virium maxime habere ratio- gui L nem voluerimus, confi — & jurt- bis pinguibus laxitatem ventriculi , & intefti- norum nimiam neenon: ius ; alvique fluorem jn Iecamus. I» SN 97. Sunt fepenumeró noftrates Medici in., rf.io frigido potu concedendo reftricti , ut rralint ^ gidaus cum manifefto detrimento tepente aqu àfluxü , potus [epe laxitate introductà , alvi augere , eo confilio, convent. quod frigidum nature inimicum cenfeát, quàm Juíto iE ANIM.ADVERS. LIB. VIL 23j jufto teri defiderio faüsfacere, quod tamen na- tura eti. am bene operant e fit; ut & adítrictioni Bt fni dumm (atisfiat. $8. Inflammatione tamen verá tentatis inte- ftu nis, frigide potus vitandus eft. 69. C Cavendum in diartheeà , quod plerifque video confuetum , ne femp er aut in plerifque» ftatim abft erforium aliquo d exhibeant; ut mel; aut fyrupum rofatum aut fimplicem , aut folu- tivum cum fero lactis, aut mannà;cüm enim ali- quando bene Opcrante n. atura id. fiat ,non erit aut irritanda , aut promovenda , fed totum ne- 9otium natutz erit relinquendum: fin veró ma- là qualitate icritata etiamid natura przftiterit; non etiam erit adjuvanda, ne calcaribus natuta current addius , pt Izecipites in mortem agros igamus : 1peCctatores1g1tur p« nus hu jus tnotüis nature aliquandiu erimus, & morbi morbifice- quecaufe potiílimum rationem ha bebimus , Quod fi naturam hifCere , aut fuccumbete vide- rimus ,neque materiam poffe pfo rauone eva- cuare,irritari tamen pattes; fzprüfque ad excre- üuoncm fere inaniter provocari ; tentiginem Hn ano; & inane defiderium egetendi fubcíle ; tunc manus adjutrices petita 'ere coni eniet , atque.» abítereentibus uti ; quin aliquando folventibus blandioribus; ut matind,& (yup o,aut melle f£o- fato folutivo;ut quod pluribus egeftionibus cum dolore, & natura labore evacuati tentatut, bre- viori t€empore,& mincri moleftià educi poflit . De Frigida f'gien: dá .AABngB fla 375 72411058 inteftino- Yum OQuado ab fe '"geati- bus i diay vL&a uten dum- Iz dyfen- geria qua do purga- dum , c^ a [£4 11020. Jed bono viclu C facili ad alia 236 LVD. SEPT.ALII MEDIOEL. De Dyfenteria. 90. Vmin curandà dyfenteri3 adeó diffidenr tes fint etiam doctiffimorum virorum. fententiz, an reterto corpore pravis, & acribus humoribus , laborante dyfenterià verà , ulcera- tis, aut abra fis inteftinis,conveniat medicamen- to aliquo faltem blando, puta, Rhabarbaro, myrobalanis ; tamarindis, manna, fyrupo rofa- to folutis vo , & fimilibus, humores evacuare an potiüs omnino ab iis fit femper abftinendum,; qt ie in mediciná faciendà maximi momenti effe conftat. Ego nonaliam hac in re fententiam in medium proferre tentavi,quàm eam, quam no- bis tradidit doctiffimus Vallefius 4. Epid. cap.96. qui ab utráque fententià extremé diffidens , ali- quando pureandum cenfüit, aliquando omnino abfüinendum y voluit. Verba eius fünt : wt zn d'yfentertco ef! cusa cacochbymiasmaena exulcera- FIO nondum Wai TAG aut cum exulceratzone magna cacocbymia EXIGHAS AUT ut raqs exiguas aut utraque magna: $z pyimium, expureari debet: S1 fecundum, miti o fe dad [i dores ,ad urinam ; ant vomitus »o0t "andum, e infa umaum loce alib Z7A1 777 C i ius 3 cu £X- tertius pro ulcere curando : Si tertium ,ue tunc qu. dena localibus admoduss, "eq; purgatzone opus eff , f €UdCcHuA 107€ 5 6 €Yi- vatione : Si quartum , "aic abilis eft, facies aut Hi. bil, aut omia tentandigvatia , velut 12 ve de[pera- Tales enim etiam cui ationes aliquando pro- mihi femper difplicet illud Celfi : ó&pe ] 4A. C iUcrant; : neqs;i JAXNTIM.ADVERS.. LIB. VII. Sape quos vatiozon juvit, remery i47 dia peyut à 91. Debet i1giuir quan primum hujufmodi 7» dyfen- humor pravus ;& acris evacuari aliquo ex prz- teria, ubs dictis medi1camentis , fi illius m: enam copiomo PA/*9Z4d, €X CIIS amalrcre , ventris ti his tione , avt aliis qmm fignis fübeffe ccgnoverimus , antequàm ex fre- " id qt enti , fed paucà excreticne ulcera adaugear- Heo e: [Ur ,aut vires de ji ICIantu | 92. Animadvcrterdvm tamen , fi fübeffe co- piam arrabilarii humcris cognoverimus;,etiamfi exulcerauc adhuc magna 1n inteftrfüs facta non fit, non ftatim purgeante medicamento cffe edu- ; cendam , cancerofa enim u Icera ,& peffima ex- citaret; fe dattemperar! , ejüfqu e ferocia delini- ;e , bris r1 prius debet.: quod ubi factum effe cognoveri- feroia il- mus, cmnino evacuari debebit , fed blandiffimo iss tezzp medicamento ;, deccétione tamarindorum , vel 72454: jmyrobalarorum, cum fi rupo; vel melle violato f"'g26z. folutivo, iifque fimilibus. 3. Rhabarbarum in dyfenterià ab Hs."qUi nLea BAS rt: orum dogmata fectantur,qu1que pur- £227» || gandum fepein cà cenfüerunt quamquàm vl- 4yfzate- I deam paffi m ad hunc finem in ufum duci. potif- ria f/'sfpr- l| fimüm ubibiliofi ,«& acres humores abundave- &- rnt;quod tamen & tpa "Enos partes habeat, || quod in fübftantià affumptum , ut in hoc affectu || pleremque fit tunicis intefünorum , & ulceri- | bus adharefcens dolc res pariat implacabiles; ut I fa pius obfervavi, omn ino fuoi ndum cenfeo c; I quamvis fvrupusde cichoreà Gulielml cum eo. ccu. cà | paratus ad/triélione carere fatendum ft, cimo Zadar iamcn y * 57 4») 7 C-0 terta, bue 530Y€ atra y' bilario e , aAa0€Y 217- *toG Gulielmt. 4-4 $2 tact» admit FN TS /2 19: &ji Rbhbaba pe bav 4 1er refackuim 2n dente eti at ei £ 164 à am. Df fentert £15 yao 47. s)0n1f fan gHints ys!jf20; (e €Hvr » 138 LED. SEPT ALII MEDIQL. ramenà cichoreaceis igne illius partes reten- 'antur, fi cum decocto ramarindorum, aut my- robalanorum concedatur, non ita rejictendum., cenferem.. 94. Sed 1agis etiam recentiores communi erróre decipi iuntur, torrefactum R habarbarum in dyft enterià vagis ,adftricüonem , & ex- ficcationem augere volentes ; ut utràque facul- tate, purgatork à. .& adftrictorià adauctà, melius intentioni fatisfacere poffint quodi innoc entitis fieri torrendo putant ; cüm experientià conftet , medioctiter tot xefatutn vehiementiüs ,:à & mi- nori dofi purgare , quàm integrum ; 1eneas ta- men partesadhuc magis vigere: & fi majorem. sd eto adhibuerimus , purgatorià faculta- te penitüs deftituitur. 95. De mittendo faneuine per fectani vena , cüm graviffimorum virorum fententiz é diame- troomnino inter fe fint contrarizsaliis majori ex parte fanguinem mittentibus , aliis pumquatn.. Eco hujus fii n fententia, fi fimpliater dyfente- riam confideremus , aut ejus caufam , aut multa cx adjunctis , dolores, febres , 1inflammauones ; omnino convenire miffionem fanguinis, quà& |^ fluentes hun ores ad partem laborantem poffint retrahii ,& plenitudo tolli, & jecur refrieerari ? fed càüm fopiffimé à diarrhaeà proc ducatur, illiüf- que edam perpetuo fit focia, in quà,eti iamfi non fit pro mu ltitudine fufficiens, num quam mitten dum effe fanguinem cenfui i Fil »p.& Gal.4 de 2 rat. yict, t5 acut. tie. ( I.4d Glauc, CAD. 14- aubdi aut pl »1( it 11i "no AGE PCI y dg ima a AND ANIM.ADEFERS. LIB.VIL 239 aut vires vitales fint imbecille reddite , aut pe- riculum 1mmineat , ne profternantur ; ra ró cen- fendum eft occafionem dari fanguinis mittendi ; potiflimum cüm majori ex parte in hujufinodi Caíu íciamus peccare humores à fanguine diftin- ctos , & tales gros cacochymiá laborare, facil- liméque tum o b evacuationem , tum ob vehe- men tiffimos dolores , vieiliáfque qu: afi perpe- tuas ,in fummam vitalium virium debilitatem bicidenc.. 96. Sitamen aliquando mittendus erit.fían- Dyferre: euis ,alvifluore non magno przefente »1r inflam- cis quan- matà parte , urgentibus doloribus , hepate, 4»,c quo toto iua e b febremzftuante ; aut o D Ca- fmodo[an Icfactos 1 humores in venis, viribus prefentübus, fr confentrientibus , imminentis virium colla » is dicioni: penculi habitat atione; r ec multu m,neque c fertim, & femel , fed parium per intérva illa.& fx pius ev: 1CU: sÉ) ius, Aéti ,& Alexandr etiam fententià: Ídque non cà folàm rauicne , quód vi- res non 1ta dif : an ntur, , fed etiam quód iteratà evacuatonce fangu inis meliüs revulfio perficia- tur,qua maxi re in hoc atfectu expetitur,ut Ga- |! lenus auctor eft lib. de eur. vat.per [eciam venam, cap. 12.fiquidc " | natura toties irritata majori cü 'J impetu & facil Itate: affuefcit materiam , ad affc- 'J «tas partes confluentem .1n « ntrarios locos de- pellere , & quafi per alios rivos transferre . 2 , $45. ARTS TERR TES Lathis 4 | Delactis ufu in dyfenterià cüm videam ; | Y p ied : AE . oir furin d ddociiffimos aliquos viros adeo — iraffe , ob ^ " L1; — 4c Q- mcm pr I " 4 b " j Fev?n | AAÀIPpOCI2US , C izalcni AUCLOILIAUT $ p 70r. X 40 LFD. SEPT ALII .MEDIOL. 64. & Celfi, Ib. 3.cap.25.ut rariffimé in tali mor- boipfumin ufum ducant, quód dejectiones fere femp er in cà fint biliofae,& fc ebres non leves ma- jori ex parte conjungantur ; cüm alioqui fciam maxime laudari à Gal. P de fémapl.smed.facul. c 3«de alim. facul. cap. 1$. ubi non folüm dyfente- re,fed omnium ventris fluxionum acrium opti- mum dixit effe remedium ; cenferem nullo mo- do, febre prafente, & acribus fluentibus humo- fibus; lac convenire fimplex,& fine; praparatio- nc; at paratum, ut faciebantantiqui,& ut docet Alex. Trallianus, lapidibus; ferto , aut chalybe in co exftinctis frequenter ut & ferofa abíuma- cuf fubftantia, & pinguis, butyrosáque corriga- turlgneis abfümpts.certum eft; non nifi maxi- mas 1n boc affectu afferre poffe utilitates ; quód non accendi, & in bilem verti hoc modo para- tum certó fciamus ;alyum autem fiftere poffe» certum fit , tum ob cafeofam máteriam incraí- fantem , & frigidam ; tum quód ex candentibus lapillis aut chalybe adftrine entem nanciícatur facultatem. in dies 98. Cümin principio difficultatis inteftinc- zerici; cjy F0 » fepenumeró. mucofitatibus quibufdam fieri al apparentibus , p affim Medici ad, AE Eso a fférgentig €nemata deveniant, neadhzrefcente diutiüis tu- "fas cugy nis inteftinorum hujufimodi humore falfo , ut €autioge . Ypfi putant, exul Icerentur inteftina; fa 'penumeró etiam maximo in errore verfantur : mucofitas enim hujufmodi non adventitia eft, neque prae ter naturam, fed naturalis , quz à ipio inse nis n r ANIMADVFERS. LIB.FVIL iji nis indita eft; ut muniantür , ne à bile , qua cun £icibus in dies evacuatur ; interna inteftinorun pars abradatur ; quz cüm in diarrhocà ab acri- bus humoribus commota , & abraía exire inci- piat, fi clyfimatibus magis abftergatur , denuda- tà tunica eo, quo munitur; faciliüs exulcerari poterit : diligens igitur cura adhibenda eft ut mucofi, & vitiofi humores ; aut à capite , aut à ventriculo defluxi ad inteftina; à naturali muco- fitate inteftinorum difcernantur ; quod licet dif- fcile fit ; hzc tamen frequentius cum pinguedi- ne junéta effe folet, & cem aliqvà rafürà internae tünicr , & tunc non folüm non eft abítergenda , fcd potiüs incraffanda; pingeicribus,& vifcidio- ribrisinjectis tentanduim erit munire Ioca illa, & acrimoniam fluentium hemorum reprimere, quod oleo rofato omphacino , aut unguento ro- fato commodé praftari poterit. 99. Atin eodem errore verfanturii , qui fluo-. C/yeriz re materiernm ceffante, dvfenterià tamen perfc- abifergem verante, & ulcere in inteftinis,iifdemabftergen- */4 i2 fiae tibus clvfteriis utuntur, ex aqua hordei , vitellis dyséterie ovorum,& faccharo,impedicntes hoc modo ag- an [Hs o eIntinationem, quód fic penumeró natura vifci- damin fine materiam , nutrireaptam , ut repo- natur, quz naturalis erat jam abrafa, eomittat.,, |. . e 1 et1a72D rco. Tanta eft doloris 1n hoc morbo vehe- in riti mentia, ut nullo tentato alio remedio narcoticis 5j, "ni fit f'atim utendum, non folüm per os affumpts 5 4, cozve- fed etiam per inferna injectis. | — i01, Iniüstamen diutiüs non eft perfeverane Nareoté Q, gum, Narcott- i4 LED. SEPT ALII MEDIOTL. pies 9 dum, quoniam fiepé imponunt : cm enim fo- enterta Pon mnü conciliàrint, proinde fluxiones futerint, & zendap, icfrigerando, & incraffando. humorum & acri- moniam,« tluxilitatem imminuerint ;olore ) imminuto morbus curatus videbitur, nifi tamen v lutinantibus, & ficcantibus uicus fanemus, re- crudefcet morbus, & novo dolore fupervenien- te; nova fluxio excitabitur, & ulcere non curato difficultas inteftinorum denuó fiet . Dyetei | 102. Pinguia cuam illa ; & viícidà fübftanria eis pin- praedita ; ut in acerrimi humoris fluxione necef- guia im- farla funt, ad Internam inteftinorum tunicam ssittere | vefüiendam,ne magis abradatur, & ad munien- q4and» das udceratas partes , ne morbus augeatur , & stile, & dcloresexacerbentur ; ;itainilsnon multüm cft 277^ infiftendum, quód fordidum ulcus efficiant , & itiniiss: progreffu temporis.curatu difficilius;abfteraen- tia igitur funt 1nterferenda . | 103. Queadeo exficcantia funt,ut arfenicum nimi; *X (t ochifcos recipiant corrodentes , & carnem, fceántes in ulceribus fübcrefcentem altmem poffint, ut in dyfia- paffim à Rhafe & .Mauritanis propcnuntur , teria om- numquam in ufum duci debere confülo ; tum. zino reij- quodadeo quandoque valenter carnem nein cemdi, mant,utreliquamanteftint füubftantiam confü- mentes perforare foleant; ;quamwvisenim paftilli Pafionis, Andronis, ex minio , & quz ex arfeni- Co etiam fepiüs loto parantur , externis ulceri- bus; vrina & callofis applicentuz; fi tamen fen- tienti mul tüm particule , aut nudz ,:& non for- dida , nonve callofe ; aut fane applicenrur , no- Xas Clyfferes * » dis b. am. vt. IDdpe pm o —— ANIMADVFERS. LIB. VII. 243 | xas afferunt inemendabiles . Et erit; qui 1n abra- ! fis, cruentis, nudis inteftinis , etiam fi ulcere la- ! borent fordido , audeat clvfmare infundere» | acria hujufimodi, & corrodentia medicamenta ; | quibus & acerrimi dolores excirantvr,& intéfü- ! na dilacerantur, & fepe perforaptur ? 104. Siqua tamen acria,& valentet fccantia. Arrius infundenda font , ut mvria olivarum ; aqua na- efus in :urales Salmacidz , lixivium cum fapone , & fi- 4y/euteria | milia , ftatim fuperindendus erit alius clyfter ex quid ffa- | oleo rofato aut ptiffanà,aut decocto furfuris ^7 facié- | cum fyrupo de portulacà & ovis; ut & dolor le- MT | niatur, & tunica veftiatur . 10$. Quoniamautem evenit, ut injectus cly- Chyfer sut | fter ftatimaur exeat ,aut propellatur, ftatim at- retzzee- | queinjectus eft , fovendus erit anuslineo panno /^" quid ! intin&o in decocto rerum adftringentium , atq; 74/444 : etiam aliquo conatu manu pars erit compri- menda. 106. Quamvis hepatitis fub morbis hepatis ratis ! collocari deberet,qvia tamen à Practicis fib dy- /imulare | fenterià curatur , volui pra ftantiffimum reme- remediz » ' dium hoc loco docere, quo, fi alio uMo , hepati- ! cos curari poffe experientià multiplici cognovi; ! coque libétiüs,quód ev porifton eft medicamen- tum, & rationi conveniens: Sumitur uva rubra, | quam Pignolam noftri dicunt ; acinis eft ncn. magnis , racemis adftriciis ; ut tardiàs mature- | fcat, & vinum nobile, rvbellum, & quod P;caz- ! te vocant, facit ; colligi debet dum media eft in- ter acerbitatem , & maturitatem , quod folet Q 2 apud inermes e»ecAnti- Pss exhi- bendis quid pr«- Jlandurm. $44 LVD. SEPT ALII MEDIOL. apud nos effevetfus dieim feftum Nativitatis S. Virginis Marie;menfe Septembri; Soli perqua- tuor dies primó exponitur, mox ia fvrno femi- calefacto exficcatur, & fervatur ad ufüm: & ve- niente occafiope , quoniam emollefcit , in vafe.» vitreato, aütad ienem , avtin furno iterrm ex-: ficcatur, adeó ut n pulverem reduci poffit. Hu- jus drach. 1j. per duodecim,aut quindecim dies, ex vini rübri potentis unc. iiij. fineulo die ; per quatuor horas ante prandium exhibeo, & cum. hoc folo pra'fidio non paucos ad ptiftinam fani- tatem deduxi . Nec mirum.fi femper non fiicce- dat, cüm;ubi radices eeerit,difficillimé curetur. Ex vino autem concedemus , fi zeri careant fe-. bre ; qua fi conjuncta fit, locovini fnmet deco- C donem rad. cichorii craffarmm , lone ebrlli- tione cum expreffione , in quà fi chalybs ignitus fzpiüs exftingudtur , meliorem effectum pro- ducet. De Vermibus. 107. Y N medicinis & per osaffumendis,& per inferna 1nfundendis , fem per hzc adfit cautio,ut antequàm ea ipn ufiim ducamus, dulcia aliqua , aut pinguia concedamus , ut iis allecti vermes faciliüs ea comederc tentent , qui pro- pric; & veré & necare, & expellere € COrpore eos poffunt. Melleieitur , faccharo , lacte ; avt pin- guibus przmiffis , füccedent que enecandi vera mes facultatem habent. em | ! 168. Quin CNLMADVERS. LIBOVHM. -sa4g 108. Quin ne hzc fola tunc danda erunt; ne à dulcibus ad amara , aut acria accedentes , factà tatione in contraria , potiffimüm à gratis ad ingrata ; ab eis abfítineant ; cum dulcibus joitur admifícenda funt, aut pinguibus, utaliquá fimi- litudine ducti, ac 2rato (pore allecti , iis etiam nutriartur , quz occidere eos folent. rc9. Ob hancautem etiam caufam obfervan- dum erit , ut cüm unguentis , aut emplaftris ad cos occidendos utendum erit , pxiüs Indansur clvfteres ex dulcibus, aut pinguibus , ut iis alle- ét ad inteftina inferiora alliciantur , ut. ventri inferiori illis applicitis, & enecari, & expelli faciliàs poffint. 110. In iis autem externis applicandis,ut quz ex farinà lupinorum ,aloc, myrrhá, ex fücco ru- tz,aurrutz caprariz five galege , vel aceto pa- rantur , cavendum , ne rcgioni ventriculi appli- centur , fed circa regionem umbilici , & ventris infcrioris:i!Ia enim fepe ventriculo infefta funt; & cavendum etiam, ne;fi ad ventriculum afcen- diffent, in eo loco enecenturz , folent enim ex tali occaficne qvàm plurima, & graviffima lympto- mata prodncl: przftabit 1gitur ventriculum. fovereadfirinsentibus , & acidis , ut roborata parre, deorfum pulfis vermibus ;applicaus ven- tri inferiori remediis , illos cvincere ; & enecare poffimus . 111. Iniis,qve per osaffumütur, illud omni- no obfervadum eft;ut fi ex iis fuerint; que & ene- Care, & € corpore propellere poflunt, ut eftaloe,; Uu colo- Verimes enecanti- bus. dul- Cia , vel pinguia admtifcen dà . Ante en blafira e- necantta, VEFIACS , ciyfd eres dulces ip dendi. In vermi- bus enece dis emplea flra nbt applican- da. Vete e»tcanit^ óns ger 9 fumptis , qutd fa- ^ eendum. Hamor- tboidibus feperf'a? evactany- HPHT, n oàs occlti- denda,a? tna reli 'qu*nda , fententia A3sGoris. :46 PD. SEPT ALII MEDIOL. colocynthis,& fimilia,ea fatis effe;fo]hüm q'ein- digere aut re aliquiabftergente;áut etiam refri- ectante ebibità: at fi ex iis fuerint; qus eriécan- te facultate f5là przdita funt, aliqua poft fiper- bibenda funt; qu: abftersendo eos jam enecatos expellere poffünt . De FHaesorrboidibu: . r12.] N hemorrhoidum curatione , quia ubi fuperflae fanguinem emiferint, Medi- Cos iri contrarias fententias abire, cum maxima. eétotantium calamitate, quotidie obfervamus; aflerenübus plerifque cum Hipp. 6. "Apbor. 12. non omnes occludendas effe, fed unam faltem, effe apertam relinquendam ; fic enim & immo- deráti fluxüs fanguinis rationem habebimus;ca- fum virtiitis vitalis impediemus , & morbis ex immodicà hzmorthagià imminentibus contri ibimus ; neque camen morbis illis occafionem. dabimis, qui ex foeculento, & atro humore.» oriuntur, qui per illas partes evacuari folet : Aliis é contrà cuni Actio defendentibus , ubi fi- perfluus fit fanguinis fluxus , omnes omninooc- cIudendas effe; & rectà victüs ratione inftitutà, ftatífque temporibus & ex purgandum effe cor- pus , & fánguinem per fe&tam venam evacuan- J/ ^ étnh dum . [E20 veró hujus fim fententiz ,obi fan- July... guis per easvenasimmodicé effluat,ita ut & vi- : res vitales dejiciantur ; pallor feqvatur magnus, fubtumida confpiciatur facies , ad malum habi- tum ANIMADVFERS. LIB. VIL. 3a3 | tum tendat corpus , omnes omnino effe , fi fieri | poffit; occludendas ; quia virtutis füpra omnia.» habenda eftratio, nequeullam apertam relin- quendam ullo modo efie , cium 1n ct rativis indi- cationibus ab ec, quod magis urget , femper fi fit inchoándum. Ne veró res hzc Hippocrati adveríari , & communi feré omnium lv. edicorü fententia videatur, cbfervandum eft ; fanguinis per has venas effuficnem aliquando etle« onfue- tam;ut ftatis quibufdam temporibus , puta; fin- | gulo menfe , aut ctiam frequentiüs , vcl bis , vel ter 1n anno, feri confüeverit; aut c crte vimorbi; p^ 3, In magna febre , cum fura; à plenitudine femel , aut iterum acciderit ; aut denique quód cum ftatis temporibus moderate effunderetur fanguis, v) morbi , aut ali& occafione fuperfluas tunc fverit. Secundó obfervandum ett, anti- quos in immoderata cx veris fedis effuficne.ve- nas ilfasaut [ieaffe , aut fuiffe , aut, uffiffe , ita ut numquam per ligatam aflutam aut ufta m ve- I nam — ius fanguis evacuari pc ffet , ut apud | Grccos, Arabes, & Latinos ; & antiquos; & re- centes conftat ; quz tàmen curandi ratio noftris E temporibus exclevit , pulvifculis cemplafti- cs , & adftringentibus contentis ; aut ad fum- Hmumu ftio ne. His fic ftantibus, fi excetfus is hz- orrhagiz mfoFitus fit; & vi morbi, & plenitu- |dinis fuperven erit , cenfeo mpino effe fuppri- , mendum, nullà ap ertà vena reliétaàme vena fan- guinemevoimente, in propofita incommoda in- lcidamus. Quod fi ftatis temporibüs, aut quan Q a ritate ne / netu 72... "A79 y — s feides et m7 (3n€794L nqlla AAUC 0^ HE Cf A Cn » n , j «A40 "07 P 4 , Yt Tuntn | bg .348 -LVD. SEPT-ALII- MEDIOL. | titate excedens;aut qualitate infeftans,aut utrà-]/ » queratione moleftus; à naturà per eas venas ex—| - purgari folitus aliquando modum excetfetit , uti] & vitales vires profternantur, & alia incommo-— : daindücantur , aut etiam fipngulisevacuationiss| / ; temporibus , puta; per duos ;aut tresillos diess| :folitz evacuationis füperfluat, aut fi frequentiuss| / exiens, quàm foleret; aut oporteret; illa inducatt| incommoda , fi , ut illiscbfiftamus , occludere»] venas illas velimus , fi caufticis medicámentis,,] licaturis; ab&iffione,ati ferro candenteid prz--j ftare quis tentaverit ; càm ex 1llà curandi ratio--] nenon folum tranfitus prefenti tempore fangui-] y ni interclufüus fit , fed omnis via eriamimped 1a-]i turin pofterum , per quam tranfire poffit ; ne ini eaincommoda zeri póft incurrant , de « quibus: itp. G. Epid. & Gal.ibidem. c& 6. Mpbor. va. c7] 3. 