Posts
Luigi
Speranza -- Grice e Carrara: implicatura conversazioale e arte combinatoria
razionale -- filosofia italiana – Luigi Speranza (Bergamo). Filosofo
italiano. De omnibus ingentis augendae memoriæ ad prestantissimum virum
Aloisium Manentem incliti Venetorum Senatus Secretarium. Impressum Bononiæ per
me Platonem de Benedictis civem bononiensem, regnante inclito principe domino
Iohanne Bentivolio, secundo anno incarnationis, dominicc die XXIHI Januarii. Al
testo di C. attinge largamente, senza citare l’autore, GRATAROLI nei suoi
Opuscula dedicati alla memoria, Basilea. Su C. cfr. TIRABOSCHI (vedasi), Storia
della letteratura. De omnibus ingentis. Primum est ordo et reminiscibilium
consequentia. Cum cam didicimus ex ordine cum connectione et dependentia si
aliquo eorum erimus obliti, facile, repetito ordine, reminisci poterimus.
Alterum est ut et uno simili in suum simile pro- memoria locale -- fondato
sulla suddivisione in V parti del corpo degli animali," il saggio di C. è
filosoficamente e storicamente importante perché mostra la stretta connessione
che venne a stabilirsi, all’interno di una certa tradizione aristotelica del
LIZIO, fra arte della memoria e medicina. Richiamandosi a Galeno e ad Avicenna
C. affronta, in primo luogo, il problema di una localizzazione della memoria.
Passa poi a discutere delle principali malattie che ostacolano l’uso della
memoria. Si sofferma ad esporre una serie di regole concernenti l’uso di cibi e
bevande, il sonno e il moto. Giunge finalmente alla formulazione di un vero e
proprio ricettario. All’idea di una terapeutica della memoria, già presente nel
Regimen aphoristicum di Arnaldo da Villanova, e diffusa nella medicina
medievale, si richiama, accanto a C., anche Matteolo da PERUGIA (si veda) che
pubblica un opuscolo di medicina mnemonica. In entrambi i saggi è non a caso
assai frequente il ricorso ad Avicenna. La tesi sostenuta da C. che l’umdità è
di ostacolo alla memoria è per esempio già presente nei testi del medico arabo
-- qui autem habent locum dominatum humiditate non rememorant, quia formæ non
finguntur in humido -- ma il saggio di C. a differenza di quello di Matteolo e
degl’altri già presi in esame, appare fondato su numerosissime letture. Oltre
ai già noti classici della memoria, comparivano qui i nomi di Galeno, BOEZIO
(si veda), Ugo da San Vittore, Giovanni Scoto e Averroè. vehamur: ut si
Herodoti obliviscamur de LIVIO (vedasi) recordati latinæ historiæ patre, in
Grecæ historia patrem Herodotum producemur. Tertium est ut contraria recogitemus ut memores Hectoris, reminiscimur
Achillis. De omnibus ingentis. Il passo può esser letto nella
trascrizione che ne ha dato TOCCA. Si veda per esempio: Tractatus clarissimi
philosophi et medici Matheoli perusini de memoria et reminiscentia ac modo
studendi tractatus feliciter. L'opera insiste sul regime da seguire in vista
della buona memoria. Sull’autore cfr. TiraBoschi, Storta della letteratura.
Averrois Cordubensis, Compendia librorum Aristotelis qui parva naturalia
vocantur, in Corpus Comm. Av. in Arist., Cambridge (Mss.). Alberti carrariensis de
omnibus Jobannis Ingeniis augende memorie: ad prestatissimu virum Alouisium
Manentem Inclyti Venetorum Senatus Segretarium libellus foeliciter incipit. IM
I tibi debeo : respicias Clarissime Alo que uisi ; nullius profecto momenti
erunt possillons manuscula nostra : ei enim : cui cúcta debeam : nulla merces
digna rependi potest : Verum siqualia ea sint inspexeris : si quo animo data sint
libeat intue / ri : hoc negocium tuo patronatu non indignum iudicabis : Scripsi
mus enim de nutrienda memoria breuem tractatulum : necessaria quidem (ni
fallor) continentem : precipuaqs subsidia: que ppagare alii scriptores noluere
conscripsimus: hunc ad te quidem mitto: cui tamen et memoria: et ratio: et
integritas abunde suppetit. Sed tua gratia hec ceteris imptio: Neq3 gg Veneri senatus
secreta tra ctes: hunc secreto tenendum: sed prius corrigendum: mox propa
gandum ceteris. Bene Vale: et tui Michaelis Carrariésis memor esto: qui omnium
memor esse foles. Libri Vnici de memoria Incipit Cap.primum BIBLIOTHECA Emoria
inter diuina humane nature commoda Teste meo seneca: primum sibi locum usurpa
10 REGIA uit: Nam multa legere ftudiofis facile: multa MONAMENTS quoq
itelligere bono: atqs exercitato igenio no difficile eft: Verum ea congerere:
et in fcrinie memorie conferuare ita: ut non effluant neceffa rium: ac
precipuum eft humane uite bonum: ut teftatur PLINIO (vedasi). Quis enim non
admil retur: quod Cicero dicit fecundo ad herenium: quarüqs: aut legeri mus:
aut audiuerimus ipfo ordine reddere: ut propemodum nihil noftra interfit a
mediotan a calce: an ab exordio icipiamus: aut qs non admiretur Carneadem
grecum: bibliotece qui uolumina mel moriter legentis more reprefentauit.at ne
huic noftre etati inuide amus Francifcus fofcari dux Venetiarum inclitus tanta
memol ría fuit: ut quecüqs toto fui regni tempore egerit dixeritq: ca cum effet
opportunum repetat: hominum q3nomina: et tempora quibus ea gerebantur fine
difcrimine comemoraret: eiufdé quoq; fenatus Senator clariffimus Dominicus
Georgio tenaciffima memoria fapientie uberrime copulauit, In porandis enim
caufis: et multos audire aduerfarios: et eis ipfo rerum ordine feruato
refpondere fo let. Cyrus omnes fuos
milites nominatim appellabat. mitridates duarum et uiginti gentium rex totidem
linguis abfqs interprete: et audiebat; et alloquebatur. Cyrum igitur Frácifco:
Mitridatem Dominico comparemus: et inueniemus habere tpa noftra: quo fu Igitur
iis quibus perbiant nibile prifcis fe inferiora putent. non eft tam precipua
memoria laborare opportet ut cá affequatur fine qua uix in uirum excellentem
quifq emergit: fieri enim folet ut qtum quifq; memoria emineat: tantum eniteat
et fapientia: nifi fit fomnolentus atqp ociofus. Poete enim nó abre fapientiam
mel morte filiam finxerunt: et rectiffime Affranius de gignenda comp andap
fapientia fcripfit hiis uerfibus. Vfus me genuit: mater peperit memoria.
