Luigi Speranza -- Grice e Scala: FILOSOFIA
SICILIANA, NON ITALIANA -- all’isola -- la ragione conversazionale e il gusto
per l’antico -- filosofia italiana – la scuola di Noto -- filosofia siciliana –
Luigi Speranza (Noto). Filosofo
siciliano. Filosofo italiano. Noto, Siracusa, Sicilia. Membro di la commissione
creata da Gregorio XIII per la riforma del calendario. Insegna a Padova. Saggi:
“L'Efemeridi di S. Siciliano, per anni dodici, le quali cominciano dall'anno di
Christo nostro Sig. e finiscono nel fine
di dicembre dell'anno. Alle quali sono aggiunti i canoni, ò introduttioni
dell'efemeridi, ridotto all'uso delle presenti efemeridi (Venezia, Giunti); Ephemerides
Iosephi S. Siculi Noetini ad annos duodecim, incipientes ab anno Domini. Vnà
cum introductionibus ephemeridum ab eodem d. Iosepho S., ad vsum suarum,
restitutis” (Venezia, Giunta). Col suo nome è oggi chiamato il Gruppo Astrofili
di Noto Santi Correnti, Quello che la
Sicilia ha dato all'Italia. Biografia degli uomini illustri di Sicilia ornata
de' loro rispettivi ritratti, Napoli, Corrado Spataro, L'astronomo netino e la
nuova scienza. Calendario gregoriano. ee
SN) 223): ri a e/ EPHEMERIDES
IOSEPHI SCALA Siculi Neetini
Art.& Med.Doc. Py} | ld Annos
duodectm, meipientes ab yy, Anno Domini
i589. 7) Vana cum Introductionibus
Ephemeridum EXCEL.D-IOSEPHI MOLETII Mathematics. JADA 1H4R271 i
me) © bold had tL itp ta . Wiad
ein Aq vact.cos: bere aaay? held + Co: ka aaivem20rdegaark oy oe
rive he ‘sg aR yy | Wels At } 4 :
ays meena, ri, æ a ne =
7 ‘ “Ere t.7 = sar
: “Rh ss et ee | Se Seco a
ee | ILLVSTRISSIMO ROC C ELLA
MARCHIONI DOMINO D-MICHÆLI Bw A
‘on A PH "OTRO ‘D.Suoadmodum
colendo. Tofephus Scala Siculus
Nectinus S. P. D. on æ - - is”
y © ‘5 AATVRA ta Cee fpsre ee
est, El Marcuio Iri.™* vt animus windicare: aviris bonis, fapientibus, bene
natura convteanum latratus,contemneres. Quid quaris? digna mibi res vifa eft in qua contenderem omnes
ingeny met neruos. Itaque libenter morem
gefst fidels{ims amantifsimisd, confilys eorum : cept hanc durifsimam ane tandi proninciam, Nicolai Copernici
poti(Simum tabulas JSequutus : quarum
dottrina quamuis fufpetta aliquibus ee
videatur :tamen, eamibi vehementius placuit: quia (ex fententia Excellentifimi D. Molety ) eis
docirina obfernationibus corporum ceeleftium
magis coberet. Et ne quid moleftia
decffet,eo tempore fupputare coactus fu,
quo ftudia nostra conticuerant ; ne, dum numerando * if tempus
= ee tempus omne tererem :
Eippocratem,€§. Galenum træ tos caperem.
Fic autem miram humanitatem € likeratitaté Excelentif..D. Molety tacere no
poffumsneparum apud megrati animi fidels
memoria valere videatur : qui me nunc
primum inlucem afpectumg, bominum doCiifimorum prodeuntem, © cofilys
fuis:fiquainre opus Suffer, sumare
pollicitus fuit: €,ne quid ad fummam.ewus
beneuolentia defuiffet,canones {uarn Ephemeridum meis Adiunxit, quas oportuit nos denuo ad ufum
noftrarum Ephemeridum,ob eis mortem
inopinatam, accomodaffe. Ets itaque
laboribus magno animo [ufceptis £9 {atts vittute(vt mihi per{uadeo )fuperatis,
T1B1 MaRxcur1o Ii." rangquam meo
Meacenatihos meorum laborum fructus
confecrandos effe putaui. Maturiores.certé lon£e4, pretiofiores Lui.™*
Ampliudms T us offerre opor=
tuit;velquiaret miliaris gloria,nomen tanm illustrash. vel quia Philofophia naturalis fecreta
perfpexiftiomnia monumenta fatta,
geflag, omnin gentium diligenti{Sime
legiSli,deniquene quid intentatumrelinqueres, quod dtuinum tuis ingentum
non fui uutin,t athematics di(ciplinis plurimum profecifit. Uincet tamen
hane muneris inconuententia nature tua
benignitas, {umma comitate coniuntia.
Spero igitur nec fallor clementia tua
fretus,T ehos duodecim annos,9 aliosiam tre{decimin dies edendos benigne fufcepturum. Interim
Amplundinem Tuam vehementer Liam atque etiam rogo, vt fiudia nosirosq, labores, qua ceepifts animi
hberalizate profequaris, Devs 111.4“ Di
T vam quam diutifame nobis incolumem conferuet. Vale. Calendis January. D, quod xquo animo benignifsimé I
ector Typossaphis; ac viris alioguin praftantifsimis, in almo Pataugno Gymnafio pollicia:
fumus,in has oftras Ephenterides
condendas: non tam i+ s iuuarey quam
tibi cui condonandum erat {a+ ¢
tisfacere tentauimus. Id igitur omnium minimaIt eas/s|| rum fractionum
emendatifsimum opus firmiter SSS
accipias,. Computauimus enim motum Solis, a¢
Mercurij fingulis binisdiebus; Lunz autem fingulo die, Saturni, ac
louis fingulisdecem diebus; Mertis,&
V cneris fingulis quatuor somnium viqj
ad-quarta. Et per pattenr proportionalem intermediogalios dies adimpleuimuss
Er ne quidem in wi numerorum pelage alicuins minuti ¢rratum committeremus, aliorit E plremerides
oculis noftris fubiecimusy vt omnes
diurnos motus comparantes emendaremus;ac fi quid errati nobiscommiflum effe
videretur, computum reiteraudo adxquaremus: atqs hoc in omnibus noftris computationibus;quas
bené munitas adferuamus, fignatum eft;
vealiquibus nofiros labores videre cupientibus demonftraurmus,ac quibuslibet
demonftrare poflumus « InAfpeétibus vero,omnimodam,quam Planetaram motus
exigekant diligentiam adhibuifle non
curauimius,(ed ranturiyquanrex diurno vniufcuiulg; Planete motu,tabukead
hot fadte praftare potuerunt adiecimus : selena inequalita~ tis diei addidimus correptionem, tum
ob:infenfibilem quam folent prxberediuerfitatem, tum quogq; ob commoditatem qua
quis ex canonibus Ephemeridum facillime
affequipoteft. Demum in his, que ante Ephemerides,& infra adnotata funt,eum
ordinem feruauimus, quem excellentifsimus DLofeppus Myletius,vir in
Mathematicis difciplinis confamatiffintus ( qui non fine communi dolore,ac
meeftitia animany Deo commen dauit)
feruare monuerat. Is enim hos fupputandi labores me fubijfle prin ceps extitit, et hortatuseft me Prutenicas
tabulas infequi, ob certiores earum tabularum obferuationes,quas ipfe
verius,quam Alphonfinas,corpo rum
coeleftfum apparentijs refpondere teftabacur : licttad mihi adhuc mi niméconftet,ob multas, bao Nisolaas
Copernicus commiferat fallacias, non
foliim in fuis hypotelibus, verumetiam in Mathematicis demonftrationibus, ac
propofitionibus. Eog; magis chm Nobilifsm: D.Hieronymus Septintus,ac D,Petrus
Bonanaus in hoc toto genere difcipliuz non
mediocriter verfati ex Syracufis olim ad me literas dederint,quz hacin
re fatis fuperd; ambiguam eorum opin'onem
expofuerunt. Licetis erudité quamliber Zodiaci declinationem per o@auz {phere
motum machinatus {it, quem nos paucis ante his aonis Patauij primo aperuimus,
ac de- ili] monftra monftrauimus.
eftenim mobilis prout Prolemzus ¢x Mentonis, Eudtemoftenis, Eriftarchi,
Hipparchiq;, ac eius obferuatione, in tertio libro Magne Conftrutionis cap.2. fignificauit. Cum
itaque nobis (vt diximus) miniméconftent Copernici obfertiationes; fed tantum
eas fequuti fimus,ob caufam a nobis
fuperius relatam:, et cupientes httius rei certum: periculum habere, ne defiderantisanimi
verstatis exquirendz, cupiditatem falfa promifione deciprat: luminarium
eclipfes appofaimus, tam fecundum Copernicum, quam Alphonfumad ‘Ticlite.Vebis.
Venetiarum meridianum, ac Poli
exaltationemy com putatas,. vt vnufquifque obferua tionum varietatem. habere
pofit, per altitudinemy alicuius ftellx fixe in’ principio, medio,ac fine eclipfiam
Lunarium,non peraltitudinem ecli-plis, propter diuerfitatem afpedtus quam Luna
prodit. Hac quoque'de caufa annorum
vaticinia noftris-his Ephemeridibus non feb{coripfiimus: ( permiftum iam nobis erat, Superiorum iufla;
ea fubferibi pole,quztantum ex A ftrologiaadhumani generis firmam,
veldubiamvaletudinem,, agriculturam,æris
mutationemfpectant) diflerunt enim equinoCtia ex ta bulis Alphonfiniscomputata, ab: his qux ex
Copernici obferuatione eli ciuntur,aliquando per quatuor, quinque,& fex
horas;& vltra : pate oA id onusin
hacre dubia depofuimus... 04; magis cuminprimo exemplari. ex oppofito fe mutuo fignificatores
frumentipugnare cognoucrimus; in
reuolutione anni ry $9) requifiti ex veroque cocli“Fhemate J ig
tabulas Alphoninas, et Copernicianasérecto,in
primum minutum Arietis. VL timd
oportuit nos Canones: Ephemeridum: Excelléntifsimi D. Moletij: reftituiffe, acad vfum noftraruny
Ephemeridum:accommodaffe, obeiusmortis preuentionem. Vale OM Gad at
f CONTINENT VRE AG E Zodiaco,fignis,atque corum diuifiones
qualitatesdeg. 4 V2" Planetarum
naturayc> numero,nec won de Ephemeridum
B partibus,intellectu,vfug.,ac etiam de erigendis figuris ; ’ cacleftibus. ; pag. xd De diuifione fignorum. BLO Tp ee Anftralib
r De Septentrionalibus,atqu
Veleta ip 2 2
2 2 2
bedte, F que imp 3 SiR. 3 Dé
Planthariims mumero,ac natura. EER = De
Saturn as ote æ Sot 3 ine 3 3
Rte 3, ‘ an ’, 3 : yw ‘ + De
Lana. See: 4 ‘De Capite draconis. at De
Cauda draconis. De Apectibussatque configurationi bus. 4 ‘De Ephemeridwm partibusyatque declaratione. 5 cftorum Mobilium nonnulla notata digna
adduntur. 6 De Aureonumero. Ep TENT eS
6 Epatta quomodo inuenienda. : 7 Coninnttionem luminarium, atque etiam
oppofitionemt, quadratura/que, aa
mediante propalare. Solarcm Cyclum
inuefligaree’ ; Cui Planeta tribwendus
fit dies cwiufcungue menfis. Litera
Dominicalis quomodo inuenienda fit. - : 2 rk
Indictio Romana quomodo innenienda. :
Feftum Pachatis inuenire..
+N - v7 Pa awnNn
jw] % dtei, ab altitudine Poli 364d 55.. jo Hore ab occa/u initinm ducentes,ad horas poft
meridicm quomodoreducenda fint, Fe contra, 24,7 G , ; oA Ay Fob PA DNG VP Pi 3
T Coles figura admerdieme 3.090
erat Datis horts pot Meridiem yatque
data Poli pinay aie CB RRP RIESE ei Tabule domorumad altitudinemPoligr.ak Tabule domorumad altitudinem Poligr.45«.
ares 3 | Tabuledomorum ad altitedinem Poli
gr.48. 34 Tabule domorum ad altitudinem
Poli gr.5 1. 37 T abale domorum ad
altitudinem Poligzr5 4+... : soy Tabula
proportionalis horars motus Saturni,louis,Martis,V eneris, Mere uri, Capitis draconis, ; ait oo 48 Tabula proportionalis horary motus Martis,V
enerisser Mercury. 44 Tabula
proportionalis hor ary motus V eneris, Mercur gay ahs ; a abu t
Io N? DD) EX: + abule
proportionalis borard motus Mercury © 46
abalone motus Luna, ey va wAnnorum
conuerfiones cuinfe wagner princi nt ba :
¢ ‘tur qua lege conftituenda fint. aD Ty ence a ars
Tabula ortionalis pro Reaalatnibnsconfiendiscnmma Solis, 4 sf ah TA
amacrine Pl SF, “PF RATS clay tai Alo e
a tpputaval [OB Se Pea wise Clarum
fixarT TPES gaa ore tit AME E\emeize
Saas TR i ’ i i bilsnohadniq ©. De Fixis atque mobilibus Signis. Var etiam
aliquaSigna que mobilia, Fixa, ac Communia nuncupan tur: hoc accidens ipfis
triburum eft 4 Solis motu, actemporum mutationibus. Dum enim Sol principium
Arietis occupat, tempus mutatur, et ex
hyemali vernale fir: dum Taurum deambular, ftatus eft veris: dum fignum Geminorumdecurrit, tempus, neque
vernale, neque eftiuum eft. Hac de
caufa,Aries fignum mobile, Taurus fignum fixum, Gemini fignum commune vocatur: pari ratione, Cancer mobile,
Leo fixum, Virgo communedicitur: Libramobile, Scorpio fixum, Sagittarius
commune nuncupatur: parimodo Capticornus mobile, Aquarius fixum, Pifces commune
vocitatur. = © lit is Lo a | DeSignis
refta,atque oblique Afcenfionis. - 4 “If. .
S® horum fignorum exiftunr, A omg oriuntur in fpheta obliqua\cum J maiori portione aquatoris, quam
femicirculo, ideo vocantur figna
direété afcendentia, vel reéte afcenfionis, et funt, Cancer, Leo,
Virgo, Libopscomio, eeieasen Reliqua
fex, quoclam corum afcenfio eft mi nor quim fimicirculus, vocantur figna
obliqué afcendentia, fiue afcen fionis
obliqua. ff £ i. Lind ares!
De obedientibus, atque imperantibus Signis. Voniam,conclufum eft etiam in elementis
{phzricis,duo fi Qin: remoueantur ab
aliquo xquinoctiorum gn obli pundo, : qua {phara, equalibus afcendere gtadibus,
hac de caufa, hac figha vocanturconcordantia in itinere: vt Aries, et Pifces,
Taurus, et Aquarius, Gemini, et Capricornus, Cancer et Sagittarius Leo et Scorpio,
Virgo et Libra. Animaduertendum eft, quodickhgnasqux fuontpeinclio Libre ad finem Pifcium, obtemperantfex
reliquis, qu funta principio Acietis ad
finem Virginis,& quemadmodum fuperius enumerata funt,co ordine inter {efe obediunt: vePifces parent
Arieti, Aquarius paret Tau~ ro, et fic
defingulis. ratio huius illationis eft, quia dum Sol decurrit Signa, qux funra
principio Arictis, ad finem V is, dies producuntur: dum decurtit fex reliqua, augentur noétes. De
Finibus, Alticudinibus ac reliquis
fignorum affedtionibus inferiusabunde dicetur. De ‘Planetarum numero,
acnatura. one era poe as orbem
collocatus eftorbis Saturni, qui se pata
ordinatim 4 Luna numeratus eft ; Sextus orbis Iouis; Quintus eft
orbis ol : i De Saturno. pS ee igitur, qui Septimus (vei diximus))
eft Luna, rimusgte ab oftæ uafphara,
abantiquis, vel vrfenem oftenderent baculum gerentem, vel a Falce, vel alia ratione, fic defcriptus eft.
Isenim frigidam habet naturam,
coquiavalderemotus eft ( vti Prolemaus
ait) 4 Sole : Siccitate etiam affedtus eft, quia vt idem teftatur)
maximé diftat 4 terra; mihi vero viderur, nullla ratione poffe hocannui, nif
quia huiufcemodi nature experitur, et fenfu dignofcitur. Eft etiam: Saturnus Melancholicus,
T erteus'; Matculinus,y Diurnus; Malus, Hi. Nature no~ xius, atque inimicus. “Ab aftrologis
Inforcuna maior didus eft. Humore
melancholico potitur : atque: etiam dexter Auris Splen Veficag. fibi
tibuitur. is cius magnitudo, eftad cerram, ve xcj.advnum. Radios circulariter
mittit, per {pacium nouem graduum. Ad eundem reditloeum, 2 quo difceflic, in {pa inta annorum, Anni cius
maximi fan, 465.-Ma: Sea oa See 2 onn
TESTES SMS C3? thie Catz: meer isto
Titer grip RT a cine ARE T, lv iter
Sextus Luna, et fecundus'ab odtauo orbe, vel a regio {ceptro, wet oka, hoc caractere pictus eft. : Natura enim et qualitas ipfius eft, Calida, 8
Humida, T. erata, Saninca, Acreaq: quam naturam forticus eft, (audore: nzo )
a jee ‘Tetinet; quoniam inret Saturniam
atque Martiam ftellam collocatus eft. Eft quoque Inppiter Planeta Matcalinus j
Diurnus; Beneficus, humanzq. natare lus, atque amicus, Fortuna maiorab
aftrologis nun cupatur. humani
corporis Pulmoni, Hepati, Coftis, Cartila ginibus, atqueSanguini. Semen auger,
atque seetiineu Proportio fui ris ad
terram eft’, ve x¢v.'ad vnum, fite ‘terra eft vnum, ta lix corpus
cius:eft'xev.--Radij eius ab centro orbie extenduntur, ad rem. Zodiacum circuit
{patio duodecim annorum. Anni eis Maximi numer ij. Maiores, 79. Medij, 45,
Minoresg. rz.) > Epbem. A ij De ‘See steak, Slee DVB ESR
ct De Marte sh Artem quintum
‘numerane a Luna, rertiumd. ab oman Berths eat
Pilco bellico hoc figno figurant.) | {gt. eg Annuune nacuram
ipfiuscalidam,ficcams Biliofam, Ldcemipeaadpeired cA (ec; isenioy nondolum eft, Infottuna niinor,
yerum:ectiam inimicus humana nature,
et Belli auctor. Mafculinus:exiftic, atque Noctarnus. Corporis humani retinet
Humorem: biliofum j)/atque Velicam qua continetet, Auremt finiftram, Teftesq. Qualiium: tetraveft
vium., ralium magnitudo: corporis:
ipfius eft vnum cum dimidio, et oaua pars vnits. Motu proprio circa
ter~ ram circum agitur duobus annis
feré. Dilarantur Radij cius a centro {ui corporis, per fpacium odto graduum «~
Anni maximi ipfius {unt 264. Maiores,
65. er 40. oper! If. son : r
9216p, untel eon j hed DS, 389 De
Sole. ; a 2p iota sa-dyt wh eet medium
tenens locum ineesiiingunens pin ftigideyitnnsy endæ fons lucis, propria ac radiance figura eee
paaaniits abaftrologis deferiptus eft, I
ES au sliog anQiæn) 6: sigh -aafta oi en patizt £ sad} Qualis natura, Solis fic f ’
quoniamtemperarécalida et quzque
calefaciendo haud immoderaté: exiccads) Solem effe audtorem vita non folum Aftrologi, verum etiam
Philofophifatentur. Exiftic- Sol formuna
per afpectum (bonam velim intelligas, ) et infortunaconiunétione :
atque etiam } inus, Diurnt q. ipfe eft.
Cercbrum, Medullam, Neruos, Oailogan virorum, ‘uemulierum retinet. Ratio
ipfius.adtersd peeanaapy vt 165. 8 parum plusad vaum. Zo Faget proprio abfoluit
in 365. diebus 8fex hotis fete;
quatem ris quantitate, anni magnitudo
conficitur. Mittit Acentro radios, quifefead
quantitatem 15. graduum et diffundine. Anni eius maximi
adnumeranur, safe. Maiores. 120. Medij
69. cum dimidio, - sapntie tia 4 a ’
raat ty ee “De ‘Venere. eet miki 3 (abileD., Ve same: sate a
se ey mepcreee ida Feminina
Nodaurna 5 Fo feces Ve Aus ymida,,
Peas, reunaque mi~ ris sag, æ oh ? >
is -L 4 CNneS, ttt et
i ee th æ si a
P. 4 Renes, Nates, Ventrem,
Seminariavafa, Veerumg: malieriim obtinet. Hu-’
egmaticus fibi: etiam ualium) rcrra eft 7» talium corpus ciuseftvnums: Dilatantur Radij cius
a:centroy jad capes: pa
circuiturabeain 365«:dicbus feré Æqualimouctir tempore cum Sole, Anni
cius Maximi unt, clj. Maiores 82. Medij, #5 Minoresqe 8.) 0 > 0) De Mercurio, Ercutiiis fecundus:d) Luna, et fextus PR BC
REE RO eft, et tali modo, velab alato
Galero, vel Avirga cations, atque
mutabilenpnaturam habet/Mercurius, tqomtamn cain cals dis calidus, cum frigidis frigidus,:¢um
bonis bonus, cum forrunis fortuna,’ cum
Ha A = cum infoxeunis: infortuna, atque cum mafculis mafculus, j. foeminis fermininus conficitur., Verum
enimuero et fitaliseftrarura pe ius, propriam tamen fibi vendicat qualitmen
nated Frigida, et Sicca. Potitur
Mercurius corpori’ humani Ore, Lin > Cogitaua, Memoria, Manibus, Cruribusq. Ratio corporis i ipfius
ad terram mæ vt vnum ad 32. millia. Ambit Zodiacunr; eo'tempore, quo Sol,
Venusg. Anni cius maximi funt, 460.
Maiores,.76. Medij 68. Minoresq.' 20.
De Laws Vii Luna corniculata, we
pena omni sifats: ’ nobis poder, hac
de caufa, hoc caractere ab: gisdefcripra fait. YTB ; Lunam 5 fenfibus oftenditur obtinere naturam
Frigidam, Fumnidarny. ar que humiditarem per maxime augeres. Ipfa quoque elt
Forminina, Nocturna, et es oa SNS Simul cum Sole Cerebro dominatur, verum, ab
ca magisaugerur, o Vulua mulicrum,
Ventriculog, | Ve dum Soli
buitur-toradextera pars-Virorum ; ita. ; aie fumit pars finiftra mulierum, Luna verd-
dextefa. alin 39. ta+ lium) magninido
corporis Lunz eft vnum. Ambitur iacus ab. ea, in {pacio 27. dierum, atque
horarum 8. Anni eius, maximi fant, §20, 'Maiores,; 108. Medij 66. Minotesy: 25-" F pecatl
« “De Capite 1 ‘Draconis. Vna, non foancl fab battcadecante? imd ab
cetentamios ee tn. tu fuo, atque
Ecliptica, figuram fere draconi fimilem quequidem eft latain medio, Moat in
acutos definitangulos. Seétionesigitur, qua ab
itinere lunari atque Ecliptica conftituuntur,, vocantur Caput, et Cauda:
funtg. mobiles contra ordinem fignorum,
Caput vero nuncu eafeétio, quam rine at
y æs! ad Seprentrionem Fo eon ere a Si o
uic nfiguratum enim fuit Caput oc ere
§2> quiquidem, nil} aliud reprafentat, nifi pine re ee meily um . P
i % i ia lll rE
dium eleuarum ab extremis. Naturn infuper- Capitis eft, finilis nature
Touts, atque Veneris) EcRoreu= nis
coniun@a, eft optima, quia auget bonitatem eorum yatque fortunam Verum adiunéta Infortunis exiftit informnata,
aque mala, quoniam auget illis
inforrcunium malignitaremq. : ’ Mv ‘De
Cauda Draconis. C Auda’, inuerfo caracteré capitisfignata eftyhocmodo. » Yr i
hf Natura eius affimilarur nature
Saturni, atque: Martis.. Hac enim {eétio
contrario modo fe habet ad caputs a¢ quoque contrarios effedtus
producit. Quoniam, cum bonis, et fortunis,
mala eft; cum infortunis atque malis,
bona. Fortunis enim coniunétaminuitfortunam, ¢arum; infortunisq. minuit
infortunium. De cAfpettibus, atque
(onfigurationibus oh : 459. repnets
bomdftete te COLA es " j "On
omni diftantia eofdeminducunt effeétus:ftelle, cum erranez, cum atqæ certis numetis toti caclo'comparata,
diftantia. Sunt
enim afpectus quatuor. Oppofitus, Trinus, Quadratus, et Sextilis. oO afpe@us ex 180. partibus, fiue ex circuli
dimidio conftimitur. afpeétus,, quartam circuli partem ex latere quadrati circulo infcripti ne Sextilis, fextacitculi pa ratutq.tali figno. Prater, hos eft
coniunétio: et fic, quando due ftelle in codem fuerint fgno, acetiam in ents
adnotaturg. fic of Coniunctio. Horum A B Oppefi ot gel . Ss “AB Oppofitio, AC Ttinus. AyD Quadratus. BG
Sextilis, Sho Ss De Ephemeridumpartibus atque
declaratione. Valemcunque Ephemeridum
annum expofuerimus >teliqui omnes poft
Qavtim intelligentur. _ Ephemerisigitur, vt A nomine initium facia :
mus, eftLiber, quo cditaditbiacnootstnalh actiones, fiue profeGiones. aut mous
: et Diariusa Latinis nuncupatur. Diarius quoque nofter eftliber, quo quotidiani motus ceelorum, ad
certos annos, oculis demonftran tur.
Vnufquifque annus Diarij, tribus sesh mop continetur. In prima anni oblati facie, {peétatur Currens
Millefmum atque Titulus, qui quidem Biffextilem, aut Communem annum currentem
efle dicit, nomend; auctoris. Verfa
pagina, apparent duz facies, dextera (cilicet atque finiftra: in dexceraadfunt radices mediorum motuum, ad
Meridiem primi Ianuarij fub vrbis
Venctiarum Metidiano vfque ad Annum 16 00 exclufiue, in reliquis poftea Annis
ad Metidiem vitimi Decembris preteriti Anni, cum quibus m.motus computauimus. In calce demum appofnimus tempora ingreaa 4% inprincipijs 6 2, et % ad nouam
Kalendarij Gregoriani
tctormationemaccommodata. _ In altero latereCalefte thema ad
ingreflum : in EL PBE RS
Bin principio VY adnotatumeft., Sub quo anni-tropici veram yes n dinem veram zquinoétiorumy precelfionem
Zodiaci obliquitatem #¥ eccentricitatem, et denique apogrorum loca planetarum,
preter @ intueri poteris,ac quatuor anni tempora iciunij.In altera
paginaad{cribuntur Fefta Mo bilia
fecundum Vfum Sanéte Romana Ecclefie iuxta Gregoriani Anni reftitutionem
accommodata. Vitimo EeclipfesLuminariam ilius Anni (fi que future fant) tam
fecundum Copernicum, quum etiam fecundum Alphonfum : hoc confulto fecimus,nmiltos elle
exiftimantes;quibus Copernici do@trina minimé obferuationibus coupes eftium
congruete > er Nobis verd, cui D,
Moletius dé dod cum apparentijs congriitate fidem fecerat, noftras Ephemerides fegundtim Cupefnicum computauimus:
Sed vt ftudiofi, obferuationim’Coperhici, ac Regis Alphonii periculum facere
poflint, breuiterEclipfes fecxindum
Alphonfumadiecimus. Pari modo verfa fecunda pagella, fopellege etiam alia duzx
facies, dextera videlicet, atque fini
ftra. In fronre hatum legiwur nomen amenfis, Ail fic ao) arque qua— litas. Deinde in fick iftca, ftatim poft
menfem, legunn hes Ver a. Motus diurn et Qo ab ti equinoétio. Vaaqueque facies, haber
arque finiftrum. Ee fates finiftra asc continetur columnulis.. In prima facie finiftre, continenturnonnulla
nomi P
na fanétorum, Literag. Dominicalis illiusanni. Sub fecundo frontifpicij
titulo, et fupra columnulas 5, If, of Q atque §, adfunt duz litera, vel M, et D, vel M, et A: yel §, &.D,
velS; et A; quibus, denotatur
fupradi@arum ftellarum } pars deuiarionis, fine latitadinis. M. enim
Meridionalem, S, Seprentrionalenry-D. Defcendentém, A verd afcendentem figine,
ve ibi per hee verba, Denominationes latiuudinum ; videre poteris. ub his literis, Caraéteres planetarum, atque
fignorum, in quibus planet exiftunt,
inueniuntur. PoftPlanctarum caracteres, fupra ynamquanque columnulam, preter
primam, funt duzxlitere G nempé, et M: G gradurs, et M minura fignificant. Secunda, et tertia
columnula, continet dies anni veteris, et anni nouiidem poft correptionem. in
quarta, et quinta continentur ( 14 ti i propofiti 1 :. Inmedid’ columnulz Solis, acuctiit catabeerfedhestte
Sgn, fecundum fignorum fequelam : hiecaraéter, denorat Solem pertranfifle
fignum in.quo erat, menfis > arque hoctingredere, vt gradus mots admonent.
Arquia una, omni: menfx (vi diximus )
decurtit Zodiacum, hæ de caufa, in cius
columnula, omnia Signa adfunt, imdectiam nonnullaante finem menfis répetitadunt..
Quinta columnula continet motum Saturni,, ad gradus etiam at que praia quidem motus, autaugetur,
autminuitur. augcrur, fiplaneta mouetur fecundum fignorum ordinem: minuitur
quoque, fi progreditur contra‘ordinem fignorum. In medio huius columnulz,
reperivntur etiam aliquando caraéteres
fignorum, quemadmodum in columnula Solis, 8°
Luna: quibus fignificatur, tranfitus Saturni ab co in se permanferat,
‘ad iftud fignum. « Reperiuntur etiam
aliquando, immd fxpe hi caracteres; Di;
My D, $,A, hic ® fignificartunc Saturn um retrogradari, fiueineipere ; mam motum contra ordinem fignorum.
Hacautem fillaba, Di, denoratur Sarus: num dirigi, fiue incipere tunc molar »
fecundum confequeni: .S, Fi 7 Sapchens
tec ex metidionali Septentrionalem. Vbicunque
poftmodum reperitur M, contrarium demonftrat: D indicat cunc
Saturnum incipere defcenfum, fiue ex
afcendenti, defcendentem fieti, A. verd co td
rium huius annuir,.. His rationibus, columnule 16, o, Q.', atque | explicancur intelligunturque.In vndecima
columnula, apparet motus Capi~ tis
draconis, qui quidem femper eft contra ordinem fignorum. In calce le nique huius facici, fub columnulis quinque
Planetarum, f {cilicet, rE o>» 2s ac
F, ve caractercs denotant, adnorata viderurlatitudo ( vetitulus cius patefacit
) Planetatum nuper exprefforum ; tribus ordinibusnumerorum numerata, in primo
die menfis, in 11. et in21t. Qua quidem latitudo, quo pacto ad
diem‘oblatum}mentis fit inuenienda, in fecurido libro ‘plicabitur .* Hic ordo, ee > inferuie
intelligentia cuiue cunque finiftte
facici, propoliti menfis, quoniam his rebusconftitute func. Indextera facie; poft titulum menfis,
reperiuntur hxc verba. Afpceatus @, ad
4%’, et Planetas, quibus verbis {equuncur caracteres %, B, Ls os 2» et J. Caracteribus iftis prater caracterem
Solis, anteceduncfillabz hx, Orient.
Occident. Orientalem a Sole planectam effe, prima indicat, fecunda Occidentalemab co. Supra oftauam leguntur,
Afpectus Planetarum mui. quibus yerbis
exprimitur columnulam illam’ inferuire afpedtibus Solis, et Planetarum, atque Planetarum-intérfe, cum
horis afpe@tuuma meridicillius dici
numerate, ac ctiam in ca coluinnulainuenieshxc, 5 apog. et perig. @ apog. pert. et fic dealijs planetis
fignificant planetas tunc percurrete apogrum epicicli, vel perigeum. Prater
primam o€tauamque columnulam, relique omnes, fub caraéteribus Planetarum
retinent has literas ;vel H, &M, ve
in columnula Solis, vel H, tantummodo. H, enim horas: M, mi auta fignificat. mera fa ero eo a oa oe
=a tos fecundum ordinem numeé is et Lunz, hancq. fillabam, Afcen. Hac
omnia, ed locantur, quia non pot fant
fecundam aaboriathes ingredi, cum Afpetus nuper expreffi; fintshoris minutisque
fupputati; et Afcendentes habeant figna gradus‘ue. Secunda» igiuur columnula continet afpedtus Solis, et Lunz,
ad horas et minuta fuppuratos, dicbus zqualibus fuppofitis, preter A, atque
exagonum: conti‘netque etiam figna, 8 gradus a(cendentes, in horizonte,
horisafpeatuum. ° rtia. columnula,
continentur A(peétus Lune, et Satutni, hotis integris tati’, In medio huius columnulz, fepe
intenitur harum fillabarum alrera,
Orient. Occidént. Prima indicat Sarurnum ex Orientali, Occidentalem fa@tumeffe,
fecundaé contra. Hac declaratione, vtaris ad intelligentiam igolumanle IE, ofs
Q, atqueMercurij. SEROL- SS NTT Sore i
Shr, oY Mitte ie 4 q uircenteahs : 2%
st ORE Toe « -DOUp ¢ wracs ofeach ooBr 3
me” Ue Se BÆ) so Yr
F ¢florum mobilium nonnulla notati digna bint: Oftnouam Gregoriani anni reftitutionem,
fefta mobilia, aureus nu‘merus, epacta, et reliqua, aliqua non correfpondere,
aliquaveré non ad eundem vfum
inferuire, ftarutum eft: quapropter breuiter {ciant ftudiofihanc Kalendarij
reftitutionem fa&am offs, vt Sancta Romana Ecclefia facrum Pafcha
celebraret in primo die Dominico poft xiiij Lunam primimenfis, ve in Sacris
literis, et in facro Tridentino confilio
conclufum eft. primus menfis incipit a 21.die Martij,& terminatur
ad 20. Aprilis, quo tempore Sol
percurrit fignum zquinotty vernalis ;
uod quidem xquinottium retrocefferat, in {patio 1582. annorum _ A primo nempe falutifere Refurredtionis
Pafchate, ad annum 1582, per decem dies; atque hoc acciderat quoniam
numerabantur anni, fpatio 365. dicrum& fex horarum precist; fed nullus
annorum hoc dierum et horarum {patium perficere potuit ; namaut, aut, 6, aut 7,
et vitra, minutatemporis ad perficiendum
fpatium 365. Dierum, et fex horarum
defiderabantur, vnde in annis ‘1582. minuta quefinguJoanno vitra adieéta erant,
aceruarunt decem dres (ytin libro nouz rationis reftituendi Kalendarij Romani
erudité adnotatum eft.) Feftaigitur mobilia vocantur, quiaannuatim yariantur
redunt tamem ad eandem fedem,aliquibus
annis tranfa@is. Horum omnium, primo
loco explicandus eft aureus numerus.
De c4ureo Numero. Vreus
numerus, qui etiam Lunaris Cyclus nuncupatur, ideo au“A. reus dius eft, quia
Athenisalijsque vrbibusliteris aureis {criptus
repericbatur. Decem et nouem annis Solaribus completur ; hoc enim tempus menfurat capitisdraconis motum, quo
etiam omnis feréinequalitas, motus lunaris, adequatur; qua de caufa, Lunaris
Cyclus (vt dixi) di@us fuit. Cum igitur inueniendus fit aureus numerus, adde annis
millefimi ynitatem, et fummam diuide per decem et nouem; et Blo polt diuifionem relinguitur, eftillius
anni aureus numerus. Chrienim natus eft, currente aureo numero anno primo, Vt
fi libeat inuenire aureum numerum 1600.
adde ynum ijs, fumma eft 1601. diuide per 19, exeunt in
quotiente 84, et reliquuntur 5, Aureus {cie
licet'numerus anni 1600. Mementotamen, quod, fi poft diuifionem nihil reliquum erit, Aureus numerus erit_ Epatla
quomodo inuenienda. E Pata, vt grectm nomen interpretatur, eft
exceffus anni Solaris fupre lunarem. Annus enim Solaris 365
diebus, et quarta fere integratur,
lunaris verd, ex 354. Differentia, que eft 11 dierum, Epadta vocatur. Inuenturysnumerum
igitur Epacte, multiplicaaurcumnumerum per 11,
productumd. diuidas per 30, ex quotiente numerodetrahasdecem pro cotreptione anni v{quead annum 1700 exclufiue
poftea detrahas 11 dies et fic de
ceteris, vein libto nouz tationis reftituendi Kalendarij Romani ad(cribitur ; atque refiduum erit epada,
Verum, fi produdtum, fine multiplicatum, non recipit diuifionem,ipfitm pro
Epacta fumito,detrahendo ex €o 10.ve
dictum eft. Ve fit reperienda epacta 1600,anreus numerus hutus anni eft 5,
venuperinuétus eft is enim ductus in 11,producit 5 §: hic p 309 dinifus dat 25,ex quibus detraétis decem
remanent 1§,numerum Epatz. Nonnulli ex Epacta, conantur inuenire diem
coniunétionis luminatium, atque etiam oppolitionis, xtatemq. Lunz:verum enim
vero, fruftra
laborant:etfireperiuntdicm,maxime a veritate diftat. Differt nempéa verodi
Eslspuiuclo par duos,aliquando per vnum diem,fxpe pet horas:quia hee fupputatio, fit fecundum xquales motus,
et minime exacte acceptos. Coniunéionem
Luminarium, atque etiam oppofitionem,
Quadraturasq. Epatia mediante propalare. Psa apponere hance regulam, ve
doctrina Calendarij completa tra Ctetur,
aque tradatur qua quidem maximam adfert veilitatem Ephemetidum, corr@ptioni,
Cum iginit repetienda fir coniun@io,adde nume
EE eek toe tot dies, quot elapfi funt menfes, ab initio Maruj:. fi 30
exceflerir, fubrrahageur 30, arque r iquum rurfits a se ieabenr > et PPE
hang coniunétionis ve cuius initium acceptum eft. His diebus additis 7 cum
dimidio infurgit dies prime quadrature;
quibus additis pari modo 7 cum dimidio, prouenit etiam dies Oppofitionis; quibus rurfus
additis 7 cumdimidio, nalcitur dies
fecunde quadrature. Diebus coniun@ionis additis 1 5,f(ammaoftenditdicm
oppolitionis. Animaduertendum eft, qudd fi queuis famma fuptadictarum
excefferit 30, femper fiubtrahendus eft numerus 30, et relinqueturdies
quafitus, menfis tamen fequentis. Aduertendum fi annus Bit extilis fuerit, i die coniun@ionis
fubtrahenda eft vnitas, et relinguetur
dies coniundtionis. 3 » Solarem
Cyclum inuefligare. ™ Yelus Solis eft
{patium temporis 28 annorum Solariam:quem voC Junccomputifte fic vocari, quiain
{pacio 28 annorum, omnes va’ rietates
“BDBER* = tierates ex Biffexto,
ac oriam Dominicali litera, adequantur, velad eandem redeuntfedem. Cum igitur
reperiendus eft Cyclus Solis, annis doanini fuperaddas 9 ;Summamd. diuidas per
28 et refiduum oftendet n amerumveycli:V erum fi nihil refiduum
fuerit,cycli numenis erit 28Ex plum.Anno
1600 inueniendus eft numerus cycli:His additis 9 fiunt 1609 quo quidem numero diuifo in 28 exeunt §7,, et
relinquuntur 13, numeus cycli Solaris quefiti.. pup £9 OF Sa ZF
Peniteisbor Cui Planeta, tribuendus
fit dies primus, cuiufiunque Menfis.
Abiro numero Solaris Cycli; habebitur hac lege feria primi diei IaH
nuarij.Primum feias, anannus propofitus fit Biffextilis, vel’ imus, Secundus,aut certius poft Biflexcam,quod
quidenmemorig¢ mandanduny eft. Deinde
fcias numeram cycli illius anni. “Hichumetus correfpondet hoc ordine cum annis’ currentibus. Quoniam
quando:numerus cyeli fues rit 1, annus
currens, refpondens cyclo, erit Biffextiliss fi 2, annus primus pot Biffextum ; fi 3 ;annus{ecundus ; fi4,
annustertius; fi 5, Biffextus, fi 9,
Biflextus; fi 13, Biflextus, &cficde: is. His declaratis {cien eft ctiam qudd quando Cyclus Solis fuerir2$,
primus dics Jannarij erit Dominico fix,
die Lunz fi,2,die mercurij. Quoniam, ve dictum eft, 2, 6, 10, 14, 18, 22, 26, refpondentannis
primis poft Biflextum; ided anticipandus eft vnus dies a4 preteritum Biffextum
; imd etiain, tor dies anticipandi funt,
quot Biffexti praterierunt, veexemplo clarius manifeftabitur.
Sicigiturinuenienda prima dies Ianuarij 1600, qui quidem eft Biffextilis Cyclus Solis Miusanni eft
13,quoonumero feriatim Adie Lunzx
in¢ipiendo definit indiem Sabati pro feria primi Ianuarij,igitur
primus dies lanuarij anni
propofitisinciditindiem Lune, sabes
Litera Dominicalis quo paltoinuenienda fit: i 23 dei I Itera Dominicales funt feptem,
ordinatimab A, ad, G.Calendis Ia—avuatij ibuitur A,femper.Cum igiturnotus
fueric dies’ Tanuarij, notærit et licera Dominicalis. Sit
igiturinueniendalitera Dominicalisanni 1600 cuius primus dies Ianuarij Sacurno
datus fuit, 8 litera A. Saturni dici
fuccedit Solis &livere A faccedit B; literadominicalis {cilicet huius anni. Atquia annus prefens eft,
Byilextilis ; 8 in Biffextili an no duz
fant Dominicaleslitere; igiturreperienda eft altera litera, que nee fempererit precedensinuente,
precedensigitur B, eft A, qua’ eft tera
Dominicalis litera, et inferuita die 14 Februarij, ad calcem anni. IndiGio Romana quomodo inuenienda. Lee cium 1§ annorum incipitg. 4 24
Seprembris. Cum igiturannis | addideris
3, productumd. diuiferis per 15, reli a
a a POR IE ME FES | 8 PR’, £ } einoraq teige tesigioo(] peti! pts
Wanitlidorr bet \ seb _Feflum.
Pafchatis inuenire. > rrnhy "TF
Is oftenfis, defcendere oportet ad Feftum Pa(chatis: diniiffis enim EE controuerfijs inter Aftrologos, et vulgares
computiftas fequemur nos computiim
vulgarem;quod quidem etiam EcclefiaR omana fequitu Habeas igitur paratam, et ad manuim,
coniundionem liminatium prxcedentem,
menifis Februatij anni propofiti. deiideadnertas; an dies coniuntionis fit Martis, vel alrerius
Planete. Siigitut fuerit Martis; dies!
Martis huncfequens, erit dies carnispriuij: Sion fuerit Martis; toniun tionis dies, primus dies Martis, huic
fapranéniens, vel fequens, crit dies:
carnispriuij, et dies fequens, fcilicet Mercurij, dies Cinerum. A quo,
ff 46 dies numérabis, inuenies dies
Pafchalis (oletinitatis:46 enim dies;funt
6 Hebdomad~, acquatuor dies. Exempli gratia inuenienda dies Pafchatis,
anni’ 1600, cui inferuit Epacta 1 599, quoniatn Epa@a non incipicur nifid Martij menfe: cuiusnumetus eft 4,
quibus additis-r2, pro ca'endis menfium
tranfactorum exurgunt 16: quibus a 30 fubrradtis,relinquuntur 14, pro die coniunétionis menfis Februarij.
Dies 14. Februari fui, pet Seaicnes dies
Lung, igicur proximus dies Martis,erit 15 ciufdem men » 6 ided carnispriuij. ciuf{dem
16 crit dies cinerum: quibus, fladdi
deris 46,¢€ WI 62:aquibus dem $93 1'/pro Martioy uperfine 2-qui æ oftendit dies Aprilis, Pa(chalis
folennitatiss 0) Ainntor’d eter f - } ey pie. J t. inne 58% shiner \ rump M
2934 $5 213. De reliquis Fe ‘tis
Mobilibus. aky2ion VY en wilt Eliqua
Fefta Mobilia, ex diei Pafehatis, et prima Dominic quadra— gelimz cognitione, faciliter inueniri po nt. Septuagefima enim, femper celebratur, tribus Hebdomadibus, ante
primam Dominicam,, quadragefime. Aduentus,
celebratur quatta Dominica ante natalem Domini. | ¥ Afcenfio; celebrarur 5 Hebddmadibus et die
vno,poft Fefti Pafchatis. Pentecofte,
obferuatur 7 Hebdomadibus, poft Pafchalem Solennitaté.. A’ Pafchate, ad Trinitatis feftum,
inrerfunt'$ Hebdomade. +t A” Pafchali
Solemnitate, ad Corporis Chriftifettum, funt Hebdoma de 8 et dies 4. + - Interuallum, eft fpacium temporis, inter
Natalem Domini, et Domi nicam
antecedentem carnis priuium. Quibus omnibus inrelledtis, vane quifquc fuo matte, poteritinucnite Dies
horum mobilium féftoram. gio Prate 7"
Preterita bare; uomodo proprijs, atque particularibus vabelis invenicnde ‘oie, 4 Ro Aureo numero, Epacta, Cyclo Solati,
litera Dominicali, ingrede. re fequentem tabulam,, cum anno, eLame et éregione
illius,inuenies omnia fupra diéta. Verum, pro feftis mobilibus,ingredere
Tabula feftorum mobilium, cum litera
Dominicali anni propofiti, et epacta, ad
hic enim vfum poft anni reformationem accommodata eft; quibus
feftis mobilibus inueniendisante
correptionem aureus numerus inferuiebar.
Capias igitur literam dominicalem in prima columnula,& in fecunda inuenias
epactam, et in eius directo omnia fefta mobilia videbis. Sed nora numerum epactarum effe ab vno ad.30, fed vbi
eft 30, appofita eft*; quonia nunquam efle poreft epacta 30,praterea bis eft
numerus 25, primus inferuit cum aureus
numerus eftab 1 1,ad 19,reliquus vero quando aureus numerus eft minus 11,
necambigent ftudiofi tot appofitos effe
numeros, qui minime congruere videntur aureis numeris, quoniam poft annum 1701 aureusnumerus crit, 11, fed
epaétanon crit 21,fed 10. proptervnius diei (i Hæ in libro nous rationis
reftiruendi Kalendarij Romani {criptum eft: Animaduertendum tamen, qudd fi
annus fuerit Biffextilis, cam priori
litera Dominicali, {umitur Interuallum, Sepruagefima, ac. dies Cinerum ; cum
fequente, reliqua mobilia fefta. Hecomnia
per fe clara func, nullo indigentia exemplo. ‘De anni Temporibus quatuor. Pt Tempora
quatuor inuchiuntur, ex fuperiusinuentis,hoc modo Dies Mercurij, Venetis, atque Sarurni, prima
Hebdomadz integre Quadragefima. Dies
Mercurij Veneris, atque Sacurni, poftPentecoften, Dies Mercurij, Veneris, ac Saturni, poft
Crucis feftum Septembris. Dies Mercurij,
Veneris, ac etiam Saturni, poft feftum fanz Luciz : Hee funt quatuor anni tempora, qux quatuor annis
temporibus et quartis dan’ obferuarig.
debentieiunio, is Sen meets a
Sponfalitij Tempora, Fe æ N Vptiarum
tempora, vel in quibus nupti prohibentur, fant, et nin >
fe merantur i primo Die
Dominico aduenrum fequente, ado@auam’
Epiphani¢:Deindea primo Die Dominico Se vig; ad otauam. Pafchz R
efurredtionis: Rurfus, irribus diebus ante Afcéfionem Domini, v{q; ad diem Sanéte Trinitatis. Cognitis
temporibus,in quibus nuptix mi nimé
celebrari poflunt,cognofcentur, per fuburactionem,tempora,in qui, bus Sponfalitia non prohibentur s Hecigitur
funt, que ad vfum Kalenda rij,&
fecundiim Sanéz Romana Ecclefie fupputationem,placuit,ad.com : munem ftudioforum vtilitatem,
annectereintroduétivnibus oa Tabula TS 9
> “ onis, Solaris cycli, :
Epatte, Mery on : ert, tes 1 Num.
T
abula i 5 /al uiens. ' $1
ts alis,multis annis ife TA
Dominic. ‘Miter 4g, aS 2. j ele |e ifs F
22 8 2 5 BS 3 > y rs : : oe F és. E no 636 ial Si hed 7 15 617 r= =] wey 2 J
o B Z| Mats FE03.;;3 | s08 “1618
5 P. res 1538 1604 = cæ 1619 ape
|g lal gece se 1608 raters 590 | 1606 —*
— T1592 1621 Soe æ rita cetetaal
"1607 | od Lbs | æ 1590 1610 |
rs" 5 137 | 1608 peatmmiee ce 1623
1§9 æreahine oe 5 BH Nate 7 mt ik ao 9
ry 161 71a ete æs) 1609 8 SED 1624
1§9 1612 wor 1594 SE ai 1596 1625 ne
1594 1614 oe IG1t2 æ 1627 Cc le
1§95 eas I | “i | 1597 “7613 | a1 | 1599 æ eas 1596 1616 se 1614 re 1629 |G æ SSriqese amas? 6is. | 13 | 6ou 1630 ety 1598 1618 TENE pie 1616.) 14 Bt See 1631 | E
16}, 1599_|_1618 | 5. | é 1601
"y617 | 15” 1 1603 D Ck Joh | Meet
taaht Veen pga 4632 8 1 ST ye ops SS
1633 — oe ee a a bs aati 1602 pORt eco: 28 « as car G 10 1603 1623 | 9 “ : Snosage image? : | 1607 aan
IF Bist 1604" 1624 | 10 21 _—. |
P1608 ay _D la _ 1625 | 11 wt æ 1609
>a rao —'_ | æ eæ, tC 24 7 | | Ss IGII 1640 Pie "oa eee 1] F ee mE eet eid rs, a oe
Scie i Literz
Diiica. Cyclus Epactarum. Dom. A
Septua | Dies ;Pafcha |Afcctio; d
Pent. |Dhi. gefima. |Cinerd jre
fart. |Dni. 23 18 Ian.| 4 Feb, 22 21
20.19 18 17:16 25 Tanja1 Feb, 1514131211
10 91 Febr.!18 Febls « 8-7°6 5 4 32 {8
Febr.l2s5 Feb. “Y1%x19 282726 25252415
Feb.'4 Mar 23 Mar.}1 Maijjr1
Maijj22 Maij 130 Mar.'8 Maij| 18 Maij|29
Maij 16 -Apr.|15 Maij}25 Maij|s
-Tunij 76 $4324 Febr.'26 Feb.13 Apr.i22
Maijjr Iunij/r2 Tun. 2928 27 26 252524
16 Feb.!s Mat.}20 Apr.'29 Maij/$_ Iunij!r9 Tun. 23 22 21 20 Ian.'6. Febr 1
Decé 20 1918 1716 15 1427 Tan. I F 13 12 11 10 9 8 7 [3 Febr.j20Feb.!7 Apr.16
Maij}26 Maij6 Iunij) 26 |! rt 3 10.Feb,'27
Feb.) 14 Apr.'23 Maij]2 Iunijr3 lun.) as |
* }x9 28 27 26 25 25 24117 Feb
Jar Apr. 30:Maijj9 Iunij20 Tun.) 24 |!
23 22 21 20 21 Ian.7 Febr. ij 28 |2 Decé. 19 18 17 16 15 14 13 28 Ian. RI pr. 27
«(| G 12 11 10.9 8 7 6 |4 Febr.'21
Feb.'8 Apr.|17 Maij}27 Maij7 Tunij} 26 |*
Gitsstat © 29 11 Feb.!28 Feb.|15 Apr.|24 Maij}3 Iunij14 Tun.) 25 |? 28 27 26 25 25 24 |18 Feb. 7 Mar./22 Apr. 31
Maijiro Iun.|21 Iun.| 24 |? eee ee EE æ 2 22
21 20 19 22 Ian.'8 Febr..26 Mar.'4 Maiji14 Maij 25 Maij) 28 3 Decé. “13-17 16.15 14 13 12:29 Tan.'15 Feb.!2 A air
Maijj21 Maijr Tun) 27 3 A 1110.9 8765 |s
Febr. 18 Maij}28 Maij,8 Tun.) 26 |3
321" 2928 |12 Feb.t 27 2G
25 25 24 17 16 1§ 14 13 £2 11/30 B og 8 7 6 5 46 Febr.| 3.2 1 * 29 28 27 |13 Feb. $4
1-*-29 28 27 26 25|14 Feb:'3 Mar.
2§ 24 : sa Ba æ de A a Quomodo inuenienda fit quantitas cwiufcunque Diei,
ac Noctis artificialis Arcus femidiurnus,
feminolurnus4, itidem hora Ortus Solis,
¢,) Meridiei; ab altitudine Poli, 36
graduum, ad 55. Is expofitis, ac
declaratis, deueniendum eftad operationem, ape vfum H ipfarum Ephemeridum : qui quidem vius, cum
conftitutus fic in fupputationibus, qu¢ tempore motuq, abfoluuntur,incipiam
primum a multiplici temoris redudtione. Tempus igitur, nil aliud eft, nifi
numerus motus Primi MoPitts - Qui quidem motus, vel numeratur a reditu Solis
motu proprio, ad cundem Zodiaci punétum; et fic eft Annus: vel numeratur ab yna
Solis reuolutio. neicirca terram, ab
ortu ad occafum, raptu primi Mobilis; et fic eft Dies.De An= no, inferius dicetur, nunc diuerfitatem ac
differentiam dicrum, et eorundem pattium,
atque etiam inuentiortem illarum, explicabimus. Dies igitur dupliciter
confideratur ab Aftronomo, quoniamel eft Naturalis, vel Artficialis. Naturalis Dies conficitur ab integra Solis
conuerfione, circa terram, motu Primi Mobilis, ab orru ad occafum; initium
fumens, ab yno quatuor Cardinalium
pundctorum, fcilicer, vel ab Ortuad Ortum, vel ab Occafu ad Occafum,
veld: Meridie ad Meridiem, vel Noctis
Medio ad cundem locum. Hicdies 24. horis, aliquag. horarum parte numeratur:
cuius inzqualitas, quomodo adequalitatem reducenda fit, proprio, acpatticulari
canone demonftrabitur. Verum enimuero,
Arrificialis Dies, eft, tempus numerans motum primi mobilis ab ortu Solis ad eiufdem occafum : vel eft
cempus numerans moram Solis fuprater=
ram. Noxartificialis eft tempus numerans motum Solis, ab Occafuad
Ortum ciufdem, vel numerans moram
Solis fubterra. Hic dies, itidem et nox, in:
quocunque obliquo horizonte,affumit augmentum Se diminutionemjac
etiam diuerfx poli altitudines,
deambulante Sole {ub vno Zodiaci > diuerfos,! inzqualesq. dies artificiales noctesq. infuper et naturales,
ab horizonte exordium fumentes habent.. His definitis, aque tanquam fundamentis iaétis,paulatim
accedendum eft ad operationem. Inuenturus igitur quantitarem dierum,
ingredereEphemerides illius menfis, et é directo dici propofiti capias lo~ cum Solis, fignum {cilicer et oe quem ipfe
poilidet: quem perquiras in la~ tere
dextroalcendendo, vel finiftro defcendendo, Tabulz temporis femidiurni. Sumas
etiam numerum eleuationis poli, in fronte tabule: et illud quodin angulo communi, ¢ dire¢to loci Solis, atque
fub poli altitudine apparet, fumas, et ad
partemferua: quoniam oftendet arcum, jenidiaane - Qui quidem fi duplatus fuerit, congeries indicabit
quantitatem diei artificialis pet Hee,
fifubtracta fuerita 24, refidaum demonftrat quantitatem nods
artificialis diei Pepofei, et exconfequenti
ortum Solis; quoniam finis noétis, decernit o
10; 1S ttum ngeed prion inuentum eft in tabula, ( vti dixi) monftrat
quantita tem arcus femidiurni: qui fi 412, fubtraharur, relinquitur arcus
feminoétur= nus. Arcus{emidiurnus fi
424 demptus fucric, refiduo decernuntur hore Itaæ ties et æ lici
¢ "æd -3 lici meridiei ; vel quot hore elapfx
funtab occafu Solis precedentis, ad meridiem dici propofiti. Omnia clarioræxemploreddemus
.. Sint hecomniainuenienda die 1§, Febtuarij, 1600, qui quidem dics Marti
dicatus eft. Ingredior igiturEphemerides anni 1600, cum menfe Februarij ; et ¢
direéto dici 15, in columnula Solis,
inueniuntur 25. gr. et 38, minuta aquarij ; quod quidem Signum, gra. atque minuta, denotant locum
Solisad meridiem illius diei. His
captis, ingredior Tabulam temporis femidiurni {ub numero date
altitudinis, quem nunc fuppono effe 45. gra.tanrum enim eleuatur polus
Borealis, Ve nctiarum Vrbis, fupra
finitorem ; et ¢ direéto loci Solis, quem non: precife réperio, et hac
decaufacapio numeram proximum minorem, qui eft 24, gradunm, inuenio in latere
dextro primz faciei fecunde paginz ciufdem tabule, ob fignum pifcium, quod quidem Auftrale eft,
quibus fignis inferuit hc pagina; quemadmodum prima inferuit ve ticulus
admoner, Signis Borealibus, in angulo
communi horas 5, minutaq. 4. Hic eft numerus arcus femidiurni, dici 1. Februarij, qui quidem adhucinaquatus
nuncupatur, proinde qudd locus Solis non precifein laceretabule repertus eft.
Pro cuius wquatione, quemadmodum ingreflus fui cam num¢cro proximo minori,
itaingrediorcum proximo maiori: Numerus quoque : ar proximus maior loco Solis,
tabulx, inuentus eft 27, gr. hic, atque
eleuatio poli, oftendunt in angulocommuni:
horas 5, minutag. 9. Hz funt hore arcus ‘femidiurni Solis loci, 27
graduum aquarij. Nuncfubtraho numerum
minorem a maiori fic. Hor. Min. 5 9 Arcus femidiurnus ccptus cum 27 gradibus
aquarij. § 4 Arcus femidiurnus fumptus
cum 24 gradibus aquarij. ° 5
Minutadifferentie correfpondentiatribus gradibus. A‘ differentia qux eft
5, minutorum, vtvides, fumo partem proportionalem, hacvia, quoniam inter.
gradus eft differentia cium partium. Hicnume
rus eft primus, ad regulam wium collocandus; {ecundus eft differentia
temporum, §, {cilicet minutorum; tertius eft differentia inter locum Solis
proximum minorem, et locum eiufdem in Ephemeridibus fumptum, que eft vnius gradus. tres igitur dant 5, quid 1? exiturin
quotiente fecundumregulam 1, et 2 tertia
vnius, que xquiualent 40 fecundis, capiendis loco integri vnius videlicetminuti, et ficfunt duo nla At quia
dum mer ain Solis in tabula, augetur,.8
tempus; quoniam a principio Capricorni, ad finem GeSiti idk fona pen
piislecaiblas a princi fo Canasta finem Sagittarij minores fiunt ; hac igitur
de caufa, hee minuta, veniunt.addenda horis,
atque minutis inuentis cum loco Solis proximo minorituo. Quibus
perattis arcus femidiurnus die? oblati
equatus, crit 5. horarum, atque 6, minutoram. Hic duplatus exurgunt, vt vides.
Verum fi in tabula pracise repe ries
locum Solis,‘hore inuente ¢ directo illius, indicabuntarcum inucnien= dum.
i“ Fi Bros. ye) aan P R WY poe.
v Ss. i Hor. ube: : Ter war ha : og yh
æ,—_aææ cocafaperauilinks heed iin
fioblace fucrint hore aboccalu, 8¢teducende fint ho« tis ab ort, deducas ab horis ab occafu, hore
quantitatis nodtis abit B iii :
lis, E\F BER lis, addicts 24 fcdedudiio fier? n et ftcabie hors aon sides te st) eæ 99ty or il} Med! ising Hor. Mir. «* Gr ati i. aliose dB emo isd Wee ee cur shane alean cert Bc agpregani decernit horas P.M. Paritatione, fidarx fuerine horx, qux,
reducendz fintad horas P, M. N. Vel ipfe
12,fuperant, velnon. Si.12, fuperant, deducasab eis f horas 12, et relin entur
hore P. M, N. Gimninime laperane 12, adde cis 312, et nurherus often ithoras P.
M. N. Si horis P. M. N. ‘addas arcum
femino@urnum, SUG indicantur hereab occafu, at fi ab horis aboccafu sdedade:
fncting, Nomen eningentn, telinquentur hore P. M. N. ‘Si ab horis P. M. IN. dedude fuerint arcus
stepuinndteti feftabunt horzortus. Atfihoris ortus addite fuerint hore arcus
feminogturni, pronenient hore P. M.
N. Exemplis omniahxc, qua, diximus
clariora faciemus. Sint prius oblatz hore 9,minu. 24. A. M. diei 15, Februarij,
anni 1600. et reducendz fint vt
vides. > Hoos Migiaileo:sinccs We
ares 9 24 Hore.A.M. reducendead horas P.M. ~ ox? o Hore 12,addevthabeanturhore P. M. 21 24. Hore P. M. requifice. Ha quidem hore
erunt diei i præce~ dentis, quianondum,
Sol meridianum Caaapingic. Dhg gett
wll Bapetbe sss yt, Hor. Min. Sain
Reajet = 054 21 24 Hore P. M.
reducendzad horas AxM By tæ 12 o Hore
12, fubwahe. “he PT by 9 24 Hore A. M.
quefite. Use a Horx A. M. reducendz ad
horas ahenentg &venienthorz A.
M. 6 54. Arcus feminoGumnas
addendus. 9 24 Hore A.M. quefice. Exemplareduétionis
horaram A. M. N. atque P: M.'N. ad horas P. M. A. M. aboccafu, atque etiam eb ortu, non
differunt ab expofitis, cum hore non
differantnifinominetantum. Verum proreduétionehorarum, qua funtfemper P.
M. N. en exempla. Hor. Min. 9 24 Hore P. M.N. reducendzxad horas P.
M. 12 o - Hore 12. addevr prouenianthorz
P.M. 21 24 Hora, P.M. quaficx. Hor.
Min. “a 13 24 Hore P. M. N. reducenda
parimodorad horas P.M. 12 © Hore 12-fubtrahx, quiahore
P. M. N. pluresfunt 12. I 24 Hore P.M.
queficr. Poreris etiam connetigordine proce
~ + dere, et habebis horas P. M. N.
13 24 .. Hore P.M. N. reducendz ad horasab occafu. 6 54 femino@urnus addendus, vt conficianrur
hore ab oci. 20 18 Horeaboccafir perquifire- Fh ri 13 24 Hore P.M.N. reducehdarad
hotasabofut: 6 54. Arcus feminodturnus
deducendus,venafeantur hore poe 6 30 ~=©
Horwabortudefiderate. Si He tæ 5 snaæaal
eT; tus fueris, nafcentur hore P. M. N. Heactam longo fermone, atque
erabilibus feré satel pertradtauimus, vt Tyrones A ftrologicx: snullo
adiuuante: p tore polies ad completa
illius inrelligentiam petuenire. Isenim qui has calluerit {upputationes, ea$
pertranfire poruerit, tyrunculusq. dimittere.
“ soars he A tn 2 imate astids!" oe. Te} 6 0| 6 0/6 of 6 of 6 o| 30 $e et S 6 §) 27 BEBE 6 21| 6 21
24) 6 25 6 28 sal ose We ead 6 33) % 34 aH 6 32| 6 33) 6 34 eid _§ 3716 38 ~49 BO 6 34]
6 351-6 37| 6 38) 6 59 6 41| 6 42) 6 44| 6 45] © 47 om 3| 6 37 6 39) 6 40] 6 41] 6 43} 6 45] 6 46] 6
48] 6 so] 6 51 1 8 849] S4al S45] 6 45 6 a7 Sct 6 $0] 6 §2| 6 54| 6 56) 2g 6 511.6 $2] 6 54 §6| 6 58] 7 oO} a4 6 54| 6 56] 6 ais: o| 7 21-7 4/38 6. 58\_6 $9 7 61 7 8 15 8. 6 52] 6 54] 6 561 6 58| 7 of 7 3 7 12]
12 6 55). 3 a i a
7.35 22] 7 25) 7 28) 7,32 22|,7
25] 7.2917 32 22,7 26| 7 30| 7 32 Siarcus
femidiurnius dempferisa 3 By 2 relinguerur 3 ama Nox Arificialis. Arcus Semmidiurnus dematur ab 3 Horis. P.M. ¢ 3
Hora Italici horol. se Data Poli
clewatione atque dato Tempore quomodo
carleftis Figura erigenda fit. |
il Onttiuere Figuram Coleftem nil aliud eft, nifiinuenire ftatum cerli
ad datum horizontem, atque dato Tempore.
Erfi Aftrologi omnes conueniuntin {upputatione Planerarum y tamen, in
reperiendo ftatum Primi mobilis maximis agitantur difficultatibus, fignum eft
varietas opinionum, quoniam, quinque v{que adhuc prodierunt modi fabricandi
corlefte {cema: qui quidem valdeinter fe
diftare videntur. Difctimen enim modorum, poftea quim explicaucro conuenientiam corum,
fummatim narrabo. Omnes enim canones, in
inucutione Horofcopi atque Medij cerli, et fi diuerfis veuntur vijs,. ‘eofdem gradus,-eorundem. Signorum, indicant
atque oftendunt. Infuper omnes celum
diuidi intelligunt in 12. partes, quarum nomina et ordo, idem ee a bus ftatuitur. Sed difcrimen exiftic eæ
in diuifione. Quoniam iqui fecant
Zodiacum in equas partes 12, hoc ordine. Perquiruntpropofitz hore horofcopantem
quits : atqueceelum culminantem, quem ad partem feruant: ipfumq. Corcelivocanr.
Deinde numero graduum afcendentis,
‘addunt 30, et figni gradum, in quo cecidere inueniunt, fumuntq. pro
fecundaDomo. His etiamadditis 30, numerus proueniens, fumicur pro tertiadomo.
Quibus etiam gradibus additis 30, fignum nafcens, et gradum ciufdem, Macuunt collocandum in quarta domo. Sic
igiturper 30, appofitionem, deweniunt tandem ad duodecimam domum. Hance viam
nonoulli tribuuntFir-mico, que quidem via, quemadmodum facilis eft operationis,
ita per difficilis exiftic, an anteponendaalijs fic. Hacenim via,
diuidebantccclum comm in 12 partes
xquales, circulis ramen venientibus a polis Zodiaci, wanfeuntibusq. per fi
citatas Zodiaci fe@iones, domibus collocatas : Hemifphz‘sium tamen
{uperius,inaqualiter diuifum erat; contra {copum Iudiciarij Aftrologi, qui {meo
quidem iudicio) eft diuidereceelum, dato horizonti, in 12, zequas partes; venon folum planete,
verumetiam ftell@ fixe, collocandx domibus proprijs veniant. estethie- 22 wl,
tfin Secunda nonnulli diuidebant Arcum
diurnum afcendentis, datz hore, ac pari
modo Noéturnum, in 12 po equalesa fectionibus ducebantcirculos magnos per polos mundi, quibus calum totum
difpefcebantin 12 interualJa: atque Domiciliorum initia, afcenfionibus reétis
iuueniebancur .. Addita ptius vna
fupradiétarum partium afcenfioni reéte medij ceeli, indenumerus natus, oftendebat afcenfionem reétam
vndecimz. Huic addita altera parte,
abadditione proueniebat afcenfio recta duodecimz domuis. Cui etiam addij‘ciebant
tertiam partem, et numerus ex additione proueniens, oftendebat afcenfionem obliquam horofcopi. Afcenfioni
predicte fuperaddebant ynam fex partium
arcus Noéturni, et numerus natus, decernebat afcenfionem reGam fecunde domus.
Qua via inuenicbant etiam tertiam. Quibus fex domibus inuentis,
refpiciebantalias, his oppofitas. Hicmodus adfcribicur Alphonfo Regi, loanni de
Linerijs ficulo conciui noftro, a¢ oanni Saxonienfi Alcabil entatori. Hac etiam
via, minimé colum ad æ See ecetni485 515
54> gta. Accommodantur uc per
aflumptionem numeri proximi minotis,
intermedijs polaribus gradibus: que quidem Tabulz ob operationis
facilita~ tem saad eriuntur ad gradus
integros, quibus mira corleritate fabricantur figure coileftes, cuicunque hore
date, addatam Poli eleuationem, ad
huncqui fequimr modum. Quomodo
Horis meridiei crigenda fit Figura caleftis.
Hw igitur dum conttituere defideras figuram ceeleftem Annum, MenA.A fem,
Diem atque Horam, horeq. partes fiue minuta: Deinde reducas horas
PRIMV 3.) bey “horas
cuiufcunque {pe-iei fint, ad horasP.-M. Capiatur etiamin Ephemeridibusillius
Anni, Menfis, ac Diei locus Solis;8 omnia cum altitudine Poli ad pat tem ferua. Poftmodum confidera an hore date
fintP. M.vel meridici: quo~niam fi fuetint meridiei,facilis erit conftructio
figura; abfoluitur enim perpau cis
operationibus vt exemplo res manifeftabitur. Sit propofitum erigere firam
cecleftem anni 1600.15 Februari), in meridieillius dici, adalticidinemt oli 45 graduum. In Ephemeridibusinuenio Solem
poffidere 25 gra. atq. 38 min.aquarij,
cum 2§ gra. aquarij ingredior Tabulam domorum, Venetijs inferuiéntem, fiue
eleuationi Poli 45 graduum‘in cuius fronte, Solem fignum aquarij occupantém ‘quero, quo inuento in
columnula Decimz, fub figno pi{cium fumo 25 grad’¢ direéto quorum dextrorfum,
apparent figna gradusque collocandi
quingue reliquis domibus. Incolumnula Vndecimz {cilicet inueniuntur 26 gra,
pifcium. Incolumnula Duodecim reperiuntur 14 gr. Tauri, In columnula Prima apparent, 24. gta.
geminorum. In columnula Secundz videntur
17 grad. Cancri. Atque in columnula Tertiz, {petantur 4, grad.Leonis.
Hecfigna,atque hi gradus, collocandi veniunt fuis domibus, 4 fimilibus numeris indicatis. vein exemplo vides. Signis et gtadibus {ex
domibus collocati, fex reliqu domus, conftitutis oppofitx, fabricantur fignis
oppolitis et gra dibus-oppolitis,vt
vides in exemplo. Decimz collocandi funt
we cum 35 gta, Quarter collocandus eft 2) paribus gradibus. Yoo conftitutus eft { cum 26 grad. Quinte
confticuenda eft Mp pari pg ieee adfixus elt, wy cum 14. grad, Sextx
adfigendus eft æ paribus Prime pofirus eft It cum 24 gra.Septime ponendus F
paribus gra. Secunda ad pofuimus 6 cum
17 gtad. Odtauzad ponemus fo xqualibus
ibus. ;. aN ia ag Tertiz
collocauimus §) cum 14 grad ~ Nonz collocabimus we fimilibus gradibus. Signa enim opponuntur xqualibus
gradibus atque minutis, vti in elemétis fpharicis declaratum eft. Signa quoque
atque domus oppofite hinc confpiciende veniunt. Signa Opposita. Aries, Taurus,
Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libra, Scorpio, Sagittarius, Capricornius, Aquarius,
Pisces, Domus oppofite, Prima, Secunda Tertia Quarta Quinta Sexta Septima Octaua
Nona Decima Vindecima Duodecima: etiam
in paruo figura quadrato Anni Currentes, Menfis, Dies et Hore fabricationis » atque étiam eleuatio
Poli, ad quam conftitata eft © ipfa
figura. Vti
{peétasin hac pita figura. : BRA es, rY.
‘fifa. we ipfum ad pareem feruo. Pari modo reperio Luflantelf ih. 6
prad, tque7. Saturnus rewrogradus
poflider 29 grad.ac 13 minuti. 2 Tup+ pear f us
eft, obtinetque 15 grad. et 32 minuta §): Mars poritar 4 grad. et 19. min. QQ)
Venus dominatur ro gradibus, atque 46 minatis Capricorni- Mercurius tenet 10
arque §1 minu. x Caput vero draco+ yaum
minutum wei BEE nis perambulat contra
ordinem fignorum, quia talis eius motus eft, 28 gradi et so min. et Planetis, ab Ephemeridibus
defumptis, arque extra adnotatis, collocandi veniunt nunc fuis fignis,
conftitutis, atque repertis figare fus
pta notate : his adhibitis cautiunculis. Si Planete gradus, plures
fuerine gradibus figni reperti,
collocandus eft Planeta fuis gradibus, pot fignum, fi minoresante. Rurfusfiduo Planete vnum
obtineant fignum, ille qui plures habuerit gradus conftituendus eft poft illum,
cui pauciores tribuuntur. Vein paces Res.
Preterea, quando aliquis Planeta collocandus eft fub aliquo figno figure, et fignaum minimé
reperiatur in figura, {pectandus cft
locus deficientia figni, feriatim numerando, atque ibidem ponendus eft
Planeta.vt / collocandus eftin 2, quod quidem fignum minime reperitur, in figura, et deficit in quinto loco, poft Mp
ideo ed locandus eft f. Virerius, quando Planeta aliquis retrogradus fuerit, fo
retrogradationis caraéte~ re fignandus
eft. vr Saturnus, atque Iuppiter oftendunt, cauda draconis femper ponatur in
oppofiro Q paribus gradibus. His omnibus genigne abfolutis, conftitutaapparebit
figura Cerleftis, vti omnia exemplo pofito fpedtas. Datishoris P.M. atque data
Poli | fublimitate,quomodo erigenda fit
figura celestis, et 4, Roconttitutione
figure caeleftis, horis, P.M. Ingred Ephemerides An ni, Menfis, ang dici,cuius funt hore
propofite P.M. et defumaslocd Solis: um
quo, intra tabulamdomrorum inferuientem dave Polialtitudini, infronreque tabulz
quzrito Solem, fignum data peragrantem:deinde quare gradum i fus in columnula decimay¢ regione cuius,
incolumnula horarum, deptomas: horas
atque minuta ibidem inuenta. Quibus horis atq. minutis,addas horas, et tninutaP.M. datas, ab aggregatog.fi 24
excefferit, 24 fubtrahe:refidium perqui
‘ras etiamvin tabula domorum antediéta, in columnulis horarum: et éregiome
repertarum horarum dextrorfum, fub fais congruis columnulis, reperies figna, et gradus. {ex domibus collocandis,
vti in prxecedenti. Hine etiam ad- cus
Solis, femper fumendus eft, ab Ephemeridibus, die illo cuius fant -re P. M. Si Hore P. M. plures fuerint 6 pro
omnibus fex horis,capiendum eft ‘quod
quidem ideo fumitur, quia fapponitur, in
‘pacio fex horarum, Solem 15 confeciffe minuta proprio mom. Idem, ati coieteiee datam Solem fi is, ve inferius
do. ‘cetur y x umaularum domorum ;
ropor tionalem {ecundum minutorum Solis
motus. vt crap dedavalin Ee ail’ æ LE ij
+ Infuper, monendus eft nomnullis cautiunculis ftudiofus Afttonomice
difciplinz, :. o poe
oe. Ar sz Infuper, fi eleuatio
Poli non precisé in tabulis reperta fuerit, capiendacfttabu- > a Jainferuiens eleuationi Poli proxima minori
dare hina preceptis veniamus nunc ad
exempla, Conftituenda fit figura Venerijs, Anni 1600 menfis. Februarij,die 15
atho- * ris 20 minutisque 30.P.M.Locus
Solis,iam fupra expofitus eft. Verum quia hore P.M. funt plures fex,immé plures
18, ideoipfisaddo 3 minuta, veniuntque -20 hor.atque 33 min. Cum 25
grad.aquarijin tabula domorum, in columnula
horarum, reperio horas 21 min.49.quibus, addo horas P.M.
equatas{cilicet, 20,atque 33 min.fic. Hor.
Min. 21 49 Horedefumpte cumloco Solis in
abulaDomorym 45 gr20 33 HoreP.M.xquata,adde. 42 22 Aggregatum,i quo demendz
funt hore 24. 24 o Hore24demen 18 ‘22
Horequibusingrediendum cfttabulamdomorum. His igicur horis, intro denuo tabulam
domorum,, see quzro in columnulishorarum ciufdem tabule, eafQue reperio non
pracife in tabula,Solecapricornum poflidente: ideocapio proximiores illis, qu
quidem funt 18 horz, et 21 minum:é direéto harum, verfus dexteram, apparent
incolumnulis domorum, figna, et gradus.
collocandi figure,vt vides. atque 30 minutaaquarij. Intro ergo tabulanr domorum cum 26
et reperio (var dix) horas. 21 minutag.
5 3 tanee effent hore, fi Sol eflerin 26 gra. aquarij. Verum fi Sol effetin 27 gr.ciufdemfigni,
reperirenrar hore 21,minuta s7-Sed quia
Sol inter vrunque manet ideo capienda eft pars proportionalis. Differentia
temporum eft ¢ minutorum, quidem minutz refpondent vni gradui. Perregulam igitur trinm dic 60 dant 45 quid
30 excunt inquotente 2 minuta. Hzc
igitur minutafuntaddenda horis atque minutis fumptis cum 26 24,min.$ 5~ Quibus additis horis P. M.atque
ab ag egy pees 22 24, 8elinquuntur
hor.18.min. 25-quibus conftituo hgutam Figura exempli propofiti T emporis, februarij D. H. M.
Q 15, 20. 30 Venetijs Poftremum
fciendum eft, qudd horx, qua intabulis Domorum cum loco Solis fumuntur,funt ex,qu refpondent motui
zquinoGialis d meridiano ela~ pfo,
arqueab Arictis initio fumpto. Hore eo P.M, fanthorz, quz re{pondent motui zquinodtialis, tranfacto a
loco Solis; 4 meridiano (cilicer, vique
ad horam datam., Hzc duo tempora addantur fimul, et fumma, denotat tempus menfurans motum xquinodtialis,4
principio Arictis vique ad pun ninoctialis, rangentem aaa. date. Vande fi hore
aggre~ plusquim 24 exticerint, 24
fubducendz funt, pro vna integra aquato=
Conk et relique famendz veniunt pro horis cranfaBic’d aneibalas no ab Arictis initio, vfquead pun@um
equatoris tangentem meridianum, ho re
date P.M. Demonftrationes enim harum rerum, in fecundo libro magn Prolemai conftructionis dilucidé reperiuntur;
arque etiam eas,loannes regiomontranus, noanulligue doi Viri, et rerum
celeftium perdodtiflimi, per pao aa Deo annuente in primi mobilis commentarijs,
abundé pertractabimus, Sed faperuenit mors. sheet E C ii Dies
Qt RABARY Dies inequales
equalibus qua lege commutandi fint.
Nrequamad fupputationem: Planetarum deueniamus, nonnulla aduertenda
funt, quz non folum fuppuration:bus predictis accommodanda veniunt, immd etiam admodum neceffaria ad
exactam calculationem habendam exiftent. Sciendum igitur eft, quddplanctarum
motus, qui Ephemeridibus noftris pofici funt; exact cos ere fecundum
Copernicianum calculum, atque ciufgem
fectatores, fuppofitis dicbus xqualibas, vel nulla xquatione dierum alhibita. Verum enim uero,
quia oftenfiim eft, in Elementis Sphzricis, atquein magna Prolemzi
conftructione, acetiamin reuolutionum libro Ni¢olai Copernici, necnon tatione
conuincitur, fuppofirum motum Solis
proprium contra motum primi mobilis fieri; Dies naturales in vniuerfum inaquales effe. Qui quidem Dies
naturales, vel medij fiue equales nuncupantur; co quia his mediantibus,
apparentes inueniuntur: et confticuuntur ab integra equatoris ouintæne. Me
aaadiie $9 min.8. fecundis,atque aliquibus tertijs. Vndefequirur, Diem
naruralem xqualem ab integra zquatoris PrintiBcac, 4c infuper 4 Solis motu
medio refpondente 14 * horis integrari.
Vel f{untapparentes, et veri, qui quidem conficiuntur ab integrazquinodialis
reuolutione, atque tanta ipfius parte, quanta coafcendit cum ca Zodiaci portione, que abfoluta eft i
vero, apparenreg. Solis mom. Hi dies omnes,
inueniunturinzquales inter fe, et tales effe potiilimis demonftrationibus
confirmannir. Quibus demonftrationibus, atque numeralibus fuppurationibus, conftru@a eft Tabula,
fecundum Copernicianum abacum,
zquationis dicrum : quam noftris Ephemeridibus appofuimus, vr exaéte habeantur
motus Planetarum. Er quamquam differentia inter inrquales aque uales dies parua fit, et hore dimidium vix
excedat, quod quidem tempus valde paruum
difcrimen motuum Planetarum fupputationibus dare poteft; in mormtamen Solis neglecta, vel minimé via
maximam parit in reuolutionibus annorum inxqualitatem : necnon etiam
incalculationibus moruum Lu ax,
fenfibileindicat difcrimen. His declatatis,: fia da commutare, Die et cL
qu L FS primo geminorum gradu, et in
communi, apparent 1 ue 37 fecun. quibus
Scene eieitnnerehiess Tt aa fubtractio
non potelt, et veniunt,vt vides. pe ?
= eee = §,
20 Hor. M. 2. soos eo Ocean : æ “24 0 ©. Hore 24, vecommod? fiat fubtradtio.
Vo o 18 37 Min. atque fecundaaquationis
dicrum, deducenda. ~23 41 23 Hore et min.
equate, diei tamen precedentis, 20 {cilicet
Maij,8cnon 21,ciufdem,cum tempus fu meridiei. His diebus arque horis
fup dutandi funt Planete,& habebitur
motus verus atque 2 Veniamus nunc ad
exemplum noftre pepeiee figure, atque fupputationis. Datz fuerunt hore 20, aque
minuta3o P.M. et Sol 26 obtinebat grad. we
Inwo igitur tabulam equationis dierum cum loco Solis, ~ {cilicet atque
gra du, et in angulo communi inuenirur o
min. nec non 6 ecunda, a datis horis ac
minutis deducenda fic. mee Hor. M.
2. 20 30 0 Horedate que ent
quatione. o © 6 Aquatioa tabula defumpra
deducenda, 20 29 §4 Horz xquate,quibus
fapputandi fant Planete. His horis
arque minutis, f{upputandi veniunt Planete, et poft fa putationem, habebuntur
motus Planetarum veri atque xquati. Hic etiam ftudiofum monebimus, qudd fi celeritate fi erigenda
fit, atque etiam fi fuerint erigendz figure interrogationum, eleétionum, ac
fimilium, necnon quoque fi inequalitas
fuerit parua, equatione minimé vtendavenit, qua negleéta, nullus tamen (meo
iudicio) committerug error fenfibilis, i quo aliquod maximum inconueniens fequi poflit. LG FRBCE. RY '% Ss DeLee ie en ee ¥3 Tabula aquationis dierum bis temporibus
Supputata. ee 8 23 23/12 9{22 10:29 §§]27 39]1§ 411] 2 §1 8 21]12 2§|22 Eee aus 2127 22/14 42] 2 35] ©
37 30 Sia7, 4 4|tq 13) 2.20) © 45) 14/26 4§ 5 O $3iem 2 42116 14 78 33 33113 §1|16_ 27| 1828 28|12 $4 _10 16 39 39 18 23 23,12 aid 19/26 26/13 15]
I §2 22/26 6|12 46) 1 39) 1 IP [8 ails 5324 12)30 a6lay 96 12 17 PT 26) I
ale 8 25}14. 12 r2!a4 24 31/30 28)25
25/11 48] 1 Ts] 1 32h Tx 20| 8.28\04
31\24 §0}30 30/25 I 43). 10 t7| 8 as
$0125 10/30 31/24 4ol10 §2 1 $4) 11|10
42|17 $9lt7 at|10 §5| 8 36|15 9.25 28/30 31\24 t7lTo 24[ © 46/2 7] r2|r1_1}18_7|17 11110 43] 8 41)15 29125 46/30
g0]25 54] 9 56] © 38] 2 20) 35 |1 8 Tr
4018 14 14}17" 110 32 8 46/15 49/26 4}30 30 28) 23 39] 9 30] O 30 8 5 16 10 26 29}30 26)23 SO
OOoeD ODS OO OO peels ng [rr 56
16l12 ¥5! 18 31/16 16 275°9 $9)
sf 1F 33\18° 3S]16 76 16} 9 49)
12 grr. 39/16 4 eee 13 25 18 45/15 a a a | Sf | ini Babes 29 oy 6) 4 42
28 $2117 37) 4 22 ied Minutaquz cum loco Solis hic capiuntur
minuenda funt 4 tempore inzquato, fi
equatum defiderctur. Si
yeroadinaqualitatem, feu apparentiam reducendum eft; eadem minutaaddenda veniunttempori zquato. 25 14
47 18 49]14 32| 8 46|10 41/20 20 2\|28 §9
26/15 3 3.18 48/14 18 8 41|10 §4]20 24/29 10 b7lis 1818 46|14 4] 8 8 36/x 28)r5 42 18 44/13 50 | 8 32 29 15 46 18 41 13 13 36 Ss 28 30'n6 O18 37}13 22! 8 25 11 38|21 28)29 29
39/28 1o]16 10 3 25] 0 194 6 $$ rr §3l21 49129 48|27 sslis 41 HEFT os ante Planeta
quomodo datis horis fupputentur, Oris
equatis Planetas ad hune qui fequitur modum fupputabis. AftroHose difciplin profeflores,
destinieeirione duce, multos excogitariit
modos, quibus Planete,datis horis, atque horarum fcrupulis, calculandi
fune. Horum quidem modorum
Introductionibus noftris tres tantummodo apponemus : quorum tertius facilior,
commodior, atque exactior (vei dicemus) et quem nos in exemplorum noftrorum
fupputationibus, et fequuti fumus, atque
in reliquis exemplisfequemur, exiftic. Hocmodo, per proportionales tabulas, longo tempotis difpendio elaboratas,
mira facilitate, atque celerita~ te
calculationes yr io erit, horis, aque horarum partibus abfoluuntur. Vnufquifque
enim horum trium modorum, abunde explicabitur 4 nobis, poft quam nonnulla motui
diurno, fiue 24 horarum attinentia docuerimus. Ad co Spas igitur motus
planetarum horis datis, egemus mo= tu
diurno, fiue 24 horarum, qui quidem hac lege inuenitur. Intræphemerides dati
anni, atque menfis ; et é regione diei dati, et cuius funt hore P.M, fumas motum Planetz, quem extra notato:
deinde capias motum eiufdem, dici
fequentis, quem etiam notabis{uper primo accepto, fimaior eo fuerir, vel fub,fi minor, et hoc contingit quando
Planeta Retrogradus exiftic: poft hxc,
educas femper minorem 4 maiore, et id quod relinquetur poft fubtra&ionem,
erit motus diurnus, fiue 24 horarum Planete. Vt exempli gratia, fic inueniendus motus Solis diurnus anni,
menfis, et diei fupra dati. Ingredior igitur 15 Februartj Ephemerideset é
regione illius, dextrorfdm reperio, 25 grad, et 38 minu. \ hacad partem feruo. Denuo
eafdem Hiren 4 cum r6 eiufdem menfis
intro, ¢ direéto cuius, eadem Sois columnula, reperio 26 gr. ¢39min.quem etiam
motum, fupra primum Gacfbo cuts Redo Pan
ace nee : Gra. Min. 26 39 Motus 3% cum 16 Februarij fumptus. Motuseiufdemcum
15 Februarij captus,fabtrahe, Motus
diurnus, #% fiue 24 horarum. Sic etiam accipere potes motum Saturni,
reliquorumque Planetarum dun: motus diei
fequentis maior,vel minor fuerit motu diet antecedentis, ac etiam: infdem
figni, vein exemplo vides. ; “tar Gr
Min. 3 29~C«“‘é Motiis Saturni acceptus
cum 16 dieFebr.quia F eft. 9 me Th he. a9 12
Motusciufdemfumprus cum 15 die F Oo: -
Motus Saturni diurnus,fiue 24, horarum. ! Pari ratione inuenies motum Lunz, dum
motus duorum dieram fuerit in. cadena
AgNO VERE 93) 2. fon a Gy s =”
n Ld quo accidit Planeta finem figni obtinere, a
30 gradibus; et quod relinquitur, adde motu eiufdem Planewe diei fequentis, quo contingit
Planetam principium figni deambulare: et aggregatum oftendit morum Plancte diurnum,
vel 24 horarum. Exemplum Lune diei 16 et 17
Febr. Gr. Min, 30 © Gradus 304 quibusfiert debet
fubtratio. 20 44 Motus Lunzin Signo \
diei 16 Febr.fubtrahe. 9 16
Refiduumaddendum motui ciufdem dici. Motus
Lunzinfigno Arietis addendus, Mots Lune diurnus,fiue horarum 24. Secundus modus,idem aliquibus mutatis
peragit, quo quidem ficad opera~
tionisfinem deuenimus, Adde motui diei fequentis, fiue motui ptincipij
fi§ni, 30 gra. ab aggregatoque deducas motum diei dati, fiue finisfigni, et quod polt fubtra&tionem reliétum fucrit, motum
Planete diurnum fiue horarum 24
decernit, vrin exemplo, Gr. Min, Motus Lunein figno diei 17 Febr.cufaddendi funt 30 gr. 30 o Grazo.adde, (eæ tL 35 31
Aggregatii,a quo feri debet fubtradtio mots Lunz dictdati, Motus Luna in
Virgine diei 16Febr.minuendus. —!4 47_
MotusLune diurnns,fine 24 horarum, perquifitus His medijs omnes aliosmotus 24 horarum
reperics. a vom mora omnibus horis
repetiendo, accepto motu 24 horarum,
timus trium modorum talis eft. Motus Planeta 24 horarum dupla,
deinde iumma fuperaddé dimidium moras
diurni,é natus numerus agregati, often
dic motum ynius hore:quem per numerum horarum P.M. multiplica, et reful‘tit
exit OEE tong Bee ii etc dace Re aitidas sæoæe laboris,quo claborando nonnullis
cautiunculis veendum eft, Simotus dap toe fueric graduum, proucniens erunt
minuta. Si fuerintminuta duplata. aliquando pee OBE EO fecunda. Prouenient
minuta femper, dii diure nus mowus
fueritplus quam 24 minuta: Secunda vero quando fueritminus, Ee iam num aduertendum eft, qudd multiplicatio poteft
fieri multis modis,fed fa~ cilior
omnibus eft vt reducas motus, ac etiam horas,vel ad minuta vel ad fecunda vel
ad tertia, per fexagenariam multiplicationem. Facilius hoc abfolues addi« tiones fumendo totvices moram horatium, quot
funt hore P,M. At nuncveniamusad exépla, quibusclarareddemus ea que diximus.
Sit inueniédus Solis mows horarius cuius
diurnus eft 61 m.fiue vnius gra. vnius infuper minuti. “Gr. Min. 2 } 1 o. Motus Solis diurnus, dupla,&
duplatoaddedimidium, quod: 1 o quidem
eft3 ominutorum. 0 30 30 Dimidium mouus diurni,adde. BRAS 32 30 Motus Solis horarius fiue vnius
horx.Etiam fumo exemplunt Saturni,cuius
motus diur nus eft minutord. 1
rantummode i I 2
2 . Gr. ‘Min. .2. : ° ro Motus Saturni. dupla, et adde dimidium
eciufdem diurnt © t o- motus. o o 30 Dimidium diurni motus.adde. o 2 30
MotmshorariusSaturni, et cruntfecunda, quonia morus eius diurnus,e{t minus 24 minutori. lifdem
vijsreliquortim Planetarum motus horatios inuenire poteris. Love? Erquiahore P. M. funt 20,8& min.3o
fere.dico Per regulam trium, fi 1 hora,dat 2 Min.& 37 fecundaac
30,tertiamotus Solis, quid 20 horz, atq. 30.mi=
nuta? Reduco motum horarium Solis ad tertia, et proueniunt 9150 tertia:
pa~ ri modo,R educo horas 20,& 30
minutaad minuta; proueniunt 1230 minuta,
qu multiplico tiertijs motus horarij,& veniunt 11254500 quartaz} oa Oj201 13] 5 et o 18) _5} 13/21) 20} 14] 6 bat . grip iin
iprias 3S ns o 26° 7\15|23|22\15] 8
5 ¥ © 29 bas 16} 9 2s ° z =~
33'_9) 37/252 s ©
37/10|.18)26]2 Ale Y eo
a C abule Domorum ad altitudinem Poli Gra. 37. OR % in Q2 - in Tp Domus | 10 ajay SS SS eee 10 8]. 2S 4 27
245 $128 26) 27 19 (24]° 10 27 EE
TO 31 10 35]— Url Fs ah 10 39 ? of alaale IO 42] 9 19) 4)asi25 10 46]/10 It ma 3 1 es To go]tt)12} 6 pale We 16 §4]/12)/13] 7/27/12 10 §7|13/ 13 Bia ti 1]t4) 74) Siz9/29) Ti §|x5| 25 9|29| 6 11 9}16) 16} 10/30) I j 2uar so|tO|14 11
sæ ‘Ti ræ it 58 æ altalaa 14 ie tojr slr9it5: 7 14/16)20}16| 8 18'T7/z1116| 8) 6| 9 22118)22/17] 9) 710 ft a ra ca onb‘umiow
suvinfusu snduca J n 7 2/15)17|13| 6 -26/19'23/18|10) Sir 2a it rg/TI
es 12§|20|11]rol13 9 38} 22) 26!
20 12 rilt4 Tt aor aft9 a sunwh Ay
Jar azfaihols| al sa] Y
3tf22]20/2 5+ 6} 1 1233 : v 2g|15 13 17
2518S 14/18 Wyte 34237 he * rr 38 4 ri 5 Sir : Il 42 5124116 \761 6 “9 17) S |r ur 45 26)25 | 17} æ jit 49 27 25 (18) II tr $2 28136 Raltela ofa
13| 22 II Ti 56 29 27}20)10 12 0'30/28'21'11 iittala katt dike PRIMP 8.
.. Tabula Domorum ad
altitudinem ~_s 7. CR: aR in Ti 29 2
1233 weg Era suvsnfuaue sndua
1 sere . Mo. et .) oO} “Spe aa 2a [22/16], Mæ 13251231171 8.29! 6 18 2 elesl 18] 9/29 739 = I9|tOlb
Pa 13 PG eel al L g is) 83
4ol27iesiz2!.2 13 ace = Hf 48]29] 22/15 -3]13 26 13. §2 |3ola3 A oe “a a3 a . c Mine 5 | |
12 = egis =| 7 _— x”, “>. æ é LIB \EiR
e&T abule. Domorum ad alritudinem Poh Gra.37\ 9x satel if
a bei lay I
I i 16° 8: 4j25[t4] 3 [yor 16 12h 5 6) es} ylra 4 b Gly ms 17) 31 A 27 aula b rE 46 Bie b Slazi20 a9
iy -_ i=]
™ « ursaiarsp> on ele me le woN]SC oO
~ Raa ee et ee ibis a ie
i~ oe ik
i ojo wens zr
¢. aA ala et = Of
tecrinotten se798 oe wo v ~ ee “a ee)
nv Bu {5 yr oO
" - Rib repre Foes
~ Ofs om a te
oe Tæ 17° 3 is, tit 6 17 9|23 Ta)
17 shal aht7 3 2$) 1§|t ‘ RY
: nz 43/26 T6\ra|2al 6 6 » Ase S| $2126
20! 17_47|27|16}1'41231 7 poset, | ‘Ito
o|28.z 3130.19 ge Peer slag 24)
vlan ~ [20 -9/ 30! 25( 4/22 pile ag
“N ) te 27\16la5) > Fe Bad 3
i 18 19
ie æ 19 if aT
Fabia lon sibkieras| * il
ps a 26 aatagh *. PRIMV SS 28
ee T abule Domorum ad altitudinem Poli. Grarz 7. a& Y ni Sein K * 3 inws om} 2b 3 ee
8 O aad “ Paglia
B fea 28a7 a6 ol 14} 5/27 eB 24 (221 a7 6 S| G28 16 729
Bie 23 4 3)47| 8 30 [2s iad 4'18|
99) nt a 58 22/23) 6\19| 10; 1 a feos 2k 41 23)24 720) 14 2 211%
128 holtuleg EB ialasits|
6 Giniles 7 16136|17| 8
- a. z, = Lil BWE\RA e& T abule Domorum ad altitudinem Poli
Gra.g2\ Gt Hiny niact tiny DomuUs|LOrip rs) — viel tle! om ase > sic H MjG|G/¢/a]G]|c 1052] Ojto}r6}12 sf Tsspetet}a7}a3 an 12/17/13] 6
13} 18) 14)" z o} Of 9}20!
20/7 ailarlry out supsnfuoue sndusa seiaiser> onb ‘vant “ wunjous tern sndua hi
2 iT5 élr6|z0|26 | 3 eof 7)17f21
17 to 18/22/18 To rd 1923] 19] 1] 6 ites 19|12| 7
VIP2§ 20/13} 8 8 2 38} r2}22/ 25,
ded.d 9 2 42/13)/23}26| 22) 14) 10 23/27/22) 15 It 2 So}rs}24) 28/23] 16) 12 as che iar to LE 452 wen Suopa tunis SILA? onb Pee
“ouvyptigu Y -oursprioyyy 459
wenteSu0yo danse, 7 FR Ri LWP oS 29 e% T abule Domorum ad altitudinem Poli
Gra.g2, Ot Git ni 29 3% in rr H MIG c|c|alc G 3 $1 ; 355 629/26
4 0 10/12} 7} 4. 4] 3/11/13] 7}
1/28 4 2129 4 12) §)13) 54 3) ame 4 16] 6/14/15) 10) 3 4.21] 7}1§|1G) 10] 4) 2 4 26| 8|16|17 5] 3 4-29) 9117] 18) 12] 6) 4 Sz slaai25 ¥6|20|a7/27|2t|15|14 -21}21/28)28]22/ 16115 2glrgi18
26|20;19 20 21
1 I 26} 3) 2 27|21 dd sotift Bend SP 28/22 pi
5) 2 §}_$|29]23/23 algal ob
elatfsaal 3% in oD Domus ro tilr2 | 2 3 — — et ep ool
a —_-— G i211 8 14/13] 7 9 15114] 8
Stig MP ouvipruayy v tf unrvduczademuneus
suiaig> onbSumiou suvanfuamu sndusa_ J
Smee 22 23 27/25 T9]t3\05 28 26!20 14)16 LW BYE LR
@&T abule Domorum ad altitudinem Poh Ghali HR ing) : Sine
so a Sasiatl nue: æs ee FES) 4'23 8 10 42! 9 9 193 25/33/29
10 162) 3d le we 10 ma te rl sj
4 I 10 $4 k2} 12 3S 7144 2 10) if 13} 13} sau as 14 7139
gulag anIpO onb ee a snduia J —
i ee tr Menijiul $172. a De
. Wie Ou Der cær Sli tr agiazisiag lia 52/38/26
onb ‘cunsour suvsnfuoce sndwua. sheds
ait Goog ite. . er = is ia ats. “
fee: r ZS ‘ei: em. “SS 4 ~ >
> ~~ =. io. — oe Ta’ ss _ Seo —s = | ee al RX Ru mM V | Ss, 30 o Fabule Domorum adaltitudinem PoliGrag2.
Ct ain *
: : Domus) to 4 7
play Fen nw a
lato! eA G afecbe fo
ed ve ; ~
SI “oe C/l|-~w we las bet | -“_
o ama
i Lid A x
ie |
Eig Nw sesle
Pale s15 oles i S cobtost a
Ta ~~ ve
7 « onb‘ænrout s ‘uinjout
es “fs vr ele ew
5 et Sf lls x b
“SI * atl 5 |
rir re Al>
“” ) ty bh fb lh Pua. eat
ly MINNUl SID1AF> On + hp
py op ie Seeopo sector ag bf! ye
meee losis æ Ne
- 1B LO No S
iL! 7 | onl =
~ ’ v ee HIS
SIS IES EIS or 1% ~ SSeS 3,
Se a æ ; > 3). * t B [15 36 )36h 3 6! foo: fas 35) ftah ot 2)
09 “fipæbes) 3 2(8 5] | step galetishsg
ase Tee 28h: iat 3|_ 9/25 pe |S 43]28]
16) 6) 822 rnd 3}29| 21 ee pret trg4;
29/17] 6) G24 rise pSOR2 111) 41 1'27
teri fi! 30 8 8)26 t 3
: æ oe
Sar ig) 2 >
e 3 A) an
ss) Dc A a:
Bæ ) LIB EAR eT abule Domorum ad altitudinem Poh
Gra.a2. it in F 2)20 rr 29) 9 21}10; 12] Vj10 16 8
16 sæ iad mie 714 16 21 zesese
915 46 26 25 $16 ils 16 16 29! 9 okie [37] æ 12|17, 87/24
=507)2 22 1/23 "\!20|24 2}24)_ 2122/25) 3/25} 3 5} 4 26 4126 5! 25)27 17 17 51 ba 16\t1 æ ATI .|17_ $6129 i7paatall gle Min
35 3/27 26 TS pat 18 39) 9
28)27/17)28)22 Be o}28 a 20/10 Paice.
I m
Le _ TERTISS. $9 %% T abule Domorum ad altitudinem Poli
Gra.g2. ®§ So. gp inv. VC yin xy [2
22)_2 | alo s7/20l_9 22 16) 2 5|21) 27 ne
Bea 22 35 7/2127 2/25 14 22 39 rs 13/28) Bee I
If 22 §4[12 22 §7 113
17) ri) 3] 6/288 t9 ¥ zixglt9 pak de ey 5 6 SPaiicbsiniei car æ a I
1}29/ P21 8)22 22 9 23/10!
ess +9) 25}26)12 2)ai/ts| 4 Vii
REESE 25) 7 ahi Food ba 3 2
e& T abule Domorum ad altitudinem Poli Grags Ga: | Miny oon OF in y Domus \10}11 12] bg 12]24'22
asa 14\26 25) 2 2} safe sjaat| æ) 241 Sasha a7
2 agli T Gl16|2a| 18 i219) 1 7A
23 re Bei EEE! 5 L2 (26) of 19})24! 20] 12) : stipanfuow sndiua. 7) be i
~ S aN a
P =
., reat æ 47!291" 8) 10 TERA EK et 32 ; eat ;
eT abule Domorumad altitudinem Poli Gragy. Ck % in :
$ ue SS
selma ti nol 312213415) 58 reer cies
“8 41354 5 iin9 hi 3 ane 138/38 g
ft IE qietowes a Tse 3 = 6 26 61311
ate rs Sty | 9|35 16)1 = 63 bs
eaters ~|- gl astaz rt! oy I oz = i a ra § S o 35) LS as 13 | det 2) 5, 12 : zi = 6 391-9 18.141 7] tl a is ogeu es 6 44/10 16.15 ;| 13 3 es æ 33) ee. æ el Hi æ 6 48'11 17 16|"9
_3} 4} igs 3 E249 20,44 le Bute pait2,
18 sito 4) 4 Bilt 42) aænal 8 4 8, 6
§7)13 191711) §] 5 = “ FER Sra 22
Seegiags so 17. 2§'2§|E9 1201 = 9
To: S13 = =a aria viesieaxEe"! Cs}
7 18 18 24 22/15) + chal va 5 8 18/26/26
20 15.12 — a a2lt9! 25 ‘23/5 1011 eS
582i a7azian’r4'as| S [7 ¥7)0)36 35 1600 12
oe Beles Seon 2 rfat}27'24/t7) 11/13
6 5 Dat Sie A AS
21/a1{28]29|22!16 15| IS 22/28 25,18 12/14
a $ 25 j22!29/29/ 23” 17, 16 S 23/29 26 19 1315 29, Ba igi S177 44/24) 12 oR 1/25 19:17 x 25 | agle9 2|26)19 18 aa ie) 8 2 327
10-19 Ss 2 Bee zeæ RT| $1/28) wie ead - sheo} gl 5_SSi29} 6|_sl29)25|22 SAM ear ieee ss 231 s a ee oe $46/"9,13| 9 = 8 fO'ro 14/10 3 * " be - RB OE RM Æ re ®% T abule Domorum ad altitudinem PoliGra.as.
Ce 3 % ing in m oa . : | d Domus go)s3] 3] 1 . 2) a 3
" = ° S 5 See arte rise rire, : 29125) 27
S ee 32157 ~_ $ 8 42} 9, ow
“ ya Ban Nall,
e ee ee wo © 2\13 17,13
614! 18|14 > TOs, 19/15 14)16,20/1§
1817,21; 16| 7 salaslasled 9 26/19 æ 9
9 solnol23 18 9 34/21,24|18
ol PB GAS MINUL St wooly Io} §|1 5
6 WW ¥ 459 vans di00j9 ue 1 e—+§ —. — | —_' 9 49)25}
9 53 [26 9
$7|27\29|23115|10|16 ro 128 42/24)
r5/11}17 10 §|29 1/24/16 eæ to 68:30, 212§ 17) 13119 oe 4
2 PY RSP MY \S 33 et T abule Domorum adaltitudinem Poli Gra. 5.
Ge tin } ) Sin we 14 1a) $|25|r3
6/16 14 15]; 6/26 }14) 7/175 114 34/02 $118) r2lagir2 1 4412 [14 38)2) tino] a3] 25] 13 yz eee t3 6/18 22/25 12 : 13 10l19)
12 Ate 26 13 1314/20) 13 18/21/24) 3, 11] I 13} 2! 24/28 16 a rs 33[23/r0]z8/36|z4|28} |!5_27/24]12]29 T}E5 31/2sfr2
“OuvIpMaYy Y 459 eenivSuvja venus stata onb‘wumious suvanfuaue mduca
J a te
SSIS =/6 13 40/27/19) 7:29 A 13 44]28)20 85] 62 K: DIB ER
ee T abuls Domorum ad altitudinem PoliGra.4s. Ca tin T
p> onb“cunjour suvanfuaus snduua,[
sigatd LOJA v 459 wenwst0]9
cumntUt tein 19 14:7) 6,10]
4 19 1$'18] Sit 19 22/19) Duopa cammur siarig> onbsuenrour
suvanfuaca snd J 19 ay a 15] 4 19 sslaalnaitg'13|16) 5) 19 39|23 5/88 14)17 6 19 44 16/18) 7 ’
ouwypruayye v 4/2 wenre
16,24\;17|19) 8 17126 19)21)
9) > '19. 56 7'18' 2820) 22] 10; . |20
0} 28] 20! v*22 23| 11! =) 2/23 24]
12 22! 4/ 25|25113 = 5|29
20 9139 _s i PP RIWY SA 34 et T abule Domorum adaltitudinem Poi Gra.gs
ek: 3% inws in KX 34/21/20 22/22
LI 4! 25/33 [18 22 far
45)24!24'13!23 et 16
49/25/26) 14 24117 §3]26127'16
25'18 19126120 9 slat 27|20
>| 3 21/28 21 3 lo
26/19. mM 9
snatip> onbSunrou suvinfuaue mdua [ ROT
459 wenwiu + %¢
LIB ER eT abule Domorum ad altitudinem
Poli Gra.gp. Ga inv Hine Domus rol tral 2 elelaals 3H M|c|c|¢|c|G/\c ic G\G| Nendo beer beara one) pee | ey AD rns eo et [2-21 21 o_o of 6 0, -0}13|19 15 §)28 3] ° 4| 1|12|26 25/15) | 1/14:20'15) 6 S |.O_ 7, 2) 13}27/25'16! § 2}14'21|16 BS |, 2131271251261 5 2]r4!21] 16) 7 BS} o rr] 3/14/28 26/16, 6 3/15 2217) 8 § © 1§| 4)16/29)27)17 _7! 4'16| 22/17, 8 © 18| §\t7|29|27|18 8 rslizi23/18) 9) 2 = ° 22| 6'18|69 28/18" 9 6|18 Ab a _ § lo 2 J |r9)25| 2018 i Sy 1.0 29 | 8)20)26) 20:11 SS) 0 33 2 26} 9l21/26 He g © 37 _ 2) 39/10}22 27] 22)13 =| © 40)11)23 2 34 sage 22/14! 8 B (2 -Æeai28 + 38/12/24! 2olaslr4! 8 -| 0 48 2 42113/25129 24:15 9 -|_0 S$ tt4 _2 46 14/26 §) 24'16'10 ourppayy
v 4/9 wen Suoja enum surdtar> onb entou suranfuate sndus 2 $Oi1s 27} 1)
2$)17)11 g [259 )16)29)_— 2 $4 16)28)
2/26) 17/12) ete 8 3 bid S| t 2h 576 role 4 1 14/20} _3)22 } 10!20 Sala 18iaq) 4|t2 “3 a4) — 7) 1 2ItIe2 3 1 ‘a3 x 1 2$}23 “3 22/23 | SSP 28ls0] rg]r5 |, y. = ib galee 2/28) 91 16) . +? tee {3 rE a3
pa 17, { 8° ‘ola a pa} re) 18), 8 slag) §} al23}i7}e ** {8 lglg 6 2 24tr8 toll = - sone ’
bem. E ij Tabula =. ¢ > a
_ » - i sell ee OE RE eT abule Domorum ad altitudinem Poi Gra. 48.
ta % inQ % int SH mjc|c|c[c|c|c 8 9] O} 6) 2/24) 78119 ALE PR Feu F: 8 317] 2) -7) 3 8 3] 8] 4
8 25) 4). 9) $|27 $ 29|_$|10]
6]27}21]24) B 33] 6|ts) 6/28) 22/25 S$ 42] 8/13) 8) Me) 24/27 8 46] 9|14] 9|_9124|28 AF iad oc
8 54|t1|1§}10|_2 $ §8)12)1
we 9 2}13|17|12|_3|28] 1 9 6}14/ 18} 13] 4/28] 2 9 10}15}19}13) 5/29} 3 14,16} 20] 14] -§ +
9 4291 FS 9 22|18)22 ‘4 7 9 9 an
7 26|t9|22/16| 8) 2 30[20]23]17| 8] 3] 8 3421/24/18) 9) 419 9 38)]22/25] 19] 20) §i10 9 41123}26|9]10} slr) ‘eæ be a ie i ee ua 0450 cunwSuozo unitius siratsp-> onb
‘1umious suvanfusie sndiua 7 NAOTAT
459 MUANIVTUOFD LUMITIUS SIDLÆO onb‘wuntou suvnfusta sndusa § 9 53|26|28)2a|13| Sirg} > | 9 §7427)29)22173) S18] 10 1428|2}23/14] 9/16 T0445 1) 24]! 10/16] fro Sizol alas'tshaslr7 —_—_— ==
‘eee ie: Æ a =r Tee ee .* P© RI
MY “Ss 36 %%& T abule Domorum
adaltitudinemPoliGra.48. Ck eine if
udipinæ 7|46)13 | 8127 13 sir6 cæl 2913 3
14 30) F0)28 i eda “8|26 §S}45}) 8)26la7 119 $9}19|, 9]27|18|20 3119 ee
59 2211) 134.47 14 a2 |18)
22/27) 16 aielals rns 1S
3| : :
3 : ry
: = 13 40/27/28). aieR 3133 13 44)28}18] 6/27 424 [iss paleah? 7\28) 5 26 ; 29| 6 27 £8 WEAR eeT abule Domorum ad altitudinemPokGrag8.
on SS | |
Sree zb rn od (an 13 So} ots
28/10 118 4 4 Brirtarnik = 18
9/2} 18 Sys ls 39) 31:8 a7] 4l20 T2}10 13/10 ee OS
9/24/12] 16 8 39] 925 |zqlz0} 3)24)
a5 æecheree sa > Sarg a gr 4
5 ~t
1n6 5/25] [1 9]27|25 16 §9)26|_ 1 Fu0j Seca onb‘vanzout of Bien i TE EALe 85
17 7 477 t2 æ. 17_ 51/28) 13);
18) 1 : 19 21
r re 3 23 ey ; sade 227/26 13
; =. “
= 3. 9459 unyeuoy® wnt I 36126 9 13) 3 1 4027/10/19! 14 27|22
thes., 28}23 =. 2°F 3651/30/01)
14! 7l28jagh Tabula PORIIMYL St
38 eaT abule Domorum ad.alitidinem Poli
Gra.gr. G2 3% in i [ze 20 mos Fe eke ‘23/8
22 Pie él 13,25/24 laqlr7|
17|_9 18 10) 338 sales Hk Baba EA cod Koos | 4 $| 18/28/28} 21/12/10 § 12|19]29|29]22)13/11 “OuvIpHayyy ¥ 459 tunIYsuoja ee snatip>
onbSumrousuvinfuave snduaca 7 wnt
ynUt S191 ouripriagy v yo
cunw5uoya % in et 3
S = 3 =)
“16 Se 426 26 3 6 ah 114/13
§|27,27 =} 6 301.7 zitsir4 6/28 28 3 6 35 | 8 16/14 XS ; Irs
= 6 39 Jed A a4 ee $| æ petit 8
12/20]17] 6 ee 7 $2 26) 3 3 sl 131T5, 21} 14) eer LIBER SS CR Tabula Domorum ad altitudinem Poh
Gra.s.1.€a: # inQ pe i in mp Se ee
F 5 æ
“ = =
> >| d = et
9 a . ‘ = 4 3 8|_7}721 AR 3 25 = a I
as 5 te ¢ solra|1t
R-| TO §4]t2 Be $. | 10 57183
33 itt 114 13): lit slsbala
EE -9' 16/15) S(t mia ie “S fur £6/18)/x6 “6 26|2 : 8 tix 20lr9)371,7' 37): “3 Tag sohna| 7\24) 7] 3, 28ia5}_*
8] 29}26]10 #Fl27|11 1).28] 12]
—_ : bel 1/29) 13, 22)29115
a »3| R16 3) 17) oo . _1/23}13]_ 8] 16 LI Fase? 2la4irgh 81171) 4| 2118 PORAT BMW Soo. 9 && T abule Domorum ad altitudinem
Poli Gras 1. Gk > onb ‘uno suvinfusu
sndua 12 4O}1T) 4/22) 11/12 NU $1191
. “OUvIpLIaTAy Y 459 univ duoja
wminu sti94e> onb‘uniou suvanfuaue sndua J
UPIpLsaue Y 459 Wen Suoza tent Ln) a
“æ a a’ “8 in T tr] 2) 3
Fi FRI RI XS > lH
M|G|G|G/IG/G/G 3 fas) =" Bi = 28/25 9
3 1}29|28]} 10 3 16) 2)es/
jit ‘lie al 5 2] 2113] = _4\ 4} 14!
3 8} 16 ie ee ee, cee Beatie Reore
= 22] 8}14r} 13/19 my (A249) ||
jie 5 [16 29 9/23 a G [26 55|10]24] 10) 14147121 [16 16 38)11 25|11) 16/19] 23 R']16 42]12|26/12| 18/21] 24 re 16 46|13|27|13|20/23|25 Sue s1|r4]28|14!22]25] 26 = 16 §§ 5]a9|16| 24 27|28 o 16} f|17|26!29|29 > 1)/18/28| @| = vs x 3h a
3 | 412) §)_ 714 Salr7 arlz1|
s{23] 8 “Sl 5 mAh Sasol | : 7 {26} 12) 12| id 3117 34/24 _Si27114' 14 9 17 38)25
9|29} 17; TS; 10 1Olwe mA 17
ar Ir es 18/12 12 3
17 7 42:26 17 47\27 17 51)28
17 56/29) 18 o]30 25120, 13].
13) 4 7 Rilt4 14, 6 (23116 % T abule Domorum ad altitudinem
PoliGra.s 1. @& %% in p> onb § wmrou suvanfuace sndua 9 canine $1191 19 §6la7/17, 20 0/28/18
{20 §}2g9}19 tro glzola1 oa A 8 PL 19 48 25| T5)a3 24 19 52 ‘al 16! 26|26 78,2827] 12
wes 18 7 eee Tabula PRIMY
Ss. 40 eT abule Domorum ad altitudinem
Poli Gra.s 1. ®§ Domus 1o|r x23] | | 3}
3| ~ > et = Ræ (eee Pat feu CPS Sua
Hesel 3 = Sabian 3 [2023/2125 7) al 136 sy [2212] 1) 4/28)
$126) 12 3 [20 17) 2/24 9 5} a § |22 16 Pyro 21] 325/24] 6) 3118 "E2220 ws }20 25] 4]26/13] 7] 4!19 et [22 24 = |z0 291 5|28/15] 91 _s!19 122 27 3 10 33 a 17 ro) 6\20 S$ 22 31 ® 20 38] 7) Xi 2911! 7 21 S |22 35 3 ‘| | | 3 fz 39 Esai ok Blea t3)_ 8 23 5 Poo 20 gale §|25| 15) 9 24 > [22 Q [2 s4lxa}_6]27]16'10!25 fas Bl20 5812 æ 17,1126 = |22 S)21 2/13}_ 91 Ol18 12 26 B-]22 Bifar G6lr4 9 2{19|12/27 3 [23 S721 10, 1§|12]_ 4120.13 28 : = 213 i S jor 14!16]13 ab reg 230 Sjar r8l17]15] 7}22115'S) S23 oS loa cezlrSMGl olaalzen yt S4 onb basal stt —rowespuayy so wn æ
| gee a
EIDE SEISEIE CIE EI
rls "3 /17|28|28|z0j1r
9} 18}29)29!21/ 162} 9) Ep 22 3 13}2°) a) oN os: 7 S8is slasisighe eck = ‘LN INB
VERRG a ey Domus: roi hth -~ sh me Fa
kes 2}0 a}. =
i) hea ”
9\o ia to
7) ian ox 3
oe : i
Pn tp!) ; 7
+ o ‘
© hs, ie 5
nailed (aac = OTA tnt, fr FP ple else ele Diol a dl aod a G2) cx
Sess astint alc Tere
“ehigu kt 7 © a be” PSR’ QAV \ So* gt Tabula Domorum ad altitudinem RoliGraisæ da us Ei ida omus rol talna iL 2| 3 29/16 18) 9|25|t3|15 10 16\r1
17}13 . 14 13 10}19|10/26|14;16 13 1420/17 )26|15 S [1318 18/21 12 |27|16|1 mals a1 23 {Ta |27 T7|201r5 S 23 (13 |28)17\21]16 i Ei ¥4[29)18|22)18 3 (13 33/25 pas 9} 18)23)19 Ri) 13 aie Ai] t9|24)21 oawppraopy 2 yo maneeBuoyo cms i _ or *- i “=O i | +
© 4t3 >| * 1Z|24 a) 3 485 oe 2
28l26 ic 13 $il;ola3} rg'27 E SS x7 et I NB XE OAR T-abule Domorum ad altitudinem
PoliGra.sg. © e In Be 0% In fon, ; Bowie
29|23|18 18 18 44\ 10 24 18 1848 T1/3$! 20/28 11 au 28 Piikewti sls 16 42|12/24 Tolr3|2s nF 16 46/13/25|10 15 26)28 16 silr4|26|it 17|28)29 16 ss]is]a7|xa} 19] et | 16 59|16|28|t3|2% ‘| 17% 3] 3]17|29|1S\24) 4 17 T7 8{18| 3 |16\27] 6] 4 17 42|19] 1/171 \ 81.5], 17 16|20 ans eal ¢ 2} 9) Buoqa Seer suvanfuaua sndusa_ Sore tæ a
Tian! : 17 11/21} 3}20 12 17 25 22] 4)21 714) 17. x9|23} St rohnshte 17 3 je7|] : " = “Ash esheel 12] aS £3 pay faa sap) d #7|22 |
=|2 i moe 25|16 (es ‘liz 66
ksh: 17 Maa ke “UWB olgolaz) 3'ytr8'18
= a we æ emenes
onb‘wroussuosnfustasnduts.f ed ut
a cs De tal æ eS i YS a oer
SS PRIMM KS 43 . Tabula Domorum ad altitudinem PoliGra.s
4.” ix In Bh, 2 diteed Baas sæ
22 35) 7/13 lig 22 39) Sitslrolr4
3|18 22 42 97 [41] 15) 3 22 46/10
22 _50(11|19'13|16) 520 bwunrou suvanfusue ay EE 11
19! 13/16 2014/17 22-§7/33|22:15|18} 6/22 Ze ataglas 2éla8|_7l25 (17 23/19 ail oles o y ail 21
BPR 3 m |23__16)18/29}20]21] 9/25 BS
19/% |21]} 22/10/26 fs 20} 1)22/22/
11/27 5 Dh S223
pHa 23 -49/27|10|29/27|1 5]
3 23 §3)28)rrioo|28}16)' 4) es §6)29}1
3]. 129/16)
4) 24 opclial 218eu7 5 “our,
F =" a Fable e et 2
£. B\ EX RA Tabula
proportionalishor- ary motus: Bik» ov QsB eT 3] o
4] 0 “Te 6 qf 15] © 17, 30 ]
Oba 0. 7 30| © 10] © 12 30/ Oo g
1150 § O}'0' TO} oO 15 al 0 ‘0 °25' 0} O 30) O 35 Oo oes
——] pom a 3/5)0 7 30; 0 yO" 22 30]
o 30] O 37 30) 9 45} 0 §2 30 4 E+ 4)_9
10 o}'o 20] 0 30 O] o 40] 0 50° 0 ££ Of] 1 10\ oO £ 20 Sly} 0 12 30] O 25/0 37 30) oO fso}/ 1 2 39)
E I§) £ 27 30 et 40 BY ale v5 o| 0 30] 0
45 of: of 1x50] «gu t 45, Laie @ oV 4
2 o,19 jo O18 40/12 30 © 14] 0 flo
16 35! 0 37 30) @ 40 o| 1 20
° 20 : 36
4 40 210 ° 0]
6 40 13. 20 0/20 «0
20}35 Oo 0/26 ‘40 10'3r If 0/33
20 eel 037 30 oj40 Oo 30'18 45 2} m 2. 3/-mi2 3] 2-3 las
Tabula PQ 86. æ eee Tabula proportionalis horary motus, 2
GS. =
° [ |°
7|.0 18, 0 © 19) 0 20, O21 SS en
ee FO
Bl i[e ar vee asf ea7 40) o- So) 0 Fa Hol © 51 0 7 59) 0 eo} 2 t 25 1 135 obs 2 2 40f F 4f 0 t
ome sje es peso) sof = 738 S45) ° O° &| 4/2 $0 0) 3 0 3 10,0 201. 3° 30° BI 5] 32 39/3 45/3 57 0) 10 B16] 4115 20! 4 30R 6 AS els! Si Se æ B |! 2] 4 15% 90) 5 RS 38 ers OSS 7S 25§] 6
42 50) © 2! 8} 5 42 0} 6 ©} 6 20 of 6
40)7 0 O| 7 ZB). 9 6 22 ab 4517 73° 7
30| PUL a RE are SR ie BE 20° 8 45 Glroji4 10 O1f Of1s 50 O16 49:17 30 018 i 30121 Tf O2% 30/23 45 0/25 026 Higo|28 20 030 0131 40 0133 2035 Elsolss 2¢ 037 30139 35 olgt 4043 45 ol45
50147158 "g |60!42 30 O4f 0147 30
O1f0 Of2 30 Olf§ Oo EÆ | 2) m 2 m 2) m
2 LE(Mir2 93 412 5 gh2e3 5 4h2' 3]
2 Motus Oo js%. 27] 0 Li» 28 x) 1 o - 7] © £0 gies o 2 tH) Oo 2 2 z 3 ° J, 2) 0 '3 “50 El 4 © 4 300 4 40 Bl 5 © $37; 0 § $0 AL ag Fd ee
‘e'|-7 ro) 7 $2 © 8 10 Bla 20° 0
84010 9 0 5 9 © 49 22,0 9 450 10 7, 0
10 30) 10! © 8O 24; © 10 §O] Oo IT 1I§
bits, gal 20) © 20 §0' © 21 40] © 22 30)
Oo 2; 20 | 2.31 18! 0 32 30] 0 43 45! 0
35 ° oes 40, 0 43 20] 0 45 © 0 46 40, 0
48 20] © fO oO] © §I 40 | i054 a0! 0 $6
46! ¢8 76! 1 oO 25 2% 30} — 12301 § 0 1
730 110 0 1 12 40| 1% g m 2gm 2g m hom
3) -g m * Tm '3 jad eee ia 3m 12 53)
m snqnied wnre10y tbie'su0 T abula
proportionalis horary motus °F 3. Motus. o 32).0 33, 0 34; © 35, 0° 39) 28 ga] Oy Has Oc tHa7 1,9 4 Oo 1-32] ©;
1027 2; 0 240 0 246] O.. % §Oh.0;
2055 jens ee 7] aig] oa ay G}\O $+ 29! Or Sz FRi Ase $5 4h 0.2 $ 20 ; 5| 0 6.40; © CSM OEZs tO +7 87 Palle a alts 8,15 8, 30] 0 8 45) “Z| 0 9,20) © ace 9-S§ “O 10 12) 8} 0 19. 40 0 11s Q| O.11>20).0 It 40) Oo
12 ' 9 OTR, @ Qc t2u2Aj, Oc Far4 1.0
83.0 7) 10} 0 13,20 ©, 13.49) O)14 10) © 14°3§! 0 TS (0 snqnied
wnsrr0y sbiv'sroy suamrayuy ejnuanjo>
Yo| @ 26 40) 0 27 30 © 28-201,0 29.40, 0 30 0 301 0 40 o 0-41 tH) Josg2 0 42 30 0 43 45/0
45 40| © $3.20, © $§ 0 0 56 40/0 58 20,1
0 sol 1 640 1. 8 45 1,10, $01.1 12-45
If 69] I 20. O I 22 30, 1.2§ 0! I 27-40
1 30 O Hgma2gm Hs. ™ 2) om) 2):g om a
iat Tse 1 23 cares it. 25 Mia I
37 30, 2 10 0 |! 42 30 1 4$ 0 Sa Se 8)
BM 8, gM 18] gm m2 31m .2 3) m)2 3 PY
RAI MLPA S as O° 1c§7} OF: oO» cE 8
j fe Bl ie3)—
io 2| 3 CC PS} 9) O17, 4$) O-17257P Ore EL8p ¥}10}, 0: 19°10}, 0619935077 920 doa
Ted 1B 0053-3 0-39 10}/0 [PB YROt 07 $7 ok ehtcad| ah aloe ti t ATR
ie 3/45 ro B Igo, Seo diner æ “ial Fa
igo} Hag 120)! has Oo; I 26 40 PR Olt 36
Of 1370 ssh t 40l1 42. sh 1 44 10! 1 46 15] 1 48 20 g (60.1 55 Of 10§7- 90! Nop SOs 20 2 Fop 2 12
$5 of 27 Z0}' 2 hk SZ Ma2zhbgsmmapge
cmegsm iz Hg) me alge ia 8 m M! m 2 3h m 25 3hm: » abome as ghime 1! 3
ime 24 jimi’a” § $f [oO 10e 5619 — 70 58 53, 0 Tiife a a7 paolo a aslo pa Hæ | 4°93 0}00 64 35 007 4 4O%O 4 45h 4 $0 nd bask (6 52 0'750% 7 Flo! 7 tS Poy 5 O09
wyCO*9 19 0 9 20/0 >¥g 530! 0 9 40 0” 9° 5° O1f 2) 0 bi If/-0 Tt 27-0 41 40,0 11 52] 0 12
F/O. 22 AF O13 15] 0, 13 3Oj0O 13 45 0
114 ologlxg. igloo’ ep. 40! "0 4 Bt
Lo tr sl 0 18 Sloat (2°09 16 20) 0 16
0.17 40!-0 28 ; loo cR8 20 00 18 40) 0 19 Brie pals) 20 a5)0o ee 7 2021 0] 0 21 22}-0 21
45)-0 22 7 Ba | Ræ pact Ml 20 (2% 4§]'0
24 10! 0 V4 34 OO 00 45 $0.0 46 40] 0 47 30) 0 38 20) © 49
10 11 >o8 gpiit ro o}'r xt 1 22 30]
; Tesla 2071 Go" o| 1 34 4011 33
2o| i 3s 2-2 5¢ 45] 2 0 50 55; L& tH ‘ I) B \E LRA T abula proportionalis horarig motus. 2. QF
%, Motus} oy I 11 at Te 4) 0) roa 3 F
Poe seer 2.32h 0: 2.35} 0 0. -2:40h 6 | ;
j_ 20) $s Of OS» S$} 07 S:t0p oy § I§po §£20pP 0 3p O827 30 9717937 Ox 7o45p 00 7 52)0..8) Of
oe F 9 10! 0}, 0-20 TO}, 0.10820} 9°10
30} OO FOTgO Ov43 020)
23052) 0115 "0 42 30|,0 12 42|,0
12 $s 13 7 : 10726) to} O16) TSP 0°16
Gi © 1§ -Oh}O 1F:1§})0.15 230] O15
45 0.17 301 O 17. 47},0 19. .5),.0 18 22 0.20 of] 0 20 20}. 0 20 40] 0 21 0-22 30/022 §21,0 23 1§| 0 23 37 0:45 0}, 0525 25 oO 26 16 10 2F yo
fæ 3 BAD Ta ree A æ AS ©. §0
0,0 40 $OL.0 $1 go) O $2 32 (TtS, Of
16 1S], 1 927 0} tr 18 45 1 40 oF a eh
nee ye ° 2 $0 Of 2017s She ep 9 BO Bokt
35 E xls Sls 813 olen) wale 230, 0] 2.32 $0) 2 5¢. Ol2 37 50) 30} 2-45. 0 (gm 2hg m,2|g om a tty + M 2. ZfM_ 2, 3Zh-M; 2 3) mo 27 snqpied umieroy $ 7esyr0y Suanisyuyejnuumn|o
Continuatio T abulahorary motus 25%
: Motus, 1 7,3 8| 3 901 10 I rij
12° 3 1] 0. 2 47 2 §0}0 92 F200 62 $500
12 47/0 3) 2 EL t.0 $ sc]0_s 40] os
4005 $00 5 Hh 6 eH 5} 3].0 dia (pe 3
30/058 37,00. 8 45100 B gal oy E| 4/.0
11 10],0 41 20}-0' 41 3000 49 gol 10 EI:
5]x0 43 $7/:0 44 9/00 a9 22/0 um 35 aolam ape 15 q |. 90 16 451.0 17 0} 0 17 15/00 17 30!00 17
451-0 180 § 17/0 19 32/0 19 peeo 7,00 20
25 TO 20 42; 0 21; 0 Bhi 22 2010
)42.40\0 24 in 050 23 et eumeuals 240 34 16
B| 9° 45 7) oa receey p26 37,0270 27 2a} 2
10,0 27 10 27 55)_0 28 20| 0 28 #500 29 Tolo 29 aslo: 300 30 35 -_-_OoOoOSe eee eee -200 $5 50, 0 56 40] 0 97
30,00 58 20,0 $9 10] 1 30) 123 45! 1 2§
-o];! 26 ¥§::3 27 Zojrr 28 as|i1 wale
no] 154 49) 1 53 3B) TEIBS a@ IF 56 40)11/58 a0] ia of 2 1 40 ound thie's §o)_2 19 3%) 2 21 40] 2 23 45/92 26 foli2
27 fy] 72 zoli2 3255) —_2 ee ss 5 7 —_—
—(60 247 30° 2 40 Of 2 §: 30 ror EE Bæ
oes 21gm a a 3 30 a] Mim 2.3} m 231m 2
3|m ) jræede PSR WV WN Ss, 46 T abula proporcionan næ a8. If 25, © Ly
37 18 30] o 18 45) 21 35; © 20 fz 24 40) © 25 10 27 45) 0 28 7
30. 0, O 3 IS T m 40) 2 30} Sf EAS BE REE Sallis MRIS So | IE: SA hd Bays, 5. O| 2 6 40] 2 34 10) 2 36.15] 2 38: 20 2 40 25) §_ 0 $7 30) 3 10) OF 3 2 30) 3 15 ° SE a a æ 21 0 o 7 $0 7 G.7.19}.9. “Flot j
' 41 0 13 30] 0 13/40} © Tz 50 :
Sf 0. 16.§2)0 17. §| O17 17 17 30 . 6
0 20 If] 0 20 30] 6 20 45 21) O} O21 15] © 21 30 O 23 §§| 0 24 12 0°27) 20]; 0°27 2 a lL
Fii3zti oe Fa9f a I 41 If} Pe42 30 2,15. 0, 2536 a 20] 2.48.45] 25§0 §Oli2 si 05 Pe SR Li S | 3am 30} 3.25 /O| 3.2730 332 30 “335 | gm 2g m 2} gm 2 |Mi m2 3} m2 3lm 2 3 v> ULI YB UE RR » Tabula proportionalis harary motus: 1 32) 1 33) ° 3 $0) O13 Fars 1 I
NO -§ 40/0 §3 42/0 5 451.0) 3 47]. °
:7 40) © 7 45] © °o °o
Pj 7 29] © 7 25) D7 30] © |o7 35
@ iT of o i Cloke 15] © wl p14
49) 9 14 $0] O 45 ol © |r © 18 20] 0 48
33] 0 28 45] © 0/22 .Q} © 22 1§| © 22
30 28, 5113, ; Tis) 30f fry 31 Lk 50) © 11 37 I
oO ° oO ©
1§ 20] © TF 30 © 19 10] © 19 21) © 19 35 °
° oO o
oO 23. ‘O| © 23 Ts] © 25 30 @'25 401 0 25 §7| © 26 15 26 §0| © 27 7] ©
27 25 © 29 20) © 29 40] © 30 0 30 40} O
41 Of O 31 20 09 O88 Oo} 0 33 281 0
33 45 © 37 30 I 1s o
° ° 34 30] O 34 §2] © 35 FF 4 :
1 I §2 30] I $3 45) 1°55 2 ; 2
; ; g
3% 20] 0 38 45] © 39 If §O] 1 1G
40) 1 1% ZO] 1 18 56 vs] 1 57 30 I
40 rin a arg 2 30 OO} 2 31 40} 2 33 20] 2 355 Of 2 36 40 B59] 313 201 3 $ 26) 3 7.30] 2 9:34] 5 18 401
§ 15 a9 5 YEISD 3 #0 O) 3 42 30) 3 45: 0
47 30} 3 §O O} 3 §2 30) 3 §§ 0 elem sgn
rg ma moa} gm alg m a) g mia). 5! Mj mia
3|_m aoiz 3! m2 3hm ie 3! m2 3! m 2 3hm |=
12 no 12 0,24 I$}: 0
O28 17 Reese 30 037 vi o 41 40) 0 42 § I-23 20) 1°24 1 (jsnquied wiyeroy
‘bye‘sizoy suom3oju7 ejnutAjo>
! | bc |
Ele PUR VY Wt VW 4S. 47 T abula proportionalis horary motus 3. æ 2)
43| 1 44' 1 45, 4 46| 4 pi} 0 dss See
ie he 6 2 EA Bie jas dels bile bee bale
bile 9 5 Seaperenpe a oon ew ulema s Elsie ip cc in mbewsale iso otal? iL0 5 oar sos 5] © 22 t7/ 6 22 30 Pl als tne boone æ de aha o} æ “OS 29 45] © 30° 2| © 30 20) 0 30 37] 0 30
§§| © 31 t2} 0 31 30 et | 8|_0 34: 0! © $4 20] 0 34 40 0 35 0] 0 3§ 20!