1/ 3.ltb. de Humor. necetarium eft;edam aliiss] 5 uflis; atfutis; abífciffis ligatis ; unam relinquere apertam,ut per eam excrementitiusfanguis;quij incorpore in dies ageregatus; ftatis temporibus:f ij , evacuari folet, expurgari ex more poffit ; ne af-- Jl fectus illos melancholicos, maniam;melancho--] ii liam, ulcera; cutis defeedationes, & alia produ--] ii cere valeat. Sed fi folüm pulvifculis adftringen-.| übus; emplafticis; aut & urentibus resagendas fit; & eumcurationis modumfequamur , qui &: facilior eft .& fecurior ; licet aliquando recidi-..| vas admittat ; fi ad eum terminum evacuatio:] « fanguinis pervenerit , qui jam defcriptus eft; omnino via omnis erit intercludenda , ut prz- fentibus ANIMADVFERS. LIB.VIL 249 (entibus incommodis eccurramus ; cm per hác «curandi rationem non ita obfignentur venz , ut humore denuó-éxuberante, iterum natura fibi viam invenire, & ftruere non poffi;aut ope Me- dici aut perfricauone cum rebus afperis , aut fcalpello , aut hirudinibus aperiri denuo vena nequeant. De Renuum samflammatione , Lii Vm in curandis renum affectibus eva- Laboran- cuatione fanguinis perfectam venam t» reni opus eit, à Quà parte mittendus fit fangvis , non una eft connium Medicorum fentenua ; quód Galenus tb. de cur. rat. per [ettam venam , partie bus fupra renes laborantibus , € parübus fupe- ri: ribus , nempé brachiis , mittendum effe fan- guinem docuerit; infernis autem atfectis, puta , utero, veficà , & coxis , é venà vel fub poplite», velin talo; cüm renes laborant , pene ambigat: libro autem 13. Meth. med. in renum affectibus fecandam venam effe doceat in poplite;aut talo; aliis majori ex parte fu prà ; alus infrà , aliis fine diftinétione alterutram partem eligenübus.Ego cum do&iffimo Trincavellio , habità ratione» communicationis venarum , majori ex parte ex infernis mittendum cenífcrem ; cüm & evacua- tionis eratia;nifi forté plenitudo ad vafa prefens fuerit, & derivationis , certiffimum fit, à parti- bus laborantibus , & vicinis , fectis illis venls ; fanguinem evacuari pofle . At cüm in inflam- matione bus au4 vena fe- £cAnda Tto -— xd Ee EC. 4: Luc aia oU MES 1j LED. SEPT ALII MEDIOE. -matrone renum , cüm revulfione opus fit , potif-- fimüm in principio, in contraria retrahi fà debeat , & ex parteà fonte fanguinis verf perna retrahendo, pouffimüm fi (fanguinis mul- tà:Copta refertum fit corpus ,à jecorarit brachii dextri,aut finiftri fanguinem extrahemus: quin-- imo, fi etiam in principio inflammationis nons verfemur, fed jam affluxerit (aneuis, fed magna ;| tamen adíit plenitudo , ab iis locis fanguinem. extrahemus, mne fi ab infernis evacuetur, cüm ex motu fanguinis in venis , quiin fonte eft, & in fupernis confertis, verfus locum incifim affa aüam aftluens , per locum affectum , & vicinas partes tranfiens , & dolores augcat., & inflammatio- nem, Quod fiinflammationon fücrit, fed ali- quis ex aliis affectibus, aut renum; aut aliarmm., illarum partium, nec plenitudo magna adf t;in- dicátio tamen mittendi fanguinis concurrat , ab 1n rez, internis,ob venarum conjunctionem & rectiti- ipfam. dinem ,mstendum effe fanguinem judicamus., Home,bf? — 114. Áb 1n renum inflammatione in princt- [«clam ve p15, potillimüm fi multa fübfit plenitudo, licet, "a ^ ut dictumeft, mitti debeat fanguis ex brachio; ^t? f &- prooreffü tamen temports ex talo mitti etiam, "9 Fin poterit, bt quiin vicinis aut in parte confiftit, ». evacuart, & derivari commode poffit. | Reb. cobPRpVX OI clyfteres in di folent ad refrigeran- lorarióu; C010, & emolliendas £rces, ex ptiffanà, violari chiftesg malva oleo rofàt daera ds to , aut violato, fyru po violato , fft Ypau & fimilibus , quantitate mediocres fint ca quan -Xepletione fübjecti inteftini re tfta. t,ne per nes comprimant. IIG. Quam- "—— nguis: [iz i^fü--M i we JANTIM.ADVERS. LIB. VII. i51 116. Quamvisin principio aliarum inflam- J^renw 'lmaaonum mnateriam fli;entem medicaméto pur aj nne- |Bante evacuari poffe aliàs docuerimus, quód ad- (14:9 fac cruda non tit materia , & dum fluit , revul- nod ut- lione evacuau và à párte , quz ftatim eam füfce- 5, , Jptura erat , recràhatur , ut in plevritide docuit 7; Hid; dIfaciendum, dolore de(cendente, Hippoc. 1.40€. Irzr. vicd 22 acit. & ain inflammadaone lingue Ga- fenus t3. ME erb.med. in renum inflammatione, Ki aliqua jam ad partem fluxerit , omnino abfti- inendum , ne perinteftina fluente matcrià cum limedicamento , ma9is renes exardefcant ; quare principio i iena: ^2 7 llcatfià fiitulari contenti , au tfyrupo vi a to folu- lI:kivo, aucf lis;aut mixtis , aut fero lactis ex mal- Iva, violai là, endivià, vel jujubis, fi evacuauone opus fit, ad alias comp lendas indicationes de- Ifcendemu. ; eorum enim etiamfi parsaliqua,in- lIreftina Ri Wes ad renes pervenerit , utili- acem afferetnon mediocrem . 117. Khabarbari ufus in hoc morbo, ut & in. rsfzzza- Jurinz ardore , femper mihi fuit inipectus s & fl n5 rent quando ab aliquibus in ufüm ductus eft .fem- r^z^era Iper male ceffi ile vidixquamvis enim ap uüffimum "t »/» /2 fit inedicamentum adi bile m evacuancam , quiz Peas - iduos hos affectus plerumq; producit;quoniam- amen ob 1gneas pattes,q! ibus pollet, per venas kiffundi videmus , & (ubfeque nter ad renes , iIquód lotia crocea poft illiusaffumptionem often Ilunt, merito fugiendus videtur. 118. In m: ERI hoc inchoante , licet ufüs re-. gs. pellentium externé applicandorum conveniat; ;.F, L| : '] Rb 115 tamen, Lx nimiumimpensereirigerant, £55 —tae cem da. cendum . : A í nme I) see, 120: Adidautem preftandum, licet qua ex-- venum v, fiCcante facultate przdita funt , maximé inaliissii lid? ef; Conventant, 1n renum , & veficz ulceribus 0«4 €dnt;,*, Wnthno fugienda fünt, ob mordacitaté, cujus oc-. n[us ea». Cafione excitati dolores novam fluxionem con- lus. citarent; quz blandé igiturabftereunt, & dolo-.] io LUD.GSEPTALIFMEDIOL, s$ refrige- abftinédum eft, Alexandri etiam monitu:quáme-. vantium vis enim, cüm ex parte repellatur materia af-, w/45: eti» fluens,& calor partis eftuans retundatur,videasd , Princi vuraffe&tus mitefcere , & omnia fymptomatazsl ,.. ""l5. imminui, quz tamen jamaffluxit matería , autt] ... in fcirrhum vertitur, vel craffefacta indolentenm! . quafi tumorem producit, qui proceffü temporiss] fuppuratus ulcus in parte producit, & morbum)... incurabilem . De Renus ulceribus . Viens ve- aum cito bus, precepto Galeni curandum eft. ut fit maximé foHicitus Medicus, rit ulcus quim. citiffimé ad cicatricem deducatur. ad citatri ris mitigatoria funt, convenient, qualis eft mul--Jt fa, & fyrupus de jujubis, vel ex rofis ficcis , cum portione fyrupi de portulacá . L:Be im I2I. In renum ulceribus curandis , cüm &; ronctden- ynl(à conveniat, & lac;nifi diligens adhibeatur] do in re- num ulce vibtis qua CATEO » cura, & in tempore exhibitionis, & in lacte feliz] gendo, & inillius quantitate, aut fruítra ccnce- di, aut cum detrimento coenofcemus. In prin- cipio enim, poft dift ptam vomicam , aut ulcus: ab acribus humoribus excitattim,cüm ulcus for; didum 1I9. Biautem ulcus fit excitatum in reni. : à ^? i ANIMADVERS. LIB. VIL 253 didum fuerit, lac conveniet ferofum, quodque» abftergzere magis valeat , quale afininum :zillud vero ex lotio cognofci poteft , fi in. eo pus fubfit copiofiim, feetens, & fordidum . V bi veró ulcus! meliorem acquirit conditionem , ac à fordibus repureatum fuerit, quod cosnofcemus; fi pusin Urinaà contentum , album à & zquale fuerit , lac Conveniet , quód mipüs abftergat; & traegis car- hem producere valeat , quale eft caprinum. Vb3 autem ulcera expureata rité fverint; ut lotium. non ampliüs purulentum appareat, tunc potius lacus eenus conveniet craffius , maeis nutriens ; carnémque gererans, quale eft: villv m,aut-bu- bulum; in primisillis pauxillum mellis, autfac- chari , aut julepi rofati ,aur violati adjiciendum erit:in poftremo minimum facchar , aut julepi rofati, cüm levi quantitate tragacanthbz . r22. Quantitas lacis neque vno inomnibus 55; modo metienda eft. R atione loci laborantis , multa conveniret, & potiffimüm fi ad abfterfio- | nem exhibeatvr lac afininum , potiffimum fi la- Qi veeraffuetus fit nec ex ejus ufü moleftiam fentiat, libram concedemus: fin non affuetus fit; q tta titat t2 YCH UTD tlceribtés LLL ab unciis quinque ve] fex incipientes , Pine ad majorem quantitatem accedemus . Caprilfi minorem femper qu antitatem concedemus, nce- qr euncias fex excedemus , quód diutiüs in ven- triculo cüm commoretur , fi mültum illius cen- cédemus, aut acefcet; aut in grumos concrefcet ; ob quam rationem ovilli& bubuli etiam mino- iem folemus quantitatem concedere, x od 24 LED. SEPT ALII AMMEDIOL. De Calculerenum cum. dolore acerrime . Vamvis in calculo renum curando ; vbi dolores non adfint acerrimi , ea» curandi ratio convenlat , quz ab Avicennà, & Mauritanistradira eft; quámque. [uu recentiores plerique fecuti funt ; » repleto ven- . jriti triculo vomitus provocetur , mollibus clyfteri-. pus bus fceces fubducantur, aliis itidem emollieng- f: bus laxatà parte leniantur dolores, & fi quas . fau, materia in intefünis confiftens., unde eleventur: puto flatus diftendentes , abítereatur ,& evacuetur; juu mox emollientibus, laxantibus, & anodynis, S& fui mitgetur dolor,dilatentvr vi ix à calculo diften- . tt, quod f. mentis, inuncüonibus,emplafuis,& pi id genusaliis etiam tentar dcbet ; mox conte- | renübus lapidem , & eundem propellentibus diureticis curatio prcfeqvi debet.: quinimo fi Me: evacuarl ventriculus non pou perfe- AT , peros etiam ad fimilia preftanda exhibent [ir iei fiftularis medullam aut per fe , aut ex levi portione olei amvedalarum dulcium, aut diafe- beften ron folutivum , aut diaprunum; mox ab- ftergentibo s, incidentibus, & atem bed aptecedentem,& conjunctam materiam ad evas-- f.i. cuationem pra parant ; numquamautem ab in1--4t«.. tio folvente , & veré purgante medicamentoop,.. utendum judicárunt , ne aut cruda materia aboli initio hon ptzparata evacuetur , aut deorfum latalaborantem partem magis affügat. Quo«m. niam ANIM.ADFERS. LIB. VI. 1$4 inI3m tamen fepiffimé evenit in noftris hi$ regio- nibus , & potiíffimumin m aena h ac urbe,ut & nimium Genió indulgeant , multàque affidué ingerant,& multis tententurà capite diftillatio- nibus, ut ventriculu s,Inteftina;& venz mefàrel urefertze fint niultis crudis humoribus , à quibus per venas ad renes delatis adeó frequentes fiunt «lolores renales , & podagrz ; qui nifi cevacuen- ur , nequetutó anodynis üti poterimus , neque Iconterentibus lapidem , neque eundem prop cl- llenübus , quin nec diureticis. Cüm pretercà fz- ipe adeó urgeat dol. r,urlongam illam curatic- inem exfp c&tare nec velint &erotantes , nec pof- fint, nec exp ediat ob collabentes vires ; Menos Ifima vero illa lenrentia, vel lubricant; fzpi ffi-. Ite muneriilluevacuandi materiasanultas, cráf- iS,& vifcidas fatisfacere non valeant,fed reten-- la & 1pfa ,:& per fe mclem augendo ,«€ com- iIprimendo dolcrem aueeant ; aut elevatis& ex le, & ex commortàa;non ex pul:à materià multis IHatibus, cenfeo fep iffime exyedire,medicamen- out folvente, pro varietate materia benedictà lixativa, dia phanico elec gv ario Elefccph, ele- Ltuario de fucco rofarum, Indo,& finiilibus, ad. .Ilità portione caffiz, vel du com amc]le ro- [to fo lutivo; fic enim & crudas illas materias in JAyentriculo , & inteftinis confiftentes , & fi quc suntin primis viis tamquam caufe antecedentes; Mrvacuabimus , eafdémque , X& fizniles revelle- (fous, molem & fecum , & htmotrum in intefti- dusrene s comprimentem, & doloremaugentem immi- Lenitniia fola ia cal culo non fufficiant. $6. LFD. SEPT ALII AM EDIOL. imminuemus anodynis , mollientibus , laxanti-]: bus, diureticis ; conterentibrs lapidem , & pro-] am ftruemus . Quà curandi ratio-] te,cüm fzcpiüis ad eos acci effemus;qvi nephri-4 pe lenribus v1 tico dolcre laborantes curabanter, priori illoo 1o, clvfteribu llibus videlicet, & bolis exx InOciO,; C1 eribus mo hbbos viIdCilCet,c« DO IS CXI3 caffix medullà, avt lenitivo, avt fchs; aut cumul portiunculà Hierz,medicamento folvente exhi-]: bito,mocx anodynis, mollientibus,laxantibus,&j lapidem propellentibrs adjunctis cito , & feli-- citer; cum maená meà glorià ac invidià , cura-- tionem abfclvi. Cüm veró curandi hac ratic rationibus lis nitatur , quz proximé enarratax] ^^ funt, Hippocratem, & Galenum,duo Medicined vera Inmina, habet & doctores, & affertores; 654 Epid. Se&. 1. tex. 6. ubi poftquàm tradidit Hip: pocrates figna , quibus nephriticus affectus coo) enofci poffit; breviffimis ettam verbis totam cuj rationem abfolvit, & juvenes etiam helleborcej pureandos docet : & 27 Com. Galenus , dum. unamquamque vocem varia praffidia medica. continentem fieillatim explicat, dum de puri" cando corpore agit , medicamento purgante-[ tamquam vecte effe propellendum.docet . Ned que veró cruda tunc evacuare , & pureare dice mur , contra przceprum Hipp.r. "Apbor. Conc Bá medicavi, C c.coctio enim illa.de quà in Aphi] rimo , illa eft, quz humori putrido convenit] in potiffimum in febribus, cci coétio illa conventi quz fecundo loco defcribitur ab Atiftotele 44^ Jdeteor. quam putridis humoribus mentig | | & exeredi ug ANIM ADE VERS. LIB.VIL 257 mentis convenire docebat, fecundum quam bi- lem crudam dicimus , & lotium crudum , tam- quam fienum in febribus putridis: at cruda» s qua alimentalem cocü 'nem (ubterfugerunt ; aut P er inediam ad bo nam frugem duci debet ; aut fi plura fint, quàm fuperari | poffint ; atque. àcalore ventric "uli evinci, aut conco qui; ;quam- - primum funt evacuanda aut t lenientibus; &ab- ftergentibus, aut etiam,fi in venulis mefaraicis; & altis infarcta fint, purgantibus; qualia hac e(fe cruda cenfemus , quz in neph isis exubc- rant. Neque vero | per evacuationem per infer- naad renes materiam trahimus, fed ab illis re- vellimus, & per inteftina ft ubdu cimus;quamvis enim in tranfitu adfit vicIp1a.non adeft tamen. con] ncl1o; neque periculum eftin tranfitu, nc LA Í noxam renes fentiant ,utin rénum inflamma tiohe in tranfitu bilis, quia neque hic inflari. mpatio in parte c adeft, necne calidus eft humor ; quimovetur,fed laboranti parti etiam füuccurri- mus , inanitis inteftinis que ob repleanonemu. comprimebant renes à lapillo undequaque» compretios. 124. Incalcrlorenum curando , ubi acerbif- fimi fuerint dolores , & ex fitu coznoverimus , jam lapillm ureteres occu páffe , fi quis divre- ticis tentaverit calculumà loco dimovere , 15. maenum (ie pen umero periculum zerotantem., deducet.nefcilicetin urinz (uppreflionem eum ] ] » »- r1 , » ^4 p» ,47 , deducat ET oruente afk t!m ad Obfiru ctum 1 lo- Clu1n lot 10 5 e fcp c culi arenulis " fz lus Cuts T5 R craí$à, Diuretica ?roprafe - "aAtione calculi f« pé "0XIA « LFD.$BPT24LII M EDIOL. crafsa,& vifcidà materià . Quare prxftaret runc emolhentibus, & laxantibus decoctis uti;cx ca- ricis, malvà, althase, & maálvze feminibus,femi- nibus item frigidis majoribus , liquiritià, juju- bis; febeften paratis. Quód fiad pe netrationem aliquid diuretici: addere voluerint in pauca quantitate; non repugnarem .. Ad. qvem ufim., etiamoptimum^femper jidicavi olei m amyg- dalinum dulce, ex levi vinialbi tenuiffimi por- tone». 125. Commwuni feré hominum confenfu re- ceptiim eft, proavertendis, & pricavendis do- loribus ex calculo, & impediendà lapidis gene- ratione , ex Men bisaut rer1n menfe diureti« cum aliquid a(lumere , ant in fyru pl longl , aut julepi, decocti, aquarum füillatitiarum;aut ele- 2598 étuariorum , aut pa dvifculorum formam , quo materie , quz indiesin renibus agercegartur paulatim expellantir, & abftereantut, necalo- reaccedente renum indu rentur,& ] lapidefcant : quod inftitutum. ut omnino non eft imprcban- dum;fi cum rauone fiat;ita quàm plurimis per- niciofum effe folet;(i enim ab homine continen- te Ó aticoopbiiil rimaffumptionem leniens, t abítereens medicamentum fiimptum fit; uti ditata afferre poteft. Atí1 cule 1s deditus fit; aut cruda mvlra in primis viisaeerecare fo- leat, vt folent majori ex parte Ape ae & cal- culofi , tantum abeft; ut illorum a (fumpt t1O €os prefervetà calculo , ut potius frequc illi przbeat occafionem, & fepe 'nüorem. etiam 1n füp- preti- x ANIM ADFERS. LIB. VII. 259 | preffionem ur in: deducat , & graviffimos alios | morbos, &f [ymptomata, deductà materia, quie in ventriculo erat, & in primis viis , ad vias urinc. 126. Cüm quàm plurimi pro lapillis exre- T/;:"; nibus propellendi s aquis 'Thermalibus utan- les tur, ut illarüm ufum aliquando laudamus,cüm. cur; impaócti nimiüm in renibus fuerint;necaliis ce-. caleuL dant remediis;fic enim refrigerats illis aliquà- /* do dehiícentes locum cedunt Ja ipidic commoto , €&4* quin & quantütate aqua pro] ulfüs aliquando deícendit; ita rarius eedem concedenda erunt , quod de deb ero batiteli ad locum lapilli d fepe etiam morbus redditur contumacior , & liquando ad füppreffionem urinz omnimo- ' ? " lo " 7t* 111" dam per illas egrotantes deducuntur. Lsatid is E22 5 De lapide Vefica.. 127. Q' Cioe2o, & antiquos , & recentes fcri- iJ ptores infinita propemodum , & fim- veficà; at horum auctoritate etiam ício quàm 7/2 plurimos aerotantes in perniciem à Medicis ' ts nimiüm credulis deduc bos AE grotantes cüm ex /?* lapidis per incifionem ex tractione quàm P ;luri- mos mori obfervent , omnia malunt prius ex- periri , quàm cenus illud carnificinz etiam pe riculo "um Medici partim experientia deftitu- ti, promiffis fcriptorum adducti, & fpe przmi ob avaàrit iartiall Cii, curationem pro trahun AK 3? cmnia vlicia, & c mpofita medicamenta tradidiffead czeztu: comminuendum, & frangendum lapidem in fzz Lapidis in veftca a- oatca cura 2/0,EXIYA- de f 2 P ^ 4519, LVD. SEPT ALII. MEDIOL. omnia experiuntui ur ,.& denique aut fpe defrau- dati,aut]am curationi füccumbentes , ;tandem non aliam fe viam invenire curandi , quàm pe fcctionem, profitentur:fe fed interim zeer crume- nl exhauftà, ob dolores ; & vieilias confumptis arnibus, viribus vitalibus etiam. ob v1 igil as CO! ifi imptis, exará lefcentibus renibus, vefica, & vrina ipsa, ta pcne mirror hanc curationem confentit, & eam etiam ob rem ma- jori ex parte moriuntur diffeéu . Quare p ret ab initio. 115 Lca4 13 etia 1n in vp(ta4 Lc , dum vires vitales v iced COr- pus adhuc car: Yofum, & fucci plenum eft,dum. veficaadhuc mucosà materlà veftita eft, non- dum aut perfric atione l: apidis;a utvicalidorum dicamentorum , & acrium abf ería , unde» Ó acerbi funt; dum deni- dum ad magram molem ex- Crevit , Cul hanctentare , yop timo arti- fice electo; qua les hoc temporea aliquos excel- lentes cogno fcimus ; cüm enim prim 1s etatis mez annis plerique ex hujufinodi curandi ra- ne per (ectionem interirent , triginta abhinc nis eorum major pars füpet ftes evadit , co- rum , quià Ioanne Acorombo no à Nurcià pa- ores non adeo Is non itlO ne ln S Lo &, 4 tre, jam hocannowità functo , & Ioanne eA nto- nio filio curati fuerunt. Quarum A rom tan- qua minftaromnium hiftoria mp ul chis errimam hoc ; » co réfatoe utiliffimum effe duxi. Comes "un roius Ir ite Senator, & Equ es, bona- rum Td rarum patro nus , cum fl rangu rià p à liquot rimnen (es 1: labo xratfet Hs in canali urinz rio Ccarneuim ert ANLM. ADVERS. LIB. VII. | 368 carneum aliquod impedimentum perfenfiflet ; inillud omn E moleftiz caufam referebat;ut la- pidisin vefic: à,quantum pofl et , fufpicio nem. declinaretme femper reclamante ,& maximam la pidisin veficà concreti fufpici ionem fubefle » aflerente .. Cüm antem aliquando ad ameniffi- mal m Sancti Flo rani fuz ditionis villam fecef- fifl c t.in eraviffimos, & acerbiffimos dolores incidit; qvi cüm per quadraginta horarum fpa- tuum fine intermiflione p 'erfeveraffent , citatis equis ego accitus fum , & cün : omnes fübeflenc note, quibus pertu iaderi poteramus , lapidem. icà, faltem prob abiliter,cüm nullum- ;icnum path ognomon icum lapidis 1] fi seti ad vrbem remigraret , ut certam rei hvjus habere poffemus im miffo ca- thetere coonitionem. Advenit,fed càm carun- cula impedimento effet , ne catheter in veficam immitti poffer, priàs auferendum fuit impedi- r ?| (1 i l e qerwer m Qs d disas, e orsa sibisie att ndr cA ai X zi: mentum, « fttata catheteri via,cumque a peri- Á *( 2» Avr11l —— In M (leo Te invoentnue : d L c 1i L1CC 111 n 1111 S €elicts lapi ;ilVCHLuLuS5CcILt. C)vrarect | nità, utaliauando fe ab acerbiflii n 13 i ^3 ui : le CO! ril us eximeret vir clarifiimus, omn1a qttra- prit;um paranda cenítuit, ut ad fectionem veni- ret, expurearemus nos corpus,dixit;ic animum. ' /^1 "^ 1; : vIVPITOATMTDI:1».230C 1me011 I r11 113360 101m L1 C [1 A17 at Li C |i N hlliüan ) 1C 11 Ine» C dienis firmaturum , & teftamento de rebus fuis difpofiturum . Nos diem felieeremus ad placi- E | - , fe1 10.c die ftatul c1 e (1 nibus pa- ratis accederemus , fe fcmper paratum fore». Oni IDUS I1(C paratis a CCCOLIIEL $S,alacr1 aniino , f16Sq ^ 113 262 LFD. SEPT. ALII 7MMEDIOL. nos excipit , & nosadopus adhortatur, & fe » omnia intrepidé paffurum profitetur: fit fectio, nulla vox querula, nullus ejulatus; adhortatio- nes folum ad artificem, ut intrepidé negotium. perficeret; unus primó forcipe extrahitur lapis magnitudinis magnz caftanez ; alium adhuc füpereffe extrahendum artifex profert : ne du- bitet, extrahat ; iterum adhortatur : (ecundum extrahit, tertium; quartum, quintum, & deni- que fextum ejufdem magnitudinis , fpatio me- die horz; nullaumquam querela , nullus eju- latus, celfi animi omnia indicia, (ola poft actio- nem Deo gratiarum actio. In lecto repofitus , refectus de more, omnia bene cefferunt, nulla, febris fupervenit;nulla inflammatio,nullus do- lor ; fomnus poft tantas vigilias (uavis ; ulcus iermino quindecim dierum pro medià parte optime ad cicatricem deductum; ecce cà die fu- pervenit febris vehementiffima continua , nul- là occafioneà vulnere habità , quz adeó ardens fuit , introductà etiam hecticà febre , ut brevi temporead tabem,& extremam ficcitatem cor- pus deductum fit ; in quà adeó carnea fübftan- t11 confümpta eft , ut etiam cutis exaruerit , ita it extrema cuticula 1n corpufcula furfuraceas per omnem corporis ambitum diffolveretur, & excideret; cutis autem vera tamquam ftorea to- ta fiffuris diftincta confpiceretur, & afpera, du- r3, & ficca tangeretur;ulcus exaruerat, & labia in calli modum exficcata confpiciebantur,nulla amplius fanies , nullus ichor promanabat. Et cum ANIMADVFERS. LIB. III. 263 cüm res fere cflet ccnclamata , refpectu ad has res habito ; nulla fpes falutis fere fuperetle videretur, cum ali qui vitales vires adhuc atis valiiz confifterent , ezoq; humceétantibus , & retrigerantibus calori febrili contrairem, & in- ftaurantabus naturaleni calorem foverem , tum humidum fuübftanuficumoptimis cibis repone- Moueynlstiginn fe prcma Meine qa tiin acerille tebrilis calor dafinbpiie ctio cta- quanto À lior reddita eft ; & quod majorem, parere poteft admirationem , majoremque ía- luusípem Vr mri onec rece pore aridum , & quáfi callofum , 1terum recru- duit ; dolere aliqi peuleumb itai micéptii- pem emittere, mox ichorem; póftaliquam etia faniem , deinde per te , nu] adhibito przfidio exierno ,1ta convaluit , ut ad | — | fanita- tcim fit reftititus , anno aatis fu: xage Silio rertuo,cumadl:uc octvaeena RENE. vat,adeo litteris deditus hac etiam atate , ut perpetuo fcré in inftrucütlima fi à Bibliot theca véerfetur , perpetuo etianz cum mortuis v1vens Ccolveéctari videatur. Admirabilem aliam for- tafle hiftoriam , n — propofitum , fi "0 amí, | l EL » T3 ou^ Ins^3 recenfeam. Nobilis Henricus l'eccnius; Roeetsferidiodshenito viet ft Aoid ribus ex lapide in vef'ca eflet corfitctatus , nec umquam curati rem pcr exiraéilonem admi- fiffet) cim acerbi(Timis doleribusanoctretur, vr fatius moricerferet , avàm huj: fime di tormen. rpetuoóaffiig1, cumqueextractum proxi Á 1n 464 LUD. SEPT.ALII €MEDIOL. mé lapidem trium unciarum feliciffimé ab Il- luftri viro Cefare Pagano fexagenario obfervàaf- fet ,à quo ad hancadmittendam curandi ratio- nem proprio experimento erat incitatus ; tan- dem me accivit ; qui D. Pagani curationiadfti- teram ,feomrninoexperiri fortunam füam etia inillà atate velle ; & fe autabacerbiffimis illis doloribus eximere , aut ut fortem vitüm mori » profeffus eft ; càóm uridiq; anguftias fübeffe cer- nerem , quód pauciffimis diebus cum tot ; tan- tí(que cruciatibus, vigiliis,& virium viralium» imbecillitate füpervicturum obfervarem ; eaf- dem tamen vires imbecillas, ztaté jam effetam, & maenitudinem lapidis tanto tempore auétà ; illi operationi repugnare,anceps, & animo du- bius, quid confulerem, hzrebam tamquam 1n» falo , & tandem fux voluntati totum negotium commifi. Oui tandem omnibus expenfis , de- -revitfe huic curationi committere. Excifus ; & extractus ab eodem artifice lapis feptem un- ciarum, & drachmarum quinque ; & quamvis per loneum tempus vulneris curatio tum ob maenitudinem , & dilacerationem ; & angul- nis multi in grumos concteti in veficam colle- &ionem , tum ob «tatem, protracta fit, conva- luit tamen poft duos menfes, & per annum» etiam fupervixit; felix eo tempore, quód dolo- ribus careret , quibus per tot annos fuerat con» flictatus . ANIMADVERS. LIB. VII. p '" , 4*4 /3« . * e » Q 115 [ 10 fluxu & c st gin » e curan- do Medicos video à rectà vià aberrare,ut necef- 129. À Deófepéin feminis hocinvolunta 3 i - farium fit , aliqua etiam hac in re annotare». Cum autem morbus 1s ob varias externas occa- fiones olivenire (Gents & ex congreftu V enerec Íacpenume ró communicetur , c Fi di iP eüsmaridum erit, an ex lue G.; oricinem duxerit, an potius ob exceffum 1n "c" Cta,an ex congrefiu cum muliere eo morbo laborantes; e Ci | I] ^ X1* 4 11 11 fine fufpic nc Gallici morbi: fol t enim eti21n»o communicari 1$ morbis (ine Iue Venerea: diffi bro artee 4 ! / l » ? 12? e bw de 9? C &fs Gono- ybaa G ] - lica n8 fla f«p- bruneda . 7 Ganor- rhoi mtt- fatur Dm f uxum 2! DI) e (5 2220Y- y-£&a alt- auando 266 LI D. SEPT ALH- AM EDIOL,. minalia , ut tempore debito femen contineant , ex continuo enim affluxu partes ille ret rtz na- turà adeó laxantur; nt diutiüs duret fluxio illa ob illam folam caufam. 129. Vndeetiam, cümex diuturno feminis effluxu acrimonia , & calor materiz refrixerit ; [e penimacró decipiuntur Medici, refrigeranti- busin eo cafu utentes,cüm excalefaciendum fit aliqua Vea femper autem adítringendum : in; quem ufüm ut fiepé foleo decocto ex ligno len- üfcino , aut ex ligno cupretli , aut decoctione maftiches , & aliorunrex aquà chalvbeatà , aut mincr. ic 1s aquis ex ferro . . De cipit v eró & fepe peritos Medicos ; q: id. cümab initioab externà aliquà causa ex- calefaciente, & lixante 15 morbus inceperit , ex longà auté fluxioa e fpiriibus multis inanis & malto femine evacuato , & corporis habitus í It refrieeratus , & multus humoraquofüs , & fri- e1dus genitus, mul Aq; pituita pr« ducta, cum. in primis Illis remediis infiftant; omma in dete- rius ruant, & aneeatur fluxio. In quocafu teme perad contraria erit tranfenndum ,& iis n ten- dum Lec en faciunt , & ficcant cmm aliquà fubadfirictione ; 1n quem ufum co coctum cx Giiajaco, cum pa rtione igsbenaee 1fci- nlut 1n nlperi, aut cupreffi;aut maí ftiches: nno verbo dicam.;ea omis curatio etiam conventet,, qua prafcribitur mul laborantibus. "^ veniet de- Bu ribus albis purgamentis:f i ANIMADFERS. LIBVII. 267 De Menfium [uppre[[ione , -diminutzone . | 131. T infüppreffis menfibus , ubi fan- guinis miflione per fectam venam. | opus eft; (emper Galeni decreto à venis crurum ' evacuandus eft , lib. de cur. rat. per fang. m. cap. 11." 18. itaubi hzc c eadem fuppreflio cu- randa eft, cum magnà fanguinisabundantià, in dubium verti video , an hzceadem curandi ra- btts i tic ofequen da fit, afferente Aetio ; /;b. 16.cap.$7- | prius extrah« andium efe fanguinem ex cubiti vena , mox veró ex venà tali , neaffatim ad 1n- |ferna ob copiam irruente fanguine , magis ac | magis venz uteri repleta bítrüerentur ; ;quam opinionem , tamquam etiam à Galeno non dit- íentientem ; fequuntur Altomarus, T rincavel- | lius, Mercatus , &alii multi. Mercurialis au- al tve vitcho. Item, & Maffarias , etiam fümmà prafente ple- —— initudine;in fuppreffis menfibus numquam cen- Lfuerunt à cubito mittendum effe fanguinem;fed tfemperab infernis,quód etiam per illam fectic- knem plenitudinem tolli poffe cum Galeno cre- iliderint; & fi qua fanguinis copla per venas ute Iri fertura fupernis artracta ; et am per eandem viam ad inferna attracta evacuetur per infernas lMllas venas. ( rediderim tamen ego przeftare , dum; Vene. - .Atibi plenitudo ad vafa in corpore acervata füe- Iit; illius habità rationc, primó,antequàm füp- IprefTi lonis curationem aeerediamur ; fectà venà lin cubit ) 5 illam folvere ,In1OX VCIO interpofito | I " | * vrbs 268 LED. SEPT.ALII. MEDIOL. debito tempore , fectis Aids tal firppreffioni menfium opitilari ; & cüm prima illa non fit facta ad curationem füppreffionis menfium, fed ad folvendám plenitudinem , hac O ; conveniet "vao Ga Í one operi inrenon repugnabimus Ga le no cenfenti ,fem- c .f47 He. 1 (La jw" £/7€— perin fappreffis menfibus curandis fecandas ef- fe venas crurum. Aeit tamen non placet fen- ultio e tentia, quem alii recentiores (equuntur;cenfen- 2e21i2 Y€- f N tis,primó mittendum effe ex cubit nsnnen ls "M / . ; mox ftatim ex pede, ut per primam folvatur [ec Ir'one k 7?) cr prir vera is plenitudo, per fecundam, fi qua ab ute ro ad fii menfibus perna facta fit pet primam evacuationem re- fasrc[fis. tracto , iterum ad confuetam viam uteri retra — ^hatur; fic enim & habenas equo retraheremu & poft calcaribus ftimularemus, cüm fieri Gof- fit,ut m M Mie fecta vena füperiorad impe- diendum , quàm altera inferior ad promoven- dum m. MA uas pureationes. Ven: fe- y22 Si avis qua traduntur à a Gal. Zi ). dc ..À Hoi bra- cur. vat. per fola "m Yenam cap. y6.ubiin Biden fe- Pens Clodi M talo. pro curatione füppreffarum pur- sationum menftruarum , tempus folitum, eva- 4 €uatio nisilla rum effe obfervandum docet, atq; HI J^ pertres,aut quattior anté dies effe evacu andum s fimguinem, dilige enter confideraver hi facile in- 1b 1 I l * 22 n Iecov- 2 elu ae, tellioet, 1 1bi plen tudo talis ad vaía ; n c«( X rpore 1 Coah doped 11, quo fuppreffi funt [ibit ci i , non effe TTL TAM Yam exfpecta midst) npus purga tionis folitum adl 'Vacuatione cubito faciendam : tunce NEN 7 PY € cuati CImnocx to faciendam ; tunc enim ) Oo CAL V. -À . "» " T . ? ^ ( iupnprettiol adillyaremus « Ineaincomtnnw« Ubpreitioneadcj;uvyarcinus, ecin vLincomÓos- VOSR 1M. à |] M CL i 1^5 «a 11 1 & avocaretur in contrarium fanouis , & potius H. ANIMADVERS. LIB. VII. a69 da incideremus, qua d Ma rcuriali , & Maffarià proponuntur; fed iliud przftandum erit in me- dio menfe , poft decem , aut quindecim dies Z termino : fic enim & plenitudo tolletur , edm confuetus motus , cüm eo tempore nullus fit, avertetür. eia nj uu aulus ZEeineta 1ntelle- Ti juod tamen intellexiffe vix fieri poteft, efie quid illiin mentem venerit , hoc morbo cu rando dixit, non efle fecan im venam ante prafnitum menfium tempus; d per dicet. dies poft. n promoven« is menfibus diminutis ; licet preceptum Gal. /zb. de cur. vat- per [ang. 995i [[.cap. 19. maxime mihi probetur, ut per tres; aut quatuor diesante tempi fanouinem mittamus ; y Penes tamen expertus fum, maeis proficere , fiftatutum tempuz pur- eaticnis finamus adventare , 32 ibi diminuté operari vide povenuni defabiiair: of Pass evacua- tonem , veríus finem motüs manus adjutrices porrigemus naturz , & motum illus promovc- bimus ,ut fimul cumpaturà defence totu1no opus perficiamus , juxta Galeni decretum 9. po i" MEC ed. Ó— hac dere «eh fentiant ; " quunt,aut maxi1i1no timcre c íectione vene ten- tant vi) moms tse endo pcríeccrtam venam » 11 1^ " 94 - ; t1f1 17 in talo;per er tres,.aut qu. |LULOT gi1es ance aennituig NEN "WO Kid a Je Doo "ve p ^ "X4 £x Decio 7 MA ee fe yw Kt , 4uA 40 €^ € € . ^to. [WP AT Vez IZOHS J dimuirttis | )Y0?A0- i ^ * f - ,F£ - " Len Ü. 90 65 *v2t !j L] , ;;0- LED. SEPT ALII M EDIOL. illud tempus , cum Galeno ; fi enim fluente fan- cuine fanguis mittatur , non folàüm non promo- vetur fà inguis menftruus; fed ex animi deliquio, aut timore ita fiftitur, ut amplius per illum ter- "t minum effluere non foleat . Meis — 15$. In promovendis menfibus (c&tà venà in pn qrom* exqu, femper praftabit repetitis vicibus,bis;ter, Fu - s aut etiam quater fanguinem evacuare , quàm. vs os: unà cvacuatione fol totum negotium abfolve- [5 - re:fic enim melius fanguis ad motum incita- us mi«- $27 tur, & fepius motus facili üs ad fluxum invi- — Sechto ve- tatur. lossqézsexialo — 136. Placet magis füb noctem ex pede fan- Lex inh. volue fot guinem detrahere , ut ex affiduo motu ; aut fta- fab mo- tione & humores facilis defcendant,& ex mo- PREPSURCUUNQ QE attenuati faciliüs profiuant. fob ixi: : 137; Per duos tamen , aut tres dies ante ab- W- rof luantur crura. ex decoctis attenuantibus;& aro- dfricla. 4. ant X. matibusafperfis, & mox longà fricatione deor- * | fectionem - AV uon € cuini ; | Li onda I 5$. Faciliüs etiam fiet voti compos . fi ante cx ialeti« hecomnia ,aut diebus prepara tionis exercitiis 2 dere 4«- ytatur aut univerfi cor poris yat inen par- éet CX?rC! tium infernarum , maxime autem | ]jumborum.; f / fione fan - aut fanguinem ejufdem conditionis obftructio- nem inutero facere cognoverimus , priüs fo: culis ex »] ; zai0 oven yuln ' |; regio Tnentis, X emp laftris reeioné uteri fovere; quo» fum trahendo invitetur fanguis ad fluxí9nemi[: adinferna,44 artenuentur humores mixti fans-B: DW 74 139. Praftabit aurem etiam ante fanguini: 1 PoE/14- 221] : miflionem, fi craffum, & v iícidum humoremo.Jnm ANIA ADVERS. LIB. VII. l'rum materia , cüm provectioribus hzc fcriba- | mus; tylva autem prafidicrim apud fcriptores reperiatur paffim , & fit extra noftrum pro po- fitum, apponere non opportunum effe cenfui- mus. 140. In decoctis menfes promovertibus ex- hibendis hzc adfit animadverfio , ut 1llcru m. jmagnam quantitarem concedamus , ut integris viribus ad uterum pervenire poffint; atq; n« n. tolum fanguineman venis exiftentem craflio- Irem attenuaxe ,fed & eum , quiin utero 1mpa- ctus, & cbftrvens, impedimento eft fluxui , fe- cernere, & fübtilemreddere., 271 De lAI. Q Fluxu zeen[iruorum immodtco . Vemadmodum in fü ppreffis menfi- bus, dum repetità utimur fanguinis fep endn e em- aul yn. A leg evt 1x . Méfes pro 7200€2114 per os fint 2 mmulta quanti 1216 [n f ^ n xà nie fium mifflicne , dictum eft, praftare » , PR mon eadem die 1llá repetere, ut modico illo tem li peris fpatio imminutà materia, & o1iis interpo- Mitis & attenvanribus, & attrahentibus , natura JMmeliusaffuefcere potfet ad materian n per illa jf partem de more evacuandam : ita é contrà m, ! hr evulfionehacab utero per fupcrras partes bis, | & ter eadem die rep ctendum cerfercm ; qvód h& cevacuatio fanguinis vreeat ; & retractà qvà- primum materiá, fluxio citius fiflatur,neg; tcm pus Intermeditim neceffarium fit conc dti ,Uut lun Pp) reffione, 2d parandam materian 2. ]n hoc« medi 0 fangut "i$ mio epe !iia 7 F att a MP d E ACCQ AA ifectu video multos vereri i fum : 2722 LV D. SEPT ALII MEDIOL- — medicamentoru E folventium , quód "-— fum digpé'ty latus humor biliofüus , ac commotus , unde faépé gandum . is morbus provenit, ad uterum etiam fet ratur 1 aut compreffion ne, quz in regerendo humore fit, venz dehifcant magis, atq; magis profundatur faneuls: quoniam tarnen per eam partem eva- cuatio aut revulfiua eft. fi fluentis ab hepate; autàliene, velà toto materia motutm confide- yaverimus; aut derivativa ,ubiautactri,& cali- do per admixtionem bilis fanguine fiat , aut à illámqué revocare à .parte;ad quam fluit.Quod ompreffione mufculorum ventris inciderit, cüm breviffimum fit & humoris irritantis evacuatione, ^ Á egpen [mnt REIN "entium aliquorum. fFriclimr. dici 1 ; quia ,et fa dftringentes aliquas partes ha- datum , fcrofo, aut psi jc )paümum femper erit, ex- purgato ab use nentis f: inguine, minüs fuz qu xilem reddere, mini (foli acrimonià irricantem, f hs iod incommodum ex motu eveniat .autil ilo sueiusibot & revulfione y^ | Midica- | 143. Sint tamen n medicamenta hc aut per] | spenta tz- fe cum aliquà adftrictione; aut adjectione ad-4 n aü- 4 R hab arbarum ín hoc cafü fugiant Me-] | i ! [ r^ abat- beat: potiffim! üm fi non multüm maturum fue: 62 7 7 vit, quoniam tamen, inquam; tota illius folvem | fup. [lis di visinieneis & tenuiffiriis partibus pofita Jii Cie eit. qtux facillime venas uic cd c etlam ! faneuinem fuo colore tingunt;& eàrationeacu tiem illiaddunt, & calorem ;càüm tot alia ; 8X fi nplicia, & compofita fup erint, fatius fempe | duxi abillo abftinere ; potiffimum cum ab alii lic, cüm ei , quz aut -i icraffanti facultates aut 774//22* lipEniraspropémodem mulieres ab hoc morbo Incmdton. & facillime P: arabile. Recipit àutem Gor deme 4. ANTA ADVERS 1B. Vl. iy datvm, obíervàrim , multa in hoc morboattu- life incomimodao. I4$. Poft hujt re remedia ea ratione fa- (a Pire feri b rdaxitbe corveniant;unumanr pre- /, (ena cnirtema iato Bodo effe cenfiisquo "^ di ;interfecreta "Jn udo refe rvattim. clefcehtibas ; áui fub noftrà tütel: id pPraximi me K Am addiféendàm exercéntur;etia Icomimiimicatum nb&hcomhníbus;ad communem Hiliitenm cc mmune iit ;Qquo feré& nunm- iquam friftra ufus füm,modo exulcerato aliquo vaíe in ütero fluxus as menftruorum aliquaiu.; kon habeareccaficohem-: eftautem omnino ev- a? ^ aqva libras feptent; 1n'quà 1ncoquo cortüces lerium aurentivm acidorum ; aliouanto adhuc fiubviridiom ,'&i1llas in philyras incido ; & ex- iccanoàd duarum pártium confumptionem; & factà colatrri, vhicias novem vel octo potanda Imane dé: euod fi vay medicamentum pa- liorebiccirf:m volo;nunrpalum herbz pilofel- - 1 31li«c . £g *1 . E 11 like 1n fne exccquendum addo : Ines adhuc redditur; fi ie aqvà Villenfi decoctio fiat, aut fi in octo "Hbris aqui fiat? vbi duz terti? partes pér coctiopen abf mypta fverint,& excolatumm ldciimiyehalybetdito ignito fepius 3 PUT 713 roborettir. Boethi u- xoris albo profievio laboratis biftortec o explicata & Gal.lib, de praco- gn. ad Poflbu- 22H?7 « az LED. SEPT.ALII MEDIOL, De albis per uterum purgamentis. 