Sophiam me uocant greci: Vos Sapientia. Quo igitur Ingenio ca acquiri: augeriq;
poffit hoc noftri opis loco di feramus Placuiffe conftat Ciceroni memoria
habere quidda artificii: et non omnem a natura pficifci: Sicigitur et nos prius
de artificiofa memoria: que locis: imaginibus conftat agamus. poftea doceamus
quo medicamine et acquiri ac folidari poffit: et breuia quidem fed clara: et
expertiffima ponemus. Locale memoriam primus omnium inueniffe traditur Simonides
medi cus: Verum inuentam multo diligentius excoluiffe Metiodorus. Sunt autem:
ut Ariftotili placet duo actus memorationis: memot ria.f. et reminifcentia: qq
reminifcentia refpiciat ea qbus fumus obliti: fitqs extimatiue uirtutis
officium: non principaliter me ! moratiue: ut Auerois: et Albertus in fuis
tractaculis uoluere: bec autem fine prefentia obiecti in homine folo cft. Nam
cum obiecti prefentia etiam reperitur in brutis: ut dicit Arifto.et in ca ne
uenatico fatis patet. Memoria eft retétio ymaginum prius ab anima perceptarum:
que tamen neq3 atilis eft: nifi et omnes re tineat: et co ordine quo eas
concepit reddat.hec uero nec prefent tium neq futurorum eft. fed ut dicit
Ariftotiles preteritorum tátů Igitur fi philofophorum fententias interius
perfcrutemur ad me morandum quattuor motus concurrunt, C Primum eft
motus fpirituum qui a cogitatiua ad memoratiua m figuras tranfportat
Alterum eft pictura fixioq figurarum in ipfa memoratiua. Tertium eft reportatio earum a fpiritibus a memoratiua
ad co gitatiuam. CQuartum illa eft actio qua cas cogitatiua recogno fcit: que
proprie eft memorari.ad cuiuflibet harum quattuor rerú defectum neceffe eft
deficere et memoratióem: Quapp Ifaac Sal lamonis filius bene memoriam
diffiniuit: Quod fit apprehéfio in anima exiftentium rerum cum indagatione et
inquifitione: Veri de ca copiofius bic agemus ubi de medicinalibus auxiliis
fiet mél tio. Nunc: artificio prius memoria inftituentes: que opporteat de fe
preftare uolentem memorari prefcribemus: Sunt enim precepta.xx. Primum eft: ut
quecunq3 fequuturi fumus ftu dia ca preftantiffima pulcherimaq diiudicemus: in
hocq3 nos feli ces iudicemus: fi eam difciplinam abunde fuerimus confequuti:
neq3 omnem audiemus preceptorem: fed excelentem dumtaxat qualem non modo
laudare: sed etiam cogamur admirari: In qua re profundiffime fapientie
confiliun fuit Philippi Macedonis: qui prima etiam rudimenta litterarum uoluit
Alexandrum ab Ariftol tile doceri: fic enim fieri folet: ut cum preceptorem
difcipulus qua fi animiatqs ingenii patrem ueneratur; dum eius graues miratur
fentétias Errigatur in animo appetitus fitisq; difcendi: qui gene rofi inuidia
appellari folet: q plurimum ad perfici édú habet iuua menti.Recte ergo CICERONE
(vedasi) scripsit secundo ad Hereniu que in pue ricia fufcipiuntur recte
reminifci: quia nulla nifi re noua et admil rabilli commouetur animus: quod
fcripfit: et Commentator his uerbis.homo memoratur multoriens quod fecit in
puericia bona rememoratióe: quia illa eras multú amat formas et figuras et mul
tum cis delectatur: figuntur igitur in eis bene et propterea difficile
dimittuntur: hác ob rem omnium fapientum dux optimus LIZIO fcientiam de anima
bonum honorabile in principio fermóis nuncupauit: ut excitaret ingenium: q ea
bona precipue defiderari foleant. Caueant
igitur parentes: ne illis filios dédant ftu diis: que ingrata illis effe
cognouerint. Alterum eft ut eam fcientiam difficilem perpaucis q3 bene cognitam
exiftiment. Sed illituiffe fententias ambiguas: quas extricare per pauci
homines norint cofurgere oportet ingeniu: opportebitqs ut in eas penetret:
hec uerò animi erectio memorie perutilis eft. CTertium eft; ut fiue audiat;
fiue legat tota id faciat attentione: omnes cp animi uires cógreget: nec cas
fparfim errare patiatur: que enim attétius didicerimus ea nó facile dilabétur:
hic enim fit: ut Ariftotiles dicit: ut in loco: que femel atterite audita funt
lógius in memoria permaneant: q que cum negligentia funt multotiens audita.Recte
itaq ACCADEMIA in principio thymei probum auditorem fub filentio fcripfit:
mentem; atqs aures comparare. Ille enim tefte tuo CICERONE eft docilis auditor:
qui attéte paratus eft audire: quafi actus actiuorum in difpofito patiente effe
conueniat. Attentio enim mentem ad
doctrinam bene difponit. Cóferuari
nequeut nifi que preintellecta funt: Nam et a Gorgia fapiéter eft dictum: et a
meo TERENZIO fapientius repetitum: Vbi intenderis ingenium ualet. Quartum eft:
ut que multa collecturi fumus: qtum fieri poteft ad paucitatem: breuitatemqs
reducamus. Nam ut patet fi to pichorum uniuerfales propofitiones in memoria
habuerimus: fal cile erit ex eis ad particulares materias argumenta formare.
Vgo names in didafchalione dixit: aliter adifcentem pcedere: aliter me
moraturum. Ille enim qui difcit: genus feccat in fpecies: et eas rurfus in
alias: ufqp ad fpecialiffima. memorantem auté opportet multitudinem colligere
in unum; aut falté in pauca. Habet.n. ois oratio fuper quam fondetur bafim.eam
decet notare: et conclu fióem quá ex ea deduxit modú aut deductióis facile qs
in memoria reuocabit; fi bafim ipfá: cóclufióemqs tenebit; na et Gallienus
primo tegni Cap.primo: facile inquit omnia memorabilia funt ex termini
diffolutione. Quintum eft; ut rerum ordo ante omnia diligat ut fi tertium uerbi
gratia canonem collecturi fumus: fciamus duas er. xx, fen.cffe: earuq ordinem
ab ipfo corpore heis re ceptum. Primam fen in tractatus fectam
comprehédemus.Primú deinceps tractatú in capitula: capitula in ciclufiones
feccabimus: et fic earú ordiné cóftruemus: ret ipfe doctrine ordo dabit ordiné:
quía prior in alteram ordinatur. Sextum eft: quod a Ciceróe et.M.fabio.
Quintiliano eft traditum; ut fingula fepe repetantur: ucluti: ut in priore
exemplo uerfemur: cum poft primum capitulu alterum didicerimus: et primi: et
fecundum animo repetamus: cú didicerimus tertiu; et primum; et alterú cum
tertio nihilominus repetemus: atq3 ita deinceps: donec totum tractatum teneamus.
CSeptimú eft; ut cum multa complecti uolumus; ea membratim feccemus. Nam
dicit in rethoricis MARZIANO. ne confufa multitudo ebetet memoriam id fieri
decere. Octauú quod BOEZIO (vedasi) docuit in fuo de fcolaftica difciplina:
Erit fréqués ac diuturna de cadem re cogitatio: atqs difputatio. Nam fi
differendo aut capias aduerfarium: aut capiaris ita ut aut laudem affequaris:
aut uitupe rium.infcribetur id ipfum demum ita in animo: ut nequeas etiam fi
uolueris oblitterare.que precipue cum obbrobio: et erubefcen ! tia difcuntur
fixiora funt; eamqs ob caufam mens tenaciffima eft iniuriarum. Mira igitur laus
fuit Cesaris: qui nullarü rerum nifi iniuriarum immemor fuit. proderit igitur
uerfari cum hominibus confimilium ftudiorum: et de eis affidue difputare.
Nihil.n.met moria perdit: nifi ad quod fepe non refpexit; ut ait Seneca quarto
de beneficiis. Et Vgo principium in lectione fcribit effe confidera tionem et
confirmationem in meditatione. Verbum etiam Arifto. eft. meditationes memoriam
faluare.eft aut meditari aliquid mul totiens fpeculari; non ut ipfum eft: fed
ut ymago alicuius: et apud Ptolomeum in principio almagefti.meditatio ueritatis
eft clauis. Nonum eft: quod Beatus Thomas imperat in epiftola ad fratrem
ftudentem: ut per ea: que non intelligimus nó uolitemus; fed ca prius
intelligamus: q curramus i pofteriora: neq3 ita curandu eft: ut multa legamus:
qut multa intelligamus. CDecimü eft: quod Quintilianus auctoritate Platonis
fcripfit libro xi.de inftit tutione oratoris.ut.f.non obfint memorie littere:
ne que fcriptis repofcimus uelut cuftodita definamus: et litterarum fecuritate
di mittamus. Vndecimum quod idemptidem Quintiliani eft: ut ciborum bona
digeftio procuretur: ut que obfunt memorie fugiaf mus: que ei conferunt in ufu
fint: de quibus fuo loco ( qtum fatis eft ) tractabimus. Duodecimum eft: ut
animum ab aliis cogita tionibus: qtum fieri poteft liberemus. folent enim ea
precipue gra tia bene memorari religiofi; ut Gordonio placuit: quia pofiti in
fo litudine minus uariis cogitationibus diftrahútur. C Tertiumdel cimum eft: ut
fi fieri poteft ea non folu audiamus: fed et uideamus que in memoria habenda
funt.dicit enim Ariftotiles: quod femel uidentes magis memorantur: q eafdem
multotiens audiétes. pro pterea confulebat Guido pater meus: ut fimplicia: que
legédo dif fceremus etiam oculis fi fieri poffet afpiceremus: fic enim fieri fo
let ut non facile effluerent. Quartumdecimum eft: ut de rebus fingulis
interrogati non confeftim: et abfq3 meditatione refpódca mus; fed prius
queramus per arculam memorie noftre: qd: quali terep fit refpondédum: quia
damafcenus particula fecunda aphorifmo quarto dicit. Siinterogatus femp
uelociter refpódeas dubi tandus es, in cuius comento dicit Remigius: quia
refponfionem fubitam inconfideratam effe opportet. Nemo auté abfqp confider
ratione poteft effe precipuus. Qiutum decimum eft ut quia
tefte Quintiliano libro primo.non poteft abnegari differentia inge niorum.
Alterüc altero plus poffe nemo dubitat: metiatur unus quifqs uires fuas: et ut
dicit Paulus apoftolus probet fe ipfum: ta tumq ingerat memorie fae: qtum ea
capere: et tenere poteft.ucluti ftomachum inutile eft fupra eius uires onerare:
fed tantum con uenit accipere: qtum poteft concoquere: et propter hoc non impin
guatur corpus gulofi: quia quod comeditur non nutrit: nifi diges ratur. Ita qd
difcitur; nifi retineatur paru prodeft: cum de huis: q legimus: aut uidimus id
folum fcire uideamur: quod memoriter fcimus.adduci poffet illud Oratii carmen.
