GRICE E MASTRI 19

 

imme traut el rius i per ptókiinás &adequd fitsése ybiay]tod ila pt Kar ve d rárut de esperti De jn dias qua ftnfibile de hoailüc;cft demó ft tatio próv id dcionftrasronis, propter tid yfi wo per.ptopri& cánfüimy vein EUN bieih 'adaquact& exéplo dc (ubftacia pér viuens, eft demóe firatjo q8j2 . Cur de: fintulata demon: ft ratur aliqtia paffió; quamuis noo fitis 12,8: Íciencifica démenftrarioy cft ramen fuo niodoadhás demonflrationes redue cibilis.. Et tandém q. feg.dicemus 5 pacto iip poffit s: í í uiunxup t 3v ob Qv 4 /5-T4p-Q.v Hyocoup p ?u E cimi Benonltibiis, s PNG ode fyl zd tno t proximas Téteritré priedicavi c (ubteóto jfeumds toriensimiinrao qimori y prie rien tquodiibet genusc poRig D e imi ems ne,& fi Uie eia m fit ddtequaue Psy hat vus em ie làroá actione siis cfcdoseididhsi Prid d dem cox ppm ldemóftra€ dil icitiorren cau(gs f yr eme em i; müléoieffidiensemóc gu»;v 63 igo. Alb; pofitiotibus; quía &$ftaeg  oQirtuprimaaoque fiet par. RUIT feeeafun fanidpede lem pubis tfonis part ériii ed emon p prean(n andres. ci&ucmul rait Hel fh erre im Propeteden téià lem fblamq: tor. Gir fn Site etr ir au foedera afia 71:08 lev oiaDPE ra ) ua á bei alib fyltosif mo. ftmaior caufarum pene adinticit: dimus: i aci. pa etes predetto tetri Auetr. fiere'i-oflcoms i6. pof eadtee raesent [zr rata na rer idein Vin ómcdimjor qui quiddide riget p streftit, med demóric: V doctstoplosapp clair si$ s rii cámirátum e(fc UÍ caufam piorima, dedans nc eUe t reg ed onftcationeYooper Qros « Ob pokal gium hmmm em Sca-siteo 22] bonae e quai vagtidy urtíica Q n: £ygSont» im guns oli pude pn clafienem démoftcatoita;D9 Gs cie.-PriAn PBi Aia octtik qtu de Eos Rc vta jr aliter eme] :coaelquoq &t per.o1a gene» sa depooftrabijlís,. vj pr hien aufà e fheiens fit apta raliquindo: Caufa éotraalissSe».ncs iacelligi ur de qua Viber-caufact. per; acaidens x (ed descasfa er. (es et eum e(Te Gu enmuertibilis.& fie plicata prob/prim anth Ati. nam 2, hy[.22«doget xquód tunc (eimus vadquad; cum «ogne/Giqus ? quid ; hoc aüt:iccidia qnando sccipimos primam eaufauvproximams et 4a) gyediatà;; Sc de» edcclaratiqaor!inr qsufatum gencras detex«68,coaclüdicqudidiquatuor süg tta caufarysm,& qp for maprero, 1p5i& wopter quid comprehendit s &7. Mato . 49x 60.ait queftion& propter quid mos . gerh& refalai pec oia geocray et 8. Mets pné rnPhyf.7o. phyiicumait per omnia iatuor gencra dcmonttrare i clar ius. 2(l.11ex profefodioc mouct quaticü, affirmatiué refpódet, poftqua.n.qua« qugr.gencra numeranjt, addidit, Qmes. tfl a per medii moffrautnr, n demon, ratione tanquam metiiura ingredi po(unt,& exc lis rem oranifeftauindactiug, -, Deinde rpbirónenam ie quolibet Bex pote (t dri caufa perfey et adaquada cinuseffcOtus erguper iplam poflet ecinon&tar :preprer uid y antec. patet ex nonamplicontias (x jndu&iono nam in generecayía foynalis poteft. v.aeíl fenti iaa, dpmonflzark per enimag (cn iiam y. jus qticau(a (eraalis phylca y Be € pallionpar definitiqnem (ubicz "de 3i qua e& fora tietgphy fica; E acce nct conie dg coinpetio phyüso p9s demondkrari;pet That CHA priam yqua. cit caufa-mtezialisex quas notat. $0.5. 222 Byitom [tc fpi nale deimelleétione potcit dcgnon Wrap? pecfptibgalia aem. et ioi ma! ust AjcBesiedieDetvenfitonque. I wpay M MMans eff «au(amatez -iglitatis; án quain io recipitur qi. muljü m esr uir ca jndpicituaJi; ficeriispotctit demóflrari vitalitas de actibus liberis, quod fc effenalis ipfis, «ex hoc, quód à principi )svitalibusprodu cuntur; et liberas eficptialis de actuygimas Quin principi iMAvepitlfique, iiam principium vitale nonpoteft opecaxi nonc üalitet y. nec priecipium liberugv haturaliter; tandem de cau(a finaji pacetynam domus y,g«ideo eft lapidibus, him eps cen(iracta y.vt. pe (lit aes à pluyia; et tempe ftatibus dctendere, deagbu datio fic proptct (apitatem ; büc (pe&anr ftrationesAnIt«do.eclypli Lune propter terea interpoljtionem.igter Sot lemy& Lünam;quatinterpofitio («haber vclutizcaufzcfhciens;& de illuminati'ong Lunz.psulatiai facta propter: (phericam figatá qua.rcduci-poterit ad genus nríatée rialis cane, quatenuseit conditio quedé fabiecti illuminati v Accedit, quod cut cX hisefíe&ibus à pofteriori demonl(tgas ri poffunt ipforü caufas ctgo.apriori pes caufás poterit talcs effectus demóliteri.. coSecüda pars manet cx his probata n ficut non iinplicar eiufdem efTc ctus daa ri plires cauf25 diuerfi genoris, à quibus pet fe dependcat,nec implicab r per.illag 06s démontlrar.t hinc Acifk.1. py. rait. bat. Twncputamusz ognofcere.yniq. CWcaufasprinas eogpouerimusst?; pei cipia prima v(qyad elementa: exquola «oaliqui deducunt ad pecfcétá(cienuiamy requiéi, quód per ocs can(as dean tecti Qy:dictá intelligi dcbet de. (ciévia períe«6a (amplicitcty at fatficit ad (cienam im aliquo. genere perfectam »quód demons fitct peraliquàacau(am s vtcoitce doceat Expo(rtorcsirca illum tesiüjco yel max ximcsquod vnadetpóüratjo vpico«nedig, Conttáre debct, vari deg: dicemus; fx wng cagí(a,& quie libet cáu(ak propriéetenta pecícQtà natoo:gcnere; quod-oxprelline ducttri Poft. 45Exéplo: quos] ;-potres Mlaftzati, vcoocat;Aucifa ctiloók.3 «nan pron acie e age RUNI M ' rlicitinaactuitmoralium, &. cuta € beauusl;acmotdinatasX quia cft azens hberés ae ctam alijscxempls adiu " onNU WA WR 916Contra primam partem concluf. arg. Tum quia non poteft ex fine demonftratijbac.n. cau(a non praecedit effíectü, nifi intentionalitcr, quo pa&to non dicic ve fa caufa,nec realiter proprie cffe&tus ab afa dependet,vt diximus difp.7.Phyf. q. $.ari. 5. Tà z.quianec ex lente, quia sion adelt inter cfficientem caufam, et cffc&um neceffaria connexio, nam pate(t e[Iiciés cile fine effe&tu,vt adificator finc domo:accedit, juod medium debet cf fc intriníccum, quta demonftrat o eft ex proprijs quae funt intrinfeca, at efficiens eft exccinfecum, (cur finis. Tum 3. neq; €x agatertali, qura medi cft necetfariü, materia cft caufa contingétia et corcupti bilitatis,& eft in potentia contradictio; ni$ ad cífc,& non effesitem pallio nonc greditat à materia, fed à totocopolito, aut faltim rone for. ng ex Sco«.3 1. vni. «CÍr à materia pallu'at (quod nó videiur verum, quia materías& efficiens nó coin. cidunt )nó (c habebit vc caufa materialis, fed potius vc efficiens metaphyücé . De €aufa formali dicemusart. (e. z$ Refp.ad r.finé co modo pote, vt mediuma(fumi,& demóllrationé cx co fotmari, quo pa&o inter cau(as numerat0t,cam igitur finis, quamuis meraphoci€8 caufetyadbuc imer caufas phy(icas co £ineaturs quecenus eft radix ois aCtionis ag&usyquod allieit,Sc mouet; vt ex plicai tnusq.ci.art. y.ad zin hoc (enfa poterit admxti ex iplo contici po?e deimonftrationcs, Ad 2.cócl. ioteligi debere de cau ft efficiente it a&u, qüo ncceífarió con- Xingitur ctn cffectu, vcl fr de cfhciene in poteriia ctit fermo; evi de cffie&ta. in nee lo jui debemas, ia quo feníu la ét ti&ceilariam comexionem, vt diximus 1.p. [attic.irac. 2.6.3. Neque requi ritur mediire(fe wrin(ecuny rci,4uamuis dicatur elfe propriu mynó.n. imriafeci, et ptopríiam conwertücur «; Ad 3« materia eft cauía corraptions, et contingencia zcalis,& imcomplexancü hoc ramen ttaty quód (it caufa nece ffitatiscompkexz, et fitionmis (empketnz veritatis, etiam cit íiccau(a, nam vceté demronitiacut €octaptibilitas de cópotito, vt dimus 6i y. przc.q.2, arts j.adalud dicumus gai-   Difj. DeDemonfiratime, fiones o£s totius compofiti ab ipfius na tura immediate fluere aliquas tamen fóe nc Xlliquas róne materiz,refi quarum matctia erit caufa metaphylica radicaliter (hànc.n. caufalitatem nog repugnare materiz oftédimus difp.z. Phyf, q. 8 ar. f.) dicitur tamen demonfiratio procedere ex caufa materiali, quatenus caaíalitasquam erga fübie&tum demone. ftrationts exercet materia, eft inpenere materialis caufie, et medium ponitür ia demonftratione, non folam vt refpicit paffionem, fed etiam fübieGü,vt art.(equ Gftendemus; cum dicitar aüt à Sco. iA fion conuenite fpecici rone forma, pet tormam ibi non intelligit cam | v i nas à materia diftinguitur, fed indifferenter pro principio intrinfeco ; et quacunque. parte definitiomis,ná vt ait Atift, 2. Phy(z 27. et $. Mct. c. de caafis,omnes partes: definitionis funt forma, cuimsrationemy H-quiaomni$ affi gnat Sco.z. d. 3. q. 6. realitas fpeciftca, quales fant definitio« nis partes,coftituit in cfTe formali,fcü in elle quidditatiuos& realitas indiaidut.có- ftituic peecisé im effe materiali scu come  tra&o,tleoqsilla entitas dicitac formalisg   hzc matctialis,& quiz materia cft parsef. fenti& y poterit in hoc (enío dicj forma « 16 Secumdoarg.contfa z. parcem; má Atill. 1. Poft. f.ícientiam defimuit. pet caufam per qdam rcs e(t. y nomrper cau(as- vt [ignificaret vnius rei vnicá cffe caufam propriam,quod a(lerere videtur 2. loft. 25. Tum quia medii tanc eflyt quid pei accidensaggregaterm. Refpébi. Ariit:af- figoare quod ctt fimpliciter necelfarir- ad acquirendam fcientiam perfe&ti, faba - &m in aliquo genet, f;quod decr falcimr vna pct fe caula, nom negare tamen quiae plutes poffiat dare eiufdem eonela. m £y Poltidoccre idem pradicaià de vm fjyc ^ €ic demonilratum per certam caufam. y pole de ais per eandear. demonftrari irtahscaufa ill:scóuematy vt patet dc frtiuo per znimal demontitabile ton (o. Id de homine fed étde equo. Ad 2.dicia thus conchit.. inm non demonftzari yni ca demótbiatio nc pet itlas caufas; fed pl. ribus; ioqaimur aü: de concluf. non fora imáluer, windudiordiniad jnmopeg   qnem certam, i cui tam vt Gic diderfificator «d diuerfitatem  principiorum, fed d« cencluf. materiali- "ter vt eft vna propofiuio demonttrabilis. ARTICVLVSII. ' De medio demonftrationis pot ifm. 4 Emóftratio poti(fima maltipli- » Dae accipi folet à DD. primo ipro fpecie cód;ftin&ta à demonflratione quia, y propter quidsquo sé[u loqucba- tut Aucrr, et hanc acceptioné abiecimus q. prccd.fecundo prout à demonflraiio. nc quia leceroitur » et vt fic conuertitur Cü demóftratione propter quid,& nos lo cati famus in 2.p-Infl.tertio prout efl fpe -€ieslub dew Oftratione propter quid, có- tenta ; cflq; dem óllratio propier quid, Aimpliciter,& perfc&iffima,& in hoc sé- fu ipsà accipimus in przséti  nà cü dc- -monitratio propter quid,dicat cognitio- idcatem habitam per caufam in quocüq; gencre cau(z yeró nó inferant cerütudinem, eaiden-  tiam,& nece(fitatem, quia vnacít intrin | fec; et effentialis alia extrinleca,vna in- fcrt certitudinem phificam, altera certitu dinem mctaphy ficá iüxta dicta difp,pc- ccd. q. 1« idcirco per demonfirationem potifimáinteliisimus, quz perfcétffi- Tam parit fcientiam.f. ia maxima certitudine, et nece(Titate, et cui fpeciali mo- do conditiones ab rye rl conue niunt: et 1mus, an quodliber genus caue fit donc mediü ad p à talé (cientia ; verum eft tamé, cy P. Faber theor. 10. videtur loqui de deinóftracio- ne hac, prout cü propter quid couertium, poti ífimá a » quz. procedit à eol dliaoaiicaciont quia, quie per cffa €tum concludit;at in zheor. 14. et 15. alit- qualem videtur ttatuere diueclitatem "Pro rcfolutione noc.caufam cfficienté alià cffc cxiinfccá;squa agit actione trá- fcumtes.ian fuoicéxü diftinatü, alá incrin Éccáyqua «alis dicitur, quia agit in (erpsa » et bac cile duplice, vclun.azic actione phy fica, cum;níc producit cffectü rcalitec diitin&tü,vt caua in fe caulat frigus y vc] aQtiooc inctaphy (ica, quando .!. pcr Fchaitastiaq act pyficam: ab 1pla cmja-  Queft.11. De medio Demonflationis ofri-3T.  917 nat aliquid folum formaliter diaer(uns, vt fant paffiones rerum;& hzc cau(a non erit nifi elientia, et quidditasfübicáti, quz in ordine ad pifTiones dicitar cau(, efficicns metaphytica, in ordine ad (ubie &ü dicitureau(a formalis ; quatenus cft quodqu:deft ipfius; pó: €t inotdine ad paffioncm dici caufs formalis, vt notat Aucría q.23.(c&. 7.quia eft ró prima fore malis,qua t4lis paffio cóuenit fübiecto ; infuper dici pót materialis caufa, quia à fubic&o, in quo paffio recipitur, non eft realiter diftinéta,& tádé dicetur finals, nam paffioncs ad comp lementü,& perfe &ionem eflnriz fubie &i ord'nantur. ' . 48 Infüper not. de paffione triptic& dari pofle dcfinitioné, prim& formal£, in ua ponitur gcnus; et differentia circum "an finé per (übie&tum, fiue per terminum, vt c lyp(is eft priuatio luminis in Lunaà sole recepti : fec dá caulalé,in qua ponitur tantücaufa propria, et ade quata illius patfionis,vt eclypfis cft inter pofitio retcez inter folem, et luná : terti ex vtraq. integratam, &ab Arif. dicitur differre à demoofirstione fola terminorum pofitione,& ficu, includit .n. totum id,quod habet demonftratio, vt eclyp(s eft priuatio luminisin lona à fole tccepti caafata per iaterpolitioné rcere. Tàdemex dicendis art. (eq; in hac decionflrationc: proprié. concludi. patlionerü de (ubie&o: bis preacceptis. Mirücít,qui varij (inc intec fc Do&t. in hac matecia.INos principuliores rc «cc mus fententias,Zab. lib. 2. den edio c. móftr.(u(tinet glibcr genus caofz dui fit proximü, (uificere pro medio demóltrationis pociffime: Fab riheor; 15«folam cau(atmformzitem adauttit pro medio,qvá thcor. i4. dixit elle definitioné fübiecti, nó quidem fecendam omncs partes, fed (ccuodumn vlimam differcntiam:alij pouunt pro medio defiaitionerá totjnalcin patlionis,quod probabile patatur ab Aucría cit, aij. intcgratam ex viraq. ita prz(eruim Caiet. et approbant Conmnb hic; alij dcoiq.dcfini conem cia falem pafliojis quz noa üt defiiitio lu^ bic&i, vcl fi cíi valisynon pc nator inediü, quatenus cft(ubieétt defipit.o, (cd fold VUfpo X ef De dieviüinfiraeiafi XA aa, e(t cauía patfionis, ita. Tjald.: AgnitatFase auo €x 2)Poft. 61,52 e AM 16.dilpp. 49-3 dub.2-.: 5 g33 329, d 1a o-us pus non: dcfitiienem fora.a'tm paf(licnisjam ex caufaliy Sdesmali »:cgratae, fcd. caulolem saptifi med Bde n. oflrationisqiaufbu;ite Sc. gl oilig-56. Tatsgpepnl Trpeb.ó: Mer. G1. Sonc qr 8 Amie cit alij; prob. «prin0. «qucd tormalisdet nitiopaflionis, fi1, m, cdxum cx Seo, «im quiaillud aon. Hn medii im d«monftreuone pofi ma;qiue £ogni.o «ontingiqugrere propier. qu i5 t ubieóiosl d cognua paffiopedcíobn &o, ge 3 «ips Íotmalcm dcfinirion&yteflatasfhug inquigepdaycerinfit(ubie Glo, qi quia. iia e ;eit caufa inkaren «uz paffionis n Sc. nator patctaquía, pr: et demot een peediliee Ufl ma: dcbeptex cantis proctdtres SX; €x immcdiats;« Tum quia definivio: palier e (ubie to sion. pizdicatur immedias vt necipía pafíos fed mediate,-eraonrqut ad :Ipiedipm 4 (Tarn qeia.pete» [s Principi me     au Smacmefp ub s imb apium ad Jridcodum eme foxmal;s. jMins pa(iotiss 3Turn qu jor cflct inpatural soma in dila. tom dicretgr de definiiont »:cu iq ; secundo quod; PNDAMNA FxionpMA renis ib dta ip gisdium s Prob; quia Arift, 22Po(o. Sx (Poft. 224 defini» tionem diüiigit in illamspug ft principii) (eu aiedifi jin Mani que.cit cóncinfia,& in cim que (o! a pohitiant. dificttà detuó Dirauung ; (ed dcfinisiopoffioniscex fokr mali» et canfali intcgráta;continerat: tub Los tto ébros£I g8 no £c medium» terxerun dcfniso «oincrderet ctum pti» $92. Tum quia;oó cft yra;per frd dux medium au m.dclicuef]c ger; ác ynum, Tom quialicét.yngm defidiv tioncm tonficc regt; uimcp   € medium futiopesuiul Tationc definitionis (otmalisgkk wem fe.cliet medium s (ed per aci perd Quod Aoiutertstdebeikio cus Gl UniconeuD tudiem Me ect atr quidycn 2 dole n Ígd.pex.eaplaax paflionis (arisfis buic quae Ldsia mquatir caus, «ur Mp Aoqumeigpua que vltrà querit,crgo caufa, feü s Cau"m rhe pi rtiediptp. qu. de 2. irse gary Cu EU Np pas di ; baee &afrfiti qiiacersusoft Nu, cur quiliofbta dubicéio: ^T. patet uffici eri I$ dft, prae UiBoiteodr vip cx jd scd sbto endisse demoAftrae uomis! seen d ociuulie utm demi Ee de itátiua oni ta: iod; ( ÁTATTT t'gaufa pafl cs : itio fübieGti cócutrit edet re een dp M83 dx Mur se orutarmg cec priinó: réocaralr-fulbin&á sri btadaui nari ue iab can excrinfocae nori conficiufio pcopofitionty vniueríales; pec e iai irm nm RÁÀÓ99 0 fum; quia etfi e 'perícícquatu cáofamiscaufa tamen non (empor s Vel ale qarerdeaeryo slug cae patet derit onet fa-ecly fido di deamers laris eít-cauía niis ;& fusd otteiidie PidlFabor citston» 1704) iiio cüaíce mon r ificepeo medi poaífis mae y paiccconfeqi quia periancmellis imoedermotidra 5 d.a dus &iflinsa eft ocium désec qu ftio . predi toad apeirdig yero c nir Jiexef vein eie cd fput, praeced qiie t alibi Mem horae men g debere etfi m-5312 Scgutido; : Med eren erem dran chifal ftia Ar igchiedidtus cav intimt paf fsótie&(ablv£toi; quiacali pfá vanquar ab ada mice gu X a a et taauferütumy cdi ees $»/TGquia ai anllüd; ep . ck j aliori voe dn Cz deer eie [t] caüfd; Qiccalia fiit éa ida; ipfe e(t maxime cilia da r inécis;fed des Ee Gift calfay cub áli (iat mes eirióftra actedüc ad defiaitio ás habencrónem Schoeqa Ubrtipiéi accade ad ideni onttibie£ti qum 12iux demonttracio ratió Mert i atió né a diehutieius bct effc maxiihé deavsplicatanidi &o per qienseále crit fübicéri defiaitiocAc dicaucor í uu rs&ude An. riScacde Anis. clare docet quideft fübitétic(le caufüdydetmodfkrarius omt ionis; Sc hàc catione in-27PoQ gie Ufifiionc:, quia: f eff medium. o0» iodewmi polZee uc tio H$ país ; (Icinedium huiasdemon(tricionss,év £r prior Gt alteraeffencizlicer y vt optimi: nó'ac PcFabet contra Zabu& atioyréeeg« tiótos, (uRincnces inc pafsionibus elséniai: Wet osdisiatis: ciae polle péo medios affümi indeaion(tiaione: pon(ssma ced fpeétu fechinddi y Fas ibshaiase(] quia'ta Ldetnónitvatio neoeller pep verga cau» fa aciudleqBiiedaeisydamo pafsio pripro sc? ulasitet norbctkaautopof aas 1d; -nzincer iptisctturdaet£e ctuaav.ab6sdé cüifa tvofi ond Qoi 3A cflrGpvs| necpri) mb palsio cà Wibincto tacivcpróporio:» rici oiriediviuvy vt (»cxet/xtnotan dium ty quio d haseruetiomtiaqo fic pogtsi-! mid 86d poca tiodt «ion d radioqureo Aptipcc do Nec valed aeree aee aconolta liio p iab, tgo d'onlggn a PNE iode v giai govib june r 7 Sus tisDelsioDoünfrMoni dI. ocn fideméon fequitsr illa doaion(lracio. Not valet j:quia Arift; definicns demonttrz, dixitexqm iata prmiffa tonftarcyéed excimmediatis ; de vtraq; id prm peniuepaa aetates conca 12 mam pafsionc$ à:tota rei dnida dit ty perbom fola e osa fcd etiath chéngtoria! conflitüitüc bx. diy &is difis Py qi rz:arirzidátcódefi nitióo4übie&tzponrtar mediam-fccundamr omticdy partem! quamuis: ràdicaliter we plartata ntarformz vt dixis mus-dtticopresedd,-o 1:0 6m 419 ^31 Taodetn g non folür fie medii, vt eft'édfá pafsionis, verum:£c vt definitio: futic&; Drobimedimm ermediünonfos lunid cere debet coumexionem: neceffal riain t6 predicate y (elieum puísiono fed qo«quc cam (tib ecto-y quia ideo fübied etum necetTinio vai cüm país;onc ii cócle(ione cóclüditur,quiaambo itprara rhifsis-o(teridüur cám mcdio enita, erga fieut eps ara" cago   ter, vt eft caua pafsidnis yj quia. fàbratione'e(É neceffa rio cónmiex e f$ pavifonmüer vt dofihitio: roe i mlfter modiam hommaterialitervcafo [éri A cdiciquiauiqo nif fiu ha 6 rome dis cic oicuioncam mollaiamrcafatie Qro Coutrà: primoóy:x det:mio Bere irn. amnem dempnz fuarionépóti(sima ; Jum quia! LIZIO la Poltzcomis 17a: nwdiümre e doBinsiod netilpeinhi xiremi.iopatsionisc Tüm 22 defiai ci ofóran ilis. paísiomis. c [b. proxiitya] catüía cónexiotispalsiómis\\cabubic&taye quoa hat ccoünon x wtiedidius prouiaims cx ríaédtapafsión jd trauy: (abi ecbi crgox dcbevepoanódiü.Tà y:: pa(sto romodiad &wic tb proppíte dbfiniioor y: et ipfa mest. d-anke^nettdefiaitiom fübicGti; ccaodllar dothontdvarié» e" inedia o6 ifta zqhia ex ume diaus; Ippabdius,   ma debcteetse oiaiduns beneris;s fed: pa ficie(t dcgremote: roo: dedi cri ipísas defimigio-fürmatis ;unz):e( id cod eui genere 5 nó disfiri pub Hectavas aliuucius. T dapgzenédri iq metet qw t eA ne ae 0e axcdyis.n (jacit pottettas fub:e&rog, élus pafitong y voc autéxb Dmm finitio pafTionis,quz cit prior paffione, et poftcr:ór fübicito, definitio aüt fübie &i eft prior ipfo (ubie&o, Tum 6.defiai. £:0 paíficn;scft notior paffione., facit propolitioncs necclarias, de omni, per fe,sin qipfum,& per caufam,ergo habet oés condiciones medij. Tum?7. ex 1. de An. 11. habetur ipfam quodquideft cffc vtile ad aoi enda cauías accidé ziü fübítandia quibus verbis videtur. significari definitionem fübictti c(le caufam primamnan tamen proximamyergo «aufa proxima crit definuio accidentis, et paffionis, fed dcmonftratio potiffima e(t cx medio proximo, ergo &c. Tandem non poteft demonftrari animal rationaJe cfic hominis definition, quz cft pradicatum,nili per definiuonem ipfius definitionisdicendo omne explicans quidditatem rci cíl definitio rei;animal rationale cft buiufmodi,ergo &cumó ti quzratur, cur animalrauonale fit hominis definitio: oprimérefpondetur, quia explicat hominis quidditatem. 