0 $5 40] 0 36 0} Bil 9] et $835) © 38
57) @ 39 0,0 59. 22| 0 59 45) ¥' 10] 0
42 30! © 42 $510 43 20 0 43451 0 44 10 © 44 35) 0 45 x - ee ee en Gr nities B20 Tr e) ts jo] I 26 40: 1 27.30 “y 28 10) 1
26 10 Bizo) 2 7 30) 2) 8 4 8 44) 2 TO
oO} 2 12 I$) 2.12 30 2 13. 45 B igo] 2
fo 0| 2 $1 40) 2 $3 20,2 55 0,2 §6 40 2 $8 20] 3 Elsol 3 32 30) 3.34 35] 336 401 338: 45' 3 40
S03 42 55 PE G0) 4:35 Oo! 4.17 30] 4 20
0} 4 22 30 4 2§ © 4 27 30/ 4 30 0
RHgmagmagmiagmagm2z2gm 2gm 2 —E'
Mima 3)m2 3!m2 3}m2 4 m2 3m2 3lm 2 3 © 27:45 o 28 0 ooioc}o O10 Ole ; 1 30 JO 1 31 40] x 32 30; 1 33 20) 1
34 1 zo| 2 06 26 lay 30] 2 28 45) 2 20
Oj 2 at uf Bot 409 Jetiree bac | 3) 7 RSE a rar ner ees “493 OV EISS NO 4 | 57. 90; mb 40 o 4 42
| ns 5 bs gs eal, m2 3)m:2,.3}m sh md ET SB ERR
T abula proportionalis horary motus @. |Motus 10 48/10 49,10 §o\19
§1\19 se 27| 0 27° 2] © 27° §| © 27 7]
oO 27: 10] © 27: r2] © 27 T§h g {40
§4]_© $4 §| © $4 10] O 54 15] © $4 20] O $4 25] © $4 30 S| 3] za] r 21 ‘7| 1 2t 15} w 20 22f © 217
50 ai 41 1 48] 1 48 10 t 48 260) 1 48°
30! 9 48: 40 ARE 15] 2 1§ 12} 2 16) 25]
2 19937 S| Gl2 42) 2 42 15] 2 42 30} 2
42 45] 2 43 3 8] 2| 3 9) 3 9 17135 9
35) 3 9 52 st. 8] .3_|-" 36]_9 36
204 F 36 40) 5 37) O/-# | 9) 4 314 3
2214 3 4514 4 714 43 Fl rol 4 30] 4 30
25} 4 30 $0) 4 31 15) 4 31 40} 4 32 J
izal 9 Oo} 9 9 $0] 9 1 40) 9 230) 9 5 20/9 4
5 130\13 30113 31 TS/T$ $2 Z0]15 33 45115 3 5 O]13 36 TS]13 37, B l4o|18 o[18 1 40/18 3 20/18 5 0/18 6 40/18
B 20/18 10 © gy |50|22 gO]22 32 §/22 34
1Oj22 36 15 |2% 28 10:22 40 2§]22 42 36
rg S0}27 0|27_ 2 30/27 § 0/277 30/17 10 Ol27 12 30127 15) Of = 2. Hi ¢ 1. oan 36 8 6 i oe eee Zz Mi m 31m 2 3) m2 3) m 2 31m 2 3lm 2 glam
iz 3 Continuatio tabula hor ary motus
§). otus| 10 $10 5 |; © 27 17] © 27 20] o _2|_9 $4 31] © $4 40) 0 3] 1
4| 1 | 3 12 30 3 12 47 0} 3 40 0] 3 40 20) Sldclewlan 18 rr 40/18 13 20[18 1§ 0118 16
4o/]18 22 44 35/22 46 4ol22 48
4522 27 17 Sle 20 0|27 22 30)27 25 gm 2g m 2jgm 2g m. “3hmi2 3) m 2 -3)m 2 snqnied umaivioy
‘bre‘srioy suonuayuy ynUUIN{OD| P®°RS1
MPSS. 48 T abu proportional hor
arijmonis @. 1 “i tr err © 27 42] O 27 4§ 0 27 47; 0°27) §0 © $$ 25} © $f 30) O §$ 3510 $5 2 19 10 2 47 0
2 18 32 2 18 45 7 18 $7 2 46 1s}?
4858 2 46 45 sled Oph Raat dal alee oe 3.440) ALR) Age se æ sneaie $|_4 37 30 ale Megara eS 9 15 oo 15 39) 9 10 4 13 47 20113 48 45'13 fo O13 Sr 15]'3 $2 so/13
$3 45it3 SF 0 18 23 20.19 25 ty 018 26
40|18 28 20/18 30 o|18 31 40 22 $9 10.23
O T$|23 3 20/23 § 25/23 730) 23 23 aie
ss -0.27 _37_39 +7 40 oe 42 30/27 rim:
ea 6 | 21)g m 2z}gm 2 *3{'m is {3l'm in 3 «healt ier tojeat 0= 9% 71 at
@ yagete ET Pr euitgy | > 37 §3| © 37
§$| 0 27 57) © Hom afer 5/6 so 7 2] 0 55
45 © $§_$0 2 S555 Hie o ' 56 0 56 © 6¢ 10] 0 56 ts 3] 1 23 37 T a3 “23 52! I = a4 1 a4 15] ‘t
\24 2: 41.4 $2 so] t §t 40] 1 st 50 1 si
S| 1 ¢2 26) 1 $2 30 Pe ciig. sthe
basanites atl cso, 2°20 12] 2 20 25] 2 20 37
=02 47 tfl.2 47 30|.2 2.47 45 2 “5 4812 4813] 2 48 50 2 48 46 3 rs ee ee Bint £6 a a 6931 9 it6) ° aa
tra 3.43 40° 3 Lc adl 3 tS 344 40 3 45 01
OS a wR SCA 4 39 10| 4 39 35 4
e440 Hao Baa a: EEE 85) 9 20, FS ee eæ 13.66 15113 §7 30 15 $8 45 14! lrg ot tf 14 2
3014 $F 18 55 O18 36 40'18' 538 20 18
Rahs cn bo 41 40/18 43 1018 45 4 )23 513
461231 § $0j23 17 $923. — 20,23: 22 22 sla 24 10|23. 26 5! 60 27_
im -) m —
$2. 40.27 $5 _ - 027-5730 Bec. o' Ske aT 5 “ol28 7 50 F Z0 ~7~gmi2zgm:z2g- mgm M2} gg jan). a 3}:'m 2 3] m‘2 3] m abst esta emeteay
shroelivel Be Tabsela « Bf +> DY TyB \E gk s T abula proportionalis hor ary motas, ® ois 16|11 17jtrt, “r8jrr roster
Fr o 28 10o].0 28 12] O 23 15] 0 28°17]
0 28 r6 oa 3 “0 282 g: © $6 2°] 0 $6
25] 0 §6 30] 0 56 36|0 56 40|.0156 AS|_0, 56 $¢ ala] m4 39) I 24 37| 1 24 45) 1 24 §3 rer eæ
7) 35 45 a a §2 40] 1 2 fo] 1 $3 0} 1 §3
Io 53 20] 1 $3 30 1 $3 40 Farge a ar al
Saray sar ers er vot. 26jn27") » tn 28 on gY "52 1 ot F Goa 5 er © gt 17/6 oe 20 * e+ æ pT ap : ashe : 7 = :
org peaiesiede se bls tia) PREP Æ
Hee AB He “lee 3 8 0 ; s at) 3
37 ¥ 3 38 : 339 30 A Æ Æ i Be 9| + 39 4! o| 4 49 §2) 4 40 I 4 420 "jrol § 10 : 12 _5 32 fo °§ 13 20. £ ahunhe 4 O} 10123, 2Ol1O' z4 LO]IU' ay
jO}10'2F §Olro 26 40} © “4 BZ jOlrg i zz
30 TF FS OF FC Vsi rs 77 Zolrs 58 4505 40 ©
20543 20/20. 4§ D205 46 40j20°48 20)20° 50 “O20 $1 40/20 $$ 20 et | Soj25_S4 noj2s §G. Vg29° 8 20/26 © 251265
ix j0}26° 43 45|26 “6 40 oe § -ol32 7
30|31 10 O13) 12 g0lst wy Glsti t7 o|31 20 0 ”
Hgm3gmagm 2g m agm 2 gim 2g m2 s
EIMi)m 2 3)m 2 3lm a2 3] m2 3) m2 hime limon gs es ; | . Us|
tDe sy F3/ER ) Z4f ta 9) 3 5pt2s os 36)na! Os 37] aa) » 38 12” 12 939. | © pt 221 © 31 af æ © 31 35 0 "0
31137 i 2245/3 2 se wig, to 2 =. [tæ 7 eiats itokea 30) 1 54 37 134 45, 1
3 4|_2 -§ 30} 2 a log ¢ o| 2 {te a0] log
bol coleel ed : | 5 2 Hels Hee 30| 2 37
42 =e 95) eee 42 = Oo} 3 9 15] 3 iis 19
4§ » 4° 30) 3 40 47) 3 4% 6 §/ (5 41
22 2 æ eget ails 2 -o}, paw Ræ on edie 2h 1§ oy 5 ts 25) 5 1§ $0, § 16 15 10 30 O10 30 50/10 31 4O/FO 32 3c ‘49 ols 46 rslep lay 8 20124 4846 © ‘oj21) £ 40: Dr 03 2OjÆ 5 OO ‘oj 26.117 oa
q 4 :
Te i LINISB NEARS. | Eabala proportionalisborars moius®\: æ 40jtar lor 4njt2r ior 42)123/% £43,
12) "5 44] TAT )OS 4 si127 og TPO
Be 49) © gu ail o pe 45] 0 50 4 Oo] O FU fa} O Zu FS gale als fe eS 40] I 3 45] 1 3 50 sa a eæ
Lat x E. @is
F7 =e A sak ec 3. +46 71 4 46 30 > *) § 27). $$] § 18 20) |20 LO, 33 20/10, 34 LOlIO) 3§: .O] 10135
FOl10% B 30] nf 52 (Qj br HE LS 151%
1§15§3 45415 15S E40 2k 1G 4Q[24¢/B
AQ2*e LO Qrzde rd 40l2He py zOl2ds De
$0] 2G: 23 20) tH: DF 2S] 26 34] 4 14 tol a ul ses | a ee eee cr — Ube 42 95126: 44 10/26: 46
0526-48. X0|26. 50
25. 31 §7 Ee es ÆS 5e:\5 0]30; 7
gol32; 19. ~ rege. 4 PORE M BOS. 52 °
* ’ 7
Motus|taij¢s $4) trier §slter it $6(t2r o1 zi re §8 " 3% 17. ™ 35. : ÆE 2
|p x0. o Hee oe Hubesieaieds 3 tH 45 a
; #5 colo" #5 soltoraa 40
4 SB 461811 SO 16rre 181 its og |20° 9Q (Ol2a 31 40 225 53 20/215 45 0.21536
40;21 38 fa $2 70/26. $4 3 1262 96
40:26: §8 45127: © fa]27 { Morus] 8302 Cee ee TLS tee apeuns S\tgear
613 7 Z Alex © |p2 g2(0 92 4 © 34 371 ©
32 40] © 32 42] © 32 45! 0 32 47 : lo2]
@los as} a. | Aol at os Bs] 8 20] 8» sis On $38 | 3] 4137 97/4 37 44) la Sale BR Qt 58 ee 33 22, ia 2 We 50) 2 ee ee 2 £4) 2 Ih tp 2 43 07] 2 43 20] 2 45 3 2 a
: 3 18S 45], $ 24 10! § 26 sl 5 ne $e] 5
6 48 pa ase sls eS A o| 3 48 §7| 3 49
35] 5 49 32 Aas Se BE ES ©| 4 22 20 | 42 2 —_—_——_| 4 54 45) 4 55 7 $9] 1s 26 3f] § 26 40) 5 27 §) 5 27 30, § 27
5 I $0] LO §2 30/10 $3 20/10: §4 10/10
$$ s0l10 $5 So ‘Z 38 45/06, 20 O;1G iat
FF TG 2: | 16 23 $5. j 20/2 4§ o@ 2k e
G6 40/24 48 20/21 G0 Ont §1 40 27 UY
Agi27. 13 20 13 20127 15 25127. 17 39127 119 45). | 30/32 3§ 013% 37 30 x4 40 HE 90:0) 3% 42 90
34 45 _(0)3% 47 4 Hi ge a § [Fo ca] gm
oa oo e eer | 2] g mi “2]° æ m2 ~
:" CORB BOR ? T- abula RMN
nt g. © gF “8) © 33 t 6 2] 1 6 To) ie)
z ‘ os OFF fl oF Hl oo |
Om i 1 § 45|_ 18 fo a $5 $5] 1 t 38 57] t 58 4H 2 58 fa, a 2 r® 2 FE 40' 2 TT sol 2 « 3 2
44 FO} 2 44 221 2 44 35/ 2 44 47/2 7 Pe
A 3 “$f Ts fO aH) 3 fo4 4 tb 40] 4 2 CO} 4 23 20) 4 25 oO] 4 be a 2
2 3. 3 5h ER) 3 Ft FS 4 24 to] 4 24 40 LE AA RR RM 5 30% Ld 20/10) 56 40} 10) §% jal §8 20,10: $9 1O;14
O}tt! © FOlna: ok 40 1Gi 2G © 16) sole
416) 27 jo 16) 28 pa of16: pr role: 32 FO
d Se susmsayiit efhatun 40 O]22° 1 40/22°° 3 20 §O}27 ALBA Pete 37 FF. 27 3% 5/27 34 Ic 690 $2) 8§ OF2' §7 30/33 2 39133 § OF EB mgm 2jg m2
2 2 3)ms_a)ma sim 23 ContinuatioT
abate horariymorus ®. Motus{ 13 15)13
16)13 17|15 | TT _18)13 _ 19g! DO] 1] ©
33 7] © 35 mb ta] © 33 #5] 0 33 17] © 33 20 aI.
\e| 2] 1 6 ts] t 6 20) 1 6 25} 1 | 16 Zo] 42 6 1 96 40] 1 56 45 S| 9) a 39 22} 1 39 59 1 39 37] 1 39 45) 1 39
§ a2 e} a 40) |E| 4|.2 ta gol 2 ta 40) 2
12 fo} 2 r3 o] 2 T€ to} 2 FZ 20) 2 13 30)
Bl §] 2 45 37 2 4§ fo} 2 46 246 15] 2 46 27] 2 46 40) 2 46 sa) Fy! 6.3 18 45) 3.19 0] 3 Tot 19 30] 3 19 4§
20 *o! 3 to 1 =| 71 3 $8 $21 3 sa 10) §
$2 27] % fa 45] 3 §3 2) 3 53 20) 3 53 Els 4°25 ‘O| 4 2§ 20] 4 25 40 425 Oo] 4
26 20] 4 26 40) 4 27 _~O Si 9] 4 58 7 4
58 30 ‘ee © 3 SB "0 0) § © 22 gL RL
i § 33 20) § 33 45 B jaolia o2 golrn
CUTIE B50] 1633 48126 ‘ofis_s6 ts aueee
45 8 22° laa 6 ofa 8 2 3B. on
~~ =: .* ™/. -- f eS te sad Ii a ad aah eur, ee eS = Pehl? Mx Pox S: 53
Tabula proportionalts hor ary motus ®.
zo]22 25 Of22 26 10128. o
15}28 O|33_37 50133, © $3 43| 0 34 45| © 33 47 de Sale
© 33 $y] 9 33 57 17 28] 4 7 30] F 74S 8
UR GO st bh Sf ot 57 $0) 8 17 $8 es is
2 9)83 30/13, æ on ai A ee 1:48
we » 3. =. ¥ AP, ~-_ es b ~ te i,
æ Pb aX LIB ME ORS Tabula proportionalis horari morus€). Morus}13 | 36,13°) + 37113 13 it 39 rue 3
4013 |. sur) ? O (34) © 34 2) © 54 (5 0
54 FJ] 0 hg F 4 | al 4 8 18 8 1 8 fol 't
8 fs] 4 |'8 do 3) 42 v7 mysjuyyautnjoo| 2 Kee Beal tien) ye meh a 3 325 0} 3 25 f 9] 5 24| 3 24 1§| 3 24 jo] 3
24 45 ) zs eæeee os. 3 © $8 3 98 17) 3
58 55] 3 58. f2] 3 59 HG] 5 4 - 32) 4 3%
20) 4 32 40] 4 33 “O| 4 335 id] et ZF je
ret aye sees mH HS P51 5 |e le ‘
J 5.49 25] § 40 50 5.41 401 62 5 42 11
2011 20 $ol1t a. 25 4 Tt 23 x01 24 O} 14 2 § AB
17 Ory igi? oe z0]19" 93 4 slr7 | 'd/17' 16 eghry’ 7 30) 22 40.22 45 40/22° 43 20/22 45 22 47 40/22 43
20) 22* fo ‘0 28 10 28 22 °§|2B%24 rol28
26 r5|28 28 20/28 30 25/28" 92
ed umnrr1oy ‘bie‘stroy sua rote
C 34 034 2 30) 3% § “0134 7 40/34 10
Ol34 12 30 E.) Hy g mg m ‘| 8 4) gm (4)
¢ mo &'Mim: (2 m2 gi 2 4g} {mm
f2_*3| m2 43 }'m) 2 sglem la):
ConvinuatioT abula Ie motus §). Motus) 13 4313 44/13 45itz 46 461347
13°05 48) 13 Safou ne Pie ie os æ Lote
ieieded ‘g2} 1 8 45) 1 8 45] 1 8 fol r 8
si] | 9 “0 ao 2 §2) 3 43 ir sla 1 45 IS)
t 43 2 Oo} 5 - 4 a7 = 217 30] 2 17 40) 2
17 fo d BS gS oi So ee oe Q 6 32 : be, ; g : 4 1 30] 4 "1 47 aN 436 0| 4 36 20 g. Serr
Y 44 10 | $ 44 35] § 45 Ol 5 45 25
Bie 11 28 area 10} 1T 50 pol nT 30 50
i 17 12 30 17) 15 45|17 15 ‘O\17 16 1g
fo} 22 eT 20/22 $f .0|22 §6 40/22 58 20}22 © o]22 «1 40) 28 34 35 2 46 40:8 ws 45|28 40 50/28 42 55]28
45 00/28 47\ ¥) j 0134 27 30134 [50
ol34 | i398 any eo Paral MVS Ss. i. we SMTA re FAITH. $FpTF1 2 $4ptser § 1g) 56] Es
: § 1 57) § 12 Of § 12 22) § 1ar4gi 5 2F
45. 50] § 46 US] § 46 40) § 47) 5] _§ 47 301 § 47 S5I_ Ik; ms 49/181 3m set Fs $3 2OUTL 34 IOjIt
ZF oe OF 34 37] 0 34°49] © 34:42] 0 54
45] © 44 47) © 9% 50], 1 Pare Avie a
nee et ee . . 2 2 WE RS 2 A El 5] 2 $2 - 7] 2 $3. 20f 2 $3.32] 2 $3 45]
2 $3 §7| 2 54 FO | 6 27 451 3 28. of 3
8 t5| 5 $8 50] 5 28 45|3 290 2 4 240] 4
2:57) FS) 4 G52) 4 3 " z Ol 4 37
20) 4 37 40) 4 38 0} 4 33 20) + ‘. 5
* 4
B Il) 46. 40 §O}28.49 rol23 sx
1528-53. 20)28 ef 25 28. 1S7 30 60/34 3§
0)34 37 i238 ss 49. ols4 42 30 34.45 0
Pd eo | “|
6 ~ An +] 5 |
~ a) co HE g m gm 2atgm e E|M| m2 3m lm 2 amie 3] moa Gprttreaied abla borarig move oo | Motus) 13) 9. $7)13i9 1 $8 1S. SOM se te TV * oie 34 $a] 0 34 $5 0 34 eH Re i ° 35
2/0935 Bl .2 9 $0) ¢ 9 $5| tp ro st. 10
Sata af AH P44 Sa ea =|. æ 3). 52)
§ 14 isl 5 t4 37] 5 es pe § 49 10] § 49
35] § 4 i wee Ue OF. Fee. Æ a. WW ve \exRt : > » 43
Tabula ° a 2. c
3 s i
= Fy =. 3 5
v8 p24. 5 18 45 4 55} $93! 20] $59 4515.
54 ip A 1i' 46 40|11 47 Zoli 48 5 45]17_ 40. O]17 41 T5]17 42 30 20/23 30 O]:3 31 40123 33 20/2355 0/23 36
40 2§|29 22 30/29 24 34129 26 4o}2 29°
23 45}29 30 §0 3§ 17 30}3§ 20 Ol3'5 22
30/35 25 Zz z|g m 2) g m2 et m 2 “3|'m f2 23!'m 2 ContinuatioT abula horary motus ©) °
rl» =18 s Be STW
T4! 14 14/14 _1gyt4 | 1614 17 0-35 a EE
$2) © 3F 32] © 35 35] © 35 37] OFFS 49 © 55 %
Ft CO 9S Ties ; i mt ro|_ 1 ¥r 15 EF 20) t 3 38 is} o 35
S i iF 20} 4 BH? 1 46 4§$| 1 46 |
1 47 0) 1 47 — Ve 4 _2 22 10] 2 22 20, 2
22 30) 2 22 40) 2 22'§ B is: 2 $7 42/2
57 S$] 2 58 7) 2 $8 20) 2 58 2 a cele O|
5.93. 15).3. 33305 55 4 5 Be 534 15
8('2| ‘8 14 ¥ 50 8 30) 4 S474 9 5 ‘9. 351-8 9 22} 4 9 40 re al bs JES 3 GB, ed Baw ed 50| 5 19 $2] § 20 ¥5] 5 20 37] 5 21 0) 5
25 22 10] 15 $4 39 § i$$ S Ff $0} § G15}
5 564015 97 5 8 20} r 49 1011 50 “olta
go 50 17 §1 40/11) $2 30/11 53 20] 01 $4 10
3 30/17 43 48117145 10/17 46 15)1t! 47 90 17' 48 45/17 $00} 17 51 B [40 23 38 20/23 40 10 av Ws 10|23° 45 0]23-
46 40]/23° 48 20 5 (S029 5° $29.35 %O|z9
5 29 39. 42 10/29. I _¥5] 299° 43. 40| 2° 43 | 35) BiSess 2 0135 FO “© Lia: 37_301 3 40_ 0135 42
30 : aan @ it ik JH g§ m 24g m pein alg in a Bim le ass *s)'mi2 © 3jom “2 3) 'mj 2 3] m) 2 3 )'m
2 4 ee ee ad > 4 Pt tie V x: 5S. acim
#9) 2 's4 So] 2 25 Oo) 2 3s Ra
« 3745
2 87 8 20 a 1 40|t2 2 30/2 3 20/12 4 Ste J fo ts 18 | 2 30/18 345|18 § 18 HB i 7 j0i8 8.
845 “40,24 3 20/24 § 024 6 40\24 B
20j24 10° 0/24 11 51304 10/30 | 6 45}30
8 20/30 '1¢ 5] 30 12 ler He 4 B|20](2
12 5012 1 “u £78 ER Tabula proportionalis horariy motus
&. O 36 22 r_12'4§
149° 7 2 25/30 ate Bas 6 3 451.6 4 10 6 40112 7 30l12 3 20/12 |g m 21 § m gm ig)
2.3) mi 2 31 M2 3, m 2 Gi 39,14 40) 14 4114 42,14 £ 3 36 37| 0 56 40) 0 36 42] 0 36 45] © 36 47) 0
36 $0) 0196 5 as aS a a | ia ? 1 \jo 6} ° 1 go2 226 40, 2 26 So} 2 27/0) 2 27 3 7) 3515 20) 3.3 32] 3 35 451 3° $ $7] 39. $13.40 0] 3 40 15] 3 40 30] 3 40 45]
© | “4 4116 40] 416 § Næ ine Or 4. |$$-20| 4. $3. 40° 4. Sg! » x6 OTE ale yb dele ale 34 1s 6.6 4016 7 ! 6 =] 18
a i 4 2 4 26 4 a8 se 30 Tol24 3% 40/24
53 20/24 35 0) ine ne a130 $5 25/30 37
$0|50 99 35130 44 40|30 43 036 42 42 3¢
36 45° £0/36 30136 §0 Jo “0 36 92 ein
hail m3 8 m 3} g m f 2 (m §2 “3)'m
2 Tabula proportionalis horary motus.
Sy 'Motus 14 46 14 ; 47\14- 48) 14
49,14 fojt4 - a Q 36 §§| 9 36 §7/ © 2
‘ t
_1 13 $0] 1 13 $5] 1 rE fo 45] 1
so $2) 2 27, 40] 2 27 fol 2 Lo 3 4 35 4 47) 3 BY Ss tS fet § |=
erisicsts Bldelew/ asl =! ‘. rasoyuy ep] oO} 6 10 25] 6 10 §0] 6 11
15 12, 18 Zoj1z 19 Lojr2 20]tz2 20
soj/l2 21 40/12 22 30/12, 23 20 18.27
z0j18 28 45/18 zoj/t8 zr rgft8 32 30/18 33 45] 18 35 24. 36 40/24 38 20/24 40/24 41 40/24 45
20/24 45 39 4§ fO}3O047 §O}30 YO}3O §2
$130 $4 10!30 §6 14]50 ‘8 20 36. §§ 0)36
§7 30)37 O}s7__2 30137 _ 5 gm i2ag m-
2g mgm 2/gm m2 3)m 2 3}m 2}m 2 3)
m1 ContinuatioT abula horary motus
§). snqrivd wurvjoy tbie‘sjroy sua Motus)
14 5314 S414 SSite $614. §7i14. 5814 §9{.
By fem [oss] os wl oar ag earl oor a 0 57 7 æ r 1g 26] 1 14 30] t 14 351 1 14-40 1 4 alt
14 $0, I 14 -56 s|3]) t st 37] t $45) 1
srvsz r 520, t 52 7) $2 4$| x 52 22 E.)
4] 2 28 so) 2 29 0} 2 29 To] 2 29° 2 29 20| 2 29 30] 2 29 40] 2 29 fo Bj] 3 6 23 6 15/3 6 27] 3 6 40) 3 6 sal 7 5/3
7 47 [Ble 54: 5] 5 45 30 5 45 ay] 5 a4
0! 3 44 Isl 3 44 30) 5 44 46 Uæ Ba RS Be
2] 4 21 20 4 21 37) 4 21 $5 4 22 22} 1B
ha) lero] 4 38 4 53 20] 4 §8 40] 4 59 o] 4 $9 20] 4 59 40) gs; § 34 52} 5 35 151 5 35 37) 5 36 Of 5 36
atl y 56 asl 5 57 7 iB tcrææt 5) G 12 6
14 101 6 14 35 2 12 27 30/12 28 20/12 29
10 =
° — E 8 45131 10 solgn 12 55: r 37 22 3722 30/37 26° _0|37_27 37_
2730) te “alg m a æ a) g om = et 31m 2 3 m2 3 Tabula ‘LMS EF RR
T abula proportionalis bor ary motus *D. ~s : ty 215 ifs 4115 TLS, balla Ose a7 ie] © Hal oa7 35] a7 37] 7 Ho © 7 Halo
7 = ts Ss 8 ro| « 1g 3§| 1 1§ 20] r 1§
ag} t 1§ 30 5 late I $2 37| ¥ 52 4§| x
52 52| 1% 53 0] ¥ gs | © 3 HS &|_4|
2 30 0] 2 30 10] 2 30 20] 2 30 30] 2 30 40 2 20° fo) 2 31. 0 51 5] 3 73013 74213 7 sst3 8 7/3 8 to] 3 8
32/3 8 45 B|_$|_3 45 ols 4s ts| 3.45 30]
5 49 45] 3 46 of 5 46.15] 3 3.46 3 @'|
7| 4 2% 30] 4 22 27/ 4 23 5] 4 23 22| 4 25 40] 4 25 §7 ‘ vj 8|_5 © oO] 5 9 20} § © 40] § 1 of. 1 20] $
1.40 =| 9} 5 37 3°[ § 37 $21 § 383 35] 5
38 37] § 39 Of 5 39 22 Hiro] 6 15 0} 6
1§ 25] 6 1§ 50] 6 16 15} 6 16 40) 6 17_ $1
2 20/12 3O O12 $O SOUL ZL 40/12 52 g0/t2 33 20/12 34 To|t2 35 -° F130\18 45 olr8 46 15/18 18 47 30|18 43 _
45}18 sO o}18 1 15|18 §2 30 B 49/25 Oo
olzs 1 40l25 3) 320/25 5 5 ~o 2§ 6 g0lx5 8 20/25 10 BSC SE 1S 0131 17 $151 19 rol3r ar _xs]3t 23
r0l31 26. arc ee ef | 60 37 30 Te 32 a7 i ols? 350147 37 .30|37 40. o|37 42
30)37 4 | H) g m g (Mm 2g m 2}g m 2g m
“3 M|'m 2 APSE | Æ Ban came Coe, ] ContinuatioT abulehorarj mo'us 3) Motus,1 7i15 + 8lrs Os : Ors rilry Ol alo 47 47) 037 50] 0 37 52 StH Se s7| © UE ey Es Ee a 3 Bi re 1 1153 45| © fF fa] 1) ENE 5. 2 31.10) _2 31 20} 2 31 30 2 131 40 2.
gee: S12 2 32 Yo | |= 3° 9 35) 3 94713 —.
34.9). 3 3473 47 15] 5 49 80) 5 47 aah 3
48) 5 : : [g 4 214 3214 24 gol 4 25 7) 4
25 26] 4 ay 4214 late 7) z $2401 i's. 5
ol 15 aah Tyg aah ATs. 4h ay 18. $40 7,
5 48 30) 2032 35 sojr2 76 4 Bay 2138 20/12 39 10}12 ao[t2 40 so} g 30 18 53 eee s$ 18 46 ni 57. 30 18 sf. 45
19 ol1g9 1:18 Oj25 22 2 ie 31 425 ee ~~ x .
194 O889 Ig) Ris! { (22077 2.8 taniiogm 2, tf q RB sino Annorum conuerfiones cuiufcunque re cuins
principium notum (habedir, qua lege
conttiouende nts ramen rl tia eekterrrraatital'T. + ree r FVcufque explicauimus viam atque modum.
etigendi figuras celeftes, |e bat in
ptafentia mihi videtur; doceremodumconftituendi Reuolutiones annorum
iMarum-rerum quarum principium notum fit: Eft enim conftitutio Reyalusionis inventio.
diei atque hore, quibus in dato: anne
futuro, perpenit Sol ad eundem gtadum, arque numerum,in quo fuerat
in principio dace rei. Cum itaque
reuolutionem alicui temporis defideras;
poteris tempori dato adijcere tempus vere magnitudinis anni tropici illius anni
et habebis reuolutionis tempus fequentis anni} cui fi addidetis tempus vere
magnitudinis anni tropici conflabitur tempus reuolutionis fecundi anni. et fic
de reliquis.. Dum conftracre defideras cuiufcunque rei reuolutionem, cum saben Solis habeas
morum Solis exacte fupputatum, in dato
ptincipio, deinde ingredere Ephemerides illius anni, cuius reuolutionem optas,
et in menfe natiuitatis, queras locum Solis proximiorem dato, proximiorem dico
minorem: eumque educas i loco Solis dato, fiue radicis, refiduumque vocabitur differentia, qua quidem
illam habebit rationem ad horas
reuolutionis, quam habebit motus Solis diurnus eiufdem diei ad 2de Reperias igitur motum Solis diurnum illius
diei, deinde dicas per r m ttium: fi hic
diurnus morns dat 24, quid minuta differentiz? Ducas fecundum in tertium,
produétum re, et refiduum minuta, fi
iquid {upererit reuolutionis quxfite. Hic advertas, quéd fi motus Solis
Radicis, equalis fuerir inuento Ephemeridibus
Revolutio conftruenda eft horis meridiei, Hoc modo conficiuntur etiam Reuolutiones
ingreffus Solis non folum in rincipia cardinalium fignorum, verum etiam
cuiufcunque figni. Quoniam i fumptus fuerit motus diurnus Solis illiusdici, in
quo contingit tranfitus Solis ab vno, inaliud fignum, deinde fiacceptus fuerit etiam id quod
peragere debet Sol pro figni complemento, quod quidem femper minus eft motu
diurno habebuntur duo extrema ttium terminorum regulx trium, motus {cilicet
diurnus » atque differentia, medius
terminus femper erit 24. Si igicur operaberis fecundum preceptionem regulx,
nafcentur horx reuolutionis quefite. Verum cnimuero, fi hx hore non fuerint cum fecundis, minimé
mirandum eft, hoc enim contingit ob fecunda religéta in fupputatione motus
Solis, At nunc yeniamus ad exempla. Sit
pofirum inuenire tempus reuolutionis anni 1601, exemplificatz figure,
iorigitur, Ephemerides anni 1601. cum menfe Februatio, et ¢ dire&to diei 1
§ reperio Solem obtinere 26 grad. atque 24 minurn eft 26 grad, atque 30 minu.
Demo igitur minorem A maiore, relinquuntur
6 minut. que quidem vocantur minura differentix : eiufdem diei,
quxro motum Solis diurnum et eft 60
minutorum. Nunc dico, fi 6o dant 24, quid
6? duco 24, per 6; dant 144 minuta: hxc diuifa per 60, dant in quosludsT
: Ep H tiente LilBNeE\ RB Tiente 2 horas, et fuperfunt 24 minuta.
Inuente funt ergo hore, et horafum partes reuolutionis AitSty tet Verum enimucro; quia hicmodus aliquantifper
laboriofus exiftit cis, qui minimé
exercitati funtin arte numerandi, propterea ad euitandum laborem, appofuimus Tabulam, cuius titulus eft, Tabula
pro Reuolutionibus confificiendis cum motu Solis uam ingredimurcum motu Solis
diurno in fronre tabula, et cum minutis
di erentiz in latere finiftroy et in angulo communi ‘reperiuncur horzx, atque horarum y quafice
Reuolutionis. Animaduertendum, quod fi minuta 30 exc crint, fit duplex
ingreflus*eum 30 {cilicet prius, et id
quod repericur ad partem ponitur deinde’ fir ingreflus cum refiduo, et quod reperitur, pati modo
fub numero ad par tem locato, ponitur:
ex cisaggregatum poitmodum oftender
horas quefitas. Vt fi motus Solis diurnus fit 60 minutorum, et differentia
6. Inucnio Go, minuta infronte tabula, et in latere quero prius 6. et in angulo communi veniunt 2 hore,
et 24 min.pro rempore reuolutionis quefis
i. Tabula Lab isla proportionalis pro
Reviohationsbies confe= ciendis cum motu
B00 ony 1 is ett a+ be |o | Spar ar
i 7 44 30 S744 | 8 39 20 exe 8 _8 30 50 9 2 §7\ | "S 54 11 925 33 9,17 28 5 5
6 6 6 ‘
YA “4 8
8 8 JIL 3§ 10 IT S$9 $9 12 24 49 tempore Reuolutionis colloco fic.~
tegro,qui quidem dies addendus eft diebus reuolutionis. Pariter, bus conficienda venitconuerfio.: | : Conficiuntur a nonnullis conuerfiones
Menfium ex 28 diebus, 2 horis, 17 min.
atque 38 fecundis;itaquodin anno 13 funtreuolutiones Menfium. Pro inuentioneigitur temporis conuerfionis
menfurnz habeas prius paratum tempus
conuerfionis annua, fi ab anno natiuitatis aliquis elapfus eftannus, fin minus operare cum tempore Natiuitatis: Deinde
ingredere cum numero ‘dati Menfis
tabulam conuerfionis Menfium, et quod é regione dextrorfum reperies, dierum
{cilicet, horaruny, atque horx partium, fub diebus, horis, atque partibus hore reuolutionis vel natiuitatis
adnotabis : deindeaggrega omnia fimul, et ab aggregato tot dies demas, quotfunt
dies Menfium completorum ab initio
Menfis annuz conuerfionis vel natiuitatis vque ad Menfem conuetfionis menfutnx;
et dies relii, fimul cum horis, erunt dies Menfis, quibus conficere poflumus
conuerfionem. Vr verbi gratia fitinuenienda conuerfio feptimi Menfis, annux
conuerfionis propofite figure. Tempus enim annuz conuerfionis, 1601,fuit 15
Februa. ors 2, minutis 24. P.M. Ingredior cum feptimo menfe Tabula reuolutionis
menfium in latere finiftro, ¢ regione cuius
dextrorfum, inucniuntur Dies 196, hore 16, min. 3. fecun.26. hec omnia
fub Di. Ho. Mi. ~ 2, 15 224 0 Diesatq;horeFebruarij, date
conuerfionis annuzi6or. ©! 196 16 3 ©26
Tempusdefumptum extabula,cum 7 Menfe addendum.
211 18 27 26 Dieshora,atq; horarum partes, menfurne conuerfionis. Ab his
dicbus demo 211 dies, qui numerantur ab initio Februarij, ad 29 diێ Augutti,relinquenturg; hore 18, minu.27, et fecunda
26. Hx fiquidem hore erunt P.M. 29.diei
Augufti,quibus conficienda eft conuerfio Menfium, eomodo, quo caxteras figuras
fuperiores conftituimus: conftruéta enim figura,oftendit difpofitionem cerli
Menfis Septembris. Hicaduertendum eft, quod conuerfio annua in{craitprimo
menfi, atque etiam»primo diei conuerfionali;&& qualifcunque conuerfio
menfurna, inferuit pariformiter primo di¢i conuerfionali, quemadmodum et Natiuitas vel principij he maræ
2 % primi anni, menfis,atque dici Reuolutionis. Conuerfio exemplificati menfis
taliseft. Pro diurnis conuerfionibus,
que fiunt ex 2 diebus,3 horis, sp minu.atque 7.
fccundis, ingredere tabellam dinrnarum ‘onum, cum die dato, conversionum,
| f éregione cius dextrorfum inueneris,
eadé af dato, vel Natiuitati, fi conftruendz fint reuolutiones diurnz nat vel
Reuolutionis »autannug, aut
menfurne,& quod prouenerit etittempus diurnx conuerfionis. Animaduer tendum qudd quotiefcung; hora faperauerint
24, fumendx funt 24 ‘Pro die ines fupe~
Lr fl 4¥Bsi cB OR (onuerfiones
Menfium,at q; Dierum quomodo conficiends fint.,
4 ) rum menfis,vel 30,vel 31 fit,& dies
refidui, crunt dies menfis fequentis, qui-. )
i stadia Tabula 29.18.27
.PM, Figura conuerfionis | Septembris exemplifies tz Figure’,
* oD we “S %5 ws a MA
ræ Se, ‘ 8 sed ie Hor. 1 ‘Min, ve Ze 2 |
17 38 ara wy $6 —- 1 3$ | 16 - 4 I 84 lage "2 | 54 ita to | 32.
T40. Tat ce 10 i 168! ss 3
48 7 Z| t96 36 “16 {3 a in _w 2 ang! a8 i “9 “252 20 3 ! wits : 10 | 280° ee = 2 309) Bi
gi ge 1 B.S BE RA Tempus
quomodoequandim eft ob Meridianoriom differentiam® Vonia hucufq; explicauimus vias, atq;
modoscoftituendi figuras ceelicas cuiufcung; principij,ac Reuolurionis
cuiufeung; rei,ad Meridiana,V enetiard,
vetUm quia noftra Ep hemerides omaibus terce partibus inferuire debent,
hac: de caufa egét aquatione
Mcridianord, propterea quod Planetaroés, non ij{dé perueniunt
gradibus,atq}minutis ad yniuerfos Merididnos, Ca enim Luna fueriti me ridiano Venetiara in principio Arictis,
perucneritad Meridi anu occidentalioré Ve
netiarai Meridiano, aliquibus gradibus, vel minutis Arietis fecundii
differentia Me ridianord proportionatis:
paritormiter, acceflitad Meridiana orienraliorem Venetiardi Meridiano;
aliquibus gradibus atq; minntis Pifcid: H&c.n.motud differentia, ci nota fuerit, Meridianoru diftantia, nora
eric. Qm fifum ta fuerit
differentia Me ridiani Venetiata, et alterius
dati,per fubtractioné minorisa maioti longirudine,re fiduumd;. Reduétum fueritad horas,atq; horard
partes: quo quidem tempore fubcracto a tpe dato, additis 24. fi fubrraétio
fieri nequit, et dépto die _yno a diebus da~
tis,fi Meridianus orientalior fuerit,Metidiano V enetiard, veladdito,
fioccidenralior, fubtraétis 24. fifumma 24. excellerit dieg; wno addito diebus
datis, q poft operationé prouenerit,
crit tépus aquani quo ad differentia meridianori:quo 38 putidi veniut Planeta, et habebiitæquati ad
meridianti dari. Vc fi fint equidz hore
inter meridianu V enetiarti, atq; Toleti Hifpaniz, Longirudotnim
Venetiarii, vel fumpta p fequétes
tabulas,vel p Geographia Prolomemai, cit 34.gradii fere;légitu do Toleti eft 10 feré gradaum : harum
longitudinum dempta minore de maiote fic.
Gra. | Min. 4 34 o Longimido
Venetiarum. 10 æ) Longitudo Toleti. i
hg 24 o Differentia longitudinti
reducenda ad horas, atq; horarum partes, pro
‘omni gradu quatuor capiendo minuta,& veniunt 96 minuta; que
equiualenthor. 1, minuti. 36. hoc tempus,
adduendum eft tempori dato, ve fi'effent 20 dics, atque 23. hore cum dimidio, addere vt vides
in exemplo, iF D. Hor. Min. 20 23 30 Tempus datumequandum. a de pelt oge c+ Geis exifite. _ 4 $6 Differentia meridianora addéda co
gaToletai bbeioaltos Vene 21 4. 6
Diesatq; hore equate, quibus fupprandi funtPlanete,& habebunt equati ad meridiand Toleti.Hinc uides quod
pro 24, horis, ynii fuperaddidi diem
diebus datis. Cétrario modo operarer, fiMeri orientalior eflet Venctia rii meridiano .V¢ fi fitequadii tempus
Alexadrize Ægypti,cuitis logitudo ab occidé
| ft 60. os) aap 30. minus a quibuslongitudinem V enetiarum demofic ~ Min. Pads ici aaa Gogo Alexandeia Ægypti longitudo, 34 o Venetiarum longitudo demenda. eT æ 26 30 Differentia longirudinum reducendaad
tempus, capiendo /p t 5. gradib.vna
hora, atgs f roomni gra..4. minu. et dant hor. 1.& minu. 46, Hac mi
nuendafunt ab horis datis Alexandriz, quia orientalior eft Venetijs Alexandria,
vt fifint-dies 1 5. atqachora 1.P,
M.zquanda, fubwaho fic. D. Ho. Mi 15 « © Tempusequandum Alexandrix,
= 1, A4 te [
e - = _ ¥. . æ = PYRA ITM KS. 60 1 44, Tempuscorrefpondens differenti
Meridianorum fabducendum. TE 23 1 Dies b
ore, atqy horard ptes aquarx ad meridianti Alexadrie. Hicrur fus colpiciéda elt, vecomod? fieret
fubtrattio,accepimus 24. et réli Gi funt 14.
dies, hore 2 3, atq; mi.16.quib” diebus, horis,atq; min.calculandz funt
Planete, Pari mé idé abfoluere poflumus
p tabula fequété.Qm fi edingrediemur capiédo
iuitaré dara,aut wars ea minimeé gfita reperiet, éregione illius,
inuenietrps ciinotavelA qadditioné
defignat, vel S,qua fubtradtioné indicat:vel3 motu vel ab afpectu, tinffonce widest diti,vel fubtractd,
put notaadmonet,itpe oblato, qd poft
additioné itjvel fubtraétion€é relinquet,erittps @quanii, adhi bitis ti ta in additione,g in firbtractione,
cautiunculis fuprapofitis. Vev,g.fitaquan
dd tps meridiano Roma, é regione ciusitabulain colamula Diff. exiftunr 1
1.mi.ca nota S, hec miauta fuburaho ab
horis,acqsminutis datis Roma,ve fifint ro ho.darx arg; 3 §-mi.venidic,fubera. minata, vevides. æ 10 35 Hora dateaquandee } J22
Earemburgum Scod. Saas bh ut Erfordiaciui 9 etna SE
ojo | gig a “377 elas 0 TF | be Rosco 135 20143 30 O14 | § Or $On A 3. Refi ie el ee ee td nts te + til PY RAISM BK S. me * iduum T abule lonestudinum, latitudinumas
luitatum, nee non temporss differentia
ineieMtadibins netiarium. eet etiam
Mertdianum. mek wed ongi- ‘Laticu- Tépus }Ad.y c 56a dak
iS Gandauium, fiue Gant. Groninga Frifiz. GenuaHeluctia, ee Hi erololima,.) Hiberni Infle mediym fei@ face O59 oH Ingolftadium 40 2 33 33 0,48 soo \33 49143, 49.0 48-39}54 1710 127 20/50 jo 15 a ahs 2 25 rind Slo "30 22 12 -013—t—«C 10/0 mesic)
OT fi BX EXR RefiduumT abule longitudinum, Latitudinumque
Ciuitatum, necnon temports differentia
inter Meridianum Venetiarum, ac etiam Meridianum illarum. Longi | Laticu- |
Tépus Ad. vel Ad: vel tudo do 'difteré, ; Sub. a fub: ab, Ciuitatrm nomina Neetus Sicilix: Nurfia.
Norimberg: Oliiiipona. Onoltpachium,
Orchades Infulz.. 13/59
1009 39 15 ep Ea se eo? de le [A OFDO
lium ¢ fabul bid adn Cwm |
necnon temporss differentia inter M.
TUM y ac etiam meyers (tong
Paap Nomina Ciuitaum. ~~ |G oi G ao oletum Hifpaniz. 10 0 41 aurinum, 10 30/43 Sih: tidentum. j2 4c 32 biz 0 30/0 35 35 30/48 33\0 ubina gymnasium celebratifl.effalonica.
Venetiz. Verona.Vicentia Vtinis Vibinum Villitrum.i ISAs
ad = 4 7 ISAGOGICARVM SIVE
INTRODVCTIONVM ASTRONOMICARVM T- OS bak
beat MOLETTI 1 da (2-4 Me THE MA
TICE. } ry a ,~ Tn quo tionnull docentur operationes non
folum Ephemeridibus _yerum etiamtoti
Aftronomia cognitioni admodum vtiles atque
'peceffarix. Pertractantur etiam feliqua Aftronomiz Principia mira
facilitate. 3 :: Afpettus Lune cum Sole
ac Planctis, Solis cum Planetis, ac. oo
Planetaruminter fe, quomodo fupputandifint. é 330
aa T fiin dextera facie Ephemeridum cuiufcunque men fis ad pofuimus {uis
congruis diebus Afpeétus omnes,
quiatamen fepe cotingitad horam afpeatus erigere fim cceleftem, vel pro
mutationibus ætis iudican | dis, vel pro electionibus conficiendis; et Alpectus
cx teri V5 re coniunétiones, oppofitiones, ac quadraru+ olis et Lune, ny ras t horis integris:abfque
minutis PIR) ee! fuppurati; hac reine eh
eee breuiermitruntur, docemus modum fuppu
PA ao fe a0 tpl aie = andi horis
atq; horarum partibus afpegtum quem vis. Pro cuiufcunque alpeés
fupputationeingredere Ephemerides dati anni; arque menfis,& perquirito
quando duo planetx propinquiores fuerintante afpectus horam. Hi fiquidé Planetx, vel ambo erunt direétiyel
retrogradi,veb alter diretus alter uerd retrogradus. Si ambo fuerint
direéti,vel retrogradi, inuenias motum diurnu amborum, qui quidem motus vel
eruntzquales,vel inequales: fi crunt inaquales,
educas minorem a maiore, refidaum crit primus terminus regulz
trium:parifor miter fi cruntequales, motus
diurnus eorum primum obtinebit locum in regu
latrium. Sialter fuerit direétus, alter vero retrogradus, motus diurni
eorum aggregandi funt fimul, et aggregatum
erit primus terminus regulz trium. Secundus terminus erit 24 femper. Pro
inueniendo tertio termino, demas morta
vnius Planeta, motu alterius in meridie diei afpectus, et refiduum
erittertius terminus; operare fecundum
regulam, ducendo hoc refiduum in - ioieh ge
aii aaah RR lala: ii oe Minin er Æ i
‘ra atque min.afp aduertas
q-figradus|habuerintminuta, omhiaadfadifferentia fecunda, vel tertiotermino
»minimé dinidi poteft per primum nusmerum, tunc produ@um ducendum eft, in
60,& quod | æoegs eltdiuiden: dum
per primum numerum, et quoties nonihore, fed horarum minuta erunt. Omnia tamen faciliora exemplis reddentur. Sit
verbi gratia prius inuenienda coniundtio
Solis, et Lune, anni 1600,quz incidit die owes 0 a nus Solis eft vnius grad-Lune verd:14 gt.
atg;:27 minutorii ab his. sSolis motus diurnus, reftabunt 13 gra.atq:27 min.
hic p vocaturnumerus, fiue prima
differentia. MotusdeindeSolisin meridie 14 Febrieft 24 gra. et 58 min.Lunz verd motus in meridie eiufdem, diei
eft 21 grad. atq; 40, minut.his gta.atq;
minutisdiductisa gradibus Solis, relinquentur 2.grad.ac 5 8 min.& hic erittertius numerus, fiue
fecundadifferentia,, Medius numerus erit yrdixi 2 Dico nuncper regulam,fi 13, grad. atq; 27
minut.dant naiide tr $8 minut.Reduétis
gradibus ad minuta primus numerus eft 807 min. 24 feet Tertius numerus eft178,hicdudtus:in 24
producic 4272, qui quidem numerus in 807
diuifus,dat in quotiente 5 Hor. et fuperfunt, 2 37,qui ducti in Go,exeunt 14520,qui diuifi in 807. prodeunt min.18,
Coniundctio igitur fupradiéta obferaabitur die 14 Februarij,hora 5,minut.13
P.M, Hic etiam aduertendum eft; p py koe
frequenter contingit horas hocmodo inuentas, miniméxe{pondere horis
Ephemeridibus pofitis; et hoe accidicex celeritate Lune mots, quia ob himiam eins velocitacem, non folum mous
cius omni dic variatur,/fed ctia omni
horaid.quod minimeé Soliatq;cxteris a accidit.. Hore ey unt appofice {unt coniundtionibus, qs æ ibus
luminarium, inuentz, cn genie Saree eee
‘non hacratione, que quidem rabul¢ partes mp isaremswrimtelligen: ibus
Aftronomicas demoniones pater,igi¢adinu: equatio illius diei (vein primo libro
didi eftin canone xquactionis dietii
pagsa nda cft,velmint equactio ab
horis afpedtus ve adparenstempus cefulter, in hoc éxemploequaétio null, etisiginseafpedin’ apparens; eft
&cxqualis.lifdem tion. bus fupputak $s alpe-€tus Lunz cum Planetis,codem
modo atqueregula reperies omnes afpectus a>
lios, qui quidem minimé in meridiefiunt, et tuncfiuntin hora
meridici,quado motus vnius Planete inmeridie, eft equalis motui alterius
inmeridie einf-dem diei. be LGED ¢ yy if Pansisdinps..t ut 4 " : ; “a ‘HS eribia.e nD tos : lynn: shit lens tee
inion Cig ~\ abeapectus St:larum fixarum,
cum Planetis quavia 0 $= CoæqGa s574. > ahishasdi i>! cthug ofFeis
GierauP sista) Baie ila sego a Meehan ©
i fint. : Fr nos per Go uadratus per 90, ttinos pet 120, Oppofitos per
180, condighig hens a A contra a fe di
jens pend Ecliptica latitudinem et fi
tettagonos atq; oppofitos radios per 90, et 180
4 fe diftantes mittant, exagonos tamen,atque trigonos,neque per 60, ne
FT que LEN ICBYENR que per 120,8 fe diftantes mitcunt, fed in
locis eclipticealijs. Echacdecaufati
puirata eft tabella afpectuum,vchaberi poffint exagonz atq; trigone
radiationes ftellarum fixarum ac etiam
Planetarunvab ecliptica latirudinem habentium.Pto retragona arq; oppofita igitur radiatione
cuit que ftélle fixe, fumas ex tabulaftellacum fixarum inferius
pofitalongitudinem arq; latitudinemillius, deinde numerentura grad. longitudi
nis ftellz 90 gr.fecundum fignorum{eriem,; et vbi numerus terminabirur,ibi ericquadrata
radiatiodiniftra ftellx: Pati mode 6
putentur-go grad. ¥ gradibus longitudinis eiufdem ftellx, contra ordinem
figno rum, &finis numeri;
oftendicradiationem quadramm dexteram eiufdéttelle, Pro oppofita radia. æ een gtadui
longitudinis: ftella, ef femperoppofitus eiufdem. Quando Planetaaliquis cofdem
attigerit gradus, crit: in tetragona, fiue in oppolita illius ftelle radiatione,
et qua hora id: contigerit,fuperioribus modis inuenies. Atproafpecta exagono,
atque trigono ftelle laritudin€
poflidentis, ingredere fequentemtabulam, cuius ciculusieft, Tabula
Arcuum &€ A(pectuum, cum laticadinis
gradu y& quod é regione illius inucnieserit arcus exagoni ftelle; quem quidem fi 180 eduxeris,
rclinqueturarcus mi: radi. Numéerentur
igituc tor ee ade contra {etiem fignoram, et habebunturimtermiho numeri,
afpedtus dexter atque finifter exagonus trinusque. Ve fine vetbi gratia
inueniendi afpedtus poftreme ux aquarij
fufionis, cuius longitude fecunduny Copernici abferuationes eft, anno 1600 in 28 grad.atque 25 minw: Aquarij,
Oppoficusigitut eiufdeni eltin 28 grad
Leonis. Quadtatus dexter, eft im
28 grad.Scorpionis, Siniftervero in 28
grad. Tauri. Quando igitur aliquis Planeta fueritin 28 grad. Aquarij, erit
od iundtus ftella, oppofitus quando in
28 Leonis, cetragona radiatione fe confpiciehtur, quando fuerit im 28 grad.
Tauri vel Scorpionis. Pro igitur exagonha:tadiatione, quia latitudo ftellz eft
13 grad. meridionalis, ingredior is; gradibus tabulam dictam, et ¢ regione
illorum, repetio §7 grad.atque 6 minut.qui
fiquidem fant gra. exagoni-a{pectus ftellx, hos addo gradibus
longitudinis fel. jx, 8 proueniunt 8
5-grad. atque 31 minatab his demo 60; pro fignis, 6 relinquentuf 25 grad.ac minut. 31.
Nuncytanquam fi ftclla-eflet-in-2.grad.
aquarij, = hn cius radiationem) que quidem: inuenta, erit qua~ fita,& terminabitur finiftra, in 25
grArietis;dexteraverdin2s Libre. Pro trigo- naradiatione demo §7 grad.ac6
minutex 180; relinquentur 222,054 minut,
quibus addo gradus longitudinis thelle,$ proueniunt 1§1 gra.ac t9
minut.qui pio aquarij numeratis, incidit
numerusin principium Caneri, cuius trinus eft
in 1.gtad,8¢ 19 minut Pifcium. Tanquam igitarhi fella effet in principio
pifcium, fumo trigonam eius radiationem, et incidic dextera in’
principium,, Scorpionis, finiftra vero
in prineip’ Cæ a ¢ stellis fixis dixi, dePlanetis velit intelligas latitudinem
pollidentibus ac Cp igen gee ees Y
enatedib 21s cucOo Tub enol mgenen subsp
hatQo8 138, 08 t54 2c) bys ac MlOGqO. 236 2000969995 1) YW raathrrisel
coisgilsl. 2 fb 9S. 294 4} “A.20 ST 94 [pss L1G} ZOOURSYS Iie ial jusdlibs
$, Sup one Tabu la Do) = *
S BCR D PY., 4 ee Tabulastrcuimes
eApeduum: ea Fa a de SS 7 lV cnmisoeb
7.1: > Ee Pa BIZID, 1218 128 F] o ey ou 9, oon ° D2 ainibu 1 2 3\59. §7|ta|59 24143146 §2 $4|44|45. 58 §\59 g2|t5\s8 49]25/56 34/35 S\§9. 49|16.58 39/2656 12) | 7\59 4§l17|58 2827195 52 | 859 40}18/58 17} 28/55 50 9,59 37l5x.
14/4742 $7ing. 7120/1 so2: 38) 50.
1137)48|4t 39 an) ih 3§jr9js8 4frofss 8
13 §3 [20 57 AU ady. SUS ID SNS ESS: Quomodo
inuenienda eft hora ortus,occafiss,atque mediationis cali cuinfcungue flelle fixe, ‘Ora ortus atq; occafus cuiufcung; ftelle
fixer, facillimé inuenitur dum habetur
™] gradus ortus,& occafus eius. Stella enim Vel eft {ub Ecliptica,
velab ca clongata exiftit,aut verfus Boream,aut verfus Auftri. Si ftella fub
ecliptica manet,vel Sol eft in gradu in
quo ftella reperit,vel minimé,Si Sol ibidem repetit’,, tunc hora ortus Solis,
erit etiam hora ortus ftella:fic intelligendum eft de occafu,atq; etid de celi
mediatione. Pari modo, fi ftella extra ecliptica manet,inuéto gradu
ornis,occafius,ac c¢li me diationis,qi
Sol ad hos peruenerit gradus,tunc ftella oriethoris ortus, occidet horis occafus Solis;ac tia meridiand tetigerit cti
hora meridiei,atq; dimidio nodtis. Vert,
fi Sol extra hos gradus extiterit,tunc habeat pat foquuenset aaa
ftellari fixard gradus ortus et occafus illardi ad datam Poli eleuationem atq;
mediationis ceeli earundé, qui quidem ad
parté reponant:deindead dari diem, in quo hora ortus datz ftellz inuenire
defideras,{umas ab Ephemeridibus loci Solis, fignii {cilicet, et gradi; ci
quo ingredere tabulas domori,darg
cleuationi inferuiéré,& fiorms ftellg inueniédus eft, in coliinula prima domus, i area Tabule, ca
perquirito,¢ regione cuius finiftrorfum i
coliinula horard fumas horas,atq; horartim partes;quasad partem nota.
Denyo.cum ortus Stell eandem ingrediaris
Tabulam et columnulam, et horas gradui repondentes accipias,a quibus emp
deducas horas fuperiusinuctas, additis 24 fi fabtractiofieri nequit; et refiduum
oftendit horas ortus Stelle;que quidem horg nume tandz funtab ortu, qm tot hore funt v,ab ortu
Stella:quibus horis,fi addita fue
ritquantitas noétis artificialis,eiufdem dici, nafcentur horz numerate
ab occafufolis,ortus Stellz inueniendi.Pro occafu Stell, elaborabiscti gradu
occafus eiuldé, fed cum pofito,ac
etiam cum ue gradu oppofito figno, et gradui Solis, et ha cbuninis Rene PEST IE iy SEE SLIPS ty os
us media al a ef - ¥.
Li B Esk mediationis Stellz,deindefumendz funt horx cum gradu Solis,atq;
Stella, in coliinula decima,vel collocandus eft gradus Solis, atq; Stell,in
coliinuladecima, dein-- é de operate vt
fupta;& poft operationem, habebuntur hore mediationis cerli Stellx. Vefit, verbi gratia inueniéda hora ortus,
occafus, atq; cali mediationis Syrij,
fiue maioris,anno 1600, die primo Aprilis. Ingrediaris igitur tabulam
logieudinis, et latitudinis Stellarum
fixarum, et quaras canem Syrium, et reperies ipfum mediare coclum,cum 6 gra.atq; +1 min.Cancri, Denuo
intra Tabulam oreus,& occafus Stellarum fixarum, {ub eleuatione poli
Venetiarum ibidemd; inuenitur canis maior oriricum gra.10,atq; 6 min,
Leonis,atque occidere cum grat. min.6. Geminorum, hxcomniaad partem feruo. Deinde reperitur
Solem in prima die Aprilis anni 1600
obtinere 11 gra.atq; 24 min. Arietis: hos gradus in Tabulas domorum in
columnula prima collocandos effcintelligito;¢ directo quorum, in columnula
horariirident hor. 18 atq; min.24.
Deindeingtediaris eandem Tabulam et quarantur 10 gr. cum Stella tot feré oriatur gradibus Leonis,in
columnula prima domps;édirecto quorum
funt hor. 1.cum 3 3 min.hisadditis 24 fiunt25, atq; 33 min.
Aquibusdedudtis horis Solis 1${cilicer
et min. 24 relinquentur hore 7.mirtintag; 9.Nafcevur igiturStella, horis 7:minutisg; 9-poft-ortd Solis.Prg
horis-occalus ingrediacis Tabulam domorit
cum 11 gra.Libre in columnula prime domus, ¢ regione quorum
reperiunturhor.6 minutag; 59. Denuo
ingrediaris cum primo gradu Sagittarij, eandem Tabulam atq; columnulam prim domus,& reperiuntur hor.
1 1.min.23, a quibus, horis Solis deductis,relinquentur hor.4.minutag; 24, re
horis occafus Stelle, que quidem horz numerandz f{untpoft occafum Solis. Pro
cali mediatione intrandum eft Tabu-. lam
candemdomorum,cum gra. 1 1. Arictis gra. {cilicet Solis in columnuladeci et reperiuntur
hor.o.8& min.42.deindecum 7 gra. Cancri eandem ingrediaris nulam, atq; Tabulam,¢ dircéto quorii
reperiunt horz 6 minutag; 30, quibus dedu
ctis 42 min.relinquenthore 5 minutag; 48,pro horis P.M.mediationis celi
ftelle. Sic etid’elaborare poflumus cti
oibus alijs ftellis tixis,ac ctid Planetis, et cai Luna, laticu= dite carentibus.Qui quidé,fi lacitudiné
obtinuerint,operandi eft ci gradu ortus corum qui quidem ortus, quomodo
inueniendus fit, inferius docetur. Ex his firmanife ftum,g habito gradu ortus vel occafus ftellz,
aut mediationis coeli,habebit etia tem-~
pus, fiue dies ortus vel occafus cius cum Sole, fiue mediationis
ceeli:qm tunc erit, qua. do Sol ad
eundem peruenerit m. Cu notum igicur eft tale tempus cx ephemeri dibus,notus reddetur ortus ftellz. Vr fcimus
Solem petuenire.ad decimum gradum Leonis
noftraztate, 2 vel 3 Augufti pot reftiutionem Kalendarij,anteverd23,vel 24. Iulij concludes igitur, ttellam cofmice
oriridie 21 fue 2. Pe -etial Solad
principidi geminord his téporibus,die 21 vel 22 Maij ftella Cornu Arictis pracedens, Dexter humetusCaphei. = Extrema Eridani. AndromedxScapulum, Vnapleiadum. Auftralior dicta. Taluda longitudinis, latitudinss,
magnitudinis nature, declinationss,
afcenfions vette, atquemediationss col Stellarum fixarum, fe» catiduma
Copernic: obferuationcm Lfiipputate ad annum 1 6 0 0. i ol ese
Nomina Stellarum. G wiP G MIG 2 14-35)
S59 9] 49) Tt S 6031) 2 38'0 fæ S 64-21} 24 17 §6| $61 48! 3 tle iA sor bp wo ip Medi.
1S o biz 39 S25 70,25 12|V bY SC 11 S347 26) '4 §7 8 2\40 29 M43 26lis 55 [78 $3. S}4.$7|_5 20 V’ 32°F} Sd AOI AO)| M oM $2429 38) V 48 15S 43 46/16 15|8 4°_3 S40 5643 24 4 16S 51 16/23 41 23.20. S50 16/22 43 23. 43 49 pa} 22 201% 21 49S \50 5 3}23 181 %& °s
le: oe {Oailas TauriBoreus. Sr
li7 eee aa ‘Oculus Tauri lucida. 4
Z. ter Orionis Humerus: Ti23 25/47 © a
a 7 ‘inifter Orionis hume. fe ri 45 12
30| + i} ge Imad Si
Sm 1h 315g =
by 18 4524 S0[Mi 4) 5 1,. M2465 Y 7 r :
45 3 3 Bi 339 6 Se Canjsaninor, feuProcyon. — a 35/46 10.M)a}
ot. Ne arts sy? (C: 66° CEI VB SMA SRE Refidunm T sbuke longitudinis Vatitudkons,
nueghitudis, Nedupee declinationss,
afcenfioms rele, atq; Mediatioms (ak Stellarum a fexaruam ; fecundum (opernici obferuationem
ad annum 160 0. [upputata. incoealle Longi
Latitu Stellarum Nomina. ~~ -| tue. do.
= SIG MG MP" ; Sot baa lh
knee, SE Caput geminorum. oo|'4 45 9 30
§ CaputGemino. fequens. '17_55 6 418i S$} 2 In prfepio Borealis, HUj 2 45,2 49 STG In prefepio Aufttalis, |_& 45° 0 10} M 4c
9 Oj19-27) Humerts Vile matoris St)?
349. 97) 3 Lucida Hidta, S2421. 25 20
30} M}-2} 1 9. Cot Leon. 2123.55 | 1} of
s _ ;CaputLeon. §2'23_ 35 -2|_ Bb
#14515: Cauda Leo. ma SS-ur § 1h Plr5 26
ra Prima caudz Vrfe maio. jnp!_ 3 35 2}
oS _ |S7_ 27 S Media caudx vrlz maio. 2
of |56 46 s ° Vitima caude Vrix. 7
SLU. Vindemiator. * hg inifter humerus Bootis. Blears hg ‘mn Collorobo Bootis- “pe by (Roftrum Corui. Spe : AlaCorui. 0) od eS Arturus, fiue Bootes, ad Ser = : = ere om TOS Sa TF 1S SpiakV iegip. of {18 23)M!255 48/28 ggg ob j
fb bho g bg pet
ee 45 YE 24 57,M 241 fsa I's |
9 $37 30 15.14, S252 5414 1B)
Bigeye, "3 so Rebs: SO Bas :
6 Ref Lia Tabula gid) latitudinis,
meghichdinks nature’, declnations » . Yeenfionss rege, que mediations cæl:
Stellarum ech Ccundum Copernic
obferuationem is /pputata ad annum 1600 POI Ti : | Lonail Ta] le Natu-Decli |
UFrogd Gio Medi a ! ta. | nati. (i BRS Ss M\G_M Fes ere ue M|'s aput Ophiuchi. 16 45 15/36. 6 a5 ahig 3)" 3
S358 38/19 34) oS aput Iunonis Bracmis.. Lucida Lyx Fidicula. ‘2 æ 5495 753° 35 ia
BLS Tes dsl: æ eæ 2 Aquila vultur
volans; Blas ay 35! 29 10 | 7 34! _Si292 6
Canda ‘b, precedens, SiG 45 45,2 “240 MI 3 Hæ: EBL? 55. (319 319
544! Cauda ‘6, infequens. Mit? 45 2 Jno
P31 Blr7_ 28 M320 320 srl? Auftralior
Delphini, m\12 45320 aR ¢ C5 45/5 306 20
Borealior Delph ini. Cauda
Delphini. mol Fe Re 35 33 s5etB 3/5
ofits 15 5 330 9 Pg) sad to 8 3|B Po 10S
i504 2 2 vr 46px Poftrema aquaripfulionisy « |we|28 252 OM] 119 B|55 25 M!340
28) 8 so) X} Cujpis Sagitte. eeiæes
Sele °F: 5298 18 23 26] Caudlacigat -*
1K] © 35 60 ane 8 $1307 27| 5 Crs
pegafi, = 353i Eo |t5 44 0S |s4i 18 2 44) X
ath. Mie? 520 20 5 a9 44M $471 6 x8} v! Caudacetis 1 nevsartabaln % ri = - 68. TR YL VON R2 VATIONIBVS' POLE IN 1600
2% cAltutudoPal. ey tellarum. 1
Cornu Arietis.’ z Vitimæridani. — 3 CaputMedufe, : 4 MinimaPleiadumi = : 481» ’ 7) J om
@ Teac hotias ions — i nL ta! 43|2L| 0 inga i lirdu: 1a Tee or TH) _ 2s 2 |B) = 8 Sini erpes Ofionis, 2 Hadi, *
us Geminorum preced- : Max 0 12
Canismaior Syrius.- 13 Canis
minorProcyon. 14 Borcalior Prafepij. Bæ
3 A VJ. Q3 Bhinie st 306) 25 gs mp t2 21 ot ce 1s Cor Leonis. 16 CaudaLeonis. 7 Vitima caudex Vref. 18 Vin heptigpnr. "p
19 Artutus, fiue Boocel. 20
Spica Virginis. 21 CorScorpij. P6483 æ
aml23 5) 4) 12 Lucida Coronz., 8 eH
7_34{% 6-8 es “4 23 Lyrafeu Fidiculx.
Poe 8x36 2611 | a) rs 24 Vultur volans.
Aquila. 4 selrt 1g Waa 25 Poftrema
fafionisaquz x=. 5. Sloe rx 26 26 Delphinus. pare) 8 W846i 14
12 27 27 Cauda Cygni. 24 amel27 451V 1+ ere 3 i, 28 Primacinguli Orionis. 30 | § §7'm o §7' tt
20} | fl .RVM FIXARVM, oy RORIre TER: -RVIENS, AD ANNVM ° tlhidtarsh mis : ribisett Seyret a on mennh
As: son bi did K nter [upputata. in
supSnaRabentiieos iacto nods ‘dota tnioto niur jratedimtsh mocios vit ‘ wine so
ee Tata I a!. 1 42 we 29 fo Tr14 49\nc 16 it
(Hir9 6 a, 27, 6) 11 26 3%) Nuinqudit occidit.
6 6. 2' wy 48 48 326 | TEST. ERE
$615 4 liye oo: ma oe f ID: HOR1Z
: 2 hy Jon 19 an am Baten’ Th Lit Q es
i 181 26 444 " ens a I | 2a ibd 1
47}G—». 0 » ona eno 7 o& Shes 17 oF
2)|66 29 40 Ole res eee Zu a o 16 ee If
22/8213 49-87 )24 an S225. wenrite oars 23 $28 atid 24) ia 23. sera
30 re Dh e158) age PD bor: aS us BE LOMP
O17 De 2K), oP 9 Heres 33 NVN QV A
Ms@7Q§3OPD ET Mittin 2nvieN Br watts 50/27 ea geil CLEATS ré'm 36) ‘aia ra
paghign rONa7 MEAT 29 | Biplzo” peRay
ya 3 (evo 42 16°45 Tre 6 Gp eP 5 22 :
es 23 Ca pyaar 30 9" ane ea “ig t4 14210 58 —. odd et BE SE 7 1 |
= et 1 47m 1 FetuM, Sings Bad ot 3 Fs. +420 ASS enix 6
4 6 16% =e rages mat AP 2S Ge
dFoc! 85S egies a tag nl9/ 36-45 sabe yp
29S S$ £E 2M? Pick? feasroie et Pde po) en:
3 10 gefrs 45 E7 S718 uy. os te 16 abe he ‘iQles as} x9 a 8 A Ste ’ ay RHEL BT wip isy A
3 ~ tar æ ULI OB NERD A 2 et + +2 wee ee Se en + Oe oe ee ee Latitude Lupe dato
civstoco, acetiam cuiufcungye Blancte (he . dato die, quomodo exploranda fit. :,
cær MY AMA ah @nvalty n\ Libi dium eft
Lunam non femper fub Ecliptica deambulare, cuius rei =~ fignum eft cius
defectio, que non omni coniunaioni neque oppofitie= yi contingit, contingeret enim ft fub
Ecliptica deambularet. Cum igiturinue
nienda eft latirado Lune ab Ecliptica,ad datum tempus habeatur locus
cius co gnitus, ac etiam locus capitis
draconis ; deinde fubducatur locus, capitis Draco nisaloco Luna, additis 1 2> ~ uling trionalis quidem afcendens, fi argumentum ab
vno vique ad tria figna fuerit,de
{cendens ver 6, fia wibus fignis vique ad {ex argumentum extiterit. Vert
Meri= diana laticudo fuerit defcendens
cum argumentum a fex fignis, vique ad noué ne geperitur:afcendens aucem,cum a
nouem ad duodecim inuenitur. Si iuxtagra
“ dus minuta'extiterint, pars Sy gta fumenda eft fecundum' proportionem
mindtorum'gr, ad 60. Vefrinuenienda latitado Luné,ipfa peragrante 14° 2) gr-atque 39. mi. V, quod quideim eritdi¢ 16
Martij r60o./ab Aricté igitarad ) Luna:
locum {unt o. figna, 16. gt-acq; 3 9 mi. Locus capitis Draconis eiuldé
diei, eft in 27. ge. atque14s mi. fo, ab
Aricte igitur vfquead hunc gt. reperiunmr 9.
fignaintegra, 27. gra. acque 14.mi.his fiquidem fignis gra. atque
min.{ubdu- be a 1S Gis i fignis,
gradibus,atque minutis Luna, fuperadditist2, fignis, quiaaliter. fubrractio Seri non potett, relinquencur 2.
figna, ¢7. gra. atg; 35.mi.quequidem figna, gradus, atque minuta, oftendunt
entum Lune: quo intran- ou dum éft
abulam laticudinis Lunz fignacapiendo in fronré tabulz,& gradus in | © ordpordionhl fecundum proportionem decem
dierum,ad dies tuos, caaddita vel
diminuta a latitudine diei pracedentis dati, ee poft additionem prouenit,aut
poft {ubtractionem relinquetur, crit quatita latiuido. Ve fit otra da F
Bein 28 vy SY, da laticudo Mercurij ad dié 26 M ijs eet cius in calce
Ephemerr dum illius menfis adnotata, et re
en feiniiom mentoel I. gra arque §8.
minu. telpo fa eft. 2. gra. et 1.minu. »
dar, rite Py a a Let Cp: ndet diel
s die Martij, ad dies obi m26 feili pe 2
nuncdicos fi 11. dies
danttriaminuta,quid s.dies? ducofecundum in te sped numerum,dantin quoticnte i! minurom,
Hee: denda eft latitudini Mercurij 21.
me 'squiad 20 Haat Ya apmenegpeieeg. mintita
pto latitudine } nj ta. Haud alia
rationer funk peo ud Mi addiem par oo
Denoinlinas autem latitadinis lanete, inh. enc cif yræs Ræ Ditccad coptigeritiplamex Me idi
ionalem, et ex Ale ead ees tque in colum
nulis tect usinueénitur.. hie eZ Sect e a.
Defeendéntem tinebit, et fi in fronte
adens fuerie. Guse&.t 72 byt 8
gy NSS ges Mag Bir OE £4 yh ombel R. B Shee est EEE Pe Dan Se Sea cas a bs eh mimes SiMe a IRR ot [Ee 2s, nol sa 5 bout i AR Ot bak aps. fen aig dee Oy ee # fee tern eer i 10! TRE bse Loe wie Ol 4? é a + + a : iL aos | ¢ Ts. Oe op ORS fer BUNe Tæ
a a3. > rma gS v2 fap a 7 4 }
‘ b. fs j © { m Be Fe? CIRO Tabula "ha TE Gah ® ih tp Cæ Ret U ; a ee t
Pe Æ: es ak t ee £ vt + His x 47
# dr £ Re i. v2 oy ie FA BES Tabula
lititudinis Lune. a carte eran ; rey Latirit:* jLaticu, RE or De! Pa A
Suredt ! j 3 +d Sanat Su Be 1 omge eæ
pa, te son Ge iMG iM} pe ip b
.£2.(410120) (a igo} 30 1 1..0)« St
iitaihg 705 4ip tha | at TT ieyeert ee
Waal by Qe ingr pr Tpy hd is’ ana 16).
mog3l aærie# Oa safiig HOOPET apt cero
Leder qubapart i slg ikow 4°59 igo? igi hy 26.
loo ff ap As gol carpati ity iapoyahig esgic ) oe Sra | shag be Cee ræ’ ame 32.2) 24 die 3 04 56g 85 BN TS ; TET Z 3 Sy ’ 6 i ; yi 4a} 3 nd bie 52 9 Lear! egid Be Sha 47) 21 10 | © 52, 3 $e disthoitay test iH fOr 42,
20 11 |_0 2 2\3 thph4!_3 46 46\ 5
37 13 ‘ | 3 sft 4.9514 53 3 43, o 38 fat fee 324 4 47 4 §2 39° 1 28 14 |! 82i58 25-4 48 4 51 3 36 1 23 FARE
ce sare: Se LT 23) 3 36) 4 sl of 48 3 23
1 12 17 228) 539 4 52 4 47/3 241 7 Se 1 33! 3 43) 4 53° 4 4513 212 “119 I _t 37! 349 46 4 54 a 4a } 3 37) © 57 20! 4%) 3 $01 4 §5 “4 42] 3 3 13 O 2 21.|_1 47] 3 531 4 $6 4 40) 3 © 919 go! | 53) 3 594 574 38 ‘4,0 42| 8 2 3. 40 42
allay la s7 1 $7) 3 $9 4 58 i 36 3 Pies ° iy 34 )2 2 al 4 34% “4 §3F 5. ri 142 $610
31 25 2 2 7/4 6 6 4 459 32) 2 52 Oo 28K
: ink Halt a+ Ree 4 27 | 2 16] 4 12 r2) 5 pian 27, 2 42 0 16 16
A 28 [a aii + 12) 5 | tgs 2 29 | 2 25| 4 17 bat 3 2 es 1 32 13301 439 ee are ie? G |G M “MIG _M|G _M MIG M|G _M|G_ MI sve
_G Ss | po | 10°] 9 | ss 2 2 | > iru. | Laticu.| Latiou. a 2 A.M,
A.M. A.] M. D. M. D. 3 a. S E
CVAuN-D.-V:S. a3, Gradum Ortus, ¢) Occafus,Luna, Planetarum, ac
Stellarum, .,. quinarium Latitudinis
gradum non excedentium, proprijs ac
particularibus tabulis, ad aliquas Poli fubliz
ue mitates faciliter computare. ne
F Loni itt laces ab 1Vm
longitudine, aclatitudine Lunz, ac Planetarum, vel Stellarum, inCe equentes
tabulas, et illam fumito quz tux cleuationi inferuir: laticudinem. in fronte, et longitudinem in
latere finiftro defcendendo accipito.: vel laticudinem in calce, ac
longitudinem in eodem latere afcendendo. querito, fub {ua congrua
denominatione, feptentrionali {cilicet, vel meridiana; et quodin
amlnicenestotine eritur,adde, vel minue, prout titulus te admonet a vero loco
Luna, vel Planeta: et quod pew additionem
prouenit, vel fubtradionem relinquetur, erit sds ortus Lune, vel Planete
quaficus. Verum filongitudinem Lunz, vel Planctz, minime precife inueneris in
latere tabula, ac etiam fi iuxta gradus latintdinis minuta extit ering, agendum eft dupliciintroim, paprende ptius
gradus tam longitudinis, quam
latitudinis, proximos minores datis, deinde proximos maiores ; et de
differentia.communium angulorum cape partem proportionalem tam fecundum longitudinem, quam fecundum:latitudinem,
quemadmodum in latitudine Lunz adtum
eft. Hx enim du partes, vel amba erunt addenda, et tunc criit addendz, quando angulus communis fumptus cum
gradu maiori wm longitudinis, tum laticudinis, maior extiterit engl° communi
captocum numeris minoribus, Vel ambz pra fubducendz, quod quidem sais
aducnir, uando angulus communis cum
numero maioti tum longitudinis Socandints eæ fucrit an al o communi {umpto cum
leon neac laticudine minore. Vel altera crit, addenda, altera minuenda. Si
ambz igitur erunt addendz, vel minuendz, addancur fimul,. Sc. eggregarum
addatur vel dematur,ab angulo communi,
{umpto cum minore longitudine ac latitudine ; addarur fi partes fucrint
addendz, dematur fi minuendz, ac numerus
poft additionem natus, vel poft fubtractionem reliétus, addatur, vel
dematur 4 longitvdine Luna, vel planete, prout titulus admonet, et habebitur poft fubtractionem, vel additionem, verus
gradus ortus Lunz vel ftellx.. Si
partium proportionalium, alrera fuerit addenda, altera minuenda, fubducatur,
minora maiore, relictum retinebit notam additionis, vel fabtractionis, fecundum
quod erat pars ante fubtractionem ; quod quidem reliéum addatur, vel dematur, ficut {ua denominatio docet, ab
angulo communi fupradiéto: et aggregatum,, velrelictum, addarur pari modo,
vel dematura longimdine Lunz, vel Plancte’, et nafcecur pariformiter gradus
ortus ftelle quefitus. Vr fit verbi gratia inuenicndus
ortus Lunz exiftentis in 14. grad. Arictis,
cum latitudine Septentrionali 4 graduum, ac 52 minutorum, ad altitudinem Poli
45 graduum. Ingredior tabulam 5 gradibus
inferuientem, cum 10 gradu Arictis, fub 4 latitudinis gradibus, et in angulo
communi reperiuntur 10 grad, arque 4 §
minu.cum titulo Minue, et quia ingreflus fuit cum 10 grad. Arictis, Ephem. | aay ideo “SES FRR“ P Fe ideo intro denuo cum 20 eiufdem figni
gradu, fub eadem Jatitudine, et offen.
duntur in angulo communi ro grad.atque7.minu. Differentia inter hos gradus’,
atque minuta, eft 8 minutorum, que quidem differentia refpondet 10 Arietis gradibus. Dico nunc per regulam, firo
grad. dant 8 minu.quid 4 grad. elaboro
fecundum regulam, et proucniunt 3. minu.quz quidem fant minuen da, ¢o quiaangulus communis {umptus cum 20
gradibus, minor exiftir fumpto cum ro grad. Arictis. Parimodoingredior cum ro
grad. Arietis fub 5 Ia titudinis
gradibus, et offendoin angulo communi 12 grad. atque 6 minus a quibus fubduco ro grad. atque 15, minu. 10
grad. Arietis, atque 4 latirudinis
gtadibus refpondentia, relinquentur 2 gtad.ac 41 minu. et hee
differentia refpondet 60 minu.
latitudinis. Dico nunc per regulam, fi 6o dant 161 minuta, quid 52 minu? qu
exiftunt preter gradus integros latitudinis Lunz: elaboro fecundum artem, et proueniunt 2 grad.
ac 19 min, cum titulo additionis, quia grad. cum 5 latitudinis grad. fampti,
plures extirerunt gradibus cum tribus
gradibus acceptis. Ab hac parte pro ortionali demenda {unt 3 minuta alterius partis proportionalis cum
longitudine explorata, et relinquentur duo
grad. et 16 min. addendi gradibus ro ac minutis 15, refpondentibus
Arietis principio, ac 4 laticudinis
gradibus, et proueniunt grad. 12 acminu. 31. Hi
enim gradus, atque minuta minuendi fant longitudini, Luna 14 {cilicer
Aries tis gradibus, et 39 minu. et pro
veniunt 12 grad. ac7 minut. Arietis. Totigitur gradibus oricur Luna vel Planeta
exiftens in 14 Arietis grad. habens 4 grad.
ac §2 min.latitudinis Septentr.
Pro occafu ftellx, operatio non differt 4 precedenti operatione, nifi
quod ingreflus fic cum figno, et gradu
oppofito, ac etiam cum oppofita ftell« latitudine, et numerus vitimd nafcens,
funt gradus figni poffelli, a ftella, o¢eafas eiufdem. Vefivellem inuenire
occafum Lung exiltentis in 6 Arietis gradu
cum 3 gradibus latitudinis meridianz, non cum Ariete agerem, fed cum Libra,
et cum latitudine Septentrionali: quibus tabulam ingrediendo, reperio é direéto libre principio, {ub laticudine
trium graduum Sppcetittional (7 æs 11
minu. cum nota diminutionis: é directo poftmodum 10 gradi us libra {ub cadem
latitudine, reperiuntur 1 grad.atque 12 minu. Differentiainter hos grad. eft
vnius minuti, de quo n capio pattem proportionalem, quia venirent fecunda.
Demum cum principio libre fab quatuorla’ titudinis feptentrionalis gradibus
inueniuntur 1 grad. ac 25 minu. a quibus
deduco 1 grad. atque 11 minu. relinquuntur-24 minut. Differentia
nempé refpondens vni latitudinis gradui.
Operornune fecundum regulam, dicendo fi 60 dant 24, quid so? et proueniunt in
quotiente 20 minu. qu fiquidem eruntaddenda, numero cum principio libre, ac
tribus gradib. laritudinis fumpto,
quibusadditis proueniuntt grad. ac 31 ming. Hecomnia minuehs da exiftunt 4 gradu longirudinis Luna, et relinquentur
5 grad. ac 29 minut. Arietis, pro
gradibus occafus Lune addatum horizontem. Nulla alia ratione operaberis, pro ortu ma occafu cuiufcunque
Planet, ac etiam ftellz, non excedentis
quinarium latitudinis gradum. Verum fi data fuerit hora, et inueniendus fit
gradus ortus Lune, ad datam horam fupputabis Lunam fecundum longitudinem, ac latitudinem datis horis :
deinde operare fecundum expofi cum æs tiim modam, et natus humerus; indicabir
gradum orcus; vel occafits Lunz.
Quicquid de Luna dictum eft, de Planetis velim intelligas, ac de ceteris
ftellis, quinquelatitudinis gradus
obtinentibus. Sed fi inuenienda eft mediatio cali Luna, vel Planetz, poflumus fine latitudine
Awinesreue vijs, eam faciliter inuenire, fupputando verum locum eius ad daram
horam, et capere gra . dum fapputationis, pro gradu mediationis ceeli.' Demum
fi Luna, vel Plane tavifus fueritin
oriente, vel in occidente, autin medio ceeli; et ex eius ortu, occafu, vel c#li
mediatione, velimus inuenire horam, fic operatio abfoluetur. Ad diem oblatum
fumas ex Ephemeride locum Planete in longitudinem, ac etiam in latitudinem:
deinde ex precedenti operatione, comperias
adum ortus, vel occafus eius,cum quo, vt fuperius expofuimus
inuenias Rocke ortus, vel octafus, et ea
‘erit quefita, Siautem vila Prec Luna, capias
locum cius ex Ephemeridibus in meridie diei oblati, fecundum longitudinem,
ac laticudinem; cum quibus inuenias m ortus ; cum!quo etiam c6 petias horam; ad quam pari
moducalculalocumLunz, et cum eo demum, cum longitudine {cilicetac latitudine
nuper inuenta, reperias gradum ortus, vel occafus eius; cum quo vitimo loco
inuenienda eft hora, et erit ea que querebarur. At fivifa fuerit Luna, vel
Planetain meridiano, ab{que latitudinis
gtadu, poteris inucnire precedentibus modis horam mediationis cali
cum longitudine Lanz’ in meridie’ dici
dati fampta, cum qua hora fupputabis locum Lune, et cum eo iterum eapias horam
mediationis cxJi, et hac tandem erit hora quefita. Si vifus fuerir planeta . »
Yna tantummodo operatione inuenitur hora, fine cius. loci fupputatione; Hicnullo = =p
exemplo:fi €a qux hucufque explicata
funt tam longo fermone, ac
innumerabilibusexem- “fsmone inti æ Ah
Pao 3 przhenfa, et 2 Ce. ¢. i> e ine
; ‘ o — CRS | pe | æ, Pe See 2 Pe
She SWIM ; Me B pies es one +¢ : le K jj TABVLA WIC BÆNR TABVLA ORTVS, ET OCCASVS LVNA, Planetarum, ac Stellarum-non
excedentium quinque latitudinis gradus,
ad alritudinem Poli gra. 3 7. Septent. gi Latitudo |Mersd. l
Hdde. - as eee Gr. S
Gls, MSA Bat V 3018 so 7 3 Leene HDS,
fits Zed 1020) $ 5317: 6] § 47) 3 34 31
L441 44 33s §. 12 6 PR bi 8 ‘40 20
"10 8 49).7 tee @ Xi 8. 31].6 45 1-37. 10 20] 8 °8| 6 (25 arr 2 | 20 10] 7 35} $ S914 F9)- ah BE Re oF che
ite. i | 6 54 ees F 17) 2g0l' 3044) 4
54 feds. m5\\ 3 18|_4 22] § 22 “py8} 2 §3| 3 Sol 4 44 tea] 2 31] 3.18] 4 6 9| + $9) 3 30
1 go] 2 24! 2 58 § 22 30
x] 1 14] 0 $9 fo 451° 3° 0 35) G s|¢
MIc lc mio Mis mI GM ees es rls fas |eMerid. Adde æ Septent.| Minue TABVLA
AIVSAT SECVNDYVS. 5 TABVLA
ORTYVS, ET, OCCASVS LVN:4,, Planetarum
; ac Stellarum,non‘excedentium quinque
Latitudinis gradus, adaltitudinem Poli gra. 40. : V 3910 of 8 ol 6 co eee 13 2108" ol 6 1 20 10/10 4} 7 7 58 5
S513: 53 $40, °7 311 9 m9 52 owe 7 40] 5
42] 3 45 61577 7|.7_47 Be fo iol 9 17| 7
181 5 a1] 3 1 6 38 Se 12 lio 10 65°] 5 2
ef ol £6. G19.
gs ks 6 12 Tf 39)
tis Tok Bateny GOK PRE ¢ 4 16|
2 40 ‘1 19 30) 3 42 3 36) 2 20) 1 y 7
G15 3 6a ith ol 0 s8)1 55 piers Pit a4 beds © 49) re Se 214 _t 20 6 43 jo 41! ak 22! Ml TT fap 8 tq a aie | I Zt} °2)'6 32] 6 fo’ ‘FF 11 SEE? eerie ice niece vice: [Belt $0} 1 42\°1 “9h '0 4556 25) 0 21) 6
43 Æ a ges 1 20; 1 a ele shoe whet
lane fo tol 1 ars salle s3l0 9 woes el
owl 1S 50 o Ay 1 30 113) '@ $4! "0
37/6 18) -o 18) 0 37/0 54)" bP P3] 1 30)
Sheree Yo 20| 4 3113. 34 æs 343, oe Æ! K ij TABVLA Lit BER
TABVLA OR TVS, ET OCCASVS LVNA,
Planetarum, ac Stellarum non excedentium
quinque laticudinis gradus, ad altitudinem Poli gra. 43. Septent. |Minue Latitudo|eMerid.| Adde. Gr.|
5 |4|3 Æ Glee 4| 5 M|G M|G M|G M|G MIG
M|G M a a | a !) 190 20
20 10 10 to ;
we se fe 4 49) 5 55 4 11] § 10
30] 3 40 9} 3 19 i | | 1 3°) © s9| 0 31] 9 29) 0 §9 Q 27].0 2§].0 so} 1 16) a 42 CE Mar ere oe
—i|2 44] 223) o 2 44}An æ TABYLA [alle |aiudo| RY eptents Minue a ad i Adee tyke. TABVLA ORTVS, ET OCCASVS
LVNIA, Planerarum, ac Stellarum, non
excedentium’ quinque Latitudinis orad us,
adaltirudinem Poli gra. 45. 4]? 7a)" To eha pa) _9 $312 18
> 31] 4 sol 2 28 2 26 Salo go xix aul
B_XIt2 35/9 47] 7 ts) 4 46 2 21] 2 18) 4 33) 6 43] 8 52110 57 es 20/11 §6/ 9 21'°6 54| 4 29 “eiml2 9 Jo cole nt 8) 8 43] 6 24| 4.13) 2 4 4 eee ee Pe
to 10 £11" 3522 ft 41 vale
jah) ele Rab fot. © ; gob 6 sal 56
$012.31] Ey æ oh 2 fo 20 æ RS 712 9 I a
afr ofa oO} 20_x0l 4 4515 44 2 47|_1 48)
= Se +13 59) 3 9 2 2x0 Noha + : to 20) 3.21} 2 39 «6 661 ¥ 17] © 39 }20 FO, 2 §O) 2 15 1 gol 1 5| 0 33) 0 I") we 2 20] x 58 128) sa ese 10.24, 2 F2| 7 45 3 19,0 §2 o. EXCRRCERTICET eee sigh er a LU'B ER TABVLA OR TVS, ET OCCASVS LYNA, Planetarum,
ac Stellarum non excedentium | quinque
latitudinis gradus, ad aleitudinem Poli gra.4 7. Septent. \sMinue | Latitudo eWerid.| Adde. 5
38 aie æ iT} 2! 5 3218 13)10 s7in
37 2 48 _38\) 2 46 ic 471 YS: tS ha 36 | -7_ 24) 9. 46, copa T3 19/10 26 PET Paty rer 4 40 6533/9
ote 20 10|f2 29 pe eee 9}, 4 40), 2 17|
2 12/4 7 6 20 8 14410, TABVLA ORTVS. ET OCGASVSLYNA, Planetarum, ac Stellarum,
non'excedentium quinquelatitudinis
gradus, ad alticu.°0"' yah dinem
Poli gra.40. nee Minne. Latitudo, Herd
wile, : 12 355 By are 10 ie 6 2.01 9
27 12 13/ tS" Z 6 20\_3_ 8) 3 8) declitan 10116 6 OUR arAR) 191A Beach 3133 Mrs 44|12 18] 9 7 19, 20/15 aA wie Sa soa i4 tht I 28) a po age Fabs 2 16 eee BEE Beare to SOE XOs TH 25) uæ G 25) 2 ier: 1 $6} 3
44}. $26. 10 10 79 fof 737/532 f TBE |
38) 3 14 3 14 4 44) 6 10} 7.535 ob 8 20)
ieee rag) vias] 245] 4 3 5 151 6 5a #
ane sn4 yO 20 TO; 3}! } ga 31 ance Ne
este 39} 15 44)12,. 35 5.37 cde eve ER
Leer 1 49, 0 ERM fo 120! 4! 0) 5 92 20}
gah oir TL FHF Fe 7 Bi 245) 2. 9 EichPy tod fev mp atl 2 58] 3 221 _1 45 eos 9 34) ' 8) 3135 SS ET Re ET ville wl o 30] © 58] 1 28 ar æs 2 26 3 MIGMIS
MeN’ aM meal: ge ade | Laticads. Spt ‘ploee.
Sera Base i) RS oe Diftan- ! . D\IOBVE
R sat Diftantiam; Solis Lune,vel
Planete,ab uno quatuor angulorum ad
datam horam facilicer inuenire.. D horam
datam conftituas figuram coeleftem,deinde collocain ea Solem, Lunam,vel
Planetam. Deinde operatio, vel crit Solis, Luna, vel Planece; fi eric Solis, hora data, oftendit diftantiam eius ab
aliquo quatuor angulorum; quoniam fi Sol
conttitutus fuerit inter decimam atq; feptima, hore P. M.cius diftantiam aban gulo meridiei oftendunt:que quidem horz, fi
fubtiagtz fuerinrab arcu femidiurno) relinquentur hore diftantie Solis,a
frprima: Si Sol conftirutus fueric incér feptima atque quartam, horis P.M.reductis ad horas
occalus, horz occafus inuentz, indicaBone d anciaas cius ab angulo occidentis.
Que quidem hore fi fubtraéte firerine ab
horis atcus feminoéturni,relinquentur hore diftantiz Solis ab angulo terra,
fue A quarta. SiSotconftirutus fuctit
inter quartam, et primam, hore P.M.deducte ab ho ris meridici,relinquunt horas diftantix cius
ab angulo terra’, fiuea quarta. His fiquidem horis deduétis ab arcu
femino@turno,refiduum indicat eius diftantiam 4 prima domo. V cl alirerfic, horis P.M. reductis ad
horas P.M... hore redudtx: indicabunt
diftantia cius A quarta domo. Si Sol confticucus fucricinter primam arg;
decima, horis P,M.redudtis ad horas Ortus,hore ottus,indicabunt diftantiam eius
ab oriéte. He ariformiter hore fi
{ubtraéte fuerint ab arcu femidiurno, relinquit horas diftantiz eis Ameridie. His diftantijs, decernunt
tempora méfurantia motus primi'mobilis,
qui factus eftab angulo datoad locum Solis, vel qui fieri debetvt ad
reliquum pueniatangulum. Verum fi hee diftatia non Solis,fed Luna crit,vel
alterius Planewe,tiic dx funt horz in
eadem tabula correfpondentes pita ome acahtenrials ri Planet, ab hotis afc additis, 24 fi
fubrractio fieri non poteft, et reftabunthore tranfadte ab ortu Planetz, ad
hora laneta fue ter quartam arq;
feptima,fed cum fueritinrer quattam et afcenden netx,a quarta domo, operandum eft cum
horis quarte, fumptis anqua fi quarta effet
decima,a quibus deducéde funt hore planeta,additis 4 fi fabtrahi
nequeunt, et reli éx crit hore Gfite.Si
deniq; Planeta co ftirutus fucrit inter decimi atq; feptima, ope : : 4 = -
um lila SE QGIMDMS..—- 78 res Ba
er 12)temporis diftatia refultabit horaré 1 2.min.37.4 meridicad loca, @
clapfam.,. ro horis cbs eft operandum atq; in diftantiaab
Afcendente, fed cum figno et gradu roppeute loci ® aflumendo 29.gr. &,capiendoin columnula
iN domus horas gradi Flora Fluxus
atque Refluxus maris qua ratione compitanda fit G3 Aufam floxus atq; reftuxus maris multi
antiquord ac preftantii Philofophord,
Lunz tribuunt. Nos quoq; experientia doéti,dicimus,non Solti Luni, verd
etia, et Solé,caufam effe fluxus
acrefluxus maris, Cernimus enim in quadratutis luminarid aquam immobilem
permanere.In cdiundtionibus atq; oppolitionibus,maximos. fieri Huxus,& refluxus.Hec minime
eucnirent fi Sol, et Lunand effent caufa Auxus, et refluxus maris.Sed de his alibi, et precipuein
leétionibus (phane, abundius dicemus:accedamus nunc ad praxim rei. Notum eft
omnibus {phera intelligentibus,quocunque horizonte,aqua fibi refpondéte
meridiano,C¢lum, arg; cleméta,necnéd Glo.
bum tert et aqu¢in quatuor diuidi xquales partes.Quart Mr sl ca me ridiem,vocartirquarta Orientalis diurnashuic
oppofitayque eftab Occidente ad medium noctis, vocatur occidentalis nocturna.
Quarta que eft punto meridiei,ad pu tum
occidentis,vocatur quarta occidentalis diurna : et quarta huic oppofita quz
eft 4 punéto dimidij no@is ad pundum
ortus, nuneupatur quarta oricnialis nc@urna,
uarta orientalis diarna eft quarta fuxus;8& quarta huic oppofita,eft
pari modo quar ta Huxus. occidentalis
diurna, eft quarta refluxus:pariformiter et quana huic oppofita.Qf luminaria fuerint coniunéta, di
mouent motu primi mobilis p quand:
fluxus, mare velociflime fluit:dam mouent'poftmodum per quarta refluxus,
mare citiffime reAuit.Dum Luminaria funt oppofira, ¢o quia dis ynd mouet’p
quar: fluxus, alterum. es oF DL TL BLENR
alterum etid per quarta oppofitam huic fertur, ideo velociffime aqua
fluit,vel refluire Dum luminaria
quadrata tadiatione fe confpiciunry quia dumalrerum eftiinoriente, reliquum eft in meridie,vel fab vel fupra
terram,& hec duo puncta fine fluxus,
fluxus; quia ab equalibus potentijs aqua ad contrarias parres fertur,
ideo immobili permanet hac de
caufaaquain quadraturis luminarium, nullo feré mouefmom. Sciendum est quod omne
quarte medium, vocatur punétum ftarus aque, co quia qn luminaria ad ¢a
peruénerint puncta,tune fitmaximus fluxus,vel refluxus, vel eft eæ fu xus vel refluxus. Pro horis fuxus, vel
reluxus, dum luminaria fuerintvel coiun@a, vel oppofita,notandum eft,q Huxus
aque per quartam oricntalem di urnam, 8c reflu
xus per quartam occidentalem‘diurnam,, numeratab arcu {emidiurno Solis.
Fluxus ere per quartam occidentalem nodturna,atq; refluxu s per quartam orienta € noéturnam menfuraturab areu feminoéturno.
Vr quia coniunétioluminariianni 1600 menfe Augutti eft Die.8.eiufdem, et arcus
femidiurnas illius diet eft 7 horari
atq; 8.min.ideo tam fluxus q refluxus aque, continuus crit 7 horarunt
atq; 8. Arcus vero feminoéturnus eft 4
horarum ac 52 mi.idco tam fluxns; quarefluxus er 4 horarum atq; 52 minutord.Ec
dixi fluxum aq; refluxum, qm in omni die artificias li, femel aqua Huitatq; refluitypari modo et in
omni nocté artificiali cuiufcung; qua
titatis fint. Idem intelligito de oppofitione laminariu. V cra
duntluminarianeg; c6iunda,neq; oppofita fuerint,neq; quadrata radiatione fe
spextciioutadiieail a.cft, g qihxqué
difticerint ab vno quatuor piictorum nuper dior; tune aqua fitimmobi lis,qrn ab xqualibus potentijs ad cétrarias
partes aqua ferr et paulo poftfierfl
vel reHuxus; et tunc fier, qfi sahate luminariit magis accefleritad
quart fluxus, wa refluxus; ve fi fine
verbi gratia luminariæqué diftantiaa puncto orientisy& Sol.vel Lunaaccedat ad meridiem, tunc incipit fuxus
aqux. Ciivero {cite volueris tépus fiue horam fluxus,vel refluxus,ad hora datam
capiashorariam diftantia Luna apie, ad
quod accedit,vel a quo recedit, paritcr capias diftantia horaria Solis, a
phAoad qd accedirt, vel 4 quo
recedit:hac ti adhibita cautiuncula: ve fi Luna fueritanteSolem, et acceditad angulum occidentis,recedendv a
meridie, et S olacceditad meridié,8e1
cedit ab angulo orientis;Capias igi¢ diftantiam tam Solis,quam Luna, a
meridie val fiSol accedit ad
Horizontrem,& Luna recedita meridiano; capias diftantiam Lune a meridiano, et Solis ab horizonte.
Sicintelligendum eftderctiquis ais cali, ac
etiam litibus Lune, 8& Solis. Ha fiquidem diftantia, fi fuerint
uals, une incipir fluxus, vel reAuxus.
Siinzquales extiterint, fubtrahe minorem diftantiam 4 maiore,& refiduo
decernitur tempus ee fuxus, fiuereAuxus; vel tot hore funt elap( fluxus, fiuerefluxus, qui quidem
decerniturpoftmodum a fitulaminariym,
His fiquidem horis fubttactis ab horis datiss relinquentur hore
inceptionis fluxus,fiue refluxus. Vrfi fit inueniéda horarefluxu lulij; horis 2
3 P.M.tic-diftatia Solis 4 meridiano, eft vnius horeyLimeveroabi¢odem meridiano
verfus occidentem, ipfa peragrante 6 fee i, eft duarum horarum, atq; 23
‘minutorum, ab his yna hora diftantiz Solis, relinquetur H.1, atq; 23 mi. Hachoraarq; his
minutisindicaturtps inceptionis refluxus. Ea quidem hora atque minutis,& 2 3 A.demptis,
relinquentur hore 2.1, atq; min, 37.,
horis inceptionis refluxis quiets, Sicagendum eft,arque operadum, pro
ibu ijs horis, atq; fitibus Line erga
Solemy Hare de maris angumento atque decreméto
re pottadiekitell ihe Miss cere p
igenti, +1 snunc accedamusiad reli nA arte if
fe : bats ALTERA 'on - ny al
:.. "“-8 st is æ ’ 7 Ww pliers
Bey i ‘ BOY DVS. - 79 ALTERA HVIVSLIBRI PARS, IN QVA PERTRACTANTVR RELIQVA ASTRONOMIZ
PRINCIPIA. De dignitatibus effentialibus Planctarum, ¢) primum de Domo. Za Tz
4 as An f aC A pa Se)
Ignitates effentiales Planetarum, quatuor numerantur 4 Prolemzo, Domus
{cilicet, Exaltatio, Triplicitas,& Terminus: al alijs iftis additur Facies. Dignitas igitur
Planete,ea cft,in qua ipfe exiftens euidentiores effectus inducit, producit,
atque caufar. Prima eflencialium dignitatum eft Domus: Primam dico,
quoniam certis numetis numerantur
fortitudines dignitacum, vt medicinarum gradus,
uorum numerorum,Domusxquiualetquinque. Iamin principio primi libri Sais, duodecim effe figna, quorum nomina,
ordinemq; ibi declarauimus. Horum vaufquifque
Planctarum duo obtinet, pro propijs atque particularibus domibus. Soli aurem vnum,atq; Lunz vnum,
twibuerunt Aftronomi pro domo fignum,
Saturnus, pro domibus obtinet Capricornum atque Aquarium. luppiter Sagittarium
atq; Pifces. Mars Arietem Sco: ionemd;. Venus TaurumacLi+ bram. Mercurius Geminos atque Virginem.Sol
retinet Leonem.Luna verd Ci+ erum. Vaum
horum fignorum faciuntlAftronomi Domum Planete diurnani, reliqaum Domum noéturnam. Saturni enim Domus diurna eft Aquarius,No urna verd Capricornus. Iouis Domus diurna eft
Sagittarius, Noturna autem funt Pifces.
Martis Domus diurna eft Aries, Nodturnia Scorpio. Veneris Domus diurna eft Libra, No@turnaverd Taurus.
Mercurij Domus diurna {unt Gemini, fed
nogturna eft Virgo. Leo eft Domus diurna atque nogturna Solis, pariter Cicer
eft Domus diurna atquenoéturnaLunz, Quando aliquis Planeta fiietit de die in domo faa diurna, valentiorem producit
effeétum quatti idem corifticutus de dicin domo fuanoéturna, aaa OT Eke ie ¥
sity rt ib ; Yo meorig. ‘De exaltationibusPlanetarum,atque
(apitis,g) Caude Draconis. Ecunda dignitas effentialis eft exaltatio, et
qualiam domus valet quinque, Sccuhaito
valet quatuor. Sol exaltafin Atiete.Luna vero in Tauto. Saturnus -extollicurin Libra. luppiter autem in
Cancro.Mars exaltacur in Capricorno Ve‘nus extollitur in Pifcibus.M ercurius
deniq; in Virgine.Hinc{ciendum eft,g itt
“0 ign tationum, deprimunt, et deiiciuntur Planee. VtSol deiicit in Libra:Lunain Scorpione.Saturnus in
Aricte.Iuppiterin Capricorno.Marsin Cito
ehasieMisgine Mescurusin: Pifcibus. Canda etia draconis exaltat in ‘Sagittario,deprimiturg; in Geminord
figno.Caput vero exaltar in Gemi» nora,
deticioar§yin figho Sapinarj DdsutPlantadlsacta pre iene, oo exalea= ‘toing,beneac fortis coftiueus vocabi¢. Hinc
c6{picere eft, quatoordine, et dos -
mus, atq; exaltationies Planeris diftribure fine Soli atq} Litng; cafigna dara
fant, que magis acceduntzenitCacer
(cilicet atq; Leo, CumitSatitrnus fit inforcuna @ -2 > :maior, + Galbe Domed eiusA domibus luminarium,ex oppo
(0, - eriplicitas conficit ab Ariete, Leone
3. dedie Luna, de nocte Venus, et peers Saturnus.Confticuunt tertia
splice æ 48 Gemini,Libra,atq; Aquarius,
Dai cuius fant Saturn’ de die, Mercuriusdeno
A ; iis cil ipfe fir fortuna maior, cii domibus luminarium,trigoha dæ ciiit.Maté eft inforcuna minor,domus
eiusdomibus planetarti tetrag,
radiatione. Dom? Veneris,cii et ipfa di@afic fortyna minor, diftara
domibus lu niinatiti p Exagonam
radiationé. Quoadexaltationes,a¢
d teffiones. VbiSoh exaltatur, deprimitur
Sacurnus. V bi exaltarur Iu iter,deprimit Mars. Vbiexal- ; rarur Venus, deijcitur Mercurius. Quicquid
igitur dium eft de ordine et ratione domorum, atque exalrationum, ita dicendum
eft de reliquis Seniesa ry, æ rt) wa | tz : “2 oN De T riangulis fine T viplicitatibus
Planctarum., i æ E Tbe ij me ; + ' mes ir ] N
primo libro expofuimus 4 quibus figuisfiGicteiplicitates, fine triagula,
niic explicabimus dominos atq;
di{pofitores triplicitautm,fiuetiagulord. Prima _ ¢ Sagittario: Domini, huius fanrSol die, luppiterdenodte,& Mars particeps;
particeps in hoc loco intelligiturP
neta,qui et in die,atgynoéte daium haberin tripliciare, daium
intelligicurp: “gum. Sectida triplicitas coficit’ Tauro,
Virgine,atq3 Capricorno; cuius dati
&e,atq; Iuppiter particeps. Quartam tiplicitatem faciunt Cancer, Scorpio, et Pifces; Domini hulustpices funt Venus de die,
Mars de noéte, et Lunapat ticeps. Hac
dignitas q) ium domus valet quinque, talium hxcvalettres.,_-, De Termini:
Planctarumess. 2th coiongh Vinque
Planeta, certos ac limitatos gr. in fignis habent, qui quide gra. QQ vorantartermin. in quibus Planet maximam
habét prerogatiua.Vt ye iterin figno
Arictis habera principio vfq; adfextti gradum ipfius i. Venusa fexto viq; ad duodecimu. Mercuriusa
duodecimo viq; ad 205 et fic de fingulis
et Planetis, et gtadibus, vt Tabulam dignitatum afpicienti patet. H¢c dignitas qualium domus valer quinque,
talium valet duo. De Faciebus Planetarum. =
Acies eft quintaPlanetarum dignitas. Viaumquodqu efignum
diniditurin tres cs portiones, ita quod
vnaqueque,conftatex 10 gradibus: et diftribuce
funt facies Planetis fic, Prima facies, fine decantus, Arictis, eft Mar tis. Secunda Solis, Tertia Vene cies Tauri
eft Mercurij, fecunda Luna, tertia Sarurni.& fic de fingulis,v ! Tabellam
fit manifefta. Qua mediante, poflumus'
es effentiales Planetarum dignitates;
quibus cognitis, poflumus rem duorum, pluriumue’ Planetarum cere, ac etiam deter ‘Almuren, fiue
vincentem Planetam cuiuf cunquerei, cuius cognitione, decernere ac iudicare
licebit certam illius rei eet
ificationem, aceius habere fententiam, atque determinationem. Ab
Almu ten cogni fiuePlanetxvincentis,
magna pats, vti apud ludiciarios viderse
diciorum pendere viderur, meni bedd ot P
Se : eels stor A Al40 a+
[RDO ele a Eo Bld 2b lttlo
æ N02 SO oe 721118 19) Y24) 5 213
æ : Ble B aly “oF %
XO ES 1% 3|z » De Gaudijs
Plane Audent etiam Planete in
fignis,atq; in domibus,quod quidem G
fumit in figno, eft dignitas etfentialis, fii domibus ælgticl bearer a Saturnus igitur gaudet in Aquario,atq; in 12
domo. Iuppiter gaudet in SagittaTio,
atque in vndecima.Mars gaudetin Scorpione, atq; in fexta. Sol 2 thi Leone, atq; in nona. Venus gaudetin Tauro,
et in quinta. Mercurius gaudet in
Virgine,& prima,Luna denique gaudet in Cancro,atque in tertia, lt. . ;
clea 5 De vfu (uperioris Tabelle.
Cie: in eam cum figno, ftatim innotefcunt dignitates omnes, vt ex te pores fine verborum difpendio. De bis que accidunt Planctis in
femnetipfis,atque etiam . cum Sole, ox Luna.
Lanetard aliqui fant fuperiores, aliqui inferiores Sole.Superiores funt
Satur Pa Iuppiter,& Mats.Inferiores
vero fant Vents, Mercartas,anty Pedi
Planet omnes preter Solem, et Lunam, patiuncur Retrogradationem acdirectionem,
patiuntur etiam et ftationem. Retro a 2"
cf ONE Ra. 9. Retrogtadus dicttur Piavewaataito
moueturcontraotdinemfignorum,Dis reétus
verd quando progredicur fecundum fignorum feriem. Stationarius, qua- do
nullofpectanrur moueri motu in zodiaco. Hz planetarum paffiones »Vtalibi didtum ie ahtintaartphe Epheanertdliage Pea a
ee Sol nullam patitur
retrogradationein. ‘Luna vero et fi retrogrado diquandeta mouetur motu,tamen ob maximam celeritatem non
diciturretrograda, Planete omnes etiam
Sol et Luna dicunturtardi ac Veloces, Tardi funt,qua- 4 ; do motus appatens fiue verus eorum minor eft
motu medio, Veloces, quan- ™ ij motus
planctarum in fequenti repe ct æ
do ‘motus verus, maior eft medio. Medi
riuntur’ tabella. mS EB Dicuntur
etia Planetx aucti lumine, atq; nume-_ Tabella mediorié motuum ro:ac etiam minutilumine,ac numero. Planetarum.
æ Auctus lumine dicitur Planeta, quado
Sol ab e6, == velipfea $ ole clongatur..
| Ph [ G./| M. I de ee Minutus
lumine,cum Solad eum,vel ipfe ad So- : 47
lem accedit.. Auctus numero
dicit, qf equatio defumpta a tabula ¢quationis Planete, additur medio mori
cius. Minutus numero dicitur, quando
cadem zquatio a medio fubrrahitur motu.
|" - Seth Ess Aqualis numero
dicitur, quado nulla eft Planete
aquatio,vel non additur medio motui. :
Sunt femper Planete vel.cum Sole, vel occidentales,vglorientales abeo. Tres fuperiores,atgs Venus et Mercurius,quando
fung tardi motus, poftCoiunéionem corum cum Sole, dicuntur orientales,vfquead
oppofitionem, quia otiuntante
Solem.Occidentales poftmodum funt ab oppofitione vig; ad céiun tioné, quia occidunt poft Solem.Luna vero, V
enus atq; Mercutius,qnfuntyelocis motus, poft coniunctioné cori cum Sole
vocantur occidentales ad oppofitio nem
v{q;.Poft oppofitionem; quia oriunturante Solem,dicunturoricntales.H¢ pailiones etiam adnotate {unt Ephemeridibus
his fillabis Occid.& Orient. Planece
omnes cum fuerine Sole coniunéti dicuntur combufti,, {ub radijs vero cum clongati fuerint 4 Sole, vel Sol ab
eis, per rorgr. quot func aggrega~
tifemidiametri Solaris orbis aque planet, Hac rationalis, meo quidem iudicio,
eft huius rei fententia, quamuis {tionon deefle doctos alias habentes opiniones. yet atr! at 1 gers Fatgt ey
stintene: Coniuncti dicunturPlanete omnes, cum in eodem figno atque gradu fuerint.
Applicati veroquando diftabunt inter fe tot gradibus,quot funt aggregati femidiametrorumorbium eorum. ya Feta Exagona fe afpicere radiatione planeta
dicuntur, cum per 60 zodiaci gra. difticecint inter fe. Applicati exagona
radiatione dicuntur,cum fuerint diftantes p
tor gradus,quor funtaggregati femidiametrorum orbium eorum. Tetragona fe afpicere radiatione planete
dicuntur, cum per 90 Zodiaci
diftiterintinter fe. Applicati Tetragona radiatione dicuntur, cum tot
graAFR fuerit corum diftantia, quot {unt aggregati femidiametro1um corum orbium. Trigona radiatione fe afpicere
planete dicuntur, cum diftiterint per 120
zodiaci gtadus inter fe. gL oe ge dicuntur,cum tot gradi_ bus ap aati
iftantia, quot funtaggregati {emidiametrorum orbium coru i031 ;. jsf Oppofita radiatione feafpicere planet
dicuntur, cum diftiterint inter fe, p
femicirculum,velin extremis diametri circuli fuerint, fiue per 180
{cilicet gra. zodiaci diftiterint.
Applicati oppofita radiatione dicuntur planete,cum eorum diftantia 4 vera oppofitione tot gradibus
numetata fuerit, quot fueritaggregati femidiametrorum orbium corum. Quando igit
planeta fuerint,vel coniundi,vel applicati,& cdiunétio vel ap- | plicatio fuerint bonord,bona erit,fi malorum
mala. Afpedtus etia fiue applicationes per afpedctum fi fuerint bon, et bonori
planetard, bon oino erat: fi ma li,8
bonora,non erunt mala.Si afpectus fiue applicationes fucrint malz, et ma lorum,erunt male, fi bonz non :
vthancin({picientibus tabulam notum fit.
a 3, : Boni funtPlanete et Fortune.
ef Mediocres funtr Planetz. me Mali funt Planeta, et Inforcunz. Bonorum eft
bona, ficuti o 4 et &. Malorum eft
mala,nifi in Reuolutione,tamen volunt aliqui g malo}}. cum of fitbonar mperiei
qualicacum,veelt o& f et co’.
Applica, | Medioctium Plantarum eft indifferens,nifi fit luminarium,que
fem tiocon- \ per pro infortunata
habetur, vr eft. . Ff F&®H. iunétio.
4Boni,& Mali malæftcommuniter,ficui == so 1K Be nis, fiue { Nihilominus debet hoc iudicari
fecundum naturam, et difpofitioné
coniun- |. Planetevincentis in figura.
cio. Boni cum Mediocri bona eft,vt eft e¢YeXd“Mali cum Mediocri mala
eft,vr eft o bh&@g@. "
-Bonorum, funt boni,ficuti ir et 2 RS
Malorum,non funt mali,ficuti IE et of:
Boni funt 4Mediocrium,funt boni,ficuti 9&®@. | A, et xq { Mediocris,& boni,funcboni,ficuti 1f et @Pr
fi apes Modioctis,é. mali,né fant mali,ficuti G et h. pe + cide 4
étus. -Bonorum,non {unt mali,ficuti Ir et 9 Malorum,funt mali, ficuti
Bb Malifunt )Mediocrium; non funt mali,
ficuti ni0.& £39 fi fintluminarium. ce)
“fi fuerint | Mediocris,& boni,né funt mali,ficuti J _ “Mediocris,& mali,funt mali,ficui
J Ephbem. L S2Re et TRE S oars DIB EYR
A{pedtus, et applicationes durant quantum orbes. Apeétus ftellarum
fixarum prime magni.continent gra.7.min. 30, A ftellarum fixarum fecunde
magni.continentgr-6.min.30. Afpectus
ftellarum fixarum tertia magni. continent gr.3.min.jo. = Orbis 5 continetgr.9, Orbis 1f continergr.9 Orbis- gy continetgr.8 Orbis % continetgr.1s5 4 ante,&
retro. Orbis Q continetgr.7
Orbis “§ continet gr.7 | ‘Orbis @
continet gr.127 Applicatio dicitur, quando Planeta leuior appropinquat
ponderofio-ri, vt tot fint gradib. inter eos, quot funt aggregati
femidiametrorum eorum. i! = Separatio dicitur, quando Planeta leuior
clongatur 4 ponderofiori, ita quod tot
fintgradib. inter eos, quot funt aggregati femidiametrorum ¢o-rum. Prohibitio vocarur, quando tres Planete in
vno fuerint figno, et primus petat coniunétionem tertij, fed antequam eam
obtineat coniunétionem, medius Planeta iungatur tertio. Medius igitur prohibet
coniunéio-hem primi. Translatio luminis, et Natur dicitur, quando planeta leuis
(epararur 4 generations » et alteri
coniungitur : unc attulit naturam primi ad fecundum. of Redditus Luminis vel Vireutis dicicur, quando
duo Planete inter fe diftantes aliquem afpiciantPlanctam debilem vel combuftum;
une ille qui recipit afpectum, ad afpicientes velalteri zodiaci loco mittit
virrutem et lumen lps, co quia‘ob
debiliratem neque lumen, neque virtutem retincre - Refrenatio eft quando aliquis Planeta
petit coniunétionem alterius, fed ante
quam ad eam perueniat, fit recrogradus, tunc dicitur’ detineri 4 coniunctione.
3 eee Conwarictas fiue interpofitio
dicitur, quando tres planete in vno fuc-tint figno, et primus petat
coniunétionem fecundi, tertius autem Icuior
fit primo, et antequam primus iungatur fecundo, tertius retrogradus
fiat, et retrogradatione iungatur
fecundo, tune tertius prohibet coniunctionem
mm. j : y Pulfatio dicicur
quando aliquis planeta exiftens in aliqua dignitarum tum alterius planetx, et illum afpiciat planetam,
in aliquo exiftente figno, nullam
habentem ibi dignitarem. erie dicitur Planeta, quando nullam
habueritdignitatem in locoin quo ¢:Vacuicurfus
dicitur Planeta,cumnulloiungitur.
Receptus dicitur Planeta, quando recipicar af aliquo in aliqua fuarum
digni tatum,harc enim multis contingit
modis vt per fe clarum eft. In fuo Haiz
fiuein fua fimilitudine Planeta dicitur efle, quando orientakis exiftens, de dic fuerit fuper terram, et denodétem
fub; ac etiam vt Planeta mæ fculus fit
quoque in Peleaics figno.
DuétoriaPlanetarum dicitur, quando aliquis Planetain angulo exiftens
in {uo Haiz eft orientalis 4
Sole,& occidentalis a Lunain noéte.
Almugea fiue vifio Solis dicitur, quando tot fint fignainter Solem et planetam
fecundum feriem fignorum, quot ‘fant inter Leonem ac domum princialem Planete.
Almugen Lunz eft, quando tot fint figna inter Lunam, et Ptansiaks, fecundum fignorum ordinem, quot
funtinterGancrum ac fecunda Planete
domum. Ct Bed
A A. inicnA Obfeffus dicicur Planeta,
quanod fuerit inter duas fortunas, vel info
velinter earum radios. In
Cazimi dicitur effe Planeta, quando diftat 4 Sole per 16 tantum minuta. Afcendens
dicitur Planeta in circulo {ux Augis,'dum augiappropinquat.Du elongatur ab Auge dicitur defcendens in
circulo fux augis, Maiore lumine
dicitur Planeta, cum ab auge remouetur, ita qudd remotio fit plus 90 grad. Minorevero, cum æ appropinguar,
itatamen vr diftantia ab auge minor
exiftat 90 grad. Aqualilumine dicitur, cum per 90, tantum grad, diftiterit ab auge, Eccentrici velim
intelligas. Ss has Septentrionales
-Afcendentes di-cuntur planete, dum habentes lati-tudinem) feptentrionalem:, ¢a
augetur : defcendentes vero, cum minui
tur. Mcridionales defcendentes
dicuntur planete habentes Jaticudinem meridianam, quz quidem augeatur.
Afcendentes dumecaminuimr © ||).
Eleuatio Planerarum multis confiderarur is. Primo modo quantum ad zodiaci fignas Secundo quantum ad
latitudinem. Tertio quantum ad declinationem. In omnibus his tribus modis, ille
qui magis acceflerit feptentrioni:, eleuatus ericfupra reliquum. Quarto modo
quoad morum ‘in Eccenttico, Quinto quo ad motum Epicicli, quibus modis ille
planeta qui propinquior fuetit augi, vel Effentiali, vel Epicicli, eleuatus
erie fupra reliquum, Sexto.confideratur
quo ad domus figure caleftis, quoniam ille fuerit fixpra reliquum eleuatus, qui eritindecima vel
vndecima domo, reliquo exiften~ tein
afcendente. JO tie Sar eel th emnsis GIG. 2stibus te æ itt 2 TI3E?. IS rdiscisinas) - é 33 error a æ 4 ieee LMCB EVR De cAmicitia,¢) Odio Planetarum. Micitia Planetarum multis confideratur
modis, et hee fedulé etiam:
confideranda venit ; quoniam ab cius confideratione, Iudiciorum magna
pars penderevidetur. Qui autem Planeta fintamici, atqueinimici in hac tabellula confpiciendi funt Planetz omnes {untamici 3 Yf preter ¢ $ preter
Y om Amici 5 funt 306 Inimici
; @ Q tamen plus Amica of? eft 2. Inimici cius omnes fint, magis tamen It et 3 YL b fog
Amici ratione concordan= Amici # fant 3
€ tn ; fo) tix in qualitate, / g 9 o %
Amici 3 funt $8 Inimici 38 ; xy g é
Inimici ratione oppo. Domorum } 4
5b Oy Amici ® funt $82 Inimici
" } z 4 ; is 7 Li hy Sinthoad Amici Q fanr 332 Inimici ig as _ Inimici
rarione Exaltationi ; " | o 1 idles
Baca. Amici § funt $b Inimici gepey yf 3
3 ase ee iS os. 9&2 rz abe fee :
i His expofitis, accedamus ad
determinationem fortitudinis, ac debilitatis =
Planetarum. Colligunrur enim fortitudines, arque Planctarum debilitates, ex fequentibus tabellis, huic rei
inferuientibus; quibus coaccruare poflumus dignitates omnes, ac certo numero
eas numerare. Numeris poftmodum dignitatum, ac fortitudinum itis, {cire ac
iudicare poflumus valentiorem, ac fortiorem Planetam reliquis ; quoniam ille
erit, qui maiore numerofignatus fucrit.
Receptio Gaudium in figno Gaudium in domo figure Gradus lucidi ag GradusaugentesFortunam, Gradus conformisinfexu = Orientalitas trium fuperiorum Occidentalitas inferioram Hayz
æ sr y Afcendens ad augem Afcendensin Seprentrionem ° o¢ cum ftella denatura Fortune: : Obfeffus a Fortunis ese - 7 °
} iO asreey Bean 1 fe \ Sub radijs ~ Vacuus curfa areas TenebrofiPuth. et Axeme Debilitates.
Domus duodecima, et cafus. Domus
OGaua_. ~ Domus Sexta ; DomusSecunda Detrimentum planete Combuttio
Obfeffus ab inforrunis Applicatio
infortune oO cum Infortuna et cum
Inforruna et cum ftella de naruraInfortune Peregrinus .-,_. |
Feralis Gradus Vacui,&
Fumofi Oe Ske ee ee ed mee
Ts a 2 ete: | 5; . = a; Minutus lumine ( fa? Minutus numcro sf Defcendensabauge Pt Defcendensin Meridiem g cum. Q va æ
cum u 5 In via combufta Ast
2 EclipfisLuminarium. Fx. ®in Tyaucinfinefignorum — 2 LuminareinfraTerminosEccl 4 ~ @ Vadensadcombuttionem 4 Ephem, L ij Quooo ate SS. = Sa:
rs » = ; wr, as oe æ ye Se ee æ (4 “i> :
| it 2, SNS AR X Quomodo determinande fint Fortitudines,
eg debilitates Planetarum. In
afpedtu,aut coniun@ione Fortunarum, »
Obfeflus 4 Fortunis,vel corum radi js
+ For- | Taliterquod mali cadentab eo.
o *. >. «{ tuna, J} In bono afpeétu Luna,& aliorum. % fi fue. ? In aliquafuarum dignitæum
effentialium. rit Separatus ab
infortuna, et iun@tus Fortune. ; : In
gradulucido, ’ 4 ~CReceptus, - : Afcendens in circulo fix augis. : In fuperiori parte Eccentrici. : In angulo, aut fuuccedente, ? For- | ° CSigno ; sdvbvtel ieee a tis, fi ‘In’ Grada € matctinis et excepta,
liane 7 ") fæ- bs p uarta ; : Pe et
ouesil rit | ApudVenetem’ — ° > atasiele .. “Eleuatus fupra infortunas, ites itetect pe ~ ‘ ; i bbl etd “Di Obfeffiis ab infortunis,vel eorum radijs, ES
(oS, Ame al [owas infortunz, autincius afpedtu. In prauo afpecta Luna, aut aliorum, Me ; ey di In dignitatibus Fortunarum. etl
12 a : tuna’ \Tn oppofito fuarum
dignitatum, in Cafu, vel Deiectione. : fi fue \Separatus 4 fortuna, et iunétus
inforrune. #5 2" | tity | Ingradu
Tenebrofo, = I i In gradu §2,vel UF
draconis. y icite eee x ¥ 7 = “A 4 |
| eet: : on recep eæ ap atits Pa oi Defcendens in tirculo fiz Augis. e
—- ai In parte inferio é In
domocadente. = * [Debi-| apn 3 2 ? lis, fi sak
a © Pfuer ty tibuis Ir . . "a git © yy digni aie " Se Co * oe Tunaus planéicad Y Tunctus,, autin aff dignitacum. ~
‘ eregrin 2 me Eee | ~ “4 —i eo, a
@ di citur ~ 5 3 = %-e y ~s ¥ eg — st F.. a =" : bs — * 7 Tunéta Fortunis, aut pci iadion anh r i pee. ee si ‘
s Dic lb tom : Noétx fub mE et Qin
Meee mea ys “Eleuati fupra inferiores.
In dignitatibus Fo. a a ar ‘. -lunéti infoemunisnasin eorum
afpedctibus. we “ oe Sesame cotum
radijs. ombu nimaloafpedtu- 3%, aut @. %
is > In oppolito fuarum dignicatum.
In Gadenci. % a 5 Separati a Fortuna,
et iungi inforrune. ~ ro __Defcendentesin Meridiem,aut Meridionales,
In 1.ftatione. . Defcendentes in circulo Augis, : Deapeie
Sole, (3 9,& es al a æ 55
ignis. > at : : : Pemmbse in mafcul.ery
eee Tes die fupraterram : | scarertie
hie oP Bre od in 3 node ubterra ¥ ; ere
one, f quod Senha fupra eos ele tones” et a : Bs: ko’ ) De. : ; “hey $
of" : é Z a bet le.) . > -85
De Domibus figure clefis, met r
Pe Gee ce ede ge (ke Rey 4 SUE?
ac G7 Oclum in r2equales partes fupra
diuidi diximus : vnaqueque iftarum EC
partium Domus vocatur, numeranturgue ab horizonte orientali, per nois medium,
et horizontem occidentalem, atque Meridiem: ita quod dimidij noctis punctum,
initiam quaree domus fit. Punétum occidentis initium Septima. Punctum meridiei
initium Decima. Hæ quatuor iam diéa pundta,
anguliab Aftronomis y saa ees Vnaquaque poftmodum D. fecundum feriem
domorum fuccedensimmediate angulo, appellatur furccedens:'reliquz verd
cadentes, Ex hac numeratione, atque ippelinaoait quatuor extant anguli, Prima f{cilicet, Quarta, Septima,
atque Decima. Sete æ cxiftunt Domus fuccedentes, Secunda, Quinta,
OGauaarqueVandecima. Acde- * . nique quatuorfunt cadentes, Tertia fcilicet,
Sexta, Nona, atque Duodecima., Ab horizonte,atque Meridiano, in quatmor equales
partes fecerni celum alibi explicauimus, Vnaqueque harum partium quarta
vocattr, et vnicuiq; quartz peculiaris > atque a 8 twibuirur natura. Quartz
que eft i Meridie ad Ho rizontem
orientalem, fiuea Decimaad Afcendentem, et contineruri Deci Corpus Animum, Capur, et nonnulla alia.
Se- © ve ‘cunda Seuisbts cicillaie
heretabii et alia. - ; Harum domorum
Numerus, Ordo, Si- Bec: a gnificatio, ac
pictura, in fequen- a Fahttemii. ti
{chemate {pectan- i? EQ) » ‘SS bate Sh’
: : : da eft.. “. i ge nt 5 ~ ; is +"
; it} 4 ian. : * Vadecima Figura oftendens Nomina, Ordinem,Numerum,Si_ gnification m,Picu = - ..
Gm : 4 5 2 -t æd = adh 4 et “3. ce a ORA
inzqualis,temporalis, fiue Planeraria i eft, duodecims pars diei Hei vel noctis artiGesslie: Vnufquifqu m dies
ac ynaquæque æ 2. ; cuiufcanque
quantitatis fit nox, in 1 diuidicur aquales partes, que æ *: quidem partes horz inzquales,ten ieee
fiue appellantur, Er pla os ‘ netis hoc ordine tribuuntur.: fcunque diei
wibuirtur Planetx te diém denominanti,
Secunda planete fucceden: = fecundum Planetarum
bs feriem ; et fic de fingulis. Cum igitur ad datam horam inuenienda fit
hora. . planctacum, hoc prius animaduertendum eft, an tempus datum fit
equino-_ æ Se 27 é kK :. ‘ % : oats 4 Es els ¢ yes zs ‘8
: = at ie e: 3 Fees 7 witeeader ad % + z# =
ib ii TR ea ah Sains POT is ;
ad i “. Pes 86 fium, velne. Si eft xquinoéium,& hora
data fir diel, reducenda eft hora
cujufcunque {peciei : deinde quotfunt hore ab ora enumeratx, tor
numerentur fecandum eorum feriem, planeta diem denominante,& vbi numerus
Planetarum ceciderit, ille erit Planeta horam datamdéno minans, Verum fi hora data fucrit nottis,
reducenda eft ad horas occafus; de inde
totnumerentur Planete fecundum ordinem eorum, quot fant hore ela pimorinpnni.d plemera em dominante’, et vbinumerus
terminabitur, ille crit Planeta dominans
horam datanitNotandum eft,qudd Nox dominici dici eft Iouis. Dici Luna eft Venetis. Diei Martis eft Sacurni.