Summite materiam uc ftris: qui fcribitis equam Viribus; uerfate diu: quid ferre
recufet Quid ualeant humeri.quod fi altero peccádum eft: me cófultore: tutius
eft minus: q nimis accipere, Vert ut in ftomaci fimiliradie uerfemur, fi quis
qtum opportet retinere non ualeat: numerú mul tiplicet: et continuam imminuat
quitatem. Decimumfextum eft: ut høre certe ftudio decernátur. Ille precipue:
qbus et uacuus eft ftomacus: et ingenium uaporibus non obtenebratum; eroia
tenet filentiu. Igit cóticinia: et matutini galli catus eligatur: cure musq: ne
temporum rationem fortunae motus infrigát: quomi nus: quas decreuimus ftudio
horas in co non abfoluamus. Nam fi Cefar Auguftus in bello Mutinenfi legere
quotidie: et feribere folebat.fi Iulius Cefar: que die gefferat.cum orbem
pacauit: ca noctu furtiuis lucubrationibus fcribebat et precipue tanta cu eler
gantia: ut a Quintiliano libro decimo cap.primo Mire laudetur: Quid obfecro
poterit: quid ing poterit urbano ocio internenire: quod nos a ftudio abducat
litterarum. Decimumfeptimumi é: ut lucra quottidiana unufqfqs recenfeat:
quottidieqs cogitet: quid didicerit noui: quid ue lucratus fit: proderit.n.
plurimum ad pfici endum. Sapiens cenfurinus CATONE (vedasi) qcquid die feciffet:
et legiffet: dixiffetqs ucfperi commemorabat. Socrates etiam id rpis
perdidif fe fe putabat: quo fibi: aut aliis nó profuiffet. Recenfceamus
igit et nos diurnos labores noftros: ut nobis demum; et pofteritati pro deffe
ualeamus. Decimumoctauum eft: ut incipiamus adbuc paruuli memoriam exercere:
hec.n.ueluti gladius; nifi exerceatur rubigine confumitur: Erit igitur hec
parentum: et preceptorú dili gétia: ut prima etas exerceatur. Nam quo fuerit
imbuta recens feruabit odorem: Tefta diu: et ueluti de cibo prediximus Ita puu
lis pauca didiciffe fat erit: cüqs adolefcent: et difcédorú copia crefcat: neq
tamé: ut placuit Quintillano: flagellis: aut uerberibus cogantur: fed
preponantur premia: laudes q3 pro meritis: in loco ét fupra merita afferantur.
Decimünonum eft: ut fi laxadus fit animus: quo poftea integrior: fortiores
confurgat.non in ob fcenis rebus uerfet: fed mutato id fiat ftudio.
Remittere.n.animu q amittere melius eft: ut fcribit AUSONIO aut ergo ad
litteralia alia ftudia tranfeundum eft: aut ad muficalia exercitia: que;
utauctor eft Emilius probus grecis in magno honore erant: apd nos quoq3 non
cótemptui habentur. Sed funt: qui ludere malint: quod pati et poffem: fi
honeftas fit lufus.fi fine fraude, fi fine iureiura do.fi breuis.fi premia: aut
nulla: aut exigua proponantur. ad fym bolú magis: q ad ditandum accómodata:
neq3 taxilli interueniat: aut alius buiufcemodi lufus: in quo plus iuris fortua
habeat: q in genium, Exercent.n.et ludi memoriam. SCEVOLA (vedasi) aliquando
ludo xii.fcruporum lufit: cüq3 prior calculum pmouiffet; effetq; uictus dum rus
tendit repetito totius certaminis ordine quo loco erraffet recordatus ad eum
reddiit: qui conluferat. I fqs ita factum effe có feffus eft.faciät idem et
noftri interdum adolefcentes: Verü neq3 diuturna: neq3 frequens fit ea
exercitatio: neq ca hora: que ftudiis debetur: moxq confirmato ingenio reuolét
ad ftudia. Vigeffi mum eft: ut nó anteq deceat a preceptoribus diftrahantur.
Ait.n. Hyeronimus fe credere p multos in uiros claros euadere potuift fe: nifi
prius difcipulos effe puduiffet: q fapere cepiffent. Tam diu igitar preceptorem
audiemus: q diu co preceptore nos pficere in telligemus. Itaqs eum: ut ingenii
patrem uenerabimur: lateri ad i heremus: ut et CICERONE (vedasi) dicit.quoad
fieri poterit: et licebit ab eius latere nunq difcedemus: quippe: ut fiamus
eius prefétia doctiores nullus q fit.tam durus baculus: qui nos ab eo reppellat.
proderit tamen uiciffim: que didicerimus alios docere; proderit et
dictare et declarare: et interrogare et refpódere. Dubitareqs de fingulis:
dum id fine ratione non fiat non erit inutile: et optare: ut quotti 1 die aligd
excudamus: quod fit ppetuo noftrú: neq3 id Plinii in epiftolis nos lateat: q
alia omnia alium atq3 alium patronum poft nos habitura funt. Caftigariq non
modo nó egre ferat: fed amerz etuiciffim caftigare affuefcat: Verum in
caftigatione modus habé dus é.ne.f.cú uituperatióe: aut caftigati infamia fiat:
fed mitius honeftius: clariusq3: qfieri poffit. Intelligat magna te eius pie 1
tate ductum: ut errata caftiges.Hec funt quidem: ni fallor; prece pta difcendi:
que fi diligenter obferuabuntur pdeffe plurimú adol lefcentibus omnibus poterút:
obeffe nullis. Nunc de artificio fa agamus memoria: quod faciemus ubi precepta
reminifcentie ab Ariftotelle collecta prius fcripferim ?. Sunt at quinqs. I est
ordo: et reminifcibilium confequentia.cum eam didicer rimus ex ordine cum
conexione: et dependentia fi aliquo eorum erimus obliti facile repetito ordine
reminifci poterimus. Scito enim atecedéte facile fciemus et cófequs: et depditú
inueníemus: Recte igitur dicit philofophus. Quebene inuicem ordinata func bene
reminifcibilia: que uero male grauiter: Ná quo ordine pri us ref apprehéfe für:
et cófiderate ab aia co ordine fe habét motus hoc é impreffióes facte ab anima.
Motuum autem ordo: et cófequé tia că é reminifcédi ex primo.n.motu reminifcimur
fecúdi:, hoc aut patet in pueris primo adifcétibus alphabetum: qui ipfo littera
ru ordie reddere interdum fciút: ordine uero cómutato nó fciüt: unde ét
precipere folemus: ut repetat principia; et p ea defeédát Alterú eft: ut et uno
fimili in fuú fimile prouehamur.ut fi her rodoti obliuifcamur de Tito liuio
recordati latie hyftorie patre: in grece hyftorie patrem herodotum pducemur.
Tertiú eft: ut con traria recogitemus.pea.n.in loco docemurea: quorú obliti fum
" cótraria: ut memores hectoris reminifcimur achilis. CQuartú é: ut loci
ubi res tractata é: tpis q reminifcamur.fic et pfóe et câe pp qua ea fecimus
reminifci cótigit: Vnde beatus Augu.fua peccata recogitare uoléti hec recéfere
pcipit. locus.n.apd arift.pncipiú é reminifcedi. Quitů pceptú é: uta ppetare
res repetat ut fi fagi nati memoria habere uelimus: d dionifio fyracufão
recogitemus qut auctor é Iuftin'pre fagina uifü pdidit. fi caballi equ recéfea
mus: aut doloris capitis; quo fepe propter ebrietaté affligitur;
aut alicuius rei fimilis: ex qua facile reminifcétia nafcetur. Verum cú de figuris erit oratio: plura: que adhanc rem
pertinent afferemus. Iam de memoria incohemus. Artificiofa memoria; ut Cicero
dicit fecúdo ad hereniu: ex locis: ueluti ex cera; aut tabella: et ima ginibus:
ueluti figuris litterarum conftat: Sic enim fieri poteft: ut que accepimus
quafi legentes reddamus: neq multum interfit an a uertice an a calce incipiamus:
locos ipfos ordinatos effe oportet: Nam fi in eis confufio fit confundatur
omnia neceffe eft, multos etiam eos effe decet: ut multa locari cadem
exercitatione poffint. Cicero cétum cos fatis effe iudicauit. Beatus Thomas
plures habendos confuluit.hos multi uariis artibus quefiere: Metiodorus in
fignis duodecim: p que fol meat: tercenos: et fexagenos inuéit locos. tot
gradibus apud aftrologos obliquus ille circulus fecca ri foleat, Verum auctore
Quintiliano. Vanitas fuit iftius philofol phi: atq3 iactatio in fua memoria
potius arte q natura gloriantis Marcus CICERONE (vedasi) familiarem domum
effinxit: locis difcretam mul ! tis: placuite uiro illuftri; ut inter locorü
fingula quinaria; uel ma num auream: uel aliud quid difcrimen fingeremus: quo
alter ab al tero fecernatur; in eis q3 immobilem ordinem haberi; ut femp dex
tra et ingrediamur et egrediamur: fingi enim figure poterút: neq erit difficile;
ut fuis locis figantur. Guido pater meus ex animal libus cepit locos fuos: et
eorú ordiné ex alphabeto latino deduxit: ut a fingula littera unius animalis
nomen incoharetur: perinde ac finoia hec fint. A asinus. B basiliscus C canis D
draco E Elephas F Faunus G Griph H Hyrcus I Iuuéca L Leo M Mulus N Noctua O Ouis
P Panthera Q Qualea R Rynecheron S Simia T Taurus vel Tigris V Vrsus X xiftus.
Philofophus Y Yena Z Zacheus. hec fingula in quinque locos diuidebat in capur:
in anteriores pedes; in uétrem: in posteriores pe des, et in caudam. Nam hunc
ordinem ipfa natura porrexit: neqs confundi in eis enumerandis ingenium
poteft.fic itaq3 centum et qndecim locos nactus; in eis rerú memorabilium
ymagines ( cul pebat: ac ét in loquentis facie multa ingenio fcribi precipiebat:
in capillis in frote: in oculis: ficq feorfum ad pedes defcendi: mibi uero
facilimum uidetur: non modo centum fed propemodum infi nitos locos effingere:
cu neminé lateat fitus ciuitatis originalis: Igitur cú p portá mens ingreditur:
dum feccans fe ad diuerfas regiones: uias confiderat: due amicorum domos: edes
deorú: pre toria publica repetit miram locorum qtitatem affequetur,
Accedet ad hoc poteftas atria effingendi in quibus qrum libeat numerum
locorum faciet: ut infcribi quecunq; uoluerit poffint.de locis igi ! tur fatis
hec fint. Nunc de figuris differamus Earum quoq3 exercitatio preceptis feptem
abfoluetur. Primum eft: ut aut rifum moueat figura; aut mifericordiam aut
admiratióem.hec.n. facit etiam puellas recordari ut inquit Auicena fexto
naturalium particula quarta. facile enim inuenitur quefita figura que affectu
anime cómouerit: exemplum hoc eft.in ore afini rabidi caput An tonii conftitua
morfibus fere offa cófringi. cruorem effluere illu auxilia petere.et paffis
palmis uociferare.fieri non poterit. ut cum uoluero non uideam bunc oculis
mentis mee: et reddere Antoniu nefcia repetéti. Alterú é.ut aut fimile p fimile
aut p cótrariù fi gurem aut p, pprietaté. pmi exéplú eft: ut fi nomé Auicéne
fim lo caturus. Alicuius illuftris medici nomen fcribá: cuius aut par fit aut
paulo debilior auctoritas. fecüdi exemplum eft. fi idem per in docti medici
nomen cum irrifioe cófcripfero.fi Terfitem p Achillem bonum per malum.informem
per formofu annotauero. Exé plum tertii eft.fi Ouidium per magnum nafum
Platonem per hu merum amplitudinem. Crifpum per anulatos capillos. Cicerone
per Gelafinu fculpfero.quin ipfa nominis origo. ipfa declinatio facere ad
tenendum aliquid poteft. Tertium eft ut a tenellis unguiculis affuefcamus
locare: et cum quotidiana exercitatione crefcamus.qq etiam adultis prodeffe
folet ifta doctrina.efficacior quoq3 fiet habitus fi quecus aut dictari aut
facturi funt: ficlocent quecúqs etiam inter confabulandum audiunt fic pingant.
mores geftus temporaq3 fculpant. fcio enim breui tempore fient exercita fiffimi,
ludere etiam prodeft alterum cum altero: illum uincere qui plura clarius
ordinatius uelociusq; retulerit Quartum eft ut omni quinario rerum fignadarum
repetamus a principio ea qnq fignata: folet enim repetitio ad memoriam ualde
conferre. V eft, ut que non funt fimplicià ea per componentium fimilitudines
ftatuamus uerbi caufa.qui memorari uoluerit hu ius enunciationis. CICERONE
(vedasi) cum ortenfio difputauit. Cicer lel gumen in orto fingam quod de orti
fterilitate coqueratur.fic.n. et Cicer. CICERONE (vedasi) et ortus ortenfium:
et querella difputationé reprefentat: Sic enim feruari folent: et capita legum:
ut fi locanda illa lex fit publicati femel teftaméti fides.effingemus dică
teftame talé patenté: cui quifpia cenum iniecerit: ut eius ftdes aboleretur.
ecce. publicati femel teftamenti fides relegi poterit. Veru hec faci líus fiét
fi affit doctrina et plena rerú memoradaru cognitio.neq defit confumpta.et
inueterata exercitatio.nam et medicus medicil nalibus et iureconfultus
plebefitis facilius recordabitur. CSex tum eft ut Silogifmos reddituri medium
termínum precipue col prehendamus.co cognito modus figuraque sylogismi ipsum
ordinem propriorum uerborum apportabit.neqs quicq facilius capit aut tenetur:
quia quo tempore aduerfarius propofitionem affumptionem et conclufionem facit;
dumq3 cas approbat daturum ad fi gurandum ydeam medii termini longius fpaciu:
quo noto fi mal teriam non ignores: fi quo ferratur argumétum intellexeris: fi
lo ! gicos canones non nefcias: errare nullo modo in reddendo potes CSeptimum
eft ut cum ignota barbaraq nomina fumus ferual turi: ea aut per quid fimile aut
per ipfas fillabas fcribamus. Fiet hic locus clarior exemplo fi feruandus fit
hic fermo. Cimergot aender.primum confiderare cóuenit utrum hii termini in
lingua nobís cognita quid fignificent id fi contingant facilius fcribentur
Ferunt enim Címergot aput germanos deú fignificare fi id non contingat alio
fingemus ingenio lingua uernacula fummitates ar borum cimme nuncupantur. Got
apud illuftres uenetos ciatum reprefentat: fingito igitur, Cimmam unam mergi in
ciato. Ciatú q3 ad undas illidi et fluitare: et ne ultima perdatur terminatio:
et litteram et undarum conflictú audiemus: fic Cimergot aender re legi
facilimum eft: hec funt quidem nó inutilia memorandi: Veru ego profecto
fubdubito: quod et Quintilianus fcripfit: ut. f. hec omnia id ipfum conferant
fi nomina eodem ordine quo funt accel pta reddenda funt: hoc fecit Simonides in
conuiuiis quos cadens atrium atriuerat: conferre etiam in, reddendis fylogifmis.
Nam et nos id fecimus. et alios uidimus factitantes. Verum hec minus prodeffe
poterunt in eis edifcendis que funt perpetue orationis: Nam et fenfus non
eandem ymaginem quam res habent et diffi cile uerboru ordo feruari queat: qs
preterea tot locos: tot ymagies ne dicam habere: fed ne fperare qdem
poteft: ut quings contra no nem fecunde actionis libros notare et reddere
cófidat: qq illuftris orator. Dominicus Georgio fingulis rebus proprias figuras
haberi poffe confirmet: ut coniunctiue: condictionali: rationali: reli quisq3
particulis orationis proprii characteres affingantur. quin accentus etiam poffe
fignare conftantiffime affirmat: Quam effe poffibilem non abnegauerim: apud
Auicena: poffibilitas eft res ampla: et ipfe fortaffis precipuus orator.
Dominicum dico, id fal cit: qui reddere lecta: atq3 audita ipfo ét ordine
fillabaru folet.mibi certe nondum id exercitium contigit: multumq3 ego iam
dubito paucos effe homines: qui emergere in id culmen ualeant: etiam fi omnibns
uiribus enitantur: Alii feccadam effe orationem in par ticulas cenfuere: eas
poftea prefigi. Verum aut fingula locanda funt aerba; aut in eorum ordine
reddendo errandum eft. Quapp fi iudicio bene ualeo oporter excogitare alia
ratióem memorandi: qua poffumus pdeffe pluribus: caqs tua gratia fcribere: et
publice docere: que philofophi antiqui cellare maluerunt.id nos ingenue
faciemus: medicamina confcribentes: neq; tamen negabimus: que funt hactenus
fcripta plurimum ad memoria cóferre: folent enim nonnulli eis artibus multis
notariis fimul dictare: notare in qua claufula fiftant: cum ad alterum itur: ut
reuerti fciant et fine poftul latione fequi. fuit Iulius Cefar in hoc genere
oftentationis dicta re et audire folebat epiftolas rerum tantarum: quaternas
pariter li brarís dictare: et fi nihil ipfe fcriberet: feptenas: quam rem non
fi guris fed naturali ingenii bonitate faciebat.hác igitur arte queri temus:
nam ftultum eft non optima queque fibi ad imitádum pre ponere: ut fi eo
pertingere non ualeamus: at ppius: q fieri poteft accedamus: Ad tam perfectă
memoriam: et difpofitione naturali optima: et arte exquifitiffima opus eft:
neqp poteft ars illam profil cere: quam natura ualde mancham genuiffet:
proderit illi tamé: red detqs meliorem. Iam igitur rem incipiamus. Capitulum
fecundum de medicinalibus auxiliis Emoria Iohanne Scotto auctore fecundo
fentétiarú diftin ctione xxii: Pars eft fecunde portióis anime. due funt enim
eius portiones. ut per alteram deus cognofcatur: per altera p ximus
diligatur.huius ptes tris funt: Memoria; Intelectus et Vo luntas. Fuit
autem inter philofophos non parua controuerfia: in qua parte cerebri locarer.
Na Ariftotiles fecüdo de animalibus co furgere bonam memoriam cenfuit ex bono
totius cerebri tempera mento: Verum Auicéna et ferme doctiffimus quifqs arabs
in ante riori cerebri uentriculo fenfum cómunem: extimatiua in media:
memoratiuam in poftrema cellula pofuere.fic cóuenit: utplurima inter medicos.
Verum tamen Gallienus fecundo tegni: cum figna complexionis cerebri ponit p
operationes fenfuum interiorum. facilitas inquit difcendi fignum eft fluétis:
hoc eft humidi cerebri. et bona memoria fignum eft permanentis: hoc eft
ficci.ipfe igitur figna pofiturus non anterioris tantum: aut medie: aut
pofterioris celle cerebri: fed totius complexionem expreffit: ac fi memoratius
in toto cerebro effet. Sic Ariftotiles facilif difcétes raro boná hal bere
memoria céfet, q fi in poftrema cella memoria; in anteri ! ori cómunem fenfum
ftatuiffet id quidem fepe poffet contingere: ut anterior humidus fit: poftremus
uero ficcus: cum inter utrunqs unus uentriculus intercipiatur.Trufianus et ipfe
communem fé fum non in priori tantum cella: fed in toto pofuit cerebro. I gitur
et de aliis potentiis confimiliter fenferat.non ergo cóuenit: in qua parte fit
cerebri; fed in poftrema exiftere comunes philofophi rati Tunt. Solent et morbi
memoriam interdum auferre.interdum corrumpere. Interdum imminuere. Nam Boetius
in predicamen torum commentariis cap. de qualitate: fertur inquit quidam fuafif
fimus orator egritudine febrili decoctus omnium litterarum amil fiffe doctrinam;
in aliis uero rebus fanus et fibi conftans. Scribit et Plinius libro feptimo
cap.xxiiii.hec uerba: nec aliud eft eque fragile in homine morborum et cafus
iniurias atqs etiam motus fentiens: aliquando particulatim: interdum uniuerfa:
Nam ictus lapide oblitus eft litteras tätum: et ex prealto tecto lapfus matris
et et affinium ppinquorúqs cepit obliuioem. Alius egrotus feruorů fai ét nois Meffalla coruinus
orator oblitus eft. Itaq3 fepe deficit: tétat: meditatur: uel quieto corpore:
et ualido fóno quoq3 ferpente amputatur: ut inanis mens querat ubi fit loci:
Sed et Auicéna pri ma tertii tractatu primo cap.vi. Gallieni auctoritate
commemorats propter cadauera in Ethyopia cepiffe aliquando peftilentiam: que
afes ad Grecorum repferit terras, fi qui ex ea fanaretur: cos cium rerum
obliuionem cepiffe, Conftabit igitur memoriam poffe me dicinali artificio
feruari: et augeri: cum conftet cam morbo: et imminui: et aufferri; ac ueluti
infantem ftolidum reddere: vt ait Auil cena prima tertii: quia fantafmatum
copiam aufert. Sic qp cogital tiae actus; et difcurfus: ratiocinatioqs non
commode fieri poffunt: ficutilét non bene fit in infantibus: in quibus ymagines
pre humi ditate nimia abolétur. Dupliciter.n.cogitatiua uirtus ledi pót.
aut.n.medius uétriculus; in quo cogitatiua exiftit: frigiditate: bu miditateqs
confunditur: aut ei defunt fantafmata: que in memorati ua feruari debeant.
Contra hoc tamen effe uidetur: quod Auicena vi. naturalium particula quarta
fentit dicens.memoratiua eft ma gis immaterialis: fed magis econtra huic
dicitur; uirtutem memot ratíuam duo continere: Nam et quas a cogitatiua
ymagines recit pit conferuat: et hoc fat materiale eft cum materiali iuuetur
inftru mento.f.ficco proportionato et recognofcit feruata: nifi enim re
cognofceret non magis ea redderet: que ab ea repetuntur; et hee uis eft
immaterialis. Veru Gentilis hanc uim idem effe uoluit qd cogitatiua
recognofcens: licet memoria nuncupetur. Eft igitur: ut breui rem abfoluamus
partim magis materialis q cogitatiua: ptim minus materialis. C Accidit aut
memorie: ut imminuat: Accidit ut auferatur: accidit ut corrumpatur: et alterum
pro altero report tet; Verum corruptio melancolie fpecies eft: ca ppter
Truffianus fecundo tegni quando ponuntur figna egritudinis cerebri: duo tantum
nocumenta memorauit imminutionem scilicet; et ablatio nem: Igitur quia
corruptio a calido: et ficco fit: nó crit de ea hoc lo co difputatio: fed de
ablatione tantum: et imminutione: neq puta mus ingratum quid facturi legentibus:
fi huic de fimplicibus opu fculo curam inferam: prefertim cum nulla fit futuro
fapienti necef farior: nullaq cognita minus: Verum ego precipua et experta affe
ram. Due funt caufe precipue que memorie officiunt. Altera frigiditas: Altera
bumiditas eft: Verum Auicenna Gallienuse uoluere plus frigiditatem: q
humiditatem officere: quia omnis na turalis operatio calore naturali fit:
frigiditas aurem confundit na 1 turam: neqs cius opus ingreditur nifi tang
fubdominans inftru mentum ut patet fecundo colliget: et prima et fecunda primi:
et a óciliatore differétia fexagefimapma ido fecúdo cáticorú
cóméte xcv.uocat eum calorem elementorum hoc eft qui eft ficut elementum
nature; et tractatu tertio commento.clv. Eius igitur contrariú quod eft
frigiditas obeft plurimum: Verum obeft mediacius: bumiditas uero immediacius:
quia cum memoria confortetur ficco proportionato: cuius eft retinere: ut tertio
de aia: ergo confundit humido tang difproportionato. frigiditas quoq3 omnibus
opatio nibus uniuerfaliter obeft: humiditas autem magis proprie uider obeffe
retentiue.hec cum ita fint poteft tamen ficcitas fupflua impedire ne forme
infigilentur: ficqs obeffe uidetur retentioni: cum tamen proprie obfit captioni:
fed confequtive retentiói: quia quod captum non eft teneri non potuit. Verum
frigiditas quia motum fpirituú impedit: cum eius fit quietare: ficut calidi
mouere: ut inquit Auicena: inquit et Ariftotiles.xiii. partícula problematu textu
fecundo. I gitur hunc motum neceffarium ad memorãdum im pedit frigiditas: fed
retentionem impedit bumiditas; ficqs ceffare poffunt ambiguitates utrum
frigiditas plus obfit cu cius filia fit obliuio; ut dicit Paulus.an humiditas:
qd apd multos dubitatum eft. CQuia autem apud Gallienum in libello de rigo re,
calor naturalis nó eft purus calor: fed compofitus in quo eft p portio omnis
equalitatis: ideo non omnis caliditas bonam memo ! riam facit: aut non omnis
ficcitas: fed certa et pportionata: ornnis uero difcrafia immoderata deicit
actum proprie uirtutis. Verum fi fupflua frigiditas immoderate iugatur
ficcitati cófurgere opor tet peffimam memoriam; et in capiendo indifpofitam: et
in recogit tando hebetem: Si autem coniungatur caliditas ficcitati uelox qui
dem erit fpirituum motus: fed difficilis fiet infcriptio. Erit igitur captio
difficilis: fed rememoratio fat facilis: Verú hec oia uaria cal liditatis
ficcitatis q3 pportio uariabit gradualiter: fic et in aliis dif crafiarum
lapfibus fentiendum eft. Signa igitur breuibus exi plicemus: fi ficcitas
dominetur: uigilie aderunt: capitis leuitas: et nó abundabunt ille fupfluitates:
que nafo palato atq3 oculis expell lunt: fed multum erit auriu cerumé qd ad
memoriam pertinet: pre fentia difficile infcribuntur. Infcripta difficile
amouétur, hinc fit: ut que dudum gefta funt ea melius teneat, melius q3 reddát:
q que ex proximo gerútur: Videmus hoc in feribus: q cas res pulchre memorant:
quas in adolefcétia gefferüt: cas quas codem gefferint anno non retinent.
C.Vbijuero dominatnr humiditas: adeft fomnus grauis; et profundus.hebetes funt
in ompibus motibus: prefentium bene recordantur; dudum uero geftarum rerum: aut
nequaquam: aut difficile.humiditas enim et facile admittit: et amittit facile
impreffionem.frigiditas ftupidam mentem efficit. in fert uertiginem.tardam
rememorationem: caliditas uelocitaté im portat motuum: et recordationis: et
capur tactu calide.fi itaq due qualitates combinentur: complicari conuenit et
figna carum táta proportione: qta uariabuntur qualitates: aut intendentur: que
net quaq difficile crit ex predictis intelligere.poffunt quoq3 hec difcra fie:
aut effe qualitates tantum; et non habere coniunctam materiam quantitatis
notabilis: aut coniugi humoribus multis qualita tum confimilium. Ineffe autem
materiá ex fuis fignis facile cognofces: que a doctoribus fuis locis ponuntur;
et a me fatis copio le collecta funt in commentariis aphorifmorum Ypocratis
fecundo aphorifmorú cómento.xxii.in digreffóe magna. Eft ét né ignorandum has
caufas loco interdum differre. aut.n. caufa not cés eft in fubftantia cerebri
pofteriore: in qua parte eft memoria iuxta opininionem Auicéne. aut eft in
fenfu ipfo: qui in uentre continetur: aut in uafe hoc eft in fuperficie
uentriculi pofterioris fic.n.exponit Gentilis uerba Auicéne: qq poteft etiam
intelligt aut in paniculis: aut comiffuris fubftantie cerebri: in qbus fpirit
cótinet: aut in uafe hoc é in cranco. Ná quis dicat Gallienus in decimo
interiorum cap.tertio in cranco non poffe effe paffionem que tollat memoriam:
fi tamé hec paffio fit magna ualde; potimminuere: fi non tollere; ut Gentili
placet: ymo materia: et omne no cumentum in temporibus cómunicari poteft
memorie: et obeffe: é qibi locus materie capax: eft et uarius mufculus
fenfibilis: et craneum ibi eft tenue; ut innuit Haliabas nono theorice cap.de
eais obliuionis. Sic poffent et alia multa in aliis membris nocu ! méta et
cómunicare et ledere: que breuibus enumerari nó poffür. Preterea materie ipfe
aut apoftema faciút: ut in litargia cótingit aut non faciunt. Quod autem
attinet ad pronofticum. obliuio a natiuitate reportata difficile tollitur. Causa
calida et ficca fixa non facile quoco remouetur.fi corpus fanum in ceteris
rebus ap f parcat: nifi quod preter confuetudinem fit diminuta memoria;
ei nifi fuccuratur male egritudines timende funt.lytargia.f.epilepfia
appoplefia paralefis expectádeqs reliq huiufmodi: q ex materia flegma tica in
cerebro multiplicata in cerebro poffüt conffari. fic fentit Aui cenna.fic et
Rafis primo continentis: Que ex humiditate aut ex fit giditate facilius
abolerur: quod plerunqs quidé dominis fcolaribus folet euenire: nam facilius
eft efficare et tutus: fic et calefacere: qer contra: prefertim in cerebro:
quod eft principale membrum: et eft fri gidum et humidum: fimilis igitur lapfus
adeo non eft formidandus: ut diffimilis: audentius q3 procedimus calefaciédo: q
infrigidando. membra enim principalia timemus magis infrigidare: q calefacere.
Curationem poftremum inchoaturi fic exordiamur. Si caufa ha bet materiam
apoftemantem; cura apoftematis ei adhibeatur: uelu ti fapientes medici fuis
locis tradidere: Si autem materiam habeat: fed non apoftemantem ea digeratur:
foluaturqs åteq applicare re media quis audeat.nifi. n. expellatur materia,:
hec obeffe fepe possunt: prodeffe autem nuq: neq; uero per digerentia; aut
foluentia di latabor: copiofi enim in hiis funt libri: et mediocribus etiam
medicis cogniti: Verum ubi euacuata fuerit materia; hec que dicturi fumus
obferuentur..bgCIn caufa frigida et humida tres funt intentio nes curandi.
prima eft: ut euacuato corpore: etiam caput particulari ter cuacuetur: et hec
habet modos fex. Primus ut pillule exhibea tur in fero: quales funt apud Mefue
yera Gallient confortata cu ca ftorco: et colloquintida: fortiores erunt fi
yera magna exhibeatur cu nuce mufcata: aut theodoricon: Verum ego in
appropriatis pyllulas meas fcribam: quarü receptio eft. Recipe thuris mafculi
mirre electe: zizibis an.3.i.fe.pulueris capitis apupe.3.ii.accori yere ma
toris.3.ii.caftorci colloquintide an..fe.confice cam terbétina: et fi at pafta:
et dentur pillule pauce fed groffe fupra leuem cenam in lel ctum defcendenti:
poffunt etiam aufferri ca: que foluunt et dari nó fo lutiue. Secundus modus eft
mafticare in mane zinziber; ut fali ua multa expellatur: pdeft et accorus: et
nux mufcata: et piper: et cul bebbe cu maftice: in omnibus.n.eligenda funt que
et intentioni cól ferant: et a proprictate confortant. Tertius modus eft caput
obtar mico alleulare qd poteft taliter cófici. Recipe fucci maiorane. 2.ii.fuc
ci accori.2.i.nucis mufcate.3.i.fe.mufci grana duo: Inde per nafú in mane
tepidu trahatur ante cibu ore pleno aqua frigida: que poftea expellatur: Nafus
quoqs fepiffime emugatur: et fepe expuamus nam generari catarrú ét in co qfatis
canones feruet: hac etate noftra oper tet: quem utilius eft expuere: q
inglutire; ne aut in ftomacú cat: aut in pectus. Quartus eft gargarifma
deponens flegma: et confortans caput: poteftas fieri fic. Recipe
accori.2.fe.origani pullegii an.3.ii. buliát in aqua cómuni: et tadé collétur:
et in. 2.x.collature pone oxit mellis fquilitici.2.i.fe.mellis ro.2.ii.mifce:
et tepidú gargarizet in mane. Quintus eft frictio totius corporis primo: deinde
capitis: hoc.n.cofert capiti: ut Cornelius CELSO libro primo cap.xiit. deber
aut a tibiis incipi frictio: poftea paulatim fuperiora femp fricet: ut de orfü
uertatur materia: quapp id ne cótingat in pleno cachochimog corpore fieri
nequaq debent: eiufdem generis eft et capitis pectinatio fic.n.et Cornelius Celsus:
et LIZIO ad Alexandrum imparunt. Sextus eft cliftere pro materia forte.nó tamé
acutu.hoc, n.ab in ferioribus euacuat a fupiorib ? diuertit: ut dicit Auicéna
quarta pmi. CIntentio fecunda eft diera conueniens: ait.n. Gall.pmo de pno l
ftico et pnofticóe cap.ix.hoc cóe peccatú a medicis fieri: materias q dé
peccates euacuat: quomó aút altera fimilis generer negligut puidere. Nos igitur
nó id negligamus: ymo diligétiffime puideamus: qd ingenue fiet: fi
canones.xii.feruabutur circa cibú et potú.CPri mus eft: ut fugiat rerú
quarúlibet nimia repletio: apd.n.rabi Moyfe concordati funt antiqui: qd plus
nocet nimiú de bonis cibis comedel req parú de malis.Secüdus eft: ut no edant
nifi co tpe quo fames urgeat. Tertius eft; ut oia euaporatia: replétiaq caput dimittatur
ut legumina: fructus: et brafice.funt.n.de maxie cuaporatibus ad ca put:
ut.xiii.tertii. cócedi tamé poft cibú folét píra cocta: aut citonia tofta: et
in calido ét grana dulcis: aut muzzi granati: quorum et nul clei
comafticétur.Quartus eft: ut brodialia iufcula: oiaqs nimis humida effugiatur:
quia addüt in humiditate: cuius cura intendimus. CQuintus eft: ut qa pprietate
nocét memorie dimittatur. Nam cel pe hoc facit: cum habeat humiditaté groffa:
habeat et cóiuctam calidi tatem: que humiditatem fert furfum: et facit
penetrare in loca: in que nó penetraret: oia quoq3 acrumina fuge: ut
cepas.allea: porros. Effet hoc loco futura lógiffima difputatio: Verú fat p hoc
opus fuis capitul lis diximus. In illis igitur requiratur: neq3.n.oia repetere
confilium eft: ois mala mafticatio praua eft. Sextus eft: ut cruda relinquatur
ét fi cum aceto comedantur.Septimus eft: ut leuis femp fit cena. COctauus eft:
ut ois cibus in coriandris finiatur: aut iuniperis: aut crufta panis fupra qua
nó bibát. Nonus ut uinú uinofu effugiar nam nimis uaporofú eft: fertas ad
caput indigefta materia: et ad alia membra: et licet fit calidum frigidos tamen
generat morbos: ut fecú do de accidenti Galenus teftificatur: licet fit caufa
bone digeftionis magis fitim quietans q aqua: ut Ariftotiles fecunda problematu
tex. quarto. fuffocat tamé uirtutem precipue fi immoderate bibatur.mp Decimus
acetum fit accutiffimum et calidum in ufu exiguo cum cinamomo et ponatur in
uafculo accorus: et pullegium: de qbus fuis capitulis diximus in hoc libro.
Vndecimus omnia cibaria: que diu in ftomaco morantur effugiantur: ut cafeus et
omnia fupffue pin guia: et pifces quia chimum flegmaticum generant: et
paftamentalia. Duodecimus oés nucleofi fructus folent obeffe: ut nuces; et auel
lane: et caftance: et amigdale. Aer hét canones quinq3.primus ut clarus fit: et
luminofus.alter ut fit ficcus gtum fieri pot. Tertius ut non fit uentofus fed
proprie fugiat auftrum: et boream: ut difputaui mus.tertia aphorifmorú commento
fexto. Quartus ut aer camere de puret ne ullo modo fetidus fit: apperiantur
feneftre: et redolétiú rerú fafficulli cóburatur: ut iuniperi; lauri: faluie:
origani: et cetera: Quin tus: ut fuffumigetur cum thure: aut cu mirra: et in
magnis uiris cum belzoi. CSónus habet canones fex.primus ut fit equalis uigilie
no in tempore.fed in effectu: ut.f. tantum uigilia refoluat qtú fomnus humectat:
et parum plus. Alter ut meridie non fiat: quia ut dicit Auicéna tertia primi
generat egritudines humectantes: et reumatif mos. Tertius non fiat cito poft
cena: fed faltem medient bore due: fed non fupra renes: quia materiam fluere
facit in pofteriorem cellá cere bri. Quartas ut capite bene eleuato et bene
cohopto fiat.nó tamé fu pflue: quia tefte Bernardo gordonio nimia tectura caput
debilitat re foluendo: fic dicit et Gerardus in glofa uiatici. Quintus
ut non fub radiis lunae: nec in loco uentofo. Sextus ut prius fupra latus
dextru fiat poftea fup finiftrum: poftea iterum fuper dextrü: et pderit in ore
tenere fruftrum nucis mufcate. Motus babet canones fex.primus ut ante cibum
fiat.fecundus: ut fit longus: et pro corporis robore la boriofus: ut bene
refoluat.tertius ut p loca amena et ficca.quartus ut poft cibum nó
laboret.quintus ut omnes corporis pticule fimul exer ceantur: ut Galienus
fcribit ad ephigené, fimul ergo difputet.ambu let.manus moueat.fextus ut motus
fit longus et quottidie fiat. Re pletio habet canones duos. primus ut nung
repleatur.fecundus ut omnem fupfluitatem fuis expellat tpibus; aut per fe ipfum;
aut cum auxilio. I ta qp ab omni corpis pre unde fupfluitates mitti folét
emit tatur. Coitus habet canones noué.primus ut fit rarus: et non nifi cú
natura fponte id pofcit.fecundus ut non fiat tpe plenitudinis ftomaci. tertius
ut non fiat tpe famis. quartus ut fiat in fine digeftióis. quintus: ut tam
expulfe fint fupfluitates.fextus ut fiat cu dilecta: nó cú feda: aut cum
muliere quam non ames.feptimus: ut poft ipfü dor mias paululu.octauus: ut fi
tibi coitu grauior facius uidearis ab co abftineas.nonus: ut nó fit in ultimis
diebus lune ppe cöiunctionem C Accidentia animi tres canones continet.primus:
ut triftitia oio ef fugiatur.alter: ut cura rei familiaris: qtum fieri poteft
amoueatur: ut apud Claudianu. pectora noftra duas nó admittétia curas.tertius:
ut cogitatioe et meditatióe fcientiarum oblectetur. Nam apud Ariftotil
lem.delectatio perficit opus. Intétio tertia eft cófortatio: que fit par tim cu
extra appofitis: ptim cu hiis que intus ponútur. Extra appo nit capitis lotio:
q fuis tpibus fiat; et hét canones.4.pmus ut raro fi at. puta oib ? octo
dieb.fecúd'ut fiat in mane ftomaco uacuo.tertius ut in aere calido et ficco no
uentofo.quartus ut fiat cum hoc lexiuio. Fiat cinis cum lauro et origano et
edera et iuniperis et quercu: cum hoc fiat lixiuiú cú aqua in qua prius bec
bulierit..accori.M.i.fe. foliorum lauri.M.1.poftea fiat lixiuiu: et eo facto
impone florum ca momille.M.1.quia concoctionem nó fabftinet: et lauetur: et cu
hoc fa pone cófricetur: Recipe fapóis gallici feu folidi libr.ii.accori.3.iii.
affodillorú maiorane an.3.i.nucis mufcate.3.iii. pifta oia fubtiliter et
cribella: poftea malaxa cum fapone et fiant magdaleones: melius tamen eft ut
feces aque: quá fcribam in fapone ponantur et bene ma laxentur.in fine poftea
bene exficcetur caput cu panis cófricando: non ut caput opponat igni: quia
trabit uapores in cerebri. Ap ponitur extra et odoratoriu.cóueniet igitur pomú
ambre defcriptioe comuni. qd tamen ex calidionbus fiet in hyeme: ex minus
calidis in eftate: et effugiat omnem fetorem. Apponitur extra: et ueficatorium:
quod fi poft aures fiat cum lacte titimaloru aut cátaridibus: et diu ap tum
teneatur expurgat caput a multa humiditate. Ab extra ét fterna tamenta
applicantur. Ab extra fuffumigia: que fi in camera fiät erüt utilia. Ab itra át
cóferüt hec.fticados.maiorana.nuxmufcata gari ofili.buglofa pulcherime confert
ideo in uafe Vini poni debent cias fafficuli. Zinziber eft nobile fiue códitu
bis in ebdomoda aut ter ie iuno ftomaco accipiat: et horis quatuor ieiunet poft
ipfü: fiueét nó có ditú mafticet: et igluciar.thus mafculú albu deuoratú itegre
pcipuu eft. Ita ut fi zfnziberis thuris an.3.i.deuores: et fupra ipfu dor
! mias plurimum confert. Mirabulani quoc chebuli conditi fi om ! ni ebdomoda
unius pulpá edas ieiuno ftomacho: et horis quattuor poft ipfum iciunes.
Sifimbrium etiam cófert.et eft herba orti fcla rea; et ortina: et filueftris:
que dicitur gallitricum. gami edere: et pulegium: et accorus: qui eft de
precipuis. Turtur auis mire cô fert; et mirius caput upupe. Solent etiá fieri
unguenta ad illi ! niendum multa: Verum hoc eft precipuum. R. radicum buglofe
et fumiterrs an.2.iiii.radicum ruthe 2.ii.in umbra prius ficcata fubtiliffime
terrätur, fucci gallitrici.fucci eufragie, fucci berbene an.2.iiii.medulle
anacardı.2.i.tefticulorú caftrati biénalisz.i.li gue auts.3.it.piguedinis urfi:
et medulle fpatule dextre ei ' aut fal té offis illius fpatule exficcati. mifce
oia in fartagine: et fiat angu entú: quo pofterior pars et capitis pulfus ter
in anno inungant uere.f.byeme: et aurúno.alid pcipuu. Recipe gumi edere.2.i.ter
bentine lote in uino decoctionis accori libras duas: florü anthos et faluie et
betonice.an.2.ii.fe. florú edere.2.ii.falifgéme.3.iili. pinguedinis urfi
antiquate libr.fe.maiorane camomille.an.2.ii. omnia mixta diftilentur: et quod
diftilatum eft in uafe uitrea bene obturer: et cum mufco aromatizetur: et fiat
ut de priore liniméto Guido pater meus fic defcripfit Recipe oleí philosophoru
mel fue libr.iii.olei antiquiffimi oliuarum: aut fi non habetur fit fubli matum:
olei de alchanna an.libr.ii.piuguedinis talpe et muftelle eturfi
an.2.ii.caftorei.3.iii.fucci accori libr.tili. fuccci anthos: fucci betonice
an.libr.fe. fucci gallitrici et ciperi an. 2.iiii.malua tici libr.if.aque uite
libr.mediam.buliant omnia lento igne ufe ad aliquá cófumptióem: poftea impone
hec. Recipe laudani.3.1. fe. nncifmucate. 2.fe.macis gariofilorú: cuforbii:
omnium pipú an.3.ii.et pifta omnia et impone et repóc omnia fimul in uafe be ne
claufo per dies.xxx. poftea at impone in alembico et diftiles: et uidetur: quia
quod ultimo exit eft fortius; et callidius: hoc un guentum profecto eft efficax:
quo tépora: et pofterior pars cerebri perangitur: Verum prefupponit bonam
euacuationem et regimé bonú in hyeme fieri poteft femel in ebdomoda: quádo mane
uis caput lauare.in eftate fufficit femel in menfe. Inueni autem: qp fel
leopardi mirabile eft, Verum experiri non potui; quia nó potui
ha bere. Per os auté conuenit inter phlilofophos cófectio anacar
dina: q confert obliuioni et caniciei ante horam: et morphee et ba ras: Rafis
libro diuifionum duas ponit defcriptiones; Verum Me fue in fumma tertia rubrica
de imminutione memorie defcribit fic Mirabulanorum: chebulorum: indorum:
belliricorum; emblicoru an.2.iii.piperis: macropiperis: ollibani: zinziberis:
ifopi ficces accori: fpice; ciperi: mellis anacardi.an.3.v.mellis apum qtum
fufficit: dofis apud rafim eft ficut iuiuba: et Mefue in antidotario
diftinctione prima multum uariat eam. Addit.n.beduft.3.11.cofti anacardi
zuchari tabarzet.burungi.baccaru lauri an.3.vi.ciperi.3.iiii.et dofar.3.ii.cum
aqua feniculi et apii: et dat poft fex men fes. fed caueat fummens a labore.ira
et ebrietate. fimilem defcril ptionem omnino ponit Auicena. quinto canone fumma
prima tra ctatu tertio capi.xxv.et ferapio ponit aliam tranflatá ut dicit a Sal
lomone: ponit aliam: et Rafis nono almauforis. Verum fcriba rem magis tutam: et
ad memoria maioris efficacie: precedentibus rebus prefcriptis obferuatis
canonibus et eft placida ufui. Recipe nucis mufcate: gariofilorü: zinziberis:
oium piperú an. 3.ii.fc. Juniperorum.2.fe.ipericonts: corticum citri: florum
anthos: bafi liconis maiorane: mente: pullegii: bacharum lauri: calamenti: fpil
ce: xiloaloes: cubebarum cardamomi calami aromatici: fticados: an.3.i.thuris
mafculi.2.i.camedreos: camepitheos: melegete: ma cis.an.3.i.fe,
accori.M.i.fe.origani: ifopi ficce: ruthe gartofilate ariftologie utriufq3:
peonie: cubebarum: caffie lignee: pollipodii t fquinanti: celidonie: agrimonie:
pimpinelle.diptami: tormentilles fcabiofe: maratri: anifi: cimint: fifellcos:
nafturcii: an.. i. tiriace antique.2.i.aque uite glorificate fecundu artem: quá
cap.de aqua fuite fcripfimus; aut faltem fit ex bono uino: et quater diftillata:
Recipe eius libr.viii: et impone omnia predicta bene piftata: et cri brata:
poneq; in uas uitreum claufum: et fine per dies.xl. fermen tari: poftea autem
in alembico uitreo infundatur.nafus qe bene lu tetur cum recipiente ne odor
euaporet: et quater diftilletur: cam femper remittendo fuper feces fuas: nifi
qp in quarta diftillatione addatur omnium mirabolanorum anacardorum an.3.i.fc.
pift V.holidariur hingeol bene; et mifce: et fine: ut per dies fex
quiefcant: poftea diftiletar primo lento igne: poftea paulatim fortiore:
uidebis autem ter colo rem cómutare: primo.n.erit ut aqua: poftea fubcitrina:
poftremo aucto ualde igne fiet citrina: decet poftea: ut ambra: et mufco aro
matizetur: aqua prima crit remiffior fecunda: et erit pro mcipientibus et pro
eftate; fecunda etiam remiffior a tertia: Modus ac cipiédi eft: ut bis in
feptimana accipiatur coclear unu in fero fine cena aut mane ftomacho uacuo: et
ieiunetur poft horis fex: fi etia cu ea illinias tempora et cellam memorie
facit mirabilia: et fi.n. Auicenna prima tertii tractatu primo
cap.xxviiii.dixerit non effe fupra illam partem ponenda epithimata propter
priuationem com anffurarum: fed fupra coronalem: tamé de frigidis loquebat: que
non penetrant; et obfunt nuce: calida autem: et tam fubtilia pene trant: et non
obfunt nuce: qq non fit negandum quin etiam col ronali imponi debeant. Solemnis
quoqs eft canon: ut quando fufficiéter cerebrum erit exficcatum ibi fiftamus:
ne in difcrafiâ ficcam precipitemur: que eft infortunatior: q humida: ymo
melius eft infra fubfiftere q cerebrum exquifitiffime exficcare. Caue atqs qui hiis utitur ab ira labore repletione: et
coitu: ac etiam niff prius facta cuacuatione fufficienti. Nemo fupra ipfam
aquam prefumat. eius proprietaté expertam de memoria nullus dubitet habet et
alias: uirtutem regitiuam totius corporis mirabiliter forti ficat et ea propter
uitam prolongat fic: ut quidam ob eius ufum cl. anos incolumis exegerit: bonum
efficit colorem. frigidos op pugnat morbos: puftulam malam necat: et omnes
morbos ex hu morum putredine caufatos fanat: et precipue quartanam: paralifi et
fpafmo confert: fanat nefreticos. Cum hiis tamen iuuamé ! tis habet et
nocumenta: quia calidum epar: et caput habentibus ex hiberi caute debet.foleo
et res uariis membris appropriatas impo nere: et ad corum morbos propinare et
feliciter: Verum in meme ria nutrienda atq3 augenda mira res eft: fed colericis:
exercitatis: et in eftate et regione calida cum fapientia exhibeatur. Ita ut
epar epithimate cotéper: qd tamé ftate plectoria epithimari no debet: us
xiii.tertii; fed et aqua; ut diximus in plectoria exhiberi no
debes CLaudauit Auicena dyambram: alii uero utrüp dyamufcum: dulcem
uidelicet et amarum. Ego aut foleo fic ordinare. Recipe ra dicum accori
incifarum: ut raffanus.libr.ii.omnium piperú zinl ziberis an.3.iii.fe.thurif
mafculi.2.fe. nucif mufcate: gariofilol rum an.3.i.pifta omnia: et cu melle
apum cófice. Accipiat omni fero rotulas duas anteq in lectu uadar. Si tamen
addiicias fpecies dyambre: fi et mufcum apponas non crút inutilia. Hec hactenus
fufficiant de cura eius: que a frigiditate et humiditate procedunt: Illa autem
quam efficit ficcitas digeftione.euacuatione. conforta tione.humectationeq
perficitur: que omnia quidem copiofius a fa pientibus medicis in fuis libris
tradita funt. Neq3 egent: ut hoc loco fcribantur: prefertim cum fint rariffima
; et uix nifi in fene cé perta. Seruentur igitur modi quos diximus: nifi q cu
rebus fiát proportionatis. I aus fit Xpo Iefu deo noftro cius q3 intemerate
matris Maric Libellus de omnibus ingeniis augede memorie foeliciter explicit
Impreffum Bononiae per me Platonem de benedictis ciué Bono nienfem Regnante
Inclyto Principe.d.d.Iohanne Bentiuolo fel aido áno incarnatois dominice De omnibus ingeniis augendae memoriæ, Bologna. Carrara.
Luigi Speranza -- Grice e Carravetta:
l’implicatura conversazionale – scuola di Lappano – filosofia cosentina –
filosofia calabrese -- filosofia italiana – Luigi Speranza (Lappano). Filosofo
calabrese. Filosofo italiano. Lappano, Cosenza, Calabria. Moved to the New
World. Note Peter Carravetta, Del
postmoderno., by Alessandro Carrera
iawa-West welcomes Peter Carravetta and Marisa Frasca on Saturday,
February 14, at Sidewalk Cafe NYC IAWA’s Open Reading Series Featuring Peter
Carravetta et Marisa Frasca February 14,
Filosofia Letteratura Letteratura
Filosofo del XX secoloFilosofi italiani del XXI secolo Poeti italiani del XX
secolo Poeti italiani del XXI secoloTraduttori italiani. Grice: “Carravetta has been stealing the Italian voice of Italian
philosophers, or rather silencing it!” -- Pietro Carravetta. Keywords. Refs.:
Luigi Speranza, “Grice e Carravetta” – The Swimming-Pool Library. Tractatus
semeiotico-philosophicus – the opus magnum, almost, of Grice – or Speranza. –
The Swimming-Pool Library. Caravetta.
No comments:
Post a Comment