33 Refp.ad 1.loqui ibi Acift, de defimittone cau(ali,nó tot. mali:yel inquic Do 4torsonon loqui de potiíf;ma demonftrationc, Ad 2.ncg affumptum aliud .n. c(t aliquid eíIe extremü conexionis, et e(Te; «auíam connexionisjpa(fio, et ip(ius definitio sür extrema cónexa cü (ubiecto, fcd caufa hiius cóncxionis eft definitio qu£ &t cft cau(a cnticatis paffio«is s et conícquentecomnis habicudiuis gaffionis ad (ubie&tum. A d 2. ncgat Sco, amcec. nam defiaitü nó inelt definitioni, ende tám paíTio y quam definttio paílioinis immcdiaté míunt fübiccto, licet defünitio notius inf1.:v raque tamen per deitionem fubieóti. Ad 4. neg. min. nam ptio non eft in predicamento diítia€oà ex dió " 'iq-4.art. «Ad f.ex Tat; ma.quia ad. Sidon iemontraionia flic een wi aedi in róne cognofcibilitaus ii. q fit cau(acur cogno(catur inhatrécia pra dicati ín (ubicéto,non aur requiritur vt fit medium quó ad ordin priorwaus, et policcioritaus » aliter ncc cff: ctus.q ci., potiet e(fc mediumin deine:ira Difp. De Demonflratione 2... tio non dicit frente quidy& caufam ine hzrentiz in (ubiecto, vnde fieret petitio ijynam cadé cít queftio, an Luna eclypfetur, et an Luna priuetur lumine s. an! fic rifibilis& an tit aptus ad rie. dendum,jAd 7. folum (equitur defiaitiee nem (übie&i non cfe cau(am proximam uoad ordinem, nontamen quoad cau. litatem, quiaab ipfa omnia emanant £ . vcl per accidétia intelligit accidétia com munia,per caufasaccidentium accidentia propria, quz à definitione. fübic&i caufantur. Ad vlt.illam non e(le demons: flrationem poti(fimam, nam cffe definitionem formaliter dicit fecundam inten» tionC,quz non conaenit e(fentialiter mali rationali, fed accidentaliter, vel Auería effe quoddam catum quidditatiuü, adhuc non eílet di monftratio in rigore, quia non demone ftraretur pa(sio(ed potius pradicatü fue petias de inferiori,vt cü oftenditur ho« minem effe animal per eífe viuens feníi« tiqum, in E przinifsz non fant coner. tibiles: et (ecundum quod ipfum, vt pa«. tet;vide art.(eq.ad 1,contra 2.conc 34 Secundo, q definitio pafsionis ex. formali, et caulali integrata fit medium; prob.quia Arift. 1. Poft.c. a. docecidem cse quidefl, et propter quid, crgo medium debet v pie quid e, peine,& ter quid y crgo cx vcaque definitio« La 6rd iq ex m ib:d.medebet eíse cauía, vt pafsio fit (impiu et init (ibieCto, prim praíta it definitio formalis, fecüdum definitio caufalis. Tam 2.medium eft adaequata s €au(à cónexionis paísionis cum (ubiedtog ergo vicam |« definiuonem continebit s prob. eon(eq. connexio pendet à (ubies Go, X pa(sione vtab extremis, ergo de« finiuo. fubie&i, et definitio palsionis erunt cauía huius conncxionis, Tum 3, mcdiü buius demon(tcationis debet. caa fare perfcótam paísionisnotitiam, crgo omné cau(àim, tum formalem, tum eHhcientem includere debet ; quia cognitia perfecta cft ex omnibus caulis. Tandeua praeaniísat huius demonttrationis debeng . elsc maxipé ; et immediatg, ers Conc quia Adé.dcheirquia hec defini go. A eo deber pro me«ERES 4" E' u 7?   mss ] Q. I Demedio Demopfirationissefrt; I.9t. dio;nam fi foláe(fet definitio fubic&i e( fent maxime propriz lubie&o ; non paffioni,(i dcfinitio paffionis tantum, efsét myaximé proptia paffioninon fübiecto . Rd in Primoloco Arif. b era de d (abie&i, er quid pa(fionis, v ue o definitioni fübie&í,vel 6i loquitur de qxid paísionis, non eft fermo de quid formali, fed caufali, et tandem fi loquitur de quid formali, non intelligitur de medío pczcisé fumpto, fed vt in demonftratione cápto, et de to M igawraj e dope deis omi tcícit que (tio pro CO EN Y verum ctiam qua "^ Sour, faior M ?es, per quae 1o er qui pcd vela in 2. loco es car " de finitione (übiecti,qua eft caufa vcriufa(sione vt ab extremis, fed à dcfinitioic ubie&i pédet,vtà cá,nó à definitione pafsionis,mediam autem fedebct habere vt cauía imexiftentize effecutiua. Ad 5. cau(a m notitiam in fimpliciter,vt diximus vel &Giorem, quà aliz caufa, quia quietat sntellectá, et quia defiaitio fübie&i aliquo modo &(tin omni genere caufz . Ad vlc.debent (fe maxime propriz quoad. caufalitaté, -&d quod (ufficit, vt m praemi(sis accipiatut proxima caufa inhzrentiz, non verà quoad formalitarem, itavt mediü fit formalitas pafsionis ; rmó dinerfum c(fe debet,cim fe habeant vt caufa, et cffe&us. 3$ Cotra 2,cócl.arg 1. qp dlibet caufi proxima etiam externa poisit effe medium in demonftratione potiísima. um quia illa dcbet dici pots(sima demoaftra tio,quz perfecti(simain parit (cienciams itavt de re ni! amplius quar; poísic, fed qualibz cauía proxima nara ett calé paterc (cicntiam, ergo qualibet poteft eífe mediü;mi.prob.ex Arift.2.Pott.c, r. vbi docet per caufam farisfacienté quz ftionsproprer quid (atisficri omnib, alijs qugrftionibus, et patet exemplo, nam gu interpolitionem tecrz inter Sole, et Lunam poceft fatisücri omnibus quzttiotibus dc eclypfi an (it. quid üt, qualis fit, et propuec quid tác, idcm de alijs de. mon(trationibus  4uàsaddacic Acitt, 2. Pott. T um 3.qua cclygus dc Lunaj& ti. Lew milia accidétia fant per caufam propriá demonftrabilia, propter quà rcs e(t, fed caufa eclypis, propter quam eft, cít interpofitio terr, ergo per hanc ccit demonftrabilis demonttratione potifsima. Tum 3. demonftrationes mathematicae fant certiísimz, et poufsime, et tamen vt plurimam procedunt ex atficcedente iam probato,nó ex defiaitione fübie&i non enim ex definitione quantitatis pro». tar mathematicz conclufiones., Refp.ad 1.ma. effe infafficientem,nà vltra hoc requicitar' vt'quietet intelle&ü per caufam proximam, et neceffariam neceísitate metaphyfica, quam fola caufa formalisin fenfu explicato continet y ideoque nezari debet demonttrationes, quas conficit Ari(t.in 2. Poft.efle potifftmas, vt fusé oftendit P. Faber cir, Pec idem ad 2.nam eclypfis,K accidécia externa (unt demonfítrabilia per proprias cauías,non tái demon(lratione porifsima ern afsignatá róné. Similiter demon rationes mathematicg à multis negátuc e(Te potiísimz quáuis fint certiísimz,qa nó habent omnes conditiones requititas, 36 Secundo.g defin tio fübie&: non fir mediam,oftenditur ; Tum quia committeretur petitio procu j; nam definitio non eft quid diftin&umà definito, er o (i paffio demonftratur conuenire (u« biedo definito,quia conuenit definit/oni;probaretur jdem per idem;hinc. Arif, 2, Prio. c. $.ynum modi ponit petitionis principij, quando probatur defiaitum per definitionem,velé contra. Tum 2.(equeretur demonitrationem non effe ex pro« prijs» quia oés pafsiones ab cadem e(fentía flientes per eandem defiitioné probarentur, et ic non demon(traré&ur per caufam, quz vnicuiq;tanquà propria có petatíed ex cómuni, Tum 3-fequeretur maio. et cólu(. effe in codem modo dicé di pe: fe,..in fccundo modo, gp e(t falsü, Tum 4.fequeretur definitione cífe cx me diacis, nà Plio conucnit d. finitioni fu. bicóti nó imedraté,fed media propria de finitionc;X (ecü4a paísio axcd.áre prima. Reíp.ad 1.nó peti principiü, quia de» fiiio, dcfiaitum diltmguncur,vt dixin»is di( p. 1. q. 4 arta. et paísio potiuscouenit dcfiniioni, quàm dcrinitoj Arif. aus Xxx iem tém loqoituryquando dcfnitio, et definitum fant 2qué nota refpondenti, vt explicaima$ 2.p. Inft.trac.3.c.3. Ad z. demonftrationem cífe ex proprijs non intelligi de principi js sIteri non Couuenier tibus,(ed de princtpijs conuertibilibus, et quia idem medium póx cum pluribus paftionibus conuctti, idco potcft dici pro« riam refpe&tu illarü, Ad 5. neg. faltitas equei« fa fficit. n.quàd pa(Iio notius cóneritat defiaitioni « Ad 4. dicimus paffion€,& propriam definitionem itmediaté conuenire fubiecto immediatione (übic€i, licét definitio notius conueniat; feeit da paffio dicitar etiá (abiecto immediaté conutnite immediatione cauíz, nam caufa eius nó cft prima paffio ; fcd quidditas (obiEGi; vide Tromb. c;t. 37 Tertio,gr non fit mediam vt dcfimitio,f(ed folum vt caufa, prob. cx Sco.q. $.prol.S.docerte non oportere principia fcibiliseffe principia in [eipfrusTubiecti y fed efTc principia lolum, per quz ftremur paífiones de ipfo.Tà z. demon: ftratio dirigitür (olum ad cádendá (ciem tiam maioris extremi, non minoris,ergo per accidens eft, uod medium fit defmitio (übicéti . Tam 3. medi quandoq; cft etatio, jtádoq:(cla di&io, fed dictio ncQui dici det nicio,qua sépét eft oratio, ergo cífe definitioné cft acidemtale me: dio. Tum 4. medium vt medium e(t caufa,quia fcire eft rcm per caufam eognofcere, ergo per aceideos cft definitio vc mnedium. T um 5. definito (nbie&ti, vt fic dicit causà inhzrétiz nec propter quid, at de ratione medi eft, quod (it caufa inhatentiz,& dicat propter quid. Refp. ad 1.fufficere, vt medium fit ró qtridditatiua fübie&ti, et caufa virtualis $ vc ducas ia z.p. Intt trac. t. c.4. Scotus adc loquituc de caufa forumliter. Ad 2. demonltrarioné dutrzi ad cogioícemdá, rion quidcay p:ffioncai vt fic, fed paffroq mem in (ubicéto,idcirco requiri vt mcdium cognoícatur vt:dé cum paffione, X fübic&o. A4 5. id fempcr medium debct cíle tota o, quandoq; veró vtimüt vna pacte, (iue araccrialt, iuc formah, qc vei matctia fat ridicaliter, et otiginátiue caufa. paísiods. ^d 4. cdi vt inediam nó cil: cau"Difp. X 1L. DéDenaonfratioge 2 ^. fam vt fi(ed caufam connexionis predia cati cam fübie&o, nec cumfc xionis,(cd ilhus, qu e(t neceífatia meta a iin quod exigitur, vc iit effentiac lubiocto, idcoq; medium demonftrationis poti (fima vt medii debet effc definitio fübiedtis et caufa pa (ionis. Ad (». definitio fubiedti vt (ic precise noa di cit cattsá inhzrétizsnec proper quidsfed.vt definitio fübicdt, et vt efl caua. paíse. De maiori extremo demonftrationis, " 38 ia st, d poffnt habere rónem - vasi Me, tione propter ys (nà de d ratige - nie quia nula eft difficultas,vt (upra dixis   müs).Caccidés cómuneyaccidés propriüy rss AGO Set eui e vel adzquata,& ex oí parte, flc continet omues caufas jac xri demon: cas,(iué extrinfecas;à quib. res per fe pendet im effe; eclincompleia,& inadazquata, vt cunr datur pcr vni, vel duo ge« nera caufaramt, ec fi daretur per caufam marerialem,vel formalem, apt fimilem s vel cfficieatem, vcl pet ambas caufas in- trinfecas,materialem, et formialeaz, find fint phyticzt; (iue metaplyyticgr. Hiec aüt difficukas intelligi potcft cà de posto tione poti (Tiam, T aud demon(lcatione propter quids(icut (upra ditt iaximus, ci medium demóítratioms imuire $. Zab.Gtpé cic. fathine: tit accidens pro- priumyquám accidés có nume poffe pro" maii exccemo inferuire eug inrdemom- ftratione par De dcftm cione vec? comunis fententia ncgat poffe à priori, Sc deinontlcauone propter quid ti de finito, quategus definitio e foralner capias. vt eft efscatiali s. mto, lic&; ixcerialiter inmnpta dz: vtc(t prt dicium abfolucé acceptá polit dcmottrari,ts [X mada juata, puta dcfnitio per causa. matcrijalé poterit có» cladt pec defimiconé fimilis, vcl fotavalis cauíg, ta videtur séure Sco». Polt.q.5 € 39 Dicimus priino, accidens comune foli ingredi poísc pro maiori Medis in demótcauóne nC ade tein : tiia, pailioncmi vcrOun demon:trauionié .11. De maiori exiremo demonitar etri. I. 913 potilTim: bec concluC fequizur ex didtis art. priced, i prob.primo,quód accidés comune fir demóflratione propter quid dAemonfirabilc de inbie&to, nam art. 1. - 'Oltendimus quà bct caufam in guocung; . gencre aisum! poíse pro medio in hac :dcmonttratione, fcd i(lz aliquando ciu- font aliquod accidenscommune, vt pa- ^et ip exemplis ibiallaus quando .f. ac- "iden s aliquod per fe confequiwi, et fcm (o5 pet ad pofitionemcaufz., Deinde. quàd ncqucat efse maius ex- tremii in demonfl ratione potiffima, patetex di&tis art, przced. vbi folam causa formalem poíurmus pro medio. Tü quia «onclutio demonítrationis potiffimz de « bet císc fimpliciter neccísaria, per fe, dc «cat acr ipfum, vt q- feq. dicc- gus, fed accidens commune non'confi- - €it cumfübicé&o propofiionem cum bis tóditionibus, quia ex (ua ratioge forma- Iipotcft ade fse,& abeísc, ergo non ncccf  farió conucni  incft omni tcmpore L epa cfl de omni pc flcrio- fiflico ; non przdicawr per [e in primo, vcl fecundo modo, crgo non efl pcr fe, qucmodo ad dcmófl raticnum exigitur ; ncc tandem ncceísarió copucttitur cum fubiz&csitaut conueniat c mni, toli, et sc per»nam hoc cft peculiare accicéus pio- prij, vt docet Porpb.c.de prop.ergo non eft quatenus ipfom . Ncc valet relpontio Zab.hac accidentia. dici [| oísc ncceísa. ria neceffirace cauf z, quatenusad poti- tionem talis cauíz (equuntur talia acci- dentia; licét non tini neccísaria nece(Tita te übiecti . Non valct; quia iam conce- dit vt hc non conficere dcmonfliationé potiffimam, et fimpliciter, ad quam re- € poufli ma necc(Titas, et certitu- o propofitionum, vr diximusart. prz- €cd.qualis non efset hzc necefísitas; tum quia ncc neccísario iequütür ad. pofitio- nem ralis cauíz, nam ab alia caula natu- rali contraria,& maioris viriutis,aut fal- um à Deo poísent impediri, ergo bac pc €císitas caufg non erii implioter necef- fitas,vide P. mtheot, 14. 1$...  Ex hismanet probaia alia pacs cÓ- cl.quod poísimus vti in demouftratione potiisima pro maiori Mo palsione lub.cétismam hzc jt popelione fimpliciter necefsariam, pe fe,de omni  X quatenus plam, cum «óucniat omni, Íoli,& femper,nec pcr poiétià D -; pof- lit à fübicéto fciungi, et confeq cnier non cótinget (ubicckam alter ie aaberc, Conia obijc. quod accidens commu- anc fit maius cxtreavá in demon(tratione poiísima; Tü quia per se in secundo mo ;do dicitur de.subie&o, nam illud przedi- catur in secundo modo,quando subie iogreditur definitiooem ill us, accidés ay rem py Subiectu m hibet definiti. Ti 2.vel accidcos commune per se conuen subic&to,& habctur intcotumjyel peraccidens..s. rationc alterius, idenMuzrrit dc ifto alio an per se,vcl pec accidens d ucniat,& lic vel dabitür subic&áà, cui ine rit per sc, vcl procederctur in infinitum Tum 3. (i perse non incífct,nó magis vai sub c&to cóueniret, quam «lieri cuicunqg quod c(t falsum quia non quodlibet cít An quolibet Tandem LIZIO 1. Poft, 22.do cct de eclyp(i dati scientiam;ait n. Eoriz, que [ape fiunt, demonfirationes cz Jeé ti&yvt Lone dcfctlus, nep him, uod fecundum quoa quidem tales fuut, f. m per funtieclypfis atem c(t accidens cóc; et 1. Poft.his demontl rationibus de ac. «identibus commuo:bus accommodat, et declarat cond tiones in 1.lib. (signatas, quz funt demonfirationis potilsi e,Retp.ad 1.neg.alsumprum,quia vt di- ximus m 2,p. Tot traét. 1,c 3. ad ptopofi tionem per (c (ecüdi nodi prater boc o fubic&um ingrediatur definitionem prae dicati requiritur necesaria habitudo cau [a cfhc cntis mctapliyicz ad effeótum, quz (olum ctt inier (ubicctum 5 et acci- .dens proptium., Ad a.dicitur per fe con- ucnire Hj. imiediaté, non veró per fe .i, neccísarió,quod requiritur ad demófltaetionem. Ad 5.adhoc vt cuilibct nó infit, fufficit, vt per (e cópetat (ubiecto im quar 10 modoy,quatenus dator in aliquo (übiee &o caula 1otrin(cca accidentis có s, hoe aui€ nà fvfhcit,fed requiritur ilia neccf- faria babitudo ad poti(simá. deu oftratig nem, vt non coung «c lubic tam aliter fe habere, Ad 4-tolum probat. daride bis accidétibns demóttrationé propter quid, nou potilsimam;nec Ault.2.loft. oa ncs €Quditauncs adaptar illis demon(tcatigs TOC A EEUU nibus, (tibus, [ed foli illis exeplis declarat, quo pacto mediam fit cau(a maioris extremi. Dicimns z.defininanem: non habé rem aliam cau(am prioré nó poffe de dc- finito demótrari à priori, (eu effe maius extremü 1n demóflratione propter qutd i at dcfiniuonem habentem aliam caufam priorem poffe cffe maius extremum, et à priori dcinonftrari de definito per illam Cau(am, etiam vt. effentialis e& definito ; talis autem demóftratio probabiliter vi- detur cfe propcer quid non potilli an3;ita "Tat.2.Lolt.q 2. dub. 3. quem fequuntuc Auería q.2 8.(c&t. 6. et Amic.2. Poft.trac. vlcq. $.dub.1. nec aliud inédit Do& cir. fivc&é perpédatar; Prima pars probatur, uia fi carct cauía,à qua dependeat ip cte non habebit medii fafficiés, quo poffit demó(trari à priori de definito. Tales aüt definitiones (unt precipue adeguata, et vndequaq; perfe&a, que.(. datur per emncs cau(as;à quibus res pendet in elfe, € .n. omnes includat caufas, nulla remanet accipienda, qua vti poffimus pro mcdio,& (i aliqua cx illis acciperetur,cü hzc fit quoq; demonftrata in concluf. idem demonit raretur per idé . Similiter eadem tónc definitio cótinens omnes cauías cffentialcs, putà propriü genus, et proprià differentia, non poterit per aliam cau(am e(lentialé demóftrari, vt probat ibi Scotus,nà quidditas (ubiecti effet quzftio, et prz fuppof(itü (imul, et femel, cet quzftio, quia demonftrarctur in tondaf! de dcfinito, effet pre(uppofitüyquia affümeretur vt medium, faltim fecundum parté, 41 Secunda pars, q definitio aliá prio rem Lr isti tanquam caufam pli à priori demonftrari,ctiam vt cft quidditatiua definito, cft Arif, vt infra videbimus; et prob. quia illa eft demonftrabilis propolitioà priori, qua habet cau(am proximam conncxionis przdicati cum (übie&o, calis cffet ita itio, etiam vt cít cifenualis defiaito, erbo &c. Vt au! cognofcamus; quz nam tint rftz definitiones, agen in(picere ordinem caufarum inter (c ; nam in primis, quia nulla caufa adequata in (uo genere alià (apponit prio rem 1n eodem generc; aliter non cílet coe talis,fed partiaiis, ideo nulla definitio ma tecialis, v.g. poterit demontlrari per align Difp. De Danopfiatine, definitionem material£. Et quia finis dicitur prima caufa,idcirco per definitione finalem poterit demonf(trari dere definitio tàm materialis, quàm formalis, vt ex hoc, quod domus eft ordinata ad defcne dendam nos à pluuia, et tempeflaribus, optimé concludere poífumus debere ex tali determinata matcria, et fpe-iali forma confttui, quod eft probare definitiopem materialem, et formalem domus,& con(cquenter etiam vt fuountur effenria liter; et quidditariué, rá eo i pfo quà pro» batur aliquid efle materiam, vcl formam alicuius, oftenditur adhuc eiie de c(jentia iliius, quia materia, et forma funt partes eífentiales,fic de lanterna prob. quod debeat ex materia pcrípicua cótlarc ex fiae y quod eft illuminare ; et ex hoc, quod ho. mo eft ád beatitudimem ordina us, deducitut effe füb(tantiam inrclicéuslé, qua folum efl beatitodin s capax; quod przdicatum concluditur vt eifenniale homiie ni,(icut homo sin (uam e(fcntiam refpicit beatitudinem vt f. nem. Caufa cff ciés LT f efi neceffaria, determinata, et cóucris Dilis caufa alicuius prad.cati effentials of fc&us, q. (e h:bcbit vtcau(a formalis ipe fius cf diusyin tali cafu poterit cócludere definitioné formalé cffe&tus,vt quod ptoucnità principio effentialiter libero » cft indifferens intrinfecé, et e(fencialitcr »yt poffit cflc, et nó cffe, volitio prouenit à volü:ate,q eft princi pió effentialiter libetüy crgo volitio eft indifferens efTencialiter &c. in hoc fyllogi(mo maior extrem? tas cft definitio libertatis acus in genere caule formalis, medi c definitio ciuídé libettatis data per caufam cffcdiiuà Tandem quia materia, et pacto süt fibi inuic& caufe ex ditis d! p 8. Phyf. q.1. att. t. potetit dcfinitio formalis pec matcrialé demóftrari& e cóccá ; vt omne conflans ex corpore organizato contact Éc cx anima, que cft atus calis cor poris, equos cótlat ex corpore organiza o» crgo &c.