Diei Mercurij eft So lis. DieiIouis
eftLuna. Dici Venetis eft Martis. Et dici Sabbati fine Sararni eft Mercurij. Vefiverbi gratiatempore equinodtij
vellem hora’ a meridie di¢i Luncinuenire
horam planetarum, his horis ad horas occafus teductis, funt ~ hore dua enumerate ab occali | Solis, et quia
nox Lune eft Veneris. proinde numero
Venere inclufiue| duos planetas, et erie: Han oii dager oa nnumerationem in,
Lunam; ideo ræ Fe ik Be a A cateris See
horis, vt "(peCeatds has balla mi
manifeftum. ik if
Tabella horartim crag Epes Hi 3]
A ETT sibee 7 ariel tela ia ¢ LM Pais sielzicialeis1s| #\ 2IDIBIE | o| Be ete tute TBISISISIE eee | Veneiis £19 219] bie hoe.
ehBls 21916 Apa | } fumere horam
inuentaminequalem fQuoties ingreditur in horam vel ortus, veloccafus, et torerunt hore inequales.
Poftmodam inueniasplanetamdo- ~ ¥;
minantem horam datam, fecundum modum fuperiorem, et habebitur propofitum.V
tfitinuenienda hora planetaria Soiphiliaine figure, que inciditan- E no 1600 dic Martis, 15 Februarij, hotis 20.
et min.30. P.M. quibus hotis re-_ ¥
dudtis ad horas orcusfiunt hora 1 minu.39 dici Morea 16 {cilicet ciufdem
=~ a menfis; huius diei, arcus
femidiurnus, quia hore func diel, eft 5 horatum, æ 9, minutorum,que quidem hore ducende
veniuntper Go, et fiun 309 thinu- : aa
ta, que per 12. diuila, dantin quotiente 2§.min.hac minuta duplanda
funt,é “re fiunt 50 min. quibus
oftenditur 12, pars diei'16 Februarij, fiue horainequalis, vel planetaria,
auttemporalis. Etquiaab ortu funt elapfe hora t.minut. 3.9 reducta horaad
min.& fuperadditis minu, 39, fiunt99 minu. que per horam Planetariam
diuifa, {cilicet per 50 min. dant horam inzqualem vnam,ac fuperfunt minut. 49.*Ab hora igicur ottus
Solis ad horam exemplificatefigu- 4 re
elapfa eft Het. inæqualis 8,59, min. alterius horx e propterea vnus plane-
: ta pertranfijt in‘dominio,Mercurius
nempe f cui fecundum feriem fuccedit * ar po
Luna, que erit domina hore figure exemplificate. Luna igitur erit
dominas > A circuli, fiæorbis anni
primi natiuitatis. Anni fecundi: Dominus erit. to | yaruminzqualium ad quamcunque diei
arrificialis quantitatem, 24non exce- =
dentem fupputatam, in qua intrararin laterefiniftro cum arcu diutno,
velno-_ ~ éirno, cum horisintegris, et in
fronte, cum minutis, fi juxta horas minut extiterint; fin minus ingreflus
fitfub.o. et quod in angulo communi in columnula horarum dierum, fi hore
fuerunt diei, vel nodtis, fi nottis extiterunt, inueniturquantitas hore
temporalis, fine inzqualis: His modis, me=~ al
dijs, ac vijs, poteris reducere horam datam_cuiufcunque fpeciet fit, ad
ho- } Tyee ram inequalem: et ¢ 2,
quoniam fi data fuerit hora inwqualis, pote- =
ris cam ad horas equales conucrfo ordine conuettere, vt ex, te ipfo
intclligere potes. Oe ee : 4 as a. J
-Tabella igh boas. SEC KAD 3S. T
abella Florarum Seen Temporaliam » fiue Plane=
tarum cuiufcunque horari« quamtitati artificialis diei, ac -noctis
commode inferuiens. rz |Hore|Hore|Hore|Horx|Ho Bore Hore |Horx eæ Diei [No&.|Diei |No&.|Diei |No&. 22/0
39\t W7}1 2§|0 5§]1 26/0 34]1 18lr 30]0 30/1 31]0 29]¢ LIGQeER a Quomodo Ephemerides corrigende fint. Bess
corriguntur 4 rypogtaphorum erroribus facillimé, fi ca que hucufque diximus intelleétafunt, ac etiam
intelligentur que nunc dice- i, mus,
Ephemerides igitur duas habent preter tirulum facies, quarum altera. antequam ad facies motuum ac afpectuum
deueniamus, contifier Eclypfes, ac
etiam nonnullaad vfualem computum artinentia, nec non et fefta
mobilia. Hzc omnia qualege corsigenda, vel emendanda finr, fi ca
que de feftis mobi libus diximus in primolibro intelleéta funt, facile
inuenics. Eclipfis catrectio, vel rota, velin magna parte pendet ab afpeauum
lepeuerts. uam hacte- 4 dies, poflunt ex antecedentis; vel ex fequentis diet
motu facilliméad ver am {edem reftitui, Luna motus diei antecedentis, paruam
haber variationem 4 mo ; fupputatione
graduum, ac etiam hore inuen#untur ex precederiti regula fapputationisafpectuum.
Tabule domorum emendantur pariformiter eadem via. == - tees NS z ' “morus quaritns, Raquoque intcligend deo. correétione
cuiufcunque ta poftein a cunque rein
omnibus ephemeridibus collocata. af, i
motus corrigun ynius hore, ex duétu eaius in horam datam afcerur Sed in
noftris his Ephemeridibus nulla indiges corretione, nos enim ip Fi ftudioforum gratia, curauimus,
diligentiflimée omnem typographiz aftantium diligentiamadhiberi,quod diligenter
factum fuifle cognouimus. fianni tempus erit calidirarem it, fi Hyems innit vin ali temporibus: fomnpar
Epes caliditaté. Ecfi Luna poft
coniunétionem Solis, vel afpectum, applicationem martis petiuerit, croceis
nubibus act impletur, tonitrua fulmina ac tempeftates mitrentibus: et ingentia
hecomnia producentur, dum Luna poft feparationem Martis petiuerit Mercuriam. ~ f f Sol fi difpofitor folus fuerit figure, fi
fuerit eftas, minuirur calidicas, et fi fuerit hyems augebitur frigus, et repentinas
generabit tempeftates, | fi Luna poft
cius coniunétionem ac afpectum, petiuerit Venerem aut Merrcurium. Venus fola domina figure, dum hac
confideratio crit in hyeme, velin Vere,
augebit humiditatem:& fi ericin xftare,autin autumno; ex ficcitate
fiet humidum;cui f Luna pot feparationem Solis fe applicuerit, generabit
minuta pluuiam,& diu duraruram;que
maxima poftmodu efficietur; fi Luna poft cius
applicationcm, petiuerit Mercurium, Mercurius Figure difpofitor folus,
ingentes, acrapidos generabit ventoo ui
quidem ingenti pluuia aflociabuntur, fi Luna poft feparationem Solis ipYaad
petiuerit; et ¢o magis hec erunt fi mercurius afpexerit IJouem quocung; afpedtu ; quos quidem effectus parictomnibus
anni temporibus preter hyemem, in qua generabit coaceruationem niuium. Luna vero fifola fueritdomina figure, fiue æris
difpofitrix, et pott applicationem Solis, eritvacua curfu, maximas pariet
mutationes : que quidem tamdiudurabunt, quandiu ipfa fe alicui Planetx
applicuerit, et tunctempus mutabitur, vel augebitur, fecundum qualitatem
Planete. Preterea confiderabis
afcendentem, et etiam Planetam, qui repertus fuerie in hora conftitutionis figure in afcendente ;
quoniam fi horofcopabit cancer, vel
altera domorum Veneris, vel Saturni, erit pluuia: dum etiam in hora afpeétus, Saturnus in horofcopo
confticutus, afpexerit Mercurium idem
euenerit. Verum pro diurnis mutationibus
iudicandis, confpicienda eft hac tabellain quam ingredimur cum planetis afpe
&um conficientibus, et in angulo communi, reperituræris mutatio, adhibitis
tamen nonnullis fuptadictis cautiunSs. eK Es ME Oe æ Turb. hum.,Venti.pluu.
Plus et frig Plow-fig. ’ Beard om Turb.vel hue poet Hum.
rem. ca! | Vend,& imbr. |Pfuu fabita. Grandin. tonit.} Ton: grand. LU) Neb. pruina. |VentiNub.. |Piau-feigida.
Pluu- frig. Plau-vel Turb, |Venti vel plaw. Nab. Nix. Venti Niuofs. |Plau.
autNix | Nix vel neb. Remifl.frig- vem æ
ei Ventos Turbvent- Verise z i Yr Æris tomperié] /étos magnos, Temperiem- an
pe ' ee ee dee scoheml: Remifl.frigor.
Remils-frigot. |HyemisMinuit trigna-| Ventos aliquaa/Planiam. {Vent fice.
Veris. taré et bumic.|do nubiferos, \imbren.- Tonivfulm.. &ftads, ia figs caliet0 &] in 2fta.toni.
{Plaviam. Venti fice. Autumni ful.in
2ftate eed st g Burd. vel nix. g 90°, BE IGBVEARY T abclla afpectuum Lunz cum Planetis, ac
etiam Planetarum inter (2, pro mutationibus acris indicandis, Ingredimurhanc tabe llamcum of,
&,0,Planctarum, ~ Ms Remiff. frigor- [Remiff-rigor._'Hyemis. Alteret ærem |
Vea aliquado)luaram Veris- 1% pro natura
tem jed ham‘d. pre : poris. (erriny in
vento|Pluwian. |) Aucamniy -, fis,lin
aqua plu.|H amidseæm. |Hysmise 50 Humvel
nubs. Vert. sere inte Remiff calor.
|Vévos humidés}ARatie. re Neb curb. vel
faltem nub.|Autanini. | Hf ish Toni
imbrem. | £ Maris. vous Aliquand. | vex]
4 ftacis. rosmubiferos | Autumni. Hyemis. Exemplum prafcripta tabelle wfum
prejtans. St aéris mutatio,quam producit o& B& co inueniéda. a pe cin
fronetabellx,& in latere finiftro inuenias
éouius direéto fub columnula
inuenies mutationem acris quatuor anni temporibus inferuientem : nam
inuenics hac {cripta(Pluu.vel Ton.)pro Vere (vt in vitima cellula ex huius
linex directo apparet)que fignificatfurura efletoniteua et pluuias: ficin 2.3.8
4-linea, pro Aftate, Aurtino,&
Hyemé.Sed nora aligt inali luacellula anguli cdisyna tm aéris mutationé adnorata inyenies, que
oibus anni temporibus inferuit, tam
Hyemis et A:ftatis, qua V eris et Aunin: erea ftangult céem primo ingreffu
non inuenies,mutandi funt rermini:planeta népe quem in fronte uifti eti in latere finiftro perquiras, et qué in
latere finiftro” perquirebas vice mutata
in fronte tabella difquitico et fic in arca tabule mutationem quafita
inuenies. Sunt nonnull Aéris
mutationes,q abA: vocantaptiones portarii, et caufant’ fubfcripris c6ftellationibus.Si Luna
iunétioné, vel afpecti ci Sole facti,
petit Saturnii, vel louem,deindeMercurits vel petit Martem, deinde veneré,tunc fient ingentes pluuiz atq;
tépeftates;ficintelligendum eft, fiLuna
poftafpectum cum Sole,petit Mercurium, vel Venerem, deinde Iouem,Saturnum,
aut Mattem.Pari modo fientmutationes ingentes,di duo Planete habentes oppofitas
domos, peruenerint ad coniun@ionem,vel afpectum, vt Sol et Saturnus, Luna et Saturnus,
Venus et Mars, Iuppiter et Mercurius.Plura fem de mutationibus aéris feribere,
fed hxc arbitror ftudiofis breuitatis ca fuffi
cere, tranfeamus nunc adeledtionces,
ouigy apne: T BRERA. or ALTERA
HVIVS DIBRIPARS IN QY ACE PRION ON BE
S74 PERTRACTANTVR MEDICINARVM Agriculture ac nauigationis. z Quid electio,
quidg, aduertendum fit He omni eleétione. Fists nilaliud eft,nifiinuenire
tempus in quo celum itafi tum fir, ve producere poflit id quod in intentione
habetur. in ornni eleétione aduertendum, ne illius planete contrarium effeétum
producentis, radius P, () vel o,
ulfauerit fignificatorem, immo ab omnibus eius configurationibus amouensacle
ificatorem corroborandum, ponendo ipfum in M. C. vel in prima, cui @ fitconiunéta,vel A aur > radiatione
refpiciat, et tam Iuppiter, qua Venus fignificatorem refpiciat,preterquam quod
in dandis medicinis,nam in his
contrarium facere debemus, V.gr. fiintentio Medici eft purgare caput,
non debet fortunare ¢ immo potius infortunare alioquin capitis virtus refiftet
medicamentis, vtvel parum, vel nihil expurgare poflint. et ficde reliquis,
preteréa oteris vti fequente tabella,
que in promptu fubieccta eft pe ectionius aay says aquas, medicaminum,
edifitiorum ac demum arborum, plitarumque ture.Sequuntur poftea particulares
electiones medicamentorum, non
appofuimus egrotantium inditia;quoniam in libello Galeno adfcri pto,de prognofticis egritudinum ex Mathematica
difeiplina fatis appofite quilibervi dere poteft, t bo Sh aH A ‘} Oo! a, a et ee et INK BO ELR
Tabula xxviij Manfionum Lune ad annum 1600 fupputata. tawny guoyyw crs, Adquidbona. cmpet> | Fac iver
fume medicinas, Sicca- Fac iter petaquam. plus frig. Protice femina. Medicare,atripe iter. Temper. |Ne femina. Humada.
Semina,ara,non itnera Eacies NeDuivias et Same medicinam, fæ iter penaguam
tanum. Ne femina, non facies iter,
Non atripe iter. Semrna, planta. Cal rw
A&difica, plana, femina. Lal
w Semina,atayiter carpe V.aror. Medicare,
Somina, plana. Fode puteos, et canalia, non iter facies. Ne fac iter, ne
medicare. Adifica, femina, planta nackga.
Sere, planta, fac icer, nauem ne ingre Pk: eee Ss: ee ret aan e semina
projice,medicare,non na: Medicinarum tempus quomods eligendum.penne ad
medicinarum regulas defcendamus, nonnulla aduertenda fant, que ad illas maxime pertinere
videntut.Sciendum eft,pregule que anobis
docentur, non femper, neque in omni cafu inuiolabiliter feruande funs; tunc enim obferuandz funt, quando eis
commode vti poflumus. Quoniam vbi neceflitas vrget, regulis aftrologicis minimé
parendum eft. Vefiquis leuritidem
patiatur, et miilio fanguinis non folum fibi vtilis, verum etiam utifera fir, tunc erfi coelum hoc abnuit,
fecanda tamen eft vena, pro xgri falute. Vbi vero neceflitas non vrget, vel in
illis operibus quibus cælum accommo dare
poffumus, nemo fanz mentisignorat, fpeGandum eflecalum. Sed opportunum eft
deuenire ad medicinarum aiden Medicine igituralique {unt purgatiua’, aliqu
confortatiua, alique medium tenent locum. iue,vel fanaa leniendo expurgant corpus : de
folutiuis verba prius faciemus. In
dandis purgatiuis medicaminibus, fuppofitis medicorum regulis circa anni
tépora, ztatem, ac reliqua, fciendum eft, vel animo concipiendum eft, quod in omni medicina conic eft Luna, quoniam vti
dixi, maximé agit in corporibus noftris
acreliquorum animantium. Dum igitur Luna fola fuerit in» aquaticis fignis, vrfunt 69, a, ac \,
runcdanda eft medicina folutiua; Dum
poftea deambulaueric ignea figna, mala haberur: Dum fuerit pofteainws
vel,erfinon omnino bonærit, nonomnino erit mala. In dandis medicinis lenitiuis,
cum Luna magis humectet quim exiccet, et medicinz lenitiue debilioris fint
virtutis,tunc Luna cligen: eft exagona mattis vel trigona radiatione, A cuius
caliditate confortantur virtures,ac etiam medicine nefcio quid qualitaris
affumunt. Cauendum eft etiam nein hora medicine Luna {it aliquo afpectu Saturni, quoniam Saturnus humores
congelat, ita quod medicamento minimé
ane flint. Cauendum eft etiam ne Luna fit coniunéta, vel afpeétum aliquem habeat cum Ioue, quoniam cum
Tuppiter fitdaror atque adiutor vitx,tunc confortat virtutem,itag medicamentum
minimé deijcere humores poflijimmd digeritur et corpus mala afficitur
qualitare. Aduertenda fant pari modo iy
omnibus purgatiuis medicinis hxc, Ci @
fue- ¢ 9,expurganda eft cholera dum Q non fitcombufta, > Cum rit in 6, in 3 @purgandam eft phlegma. Ele-*VelindA
C1f,purganda eft Malancholia, dua, Di @
fue- 3 = ose seine ¢ tamennon vita. Cum
ritin a, in expurgandum egma, porg
*, aur A 1 Expurganda eft Melancholia. ne Did in @,Espmpndn goa Qnonufta % 2 Cum ritin (jin rdum | illua,vel et Cig,Expurganda
eftMe e¥, bs. ; Ephem. M iy Dung O4 GV BER Dum @ fue- ¢ 2,Expurganda eft
Cholera, 9 non vita. Quaritin 2, vel 2%,Expurgandum eft Phlege cung; in we in > C1f,Expurganda Melancholia,
medi vel A. cina, Cauendii eft maximé in
omnibus medicinis, ne Luna fit in fignis ruminantibus,vt fune V, &, et %6,qmtuncimedicina
minime inventriculo retinenix, fed
vomitione deijcitur; Si intentio fuerit vomitione expurgare tic erit
optima. In expurgida
melicholia,aduertendii eft;ne Saturnus fortis fiz In fanguineex> purgado,vel hepate Iuppiter fortisminime
cliégdus fit. In expurgadocordend fit
Sol fortis.Mars in Bilis, Reni,Fellisg;. expurgatione,non fit fortis. In expurgando
capite Luna fit debilis.Sit debilis Mercurius in purgando pulmone. Quomodo
corroborentur Virtutes, a haallal BY
foes -on eft Vitalis, aut Animalis, aurNattralis.’ Vitalis refidet in
eordé Animalis in cerebro. Naturalis ift
Hepate. Vitalis guberhatar’a Sole, To»
uc. Animalis i LunaMercurio, et Venere.Naturalis 4 Joue,& Venere:
Sunt etia et alix virtutes, que
gubernantur a Planetis fic. bneh Attractiua. ASole. : . Digeftiua. a Ioue. ai aii SRcena te bernatur. 3 Saturno. Expulfiua.
4 Luna. Exiam figna gubernant virtutes
fic. : Attractiua. ab y et F. 4 Digestiva;
4 m& 2,& prima medietate we
‘Virws R etais Sresiu. ay &M. P we
-~Expulfiua, ~ a dox& Keo ore! eas
Pari modo reguntur virtutes @ Planetishac leges., Sol eft origo virtutis Vitalis. "
£9) Luna eft origo virtutis Animalis. .~
4} Saturnus eft origo virtutis
Receptiux. væ4 luppiter eft origo
virtutis Augumentatiuz. Mars cftorigovirmutis Attractiue. had DU ees we FL yan; Venus eft origo virtutis Appetitiue, = epg
ee Metcurius eft origo virtutis
Imaginatiuw.9 9 95 Lo. His rebus
inrellectis,cum fortificare volueris aliquam harum virtutum, for tifica Planetam illam fignificantem, et alfequeris
intentum.. Dole tt Regula obfernandein
Sanguinis mifione. "
Proelectionibus euacuationi s per ; i s miffionem, ippofitis medico “sum
regulis, circa atatem, atque anni t mpora, confpic {unt etiam he inytiles ; 5
soit f = : a’ 4 requis! “ fan e Pe)
Extra eæ ie cær fangins os Phlegmaticis, ab omnibus ¢In wes ee { corporis partibus, ® exiftente. © Bæ | Melancholicis ab omni-- ¥ æ 15 wibs, 2
oe ‘dus eftfan ) bus corporis partibus
exi- 2 nates. guis, ftente ts In we,
preter crura. Cholericis'abomnibus cor ¢In 6€,preter pectus. ; Pott ‘partibus, © | exiften- 3 4, preter
pudenda, ” ier ee In preter pedes, 3 Sanguine
ne avesteatinip Luna exiftente in 1,vel in Leone: neq; membram tangito ferro, Luna fighum inembrum dominans
iti »hocab experichtia docetur. Aduertas etiam inimiffione fanguinis
regulas. $i Sanguinis miffionem
impedic, wes dies ante, actres dies pott
" ai éoniunétionem,tunc enim Luna ufta dicitur, * }, Sanguinis millionem impedit,per diem, ante
et poft. o¢ cum o’,impedit miflionem,yt
fh. = das v|>Q,Impedit, damtamen Q
combutta fic. 10 2 +,Impedit fanguinis
miflionem,ve Venus, 3%, Impedit
miflionem per diemante et poft. 5) ag 3
5,& ot impediunt veSol. Ri i
}Impedirminutioné fanguinis di non eft pectu a~ 9 aa Oo os et melias crit p oft afp ectum,
quam ante. Tea gle a tat fangu nis minutionem comode? fieri pofæ pine 29"
et dummodo Pl nete non fint combutti. ee
poate sthresgrre Be rthasst ce: athosss} 9. frat gi ioreg Denotat con moda 1 miffione
gn EUINIS. bulat Sune enih quarior qu
rte, dux Vconiunéionead ab oppofitionead coniunct onemsquarta qua peragratur
tam poft cdiun:-Gionem quim pott cor vocatar prima ; feliquie fecundx
dicuntur:vel. {eriatim: apolt comdare
nem wocaneus “cag fecunda tertia et quarta.
lo Petinæn (odin SI pc
eee millionis anipinis pro Sanguineis. SOUR } hn.
eunidam quartam,conftituic rem- Vidi tati. » Arque Cholericis.. WwW it 24
| Terti am quam conftiuittempus sak ane fenili_ iy 10 - are a
“ullionis fn guinis prc Hi Pareoaunanom eæ eee e- sat car oni ‘Melancholicis. Bal
i Bit : a EPHEMERIS Siculi Noetini Art. et Med.
Doé&. AD ANNVM COMMYVNEM SALVTIFERA
INCARNATIONIS es es 9, ES ' A
PRIMA RERVM CREATIONE | ip æ Pæs Cui accedunt hac prima editione. aly
undecimeAnni. Secundum tabulas Nicouat
Copernic: ad inchtavrbis V enetiarum
meridianum emendatifime [upputate. Additz etiam funtluminarium eclipfes ex
Alphonfinis: Tabulis defumptz, ve mæ
tabularum differentia innotefcat.. be, SU ict Me a Ws shed Warts aT 70) ietoor a aly VERT aie anne, MA ATINART
CD re al. ee - b ; us te FIO tes ‘ ary,
Re : 700 @& Radices ad meridiem
primi January 1589. æ gim ay 4|. S ©
27/41 §7/16 $0 Radix preceffionis xquinoctiorum, § 46/31 26}30. 40% rotiusanomalix
zquinoctiorum. 12140 47/54
27)Requaliflimi motus #2 et et . ; 033 12/56 14m Anomaliz annuz # 7 2 —§5/29
3/34 23)@Medimotus @ A mediomom boar
5 $5l89 5/39 43 B anomalizaqualis
‘ 3328 41/30 om latitudinismotus @ © 355135 2126, 12/3 Medij motas Bb a 4 H/T 31/5t 30m apogri 3 39|5 45/29 7% anomaliz commutationis 5 rr es
2 7\26 3\r1 20) Medijmotus 7£ 2
38/42 34/33 37) apogei IF 2 5\14 44/44
§8/m anomalizannux 1f 2
2 I 16149 40/24 25)% longi 0/26 47/32 33/% apogei of” 29 §6)R anomalizannuz tudinis gf’ ; sist 7
© 48/21 0/0 -olm apogei 9 3
§€2)10 1/14 40] commutationis 2 i 3
32/16 46/26 = 4 | apogai loci > ‘ . 2 54/48 6 54) anomalizfeuargumenti 3% Ingreffiss
3 in principys. - D. A M. ves uny = 21.1 2,27.P. M. Solfiitium
afliuum BE Septemb, 22. 23.35. P.M.
Aquinocumautumnale fs, Decemb,
21.17.42.P. M. Solftitium hyemale SS
ee hl hl hh rt CC Or SF eee te 5*
1589 Calefte thema ad ingref]um %
in principium V 35 551 e A
_eeenme Martij © " % ty
a, 20, £5. +40 8, a4 a ap QR +9 47. a Dp et oc precedente in gr.25 min. 21 X
: 4:, ° ie 58 35 16 §2 Veraproceflio equinodiorum. 4 §3 30. MaximaobliquitasZodiaci. 32229.Eccentrotes 4% qualium femidiameter
eccentti eft 1000000 vel Le $6. Ts 27»
$0 qualium femidiameter eft gr. Go.
365. §- $S+ 37+ 47+ S54 - Anni tropici vera magnitudo. » 2910 7-8 22 Bo” Quatuor Tempora. m 6 41 9 $0 29 Y| Vera Lost Q. 28 25 22 49 27° o| apogs Februarij. 22 24
2f+ et 9 6 37 15 § %% | orum Maij 24 26
27. T™ 161935 16 §2 2 | loca Septemb. 20
22 23: rene 88 43 $6078 ~ | _“Decemb, 20
22 23 FESTA MOBILIA.. Aureus
numeras f : &). 13 -Cyclusfolatis Ep Fob. 13
IndictioRomana_ 2
LiteraDominicalis. | A §
eptuagelima Tanuar. 29 H. : Pringipium 56 Medium _ §%
Finis’: | Sf “O ‘ +4 æ i Oo 7123)
§ 16, 19] 2 §9) 2 §7/21 3)2 | — J25'
4115 15127 -.30|23 © 6|16 13} 3 22) 4 —8)22 3h > Bam o> A Agathx virg. 26 | 5|16 16/10 11123. 7/1 8]
3 44 5. 19/24 12) 9 Dorothex virg. 27!
Git7 Re Se et ie = beets tents nme ep
me pee tee ne me t real bis | ts) t :
ee: i~ = ST ene
+> oO} ap vt See Te Ly) ræ | ce.
31 t9{t0l $9 $9 ye 12 It jit] ay eh Me PRR 22 7 29 ee Ti) §sfit) 33 RBI im
12°53 9tr Saw GEES al C32 Oj12) 3
53 2}ralea7ii1g org T2 g23/42) 4
13 apie S| phe 18 ant 5 14 244109 %31| a er8 LI 49120 wi rt ¥ Fl va $5] ol 3h
J FS, ots Alas 233] 9 r4lam] 55
3|25 iv 4|26 46|10, §8}25 —=
ysl. Ene ~2f :
8]25 | pS. 10 248 13 ie of et Poe [26 32\10) 3/12) 44/7 | 39/25 |
3) 31/29 næ I 26 29126, 38] 9 s6|r2) 38]
8! 52/26) §8|29 | ; $126 44|.9 §sol1z
31\10 ro 4/28 "23 -23|29 17 oud
nt tz 16|t 28a" ngage tg]
44P { 23\2 6|t 30/2 Dazjo = 36j0 S 3 Bpe aa : : iy : 523/26, $}10 «28 20/29) 36), 5 18} 2 de rlæ. 14 so 22 20 | §6)29 33) 17/27] © 17/14 F8l26\ 5 19|t0 16l12 $4 5]
14|12 30|29. 3), 716126) 4826 26|10. oh
fo] 6 26/24 2/2927 ' ; iLatitudo planetarumad diem r1j2sr1j1, D jof2
" gf) 16|Menfis ¢ idle ececlo
Seiptierasr oh oe ok ‘ ary Fe “OTA to” 00 Occid:. al? elo
jæ rE: a: ie a | Pete) Cn: ræ diwsrnus ennai ab weenie eauinotto.
as FS Æ hs SOS Be) il (
5919 “44ir2024l11 17 $7\9 _ 38|r2
12 1Gl12 29 \4'9 44 2 | 7/13 42 Sing | 28h ro S74 aL 7D i Boat v 16 \F ue at 29° | 1 2712 9 osBtrs 1556 58 3119 A3iæ “æ itp ty | 29 38 Birr Aas ee Whe pe a Be 5027 44:9 3110 § $1}TO\20 3 27 st ‘58 1043 Ce 23).
© olar_ 19|28 8. holo tstaz fol
a 72818 45) 9 S7ia5 48 23 © 58|18 37. 28
188 41] 9 4027. ‘20|28 26 8937 \37
ah oe ie y 11-49 7}17\26 26 28 408 30| 8 ° II 3]18}27 iH ons 28 » “47'8-_37 27| 8 Tel. ?
a dain §1}20 _ 26/28 548 $ ugha sl 39
aris ro}20]29 49] 3 29 118 21] 7 4a] 49a
1L— 928 — Tat] 0 O 48/5 46129. 98 8 18}
7-21] 5 golto To 41/28"
Sothieris,&Gaije 12|22] 1 46127 %§6|29 16/8. 4 6 §9\.6 3] = 2 10°! 9\29 6238 Bl 7 A Georgi mæ lt He 44 779 4 m. 7 58] Mak cuangel.. 29 38.8 = 5 a 10 21 7 “46 Jeti, Marcel- 8 pO sala tol Anigeti pape. 29 468 mite: (lini.
+7
"6 38}2 2953/8 Wy pts 47 Vitalis
mart. 36)12 48) 0 - a S| 4.. 44/14. 0}-4- >
“ 4) 4 næ 8 34/25 4.59] © 518 4
a0lrs 3 fobsie siete et 3} 3... §7|16.-
2} {2 2\1 29/2 22Jo. §6}t rieudo
planetarum ad diem at soit 27/2 gt 11}3
| 21 r ossit 2slr 58{x = 8f2 158 9 | ros Me eAfedius B ad % OF Planetas. ee _] Occid.
| Occid. |Orient. |Orient. }Ocad. 5 æ J
g 5 eal A ° fF oD 2X
10 9 A 23 A 18 >* 3) 16 :
5 0 23|@ perig. Bay, AK 36 D8 | 9 Vo
A a ea |e 4 “hs le 9| A alco 1K 14 14 Orient. | y perig.
epici. eeu er css Immarginis penuria 28) Yin pigeo epicicli Biwee 3 ; Maus 1589 oR eMotus diurnus planctarivet 9, ab
adparenti aquinottio. &S, ~__
Denominationes lati IM MAIS 5 DS..0 1D
DIM’, AJM DJ dinum. Fefta Stabilia
> os 1S fecundiim vfami| 3] 2} et awe So Rs Ecclefix. a I/F /G Philippi et Taco.|2t| t/To 31/23 Athanafij epifc. }22] 211 29/7 12/0 Intientio S.Cru. [23] 3/12 27/21. 30/0 24]
413 25/5 P58\0 ‘ 2§) $14 23/20 33/0 Lie
3/22 29 Ioa.ante por-lat|26] 61s 21/5 me
42]23 42 = i O_o A 316 19/19 35 12/8 Apparic.S.Mich. 28 17" 17)3 CoStin 20/8
8 28 Dal
e æ G M 40 V 25/27 33 21s 37/29 44127 ido 29 «9/2726
28 43/27 27923 10/27 "16 Gregorij epifco. 29 Ta EM 27) -21/agDi4)27
| Gordiani et Epi.|30)19|t9" 13 28
34/28 Wai®|13\20 647 28 Nerei& Archil. iF afr §9|28 12/28
§5)27 251291 25126 faite A Bonifatij.
38}0 oO}26 54! 7 tN 51) 28)26 47
ows cal 1 BA Se 5 OE dO SS | ed SS 8)
Pudentiana. |9_ 17|26 ; 18 26
38' A 22/26 35 zi jo 37, 2632
i re a Vrbani pape. 15 2513 40 3
¢ 2622 2 Eleutherij papz.|16)26/4 38126
19, loannis pap¢. 27 2126 16 A 136 12}
Pie Felic’s pape. 126 6
call Perronille virgi.l21]3 119 126
263} Maus 1589 106 CR cAsbettus B adie ©
Planetas Ce. Occid. | Occi d.' Occid.] Orient.
Orient | r 41e@lehe te ST ao H M ne:
b+ mutul. pee RE a a
piel eras log oh: Ate RL OY Se eee
Bla bl eee te) ce | Pæa®: Pema
athe 5H “10 40 104 æ a
" 7 tig bb aim oa PS lis lei vlad
U3 meer ly he a | i lp | | If it 9 eindittbee ete cacinn LIS C3 OF Chek ra go ap cs! | hl ek Beale Pe ey ice aA tæ. 7 — ie 47 | 17% 49 apoggo. aaa ee ee i a A a epee ellie Ras atlas ck a Re Dok pa dg adh 22 Or sg00 6o 16 | A 14 ‘Soe J 23 Alc.26 mp; | | ies 4) |4 to 24 A 116A 16} | ft B 2 luntus 1589 ee Morus
diurnus planetarum et 9. ab adaparenti sg
Denominationeslatim [MD] S$ “D[S _D|M___A|M ‘Fefta Stabiliafe- 5 cundum vfum
S.R.Ecclefiz. 3\26 = Il25 «18
to 38|26 Sl25 §9)26 31
2215/25 Eni 24) 18|15 26)4 §8|27 44/23 53|25 25) 15129 57 18) 25Dis7|28_§7j25 _33}25 58]o ~~ 10)27 37 14/25 23}28_ §8}25 is Felicia.|30 A Barnabe apt. lunit, 19. OF lg: §8|26 17|7> 29|7 sol2s Bafilidis, Cirini.|2_ 14, I}10 2623/8 _ 42/9
38j25 25) Antonij de Pad. > | To
11/26Maol9 55|t1 27 25 22 Bafilij magni.
_ 17/26 37} = -Sin3 17/25 24126 4§[12
21/15 TO 34426 $413 34/17 To 38/27 3ir4 47/18 stl2s 49|10 45|27 14]16 o]20 43)2§ 6
§2|27 25117 14]22 2a 36 25.1 2
3|10_ $9127 35 {18 27)24 - 30/24 $9
6|27 a7 43) 19 40|26° 23/24 56
14|28 1/20 _§3}28 16/24 $3) 22128
14/22 .7|9 Tr 24 24. 50 30128 -28}23 20
5|24 47 38/28 43/24 33/3 59j24 48 sojet 46[28 s9/2$~ 46/5 53/24 40 5 Air “§7itt $529 15/26 059|7 47/24 37 A 15 25/3 Toannis et Pauli[16}26|4 Leonis R— —~4) 22> —-3|297 32 28°
1319 41\24 34 Petri et Pauliap.| 19}29|7
218 12)12 11/29 48|29 26/1 3§|24 37
Céme:.S.Pauli. > ame et Bie
1S 19/12 20\/0 g]O_— 39|33_ 30/24 28
2 t]x gt]t = 1$]0 2 ]0 4918 4
Latitudo Planetarumad diem r1]x §1|t = 12)0 gg 410 a7 s4pleame y2|n ga} glo 20jo «14/0 lunius 15 8.9 10s CR eAfectus §) ad 3% et Planctas. Ch Orient.! A(peétusPlanetarum. eS [4 if) 22
8|P 16 EE $——$$_ lulus 15 89: ES a
® eMotus diurnus planetarum €F 2, ab adaparent1 aquinottia. Ce Denominationeslaim [M DJS DIM Djs_ AS A
|dinum. A 29] 9:16 42/11 §7 Septem fra.mar.| 30 10\17 39/23 $5 rp Ze i. Bal babe 37| §-.42 Na oris, &Fel.| 2)12\ 19 34117 23 31129G 1
28 10°t4o —SSS_—__ 22 26 22yp 23 10 G\16'23 23] 4° 13)10 21/16 1410, 19 18}28 29 10/126 1§{tt o2 tO) 92)1 13|23 _$]no 39 4, 43/10
wit Pantaleonis. § par 3 43|
0 Nazarij Celfi. 8} 4. 11 161 4 §7| 3
3° oe aa Be 11 '45| 6 12
1§ 33)r2 lle 2) RAS . 3\1 13
a a6|1 D 40|Menfis. Tuly ee
1589 ' / C& eApectus ® ad # €F
Planetas. Ga ee } Denominationes ‘latim Fefta
"Fefta Stabilia B oe 9 b J fecundum
yfum SF 82 a“ " Ir ate ome parle 5
PG MIG G MG G MG M ale Podiad Vine. 2]
1) 8 42116..33,11 §0|17 17 45 15. Scephani pape. |23|_2| 9 39] 00 914 $5]37__
56113 _46 Inuent. S.Steph. [it 3/10 3713.
Romani. ni. Vigs| 130] 916 23126 538/12 12 30! 19 19) Wy Laurentij mate. |g 1O}17_ 20 32218 12 35) 19.
31/18 spas A Aug|t118 18/19, T9an $O|12
39, 19 19 #3118 $5 arz virg. | 212! 19
i916 2°P39 1? 37|12 44 44,19 5S. satiate
A $. Hyppoliti. die 13\13 74). 26|12 43:20) S.Eufebij. Vigil: vieil r4)24 Tij2s 2412 12
$3122 : a eæ Aflumpt.B. Mar. siesta 9| 7
> art} 12 G\16|23 7/20 3/13. fie 24 Ss) a salr3 6 13 LE S. $.Agapiti mat. mar. | 8/18 2§ 2116 1403. OBE gl19\26
Olzg 5 hxqi2t A Bernardi Ab. -
20/26 26581137 13 18)21 11|21\27 27-56 27 4. $113 Solar $524 S.Timothei.__}12) 22|28 $4! 12°29 13 .26j21 §8)24 $0 Vigilia. 13 23! 129 Puree agg 13 30 22 10 25.
26 Barth omai. 14 24 Fay LF 12” I7|13
322 23|26 1 Lu¢ouici cont. {i5 *5| I ig cpiasieh
Pepe: 16|26) 2 46\1 a “8 A} r7l27| >
44126. 34113 1|27 “fOlrr Auguftini.
epi.[18 28 EE g2l10% p13 47.123 34128 26)13 12 208 Decol.S.lo.Bap.|19]29| § 149 45,54 415 Wyoes
27/29 314 27/72) elicis, et Adau. 818 1
23 39 29. 40\15 (a 23 PoM Ty | ah
Latitudo planetarum ad diem ojt 10]
é Q @ ea se ap
Augufius a oe CR cAtheltus Q ad
Be F Planetas CR Orient. Occid. | _Occid. en Occid. Fo feb | pm [oe 3: Fe : 0 18 se | i LN 14 * 5 Q17 peice onl eee | OCR pre “Seley 8g 70 A ; |* HO dui 2 18 Pere Gry ele Te fiat AG Bais} din 8 Hr tsg S034. sil | Nc tel eee el eh @ apog
lig ie 17 ; loa i gallop ol) æ t1
Afe25 Mp sod i Op 28, (Oo 1419 Qs
Ree lye 1 Eye [oe 22 i. | A) ike æ Me lx rhea et praia es tie ie ly 17 | } Vier 33
gO Ozu le ale. i | pik Ty Alc.
26 LP “3 au |G 50 a) h20 : : fan a ° | | A mA 1% jaa! ad 06 28 æ asl las al leas! ; F 8 : P.22'P 10 by Af. 6 # O 3! 18 zee Bu ISS | a
Be | : x 5 “| | 29 Aan | a
8 {30a Maa Sala æ grt es 41P 17, 0 Obimmarginis penuriam hee Ob hicadferipiimusdie ‘ Epbem. Oo iy September 1589 i eMotus diurnus planetarum &§ 2 ab
adparenti aquinoctio, Gt
Denominationeslatiu- |M DiS D|M DjS DiMA] dinum. Fetta Stabilia fecundum vfum S. R. Ecclefiz. Agidy Abbas | 2 A 9/20 39/27,,.42]21 §3|27 \42|20 5 “513,
15}29 44/4 14! 13 123 4 14 $0)27
4 30/11 13 7° 4514 3027 43)t $5 nn nen
017 53/19 I7WiI9 1§|19 24119 20) «5819
3° 2145/22 33/19 619 41/23> Ol24 gl|19 2124 «1412§ 46/19 ee || eee 18}r 213 °
§6|2 22|Menfis. | September " RPHSIBF9 108 CR cAfectus ® ad # F Planctas. Ca Orient. | Occid. Occid. | Occid.
Orient. æ: OO —— | |
Immarginis penuria § 6 ® inapog.epicicli. hicadnotauimusDie 220 7f inapogeo
epicicli. WD hg Bead as Rg fie ee ck a alæ er : October 158.9 ee eMotus diurnus planetarum et Q ab sik
aquinottio, Cte Denominationes latiru-
ia Dis A |M DiS _ A! dinum. ra Fefta Stabiliafe-| > 2 ed cundum, vfam | S.R.Ecclefia. A Remigij. 21) 11 7 «531° 7 23/319 2,2
24) 4110 51/13 ve rr re | | |
es iS Francifci conf, 25] §j1t §9 Spi itd | sa) ola to 743/14 \ copa 27| 7/13 48119. 47|14 28} 8i14 48
Doane oe 915 4 30/10/16 47/26
49/14 ; ali 11}17 yet: b) 2j12})18 4
Califtipape. [3l13l19 45] 5
4|14/20 44 eee Fee
43/2 18/24 43/16 giepee Os 26 42/15 pore
17/27] 3 41/19imonis,& Iude}18}28} 4 41). 13113 49 29] § 41/14 46 wits 30 6 41127 4217 a | rr ped =. _ i Dl rT » —æ i.. Odober I § ‘2S æ
109 CR cAfpecius H ad Hx €F Planetas. Ce | Orient. Orient. Occid. | Occid. |
Orient. EE Sn eo ee oe aptiaaiel
1 OD} 1 26 | ‘| ) Fea Sasa
peeteee pretess 279) js ROR i? 2 ule ee
A 10} ___|® spog. O 2219 U 17 Nouember 1589 &% Motus diurnus planetarum 9
abadparenti equinociio. ee
——Denominationeslatitu [M_D|S A[M__A|M__D|M__ Djdinum. TT
Fefta Stabiliafe-) >| S| i |: @ b
cundumyvfum [3] 2] 82 m
S.R.Ecclefiz. | § FORGES! ora! a,
S—— oe Oe | | 12/20 29/17 >
54 Coed 27;22 = 8117 24) 3/10 40/T§ 43/13 42/23 45/17 Vitalis, et Agric.)25| 411 41/28 §7}25 A 26 29 11126 | 27| 615 42|25 26|a8 531 28) 7lr4 42 § 56 : Quatuor Coro. |29) 8/15 Dedic. Bafilice, Us
9|16 31 tiphonis. 10|17 Martini. Noju |rt\18 A Martini pape.) 2/12/19 oe pe 5
4i14]20 45/1313 Ab 22 45/27 45/12
| G6i16)23 46) 12 “*10}12 :
Gregorij Thau.| 7|17\24 46/26. 24/12
Dedic. Bafilic. | 8|18]25 47]10 % 20/12
A Pontiani pap.| 9/19 24, 2|11 §6|10 20
II §1|10 A Pontiani pap.| 9
10 13 26 47|24,., 2 20 53;
27. 48) 7 Nouember 1589 110
C&R cAfpettus ©) ad 3% F Planetas. Ge Orient. ' Orient. |Occid. | Occid. |
Orient. * )* YY ts ee 23 | * «22 | P bg 2 et f næ
| S wIloe | * 10 oe 2 @® perig. A 718 r8 * 19% EX 9 6 rg). -s * 13
15 Alc. 4 = | fb. O\as 16 A 2119
o * 2110 20 ‘ 17 * Wo 15 edi i! : 4
December GRY es 8 RG 4 PR Motus
diurnus planetariset 9, ab adparenti equinoétio. &&§ DenominationesJatitu IM. DiS AIM AIM -DiM__
Ajdinum. Fefta Stabilia | >| S| - 3%
Bb |. E oa Q [a] Q ‘fecundum viam 5 g HH
| aan ao wo to $) . R. Ecclefiz. |'% | 5 'G MIG MG MG MG MG MG. MG M ;
21}-1) 8 §6]23_,.19\10 §sjt2 20] § 51/11 32/26 19 Bibiane virg 22 a] 9 §71 § 47|10° goln2 30|-6
t7]12 46:26 15 A : [23 3:10 §7\13 _
26}to 4512 4017, 3114:+ 0,27 12 Barbara virg, 24] 4-11 58 19110 4012 491 7
48/15 14!27 2416. 9 Saba: Abbatis. [25
§it2 §9|14 27|10 3512 $9} 3 34116 28 6
Nicolai epilco. 26) C14 0/27 §2}t0 30,13 8} g 20/17 42/27. R31/16 Ambrofij Epitc. 27/315 1/11 3§|r0 25{13 16j10
6/18 §6}27 Conceptio B.M.'28| 816 _ajas_
37}10 20,13 25{10 2/20 10)27 (pap¢.| ska
3) 9° $5|10 r4lr3 33/14 82x 24/26 solts
A Melchiadis senahe 134 ag}ro glt3 4 tjr2_24}22 38/26 Deon ces, Il 5 §{10 4} 13. -49)13 «10]23
52/26 [3 ilralo 6 461 9 58133 s8j13
s6]25 Gi2s_ 48i1s 44 Luci virg. | “3/5
ps ee | 221 9 $3) 14 G\14 42126 20)25 4
14)22 8 47|_9 48 43. 14 I4l15 28] 27 34/24 41/15 Bit 23 9| 6 6.569 43:14 22(16 14 38 47/34
2|15 . 6) 16\24 10/20. 45] 9 38|14 30|/17. Of O 0/23 A 17 25.42 II “4 " 9 34|14 38|17 I
ijn æ 26 =n 9 2914 45118 2 27\22 Q19|27 13 7] 9 24114 §2\19 3 41121 Vigilia. _|10 Zoj2814|12 381-9 19!15 0/20 4A 54)20 Thome apoft. — T1)21/29 1524 $41.9 1S|15 7
]20 6 7\|20 ; 12)22 of: 72-0 9 10;1§ I4]21 7 PA
| his 3/23 1 17/1856] 9 sity a1 |22 8 33/19 A__Vigilia. |r4}24] 2-18 offs 1 9 _Ojns 28/23
9 _46)19 Næ Dni Noftri. 15|25 3 20112
44] 8 ssits 35]23 10 gg9|18 48/15
Stephani prom.|16)28} 4 24 24 38) 8 soins 42/24 1212/18 loannis apolt, 17127 5 ize 637 8 46\15 48/25
13 25 SS.Innoc. mart.|18]28} 6 _23]18
44) 8- 42|15 54/26 14 38/18 Thome
Cantaa.|r 9 19]29| 7 241 0 54] 8 38116 o]26 §7\15 §t 20 2 8 29(t3- 261-8 34116 6]27 43|17
3418 A Sylueftri pap. 21131! 9 26126
10/8 30/16 12|/28 29/18 16)19 Latitudo
planetarum ad diem Speer 12}0 =§1|t
33)2 2 36) 16]0 45|' 4, 41/2 ¢ 212 34'r 21/0 38)r 46tr ee
ee a i
— Nee 7 ig 18) gies | las shat. 25} a 21 are a 7p | æ æ : |
| s, i NAT i Ss a ; QO b $-9. @ apog4 ‘ ly, 16! | ; le =
SEA aa aS 25 | * 5] | AA? arn8 Ere
: 26 la sod Fh | f ..0 a ee æro.
29 0.13 33 A | joy e2 15 30 Afe.'23 2 ly s| B “+ 10 adhoras,€F minuta. %% €F @) ad meridianum, Secundum vfum Horology Jtalici : 1589
Coniunctiones,€F oppofitiones
inclita vrbis Venetiarum, re
2 | Bolas Jaw pfatigw[ssistiidsMiacnidaag ZAG|Z |AAZ|ZAIAARIZZIAA\AZIzZZladizzizz Slee Tit Jræ ealeuiastic : 2] ele os ~ elied bad) mre ln dia a mies a eyeeieci+*|ss|e-|-slea|saam Oita a win. “Vajtelinalen): x|za|oa]ea]s2[e es ze) soafos vale dD} 0%} 0%} 0%} 010% et x
SiE] 8 ists S\$|-h3\4 SiS! £-ISfAJM. aS a — æ =| Fefta Stabilia) e m8 mm So Cæ rE fecundum vfum | 3, 8 bk. a]. v aia EW inna
Por acarse S. R. Ecclefia.| § | 5 IG a G
_MG =ule MG 19 t}10 11] 6 §2 | | 8 eS | 7 3 21K6 47|13 54/26 20] 2/2% 11/21 20] 7
34116 43114 1438 a. 38 ‘22 21 il 6 4 7
37;16 38j15 23/28 29'23 §G6]1r 27} G 22
4it3 PHU Æs 33116 7/29 29l25__38 38]1f It 24)
| 23 i “6a 7 42,16 28/16 “oO ! 24
11/20 38 7.45) 16_. 17 5.Thom. de Aq, ween 11| 5°46] 7 48!16 16/18 20 26 817 T1]20. 18! 7. .61]16 ie Gaiagmar 27 “slr8 10] 4931] 7 54/16 28]10}19
rolr$_.20 2—SILS__$9;20~ G
Gregorij p.Moar.|11j20 10/4 so] 8 olfs §3i2t
2jr2|21 rolrg §9] 8. 438 47 j22_ 22 __9 — !)— | Æ SES spl 10l27 45] $ Siig 41/22 lrg]23__ fro x5] Bra} rs 35123 pmmenes
6 8 16/15 29 a. 12 16 8 20) 15
.23|24 56 pend 3 7\1 “S aglts h6lzs
40 8
iprephoonta 13 36 17 28 18 __20
: " pecilacie acti Benedict Abba.|r1}21 19 9 19 |
| ait EES, Renæ 10] 9 “9 28|13 34 Martius 159 os PR. cAfedtus © ad- 3 CF Planetas...
Ch... Occid. {Orient.| Occid. | Occid. |
Occid, | SS = ite 5 | i. a 9 gz Afpectus
Planetarum mutui. ne —— A a — fee I |* $| iP 16/0) 12 | | eas 2 O rx 2
Fh yeep pe SAR NSS AS a a RE |S
peng 2 os § 14 40 3) | | GAfe!21 44! | oe If ore Se as | ites Sc 8 SS a
FE 10 * | | f "| | 11 | I TO BS ago) ver ees 12 (!r2 36! la alk 14 | Alc sagan (HSER | SRR 7 WRI = 5 acd head VE æ Sa, 15 rs. | 4 | 16 le ee Oo wa aQ@Q 3 17 | ie: 20) —— | ge So SSE 18. Cy. 2%
6 bie re ; - |. * ie, 21 Al 23°
HA Ir gf ~23 sear ; a ee 22 | | -
10 + aa ea Æ? cers i) eæ ay eæ Sey we la le se Sd 29S Fagan mnenpifcors angie 28° al 9. 3| lb 20]A 3 fe | 29 Alc.| 9 Wt, j a 00. 13 ee 30" 1S BS ssi 2arvio. 8 es Se 3f | i fi O 13x Qe, a Motus diurnus planetarum eS 9 ab adparenti
einai. : Pemonrmnes [M A $ A|M
A/S |Fefta Stabiliafe-| > oe 6
G__M|G MIG __MIG —_MIG - MiG MiG 34/23 717 |
ye ree _9-$0}15— 4} 8— 43) 25
5|14 548 37 9 §sltz s6 9 9 26/26 4110 §2)27 a 19 19 50) 9 36 —-F5| 28-- 18/28 1 29-40
tz it 13 44)29 3|14---26] o— 9) Oo 3tt3 3
Tiburti rn” 4184 Marcel 16 26 5. $2
Latinido Planctarum ad diem
§1 34] 1 -28}
23> Dit 9 $2 6}14 48) g—2 O.-$4}12--$4] 9-13 17-17, 1.36}11 i iy 35 §9| 1
--19}18 Ard _2 ~10}10M-8 25/2
24 20 50] 2 46 Mpjit7| 8 $2 2 54] 9-46 48 155 sates sh amen ne 3. ~ 3} 9-36 391 '3.% 5] 9 Suid O—
28] 2 10} 2 1)3
ol4 4| 3 Siro 23 10-—12] 25 — D 214 D4zjo
Pedic imdiagape cc as : 8A9 ar
RREERTRRIROR ORR iteon ania Deas Æ eee ar ee æ
CR eAfpedtus J) ad Hx °F Planztas, Ch
S- —§_ see | es ee h | ¥ | Pa | 2 % | Afpeétus Planetarum mutui. eee eee
eee Cc 29\K I7 P22 eo 8 oD ___| Oceid, jj SS eee OO ET G5 23
12 Afe.) 7 elie 20] 22 i 19 f|
8 29 20 20_Alc.' 48 we es | ee | ee | | | :. ase S97 No] A [ad | ORI It * 2 æ,
| ee)” SES | FEROS @ 2% 20 da cl || eMaius 1590 7 | | Gi Motus diurnus planctarinet Q ab
adparenti squinottio. &§
Denominationes latiu- |[M Als Djs Ass DI DIM_D D|dinum. 3, Fefta
Stabilia iD) 2 Q@ 5 i]s a i eee
‘fecundum vfam | 3. e rol Vv m = to] i
‘|S. R. Ecclefie.| 3/8 'G—MilG—_MIG@ MIG MIG MIG M|G_ MIG M |Philippise aco 110 16 Athanafi epife. o> ira) 14 ef | Sf
S$ §7j/12 4419 §4)27 52 22] 2k 123.
16/12 Stig 48 48/28 34) 2 ‘\intentio S.
Cru. } 23 gira 12| 7 19}t2 53 9 42/29 29. «1G
Le 433 Eade S123 >) vee Fe 37|29
[25 Sjt4 9 4 34]13 12/9 9 ‘|G
Toa.antepor.l.'26] 6:15 7117 44113 2019 26 22| 0 40|19 —_. i—do— Sore ne EET et a 27 “7,16 §| oO” 39/13 27,)9 21 4| 0 ‘|Appait.S.Mich, Mich. pz 8, 17___3|13._20]13
35/916 16] 2 46 190 i |Gregorij epilco.
|39 29 18 1 i 27}2 9 25 so 13 42/9
7|*9 '
Sexsiapiicma 30 æ $9 Ear 1350 jg 6) 4 28 41/25 Maai*/r1/19 57/2045 25113 sip 2] 4
§oj28 Nerei et Archil.| 2 13/20 55 2? ;
3! 14 58 $7| $_ 32127. 33 28 18 : G “3/r3/22 ai 40l14 1418 -§3| 6 13/26 æe -|Bonifarij | 4{14]22__ $0]26 nl? 14 2118 8
49] 6 $526 22 ‘ s{rsj23 48) 8° solr4
sine 457 375 45/3 04 | $}16|24 4° 46/21
rolr4 3718 41/8 18j25_. 7la7/35 44 mace 45/8 38) 8 sojz4 28) 6 18/26 42/16 14 S48 34 9 41/23 50) 8 o crite Glico ailaa æ
“Si97 39/28 52115 = be 31/10 22)23
10}20/28 _ 37 37| 11" $4{ 15 _ 8}8 28ir1 gaz T1/yq/29 35]85 12 12{t§ 16|/8 25/rr 45]21 Pudentianz.
32
8 49it5 24/8 23/12 26/21 24/15 Lo 30/22
44/15 32/8 = 20/13 |_2_ 28 o~ 6
S5\15 40! $_18]13
48}20 4 SS
8 «reins $_rr16_ 32418 a,
Latimado planetarum ad dient
a = >.
Ch cAsbectus ® ad 3x Planeta. Ch '
Occid. Occid. | Occid. Occid. Orient g
Alpedtus Planetarum mutui, I7io O 220 Dive 2 Fu 9Ho la Perig.
ys bo8 lunus Isgo DO CR eMVotus diurnus planetarum et 9, ab
adparenti aquinoctio, Gk
Denominationeslatitu- |M ~~ AJS DiS AM DIM Al dinam. a at
‘cfta Sabiliate-|=)S) a | @ |B
cundum vfum | 5 g æ Ir ~
S.R.Ecclefiz. |$15 1G —~MiG. Mla ola ole 122] Tro 8} 0 3}16 8 Marcellini Petrij23| 2|;; 6 13 15/06 ee A (&Eralmi. 24 3} 12 3/26 29} 4) 13 I 846 æ 26| §|13 §8)21 .13)17 pe sesalr7 a4ls $ 28) 715 $3lts. 46)17 3218 5 29) 8116 stlaz—s4]iz7 40/8 amber Hip aliio® sliy ao 31 |ro|r8 4$]22 A Baamabeapelion |r| 43| 4° Bafilidis, Cirini-| 3}12}39 40116 46|18 Antonij de Pad.|"3}13|37 Bafilij magni | 4\r4l22 35 Viti,Mod.&foc.\"s|15|33
32124 she ln | G\16}24 30) 7 ’ 7\t7|25 27); 21 A Marci et Mar.| $}18/36 24 Gerualij et Prot.|9/19/37 22 Siluetij pape. |ro}20/28 19 I1j21}29 _ 16
Paulini epifcopi}12|22| o% 2 Vig.
[13/23] 16. 3 Natiui.S.foa.Ba.|14!24
r¥ A 525) 3 6lts 26(19 s8/8- 40 Ioannis et Pauli.| 16} 26 312953 17/27 ors Or
Leonis pap. Vig. 18128 §8|26_43]20
Deeri et Baullapliclaal @° fee ie ma élagere Petri et Pauli ap. 19/29 6 §§| 9 49]20 16|2§
3615 Céme.S. Pauli. 20/30] 7" §2j22 : 8 “95
|27 7 1815 9 16}1 5 4g9]o S
18|Menfis. 42|1 D 26 4 . i i
=). unis l5go G8 cAspecius 9) ad #5 Planeta. Ce Se
I27 a ene A ‘ Æ te ay 7 p by S|
\° 5 | Oo my | if Yon a be PT -~ i
é | | 9 9! | ly 2'9 2.6. ! |
‘ Occid. Occid. | apog. 3 9 O16- 36
ATR 15, (2 30 09 et Bo 10 Aft. 51 20 Orient. Ib 7 | ‘Bb apog. rr Sse z |
| x2 A SA 3 A 20 17 fe ile ols
she sf | 14 Pf ou Sw Fo oS a a ee
15 | ; 16 is 20 * 1! | 7 os P 16 | | tg Af. 1 bi! py. = 26 ! 2 æra itg | i 4 oo OX gu 21 A&A 2A 3 | O 4 i 22 | æ 4 21 @ Perig, |23 eæ e F. |
124 Or 52 Ff 1430 6 | sets tonsil bind
as Afc.23 “Ey 8 r Oo 6 De æ | *
12 ee æ] 7 og oe * * x. | I 23° | | lA Pr ex. i Thats: Abus 29 a
3 Oh: Ta aa a te Tulus 1590. Cit Motus diurnus planetarum et
S:abadparenti aquinottio. CR
enominationeslatiu- |M DiS D|S. DIM DIS D| dinum. Fefta Stabilia fe-| =| C cundum vfum | 2. S.R. Ecclefiz. 6 eæ 2 SB Oe =...| 2 Z(G MIG MG MG MG M ff | G
Vific. B. Mar. 22! 2§|
S|[r2 39 26) 6|13 36 27| 7/14 33
128] i191 i30 ; 39 O16 -
28 Septem fra.mat.|30] 10] 17 Pijpapz. Taj 1 Naboris, et Fel. G
4/22 27110 3§{10 ee es æ a Margarit
virg. : | rete ee Le eens | anna Viaxedis virg. ' G Marie Magd. Apoitinaris.
S,Chriftine. lacapo.&Ch
rif. SEE Ged Ce ee ee eee 31 (24
30|23 1}t Latirudo planetarum ad diem 11/t 2u}n 437 |r
Iulws ere 590 122 Ck cAfpecius ®
ad 3% Planctas. C& Thi io: Orient. |
Occid. } Occid. |Orient. | Occid. Afpectus Planetafum mutts j eRe 7
Auguftus Is 9o | | et Motus diurnus
planetarum squinoctio, Pk |. Denominationes latitu- iM DIS aah a Dj
dinum, Sefta Stabiliafe-| > ' OC} ®
g cunduim vfum |3.! 8] © §) e 29. eee
3 | S.REcclefie. |§!F|G MG
M|G_M le G Mic _™M cue eMie pas =o
\Peutiad Vine. nz) a] 8 2! eg 8/25 3)4 3311 33 29549)22 31{22 17 3 æ Stephani pape. _ 231219 18]24 4tjr2z 42]
0°%28)23 32j2t 24) 3 Hinuent.5.Steph.
24) 31/10 i 4|24 47|t2 §t| i 7\24 32/20 26] 3 = !Dominici. 2§) 4|I1 20/25 §ai2g §3]tz Oj tT
1 46 25. 33/19 2 24] 337 GS.Mat.ad
Niu.|26 Rittman 7 49125 ol13. 9 9 2 “2 25/26 55 35 18 22] 3 “3 tal 55 6\13 18} 34127 37|17__ 16) 3 tt ‘Donati epifcopi. aie 714 43] 2 1O;25
12/13 ‘Cyriaci, et Larg, 29» 8 ty tila
4ties 18} 13 4° 22129 «411s 73 § Soma
Komani. Vig, 30 9 16. 9 927,.29|25 24113 46] § 1| 0244 jLaurentij mart. }31 10)17 4 G}10 ©"
37)25 30113 § Transfig, dni. |27) 6 G}13 _16}19 | §$]25 S. Aug” ie © 424. 5|25
25 36 14. 6) ee G @ S.Clæ virg| 2 212i19
21 7 s4les 42it4 53} 3 ScHyppoliti. |
3,.13\19 sol22_. Slay - 48|14 36) 4 IS
Euthij Vigil.| 4 14/20 57 635) 2§ $4114 6 Atlumpt.B. Mar, rag 1§|21 6 16 22S} Ritteens §oj21 Sagi mar. 24 48] 6 Bernardi Abbat. 10 i 44
12 r1j21|27 42 19 5,24|26 ' 44)13 3 Slimane. 12|22|28 40) 3 6|26_ 23\14 43)1 |
‘Vi 13 115 49|28 22114 40|16 18}18 ney FE 2 %0 19 +983 S92 7
35|20 16\14 §6) 2 4 Wp sajet 23'S
57] 2d ee pws Decal. sherry" 19 29}
5 gzj22 30]17 34% s8} G) 24h11 30]23
37\6S 12) T_ §§ 8}24 4$it9 24|T SE Latitudo Planetarum ad diem 170 10]2—s2|2 ~
55 Menfis.) y2it = 34/2 6 220 82 i Ai3 ee ee ee eee æ æ æ ll i a a ba -" - i 2 % Auguftus 1590 Taz ° ei Ge .cAfpecius ©) ad ie €§ Planetas.
Gk Xs
e ; “
*] September Og 59 ° i @ Motus eh: ‘pranciarion es — equinottio.
@& a a, “i | 4 | % | et _—_—_—_—_) > EE ee! SS |
Re 44/27 22/17 §1 16 31/27 26
26|18 2 19 47/25 §3l20 gol i 48 20 25/27 Ilar so) a. 45 ho: a8 24! 3|10 17 28
28 27 30\18 14la1 3/28 9|23 20 | 2) 4|EL
1S}10 36/27 34118 25|21 41129. 18)l24 44
; 5|E2 13 234, 2/27 38)18 37/22 19} o°%27126 11 27, G)13 Tt} § 946)27 42118 49)22 _§7| 1
_3§]27 39 28) 7|14 10/18, §2l27 4611 1/2
2 Natiuitas B. M. 29) ales 8 Bees we
r3la4 13 “- 3 ee or ad 'G S.Greg. mar
/50| 9) 9} 16 æ ee 12}27 §3\t9 25124 51
ee 3rlro LC S\o%aslz7_§6|19 37|25 29
\Proti,8c Hyac.Se° pejrr]r8 5 3 25 $9127 s9lt9 49|26 _2)1219 2/2 SQj28 2 2{20 = 1126 S45] 8 3
\13|20 “Fe 49128 § §j20 13/27
ExalratioS.Cru.| 4! 142 20 $9129. §1|28 8 }20 5. Nicomedis. “sis Ts. s7]14 * 48/28 G G Cornelij, &e. &e. dials 22
§6]29 "7\r7|23 55] t4 3 18)24 $3)28 8 t Ww 19 25 §2 1
S.Euftachij.Vig. 10 29/26 $1125
\Matehei apoft. [rr]21|27 501g
|Mauritij._ 12}22|28 48 20 G
Einipape. æ 23 = 14]24 F “sp 28 36 æ
8]23 20 28 39/23 ? an 28/28 30
30 28 28 40/23 46 §j29 41 6 43] ©
19) Dedic. S.Micha, T9}29 4113 59 29| 0 +16
G Hierony SF22 3°1-6 30 4°25 45 ° 1» 16
Menfis. eal Wt 47)t 130 14,9 sel Latitudo Planctarum ad diem 1t}t golr 1210
16/0 © 22 2ufr §3]t 9° 18/1 ~ 10 oa September 1.5.90 ee eAfpecius ® ad 3% Planetas. Ga Orient. | Occid. Orient Orient. Orient. 7 SOOO SS | | |
ee | Occid. | apog. of #9 og 6 ;
* bY 3 Q | Afpedtus
Planetarum i i
; oe 2 is. |
17 Oatoher 1590 | oR eMotus
diurnus planetaris et ab adparenti equinocti2, &S Denominationeslaiu- |M D|S DiS A|S Ajs D|dinum, Fefta Stabilia E æs 9 5 X o fe)
S + AV ifecundum vium | 3.} et | ee i ON
I 2 = _ 9 IS. R. Ecclefize. | ¢ | 5 coe
MG “a6 MG MG MG MG M RKemigij. ee 1 7 ee
40; 28 41 23 58} 8 43] 0 §310 17/0 33
22| 2 8 38119 46'28 4224 I1|/ 9 2x0} 2 §t2 4/0. 10 oo [23 3, 9 7) 37 828 43124 24/9 5873 17,13
$11 9 (6 Francifei conf |24|_4 10 36/14
49 "28 43°24 37110. 55) 4 4291S 37) 9 9
26) 612 35l11 © 17|28 4425 3!11
50} 6 53'19 ‘9129 — $7 ee = Kareem Vigilia._ : 21/31] 7 26/11 48|28
20) 0 26'27 19] 7 20/28 rit o§s|x S'io0
= azlo. 40]t 13 Laritudo planetarum ad
diem urjt §8)t 4 7/0 23/1 5|° ny
9|Menfis. 212 uk Oo a7it 2411 14 tte
4 me | ee ort
Ouober 1590 fee i ote oe ee Be OR æ 2) ad sd €F Planetas.. Leas $ a, aan §
=} om | Alpedtus a =A 1 OF ea
» ok 1 “ox? woe Pin ma”
| A log YQ 2 IP § riteatbc i @ Peri. A Bb @ 13 : sgager ss 14 Is;
16 oS ao QU * oO ° seme >=. æ © TT, |e eR
ee | Spot BSE D 22|/* 7x 13 ee a leo 1A Bb ABS Orient. Bh ¢ 20 oe i na ena
| æ, a 13 apog. gs 33 Bie 35 Sf 201K go G 10 Nouember Is5g9 0 Gk Motus diurnus planetarum et 2, ab
adparenti aquinottio. Ck 3 7 'Felta Stabiliafe-[ =) Sit ¢ | g cundum vfum | 2 a _S.R.Ecclefice, G ‘F eftum oium sa. | 22 8 ° Com. otum def.|23]_2} ‘9 ° S| om
/Quatuor Coro. 29) Sits Fh | Dedic. Balilica. | 30
rR wer 5 no
"S Be ; rw >
S we FE |
w ~ we
wv ° wow
we Gregorij Thau. | 7\17|24
48 G Dedic.Bafilic.| 8} 18) 25 Pontiani pap. | 9/19/26 4
4 493 cr) ~~. x) } |
11/21} 28 22/10 45/27 30)
\Ceciliz virg. _|12|24]29— 34 5.610 _43| 4_37|t0 Chrifogoni. \G Catheri. virg.|15|25 Petri Alexandr. |16)26) 3 17|27| 4 {S.Saturnini.Vig.|t9]29] 6 ; jAndrex apoft. }20]30| 7 _40}17 49126 - 27] -
: ~-37}G 22 oe = a ee Mme ne rs eee, ? *
PCE gogo ee ee eæ ee _ Nouember |. 15g oO
8 eAfpectus BH ad ee dima, Ck December
I 5 9 0 i I et eMotus diurnus planetarum et 2 abadparenti
aquinoctio, Gk Denominationeslatim-
|M D]S A A|S. DIM Afdinum. FeftaStabilia fe-) |S] 2% 9 5 +1 o 2 Q cundum vfum 4 ss m æ an æ 4 S. R. Ecclefiz. G_ MG MG MG MIG MIG MIG 8 4tl1 23 2326 221 G6 §6)16 Sits 52 §2] $$
52126 59 9 42115 18126 17 Uti 8116
—44i17_— 8] 518 10 42 29 4, 30\26 12] 7
19 r9]17 20/18 23) 4 a1 2 = Els a)? I 2] 2
|G Bibianz virg. 231 3) pena rim
24) Att 43/13 $5, 136 717 «31/17 §6l19 38) 4
Saba Abbatis. | 25 §t2 44 18. 26 26)26 217 42|{18 32/20 53] 3 Nicolai epifco. | 26 6 13 45/13 O25 §7] 7
5419 8l22 9} 3 |Ambrofi Epifc.|27) 7.14
46/27, 28125 52] 8 6lrg 44/23 24) 3
'Conceptio B.M. 28) 8 815 47 11049 25,47] 8 17/20 20/24 39) 3 G 291 916
48|25_s0j25 42] 8 28|20 2 = Melchiadis
pap.| 30" 12 17 “ hs a 3 8 392r Hs ne * 2Di 56} 26 Damali papa. aie ju 7118 50 3 5 a; 32 ees
go}22 - 7j28 25] 12 =§9)26 27 zi2z19 §t
677 18 27} 9 0/22 43/29 40 [3328 Lucie
virg. | 3:13.20 §2 Hgts 2 22| 9 12/23 19] 07 56| 3 25 I7].9 23/23 $4) 2 =I §j1§ 22 S$4irg 28]25 12 9
G_ [avers sslæ_ sas 7] 9 aslas_ S| æ
717 24 $6, 9” 7/25 21 9 96/25 411 § $7
$118 2§ $7j2r 1824 §7]10 © 7/26 «16/7 1%
—— a a ec as el i §8} 3° 27/24
§2l10 18/26 ga) $ 28 Vigilia. 10|20'27
§9 1§ 36/24 46/10 29127 271 9 43
fhome@apoit. |rij2129.° 0 27 ag49/24 40/19 40 28 «alto 9} 8 12|22! © = 1t}10"™ 8)24 .35§]10 gol28
37\12 14) 9 a 13}23] 1 2|22,. 31/24
30/11 1/29 13/13 30);19 __ Vigilia.
r4|24! 23 a G24 2§jtr 11/29 49114 45/11
Nat. Dni Noitri.| 15 25/300 4/174 $2124 16. 1}12 Stephani ptom.| 16 16 26} 4 610 2. $4 24 $917
17/33 25 Ioannis apott. |17 27) 5 7\14
43/24 34 i832 32/14 SS. Innoc. mart.| 18
28! 2 9lt9 48 15 50 æ, ero Hl 29 ala
44i21 4/17 19]22 19/18 Seat aoe, papa
[21/31 le §3]23 35/19 49/25 23 : ;
41|1 3010 § 4 Latitudo planctarum ad
diem 1310. 45|t 0
22|T 1 52 Menfis. ; 49/0 §8|2 2 i December I 5 WR | eAfpedtus Q ad tx F Planetas. 90. 17 FE
acess Pi æ pata dh ers pe | S | *% bh! ¢
Mit ¥ 9 Afpectus Planetaram mutui. H M H
H H H H, I * 13! 10 | TT 2 iA 8 A 20 3 Fi > Oro 0} a 1% Oo ie 4 Afo15 O20 A 10! : a la”
ile ce ales Po eee Sarr a OR Ba Æ
Oa to P15 45 A 22. 11 Alc. RSC +4 ‘ 12 VA is | Lene a Cg a ee
27143 _ 37\41 o|Radix Precefliohis equinodiorame- = 546/56 36] 7 _16)m Totius anomaliz
xquinodtiorum. 4 2\td 26|15, 23 % Motusaqualis i he"
motus ° 5 i OF 9 £5}. Anomaliz “# 14/43 43/28 z
$3 26 «Ii fr. nomaliz 229 ro
of oar) h
~*~ vr Ingreffius 8% in principys. D. H. M.
mie Juni 22. 0.13. P.M. Solftitium efiuum. SG Septemb. 23.11.26. P.M. Aquinottium
autumnale. Sg, Decemb.12. 5.36. P.M.
Solftitinm hyemale. a “vi.
Is gt Figuraad introitum ¥ in
principio "iggy D. H. M.' 2. PR. M.: Ig (21 3.27 so Precedente et % et ® in gr. 18 38 "P [741 s7h
8 . i 4 Ig 9t Tæ ey æ et et ; © 27 59 4$ 10 20 Verapraceffio equinodiorum. o
23° 28 4 38 3
MaximaobliquitasZodiaci. 32227.
Eccentricitas %% qualium femidiameter eccentrici eius eft 1000000 vel gr. 1. 56. I. D. H. M.. _ 365. $+ $§- 28. 38. 38. Vera anni tropici
magnitudo. 2 3
I. §§- qualium predicta femidiameter eft gr. 6o. 4
130 H 29 12 30 23 26 et Quatuor
Tempora. al Dm 642 41 22 51 I] Vera Q 28 27 30 12 «9 «gt| apoge} == (Marti 6 8 et 910 29 39 §7 %%] orum Tunij eres IE 16 20 45 10 20 Q| Joca~_ /Septemb. 18
20 + © $8 a7 i7 (46 (9-4 “Decemb,. 18
20 Sad
FESTA MOBILIA. Aureus numerus 15
cha Aprilis 14 Cyclus folaris +
ogationes®, = Maij 19 Epadta 5. Afcenfio
Maij 23 Indiéio Romana ‘4 Pentecoftes Iunij
2 Litera Dominicalis _F CorpusChrifti Tunij. 13) Sepruagefima Febru. ro —_Interuallum
hebd,8.Dies $" ; - : ok | H. 3.mi.
8, 3.26.2. M. aquatis of exit # et @. vera, fub gr.26. nis ha 54. apparebit medium eclipfis fupra noftrum
horizontem, ex parte Occidentis: gr,'3 5.
dquoniam paruimomenti eft huius eclipfis folis obfcuratio :ideo tancum
illi, qui wey Loy ee na penitus wæ os pe folisdefedtum, ant fextum clima,
vnumdigitum eclipfarum videbunt, qui Septentriona hun } eis qustiems ob diu :
iafpecius @ ad ay ur Lana foli quafi coartari. Huius deliquij
pepe oe ia. P.mer. orologij fab
Meridiano vrbis Venetiarum. Principiumverd erit 3. hora 20, 9. min. horol. finis 4. hora: 24.
min, P, Merid, horologij : jus deliqu
cius diagramma hicappoficum non eft,
Defettus ® tertus anni 1 5 9 1,02 oy
Ertius huius anni’ @ defectus confpicietur, Die 29. Decembris H. 16: nis 10s
2647+ A PSM, xequatis @ exiftente in gt.
7. NL 34. 2.45. 56 culius xquata
anomalia erit gre 229.1. 32. 2.30. Me
verdgr. 178.m. 25.4. 26. Latitudo @ eric. 7. min, 38. fecund, Sept Semidiameter @ 17.min.13. ec. Semidiamerer
verd vmbrz in loco tranfitus ® 46.min.
44- fecund. digiti ecliptici 19. m. 3 identia, et more dimidix fimul
min.63. pula incid at Du fecund. 29.
Srupula more dimid tum, min, 28. fecund. 14, fed fola fcrupulaincie dentiz min. 35.fecund. 15. Tem neidentix, @
morx dimidiafimul; hoc eft,’ prins — in. 5 §.. Tempus folius incidentix H. 1.
ni. 4. Tem cipio eclipfisad cius
medium pe ido @. in principio eclipfis
etit min. 1. fee. 41. “pus verd more
dimidie H. 0, m. 51, 1 Borealis, in
fineautem min. 13. fee. 34.Bo æ. Secundum Alphonfum vera P erit
H. 17. min. 40.vt differentia inter Copernicum
fit Rt. mi 29. "GSE eee,
Boreas: © 7". 5 \25, aabiolive, De S » ; i H. M. are 16 P.M. ag
s$ Horolog.. Medium $78 12
P.M. fi $3 Horolog: =) $856 Per)
13 48 Horologij Principia #5 Finis. oe ~s -ee ee H. M. _ Principium totius gis 21 P.M. ; ob{curationis. @t1 3 Horol. j Intenebris meabiepervnam horam, et b: 42, minuta, A iL a ry 2 R ij ; if? _
: " = ; : ™
os va hy ye es.
pee, ars Ei pag MS lanuarius 1591æ
Motus ahs attest a 9, ab adparenti mr
ue x |5) 2% 2 ee YX o fecundum
vfum | 2. et fof Lh Eee ee S. R.
Ecclefiz.}3|2|G ~M/G æ “He MIG MIG MG MIG”
Philippi et Iaco.| 21 i 10; = 2p 9 25 16/13 §1| 0 4824 Athanafij epifc. 22 al 11 0] 4" 39/25
23113 44] 1 Inuentio S. Cru.| 23 a rr
58! 16 42/2§ 29113 37] 4 24| 4/12 56 28
40 2§ 36/13 29) 1 F jas 5 §|13, §4]10°
29]25 42}13 13 211 33 2859 27 4 32 18 48h Joa.ante por.lat.| 26} 6) §2j22 14125
49113 13] 1 43/0 2 28 20|18 45 27) 7i1S
$0) 3° $7]25 $5) 43 6) t g2] 1 25] 19 O18 41
Appari. S.Mich.| 28 ft! * 48j15 42[26 2}ra 58} 2 0} 2 38) 2 58/18
38) Gregori epilco.|29) 9 917
~45/37433|26 9 “glia si] 2 7) 3 Stl 4 49)08)
Gordiani et Epi.! 30|10; 18 18 441 9" 34 2616 16 12 43[-2 14] § 4 6
16-39 18 32) 0 oe ——Miadira 19 42 42
2147 36 23 23 iz 35} 2 20 er17 17 Vv aI 31/18 ~ 38) Nerei et Arch.! _2}12/20 40] 4" 17 26
30/12 28] 2 26] 7 30/10 io! ks 18 25} :
“girglzx 38 “yee 17... §|26 37|12 20 1} 8 43/12 a 78 22| Bonifatij. 414225 36 on r4le6 gglt2 12 §6j14 8118
49) ' “Sis 34/13 46/26 §r}iz2 § sy
616 24 32\27 42/26 58 58 11 §7 22/17 §4i18 12 [7 Fli7l2s 3ol11 ’* 58/27 6\t1 50 ~ 35\19
48118 9 8/18)26- 27/26 14 47/21 42118
6 9\19127 ~ Of23°-36/18 “Holsolag EZ 13125 30 18 ° lal 29 18 25|27 26 17 $6 dia 22), tee Æ RY i 2: de. 23 13%. $9 14/24! oi EZ 47 rbani papa. {15|25| 3 11| 8 § 217 44 F Eleutheri pa. æ 4 : 8 6S 56}17 41 i Spape. [17 27| 5 T2\25 41| 8 soli7 38 : 18/28! §3}10 44/17 34 —_ SE. 7 G\12 36117 31 Felicispape. _|20|30) 7 “ate ge 301175 etronille virgi.{21!31| 8 es aS all rjt -22\1 59/0 4|0 «14/2 A $3 Latitudo planetarumad diem rit x9|1 ~ §8\o
3210 35|2 ~— 7|Menfis. al 17/1 gsit glo fg S se y
a, A
eMaws | Ils 9 136 Orient. a) re Planetarum mits fect pe h — 15.9 I = = aan sina ee Motus diurnus planetarum€® 9, ab
adparenti aquinottio. Denominationes
latitu- [M.A] S) 2 D|M. DIS {S Aldinum
| l= Stabilia fe- o % po) 2 9 ib fl
£ cundum vfum m bad S.R.Ecclefiz. G MIG" M|G" M Gi
M 6... $7 i>) OU 1]10' 10 18 $7129 0 glto 4 G oa Peal lear oe 9: $4
Marcell.Pet et a3 2}10__§2
(Eraimi. [24 3h11 49 §4]29° 17] 9 58
far LApt2» 47 Hh f2 49/29 25119 53!
1344/24,,48 29 331.9 47 6."
Stl29__ 49] 9° 421 0 39194, 4129 4819
37) /O%p 16 __37| 1° 28]29 __ 56 _9
32/29" 46) 10 34414 7 oP Gl 9 37 9
27/29 ig 28 Ir _ 31/272) 0 Il ) 22/29
10 29]/10 19) 0 19] o> 26/23 $6] 0 27/'9 13/28! 34/14 58] 8 _ °3|13/210 2g) 7°53] 0 To 351 9 9|28 15/16 i
4\t4/22 21/22 7] 0 43) 9 5/27 §6h7__ 22
15/23 181 6 3410 5119 «127 37/18 34)
16/24 16]21, 12] ro] 8 §7j27 17/19 46/04
717/25 13 13 "5 50} 1 81 8 5§3|26 §7\20 ete 1826 10/20 24) 1 16) 8 fol26__37/22__ 1927 8| 47> 47) 1 25] 8 47|26 17/23 20}9 8 138 54111 35s 41/8 41
8 Barna — a Geruafij et Prot}
9 Silueri) papa. 10 13}23| 0- §7 9934
“Bo 36/24 æ I4l24] 1 §4)t2 6) et §]2gfi 2s 52 25 mp 19). 2 14|°8 16/26] 349107 §2] 2- 22) 8 27| 4 “4 46/20,
15] (2 31] 8 28)23° 3 18] 543] 2-30] 2°
39] 8 26/23 12] 4 29] 60 40 4 Ea
ale §2| § 20,301 7_38]26 San a een S2lt
4 ayt | 381lunus 1sgt
Ch Afpettus ® ad te OF Planetas, FR
Occid, | Occid, Orient. Occid. Occid. - 2.) eee lulius Is gt Ne eee
® eMotus diurnus planetarum et 2 abadparenti Denominationeslatitu- _|M_
D|S__D|M = D | — Fefta Stabilia fe- 5
SiS] te ® 5 L 7 rs cundum vium we, | 60 æ
g 3 S. R. Ecclefie, | 4 a18 |G MiG MG
MiG MG MIG MG MG 21] 1 8 55) 3 3} 8
23]22 16) 7 44) 3 Vifit.B. Mar. |22) 2
33]2t §| 3 11) 8 22/21 59) 8 $6) 4 40)r5
; >= teabal 30] 318) 3 ro] 8 22/21 42/10 7 5 Lgl 4 15 38] 3 27| 8 2tj2r 26}11 19)
sM5a2ir 25 §|t2 4/28, 8/3 35] 8 21/21
10/12) 30] 6 26) 6\13 22/10 $1] 3 43
85,2 8]20 - 55 20 §$}13 42) 6 40}15 F
27| 7i14 «19/23 48] 3° 51/8 “yilio 4rit4 14 $3 6 28] 8i15 _ 16 7 113 §9] 8 21/20 27116 5)
6 29 14120. 33, 4 7) 8 21/20 1§|17 17
6 Septem fra, mar. 30}10}17 13 Pear 4
15} 8 22120 3]18 28) 6 46 Pi} papa.
luajli’.|11|18 = 839 301 4 23| 8 23/19 §2]19 40] 6 Na 3 SeFel.| a} 121g 2" $0} 431 (8 d4/19
41]20 1) 6 ipl gape: 311320 3 17. 18| 4
39 4 es) 19 31/22 3} § F Bonauenturt.)
4/14/21 1945 447 8 827/19 22/23 14) 4 49175
§}1s|2t $8 1617 4 55) 8 28|19 t5\24 254
_6|16|22__§s} 0 36] $3) 8 3019 9/2 36) 93 Alexandri. “Ft 7\23 j2|t4 44 4i|5 11] 8 32/19
3/26 48) 2 Symphorofg etc. $]18)24 50/28
31} § 19 38 34 18 58127 59] 1 9)19]25
47} 11 53) 5 æ 336 $6)18 §3/29y, 10 3
Margarite virg.|10}20|26 44/25 12] § 35 8 39}18 so] oO “ 21/29 F Praxedis virg.|11]21|27 42| 8°¢ 6G] 5 43] 3
41/08 46) 1 Marie Magdal. -}12]22|28
39}20 48) § 51 44|t8 44) 2 4 pollinaris.
13] 23 +9037) 3 17, 5 58 47\13 45] 3 S425
go] 18 8 3
S.Chriftine. | 14]24] 0°%34! 3316 61 8
lacapow& Chil. ro-gd 7.36 5 $
whilst a3 ; 16)26' Pantaleonis.
{17 27 3 F Nazarij Celfi.| 18 28 4 6 36\
9 r}r 13 | Latitudo planetarumad diem Peereaat | 2.431% : : air I4ir 42/3
36/3 3113 62919 TI 18 BP 58)22 52/14 24) s|18 56 sah 49|22 a3 25/14 38 o119
13/19 Marthe, SFelic|+9|29, 5
ale 439 Abdon, et Sén. 20/30! 6. 19)28 42 6 fo} 9 13 “faa[3t 3 F A 6 6 58 “9 17 19 14 I}11
8}12 14 13-20) 37\1
go}r $2|1 a De
I M ie Menfis. oj22 4/148 17 tol2t §2i14
14 21 21Di48 1g tt 11 44/1 3413 A 54
Tat. Orient: | Occid, | Occid. 4 Occid. Oceid. et cAfectus }) ad #x 65 Planetas. Ge Sin ee oe
Is 91 138 Afpedtus Planctarum mutui. 4 Auguftus Denominationes latitu Fefta Stabilia fecundum vfum | 3 5. . R. Ecclefiz. HE F Peutad Vine [22 Stephani papz. 23 Inuent. S.Steph. 34 F Dominici. 25 18 3)22_ 48/13 58 S. Mat.ad Niues. fas 5529 19 13 23 «18lr3)
gg Transfig. dni. 27 G|20 _23)23 $G)r3 52
Donati epifcopi. 38 §3|20 to. 1821 34/24 41113. 49
Cyriaci, et Larg,| 29 g8|z0 31/22 44125
30l13 46 ‘ i. 30 4/20 46/23 5426
22 13 42 Laurentij mart. 31[10 16 10j}20
_§9)25 4/27 _ 23113 39 j ug. 11/17
§0]12 Tolat 12|26 14/28 3 3 aS aj12|18
_47|27___© 22|21 27/27 24/29 31113 33
Sepa yp oliti. 3 13) 19 4§|tr- 10] 8 30/10 29/21 42 2 34 34 rolls 13
39 Eule ij. Vigil.| 4}r4]z0_g3las 3]
837/10 35/24 58/29. 44}et S6hagn 26 AflumpcB. Mar.| s|15|21 41 “Se By; 44 44/19
42/22 1§ “o 54 ; 3}13 23),
6j16]22__38)ar 47) 8 sojt0 49/22 33) 24 13.20 Fir7l23 361 g°'go] 8 s7]TO §$Glz2 52) 3 13 ;
§3]13 17 F S.Agapici mar.} 8/18/24 34
17_17| 9 4'tt It 3|83 2/64 23) 7 2 25)13 13
gl19}25- 32 29 4° 9 1ojtl 11 10 23. 32 58 33) 8 §1lt3 10 Bernardi Abbat.|10}20}26 30/11 " $a} 9
16]1t _17)/23 $1 42/10 22113 7 11|21|27
$8193 54 9 22)rt 25/24 4 fi] 7 $2fan $5\n3. 4
S.Timothei r2|22/2g 25} -¥- 56] 9 28/1n 5 2/eg 52 Lee eit 30/13 I Vigilia. = |13/23/29 iræ 55,9 34|tt 49)24 sd
be ed Le Bartholomai. ral24 ov be 29 _
54] 95 40 qolrr 48/25 16 i119 ff 43/12 $5
1 tli 56 “9 46\1t s6las a5 39k a8 2312 51 2 17\)24" 9 $2[t2 4126 I 37|20 | 2}12
48 17/27), 315 US 6 a 9 g$|t2 12/26— 7
TH 46/31 43l12 45 18|28| 4 ag]#8_ siito
3/12 20)26 sn)t5,,55)23 0 25/12 42
.Bap.|t9|29| 5 41} 4 318 git2 29)27 15|'7 425 Iz 39 Felicis, et Adau.J20}30| 6 Fo}rq 31/10 15|t2
37/27 41)! 1312/26 §3]12_36 2113117 827
_.46)10 20/12 12 46|28 6 ig 21 ig 21/28" 28° 38l12 1232 x i
t4it 2713. $4|t « 35/3 25 i Lata
æaina es ab ils rs|r 22/3, 35/2 $2] 5 22|Menfis. ‘art 16'r 1813 3210 M 20]0 ~ 27 !
“6 ‘ee ls 9!
DIM Als — | — | ff | 1914 51/21 37|15_42]22 35|16 s2)2a
CR eMVotus diurnus planetarii et Q ab adparentt aquinociis. aS iM Djs
s2|i14 8 22 4ir4 22.23/14
tS 2 Augufius ' Sh ew: GR eAfpectus B ad 3— © Planetas. Ch £ eptember Is gt ik Motus ne Festi: O 2 a adparentt
equinottio. @& a a ad -sf| S.R.Ecclefiz. | 5 | 5 F Agidij Abbat.|22 26/12 §5|28 33/20 : 2 xO) 32183 4 4|28 59 §9i2r a 37/13 13/29
1259.4 §Olro to 42 13 22/29 re
sar 59] 8Y 3400 47 13 32| 0 27 6|12 $7
Ns 22110 —§2113 41} © FN Æ: 7)15 $5| BO
Lato y7la5 ga] a atiuitas 29. 8 1 m9 S14 meat he 2414 O| I 5. Greg, matt. 3°) olis in 18ir1 -7\rq 10} 2
5H 10/16 §1j2t got I2}14 20] 2 _
Proce isa el ely 49 ‘5, OP ralrs 17|14 30] 3 7 oe 47) 18 42\r1 21114 40] 3 (13/19 46) 2
ExaltatioS. Cru. wh 14/20 44/14
> FS 5. Nicomedis.| .5 SIS 21 it 43 26 3§j1s 11. Cornelij,&Cip. $i 16)22 421 9 mt 39)ts 21)
“7 a7|23 4020 43/15 8! 1824 39) 2 47/15
42! — [r9]25 37) 14 S.Euftachij. Vig. ralse 26° 36/26 23lry : cerita iD be pA, abil at Marthai apolt. jrtfoi/27 35) S™rilty * Mauritij. = 22)28; 34]20 3}12 33] 2° 4]02ee 4124) 0 31 ot 33. nits a!
12 %
FDedicS.Mich.|19}39 29 26) 27|20M 23}0t
Hieronymi c6f. | +0! 36 30/22 3/10 a ee September | I : 91 ) 1.0 CR cAfpectus F) ad 3% OG Planetas. Ch. Orient. Occid. | Occid. | Occid. Orient. | o eee 2
CCC ooo eee oe OOO flr 64 Jel AC lo
oO area la: of 918 Hy
OB Esl og Spica Odtober 1591 SR Motus diurnus planetariset 9 ab adparenti
equinoctis. a& Denominationeslatiu-
|M D|S. DIM A{|M D|M__D|dinum.Fefta Stabilia | 2|O| 2% ° 5 _E ro Q co} fecundum vfam | 3. iy x. SP) eS ee S. R. Ecclefie.|#|5'G M|G ile ith MIG MG MG MIG M Remigij. re | 7 24117. 53/12 29 18 6|14 29 23
33/23 41/10 §4 2 22] 2| 8 23] 27 35 12
tes I7|1§ S24 = aw OR 2Ol10° «§1 23] 3]
9 22/17,,29,12 34118 29/15 41/25 39126 §7\10 47
Francifci conf. [33 sæ 22| >Oro/12 36 i * 18 40/16 18)26 41}28 51110° 44 [25 saa 21/17 __25|12 a 5a 5a §2|16 F 26) 6jrz 20] 2713/12 40119 4/17 S. Marci Marci pape. 27| 7|13 20) bs 56 12
42119 16/18 I23 814 19 0 59/12 44/19
28/18 { Dionyfij et Ruf. - 915 18} “4
49/12 46/19 40)19 26 30)10/16 t7/28 1G) 12 48]19 §2j20
Odo b. næ 17|rr°“ro|12 §0)20 21218 16jaq ath sil; F Califti pape. onal 3[13/19 a5) 6M aglt2
§3|20 29 47|11 30/10 16 4|I4;20 1§ e 30/12 §4}20 > G6 4§{12 Pa [sis SS ee Hite
14| 0 24/12 G\tGi22 4]r2 rojr2 | | |} |
| 7 17|23 14/25 9/12 Lucweuang. |
8/1824 13! 5° | 9925 13/17 F 10/2026 13/28 T2/22|2Q 12/22 47}13 z #3/23/29 12] § 14|24)
wambinggated 15|25 sits 11 11/14 Hilationis abba. |1 1/21/27 12|10 43413 ;
a0 owt +> v. eh — Pe — bs git Rn ; October
13 gegiT; 14l CR eAthectus ® ad #— OF
Planeta. Ch jOrient. ; Occid. | Occid.
} Occid. | Occid. am a] _— |_| ef | __”", | ~w
al ie — > - A =~, i J
Nouember Is 9! 8 eMVotus
diurnus planetarum et Q, ab adparenti aquinottio. C& Denominationes|latitu- _|M DS DiM A|M DjM_ Ajdinum. Fefta
Stabilia fe- a ® Ta '?-i a f æ cundum
vium | 3, S.R. Ecclefizx. G M S| dN
OOOO J en | i | ote Quatuor Coro. Dedic. Balilice. |30] 9116 13| 2 * $4 F Triphonis. 27}10 Maruni. 41/11
Martini pape, 12] | | | eS |
LT F Gregorij Tha.) 7/17) 24.
16 Dedic:Baflic. Pontiani pape. Ceciliz virg. _|12)22/29 emientis pape. |13]23) 0 F Chrifogoni. |24]24] 1 Catherine virg./15|25 Petri Alexandr. 17\18 §t| 7 ‘46 iS.Saturnini. Vig. 19}29| 6 Andrex apoft. Latitudoplanetarum addiem =—
+1111 2i}t oe = 7 » | _ +. ” | Nouember HC i aie 142 ek eAfpectus ® ad #% © Planctas. CR Orient. | Occid. | Occid. | Occid. }
Occid. Afpectus Planctarum mucui. or e6OUn
ye a ee E poy yf E14 December Is 9! 8 eMotus diurnus planetarum et 8. ab
adparentt aquinoctio. Gk
[M__D[S._A|M__AIM__A|S A |dinum. Denominationes
latitu Fefta Stabilia fecundum vium eee
SIS] 9 5 fam 2/8] 4 | om | a|2IG MIG. MIG. M | x“ | qj S, R. Ecclefiz.F
» 21] 1] 8 26119 16|1t 41 Bibianz virg.
[22] 2] 9 26] 3~°44itt 37 D 231 3/10 a
IJasaits F3 Barbara virg. {24} 4|t1
1046 It 29 Saba Abbatis. jas} sjr2
29/15 9 =7|tr 25 Nicolai epifco. |26)
6|13 30/28 x4|tr 21 Ambrofij EpitcW@
Fit4: Stee Sh 3iat 47 F Coceptio
B.M.i28 28) Sirs 32/23. 36]nr 12 29]
9/16 33| § s4jtrxr 8 Melchiadis dis
pap.|30]1o}17_ 34/8 ttt 4 Damafi paps.
D 1) ec{rm18 35|29,.59|10 59 Sues |
212119 36/11 §2}10 §4 Luciz virg. 3
13/20 37|23 4.42/10 4 49 Alt4.21 38 38]
5 °42/10 44 eæ §]ts|22 39/17 24/10
40 | G[16)25 40]29, 2411055 Fit7\24 «41/Il’ 33;)10 30 S]18)25 42 23 Sus 26 19|26 43] 6" 34\10 21 Vigilia. 10]20)27 44119 31/10 ihomamapoit. |rijprj28 45] 2°°sojto 11 F T2]22]29 46/16 oe 6 13123] 0° 47] 0 Vigilia. 1424] 1 48ir4 $4) ‘Nat. Dai Noitri.| 15 25 2 Stephani prom.|16}26 3 Se > Oe
4 7"—s o Ioannis apoit.
[17}27 4 §1 28 55] 9 oar SS.Innoc.
mart.|18}28 5 $3) 13. 341 9 F Thome Cant. 19\29 6 $4
a5" [20130 7 S84 Erinel i pape. 21/31 §6}26 18 2435 0 56 1110 ¢ §2|1 7 34 Latitudo planetarum ad diem s8lo > 40|/1 ~
4/Menfis, s6jt 31]}0M 14 ne netted. > ee
aT —— ll oS a ee, eee a ee lll “December Ir Sign ds ar :, OR Aipedius ® ad %G Planctas. oh jOrient. Ose Oe een Otc, Ogg. Orient. ee |!
|) 2310 bh Ce æ ee @_ Perig. P__ 23/2 Petig, ¥ 2 Boo Is 9! |Coniunétiones, €F oppofitiones
% OF Q) ad Meridanum, | inclita urbis
Venetiarum, ad horas, minuta, | fecundum
vfiem Horology fralict
accommodate. we lanuarub, kebruarus.
$8 oo 1s i
SS SI § r
Ups afte cat -| Eclipfis a a SIP
EPHEMERIS ANNI BISSEXTILIS. ee ee a IOS EPH
S'C‘'A’'E ÆS SICVLI N OETINI. Qui
ab orbe condito numeratur 7 Rie BP APO
ale, ss 2 Te Se oe @& Radices ad meridiem primi Ianuary anni
Biffextilis. Gk Piaf gard 2/3
27153. Her medij mafiis précclbonis qui ¥ 10}§5. 34.8 totius « anomaliz equinottiorusr
pein “i “15|2§~ § tlw fimplicismotus
nous. eh eo et ; 23148 oe Anomalia
fiueargumenti &% _ = +. oe x ‘ Tol%6 AS x Medi clongationis æ ® 5 ¥ g | +2 cundum vfum | 5. S.R.Ecclefiz. | § MIG) MIG "Ig 37/17 24, 0 35/25 j 1 § 36/17 31).1 17 '26 2} 5 36117 37| 1 §8)27 | 5 35}17_ 43) 2 40/28 ot 35117 49] 5 21/290 1 34/17 pez $4 + 3; 0 34/17 Sol4 45] 1 20 we Ee N
-“ ao a | |
— we ~~ So
_— | SO || | al 4617 §6| 4 T6\19 §t Ig)21 9° efi, 12/0 61 2 13'Menifis. 14/0 Wei hast
Warts. lisog in. Bifextilis, 14g |
CR cAfpettus ® ad ix © Planetass» Ch
Occid. |Orient. | Occid. |Orient. | Occid:| Afpectus Plan ctarum mutui: eAprilis. 15 92 PBiffextila.. | Fe Motus diurnus planetarum €F 2 ab adparenti
aquinocito, eal Fefta Stabilia fecundum vfum
S. R. Ecclefix. | 4 S(O] et 4 æ
5 26la7 ween 6)28 oR
10\|0 11\0 12\1 6\2 E§ 9&1 Bia Ke a” he mated 7 ad his oO oa patecnchs pes Seen che Planetarum mutui. | eMams 592 Bifextilis. EE EENEEY ELF ORSEDÆDS ta ET eS SÆ
ered | a @Motus dinrnus ram EF 2% vere.
ea Ck Denominationes latieu- A\S Fefta
Stabilia fecundum vfum I. S. R.
Ecclefia. | § | § G MG MG MG MG MG
10]18 8 rsir8 r8
20|18 17 26418 12 Philippi et laco.}21] 1) Athanalij Spi 22 Appati. S.Mich, S.Mich.|28}
8|17__ 52! 5% 30 8 §ol17 §2 \Gregorij
epifco. 29 g|18 30) g0j21,,°3| 8 §6]17 46
D Gordi.& Epi.|3°|10|19 oy; 9 2117 41 $35.9. SSEK7 5 Yi fe ON 'D Sup 55/9 46)16 16} 9 $3 16 st eeey, eesemmened Pudentianz. Vrbani pape Eleuthei pape ° | sj10 § * 47|29 18] 2° 2G/23° 47/28 ‘a 2)tS 39/29 58] 337 37j25 25/28 g|t5 32| © 37| 4 7% 48/27 14]1§ 24] 1 17|'§ $9) 28 SS ee acca (See Di Sc enmmmnnnl g8|t22]0 13k §6|t 23/0 12/1 36)0 §3|t 23/0 Tait M33|t any 13m! fOssse Orient. (Occid. ace Oriente}
Oniens ee ee. fet etn TT Biffextilis. rg rye | CR cAspedius B ad FO aseatteua.e. aN 0953
|} QQ ‘awe 1 ili AG} - “Shan a}
a lunws Denominationes latitu-. |M lg go.
Ct Motus diurnus planetari et ab adparenti equinocti. #§ A|S DIS Biffexulis efta Stabilia 2/9 o
9 fecundum vfum | 3. 4 x go 4 fo) . R.
Ecclefiz. 3 2G 22 110 383ln9. sari 311TS
8699) 2 «36/08 ay Marcell: Petti,& 3
21tl| 35 2X37 Ir 39115 21 3-16) 9
(Eralini.|74 32 33116 Sirx 46/14 1 55|3 5s|t0 43] 4 ay 413 50 30]29 S§irt §31t4 48).4 34/01 Fe §i14 14, 28|14% 6l12 oft4 «401 5 13113 27 | 6 1§: 25|28 38) 12 7\$4_ 33 33] § $214
17 D 23 7,16 22113 27|12 15|t4 25] 6
52115 29] 9 42laz7 338 29 817 2023
2G6)t2 22/94 E7/OF% ANG = 40}10 _§2)27 2734
leg Aree a g 18f 17 13725 12 30/14 917 $0117 x1 ]10\n9 | 15 1§l28 20/}12 38|14 18 3 2909 3 —Io— |
ri! ey 2/12 46113. $319 Siro 4: irini.|
alk 3 28 12 u 13 45529 47) 21 om Pad Bie
"33113. -3[83 | 37|10 27]22 §]27 39
D Bafilij magni. | 4\14!25) alas. T6]13_9it$ —Z0)1t «G83 15 iti rsiaæs © slrsiz4 21 8" 38l13° a7iey
22ier 45}25 rs §|16)24 Solax 2613 2§{E3 TS |T2 24/26 13
5 | 2735 $6) 4 21183 33|13) 7 ]t3 -3)27 6
‘|Marci et Marcel.| 8 be §4)16 46/13 4113 0 15 42}23 g7ii 3 Getuahy aise 9 19)27 Siluerij pape. æ 21129. 45
Paulini epifcopi a oY 43
Natiui. Ss. a -10a.Ba. Toannis
et Pauli. aA 16126; 4 eee Ctr
‘Come. S.Pauli 51|28 2 §7|13 10/2028 48 1057 I 22, 45|14
47 s4ln4 40116 18|14 te 37/28 3it
35]. 9 s2)14 32|21 49]1
[*3)33 I Ir4lagh 2: sl25| 3 35) Bap 39129)
: H 30 | i 211s
29, 31TS 49,12 $3 7\12
gir2 m r3|t2 3 21{t2
2 37|t2— $) zgle3” $B]r4 $3)8T
D Leonis vig 281 6 27/16 2n1ts
7 8 9| 11 45)20 17|tt 39 at
g1jt 23.0 49) 22/0 48l1 210 §tirt 39 Le
T2ht Tijt Itt
ay Tr, 1 §ogid. Biffextilis —~ : is. IS2
cAfpetius ©) ad iF Planetas. Se.
Afpeétus Planctarum mutui. A
1610. DO. 2314 vs Senger se va 3%
Matuadhiurnes planttarum &%
biseineioas aqisinottio, © | : ’
Denominationes latitues {Moo A|S ion DS CAD Di cinum Fefta Stabilia fe)
2] DS}. a 9 = cundum vfam | 3. S| 90 | x
Cie) S. R. Ecclefiz.(S|}7|G MIG MIG MIG
MI M 9 19 a5 y30}t5 fit 33)22 Bing 1G} 1 27[2z 47/95 23) 3\ rel v¥i23 21/23 26 16— 331-9 16 Ss: Wo 15j24 $F _sol 8 Blaz__35|15 g8|11 10l2q 43119 §}i7 —26)16 = Girne -4]2§ 9 22)20° 1 wry" 2/22 — 16/46 Tg{tO $9126
Alar ° 62 59)16 16" 22/10 $426 39 YAH QitGl s7i2zr 29/16 30}10 49/27 1B)23 sem fra. mar.| 30] 10|17 17_S4}5_ O44 N44 16
38)t0 45/27 §7|2 Ii 39 16 46|10 40/28
36|26 is 16 §4)10 36/29 1$)27 30}
3. 32/17 = 2ytO 5 29 6 54 29 17 fopro§ 27) 0° %32)2 Jas ¢
v2 13/17 18prO 25) 2 OAT} 38}24
43/07 26/10 to) 1 __ so} 2 O17 354 10
I§j 2 28) 17 43,10 12) 5 74 1O\17 § 1}10 8} 3 46 ; 1s|RF 3% es 40], 9 7
37) 12]) 6 9 8} 9 8 16 r tite
: 55119 49/18 55] me AS raat fi
si Poe 9 47|" 5 Varthe, S.Felic.
1929 6 § ! 1221/9 4§|rO 42/78 Abdon, et Sén.|20]30'
7 2 hi 20//9 44/ro s1irg 2$|18 41124
4) 21/31; 8 off 3 solt9 28 28/9 43]#1
29[20 36/ho 8/34 46h I 47|1 18jo =: 10}
Oo]; 4 20 : Latitudoplanctarumaddiem ©
r1fo ~ 47|t 14/0 = glo. 34/4 g|Meenfis.
2110 47|r 10/0 Slo ¢ 13]2 48
pre: ES OTT SAT TE Æ RT
luliw. Lig ge tt. Bifextilis. 1$3 |
a æ | SR eAfettus Dad Hx © Planetas. Ce. JOccid. | Occid. pOccid. )Orient = POS tpaiingeo 1! ES ome
æ Auguftus 1592
Biffesctilis. (9 eMotus diurnus
planetarum et 2 ab adparenti aquinoctio. ‘
Denominationeslatim- |M DiS DjS DiS
A|M A Tous. Feftaftabilia
|>)S) %& ~@ | fecundum vfum| 2}
§) S. Rom.E. |4|2|G PetriadVinc. |22/ z] 8 S. 57|18 3119 34) 9
42]12 i2 Siar Dp so 21 3 3 |2 D Stepha.pape.|25| 2] 9 ssl 2 57/19 43 43|_9
41/12 46/23 3/25 18 dan |Inuent.
S.Steph. 24 “3/40 §2 Tap S\9 St] Mp i44]13
25]24 16/24 44/24 57 Dominici. 25 alte 5° P50 19 $9) 9 41/14 3125 301t6
1924 3 5. Mar.ad Niues.|26 5} t2 ats æ Sais
TE Transhig. dni. [27] 6)13 45 Donatiepifcopi.
28/5 æ 43|14 24/20 Cyriaci, et Larg.|29
zg Bir D S.Rom. Vig.|30) 9 = iranrent matt. |31| 10] 17 (Sea Aulg. {rx|18 33] 7 S.Clare virg. 2} 12119 §7|29,510| 1 °t5]aq 24 15 40/28 3 36 Bsa 4 15] 4 $7) 4 40/24 æ $8). 2 $0116 2.04134 fopeentid oliti. 3) 13|20 s bel a Vigil.| 4) 14}25 AilumptB, Mar.| §) 15 6\16 2322
I O 32116 5 1§|27
To 19)/28 7 Ludouici cont. Zepherini. | Auguftus. 15 92 Bifextilis 154 Mi eoviioetocl\ Sic SNe een nash “2 Sy
ommeprnrrrerresrent. SAGA! CTT k CR cAfectus ® ad HO
Planetas. as Is eptember. ¥ gat | Biffextilis. | low Motus diurnus planeiarume® Qabadparents
squinottio. ed baste laticudi~ [M — Djs.
AS — AjS~ D) num ° Feftaftabilia | >|
9 | z g | a Ss | So fecundum vfum| 5 | %
Sas tp —— æ 7 i up as S Rom. E. a Mia
MIG sail MiG G_MG MIG°> ~M eG MG
M Agidiy, Abbatis. 22; 3) 8 goj32 cot
17|10 44| 1 §7 2p itil 23| a9) 48)26 5
19123 23/40 _49),2 35 24 $39 qolio
“12/23. 29/10 54 3 15] 2 t D
29 $7|16 36 25| gt! 44123 46/23
35120 59! 3 54] 3 26] 5|12 43, 7° 3|23
apr 3 §} 4 30.4 §§]23 27 6133 41/20,
4123 47/11 10}. § 8] 6 23/5/14 39] 2
49/23 hi 16) 5 46] 7 (Natiuitas Bea.M.
29 a 38/15 21/23 solrr 221.6 24) 8 IS
Greg. matt. [3° “gjt6 36 27 gg t4 24 Ce ype It 28| 7" 3ieg $i « east s 3sl1o O}2g Btltt 34) 7 4titt Proti,8 Hyac.Se prjra/t8> 33)/22-4.12/24
17/11 40) 8 19 12 22)4 > 2 alralto
31] 4° 18l24 23 amore] 8 $8) 83 b
|" 3113/20 30/16 26/24 2z8irt $31 9
ExaltatioS. Cru. Cru.’ gip4j2t 29)28. + 37/34 34ln2 -O}10 «14116 S. Nicomedis, sl 22 27 Cal 52|24 3912
9110 Cornelij,&Ci Comelij,8cCip| 6
16|23 26 26/23 3424 4412 1 717/24 241 5
46(24 4912 21/12 ~ 8)25 23 18 y29]2 24
sgit2 38 |12 | [roirg|26 22 z2{ 1 26/25
O12 FON tg D S.Euftac. Vig. 10|20 27
20114 358)25 S12 43)t4 Matthai apoft.
|y1/21/28 19 8 g|2§ LOjrz ~ 5a) Mauritij. lral22 29, 18|11 ” §6)25 1§it2
sg}: i alæ YG Pal
|Lini pap. Me ssasl o 1726, 115 20°13 Tn
haba I 11610521 2§ 2813 15 awe Ti
t. | rslas, 2 1S ) cps 26} 314 aie tka 4 5 Ye? (laa el Æ i æ ay . 18/28} 3 _49 19 æ } 'Dedic wl 19 29} > = Ay £8 | Hierongin OE fee 20,30] 7) i 646125 $1 +
“jhe 26 op i> ma a ræ tlo 480 $50 glo salt 35 Latitudo planetarumaddiem 11]0 490 sto 11)K
ojo M48} m ° er AP 38 i aS Se ee) SS ee
ee eens September. MÆ T TENOR ee ns ee ee
e# cAipedius et ad ¥ €F Planetas. SN
jOrient. | Occid. )Orient. Orient. | Occid. oii 18 Odtober.
1592! | Biffextilis. - - -, :. 5 eMotus diurnus planetarum et 8 abadparenti
aquinoctio. Gk | —_paosimionshiæ [MDS
Dis” ADS __DIM__D|dinum, | ~Fefta abilia
{ =| o z g | et fecundum vfaum} 2;
oe MIG. MIG. MIG MG M a5 $$|t4 16/21 4/°F ro] 2 §8lax 29 5914 26 10\14 37/12 19] 6 29|21 16 14]t5 3]24 15] 354] 7 TOl27 13} T7\ts 1224 $3ltq gol 7 46)21 to} 18 410) aijrs 22]25 31]86. 5]. 8_16]22 7) 9 24lt5 321260 ory 20] 8 42]a1 “3h 27\15
42/26..47/18 3519 4 3}22__9),
xo|ts §2[27 2Sl19 $1] 9 18)20
§7 33/16 -2|28 z]ar_ 6) 9 23)20
$4 36/16 12|28 41/22 22] 9,,54{20 1 38]16 _ 22)29 20/23 37 9 39/20 47 eo 26
45|16 Saft t4]a7 24] 8 St)20 D
jLuce cuang.’ 57|26 47/175] -4$3|28_ 39 a4
mr res 2 16] 2 31/29. pao §1]26
$1|727 3-91 10 mA Hilarionis abba. s3it7
38h3 7| 2 fe 6 ee $3 49 oe - ahd ait 6 +
AO See eet {311} 5 DChrysa. et Da. 18 22/6 8) 4 Vigili 8 45|7 36 2 § 7857) 3 —14lt1 15) 2 25/20 19 8 8 Tee bes 19 20) 9. 31]t3 46) £27)19. “7. §6}26.33|27.. 9)t9 32/70 girs 2). 4 3/89
55 49}0 44/0 1310 $912 a solo 41fo slo 5313 sojo |= 38j0- 16Jo 4015 ' Odlober. Lf ie o — Bifextits. CR i id 9 Adee Planeta. RRL. Nouember. mee 8 Biffextilis, te Motus diurnus planetarum’S ab adparents
equinottio. Gk Denominationeslatitudi-
[MM DjS DjS A/S Djs~— D| num Fefta ftabilia ; = § | 5 | Er fom
} fecundum vfum} 2, ot Sy a ei SRomE. |5/5|G MG MG MG M D Feftu oium we 22 “3 Sar a æ ee a 27} 6113 §7 43/27, 3120 44!13 7 as 58 §8}20 7927 E120 b ouairtodlsa 3 s8} 2° a P 19/47 rita: Dedic. Bafilice. [3° 9) 16 §8lig 16127 103,
2115 Triphonis. _}31/ro}17|_ $9l26_ 22/27 10.21 2133/16 Martini. Nou. 9, ti 46\17 Marini pape | 2]12/19 x5 79a æ 3}13|24
f. : 4\14]22 Db æ 25 aftorts|a7 slay — a Dedic. Bafilic. H
—SSo Pontiani pape. | 9/19 —, Ss 121/29... 4|28_ 39|26 ] D Ceciliz virg. 12/22): oF is” § 1333 29 Clementis pape. {5 13/23] to § Hor Chrifo Nig [nal24) 2 612 Catherine virg.' 15 25| 3 ‘Petri Alexandr. \16 26; 4 7\27 ;
[33 28 DSSacarn, Vig,| 19 Fd
7 a 20 2 8 10 soo 36,0 18|o 23)2 ¢ §0 20}0
Fick plenciatti ta 11,0 soi 32'0 m 4°
3 i stp aif 21]0 ” 1D12 fæ |
4 LL a eee — Nausinber. T§ 9m > | Bifextil. 157 eh cAfpelius Dadi S char OR. Orient: Occid, |Orient, }Ocecid. | jOrient, |
Oceid. [Orient, Occid.’ Orient.. f co) æ
Planetarum mutui. pearl al æ 7
Agzager | H ; 2., 3 an ? ESE =
di ;. i E EE :
’ ad : : Ss a i ' 1% |. ' e2sltral ais ioe i ; nto) sandd s } ly ee
en =,
Debember: Bp get! * Biffextilis
Ch Ee SOMO: besa) Motus diurnus
planctarum eS Rabadparent | cundum
vfam/ is S.R. Eeclefiz. ~ Mile OMA om virg..
Barbers virg. 3 Saba Abbatis.
ry Ambro HY Epile.|27 Coceptio B.M. 18}
459 24! ; 9 17. ¥9|\t7 11|27 l 214 «O15 Melchiadis pap. ee 18 20129, 42116 «8, 4 RS. o% 411 5
‘cea? ee M19 2tir2 P ra) 8 53i1 49/18 19)1 26|°9 3413
4)20 27) gM 13h25 42 42129 39/10
10l14 20/24 iar _28)22_ 14/25 38)a9
sa}to_43)ts 35/23 27/17 | 915347 29)! > roles 74, oP oe 16 StE7A
3 25/7 39/854 $0) 26|22 19/25 46 46 29 51)
20/28. 28.6 30 )22 9529 29) ’6 20 18 S 6 pas 6 49)25 24 9 Ona? 21 ge 9 9|2§ 20)'0 47! £0 I
4 Vigilia. Hy: æ hy SY Oe Nat. Dai Noitti. 3 35 is 1s 24 tephani ptom. | 1¢ lig 9% 2 - |
ua 087 271"5 srl gah 98) F866 Jah
F SS.Innoc.mart. |18|28) 6 _
golf 9 b4 53.2 Tol? 13428 ? Yhom¢ Cant.
2% i 19|*9) 7 olf 4 4B) Ie eid §1)29
24/12 Sc pæteee OL hee 4 43) 237/18
_30))0 39)14 2 is vineltei ape. jai'srl
9 g2brs 25 |i24 24 386 2 51819 19 Ont $416.4
2 ro "sro 31 dye ~2T\o sz 44
Lasscado planessidntsal team rifo A 5to 30!0 24/0 “ap Mia 21\9
§1o 29,0 25 Bk iy ee we ;. = | December. “ ffextils. 158 ay Fs
is NAN) 1592 Coniunétiones, © oppofitiones %%€F @) ad Meridsanums inclita-urbis Venetiarum, ad horas, OS
minura, fecundum vfum Horology
ftalict, accommodats. lanuarus,
Kebruarwus. ‘a/Vlartus. eAprilis æ
September. Oétober. Awouember.
1S9 EPHEMERIS ANNI GOMM WNIS © [5 9:3 | 1O SE P Hl CA 2 Æ : SICVLI N OBTINI.' Qui ab orbe condito numeratur I-——J- FF @& ‘Radices ad meridiem primi lanuary anni
@& fo NS De Fe, 25|Radix
Preceflionis equinogiorunr. §6|x Totius
anomaliazquinodtiorum. ' 12/47 421m
Motusaqualis #% feumedij mows Q © o}29
«$5132 28\m Anomalie ay 5 1x Medij motus
@ a medioloco # 21159 11x Anomalix 28|38 23/y, Larirudinismotus. @ 7| 8 §8|% Medij mons 5. : 3 S8l40° 43|m Apoget Bo * P sollt §139 35) Communationis 8149 46l44 35) Longitudinis | 7f p “17153 ‘raifRe Apogriloci If ‘ f 49 26 11|3% Commutationisfeuargumenti_
1f 2|26 2019 ~ Sim Longitudinis “gq ~ “=
* “#4 o]28 42/35 47|R: Apogri : 28/: Commutationis anomalie gf, Slo, Olm Apogti 9 2) 5 40lm Anomalie 9 7|% Apogzi loci 3 iz.commutationis § Ingreffins 3% in principys. D. A.M. lung
21.12. 3.P. M. Solftitiumafiiuum. BE
Septemb. 22.23.16.P..M. Aquinodtum autumnale,
Decemb, 21.17.30. P. M. Solftitium hyemale. r59 3 Introits %8¢ in principio eArictis, — 229 47
% » 1% dy ei” 2.
% 2 et Martij.
D. H. M. Bh 20 1519 $ PM. Precedente f luminarium i 7 “ | 5. J 2} 159 3
Sg ek. |S ee © 28 0 (Sia Ge
Shia: Vem pracelipequingsiogm. o 23 28 4 22 §7 Maxima obliquitas Zodiaci 32224.Eccentrotes if qualium femidiameter
eccentti eft 1000000. vel gr. 1. $6. 0,
23. 4. qualium femidiameter eft gr. Go.
DHM : 3. # ~ OSS 365. §. $+ 26;
232-1.” Vera anni adparentis magnitudo:
H 29 14 3$46 59 .B ‘Quatuor
Tempor æ et 644 125m 2 El Vea ; QL 28 29 37 42. 3 so%| apoge Februarij. 10 12
1} co 914 15 48 30 “3% | orum Maij. sO),
EL, 5320 I 1621 55 6 16 Q| loca Septemb.
“15. 17 18. WH jo 12 59/4 BS GT
‘“Decembs 1° 17. 18. re y efi2oceh te ~
ja" =x ie FF F E ST.A. if MOB Lt, I A. aCe | Gt = ds 330i af, + Aureus numeris., | | 17. Aprilis. 18 Cyclus folatis Ne cohpeadeaptæt ~ Maij
23 Epacta NS ee Maij 27 Indiétio Romana, aN 5 Tunij. 6 Litera Dominicalis ge \ Cc ifti Tunij.
17 Septuageli Februs) um hebd. 9,Di
2 Dies Cin eee 3 Domini Noue: 28 P Labor %& Ami 1 5 9 3 i6r Te 30.Maij.H.1.min.3 9.fec. 54. P.M.equatis;
erit veriflima of #& @ fub gradu, |
jet 3 vlitand §9- 11Sed vifacopula ert H,2.min, 30.fecund.1. BMisquaibprs dicrum diuerfitate. Supra horizontem
vilibilis fynodus pegeebiige so.min, 28, Anomalia ij xquata erit
gr.328.min.23.fectid. 59. Semidiameter
#% adparens min.15.fec. 5 2. ® anomalia
coequata gr. 1 53.min. 44.fec. 2» Semidiametet vero cius, eritmin. pies. Latitudo veramin. 1.fec. 36.Auftt, Parallaxis
in latitud. min, 24.fec. 3 3. ex qua oricur i
titu. 26 min.9.fec.Auftr. Sedin principio eclipfis, vifa latitudo
eritmin.24. {ec.21, in fine verd min.27 .fec. 58. femper Auftrina. Digiti
ecliprici.2.min, 38, Tempus 3 principio
ad finem erit H.1.15.min. uy
Huius eclipfis quanto magis ad Auftrum regiones vergunt, tanto plures
folaris corpotis ~ partes obfcuratas
incolx videbunt. Vifam ¢ fab Venetiarum
Meridiano, Secundum doétrinam Alphonfi regis effede. prehendimus H.2.min.52. P.M. vetancum mia.
22. tabularum ‘differentiz intercedat.
Schema pro
Venetijs, Boreas HM. 7
Principium § 5 5 the® 2. 30 P.M. RET 2 49: 56. Hotok . 3 5 P.M. ol 19 32 Horol. pitied
Ul EEE ee æ, lanuarws CUP soy 1” Motus diurnus planetarum 9, ab adparenti
equinoitio.. Denominationeslatiu|M A/S
A{S D|M
DjM ~ Didinum. Fefta ftabilia 4
F|'9 fecundum vfum| &,| 3] "6 Ss. RomE. _ a|\5|G MIG M eS ee Sd eee, eee CircumDihi. |22) z/T0 43127 23) 2/01 24/ 3/12 45]20 = s4i13,_ 46) 2 Vigil. ; §)14 47) 14 F Epiph. Dni._ Dni. 2 Gi1S§ 1s 48/26 S| 2S a go cs
§1j21 —_ Vem fe 9) 48 4 48/23 = 33 1O}19 $3 18 22/23 SHiginiy palan|u. 11/20 54] 2073/23 kd qaj2s 2 $5 16 ws 23 39, 22 23 3ln3
4\14 Dadi pei.cxem.|$\e¢ Pali p ri. erem. Marcelli ipapa. |_6 abe 28 4it8 §sirs 31 Agnetis virg. ilar 1 5382929120 ttl5 28 Vine.& Anat. Timothei. 1 47|22 34/15
27 Conuer.S.Pauli.| 15] 25 1/23 23.
40/15 i518 olycarpi. 15\24 3815 15 F Ioan.Chryfoft.| ‘7 27| 7 § 29/25 34\1§ 1a} Agnetis fecund.|** 18/28) 8 6 43126 525\15
9 19 29 9 §7\27 12|15 6 20)3°}10 11j27 §4|1§ 2 31/14 §9
lanuarius. I5 9 3 | 162 Ce
cAfpecius HE ad Planetas. CR | _Afpedus Planetarum mutui. |
Februarus 159 3 8 eMVotus diurnus
planetari et 9, ab adparenti aquinottio. Gk
Be as Latitu- A[S.A[S. DIM _A[S Aldinum. Feita Srabilia 34 9 fecundum vfum : o we we S. R.Ecclefiz. |4|5/G MIG MIG. M Ignatiy ¢ epricopeli aa 14]t1 39}21
Purifica. B. M. 23) 7/13 14/23) 45|21
Blaiy epilcopi. |24 15] 6 “3/21 10 47 14a leo waSlna 40 2s] 4)1§ 16/18 37}21 gatha virg. 26) § 16 TY38 21 To 42 Teedthos try 27) 6|17_ 17|14 40)21 28} 7/18 18/28 15l21 29} 8ir9 19 120
g|21 Apollonig virg. }3°] 9|2°
19126 31{2o}21 20' 107 Fe ate 20! 25
Phe bad 21110 3 13 |24 22 C Valétinimart.} 4}14/25 22 ee ee ee 3) 26426 : c 28 Ie 5a 28 #53 |20 14/15 28 13|14 26} 15Di25 13
13 34413 28)0 t
: Laritudo planctarum ad diem 11 45)° p*7/ jo §5|3 p : 28jO |= 4.99 a 14|0 3 3 4 Februarius 1§ 903
163 ee Afpedtus ES ad %& Planctas.
ee Occid. Orient. Orient. ) Occid.
JOccid. Poo apd 5 | æ | ro 2 | Afpeétus
Planerarum mutul.} ‘ Mj}: wd i. Gj] 1 16
2 Afe.j29 I 34 4+
5 6 * SID 7 8
Ojt3 O%
9 Alc.|20 æ 10 A 18 11
12 13 14 us»
Pi 4 fa}. 16. Alc.|23 $d.
17. 7S a 20 A
1 21.
22. Sire 22 23: Alc.|rg æ
Ai eMartus. 15 9 3 x Motus diurnus planetarum et 9, ab adparenti
aquinoctio. Gk Denominationes latitu-
[(M AlS DiS DIM AjS _ Djdinum.
efta-ftabiliafe-| >| Dj i ) 5 rE
undum vium 5 8 x pd rere) ~ S. R.
Ecclefiz Ge ee Oe SS eS as eee Tito mr
oe tals lo 13/15 29/27 §2ins 20, 2/r1
261 3.7% g]20 ralag 30/28 OO Ee OS I dN SO | 3])12 26115 37.20 gts 40/]29 22) 4]13 26/28. 26]20 7/15 s1l29. 4819 lig. 26l11 31120 5116 t|o° 27 24) 6i15 261b4 49 $5]20 3416 11 2S.Tho.deAq.|25] 7/16 2% “3 38 20 116 21 26} _8}37._26)22q739|19 5916 34 27 abe 261 6 §7\j19 §7|16 41 “mn _[28} 10/19 26/21 23/19 §sj16 §t
>regorij pa.Mar|ti. abn 251 § 4719 $4|t7 1 2}t2ja5 25 20. 26)19 2417 8 3]13]a2 25/4 S2lr9 §1]r7 20] ¢ S 23 25/19, 4119 §oj17 40} 6
S}2g 24) 3° Ol19 49117 39 z/|t9
48117 48 Ol1g «48117 §7 §l19 47]18 6
lofeph confell. SSl19 47|18 C Benedi@Qi Ab.|rt}2 1 Ti 20, $8]19 46/18
51/10 r2l22) yaa) 3 18h 13/23]
2 ao}1s 34ltDp.46[r8 4 8)r2— §)at 14/24]
3 20 27.41 19 46|18 §sGir2 44}12 44/10
19] 9 $9119 46)19 4/23 54) 12 16/29 S}t9 48/19 3 5)15 T§{Ti**4§|19 49]19 42116 §0|19 _49|17 © 41/0 27I0
Latitudo planetarum ad diem 39}0 27/0 y4 4)0 S glo 3610 27I}0 Martius. 1593 164. CR eAfpecius H adi Tlanctas, Ce Occid. }Orient. |Orient. 'Occid.
Orient, Ss SE @ | Afpedctus Planctarum mutui.. | OC LY : V A 15|%* 15 eAprilis. E59 3 Ge eMVotus diurnusplanetarnet 9, ab
adparenti aquinoctio. CR |
———Denominationes laim- MAIS DIM. DS. AIM Didinum. Re Feftaftabilia ) >|] 2% co] fecundum vfum| 8} et x S Rome. a MIG MIG MG MIG MG MG MG 22 §5]24 36/11 23] 2 4\26 26/41 12)28
aGlir Cc 201 oY itz fot Fs don nh Bat Ena Ce I §8}rr
36) 3 SOjrt 42/28 43).§
42]11 7 38)11 CLeonis pap-Aplfl fra 13
16 TT ol tens So) RS eee he ee 3 25|17 9 3at Tiburtj, Valeri. az 31118 5 8}rr g eee Se 37/20 $3 1t 22 47\11
Anicet papa. 4| 9 48124 41|10 59
C.. 8 54126 35] 10 29 py SP)25 fo tr o-
48) 5 1§j20 F2laz r gol. 2 I7\|10 46
Sotheris et Caij.| 12}29 ~ 46 15] 4 10/10 4 or | | | ee | es Georgi) mar. a 19f 6 = 3/10 40 C Marci cuang. |1§/25] 4 42 +4 18 20 «47/21
618 27] 9 48)10 Cleti, et Marc. |16}26]
5, 40| 67*s8]20 s1}2t 31|11 40]10 : 5
35113 31/10 Vitalis mart. 18\z jis 21/10 2g
¥9)29 41 17 11/10 af 44|19 Oj10 38
14|t 19 2 4 14) Latitudo
planetarum.ad diem @ 25|1 §5|t © 52|menfis. eAprilis. } 5:9 3 _ wey OR eAfpettus @ ad tig 8 Planetas. “Rs ta} 221
ile B tho bo teeth ee SST We) ‘\o6'5
oe 6 ~
' :. ms | bli sy te. -— bo tales i as ea, 5) er
qOcid loa Stoo ee 16,
foo! 10 a _ ReoiP ei:
Ore tæ = a ~ - a | :
ERS ime Se Ss ream Maus. 1 §
93 ‘winter, 5 aR SRRMRRN Scab >is
Seed) seilal jbedediedd pie lee eMotus
diurnus planetarum et 9, ab adparenti aquinoctto, Denominations latitu- IM. AjS- DiIM. Djs.
A]s Fefta Stabiliafe-->1 5) % 1 -@
ame æ a) Sano og 2 cundum vium | 3 et ro
raf o bk ws S.R.Ecclefie.}¢|5/G~ MiG
M|G Philippi et laco 21 1/0 31/14
19/21 CAthanafij epi. 22] ajrt 29 j28 40
21 13] 7 27/25 48}22 inuét. S. Cru. 21
19/22--15] 8 2% 23/22 17/8 23] 3/12 2813-43 24| 4/13. 26/27 $5 ; 14 24 æ 39|21 28)22- 18] 9 Joa. ante por. lat. 26) 6|15 22 25 17|21 20\11 Qgalan 1 Appari. S.Mich. 3 ic a 18/25 Stj21 C Greg Gregorij epil. 29| 9/18 16] 9
40)21 Gondiaa total Tol19 141234 8)
8}21 —"Masi®. 11|/20-—42| 6 —14|21 Nerei,8 Archi | afra my £0 24 O}22 [3 3/13}22---8 28(22 14/23, § æ 43]22 Cai 3]25 4547)22 16/22 6116 1] 7. 43)22 2tlo9 §9|194- 37/22 —26)22$7) 1° 25]22 33]22 $4113 U7]22-38/a2 28 Sab. 14]in 44 18|z2—50
19 32a 12|22] 0°47 71% S$4ir5 44]
8 41118 46}26 26 33 8 Laoa ee et eee
poe Latiudo planetarum addiem 11/0 21°
3 1|t gt, D a D ee eer Maus. I 5 913 166 CR cAfpectus Dad ig O Planetas. CR Occid. Orient. Orient. ;Occid. \Occid.;=C“‘ +39 39 CSilucxij pape, |10}20 2834/10 7/26. tal 19 i
s8\-s. T1|21|29 29,231|22 22,46 6 19|19
48) aulini epifcopi 42)22] 0 29 oP 29 ay
mee ry a5 æ we. 13|23) 1 “1 26 ts ts,
Ghee 9 34) atiui, S.1o3.Ba.| 1424) 2_
23) FO491,6 gales i: “| 21/18 §2) 8 æ
Hix: 1 Soslb7 29 29|18 _ 44] 8 yo _ Latimdo planerarumaddiem —r1jo ms
CONT AM TR win et 3 12
Orient. | JAlpectus
Planetatum mutui, Q Peig, o | ® Apog.