146. C Vmillud mihi femper fit perfuafum, | |. | in hoc morboeaiterum non laborare.» per fe, mifi cüm ex longo «lefluxuetiam pars ea;, 1;, aut laxatur nimiüm ., aur refrigeratur , aut; jy, cetiamaliquando ulceratur fed vel à totocore. f; pore, aut à ventziculo;aut ab hepate; aut eriam. |i àcapite materiam 1llam transfundi , laudare.» fatis. non poffum,quod Galenus //b. de -pracog.ad Poflhumurz , maxime necetfarium, effeduxit; ut aut totius, aut partis laborantis,& tranfmitten- | |. tis rationem habeamus ;.nec fufficere humores . |... divertere, & evacuare & per alvum, & per uri- ps, ut fecit eo loco. Galenus ; qui non folum... diureticis , afaro , & apio, & hydragogis ufus]... eít , fedlongà, & forti fricatione , ciun non abi]; hepate, aurà ventriculo tumor ille ventrisinfe- rioris , & fluxusaquofus per uterum originem. duxerit, fed ex refrizerato nimiàm,& humente: habitu corporis , & potiffimum carnibos par... tium infernarum,unde per longam, & validam; fiicationem, & fimplicem,& cum melle cocto | EUR. » "e .non folàüm revocabatur ab utero ferofailla af—]. fluens humiditas ; fed incalefcebat habitus cor--J poris , & ira ficcabantur carnes , ut (anguis adi]; appofitionem , & renutritionem tranfiniffuss] non ampliü s recrudefceret , autin pituitam, fe--] . rofümve humorem abiret, fed nutrirer,sícque |. optimé nobilis illa matrona convaluerits nona, Jguur [^ 'J vocare «Quod fi af ANIM-ADFERS.: LIB. VII. Igitur oportuit alia etiam adhibuiffe, & exhi- buiffe prarcr ea , qua tradidit eo Iibroad aufe- rcndam intemperiem à tcto; aut parte , üt cen- fuit t doctiffimus laffarlas meus, cm non alia» labcraret: unde excalefaétà; & ficcatà par- t€, ne denuo m aterja e enerayrecur, faris fuit;ges nitam & peralvum, en perurinas ab utero re« '0 &apioufus eft, ad du- cendam materiam " er i mofadd àm ,qua tamen etia 27$ 4| perm ,enfes, & uterum folent evacua re; ncn vl- "A P * f detur mihi reprehendendus;s qui nt và cencra- | rione humoris inhibità, rectà victüs ratione; | potiflimüm pottis parfimonia,iX füblatà intem- J| petieà parte laborante; nó ahud habebat;quod | faceret pro eàcurandà ; quàm genitam jam a- | quam evacuare,& à partéad quam tota fereba- ! div reticis » — tur, derivare ; nempe hydraeoeis per alvum. per veficam, & iis quidem;que fimul menfes prolicere poffunt; qualia effeafarum,& apic m docuerat 5. C $ xfi med. facul. ^ut etiam fi qua excrementa picultof. | uteri veris, & utero 1pfo i ferofa in, rent;aut ob craf- fitiemretincrentvr , neaut corrumperentur re- tenta , aut iptcanperiem 1n utero 1nducerent, tandem etiam quamp rimum expurearentur, 147. Ex quacvrandiration e illu d primo col- ligendum eft, ncn hac 3" làin cedendum effe in curando fli xv mulIicbi ahbà enim và 1ncef- fife & alios Medicc: n. cmanos,& Galenum ipfum, ex Hi Medicis anuquvis dcíompt refide pocrate , & optimis qvibufqveo à,Cccnftatex cap1teo $ à illo: Albg bro. fiii fa- bé CHYAV- dut vtría ra- Moe à di tradita & », ls l;b. de pr&cog. ed. Pofl bu 322/4772 .» lx arena yanarina fepe: e 2nalum , £9 contra G a. Albi bro- finvi vc- YA CHYAL- Ai TAL. 276 DSEPT:ALII AM EDIOL. illo: mutàffea item poftcà Galenum fentétiam; poftquàminundià ftomachi regione. ex unguen to nardino precordia perfenfit frizida,& humi- da, ac mollia; ncn fecüs quàm lac coaguíiatum ; nondum tamen in càfeum concretum ; ut ex hi- fori illà tradità Zib.de pracog. ad Poflbusmum.», eap. 8. colligia 129. "XN etroris 'arcuendi. funt ; qui piocurando eo moi rbo ;mulieres in calidá ma- risarenà fepeli endas ex Ga leni. decreto cenfent; cim tamen Galerius fateatur aperte; & ce tcros omnes d C feipfum non firié errore hoc remedium attentàffe: ut magis ii finr. deridendi; qui etiam in divi arena Soli aftivo nudas mulieres exponentes , ac deméreerites ; tentà- runt mbrbutá huncevincere. 149. C urari igitur poterunt fim iles ur orbi , derivatà , & fimulevacuatà materià per vias fe cefsüs ydrago?is; diureticis per viàsu rinz, eo modo, quem docuit Gal. cap. illo o.de pracog. ad Poftb. Inter hvdragoga noftrotempore pri- mum fibi locum vendic at Mechoacani kann fialiquaadmixta fit bilis; £x Jappa,tum ola Q tertüm cum pilu lis ak epha iginis , fuccüs 1reoss potiffimum, f. Bie I? decoctum; & Pa m aj fylv 'CitI1S 14 )a- 541-4 44 Ixt il« LI t (imilibus« alia.aut ex 115:2* . Dofita. tiffimum witbid , &'prafentaneum remiedium funt; aque T bermales falíz. vt T'ettuciana ; & fimiles, quód per vias fecefsüs hunziditates de- 4? " Do v .À d S S asi es AUI FEMA ^ M. ducant. Tot ner hanc viam naturam attuetcat eoi- cCrC. Incafi lium tam een haco n inl daa fient dem tranfimitt 3 ANIM.ADVFERS. LIB. VII. y77 Gent , nifi partis cenerantis hos humores ratic- pem habuerimus aut, ftà toto eenerentur;to- uus; propterea, in ufum e. CURED dug intem- periem partis aut touus tollere poflint; puta» EL: | e MN wd fi frioe1da & humida fuerit; quod 1a pius evenit; - je. aut ventticuli,aut hepatis, aur toti s,excaiefa- cientibus ,«& ficcantibus conabimur evinccre ? commodiora autem hazcerunt, f15ü88nrhoc prc- 1-4 331311 " ; (^v 1taàlnLls 3 a Vt( Lt : assise ap, o e« 1ncontrarum tractam eCvacliaic co i LHl- C15 potiliiniulu lia totoad uterum trans fundaa- - h 1 * T decoótum Guajaci: aut fi1ntemperies bec frigi- i Q | : , 1*3 ^ 14 : vw da « humida jecur etiam att1gccr1t; quo d Cx Ia- dice , vel. ilgno oafiairas paratur; ex quorum hr ES , * $^ "s " 14* T^ we 4 | Qe» T C XCInD] l ) CU 111 P xin rima aiia | roponl px (tunt. 1 E I $C. Animadvert« naun Lt 1d Cn,n ja fempet1 aut íerofuin humorem, aut pitu1tcium peccare; peque ícmpernunc cíic. Cx pl rcandum neque 423311 " I ! —À ' E a^ bor d x c4 femper calidis cczr1endam efie caufam efncien Puross:8 2 mulie by 12 20) 75ber "t £ J 7 204,211 CALtis Ci 4avanáa o (7$ LVD. SEPT.ALIT MEDIOL. Adftrictus enim locis ; aut nobiliota meinbtáà in-. 1: vadent molefta illa excrementa; aut retenta in. , malum habitum ; aut. hydropem laborantes] ducent. De. Vteri prafocatione . Prfoa- 132 f leri prefocatio ut morbus eft per-- 1^ Vis air dn niciofus , ita cutn folis mulieribus ,,! tento fei & fepe ex Iimprovifo adveniat ; curationem fe-- [4 ne,odova- X6 € fola fibiadfciverunt, ut inde quàm] j]uri--p £5 vulva 1naà errata introducta e(ífenon fit titm : Inter nen inn quz lllud primum locum obtinet ; quodi infuf-- pun gea. ^ focatione matricis ex retento femine, in matiriss| virginibus, & viduis ; internas vulva partes ;1n--[' ungunt odotatis cleis, ex Zibeto, Mofcho,& fi--|' milibus, aut peffaria talia imponunt;quibus,li- cet ob fuavem odorem , uterus füpetnas partes: petens deorfüm allictatur ; quoniàtm cunen & titillatio excitatur, & appetitus Veneris pro- movectr;quaft in furorem viregineum coricitan-- p turmulieres , &à comprefhio ne diaphragmatis retracto utero in proprio loco extenfus, quaft turzente materia undequaq; movetur , ac fynt- ptomata p ropemodum ind icibilia producit; Le- fo cetebro, & corde: hinc cordis palpitationes, & fyncope , hinc pulfüum deperditaiones , hinc:] dementis , lío cerebro , concuffiones omnium partium, convulfiones, & fimilia. Prafota- 153. Quare pra ft arct fuaves illos odotes co- tiséeze o X1$in párte internà prope. puderda alligare, quam "MNIMADVERS. LIF. FI. 179 onum intrudere, fic enim beneficio fuavis olen- ! tie fruerentur,nec in illa tam magna incom- 1 | modi inciderent . r$4. Nutriquam faciem frigidà in tali Cau afperzant. 155. Minüsautemodoratis aquis. r$6. Quinimó ne vino quidem facies erit abluenda. 157. Quamvis enim vini nonnihil vietiam adapertoore infündi poffit; cum Hipp.Z/b.dc» | morb. mul. cra tamen. eodem tempore malé ! olentia naribus admoveat , vino faciem làvan- I dam non efle docet . 158. TitiHationes aut'dieito medioimpofi- | to , & perfricante os uteri,aut aliis inftrumen- tis,ut femine excreto füblevetur mulier,à Chri- ! füano homine omnino ablegentur . 1f9. Quametiam ob caufam peffi illi ex ali- | ptà, lienoa |Joe,eca ryophyllis, Zibeto, & fi fimili- Pbus parata , licet difcurere flatus uter: valeant , !quin & fermen promovere;quoniam tamen ten- J'tizinem maximam promovent , & Saty riafim. fepe inducunt, in hac fuffoc ationis fpecie ex re- I rento femine non ita tutó in ufum duci poffunt, MEC Cerata ex Tacahamach& , Caragnà , fGalbano, & fimilibus, utin hoc morbo ex re- litentis menfibus ob craffitiem , aut putrefacts , llrron refrieeraris excrementus , ac ex flatibus à Wl proprià fede dimoventibus; proficua funt ; ita, I[mb: ex femine.retento , & putrefacto ortum du- Ixerit; non 1ta fecura erunt, nifi cum exftinguén- S ^ tibus lentia to xis appli- canda . F scies frs qida n9 ae fhergeda. Nec a- quis ode- pyAf:'fe Nec vinos Pauxilis viniconce dendum mai? olem tiba$ na- ribus Appo- fitis « In prafeos catis ex fe mine reti ciéda titi latione. Pe[ft odos raulpra- LUUD e femine reiitiédi » GCerataex Caragna» galbano » gc. tpr & focatis (ex f 1oine y. Gucarcoi- z ZéLá. 1 " r&- /* J« jocis Za d fit P €? ü4 E »s8o0 LFD. SEPTAXIDLIFAWEDIOL. tibus femen,aut refrieeran ub us; ficcantibuss uteítagn 15 caftus&« Sorallium»aliquid adjun- ol 1l ^ AX61I«. Scio multas, quo ri Pe. ev t TE 7 emo NE S TEN in locc Pp OpEh yretinea nhtL,Uu6 DnVItCLLiCA alieettio 23 x Ln en excitentur; hujufinodi ceratisex T acahátnach uti ,41n.umbilici autem, Cay itate 11 1 f56snere q10n1 nponecie quo aut tria grana Mofchi: fe C 1 quàm ] ehci fucceffu, 1 ipíz viderint ;ex calore enim corporis & lec elevatis bene olenübus vaporibus;fepe in pi focaüones incidunt ., 162. Cucurbitule ut infernis parti ris , & coxis , quin & 1pfi publ appofitz profi- ciünt ia reeioni umbilici | Te» parte Obefle ic lent. adis. In 3 Vero y ftot A nx 3 - Q5 ; 1€ CX re tenti: d inen 1 / ^14 e! * ^x/11133 1140 7 T gor 3 44A Cu iquo n yd. Xxumque appo lli 29 PP! OXAS bi alliüi Lil 1 US E 1 lm. LJ Cc 291 Db 11C5 Li Tas 13 EIU 3x4. 1 ders: s Lou. PLUS 5 ctiam in par: X VilllO a mo s COI LI » poris totus refrigeretur ; Don j« LU 1n DatOoxy. Y ibe enda eft dili S4NIMADFERS:- LIB.FIF .281 T2) 166. Incaauteém, quT Cx Hagone ( Ag ine D o0» fla- T p^des v ducit , cucurbitulà magna umbilici regioni apa ;;, c55- lic rel 3 toin (1617 qo ^ 1 : Prtifi » VCI intcf uroblücum E ul em pl&G- as tadffimum;fi quod aliud,remediun efleíclet. zza ati- ^ 2 I67. Hac tamencautione,utaut €x aGUa ca- 5/75. ÓH 1^ !1 »li "etr! . 111 "Y 1^ ' id-erxa30mnme 13 61 T5 bruvbpi- ldáaapp ICCI1 L5 41 LCI m non nil m 19n€;, pocti- gu Ve» - : E ! "1 : nia : 24/3 7H inum jn pra pinguibus mullcribus . IH: a 255 1698. Sitex iis,qua perforatx funt 1n furn- 5 mitate. j : 3 m. d P m E di 1 2 t 5214 169. Diutius non permittaptul adherere.ne, - - LI * a " MoqT1 48 Í3 t: 4 «1171 1^ 1 (11 ^ if impegito kA AlilLL 2 lllLUl £1l5| D I |) ill «CC 2 ]I1lo 1$ ^^] v m lI13carr- anmod alia p Qe qu oa n91 4Enaln CL. aLLiI 3 quod & iiti LIII «idl . )Yali$ & j i j 1 Z»^r: I * f. Y : | D , ! )! 3 * up 1410 J 420A A20 n2^77 0741147253122 : ] Lc 14154 E aud A40, i AF LH222 07-1 A. MI e«LcoATL a Ter 4 Le per mient e j«€?t E m, Medicorum 1n partu naturail ; prae JAecuncdi 1827. LU/D. SEPT ALII MfEEDIOEL, dicorum. Canones veró curationiim omnium morboram muliebrium: diligentiffimé -profe- cuti funt; przterantiquos Patres noftros , Graz- cos, Arabes, & Latinos , ex ecentioribus Mer- catus, Mercurialis , & Maftfarias ; fofüm aliqua attingamad munus füfceptunvattinentia . Obfetrici — Primóanimadverto , & frequenti experien- £us non te tià Obfervavi , nons effe temeré credendum ob- mtré cre- ftetricibus aut aftruentibus graviditatem , aut dendil, fea negantibus;,ubi agituraut de promovédis men- Mec Gus aut de fecandà venà ; aut purgando cor- dd ed pore, ob urgentem aliquem morbum; fed Me- Hla iljg,; dicus diligentiam fuam adhibeat, conjecturis expendos, 4$aG has cum dictis obftetricum congu negat, & agar, — lufpenfofemper pede in re-admodum judicatu 8 difficili incedat; ne, fi dicta folümobftetricum, 1 aut mulierum fequatur; nimis fecuré incedens , abortum inducat;aut remediis deftitutam lan- guentem finat. Obffetvici | 371. SYumquamtamen in fimilibus cafíbris bus sfferé aperiendi (untoculi, tunc fáné quàm minimum tibus fe- obftetricibus eft credendum,etiam jurejurando tum mor- afferentibus , cüm mortuum effe faetum teftan- P489 59 tur , & valentibus medicamentis excludendum ice . Perfüadent; cüm fepenumeró multas videri- erts mus, à quibus feet!m ramquam mortuum , aut excludendim;aut, quód pejus ett, ferramentis extrahendum effe cenfebsnt obftetrices , & fub füà, ut ajebant; conftientià jurabant, quz non., ita muftó póít vivum,& bene valentem fcetiim pepererunt. E — —HÁÉÓ— € ANIM ADFERS. LIB. FH. 172. acerbit ter efflaeitant à Medi potrigant, pulveres, decocta , àquás füllaauas potrige endo : ; quibi 1S 1 (aep Vta ate dol " utem non ita óbftetricibus; ita aures non f tirientibus , qui aifficatéa de partis ue: Na orm commortz precibus inftan- C1: K datur , autirritata natul tcvc T5 i 4* n! dd i cit nac Ale Ob hat tanta rtat undeaut acerbu clu(iis ante temptts à natura cotil fervet ndtur m fitum 1i 1C ipfam cà difficiltàs , unt pra facile SENCASCI éit eben ; ut mahuüs adjuttrice ftit n exe indo. ifaycun laxantib P emolltentibus res erit triti fizenda ati folemus ad expellénd üm fetum 1mnor q mbus tuiim; I74. aut fecur Quod f 1 placidi ráfémpér in aum parturien infantis éxclt Occidàtmus. 17;. multerit neque i enim CO ee A mentes; fueéverint , énim fuübfequuntir fübv« alvus xliquándo citatur : tó convenit, quód dolores 1l foleant,n eet üm . dated. ter er, nin dà df no iearuue I^ [ r1 aus 1ftofi uerih n Ira 1 ^"r41 G "i 1 n T u ; ad]: imyoda arcu CUUccl ! 11€ nfe t d bl CX nil ^ Mc À. a» V $^ CXP ^( 5 5 Xlt loratunm laritm ,d Da [im iciimque c fiiper ione exl TÍI nc primipatris 1s fi 1 I 1 uo ) JUS V "f. Cxnh1Dc $ ventric lt s iabeamus , quar e fit; ut infans aut occi- "i tenifpus debituman- cegcto datur;aut ex- utum, non» n partüs ad- OUS » Gt laln 11$ - etiam ad hic eft venien« á UL. um ip: ci debebunp ivaré » DC, 'élymus;, " li pfius Im, (ofüinia aut étiam ip d : noftris exhiben video n fluxerti it,neque vc he venit: nire c De "EPIIT fe pc LA o9 E | CC 1l Qui Dad- Ip iCrvenirc non 283 P par- Parttut »o [rà Uth- vA PTS á Medico ob fprttes parturien I A7 Paviu dm ains vt29 tja fati s bi 07220 Et [cam dAs , 4p 20X1A . Fét& ex- cLedentt- 64$ QHA7 do dun; - Qieu?n 4^ mys dali. |onü A par- tu hegue femper,ze gue ou Uentt s 4at6Hn- )11- ? Us cg Febrttit Li LoUs.a bart : LI ag mut jeans [AU * gz 4 [u- ht f par , 2 201ÉS e. gv i, - piod qua purgatio C07 din et "i ndo obofd , qu. ex £ontvoverY fia b«c til lez d: a . exp eme. A! com bue E ) 254. LFVD. SEPT.ALII um fiuere velit materia. "176. Sifüpervenerit febris, aut inflammatio aliqua , numquam à fuperioribus venis extra- hehdus erit fanis, qn dgad alu fentiant;ne » retrahantur purgamenta: fed ab infernis fem- pereritevacuandus. M EDIOL. : Aag pe ud De AMforlbis articularibus.. 177. ( 7s Íciam maximé. contre um efle, an incipi Sn eplc varticulorum,potufflimüm.po ex ufu fit medicamento elective purgante iid motes evacüarc, multis 1d affirmantibus, quód ;, humores fluxionem facientes evacuentur , re- vocentüf£, & ab articulis, ad quos fluunt, rev Sy lantur; evacuatà enim materias cn urnores fuc- céldent dolores ;& brev lori tempore pii ura- bunt: experientiam bac inre iunltoru m etiain. afferunt ; in quibus expurgatis humoribus me- dicamento , & dolores leviores fuerunt, & bre- v1evanueru nt. B epugna nthuicopiniontali, afferentes, ci dicamento purgante res ad inf iürihantur ,*« devehantur;, fpe humores per íé € à medicamento com- motos vehementius irruentes, majori etiam» impetu, majori A ug & magis affatin culos pedum ; & ad 2enua affiuere & vehementiores cfl dcc re dolores : & ob hanc unà caufam, dicunt, & Galenum; & omnes fcripto- restam Gf£zCos, quàm nos« 1 Á IT. [| bns iiLilnoO- 4p 0339 Ccrna e a SICQUuc 1ad arti-4 * Maurit 2QI3060S C lat IOS. m e -— Crraturos;cu dloribus adfit & expellentis ; à UCTIt COp1a ANIM ADI Daeiscommendáàfle evacuationem factam per contraria humores eoe £T? L| ime. Cij us i cum dili- Zenter caufam 1inveft1io irem; ceno iictl1onem hacin re QC materias Savocare,1d vero au IDnatcria inque'qdquandatrate La ad 111a: RQARSM VEPPE erimenta; ul ex] crie tà cc Ec Cas a l11q l 3 M ic fiuens 5 CX 3 'Clilltas recipientis de ,ant rob: controverfiam .düàn fias evacua dà ex £- diftin- 2uluc ho . )pri - ü1m. i8 mS "m pr E E ", 26. LED. SEPT ALII MEDIOEL. Ead ut ex fignis debilitas arücnlorum. Facilids Gxtvonviip autem difcernemus, an purgante medicamento ^... utendumfit.an abftinendum, ex experimento facto : fi enim femel aur itezum tentatà purga tione , &ingravefcant dolores ; & diutius per- durent, ab illà in pofterum abftinere oportebit: fin autem melius fe habuerit ; aut faltem bre- vicr faétus fit morbus, omnino intrepide erit corpus purgandum. Purpusio — x79. Cum vero, fi purgandum eft; in princi- zpwdsgra piold faciendum fj. freftra preparaturfytupis cü facit. materia; cüm nec putrida fit, ut: cocticne indi- day etl l4 coat; tantem aucferofa., & rennis,queftaum; Us um [466 expureari poteft, Galeno magiftro , Jib. Qwoss:. 9 | da, r Qj quatido purgareéxpediat , avt fané bilicfa.; te- ph wv^^^ quls, non potrida , qua facilé expurgatur;nec. |? Becy)wM — coctione indiget, quód fit fine putredine: cum. |. "von netóf v tamen craffa aliquando fb perfit praeparari po- pc terit, & atcenuaris ut facilis, fi non refolvatur Acum per infenfibilé evaporationem, cvacuari pofht . 179. Miflio (aneuinis per fectam venam ut / : A T7ÉATCUAAMA . Ppodagri "- A 1 É - : ^ dg quA A: gmaxll ne lauda CUT , ad praca vendam podaerà 5. MN (C sis - | JC -irgdus, goinefit refertum ; & ad eandem curandam, ft. |! an guin- bumores mixti fint cum fanguine : ita fi fercft: [uy jJ" dozen. fucrint humores ,& frigidi, &frà parübusexe-- pu cernis capitis defluat materia , fruftra tentatut: pni tale remedium , quód. habitum corporis refrie- | ecret, & hujufmodi humori: prftet occafic-- [1t nemo . Pedaga — X80, Quin ubi frequentiüs hujufimodi pce] dagrice» [q" ód crudis humoribus tunc det occafionem 5q« ANIMADFERS. LIB. VI. 187 | elagricz acceffiones homines invadunt fie piüf- ^ f | quealiquem affüixerint , nifi fumma adfit ple- vei fim- Initudo qui alis inebriofis , & vinofis aggreearl ,,;, ji e | folet, hujufmodi remedium erit omittendum , tendus uius /feffatis d vvv eL- eda | habitum corporis refrigeret , nec curfum hu--* yis | morim extra venas«ohibere poffit . E-—— $1. Repellentia quamvis paffimin princi Podagre | p1o, Ccvacuato tamen p rlüs corpore aut fangui- lalerax f | nis miffione, aut purgatione , commendentur à £u ridiou Jaffirmare,raró tutó in ufum duci poffe ;. fi enim ró Con"ve- ntt Í .lidolores vehementes articulorum non prius ps "6o | zefícunt quàm ubi :materia illa maxime calida, i'Galeno, Acuo,Pau lo,&. Ceteris; aufim tamen. Jeztia va Lin. hu C34Y ^ ad externa prol. abitur, tumorem , & ru Pocos Y m 1p partc excitans,quc modo repulfa refrigeratis »«Ae clot | externis partibus non morbo occoficnem augc- | bit; exitum impediens ? Quód fiadítridio Ten hleigendes | pu lion juncta fit, magis eriam ledet .. Sed ve- - | 1o jam ex parte f'uxa amate ria dolorem excitás, | nonne etiam , fi cà ref riger à dolor imminu: -— — tur, craffeícet magis , magi f ue impingetur; & 2. ad fubind e€contumaciorem mo yrbum efficiet? Non po P» nifrigitur feviffimis doloribus ; omnem ad fe; "—— curationem trahentibus , verisrepellenübvsu- J| C0. LL a. remur, frigidà, aceto, farinis admixtis, pfyllio, lenticulà pafnftri ex aquà.& accto.& fimilibus; Securius eft oleum rofaccum, quod vocant Com o dos. "- pletum , quamvis enim refrigeret, & alique eec. modo repellat, vi tamen olei laxante tranfpira- c^ tionem non impedit, neque partem conftipat; atit [Let ano WSLGii quatre prat ALTI MEDIOT. joy: !] -! * v cr el Tn ex Cut: $e), LC piam 2! 36502 ( 3 Í AG eui; articulos po X | ^ CAT. Q. C ) " 4 A . do fricart'r,; 1D ^47 03 Li Ü no» " 4 l (t, difcutit nre iatiifa P ter praulel-. 1 IOX123.». Ep: 1,€0 nequa- ten ^11 v emm Ve V ( nimad A Pa P Oo ^et / Q "C e E tS. EUEM u pti b tione ir dolores li1ttt 1 wi n iupra mí tis enim c [ 2,11.0 n di aue huimo- * 1naíor 1 Of9f! C | p [: J *eo( (0 CM A 1 1 1117€ p nts 1!! Phvl E 41 [1 ntifl 6€ co" ^nbi 4 LI L idià 1 * Qu tentia, & el | "11 ET A A. 7 [2 ris. (:3Hs^w1S I UETTICIL soni e AANIMADFERS. LIB. VII. 389 «& vix falfedo oleo communicatur, foleo ego fa- lem tritum M A EERATE in vini calidi leviffimà poruone pat] aum colliquare, mox falem illum | cciliquatum affidue fpatulà cum oleo agitare »; I & ficoleum falíedinem contrahit: Velin fübti- | liffimum pollinem falem contritum, & oleo ad- | mixtum femper ; antequàm 1n ufüm ducatur | dilicentcr concutiemuls . De AMorbo Gallico. - ^ 136. N Venereà hac ]ue cura inda multa fa- À néannotare potero, cüm illud veré af- firmare aufim, poft delatü à novo Qrbe ad nos I| hunc morbum , me fortaffe multo plures hoc I morbo laborantes curáffe , quàm qu ifquam. alius, quód prater innumeros in magna hac ur- I be paffim curatos , per quadraginta annorum. fpauum magni illius Hofpitalis Brolii,in quo , ll folus 1s morbus curatur ; & fzpenumeró vere I folo fepringentis, quà decoctis, quà inunctioni- l| bus , & fuffumiegis curato adhibetur ; reliquo vero tempore faltem ducent ex ulceribus fem- J| per crrantur , purgato diligenter corpore, & Ili multis etiam & pulvifcul 1$, & elec tuariis,alexi- pharmacis praterea exhibitis ; curam in adole- fcentià mihi demandatam fcmper retinuerim., & adhucin hac tate retineam, ob FRUIR cau- fas ; rtüm potiffimum, ut adolefcertes, & novi- tiosin hoc morbo cerrando poffem exercere ». Vnde cuamanno praterito ; multis poftulanti- T bus , adzmifce- tur s fi fal oleo no?» qa 77 1777 2 idus 04 Lol CÓ voa / p Ae ra pn. Gallici morbi cu- ratio du clort Quo- 7modo fre- quens, c in ea mal ta obfer- vare quo- 72049 po- tuerit. mw M A MorlLi gal ]l:wei cura- 20 diver- f?» morbo vix 1- €boante , FR mento aliquo füperficiei penis, atit feminei pu- 0e 490 LUID. SEPT-ALII MEDIOL. bus, diebus, quibus à Moralibus,& politicis ii meis lectionibus vacare conceffum erat ; plutt- bus fermonibüstotam hanc de Iué Veneftea tra- étationem comprehenfis fum. Ex quibus ali: qua , quain curatione hijus morbi finguilaria occurrunt , excerptà hocloco annoranda miht fumpfi. | Primó ieitur illud annotandutm;non eándem eífe curationem luis hujus primis diebus com- municatz , & übi altiüs radices egerit , fedém- que , quam hepar femper cenfüt , occupaverit 2 . ^oi ^ . . A fiepé enim malà illà qualitate mediante recre--| déndi; communtcatà,externas folüm partes oc--J. cupat; ulcufculo cariofo, aut fimilibus excitato; quo exficcantibus curato, aliquando penitiorés partes noh attinet , eu occafioné neque mit- tendus erit fanouis; néque purgandum corpus ; 4; ne, quz externis partibüs folis adhaeret conta: cio;agitata magis diffundatur, magífque ad in- terna trahatur, urndé veré morbus contrahatuür Neque veró timendim eft ; ne contta medica- tzcepta agamus, quibus cavetur, ne umquam localibus utaviur,anteduàm erirverfum fit inásJ, nitum: Id enim veriffimum eftin morbis à cauw si interni ortur ducefitibus, non autem in iis —— S — &. qui ab externis ; tiani 1m miorfü venenatorutns] 4nimaltum ómninoad externa evocamus, fiftt] mus , acad cutem trahimus, denique non. pürn camus; ut comode in fcabie recenter ccntadt . ^ , ^. » - N . 