& é conucrio; ité definitio materialis dcmóti rationis probatur p alicrà formas lé, qu ab alijs dicitur quo juc filialis. 43 Tanié,g; he dcmóttrationes probabiliter reduct debcát ad propier quud» non ad potiffimam, probati pot, non «n. faris coidanter faluangur conditiones m: Q .IT. De siaio. esteem. Denonfivab. tiffime in illisquia premiíTz non videntur cífe de es "nra fec&dum quod ipíumyaut faltim non omncs i(tz demontiones,& fi oppofitum velis (uftinere, nil contra no$. oholsm ^, In contrarium obijc. qp quzlibet dcfinitio poffit à priori probati, et adgquata. T quia poterit probari perreguias logi€ales.f.per definitionem definitionis, ficut cü volumus oftédere alique fyllogi(mum efc in modo, et in figura,vtimur regulis logicalibus de (yllogifmo traditis, ic Aift.2. Poft. 17. ottendit dcfinitionéternarij,g lit numerus impar primus,efíc ve ram, et quidditatiuam definitione p relogicales,& definitionem definitionis. Tumquia bec definitio, eclypfis eft priuatio luminis folaris propterobic&iofiemtertg,eít adzquacayX tamen demónflratur, vt quod priuatur lumine folari ropter obicétionem terra, eclypfatur, priuatur.&c. crgo echyp(atur. Refp.ad 1.ex Arift. a. Poft.8, vbi negat probationem illam effe veram demó(trationem, rà cít, quia 4T. logicales non fant caufa in cffendo, (ed folam rationes cognoícendi;& notificádi, quare nó procedit cx cau(is concluf. tum quia procedit ex cómunibus, nam illz cegulzcuilibet definittoni adaptari poffunt, et tandé nonoftenditur per illas definitionem de definito proprie loquendo,fed rantü. definitionem adzquatam habere codi tiones optime definitionis. Ad 2.nec illadcfioitio cít adzquata, quia deficit caufa materialis,que ett Luna,nec demooftratur de definito.f. de eclypfi,(ed de Luna,que cft fupieum, in quo recipitur cclyplis . 44 Contra z.parté opponitur 1. autho ritas LIZIO ui 2. Pott, à c,2. oftendit quodquid. (eu definitionem no potse dc. mofirarià priori de definito, et 1rali]uádo dcmonitratu: ; illam non e(Te dco:onfirauionem fed logicum syllogilinü; ide t6. Met.tcx. 1. Scot.etiam 2. Fofr.q. 5 -&x profcí[so oltendit quodquid Lormaliter non poísc demonítrari neq; à prior! . neq; à po fterio.i, at ab(olué fumptü  et materiali &er poíse à potteriori demóftraTi,À jxio rit mnc » ied aligp non. n. vnlt de6 nitioné formale poíse per materialé de moftxari, (ed et contra materialem per fotmalem,& finalé;idem docet fü tex. Met.cit.& 6. Met. q. 1.ad e princ. i . Vtadzquaté fatisfaciamus bk obie4 &ioni, diligenter indagáda eft més Ari(t. inillis tcx.& quo pacto procedit ; primà igiturin tex. 2.quarit; an def nitio, et de» monflratio (int de cadem re ; et negati refoluit ; quia demonftratio eft accidéc complexi, et affirmatiué, vel negatiué cludit, definitio eft efsentiz, incomple: nccaffirmat,aut negat,immo pro princi pio inferuit demonítrationis . Deinde à tex, 3. vía; ad 8.difputatiué quzrit,an des finitio fit demopftrabilis; et pro parte ne& gatiua arguit ;.tum quia nó cít demoftrae bilis (yllog;(mo reduplicante (.f. inquo medium alsumatur m przmi (fis cum hae reduplicatióne /7 jui »«p requiritur, vt poffit deinde concludi in quid maius extremum de minori ) nam in min. petcretur principium y quatenus medium diceretur 17 Quid de fub:cGo, cuiustamen idditas quzritur, ncc mcdium císet ig emonfirabile dc (ubie&o; tum quia negue demonftrari diuifionc, nam ifte mous difcurrendi non eft à priori, ncc necelsario illatiuus, et minor eíset probartda, quare ille fyllogifmus non cfset dema ftratio;tü quia nó cít demófirabilis per de finitioné dcfinitionis, vt oratio indicans hominé per císétialia cít. defiuitioillius y animal ronale exprimit hominé per efsen tialia, ergo &c. nà in min. petitur p'incipi,idé.n. elt e(se definitione, et expri. mcre ré per cílentialia ; cum quia nqaig oftendi per definitioné contrar!j, nà jrocederet ex zquc ignotis,& poffit dar: cit culus ; et alias rónes adducit. pro bac ray 4$ Deindc à tex. 8.incipit propriá ape rire lenient& inillo tcx. ;t'mó diírina guit dc caufa, uod quzdà elt cadé;quadam cft alia,i. quada e(tintrin(cca, quze dam cxtrinfeca, et hzc vcl eft demonitea-. bilis.i. poteft demó(trationi infecüire, && fic poterit eíse medium; quo demonfiretur quid efl feu dek;nitio, et fobdir,quod hac nó eít deu óftrauo, fed fyllogilimus topicus, fübiungit poftea alium modum, quo contingit [cire quid efl, ncmpcc ab cffc&u per (c demonitrando fi cfl, à» mul deuepiimus in cognitionem quid eff, yt omnc afirum patiens interpolitionem ferrz celypfatur, Luna patitur interpo(itionem teirz,ergo eclypíatut, quo, logiímo fcitur / ei plis et quid eit, et gn ttid; in fine deinde huius textus, k initio fequéeluti epilogat;quz dotuerat,& quod nó poffit oftedi quid eft, uando non habet caufam alià 4. extrincam,quando tamen ipfam habet, poffit dcmóftrari,fed logico syllogi(mo; addit vIterius diuifiones quafdam definitionis, et pracipué in tex. 10. ait, quod quzdam dcfinitio eft principi demonftrationis, quzdam conclafio,quzdam à demóftra: tione fola pofitione terminorá differens: et tandé in finc huiustex. concludit, M Wifeli igitur ex ditis, C" quomodo eft fius quid eft demon[lratio, &r quomoo nó eft," quorum efl C quorü non eft, 46 Ex his colligitur primo; Ari(t.quid eJ] accepi(Te, prout eft qaid complet ex pmnib. caufisintrin(ccis:2 fi hibet cau. fam cxtriníccá;po(fe demo (trari; 5 .hunc syllogi(mum appellatfé lózicum  et demonítrdtionem,quod debcr etponi comgaratiué .f. in ordine ad potiffimam de. monftrationem dicitur syilogi(mas logi. cus, fed quia eft fyllogifmus certas, cuidens,& per causá,crit demonttratio propier quid, cx quo magis confir. vltima pars noftrz conclu(. in hoc fenfu explica£i potcít in 6. Mct. Nec aliad voluit Sco. afscrere,(amptit.n. quodquid cfl;redupliCatiue .1, vt perfe&é explicat quiddicaté fei [fecundum omnia przdícata e[sentialia, et hoc pado negat. pofsc probati à priori per alias caufas intrin(ccas, et demon(tratione potiffima;in qua;in ju't,sé i cít (appolitum, et medium, Vetü ett ibi Scot. potius recitare. feot. Expotitoris, quam fuppre(so nomine authoris ibi innuit, quam propriam mentem dectarate, vnde nezar mateciam císe caufam for-, X conleqoenter quo 1qtid tormale Toti: de.nontt;ari pet. quo4quid matcziale; et tainen potius oppolitum eft vegum, vt cum codem Sco. ofteadimus difpar.5.Dhyf.3.3.aft,2. et 5. eodein mods exponi poceft in Mer. cir. Secundo ad idem atg. ratione. Tam qiiia petercur principium, dad m m.a9. ri medium debcrei dé (u3is&o pradicani inquid, noa.a. quod [uid efl pot pet ihiDifp. DeDemorfain, 5 qüaritur in cóclu(. peteretur ét principii. in maiori,quia maius extremü icare1 tur de medio inquid, et tüc vt fit vera pre dicatio»medium debet supponere pro sabicóto cócl.& fic maior nó differret à c6cluf.quz ró eft Arift. Tü2. predicarüin. cócluf.demóftratiua debet efsc accidens ex. Poft.c.1. ergo nequit efse definitio. Tum 3.dcfinitio hon poteft predicari,ni« fi de dcfinito;at (i demon(ttraretur, deberet de medio praedicari. Tü 4. omnis des finitio immediate cópetit definito, ma« xime fi datur per cau(as intrinfecas, crgo. quzlibet e(t indemonftrabilis; Tandésequitur hanc demon t rationem, per quam scitur sabítantia, nobiliorem cfse potiffima, perquam (citur accidens . cot 47 Re(p.neg.(eq.a0n.n.in mia. peti tur principium;quia nó eft eadem d. finistio,qu£ cft medium, et quae concludi n€q.1n tmaio.nam ih maiori medium ponit pco (ubie&o diltincké cognito, feu pro dcfinitioae ipiius, in conclutione ves to fubie&am fwpponit pro secontusé ca gnito, (icut vniuersaliter definitio, et definitam differunt,non .n.sunt termini sy« nonimi,& hzc differcacia suflicit, vt (nc diftin&icerimint, et nc principium petatur, vt diximus disp. 1.q.4. art.2.. nec aus thoritas Acilt. vrget, nan ibi disputatiué loquitur, vt i pscaict se declárat. Ad a. ibi eft setmo de demon (ratione potillima, i0 qua $cipet paíTio eft maius exccemü ; Ad 5 .neg.alfumptum, nam vna dcfinitio póx de alcera dici, vc syllogismus conttis €x veris, primis; et rimaediatcs,Xc. eft tas Ciens scire. Ad 4. aísuinptum eft veram in eodcm genere ; vt dcfiaitio materialis eft immediaca in gencee macerialis caus. y vel vt att Doctor hi, quatlibec eft iame« diata imme atioaesabiccti, quia inter ipsa et definicd acdhil mediat, cui peius conueniat d-fini'to ; nontamen qualibet cíl iimnnediataiaynediatione causa. Ad $. jua mu S ex to capite po(fic pee fectior dci demonitratio conciudens de iri is nna concludés pa(Tionem 3 tainetr óbiccu n sciencig ett conclutio "tà pciaciprjs depeadens; hinc quia prim. eipià potilfing nata sunt gigaere certioa en, Qu «fr. 1I. De premiffs Damnfirationis.tAtyt.III. 912, r&, et magis neceísariá notitiam, d principia demóftrationis propter quid, idcit«o abíolut illa erit demonftratio pori ffi ma. quz facit fcire pa(fionem De pramiffis Demonflvationis. T premiffas Demóltrationis declaremus, ipfarü códitiones etüt expendendz. LIZIO 1. Poft. c.2. quafdam conditiones aísignat pra mi(larum, quaf- dam veró cap.4. et pracipué locutus eft de demonftratione propter quid ; condi- tiones funt ifte, vt fint verz  primg, et immediata,priores,notiores, cauíz con- clufiohis, propriz, neceffariz, de omni ; per fe, de przdicato vniuerfali, fecundum quàd ipfum, et primo;de quibus multa di- ximus 2. p.Intt. tra&. 1. idcircó quz fatis ibi expohita fuerunt; bic precermittemus; fic fe habet prima conditio, quod fint ve t2; Íccundatamen conditio cxa&iüs erit .. ámueftiganda;quapropter in duos arc. bác gítioné diutdemus, ia primo agemus depinipia et immediatione pribmiffarum, in 2. de ceeteris conditionibus. Sed prius interim corrigendus e(t patentiffi- mus error Ouuied.cotrou. 10. Lóg. punc. 4,n.6.vbi aitopus non cííe demonflrationem conílare (emper propofitionibus, y funt pet fe, vt patet; inquit, in emonítrationc: Omne progreífiuam cft viuens,omnis homo eft progre(fiuus, crgo omnis homo cft viuens, in qua minor non przdicatur per fe de (ubic&o ; quia progtrcffiuü non eft propta paffio homi- nis, ed animalis. Profe&o inhoc puncto omninó hallucinatur Ouuied. nam Arift. 1 .Poft.cap. 4. diferté docet períciratem elic q neccísitatis gtadum, qui re- periti debet. in propotitionibus demonftrationem inttantibus, adcoquod fi propofico non fit in aliquo dicendi mode ex quatuor,quos ibi afsignat, fit prot(us inc- pta onítrationeimn. cóltitaendam, vt fatis probatum eft 2 part. Inft. tract. 1. et in demonflrarione, quam Ouuicd. ad. ducit; falfum eft illam minorem non effe propofiuionem per (e, et przdicacum eius ncn per fe de fübie&o piadicari .f. progrc(siuum de homineynam pcr primá rc- fitio per (e nota;qug difficultas re vera fab dccem pun antepredicamenralé quicquid pes € predicatur, de fuperiori » de inferiori Le. neceffe eft pradicari, vndé (i pro- greíliuum de anim,li przdicatur. per fe, vt cius adzquata paífio, etiam de homi nc per (c praedicati debet, licet nó primàg et adzquaté,íeü (ecandum quod ipfum; itaq; hoc exéplum minime probat i inorem non eí(Ie propofitionem per f ed probat tantüm non efle f. um d» ipíum; qui erat v timus gradus nece(fitas. tis in propoficionibus loc.cit.ab Arift. a fignatus, neq; cum gradu períeitatis corte fundi debet, licez enim omnis propofitio fecundum quod ipfum fit quoq; per fe, nó ramcn € contrà, narm dati poteft pro- pofitio, qua fit per fe, licet non fecandà quod ips, et talis cft omnis propofitio s inqua paífio (uperioris praedicatur de in- teriori . Explicatur primitas, € immediatig pramifjarum ywbi de propofitione períemota.  Vpponimus cx 2. pini RN E S primitatem,& immediationem nó ef- fe duas códitioncs preemiffarum, (ed vná, et nilaliud fignificare 3 przmiífas de- bcre cífe indemonftrabiles per aliud me- à CUATRO E mis | Mee &ter qp (ipfis cá&nofcarur, vnde pec. (eoo dci ét; hinc orta eft celebris illa difficultas intet veteres tá Scoti(tas, Thomiftas,tü Nominalcs,quid fit nomine, vt Recétiores. eb ietdan pria ia B RERNN crit rius. fit propofie am nota in Bacxh Scoti, deinde. uo hzc conditio competat pre. ae oy pd. im X t cc 49 Circa primam parté difficult. not, ex Lich. 1.d.2.3.2. qp in propofitione per fc notaly per fe nó lumitur, vt diftinguie tur cotra per accidens,quafi quod cffe no tü dicatur de aliqua jppofitione in aliquo modo dicendi e, (ed vt diftingunur contra per aliud  itaut illa fi propofito per fe mota, qua non habct evidéuam ab alio; hinc defimtur à Sco. 1.d.2.q.2. A t8 clle, qua cx terminis proprijsy. qui. [ung XXX 4 alialiquid eiusyvt funt es, babét cuidenté yeritatem;ex quo dcducitug non excludi cognitionem terminorü quia inquit Do&or, impoísibile eft, aliquá propofitioné nofci terminis illius ignoratis, nà fe&unda operatio intelle&us prarfupponit primá,vndé dicebat Arift. 1. Foft.6. prin€i, ia cognofcimus,inquantü terminos co gno'cimus; et multà minus excludi debet étía intelle&ma pet ly pus quía notitia nece(larió efl ab intcllc&u; quare qp excluditur,cft omne aliud, per quod tanquiam per mediü moucatur intelle&us ad €liciendum affenfum in propofitioné illá; fed ttatim ac apprehendit terminos illius htionis, vi talis apprchenfionis cognofcat euidéter cónexioné inter illos, et idcirco ait habere euidentià ex terminis proprijs;addit,» funt eius,.i.quando cócipiuntur in co fenfa,in quo ponuntur in' &egrare propofirioné illam ; nam termini poflunt diuetfimodé eandé rem fignifica£c. f.copfusé, vel diftin&?, vt (unt dcfini. to,& dcfinitum,definitio.n.diflin&é Gificat qp definit cófuse repra(entat cx diis &is difp.1.q«4-art.2.vult erge Doctor, 2 fit propofitio per fe-noxa, cui affent intelletus vi apprchéfionis terminorü ipfius cognito co modo, quo propofi£ioncm cópo itaüt (i terminus cofusé zcpraentat, ex cognitione confuía iphus enoucatar intelle ad, áffeníum, vc ia pw eroi: Doe rs totum eft n L4 e, li i ] ex cognitione inta eliciat iudicium ; non autcm erit fitio per fe notayfi ex cermino conuse sigmficantc conflatct,ramen vt afsctitet intellectus, effet neceffe,g diftin&e conciperet fignificatum illius termini; vt: ptzdicatiá cuidenter concipiatur coouenire (ubic&to cx cognitione diftinGa écfinitionis, non (officeret aotem cognitio confufa definiti, propofito, in qua przdicatum diceretur de definito, nó Het per (c nota;quia indigeret, vt euiden ter petciperetur,alio termino.f.definitionc;qui non effet terminus ipfius, cum fit diuerfus à definito,ex diGis difj.cit. contra AQUINO (si veda), e(fct4; per aliud nota . $0 Hinc nó re&é Fofnan.afierit in séc, Dot requiri ad projotitioné pct fe noVÀ, vi [emper ex coguittonc dittuidia tctDif. XIII. De Demenftratione; 5. mínorü dcbeat moueri: intelle&usad affeníum propofitionis; itaut nulla tit pofitio pet fe nota, qua ex terminis cóft sé fignifi cantibus conftet. Hoc.n.eft contra ipíum Scot.cit. et córra Scotiftas feré oés,vt Lich. Tat.Barg.Fabrum, Sti tinch. Vulpes, et alios, claté.n. DoGor ibi ait propofitioné illam effe pet fe nota, (i ex cognitione confuía terminorü ftatimcui« denter apparcat illor( c manév s de quód diftindté cognofcantur ;imó [ubdir  quód propofitio,quz eft fe nota terminis confusé conceptis, eft é períe nota ter« minis diílinQté cognitis,nó tamen é cone ttà necefíum cft propo(itionem pet se notam,terminis dillindte perceptis;effe tale, fi confuse accipiantur.Hzc tamen doris na clarior apparebit, ft dubia, et obicétips ncs adueríariorum diffoluerimus. Primó igitur dubitari poteft ex Caiet. dicente, quód cum prima paísio pradicae tur de definito, quamuisilla. io poísit per definitioné probari ; erit. pet fe nota;faltim fecundum fe, licét non quó ad nos;quia definitio,& definitum, i uamui$ quoad nos differant, non tamé ceundüm rem. Attamen hzc opinio.ex plo(a manct e& di&is difp. cit. vbi oftendimus definitionem, et dcfinitü nó diff:rre folum rationc ratiocinante (ed ex. fündamcnto in re, et pet coníequens nec fccundum rem erit pcr íe nota y fed demopftrabilis demonflratione potiffima que cft à priori,& per caufam, nóquidc in cognoícendo tantum, fed etiam in e((endoscrgo nonfolum quoad nos erit dc móltrabilis,(cd ctiam in fe (pc&araynan ordo cauíz in cífendo non attenditur folam pencs noftrum'concipiédi modum; vt cft ordo cau(z in endo,quiin -demonftratione à pofteriori reperitur verum etiam in rebus ipfius; vade prinete immediata dicuntur indemonflrabiia (ccundum rem, et à prioriquamuts à pofteriori, et quoad nos ficétur» ergo quzlibct propofitioà priori demonflrabilis erit (ecundü rem demóitrab;lise S1 Secüdo dubitari poteft ex. Mayrcoquia dàuur. mult propotiiiones indemontirabiles,& contequcnter per fc no" tz; et tamcn non ex appreheniione. tere minorumyvt (unt propoficiones cogat :Q.1LesDepnpifitionper fewua.od.]