; ; 3 TS Tulws. 15 9 3 ee Oe en ftir en Po æ eæ ape nge een in ane
apperees eran none ee CR eMVotus diurnus
planetaru et 9, ab adparenti aquinottio, Ci
Denominationes latitu- [MA |S DIM DIM D|M _- Aldinum. Feta fabiliafey>|S] et 1 @ a eS OI BR Wo
FS cundum vfum | 2 et CI) 8). o b S.R.Ecclefic.|§|5/G MIG MIG MIG MG MG M 21)
3] 9 4ltSn55|27 36)18 37] 8 Vifit. B. Mar. aaa 16 Os oP 29 27 43/18 29)
9 23) 3/10 §9(14 44)27 §1]18 = 9
Cc 24) 4/11 56 28 36/27 59/18 14! 9
2§] §}r2 g4}a2 6/28) 718 ZI] 10
26 6/13 51/25 11/28 1§|17
§gi1o ee —_—|— — SY] ooo
| 27| 7\14 48) 7 55/28 NN —| | | Os
NN CPijpapz. Iu li. {11/18 28 «$5. 2 deed Naboris et Fel. ] Anacleti papx. | 313/20 = 6..9h: Bonaventure. | 4/14/21 pie | +4 is 22
Alexandri. Lay 24 C Symphor.
etc.| 8/18) 9} 9126 a Margarite virg,|10)20)27 Praxedis.virg,.}11j21/28. Mariz Magdal. 12/22/29 Apollinaris,.. ne oS ee
alt BApog (OS.17 ShL7SBY 100MH .. tend 7 nn re —) e ok Motus diverne planctarvam et 2,
abadparenti aquinoltio. Gk A h{|e¥|o¢|] g
§) ‘k x 59 G. MG MiG MIG: MG
M I 44]1q4 46/14 48/25 28) 3 51} 5 I §2irg! 4tl14 14 46/24 24 $91 $421 § are O14 35/44 44/24 32) 7 35].5 Dominici. 25) 4)11 2%) 8)14 29/14 41/24 7]
927! § S, Marad Niues: 2 16]14 23/14 37123 44 TI 20 | “tansfig. Dini. 27) 6113 24|t4 17/4 32/25
23/15 12 'Donati epifcopi- 7\ 14 32 T4
11 11/14 27123 4 S$ ‘CCyriaci,&
Lar.|29|_8} 15 Gl 2 golrq 5|14 21/22) 47/16 58 §4| 2° 48l1q Olt4 rgla2, 33/18 51 §6|13
$4it4 Bj22 122/20 44] 4 54 »
Liburtij. alg. 4|13 49|13 Sola. x14la2
S.Clare vi 2 12 19 13 44 12! 49/2 9|2
S. Hyppoliti Sir x I 8 26D
yppoliti. | 3)13/20 39/13 3 æ, 7 24/4 45 34|13
27|22 7|28 30/13 13 16]a2 19]
© Sitr" 41 3 44/13 2613 3)22 12) 1 5] +39 59 3 o1lt3 22/42 §O122 17] 3 3]_ 7-17] 3 $9 13 18}12 _36)22' 24) § 40) 4
29 1/20, 56 4 7it3Z ISjt2 22122 33) 7 S.Eufebij. Vigil. | 4|t4}24 C Affumpr.B. Bernardi Abb. _|10 8] 4 14[r3
ri/t2 S22 44 20] 4. 20hn3 iid S$4j22
s7jit C S.Timothei 3 $7) 4 29|t3 aft
37/25 2/02) ~Vigilia. 23) 44] 4 36 II
21/23 23.29/14 Bartholomei ap. tæ 4. Be
jak, _5|23 48/16 I 10 648)24 $118 mo teal sia Seeks 59 5) Glaz «§1jt0 «16/24 §7\24 421 4 Auguftini epi. Ls 1S] § %4lt2 49/10 0]2§
23/2324) 3 "fans? § 21/12 47)
9445/25 54/25 5) 3 Felicis, et Adau.}2°
; 19] § 28/12 45| 9° 25 26 21 21/26 44) 3
24/5 35/12 43/9 6 “9 6|26 26 52|28 23 23] 3 47 jo «= 8Jo. 71S 53045 o'r 8 Latitudo planetarum ad diem t1lo 17/0 «1416
Gls A 17/1 46 Menfis. : 210 17/0 ~1216 A
3rl5 ojr 34| eee @ | Auguftus. 15593 Ce cAfedius | ad3ZR ST Planetas. as
169 am wee # September. 1593 ce i b
: ‘oat eMotus diurnus planetarum et 9,
ab adparentt aq sivottio, eh a
Denominationeslatitu- = [M_—_ A/S | DIM ‘AIM = AIS —s) 2% 1 @ | 5 cundum vium|5}8)..w¢ °e o | b&b | =
Ir S.R.Ecclefie.}¢|5/G MIG. MIG. MIG.
MIG MIG MIG Philippi-& laco|21{ z}10
31/14 -19|2%- TO}2zz 11] 6 $0)24 46/20
CAthanafij epi. 22) ajtr_ 29 28 40)21 1gj2z2 313] 7 27125 48lo2 Inuét. 5. Cru. 23] 3/12 1228/13 ass tg]2z--
15] 8 124] 4/13, 26 26 27 65,5512! \35 §|t4 24,1239] 21 28) 22 2218 “9 18 Io’. Ss 26| 6|1§ 22127 20! 9 17|21
32}22 716 20\;119C42I/21 Appar. S.Mich. sMich|4| 3 $117 r8}25 C Gregori epil|z9| 9|18 16| 9 40|a1 Gordiani et Epi. Iso rolrg 14123 9 8)
8}21 "Masi, 11/20 erei,& Archil.| alr 21 10|r9_S}1S)24 3
)254547/22 In6lag) 1]77 743/22 17/25 ~§9 193,37 22 8)18]26_ 57) 1° 25)22 ~fg9\t9l27 27 $4113 17} 22 ~F
10/20/28 52/25. meet 4]22 12|22) O “47 19 32! 22 45] 59/23 14/24] 2 43/14 42123 15/253 40 pr yt 23 14/22 38}1 1/23 21/21 22
S9)94 5545/4327) 55 33) 8 4olz3
33/21 52 7 —pifrzz—g8]r23z 39/22 49250
21 21}21 18}/28 281 7° 37/25 45i2r 46!
23 $4/22 7/28 56 26|22. 25123. §2j21
42124. 27/22 §§|29. \ætli ne rjo =.
28.0 260 §9)2 4810
Latimdoplanetarumaddiem 1110 26,0 261 11
21\|90 25/9 25i3 sa “a Maus. I
5-9) 3 166 CR cAfpectus Dad3z © Planeta.
Ce 2 Occid. ;Orient. Orient. ;Occid.,Occid.,~SOS:~C=C=|D]
2% | @ rile undum vfum (8 Cr) 9 ) |
x S.R.Ecclefie.|4|5/G" MIG MIG MIG
MG MIG Mic >I) 31 9 AUS pn 55127
36/18 37] 8 Vifit. B. Mar. 22) 2110 2 oP
a 9]27 43|18 29! 425) §/r2 §4]r2 26]
6/13 stl2g rtl28 rs|t7 59 27| 7\14 48
755 28 23]17 $ijt0 28) Bits 46]20,
20/28 grir7 43i11 if Se 916 43 mie 28.
39/17 35ftt Septem fra,mar. 301017 goltg
25/28 47/17 CPijpapz. luli. Naboris, et Fel. | 2 SS eee es alia 32/29
30/at 28}14 36/28 sohaa eS
ee s-tt—| S|] 9 | 5 o cundum ‘vfum} ©.
$2 =] 2 bs X SR. Ecclefies | 4) 5° MiG.
MIG) MIG) MIG. M C Pewiad Vine. }22 G
$$ 1 44irq 46/14 48)25 “I EO H2T 45) h 8}:
- See] as FE ng 2lts §1/10 §3/10
$8)29 46 4 pt 4)a2 32/29 4a} iregorij | 7 lag 1O]T9 41/16 47/13 14|14
729". 39) Dedic.Bafilic. 1§}t4 25/15 43 43 29 «436 Pontiani pape. aalis 3s tgh9 a3 et 13116 4618 §6)29 30 C eo tie o 2518 4117 57|20~ "34\29
2G} s8)r1 1120 rnp 8/22 12129
2st Cecilix virg. [12 T6lit 1120 47/19 40/20 20/23 $t|z9 30 Clementis pape. 13 Chrifogoni. I
herine virg, L§425 Petri
Alexandr, |16|26}) DRS 1ol20 40l22 43/27M13)29 14 g|zk 221 10/23 4/28, 54 9 17/27] 4, 33|21 41)25 6) OS 35)29
9, e 18/28] 5 5 18 45j22 12/26 18} 2
18)r9 ig —[S a eee 5.Saturnini. Vig. 19/29 6 Sz[22 43/27 394 arr, 29 Andrer apoft, 20/30]. 7\_ $8). 3 i) 923 _h4|28_ _43} _S_ 42/28 er us = e
_— —, ænraion | alpeaus
Planetarum 1 mutui. 4 ler eæ "2? | December.
1993 166 NN NC Se eee q C% cAfpeltus @) ad3¢© Planetas, Ch Occid. jOrient. ;Orient.. . 3a Afpeétus Planctarum mutui. H
eta '
‘ % ®@ Perig- OB 2 2 ” ~ > ne i H * GIA B o& 17 | | Le 2k
Tt. |. — \ ¥. ¢ ~Oe cee ee tere! © Fee teem = wow vignoeto4
= ® ' 174 : : ;
.- ' i % : r
"7 ; EP H E M E RE | 1OSEPRHI- SCALÆ_$1CV.LENOETINIG x ANNVM : échuvn te INDIVIDV&, TRENT TA TAS | rhe : I €:
9. 4 a ee 7 \2 + i a - Quicongrait. Ya BE pe 6 Mads | ~—ereaties: ie perhea 7 oa Radices ad meridiem primi Ianuary anm
Gk 1S 9 ee Apogziloci t
14\% Anomaliz commutationis, feu argumenti 3 Ingreffiss 3 in principys D. H. M.
wie Iuny 21.17.56. P. M. Solfiitium aftiuum. 23. 5.11.P. M. Axquinociium autumnale. Bg Septemb. fe,
Decemb, 21.23. 27- P.M. Solftitinm byemale.
a caine Lpgo4 ! he Figuraintrits i inprnie ric. = tH
Shiva. M Æs Mee aofl er: sibdul Sw 5 iiss j wMannsrer ining 2 “th ~ob astiothiod sagui > ill Ishiv
zudbrusidad isorg 2eCniar { iv toon
atiieins wasnt 234 tHlesnsbingo eidon oI 2idoW ainneienelinsiis 02 4 supimiizlat eoissibs aondh qixohii
vronib malintoobt. tive atlid she acne
23 Se tetoapenib aie: mvilaun p42 .nien ynaiudo sing waisqorans 1$94
Ss. g. m be - Bs o 218 1 230... 8 ma o
23 28°°4 a, aie agate Tey vi 32223.
Eccentrores A pei, fomicæee eccentri eft 1000000. vel gr. 1. 56. © 10, §. qualium femidiameter
eft gr. 60. Due M. 3 31@ rere tilt 365+ So $5v- 290 15-346 V i i i - So. Vio Oe A
= : or TF Us Ua tg at Ate Aureus numerus se 18 Pafcha Aprilis. 10 Cyclus folari | 7 Rogationes | _/ Maij 15 Epacta Fy EY ‘8 Afcenfio ~~ Maij 19 Indiéio Romana -7 Pentecoftes Maij, 29 Litera Dominicalis .B CorpusChriti —Iunij. 9 Sepruag ayy / a ‘Ge Inte: hebd. 3,Dies I Dies Cingtum, Febru. 29. Adu 1s iNouembris,,
17 f : mr > &o . Detain Soltek
> oO ¢ Hex anni menfis Maij ecli o
ti et fab die 19 Hor. 1 i. 35 P. M.eiufdé
otientaliores prouincias. tibus videbitur, illis nanque fupra horizonta
decurrent luminaria. Nobis vero et nobis peAciiioner nee principium,necfinis
vifi bilis erit, ideo nullam eius
diagrammatis infcriptionem adiecimus. Eruntque 3 corpo. tis 10 primg partes obfcuratg min. 23 qualium
wa diameter 3 eft 12 primg partes., Eclipfis B. 1 $ 9 4: 176 Enfe Oftobris Die 28
H.19.M.15.Sec.t.P.M.2quatis; Horologij vers H. 1 4.mi, M g.exiftens @ ingr.5.min.1 j-fecund.§ 3.
y.vmbram terrgin diametro 4% fubibit.
Anomal:@ squata eritgr.63.min. 51. fec.41. a verd anomalia xquata.gr.
127. min. 3 5. . fec.39.Semidiameter @ 15.min.40. fec.cordabit Semidiameter
verd terrz, in loco tran fitus min.41. 28.fec.Latitudo @ Auttr.min. ;
1.fec.5 s.digiti ecliptici 9 min.40.Scrup.
incidentix 47.(ec.2. Tempus. verd calus H,1.min. 9. fec3 24 Latit.in
princi. eclipfis 36, fec. 12.In fine
mi.27. fec.26, ambg Auftring A principio eclipfis adfinem H. ;.min, 19. Veram diametralem # et @ } tadiationem per
tabulas Diui Alphonfi futuram effe
offendimus: H.19.min.43- poftmetidiem, vt di entia_tabularum inhoc
lunari deliquio tantum num,28numerentur. ‘sap Principium- $ 12 30 Horol. 19 15 P.M.
Mcdium 3 i4 9 Horologii . : 20 ss P.M
Mints 856 ica > Howl Lanttavius. ee 40 ie hias when las inset
panearin o R Sa se aquinottio. Ga
icundam vitim? Be wep: S.- Ri
Beclefizes)} ¢ SEA eee Ciclo:
221 Lag) 28 tI eghBl: - OPP RA wit rt,
4/11 Vigilia 28 3 - + 12
10°39] 9 28/29 41|12 9 goling i
29 ane 9569 BS oe B
| F 26 sit
æ piph. Domini.|27, 6 15 33
| ! a:
34) 6 16S32113 48) 7 3}13)22 “4ilat oe ij, Sc Felic| 4ir4}23 42 et Pauli pri. eremi. \BMarcelli pape. 44).0 ot gs 8 8 32] 2 28)20
8 Antonij Abbat. |"7]17\3, 45|12
§9| 8-271 2 41/20 Cathed.S. Petri.
8[18).7 36 24 2 8 2a}-2 sink jsiatij
Marthe. 9119128 47] 6 S518 07 17} 3-921
\Fabiani,& Seba. 10/20/29 48/18 36) 8 12! 5 pee Agnetis virg. ar Vane Bc hæ’
2 14 iy 33 i 14| 8 7| 3 37/23 st]
8 - 2) 5 1 §1)23 23 lah fi! 4.) 24. m trata] 3 t7}'7' $2) g2%1g.25 0 Cones Pal sl2sl 4 $3 17 43 (Polycarpi. _|16]a6| ‘5 loan. Chrifofto.| 17 27 6
Agnetis fecund. 18/28 es a a del)
SS ee 24/10 12126 0 uBot39!_9 3025
§7 5°] 9 9 53 a a 54 27\11 2125 $t
; afta cee 48 B | 8 oaths 76 et 3254s 29 «17 14 41| § 4/25 41 i a a 39\t 53 1 17\0 S s0/Menfis. S5|t = 37 470 ib :
5 &F Planetas,:..\
lanuarws. ie Q | et |Afpettus Plancratum mutui. PA 7 2 Sut PRD
iqaatiqa ier { I ? pte, eS æ 3 OF 39 1 Afe.'1'4 (or | 15 ra 74{
16 Se. “ oan 2
ig t “æ vty 7}: @ Apoge ss } 22 Afe}18
ix st aA s9G ele *x OF o i 1% IL Apog |
20|/K 24. has Fe i et eæ
O23) Perig P A Oo Peri 3 " ” Fefta Stabilia | >) te ¥
S. R. Ecclefie.| $}5 |G M
ignacijepifeopi-|22| x't1 59] 89
2M. |: Y 39\_3 Blatij epilcopi. 24 314 DIB ait 4 te ee | «_34'as . Agathe virg. 26 5,16 6 st} 7 72 2ztar 4)
oDsa2l2s 25 BDorothea vir.|27 617 46|°7
21| 2 §9)22 8], 0415 25°22 28 | imeonis epi. | Sleslao 9\19
1olz0 Iijar 12}22
le) past Cath.S. Pet.Ant.2. Tol14 1jo 100 - Latinado planetarum addiem 11/0 5j0
1110 21\0 4e@ 120 Pe
~se FR ee oT pAlan | Rebrnarins. 159 4 1768 CR cAfpedius HadHeO Planeta.
Ph Occid.,Orient. Occid. Orient.
Orient. 19S )20to Afe-jr2 21
22 23 24
25- ri 27-—£} 1§ 28 Aft! 2 | eMariuy. 15 9 4 f 2 æ Motus -disaritt ated Zi # ab saute
eqiunoctia, Ck = 5 æ, Piiioum a
JatituSS i 9 as e X | Sloe we “alo xtla8— ays alt2 36:17 2}tt 42 1232 457/12 49. 17-—-$3 3)12 Eu27 07 4 4. Salts 13 3)8 38 22) 4/3 T2{12°°UI) 4 Soll} 16|19 S14 12/27 my 61 4 46/13 29/19 46)25 Re ag| Sirs 2ajtt " $4) 4 -43/13— bc |
oO «Tho, de Aqui.J25] 7|t6 11 26 31 4
40113 §5 Ta pense -}6}-3|17 11/10 §.2 4
37} 14 ~gi2t es 27) 9/18 Lt 24 gg 53 4
34/14 21122 a 2${tO} 19 14 je 4 -34)t4
34|22_ regia pM [0 11/21 §2} 4 2814
47,33 y Pernt oe m2 * ; i 2{tzi21-10] 4" $4! 4—agiry 024 7)
438 B 3/13 22 10}47 4338 14 ait 13\24
4515 42) 4 1}23 4|23-——40}, 06} 4-29}
15> 26)? 5 22) -6 56) 5 5 48h23 28
24, 10/12 21/14 5 17/15 38/267 on
2 24.26 I 26 cee J] a CP De) sd en PB
ee 7\17|26.. 9 16 24) 4 12/16 4/27 3|88}47—
ape, 16| 4~-10|16~ 16|27-~$2 lofeph
contell ot ps 3} Ala 8 16, 29) B 10
29\,-7 11 59) 4-616 4 Benedidti
Abba.|77|21|- 0 Pee [44 T6535) +9 an 45)! 36/18 39/23 2 pe = ° a o}20Ay 1123 3 12124 { * 2 a
13/73} 2 © 13.13 17 INES 2 Re) 7
z 54} 5 5338 Ijo 2\0
Latitudoplanetarumaddicm | ‘11]o s 1|o
21}0 o1|°o ~ ~~ te - >
1 PE ee 179 . at ‘Ga Atpettus ® ad ye ee Planctas. Mw | %
; ts Ol 9 “49 [1g Ale! 4 æ! “eg SS EE PApoge ds BS 1x o e349) 19) real pe
hse 21
ee + gt ba sas | a pA he
t ft 3__29}20 - 20 5/22, Marci cuang. fespes 4. 28) 4 16|q Pate . 'Cleti,
et Marc. 16 26) 5 26} 18 2 4 9/23 Vpriliz. 1%5 > 4? atXs 5g eMotus wrobacs a gab adparenti quia.
CR} a $7\20 1 54 3 49/19 25| 7 54|_
+ a. he 3120 19 49 A925 419 conis papa. EAP ri ri. ioe 20° 20 48 rf 47
: 12/21 o 63 3/22 4§1 2 17) 3 Tiburi et Vale, eæ 43 ie 3 6 16)25 41) 8
Raise æ Vas 26 40/20 8127) 38 2 49
9 19128 37 169 9 "3° «§6
290438 (27 0-40) 93 98/22 24 10/20
Æ QO 34 To 24 3 «59 22 31 22] 1
32/23. 241 4 333 2 31 v6 41) 4ree” on omer TE Viralis mart. 8128 æ pect Bi 20/39] 9 19 16 16 23) 4 4 2x 4 _— = i
: 73 wht dt Pe?) Oe ojo Latimdo planetarumaddiem — 1 T}e 2/0 2 21 3
“a 159 4 ea eudifectig ©) ad. æ.
Planetas. 180 - nine aw «oe A a
eh At eit, Mam = —Os—=k —
24 Alc.'25 * SS ee 79 Ph 2 32 30 Afeli7 bIA } Francifci conf. et 2.4 i} Diony. et Rut 29] 915 34 Odtober. -Rj§94
wnaificr \a eMotws diurnus planetarum
et 2 abadparenti aquinottio, @ |S. Al
AIM — Ay Ajs. AIM DIM A [M__A
|dinum, 9 Pea. 1 Denominationes latituSe ORE ea ey eæ Fefta Stabiliafe-, >|. @ cundum vium | 2, et a Vv S.R.Ecclefia_ a\|2.G MIG M Remigij. j- (at “1r 7 439)28,,26 B j22} 2 8 39 100 39 a1 ja3t 3 9 38/23, ofan 410 3! 35} § gG\21 21 36/17 34 git THT $6["965 Set 48 42/17 32 ie 612 35 °38l21 48 48)17_ 31 27) 7|"3 3 5116, 33 |21 28 a m2)
S. Marci pape. 814 34
3° ag 33| 0 : 16 17 17 2819
22{17Di28]_9 55 “3ltg/t9- 19 3 14
at 27|17 23/10 33)17 28)11 Ce cAfbedus
Dad 3x OF Planetas. C&, Oddober. If Qa i 186 ee (a ee
|\Orient ; Occid. este Cæ See Occids Croet | e@laiezieatl ¢ i December. 155 4 æ Motus diurnus planetarum et 9, ab adparenti
aquinottio. | Denominationces latitu-
(S Fefta ftabilia 3|2 | 3 | 3 iT ¢ |
£2 i g fecundum vium| 5.}8] 4 we, æ S.Rom.E, a(Bleo mio wile Sle q_ MGM 21 8
#125518 24 §7j2r 34/13 iBibiane virg.
22/2) 9 42) 7°°26/2q s7jar 22.13 42/26
23/ 3 10 pp PH 821 31)14 'B
Barbara virg. | > 4| 4a 44| 6" 18) 6 j8]24 sous Saba: Abbats. [25/5 Siz 45 ent? 24» 828 Nicolai epifc. 126) 6 G13. 46 1§|24 7 58 ¥ 58
ar 58 5811625 Ambrofij Epifc. 72 7,14 46
or 24 §8\22 Se ooge CéceptioB.M. '28) 8
15 47] 3 36|24 $8)2217/17__ 45 pe 9, 16 43|17,.20 24 §7|22 22. 2618. 25| 3 Melchiadis pap. 30.10!17 49 0748 24 $7|22'
36119 6 ’ pea §Olrs §7|24 S6)a2 46)19 tm
476 3 19 S126. 49|24 §§|22 $620 Lucie virg- 3)13) 20 §2) 9° 28124 §4i23 0
Glan . A 3420 S3i2r ele S3 $3)23_ 16)21 49) _%
| sinsjæ 54 §4[ 4 3524 $2123 a6i2a
6 1G\ay $$\16 25/24 $4/23 37:23 i
wie 1% 7 i714 24. 56 28 x34 24 §0/23. 47/23
os Bb 8/18 oot 38S 7 S7j10 “42/24 48|23_ 58 58 lng 32 Fæ [29 9,19) 26 26 58 22. §ol24 47\24 54 28in5 83 _« Vigilia. _!10)20/28 of 5Vi}aq 45}n4 r9la5
) Thoma apoit. | apoit. ba 19 N7 18]24
30/26 "34/16 {rales ° 2'29..44|24
41'27 B 23/1 3ita 2124 Vigilia. 14/24) 2 4/25 25 110/24 38|25 3 B Nat. Dai Nii. 1§j}25) 3 ewer = bi Stephani prom. '16|2 __34)25 26! '29 4.59 =
: Ioannis apoft. |17|*7) 5 7| 5718 24
32/25 37 Oo 40/2 'SS.Innoe. matt. 29). | TE. |
Thome Cant. 9} 3 19\24 27/26 a
20130; 8 10 17 mp44|24__ 24 24126 i. latlgn!
9 a2] 2 (14 ‘, ' +
December. ~ L594 188 CR Afedius
ad BF Plangias, oR Se ee CL9 4 vane Coniunctiones, €F oppofitiones 3% OQ) ad
Meridranums inclite vrbis Venetiarum.,
ad horas;*S minuta, | __ fecundum vfum
Horology Ftalicts ¥ accommodate.lanuarws.
7 Februarus, : Martus. a
f Aprils. o ?
o Q%1A% rafea|ealsa %A% a 189 |
EPP Moe rs IOSEPHI SCALÆ,. SICVLINOETINI AD ANNVM COMMVNEM INDIVIDV# TRINITATIS en oe dee
Qui ab Orbe condito eft IF
Fino 9|29 w8is7 Cas/# Pt. ne eee See ee 790
~ of imgouA s YW ingen ye HD Mondsemng> 4) : Precedit, of et @ in gn 19 ™ st X oma INR, Sa - ab rf ¥ iS Eusignige @ qa S. g: m. z 5 æ i niaig load mises eu ooo
gusniand o 28 2 4 SF 4S) - Vera
preceffioequinogo rium. | o 23) 28 4° 6
488 i itas Zodiaci ©): vel gr. 1. me
et 7 aliens iealidanieiee æ +a
> Mt Gaon " 32222, Eccentroves 3% qualium
femidiameter eccentri eft toceece! | atic.) ;
TAGs a ie D. H. M. © : * ay, es 365+ $+ $5- 9 53. 17. _Veraanniadparentis
magnitudo: Baad aha ccwisius? H 2917
1656 4 §& Quatuor Tempora. af et 645
4425 fo Y| Vera : 8 28 31 44 58 46
"| apoge Februarij,. ry 17 18: a co
918 1 §6 23 2%) orum Maij. 17 19 20. m
1623 453 45 9 | loca~* Septemb. 20 22 23.
+4 014 3833 8° Ce 20 22 235
FESTA. MO B ILIA. ont a ee Aureus numerus 9 ~~ Pafcha Martij. 26 Cyclus folaris 8 Rogationes Aprilis 30 Epacta 9 zinc ij aA Indiétio Romana 8 — Pentecoftes Maij 14 Litera Dominicalis A Corpus Chrifti Maij. 2§
oe Sepruagefima Ianuar. 22 | Int
hebd.6.Dies ° Dies Cinerum Febru, 8
Aduentus Domini Decembris. 3
riviera \ S uibeid ty s 2ink
$I > 3 envraleiny i0 - else
me) 4 az e ske iouohl y ro g slaty es Eclpfis 3 Anni. $9 §. Geissler: copes torum EdlipGena, Deeg:
AprilisH 1 s Pp. M. Principium $3 os
Horol. : 1 $9 P. M. Medium $ 9 $ ‘Horol. ; 17
Finis it 4 Horol.
Principiumtotius ¢ 1° 6 P. M.
defetius, z 8 Finis ge 53 oe
cee Labor 3% Anni. 1:35 9 § 7g2 Ds 3-O@obris.H. 1.03. 53, 7.9.2. M.aquatis;
eritveriffima fynodus duorum luminarid
in gr.-9.nh27.2.7.&. Scdqin accider poft nonagefimum ce gradtiab
horizére orientali (licet parum
diftet)ided vifa ¢ fequerur veram 5 in lum: atiteritmin: 3.292. Vndevila et erit H. t.min. 56fec. 18. P.M.
Videbitur medium huius eclipfis fupra horizontem gra. 34.min.50. Semidiameter i
min. 16, fec. tg. accepta fub minima i eccen
trotete, et fubcégruenti numero Anomaliz xquate ipfius,que eft gr.91.m.
58.217, Lu nz atit femidiameter min,
17.{ec.49. etiam accepta ct gr. 174.m.24.2.44,Anomali¢xquatx. Vera @ Laticudo tpe vifibilis o eritgr.1.min. 1
kesy: Seprentt.Arparallaxis @ ad * 4% in
laticudine erit min.49.fec. 21. Auftealis : remanet laticudo vifa min. 22.
fec.34, Bor. qua etiam in principio
eclipfis erie 24.m. 48.1. et in fine min. 20.fec.a2-femper Borealis, Digiti
ecliptici 4.min.14. Tempus incidentia. H.o.min.44.fec. 50. Vila t%& @ oper Tabulas Alphonfi Regis
eric. H.1.min.3 5. P.M. aquatis, prodicrum diuerfitate; vnde differentia
tabularum in hoc labore eft minw21. reliquanon
adeo differuntr. es iy cepa H. M.
sore
P.M Prineipium 3 5 26 Horok 4 6 P. M.
“Medium SA : - Horol. >
Finis 5 te: ‘Ep PM, “a, | lanmarius LLY GFF, Migilia. Epiph. Domini. |
A S Higinij pa. Ianjy., Itl20°
24} © ag|t2 38). 30}23. 28 Vaaley en
Agnetisvirg. | yy}21 AVince. et Anatt.|
;,f22 Emerentiane, |; : jane, |73/23/ 2
36/29. $422 23/15 12113 Timothei.
14|24|_3 37 13°49 22 15 48 20
47|16 241/13 Conuer.S.Pauli. TS 29|16 58
Polycarpi. 16|26] § loan.
Chrifofto. 17|27 6 39 2 Agnetis
fecund. A Latitudo planetarum ad diem 11]jo 21\)0
Tannaring. Is95 193° ON Se _
Afetins Bad HE Planetas. Gk Sn \® Perig. A BR of 2 3 *~
Te-”)UlC OC OO re Februarius. r1gsoy eee : ) 9% eMotus diurnus planetarum et 2, ab
adparenti equinottio. eR
Denominationeslatiu- |S A|M. AIM | DjS,-..A|S ~~ Djdinum. æ B &: YE | g 3 | ve |_| 8h A | ÆIBY «CEH Dn el¢_MiG_ MG _ MIG a MG MGS a GM Ignatijepifcopi.|22| 1/11 44)t0 19l22 41] 3
F7I25 43/19 §tlty 57] 6 18 [Purifica.
B.M._|23] 2!12 44 4.45128 §]_3_ 34/26 25/20 14/16 44 15 'Blaliy Blafij epifcopi. 3/13 45 34/22 Of 3
44/27 S]20 54/17 17 36/6 11 | 5 414 ta
aso, 38a §5|_3_ 58]27 soj2o s4}t8 32) 6 8
‘A A Agathe virg. virg. |26 515 5 47 3° 20.21 §0| 4 12/28 33/21 1219
31/6 5 |Dorothex vitg.!27 | 6116 16
47\t§ 4420 _ 45/4 26 26lnq _1g|2t 27/20 35) 6 2
mit 28 | 2\87 17 48/27 $3|20 40) 4 40]29. 57]2t 4ti21 45 elas 29) 8118 49 9 50 21 2t_35|_4 S4\'o
°4go;tt — §2}22 22 $5 ‘Apollonig virg.
virg.|39] 919 49)21 40/21 21 30 5 æ
10!36 50 3 Maglar 25 # ttjzt
solrs 12/22 $1126. $3 20 1S me meee
ho Fe b.
lA y aitsiay 5 Valentini mart.
ities §2|20.,43 21 526 Fauftina:,
Feline æ 5| 52 25° $3 ores o} 6 Als
s3|15 16/20 55|_ 6 46 prs aay “7\t7\27 $4|27 5, 57)20 5° 7 Simeonis epi. |_8]18[28
s4i10~"57/20_45|_7 15 A 9\19 19
(54) 18 20 40 "7D29/ 8 ___|t0j20]
0 *55| 7 59'20_ 35] 72 44lg taizr 224 4120 30 7 St 5!20 ag) B33 Cath.S.] s. Pec Ang. Ant.| 12 1 Coke eæ
3 5628.11 20 20 + 56 6 §|20, 15{25| 5
s6l21,, 420 10) 8° Scir2 “g9lt9 =
t 32|18 43/20 §6) 4 59 7 Me 20 20 gS4 PO
r Sl 95s t : I 9
=| Afpeétus Planetarum mutui. fecundum vfum| 3
: ‘Se R. Ecclefiz. æ oe \ | bg
hed fir EO $— 37 13 §5|29.. 29118 ssjtt 3%) 18 §4)23 749) 18 47)15 64,6 25118
$4119 62U 18 $3 rs 4118 a Sf
yh os ; gz} O9 27 18 Benedidti {iti Abba. |r L4}°2'_ §0 \Znnunciat.B.M. T5 25 3. §2) th 8 18.
gi 29m 39 18 50 a8 18 449 7\18
“a7\18 37(18__ ; a!
18__9|16 1929 7 “oF Bits 18 46ha 7 713 37/18 yo 380
Laritudo planetarumad diem 11!0
2/0 39\0 47)\° | | | Marti £59 5° OF Ce cApetius Dadi Planeta. Occid. |Orient. Orient }Occid, |Orient.
) ~) @ } #B g H M
H I O ° 2 ©/]14 16 3 Ale.j22 lA 5]. 4,
ns a tf eS —— Aprilis. ESOS tint && eMotus diurnus planetarum © 9, ab
adparentt aquinoctio. Eee Fefta
Stabiliafe-) >| SI} 2% ot z cundum
yfum 2. ai Vv a S.R.Ecclefie. | =| 3 (GC
MIG MIG re tro 44) 3 4sht7 $9]47 17 4 8
1817 44]23 A, 23) 2)tt 43 )24 25; 9
217 3fr2 i242 re 38} 9 46) 8 asl 4} ts 416 2}10 30 8 fli4 4°l28 7jrt 14) 8 1s 39/10 20) 04 38/24 34/12 43) 9 ZI} 10)19 ee SS\17_ 44/19 _15)14 6 Leonis papa.Ap|ri. |11}20_ 74 8° 47117
43/19 “3ir3]22 31| 7a §417 § Tiburtij,& Vale, 4114]23 59/15 7)
1753 28/2 28 20) 18 27\11 19
ata 17. 3720 47\20 ) 24) 9°"
32|17__ 37/21 0/2050 23) 23m 55/17 36(22 25121
8 3511736 36\21 26|22 eæ 2167p
236,28 59)23 1 8 21/17 "3G|21__$2
_§2/23. 47118 16|23. 12117. 36\22-§
[243.2418 15! 75 3]17_ 37/22 _ 18/25 + 13022 19)17 37)|22 Zz 31|26 11] 6"726\17 38)22 44/26. 4521 Bho el, eee v2 38|22 §6)27 29/21 § - 8} 4 49}17_39]25__ 9} 3815/22 _44)22 19129 8 6lt6 46 7 qoj23 22 28 58/23
M32\/22 BSL | SIR T_-4 1/3. 3490 1lo
3959 49/0 30/3 Laricudo planetarum ad
diem t1lo 400 s0j0 38}2 Six 21/0 val sæ
47\0 M 51\2 Das — oe a es = \ : oe ) s] —
fecundum ‘fix y ¥ 4 x | X X | et | el
‘S.Rom.E. eee MG Mia M Ma WM Maw Me 7
Philippi et Jaco. 2I 110 3 12 $ ‘ ea |
'Athanalij epi. 22) 2/11 1/24/29. «fs ct. Sale Inuce. 9. Cru, pp æ 59 Wier ti eee ri mee
forent | oerei omer | 24{ alta 57/18. 38
17 $4 19 Ad 1 §§]26 §3/20 3§ 17 4 2
39|27 27 45) 19. 54 5 to ance ais 13 55]
9° 3alt7 Bie 313) 24]28” 57/19 ix wane
ro Seccateand fecha fled sire = a"
ee . Toanis et Pauli. ignins., I 15 9 5S i Mb IR @Motus salle toca fF Q a i spi
Ce 13/29. 44 39129 44
ks (301 9 a 35).§ 4 Br 19} 18 14127 $420 27 T8126 Wtl12 13420 = 33, sal To 9 a{t9laq 9|26
19/20 38) ‘4 power} papa, |T0,201,8° 6
io? 11! bt 29 5 3 Paulini epifcopi| 12, 23) oo i Vig. Ay ° Bi
es yj 2 pone Sloe 28). 4\+ 3].. 2 A 13l* A 3/Menfis, f tla 14|t S 22
Lumus. ETesegis \omggg |
eAppectus'® ad 5 Planetas ‘;Occid,
Orient. Orient ;Orient. | Orient. 7
15195 i — 4d sia et
Planetas. Ting OF TR HORI. Augufius. $9 15 | OR Motus diurnus planetarum S 2.ab adparenti
squinoitio, ~~ Denominationes latitu—
|S D/IMen DIM D|M Als" Felta Rabiliale-|>
| cundum vfum 25: _R-Ecclefia Petriad ‘Vine. Stepha. pape. Tnuent. S:Steph. Dominici. Domitrepite. 18 7 4 Oo Cyriaci, et Largi. 291 8i14 s$}20
SRom. Vig. 501 9 1s $5) §
Laurentij mart. }31]10}16 — §3}20
the æ ee ee 13) 181 48/194) 3/26
S92 solr9 P |s.Eufebi). Vig. 4 iP £* 1§{
2 42/10 20l19 Affampug,B. M.|. § TSjzx
8)27° 231 2 37/10 §0l20 gz : I $127 27
31) 2 33/11 T9}at 46/27 35 3H] 2
23it1 47)22 927 47|02 _23)12 17/24 ~oltalas 33/20 1ola7 5/2 18laa asta ABemardi Abb 10/2026 31] 3 X48 283/02 13/1315
ni Rc. toj28 11| 2 ola3 4ulaz 46 S.Timorhei.
12/22/28 26.59 oj28 18) 2 2 4]t4 8 $128.58
~~ Vigilia. 3 atom 241 7 49128 z6|o4% or $8 14 Ta \Bartholomei ci ap. | 14/24] 0” a2 b21 19 40]
2834 §2ir5 0 ‘Endourcl conh, Fes:
“Bap. T9)29| 5. Welicis, 8 Adan.
20130 Latitudo planetarum ad diem =
Augufins. : 1595} Twigna Ck
wAflectus ) ad#sF Planetas Gn ; :
}Occid. Orient. Orienw Orient Occid, HM)
Hh, oH H i ‘ | nate |: I 2 Dak aslo 317) x IA et Ft v ije ei fy ail 9 + O 370 2
Sale? He: lee oil nity, G6 Alo 17
Mig -7>. aah gy o 9 | a
10 * I ir 1 23° 35] 2 Al..3 MO 1350 i3 ih
14 ln 7\|4 a tS | |oI ‘ OO 1
PSD 2 I ghia be 19 Pi vy IP eer peas 20 Alc. Afc'14 “XT 22. ny at | _|Oxient |, 23 Odi be
24 4H 33/4 38 26 dn 3 4 | September. SSCS OS | R eMotus diurnus planetarum et 2.
abadparenti aquinottio. Gk Denominationes
latitu- [S: AJM: D)/M- DiS AJM ___ D}dinum.
iF efta Stabilia {e-] > 5 y co é
$d} V_ |_-5.-| 82. i] a Q cundum vfum | 5.R.Ecclefize. | ¢ MiG_ MIG MG MG
M a Abbatis.J32| 11/78 7] 1 40/29 38] 2
a|t8 I3]ax 6146 39 25 2 1 5qy48]29__46]
0 g5|t8__36)12. rolrs tA 14 j o 48|18
§7i13 32/14 38 | (0 4t/to 18)14 45/13.
o| 0 salto 98|rs s8)na 39 24
§1 17|_9._ 26}19_§8 s8\r7 alist 24)°O 29/20 17/18 24)10 32| © 11126 36/19 37/10 yO 40 Oi, 3120 $4)20 $1 163)-0 47159" s6]2t__12)/22 4 17 50/26. 36/0 $§\59 48]2t 28}23 18 18 48). it 2/59 _41)2% 45\24 32] 8 | IT 10l§9 33 sea | 1)25 45| 8 17}59 _25]22 15/26 $9} 8p 2sly9 t7|z2 29|28 13] 8 æs |Exalratio S. Cru.| S. Nicomedis. 818 |24_ ; R32/§9 _9)22_ 42129, 26 \“ 40159 1/22 Tæ oa 8 36/24 13 . 47|$8 _ $3
Kea SAY 9 ! —— §4}58 ' 'S.Euftachij. Vig. 2|5 9 22110 ‘Matthzi apofto.| 1 4}2 1] 27 958 55:46 i ij. “2 p6ts: ** $0 3 4}t2
ie car 8]24 I4]10 32/14 _2 46157
_§0}24 20/11 46/15 5 20 “2 $3157 42/14
25 25|13 [16 265 2) 3___0|57
_35|2429]04__14|17__40)23__ 38 Dedic.S.Mich. 52 7 §7 27|24 33|t5 28 18
54 Hieronymijcof. ' 314 §7__20|24 36/16
__43]20__ ¥® 40/1 47/2 46/0 17/4 4 4iit 49|2 Al47it 35]? 42] 51} ri s7jo Sgt aie 4 — 4 September. mee > A 59 S maw cy; . we is ticle ©) dix Planetas SF 23/9 Verig. d ay, o o> rc 4lOtient. ® U_16 * 17 i
_Odtober. ~ © lg 5 Fefta ftabilia \3 Y fecundum vfum) 3, SRome..|4|8'G _M |
| A Remigij. nm
21 22 23
Francifci conf. Fit7\23>
4i14 8. 18 24 14 2s HID 25. 14) 7 10/20}26 —13/19_ tij2mj27 13) 1 Hilarionis abba. 7 REN I
r3it 2 22 «12 7 S4 9 ge 57 §5\19- 4) 1 41)22 © 23/19
§7|22 §5 tolrg9 36|24 11 19 _1§|25 a | Latitudo planerarum ad diem Py te
a0? Ge
eAfpectus 2) ade Planetas. ¢
Osients Sat Orient. {Ori Nouember. 159%
2% eMotus diurnus planetarum &F 2.ab adparenti equinottio, Ck Denominationes latitus; inum. “Felta
Stabilia fecundum vfum a ee Ecclefizx. a |
® mm. Si Vi 13,16
Iz 12] 0 Ip 03413 $0 714 Ke cs : 1§|22 Quatuor Coro. | 29) ES FO 713] 6_ §
_39\23 Dedic. Balilica. | 39} 9}16
Dewy 7 Triphonis._ |3t)1O)a7 3! 23} 7.6 Martini. = 36| 7 10 * 19 14 29,37) 7 14 3/13]20 15|tt 30| 7 4'tgj21 15
GS OPE ir abs 22123 45 14 1 PER 16| æy: : 2§)23 g4}13
6, 16)23 21-_16)x6 29 23.44/13 39
aS ER Sekeaiie | as ie 24 A 28
mn! 32/23Di44 13 20 1825 17 17| 107740 0,
36123 44it3 2 9/19 26 «18 20/27 «+18
fat AR, a OR a It ee ike ome 233 7 45/23 44]t2 ° Bs
Z [tts + ra 7 S¥\23 Noouember. "> oegig 5 — cAfpecius ® ad æ 9 Planetas.. December,
21; 11 $8 Bibianz virg, an _2|
9 os 23| 310 Barbarz vitg.” | 4! ln Nicolai epite. Re 6} 13 Ambrofij Epitc./37\"7 14 CoceptioB.M. |28 irs 29/ 9) 1 $3
pA Melchiad. pap. P-)30
10/17 '|Damafi pape. mere c [it
18 mina
4/14)25 Sitsj22 G}16)23__40]20 7 7 24 41 24 : 23 75.5 Toj2¢ 42 2 1] 8 28 23 10 I 27953) 8, 28)2 Vigilia. oe Bs qalaree 5 1152 5 gag #5 Cnome apoft. [11/35/73 45 +4 np 24 36 8
28)25 12/22/29 47 8 28 8 _28)y 3. 13) 23 “ale 2237 8 27\25 A__Vigilia. 1 49|_7. 9 8 27) 25 Natiuit Dni Nii. §o]2t 4.33] 8 26/25 “tephani prom, |16 51] 6 of 8 25|26 foannis apoft. 42) 8 25)26 5$.Innoc. mart. §_"_5| 3 _24)}2¢ Thome Car. 15 8 23/26 J, 322 Y2)26 ASylueftri | papa, 2if3s 12/19 Denominationes latiruFefta Stabilia 3
Ss oe Fe a. SF: Wage 2/2) 4 “4 M4 S. R. Ecclefie.| at 27
17/28 110 = § 9] Latitudo planetatumad diem 11|1 ft 24]0 py,
t2]2 21\1 4]t 2810 42}0 é¥ So Sæsear a æ ee - = AD: AN NV M DOM LMI, BT S'S Ebeling: | Is 96
Qui ab Orbe condito eft Lois AN a
St eR Be aaa il *" Radices mediorum motuum ad meridiem
primi laiii anni es æ F529 De
25|20_ 43143, Gla =e xqualis mots 14/59
: 29/g: Anon 16lx'Anomaliz
# 21x Medij moms @ a medio Toco. {
34|% Medij motus 5 _23/%
Commutationis 39/48 50 3 soli
Léngirudinis (4 38/43 36|'5
15135 sOj2ar : 439 7
th - -86lse" DQueex
Odtaua fphera mote, in reliquarum ipparentiarum
: afte Hiontbius deprehenduntur nis. adnotantur S-g m i 3 4: o 28 2 39 46 29 Vera preceflio
equinoGiorum. o 23 28 4 o 18 Maxima obliquitas
Zodiaci 32221. Eccentrotes #% qualium
femidiameter eccentti eft 1000000, vel
gr., ts 55. $9 44- 9 qualium femidiameter eft gr. 60. D. H. M. “2% 3 4 $65- $+ §§+ 27° Sd 35> Vera anni
adparentis magnitudo, v :
Aduentus Domini Decembris. 1
° 7 Quatuor T empora. a Seglecs’
8 20 21 “Decemb, 18 10 2% Eclipfis®) anmt. 1 5 9 6 207 Ie 12 Aprilis, H.8. min. 39. fec-1 3.P.M.
equatis;, erit veriflima % et @ f quo'etia
| w 92 ore @ eritin gr.22. min.37.fec.18,Ovatque cius anomalia equata
erit gr.168 minh. 5 5.f¢ec.5 1.43 verd
anomalia coa@quata, grad. 28 r-minat.28. fec. 40. Semidiameter vmbracerra in locotranfitus 4 min.49.fee. 18,
Latitada @ in medio eclipfis.49,min.6. fecund.Metidiana:Pa@accliptica.6.4.mi.
jempus cafusidefta principio eclipfisad medium. H.1,.min: 18, fec-7--Latitudo
in principioveclipfis min.44.fec.5 3.adfinem min, §3-fec, 18. femper auftzina. : Haius defeétus @ equatamrempus
fécundumtabtilas Alphonfinas erit. H.10.mi.4. polt
Meridiem,vediffetenria fit hore vnius et min.25. ~ ©
O. P
: c H. M. Principium $ ‘€ + ie 4 $ Pp,
Medium $ ‘ 4 Hes ry Finis $ 9 $7
P. M.. 3 23 Horol.. Janwarius. CY Wigue et aan ____
Biffextilis., ’ et i eMoins diurnus
planetarum€S 8, peor aquinottio, Ct
_— Denominatiohes latitu- |S AJM
Als: / AIM... DiS. m Pte Fefta Stabilia
fe-) > : cundum ‘vium Ble ¥8}26 46/12 27/83 46)29 9 8 17/26 S4)re gaits 2/28 i apr 27) -24t2 «§G}16 18) 28 13/27 10]r3 «11/17 34/28 ai ~~ Vigilia
11127 58)13 27l18 = s0l27 45|18 23
Epiph. Dai. [27) 6lis 3 39/27 26413 43/20 0/27 37/18 G 27:32:18 17 Jay 34 34/14 Oj21 21/27; 7 elt ss
“4 a 43 14 17/22 34/27 33/23 g2|2§
$)27 10])26 §=24}28 S.Higinij pa. a Tain, roe A [2 2yT2) 25 t
P3|t3|aa a G G Hilarij, et Fel.
[4 14! 23 Pauli pri. erem. 15 14 3 Marcelli pape. ERR: 2 Antoniy Abb. | 7/17, 16 ee ves 1827 16 came Yd) 29 “18 Lg 17 Marij Martha. 919|28 17 7119.61) 7 34/29 29
38 17 (Fabiani, &Seb,_ 19} 20)29. 18 IG
Agnetisvirg. 11 ai] © o: | Vine.&
Anatt. Tra I \Emerentiane. 3 23) 2 2K Timorhei. 14/24) 3 Conuer. S.Pauli.|15|T, 1gj21 $4) 1 26)22 2/20 50 g7|22 26/21 32\t9 4017 2 I Ht 7\1 24/0
Laritudo planctarum ad diem ijt t0jr
20It 2ilt— 13/1 16}t Januarins, (bg g9 6 Biff extilis. 208 re 3 eAfpecius ® ad tz OF Planetas. PEP Ao.
: ' Orient. | Occid. |Occid. }Occid.
{Orient | — Tigi Ona eS TRG ST x Denominationes
AYM. 5 = } cfta Stabiliafe-| >] S]
ica ? a oe fT Sa Sts can an ye ! - tw |
Ss i Bh yw SR. Ecctetizx: Gi G Gi \ M|G
M|G” MI Ignatij epitcopi: rftt 21) 6
46|_1 49)22 silt7 47[24 59 [Pris B.M.
2}12 yt 6 42) 2 0.23 16/24 'Blaisj
epifcopi. s]13 30]n0 4g] G38) 2 11/25 23 41ag
G 414 225, $0] G 33/2 23/24 6} 26
Agatha virg. ~~ s2laq 98/6 29) 2 35)mm 52127 48]27 46/16 Dorothea virg. GhiGie 3% 716 24) 2 47/24
$829 ) 717 22,16 20 2 §9|25 24),0 45} 6 15) 3 FUi2$ SO Bea 35) Apolionig virg. virg. a 919 34/24 18) 6 2tfg
23/26 17|,2 48) 4 36/16 31 10! 20 2035)
72 3156 G) 335126 | . jttint RE 43} ie,
altalady 36) 3817 4 far 38} 6 :
3/13\23 36/96, 50) § StL 4 13/28 5 ralt4
1441/2135] 4 26/28 s8li5 5 2131s _§s|22_
8] 5 39]29 S4/t3_ $31 Le I]t 28)t Gir
T§JO0 SSE 5S - Laritudo planetarum ad
diem 1n}r 30] sit r3]0 40lo ¢ §3/Menfis.|, 21jr D 32/1 sit ojo S200 " $9 SS Set oiftas aig Pa "
Dit be rau Biffextilis. 210.
| . e
tele obgsise] . ig ’ vf Dd
y LE. |, æ ee *
; | Aprilis. : {Poo 1 ? Bifextilis.
209 | Ce
eAfpedtus Q ad%~OFPlanctas. ee
___JOccid. JOccid. JOccid. |Occid. |Occid. co) Apes Planetarum mutui. "aw. | “æ gogo! Biffextilis. | th «Motus diurnus a ct ab adparenti
aquinoctio. Ck Denominationes laticu- js DIM Ds DIS Feta ftabilia > S | rs) 5 r o fecundum vfum 2. Oo | =) et Vo} S.Rom.E. eel MIG MIG MG MIG M Philippi et Taco. 21] 70 47/23 rol22 131 9 «4
$ia2 lachana ef. 22) 2i1n 45 5O%6 TOj22
32/10 Inuét. S. Cru. 23 “3\ta 43 43/18
225 46l10 24/4 13 41 41 1oer4 Ol1r
30 iF 25 ie 14 39114 25 I4|t2 5 ‘loa. ante por. wlat.|26) Slts 371270059
27\r2 40 Fe : 7 7116 35 $7\ 4laz 15 ipa deal S.Mich.!28 38 17 23 $5/13 fo |Gregorij epil, |29) “973 Gordiani et Epi.| 30) '°} 19 —
Ma'i?, | 1120 FNerei,8¢ Arch, 2}'2}a
4) wre Bie 4116 4626 58|27 a5|æs Bonifacij. 414123 18l17 arl28 — Bj28_
2gitt §| "3 ) 24 31117 §7/29,6
18/2990 3618 | 6\15\25 25 45|18 53] © o”
28] 0 7\17\26 $}18) 27
F Pudentiane. 9|*9 28 to 249 ee ja] °
| rpit2) 1 13/23 2 trata [rsl2515
56 3 Bi a Eleather. epee 116/26) 17 27 5
8 28 6 1596 Biffextilis,
272 | cAspectus ®) ad sci et Planetas. ai
r nib. bamovmetepaleobiusize I | ci : =
5 : I ee i ilo O35
¥ Apog @ Q 6 oe e213
-|@_Apog. Bi iffextilis. 20a
ri CR ie arate" set CBI # | * 31K ED 19x BB sormeut mee” 5b YE 8 Iulius. 159 6 Bifextihs, CR eMotus diurnusplanetarum et 2 von sar
aquinottio, @ Denominationes latiru-
|S ~ {DIM — Ds Dis--D S_ Afdinum, Fefta
ftabiliafe- | cundum vfum | 5. S. R. Ecclefix.| I} 1} 9 19117, 914 24 §2 16 27 Vifitat. B.Mariz.|22) 2]10 17] 1~~ 4] 4 7|_5
— 2|r7__ 4}a5__ dla. 3| 3]1r r4ltsy 17]
4 13) 5 tXIt7 24| 4/12 11/29 46 ‘4 9) §
21I173_ §\t3, 9\t4 241 4 24] 5
50]18 26) Gi1g G29, 6] 4 30) § 39)19
43 F 7| 7115 3|13 4414 361 § 49]20 28 8[16 _1]284 12/14 42] § §8)20 29] 916 s8lta 2614 48) 6 7\21 aglo" gx Septem fra. mar. 32} 10\17__§5}26,.22) 4 $4)
6 16/22. Pij pape. lulijus. aires; §3|10
ine 5 OO 6 a4ir2 Naboris, et Fel. _2ti19
sche 221 § 6] 6 33123 Anacleti papx. |
3/13)/20 “ 251 § 13/6 41]z5 $4 s9f13 FBonauenture.| 4/14}27 44 A Role Wea 519] 6
48}24 31 31 1/4 49) 8__ #3} a mir $0] 5 261 6 §6135 9 j _§ 32] 7 _4|2§..46) 8. 3h17. 55} 8
v2 5 39) 7 12126 : 4°} (5 45) 7 19/223 of r9|26 31/2046] § 52 Y “> 2gl27 39{t1
{za 16) 8 2 Margarit Virgs|10)30) 27 az
cab hast 254} § | $59) 7 34)28 17} 12 4)23__39] 7 53 F Praxedis virg. [1145 11 2$ æ 57 er OQ 7 41
28 $4 13 3)24 58} 7 $6 es ee Apollinatis.
3|23| 0° dre 22] = ce 58 ° O}27 2517
.Chriftine, t4trg] 2 he 47| 626] 8 2] o. A8irs $8}28 33) 7. G capol.& Chti. rsf25{ > 16) rer 6 2 ‘
6116 Hee 3h a TEP oe 13h¢ 6 40} 8 14) -
7. socscescneeees |15}26) 5 ESM op
= 349] 654) '8_26 —*_29} 2-36 34 : BT 35? 8 34,3 S8lr0,,43] 3 af 7 90 nt 37) 78} 8 38) 4 36 39) 3.42) 727), SSE ZS) 843) 5422 34) 4 Ie aft Slr 22l0 «25h2 3|1 pn oR itudo planetarumad diem 11] 6\r 260 22]1 28}1
47,. eee 21|t 4|t 31)0 19lo M4sjo
M53 Occid. Orient. Orient. |Occid.
| Occid.. \Occid. AS
cAfpetius Dad i Planetas.. Augufius, >. 1596 Biffextilys. | 2% eAMotusdiurnus plantarum et 2,
abadparenti aquinottio. €e DIM Djs DIM
—DiM dinum. '‘Denominationces
latitu Fefta ftabilia 4 >|. fecundum vfum] 5 SRomE. | é|B'G Mig ™M Petri ad Vine. Bt s8}to 22) 7 22| 8 +5 5
s2leg stepha. pape. 56 24,,54|_7__ 29 8
541 6 Inuent. S.Steph. |23 36/3 59) 7
Blas F Dominici. 9 Z 46/26 i ft} 9 2427
§9|_9 ies i ahd 6} 9 14] 9 2110 18 a 21/9 25110 57 8 29 228 mas _35 -S. Piburtij. poe at 18 34/27 37 2 S.Clare virg, 2it4l19 32] 9% 32/8 344
°F S.H iti S.Eutebi. Vi
+19) 9 a! isd 717i2q 23/10 BT iti
mar.! iy 18/22 9119136 16) 5 3 5 17 20) 7 §9}24
Bernardi Abb 10,297 17 $9 $ 39/23
11/21/28 taf%, |S.Timothei. _
[12/2/29 10/13 j Vigilia. [1323/0
3) Bartholomei ap.|74!24| 1 6 JF Ludouici cot. vs, iZepherini. __. [¥6/* I
Auguttini epi. [is P Dec.
S.1o.Bap.|19 29 i fFelicis, et Adau.]20
2038 634 1\t 35/0 16|0 Latitudoplanetaramad diem 11/1 ojr 400 14/1
210 58) obs 12/2 his 2 * hts 2
ghee ES “i o P oD ok§9 6 © Difextli, 275 | RR CAfpettus B ad3Z GO Planetas. Ce ity
Des AP) P 1Bi:
xs. rr ag 3 Oi oy it ib sæ “Z
ect \} id 6 i: Eel sits 44/28 September. eR F 9 é | aifonsils.| ctilis. oR eMotus diurnus planetarum€S Q ab adparenti
aquinottio, Devosimeæ laticu- 9)
fS ODIME2 DIS. pa ee DiM__ Aldinum | FeftaStabilia | 31'S @ ® b | xz. a ag
| iecundum yium 5 2 Yoga aN SR. Beefs. |B (G æ MIG _. _M|G__M = 'Egidiy Abbatis.|22 22 $ 51] 4 20/11 “28/10
1]25 ty 4415 bes ala 9. 49|18 a5|1x__
26/10" 1}26 4% 1s (28)22 ] 24| 3/10
47] 1 §ifit 33]10. © o]27 alts |S) 411
45 }is Birr -4t) 9 5 9)27 pi 164 sltt
49) 9 §9|23 —20}16 © Ta4l24 43| 5 25 27}
6133 42/10 “48/11 $6] 9 §6l29 olr6 38 25
42 42| § 28) 714 | By 16/12 419 54 29439
16 § 16 44 4405 — \Natiuitas Bea.M. 29
eet wæ’ 12 12] 9 $2} 9~ — 18\17_ 2127S 27S 50} $ S.Greg. mare. [30] 9/16 3: 3 17 ian Tz 2019
"49 To 57117 12 *9np wn = |3 10,17
35/29 45512 28) 9 47) 4. 56 )07_ 3
|" | |BProti PREAH ie pei 18 34|11 47 in 3¢ 36) 9 44] 2 0$|17
24 26
t2)19 32/23 49/12 _43)-9 41} 2. S47 _ 26) 2% yas Ztq's. $3 iors 12A§t] 9 38] 5 3 17 26) 4
915 Exaltatio S. Cru, Cru} 4}r4'21 29 Be
_3\12._59}* “9.135 3 $4 331072515 33h.
S. Nicomedis. æ 20113 af 3 9 38 4 _ 7 oF PS tS oh $7}, |Cornelij,SCip.| 6|16)23 26)12
43143 4! 9 2171 9P 8 oa7] 4 54 i 71734
85 {gd ee EZ. iy 3) 9 s7|4 53 '$ { 8°24
1429 920 : sufi6_ Stlrr (28) 4. 48
919/26 23 Wp 35\13 37 ye 9 16] 7 %30|16 “S7lt3 al 4 44} S.Euftachij,
Vig.|10|20] 27.11} 5" _§ Soa 810 16 _ æs 14 36|.4__41 Marthzi apofto. 11 : Mauritij.._.
Cypriani,.& Inf. Cofmg, et Dam.
’ a5 “33in6 13 26 y 23. Gad*, Rab 8
_-ga2: alaza $5|-4 0 28). -. 1: soa) es
A ps 3 fa ee =D ——— ‘|Dedic SMich, T9)29
6 ai 45! $3) 8 x6 iva Z| 12 3 79 38 4. . | Hicronymicéf. [20 _1o|28 = hi =6 =~
20}14_ —47 oz pL : Lesa ms Se HE
§6)t §0o = 1143 folk ¢ 32 Laticudoplanetarum addiem = 11/0 ads}! §440 8s 3|0 22|Menfis. 21j0 " § 58\o 645 A 4itixr Dt a syle Fri paps Tigi 9 s7i21 39, 0 Gols
22\17 TO}20}28 30/12! ea 42|Menfis.
Dsl A 0 are 8 x
T2. pas s §3)° sp De
60 aie
Latitudo planctarumad dicm
3 J j 9 .25| 17822) °6 \FCéceptio
BM. 28 38 16 31 21 10 2z| 06 tS | 16 45 ° i
Reh 29 “Oli7 19| 7 46\21 45( 1 21116 gf oO 36 ‘A Melchiad. sad. pap. 3° 10 18 20 20, 20'21
23{ 2 baie | 32] 0 23 g|29 26 26] -,
> :
ee December. By q ;
* 3 =
tHeOpe © IP 44 "
I ee :
3 Blea lerte inet ebb 4 f, i o
ey 4 4 "
toi tigitt.¢ travid
4 Aureus numerus Cyclus folaris Epacta
Indic&tio Romana Litera
Dominicalis Septuagefima Dies Cinerum _Pentecoftes _Maij. Corpus Chrifti ~ - Tunij..
Interuallum hebd.7.Dies, ; ;
Aduentus Domini Nouembtis, *
Februarij. '2 Februarij. r9 eFebruarij. 29 3r 20 20
a. Ga Je
1, 4 Septemb. Quaruor Tem 2a
nofirum horizontem luminarium deliquium Nullum fapra . ; hoc anno
con{picietur. +e” lanuarius. __ heen? 59 6 \5R oa Motes dinarnits planetarum cf 2 ee
; Denominationes latitu- [s AIM AM |
A\S Djdioum, FeftaStabilia | > S| % |
@ }) B Ta | o | e) os Q mr 4H fecundum vfum | 2 z. &| ‘pb a S. R. Ecclefiz.j¢|5/G MIG MiG we MG MG M|G
MIG Circun. Dai. [22] a)10 43|17- B4j2t,
39) 0 22/19. 13 29 2918 36[29 13 23)
2/19 b4Siagtojat 39)/0 24/19. §7 26 26
34 19 38 38 29 10 | 24/3) 12° 46/4I Oar
39 126. 20. ee 27 2744 20.43 43/29 29 «7
25) 4)13 047/28 WSS]20> 39 punahte Liga 4/28,,48)20. 53/29 3 SS SS eee E Vigilia. (26) s\rqg 48] 5°% aj21 chal 30/22
ca 9 mer 1129 © Epiph. Dai. |27| 6x5
igg\7eiaojan HSt On 33/22 eee ce 15|28_ §
28) 7\16 solzoungs(21 37/0 35)23 = 2 os 32)28 § 29 a 2m) 3 19; 3 17|26 §o0j28 §t 30
on 82h, 3s 3 4 26/28 4 28 48 |e EOD 581
as oa 5 534/294 34/28 4 S.Higiniy pa. a
Taj. rt 20 $4 at ates ihe 6 41) 1 O28 4
E | aitalex $$] 8. 33] O60 $1 Æ; ‘7 49) 2 48/28 35
ow | 3 3|13|b2 %6l22: ry 2E) 29 0 6 $4|27 so] 8 57 3 $828 3 Hilarij, et Fel.’ 4'14) 58] 77? 30/21 5/30/28
3 Pauli pri. erem’} 5 |15/24-—59|22_
18/21 14, 7M FM 2/28 2 i pape. B lat 23|
8 38|28 Antonij Abb. |77)17/ tar 1.
32/10 13)28 Cached. S. Petri.} §}18} 21
5 sol21. 4 42l1r 51/28 20 E Marij
Marthe.|-g|1-9h2 959) 21) $1|13 30 28
Fabiani,& Seb. |10/20\,0"_4| 3,730 21, 17 ets 928 Agnetis virg. Zn 15| 2 ee id ps8 ‘TO}1 2 Vinei& Anat. AS AIG 1S 13) A 351 35119.
20/18 3: Emetentianz. 4 C 5 I 2 i 29 AY;
5128 Timothei. rife _ 293 Contcr. 5.Pauli. jG aol2a aagjes 4327 58 |B Polycarpi. “Ss 744123 $9}25__29|27_ 54 a a a : 8 “S 18)2 27. 16|27 $8 Ioan. ag ore 4 s a 29... 2/27 48 20 54f02 Tah 9 471271> 301.0. 49/77
45 oe S}r0, " F1H 42
pA eS Bit oe a w 37] cet is sc.
321° eeeeeests “tas Sena 27 38) >. x= eey lanuarius. a ME eye “229 ; CR edtus @) adhe Planctas. æ | Orient. jOrient, Occid, Orient o |e |s | ¢ | ¢ H M H
: 1 = 3 § 2 - * 3 fi 3 $3) 21
4 Ale|.6 oo D 5 4 6-3 7
ii 10lge 16). : q > : eS oe pee de — oe 4 a cal = Februar. = = = —Sst= .- = - : ? ¥, a See
: = — ; _ Kebruarius. I 9771 224 | DAA
#5 eAspectus ®) ad 3s et Planetas. Ce
Orient. | Occid. |Orient.
5 fecundum vfarts' B S.R-Ecclefiees ta \2 G¢ MG, MIG $ $ i330 Ti
$$[20 $4.11 stjro™ ia “fa “arr
14|28 30j16 ~ nie
Papla. i122 13) 42 16146 8}27 423 _4 9
24 —3h5,, 18 26 se} 16 21/28 28\14 16) SB 25\24 25) flrg 11}10 10 38)16 3 13 34/29) Us}S_ 29)
7 20 }. Shts 10}25 2. 915 —SMolie 42 42,6 18 E 9|_ 9° 48) 15 0 0 47|17 54S 19 one 8|24 27 t§ 14] -& 33199 io w4Zp 8_
S9lKS 40 20) 3 lol Oligo 6)a5, 0
2O}TS en | | 9 ee ee ee | is 1s|t6 30) 9 # 7\15 12116 44/10 2] 2 a 2115 “916 $7 10 49) 3 40) 2 $7 1§ GHB rijtt : "h 22 nj
seal ia - SEE nj} Æ fad + AR
B36}! 6 53/) 4 42199. 16)16 sales 49|12
2_sa}ie_s5}t8 goto _30|19_1B)27__ 2114
es ijt 53] 410 «6027/0553 a1jx-§2it 2}o «43118 “p 34 21ft gilt ojo «= 3st A 16\2 16/0 a a
2 i Maus. 1§97 PR eWMVotus
diurnus planctarumet 2 abadparenti Ln
"Penmæs Denominationes
latieu- 1S. AS DIM TAD D|M A|M Fefta Stabilia | > =. ee AIM _D|dinum4 I scatiditth fit 5 A. o 4 | 3 [¢ ] g { ¢ |
¢ ~ Re Ecclefix.| ai co MGM : æ x Phikppisctico.| ee amery rena: Athanalij epi. | 2 hæ e 5 16l14 38lt9 45/20 22/2 | Ih 39119. $3114 36119 §9l20 ime S. Cru. | [23 3,12 sts 4014 34/20 21 413 27 33|14 32/20 27}22 514 25| 4 4 22:14 3tfs0 #1123 æ 23.19 2114 29!20 §5]2 a 2t1-3 27/14 28fa1r pps S.Mich. [27 aay 19117. 31114 azar
23/25 'Gregorij epil. he 9. 18 17|-1
U3l14 26|21 37/26 ‘Gordiani et Epi.
30110 19 1§|rg 32\14 26]21 att! 27,2814
25/22 a. yan ar r1lro ¥ 4it4 25/22 19°28
Toa, ante por.lat. 26 \- asa Maj. 112013 ‘Nerei,& Arch. »& Arch. | 2! æ 3/131 22, Br 23 Ty 24/22 “33!29 15 z 491
§ Boni | 3 41423 6) 4027 14 24/22 47|
oY S\iSag 4116 atlig 23/23 Iho 6 16
| 25 2128 7114 23/23 16 | a7, 17 26 “8, 9 $014 22123 30 2 E 8 18. 26
§7i2t sp33\14 22123 44) 5 'Pudentianz. |
9194 55) 5 13 patie 3} 3 10'20'28
53115 Ol1g4 22524 12) 4 gOlan a “i nT
ati2t a9 5 tlz7 QTd 7 12 H)t4 25124, 27)
§ a2iir2 sais 048 _obtag! 4 23 24 4th
6 Hw 1 46 Tipp 5 4.43 : 1424, 2) 44-4" 39104 Eleutheri)
pape.!16\26) 4 39! 5 Ioannis pape. EVrbant pape. ee 3; 4! 4 40j21 Felicis pape. 6 35|21 \Pecronillg virg-t21'31! 9 7113 jt 49)0 «$90 «39/t 173 Latitudo planewrumad diem 11{t 47 s8'o gzip 2
2 21/1 4sjo D 58 47\1 “e 49 Maus. rs 97 227 AS rows cAfpettus ® adie 65 Planetas. Ge Occid. cheees's Orient. ; Orient.
Orient. Ephem. Ff ij lunius. ~1) 5.97 | Motus diurnus planetarum et 2 ghddpatenti
cna ‘Denominationes latitu- [s
oneslatiuu- [5 D]M DM DM A inum. Feffa ftabilia fe- S) i rarer. ® 5 o Cundum vfam [B mL 4 np 4 -§ ¥ cm Tole Mia Mig S. R. Ecclefix.} 4 E _ _ |22] a] to 24/28. 29 14 33127-1413
37)25 Marcel.Petri, &|23] 2Jr1 22/13
26/14 34h27 xslrq 2alaz7 uv so} 7)
= Q =
(9) |e os (Eratmi.}24] 3)12 19/28 12114 3§]27 aolts
7128 SLR fo MR) SRR 1§ §1}29 26) 5\14 14/26 48114 39127 §7|16 36) 0 48|18 | 27) OLS E2/tO"* 52/04 4028 ag 17 at]
2 Eel ake ahavahe an uly sth æ phe iE 29) 817 706" Stl14 45|28 z9]18 50 4
27 PambecFelic 30] 9f18 4]199.28 1¢
48128 53|19 34 “> 40 47 3 |10}89 1] I 14 SOlz9 6 6|20 20 19) 6
5 Barnabeapfi.lun ‘ius TI]19 §$9)t3
SOli4 §3]29 20 zojz21 4| 8 Bafilidis,
Cirini.) 2}12)20 $6/25 41/14 §Sl29 29 33|2t_ 43) 9 Antoni de Pad.| 3 13/21 541 7 25/14 14 §8i10.
47 295,47|22 Bafilij magni. | 414/22
§1/t9- 3/15 EViu,Mo.&loc."
s|15|23 48) 0 4° ie 16 24 46/12 20 P7lt7}25 43 4G 5 8 18 26 40) 5 “S9 Geruali et “& Pro. "9 19 27 «38 18np
i= 6 Siluerij papa. |10/20)28 35] © 28 EPetri
et Pau.ap.|19]29 ! Céme.S. Pauli. s9jo sto 48 5910
§4io = 2B hk ojo §=656l0 S olt D48 veo4d
oa em ee 0 ee eee ee lunus. Cary 2%
CR Ashettus Q ad Bet Planctas. ee
i © hd, ee . | Inhius, ES9o7 ee
a EL Sa ON oe 8, Sebel RN Ber, 2T8 | 2%
MVotus diurnus planetarum ran ab adparenti ati: Denominationes latitas |S. DIM DIM. a
— 2 “Feta Stabilia ) >|) 7 fecundum vfum} § S:REcclefie. alt zt} 1 5 : 43/16 4 Vilitæ. B.Marie. 22 ala 3/21, 11116 «8 ww
> > = Ts §5| 2 2616
a2 E apeldt. 26 6lrz 215 28]16 27 esau 7: 7i14 49:28. 10/16 32 28 hss 47 08 sale 16 37 a ~ 179) 9116 4422-43116 42 421 § Septem fra. ma.. 3 117 41 47141 1647) §
38 Pijpapz. Tuli us a) 7g 59 38116
30116 Nabotis, et et Fel.| ed tral, 19
36/28 — 28 14}16 57] 6 EAmacicti pap.
mite) 20 33 cat, | Bonauenture. æ I4l21
3 0 20 38li7 a S\'Sla2 28 28| 1 26 17 23 25|t§ 20]17 22}275y27,17 24] 7 ils 20 9 48 17_ 30] 7 13) ana ne | ts Mn oe sn oma etc. git9! 26
£7)22 28117 33|17 E Margarite vir.
10/20! 27 15 >> wæ) as 18.49 2§ 46 A712
Panelieving frxlazi28. galx8.
O/16 51/18 35 34/56 22/18 32 Matiz
Magdal. 12/22/290 9| 2 Apoltinariss™
{73/2 “Z| SChriftine. 8 rel eeege”
: somata 2 2116 | ~t S5jtq ut 1s 22 16}26) 2 5 ; $2 9\13 16|18 19 E Pantaleonis. 17/27| 3 14 22/12 15|18 16
16 Nazarij Celfi. cali eb 35/22 13/18 29 Marthe, SFelic|i9|29 5 "6 §2lt0 6)
18 Abdon, et Sén.|20 30! 6 — a
peepee: pee 1 Latitudo planetarum ad dicin L 34i1 ilo
59}0 an 33}t i \“ TP
19) I 5; Sa, cAipetius @ad He ct Planctas, Ca. 9 7
æ b 3) 2 3
9 eAugustus.
etæ-7 ak | 5 Motus ine
planctaruam ot 2 ab bem. aint 8 | 1 3
so 56] 9 44|16— §ij1o 3116 56 56) 18
pa i HE 2§] gird - 10-~ 2§}19_2 2}-9---$4/27__ 30} 41 441. a iSite ssi erie 22 G15 32, ie 39} ELaurentij mar.}31 $.Tiburtij. -Augultt. 11{18 S. Clare —_ 1219 3/13) 20
4114) 25 V4 22 Bernardi-Abb.. -ji0 20| 27 21/27
22-28 I! Siimosss. —|r21 bE a eS
at 32) 07 5 5}19 ~— 29 29/53, 2
9 Pe 19 20] of ¥43)20 18) 12 12-42 20 1§ Lp 47 20
4/20. at
$625 29} 10 Mæ SAS a HDi Re ch 05
. oS aa =
' = £4{G__MIV__ MMM _ MI £9. 2 e al 49|22 38]13 §7 tf 53) 18 48|34 24 18\16
24 18 22 245 14 3]16__ 28/20 2|2§ $3416
18 æ 33 5 3622 $3 $3114 837 2[21 16/27
30/16 Ts 25).4)11 31120 op t8}23_ 1 1]t4
14|17 36/22 32|29 py 8/16 12 26 “$|ra
aie 55123 S|itq rojr8 9/43 45] 0 4816. 3 27 O15 28
28iT§ _3)23_16/14__24/t$ 42/25 0} 2 2 29/16 5
14 26 20 7123 23114 «29119 15 26 14/4 v2\06 2 ~92516)25_51]14__34]09__47|27__29] 5
55/ES__59 Te * top tL? 28]14 14 39/20 29
28 431 7 “7 4381s $6 '$2/23 46/14 43]20
51/29, 58] 9 23/15 53 aie 26/23 54t4
4827 23) t f2lrr 7It$S 49 18/29 13/24
2/14 $2}21__$5)_ 2. 2 27/0 _ $385 ines
16lt2 16/34 folry §6j22 27) 3 40lt& 39)TS> 43 4,24)o1 2145/25 37)24 17 A7}15___9/22__ $9].
4 _$6|16__26)15 40 USla2 14) 9 16l24,
25115. 3 3123 301° 6 epids 37 16 pate
r4lag s3lts 7/24 “1|_ 7250 oft 53 ti) 28
24 41/15 10!24 rere 8 gals 47/15 50 52
2448 Pe: | hee bX cme | ; 27 8 =; 23)24
24 S615 16]a5 31)/tt 9 221s 24
SEuftachij-Vig.| 10 20]27__7]20 _, $4125 “4)ns_19 2]42_.24/4 Looe wbapolt.}1'1) 24 2b 6! § 19)25 LI) 15 2af
2113 in S8tS* 18 = epeie tr os 4|19 4
33]2$ 19 F ; u |! ; 23 °O* et I 26
0 mE v. ~ sahæe 22115 +8 dace a :
riani, et Tul. 116 : > Se himot |
: Fahiegs 31 S rr Go bel2t 719 44 ry 58
ms 9° 9) Dire gd _ 22/11 11_31|t4 35
s 57|31 11 35]26 r2/1$ 330 5/23 37|13
18)r4 $8 $6] 3°55 Tis 5/26 2
20/T§ 34] 0 _40]24__$2)r5 —3i14 42 ‘od
Wii — ee Saat} i]t 271% I4Io Sit
30g Latitudo planetarumad diem rift a
26lt 18]o 4 sit DjolMenfis. = arfe
“27jr 21/r 32]0 44]t 30 SSS
— © v= æ | | September. | ED
7 | wy oni Ch cAfpectus D) adhe
Planctas. Ce Occid. Orient. | Orient. Occid,
Orient, T 2 3;
O14 4
9} 17 kjiD Afc.
eS | | s_
’ oe a | ee SS a æ | eee ie 2 2:
iA 1A ai ee
Odaber. 7597 Fefta ftabilia
fe- > cundum vfum B|o S. R. Ecclefiz.} § ~ Remigi. 21| 1/7 §$|16 8|26 ' 22) 2 8 54128 18)26
23] 3] 9 $3]10° 27 Francifci
conf. |24| 4!10 = 22. 37 E 2§| slri wir
1126 56 26) 612 pel Pas dar 4 S. Marci papa, 27) 71 13 50 29qp49|27
11 28 814 49}12"19)27 19 Dionyfij, et Rul. 29 9,15 49/25,11|27 26 30) 10°16 16 48] 8 18)27__ 33 O@ol|b. 11\17
17 47)21 ath |27 41 2218 1847) 5™
§_24|27__ 48 Califti papa. 1319 46 "94433 27 $5 4,20 46 37/28 2 Br ar aslie, ass 10 6|16\22 22 45) 2! 33)28 17 Bice 23, 44/17 12128 24 Lace eening $} 18,24 44 139/28 31 E ; of rol25 44{15 50/28 33175 10} 20) 26 43 29.457 23 45ir5 11]21( 27 43/13 49/28 1zi2r 28. 43°27 13/23/29
43 To = | | 4 v Hilationis
abba. Chrysati,& Da. E Euarifti
pape. |16]26| 2 42/17_ - I4Vigilia. |t7|27| 3 42/29, $3|29 34, Simonis, &Iude af \3 18/28] 4 42141 Oe æ se a= “ie
| { OGober. 1 rgig. . eta: |
aq AS. cAfetius Radix Planeta. CR |
| 7 Orient. Orient. Orient. ;Occid.
|Occid. | 7 4 _
f igual \@e b Motus diurnus
planétarum et % ab adparenti prinodio,
Denominationes laticu- » 1597
a BL) Sai “Felta ftabilia | 2S) a 9 5 YL og 2 fecundum viam a 3 ome 82 = Ir Ia) + S.Rom.E. 2/2 |G MIG MIG MIG “IG MIG M Fefta oiumfane.|22)°1|°8 42) o O 6\r4 17];31
3] 4 E Co. oium def}2 3] 2 Y 42/12 24) 0
2ln4 xalrr 14,6 3 3:70 42/24,,48] o
18)t4 8 6]ir 241 7 Vizlinæ Agricl4] 3185
43 7P 34 oO 25)rq tir 34] 8 26 Sita
43/20,1§] O srir3 ssjar 43) 9 43] 3 47)
6113 43 Ce. 28) 7/\r4 13 43)11 58)
12 uatuor Coron.) 29 Sirs gal o 13 37/2
§} 13 32 EDedic.Balilice.|30] 9/16 44/14
29/0 §6]13 3112 Triphonis. [31/7017
44]28 .48).1 2 ]13 2g|ne Martini; Now. }'4)18 45 13 21 13 r8js2 Martini papg. 2 sat 1) 45 28 4 tq]t3 00
orsjt2 343]20 45112 50 20 414 21 46/27
? gs) 'S 22 46]12 E 6116123
47/26 \Gregorij Thau. 77 A _ |Dedit.Bafilic. Pontiani pape. pape. Secilix virg. nila
12 iCTemétis pape-| 13 1323] 0 Chrifogoni. 14[24: 1 Stites vis, Tsl25] 2 2etri Alexand. 6] 3 33)29 4,42) Ogg? 12 3 17| 10" $7/29 4932 2 CR. cApettus @ ade Planctar: ee Orient ‘Ofient. ;Orient. ; Occids | Occi . Nouember. 1597 “253 Xo,
4 r 10 10 Alelag Vi* 4 abit bees December. ~b597 | a eMotus divrnus planetarum et 9 ab
adparenti aquinottto. Ch Denominationes
latitu-. [S_ A[M. AjS___sAIM. Djs - Aldinum,
Fefta ftabilia | >) 2; te | oC 2 fe}
fecundum vlum' EB} 3; +4 So b
S.Rom.E- G MG MG M 7 8 57) \2
49/11 oF2 Bibianz virg. 2} 9 «5 8h15
43/10 47113 “alto. §9|a8_, 34/10 33114
34/26 Barbare virg, 24| grt §9]r1 26/10
«18115 ‘Saba Abbatis. s|13 0/24 49 18j10
4317 \Nicolaiepifc. |26) 6/14 1 \EAmbrofy Epil 27 7|\'§ 2|22,,58) 3 16lt0 3/9 30lt9 y =P 7\*5 4
\Conce pcoB i. 8116, 3) 7 (31) 3 20/9 OR = IE BO Thee [29] 917 4]tayt8) 3 24) 9 47) 8
sqlat Melchiad. pape.|30]10)18 1.7"
14 ao iLO 405 8 35003) 28
|Damalipape-Deic.jrijt9 622 t2)~3 51) 9 ga 8 16/24 Bl 7” 313 saleg {9 25) 7 56/25 38) Luctevirg. ~~ |Z \r3|21 x43] 3 37).9 8717
35/26 92 ‘ 2} 3 40/9 10,7 14 28 5 =~. hale 3 4319 216 53/2919 [sis 3 36 3 46) 8 551 6 31|_0” 32 1 818) 26 37) 3 52| 8 341 $46 46 2 59 “9|19|27 63 55) 8 s4\"y 25 Vi ilia. 10 20|28 18 3 58 ETho omz apolt. | 294, 171 4 9 ale8 Qo. 6 4 3 8
13/23] et 18/2947! 4 8 7 Vigilia.
Le 2 201126 4 78 Natiuit. Dai
Nfi-|15}25}035- 24 30 5 4 re = Stephani
ptom.}16 16|26) 4 22) 4 48] 4 0 ralez
loannis apoft. |17|27 ner 23 Bs 38) (z
ESS.Innoc.mart.|18]28} 6 2413 23 np 39) _4 Thome Cantua. 19/29] 7 2 ro‘ rs '7| 7 20139} Bi 26/25, 24) 4 18) 7 a
December. i$ 97 8 eAipedtus @)
ad eet Planerés. ; Aga ait 7. ee ei,
75 97 Sees ROE AS, -Coniundtiones, oppofitiones 3% FB) ad: A
suctencian inchta ode Venetiarum, ad
horas, €F minuia, [ecundum ufam
Horologij Jialici, accommodate. lanuarwe. Februarws. Marius, Nic 205 tt
a EPHEMERIS IOSEP HL SC ASA SICVLI NOETINI. |: AD ANNVM: DOMINIC Æ INCARNATIONIS. COMMYNEM L£.92855
ET.ceAB ORBECONDITO. | SF. yee aa
Ts9 8 | ge Thema aa ingrefism kin oe
eed D.,H. M. &% 2 10 10 5840 P.M. ee Precedente of luminariam. in gr. 16 m, $ x 3 4.
+ 49+ She 48 3 Vera preceffio zqui nottiora 44 49.
° % a8. 3 Maxima obli Sel qaalium femidiameter etiam eft 60. = iquitas Zola gar iia
1 om 2 æ Sa 52 %
9 3 eat prea et 1 ye. Ce
130 15 16. 16 18°19 16 “18 15
~2e Ot .ift Masi 22 ; ap” a6
‘Maj’ 3%" ne ump. ar
babs, Nite get Nouéb.
“Noutb.z9 I § ; 9, 8 Fefta Mobiha fecundum peram fupputationem.. °
\. \ Septuagefima 25 Januarij = Pafcha
29 Martij Afcenfio 7 Maij Cinis 11
Februarij Rogariones 3 Maij _—Pentecoft. 17 Maij Corpus Chrifti 28 Maij | ©. Primus defedius. amit 59 8. | Ie 20 Feb.H..17. Mit 3.2. 22, P,M.aquatis of @ cu Ari gr. I Di §
342.50.) eius anomalia €quata
a 4.5. $4. 2.5 3: 4 vero gr.231 M1. 1.2539. Sonica @ mit s.fec.21.Se
midiameterv feu digiti ecliptici
10,min. 5 8.Tempus cafus, idefta primo ad mediuny eclipfis.H. 1.min.44. fec.36.Latitudo in fine min, 2 3.fec.4.in
primo vero min. 32.fec.1 +femper Septentrionalis. re zquata min.40.fec,18.Lat. @ Borealis
min. 27.fe¢. 39. pundtæclipfata, 4
primo ad finem.H. 3.min.29.fecund. 12.
Boreas H.
“ ; i “ih I ‘2 P. M. Principium } 4 horolog. 43 PEM.
witi-| 7 Medjum 3 1k, §7
horolog. æ 18 58 P, M. -e a €] 13 42 ipnolog. Wer lumina et per tbulas Aiphsfinas eric,
H.18.min. 59. poft M.aquatis ve
Alifferentia fi. H.1.min.46. |
sno Aufter ‘ | Labor %& anni
rope 9 +. Bit Æ 8 dD" ‘Mattij Fs
tom. 53.2.48.P.M.dicbus equatis erit ueriflima of beai in gr.16.ni. 6.2.58. X-Quotpe @ anomalia,feu argument
equatii erit gr.227.m.3 1.2.36. 43 verd
gt245.nL0.2.50.Sed qin precedit vila of vera in min.7.20$0. quia accidit
of ante go.gr.cliShore horiz6te, oriétali relinquitigitur tps vera Badparinis
o> Ht. ni.44-2.58.P.M. Quo tpe verus
§} locus cftin gt 6.m.27.2.18, =9 \ er §.m.g 8.2.18. .Ori¢ feu digerfitas a{peaquit yifa latit.{ub
ipfa fynodo ad latit. @ vera pote
adparétis of m.47-fe dhs 9. ad fo $1 in
latte. tpe Vike of eff mi. 50.243. parent
mo. 263.1304 7 {erid. Anomalia @ ifee of crit gr. 227.m, 27.fec.9.3% vero 8E-24 $.mi.o. Uæ Vide femidiameter @ a
eric o& eritm 17.2.14.9% verd
ec.4.32 Fypus verb E dentiz, {eua ptincipio, eclipfisad medium.H.
t.min.19.{cc..47.Latinido vifain Benoa smin3.fec.2 9-Auttrina,in fine autem
iin, 2.fec -24.Borcalis. 'Tépusvi iA prensa honfinas eritgHi23.mi.
16.Vere ait of H.23. Rin, 24.vedif= |}
ian sy faprafi orizonré videbit gr. 39,min.44.fecundi Alphonfum.Sectt
| cdigso mi 56. fubmeridiano et poli
altitudine vrbis Venetiarum. eo :
mi,16.2.32.Digici aia ertit ; 2.min. 3. fec 34. Saupe dentin (cn
minutacafus 33 a i EES Boreas cet H.
M. oe SAPNA PUTA uy $3 NS WAVWATS TS PAD
RMR Sg LP. M. he Principiit 2 as 4 3;
Horol. * Medium’ § | 31 4 oe Sag sh
> > e i Gig 3 47 43 Horol. A principio ad finem tempus intercedet horarum,;2.min,30« i : Aufter peæe 58} 2 18] 7 45; 0--22]-1--31 118 *
16 S$. Tho. de Aqui.’ 25 7|16 12/17,,20]
2 13] 7 51) Oo 40} 2 29/28 1 D 26) 817
12/1" 24} 2-9] 7 $8' 0 _O $9} 3. 26/27 40) 6 tC Quadrag-mart.
| 27| 918 12 Tia ar 7 ep carer | ee _— | Bt
| asl to ræ 8 48j21 8.13 7 =20)10
§$}-9 r3h21 a+ esa 4 19...1j29 3
~o-3§itt -$|-9 9 38jz2 2 13 sali ; 1j2 4Wlo s8ij2 25lt aga p22
Latitudo planetatumad diem 11/2 20/0 §§|2 12/2 1333 5o|Menfis. “anh Daijo 1/2 113 3| 4]
Martius. 159 8 24 5 AS cAfettus®
ade Planctas. Ch @ Perigz, * oo 97 i ee
| | | Aprile. 159 8 Ik tk Motus diurnus planctarum et 2,
abadparenti aquinottio. &k
Denominationes latituFefta Stabilia | rag 1) 4 fecundum vfum} 2} 8 ne = nm S.R.Ecclefiz. +48 1G “æ MG Mig| æ | ee 22) y\10 §9]t3 $7] © rtlrt 14]10 Fran.de Paula. }23] 2/21 58}28,), 6) o 6lit 24/10
2]IL 34/10 24/"3\12 §7\12 241 0
25} 4:13 $6126,,25|29 "56 29 s6lix galre {D 26. «6 514 §s}10 1Olz9 51 stjit §4iri - 27| Git§ t§_ $4125 p38 29 47/12 4/12 28)7|16 §3] 6 48129 = 12 I2__25]13__ 10 12 35|13
pomepepe: Ap Ap|ri.|ta]20 49 27 46 29 23\12 §7\14 33)28 27/23 46 ; w2{t2la1 47] 97 3429 _19]13 Bins 1/28
49i2s5_ 5 it) 22 46121042 29 «14]13
-FOITS Tiburtij,& Vale, 4) 34)23 45
13850 29.10/13 30/15 $7, 16 Oly s|t3
41|16 26 28m i)29 1 29 28 «57
9]22 $5}28 § 3°28 49|14 Po 20/29. 36/18 ge 18]28 _45]14
- j o 35 I 21 28 41 14 Sotheris
et Caij.juatt2] 1 33)!4 4128 32/28 1838
35 /ng 12 13128 | io Sega 22/15. 43 21 tj2 21
Latitudo planetarum ad diem 11/2 20
21/2 Febraro. 159 8 241 Ce eAfectus ® ad HO Planctat. Ch Occid. | Occid. |.Occid, (Occid.
|Orient. ee | | [| _ee | | | | eee | | SC CoO | |
—eeeeeeeeeeeses |) eee eS I OO 9
10 * 410 II 12 3
6D} 2 CRT wredgep yy * 45/4 10 14 Alc.
4 fas A 18 p EE DEER es Fee! 17 18
19. 20 Pj22 29
—— | | 21 Alei26 oD 22
rr es | | Epbem. re leds | op |
areas | le Aas. 1598 2 Motus diurnusplanetarum © 9. ab adparenti
aquinoctio. @® Denominationeslatica-)
(> |S. AIM. AIS. ~—sDIS. AIM A|dinum. et Fefta ftabilia {e cundum vfum’ 3/2 S.R.Ecclefie. | Philippi et Inco. 21) afro, #8)22, 318 Athanalij epi. valras #6) 6V 13128
aft’ D Inuéc. S- Cru. 23| 3/12 14 peter
28 “al17 = 13)25 24) 4:13 12) 2 ~ 44/27
gS]17_ 25)25 5 2§| §)14 TOlts 34]27
§5)47 38126 6 ry 8 8 28 mes) ao, CSEt 7 æ: Cy æ
7|16 16 Gio” 35[27 49/18 5-27
Appar. SMich: | 8 17__4|22,, $0127 46 18_ 1816/28 5 Gregory epi. -j29] 9 |txj2ij27 58] 9 3ilz9 35 140% er Tit 51 14
33/29 15 12122128 28s s)24y_ 6\29 §Oleg5
~ * #4)12 48/14 j29 2 13}23 790 53) © 21
29 35 2 2 14]24] 0°%50]a2 M4 lap 2
$9 25 uo 47 $” 43)29 3 6 26| 245 18 4 9 4 14 Dl 3 4 33 Sa
28] 4 4ojt3 5° 4 lade [2] 5 37
eepef o aps 37/t6 30] 6 35 1} Oo 13) 6
§oa|16 31] 7 3219 48] 0 18) 7 5117 rj2 tlo 3110 3443 A 8jo 48 Latitudoplanetarumaddiem 11jt §7|0 30/0 2913
81; A28|Menfis. ztjt g4lo D3z0jo 24]2 =
sol3. 58 eee I 5 9 218i 5 æ Ber 4 æ Some Tee oc tans all $331 [eet ; :
3 næ ls fins,,, z S| a vale) a x
ss! out r73't} G80 iano: zat bee eee Sieve anon. or. r a et = 5 ’ pied her io 4 aig Pe TO ia 15 flestett 7 aah tare ba) aie æro a) ht 118 | es Jina Li a mR A SC al
; "4 tf JU! PITIILAA . ‘ a a
ee 0 a8 Pag (3) gar Re RY jz2 Alc.j27 a
: et fa iE, % osiy SHet One! ai te
: coy o alit: msibbamipoaslichonst HA Li
æ HTD 17 )a4 ee 19 _$5f2'5_. 5a 21 “Siro 33/26 47) 22 Fo of 8 grt a9laB sa)as 29 6| 8 44\22. 7 29.655 216 ssl23 Solo 5828 a 7\23._44).2... 229¢ _—_—_— | Ih OOOO alice 3 Go fret SSP 55126 18S ioe § iy 1 $9): 10 7/26 §6 JZ if 7 1 §6|10__18|27__ 55): Re 2]_2 gl1o__41)28__$2}10_ pa tilaal2 50 ™ 42h, boltt 1x] oO 43 I othei. __ | P3}2 a 18 4a 14 wt. 13) -2 36 +
44 ss zur 37) 2 “Whe 11]20 ita 48,2 46117 17/22 ltt §9)°3 25}18 25)24 au8
“afo 3110 33/m 50/8 819 21_18}27
49|24 2 ‘> 31/45 a} _4 10/2 37,9 45|*3 ee 14 nb S54 28 a
"32/28 zr 38 i8 22 48 28
228 19/28 26 __F9}28
1/28 27 28 54 as 8
23/28 29/27 ; 27
iS _ 45127 °3/27_46 2 36/72 F6l10 §329.n31t1 46 46) 13 44127
43 _27)*7__39 11/27
18 _ $6 27_ 41/27 28/27
1s|27 26 __. 3/27 2j21_ 46/294, 39)27 5
2 3 5
§2 co 3110 30/28 rm “ro to
23)27 49 46 39
a7 56 33 3° 41
22 a” 1° 28127 rf z L331 al 6
40]24_1|_4_17]27_§ a" of 3
38|13__2| 7 2013 Fa 727 4 r §210 g0]0
202 36/2 18 Sih blancnimean st tie “ B
$09 += 30/0 16j2, Io Ss Hi enfis, -
“oor gaat nes aad EEE ee oon Ce
eAspedius B adteet Planctase.\ PB Go oay | gOrienr) Orient) i) icincimonsG weer Soh anæs nee os | Miatentin avi 1d..2 oigalnx ti | a ea |
! 5 HOD LE : ' tah ittningy
y ay i] wht Dy DIODE * -- Or ‘|x
4 bed Se et a) ages) ——— i cjis os pu
es See x 7 ' oor O.s 5 / i
» O18 ole Que airy enstbebgemeteias'e obusiiel H te De ep ' æ
] / | S a. Hite
æs | dæ |D “1317
a} 28] 7 I æ ba | |Natiuitas
Bea.M. 4 at | S. Greg. mart. 30) Dit
28. 31117. v2 41 | |Proti »&cHya. Se pe 13 18 æ 191 4
sS8li4 2jt2119 A\t2 9) § Sr Doser ; et 20
(ENeomet ip. 6l36|5) a AWA
5) 8)18 35 rich 4/22 dary Bilis IID sEuttac. Vig.J10/20126 _ $3] Fest
616 Marthzi apotto.| 11 21 27 auricij. 12/22/28 : i
7 _ Seepage 20126 37/22 44/25 3 oO} 7 7 27 _¥9)24__18) 2535 57| 7Ai4l17 12426 41 29m) 1125 i ee 3 1} 722/17 18!27_ 22 oP yala7 _a1i3¢ 36 ik at Kk) uke (eZ, ee ES slo ain
rjt 47/0 «31. Æ 7; 2 pet 3 1: 5 Lye | ¢ | 2 fecundum vfam] 5 | 8 Hj | ee S.R.Ecclefia, | 6 : G ale MG MG MG MG MG
M D Fefta oium SS.|22 8 27/7 26/11 16/19
22/19 30) 9 Com. o oium def.. 2] 927
20.4 59/41 23|19 23/20 12/10 22/15
"zi 10 to 28, 4 f2[tk 30/19 23/20 §sjat Vitalis, et Agric, x gira 28 28 Type 11% 37
37/19 25/20 37/02 sit2. 28 3 23|11 44it9
23|22 19114 fi 28/17 y $2) 01 §tj19
24/23 2115 I19lr2 a = 23) ia 28| 2 23\11
§7|19 24/23 44/16 33/12 ‘D_Quatuor
Cor,'291_ 8 815 29 1G,,$E/12 4 12 4/t9R 24/24 27/17 47/11 |Dedica. Balilice.' a 9,16 29} 1 712 1tl19
24|25Mrojl1g ajar |Triphonis. 1017 29 15
_tti12 18 18 19 24/2 §2jz0_ 16 16!10
Martini., YS December. 1598, &% eVotus diurnus planetarum et 9,
abadparenti aquinottio. ®& Denominationes
laitu- [5 AIM DIM A|S.-D|S Djdinum. Fefta Stabilia > g, * re) 5 y * | g 2
Kcandum vfam | 2 _» | 4 | 6 ee, ee
S.R.Ecclefiz. | 6 5 G on G G MG MIG M GM one MIG MG M 21] 3| 8 4il15 814 2alrB 27/11 11 046 aglz0
36/22 a4 22| 2 9 .43|29.32]14 27 27}18
alr 4317 4gi2t 47/22. ome # alee ted PR RSS bh Ate “% Tarik} a9| 0 © lo iz 8a oO MEE
SS 2 nilenne mA 28} Dr Bs! mt | ED ez,
oxvE EO x wie Gor ’ o p SA Ti WBE ud x
2; aos Uttrno) 1 ter FOKNM ans uz! rz a° ©
OMI em gc Gæls ES 5 a ‘i Ui +s SUNT SSL eS UATE er a nee ee xX Re A Ass ¢ ay sewn vs aural. oe Je RRMA STD mpd. DRA 3216) asx arr,. Apogai | aD
O35 13555 4/1 Ancgedie pe i aS 3° Ingreffins %& in principys B'S Septemb. 23 ioe eV. Et sinc fon, Decemb.22 5 12 P- eM. Solftitium
hyemale. 1454 Aor abe Pa minociium autumnale. Ey.9 9 2js7
os VOSGES HAT APAPLI WE WOKS arcvaidh arte HO aan (alefte Thema ad ingre fin Xs in prin ciiow-drsdts Shag nusLotmoniups las: $5: SHbOLUSUpdo LASEM tp ALE Ao D272 Tony diy mBileup 8 etsivivins23 eee e a oJ :
ingr. 16 m
8 Pet.O M A: 73 a » jini3Z, ? + 4 : oe f K pout *
he. . > - % Sz Tao ‘CORI SS
} Sr. of" “. omum BS 9 26 2 35 3 kk. 17 doa. ~ MM aS a4 $9 : | 1 MT th © 20.49 36 25 uFESTA MOBIL#SA. Aureus numerus ie ar
Pafcha ie Aprilis a 2 CyclusSolaris 9.” / ea Re Saar 16 Epacta / 4. c Domini: ~ 20 Indiaio omana’ ce oul Pen. vo Maij 30 Litera Dominitalis 72° 6 Cc? ‘ Corpus Chrifti
“« t 10 Septuagelima Februarij 7
Interuallum hebd. 8. Dies 2 DiesCinerum
Februatij ~~~ 24> Aduentas Domini” N 28
uatuor T empora. -Jtunij 4.0% æ
wg Septemb. 15 17 18 ji 3 5 6,“Decemb.
15 17 18 iy Lelipfis@)ranat 1 5 oD.
UAT 2 00a S\le 9.Febru.H.17.min.7.fec.
36..P.M.equatis, totum lunare corpus Vinbra cert mote en
2% lubibiss quo
temparereperitcur’ @-ingrad. 20,
min,33,ee.27.S2-Anomalia eticipfius.@ gr
348.min.24.fec.§ Laie vero Anomalia annua corquata eritgr.2
14.min.58.fec.48, Semidia-meter @ mint §-fec.1.Sed terrene vmbre femidiameter
minij 9. {ceti!4.'V erd @ laticudo min.
10.fec59,Auftri. digitifeu punda ccliptica’17.mip,1 3. Tempus. incidentia et more | dimidie fimul H. 1,min449.fec.8. defumptum
ex minutis intidentix et moradimidix, que’
fant.min.48.fec.31.3 4, Tempus mor¢ ditidi¢ anti eft, Hosmin.g3.fec.43,
Qudd prod 4 Gum eft ex-minutis;moce
dimidiz 19.mit.2 8feelatit.in: cipio eélipfis min. 6.fec.e, ad > finem autem min. 16.fec. tfeniper Auftr.in
tenebris meabit @ per H, 1.28,mi. Seda principio eclipfisad finem,H. ‘mia. 38.
oN =, a 5 Sequens lunare defiquitim
fecundum do@trinam tabularum Alphonfinaram deprehendimus effe,Hi 1 9.min.20,
Vine differentia horarum 2.min. 1 2.¢ft,reliqua omniaconueniit, ve digiti
ecliptici,laritudo @, et diamecri'@ et vinbratnonh conueniunt autem loca
f¥& @ nam diffecuntin
minutis'¢3.citciter. 9! 9°. t nopy CUR TS) unt! tage :! ;
nL) HM. — æ Principia §. 75, 19 P. M.
10 19 horolog.. PRPS ERP. Mio coe
Mediam 1x2 8 “horolog, “% of Mus
ie) mas, REE DRS pes - TH
igzxi> P, Me. G tus : BE, Minis 3
13): §7 horolog.. Primum to ¢ 16. 24
Pi My» dusobfeur. @ 11 24 horolog - Of OL. 26 2 tity dst a ‘. M- a
Finis vero 3 ne 12 P ey Defectus % anni 1 5 @ 9. Vibus Meridianum a noftro diftat per’ H.
t.30. videbuntparuam folaris corporis par~
Q«s exoriente #33 incipientem eclipfati, et quibus Borealis polus
exaltauut, 4 5.grad.vi= debuntex pundtis,
qualium fle corpus eft, 12. vnum pundum, et trigefimam pattem vnius punéti, eclipfari. Sed qui
Borealiores plagas incolunt maiorem partem eclipfatam videbunt,quoniam
latitudo’@ vifa eft Borealis, vndequanto magis ad feptentrionales regiones profici{cetur,tanto minus fit
diuerfitas afpectus @) ad # in latitudine. Sed qui noftram Siciliam
incolunt,.& regiones meridionaliores nullam penitus partem corporis a; eclipfatam offendent. 3y oor l lanuarius. 599 }
æ oR or Rete mm #2 abadparent
equinto. ee leconeiainebie bile BE g
eal ee) a, Fe 18) 5 rm S.R-Ecclefie.
|'5|B'G" M|G MIG æ CircunDni xhat
nt 4225 ee ee O' 4325 "42199 §
20/3919 43).3 °° Siry ojxt 3626 $8! 1 5827 sligs 2 ies grlto 43 17 32 17__ojtt 3026 44 3 74.28
ES (LE 58 p+ = my im: if lanuaris. eo €wi9 g SS AS cAipedius Q ad tect Planctas. Ce fF Februarius. ls599 Seiki enominationes
latitu- {S. AJM: /A[M Fefta ftabilia
{e-| > cundum vfum 5 S.R.Ecclefix. |5 2) @ | 5
g r24 Purificatio B.M. |23] 2/12
45]t§ 22/16 sort 18/28 Blah epilcopi.
24) 3) 13 46 28 42 16 §8]ir | ee |
tl | | oo Fe br. ti 21 §il 5 | 2/12/22 | 3\13|23 C Valétini mar. | myer 2 Faulting, et oui. srs 25 116 4110 6|16|26 M116 39|10 7
Simeonis epi. | 3| eS Februarius.— ; bgS99 | 254. SO Ge eA pettus ade S Planetass Cm WSdc Denk Gilat iOiee Gap Seam 9.4 * 9
ee Aa oO 17 Wiartius. ger sg 9 MR eMotusdiurnus Presper er. Q ab adparenti
squat æ a Jods habilisy > fecundum vfum 2 oy _ S.R.Ecclefix. i 2G ™M 26) 23
20 22\tq 31127 27 «1611744 ‘Bing 45)26 37/17 t0 44123 54.17 0f26 © 687 7” 7 44/24 «4118 15/25 43/17 28]}"9 29)25 hk B “ef 22) 4/12 1§|20A4ggl2gp-19| 66 58) *aj2r 5 8)25 16 $4 2313 35 9116 §4 27 # mi 16 43
2/20 5/19 _ 45 5% 9|26 56 a6 ga}
42 6j28 11/27 ~=8)16 = 39 5 5}127 $2) 1 29. 25|27 6 7 gy 43129, 25 49/16 3§ 6 p¥O 8/14 _§4]/9_ $4] 2 30 oY 39 28 M55 Xb i
pe 9 318i 47 14 ho Bir t/t 16 39|t4 2/10 29)11 ™ ~~ $itq 15 rg5jtt a S810 33/11 53]15 _ 30]'3 22 _4§|13 §3|10 37) t2 40 16 44li4_ §5\t5 tlz 37/0 «=tsjo) tO} 21354 Latitudo planetarumad diem 11]2 40/0 13/0
I1/t A ht m 51 |Menfis. 212 4210 11)o
glo ssi0 |= 30 Aiea mo Cær eee okey
ee err Martius. i ie 599 _ Ny 8 i tam tna Planetas, PR ofl Snoteiee OnoLI ] Apr tht. ag 919
ais ee Motus “se mt oe = a
agninottio. : ; oi DiMs (AIM.
Didinum Fefta ftabilia fe-) >] ©
a0 cundum Vfum Lz a R Ecclefix. a RY La sl 918 7|° ~ 38] 15 2A be BS ROM | SE, a 3/13/39
Tiburtij, et Vale.) _+ 4, Lier æ
j ee Anicen ape. ie 17 6 iC ai '
8}18 ; 2|29)38 gt “je 27 27}10 g|tB
85/84 Ft) æ lao yeaal O28 1238/28 t4lzi
_i8]20 28/4" 47 +3 fC) : id O}r2
31]22 2 Sotheris et Caij. ai * 1 a i; 1
_4t Georgij mart. 2 1] ° 33)t4 8)26 10 E
38 4 244 i 384.47 II 6\r3 9 Alaa x0 16.
12)28 ’ CMatci cuang. wre ri Fit sala æ
17 25/29 + 42 eti, et Marcel. æ Ai im
648 Me 2gf'2_ gil ye 38 9g efio “aaltr
43) 5 3 a Si 3 47 Vitalis anart.: oP ij
LAS 2) 3 ee be 2 8 41 Pewi martyris. 19
= 8 7 er) tt m3 §Oh § 10j22 17) 7 35 |
$0140] 9 eed ¥5_$9| $__s6/45__31| ‘9 _ 28, 4 4h is MGB LET Ane ’ D sels 48\2 a3 : Latitudo planetarumaddiem 11}2 ~ 43 160 30|2
© 25|Menfis. |. 18io Siojxr 48 =!
if t “a¢
= ore aibbs eitisonnld obi ames. CLS IO t ah ne diurnus planetarum et 2, ab adparenti
ain ot Dentominartones latiu=,|S___ DIM. A|M DIS AIM Ajdinum, oe eee SSS
~ Fefta Stabilia 1) 0) ef 8 5 XY ea ? g 8 fecandum vfiem) : 3 AL me’ 82 &: o Vv Pel
noe S:R.Ecclefie. |S{ SG MIG MiG MIG MIG
MIG~ mu G MG” MG = MG MG MG MIG G
sM Philippi &laco.| 2 2 “tlTe 4) 1
4611 "27/14 8} 6 45]24 ggitt 2gliq ong
ræ 22) 2iat _2)t4 Spat 2314 47] 7 29125 25 S7/3 16)04 © 9 iro ‘}P5] 3t2 CojxG gy ts]tT agliy a6 14
26/8 1527 i0lt§, lig 6 H)a8 23/17 2/14
5 24) 412 §8! 82011 rglr4 14 —33)'9
2% 25) $163 56 20 2111 Ail14 44] 9 47
295,36 18S $5]14 » 0
Ioa.antepor.lat.'26] 6'14 $4) 2“aali1 9 7} 14 53) 10 33) 9 fo 4920
147113 _2$7 ——_ py Tiss seltq aslit 3lay 43|t1 19, 2 glaa 39113 54 Appar. S.Mich. 8li6 16 $126 ogiler Ors tali2
12 Sh 15|24 39/13 50 tees PS 17 48) 8
47|10 56 15 2 A: 32 $4 28/26 21113 047
jes cemepchet orad i ™ 18 8 | 45 [31 ot 10 s3i1s 32 36] 5 41128 mitts 44
Ma'i.|'tl19 44 §2}10 4 15 4a ath 22) 6 $4 es æ 41 Nerei,& Arch. | tthe $ 47/12 46)15 -s2j15
8] 8 8lr3 «37 O10 45:16 BITS $31 9 a0,
rir 34 13 _33)10_40|16 12/16 39/10 33
§__ 23113 yt 2§/10 37/16 22/17 2$lrr gg]
7 © 8ir3 728 11736 10 34116 32/18 \z0
“39h12 43/852 8 s2irg if 235 zy 52/5 58
10 31)16. 43/18 56 56l14 te “35113 028 var
26 _29]10°*30]10 28 23/16 53/19 19 42l15 (24 ‘2gft2 : 47/13 18 27 27/25, 4)t0 25 2§117 4/20 27/16 6[43
457]13 @ 15 25] 9° 34190 22/17 rglar
Only 17 49/55 36)13 042 $__ §6]10 20/17
26/21 s8]t9 2 a1t7 14113 12g 2|10 18117
\g7}22 [4'sI¢0 ogg |t8 §2i1z rg 8 o Hl = | ~ Sr ; ww oe
ee ee tulus. 1599 5% Motus diurnus planetarum et 2 ab adparenti
aquinottio. Gi Denominationes latitu- |S DiS AIM_—s AIS FeftaSrabilia {>| 2 2) 5 rE o g fecundum vfum| 2 | oD > zs fe | ) S.REcclefiz. |3|5 G MIG MG MiG mic MG mM 211 t| 8 57)37 gp S2{10 — §25 4 §]22 to}
8 Vifitat. B.Mariz.|2 | ‘I 9 35) O 1610
Flas §o]22 531 9 3 23] 310 32/12 §O]10 9]26 12/23 36l10 42[26 Cc 24) 4/1 29[2§ 36,10 11/26 2§]24
rol21D53)26. 26 §12 26) 8 37]/15 13} 26
3°|25 2/13 25] O13 2421, S410 15/26
52/25 43!14 27| 7.14 23) § 3910 I7]/27
+5126 26 15 128 8 45 18)19 20127 7\16
39/264 37 10 3 j29| 9/16 16) 3 17 51}26
Septem frama.,| 30|10)17 _13]17 19
C Pij papx. Tuli us. ap 10) 2 20
Naboris, et Fel.) 2)!2/19 8}17 dt
Anacletipape. | 3,13/20 5! 3 sslto “o 39f22 ;
Bonaventure. | 4/14/21 2/16.,25i10 421/23 46].0 | sfes|22 3/24 G1G6}22 §7 ; _43)26 7| 17/23 "3 -26'27 CSymphor. etc.|_8}18)24 §2}h1**32 z 7
9119)2§ 49)24 26)10 441-4
49/29 10!20/26 46 et s]10 = ats
ig'v Praxedis virg. | 11j}21 27|15
2 Marie Magdal. |12!12 $3/-3— 15) 9.
23/9 inari 13|23 7 3414 14/24) 0 a RS 66 a T§las §6) 6 4
|Z. $7 LS 17}. 7 3 ry 9 ; 1828)" 10_§9)10 18/18 22] 9 33. Martha, S.Felic.|29| 29 31 4ol1r 29/19 §8| 9
29 Abdon, et Sén.}20} 30 __§4it :
21]12__39|21 36) 9 26 Sra FT 1}13, $0123
17} 9 > 23 1 21/1 p*°l4 A 8 LatitadoPl anetarum ad diem rolt 46/3 ~> 42|Menfis. q ro}t 3311 56 t a Lulius. 1599 259 C&
cAfpectus B ad Planetas. CR
Occid, }Occid. ]Orient. | Occid. [Orient s 3. |AfpeétusPlanetarum mutui. H Augustus. | bs 9 |i Motus diurnus planetarum €5 Q ab
adparentt equinoctio. Cal |=
Denertenionstee BD ia oe) Ajs — 821s Ain | "Fefta ftabilia fe-) > 2\2 1
8 5 Yr “eri ft a th æ I cundum vfum | 3.
; oa x PA IL SREcclefie. | 4|B'E~
M\G__MIG__M|G__MIG__MIG ca Peas Br
ot Eas jot aig jr æ: | ak RE et es C
Petri ad Vine.|22 Stephani pape. |
23 ifrænt.S.Sceph.} 24 3 jDominici. 25) 8 15) 3, 24/11 47] 2° 38/13 4tlrg 9 513/16 4 34/En $2) 2 $2/14 21116 11/26 Bc 11, 0° 4[rt $7) 3 SIS TIT ats 40 Bins sa4lr2_ 2] 3 tots 40jr8 gt 's: ~Mariz ad Niu. all 5] 12 «Gis Tt ahex 73
i332 16 21} 19 42 ‘Transfig.Dni. Sig. §
pa galr2 12 346/171 20 =Ǥ2
Donattepitcopi. 38,7 7,14 ee 27 14/12 17) 3 S$9)17) 4 æ 'C Cyria.& Larg. 29| 8 3 1g $8 58/12 %
sjt2 22).4 12in8 atiag : ‘Somanie Vig.’
3°) 9 975) 5 56 26. §8|r2 27) 4 2719 Wag at) g
|Laurentij mart. 31) 10, 6" 16 "54 rr’ 48!12 32/4 38119 40l25
3 S*Pibardy. Au Aug. iia 091 34 26.
14|\12 37) 4° $120 20'26--42ii2 4 = tas
EE | 2 2,12, 18 49! 50° on 1243) -5 4/29 $9|27
type fie 3) 3" 13) 19 47 24,4012 Ti 48| 5 17\21 39 JA 16 30 See ij. "Vig. 4'4) 20 45] 8 1sitz $4] §
30/22 18)'0 84 [oaten ptB. Ms sity tr
4)ar a7|12 59 “Sf 4322 §8l-r athe aa) 35
| Exélas_40 40°) 4 P16 13 § §6|23 37 37} 2 31lz2 a] 8 ere i: “F7zd 38/16 46) 13 2 6 ola 16/5 4Ol2.3
56 S.Agapiti mart. | 8 ia (24 3628059113
17 6 22/24 24 S51 4 49/25 “9 F9}25 34/10
§9) 05 m- 6 3525 345 S97 3 Bernardi
Abbat.'10,20/26 _31)22. 50/13 28 23) 6 4826 121.7 eS Seen, —
Trlat|27 29/4 34/13, Yy 3a a St 817),
wæ |r2|2a)28e a7. 2715 1 1S|13 401 7 3g(27 2.2 26) 3 —Vigila ie a | 5h) mf 27 i737 13° 46| 7—
a Bartholomei ap- -|14)24] 0 |g 44lus 2]
7 39 28 aS 4 11 44] 6 58/8 fade conkel 55 25. aie 24 ge 37 13 "hi i753) 1g
TM 53) 8 4 oe Zepherini pape 116/26, 219,
19| 3° 40/14 5 ‘8 1114 to 39) 8 Auguttini
epi. 28 30 ib 40 Decol.5.lo, Bap.|19]29|
§, 3}tt 22/14 24 “$sit7 27/16 aal
Felicis, et Adau- 20) 3 Ti ; >
210! t5 43\19 46) 744) 1}2 9|° fio =
16jr—13)0 6 Latitudo planetarumad diem
1/2 §/¢ 7@ 20 4git “ 3/0 o 7jo Mi6|1
D4s eH Bi in © ad ket Planctas. Gk Wig. SDD he reat Sermrweronslg obsriset ee
September. 1599 f ei: aR Motus
diurnus Sau AL idedece=? epee ee
“Denominationes latitu- |S A|M_. AIM Djs Djdinum., ; “Fefta ftabilia j>|5, % | = = Sh fecandum vfum|5.)}3{ sp a Q ne S.R.Ecclefiz. | 3 5) Agidij Abbatis. 22 ja æ 8/22 614 4419 19] 3
4720 51/21 | 19 23) 2! 6) 6 fo) 9 A Bf MÆ 24] 3.10 4)21 $7] 9 44) § 26) alin 2 41 9 56 2§, Sir2 ‘Oo 10 17] 612 $9) 1 17.10 23] 7ja3 $7/)2004 24/10 NatiuinsBeaM 3) § Siig 55 re} 30110 441 8 Greg.
mart. [30 ~olts 54/595, S52115 7\10
131)10}16 §2| 3 $2115 44|18 Pro, &Hya. S€nc pe|t')17 sti 17
§tjar a 12/18 47 0445s sS}it Dia ~GZla3|t9 48113 35/16 Exaltatio S. Cru.
vas _4)14/20_ 46260) 6116 x 1gj2t 4§ YS
“20/16 G\1G|22 43/20, 20116 FWlr7\23. 421 2° 9/16 3412 $in8i24) 40]13 §tl16 gaii2 919/25 25.39 25,29|16 DS.Euftac. tight A 20| 26 38 — 6}16 si apolto.| 1 1/25/27 37|18 4617 12'12|28
35$L0 et aa 12 14] 24) frsias| 1 32) 7 ypriani, Sul 16)26}) 2-1 3tl19. Dedic. 5.Micn. 29|29] § ieronymi cof 20/30] 6 27irg $5 i et eee: Sane RA | eptember. Go ely 5.9 9 261 i
i ad * €9 Planetas.: Ch
en if Odtober. 1is5'9 9 odanialgs # @ eMotus diurnus planctarum et. ab adparent
iain a Denominationeslatiu-' ‘|S DJS
AjS”A|M DIM Didinum. yo) 8) 5 ee ee Fefta ftabilia fecundum vfum
S.R.Ecclefiz. Remigij. Luger
Cc Francifci conf. 24] 4 | | |
12 21 ARE 5. Marci pap. æ §9)24 i9)32
O12 gfr6 __-9}2 5 Dionyhy et Rul.|29 915 “19 25,5519 16 16 19125
rr. Cc [P12 10116 19 97 13\19 24 24|16 28/26 _ ~ Occolb 2 18 229 22, 8|19A31 16 37/26 45| 3
45) 4 æ 18 18) 17/-4° Quiles. 38116 16
__46}27._16} 4 43} 1 Cltiege ag 7117
§|19 46/16 ssla7 475 4) © 5 20) 16/29
11/19 _$5|17.4|28__18] 6 38) 0, Hi: 2s
16/91 Fro ol17 13/28 48) 7 35|29 sath
aie 22) _T}a2_,55|20 _8]17 21/29 _18}_8__32)29
7 aylas 23. «15 4 39)20 15/17 30 Parr “9 28|28 Luce euang. |. $3 oa 1§/16 22 2022/17. 38]
0°18] 10 oO _23|27. T9l25- 14/28 — Glo0 20 43017 46 °o 64711 Ti 18126 _____|19}20 26__14/ 9°" $6)20.37)17__ $4
ptt? 2 12|26_ 1 Hilationis abba! 1 baa
21)27) ta)t,,35)30 45|18 }t TT 4635
22,28 13 6},0._$2}18 ofa 14]15._58
13116 33|20 43 213) 29.4. 20]28 7] 1825) 411 O's
I 1914 | æ 2123 rit s6lo «= t3J0
at|2 28)3 Latitudoplanetarumaddiem x1jr
A ssjo tsjo|52|2 5813, zit
«§7}0—s«a17fO.— «44th 2 3)2 Sy Odtober.
1599 rye ee Oo RS) ved pettus
yad3eF-Planetas. Co : Occids Orient
Orient. | Occid | Oceid.t oyiss! 2c nohenimonst Sl1ei¢el sl ei ¢g iM al Ap a Afpedtus Planetaram mutui. ss :
Se 19 Afelrz A@uember. rys99 be eMotus diurnus planctarum et 9,
abadparenti equinoctio. ek}
Denominationes latitu- [SAS AS AIM DiS Aldinum dinum | Fefta Stabilia_|> o g Fy 2 fecundum vium 5 ry) # eæ a an "S.REcclefiz. |$|5|G M|G MIG _ MIG G_MG
MG MG _ M Feftum oiumSS.|22| 1] 8 13 254
9)22 6i19 021] 6 49/22 823. 5314.2 Cém.
oium def.! 2} 9 13| 7 ~ §tj22 æ 13)19 27
27| 7 7 '4/anAs3 s || | 24 16] 4 24
24] 3/10 13 2053? 22 20);19 19 33 7 49-23 36 444 4 oa ‘Vitalis,8 Agric.|25) 4/11 13| 6
32]22__28)19 39} °8 sig 18 18|25 _17| 4 18
| 26) §| ra 13 Ce 22 35119 451 8 30134 olay 5)| 4 -14 = _ |27|_6 1343 3 - S5i22_ 42159 58 (8 S$Slag
39126. 37] 4 11 AC 28/7 14 13 x49) 922 49/19 19 5 2 1926
18/27 23} 4 8 ¢ Quaruor Conony 291.
8)15_14) 0.7 4522 $620 2)"9 _43'26_ §6/28 13) 4.5 _ | Dedica. Bafilice. 1G. 14) 43)23 3f20—7,
7\10 7127 32/29 3} 4 zr . |Triphonis.__
_8]23__10]20_ 12/10 30/88 7] "0" 6| 359 Martini... 17}20 17/10 § 7} 3 $$ : Martini pape, __ 23 t4)20 22 1116 29...
12}. 2-11). 3. $2 aiaiwliere ; B} 3
49 atthe z 3.46 403 4
ssitanayratmtiorms 6 __$6|.339
Gregorij Thau. 8Dis) 3 3
Dedic.Bafilic, 24 __§|20 47/13__23|-1__§2 33| 3. 33 46 23
Pontiani pape. 9 24 «11/20 §fol1 CREE 13/10 54) 3 3° fe}
24 18/20 2 B75 ol24 21 615 16). RS a Catherinz virg,|1§ 3 Xyal4 gojzt Sirs
33) 3 35119 37 3 it Perri Alexand,_. _,
sli tc $0} 541/21 10 3 - 8 | Vpits alæ
5/6 GS 4532 dal 4 F 1 ebpira =. Ke
i2§__S}2r__15}n6 Boy 47)24 18]. 5.1
»|S.Saturnini.Vi i4j2t 17/16 37) 3 46]25 $32 § 4Andrez apoftol. Zi 19]16 52) 3 27. 30] 2 $$ WI
§9j0—ssatgjo— 58
LatitudoPlanerarumaddiem 11/2 0 «oo atlt 16 | 21/2 ajo 23] 55 —" he eee) ee oe ad
a Nouember. e599 ’ 263 G& cAsbedius ® ad Het Planetas. Ge Orient. Orient, Orient.| Occid. {Orient 24
0 20 25 25 Alc. 14 +h os “
. 2 ans ee eee ee oa Ne oe - os PS æ æ | December. err Mw Ant CR eMotus diurnus ated 2X ab adpar enti
aquinottio, C& seceeen omee laticu-
_Ap AF OnAS AIM M_A|S Djdinum. Feftatabilia |>)5] | @ Tz Eloe|/?lIet Mecsindues with = mes a ‘53 9} 9. | b | @ |
we: S.R.Ecclefiz. | 8] 8 on a _MIG_ MIG
M 22) 1 8 27]! 8j25 26/21 20/17 Bibianevirg. |23/ 2 9 28 i; 2/25 32]2t
21/47 | 24 310 28 28 38 25 38j2r
221/17 33 Barbare virg. 25] 411 29it1s7|25_44lt1_
23/17 45 CSabe Abbatis /36\§ 12 goa
s8|ay_ solar 2317 y7/2 g515 44) 25
Nicolai epifc. I27 G13 311 75246 25 jz 24 18 9] 2 38%7 251 2 36 Ambrofiy cpitc. 23/"7)14 322028126 1/21
24/18 19) 20) 9 Gla ga 2 "45/26
_7|21, 24/18 29) 4 Sin E? 48} 2 29
Conceptio B.M '29] x ros 3 30)
“9. 16 34/15 126 13 |21 24/28 = 5 8)o4 59jt2 Ee æ Melchiadis pap. 311017 35/27, 12126 rBl21_
2gltS 47] y 12114 14] 2 23 Damati pape. D/C 11/18 36/9 19/26 agl2t 24|18 56)
0S46|15 §6/ 2 20 Cc }_2in2 1219 Tg 37/21
ue? 26 29/21 23/19 3 igs 38|27__ 29 17_39| 2 16
Lucievirg. 3 13) 381 3 33)26- 35/28 22/19 Ag) zt 39 15 45426 49} 21 21/89 1G), q | ERE. 40 3 ‘3/36 gs\2t 20|19 22428 4822 fo).
7 61623 41/10 30}36_ soit 18)19 27
2816/24 34) 2 | 7\'7i24 42/23 45 a
§§j21 | 32s 43| 6" sloz. cet ih
7] Cc 9/19/26 44/19, 1 5)27 Vigilia, {10, 120) (2745) 2° 44/2210 238 28. 46 16.32/27 29-4
47)_0**3§, a 0 48\i¢ §4i27 242k 14 24! 1 EE RE 17 29 21 Naciuit-Dai Nii. 15 |25 2 50)13 §3|27 12 Thomz Apott. |r P23) 12, beta Vigilia. CStephani pro. 16;26; 3 $128 1 Ioannis apoit. [17)/27|4°. § 7) 1 $S.Innoc. mart. 18/28 5 26 iis = 8] x Thom:
dat . a sya =o ite, 8 Do 18 |
byyets Yer + 9--Q}- 3 -20 { f ACS
QR 10 Afe)28 et : Ey. 7 æ Apog. a: SP
21 lap DAP te Peidioee _—
SSsins | as o- 9-0,2-9 "19 Petig * 97 0 G2 >. b-~9 9 Berner SRE ” es Le sæ cen 1598
OO REE SSD a Nets ARIE
Coniunétiones, et oppofitiones % €F @) ad Meridsanums inclita urbis Venetiarum, ad horas, ©
minutia, fecundum vfum Eorology
Jialici, accommocats. lanuarwus. _Februarwms.
Martus. cAprilis. eMaus.—_
lunws.’ Talus. eAugustus
S eptember. OGfober.. 4265
EPHEMERIS IOSEPHI SCALÆ SICVLINOETINI. AD ANNVM DOMINIC Æ. INCARNATIONIS BISSEXTILEM 1600,
ET e4B ORBE CONDITO aoe pea apæe
a Radiccs medtorum motuum ad
meridiem primi lanuary anni 1 6 0 0, ~#
i 4° Ss.) g-|m. 2/3 4|. 8 7 } ¢,
¢ ee =)st 9\37 33|Radix Medij motus
Preeeffonis g¢quino@iorum. æ 2) s4laz
s9i39 48 m Totius ahomaliz equinottiorum. . . P, 8137. 29105 $§7lm Anomali# 3% | Ee æ adh © — 2 §4(53 Sse 59m Medij motus @~a
medio loco 4 24/175 ss |e6 y 15\m
Anomalic, > : Va guar 5 14|23* wtj5SO
A Op Latitudinismous -@. ; wH | ¢ 2 4757
23123 42 et Medij motus 5 % 1/8, us|t4-
48% Apogei -b oy Sea eaite Y “22/52 jo
48 24) Commutationis 5 Yl 2 ‘ s 4,o5° 4,21 14 § Simplicis et equalis motus
a coi (WV 1 41| 7) 49| 4) 16m Longitudinis 1 ; 2 38144 43/39 11 ® Apogri loci 7 pla
iat 2 20142 35 21% Commutationis
feuargumenti Tf 2 20/18) 52|§59 32
Longitudinis ot oe 2 Ol32 3/47 Om
Apogei. of” ; 2 49'31 113 4$cR
Commutationis anomaliz + o 48)21 of ° OR
Apogri 3 814 25! 8 §7m@ Anomalie Q 3 3241% 12/52 12 Apogailoci J - me on, $ 5tl16 39; 7 34 % Anomaliz commutationis, feuargumenti
5 \
Ingreffius %& in principys
MBE Junj. 21 2g Pio. Solflitinm cftinum. TBSeptemb.22 16 56 P.M. Aquinotiium
autumnale. Se, Decemb.21 11 24 P. M.
Solftitinm byemale. Retr
16éaq0 Celefe T hema ad
ingre[fium %& in principio eAriens.D. H. M.. % Be 20 8
49 0 P.M. Precedente of tH et @ ye |,
’ RS Prset ec itr . . a5 It a rey ‘i f - “Oh th, ; Cabs‘ ab [HALTS Ba 3s 6s
Vdiss2ns2 4 } — ‘ cS . 12
ea ie) 1600. 268 i 29: Tanita H, 18.mi min. 26.fec.40.P.M.
crit veraluminarium °.@ exiftentein gr.9.)
Dine 13 -f0O42.! quo rempore, pais @, crit gt.292-min.2fec.16, eins
fentidia-}\" lieter n mint §.
fec.44. nomaliaverd. gr 208. min, 50, {ec.4 2. Semidiameter eiufdem 4% 4 niin ji6ifee.47. Semidiamerér ymbret corre
‘plloco tfanitus hinirialg 1:4€C8.'Latittido @ in| medio edliplis mia. 49dec, }5-Tn principio
min.46-lec.46.4n fine min. sadleci4.femper Me :
‘tidiana. Punda ecliptiea crunt 2. min. 47. tempus pengpiond inca min: »M om > et
fats. Of 8}
Q ‘4 Bc FT he lee M ar 547 Ber. M.
fan 4i?horol, Phin et O>.z
¥ i Y)- 18 29 P.M. “o ve 3 3 49 horol. | ; t
a hp Æ ~ 19 at PM. a) Fs : be
Finis ¢ « | ; oy 47. heck” r >. ‘te 3¢ Te, ayaa wea Fe Pe Not Deliguinrn Solis «A 1660, rag . §- PM. § wequaris-erit vere “oin, ; seth ad E ee ee ag 19. pe Is janine min on
cds Be e Shey 48. ies Semidiamerer-eius ees eeu
set nak ‘eunb er ge fed a
pécptoad medium 4 rain. wea (ed
pincpipadiinc bl. sminaplcns3s: ‘190 ai
i ci Ps HL M. tha PM
in 25 horolp boo ; 31
P.M. Finis r. $4 horol. A mUuinys al | Vifualis o % et @ per Tabulas Alph6finas effe de-| prehédimus H.1.M.27. P.M. LI ij
S: ; ftabilia le-| oe e fi x?)
ft cundum vium: | 3.) 3 rs z S.R.Ecclefie. cclefig. 5 Citcunc.Dni. _ | 9 58 a 19 $9) got 28
Gi 0 O1§ 4428 43 128 | G38 care §i4 210% 2228" \27) 6 616 Si2284 28 5| 4 ~ 4128
6 16 16 ‘$0 28 7290 4 5t 10 19 8 Sir 18 SHigini pa lan ual ity 20 («9 23 4 28 «35 2 if% 21 10 6° 15 2338 Wipe Biss et ie aia s gue rr | eg æ
i nailensemanil / Vineas Ave [7 8
say 941 i038. LE æ J 2apg Pues | or
; 7 ‘293 318 Wi er 14 ic
Jcqod, 2 planets od dons og a Æ ©
rept ÆlA es Mi a ere esrten sai cAipedins @ ad tect Planetas. ea. Re
9 _jOrient, Orient, Orient, | Occid:
cel ;
e | 3600 teins lV , ba motsonstg obtrizal LL ity
Re eMotus at planetarumet 2 ab adparent agquinotito. io. Ck Denominationes
jones latiru Martin. 19600 00: Biffle.
| iS
21). a 22] 3}12 43 30g SRS a
HTS 23]_ 4:13 4 30/28 40/13 24) S)14 42/14 5 a[28° 57/13 6 6 8 34
26), O)8§ 42)2 2° pshi2= 38 34
Pee —7 neuer reer epee ed Coe
13 “72s 34) S-Pho,de Aqui. 25 “716 42] 9 Quadmag:mart. | a8} 9|18 42 291 19/19 42/18 Peden paMarjti?jtij2zo 42) 1 (" 2} t2)on ade ja 22
| 3 14)23 41 * 14 49/28 5{ 5124
40 *9\, 4% is” | 6|26 25 40/14 39)
28 doprcoet 954 7117126 40 40 29.236
27 8
9 $8]a7__39]t4 ~ 25/27 A totephi cof] 9) 75}28 3 9]28-,591327
5 30}20]29, 38/13 48 Benedicti Abb, [11/21 B2}E2) r 37)19 933!27_ 46 4¢ sepia 2S} 12 | BS pr 5538 ie rh
14:14 3 36 Tæ e sits S__34)_°
eel We wits AnnoncBM. A 1\2 Laticudoplanetarumaddiem 11\2 49/9 21{2 g2j0° 1 6003 Biffestilis..279 | eA od Be Panta, SE Orient Occid, Occid, Orient | Orient.
See 1 : sf} BO Tir) eth gig nod) yas deel Pe nist ¢ lester {Madi fgtoe) Al Aprilia. a sik G2.
ihe aR a Morn dna Fefta ftabi =] ie fecindam vfum 5. We i S:R.Ecclefies +6|5 1G MIG— = - re
: Leonis Pay: ¢ Api a t/as.-48|23 a diss
44 æ
alre- 17 BY 1644 3]¥3/25 16/331 fl25 59 ot 4 13123 25° $9 fli, 6 Its ema RI MOP LP = 646.36 6- t2 4. ati At[-o--4
s| Aniceti pape.” 7\17|27 10 agp 5 x5
eit . eee 18)28~ Ot “+ u “39 Yr a.