4 communicata , in quà fxpiffimé citra purgauea ncm ANIMADFERS. LIB. FII. 394 nem cuti emendanda, & fcabiei tollenda folüm unfiftimus . 187. Neq; tamen placet,quod ab Empiricis paffim commendari video , ut indiftin&é qui- bufvis cibis ; & cujufceumque conditionis utan- ' Iur, multaque paffim ingerant, poriffimüm ubi I:bubones appareant , nec ita facilé eleventur ; uomodo enim naturam opiailantem ad expul f1onem habebimus , aut ad foi confervationem, fiillam multitudine ciborum;aut malà qualita- ite cbruemus? Át neinecià etiam macerandum eft cor pus. neinternz partes 2]imento debito deftitu- Ita, ab ambitu corporis, & externis partibus at- T trahànt. 199. Exercirium , quod alii injungunt , po- tiffimüm in bini bone promovendo , ut non pof- fum non commendare, ita fi excedat ; f peoffi- 'Teere poteft , apertis nimiiim meatibus ss ex- 'THhaufüs intern2rim partium fpiritibus , quà oc- Ieafione virus exrernem fepcad interna remeat: "FQ rows ab exercir1o füdor promoveatur;ab- ij | fter. 'ebet. neaperiis meaubuscumrecremen tis oualitate mala infectis remeet , & interna Tinfciat. | 190. Átveró ne decipiamvr , dilieentet in» 4 carie apparente obfervandum eft, fi à congretfa Babont- bus nàe- XL bas $ n0n "male ta ingeré- da ,neque quibufvis vefcendti, cotra Em pirieos . Morbo gal lito. in- ChoADte » tenuis vte« ? malus. Gallico 280t 0 12— cboante exércitim valdum fap made lssta Carte gal- lica atpa- I4 Venerco p er quatuoraut quinque dies caries i]- rente; T f laar paruerit . creffn tempcris : fi cilenim primun 4 efle ex fordibus communicatis, & tunc nullà 1 a pre- an po ;tiüs sr illud evererit,fionum erit,crram mode tr& "7 enda DEAN - c9 06? &n1//€ . 251 LFVD. SEPT.ALIH MEDIOLCL. precedente corporis univerfali evacuatione s exficcantibus folm totum negotium trarfige- mus: fi véró ex labe hepati communicat illud fieri judicabimus, tuncevacaato corpore , ale- : xipharmacis rem abfolvemus ; ingow- | 191. Sic& in gonorrhoeá procedendum:ali- vhs (^ quandoenimà concubitu ftatim evenit ; validà $0763 49? exi(tente natura, & ftatim propeliente per cam enodo pro- artem virulentiam contractam; & tunc nullo cededit « ; f à . à modo per raultos dies erit cohibenda, fed finen da, fübluendum folüm quod adharet . At pro- erediente tempore fi non definat;aut fi novum. aliquod fymptoma füperveniat jam providen- dum eft fedi , & evacuato corpore ; alexiphar- |j macis edomare vim morbi , vel potius malamo qualitatem tentabimus . Quomos — 192. Idemin bubone apparente:fi enim pri--] do proct- mis diebus apparuerit ; quoniam robur arguit] dendw fAcultatis propellentis luem illam ad ignobi-4. £2 €/4* lem partem, omnino actioilla eritadjuvanda ;4, fione, bu- &one gall £o appare gt. nec purgatione; àut faneuinis;miffione evacuan düm erit corpus , ne revocemus naturam à mo- tu illo : & fiepé talem evacuationem aperto bu- némque virulentiam evacuáaffe. Ya 193. Obfervatum tamen eft aliquando, tan) 32 bubo-. ^ iyole humorum premi naturam,& adeo craf! ze contu- à snati ali- na. As aggrediatur natura tale opus,fuccumbat ta ; men oneri , nec dd elandularum locum poffi!] purgandi . à : materiam totam propellere ; inchoatumque- J opus COYbM S » (4m, & contumacem effe materiam, ut , quam bone totam vim morbi edomáffe conftat , ome«4 y | | opus relinquat ; 1n quo | I fum ,füblevatà naturàà mole , & farcinà, eva- | cuato corpore , foeliciàs omnia ceffiffe , tumo- ! rem in debitam menfuüram effe elevatum , & ! materiam duram , & contumacem ad fuppura- |! tionem effe deductam. nj X n r2 . * PUO I r^ ood ac NLLTTISSERPNXEMS LL LS ud ANIMADVERS. LIB.VIL 29$ cafü fzepiffimé expertus 194. Vbi virulenta bac qualitas fedem jam- | occupaverit,& morbus Gallicus jam factus fit, | radicéfq; jam egerit; edomari illa debebit; atq; " . * . * N alexipharmacis evinci: expurgarr autem ante | corpus debebit , fed nonab initio folis lenienti- busagendum ; cüm enim ii humores veram» coctionem non admittant, fed in eo eenere fint; | utfolàüm pre parariad evacuationem debeant , ——I lenientibus & abftergentia funt adjungenda,& aliqua etiam veré purgantia;fed in minori quan ritate; & hzc veré funt minorantia . 195. Quin, fi in aliquo morbo, in hoc maxi- mé validicribus eft agendum ; tum quód fpé rebellis,& contumax eft materia, puta, lentas; & vifcida, & fzpiüs adufta;tum maximé,quia, cüm per exrerna prorepferit, & jam bonà ex parte extra venas ad carnes , & folidas partes pervenerit; non potcft nifi validis medicamen- üuseducd. 196. In decoctis pro diluendis fvrupis;autin fyrupisipfis variis pro varià materlà , cul potif- fimüm infidet virulentia illa; femper admifcen- dum eriraliquid ex iis, quz alexipharmacá fa- cultate x j a" Gallico »orbo pro greffo pur ga ndum In eallico morbo 15 principio lenietibus abífergen I7 N72 ganrtia ad i 06A o In gallico mo bo v4 lidis pur qantibus ACenatmm, T e Iv fyrupis pro morbo gallico zd denda 4- lexiphar» "afa. 194 LVD. SEPT-ALH. MEDIOL. na, aut faponaria; ex quorum ufü.fepiüs exper- tus fun , poft repegitam purgationem ; & mul- tos affumptos fyrupos adeo imminuta fuitfe ac- cidentia, ut mult fe jam convaluiffe cenfentes , cztera auxilia refpuerent, X ni(i admonuiffem; refractam folüm effe vim. morbi , non. convul- fam , vix alia auxilia amplius admififfent . Pilula ia. 197. Poítremum quod in purgatione repeti» fine perga c fumitur medicamentum, placet effe in formá 10515. 12 /fo]idà , qualia funt füb pilularum formà ; quód enorbo gel Sc) longioribusattrahant, & fi qua à medica- licobF^f- entis, aut (yrupis commota fint recrementa»; rehda . facts ooi dd cs acilius poflint educere. Syvupifol — 198. Inrepetità preparatione humorum lau ventt$ i? doadmiícerefyrupos compofitosfolventes ; ut gporbo gal fyrupum Montani, de fumarià compofitum,de //^? ?"* bolypodio, decichoreà Nicoli ; vel Gulielmi ; dans e. : tiores , & pouffimüm Maffarias doctiffimus ; neque enimimpeditur coctio;quz nullibi in ta limaterià exípectatur ; fed paulatim. prepata- |J tam materiam , cui virus infidet, evacuamus. Palvfcu 199. Quinimó ,ubi maximam fupereffeads li fc!ve- Syacmaterke coplam cognoverimus, optimtrm. 26$, (9 e Eg uo wiain alli : atico ANT ^ir n 2 5 rs ,; aut fuffumigia , pu 'vifculis , aut confectis ex! znendaz-: folvéntibus paratis ; Senà, Mechoacano , Zia- pro varietate materie , quidquid dicant recen- | ; effe cenfeo , antequàm ad vera alexipharmacaz.] véniamis,potiífimum autem ante 1nunctiones, ,| lr. lappà, Turpetho, Hermodactylis,& fimilibus, : " s *À ^ pro varietate materie exuberatis; add1tà zqua- liferéad omnia quántitate Sarzg panilie pulvee;] I1z4l4 5 NT € B t " tC s e ais tunc SDN a. «i vta lora sow ruis cate Se 0" ANIMADVERS. LIB.VIL a9$ d rizatz , exhibitis, materiam illam imminuere 5 uc qua rel iqua erit , aut per fudorem propelli poflit, faciiufque dieere e per univerfum cor- | pus difpet(a edomari , atq; evinci ; aut f1 per os expure zanda fit , peculiari argenti vivi faculta- | te , mole (uà. no * füffocet , aut gravi (fima lla; | quz aliquando folet; fymptomata non inducat. 100. In decocüs ex 1is paratis, qua alexite- Guaiacs ||| ria facultate ; & antipa thia quàdam virus illud fpecies. in | evincunt ,.& ex corpore pellunt ; ut quod ex vagos || Guajaco paratur ; primó veniat cófiderandum, 7 Mola illüdque p rimüm animadvertendum , non effe Ie illud inufüm ducendum, quod annofum eft;ni- i| miscraffos truncos habens; ataue peromnia, i| vetuftatem Niediolebes quod paffim Empurici fa- i| ciunt , utacrimonià illà perfectionem medica- i| mentiareuentes a2ris (uis 1m ponant; cüm calor natur disin tali ligno jam fere fit abíumptus,& .|| vis ejufdem effeta dedidit ta; Vimoiridum (hbétantis yn oleaginofa pars abfümpta, aucta ficci- | ta5 » five potius ariditas fine pinguedine ; nam. | ob has caufas ,cüm multas partes terref fttes de- i| coctum rale habeat; numquam clarefcit de ter- j| reftres iile partes cama wifteritate quàdám acres yh eram pe: (entiuntur 201. Neque tamen etiam truncos illos mi- ,,, ;,.. (l| nores laudo ;. minimus cnim illis ineft vigor, & ,,,,; i»- Ji calor h uoi litate füperfluà hebetatur , & fücitlt 2, 4;d;i . |i tas illa à tota fübftangià tamquam in-infante eft imbecilla . 202. Efttamen fpecies quedam Guajaci que Gaaiaci 4 n'me- —- Gsaiacs, LÀ b. 9^. dass EL. 2906 LUD. SEPT-ALII 7MMEDIOL. 3 eie W numquam in ufum ducenda eít, qua nierorem.» cis, c VErumin medio non habet , fed colcris cft íub- sb Obícuricum quádam viriditate, que decc cvm decoclumy facit omnino tur bidum, quod numquam clare- faciens, fcit, tum maximà acredine & in eulà , & fauci- reiicióda . bus ardorem excitat; ob craffas autem, & terre- ftres partes majori ex parte in fplene, nonnum« quametiam in hepate obftructiones inducit ; Empirici fylveftre lignum fandtum appellant fed cüm apud fcriptores nullibi reperiam dupli cem hancífvlvef tris, & domeftici differentiam , potius ratione foli has qualitates acquirere cen- ferem. Guaiaci 03. Ánimadvertendum etiam, ne aut m» Jobs neq, ciafiaer particulas, aut in nimis fabtilem pol- erf — ]inem minuatur; illud enim impedit, ne virtus fi (nes ligni bene aquz impertiatu IE hoc autem efficit, Sec 7? wt difficillime clatefcat decodhum , fed femper ^' feréebibatur turbidum , undeobftructiones in fplene, aut hepate. Virg opi . 2104. Abfu rdum eft, quód viri quidam alio- mimatc- qui doctiffimi etiam firiptis editis cenfierunt , "4 »1? ^ yon poffe fieri decocta ex vino,aut faltem ex v i4 12745 & nof, fed infufionem fieri debere ex aquà ; qan OR Harc diutiüs Reb ime effe , adden- Fives dümque in fine vinum , quod hoc cenfe 'antine- : ptam effe materiam infuftoni; quodque tamdiu cxcoqii nequeat, quamdiu opor teretad clicien dam Enc medicamenti : certum eft enim , & in chymicis extractionibus experientià come probatur, nihil effeaptius ad extrahendas me- dica. coéiis 1n ANIM.AADFERS. LIB. VI. 29? Idicamentorum facultates ipfo vino, aquá vini ; I& aceto; quód igneis , & calidis, fubtilibut que partibus renitiora queque permeans ; intimi rem ise Kun facultatem pcterit extrahere; & lin fc concipere : verum quidem eft, non adeó longam pau coctionem, f fed aut longà infufione id compet fati f let, aut in d ici vafe folet ex- Eoqvi. Parare ego decoctum foleo 1n morbo in- : 4^ Iveterato , cum mal VRRBET- : » materia frigida pr dominan te, ex vino; quo aliqucs a pud alios tos ertcéte curavi. Paraturautem hoc ; ea infufione corticis ligni fancti OpU- d C | CI: ihmodoe: iml,cra de 'contufi unc. xviij. in vinl alb |ppem |, ut gt od dpbdfid Vernatia dicitur;boc- ica ae Isn (catibos decem & octo / funt auteni: Ilibrz medicineles xxxx1j.) per duos CES exca- lcfacto prius vino, & femper per duos illos dà lin duplici vafe, vel cin ribus cale: 16d í lento iene vel in duplici Và apes IAE n- ilfüumptionem rertic partis j quo utàturagrotus li& mane loco fv1 upi, & c pro potu in cibis; fümet NEN ac mier Mr nh ie ds mne iid Imane unc. v1]. pot ram proliciantvr fudo- Dr t (d les: in 'xceda linc.xiv.Vti D ' the [0] M 'O autem, & 1n ceena » nOn ( vid a 444 44 a u-ipett rt oo i i(Timum eft etiam 1n1s, aui inunctio- LE LULA 48A p M [A Jecoloss Jo üraaadà fzve P T m » medi [^ bro xir ? gallice . erdum "Y Ie factà ex vicia: v1vo non C nvaluc nt; I& portdoaliqua argenti vivi relicta eft in 76 c; ada "More l^ 2o« Sunt,quiutuntur dccocto folvente ex pc; I3 ta1aco , Sorzà , vcl etiam Chinà, ex Sen, 5 Il'urpetho , Hermodaéctvylis ; aliquand iaim lveratro ni2ro,additofemper carduo benedi pL ^ yo 12 Hil quA, Sudores proliciedi aat i2 by- pocaufto., aut in le- &o , fed qu4 caH- t0 ad pibe Ev1tbora- feriis t5 calidis c fiecis na- furi utem dum. Inter fa- dandum nó freque fer purga dum. Sudores 3 0an a aff umpto ie i^ favo EI lici odit. Chin ras 198 LED. SEPT ALII MEDIOL. ut Brafavolus, & Matthaolus, & aliu. Hzcía- né in robuftiffimis , & quibus fuüdores aut non» profunt, aut pr olici non poffunt , meà quidem. fententià, in ufüm venire poffunt:fi enim pulvi- fcülis, & clectuariis aliquando, fi non ad reftin- euendam, ad imminuendam faltem labem feli- c fucceffu utimur, cur id etiam cum decoctis praftare non poterimus ? non tamen adeó eft fecurum, cüm aliquando infequi foleant 2ravif- fimz dyfenteriz. S PIER 206. In fudore proliaendo, fi fponteab at- fümpto decocto non fluat;uti tutó poffumus aut DX poca ta aut capfülà cum 1gne in lecto : fed n pofteriori hoc diligentia adhibenda eft , mu- cda effe. liftéimina,ne fordes infecbz jam ex- pulfz iterum remeent , quodà paucis obferva- tim vidco: quapropter hypocauftorum ufus, fi tolerari poteft,.multó tutior effe folet. 207. ln calidis , & ficcis temperaturis , & e- maciatis vi morbi , füdores commode evapora- torio proliciemus . 208. Vbifudores commodé proffuunt, non. adeo frequenter intermediis medicamentis cor pus per feceffum evacuabimus; revocatur enim liumoresà füperficie verfus ceatrum,impediüt- que faltem,aut difficiliorem proptereà reddunt füdorem, corpüfque rmbecillius faciunt. 209. Non ftatimab affumpto fudoriferoat- te promovendurs eft fi üdor , fed pel th Drop ln- tercedente, fi fieri poflit , omn ? cec (Krnon. 210. Inradicis Chine decocto parandó,cüm foleant, tid ih £2. —9 ANIMADFERS. LIB. VII. !foleànt; fi recens fuerit; & noncariofa ; unciám unamillius in decem librisaqua, vel fi felecta non fuerit, & antiqua, duas ejufdem uncias 1f libris duodecim aqua. excoquere; multi etiam. * cf mat ote Ritt i a ent ehe aaa tg ERREUR Yn, ^ /^ ^ Cem cAvi^ 0e. 0A P ili v ü. à (a0 Á& foe * / 299" dicis deco &o inpa- rando có- munis er- ror Medi- Media , ut nimie impente rationem habeant ; corum. ! cüm multi totam illam decoctionem unicá die» abfumere nequeant,vercanturautém,fi 1n alte- !rum dicm confervent ; né acefcat , dimidiam Chinz ? portionem in dimidiatà aqua quanttae te excoquunt , & aut dimidias , aut duas tertias confumunt, fic cenfentes & indemnitati crümee . le confiluitfe ; & decoctum xqué validüm pàá« | raile: fed maximé decipiüntur,& (1 suftüs udi I cium non fübtraxerint,facilé coenofc ent, poten ius multó effe primum illud decoctum ; quàm | fecundum; & rauo * in A Don a: tis eft dari proportio ! | fpectáidum maxim éte 'mpus coctioni js «& actio- , & reactuonis aquz. m dca chapa aquz communicandam ; cüm l| quatuor, puta; horarü fpatium intercedere de- | beat ; quantum confuümetur in abf ümendis pet I elixationerm fex , aut ock | '] diatà qu: intitate im cià, libris fex aqi ue, dimidium c ytiftittiere finà- v Lert e irtes,m ino ride ) qti: I nis caloris igni hendam enum facultate: &- ficcifIima , & mtus; aut du duarum horarü al ni 19nls I cere — ] 1m IAdl1CI1S ad libris aQU£s:; pofi C hin: ilente ? Nequ Ie vc eró quis di- is quantitate , & | magis lento igne fi fat €oslio; poffe nos PM 'eTow——— etifcer« au deat , da 3o0 LED. SEPT.ALII MEDIOL. incommodo contrà venire : nam ad extrahen- ; e. . A E dam vim hanc ex folidiori fubftantia , debita quoqueignis quantitas concurrere debet . " x P j . A 2aw. Sar[opt'i — yir. In Sarzz parilie , quam in edomand$ rd 7*-Gui^i (enpertenere cenfui ; decocto, illud obfervans (ofa. 9e Qeeacls ; (L84 &£« de «Af liz decotlo hac ]ue , & fuperandis fymptomatibus primas prs seper . €? dum, numquam folam in ufum ducendam effe; uitfíceda. cüm enim laxante quàdam facultate preditas fit; & fapore fatuo, adeó eos , qui illà utunturj, naufeabundos reddit, ucob imbecillitatem vi- rium ex ciborum averfione multa illius ufum omittere cogantur; adjicienda igitur tertia, vel quarta pars ligni Guajaci; quinimó apud nos : Mediolanenfes decoctum Guajaci folius vix in L— ufum duci poteft;ob temperamentum calidum, & humidum, & ob hepar ejuídem tempera- tura. pisa deci So Obfervandum autem , cüm zftate pa- d ds, CAtür, cumminor quantitas decocti paranda» 145; fit ; majorem effe debere aque quantiratem , EY e . : A " " ci msior; quàm hyeme; utloneiori cocturà tota vis Sarze guiatita. communicari poflit ipfi aque ; nam quemad- 'e 4444 modumin decocto Chinz dicebamus , non fo- fier? de-. ]àm eftobíervanda proportio aquae ad medica- et » C menta, quz fimul excoquentur, fed etiam pro- ENT portio temporis coctionis, tum ut communice- tur vis aqua , tum ratione actionis ienis calidi- tate & ficcitate,tum reactione aquz cum humi- ditate, & frigiditate. Guaiati 213. Curautem Guajacum , cüm durius fit ; deccéluno ex Ííolidius non tantam aqua quantitatem exe» poi1cat; "ML AM - ^ " - Vr ennt ir a ier ardere o eel ai Tees nma ra cx c ESL 1T ANIMADVFERS. LIB.PIH. 3ci Ipofcat; nequetam longam cocturam pro extra- Ictione virtutis alexipharmacz,ut China & Sar- za , fecüs quàm cenfuerit doctiffimus Rudius, , [qui temporiscoctionis rationem non confidera- vit; in caufa eft humidit: 1s Mla aerea, & oleagi- Inofa Guajacd , in quà potiffimum facultas illa, álexiteria refidet, quz facilis & extrahitur,& Icommunicatur aqua , quàm qua in Sarzà eít | quz quamvis rariori fi fübftz ntià, & minüs fo- I1idà, ex(ucca tamen eft, & arida; & in hac tcta. | pofita eft facultas S Sarzz. Chinat tamen multó | majoriindiget & aquà, & cod turà tum quo- | niam duriffima eft, tum qu1a;,arida cum fit,nul- Ilametiam habet oleaeinofam fübftantiam. 214. Sed quoniam fepenumeró evenit , ut aliqui vel vi morbi;vel procraftinatis remediis; vel Medicorum infcitià ,ab hoc morbo macera- |! ti; & ad extremam tabem deduc fint, ut nulla amplius f fupereffe falutis fpes videatur , ne etia n ope medicá deftituti remaneant , remedium quoddam proponam, quo quàm plurimos ex | 3isad optimum ftatum deduxi , fimülque viru- | lentiam exftinxi , &àtalitabeomnino curavi. | Eft veró confumptum quoddam;quod folà ale- | xipharmacà qualitate;fine fudore ullo, fed me- I eliantibus pinguedinofis carnis partibus , ali- '|! menti vim fumens , & in fübftantiam aliti ver- '] fum, & vim illam virulentam evincit , & abfu- | mit, & fanguinem eenerat alexipharma ica illà '] qualitate praeditum ,ut malàillà iqualitate : l- | tà, inaliti bonam fubftantiam vertatur. Sic autem —— t ——Ó' P -— — €HY foiads longa €p- ura igo v 1 at, cum düritás fit - Sar[a deco i mira- bile adta &idos ex »jorbo gal lico. gebe bk echt Px Anat - Inte; - ;o0. LVD. SEPT ALII M EDIOEL. erswxbÁma — autem paratur: Rec. Sarzz pàáriliz electa mi- vi tola nutim incifz unc.vj. infundatur per horas vigin ad feq mac .ti quatuor in libris quindecim aquz calentis;ita E 1 utlenem calorem confervet , & operculo bene occludatur vas, mox lentoigne decoquatur, it4 ut nihil exhalet, donec quinque libre abfume pte fint, & tunc cochleari perforato extrahatut Sarza,& tundaturin marmoreo mortario, moX eidem aque reimponatvr ; addendo carnis vi- tuli macrz libras tres , feminum coriandrorum preparatorum, unc.1, aut eorum loco aut ligni (an&i rafi tantundem , aut fantalorum citringos rum minntim inciforum drach.1j. pro varià ho. ft minum , & przdominantium humorum condis : [| tione, & benc operto vafe ; iterum lentoigne»] fimul ebulliant, donec remaneant libre quin--[" que.& in fine aromatizentur cum drach.iij.cin--[ pamomi electi mox fiat colatura cum fort! ex ar preffione, & refervetur in vafe vitreo, vel vi- Jud del cov - treato ; de qnà furimo mané per quatuor horassf i emat - apre cibum capiat zegerunc, vj. aut vij. vefpernp autem iiij.aut y. unciasante cenam, vcl per tre:gqi horasanté ; aut fi tempus non intercedat come modum , immediaté antealios cibos: quód fij * inaftate verfemur ; autfebris hectica adjunctaqlut PeaL' ve tulelt fit, fimulcum Sorzà parilià indere foleo hordesphar 5 excorticati uncias Mij. atque in affumptione-Jpt uri huis decocti per quàm plurimos dies perfeve 3 geb m AN randum eft , jitaut ad Centefimum quandoqu qd j ote -— dicm perveniam. 11j. NNonomittendus hoc loco ufus altering decoch | ANIMADFERS. LIB. FH. 393 23 77) e inecocti alexipharmaci fa icilé parabilis; pro pau (p fperónth Iperibusoptimi, €x fa pon: arià, herbà vulgari; & safor A omnibus notà, parandi ; quin 1n conturaciffi-- ARN mo morbo áliquando u fus fum eo, felici fuccef- lusfed guftui inoratum eft; & propterceà páupe- - libus refervatum . Accipiantur fapona js viri- afe Iis M. 1j. infundantur per noctem in lib. viij aqui mox excoquanttur ad coctura fàpc nada Lteinde librauna cum dimidià aquae cum herbá jam coctà excoletur cum expre flione , Q )uz Ire- lervétur prof potione matutinàad fud resp roli- (ad Iriendos, fum endo uncias viJ.aut viij. quod ve- Iro fuperet rotulvereRor cum paffulis;autfa iccha- ko, pro potü cum cibis; aeftate; & bilicfisratu- IKis;addi poterit aut fonchi,aut cymbalarie Mj. "Valet & pro tulieribus ad menftrua alba ab- » hé frt. i fiimenda, cum M.s.cvmbalariz; & addiro tan- ma es nl iirundem filipendulz.Inventum ef efttz apate;Em- aliscmatlo. ipirici Hifpani. Egoautem fzj pé ac fe pius illo Rifus fum. Doct &iffimu s Rudius meus, /jb. $.de2 aptorbis occultis, 4?" venenatis, cap.18. de Sapon: Aria, & ejus decocto facit mentionem; fed vereor féum numquam ufum efTe decocto ilo;ctm pu- ipeillos vj. decoqu átfaponariz inTib.xvj.aqui ad Mdirnidias ; cüm aquz ad fapcnaria m nimia fit pqtianutas : & quod majoris eft momenti, tenel- Aa herba virens non 1nd ciget tam lone elixatio- "line , jienéz enim & acrez partes c Iuninc evane- cent; & in nihil iab ibunt; in quibvs temáhn "héértum eft, vim falteni fudoriferam «ffe pofi- Zitan V [ 116, Eo- i4 LED. SEPT.ALII. MEDIOL. Avv 7 216. Eorum,quz ex argento vivo parantur, A JO» medicamentorum due cüm fint formule; qui- tod bus vim. malz hujus quahtatis ; qua 1n mo rbo ef gnenta ai Gallico reperitur x cw ref. lemus , aut é cor- 4C in ufum pore pellere humores malaillà qualitate infe- — duci pof- ctos: quorum altera in formam fuffumigiorum, 5 Boa. /5* » € altera inunctionum applic ari folet. Duos hos — dii quando. remediorum m: xlos ad evincendum hunc mor- 1; bum experientia Haygptossesubis magniquie jut dem viri ,tumexantiquioribus , tum ex recens |t: Dbys ,numquamin ufum Pete dos cenfent, jb multas noxas , quas ex argento v ivo in cot--[ lo poribus humanis excitari à fcriptc ribus tradi- tum eft; & (epe experientia oftendit. Alii nullài factà diftinctione, ftatim ad fuffitus. hos ex cinnabari ,autad uncliones ex hvdrareyro de-4 i ícendunt, ut faciunt Empirici i. Alii hacin re» fu fpenío q idem pede eunt.p riüs reo11s alexi- | ph: armacis evincere l:em illam tentantes , fed ubi tamquam hydra denvó novum caput emit«| | ] | tereluea : Veneream vid erint , experiri altert irum exiis medicamentis permittunt , fed uni]; dr ver(nm neeotium Empiricis, & ba rbitonfcril;... "m bus committunt; ne fcrm:-]oim quidemaut fuf: é REC t unguenti, qn Auf ri fint; przcognofcer y. es,;quinimo, f fi ab es fc mulam aliquam expo fcas, obmutefcunt ; là timé id Empiricos fcire. re [popdentes . Ego hacin re ita cenfeo, & ita]; apes pax procedo : fiin p! inci pi: » fuerit. morbus , atu, eA uolo caamfi progreffu aia iüs radices egerit , nom. v7. dum tamen ufus fit re elis remediis « alexi phar macls s» I F- ^ nd wd - L gue pe c «f ANIAt ADVERS. LIB. FII. 305 nacis , omiffis illis ; quid cum veris alexiphar- Inacls! preftare paeem experior, & quandoque rei »etità üac curan Idiratione, omni ingenio tali id em tento 5 ftc emm & ma ilam illam qual Itaté evincere foleo,& laneuetr entib us particulis robur addo : $in vcro fic vis morbi evinci nequit fed hic nos 'eludit ; Su€ fi cb sis iitatem rei fami- liaris illa 1n ufum duci non poftuünt; tutó;« : ia- cricer ad hiec remedia tranféundum cenfeo ; & ecofzpce illa remedia in ufum duco. 217. Sed cavendum , ne totum id neectium E In pil r1Cl1S I; LE OH CH NN comn Ittàn t5'€ inc m inibus eodem calopodio titentes , autin. multus imperfectum relin quunt neeotium , aut pracipites &grotantes aguntin gr: iffima pe- ricula,aut edam In mortem. 218. Maxi n Crro! reverfantur ii, qui poft omnia adhibita r reoia remedia , cüm zerotan- tcs jam imbecillos videant, M rtüute vitali, & quafi universa carne confumptà ; nec aliam. » Jue e ml m RE e den os! mri Rr mme ee n A fm Intinélto fumigia 04b Eta fries, fsd à fert tis Medi- cis ad mi^ niftvari debent - ; nuncio fun ereí lef] Cc)n, qua min ren led iis x hydrarey- l "n 7 rA end Ern Cimes 7 : nes ex ar to paratis ; 1 lla quidem ncedut -. ed debilia, aut quantitate arcenti vV1IVj, aut numero aut inunctionum, aut foftituum;& fp 'cnumeró fti- en olant. Ai t cnim omnino duo hec remedia xcludenda funt , avt omnino valentia conce- fent , & quantitate hvdrargyri, & numero inunctionum, aut fuffituum; alioqui attenuata, & loco motà quidem materi , dolores, & fym- ptomata imminuta viderentur , fcd cóm ea non expellatur ; alium locum quarens , fxpe nobi- | V liorem qento vi- vo a no admint- firanda » att vali- de, trm quantis te COZfi-- nua, 11473 PilCrtL A » 306 LPD. SEPT ALII MEDIOL. Á liorem partem impetit, potiffimum caput, EN hydrargyro , & cinnabari na ura fua ten dente $ " & fecum attenuatas materias ducente;quinimo . cümargentum vivum veneficam habeat qua- litatem, eoà corpore non evacuato, egrotantes duplici morbo laborant, eo, qui fità qualitate» luis Venerez , & aliis fymptomatibus ; quz ab hydrargyro fiunt. Quoetiam fit ; ut tales feré numquam curentüur, fed infeliciffimam vitam ducant, & tandem tabefcentes marcefcant. Inundlio 4119. Ex duabus formulis femper & tutio- uádopra rem, & quae meliüs morbum exftirpat , eam eí- ferenda, fe cenfeo , quz cum inunctione perficitur : ino ch 142- emaciatis enim, fi ccis naturis , 1n ftricto pecto- " $2 31 do f4ff^- xe ,3nanh lofis magis convenit , & in omnibus aengi^- (ymptomatibus magis eft proficua. In caden- tibus tamen capillis; 3n cruftofis , externis ulce- ribus, praferre foleo fuffumigia. Suffumi - 2,20. Abfurdum ett fuffumigiis ilis uti ina gia levia € ncendo hoc morbo; quz levia à doctiffimis Fallopii , Fallopio, Mercato, & ahis dicuntur , in quibus e^ M*r'à noninereditur cinnabaris;exficcant enim exter zin m?'- nas partes laborantessat «im morbi interni not £o FOR cxfüneuunt, neque materiam,in quà virulentia p «nutu Ma refidet, expellunt. " 221. Bafis fit cinnabaris ; addita. portione» 9j t es Antimoenil Wa March efitae:ut prouno aeorotan- £5 "7. tecinnabaris fint uncie tres, Antimonii,& Mar- fo mds chefite ana drachme tres, auripigmenu drach. s. aromatum ad penetrationem additorum, pro yarià cerporum condiücne variantium quanti- tas v1 1 i ck T. ANIM-ADVERS 1 VAR E: 9 d pon. dus caterotri LIB.FVIL. 3 Q im: &[ ichmis fex, v« aiuti di eria f per prunas , corpus in hypo- auftoinclufum univerün piat , C anna ac. ans, sif firanhelo- liquando I| tas it ferea lius frnou] lie dr: es n exci Infpirans, & exípi um tamen erit, Íus, aut aneuft nem illiu sfun 45 1222 j$ Antequam ta IOTacl5s,42 "hs 31 17/3 lexcipere B j 'mie1a caleícat aliquandiu zeer,& p O off i fudores Pic 'O- fluant, non ^ Inutile », 224. Inunctiones ex hydrarevro: apud me»- funt multó frequentior prouna curatione,iteratis inun t131 It1Ont Inus tri | quatuor unciis hydrarey i | s falis lgO mw 1n nw Ct1OI 1 — 35:10. ingeicc l GG CD s nlus tan naxti rta già, qu : "ut: laceo,& fi n «X pulv cribus: Ini, & Gmilibu S alique m Case Marciatiaddü nt; lIidere,; ut aliquibus vifun b feriat. 215. In fricidiffimis natur rià przfente,quz vix attenvar b p CO moveri, 1 Ibi! eft preftantiu aqua | | | aniforum, vel ale,portionem un- placet crocum ad- , quod caputinimis -— & crafsa mate- ffit; aut de Io- $, quàm fi portio portiuncula olei Gq I 1i 226. Vlratftabit "multàan T Í v 3 catis dofi- bus , ul OICp OrtiOo- ibusad fpu bus , vel ber ona ., Ex- | hominis ; commu- 10 Cum. elIn n du plicata dofi e(fe debet, addi- pica,lili ni- "15,1: iaftic em S , benzoi- 07 ulverisil- [uncia unà 1n, Suffü "mi- giA ét ove * aliquado eXCipiei da. Saffuni- g*4 aAZIÍE- quam fiat calor 1g corpore ex [4 71 A A5 LI H»dárar / s,1n quarum una dofi 7 JU prouno bomine Cr AW , v Lr OHAT Hs, £^ VL & 4d a- &a propor 10. CYOCH 1 26i le Ch tones ex bydrar gyro 7:0 i egrediatur. A2uA vis !& , yel 0» lea calida Cbynica, quado "Án £uentis addenda. Vrguente so6 LPD. SEPT ALII A4EDIOL. Iruncédt e»ultam bus multam illius copiam] Pharmacopola ali- quie. quis diligens, fidelis fi fimul prz paret;ut axun- FXericah gla vett iftate cc nt tacta attenuationem adjuva- i urs poffit: at quoties dofis neceffaria eft extrahen "aeg da , fpatulà, qua: deoríum erant partes fuprà ponantur, ,& piftilli L ongàin gyrum com mmotio- ne optime de novo commifceantur ; gravitate.» enim fuà hydrargyrum femper vafis continen- tisinfimas partes petit. Sudorife- | 217- Peccant communitet practicantes ; 'e ya alexi- graviffimi quoqu e fcr ipto res, quia ante hanc in- pharma- unctionem pr ropinant (iid lorificum aliquod me- cawuipra- dicamentum a alexipharmacum , fic cenfentes affuméda igmminui fymptomata illa fà eviffima , quz poft (ded inundionem illaminfequi f epenumero folent ; ÉH006* — cym illud potius fequatur , ut fübtili per f füdo- rem parte cductà, contumacicte crafsa reddita, non moveatur loco; neque ados feratur; vest hydrargyrumn maximáà egrotantium pernicie corpore non ex lens, perpetuam illislafferat mo- "dex leftiam «i infu perabilia; fere fymptomata . abarmaca 238. Preftabitigitur decoctis iis alexiphar- soft inus. WX icis utl poftquàm inunctioneevacuata fue- eg iones c-. Tit materia, five per fputum, five pe r feceffum puma. Áiveper lotium, ut vifcera à malà illà qualita tei fi« anaréuen erii liberentur. 229. À pedibus aícendendo ad os facrum | modas . Qupui nd fiatinunctio, &à carpo vc er(us fcapulas , & per inungex. Ípinam ad collum ufque : nu wt m caput in- | dum. X ungatur,quod peífime aliqui iaciunt. Junto — i30. lnunganturadfputi prafilicdns ec] tunc c PER. M * 4 - T» —-— treno t TR i oii BER e e e cati nto tem - ANIMADVERS. LIB. VII. 3069 quando cunc per diemintermtttatur ; & fi lenté moveri Edi fputum viderimus;iterum unà ; aut alterà inun- 77 P 4" ctione inCitetur ny s Sjuto zs 231. Si nimis affatim, & cum impetu przci- jj; 4f... pirari materiam ad os viderimus, periculüm- siad di que fübeffe inflammationis , aut füffocationis ; effiwentes deturbanda erit; & ad inferna períeceffum me- c» periei dicamento aliquo erit ducenda ; id tamen raró /» inflam faciendum erit , & non nifi magnà urgente ne- 74/0975» ceffitate . C fuffow €8110/$75 grafente FI MAI. XX quid pra f'andum IND EX FOR V:M; Quz in hocopere conamnentur. . P ?" " ! cerum im exyrbodinis mon ftt acerrimum , aut € * 3 2 Ad : C vino potenti[[nmo. lib.6. hi "Aceti loco in oxyrbodimis [uccus citri aut limonum non iudendus. libro 6. 2! "etum pro oxymelite non [it acerrmmm nec ex vino potentif[mo-.-lib.z. $7 JAceti folius ufus im. [puto fanguinis [u[pectus . libro ó. 1$9 "A cidorum uus 12 acutus. febribus utilis ; fed zodt- vandus, C quamodo. lib. 2. 37 ge cerkoodte 2ur-2iddat : Mert PNE A cribus imus 1 dy Hi EY1A, quid fta um prejram- dum. ' b a7 L Í O $ 1eutic in febribus tenui ens M orant -Acutis 1n | eUriDus. TOHWIMS CibAHQO Hm quam 17,5 alitis acutis. lib.2. [7 LI T . e /1 * : * ' L ecu Acute l'ebricitantes [Hragulis nom numis cooperien- a /. lb. 2 64. Ps ZI / AA e7 14 277 lk / c5 ULL 23 ! DAL Ü CH inflamma- Md ^" n^ ] ^ Y ; -J - 1207€ (9 f €t /€» fi Í»ecta. I1b..6. I j 3 n * . cs r* . ] * Adfieinrentia 1n [puto [anguimis quando conve- niunt, quando non. lib.6. 152 Jer frigidus acuce febricitantibus quando conce- dendus. lib.2.. 63 | e Ld nc flate quomodo ip acutis plus cibi concedendum lib.2. IQ etu IWNSDMESVY "etii fententia vefutata, in [anguinis miffione 121; enim [uppreffione. lib. I3I Albi pr ofi Yit vera curandi vatio que . lib.7. 149 «Albo m fluvio laborantes arena fc peli re malim.» ;b. 145 4lboi 1H Pluoye adftr ingentia omnino fugienda . [i- b; 07. IfI uA b: mp: ofiuwvium curatum A Galenotaz uxo € Boetbi 377 ,eularis fuit cafus ; (9" curatio TAYO "uitanda. lb.7. I46 "Album profs !"PIUm apis us curandum aiver[Aa Ya- Vincula T. radit ;G al £7 / 7 LE l1 jf I 47 » [77 "muuaane ovt 7 Voopidibd roa ral 10 5 eo Catt- times. lb. 9$ " LLexipbarmacts vmpuro corpore non utendum. li- rà 0 f. 7 "lots dofts varia , fi p*o pureante [umatur , cft f pro atjeBori. ij I9 "L: oes duplex faculta: 3 fastahorbikana C abfler- feria etrenans eresa les I9 l| Jdtoes Jonmumenm relettantibus mala. lib.c. 156 loes ulis dr riti libi. I9 ah locs ulus in fobribu: quotidtantt » C longis opti- - Ls 27145, C7" quama oeauteuaum . lLb.«. I9 MUI Tx YU T Lb! 2 T] ! JA vi profiuvto laborantibus frigida potus fape con- Yeztt. lib. 7. Q7 Gp) , «neotna laberantibus , C b petis "fi (922241 1022€ , copiofrus fanmuis evacuart pote[ff , quam in alüs 17 fi. Uy pmeaionbuss € cur. 7 b.4 7 Ant ; ' Aneoiza laboranti bus g (4l Feci PN Llib.6. II3 9 [7 iz laborantibus repe! 'cida [c£ 10 Y€Z hi . h b. Ó. AE Cant. ISUNMS DX Xv Caut. 174 "nein laborantibus pra[lat potiones dare; quam medicamenta [olida. lib.6. I1j "Angiofts [2cculi ex di[curientibus mali busenutia pra[tave. ib.G. 116 Animi deliquio [uperveniente in principio ex af- fluxu bumorum acrium ad os veutriculiin prin- cipio «cce [[7onum eft autriendum; ff ex refolutt ne [pirituum aliquanto ante . lib.2.. 36 Antbrace, & bubose apparente;pro varietate pav tis à diver[is venis [anguis mittendu rlib.$. 37 aut braces furimenlo , C bubone im pe fle apparcu- te; fécanda vena, & quando. tib. 5. 36 A:uimenium in apoplexia fugiendum. lib. 6. 07 dntimonium in pefle veyiciendum . lib. s. $o Apborifmus quinis prima Sect. quomodo intelli- SCIAMUS. LIU 2. 23 "M:popletlicis aimiimmonitm mon dandum. lib.6....67 JdApople£licis cauteriam in comnailjura coronali 1n- utile. lib.6. 63 "Apople£fieis ely[levzum quantitas varia. lib.6. 65 - Ci pU corpus. l'ib.6. "Apoplett:cis cucurbitula fiucipiti appo[ita utilis. lt- 4, POETA. rho zi) 3772772 rA» ddr nesrlisitte HG "p 'DLOCUTCLS COHCHII1CHAMUIP » perjricanaum eft | $8 i Lj bát bro 6. 644] "A popletitets 12 ficanda vena vuluus. fiat apaplum. "Apopleiticis 1a ctirandis votaitus fugiendus. lib.6 Caut. 6C3 "Ayopletticis ligatura quales adhibenda.lib.6. ..6. "d popletlicis quaudo » C quomodo cucurbitula apiye: plicauda plicanda. lib.6 6i Jd pc aple&icis repetizà fc "euis mittendus. lib. 6. $7 jetpoplectteis, ft [2 net: ei[[oconveniat.flaiin admitni[handa.lib.6. $6 dpoplecztcis p ezaf ontis qua do [« cazaa.l:b.6.60 ledpoplechicus veficantia caput rafoappoft tau ite. l:b.6. 64 Jdpoplexia i curanda , valida meaicemen a coti- veutunt. lib.6. 69 Idpoplexia 1n curandas[ternutatorta quanao ednui- mftranda. lib.6. 69 IVdpoplex:a 12 curanda » ab oleis minus waltáts 1n- choandum. lib.6. 70 Mdqua bordet 12 acutzs febribus optimus eft. potus - lib.2 p : 49 vAqua bordei non comventt 12 ommbus suarbis .h- bs 0 2.4 A9 ^ kdgua bor "dei quo 077 odo paranda. lib. 3 49 liqua op ciflerninas aut fomiana, jop! mius potus 17 ACHI JA lib. p Á 49 T L/ IL4daua vita, € olea calida Cbymica arte parat a» quando cum utilitate wiguentis ex bydrara)ro |. adauntur.lb.7. 22$ Mr: n&murtna , Yel fluviali , laborantes war em 0- flivio zudas [zb Sole fepelire malum effe » & ex Ww ^ NY X a& o de ad Galezo repugnans. Iib; 7. L4 | wr fenico p braparate placenia pro favendo corde, im Fe eflc le. lib. s. (9 duetrrevia qua [ecenda in palpitatrome. cordis . lib. 6. C. 172 «ilti 20ft Zia 1 "77 palp itatione C07 diquando C0AH- Y€AL. ILXLNGUAVEX i 9. id ] b yenit. lib.6. fyI JA[cite laborantibus poft bydvagoga valida , ven- triculus roborandus. lb.7. 49 "Afcite laborantibus bydragoga [aptus vepetit as, noxia.lib.7.. $5 ftbmati ai tenuantia, OQ" impense calida, mala». lib.6. I2X "Af omat: obnoxii gargarifpata f l'neiant.lib.6.110 At omaticis diuretica mala.lib.6. 124 zifhoma icis , fomentis calidis gon fovendum pe- eD&us. lib.6. 146 VAflbrnaticis c Hi veteris jus naxium.lib.6..— 137 "A: flbmatiecis sa pa rox [mo medicamenti m purgansi mon propimaud um. lib.6. I40 Af bmaticts iu paroxy[noo nibil violentum f acien--| ies lib.6. IA4I![ Jl (omaticorum im parox "ox ymo ue clyfleribus uten- dun. lib. I42 A flbmaticis in par oxyfmno nom perfricandum pe-4 Cus. lb.6. L4 55] Lh mat icis medicamenta purgantia que opaodo 12.4] a funr ducen da. Irb.G. 135 T E A: batis quomodo , C' quando ladorifera con-4, : 1 J d YeRIuut. lib.6 : I3 "A febmatteis ficcamtta fugienda. lib.6. 133 Aftbmaticis fit 745 [ "pin u$,72alus.lib.6. I4 flbznatici [udorif iferisnon utantur fine dulcibus lib.6. 1j: "All omatteis vornitus pericn dois. lib.6. I 3f A fl bmaticis vonzius 1a paroxy[mo fugiendus. lbi] ^ Cut Hl. I4 A ft hma- 2 1 L —€— TD h ww : d WT "* A o ral ep c 0, S BUE oo caliber à Mie E£MA COD. E 3 I bmatteis varta remnedia mutaada,ct mes lib.6. I 47 l'rzennantta tz ^! 1€ comventunt ad deob[lruendas | vias uriza. lib.7 9) M'rtenuantia 12 princ: 'pio quottdzanarum non ftnt J| valeztey catefacinita. ib.s. 20 I vc | L0 0PIZILIAO cibum aliquando d aetervrima | aueaue concederfa. lib.1. 2:6 Iugoentum acce[[mongs: gmimus incommodeum ciba- t109 quam fLaiusurmente nece[fiiate. lib.a.. 3 TE €a5 722207€ £A, Gc L0 ques quribus 27C0 quer €» ab- " IU furdum. lib. $. (9 Inribus vera inflammatione laboi antibus vepelle " ] 114 ULX C07 D€ZILHM v b b.6. IO3 luribus applicanda vemedia menit alla fricida. ; | Ib.6. IO NES s al us 7 ]1 urium dolor: | "materia frigida, remedia ia- fait vr ftii: IO$ moz ufus per os aamaittendus. lib.«. $6 lurz per os alJuzmendi varii modi. lib.g. $6 ) b bendum [. p € , fed paulatim 1n & fuantibus fel mi bes, mon affattm, C confertim. lib.a. 6o i | ] p^ a P ], | febribus , ad offen dendum pureand a» c» pe E 77220* €772, | "vfhcit 1 7 lotio 4ac []e P [/A dir 2Z alba H m p»€?2,C7?' &Qud. pa. lib. ,- G andis iedicamaentis alumptts s ' vus [omms po- A " JJ * Ec[t concedis. Itb. s. IO i T2947 ux 0i All [^ profiu y:o l. "bora "ntis bi "[Toria X- plicata, Q' rao reddita curationis llus . lib.7. Cant. 146 Bubone F.y NS IMESXI Zubone contumaci exiftente ; aliquando purgattomeM y utendum. lib.7. 19551: Bubone Gallico apparente , ques "podus CHYATOHTE enl Bubone non exeutzte, non multa ingerenda neque dd quibu[vis ve[cendum» contra E mpiricos. lb. 7-4 Caut. 196; C Calculo ureteres occupante ,diuretica mala. lib. 77 Cat. 122d Caragna, T acabamacha, Galbanum, 1n forma cep vati applicata , in prafocatis ex femine » nul aid lb.7. 1640) Cardialeia laborantibus quando yonmitoria;et quad do dete&loria conveniunt. I1b.7. 2i Cardialgia laborantibus dejettoria [int 1t forma); boli. Lib.7. 121] Carie Gallica apparente , qua cautione proceden, dum in curatione. ltb.7. 19)| Carnofts.quam pinguibus;plus [anguis detvaben.. dug. lib.a. I Cel[ia ia colicts ex taflammatrone utilis .lib.7. 84. Ca:alepfi laborantibus calida P fteca fugiendax),.. lib.6 - 4A Catalepft laborantes aceto intus * foris iutevam cendi. lib.6. " Cataratla oculi in vemovenda, cavendum ne tu[/h. ad[it. hb.6. Id Catavalla oculi antequam deponatur » quid. cavet dum. lib.6. 1d Gatarrbo ad thoracem, C pulmones srruente cam gari[mii| I N*D E X. gari iri periculofi.Inb. 6. 108 Wetarrbt non fi lends narcotzets, nifi magna trgeu da E te. l1b.6. 1124 Vufts rui hissoufüo t bu; quis ordo t2 illis evsa- ^ C7 er vendus. iib * 2» j: liaufone laboranti purgato [ers exbibitio poft , op ma.lib.5. II iutione s qui multas babere voluerit circa Jangti- nis 7H, fionem T quibus petere dichos, 2€ acta ab aliis &gere vta lcaptr. lib.a. v os uidi Mm 1n futu: a coronal ; cata D0,T€ cien (9 52.0. 9^ Un REMEC - repe aso wt "P | YAiclti17 GCCOCIO p«uranao COPMZZHPEAS error 4 ]fec do tinens "mt Ps — , 1 7L cac HT027 LÍD«. /« 2JlIO j "Aalt) OC ) Ibole: Í 0Yantes qaiuaniao pet tpe? 2 € aq 540 ! t? / /Lat f "p - Le. [D.7 B 2 M , AI DAI20H€C 17 HA, AH ALÍ€Ya CT! Leandauma &OoY0oÍtjs Ld E , 4 d I3 DU AUECY 1a? 3 4€ C1005 " £barare Yiaeant. lib. 2.Canut. 27 v Y^ , ri 4 )4 ; RETOURS KL onspsa osse v T Apb: 17 «Ctt 0KHE OQUAHGOO 0] eT€HAMS ; (d quanao ] ] i JS [2 1 «^ ]4) , " [ 5 * " per áuas bores ABC HU. 7. 26 *, ; da " E "P ! "n , ! pons pauio aetertoi ,24000 [MAYIOY » COZC CaoHnattse OT Q NOUTT CN Sete PL E b 2. À pl CI.245.010H/0« C etit V2 490977 » LE Un , 4 7 Y J H Wrbu: querido o erre aeUet 1» y? "etpio acce) Duy. ub dib.». jj ' J 3 £e ÉL. " d nutaseuutanda YAUDHC lexus , € YoUOTLLS j r Ma , - Uu Col ! À, e 6 * 4 , 22 f bun 0p €! 15À2 DY1À ctt 10 2 (2 "Zl 4994€510 act efi:g- ] d «hl ?7 j ". , "J^ /2 i si j D. : 2 2 ; " y : : : v ubtes Kroxexes ERI "T IM UTE 7 0j et / c yr&[rat perju J/4€82 [ftaius » € -- Rt Io NSDGEX: juftante acce[fran e CP auando. lib.2. 21 Ci eres abflergentes in dyfeuteria quandoinden- ] aài.lb. 7* 98 cif cerium abflergentium in fine dy[enteria abufus. lib (7. 