. -sper fenfum vc nix eft alba, ignis eft cali: dus;Sed teíp.faciliter has propofiuones " proprié nec cíicindemonftrabiles, quia vcré inniue datur cauía per (e alb«dinis, et in igne caufa caloris, pcr quam dcrmoftratione propter. wd luo modo poterit calor de igne, « albedo dc niuc dcmon/ffraci ; ncc iflas propobtiones cí!e per fc 'motas;quia non ex apprchentione terminorum cognofcuntur, (cd cognitione (ca ficiua; et cxperimentali, et confequenter: peraliud, nonper fe; vnde communiter ut propofitionem aliquam contia' gentem eflc per fc moram, quia ex cognitione terminorum non percipitur ipío 'tü cónexio, fcd per aliud extrinfecü: nifi "velimus diccre e(fe per (e notas,quatenus ^o "primoà (entibus percipiuntur, vt iofra. . Tertio dubitatur ctrca diuifioné pro; pofitionig per fe notz, nà Thowitla ipsam diuidüt in propofitionem pcr fe no-tam,& per fe nofcibilem;vclin propofitionem per (cnoram in fe ; et notam no» bisgnotain fe eft, quz nullum habct mcdium; quo polit probari conexio termi morum,tamen à nobis non cognofcitur e nifi per aliquod mediü cxtrinfccum;nota nobis '& in (c eft, cum nos apprchendimus conntxionem illam vi terminorum.g dupléx;vel.n; eft nota omsibus tàm in (ipientibus; :quàm fapientiE "bus; vel fapiétibus folü, qua pacto Boct. ánliebdom. diuiit cómnné animi conce. | gtis&c Acif. x. Top,c. 5:diu'tic problema. $i Iftz diufiones nó approbantur à Sco.cit.ná prima nó cft bona diuifio,0g " ex membris omninà diftin&tis conftarc 'debet, cadem autem propotitio dici poterit per fe nota,cum cft actu cogoitas et pet fe nofcibilis, cum a&u non cognolcitur, qug cognitio accidit propofittoni Sccunda vetó; vt ibi explicatur, nec va. let, quia propofitionon folum tormalis, fed ét obiecta, vt propofitio eft, dicic ordine ad intelleciósergo hi ternum,cx buscóttar,no funt apt: ad caufandürafse sü,non erit per fe noca in (e$ quaproprec ois propofitio in (c nota pet (c erit et no ta nobis,feu poft;bilisà nobis coguolci fi termini cóciperétur; acl) nosc ognitis terminis nó cognoícimur eu:déetcr cónex:on€, figni cuidens no(ufficcre cogut« tionem illam,quam babemus de illis ter minis, (cd requiri cognitione pertectior6 d eric diftincta, illaiaüt etit cófu(a, et có(cquéter propolitioné illà ex fe no cíic' perfeDone Món: i rit noriuá alterius propolitionisex vermit ni$d; (tincté fignificantibus coftáce, fi» cut.n.tecminus confuse: significas eft di ueríus à dittincté ijgnificate candérem y ita propoficioncs ex illis compoti e Nec c(t cade ro dc coi concepiu,& problema-: teni ifia nO dic ür,nitr propoficioncs proa babilcs,d nó ex terminis immed:até poi plütor,fed ex motiuis et rónib? probabili bus, ende re&:. qdà süt not« oibus, dà fapiéübus try prout magis,vel midus Cóuincüt róncs:at propdfiuo p fe ngta dicitut talis c apprehélione terminorü, 8c I tàa fapié! esq infipientes,yt cognocant illà;nccctlarie apprchédere debent: terminos, qui-ftatim caufant aijenfum, fequituromnem. propofitionem pcr. (e: notà elfe tàié (ap tibus,& ipli piencibus; | ld entiores INcotherici, vt A « uet(a, &:Ruuios hanc. diuitionem alice: explicant; .f. quód rra rt per fe no.: ta in fe;eft; qua conttat teriimis notioribus natura ; per (c nota nobis; quz ex: terminis nobis notioribus omar $i et dicti. coincidere: cdm diu:üone illi: LIZIO .dc notiéribüs nataray& nóbis tra dita 1.i^oft, ac8 P hy.cir Sed quáuis: recte diuidat Ariinotiora nobis; et natu ra; quia quzdam ordine natutg prius ma« ta funt concipisquedam veroordine do&rinz d:cuntur nociora nobis, quia facilus percipiuntur, et íuacfenfibiiora ex: di&t.s difp.1.q.6. tamcnin c goreloquen do propofitio per fe notanun poteft cÓftarc ex netioribus nobis, quiay vt contt4. Mayr. dix:mus;non funt apti ad caufandum aticnfum cx propr:js rationibus, gouus ex cognitione (enuiiciua » et cxpes turcntali inteilectus afienut, vt in hàc nix cft alba. d toph Aduerfari] re(puüt. à rónc propeütionis p (e pora lcet des indc 1lià admruát. ; hae latis de pro; ofitione per fe nota, vide Fabr. theor.7. &^ 1: fent. d. 14. ci 1. et alios Scoriftas cit. 3 Circa à crà qugiiti partem;an pre mif[z ácnionttiraucn:s d cbeant efe 1m« mediatg, loquendo ac acmonftrecione po: ITE. 9030 propter quid, eft vna opinio, quod amba pramiffa: debeant e(se immediatz,& indemonftrabiles, non folum virtualiter, fcd ctiam formaliter, demonftratio veró ex folum virtualiter immediats fic demo flratio quía . Alia eft opinio, quód (ufficiat ad demonítrationé pa quid y cx virtualiter immediatis conftare,dummo do dcmon(lrans fciat refoluere principia virtualiter immediata in formaliter indemonftrabiliajita docet Do&or 1.Polt.q. 11. in fin. quamuis non (e declaret ex: preísé, an prima demonftratio fit propter quid, vcl quia . Rcs eft facilis eie ji primó .n. certum eft ad demonítrauionem poti(simá requig quod conítet ex formaliter im. mediatis, et per fe notis, cü.n. inbac dcmonstratione cócludatur paísio dc (ubie&o per definitionem fübie&i ex di&is q. przccd.iam ràm maior, quà minor erunt immediata, in maior. namq; pafsio dici tur dc defioiwone, et in min. definitio de definito, quz pradicara immediaté conuenignt proprijs fübie&tis. Tam quia habere liec principia dicit perfe&ionem .f. independentiam, ergo huic demonftrationi competer, At loquendo de demonflratiónc propter quid, in comuni vtraq; Opinio cít probabilis; prima videtor habere fundamentum in LIZIO.nam 1. Poft, C.2. probans hanc códirioné principiorü ait ex primis autem indemonflrabilibus, quoniam non fciet non babens demó(lvationem ip[orumyfcire.n. quorum demonfiratic cfl, non [ecundum accidens babere demonflrationem efi, quibusverbis videtur innuere principia nó per accidés fciri debere;hoc eft non per aliud, (ed (cipfis,& tex. 30. docet (ubaltetnatam ícié-,, uam demonftrare quia ex hoc ; quod pet . principia folü virtualiter immediata pro" &edit, vt explicuimus dif». przced.q. 4« att.2. ad 1. princ. quo feníu declarauimus definitionem demouftcationis traditá ab LIZIO 1. Top.(üpra q. 1. art.1. in fin.& 2, » In(t.trac. 1.6.4. Secüda veró opinio e(t is probabilis,habetq;(ugm fundamentí) in Atitt. nà in fine cap. 2. docct aut omnia, aut quzdà pri ncipia mclius cognoci cóclufione, quia.f.quzdà dantur, quz de.déta&u non cócurrerét. Dubiüigitur Difp. De Demonfiratüna j^ fio& talia erunt principia virtualiter iazmediata, nec obícucé colligitur ex verbis cit.pro altera opin. dum ait non [ciet nom babens demonflrationem ipforum i... principia erunt mediata, oportet de ipfis habcre demonfttrationem, aliter nulla effct fcientia; quà opinionévt mag s Scoricà, et ccm fecuti tamus 2. p.Inft; tra&. 1. € 4.iixtà quà dici deberet definiuonem traditam 1. Top. nó cíle demonitrationis in cómunifed propter quid fold vc innai« mus fupraq 1.att.2ad 1. priac. fimiliter fcientiam fubalternam vt fic nomdemonftraresquia, (ed propter quid, quod etiam tetigimus di(p.praced.q.4.art.2. refpondendo ad 1. princ. in fine ; inillis .n. fentenuis. in quibusnon adíant rationes cóuincentes, non dcbemus determinat alteram : partem fequi . e : $ ubium tamen clie. j,an prim. dpi refolutio debeat i víqrad prima principia vniuer(alifsima., vt síít prine cipia mietaphy ficalia quae p polus folent, itant demonftrans non (9reíolucte (uas eui hadas vfq; incipia propria indeterminato inne, Br immedíata, fed etiam v(que ad ima,& noti(sima, an verà fi ccaer e principia pr » et determinata. E t quidem quód neceffarió babens demonftrationem ex principis virtualiter immediatis, debeat habere notitiam tincipiorum formaliter ymmediatorum, quibus illa eflentialiter dependent, iam fuse oftédimus diíp.preced.q.4.art.2. T uia in cau fis eísétialiter fi natis; iri» Hos nO operatur, nifi a&u cócurrat (üpetiorg ergo principia virtualiter 1 ia tà Honemom cau(are (ci&tificá cóclufioné, fi principia formaliter immediata,à quibus in hac caufationc eísétialiter cp de ptimis, et vniucr(ali(simis principijs » ná &gid. Vcn.intext. 19. et alij át. Oppolitum tamen ett verius, nam ct fü formaliter ignoraret aliqui ilia principia, poffet adhuc habere demonttrationé peculiaris conclaf. fi propria, et immediata principia ilius cognotecrct« Tum quia vnica, vel alim pauciisimge eíscnt demontiraciones pocilsima, tot .f. quot cffcnt ilta vniucríali(sima principia Ma 9. De promifis Demonfiratianis. Aet. 1. 933 emnia alia ab iftis dependent, ergo non polfent conítituere demonftrationé potifsimà, de cuius ratione eft habere principia indcpendentia quó ad caufationem concluf. Tü quianec conclufio,nec prin. cipia peculiaris demonftrationis quà ad cognof(ci pendent cx illis. Dices dignitatem efTe vnü ex przitis antcnftratione "pm. 1. Tü quia explicanstex. $. qua fint principia Das: tomg viae vcio diuidit in dignitates et pofit:oncs . ergo vtrag; cognofci debent ante demóflrationem. Tandemquia veritas omnium prin€ipiotü pendet à veritate d'ignitatuch,ergo ad quamlibet demonftrationé cócurt te debet ét vniuer(ali(sima pricipia. Refp. quidam per dignitatemibi exponunt prin M propria, et immediata, vt diximus 5. p. Inft.traét. 1. c. 1.61 veró intelli gáturvniuer(ali(sima principia ; vcl cítíermo de precognitis ante omnem (cientiam,vél (i de peculiati demonf(tratione loquatur Precognofc debent nó formaliter,fed haitualiter,vt f. nà ad(ic rodea oppofita inintelle&u ; vel ti adhuc formalis cogeitio ipforü praexigatur ad demoaftrationom, hoc crit, noa quia requicantur ad cauíandam conclufionem fed rantü quia fià proteruo negarentur. propria princi. pia, nonnifi per iila vniucríaliisima proba rentur demóftrationc ducente ad impo(fibile; tum quia éc in proprijs principijs includuntur contraGa, nam fi verum ceít quodlibet aut effeyaut non e(Je,verü quoque erit homine vcl efse, vel non c(seanitnal rationale, et eonfequenter,li quis fcit hominem eísc rationaleim (sc vecà, (cit quoq; oppofitü císe £ilfum,& hoc ettyg» ali. ui dicüt principia vaiucríalifsuma includi virtualiter in qualibet demoníttationc. Ad 1.ibi loquur de dignitate lac6, vt dicit principia cuiuslibet (cienue, in qua dantur proprie dignitates, vt eitloCatus ccxt.a $» vcl l»quaur dedemonttrationibus a4: hcioacicis quarum mola ex talibus prac. Js integrantur: veltandé qe dignitages. Ingredruntur quamlibet emonitcauiogem contra&tz. pcr terininos (peciuics; Ad 3 .parec ex dictis. $6 Hiac vmnediacioné hacu(; expli€1tam congcnite. dixigus demonitcauo nià priori, et per caufam ; cceterum fide. demonftratione quia, et ab cffc&u loqui velimus, ipfa quoq; debet habere fua immediata principia, quibus coguitis quic« tatür in,nec vltra editur inquirendo in tali ordine cognitionis, al;ter vcl daretur proceffus in inünitum; vel có clu(io nó cflet (cientifica; hzc aüc imme diatio nó e(t eiufdé ronis cum przcedéti, ná que conuenit demon(trationi à priori dcbet reperiri in principijs (e ipfis cuiden tibus, et nó per alia priora; at immediatio f£equifia ad demóftrationem à pofteriori dcbet ineffe in principijs euidétibus nó p alia principia in ordine cognitionis à pgfteriori;aliter nó effent immediata, et talis eft immediatio illar propofitionü, q à cognitione sé (itiua dependet;à fenfibus n. omnis noftra cognitio origine ducit» uz propofitiones, quàuis fint mediata, et demóftcibiles à priori,funt t à poítcriori indemóftrabiles, vt cü Sco.in 1.d.3q«4. E diximus fupra q. 1.art.2.ad 2.& (i A de (enía Thomiftg intelligüt propofitioné per fenotam quo ad nos, por admi ti ipforam opinio, vt fupra oftendimus, AJMAETIGVLYVS. IL Cater£ conditiones dilucidantur ^ $7 Értia cólitio eft, quód (int prio-, "ES rts,qua Senn i5 ec ad conciuuone:, nà aliquid dicitur primum ps nega:toné priocis,dicitur prius per ha itadinein ad pofterius, vade aliqua propolicio eit priina, quia nà habet aliá prio rem, non ob i] tamen erit prior rcí(pectu alicaius cóclufionis, vt notat Sco. 1.Poft, q-1. Ac Omme totum ej] maius. [id para te, dicitur prima, non c(t ramen prior refpe& huius coaclaf, ois homo e(tcifibilis,quia non dicit habitudiné ad illam táquam ad (uum pofterius. Dicuntur etiam praemii priores, quia cum caufent cons cluiioné, przcedunt ipíam ex d,&is difp. 11404..jü2 conditio uic explicata conucnit etiá pramilTis demoaftrationts quia nam itlz quoq; dicuntur cauíz concluf, in cognolcendo. LIZIO autem intelligit dc prioritate cauíz ctiam in eíIcodo, quo pacto folum premiflis demon(irationis propter qu id; conucuiz. Quac632 oS Difp X ETT. De Deiopfiratidie . "Qyiuartáconditio eft, quàd fint notiores, occafione hu'us oritur dubii; an pre mifit debeat effe notiotes natura,vel no bis;folet.n.diitingui, quód aliquid cft no "tius natarasquia in fe cft perfectas, et independens, et confequétet prius; aliquid «ft notius nobis, quod .f. facilius coghofcitur à nobis;quia propinquius cftfenfibus,vel áliqua'alia €aufa citcaqnamdivifionem dequa vide d. s. Met;q Siart:z«(t nor.cp quis Acift.r. Poft. 5. dicat rion eile cade notanobis,& natura, tf hocafécrit, quia plerüg;id accidiz,verü poteft iucnire,yt quod eit notius natura ficetiá rotios nobis cam .f, facilius cognofcitur  «au(a, 4] cffc&tus, et e(t de Sole refpectu anflsétiarü. CU igitur pmiflie dicüturdotiores, quia loquitur Ari(t.de demoftratione propter quid, qua cx caufis proce«lit, intcll.gi debet denotioribus natara » "€] quá doq ;süc notiora vobis ; demóttrax10 aüt qriaycü Lolü proccdit ab cffe&u ; xft es notioribuscobis ad notiora natura. ' $8 Rurfus aduertédü, quod pramiff per hinc conditionem dicuntur: notiores concluliode:i.magis& perfe&ius nor quz maior perfectio tripliciter pot contingerc,vel.in cerütadine, v3] ifícuidentia,vcl ingraduum inten(ione ; certitudo «t fima adhafio intellectus oppofita o "formidmi jemdétia cft claritas im cognoXcendo oppotita obfcuritat!, graduum in tenlio cft duplex propria, feu gradual, quz atteriditut penes plurcs ecadus ciuf^dcm'rónis.pecifice, vtalbum vt tria cft intenius albo vc verüs vcl c(t impropria ; (cu lubttantialis, quz fumstur i ordine ad plurcs gradus (pecificos ; quo pacto Angclas dicitürimmaterialior anima rationali, vt notant Con:m. ex Tar. bic. Dubium igitor eft an przmila quà -ad hac cria Gnt noriores conclu(one  ; upponimus aüc cum cómuni ràm certi4udinem,quàm cuideniram. füfcipere ma gis,& miaus,patet dc cecasadinc,qua cü "dicat firmam adhz tionem iaiclleétas cü «xclutione totali tormidinis,potcrit intel as magis, vel minus ficaxiter adhereze, ficat magis, vel arünoc poteft effe imosnurabilitàs obici. propter plures, vel 3pauxiores caulas immutabilitatis, et magin d minus neceüatiz pofignt efie ratióncs cflentiendi;cumquo magis,veFmi nus ftat totalis exdlufio lormidinisde op pofito; vt Angelus cft altero immateriá« fior, quamuis vterq. excladat omné mas tctiam,& amot eft magis, vcl minus in« iten fas,licet totaliter careat odio «Idem. multo magis patet de euideatia, nam idé obicétum poteft magis, vel minus claté videri j itemrecolenda funt quz diximus devetitate dif p.10: 7490; finc. Hurt.diíp. 1 t. Log.fec.5 . Ouuied. có trou. 10, negát pra miffas effe magis cere tas; et euidétes conclu(ionc. A rriag.difp. 16.Log.fec.3. quem hic feq. Ponc.quáai adntittat quamlibet przmiffam polfc.effe Certiorcm,& cuidentiorem concla(ioney iiie effc eaidentioréjnedat ramen ambas effe certiores. Alij apud Ruuium concedunt immediatas przemiffas efTe cet tiores,& cuidentiores,nó mediatas. Cóis opinio cü Sco. q.11. et 13; Poft.admittit przmiffas fimul,vcl fcorfim acceptas oo tiorcs e(Te in his ttibus ip(a cócl. ita rece tiores oés, quos longum effet recenfere $9 Dicendum sgitur,praemi(sas fimul vel üngillatim captas eísecertiores, eute deoiiáres,& perfc&iores m ge Von fico ipía cócluüone; lo uimuc atit de có clufione,quaccnus conclufio eítnó quatenus propotitio,.i. vt e(t deducta ex pr cipijs, et ad tertiam (pectat operatione Q 10d (int certiores probat LIZIO ccicicudo concl. caufacur,& cft propier certitadiné premilsarumsergo maror cercitudo przmifsar(t, antecprob. quia certitudo propohtionis prouenit ex veritate obiecti ;& ncccfitate,at veritas S6 neccffivas conclut. eft,& caulatur à verte tarc,& mecc(litate premilsarumyconfeq. patet ex illo axiomate Propter quod vni quodq.tale, C iliud ragisy]uod efse ve» rum aliquibus conditionibus ob(cruatis oftendimus z;p.In(t.trac: 1.c. 4.qua: conditiones adfuntin prafénti.  vcintuc patebistum quia quod cx fe eft raleypertcétius habet formam, quam quod pcr ali ud elt talc, quia illud immedianius, hoe n.ediatius;qua ró de quibuícüq. pramnif. fis concludit libet coftderaus. Refp.Hurt.quem fequitur Ouuied.cis axioma illud folum valere io cau(a finali tefpeétu mediorum, no 1n alijs a -fion idco ignis cfl calidior aqua ; quia ex fec cali, 5 aqua veró ab ignc, fcd quia nulla qualitas aque operatur intensé, ac ipfa cft; ad aliam probar.ait valere de, » agentibus per gradus intcn(ionis, non dc ' agentibus, vt dant efle (ubtlancialiter, (ic (0 7 potett efie, quod premit (int certiores - €etticud:ne graduali, noo vcró. fub&tin- ' tiali; et adducit mnftantias,qua (olcnc af- fertr coniraillud axioma. Sed verum effe axioma illud non folam. $nfinc,& medijs, verüm ctia in alijs cau- o 7 fisibioftendimus, et praccipué ex cócef- fis arguitur,nzm 1dco plusamator finis, - quàm mcdia, quia boniias finis mouet vo  Juntarem Contain pc - fedaffen- fus pra mifiarü n.ouct imelle&ü ad affensum cócluiionis, crgo magis affencitur in- tellcétus praemaffis,& firmius,quàm con- - clufioni, patet conícq. quia 6 finis;quia | €lt caula motiua,magis amatur,ctià pre- 'mifie,cum fint caufa motiug, magis crüt «crig, Quodaddit de alijs caufis ; primó "ef dabis an qualitas poflit producere ef- - fe&ü fibi e'qualem,de quo in lib. de Gcn. Deinde hoc adnifl o,deducitur veritas il- 'Jius axiomatis, nam poffctalia reddi ra- tio,cur qualitas non producat cffectü z- qualem, nifi quia qualitas eít talis (cipía, -etic&tus veró babet entitatem, abilla, et CÓfcquenict dcficere aliquo modo debet. - Tandcm fi axioma illud valet de agétibus rh gradus intentionem, valere dcbct de "agétbus, vt dant ctie fübflantialequando Sut caulz zquiuoca, nam li praetuifize süc &citiorcscertitudine gradgali, multó mageeeioner fübtlàialihzc.p.(ccundü AHuit.fequitur fubftantia a&Gus;fcd (ubílà- tiaa&tus prz miliarum cft, petfe&ior actu conci. quia huius eft caufa zquiuoca;quz "sCpcr eftiuo cffc&u perfectior, crgo «c. "quod fint przaiiz cauts zquinocz, pater,quia vcl prai(lz lunt immediaia, et "fic cognoicuocut habitu intelleétus, qui fpceie aifrguitur ab habitu conclu(. cíi- ?que efenuialicer perfcctior;ti lunt mcdiaur, cornofcuniur bapiur [cientiz (pecie | t; men diltincto ab habituconcl.fed quo- | niam habitus: conc]. ab ilio dependet, dc- bcmusin iio arguere maioié pcucétio- xé,quàmin ;fto,quiá pluribus dependet. co Hancioncm decaufis uotis AC- Queft.1H. De premifsis Domonfirat: &rt.II.. 955 riag.cit. ait cGcludere ad hominem có:ra Hutt. nó abíoluté, quia inquiz, non id: o media minus amantur quia propter fiuc appetuntur, nam Deus amat juftum pro- pter gratiam, nó tamé magis diligit gra- tiam, quam inftgm, fed quia media non haben: bonitatem d:gnam amorc fic inten(à; at obicitum concluf. hibet. capa- citatem tctminandi tàm certü affenfum, ficut premilTarum obic&um; et fic vniuerfaliter videtut iliad axioma negate. Scd ex ij(dem principijs rcfellitur- hzc teíponíio, nam obie&um conclutionis,, cum babeat incdiatam veritatem,& nc- ccffitatem, non erit capax tante certiu- dinis, ficut obieé&tum przmiflarum, quod immediatam cótinet veritatem, et nccef- fitatem indcpendentem, hzc .n. deca dentia in concluGone arguit ininorcin ca pacitatem cettitudinisficut in medijs dependentia ad fnemargu't. miporcin ca- acitatem amoris, € minorem bon:ta:e, um quia fiquis diligeret Petrum, quia cít filius Pauli, quamuis Petrus (it eioídé bonitatis cum Paulo;attamé quia motiuü amoris cft relatio ad Paulum, quia .f. cít aliquid Pauli, remiífior ctit amor Fctri, quàm Pauli; quia intcllcétus ideo atsc. tit conclufioni, quia cft aliquid przmit- farum, minus afientire debebit coclulio,- ni, qoàm przmilTis. Exemplum de $tàt;a non cft ad propolitum; quia gratia nó c(t cauía amoris Dci erga iutltuim, fed potius fe habet vt. cffe&us, in quaniii Dcus oc- dinauit hominem; uftum habitu füperna- tural! gratie condecorare, aon .n. gratia iuttificat hominem ex fuinaiura,fed cx ordinatione diuina, vt docent Scouflz . Accedit principaliter, quod euidentia ctt cauía certitudinis natucalis,non quad ht adzquata, nam datur certitudo (ine cu; - dentia, (ed inadzquata, itaut quindoad- cit, concutrit ad caufandam ccrcitudné, nà ficmius adhzremus ij$, qua videmus, quam qua non videmus, lhcut facilius itta ncgaremus, quam ilia » (ed premiiize (unt eutdenriorcs conclulione, vt conccdic Ar riga,-& mox ptobabumus » crgo func cuam ccraorcs, Sccundo q, fint euidcnt ores; Prob. ijídem ratiombus, quia ouinem clirita ix cuidéuià coaclufio recipit à premullis, Mdb 934 Tum quia przzmiflz babent perfc&iorem nofcibilitarem .f. per (c; et immediata, cóclufio imperfcütiorem, quia per aliud, et mediatam, ergo euidentius przmitla cognofcuntur, Tum quia illa propofitio eft cuidentior,quz vcl cft intgitiua, yel magis ad ità accedit,euidentia,n.cft cla. ta obie&i y: deoria, et inuito, vnde cla. rius cognofci mus rcs fen(ib:]es, qua notiores nobis di cuntur; quàm infenfibiles, et falsó negatur ab Hutt, quia res fcnfi- biles nemo negauit, Deum autem aliqui neg:uerunt, quamuis ex fenG bilibus 1pfius cxiftentia concludatur, qua ratione hzc propofitio Deus efl nà dicitar per fe nota nobis yiatoribus, quamuis euidenter fciamus res (cnfibiles cffe;ergo quia principia funr per fe nota, vcl faltim accedunt immediatius principijs per (e noris,quam conclufio,erpnt euidenuora conclufione, Tandem de. perfc&tione. eflentiali ma- net cx dictis probati quia przzmi(Iz funt cau(z zquinocz conclufionissde quarum ratione eft, quód fint perfc&iores effen- tialicer cffe&ibus, quos virtualiter con- tinent; nec obftat, quód fint partiales ex concuríi intelle&us ; quia contideramus ipfas inordinc ad obiedia » nam obic&tü premifarym, quod cft vnio medij cum extremis, eft caufa obiecti conclutionis, ^f: vnionis exipemorum, ergo obiectum conclufionis erit imperfeckius obic&o przmifiarum, Tum quia intelle&us quic quid cau(at ip concluf;caufat vttoscundatus przmiffis, De perfectione graduali etiam oftenditür, quia regulariter caufa zquinoca non caníat. cffíe&tum in inten. fiori graduquà (it ipfa, vt lux vt tria non cauíar caiorem yt quatuor, Ícd potius vt duo ergo fiafenías przmiffarum cft vt duo, conclufionis ailenfus erit minor. Vc rum cft autem, quód aliunde poterit affco(üs conclufionis imendi.f. ex maiori conata intelle&us;cx imperio voluntatis; hoc autem eft de per accidens, In oppof. arg.1, quod. aon fintertiores, aut cuidentiores; Tum quia eodem modo vniütur extrema cui mcdto in premiflis, ac inter fe inconcluGone, imó eadem vaione, quia vniuntur inter (c virtute illius principrj Qué funt eadé vui tertioy[ uni cadem inccr (e, at vbicít cadem Difp. DeDemonflranoge,  vnio, et idem obic&um, eft cadem certitudo, ergo &c, Tum a. vn:cü eft motui, et obicétum formàle in fy!logifmo; et conclufto,inquit Atriag. refpicit pro obie &onó folum extrema càncxa inter fe,fed ttiam cum medio, ergo nullum difcrimen certitudinis. Tum 3.nequit affignati caus fa haius maroritatis, fi,n, pomtur ;enmee diata connexio. tciminorum, fit peutio principij,hoc-m. quaritur anex ea orias tar maior cctpitodo, vcl euidendaas 6 pas nitat minor dittatia à lumine int ett filtum, quia lumenintelle&uale no fe habet vt corporcü, minus illuminat obiectum remotü . Ti 4.tam eft certum Chri (tum efle tibilem, quàm ine efie ritibilem; quia illa eft conclutio Theoloica, quz cft certior principio naturali, um 5, cóclufío ex princip;js fidci dedue €&ta no cít incertior ipfisprincipijs aliter non eflet de fide, de cuius rat/one e(t, babeat fummam cettitudinem, et go idcm dicendum de conclufione matoralt, Refp.ad r.ncg. codem modo, et eadem vnione vniri exicema cum medio, ac inter fe,vt aduertit-Amic. tra&. 26.difp... q. g.dub.s. art.7. nam ynio cinmedii eft immediata, X 1 cft mediata, et dependens;neci cipium oppofitum docet, imó f cum medio affignarur pro caufa vnionis extremoruminter íc, deducitur effedi  ueríam ynionem. Ad 2. diximus difp. €ed.q.3.art.2.cum Sco.in 3.d. 28 inh. d.23. D. aliud efe obie&ü formale conclutionis, et przmi(farü, quamuis obie&um concl. quc conclu(ionem includere uma doner xps vt vem d mus 41/0. 2. Ad 3«caufam císe 1mvery gh As .conncxío' nem terminoram, nec ob id peti cipium, quia iam a([ignantur plores-rationes, cur lec immediatio caufct maio» rem ceruindinem, et cuidentiam, vc fuse diximusin prcb. conclu: zum «uia. licét lumen intelle&us non 6t corporeum, tà» men negati ncquic, quin difficilius attin» Bets qua magis diftátà primis principtjss quàm «quz magisaccedunt, vc patet exe perienua, et ideo. Ic habet quati EX sd quia vnto   ndeat àprgmiffis; ne» laca a €orporcun»Ad 4-fi lo-;uimur dc ifia   gom  mjfteria fidei : non » diuerfis actibus (pec ificis s (ed ciu(dé  peciciy quia idet ltsbent obic&utn for. M.  "f reaelationerm diaibam,at conclus . Dé peemifiis Demonfrationisss4r.1T. 9 3$ fofitione Chrift us e(t £iübilis, quatenus e(t conclufio. eX illo ptincipio naturali horno eft tiüibilis, c(t minus €erta;at fi confideretut,vt e(t propolitig fimplex de fide, potetit ec cettiot, fed fil ad rcm,yloquimur. n.de ptopolitione s vréonclufio cft, non vt propotitio,, Ad $.tieg.paritás ex Scot.3.d. 13. D. quia 4 i i feticlata non cognofcanones liaberic. diüerfum obic&urn e trialc à priticipijs, nam principijs iotcl br er Y tetminoram apprelicns fione;conclafroti vetó ex ynione cxtrefüiorüm cum medio táguarm ex tnotiuo, et cx ip(a vnione formiali cxitemorum anquam ratione formali Que; turti quia tion implicat liabere minorem certitudi| erm de conclufionibus dcdu&is cx pria €ipijs reulatisyac de ips ptincipijs nam de iftis [iab í € ittimetio per . diaté, de illis liabetüc cogeitio difcartiuentef à fide irtimediaté nó €auíata, (cd mediaié, et vi luminis nataralis intclfe£tusjvnde petriniét nod ad fi. dem;fed ad (cientiam theologicam, Sccüda ad idem ex Artiag. iffa má fat certitudo iti premiffis, et nonin cóelaticaa fic poffet explicari s vt fi «num € duobus effet negandum, potias ncgatctur Condafio, quàm aliqua prschitiatum, quía deilla minofem hiabemas cerfitodincm ; fed hoc nequit teperitr inter affenfuim pramiffarum, et coocl. etgo equalis eft cetcirudo in oibus ; mia. prob, obus cxcinplis,ptimum cft, in hoc f51logifmo Deus «jl Jumma veritas, jed Deus reuclauit je e[Je fmmam veritademyergo efl jumma veritassocqait dicis pe (1 neganda elíet aliqua verita ex illispotius negarctar cóclufto j quia bac €fl eadé cum maio. sfn efl in (yi ogifmo partieulari,ná fiin. premis (citur oés homines eic rationalescx quo deducitut Fetrit eife ratiogié videtur impoffibi le tino € habete ceccitudiné de cocl. ac de remiíltsyitavt potius ncgareiut. cóclu« f»yquam pramiffz,ca.n.1, 'o,gs quis cft Ccctu5 ones homines etie rationales, et Pes á (ub ly omn, includisenuscf cua eodem tnodo Pettameffe catíonalem. . Refp. nó tecté maioritatem illam EXPLICATI pet pole vcl non potfe negari, repugnat eniai conclufionem negari, (i €x premi ffis veris tete infertur, melius dcclatabitur. ex maiori ncceffitate, et itnrüediata tetminorom Conncexióne, at fi velimus loqui ex hypothc(ü impolfibi« li, et tanquam pet fignuar à potlctiori y pofsumus admittete modum ill à loquendi;quátenus minor cetüitudo e(t in conclutionesquàc in ptarmiffis; non quidem vt propoitiones ill fur in modo, et figura di(pofia, (cd vt confiderantar in (e ipfi$ 5 vide minor cettitudoeft in hac ptopofitione Petrus cft rationalis, quàm in ilta eft rationalis ; quia mitior nece(fitas.( atediaia, (cd vt (unt in fyllogi(ito difpo(itz, ncquit negari coclutio, quia (imul fiegarentut ptzmiísz cx hoc, quód fe liabent vt caufa 4& effectus ; nec inferasergo eadern neceffitate (unt neCe(sariz jquia adliuc (lat, quód veritas có cl.fit mediata, et mitius ticce(saria ; (icut pofito decreto Deisquód nác fit Petrus $ necefsatió exiftit nec potctit negati Detrum efse, quim etiam negetut diuinung decretüm, et tarnen non eft eadem ncceffitas immuabilitatis li:c, et ibi : (imi litet ex omriipotentia Dei infertur polli bilitas creatura,etfi hzc negarctat, auferetur ét Dei otpotétia,ex quo falso de duccs cádé aeceifitaié, et obicétiuà certi tudiné cíle in antccedétis et cófeqnenti . 6$. Tertio Arif. 1.Po(L.c.2.in fait e( fc magis credédum, aut omnibus pfificipijssaut quibutdá,ergo nó omnta süt cer tora. Tum 2.conclutio aliquádo eft (enfu nora, vel pluribus denmonilrauionibus, €tgo in his catibus exceder. Tum jiprzmilse demougttrations propter. quid (ci trt demon(t catione quia, etgo impeifcGius,mam pcrfectior eft fcientia propter qid quàm fci&ia quia. Tàm 4.fi minüs cuidenter conclufio (circtut, ita vt ad dimimutionem certiudimis pre milsatà mi nuatur certitudo concltandem e(sct deuerieadum ad conclaf.millius certitudi. ni5 uia f fittum pecsblationé fmiti cort faivitut. Tam $.poíset conclutio ptobabilis císe inteüfior feientifica, fi ex inten fionbus przuiffis dcducereiur, et fic peces 936 erfedtior. Tandem axioma illud nóvale in caufis zquiuocis, premisa fant caufi z:quidocz conclutionis, ergo &c. Reíp. LIZIO ibi loju: de perfe&iori afsen(u, quj dicitur intelle&tus, quo folü afsenti mur princip: js immediatis, nó nesauittamé principia mediata etiam perfctturs cognofci » qui1 mdependentius, quim conclafio, licét cognitione fcientifica altcrius fpetiei. Ad z. patet ex di&is nos loqui de conclufione, vt. pendet à pra m (His; tum quia non císcet eadé for maliter conclofio,fed materialiter, quia al variationem mediorum variatar. Ad 3.cum principia à pofteriori fciütury habent rationem concl.quomodo auté poftiat dcinde afsumi pro principijs in de monftratione propcer quid dicemus q; ftq. Ad 4. non magisconcludit, quàm (i tormarétur contra oppofitam ferr. fiué alit minor certitudo concluf. (iue zqualis,pofset minui,ergo veniemus ad nou.» Ccrtitadiné; quaré dicimüs talé diminutioné ticri p partes proportionales, ficuc ;n. diminacione certitudinis pmilsarum nóperuenitut ad nó cerritudinem;neq;in diminur/'cne certitudinis conclufionts ; nam in diminutione datur. procefsus in infinitum ex diclis in Phyf.difp. g.& 10. tam in gradibus etafdem rónis, quam diQeriz rois, Ad f.eísct per accidens pet fcét:ior, (cd efsenualiter imperfe&ior,ficut cogniuo fübftancz, vt duo,elt acci» dentaliter imperfé&ior, et c(sentialitet perfcétior cognitione accidentis, vt tf1a, Ad 6.refpodct Sco, qi 13. Poft«quod quà iis sib proprias,& fpecil:cas rónes nó fint [Xoprié cóparabilia principia, K cóclulio nes, quia conclufío eft (cita (ciécfice prin cipia vecó per hab tà fiaperioré,attamen vt conttentunt in c6muni cognitione cec ta,& cuidenti, pofsunt comparari, € de ipiis vc (ic verificatur illad axioma. Hac do&rina euià fao modo applicati pót przmi(fis demonttrationis ab effe. &u, nà quáu siuxta ordiné obic&orü pfc&iot àt cóclufio, a'tamé in ordine ad noftrá cogaitioné € contra tes fc habet, ne tüc perfe&tius cogaofcüur effectus,  et ! s Btreuiter igitur de hoc nouorcs dicaatur refpectu noftri 65' Quin conditio dy Gcex caufis fa "ire cs licata 2p. Init. tfacT.C 4 tbi   Difp.XIT. De Demovfrating s 7^ contra Adtic.o(teridimus l'ufficere caus fas virtuales, quod poteft colligi ex Sco. ros 7. A. et I. vbi demonftrationes co vocat propter quid;idem habet q« 3» prol.& alibi;fusé et et fupra oftendimus s quomodo cau(z potlint effe medium de monftrationis pro viseniM ibas inlocis declarauimus fextam coaditionem .« od lit ex proprys, Reliqoge quo3.co ditiones (aus dilueidarz manent in à« pe cit;c. 3.& 4. vbi fecandum co; opin. mentam Acift. patcfecimus, nee occurrunt niti difficultates qued aioris momenti,quz paffim apa Do&k; videri pofsunt, f« eft aot. quod (icut dantur propofi tiones de omni. poíterio« rifticocum/f. praedicatum e om« niibus contentis (ub fübiecto,& feimperg ita dantur titiones de nullo rioritico,quando praedicatum nulli cone tento fu» fubieco, et nunquam tit, quz demonftrationi-negatiua: uiunt. Rurías ad demon(crationem potifsimam primus, et 15 modus (a« lainmodo  n erp tioni propter quid,vel quia ctià alij mo» di prt Polsuntj& ren modo intelli gendus cít Atifc. cum r. Poft. 10. nega dlios modos prater primum, et fecundü eíse demonftratiuos, et Scotus q. 164 Poft. car idem docet in fent. Lincon. | QvAsTIO-V. De circulo Q^ regre[fademonjivatiuo « 66 (^1 circilusin digore (amatur;efc fije S cies fyllog:(imi à regrefsu. diftins &a,at (i fafa acceptione, (ic erit genas ad circalürigorosü,& regrefsá, vodc (yllo» ifmus citcalaris dici folet, dequo. Arif. 2.Ptio c. .& Sco.ibi q. 4. diciturque «ir^ culát;s nó ablolucd, fed in. habi ad aliqu prioré fyllog fmt, co quód reuettitur ad aliquá premifsá, à quapror e logi(nus proce(sit, ficut motus circula» tis,qui fit reuertédo ad illud, vnde venit tnobile ; quare q; huic circulari fyltogi( m9 cóuenit tahquá gencriserit m ci tigorofo, & regrefs. can qaam fpe pendemus;dcindefpeciesaperiemus. ' $yllo $ lnosita ue circularis indt Duafr LV. De cireulo, t vegre[fu demonflrat.   937 Scor.cit, éft ex conclufione, «y conuerfa vnius premijiarum alterius pramiff illatio 5 ex quo elicitur duphcem pro€cfsum, feu fyllogifmum interuemre, cá circulariter blogs » et fecundus (71logifraus eft, qui circularis dicitur in ordine ad primum, in hoc primo arguitur à przmiffis difpofitis in modo, et figura 1n fecundo à conclu(tone primi cum pro. pofitione conuertente alterius. premi(sas ad inferendam aliam premi(sam in codcm modo, et figura. Hinc notat Arift, ibid. vt ex veris procedere poffit ifte fyllogifímus, et concludere, debere fieri ex terminis conucrtibilibus; rat;o eft, quia wiia przmiíssrum debet. conuerti conuerlione fimplici (non alia conuersione, aliter mutaretur quantitas, vel qualitas propotitrionis, et fic non eser in eodem modo ) vnde fi termini non cfsent conuertibiles, propofitio conuertens non cífet vera: exemplum, omne rationale. eft tilibile, omnis homo eft rationalis, ergo |. emnis homo eft cifibilis, fit fyllogi(mus  «ircularisin Barbara hoc modo,omnce rifibile cft rationa!e, omnis homo eft rifibilis, ergo, &c, in quo concluditur min, r conclufionem, et conuertentem maAoris primi fyllogifmi; vel omnis homo cít rilibilis, omne rationale cft homo,crgo omnc rationale cft rifibile, concluditur maior per conclufionem, et conuertentem minoris primifyllogi(mi . Deinde docet Arift, an poísit in qualibet. fizura circulariter fyllogizari, et in quolibet modo, et dat has regulas, prima eft, quod in modis particularibus pr mifsa vniuer(alis on pót circulariter (y logizari, quia non concludnur vniueríalitcr, nift exambabus prami(sis vntuerfalibus, & cx puris parricularibus nihil poteft inferi; .. Secunda eft, in modis negatiuis pramiísa afficmatiua non pót circulariter €oncludi; quia przmifsa affirmatiua infer tut ex ambabus affirmatiuis, illa: autem in cafü ambz císent negatiug, ex quibus nil re&é lequitur, vide Tar, m expofitionc textus :& hac fatis de genere... 67 Corculus, et regre(sus dcmonftratiuus fuat [pecies itus (yllogi(mi, differunt inter fc, quia circulus proccdit seper 3n codé demoniirand. genere,.f.à priori rs roo de t et propter quid, feu per causà; quod pát primó contingere vel in diuerfo genere cauíz, vt cum ex caufa finali o(tendimus. caufam efficientem, et deinde ex cau(a cfficienti probamus finem, fiu? cum ex for ma inferimus materiam, et ex materia 2» formam; vel (ecüdo euenire poteft in coenerecaufz, vt cum ex cau(a mate« riali infertur effe&us, deinde afsumimus effc&uin pro medio à priori in genere » materialis caufig, et concladimus caufam materialem;qua prius erat medii, et hoc dupliciter, vcl .n. concluditur eadem omnino numero caufa,vel cadem (pecie. e» grcfius autem non procedit in codem ge nere demonftrandi, fed diucrfo, nà ynus [yllogiímus eft demonftratio quia, altct demonítratio propter quid. Vterq; aüt tàm circulus, quàm regretfus poteft dupliciter fieri, vt aduertunt Conimb, Aucría; Blanc. et Io. de S. Tho. ycl quód cenclufio afsumpta pro przmif[a nonaliter fit nota;nifi ex vi prioris fyllogifmi, in quo ex pramifsis fuit illatay&£ hic difcar(us dicitur circulus, vel regref(us vniformis,formaliter, et proprié; vel uód non folum fit cognita per priorem yllogi(mum, fedt alia via, itant cum loco przmi(sz fubftituitur, fit alijs modis magis nota, ac quando erarconclufio,&c hic difcuríus dicitur circulus, aut regre(fus difformis, matctialiter, et improprie quia non rcucctitur Dn pero notitia, ad uam per priorem ogiimum peruetiUa es ; fcd ab alia perfc&tiori apugr dari Circulam admiferünt. Antiqui LIZIO 1.Poft. c.3. ponentes omni demonftrationem, et (cientiam,itaut ide re[pectu eiufdem eíset cau(a, et effeQus, notius, et ignotius. Ex oppofito Niphus 1. Poft. com. 3 j. referente Amico tract, 16.diíp.1.q.4. dub. 1. omnem refpuit circularem demonf(trationem, fiué in code, fiué in diuerío genere caufz . fent. admittitin diuerfo genere cau(z ; at Alex.3-q.nat.c.5. Apollin.q.18. Poftar, 2. et Aic. cit. in aliquibus ealibus concedunt in codem rc, nontamen ine ki ror Sere uàáplures, aut lale Fesler neta 2M qu Dir im tanquam e vt Neriet Vgo Senenfisin open A d We Yn Lt 95$ Cal. Communis fenfus tüm veteram; tei rccentioram a flirmat dati regreffum,; 8 viilem effe in fcientijs;licét fit aliquod di fcrimen,nam quidam volunt;tunc vtilem efic regre(fum, (i demonftratio quiz precedit, dcmonftratio propter quid (abfe2 quitter jit Caiet. Bald.& Aric. quidam, vt Auctía, docent (erbper vcilem effeyqüa lifconq. Precedatdemíonftraro. Dicimus primó; nequit c: rcules in oibusadmitti,fed in a!iuibus, ram in di: ucrfo gcnere, cuam in eodem gcneresnotf tamen in ijfdem numero rcbus. Prob. r. qp non dctur circulus in omnib. ex Atiff. 1, Polt.c. 3.& 2. Prio.c. 4. vbi Scotasq. 4. nam fi de omnibus poffet dari circulus, iám quelibet prz mi(fa e(fet circularitet demonftrabilis,quod effe fal(am oftendi mus (pra cum de fyllogifino circulari'loquercmpur, et przíertimimn Ferro mulla pramiffa poteft circulariter demonftrari, nón maior, quia vniuerfalis non infertur ex patticulari, qualis ett minor, neq; poceft minór inferti,quia affirmatida noa deducitur ct négátida, qualis eft maior y folu ergo ia Barbara, et cum tetmini süt €onüertibilcs,poffant amba pramitle cir «ulariter deduci. Tum quia nó quodlibet eit prius, et pofterius natura,caufa, et cffe&us, notius, et ignotiusmatura reípe&tu eiuldenm,etiam in diuerfo genere caufz,quod efTet néceffarium, ti de ócmibás darctut circulus, ha in ifto femper proce. ditur demonttrarione propter quid, et «on(equeuter à priotibüs, et notiotibus tura,& à caufis, . 69 Sccundo, d poffit admitti circulus m diuerío gcuere caufit, patet exdidbis -14rt.3-vbi cüm Arift.o(tendimus pofc vnam definitionem vnius pericris desnonflcari pet aliam altérius genctis de. 5 dcfinito, et é contra; X findamentü habct indicto Arift. 2.Phyf.5o quód caufg fünt (ibiiauicem cau(z, quod, quomodo fit intelligendam, fuse explicuimus difp. S. Phyf.q. t.ar. 1. vbi hanc mutuam caulalitatem, licét non fecundü exiíttentià caufatum, (ed (ccuridum diucr(as cones po: fuimus non(olunin diacrío genere. caaMz (cd &in code, dux12do aoa fiat ez 1é rp rods geacte caulz mateia generar vaporj& ex aDifp. XT TT. De Demonfraitohe 5. pore pluüia, vt ait Arift. s. Poft. 1$. et £7 de gen. 68.:tem a&us in genetc efficiétis caufz caufant habitum, qui effe&iué cot currit ad proda&tionem alioram a&uum: in eodé ét genere piper calefacit ftomacum; et à ttomaco per alium aumero calorem calefit; ex quibus manet-probata u vItima pars concluf; Qaod autem aliqui . ref; ree ini his non efe perfc&um cicb calum, uia non regreditur ad eandé tumero caufam,& in eodem genere; parunt refert,quiz ficconficiunt queftionem de nomine; fufficit, vt vterq. proccílus fit Ld ad quid,:  L Dices démonftratie eft vniuer(alium, €afas addu&i dé caufis ad inuicem in eodem 'éfubt particularium, mp ^3 queant de illis cónfici mds NE LZ circularcs.Refp. etia de illisca s ficiunturvniüer(ales propoütiones, nan cum vaporeft medium ad inferemdá pluuiam . füpponitpro ommibusvaporibus, ex quibus fic ; vel eft generata plouia generabitur, et plutrià fupponit pro illis, quz ex vaporibus funt: tg,velges   nerabuntut; idem é coatrà dicendam, cüt. vtimut pliuiapromedio s 0 9 7o Dicimus fecundóyrégretfuseft pof fibilis,& vcilis (ciccijs;ita Soda iA &q.;.prol.ad 3;primc.vtmocat P. Faber tlieor. 9.claris z.Prio. qu4t et prob.ex Ae  "rift. 1. Poft.c/re.vbi dit duplicem demorm flrationetn quía, et propter quid, et ait tp quando tetmimi fant reciprocispóvfiett rrantitus de vri ad aliam; affett exeunte plum de aofí feintillatione planetarum y qua à priori probatur per effe prope nos, et à pofterioti demonilrat plametarum   | Wesen maiden cioe n D atim Luünz,&ipfiusfphernwafügurajdé docet c. 5.& 1; PhyCc. 1. vbi dat modum 1 inaeftigandi ex. tiotioribus nobis notioranatura quando fizé (unt immanifeltioraj& 8. Phyf.5 2. ex motu zterno probar, &teroiratem motoris, et tex. $3. €x 2ternirate mótoris oftendit miotttm ccecnum; T.dé Áa.1 t .docecex notitia e(lenciz nos deuenire in cogniciónem accidentium y et ex cógaitione accidentium in motidam eifentiz; r. Phyf.6i.ex reram corrüptibis Ditate deasonttrát exiftentiam materte y, 0 et rdiGewcr.exmuteriaà priosdem ^v ca(cow. dre Quéfe. Decireuloseregrefudemonfratiuo. 912 monftrat corruptibilitatem. Tum quia a poflibile c(t Bra epe nobis notiores uam fint propriz cauíz ; crgo poterunt posa cus ani quia inferce. (uas cau(as ; dcinde caufas cíle.notiores natura cogni-, tione diftin&ta:, ergo per ipfas poterunt propter quidconcludi eHiedus.Efl etiam vtilis, quia hac yia ab. effc&tu. ad cauíam eftnobisinnata à natura, vtait LIZIO 1, Phyf.c.1.& 1,Met,c.1.& nonnifi hac via ex notioribus nobis fuerunt adinueniz Ícientiz ; quare.fi deinde non liceret 1euerti à caufa ad effc&um,nullz, vc] paueiffimz darentur cienuge propter quid. Tum quia per regrefíum à cauía ad. effe- Gam, vbi. prius crat cffc&tus nobis.con- fusé notus, et per fen(um,fit cognixus di- ftindé, et (cientifice, vnde alias proprie- tates poffumus deinde de effe&u inucfti- garc; qua prius 1gnorabanuur.vt. clarius €x concl, feq. patebit, (155 hn. 04 ^71 Dicimus 3.neque citeulus, neque reflus vniformis, formaliter,& proprie potlibilis ; fed difformis, mateyialiter, et improprié;ita colligitur ex Sco.1.Prio, ] 24. vbi vt vct fupponit fyllogifa cirtula tem debere procedere. ex. przini (Tis megis nous, gn primü fyllogi(miü fue- tint cogniig;& al:js locis iofta cit, Prima pars,quod non íufficiat in circulo vcl re- grcítu,quod procedat ex cóclíolü cogni» tà ivi prioris (yllogifini, cft Acitt y. Pott. €:3. hocin.probát rónessquas coutra circu Wü adducit; Tum quia idem edet nouus, et ignotius relpectu ciu(dem,;& per (cipfum pede ndaMís prise not Pai prima conicq;- prob. natn quiliber (ylio- gimus: dcbet; procedeie ck iae cud cx dictis q. prac. att« 2, crgo conc], primi fyllogifa erit iguotior, et qualibet pra» mila cec nonior, (i autemin circulo; vel regre(su aliqua. przmiffarum probare tur per conclufione;n (olam vt cognita vi ptioris fyllogumi siam crit notiory& prz» mifsa iila 1gootior., &. hoc eadcm. ous nino notiria;qua prius nosccbarur n. tam intensés Secunda conícq.et;à patet, quia fi prziniísa illaa in rcgreisu noiceretug a concl.primi fyllogiin: tà:ju3 per cau im faltim in cognolcendo, qua conc. in p imo iyllogifmo cognofcitur per. eandé [ rzmifsam tan uam per cauíam i pco» baretur in fecundo fyllozifmo. per feip- fam, eísetq; (eipfa ite nod oUd. »n.cft cau(a caulz ef lo... » Ncc valet illa refpófio,quod poffit idc efie ser prieneii rius, et poflerius in diuer(o gencre cau Mig tius., Sc ignouus in diuerío ordine c cendi, notius v.g. nobis, ignotius natüra.Non va lec, hoc .n. impugnatur quod nó poffit in hoc caíu idem habere rationem cff:&us, et caufz: pam fi conclufio vr cognita p primum fjyliogi(imum non habct maioté cognitioné,non potcft c(sc cauía cogna» fcendi aliquam. przmifsarum, nec in codem, nec in diuerfo gencre caufz,quia vt fic eft minus nota, et vt poíset demóllrarey deberet perfcéius cognolci, quà praemiísa demon(lrabilis, Tum quia cogni tio,quam habet«onclufio pcr primà demonftrationem, cft cogn tio mediata, et à pofteriori fi (citar demóftratione guias ergo vt Bic cognita non potcft in rcgressu  vckcirculo propter quid. inferuire vi pra mifsa,quia pramifse in hae dcmoftzas tiont dcbent cogno(ci cognitione immediata; fi vero prios (citur demonflrauonc propter quid, cogoofcitut cognitione. dittinéa,& minus, quàm prznfsz, ergo vt fic cognita non pór aísumi vt prgmna in demonít ratione quia,in qua P mifiz.fünt pot;orcs conclufione cog tionc cónfufaj& quo ad nos, . ou 3 Ex lispatet probatio. fecunda partis conclu(.f; quód concl a(sumpta in circus lo,vcl cegtcísu, debet perfcétius,& aliundc cognoíci, quàm fit per prioré demons ftrationécognita Scd valde difficile eft explicare, quo pacto conciu(io.illa mas gis fciatur ;. duo tamen modi poterunt a(; gnari ambo «x Scoto deducti,qui fe» ré in vnum coincidint. Primus mocus docetur à Sco, 1. d dias E. vbi dechiás,quo pacto (ciátur €oclufioncs, nquit;quod pót baberi expe riétia de cócl."(.quod eclypfetur Luna, et tunc per yiam diuifionis » et refolutionig inquiritur caufa, qua via dcuenitur. qfüq. ad princi pia nota cx termjgis, et tunc ex tali principio potcft conclulio prius tia experientia nota ceruus cognofci.f. icienHhcé : fÉcinquirendo causam eclypis potcft dcucniri ad hoc principium pet. sc au edd ue, M 940 gotum,g opacum interpofitum inter lumino(üm, et perípicuuim impedit luminis mulciplicationem ad perfpicuii, et (à pcr tzcíolutionem inuétum fucrit, gj terra cft tale corpus interpo(icum inter Solem, et Luná;cclyptis (cictuc non folum cxper:é tia,(ed é pp quid.Ex qua doctrina clicitur hic proccifus in regreilu, vt prius co» gno(catur confuse effc&tus.(. ex periécia, quod exiftat. Secundo re(olutorié inucnia tur caufaabitrahendo ab hoc, quod «tfcus (it, vcl son fit in tali (ubic&o. Tertio demon(tr.«ione qua pec effc&tum demonftratur caufam efle in tali (übieéto, et totushic proceilus ett coafulus, Qam cffc étus cunc dittincté cogno(citur, uando per cauíam fit nctus, coufusé vccum via feníus percipitur; caufa etiam confusà ccgnolciuur quia (olüm (citur, qued iit, non quid t, Tandem poflea à priori et diftin&é ctfe&tus dcioonftratur Cauíam, qui regretlus e(l necetlarius y «t habeatur cerifBiina cogniuo,& (cien€'fica de rebus. 73 Secundus modus innuitur à Sco, quo!,7. A .vt oprimé aduettit P. taber cir, explicans .n. quomodo poflit aliqua vert€4s de cíe&Gu c(fe euidens ab(q; eo, quód cognof(catur propter quid;inquit, quia propter quid mon babetur. a fenfu mfi me diante viieriori cognitione y quibus verbis infinuaui, quod fuse poftea delaravit Zab. I.b. de regreiiu cap.4-& 6. videlicet, quod primó demonttracione quia probetur cauía : fecundó non ftam fiat pem. fed paul;sper iux«a maiorem, vel minorem inrclleétus petípicacitatem (0 Wtlatur in cognitione diiin&ta cauíz in oct Ee ei igando viterrori cognitione, et alijs ijs quid fit caula, et «qualis üt conacxio €um cffc&u,que cognitio ent perfectior, quam illa babita per. demooftrationem qua j et tandem poft hanc axcntis nego tiationem fit demonftrauo propier q:4d; quito voluit fignificare 5cot. cum Pcit. dixic per diuftonem quandoq; ledeniri ad principia nora cx terminis si. inuenta cauía, et circa (p(am negotianDifpX 11 I. "De Demonftvatione  3 ta. Hunc modum obfetasuit Arift. nam t. lhyf. ex generatione inucfligauit. exifteatiam materiz, deinde aijs inedijs perfe&ius aperuit naturam materiz mulcas patlioncs declarando, vt quód 4 fit (afceptiua contrarioruin, quorum na« tura eft mutuó (cexpellereab eodem (ü« bie&to, qua rationc materia modo ett (ub. formaunodo fub priatrone, qua candem ^s dittincta cogmuonefupoficad prio: de I montirac? de Gen.matcriam cilc cau(am 3 tran(iutabilitacis |. Et quonia: v. pluris mum praecedit cognito effcctes contu(a,, idcirco regularicec regreius fica dcinous ftatione qui 2 ad demonftiauonem pros pier quid 6 vcró prior citet d: movft a« tio propter quid, et deindc ctlcctus co» gnofccretuc non (olum ilia ácmonit; aio ne,íed e periencia, et contuccodimc, nom erit improbibile poüc tunc nci rcgref(um ad dcmonftrauoném quia, vamus prior ut frecuenaor,& potitzccgniaeni acconiodatior, X  Quoddi&á cft de cauía et effc in tegreijuydic endum cc de duabus inute cem cau(is in dirculo f-.quód caufa aiiume pia pro media in cir.ulo prius «hijs vijeperfc& us cognofcacur, aat habetur de ar cognicio immediata,nam caula vt c a immediate debet cogaofu, licét vt ef» fc&usiwmmeédiaiécognofcatur. Ex liis patet; quomodo rationes Ari contta circulüm non ofliciant noftre fent. non.n ie-uitur idem eodem modo cogat tum eflc notius, et ignotus, prius, et poflerius,aut per (eip(um probari eademta tionc, vt dedgcebatur ex regreffu vaitormiy& totm.liter, (ed íolü idem vno actu cognitum etle norias cognicam alio actu, et vt fic potte efle prius,vel pofterius, c, qua ratione hic dilcuríus diciiur circus lus,yci icgrefsus maucrialis, quia. rcuere titur ad eandem matcriam, ille verà dicitur formalis,quia eíset flio non (o lumad candem rem,íed etiamad eandcca cogniioncm formalem, videte Ll. Fabium cit. qui rationes in contrarium foluit ex profeíso, j ad »B. wes Zi Urt at x  Q To AY De Syllogifimo Topito, €) Elencho. "e^ rllogifmüm in Communi [epius docuimtsvatione materia. 6o diuidi. intres fpecies, Demonflratiuum «J. Topicum, C Elévbuia:sy de Peu fatis egimus án duabus precedenibus di[p. tàm quà ad effeium, quem parit, qu« efl Scientia, quàm quà ad inatcri amy ex qua confici debet 5 roflat pro complemento buius operis de Topico y C Elencbo. pertratiare, quüd in bac f^ vica difp. abfoluemus correjpódene libris Top. Q Elench. Pt autem exatla babeatur cognitio de bis fyllegifmus, duo effent inue[ligandaymaferia ./. ex qua componuntur? cffe£lus quos producunt; de materia fuse diximus vir peri e domne uis vt aliqua de ejeiibus Jubiungamus seffetlus ela $yllogimi Topici,eft o inio, $yliogi[mi Elenci y v pparentis esl error; quorum, vognitio maxime confert ad cogmtionem fcienti&,cui opponunt uryerror p.ex à pofito.contrariatur. fcientiey opinio veró ( cum mediet iater errorem, G fcientia), erit oppofita vtriqs ficut colores medij comtrarij dicumur extremis» dnm sa Qy£ZsTIO L AR ait C'quomodo à frien(ferat. s Ari habitam opinionis amIA Y bigit nemo,& probat Arift. d A iplc r.Pott.c.24. quia peea.ter. propofitiones. necetfarias dangr età contingentes, fcd he oon poflunt cogaofci per (cientiam, vel habitum principiorum » cum obicc&ta horum habicaum (int propofitiones neceffariz,. vt in (uperioribus vifum ett, ergo cogno« cantut per alium habiti » qui dicitur opiio; claré aucem apparebit. difcrimen inter (cientiam, X opinionem, cam cxplicatum fucrit, quid tit opinio, &in quo cius formalitas contiftat: Arift .cit. text. 44.cam definiens. inquitquod cft exiflimatio.i« affcnfns immediata propofitionis, € nonnece[Jari&; procuiusdefinitionis intcll;gentia sciendum ex Arift.ibi, quód (icut in propolitionibus necellarijs duplex a(fignatur habirus, vnus, qui dicitut intellectus, et verfatur circa propofitiones i iimediatas;alter, qui verfatur cir«a mediatas, et dicitur (Ícicntia,ita etià in propofitionibus contingentibus duplex ali znari debet habitus opinionis, vnus, qui cicca mediatasalter, qui circa lmediatas propo(itiones ver(etur. Rat: eit, vt norat Io.de Mag. 1.Poít. q.vlt, quiae Logéa. ficut datur ftatus in przdicatis effentialIbus, ita et in accidentalibus, et ideb cum 1n carum probatione non deueniatur ad. propofitioncs nece(farias, quia cx neceffario non fequitur contingens, perueniemus vtiq; ad aliquas contingétes primas y ac immcediaras, quibus affentiamur ex probabili connexione tetminorum, qualis eric hzc, Omnis mater diligit filium y ifla n. in (crie contingentium ab omnibusacceptatur, vt vera; aliud exemplum affert Io. dc Mag. fed nos commune adduximus. [taq; iba defin tio cfl opinionis fime difcuríu, non aüc illius, quz cum diícurfu. habetur, qua rurfus eft duplex ; vt ait ibid. Io. de Mag. propter qui, 8€ quia, ficut,n. notitia alicuius ncceffati accepta per propofitiones neceffatias inmmediatas dicitor (cictia propter quidyaccepta verà per mediatas dicitur quia, fic ctiá notitia alicaius vcri contingentis accepta per propofitiones immediatas, SC contingétes dicitur opinio propter quid y accepta pcr mediatas dicitur quia . 3 Vtigitur. prafata definirio poffit ap plicari opinioni per difcursü habitae, quae [cientia corcefpondet, loco propofitionis immediate ponenda eft mediata, vt in fumma dicatar, quód opinio di(curfiua cfl acceptio propofitionis mediate " nece(fari&» mà (i non (pecificetur, quà propoliuo ft mediata, vel immediatacss Xyy 3  Difp. XIV. De Syllog.Top. em Elec: d cfinitio conueniet ojinioni io communiad vtramq, et folet (ic pa(imab Au€oribus explicari, quód Opinio fit cogui tio, fex ajJcn[us determimaims alrevius partis contrad.Clionis cum | formidine alterius, per hocs quód dicitur cognitio, vcl ailen(us,conuenit cum fcientiay& alijs noiitijs neceffar;js, per hoc, quod dicitur determinatus; fecernicur à dubio, et fuf pt €ione, quia dubitans in neutram partem dcclinat fed manet anceps,vt notat S. Th, 2.2«0:4»art. 1. füfpicans vero, cto mags in vnam parté propendeat, quàm in aliain, quia tamen Icuibus mouetur inditijs, et conic&uris,ideó non aifentirur li detecminaté, at vcró opinans, vt poté innixus magis vrgentibus, alter! part! determina. 1& adhzercr Quia tamen adhuc ilta deter. minata adhazi;o non cit ita fixa, et (Labilis, vt fit (inc vlla formidine alterius partis, pet hoc fecerniturà (cienria, que ett finc vlla prorius formidine; cuius ró cft, quia et «x natura obicéti, circa quod vetfatur,quod eft necetfarium, ac impoffibile aliter (c habcre, et etiam cx modo, quo &irca illud verfatur nimirum cum certicadiac, et cuidentia atfeofus fcienuficus ita fe habet, vt inuoluatar in eo virtualiter in lufüm iudicium de impoflibilitate (ui oppotiti et idco eit adha(io detecminata ad alteram partea fine focmidine ; é contrà veró quia Opinio, aut verfatur €ircaobiectum variab:le, vt fic, ac potens 4l ter (c habere, aut (i ver(atur circa obieétum nece(farium, non tamen modo neccetfario quia vtitur ad. illud medio probibili, et dialeQtico, quod potcft in probatione deficere, ideo formidini (em, ec obnoxia efl, aut cx vno, aut cx alio capite, itaucib alfenfü opinatiuo faltim vittualiter, inaoluatur iudicium, quod vcl €ius obicctum poteft aliter (e habere, vel mediü quo vtitur a probatione deficere, 4 Scd hic dubitari folet,anj& quomodo dcrauione opinionis fit tormido de parte oppotita. Katio d ibitandi ettjquia propofirionibus conctingenubus immediaus aifcotunar abkque. vlla formidine, &c ctiam quibulda.« hittotijs, rmó quida fuis opinion bis ita firmier adhrcnr, vt Dppotias proifus falías exittiment., vc cucai ier .1ta5, et Scoullas, atqi ita notauit Ari(bipfe 7.Ethic;c;3« Aces dit, quod formido auferre wA eee minatronem ad alteram partem,fi ergo talisdcterminatio cft de cílentia opinionis nequit eífe formido. Hac de caufa licé Io.de Mag.loc.cit.& Tat.ibid. tencát formidinem cffe de clTentia opinionis, c Camerar. nuper q.14. Log.alij tamen Sca; titt, vt Mair, 344.24. q.vn.arc. 6. X Bat. . fol.q. 1. Prolog. quos fequuntuc Recen. tiorc$ quamplures, oppofitum docét, a(fecentes. formidinem per accidens. intcte dum aliquam opinionem comitani 4 ormia rum vcl cx difpoticione recipientis mcd. fic non adhzrendo ficaitec, vel ex aqua. litate rationua ad partes opiqatas. à aliquo alio accidenti, ait Biol. addi . Mutr.fotmidinem cffe derauoucopinioe nsfaíe,nonauwemwetg. A ( Ceicrüm, fifi Scotiflz (revera velle videniut) intendant négste de rationc opin'onis cífe,vt vel at ack | ter anncxà, vel (alti aptitudi ) midinem de pacte oppolita, (ané audien. di non (aac ; quia ita deít  difer i inter certicudioem (cienaz, et proba tutem opinton s,quod certé alio m ignari nequit, nili dicendo, quod fciéti; ctt cozn tio quz ex (uo genere, et cX m  tura obicÓbi circa juoiverfaur, SXxmo«do, quocirca Mad vecfatar ; eft i A x falficatis, ac proinde etiam formidi partfoppofita, et op. mo contra e gmrio ex (uo geusre, cui potett fubetfe tallum,quodcóftit etiam de ipfaopinios nc vera, fi, n.talis opinio. verfatur circa Obic&tum coningens, cfto quatenus vera includat conformitatem cum eo hic, et nunc, tàmen quia obiectum eft in fe variabile, poterit illa cognitio ex genere. » fuo, et ex obie&o eísc falfa, etiam vere fccur circa obiectum neceffarium procedendo ad illad per mediam probabile. s eiiamli dicat conformitate cuin co, adhuctamenex modo procedendi Fr c(se falfa, uia inedium, cui innititur, licec. (t probabile;non tamen neceísario vecum $ ergo opinio efttalis cogmtio ex gencre fuo, vt (i nG ictu (emper habeat anncxim r formidinem, illam tamen babere potcits quia «um cx obiecto fuo, tum ex moto procedendi poct illa [ubc[sc fius Nc€ valet) MN LEE. Sf L Quid fic qalet, qnod a:t Ba(sol. fyllog:(mam topi€um cx genere (ü0 non generare opinionem cum formidine, (cd cum adhzrentia conclaüoni opinatz, quátum fieri poteit ipfum. Non valet, nam pcrconramur, prie (ic hec Grmitas adhz ionis,vel.n. 'aciagit neceffitatem,vel non,fi primum, :ergo à scientia non diflert, fi fecundum, ergo abfo'uré loqnendo, et ex genere fuo potett illi flübe(se £alütas, atq; 1deó fyllogi(imus topicus generat opimienem cum a&ualiformidine, vel (altim cum apti£udinali. 6 Exhis ergo concludimas formidine 'aptitudinalem efse paffionem opinionis, qus oritor ex nacura afscníus opinatiui, qui ex (uo genere calis e(t, vc nunquam at tingat certitudinem, et firmitatem actus fcientifici;per quam dütaxat tollitur omnis formido.V erum tamen cfthanc aptitudinem impediri poíse ne exeat in aCtü | ^e E va capitibus M: inger ex ici tamen poteft przíerbo oh »quia licét fandametum a(sensus (t cx (ua cond.tione incertum; et fallibile, tamenquia multis experienajscomprobatum chenditut, ac vt verü in plurimum, idco acceptatur fineformidine,hac ratione abfa; vila fafpicione deoppofito alsentimus propofi tionibus contitigentibus immediatis, vt quod macer dligit filum, ac ctiá antiquis liitorijs, quiavt notat Doé&or quol. «4. $.De primo, licét humanum teftimoniü ex (ua conditione fit fallax mediü ad a(fentiendum, etie tamen portet tot homiwm autoritate firmat, vt in nobis pafiat certitüdinemquandam morale, qua de cau(a inquit Aug. 1$. de- Trinit. c. 12. et t2.à Doctore ibi relatus abfir, vi fcire nosnegemus, qu& tefiimonio didicimus aliorum, alioquin nefciremus effe Qceanum, nejciremus effe terras, at wibes qua celeberrima fama cómendats eadem racione prudens Scotifta, vel Tho milta poteft tàm validisfundamentis (uà ftabilire fententiam, vt moraliter fibi fc- carus ir de fua opinione, nec cimeat de oppofita. Porcít ctiam hoc in'erdum accidere, vt notat Tat.cit. cx temeritate, et m tte fgpius videm? quof dam indo&tos finc (afficienti, ac (ol,  e inia .  fundamento ita pertin1citer fiis a1hzre- re opinionibus, vc non opinari, fed vec fcire przfamant, et oppofitum :d:ccnt proríus impoffibile, quod certé procedit, aut ex ignorantia, aut ex voluntatis pertinacia, cuius indolis funt Haretici, qui fua fal(a dogmata tàm vera cxiftimant, ac ipfas fidei vecitates,yndc potius ex tam.» pertinaci adhz(ione dicuntur Haretici, quam cx co, quod haiitenc in fide : talis quoq; iudol;s erant Philoíophi, de quibus Acift.loqucbatur 7.Eth:c.c.;. et hicopinandi modus non tàin dici debet opima, dues temeritas, et przsiiptio, vt inquit atar. Quamuis autem formido modo redeclarato (it de. ratione opinionis inc tamen non fcquitur tolli in opinione determinationem ad alteram partem,eti& Quando interuenit aGualis ipía formido, quia hoc eft proprium dumtaxat dabitacionis, vel (ufpicionis, vt diximus hoc igitur folum efficit formido, quod quia a(sen(us determinatus alterius par« tis non eít cum euidcntia, et certitudine, fic afscntitur determinaté intellectus pae ti illi,vt iudicet formaliter, vcl virtuali tcr ob.ectum illud probabile pofse aliter fe haberc, vnde proprie formido tollit firmitatem afseníus, non yeró determi nationem. 7 Inoppot. obijc.quod formido nihid per featcincat ad opiaionem, Turn quia pót e(se opinio de aliqua corlufionc nccefsariacum nimirum proceditur ad ca.m per medium topicum, (ed in tali opinio. .ne nequit efse formido, quia talis conclufio nequi císe fal(a,ergo,&c. Tuin 2.crià in probanda conclufione contingent: elt aliquis actus, quo incclI:ctus coafidzrat ise fitionem efsc veram, nom Daikdusndo ccsdiqoi un et talis eit fine íormidine, quia nonrefpicitoppofitam efse poffibile, et calisactus cfl opipatiuus, cum ex ipfo generctur opinio, Tum 3. poteft angcti opjnio non a:igmé« tata formidine, multiplicaus .n. rationibus probab;libus augetur opinio, et mi- nuitor formido;ac incertiiudo, e: 9» hzc ad illam non attinet . Tum 4. a&us opi- natiui noà. corrumpunt fcicotia, nam Arift. zpé eandem probat conc iio- nei rationibus p ilibusf, et n cef- Yyy 4. bj» 9 44 farijs,ergo funt fine formidine, quia for- mido non flat cum fcientia . Tum tan- dem;quia negatio certitudinis, et euiden tiz,quz cft origo formidinis, non ctt de eísentia actus opinatiur, quia nul'aas negatio eft de efscntia alicuius pofitiui qualis cft actus ille . 8 Refpondet ad hzc omnia Tatar. cit. dub.2. ex Greg.q. 2. Prolog. art. 4.(ed valdé perplexé, conuictus .n. argumentis admittit quendam habitum medium innominatum inter opinionem, et fcicn- tiam, quem nec ipfe intelligit, nec. dcclarat. Ad r.icaque dicitur poíse efse opinionem vtiq; de cenclofione necefsaria, non tamcn cognita vt talis, quia per medium probabile non poteft attingi, vt neceísa- xia » fed attingitur vt vera, abflrahendo à conacxione neccísatia, vel contingenti; et quia medium non c(t necefsatio yerum, ideó licét per illud afsentiamur -;Obic&o in fe nece(sario, non tamen cum tanta firmitate, quanta requirit obiectü, et hinc relinquitur locus formidini : tum etiam quia licétconclutioni in (e nequeat fübefse fal(itas, poteft tamen fubefse. » ex cocapite; quo deducitur ex medio probabili, vc in fümma fit dicere opinio- nem de conclu(fione necefsaria pose talfitatem fubire non cx natura obic&i, fed ex modo procedendi ad eius probationem, vt ditam eft,' Ad 2, probat tan- tum pofse opinionem reperiri fine a&ua- liformidine, quod concedimus, non tamen fine radicali, et ayritudi;ali . Ad 3^ parner conclud.t de formi ine a&uali quz co mapis minuitur, quo plurcs affz runtut rationcs probabiles, radicalis ta- men fcmpcr inuariata manet, ncc tolli potcft per multipli cationem tationum.,, probabilium, (ed (olam magis, ac magis impediri, ne exeat in actum. Ad 4. pendet cius folutio ex fcq. art. pro nunc di- catur probare cantum de a&ual. formidi- nc. Ad vit. illa negatio circumfcribit nobis differentiam quandam potitipam, vt, pa(Tim in alijs multis euenit, 9 Quia cum opinione magnam habet affinitatem, non crit abs re. aliqua dc fide 1n fine huius art. (ubtexere . Fiaes igirur cfl ajfenfus determinatus alierins parus propier auclorkatemycz teitimo- ese" Vt Difp. X I1. De Syllog/Top.eo Elenc. P "adhuc tamen deficit quoad euidentiam, nium dicentis; quia veró duplex potett effe ceftimonium, cui creditur, diuinum s vel humanum, feu cteatum, vt etiam Angelus compleGtatur;duplex quoque fides diftingui (olet, humana .f. et diuina, (cu alio nomine naturalis, et fupernaturalis, aut etiam infufa, et acquifita, vt loquitur Scotus qnol. 14.6. De primo intet quas efto plura ponat difcrimina, hoc tamen potiffimum eft, quod quia Deus eft tee. ftis infallibils, ideo diuine fidei nequit fabe(se falfum, vndé quoad certitudinem accedit ad (cient ram, imó ipfam fupetat et claritatem, vndé cam definit. Paul. ad 4 Heb.11. Fides est [perandzrum fubflantiarerum argumentum nonapparentilé, ob certitudmem crgo. infallibi - diuma fecernitur ab opinione, o fcuritatem annexam à fcientia L^  ks A vcrà é contra humanum teftimonium. falli poteft, et fallere, ideó huma dci poteft tubeíse falfum, v oi maiorem habet cum opinione affinitatem, quàm d'uina, quade caufa Arift. fidem hanc (diuinam cnim non agnovit) frequenter vocat opinionem, et ! cum alio cófundit 2.de An.157. t. cap.1. 4. Top. loc.67. et lien: ca, quz ad opinionem deferuiuni fctlocum ab su&oritate. Hoc tame huc difcrimen netatur inter nàe nam;,& opinionem,quodlicét vttag; imnitatur motiuo probabili, 5d tamen inter | c(t, quod opinio innititur motiuo intrine / feco, .(. conpexocum obiecto, fides vero extrin(eco.f. teftimonio ali ho modo conftitaunt- duo genera, vel.fpes cics habitus formidolofi . 10 Sed obijt nónullus fidem huma ná nó pofsc proprie opinionem dici, quia hamana fides poteit attingere phy ticam certitudinem, aut metapbylicam, curnee quit fubcffe falfum, nunquam tamen opinio, Frobatur a(sumptua»nam alseníus y quem pra bemus lute propa eni dac jU € fl, videtur certus euam phy «ce; &. nontantum moraliter, eo quia non po«- tüérant ; etiam pbyfcé loquendo, tot ines, touuc Geculis affiramace ; quod Roma cft, li cc, vcra nou císec. Ac 1ftud ditum bcae rcfclht Arrag.in fioe Logs cQa4- Quat. I. Quid fit. opinio ; e» fides. €onftat .n. omnem a(senfüm humana fi- dcnitentem, etiamfi omnium hominum au&oritatc fulcitetur naturaliter,& phy- ficé efse fallibilem,cfto moraliter fit ccr- tus,quor .o. hiftoria ntur in vna re- ione certiílimz, qua tamen negantur ab alijs? imo quot hiftoriz ab omnibus fcriptoribus traduntur vt certi(Timaz:, quas tamen nullam prorfus habere (pe. Ciem vcritatis demenftrat ingeniose, Sc- cundus Lancellotus. Abbas Oliuetanus in (uo opufculo Italice con(cripto Farfa/ loni de gli anticbi Hi(lorici ; qug magis trita, ac decantata, quàm illa de Hotatio Coclite, quod folus fapra pontem totius  Etrafci exercitus impetum füftineret,vn- de Petrarca cecinit Horatio fol. contro To[cana tutta, et tamen meram faba- là císc oftédic (edulo loc.cit.idé Au&or. BL "S QE SLiO lI. | Wn fcientia, € opinto poffint e[fe ap wl de Acces 0. If "Y T omnes hic térà no:át pro intel ^oc V digétia;quefiti difficultas mouctur non dc folo obic&to incomplexo, et -remo:o, quale eft fubicé&um conclutionis, fic .0. conftat. dc codem (übiccto . pofle fimul haberi (cieniam, et opinio- nem fecundum diuería pizdicata:, qui dc illo ottenduntur, (ed de complexo,& propinquo 4.de eadem conclylione, et difficultas eft, tum de atibus, tum dc... habitibus ipíisifcientiz, ac opinionis . autem in hac cclebti contro- ueríia mulie foleant. recitari fententiz, celebriores tamenad quas cater: redu- cuntur. funt duz ; Prior acgat tam de actu,- quàm de h:biwu, quz communis cít inter homittas:, et Scotiftas cumza corum Magif(lr:syid.n.aperté docuiíse .» videntur D. Tho. q. 14. de. verit. art. 9. ad 6.& i. Poft.lec. 44.& Scotus in 4. d, n. A epi cxpreísa Arift. [cotentia 1 -cap- quai proindé (equanrur Themift,. poit.ca.4s.ibilop. com. 13 y. Auerr. Com, 201. Albert. Lincon. Ve- nct. zgid. Fundamentum huius fent, íu- mutur cx ipfa repugnantia iater cuidca- tiam et ineuidentiam, cecucidiaem; et Incerüitudiaem circa candein vericatem, t oT 945 quia aísenfus (cientificus eft iudicium » quod rcs non potett aliter fc habere, «ur natiuus verb iudicat. eandem poísc ali teríc habere; perillam plene, et perfe- &é determinatur intelle&us; et manct omnino: conui&us circa veritatem propofitidnis, pcr iftum veró non conuin- citur;catione iliius eft omnino certus, et firmiter adhzret conclu(fioni, rationc. » Alius e(t incertus, et formidat deilla et tandem alter cft euidens, et alter ineuidens: et quia illi habitus iauicem repu- gnant, quorum actus funt re pugnantes, idcó ex tali a&uum repugnanaa deducit hzc (cotentia etiam repugnantiantas habituum, non. (olum naturaliter, fed etiam fupernaturali:cr, et de porentia ab- folutazità videre eft apad Cóplut.qui pro hac fent. ciraét omncs Thoiniftus d. 20. Log. q. 4. X apad Cametar Log. pro cadé omacs Scoriftas (upponit, 12.^Alcrasétédáaffirmat per diuecía media vnum,(. demonflratiuum, aliud vero probabile pofse de cadem conclu- fione ri fimulfcientiam, ac opinio- nem,ita Alen(.3.[.q.75. meinb.3. D. Bo- nau.3.d.2 4.art;1.q. 3. Ricar.5.d 25. q.. 1, Argent.q.5. prolog. att. 2. Mar lil.art.3. et alij Vctercs, et Recentiores quamplures recipiunt Hurt. difp. 10. de Anim. fec.  Atriag.l.(p.6. fec. 6. Ouuied.. conu. f de Anim, punc. 3. Amic. trac. 27. Log. di(p.2.2.7.dub.$ .& ex noftris Balsol. Mair.(upracit. imó et Tatar. ipfequam» uis priorem proficeatur featentiam y ait tamencx itla non fequi contradi&orium illud, qubd aliquis tii;ul afscntiatur cum formidine, et (ine formidine, nam pct [cientiam: afsenutur (ine formidine, et per opinionem cum formidine, hac autem duononrepugnant, quia id fit per diueríos actus, non per cundcm. Funda: mentium poti thium huius (eut, ett. ipfa experientia, et confucta praxis probandiconciufioncs, ex qua (c argnit. Mair. cit. imos faic lhiloiophorum d.fci;ulog in(tcucre per auctoritates. j X dici aliorum, SB is per cacioncs probabiles, ad que poft modum ad tidcrun: rariones deinonilraUua$: et ccr.umett, quod per auctoritates, et rauoncs probabiles non pratcndcbant facere cuidens,. quod «o. cbant, 946 Cebant, fed tantum creditum, et probabile, et poftea pedetentim ar&ius imprimere pcr rationem demonflratiaam; (cd nunquid (ait Mair.) per demonftracioncs deflrucbant fidem, et opinignem, quam antea diícipuli conceperant de eodem a(fero? nequaquam, quia tunc fcuftra, et in vanum illas adduxi(sent, ergo (cien tia, € opin o non folum de poilibili, (ed et am de facto, et regulariter (e compatiuntur in codem intelledha. 1; Dicimus tamé, a&tü opinionis non poíse fimul haberi cum a&u fcientia de eodem obiecto. Hanc conclufionem tenemitis cum priori fent. licét non cum tanta rigere, (icut ip(a, vt cx probatione conftabit, quz vt facilius deducatur, no tandum opinionem pofíse (ami dupliciter, Vt conftat ex di&tis quat, prec. vel vt hibet contingentiam ex parte obieti, Circa quod verfatut, et tunc cft, cum verfatur circaobiectum, quod in fe eít variabile: wcl pracisé ex parte modi, quo citca obiectum verfatur, et tunc cft, €um veríatur circa obiectum necefsariam procedendo ad illud medio probabili, non necefsario : et in hoc fenía rurfus attendi poteft, vel vt connexa-cum a&uali formidine, vel vt cft fine illa, iam 4n. diximus pofse interdum ab. actuali formidine feparari, quocunque aucé modo (amatur ex his, inueniemus non bene fc compati cum (cientia citcaidem obieQuin: vt patebit di(currenáo per fingula. 14 Sieaim primo modo fumatur, vt ni mirá contingétiam habet ex. parre obie€ijomncs fatentur, et fateri tenétur pror fus IMPLICATE, quód (imul cum (ciencia fit dc codem obie&o. Ratio eft, quia fcientia petit obie&um neceísarium, et inuariabile » ergo cum opinio? hoc modo fupponatur haberc obicétu m continges, et variabile, plané repugnant in codem intelleétu refpcétu eiu(dem obie& is quia tunc idem obicétum eíset, et non efset nece(s rium, &intelle&us simul, et scmel affirmatrct contradictoria de codem, ham pcr aísensum scientificum iudicaret catum cum subiéCto neceísarià baconaexioneun, per opinarijum non habere neceifariam, sed coacingenté, et hac cit ratio qua probauut Azüt, 1. Loft. Am Difp. XIV... De Syllog. Top. ex Eleme. cap.vlc.opinionem in hoc sensu not. efse cum fcientia compaubilem, quia tunc (inquit ipíc) idem intelle&us (imul exi» (tiaviret, quód resalitec le h«berc em et quód ron poreft aliter fe babere. INec tuat dicere, porsc intelle&um vtrumq. affirmare per diuerfa media, et per hac tol: coatradi& oae n. Non iuda!, quia iuàd à parte rei prasdicatuin ft. neceísatió conncxum cum fübiesto, vel noa acccísar.ó co nexum, nà pendet ex med'a cognof(cendt, (ed ex med o efsendi, talis namque vel taiiscoanex:o. jxaedicati cum fabie&o no» pendet ex med.o, quo cagnofco, sed ex ip(a intrinfeca caufa inhzrcnti vnius cum alo, cum igitur fit femper rna, et eadem, nequit pet vid medium modo contingentem oít modo neceísariam per aliud, Accedit, quàd opinio accepta hoz primo madd tendit inobicctum ex narura füa con:ingens, et variabile, ergo nequit intelle&us. ad tale obic&tum procedere ncceifarium, quia conclufio contingens tali medio nequit oftendi, nam hoc. modo capiendo opinionem; obie&um opis nabile non cít (cible. 2. I ro Lr opinio n alio ii pro afíseníu obic&i neceísarij per medii probabile cum annexa ioi, nimirum non penctratur neceflicasobie&:o per illud enedium, fic etiam IMPLICAT opinionem cum fcientia con(iftere de codem obiccte, fi enim intellectus rem eu:denter pouit ita císe, et eft o certus per afseníum (cientificum ; qe modo formidare timul poteítae ita (iC 2 Ruríus de rationc (cientiz eft, vt tollat ab intelle&u omnoem focmidinem, et trepidationem, ergo nequit fimul cum €à coníittere opin'o. cum à&uali formidinc 1 Ncc bere dicebat Tarar, nullam ex hoc fequi contradi&ioné,quia pet fciene tiam aísenticur (inc formidine, per opie nionem cum formidine, atque 4$ noo eundem atum. Naus formido, &c ecuritas, fcu certitudo intet Íe ocn terrepugnant, quantumcunque ex diuerssis actibus vei it ergo opin:o habens. annexam actualem formideea nequic císz cum fciencra, quz fecum: as defert (ccurita.emiz Acceditquód Taur. LE Quéktliodo Jui) gdspw]mefml. oar Tatar. inuenta (00d plures aceeptant Recentiores 1. xn ad (aluandam contraditionem de cffs&bus repugoantibusin eodem (übie&o pet folam forinatum pluralitatem elfet idoncum, poffemus diccre non repugnare ctiam natataliter contraria in (ummo :n codem fü bic&o, vt v.g. calorem,& frigus in aqua, a(ien(um, et dilfenfum in iniclle&u ; et velle, ac no!le in volantate rc(pectu eiufdem obiecti ; (i .n. hinc inferatur contradiio ex repugnantia effectuum in codem (ubic&to ab ils formis: procedcatium; ftatim dicetur non esse contradictionem, quia illi effectus sunt ad ucrfisformis, et quod voluntas amplcótitar Obiecttum per volitionem, refpuit illud idem per nolitionem etc. quz. ceicé doctina totam cuertit philosophiam, na ex effectibus rep igaancbas in codem fabie&o confueaetunt Ph lofophi: deduce: ibilitareim formarum, vae pr j Si Tatac. ergo admittere volebat fcientiam, et opinionem eife de eodem obic&o compo(lib lem, pouus debcbat dicere fcientiam in cali caíu impedite actualem forinidinem ab opimiome6ob quamzepugaare videntur ; et de opinione in hoc, vel primo (en(u procerationes r. fentent. 16. Si alio candé modo fuma'uc opinio nempé abfoluté, pro affeniu probabili, pracilo actuali form dine, :n quo da ntaxat fenfu docent A actorcs 2. tent. poife confi t-re fimul caa fcientia,. probacur adhuc, falin naturaliter, X regulariter non poe ttace jiinul, nam vt in uic Doétor cit. 3. d. 34. nol. ad 3. princ. cum idocuntar nicdium. probable, et demonítratiuuim ad cantemconclafionem, fi bcne percipiatur v.s med;j demonttra tiui, nuilum affcn'u«m gcacrac aiiud inediuin, et vcait Doctorsdulecticum nibil faciec unpeditaim à demonftiratiuo, vclut à cau( for: 0:1, et longe efficacius fuadcnie Vi& conuincence ; quod etiam no taut Tarar, cic in boc. quart; quam rati0a€ bzaé pro(cquitur Auerta dilp.  Log.(ec. 4. dux m. inceilectus cordc n rau one conainc;ruran cognolceenda aliqu: veritit eneg git potlca raüoncs pro bioiss,& poacouupeentes, nccab eis LE  UU TA. moueri dignatur; ficut fi quis ad al.quod Obie&tum vidcn um poffet vi lumine» Solis, vtique e. iguz cand-lz luincn contcuncret ; et qu: dem conflat, quód ti ad aliqua per fe. nota rationes inducantur prob.ib:les, nullum in nob:s caufant affcnfu, ecgoidem dicendum cr.t ictuata proportione, fi inducantur ad füadédam vertaccm jam dcomonítratam, et hoc etiam notauit Greg.q.2 prolog. art. 4-ad 3. Qui et am ratione probaiur. conira Qul:os non po(fe in rali cafa ex medio opinat.uo, et (ciencifico elici vnum, et eundem a&um, ftante en:m cuidentia teiv-lex ipfistermin s, vcl ex medio demonftraciuo, prob.bile non mouet intel lectam, nec ad cundem a&um affenfus, nec ad dittiactun . Ln fi mnoueret, przftaret. dicerc moucre ad. diftiactos fi. mulco npo(fib les, quàm ad vaum, et cundem, (»ecic, et nunero, quia afsenfus fzient ficos. et opinatiaus d.ftinguuncut f»ecie cx tuerfa ratione af(senueod:, er» £^ fi intel Sus refpicit intali cafa duas rarioncs afsentiend. diftin& s, et ab vtri; mouctur, cl'ciet daos actus fpecie diftin&os, et non vnum, ficut oculus vi. dens fimul album, et nigrum, elicit duas vifione[pecied (tinctas, et non vnam ; quarc malé fibi confulunt illi AQUINO (si veda) Temistio, . qui in tali cafu, cum adhibetur medium ncceísarium, et probabile, né concederent actum opinionis, et fcientiz císc &mul, concetserunc mcdium probabile, li. cét fe (olo nequeat aísenfum (cientificum producere pofse tamen cum confortio neccfsarij ficut qui fe (olo nequit atcol'e« rc pondus eus vircs excedens, potcit tamcen aitcrius conforuio, et licéccalor vt quatuor ncqucar producere ignem, po« tcft tamcn iunctus cum calore, vtocto, Mala dottin. peiori exemplo confirma t4 nam virtus caloriS,vt quatuor; et vt o&o.non dff.r .nt fpecie, fed tantum fes cundum ;nag 5,& minus, ac etiam vftrag €ieuaiua tant ponderis, vel tanti, vndé li intendatar talis virtus per gradus eiafz dcm rationis, tandem cffc&um attinget ; at motiuum probabile, quantumcungs crcícat m ethcac à, nunquam tamcn pere tingit encrziam dea dire: iy:, cut Opinio, quan umcun.; in: endatur jet ra» EH * Uopcs$ 3e. mde 949. Difp X IV.. De Syllog.T'ep. eo Elené "Á tioncs probabiles, nunquá attingit (cientiz certitudinem. Scd vnum, et cundem a&tum;qui (imul 6it fcientia, et opinio, ex  sumedijs (ciegti fico, et opinatiuo fimul concurrentibus elici non pofse, adhitc magis "€onftabit cx dicendis di(p.6. de Anim. q. contra Hurt. Artiag, Ouuied. et alios ARecenttores, Mancat ergo nihil efficere rationes probabiles poft demonftrationem, nec quicquam moucre intellectum ad di ft in«&um,vcl cundem a&tum, nec magis cor:xoborare eandem fcienttam, vcquidam aiunt; tum quia innullo gradu pofsunt atungere cerütudipem fcientiz : tuns uia cum cx fuo genere fit noutia certa, et Í rma, non po:cfl ex motiuo probabij (uapte natura labili, et fluxo maiorem fünerc foliditatem poteft quidem in1elicctus. demonflratione imbutus cogno(cere qualis, et quanta fit probabiDitis niedij topiei ad candem conclufionem inducti, tamenab ca non mouebitur, vndéincali caf. hibcbit rationém probibilem pro obicéto praecisé, non promotiuo, Vcrum tamen cfl, vt notat idem. Aucría cit. quod cim non bene percipitur vis medij demonftratiui, eft n.faus abfcondita, et ab(trufa, vt. LIZIO .Andicauita Met. tex.1 .& (ec.2 8. Probl. 3.tunconültm iuuant ad eiusvim | petcipicadamrationes probabiles, et (apientum auctoritates ; et quia ita corxingit, Vt plurimum, hinceft ; quod in coafudto modo probandi concluiioncs etia fi dcmonfliatio (uppetat, vlicrius inducuntur rationes probabiles, et auctoritates, quz vcluti viam difponunt ad percipiendam demonflrauonem;& hoc eft, quod probat-C£1ndamentum 2. fear, percepta aucem femel, ac penetrata vi mce «lij denionüiratiui, concedimus vltró. deflrui fidem, et opinionem; quam antea difcipulus conceperat de eodem afserto ex rationibus, probabilibus, et aliorum teftimonijs, vt exprcísédocuit Sco. cit. »d.24.ad 3. prinillis verbis, fialiquis abeat prima opinionem de aliquo Wperueiat demon[lratio y corrumpitur opinio, neq. hoc cít ioconucoiens,vt infetcbant Auctotes 2. fent. immó | potius nec esarium;quia vt ipquit Adagium, vii BR APR. maior, ceffet'minor y ita eft in propofi« B to quod aduenienre energia conuincen« tis demonftrationis ceísat períuafio fa» &a anteà. per medium probabile, non Qnia a&u pofitiuo eam refpuac intellecttus, et quafiab ea. difsentiat, (ed quia de illa amplius non curat, et in hoc .fen(a dicitur corrampi opinio a fuperaeniens te demonfltrarione, neq. ob id dicendus, erit Magifter antea fcuttra laboraíse inducendo rationes probabiles,v: Mair. vtE ebat, per illas. n. di(pofuit incellectam, dircipal et veluti mags promptum reddidit ad petcipicodam demoaitracionem, cuius vim ab initio non 1llico. penetraffet ob eius difficultatem, aciogen:;j imbecilliratem: ficut nec agensmacarale frutlra dicitur laboraíse inducendo. di(pofitiones in materia ad f^rmam fub ftantialem, etiamfi in. eiu(dem adueo illz corrumpantur in coinmuni fent, AQUINO (si veda) o Temistio et Scout. NEED. 748 Quares,an faltim "n lutédo, et de potentia Dc! opinio'hoc. fumpta pro lnplici aísensa probab nc actuali formidine. annexa. poffit scicncia conlillere, cam eadem con fio probatur medio topico, et d ftcatiuo ?. Resp. etse fatis probat quod ctiam Foac. hic defendi men non eít ex eo capite probar qtio pa!lim vtuntur Auctores £.sen nimirum non sequitar cótradictio, quod E intclle&us de eadem rc fic fimul certus; et incertus,vt inferebát Auctoresz.sent, co quia id non fit,nec pereundem atm, nej. per idem mcdium, nam per actum opinionis flu&uat, ac trepidat, per actü scientiz firmiter adharet: per medium demonitrativum est certus, per topicum incertus, quz non est contradictio, cum 21 non fitdecodem pgr idem, H«c ratio: non valet, et plus probat, quàmvelint. Au&toresilli; non valet, quia vt supra 3 contra Tatar. argucbamus ; non. Semper formatum pluralitas collit contraditios nem denominatiuumi eidem  (ub:eóto  repugnantiumjimó cum oppolitz denominationcs ab vna torma sumantur s sed semper à digcríis ;poísent semper có» tradi&oria enünciari do. pocos DPA Go abíq. tepugaantia, quia id fierez rae y  uox x 2. in * à E HEN Ny. dd E s 070 v 27^ €»221^ Qua[l. H. en Scientia, epopinio ftem fimul. 949 (übic&o cxiitentium; non ergo formatiué incerta, quatenus non affert ceriiurum pluralitas fufficit ad tollendam con- traditionem, quandó tales producunt cffcétus formalesqui inuicem repugnant, et vnus in codem fubic&o poftulat neceílario negacionem alterius; neq; eadem sarione (uthcit diuerfiras caufarum oppo ficos cffcétus inducentium, nam regula- rircr loquendo cffe&us oppotiti,non ni- fi à diuertis caufis oriri foleat, vndé. hac taione nunquam oftendi poífet repugnintia effectuum in eodem subiecto, uia (emper aflignarentar diuctfz cauíz illorum, non ergo efficientia diuerfarum . cau(aram fufficit ad collendam formalem "effcdtuum repugnantiam, quia ipti in fubieé&o repugnant ex fuis rationibus for- malibüs à quibufcunq; inducantar causis; quate (i medium probabile, et necessacium 1oferunt in codem intellectu cffe- &us icpugnantcs, vc certitudinem, et in- €crtitudinem, evidentiam, et ineuiden- tiam, fane. non vidcrur diuerfitas mediorum fuflicicns ad contradictionem rollE- dam, al:oqu.n cx d'uer(is motiuis pofie- n.o$ (mper de codem à parte rei contradict.itia ver ficare pradicata, ctiam quod dficix non iti desctam probat, quam ye lint ra fata ratio, quia i diuecfitas actu» ua» et mediorü i ufficit ad £contradictio- nem tellendam, poteri. d: fendi opinioncm flare cum Icientia nó tantum in h. c teruo [eniu, vt eft une actuali, forniidi- ncjicd etiam in primo, et secundo, quod tamcn 1pfi quoq; renuüunt, nam fcmpcr faluabutur contradictio ex mediorum diversitate, et actuum pruralitate, imo. de- I poicrit eaden: racione polle etie fi- mulin codem intellcétu atlenfum scientificum, et erroncum eiuldem conclufionis; quia vtiq; talcs atien(us ex. diuei fis med;js procederent.  Kauo igituryqua id probari debet, €a cíl, quia ratio, cur opinio foro alter opponatur (ciéug,eft 1pla actual.s formido deo, ponto, et poliuainceititado dc uo hec D. 1bcerctado; à for- n: LGt€ opponitur certitudinr, fccutitati, qua per (cienuam hbctor; fcd opinio vitio modo fumpta ctt lunc actuali tormidine, et fioe j oficina inccr- Gcud.nc, quia ees cs folum ncga- dinem inrelle&tui, sed folum probab.lita- temyergo nil obflac, quin cum (cientia 2» compaciatur; Patet maior; Probatur, et explicatot. minor ; cum ad probandum hominem cífe rifibilem aTumitur medium nece(facium, et probabile, poteft in- tclie&tus vti. probabili dupliciter, vel vt cxpreísé indicet ex vi talis medij aon efse ncccífariam connexionem inter (übie&tü, et przdicatum, vel vt abfolaté iudicet ez vicalis mcdij hominem effe rifibilemab- ftrahendo a neceífaria connexione, vcl non neceffaria; primo modo affen(usopi- natiuus cft poficiue incertus, quia adeft iudicium expre(fum de variabilitate obie &i, et fic ettincompoffib lis cum fcientifico, qui oppofitum formaliter iudicat, nempe przdicatum effe cum fübic&o ne- ceflario conncxum ; fecundo modo cft tantum negatiue incerrus, quia iudicat t&- tum pte dicatum eflé com (ubie&o conne xum praícindendo a necessitate, et contingentiía connexionis, et sic est cum scientifico compofDibilis, Et hocaffertü concedunt etiam multi Au&ores t. fent. vn- de Greg.ex illis q.2. prolog. art. 4. ad 3. inquit, quód habentes fciétiam, vel fidem dc aliqua conclufione, licét vtantur ra- tionibus probabilibus, non tamen ytütur a€tibus formidolofis, feu adtibus atfentie di cum formidine,qui (oli proprié dicuntur actus opioatiui (cu opinionis, ira ille. Ex quibus patet, ipfum concedere aiTensum probab:lem tinc formidine cà (ciens tia compoffibilem, l.cét pottca nolit pro prié vocari opin;oncm; idem voluit Ta- tar, hgnificarey cum ad.;ittit potfe generati habitum quendam ex s&ibus proba- bil.bus íinc toraudine, quem nec ipse, vult opinionem appellare, qoa lis ctt de folo nomine, us eft, quód oobiícü conucniant dc re. Nec etiam Scotus ipie voluit hoc negare loc, cit. nam ratio, quam adducit cx contiadiétorijs de ceruicudine, et incer tiiudine,procedic de opinione "primo, et lccundo modo accepta, et pre- Ícitim prmomodo, vt.f. auenditur cx patte obiecti variabilis ; et contimgcatisi infcrius veró in fol, ad 3. vbi de opinionc loquitur ex. parte. medij. prebibiliss cito ctiam neget effe in hoc gcc fcicntia compoffibilcm, co quia diale&i- cumnihil facetet impediuim d medio demonfiratiuo, vt fupra deductum cft, fatis tamen conftat eam rationem non probate, mfi nawrál:ter,& regulariter loquendo, impoffib:lem efle ralem fimulta- tem, non autem de potentia abíoluta. Quod diximus de opinione in ordinc ad scientiam, parizer dicendam eft de fide humana; quid veró iit de duina dicédi, noncít przícntis ncgotij determinare, potiet tamcn feruara. proportione idem quoquc de ipfa dici, et iuxta allaram do- &tipam Scotus loc.cit.explicari; quód (i obscuritas positiva ponatur de ratione fidci iuxta. d: finitionem eius ab Apoft, traditam ad Hebr.1 1. tunc foret neganda arias, sed huius exacta difcuflio ad "[bcolcgum fpe&tat. Sed conira nunc dicta obijcies T quia ctiam loquendo de opinione pro solo a&entu probabili; adhuc eft e« zenere fuo capax lormidinis, scientia vero inca- pars ergo adhuc in. hoc (enfu repugnant, um 2 «via adhuc, vt sic, est incerta, per hoc .n. a scientia distinguitur; quod (i dicas, e(fc tantum negative incertam .i, non ecttam; adhuc probatur intentum, quia scientia est certa; opinio non certa, quz duo contradicunt. Tum 3. quia adhuc ex scientia, et opinione (ic (umpta ; 6i simul eficnt, sequuntur duo iudicia repugnantia, vnum formale, quód res nequit. aliter se habere, alterum falcim virtuale ex per opinionis quod possit aliter se ha- re. Tum 4. quia adbuc non cuirantur omnia contradictoria, qug ex hoc inferebat r, fent, nam per affcníum scientificum manet convictus intellectus, per opinati» pum nop est copui ctas, et cetera. T um tandem quia videtur proríos superflucre actus opinionis, vbi est actus scientiae, sicut rzcxiftente lumine Solis fruftra adhi- tür J.:men candelz, i 21 Refp.ncg. conseq, nam calor v.g. composlibilis est cum (iccitate; humiditas vero incomposssubilis, et tamen stant simul calor, et humiditas; iudiciü ctl falüitatis capaX » apprchensio incapax » X tamen stant si mui n codem intellectus et de eodem obiecto; solum ergo inde deducitur, quod scientia cum opinione con- [Difp.  De Syfog. Top. e» Elenc. iun&ta impedit formidinem, ne in adum erumpat. Ad 2.0pinio tertio (ume pia dicitur incerta negatiué  quatenus abftrahit à ceratudine, et incertitudine pofitiua, et per hoc adhuc fufficienter à. (cientia diftinguitar, quz eft. pofitiud certa ficuc inquit Dobor 2.d.3 q. 1 1. F. et 5 d. 1449.3. B.& 4d. 45.02. D.& alibi (zpe notitiam abstractinam, etiamfi interdum pertingat rei exiftentiam, ade huc tameo fufficienter ab intuitiua. distingui., quia. non necessario alligatut exiftentg tei, sicut illa led indifferen- ter reprzíentac rem » (iuecxiftat, (iue non, et idco dicitur abitrahcre ab exi- ftcpuia rei ; Neque per hoc, quod opinta dicitur non certa, et scientia certa, ralis infertur contadiduo, quz arguarcorum incompoffibilitatem, quaquelbetfore ma disparata dicit negationem alterius in hoc sensu vt albedo negationem dulcedinis, et dulcedo negationem albedinis, et tamen sunt in codcm diae ficut non repugnat in Phyficis vinum e e formaliter frigidum, et virtualiter calidum, et in moralibus, qui cum aliqua imdebita circumstantia elicit. adtum diles &ionis Dei, etle formaliter ad Deumcó veríum, et virtualirer ab eo aueríum ; nonrepugnant duo iudicia, quorum vnd   dicat formaliter rem ita; be on kai ud dicat oppolitum non formaliter y Er virtualiter tantum, Accedit, quodinprósfito iudicium factum ex pronto ! ili idem affirmat, quod fa&um ex nccel» faro . hominem etle rifibilem abftra- hendo à. necessaria vel non necessaria connexione. Ad 4. quia conuinci intel» lc&um, et nop conuici pendet praciíe ex conditione med j » nullum videtur. in- conueniens dicere, quod. conuincatut per vnum medium, et mon per aliud, sicut inconuenicns crat quod efiet cettus » et incertus dc cadem conclufione ; nam duo contradictoria councngr de. incellectu respectu d:uerlotam 3 ilta veró teípectueiuidem; absoluié in. co casu 1intelicctus dici debct conuiccus,; tum quia. denominatio funi debet à medio: nobiliori  et cfficaciori stunts t1 diceretur non conuictus fiae addito, cum. negatio fic mali; nanus natura, et pras. x dr. ec- o7 Qul. IL $dfrémr. de(traat, füdicaretur intellectum non ef- fe conuictam per medium neceffarium, Ad vlt. quamuis cognitio demonftrati. ua clarius, et cerríus rem ofteadat ; quàm probabilis, adhuc tamen ifta non fuper. fluit, quia eft diact( rationis ab illa, && faltim diuerfo modo tem oftendit: sic in Beatis simul admittütur cognitio vefper- tina, et matutina de cadem re, et à $coto praefertim notitia abstractia, ac intitiva in Angelo respecta füi ipsius 2. d, 3. 9. 8. quamuis per matutinam, ac intuitivam longe clarius res ostendantur, quam per vespertinam, et abstractinam; et etram ndo esset frustra, adhuc non probat ntenthm de potenria absoluta. Ex dictis facile eft refolaere quefi- tum de fimultate fcientiz; et opinionis, vt habitus important, nam fi (amatur opinio, vt specificatur ab obiecto,quod eft contingens, et vatiabile, sic habitus scientie, et opinionis directé opponuntur;atq; id poterunt elTe simul, nifi ad in- SP Motu habitum contrarioram ; quatenus .[; ab initio non illic vnus al- terum deftuit, (cd paulatim :. si autem opinio fümarur pro afenfu probabili absoluté pracifa formidine, tic poterit con- fiftere perfectus habitus opinionis cum acto, et habitujfcientig, ac etiam actus o- piniont$ cum habitu fcientig, et hoc e- tiam naturaliter,& regulariter loquendo, quia ratio, qui loc prohibebar de actibus, non eque militat de habitibus, vt diícurrenti conftabit. Quid fit error, C" quomodo à fcientia; o € opinione differat. 21 ER proptié fignificat falsü qd, AZ et ficut filsü proprié reperitur in a&ibus intelle&us, e quia veritati oppouitttr, quz cognitioni tribui folet ; ita errot proprié Ipe&ar ad. intelle&tam ia fuis opetatrom bus:tot modis autem contingit errare y dicere falsum, qvot mo discontingit dicere veru ; quare ficut veritas speciali modo cribuitur (ccundz,. &terig erac ctm error, os f.llum, errot igicur proprié eft cogn fula rcalexplicias ahter ds :j d -. di 9jt simplex est iudicium erit secunda operac tio falsa y& correspondebit babitu: principiorum in syllogismo demonstrativo, vel topico:(i verà erit a(Tenfus falsus alicuius propofitiot's ex vi alterius causatus, erit discursus falsus, et verus efíc&tag syllogismi fali, scientiz, et opinioni oppofitus. Sed pro maiori dilacidatione not. gj fufficit ad errorem, fi quis proferret folum pro potitionem falíam, nifi quog; ita iudicet, et affentiat per imelicctum ita esse, (icut tali propotitione enuncia- tur. Hicaffentus potest. quandoque; esse cumformid'né, quando; cum certitudine, experientia .n. constat, aliquos ita falis dogmatibus aóbarere, vt mortem fübire non dubitent; ratio autem huius est, qu:a radix erroris in intellecu oritur ex hoc, quod id, quod in (e non est verum, apparer inte!lectu: verum, quz veritas apparens, et exiflimata est daplex, vel probabil;s apparens, vel necessaría, fi. my quod non est probabile, potest apparere probabile, etiam uod est probabile, potest apparere necessarium, minus m. hac dis ftant, quàm illa ; (i veritas est appareng probabilis, causat atfensum falsam cum formidine, si est apparens necessaria, causat aíIenfum falsum cum firmitate; vnde tàm potest errare intellectus, ti qnod non est probabile, iudicat vt probabile, quàm fi iudicat necetTarium, qued in fe et probabile, vel falsum; requicitur au em hzc veritas apparens, quia intellectus a 1'a(- fenfum (o!ummodo movetur a vero, non a falso, et si vcritasnon esset apparens, et cxiftimata, sed exi(lcns, aflenfus nom elTet falsus, sed verus; qua ratione LIZIO, 1. Elenc.c. t. definit  syllozifinum capties fum dicens, quod iit. syllogismus appaerens, atque non exi[lens « 24 Ruríüs est not. quod qnaudoq; oapi« hio cit dc re apparenter vera, et i níc falsa, noa ob'td camen illa opinio dicetur er» roneasled pro5ib:lis, € vera, non.a.quz« libec verici$ appatens causat errorem; sed (folum illa veritas, quz apparet probasbilis, in (c tamen eit improbabilis; quae -:tamenan ic est probabilis, licéc mon. ita beat à partc rei, causat opinionem abiliter veram; rano haius c(t, vt ^ D 2 e o t 952 notat Auerf. q. feci. 6. quia ex LIZIO cit. probabile illu4 dicitor, quod creditur ab omnibus sapientibus, aut pluri - mis, aut quibuídam in scientijs excellentibus; improbabile est, quodà sapientibus.f:lfum ceofetur, licet rudibus appareat verum, vc quod Sol, et astra sint exiguz quanttat;s; quando igitur aliquid cen(ctuc verüyaut ab omnibus, aut ab aliquibus sapienubus, quamuis aon ita fc habeat à parte rei; afséíus circa illud non dice tu: erroneus, sed opinat uos, et probabilis, neg; hac apparentia excludit probabilitatem; quando vero apud omnes sapientes cit Fil(um, et solum rudibus videcut verum, tunc aífenfus erit error, quia quod est improbabile apparet probabile. Quod diximus de errore circa propositionem, dicendum quoque; erit de errore io discursu-, nam tunc proprie discursus dicitur erroneus, quando non recte consequens deducitur ex antecedenti, quamuis infe (it verum, veritas .n. conclutionis, vt propositio quedam simplex est, de per accidens quali (e habet ad recitudinem discursus; dupliciter autem potest conclusio male deduci, vel proptet defectum in forma syllogistica, et dc hoc diximus 1.p. Intt. trac. 3. dum regulas bonz argumentationis a(lignauimus; vel propter defectum in materia, quando. f. conclusio vt probabilis, vel necessaria deducitur ex motivo improbabili, vel non necessario. Ex his manifeste apparet diftinio inter errorem ex yna parte, et scientiam,  et opinionem ex altcca; Scientía . n. cít co- itio vera veritate necessaria, cui nequit übefie falsum, certa, et cuidens; 1fti accedit opinio; quz est cognitio vera veritate obabiliter apparente; habetq, aliquam cuidcotiam-(altim probabilem; error tamen tanquam aliud extremum est cognitio omnino falsa, quia nec necessario nec probabiliter apparet vera, vnde veró proveniat deceptio intellectus nofiri pro statu ifle ; tetigimus éifp. 10. € Sat Difp. De Syllog. Top. e» Elenc; Sed dubitabis; de ratione difcur(us cft, vt conlequens inferatur vi antecedens Us, fed hoc folum interuenit in re&o di- f-urfa, ergo nullus difcur(us eric falfus y Min. prob. quia quando confequens in« fertur vi antecedentis,recte infertur, vn» de dicebat. Arift, cit. fyllogifmum dcfi- cientem in formanonefífe verum fyllo. gifmum, quia in ipfo concluiio non ne- cetfario infertuc ex premiffis. Item vnum non nili vni contrariatur, ergo error ne« quit c(fc fícientig, et opinioni contrarius. Refp. neg. min. Ad prob. dicimus veram eife, ti antecedens in (e (pecta- tum habet vim illativam consequentis, at quando CONSEQUENS deducitur, non quia sic ex (c deducibile, sed quia intellectus concipit in. ancec. vim illatam coníeentis, quia iudicat ANTECEDENS eíse cau- am iftius, tunc infertur consequens, f. non recté. LIZIO autem loquitur de syllogismo peccante in forma non est syllogismus illativus, quia non recté deducitur. conclusio ex pramissis, etiam veris, sicut recté infertur, qu est in forma, quamuis praemisse sint fal. [2, positis. n. his premissis, “Omnis eit lapis,” “Petrus est homo”, rite infertur s ergo est lapis, nam illz praemissz sic. disposita habent VIM ILLATIVAM, quamuis non habeant vim probariam, cua (int falsa, non loquitur autem de syllogismo, . prout cum quocun3. discursu conuettitur, vt fic.n. dicitur de syllogismo etiam peccaate informa, quamuis zquiuacé 5 quia potest intellectus aliquis aíseníum conclaf. elicere ex a(sensu pramissarum, im non recté disposit sint in forma, vt i(pofitg camen sint apprchen(z, qui a- Gus císet cectia operatio intellectus, et discursus, non tamen rectus, sed falíus, Ad 1.(atis diximus difp. 9. q. t. attats cud hanc concratiorum proprietacem explicavimus $S, Et hac fatis de facultate Logica 1 Quz omnia cedant in laadem D; Anto- ni], in cuius Sacra Domo moramur, et fab eiuídem auspicio has elaboravimus lucubrationes, WUMTRBCCCSUS ETE DB "aum TONS Wv Ee M Vis tenti Artisest ?TT NEPTIS dnbie a Ha Ile rtAticCETET HIS TEMbirticwie v Aperi Cen Au "I $2601 )ís Cm d - 4n - pls 15) 3 ] Nec Qe ey i ovoien Quo CURE E, oU yit xb ratrtutt T Fir. TWPWPPEUMOy P NTC T Y YcPEM. Bartolomeo Mastri. Mastri. Keywords: implicatura, Categories and De Interpretatione, segno, segnare, segnans, segnato, notare, nota, notans, notatum, notatura, segnatura, signifare conceptus animae, res significata, “Amo” aequivalet “Ego sum amans”  Homo albus aequivalet “Omne homo est albus”  Homo currit aequivalet Aliquis homo currit, signum artificiale, ad placitum, significare naturaliter  baf, bif  definizione di signo, tratta d’Agostino. Aquino. CICERONE.  -- Refs.: Luigi Speranza, “Grice e Mastri”  The Swimming-Pool Library.