0 9 T gla9 29 7\19 25 49° a9 Se EO es
; nelaat to 15 eral 71-2 9 A Georgij mare-73/25 3 119 7 thee 4
en 6 tes a eAprilis, 169 % Biffextilis. 277 | ; if eAfpedtus By ade Planetas. rient. | Occid. | Occid. Orient. |Orient.
| eee æ ay a oe oe] | Afpectus Plenetarum mutui. Seueacea AY ¥ 10.@ Q23 2 bh 9 22
OUI pasate iri orsmæd O 100 vd
10- — | OU diss 22 28 Afc.!27 B76 et Apog. | > Mains
“@ ©Vo'us diurnus Planetarum © et abadparents agquinocho, .? 600
Biffestilas. Denominationes “oT Djs D|s DS 2 Aldinum. Fefta ftabilia fe- {e-| 2 a a a h XY g l
Q cundum vfum | 2 f. §) Vv tal S.R.Ecclefic¢. a8. G sl a iG MIG MIG ; MG MG
M 47\14 20/24 33/62 Zolrr so] 2 27726
35 fertpe ce faces a 2t/ tlie lAchanafij epi. 22) 2! 17 tnuctio dS. Cru: 23/3/13 a6iné Ss asp
33/12 24) 3 37|28 “Site ail®a” GB)
Bene ayo as 19° Big 23 38/iz 7 # 47/29
49/24 42 24! 4!13 42 22 124
18}12 12 42lt3 tg a $7| 1 ra 3/24 3g a
25] slits 40] 5 § 16irqe 13/12 ia 47\15 3917 7| 2 S4{ze 36 Ina. ante por.lat. 26) _6\16 38) 18 §6j24
of12 §2it4 §¢ 17| 4 23)24 27| 7(16 be
TS 8iiy ite §7| 14 cL 9 2715 sane ;
tAvpar. S.Mich. [28 8117 34417, 22/24 0/13 214 §7;10 37) 7 15124 iGregoripepitc. p= “ol rg Gord’ a.& Epim,|30 ie 19 Malg: |r 1}20
Nerci,& Arch, a2} p2j2t :
3/13) 22 A Bonifacij. 4] 14 23 2b | $1524 19
1 6 {16 16 T\!7 26 8 18!27
9 19 28 to 20° 29 it ey o
12/22) 1 bry 23) 2 1424) 2
Bin 36 26) 4 oannis pape. Bee 5 19 30)16 58)23 52 155 st}t2 §7 $9 24
28 rO 53 230 «4 8lr30 BIG ZTE 7 Er rz7z 24[F 30125 4olts 30/27 ri: is tg a7 g)3e)83 34 410
56| 6 hs §7 |14 14 §i\zz 26/16 47/23- 44]13 24/16 agitf I7|T2
30}24 16° 28)15. 41/24 2141S — T2336
6/13 36 3617 391/17 39) 19 o 2 zy 52,13
42/18" Sas Ai: B23 28 28 15 æs T3|10 *:
3123 eee 29/23 7414
tlcr ~27|25- “3)rg 36) 2¥ F6j28 A ¥5)2 0 $9124 1 9124 O}14 44/22 2226/29 26}21 10 g{ 3" §3/'7__ $722 s4lt4 59/23 pA Pur Bh Mais. Æs Tee! efeilanæa iffestilis, 2
272 % cApelins Dad 25 Planctas. siti! Occid. { Occid, | Occid. ‘Orient. |
Occid, maat treed co 5 rE o co) % |
Afpedtus Plenetarum murui, 9 de? eke MERE.) Pied MSs Md iM H H H H H! = oat 20 Rina — Ra fs 7 2 es pee Aa CU eit. Owes 3 ss 7 soe eee : = "4 }- Oh 2) ' te (Oe 2) SE ee 5 6
Ate. eee jz ie zie |x 4 Eee 3
Leetanie ¥ okey rc tatees æ æ 8 [4 1j;A 23/0 17/* * 12) et |@ Perig. AYE OG If
B 20. Ag Pt ws tif
FQ 19 . Bec! Nl S$ | |
® Apog. *x*bhogo =S æ ‘| /unins. % eMotus diurnus Plantarum, CF 2
eee serail Denominarlonies latirn- Ss Feita
ftabilia iecundum vium S.R.
Ecclefi¢. 1212 a ® | Fidos MG MGM 2 2 SS ee eer ree Ræ ee 2/110 59) 1 4f 22 37/15 49,26 1]23 10 331 ©2528 37-15 222 355|1S 67/27 - 14/23 A (Era{mi. sad 312 3423. 41 22 32 16
6\27 3T it 17 17 22)23 ~ 3 25) 4'13 3212
X4a 22 30) 14 ri28 2 2j12 28/16 27/23 0 26; fit 2937, 122 28/16 24) 28 34] * 13
40j15 30)22 §7 27! 6 16 27 x, % 2g 22
26/16 53129 O74 §tjtq galoz ed 716
2426. 2322 24/16 42) 1999 38]16 2}13
29! Say z2!r1 322 22116 §2| 0" 10)17__ 14]22 Primi,& apy oa 918 19 5. "a5 22
20117 O° 42\15 £6111 ke 311019 17% 16 to
14 22 1817 1 19 =37\10 Perri, et |
[ABasnabe Apna, [eta 1424 29 2922 16417 201 1 47/20 49/10 15 22 Bafilidis, Cirini,! » 1224 tr! 826 22 14|17
173° 2 19/22 Antony de de Pad. | 13 22 9
424 °4)22 33 'Bafilj magni. [3 4184 az 6
poly 22 ut | Viti, Mod.& Loc. | “Slt§ 24 3 3/18. 26:22 22 «10 | _6\16 25 1 a? 13|2a TI17 25 13 «48 22 AMarci,&Mare.' 8 8}18 26 in lojt2 \Gerualij et Prot. ~9|\19 27 he Siluerij Pape. '10}20 28 (a 2129 mr 2
‘Paulini i 12|22! oPaslrg g (ts
133, 1 14/24 2s" | Natiui. a Fai Bap, ' lA Tsay
{anise Paul |36 261 4 434 17/27).
cæ ‘LeonisPape.vig.!18 18/28 : Peri, et eras 19|29 ‘Céme.S.Pauli. 17 17 40| 2
o7Sa $ i g}10 42110 - 0 T7Hit «13 25|15 15
I4 hee te we 7 eis a2 o,\-3 SS 2
a IES eee we Vor 473 atime ie
al T6000) = Biffextlas 8S
eAfpectus @ ad EOF Planetas. ®§
[Oecid. FOccid. | Occide (Orient) Occid. o|s|zelele
Sime TAR IN (CS S— ET | | % | Afpedus Planetarum mutui, H a mi 3,
x $ a 22; 7 #1 S.Eufebij. Vig.' 4
14 ri 28 28 2S agg 31/24 29np 55 gee ae
s, 5) 22 261 § ber] 24 «Li r8]} 10 39 9 37):6 $ssit9 18} 10 | 7,37 24 22 294,57|24 21 S.Agapiti mart. 81835 rol12"’ 17}
24 | 94926 17/24. 47)24 31 ARsmardi Abb, 19, 20°47 t5| 7°3 24 35} Tr 21 28 13 20 26/24 «41 5. Limothei,__ {yh'sa rice a a7 24. «4G x
me ap 2 23 2x ase aR _ .enti
contel. 15 saad sits Zephcrini pape.'
16/26, Buon 3129-38 A ie 4 Yecoi. S. lo. Bap. Jo.Bap.'79|2 29) §# clicis, et Adat.!20 30 ( i uF B D
WF -| © § 5 - ov 2 fecundum vfum| 5.| 8}
mp Iz pau np a np SRkccleie. 1S/b 1G MG
MIG MIG miG Mic M Agidiy Abbatis:}2217
("851 2620125 42) 3 solar 4610 36 + 26/18
23) 2] 9 salto gins 48] 4 sian 26| a _ 56 ga) 8: ae 48 23.630 25 S444 [4 46 236 5 It 46) 6 G°N29\26 Ol 4 429/23 46 419 25 "slta 44 44 "Imps 260 6}.4 zig
24 26 $: 34 34) 9 _|7| 613 43 38/26 12)
4 sslas_ 6/6 4810. 2 he 413 §tl26 18) 5
Blas 46) 8 25 54 26 24 24) $2126 26 $-Greg. marr LEG she 5a 7 §9\26 36 5 34/27 1 SIO VE) HOLTZ SONTD e435) 26 37 7
G\tt__45)14 14 — ae me WOR. 4 7 A,
SE Proti;ecHya. Se’ pt peeps 35 36126
43) 6 on 27|13 2 3126 49/06 13/2 ALE [a
ee 27__ 2) 6 39/5 28/16 _4al16 41 ‘SV
Nicomeédis. 29 19,86 27 9\ 6 $1 ae 17
Cornel Cp 28/27 15} 7 ofl 5 Soest
A “lize ais 1$|27 22) 7 17/'2 $il20 2
. s8]25 23__ 25/28 19/27 _ 29) 730 ar ot 4% ALE | 9fF9 43,27 35) 7 42123, $3)0% Ss. Enftac. Vig.|1 26/27 42)° 3821] 9 30la7 49/8 8 $ isl2s 29 n.20]2 3. $3|27 56] 8 20}. 6}26 o 18] § 32/28 31°38 3 33 Marthzi® por)
21 Mauritij ji2hr2 Lint papa. |73]23 A agit has oelab 20] 895 ie os rere 106} 3™'t5)28 17) 8 §8)-7 >
5 } riani, et Iuf 16 315/23 7 z 24) ° 10
8M 40 1D. a5 |Cotng Dam, ez 4 [7 4988
oa) 9 aa] 9 aaa Dedic.
SMich.|29]29} 6 G = S73 7 “45 z 47|10 45 5 26\11 4 nymi cof,|20}30) 7 oO 2128 $219 §o9\t1 tr 27)
6 41/10 58 45 ii neat . ag i ara re ve:
1600: . ; Biffextilis. “276 es] red hn
San ulate ole ala re b
brentrissonnl qobirsiscd Mm iii Odtobers..
1.6.0.0, Bifexti Ge Motus diurnus
planetarumet et abadparenti equinoctio. Z
——Denominationes latitu=-,. -- |S-.- DIS. AIM. DIS Fer tabilia fe} >| S| et | @ ae i eal
Mae cunduny vftiny’ : e ay Q | et np S.REcclefie: |4|8|G— Ml, MiG Mla MiG MIG Se a ARemigij> aro ‘8 TO] 3 22/28 Soj10
«r1fae Ai: 9 16 1619/29 G\10 «23/12 en ae 8/28. ss]29 13|10 35/13 Francifci conf. |24| 411, any gis? 14] 29
21/10 47/1414 ‘ a3) $|12 6 23.17/29
28}10 26| 613 S11 29 35]11 S. Marci papx. |*7|. 7/14.) §|16 §6]29 43)11 A 28 Sirs 5/28 37/29 sojrt Dionyhy et Rul.|29 29 "9)16 “Alto.
18la9s7]r1 30/10) 17 3j/22.- 21 0
§|t1 Oaolb. (ins “313 §2) 0 12\r2
> 2,T2,19" 2105 $1) OF Lire Califti papa. 3/13/20 2/28.) 310 27/12 4)24j)25 EEO! 300 Stir 2 ala po 6 A 2s
- -' be a a aa aaa I ake sojo 40 | 20/1 9 Latitudo planetarum ad diem dels ‘410 53/0 $O
yy 3/04 eni . a i is §6}0 © $10 ~~
47I}0 . | ; . a aie aSnee . ST 1 Gao | Bifextilis..
278 ee ia a ag io Poster | Rewteecteals, phim oor ianwdea é | MA ou500" OF 49], 14 Alc Ale. 27 27 QA tc 15 1 ee 20] 16 c :
: he minsporisl Fobisien I 1/3 f ria
hy atiuit- Dai Dai Na. » {SS.Innoc.mart.j18, | LatitudoPlanetrarumaddiem i}2 * ee ee ea >al a ae ans ite | tah = ete “DIMee aN
Djdinum.| 9/20 aati vir ss! Sabz Ab
ABLatis BR WS Nicolai epitc. pitc. - ¥j epile. Conceptio B.M Vigilia. Thome Apotft. foannis = arjz ee eh ee et December. 16 0:0 | By — 270 ea. cAfpetim ish Clare, ee =i Oriens. Orient. Oceid. | Occid, Occid, ews Ste |160% | emdon a
Hirelgt fie RECHETOMREE: = —s a phicg wy
* ghd at Pagina. In adnotationbus ifs orum mobilium anunaducr/io &. niam cuiufcunque mentis prime dici Feria
inucniti docebatur in antiquis canonibus
excellentidimiD.Moletij:qux,tantum veteri Kalendario zquipollebag,
1 os nulla faéta innoua-| tionis anni animaduerfione,pri {co ordine
accommodauimus, qua tamen innouatisannis,vfium -( Inon perftat.igieat habe perpetuam
fumito regulam. 4-E, 3.F,2.G, 1,)cui adijcias nnmerum illius menfis em hi menfium numeri. lanuarius valet I.
Februa-| Errata fic corrige .He Pagina
quinta linea fexta, ident, lege idett. Pagina to. facie fecunda verfa 12 pilcium, lege we Pagina 23.faciej.verfa 2.12. 1o.lege'ra. s.8¢
vertu 9-facie]. 18.36. lege 18.3 i ina 3 2.facic j. verfu primo gr. 37.lege gr.4 5-Pagina
24.facie j-verfu primo gr.4 5.lege grad 48.Paginey, facte : j-verfu 4-gt-40.legegr.so, Pagina 99,facic
ij-in tettia linea exempli, 5 éouius,lege F é cuius.| | ‘Re fiitutiones errorum, per,
Quinquerucsum ordinate. Bs Huiufmodi
errata que cum in impreflione, tum in afpectaum de : 2 fuerunt ne le), - {@a, licer maior corum pars exigui
fintmomenti. tamen vr opus ad poli euadat,!
_ {hicappofuimus.Sunt enim corum maior pars diligenti ingu fitione
to.Baptifte Gazani inuefti' {gata.cuinos et omnes ftudioGi huius difci plina
immoftales grat de fafcepro labore debemus.
; Errata in motibns Planetarum; - Bt 5 2ihs Anno 1 589.in figura cerli traduc @ in Y,
roprijs gradibus, Decembris fub F yloco @-pone Ir: 9-Maij fub 9 pone 20.58, 20,Aprilis iba Pro
3-§8,pone3.3 8.11, Decembris in latit, 5 po__-|ne0.34, 18,Maij fub @ loco
23.50, lege 23.305 18, Septemb,(fub % loco7.45.lege 7330, + | |) Anno r 590. 21.Sept.in latit. PYlege
0. 10.3,Aprilis {yb © pro 219.3 3,lege29.39. 18.Febria- {ti in-@ pro 19.22,lege 19.3.23,.0aobrisin ®
pro §-42.lege $.49, Anno 1§91,26,Maij le- ;
_ \gefub 9 24.28, 21,Maij fub ® lege pro 10, 47-10, 7. r4.Decemb,in @
pro 5.42. lege 5.32.1) _|21-Decemb.in
latit. 7 proo. 56, lege 0.46.1 1.Ianuarij fab 3 lege 6,43. 22. Iunij fub ¥
loco 23.5 5.lege 23.9. die 23.ciufdem
locoj2 5.8 3.lege'a 5.7.fib O.| Anno sor.inT émate co:- li pone @ in gr. 5. 40,69, quia deficit. 21.Iunij {ub
% loco Y pone 6@ 2.Januarij loco 13,9. in
_ | ® pone 23.0. 16. ciuldem loco 16, ;6.in ® pones6.46. Artino 1
593.die 3+10.17.24.3 1.po- = |ne feats
dominicalem C.Menfe Iunij fab 5 pone op loco §). 26. lanuarij fub Tf loco
8.39. j pone 8.36. 11.Martij fab @ loco
5. 47-pone$.§7, Anno 1594 10.Oobris fub 3 pone 2 Iquia deficit.21.Februa.fub 2 loco 10. 4
s.{eribe 10.5 5.2 y.Martij {ub ¢ loco 4. 26. pone} Scias illius‘anhi currencem
literam dominicalem,ac cius numerum (fant enim hinumerili-| ’ agregato abijciendi funt 7, fi tamen
feprenarium numerum ex| 46.) e
ears |} eee Pe ee A ae Oe eee, he
ee Anno 1595:fupra figuram anni loco
ceeleftes themaad ingreffus gue Cerlefte the-
ma ad ingreflum Solis. 8c. 5.Martij fub 2 locos 4.58,lege 14.45. 1.Auguifti
in latic.S pone 1. 12.8 dier1.0,23
7.Septembris fab Ioueloco 0.29. lege 0.19. 1 1.Seprembris in latit. 9 legeo.|
- 3$-28.lunij fub @ loco at. s.lege
21.55. Anno 1596.1.Febr.in latic.
$ {cribeo.2 1.& die 26 giufdem
fcribe 1.4 5, 10. Decembris in latit. 9 pone 2.5 3. 19.Martij {ub @ loco 7.47.lege 7.374)
— 22.Septembris fb If loco 9.8 lege 9.
3. 2't.Aprilisin latit. 2 loco 1.58.legeo.58.22.O@obris _ tub If loco 5.54. lege 5.45. ;7.1anu.fub 9
pone2.6. Anno 1597.12Janu.fub % loco 2.48:
{cribe 2.28.2 3.Septemb.fub Sole pone loco 4) 17. Ianuarij fub @ loco
21.53 Jege 21.33.15+ ‘lulij fab loco
1.16, lege 3.26. 26.1alij fub @ loco 0.42. lege o.3 2. 1 5. eiufdem {ub Iouc
loco} 6. fo. lege 6.38. vitimo Augutti
fub 9 loco 22.5 3. lege 22.43. 9-Septembris fub ¢@ loco 20.29% ponezoig. Anno 15 98.29.Maij fib @ lege 2.5
5.11-lanuarij in latic. B pone 2.5.1-ciufdem
inlatic. f pone 1.22. menfe Auguftifub #% pone £2. 21. Maij fub Ioue
lege 21.4. loco 21.8. Anno
1599.16.Ianuatij fub 9 loco 5. 32. lege §.12.2 3-ciufdé fub of loco 10.46.lege
20.36. Anno 1600.1 1.Aprilis fub (7 loco 4.3 5 lege 4-5 5.
6.lunij {ub ¢ loco 29.0.lege 29.6-.4.Au}.
ulti fub @ loco + 5.$9.lege 16.50. 26. Octobris fub § loco 16.49.lege
16.39 Errovum reStitutio in Afpetlibus Anno 1589.1. Martij 2 @ 1f pone in die
2. vltimo Aprilis et @ cum # pone Ho.8.al
21. §).9.Maij * 2% @.H9. 17. Sept. afc. 25 +) Nouembris fupra 9 f{cribe
occid. loco orient Anno 1590. 3-Maij fub
2% (cribe HH 9. r0.afc. 6. 44 Augufto fupra ¢” pone orient, Anno 159t.2.Febr. A @ 3 H19-7-Febr.29.¢ 6.lulij P
a @ H.5.2.8 4.13-Lulij 12. 44.20.ciuf-]
dem et 3% @.H 3.5.44. 27- 30.Nouemb, et 3% @ H 4.59.10 16.menfe Febrnb o
die 1.pone P.die GA 11. % 16. 21. 8.
1ulij * @ g@ H23.. Anno t§92.6.lanuarij x @ 9 H18) rsdunij 0 @ 9 H15.4Seprembris ¥ @
fH19.12.08.¢ @ J H 2.cransferad diem 2.
17.Febr. * 3 ® H 11. 4. Martij © &% @ H5. 34... Anno1s93. 2.lanuarij
o # @H6.34. §) 10% £6. ciufdem He 16.
ts. Auguiti of 3 @ H. 23.48. vitimo lulij () 27. 30. lulij 2% @ H 10.14.11 8. 28.Octobris £ 3% @ H18. 51.
Anno 1595.23. Aprilis et 4 @ H 15-53-\
28.8.Maij §2 15.16.¢eiufdé (2 a @ H6.16.21. Iunij P #3 @ H 10.36.ne
21.17-OGtob.8.14. Anno 1596. 21.Januarij
alc, 14. Y.27- OGob. © 4% @ H17. 41. 21. Decemb.fupra J poneOccident. Anno 1597, 17. Januarij o #% @
H 9. $4." 28.1. Maij et 2% @ Ho. +5. 46, 6.lunij
0% @ 9. 1.64, 1§-Januariy of @ of H 1221. ciufdem P ® H 8.3.
ciufdem et h J H20. 2.ciufdemlege o of F Har. 27. Auguiti p @ 9H».
18.Nouem-} biis P @ bh H 44. 23.Nou.fub
# lege &.. Anno 1598. 2.Martij > #% @ H 12. 18.Apri-} lis of @ H H10.16.Augulti 22:7.0éobris ir 25." Anno 15
99.26.Januarij o # @ H34 37-25. 1-Maij
Fi @ H 17-32. oy 24:1 §slunij ©) @ H 2.37. ae 5.vitimo lunij G H% ® 'H 4:20. 426.28, Augufti 11:26.3.Noucmbris Pa
4 H2.24.n) “a WENETIIESs APVD
IVNTAS.- es pea MoD: : Laxexe 30 2 x. ; { du) jae (2, 030i et snog = du) endo. eget cant fs, du) jimlAue.93.015 “a 7
.# 309 ..04% «p OVO A io PAs pe,
chk tan ay oh ti. Giuseppe Scala.
Scala. Keywords: calendario gregoriano. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Scala”
– The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza -- Grice e Scalea: la ragione
conversazionale e il gusto per l’antico – ill-will – mala volonta – la scuola
di Morano Calabro -- filosofia calabrese -- filosofia italiana – Luigi Speranza
(Morano Calabro). Filosofo calabrese.
Filosofo italiano. Morano Calabro, Calabria. Studia sotto CALOPRESE. Divulga il
razionalismo, difende alcuni colleghi, anche loro seguaci di Cartesio, ed ha un'accesa
polemica con DORIA su Spinoza. Saggi: “Della filosofia degl’antichi” (Mosca,
Napoli); “De origine mali”; “De bono”; Dizionario di filosofia, riferimenti in Mirto,
Calabria letteraria, Lomonaco, Vita, e studj scritta da lui medesimo in una
Lettera (Melangolo, Genova). Treccani Dizionario biografico degl’italiani,
Istituto dell'Enciclopedia Italiana. FRANCISCI MARIÆ SPINELLI
DE ORIGINE MALI DISSERTATIO Francesco Maria Spinelli,
Antonio Baldi FR-ANCISCI MARIÆ SPINELLI PRINCIPIS
SCALEÆ ORIGINE MALI DISSERTATIO NAPOLI E TYPOGRAPHIA BENEDICTI ET
IGNAT1I GESSARI SOPERiQRUlt fERltiSSV, Habet unufquifque jn voluntate f
Aut eligew quæ fcon» funt, et efle arbor pona / aur cligere quæ mala
funt, et efle arbor mala. AuguJlisus iib. ii. ie eUis cum Ttlice
Manicbæt c.iv. ! EMINENTISSIMO.AMPLISSIMCQyE. viro DOMINICO.
S.R.E. CARDINALI.PASSIONEO ERVDITIONE.INGENIO.PRVDENTLV i CVM.FAVCIS.CQMPARANDQ
QUEM. CLAKO. RENERE. ORTVM PER.DIVERSOS. LEGATIONVM. ET.MUNERUM.GRADVS
FIDES. DEXTERITAS.CONSTANTIA NON.MINVS.QVAM. NOBILITAS
AD.ROMANAM. PV.RPVRAM .EVEXERVNT QVEM.VIX.DVM JVVENEM ADHVG.PRIVATVM JVRA- ECCLESIÆ CATHOLICÆ
1N. VLTR A JECT INQ.CQN V ENTV.STREN V E. VINQIG ANTEM QVAMVIS.NON
EADEM SENTIENS BATAVIA. OflSTVPVTT EVNDEM.BELVETIORVM.RESPV.flLICA
PRIMVM BADÆ QVVM IN CQMITIIS AGEBATVR DE.P ACE.G ALLOS INTER.ET AVSTRIACOS
COMPONENDA TVM.IN FQEDERE GALLICO CVM HELVETIA CATHOLICA.INSTAVRANDO DEINDE
.[VSTA .FVNGENTEM.LEGATIONE TANTO. FAVORE.COMPLEXA EST. VT NIHIL NON
EJVS CAVSA VEU ET EFFICERETQVE j LE- LEEATIONH.PANNONICA HVJVS.
VNlVS. STRENVITATE, ATQVE. GRATIA DIFFICILLIMIS ASPERISQVE TEMPORIBVS
TOTO.IMPERIO.GERMANICO DECVS.PONTIFICIVM .STETIT EVNDEM .EX.DIVTINA
PEREGRINATIONE REDVCEM ACERRIMVS INGENIORVM ÆSTIMATOR CLEMENS.XII.
PONTIFEX.MAXIMVS 5INGVLARUECCLESIÆ.B0NO
BREVTVM.A.SECRETIS.SIBI.CQNSTITVIT CVJVS NON TAM INSTRVCTISSIMA
^acogna .JVROPÆ.BIBLIOTHECA qvam ."viva.ac.spirans raræ.doctrinæ.ac
sapientiæ svpellex commodis mortalivm patet hvic franciscvs maria spinellvs scaleæ.munceps^,
veterBVamicitiæ et.benefactorvm.memor GRATf ANTMT
TESTEM KVPER.DOMI.NATVM.LIBELLVM D. D L E C T O R
I 20*OTATJ2 S. P. D. P. IGNATIUS A CRUCE AUGUSTINENSIS
DI5CALCEATU5 Sicræ Doemalicie Theologiæ Prorcffor. TT f OMINES
ntpiffimi cum facile fiii ftvlte perfua. 1, I Escrllentimmo Anflore
cicelltlllilBltlt confcripimn majus cli omii latidc ; uipoce in quo admicabis
c(l tn.jThcii diliof^!'..livli .litrini, vwhorum dtltBn, et vcrst
CKrLllL3:i.i» C |i!c Ni:l^>. P l.i.'.c lolrda doerrma c* iditii (ipietniæ Jpcomii.Dicum
Nespoli e>: Ædifeus noliris oftsrvo Calendas Ma. jas anno Ærac
Chriflianæ- CIOIDGCL. i,Julius Nicclaus Epiii;. Archad. Can. Dep, APPROBATIO riam
admirsmur: Cuju«*Oporculum pioefeB^mtra BacNuiTiim^ qiie ejufiiem fn
itiac hnn-inis f nui in Ril-f/iiuiis neyoiio plus ingcnio, hnn: jcji tl.c
«tif rir ir.tVjt r.n :, res ciuliitm d flkilts lovemis liiis iinpiitsruni
poiii- I: nihd a Chriilisna 1'hiloiijt.hia jura Ijedrre r-ffir..
Dijtn-ini. nl,JI.,r. peraddidii Doaiffimu:. — &Novacoccs
peclpitu Sml.^&vi^Hfi.Sma. ThomasTsElislaiciakcg.
Ssc.On.Pcclcrnr. Dic Dii 3. mtnfu Nnrmbni
1750. rifi nfcip» fi» Rtgia Mj.fivi, fub Ji, 3,. .nfinpu «Irtumt
/_,S # RrwtKh.» D.ri«™ T_ A Mi/tftm. Mwlti Omr* J__3_, c*™ f«.,
Aani, qt*i impntutu, «,« i«/tna tpprsknkm fl,-fl, M«™_V Rrwfi. «1,
f> m pMcttim, ft rv cr ilfiei P_i.XIII.irP V.u J i. Avl.
wj. t. Iiilgiamur ror», fijlc.«i/.ii.DunirempiDtiinl »Ki
r^&srirr™' ORIGINE MALI DISSERTATIOJVV (\ Sf 1 ra6
cavillatianes nedum Fidei, verutn etiam hIeViSJ LjJ naturl '' w 01 » i
communique hominum fen]-'.-"iiiffl sdverfantes occurrerunt, quibus
ftomacha I ;u;, coimncre haud me potui, quin ad camm aliquas graviores
ftomachofiorefqiie in cralfis verlantes erroribus, ^meas qualefcumque notlS
apponerem ; At ego hoc iaciendum minime adliuc cenfucram ;
tumquil temporis progrcfTu errorcs debilitate concidunt fua : tum
quia hujufmodi Bæliani eo in præfentia apud homincs tanti ptofccinc vidcntur,
quo in noftronmi tordiiim comtptela viam latam repererint.Unde melior,
imrni vera ratio, qua iftius Au£loris fophifmatum vanitas dctegatur, eft
corniptelæ hujus a nobis amandatio procul, qnia tunf mcns in fc revcrlli
conilnuo nito facict, quin et ab illis ablioricoii. In noftri
Protoparentis peccaro, Votuntas, quæ Intelleclum fequi dcbcbat, eum
oppreflit f illumquc duccm amplius habere noluit, Icd fuis lolummodo
libidinibus obfcqucntem, itaut, nobis malum omnimodA perpctrare volcntibns,
quia Intcllcilus quamquam dcpreflus, numquani tamcn dclifiit aliquod
pracbcrc lumen, quo in talcs libidines ftimulus cxcitctur alftduus ; Voluntas
vult eum cogcre, non folum ad fibi acquiefccndum, fcd ctiam ad f n.
) ejns libidmes ratas habcndas, kit falterri excufandas. Adamus non
peccavit iui fedus gratia, non dominandi anibmon e, quia folus nmc crat,
et faac omnia ditioni Jubieifa, ut nec divitiarum cupiditate quæ tunc
non exiftebant.Suæ Voluntatis libido, ouæ Imelleflum devicit, fuit ilh f
e Dco æqialein fieri, ut mde Bonum; et Malum fciret.Malum jam ille fcivir,
et in Mundum mvexir, cum primum non erat, falrem irt Terra fcivit quoque
Bonuni, quod poft Malum c[: i ik-mni' i'quod, nempe minui malum, ut daretur,
inveniendtim iiut amifto vero Bono, quod Deus erat.Hoc Malura in
ejus defcendentibus in omnes perditas lenfm libidines, trueefque cupidirates
Dominii, Divitiarum &c. fe ditTudit Scd iplæ libidines alteram altcra
Jua cnormitatedd.ilit.ivit. In præfenti Mundus conienuit, cui contigit
quod homini, qui cum ftrepens malum amplius perpetrare non poflet, evadit
H/pacrita.Ut fi pulchræ mulieris compos elfe nequivcrit, cjtis afpeilu tamen
cuptUi obk-aabitur, quia nunquam feittTcuM oouB, ul i n Proverbio Hifpano.
Si fpem fuam fortuna juvenibus amica frurtrabirur, aliis præeiTe cttpit
pmdetitia, et veluti Oraculum audiri, et eoli. Ita igitur in præfcnti H/Bocri,
fceculo, nem» Principum libi Acqutlitoris, vel potius Devorantis
provincias tirulum amplius alTumit : fcd afpera interdum bella hifcc
noltris temporibus totum Orbem va- ' fl.intia nomen, aut proprise
dufmlionh, ain lm i^ej^-r^tr, aut æquilibrii Orbis~,-puLlUi.iuiii. Wullus
Amor erEi mulieres alienas pravus, fed 1'Iatonicus, et pura amicitiæ
nomino reflus. NuIIus Judex, vel Miniilcr iufliliæ venditor, fed mercedis
exaflor, quæ ei ( ut cred« ) pro aflis, laboribufque debetur. Omnes
denique hcmines cujufcunque iint ftatus, fibi fua iplis pcccata
Ipecie legitimi, atque honefti obtegere conantur. Ideo jgitur quifquis, quem qliia rituli Athei
pudet, minime Deum negabit, immo exprcisi vult cum eiTe, ut, ci propriæ
corruptionis cauuam, quam in lcmetipfo nolit cognofccre, tribuat. Poftquam gc-nus humanum pervagatum,
fuerit omnia rapinarum, focdiifimarum. obicocnitatum; omnium dcriiquc
atrocium facinorum, arquc flagitiorum genera, jam defatigatum eft iplis, quæ )n
feipfa abominationem cicnr, peruiciolas propier confetiuentias qtias
patcnter fcctim rrahunt. Scd non ideil dciinit eadc-m flagrare con.ctipiiccntia,
eodcm propria affici Amore, quo fuit ad ca pcrpctranda impulfum. Concnpifcentia
eit fons, cjui feptcm dilcurrit in ora generum pcccatorum, quorum
uno ore clat-fo, et exficcato, eadem noxiæ aquæ quarntitas fex aliis accrcfcet
.- quibus omnibus dcficientibus; tota aqua duftui fuperbiac accrefccrct,
quac ficut fuit pritnum in Adamo peccatum unde alia, ita in nobis
finc sjratiai: Divinac auxilio nunquam exhaurierur. Mundo præfcnti igitut li,
quæ fola noftra fuit, in id impe qualecumque fophifma, ut eam in Hinc
focdæ obfcænitates Aretini, trux ca, impudens Lucretii Arheilmus,
r. jmnio fulmlem noliri ibeculi malitiani" oTfiFiiauhl ; cum hacs in
Bælio materiam oiuucm fc obleftandi invenit. Quia Auflor iile, quanquani nec fttac
viiæ exemplo, neque fuis fcriptis, nedum fcnfus voluptatt-s, lcd ne quU
dcm dominandi cupiditatem, et acqnircndi divitias promoviHet ; nibilominus
acilendo fupra cocmios fc-rmi om. nes, ambidonem iuam, omma lupcr
iugeiiia dominium aneciavit ; idcoque aliorum opinionihLii m:>p i if
o:[-!oraiis, Sc certioribus adverfari conatur defctidcndo in.iuditas,
imo monftruofiifimas, od fuum ingcnimu ollcntandum. A 2 Idco Idco Davidi, ac Sanctis Ludovkd,
Cryfoftomd, Bernardo &c. tot a fe confiitos defectus affigit ; immi quotqnot
fanftiflimi, ac perfeitiffimi fnnt apud homines habiti, calumniatur ; cum e
contra fceleftiffimos omuei excufet, tmm6 laudet magnifaciatque. Ar quia Deus iuliifiimus, fanctiffimus eft,
immd Sanflitas ipli, ipfa Juftitia, precipui ab eo fuit laceilitus : Negarc
illum, nimis vulgaris impietas erat, quamque ncn pauci jam amplexi
fuerant, tdeo ifte Bælius voluit inpietatem fuam ultra prorrahere, Divinam
infeilando Frovidentiam, rribus præfertim fubdolis, ac fallaciffirnis
propofitionibus ; nimirum : Cur Deuj peccabiles nos creaverit ! Ec fi
peccaruri eramus ; cur nos creavit? Et illud Principium
agendi, quod certe in plures partes dividi haudqiiaqtiam potclt. Etenim quifque
noftmin clare, evidenterqne experitnr, illud fuum .Ego, duo, vel
plura fieri rainimi pofle. Quaproptcr hoc proprium Ego unicum, et individuum,
atque ab omni re corporea omnino fccretum, jure meriroque Mcntem
appcllamu;. Experimur pariter proprium
corpus ita eife dividuum, ut nullam eju; partem, ijuantumvis minimam,
concipcle poflimus, "quæ in alias minores femper et minores dividi
nequeat, ve! quod idem cfl., quæ ex aiiis pluparci pcrfpe£tumque eft,
hominem duabus fubnanius comtare, qtiarum ima Mens dicittir, quæ lemper Afliva,
una, et individua e(f ; adeout vocabula iflbacc Mens, Acfio, Unnm ut
Synnnyma haberi debeant. Altera vero iubllanria elt proprium corpus, quod
experienria doccnte, et Ratione diclancc piffviiiri, iricrs, et otiomm
i-f}. Etcnim qii.nln.un pr[n;i;iiitm aftionis in qiio»certc principium
illud emanare debcret f Qnapropter Corpns, Paflio, Perpetua multitudo, vel
mnifat ?r7\ihn ctiam fynonyma erunt. Quæ qutun ita ie habcant qnis non
videt, nos, præter h.ifce duas fubftantias, ali:is lulillantias concipere
haudquaquam polfe, quandoquidem inter ununi, et plura non datur medium,
quod, ut attendcnti patet, non fit aut Unum, aut Plura. Mcns igitur utpoce Acliva agit in Corpus,
illud moven f VI. ) do, aut ejus motus direflionem immutando,
idque excquitur fua propria vi, fuaque propria natura. Cum enim lit
ipfamet aiiio, non lolum in femetipfsm, fed in corpus qiioque, quod eft Paffio,
aclivitatem. illam fuara escrcere dcbet. Corpus veri e contrario cum lit
ipfa Paffio, ncquit ccric in mcntc fcnfationes, ut ajunt,
nino rcpugnet. Et quamquam ob corpoicos niotus, ut cxperieritia
patet, quædam in mcntc exdtcntur lenlationes,'id non aliter accidit, nifi juxta
lcgcm illam Dci jubcntis, nt occafione talinm motuum corporcorum, talcs
quoque excitcntur tn mcnte fcnlanoncs, quæ tamcn imptopric dieuntnr
Paffiones De Mentis Facultatibus. TRcs funt Mentis facukatcs, Vitahtas,
Intclligentia, et Voluntas, Vitalitatis duac funt opcrationcs, Una
lenfus mternus, per qucm lni ipfius cft conlcia, et quem Mens a femetipla
elicit. Altcrj fcnlus, qui dici potclt extcrnus, non co quod extra iplam
lit, vcl quia ab extcrnis rcb:is in illa eff_cia_ur, vel imprlmatur, fcd
quia a rebus cxternis, vcl (.x.itjcur, ut in l>!.indi.; kT.ijtiojiLbus,
vcl cogitur, ut in mltibus, veluti doloribus &c ad illum in fcmetipla
formandum. Intclligfntiac aJIiuc uW funt operationcSjIniuitiva,., Sc
Reflexiva. P»r inrnirivim m«im t 'i.'-"!!! Attributa, dircfle cognofcit. Pcr
Rcflexivam Intellecli^ fe di/rincc circa cognitionem obviam, fcii
direclam, ui cam examinet, videndo naturam, proprietatcs, Attributa,
iLirccliotiej, motto; 5;c. m counirac : ut quando Trianguluui .ippreliendit, fe
detinet circa idtam Triant>uli, ut in illa cognofcat TV.nipilum clfe
ii_'i:rjm tribus lineis con.prciienfam, haberc ttes angulos, duobus
rcclis acquales &c. Ad Reflexivain credo peninere Memonam ; per
quam Tntellefltis jungil Ideas, feil cogniiiones, ieit fenfationcs præleritas,
et ftitnras, ctim prælentibus. A qua junftionc, omnia judicia, omnes
raiiocinaiioncs, imo omnts, et deleclatio, quæ a fenfibus in nobis produN.n:,
JuJki ( vm. ) il-rr, Vo. -i-:^ o:i|it ?.: *->-n I -vivcn:
-i: 1'erri cum Idea i'i I n, Op-^Ji o liiiTeri-cndi, vel fepirar.di duas
Idea;, fu_ipnoit unionem anrecedenicm duaium, vel plurium Idcarum,
iii cum di;0,- Ptirut non efi r«khtr, fupponit, Volu:iiaicm jam cor.i.irxifl.-
a_i| re.i;i',lif:icm al-cnjus /Jf/cnHiro(i( cum illa Ptrtt. ln omnihus iAis Mentii fccultatibus
vid:re elt ilhm inuginem, St fimilitudir.em Dci, quam Dcus ipfe noj dociut. N'jrn
in Vitaliute q:iifqu;j «tpertiui illud Principium agendi a fcmc;ipfu, in
Itmeripfo, et in .corporibus, quod qjamijii.im imneifefU, inliritjm, pcrfccliffimim
Aclurem, nn-j immar.enlcra divinum Afl-jm alirjuo modo espnmit. Ir. iniell;j_,ent;a vicicre Htel
op;rauonim fnnnar.di Ideas, ui vtri, boni, entis, rei, numeii, inentis,
horpinis, bruti, plantæ, figu:ac, trianguli, circuli, moius, qjictis
&c. qaæ afiouu moHo ilUm lileam Arclictypam, ptr quam ( ft-cundum 1'latonem
) J3eui res irJcimal ( lcd verJ creai ) expnmum, i. non in treando, ul
ldea D;i, faliem in reprælentando, nam per il!a Mtn;, naiuram, eiTcr.tuin,
aiiributa &c rerum particjurium cojnsfcit. Sed Mcmoria ell ojierauo ;
in qua uiagis eluMlcit i.U ineomprclienlibilis grana, quam noftns
m;ntib*js largiins eft Deus. Nam cjm omnis Crtaiura fil in il!o perpctr.o,
r.ipidiflim > ciuiu luæ exiflt::iue, qu-J icmpi^ ci;i:ur, i:jiu vr. jjusIcm.
mo jam rj3ti fu amplius, un nihd adhuc fiE mo-ncntum futurum C fjæ
exiflcniue : ea elt vis Iniellectus per Mo moriam, ul quafi cx r.ihilo
eliciot mnrr.crtum A, et C, ad iUa cum
pratfcnu momento R coniunfienda in Cj^r.;i-on.biL., nt lupra diximm. Har.t
visn quamquaiu. cor.lir.j^, ui vtnfumam, et indubitabi:err. in njbis txptr.am
ir, iiiwini'::.!:c;;li ::!cm :m-i i-:Ic :'.-.:ux.r, i.am illud fifterv
rapiJiHimum cyrfum pratlentis, per euern -. f)ipni7n!l h. O-ivjjr^ bmnis
ereitura ruewdebet, non fotum fa$n' t fed quafi ' contra naturam rei
creatæ videri debet. Fer hanc ergo mentcm potilEmum, et fupra omnes alias
luas facultatcs ad imaginem, et limiliiudinem Dei faflam efie paiet
; nam fi aliæ, aliquod divinum attributum, ifta divinam ipfam eflentiam
aliquo modo adumbrat, Nam illa imcrmmabilii vitæ tata fimul, et .pcrfetla
pojpffio, quæ æicrnitatem naturæ divinac exprimit, fi non interminabilis,
fi non perfefla, faltem aliquo modo totam fimul in memoria conlpiciendam
fe præbet. Hic obiter notandum
quam fumma injuria Bælius iftam Boetii æternitatis divinæ definitionem improbei,
et contemnat ; nam quod fit interminabilis, quod fitperfefla, nulli
dubium ( ut divina ) eile poteft. Tota Bæliana difficultas ergo fuper
iilam totam fimid poffejjicæm cadere debet. Sed hanc in noftia memoria
experimur, quamquam ut nollræ crcatæ menti aptari polht, nofcere r.on
vaieamus. Quomodo ergo illam non credemus in Deo, cujus naruræ tam
aptatam vidcmus ? Sed hie Bælianus error in alio tum fui, ttun
aliquonim qui fe ut Philofophos venditant, radicem habei. Nam llti ætemitatem
( atiributum foli Deo competens ) ut durationem infinitam iibi 6ngere
volunt, quando duralio poteft competere folis creaturis («) ; nam per
illara ereaturæ habenles proprium e(Te femper fucceflivum, ipfarum
prælens nunqiiam integrain, 5t totnm, fed femper, et perpctui dcficiens,
et ruens uti mutilatuni a prælerito, et futnro invenietur. E convetfo
elfe Dei, cum lil limplkiflimum totum iniesrum ell in ailu, cum
nihil poflit deficere ei de eo quod eft, vel acquirere de eo quod non iir
; totum fimul ideo fuum præfens dc-bct habcre, cui nec præteritum, nec
fuiurum affici poteil. Et tale præfens eft ætemitas, de qua Boeiius loquitur. B De 0) VlJt £. Auguflini™
Confds. lib. ir. CJp. 14. et S.TIiomim phmtttt De noftra
voluntate aliquam fimilitudinem immenfitatis Def exprimente audiamus
Cartelium. Nec veri etiam queri pojfum, quod non fatis amplam, et perfcBam
oehntatemfive arbitrii liiertatcm a Deo acccperim ; nam fani nullis illam
iimitibus arcumfcriii cxperior. Ee quod valdenotandum milii vidctur, nulla alia
in me funt tam pcnfcita, aut tanta, quin intelligam pcrfediora, Jivc majora
adbuc effc pojfe, nam fi, exempli caufa, facultatcm inteiiiændi conjid'ro,
fiatim agnofco perexlguam illam, et valdc finitam irt me effe, fimulque
alterius cujufdam mulii majeris, tml maximæ, atque infinitæ ideam formo,
illamque tx boc ipfo, quoi ejus ideam formarc pofftm ad Dei naturam periinere
percipie - Eadem ratione Ji facultatsm tccordandi, ticl imagmanii, vel
quaslibet alias cxamincm, nullain plani invenio, quam non in me lenuem,
et circumfcriptam, in Deo immenfam effe intelligam, fola efi valuntas, five
arbisrii liiertas, quam tantam in me sxperior, ut nullius majoris Heam apprebendom
; aieout illa præcipu* Jit, raliene cujut imagmem quandam, et fimilitudinsm
Dei MI referre inteUigo, nam quamuii major abjque comparationc in Deo,
quam in mt fit, tum ratione cogniiionis, et potentise, qnas illi adjuitdæ
funt, rcdduntqut illam magii firmam, et cfficacem, tum ratione objetli,
quotiiam ad plurt fe entendit, non tamen in fe formaliter, et prxciii
fpeSata major •oidciur, quia tantum in eo confijlit, quod idcm, vel
facirv, vel tion facers ( boc efi affirm, W ncgare, profequi, vei
fugire ) poffimus, vel potius in ee tantum, quod ad id quod nobis ab
intellcilu proponitur affirmandum, vel negandum, five profequendum, vel
fugiendum, ita feramur, ta J nulla vi externa noi ad id, dettrminari
fentianus &c. Et bene dicit, ut nullius majoris ideam apprehendam. Nam
hoc ipfum vellc, leii cupere intelligentiam majorem ilh, guam habemus, nos
admonet dc dtfctiu iftius po oigiiizsa D/Google
( xii. ) De attributis conftituti.i:i:.i .1 i.i 1:11:1
icpLTgtljliuni. In ccrru l-.nc, ut protHilitionuru rrta It
perquiccR ymæde Gam ( Scd 1 pellabimus ; et indiffercniia, feu facultas ad
oppofita-; Spontaneitas eft i\h vis,,ill» indinatio a nobifmat ipfis,
ut ai id, qiad aobis abintdleilu prapanirvr ( addennu i ; fenfu imerno,
five extemo ) ai ajfirmmdwn, Wie> ( ul in Adamt peccira dili )
cui qitæ quiticm nedum lulural! ratio fidem Clliem illjm, quam Crefi- ' ni,
verum ctum ipfi communi lcn li>, Occronis, Aujuiti &c. E
"Bsotin, tA^tOi'* mcute aliqtu, jetm ^V*'
q'jali^ricn;u]cs,qua- vcl alra a corpore impeUalur opor H;r^.::n, !(:,
Wncic; vaiio- corpore i.-ipidilfimum ' mrKum quis e^li polcral 1
luin quia jflotum iJt iolijum I Ac ncma ijinorai cui^ 1:1 ti.iIl^
^..[L-ijjniur', fcpulcraoKen- coiporejm formand.im illum conlra hifioriii
rradua^, quac in coium my- oueal iJlud fuifum, illjivc dcor Jtrnlennr
pnettn», fcd nntimt Hoo dcorfum, quod fupcr leiram dico quOS
Priuci,.;. ..l.u.ilir.LEu!:; :. c IIH vi.ltuu..., .tiirra.:! [j.lill
H.iri a.i:\-j:i:;;n Hr.r-.r. cr.ir.l. irl r.i- o.LLlir, r,.i-i
.'rimia lu.1 corpoia ab flris u;iioc li:,;>um, ornne conlo-
nclhcie ciicumfulo impuiTa icndunt. nim, i^ir.iL-.irr.q i;
:'r:ni,ni iji; 'ilii^, llijm C01pjru.il corutLiin, qucru, ar.j.ic
li-.iilimii.i .:!,: ii. fjnjje 1.-11 t.->r:/ioi jp-;::..:u, Scd qi™l
raaiimi hic noian- pendiculuai non oblique Fcn vdm d.im t.r, ];i.i
i.Jim, cjm vciil non miB ; prjclcim ob ci.n ip.Jii r:. 1 trc.icn.J^
njii.jc l:j;i cjqmi;:!ius r;,j;ic.:i, ]ji .11 mj:::. i:i:i:.i:j ..!i
Itlraherc iubpuclciiu, t]liu iwrtrjiil Epicuro ilRJIj no.i i>;i.!i:
c.f: fim ( tar. ) t .gdniam JSvi
profequendum, vil fugicfidum, itt feramvr, «t a wRl tai extema not ad id
determinitri fentiamus. Sei per hooi attribumm, niliil hbertatis,
nuilum aftum itv •*roluorate videre liccc. Sei) illud quod conftituit
libcrtatem volumalis eft indiffercmia, pcr quam ad untim magis, quam ad alium
attum aflirmaniii, vei negandi, leu prolcctuendi, vel fngiendi, fe
determinat '. Per hanc indificrentiam. voluntas cxercec eleclionem, quæ
vere aflivam illam r.onffituit ftrema fpccics,. cum pcrindc fir ac,
indiShrcntia ad bonum, et maium -, qtiamquaro in infimo gradu, qua ni.
hitium voltlntas imperiefU fuani exercet libertatem, attamenyquia mentibus
creatis eft potiffima, fibi per antonomafiam indifferentiæ rramen adfcivit ;
unde ejus ufu propterea fcholæ ad exprimeridam Dei libertatem abifi
nrnlia : huitE motus obli-jijiia» i Ilrm vidcii potcft in omnibus obje K.ri
:i:ni.[ myflcrii a Lucielio Rc- Oionib^, .-ac imlirac li.ici my:lt.;. Hve
]'i.-.vi.'rnri.ic lubrnr.ata, ri;: tiiint, ciu. ijlilaro iirpi, y.rK ncii.-T
intellinenliiin noftrjm eice- reiru, quod noftram fiiporalionem
•Imil, led eiplane oppcmuntur. tn lii, ei aliud ai libiira)
invcnimn , nent Ideocjue videndum cur hæc indiffjrentiac
fpeciei Deo. aptari non poflit, nulk ex re unen ejus perlttlifiima
hbenate immintita. Deus igicnr, ut
perfe£tiffimus, perfefliffiBH adhuc fupta illam omniuin rnentium
creatarurii debet efle fu li Nam quod attinet ad affirmandum, cum id
nitatur vero ut a nobis crcditur, quamvis multoties non ule, fed
ftlfum fit, quod reddit noftram indifferentiam non firmam, et ideo imperfeilam
; nam cum falfum invenitur iliud, cui primo, uti veto a nobis habito aflentie-,
cogamur. Sed in Deo curn fit ipfe au£lor veri,, et fdeo de ipib non
judicet, cum ipfe iliud iuftineat, ixab tale reddat, quanto
perfe&iilima debet clTe ejus libertas, quæ cum cogi non poffit a
melioti eiamine ad le inveriendam, a pura iua volunrate dcpendet. Circa amorem,
feu defideriura, quod eft alterum volunlatis attributum, hunc fic
perfecHffiinurn in Deo confiderare debemus, ut diverfæ a noltro naturæ illum cognolcere
fateamur. Nam cum Deus fit Cisator, et Confer opus e!i fubjiccrc, gmxl
scrj ipfi dum prc.mirfLOiic.rTi 1 Chriflo ti fiTaliom CDDtmilim, iino
Djipofiium tLiin, uti pcrpcrub dunirurac coilctfcc. (crvanda iuir. Tum cciim
pcccAli Quod c^n pecniiiri nwdo ifl graviutcn: i pr.iclms
dc.ii.|..c c.|.nt a:ii:;. : i ii.l;:i..:uir.:i, yi. l- s:> F.m- 111,
.:,..•: ii. l::.i; auimac, in eu|io ru,:,n:i oslltis myllcriis fiunr,
ali- percjuiiitinrc Ttiniu:iIIL':ir, q':ilu; ;;',., n,i.[;;i uivl.-i
f XVI. ) fervator rerum HUs" vult ad eas
fuftintndas ; nos,,ut ah rilis, fuftineamur, et fulgiamur ; in iplo non
elt defidcrinm, fed vera volitio, vcrus amor, cum quo omnes res ad fe
inclinat, ut ilias luftcntct ; in nobis niliil aliud eif, qnam
defideiiura, appctitus, inclinatio verfus rcs ad inveniendum in illis fulcimen,
quod nos luftineat. Quod ut melius expllcernus, confiderandum nobis eft,
quod omne Ens cogitans cum dcbeat neceifarii per (uam effentiam habere
intellcilum, et voluntatem, elt de necelTitate fuæ eftcntiæ, quod prima
operatio lui intelleflus iit femetipfum, vel ialtcm propriam exiftentiam ccgnofccre,
ut prima, et neceflaria operatio fuæ volunta T tis lit amor ere»
femetipfum. Deus ergo cum fit Ens
cogitan;, imo mens fupretna perfecliffima, debet etiam perfctliffune feipium
cognokere, uti etiam feipfura amare. Cum ipfe fit perfectiflimus,
immenfus, infinitus, a .fe et ab alia nulla re dependens, fuus amor erga
feipfum debet ab ipfo præferri amori omnium creaturarum. Et ita Dcus non
poteft couftituere -ultimum finem fui amoris qualerncumque rem creatam,
fcd ferætipfum folum. E' conveifo
omnis mens creata, quamvis nofcere, et amare femetipfam, haud tamen femeripfam
Bltimum finem lui amoris facere debet, qula voluntati in fuis
inclinacionibus fequendum intelleflum eft fupgerentem fihi fuinmum
Ens, a quo ipfa mens crcata fuit, Sc in omni momento confervatur. Itaque intelleflus fic
voluntati obje£him præbet, ut defideriorum ejus fui amoris etiam
confiderati uti proprii, h. e. erga feipfam mentem, illud ultimus elTe debeat
finis. Nam veri proprii, vcrique lui utilis caula ferri debeat ad
faciendum Inum ultimum fincm, ad amandnm fuper omnia, etiam fupra femetipfam,
illud Ens, quod non folum ipfam creavit, et continuft couietvat,
fed quod folum in omni momento fn capax inilinendi tam j L'.- 1 n t
: :"J L"Gi ( im ) eam, et expler.di fui dertderia, quæ nullum
Ens creatum, neque proprium fmim nunquam impk-te, et iiiititiere poteft. Hoc
ergo erit verus fui proprius amor, eilque omni memi creatæ habendus, ut
voluntas lumini intelleitus innixa operetur. Sed fi voluntas non iequendo lumert
intelleflus cemere ruat ad faciendura femetipium ultimum finem fui amoris,
neque hoc confequetur. Nam voluntas non poterit fe compefcere, non poterit
acquieicere in ilio iolo objeflo. Etenim
mentes creatæ debent fe cognolcere ut finitas, et ideo terminatas, et deficientes
; ifta cognitio elt ita ab ipfis inleparabilis, ut etiam invitæ debeant
illam femper habere, cum fit propriæ eflenriæ, et naturæ. In
ipfarum termino igiiur iitæ mentes, relpicientes propriam deficientiam, hoo
cfl: proprium niliil, ifte abifliis nihili, Ulas horrore perfundit, uti
illarum effe deltruens. Itaque ne ad iliud barathrum ruat, alio Enti
uinitendum eft illi, a quo illud vacuum nihili ab ipfa infemec fugiium,
repleatur, repareturque. Et ita hoc aliud effe, 8c non ampfius rpfa, erit
terminus fuæ voluntatis. Sed iftud «fie cum non fic iilud fummum,
infinitum Ens, a quo ipfa mens femet averterat, erit atiud Ens
crci. tum ; fed poftea agnolcens in illo eundem terminum, 8; ideo
idem illud tam exofum nihil ab illa in femetipla effugitqm, eft illi opus,
ut ad aljud Ens creatum, cui innttatur, tranfeat ; in quo cum ei accidat
idem, quod in primo, tranfit ad aliud. Ec ita objefta voluntatis
femper commutabuntur, ea minime inveniente ilhim nltimum finem, qui debeai illi
fuum fulcrum, iuamque quietem præbere. Ideo mundanæ tes nunqtiam
expfent noilras cupiditates. Ideo Aiexander poft acquiiinim pene totum
oibem terrarum, querebatur tantos mundos iuperefle, in quos.fuum imperium
extendere non pofier. Ifte
ccecus amor mentis erga feipfam, ifte impetus volunC tatie. Oigitized
By Cooglc f xviir. tatis faciendi feipfam
uliimum finem fui ipfius, eft fom, origo mali, iui6 omne malum, quod fit
in mundo ; Nam cum Detts lit fupremum, infinitum bonum, jpfe fiw
lus potell explcre defiderium voluntatis crealæ, qtiæ in illo Iblo poteft
invenire fuum firmum, Bc perpetuuni fukrum. Nam cauia appeientiæ boni in
omni volunta- : te eft, quod meni creata fentiens in femetipfa fuam
deficientiam, fuum terminum, nittlur, ut fupra duSum 1 eft, fuper aliud
Ens, qtiod illa credit pofle iftam fuam. dcficicntiaui fupplere, Sc ideo
cfle ipfi bonum. Sed quaitdo voluntas Entc creato nititur f ut fuo ultimo fine,
Sc fic ut fiio fummo bono, cum illud aplum ad fe fuftinendam non inveniat, jam
non erit fuum bonum. Hoc cns ergo,
qttamquam bonitm in femetipfo, refpeitu VoliuiUtis erit malum, quu ab
ipfa ufus iftius Enlii perverfus fuit. Et ita ifta voluntas erit auctor
mali, qttod ut a fe fola pioficifcens, comra ipfam Iblam habet luum
efleftum, et refpeclu ipfius erit malum, ut infra Ei diftis vidcrc
licct. Primum Dcum non eiTe suflorem mali, fed illam volumatem creatam,
quæ ufutn boni pervertit tota penitus adhærens illi bono ( h. e. finito
) quod illam fuftinert non poteft. Et hic eit notandum quam gravis,
quam ingrata erga Deum fit ifta perver* fio voluniatis creatac, quæ Cum a
Dco creata fit tantæ extenlionis, taniæ amplitudinis, ut quafi «nmenfitatem Dei
aliquo modo adumbret ( ut fupra vidimus ), et hacc gralia illi concefla,
ut fua vi, iiia amplitudine fuperans omnes res creatas, ad fuum faftorem,
qui folus tamam cjus vim cupiendi potcft explere, 8c iic in illo
qiiiefcere, ad fc fuftentandam fe volvat ; rantam fuam vitn, lantum
conaltim in nihilum creatttrarum velit difperdere, unde fine vi, finc vigore,
et in nihilum præcipitaiam fe invcniet. II. Deum niliilomiuus efie infittiti
libeium, qua.mquaiji auflor auQor mali non 'fit, nec
.efie paflit. Nam cum ilh indifferenlia mcntium creatarum ad bonum, et maIum (
quæ maxima in illis habetur, non confiftat, niii in iaciendo ultimuni
finein lui amoris, vel Deum, quod eft bonum creaturæ, vel fcmeiiplas, quod efl
malum. In Deo ntione dignitatis objeiti, h. e. ipliufmei Dei ) illi
duo aBus tam oppofiii in crcaturis, h. e. faciendi ultimum finem Deuiu,
8t fe ipfas, dico in Deo funt uaus, et idem aclm. Et ideo in hoc aflu non
poieft dici Dcum piivatum induTerenlia, led indiflcremiac in hoc
ailu non efle locum. $ cura non duo, fed unus fit, vel fii unus, qui duos creaturæ aclus
comprehendit. III. cum
indifferentia, et ideo libertas mcntis crearac drca bonum, 5: malum iit
inter duos aclus, lcilicec amotis Dei, &: fui fuper omnii, Si ifta
mens a Dco cogeretur amare. Deum, jam non elTet indiflerens, et idea non libera, quod comra naturam fuæ
voluntatis foret, itaut ifta polentia in illa dcftnieretur, et ita nulIik
amor in illa, neque fui ipfius relinquerelur. Elfi in mcntibus beatis valuntas non
poteft a fummo bono fcjungi, hoc evenit, quia quando in illa erat
libenai indiffercntiæ, hoc eft inhærendi Dco, vel fibimciipfi, ut
uliimo fini, cum Deo inhærerc ipla volucrit, quomodo poflet ab ipfo amplius
feparari ? Illa in aclu indifiercntiæ cum elTet in pcrfefto æquilibrio, voluii
lancem fui adlus verfus Dcum pcndere, idco quomodo amplius poterit
in aliam pariera illam. defleilere ? In ifto aflu illa cum fe a lumine
intelleclus duci fiverit, in Dea invenerit illud forlc, illud infinitum
objcilum fuomm defidcriQnim, quod femper, et continuo illam fuffentabit
in fua deficientia, quam uti tcrminata, debet femper in femetipfa fentire.
Ipfa voluntas indefincnler fovebit fuum proprium araorera in ifla
eleclione, fibi coraplacens in illa, non obftinationc, fed conilantia quia perjetui
videt ulile Sc bonum fibi ab illa pervenicns. Et (XX.)
quis poterit unquam rumpere iflam catcnam utilis, et boni, quæ mens continub experitur ab ifla fua
tam re£la tam rationi confentanea inliæfione ! X' converfo C voiuntas in
ftatu fuæ indifferentiac lancem fuæ inclinatitmis, crga femetipfam
pendere fecinet, faciendo femetipfam ftium ultimum finem, unde fumet i[la
auxilium ad refurgendum, ut fummo bono inhæ* Tota fua vis ab ipfa
in ifta dejeflione eft collocata, jam fubfedit, unde ergo eliciet illa
iftud auxilium ? Imo magis, magifque eruet l femetipfa novos impulfus ad
iflam luam ruinam. Nam idem impetus proprii amoris cæci, Ali
; bilem fuggeret, et iu illa diltraila inter dcliderium fuæ
obftinationis, et judicium tiii intelleetus negantis pofftbilitatem iftius tui
defiderii, cogiiur uno eodemque a£lu negare, quod appetit. Inter quos
duos tam oppoiitos airus ipfa voluntas magis magilque fc, et fuam hbertatem
imtninuet, itno in nihilum reducet. Ita Lucifer in fuo illo Ponim fedem menm
in Aqailane, et ero fimilis Aliijfimo,
dico in iilo fuo primo a£lu, cum amorem erga leipluin a proprio fenfu
interno, qui nihil, nili lemeripfum illt fbggerere poterat, et non at>
inrclleflu, qui exccllcnriam Dei ilii demonftrabat, fe duci maluiffet. ab
ifto primo a£lu orta elt ilLi in lecurido a£tu obftinario fultincndi, quod in
primo a£tu elegerat, quac quamquam lumen intelleEtus viciffer, non ideo
iftud definit mentem Luciferi continuo vellicare ofteiidendo illi excellcntiam
Dei fupra ipfam, et idco illam fimilirudinem effc impoflibilem ; et quia
Lucifer illum fequi noluit, illud lumen non amplius illi ad confolationem, et gaudium
( ut mqnribus beatis ) inferviet, fed ad illius delperationem, 8t odium
contra Deum augen. dum, Sc
idt-5 fua voluntas femper rorta, fempcr difttafta, unde fua libertas coafla, in
fervitutcm redafta a propria obllinatione invenietur. Sed iltud
exempium Luciferi nos ducir ad aliam demonflrationem necdfiratis indifferentiæ
in meniibus creatis. Natn. cum ulqne adhuc ifla neceffitas vila fuerit in
natura voluntatis, feu libertatis ipfius mentis, iine qua jam mens elfe
defineret. In prælens videre licet confirmationcin iftius necelfariæ
indilferentiæ in magis antiqua, magis indubitabili, magis autentica
omnium Hiltoriarum, quæ in toto orbe confeftæ fuerint, dico in noftra
lacra Scriptura, quæ nos docet Dum nullam mentem fine hac indiffcrentia
crcavilfe. Nam puri Ipiritus, ut Angeli, Pc Dosmones, habuerunt primum
Itatum iltius uiiUll-remiæ, per quara illi fummo bono, itti fibimetipfis
tan- tantum adhiefenuit. Iia etiam animæ duormn noflronim Promparentum, in
primo atlu illarum creationis ame primum illanim peccatuin. Et fi poft
peccatum iiæc indifferentia qua parte ver°it ad bonum h. e. ad Dco
inhærendum in ipfis, ut in Lucifero, 8: malis Angelis, extindla non fuit, tam
debilis, tam vulnerata in ipfis remanfit, ut fine aiutilio gratiæ
repatatricis ad Deum afliirgere nunquam poffet, ut clarius infct videbitur.
Quod faclum tam conflans, tam generale circa indifieremiam in omnibus mcntibus
creatis, etiam demonftrabit 3 poftetioti, talcm indiflerentiam h. e. ad bonum,
8t tnaltim efle de natuta, et eflentia mentis creatæ, itaut illi adimi, mfl a
lemetipfa, non pofiit. Nam cum Deus fit autlor naturæ, quando videiaus
aliquod attributuin femper, et iuvariabiliter affinum alicui rei,
crcdere debemus illud efle infcparabile ab ipfxufmet tei natuta, et effentia.
Eifi in anima Chrifli ifla indiffetcniia
ad malum locum non habuit, ftiic in caufa illa arfliffima unio Hypoftatica
ad quam a Divino Y«fc-> «™ femetipfb fuit a et fumpta, per quam primus aflus amons erga
icmetiplam, ab illo erg» Deum non potuit (ejungi De præfenti ftatu
mentium humanarum, feu animarum. Confiderando mentes in femetipfis, jam vidimus
fuprcmam mentem perfedtilfime liberam manerc, quamvis indifferentii ad malum in
illa locum habere non poflit, cum idem aftus amandi fcmetiplam fupet
omnia, in tjuo omne malum confiftit in illa iuptcma mentc flt
pcrfeflifiimum bonum. Vidimus ctiam
mentem crcatam non potuiffe creari fine indifferentia ad amandum
fcmcripfam iiiper Deum m fuo fuo prlmo a£!u a feipfa elicito, nam
per hoc deftru£U foiflet. Ui
etiam iftæ ntentes cum in primo aclu ad amandum. fuum Creatorem
accefiilfent, quamquam in Aiiibus lequentibus ab ifto amore non potuiifent
recedere, non ideo minus libera:, imo magis, quam in primo Actu illarum
tam urilis Eleftionis remanenc. Supereft ut Mentes Corparibus addiitas
hoc eft animas, ut in præfenti noftro ftatu eas efle experimuf, exami Omnibus
notum Indifferentiam noftræ voluntatis, qua parte ad bonum inclinare fe deberet,
in nobis lumme debilitatam, et infirmam, et e contra qua parte Bd ma.
luin tendit ut alterius viftricem experiri. Omnes Infideles, omnes Ethnici in
hoc cum nobis confcntiunt, per omnium ora volitat, illud querulum Axioma
Vide» nttliora proboqæ, detcrmrii fcquor. Huic noftræ infelicitati, etiam
adiungitur illa infitmitatum noftri corporis, per quas anima noftra
infinilis ienfibilibus aflli£tionibus quotidie fubici ie experitur.
Inter muita dcliramenta ad encogilandam eaufam hujufce duplicis
infelicitatis animæ noltræ, duo videntur in lapientibus Mundi magis viguiife. Untim, eft illa hypothefis Mctcmpficofis
ad lubitum Ibmniata, cui cæca fidc crcdcnduio (bret, dico eæca, ijuia
jfta fldcs fnper nullam antiquam non interruplam, 8; tonftamem
traditionem fundarctur. Cui addas iftam hypoihcfim mutlis infolubihbuj
diflicultatibus obnoxiam efle. Nam ii Deus noftras animas in poenam
Pcccatorum carceri noftrorum corponim addrxuTel, quac iplac in alio
Ideali Mundo ( ut iila vull hypothtiis ) commififfcnt. Pcr hanc pocnam iilis
infli£iam Dcus illas poluilfet in ftatu, jn quo magis, quam in primo ad committenda
peccata obnoxiæ foreiit. Quod effer facere Dcum auilorem mali. Et fi illæ
animæ in illo primo ipranim mundo in malum ceciderunt, quamquam tnnc
non adhuc gravatæ non debiles effeflæ a præfenti no. ftro corpore,
quomodo i!Hs pofiibile foret ab illo malo reliirgere poitquam illi primæ
earum maliiiæ ifte novus obtx adiiceretur > Secu:idum
deliramentum primo longe abfurdius, efl illa impia nequifltma, fubdola
hypothefis Manichæorum, per quaro Antideum neicio quem malum, Deo vero opponunt,
ita ut himc ut boni, illum ut mali auftorem eltinnere velint. In qua
hypathefi præter ablurditatem ficlionis in prima notatam videre licet
illam ineptam ad caulam noftræ inieiicitans cxplicandam. Nam fi
Dcui bonus non potuit compefcere mala ab illo malo Deo in nobis
produfla, debebat potius fe ablrinere a nos creando ne pennitreret facluram
fuam ab alio difiormari. Et fi mentium crcatarum aliæ beatæ, 8: ideo totæ
bonæ, in totum feltces, aliæ damnatæ, et ideo totæ malæ, totæ
infelices efTeftæ, in illorum hypothefi, nuncmatum viciffe bonum conlequi
oporteret. Hæc viciffitudo dominii, quam' fit abfurda, quam oppofita
naturæ et EITcntiæ Divinæ, quifquis
viilere potcft. Sed ineptiæ iilius hypothcfis, cum et dofliffimis viris
maxime a Santo Auguilino jam explofæ fuerint, non cft noftrum in illis
immorari. Eo magis, quod illius dcfenlores eam dLfcinleie parvi pendunc,
fcd illorum conatus eft ad labefiffandam veram caufam noftrarum infelicitatum,
quæ a prava noftra voluniate tantum ortum habucre, nam humana
fupcrbia dum a fe amoliri caufam mali nititur, ExpiJfis ergo tam
male alfutis fiftionibus circa caufam mali, et ideo nofirarum
infclicitatum, oportct veratn oltendere. Ad Iioc facicndum uti ad omne vemm in
materia fa£K eruendum oportet, rejeflis omnibus Hypoiliefiuus, omnibuc
humanis " hgmentis, fadlum iplum cxaminare ; et quii omne faflurn a catena
alioruni faclonim dependet; opus elt iftam catenaro profequi, ut ad
principium, et idci ad caulam iftius
iafli perveniamus. Catenam failorum eandem efle ac illorum Hiiloriam, liquet. Faitum
ergo eft, nos homines illis duplicibus infeliciiatibus obnoxios nalci ; ab
Hiftoria ergo nortræ generationis, caulam hujus fa£ii eruere nos oportet.
Hanc Hiftoriam nulla natio, nulla tecta, nulla religio ; tam antiquam,
tam authenticam, iam non interruptam, uti noitra, poffidet ; ad eam
igitur nobis opus eft ut recurramus, ut in illa principium noftræ
generationis, et ab illo caulam noftroruin malorum difcere poflimus. Et quis tam vecors, tam mente captus, iftius
Hiftoliæ fidem in dubium revocare poflec : Imperia Aflirorum, Medorum, Perfarum,
cum iuis legibus, annaltfaus, religione, perierunc. Sola noftra Hiftoria ab origine
Mundi ufque ad nos, inta£ta, inalterata, non intcrrupta in noltris iacris
Libris a Populo Judaico lervatis, pervenit ; quorum conlervatio ottendit ipios,
ut a Deo nobis diSatoa, ita at> ipio per fuam Omnipotentiam fupra
omnem comunem rerum viciilitudinem nobis fervaros fuifle. Nam quomodo
potiiuTet populus totiei in duriifimam fcrvitutem tedaiius, cui facra
tocies interdicta, femper omnibus nacionibus defpeflui, numquam aliis
imperans, eujus. civin*, et jemplum in q>io> omnia lua Archivia,
omnts Gencalogiac, oninia afla authentica, omnia licra lervabaniLir,
totics diruta a funmentis, et flammis mandata fucrit. Dico quomodo potuiilet
ifte populus fine ipeciali Dei auxilio iuos facros libros, luos annales
iupra omnes triumphantes nationes, quæ omnes fuas traditiones ut dixi,
amilerunt, folus iervare ? Ec poftea ab eo ipfo, quaraquam invito,
nobis perventi, ne cui in mentem cadere polfit illos a nobis fiflas,
cum illorum depofitarius fuerit idetn. ule populus tam nobis inimicus t
Sc infenfus. Iftj Hiftoriæ ergo,, antiquæ ut Mundus, nobis pervcittac per
cotubnrem, et numquam, inierruptam traditio. nem per totun» curfum
annonun fex mille, firmiffime' vidctur irmixa fides > quæ ei præftari
debct ; co magis, quod nullum abturdum continet, et mirabili patenmmc moiio
omnem nodum hujui jacti folvat > et ex Ab ifta ergo. doccmur, Dcum poft
creatum univerfum Mundum, creafle Adamum ad imaginem, et firoilitudinem
liiam, uti et Evam illius uiorem. Subieciffe illi omnem terram cum fuis
viventibus.. Pofuifie eos »» amacniGimo Pomario, ut ejus fnitlibus.
vefcerentur. Vetaffe iUis unanl iblam arborem, ne de ejus fiuttibus cojnederent.
Et quja erant ad imaginem, et fimiliiudmem fuam, Sc univerlæ Terræ
mandare debcbant, cos reSos, et fine ullo malo, neque defeflu animæ vel corporis
creavit, Bc ideo nudi vivebant fine ulla embefcentia, nam in illis non erat
malum, neque corporis defcflus, de quo erubefccre potuiffent Diabolus
feduxit Evam ut coræderet de illo VEiiiii-'» ! f"SB"endo ab
illo fcieniiam boni, et mali eam haberc jatuuTc, et ideo Deo æqualem
evadcrc : Eritts fism Dii fiiintct bmum, et mdum. Illa poft comefum
fruclum, indu. xit Adanj ut idem facerct ; fhtim poit illam mfraflionem
diviui præccpti, erupir in illis crubefcentia fuac nudii.itis, et ideo ambo
fibi feceruiit ptri^oinata t foliis irbornro aii tegendum fua pudendl, In
-|»«iam illorum deliai, hoc clt mali, Deui ejecit eos ex illo amæno
Pomario, et prædixit illis omnes labores, et mortem, quic ab ipfo deliflo
cis fuperventura erant. £x hac
..hifloria fuuus piincipio noftri far-ri Codicis fcripta, Sc lucideutius
in aliis cjuldem libri locis explicata, confiderare oportct ; quoil illnd
«ririj fnut Dii, cujus blanilitiis aCL-ili tlli nofiri 1'rotoparenies, a
creatione recentes, malum in Mundum intrufeie ; nihil aliud fiiit, f xxvn.
) quim cortfufio ideæ Creatoris cum illa creaturæ, ficut ipft
eianc. Nam memi Adami ex nihilo erutæ, exercendo intelleftum, ideæ primura obviæ
fuerunt illæ, fui ipfiui nempe, et Dei. Ulius, quia corjfria crat ;
hujus " nedum propter confcientiam, quæ cominui ei fuam propriam
deficientiam fuadebat, ideoq; illatn animadverccbat ut repræfenrantem eum, qut
ipfam creare, quotidieqUe confervare pottiiifel ; fed etiam in primo [uæ
creatiunis moniento, clari, explicite, ac dire£[(: intclleflum cognoviffe Deum,
utpote ab illo perfcfla ratione præditum immediate creatum. Exercendo
poftea volunrstera, primus a£tus, nulli dubium, qiun fuerit illa
naiuralis propenfio trga femetipfum five amor proprius cuique menti
infitus. Ifla ergo voiuntas, fivc ilte amor propiius, eodem tempote quo
fe exeruit, has duas ideas, quibus innici potuifiet, ab intclkau habuit,
Voluntas veri, cum in hoc fulcimine regi debuiflct a vcn unione quam tnier fe hæ
duæ ideæ habebant, ab ilk fcjlicet neceffariæ dependeniiæ crcatucac a fuprenlo
faclore, in «jh» fuum reperiffet verum fulcruia ( quia femeiipfura amando,
eo magis Creatorcm fuum, atque Confervatorem quis diiigere debet ) temere
utramque conjurixit, ac fi effeni ejufdem naturac, 8c identitatis. Et hoc pafto
creatura fibi blandiens, Deum pot, fe'fWri.fe «edrdk. En igitur primui
error in Mundo, 8c una fimu!" ongo peccati ; itaut difcerni nequeat, uter
primum fibi vindicct iocum, alteriui cum alter caula fuit. Nam hinc
dici poteft, amorera proprium f_fle, qui halce duas ideai lila
falfa ur.ionc, uuaoi t tcntiam cognofccndam, ac ei veluti noftrorum
deflderiorom iini innitendum, in fuperbiam a nobis veriitur illam, ut ea
folum obleflemur, eague ut aliis ingcnio præftantes videamur. Sha- J
Suiroe mari magno tutbantibus tcqxats eenrit E tcrra magttum
altcriui jpctlarc labarem/ Non q:iia uexari quemquam eft jutfnda
noluptat, Scd, quihm ipfc malis carcas, quia. cernere Juave
tjt, Cortcupifccntia ticiilurum. potdl ilici rivus antecedetitrs,
imptlkn; nos v.tnit.ttt: d!c fcienies ioiinm et malum, ut formcmus
icilicet ilhs fitlliis, atqne pemiciofas fcicntias vcluti M;;iam,
Sortikgia, Altrologiam, quam Judicia. rijm appdlanr, Divinationcm &C
Sc illas vamflimas Alchimiæ, virgukte divinatoriæ Stc. quibus addi
poflent etiam illæ invdiigariones, et inventa ordinis, quo Deus
creavit, rcgitque Mundum ; et eorum qua; iunt in Luna, Jovc, Saturno, aliilqne
Flanens ; qnid fint Cometic, qnid Elementa, et alias htijulmodi inancs curiofitatcs,
dc tjtiibus jnre Xenoplion (li) Socratis nominc, dicit: Isidcm eir:.m {
ktino cnim fakcm Icrmone brcvitatis cauf» verba ejtrs whibco ) qui lie
rerum omnium itatura folHci.Tc^^^Vl^Ju 'fcVpt 'Z vsrt, nlis ntba untquam'
movert : bts emnia tum ortri, tum intcrire ; aliis nibil umquam, ncc
ottsm, ncc interU ti. Præierca de his illud quoquc confidersbat, utrum pcrinde
se illi, qui rcs bumanas difcunt arbitrantur hoe quod didicere, lum fibi
tum aliis, ~ quibufiumque velint, fe fa. fic et illi, qui res drvittas fe,
po/lca quam cognoverint, quibm r. fingula fiant, cffciluras ubivelini,
-j jperenr, que babcitnt fcire tantum, qua patlo reiutn
hujvfmoii fin- '£ fimilia. An e/ufmodi quiddam ne quidem jperent,
fa cmpirum vkijfitudtnes, aliaque, fi quo fii opus, l ' ' n jperenr.
gulas fi.mt, De illis ignur qui hæc traiiarent, bujufmodi profcrcbat. Talis Lucnt.lib.
...dcRcr.Niltir. Lib. i. Mctuor;LliiiULQ £tlit- PjriGen. Jolittnd^
Lcuticbvii Amctlttrni. Talis concupifcentii pfætere» nos aJ avaritiam
impellir, cupiendo per ipfam divitias, et quam raaxime poflumus, boria
hujus Mundl, quac ne quidem defideiium noflnim explent. Concupifcentia
vero camis, cft illa inhæfio fenfibus externis, qoi perpetui mentem noflram
trahunt ad voluptates, Sl oble£lamenta Guftus, Odoratus, Auditus, ac
raagis ad ea, quæ proprie carnis dictuitur, quinquc denique fcnfuum
cotporij. Qui haud mali ob ufum, quo- a Deo nobis donati luere ; licuti ne
quidem mala I efiet voluplas, quam ab ipfis experimur, fi eam ulti.
mum nollnim finem tion emceremus. Ac quia ipfi pofl: Adami lapfiim, non
amplius intelleflus luraine, quod obfcurarunt, reguntur, nos fuis
voluptatibus folum occupandos impcllunt. Explicita mortali concupifcentia in
Adamo relifla poil peccatum, fupcrell nunc videndum, quomodo ab co ad nos
omnei permanaverit, ac una fimul cum ipfa, infirmitates, dolotes, univetfæ
dcnique corpo/eac aflliftio Ad hoc infpiciendum, nullus conatus, oulla
demonliratio opus cfict, cum in omnibus cafibus peculiaribus experiamur,
fateamurque. Nam fi vivere inordinate, in temperanter, difiblute, alicui
pedagrsm attnlerit, qui motbus articularis inde ab eo ad ejus poftcros
ttanlierit, hujufmodi tranfitum in dubiom non vocamus, nec admiramur, fcd
ftatim ejus, ut morbi hæreditarii, necefiitatcm agnolcimus. Idem
contingit in calculorum morbo, peeloris, venereo &c Quoad vitia vero,
ieu mala mentis ut funt concupifcentiæ, quot gcntilitia in Familiis
lempcr liabita fuere, Sc nunc habcntur } Qaitdiorum afperitas, Tarquiniorum
fupcrbia in omnibus innotelcunt Hiiloriis ; fcd quid plura? nd integtas
ufque Nationcs pcrmanare. Cui non patet Græconun infidelitas, Punkorum
pcrfidia, Afianorum moUitiei ; et de pravo pravo Creterdium ingcnio,
illt Pocu a S. Paulo citanw, cicn : Crtttnfei mtndatti, vSntrtl pigri,
mtUe ttftitt. Quid igitur mifum G
dcpravaiu noitrorum P.-atoparcniura menubus, carponbufque, ad nos omnci
eorum nula, um mcntis, hujus inordlhationis illos puderet, camque
contexsrerit. Exindc prima defeclio proprii corporis ab iplis Piui;enitoribus
. Quæ lamen longe major in gentr.ubriis dIilervatur adlu, qui tanta corporis
perturbalione fii, et ab eo vehemeniius
ad animam tranfit, ut eam tunc quafi phrencticam coniiderare . licet .
Unde dnplex illa perturbaiio, nempe corporis, et aniniæ efiecit, ut Democritus,
Hyppocrates, Galenus, omncfque tam veteres, quam recentiores Medici, hunc ailum,
geneialcm convulfionem, et Epilepfiam appellavcrint . Et Alexander per
hunc a£lum, luæ htimanitalis infirmitatem nofcere fatebatur Cum per hunc atlum
igitur ita perturbatum, ita incompofitum, poft peccatum generaius fit homo,
quid mirum fi. ejus corpus necefiano corrupium nafci debuiffet l Hanc
concupifcentiam per generationis aftum nobis inditam, Nutrices in pueris magis
confirmant, adaugentque iliis lafcivis bafiis, a quibus eoncupifcentia
camis teneliulæ ætati vehementer imprimiiur ; illis in parietem
puliationibus, et in quodvis aliud corpus, undc matum fenfit infans,
vindjitæ fpiritus in eo alitur : aliis quibufqtie modis, per quos
Magifter meus Gregorius Caroprefius, omnibus leprem peccatis rnortalibus
eorum mentem imbui, oitendebat . Exafta vero pueritia, omncs, qui nos
circumftant, quid aliud agunt, et couamur, nifi 111 nobis
concupilcentiam magis, magifque incendere ? Datur nobili puero
bonus Reaor, fed ifte eritunus inter tot, tantofque alios, qui defttuent,
quod ipfe ædificare vellet . Et mhilominus ifte bonus Keflor, quid in eum
boni inftillabit :' Urb.initates, honorii ftimulos, omne denique mundanum
bonnm ; led ncmo enm alloquitur de quaerendo vcro bono, nempe Deo, pro
fua- Refponfo tribus Baelii difficultatibui. POftquam
praefenteni noftrarum raentium eorporumque flaium agnovimus, et exinde
veram cauiam infirmitatis noftrae volunratis ad bonum, tum fuae inclinationis
ad malum, aliarum duarum Baelianarum difficultatum contra divinam providentiam,
vanitatem oftendemus . Cur fcilicer Deus creavit eos, qui damnari debeant ? Et
cur poenac reproborum aeternae ! Qiiibus ut refpondeamus, etiam ejus
tertiam qurrimoniam adiungemus, hoc eif . Quare nos impeccabiles non creaVerit: Cujus
futiliias, quamquam alibi oftendimus, hic tamen, eam aliis adneclendo, eo
ntagis patebit . Quod ad hanc igitur, videlieet : Quare Deus nos peccabiles
creaverit ? exclamare cogimur . O fuperbia humana in quam demiflionem, in
quantam abjeftionem teipfam redigis I Tu in illo trlth ficut Dii, Deus eSe votebas,
8c nunc in viLem nuierinc conditionem te intuere coniendis quo luam pravitatem
excufes . Ergo nec libi eleflio nec voluntas eife velles, fed inflar
purae machinae abique principio in te, et ex temetipfa, operandi ? Quod ad alteram, cur Deus
nimirum creaflet te, qui damnandus ens ? En aliam abjeflionem prima
viliorera, fcilicet velle ex nihilo non eduftum fuifle ; cum ultimum
omnium viluTimum fit non efle . Sed elto tihi minus malum non fuifle.
Ergo tu Dei pr.id;iu«i:im irtro ! t -i„jrj ea parte tanium aifeftas, ut
ei infultes. Sed cur non ufquequaque ? Deus enim quoque praeviderat fore
te illum, qui lua fola voluntate damnari voluiffes, ejus munera, omnefque
graiias refpuendo . Ergo cur Deus in nihilum te relinqueret, quem
ctiminofum, Ibntemque in fua mente viJtbat, ideoque illa, quam tu gnttiam
credis, indignum ? Hoc non crat infortunium, 3uod ttbi aliunJe venllTct,
fed illud a temetipfo par»; i, ac tutc ipfe voluilii . Sed ut
tertia evanefcat objcclio quoad poenaruro aetemitatem, ac pariter ut penitus
concludatur reiponfio hifce tribus querdis, quas ranrum reprobus aliquis
in medium' proferret : Demas Deum ufque eo defcendere f ut huic rationcm
fuam probaret, ac propterea ei di Quod ego te impeccabitem non creaverim
quereris: id perinde elTet, ac fi tuie voluntaiis me finem uliimum faceres :
peccatura vero temetipfum . Si igitur ribi jam adulierium aliquod
commiffuro dixiflcm, ui me tuorum defideriorum, Sc non re ipfum, uliimum
finem faceres, negafies utique, pravam illam tuam concupifcentiam fecuturus
. Quod et reipfa probafti, quia ego debitura, imo veram utilitaiem tuam
in faciendo me ultimum tuum finem, et non te, non deftiu te monere,
urpote qui non mihi inhaerendo, in malorum bacathrum niifies . Hj; fatis
fuperque le monitum voluit itle ftimu. lus quem dum peccare msdiiabaris
confcienriae tuae indidi .- ergo lu iili obiiilens, impeccabilis elL - noluiili,
Idemque fuit quoiies peccalH in gratiae coniempium, cujus te participem
reddebam eo ltimulo, cxciiar ; qnamohrem ifta pocna fenftis cft ubi
a temciipfo. Illam damni, carentum lci- Iicet mci, « qtwjnr vnliTii 1 ;
tlanus pjtei, relpucndo tneum aunlium, faciendo ic ipfum ulumum nnem,
ac res, et bona Munc.i, cjuae fpeiabas tibi fatisfactura . Si
jpiiir Ipicvilli nic, me abjccilti, c.ir quercris nic abs te ncn
pnlTilc-ri ) Ergu tu icmei in tot, lanufqae poe- Cuni ailem irjiena
iinperium q.iod in te tfuie illi d;di- fti, acquiJieril, cur eo quaens a
me iilam Ipohari 3 . Scd efto i]iioJ epa vehem ; nur; quaero al« ic, an
fruj fa;irc veiis ? Ccitc quad non, relpr.ndcbis : cicmm in
lali ftaio curr. te ahjccilfes, recelbtio ila rcipondere jJebcs
quandoquuiem, Ii uun oIitti hjk jn ptrfcflo m- S. V.irJIT. ir, Ep.
'ol.rin. np.4. fub ijm cfi Aiwr, fMtw al, etol,Uf„.„,™ ( f. ) IUIU TbS. diflerentiae
aequilibrio, vel m ' e, vel te tuoram defide- np/um finem ultimura
faciendi, lancem nihilominus ttiae eWLon.Jad tcmetipfum impuUfti, fc
conlequenter ad res mundanas, «que corporeas ; qualc robur nunc am-
plius m te remanet efierendi lancem iliam, ut in par- rem meam potius
propendeat ? Imo tute ipfc extinxi lh Hbi vim omnem, omnem voluntatem
redeundi ad me. Nam fi in primo aftu pcccandi ad tc indinare ma
Ittifti, in fecundo, huic tuac inclinationi, cbltinationem. adjtciens
fufiinendi primiun, uti faftarn abs te - in ter- Mo, obliinationem
fecundi, ac ita in omni momento- novam femper obftinatMiiem. addens, ilia
infinite fortis' ac aiuturna erit in.te., Iblaque propterea.
voluntatemi cuatn occupabtt . Nam tu ncc amplius leirjfum amas «que
res Mundi, imc- eas, teque, tamquam poenu! nm tuarum caufas odio
profeuueris, ac prlfercim mey 7 «tinflum V1 dere vdies ; itaut hoc t,bi
folura il „ r™ 'f' am Sed 9"°™do me conficere, Sc conlumere
poflim J Et f, id accideret, non ideo te tuis poenis eximeres. Ql,* crgo
r „i„ ne p oei „, tuic fi nem Uaoebunr., tc aflum illum carum euutm
infpcnfi.n pru . fequentc ? Si aeternus Mc tuus aflus, aeterna
quoqua poena tua.ertti, Pofiquam iftarum ohieaionum.cqnjia diviharn
Providentiam; niUUratcni oftendtmus, huic lermoni tinem faciamus
apenendo, cogirationes ipfas, quibus iilae objeaiones inmtuntur, nobis
utilitati fore, fi £ i s non ut difficul- lattbus ad infuhandum Deo, fcd
ut mediis ne eum of- ftndamus, aut ut commiifam offenfiim cmendemus
uta- Si igitur impeccabilis effe velis, pcrfeaionem hanc, ne
ti- hi a tuanatura elfe citpia-;; liip.-il.iilimum t -,iiin loret
hoc deftderium, velle nmwum elfc Deo fimilem . At quo- nes a
concupifcentia tua verfus res crearas impelleris fac tibi in mentcm
veniat, quod iplis imbecillioribus :xplendis tuls defideriis,
tu praecipitatus in miferiarum abyffum invenieris ; ideoque tunc ad
firmum fuicimen, verum folamen Dei eonfugias, oportet . Sie lacieni
in omni aflu, ad vitae finem ufque te non peccantem in* veneris,
vcl faltem graviorum facinomm immuncm ; ae «tiam poft mortem,
impeccabilem, fi non natura, fed illa quadam gloriof» neeeflUate, quun
tibi tua reflantio virae quaeGvii, concupifcentiae viriliter
obfiftcndo. JJt autem tibi contra iplam conduplicetiiur auxilia,
unanl maximam acternae damnatiDnis miferiam meditare, in Cm
ipfamet concupifceniia, tc praccipitem dabit, qui» via effugies ilkm, et non
eo vano, et delperafc» deGderio deprecandi, dum pateris eam, quam tute
ipfc tibi coraparafti . JJt autcm poft eomminum peccatum
refipifcas, bonuni tibi erit optare, tc nalum non fuifTe, qui tam maximi
m. grarus Creitorem, Confervaiorem, ac Redemptorem taium offendcre
debebas . Quia hoc defiderium etfi effo- _ flum deftruenui ic, habete
minime poffit ; habebit u- rorem illius, atque hine placandi Dci ad
vcniam tibi: fcd fi hoc defiderium, in alteio mundo expeilabb
haben- dum, nedum inutile, fed vanum, defi) eatumque perin- dc, ac
primunr, cxperien. F I N / S. Principe di Scalea, marchese di Misuraca e barone di
Morano. Francesco Maria Spinelli, principe di Scalea, Scalea. Keywords: bonum,
‘il bono’ the good, filosofia degl’antichi, vico, doria, la filosofia degl’antichi.
Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Scalea” – The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza -- Grice e Scalfari: la ragione
conversazionale e l’implicatura di Teseo – Roma fascista – scuola romana – la
scuola i Civitavecchia -- filosofia italiana – Luigi Speranza (Civitavecchia). Filosofo romano. Filosofo
lazio. Filosofo italiano. Civitavecchia. Roma, Lazio. Considerato, anche dai
suoi avversari, uno dei più grandi filosofi italiani. Professore, contribuì,
con altri, a fondare il settimanale “L’Espresso” ed è fondatore del quotidiano “La
Repubblica.” I campi principali dell'analisi di S. sono l'economia e la
politica. La sua ispirazione politica è socialista liberale, azionista e
radicale. Punti forti dei suoi articoli recenti sono la laicità, la questione
morale, la filosofia. Frequenta il liceo Mamiani di Roma -- è a Sanremo
(dove la famiglia, di origini calabresi, si era trasferita temporaneamente,
essendo il padre direttore artistico del casinò) che completa gli studi
liceali, al liceo classico Cassini, avendo come compagno di banco CALVINO. Sentimentalmente
legato a S. Rossetti, già segretaria di redazione de L'Espresso (e poi di
Repubblica), che sposerà dopo la scomparsa della moglie Simonetta. -- è
ateo. Tra le suoi esperienze c'è “Roma Fascista” -- organo del Gruppo
Fascista. Collabora con riviste e periodici legati al fascismo, come “Nuovo Occidente”.
Nominato caporedattore di “Roma Fascista”, pubblica una serie di corsivi sulla
prima pagina in cui lancia generiche accuse verso speculazioni da parte di
gerarchi del Partito Nazionale Fascista sulla costruzione dell'EUR. Questi saggi
portarono alla sua espulsione dai GUF. Di fronte al gerarca, intenzionato a
perseguire gli speculatori, aveva ammesso come i suoi corsivi fossero basati su
voci generiche. Si l’accusa poi di essere un imboscato, e lo prese
materialmente per il ero strappandogli le mostrine dalla divisa del
partito. Dopo la fine della seconda guerra mondiale entra in contatto con
il Partito Liberale Italiano. Diventa collaboratore a Il Mondo e L'Europeo, di PANNUNZIO
e BENEDETTI. Licenziato dalla BNL per una serie di articoli sulla Federconsorzi
non graditi alla direzione. Partecipa all'atto di fondazione del Partito
Radicale. Nello stesso anno nasce il settimanale L'Espresso: è direttore
amministrativo e scrive articoli di economia. Somma la carica di
direttore responsabile de L'Espresso a quella di direttore amministrativo. Il
settimanale arriva in cinque anni a superare il milione di copie vendute. Il
successo giornalistico si fuse con il piglio imprenditoriale, dato che continuò a gestire anche la parte
organizzativa e amministrativa. Pubblica insieme l'inchiesta sul SIFAR che fa conoscere il
tentativo di colpo di stato chiamato piano Solo. Lorenzo li querela e i due
giornalisti vengono condannati rispettivamente a 15 e a 14 mesi di reclusione,
malgrado la richiesta di assoluzione fatta da V. Occorsio, che era riuscito a
leggere gli incartamenti integrali prima che il governo ponesse il segreto di
Stato. Lui e Jannuzzi evitano il carcere grazie all'immunità parlamentare
loro offerta dal Partito Socialista Italiano: alle elezioni politiche viene
eletto deputato, come indipendente, nelle liste del PSI, segreteria Mancini,
mentre Jannuzzi diviene senatore. Eletto sia nella circoscrizione di Torino che
in quella di Milano, opta per la seconda e aderisce al gruppo del PSI. Resta deputato.
Dopo la candidatura al Parlamento, aveva lasciato la direzione de
L'Espresso. Sottoscrive la lettera aperta a L'Espresso contro il
commissario Calabresi. Nel, dopo 45 anni, ammette che "quella firma era
stata un errore. In quegli anni critica accanitamente le manovre di
Cefis, prima presidente dell'ENI e poi di Montedison, appoggiando spesso chi
gli si opponeva; tra questi vi fu Sindona nel suo scontro con Mediobanca per il
controllo di Bastogi. Soprattutto contro Cefis è indirizzato il celebre
libro-inchiesta pubblicato da Scalfari e da Turani, Razza padrona.
Fondazione e direzione de la Repubblica. Dopo aver già tentato inutilmente di
varare un quotidiano insieme a Montanelli, che aveva respinto la proposta
definendola piuttosto azzardata, fonda il quotidiano la Repubblica, che debutta
nelle edicole. L'operazione, attuata con il Gruppo L'Espresso e la Mondadori,
apre una nuova pagina del giornalismo. Il quotidiano romano, sotto la sua
direzione, compie in pochissimi anni una scalata imponente, diventando per
lungo tempo il principale giornale italiano per tiratura. L'assetto
proprietario registra negli anni ottanta consolidamenti della posizione dello
stesso S. e l'ingresso di Benedetti, nonché un vano tentativo di acquisizione
da parte di Berlusconi in occasione della scalata del titolo Mondadori Editore,
finito con il lodo Mondadori, resosi necessario a causa del fatto che (come
accertato dalla magistratura in seguito) Berlusconi, a capo della Fininvest,
aveva corrotto uno dei tre giudici per averelusione, malgrado la richiesta di
assoluzione fatta da Occorsio, che era riuscito a leggere gli incartamenti
integrali prima che il governo ponesse il segreto di stato. S. e Jannuzzi
evitano il carcere grazie all'immunità parlamentare loro offerta dal Partito
Socialista : alle elezioni politiche S. viene eletto deputato, come
indipendente, nelle liste del PSI, segreteria Mancini, mentre Jannuzzi diviene
senatore. Stato eletto sia nella circoscrizione di Torino che in quella di
Milano, opta per la seconda e aderisce al gruppo del PSI. Resta deputato. Dopo
la candidatura al Parlamento, aveva lasciato la direzione de L'Espresso. Sottoscrive
la lettera aperta a L'Espresso contro il commissario Calabresi. Ammette che
"quella firma era stata un errore". In quegli anni critica
accanitamente le manovre di Cefis, prima presidente dell'ENI e poi di
Montedison, appoggiando spesso chi gli si opponeva; tra questi vi fu Sindona
nel suo scontro con Mediobanca per il controllo di Bastogi. Soprattutto contro
Cefis è indirizzato il celebre libro-inchiesta pubblicato da S. e da Turani,
“Razza padrona”. Fondazione e direzione de la Repubblica. Dopo aver già tentato
inutilmente di varare un quotidiano insieme a Montanelli, che aveva respinto la
proposta definendola piuttosto azzardata, Scalfari fonda il quotidiano la
Repubblica, che debutta nelle edicole. L'operazione, attuata con il Gruppo
L'Espresso e la Mondadori apre una nuova
pagina del giornalismo italiano. Il quotidiano romano, sotto la sua direzione,
compie in pochissimi anni una scalata imponente, diventando per lungo tempo il
principale giornale italiano per tiratura. L'assetto proprietario
registra negli anni ottanta consolidamenti della posizione dello stesso S. e
l'ingresso di Benedetti, nonché un vano tentativo di acquisizione da parte di
Berlusconi in occasione della "scalata" del titolo Mondadori, finito
con il "lodo Mondadori", resosi necessario a causa del fatto che
(come accertato dalla magistratura in seguito) Berlusconi, a capo della Fininvest, aveva
corrotto uno dei tre giudici per avereun pronunciamento favorevole nella
disputa con Benedetti per il controllo della Mondadori: tale accordo fu
fortemente voluto daAndreotti, grazie all'intermediazione di Ciarrapico. Sotto
la guida di S. "Repubblica" apre il filone investigativo sul caso
Enimont, che dopo due anni verrà in buona parte confermato dall'inchiesta di
"Mani pulite". Contro Craxi, a differenza che con Spadolini e
Mita, S. s'era speso sin dall'inizio del decennio precedente, considerandolo
l'archetipo della questione morale contro cui si scagliava l'anima della
sinistra rappresentata da Berlinguer. Di questi invece elogiò lo
"strappo" con l'Unione Sovietica in occasione del golpe polacco, pur
restando essenzialmente estraneo alla tradizione comunista e rimanendo su
posizioni legate all'intellettualità laica e alla tecnocrazia. In tal senso
vanno lette alcune sue importanti iniziative, tutte sostenute per il tramite di
"Repubblica": sponsorizza il "governo del Presidente",
candidandovi il governatore della Banca d'Italia Ciampi; indica al presidente
Scalfaro il commissario PSI a Milano Amato come viatico per la sua scelta a
premier. Apprezza Rossi come commissario delle aziende travolte nel turbine di
Tangentopoli. incomincia, dapprima in solitaria, la sua ventennale battaglia
contro Berlusconi. Sconfitto Sgarbi, è il primo a percepire e ad avvertire il
pubblico circa la potenziale pericolosità di Grillo -- è il primo a preconizzare una possibile,
futura alleanza fra Renzi e Salvini. Ritiro dalla direzione de la
Repubblica Scalfari, padre del quotidiano la Repubblica e della sua ascesa
editoriale e politico-culturale, abbandona il ruolo di direttore, dopo che già
da tempo aveva ceduto, insieme a Caracciolo, la proprietà a Benedetti; gli
subentra Mauro. Non scompare dalla testata del giornale, poiché continua a
svolgere il ruolo di editorialista dell'edizione domenicale. I suoi editoriali
sono entrati oramai nella consuetudine del giornale, tanto da essere
soprannominatianche per la loro lunghezza"la messa cantata della
domenica" Cura altresì una rubrica su L'Espresso (Il vetro soffiato).
Venerdì di Repubblica annuncia di voler abbandonare dopo l'estate la sua
storica rubrica Scalfari risponde, ringraziando i lettori per l'affetto
ricevuto e gli stimoli da loro pervenuti per le sue riflessioni. Gli subentra
Michele Serra. Su RaiSat Extra è andato in onda per qualche tempo, ogni
giovedì, un programma dal titolo La Scalfittura, in cui Scalfari teneva
colloqui politici. Le sue "interviste" con Francesco hanno causato
per due volte la smentita da parte della sala stampa vaticana in relazione alle
parole attribuite da al Pontefice. S. ha ribattuto di aver scritto virgolettati
come se fossero usciti dalla bocca del Papa, senza aver preso appunti o
registrato durante i colloqui, sostenendo che quello era stato il suo metodo di
lavoro per quasi cinquant'anni. il Vaticano ha smentito un’altra intervista di
S. a papa Francesco, a seguito della pubblicazione di un suo articolo su
Repubblica, negando che Francesco l’avesse rilasciato un’intervista sostenendo
che il contenuto dell’articolo fosse il frutto di una sua ricostruzione. Ciononostante,
Francesco continua periodicamente a concederegli interviste esclusive. Riceve varie
onorificenze. Premio Trento per "Una vita dedicata al giornalismo",
il "Premio Ischia" alla carriera, il Premio Guidarello al giornalismo
d'autore e, di recente, il Premio Saint-Vincent -- è stato nominato Cavaliere
di gran croce dal presidente della Repubblica Oscar Luigi Scalfaro mentre ha ricevuto una delle più prestigiose
onorificenze della Repubblica francese diventando Cavaliere della Legione
d'onore (successivamente è stato promosso ufficiale). Premio Viareggio. Altri saggi:
Petrolio in gabbia (Bari, Laterza), I padroni della città (Bari, Laterza); “Le
baronie elettriche” (Bari, Laterza); “Rapporto sul capitalismo, Bari, Laterza, Il
potere economico, Bari, Laterza); “Storia segreta dell'industria elettrica,
Bari, Laterza); “L'autunno della Repubblica. La mappa del potere in Italia,
Milano, Etas Kompass, Il caso Mattei. Un
corsaro al servizio della repubblica, Bologna, Cappelli, Razza padrona. Storia
della borghesia di Stato, Milano, Feltrinelli, Interviste ai potenti, Milano, Mondadori,
Come andremo a incominciare?, Milano, Rizzoli, L'anno di Craxi o di Berlinguer?,
Milano, Mondadori, La sera andavamo in Via Veneto. Storia di un gruppo dal
Mondo alla Repubblica, Milano, Mondadori Collana Super ET, Torino, Einaudi, Incontro
con Io, Milano, Rizzoli, Collana ET Scrittori, Torino, Einaudi, Diderot, Il
sogno di d'Alembert seguito da Il sogno di una rosa, Collana La memoria,
Palermo, Sellerio; Alla ricerca della morale perduta, Milano, Rizzoli, Collana
ET Scrittori, Torino, Einaudi; “Il labirinto, Milano, Rizzoli, Collana
Supercoralli, Torino, Einaudi; “L’Illuminismo”, Roma, Laterza, La ruga sulla
fronte, Milano, Rizzoli, Collana ET Scrittori, Torino, Einaudi, Roma, la Repubblica, Dibattito sul laicismo, Roma, La Biblioteca di
Repubblica, L'uomo che non crede in Dio,
Collana Supercoralli, Torino, Einaudi, Per l'alto mare aperto. La modernità e
il pensiero danzante, Collana Supercoralli, Torino, Einaudi, Scuote l'anima mia
Eros, Collana Supercoralli, Torino, Einaudi, Berlinguer, La questione morale.
La storica intervista, Reggio Emilia, Aliberti, Prefazione di Luca Telese,
Aliberti,. Vito Mancuso-S., Conversazioni con Carlo Maria Martini, Collana
Campo dei fiori, Roma, Fazi, La passione dell'etica. Cannatà, Collezione I
Meridiani, Milano, Mondadori, Francesco-S., Dialogo tra credenti e non credenti”
(Torino, Einaudi); L'amore, la sfida, il destino. Il tavolo dove si gioca il
senso della vita, Collana Supercoralli, Torino, Einaudi, Racconto
autobigrafico, Collana Passaggi, Torino, Einaudi, L'allegria, il pianto, la
vita, Collana Supercoralli, Torino, Einaudi, L'ora del blu, Torino Einaudi, Il
Dio unico e la società moderna. Incontri con Francesco e Martini, Torino, Einaudi,
libero quotidiano, libero quotidiano news commenti-e-opinioni Vittorio feltri ritratto
fuori classe_re giornalisti diversi.html. ilfoglio, il foglio uffa news
benvenuti al-grand-hotel-scalfari-splendida-vista sul secolo-di-carta- la7,
la7/dimartedi/video/ da-montanelli-e-scalfari-ho-imparato-che-bisogna-scrivere-per-farsi-capire-marco-travaglio
Angelo Cannatà, S. e il suo tempo, Mimesis, diviso in quattro capitoli: la
Politica, l'Arte, la Religione, LA FILOSOFIA.
Scheda sul storico della Camera
dei deputati, su storia.camera. Sull'amicizia tra Scalfari e Calvino leggiamo. Caro
Eugenio, le tue lettere sono come manate sulla schiena e io ne ho bisogno di
manate sulla schiena, specie di questi tempi. Mi viene l'acquolina in bocca
pensando alle ghiotte discussioni che faremo quando ci ritroveremo
insieme", cfr. Cannatà “S. e il suo tempo", Mimesis, Guzzanti, Guzzanti vs De Benedetti. Faccia a
faccia fra un gran editore e un giornalista scomodo, Aliberti. Cfr. Corriere
della Sera, La Repubblica: Serri, I
redenti. Gli intellettuali che vissero due volte, Milano, Corbaccio, “Ero
fascista e felice”, intervista, Il Foglio, pasqualericcio. Nel corso
dell'inchiesta riferisce di un colloquio avuto conAurigo. Mi disse che gli
ordini (le disposizioni relative al 'Piano Solo') contemplavano anche l'ipotesi
di una eventuale resistenza da parte del prefetto (gli ordini dicevano che
bisognava mettere il prefetto, qualora avesse resistito a questa iniziativa dei
carabinieri, in condizioni di non nuocere". Fonte: A. Cannatà, Mimesis,
Calabresi e quella firma, su repubblica. Tamburini, Un siciliano a Milano,
Longanesi, da ultimo citato da Bortoli su corriere della sera attacchi corriere
F. Recanatesi, La mattina andavamo in piazza Indipendenza, Milano, Cairo, e Mazzuca, Penne al vetriolo, Bologna,
Minerva, Nei cui confronti Caracciolo e
Benedetti dicono che ebbe un innamoramento, in seguito non più condiviso dallo
stesso editore della Repubblica che ormai non lo considerava "un grande
politico": intervista alla Stampa. Scrive S.: Gelli è Belfagor, il
messaggero del diavolo; ma il diavolo, cioè Belzebù, chi è? Belzebù è, in una
certa misura, lo stesso partito socialista, elemento importante di quel quadro
politico e di quella inamovibilità". Cannatà, Mimesis, Caro Craxi tu lo
sai chi è Belzebù, Repubblica le
invasioni barbariche Voto Renzi perché l'avversario è Grillo, you tube.com, youtube
Rep, su rep.repubblica. Mauro dal pulpito di Repubblica officia la democrazia e
aspira a diventare papa, Panorama. "Le interviste vanno comunque
reinterpretate", su youtube.com. ll
Vaticano ha smentito un’altra intervista di S. a papa Francesco, sIl Vaticano
smentisce S. che fa dire al Papa che l'inferno non esiste, su il messaggero.
Rep, su rep.repubblica. 1º marzo. Premio
Viareggio, su repubblica Dettaglio Sito del Quirinale: dettaglio decorato.,
Quirinale: C. Mauri, Il cittadino, Milano,
SugarCo, G. Perna, una vita per il potere, Milano, Leonardo, Cannatà, S. e il
suo tempo, Milano-Udine, Mimesis, Bucci,
L'intellettuale dilettante, Roma, Dante Alighieri, Pansa, La Repubblica di
Barbapapà, Milano, Rcs Libri, Valentini, La Repubblica tradita, Roma, Paper First,
Recanatesi, La mattina andavamo in
piazza Indipendenza, Milano, Cairo Editore, Mazzuca, Penne al vetriolo. I
grandi giornalisti raccontano la Prima Repubblica, Bologna, Minerva, La
Repubblica Treccani Enciclopedia Italiana, Istituto dell'Enciclopedia Italiana.
L'Espresso. Eugenio Scalfari. Scalfari. Keywords: l’implicatura di Teseo, il
labirinto, la filosofia. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Scalfari” – The
Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza -- Grice e Scarano: la ragione
conversazionale e l’implicatura del scenofilace – la scuola di Brindisi –
filosofia pugliese -- filosofia italiana
– Luigi Speranza (Brindisi). Filosofo
pugliese. Filosofo italiano. Brindisi, Puglia. Studia a Bologna, Padova e a
Venezia. Fonda l’Accademia a Venezia. Scrive il saggio “Scenophylax” (Venezia),
nel quale tratta della convenienza di restituire alla tragedia e alla commedia
la lingua del lazio. P. Camassa, Brindisini illustri, Brindisi, A. Sordo, Ritratti
brindisini. LYCII PHILOSOPHI MEDICI i f \ 6 3 y 'H Academici Veneti SCENOPHYLAX
W "J Dialogus, in quo Tragxdijs,
&T Comxdifs antiquus Carminum vfus
reftituitur, recentiorum quorundam iniuria interceptus. Et de vi, ac natura
Carminis agitur. AD ILLVSTREM ET CLARIS ADOLESCENTEM r Dominicum Ruzinum Caroli F. Patritium
Venetum.. privilegifs, et Superiorum permtfsu n Venezia. Apudloail.
BaDtiftarnCjnrrnm a 4^-jl Jl 1\ c 1 DK 13 M liMOLOaiH '1 .-V' vhomV
iJrnsiji-oA. jkj Y :T Y H V. V.\ .:.ZM
fi A ' i r */ca g$? potuit, gf' voluit
ommno, te filiumtn tarum artium, ggf
fiudiorum dtfctpli namur odere,quaggr in
patria fapitis et polle*'
fiorisdpudrxter agnationes, multis periculis y (g? magno fufcepto labore, collaudauerat in
alus. Itaque non fumptibus, nonindufita,
non defatigationi pepercit vit, vtqut tu dederas • d tene ris annis ingeif pudoris, bum initatis, gf futurarum
adumbrata ftgna 'Virtutum, ea, firmioribus annis, accurate praflares.T u vero
non fil um expeciattont refpondifti
patris, gtf tuorum, fed in medio
itineris curriculo, quafi robufl toris
alatis, ggi annorum auxilta deficiens, omnium opinionem,prarepto tempore, juperafit,
omnium voto,pratercjuam tuo, maior $ vt
vno propemodum, et eodem temporis momento, (ementem videremus, gf fruges.His
tgitur ejfectum e (i, ut omnes, quibus
es ahquaratione cognitus, te colant, ad mirentur, g^ament . Egouero non (colum
his ipfis tuis dotibus, fed etiam (ficus in me
tuis adductus, mbil ejl ommno, quod tibi non debeam. Cum uero plurima
cupiam, pauca pof A i fim. Digltized
by Google fim, hoc tibi leue munus,
animi mei fignum, infirmum illud quidem et exiguum ficd tamen aliquod fignum, afferre malui, quam nullum 5
in quo quantum uehm agno ficos, quantum
pojfim ignofcas. amplioribus tu quidem
dignus ePl tamen tibi animus, qui minora
non afipernetur, & 1 quod merita tua
recufarent, id humanitas alacriter excipit, et amplettitur. Maiora tamen in maiori materia poti hac, hac fi leuia
uidebuntur, expettabis.,v,v, ' u\ ovva.uv
. 1 « 1 ^ ' Vale- Veneti js.
Cal. Quintilis. M. D C Tuis virtutibus dcditifsimus 9-1 «\V.v . v- wh A • 4 1 T_ i r «KttitVtfS&v c; t Vv. r v i v,-wv :\.ev
l \ \Y : } rvy X \ ^ A V Va J iv. • rrv wfrm. 4 qiv\ c'\v.v: • «V ' v 'W X M iiV
r 4 J tli SCENOPHYLAX, .. io;n“ij! i ifpo r i I •, ' I. 'J - 1 r, 1 JJ cft, de Reftttuendo T rag&dijs et Conudif. carmtne. {‘Ij SiJi&Lfl
G V S. KltJ.isJfl 3 it T j j ; ivcn scarani nunca|iosnonnpJlos dlcSudiopion infimi
nbminis uiro^i qui idipfum non friodo
lauctentpfed cttamTafiortibuf addu^
£H$,ira fap(epdun| affinTjciit,ac:qqc^ra^dias^& Com^dias, hucufque ucrilbus explicatas, et ab ommbus
feteptas, ex omni mcmoria,rautjuam
iuuhles^ irifrpnB, prorfus exterminandas cenfeant. Itaque cum mihi luperfint
antiquorum au^orum^SophodisEuripidjs v Tcrcn^, Plau^aliorumque multorum,
uolumina inulta, Latino, Gra?coque fer
mone, diuerfis in locis Imprefla,’uereor ne ea mihifmtin perpetuum tempus liabyencia^i
ha^nimium^nci^bueritopi niodam enim
emptorum m v rra p^citirifcfletep/^nec ut au
tca,perfpicio tam multos ad huiulmodi libros confluere. Harc igitur me
cogitatio follicitum habet, ac prseter hoc, nihil eft,quod uobis afferam noui v
Tu.(P I-auJinus. id ergo te cruciat
?uana times Ciotte; Solent enim homines eruditi
qtfiridoqfle ioicari'|ialfli(per, et ^dini^bilenTaliquam/acygr rad oxihnya n i micredo f ca tifa, tueri fen
ten tia m; fortafle qub-' que, ut
ingenij proflandam oilendant ip re, de qua fecus taitieti ipfi fenrunt. quos
non tam opinionis, quam fequuntur, imbecillitas refellit, quam impetus quidam
mentis, 3c geftientis ingenij conatus,
et elatio quodam excufat.horum, ego
(oleo mentis aciem laudare, de argumento non ualde laborrite.Cenferurtcautemhanc fententiam in
pJanflimuin, uirum læobum Zabarellam,
quam ego nec inter eius feripra reperio,nec ab eo vere.prolatam,ai bitror. Tum
Marce!linu«;! : quiddn Zabarellam multos annosaudiui,Patauij ait n efferri/ nec huiufmodi quicquam ab eo
meminime audire/qui tamen cum dephilofophia fopiflime,tum deRhe-, torica,® Poetica non raronobifeu agebat.
Aderat ibi tu for re in officina Popeius
Limpius Iapygius, vir acutus, in omniu litreraru Audio, fcd et in his
humanioris cjifciplipar campis,
dUMmiltuq; verfatus Academicus quoqy Venetus iscum ira, difleiete aiidiflet ea de re Paulinu,non
mehc^culje adeoponterhnend.t, inquit, illa videtur opinio, vt tu
PaulinecrecUsiacJ fi per Ciottum
licCret,non animi, vel ingenij caufa, verumv
fcduio et illos ita loquutos offenderem, 6: iple non imbe- n i j l o g v
s. ciftis /vt mihi perfuadco 'rationibus, hoc argumentum traftarem.. Ventatiscaufa,inquir Paulinus,
licet, nec inuito quidem C torto. Sed quid habes, obfccro, Limpi, quod, in hanc fcnrentiarrf dicas Suidcris
enim aliquid ex Jlis.tuis abditis, et internis
litteris, haufirte, quod -&? noftris.
imo politioribus auribus, et reipfo dignum, videattir L1MP! Dicam profefto,quod
et ipfe femto, vel de Mathe^. ipatieis
eciat^ipfiiiniaudireHrt.SCARoiigouerolubens omi
nia prxterinicdambihcuof hhiftle redifceptanresaufculteirip dequa prius uel nunquam ab vllo quicquam,uel
inama quf dain a paucis.audiui dubitata.
PAVJL. hgo certe nunquam, et nifi:‘Limpius
hanc a ferret opinionem, cuius ingenium, et doitrinarri; maximi femfjenfeci, nolle in
tam futili difputatione diutius hoc tempus terere, quod in facienda medicwuioret:ac^ojninodatins.Liihp-
Qaod fitis in me animo, gratiseubbis
habetur a me plurimæ SCAR.Mic tequæfo
gratias; ac tandem , fi lubet, incipe. Limp. Mtdtis equidem probare portem argumeittis r exabjs
au&ocibus, &ex
AriftottIisdo£l:rina^:&ex ipf rei na rura piælcrtirn^ dctierptisi; com^dias, et tragedia^, non erte
numerorumpac rnetroruin OincUhs
iHigandaA^necrporte, nifi fotura tcrmum
oratioue,docQrnm in eis, et dignitatem, feruarf carmine uero
confcriptas, utilitatem aferre nullam, et uitn omnem amittere, perturbato, veLpotius extin&oin
iliis uerifirartiq uerum ne
prolixioribus uos, minime octofos, detineam uerbistr t es omni nodationes llimc
eruntfam^SCAR. Vnaxan tum poflet tfle
Catis, modouera. Sed uereor, ut ualdepro-K
be$,quod lufeepifti. Arduum herde iter, et demum, &nifr profpicis egregie præceps, et lubricu. L1MP.
cedam uobii nifi probaucro, nec me
pudebit efle lapfum. Conflans igitur cft apud omnes hoc ueluti principium,
Pocrarum officium, ac munus efle præcipuum, hominum a&iones imitari, ut cofdcm ad bonos mores, et ad comodiorcm
vit$ ufum, informent, et inftituant;
idque fiftis quibufdam aut perfonis,aut perfonarum adiionibus, &C perpdfionibus,
tanqua exemplis ante oculos pofitis. uiderur
hoc ? Paul. Mihi ucro quid ni. LIMP. Hoc
ia&o fundamento, dico, quia decoro,
ac uerifimili carent, quia funt obfcurx quia funt inutiles y his tribus de caufis, trag^dias, et comfdias,
quæ carminum uinculis continentur, efle
rcij ciendas, et rurlus quas oratio
foluta coueftit, eas efle rcnnedas, et probandas. PAVL. Ma gna profe&o dicis, et magnumimportas Græcis,
et Latinis au&oribus detrimentum, ut
merito conqueri Ciotus, et tri• ftis efle debeat, imo nos triftiores,quos,
rcli&is illis adeo præ claris, ac
diuinisfcriptoribus, et loquendi, ac docendi magiftris,ad Amadifios nefeio quos
fcilicet, oportet, et ad Sphat ramundos,
et ad huiufinodi Poetas, confugere. hi namque
dimiflo carmine, fabulas tamen, et imitationem, retinent poetarum.Sed quonam modo tu UpoG\n?A,T et conclufiones
iftas admirandas, probes, id iam expe&o. facile enim et fet, &C unicuique promptum, ingentia
polliceri, nifi præftarc,qua? fis pollicitus oporteret. LIMP. No cft,quod
diutius expeftetis. hæc erit cnunciati
primi, ratio. In Comedi 4,3 T raga dia retttfiimc poffumus oratione folutd hominum attiones imitar i,car mine vero non
item, ime peruerfe, Cr importune,
[equitur ergo, fo lutam in Comadijs, et T ragadijt" orationem ejfe retinendam, metricam prorfus
abij ciendam. Hæc eft una, et prima ratio, quam poftea,fi probatione
uide ^ bitur indigere, facile
confirmabo. Altera deinceps ratio
pertinet ad auditorem, ex difficili intelligentia dedufta. quod enim ad hominum,cr populi mores, &.
ad vitam optime vel tnttr nendam, vel
corrigendam, fattumeft, id facile percipi debet, at hoc non praftat vllo modo
Carmen, dicendi nimirum genu j m factum, et vel eruditis viris arduum Y non
igitur ajsequun tur m/rtt tnr
finem fibi propofitum,qui carmine Tragoedias, et Comæ dias componunt. .Denique; et hc tibi fit
ultima, et tertia rati ofinefruflrantur
auditores. nam cumTragadia, et Comedi proprius finis fit vtilitas,non voluptas,
dum illi tantopere vo luptati ft udent
tum ei, qua ex ver fu, tum qua ex alta harmonia
percipitur, quam ohfecro hinc vtilitatem poterit auditor, ad volu ptatem conucrfus capere, cum omnia referantur
in his ad voluptatem ? Alia præterea multa mihi funt huiufmodi acuta fpi cula fub brachio, quibus ego nuncfuperfedeo
libenter, ne multitudine uidear
uoluilfe, non pracftantia, et uirtute miff
lium, decertare. PAVL. unum potuit argumentum, ut Sca ranus antea dixit, efle fatis, modo uerum, et
efficax, ueritas enim non tam multiseget
explicationum armis; ex feipfa fi
profert, et emergit, leucm occafioncm nafta; falfo, ac mendacio plurimis opus cft adminiculis, ut
cxiftat. Nunc fi placet, iftas rationes
exatninemus,unamquanque figilkitim, et inuolutum
hoc euoluamus, atque atramentum, fi quod
cft, ab oculis difeutiamus. MARCEL. Nifi me fefellit auditus,primum
illud argumentum, plenu rimarum cft, hac, arqillæ perfluit.SCAR. Qyæ(malum)
Marccllinc,agis?dum comicorum numeros in
ius uocare uides, proferre Terentia, nos
numeros audes? M ARC. no ne, et ip(c Lyricos in certa men eduxit, et illa fub brachio fpicula,
Pindaro decradta, ueluti (ua iaftauit ?
SC A R. V teru agici nunc oppugnantur, et Comici, Marcellinc, non Lyricijcu quibus
inducia?,vel,ut arbitror, f terna pax.
PAVL.Qu$fo Limpi,negrauefit;itera dum
illud argumentum mihi, quod prius propofuifti. Limp. En repeto. Soluta, inquam, oratione melius,
et aptius. PAVL.fa tis eft, in memoriam
reuocafti. teneo. Oratione fblutamclius, et aptius, nos a&iones humanas,
quam uerfibus, imita- ri, id falfum cft,
et negant omnes; imo lccus accidere, et ratio docet, et vius, atque
Clariffimorum virorum au&oritas
comprobauit. Vcrumtamen tuum erit, iftius tui di&i veritatem
oftendere. LIMP. Facile fuerit hoc vobis explicare # SCAR.Quonammodo id explices expefto ita
viuam,auide; non enim vulgare
quicquam^aut fubrancidumiallaturum cc e is. LVC1I SCARJN1 effle, confido, fed accurarum, et perpolitum,
quafi dudum infe&ore. LIMP. Omnes,
quicunque quotidiano Termone loquuntur,
(erui, mulieres, reges, et reliqui homines, id pero, quonamodo loquuntur ? PAVL. Suo quifq;, ferui
feruora more,reges regum; et cuiq;
hominu generi lui funt mores-,' quos in
loquendo fequatur necefleeft. hopenim purodecorum illud efle,quod Grarci Uprrov
appellant, LIMP. Audio, verum non id
nunc ego qua?ro$ led, hi (olutane oratione,
an uerfu loquantur ? PAVL; non modo loluta fed era diG foluta, populari,incondrra,vt in buccam
venir, effutiunt ac dcmqiiecafu qirodam,
et fortuiro.quid tum i LiMftifcorfri ne
modo, quo vere loquuntur illi,fic tuos illoscffi&os in Scena loquentes introducas volo. Si pedeftri
fermone illos atfidue r et omnibus
horis, inter fe colli qui videmus,cur verfu
nefeæ ?non enim verifimileuideri poreff, ebrium aliquem,j aut mancipium,aurganeonem,per diem integras
horas, ver fus elaboratos ex tempore,
tam apte fonantes effundere. quai de
caufa rC&edrxi, vitiofamprorfus imitationem hiiiufma. di videri.SCA R, Acute admodum, ac fubriiiter
Limpi, vom rum haud fefo,mim faris hoc
Paululo probaueris, qui poe-i
tarumoirmium et horum pnefercim, alumnus, et fauror, quam fieri poffit
elimato. Recedes igitur ab illorum
ftyIo,quos imitaris,qui ca(u loquuntur, et incondite; et deniqucquicquid claboraueris,
quicquid illi præter ipfius naturam
affinges, id erit imitationi repugnans, et contrarium. Audi quarlo Platonem, quanti
Tragædiam faci at;qui libro de Republica
Snon temere,inquit,T ragadia, fapiens
artificium effe, atque in ea Euripides excellere videtur. Et in Minoe / fapitis, (i nquit Socrates)
illud diligenter canere de betis, ne
poeticumhominem vobis infenfiim efficiatis, vis enim magna poefis-eft in vtrancjue partem, ad
laudem, et ad vitupe rationem.hac autem vrbs cum caleris fapientibus plurimis,
tum vel maxime poetis omnis generis, ac
tragicis prafertim referta efi.P raga
dia vero hic eft antiquis fima. hac autem x vmuerfa poefi uoTf TjTn^aLTov tb, ;(fij ^v^aycoyn
jcctcltov, populum ve± bementer oblettat,
et allicit. Et idem philolophus in Theæteto ./:/ 1 in hoc omnes per ordinem
fapientes, excepto Parmenide,
tonfenferuntyProtagoras^HerAchtus^Empedocles, et poetarum LVCII SCJRsfNI in vtroque poemate fummtjn Comadta b
picharmus^ Homerus im 7 ragadia\St
lib.de Rcpub. lo.idem ait, A nonullts accepimus, tragicos poetas artes omnes tntelligcrc,
humana que omnia tum ad uir tutem, tum
ad vitium pcrtinentiauecnon, et dtuina. 1 1
quæ fequuntur. Quid fibi volunt ifta tain præclara pocricg laudis teftimonia ? quidnam illis hoc
tribuit, vrtaimim diceti do valerenc/iue
laudare, fiue reprehendere quenquam voluerint? vnde tanta deledlatio ? cur
lumini ? cur fapientesi quid humanarum
rcrum f quid diurnarum, qmd artium omnium tanra cognitione opus eft tragico?
fudrck imitari tantum perfonaseo (ane modo quo p.dfim vulgo, fincdifcrimi ne loquumur.Scd omitto Platonrm, cuius omnia
fere (cripta referta funr horum fapienna: laudibus. Affert lJledoftifc fimus Ariftophanis interpres GrascuSi Oraculum
Apollinis, cuius meminit etiam Origcnes
contra Cellum, quod fuit hu iulmodi. 2o
$oc oolo-i A«s, npoc S' b.uy.7ndyu; 9 adJjbca v J'i 7 rzv 7 &}v^Z(t))ipzTHG ov2cot!x.tvc. "
Sapiens Sophocles, fapientior Eu ripides ^omnium hominum fapientisfimus
Socrates. Nunc igitur abs te quæro. Si
(apienseft Euripides, in quo fitam putes
hanc illius fapientiam? uum in eo, quia re£te imitatur uerai id tu negas, et imitationem non uerifimilcm
obijeis, primo, quia caimine:ftulm ergo,
et huru reru ignoras oraculu.dcin de
quia plurimis (entetiaru luminibus, quæ nequaquam pro ferret is,quem iraitatur;pofteaquia melius id
ipfum efficeret ille, uel ilii fimilis,
quem fibi poeta propofuit imitandum,
aptius enim tu Limpi uirum Appulum, St Barcnfem,iftius ordinis, ftudiorum, habitus, et utr$ polles
exprimere, quam Accius, aut Sophocles,
qui Bari nunquam fuit, nec Barenfem fortafle,ac tui fimiletn uidit ullum. Qua igitur in re,nifi in his,fapierrs fuit Euripides, aut
Sophocles? illi, inquit, re&c
fabulas inueniebant, et diftribuebant. Si (umma lapientia h#c eft, quam multi fuiflent illis
temporibus, St hoc noftro quoque
cllent,iila lapientia præditi, et illo præconio digni ? Tanti ne fuit igitur obfecro, fabulam tantum
componere? Eft quidem magnum St
laudabile, fcd non adeo diuina res eft
ifta nuda, et exanguis fabula,diuino ut teftimonio fit com oro
% to r T A L xyG v s: i S p^o6itida:aliq(iid ergo pr^tcrea fuerit
oportet in illo poeta, dequofic fuerit
loquutus Apollo. Sed oraculum infipiens
falfa loquitur. Auftor libelli de oratoribus fui temporis fiue
Quintilianus is fuerit, fiuc Tacitus, h«ec aufus eft de Tragfdia pronundare.TV^r WZ/ Aftnij, aut
MeJfaU liber tam ittu ftris e fi qua h
MTliy_ JfxuaJ y oytcuv, tb xdTd 704
QcovxA &VetiftddjIovj™ zdJ ci liiv cLpuovijuv d. nfabf^ov, V i.d es q ua
IT1 magm,quam præclara polliceatur hic
phiiofophus uniuerfe pocticxmon aliena nimirum, et extranea, fed propria,
fcd dori ueni entia ipfi poetica?, led
eximiajliuftria,&: ufquequaque, et omni
prorfus exparte, iftam imitationem \y.
uelut unicam filiam amplexeris, ac tueris, omnem; peni-t tus imitationem euertas, et non modo
cothurnos, fecta etiam togam, ik pallium
amittas: LIMP. Quæ tu concefc: fifti,
Platonem, et Tyrium fecutus, ornamenta poetis, et plu-; rima etia alia, quæ i/de illi philofophi
pluribus alijs in lqcis commemorant, per
me habeant ipfi.concedo, nec repugno;
quicqua. cetera, inquam, omnia relinquo poetis iftis, et per mitto, verfum autem aufero folum; id ea,
vtdixi, decaufa^ vt imitatio conftet, et
verifimilt;, non igitur adimo Cothur-4
nos, et Soccos,non OFnamenta,non fplendorem,non fuaui- tatem;concedofapicnriam, et diuinitatem
etiam, fi fic Ora-i culo placet;verfum
tatum vel inuitis oraculis adimo, nume
rutn illu et harmoniam adimo. PAVL. Ergo fi ornamen-i ta illis,
orationis elegantiam, artem, et huiulmodi alia reliti! quiSiomitto nunc hac ratione reneceflario
verfiim quoque relinquere, id autem poftea docebo, verum fithoc illis ramifi tis, et condonas, vt verfu cantum mulXati,
reliqua fibi habeant ornamenta, ne tura quidem ifthæc imitatio tua conftabitjfcrui
namque, mulieres, milites, nec ornate, nec elegan ter, nec exarte loquuntur vllajbarbarc potius
loquuntur, inconcinne, fine dele^fcu loquuntur, quonam ergo modo tara ornate loqui poterunt illi, prater iplbrum
confiictudincm, et naturam, aut ferui,
aut mulieres, imitatione falua, equide fatis videre non poflum.aut enim omni prorfus
ornatu (polies ipfos et comicos, et tragicos ioportet, vt decorum iftu Platoue,
et alijs, quorum acquiefcere pr^i crpfis
debemus, a ratione, ac demum a te ipfo plane difeedis, qui concedis totum,
eripis tame a roto partem, fine qua’
toruin efle non poreft, vt ex ijs quæ poftea dicam facile aps parebit.nunc vero quod ad vinm, et inftituta
virorum, primum illud eftmanifeftum, trag^diatn A hoc eft i verfu prima fuæina tiuicatis initia
duxdle. Carmen enim quoddam concinebant,
cuius præmium erat vidtori proponru T pdyoc hircus, vt vitibus mfenftis,
quamobre Horatius appofire dixit; Vilem
certauit ob hircum, concertatores aure
huiufmodi Tpyp^c appellabant, i A / tLuj 'Hi cS'lw$ob, •ucjfumbnci caufafatttim. Quare fi nomina
illius rei' natura; fequutrtur, cui
fuerunt iinpofita,quod Plato pluribus in Cra
tilo ) |declarauit, et erudite latis& copiofe venufta virgo Lucretia
Mannelia,noftri (fculi decus, et altera Corinna in ele i jantiflimo libello demonftrau it, quem
proxime de Mulieicrum nobiiitate,atquepræftantia,tiuiltado£trina refert^ in lucem emifit,n6 poflumus ea ratione
huiufnKKirpoqmai ta veKu fipaliare,quin
eodem tepore vim, et naturam ipipK ru fa
n d 1 tu s eu erta m us, hoc eni m id em pia ne cfl er,; ac fi vej t lenius, animal rationale ipla ratione.atque
for cera ititudine priuare. icaque vel
ad ineptias, et abfurdam fentetttiam abibis, vel antiquiflimo poemati nomen
etiam erit fimul cum natura mutandum. Præterea, ex omnibus, qui ; primis horum poematum incunabulis, primaque
conftitu- tionc,trag& Comfdias,ad
«tatem vfque noftrara,accuracc, et cum laude (cripferunc, neminem vnquatn
vidk mus, qui uerfus contemnerc,ac
lolutam orationem in vllum admittere
poematis genus audercr.Eunpidis,ÆfchyIi, So4
phoclis AriftophanisyEpicharmi, plurimorum Græcorum; venerandum adhuc, et immorealenomen.Ennio,
Pacuuio? Accio, Plauto, Terentio,
Seneca, nihil inter Latinos glorio-fius.carmine fcripferutomnesiin quibus et fi
nonnulla fine adiuerfis aliquando
fubtiliter, et puridiusctiamnotata^ullus omnino fuit vnquam,qui vitio id cis
verteret ac pcdcftri fermone melius, et opportunius,
cos (cripturos fuillc, diceret. Aufi funt aliquando Pherecides, et Ecatams, vt
Strabo G^ographusaflerir, et Euftathius
in Iliade cofirmauit, poe ticam
orationem, reliquis illi rcli£hs ornamentis, liberare metro.qui uero poftea fucceflerunt aliquid de
poetica magnitudine perpetuo detrahentes,ex aldflimo loco, in infimfi ea ftatum deprcilcrunfcquæ tamen non amplius
poetica, et poefis,fcd foluta, et pedeftris
oratio, dialogus, aut hiftoria,
fuitappeilatajpoefimautero, hanc prarlertim, nemo, quod (ciam.harmonia,numeroque fuo carentem, aut
fcripfit, aut (cribendam
cenfuit.illiyrero^quos antea nominaui, fimima
omnes homines omni tepore laude in re poetica tribuerim Nonnulli poftremis his temporibus, Italico,
vulgarique (ermohetencarunt,fi qua forte ratione poflcnr, hanc fcribcndi pedeftrcm illuuiem in comfdias et tragfdias
inducere,quos tamen &r paucitas
eorum, qui formam iftain feftaremur, ar
guir, et res ipfa non (acis ex le probata, neque libenter audita, nifi
mimi quida,&(curra^nep^ rilu, fabulam fuften tent, et fugientes auditores reuocent,eos
refellit; ac latis indicar, quantum hoc genus defferat a laudato. L1MP.