99 Cly[leres l lande inWiciendi, turgentibus flatuinte- fini Yo. 2» 24. Clyfleves communes cum. decottione folita zzmvete- Válaty 707 let "Idadi ib. 4j. 26 Cl»(lerium commumum frequentes abu[us.lib. 3.277 Cif eres etam refr:, COT AHICS inflammat 25 Y€Hi- ds , fint pauce quantitatis. lib.7. 11j Chyfleres ia effetiibus vepum quantitatis parva. li- bro 2 3* AR Clyfleri in indendo ante fcBlionem venaqua. obfer- vanda.lib.3. 3l |j Clyflerem aute indendum in alvo dura , validum..| muedicamentum exbibendum.lib.. $651 Clyfleres in pragnantibus grandtori | fetu ,quanti- tate non excedant .Atb.3. 2I! Cl feres NUM €: fícce antes in dyfentericis rejiciemi di Mib.7. 1044 Clyfieves prapinguibus uonindantur multum calem ) tes. lib. 3. 2.33. Clysieves pragnantibus non frequenter 3ndantur /V lib. T 2 CQ, C! jfrere pro mulieribus quantitate majores effe A. ) iig ID, 2t Clyfleribus puerorum oleumnon indendum.lib. 388 Chysleves violenter non injiciendi , snteffinis facd, oM MUR: PL 2'8 Cly[ler FHAXNTSUIDNEEN XX Vvfter ut retineaturquid pre[landum. lib.7.. og piscis a flatu olea data ab aito etiam ut ilia.lib.7 . Cant. 76 plicis caltda valde atiu, uoxta.lib.7. 68 plicrs cly[Teres ab initio cum vino, vel [apa noxii. lib.7. 67 pl;cis clr[leres ne zndantur, repleto ventriculo.li- br ME 69 Wicis ex flatua valenter di[cutie €t4 nox 7 J[ib.7 . 60 Up/zers ex flatu laborantes ante u[um cucurbitula puregands. lib.7 i SI E WA 3 TIPIRAS in dolori ibus aqua frigida quandoque utilis ; e * Ce quama NH, jJ. 72 92 APIZCLS L7 doi lO0Y 10145 .£ i flammat 1071€» "mca 1 A122 CH - : T j L Q Jzo purean t1, let baie.lib.7 92 , LJ. ] 35 »- p/ E 'oyt lecta YYCeAA 277 talo. ]14 "dado confert * i "1 "3 ] ! 4 p - " E ss i - Izcis 172 aotoribus non Legientibu. Jolissaut ft Ji 'erco- FAVILIS., «H 'Arae agentibus med pem C7 1$, Aat — ILI zrautegdum Jed pere pur gaumtiuns » (cur. I /b.7. 7 rcr s 172 121110 vale nterdi[cutietia mala. lib.7.66 qWNzczs [T upc facientia potilTipouma con vcaiunt jfi fimt Wa calida mat eria.li ib.7 , 70 Meus SEupef acientia concedendas viribus confi flem Sirebus. lib.7. 71 y2C1$ uftes ok orum ab t1a:t:0,202 ali 4 grecede c2 CHAT » Muiuttlis.lb.7. 73 ' | boatna compen C" ion- 5 ^P MV 0o 4 O0^^ mn zs 742 na44 1 f444^ / FAAULO[L S ! 092€/2: 4 €X olets 208 Iutt 7 "4 bibeg A4 vLl-— bro IV NS DEM PA. Ais 3$] ( dii io male primis diebus oleum cl« onamcli- ? ex aceto applicati m. lib.6. 37! C inc oCta médicari,cruda ncn movere, c'e Fin pocva 1i fent €fii 1a expHeatz ; loc Hi "ppocratiss! i (C alen: con: roverfi coz ciltati-lib. 3. 48i "on [udi ar iones meae debent fieri feciufrs arbi-- tris (P eur-liba. I2 Cos[ mpsaqui a porius ex carme vi tulina.lib.2. 4$] Con mp quom odo parcatur«F. b.2. 4.581 | Convt jr partes omnes ca. TUE fo? enda. lib.6. 92 , f«do ove [uper Y€81€5H:€ s quid á (enam i (un Q. ;41 4 ib. o: Cordis in palpt'« attore zum ob fers 29 41015 is wbunaa 7 QU x1 z ram mitiendus fi [anguis » qua caurto adf biben da. i;b. 6. 16 Code laboramte ex craffis bumoribus, diuretica.A c fedorifera non cor vertunt. cfi 6. 177] Coáe laborante ob fer ofó buroves , diuretica » C [udov:fera optima. Iib. 6. 17 Cordis] palpitattoni quando , G1" quo cafn fangu "m 'cndus.lib.6. IC E vi ft d fia fente quomodo proct ede dum.lb.s. fi in iamper[ecía ; codem die sibil à AMedicomml, E: €/ don bs 25 Crift immiutntes quando à capite eff repellendum l:b.6. ] Critici: diebus quando saedicamentum purgans eA Crocum inuutliones ex bydrargyro non ingred. 2 Crura Hi PY. liD. 7. ) IA DX Ey Crura. [unt perfricanda , ' abluenda per tres dies eunte [ethionem tali.lb.7 137 Cucurbitule zn fpa[mo q ducimio applicanda.lib.6.8e Cucurbitule12 dor[o, "E 107 cordi5.quando comvemant.lib.6. 173 Cucurbitule in palpitatione cordis quando applican- da. l1b.6. 169 Cucurbitula in pefle dorío quando applicanda , is quando ag0n.lib.$. Cucurbitule im. prafocatis ex enenfibus famreffis ventri applieite,mala. lib.7. 163 Cucerbitule in prafocatis nbi affigenda.lib.7. 162 Cucurbitula magna in colicis applicanda cautio. Li- bro 7 y 78 Cucurbinul 4ARAQUHA ventri a pi heit, fi ff f CHZ paunco z2ene.lib.7. 167 Cucurbitulamagna [it ex perforatis.lib.7. .— 168 Cucurbitula magna ventri appoftta diu 20 bareat . lib.7. 169 Cucurbitula noa diutius afhxa parti permittatur . Iib... 26 Cucurbitula [carificata ia pefle aliquando vicarie fechionis vena.libro 5. 29 Cucurbitula [Gavificata in [uris in pe[fle frequenter in ufus venire [olent.lib.s. 40 Cucurbitule , fi cum [carificationes cum pauco 1gue fent afficenda.lib.4. 2 Cucurbitulis [ablatis 1a [pafmzo, fabietla paries fo vezda.lib.6. oI D Debiles dum purgautur.aon ex[uraant.lib.g. 24 X A -- i Dec CÜ- INDEM. Decotta folventia in morbo Gallico rarà in ufum yeniant. lib.7. 20j Decrepiti parum, C fepe cibandi; € cur.lib.a. 7 Diapboretica 1n flatibus cordis aur 1n ufum. nca ducenda, aut sllis admi[cenda fabad fl ringentia. lib.6. | 179 Diarrbea laborantibus pinguia [n[pecta. lb.7. 8$ Diarrbea laborantibus quando ab[lergentium ufus conventt.ltb.7. Diureticain a[tbzaate mala.lib.6. 134 Dinretica ia calculo venum in uretevibus mala. libro 7. 124 Diuretica in pra[evvatione à calculo; [epe moxta.». lib.7. 12j Diuretica potulentá won diu in lydropicis in u[um ducenda, G cur.lib.7. $2 Dolente capite ex intemperte calidasaceti portio it ox »yrbodrnis frt parva.lib.6. 7 Dolente capite ex intemperie calida fine materia , oleum vo[atum 1a oxyrbodinis fit ex olivis ma- turis, C cur. lib.6. 9 Doloribus capitis etiam vebementiffimisyimmninen te criftsvepellentia fugtenda.lib.6. Ij Dyfentericis clyfleves abflergentes quando conve- ntant.lib.7. 98)l. i TU Pi Dy[enterici ex atra bile antequam puraetur, fero--| cia illius bumoris prius attemperanda.lib.7. 92:41; Dyfentericis in decltmatione ab[lergentia malas.) ltb.7. 9.991 Dyfentericis per fe convenit [zngurmis »ui[io;fed oll, :.. adjuntla raro convenit. lib.7. 945 Dyfen- I XN DOE. Dy[entericis pinguia in Jict quando utile, noxium. lib.7. C" quando 102 Dyfentericis quando purgans medicamentum cosn- vent, C? quando non.lib. 7. $9 Dy[entevicis quando , * quomodo Janguis mitten- dur.ltb.7. 96 Dyleutevicit quomodo , cf quando narcoticis uten- dup.lib.7. IOt Dyfentericis KR babarbar: ZZ Jufpettus. lsb. 7. 93 Dyfenterici ubi psrcadi,flatim id pra[ladul.7.91 £z EmplafHicis in ophthalmia quando utenda.lib. 6. 96 Empyii a na' ura curari per evacuatiouem matt- ri& per [eceffumsexemplum.lib.G. I27 Empyiei quando wrendi;aut [ecandi. lib. €. 129 f: , Epileptici in paroxy[mo non concutiendi.lib6. 45 Epitepriets ex aura virulentaelevata raro gmitten dies [anguis.lib.G. í3 Epilepticis in paroxy[mo caput non ceoperiendum.». lsb.6. j 45 Eytlepricis lignum ori nom ind£dum fed quid aliud. lib.6. f1 KEpilepticis pralervaudi quando ex brachio , cf quando ex talo mittendu: Janguis. lib. 6. $5 Eptlepticis pra[eyvandis valida purgantta fepe no- xam afferunt.lib.c. | $4 Epileptiets veficantia capiti de vafo applicata, optt mum remeditm.lb.. 33 Epilepticts vomitus malus.lib.G. $o KE pilepricis vom orta fempe y mala.lib.6. $4 Epiphbora i2 curanda tn princrpio «dftringentibus *X HI CH- I.N DE X. Aytendum. lib.6. $5 KÉypiphbora in curanda eyrbinorü rarus ufus.lib.6.90 Errbina;et flernutatoria aal laborantibus oculis. lib.6. ! 17 Errbina in letbargo optima »18 emultis tamen fu- gienda, & 1n quibus .lib.G. 33 Errbina funt pe[[ima in dolore capitis ex- morbo : Gallico.lib.6. ! I1 Errovescommi[fi ig ten yillu;pravalente indica tione à virtute, funt majores » fi peceetur minus dando.lib.2. 21 Errores commi[fi in tenui victu in formapari indi catione virtutis C£ morbi exiflenre ; pares fant s c «qualia inducunt pericula.Iib. 2- 22 Errores commi [i ia tenni vitium quan "tates pars exiflente indicatione virtutis CP morbi , pe]ores unt fi plus quàm par frt concedamus.lio.1. 23 Errores 1 tenui vitlu p valete mdicatione à sorbo fabtrabed:, majores»fi peccetur plus dado.l. 2.21 E yacuandum [anguimis mi[fione , antequam motus defierit ; fi tempore mit endi [anguimis men[es fluere contigerit »[ed impevfetie lib. a. II Evaporatorus in calidis,có frecis naturis, ad [udo- res utendum.lib.7. 207 Ex argento vivo inuntliones parate»? fuffumigits zon ab Empiricis, fed à peritis pra fcribi debere; UR yariari.lib.7. 217 Ex bydrargyro parata vestediapro morbo Gallico, an im ufum duci po[fint. C quande.lib.7. ^ 216 Febricitantibus à partu ummquam mittendus [au- 4/721 e ;1N DE X guis à f[upevnis.lib.7. 1768 Febribus in continuis evacuatto per lotium comma- dior, quam per [udorem.lib.5. à Febribus in intermittentibus , potiffrmum tertia pis,fudoris provocatiopraflats qua urina.lib. s.t Febribus longis aloes u[us commodus, C quomodo e lib. 5. 19 Fiuentibus ad oculos bumoribus ; ab[linendnm ab ad [lringentibus. lib.6. $8 Fonngraci in lippitudine utendum decocto , mon fe- mins. lib.6. 97 Fanugracum abluendum antequam in ufum duca- tur .lib. 6. 9 Fotidanon [int,qua capiti [unt applicada. lib.G.11 F gium excludentibus quando utendum , Gi quomo- do. libro 7. 174 Fomentis calidis non diutius utendu et cur.l.3.39. Fomentis frigidis a&bu nü dinutenduset cur.l.3.40 Fontanella in [tura coronali in catarrbo ve]iciente da.lib.6. 107 Formam vittus primo virtus o Bendit,[(ecundo [ym P | Die p'omata ertio flatus d:flantia. lib.2.. 20 Forma vitlus qua doceant 1n acutis morbis.l.2. 10 Frigida potus [ugiendus in inflammatione inte jfei- norum. lib.7. 98 Frieid:fima atu e[fe nom debent , qua tboracs apple cantur.ltb.6. 161 Frigida «d fiflendum [anguinis fuxum optima... | praterquam [i ex tborace fluat. lib.5. AI Frontis in vena [écanda » blande gula ad[Iringen- dax brevi tempore .lib.G. 32 X 3 Frue I N-DE^X. E rullus bovarii in acutis vejiciendi.lib.a. 39 Galeni con[ilium pro puero epileptico depravatiam . lib.2. $7 Galli veteris jus aflbmaticis noxium. lib. 6... 137 Gallico12 7ovbo curando , quomodo zAutlor plura s quàm alii ober vare potuerit.lib.7. 186 Gallico iz »orbo in principio lententilss abflergen- tia C purgantia admijcenda.lib. 74.194, Gallico in morbo curando alexipharmaca mi[cen- da.lib. 7. 196 Gallico1n morbo proeve]fo purgandum. lib.7.. 194 Gallico in morbo pargantibus validis agendum; c9 cur.libro 7. 19$ Gallici morbicuratio diver[Aa » inchoante ; pro- ere[[osmorbo.lib.7. 186 Gallicosmorbo incboante C$ bubone vix exeunte 2, tenuis vitlusnalus.lib.7. 18$ Gallicoyaorbo incboantesetuam ad bubonez promo- vendumsexercitium validum malum-lib.7. 199 Gallicus yaorbus inchoans,ftze purgatione exteris quandoque folis curatur. dib.7. 186 24H " " , , Garczavifmata fugiendasis, qui repleto [unt tbera- ce.Iib.6. 109 Gargar:[matain catarrbo quado co veniat.l.6.111 Glaucis 12 oculis s(£ latas-venas babentibusy smitto- raexterna comveniunt.lib.G. 89 Glutinantia in [anguinis (puto quando utilia , quando noxia. 11.6. IjI Geonorrhbea Gallica non fLatim fupprimeda. 1.7.1 18 Generrbea Gallica in curanda,quomodo 1t curatio- ne pro- | FINE IROBS X se procedendum.lib.7. 19] Gonorrbeamuta:ur 15 f'uxun albu.fi diutius per- feveret., & mnc quomodo curanda. libro 7. 130 Gonorrbea quando calef acientibus curada.l.7,129 Gracilibus quibus plus [anguinis detrabendum , c quibus muixus.dib. 4. 11 Cua]aci decoblum cum dura fit illus fob[litia, qua nodo minus lonea cotitone zndiget. lib. 7. 213 Guajaci ligni fpecies qua in Cura done morbi Gallici re]ciende. lb.7. 260 Cua]aci lignum quod in ufum ducttur,non [ft anno- durm-lib.7. 200 Guajac: [pecie s rejiciatursque eft mimi acris,et tur b1au decoétu facit, pumquam clarefcens.1.7.202 Guajaci fcobs neque craffor, neque im pollinem du- &a.lib.7. 203 Gya]aci rune non [int umoris ligzi , neq; parvi, nam [unt in validi.lib.7. 201 H Flemorrboietbus [sperflue evacuantibus, am omnes occiudenda » an una velinqueuda, fententia AA4u- Cloris.lib.7. II2 Heyate evyfipelate laborantes frigida atla comve- "nunt .lib.6. 46 Hlepate evyftpelate laboraa*e , vepellentza [ola con- veniunt . lb.7. 4j Hlepate f 712:do; calida t? ficcamedicamentaexier na fufpetta.lib.7. 3$ Hepati: eibbainflamata, ante ufum diureticorum alvus lenienda. lib.7. I FHepatico fiuxuis remedium fineulare.lib.7. — 106 Ne d Hepa- f ND E'zx. Wgepatis in calidaintemperie quando purgandum » ci quando non. lib.7- 3 Hepatis in calida integperie manna uo [ufpe£tum - lib.7. 33 Hlepatis in intemperie calida ref[rigerantiaumpen- se, e adfiringentia [u[petta-lib.7. 3$ Hepatis in inflammarne in principio non purgan- dun-ltb.7. 40 Hepatis ia inflammarione repellentibus attenuan - tia etiam in principio mi[cenda . lib. 7. 41 Fiepátis in inflammatione attu frigidafugienda . — (im lib.7. 34 [bi Hiepatis inflammatatava purgandum. fed in decli». fis nationes cotla materia. lib.7. 40 MH Hepate inflamma:o [ime mate ria,repellentia fola conveniunt dib.7. 44 Hlepatis in iuflammatione in declinatione mon puris. | vefolv entibus urendum.lib.7. 47 Hepatis in ob[lruttione attenuantia cur dnte pran- «| dium applicanda.lib.7. 37 Horde: ad aquam proportio pro pti[Jana paranda .. |l, "m Ó dj lib... 42] Hordeum aliud [lae cortice, ve[hrum aliud. lib. 2..11i Caut. 40] Hordeum pro ptifana quale elicendum.lib.a. | 4p Hordeum quomodo parandum pro pti[Jana confi--| cienda.lib.z. ATi Hora tres à cibatione ad principium acce[[wumis nom. | fifficere. lib.a. 344] Elunores effc ducendos quo aatura vergit.quomodcià gntellimendum.lib.5. 47A H»yárar- FIXNYXDOcBGI | Ei ydrareyri prouno bomine 1numgendoque quati- tas." qu& ad aliasmar edientta proportio.l.7 l.2.224, J| Jd ydropicisattenuatia no diu in usu duceda. L 7.5I | Hydropicis Rhabarbarum inutile. lib. 7. $4. J| Hydropicis bumores [erofl à principio purgari po[- fuat; fed à & levioribus tncboandum. lib.7. 49 » li ddyeme plus concedendum. [ed variussa[late miuus; fed [apius.Iib.2. H yeme quando minus nutriendum.lib.z: I1 "i Ilerici inprincipio non purgandis[ed praparandao eft materia. lib.7. 63 Iilerici valetioribus medicametis evacuadi.l.7.64 Jélevicis valida non danda medicamenta, [i ex ix. patis inflammatione.lib.7. 65 In cardialeia ex vituitaatida dejecloria fiat cum purgantibus. lib. 7 30 Is cardtaleia 1n SrinGSpuA vepellentia conveniunt , non ad[ ringentia.lib.7. 216 In cardia dia fbduiloria fim blanda.lib.7. | 28 Iu empyemate no tentanda materia expurgattio per Po fece[furn.lib.6. 127 I| Jnflammato bepatesrepellentza ante fecélionem vene non comveniunt. lib.7. 29 IIo palpitatione cordis curanda que vena f[ecanda,. | libro 6. 176 In palpitatione cordis ex flatu pr "ovidendum flati- bus ventricult.lib.6. 174 Jn palpttatione cordis ex flatibus , exterats calidis non e[[e utendum pra[cuie adbuc materta.l.6.17 5 In plevriticiseexterms no indi[Lintie utedul.G.122 Inter Jntev [udandum ton adeà [ape purgandu.lib.7.208 Inunéiiones ex argento vrvo aut non [unt 1m u[uino duccudas aut ft in ufum ducantur valide efJc de- bent. cur-Àib. 7. iid Tnunélio in morbo Gallico magis laudanda.l. 7.219 Inuntlio ex argento vivo quando1nte rpolanda. li- bro 7. 230 Inuntlio fi fiui praferenda in curatione morbi Gal lici.lb.7. 219 Jnwungendi roodus.lib.7. 229 L | Lac in d'y[entevicis am conveniat » quando , C quo- modo parandum lb. 7. 97 Lac in renuma wlceribus qua. diflinélione dandum. lib. 7. 121 Late a[fempto in phibift, dormiendum. lib.6. 163 Latle muliebri qua di[Hntlione utendum in ophtbal VU, »mia.lib.6. 92 Latlis quantitas rn ulceribus venum qu&.lib.7. 121. Lapidem in vefica frangentia medicamenta fiéti- ttia.lib.7. 127'] Lapidis in vefica unica curatio, excifio.lib.7.. 117! Layidum ex vefica extrattorum bifloria due ad- miranda. lib.7. £277Àhu Lapillorum precioforum [us neq omnino ve ficien- dus,nec pe[[amsut fitsrecipiendus.lib. s. $4 Lenientia:n morborum principio majori ex partem, comvenunt.lib.s. 44 Bi P Lenientia quo tempore, qua bora , C quantum... ane cibum exbibenda.lib.5. $i Lens quomodo Fitppocrati frigidiffima.lib.g..— ye8 Len- FONS DEO X. | ILentium decobtuma, C f)rupus inpe[le, C vartolis vepiobasdum.lib.5. $9 ie Y MLentium qualitates, variazatura.lib. D? $9 J erbargicis cucurbii ula applicanda. lib.6. 31 | Lei bar. eicis quando [ecanaa veuas C£ quando mon - lib.6. 30 | Letbargieis vepellentiaparce applicanda. C fiue 2 aa[tvitlione 4:b.6. 34 | Lezimeniis hepatis 1a obflru£lione fotus calidi pra- ?ALTi endi. vs 28 ; cS FS ): Jt , P". ; sc E P - V aLippiiudigi valide ad[Lringentta contraria.l.6.9 4 P7 d !' MM azrea s, co Jp ccharo parata, 14 chole va fn f Cla» !j lib.7. 25 M aflicatoria 12 doloribus a calidis , €? temubus bumoribus quando non concedenda. lib.G. — 16 | LM edicamen: ovum altevautium materiam t [fc mu- tandam.lib.s. I JM edieus commre]Tus medicos amet , C quopzodo [e 12 €15 gerere debe. l1b.1. I1 aM edicus cum mulierculis , C imperitis de rebus medici non differat |abyo 1. 18 dM edicus de mercede non paci[catur.lib.t. 21 Mad edteus C do£irizasC ufu inflrutius artemexer eat lib.i. 24 IdM edicu: fuaiat mollitiem exteruer.lib.t. $ uiuM edieus eratis aliquando curare debet.lib.1.. 19 uM edicus tznan glortasaut nimo [ui amorc aon ten- Ji tetur-lib.x. 9 dub edicu: gratos erian1n nece[[itaizbus non defc- ab -rat.lb.1. 21 AM cdi- I'N*JDS.E Medicus in omnibus praftans qualis.lib.t. 3 Medicus im oratione , C farmonibus varius, pro — | jo agrorum varia natura.lib.1. 26 lu Medicus juvenis fab datto M edico praxim. addi. Lim fcat Lib. I. 16 0 Medicus morbos [uos excujet. lib.1. 3 | Medicus nom inbumana [evermate utatur.lib.y.25 li Medicus aon fit jattabuudus, amt nimium pollici- 4. w( tator.lib. I. 23 |l M:edicus gulli [ctt fít additinus s fed nudam fequa-. Mais rur veritatem.lib.1. 10» M edicus pietatis cul tor.lib.1. Ii Medicus qualis in veftitu.lib.1. 6; Medicus qualis in odorati sfe vendis.lib.t1. 7] Medicus quomodo excolendus.lib.1. HET dicus Jamtatem pra[efe vat.lib.t d v 3^4 Medicus [ecreta remedia non profiteatur, [cd alis I, communicet.lib.1. Medicus ftt [Fudiofus munditiei.lib.1. Medicus [ylvasm medicamentorum prompi am ha beat. lib.1. , Avfel vof fol.licet im bilioft : febribus ab initio 20 CCo vyeniat,in quo'iduanis opiimu eff vemedin.l.s-YÀy, AMelancbolicis liquida macis.quam arida vIEAICUA qenta comvemunt.lib.6. «q €Melancholicis quando fineuis spittendus ,quani ,. fupprimendus , & quado finendus.hb.G. — ^ | Mellis ad aqua propor!10 pro paran da sul [a.l.2..] Memoria deperdira remedta non famper calidas cet Galenus ejus caulum frieidam faciat.l.G. .| Memoria deperdita curanda varii modi et contio. rii.) INDE x. Vit. Lib. 6. 36 jJ Memoria deperdita quomodo à frigiditate; fi fepe à caufis calidis. lib. 6. 36 ^l] Memoria curada rara evacuatione op eff.l.6.36 | | Men[es promoventia pev os fumpta debent effe i2 multa quantitate. lib. 7. -I40 | AMenfibus immodicis in iflendis repetita [angurauts silhofiat endeen die. lib. 7. 141 VAM ez fibus mimodice fluent ibus; aliquando medica- men! o purqante utendum « lib. 7. 142. AM ez fibus 122 promovendi , Jecari pote[t vena in. à ante tempus motus cum Galeno , C? verfus finezo motus. lib. 7. 53 TAM enfibus 12 promovendis mon eff [ecarda ver a— dum diminu: € fant tibi mulier aut t1207€ iui afficiatur. aut animo folea: AT lficei re. l1b.7. 134. | Wa enfibu:: 15 i pramoy enais pra[lat repetere [25gu:- 71$ 9i Jf oneza. lib. 7. 3$ p^ n[tbus [uapevfiuisscum v "edicement opurgaute o | uilcenda. aa[tringentia. [; MR I4 "T enfibus [up ci finis remedin "o "lare . 1.7. 145 m7 e libus fupp: ejfcs LU e Pene yox naa. D ies 131 Mercedem oblat am Mediceus prompte, uon qu gi s] 2 furtim capiat. Irb. I. 2C Map. onem [aneuinis ex talo pracedere debet exer- jn CLUMm RA "me partium m fern un. l1b.7. 129 127 ode[Ha aceintius Medicus domos dngrediaiur . lib.1. 17 WM orbis complicatis ton contvrartis , quomodo pro- cedendum. lib. 3. 34. WWACER S j "Morbis complicatis eontrarus quomodo provi- | acndum dendum.lib.5. aer Morbis extremis; flatim extremms vemediis uten- dum.lib.3. 37 Morbo cau[& complicatostau[a primo vationem bae qu bebomus.lb.3- ^ 7. 32 Morbis mediocribus blande; cum tempore occur ;8 vendunz.lib.5 Morbo jn pracipiti [anguis prius mitti debet ,qu& Vu alvus [ubducatur.lib.4. 21 jd Morbus cum 1gnoratury attenuandus victus . cur »»1) I$]. (2 quomodo.lib.1. AMofthus in umbiliai cavitate pr&focatione gignt «vina lib.7. zGXul Mulfa alia crudasalia coéfa.lib.». $c AMul[a aliapro medicamentosaliapro potu.lib.2.. 5 cc (m; 7Mulfa alia meraci[[mmasalia mediocris » alia dilus ta.lib.z. $« ' ib Mul[a ex faccbaro optima quomodo paretur.l.2. 5 3072 AM ufa svekmelicrati d. fEnetro ; e£ conficiendi rad) in IN H10.lib.2. Narcoricaim capitis dolore ratrone doloris ix aad) am pibenda, fcd aliquando vatione vieiliarum.l.6- i r ! Narcotica:n dolore captis pev fe vix per os concad ai denda.lib.6. Narcotica in dy[entevia parce adhibenda... 36] Narcoiicasumaua applicada f uris capiti." 3.4 6, Narco' ica numquam aurvibu: emmittenda.lb.3 v Narcotica numqua iu puerts in usu ducenda.l.3. Narcoticis varo utendumsQ quando.lib.3. Naufca laborantes quando purgandi, C quado sid, lib.7. INatn- : ] li / ^) | TT 1] li Is Do EY ] AMaufea prefente , vomitu excitato ,in co sion veul- tum infiflendum.lib.7. IO ie d Obffetricibus eut affeventibus.aut negatitibus gra- viditatem, Medicus non temere credat.l.7.170 FOb[lerricibus remeré non credendt.cy afferunt fe- tum e [fe mortuum se »iexclidenat, ef[c.l.7. 171 ipOlea in colicis data adjuvanda cum ab[lero ibus, vel pureantibus. lib.7. 7 WOlca f'nllata in wfism mon venient » mft aliis alliez- ta.lib.6. 71 TOleis cur cera cddenda. lib.G. yÀ: WOleum amyedaltmum a partu ntq; femper.neq; qui busvis coz venit.l.7, 175 qOlcum per os [umptum quando zn colicis optimum. 4o prafdim.lib.7. 74 aiOleum rofatum pro oxyrbodinis fft vecens.lib.6. 10 JOpb: balmta in curanda opii vfus neq multus, neq; A frequens.lib.c. 93 JOph!baimia 1n curanda , qua lentorem babent , 15- | A comrmoda.lib.c. 75 UOpb:balmicis paucif[ma externa vemedia adbiben | da.lib.6. 99 Dpiatasut 7n alitis ventriculi affctlibus fugienda, sta in dolore inflammatorio eju[Aem concedenda, b C quomodo.lb.7. 3 WOp: ufus frequens im lippztudrme malus.lib.G. .9 3 4D: colluendum anrequam aeri cibu [smant.l.2.47 | qDo mel no[t-u imbecille ad cra[faincidéda. 1.2. $$ AQ. ymel H0 ferum 17 ACUETS f bribus non fat 15$ 44CCom eodatum. lib.a« 6 * j Oxymel iN CDUEYX. Oxymel quamdiu excoquendum. lib. 2. $E Qxymel feplaftariorum diveríum à Galenico ; C Gracerum. lib. 2. $2 Ox*ymel feplafiariorum fimplex nom eft potus » fed forbitio . lib.2. $3 Q:ymel feplafrariorum non bumetlat.lib.2. | $4 Q»ymellis parandi ratto. lib.2. 2 Oxyrbodina applicata ne ficcentur. » aut ex affa zmateria applicentur. lib.6- 2 Qiyrbodina n capitis dolore magis proficere » ft ex alto decidant. lib.6. I Ox yrbodinis narcotica vix adpiifcenda.lib.G. 3 D. Panatella an [emper ex pane loto.lib. 2. A4 Panatella quomodo paranda 1 acutis.lib.3. ^ 44 Pazalytici quando ab initio purgandi.lib.6. — 73 Paralyticis cucurbitula ubi; quamdáo pn A. ra lib. 6: 791r Paralyticis diuretica optima . lib.6. 744]. Paralyticis olea diflillata folainutisa - lib.6. 760p Paralyticis oleanmmis calida mala.lib.6. 7550. Paralyticis rubificantia quando comveniant.l.6. 765m Paralyticis fedorifera non enultum comada.l.6. 744 "7 Paralyticis vc ficantia utilia.itb.6. za Partus non accelerandus ob preces parturientium | 9 I;b.7. 17:3 partu in diffcils varó exbibenda promoventia fei cukdas.lib.7. iz Peffi odorati impoftti in pr efocatis ex femine » ve IL. LA ciendi.I:b.7. 1$ |. Pete affecti medicamento purgandi. lib.5- m Pefle | TOM, I3 .IDiE.£Y !| Peffe laborantibus ex diver [rs caufis , quando smit- rendus fane s.lib. s. ji |! Pefle laborantibus mon [emper conveniunt purga- ros fangumis mito. lib. s. fI | Peffe laborantibus numquam mittendus [anguis ad ammideliquium.lib.s. 33 | Peffe laborantibus folum im principio [angws mnitti poteft. cur. lib.g. 34 |Peftis materia ab initio puyanda. lib. s. 47 | Peflis materia crudadici non poteft. lib. s. 47 LPeffis materia majori ex parte turgéns. lib.g. 4 KPe[Hlentes febres, licet peracuta, non requirunt te- nuifhmum vitium . lib.z. 19 MPeflilentes. febres frne peffe coElionem expo[cunt in "HAI€YIA » nec 1n principio 1u dis purgandu.l.$. 4$ A MPeflilenti in febre , maculis evumpentibus , [anguis |... fecta vena poteft evacuari Ci quomodo.lib.$. 3 r APharmaca glacie , vel aliter vefrigerata pe[[ime à quibu[dam conceduntur.lib.5. 12 /MPbarmaca » que mifcentur , non ffztt ex dis , qua di- fpari tempore operantur. lib.2. I6 IPbarmaco a[wmpto , non dormiendum , cr in qui- buss e quando.ltb.s. 6 IPbarmaco aJumpto , eule , aut vemionz ventriculi calida non [unt applicanda. lub. 5 . 7 "dMPEarmaco non évacuante , uon [emper poft tres bo- ] ras pufculapropinanda. lib.5. dPbarmaco non evacuante;clyfena mo indendsz.1. 2.9 Jbarmacorum validorum extratla per vinum; aur aquam vite, periculi plena. lb.3..— 14 JPbrenetict in principio purgandi. lib.6. 2 WPbreneticis acetum in oxyrbodimis parce adbibene v Y 9 um. "e Phreneticis cucurbitulis appo[itis quid faciendum . dum.lib.6. lib.6. | 23 Phreneticis in curandis mon diu narcoticis uien- dum.lib.6. 27 Phreneticis in curandis vepellentiaetiam folaultra principium comy emunt . lib.6. 216 Phreneticis non e[l enittendus [anguis ad ammi ufq; deliquium. lib.6. 2I Phreneticis fi inbrachio fecari vena non poteft, non fécanda easquein fronte. lib.6. 20 Phreneticis [latim vena fécanda.lib.6. 19 Phtbifi laborantes latte ajumpto dormire debent . lib.6. 163 Phthifi laboratibus blande alvus mollieda.l.6. Y64 Piluleta Gallico morbo laborantibus purgandis in fine praferenda.lib.7. 197 Pilula in tufi f capitis ajfectibus ; male dantur poft cenam.lib.G. 166 Pilulepro capite expurgando majores » pro ventyt- culo minores. lib.3. Pilule pro capite purgando à cea 40 danda.l.6. 15 Pilule valid:f[ima forma non fiut magna (cur. lib.3 1$ 17!| Dituita fal[a quotidianam producente » plenius mu rriendum in principio, [éd 4 ventriculo deturbaui y; da e[ materia. lib. $. ? Plevrifictí; c€ ante fomentis dolore, non confe[tim| defi flendum A veris remediis. lib.6. 12 plevriticis , dolore a[cendente » fotus fimt bumidi || defcendente [icci.lib.6. p DPlevriticis » dolore def[dendente ; iH feclione vez) "07? 1] ILLA EX OEAZXA son efe exfpeclanda coloris [anguimis mutatio . lib.c. I17 Plevriticis quando fomenta anodyna conveniunt. lib.6. 120 Plevriticis [acculs fovetes ex levi materia.l.6.122. Pleuriticis, viribus imbecillbus , nou ex[pettanda coloris ia [anguine mutatio.lib.G. 118. Plevriticorum reliquia omnino abfamenda.l.6. Ya y Pleyrsticorum triapraclarif[Timaremedia.l.6. 126 Podaera laborantibus varo repellentia conveniunt. lib.7. 19I Podagra laborantibus am ab suitiomedicamentum purgans dandum scontrover[ia cociliata. 1.7.1377 Pi Podaera laborantibus quando mittendus eft. [an- qurs.Iib.7. 179 Podagra laborantibus frequenter [ecanda varà ve- ZA.ltb.7. 1890 Podagrofís fmunttto ex oleo falito ante declinatio- nem aAla.ltb.7. 183 Podaerofi non. [olum oleo. [alito snungendi ». [ed etiam yperfricands. lib.7. 184 Podaevofis oleum [alitum 1m declinatione Optitum. 1b.7. 182 Potulenta 12 bydrope a[cite [epe fu[petla.lb.7. $3 Potus acutarum f ebrium quis , C qualis. [ib.2. 48 Prafocatis bene olentta coxis applicanda .lib.7. 153 Prafocatis ex flatu ; cucurbitula magna ventri in- eriori applicitA » praftanti[umum remedium. . lib.7. 166 Prefocatisex retento [emine bene olentibus vulva non 1nungenda. lib.7. 152 Prefocatts f acie: bene olentibus non e[t a[pereenda. 3 libra. IN D E.X. lib. 7. : r$? Prafocatis facies frigida non afpergenda.lib.7.14* Prafócatispauxtllum vini concedendum » [ed vmale elentianaribus tunc apponénaa. lib.7. 157 Prafocatis quando etiam im pároxy[mo po]fit fecars pena. lib.7- nsn 164, Prafocatis quando mon lscet fecare venam. 1.7. 165 Prefácatis vino facies non abluenda. lib.7..— 156 Preanatibus clyfteves no frequeier indatur. 1.3.20 Pregenantibus erandiori fetu cbyfferes quantitate non excedant. lib.s. 2I Prapinguibus, & fenfu exauifito praditis inte fhinis, clyfteves non indanter »ultum calentes 1.3.23 Principio morbi cur aliquando tenui[[ime ciban- dum.lib.2. 16 Priffanaex quo genere bo ydei paretur .lib.2. — 40 PuJana ut condiatur » que addenda , quando quomodo. lib.2. 43 Prj[ana ut paretur s quomodo hordeum praparabi- xinuslib.2. 41 Puelliin applicatione 'cavendu: fior. lb.7. 7 Puelli in applicatione caveda pollutio nocturna.l 7.9 Pueris ante decimum quartum annumyevacuationtis eratia,aliquando [ecari yote[t vena. lib.a. 8 Paeris ante feprenmum yra [lat bi rudimbus [angui- nem mittere, & cur. lib.4. IO Puevis , c adole[centibus plus cibi concedendum , quam fenibus. lib... 7 Pueris numquam concedenda narcotica. lib... 46 Pueris pro revulfione fecari omnino «ena débet .. | 5m, lib.4. | 9 Pulverei C eletluarias qua etiam fol'vant; 12 — | n; bo PUN DV bo Gallico comvenive.lib.7. 199 Pulvifculi cardiaci non cum cibis , fed cum potioni- bus fepunis dandi. lib.s. $$ Purgamenta muliebria non [emper frigida, nec ca- lids curanda.lib.7.. 1j0 Purgandum egrum quid interrogare oportet.1.3.2. Purgandum in principto n pe[fle , Difputatio. lb.g. Cut. 47 Purgandum interrogare oportet » an alvo [it lubri- c4,an dura.lib.3. 3 Purgandum in vera declinatione . lib.5. $$ Purgandum non [emper in declinatione febrium pu-. tridarum.lib.3. $3 Purgandum quando in barum declinatione. 1.3. $4, Purgantia debilta repetita im. quotidianis. comve- nut. lib.s. 22 Purgantia fint leviora 1n febribus , quam in aliis oorbis, € cur.lib.s. "" Purgantia valenter apud Galenum in febribus varà ia ufum veniunt.lib.s. 3I Purgattone impe[le utendum. lib.s. 46 Purgantia valida in pe[fe non comveniunt.lib.g.. 49 Purgatto in podagrofis fi f acienda» [latim facienda. lib.7. 178 Purulentis nom tentanda efl evacuatio materia per feceffum medicamento.dib.6. 127 Putrida non omnis materia coquenda. lib.$. ^ 47 Quartana laborantibus vitlus in principio varian- dus CP quomodo. lib.s. 2j Quartana laborantibus [al(amenta concedenda; [cd parca manu.lib.s. 16 1-34 Quar- utat laborantibus dum [ecatur vena , prafen« S 5a Medici nece [[avia.lib.s. 1 uartana laborantibus quando & dextro brachio extrabendus [anguis. lib. s. 31 Quartanis vena [ectio quando convert. lib.g." 27 Ouartanariis dum [anguis mittitur y non flatim. -—fupprimendussetuamfi bonus.lib. 5. 29.(2* 30 Quibus maxume in acutis os colluendum. lib.3.. 47 uotidiana in febre. ab imtio vomitus utilis , qualis.Iib. s. 17 Quotidianain febre quomodo Galenus commenda- yit vomitum validu pofl [rema cocottionis.l. 5. Y7 uotidianis in febribus tenuis etiam , quam iz. flatu alendum in principio. lib. . 15 Refrigevantia in[igniter qua capita no ferant.l.6.6 Renaediis in multis quomodo procedendum.lib.3.36 Remedium pra[tantiffimum ad wen[es [uperfiuos. lib.7. I4j Renibus inflammatis;po[t [etlam venambrachi ea etiam [ecandae[L, qua 1n talo.lib.7. I4 Rembus mflanmatis , Rbabarbari wfüs [u[pettus . lib.7. 117 Renibus laborantibus , clyfleres quantitate parva. Lb.3. 22.7 Iib.7.115 Renibus laborantibus, qua vena [ecanda: lib.7. 113 Renibus ulceratislattis admunifltrandi ratio varia. lib.7. I2I Renum 1n inflammatione non purgandum , fed le- niegdum blande. lb.7. ri16 Renum in inflammatione 17 principio ) impense re- WM, Cc . . ) frigeranziamala.ltb.7. 11$ Reuun Ü - UIT PMI INS DX E^Zi Renum calculo laborantibus lemientia ab snttzo" ape non [ufficiunt ; itaq; etiam purgandi. lib.7.. 123 Renum tn ulceribus valide exftccatiamala.l.7.126 Renum ulcera quam primur o Jm J.7. 119 Repellentia in cholera quomodo , Cj quando in u[um ducenda.lib.7. 2$ Repellentia in podagra, [nfpetta.lib.. 181 Repellentia 1n palpitatione cordis , dum mittitur Janguissregtont cordis applicanda. lib.c. 176 Repelle ntibus folis in doloribus in principio quando 10n utendum... 2 Repetitio fanguinis mi[fiomis quando eadem die , €& quando altero.lib.a. I6 ] Repetitio [anguis milTionis vevul[iue , contra Ga- lenum [ape eodem dte repetenda eur" quan- do: ltb.4 17 ] Revul[1o ree. [célam venam quando requirat vecli- Iudinem partium (t quando con [en [um YOnat- Yum. Itb. a. 18 I Rbabarbari safu[lo 12 vino exbibita febres eftuan- te$ excitat. lrib.a. Ij I Rbabarbart ufus £n eflnofis febribus [nfpettus.l.s-g IL Rbabar bar: ulus 12 [puto [auguinis [epe [ufpettus . lib. 6 157 LRhabasbari ufus dy[entericis fnfpettus.lib.7..— 95 | Rbabarbarum bydr optcis 10utile. lib.7. f4 I Rbabarbarum im dolore inflammatorio ventriculs fueieudum.lib.7 x WRbabarbarum 12 in nflamnratione renum fu[peétum- lib.7 y lo ebarbar H2 12 menfibus [opevfluis noxzu. E S 44 Mhatar barum pro purganda bile, 12 dévirmtione | Y D &[tuan- | effuatium febriumsmalum, C quando eo uti pof- famus.lib.s. 7.6 8 Rhabarbarti phreneticis no multu utendum.l.6. 1.5 Rhabarbarum [n[petium in intemperie calida be- patis.lib.7. 0034 Rhabarbarum torrefatium in dy[enteria rejicien- adum.lib.7. 94 Rubificantia quou[que cuti adbarere debent. l.6.77 Ay Sacchari ro[ati exbibitio poft purgatum corpus 171. ardentibus febribus, non multuprobanda.l. 5.12 Sal clyflevibus non ita frequenter tndendus.l.3.. 2.9 Sal oleum quomodo [al [um reddat, ft oleo nom liqua- 1.4 tur .lib.7. | 18$. [i Sara & decotlo portio Guajaci cur indenda.l.7. 211 Sara decotlum a[late cum majori quantitate aque. |o parandum; C cur. lib.7. 2I Sarza parilia mirabile decoblum ad tabidos ex Gal | i; lico s2orbo.Itb.7. 214 Sanguine malo fetla vena exeunteminor quantitas iio; illius evacuanda . lib.a. 1 Sanguinis in colore zutatio in evacuatiua. eUACHA- i) tione mon vevulfrvas non ex[peclanda. lib.4. 33). Sanguinis in colore mutatio nec in vnflammationi- bus etiam perpetuo exfpettanda. lib.a. T Sanguinis in colore mutatio quomodo intelligendai| lib. 4. Mn Sanguinis in colore mutatio ua vevul[tone a longimsyds, quis non ex[pectanda. lib.4. T Sanguinis 1m colore mutatio in plevritide non ei ex[petlanda , impa 1o in parte bumore. 1. 6.. Yi] Sanguimis gatffiomi non. [emper p Aldi; eni- 4 B NODE J lenitio. lib.a. 1 Sanguinis mi[[io ad animi deliquium raro inu[um. ducenda.a quibus, C? cur.lLb.a. 9 Sanguinis mi[io quando per [es quando per accidens A centro ad circum[ erentiam trabit , quomo- do.lib. $. 3$ Sanguinis mi[[ionem quando pracedere debeat fa- cum [ubductio.lib. a. 20 Sanguinis minus detrabendum i1s,qui artes laborio fas exercent .lib.a. I Saguinis repetita evacuatio quomodo facieda.] 4g Sanguinem ve ectantibus cucurbitula parti affix ao quando conventat . lib.G. I1$O Sanguinis [puto ex retentis men[ibus , qua vena [c- veda. lib.G. 148 Saponarie decoélum pro pauperibus 12 morba Gal- lico.ltb.7. 11$ Scammonii u[us im e[luofts febribus [nfpetlus , e quando eo titendum . lib.s. Scarificatio crurum tn pe[le [aluberrima. lib.g. 33 Scar: ficatia quando proj unda factenda , G' quando Ww leviter.ib.4. T Gellio venain talo ad movendos men[es melius jit fub noctem.hib.7. 136 Semis in curando profluit diver[a ratto [ervan- da »pro varietate magna occaftoms .lib.7. . X38 Seri € lalle [egreg and: veramdica v mds ie. $1. Seri quantitas varte 4 uarias tradit a.quomodo con- cilianda.lib.5. ! $i Siccanttbus valenter in [puto [anguinis empla[lica o mi[cenda.l:b.6 (6 2, Siti in magna — calidas G quando frigidabi- bcn- I*UNXDWEW. Symptomatice narra operante quid à Medice moliendum.Iib.s. 6o Symptomatice natura operante » caute agendum. | Iib.ss 61. [s Synocha labcvantibus quando cibus o fferendus.lib.2. Cant. jo Syrupi acetoft parandi ratio. lib. 2... íi Syrupus » c mel.vof. fol. quando in principio conce- denda.lib. 3. $a. f, Syrupus ex cichorea cum Rhabarbaro Guliclmi , 1t dyfenteriaadmittendus. lib.7. 93 |y, Syrupis pro morbi Gallici materia paranda alexi-- V, pharmaca mi[cenda.lib.7. 196 Syruptes vof.(ol.inter lemientia non connumerandus», y. fed 1n*ev [olventia.lib.5 . 49] Syrupi [olventes in cura morbi Gallici commendaniy, di.lib.7. 1993) T'enui[fcmo vitta in ftatu acutorum utendum fem-. per. 1. Aphor. 8. quando verum . lib.2. 18: T enui[fimo vitlu utendum. in peracutis omnibus :) i exceptis pestilentibus.ltb.2. 114 T'ertiana in febre ante cotlionem quandoque pur: n eandum , quando. Itb. 5. T T erttana im febre, etiam intermi[[ionis die; victim [. à Galemo , cà aliis infhitutus apud noftrates perti eulofus. lib.s. ij T'ertianis € ardentibus in febribus clyfleres vii tepentes indendi.lib. s. T beviaca in pe[fle quado tendit, ci quomodo.l. 5. [^ "Tiggitui aurium. ex morbo Gallico valentia remit " dizuon applicanda.lib.6. icd] 7 in- d E;AN8 Dx Exe X ! T igmitut aurium ex morbo Gallico remedium pr4- ftanti[J[ymur.itb.6. 166 JT uillatwüesureri 12 prafocatis ex femine vejicien- d&.ltb.7. 159 I Y urgens materia quomodo varo , € in pefle [ape ruygens. lib.s. 47 IT ufft laborantibus quando , &$ quatenus vigilan- dum.lib.6. 165 p WMPenis brachii in feriendis » qua cAMLOHES , vA'100€ Suc funt babenda.lib.4 22 Weza [ettio 1n wedalieliediois fit ampla.lib.6. 96 Wene fe£htaun brachio menfibus [uppre[/zs quando admini 'Jferanda. Irb.7. 132 Wena fetta 1m talo in fanguinis puto, affatim [angus neo e fe detrabendtuim. iib.. 149 W/entriculi im dolore a frigida, c erafla materias, purgans aliquod medicamentum Hier a aliquan- do «ddendaum. lib.7. $ M'entviculi im imbecillitate , in puellis , aut catellss ventricult reet 0771 eiie » CAY endum, Hnc» Joma us interrumpatur. l1b.7 G " eutriculo dolezte ob "mfi ammationcm purgantia fugienda.lib.7. I yos A Abe ob LZ miemationem » In mida po- | $57 €Xt appof 10 quedo c ZH 'UCHIA jt... 4. ("M7 nodi inflammatopre[enti bile quibus vacuam de b I (0«BoPerzmes enecantibus dulcia mi[cenda Aib.7. 108 WVermes enecantibus erzplaftris cly[fleres dulces pra- ponenas.lib.7. 1C9 WMerzzes enecantibus fumptis peross quid. facien- z aum. IN UID EX: dum.lib.7. III.(?' 107 Veymibus pro enecandis emplaftra ubi applicanda. Iib.7. IIO Vertiginofis flernutatoria , caputpurgia fugien- da.lib.6. 47 Veficantia etiem [uper caput applicata , im. "vebe- sueuti[femis doloribus optima.lib.6. 18. [^ Veficania in febre pefhlentiali [rne pe[ffe sm ujuma. 1 duci nou debent.lib.s. 43 Veftcantia in febre peHlentiali in letbargo optima. 41 lib. 5. 44 .]^ V«ficantta bydropicorum eruribus applicatamoxia, V Ib.7. $65]. Vificantia in letbargo optima, C quibus partibusi| applicanda. lib.6. 357] Veficantia: tn pe[le aliquando in ulum duci po[[unt »)/ C quando.lib.s. 421] Veficantiaia ye[Hiferis » cum extra corpus alget 4! utilia.lib.5. 4$ Veficantia in peflilentibus peffreme pa [form ufurpata Ati Itb. $. $! Ve ficantia in principio febrium peflilentialium noii] i. conveniunt. lib. s. T Vitus cra[fas 1n acutis rejtciemdus.lib.a. jt Vitlus formatn acutis paffim corrupta y ve '(peCtu ves | cionis mutanda. lib.2.. I: Vitus bymidus febricitantibus confert , bumidwl!n, atu. c potentia.lib.2. PH Vitius immutandus, vatione temperamentorum CO quomodo. IHb.. Y. c4 30 9v2141* 772 J, * ; L bi * , f Vibius mmutanaus , vatiome babitu corporis » CA terperamenti ventrigulilib.a. 4G] lt- ION DoESLY. Vicius mttandus in acutis obanteatla vitam.La. I4 Villus ratto pro vartetate con[netudipis » Ci vegio- "s wautanda. lib.z. Victus tenus pro acutis antiquis quotuplex , Cb qui 4A nobis reciptendus . lib.a. 30 Vicius tenuts 12 acutis cur. lib.a. I Vinculum laxandum , [e£la wena 1m melanchalicis. lib.6. 87 Vinum 1n acutis per fe numquam concedendum.» , praefertim apud Infubres.lib.z. $9 Vinum: acutis quando concedendwum.lib.2. $8 Vinum In[ubriues ineptum pro potu acute febrici- tantum .lib.3. $9 Vini medicati formula praflanti[ima pro aliqia.. Jpecie morbi Gallici.lib.7. 204 mum optima materia pro paraudis aliquando de- coctrs pro.quorbo Gallico. 1b.7. 204. Fino terttana laborantes Apud no[lrates per torum morbum interdicendi-lb.g. ' I4 Virtute per [e debili, vitlus ativezicus ct 72 forma ; ft vi wor bi, folum quantitate.lib. 2. ! Virtute debili ob aeevavationems, parten. C varo ; » M inf n 6n gnat pee ob reíolutzozt Wn paruTC i&pecióaraum.l.. i Vite "mhi u""umua lormevitie:i ecutrt.l.a. 13 jg / 7, 2 44. -P pawlir *4h 4 Vomendnm A cibo, cra[]75 in ventriculo exz[lentibi bus huno ribu;.dib.7. 16 Vomcndum quando 1e]uno ventriculo , C quands 7 epleto.lib.7. | r$ Vomitorio ab allumpto , quam diu a vosnttu abfti- nendum .lib.7. 1o OO QS€ , m mq 4 P o osa a £5 pi "p LIFE. Kk. 0721IMS TTCOHOEAT10? | 4£;:€/2a13 "deu C27? " PE WT ILZUV DEUX. Vomitus in men [e determinati non habeant dies» flatutum Jib.7. 13 Vomitus potius repetendus, quam diu in eo infi 'ften- dum.lib.7. II Vomitus quibus noxas afferat inemendabiles.l.3. 12. Vomitus vepetiti quales effe debeant.lb.7. I2 Vomitus quomedo frequentius byere promovendt ; C quomodo rarius, € im quibus ca[ibus.l.3.. 10 Vomitus tabidi: inimicus lib.;. II Voritu qui ab[Linendi.lib.7. I4 Vomiturinon debent nimium cibo vepleri.l.7. 17 Voritoria in cholera fint ex levioribus » nec multe quántitatis.lib.7. 11.e£ 24 Vomitoria in cholera varianda, pro varietate ma- teri&.lib.7. 221 Vomitu in colicis quando utendum.lib.7. M» Vmbilicus aliquando mumiendus im applicationc.2 cucurbitula.lib.7. 79 Vnguenti ex bydrargyro preftare »multam quanti- tatem parare, C" cautio ante illius u[nm.1.7. 226 Veri regio fovenda attenuantibus ante. [anguims wi [tonem ex talo.lb.7. 139 Laus Deo; Deiparzque Virgini ep" E Hez ^ MACC gs NI Aer: ce EO Edd iR c aq. dpa did
Tuesday, December 17, 2024
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment