ALGEBRÆ PHILOSOPHICÆ IN USUM ARTIS INVENIENDI SPECIMEN PRIMUM LUDOVICI RICHERI. TABULA CHARACTERISTICA Technico-philosophice interpretata. Impossibile, contradictorium, impossibilitas, contradictio. IMpot possibile, possibilitas, mera non contradictio Aliquid, res, realitas late dicta. Nihil, negativum, merum, negatio ftricte dicta C 47 affirmative, positive S Determinatum negative CO indeterminatum determinatio positiva negativa positive CO determinabile Lc? negative СCƆ indeterminabile ၁ C cof necessarium CO positive Necessitas negative CO contingens S. mutabile rs. positive Mutabilitas negative S.1 immutabile immutabilitas positiva determinabilitas contingentia positiva C negativa negativa et I. impossibile, contradictorium, repugnans a vel non a possibile, esse poteft , non implicat impossibilitas, contradictio, repugnantia.Idem in aliis In abstracto possibilitas, mere non contradictio et Quodfpectatur, ut esse, et non esse- Quod est vel non tantum hinc hinc observatione dari et experientia esse non potest ယ nec ✪ nec est, vel non est vel S. II. constat . O ဂ non est S. III. Nihilum, negativum, merum, › Aliquid, res, realitas, confer §. 4. seq, vel et nihil, impossibile Quod est non est, vel aliquid , possibile --Goglen Lexic-philosoph. hic. est. Nihil . 49 est , Nihil Quodlibet non a et vel Non non eſt . datur. Tantum S. IV. cx f. 2 C S determinatum, determinatio non a velviceverfa vel CƆ indeterminatum, non determinatum a , c S ad . Non a, Hinc qua Hinc Quod C,C affirmative , pofitive Determinatum S. negative, negatio late V. S et C eſt C,J (,) c) , S. V I. eſt , eft 2 argum. §. S. 2. Quod non eft , non eft: g (2) Cl. Bulfing. in dilucid. Wolf. Waller Nic. hic. In arte hac philosophandi naturali, simplicissimaque via universalissima et S. VI. inconcussa scientiarum humanarum fundamenta ex quotidianis, et lucidis observationibus, et experientiis deducta, et nunquam fatis expensa ad minima – cf. H. P. Grice, The P. E. R. E – the Principle of Economy of Rational Effort --, e irresolubilia elementa reducuntur, et in populares velut, communesque notiores fcientificæ cognitionis primitivas , et directrices refolvuntur mira determinationis , et connexionis fimplicitate, et fæ cunditate illuftres . Confer. Chrift. Wolf. in Hor. fubfec. Marburg. De notionibus directricibus, et genuino ufu philosophiæ; ethices. et paffim Leibnit. præcipue de Philofoph. prim. emend. in actis lipfi. Concin. in orat. de Metaphif, Frobes dissertat. cl. Jacquier etc. S. VII. et, cɔ determinabile, C 3 W S, S ◇ (, CƆ indeterminabile, CƆ C'Ɔ ad (3) SIGNA VICARIA ex CƆ positive c, cɔo determinabile 2 , C5 negative S. VIII. Hinc argum. o licet CƆ est tamen CƆ vel c) S. IX. Carpovius de linguæ perfectione ubi de essentialibus in vicaria mutandis etc. In hac, utpote architectonica, velut per calculum qualitatum proprio marte inveniuntur veritates inphilofophia non minus pura , quam in aliisfcien tiis adplicata . Elementis particularium fcientiarum inftructus , et arte hac inveniendi generali adjutus multa inveniet , quae ex aliorum fcriptis non fine tædio , et temporis dispendio alias haurire vix posset, immo omnibus adhuc ignorata deteget. Non enim solum in mathesi, et scientiis naturalibus, sed et in cæteris etiam disciplinis novas, easque illuftres veritates inveniendas superesse summis viris probatum, prae fertim indefinita, confusa, incerta radicitus determinando, et conne tendo. Huc spectant combinatoriae Leibnitii, algebræ philofophicæ Hookii, de dirigendo intellectu