Cur autem tu nos aoge$, et in eas
anguftias adduces, vt iftos fequamurau&orc$, et hominum (ementi voluntatem
no ' ' Oi ft ftram S. / -ftram, et ingenij (olertiam, habeamus addi£tam,quorff
ple riqucud ferui, uel ex (eruis nati, uel ingenio (altem fcruili fuerunt, abiefti, humiles, et liberri?an
huiufmodi quifquiiiprarccpta funt nobis artium, et difciplinarum in omne rem- pus
datur£?fortafle etiam ufus, et confuetudo temporum, et hominum
illorum id ferebat, ut impune, ac fine crimine
tragardias confcriberent.num ergo (emper ille mos ualebitnum id poteft
nobis eripi pofteris,ut meliora tandem uidea
mus ? PAVL. Quod pertinetad more, et ufum,Limpi,ut -nr i 'ripov m^inpov, dicam, non
iscft,quidilciplinas cfficir,&artcsimulti funt enim vfus,ucl abufus potius,
&confuetudines improbæ, quæ non modo
conftituere quicquam boni non poliunt,
uerum etiam deteftanda funt ab omnibus, non igitur ufus eas efficit, (cd rcfta
ratio, ingeniumj& eruditio, quas
poftea ufus non breuis, et interruptus, (cd longiflimi temporis, et perpetuus,
approbat, et retinet,non producite et procreatmon enim ut ueftium, et conuiuiorumjfic
rerum, quas aut ars imitatrix, aut
natura magiftra pcrfecit,ufus eft mode
ratoracdominus.multum fcreabeft.illa namque uoluptate noftra,parua de cau(a,leui momento,
commutantur;hæc fcmel,ut decec,inftituta, nulla poteft occafio, nullius
arbitriu, conucllere, et dimouere.Vfum
loquendi, ait in Oratore Cicero, populo conccffi, (cientiam mihi referuaui, quæ
enim non cxcaufis fortuito
antegreffis(LogiciVyu&£wto7tt appellant^ accidentia)fed ex efficientia
naturæ, uel ingenij natu ram
fequcntis,femel bona fuerunt, et omnium iudiciodiutiffime comprobata, non
poflunt non (emper efle bona, nec ufus
ullus reddiderit unquam mala, aut aliquo modocorru perit, et pcrmutauerit.ltaq; (emper Homerus,
'& Virgilius, femper Sophocles,
admirabiles erunt, nuquam eorum gloriam ufus imminuet aliquis, et fi confuetudo,
temporumque conuerfio,facile quafdam potuit, poteritque (emper, cir cunftantes, et adiunfras rebus perturbare
formas, et immiN rarc.qua de re
accuratiffime in Oratore Cicero, &ih poeticis fermonibus egregie Torquatus
Tafliis. Quid ais ? uerfijs ift^quos tu
nunc, ut non uerifimiles exterminas, nonne erat. R
Faxtt. cur ? volito vtuu fer ora virum.; Ingenio feruilitoollem
dixiflesdiabeo enim quorum fententiam opponam huic tuo difto, qui tibi fortafle
nihil ia sextimandis hominum ingenijs
concederent: nec tu eosdebuifti cotemnere, ac praster te ca?teros non flocci
facere. n£ De Accio, et Pacuuio, audi,
quæ tibi refpondca t Quintii ianus I i b. i o. T raga di a feri pt ores clari
fi imi, grauitate fentent i arum, verborumque pondere, et auctoritate
perfonarum. Lifandrum Laccdemonium aiunt inducias Athenienfibus pe tentibus dedifle, dum Sophocli mortuo.,
feruihs ingenij uiro, funera facerent. EtSiracufani captiuos Athcnicnfium liberos, in Euripidishominisnon liberi
gratiam, dimifific di cuntur, cuius Po
zKQefingulos verfus fingulateflomcniæfse. M.
Tullius aflirmauic. nec Dionyfius Longiiiustibi concedit iftam
humilitatem, qui dc Pindaro, et Sophocle dixit, Ora ia. Quandoque omnia tmpetu quo dam incendunt,
et comburunt : Plato uero lib. de Republica.
io. communem omnium caufam fufeepit, atque hoc gene- ratim omnibus, et uniuerfe tribuit encomium.
A nonnullis accepimus, tragicos poetas
artes omnes int elligere, humanaque
omnia tum ad virtutem, tum ad verum pertinentia, nec non dr diuina; etenim oportet, fi recte qua componit
flt tradaturus, eorum habere fuentiam^aut nihil poffe componere. Sed cur
quarfo tot humana teftimonia,
producuntur? cum paulo ante diuinam, et Apollinis audiueritis uocem ? Num tibi
feruiles, et contemnenda mancipia
videntur hi uiri indigni, quoru cxempki
fcquaris ?Sed fcio:Plautu (cilicetannuis.non tu pri mus.obieftumabalijs id ei fuit, maluiflemab
alijs tantum, non a te. illis enim
luftus Lypfius, uir egregie do£hi$, nec
molliter, necrecifis unguibus (calpit caput, ac pruriginem eripit omnem, libro fecundo epillolicarum
quadiionum, epi ftola 1 8. uideant
locum, et fua damna, cuia magis intere ft. Audi tamen,qua! lcuiora. Hac vis, dr varietas
eft in, Plauto quam negant in Terentio nunc ille adfur git, nuncfubmtttit, nunc protrita, nunc grandiora dicit .proponit
vitia, et cafli \ • Odi ^Xnvxd^admifiet^aliud quide agens ^ fed qua fi hoc vnum agens, et hac omnia t an quam falc,
venuftifsimis io cis adff>tStA de
his nimium mulca, nec fine ftomacho; quali
nonfint omnium philofophorum, omnium oratorum, ac cacterorumlcriptorumuolumina, præclaris, et honorificis, horum poetarum teftimonijs,ueI ad latietatem
referta. Ad alterum igitur caput, et ad
ecquæ peculiarem carminis cau fam
refpiciunt, accedamus. Qua in re probandum nobis, opinor, erit, quibufeunque rationibus,
&auftoritatibus, ex improuifonunc,
et in hacanguftia temporis, licebit, comicis, et Tragicis poetis non modo
conuenire uerfum, fed efie quoque maxime
neceftarium, nec ab eorum poematis aliqua pofie ratione] feparari. LIMP. Quarib
Pauline, priufquam ulterius progrediare, paulum fi potes, de caula digrediarej
libenter enim audiucrim exuobis, ecquæ ueftra fit de poemate illo Guarini, lententia, cuius dudum
fuit a te fafta mentio ? nam a multis
illud acriter oppugnari uideo, laudari tamen ab alijs.mihi quidem in huiulmodi
poetis carmina refellenti, fi loluta
illud oratione feriptum eflet,ualdemcher
cie probaretur PAVL. Jd extra cau(am,&fu(ceptamcon tentionem eft,Ltfftpi,'iqua cum plura fint
adhuc dicendaparum fortafle nobis eft otij : conceditur autem unicuique poteftas explicandi quocunque modo, quantum
is ualeat ingenio.audax eft enim animus
nofter,8dn eo contentionis infita
cupidiratfac ftimulus quidam quafi uiceodi. uerum fi modeftiusid fiat, et urbane, laudabunt omnes
fortafle uel fi £ta,finfecus, nec amici
quidem ucra. MARCEL. Populi iudicium hac
in re(cum populum dito, non plebem, et fæcem urbis dico, nam hanc populi nomine
indignam putauit Cicero, fcd ciuilem
populum, et cuiuldam elcgantioris iudi
cij non expertem ) huiulmodi,inquam,popuIi iudicium plu rimu in theatris omni tepere unluir.No eft
hec profc&ofub tilis, et exquifita
ratio, aut dialecticorum more concludens,
fed in re populari, popularis et probabilis.Quinquies.aut lexies etiam,
efta&a illa fabula, Venetijs, et in pluribus Italiæ magnis urbibus, et ^unquam non eft recepta
plaufu magno R a nnn-.nunquam non
acclamatum ab omnibus, nunquam non -itlud ad fuit, Euge pulchre, et bclleiidque
fipe. hoc autem cut que poeta: multum
efle debet ad eum, quem fibi propofuit finem, erat enim huiufmodi poetarum fcopus, ac
finisquidam externus, populo ut placerent, quas feci fient fabulas: quod qui plene confequitur, ut placeat
quamplurimis, et fi difficile fatis eft,
nihil offendere, nufquam incurrereris profedto re&iffime fecum a&um, et
fe magnum aliquid adeptu, i
cxiftimarcpoteft. hoc enim teftimonium uniuerfi populi multum valere cenfebanr, inquit Lipfius, in
utramque partem: et Apollonius Rhodius illuftris poeta huiufmodi iudicio
perterritus, quod femel non fatisfecifiet, abijt e patria, Rhodumque fe contulit, ibique multo tempore
reie&um poema pcrpoliuit, quod
poftea placuit. PAYL. Eft hoc certe
magnum, fed non fatis. Verum ad ea,qua?ca:perainM$ obfccro, ne tempus hoc in rebus minime nunc
neceflanji conteramus. SCAR. A geiam,
declaratis inftitutis, ac longa, laudataque poetarum omnium confuetudine
(cribendipropius velim ad au£torirates,fi quas habes, ad rationes.argumenta
validiora, te conteras. PAVL. Primum au?
f fitorem Ariftotelcra profero, quenj oftendoComa:d!a:,æ Tragacdia: verfurn, vt inftmmentum proprium,,
affignafle perpetuo, folutam orationem nunquam.
SCAR. Si te illis Acyjg, feu
wtdisfermombn s, implicatieris, protei &o nunquam te ex illis hodie pinnis
expedies, hærent enim, ibi pene omnes. LIMP. j. Hiccgoyp$iamdudumexpcfl:o. neque enim te mihi Pauline doftifftme, nec
alium quenqua probaturum arbitror, ibi
nudos fermones non ad folutam orationem
efie reterendos,aut aliam fuifie Philofbphi in eo, loco fententiain. PAVL. Audiui te fepe hac
dere,Limpi difputantcm, et quidem
fubtiliter admodum, et erudite. Sed ne
te coparcs.nolo enim te iam laborare, nihil eft, quod eadem de re mecum hodie difputes. Scio
equidem quid fen(erint eruditi.multa funt ab illis in hanc rem difputata fubii^
lius, et conclufa. Aflentitur tibi Francifcus Patricius in fua itioui Poetica, verum hac tantum in parte,
qua: nudos fermones attingifcrjod vero pertinet ad verfum tragicum, &com
icti, omnino te defi?rir,&cu
poetisantiquis confentit.aduerfatur tibi
Caftcluetrus,fed inprimis Placo, qui fecundo de legibus lib.aifjAc^t^. Separant inquit poete rhythmum, et figuras a concentu, fermones
nudos(db illis rhyrhmis, et figuris)/ verfu ponentes; fcd circulum abfoluit
omne lacobus Mazonius, vir eruditiffimus,
qui nudos fermones incellexirjfolos
verfus, nudos nimirum ab alijs inftrumenti?,
rhythmo, inquam, et moru,feu figura, quod ex eodem Platonisloco
defumpfit.id vero adeo cumulare dcmcnftrauir,
vt nullus fit reli&us dubitationi locus. Verum, vt dixi, libero jam ifta tc cura.contemnamus hos omnes, qui
nudos fermones malunt ad verfum, quam ad foluram orationem referre, itaque diuiferit Ariftoteles Epopjiam, veluti
genus quodjdam,uttibi placet, et ego afientior, in orationem loturam, et carminum uinculis aftriftam,ac cefiet ea
ratione omnis, qu£ futura fuerat inter
nos hac de re difputatio.nihil hoc me mo
uer, nihil impedit, quo minus ad id, quod uolo, et undem me excludis, peruemam,&oftendam,uer(us
non modo noti cripuifVe/ed pr#cepilfe
comicis, et tragicis, Ariftotelem. Ete
nimpoftiftam Epopaci diuifionem,omifla prorfus altera diuifionis parte, quas ad folutum, et pedeftrem
fermonem fpedaret,de quo mirum in tota
poetica filentium,ad Trag£diam primo, deinceps ad poeticam, et metricam
Epopadam, accedens, femper et ubique
uerfum ipfis attribuit, de folura ne
uerbum quidem vnquam.ld fi tu fortafle neges, et fi non cflet hoc tua? modeftia? negare,fingula
philofophi loca, non quidem omnia,
putidum enim effer, et valde moleftum, fed
pauca tantum, et ea qua? nunc ex tempore mihi venient in mentem, perpendam. Primum, enumeratis
Ariftoteles omnibus, qua? fub imitationem veluti fub commune quoddam genus cadunt ipfius poetica? partibus, tres
deinceps affert earum inter fe differentias; quarum prima eft, quod et fi omnes
omnibus vtantur ijfdem inftrumentis (To/V^tc/c, appellat ipfe)rhythmo, catu, et
metro, vt dithyrambica, leges, Tra
g#dia., et Coma?dia,in eo tamen differant, quod ali# omnibus inftrumentis
fimul urantur, alia?feparatim, et exparte.'
Vides hic Traga?diam, &Comfdiam habere commune cum alijs poefis partibus metrum, et alia
inftrumenra ^differre ta« incn ab
eis,quia Traga?dia (eparatim inftrumcntisutatur, et partite, xstfciuipocj nunc hoc, nuncillo. Aliquas
inquit efle poefis fpecies, quas etiam
nominat, et numerat, Dithyrambicam, legum, Traga?diam, et Comrediam, et eas
tribus uti potiflimum inftrumentis,quac
fint ipfis omnibus communia, rhythmo,
harmonia, metro, uerum utendi tempora tantum
cfle difTimilia,fiquidem alia? fimul omnibus, alia: non fimul utantur.Traga?diænim, et Coma?dialeparatirn.
Patitur ne rerum natura Limpi, ut fit
aliqua Tragardia, qua? metrum, rhythmum
et cantum fibi polcat, oratione foluta feripta ? nouum,&antehoc tempus inauditum poematis
genus, igno tum Aphricac,uel potius
uniuerfa? natura? monftrum,Trigie diam
pedeftrem carmine compofitam. Alteram deinde differentiam affert, inquiens, Et
fi communia fintijfdeminftru menta,
communis etiam, et eadem materia (E, vT37ccaTv'ig, alteram ad Tragicum, et comicum, ut Sophoclem,
et Ariftophanermperrinere.itaquc inquit, ex parte idem cft imitator cum Homero Sophocles, cjuta bonos imitatur,
ex altera parte tde cum Sophocle .quod
agentes, Quid apertius ? Sophocles eft idc
imitator cum Homero. quamobrem idem ? quia cum eum EVa/iA/a, narrandi modo tantum ab illo
differre dixiflet, in reliquis
cfiefimiles ait, in materia, et in ucrfu. E W/$ cwT}7c Jt USiur/uS^ov / u\j
Apjpp tcv t^orm pv6iuoi s cLpjuovisLV, S. 3 T
imedat.qua quide in fimilitudine,ac locietatercru illa dilfimilitudo
tamen intercedit, et varietas, quod illa quam maxi me longius produci, et immoderatius excurrere
nulla certa^definitaque mole,poteft, h^c vero breuior fit oportet, et cotra&ior, intra terminos, et cancellos
cofticuta, extra quos egredi minime
liccr.ha?c vna diuerfitas. altera, (omitto nunc
tTra^A/cM^dequa fuperius dixi) quod epopa?ia?carme con gruit hexametrum daftilicum catalefticum, et reliqua?
fpeties hexametri, quas duas et triginta Grammatici numerarunt. Tragædia?
(& fi pofiet Hexametro vti ) iambica funt
aptiora, trimetrum a catale&icum tetrametrum, qua caufa quia
iambicum, et tctrametrum,\\\o^\t Ariftotel tsjunt uclad attionem,uel ad motam corporis, et falsationem,
accomodatiora. ' Hermogenes in forma
incitata? orationis, rhythmum Trochaicum uehemencer probat in aliqua parte
traga?dia?, cum is, qui
ioquitur,incitatior ob aliquam perturbationem, vide ri debet.& huius rei teftevtitur Menandro
Comico poeta, et Archilocho • K dj d^Tov
vtTtuYi&x. ovctpyr, woMa rUg, cJd-Ct i7T9lfc(^(lf 6 Aiycov Soitfiy
^QytLjX.Ctj$ i venerandum adhuc, et immortalenomen.Ennio,
Pacuuio,’ Accio, Plauto, Terentio,
Seneca, nihil inter Latinos glorio-fius.carminc fcripferutomnesiin quibus et fi
nonnulla fint a diuerfis aliquando
fubtiliter, et putidius etiam notara,nulIus omnino fuit vnquam,qui vitio id cis
verteret ac pcdcftri fermone melius, et opportunius,
eos (cripturos fuifie, diceret. Aufi funt aliquando Pherecides, et Ecatams, vt
Strabo Ga?ographusafierir, et Euftathiusin
Iliade cofirmauit, poc ticam orationem,
reliquis illi relidis ornamentis, liberare
metro.qui uero poftea (ucceflerunt aliquid de poetica magnitudine
perpetuo detrahentes, ex aitiflimo loco,in infiniti ea {larum depreflcrunr;quar tamen non amplius
poetica, et poefis,fcd foluta, et pedeftris
oratio, dialogus, aut hiftoria, fuit
appelIata;poefim autem, hanc prafertim, nemo, quod fcianijharmonia^iumcroque (uo carentem, aut
fcripfit, aut (cribendam cen(uit.illi
yero,quos antea nominaui, fumma omnes
homines omni tepore laude in re poetica tribuerat. Nonnulli poftremis his temporibus,lralico,
vulgarique (ermonetentarunr,fi qua forte ratione po fient hanc fcnbcndi pedeftrcm illuuiem in comfdias et tragfdias
inducere, quos tamen et paucitas eorum,
qui formam iftam feftaremur, ar guir, et
res ipfa non fatis ex fe probata, neque libenter audita,nifi mimi quida, et fcurrse
ineptij$, et rifu, fabulam fuftcrc tent,
et fugientes auditores reuocent,eos refellit; ac fatis indicar, quantum hoc
genus defferat a laudato. LIMP. Cur
autem tu nos coges, et in eas anguftias adduces, vt iftos fequamurau&ores,
et hominum fententue voluntatem no . I p
am ySc ingenij folertiam, habeamus addiftam, quoru plejueuel ferui, uel
cx (eruis nati, uel ingenio (altem feruilt
erunt, abiefti, humiles, et Iiberti?an huiufmodi quifquilta: 'accepta funt nobis artium, et difciplinarum
in omne tem- js datur; ? fortafle etiam ufus | et conluetudo temporum, : hominum illorum id ferebat, ut impune,
aclinecrimine agacdias confcriberent.num
ergo (emperille mos ualebit? um id
poteft nobis eripi pofteris,ut meliora tandem uidca ius i PAVL. Quod pertinetad more, et ufum,Limpi,ut
• o(Tunt,uerum etiam deteftanda; (unt
ab omnibus, non igiur ufus eas efficit, (ed refta ratio,ingenium, et eruditio,
quas oftea ufus non breuis, et interruptus,
(ed longiffimi temporis, et perpetuus, approbat, et retinct,non producit, et pro:reat.non
enim ut ucftium, et conumiorum,(ic rerum, quas
aut ars imitatrix, aut natura magiftra perfecit, ufus eft mode rator ac dominus.multurn fere abeft.illa
namque uoluptate
noftra,paruadecau(a,leui momento, commutanturjharcfemel, ut decet,
inftitura, nulla poteft occafio, nullius arbitriu, conucllere, et dimouere.Vfum loquendi, ait in
Oratore Cicero, populo conceffi, (ciendam mihi referuaui, quæ enim non ex caufis fortuito antcgrcffis (Logici
res Cracci, et Latini, qui quidem omnes carmine cum ripfiflcnt, nec vtilitatis cos vnquam, nec
honoris, et glo£ poenituit j poenituitautem eos, qui diuerlamhac poftreia
tempeftatefequi rationem, et ab illis difientirevoluejnt; contra vero fummopcre
celebrantur, etiam in hac ngua vulgari^
Tragacdiarum, et Comacdiarum aut mixti
enerisi fcriptores, quos aliquorum nue error, fiue rerum ouarum .cupiditas, fiue veterum, et antiquarum
defpeatio non deterruit a fcribcndo, quemadmodum lapientes Ili veteres, &lcripferunt, et placuerunt.
Sed hoc vt vaium, et vile difputandi genus omittamus. Athumiles,ac ibeiti fuerunt horum Poetarum aliqui. Fuerint
fane; quid refert, fuerint contempti,
fuerint non liberi. Tu igitur Icicntiam, ingenium, eloquentiam, et clarorum
viroum omnem pratftantiam, non meritorum laude, fed eorundem fortuna metiris ?
nos certe miferos Marcelline, quibus non
ex regibus, nec ex principibus uiris, licet honefto loco, natis, omnem alicuius
adifcipilccndi nominis, et famat,fpem
fortuna prarcedit, et fi perpetuo quidem addi&i ftudijs, omnes omnium libros, et ingenia
noftra fatigemus. Non igitur clarus
Homerus, cuius et patriam, et parentes,
miro filentio natiuitatis compreflit oblcuritas. prædantes aut uiri Heliogabalus, aut Nero, colpicuus
Sardanapalus, et alij, qui cf teris
vitijs inquinati, luperbis natalibus gloriantur; quafi vero, vt plures
recentiores omittam, maiorem debeat Baptifta Guarinus eques illuftris, ortui,
et nobilitati fuac, qua eft infigni,
quam uirtutibus, et ingenio, gratiam }
qui fi tamen eflet humillimo loco natus, eunv pollet unum ipfiuselegantiflimefcriptumpoema, qui Paftor
fidus appellatur,abomni prorfusoblcuritateuindicare. Fuit libertus Accius, at D. Brutus, lummus ille uir, et imperator,
Accij carminibus templorum, ac
monimentorum aditus exornauit fuorum. Enniutf tibi lordet, at fuit
Aphricanocharus, cuius etiam in
lepulchro politus poli mortem dicitur; cujus uirtuti hoc fuit Epitaphio
redditum a luis ciuibus teftimoniurn. j t Nemo mt lacrimis decor et, nec faner
fletu, T) rtioiq Paxit. cur ? volito
vinu fer ora virum. Ingenio
fermlifnollemdixiflesdiabeoenim quorum fententiam opponam huic tuo difto, qui
tibi fortafle nihil in «xciinandis
hominum ingenijs concederent : nec tu cosdebuifti cotemnere,acpr«terte ca?teros
non flocci facere. n£ De Accio, et Pacuuio,audi,
qu tibi refpondcat Quintilianus 1ib. io. Traga di feri pt ores clari fi imi, gr
au itate fenteu t i arum, verborumque pondere, dr au flor it at e perfonarum. Li- fandrum Lacedemonium aiunt inducias
Athenienfibus pe tentibus dedi fle, dum
Sophocli mortuo^ feruilis ingenij uiro, funera facerent. EtSiracufani captiuos
Athcnienfium liberos, in Euripidis
hominis non liberi gratiam, dimififle dicuntur, cuius Poeta? fingulos ver fles
fingula teftomonia efle. M. Tullius
arfirmauit. nec Dionyfius Longinus tibi concedit i- ftam humilitatem, qui de Pindaro, et Sophocle
dixit, O ra /tdf Gnzhur papa.. Quandoque
omnia impetu qu$~ dam incendunt, dr
comburunt : Plato uero lib. de Republica
to. communem omnium caufam fufeepie, atque hoc gene ratim omnibus, et uniuerfe tribuit encomium.
A nonnullis accepimus, tragicos poetas
artes omnes int elligere, humanaque
omnia tum ad virtutem; tum ad verum pertinentia, nec non dr diurna-, etenim oportet, fi re fle qua
componit flt tr a flaturus, eo- rum
habere fluentiam, aut nihil pojfle componere. Sed cur quarfo tot humana teftimonia, producuntur? cum paulo
ante diui- nam, et Apollinis audiueritis
uoccm ?Num tibi leruiles, et contemnenda
mancipia videntur hi uiri indigni, quoru
exempta fcquaris ? Sed (cio:Plautu (cilicet annuis. non cu pri mus.obieftumabalijs id ei fuit, maluiflemab
alijs tantum, non a te. illis enim
luftus Lypfius, uir egregie doftus, nec
molliter, necrecifis unguibus fcalpit caput, ac pruriginem eripit oinnem,libro fecundo epirtolicarum quæftionum,
epi ftola t 8. uideant locum, et fua
damna, cuia magis itneftftAudi tamen,qux Icuioral. Hac vis, dr varietas eft in,
Plauto (quam negant ili Terentio) nunc
iHe adfur git, nunefubmittit, nunc
protrita, nunc grandiora dicit .proponit vitia, et caflU t’. 5. 4 : o at. f f,T et 9/xd,
'srQ\mxpinor,erit,quibufcunque rationibus, &au£foritatibus, ex mprouifo nunc, et in hac anguftia temporis,
licebit,comi- :is, et Tragicis poetis
non modo conuenire uerfum, fed eflis
quoque maxime necefiarium, nec ab eorum poematis ali- qua pofie ratione! feparari. L1MP. Quarfo
Pauline, priub guam ulterius
progrediare, paulum fi potes, de caufa digre-
diarej libenter enim audiuerimexuobisvecquaucftrafitde poemate illo Guarini fententia, cuius dudum fuit a te fa&a mentio ? nam a multis illud acriter oppugnari
uideo, lauda- ri tamen ab alijs.mihi
quidem in huiulmodi poetis carmina
refellenti, fi (oluta illud oratione feriptum eflet,ualdemeher cie probaretur# PAVL. Jld extra
cau(am,&lu(ceptamcon tentionem
eft,Lwipi, iqua 4 cum plura fine -adhuc dicenda- parum fOrtafle nobis eft orij : conceditur
autem unicuique poteftas explicandi
quocunque modo, quantum is ualeat
ingenio.audax eft enim animus nofter, et in eocontentionis infita cupidirat'ac ftiinnlus quidam quafi
uicendt. uerum fi modeftius id fiat, et urbane,
laudabunt omnes fortafle uel fi £ta,fin
fecus, nec amici quidem uera. MARCEL. Populi
iudicium hac in re(cum populum dico, non plebem, et fæ- cem urbis dico, nam hanc populi nomine
indignam putauit Cicero, fed ciuilem
populum, &cuiu(damelcgantioris iudi
cij non expertem ) huiulmodi, inquam, populi iudicium plu rimu in theatris omni tepere ua luit. No eft
hec pfofefto fub tilis, et exquifita
ratio, aut dialecticorum more concludens,
fed in re populari, popu Ia ris et probabilis.Quinquies,aut le- xies etiam, eft afta illa fabula, Venetijs,
et in pluribus Itali magnis urbibus, et nunquam
non eft recepta plaulu magno nunquam non acclamatum ab omnibus, nunquam non illud
adfuit, Euge pulchre, et bellc:idque fa?pe. hoc autem cut que poeta: multum eflc debet ad eum, quem
fibi propofuit finem, erat enim
huiufmodi poetarum (copus, ac finisqui-
dam externus, populo ut placerent, quas feci flent tabulas: quod qui plene confequitur,ut placeat
quamplurimis, et fi difficile fatis eft,
nihil offendere,nufquam incurrcreds protc-
t io reftiffime fecum aftum ) et fc magnum aliquid adeptu, exiftimarcpotell. hoc enim teftimonium
uniuerfi populi multum valere cenfebant,
inquit Lipfius, in utramque par- tem: et
Apollonius Rhodius illuftris poeta huiufmodiiudi- cio perterritus, quod lemel non
fetisfeciflet, abijt e patria Rhodumque
fc contulit, ibique multo tempore reie&um
poema pcrpoliuit, quod poftea placuit. PAVL. Efthoc certe magnum,fed non fatis. Verum ad ea, quæ
experanu]! obfecro, ne tempus hoc in
rebus minime nunc neceflarij$
conteramus. A geiam, declaratis inftitutis, ac lon- ga, iaudataque poetarum omnium confuetudine
fei ibendi, propius velim ad
auftorirates,fi quas habes, ad rationes., et argumenta validiora, te conteras. PAVL Primum
aur ftorem Ariftotclera protero ^ quenj
oftendo (Jomardiæ, æ Tragædiæ verfum, vt
inftrumentum proprium,. afiignaflc
perpetuo, folutam orationem, nunquam. SCAR. Si tc illis Acyjs, (eu nudis [ermonibtit,
implicaucris, prole- fto nunquam te ex
illis hodie pinnisexpedies. hærent enim
ibi pene omnes. LIMP. Hic ego vos iamdudum expeSo. neque enim te mihi Paulinedoftillime, nec
alium quenquS probaturum arbitror, ibi
nudos ferniones non ad folutam orationem
efle referendos,aut aliam fuifTe Philofbphi in eo loco fentcnciam. PAVL. Audiui te fxpe hac de
re,Limpi, difputantem, et quidem
fubtiliter admodum, et erudite. Sed ne
re coparcs.nolo enim te iam laborare,nihil eft, quod eadem de re mecum hodie difputes. Scio
equidem quid fen- ferint eruditi.multa
funtab illis in hanc rem difputata fubti-
lius, et conclufa. Aflentitur tibi Francifcus Patricius in fua Poetica, verum hac tantum in parte, qua:
nudos fermones ttingir,quod vero pertinet ad verfum tragicum, et comico, mnino tedeferit, et cu poetis antiquis
confentit.aduerlatur bi
Cafteluctrus,ledinprimisPlato,qui fecundo de legibus b.aic,Ao5Pv?'4-/?v5vV«f ttipa.n5c.vr6l?.
Separant inquit poetc bythmum, et figuras
a concentu, fermones nudos{zh illis rhyth-
nis, et figuris)/ verfu ponentes; fed circulum abfeluitomne acobus Mazonius, vir eruditilfimus, qui nudos
lermones itellexir,folos verfus, nudos
nimirum ab alijs inftrumentir, hythmo,
inquam, et motu, (eu figura, quod ex eodem Plaonisloco defumprit.id vero adeo
cumulate demcnftrauit, 't nullus fit
reliftus dubitationi locus. Verum, vt dixi, libero ara ifta te cura.conremnamus hos omnes,qui
nudos fermones malunt ad verfum, quam ad follitam orationem referre, taque diuiferit Ariftoteles Epop^iam, veluti
genus quodlam,ut tibi placet, et ego aflentior, in orationem loturam, et :arminumuinculisaftri£tam,ac cefletea ratione
omnis, qu£ : utura fuerat inter nos hac
de re difputatio.nihil hoc me mo jet,
nihil impedit, quo minus ad id, quod uolo, et unde tu me excludis, perueniam,&oftendam,uerfos
non modo non eripuifte,fed praccepifle
comicis, et tragicis, Ariftotelem. Ete
niinpoftiftam Epopæia diuifionem,omifla prorfus altera diuifionis parte, quæ ad folutum, et pedeftrem
fermonem fpe£taret,de quo mirum in tota
poetica filentium,ad Tragfdiam primo, deinceps ad poeticam, et metricam Epopæiam, accedens, femper et ubique uerfom ipfis
attribuit, de Ibluta ne uerbum quidem
vnquam.ld fi tu fortafte neges, et fi non
cflet hoc tus modeftiæ negare,fingula philofophi loca, non quidem omnia, putidum enim effer, et valde
moleftum,fed pauca tantum, et ea qua:
nunc ex tempore mihi venient in mentem,
perpendam. Primum, enumeratis Ariftoteles omnibu$,qusfub imitationem veluti fub
commune quoddani genus cadunt ipfius
poetica: partibus, tres deinceps affert earum inter (e differentias; quarum
prima eft, quod et fi omnes omnibus vtantur ijltlem inftrumentis (Tot? eri-nte,
appellat ipfe)rhythmo, catu, et metro, vt dithyrambica, leges, Tra gatdia, et Comaxiia,m eo tamen differant,
quod alis omnibus inftrumentis fimul utantur, alis feparatim, et exparte. Vides hic Tragsediam, et Comfdiam habere
commune cum alijspoefis partibus metrum,
et alia inftrumenta, differre taincn ab ei$,quiaTragsdia feparatim
inftrumcntisuratur, et partite, u,otJu t
utpo$ y nunc hoc, nunc illo. Aliquas inquit cfle poefisfpecies, quas etiam nominat, et numerat,
Dithyrambicam, legum, Tragsdiam, et Comsdiam, et eas tribus uti potiffimum inftrumentisjqus (int ipfis
omnibus communia, rhythmo, harmonia,
metro, uerum utendi tempora tantum
eflediffimilia,fiquidem alis fimul omnibus, alis non fimul utantur.Tragsdiænim, et Comsdia feparatim.
Patitur ne rerum natura Limpi, ut fit
aliqua Tragsdia, qus metrum, rhythmum et
cantum fi b i pofcat, oratione foluta feripta ?
nouum,&ante hoc tempus inauditum poematis genus, ignb tum Aphrics,uel potius
uniuerfsnatuisinonftrum,n~rags diam
pedcftrem carmine compofitam. Alteram deinde ciififerentiam affert, inquiens,
Et fi communia fint i)fdem inftru menta,
communis etiam, et eadem materia t cii
aurei, dicit ipfe)differre tamen, modo, icpdc. nam aut interdum ipfe poeta
loquitur, aut nunquam, cuius in modo
tantum diffimilitudims,alteram ad Epicum, ut Homerum, alteram ad Tragicum, et comicum, ut Sophoclem,
et Ariftophanermpertinere.itaque inquit, ex parte idem eft imttator cum H orner o Sophocles, quia bonos imitatur,
ex altera parte tde cum Sophocle cjuod
agentes, Quid apertius ? Sophocles eft idc
imitator cum Homero, quamobrem idem ? quia cum eum EVa^ffcA/a, narrandi modo tantum ab illo
differre dixiflct, in reliquis cfle
fimiles ait, in materia, &in uerfu. eVto/ccw/Tz7r,^ fx^cov di ut ubvov 7npdfn&(ti. Solo ver
fit dicit aliqua ab f olui in \ipfatragxdta, tunc fcilicet, cum inftrumenta
reliqua conquiefcunt.Num poterat illuftrius a philofbpho fignificari
nobis, Tragxdiam efle verfu feribendam ?
num aperi ius, quam at ftimpto in eius
definition^quæ naturam et vim ipfius expri
mit, et rhythmo, et exteris (uauitatis inftrumentis,ita tamen, vt eam aliquando dicat vti lolo metro,
feparatim et reliquisEt inferius aliquanto, cum (ex Tragædiæ partes
enumerafler, et inter eas, Di&ionem,
hanc poftrcmam, vt melius fua fententia percipiatur, ac ne videatur, vt (f pe
loler,obfcure loqui, manifeftioribus,
quam vnquam alibi verbis, explicat, inqui ens, Dico dittionem ipfitm, verfuum
compofitioncm. Quid ais? fatisnetibi
videtur hoc in loco philolophus aperte locutus, ac fibi confueram obfcuritatem
prorfus oblitus ?an ad huc expedtas,dum
Ariftoteles ipfe reuiui(cat, et voce, quando verbis non credis,ad hanc te
(ententiam exciter, atque tra gicum tibi
yerfum in aures tandem, vel inuito, inferat? Audiftine, metrum, ac metricam orationem efle partem
Tragædiæ ? pars a fuo toto feparari qui poteft ? in naturam ergo ingreditur
Tragædixmetrum. Quoniam autem in princip o
nihil efle poteft ufquequaque perfeftum, et adeo limatum, ut nihil præterea poflit accedere, cum omnes
artes, et difeiplinx fiant acceffione meliores; hac de caufa temporis progreflu
multæ mutationes fa&ar fuerunt in Tragædiajquod commemorat in poetica Ariftoteles,
\nq\}icns,Tragxdia mulh. tas mutationes nafla 9 randem fuam cfi
confequutanaturam. A U rliJpfa ruitura proprium I I metrum in 7 rap&diareperit. Qtjid
opus eft uerbis Liropi? des te non
polle, tota reclamante natura, metrum eripere
ragædiac ?uonipf| poetæ moreni hunc.vt ais, induxerunt, sc tacukaterrf ipfi nobis eripuerunt
porteris, videndi meoraXed ipfa natura,qu#poteft omnia, hunc vfum præteri-' fit, effecitquemerneliora videre poflicartas
futura. Præce:a,cuin Tragatdiacconftitutioncm, eam, quæ pulcherrima r, nos doceret idem Ariftoteles, præter cæteras
optimæ conicubonis conditiones, eam plurimum laudat, vt ex celeberiwi^f^intbpcruaiitur
argumenta, non vt quidam poet£,qui' agam,
et qualemcunque luo modo (ibi lumftfere fabul£ ir.a eriam.quare præftantiores elle T ragædias
affirmat eas, tjux ire# Alihm.tonern ver
fantur, et Oedipum, et Orefiem.7 hyeite,
gelephum.Qui poteft igitur is phtlotophus Tragædias car nine coplcriptas reprehendere, et ad
oracionem lolutam edigere,qui Akhmonem,
et Oedipum, et alias ante cora nemoratas
fabulas,optimas efteftatuit, et optime conftituas f et cum probatæ Tragædiæ
virtutes, non bonæ virianoaret omnia,verfum et tacite, et aperte, non modo
laudauit, ed etiam neceflarium e(le,
atque Tragatdijs innatum, decrclit, arationem vero pedeftreni ne circuitione
quidem, aut te ftenominauitvnquam? L1MP.
Farcor equidem Pauline, nullam hoc loco
foluci termonis efle commemorationem,
verum nec in Tragædijs tllis,Alchmarone, et reliquis, vllain videmus ibi heri carminis mentionem, quare
non magis tua ratio liberam orationem,
quam nexam, et colligatam excludit. P.A V L. ReCfe tu quidem dubitares Limpi. nili
quas hic Ariftoteles Trag^dias nominat,
Oedipus Sophoclis ef. (et,Oreftes
Euripidis, Thyeftes Ætchyli :qu«e quidem Tragædi pulcherrimis, et luauiflimis
explicat £ ueritbus, adhuc extant. Deinde in illis ipfis verbis laudat apprime
philofophus Euripidem, appcllatque Tpocyi^coTaiuvi^farojii et, om mum foetarum maxime T ragicum. et cum in eo
diftributionem quandam non ufqucquaque probet, quod uerfu tame fcripferit,ne minima fufpicione quidem eum
increpatrquod profe&o fcciffer,fi
nec id probarter. Si igitur Euripides, qui
carmine Tragxdias dedit, eft omnium poetarum maxime Tragicus,hinc iure fequi uidctur,Tragardiam
uerfu (cripta, cfle pofle maxime
tragicam. Deinceps autem M y ejfe melioris
poeta partes y exipfa fabula conjlitutione terrorem incutere, atque
rebus ipfis y qua contingunt y eam vim attribuere, vi homines horreant y timeant y mifereantur;quod quidem,
inquit,/ uti e tur is\ qui Oedipum
fabulam audiet. Hæc autem fabula nota omnibus eft, et eius au&orem habemus
Sophoclem. Cum igitur pulcherrimas Tragædias,
et ut ars expoftulat, efficere nos do
ceat,ad quarum exempla Tragædias^erfibus exaratascornmemorct,quis hoc
loco dubitet, quin huiufmodi compofitio laudetur a phi!ofopho,quam uerfus
exornat ? Poftremo, ne uos diutius' in
Ariftotelis arte poetica detineam, quod quidem efletadmodum facile, propter
nimiam argumentorum copiam, quam portet
ea tra&atio nobis ad hanc rem
fuppeditare, plurimis alijs omiflis rationibus, utar eo loco tantum,in quo Tragoediam Ariftoteles
cum Epopæia comparat, eft enim egregie illuftris. SCAR. Obleruaui equidem aliquanto locum illum, quem dicis,
atque (i fatis memoria teneo, notaui
quoquc:& huic opinioni tuæ, Pauline, magnopere fauet. LIMP. Audiamus,
forcafle nihil oberit. PAVL. Comparans Ariftoteles hæc duo inter fe poematum
genera, fic ait .Omnia quacunque infunt in Epopaia, eadem prorfus habet et Tragadia\non
autem contra. Cum ergo qua: poftidet Epopapa, prorfus eadem fibi Tragardia uindicec,non
poteft ea ratione Tragoedia non fuo iure fibi uendicare uerlum. Secus enim
eadem &’ habere, et non habere
diceretur idem.Si,quac funt illius, ad hanc transferenda fmt omnia, non poteft Epopacia uerfum huic,ucl
quidpiam aliud negare, quin illi diem
continuo dicat Ariftotcles, et furti lite.
a . 3t edat.qua quide in
fimilitudine.ac (ocierate rcru illa dilfiitudo tamen intercedit, et varietas,
quod illa quam maxi longius produci, et immoderatius
excurrere, nulla cerdefinitaque mole,poteft, h^c verto brcuior fit oportet, et xaftior, intra terininos, et cancellos
coftinita, extra quos edi minime
liccr.htec vna diuerfitas. altera, (omitto nunc
tyyiAictvdc qua fuperius dixi ) quod epopatia: carme con iit hexametrum dattilicum catale&icum, et
reliqua; fpe«hexametri, quas duas et triginta Grammatici numera-it. Tragædiac
(& fi pofiet Hexametro vti ) iambica fune
ciora, trimetrum a catale&icum tetrametrum, qua caufa ? ia iambicum, et tetrametrumj nquit Ariflotel
es,funt utlad Uonem,uel ad motum
corporis, et faltationem,acio modatior a.
jrmogenes in forma incitatæ orationis, rhythmum Troaicum uehemen ter
probat in aliqua parte tragædiæ, cum qui
loquiturpncitatior ob aliquam perturbationem, vide lebet.& huius rei teftevtitur Menandro
Comico poeta, Archilocho. Kzj 'tvtov mtuneix cdctpyn, &j tc ycp&OA, ov3"ct tvreifiiSfcLf b\{yon
Sox.fi, ?" oydjy.ax; otjujtiSqa^tz. rametri enim aliquando trochaice
componuntur;Ut curltior fiat oratio, ac follitam orationem magis rcferat.Hæc turfiintex Ariftoreliscollefta doftrina,quam
non debens, ne fophiftas imitemur, uel ut obfcuram infle&ere, uel fallam
refellere. Quare,nifi quid habes amicilfimeLim- ' ^,quod his opponas.ad alios
au&ores me conferam,qui et fi hac de
re lentendam protulere fuam, non quidem con-
Ito, quali cogitatam, et meditatam hanc afferentes qua;onem,dequa nemo
dubitarer, led cafu quodam in huiuf. odi
ferinonem incidentes. LIMP. Equidem, vt uerum faar,non fatis uideoquid ad i fla
refponderi commode poC, aut cur alijs indigeamus auftoribus,ita fubtiliter a re
funt i : illo fonte deduff a, et exhauffa,
atq; manifefte nobis com oftratii. Verum
adhæferam illi ego (ententiæ,non vt A rfJtelf repugnarem,fed potius ut
opinionem, qua; noua eft,nec ignobiles auftores haberef,non omnino
defererem: afti, credo, quam mihi noua
placeant omnia, denique cu I r - L piebam
hac de ree differentem audire. Verum interea noti omnis mfhi fcrupulus ereptus, nam nihil dum
ad rationes i me
propofitasrefpondifti.quamdiu autem illæ ftabunr, non poflum ab illa fententia plane difcedere.
Hunc igitur mihi ii exemeris, ut
arbitror ce fa&urum, penitus in ueftram opinionem, ac libere concedam. PAVL.
quod iam eftinftn tutum, Limpi,
conficiendum prius opinor, operar pretium
eftenimea, quædi£tafunt,alijs rationibus, et aliorum pra?clari nominis
virorum au&omate roborare, poftea tuis etia
argumentis, modo pofTim,ratisfaciatn. SCAR. Re&umfencconfilium, et prudens.
LIMP. utlubet. PAVL. Primum igitur illud refppndeas.non ne Tragoediam, et Comasdiam,cxomnium&
ueftra quoque fcnfentia,poetic partes
efle dicemus an hic errof SCAR.
Sunt partes, nemini dubium id effe
puto^fLlMP-i Scribite me quoque uobi$
huius fententia focium.nam prarter AriftQteJisaiKftoritate^ qui de his æde EpopadakJeinceps egioin
arte,ueluti de trii bus ei ufdcm arris
fpetiebus, Plato quoque libro 7. delegi^
bus,alloquens Tragicos,. Poeta, inquit, voseflts, et ibidem, Tragadiauero poeta y &C(\UK fequunltur.
Hermogenes autem in libello de formis,
prope finem, id ipfum apertecpnfirmauit his tierbis. iota m&iTnfrortwebrW)
j ' ^ e coffauz Si $$ cPeAv&Kuv ttircoiuctrcov, $ 4 ? 4 W. 4 «-^7 i 7 r 7 roriac dS € r fetjoxP ia K&} h' /uto/ucoiia. quod
fpeties (it poejis ipfa Epo p ai a, quemadmodum raga dia, c Comadia, alibi
dittum ejl,Sed in re tam plana, nihil opus efle uideturau&oritate. PAVL. Rc£tc fentisjucr/ique .igitur,' Tragaedia,
et Comaedia poeticæ fpetifs i eftj ) et ad
poeticam .omnino redigitur. Sed poetice
loqui, ldipfum eft, quod, utficd.icam.met^^modq
bte,ac denique uer|ibus.loqui,ucl fcribere: Sequitur ex hoc omm parce
s ‘77 x l o et r i }} redcris fui fequi naturam, aut verfibus efle
feribendatn, aut fi lecus faciat, poetar
nomen abijeiendum. LIMP. Propo^ fiaonem,
Paulmc, fortafle non omnes admittent, ut aftumptum.non enim eft eunnibus
exploratum, poeticam elocu^
tionemomncmjinetro connexam, &addi&am efl~e debere? nam et fi ego uerum id efle facile crediderim,
fortafle non omne$'id iplumy/ic
umuer(epronunx?iatum,rccipient.Si igitur tibi negetur ab;aliquoyuidenum'pofftj
probare. PAVLa Quis hoc in dubmm;reukeer,oblecro
^aut ecquem tu legrfti poetam 4 qui
ircrlum fitunquam afpernatds, et ad lolutarai
tranfierit £VtO /LMp& Aiffo/Ufyj, dtidCCtl f Tt^0poefis proprta y
Compofitio et rhythmi, et qitietes^factle efl dicere, cjfcverfus; et koc
verum ejfe videt un Jimpltuter
vntuerfetn omni poemate. quando vero de Home «
ro loquimur Jttnc addamus oportetyhoc metri gertus ^hexametrum fciltcetJH ttdem alibi. Sunt autem poefis
propria^pr at er ceteram orationem y
ommno /wr/r. Carmen inquit hic^u£tor,fi generatim ) et uniuerlc loquamur, efle
/impliciter, et ablolute, proprium omnium poetarum, unicuique uero poetar fuuin
et præcipuum, ut Homero hexametrum In
quor illud etiam ‘ animaduertendum^bis
Hermogenem ufum efle nomine pro p r, j,
quafidubitarct;, ne non latis femel efleteius lententia percepta. Si proprium poetarum eft carmen,
ergo neceflar rium, et cx naturar
principijs infixum poetfs, et harrensj ergo
piarrei poeras^nulli.Idenim eflhcuiulque^proprium accepimu^quQdeftjUi
(oli peculiare, id uero non modo DiaJectip,(aj orator.etiamM.Tull. in Oratore
nosdocuit, hisruerbisrVerba propna, et certa quafi vocabula rerum pene una nata cum rebus ipfi$.Et Ariftoc^les hb.
tertio de Generatio i,:. .P ne u
LVCT1 ne animalium, de apibus
loquen$,dixit,?f i ytr&v anwrUiot
$ahrra/.praprrx et peculiare habet apes y et nemini comune^nafcq di modu.^Hoc rruhi declarandum fuerat cum ut raanifeil$ uidcrcs.uerfum conuenirc poetis, tum etiam ne
(e tamuehementer excruciet ille Cianippcus, quærens jinumuerfiisfie poetarum proprius. Belifarius Bulgarinus
eruditus uir et nuiltff ledionis& in
re poetica ucriatus 3 Dauuis Comadiam
Italico carmine fcriptam Italicis uerbis oppugnanfraiicuk quod ueriiis comicidocoi^rti non feruarit,
non eortcprebtendit illum poetam,quod uerfu (cripferiqnnmdioc faciendum omnino
cenfetifed quod non eo uerfus getfere quo dfl
cebat.Ait igitur,J2uanto alverfo pot^inotoycbe da eiafcun sao cetta,cbe'i proprio verfo dt J r agi o
narrent i fcambieuolt^e per e onfcgucnte^ comictfia il vtrfo Ciam bo s o ultro
uerfo^quello, tnquato fi
poJfa^repreJintanuXi poco.app reflo. donet almeno Daie in atzarfi tanto co L ner [o,c1f cglt usofe
peUua mantiner U de-cbr o dei verfo
Comico,e de Ua Come di a. Ij cobiis uero Mazonitistur frngttlari fcieth pr£dirus,poff loga hac de
re di(putationc,in quit.C oc/udo adunq;
in que fio propofito^he lapoeJia } la qualvfa
il patiar e^vfain ver (i,fc per fettapoefia deutejfer rit/matatf cbnfe^uentemenu tbe na e cqfa Ude u ole lo
fcriuerpoemiinproft % menoditu'ttit€popeiA(\&i\\b\
definitionem Pocfisafferssinquit/. poefia e nnarte imitatnce^fatta cov
verfi^von nutne rijcon harmonit
yfiompdgnati) o congionti,t quelloche fegue.
Francifciis RobortcHus,non infimæ clafnsaudor, dodus et eruditus femper habitus, in libro de
arrit.dicendiqu^rens, ‘ quo differar
poeticus fermo ab oratorio, tria proponit! poe- ' tarum genera,
primum^Comicuiri^ScTragicun^aherum He _
roictnn, Lyricum tertiuni. hisicadrifribuns, a it, C /// et 7 rgici
abaratortbusdtfcrepant^quod pedibus tpji^r metris verfum dl i gant, pedibus inquam 3 f milibus Joluta
orationi, cu paruapraitr ea verborum immutatione,£t poftca.tfi/jeirur atsum ab
ora j tbrio longius dtferepans alterum
ilLud pænci / er m onis genus 01
roicutri fydupltci modo,v ei quia numetos adbibet magu grandes^ quam illud primum, de quo diximus,
drrnagisfonorosi vel quid . uirba pene omnia loquendi formam immutat. Tertium
vero \L'y% C, fr~sy 3 s illud fer, uto
\nis gfffHt' poetar Lyricum),#, quod tonsis fime ab Oratorio y et populari difiatytum propter
sumeres, tum propter verba omnia
immutatarum etiam propter rerum immutatione.
Vides^uc-hicuiromnibus tliispoctaruin generibus tribuat u£ffus,'&.immutationerriuerboram et rerum,
quibus uel paruiri,Mol multum, uel
denique plurimum diferepant a populari,&foluta?in quo iUudetiammcmoHa
tenendum,quo poftea,occafionc data,
urar, Comicum:, et Tragicum poeta omnium
maxime accedere?d popularem orationem Sca
liger libraptitiaoari:idpoetief,definiens TragJediarti,inquit. 1 ragaita efi imitatis lUufiris fortuna,
exitu infelici, or attono graui metrica.
At lirfiint iuniores^ncc cernere, dices, ipfis adhibenda,fide$. Quanta igirar
tibi, qui itinior illis ? Cftentur
ergo.uetuftiores,nc iftharc fafta rcie£fciocau(a: noftra; ftt frau di; Teftitnonium dicat Euftathius explanator
illuftris Homerias autem primo lliadiflibroiic ait b 'Eius autem uerba libet alcriberejne uitium in alienis putes i
on eroiSti-m l&otmnaCt ry 3 Ubi
i,uu ifjceotiJeit, cognationem, et affinitatem exprimere poetarum oronitim cum-
metro potuit aperuusi poetice dicere
mini alipdeflc ait,' quam metrice
uejcaucrc uel leribere^ut Gomicbuel quicunque alius. nunr-,qi)i.d hic
audis y quod nollesi-autmmn hinc aliquid pofTe
tibi uidcrdr alienus, elici fenfus, quframdudum labantes opi -fiiones ucftnas luftincat,&.lalciati fi
uftathio aflentitur Maximus Tyrius, cum inquit,;} quis poetica defiderio
tenetur y æ. «edat huc( plulofoph ia loq uit u r) aliunde ajfumptis tantum me tris,
reliqua fupelUx bine illifuppeditabttur. Julius autem Pol lux,declarans,quidfit poeta,inq uit, Tfomvf^
ufow $tvic,.(& «e
tJ^ocvMmi^oc.metrordmvtmpoJitor., et ad meent
« oncit at fis, Yloiituem di, mJoj, dcruxnz, pnfi , 'Myn t/xuiJ/XJ; k,ci— tutiia, Jpxycpfitt. poemata funt
odaycantusyverfus, oratio merfibus aHigata,C omadi^T ^^iJLatuit,apmor,
crudifumiiirS Pollucem, tantum facinus
in poeticam facultatem irrcpfiflej nec
eiquifquam inaurein illud infufarrauerat, nefas cÆTrag9dias, et Comfdias,ultcriukpoft
rtlad tdmpaquUasfcxi rare
carmine:timuillet enim fomffefuturicuiufdani a?ui li matiora^quam aurea iudicia,
nemorumque pottbac hornipurn magis abfterfum palatumquamobrem
non£Vfui7/oy^ lid iftis poetis
adiudicafiet-Vcrum quis in hoc
argumento, ueJ apertiora uerb,ucl firmiores auftores defiderer«?num hos
uiros tot$& tales, errafiedicasJequidemiftd
snodoieuiper crraretnaUm \ bis ducibus uram quamcunque monftranribus
^laJMvquam iuniofem aliquem, uej
fliehora/ponfione fafta pollicentem, fequi. Sed placet ne conijoaimjs luinc ipfum in errorem, Platonem
V ik rurfus Ariftotelem ?.fie opinor
agamus, mulriplicarisenim errbru, et huiufmodi
fentemiarum focijs, fortafle facilior erit erran tiumcaufa. quid igituraicitihaiicfcntentiam
Plato.. Hawr funt eiusjpfius uerba,ex
tertio de republica libro deferiprapk
Dicam fine ver fu, non ehimfum poeticus, ergo poetici non fine uerfu dicunt, hoc enim tios. locus a
contrarijs docet $ et qui
fineuerfudicunt T aiiticribuhr, hacMroione poetas non fun t refesrendi,ldem'aiitem iqlpive
fexcentis m^dis hoc ipi
iurrVexjriicajfc. Arpnt rttimwbtspirAridfitiqiJ ii Conii erfio Fi cltf
i£)quod efontibivi tftabuiwcL fcaturufiraurtenm, vc 'fioejov 6t pquando magifter cius propria confeffionc conui&us cft. quid
igitur is ait?ljhrotet tio opiiior,
artis Rhetoricæ, fic loquitur o J^uamabrcm numerum habere debet cratio, ver/um
vtfo pequaquam y e/?ct enim poema, neque
vero accurate numerum:, hoc autem continget j fi ad qnendam uficjue terminum rOratio inquit/
{oluta metro caFcredebet,fecus enim efletpoema.tribuitergo poemati ver 7 fum;ex quo fequitur& illud alterum,
foltitam oratione non efle poema. Si
enim omne poema verfum habere debet, oratio vero foluta nequaquam, tu ipfe iam
concludito cx pra2ceptis logi cis, in fecunda fyllogifmorum figura traditis,
nullam orationem folutam efle poema)ncc vllum poema foluto fermone pofle conflare. vidit hunc ipfuni M.
Tullius locum rn Oratoread Rrutunhdixit
cn\m',H'giSun( Ariftotcles) verfum inoratione vetat ejje y numerum iubetScd
clariflima eius audoris cft in tertio libro deoratqrq fentetia,cum ait./r^ inchiferam errantium' hominum Societatem. Sed
hoc loco fcire ex
te,Marcclline,vclins,ecqu£ fit ifta neceffitas,qu£poc tas cogiquetha uerfuiincluderefmemini enim te
ex aftrorum quibufdaraafpe&ibus, &iq;leftium
corporum fitu/arpe mor bos,ac morborum
acccffiones prardicerc bonas, et malas in
ægrotantibus, num pernities expe&anda fit, et interitus anfmantis,
an uifta malefica materia, falus. etiamne poetas aftrai refpiciunt, et ad carmina compellunt inuitos
! Mare, neque uiolentiam aftrameque
neccflitatem inferunt vllam, et eaco
getenoftram uolutatatcm pofle nego,uim in his inferioribus habere, no nego, magnam illam quidem, fed nec
abfolutam, et impedientibus
caufisexpofitam, atque fubieftam. Necet
fitatem in ucrlu eam arbitror efie, quam poetis homines, ex rei principijs edu£tam,impofuerunr.nam cum
uerfus fit men fura cantusj&foni,
modorumque omnium in mufica, his,uc
Officio fuo fungantur, neque tamen id fine menfura poffint, ncceflanuin omnino ea de caufa fuifie uerfum
exiftimo, qui fi poetg detrahatur, poetæ
nome ex ncceffitatc cefiabit,quicquid enim neceffitacem habecaliquid agendi, id
fuæ natura! fequitur abfblutionem.quod
fi quandoque ccfict, aliqua ui
coa&um ab cffcftione,ad quam necefiate fertur, ramqua lu$ naturar uiribus, et propria conftitutione
nudatum corruit, deftruitur. fed extra
tempus hæc a me requiris, quæ multo
maioris indigebancotij. Nunc autem audi, quid inihiueniat in mentem. PAVL. Quid ? Marcel. Cum eflem ad
Lacum Larium (Comen fis ditionis is
lacus eft, atque adeo regio illa tota )
magnam ibi mihi conciliauit eo tempore ftudiorum, credo, fimilitudo quædam amicitiam, et familiaritatem
cum Bonifacio Vannocio,uiro, mea quidem
lentenda, fumme do ffo, atque omnium'
ardum, et difciplinarum liberalium, maxime ftudiofo:atquc ea de caufa
principibus uiris mulds.prj C 4 ferti ra L , (ertim uerofummis Pontificibus in urbe Roma
ndn (blumprobato, fcd etiam ualde caro; quem ego cum ob fingularc doCtrinam, tum tftaxi me propter morum
elegantia, et fuaui tatem, vnice diligo.
Eo igitur tempore Cimeiufderacflcnego fenreritiat, quam nunc tuetur Limpius,
multis iile modis refellere meam illam
opinionem folebat, duabus prarfertiim
auctoritatibus, altera Ariftotelis, Dionis Chryfoftom i alteraquas
ego,fi tibi nunc fortafle non occurrunt, libentiffime ftfr bijciamrerit enim mihi iucunda fatis hominis
amiciflimirc; cordatio. PAVL. Mihi (ane
gratumerithac in re aliquid! audire,
quod memoriam meam fugerit, vtinam vero no tanr. inulta perpetuo fugerent. Verum qurd
afferebat amicus ille tuus. MARCEL.
Ariftotclis in artc.poctica hæc verba recitabat. Epopaia traga dia fimilis du
taxat efl^ quod metrico fer mone prafl antium virorum imitatio efl vn Duobus
tantum his inter (e finules cfle ait
Epopæiara, et tragardiam, quod vtraque imitetur bonos et quod carmine imitetur
vtraque;. verfum igitur in exquirenda
tragardiæ natura,vna cum imitatione bonorum &huic, et illi tribuit
Ariftoteles : in qua
fimilitudineTerfus^iflimilitudinemaiteflcqiiandamjquoci illa fimplicem, et vniufmodi verfum,
hexametrum, inquam, heroicum fibi
delegit, harc multiformem, et varium, nec vna
tantum idea cofla tum, qualis eft iambicus, et tragram Dior! ucro. fermoneficait, T«c
dilpoLycoSiouird^ji^vpcii dc ioiM, y
Mfa) cfi rct iet/u/Biictircl di ua^Kciipct^ippuei. j. ea~ rum.qua funt in tragadta, valentiora
qutdemjvcrfus dicovt de - cet, permanent
jnolltor a quadam effluxerunt Vim carminum
cfle magnam in comedijs, et trag^dijs aftcrit, et illa,ut decet, perpetuo tempore manere, nec ufu, uel rerum
conucrfione mutari;molliora ucro,
cantus, (altationes, lafciuias quafdam,
Sc aliqua nomina, ufu, et uetuftate uar iar i; comparans ip. fbs uerfus ofiibus neruis, et mulculisin
corpore, qu neque lenio deceduntrrelrqua
pinguedini, et reliqois,quapcito,paruoque momento concedunto et euanefeunt; L1MP.
Hui, ex aquis ulque Larijs in nos Arietcs, et Catapultam
irum ni edam ex TrogIoditis, et exipla
otide. Tu veroMarccl line Hne valde faslix es iftis amicis; me autem,
vt vides, oppugnat omnes. MARCEL. Ego monitus ab amico lapienti,
muraui fententia,vtaudifti;tibi vero
multi suthuiufm odi amici, nec tamen
audis quenquam. PAVL. Perplacuerunt,ira viijam,
quæde Vannocij amici tui, viri vehementer, vt video, do&i, lententia recitafti.quamobrcm&:illi 3 et tibi
Marcelline,gratias agimus omnes, fific videtur Limpio. LIMP. Quid ni? PAVL. Sed redeo ad Ariftotelem. is libro
tertio artis Rhetoricæ dixit, Sed diuerfa e fi orationis foluta y et pocticafliclio^ne que enim qui tragadias faciunt y eodem
vtuntttr modo fle d ut ex te trametris
ad iambicum fe contulerunt, quia fermoni inter alia metra fimilltmum fit fle nomina abiecerunt y
quacuque prater con fuetudinem Loquendi
funt. hoc autem ipfuin ijlclem pene verbisdixit,Vtdudumex Marcellinoaudiuiftis,
Dion Chryfoftomus,ex quibus exprefle patet, qudam accidentia ( liceat mihi fic dicere rd ovu^nxAm) immutari
quandoque.cofuetudine,vt ante docui, verfum uero,tanquam artis intimum, et cognatum inftrumetum, nullo vnquam tempore.
LIMP. nulquam ego medius fidius
Ariftoteli adeo cum præceptore fuo Platone vidi conuenire, vt in hoc tantum
argumento, in cattpris uero (emper
aduerfarius, et oppugnator. Verum quis
ille Gratcus eft, quitanquam aliquid 6c ipfedifturus, propiushucaccidit, et nosintuetur? PAVL.
Dionyfiuseft ille Halicarnafleus, rhetor
egregius, qui Otta u ia ni A ugufti
tempore maxima ingenij laude floruit. Accede amice audia mus quid is dicat.in libro de compofitione
loquens de loluta ora t io n e, inq u i t, O tJ fifijroi ^ Qafixft y\
iuutfpWyOt/S tppv&p ov ttji r riuj
ctvcif SoxSv, 7 roiu]ua yd p rco$ i^ctf, criipct-non tamen oportet ipfam{foluta
ora tionem)videri metricam, et in
rhythmis conflatam; poema enim fic ejjet
y et carmen y et a fua ipfius forma recederet. quas quid e ' fententia fuerat a Cicerone in libris de
oratore, ac prius ab Ariftotele in
rhetoricis prolata^quam etiam confirmauit De
metrius Phalereus in libro de interpretatione, ubi de compo fitioneagit. Verum unus mihi reliquus eil pro
omnibus, que pene oblitus eram, ordine
quidem poliremus, dignitate uc ro inter primos, optimus et poeta, et artis
poeticæ magifter. L1MP.Quem dicis ? PAVL.
Horatius is eft. L 1 MP. Re&epræclarum latinitatis, et carminum au&orem
dicis.nec ignd ro,cum libro (atyrarum
primo dixifie. PoHiorcgumfattacani t, pe de terpercuJfoM eft,
Tragsediastrimetro carmine (cribit. Et libro fecundo Carminum, ode prima, Paulum feuera mufa tragadia, ? t i Defit theatris, mox vbi publicas '• ^ '3'i
fce? t ..I ! 1
Res ordinaris grande munus y 1 1, Hunc focci capere pe dem, grande fcjue
cothurni, Alternis aptum fermonibus, et populares Vincentem Hrepitus, et natum rebus agendis. Audifne comicos, et tragicos, iambum fibi
delegifle, ad fua poemata componenda ?
cuius fafti rationem etiam additi iure inquit, quia isuerius eft aptus
huiufmodi (ermonibus, et colloquijs,aptus aftionibus, et rebus, quæ contrahuntur
in tragædijs,&comædijs.& alibi. hffutire leues indigna tragadia verfus.
non debent efie leues, inquithumileSj&
inanes, urin comædiajtrag^diæuerfus,fcd contra graues, iU luftres, et fublimes, perfonis, et rebus
confentanci. Idem, uariatis tamen
ucrbis,eo ipfo in libro præcipit, inquiens,
Verfibus exponi tragicis res comica non vult Indignatur item priuatis,ac prope ficco - Dignis carminibus narrari cæna T hyeftc. Idipfura Idipfum nos hic- admonet, ut res
tragicas non comico, et exili, fed
elato, comicas rurfus, non lublimi, turgidoque,
fed humili carmine fcribamus.num hic vlla foluti lermonis eft habita ratio? aut vfqua vllapedeftrij
orationis mentio? At id Horatius non
vidit. Latuit Cane hominem minime poetam
et huiusartis rudem, iftlwec noua ratio fcribendi.tur piter et iple cum ca: ter is, quos
audiftidapfue eft, ijfdem plane poenis obnoxius. LIMP. fortaffe Pauline, fi
fuit error, non tamen errauit
Horatius.non enim ipfe, vt putas, hoc admonet, aut præcipit, vt in Comædijs, et
Tragatdijs, verfum adhibeamus, ted
vfurn, &C confuetudinem illorum, et fuperiorum temporum, fequitur/ortarte
non probabat, quod reprehendere non audebat. PAVL. Male tu quidem de tali viro : videris exiftimare. nam quid ais? eum
ne,quifummam fit apud vniuerfutn populum
Romanum ingenij, ac poetica: facultatis
Iaqdem,conlequutus, quiq; artem interea feribat, et inftituat iplbrum poetarum, præcepta
regulafquc nobis tradere, quæipfe non
probet? tantaqueefle mentis angu (lia,
vtqua; fecum ipferefpuat, et excludat, ea numfefte reprehendere, vel
aliquo modo laltein indicare, aut innuere non
audeat ? &c ad artem reuocet ea, qua; fundamento nitantur Ullo ? himium illum accufas,dum illo modo
defendis, et nimium/eripis4lli,cui tantum timoris adiungis, Tu vero quid expe&as ? liurn ut dialectica
ratiocinatione, minutoque illo
differendi genere concludat hoc, non illo modo,(cribcndu ? Profeffofiuel ex Dodon?o,uel
cxDelphicooraculo.uelex haru((ucorum
aliqua difciplina,cognouiffet Horatius, poft
mille (eptingentos annos lore nonnullos adeo fui capitis ho mines, qui hac de re dubitarent, ac turbas
facerent.ue erat hu manus, ac liberalis,
et in feribendo dilucidus, aliquo certo,
ac pleno (yllogifmo tibi fatisfaftum uoluiffet. uerum id non cogitauir, neque potuit, in re tam illis
temporibus nulli dubia. tam explorata. Veruntamen attende quado. Qmdfibi
polunt illa uerba ? Verftbus exponi tragicis res Comica no vult. Non ne hoc ipfum? Res Comica non debet exponi
uerfibus tragi cis, (ed humilioribus? id
enim hoc loco uerbum iliud uoluntatis poteft; forma di&ionis cxgr^cis
inue&a, qui fic loquuntur, ut
Ariftoteles in politicis, BaAwrff S' 6 fiawX&k €iV(tf, 07TCOC 01 ttKTH/LfyjOl T CXA bdoA
Uti U.£lX,OV 7TCL%Ctm debet rexeffe
cuHos. Sicctiamidem Horatius in cadcni epiltola. Et docere volunt, et delettare
poeta.Vovro in illo uerfu£ ffutirc lenes indigna Tragadt a verfusf\ uid eft,
Indigna fffuttre, nifi non debetmon ei conuenit ? Cum liero inquit Jambum
efleaptum alternis fermonibus, et rebus agendis, non ne tibi uidetur hoc efle præceptum, quo
iubcmurdn Corruedijs, et Tragadijs nos eo uerfusgenere uti debere,
tanquatn ad illa poemata uchementer
accommodato 3 Quæ poteft hac efle lex
clarior,quod certius madatum ? Quod fi te para
adhuc h?c mouent, et aliquid magis cxprefium, et enuclcatum,appetis,itaq;tanquam
ex fyngrapha mecum agere placer, efto.Lege uerfus hos, qui fequuntur. Syllaba longa,brcui Jubietta y vocatur
tambus y - ' c i Fes citus y vnde etiam
trimetris accrefcere tufsit. Nomen iambeis, cum fenos redderet iflus Ht
reliqua. aux fequuntur.Quid adhuc
defideras?iam non modo uerfu feribi comdias,
et tragardias iubet,fed etiam, quo uerfus gc
nere, docet, lambis trimetris, inquit, aliquando tamen recepto, in
quibufdam ipfius uerfus locis, ad comprimendam iabi velocitatem,
pedcfpondeo.neque hoc fuit illi fatis, verum
prsererea vitia, quæ in poetarum Latinorum verfus irrepfo ranr,obferuat, et carpit. Verum his omi/fis,
illud ex tc libenter audierim, eruditiflime Limpi, qui tibi venit in mentem, Comicis ac Tragicis tantum verfum
eripere,Lyricis, et L : picis concedere? vel omnibus tribuenda licentia, uel
neganda pariteromnibus,atqueomncsquemulftandi.
non decet alicuius efle parris, et uelut
accepto munere, fic’ tandem reiponfa dare, profitentem litteras. L1MP. Non
mehcrculc quia partibus ftudeam,aut
alicui meo commodo fcruiam,id facio; fed
ita res cft,uereque fic fentio, non enim eadem eft vtriufque partis in uerfu ratio,aut ius idem,
fed ira diuerfum, ut non iniuria alteri
ademptum uoluerim.altcri feruatum car
men. PAVL. Quonam modo diucrfa ratio? hoc explices opto. iVptO.tiam mihi fecus
videtur^fortaflcctia Ariftoteli. LIMP.
Dixeram in principio, fi meminifti,perfonas in comoedia, et tragflcdia, quia prodeunt in fcenani, et fe
populo committfit, incredibile videri, in fubitis illis colloquijspofle, ne
mini murnquidem, nedum per totum diei
fpatium, ex tempore verfus ita concinnos
fundere, qui medicatione multa potius
indiguiflent, et rofis,ut aiunt, vnguibus, atque ea caufa luit, cjuia nimirum et decorum, et verifimile
turbaretur, vt illis poetis detraxerim
verfus, et foluram adiudicarim oratione.
Tiumtd meminifti ? PAVL. Quid ni ? verum nonne et tu itieminifti,mead hunc vfquc locum diftuliHe
rationum illarum folutionem ? LIMP. ficeft. Sedfinequflb tantifpcrdum ea
perficio, qua deverfibus heroicis inchoaueram. PAVL. Perge. LIMP. Dico igitur
iftisuerifimilis, et decori detrimentis,
verius no efle (ubic&os epicorum. MARCfcLHocopifs, hic labor.namfinon rlli,
ncc iftos ego arbitror j aut fi alteri,
et utrofque. LIMP. Habeo quafdam ego ratioines, quibus uideor id
poflecohfirmarejiure ne, an (ecus,uos
jpfi iudicabitis. Primum ergo, perfon a, quas colloquentes epicus
introducit, plera que fune illuHres, et graues\itaque non adeo difi editur a. decorosi verfibus inter fe
loquantur. Deinde eiuf inodi
collocutiones minime totum complent epicum poema; relinquitur aliquando
poetxfuits dicendi locus, cui verfibus loqui non modo licet impune yfed maxima quoque cum
laude. quamobrem,• i(fr fi aliqua et hic,
minor fit tamen b ac de caufa.de cor i iattura'frater e A, quod eleganter fane
fuitra Platone declaratum, £ 'piceus poeta cum aliquos inter fe loquentes
inducis, non tamperfo + nam^& dici a
fu a celat^quam orationem fuan^aken a fimilhmam. reddere conatur .ar Comicis, et T ragicis
vmntno fecus, dr di&4t dr p er fonas
proprias celant omni tempore itaque in Epopaia et fi dgamemnonem^aut^Tumitm loqænt em audiamus,
non tamen ii carminibus differentes
concipiendi funt a nobis, fed ipfe poeta
•eorum dift a t qux aliter pronunciata fuifie exiftimaripoffunt,cAr mine cop Lexus. quare uerba T itrni,eu
/igamenonis^quafoLuta ora itione prolata
fuffe verifimile efl,abi Homero, drVirg verfbus /ayr/w^r.PAVL.ingentfm (ane laboie,iudafti
Limpi tju ' iftis LV CII mimjs, at
quod minus eft, non mutat iplam
labefaftandi fpetiem uerum hoc
omitto.quid autem ? illuftrcs uiri ^ atque adeo reges ipfi iaptiores ne
tibi uidentur ad uerfus conficiendos^uam quiuialius,mcdiocri loco
natus?quisgrauioribus iftis uiris tantam
eft carminis elargitus facultatem, alijs ncgauit. negotia quidem
plurima, et magna quibus omni tempore tui reges ifti funt implicati y eos potius ab- ociofis
huiufmodifcuris plane
deterrent-.mediocres hxc ratio magisdecet qui uel egeftatc coa£ri,uel ocio inuitati, quo plurimo
affluunt, ad huiufmodi ftudia minus
argrefededunt.Sed non repugno, fit hoc regii, et principum uirorum proprium ornamentum, et tanquatn hereditarium eisa maioribus reliftuin s
utyueluttMarfi, uel Pfilli ad ferpentium
iftus, fic ifti fmt ad carmina nati^quidi
non ne et Tragedialuos habet principes, et grau esui rosi imo grauiores plerunque,maiorcfque, quam Epopæia
? Cur perfonis
infignioribus,Epici&qmdemcQuenit uerfus, ijfdem ucro T ragicis non conuenit? Cur illos
probas, hos mul&as? fi
nondifferwirinterfedignirate,curdifferunt pæna. quoru dignitatis præmium eft excufatioad
impunitatem, cur eorun ^ dem ratio
immutaturad poenam, nihil immutatis rebus?Cur
in pari dignitate,' parique peccato, non paria funt ipfa prg. mia meritorum ?Dixin’tibi antea ite partium
ftudio duci? lam uero alterius rationis
leuirarem haudquaquam maiore flatu
diffipabimus. Cum enim in Epopæia minorem fieri dicis iftius decori
perturbationem, quod ipfc poeta fæpe loqua
tur,irrTraga^ia maiorem y quia nunquam, non ne partem magnam Epici poematis eodem plane crimine
condemnas. quo Tragædiam?& aperte confiteris, illam ip(am partem, quia decorum peruertat,efl’e foluto fermone
(cribendam, ut Tragacdiam, reliqua: ucro,
in qua poeta: perfona loquatur, uerium
pofleiure permitti ? Curhasc noua cogimur in poeticam inducere monftra? cur
quod eft uitiofum, et uerifimilftrepognansdn Trag^dia cenfes efle mulcandum, in
Epopacia non folum excufos,fed etiam laudas, et admiraris ? unde tu naftus es
hanc in poetica potcftatem, ut eodem in genere peccati, alterum prorfus
abfoluas, in alterum afperius
animaduertas? At loquitur enim hic aliquando poeta. ergo pars hæc immunis alteri cauere poterit
obnoxia: ?Quin hac ipfatua ratione, iam
Epicum poema deftruitur, et huiufmodi poeta non erit omnino poeta.Nam fi,cum
perfonas inducit,!!! verfo fit verifimilis, vt tu ais, et imitationis aliqua ia£hirajcum
ipfe loquitur poeta, vt Ariftoceles, ne imitator eft quidem,quishocnoninteIligit,iftum poetam, et cum
ipfe loqaitur,&cum alios facit,
occulcata fua perfona, loquentes,
prorfus in imitatione peccantem, nullo modo polle, 11 tibi et Ariftoteli credamus, appellari poetam, quid
enim ait Ariftoteles ? a u d i. A &rp$£t A bynt ovy 'b%i xaf % rcwizt uiunTH$. quam minimum debet ipfe
poeta loqui\in hoc enim non eft
imitator. Secunda igitur illa tua ratio, facili, vt vides, negotio corruit.Et iara res dedufta eft ad
Triarios, atque ad tertiam te recipis
aciem, in qua videris exultare, ac nobis infultare ferocius, quafi melius tibi
priora procefterint. verum yide ne tui
te focij prodant, et Platonis au&oritas illa plane de(erar.isenim,fi nefcis,adueriaturtibi, nec
fauet Ariftoteles. Diuerfam efferationem ais, Epici poetæ, atque
Tragici:& huiufce varietatis affers
etiam caulama Qm}d Epicus, dum fuos
illos loquentes facit, perionam fuam non celat, cg let au tem Tragicus.Epicus præterea orationem fuam
alienæ fimil limam reddere canetur, et a
(e quærat ad loquentes, fimilitu dine
quadam orationis, auditorum mentem auocarc. et denique Agamemnonem, ais, aut
Turnum, non tam loquentes
i4Kiuci,moreComicQrum,autTragicorum, quam fimilitudine orationis"
effingi, itaque nos non concipimus Agame
mnonem mnonem carmine differentem, fed poetam ipfum eorum di £fca carmine compieftentcm. Hæc, nifi fallor,
eft pene tota rationis tua? vis, &' probatio, valde mehercule inuoiuta, et perturbata,
uix ut hunc inde fenlum elicere potuerim $
multa præterea congeris, et confarcinas, quæ nunc repetere non eft opus
.. eodem enim omnia corruent argumento. Nam vt tibi concedam, vera efle, quæ
funt hic a te di£ta omnia, quæ mox tamen
accuratius examinabimus.. Epicum poetam
ais, Homerum, et Virgilium, exempli caufa,
mentem auditoris ad Agamemnonem, uel Turnum, fimilitu - dine orationis, auocare, et illis orationem
fuam fimillimam reddere.audio.fed nonne
et hoc ipfum Euripidcs, et Menan der,
nonne Terentius facitfnonne Sophocles orationem fusalien?, illis inquam, quos
loquentes inducit, Vlyfli, vel Jphige niæ,
fimillimam reddere conatur f&ad illos mentem noftra prorfusaucrtere^&quemadmodumin Epopæia
nemo eft, qui illud ignoret,ab
Agamemnone, ucl Turno prolata uerba, et Merius, non Agamemnonis efle,uel Turni,
(ed Homeri, uel Virgilij,fic etia in tragoedia, uel comfdia, neminem icc.
v fugit, quæ Dauus, aut Pythia, aut
Oedipus loquitur, ea non iplbrum efle,
fed uel Terentij, uel Ælchyli uerba, et ut illius poetæ uerba laudant, et admirantur omnes, non
ut hiftrionis. Proponamus enim hos duos nobis poetas inter fediftin&os, ex altera
parte Epicum, ex altera Tragicum. Epicus qut
dem diu meditatus carmina, demum Achillem faciat loquetem, aut
Therfitem, atque hos dicas, non ex tempore dicerefed epicu,qui eos induxit,
cogitato uerfus exarafle. qnæcunque in hanc partem tu conferes, eadem ego
ftatuam in alteramjTragicum poetam dicam, diu meditatum fua carmina, tandem introduxdieloquetem Oedipum, Thyeftcm,
et hos non ex tempore loqui (ed
tragicum, qui illos cflinxitintcrfe
colloqucnres, carmina per ocium commentatum. Acdeniq; ubi tu nominabis.Epicum poetam, ego comicum
alit tragica continuojfiquando tu dices,
perfonæ nonex tcmp.oreloquS turin Epopæia,iciunrenim
Omnes, ea quæ dicuntur ab illisui
apoetafuifle cqnfi&a ) et ego, nec tragicos a&orcsimpcoiufo.1. -
recitare, cum ignoret nemo,qusecumque tranfigunt illi, poetam id
cxcogitafle.deniquc par pari perpetuo referam. Sed hoc fcilicet te decepit, quod pro poeta, in
Epico quidem poc mate, eum ipfum
fumpfifti poetam, quem dicis non ex tempore, fed diu meditata poemata
componerejin quibus intro ducit et feruos,
et reges, et alios, inter fe colloquentcsrin Tra gico uero,uel comico, non poetam, qui eodem
plane modo confcripfit,&: eofdem
induxit agetes, fed loco poeræ,hiftrionem, et a&orcs repofuifti,abietta
poct£ memoria, ac fi nullus unquam
fuiflct,ncc illius opus ageretur, fi enim erepto nobis et omnibus hominibus, aliquo cafu(fingamus
hoc,sut enim liberæ cogitationes
noftra?)fi erepto nobis intelle£hi,ac men
te, qua cuiufnam fitilla tragsedia,uel faltem alicuius eam efle icriptoris nouimus,in folos a6tore$, et hiftrioncs
animum in tenderemus, forrafle locum
haberet aliquem illa tua ratio, nunc
uero aliquos e(Te, et fi raros, adeo metis expertes, ut hoc fibi perfiudeant, non nego equidemjmaximam
uero partem nego. C^uare, cum ais, non
fubito fua carmina fundit epicus poeta,
(cito, nunc (altem, nec (iibiro fua fundere tragicum.In decorum eft, tragicam perfonam, qua: ex
tempore loquitur in (cena, verius
(acere,indecorum item fuerit, Didonem iam
iam morituram, aut Mezentium multis vulneribus confoC fum, et iam expirantem,in ipfo morris
confinio et ipfum ex tempore tam
eleganti, et elaborato carmine ludere. At enim,
qui Mezentium effingit loquentem, meditatus eft orationem et verfus illius antea, quid ? non ne
meditatus elt Æfchylus, qui Ocdipum?Sed
nihilominus Æ(chylo, et Sophocli cura:
ruir, vt ha?c meditationis fufpuio verfu iabo,id eft, populari (ermoni fimillimo,raquamobliuionequada
obrueretur. Vides ut illam tuam tam decantatam differentiam ad nullam re degimus differentiamffed potius ad conlenfum,
et couenien tiam fummam?Ar loquitur in
Epopada quandoque poeta, in Tragacdia
vero minime. Hoc (ane tantum ftatuit Ariftoteles inter h xc poemata dilcrimen.Scd num hoc
alteri potuit eripere verfum, alteri vero tribuere ? 1 ino vero eodem in
loco philo(ophus& ijftJem verbis
tuadi&a refellit, mea confir yo mat.ait enim, hoc tantum differre, quod in
epopxia loquitur interdum poeta.in
ceteris autem egregie conuenire, in mate
ria, et inftrumentojnam vt antea audifti. Eodem, inquit idem Ariftoteles, inftr umento, et e ad e imitari
poJ[umus,w cujtoIc, cuitoL, Sed
differetia folu erit™ coc,inmodo. quonam modo tvel enunciantet, inquit, idque
fitie occultata quandoque per fi va,vt
fecit Homerus, fine nunquam, vel omnes agentes et efficiettes aliquid
jmitatiyVt in tragadijs et comadijs:£uare is ipfe Sophocles partim idem
imitator erit cum Homero, quod vtrique imi
tentur bonos, partim cum Arittopbane, quod agentes, £ pavrxe 9 ideft,in attibus occupatosfimitentur, Vides,
quam aperte tuam opinionem excludat,
congruere aflerens cum Epico Tragica
inftrumento, et perfonarum qualitate, quas inducit vterque, vna re tanta diffidere, inquit, enuntiatione
quod alter continuatam fequatur,altcr
interruptam, imitationem; reliqua vero
omnia, quacunque infunt Epopxia?, cumulare
fibi vedicaretragfdiam.vides,inquam,nulliusexillis tuisdifferentijs hic
fieri mentionem, atque cogitatas illas perfonara occultationes, et exteras nugas, euanefeere
velut fumus. V erum fi perpetua poeticæ perfonx, velut in trag$dijs, et comg dijs,occuitatio,verfusvtaduIterinos, et fucatos
expungit, ciufde aliqua narratio, vt legitimos, et uerifimilcs,recipit,quid paftorali poemate fiet nobis^quid Virgilio in
Bucolicis, quid Theocrito
inldyllijsfreijciemus hosobfccro, qui paftores ia ter fc, et coram alijsjcontinuato fermone
loquen tes faciunt, nec vlquam poetx
perfbna confpicitur,aut uox auditur ? Parum admodum a comædijs, quod ad agendi
rationem pertinet, illa videntur paftorum differre colloquia quare perturbatur
et ibi decorum, ac dignitas omnis .neque enim verifimile, paftores ea carmina
fundcre.Sarpeigitur in alias tibi necefle erit incidere difficultates,
&anguftias,Limpi,du ex primis conaris emergere. Aut igitur Epicum errare
dicas, una cum Tragico,aut fi alterum
excipis, neutrum. V erum extra rem
fortafle minime fuerit, illum ipfiim Platonis locum, unde huius manauit initium
difputarionis^dfcribere. Is autem terno
dc Rcpublica libro, fic ait, moBi igttur vfque ad ea ver - bd, Precatus omnes Achiuos, Atrida s maxime,
duo populorum ornamenta,ipfum poetam loqui, neque conatur alio mentem
noftra conuertere,tanquam alius aliquis,
quam tpfe loquatur; deinceps autem it a
loquitur,ac fi Chryfes ipfe fit, atque quam maxime conatur efficere, vt nobis
non Homerus is e jfe videatur, quilo quitur,fedfacerdos fenex. Et paulo poft. Verum
cum orationem ali quam profert } tanquam
alius quidam exili ens, nonne tunc dicemus, orationem fuam ei quam fimillimam
reddere,quem introdu xerat loquenteml An
non alteri fe fimilem reddere vel figura, vel
voce, efl eum imitari, cui factt fe fimilem ? In hoc igitur, vt videtur
y dr hic, et alij poeta per imitationem narrat. Aficntior.fi au te fe nunquam celaret poeta, vniuerfa fine
imitatione cjfet, et poefis et imitat/o
faci a. Scito tgttur, contrarium huic accidere, cu quis interpofitum poeta fermonem auferens,
alternum, et mutuum relinquit. Et hoc, inquit noui circa tragadi as huiufmodi
quidam exifiere. Refte opinatus es, et nunc
tibi aperire poffe me arbitror, quod antea non valebampoefim fabular u que fici
tonem, hanc quidem per imitationem efifc
totam,vt tu dicis, tragadi am, et co madiam, aliam per folam poeta
enunciationem, quem repones in
dithyrambis, aha vtroque modo, vt in Epopata, dr alibi. Hæc fune Platonis uerba, paulo diligentius a me
multis de caufis re citata,primum,ut
perfpicuc cerni poffe t, a Platone differentiam inter epicos, et dramatico^rccenferi
nullam, præter imi tationis aut
lolius,aut una cum enunciatione permixtæ; nullum autem interea commemorari
ucrfus& orationis folutæ
difcrimen.Tum autem, utrofque poetas imitando, maxime perionas fuas celare.Tragicos quidem, et comicos,
tu ipfæ fa
ter!s,epicosuerocogeristateri.Si enim.neges,huicipfi Plato ni, bis idem affirmanti
fortalfeimprudes,aduerfaris. ca enim fic
ait.fi autem fe nunquam celaret poeta, uniuerfa fine imita tionceffet& poefis, et narratio, nonne
manifefte pronaciar, aliquando feipfum celare poetam epicum, quando
nimirum 'imitatione utitur miror enim
illius tibi logicæ conclufionis non
uenifle randem in mentem, qu$, negato cuiufqjdi&i con (equcnte,negari continuo iubetid^quod
antecedit, rationan tur igitur hoc
modo.fi fe nunquam poeta celaret, fine imita W ^ | tationeconfiftcret omnis poefis,ucrum nulla
poefis imitatione carere potcft,non ergo ucrum eft, nunquam fe celare poe tain.Id etiam fuperiora ucrba declarant,
Deinceps autem (\ liquit)// loquitur, ac fi cbryfes tpfie fit, atq\ qua maxime
conatur efficere,vt nobis no Homerus is
e fi e uideatur,qui loquitur, fcd fa cerdos. At.n.cocipimus interea illucffe
Virgilium, aut Home rojncgat?Coucipimus
etiam Euripide, et Ariltophanem,aut
quisSenccam.Satis.n.enemus fatui, fi fecus crederemus. Falfum et illud
eft, Epicum non loquentes inducere, ut Tragici
faciunty& Comici.ait,enim,vt audifti Plato, orationem luam ci quam fimillimam epicum reddere, quem
introduxerat loquentem. Celat ergo propriam perfbnam, et alteri fimileiu effingere conatur imitando poeta, ea tamen
lege, vt vlterius ad poematis
pulchritudinem, atque ieriptoris prarftantiaia
contemplandam excitetur animus, non enim eos obliuifck mur omnino, quorum illa funt poemata, et in
fblos. a&orcs mentem omnem plane
defigimus,feddum hos audimus, ad illos
euolat animus, et eodem quafi tempore his aures, illicogitationem impartimur.
id autem elegantiffimis verbis affirmauit etiam ille magnus philofophus Maximus
Tyrrus, di cenS.Ti Tro/HueiTtov cil $
K&i rcuiToy^wiri Auid^vca^ XiyeoPy
icurn oizthtc, aj fi et ait, 0« innwi Qyctfri uxxeipoy TfOttm fLvutd Smtcuc, quæ loquitur,
necagnofcis poetam vlldy i et mentem
auditorum vinculis aftringis, et illi praricribisjne. (c infleftatario,ncuquenquamniriieruum
cogitet ea loque 1
temipoetarvcrodTuafibi habeat. Sed redeo ad rem rpfam, et aflerOiPlatoncm^aut Ariftotelcmiaun de
imitaticHieyhoc eft ctevcrifimili,
acdecoro loquuntur, nunquam adrftam ver-
fusj& foluti foMonisidifbnftionem deueirrre, Ted ad mores, ad ingema,ad habitus,ad infli tura, ad artes,
et iftiones omnes hominuiii,non ad
ornatum et poeticam artem, imitationem
pertinere dixerunt. fublatisenimornamemis^omncm piqne poetarum, et oratorum etiam, vim, et pulchritudine
cadere nccefle eft, et interire.No.n.ad
illa accurata^perfe&eqj ablo lutam
imitationem, omnia fantreuocanda. ridendos enim
ea ratione diceres hiftoricos omnes, qui fiepifiime, vel Scytham, vel
Arabem, aut aliquem denique iamdudum ex vitima Thyle venientem, non modo
regione', et CHmate, fed etiam
moribusdnftitutis, et Iingua,barbarum, latine loquentem inducunt, aut Attice,
idq; tanta puritate, quanta pauci, qui
fintin ea lingua nati, et diuturnis laboribus exercitati. fic ornate, veiuti modo e medio Romanorum,
vel Athenien fium foro digrefli.num
igitur verifimileaur P^num, aut Æthyopemjeadem (ermonis venuftare, qua Titum
Liuium,auc Thucididem,loquiScytlram qua
Herodotum f Verum hoc et hiftorici (æpiffime
faciunr,&oraTorcsnon raro, nec ven\
fimili tamen id obeft,aut decorum corrumpitjqucmadmodu neque fi Troiana muliercula non
iblumJatino,(cd etiam Vir St giliano
carmine lugeat. Heu terra ignota,caxibus dat a prada Latinis, Alitibufque taces, intelligis igitur
decoram, et probam in poetica
imitatione, ad a&iones efle refcreda; imitamur. n. in Tragædia^onhoiriines, inquit Arifi. fed
a&iones, et vi-tam;& 7 vvc: (PpZvmfy agente?, bonos, vel malos, vel
mediocres^ non tamen abfque metro,
tanquam inftxumenro proprio, ex tribus
vno,quæ ponuntur ab codein Ariftotele. Qui nifi nugas iftas puta flet,
profe&o tantum in imitatione vitium tam
turpiter non neglexi flet; qui cumin arte poetica nos ad tra-; gicam imitationem informet, et illius tum
vitia tum probi- tatesaperiat,atquead
harc declaranda, verius etiam tragicorum adhibeat, Euripidis,SophocIisÆfchyli,nouasiftasimi-^ tandi leges vel non agnouir,vel pro nihilo
duxit. Sccusenim bis reprehendendus
hiiflct, vel quia tradendis artis praxeptis, tantum, et tam frequens illius
artis incommodum ta- :
cuiflet^velquiaTrag^iiarum etiam verfus attuliflct,ad quos maxime illud imitationis vitium
fpe£taret;&quos vt imitaW tknt noxios refellere^creijccreprorfus opportebat,
eos vc optimæ imitationis exempla
reciperet, quo nihil efle poflet
ineptius. Neque vero defuerunt opportuna loca quæ facile,
potuiflentipfumadmonere^vt maximum in Tragatdijs hunc errorem emendaret. Nam cum omnes Tragacthæ
partes recenfuiflet, et quid quamque ad imitandum deceret, quid no decerer expofuifler, nulla vlquamiftius
indecori fafta mentione, cum ad elocutionem perueniflet,ac multa de
dicionis pocticx decor oQmupuQTfov
appellat )præfertim uero tragicf
difleruiflet, tandem inquit, Magnum quidem eft y eorum y quadiH a
fntfngults uti 7ipv/rovrco y cum decor o, duplicatis nomtntbus y dr Ungui s\ maximum vero metaphoras re ii e
facere, porro duplio C4t(\wc\o\t)dtihyr
ambis practpne comiemunt^iingua vero heroi
ais, metaphora t ambias, cr heroicis omnia pojfunt efie, qua ditifuni,
vfui\t ambitis vero, cum maxime firnonem imitentur, est nomina congruunt, quibus us firmonequis v
teretur, hac veru Jknt\pro
prikm,metaphora y dr ornatus. Qjodnam obfecro tepus fuit aptius ad tragicos
verius explodendos, fi inutiles; et,iw iliis eiedtis,ad Tr agsdiacdecorum
accuraaus conftituenuu ntfi. jf nifi cum de iambicorum, hoc eft dc vcrfiis
tragici decoro uerba facit ? quid adhuc
expe&abat artis mag«fter ille lummus? Cur uerfus is tragicos non modo
probat, fed etiam, quod mirum uidetur te
non uidiflc,quod nam illi ucrfus fer
uare decorum debeant, apertiffime docet? quod cum fecerit, nouum hoc
decori genus, et fexcentas, fi quas raiuicm
«rumperent, huiufmodi nugas, exclufas, ac damnatas ab eo putabis. Quid in moribus, quid in lententia,
quid in conftituenda fabula, quid in omni a&ione deceat, accurate perpeditin
Tragafdiæprjeccptrstradendis,uerlus tragicorummferitjeosadhibetut
fcntcntiasfuaptcftes,quar non deceant
oftendit, et damnat, interea nec umbram quidem iftius cogitati decori
uidet. elocutionem denique, quod pertinet ad
cius decorum, examinat, et quid cuique poematis generi, quæ nomina conueniant, aperit, de nouiflimo
ifto decoro, et ex antipodibus nouas
nauigationis auxilio fortafle nunedemum-a liato, mirum omnino filentium.Cur
igitur tacuit? Cur tanto poeticæ vulneri mederi noluit ?fi, quia
non uidit, imperitus 3 fi,quia noluit, improbus. Sed fortafle neque non uidit,
neque tacuit, nam quid fibi uoluit ille philofophus,cum, in Rhetorica &pcibis,uel ter, opinor, in
poetica, illud incuicauit, Idmbicos verfue tfie fermoni y cottidian loquendi
form&, orationi folutd fimtlUmos ?
elocutionem imitari, qua mterfe vtum tur
homines ? quod eriam et Cicero confirmauic, cum in ora tore, tum alibi.Equidem arbitror id ipfum eum
explicare uo luifle,quafi diceret. Si
quando contingat, uc aliquis alter Solon exiftat, qui nimium fibi placens, has
tragicas a me conditas leges euertere,nouas promulgare, et tragicis ucrfibirs,
ut decorum perturbantibus, cfle uoluerit
importunus, is fciat, uerfus illos efle
iambicos, orationi cotridiatia! fimillimos, ac
fruftra propterca timeri, ne quam inferant aut decoro, aut ueritimili noxam. At funt illi uerfus omnino.
Quid rua?Hanc fibi natura Tragoediæ
reperit eloquendi formam, ueluti magriaptam.tibi faris fit,hanc eripi populo
(ufpitioncm, cum iHa locutio populari
fit quam fimilliraa nec in ea uerfus
ita facile polfis agnofccre. Sic igitur
fortafle liberabitur Arifto- i P j frlrt
' et. teles omni calumnia. Denique
ne uidear ambidofe ucllc nimium tuam fententiam urgere, quod mchercule inuitus
fa ^ - 4. ' C cio^ut in re tam futili tantum operf ponam, audi poftremutn illud haciri re argumentum. Ipfa natura docet
in unaqua- I 1 A t 4 J i| t ' 1 9 que
re decorum, At tfragædia u er (ii iambico feripta propria,efl: confecuca
naturam^ex his ergo (equitur, Tragoediam ucrfii iambico (criptam,fuum
obtinuifie decorum. ^Jjjid horu negabis
?fi negandum eft aliquid, præftat utrumque. j.Scd utrumque fum ab Ariftotele mutuatus. Inquit
entm in poe-j tica,quod pertinet ad
aflutnptum; 7 'ragadias pott multas ipjfc$ at tones conftittt^ac propriam
natwam e II adepta, quo tempore (inquit
et Sopbaalesbtllrionum numerum, dr fabu+v
larum magni tucUrrcm auxerunt, elocutio ex ridicula, facla.gr a+ utor metrum eoo tetrametro I ambitu m, cum
ipfa T ragtdia na tura proprium Cibi
metrumweperiffeA .^Propoli tio pofica eft in.
his verbis, Kt^ciearsp ngujigphfictntfi rottpfjddfoy. Ipsa natura docet
} vt diximus, quod decet _ { Ait £ U ce m ( vt dixiw/j) innuens quod eft in
afihmpto pofitum, Av m cix&ov
^trpov dC pi Jpfa natura proprium /ibi metrum repent. . nScd uideamus 6bfefcro, nuni ex Mv T ulliq,
ps^igius, aut aliunde, quale lit
hocdecorum expifeari. fotfaile amn aliquid abnadcmus,quodJiac m d+(putat4one
noUi^ igitur Ciceroan oratore ad Brutum,
in hoc ipfum, d^qu^Jo.
^imur,dceorum,fartccumiucidiftecait i ignoratione, non modo in vita 3 fed f^pu/ime
drjn poematis., (/ in^ oratione peccatur
„ His pofitis,iam fic difputo, Si pætas, quia:
carmine (cribunr,hac racione decorumy& # erifinnlg; fttfbfcri rem, non &piifimefed (emper, Cicero
dixifljstva Sempsfft-j njm uerfuj
nunquam profa, ad illam ufque ætatem
rant 9 aut utebantur poecas. At qi)ndo peccant u decorp, poetæ^ ab illo ipfo Cicerone accipe. Cum
probam affingit improba,
jlultovefapientis, a u d ifti? non dixit, cum uer- « fum affingit (eruo, uel mulierculæ, (ed
orationem .probam improbo, in moribus,
et ingeiijs,ac naturis pofitam elfe,^-3
gmhcaus.iiBitationciil.iVtf omn# fortuna, inquit, omnis honos, non omnia avtt or.it as } non omnis ata }
nfiP, varo Lotus y aut tempus ^ i/vi aut \ B U 'O \ V { ~'S. %xr 'AkditirbMnisfodtm aut vVrborum genite
tractandus eft\aut, fintenttatum. QaM
autem illttpartf d^^eriarnmgentriS^A
•ueli'r,id eriamdedarat^nqciiens. uam enim indecorum tfty de Jhlhadijs cuM apudvnMiniddicem dic as i
amp bis fimis vitabistoris kU communi bfie.de hiaicftat populi: Ramanfjd)mr(?cs&.
yw^/i//^.S4mperurtirides^oremiiiioriiDbne.i^qurric,& magnum cft.c tu
nq Matpnem doeeas dearum ^rMAKiCELL.. Ego vero,pifi moleftus' fim f ilitrd laa iurc mdufefpbndeti vehementer
velimyEliripides! quadis poeta fuerit
iiSertiaridnjeiuis iniTiJagasdrjs decorum,i et vcnfimikjan contra perturbarim hyquod mag^s
dccer,fer-uaflc dicas, nihil cft,quod amplius di fputetis, habet, opinor, Paul mus, quod iamdudum quærit, in Tragardijs
yenu (criptis uerifiinile polle retineri, ac ribi Limpi fecundas cogitationes
gratulabimur. Si negabis, ut te fa&urum potiusarbitror,tura ofeitanter
dicemus, ac folure nimis re vuiifle, qulibro tertio Rhetoricæ artis doceat
Ariftotelesiqui verifinuIem, et decoram orarionem rra&an.«, et quomodo
(eruutn loqucntem, quomodo nimis
adolclccntciui lducamus, nc vcrifinnle
peruertat, exquirens, aitJjtcntcr,ac fuitim agendu cfl‘e,quafi natura fic loquamur, no induftria,
et arte : fic enim fiet oratio
verifimihs. Quonam autem modo iftucip(uma(«
(cquemur J oO, inquit, E
ow’nctxTMc€ico&uicui£'tc£+ Mnov
ix?\.{yct)p et pulcherrimam, fed popularem, ac plebciam,
effeceris orarionem Janguidam, et mertcmjquod et experientia compro hj jit, et a Platone fuit in Gorgia
confirmatum, cum dixit ? Age vetquej i
quit auferat ex tota poeficomcutum ^ rhythmum rb meso
Cr metrum^aliudne (jute quam, prxier fermones quopiam,pper erit f profefio ad turbam, et populum hi fer
mones habentur. Habet ei£o pocfis,vt audilliconceinus,
rhythmos, et metra, quibus prarftat
orationi communi,&populari. Curigitur
eas tu illi auferas dores, quibus effe&um eft, vt non fit omni-. no poputoris, et plebeia, et vt alia quadam
lingua loquatur, quam populus i Videsne,
poefim non polle (poliari metris, ac
proprijs inftrumentis,quin ad aliam a fua naturam, et ad alios campotiflimum vfus,rraducas ? His
igitur pofitis^am intclligis illam
primam rationem vniucriam ruere, qua: de-. eorum in Tragædijs, et Comædijs,atqueadeo
verifimilc,carr mine perturbari,
peruertique ftatuebac. Neque fecunda firmitudinis habet, aut roboris
quicquam,qua tu dicebas, et an tc te
probauerat Auguftinus, Nullum ex T ragadijs, et C ornadijs, carmine fer ipt is,
percipere frudum, atque vtilitatem au ditor em poffe, ob puritate y
difficultatequc verfus, cr infolito
dicendi genere prohibitum, quod quidem vix ajfeqnivel eruditi poffent. hæc
inquam ratio non erit illa prima fflicior. etenim fi quis priftinam tragædiæ formam
accufons, eam immutandam cenferet, id
ille profefto efficeret, vel quod nondum
illa finem fuerit ad epraftumi,. vel quod aliquem alium finem eidem illi cogitaret affingere. verum
alium his artibus velle conftituere
finem, quam deledhtioncm, et vtilitatem, audacis hominis cflet, et imperiti. Sed
hoc nemini in mentem uentt vnquam • At
nondum (uumeftaflecuta finem, et perfe&ioncm
et ideo in lolucam orationem retegenda.
Sed primum tecum ipfe pugnas, qui Platonem
dicere (oles, nimia dele&ationepcrmotum cxclufifle tragicos; Deinde
cum Ariftotele decertas, qui, præter antea diftara (intendam, tragædiam poft
multas mutationes, tandem propriam adeptam e(Te naturam, in fine poeticf artis
' accurare probauit,ip(am magis finem
fuum confcqui\quam epop^iam, et ideo præftantiorcm.
ex quo vides, ratione fenis, nihil de tragoedia immutandum. Quin ibidem ille
com parans tragædiam cum epop^ia, quærit,
quænam imitatio melior, epopanæ nc,an
crag^di^ac denique concludit, multis de caufis tragicam imitationem epica
pra?ftantiorem : quod fane minime feci
flet fi tragajdiarvitiofa fuilfer, vt tibi
videtur, imitatio, ac decorum pcrturbaret;aut hocipfiinrinnuiflet aliquo
modo (altem $ nenimisimpentuseius artis, vip
deretur, quam traftaret. nec eft, quod aid tuas te reteras ar-c tcs, et ad vana perfugia, quod eo iocotragadiamihreIlfga! Ariftoteles, omni Venu folutam.Eam nempe, quænon
dumextabat, et de qua'iiu(quam in tota poetica ne verbum qui^ dem. Superiora namque præcepta, et exempla,
ducunair cis tragicis poeti$,qui feculis
rll is floruerunt, quojum’ nemo n6i
vertu fcripfir.coiiero pjoftremo^poeticaj loco^&:uier(uspr^o cipue meminit, quod fit iltocum epop^acommums,
et rotu fica ?, et Sophrodis vtanfam
tibi abftu Ierit omnem iftud hacin difputatione cogitandi. Verum
enimueroturc&ius illudi
confiderafles a philofophorum diliiplina non alienum } Si quis (blutum abaratro^oucm ita
confternerct,vt equum adr curfum, huic
autem bouis officia tribueret, non nelejgisna-'turx uiolaror hic efler,
animalibus iniurius, artium ignarus,-&ad ufus inutilis? Quid hoc
abfurdius.quam/i quisadem- pris generi
uolatilium alis, illud ad quadrupedum officia co-t pelleret, hominem rurfus auisinftar alis
munitum, æris re-gionem incolerecogerer ? non eum ridiculum hæopfcrmuratio
redderer?qiundo neque fabula Dedaliim abfixrdas huiufmodi permifit exercere,
quas f fibi propofuerat, artes, led’
cius filium una cum illis alis, quas patris ingenium confixe-'. rat,ex ære deorfum deturbau it; in terram; Carthaginenleint qændani ferunt
cumisadole(centemLeonembjcurem,£cr
mifiifuetilm reddidiflct,impofifisonenbus, uekitififllunrp per urbem agere (blitum. hunc autem captum
jntcrfecerfc Carthaginenles, peruerfum
ingenium dcteftantcs hominis,natura tiranni, fortuna priuati. V ide ne tibi
nunc idem contimga^abfprdum, naturam poematisin prolam difloluenri &?ex proia poemata conglutinanti, non
aliqua, ^ed fumma ' prorfus illius tui
decori ia£tura.Sret Sonipes bello, uituluin fi i ne crc(cat aratro.Oblcuros efle iambos ais; et
difficiles, et in folitum dicendi genus
accufas. iniquus es profe&o.quid eft
rnim ctiim tam ad populares aures accommodatum, tam facile, tam vulgarium aures implens, delettans, ac
permulcens,tam natur# noftrx proprium,
quam oratio uel comica, uel tragica, ab optimis quibufque Icriptoribtis
uerfibus haftenus expreta ?qua: iambicum.carmenideofibi potiflimum
delegit, quod uerfus isefletomnium
maxime ad cottidianum ferino nem, et ad
communem omnium ufum, et intdligentiam,
comparatus.MaA/^A^Tj^. appellat eu Ariftoteles, .vulgarium fermonem, (Rorationi plurimorum
fi. tnillmum. Neqfuit hæc fententia, et fi tu id uideris
negare, ignota Giceroni^qui in libro,
quem Oratorem appellauiMta dixit. Sunt
enim qui iambicum putent, quod fit orationi fini illi, mu si qua de cau(x fieri, vt is pottfisimum,
propter fimilitudinem veritatis
adhibeatur in fabuli s. in quibus paucis uerbis plure$ funcc6traic(eiKeti,qua
uerba, ut una iudicij formula, no
vno,fed pluribus iudicifs condenatus difccdashft inquit oratipni^miHiinus iambus, non ergo difficijis,
non in(plitus, et peregrinus auribus hominum uulgariummifi ui$,ora- f tionem etiam {alutam, illud ipfum habere
uitij. deinde uerfum, inquit, adhiberi in fa.bulifcnpnergo tragicis, et comicis unerdi£cu0, quando permittente Cicerone,
impune poteft ^dhiherppoltremoi propter
fimilitudinem ueritacis. quona ergo mpdo
poterit idem uerifimili contrarium die, atque
propter ueritatis fimilitudinem adhiberi ? Poteft ne id, et dif ficile efle, et uerifimile perturbare, et exterminari
iure : quod fit orationi folutf
fimillimum, qtiqdob fim-ilitudinem ucrita
ti5 iure fuo adhibeatur in fabiiljs?fe^ num fcmel hoc ait rum, et tepe •Eodem in Jibro apertius idem. At
comicorum,j inquit fienarq, propter
fimilitudinem fiermonis,fiic fiape fiunt abiefti,vt nonnunquam uix in his
numerus } cr uerfus, mtelligi p os fit.
Et rurfus./^ verfiu quidem tota theatra exclamant, fi fuit vnq, fiyllaha aut breuior, aut longior, nec ver q
multitudo pedes noidt % nec vllosn
umeres tenet, (fi tamen omnium longifudmum, {fi bre. • ititatum in fanis, ficut acularum,
grauiumque vocum, tudi. cium ipfia
natura in auribus nofiiris codæ au it. Quoties in f A A
( tro, et breuioris, et longioris fyllabæ,
meminit ? quar qaidem omnia uerfus caulam egregie tuentur, quot modis hic oftendit, populum noniolum intelligerc
uerfus, uerum etiam exclamare, ac velut
indignari, cum una tantum (yllaba
peccatur in verfu, idque nulla arte, fcd ipfa natura duce? LIMP. Exhis ipfis, qua? proxime funta
tcdi&a,non contemnendum, vt mihi videtur,argumentum emergit, quod ctiam ab
aliquibus dubitatum audiui,id vero huiuunodi eft.Si Iambum adhibent tragici, quia fimiliseft
orationi fol utar, ergo magis ea ratione adhibenda ipfis eflet oratio (oluta,
cui fimilem elegerunt fibi iambum, id vero (equitur illius vi pronunciati,quod
nit, Cuius caiifa quidque tale eft, et illud erit magis tale. Si eligimus
iambum ob fimilitudinem (olut£, magis er
go eligenda foluta • PAVL. Ad pradtigia confugimus Litnpi,&ad
deceptiones inanes. Effatum illud verum eft, quando in utroque ineft id, quod
dicitur magis inefle alteri, vt, fi
amamus præceptorem propter filium, magis amamus filium, id quidem (equitur, fiquidem amor permeatad
vtruquc. (cd non eadem hic ratio eft:
eligimus enim iambum, fed non folutam orationem(oluraj tame fimilem: ille enim
placuit, quia verfusjhoc eft mefura
quada conftans, et ideo aptior ad fuauitatem,ad fermonem tragicum,ad muficam,ad
exprimendos affeftus,ad plurim&;tiec tamen eft difficilis, et obfcurus. hoc uero poftremum habet quidem oratio
(oluta, reliquis ta men caret, quam nos
reijcimus, ut inutilem trag^diac, recipimus autem iambum, ut uerfiim folu to
quidem fermoni propinquum ob facilitatem, et decorum, iam diftis tamen qualitatibus
præditum Deinde, cum dicitur aliquid
alterius effefimile,non ita fimile
dicitur, quafi cum illo fit idem, fed fimilitudinem in aliqua tantum qualitate
notamus, eligimusitaque fimilitudincm,non id, in quo eft fimilitudo. Chartam enim ad (cribendum probamus,qua? fit niui
fimillima,niucm tamen ad feribendum
adhiberet nemo.Probatureigo iabus, quia
non definens effe uerfus, tamen obfcuritate caret, ac fi pcdeftris eflet, requirimus ergo uerfum, et ni
uerfii fimilitudi nem quandam profar,
non prolam ipfam.quod innuit A riftoteles illis ucrbis in arte Rhetorica, A
idro t 5 Asraww dfoLTropSpjov
HOL&tiSovlw. auditionem d utam, et po
ptilo gratam t ab eo que voluptatis c au fa hbtntisfimis animis exceptam.
Intclligisne, quanta intercedat huic poematum generi cum populo familiaricas ?
num infblicum dicendi ge-, 1 nux r; nus,&obfcurum, illud tu dicis, quod ad
popularem intelligentiam, et dele&ationcm tantum efle faftum, atque com { aratum
videtur ? populo vt placerent quas fcciflct fabulas, aborabatTerentius ) et id fumma cum laude,
acplaufu penefemper a(l'equcbatur;& tu populo ingratas, obfcuras, et infolitas afleris ? Quot in Oratione pro P.
Seftio verfus An tij poeta? Tragici in
cerponit, et recitat M. Tullius, quibus po
pulum incitatum, et commotum feribit, quia, qua dicerentur, ad ipfum
Ciceronem, eiufque caufara, et calamitatem
(pe&are viderentur? ' rufi O
tngratifici Argiui y inanes Graij, immemores bcntficj f td Exulare finitiSy fiuittis pelli, pulfum
patimini ? Hanc autem orationem quonam
modo percipere poterat adeo caliginofam, Populus Romanus ? aut exiftimare
quid ea fibi vellet ille poeta barbarus
? verfus enim erant et obfcuri, et illius gentis auribus infueti. aliquo
icilicet indigebat interprete, qui
tenebricofos illos, et reconditos (cnfus.apcrirer.Sed tamen nefeio quomodo idem
Cicero ait. Sluatum ftgntjicatio fuerit
omnium,qn& declaratio voluntatis ab vniuer fo populo Romano, in caufa
hominis non popularis? Et eodem in loco.
Neque poeta quorum ego femper ingenia dilexi y tempori meo defuerunt y eaque populus Romanus
nonfolum plaufu fedetta gemitu fuo
comprobanti. Et. J um illa quanto cum gemitu populi Romani ab eodem paulo poft in eadem fabula
funt atta ? Quorfum
quasfo fpe&abar ille populi gemitus? quorfum plaufus, et comprobatio ? Si verfus non intelligebat
quid plaudebat, quid gemebat? Cur
populus idem in Theatro auditis Virgilij verfibus, qui recitabantur,
confurrexit vnjuerfus,ipfumque poetam praTentem et fpeftantem, fic veneratus
eft, ve Auguftura ? infanus ergo populus
ille, qui verfibus oblcuris, et ignotis, et uerluumauitori, honorem tribuebat,
Augufto (olo dignum, fi nullum poterat ex illa recitatione uerluum haurire
fruftum. Si igitur ignoto carmini tantum tribuebat ille populus, quid tandem
tecilfct, auditis his a?tatulæ noftra?
lcopis dillolutis ? qua? uerbis, et (encentijs, quæ uerifimili,ac decoro, quæ
reliquis imitandi formis, uincuntantiquas illas Scgrascas, et latinas, indecoro
carmine compotitas fabulas i Sed fi populus Romanus infipicns, et flultus, num ctiam Plato qui 7de Republica libro,
rogantibus Tra gicis uiris illius
Reipublica? homines, fi in duitatem ipforum
rfecipcrenrur, illos re&eretponfuros aic,fi dicanr, fenori admijfuros
ejft Tragico? viros ad fe,ad liberos, ad vxores fuas, ad vniHtrfam duitatem, fi contraria fuis in fti
tutis ejfcnt ditluri. Quid enim ucrcris
admittere poetas, quos adole(centes,pue
ri, et mulieras, quibus times, et caues, non eflent intellettu.ri ?
inanis omnis et tua, et illorum hac in re cura. At enim Acfchyli, Sophoclis, et reliquorum non modo
Græcorum, uerum etiam latinorum
diftio,&interpretatio 5 difKcilior et• fe, ac maiore quadam obfcuritate
inuoluta uidetur. Hoc autem fortafle
noftra fit culpa, quibus non adeo Græcorum
cft,aut Latinorum lingua familiaris, itaque non tam ipie nobis uerfus
oblcuritatcm, et haditationem interdum affertquam linguf peregrinitas, et infolentia.
Hqjus uero tignum ;.illud eft,quod
poemata vulgari noftro fermone (cripta, faci.le percipiuntur, et cum
delegatione canuntur a pueris, et fabris,
et coriarijs. Quis noftra tes Comacdias, et Tragac.dias, carmine compotitas, fe
non facillime incellexiflequeftus eft unquam f quis non Ludouici Ariofti poema
non mo do fine difficultate legit, led
etiam non cum maxima uolu-ptate legendo percurrit, eodem (ane modo illi
ueteruin Tra ga?dias, et Comoedias cum
fru£tu, et dele&atione guftabant,
quibus erat idem ille fermo natiuus, et germanus. Sed tu -fortafle non minimo in errore uerforis, qui
putes,fi quid har beat ohftru&ioris intelligentiar, ac diuerfitatis ab
oratorio Termone poeticus, quam habere
necelle eft aliquam, id numeris tantum alcribi debere, eft enim et luus oratori
numerus, quoficareat interdum,abie£tus fit oportet ille fermo, pronus inanis, iners, et plebciusj nec ulla
tandem conflare - poteft oratio
laudabilis, et probata, niti numerofa flr, et rhyithmo,ueluti maximo quodam
fundamento, fuftentetur. .quamobrem
fuere, qui dixerint, ad poeticam propius accendere Demofthenis orationem, uerum
aftriftior eft omnino, s E poeci poeticus numerus, et compreflior. Sed non in
hoc tantum cft (ita duierfitas, et diffidi
u. multa funt alia, et profc£to maiora, quibus harum artium fuere fafta
diuortia. magnam enim partem poetica? nomina peregrina fibi uendicant, qufunt
alterius populi, quas ^AcyrT^appellatjftruftur^duplicata nomina, fa£ta,ipforum
nominum, et rerum immutatio
nes,metaphora?afperiores,fimiIitiidines, et epitheta frequetiora,
varietas troporum, fabularis ratio, et reliqua? poetam forma?, de quibus Ariftoteles in poetica, et 3.
Rhetorica? artis libro,
DionyfiusHalicarnafleus in libello decompofitione, et Franci (cus Robortellus, capite, de fermone
poetico. quæ quidem oinniaraaxime
conueniunt in heroicum carmen 5, quod
fublimius debet ede, et a communi loquendi formii remotius.Congruunt eadem de cau(a,(ed multo
magis et Ly ricis, et dithyrambicis, in
quibus, fi quid maioris inede dixeris obfcuritatis,non repugnabo, ijs enim
illorum (ermo com paftus cft et vocibus,&:
immutationibus, et ftrufturis, vt nccede tuerit aliquam cos, cum granditate
contraxidb caliginem. Ha?c frequentiora, cum lubebit,afpicies in Aulo Perdo,
cui non leuis cura,oinnia prorfus immutare, atque remotiflimas quafdam, aptas
tamen, et congruentes rei, quam traineraphoraS)& comparationes infererc.
verum hæse eadem et Comicus et Tragicus
refpuit, eaq; potius a feifeie • quibus
ad communem loquendi formam (e magis accommodet.quis enim in Terenrij vcrfibus,
legantur, aut recitentur, verium ngnofcat vllum ? quis in Sophoclis, aut Euripidis,
nili magna nimis adhibita cura, et appulfu mentis ram me vcreor y ne illud grauiu P hddrta
tulerit, neve altor atejue ego fect y
acceperit, quod heri intromiffus non e fi. Quar poteft hac videri
verfibusaftnfta, folutior oratio? qui verius
magis a verfu liber ? et tu ver(us hos pertimefeis, ne icrupulum aliquem
inijeiant populo, aut difficultatem afferant audiendiMpportune ce ljberauicex
hoc metu, (1 nefcis,Anftoceles in poetica, cum dixit.//? berotets omnia junt v
tilia, eju/t di flafuniQ mmutationes
intelhgir et poetica verba ) at imambutsjquod maxime fermone m fo lutum
imitantur, ea conueniit$ nomin/t, quibus in oratione filemus vtt. Nullas igitur
tantas potcft iambicum carmen, vel fpondeo permiftum, obducere tenebras, vt
facilem poflit, atque expeditam cuiufuis hominis impedire notionem. LIMP. Hc equidem vera efle
non inficior, atque reftiflime a
tcdifputata, conclulaque, non fum adeo
rudis, et peruicax, vt aliquo modo negare velim. Verumtamen,fi ha?c ita Te habent, cur Plato,cuius ru
tantum au&oritati tribuifti, quantum
omnes- tribuere profe&o debent, de (ua Republica Tragicos, et Comicos exci
u fit? F quidem hacdecaufa arbitror,quia metris, et cantibus ad lafciuiam, et intemperantiam,
et mollitiem infle&erent animos,
mulccrcnt aures, et expertem rationis fenfum delegarent, quia igitur non vtiliter illis uterentur
metris, iure funt e Republica Platoniseic&i.quacaula, ne tanta uoluptate
perfun derent animos, et utilitate,
propofitoque fibi fine carerent audito
res, qu« tertia mea ratio fuit,non temere metris exoluendas Tragdias, et Comatdi
as exiftimauimus. SCAR. Quacfo Limpi, Glaucus ne es, aut Chamelcon aliquis ?
qui tam f^cilc in tot monftra te uertas
? et uno prarlio ui£his, ad alterum te
nouis copijs renoues ? et femper belli fortunam, exurgendo, tentes ? PAVL. Tanta eft in eo
ingenij facunditas, ut nunquam ipfi non fuppeditent argumenta. Eiecrt eos, inquis, quod animos eximia metrorum
fuauitatc corrumperent ad intemperantiam, et lafeiuiam. lamtucalumniaris ipfe
re, atque imprudens nifi malitiole, a priori tua fcnrenria recedis,ac tecum ipfc pugnas, nec
arguis, aut refellis interea quenquam. Primum enim, cum poematis finis alter
fit dele&atio(mitto iam querere, qui fit pracipuus, deleftatio,an vtilitas,
ex Ariltorele colligitur vltimo capite poeticat, maximum dic finem voluptatem,
verum hoc non di(puto, cum nihil nuncrcferat) verum cum finis alter fit
ip& dele£fatio,quo magis poema
dele&abit, eo magis finem aC
fequetur fuum. Aut igitur hic finis ei negandus omnino fuerat, aut
laudanda nimia dele&atio. Præterea bis tu quidem et vehementer erras, et quod verfuscaufa
tragicos a Pia! tone putes exclufos, et quod
folura uerfum, ac præterea nihil in Tragajdia dclediationem habere tibi
perftiaferis.QpicIenim ? agnitiones,, fortuna? commutationes Stcafus, quas appellat Ariftotclcs,(enrenti quod tu negabasjquod a verifimili difcederc
uiderentur. uei hoc,uel illud
(equarejutrumque non potes, Vei fum igitur
eripis, quod fenfum rationis expertem quafi titillare poffit, et ad
Iafciuiamtrahere.iniuftetu quidem facis^primu, quia feuerior Platone, is enim nih il illis
abftulit, nihil detraxit, fcd
amicosappellans, et quodam modo uerbis ornans, in iua rame ipfis
Repubiica nullum clle locum oftendic. Tu uero iniuria quoque afficis, et ab
antiqua pofieffione depellis carminum fuorum - Deinde, cum tanta uis ipfis fit,
ut fetv fuffl impellere ad lafciuiam
poffint, non ne eadem uis eundem poterit
ad uirtutem uel impulfumrcuocarc, uel
obtemperantem in officio continere ? uis enim et facultas, quam JVc
ietjuiv appellant, utrumque rcfpicit contrarium, quicunque enim poteft feribere, poteft et non
(cribcrc, Alexandri Aphrodifienfis hac
eft fententiain primo libro Topicorum.
cur igitur hanc tu potcftatem,quia male poteft
aliquando fuum obire munus, acerbe mul&as, eandem, quia bene, non laudas, et retines? cur arma, qua
parte poliunt interdum obefle, damnas, et infringis, qua vero magis etiam prodefle, non abfoluis, et reftituis?curin
eos, qui facultate lua liberius
abutuntur, animaduertis, et eos, qui fanfte feripferunt non liberas ? led
improbos fimul, et caftiffimos, iniquus index, eadem pf na dignos arbitraris ?
Quid enim non caftiflimum, et meliore
luce dignum, quid non pudicum, et philofophum decens, in Sophoclis, Euripidis, Æfchyli,
Sene. ca, Tcrcntij, aliorumquc plurium,
tragadijs, et comadijs ? vbinamapud
illos (notafti fortafle locum) ingens iftharc, et detcftandalalciuia, morumque corruptio ? num
intemperantes, impudici, lalciui, perditam in hominum mores inducentes viuendi
rationem, poliunt efle lapientes, et virtutum
omnium genitores? at his, et alijs huiufmodi nominibus ornatur, et ab
ipfo Platone (ape, et cum fuit opus, ab oraculo. Tragadia, et comadia, carmine cofcripta, lunt
lafciuiores.. efto. Verum, qua eft ilia
loluta tragfdia felicitas, quod ius fibi
cf litus conceflum, vt nullis ipfa lalciuijs, nulla contagione lfdat?
Modefte,uel intemperanter (cribere, non compofitionis vilius eft vitium,
autprobitas, neque folutus,aut alligatus id fermo praftat, nequaquam; fed
voluntas, et ele&io lcribentis. Non
habet oratio loluta eam vim, dices, vc moueat. hoc enim ex tuis diftis elicitur
qui in verfu motum accules. Quid igitur ea tu facies oratione,cui illud ipfiim
defit, in quo laus eft fitafermonis?
quid mihi tuis tragadijs opus erit, in
quibus nulla deleftatio, nifi fcurras inducas, et mimos ? Praterea cum
intemperanter agentes acculas, non artem acculas, (cd miniftros intemperanter
artem traftantes. F t Rc- Re&illime
nos vti fuis præceptis ars ipfa iuber, et vt decet, ad vnmerforum hominum vtilitatem, et delegationem,
qui uero fecus agit, et artis bono aut ad quarftum, aut ad libidinem abutitur, is ne nomen quidem ab illa arte
dedu£tum,iure fibi uendicare poteftinon
fecus, ac fi quis eum, qui ad intentum, et necem exerceat artem medicam, medicum
appellari con tenderer, et qui
pcrmtiofas,&curn ciuitatis calamitate con‘ T iunftas leges ferar,
legiflatorem. Optima: tragfdiæ, et comfdia! funt optimis præceptis, et exemplis
abundanres,in quibus,vt in (peculis, hominum vita confpicitur, et non quæaguntur,
fed qua: funt agenda probant, et admittunt; idque non modo verbis, veram multo magis taftis. non
enim ora nia,quse quocunque modo dele&ant, affingunt, fed qu£ ca vtilitate, ac dignitate dele&ani, quæqueanimum
poliunt a perturbationibus aliquibus
liberare; quod eruditillimc fuit ab
Ariftotele in fine poetic£ artis indicatum, cum dixit, Ovy& 7 {w rirpflauv yi^vlw clutolc,. non
quarumcunque voluptatum, ip fas e fle
conficientes ;& multo clarius cum trag^diavn definiret, cu pofuit in ipfa
definitione, et in natura tragædiæ, virtutem, et vim purgatricem plenam
vrilitatis &C adlionis honcftilfimj. Acpr^ter hanc, quam pofuit Ariftoteles
purgandorum animorum rationem alia quædam pucherrima fuit a lamblico, primo Myfteriorum libro, his verbis
excogitata • Humanarum perturbattonum
vires fi obruantur compnman tur omnino, ænus tnfurgunt, cr vehementius, vt
flamma com prejft, vel rtfits cohibitus.fi vero foras erumpant,breuiore$ fiutdrad
men feram quandam perrniflajnodefla Lataotur^& explentur. itaque feadela
quadam, et tjndfi blandttqs, non vi y conco quiefeunt. I di irco in fp e tt
aculis co madi arum, cr tragxdiarum a f
pe flantes aliorum affectus, noflros comprimimus, cr modeftius agimus cr qua fi expiamur, et aufcultattone
turpium, ab fluimur a permtie,qa pojft accidere inde ex fafltsjet verba
faflis fubucmant. peni ultfq; medeantur.
Audiftis, amici, grauifiimuin
Philofophtt etiam ex intemperantia,quod vobis lortalle paradoxa
uideatur, et verbis turpioribus, quæquadoq; lolent in com^Jjjs inculcre vtilitatei haurientem
haud exiguas, 6c i i ' huiufmodi
fpedacula tanquam fruduofa laudantem? Id au
tem magnopere cum fententia M.Tullij conuenir, qui confi inilem in oratione Pro M C^lio uidetur e
lafciuia, velut c Iu to,ac
fordibus^eruere frudum; cum fic ait Xum paruerit voluptatibus, dederit aliquid
temporis ad ludum atatis,atq\ ad inanes hafce adole flentia cupiditates, r euoe
et fe aliquando ad cura rei
domeJlica,rei forenfis,rei publica, vt ea y qua ratione antea no perfpexerat,fat tetate abiectffie, experiendo
contempfiffie videatur .ac multi fuerunt, quorum cum adoleficentia cupiditates
defer buifient, eximia virtutes, firmata i amat at e extiterunt. Sic igitur in com^dijs, et tragsedijs, facile
pcruulgata deferueKunt ea, qu ad cuius
exemplar libi quifque vel cauere poflit, uel eligere meliora. Dilce quas partes, quod officium
Maximus ille Tyrius, ucre maximus, ipfis
poetarfi ucrfibusaflignet, et fortafletu quoque poetarum amore captus,
fics& iple poeta • Humana, inquit,
ode in an mam ejfufa, quid aliud esi, quam
earum, qua funt in anima perturbationum, inflttutio quadam, cr emendatio
? quod ipfius ejl inflammatum, furoreue percitum, id carmine, tanquam
incantatione demulcens dijfo lutum, et abiettum rurfns eleuans, et excitans. Hac
vim habet tam, vt mi feriam fubleuet,
iram obtundat, (piri tus frenet; bonarum rerum appetitum fimul cum temperantia
excitet, vt mole Hias auferat, amores
mitiget, et calamitates leniat optima in fac rificijs auxiliaris dux,
celebritates exhilarat ciuiles mores
carmine temperat. Ac ne fortaffe quifquam exiftiraaret,hacc no ad tragatd ias,
et coraa?dias,perttnere,ijs quæ
fubiungit,id ipfum aperte declara tcum artem hanc fattabilis^ ait efie gratia in [cena, et intheatrit. Hac
Tragoediarum prarftantia impulfus
Cicero, dixit, ad Gelarem feribens. Itaque ab Homeri magniloquentia confero me
ad ver a pracepta Ett riptdis.&c
alibi. Cuius fingulos verfus fingula teflimonia puto. Et de natura Deorumdibro fecundo. Euripides autem,
vt multa praclare, fic hoc
breuiter£xap\ax\ai Tu (cula na. ltaquenonflnt
caufa cum Oreflis fabulam doceret Euripides, primos tres verfus reuocajfe dicitur Socrates. Neque tam terribilis fando oratio cft,• N ec fors, nec ira c alitum inuettum malum, £uod non natura humana patiendo efferat. Sed quid hos affcro?cum plurimi legantur in
illis Phifolbphi$ libris, Tragicorum,^ Comicorum verius, qui tanquam diuini, et
admirabiles exhibentur a Cicerone ? Quinidem
Plato, quem poetas eiecifle dicis, in illo (cptitno de Kepublica libro,
non dimifit e Republica fua tragicosminime quide, (cd magiftratum efle voluit,cui oftenderentur
Tragsediæ, et illi fi probaretur,
prohibitio nulla foret, poterat ergo efle pro
bata,laudabili(que Tragædia. Porro pulcherrima leguntur Timoclis Comici carmina, quf profert Arlcnius
Euripidis interpres, Athenæus libr.fexto,
et Stobfus (ermone 1 3 3. quibus accurate fotis exprimuntur utilitates, quas
importat hæc poemata. Quin audis
Philofbphum præclariffimum Iacobu
Zabarellam,vt in tota philofophia facis, Limpi,fic in hac etia parte?qui libro 2.de natura logicæ, fic ait.
idem de poette dicendum eft.eius .nfeopus naturalis e fi vtilitas, et motu
correttto, et ajfettioni purgatio. Sed adtetta e fi etiam delettatio, vt homines
ad hanc vtilitatem percipiendam allicerentur. ideo re Re poe - td dixit. Et
prodejfe volit, et dele Rare poeta, quod ita intelligendu tH^vt pracipue
(pcRetur v ti litas dele Elatio feci do loco, propter vtilitatem, non propter
fe.Quoniam ait in poematibus delegatio ci vtilitate e& commi fcenda,htnc
fatti cH, vt multi arte poetica ab
utentes, poemata componerent, qua dele Rationem abfq\ vlla vtihtate,praberent.hi namq\ adulterini
poeta, pratermijfo pracipuo huius artis
fcopo,fecidarii foli refpictit, qui per fe, cfr
fine altero quarendus non e flet, hac fuit Platonis opinio, qui in libris
de Republica poetas, vt mori corruptores, a duitate reijcien dos ejfe voluit .C ontra vero in Sympofio eos
laudibus ad cali fert, et prudentia, et virtutum
genitores appellat .Cum igitur dicendi
non fit, tanti philofophi ftbi aduerfari, fateri oportet, ei de
veris poetis loqui, dum eos vocat
virtutum genitores, alibi de falfis; et qu£
fcquuntur ibi plura Hunc locum dcfcripfi, tanquara eximium, et adhanc dilceptationem vehementer
accommodatum, quem tu quidem opinor, optime vidifti Limpi. nam in principio huius noftri fermonis eadem fere
dixifti, fcd fe-, rie, et continuatione verborum, ex alia in aliam (entetiaro
reic£tus, et tanquam ad varios fcopulos delatus, illorum oblitus uidebare. Denique ne nimis diffidere
tragicorum caufæuidcar,dum tot au&orum.in re clarifliraa, colligo
tcftimonia, cmafi
quafi non multo plura perpetuo faperfint,quas prætermitterefit omnino
necefle, duas adhuc tarum alias afferam ad hac
tragasdiarum, et comædiarum vtilitatem confirmandam, ex infinita pene multitudine, quæ fefe mihi hac
in re plurimorum auftorum offerunt, au 6 ioriratesalreram eiufdem Maximi Tyrji,
alteram Epifteti, atque hi mihi probationis huius agmen poftrcmi claudant. Maximus ergo Tvrius
fermone 29fic (cribit. ULttSifttT^p Siol
ictfpot xcixodnvis ryJ xctuvovTcov rcl
•mxpet (pap/uolxcov aioL^djouvT^sy^Ttipa. Tpo$r,, a7iiit,pw\ajv
t£lu « fif ofiAvvroG ari^iciV urct)
w jpfe fuauitatis magnitudine fuperat in
fuisfcriptis& poetaset tragicos, et Sirenas omnes.num igitur ex tragfdijs
tantum hxc exigenda pfna?an quocunquc
modo feribas, ab improbi tatis contagione, ac maleficio, procul abefle debet
omnis oratio ? Reiecit cxfua Republica
Plato Comicos, et Tragicos.num folos? nonne etiam Epicos, et in primis
Homerum? quanam hecle caufa?num et Homerus
intemperans? et fi eadeeftipfius, et tragicoru
caufa, fuirenira et ipfetragicus, et tragædiæ
parens, nemo tamen hoc illi inurere eft vnquam
aufus quid igitur caufie fuit, cur et hac, et alios eiecerit
ille.fi vitio carueratjquoshoneftiffimofæpe
nomine appellare con fueuit Sapiente s h
patres dr duces fapieneLe;ftpentu y virtutumq; gemtorcs, et alumnos ^nn far um ^//Ar.quorii
verfibus, vri veritatis optimis teftibus,plerunquc (uadifta confirmabat: Præter eam quam fuperius attulit Zabarella, iam
alteram audi, fi quiris, caulam. Mcthæcum
quendam Siracufanum ferunt, infignem
oblbniorum parandorum artificem, manu, reperatione quadam, et igne, cibos
egregie codientem, cum Sparta ueniflet,
ut illic, quod tunc potens ea ciuitas efler, ex arte fua quæftus faceret, vtipfe putabar, haud
exiguos, vrbeSpar tana, totaque regione
prohibitum, quod huiufinodi cibis no
vterentur,qui corporis, et animi vires infringerent. is igitur illinc cxpulfus,abalijs tamen Græciæ populis
receptus, carilfimus illis, et in oculis fuit, nullo artis fu? vitio d Lacedæmonijs
negle&us.Non diuerfa prorfus ratione, nec Homero,nec Tragicis. nec vilius
poetæ pocdfimum feriptis indigebar illa Platonis Refpublica. nam cum termone,
et cogitatione tantum exifteret, (i£ v^;/?A^7roA/^eam appellat Ariftides,hoc
eft in libris effettm t nec re confiftentem\ commentitiam vero Cicero ) fic eam fibi confinxerat, et extruxerat
ille philofophus,vt laboribus afliduis tantum, ærumnis, et exercitatio-ni,
contenderctad felicitatem, blandimenta tk voluptatum illecebas excluderet omnes.Non igitur eos tam
ciecit,quod indignos, et flagitiofos
exiftimaret.quam non retinuit, quod
ipfis non indigerer, quafi cum fene Terentiano diceret, nihil ifthac opus eft arte.Eililem tamen et viucnubus
et poft obitum,fcriptis eorum, ingentes, ac propediuini funt et ab eodem ipfo
Platone omnibus poftea feculis ab omnibus,
vbiqucgcntiunijhonorcs habiti, LIMP. Veriflimefunth$c a te probata Pauline, atque eleganter
admodum, nifi fallor, exprefla; nec
vilis tuisdi&is iam aufim,quod mihi facere
pofle videbar antea, repugnare. Difccdam igitur, quod ad quæftionem propofitam attinet, in fententiam
tuam : ncccrrafle me olim hac in parte p^nitebir, quandoquidem error il le meus et huius difputationis cruditiflimæ
caufatn attulit, et me fententiæ
melioris. Verum illud tu mihi, fi moleftum
non eft,expliccs vclim.Quando Comædiæ, et Tragædiæ reftitutus eft a te
carminis vius, quo illis tanquam aqua, et igni,
videbatur interdiftum,.num& oratione fbluca quoque refte poflumus,
et cum laude, vel falcem impune, Tragædias, et Comædias componere? id quod aliqui
noftrates et meo iudicio,non incommode,
poftrcmis his temporibus, tentarunt. PAVL. Quæftio ifthæc Limpi,non eftnoua.
Sed orationis figura tantum, et immutatione
uerborum, videtur
afupcriorediuer(a,retamcn, et confutatione, eadem. Cum enim oftenfum antea fuerit, vtaudifthvcrfum
efle poetarum ) proprium, et nullam
vnquam fuifle,aut efle pofle fine verfii
' poefim, fcqui ncceflario videtur, eam orationem quat verfu careat, efle non pofle poefim. JLI MP. Rc&c dicis,
atque rationes illæ, et auftoritates
antea produ£tar,me vehementer mouent. Cæterumaudi.
Patauium his diebus fuperioribus
profeftus eram quod quidem vos non latuit, vt adolefcenti cuidam amico, et conciui meo, Philofophiar,
ac medicinæ infignia petenti, per eos dies, ut fit, adeflem. ibi cum inter
nos uarij fæpe fermones haberentur, præfertim
de litteris, forte in hanc ipfam,de qua
nunc agebam, quæftionem,incidimus; is autem adolcfcens,eius lententia: erat, ut
oratione fblutam, eam, quæ habeat
imitationem, ad poefim reuocari pofle diceret. SCAR. Qua nam ratione du&us
? probabile eft cnim habuifle aliquam, an uero fine ratione hoc dicebat ? LIMP. Probabat ille quidem, et acute. Ac fi
recordari pofl • fum,pene enim exciderat,
illud ipfum illius proferam arguis men- mehtumVquod is ex alijs etiam audifie
fatebatur. PAVL. Dic obfecro y fi potes. Fortafle enim et mea, et to{ClarifI morum virorum fenrentia reie&a, fequar
veftram. L1MP. Ille fic argumentum
explicabat .Quacunque facultas imitatur
attiones humanas fermoneja ad Epopaiamex Ariftotele, ac proi inde ad certum quoddam poematis genus eft r
euoe and, fed Tragad/a y dr Comadtafoluta oratione conf cripta, imitatur humanadttiones
fermone^ T raga di a itaque, et funts (
excipio Brixianum Madium, et qui illi
font addi£fi)dieeteiti etiai 0 j& qui futuri funt,nifi uerbum arrogans uideretUrpfed tamen
res ipfa tam abfonam faciem affert,
&ahlurdam, ut de foturo quicquam
aflerere hoc in loco non uideatUr a bfurdum, arroga n$, et in. uidiofum.Etenimquis unquam hoc dixit, fiuc Græcus,fiue Latinus, probata: fidei feriptor, Tragædiam
oratione foluta. (criptam Epicum efle
poema ? quis,omnem, et cuiufcunque
generis orationem, in qua fit imitationis aliquid, ad E popæiam,&ad
Epicam poefim poflereuocari ? t tw quidem aliquando, fed raro, fed apud poetas
tantum fumitur pro fermone quouis,utcum Homerus ait, 7Ft\pckrra, verba aU ta y licet etiam poflimus dicere
ucrfusalatos.uerum, quod inde deriuatur \ tVo7xo//o / r nufquam alium efle
reperies, quam metrica oratione poetam,
et eVo-^o/W, uerfu (criptam pocfim, præcipue tamen heroico', tcftantur hoc præter
cæteros Euftathij uerba,qui primum
Odyflaræ librum explicansjait, E’?C cfi
'Tt! civim C£pXi TO?£XttAO?0I WV?. rpb)~X,OV$ siycvq y. feCcrw, ng\ broTrdi iov nos ad optimam poematum metricorum rationem
informet, ad epopariæ metricæ paæcipuerdc reliqua pedeftri, nec hic, nec alibi, nccipfe, nec alius ante,
uel poft eum quifquam, uerbum unum. (excipio,
ut dixi, Madium, et nefeio quoseiuldem
claffis paucosquofdam ) at oportebat
tamen, artem poeticam infti tuentem philofophum. in mente.atquc
cogitatione philofophi rclifta fortafle permanfit, et vclut arcanum quoddam id (ibi (oli feruauit,
ut multa; iftam inuidebat, opinor, egregiam poetica? partem hominibus, LIMP. huius quidem partis,qu£ad fblutam
orationem fpe£tac,nulla funt a philofopho præcepta nobis tradita, quonid \ commutato folum cum oratione foluta metroeadem
qua de metri ca tragadia dixerat y ad
fblutam poterant accommodari, vel etia
ad ea nos informare poemata voluit y qu a trita, et apud omnes tn confcjfo
tunc t em pons erant .hac ergo ratione fuperuacaneum vifum cH illi, ad alias defendere praceptorum
regulas, Pra rerea, cumTragædi^ verfum
tribuit, ac dchuiufmodi Tragædia præcepta tradit Ariftoteles, alteram vero,
qua? foluta perficitur oratione,
fupprimit, illud (cilicet fpe£tauit, quod vffm illorum temporum obtinuit,
ratione illorum inftrumentorum. non
igitur nunc quarimus } quid a prifeis Comicis y &Tragicis, factitatum
fuerit, fed quid ex Ariflotelis initijs, atque fentetiafferi pofsit.vno verbo,an ex Anftotele y C omadiam
y et T raga diam, pede (Iriftylo exarare lice at ^doceamus. PAVL. ruinofum
perfugium, caducum, et infidele.Etenim quid ai$?Ad trita, coii fu e taque apud omnes poemata nos informare voluit,
de iniuctis, et reconditis, tacere?miram philofophi prudentiam, mira artem, rem (ane profundam excogirauir,ea
nimirum prarcipe re, quæ nota prorfus
erant hominibus, trita et apud omnes in
conteflo, alteram uero,de qua nulla viderant unquam exempla, quam ne
elVe quidem cogitare poterat aliquis, priftinfe, 6c arternistenebris inuolutam, ac latentem,
relinquere.hom nis hoc erat non artem profitcntis,fed aut ignorantis, aut inuidi.
At eadem fidelia duos parietes, nec hoCjLimpbconuenit. id iplumenim tamen
explicandum fuerat vno falre verbo.nam (i duarum fimilium fpetierum Sc
conucnientiatn, et differentiam,tradidir,EpopaMa?j'nquam, et Trag^dif,
et quid h iberent inter fe ftmile quid
diffimile pluribus uerbis expoInit, quod non adeo necefiarium uidebatur, cur
alterius, qua? plurimum ab alijs
diffidebat, rudes omnino reliquit homines et fi cum ailjs congruebar, quod ineptum cfiet
affirmare, cur tamen id i pfum faltem
non expreffit? cur inrempeftiuo filcntio totam artem imminuit, ac labefattauit?
Verum eadem ne ratio metrici, folutique
fermonis ? eadera verique præcepta ? caue cane hoc dixerim
;pradentibusalij$.quot verborum geheraf,
quas immutationes, quascompofitiones et ftrti&uras, quot figuras illa poetica menfura, et metnea
poetis, recipit, quas tua foluta
rcfpuitffi Ariftotelem,fi Hermogenem, legifti, pro ptum profecto fuit utriufque
naturam } et difTimilrtudinern, videre, verum audi falrem Halicarnafleum
Dionyfium, qui ridet eos, qui, ut ornatior uiderctur eorft oratio, poetica quædam
in folutam orationem inferebanr,qu£ molefta potius errat et faftofa, atque
rurgida,quamam uero poetica illa eranf,
his uerbis declarat.
obfo&omiiM HK &Ct)d’G7ZC!’ VUOLTKTUCOV T? J&j TJ7 Kflft
Tn7?\ n-rjG/id/jQi tov ididrliu. flu&rcbant, inquit, ornatum aliquem
afferre fuisfcriptis y immutabant communem, et vulgarem phrafim, et ad poeticam confugiebant %
immutationibus multis vt entes y et fuperlatiombus, et alijs modorum formis, nomina importantes, ex alienis linguis æccpta,
atque peregrina, fguratis dncndt genertl us, non (olitis mutatione reliquis
ferrnonum nouitatilus, terrentes vulgares. Hæc eadem ut dixi, pluraque tibi
patefacit Ariflotelis in RhethoriC!S,qui li b $. d i 30 1 diuerfa foluti fermonis ) et poefis
eft elocutio.&t Soettcus enim fermo
non humilis, verum foluto non conuenicbSn
idem etia uocauit AV^cftWt^imperitoSjeoSjqui poetica diftione (equetes
in fuis (criptis, putabat fe pulcherrime loqui: Quod vero de præceptis dixifti
traga? diarum ad illorum teporum vfum ab Ariflotele relatis, neque id horrere
mcherclc poteft, aut aliquo pa£to confiftere; nam, vt omittam ea, quæ (uperius a mede ebdem vfudeclarataifunr,
et pluribus confirmata, libenter
accipio, quod nunc liberalitercoccdis,
tragoedias illorum temporum ab omnibus fuifie receptas, et in honore
habitas, et Ariftotelem illarum artem et præcepta nobis tradidifle. Etenim hæc
aduerfimtur titulis tuis, i,quod
probus cs^quod doftus, et elegans, fero, diligoque, rem tame effefeteridaita
non arbitrof. So\Uih
iteiYnitationiem ad poe mata
conftituendafufficere?vno poficofemelabfurdo,qua multa, maioraque, continuato lapfu,
confequanturoportet? Sola tibi placet
imitatio. verum Ariftoteli noneft^pifa fatis f
tjui primas poeticæ conftitutionis caufasyex naturali principio
repetitas non vni tantum imitationi, fed et huic, et rhythmo, cuius pars eft metrum, retulit
acceptas. Et in definitione Tragiedia?,prtcr ceteras partes, fuauem etiam orationem,
cuius inter alia inftrumenta^lixitefle metrum, cum imttationeconiunxit. Praftereajfinulem
eflfeTrag^diam Epb pa?iar,quod utraque bonorum candneat imitationem, metri
.cofefmoiVecom’pfihenfaiTi;!icetaliquibirs’alij«: inter (e differant.Et
aliBi j Poetam dixit magis ejfe fabuU, quam metrorum effetiorem, tribuit itaque primum fabula
locum, nec tamen cxclufit merrumjicct in convivio, metrorum, et mufiæ tantum
effe£iorem efle dixerit Plato. Sed hæc omnia, fi memini, fuperius a me fuere
citata, cum plurimis alijs, clarorum te
ftimonia virorutn.quo circa nunc eadem velle repetere, importunum (ane
efler, atque hominis, vel ingenij fui pauperta
tem, vel probationum inopiam agnofcenns. Aliam igitur ingrediamur in hac
difeepratione viam, fortafie latiorem.
Omittam autem interea, minorem illam propofitionem tua, leua(lumprum,efie vanum, et nugatorium, cum
ait. Traga:dia, et Comædia foluta oratione feripta, imitatur lermone. nam fi foluta oratione, quid attinet, fermone
? quafi reperiatur oratio foluta, quæ non fit fermo. Verum his omiflis, ad propofitionis veritatem accedo, et fic
argumentum, ac (enrentiam meam explico. Si hoc dederimus, vt quacunque imitatio (ermonc fafta, poflit efficere
poema, mox concedendum erit, Hiftorias, Dialogos, plurima (cripta philofophorfi,
oratorum orationes, fabulas Æfopi, et .alias, cfle poemata, cum hæc imitationem
contineant, vel omnino, vel F 2 multam.
Quod vero nihil horum debeat appellari poema T et fi per fe tam manifeftum fit omnibus, vt præter
communem hunc hominum confenfiim, alia ratione minime indigeatquia tamen
aliquando cuflifurdis eft agendum, id vna
tantum, fuperuacanca quidem plurimis,nccefTariaquibut dam, patefacio huiufmodi ratione. Si foluta
ifthfc aliqua oratio poema conftitueretvjlum, omnium maxime vel Hiftoria
Herodoti, vel Dialogi Platonis, hoc pratftarent, verum id falfum eft, et licentius dittutn, nihil
igitur aliud illo modo feri ptum,
poterit eflb pocma.Quod pertinet ad Herodotum,
hunc nemo poetam vnquam dixit,(cd Hiftoricum, et hiftoria patrem omnes
appellarunt vna cum Cicerone. Et Dionyfius Hahcarnafleus exemplis diucrfis
hiftpricorum, et poc tarum, probaturus,
quod propofucrat,oppopit Herodotum
poeta:, vt (criptorcs inter (c plurimum differentes,dicens, (limatur ex
poetis Homerus, ex hiftoricis Herodotus. Vides,
Herodotum non efte poetam cum eum
ab Homero poeta diftraxerit, ac
fepararit Dionyfius ? Ariftotelcs vero manifeftioribus id ftatuit verbis,cum
dixit, Hiftoriam Herodoti, fi metro
fcriberecur, hiftoriam omnino futuram. Et Hermc^genes appellauit Herodotum
Hiftoricum, et Xenophonte dialogorum
feriptorem, cos, fermonum pedeftrium
feri pt ores. ra, vero et Uoii/bunzt^foluSM firiptiontSydr unquam
vehementer oppofitafeparanturab
Ifocratein Euagora, eandemque tribuit fignificationem Plutarchus in libello de
de • feftu oraculorum, dices, Agy^ct^.oi
cv Sutrpois ayuviZpu^joi. tum poeta,
tum oratione foluta ferihentes, in
theatris concertantes. Eadem ratio pertinet ad Platonem, cuius orationem
Lærtius in eius vita dixit, effe medtam interfio lutam^dr poeticam. genus autem huiufmodi
dittionis fortafle decipere potuit
aliquem, vt extftimarct elle poeticam, non
enim poeta, (ed hiftorico potius conuenit \ et omni foluto fermoni,quod et Hermogenes confirmauit in
Forma puritatisdnquieSj/aiTa^T^ eiScvcti 7n^co?^yet)pv^picy 3 LiiTpou t Audis, etiam ab Empedocle, qui de rerum natura fcripfit, vt
magis accedere ad phiiofophos,ex
Ariftotelis (ententia.quama d poetas, videretur, quia tamen,quod verfu
fcripferat, poenrquandam fpetiem
referebat, et poeta creditus a plurimis fuit, (eparauic ab ipfo Platonem, neque do&rin fimilitudo
potuit eum in appellationis focictatecum
Platone coniungerc,quem tame vera
nominis ratio Theophrafti fecit, et Ariftotel is in feribendo focium. quam
quidem philofophorurtrinter ipfos fo
cietatem, libri definibuseiuftlem M.Tulij confirmarunt, his Vcrbis.iSV^ exifl/mo te,(icutinoflrum
Triarium, minus Epicuro deletiari,quod
illa Platonis, Artftotehs,Theophrafti, orat tonis or n amenta neglexerit. Sed
fecundo de natura Deorum, Deum phtlofop
horum eft aufus Cicero vocare Platonem, qui Pfeufip pum fbroris filium, eiufdem oratoris
auftoritate,reliquit hat rcdem,non
poematum vllorum fed philofophiac. et Diogenes Lærtius Platonis dialogos, non
poemata appellauir, fed 2t/^auaA7a,quac,
vt dixi,funt oppofita poemati, qui quide
Lærtius in uita Platonis, et Euftathius libro dccimo&auo iliadis dixerunt, ipfum Platonem poemata
conicripfifle, dithyrambos, et Trag«dias, in quibus cum cognouiftet (e fiiperatum
abHomero,ignibusomnia tradidifle, et audito So
crate,captum illius Sirenibus,adphilofbphiam, et pretiofio m
raftudia,fecontulificdnquibus ualdc profecit. Quidais?St poemata fuacQmbuflitille,cur dialogorum
poemata uiunt y ! et extant ? cur hacc
non concremauit ? et qua! funt illa meliora ftudia,ad qux,negle&is, et exuftis
poeticis, poftea fc co tulit, ft dialogi
poemata erant ? Quinam illa tuerint, non eft obfcurum.Quintilianus etiam id declarat,his
ucrbis Platonem cjnis dubitet, efte pbilofopborum pracipttum, ex qHQ
multum eloquenti fe traxtJfe'Cicero
fatetur SzA quid moror, una tan tum
Hermogenis auftoritate hoc totum xdificium ncftru. Platonis dialogis nitentem, ruere uidebitis,
et fumare, ut ne ueftigia quidem
priftinx fabricationis appareat amplius, is
igitur in forma dicendi politica, fic ait. Panegyricum, feu ds-? ?uonPlratiuum genus K ccrd /\^p^a.^ia¥ y
ideft, quod ad orationem; f elutam fp e
tt at ^Platonicum omnium cjfe pulcherrimum', quo vero poefis vtitur (omnium
enim maxime demonflratiua eft orati a poetar um)non eadem eft, qua in
cateris,ratio^fed qua de fermorte
panegyrico dicta funt; ea multis alijs indigent, qu«t propria poetarum
ejfe dicimus .Qualem enim nos ejfe Demofthenem oftendimus, ratione cimlis fer
mortis, in genere deliber at tuo, ac iudiciali ;et qualem Platonem in
panegyrico et æmonftratiuo talis Homerus erit in poetica, quam fi quis
demonftratiuum genus carmine fcrtptum,dixerit,baud
aberrabit a vero. Hxc aute ppflunt rie
tibi Limpi,veladoIe{centi cociui tuo,
vel alijs^fle&tttfan (axum adhuc elixofltuer panegyricas, (i (alutam orationem fpeftes, Platon is eft
omniu pulcherrimaHoinerjL,fi poetica : vtraque oratio forma, inquit, feftatur
ei-dem in dicendo panegyricam uidelicet, eam, qua! fu omniu pult herrima.eft ne dilcrime inter ipfa.s
aliquod.? fi nonefler, vtraque
veLPlatonicadiceretunuel Homerica, uerumaltera^oeticæftjnquit, altera (oluta.
Hoc fatis efl e poterat eleganti viro,(cd exterorum catifa, qui natura
confueuerunteflc morofioreSjhxc addendum
putauir .Multis alijs rebus opus eft
ftdntt y u4 fiat ^f^poflumus ne tandem (cire^quxfintifthacc alia multa ? explicabit hoc inferius
aliquantulum Hermogenes,vbi de peculiari poetic^ fermoUe qui fit ab ab alijs
oibus omnino fettiftu$,agit.- interea
vero hpc emfdem vtere di&cy r Alteram effe carmine [criptam,
alteram,nequaquam.c^7i(\ 1 u ramum efle difcrimcn ftatuat inter poeticam
orationem, et re linquas omnes, metrum
ipfum,quo fublato, poetica tranfit in
folutam, Homerica in Platonicam.Quibusexuerbis illud eli cimus,non modo folutam ullam efle non pofle
poeticam,ied, etiam poeticam fine uerfii
non efle poeticam H?c igitur Her t
mogcnes,qui fi forte fufpc&us tibi fit, ut uehemens, et acer opinionibus iftis aduerfarius,etiamne
Ifbcratem reijcies, qui nihil haftenus
in te,tuo(quc dixit?Ab Hermogene no diflen tit ifocratcs, qui laudans
Euagoram,ait;Mw ignoro quam difficile fit, quod fum fatturus, huius hominis
virtutem oratione foluta laudare fignum huius rei maximum. nam de multis alijs,
ac K diuerfis rebus, dicere audent ij,
qui philofiopbiam traftantjrac au tem
vnqttam fcrtberefip forum tggreffus ett nemo. Ego vero ipfis ignofeo. multa namque ppetis concefia funt
ornamenta. cum homi mbusemm ver far i
Deos, licet ipfis fingere l congredi (fi confuetu \ dinem
habere cum quibus ipfi volunt, (fi hac eadem non modo con fu et is proferre nomini bmfednunc vti
peregrinis, nunc vero no l natis, nunc
metaphoris, nihil plane pratermitterefed omnibus dicendi formis multtplicem,ac
variatam efficere pocfim. at ijs, qui
fer mone vtuntur, nihil hutufmodi Itcetfed conctfe tum nomina ci uilia,tum enthymemata rebus ipfis har entia,
oportet ajferrc.Prat er ea, illi quidem adhibendis metris, et rhythmis,
quicqutd volut, efficiunt, hi vero
nullam ex his partem attingunt, qua tantam ha
bet in fe venuftate, vt qua in foluto fer mone, (fi enthymemate no. re EI e fe haberent, ea pulchris rhythmis, (fi uerfibus
obUclant audientes. Porro poetarum uim hinc facile quis intelhgat, fi, n.pra- /
flantiortbus poematis nomina relinquas (fi fententias, metrum ue ro dijfoluas yimbectlUora multo t qnam nunc
txiRtmantur,appare bunt. Audifti ne,
Uberatis teftiraonio necphilofophos, nec'
oratores, pofle tantum efficere dicendo, nec audere, quantum poetasfquod hi maximam habeant et in uerbis,
et in rebus efficientiam, et ornamentorum
copiam, qua reliqui planedcftituuntutfmetrum autem eam poemata largiri
uenuftatem, \ et elegantium, ut, fi illud foluas et ad io
luram redigas oratipnem) omnem poema deperdit quam de ipfo prius homines h a
beba n t,cxiftimat ion is opinionem metrum igitur eft cauia vcnuftatis, et prarftantiar poematum,
(olutu vero, eiufdemamiflio pulchritudinis, et difloIutio;fi tantam, metri
gra. tia, poemata vim poflident, et elegantiam;
(oluto metro, ud nullam, uel exiguam,
quis eft qui non uideat, hinc utrumque
confici, et poemati neceflarium efle metrum, (k orationi foIutar,cui
metrum cftappofitum, inimicum elfe poema ? eandem hanc poftrcmam fententiatn
ijfciem pene, breutonbus td wn ver bis,
protulit Ariftoteles, Itbro 3. Rhetor, cum dixit, O/ cstoca req iwfon y did liw A i%iv iAkou/J
GroeMr£q liwdi tUv Sb%&v.poetx
xbfmrdAjtjr inania loquentes, dt SI ion is caufa vi fi Junt hanc tantamgloriam confecuti. tam uim,
inquit, habet diftio poetarum (
includiturin di&ione metrum ) vt rebus
inanibus, et Icuibus, gratiam addat^& (plendorem;aquaqui dem pratftantia folutam orarionem audiftis,
efle ferme inopem-. Quibus lane uerbis apte refponderetur illi,qui uelutl
magnum quid, et reconditum dubitans, quar(lirir,fi VergiJij Æneadem
diflbluasinfolutam orationem, quonam ea
nomine appellabitur. Solutam efle dices orationem, inanem, exanguem,
abfque uiribus, abfque neruis, humilem, et futilem, et abie&um, fiue dialogum,
flue hiftoriam, illarum omnino fimilem,quas ociofe mulieres, ocij vitandi
cau la folem «flate legere, quorundam,
qui nunquam fuere Gras. eorum, resgeftas
reterentes, ab Hifpanis auftoribus confio
ftas. Hanc ipfam poetarum in dicendo prxflantiam, et P lato de c Lar auerat antea in Menexeno non
valde diuerfis his ab lfocrate verbis,E
’ 'ai ouufi nu&ic i 7 n%eipou/rf{j roiajurd A064/A tibi
id ipfiim affirmanti profe&oncuio non credet, quid igii tur habcntamplius
poetar, quamobrem ipfis ita facile conce
xlas? rio/^7Tcei,inquit, dviuv HbhxctAZ^ r dw cfiiiiuj ei /uov emeti
vjuvt onumc, &k 7raMTnQ
LLi/uebuuvtectenv. Poeta illorum res gefias mu fi e d tdtione laudantes 9 omnibus eas mani
fefiarunt. nuncintelligo, demum quid idiitpotiflimum, quo Platoni Plato
fateatur : aritcceUcre pocta^ muficis
nimirum inftrumemis, metro fciliccfj^quacpars cftnonmintfna muficac. id quod
ibidem melius dcci&mmqdicn$.ytprouocen?us alios ad eadem odis, alijfi que carmtnibus, vt, decens cft, exor panda.
Itaque trag^diam Callimachus appcllauit,
vt Demetrius Triclinius in Pindari!
afleruif, Atncv^ m tApwas^grandcm mufam,dr ampullofam, Quamobrem ex d
jftis verbis affirmat Plato non fblum oratione
poetarum eflidiucrfam, et præflantiorem oratione fbluta, fed etiam fe non efle poetam, quandoquidem
fuam orationem cedere fatetur orationi poetarum. At enim poeta ab Hiftorjco non carmine juclprofa oratione
differt, fed quia. alter rem geflam
narret, alter imitetur, quicunque igitur imi
tatur, et fi abfquc metro, poeta dicetur tamen. Qua quidem Ariftptelis auctoritate fretus Marrinus
Delrius,aflererenon dubitauit,///w
abunde foeta nomen mereri, qutcuncjue ait quid
firtftione, licet oratione folut a fingi t y et imitatur, Hunc ego uirum,
et au£lorJtatc,&c eruditione, ac rebus (cripris, plurimu valere non ignoro, hac tamen in re minus
exiftimo fuifle, quam in c#teris )
accurarum,.& diligentem. Nam quid obfccro, prajfenti negotio illa
uelobefle, uel prodefieporeftau^
ftoritas Ariflotelis? qui eo loco non hoc qu«erit,quis uere fic appellandus poeta.fcd tantum, quid differat
hiftoricus a poc ta.flon metro, inquir,
fi quidem poteft hjftoricus nactro fuain
hi floriam contexere,nec cm-ideo poeta Metrum ergo;dices,non efficit
poetam • abfque imitatione, quis negax ? nain
nec Empedoclem appellauiceairationepueram Ariflotelcsverum huculque
nihil ad rem : Verum ex his confici dices poefis ujm omnem, et quam vocant
eflentiam,non in merro . j ponendam. vnde tu id collegifti ? Poeta, inquit
AriftoteIes£ non differt ab hiftorico
metro. Aflentior. ergo metrum ad., poefis naturam non pcrtinct.Nunc non
aflentior.abfurduox eft enim quod
addis.Nam fi rcftc concludere tc putas, cum
ais, Poeta non differt ab hiftorico, metra: ergo metrum e(fentiam poefis
non attingitjutar eadem ipfe regula, et concludere per te mihi licebit, hoc
modo. Homo non differt ab Angelo ratione,
ergo ratio non pertinet ad naturam horni-nis,i et tua caufa carcbunt omnes homines,
ea qua fiifit homines, ratione. et item,
Homo non differt aoecqno f ' fenfitiuof
non erit ergo homo fehfiriuus. nam, Scfi perpetuum id non efle dices, mihi
fatis erit, aliquando, et fe[ mei effe
ucrum, ad id confirmandum, quod ex AriftoteKs
uerbistu negare prorfus uideris.Sed alter, inquit, irtiitatuf j alterantem rem ucrcgeftam narrat
Audio.imitafione tantum differunt. Erit ergo, qdicunque imitatur, et fingit,
poetft dicendus, id vero nec Ariftotelcs
dixit, nec tu poteris ex illis eius
diftis extorquere. non enim fi re&iflime dixit Ariftotoles, poeta fingit,
et imitatur, id tibi, uel mihi dedit, ut retro co meare liceat, ac dicere, Quicunque fingit, et
imitatur, is eft poeta. Quod fi
contendes tamen, et au&oritate tua id tibi
iumendumdwxeris,nunc mihi fatis eft, oftendifle, hoc ab Ariftorele non effe di&um,nec ex illius
uerbisquac funt a tc produ&a,huiufmodi quicquam erui pofle. Quod
fi ex hac Ariftotelis propofitione,
poeta imitatur, rc&e concludere te
putas, et ut confequcns inferre, Lucianus ergo, Plato, dialo gorum fcriptorcs,funt poeta?, nulla Id
prorfus, mfi hac ratio [ i ne poteris.
Quicunque dialogos fingunt, ut Plato, Lucianus,
imitantur, At poeta imitatur, funt ergo dialogorum feriptorespoet#. Sed
Dialeftici ridebunt, qui in fecunda ratiocinandi figura negant affirmari pofle
quicquam. Et cum hoc in loco re, ut
uides, Ariftotelis auftoritaS deferar, alio tibi con fugiendum, et apertius demonftrandum, omnes,
qui quocunque modo imitantur, efle poetas; autfi non potes, noli cogere philofophu inuitn affentiri tibi,
gentis, et fpetie reciwv procanti. cft.n.imitatio genus in tragfdijs, et ceteris
his fpej ‘ii i tiebtis tiebus.ueru fi genus una cum differentia
stfpferis,retrocome bis arbitratu
tuo.Poeta imitatur ucrfu, et quicunq; imitatur
uerfu,eft poeta.Nulla igitur erit imitatio poctica,nifi poericu accedat inftrumentci;alioqui plurimos efle
poetas ftatuemus, quos poetas appellaret
nemo tollerabilis; etenim et Xenophote in toto eius opere, et M.Tullifiin
Rhetoricis libris, ac in tota
philofophia, poetas afleuerarc cogemur; et dialogos, quos philofophorum efle fermones Ammonius in
libro de interpretatione dixit, atque E
' %c t )Tctj.ovs, populares et faciles
fermones, ab acromaticis diftin&os, appellari, poetaru efle figmenta fatebimur.Thucidides præterea,
Titus Liuius, et alij multa, quod in
Concionibus imitentur, ac diuerfos inducant inter (e loquentes, et ipfi
poetarum fimul, et hiftoricorum nomen, et prarmia tulerint. Harc ipfa præterea,
quæ nunc inter nos differentes
commentamur, et his alia fimilia, fi
quis aliquando deferibens, fic in dialogi fpetiem componeret^ in lucem ederer,
eflent hac rationc(fi dijs placet)appelianda pocmata.Verum id ego nunc
pra?dico,teftor, affir-' mo,me nunc
haudquaquam poetice loqufneque poeticam
phrafim,&: elocutionem vllamfcientem hodie protulifle.Si quis veroid aflerar,autego infanio, aut ipfc
belle, decipitur. Quid tu ais
Limpi?poeta ne nunc es,dum mecum difputas,
an fophifta potius?Ll MP.non fumus nos quidem poetf,qui ha ?c loquimur, fed fi quis hæc eadem (iib
dialogi forma complexus fuerit, illum forrafle dicemus poetan^quod (ermone hunc noftrum fuerit imitatus. PAVL. O te
pugnacem iri difputandoLimpi, et in
tuendaTententia nimis acrem, et pertinacem. Matres etiam puerorum, et nutrices,
qua? fabellas infantibus narrant, ut faciendum prarcipit Piato, inter poetrias numerabimus:& qua?, quid fit
poeta nunquam cognouerunt, pulcherrimo poetarum nomine decorabuntur; O rem ridiculam, ac nefer (omnium quidem
uifam. Qujn fophiftas etiam ex poetarum
numero no excludemus, quos inte?
/utuiriMOs 'i nitatores, Plato receiifet in (ophifta. Orato res præterea,; ivytrcq Ji pnvpajv ix
7rctfctfi iatoic.. Fabula profe fi a quidem ejl a poetis, fed tfr oratoribus
cowunis eft fafia, adtnomttoms gratia. nouirenim eruditus illcfophifta duo
gene' ra fabularum,fic inter fe
diftm&ajVt alter u cotinear Fabulas
poetarum, qu maxime delegationis caufa folent , (eu A 'rofypvr, apologos,
quibus et oratores vmntur, et philofophi,
mulrique feriptores alii, vel ad
monendum.vel ad probandum.Quamobrem Hermoge
nes, fiue quis fuit illedodus Aphthonij explicator, et interpres, dixit,
F abulam,chriam, (fi fententtam dehberatiui venetis ejfe.&i alib uEtfientm Herodotus, et alij
fabulis vfi fiunt, his prio res tamen
fuere poetaihi namque voluptatis gratia fabulas tra Harunt, rhetores vero pracepttonem 6' fidem
fibi proponunt, dii apologos
coxtexunt.quod item libro fecundo arris Rhetorica: nos docuit Ariftotelcs, qui iuflir, Oratore
vel res ^eftas narra re vtlipsu cor,
fingere fabulas. I n qt,o i llud
iilquit inefle boni, qa res
geftasreperire difficile fir, fibulas vero findere, facile.' ht m Partitionibus OratorijsM. Tullius, dum
oratorias argumentationes inftitueret, inter alia fidei facienda-
pra-cepra fabulam collocauit, vt valde
permouendis animis opportunam, cum ait .Fabula etiam nonnunquam, fi- fi fit
incredibilis tamen homines
ttfwwwt/.Qiiamobrem idem ipfe Cicero plerunque fabulam aliqua in fuis
orationibusappmgit qualis eft illa
Cereris Ennenfis in 7.adione contra Verrem, et mul tis alijs in locis. Menenius aurem Agrippa plebem cum
patribus ingratiam reduxifle fertur, appofita illa de dicter membris humanis aduerfus ventrem
conjurantibus, fabula. quod exemplum
memini a te quandoque celebratum ad oltendendam orationis folutapraftantiam.
ira firpe fibi ipfi folent homines m
eodem prorfus argumento repugnare, lunn
igiturquia fabulas narrari locis opportunis nudifli ea caula poetam dices vel M.Tullium in
orationibus. vd Tiiu Liuium, et careros
in luis narrationibus a udo res i Si fabule
iguui fuut poemata, euiulcmefie dicemus eodem tempore poetam, et oratorempe raro poterit oratio
confifterc,arque fidem facere, nifi
alicuiusadmixtionepoematis.Sed et Pliro
3. de Republicjj hax vtraquediftinxirhis verbis, gfouZTtai TU 07ct i-no uvZcKoytov, r 7roir,iZvMy i Tcq
diiyrmc oSerarvyxaki i nonne qua a
fabulatu fert pt oribus, vela poetis dicuntur, narra jtones quada 'fiunt ? Tu vero caue ne
particulam :,pro id eft, accipias,ne
propria defere dogmata videare, Porro, no ÆfS pus (olus fabulas confcripfit,fcd
multi fuerat alij præclari virhqui
materiam hanc traftadam fufceperut, Porphyrius,
' vt cft ab Eufebio proditu, libros edidit, in quibus fabulofos Deoru ortus, et origines ad naturf totius
ratione, et opificiu rcuocare conatus
eft. Zeno, Cleantes,Chryfippus,vt Cicero
monuit in libris de natura deoru, fabularu antiquarii feripto res, &expofitores fuerunt; pluresalij,
quos fi quis poetas fuifle contendar, is
fciat,fe cum pertinacia mentis, rerum antiquarum ignorationem coniunxifle. Ex
quibus omnibus iam fatis declaratum
arbitror, et oftcnfum, nullam oratione,
quam nudam appellas, et fblutam,vllum poema conftituere, nec eum qui fic fcribat, iure poetam polle
nuncupari. Verumtamen adhocipfum plenius confirmandum, Ariftotclis diftum, ex tertio libro rhetorica? artis, huc
transferendum putaui,in quo fic ait
.Poeticus entmfermo non humilis,ueru fermoni foluto non conuemens. Si non
conueniunt inter fe, differant oportet, fi differunt, qua ratione fibi poterit
alteralterius appellationem arrogaret Sed et idem philofophus ibidem. Rhythmum
habere debet oratio, metrum vero necfuacfttam,
efiet enim poema. Quonam ergo modo tuebimur Ariftotcle, ne fecum ipfe pugnare videatur, fi in arte
poetica imitatione oratione fbluta fa&am,cenfet
efle poefim, in Rhetorica uero eidem (bluta? uerfum prohibet, ne fiat poefis?
quis lftam pugnam dirimet obfecro? aut
notam abfterget inuftam phi lolophopræclariffimo
?uosenim ferrei cftis, nec ceditis adhuc quicquam, aut inhiberis femel inceptum
mejitis impetum. poteft neidipfa rerum natura pati, ut eadem oratio follita fit
poefis, et non fit poefis ? Cur iftam pedeftrem, ac difcintatn uirginem poemati
defpondes in poetica, times, et illi caues,necum poemate coeat, in rhetorica ?
cur quod in arte poetica poteft efle poema, mox idem alibi dicitur a
natura poematis abhorrere? quam polypi
mentem mihi narras ? aut quam arboris
naturam, in diuerfa c^li regione uarie 1 e
permutantem? cur Qnpa,/b$fjou)eiLc5opvori fi in poemate licet lac al bum dicere, per Ariftotelem, et carmina
facere, licebit &in foluta pariter
utruraque, quam idem efle cum poema- te, non Ariftotelis,fcd ueftra fententia
(anxiftis.Sed age concilietur Ariftotcles,ut fsepe (olet, eodem ipfo, et hominibus inuitis, conciliari, et ad quofais fenfus,
etiam contrarios pertrahi; non dixerit
ille philofophus, quod negari non potcft. quomodo Socratem conciliabimus ?
hominem durum, et in unius di&i
conflantia, ucl fi mors fit obeunda, pcrfeucrantem?isinPh«done,ye/Mw ejfe
fattum clamat, a fane ratione j quod Æfopi
fabulas modulatus, adpoefim traduxerit. Quid hoc 6 Socrates? nunc tandem faftus? non
ne etiam antea in dialogis, quos ifti
clamant efle poemata?Ac(opi uero fabulæ ccquando deflerunt efle poemata ?
uereornete non fanum efle dicant, amifla
prope finem uitæ, re&a ratione.Vcrum ego te defendam, Socrates, dicamque,
non efle curamenticondemneris,homofapicns,obunum
tantum Ariftotelis aduerfarij tui uerbum,
illudque uei male intelle&um et explicatum,uelin dubium, et in quacftioncm
reuocatum ab eruditis, uel tantummodo unum, quod multis eft obnoxium abfurdis, &alijseiu(dem ac
plurimorum aurorum diftis, ac fententijs repugnans. Poftrcmo quam ineptu /it, et falfum, illud dicere, omnem
imitationem (errnone fa&am,efle poefiin, præter ea, quæ ditta
funr,operarpretiu cft, Hermogenem audire,
qui cuiufque feriptoris tenuiter elocutionem incidere, omnium optime membratim
difeerpere, et infita vitia, virtutelque indicare, confueuit. is igitur in panegyricæ orationis Idea, cum figillatim et Xenophonte, ik Nicoftratum, et Hecatæum hiftoricos, et Æfchincm
Socraticum ante omnes Herodotum, in fuis feriptis fabulas, et perfonarum imitationes, infcruillc
dccIjralTet,prarfcrtim vero
Thucididem,tura in hiftoria,tuin in concionibus, et in dialogis, imitatione multa vfum,vt hinc
patere cuique maxime pollet, hiftoricos etiam, et casteros orationis (bluta:
(criptores, imitationem, et fabulas vt poetæ, quandoque conferta ri, nec tamen
efle poetas, poflremo quafi corollarium
quoddam ex his omnibus excerpens, Epopfia: veftra?dat,do nat, dicat, inquiens,Ji7 %gu nrgcdrri&cov
jut t uiicrci^ gpcl aMa •jdjcujtcl oviui 7n& qua i 9panegyrica
tdea nobis dici a fiunt % ncn fola poefis 9 neque filum du$m fogi^c ater a que folute fcrtbendi forma, fid
eliam historia cumula « / retinet.
Poteram, fi uoluiflem, uelfi potius opus dii putaC fem, adhuc fexcenta pro ferre loca, quæ mihi
perpetuo for fim,ac pedetentim ueniunt
in mentcm,ad probandum, imitationem (olam in (ermonc minime (kffexre poemati
cotyficicndo^erum cui non (unt hæc (atis,isahoucrborumgeærc
uidetur,atqueagreftioribus pr^ceptoribus indigere, quam ij fint, quosha&cnus nominaui.Sed in his
adeo immorari t i perfpicuis et cuique
manifeftis, neque decorum, ut ucne dicam, neque dignitatem habet ullam, et ucrifimilius
eft, adolefcentem illum Patauinum urbane ludere uoluiflc teciim y ut fit in fcholis, et inter amicos, quam (
dio dicere, qua: (entiJet. L1MI\ At vero /cimus, Arifiotelem acriter t nucetum
in eos, qui ex vartjs metris poemata
difilinguerent, vt etiam Empe doclem,{jr fi verfu fcribentem,philofophum
potius, quam poetam y haberi velit, et Charemonem
multa varietate carminum vt entem, e poetarum numero tamen eximat, quod
imitationem neglexerint .Cum ergo carminum vfus non efficiat, vt aliquis fit
poeta % fed imitatio, hinc /equi
videtur,vt Tragadta, et Comadia, et fi
carminum e Xpert es, imitationis tamen caufafwt ad poefim rcua canda^ct omnis imitatio firmone fatta,pocma
con ftttuere posfit m JPAVL., Miror
equidem Limpi,te maxime canteris m difpuaationibusdialefticum, in hac tamlacile
Dialc&icorum decreta prodere, et ab optima differendi ratione, id eft a te
ipfo,tam citodefcilcere voluifte.Et cum illud mihi fit exploratum, in his rebus
teneque labi, neque decipi (olere x ineam
planecogitationem venio, tentandipotiusmei, quam decla rad# opinionis tua: cau(a, et hac, et alia
prorftis 'iTuXKisyisa.^ te proferre.
Etenim Empedoclem efle magis phyficum qua
poetam, cum imitatione caruerir, fateor ab Ariftotefe di&u ac
veriflime quoque di£tum, et fi uerfu, poetico, inquam, inftrumento,fitufus.uerum
nihil ad uerfum. hinc tu nonc& cis,
quod optas, ac longiflinie recedis a (copo.uide enim.EmpedocIes,quia non
imitatur, Ariftotelis fententia non eft poe
ta,ergo quicunque imitatur eft poeta, hoc uero nequaquam fcquicur& huiufmodi penitus abfurdam efle
confecutionem,diale&ici tui nos docuerunt, et Ariftotcles in fecundo libro Topicorum.ncquetuid
nefcis,infyllogifmo, ut aiunt,
deftruence,pofito antecedente, fi ponatur confequens, nihil omnino colligi, ut cum dicimus, fi
noncftanimal^non eft ho mo,fi afiumamus,
At eft animal,ergo eft homo, faifum elt, et non coha?ret.Eadem ratio eft et Chfremonis, et
fexccntord aliorum, quos uc concedam non
efle poetas, quod non imitentur^negabo poetas c(Te, quod imitentur tantum. Tu
uero tanquam probatum illudipfum
admittis, quod tanqua probandum uocatur in qua;ftionemNe mihi tu illud
inculcaue ris,quod manifeftum eft, et fatentur
omnes qui non imitan • cur, eos non efle
poetas, fed potius illud proba, quod obfcurum cft, et concedit nemo, quemcunque
imitantem fblum, efle poetam^uel fi hoc
illi confequens efle contendas, often; de, dialefticorum kiinftitutis non repugnare.
Sed non poteris. Vt ergo nec uerfus abfque imitatione, ita nec imitatio
fine werfu, poema poterit ullum
efficere, cum utriufque caufa poeta
7F0inrfa efle dicatur, ut audiuiftis, &cffeftor. LIMP. iam nulli, mea fencentiapoEeft efle dubium,
quin ita feres, habear, ut tutot,ac tam
claris auftoritatibus, et ualidis rationibus, confirmafti. quare nihil amplius
mihiiam uemre in mentem poteft, quod hac
in re dubitem, aut quseram. Et quod ad
me attinet, nifi quid iftis pratermifliim uideatur,&: aliquisfirapudipfos
rcliftus dubitandi locus, iam tempus eft
hinc abeundi. SCAR. ne furgas tam cito
Limpi quo tu abeas quffo ? num
animus eft adhuc in illis mullis
barbatis ? noli dubitare, te expe&ant. ibimus adforumpi(carium,fi lubebit, una, ac fimul
ememus. L1 MP. expe&o libenter, ne
uim facias. quid autem eft præterea, quod fit hac irt re dicendum? equidem
iamdudum acquieui.quarc neque rogo, neque nogari cupio quicquam, 8t Paulihu prorfus libero. SCAR. Atego
nequaquam, ne^queenim ipfe, neque tu Limpi, hodie hinc abieris, nifi mihi G 2 auo- quoque fuerit (atisfa&um. mun
enim tibi (oli (apere Pauftnum puras? PAVL. Ego ucro neque uobis, neque mihi
(apio quicquam. Sed quid eft, quod
amplius me uelis. SCAR. Illud. Caufam
mihi explices uolo, cur poetarum carmina
tantum habeant in fc voluptatis, quantum et tu dudum prfdicafti, et omnes
etiam fentiunt ? Dcle&are quidem illa, nemo non ftultus neget; cur autem
dele&ent, et vndcfit hoc illiSjid
uero neque fciunt omnes, et tu mihi narres cupio. neque enim erit huiulmod
quarftio prarccdenti,vt videtur, inu
tilis. PAVL. Operarium, opinor, narratorem na&uses. uerum,art
oblitus es, ecquid ego fufeeperim explicandum,
quid pratftiterim. SCAR.
Mihi præftitifti nihil, qui nihil unquam
dubitaui. PAVL. Tibi, an alteri: re&e, an fecus,. omnino fquum efletinunc mequiclcere, et alteri
has partedare, qui fit ad hoc ipftim, quam ego paratior, et ad reliqui laborem rccentior. Tuum edet hoc onus
Marcelline. phyficum .n. magis eft, et a tuo ingeniose ftudijs, in quibus
ucr (aris fere cottidie, non alienum
MARC Hoc quidem, vc. mihi uidetur,
Platonicum eft, fiue potius Pythagorica problema; in quo tamen non confentiunt
ufquequaque Peripatetici. itaque uides, id non efle meorum ftudiorum adeo proprium. fateor equidem me, cum iunior plus
o ci\ na&us eram, ab ifta non
alienum fu i fle contemplatione, poftquam
autem elegantioribus illis, et iucundionbus v hc (ucccflere laboriola magis, et molefta medicinæ
ftudia,quac me totum pene auferunt, illa
prorfus intermittenda fuere, uel potius
obruenda. Non recufo tamen hoc onus, non vt ingenij-mei proprium, lcd vt ueftrum potius, veftræque
defatigationi 1, acfatictatifaperfluum. SCAR.
Hoc exordium Marcellinemihi potius uidcrur efle fuperfluum, neque
lcuare.,(cdau gere faftidium, et fatietatem.
quin potius, iftis nugis omiflis, S
uoduenit in mentem quam primum exponis? MARC. aciam; ne te magnopere excrucies.
Diftumeftab Ariftotclc in arte poetica, quem locum attigit antea Paulinus, præter
imitationem, innatam efte nejlris animis,dr infitamjhartno niam etiam atque
numerum. quam fententiam eft imitatus M.Tullius libro tertio de Oratore,cum dixit. Nihil
cH tam cognatum mentibus noftr is y quam
numerus voces y quibus exci tamur, et incendimur
\ et lenimur, (jr langueficimus, et ad hilaria
tatem, et adtriftitiamfitpe deducimur. Hoc idem,expericntia &pius a
ie comprobatum, retulit in aureo de compofitio
ne libcjlo Dionyfius Halicarnafleus, bis verbis. Quis enim tfi y quinon hac quidem ducatur melo dia, et qua
fi praftigijs capta tur, ab illa vero
non hem afficiatur ? et his numeris concilietur y illis turbetur ? equidem frequentifiimo
theatro mihi vifus fum illud didiciffe, naturalem effe quandam nobii omnibus
cum confionantijs y pulchrtfique rhythmis y familiaritatem. • Cttharedum alt
erum permotionis, (fi.^ affectus^quern
omnibus natura. dedit. Quam lententia m forfi- j tam accepit a M. Tullio CICERONE (vedasi) Dionyfius,ex
libro,qui dicitur Orator ad Brutum, quem etiam paulo ante indicauit PaulinusIn
verfiu quidem, inquit Cicero, theatra tota exclamant, fi fuit vna Jyllaba aut breutor, aut longior, nec
vero multitudo pedes no. uit,ncc
vllotnumeros tenet, nec tllud, quod offendit, aut cur, aut j in quo offendat intelhgitjfed tamen indicium
horum ipfia natura inauribus collocauit.
Et Ariftotcles libro Ciuilis difeiplinnono ait. 7 /uouoiKtiThjijii
Sovlw(pvantltju. Habet enim mu fica
voluptatem naturalem. et ibidem H' Ji
itouvnui (puera rir mu fica e fi ex
ijs, qua natura fiunt ineunda. Verfi S.
id non efti)t videtur, latis, non hoc quærenti, num mufica fit nobis innata, fed ulterius, qua
cagfa fit innata. Qyod fi fubiecerojquia
omnis harmonia pulchra eftjcx Ari- ftoteledoftus, qui libro diuinorum 1 2, di
xh, ipfius pulchri tres tfc ma Xlm as y
et prtctpuas fpeties, Ordinem, commehjum, et definiturriyDxAcnmm
autem oinncfuauecn'e, et voliiptans.conficiensjnequeid
erit ei fatis. quatret enim rurlus, cur illa proportio, et pulchritudo, fiiauitatem habeat?.vnde mentibus noflris hc
numerorum, G 3 &pu« j iJ et
pulchri cognatio Acfirurlus una cum eodem AriftotCle,hanc ipfam quaftionem,
problematum fe&ionedecimanona, proponente, refpondebo, O' 7 po-^uS
yajpo/J^i cPiuto ~ yv&y.uo Tmty
/Utfjov ai&uov iv. rju %tv£h wwa(2 nmyitipær cheiwTipcL YiTtTctyiL&pn
x,/vHcx fupra pojitis exornari y et impleri fubicftam naturam vniuerfam. Hinc
poeta louis omnia plena. Porro cum illa
mente tria nos potiflima, et Platonis
fententia inPhatdro, et inPha?done,coniungunt, Philofophia, Amor, et Musica.
Qua ratione fupremam illam, ac beatam regionem, amore perenni, petpetuaque
conflare quadam harmonia, docemur, et beatos illos lpiritus (Syretias appellat Plato) cantibus,
et hymnis, et mufica fuauitate complere coelum omne,mcntcmque cclebfare,
credimus. itaque poft huius vniucrfitatis interitum, cum nihil erit ex naturalibus rebus, quod
contemplemur, nihil ex mathematicis,quod
metiamur, nihil ex diale&icis, quod differamus, aut cx rhetorica, quod
perfuadeamus, nihil cxalijs dc denique virtutibus, quod agamus, fola
charitas, et mufica iupererit, in
perpetuum tempus opificem laudatura. Huius
autem harmoniæ fuprem fimilitudo inferiori natur, eoe- x Iorum, inquam, orbibus,elementis,atquc
animantibus omnibus, homini prarfertim, dicitur efle tributa,
ineft.n.omnibus • totius partibus
conuenienda qudam cum fuo toto, et proportio mufica, qu, dum coeleftes globi
mouentur, fuauiflimos fonos efficit, antiqua Platonis, Pythagora:, Apollonij
Xhian^i, Mercurij, ac reliquorum bene (entientiura,opin/o.qt\a de cayfa
Dprilaus dixit;, tyudumnibiUliud
tjfe,quam mujicnm cUuimtatisinftr ument um, et Strabo libro Io ide affirmauithis ip/is verbis.£/ ideo y
inquit ille, Plato y et Ante ipfum
Pythagoras y Pbilofophiam mufica nomine Appellar ut, ac mundum ex harmonia compofitum affer ucrunt,
qukquidefi j tnuficum y ad muficamque
per tine t y idejfey e ornm opus exiftiman
tesJn bonorum omnium informationem ipCi mufica tribuerunt.; qua fi quicquid meti noftra moderatur y idad
Deos jpius. accedat. Hasc Strabo.Cætcrum non vn a, et fimplexin c?lo,fcd varia:,
melodi reperiri dicuntur,alteram altera {uauiorem& djui niorcm.Etcnim primam harmoniam obtinet anima
c? li, raitione cpmpofitionis ex principijs eius, et ratione numerorum, quos
inclucjit- Secunda in orbe cæli confiffit,in quo mira proportione colligat? reperiuntur, et connexa:
conditiones elcmcntorum.Tertio,diuerforum motuu exiftit har( monia cum
ftellarum,tum orbium, habita ratione veloci ta. $js,aut tarditatis.harum trium
prima eft caufa fccud, fecu.da terd. Quarto conuenicntejn rationem
cenfidcramus,ap tamque inter motorem, et
mobiles proportionemprterea inter
motores, deinde fextam inter magnitudines corporuin „ mobilium.SeptimOjintcrtcr animas. et participatam
metem. Octavo inter afpe&us ftellarum mutuos, et earundem lurai .num.ac demum inter c|cftia corpora, et mundum
morta. Jcm.Ex quibus nouem rationibus, veluti nouem m^fis, ip(e cleftis mufic chorus cinanat, Deo gratus, et mundo
jalutaris.Hinc ili nouem Syrcn. hinc illa Platonicorum, ani- ' mas cjlorum vna cura anima mundi, chorum
nouem mula G 4 ;um rum conftituere,quas noucmSyrenas appellant, diuirias
IU las quidem, ad fummi boni,pulchrique
nos adeptionem in' uitantes.harc eft illa Pythagora! d efer i p cio, enant ejfe lyram Dei, ad cuius fonum cunela fa
Itant; et canunt. Hoc tf clarabit
Maximus ille Tyrius, cn dixit. f iydi Uo^avrv^jUi Jiciync ohovopowu itthSv t Iw ku] 7 ith apteb
vtaA). Neptunusn(i\ \YL\i)eJfc /piri tum, terras, et maria permea#"
temporum temperationes harmoniam digerenitm, ifr guBeV; nantem. Huius harmonia!
non modo particeps eft anidia noftra
precaberis his alijs fub Lunacoiiftifutis,fed ipfam e£ fe harmoniam, et numerum voluerunt, vt aderit
Ariftotel^s libro
pToliticorum.Quambbremeadcfnharmonia^ preter
ca!tcras virtutes, qua! in temperatione quadam, et (ymmetriaconfiftitaftionum,
arquabilitatem etiam m moribus, et in
tota uita manfuctudinem,ac fuauiratem, eft apta nata reti • nere;a qiia qui longius
reccfrerum,immodcfti,ruft!cj,truces,
agreftes,acferi,(tintappcHati,veIutabhominumnatura,hoc eft a cf lefti confpiratione, atque conlenfu
degcneratcs.quo1 circa ferunt, Apollinem aliquando confuluifle Socrati, mufica!
daret operam, quod a principio cum ille non percepit (et, quod ad pocfim id fpc&are crederet,
hymnos quofdarn mponerejac fabulas modulati c^pft. Verum intelle&fi poftea
fuit oraculum, voluiffe, non poeticamitloconfrfio, fcd morum (uauitatcm, et humaniorem degendi cubi
alijs ratio nem illi perfuadere. Neque
folUm ad anima conftitutio nem hannonia
(e infamat, fed et corporum m 'omnes parites penetrat, et diffunditur; in
quibtis dum incolumis, et incorrupta manet, feruata numerorum, et ordinis
proportio 4 ne,viuunt, et vigent ipfa corpora; cum vero (cluitur arcana ; uis
illa, et fymmetria mufica corrumpitur, diftolui naturam necefle eft, et dolores generari, ac denique
mortem ipfam cOnfequi. Hanc
vimcc^nouitaptid Virgdium, libro 6. Æri&dos, Anchifcs, cum ita cecinit; Principio
colum, ac /erras; capofq\ loquetes,
Lucetemq; globu Lunabit antæ]; attra,fptrit#a
tntue alitytotamq \ infufa per artus, Mes agitat nole, et magno fe corpore mifcetdndc hominum, pecudum]; genus :
et qua fequutur % Atte OUii. 'foj Atteftantur autem pueri, in quibus, vt in
fpcculis, maxime natura cefnifcbr,
ingenitam hanc, et innaram animalibus om
nibus ad harmoniam, &cantusdnclinatione, et muficf duU cedinis fcnfum,qui cum aliqua re noxia
triftantur, et vagint, nutricum nenijs, et varijs modulationibus, non modorecreantur,
et conticefeuht,fed etiam fuaui fomno fopiuntur; quod et experientia cottidie declarat, et Galenus
eleganter admodum confirmauit in primo
libro tuenda? valetudinis cap.4.quicum
plura facundus ille vir in hanc (ententiamdi
xiflet, ha?C tandem protU Iit, $ toAd&fcr clv %dv rcodi rr{; (pvmcof,
et harmoniam ipfis etiam auibus
ingenitam, et innatam ? quod muficum
inftrumentum «quare cantu luftiniam
poteft? Sunt in quibuflam Apuliarum partibus
Xr ne fabulam efle credas, ipfe vidi, quod dicam, et tu videre potuifti Scaranc ) verum funt ibi animalcula
quædam, no n 'multo maiora mu(ca }
quorum venenarii morfibus,qui maximum plerunque (olent hominum vitam in
difefimen adducere, præter muficam, mederi nulla res ajia potert.lacent homines
illi, quos impurus ille pupugit i&us,ficaffe&i, vt quafi demortui,fefc moucrc, aut aliquid
intclligere, nequeant. audito vero fbno,mouentur ftatim,exurgunt, (altant totis
uijs, -idqtie tamdiu faciunt, faciunt
autem per plures dies, dum uirus.exoIuitur.Verum interea, laltantibus, et furentibus
illis, fi mufica ceflct aliquantulum,
concidunt iterum, et languent - f immoti,
illud, quod uerum eft, nos docentes, animalia noft (o lum in fe ipfis natura quafdam informatas
habere muficæ notiones, icd etiam in
aliorum corpora pofle uim eandem
leuiffimo conta&u transferre. Quid ergo mirum, fi tympanorum fonitus,
et tubarum clangores,ad prælia, quafi furore quodam percitos, incitare uidemus
equos, et eos ferociores,uelut admotis fttmulis, in hoftes reddere ? non
eft,inqua t mirum, animantia
cun£fa,quxdam ob (curius, alia llluftrius,
ad muficos modos efie propen (a, quando totum hunc inferiorem orbem, et omnia,
quæ fuo is ambitu fouet, et comple ft
itur,a c?leiti corpore connexa pendere,ab eo uitam, ortu, et incrementa recipere, corpora uero cfkftia,
ac i piam uniuerfi animam, ab immortali Deo mufica ratione procreata philoibphidiuina quadam, et fubtiliffima
indagatione deprehenderunt ? Quid ? non nehuiufmodi fymmetria continetur tota
ianitatis, et morbi ratio? dum enim humorum
harmonia (ematur in corpore, (anum illud ptædat, læta, florens^
ualidu,ad agendu cu uoluptate efficax, et expeditu!. Si uero labefa&etur illa
ratio,c6tra,nulk1 eft membi d,quod in officio maneat.quamobrem in eo maxime
uidetur optimi medici cura uevfari,ut
priftina immodicis humoribus, et nimiu de natur? curfu digreffis,cducnienua, et
que accepet ut exc?lcfti cognatione
confenfum, reft ituat. qua in re iup renium medicum, et omnium rerum fummum
opificem imitatur, qui omnia in numero pondere, et menfura difpoiuit, et conlonam eis harmoniam, qua
confiftcrent,'& diu pepmanerent,eft elargitus. Quare diuini philoiophi
djuinus interpres Ficinus dixit, nullam
tam frenari melancholicum hu morem j et melancholicos
homines iuuari fotererfuam Amore, (fr
Muftc a, quibus tUa fuperlientis humoris indomita ferocia vel re f/tnguitur,
vel certe comprimitur. Hanc igitur ingenitam, fi. ue mundanam, fiue c oeltftcm,
et ab origine prima diuinitus infulam
harmoniam, atque mufteam, hominum induftria in
artem referre, quantumque fieri poffit, auia fuit imitari, uo•
cc.pedibus, et inftrumentis.qua: vel taftu, ve! pulfu, vel flatu,
fonisquibufdam, et per tempora dimenfionibus, quos rhythmos, (eu numeros appellarunt, artem
omnem abfoiuunt,qua vel Deum,diuo(quc venerantur in templis, vel homines
hilariores efficiunt in conuiuijs, et feftis diebus, vel tri ftes in mærore confolantur, vel lafciuos
adulantur in ocio. Wrum enim vero
mufica: artis facultas, et præftantia, latius
antiquo tempore patebat, miros enim effeCtus, et vim eximiam illius
harmonif commemorant. Dorius enim tonus pudicitiæ largitor
erat, et cafti tatis effc&or. Phrygius ad pugnas excitare poterat, et ad furorem
homines inflammare. Animi tempeftates Æolius
tranquillabat, et fommum pacatis conciliabat. lafiusobtufam acuere mentem
folebar, atque terreno defiderio
flagrantes, ad cceleftium bonorum
appetentiam reuocare. Lydius denique moleftas curas, animique tadia demendo,
firmius oblectationes corroborabat. His
alijs fubie&i erant modi, Myxolidius, &Myxo Phrygius, et alij quidam,
quibus uim fuifle dicunt admirandam, de
quibus omnibus copiofe difieruerunt Heraclides apud Athenæum, libro 14. A puleius libro primo
Floridorum; Martianus libro
vltimo,Caffiodorus libro fecundo variarum epiftolarum ad Boetium, Francifcus
denique Patricius accuratiffime Decadis
Hiftorialis libro feptimo. Huius igitur artis non exigua pars eft poetica, quæ
mutuatur ab ea inftrumenta varia, metrum, harmoniam;& rhythmum, feu nu merum, quæ commcmorauit Ariftoteles in arte
poetica. Conficitur autem metrum certa pedum, et uocum rationelegibus quibufdam
ad fuauitatem conclula, et circumfcritta. Eft itaque metrum inftrumentum
muficum, et muficæ legibus, atque
conftitutioni fubic&um; quemadmodum auctoritate Hippafi Metapontij
Martianus libro nono declarauit, his verbis 'uhabpefi, quod ex per feuer
antibus, et fimiltbus Confohabat,ideft
fono, numeris, atque verbis. fed qua ex his ad
mclos pertinent, harmonica dicuntur .qua ad numeros, rhythmi i;a\quaadverba
metrica. Patricius autem huiufmodi antiqui
tatum fedulusindagator,idip(umconfirmaurt Italicis verb is, hoc modo
..Sjiefit cofifatti pie di, e le lor qu alita, e conditioni, fur ono confit der
a ti dalla prima parte materiale de Ha Mu fica, tos : lvcii scarani. e da fkoi
mæjlr income quella, chc cor.fiftcndo nel pariare, er prim cipal parte dclla poettca y e fcndameto
dclpaltre due y H armonta y et Orchcfi
&ub\)c\tur ergo poetica, et poetaru inetru, muficf ar ti, tanqua pars cius magna, itaq; &ci$uv
hoc cft canere, poctg dicuntur, quocirca
Socrates, ut diCfcum cft antea, infomnis
ab Apolline admonitus, vt in muficam imeumberet, carmina pangere,
vcrfufque facere inftituit. quocirca Mufarum alumni, Mutarum aues, appellari
poctf folenta Graecis, Et Plato 2 .de
legibus in hanc fint entia (ic firtp/it, KctSdmp ix.di QctOl T(tTiv 7 T 0 \UJJ 'TVTVV OtaCtiCr/jSp
pgOVOV /Ui?WTH$ j 7T01H fjLinuy\yvQjl(tf.
lUa y qua ta multo tepore feruabantut ibi cantiones, lfidis fuifie poemata
.Quid igitur mirum, omnem poefim, cuius quidem fini s, et fi non prascipuus, et
poftreraus fnon enim iam id quacro,aut
contra difputo)(cd tamen finis quidam,
eftipfa delectatio, atque ea ratione muficis vtitur, ad deleCtandum inftrumcntis, quorum vnum 3 et
eximium, voluerunt ede metrum, tantam et
oJbleCtatiqncm, &c voluptatem, et fuauitatem haberetyoterit id, inquam,
dcleCtatio ne carere, cuius vis omnis,
et natura, conftat ex rebus, $d dcleCtandum repertisfeuius partes, et inftrumenta,
funt voluptatis, et totius fuauitatis,adminiftra?quicquidin poefi confiderabis,
id omne vel dde&arionein in fe continet^ in qup maxime laborarunt poetar, veldoftrinam,^:
vtilitatem,qu5^ (cientia ciuilisjiHi
prarfcripfit. ex hac enim (cientia te/uficlvu,
dixit ex Proclo Paulinus,Tacdec^ea, pr^cepta fupiit, et reCtcviueiidi
normam. Ex quibus illud elicere poftumus, poefim, eam, quas uere poefis
appellatur, et quas prarceptis fibi fu
perioris facultatisobtemperat,quam recipit in lua Republica Plato, nihil
aliud efTe,quam Philofophiam,muficis inftrumentis vtentem. quod etiam a Maximo
Tyrio fuit affirmatum, dum his uerbis Homerum appellaret. J e vel louis
filia docuit y vcl Apollo. Mu/arum
aute,c? Apollinis documenta. quid a~ hud
exisltmabimtis c//e y quad td y ex quo f/iu anima recipit ornamanu? id vero,
quid aliud ent y qud Pbilofopb^banc vero qt+id cf fi dic anus,prxur accurata et diutnaru, et humanor^
rermJVj icientiankkes igitur
philolophicj cfi raufica luauita te cou
\ DI A L O G V S. i 9 iun&as, arcti flim fqcictatis vinculo,
et honcfti,ac dele&abiUs,clcganti.comicxione,poeticam abfoluunt, et coftituunc artem omnem quod et fi fatis hucufquc patuit,
locum tamen, omiflis fexcentis alijs eiufdcm et philofophi, et poetas quondam,fapicmiffimi Platonis, ex fecundo de
legibus libcQ y profcOim.€^uemadmodum,inquit } laborantibus y dr imbecillis
hominibus y in aliquo fuAuiori vel cibo, vel poculo y vtilc lentat alimentum prabere, improbum autem in moleslit
y vt alterum am plectantur, ait erum
reqcere confuefcant y fic dr optimus legislator
poetam perfuadehi$ y dr ni obtemperet y etiam coget y temperant ti y et fortiiy dr omnino honori virori y pulchris
y dr laudabilibus uer btsjjabitus in
rhythmis y et cationes in harmonijs y vt decet y cane re. Ex his aure, quas di&a lunt,iam
illud, appedicula, et corollarium oritur, poefim antiquitus
habuifle comitem, praster inftrumenra
reliqua, cantum etiam, atque proprium
poetarum fuifle To ari JW, doi(fbu$ Si vajf, canere, dr cantores ejfe.iw. enim Homerus libro 9. Odyflef, n
TtylUc Zu/uopot acn, 394 cifSouc ovvulapa.
QtAy OiuoA (piPwat Jt QvAov oLoi^cov. 1 d eft Cantores etenim eunfti r tuerentur y amant que,
Namque illos Odas docuit dea grata
poefis. Nec obfeurius hoc idem Plutarchus, de Oraculis pythunnuit, dicens,
Amorem exufcitare y dr commouere in
poetis UodnTiKlw^y^,uovgjkIu) Svujoluiv vim poetica, cr mufica y antea latente y dr ociofam.bx Lucianus,de
fecrificijs,ait,^// uocare mufas TW^odc y cocantatrices y in principio fu ori
carmini. itaque neque metrum, neque
cantus a poemate fuifle videtur eo tempore feparatus. quod eft et rationi
quoque confentaneutn.Si quidem oratione foluta velle cantus, ac numc ros,accurate moderari, alienum videbatur a
mufica,abfonn, et laboriofum præterea •
Cum enim interminata fit omnis oratio
pedeftris, et ea caufe etiam, vt Ariftoteles ait 3. libro artis rhetoricas, in iucunda, cantu, qui
termino, et mensura concluditur,
haudquaquam adeo commode, modulatequc
comprehendi potcftjScd metrum ad hoc eft aptius, quod ea dem recipit cum ipfo cantu dimenfionem. quid
enim eft aliud metrum, nifi cantus menfura quid cantus, mfi modulatio vocis, ad
metri rationem rl ire&a ? quod quiderft JlWtlif etiam M.Tullius in tereu Tufculana cum
inquit. Praclarum carmen. E ft entm et rebus, et verbis et modis
lugubre. modus Mutem efl menfura cantus.
quare dicitur modus aut fefquiplex 9 aut
duplex, aut triplex, et reliqua hutufnodi menfura. Vidit hoc et Quintilianus, cum dixit. Poeta lettto
fit cum fuauitate quadam graui y et non
quidem profe (imtlts y quta carmen fu
poeta canere te&antur. &idem libro primo eoftlem poeta muficos, vates, et lapientes, iudicaros
tradit. Hoc Hermogeni non fuingnotum,qui in principio tractationis Idearum
% qui fint idea ctttufque proprij rhy t
h rs 7ny.dSoiv y /uoovtv rivet puS/uov,
•favo quantum licet orationi foluta y
extra canttm y rhythmurn ali quem ac commea
dare y id fe demonftraturum inquit, extra cantum, non adhibitu metro natur alicæ poetico, quod cantus eft
comes. Congruebant autem fingula verfuum
genera (uis certarunt rerum cami» bus, vt
exempli gratia, In hymnis Apollinis Pydiij# Iambus apte pugnam exprimebat, quam habuerat ille cum ferpente.refercbat etiam dentium illum
confliCtum, et ftridorem, pugnantis, ac
furentis draconis, quem oJbvrKrudv appellabant;fpondeo vero viftoriam ciufdcm
concinebant, quod accurate declarauit
Pollux libro quarto, et pkmbus affir-niauit Ariftidcs Rhetor, qui in oratione
ad Sarapin, loquea de cantilenis, et hymnis,
ixtfloXv pdov JiriSrc-, ItJwfh) raZ-ntGTo:&v .multo facilius efl verfu y
quam fermone foluto y hac canere. qua in
loco idem fcriptorvbique poetis carmen, ranquamlpfbrum proprium, tribuit, et hac
re fuperari profe feriptores ab
cis,affent, quod et Moeratem in Euagota dixifle pauloante Paulinus retulit. Hac igitur de caufa
fepiflime vel mutieraihe domi, vel pueri per vias, vel artifices in officini$eancrc,Ienandi
laboris caufa,folent,non fblutum quid,uagtim, et errans,fed ucrfus,quo(cunque
quidem illos,fcd tamen uerfus. Et a
Francifco Patricio quoque fuit egregie, curti rn principio (uat pocricat, tum
accuratius adhuc in feptimo-libro declaratum, ac probatum Tragardias etiam, et Comatdiasab hiftnonibus in Scena cantari folitas.quod
confirmatur imo, &al-. i/r et altero
Ariftotclis problemate fc&ionisdccimamona: dfi de harmonia uerba racitiquserens enim cur
hypodorice et kypophrygicecanerc non conuenicin Tragardia
Chororc-(pondet, qupdjmiufoiodi harmoniæ fu nt eorum propria f qui uerfantur jn Scenatanquam magis flabiles ac
magnificj, cum imjtenmr her^e^,& magnos uiros, Chorus autem ecNiflet^p^iularibu^Sed et a Suetonio
accepimus, Neronem Tragaave[Priwuw caneas. Et idem 1 1 bro 7. legum, appellati it tragicos UtySaA iacocS
iaQppovc,mollint^mfarumfltos. DeRofcioautem hiflrione loquenxAl.Tuilius in
primo de Oratore, inquit. Solet Rofciusduere y
fcrftto plus fibt at atis accederet^ eo tardiores tibicinis modos, et cantus
rtmisfores,eJfefafturuM.qu 9 i(\ id diceretjCum perata item non poflet ille uocis udheræntiam 3 et contentionem priflinam
fcruare^ieTemiflurumillamcdteruionem cantus ac flmui remifturtim efle tibicinum
modos, cum quibus cdgruebat cantus, et hac decaufa^^cniWexercerediceban turhiftiioneSjUtuox cantui refponderetj
Plurarchusenim ffi forte hoc extra rem
fcire cupis) in libro, ubi de Arhenienfibus agir,ait, ipfos publico fumptu
multos htjlr tones aluijfe y dum i llt
phonafcoyvocifquc moder at ori y o peram darent Suetonius in Augufto, inquit. Pronunciabat dulci, et proprio
quodam oris fonOy dabat que afsiduo
phonafeo operamus enim vocem intorque re y remittere y leuare exafper are y
docebat. Ego vero pulcherrime videor pofle monftrare illud idem, tragaedias
cantari con fueuifle, locis duobus
diuerfisex Anftotele decerptis, et in
vnumcollatis. Inquit enim in Poetica Tragadiam oratione fuatei purgare animorum affectus; verum td
tpfum in musicam confert libro nono
Ciuilis fc tenti a, cum ai^j) A KciSapoiv,
vwj /u^j a,7jhS Tnpatcdca,!^ TraXtv
tnpa. «ft Mt AjKf.id ctt t Dice autem fepar atst i fpeciebus,jiquidem metris tanti aliqua
partes itfius (tragadia) abfoluitur, alia
cdtu.C^tcra ex his apertiflime lequitur.quod et res ipfa,fcriptorumquc multitudo, et omnium
ad hæc vfque tempora, confenfus, confirmat, nihil vnquam poeticum a metro
fuifle difiun&um. Verfum igitur efle fuaucm, et vt Mufei utar uerbis, Boo io 7c
JfSbfbvybtminibus iticudifjimk, et qua
caufa id illi c6tigerit,audiuiftis,rationibus ab origine reru,8c natura, petitis, et ex au&orum didis,
minime, ut arbitror, co temnendis. Sed
age, remotis hisaudoricatibus, et rationibus, quarum vis, et facultas ad fidem
faciendam maxime quari folet, videamus, num id ipfum aliqua poflimus experientia
comprobare, propofito nebis ad contemplandum
aliquo alicuius poeta? carmine, in quo fi tanta ineft huiufmodi
fuauitas, fortafle non latebit, fed emerget, excudis in ipfa. compofitione
latibulis. Atque fi placer, unum VIRGILIO (vedasi) versum aliquem expendamus,
quemcunque (ors dederit. Sunt enim omnes æque propemodum,
quod ad grauitatem, &C fuauitates
attinet, inter fe fimiles. Audiamus ergo Didonis verba, tragicam flatus
conuerfionem, exprimentis: fortafle nos
emollient ipfius ultima uerba. quandoque enim ingentes trepidare Titos, ait
Perfius, cum carmina Lumbum, Intrant, et tremulo fcalpuntur ubi intima uerfu.
Inquit igitur anoritura Dido., Dulces
exuuitydum fata Deujq\ fimbant, o:. Accipite
hanc animamjncq\ his ex olui te curis.Omitto nunc reliquas fuauitatrs formas,
qua? quandoque poffunt efle cum oratione foluta communes, cuiufmodi
couqueftionis eft locus a commutatione fortuna?, in comtnifcrationeualde celebris, præterea
profopopadam, qu« rebus anima carenubus,
et mutis, animam tk fpiritum tnbuitrquæ
omnia miferationem excitare, &: cum motu luauitatem efficere poflurit haud
exiguam, pratlertim, cum ea nobis
dolemus esse relinquenda, qua? cara quondam fuertit. hasc omitto, qua?& fi firif magis, et præcipue
poetarum propria, permittuntur aliquando tamen et oratoribus, nunqua lnftorici$,vel rarojqualis eft illa ingentis
affe&us.& commiferationis apud Xenophontem, nec minoris fuauitaris pro(opop^ia.libro
7.Pfdia?,cum de Abradata interfefto, æde
Pantha?ia eius vxore loquitur.conceduntur et alijs etia (criptoribus
alif multa? (uauitates, ut frequens ufus littera, E, vt pum cadit in fyllabam longam oratio, ac
fexcenras alias taeeo luauitatis formas,de quibus copiofe Rhetores egerunt. Quod
vero fpeftat ad propriam hoc in loco carminis vim, virtutem, illud eft heroicum, hexametrum,
conftansex tri busdafitylis,tribnfque
fponda?is,qui pedes ita commixti no
fidum fuauem,(ed etiam grauem reddunt orationem, ac dignitatis, cum
quadam miferatione plenam, qua de recopiolediflcruit Hennogenes in Idea
fuauitatis,'& dignitatis, et Antonius Lullus in libro de Oratione, ad quos
te reijcio. Dices, In re plurimum antea
dulci, fibique maxime cara, libuit immorari plufculum, et ideo
fponda?.usaccerfitus, cuii$ tempora (untlongiora.deindeda&ylos adiungit,
tum vc celeritatem illius breuiffima?
voluptatis offenderet, tum etia, quia
fata,L>eus magna? res funt, graviorem rhythmum, Da£tylum,requireb
M\t,Acctpitebanc Animal Vides vt crebritate H da£ty i n+ ^a&ylorum, celeritatem pr^fentis a£tionis,
et voluntate qua prunum e vitam migrandi pracfcferre uidetur ? et geminata vocalium colhfio turbationem, et confliftum
mortis et vit in ultimo diferimine fignificat. Verum immuta, si placet, aliquantulum carminis et uerborum
ftru&uram, hoc modo, Dulces exuui^ dum fata,& Deusfinebant. abftulifti
con centum omnem^ppofita particula, &, qua quafi fluentis ora donis curium intercepit, et ex duobus
daftylis præcedentibus, et fjx)hdf o in fine, quibus (uauitas comparabatur,pr«pofitus
eft fpondaus,quem (equitur tribrachus,& alter fpoidaus,qui bus fafta cft a
(perior oratio. Immuta nunc aliter Dulces exuuia, dum Deus finebant,& fata,
Dum fata finebanr,& Deus, nihil effecifti.ueldum fata, Dcufque finerentiam
ultimo loco pofuifti pyrrhichifi,qiri ob celeritatem magnam, præcipitem, ut
audifti, dedit orationem Mutafic; Da
fata, Deufque finebanr, dulces exuui^niliil peius. Denique quocunque modo uerfum inucrceris,conqucrentur
magis aures, quam Dido.Horum ergo duorum
uerfirum,uel alterius ip(oru, ucI cuiufuis ex aliquo pocta,mihi uelim ifti poetarum
noui chirurgi (uo (oluto fermone vim, fi poflunt, &C fuauitatem exæquent.hocfipræftiterint,non
modo pedes, ut cogitant,ueru et manus et
caput amputent impudentibus, ac
lacrilegis huiuf nodi Tragædijs, et Comadijs fin minus, ipfi fe potius
intelligant e (Te fine capite>qui tam inani conatu rem tantam, tanto ltrepitu machinentur. nam
fi uer(us præflandam non affequitur oratio loluta, huius autem ille (uperat,
uideant \\, quiuerfibus folutam præferunt in poemaris ne plus luJicij requirant
in ipus homines, quam rhetorica?. Pedum
igitur, et numerorum huiufmodt compofjtio,&:huiufinodi quies, impicat in
oratione fempcraitres, pratlertimin ver(u, qui terminatione aurium repertus eft,
6c obleruatione prudentium di ino quodam ingenio prxditorumjutiurepronunciare potuerit CICERONE
(vedasi) in TufculanisjPoera graue, plenumque carmen, non fine cflefti aliquo
mentis inftin6tu fundit. Ex quo
liquido percipi poteft, quan- i fr I fl D
1 rt
t v X DI ti lapis cieftis. peius, fi daftylus oratione cLiudat,Marc
fluftuantibus, litus naufragis. Vides
ergo, non qualemcunque conftru&ionem
cfie venuftam,(cd quam apti pedes, et congruens numerus efficit. Hoc vero tantam vim habet, vt
Dionyfius Longinus dicere Coa&US
fuerit,0> rXg PuuSi(rtc*S7roinTrc6Ev&mnon (olum in verfu,in quo quafi
dominatur, fed in oratione quoq; foluta, qu£
numeros uelutabfque numeris adhibet; ac metris, fine lege metrica, uti cur, quid tamen ea poffir,
omnium optime demo firauit Dionyfius
Halicarnafieus in libello dc coropofitionc
ucrborum,ubi uerfus Homeri heroicos, hexametros perfectos, in
tetrametros odicos commutat, in quibus, ijfdem uerbis,& eodem (enfu
manente, mutatur illa priftina pulchritudo carminis, et ucnuftas.ac poft multa
idem ao&or/e mani Ha fello feftodeclarafleait, quod fuerat ante propofitum,
maiorerci efle uim in compofitione
pofiram,quam in quocunque dele. ivctAiymov, ii JiyipovTi mendico fimilem
imbecillo, vel feni,nunc uero pulchrum, magnum, &pra;omnibusalijsconfpicuum.eode
(ane modo co pofitio,eafdcm omnino
uoces,nuncutabieftas ^deformes, humiles,
et medaces, exhibet, nunc altas, fublimes, pulchras et uberes ad fpetiem effingit.& hoc eft
inter poetam, et alta rum poetam, aut
oratorem, diferimen, et oratores hoc inter
le differunt, quod accommodatius, et concinnius ali) ftrufit, et coagmentant orationem, ali) fecus. Ex
quibus omnibus i - facile cuiuis
erit,iam carminis natura perlpe&a, colligere, et audafter una cum Paulino
confirmare, melius efle Tragac-. dias, et Comardias
metrorum uinculis alligare, nec polle latis nifi carmine poematum illorum
dignitatem retineri, aut. fblidamutilitatem,integramque
uoluptatem percipi. Atque haec mihi
ueneruntin mentem Scarane,quae breuiter, et ex
tempore dicerem de natura, et origine fuauitatis, quam exi uerfu percipimus, plura, et diftin&iora
qui cupiet, et emicleatiora,ex ipfis muficis, et ex ijs qui de arte poetica
fcripferunt, haurire fuafponce per ocium, ac proprio ftudio pote-, rit. SCAR. Egregiam, ita uiuam, et ftrenuam
hodie naua-* lti nobis operam
Marcelline, et ita copiofe collcgifti omnia,
quae propofitum argumentum attingunt, ut nihil addi polle. uideatur, neque muficis alijs, aut poeticis
cuiquam hac in rc pofthac fit futurum
opus. L1MP. Si tibi quoque fatisfaftu eft,Scarane, quid adhuc agimus., aut
petimus amplius. imus ne hinc hodie ? SCAR. nihil moror, aut in forum » aut quocuq; mc duces, fcquar. PAVL.Sifte
paulum Scarane. SCAR. Ego vero iamdudu id ago.hic autc vir xftuare videtur, nefeio quid properat. Quafo Limpi
moremur pau-. Ium, dum (altem Praetoris
cdiftum recitetur, quod io hanc eandem
fcncentiamfa&umcft, priufquam hi teftes ablccdant \7X/ 3 et , 11J dant, LIMP. cxpc&cta recitcturjaduefpcrafca^quid
rati dcmadmc. PAVL. Audite quaefo.
Netrag*diae,& comae- di conquerantur
amplius, iniuriain libi fieri, multis audir
tis teftibus Graecis, et Latinis + hoc edifto cautum eli illi in fi. A omne tempus. aith i i rrr »JC LVerus Prftor,
M.Pedio Libcrio^QA/erfutio Mu(?o Cofs.
4?t edixit. Cum renuntiatum fit nobis, efle homines,qui no uum tragaediarum, et comaediarum genus
inftiruant, uercribus, et rccentioribusbptimis tragxdijs, et comatdijs,de
uete rc carminum pofleflione,per
vim,& iniuriam,quafi mali car minis
auftoribus, dcie&is, cumque in carum locum difein- tasquafdam,abfonas, et inconcinnas,
fabftiruereconentur, eam rem nobis, ac
Mulis, contra Rempub. uideri, placereq;
ne uis eis fiat in pofterum ulla, lnterim autem vnde vi eie- £befunt,eo reftituantur. quodeunque nouatum
eft hirri- tum, infeftumque efto. Si quid mercatura librariorum da- mni contraxerit, farciatur a deieftoribus. Pedes ex lege Mc- mia, tres vel quatuor, "cunque uifum
fuerit opus et fe, protuendis finibus
concedantur, affignentur Tragicis, et Comicis.
Si quis uero ab hac lententia prouocauerit,aut dolum ma lumoppofucrit,& inique fecum aftum
conqueretur, fi caufam doli mali probauerit /aut teftes efle falfos, et corruptos dixerithei iudicium dabo,& nouam aftionem
permittam. Si cui tamen appellarttaon
libuerit, compromittere uero caulam
omnem in arbitram aliquem magis placuerit, habebitur eius uoluntatis
ratiojcommunem eligam uobis arbitra, qui tantam caulam fuftinere, ac dirimere
queat. Ego uero neminem ad hanc fore
controucrfiam aptiorem exiftimo, quam
eum, qui cum fit omnium eruditi/fimus, optime cuiot queiura cognofcerc,
cumfan&iffimus,re&e caulam iudi-
eare poterit. Hunc efle aflero Laurentium Maflam litteratorum
Mecfnatem,& Mularum omnium alumnumjquem Ici
mus in dilciplinis omnibus, (acris, protanis, plnlofophorum, poe- NT
ii uS poetarum, oratorum, in Hiftoria,&
politici* ira uer(atum,ui iurequis eum
oppcllare Sapientiae bibliothecam poflet.auctoritate vero tanta eft, ut ei
certiu* ego fententiam dicenti
credidcnm,quam citatis antea tcfti bus^ A nftorcb} ucl Pistor i | i
ni;creditum quoque fuit in fimili difccptationi farpius ab a lijs . Hunc ergo uirum arbitrum atque
difeeptatorem Pau- lino,& cuicunque
dabo.quamcunque fententiam is dixerit,
ei flandum cenfcbo,fic iubet Apollo, Mufarutnquc Chorus ir 'ffj
9 incorruptus
VenctijsO&au.Kal. Scxt. M.DC dnoii^arrt&. ud r. . .jl'io(j : tnPhimic3 si. T3 j& i #,V! . | i 1 1 ) i n .dnn . . 0; / f.1
!*m»£ r‘.rtw jTll »} C U . ^ 1
S? jr r i? i ot^Kroarruoi cm :! .rdir; rrnr ;nir.fw:o- iit Dt;oi;p
nrnnimiiTtaT w c itmrsrJl j . i % «" ui.Jvf 1 r. •
ni r Tu l 4 1 1L - 1 - r
JL: jjTl^irBTjnO’ J 1 f i" :r irp>V r:o; n *5 r;tiir.'«r>
b/ Hinne Maion ZJ&i#UTvtd ; '"*’(% r St f 1 1'C? £‘ y ^ | r '
j-v .tnrrrioO iv* i » « . • i? 11 T .n tn t"\ f 1 Irtf Ih 1 *« r* iiltfJiVM i* pjrjjr .'iTftOtoiri.r^. 010(5 dnp t2 IXj
UrTCT i lO«? 1 #i :#« i i - ia ta:, /.Vici iirm i>,- ( l s . t.^on ; .rtc. ii im/orbur io
tino' # r% I OT3ti yriliitflt V^iror.0 f r/joo 11 '0f}’3u »• krd
TitasmtroJ 33 rrtiUiM nno j.onai ^bwtmfotj ifn^o on r . % rr • »*
-tbiil v . a rtV^v •5 », * ft
r| 1^' 1*4 t * * fUta . 4*^- jTTJl3 ! VTT
4py»i p iii •hf.lii?/ t ii- x Vrii3' o - * i. j sx^Si^hjKi noj rnilj -«! «ii
u. Lucio Scarano. Scarano. Keywords: scenofilace – il tragico – il comico –
scenofilace, custode, sacristano, custode dei vasi -- siria. Refs.: Luigi
Speranza, “Grice e Scarano” – The Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza -- Grice e Scaravelli: la
ragione conversazionale -- tra critica e meta-fisica – -- la scuola di Firenze
-- la scuola fiorentina – filosofia fiorentina -- filosofia toscana -- filosofia
italiana – Luigi Speranza (Firenze).
Filosofo italiano. Firenze, Toscana. Si laurea a Pissa sotto CARLINI. Insegna a
Roma, e Firenze. Profondo conoscitore di Kant, approfondisce nei suoi studi
pubblicati con molta riluttanza e quasi solo per esigenze concorsuali in
particolare i temi relativi ai rapporti tra la filosofia kantiana e la fisica,
i problemi relativi alla critica del giudizio ed anche i temi
dell'idealismo. Biblioteca personale, Villa
Mirafiori. Saggi: “Critica del capire”, Firenze, Sansoni, Saggio sulla
categoria kantiana della realta (Firenze, Monnier); La prima meditazione di
Cartesio (Firenze, Nuova Italia); “La critica del giudizio” (Pisa, Normale); Corsi,
“Critica del capire”; “L'analitica trascendentale” (Firenze, Nuova Italia); “La
Biblioteca”; “L' attualità Mirri, Napoli, Sientifiche); Visentin, “Le categorie
e la realtà” Lui(Firenze, Le lettere); Sasso, L’idealismo, Napoli, Bibliopolis;
La storia come metodo, Convegno a Roma); “Il problema del giudizio storico); Mannelli,
Rubbettino, pensatore europeo, Biscuso e Gembillo, Messina, Siciliano, Sasso, il
giudizio, in Filosofia e idealismo. Paralipomeni, Napoli, Bibliopolis, Palermo, Tra critica e metafisica. Lettore di
Kant, Pisa, ETS, Treccani Dizionario
biografico degli italiani, Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Biscuso, La
completa dei suoi scritti, su giornale di filosofia.
Ripercorrendo il proprio itinerario speculativo, in un documento di grande
rilievo da datarsi nel 1942, S. scriveva: dieci o quindici anni fa
[...] ero pienamente convinto di quella impostazione mentale, comune al Croce e
al Gentile, che considera la realtà come spirito, e lo spirito come
autoprodursi; e in questo autoprodursi vede l'esistenza e tutta l'esistenza. Ma
nonostante fossi convinto della validità di questa concezione, pure un lavoro
che avevo cominciato su Platone mi spingeva a ripensare le basi della
concezione storiografica nella quale mi muovevo; perché questa concezione non
mi consentiva di soddisfare al bisogno che provavo di mantenermi aderente
all'intimo pensiero platonico e nello stesso tempo di presentare questo
pensiero non come semplice.. "introduzione" a un pensiero più
maturo, né come un pensiero buono per... duemila e più anni or sono secondo la
corrente storiogratica hegelianeggiante. La mia esigenza era questa:
presentare Platone come un vero e pieno pensatore, e non come uno
"spicchio" dello spirito, o una "tappa" di esso, o un
"germe" inconsapevole della propria forza dinamica e della ricchezza
accumulata nel proprio seno. Il problema si presentava allora in questo
modo: cercare una posizione teoretica tale da render possibile che ogni
filosofo sia effettivamente, e non a parole, una vera unità (o totalità)
spirituale!. In questo testo non solo troviamo esposta con chiarezza
l'esigenza di criticare i presupposti della storiografia filosofica
idealistica, i quali danno luogo a risultati storiografici inaccettabili (che
Platone siahegelianamente un "germe inconsapevole", o crocianamente
uno "spicchio", o gentilianamente una "tappa" dello
spirito); ma soprattutto sono individuate le condizioni trascendentali della
storiografia filosofica, dalla cui soddisfazione soltanto può risultare una
veritiera comprensione storica: a) aderenza all'oggetto dell'indagine
storiografica; b) capacità di coglierne il nucleo teoretico; c) compiuta unità
dell'oggetto, tale che sia autonomamente interpretabile; d) sua radicale
contemporaneità. Condizioni che non si addizionano l'una all'altra, ma che
costituiscono un insieme coerente: l'aderenza all'oggetto storico si
concretizza soltanto nella individuazione del nucleo teoretico (l'«intimo
pensiero») che consente architettonicamente di ricostruire nelle sue strutture
la totalità dell'oggetto medesimo, conferendo coerenza a tutti i suoi distinti
aspetti e facendone un termine di confronto attuale nella discussione
filosofica. Sicché il principio di coerenza, così inteso - ma sarà bene
tornarci su quanto prima - può essere ritenuto la radice delle condizioni sopra
elencate. Nelle memorabili analisi di singole opere filosofiche, tra le
più profonde tra quelle prodotte dalla storiografia filosofica italiana (e non
solo) nel Novecento - basti qui ricordare La Prima Meditazione di Cartesio, il
Saggio sulla categoria kantiana della realtà o le Osservazioni sulla
"Critica del Giudizio" - S. avrà sempre cura di tener ferme quelle
condizioni, individuate nella Critica del capire: esse sole rendono possibile
una storiografia filosofica che sappia riconoscere autonomia e
novità, cioè concretezza storica, alla singole filosofie senza
ridurle a note analitiche del processo al quale appartengono. Appare
perciò opportuno esaminare innanzi tutto il percorso compiuto dal giovane S.
per liberarsi dai presupposti della storiografia filosofica idealistica ($ 2) e
per giungere a individuare le condizioni trascendentali necessarie a pensare la
storia della filosofia come una storia reale (S 3). questo punto potremo
mettere alla prova le concrete analisi storiografiche compiute da S. nella
peculiare prospettiva della Critica del capire per valutare se esse soddisfino,
e fino a che punto, oppure no, quelle condizioni ($ 4). Ne emergerà, tra gli
altri, il problema di come pensare l'effettiva novità nella storia del
pensiero, cioè i rapporti di continuità e di discontinuità nella storia della
scienza e della filosofia, che saranno affrontati esemplarmente in alcuni
scritti successivi ($ 5). Concluderemo l'analisi discutendo una possibile
soluzione operante di fatto, ma da S. non tematizzata, ai problemi rimasti
insoluti ($ 6), e le sue applicazioni alla storia della fisica e della
filosofia (S 7).«esposizione completa» delle sue opere e la narrazione, anche
particolareggiata, delle sue vicende biografiche, necessarie «per averne quella
conoscenza storica che individua ogni singolo pensatore con tutte le sue
caratteristiche»; «ben altro» invece «è il procedimento quando si tratti di
intendere e valutare a fondo quel pensiero, di penetrare nella sua essenza». In
questo secondo caso non lo si può ricostruire dall'esterno, limitandosi al
massimo a constatare se le idee possano coesistere tra di loro, ma occorre
mettersi in esso, e svolgere quel germe di vita che c'è implicito sviluppandone
tutti i principi che, pensandoli e vagliandoli, non rimangono su uno stesso
piano, ma, mostrando la loro coerenza o incompatibilità, fanno sorgere quello
che più ricco degli altri è capace di risolvere in sé la molteplicità dei
problemi, e che vive per propria attività eliminando gli altri elementi, cui
era congiunto. Da un lato, dunque, «la conoscenza storica» del profilo
individuale di un filosofo, dall'altro l'attività volta a «intender[ne] e
valutar[ne] a fondo» il pensiero; da un lato la completezza, dall'altro
l'essenza. Sembrerebbe qui che il giovane S. opponga comprensione storica
a intendimento teoretico di una filosofia o, come si sarebbe poi detto,
storiografia descrittiva a storiografia valutante; ma la questione è in effetti
più complessa. Infatti, affinché l'esposizione sia veramente completa è
indispensabile, oltre che scendere a particolari biografici e accidentali, non
solo «dare la totalità del sistema» ma anche «metterne in luce le eventuali
contraddizioni, lacune, deficienze». Quindi, valutarne la coerenza. E, d'altra
parte, è possibile davvero cogliere la fisionomia individuale di un pensiero
accumulando notizie biografiche ed esponendo opinioni? Comprendere
l'individualità di un pensiero non significa forse al contrario coglierne il
«germe di vita» che risolve nel principio «più ricco» gli altri principi? Per
cui, a rigore, S. avrebbe dovuto non distinguere individuazione e valutazione,
bensì valutazione e valutazione, e, di nuovo, individuazione e individuazione:
la prima mette capo a una pura e semplice accumulazione dossografica di
conoscenze intorno alla vita e alle opere di un filosofo, la seconda sa
penetrare nell'essenza di una filosofia, perché ne coglie il principio, il
quale generando gli altri principi ad esso subordinati li rende perciò
intelligibili. Con la conseguenza che comprensione storica sarà tanto la prima
quanto la seconda: se la prima consisterà «nel vedere la totalità statica di un
sistema filosofico», la seconda consisterà «nel viverne la sua coerente
intelligibilità come realizzazione di quel principio che lo ha fatto
sorgere». Si potrebbe dire che la distinzione hegeliana tra intelletto
analitico e ragione speculativa orienti inavvertitamente la differenza tra i
due diversi modi di cogliere l'individualità di un pensiero e di valutarne la
coerenza: il primo in maniera estrinseca, poiché il "metro" di giudizio
cade fuori dal pensiero giudicando'; il secondo in modo immanente, in quanto,
«ripensando e vagliando» tutti i principi di una filosofia, non li lascia sullo
stesso piano, ma ne mostra «la loro coerenza o incompatibilità» e fa sorgere
«quello che più ricco degli altri è capace di risolvere in sé la molteplicità
dei problemi, e che vive per propria attività eliminando gli altri elementi,
cui era congiunto», i quali evidentemente hanno origine diversa da quel
principio".Emerge così, già in questo precoce e importante passo, il
principio che guiderà tutta la successiva storiografia filosofica S.ana: il
principio di coerenza, cui il filosofo fiorentino ricorrerà in ogni sua analisi
di opere e teorizzazioni della tradizione filosofica; principio che, come
detto, deve essere inteso non quale certificazione della possibilità che idee
diverse possano coesistere tra loro, bensì come coerentizzazione delle idee di
un pensatore a partire dal principio ideale che le genera. Perciò per
"genesi di una filosofia" non si deve intendere la nascita storica di
un sistema, il suo formarsi nel corso del tempo, bensì la genesi ideale di una
posizione filosofica, che iscrive in articolazione organica i suoi distinti
elementi. Nella recensione al lavoro di Chiocchetti non si affaccia
ancora l'altro problema della storiografia filosofica S.ana, quello del tipo di
rapporto che lega tra loro le filosofie nella storia; non si affaccia, perché
esso non fa problema al giovane pensatore che aderisce (ancora) all'«idealismo
attuale»: il divenire gli appare «una unità organica» di accadimenti qualitativamente
diversi'; e se le diverse filosofie sono «accadimenti», esse non potranno che
apparire nella loro unità organica alla coscienza che le pensa. E tuttavia,
sebbene nella tesi di laurea il principio gentiliano secondo il quale vanno
pensate le filosofie che si sono manifestate nella storia non faccia (ancora)
problema al giovane S., sembra che la concreta applicazione di esso alla storia
della filosofia crei invece difficoltà, tanto da rendere la ricostruzione
storica inadeguata: «a noi sembra che il Gentile rimanga ancora nella
schematizzazione dei periodi storici caratteristica del sistema hegeliano»*.
Assegnando infatti alla filosofia greca «il momento della pura oggettività» e a
quella rinascimentale «il momento della soggettività» astratta, il filosofo
siciliano irrigidisce «i momenti dialettici o le categorie del pensiero, in particolari
periodi storici», finendo per rendere astratta e meccanica la storia stessa'.
Che è quanto non sarebbe dovuto accadere se fosse stato fedele al suo
principio. Ma per S. mai un periodo, se è effettivamente storico, può essere
astratto, privo cioè del suo significato che sarebbe dato solo da un'epoca
successiva. Ogni momento storico è sempre, in quanto se ne intende il
valore, tutta la storia implicita in esso, tutto lo spirito nella sua
concretezza; e non può aspettare un periodo successivo che completi il
carattere che esso ha, perché, in quanto vivente periodo storico, il suo
carattere è la sua totalità od assolutezza oltre la quale non è dato immaginare
che sialo. Dunque, ben prima di iniziare il suo lavoro incompiuto su
Platone S. avvertiva l'esigenza di non ridurre il pensiero greco a una semplice
introduzione al pensiero moderno, per coglierne l'autonomo significato e la
specifica validità. E tuttavia, bisogna aggiungere, nella tesi di laurea solo
l'esigenza è presente, non la soluzione. Infatti, tutto lo sforzo compiuto dal
giovane S. di mostrare come la filosofia greca e quella rinascimentale non
siano momenti astratti e incompleti che attendano la filosofia moderna per
concretizzarsi e compiersi, ma autentiche totalità spirituali, si
vanifica nel momento in cui queste gli appaiono prese da un andamento
irresistibile, teleologicamente orientato. L'antica si articola nel «processo
onde dalle ricerche naturalistiche essa venne innalzando l'edificio dell'atto
puro e del motore immoto», concludendosi nella teoria aristotelica del conoscere
«come processo [...] autocreatore, ed autocosciente», nella «totalità della
coscienza come atto che forma la realtà di cui è intelligenza»". .
Nella moderna il processo di purificazione dell'esperienza giunge in
Bacone ad un primo, irreversibile risultato: «il problema centrale della
filosofia moderna è così formato, è costituito in forte germoglio, e si
svilupperà con rapidità giungendo a maturazione nella mente delpensatore di
Königsberg»' (si noti il lessico decisamente hegeliano: "germoglio",
"sviluppo", "maturazione"); insomma: tutte le strade
portano a Kant e poi da Kant ripartono"'. Difficile d'altronde
credere che S. non avvertisse la problematicità di una tale impostazione.
Infatti, già nel primo capitolo discutendo del rapporto tra la logica
dell'astratto e la logica del concreto, problema che può essere declinato anche
come problema del rapporto tra il pensiero passato e il pensiero presente, tra
il già-dato e il nuovo, il giovane filosofo aveva messo in evidenza la
difficoltà di intendere tale rapporto nel modo in cui Gentile sembrava
intenderlo, cioè come se il passato (la logica dell'astratto) fosse «grado» al
presente (la logica del concreto), «combustibile» da bruciare nel suo «fuoco»,
insomma: «momento precedente alla concretezza, il passato appunto che sbocca, a
dar vita, nel presente». Questa interpretazione - continuava S. - ha di
giusto questo solo elemento: che scorge l'unità del processo spirituale e la
sua inscindibilità, e vede il presente non nella sua puntualità astratta, ma
come quel presente di pensiero reale in cui confluisce tutta la vita passata.
Un'azione od un pensiero, una individualità od un avvenimento storico in corso
di svilupparsi, non sono novità sorte ex nibilo, ma si sustanziano di tutto lo
sviluppo mentale e umano che accolgono e per quanto l'accolgono in sé senza
spezzare la continuità della storia. L'individuo così, come un fatto storico, è
da intendersi come effettuale germinazione della stessa storia; germoglio che
trae il succo dalla stessa pianta che lo ha formato gemma, gemma che a sua
volta formerà la pianta. Elemento vero che occorre conservare: ma che si
ricopre facilmente di scorie dalle quali va liberato. Principalmente
questa: che in questo modo di intendere, il fatto od il passato, l'oggetto in
una parola, viene a condizionare il fare, il presente, in una parola il
soggetto. Infatti, un tale modo di intendere il rapporto tra il pensiero
presente e il suo passato implica la vanificazione della «libertà infinita» e
dell'«autonomia» del pensiero pensante, in quanto esso sarebbe
condizionato dal pensiero pensato e smarrirebbe il carattere di «attività
trascendentale dell'autocoscienza assolutamente a priori»'. Eppure, si
trattava molto più che di «scorie» che offuscavano la limpidezza delle
costruzione teoretica gentiliana: S. pensava di restituire piena coerenza
all'attualismo rivendicando la concretezza dell'astratto e quindi piena
autonomia e valore di autentica spiritualità al pensiero antico. Ma davvero la
singola filosofia, «l'individuo» riesce a mantenere il suo valore in questa
versione più coerente della filosofia dell'atto? Ridotto a «gemma» che trae il
succo dalla pianta che l'ha generato, sembra invece incapace di produrre novità
alcuna: la gemma formerà di nuovo la pianta, e l'identico, generato
dall'identico, genererà a sua volta l'identico. Il problema di come poter
pensare l'individuo e il nuovo - in una parola: la storia - senza ridurlo a
nota analitica della struttura che lo avrebbe dovuto rendere intelligibile, era
ancora ben al di là di essere affrontato alla radice. 3. La ricerca di
nuovi principi: la genesi della filosofia Che il problema stesse nei
principi della storiografia filosofica idealistica e non nelle loro
applicazioni, che non si trattasse insomma di «scorie» ma di vere e proprie
aporie, si fece via via sempre più chiaro a S. quanto più egli approfondiva «le
basi della concezione storiografica» nella quale si muoveva. Documento
significativo di questo travaglio è Il problema speculativo di Heidegger, il
primo p cane lavor publici da Son li compito Dator, stesi ane di i
essioni erto acor più tormentata prima stesura della Critica del capire.
Ora egli si mostra pienamente consapevole della posta in gioco nella
impostazione metodologica della storiografia filosofica. Si noti l'affermazione
perentoria con la quale si apre lo studio su Heidegger: Sapere a quale
scuola appartiene un filosofo è spesso uno dei più forti ostacoli a capirlo. A
cominciare dalle parole che adopra per finire con l'atteggiamento fondamentale
che costituisce la sua personalità speculativa, tutto viene visto e sentito
come già condizionato dall'ambiente in cui è vissuto: e le immagini, i
concetti, le deduzioni, appaiono a noi già piene del significato che la scuola
ha dato loro; sì che la rigidezza che offrono impedisce di cogliere lo spirito
nuovo che in loro vive e che dà loro un tutt'altro valore e significato.
Un approccio storiografico che si limitasse a riassumere le «tappe» (non sfugga
l'uso del termine) attraverso le quali « ogni scuola dispone e stratifica il
processo delle proprie indagini e lo presenta come struttura della realtà»,
otterrebbe soltanto risultati generici. Saremmo dinanzi, di fatto, alla
medesima difficoltà teoretica delle storie della filosofia idealistiche che
facevano dei diversi pensatori semplici tappe dello sviluppo necessario dello
spirito: spiegando un filosofo con l'appartenenza ad una scuola - nel caso in
questione Heidegger a partire dalla fenomenologia husserliana - tutto sarebbe
già detto, e nessuno spirito nuovo potrebbe essere colto: sarebbe, si potrebbe
dire, "modo" analiticamente già compreso nella "sostanza".
Al contrario, «non solo ogni pensatore ha un proprio problema ed una sua
inconfondibile fisionomia, ma tutto in lui lo fa diverso da quelli con cui in
primo tempo era accomunato». Non si tratta, tuttavia, solo di un'apologia
romantica dell'individualità, come il tono del passo sembrerebbe suggerire: lo
stesso rischio si potrebbe ripresentare se pensassimo «ogni pensatore» come
sistema chiuso, una totalità dal significato in sé già determinato, e sulla
base di tale identità analitica valutassimo il modo in cui egli «dispone e
stratifica il processo delle proprie indagini e lo presenta come struttura
della realtà». Si tratta dunque di evitare quei presupposti storiografici
che ostacolano la comprensione di un pensatore, sia che si prenda come
principio di intelligibilità la storia della filosofia nella sua interezza o
una sua epoca, sia la scuola filosofica alla quale appartiene un pensatore,
sia, infine, «la struttura esteriore in cui si sono solidificate le ricerche e
le esperienze» di un singolo filosofo. Per scongiurare il rischio di un
approccio inadeguato, è necessario «cercare la intima genesi», enucleare il
«centro vitale» della individua filosofia: solo in tal modo «ci si accorge che
l'edificio va veduto in altra luce, ed organizzato in altra forma», perché solo
una ricerca che prenda le mosse dalla «genesi teoretica» di un pensiero riesce
a non esserne pura ripetizione parafrastica e a «cogliere la forma con cui
volta per volta ogni singolo momento della vita mentale è vissuto, e capire il
modo con cui è vissuto». Dove si noti come la divaricazione tra individuazione
e valutazione, che nonostante tutto rimaneva nella recensione del '23, sia
ormai pienamente superata: capire una filosofia, infatti, comprenderla
storicamente, cioè nella sua caratteristica che la fa un'originale produzione
dello spirito, significa cogliere il pensiero di un filosofo «nella sua
individualità e nel suo valore speculativo»". Lo scritto su
Heidegger approfondisce anche il significato di "genesi". La
recensione al volume di Chiocchetti si limitava ad affermare che la genesi
consiste nell'afferrare e svolgere il «germe di vita» di un sistema filosofico,
il principio che l'ha fatto sorgere come sistema, che gli attribuisce coerenza
e intelligibilità. Secondo il testo del '35, invece, la genesi va ricercata non
solo nell'enucleazione del «centro vitale» di un pensiero e nel suo
svolgimento, ma anche nel rapporto dialettico con altri pensatori e con
tradizioni specifiche di pensiero: «mostreremo - scrive S. - la genesi [del
pensiero di Heidegger] a cominciare dalle critiche a quelle posizioni in cui
idealmente inserisce il proprio ritmo, e mostreremo come in queste critiche
stesse il problema cominci a sviluppare la propria natura, per poi acquistare
forma e divenire saldo organismo di vita»" E nel coevo abbozzo
di Introduzione alla traduzione di Was ist Metaphysik? il filosofo
fiorentino ritiene che il «modo in cui il Nulla è sentito e trattato» da
Heidegger «affonda le proprie radici» in «un atteggiamento mentale che
rimontaal periodo romantico»''. S. ribadisce così la convinzione che il
problema filosofico nasca nella vita, non dalla vita, non cioè dal «mondo di
impressioni, di desideri, di passioni, di fede, di convinzioni, di tradizioni,
di solidi oggetti, di cose resistenti e cangianti»"'; che, insomma, la
filosofia, sebbene investa la vita del suo pathos logico e si sviluppi come
vita concreta, abbia la sua genesi nel pensiero. Non sarebbe in questa
sede opportuno discutere la densa ed elegantissima ricostruzione che S.
fece, essenzialmente sulla scorta di Vom Wesen des Grundes e di Was ist
Metaphysik?, del pensiero, anzi, del «problema speculativo» di Martin
Heidegger. Basti qui però ricordare che, dopo aver drasticamente separato
Heidegger dalla scuola fenomenologica" (la quale, d'altra parte, è
dissolta nella sua specificità, ricondotta com'è alla ricerca kantiana e
cartesiana che intende risalire dall'esperienza vissuta ai principi che la
formano, procedimento che non differenzia inoltre la fenomenologia da gran
parte del contemporaneo movimento speculativo tedesco), S. individua tale
problema nello «sforzo alla libertà in cui consiste il nostro essere più fondo
ed il nostro vero comportamento nel mondo»". Problema della libertà che
non seppero risolvere né Kant, rimanendo inconciliate la volontà libera e la
struttura meccanica degli avvenimenti cosmici, né Hegel, poiché la dialettica
non riesce a trasvalutare realmente in spiritualità il proprio processo, e
quindi il logo e la natura. Al contrario Heidegger dà soluzione al problema
pensando l'uomo come «libertà finita»; la libertà dell'Io è libertà
concretamente determinata, in quanto è «possibilità di costruzione d'un mondo,
di sé nel mondo»; il mondo non è semplicemente ciò che è dato all'uomo, anzi,
ciò in cui l'uomo è «gettato come cosa tra le cose», ma al tempo stesso è ciò
che è formato dall'uomo e quindi trasceso nella sua datità: «L'uomo comincia
sempre ex novo come concreta e determinata trascendenza, come rapporto a un
mondo che già esiste ma esiste solo in quando vien formato, ed è formato solo
in quanto viene trasceso»?. Questo dunque, in estrema sintesi, «il
problema speculativo» di Martin Heidegger, questa la «genesi ideale» e - per
usare i termini della recensione a Chiocchetti - l«essenza» della sua
filosofia. Se perciò il riconoscimento dell'appartenenza alla scuola
fenomenologica non può gettare luce sul nucleo teorico del pensiero
heideggeriano, tuttavia questo non sembra davvero essere comprensibile se non
nel contesto della filosofia classica tedesca, sullo sfondo della ricerca
intorno alla libertà che compirono Kant e Hegel. Uno sfondo, perciò,
filosofico. Per S., dunque, già in questo testo, e poi con maggiore
nettezza nelle successive e maggiori opere, la filosofia si spiega da se
medesima, senza ricorso alcuno ad elementi biografici, economico-sociali,
insomma storici, come invece farà tanta storiografia filosofica italiana
post-idealistica o non- idealistica a lui coeva: solo la storia della
filosofia spiega la genesi di un pensiero filosofico. Sarà opportuno a questo
punto approfondire il problema, per capire fin dove il pensatore fiorentino
abbia spinto la "crivella" della sua critica nei confronti
dell'impostazione storiografica dell'idealismo italiano, e se a tale critica si
sia sempre mantenuto fedele. Infatti nella questione dell'inizio della
filosofia (di una qualunque filosofia) sembra nascondersi il segreto della
storicità della filosofia medesima e annidarsi tutte le difficoltà che
accompagnano il rapporto della filosofia con la storia.Nel quarto capitolo
della tesi di laurea il giovane filosofo si era soffermato con particolare
attenzione sul problema, indagando l'aporia di pensare la logica dell'astratto
come un dato; se così fosse, allora un determinato periodo storico, «isolato
dal flusso totale, e inquadrato da altre filosofie che lo hanno preceduto e
seguito», finirebbe inevitabilmente per essere valutato in base alla sua
incompiutezza'*. Con la conseguenza che la storia dellafilosofia si
atteggerebbe a «un susseguirsi di sistemi ognuno incompleto e postulante
un superamento, ognuno punto di partenza per uno sviluppo che se ha in se stesso
il suo germe, ha la sua maturazione fuori di lui». In questo quadro concettuale
la genesi della filosofia consisterebbe in fondo nel riprendere e ripensare
sempre i medesimi problemi già dati, sicché le diverse filosofie non potrebbero
che avere «'identico significato»'. Al contrario, la mente non si appaga di ciò
che è dato ma solo di ciò che viene costruendo, in quanto essa è
attività. Così l'uomo che si raccoglie e medita dinanzi ai problemi che
la vita gli offre e cerca in sé una risposta che lo appaghi, ha bisogno che
questa non suoni formula vuota, sebbene semplifichi e sembri spiegare ogni
difficoltà: non cerca quindi una ben elaborata filosofia che appaia nel suo
complesso una pura e astratta contemplazione sotto la quale la vita reale
fluisca. Non cerca cioè risposte che non lo possono mai soddisfare pienamente
perché non toccano la vita che egli realmente vive, e perciò non possono far
sentire la propria necessità in modo tale da imporsi a lui come sua stessa
vita. Ma cerca risposte tali che siano della stessa natura della domanda e
scendano sullo stesso terreno dal quale quella sorge: sorge dalla vita, e
chiede qualcosa che nella vita scenda e la costituisca, e la faccia essere. E
se vivere è sviluppare le proprie energie ed attuare l'attività che dentro ci
pulsa, è chiaro che una filosofia sistematicamente costituita non possa
appagare per la sua staticita, ma occorra ricostruirla, elaborarla, appunto
perché la si deve alimentare con la vita stessa, e la vita si deve alimentare
di essa?%. La filosofia sorge dalla vita, è essa stessa vita, è risposta
vitale alla domanda posta dalla vita medesima. Mai come in questo passo S. ha
cercato di negare la divaricazione tra forma e vita, tra la pura e astratta
contemplazione filosofica e il fluire della vita «reale» (come se quella
astratta contemplazione fosse sì vita, ma irreale appunto perché astratta).
Eppure occorre chiedersi: cosa significa qui « vita»? Il mondo preriflessivo,
non informato dalla luce del logo? Oppure la vita stessa del logo? Situazione
aporetica, questa, quante altre mai: se vita e logo sono eterogenei, come è
possibile che la vita domandi e il logo risponda? La vita parla la lingua del
già-dato, il logo quella dell'attività. E se invece vita e logo sono omogenei,
come negare che la vita altro non sia che logo astratto, appunto già da sempre
logo e non vita, il quale logo astratto, se pensato nella sua verità, è momento
necessario al farsi concreto del logo concreto? Che questa conclusione
aporetica, non avvertita dal giovane filosofo, ma annidantesi nella pagina
sopra riportata, sia inevitabile, lo mostra l'adesione con la quale poco più
avanti S. discute dell'identificazione di storia e filosofia, in cui la storia
prende il posto che qui aveva la vita. Ancora una volta S., nel tentativo di
rendere più coerente il pensiero che discute, osserva che, nonostante la
riforma della dialettica hegeliana neghi la legittimità di una trattazione
filosofica della natura che preceda e sia momento preparatorio alla filosofia
dello spirito, l'idealismo italiano (quindi, anche quello di Croce) è ancora
affetto da naturalismo nel modo di fare la storia. Così Gentile - lo si è già
ampiamente osservato - considerando il pensiero antico periodo dell'oggettività
e quello rinascimentale della astratta setivi, ne fa me sigi carli ticate
pe preparato la isogna sagitività del pensiero la dialettica spirituale
crea la realtà formando nel suo processo gli infiniti problemi che
costituiscono appunto il mondo storico. La filosofia quindi viene ad essere la
sorgente stessa della storia, ed in quanto la storia non è che la vita dello
spirito, ed il suo formarsi, ed il formarsi spirituale è filosofia, la
filosofia si risolve nella storia, e vi si identifica. [...] Il mondo storico
quindi, è quello che esaurisce in sé tutto il processo spirituale, ed è su
questo terreno che i problemi filosofici vengono discussi ed elaborati, in
quanto con l'elaborarli si vien formando la storia appunto che è flusso reale
dello spirito??.come si antern vada i dunte il mestie col lusini de itime la
ime di del de la dios no chà sorge dalla vita/storia è di questa
formatrice, tanto che con pari diritto si può dire che sia la vita/ storia a
sorgere ed essere alimentata dalla filosofia. Anzi, più radicalmente, se la vita
di cui qui si discute non è vita precategoriale ma è «la vita dello spirito», e
quindi storia, e se la storia è processo spirituale in quanto la filosofia ne è
il principio, se insomma la vita/storia è identica alla filosofia, allora la
filosofia trova la sua genesi nella stessa filosofia e non in una impossibile
realtà altra da lei. C'è tuttavia un altro documento che dobbiamo
prendere, sia pur brevemente, in considerazione, prima di chiudere la
discussione: si tratta di una lunga lettera scritta a Guido Calogero il 19
luglio 1928. Documento per noi importante, in quanto in esso S. non solo
prende le distanze da un modo di fare storia della filosofia che ritiene le
filosofie del passato qualcosa che possa essere "superato", ma
soprattutto intende pervenire a «una posizione filosofica a-polemica» che non
crede di poter distinguere nei sistemi filosofici quanto è da accettare e
quanto è da scartare, né va alla caccia dell'errore che faccia crollare
l'intera costruzione. «Nessun filosofoè accettabile, nessun punto del suo
pensiero è incamerabile nel mio: né io mi fermo su ciò che dice; quello
che conta è il come dice quello che dice, il tono che pervade l'edificio,
l'armonia interna alla sua visione». Ogni filosofia è infatti espressione,
espressione «di sé stesso», della propria «personalissima [...] esperienza di
vita». Sembra quasi che S. intenda "ridurre la filosofia sotto il concetto
generale dell'arte" (le metafore musicali, in effetti, ritornano
frequentemente nella lettera: tono, «armonia», «note, armonici», «timbro»),
farne espressione dell'individualità per renderla veramente storia, cioè
affermazione del nuovo: «le parole, gli schemi, i concetti, le distinzioni, le
dialettiche, le sussunzioni [delle diverse filosofie] non sono per me che
tecniche diverse con cui ognuno esprime sé stesso»; e aggiungeva, con caustica
e toscanissima battuta, che «se uno è bischero apparirà tale qualunque tecnica
adoperi, modernissima o arcaica, e se è un grande, idem con patate»?8.
Qui il rapporto tra filosofia e vita sembra ribaltarsi: non è più la vita ad
esser vita della filosofia, ma è la filosofia ad esser espressione della vita,
cioè della esperienza di vita del singolo pensatore. Ma, pur se rovesciato, il
quadro teorico emerso dalla discussione de La logica dell'astratto non muta:
infatti, se il valore di una filosofia non sta nel suo significato (ciò che
dice), bensì nella sua espressione (come lo dice), ciò vuol dire che il suo
valore è nella forma e non nel contenuto (il quale, essendo esperienza,
addirittura sentimento, non può essere condiviso né valutato da me che ho altre
esperienze e altri sentimenti: «Nessun filosofo è accettabile, nessun
punto del suo pensiero è incamerabile nel mio»). E la forma della filosofia è
logo, logo e non vita. Per cui la genesi della filosofia, in quanto genesi
ideale, non potrà prodursi nella vita, «cruda e verde» avrebbe aggiunto il
vecchio Croce molti anni dopo, ma solo nella sua espressione - cioè nella forma
del logo, nella filosofia stessa. Sicché, da questo punto di vista, S. sembra
muoversi ancora all'interno dell'orizzonte teorico dell'idealismo
italiano. Infatti, si deve aggiungere senza tema di allungare
ulteriormente una considerazione già ampia ma che concerne un punto
assolutamente centrale, l'idealismo italiano molto si affaticò intorno
audendo e piania la Colini del pie dicie del sile, spale a epo ali
icofcinte. la differenza tra la concezione del reale come spirito (Hegel)
e la concezione del reale come storia (Croce) consista nel fatto che lo spirito,
«indagando nella propria essenza e andando idealmente a ritroso nella propria
genesi», incontra momenti sempre più poveri ed elementari, mentre la storia
trova sempre le proprie identiche forme, «sempre concrete nelle opere in cui
esse hanno l'esistenza»" - scrive: Ogni singola forma ha realtà in
sé; e l'esistenza è la loro connessione. Questa è la ragione in sede
speculativa, cioè la giustificazione teoretica, di una affermazione su cui il
Croce tanto insiste: che l'opera d'arte e l'opera difilosofia non nascono per partenogenesi,
ciascuna solo dalla propria forma (per una sorta di scissiparità), cioè dallo
studio dall'analisi o dal modello di un'altra opera d'arte o d'un'altra opera
di filosofia; ma nascono dalla vita tutta quanta, dall'esistenza. Perché
un'opera sia realmente esistente è necessario che abbia le proprie radici
nell'esistenza, cioè nel nesso in cui le forme sono reali; e perciò, in quel
nesso, nelle forme tutte quante30. Ora, la filosofia potrà nascere «dalla
vita tutta quanta» solo se le forme sono reali e se reale è il loro
nesso. S. risponderà alla questione nella conclusione dell'opera, in una pagina
esemplarmente ardua per la concisione in cui l'argomentazione vi è
rinserrata". La concezione crociana come storia soddisfa l'esigenza di
coerenza interna del sistema ma non l'esigenza di concretezza dei suoi
elementi, finendo così per offrire kantianamente «"un trattato del
metodo"» ma non «la storia e la realtà stessa nel suo
quotidiano formarsi». Infatti, se da una parte a fondamento di tutte le opere e
concezioni teoretiche e problemi di cui è tessuta l'esistenza c'è una «forma
come principio di cambiamento», cambiando la quale non esisterebbe più alcun
cambiamento, una forma eterna e immodificabile di cui quelle opere, concetti e
problemi sono «manifestazioni» e non «forme assolute»; dall'altra, proprio
perché manifestazioni della eterna forma e non a loro volta forme, quelle
opere, concezioni e problemi mancano di «vera concretezza ed esistenza», sono
soltanto «possibilità delle sempre identiche forme». Di qui l'aporia: o si
mantiene l'assolutezza delle forme eterne, ma allora non acquistano concretezza
le opere, le concezioni e i problemi; oppure si considerano reali solo queste
opere, queste concezioni e questi problemi, ma allora «quelle forme sfumano, e
queste concretezze si dirompono nell'inconcepibile». O intelligibilità senza
concretezza, o concretezza senza intelligibilità.Perciò, se si tiene ferma
l'esigenza della intelligibilità della filosofia cercandone di comprendere
la genesi ideale, la singola filosofia, realizzatasi in opere, concetti e
problemi, non potrà rinviare che alla sua stessa forma, a mai al nesso delle
forme, cioè all'esistenza tutta quanta. Il risultato che ci si prospetta
è paradossale: dissolta la storia della filosofia fatta di
"superamenti" e "sviluppi", emerge una comprensione
della tradizione filosofica occidentale in cui alcuni assunti della
storiografia idealistica vengono non respinti, ma radicalizzati al punto da far
dubitare proprio della loro coerenza col quadro teorico idealistico. Innanzi
tutto le filosofie debbono essere interpretate a partire dai propri principi;
siamo dinanzi alla più piena rivendicazione dell'autonomia della filosofia:
ogni singolo sistema di pensiero deve essere interpretato solo a partire da se
stesso", dal suo nocciolo teoretico (il «germe di vita»), e valutato nella
sua importanza in base alla coerenza - tra l'esperienza di vita e gli strumenti
teorici scelti per esprimerla, e tra le stesse tecniche adoperate (se vogliamo
utilizzare il lessico della lettera a Calogero), tra il principio generatore,
la sua forma immanente, e i suoi elementi a quello subordinati -. In secondo
luogo, le filosofie, non disposte più in una successione storica che sia anche
dispensatrice del loro valore, sono tutte idealmente contemporanee, e perciò
ogni filosofia può essere unainterlocutrice altrettanto legittima di un'altra
nella discussione filosofica. Come appunto avviene nella Critica del
capire. Tra storicismo e non: la storia della filosofia nella Critica del
capire Se S., grazie al lungo percorso, che abbiamo cercato di
ricostruire, di discussione critica dei presupposti della storiografia
filosofica dell'idealismo italiano e del suo storicismo, approda nella Critica
del capire alla individuazione dei principi trascendentali di una nuova e più
adeguata storiografia, nella effettiva discussione delle filosofie del passato
non sempre si affranca dalla sua origine. Di qui l'impressione di una qualche
ambiguità che suscitano alcune pagine del suo capolavoro. Da un lato,
come già accennato, S. radicalizza la tesi della contemporaneità della storia,
pervenendo ad esiti decisamente divergenti da quelli di Croce e Gentile:
contemporanea o attuale è una filosofia non tanto perché viene resa tale
dall'atto di pensiero che la pensa, quanto perché l'analisi S.ana, avendo per
scopo di far riemergere tutti i problemi della tradizione filosofica, «dovrebbe
far contemporanei tutti i filosofi, e invitarli tutti a una continua
discussione»'. Contemporaneità, dunque, non a parte subjecti, ma a parte
objecti. Non sfugga la differenza di atteggiamento tra S. e i maestri
dell'idealismo italiano. Infatti come è necessario discutere la coerenza
interna di ogni filosofia apparsa nella storia juxta propria (della filosofia,
non della storia) principia, così è opportuno porsi dal punto di vista della
filosofia contemporanea per discutere dei problemi filosofici, perché più
proficuo ed efficace, quindi più capace di indurre all'ascolto e alla
discussione il pubblico, ma non perché sia più vero: «Adopro l'italiano e non
il latino. Ma con questo non credo che l'italiano sia più ricco, più profondo
ecc. del latino. Cioè non credo che l'italiano abbia superato il latino».
Perciò, per quanto riguarda il rapporto fra realtà e conoscenza, scrive a Fossi
nella lettera del 20 agosto 1937: Io accetto l'identità realtà =
conoscenza (o conoscenza = produzione di realtà [...)) come cosa pacifica [...]
mi metto in pieno idealismo. E dopo averlo dato per ormai lapalissiano, discuto
la struttura del conoscere; e qui dentro trovo tanti mai dubbi, e distinzioni e
rapporti, e diavoli e santi, e quel vecchio problema già liquidato e
dimenticato, viene invece a vendicarsi ampiamente e risorge più vigoroso di
prima proprio perché interno al proprio purissimo idealistico
conoscere34.interlocutrice altrettanto legittima di un'altra nella discussione
filosofica. Come appunto avviene nella Critica del capire. 4. Tra
storicismo e non: la storia della filosofia nella Critica del capire Se S.,
grazie al lungo percorso, che abbiamo cercato di ricostruire, di discussione
critica dei presupposti della storiografia filosofica dell'idealismo italiano e
del suo storicismo, approda nella Critica del capire alla individuazione dei
principi trascendentali di una nuova e più adeguata storiografia, nella
effettiva discussione delle filosofie del passato non sempre si affranca dalla
sua origine. Di qui l'impressione di una qualche ambiguità che suscitano alcune
pagine del suo capolavoro. Da un lato, come già accennato, S. radicalizza
la tesi della contemporaneità della storia, pervenendo ad esiti decisamente
divergenti da quelli di Croce e Gentile: contemporanea o attuale è una
filosofia non tanto perché viene resa tale dall'atto di pensiero che la pensa,
quanto perché l'analisi S.ana, avendo per scopo di far riemergere tutti i
problemi della tradizione filosofica, «dovrebbe far contemporanei tutti i
filosofi, e invitarli tutti a una continua discussione»'. Contemporaneità,
dunque, non a parte subjecti, ma a parte objecti. Non sfugga la differenza di
atteggiamento tra S. e i maestri dell'idealismo italiano. Infatti come è
necessario discutere la coerenza interna di ogni filosofia apparsa nella storia
juxta propria (della filosofia, non della storia) principia, così è opportuno
porsi dal punto di vista della filosofia contemporanea per discutere dei
problemi filosofici, perché più proficuo ed efficace, quindi più capace di
indurre all'ascolto e alla discussione il pubblico, ma non perché sia più vero:
«Adopro l'italiano e non il latino. Ma con questo non credo che l'italiano sia
più ricco, più profondo ecc. del latino. Cioè non credo che l'italiano abbia
superato il latino». Perciò, per quanto riguarda il rapporto fra realtà e
conoscenza, scrive a Fossi nella lettera del 20 agosto 1937: Io accetto
l'identità realtà = conoscenza (o conoscenza = produzione di realtà [...)) come
cosa pacifica [...] mi metto in pieno idealismo. E dopo averlo dato per ormai
lapalissiano, discuto la struttura del conoscere; e qui dentro trovo tanti mai
dubbi, e distinzioni e rapporti, e diavoli e santi, e quel vecchio problema già
liquidato e dimenticato, viene invece a vendicarsi ampiamente e risorge più
vigoroso di prima proprio perché interno al proprio purissimo idealistico
conoscere. In ultima analisi nella Critica del capire S. mostra di aver
maturato una concezione della filosofia diversa da quella idealistica:
filosofia è «porre il problema, e vivere il problema, concludere con la fede
nel riporre sempre il problema. E sempre essere al principio senza accumulare
scienza»". In conseguenza di ciò nella Critica del capire i diversi
filosofi sono convocati all'interno della discussione di un problema, per
illuminarlo di volta in volta con l'esemplarità della loro posizione teoretica.
Sicché la discussione non procede seguendo una successione storica. Ad esempio,
nel capitolo dedicato giudizio, l'analisi prende le mosse da Kant, per passare
a Hegel, poi si ritorna a Kant, e prosegue ancora passando per Cartesio, di
nuovo per Kant, Schelling, Fichte, Hegel ecc. fino a Croce. Ma non
si ricostruisce la genesi e lo sviluppo del problema a partire dai
diversi filosofi che l'hanno dibattuto, bensì, al contrario, le posizioni dei
singoli servono ad illustrare esemplarmente la genesi e lo sviluppo del
problema che urge verso la soluzione. Dall'altro lato, però, S. era
pienamente consapevole di non essersi completamente liberato dell'impostazione
storicistica nella quale si era formato, per lo stesso modo in cui era andato
elaborando la riflessione critica dei problemi filosofici. Cioè, non sempre ha
la forza di tener ferma la subordinazione dello sviluppo temporale, con i vari
e successivi "superamenti", alla chiarificazione concettuale
del problema.Lo mostra con nettezza il seguente passo della lettera,
inviata presumibilmente a Ernesto Codignola, del 14 agosto 1935, in
momento decisivo della stesura del suo capolavoro: In realtà io mi vengo,
in questo libro, faticosamente spogliando di manie storico-espositive: e perciò
rinvango il passato: alla Gentile - purtroppo -, che rimpinzava la sua Teoria
generale e la sua Logica con esposizioni e critiche di Platone-Aristotele-Kant
etc. etc.; e così ho fatto io. Ma se le elimino - in coscienza - dovrei rifare
il libro di sana pianta. Perché questo libro è proprio nato e vissuto (povero
ragazzo) in quest'epoca disgraziata in cui io sono (o ero) a cavallo fra una
posizione storicistica e una... che ancora non mi è ben chiara ma che dovrebbe
nascere da questo mio lavoro36. Prendiamo allora in esame, a prova di
tale incertezza, un esempio concreto di analisi storica di una filosofia nella
Critica del capire. Nella seconda parte del capitolo Gli opposti S. si
interroga sul rapporto fra contraddittorietà e distinzione all'interno del
rapporto fra i contraddittori A non A. Secondo la «rigorosa posizione di
Parmenide» il puro contradditorio non esiste. Ma, argomenta S., essendo
il contraddittorio, per quanto indeterminato, il «substrato indispensabile di
ogni cosa» - infatti A non A è la realtà -, tutto quanto scomparirebbe:
«eliminato il contraddittorio, ogni contrarietà, ogni opposizione, ogni
distinzione, vanisce nel sogno di esseri effimeri vaganti nel nulla».
Parmenide, come Schelling, è uscito dalle distinzioni del mondo «con un
incanto, con un salto nell'identità», che non riesce a giustificare. «E lì
dentro, se proprio chiusi i portoni di bronzo si sono tagliate le connessioni
con la contraddittorietà, non c'è nulla da vedere né nulla da sentire: la vita
vi è terminata; anzi la vita non vi è mai cominciata»* Perché la
posizione di Parmenide è rigorosa, se non è capace di giustificare l'identità
avendo negato la contraddittorietà? Perché Parmenide non accetta di ammettere
ciò che non può cogliere, e quindi pensare, nella sua purezza. Per vivere
occorre ammettere il contradittorio, dice il Forestiero di Elea. E il puro
contradittorio è proprio come la vita: non si coglie mai. Cogliere la vita...
ma la vita si vive; cogliere il trapasso fra essere e non-essere... ma quando
si ficca il viso a fondo, e l'essere, puro essere, privo di ogni
determinazione, scompare, e ci si trova dinanzi il Nulla, il passaggio non si
vede avvenire: è avvenuto. Non passa, è passato, ammoniva Hegel. La riflessione
arriva troppo tardi; la vita è già stata.Parmenide, potremmo aggiungere noi, si
ritrae davanti a questa trasformazione, anzi, la nega, perché nega anche
qualsiasi distinzione fra i due A del contraddittorio A non A. E da questa
negazione salta nell'identità dell'essere. Ma si tratta di una scelta
ingiustificata. Se infatti si toglie dalla contradittorietà ogni sospetto
di distinzione, ogni ombra di distinzione, si ha l'in distinto. E basta.
Trasformare l'indistinto in identico, fermarlo nell'uno, richiede un arresto
nel processo, un capovolgimento violento, un vigore sintetico che forzi
l'indistinto e lo stringa in sé, lo renda compatto, omogeneo, uno, identico:
Essere. Questa violenza a quel processo che porterebbe i due termini della
contradittorietà - scomparsa ogni distinzione - fino all'indistinto, violenza
che lo arresta e inverte, si chiama Parmenide. Una fermata mentale:
P'Uno38. Dunque, la coerenza di Parmenide sta nell'esigenza di ammettere
solo ciò che si può pensare: ma se il contraddittorio non si può pensare nella
sua purezza, senza la distinzione, se la distinzione tra i due A del rapporto
di contraddittorietà non si può pensare, perché il non diverrebbe forza non
solo distinguente ma anche annichilente, ricacciando il
secondo A nel non-essere A, e quindi nell'impensabilità del
non-essere, allora non si può ammettere né la contraddittorietà né la
distinzione. Si tratta però di una coerenza che mostra due principali
limiti: il primo consiste nel fatto che «il non distinto non è identico a
identico», cioè che il processo di dissoluzione della distinzione
nell'indistinto non è di per sé costretto ad arrestarsi nell'identità"; il
secondo nella constatazione che dimostrare l'assurdità della contraddittorietà
non significa dimostrare né la validità né l'esistenza dell'identità, «perché
il metodo dimostrativo su cui qui si fa leva è quello della "dimostrazione
per assurdo"; e la dimostrazione per assurdo non fonda l'identità, ma si
basa su di essa». La genesi intima del pensiero parmenideo è dunque nella
esigenza di costringere l'indistinto, la perdita di ogni ombra di distinzione,
nella pura identità dell'essere e dell'uno. Esigenza che si traduce in una
decisione violenta, in quanto per ottenere la trasformazione dell'indistinto in
identico si deve agire dall'esterno (cioè introducendo esigenze estranee) sul
processo di dissoluzione della distinzione. L'aver individuato la genesi intima
del pensiero parmenideo, quindi, permette a S. di valutarne la coerenza: esso è
giudicato rigoroso perché, senza fare concessioni al senso comune,
muovendo dall'inammissibilità di accogliere ciò che non si può pensare
puramente, nega ogni contraddittorietà ed ogni distinzione, per concludere
nella più salda e bronzea identità. Tuttavia, proprio tenendo fermo il
principio di coerenza, S. può sostenere che «se non è facile contraddire
Parmenide [...] è impossibile contraddire la verità». Quasi che il processo di
disvelamento della verità sia inarrestabile e affermandosi ricacci nelle
tenebre dell'errore tutto quanto si discosta da essa. Perciò «il processo
prosegue, e Parmenide rimane indietro nella storia del pensiero»".
Espressione, questa, sorprendente, che forse si potrebbe definire un lapsus mai
emendato" rivelatore di un non risolto legame con lo storicismo idealistico
e di quella incertezza di cui si diceva commentando la lettera a Codignola; su
ciò è necessario fermare l'attenzione per svolgere due considerazioni.
Salta infatti subito agli occhi come una tale affermazione sembri ridurre
Parmenide a una tappa necessariamente superata nella storia della filosofia,
proprio nella migliore (o peggiore) tradizione storicistica, denunciata
da S. fin dalla tesi di laurea. Proseguiamo allora nella lettura della Critica
del capire, per chiederci in che senso la storia del pensiero prosegua il suo
cammino - se non verso la verità, almeno lontano dall'errore. Subito dopo la
trattazione di Parmenide (e dopo un'ampia analisi della dimostrazione per
assurdo), cioè del tentativo di abolire ogni distinzione nella
contraddittorietà, emerge il tentativo di pensare la distinzione senza la
contraddittorietà. Privati del non-essere reciproco che li fa termini di una
relazione, «i distinti si separano ...] si possono suddistinguere e dividere e
moltiplicare all'infinito». L'arresto dello sbriciolamento cui i distinti senza
la contraddittorietà vanno incontro può avvenire solo grazie ad una forza pari
alla distinzione: l'atomo di Democrito «è un "fermo", un
ostacolo», un rendere identiche le parti che la distinzione tentava ancora di
separare. Essendo questo vigore estraneo alla distinzione, la
disgregazione continua: i puri distinti, «perso ogni reciproco rapporto, ogni
riferimento, non son neppure 1 molti sterminati diversi, ma, indeterminati
interiormente ed esteriormente, vagano nel vacuo irrelato, nell'indistinto; e
diventano, ciascuno, mero indistinto». Non interessa ora la conclusione che S.
trae dall'esame dell'identità, della distinzione e della
contraddittorietà (sono principi cooriginari, tutti necessari e nessuno
sufficiente), quanto un'altra e implicita conclusione che può trarsi da questa
pagina: la genesi del pensiero di Democrito è nella filosofia di Parmenide,
nella sua negazione della distinzione e nel tentativo opposto di pensare la
pura distinzione senza la contraddittorietà. La filosofia sorge dalla
filosofia*. E i filosofi sono nomi con cui designare posizioni filosofiche.
In secondo luogo, infatti, l'analisi S.ana sembra risolvere Parmenide (e
Democrito) in una determinata posizione filosofica: essendo una posizione
filosofica, può ripresentarsi nel corso del pensiero, rappresenta cioè
un'esigenza duratura, e Parmenide è il nome di questa esigenza: «tutte le volte
che si desidera o si sogna di cancellare la distinzione, sorge l'Uno come mèta,
come termine cui porta il sogno e il desiderio. E l'Uno prende il nome di
Sostanza, o di Amore, o di Beatitudine della trasparenza intellettuale»".
Non solo Parmenide, dunque, ma Spinoza, Schelling e tanti altri ancora...
Sicché sorge il problema di come sia conciliabile il ripresentarsi di una
posizione filosofica con la originalità e novità attribuita ad ogni
filosofo". Cioè, detto nei termini tradizionali del dibattito teorico
sulla storiografia filosofica in Italia, il problema della continuità e della
discontinuità nella storia del pensiero. 5. Continuità e discontinuità
nella storia del pensiero Dopo la pubblicazione della Critica del capire S.
intraprese contemporaneamente due ricerche: la prima dedicata all'Analitica
trascendentale kantiana, la seconda alla genesi della concezione della realtà
come storia. Ricerche complementari e gemmate da un unico ceppo,
l'approfondimento della sintesi a priori, del suo carattere e della sua
sopravvivenza nella tradizione idealistica", che avrebbero dovuto
concretizzarsi in due monografie. Com'è noto, solo la prima, e in forma ridotta
rispetto al progetto iniziale, vide la luce nel 1947 col titolo Saggio sulla
categoria kantiana della realtà; alla seconda, che S. avrebbe voluto intitolare
Dalla logica come scienza del concetto puro alla logica come teoria del
giudizio individuale, invece rinunciò, sebbene l'elaborazione di alcune parti
dell'opera fosse assai avanzata.Questi due lavori assumono per noi una notevole
importanza per il fatto che in entrambi S. tocca la questione della continuità
e della discontinuità della storia del pensiero, scientifico nella prima opera,
filosofico nella seconda. Infatti, nel Saggio si presenta la questione della
discontinuità tra fisica classica e fisica moderna; nello scritto dedicato alla
logica crociana, invece, la questione - apparentemente altra ma in realtà
medesima - della segreta continuità di modi di pensare che, sorti per
soddisfare alcune esigenze, continuavano ad operare in contesti teorici e per
fini affatto diversi da quelli nei quali e per i quali erano stati
originariamente concepiti, con conseguenze distorsive molto importanti. S. si
riferisce in particolare alla «mentalità» che ha generato la kantiana sintesi a
priori e che sopravvive come « un vero e proprio reliquato» nella dialettica
hegeliana", producendo i suoi effetti anche nell'idealismo
italiano"". Prima di dare inizio all'analisi dei testi S.ani
sarà opportuno premettere una osservazione. Il problema della continuità e
della discontinuità nella storia del pensiero fu uno dei temi principali del
dibattito sullo statuto teorico della storiografia filosofica in Italia, assai
vivo negli anni Quaranta e Cinquanta", cioè proprio nel periodo di
elaborazione degli scritti di cui si sta qui ragionando. E tuttavia non mi pare
che in quel dibattito si sia a sufficienza rilevata la difficoltà di cogliere
la natura delle categorie di continuità e di discontinuità. Infatti, qualora
siano pensate astrattamente - come per lo più è avvenuto e ancora avviene -,
come indipendenti e addirittura reciprocamente escludentisi, quella natura
inevitabilmente sfugge, in quanto esse, al contrario, sono per necessità correlative.
Non si dà infatti discontinuità se non sullo sfondo di una continuità rispetto
alla quale i discontinui si distinguano e che alla discontinuità permetta
perciò di istituirsi. E, d'altra parte, la continuità non può essere pura
omogeneità, ripetizione dell'identico, perché, se così fosse, non vi sarebbe
continuità ma identità, puntuale identità, che nega il dispiegarsi del continuo
nel tempo, sicché alla continuità necessita almeno un "grano" di
discontinuità se vuole davvero essere continuità e non serrarsi nell'immobile
identità.Il problema è affrontato da S. nella Nota che chiude la lunga e
fondamentale lettera a Fossi del 10 gennaio 1934: ritornando sul rapporto tra
distinti e contraddittori, il filosofo fiorentino sottolinea come i
contraddittori siano solo parte del rapporto tra due distinti e non esauriscano
quindi il rapporto medesimo. Prendiamo ad es. in considerazione i distinti A e
B: B non è semplicemente non A, ma una delle possibili determinazioni di non A,
che appunto ha il vigore di distinguersi da non A. Al contrario, se ammettiamo
che i contraddittori possano annullare ogni distinzione, che nessun B possa
distinguersi rispetto ai C, D ecc., perché tutti necessariamente identici a non
A, allora otteniamo non il nulla, bensì l'indistinto. Vediamo cosa ne risulta
per il nostro problema. La situazione teoretica che S. ha ipotizzato - invece
di avere un rapporto costituito da distinti e contraddittori si ha un rapporto
costituito dai soli contraddittori - porta al fatto che l'«indistinto che
rimane al posto del rapporto» garantisce quel «minimum necessario alla continuità».
Ma allora cadiamo nella metafisica aristotelico-tomista, nella quale la materia
che funge da sostrato garantisce il divenire, il quale è passaggio dalla
privazione alla forma, ovvero dalla potenza all'atto. «Ma a me, personalmente,
questo non interessa, perché ritengo la continuità una delle tante
interpretazioni del rapporto stesso. Cioè la continuità storica sarebbe, per
me, una teoria che interpreta in modo speciale (e già metafisico) la relazione
tra contraddittori e distinti; teoria che non ha fondamenti sufficientemente
saldi». In cosa consiste l'interpretazione metafisica del rapporto?
Nell'identificare "indistinto" ed "omogeneo" (la continuità
storica sarebbe - contraddittoriamente - una omogeneità che di dispiega identicamente
nel tempo): «e ciò è possibile se si ha di già una metafisica, o una concezione
in cui non si tien conto che l'indistinto non può fare da omogeneo, ossia da
"identico", ossia non lo si può considerare come se avesse una sua
rigidità»°. Ora, della continuità non possiamo fare a meno, pena la
negazione stessa di qualsivoglia rapporto tra distinti. Allora, come
interpretare non metafisicamente la continuità storica, sottraendola sia
alla omogeneità che fa identici tutti i distinti, sia alla irrelatività
dei distinti di cui si nega ogni relazione che non sia appunto quella della
distinzione? La peculiarità della risposta S.ana a questo problema sta
nell'uso, non tematizzato, della nozione di «mentalità»: si tratterà di
comprendere le continuità prodotte dalla forza vincolante di una «posizione
mentale» che orienta la ricerca di filosofi e scienziati; e inoltre le
discontinuità che si producono tra mentalità diverse che si succedono alle
precedenti e si distinguono dalle coeve e differenti, e che nel loro succedersi
e distinguersi sembrano scandire la storia. Occorrerà allora prima ripercorrere
l'uso fatto da S. di questa nozione per comprenderne poi la pregnanza teorica
nelle ricerche successive alla Critica del capire. 6. Una soluzione non
tematizzata: la nozione di mentalità La nozione di mentalità - e dei suoi
equivalenti «posizione mentale», «atteggiamento mentale», ecc. - compare molto
presto nella riflessione teorica di S. e, cosa assai significativa, proprio in
relazione alla teoria gentiliana della storiografia filosofica. Discutendo nel
terzo capitolo della tesi di laurea la prima triade della logica di Hegel, il
giovane filosofo mette in luce come la difficoltà di dedurre il divenire dalla
opposizione di essere e non essere nasca «dalla insufficiente coscienza della
propria posizione mentale nel risolvere il problema»". Dove si noti la
divaricazione tra la posizione mentale (o mentalità) e la coscienza di essa, ovvero
tra l'adesione profonda ad un modo di pensare e la consapevolezza di tale
adesione cui si attribuisce la responsabilità di impostare il problema non nei
termini di cui si è coscienti ma in quelli cui in effetti si aderisce.
Non si può certo affermare che nella tesi di laurea S. fosse consapevole della
importanza che la nozione di mentalità poteva avere nella ricostruzione della
storia del pensiero scientifico e filosofico. Ma già nella lettera a Fossi
vi presta attenzione; in essa, parlando del libro diManzoni sulla rivoluzione
francese, S. definisce antistorica la mentalità dello scrittore lombardo e si
interroga subito dopo sul significato di mentalità: Quando si dice
antistorica la mentalità del secolo XVIII, si fa un luogo comune, va bene, ma
si dice qualcosa di vero o no? Cosa c'è di vero in questo luogo comune? Di
falso ci sarà che pretende di legare insieme, accatastare, tanti uomini in una
sola denominazione (dispregiativa, negativa o no importa poco) che dia una
caratteristica comune a tutti. Ma però è strano che si leggono vari autori di
una stessa epoca, levate poche eccezioni, si sente, si vede, si avverte, ci si
accorge ecc. (bada, non: si pensa) che hanno molti punti a comune. Ossia molte
visioni, molti modi di impostare la questione, molti argomenti su cui insistono
di preferenza, molte soluzioni e piccolissime difficoltà che incontrano per la
strada. Cos'è quest'aria di famiglia? A ogni modo è su questa somiglianza di
molti particolari accidentali, poco importanti, a volte trascurabili, sempre
secondari, ma per il numero e la circostanza notevolissimi, e a volte
imponenti, è su questa somiglianza direi del pulviscolo atmosferico, che
aleggia intorno a ogni viso, che si basa il giudizio sul carattere complessivo
di un'epoca. Giudizio schematico perene cualzo astratto. anzi perene
somma e non grualzio ma somma uale, erneace, scocclante e mta clante volte, ma
ineliminabile. Dunque non è falso che la "mentalità" di un secolo
possa essere in un modo, per esempio antistorica. Sarà un'asserzione vaga, allo
stato quasi gassoso, come è quasi fluido il pulviscolo che addiziona e stringe,
ma falsa no... Ma all'ingrosso, ecco: se è vero che di molti schemi mi son
liberato così che se qualcuno venisse ora a dirmi per esempio che la filosofia
greca è la filosofia dell'oggetto e la moderna quella del soggetto, o simili,
io strillerei come un'oca spennata, è pur vero che altri li mantengo e per ora
non vedo che ci sia di male. E fra questi mantengo quelli di "mentalità
antistorica": nella qual casella caccerei Leibniz, Cartesio, Spinoza
ecc. ecc. ed anche Manzoni. Forse un po' a disagio ci sta; ma non
troppo53. È importante sottolineare, in primo luogo, come la nozione di
mentalità (termine di uso comune già da un ventennio) ricorra in testi e autori centrali nella
formazione di S.. Non perché, individuata la fonte, il problema sia
risolto, come se la fonte potesse spiegare il suo uso, che è di volta in volta
diverso nei diversi contesti. Ma perché è possibile che la "logica"
insita nella fonte persista in chi la utilizza, e che le difficoltà di quella
si trasformino nella difficoltà di questo. Si pensi, ad es., a quella pagina
della Teoria generale in cui Gentile nega la possibilità di una storia della
scienza che non sia una storia della filosofia, la quale considera
concretamente ciascuna scienza «come sviluppo dei concetti filosofici immanenti
alla stessa scienza, studiando ogni forma di questi concetti non pel valore che
essa ebbe ogni volta per lo scienziato, quale determinazione oggettiva del
reale, bensì come grado della mentalità, in perpetua formazione, per cui si
pongono via via e si risolvono i singoli problemi scientifici»». Dove si noti
la distinzione, che si potrebbe definire fenomenologica, tra il valore che al
concetto attribuisce lo scienziato e la mentalità per mezzo della quale egli
pone e risolve i problemi. Ancor più significativo mi sembra l'uso che di
tale nozione aveva fatto Vittorio Macchioro; ne L'Evangelio, che S. aveva
recensito", si legge che la «mentalità del fanciullo e del primitivo» è
ricchissima di elementi fantastici e quindi di contenuto mitico, al contrario
della «mentalità dell'adulto e del moderno, le cui intuizioni rivestono più
facilmente le forme logiche o intellettive»". Siamo dinanzi alla nota tesi
di Levy-Bruhl sul prelogismo; tesi che era assai più diffusamente sostenuta in
opere precedenti, che S. mostra di conoscere e apprezzare". In Macchioro,
come in Levy-Bruhl, laManzoni sulla rivoluzione francese, S. definisce
antistorica la mentalità dello scrittore lombardo e si interroga subito dopo
sul significato di mentalità: Quando si dice antistorica la mentalità del
secolo XVIII, si fa un luogo comune, va bene, ma si dice qualcosa di vero o no?
Cosa c'è di vero in questo luogo comune? Di falso ci sarà che pretende di
legare insieme, accatastare, tanti uomini in una sola denominazione
(dispregiativa, negativa o no importa poco) che dia una caratteristica comune a
tutti. Ma però è strano che si leggono vari autori di una stessa epoca, levate
poche eccezioni, si sente, si vede, si avverte, ci si accorge ecc. (bada, non:
si pensa) che hanno molti punti a comune. Ossia molte visioni, molti modi di
impostare la questione, molti argomenti su cui insistono di preferenza, molte
soluzioni e piccolissime difficoltà che incontrano per la strada [...]. Cos'è
quest'aria di famiglia? A ogni modo è su questa somiglianza di molti
particolari accidentali, poco importanti, a volte trascurabili, sempre
secondari, ma per il numero e la circostanza notevolissimi, e a volte
imponenti, è su questa somiglianza direi del pulviscolo atmosferico, che
aleggia intorno a ogni viso, che si basa il giudizio sul carattere complessivo
di un'epoca. Giudizio schematico perene cualzo astratto. anzi perene
somma e non grualzio ma somma uale, erneace, scocclante e mta clante volte, ma
ineliminabile. Dunque non è falso che la "mentalità" di un secolo
possa essere in un modo, per esempio antistorica. Sarà un'asserzione vaga, allo
stato quasi gassoso, come è quasi fluido il pulviscolo che addiziona e stringe,
ma falsa no... Ma all'ingrosso, ecco: se è vero che di molti schemi mi son
liberato così che se qualcuno venisse ora a dirmi per esempio che la filosofia
greca è la filosofia dell'oggetto e la moderna quella del soggetto, o simili,
io strillerei come un'oca spennata, è pur vero che altri li mantengo e per ora
non vedo che ci sia di male. E fra questi mantengo quelli di "mentalità
antistorica": nella qual casella caccerei Leibniz, Cartesio, Spinoza
ecc. ecc. ed anche Manzoni. Forse un po' a disagio ci sta; ma non
troppo53. È importante sottolineare, in primo luogo, come la nozione di
mentalità (termine di uso comune già da un ventennio) ricorra in testi e
autori centrali nella formazione di S.. Non perché, individuata la fonte,
il problema sia risolto, come se la fonte potesse spiegare il suo uso, che è di
volta in volta diverso nei diversi contesti. Ma perché è possibile che la
"logica" insita nella fonte persista in chi la utilizza, e che le
difficoltà di quella si trasformino nella difficoltà di questo. Si pensi, ad
es., a quella pagina della Teoria generale in cui Gentile nega la possibilità
di una storia della scienza che non sia una storia della filosofia, la quale
considera concretamente ciascuna scienza «come sviluppo dei concetti filosofici
immanenti alla stessa scienza, studiando ogni forma di questi concetti non pel
valore che essa ebbe ogni volta per lo scienziato, quale determinazione
oggettiva del reale, bensì come grado della mentalità, in perpetua formazione,
per cui si pongono via via e si risolvono i singoli problemi scientifici»».
Dove si noti la distinzione, che si potrebbe definire fenomenologica, tra il
valore che al concetto attribuisce lo scienziato e la mentalità per mezzo della
quale egli pone e risolve i problemi. Ancor più significativo mi sembra
l'uso che di tale nozione aveva fatto VMacchioro; ne L'Evangelio, che S. aveva
recensito", si legge che la «mentalità del fanciullo e del primitivo» è
ricchissima di elementi fantastici e quindi di contenuto mitico, al contrario
della «mentalità dell'adulto e del moderno, le cui intuizioni rivestono più
facilmente le forme logiche o intellettive»". Siamo dinanzi alla nota tesi
di Levy-Bruhl sul prelogismo; tesi che era assai più diffusamente sostenuta in
opere precedenti, che S. mostra di conoscere e apprezzare". In Macchioro,
come in Levy-Bruhl, laManzoni sulla rivoluzione francese, S. definisce
antistorica la mentalità dello scrittore lombardo e si interroga subito dopo
sul significato di mentalità: Quando si dice antistorica la mentalità del
secolo XVIII, si fa un luogo comune, va bene, ma si dice qualcosa di vero o no?
Cosa c'è di vero in questo luogo comune? Di falso ci sarà che pretende di
legare insieme, accatastare, tanti uomini in una sola denominazione
(dispregiativa, negativa o no importa poco) che dia una caratteristica comune a
tutti. Ma però è strano che si leggono vari autori di una stessa epoca, levate
poche eccezioni, si sente, si vede, si avverte, ci si accorge ecc. (bada, non:
si pensa) che hanno molti punti a comune. Ossia molte visioni, molti modi di
impostare la questione, molti argomenti su cui insistono di preferenza, molte
soluzioni e piccolissime difficoltà che incontrano per la strada. Cos'è
quest'aria di famiglia? A ogni modo è su questa somiglianza di molti
particolari accidentali, poco importanti, a volte trascurabili, sempre
secondari, ma per il numero e la circostanza notevolissimi, e a volte
imponenti, è su questa somiglianza direi del pulviscolo atmosferico, che
aleggia intorno a ogni viso, che si basa il giudizio sul carattere complessivo
di un'epoca. Giudizio schematico perene cualzo astratto. anzi perene
somma e non grualzio ma somma uale, erneace, scocclante e mta clante volte, ma
ineliminabile. Dunque non è falso che la "mentalità" di un secolo
possa essere in un modo, per esempio antistorica. Sarà un'asserzione vaga, allo
stato quasi gassoso, come è quasi fluido il pulviscolo che addiziona e stringe,
ma falsa no... Ma all'ingrosso, ecco: se è vero che di molti schemi mi son
liberato così che se qualcuno venisse ora a dirmi per esempio che la filosofia
greca è la filosofia dell'oggetto e la moderna quella del soggetto, o simili,
io strillerei come un'oca spennata, è pur vero che altri li mantengo e per ora
non vedo che ci sia di male. E fra questi mantengo quelli di "mentalità
antistorica": nella qual casella caccerei Leibniz, Cartesio, Spinoza
ecc. ecc. ed anche Manzoni. Forse un po' a disagio ci sta; ma non
troppo53. È importante sottolineare, in primo luogo, come la nozione di
mentalità (termine di uso comune già da un ventennio) 54 ricorra in
testi e autori centrali nella formazione di S.. Non perché, individuata
la fonte, il problema sia risolto, come se la fonte potesse spiegare il suo
uso, che è di volta in volta diverso nei diversi contesti. Ma perché è
possibile che la "logica" insita nella fonte persista in chi la utilizza,
e che le difficoltà di quella si trasformino nella difficoltà di questo. Si
pensi, ad es., a quella pagina della Teoria generale in cui Gentile nega la
possibilità di una storia della scienza che non sia una storia della filosofia,
la quale considera concretamente ciascuna scienza «come sviluppo dei concetti
filosofici immanenti alla stessa scienza, studiando ogni forma di questi
concetti non pel valore che essa ebbe ogni volta per lo scienziato, quale
determinazione oggettiva del reale, bensì come grado della mentalità, in
perpetua formazione, per cui si pongono via via e si risolvono i singoli
problemi scientifici»». Dove si noti la distinzione, che si potrebbe definire
fenomenologica, tra il valore che al concetto attribuisce lo scienziato e la
mentalità per mezzo della quale egli pone e risolve i problemi. Ancor più
significativo mi sembra l'uso che di tale nozione aveva fatto Vittorio
Macchioro; ne L'Evangelio, che S. aveva recensito", si legge che la
«mentalità del fanciullo e del primitivo» è ricchissima di elementi fantastici
e quindi di contenuto mitico, al contrario della «mentalità dell'adulto e del
moderno, le cui intuizioni rivestono più facilmente le forme logiche o
intellettive»". Siamo dinanzi alla nota tesi di Levy-Bruhl sul prelogismo;
tesi che era assai più diffusamente sostenuta in opere precedenti, che S.
mostra di conoscere e apprezzare". In Macchioro, come in Levy-Bruhl,
laManzoni sulla rivoluzione francese, S. definisce antistorica la mentalità
dello scrittore lombardo e si interroga subito dopo sul significato di
mentalità: Quando si dice antistorica la mentalità del secolo XVIII, si
fa un luogo comune, va bene, ma si dice qualcosa di vero o no? Cosa c'è di vero
in questo luogo comune? Di falso ci sarà che pretende di legare insieme,
accatastare, tanti uomini in una sola denominazione (dispregiativa, negativa o
no importa poco) che dia una caratteristica comune a tutti. Ma però è strano
che si leggono vari autori di una stessa epoca, levate poche eccezioni, si
sente, si vede, si avverte, ci si accorge ecc. (bada, non: si pensa) che hanno
molti punti a comune. Ossia molte visioni, molti modi di impostare la
questione, molti argomenti su cui insistono di preferenza, molte soluzioni e
piccolissime difficoltà che incontrano per la strada [...]. Cos'è quest'aria di
famiglia? A ogni modo è su questa somiglianza di molti particolari accidentali,
poco importanti, a volte trascurabili, sempre secondari, ma per il numero e la
circostanza notevolissimi, e a volte imponenti, è su questa somiglianza direi
del pulviscolo atmosferico, che aleggia intorno a ogni viso, che si basa il
giudizio sul carattere complessivo di un'epoca. Giudizio schematico
perene cualzo astratto. anzi perene somma e non grualzio ma somma uale,
erneace, scocclante e mta clante volte, ma ineliminabile. Dunque non è falso
che la "mentalità" di un secolo possa essere in un modo, per esempio
antistorica. Sarà un'asserzione vaga, allo stato quasi gassoso, come è quasi
fluido il pulviscolo che addiziona e stringe, ma falsa no... Ma all'ingrosso,
ecco: se è vero che di molti schemi mi son liberato così che se qualcuno
venisse ora a dirmi per esempio che la filosofia greca è la filosofia
dell'oggetto e la moderna quella del soggetto, o simili, io strillerei come
un'oca spennata, è pur vero che altri li mantengo e per ora non vedo che ci sia
di male. E fra questi mantengo quelli di "mentalità antistorica":
nella qual casella caccerei Leibniz, Cartesio, Spinoza ecc. ecc. ed anche
Manzoni. Forse un po' a disagio ci sta; ma non troppo53. È importante
sottolineare, in primo luogo, come la nozione di mentalità (termine di uso
comune già da un ventennio) 54 ricorra in testi e autori centrali
nella formazione di S.. Non perché, individuata la fonte, il problema sia
risolto, come se la fonte potesse spiegare il suo uso, che è di volta in volta
diverso nei diversi contesti. Ma perché è possibile che la "logica"
insita nella fonte persista in chi la utilizza, e che le difficoltà di quella
si trasformino nella difficoltà di questo. Si pensi, ad es., a quella pagina
della Teoria generale in cui Gentile nega la possibilità di una storia della
scienza che non sia una storia della filosofia, la quale considera
concretamente ciascuna scienza «come sviluppo dei concetti filosofici immanenti
alla stessa scienza, studiando ogni forma di questi concetti non pel valore che
essa ebbe ogni volta per lo scienziato, quale determinazione oggettiva del
reale, bensì come grado della mentalità, in perpetua formazione, per cui si
pongono via via e si risolvono i singoli problemi scientifici»». Dove si noti
la distinzione, che si potrebbe definire fenomenologica, tra il valore che al
concetto attribuisce lo scienziato e la mentalità per mezzo della quale egli
pone e risolve i problemi. Ancor più significativo mi sembra l'uso che di
tale nozione aveva fatto Vittorio Macchioro; ne L'Evangelio, che S. aveva
recensito", si legge che la mentalità del fanciullo e del primitivo» è
ricchissima di elementi fantastici e quindi di contenuto mitico, al contrario
della «mentalità dell'adulto e del moderno, le cui intuizioni rivestono più
facilmente le forme logiche o intellettive»". Siamo dinanzi alla nota tesi
di Levy-Bruhl sul prelogismo; tesi che era assai più diffusamente sostenuta in
opere precedenti, che S. mostra di conoscere e apprezzare". In Macchioro,
come in Levy-Bruhl, lamentalità appare come universo di pensiero chiuso,
compatto, in cui non si scorge la ragione né del suo sorgere né del suo
tramontare. Proprio per questo suo carattere, la nozione di mentalità, e
l'opposizione che in Macchioro si dava tra «mentalità prelogica» e «mentalità
razionale», doveva apparire a S. sicuramente rischiosa, perché non dissimile
dal modo gentiliano di leggere la filosofia antica come filosofia dell'oggetto
e del logo astratto e la filosofia moderna come filosofia del soggetto e del
logo concreto, e quindi di rendere un periodo storico momento che non ha in sé
la totalità spirituale, ma la deve ricevere dal periodo successivo". E
tuttavia, nonostante i rischi, ad essa S. non avrebbe rinunciato, anzi ne
avrebbe ampliato il campo di applicazione: dal significato di forma mentis del
singolo filosofo - che è l'accezione prevalente in cui è utilizzata la nozione
di mentalità o dei suoi equivalenti nelle sporadiche ricorrenze degli scritti,
per lo più inediti, degli anni Venti e Trenta ® -, essa avrebbe designato sia
filosofie della stessa epoca, tra le quali si possono cogliere i «punti
in comune» e «somiglianze», come diceva nella lettera a Fossi,sia, soprattutto,
filosofie lontane nel tempo ma accomunate da una medesima impostazione:
ad es. la «mentalità matematica». La mentalità, dunque, se non potrà mai essere
una vera e propria categoria («si sente [...) non: si pensa»), sarà comunque
una nozione strumentale utile, efficace, addirittura «ineliminabile, in quanto
permetterà di porre in relazione filosofie diverse, senza cadere nelle
forzature antistoriche della storiografia attualistica. E perciò ad essa S.
ricorrerà ripetutamente. Nella Critica del capire il termine mentalità
non compare. E sembrerebbe a ragione. Infatti nel capolavoro di S. non si muove
da un pensatore per rintracciarne la parentela con altri in nome
dell'appartenenza a una medesima epoca storica o di una comune posizione
teorica; ma, all'opposto, discutendo i problemi, si incontrano di volta in
volta i filosofi che a quel problema hanno cercato di dare una soluzione.
Eppure il fatto che il lemma "mentalità" non compaia non significa
che ne non sia avvertita l'esigenza: così S. riconosce in alcuni pensatori dei
rappresentanti tipici di una posizione filosofica - l'abbiamo potuto constatare
per Parmenide e Democrito - o di un "tipo"; anzi,l'espressione «a
tipo», seguita da una qualificazione aggettivale, ricorre in modo
significativo". Oppure riconosce un'«aria di famiglia» nei poeti e
pensatori romantici, che si sforzano di cogliere e pensare il non-identico e
l'individuale senza tuttavia riuscirvi. Ma soprattutto è importante il
riconoscimento della pervasività e della forza costrittiva della «struttura di
pensiero euclidea»: essa «è talmente diffusa che le varie menti [si noti il
termine] compiono con apparente spontaneità la medesima sintesi». S., in
una delle analisi più sottili e famose di tutta la sua opera, sta mostrando
come nella dimostrazione per assurdo la confutazione di una tesi non implichi
necessariamente la verità del suo contrario: Prendiamo un esempio ben
conosciuto: siano due rette a, b, parallele; una retta e che incontra a in un
qualunque punto P, deve incontrare anche b. La dimostrazione, è noto, non può
avvenire che per assurdo; e suona: «se c non incontrasse b, sarebbe parallelo a
b, allora per il punto P uscirebbero due distinte rette parallele alla retta b;
il che è assurdo: dunque c incontra l». Si vede qui che non ci si ferma affatto
al meramente logico «c non incontra b»; ma si esce da questa asserzione, si va
nell'intuizione, e si aggiunge l'asserzione: «allora c è parallelo a b»; il che
è un determinare, al di là della constatazione che c «non incontra...» un
ulteriore comportamento di questo c. Per fare questa determinazione "in
più", occorre compiere una sintesi che niente ci obbliga a compiere in
questo determinato modo. Ora, nota S., è proprio la «struttura euclidea»
che ci impedisce di cogliere la «libertà nascosta» che si cela nelle pieghe
della dimostrazione per assurdo e che potrebbe condurci a sintesi del tutto
diverse da quelle che danno luogo alla geometria euclidea. Infatti, appena
qualcuno «si accorge di questo "più" che la dimostrazione per assurdo
maschera e utilizza ai suoi fini è l'iniziatore di una geometria non-euclidea.
Siamo qui in presenza di uno dei modi in cui S. utilizzerà, negli scritti
successivi alla Critica del capire, la nozione di mentalità. In alcuni di
questi scritti, infatti, S., che pure ha di fatto rinunciato a proporre disegni
storico-filosofici necessitanti o teleologicamente orientati", ', si
ritrova dinanzi alproblema della continuità/ discontinuità di determinati stili
di pensiero o, per dirla con Giulio Preti, di "logiche" e
"paradigmi". Grazie alla sua plasticità la nozione di mentalità
permette a S. di affrontare il problema della continuità/discontinuità: di dare
conto della persistenza di una posizione filosofica o scientifica, delle
fratture che attraversano sia la storia della filosofia che quella della
scienza. 7. Mentalità nella storia della scienza e nella storia della
filosofia Per concludere, mi limiterò a ricostruire e discutere due
esempi di uso della nozione di mentalità in due scritti successivi alla Critica
del capire, nella convinzione che ulteriori esempi potrebbero forse arricchire ma
non mutare il quadro concettuale che ormai si è delineato". Questi esempi
mostreranno come S. sia riuscito ad evitare il rischio grave di
sostanzializzare la mentalità, di farne cioè non tanto un "tipo
ideale", dalla funzione euristica, quanto l'ipostatizzazione di
un'attitudine di pensiero, rispetto alla quale i singoli che vi partecipano
sono solo modi o momenti di quella. Il primo esempio, tratto dal Saggio
sulla categoria kantiana della realtà, concerne la storia della scienza e in
particolare la discontinuità nella storia della fisica, fra la fisica classica,
dominata dalla «mentalità laplaciana»"? e la fisica moderna, le cui
esperienze non possono più essere soddisfatte con le leggi della fisica
classica. Il secondo esempio, ripreso dallo scritto dedicato alla logica
crociana, riguarda invece la storia della filosofia: ricostruendo la storia
ideale del "concetto", si intende mettere in luce «la mentalità
inconsciamente matematizzante»'® sottesa a tanta parte della storia della
filosofia da Pitagora e il tardo Platone fino a Kant e oltre, che porta a
concepire il concetto come universale. Cominciamo dunque dal problema
della continuità/ discontinuità nella storia della fisica". Aderendo alle
tesi del fisico ed epistemologo francese Louis de Broglie, S. sostiene che la
teoria dellarelatività einsteiniana sia, per quanto innovatrice, «il
coronamento della fisica classica»": fisica classica e teoria della
relatività condividono infatti la mentalità laplaciana, ossia la convinzione
che la conoscenza dei punti di un sistema e delle grandezze delle velocità di
questi punti permette, almeno in linea di principio, «il calcolo rigoroso dello
stato del sistema in un istante ulteriore»". Condizioni comuni per la
comprensione dei fenomeni fisici sono dunque che la variazione di tutti i
fenomeni avvenga in modo rigorosamente continuo, e che i fenomeni si svolgano
nello spazio-tempo. «Fisica classica e concezione einsteiniana, insomma, si
rappresentano cartesianamente l'universo come un gigantesco meccanismo di cui, possedendo
i dati del suo stato iniziale, si può rigorosamente descrivere tutta
l'evoluzione, localizzandone le parti nello spazio e le modificazioni nel tempo.
Solo la teoria dei quanti ha inveceoperato una vera e propria «rivoluzione»*
nella storia della fisica. Essa ha infatti sovvertito «dalle fondamenta tutta
la concezione della fisica classica, perché «la continuità dei fenomeni
cosmici, e la rigida causalità del loro susseguirsi»", principi che,
come abbiamo appena visto, formano l'ossatura della fisica classica, vengono
radicalmente rivisti dalla fisica quantistica. L'esistenza del "quanto
d'azione", la sua presenza nell'intima compagine e tessitura di ogni
evento o fenomeno fisico, «oltre a costringerci ad ammettere la
"discontinuità" dell'energia e perciò la discontinuità in tutti
quanti i fenomeni fisici, ha portato come immediata conseguenza un fatto di
importanza fondamentale: è impossibile avere con rigore assoluto la posizione
nello spazio-tempo di un quid in moto, e la velocità che questo quid ha in quel
punto dello spazio»". Per la teoria dei quanti «Il determinismo causale con
la sua continuità, e la rappresentazione degli eventi del mondo nel tempo e
nello spazio, sono due cose che si escludono a vicenda. Il problema
allora suona: come è avvenuta la rivoluzione quantistica? Ovvero: come è stata
possibile nella storia della scienza (della fisica), che per lungo tempo ha
accumulato i suoi risultati mostrando una sostanziale continuità, quella radicale
discontinuità che è costituita dall'affermarsi della fisica moderna? Il
problema è irresolubile solo se pensiamo come astrattamente opposte e
incompossibili continuità e discontinuità. Ma, come si è già osservato, la
discontinuità si può produrre soltanto sullo sfondo di una continuità, e,
viceversa, la continuità implica una trasformazione che, per quanto lenta e
graduale, tuttavia non può che distinguersi dalla mera ripetizione
dell'identico (ammesso e non concesso che l'identico possa, a rigore, ripetersi).
Il problema, quindi, affrontato nel concreto significato di continuità e
discontinuità, si duplica: come è stata possibile la rivoluzione quantistica,
la rottura dei quadri concettuali della fisica classica) quale continuità lega
nella discontinuità fisica classica e fisica moderna, tanto che entrambe
possono ricadere nella storia unitaria della fisica? La risposta alla
prima domanda è netta: sono le «esperienze», condotte con rigore e finezza, che
hanno rivelato ai ricercatori «fenomeni i quali in nessun modo possono
rientrare nei quadri e nei principi della fisica classica». E alle esperienze
bisogna aggiungere la rielaborazione teorica dei principi (il tempo, lo spazio,
la causalità) necessari per pensare adeguatamente quei fenomeni, che dalla
rivoluzione quantistica «sono usciti completamente diversi». Il valore dei
risultati di queste ricerche è stato «enorme», tale che non è stato possibile
respingerle sullo sfondo del quadro della fisica classica. Ciò ha
provocato, in un primo tempo, «uno stato di crisi»: Sembrava impossibile
abbandonare il quadro della concezione classica, i cui principi formano il
solido terreno della tradizione senza la quale pare che non ci si possa muovere
con sicurezza, né aver filo con cui legare fra loro in unità le varie
esperienze, né aver addirittura concetti con cui pensare. E d'altra parte era
ancor più impossibile respingere questi fenomeni che pur non si lasciavano
riconnettere a quei principi?. La crisi è tanto più drammatica quanto più
costrittiva è la forza che la «mentalità laplaciana» esercita sugli scienziati.
Questo aspetto risulta ancor più evidente nella prima versione del primo
capitolo, La "forma mentis" della fisica classica, quando l'opera
si doveva ancora intitolare Kant e la fisica moderna": «molticambiamenti
di concetti fisici |...] urtano quel fondo più fondo del nostro essere che non
è altro poi che la sedimentazione in noi della "tradizione'»"'; ad
es., a proposito del corpuscolo, il filosofo fiorentino sostiene che non si
tratta di una moda più o meno passeggera, bensì «di qualcosa di molto più
profondo e veramente instadicabile», perché nato da una «esigenza teorica che
è, a quanto pare, ineliminabile»*. Dunque: vi sono esigenze teoriche, che
portano a risultati che si consolidano in una tradizione, in una seconda
natura, cioè in una mentalità, che ha la sua forza sia nel peso della
tradizione medesima (si noti come S. parli di mentalità della fisica classica,
ma non della fisica moderna: infatti una mentalità si forma innanzi tutto col
consolidarsi di una tradizione), sia nel rispondere a quell'esigenza. E
tuttavia, quell'esigenza teorica, per quanto forte, per quanto «insradicabile»
e «ineliminabile», davvero insradicabile e ineliminabile non è, se è stato
possibile creare la fisica quantistica, una fisica che contro la forma mentis
della fisica classica urta, perché tanto diversa da sovvertirla alla
radice. Con l'imporsi della fisica moderna la crisi è superata e intorno
alla nuova teoria si forma quasi spontaneamente il consenso: le esperienze che
confermano la scoperta del «quanto d'azione» hanno una tale forza che «han
costretto i fisici ad accettare la "costante di Planck". Ma
allora, e passiamo così alla seconda questione, che tipo di continuità sta
sullo sfondo della discontinuità tra fisica classica e fisica moderna? Ciò che
ha costretto i fisici a superare le resistenze ad abbandonare la fisica
classica e i suoi inveterati quadri concettuali e la mentalità che li
sorreggeva sono state le nuove esperienze e insieme la consapevolezza che
queste si riferivano a fatti ed eventi della natura, proprio come le esperienze
della fisica classica. La fisica moderna ha preso atto che determinati «fatti
accuratamente vagliati e rigorosamente assodati non corrispondo a leggi già
note», mettendo così in dubbio «la validità di queste leggi, o almeno la loro
estensione»". L'enfasi vuole sottolineare proprio la continuità della storia
della fisica, ottenuta rendendo le leggi della fisica classica un caso
particolare, valide per inquadrare solo i fenomeni macroscopici, delle leggi
della fisica moderna. Siamo dinanzi dunque non a un crollo di un
paradigma e alla sostituzione con un altro e incommensurabile paradigma, come
avrebbe sostenuto Thomas Kuhn quindici anni dopo, ma ad una profonda rottura
(discontinuità) che si realizza rendendo la fisica classica un caso particolare
della fisica moderna. Il problema per la filosofia è diverso: infatti qui
la discontinuità è data dall'autonomia del singolo filosofo, mentre la
continuità si manifesta, da un lato, come nella storia della fisica, nel
ricorrere di determinate mentalità, dall'altro nel fatto che tutti i filosofi
sono tali non per il contenuto di esperienzacambiamenti di concetti fisici urtano quel fondo più fondo del nostro essere
che non è altro poi che la sedimentazione in noi della
"tradizione'»"'; ad es., a proposito del corpuscolo, il filosofo
fiorentino sostiene che non si tratta di una moda più o meno passeggera, bensì
«di qualcosa di molto più profondo e veramente instadicabile», perché nato da
una «esigenza teorica che è, a quanto pare, ineliminabile»*. Dunque: vi sono
esigenze teoriche, che portano a risultati che si consolidano in una
tradizione, in una seconda natura, cioè in una mentalità, che ha la sua forza
sia nel peso della tradizione medesima (si noti come S. parli di mentalità
della fisica classica, ma non della fisica moderna: infatti una mentalità si
forma innanzi tutto col consolidarsi di una tradizione), sia nel rispondere a
quell'esigenza. E tuttavia, quell'esigenza teorica, per quanto forte, per quanto
«insradicabile» e «ineliminabile», davvero insradicabile e ineliminabile non è,
se è stato possibile creare la fisica quantistica, una fisica che contro la
forma mentis della fisica classica urta, perché tanto diversa da sovvertirla
alla radice. Con l'imporsi della fisica moderna la crisi è superata e
intorno alla nuova teoria si forma quasi spontaneamente il consenso: le
esperienze che confermano la scoperta del «quanto d'azione» hanno una tale
forza che «han costretto i fisici ad accettare la "costante di Planck.
Ma allora, e passiamo così alla seconda questione, che tipo di continuità sta
sullo sfondo della discontinuità tra fisica classica e fisica moderna? Ciò che
ha costretto i fisici a superare le resistenze ad abbandonare la fisica
classica e i suoi inveterati quadri concettuali e la mentalità che li
sorreggeva sono state le nuove esperienze e insieme la consapevolezza che
queste si riferivano a fatti ed eventi della natura, proprio come le esperienze
della fisica classica. La fisica moderna ha preso atto che determinati «fatti
accuratamente vagliati e rigorosamente assodati non corrispondo a leggi già
note», mettendo così in dubbio «la validità di queste leggi, o almeno la loro
estensione»". L'enfasi vuole sottolineare proprio la continuità della storia
della fisica, ottenuta rendendo le leggi della fisica classica un caso
particolare, valide per inquadrare solo i fenomeni macroscopici, delle leggi
della fisica moderna. Siamo dinanzi dunque non a un crollo di un
paradigma e alla sostituzione con un altro e incommensurabile paradigma, come
avrebbe sostenuto Thomas Kuhn quindici anni dopo, ma ad una profonda rottura
(discontinuità) che si realizza rendendo la fisica classica un caso particolare
della fisica moderna. Il problema per la filosofia è diverso: infatti qui
la discontinuità è data dall'autonomia del singolo filosofo, mentre la
continuità si manifesta, da un lato, come nella storia della fisica, nel
ricorrere di determinate mentalità, dall'altro nel fatto che tutti i filosofi
sono tali non per il contenuto di esperienzacambiamenti di concetti fisici
|...] urtano quel fondo più fondo del nostro essere che non è altro poi che la
sedimentazione in noi della "tradizione; ad es., a proposito del
corpuscolo, il filosofo fiorentino sostiene che non si tratta di una moda più o
meno passeggera, bensì «di qualcosa di molto più profondo e veramente
instadicabile», perché nato da una «esigenza teorica [...] che è, a quanto pare,
ineliminabile. Dunque: vi sono esigenze teoriche, che portano a risultati che
si consolidano in una tradizione, in una seconda natura, cioè in una mentalità,
che ha la sua forza sia nel peso della tradizione medesima (si noti come S.
parli di mentalità della fisica classica, ma non della fisica moderna: infatti
una mentalità si forma innanzi tutto col consolidarsi di una tradizione), sia
nel rispondere a quell'esigenza. E tuttavia, quell'esigenza teorica, per quanto
forte, per quanto «insradicabile» e «ineliminabile», davvero insradicabile e
ineliminabile non è, se è stato possibile creare la fisica quantistica, una
fisica che contro la forma mentis della fisica classica urta, perché tanto
diversa da sovvertirla alla radice. Con l'imporsi della fisica moderna la
crisi è superata e intorno alla nuova teoria si forma quasi spontaneamente il
consenso: le esperienze che confermano la scoperta del «quanto d'azione» hanno
una tale forza che «han costretto i fisici ad accettare la "costante di
Planck",83. Ma allora, e passiamo così alla seconda questione, che
tipo di continuità sta sullo sfondo della discontinuità tra fisica classica e
fisica moderna? Ciò che ha costretto i fisici a superare le resistenze ad
abbandonare la fisica classica e i suoi inveterati quadri concettuali e la
mentalità che li sorreggeva sono state le nuove esperienze e insieme la
consapevolezza che queste si riferivano a fatti ed eventi della natura, proprio
come le esperienze della fisica classica. La fisica moderna ha preso atto che
determinati «fatti accuratamente vagliati e rigorosamente assodati non
corrispondo a leggi già note», mettendo così in dubbio «la validità di queste
leggi, o almeno la loro estensione»". L'enfasi vuole sottolineare proprio
la continuità della storia della fisica, ottenuta rendendo le leggi della
fisica classica un caso particolare, valide per inquadrare solo i fenomeni
macroscopici, delle leggi della fisica moderna. Siamo dinanzi dunque non
a un crollo di un paradigma e alla sostituzione con un altro e incommensurabile
paradigma, come avrebbe sostenuto Thomas Kuhn quindici anni dopo, ma ad una
profonda rottura (discontinuità) che si realizza rendendo la fisica classica un
caso particolare della fisica moderna. Il problema per la filosofia è diverso:
infatti qui la discontinuità è data dall'autonomia del singolo filosofo, mentre
la continuità si manifesta, da un lato, come nella storia della fisica, nel
ricorrere di determinate mentalità, dall'altro nel fatto che tutti i filosofi
sono tali non per il contenuto di esperienzacambiamenti di concetti fisici urtano
quel fondo più fondo del nostro essere che non è altro poi che la
sedimentazione in noi della "tradizione'»"'; ad es., a proposito del
corpuscolo, il filosofo fiorentino sostiene che non si tratta di una moda più o
meno passeggera, bensì «di qualcosa di molto più profondo e veramente
instadicabile», perché nato da una «esigenza teorica che è, a quanto pare,
ineliminabile. Dunque: vi sono esigenze teoriche, che portano a risultati che
si consolidano in una tradizione, in una seconda natura, cioè in una mentalità,
che ha la sua forza sia nel peso della tradizione medesima (si noti come S.
parli di mentalità della fisica classica, ma non della fisica moderna: infatti
una mentalità si forma innanzi tutto col consolidarsi di una tradizione), sia
nel rispondere a quell'esigenza. E tuttavia, quell'esigenza teorica, per quanto
forte, per quanto «insradicabile» e «ineliminabile», davvero insradicabile e
ineliminabile non è, se è stato possibile creare la fisica quantistica, una
fisica che contro la forma mentis della fisica classica urta, perché tanto
diversa da sovvertirla alla radice. Con l'imporsi della fisica moderna la
crisi è superata e intorno alla nuova teoria si forma quasi spontaneamente il
consenso: le esperienze che confermano la scoperta del «quanto d'azione» hanno
una tale forza che «han costretto i fisici ad accettare la "costante di
Planck". Ma allora, e passiamo così alla seconda questione, che tipo
di continuità sta sullo sfondo della discontinuità tra fisica classica e fisica
moderna? Ciò che ha costretto i fisici a superare le resistenze ad abbandonare
la fisica classica e i suoi inveterati quadri concettuali e la mentalità che li
sorreggeva sono state le nuove esperienze e insieme la consapevolezza che
queste si riferivano a fatti ed eventi della natura, proprio come le esperienze
della fisica classica. La fisica moderna ha preso atto che determinati «fatti
accuratamente vagliati e rigorosamente assodati non corrispondo a leggi già
note», mettendo così in dubbio «la validità di queste leggi, o almeno la loro
estensione»". L'enfasi vuole sottolineare proprio la continuità della storia
della fisica, ottenuta rendendo le leggi della fisica classica un caso
particolare, valide per inquadrare solo i fenomeni macroscopici, delle leggi
della fisica moderna. Siamo dinanzi dunque non a un crollo di un
paradigma e alla sostituzione con un altro e incommensurabile paradigma, come
avrebbe sostenuto Thomas Kuhn quindici anni dopo, ma ad una profonda rottura
(discontinuità) che si realizza rendendo la fisica classica un caso particolare
della fisica moderna. Il problema per la filosofia è diverso: infatti qui
la discontinuità è data dall'autonomia del singolo filosofo, mentre la
continuità si manifesta, da un lato, come nella storia della fisica, nel
ricorrere di determinate mentalità, dall'altro nel fatto che tutti i filosofi
sono tali non per il contenuto di esperienza che pensano, ma per le
categorie con cui lo pensano, le quali, pur essendo intese in accezioni anche
molto differenti, restano sempre quelle categorie e non altre. Ci siamo
già ampiamente soffermati nelle pagine precedenti sia sull'autonomia dei singoli
filosofi sia sulle categorie che sono oggetto di continua riflessione e
discussione critica. Per concludere, prediamo allora in esame la questione
della mentalità nella storia della filosofia. Nella lettera a Fossi abbiamo
letto che il capitolo del lavoro inconcluso sulla storia ideale della logica
crociana intitolato Il concetto come universale doveva mettere in luce «la
mentalità inconsciamente matematizzante»85, sottesa a tanta parte della storia
della filosofia da Pitagora e il tardo Platone fino a Kant e oltre, che portava
appunto a concepire il concetto come universale. In questo scritto, invero, non
compare mai l'espressione mentalità o forma mentis; tuttavia il passo della
lettera appena citato ci autorizza a considerarlo come un'esposizione della
struttura e della storia della mentalità matematica" nella
filosofia.Per S. nella rappresentazione non c'è, in quanto rappresentazione, né
unità né molteplicità. «Molteplicità e unità sono completamente estranee
al rappresentare». Perché si possa dunque parlare di molteplicità delle
rappresentazioni, è stato necessario prima rendere discontinuo l'omogeneo e
continuo tessuto rappresentativo, poi vedere questi elementi discontinui come
molti, facendo intervenire il concetto di numero. La mentalità matematica
consiste appunto in questo intervento della quantità nel tessuto rappresentativo,
la quale quantità «agisce poi in base ad una propria legge, estranea a
qualunque qualificazione». replicatrice di tale operazione (rendere
discontinuo il tessuto rappresentativo, e fare intervenire il numero), che ha
la stessa «tremendamente rigida ossatura interna» del numero. Come «i numeri
con la loro speciale legge di interna gravitazione che li governa» non
rimangono inerti, ma esercitano la loro un'altra»®. Di qui si potrebbe
trarre la conclusione, estremamente interessante, che la mentalità agisca come
una forza, attrattiva e repulsiva, che impedisce nuove soluzioni filosofiche e
scientifiche, mentre favorisce tutte quelle soluzioni che la confermano.
"campo gravitazionale" si potrebbero caratterizzare in base alla
maggiore o minor resistenza che esse numero e rappresentazione, ciò che si va
ad esaminare è in effetti la diagonale di un parallelogrammo delle forze:
da un lato la gravitazione interna del mondo numerico, dall'altro lato la
immediata presenza della rappresentazione. Ed a seconda della lunghezza
maggiore o minore di uno di questi lati rispetto all'altro, si apre il cammino
verso il regno dei miti, dei simboli o dei sogni, da certe dottrine dell'ultimo
Platone a Proclo, alle romantiche filosofie della natura...; perché né le rappresentazioni
scompaiono del tutto, e si sarebbe allora puri matematici nel puro regno della
scienza, né hanno forza sufficiente di sottrarsi a quel mondo dei numeri, e si
sarebbe allora puri critici nel puro regno della critica88. Dove, anche
la presenza della rappresentazione è una forza. Ora, è proprio della
mentalità matematica, che costituisce «"l'essere essenziale" del
[suo] essere»", ritenere che il metodo della filosofia e il metodo delle
scienze, cioè innanzi tutto della matematica e della fisica, sia il medesimo, e
identica la radice da cui nascono. Questa prospettiva, eminentemente chai
e e no quele emira (ma primi a and sche mila quie, come fa o, ne difo pri
S. le romantiche filosofie della natura. Ma la sua logica si impone ben oltre,
oltre la dialettica h egeliana, fin nel pensiero di Hamelin, Blondel e Gentile,
richiamati nelle pagine conclusive del capitolo: L'ideale, o per esser precisi l'idea che
presiede a tutta questa operazione, rimane sempre quella che assume vari nomi:
dal più físico: l'incondizionato nella serie delle cause; al più metafisico: la
necessità incondizionata; cioè sempre l'Unità assoluta. E proprio una Unità
tale che, come nel tessuto fisico dello spazio cartesiano non si vede ragione
alcuna che possa garantire la minima differenza di oggetti tra loro o di figure
geometriche fra di loro, è impossibile logicamente trovare la ragione di
qualsiasi presenza che non si disciolga, anzi che non si sia già disciolta, in
quella unità. Poiché la logica che sottende ogni dialettica è quella che
sottendeva ogni funzione trascendentale: è la logica della unità. Ed anche
quando per sottrarsi al gorgo che fa ruotare il molteplice e lo attira verso l'uno,
si fa forza in senso opposto, e si dà valore al molteplice sì da tenerlo in
perfetto equilibrio con l'uno, questo molteplice è solo «'inquietudine» e non
ha altra sua consistenza che questa inquietudine. Che è il massimo di non-uno
che è possibile raggiungere con quella concezione della realtà®°. La nozione di mentalità, che qui prende il
nome di «concezione della realtà», non è tematizzata ma è impiegata per
comprendere le profonde continuità che sembrano legare carsicamente i diversi
pensatori nella storia, che ostacolano il sorgere del nuovo, che orientano e
costringono alla ripetizione o alla variazione sul tema. Eppure, proprio la discussione condotta da S.
in queste pagine mostra come de facto sia possibile prendere criticamente le
distanze dalla mentalità nella quale siamo immersi ma dalla quale non siamo
determinati. Giustificare de jure la novità nella storia, sia essa la storia
della filosofia che la storia della scienza, fu il rovello di S.. Se nella
storia della scienza sono le nuove esperienze e la rielaborazione della
categorie necessarie a pensarle che giustificano il sorgere di nuove teorie,
nella storia della filosofia la rottura delle catene della tradizione è resa
possibile dal lavoro critico del pensiero. Ma cosa spinga lo scienziato a
scrutare più a fondo il suo oggetto e a cercare nuove esperienze, e il filosofo
a passare al vaglio della critica il già-pensato per capirne con maggior rigore
l'intima tessitura, è problema al quale S. non diede soluzione. Forse
perché Trovare Una soluzione avrebbe significato ai suoi occhi
«accumulare scienza», cioè fondare metafisicamente il nuovo, compromettendone
appunto la novità. Luigi Scaravelli. Scaravelli. Keywords: paralipomena, la
storia della filosofia di Scaravelli, criticismo, critica del capire, giudizio
storico, storia come metodo. Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Scaravelli” – The
Swimming-Pool Library.
Luigi Speranza -- Grice e Scarpelli: la ragione
conversazionale della filosofia fascista – Gentile e il fascismo giuridico –
Soleri -- il tropico, il clistico, il
neustico, ed il frastico – filosofia veneta -- filosofia italiana – Luigi
Speranza (Vicenza). Filosofo
Italiano. Vicenza, Veneto. Studioso di analisi del linguaggio. Uno dei massimi
esponenti della filosofia analitica, insegnando in varie università italiane
anche teoria generale del diritto, dottrine dello stato romano, filosofia
morale e filosofia della politica ed occupandosi di problemi di etica e
politica. La sua filosofia può essere raccolto attorno a due grandi temi: la
semiotica del linguaggio prescrittivo e il metodo. Contribuisce in misura
fondamentale alla cosiddetta svolta prescrittivistica in campo semiotico ed è
fautore di una giustificazione etico-politica del positivismo giuridico. Oltre
ad approfondire lo studio del metodo del ragionamento morale, si impegna attivamente
in relazione a questioni di etica e bio-etica quali per esempio l'aborto e
l'eutanasia. Compiute inoltre studi sulla democrazia e i concetti di libertà
politica e di partecipazione politica. Da una famiglia pugliese
trasferitasi poi in Lucchesia, figlio di un magistrate, frequenta il liceo.
Studia a Torino. La sua formazione è all'insegna dell’idealismo dominante in
Italia e fondata, tra gli altri, su CROCE e GENTILE. Durante gli anni
universitari, desta il suo interesse ALLARA, della scuola civilistica torinese,
e la filosofia del diritto. Segue le lezioni del corso di filosofia del diritto
di BOBBIO. Si laurea sotto SOLARI con “Il concetto di persona”. Già in questo
lavoro lo ricorda BOBBIO nel ritratto dell'allievo rivela un orientamento
critico verso le versioni organicistiche della filosofia al tempo in auge. Risale
a questo anno la pubblicazione nella Rivista del diritto commerciale di un
saggio intitolato “Scienza giuridica e analisi del linguaggio”. In questo
saggio precorre il celebre saggio di BOBBIO che porta lo stesso titolo e che è
considerato il manifesto della scuola analitica italiana. Prende le distanze dalle
correnti filosofiche idealistiche, organicistiche ed attualistiche accreditate
sul continente per accostarsi al positivismo logico e, più in generale, alla
filosofia analitica e agli studi di semiotica. È tra i primi a proporne una
applicazione in campo giuridico e ad evidenziare la rilevanza della analisi del
linguaggio per la teoria e la dogmatica giuridica. Assistente di BOBBIO; in seguito,
collabora con BOBBIO in seminari, “La giustizia nel materialismo storico” e L’interpretazione
giuridica. La giustizia e il marxismo sono temi a cui dedica il saggio
intitolato “Esistenzialismo e marxismo” (Taylor, Torino) il quale reca come
sottotitolo “sulla giustizia”. Sostene che la filosofia e mondana, legata esclusivamente
a ciò che gli uomini sono e fanno al mondo. La scelta e l’impegno sono la basi
della esistenza di ciascun uomo. Insegna a Milano un seminario, “La dottrina
dello stato italiano”, al fianco di TREVES. Si dedica al “Contributo alla
semantica del linguaggio normativo, Accademia delle Scienze, Torino. Insegna a Perugia,
Pavia, Torino. Sviluppa “La teoria generale del diritto”, dettagliata fino alla
scansione dei paragrafi. Tra i saggi, “La mia meta-etica e la mia esperienza
etica” dove ricercar la razionalità interna dell'etica e quella della sua
fondazione. Ricopre numerose cariche in istituzioni dedite alla ricerca e
partecipa a numerosi convegni, incontri di studio e simposi di rilievo
nazionale ed internazionale. Membro del Centro di studi metodologici di Torino
e socio corrispondente dell'Accademia delle scienze di Torino e socio
dell'Istituto lombardo Accademia delle scienze e delle lettere. Direttore
dell'Istituto per la Scienza per la amministrazione pubblica. Ha fatto parte
dei consigli direttivi della Rivista di filosofia del diritto e di Sociologia
del diritto. Entra a far parte del comitato di redazione della Rivista di
filosofia di cui cura numeri monografici dedicati al concetto di libertà, alla
logica deontica e alla bioetica. È stato condirettore della collana diritto e
cultura moderna e direttore della collana Luoghi critici per le edizioni di
Comunità. Presidente della Società italiana di filosofia giuridica e politica è
stato vicepresidente del Comitato nazionale di bioetica ed è stato nominato
presidente onorario della Società italiana di filosofia analitica. Contribuisce
alla nascita, dovuta all'iniziativa soprattutto di GEYMONAT, del Centro Studi
metodologici di Torino. In qualità di affiliato, riceve il compito di fare una
relazione sulla Enciclopedia delle scienze unificate; lavoro a cui fanno
seguito negli anni Cinquanta alcuni contributi sulla analisi del linguaggio
così come concepita dal movimento del positivismo logico. In questi anni S. si
avvicina sempre di più alla filosofia anglosassone e in particolare agli studi
oxoniensi sul linguaggio della morale e della politica, partecipando anche ad
incontri di studio ad Oxford. Seguendo inizialmente le ricerche di Morris,
è fra i protagonisti della cosiddetta svolta linguistica della filosofia
italiana. Studia Hare. A Hare – L’IMPLICATURA CONVERSAZIONALE DI GRICE -- dedica
alcuni lavori; sono da ricordare anzitutto le note, che in realtà sono ampi
saggi di analisi del linguaggio normativo e contributi di meta-etica, ai due
saggi di Hare. Intraprende un vivace dibattito sul concetto di libertà politica
che porta alla stesura di vari lavori; tra essi, si può ricordare anzitutto il
saggio dal titolo Libertà come fatto e come valore ed il volume La libertà politica. Si
devono a S. i primi studi in Italia sulla analisi del linguaggio giuridico in
cui v'è una sistematica applicazione degli strumenti della semiotica ai suoi
tre livelli: la sintattica (lo studio dei rapporti tra i segni), la semantica
(lo studio dei rapporti tra i segni e i significati), la pragmatica (lo studio
dei rapporti tra i segni e i loro utenti). Tutta la speculazione e la
produzione scientifica di S. è basata sulla tesi della grande distinzione tra
linguaggio descrittivo e linguaggio prescrittivo; ma negli anni si evolve
progressivamente il livello a cui è individuato il tratto differenziale tra
l'uno e l'altro, individuato dapprima sul piano pragmatico e poi sul piano
semantico. L'esposizione compiuta del pensiero S.ano sulla significanza del
linguaggio prescrittivo si ha nell'opera del Semantica, morale e diritto,
trasfusa nella voce Semantica giuridica. L'idea che il linguaggio prescrittivo
(le norme, i comandi, gli ordini, le preghiere, ecc.) abbiano significato trae
origine dalla distinzione tra il principio di significanza e il principio di
verificazione. Alcuni spunti in tal senso sono rintracciabili già nel
Contributo alla semantica del linguaggio normativo il cui nucleo concettuale
ancora vicino al positivismo logico sta nell'intuizione che gli enunciati
normativi, quantunque non possano essere verificati o falsificati, debbano
nondimeno riferirsi alla realtà. Questa idea è alla base anche del libro Cos'è il
positivismo giuridico in cui propone una giustificazione etico-politica del
positivismo giuridico, criticando sia la versione bobbiana del positivismo
giuridico come approach sia la versione proposta da Hart. Altri saggi: Guastini,
Variazioni su temi, Con un'appendice bibliografica, in «Materiali per una storia
della cultura giuridica italiana». “Filosofia analitica”, Donatelli e Floridi (Lithos,
Roma), con anche l'indicazione delle note sul “Monitore dei Tribunali” e dei
saggi comparsi su alcuni giornali, quotidiani e periodici: “L'Opinione”,
“Panorama”, “Il Sole 24 Ore”, “Il Mondo economico”); Jori, i«Rivista idi filosofia
del diritto», Bobbio, La mia Italia, Polito, Passigli, Firenze, Semantica del linguaggio normativo, in Filosofia
del diritto (Lucia), Cortina, Milana. Altri saggi: “Filosofia analitica e
giurisprudenza” (Istituto Cisalpino, Milano); “Il problema della definizione e
il concetto di diritto” (Istituto Cisalpino, Milano); “Filosofia analitica,
norme e valori” (Comunità, Milano); “Validità, legittimità, effettività del
diritto, e positivismo giuridico” (Cluep, Perugia); “Cos'è il positivismo
giuridico” (Comunità, Milano); “Diritto e analisi del linguaggio” (Comunità,
Milano); “Letture filosofiche e politiche. Introduzione agli studi politici” (Cisalpino-Goliardica,
Milano); “Linguaggio e legge naturale. Il tempo e la pena” (Giuffrè, Milano); “L'etica
senza verità” (Mulino, Bologna); “La teoria generale del diritto. Problemi e
tendenze attuali. Studi dedicati a BOBBIO”
(Comunità, Milano); “Il linguaggio del diritto” (Led, Milano); “Bioetica Laica”
(Mori, Milano); “Scienza del diritto e analisi del linguaggio” (“Rivista del diritto
commerciale”); “Giurisprudenza italiana”; “L'Unità della scienza”; Rivista di
filosofia, Il giudice e la legge, Occidente; “Il potere giurisdizionale nello
stato e in particolare nella costituzione italiana”; “Liberalismo e democrazia
nella Costituzione italiana”; “Occidente. Rivista di studi politici”; “Elementi
di analisi della proposizione giuridica”. Jus, Congresso di studi metodologici
promosso dal Centro di Studi metodologici, Ramella, Torino); “Diritto naturale
vigente” Occidente. Rivista di studi politici, “Alcuni problemi della teoria
analitica del valore” Rivista di filosofia); “Linguaggio valutativo e prescrittivo”
(Jus); “La Filosofia di Gentile” (Ramella, Torino); Responsabilità del
magistrato, Occidente. Rivista di studi politici); “Behaviourism, positivismo
logico e fascismo” (Rivista di cultura e di politica); “Il grande cambiamento”,
Rivista di cultura e di politica, Etica e linguaggio, Rivista di filosofia, “Società
e natura” (Rivista idi filosofia del diritto); “Il concetto di SEGNO” (Rivista
di filosofia); “L’analisi del linguaggio, Rivista di filosofia, La natura della
metodologia giuridica, Rivista di filosofia del diritto (incluso anche in
Filosofia e scienza del diritto. Atti del II Congresso nazionale di filosofia
del diritto (Giuffrè, Milano), La «Filosofia del diritto» di Sforza, Rivista di
diritto civile, I compiti della filosofia del diritto, in La ricerca filosofica
nella coscienza delle nuove generazioni, Carlo Arata e altri, Mulino, Bologna, I
fondamenti e il metodo della analisi del linguaggio, in Il pensiero contemporaneo.
Filosofia, epistemologia, logica, Rossi-Landi, Comunità, Milano, Retribuzione
(Enciclopedia Filosofica, Sansoni, Firenze);
La definizione nel diritto, Jus); “Imperativi e asserzioni (Grice: “Or
is it indicatives and imperatives?”) Rivista di filosofia, La libertà, la
democrazia e il magistrato, Monitore dei Tribunali, Relazione, in Dibattito bolognese sui valori,
Edizioni di Filosofia, Torino, Libertà,
ragione e giustizia, Rivista di filosofia, Marxismo, sociologia
neopositivistica e lotta delle classi, Quaderni di Sociologia, Il permesso, il
dovere e la completezza degli ordinamenti normativi (a proposito di un libro di
Amedeo G. Conte), Rivista trimestrale di diritto e procedura civile, La
dimensione normativa della libertà, Rivista di filosofia, 1Positivismo logico e
società contemporanea, Rivista di filosofia, Libertà come fatto e come valore, Rivista
di filosofia, Illuminismo e legislazione, La Magistratura, La proposizione giuridica
come precetto re-iterato, Rivista di filosofia del diritto, Quaderni della
Rivista “Il politico”; Il positivismo giuridico (Pavia), Milano, Giuffrè, L'educazione
del giurista, Rivista di diritto processuale, Semantica giuridica, voce del
Novissimo digesto italiano, POMBA, Torino (Semantica, morale e diritto,
Giappichelli, Torino); Problemi e idee circa l'insegnamento del diritto; Gruppo
di lavoro per il diritto, Pugliese, in Le scienze dell'uomo e la riforma universitaria,
Laterza, Bari, I magistrati e le tre
democrazie, Rivista di diritto processuale, Le argomentazioni dei giudici:
prospettive di analisi, Il Foro italiano, suppl. ai Quaderni. La formazione
extralegislativa del diritto nell'esperienza italiana. Atti delle giornate di
studio di Ancona, “Moore in Italia,” (cf. Luigi Speranza, “Grice in Italia”), Rivista
di filosofia, La grande divisione e la
filosofia della politica, introduzione a Oppenheim, Etica e filosofia politica
(Mulino, Bologna); Il metodo giuridico, Rivista di diritto processuale (riedito come voce della Enciclopedia Feltrinelli-Fisher.
Diritto, Crifò, Feltrinelli, Milano); Dovere morale, obbligo giuridico, impegno
politico, Rivista di filosofia, Studi sassaresi, Giuffrè, Milano); Impegno
politico e conoscenza sociologica, Quaderni di Sociologia, Il diritto nella
società industriale: una strategia di accostamento, Rivista di diritto
processuale; Il diritto della società industriale. Obbligazione politica e
libertà di coscienza. Convegno, Società italiana di Filosofia giuridica e politica
(Pergia), Giuffrè, Milano, Dizionario di filosofia, Mondadori, Milano, La
facoltà di scienze politiche di Milano e il potere negativo, Politica del
diritto, Autonomia e diritto di resistenza, Studi sassaresi, Giuffrè, Milano, Insegnamento
del diritto, filosofia del diritto e società in trasformazione, Rivista di
diritto pubblico, L'educazione giuridica, Libreria Universitaria, Perugia, Per una sociologia del diritto come scienza,
Sociologia del diritto, La sociologia del diritto: un dibattito, Giuffrè,
Milano, e in Diritto e trasformazione sociale, Laterza, Bari, La conoscenza
sociologica, Sociologia del diritto, Etica, linguaggio e ragione, Convegno
Nazionale di Filosofia (Pavia), Società filosofica italiana, Roma, Democrazie e
competenze, Amministrare (Giuffrè, Milano); Introduzione. La Filosofia. La
filosofia dell'etica. La filosofia del diritto di indirizzo analitico in Italia
e Introduzione all'analisi delle argomentazioni dei giudici, in Diritto e
analisi del linguaggio, Milano, Comunità); Il sistema giuridico, Sociologia del
diritto, Etica, linguaggio e ragione, Rivista di filosofia, Convegno del PSI di
Milano, in I socialisti e la cultura. Materiali e contributi per una politica
culturale alternativa (Marsilio, Venezia); Le condizioni meta-giuridiche della
partecipazione, Convegno di Studi di Scienza dell'amministrazione, Giuffrè,
Milano L’entità strane dette norme” ed i
guastini di Guastini, Sociologia del diritto, Romano, teorico conservatore,
teorico progressista, in Le dottrine giuridiche di oggi e l'insegnamento di
Romano, Biscaretti di Ruffìa, Giuffrè, Milano, La partecipazione popolare nella Costituzione
repubblicana: prevenzione sociale e controllo della criminalità. Convegno di Senigallia,
Giustizia e Costituzione, IDizionario di sociologia, in Milano, Sala del
Grechetto, pubblicata in POMBA Panorama di Lettere e Scienze, Hobbes e
l'obbligazione politica come obbligazione in coscienza” (Giuffrè, Milano); Idea
dell'università e diritto allo studio, Il diritto allo studio nel quadro dei
rapporti fra Università e Regione, Quaderni della Regione Lombardia, Teoria
formale o teoria strutturale del diritto. Per la dissoluzione della metafora
formalistica” (Giuffrè, Milano); La partecipazione politica, Sociologia del
diritto, La meta-etica e la sua rilevanza etica, Rivista di filosofia, Intervento in Giudici separati? Magistratura,
società e istituzioni, Convegno Emilio Alessandrini (Senigallia), Giustizia e
Costituzione, La critica analitica a Kelsen, Rivista di filosofia (La cultura
filosofico-giuridica del novecento, Roehrssen, Istituto delle Enciclopedia
italiana, Roma); La responsabilità politica, Società Italiana di Filosofia
giuridica e politica. Pavia (Giuffrè, Milano); Responsabilità politica o virtù
repubblicana, in Garanzie processuali o responsabilità del giudice, Angeli,
Milano, Riflessioni sulla responsabilità politica. Responsabilità, libertà,
visione dell'uomo, Rivista internazionale di filosofia del diritto, Interventi
(pubblicati senza essere rivisti dall'autore) nella giornata di studi su Le
ragioni della libertà: degenerazione dello stato burocratico e risposte
neoliberali per l'Italia, Einaudinotiziecircolare ai soci della Fondazione Einaudi,
Il tempo e la pena, in Piacere e felicità: fortuna e declino. Atti del Convegno
di studiosi di Filosofia morale (Chiavari-S. Margherita Ligure), Crippa,
Liviana, Padova, Filosofia e diritto, in La cultura filosofica italiana nelle
sue relazioni con altri campi del sapere. Atti del convegno di Anacapri, Guida
Editori, Napoli, Leoni e l'analisi del
linguaggio, Il politico. Rivista italiana di Scienze politiche, La democrazia e il segreto, in Il segreto
nella realtà giuridica italiana. Atti del convegno nazionale, Roma, Milani,
Padova, La teoria generale del diritto: prospettive per un trattato, in La
teoria generale del diritto. Problemi e tendenze attuali. Studi dedicati a Bobbio,
S. Comunità, Milano, L'interpretazione
premesse alla teoria dell'interpretazione giuridica, in Società norme e valori”
(Giuffrè, Milano); “Auctoritas non veritas facit legem, in Linguaggio persuasione
verità: atti del Congresso nazionale di filosofia tenutosi in Verona, Milani,
Padova (anche in Rivista di filosofia, Intervento in Il Welfare State possibile.
Saggi e interventi di Barone, prefazione di Enrico Mattei, Le Monnier, 1
Scienze dell'uomo e potere sull'uomo: oltre la libertà e la dignità, in Baudrillard
e altri, Sapere e potere, I, Viviana Conti, Multhipla edizioni, Milano, Un
filosofo a disagio, Bollettino della Società Filosofica italiana. Nuova Serie, Voci:
Diritto, Interpretazione, Istituzione, Norma, Validità, in Gli strumenti del
sapere contemporaneo, Le discipline e I
concetti (POMBA, Torino); Le porte della stalla, Quadrimestre. Rivista di diritto
privato, Gli orizzonti della giustificazione, Rivista di filosofia; Etica e
diritto (Laterza, Roma); Scienza, sapere, sapienza, Rivista internazionale di
filosofia del diritto, Di alcune difficoltà culturali e di una tentazione
perversa inerenti ai “diritti degli animali”, in “I diritti degli animali”.
Atti del convegno nazionale Genova, Castignone e Battaglia, Centro di Bioetica,
Genova, La filosofia nella Facoltà di Giurisprudenza, Rivista di filosofia, La
bioetica. Alla ricerca dei principi, in Biblioteca della libertà, Un modello di
ragione giuridica: il diritto reale razionale, Faralli e Pattaro (Giuffrè,
Milano); Dalla legge al codice, dal codice ai principi” (Accademia delle
Scienze di Torino. Classe di Scienze Morali, Storiche e Filologiche (Rivista di
filosofia). La Camera di consiglio come scuola, Quadrimestre. Rivista di
diritto privato, Cosmo e universo, in Corpo e cosmo nell'esperienza morale.
Atti del Convegno tra studiosi di Filosofia morale (Pietrasanta), Romeo Crippa,
Padeia, Brescia, Eutanasia. Intervista, Hospital,
Il concetto di libertà politica in Entreves,
Rivista di filosofia del diritto, Amministrazione della giustizia, rapporti
umani e funzioni del diritto, in Amministrazione della giustizia e rapporti
umani. Convegno di Sassari, Maggioli, Rimini, BECCARIA e l'Italia civile,
L'Indice penale, Classi logiche e discriminazione fra i sessi, Lavoro e
diritto, Hobbes e lo stato totalitario, Bollettino della Società Filosofica
italiana. Nuova Serie (intervento nella Tavola Rotonda su Attualità e presenza
di Hobbes, in Hobbes oggi, A. Napoli, FrancoAngeli, Milano, Introduzione ai
lavori in Interpretazione e decisione. Diritto ed economia. Atti del XVI
Congresso nazionale della Società italiana di Filosofia giuridica e politica
(Padova), F. Gentile, Giuffrè, Milano, Intervento
in Diritto di sciopero, autonomia collettiva ed intervento del legislatore
(Viareggio), Rivista giuridica del lavoro e della previdenza sociale, Il
diritto pubblico italiano di S. Romano, Materiali per una storia della cultura
giuridica, Il positivismo giuridico
rivisitato, Rivista di filosofia, La
bioetica: alla ricerca dei principi” (Giuffrè, Milano); Bioetica: prospettive e
principi fondamentali, in La bioetica. Questioni morali e politiche per il
futuro dell'uomo, Convegno, Roma, Bibliotechne, Milano, I compiti dell'etica
laica nella cultura italiana di oggi, Notizie di Politeia, Relazione su Stevenson, ‘Ethics and Language', in Il neo-illuminismo
italiano. Cronache di filosofia, Pasini e Rolando, Il Saggiatore, Milano, Diritti positivi, diritti naturali: un'analisi
semiotica, in Diritti umani e civiltà giuridica. Convegno a Perugia, Caprioli e
Treggiari, Stabilimento Tipografico Pliniana Perugia, Etica della libertà,
Bioetica. Rivista interdisciplinare, Filosofia del diritto, in La Filosofia, Le filosofie speciali, diretta da Pietro Rossi,
Torino, POMBA, Il linguaggio giuridico: un ideale illuministico, in Nomografia.
Linguaggio e redazione delle leggi. Contributi al seminario promosso dalla
Banca d'Italia e dalla prima cattedra di filosofia del diritto dell'Milano, Di
Lucia (Giuffrè, Milano); La mia meta-etica e la mia esperienza etica, in
Scritti per S., Gianformaggio e Jori, Giuffrè, Milano, Il linguaggio e la
politica dei giuristi, Notizie di Politeia, Sui compiti della filosofia del
diritto, Notizie di Politeia, Formanti, dSentenza del Tribunale di Milano, soc.
Acc. Compra Vendita immobili S.A.C.V.I. c. Della Beffa, su Locazione di cose, Locazione
di immobili urbani, Proroga ecc., in Giurisprudenza, Nota a sentenza Degli effetti dell'abolizione
del commissariato alloggi e di una possibile applicazione dell'azione surrogatoria,
Il Foro Padano, Note bibliografiche a Renato Scognamiglio, Contributo alla
teoria del negozio giuridico, Jovene, Napoli, Carattere della prestazione e
carattere dell'interesse, Rivista del diritto commerciale, Tacita riconduzione
e novazione, Rivista del diritto commerciale, Il cosiddetto conflitto tra
diritti personali di godimento e l'art. del codice civile, Rivista trimestrale
di diritto e procedura civile, I discorsi politici, Roma,in Quaderni di
Sociologia, Recensione a Bellezza, L'esistenzialismo positivo di GENTILE,
Firenze, Rivista di filosofia, Piovesan, Analisi filosofica e fenomenologia
linguistica, Padova, e Lumia, Empirismo logico e positivismo giuridico, Milano,
in Rivista di filosofia. Pasquinelli, Nuovi principi di epistemologia,
Milano, in Rivista di filosofia, Introduzione alla semantica, Bari, in Rivista
di filosofia, Recensione a Antiseri, Dopo Wittgenstein: dove va la filosofia
analitica, Roma, in Rivista di filosofia, Nuovi libri: Orecchia, La filosofia
del diritto nelle università italiane: Saggio di bibliografia, Milano, in Rivista di filosofia, Logica simbolica e
diritto, Milano, in Rivista di filosofia. Rivista di filosofia, Recensione a
FannSymposium on L. J. Austin, London, Rivista di filosofia, Recensione a
Gulotta, Trattato di psicologia giudiziaria nel sistema penale, Milano. Vengono
riuniti in questo volume i primi due lavori analitici di Uber-to S., Filosofia
analitica e giurisprudenza e Il problema della definizione e il concetto di
diritto, pubblicati originariamente nel 1953 e 1955'. Questi libri erano
di difficile reperibilità già pochi anni dopo la loro uscita. Ma S. non era
autore che amasse ripubblicare i suoi lavori, nonostante che fossero stati per
lo più ospitati in sedi «un po' appartate»?, talora poco accessibili persino
alla platea ristretta degli specialisti, come i due qui riediti. Se si
escludono i saggi raccolti nel volume L'etica senza verità', i libri da lui
ripubblicati in vita sono solo due: Esistenzialismo e marxismo* e Contributo
alla semantica del linguaggio normativo. Il primo è un'opera di confine
tra la giovanile formazione esistenzialista e l'incombente influenza della
filosofia analitica. Questo suo primo e unico lavoro "preanalitico"
fu dato alle stampe nel 1949, quando Scar-pelli era ancora immerso
nell'orizzonte esistenzialista ma già respirava da qualche anno l'atmosfera
analitica e anzi era attivo partecipante agli incontri del Centro di studi
metodologici di Torino, nato nel 1947 per iniziativa di Ludovico Geymonat e
impegnato proprio nell'approfondimento e nella diffusione in Italia delle nuove
correnti filosofiche'. Ciò è del resto attestato da una sua nota pubblicata nel
1948, in cui presentò in Italia per la prima volta il metodo analitico,
anticipando fin dal titolo ilcelebre saggio di Bobbio, Scienza del diritto e
analisi del linguaggio?. Esistenzialismo e marxismo ebbe ben tre
edizioni, l'ultima nel 19688. Questa sorte abbastanza inusuale per
un'opera filosofica di nicchia va presumibilmente ricondotta a due fattori. Il
primo ha a che fare col pre-dominio, nella società italiana di quegli anni,
della cultura marxista, ciò che favoriva l'interesse per un libro che al
marxismo era appunto dedicato fin dal titolo. Il secondo ha a che fare con le
idee filosofiche del nostro autore, il quale, come si sa, non rinnegò mai le
sue ascendenze esistenzialiste, ma semmai le trasfigurò, come egli stesso ebbe
a dire riprendendo un'affermazione di Abbagnano, riuscendo ad armonizzarle col
nuovo quadro analitico'. Nelle opere qui riproposte, il lettore troverà alcuni
accenni alla filosofia dell'esistenza; essi avranno spazio anche nella
produzione successiva di S., soprattutto negli scritti dedicati all'etica e
alla metaetica. L'altro lavoro da lui ripubblicato in vita è Contributo
alla semantica del linguaggio normativo". Le ragioni per cui l'autore
promosse questa nuova edizione, si può congetturare, sono almeno due. La prima
è che egli desiderava dare visibilità a un'opera che in realtà non ne aveva mai
avuta, ma che - S. era studioso privo di iattanza ma anche di falsa modestia -
reputava importante per la cultura giuridica italiana. A pieno titolo, giacché
in questo lavoro troviamo esposta una originale e compiuta semiotica del
linguaggio normativo; come tale esso è oggi giustamente annoverato tra i
classici del prescrittivismo semiotico, insieme a The Lan-guage of Morals di
R.M. Hare e a Directives and Norms di Alf Ross. La seconda ragione è che questo
libro - caso raro per un'opera giusfilosofi-ca - aveva suscitato l'attenzione
di un certo numero di giuristi italiani, in prevalenza civilisti, che si erano
interessati in specie alla teoria delle definizioni e all'analisi dei concetti
giuridici ivi esposta. S. riteneva che esso potesse rappresentare un buon
veicolo atto a promuovere quella collaborazione tra giuristi e filosofi da lui
sempre auspicata e perseguita, ancorché, duole ammettere, con scarsi
risultati. Solo dopo la morte, avvenuta nel 1993, venne riedita l'opera
sua più importante e più nota, Cos'è il positivismo giuridico, originariamente
pub-blicata, nel 1965, nella collana "Diritto e cultura moderna"
delle edizioni Comunità, diretta da Renato Treves e dallo stesso S.".
La riedizione per la verità non contribuì granché a promuovere la lettura o
rilettura di questo libro «scomodo e inquietante», come ebbe a definirlo
Mario Sempre dopo la sua morte venne pubblicato, per la cura di
Maurizio Mori, il volume Bioetica laica, che raccoglie una serie di
interventi brevi e d'occasione insieme con il fondamentale saggio sulla
bioetical. Si è ritenuto opportuno ripubblicare ora anche questi due
primi lavori analitici di S., per molteplici ragioni. Innanzi
tutto, perché in essi l'autore pone le basi delle tesi che svilupperà in
seguito, in specie sul terreno della semiotica giuridica (in Contributo alla
semantica del linguaggio normativo e in Semantica, morale, dirit-to'4) e su
quello del metodo giuridico (in Cos'è il positivismo giuridico): ossia
negli ambiti in cui egli ha dato i contributi più originali e profondi alla
cultura filosofico-giuridica. Rileggere le due opere è dunque importante per
chi sia interessato a seguire il percorso intellettuale e teorico di questo
autore e a discernere le idee che hanno rappresentato fin dall'inizio una
costante nella sua riflessione filosofica da quelle che invece sono state da
lui rettificate o accantonate in seguito. Rileggere queste opere è poi
importante per chi sia interessato ad approfondire le origini della filosofia
analitica del diritto in Italia. In questi due libri troviamo infatti
documentata una fase cruciale di snodo della cultura giusfilosofica del nostro
paese: la fase dell'entusiastica scoperta e assimilazione originale del metodo
analitico e del correlativo distacco critico prima, e superamento definitivo
poi, degli orientamenti filosofici dominanti nel pensiero giuridico della prima
metà del Novecento: primo fra tutti l'idealismo. Sappiamo che il momento topico
di questa svolta si colloca esattamente nella metà del secolo scorso; coincide
infatti con la pubblicazione, nel 1950, del già citato saggio di Norberto
Bobbio, Scienza del diritto e analisi del linguaggio, che è a buon diritto
considerato il manifesto di quella che verrà in seguito chiamata Scuola di
Bobbio, la scuola italiana di filosofia analitica del diritto. Il confronto di S.
con la filosofia analitica prende l'avvio, nel libro del 1953, proprio dal
saggio diBobbio e dalla discussione da esso suscitata. Egli, per primo,
presenta in modo sistematico alla cultura giuridica italiana il metodo
analitico, che predandia fornime una leta cria si a idato apie
oreiale, oltre che in innumerevoli saggi. In questi suoi primi due lavori
analitici egli pone le fondamenta di una semiotica del linguaggio normativo che
negli anni a venire diverrà un punto di riferimento imprescindibile per la
filosofia analitico-giuridica italiana. Imposta poi la revisione critica del
metodo giuridico che lo porterà, in Cos'è il positivismo giuridico, a
rovesciare la visione bobbiana del giuspositivismo inteso come accostamento
scientifico allo studio del diritto. Le ragioni che hanno suggerito
questa riedizione non sono però solo di ordine biografico e storiografico, ma
sono ragioni teoriche a tutti gli effetti. I temi affrontati da S. -
principalmente il metodo giuridico e il concetto di diritto - per quanto oggi
poco frequentati come tali, sono ineludibili. Nessun problema giuridico può
essere trattato proficuamente senza una previa e consapevole presa di posizione
su questi temi, così come nessuno può essere adeguatamente risolto, o almeno
impostato, trascurando i principi e le costrizioni del metodo analitico. Questo
insegnamento è uno dei lasciti principali di S., insieme con la convinzione che
le scelte di fondo su che cosa sia il diritto e come si possa o debba
conoscerlo sono inevitabili e condizionano in modo pregnante il modo in cui
affrontiamo anche i problemi giuridici più minuti. E bene perciò che tali scelte
siano compiute in modo consapevole, che siano rese esplicite e puntualmente
giustificate. Non è necessario, in questa sede, riassumere il contenuto
dei due lavo-ri. Del resto a ciò provvede in modo egregio l'articolatissimo
sommario-riassunto che l'autore antepone alle due opere. Mi limiterò invece a
poche notazioni, essenzialmente finalizzate a mettere alcuni aspetti del suo
pensiero di quegli anni in rapporto con gli sviluppi successivi. Concluderò con
qualche osservazione sullo stile filosofico di S.. Dico subito che a mio
parere c'è una stretta continuità tra queste due opere e la ulteriore
produzione S.ana. Certo, quando ci si occupa dei lavori
"giovanili" di un autore incombe sempre il rischio di
interpre- tarli alla luce di quelli successivi, "maturi", per
trovarvi una conferma delle tesi elaborate in seguito. Nondimeno, si ha la
netta impressione di ritrovare nei due libri, per quanto talora elaborati in
maniera un po' acer-ba, tutti gli elementi caratteristici della filosofia dello
S. "maturo": empirismo, nominalismo, costruttivismo, normativismo. A
mio parere la continuità riguarda anche le due idee più originali di S., ossia
ilprescrittivismo semiotico e la concezione politica del positivismo
giuri-dico, che vengono invece di solito datate in corrispondenza ai già
citati Contributo alla semantica del linguaggio normativo e Cos'è il
positivismo giuridico. In realtà, il superamento della teoria verificazionista
del significato e il rigetto del giuspositivismo scientifico sono già presenti
in queste due opere giovanili. 2. Tra idealismo e filosofia
analitica Negli appunti scritti per una relazione in seminario a Padova,
da lui intitolati La mia meta-etica e la mia esperienza etica', S. illustra in
questi termini il suo incontro con le correnti della filosofia analitica:
«Non è facile, oggi, comunicare il senso di scoperta e di liberazione che ci
dava l'accesso a quelle filosofie, il gusto di pulizia e di onestà che ci
procurava la loro castità concettuale, il piacere di un buon lavoro artigianale
che ci fornivano le loro analisi pazienti, dopo tanta gonfia retorica e vuote
generalizzazioni e discorsi autocelebrativi in maniera masturbatoria propri del
fascismo e dell'attualismo». Ma il nostro autore non era uomo da
lasciarsi travolgere da facili entu-siasmi, nemmeno per un metodo filosofico di
cui pure avvertiva le enormi potenzialità innovative, sia sul piano filosofico
generale sia nell'ambito degli studi giuridici, terreno elettivo della sua
indagine. Egli non era il tipo di studioso che si lasciasse accecare da una
fede filosofica; si dedicava invece al lavoro meno eclatante del paziente
scrutinio e della cernita degli argomenti, vagliati uno per uno, ciascuno nel
proprio merito. Onde non stupisce che nei due libri qui riproposti, e
specialmente nel primo, il suo atteggiamento verso la filosofia analitica sia
caratterizzato da vivo interesse ma anche da prudente distacco critico.
In ambedue i libri la filosofia analitica è messa a costante confronto con
l'idealismo, la filosofia che specie nella versione attualista ebbe tanta parte
nella sua formazione giovanile'. Lo spazio notevolissimo de-dicato
all'idealismo, specie nel lavoro del 1955, da un autore che ormai si era da esso
irreversibilmente congedato, può essere letto in chiave psicologica come
espressione dell'urgenza di fare i conti con le proprie radici filosofiche. Ma
può essere letto anche in chiave filosofica, come espressione della esigenza,
costante anche nelle sue riflessioni succes-sive, di mettere la filosofia
analitica a confronto con accostamenti filosofici e correnti di pensiero pur da
essa molto distanti (v. in proposito ancora infra, $ 4)"7. Il nostro
autore constata il declino dell'idealismo, ma lo fa senza troppi rimpianti,
osservando che le sue acquisizioni positive si sono disperse ed è andato
prevalendo un atteggiamento irrazionalista e, in filosofia del diritto, un
distacco dai problemi del giurista. Tuttavia l'idealismo, a suo dire, non è
interamente da buttar via: almeno nel pensiero dei suoi iniziatori se non degli
epigoni, e specialmente in quello di Croce, vi sono aspetti positivi che
meritano di essere salvaguardati, perché rappresentano altrettanti tratti
comuni alla filosofia analitica. Oltre a un«anima metafisica», in esso è
infatti presente «un'anima mondana» (p. 133): «Il terreno su cui si muovono la
filosofia analitica e la filosofia italiana idealistica e post-idealistica è in
gran parte comune; è il terreno della filosofia moderna, della filosofia intesa
come chiarificazione dell'esperienza dell'uomo nel mondo, come processo
mediante il quale l'uomo acquista coscienza del proprio operare. Sono entrambe
filosofie dalla parte dell'uomo» (p. 45, corsivo dell'autore). Inoltre
l'idealismo, al pari della filosofia analitica, si caratterizza per un
approccio nettamente convenzionalista e strumentale al linguaggio e ai
concetti. Esso considera «così il linguaggio descrittivo, impiegato dalle
scienze della natura, come il linguaggio prescrittivo, su un piano prag-matico,
comprendendo la loro funzione: consentire all'uomo di raggrup-pare,
distinguere, classificare, mettere in rapporto i dati individuali dellasua
esperienza mediante concetti astratti, grazie ad essi istituendo un ordine
nelle proprie esperienze e nei propri comportamenti» (p. 146). Per Croce e
Gentile gli pseudoconcetti e, rispettivamente, i concetti astratti sono «forme,
la cui dimensione può essere variata». Anche in tema di definizione del
concetto di diritto le convinzioni dei due filosofi sono an-tiessenzialiste e
convenzionaliste. In sintesi, «l'idealismo italiano sblocca un complesso di
posizioni filosofiche irrigidite su elementi che si può includere o non
includere nelle definizioni, distoglie dalla ricerca di definizioni reali, rende
possibile il controllo del linguaggio che viene dalla consapevolezza della
natura della definizione» (p. 199). Infine, S. fornisce una lettura
benevola dell'idealismo (ma in questo caso solo di quello crociano) anche sotto
il profilo del suo atteggiamento nei confronti delle scienze empiriche, e in
particolare della sociologia, sottolineando che, benché di fatto abbia contribuito
senza dubbio a screditare tale disciplina e ritardarne lo sviluppo nel nostro
pa-ese, sul piano dei principi filosofici sia ingeneroso attribuire ad esso un
atteggiamento distruttivo. Al contrario, la sistemazione crociana dei rapporti
tra filosofia e scienza favorisce a suo avviso un affrancamento delle scienze
sociali empiriche, e in particolare della sociologia, da assunzioni metafisiche
e ipotesi ontologiche: «Rimane [...] al Croce il merito, importante nella
cultura italiana, di considerare le scienze e la verità scientifica non entro
una qualche metafisica del conoscere, ma nella loro funzione pragmatica nella
vita degli uomini» (p. 223). Insomma, S. ravvisa nell'idealismo aspetti
da preservare, ma è chiaro che per lui è necessario ricollocarli all'interno di
un quadro metodologico che sia accettabile e fecondo: il quadro, appunto, della
filosofia analitica. Egli osserva infatti che il contributo maggiore
della filosofia analitica si colloca sul piano del metodo: gli strumenti
apprestati da questa filosofia «nata nel cuore della scienza» (p. 43)
consentono precisione, ordine e rigore, dunque sono funzionali a un approccio
razionale ai problemi filosofici, e in questo senso possono dirsi «una
manifestazione di spirito illuministico» (p. 44). Nei due libri il lettore
noterà un ricorrente, quasi ossessivo richiamo ai valori del rigore e della
chiarezza, che troverà evocati quasi ad ogni pagina. L'adesione di S. alla
filosofia analiticasi spiega e si giustifica primariamente alla luce di quei
valori; il metodo analitico è da lui visto fin da subito come l'unico che possa
garantire approccio fecondo ai problemi filosofici, perché consente di
identificarli con nitidezza, di distinguerli da altri con cui vengono di solito
mescolati e di affrontarli in maniera rigorosa. È evidente che per S.
chiarezzae rigore sono valori non solo metodologici ma anche eticils: sono
infatti strumentali alla scelta e alla responsabilità umana in tutti gli
ambiti, teoretici oltre che pratici. La filosofia analitica ha per
lui una «funzione illuministica» perché consente di «chiarire i
presupposti ed i modi di svolgimento delle attività dell'uomo, rendendolo in
tal maniera consapevole delle scelte e decisioni che ogni attività scientifica
o pratica suppone ed implica; rendendolo pertanto consapevole della responsabilità
che egli porta al riguardo» (p. 126). Non sfuggirà al lettore l'eco
esistenzialista di queste parole, in cui l'autore riassume le sue propensioni
costruttiviste, che non lo abbandoneranno mail°. Nondimeno, S. avverte
che «la filosofia analitica non è un indirizzo che possa essere sposato senza
rilevanti riserve» perché è afflitto da «astrattezze e chiusure gravi» (p. 45),
e segnala subito le sue insod-disfazioni, che si appuntano sul metodo analitico
così come sviluppato dal positivismo logico della scuola di Vienna?. Sono tre i
limiti da lui rilevati: a) la mancanza di una soddisfacente risposta al
problema della natura della stessa analisi; b) la mancanza di una dottrina
filosofica del valore e c) una teoria del significato troppo angusta.
Esaminiamoli in breve uno per uno. a) Il primo punto è solo abbozzato. S.
cita le celebri parole che concludono il Tractatus di Wittgenstein, ove la
filosofia viene liquidata come discorso privo di senso. Cita altresì la via
d'uscita indicata da Russell nella sua introduzione al Tractatus, che rimanda
alla teoria dei livelli del linguaggio e alla collocazione del discorso
filosofico a livello metalinguistico; manifesta infine una misurata simpatia
per il solipsismo metodologico di Schlick. Ma il problema verrà da lui
affrontato sistematicamente solo alcuni anni dopo, in un saggio del 1958, in
chiave nettamente costruttivista; qui il discorso filosofico verrà trattato
come un metadiscorso i cui concetti e principi sono frutto di scelte
convenzionali espresse tramite ridefinizioni e definizioni stipulative21b)
Riguardo al «problema del valore», S. si avvede subito che la filosofia
analitica, se può contribuire a impostare il problema del si-gnificato dei
termini di valore e a distinguere nei discorsi valutativi tra questioni di
linguaggio e questioni empiriche, non è in grado di dare criteri di scelta e di
orientamento dell'azione: «Queste indagini [...] non esauriscono una dottrina
filosofica del valore, non dànno un criterio di scelta, non rispondono alla
domanda: ma in questa situazione, io, che devo fare? Per avere una tale
risposta bisogna andare fuori della mera analisi linguistica» (p. 83). La
filosofia analitica ci aiuta a costruire e con-trollare i discorsi etici, ma
quali valori etici sposare e perseguire dipende da un atto di scelta
individuale che in quanto tale ha natura extralingui-stica ed extralogica, ed è
apprezzabile solo nel contesto della «situazione esistenziale» in cui ciascuno
di noi viene a trovarsi. Dopo aver identifica-to quel limite, egli però
aggiunge: «Ma per determinare il carattere della risposta; per chiarire la struttura
ed il funzionamento del linguaggio in ordine ai comportamenti morali e
giuridici; per evitare le suggestioni e i disorientamenti derivanti da usi
linguistici non significanti e non logici; per illuminare insomma le
possibilità della situazione esistenziale in cui la scelta deve avvenire, e la
portata della scelta, l'analisi del linguaggio è strumento utilissimo, ormai
necessario» (p. 83). Anche la prospettazione di questo momento di scelta è però
questione che rientra a pieno titolo nella riflessione filosofica. Il limite
del positivismo logico sta dunque so-prattutto nella sua pretesa di
estromettere il problema del valore dalla ri-flessione filosofica, anzi, sta
nella sua generale «guerra contro la filosofia» e nella convinzione di «avere
distrutto ogni filosofia» (pp. 76-7): laddove, invece, conclude asciuttamente S.,
esso fa filosofia senza saperlo. Come si sa, nel prosieguo delle sue
riflessioni sui temi della metaetica, della Grande Divisione e della Legge di
Hume, il nostro autore giungerà a sostenere il carattere arbitrario della
scelta dei principi fondativi di qua-lunque etica, nonché della scelta del
criterio di scelta, ossia della stessa metaetica. Arbitrario solo dal punto di
vista logico, s'intende, non neces-sariamente da quello esistenziale. E su
questo aspetto delle sue riflessioni che l'influenza esistenzialista risulta
più evidente e persistente??. c) Il terzo limite della filosofia
analitica è dato dalla concezione angu-sta del significato coltivata dal
neopositivismo della scuola di Vienna, al quale egli fa costante riferimento
specialmente nella prima delle due ope-re qui riproposte. Tale concezione del
significato, nota come verificazioni-smo, è infatti ritagliata sul linguaggio
della scienza ed è tale da escludere dall'orizzonte della significanza
qualsiasi altro tipo di linguaggio: specialmente il linguaggio normativo
dell'etica, della politica e del diritto - una rinuncia com'è ovvio impensabile
per uno studioso come S.. Egli collega il disinteresse del positivismo logico
verso i linguaggi diversi da quello della scienza all'inclinazione a
privilegiare le dimensioni sintattica e semantica del linguaggio. La via
di fuga da questa «dogmatica limitazione neopositivistica della significanza al
linguaggio delle scienze empiriche e delle scienze formali» (p. 161), già
nella prima e più decisamente nella seconda opera, viene ricercata negli
contributi forniti dalla filosofia analitica britannica, ma soprattutto dal
pragmatismo americano. Da questi indirizzi il segno linguistico viene infatti
studiato «in relazione al comportamento di chi lo adopera e di chi reagisce ad
esso, cercando di tenere conto di tutti gli elementi biologici, psicologici,
sociali, storici, della situazione in cui il segno interviene» (p. 79).
Guardando all'uso effettivo dei segni linguistici nella comunicazione, nessuno
potrebbe seriamente negare che anche il linguaggio prescrittivo esplichi una
funzione: la funzione di guidare i comportamenti, che è poi la medesima del
linguaggio descrittivo, salvo che nel caso di quest'ultimo si esplica solo
indirettamente, per il tramite delle conoscenze che con esso si trasmettono. Ma
questa funzione di guida non può essere ridotta a mera dimensione emotiva e a
un gioco di meccanismi di stimolo e risposta: viceversa essa presuppone, per
potersi esplicare, strutture di regole logiche e semantiche - strutture che è
possibile analizzare come tali e, se del caso, rettificare per renderle meglio
adatte agli scopi che lo studioso si propone?3 Dunque la via di fuga dal
dogmatismo verificazionista viene ravvisata da S. nello studio della dimensione
pragmatica del linguaggio. È proprio sul piano pragmatico che a suo avviso si
può cogliere la differenza tra il linguaggio descrittivo e il linguaggio
prescrittivo ed è possibile «vedere come sono usati, come esplicano la propria
funzione» (p. 147). S. trova un sostegno a questa prospettiva nei lavori
di Carnap e Morris per l'Encyclopedia of Unified Science, che rappresenteranno
un suo costante punto di riferimento anche negli anni a venire24.lato que a
fase del sue celesto Sea peli ste ha và leto e asine linguaggio diverso
dal linguaggio scientifico possa essere superata senza porre in questione
l'identificazione tra significato e metodo di verificazio. ne, ma semplicemente
estendendo allo studio dei segni l'indagine prag-matica, da lui intesa come studio
di «tutti i fenomeni psicologici, biologici e sociologici che intervengono nel
funzionamento dei segni» (p. 166). Più avanti, e segnatamente in
Contributo alla semantica del linguaggio normativo, egli abbandonerà
dichiaratamente il verificazionismo come teoria del significato e proporrà la
distinzione tra un principio di significanza e un principio di verificazione?.
In Semantica, morale, dirit-to, inoltre, egli muterà notevolmente la sua
concezione della pragmatica, che distinguerà dalle discipline sociologiche e
psicologiche concernenti il linguaggio e concepirà come studio di strutture e
regole linguistiche, introducendo altresì la distinzione tra pragmatica
prescrittiva e pragmatica descrittiva. Collocherà poi la distinzione tra
linguaggio prescrittivo e linguaggio descrittivo sul piano semantico e non più
pragmatico26. In Semantica, morale, diritto la semiotica S.ana troverà la sua
sistemazione definitiva. Ma è pur vero che nel libro del 1953, e in modo
più netto in quello del 1955, sono già presenti tutti gli elementi che
porteranno al superamento dichiarato del verificazionismo. Il nostro autore
indubbiamente si professa verificazionista e giunge ad attribuire questa
posizione anche a Hare. Nel suo discorso si notano peraltro delle
incongruenze: così da un lato egli afferma che gli enunciati «in tanto sono
significanti in quanto sono verificabili o falsificabili» (p. 66), dall'altro
lato sottolinea però l'esistenza di aspetti comuni alla logica e alla semantica
di descrizioni e prescrizioni. Tuttavia, nella sostanza i suoi argomenti
esprimono una concezione del significato che è referenziale ma non verificazionista.
Del resto, ciò risulta chiaro fin dalla definizione di "significato"
da lui proposta: «Noi diremo significanti le espressioni linguistiche di cui si
sappia a quali attuali o possibili dati di esperienza si riferiscano, in modo
immediato o mediato» (p. 144). Nel corso degli anni neppure il suo
modo di intendere l'analisi del linguaggio ha subito mutamenti
significativi. Nel libro del 1955 egli osserva che «il metodo analitico
non è, nellasua essenza, nulla di straordinario né di nuovo. L'esigenza di un
uso proprio e corretto del linguaggio, secondo i significati e la logica di
esso, è sempre stata sentita da tutti i seri hlosoh, come dagli scienziati» (p.
171). Nondimeno, è evidente che per lui la filosofia analitica non si riduce
a attività di chiarificazione del linguaggio e al perseguimento del rigore e
della chiarezza nella trattazione dei problemi filosofici. Non è dunque
l'attenzione per il linguaggio ad essere l'elemento qualificante del meto-do,
ma il fatto che questa attenzione passi attraverso l'applicazione di una serie
di principi e distinzioni filosofiche. I principi che caratterizzano fin
dall'inizio il modo S.ano di fare filosofia analitica sono oggi ben noti,
essendo quelli che proprio grazie a S. sono giudicati imprescindibili dalla
cultura analitico-giuridica italiana, vale a dire la distinzione tra linguaggio
descrittivo e linguaggio prescrittivo, tra enunciati analitici e sintetici, tra
livelli del linguaggio e tra il contesto di scoperta e il contesto di
controllo? Fatta eccezione per la distinzione descrittivo-prescrittivo, a
cui dedica molte pagine specie nel libro del 1955, S. non si ferma a teorizzare
su questi principi, ma li mette direttamente in opera nella esposizione delle
proprie idee e nella critica di quelle altrui. Solo per citare alcuni esempi
alla rinfusa, si vedano: la critica a Moritz Schlick, accusato di confondere la
logica con la psicologia della scienza; l'addebito a Del Vecchio di incorrere
in una circolarità definitoria tra il concetto di azione e quello di diritto;
l'accusa a Adolfo Ravà, di presupporre proprio quella distinzione
prescrittivo-descrittivo che pretende di superare; il rimprovero a Kelsen di
mescolare in tema di coercizione questioni definitorie con questioni empiriche;
«la confusione di piani tra definizioni, problemi logici e fattuali, prese di
posizioni morali e pratiche» (p. 190) in cui si irretisce Icilio Vanni.
Ciascuna di queste critiche, sia detto per inciso, è un magistrale esercizio di
analisi filosofica, condotto con ritmo serrato, godibilissimo e sempre
altamente istruttivo anche quando verte su temi e autori ormai non più presenti
nel dibattito odierno.Come si ricordava all'inizio, la riflessione di S. sul
diritto è stata inizialmente molto influenzata dal saggio di Bobbio Scienza del
diritto e analisi del linguaggio. Intorno ad esso ruota il libro del 1953, che
ha come tema centrale proprio quello della scientificità della giurisprudenza.
La scienza giuridica di cui ambedue gli autori parlano è naturalmente quella
normativistica di stampo kelseniano. È nota la tesi di Bobbio: la
giurisprudenza può essere considerata scienza nel senso del neopositivismo,
nella misura in cui svolge il lavoro preliminare a ogni scienza, sia empirica
che formale, lavoro che consiste nella costruzione di un linguaggio rigoroso.
Vale la pena di riportare le sue parole: «La giurisprudenza [...] consta della
parte critica propria di ogni sistema scientifico, vale a dire della costruzione
di un linguaggio rigoroso [...] Ma proprio perché la sua operazione
fondamentale consiste nella costruzione di un linguaggio rigoroso, cioè
scientifico, essa è scienza al pari di ogni altra scienza empirica o formale.
Le sue operazioni, insomma, coincidono perfettamente con le operazioni, o per
lo meno con una parte vitale ed ineliminabile delle operazioni di ogni altra
scienza, e senza la quale nessuna ricerca può pretendere di valere come
scienza»28. S., in questa fase, dichiara di aderire all'impostazione
bobbia-na, ma i suoi argomenti non sono interamente sovrapponibili a quelli
di Bobbio. Intanto, egli mette in guardia dai pericoli legati
all'uso del «titolo ono-rifico» di scienza per qualificare il lavoro dei
giuristi, perché potrebbe in realtà mascherare operazioni inconfessabili e
tutt'altro che legittime in un quadro genuinamente scientifico. Egli poi
sottolinea a più riprese che la giurisprudenza per Bobbio non è una scienza
formale e neppure una scienza empirica, e non gli sfugge l'importanza del
riferimento che Bobbio fa al suo essere "fondata sull'esperienza": un
aspetto a cui Bobbio - fa notare S. - darà sempre maggior rilievo negli
scritti successi-vi. Il giurista infatti si occupa non di un linguaggio quale
che sia, ma di quello prodotto effettivamente da un legislatore. D'altro canto,
lavora su proposizioni normative e produce proposizioni normative, ossia
discorsi in cui dice non che cosa accade ma che cosa deve accadere; non
descrive qualunque discorso di fatto prodotto dagli operatori giuridici, ma
solo i discorsi che costoro devono produrre secondo le regole del
sistema. Questa è la sua conclusione: «Se per scienza intendiamo un
com-plesso di operazioni di indagine dirette ad aumentare la conoscenza che
l'uomo ha del mondo, tali cioè da rendere capaci di un maggior numero di
previsioni, e più esatte, l'espressione "scienza" giuridica è
impropria ed abusiva; benché rispetto al linguaggio-oggetto l'atteggiamento dei
giuristi si possa definire, almeno tendenzialmente, conoscitivo, ciò che essi
conoscono è un prodotto della cultura umana, un linguaggio, che poi non serve a
fare previsioni, ma qualificazioni. Ciononostante, prosegue S., qualificare
come scienza un discorso rigoroso è più fedele all'uso comune: «Determinando il
significato di scienza in modo da ricomprendervi ogni attività dell'uomo che si
svolga per mezzo del linguaggio, e sia disciplinata con regole e criteri
rigorosi, la giurisprudenza, secondo il modello normativistico, ha carattere
scientifico. E evidente però che il suo richiamo all'uso comune è debole
almeno tanto quanto la convinzione di Bobbio che il rigore sia condizione
sufficiente di scientificità?. E infatti S. lo abbandonerà Come sappiamo, in
Cos'è il positivismo giuridico egli negherà il carattere scientifico della
giurisprudenza giuspositivistica proprio in ragione del divario tra essa e il
modello neoempirista delle scienze formali ed empiriche. Abbandonato il
"titolo onorifico" di scienza, a giustificare il lavoro del giurista
non resterà che il rigore, o meglio i fini a cui esso è strumentale. Il
linguaggio giuridico, dice S., è un universo chiuso e finito, identificato in
base alla norma fondamentale, che può essere intesa come un assioma scelto,
convenzionalmente ma non arbitrariamente, dal giuri-sta. Egli in questa fase
non si avvede ancora che neppure una concezione costruttivistica della scienza
(e quella di S., come si è detto, lo è fin da subito) può tollerare siffatta
chiusura precostituita dell'oggetto d'inda-gine. Del resto questo è proprio
l'argomento con cui dimostrerà, nel 1965, che la giurisprudenza normativistica
non è e non potrà mai essere una scienza: il campo d'indagine della
giurisprudenza infatti non è, «come il campo di indagine d'una scienza empirica
aperto al collegamento degli eventi studiati con ogni evento che apparisca
sotto qualsiasi profilo rilevante in ordine alla spiegazione e alle previsioni.
L'insieme delle norme poste dalla volontà degli esseri umani, in cui è
identificato il diritto èassunto fra le esperienze attuali e possibili come un
quid unicum, un dato assolutamente privilegiato» Se il giurista
identifica il proprio oggetto in base a un criterio con-venzionale, non si
potrà più parlare di vera scienza giuridica. La giurisprudenza normativistica è
perciò solo «una possibile scienza costruita su presupposti e su regole la cui
scelta è, dal punto di vista della scienza stessa, libera, e consigliata da
ragioni pratiche. Non consegue da ciò che la scelta della norma fondamentale
abbia un carattere arbitrario: «Vi sono gravi ragioni morali, politiche,
pratiche, per scegliere un sistema di norme piuttosto che un altro, per
scegliere una norma fondamentale individuatrice del sistema, piuttosto che
un'altra norma fondamentale in- dividuatrice di un altro sistema.
Non stupisce perciò che un capitolo del libro del 1953 sia intitolato
«Argomenti pratici in favore di una giurisprudenza come scienza» (corsi-vo
mio). Qui egli osserva che «per giustificare o raccomandare il complesso di
regole e di criteri di procedimento della scienza giuridica, occorre andare
fuori dalla scienza giuridica. Gli argomenti che possono venire addotti hanno
carattere pragmatico e politico, e sono in relazione con le nostre preferenze
ed inclinazioni e con i nostri ideali morali e politici» (p. 123, corsivo
dell'autore). La giurisprudenza dunque non si autolegittima; la sua
giustificazione dipende semmai dagli obiettivi a cui il suo lavoro è
strumentale e dalle modalità con cui esso viene condotto. Il giurista pre-para,
accompagna e consiglia la legislazione e la giurisprudenza pratica dando
qualificazioni di conformità e disformità e dichiarando dovuta o meno la
sanzione. E se il sistema è efficace, ossia se operatori giuridici e cittadini
si comportano così come devono comportarsi secondo le sue re-gole, allora il
rigore delle operazioni del giurista contribuirà a realizzare gli ideali della
certezza del diritto e dell'uguaglianza. La giurisprudenza normativistica è
dunque per lui una tecnica, «la più efficiente tecnica» (p. 227) per
realizzare tali valori"!. Alla fin dei conti, la difesa della
scientificità della giurisprudenza fatta da S. nel 1953 è ben più tiepida di
quella operata da Bobbio, anche se le conclusioni dei due autori finiscono per
convergere 2: per entram-bi, alla fin dei conti, la giustificazione della
giurisprudenza normativista dipende dal rigore delle operazioni che essa compie
sul linguaggio giu-ridico. S. in questa fase non ha tratto ancora tutte
le implicazioni della sua idea, che il lavoro del giurista possa essere
giustificato solo piano etico-politico e non su quello scientifico, ma ha già
espresso con nettezza questa tesi. Alla interpretazione politica del
positivismo giuridico risulterà decisiva, ritengo, la lettura de Il concetto di
diritto di Hart; è proprio riflettendo su questo libro che egli maturerà la
convinzione che neppure il principio di effettività possa valere come
fondazione scientifica di una giurisprudenza normativistica. Come si è
appena ricordato, S. giudica errato ritenere che «non siano possibili più
sistemi di linguaggi giuridici diversamente costituiti, e in relazione più
scienze giuridiche, più giurisprudenze, diversamente costituite, ma che nel
diritto vi sia qualche costante fonda-mentale, che in relazione a tale costante
vi sia la "vera" scienza del diritto, la "vera"
giurisprudenza, della quale la teoria della conoscenza giuridica ha il compito
di determinare l'oggetto ed i metodi» (pp. 87-8). Uno decisivo sostegno a
questa tesi viene dalla teoria della definizione elaborata nel libro del 1955.
Questa si basa su due elementi: da un lato sulla critica alla equivoca
categoria della definizione reale, dall'altro lato sulla distinzione tra
definizioni lessicali e definizioni stipulative e sul ruolo privilegiato
attribuito a queste ultime. In questa fase S. non concettualizza ancora le
definizioni esplicative come categoria autonoma, limitandosi a raccomandare
misura nell'uso delle stipulazioni linguistiche e a esprimere un prudente
conservatorismo linguistico?. Ammette poi la legittimità di molteplici tecniche
definitorie, soffermandosi in particolare sulle definizioni condizionali,
giudicate più adatte a definire i termini che designano disposizioni. Sono
tutti elementi che verranno ripresi nel libro del 1959 sulla semantica del
linguaggio normativo, specie in sede di analisi di quella categoria di concetti
giuridici che S. chiama qualificatori. In questo lavoro, tali elementi
gli servono però specialmente per smantellare i tradizionali accostamenti
preanalitici al tema della definizione del concetto di diritto. «Non esistono
la definizione e il concetto di diritto», esordisce il libro, ma esistono varie
possibili definizio-ni; e la scelta tra esse dipende «dai fini a cui il
concetto è per servire»(p. 131). Lungi dal porsi come problema di ricerca di
una definizione rea-le, quello della definizione del concetto di diritto si
pone dunque «o come problema lessicografico, ossia di accertamento del
significato di "diritto" nel linguaggio di una data persona o di un
dato gruppo sociale, o come problema di scelta di una definizione stipulativa
[...]» (p. 182). Quest'ultima è la direzione privilegiata da S.. Libertà
definitoria non vuol dire, beninteso, licenza di chiamare diritto ciò che più
ci aggradi, perché da un lato vale la cautela di non discostarsi dagli usi
comuni ove non necessario, dall'altro lato si tratta di scegliere la
definizione più adeguata ai fini che ci si propone, siano essi conoscitivi o
pratici, e di giustificarla alla luce degli stessi. S. in questo libro mette
l'accento sui fini conoscitivi, dichiarandosi interessato a formulare una
definizione «capace di essere utile alle scienze giuridiche e sociologiche»4.
Il fine pratico di tenere il diritto separato dalla morale per ragioni morali verrà
da lui esplicitato solo successivamente'. Da un lato dunque S. smantella
le visioni ingenuamente oggettiviste del diritto, che lo raffigurano come un
dato della realtà indipendente dai nostri atteggiamenti, dall'altro lato egli
censura la altrettanto pericolosa pretesa di chi ne presenta la definizione
come scoperta della essenza universale del diritto, in realtà occultando al suo
interno le proprie opzioni personali. Oggi queste critiche per gli analitici
rappresentano un luogo comune, ma sono diventate tali proprio grazie al
lavoro pionieristico di S..La teoria S.ana della definizione, tuttavia,
non è semplice prof fessione di nominalismo; essa è infatti intimamente
legata al costruttivismo di S., ne rappresenta anzi un elemento essenziale, e
lo colora in senso nettamente prescrittivo. Usare per il concetto di diritto
una definizione stipulativa ci consente di «distinguere tra la questione della
determinazione del modo di uso della parola e le questioni riguardanti i
giudizi, filosofici o scientifici, che a proposito del diritto si formulano, e
i criteri da impiegare nella formulazione di tali giudizi, favorendo così una
discussione pulita e chiara, un pertinente impiego dei criteri» (p. 186).
Non è dunque solo questione di nomen juris; la stipulazione linguistica è
semmai la modalità elettiva per esprimere e giustificare le inevitabili scel-te
teoriche e pratiche su ciò che il diritto è e su come si deve conoscerlo e
valutarlo; scelte che sono per S. costitutive dell'universo giuridico.
Anche su questo punto fondamentale il nosto autore non ha mai cam- biato
idea. 4. Questioni di stile Non è superfluo soffermarsi, per
concludere, su alcuni tratti dello stile che caratterizza i due lavori di S.
qui presentati. Abbiamo a che fare in questo caso con elementi esteriori solo
in apparenza, perché in realtà dicono molto sul modo S.ano di intendere e
praticare la filosofia. Innanzi tutto, è già di per sé eloquente il modo
in cui i due libri sono strutturati. In ciascuno di essi infatti si giunge al
cuore dell'argomento solo dopo un lungo discorso preparatorio che tocca temi filosofici
generalissimi quali la natura del discorso filosofico, la conoscenza e la
scienza, il rapporto tra linguaggio e realtà, e via dicendo. Questa
modalità di avvicinamento ai problemi, che va dal più generale al meno
generale, è in effetti un tratto inconfondibile di tutta la produzione del
nostro autore, ed è assai indicativa delle sue idee filosofiche intorno al
diritto. Come si è già sottolineato, per lui ogni problema giuridico presuppone
questioni filosofiche più generali e ad esso pregiudiziali, che vanno
affrontate sempre in modo espresso e nell'ordine logico in cui si presentano: a
partire dall'indicazione delle scelte filosofiche apicali, la cui chiara e
previa enunciazione soddisfa il valore illuministico della pubblicità e
controllabilità; le si chiarisce e giustifica, in primo luogo a se stessi, e le
si sottopone allo scrutinio altrui. Un secondo aspetto dello stile di S.
che è importante sottolineare riguarda il suo atteggiamento in rapporto alle
idee dei propri interlocutori e antagonisti filosofici. Si è già detto della
cautela con cui egli si avvicina inizialmente alle tesi analitiche e
dell'attenzione privilegiata che continua a riservare all'idealismo. Lo stesso
atteggiamento di apertura S. ha sempre manifestato verso correnti di pensiero e
autori pur lontanissimi dal suo modo di fare filosofia e spesso non più alla
moda. Questo perché, come egli osserva, «nessun uomo, nessuna scuola ha
il monopolio della verità, a tutti gli insegnamenti occorre accostarsi con
buona volontà e rispetto, perché vi può essere qualcosa o molto da impa-
rare» (p. 133). Non si tratta però di ecumenismo, ma del primato dato
alla sostanzadegli argomenti, al di là della cornice filosofica in cui si
innestano. Anche sotto questo profilo S. ha sempre applicato in primo luogo al
suo stesso modo di fare filosofia le costrizioni e i principi del metodo
anali-tico. Primo fra tutti il metaprincipio che impone il vaglio critico di
ogni argomento giudicato degno di attenzione. Una volta scoperta l'impossibilità
di fondare non solo l'etica ma anche la scienza, il confronto tra le proprie
tesi e quelle altrui diviene imprescindibile. Infine, il modo in cui S.
si misura con altri autori e correnti di pensiero è sempre improntato a un
atteggiamento di carità interpretativa. Egli non ridicolizza mai il suo
interlocutore, si guarda bene dal fornire caricature dei suoi argomenti e, al
contrario, cerca di offrirne una ricostruzione fedele presentandoli nella loro
luce migliore, cosa che riesce a fare sempre con lucidità e sintesi mirabili.
Anche tale atteggiamento contribuisce a spiegare perché S. non abbia mai
liquidato completamente le filosofie che influenzarono la sua formazione e
abbia continuato a trovare in esse, viceversa, aspetti accettabili e persino
integrabili nella filosofia analitica. Ma sarebbe un grave errore
scambiare questo suo atteggiamento per mancanza di nerbo teorico. E difatti,
una volta che la tesi con cui interloquisce è stata esposta, di solito arriva
presto la rasoiata analitica: ad evidenziarne, per esempio, la circolarità o
l'inconsistenza interna oppure a mostrare che è fondata su presupposti
sbagliati o ancora che è al più recuperabile in tutto o in parte ma a patto di
inserirla in una cornice completamente diversa. Si possono richiamare al
riguardo gli esempi già menzionati (sopra, $ 3). Come ulteriore esempio, si veda
la sua critica dell'istituzionalismo, di cui S. respinge la pretesa di porsi
come concezione alternativa al normativismo. A suo avviso l'istituzionalismo
potrebbe semmai candidarsi al ruolo di concezione pragmatica del dirit-to, ma a
patto di superare le incertezze metodologiche che lo affliggono. La
benevolenza si coniuga qui, come altrove, con la critica implacabile: garbato
ma deciso, il suggerimento all'istituzionalismo è di darsi finalmente un metodo
e in buona sostanza di trasformarsi in sociologia del La carità
interpretativa è anch'essa per S. un principio filoso-fico, o se vogliamo un
metaprincipio che orienta l'applicazione dei principi della sua filosofia
analitica. Principio anch'esso volto alla ricerca dell'argomento migliore. Mi
dilungo su questo punto perché il dibattito contemporaneo, specie nel mondo
angloamericano, sembra avere obliterato la carità interpretativa: come attesta
il fatto che fiumi d'inchiostro sono stati versati e fortune filosofiche
edificate su fraintendimenti tropposmaccati per poter essere considerati
semplici infortuni interpretativi. Far leggere S. alle nuove generazioni di
studiosi ha perciò anche un non trascurabile valore pedagogico.
Avvertenza Nella presente riedizione ci si è limitati a correggere i
(rari) refusi e a uniformare l'accentazione delle parole agli standard
correnti. Inoltre, per ragioni redazionali, la numerazione delle note
all'interno di ciascun capitolo di Il problema della definizione e il concetto
di diritto è stata parzialmente modificata rispetto all'originale. È bene
avvertire il lettore che in Filosofia analitica e giurisprudenza S. usa
il calco dall'inglese "sentenza" (sentence) per indicare quello che
correntemente, e da lui stesso in Il problema della definizione e il concetto
di diritto, viene denominato "enunciato". Sempre nella stessa
opera, S. adopera "definizione reale" come sinonimo di
"definizione lessicale" e "definizione nominale" come
sinonimo di "definizione stipulativa". Come egli stesso avverte in Il
problema della definizione e il concetto di diritto (p. 183), questa
terminologia è stata da lui abbandonata, anche dietro sollecitazione di Hare,
perché potenzialmente foriera di equivoci. Di seguito sono elencati i
principali scritti su S.. Una bibliografia degli scritti di S. si trova in
Filosofia analitica 1993, a cura di P Donatelli e L. Floridi, Lithos, Roma
1993.Una bibliografia aggiornata alle pubblicazioni postume si trova nella voce
su Wikipedia https://it.wikipedia.org/wiki/Uberto_S., origin nariamente
redatta da S. Zorzetto nel 2007. Uberto Scarpelli. Scarpelli. Keywords:
fascismo, la filosofia di Giovanni Gentile – la difensa di Scarpelli contro
Solari, “Behaviourism, positivism logico e fascismo” nell “Mulino”, Hare,
Stevenson, Grice -- Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Scarpelli” – The Swimming-Pool Library. Scarpelli.
No comments:
Post a Comment