Lokii, medicina mentis Tschirnhaufen, Cramer de J. Consulto inventore cum Wolf. epist. gratulat. Wolf. ethic. Cɔ, non C vel CƆ C S. 1 X. CƆ necessarium, necessitas ɔ̃ vel va C contingens, contingentia non CƆ C fi ad adcharacteriſticacombinationis præcifionem COvel CƆ ၁ ၁ လ S. X. ၁ vel W 3၁ Hinc යා $ ad C velviceversa C) mutabilitas Hinc immutabilitas arg. $5.2.8.5. feu CO S ex Cɔcɔ arg. 55.2 S. X I. S mutabile Şimmutabile cɔ S ♡ С g 2 qua (,) est neceffarium unico modo determinabile, unico modo possibile. Unicitas determinabilitatis rationem formalem necessitatis conftituit, non vero immutabilitas secundum scholafticos. Hinc ejus oppostum est impossibile, et aliter se habere non potest. Notiones utique veræ, non vero primitivæ definitiones. Necessitas nullam determinationem supponit, et possibilis ut indeterminati determinabilitatem determinat. Hinc necessarium est determinate determinabile: immutabilitas vero determinatio nem antecedentem supponit, et an ulterius determinabile sit, nec ne definit. Extra systema veri nominis facile, et circulum committere, et derivationes omittere. 52 S. S vel Hinc ** qua Hinc pofitive mutabile negative eft S..S C) S et S. ос fi ab ad C S. XII. S. ว.. argum. S.§. ad §. 10. cit. XIII. et viceversa etc. eft SCIA * En perfecta analyseos exemplum, ex quo intimius scrutanti patebit, quo modo cujuslibet dati principii refolutio, et reductio fit inftituenda fimpliciffima connexionis via, et quomodo methodus naturæ cum methodo mathematicorum dicta perfecte fociari poffit: in vera namque, naturali, et non interrupta veritatum concatenatione unum, idemque funt: subtiliori philosophice pervidendi abstracta in concretis minus attendentes tenuitatis, inutilitatifque causabuntur speculationum praecipue illarum, quae neque proxime in naturalibus, neque in civilibus usum fint habi turæ: fantum tamen abeft , ut naturam, fubtilitate fpeculationum, maxi me etiamfublimium artificiorum magiftri fuperent, ut in quamplurimis ne adfequantur quidem . Infiniti cafus funt , in quibus nondum eo pro greffi fumus meditando , quo natura praeivit , et ufus fequitur etiam civilis . Liceat ergo haec faltem fpei , et voluptatis gratia adjungere . SCIA-GRAPHIA C C C ၁ ex fubfequentium unione primitiva, velut effentialia ၁ 3, et generaliter abstrahendo, et veluti vicaria ♫ W,et () S, et CƆ ex refolutione CƆ, ergo vel , analogice. C ,Sverovel refolviturfimplici combinatione S Ɔ et 14. cɔ vicaria T C3 CƆ ergo vel GO S. ex S quod fupponitur, fi Soi $; quare vel o S © ex ယ ex CƆfumta. Combinatio ❤ C o ci ex analyſi ad S vel 2 non S feu ex CƆ C vel . Hinc ca cum S; hinc ၁ ၁ W ad oppofitum S 2 CƆ ♡ fi S C $ En ergo ,; ∞ vel CƆ, velS; S vero velC,vel Combinando cum S enafcitur C et vel ĊƆ, vel C Determinando C CƆ oritur C , dein (·) Determinatum vero fi ad oppofitum C) , $; S. C fi non S; Š vel ex S Huc c5 $ 5 Huc apprime faciunt , quæ ad §. 51.Ontol. LATINÆ annotavit philosophus summus Wolffius. Conquestus est Leibnitius de tenebris philosophiæ primæ – cf. H. P. Grice, “first philosophy” -- , conqueruntur de iifdem vulgo tantum non omnes; et Leibnitius quidem jam monuit in philosophia prima – H. P. Grice: “first philosophy” -- ( utpote architectonica) magis luce, ac certitudine opus esse, quam in mathematicis; atque ideo singularem quandam proponendi rationem necessariam judicavit, cujus ope non minus, quam euclidea methodo ad calculi inftar quæftiones refolvantur. Sed fingularis illa proponendi ratio fodus eft, quem nemo Philofophorum hactenus folvit, nec quomodo folvi debeat Leibnitius innuit, nedum docuit. Nulli tamen dubitamus quod beneficio fu pradicta analyſeos , et reductionis combinatoriæ nodum iftum fimpliciffi ma, et univerfaliffima ratione folverimus . De arte combinandi veterum multi multa dixerunt , et eas explicare , ampliare , fupplere tentarunt. Ingeniofi utique multum habent in fuis circulis , ciftulis , lampadibus combinatoriis , etin variis combinationum artificiis ; aft determinationem , et derivationem merito defideres tum in notionibus , tum in fignis; hinc eorum characteriſtica notionibus confufis , et minus determinatis fuperftructa , et fignis non effentialiter derivativis, fed arbitrariis confecta, et tum pantofophicis , tum panto metricis principiis ex intima notionum natura deductis ad combinationes determinandas deftituta tanquam inutilis fuit neglecta . Defectum con nexionis combinationum confufe agnoverunt nonnulli; aft verae com binatoriae univerfalis fundamenta ignorarunt, ideft notionum maxime univerfalium analyfim, et reductionem ad primitiva, et fimpliciffima. Igquierdo in fua Pharo in hanc rem notat ,, quod non advertunt com binationum ex datis terminis poffibilium multas debere rejici tanquam inutiles in ordine ad faciendam fcientiam ; utpote quorum extrema, neque connexionem inter fe, neque oppofitionem, neque aliud néceffl tudinis genus etc. Acutiffimus recentiorum Leibnit.fundamentum quod tunc juvenis in fua combinatoria quam perficere non potuerat, neglexit, poftea in actis lipfienfibus indicavit , quod jam olim pervidit Ariftoteles categoriarum combinationem innuens: tametfi enim applaufu non vulgari eruditorum fuerit exceptus (ars combinatoria) et novas complures meditationes non pœnitendas, quibus femina artis inveniendi fparguntur, contineat, atque inter cæteras palmariam illam de analyfi cogitationum humanarum in alphabetum quafi quoddam (non chronologicam, sed genealogicum) notionum primitivarum, judicat tamen non fatis effe limatum etc. act. erudit. lipf.; poftea vero in iifdem actis. de philofophiae primae emendatione agens hæc innuit; itaque peculiaris quaedam proponendi ratio neceffaria eft, et tanquam filum in labyrin tho, cujus ope non minus quam euclidea methodo ad calculi inftar quaeftiones refolvantur, fervata nihilominus claritate , quæ nec popula ribus fermonibus quidpiam concedat. Ex his analyfir philofophicam inftituenti patebit , quaenam fit veræ algebræ philofophicae notio, dignitas, et ufus , tanquam Kuhlmahi methodica centralis , a qua cæteræ omnes pendent , et iterum in matrem fuamfe filiæ refolvunt; eft namque haec ars invenier.di quaedam univerfaliffima tum philofophorum, tum mathematicorum aualyfim fub fe comprehen dens , ut merito etiosophia, et philofophia princeps, et architectonica sit salutanda. Nihil enim aliud funt cæteræ fcientiæ, quam Æthiofo. Ex antecedentibus conftat de tranfitione. qua et ယ S esse CƆ et CƆ w concatenatio TA Huc fpectant quæ de nexu, ordine, harmonia, et musica latius dicta paffim apud antiquos licet indeterminate fatis proponuntur bonum in fenfum, et ufum convertenda; apprimeenim obfervandum neceffitatem ferri non poffe ex eo quod neceffario dati debeat aliqua in . Aliud eft effe neceffarium ; aliud eft neceſſario concipiendam effe quæ cum fit CƆ , vel C , exinde aliquam, erit C·Ɔ , vel (..); hinc vel S, vel S TABULA, ET RATIO CHARACTERISTICE TIC Ratio, Causa latiffime primitiva ex O rationatum, causatum W Connexa Y et Y derivativa ex mIn connexa connexio causarum میں >ww Connexio causatorum y S C inversione concatenatio. Derivata ex W S ω ww wy Omnia in mundo esse W, ww S. XVIII. ww', ordinata, harmonica, et nullam dari infulam philofophicam paffim apud philosophos tum veteres, tum re centiores, notione connexionis in latissima SIGNIFICATIONE fumta. Nota. funt CICERONE (vedasi), Auguftini, scholafticorum verba; cum vero paffim afcholafticis maxime in Phyficis rationes obtruderentur nihil ma gis quam inintelligibiles; hinc acutiffimus Cartefius dubitationem in troduxit ad feu rationes rerum intelligibili modo explicabiles intro ducendas; optime namque intellexerat omnia habere rationem conve nientem , fufficientem fuo modo faltem analogice , et convenienter. Hinc ,, nulla res , inquit, exiftit, de qua non poffit quæri quænam fit cauffa cur exiftat; hoc enim de ipfo Deo quæri poteft , non quod 99 "9 99 indigeat ulla cauffa, ut exiftat , fed quia ipfa ejus naturæ immenfitas eft cauffa propter quam ( ratio) nulla cauffa indigeat ad exiſtendum. Hujus principii diftinétum, et adæquatum ufum velut de novo prope fuit, et introduxit Leibnitius philosophus summus; rem poftea confe cit in variis philofophicis fcriptis Ariftoteles Hallenfis magnus Wolff. Dolendum tamen quod eos fequuti novitatem inventionis, et demon ftrationem nimium affectaverint in meram logomachiam, et circulum omnia abitura; quare perfpicaciffimus Leibnitius axiomatis inftar affu mendum effe contendebat, a Clarkio licet ad demonftrationem provo catus . Non oportet enim in difciplinabilibus principiis inquirere propter quid ex fe ipfis enim fidem habent , non vero ex aliis, et ex ipfis alia demonftrantur. Ariftot. Hinc patet quid judicandum fit de novis demon ftrationibusprincipiorum contradictionis, et rationis fufficientis Straheleri in examin. metaph. Wolff. , et in differt. de exiſt. Dei, et Hagenii in commen. de method. mathem. Ex analyfi §. 14. Duo dari debent , et dantur principia univerfaliacognofcendi, quibus pofitis rerum omnium intelligibilitas ponitur, iifdem fublatis tol litur. In univerfum tamen obfervandum cautionem in adplicatione adhi bendam; præfertim fi tum notiones , tum propofitiones non fatis de terminentur, et determinate, ac primitive inter fe conneet Bulffinger, in Dilucid. tantur etc. S. XVIII. S Hinc CƆ cɔ C et y,w C C < Ergo et interet nulla W ၁ V Hinc CO ၁ ၁ Ş s ၁ .S viceversa. Hinc V S С С) << (.. ) co , S • Idem de w S. XIX. Exiftentiæ, feu actualitatis fignum. ens non ens poteft Quod effe non poteft etc. Gɔ, ¿ exiftens L S 62 < CƆ 3 () S < CƆ M et M eft (, , Hinc vel V € repugnat interne , et externe Sfi eft S quo ad, exiftit < < CO Eft tamen C c Quod exiftit et determinatum , et pofitivum eft ၁ Involvit Quodlibet Repugnat ut ☺ () , ☺ ) CO < Hinc Hinc velut in fe S S. .S V Quare CƆ ( , ens fictum qua tale eft Co CƆ S •) five fit fit 'S ; five S ف * En combinationischaracteriſticæ exemplum, cujus refolutio, et ad principaliora reductio ex antecedentium connexa combinatione inftituenda fimpliciffi ma, breviffimaque via . Notandum tamen innumeras plurimorum Au et t orum definitiones , et propofitiones nihil aliud effe, quam puram pu tam rerum earundem fub diverfis nominibus vagam , et fterilem repe titionem , quod jam magnis Viris obfervatum et authopfi præfertim ex hac arte inveniendi probe patebit. si in SS essentia ratio rationatum In SS € hinc confusio accidentia ordo – Grice: be orderly -- veritas hinc hinc falsitas perfectio imperfectio.
Monday, December 23, 2024
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment